Thành Duy Thức Luận Chánh – Quyển 4

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂 正Chánh
Quyển 4
明Minh 釋Thích 廣Quảng 伸Thân 撰Soạn

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂# 正Chánh 卷quyển 第đệ 四tứ

古cổ 杭# 雲vân 棲tê 寺tự 弟đệ 子tử 廣quảng 伸thân 述thuật

○# 八bát 識thức 食thực 體thể (# 二nhị )# 。 初sơ 引dẫn 證chứng 二nhị 釋thích 義nghĩa 。

○# 初sơ 引dẫn 證chứng 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 彼bỉ 識thức 食thực 體thể 。 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

引dẫn 生sanh 依y 食thực 住trụ 。 證chứng 識thức 食thực 之chi 體thể 於ư 第đệ 八bát 也dã 。 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 。 詳tường 如như 下hạ 釋thích 。 情tình 曰viết 一nhất 切thiết 。 六lục 道đạo 通thông 該cai 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 者giả 。 食thực 具cụ 資tư 益ích 任nhậm 持trì 諸chư 義nghĩa 。 故cố 能năng 持trì 三tam 界giới 身thân 命mạng 。 而nhi 安an 住trụ 也dã 。 此thử 識thức 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 食thực 指chỉ 第đệ 四tứ 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 彼bỉ 體thể 不bất 有hữu 者giả 。 反phản 證chứng 必tất 有hữu 第đệ 八bát 。 第đệ 四tứ 食thực 體thể 始thỉ 不bất 無vô 也dã 。 識thức 食thực 之chi 體thể 必tất 應ưng 有hữu 。 食thực 體thể 之chi 識thức 獨độc 能năng 無vô 耶da 。

○# 二nhị 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )# 。 初sơ 通thông 明minh 四tứ 食thực 二nhị 別biệt 顯hiển 識thức 食thực 。

○# 初sơ 通thông 明minh 四tứ 食thực (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 四tứ 食thực 二nhị 結kết 判phán 四tứ 食thực 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích 四tứ 食thực 。

謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 食thực 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 叚giả 食thực 。 變biến 壞hoại 為vi 相tương/tướng 。 謂vị 欲dục 界giới 繫hệ 。 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 於ư 變biến 壞hoại 時thời 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 由do 此thử 色sắc 處xứ 。 非phi 叚giả 食thực 攝nhiếp 。 以dĩ 變biến 壞hoại 時thời 。 色sắc 無vô 用dụng 故cố 。 二nhị 者giả 觸xúc 食thực 。 觸xúc 境cảnh 為vi 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 漏lậu 觸xúc 。 纔tài 取thủ 境cảnh 時thời 。 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 等đẳng 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 此thử 觸xúc 雖tuy 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 。 屬thuộc 六lục 識thức 者giả 。 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 觸xúc 麄# 顯hiển 境cảnh 。 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 。 及cập 順thuận 益ích 捨xả 。 資tư 養dưỡng 勝thắng 故cố 。 三tam 意ý 思tư 食thực 。 希hy 望vọng 為vi 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 漏lậu 思tư 。 與dữ 欲dục 俱câu 轉chuyển 。 希hy 可khả 愛ái 境cảnh 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 此thử 思tư 雖tuy 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 。 屬thuộc 意ý 識thức 者giả 。 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 意ý 識thức 於ư 境cảnh 。 希hy 望vọng 勝thắng 故cố 。 四tứ 者giả 識thức 食thực 。 執chấp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 漏lậu 識thức 。 由do 叚giả 觸xúc 思tư 。 [執/力]# 力lực 增tăng 長trưởng 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 此thử 識thức 雖tuy 通thông 諸chư 識thức 自tự 體thể 。 而nhi 第đệ 八bát 識thức 。 食thực 義nghĩa 偏thiên 勝thắng 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 執chấp 持trì 勝thắng 故cố 。

正chánh 釋thích 食thực 義nghĩa 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 初sơ 總tổng 標tiêu 食thực 數số 。 次thứ 別biệt 釋thích 食thực 義nghĩa 於ư 別biệt 釋thích 中trung 。 各các 具cụ 標tiêu 釋thích 簡giản 三tam 。 如như 首thủ 節tiết 初sơ 至chí 變biến 壞hoại 為vi 相tương/tướng 名danh 標tiêu 。 次thứ 至chí 能năng 為vi 食thực 事sự 名danh 釋thích 。 三tam 至chí 色sắc 無vô 用dụng 故cố 名danh 簡giản 。 下hạ 三tam 倣# 此thử 。 夫phu 喜hỷ 悅duyệt 資tư 持trì 長trưởng 養dưỡng 諸chư 根căn 名danh 食thực 事sự 。 事sự 同đồng 相tương/tướng 亦diệc 應ưng 同đồng 。 而nhi 叚giả 等đẳng 之chi 各các 異dị 者giả 。 良lương 以dĩ 叚giả 食thực 欲dục 界giới 香hương 味vị 觸xúc 三tam 為vi 體thể 。 能năng 為vi 喜hỷ 益ích 資tư 持trì 之chi 事sự 。 必tất 由do 吞thôn 咽yến/ế/yết 變biến 壞hoại 之chi 時thời 。 則tắc 吞thôn 咽yến/ế/yết 變biến 壞hoại 之chi 時thời 。 正chánh 喜hỷ 益ích 資tư 持trì 之chi 時thời 也dã 。 故cố 以dĩ 變biến 壞hoại 為vi 相tương/tướng 。 觸xúc 食thực 既ký 非phi 叚giả 礙ngại 。 變biến 壞hoại 奚hề 從tùng 。 而nhi 能năng 為vi 食thực 事sự 者giả 。 由do 於ư 攝nhiếp 受thọ 。 攝nhiếp 受thọ 由do 於ư 觸xúc 境cảnh 。 是thị 以dĩ 觸xúc 纔tài 取thủ 境cảnh 之chi 時thời 。 正chánh 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 資tư 持trì 之chi 時thời 也dã 。 故cố 以dĩ 觸xúc 境cảnh 為vi 相tương/tướng 。 思tư 食thực 更cánh 非phi 觸xúc 境cảnh 。 攝nhiếp 受thọ 安an 在tại 。 而nhi 能năng 為vi 食thực 事sự 者giả 。 如như 水thủy 雖tuy 未vị 接tiếp 。 渴khát 以dĩ 望vọng 水thủy 而nhi 停đình 。 食thực 固cố 未vị 臨lâm 。 饑cơ 慿# 希hy 食thực 而nhi 息tức 。 思tư 欲dục 俱câu 轉chuyển 。 希hy 望vọng 可khả 愛ái 境cảnh 時thời 。 正chánh 悅duyệt 益ích 資tư 持trì 之chi 時thời 也dã 。 故cố 以dĩ 希hy 望vọng 為vi 相tương/tướng 。 識thức 食thực 執chấp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 身thân 命mạng 散tán 壞hoại 自tự 無vô 。 直trực 下hạ 能năng 為vi 食thực 事sự 。 似tự 逈huýnh 離ly 於ư 前tiền 三tam 。 不bất 知tri 有hữu 漏lậu 第đệ 八bát 。 亦diệc 由do 前tiền 三tam [執/力]# 力lực 增tăng 長trưởng 。 而nhi 能năng 為vi 食thực 事sự 也dã 。 是thị 以dĩ 識thức 食thực 之chi 事sự 。 由do 於ư 執chấp 持trì 。 執chấp 持trì 由do 於ư 前tiền 三tam 。 執chấp 持trì 之chi 時thời 。 即tức 食thực 事sự 之chi 時thời 。 故cố 以dĩ 執chấp 持trì 為vi 相tương/tướng 。 若nhược 夫phu 簡giản 別biệt 不bất 同đồng 。 則tắc 叚giả 食thực 由do 此thử 變biến 壞hoại 。 色sắc 處xứ 非phi 叚giả 食thực 攝nhiếp 。 以dĩ 叚giả 食thực 固cố 色sắc 。 變biến 壞hoại 之chi 時thời 。 色sắc 無vô 用dụng 故cố 。 反phản 而nhi 觀quán 之chi 。 由do 此thử 變biến 壞hoại 。 叚giả 食thực 非phi 色sắc 處xứ 攝nhiếp 。 色sắc 固cố 在tại 叚giả 。 色sắc 無vô 消tiêu 變biến 。 非phi 食thực 用dụng 故cố 。 觸xúc 通thông 諸chư 識thức 。 觸xúc 食thực 取thủ 第đệ 六lục 者giả 。 觸xúc 境cảnh 麄# 顯hiển 。 殊thù 非phi 七thất 八bát 之chi 隱ẩn 細tế 。 是thị 以dĩ 不bất 惟duy 攝nhiếp 受thọ 喜hỷ 樂lạc 。 異dị 彼bỉ 全toàn 無vô 。 捨xả 受thọ 亦diệc 離ly 違vi 損tổn 而nhi 順thuận 益ích 。 異dị 彼bỉ 縱túng/tung 有hữu 。 但đãn 不bất 為vi 損tổn 而nhi 非phi 益ích 。 食thực 義nghĩa 獨độc 勝thắng 。 故cố 偏thiên 取thủ 也dã 。 思tư 通thông 諸chư 識thức 。 思tư 食thực 亦diệc 取thủ 六lục 者giả 。 意ý 識thức 於ư 境cảnh 。 希hy 望vọng 勝thắng 故cố 。 食thực 義nghĩa 獨độc 勝thắng 。 亦diệc 偏thiên 取thủ 也dã 。 第đệ 八bát 既ký 通thông 諸chư 識thức 自tự 體thể 。 識thức 食thực 取thủ 第đệ 八bát 者giả 。 以dĩ 食thực 義nghĩa 不bất 離ly 執chấp 持trì 。 執chấp 持trì 第đệ 八bát 為vi 勝thắng 。 更cánh 偏thiên 取thủ 也dã 。 問vấn 。 色sắc 聲thanh 何hà 非phi 叚giả 食thực 之chi 體thể 。 曰viết 。 此thử 為vi 眼nhãn 耳nhĩ 離ly 中trung 所sở 取thủ 之chi 境cảnh 。 不bất 能năng 資tư 益ích 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 故cố 不bất 為vi 體thể 。 若nhược 夫phu 色sắc 食thực 詳tường 簡giản 。 請thỉnh 觀quán 大đại 論luận 五ngũ 畨# 。 其kỳ 一nhất 云vân 。 此thử 中trung 叚giả 食thực 。 當đương 言ngôn 香hương 味vị 觸xúc 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 由do 香hương 味vị 觸xúc 。 若nhược 正chánh 消tiêu 變biến 。 便tiện 能năng 長trưởng 養dưỡng 。 不bất 正chánh 消tiêu 變biến 。 乃nãi 為vi 損tổn 減giảm 。 此thử 顯hiển 叚giả 食thực 非phi 色sắc 處xứ 也dã 。 其kỳ 二nhị 云vân 。 色sắc 等đẳng 餘dư 法pháp 。 既ký 無vô 長trưởng 養dưỡng 損tổn 減giảm 消tiêu 變biến 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 。 非phi 叚giả 食thực 性tánh 。 此thử 顯hiển 色sắc 處xứ 非phi 叚giả 食thực 也dã 。 其kỳ 三tam 云vân 。 諸chư 可khả 食thực 物vật 。 於ư 吞thôn 咽yến/ế/yết 時thời 。 令linh 心tâm 歡hoan 喜hỷ 。 諸chư 根căn 悅duyệt 豫dự 。 但đãn 名danh 觸xúc 食thực 。 此thử 顯hiển 觸xúc 食thực 非phi 叚giả 食thực 也dã 。 其kỳ 四tứ 云vân 。 若nhược 受thọ 用dụng 已dĩ 。 增tăng 長trưởng 喜hỷ 樂lạc 。 安an 隱ẩn 消tiêu 變biến 。 乃nãi 名danh 叚giả 食thực 。 此thử 顯hiển 叚giả 食thực 非phi 觸xúc 食thực 也dã 。 其kỳ 五ngũ 云vân 。 若nhược 諸chư 叚giả 物vật 。 於ư 吞thôn 咽yến/ế/yết 時thời 。 無vô 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 都đô 不bất 名danh 食thực 。 此thử 顯hiển 總tổng 非phi 叚giả 觸xúc 食thực 也dã 。 色sắc 處xứ 叚giả 觸xúc 。 義nghĩa 析tích 秋thu 毫hào 。 不bất 相tương 混hỗn 濫lạm 殆đãi 若nhược 此thử 。

○# 二nhị 結kết 判phán 四tứ 食thực 。

由do 是thị 集tập 論luận 。 說thuyết 此thử 四tứ 食thực 。 三tam 蘊uẩn 五ngũ 處xứ 十thập 一nhất 界giới 攝nhiếp 。 此thử 四tứ 能năng 持trì 有hữu 情tình 身thân 命mạng 。 令linh 不bất 壞hoại 斷đoạn 。 故cố 名danh 為vi 食thực 。 叚giả 食thực 唯duy 於ư 欲dục 界giới 有hữu 用dụng 。 觸xúc 意ý 思tư 食thực 。 雖tuy 徧biến 三tam 界giới 。 而nhi 依y 識thức 轉chuyển 。 隨tùy 識thức 有hữu 無vô 。

判phán 四tứ 食thực 於ư 科khoa 界giới 。 審thẩm 定định 食thực 義nghĩa 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 初sơ 以dĩ 三tam 科khoa 判phán 攝nhiếp 否phủ/bĩ 。 次thứ 以dĩ 三tam 界giới 判phán 有hữu 無vô 。 承thừa 上thượng 四tứ 食thực 不bất 同đồng 。 由do 是thị 集tập 論luận 判phán 此thử 四tứ 食thực 。 三tam 蘊uẩn 五ngũ 處xứ 十thập 一nhất 界giới 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。 叚giả 食thực 色sắc 蘊uẩn 。 觸xúc 思tư 是thị 行hành 蘊uẩn 。 識thức 食thực 是thị 識thức 蘊uẩn 。 云vân 三tam 蘊uẩn 攝nhiếp 也dã 。 叚giả 食thực 是thị 香hương 味vị 觸xúc 處xứ 。 觸xúc 思tư 是thị 法pháp 處xứ 。 識thức 食thực 是thị 意ý 處xứ 。 云vân 五ngũ 處xứ 攝nhiếp 也dã 。 叚giả 食thực 是thị 香hương 味vị 觸xúc 界giới 。 觸xúc 思tư 是thị 法Pháp 界Giới 。 識thức 食thực 是thị 七thất 心tâm 界giới 。 云vân 十thập 一nhất 界giới 攝nhiếp 也dã 。 叚giả 食thực 已dĩ 不bất 恆hằng 矣hĩ 。 唯duy 有hữu 用dụng 於ư 欲dục 。 又hựu 不bất 徧biến 矣hĩ 。 觸xúc 思tư 二nhị 食thực 是thị 徧biến 行hành 攝nhiếp 。 雖tuy 徧biến 三tam 界giới 。 然nhiên 無vô 相tướng 應ưng 之chi 識thức 。 此thử 二nhị 亦diệc 無vô 。 依y 識thức 而nhi 轉chuyển 。 隨tùy 六lục 識thức 以dĩ 有hữu 無vô 。 是thị 不bất 恆hằng 也dã 。 然nhiên 則tắc 觸xúc 思tư 隨tùy 六lục 識thức 有hữu 。 叚giả 食thực 唯duy 欲dục 界giới 有hữu 。 識thức 食thực 雖tuy 畧lược 不bất 言ngôn 。 恆hằng 徧biến 三tam 界giới 有hữu 也dã 明minh 矣hĩ 。 三tam 科khoa 攝nhiếp 否phủ/bĩ 。 食thực 義nghĩa 之chi 分phần 齊tề 愈dũ 明minh 。 三tam 界giới 有hữu 無vô 。 徧biến 恆hằng 之chi 是thị 非phi 可khả 見kiến 。 集tập 論luận 豈khởi 徒đồ 為vi 之chi 說thuyết 耶da 。

○# 二nhị 別biệt 顯hiển 識thức 食thực (# 二nhị )# 。 初sơ 簡giản 破phá 轉chuyển 識thức 非phi 體thể 二nhị 審thẩm 定định 異dị 熟thục 是thị 體thể 。

○# 初sơ 簡giản 破phá 轉chuyển 識thức 非phi 體thể (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 簡giản 轉chuyển 識thức 二nhị 詳tường 破phá 異dị 執chấp 。

○# 初sơ 正chánh 簡giản 轉chuyển 識thức 。

眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 。 有hữu 間gian 有hữu 轉chuyển 。 非phi 徧biến 恆hằng 時thời 。 能năng 持trì 身thân 命mạng 。 謂vị 無vô 心tâm 定định 。 熟thục 眠miên 悶muộn 絕tuyệt 。 無Vô 想Tưởng 天Thiên 中trung 。 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 設thiết 有hữu 心tâm 位vị 。 隨tùy 所sở 依y 緣duyên 性tánh 界giới 地địa 等đẳng 。 有hữu 轉chuyển 易dị 故cố 。 於ư 持trì 身thân 命mạng 。 非phi 徧biến 非phi 恆hằng 。 諸chư 有hữu 執chấp 無vô 第đệ 八bát 識thức 者giả 。 依y 何hà 等đẳng 食thực 。 經kinh 作tác 是thị 言ngôn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。

簡giản 轉chuyển 識thức 間gian 轉chuyển 。 以dĩ 結kết 難nạn/nan 外ngoại 執chấp 也dã 。 初sơ 標tiêu 簡giản 。 次thứ 釋thích 簡giản 。 三tam 結kết 難nạn/nan 。 承thừa 上thượng 前tiền 雖tuy 通thông 明minh 四tứ 食thực 。 正chánh 意ý 唯duy 在tại 識thức 食thực 。 此thử 固cố 別biệt 顯hiển 識thức 食thực 。 肯khẳng 綮khính/khể 全toàn 事sự 簡giản 收thu 。 簡giản 破phá 既ký 盡tận 。 存tồn 留lưu 自tự 現hiện 。 故cố 簡giản 云vân 。 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 。 有hữu 間gian 有hữu 轉chuyển 。 非phi 徧biến 恆hằng 云vân 云vân 也dã 。 有hữu 間gian 者giả 。 謂vị 無vô 心tâm 定định 。 熟thục 眠miên 時thời 。 悶muộn 絕tuyệt 時thời 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 皆giai 有hữu 間gian 斷đoạn 。 間gian 斷đoạn 豈khởi 徧biến 恆hằng 持trì 身thân 命mạng 而nhi 能năng 為vi 食thực 事sự 耶da 。 設thiết 有hữu 心tâm 位vị 。 隨tùy 所sở 依y 根căn 。 所sở 緣duyên 境cảnh 。 三tam 性tánh 。 三tam 界giới 。 九cửu 地địa 。 一nhất 切thiết 時thời 。 皆giai 有hữu 轉chuyển 易dị 。 轉chuyển 易dị 豈khởi 徧biến 恆hằng 持trì 身thân 命mạng 而nhi 能năng 為vi 食thực 事sự 耶da 。 故cố 結kết 難nạn/nan 云vân 。 諸chư 有hữu 執chấp 無vô 第đệ 八bát 識thức 者giả 。 執chấp 有hữu 轉chuyển 識thức 也dã 。 轉chuyển 識thức 但đãn 是thị 三tam 食thực 。 於ư 三tam 食thực 中trung 。 依y 何hà 等đẳng 食thực 。 經kinh 作tác 是thị 言ngôn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 夫phu 曰viết 一nhất 切thiết 。 三tam 食thực 豈khởi 盡tận 為vi 依y 。 當đương 必tất 有hữu 非phi 間gian 非phi 轉chuyển 者giả 在tại 也dã 。 執chấp 之chi 為vi 無vô 。 豈khởi 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。 問vấn 。 上thượng 言ngôn 此thử 四tứ 能năng 持trì 有hữu 情tình 身thân 命mạng 。 令linh 不bất 斷đoạn 壞hoại 。 此thử 云vân 非phi 徧biến 恆hằng 時thời 。 能năng 持trì 身thân 命mạng 。 若nhược 為vi 通thông 會hội 。 曰viết 。 前tiền 兼kiêm 第đệ 四tứ 為vi 言ngôn 。 故cố 通thông 云vân 能năng 持trì 。 此thử 簡giản 轉chuyển 識thức 。 則tắc 但đãn 攝nhiếp 前tiền 三tam 。 故cố 云vân 非phi 徧biến 恆hằng 持trì 。 非phi 全toàn 言ngôn 不bất 能năng 持trì 也dã 。

○# 二nhị 詳tường 破phá 異dị 執chấp 。

非phi 無vô 心tâm 位vị 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 識thức 等đẳng 為vi 食thực 。 彼bỉ 非phi 現hiện 常thường 。 如như 空không 華hoa 等đẳng 。 無vô 體thể 用dụng 故cố 。 設thiết 有hữu 體thể 用dụng 。 非phi 現hiện 在tại 攝nhiếp 。 如như 虚# 空không 等đẳng 。 非phi 食thực 性tánh 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 入nhập 定định 心tâm 等đẳng 。 與dữ 無vô 心tâm 位vị 有hữu 情tình 為vi 食thực 。 住trụ 無vô 心tâm 時thời 。 彼bỉ 已dĩ 滅diệt 故cố 。 過quá 去khứ 非phi 食thực 。 已dĩ 極cực 成thành 故cố 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 無vô 想tưởng 定định 等đẳng 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 即tức 為vi 彼bỉ 食thực 。 叚giả 等đẳng 四tứ 食thực 。 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 有hữu 執chấp 滅diệt 定định 等đẳng 。 猶do 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 於ư 彼bỉ 有hữu 情tình 。 能năng 為vi 食thực 事sự 。 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。 後hậu 當đương 廣quảng 破phá 。 又hựu 彼bỉ 應ưng 說thuyết 生sanh 上thượng 二nhị 界giới 無vô 漏lậu 心tâm 時thời 。 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 無vô 漏lậu 識thức 等đẳng 。 破phá 壞hoại 有hữu 故cố 。 於ư 彼bỉ 身thân 命mạng 。 不bất 可khả 為vi 食thực 。 亦diệc 不bất 可khả 執chấp 。 無vô 漏lậu 識thức 中trung 。 有hữu 有hữu 漏lậu 種chủng 。 能năng 為vi 彼bỉ 食thực 。 無vô 漏lậu 識thức 等đẳng 。 猶do 如như 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 能năng 執chấp 持trì 有hữu 漏lậu 種chủng 故cố 。 復phục 不bất 可khả 說thuyết 上thượng 界giới 有hữu 情tình 。 身thân 命mạng 相tương/tướng 持trì 。 即tức 互hỗ 為vi 食thực 。 四tứ 食thực 不bất 攝nhiếp 。 彼bỉ 身thân 命mạng 故cố 。 又hựu 無vô 色sắc 無vô 身thân 命mạng 。 無vô 能năng 持trì 故cố 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 無vô 實thật 體thể 故cố 。

詳tường 破phá 異dị 執chấp 。 以dĩ 盡tận 所sở 簡giản 也dã 。 初sơ 破phá 過quá 未vị 識thức 。 二nhị 破phá 加gia 心tâm 等đẳng 。 三tam 破phá 不bất 相tương 應ứng 。 四tứ 破phá 第đệ 六lục 識thức 。 初sơ 中trung 執chấp 云vân 。 無vô 心tâm 位vị 中trung 。 雖tuy 現hiện 無vô 食thực 。 由do 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 有hữu 識thức 及cập 有hữu 心tâm 所sở 。 即tức 以dĩ 過quá 未vị 識thức 等đẳng 為vi 食thực 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 奚hề 必tất 第đệ 八bát 為vi 識thức 耶da 。 破phá 云vân 。 過quá 未vị 識thức 等đẳng 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 無vô 心tâm 位vị 為vi 食thực 是thị 宗tông 。 因nhân 云vân 彼bỉ 非phi 現hiện 常thường 。 無vô 體thể 用dụng 故cố 。 喻dụ 如như 空không 華hoa 等đẳng 。 則tắc 無vô 心tâm 位vị 過quá 未vị 之chi 識thức 。 不bất 可khả 為vi 食thực 明minh 矣hĩ 。 此thử 以dĩ 過quá 未vị 必tất 無vô 體thể 用dụng 為vi 破phá 。 假giả 饒nhiêu 縱túng/tung 設thiết 許hứa 有hữu 體thể 用dụng 。 亦diệc 非phi 食thực 性tánh 。 以dĩ 食thực 性tánh 必tất 須tu 現hiện 在tại 。 既ký 非phi 現hiện 在tại 猶do 虚# 空không 矣hĩ 。 何hà 可khả 以dĩ 為vi 食thực 性tánh 耶da 。 二nhị 中trung 轉chuyển 計kế 云vân 。 無vô 體thể 非phi 現hiện 。 固cố 如như 所sở 破phá 。 然nhiên 無vô 定định 位vị 之chi 前tiền 。 必tất 有hữu 入nhập 定định 加gia 行hành 之chi 心tâm 。 以dĩ 入nhập 定định 加gia 行hành 之chi 心tâm 。 為vi 無vô 心tâm 位vị 有hữu 情tình 之chi 食thực 。 亦diệc 奚hề 不bất 可khả 。 故cố 破phá 曰viết 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。 良lương 以dĩ 安an 住trụ 無vô 心tâm 位vị 時thời 。 彼bỉ 加gia 行hành 心tâm 。 因nhân 無vô 心tâm 而nhi 已dĩ 滅diệt 。 已dĩ 滅diệt 既ký 屬thuộc 過quá 去khứ 。 非phi 食thực 豈khởi 不bất 極cực 成thành 何hà 可khả 以dĩ 為vi 此thử 位vị 之chi 食thực 也dã 耶da 。 三tam 中trung 復phục 轉chuyển 計kế 云vân 。 定định 前tiền 屬thuộc 滅diệt 。 固cố 如như 所sở 破phá 。 然nhiên 禪thiền 悅duyệt 可khả 以dĩ 為vi 食thực 。 無vô 想tưởng 滅diệt 盡tận 二nhị 定định 。 是thị 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 既ký 非phi 過quá 去khứ 。 即tức 為vi 彼bỉ 入nhập 二nhị 定định 者giả 之chi 食thực 。 亦diệc 奚hề 不bất 可khả 。 故cố 破phá 云vân 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 乃nãi 至chí 即tức 為vi 彼bỉ 食thực 等đẳng 也dã 。 非phi 彼bỉ 食thực 者giả 。 非phi 叚giả 等đẳng 四tứ 食thực 攝nhiếp 故cố 。 非phi 食thực 攝nhiếp 者giả 。 以dĩ 不bất 相tương 應ứng 。 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 無vô 實thật 自tự 體thể 。 非phi 若nhược 叚giả 等đẳng 各các 有hữu 自tự 體thể 之chi 實thật 有hữu 故cố 也dã 。 四tứ 中trung 雖tuy 總tổng 破phá 第đệ 六lục 不bất 得đắc 為vi 食thực 。 曲khúc 分phần/phân 三tam 節tiết 。 初sơ 至chí 不bất 可khả 為vi 食thực 。 破phá 無vô 漏lậu 識thức 食thực 。 二nhị 至chí 有hữu 漏lậu 種chủng 故cố 。 破phá 有hữu 漏lậu 種chủng 食thực 。 三tam 至chí 無vô 實thật 體thể 故cố 。 破phá 身thân 命mạng 互hỗ 食thực 。 文văn 雖tuy 三tam 節tiết 。 義nghĩa 實thật 一nhất 貫quán 。 故cố 初sơ 云vân 不bất 可khả 。 次thứ 云vân 亦diệc 不bất 可khả 。 三tam 云vân 復phục 不bất 可khả 也dã 。 今kim 乃nãi 融dung 而nhi 釋thích 之chi 曰viết 。 有hữu 執chấp 滅diệt 定định 等đẳng 。 猶do 有hữu 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 於ư 彼bỉ 有hữu 情tình 。 能năng 為vi 食thực 事sự 情tình 計kế 為vi 是thị 。 而nhi 不bất 知tri 所sở 執chấp 之chi 非phi 理lý 也dã 。 廣quảng 破phá 當đương 俟sĩ 後hậu 文văn 。 此thử 先tiên 畧lược 為vi 詰cật 辯biện 。 詰cật 云vân 。 滅diệt 盡tận 生sanh 二nhị 界giới 。 起khởi 無vô 漏lậu 心tâm 時thời 。 既ký 無vô 有hữu 漏lậu 第đệ 六lục 。

爾nhĩ 時thời 有hữu 情tình 。 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 得đắc 無vô 即tức 以dĩ 無vô 漏lậu 意ý 識thức 為vi 食thực 耶da 。 不bất 知tri 未vị 證chứng 轉chuyển 依y 。 所sở 有hữu 身thân 命mạng 。 盡tận 屬thuộc 有hữu 漏lậu 。 若nhược 以dĩ 無vô 漏lậu 持trì 彼bỉ 有hữu 漏lậu 。 障chướng 治trị 相tương 違vi 。 破phá 壞hoại 於ư 有hữu 。 不bất 可khả 以dĩ 為vi 食thực 也dã 。 得đắc 無vô 救cứu 云vân 。 無vô 漏lậu 固cố 不bất 可khả 為vi 有hữu 漏lậu 之chi 食thực 。 無vô 漏lậu 識thức 中trung 。 有hữu 有hữu 漏lậu 種chủng 。 漏lậu 種chủng 不bất 壞hoại 。 漏lậu 識thức 豈khởi 不bất 能năng 為vi 彼bỉ 食thực 。 不bất 知tri 無vô 漏lậu 識thức 等đẳng 。 猶do 如như 涅Niết 槃Bàn 。 清thanh 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。 不bất 能năng 持trì 彼bỉ 有hữu 漏lậu 染nhiễm 種chủng 。 漏lậu 種chủng 且thả 無vô 。 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 故cố 云vân 亦diệc 不bất 可khả 執chấp 也dã 。 得đắc 無vô 又hựu 救cứu 云vân 。 無vô 種chủng 固cố 不bất 可khả 以dĩ 為vi 食thực 。 上thượng 界giới 有hữu 情tình 。 以dĩ 身thân 持trì 命mạng 。 身thân 為vi 命mạng 食thực 。 以dĩ 命mạng 持trì 身thân 。 命mạng 為vi 身thân 食thực 。 即tức 互hỗ 為vi 食thực 。 亦diệc 奚hề 為vi 不bất 可khả 。 不bất 知tri 四tứ 食thực 。 不bất 攝nhiếp 彼bỉ 身thân 命mạng 故cố 。 身thân 命mạng 何hà 可khả 以dĩ 為vi 食thực 。 又hựu 無vô 色sắc 界giới 。 現hiện 無vô 色sắc 身thân 。 彼bỉ 有hữu 情tình 命mạng 。 無vô 能năng 持trì 故cố 。 以dĩ 何hà 為vi 食thực 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 等đẳng 。 如như 彼bỉ 命mạng 根căn 。 自tự 無vô 實thật 體thể 。 亦diệc 不bất 能năng 持trì 於ư 身thân 。 故cố 云vân 復phục 不bất 可khả 也dã 。 展triển 轉chuyển 竆# 之chi 。 無vô 一nhất 可khả 者giả 。 六lục 為vi 食thực 事sự 。 理lý 將tương 何hà 在tại 。

○# 二nhị 審thẩm 定định 異dị 熟thục 是thị 體thể 。

由do 此thử 定định 知tri 。 異dị 諸chư 轉chuyển 識thức 。 有hữu 異dị 熟thục 識thức 。 一nhất 類loại 恆hằng 徧biến 。 執chấp 持trì 身thân 命mạng 。 令linh 不bất 壞hoại 斷đoạn 。 世Thế 尊Tôn 依y 此thử 。 故cố 作tác 是thị 言ngôn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 唯duy 依y 取thủ 蘊uẩn 。 建kiến 立lập 有hữu 情tình 。 佛Phật 無vô 有hữu 漏lậu 。 非phi 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 說thuyết 為vi 有hữu 情tình 。 依y 食thực 住trụ 者giả 。 當đương 知tri 皆giai 依y 示thị 現hiện 而nhi 說thuyết 。 既ký 異dị 熟thục 識thức 。 是thị 勝thắng 食thực 性tánh 。 彼bỉ 識thức 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。

審thẩm 定định 異dị 熟thục 是thị 體thể 。 以dĩ 竟cánh 引dẫn 證chứng 識thức 食thực 體thể 也dã 。 初sơ 正chánh 釋thích 食thực 體thể 。 次thứ 通thông 諸chư 妨phương 難nạn/nan 三tam 結kết 示thị 第đệ 八bát 。 審thẩm 定định 者giả 。 由do 諸chư 食thực 之chi 通thông 明minh 。 差sai 別biệt 烱# 然nhiên 。 自tự 識thức 食thực 之chi 簡giản 破phá 。 披phi 析tích 盡tận 矣hĩ 。 甄chân 別biệt 既ký 精tinh 。 真chân 知tri 自tự 審thẩm 。 故cố 云vân 由do 此thử 定định 知tri 。 異dị 諸chư 轉chuyển 識thức 。 有hữu 異dị 熟thục 識thức 。 何hà 彼bỉ 之chi 執chấp 無vô 第đệ 八bát 耶da 。 一nhất 類loại 恆hằng 徧biến 。 執chấp 持trì 身thân 命mạng 。 令linh 不bất 壞hoại 斷đoạn 。 何hà 彼bỉ 之chi 迷mê 有hữu 間gian 轉chuyển 耶da 。 世Thế 尊Tôn 依y 此thử 。 故cố 作tác 是thị 言ngôn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 不bất 然nhiên 。 依y 何hà 等đẳng 食thực 。 經kinh 作tác 是thị 言ngôn 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 耶da 。 若nhược 疑nghi 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 。 佛Phật 亦diệc 依y 食thực 。 應ưng 是thị 有hữu 情tình 者giả 。 不bất 知tri 唯duy 依y 有hữu 漏lậu 取thủ 蘊uẩn 。 建kiến 立lập 有hữu 情tình 。 佛Phật 無vô 有hữu 漏lậu 。 非phi 有hữu 情tình 攝nhiếp 。 說thuyết 為vi 有hữu 情tình 。 皆giai 依y 食thực 住trụ 者giả 。 當đương 知tri 非phi 是thị 直trực 詮thuyên 佛Phật 體thể 。 皆giai 依y 諸chư 佛Phật 示thị 現hiện 。 化hóa 諸chư 有hữu 情tình 而nhi 說thuyết 耳nhĩ 。 不bất 必tất 疑nghi 也dã 。 是thị 則tắc 異dị 熟thục 於ư 四tứ 食thực 中trung 。 是thị 食thực 殊thù 勝thắng 之chi 性tánh 。 彼bỉ 識thức 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。 故cố 前tiền 云vân 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 彼bỉ 識thức 食thực 體thể 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

○# 九cửu 滅diệt 定định 心tâm (# 三tam )# 。 初sơ 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 二nhị 詳tường 釋thích 其kỳ 義nghĩa 三tam 結kết 歸quy 不bất 離ly 。

○# 初sơ 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 身thân 語ngữ 心tâm 行hành 。 無vô 不bất 皆giai 滅diệt 。 而nhi 壽thọ 不bất 滅diệt 。 亦diệc 不bất 離ly 煖noãn 。 根căn 無vô 變biến 壞hoại 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 不bất 離ly 身thân 識thức 。 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

引dẫn 滅diệt 定định 不bất 離ly 身thân 識thức 。 證chứng 有hữu 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 初sơ 引dẫn 經kinh 。 次thứ 理lý 證chứng 。 身thân 語ngữ 心tâm 行hành 者giả 。 出xuất 入nhập 息tức 是thị 身thân 加gia 行hành 。 受thọ 想tưởng 是thị 心tâm 加gia 行hành 。 [尋-口+凡]# 伺tứ 是thị 語ngữ 加gia 行hành 。 此thử 三tam 皆giai 與dữ 第đệ 六lục 相tương 應ứng 。 壽thọ 者giả 。 第đệ 八bát 種chủng 上thượng 。 連liên 持trì 一nhất 報báo 色sắc 心tâm 不bất 斷đoạn 功công 能năng 名danh 壽thọ 。 煖noãn 者giả 。 煖noãn 觸xúc 。 即tức 第đệ 八bát 相tương/tướng 分phần/phân 。 無vô 不bất 皆giai 滅diệt 者giả 。 在tại 滅diệt 定định 中trung 。 六lục 識thức 身thân 語ngữ 心tâm 行hành 。 悉tất 不bất 行hành 也dã 。 然nhiên 而nhi 壽thọ 命mạng 不bất 滅diệt 。 亦diệc 不bất 離ly 煖noãn 。 根căn 無vô 變biến 壞hoại 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 此thử 何hà 理lý 耶da 。 葢# 自tự 其kỳ 滅diệt 者giả 而nhi 觀quán 之chi 。 宜nghi 乎hồ 皆giai 盡tận 。 自tự 其kỳ 不bất 滅diệt 者giả 而nhi 觀quán 之chi 。 豈khởi 滅diệt 中trung 自tự 有hữu 不bất 滅diệt 者giả 在tại 耶da 。 會hội 文văn 切thiết 理lý 。 若nhược 無vô 第đệ 八bát 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 不bất 離ly 身thân 識thức 。 謂vị 之chi 誰thùy 耶da 。

○# 二nhị 詳tường 釋thích 其kỳ 義nghĩa (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 滅diệt 定định 所sở 有hữu 二nhị 破phá 滅diệt 定định 所sở 有hữu 。

○# 初sơ 明minh 滅diệt 定định 所sở 有hữu (# 三tam )# 。 初sơ 依y 義nghĩa 明minh 有hữu 二nhị 斥xích 無vô 為vi 非phi 三tam 正chánh 明minh 有hữu 識thức 。

○# 初sơ 依y 義nghĩa 明minh 有hữu 。

謂vị 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 行hành 相tương/tướng 麄# 動động 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 。 起khởi 必tất 勞lao 慮lự 。 厭yếm 患hoạn 彼bỉ 故cố 。 暫tạm 求cầu 止chỉ 息tức 。 漸tiệm 次thứ 伏phục 除trừ 。 至chí 都đô 盡tận 位vị 。 依y 此thử 位vị 立lập 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 故cố 此thử 定định 中trung 。 彼bỉ 識thức 皆giai 滅diệt 。 若nhược 不bất 許hứa 有hữu 微vi 細tế 一nhất 類loại 。 恆hằng 徧biến 執chấp 持trì 。 壽thọ 等đẳng 識thức 在tại 。 依y 何hà 而nhi 說thuyết 識thức 不bất 離ly 身thân 。

依y 識thức 有hữu 滅diệt 在tại 之chi 義nghĩa 。 明minh 有hữu 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 初sơ 至chí 彼bỉ 識thức 皆giai 滅diệt 。 順thuận 明minh 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 轉chuyển 識thức 皆giai 滅diệt 。 次thứ 至chí 識thức 不bất 離ly 身thân 。 反phản 明minh 不bất 離ly 身thân 識thức 。 定định 是thị 第đệ 八bát 。 義nghĩa 之chi 所sở 在tại 。 非phi 強cường/cưỡng 明minh 也dã 。

○# 二nhị 斥xích 無vô 為vi 非phi 。

若nhược 謂vị 後hậu 時thời 。 彼bỉ 識thức 還hoàn 起khởi 。 如như 隔cách 日nhật 瘧ngược 。 名danh 不bất 離ly 身thân 。 是thị 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 心tâm 行hành 滅diệt 。 識thức 與dữ 想tưởng 等đẳng 。 起khởi 滅diệt 同đồng 故cố 。 壽thọ 煖noãn 諸chư 根căn 。 應ưng 亦diệc 如như 識thức 。 便tiện 成thành 大đại 過quá 。 故cố 應ưng 許hứa 識thức 如như 壽thọ 煖noãn 等đẳng 。 實thật 不bất 離ly 身thân 。 又hựu 此thử 位vị 中trung 。 若nhược 全toàn 無vô 識thức 。 應ưng 如như 瓦ngõa 礫lịch 。 非phi 有hữu 情tình 數số 。 豈khởi 得đắc 說thuyết 為vi 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 又hựu 異dị 熟thục 識thức 。 此thử 位vị 若nhược 無vô 。 誰thùy 能năng 執chấp 持trì 諸chư 根căn 壽thọ 煖noãn 。 無vô 執chấp 持trì 故cố 。 皆giai 應ưng 壞hoại 滅diệt 猶do 如như 死tử 屍thi 。 便tiện 無vô 壽thọ 等đẳng 。 既ký 爾nhĩ 後hậu 識thức 必tất 不bất 還hoàn 生sanh 。 說thuyết 不bất 離ly 身thân 。 彼bỉ 何hà 所sở 屬thuộc 。 諸chư 異dị 熟thục 識thức 。 捨xả 此thử 身thân 已dĩ 。 離ly 託thác 餘dư 身thân 。 無vô 重trọng/trùng 生sanh 故cố 。 又hựu 若nhược 此thử 位vị 。 無vô 持trì 種chủng 識thức 。 後hậu 識thức 無vô 種chủng 。 如như 何hà 得đắc 生sanh 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 已dĩ 極cực 成thành 故cố 。 諸chư 色sắc 等đẳng 法pháp 。 離ly 識thức 皆giai 無vô 。 受thọ 熏huân 等đẳng 種chủng 。 亦diệc 已dĩ 遮già 故cố 。

斥xích 無vô 第đệ 八bát 之chi 非phi 。 見kiến 其kỳ 必tất 不bất 可khả 無vô 也dã 。 初sơ 斥xích 執chấp 後hậu 時thời 還hoàn 起khởi 過quá 。 計kế 意ý 葢# 謂vị 。 六lục 識thức 在tại 定định 。 如như 瘧ngược 暫tạm 止chỉ 。 出xuất 定định 還hoàn 起khởi 。 如như 瘧ngược 復phục 發phát 。 復phục 發phát 是thị 瘧ngược 不bất 離ly 體thể 。 還hoàn 起khởi 名danh 識thức 不bất 離ly 身thân 。 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 所sở 計kế 之chi 謬mậu 也dã 。 何hà 則tắc 。 誠thành 如như 所sở 計kế 。 則tắc 契Khế 經Kinh 不bất 應ưng 說thuyết 心tâm 行hành 滅diệt 。 識thức 與dữ 心tâm 行hành 。 起khởi 滅diệt 同đồng 故cố 。 行hành 滅diệt 則tắc 識thức 滅diệt 。 壽thọ 煖noãn 諸chư 根căn 。 應ưng 如như 識thức 滅diệt 。 滅diệt 則tắc 名danh 離ly 。 何hà 名danh 不bất 離ly 。 後hậu 時thời 還hoàn 起khởi 。 壽thọ 煖noãn 諸chư 根căn 。 應ưng 如như 識thức 起khởi 。 起khởi 則tắc 還hoàn 活hoạt 。 便tiện 成thành 大đại 過quá 矣hĩ 。 故cố 當đương 應ưng 許hứa 識thức 如như 壽thọ 煖noãn 。 實thật 不bất 離ly 身thân 。 名danh 為vi 不bất 離ly 。 不bất 當đương 許hứa 識thức 滅diệt 離ly 還hoàn 起khởi 。 異dị 於ư 壽thọ 煖noãn 。 非phi 實thật 不bất 離ly 。 名danh 不bất 離ly 身thân 也dã 。 二nhị 斥xích 執chấp 全toàn 無vô 諸chư 識thức 過quá 。 又hựu 若nhược 計kế 此thử 位vị 中trung 。 若nhược 全toàn 無vô 識thức 。 應ưng 如như 瓦ngõa 礫lịch 。 非phi 有hữu 情tình 數số 。 豈khởi 得đắc 經kinh 中trung 。 說thuyết 為vi 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 既ký 有hữu 住trụ 定định 之chi 人nhân 。 必tất 非phi 無vô 情tình 之chi 數số 。 不bất 落lạc 無vô 情tình 。 必tất 有hữu 住trụ 滅diệt 定định 者giả 之chi 識thức 也dã 。 三tam 斥xích 執chấp 無vô 有hữu 異dị 熟thục 過quá 。 又hựu 異dị 熟thục 識thức 。 此thử 位vị 若nhược 無vô 。 誰thùy 能năng 執chấp 持trì 。 至chí 無vô 壽thọ 等đẳng 者giả 。 牒điệp 難nạn/nan 無vô 持trì 也dã 。 既ký 爾nhĩ 。 後hậu 識thức 必tất 不bất 還hoàn 生sanh 。 說thuyết 不bất 離ly 身thân 。 彼bỉ 何hà 所sở 屬thuộc 者giả 。 詰cật 空không 前tiền 執chấp 也dã 。 諸chư 異dị 熟thục 識thức 。 捨xả 此thử 身thân 已dĩ 。 離ly 託thác 餘dư 身thân 。 無vô 重trọng/trùng 生sanh 故cố 者giả 。 不bất 還hoàn 之chi 由do 也dã 。 彼bỉ 何hà 所sở 屬thuộc 者giả 。 意ý 以dĩ 汝nhữ 說thuyết 不bất 離ly 者giả 。 屬thuộc 於ư 後hậu 識thức 還hoàn 生sanh 耳nhĩ 。 必tất 不bất 還hoàn 生sanh 。 說thuyết 不bất 離ly 身thân 。 彼bỉ 何hà 所sở 屬thuộc 。 良lương 以dĩ 異dị 熟thục 不bất 重trọng/trùng 生sanh 。 則tắc 轉chuyển 識thức 無vô 本bổn 。 六lục 識thức 必tất 不bất 還hoàn 生sanh 故cố 也dã 。 四tứ 斥xích 執chấp 無vô 種chủng 不bất 生sanh 過quá 初sơ 至chí 如như 何hà 得đắc 生sanh 。 正chánh 破phá 也dã 。 次thứ 至chí 亦diệc 已dĩ 遮già 故cố 。 轉chuyển 破phá 也dã 。 正chánh 破phá 顯hiển 持trì 種chủng 之chi 識thức 。 斷đoạn 不bất 能năng 無vô 。 轉chuyển 破phá 見kiến 此thử 識thức 之chi 外ngoại 。 全toàn 無vô 所sở 當đương 。

○# 三tam 正chánh 明minh 有hữu 識thức 。

然nhiên 滅diệt 定định 等đẳng 。 無vô 心tâm 位vị 中trung 。 如như 有hữu 心tâm 位vị 。 定định 實thật 有hữu 識thức 。 具cụ 根căn 壽thọ 煖noãn 。 有hữu 情tình 攝nhiếp 故cố 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 。 住trụ 滅diệt 定định 者giả 。 决# 定định 有hữu 識thức 。 實thật 不bất 離ly 身thân 。

比tỉ 量lượng 滅diệt 定định 。 結kết 斷đoạn 有hữu 識thức 不bất 離ly 身thân 也dã 。 初sơ 比tỉ 量lượng 有hữu 識thức 。 次thứ 結kết 斷đoạn 有hữu 識thức 。 以dĩ 經Kinh 云vân 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 證chứng 云vân 不bất 離ly 身thân 識thức 。 釋thích 云vân 依y 何hà 而nhi 說thuyết 識thức 不bất 離ly 身thân 。 斥xích 云vân 乃nãi 至chí 說thuyết 不bất 離ly 身thân 等đẳng 。 故cố 承thừa 此thử 以dĩ 量lượng 結kết 云vân 。 然nhiên 滅diệt 定định 等đẳng 無vô 心tâm 位vị 中trung 。 决# 定định 有hữu 識thức 。 實thật 不bất 離ly 身thân 。 實thật 簡giản 假giả 設thiết 。 定định 簡giản 非phi 定định 。 决# 定định 有hữu 識thức 。 真chân 實thật 不bất 離ly 。 根căn 於ư 理lý 趣thú 。 豈khởi 強cưỡng 說thuyết 耶da 。 故cố 初sơ 之chi 約ước 義nghĩa 明minh 有hữu 。 固cố 顯hiển 有hữu 識thức 不bất 離ly 。 次thứ 之chi 斥xích 無vô 為vi 非phi 。 亦diệc 顯hiển 有hữu 識thức 不bất 離ly 。 今kim 之chi 比tỉ 量lượng 其kỳ 有hữu 。 正chánh 顯hiển 有hữu 識thức 不bất 離ly 。 科khoa 明minh 滅diệt 定định 所sở 有hữu 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 若nhược 更cánh 量lượng 之chi 。 則tắc 滅diệt 定định 無vô 心tâm 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 實thật 有hữu 識thức 具cụ 根căn 壽thọ 煖noãn 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 有hữu 情tình 攝nhiếp 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 有hữu 心tâm 位vị 。 有hữu 心tâm 位vị 中trung 。 諸chư 根căn 不bất 壞hoại 。 壽thọ 煖noãn 依y 識thức 。 無vô 位vị 如như 有hữu 。 决# 定định 有hữu 識thức 。 實thật 不bất 離ly 身thân 。

○# 二nhị 破phá 滅diệt 定định 所sở 有hữu (# 三tam )# 。 初sơ 約ước 名danh 位vị 破phá 二nhị 約ước 心tâm 所sở 破phá 三tam 約ước 三tam 性tánh 破phá 。

○# 初sơ 約ước 名danh 位vị 破phá 。

若nhược 謂vị 此thử 位vị 。 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 名danh 不bất 離ly 身thân 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 定định 亦diệc 名danh 。 無vô 心tâm 定định 故cố 。 若nhược 無vô 五ngũ 識thức 。 名danh 無vô 心tâm 者giả 。 應ưng 一nhất 切thiết 定định 。 皆giai 名danh 無vô 心tâm 。 諸chư 定định 皆giai 無vô 。 五ngũ 識thức 身thân 故cố 。 意ý 識thức 攝nhiếp 在tại 六lục 轉chuyển 識thức 中trung 。 如như 五ngũ 識thức 身thân 。 滅diệt 定định 非phi 有hữu 。 或hoặc 此thử 位vị 識thức 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 如như 壽thọ 煖noãn 等đẳng 。 非phi 第đệ 六lục 識thức 。 若nhược 此thử 位vị 有hữu 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 可khả 知tri 識thức 者giả 。 應ưng 如như 餘dư 位vị 。 非phi 此thử 位vị 攝nhiếp 。 本bổn 為vi 止chỉ 息tức 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 可khả 了liễu 知tri 識thức 。 入nhập 此thử 定định 故cố 。

以dĩ 名danh 位vị 破phá 滅diệt 定định 有hữu 第đệ 六lục 識thức 也dã 。 初sơ 約ước 名danh 破phá 。 次thứ 約ước 位vị 破phá 。 約ước 名danh 破phá 者giả 。 先tiên 破phá 正chánh 計kế 云vân 。 若nhược 謂vị 此thử 位vị 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 名danh 不bất 離ly 身thân 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 此thử 滅diệt 盡tận 定định 。 亦diệc 名danh 無vô 心tâm 。 有hữu 六lục 識thức 心tâm 。 名danh 理lý 安an 在tại 。 次thứ 破phá 轉chuyển 計kế 云vân 。 若nhược 無vô 五ngũ 識thức 。 名danh 無vô 心tâm 者giả 。 應ưng 一nhất 切thiết 定định 。 皆giai 名danh 無vô 心tâm 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 四tứ 禪thiền 八bát 定định 。 皆giai 無vô 五ngũ 識thức 。 滅diệt 定định 名danh 無vô 。 名danh 理lý 何hà 辯biện 。 然nhiên 而nhi 意ý 識thức 。 滅diệt 定định 非phi 有hữu 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 攝nhiếp 在tại 六lục 轉chuyển 識thức 中trung 。 如như 五ngũ 識thức 身thân 。 五ngũ 識thức 既ký 無vô 。 意ý 識thức 亦diệc 無vô 。 可khả 例lệ 知tri 矣hĩ 。 約ước 位vị 破phá 者giả 。 先tiên 順thuận 破phá 云vân 。 或hoặc 此thử 滅diệt 定định 位vị 識thức 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 幽u 隱ẩn 微vi 細tế 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 如như 壽thọ 煖noãn 等đẳng 。 名danh 不bất 離ly 身thân 。 非phi 第đệ 六lục 識thức 。 是thị 此thử 位vị 識thức 。 次thứ 反phản 破phá 云vân 。 若nhược 滅diệt 定định 位vị 有hữu 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 可khả 知tri 識thức 者giả 。 應ưng 如như 餘dư 位vị 有hữu 心tâm 。 非phi 此thử 無vô 心tâm 位vị 攝nhiếp 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 乖quai 本bổn 因Nhân 地Địa 之chi 所sở 為vi 故cố 。 是thị 則tắc 覈# 之chi 於ư 名danh 。 展triển 轉chuyển 叵phả 得đắc 。 推thôi 之chi 於ư 位vị 。 反phản 覆phúc 皆giai 竆# 。 無vô 心tâm 之chi 名danh 。 滅diệt 定định 之chi 位vị 。 是thị 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 於ư 名danh 位vị 中trung 耶da 。

○# 二nhị 約ước 心tâm 所sở 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 徴# 二nhị 別biệt 破phá 。

○# 初sơ 總tổng 徴# 。

又hựu 若nhược 此thử 位vị 。 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 彼bỉ 心tâm 所sở 法pháp 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。

自tự 此thử 而nhi 下hạ 。 至chí 如như 何hà 名danh 無vô 心tâm 定định 。 皆giai 約ước 心tâm 所sở 有hữu 無vô 。 破phá 此thử 位vị 有hữu 第đệ 六lục 識thức 也dã 。 彼bỉ 即tức 第đệ 六lục 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 雙song 設thiết 兩lưỡng 關quan 為vi 難nạn/nan 。

○# 二nhị 別biệt 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 約ước 有hữu 心tâm 所sở 破phá 二nhị 約ước 無vô 心tâm 所sở 破phá 。

○# 初sơ 約ước 有hữu 心tâm 所sở 破phá (# 三tam )# 。 初sơ 破phá 違vi 名danh 教giáo 二nhị 敘tự 破phá 轉chuyển 救cứu 三tam 結kết 違vi 名danh 教giáo 。

○# 初sơ 破phá 違vi 名danh 教giáo 。

若nhược 有hữu 心tâm 所sở 。 經kinh 不bất 應ưng 言ngôn 。 住trụ 此thử 定định 者giả 。 心tâm 行hành 皆giai 滅diệt 。 又hựu 不bất 應ưng 名danh 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。

經kinh 言ngôn 心tâm 行hành 皆giai 滅diệt 。 此thử 有hữu 心tâm 所sở 。 是thị 違vi 教giáo 。 彼bỉ 名danh 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 此thử 有hữu 心tâm 所sở 。 是thị 違vi 名danh 。 既ký 皆giai 相tương 違vi 。 所sở 豈khởi 當đương 有hữu 。

○# 二nhị 敘tự 破phá 轉chuyển 救cứu (# 二nhị )# 。 初sơ 破phá 救cứu 違vi 二nhị 破phá 救cứu 心tâm 。

○# 初sơ 破phá 救cứu 違vi (# 二nhị )# 。 初sơ 敘tự 救cứu 詞từ 二nhị 破phá 救cứu 意ý 。

○# 初sơ 敘tự 救cứu 詞từ 。

此thử 定định 加gia 行hành 。 但đãn 厭yếm 受thọ 想tưởng 。 故cố 此thử 定định 中trung 。 唯duy 受thọ 想tưởng 滅diệt 。 受thọ 想tưởng 二nhị 法pháp 。 資tư 助trợ 心tâm 強cường/cưỡng 。 諸chư 心tâm 所sở 中trung 。 獨độc 名danh 心tâm 行hành 。 說thuyết 心tâm 行hành 滅diệt 。 何hà 所sở 相tương 違vi 。

但đãn 厭yếm 。 其kỳ 餘dư 不bất 厭yếm 也dã 。 唯duy 滅diệt 。 餘dư 不bất 滅diệt 也dã 。 餘dư 既ký 不bất 滅diệt 。 自tự 有hữu 心tâm 所sở 。 豈khởi 得đắc 違vi 經kinh 。 資tư 助trợ 心tâm 強cường/cưỡng 獨độc 名danh 心tâm 行hành 。 名danh 心tâm 行hành 滅diệt 。 餘dư 不bất 必tất 滅diệt 。 自tự 有hữu 心tâm 所sở 。 何hà 得đắc 違vi 名danh 。

○# 二nhị 破phá 救cứu 意ý 。

無vô 想tưởng 定định 中trung 。 應ưng 唯duy 想tưởng 滅diệt 。 但đãn 厭yếm 想tưởng 故cố 。 然nhiên 汝nhữ 不bất 許hứa 。 既ký 唯duy 受thọ 想tưởng 。 資tư 助trợ 心tâm 強cường/cưỡng 。 此thử 二nhị 滅diệt 時thời 。 心tâm 亦diệc 應ưng 滅diệt 。

然nhiên 汝nhữ 不bất 許hứa 。 例lệ 破phá 救cứu 違vi 名danh 也dã 。 意ý 以dĩ 此thử 既ký 不bất 許hứa 。 彼bỉ 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 彼bỉ 不bất 名danh 唯duy 。 餘dư 所sở 安an 在tại 。 何hà 可khả 救cứu 也dã 。 心tâm 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 例lệ 破phá 有hữu 六lục 識thức 也dã 。 問vấn 。 何hà 不bất 例lệ 破phá 救cứu 違vi 教giáo 。 曰viết 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 順thuận 文văn 義nghĩa 故cố 。 二nhị 勝thắng 該cai 劣liệt 故cố 。 三tam 是thị 正chánh 意ý 故cố 。 順thuận 文văn 義nghĩa 者giả 。 文văn 曰viết 資tư 助trợ 心tâm 強cường/cưỡng 。 義nghĩa 謂vị 諸chư 所sở 雖tuy 亦diệc 資tư 助trợ 。 資tư 助trợ 心tâm 王vương 生sanh 起khởi 之chi 力lực 。 此thử 二nhị 為vi 強cường/cưỡng 耳nhĩ 。 既ký 以dĩ 強cường 力lực 而nhi 起khởi 。 必tất 因nhân 強cường/cưỡng 滅diệt 而nhi 滅diệt 。 故cố 曰viết 此thử 二nhị 滅diệt 時thời 。 心tâm 亦diệc 應ưng 滅diệt 也dã 。 勝thắng 該cai 劣liệt 者giả 。 心tâm 王vương 之chi 勝thắng 尚thượng 滅diệt 。 餘dư 所sở 之chi 劣liệt 何hà 存tồn 。 則tắc 不bất 必tất 破phá 其kỳ 救cứu 違vi 教giáo 。 而nhi 救cứu 自tự 破phá 矣hĩ 。 是thị 正chánh 意ý 者giả 。 前tiền 徴# 計kế 云vân 。 又hựu 若nhược 此thử 位vị 。 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 彼bỉ 心tâm 所sở 法pháp 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 以dĩ 此thử 知tri 因nhân 破phá 而nhi 救cứu 。 雖tuy 在tại 於ư 所sở 。 即tức 救cứu 而nhi 原nguyên 。 意ý 主chủ 於ư 王vương 。 故cố 云vân 心tâm 亦diệc 應ưng 滅diệt 也dã 。 是thị 則tắc 不bất 惟duy 箭tiễn 鋒phong 相tương/tướng 拄trụ 。 亦diệc 且thả 力lực 倒đảo 其kỳ 鋒phong 。 假giả 手thủ 行hành 拳quyền 。 借tá 劍kiếm 行hành 殺sát 。 破phá 法pháp 之chi 妙diệu 如như 此thử 。

○# 二nhị 破phá 救cứu 心tâm (# 二nhị )# 。 初sơ 敘tự 救cứu 詞từ 二nhị 詳tường 破phá 救cứu 。

○# 初sơ 敘tự 救cứu 詞từ 。

如như 身thân 行hành 滅diệt 。 而nhi 身thân 猶do 在tại 。 寧ninh 要yếu 責trách 心tâm 。 令linh 同đồng 行hành 滅diệt 。

救cứu 意ý 葢# 謂vị 。 受thọ 想tưởng 是thị 心tâm 行hành 。 如như 出xuất 入nhập 息tức 是thị 身thân 行hành 也dã 。 受thọ 想tưởng 滅diệt 而nhi 心tâm 猶do 在tại 。 如như 身thân 行hành 滅diệt 而nhi 身thân 猶do 在tại 也dã 。 既ký 不bất 可khả 責trách 身thân 令linh 同đồng 息tức 滅diệt 。 寧ninh 要yếu 責trách 心tâm 令linh 同đồng 行hành 滅diệt 。 是thị 則tắc 行hành 雖tuy 滅diệt 而nhi 心tâm 猶do 在tại 也dã 。

○# 二nhị 詳tường 破phá 救cứu (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 破phá 救cứu 心tâm 二nhị 例lệ 破phá 心tâm 所sở 。

○# 初sơ 正chánh 破phá 救cứu 心tâm 。

若nhược 爾nhĩ 。 語ngữ 行hành [尋-口+凡]# 伺tứ 滅diệt 時thời 。 語ngữ 應ưng 不bất 滅diệt 。 而nhi 非phi 所sở 許hứa 。 然nhiên 行hành 於ư 法pháp 。 有hữu 徧biến 非phi 徧biến 。 徧biến 行hành 滅diệt 時thời 。 法pháp 定định 隨tùy 滅diệt 。 非phi 徧biến 行hành 滅diệt 。 法pháp 或hoặc 猶do 在tại 。 非phi 徧biến 行hành 者giả 。 謂vị 入nhập 出xuất 息tức 。 見kiến 息tức 滅diệt 時thời 。 身thân 猶do 在tại 故cố 。 [尋-口+凡]# 伺tứ 於ư 語ngữ 。 是thị 徧biến 行hành 攝nhiếp 。 彼bỉ 若nhược 滅diệt 時thời 。 語ngữ 定định 無vô 故cố 。 受thọ 想tưởng 於ư 心tâm 。 亦diệc 徧biến 行hành 攝nhiếp 。 許hứa 如như 思tư 等đẳng 。 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 受thọ 想tưởng 滅diệt 時thời 。 心tâm 定định 隨tùy 滅diệt 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 。 彼bỉ 滅diệt 心tâm 在tại 。

初sơ 舉cử 例lệ 破phá 例lệ 。 次thứ 以dĩ 理lý 破phá 例lệ 。 破phá 意ý 葢# 謂vị 。 息tức 是thị 身thân 行hành 。 受thọ 想tưởng 是thị 心tâm 行hành 。 猶do [尋-口+凡]# 伺tứ 是thị 語ngữ 行hành 也dã 。 以dĩ 身thân 例lệ 心tâm 既ký 爾nhĩ 。 語ngữ 例lệ 身thân 心tâm 亦diệc 然nhiên 。 語ngữ 行hành 滅diệt 時thời 。 而nhi 汝nhữ 不bất 許hứa 定định 中trung 有hữu 語ngữ 。 豈khởi 當đương 行hành 滅diệt 。 而nhi 汝nhữ 例lệ 許hứa 心tâm 王vương 猶do 在tại 耶da 。 以dĩ 理lý 論luận 之chi 。 然nhiên 行hành 於ư 法pháp 。 行hành 有hữu 周chu 徧biến 不bất 徧biến 之chi 殊thù 。 徧biến 行hành 滅diệt 時thời 法pháp 定định 隨tùy 滅diệt 。 非phi 徧biến 行hành 滅diệt 。 法pháp 或hoặc 猶do 在tại 。 息tức 既ký 非phi 徧biến 。 息tức 滅diệt 身thân 在tại 。 [尋-口+凡]# 伺tứ 是thị 徧biến 。 語ngữ 豈khởi 能năng 存tồn 。 今kim 受thọ 想tưởng 亦diệc 徧biến 行hành 攝nhiếp 。 俱câu 舎# 許hứa 如như 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 而nhi 云vân 徧biến 一nhất 切thiết 心tâm 。 是thị 則tắc 受thọ 想tưởng 滅diệt 時thời 。 心tâm 定định 隨tùy 滅diệt 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 彼bỉ 受thọ 想tưởng 滅diệt 。 六lục 識thức 心tâm 在tại 。 例lệ 之chi 難nạn/nan 例lệ 。 理lý 論luận 無vô 理lý 。 滅diệt 所sở 當đương 滅diệt 。 豈khởi 要yếu 責trách 之chi 令linh 同đồng 行hành 耶da 。

○# 二nhị 例lệ 破phá 心tâm 所sở 。

又hựu 許hứa 思tư 等đẳng 。 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 時thời 。 彼bỉ 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 既ký 爾nhĩ 。 信tín 等đẳng 此thử 位vị 亦diệc 無vô 。 非phi 徧biến 行hành 滅diệt 。 餘dư 可khả 在tại 故cố 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 。 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 。 既ký 許hứa 思tư 等đẳng 。 此thử 位vị 非phi 無vô 。 受thọ 想tưởng 應ưng 然nhiên 。 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 又hựu 此thử 定định 中trung 。 若nhược 有hữu 思tư 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 有hữu 觸xúc 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 不bất 皆giai 依y 。 觸xúc 力lực 生sanh 故cố 。 若nhược 許hứa 有hữu 觸xúc 。 亦diệc 應ưng 有hữu 受thọ 。 觸xúc 緣duyên 受thọ 故cố 。 既ký 許hứa 有hữu 受thọ 。 想tưởng 亦diệc 應ưng 生sanh 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 如như 受thọ 緣duyên 愛ái 。 非phi 一nhất 切thiết 受thọ 。 皆giai 能năng 起khởi 愛ái 。 故cố 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 非phi 一nhất 切thiết 觸xúc 。 皆giai 能năng 生sanh 受thọ 。 由do 斯tư 所sở 難nạn/nan 。 其kỳ 理lý 不bất 成thành 。 彼bỉ 救cứu 不bất 然nhiên 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 謂vị 佛Phật 自tự 簡giản 。 唯duy 無vô 明minh 觸xúc 。 所sở 生sanh 諸chư 受thọ 。 為vi 緣duyên 生sanh 愛ái 。 曾tằng 無vô 有hữu 處xứ 。 簡giản 觸xúc 生sanh 受thọ 。 故cố 若nhược 有hữu 觸xúc 。 必tất 有hữu 受thọ 生sanh 。 受thọ 與dữ 想tưởng 俱câu 。 其kỳ 理lý 决# 定định 。

初sơ 順thuận 破phá 心tâm 所sở 。 次thứ 反phản 難nạn/nan 心tâm 所sở 。 三tam 轉chuyển 救cứu 所sở 難nạn/nan 。 四tứ 重trọng/trùng 破phá 所sở 救cứu 。 順thuận 而nhi 復phục 反phản 。 救cứu 之chi 更cánh 破phá 。 展triển 轉chuyển 推thôi 竆# 。 一nhất 使sử 情tình 盡tận 理lý 顯hiển 。 心tâm 所sở 不bất 容dung 有hữu 於ư 此thử 位vị 中trung 耳nhĩ 。 總tổng 括quát 大đại 意ý 如như 此thử 。 詳tường 之chi 。 順thuận 破phá 中trung 。 思tư 等đẳng 。 等đẳng 別biệt 境cảnh 五ngũ 所sở 。 信tín 等đẳng 。 等đẳng 染nhiễm 法pháp 二nhị 十thập 六lục 所sở 。 以dĩ 彼bỉ 宗tông 許hứa 徧biến 行hành 別biệt 境cảnh 十thập 所sở 。 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 。 是thị 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 貪tham 等đẳng 二nhị 十thập 六lục 所sở 。 是thị 大đại 染nhiễm 地địa 法pháp 。 意ý 謂vị 汝nhữ 宗tông 既ký 許hứa 思tư 等đẳng 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 受thọ 想tưởng 二nhị 法pháp 滅diệt 時thời 。 彼bỉ 餘dư 大đại 地địa 法pháp 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 既ký 滅diệt 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 則tắc 信tín 等đẳng 善thiện 法Pháp 。 貪tham 等đẳng 染nhiễm 法pháp 。 此thử 位vị 亦diệc 無vô 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 非phi 徧biến 行hành 滅diệt 。 餘dư 可khả 在tại 故cố 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 唯duy 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 。 無vô 應ưng 俱câu 無vô 也dã 。 反phản 難nạn/nan 中trung 。 既ký 許hứa 思tư 等đẳng 此thử 位vị 非phi 無vô 等đẳng 者giả 。 意ý 謂vị 必tất 汝nhữ 執chấp 言ngôn 。 雖tuy 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 思tư 等đẳng 心tâm 所sở 。 猶do 在tại 不bất 滅diệt 者giả 。 則tắc 受thọ 想tưởng 等đẳng 。 斷đoạn 不bất 應ưng 滅diệt 。 以dĩ 受thọ 想tưởng 與dữ 思tư 。 總tổng 是thị 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 以dĩ 有hữu 思tư 等đẳng 必tất 有hữu 觸xúc 。 觸xúc 是thị 心tâm 所sở 之chi 根căn 故cố 。 有hữu 觸xúc 必tất 有hữu 受thọ 。 觸xúc 能năng 緣duyên 受thọ 故cố 。 有hữu 受thọ 必tất 有hữu 想tưởng 。 受thọ 想tưởng 二nhị 法pháp 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 有hữu 應ưng 俱câu 有hữu 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 。 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 。 不bất 有hữu 受thọ 想tưởng 。 脫thoát 轉chuyển 救cứu 云vân 。 如như 受thọ 緣duyên 愛ái 。 非phi 一nhất 切thiết 受thọ 。 皆giai 能năng 起khởi 愛ái 。 惟duy 見kiến 可khả 樂lạc 。 始thỉ 能năng 緣duyên 愛ái 。 有hữu 所sở 簡giản 也dã 。 例lệ 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 非phi 一nhất 切thiết 觸xúc 。 皆giai 能năng 生sanh 受thọ 。 惟duy 觸xúc 可khả 意ý 。 始thỉ 能năng 生sanh 受thọ 。 亦diệc 有hữu 所sở 簡giản 也dã 。 由do 斯tư 所sở 難nạn/nan 。 觸xúc 為vi 大đại 地địa 。 一nhất 切thiết 皆giai 能năng 生sanh 受thọ 。 其kỳ 理lý 不bất 成thành 。 豈khởi 當đương 有hữu 必tất 俱câu 有hữu 耶da 。 重trọng/trùng 破phá 中trung 。 佛Phật 自tự 簡giản 者giả 。 經kinh 謂vị 諸chư 受thọ 生sanh 起khởi 有hữu 二nhị 種chủng 緣duyên 。 有hữu 依y 無vô 明minh 觸xúc 生sanh 。 有hữu 依y 明minh 觸xúc 生sanh 。 唯duy 無vô 明minh 觸xúc 。 所sở 生sanh 諸chư 受thọ 。 為vi 緣duyên 生sanh 愛ái 。 非phi 明minh 觸xúc 也dã 。 則tắc 前tiền 云vân 非phi 一nhất 切thiết 受thọ 。 皆giai 能năng 生sanh 愛ái 者giả 。 誠thành 然nhiên 矣hĩ 。 曾tằng 無vô 有hữu 處xứ 。 簡giản 觸xúc 生sanh 受thọ 。 而nhi 曰viết 何hà 觸xúc 生sanh 受thọ 。 何hà 觸xúc 不bất 生sanh 故cố 。 若nhược 有hữu 觸xúc 必tất 有hữu 受thọ 。 有hữu 受thọ 必tất 有hữu 想tưởng 。 其kỳ 理lý 决# 定định 。 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 則tắc 前tiền 非phi 一nhất 切thiết 觸xúc 。 皆giai 能năng 生sanh 受thọ 者giả 。 豈khởi 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。

○# 三tam 結kết 違vi 名danh 教giáo 。

或hoặc 應ưng 如như 餘dư 位vị 。 受thọ 想tưởng 亦diệc 不bất 滅diệt 。 執chấp 此thử 位vị 中trung 。 有hữu 思tư 等đẳng 故cố 。 許hứa 便tiện 違vi 害hại 心tâm 行hành 滅diệt 言ngôn 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。

以dĩ 比tỉ 量lượng 結kết 違vi 名danh 教giáo 。 格cách 定định 此thử 位vị 不bất 容dung 許hứa 有hữu 心tâm 所sở 也dã 。 前tiền 執chấp 此thử 位vị 有hữu 思tư 等đẳng 故cố 。 因nhân 以dĩ 受thọ 想tưởng 不bất 滅diệt 難nạn/nan 之chi 。 雖tuy 救cứu 而nhi 復phục 破phá 。 若nhược 不bất 量lượng 定định 。 猶do 虞ngu 執chấp 有hữu 未vị 竆# 。 故cố 云vân 或hoặc 應ưng 等đẳng 也dã 。 或hoặc 應ưng 者giả 。 意ý 謂vị 若nhược 立lập 量lượng 以dĩ 破phá 之chi 。 恐khủng 當đương 云vân 。 受thọ 想tưởng 此thử 位vị 亦diệc 不bất 滅diệt 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 執chấp 此thử 位vị 中trung 有hữu 思tư 等đẳng 故cố 。 喻dụ 如như 餘dư 位vị 。 許hứa 便tiện 違vi 害hại 心tâm 行hành 滅diệt 言ngôn 。 如như 名danh 何hà 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 如như 教giáo 何hà 。 名danh 教giáo 不bất 可khả 違vi 。 行hành 等đẳng 必tất 皆giai 滅diệt 。 行hành 等đẳng 既ký 皆giai 滅diệt 。 此thử 位vị 思tư 等đẳng 是thị 不bất 滅diệt 耶da 。 思tư 之chi 哉tai 。

○# 二nhị 約ước 無vô 心tâm 所sở 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 破phá 正chánh 計kế 二nhị 破phá 轉chuyển 計kế 。

○# 初sơ 破phá 正chánh 計kế 。

若nhược 無vô 心tâm 所sở 。 識thức 亦diệc 應ưng 無vô 。 不bất 見kiến 餘dư 心tâm 。 離ly 心tâm 所sở 故cố 。 餘dư 徧biến 行hành 滅diệt 法pháp 隨tùy 滅diệt 故cố 。 受thọ 等đẳng 應ưng 非phi 。 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 此thử 識thức 應ưng 非phi 相tướng 應ưng 法pháp 故cố 。 許hứa 則tắc 應ưng 無vô 所sở 依y 緣duyên 等đẳng 。 如như 色sắc 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 非phi 心tâm 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 。 與dữ 觸xúc 俱câu 起khởi 。 有hữu 受thọ 想tưởng 思tư 。 若nhược 此thử 定định 中trung 。 有hữu 意ý 識thức 者giả 。 三tam 和hòa 合hợp 故cố 。 必tất 應ưng 有hữu 觸xúc 。 觸xúc 既ký 定định 與dữ 受thọ 想tưởng 思tư 俱câu 。 如như 何hà 有hữu 識thức 而nhi 無vô 心tâm 所sở 。

初sơ 例lệ 破phá 無vô 識thức 。 次thứ 引dẫn 經kinh 責trách 非phi 。 承thừa 上thượng 若nhược 此thử 位vị 中trung 有hữu 第đệ 六lục 識thức 。 彼bỉ 心tâm 所sở 法pháp 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 有hữu 如như 上thượng 破phá 。 必tất 不bất 可khả 有hữu 。 若nhược 無vô 心tâm 所sở 。 識thức 亦diệc 應ưng 無vô 。 又hựu 必tất 不bất 可khả 無vô 也dã 。 何hà 者giả 。 四tứ 因nhân 可khả 證chứng 故cố 。 契Khế 經Kinh 可khả 據cứ 故cố 。 如như 何hà 有hữu 識thức 。 而nhi 無vô 心tâm 所sở 。 總tổng 括quát 大đại 意ý 如như 此thử 。 詳tường 之chi 。 餘dư 心tâm 。 謂vị 第đệ 六lục 之chi 外ngoại 餘dư 七thất 心tâm 王vương 。 不bất 見kiến 餘dư 王vương 離ly 所sở 。 證chứng 此thử 無vô 所sở 。 應ưng 無vô 王vương 也dã 。 餘dư 徧biến 行hành 。 謂vị 第đệ 六lục 之chi 外ngoại 餘dư 七thất 心tâm 所sở 。 餘dư 滅diệt 法pháp 隨tùy 滅diệt 故cố 。 證chứng 此thử 所sở 無vô 王vương 隨tùy 無vô 也dã 。 受thọ 等đẳng 徧biến 一nhất 切thiết 心tâm 。 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 曰viết 應ưng 非phi 者giả 。 證chứng 此thử 所sở 必tất 不bất 無vô 於ư 王vương 也dã 。 有hữu 王vương 必tất 有hữu 所sở 。 是thị 相tương 應ứng 法pháp 。 曰viết 此thử 識thức 應ưng 非phi 者giả 。 證chứng 此thử 王vương 必tất 不bất 無vô 於ư 所sở 也dã 。 所sở 依y 謂vị 根căn 。 所sở 緣duyên 謂vị 境cảnh 。 等đẳng 者giả 同đồng 時thời 同đồng 事sự 。 謂vị 許hứa 非phi 相tướng 應ưng 。 則tắc 應ưng 此thử 識thức 。 不bất 得đắc 言ngôn 與dữ 心tâm 所sở 同đồng 所sở 依y 根căn 。 同đồng 所sở 緣duyên 境cảnh 。 同đồng 時thời 同đồng 事sự 。 便tiện 如như 色sắc 等đẳng 。 非phi 心tâm 法pháp 矣hĩ 。 又hựu 證chứng 於ư 經kinh 說thuyết 。 則tắc 曰viết 意ý 根căn 法pháp 境cảnh 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 。 與dữ 觸xúc 俱câu 起khởi 。 有hữu 受thọ 想tưởng 思tư 。 是thị 說thuyết 有hữu 識thức 必tất 有hữu 所sở 也dã 。 若nhược 此thử 定định 中trung 有hữu 意ý 識thức 者giả 。 亦diệc 必tất 有hữu 所sở 。 如như 何hà 有hữu 識thức 而nhi 無vô 心tâm 所sở 。 我ngã 故cố 曰viết 。 若nhược 無vô 心tâm 所sở 。 識thức 亦diệc 應ưng 無vô 也dã 。

○# 二nhị 破phá 轉chuyển 計kế 。

若nhược 謂vị 餘dư 時thời 。 三tam 和hòa 有hữu 力lực 。 成thành 觸xúc 生sanh 觸xúc 。 能năng 起khởi 受thọ 等đẳng 。 由do 此thử 定định 前tiền 。 厭yếm 患hoạn 心tâm 所sở 故cố 在tại 定định 位vị 。 三tam 事sự 無vô 能năng 不bất 成thành 生sanh 觸xúc 。 亦diệc 無vô 受thọ 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 。 應ưng 名danh 滅diệt 心tâm 所sở 定định 。 如như 何hà 但đãn 說thuyết 滅diệt 受thọ 想tưởng 耶da 。 若nhược 謂vị 厭yếm 時thời 唯duy 厭yếm 受thọ 想tưởng 此thử 二nhị 滅diệt 故cố 。 心tâm 所sở 皆giai 滅diệt 。 依y 前tiền 所sở 厭yếm 。 以dĩ 立lập 定định 名danh 。 既ký 爾nhĩ 。 此thử 中trung 心tâm 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 所sở 厭yếm 俱câu 故cố 。 如như 餘dư 心tâm 所sở 。 不bất 爾nhĩ 。 如như 何hà 名danh 無vô 心tâm 定định 。

隨tùy 救cứu 為vi 破phá 。 發phát 六lục 識thức 王vương 所sở 。 俱câu 無vô 於ư 此thử 定định 之chi 中trung 也dã 。 初sơ 推thôi 原nguyên 無vô 有hữu 心tâm 所sở 救cứu 。 二nhị 如như 何hà 名danh 滅diệt 受thọ 想tưởng 破phá 。 三tam 依y 前tiền 唯duy 厭yếm 立lập 名danh 救cứu 。 四tứ 心tâm 俱câu 應ưng 滅diệt 無vô 心tâm 破phá 。 大đại 約ước 初sơ 救cứu 有hữu 識thức 。 次thứ 破phá 違vi 名danh 。 三tam 救cứu 立lập 名danh 。 四tứ 破phá 無vô 識thức 。 總tổng 是thị 無vô 所sở 必tất 無vô 心tâm 。 如như 何hà 救cứu 使sử 有hữu 識thức 無vô 所sở 。 問vấn 。 如như 何hà 滅diệt 定định 。 名danh 滅diệt 受thọ 想tưởng 。 亦diệc 名danh 無vô 心tâm 。 曰viết 。 受thọ 想tưởng 滅diệt 則tắc 無vô 所sở 。 滅diệt 心tâm 則tắc 無vô 王vương 。 所sở 無vô 而nhi 王vương 豈khởi 能năng 有hữu 。 王vương 滅diệt 而nhi 所sở 自tự 不bất 生sanh 。 名danh 偏thiên 義nghĩa 圓viên 。 非phi 苟cẩu 立lập 也dã 。 故cố 前tiền 破phá 云vân 。 如như 何hà 但đãn 說thuyết 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 。 意ý 含hàm 無vô 所sở 必tất 無vô 王vương 也dã 。 次thứ 破phá 云vân 。 如như 何hà 名danh 無vô 心tâm 定định 。 正chánh 謂vị 所sở 無vô 王vương 應ưng 無vô 也dã 。 脈mạch 絡lạc 連liên 貫quán 。 破phá 法pháp 關quan 鎻# 。 即tức 此thử 名danh 見kiến 。 讀đọc 者giả 詳tường 之chi 。

○# 三tam 約ước 三tam 性tánh 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 徴# 二nhị 破phá 。

○# 初sơ 徴# 。

又hựu 此thử 定định 位vị 。 意ý 識thức 是thị 何hà 。

自tự 此thử 至chí 心tâm 亦diệc 應ưng 無vô 。 皆giai 約ước 三tam 性tánh 破phá 無vô 心tâm 所sở 。 明minh 意ý 識thức 非phi 有hữu 於ư 此thử 位vị 也dã 。 意ý 識thức 是thị 何hà 。 謂vị 若nhược 言ngôn 此thử 滅diệt 定định 位vị 有hữu 意ý 識thức 者giả 。 意ý 識thức 為vi 是thị 何hà 法pháp 。 是thị 染nhiễm 性tánh 耶da 。 是thị 善thiện 性tánh 耶da 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 耶da 。 先tiên 徴# 定định 其kỳ 所sở 是thị 。 始thỉ 能năng 破phá 是thị 之chi 所sở 非phi 也dã 。

○# 二nhị 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 破phá 染nhiễm 無vô 記ký 二nhị 破phá 諸chư 善thiện 性tánh 。

○# 初sơ 破phá 染nhiễm 無vô 記ký 。

不bất 應ưng 是thị 染nhiễm 。 或hoặc 無vô 記ký 性tánh 。 諸chư 善thiện 定định 中trung 。 無vô 此thử 事sự 故cố 。 餘dư 染nhiễm 無vô 記ký 心tâm 。 必tất 有hữu 心tâm 所sở 故cố 。 不bất 應ưng 厭yếm 善thiện 。 起khởi 染nhiễm 等đẳng 故cố 。 非phi 求cầu 寂tịch 靜tĩnh 。 翻phiên 起khởi 散tán 故cố 。

以dĩ 四tứ 故cố 證chứng 滅diệt 定định 意ý 識thức 。 非phi 是thị 染nhiễm 無vô 記ký 也dã 。 善thiện 定định 曰viết 諸chư 。 此thử 滅diệt 亦diệc 善thiện 定định 也dã 。 中trung 無vô 此thử 事sự 。 染nhiễm 等đẳng 不bất 容dung 於ư 內nội 也dã 。 染nhiễm 無vô 記ký 心tâm 曰viết 餘dư 者giả 。 餘dư 時thời 意ý 識thức 染nhiễm 無vô 記ký 心tâm 也dã 。 必tất 有hữu 心tâm 所sở 。 違vi 無vô 所sở 也dã 。 反phản 其kỳ 所sở 厭yếm 。 違vi 於ư 所sở 求cầu 。 種chủng 種chủng 相tương/tướng 乖quai 。 破phá 不bất 應ưng 是thị 。 豈khởi 一nhất 因nhân 二nhị 因nhân 已dĩ 耶da 。

○# 二nhị 破phá 諸chư 善thiện 性tánh (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 破phá 二nhị 結kết 破phá 。

○# 初sơ 正chánh 破phá 。

若nhược 謂vị 是thị 善thiện 。 相tương 應ứng 善thiện 故cố 。 應ưng 無vô 貪tham 等đẳng 。 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 。 此thử 心tâm 不bất 應ưng 是thị 自tự 性tánh 善thiện 或hoặc 勝thắng 義nghĩa 善thiện 。 違vi 自tự 宗tông 故cố 。 非phi 善thiện 根căn 等đẳng 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 心tâm 是thị 等đẳng 起khởi 善thiện 。 加gia 行hành 善thiện 根căn 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 違vi 自tự 宗tông 故cố 。 如như 餘dư 善thiện 心tâm 。 非phi 等đẳng 起khởi 故cố 。 善thiện 心tâm 無vô 間gian 。 起khởi 三tam 性tánh 心tâm 。 如như 何hà 善thiện 心tâm 。 由do 前tiền 等đẳng 起khởi 。

初sơ 破phá 相tương 應ứng 善thiện 。 二nhị 破phá 性tánh 義nghĩa 善thiện 。 三tam 破phá 等đẳng 起khởi 善thiện 。 據cứ 集tập 論luận 十thập 三tam 善thiện 法Pháp 。 自tự 性tánh 善thiện 標tiêu 第đệ 一nhất 。 即tức 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 勝thắng 義nghĩa 善thiện 標tiêu 第đệ 六lục 。 即tức 真Chân 如Như 涅Niết 槃Bàn 。 加gia 行hành 善thiện 。 標tiêu 第đệ 八bát 。 即tức 依y 止chỉ 親thân 近cận 善thiện 丈trượng 夫phu 故cố 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 作tác 意ý 。 修tu 習tập 淨tịnh 法pháp 。 及cập 隨tùy 法pháp 行hành 。 等đẳng 起khởi 善thiện 。 標tiêu 第đệ 十thập 三tam 。 即tức 等đẳng 流lưu 善thiện 。 謂vị 已dĩ 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 由do 此thử 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 發phát 起khởi 勝thắng 品phẩm 神thần 通thông 等đẳng 。 世thế 出xuất 世thế 。 共cộng 不bất 共cộng 功công 德đức 。 破phá 意ý 承thừa 上thượng 。 必tất 執chấp 滅diệt 定định 有hữu 意ý 識thức 者giả 。 又hựu 此thử 定định 位vị 。 意ý 識thức 是thị 何hà 。 是thị 染nhiễm 無vô 記ký 。 已dĩ 如như 所sở 破phá 。 若nhược 謂vị 是thị 善thiện 。 相tương 應ứng 善thiện 故cố 。 又hựu 不bất 應ưng 矣hĩ 。 何hà 者giả 。 如như 攝nhiếp 論luận 云vân 。 然nhiên 此thử 意ý 識thức 。 且thả 非phi 是thị 善thiện 。 應ưng 有hữu 無vô 貪tham 等đẳng 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 過quá 故cố 。 而nhi 汝nhữ 謂vị 無vô 心tâm 所sở 相tương 應ứng 者giả 。 何hà 也dã 。 若nhược 謂vị 是thị 自tự 性tánh 善thiện 。 勝thắng 義nghĩa 善thiện 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 矣hĩ 。 何hà 者giả 。 謂vị 此thử 滅diệt 定định 善thiện 心tâm 。 是thị 厭yếm 患hoạn 麄# 動động 想tưởng 等đẳng 不bất 行hành 。 善thiện 心tâm 相tương 應ứng 故cố 善thiện 。 是thị 汝nhữ 宗tông 義nghĩa 。 今kim 是thị 自tự 性tánh 。 則tắc 違vi 自tự 宗tông 。 非phi 善thiện 根căn 故cố 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 。 則tắc 違vi 自tự 宗tông 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 故cố 也dã 。 若nhược 謂vị 此thử 定định 心tâm 。 是thị 等đẳng 起khởi 善thiện 。 加gia 行hành 善thiện 根căn 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 不bất 由do 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 力lực 故cố 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 此thử 與dữ 彼bỉ 論luận 。 由do 相tương 應ứng 力lực 。 心tâm 得đắc 成thành 善thiện 。 安an 立lập 相tương 違vi 。 故cố 云vân 違vi 自tự 宗tông 也dã 。 若nhược 由do 加gia 行hành 善thiện 根căn 引dẫn 發phát 。 則tắc 如như 餘dư 善thiện 心tâm 。 非phi 等đẳng 起khởi 故cố 。 何hà 者giả 。 善thiện 心tâm 無vô 間gian 起khởi 三tam 性tánh 心tâm 。 如như 集tập 論luận 第đệ 二nhị 釋thích 三tam 性tánh 無vô 間gian 云vân 。 謂vị 從tùng 善thiện 無vô 間gian 不bất 善thiện 性tánh 生sanh 。 不bất 善thiện 無vô 間gian 善thiện 性tánh 復phục 生sanh 。 從tùng 二nhị 無vô 間gian 無vô 記ký 性tánh 生sanh 等đẳng 。 如như 何hà 滅diệt 定định 善thiện 心tâm 。 由do 前tiền 等đẳng 起khởi 。 是thị 加gia 行hành 善thiện 根căn 所sở 引dẫn 生sanh 耶da 。

○# 二nhị 結kết 破phá 。

故cố 心tâm 是thị 善thiện 由do 相tương 應ứng 力lực 。 既ký 爾nhĩ 。 必tất 與dữ 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 。 寧ninh 說thuyết 此thử 心tâm 。 獨độc 無vô 心tâm 所sở 。 故cố 無vô 心tâm 所sở 。 心tâm 亦diệc 應ưng 無vô 。

就tựu 所sở 許hứa 以dĩ 結kết 破phá 其kỳ 執chấp 也dã 。 故cố 心tâm 是thị 善thiện 。 由do 相tương 應ứng 力lực 。 結kết 所sở 許hứa 也dã 。 既ký 爾nhĩ 必tất 與dữ 善thiện 根căn 相tướng 應ưng 。 定định 所sở 許hứa 也dã 。 寧ninh 說thuyết 此thử 心tâm 獨độc 無vô 心tâm 所sở 。 難nạn/nan 所sở 許hứa 也dã 。 故cố 無vô 心tâm 所sở 。 心tâm 亦diệc 應ưng 無vô 。 破phá 所sở 許hứa 也dã 。

○# 三tam 結kết 歸quy 不bất 離ly 。

如như 是thị 推thôi 徴# 。 眼nhãn 等đẳng 轉chuyển 識thức 。 於ư 滅diệt 定định 位vị 。 非phi 不bất 離ly 身thân 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 不bất 離ly 身thân 者giả 。 彼bỉ 識thức 即tức 是thị 此thử 第đệ 八bát 識thức 。 入nhập 滅diệt 定định 時thời 。 不bất 為vi 止chỉ 息tức 。 此thử 極cực 寂tịch 靜tĩnh 執chấp 持trì 識thức 故cố 。 無vô 想tưởng 等đẳng 位vị 。 類loại 此thử 應ưng 知tri 。

總tổng 結kết 第đệ 八bát 不bất 離ly 滅diệt 定định 身thân 也dã 。 初sơ 結kết 破phá 滅diệt 定định 有hữu 轉chuyển 識thức 。 次thứ 引dẫn 證chứng 滅diệt 定định 有hữu 第đệ 八bát 。 末mạt 類loại 諸chư 定định 位vị 有hữu 第đệ 八bát 也dã 。

○# 十thập 染nhiễm 淨tịnh 心tâm (# 三tam )# 。 初sơ 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 二nhị 釋thích 義nghĩa 總tổng 別biệt 三tam 結kết 成thành 有hữu 識thức 。

○# 初sơ 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 。

又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 心tâm 雜tạp 染nhiễm 故cố 。 有hữu 情tình 雜tạp 染nhiễm 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 有hữu 情tình 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 彼bỉ 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 不bất 應ưng 有hữu 故cố 。

自tự 此thử 至chí 下hạ 釋thích 義nghĩa 。 皆giai 約ước 染nhiễm 淨tịnh 由do 心tâm 證chứng 有hữu 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 初sơ 順thuận 引dẫn 經kinh 文văn 。 次thứ 反phản 證chứng 有hữu 識thức 。 心tâm 因nhân 識thức 有hữu 。 豈khởi 不bất 識thức 即tức 是thị 心tâm 。

○# 二nhị 釋thích 義nghĩa 總tổng 別biệt (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 釋thích 二nhị 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 總tổng 釋thích 。

謂vị 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 。 以dĩ 心tâm 為vi 本bổn 。 因nhân 心tâm 而nhi 生sanh 。 依y 心tâm 住trụ 故cố 。 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 。 持trì 彼bỉ 種chủng 故cố 。

先tiên 總tổng 釋thích 使sử 心tâm 義nghĩa 易dị 顯hiển 。 下hạ 文văn 差sai 別biệt 有hữu 所sở 綂# 也dã 。 心tâm 為vi 本bổn 者giả 。 離ly 心tâm 法pháp 無vô 源nguyên 故cố 。 因nhân 心tâm 生sanh 者giả 。 由do 種chủng 始thỉ 生sanh 現hiện 故cố 。 依y 心tâm 住trụ 者giả 。 現hiện 以dĩ 心tâm 為vi 依y 故cố 。 心tâm 受thọ 彼bỉ 熏huân 者giả 。 離ly 心tâm 無vô 所sở 蔵# 故cố 。 持trì 彼bỉ 種chủng 故cố 者giả 。 離ly 心tâm 無vô 能năng 蔵# 故cố 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 雜tạp 染nhiễm 二nhị 釋thích 清thanh 淨tịnh 。

○# 初sơ 釋thích 雜tạp 染nhiễm (# 二nhị )# 。 初sơ 標tiêu 數số 二nhị 釋thích 成thành 。

○# 初sơ 標tiêu 數số 。

然nhiên 雜tạp 染nhiễm 法pháp 。 畧lược 有hữu 三tam 種chủng 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 界giới 。 種chủng 類loại 別biệt 故cố 。

煩phiền 惱não 惑hoặc 。 即tức 下hạ 無vô 明minh 愛ái 取thủ 三tam 支chi 。 惑hoặc 所sở 發phát 業nghiệp 。 即tức 下hạ 行hành 有hữu 二nhị 支chi 。 業nghiệp 所sở 感cảm 果quả 。 即tức 下hạ 識thức 等đẳng 生sanh 等đẳng 七thất 支chi 。 畧lược 有hữu 三tam 者giả 。 廣quảng 之chi 則tắc 三tam 復phục 各các 有hữu 種chủng 類loại 故cố 也dã 。 亦diệc 可khả 種chủng 謂vị 種chủng 子tử 。 類loại 是thị 品phẩm 類loại 。

○# 二nhị 釋thích 成thành (# 三tam )# 。 初sơ 煩phiền 惱não 無vô 因nhân 失thất 二nhị 業nghiệp 果quả 無vô 因nhân 失thất 三tam 有hữu 支chi 不bất 成thành 失thất 。

○# 初sơ 煩phiền 惱não 無vô 因nhân 失thất 。

若nhược 無vô 此thử 識thức 。 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 界giới 地địa 徃# 還hoàn 。 無vô 染nhiễm 心tâm 後hậu 。 諸chư 煩phiền 惱não 起khởi 。 皆giai 應ưng 無vô 因nhân 。 餘dư 法pháp 不bất 能năng 。 持trì 彼bỉ 種chủng 故cố 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 則tắc 無vô 三tam 乘thừa 學học 無Vô 學Học 果quả 。 諸chư 已dĩ 斷đoạn 者giả 皆giai 應ưng 起khởi 故cố 。

初sơ 凢# 夫phu 惑hoặc 起khởi 無vô 因nhân 失thất 。 次thứ 斷đoạn 惑hoặc 還hoàn 應ưng 仍nhưng 起khởi 失thất 。 界giới 地địa 。 即tức 三tam 界giới 分phần/phân 九cửu 地địa 也dã 。 離ly 下hạ 染nhiễm 而nhi 上thượng 昇thăng 曰viết 徃# 。 盡tận 上thượng 報báo 而nhi 下hạ 生sanh 曰viết 還hoàn 。 無vô 染nhiễm 心tâm 後hậu 。 諸chư 煩phiền 惱não 起khởi 。 皆giai 應ưng 無vô 因nhân 者giả 。 如như 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 轉chuyển 識thức 已dĩ 滅diệt 。 曰viết 無vô 染nhiễm 心tâm 。 天thiên 報báo 既ký 盡tận 。 正chánh 下hạ 生sanh 時thời 。 曰viết 無vô 染nhiễm 心tâm 後hậu 。 下hạ 地địa 根căn 隨tùy 煩phiền 惱não 識thức 生sanh 。 曰viết 諸chư 煩phiền 惱não 起khởi 。 無vô 識thức 持trì 種chủng 。 曰viết 皆giai 應ưng 無vô 因nhân 。 餘dư 法pháp 不bất 能năng 持trì 彼bỉ 種chủng 故cố 。 釋thích 無vô 因nhân 也dã 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 釋thích 不bất 能năng 也dã 。 諸chư 已dĩ 斷đoạn 者giả 。 皆giai 應ưng 起khởi 故cố 。 謂vị 已dĩ 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 皆giai 應ưng 又hựu 起khởi 煩phiền 惱não 。 釋thích 無vô 果quả 也dã 。 然nhiên 而nhi 决# 無vô 此thử 理lý 。 則tắc 必tất 有hữu 因nhân 種chủng 。 既ký 有hữu 因nhân 種chủng 。 則tắc 有hữu 持trì 惑hoặc 等đẳng 之chi 識thức 也dã 明minh 矣hĩ 。

○# 二nhị 業nghiệp 果quả 無vô 因nhân 失thất 。

若nhược 無vô 此thử 識thức 。 持trì 業nghiệp 果quả 種chủng 。 界giới 地địa 徃# 還hoàn 。 異dị 類loại 法pháp 後hậu 。 諸chư 業nghiệp 果quả 起khởi 。 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 。 餘dư 種chủng 餘dư 因nhân 。 前tiền 已dĩ 遮già 故cố 。 若nhược 諸chư 業nghiệp 果quả 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 已dĩ 。 三tam 界giới 業nghiệp 果quả 。 還hoàn 復phục 應ưng 生sanh 。 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 。 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。

初sơ 凢# 夫phu 業nghiệp 果quả 無vô 因nhân 失thất 。 次thứ 聖thánh 人nhân 復phục 生sanh 業nghiệp 果quả 失thất 。 異dị 類loại 法pháp 後hậu 。 諸chư 業nghiệp 果quả 起khởi 。 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 者giả 。 染nhiễm 淨tịnh 業nghiệp 果quả 不bất 同đồng 。 曰viết 異dị 類loại 法pháp 。 染nhiễm 淨tịnh 復phục 各các 不bất 同đồng 亦diệc 異dị 類loại 法pháp 。 前tiền 之chi 業nghiệp 果quả 已dĩ 盡tận 。 曰viết 異dị 類loại 法pháp 後hậu 。 後hậu 之chi 業nghiệp 果quả 忽hốt 生sanh 。 曰viết 諸chư 業nghiệp 果quả 起khởi 。 無vô 識thức 持trì 種chủng 。 曰viết 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 。 此thử 如như 鬱uất 頭đầu 藍lam 弗phất 。 久cửu 受thọ 非phi 想tưởng 之chi 報báo 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 持trì 欲dục 界giới 業nghiệp 果quả 種chủng 子tử 。 後hậu 則tắc 不bất 應ưng 受thọ 飛phi 貍ly 之chi 身thân 矣hĩ 。 餘dư 種chủng 餘dư 因nhân 者giả 。 謂vị 或hoặc 執chấp 異dị 性tánh 因nhân 。 生sanh 異dị 性tánh 果quả 。 或hoặc 執chấp 色sắc 心tâm 。 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 執chấp 餘dư 法pháp 能năng 持trì 種chủng 子tử 。 前tiền 已dĩ 遮già 故cố 。 釋thích 無vô 因nhân 也dã 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 已dĩ 。 三tam 界giới 業nghiệp 果quả 還hoàn 復phục 應ưng 生sanh 。 正chánh 業nghiệp 果quả 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 也dã 。 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。 釋thích 業nghiệp 果quả 無vô 因nhân 生sanh 也dã 。 然nhiên 而nhi 决# 無vô 此thử 理lý 則tắc 必tất 有hữu 業nghiệp 果quả 之chi 種chủng 。 既ký 有hữu 因nhân 種chủng 。 必tất 有hữu 持trì 種chủng 之chi 識thức 也dã 又hựu 明minh 矣hĩ 。

○# 三tam 有hữu 支chi 不bất 成thành 失thất 。

又hựu 行hành 緣duyên 識thức 。 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 轉chuyển 識thức 受thọ 熏huân 。 前tiền 已dĩ 遮già 故cố 。 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 。 非phi 行hành 感cảm 故cố 。 應ưng 說thuyết 名danh 色sắc 。 行hành 為vi 緣duyên 故cố 。

時thời 分phần/phân 懸huyền 隔cách 。 無vô 緣duyên 義nghĩa 故cố 。 此thử 不bất 成thành 故cố 。 後hậu 亦diệc 不bất 成thành 。

初sơ 標tiêu 不bất 成thành 。 次thứ 原nguyên 不bất 成thành 。 三tam 結kết 不bất 成thành 。 意ý 謂vị 若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 業nghiệp 果quả 種chủng 。 又hựu 行hành 緣duyên 識thức 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。

何hà 以dĩ 故cố 。 轉chuyển 識thức 染nhiễm 識thức 名danh 色sắc 。 俱câu 不bất 可khả 以dĩ 為vi 行hành 緣duyên 故cố 也dã 。 一nhất 法pháp 不bất 成thành 。 後hậu 諸chư 有hữu 支chi 。 亦diệc 不bất 能năng 成thành 。 本bổn 識thức 何hà 可khả 無vô 也dã 。 總tổng 括quát 大đại 意ý 如như 此thử 。 詳tường 之chi 。 則tắc 行hành 是thị 正chánh 感cảm 後hậu 世thế 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 。 名danh 為vi 能năng 熏huân 。 識thức 謂vị 本bổn 識thức 內nội 。 親thân 生sanh 當đương 來lai 異dị 熟thục 果quả 攝nhiếp 異dị 熟thục 識thức 種chủng 。 識thức 中trung 業nghiệp 種chủng 。 俱câu 名danh 識thức 故cố 。 是thị 為vi 所sở 熏huân 。 既ký 無vô 本bổn 識thức 。 無vô 法pháp 能năng 持trì 業nghiệp 種chủng 識thức 種chủng 。 故cố 行hành 緣duyên 識thức 。 應ưng 不bất 得đắc 成thành 。 若nhược 謂vị 轉chuyển 識thức 持trì 種chủng 。 轉chuyển 識thức 受thọ 熏huân 。 前tiền 已dĩ 遮già 故cố 。 豈khởi 能năng 持trì 種chủng 。 若nhược 謂vị 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 持trì 種chủng 。 非phi 行hành 業nghiệp 感cảm 故cố 。 豈khởi 能năng 持trì 種chủng 。 若nhược 謂vị 名danh 色sắc 。

時thời 分phần/phân 懸huyền 隔cách 。 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 。 為vi 識thức 緣duyên 也dã 。 故cố 行hành 緣duyên 識thức 。 一nhất 不bất 成thành 故cố 。 諸chư 亦diệc 不bất 成thành 。 問vấn 。 何hà 為vi 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 。 曰viết 。 結kết 。 繫hệ 屬thuộc 。 生sanh 。 受thọ 生sanh 。 染nhiễm 識thức 。 即tức 愛ái 心tâm 。 結kết 生sanh 染nhiễm 識thức 者giả 。 謂vị 是thị 繫hệ 屬thuộc 母mẫu 腹phúc 。 受thọ 生sanh 愛ái 染nhiễm 心tâm 也dã 。 良lương 以dĩ 生sanh 必tất 須tu 潤nhuận 。 無vô 愛ái 則tắc 乾can/kiền/càn 。 如như 遠viễn 師sư 云vân 。 第đệ 四tứ 受thọ 生sanh 無vô 明minh 。 在tại 識thức 之chi 後hậu 。 與dữ 結kết 生sanh 相tương 續tục 同đồng 時thời 。 故cố 中trung 有hữu 末mạt 位vị 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 先tiên 起khởi 愛ái 潤nhuận 生sanh 。 執chấp 取thủ 結kết 生sanh 。 則tắc 唯duy 第đệ 八bát 。 起khởi 愛ái 潤nhuận 者giả 。 若nhược 男nam 中trung 有hữu 。 緣duyên 母mẫu 起khởi 愛ái 。 生sanh 於ư 欲dục 心tâm 。 女nữ 中trung 有hữu 。 緣duyên 父phụ 起khởi 愛ái 。 生sanh 於ư 欲dục 心tâm 。 由do 起khởi 此thử 二nhị 種chủng 愛ái 心tâm 。 便tiện 為vì 己kỷ 身thân 。 與dữ 所sở 愛ái 境cảnh 合hợp 。 所sở 洩duệ 不bất 淨tịnh 。 流lưu 至chí 胎thai 蔵# 。 認nhận 為vì 己kỷ 身thân 。 後hậu 便tiện 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 此thử 心tâm 生sanh 已dĩ 。 中trung 有hữu 身thân 沒một 。 受thọ 生sanh 有hữu 身thân 。 正chánh 結kết 生sanh 相tương 續tục 剎sát 那na 五ngũ 蘊uẩn 起khởi 。 名danh 生sanh 有hữu 也dã 。 生sanh 有hữu 雖tuy 在tại 名danh 色sắc 。 而nhi 執chấp 取thủ 正chánh 是thị 第đệ 八bát 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 喜hỷ 正chánh 生sanh 時thời 。 染nhiễm 識thức 尚thượng 居cư 於ư 末mạt 位vị 。 此thử 心tâm 生sanh 已dĩ 。 生sanh 身thân 全toàn 處xứ 於ư 沒một 時thời 。 正chánh 沒một 正chánh 生sanh 。 不bất 先tiên 不bất 後hậu 。 如như 稱xưng 兩lưỡng 頭đầu 。 低đê 昂ngang 時thời 等đẳng 。 正chánh 沒một 故cố 非phi 常thường 。 正chánh 生sanh 故cố 非phi 斷đoạn 。 緣duyên 起khởi 之chi 理lý 。 又hựu 見kiến 於ư 此thử 矣hĩ 。 問vấn 。 分phần/phân 劑tề 不bất 明minh 。 行hành 相tương/tướng 不bất 徹triệt 。 敢cảm 問vấn 綂# 論luận 四tứ 有hữu 。 分phần/phân 劑tề 如như 何hà 。 曰viết 。 死tử 有hữu 後hậu 。 生sanh 有hữu 前tiền 。 劑tề 此thử 中trung 間gian 名danh 中trung 有hữu 。 中trung 有hữu 後hậu 。 本bổn 有hữu 前tiền 。 劑tề 此thử 前tiền 後hậu 名danh 生sanh 有hữu 。 生sanh 有hữu 後hậu 。 死tử 有hữu 前tiền 。 劑tề 此thử 前tiền 後hậu 名danh 本bổn 有hữu 。 本bổn 有hữu 後hậu 。 中trung 有hữu 前tiền 。 劑tề 此thử 前tiền 後hậu 名danh 死tử 有hữu 。 死tử 則tắc 將tương 死tử 正chánh 死tử 。 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 滅diệt 。 而nhi 曰viết 有hữu 者giả 。 謂vị 有hữu 死tử 有hữu 心tâm 。 即tức 第đệ 八bát 識thức 故cố 也dã 。 是thị 則tắc 畧lược 而nhi 為vi 三tam 。 分phân 之chi 而nhi 四tứ 。 廣quảng 之chi 十thập 二nhị 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 障chướng 無vô 其kỳ 因nhân 。 有hữu 以dĩ 何hà 有hữu 。 緣duyên 不bất 成thành 緣duyên 矣hĩ 。 思tư 之chi 哉tai 。

○# 二nhị 釋thích 清thanh 淨tịnh (# 二nhị )# 。 初sơ 標tiêu 二nhị 釋thích 。

○# 初sơ 標tiêu 。

諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。 世thế 出xuất 世thế 道đạo 。 斷đoạn 果quả 別biệt 故cố 。

世thế 道đạo 是thị 異dị 生sanh 所sở 修tu 。 通thông 該cai 地địa 前tiền 。 出xuất 世thế 道đạo 即tức 聖thánh 位vị 所sở 修tu 。 通thông 該cai 地địa 後hậu 。 斷đoạn 果quả 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 對đối 前tiền 二nhị 因nhân 言ngôn 也dã 。 亦diệc 者giả 。 前tiền 畧lược 有hữu 三tam 。 此thử 三tam 亦diệc 畧lược 言ngôn 也dã 。 廣quảng 之chi 則tắc 無vô 量lượng 故cố 。

○# 二nhị 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 淨tịnh 道đạo 二nhị 釋thích 斷đoạn 果quả 。

○# 初sơ 釋thích 淨tịnh 道đạo (# 二nhị )# 。 初sơ 通thông 釋thích 淨tịnh 道đạo 二nhị 重trọng/trùng 明minh 出xuất 世thế 。

○# 初sơ 通thông 釋thích 淨tịnh 道đạo 。

若nhược 無vô 此thử 識thức 。 持trì 世thế 出xuất 世thế 清thanh 淨tịnh 道đạo 種chủng 。 異dị 類loại 心tâm 後hậu 。 起khởi 彼bỉ 淨tịnh 法pháp 。 皆giai 應ưng 無vô 因nhân 。 所sở 執chấp 餘dư 因nhân 。 前tiền 已dĩ 破phá 故cố 。 若nhược 二nhị 淨tịnh 道đạo 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 涅Niết 槃Bàn 界giới 已dĩ 。 彼bỉ 二nhị 淨tịnh 道đạo 。 還hoàn 復phục 應ưng 生sanh 。 所sở 依y 亦diệc 應ưng 。 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。

通thông 明minh 淨tịnh 道đạo 無vô 因nhân 過quá 。 反phản 顯hiển 第đệ 八bát 之chi 不bất 能năng 無vô 也dã 。 初sơ 明minh 二nhị 道đạo 無vô 因nhân 。 次thứ 出xuất 無vô 因nhân 之chi 過quá 。 無vô 因nhân 者giả 。 種chủng 即tức 是thị 因nhân 。 起khởi 即tức 現hiện 行hành 。 無vô 識thức 持trì 種chủng 。 異dị 類loại 淨tịnh 法pháp 心tâm 起khởi 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 耶da 。 如như 初sơ 果quả 已dĩ 見kiến 道đạo 。 復phục 起khởi 修tu 道Đạo 。 出xuất 觀quán 雖tuy 起khởi 世thế 間gian 心tâm 。 後hậu 入nhập 觀quán 時thời 。 復phục 起khởi 出xuất 世thế 心tâm 。 皆giai 由do 第đệ 八bát 持trì 種chủng 為vi 因nhân 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 無vô 因nhân 過quá 者giả 。 若nhược 二nhị 淨tịnh 道đạo 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 則tắc 有hữu 證chứng 復phục 生sanh 修tu 之chi 過quá 。 證chứng 亦diệc 無vô 因nhân 之chi 過quá 。 謂vị 證chứng 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 修tu 。 過quá 既ký 所sở 應ưng 。 證chứng 無vô 因nhân 生sanh 。 過quá 亦diệc 應ưng 也dã 。 故cố 云vân 所sở 依y 亦diệc 應ưng 無vô 因nhân 生sanh 故cố 。 乃nãi 有hữu 以dĩ 所sở 依y 作tác 種chủng 子tử 。 作tác 煩phiền 惱não 。 作tác 身thân 智trí 者giả 。 雖tuy 各các 不bất 無vô 其kỳ 旨chỉ 。 恐khủng 非phi 正chánh 意ý 。 智trí 者giả 詳tường 之chi 。 問vấn 。 異dị 類loại 心tâm 後hậu 者giả 。 為vi 以dĩ 異dị 生sanh 為vi 異dị 類loại 。 為vi 以dĩ 世thế 出xuất 世thế 道đạo 相tương 望vọng 為vi 異dị 類loại 。 曰viết 。 二nhị 說thuyết 皆giai 通thông 。 終chung 以dĩ 相tương 望vọng 為vi 勝thắng 。 葢# 世thế 出xuất 世thế 道đạo 。 大đại 約ước 雖tuy 止chỉ 二nhị 類loại 。 詳tường 分phần/phân 厥quyết 類loại 實thật 繁phồn 。 良lương 以dĩ 用dụng 此thử 望vọng 彼bỉ 。 彼bỉ 此thử 心tâm 道đạo 。 固cố 名danh 為vi 異dị 。 以dĩ 此thử 望vọng 此thử 。 彼bỉ 彼bỉ 相tương 望vọng 。 心tâm 道đạo 皆giai 得đắc 名danh 異dị 也dã 。 是thị 則tắc 相tương 望vọng 可khả 該cai 於ư 異dị 生sanh 。 異dị 生sanh 恐khủng 狹hiệp 於ư 相tương 望vọng 。 故cố 以dĩ 相tương 望vọng 為vi 勝thắng 。

○# 二nhị 重trọng/trùng 明minh 出xuất 世thế 。

又hựu 出xuất 世thế 道đạo 。 初sơ 不bất 應ưng 生sanh 。 無vô 法pháp 持trì 彼bỉ 法pháp 爾nhĩ 種chủng 故cố 。 有hữu 漏lậu 類loại 別biệt 。 非phi 彼bỉ 因nhân 故cố 。 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 非phi 識thức 種chủng 故cố 。 初sơ 不bất 生sanh 故cố 。 後hậu 亦diệc 不bất 生sanh 。 是thị 則tắc 應ưng 無vô 三tam 乘thừa 道Đạo 果quả 。

但đãn 明minh 無vô 識thức 持trì 種chủng 。 出xuất 世thế 淨tịnh 道đạo 不bất 生sanh 。 復phục 出xuất 過quá 。 反phản 顯hiển 持trì 種chủng 識thức 之chi 必tất 不bất 能năng 無vô 也dã 。 初sơ 正chánh 明minh 不bất 生sanh 。 次thứ 不bất 生sanh 之chi 過quá 。 初sơ 以dĩ 因nhân 修tu 言ngôn 。 後hậu 以dĩ 果quả 證chứng 言ngôn 。 出xuất 世thế 道đạo 生sanh 。 即tức 無vô 漏lậu 現hiện 行hành 。 初sơ 不bất 應ưng 生sanh 者giả 。 無vô 第đệ 八bát 識thức 。 持trì 彼bỉ 法pháp 爾nhĩ 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 因nhân 種chủng 故cố 也dã 。 恐khủng 計kế 從tùng 聞văn 熏huân 習tập 。 生sanh 出xuất 世thế 道đạo 。 聞văn 熏huân 即tức 因nhân 。 何hà 必tất 法pháp 爾nhĩ 種chủng 為vi 因nhân 耶da 。 故cố 破phá 云vân 。 有hữu 漏lậu 類loại 別biệt 。 非phi 彼bỉ 因nhân 故cố 。 謂vị 法pháp 爾nhĩ 屬thuộc 無vô 漏lậu 。 聞văn 熏huân 是thị 有hữu 漏lậu 。 類loại 既ký 逈huýnh 別biệt 。 因nhân 何hà 可khả 同đồng 。 因nhân 不bất 可khả 同đồng 。 曰viết 非phi 彼bỉ 因nhân 故cố 。 非phi 因nhân 能năng 生sanh 。 是thị 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 。 非phi 識thức 中trung 種chủng 子tử 之chi 所sở 生sanh 矣hĩ 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 初sơ 不bất 生sanh 故cố 。 後hậu 亦diệc 不bất 生sanh 者giả 。 初sơ 因nhân 不bất 生sanh 。 後hậu 果quả 亦diệc 不bất 生sanh 也dã 。 三tam 乘thừa 道Đạo 果Quả 。 可khả 斷đoạn 滅diệt 耶da 。 故cố 知tri 定định 有hữu 此thử 識thức 。 持trì 彼bỉ 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 而nhi 為vi 因nhân 故cố 。 方phương 能năng 生sanh 出xuất 世thế 道đạo 也dã 。 問vấn 。 無vô 識thức 持trì 種chủng 。 同đồng 為vi 識thức 持trì 。 本bổn 有hữu 熏huân 生sanh 。 為vi 因nhân 似tự 濫lạm 。 答đáp 。 顯hiển 出xuất 世thế 道đạo 生sanh 。 不bất 以dĩ 有hữu 漏lậu 別biệt 類loại 為vi 因nhân 。 必tất 以dĩ 本bổn 有hữu 法pháp 爾nhĩ 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 為vi 因nhân 。 則tắc 無vô 始thỉ 法pháp 爾nhĩ 依y 附phụ 本bổn 識thức 之chi 持trì 義nghĩa 愈dũ 明minh 。 熏huân 習tập 但đãn 令linh 增tăng 長trưởng 之chi 義nghĩa 更cánh 顯hiển 。 是thị 以dĩ 重trọng/trùng 辯biện 。

○# 二nhị 釋thích 斷đoạn 果quả (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 義nghĩa 二nhị 破phá 轉chuyển 計kế 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích 義nghĩa 。

若nhược 無vô 此thử 識thức 。 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 。 轉chuyển 依y 斷đoạn 果quả 。 亦diệc 不bất 得đắc 成thành 。 謂vị 道đạo 起khởi 時thời 。 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 及cập 彼bỉ 種chủng 子tử 。 俱câu 非phi 有hữu 故cố 。 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 心tâm 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 道đạo 相tương 應ứng 心tâm 。 不bất 持trì 彼bỉ 種chủng 。 自tự 性tánh 相tướng 違vi 。 如như 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 去khứ 來lai 得đắc 等đẳng 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 餘dư 法pháp 持trì 種chủng 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 既ký 無vô 所sở 斷đoạn 。 能năng 斷đoạn 亦diệc 無vô 。 依y 誰thùy 由do 誰thùy 。 而nhi 立lập 斷đoạn 果quả 。

約ước 斷đoạn 果quả 不bất 成thành 之chi 故cố 。 顯hiển 持trì 種chủng 識thức 之chi 必tất 不bất 能năng 無vô 也dã 。 初sơ 標tiêu 不bất 成thành 。 次thứ 釋thích 不bất 成thành 。 三tam 結kết 不bất 成thành 。 道đạo 起khởi 者giả 。 聖thánh 道Đạo 發phát 起khởi 。 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 心tâm 不bất 俱câu 起khởi 故cố 者giả 。 釋thích 現hiện 行hành 非phi 有hữu 也dã 。 道đạo 相tương 應ứng 心tâm 不bất 持trì 彼bỉ 種chủng 者giả 。 釋Thích 種chủng 子tử 非phi 有hữu 也dã 。 自tự 性tánh 相tướng 違vi 如như 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 釋thích 不bất 持trì 之chi 由do 也dã 。 所sở 斷đoạn 謂vị 煩phiền 惱não 。 能năng 斷đoạn 謂vị 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 無vô 所sở 斷đoạn 曰viết 依y 誰thùy 。 無vô 能năng 斷đoạn 曰viết 由do 誰thùy 。 意ý 謂vị 涅Niết 槃Bàn 斷đoạn 果quả 。 因nhân 於ư 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 能năng 斷đoạn 因nhân 有hữu 所sở 斷đoạn 。 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 因nhân 有hữu 第đệ 八bát 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 持trì 煩phiền 惱não 種chủng 。 則tắc 聖thánh 道Đạo 起khởi 時thời 。 煩phiền 惱não 種chủng 現hiện 俱câu 無vô 。 既ký 無vô 所sở 斷đoạn 。 能năng 斷đoạn 亦diệc 無vô 。 依y 誰thùy 由do 誰thùy 。 而nhi 立lập 涅Niết 槃Bàn 斷đoạn 果quả 耶da 。 故cố 知tri 持trì 種chủng 之chi 識thức 。 必tất 不bất 能năng 無vô 也dã 。

○# 二nhị 破phá 轉chuyển 計kế 。

若nhược 由do 道Đạo 力lực 。 後hậu 惑hoặc 不bất 生sanh 。 立lập 斷đoạn 果quả 者giả 。 則tắc 初sơ 道đạo 起khởi 。 應ưng 成thành 無Vô 學Học 。 後hậu 諸chư 煩phiền 惱não 。 皆giai 已dĩ 無vô 因nhân 。 永vĩnh 不bất 生sanh 故cố 。

計kế 意ý 葢# 謂vị 。 前tiền 云vân 無vô 所sở 斷đoạn 故cố 。 能năng 斷đoạn 亦diệc 無vô 。 斷đoạn 果quả 慿# 何hà 而nhi 立lập 。 我ngã 謂vị 斷đoạn 果quả 之chi 立lập 。 立lập 於ư 斷đoạn 惑hoặc 。 但đãn 由do 道Đạo 力lực 。 後hậu 惑hoặc 不bất 生sanh 而nhi 立lập 斷đoạn 果quả 。 亦diệc 豈khởi 知tri 所sở 立lập 之chi 不bất 能năng 立lập 乎hồ 。 何hà 者giả 。 若nhược 由do 道Đạo 力lực 。 後hậu 惑hoặc 不bất 生sanh 。 則tắc 初Sơ 地Địa 見kiến 道đạo 。 豈khởi 非phi 道Đạo 力lực 。 後hậu 惑hoặc 若nhược 果quả 不bất 生sanh 。 應ưng 成thành 無Vô 學Học 。 則tắc 後hậu 諸chư 修tu 道Đạo 位vị 中trung 。 所sở 斷đoạn 俱câu 生sanh 思tư 惑hoặc 。 皆giai 已dĩ 無vô 因nhân 。 永vĩnh 不bất 生sanh 故cố 。 然nhiên 而nhi 後hậu 惑hoặc 宛uyển 在tại 。 豈khởi 曰viết 不bất 生sanh 。 不bất 能năng 不bất 生sanh 。 不bất 能năng 名danh 斷đoạn 果quả 也dã 明minh 矣hĩ 。 何hà 能năng 立lập 也dã 。

○# 三tam 結kết 成thành 有hữu 識thức 。

許hứa 有hữu 此thử 識thức 。 一nhất 切thiết 皆giai 成thành 。 唯duy 此thử 能năng 持trì 。 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 故cố 。

結kết 第đệ 十thập 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 也dã 。 如như 頌tụng 云vân 。 持trì 種chủng 異dị 熟thục 心tâm 。 趣thú 生sanh 有hữu 受thọ 識thức 。 生sanh 死tử 緣duyên 依y 食thực 。 滅diệt 定định 心tâm 染nhiễm 淨tịnh 。 可khả 證chứng 之chi 理lý 固cố 十thập 種chủng 。 必tất 先tiên 異dị 熟thục 而nhi 後hậu 染nhiễm 淨tịnh 。 中trung 間gian 亦diệc 有hữu 自tự 然nhiên 。 次thứ 第đệ 否phủ/bĩ 耶da 。 曰viết 。 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 。 異dị 熟thục 次thứ 於ư 持trì 種chủng 。 因nhân 果quả 必tất 有hữu 體thể 。 趣thú 生sanh 體thể 次thứ 異dị 熟thục 。 趣thú 生sanh 無vô 雜tạp 。 由do 有hữu 執chấp 受thọ 。 執chấp 受thọ 次thứ 於ư 趣thú 生sanh 。 執chấp 受thọ 則tắc 識thức 壽thọ 煖noãn 三tam 。 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。 次thứ 之chi 以dĩ 持trì 壽thọ 煖noãn 識thức 。 然nhiên 而nhi 既ký 渉# 渾hồn 融dung 。 猶do 相tương/tướng 假giả 借tá 。 欲dục 其kỳ 孤cô 標tiêu 獨độc 立lập 。 顯hiển 於ư 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 生sanh 死tử 。 既ký 死tử 之chi 後hậu 。 生sanh 不bất 自tự 生sanh 。 受thọ 生sanh 之chi 前tiền 。 必tất 有hữu 中trung 有hữu 投đầu 胎thai 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 緣duyên 依y 。 既ký 投đầu 胎thai 已dĩ 。 由do 生sanh 而nhi 住trụ 。 住trụ 則tắc 不bất 能năng 無vô 食thực 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 識thức 食thực 。 如như 斯tư 盡tận 入nhập 流lưu 轉chuyển 。 流lưu 轉chuyển 豈khởi 無vô 還hoàn 滅diệt 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 滅diệt 定định 。 而nhi 流lưu 轉chuyển 還hoàn 滅diệt 。 不bất 出xuất 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 心tâm 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 染nhiễm 淨tịnh 終chung 焉yên 。

○# 二nhị 總tổng 結kết 勸khuyến 。

證chứng 此thử 識thức 有hữu 。 理lý 趣thú 無vô 邉# 。 恐khủng 厭yếm 繁phồn 文văn 。 畧lược 述thuật 綱cương 要yếu 。 別biệt 有hữu 此thử 識thức 。 教giáo 理lý 顯hiển 然nhiên 。 諸chư 有hữu 智trí 人nhân 。 應ưng 深thâm 信tín 受thọ 。

總tổng 結kết 從tùng 一nhất 至chí 十thập 。 之chi 正chánh 理lý 以dĩ 勸khuyến 信tín 也dã 。 綱cương 要yếu 已dĩ 當đương 深thâm 信tín 。 况# 條điều 目mục 。 况# 細tế 至chí 於ư 十thập 種chủng 乎hồ 。 諸chư 有hữu 智trí 人nhân 。 應ưng 深thâm 忍nhẫn 信tín 。 [宴-女+六]# 於ư 此thử 理lý 。 應ưng 深thâm 納nạp 受thọ 。 得đắc 於ư 此thử 理lý 。 不bất 然nhiên 。 教giáo 之chi 更cánh 教giáo 。 理lý 之chi 再tái 理lý 。 不bất 厭yếm 頻tần 繁phồn 。 重trùng 重trùng 披phi 析tích 之chi 謂vị 何hà 。 仰ngưỡng 思tư 先tiên 聖thánh 之chi 婆bà 心tâm 。 一nhất 設thiết 身thân 以dĩ 處xứ 其kỳ 地địa 焉yên 。 不bất 覺giác 涕thế 泗# 久cửu 之chi 。 固cố 當đương 熟thục 讀đọc 詳tường 玩ngoạn 。 鏤lũ 骨cốt 銘minh 肌cơ 。 圖đồ 報báo 恩ân 德đức 於ư 無vô 竆# 可khả 也dã 。

○# 二nhị 第đệ 七thất 識thức (# 二nhị )# 。 初sơ 本bổn 頌tụng 二nhị 論luận 釋thích 。

○# 初sơ 本bổn 頌tụng 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 。 初sơ 能năng 變biến 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

次thứ 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 是thị 識thức 名danh 末mạt 那na 。 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 。 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 。 四tứ 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 。 謂vị 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 。 并tinh 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 。 及cập 餘dư 觸xúc 等đẳng 俱câu 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 攝nhiếp 。 隨tùy 所sở 生sanh 所sở 繫hệ 。 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 。 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 。

○# 二nhị 論luận 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 頌tụng 二nhị 引dẫn 證chứng 。

○# 初sơ 釋thích 頌tụng (# 八bát )# 。 初sơ 釋thích 識thức 名danh 二nhị 釋thích 依y 緣duyên 三tam 釋thích 性tánh 相tướng 四tứ 釋thích 煩phiền 惱não 五ngũ 釋thích 餘dư 所sở 六lục 釋thích 性tánh 攝nhiếp 七thất 釋thích 界giới 繫hệ 八bát 釋thích 位vị 捨xả 。

○# 初sơ 釋thích 識thức 名danh (# 三tam )# 。 初sơ 畧lược 辨biện 名danh 二nhị 設thiết 問vấn 答đáp 三tam 原nguyên 立lập 名danh 。

○# 初sơ 畧lược 辨biện 名danh 。

論luận 曰viết 。 次thứ 初sơ 異dị 熟thục 。 能năng 變biến 識thức 後hậu 。 應ưng 辨biện 思tư 量lượng 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 。 是thị 識thức 聖thánh 教giáo 別biệt 名danh 末mạt 那na 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 勝thắng 餘dư 識thức 故cố 。

初sơ 句cú 結kết 前tiền 。 次thứ 句cú 起khởi 後hậu 。 三tam 句cú 牒điệp 名danh 。 四tứ 句cú 釋thích 名danh 。 以dĩ 梵Phạn 語ngữ 末mạt 那na 。 此thử 云vân 染nhiễm 汙ô 意ý 。 由do 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 勝thắng 餘dư 識thức 故cố 。 而nhi 得đắc 意ý 名danh 。 如như 云vân 第đệ 八bát 。 恆hằng 而nhi 不bất 審thẩm 。 第đệ 六lục 審thẩm 而nhi 不bất 恆hằng 。 前tiền 五ngũ 非phi 審thẩm 非phi 恆hằng 。 總tổng 劣liệt 於ư 第đệ 七thất 之chi 恆hằng 審thẩm 雙song 具cụ 也dã 。

○# 二nhị 設thiết 問vấn 答đáp 。

此thử 名danh 何hà 異dị 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 此thử 持trì 業nghiệp 釋thích 。 如như 蔵# 識thức 名danh 。 識thức 即tức 意ý 故cố 彼bỉ 依y 主chủ 釋thích 。 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 識thức 異dị 意ý 故cố 。

問vấn 以dĩ 名danh 同đồng 無vô 辨biện 為vi 難nạn/nan 。 答đáp 謂vị 同đồng 而nhi 不bất 同đồng 。 解giải 釋thích 之chi 法pháp 有hữu 異dị 故cố 也dã 。 如như 六lục 種chủng 釋thích 法pháp 中trung 。 體thể 能năng 持trì 用dụng 。 用dụng 能năng 顯hiển 體thể 。 體thể 用dụng 相tương/tướng 即tức 。 名danh 持trì 業nghiệp 釋thích 。 依y 於ư 所sở 依y 。 依y 是thị 能năng 依y 。 能năng 依y 所sở 起khởi 。 名danh 依y 主chủ 釋thích 。 今kim 第đệ 七thất 名danh 意ý 識thức 。 此thử 持trì 業nghiệp 釋thích 。 識thức 體thể 親thân 持trì 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 用dụng 故cố 。 如như 蔵# 識thức 名danh 。 第đệ 八bát 親thân 持trì 含hàm 蔵# 用dụng 故cố 。 彼bỉ 是thị 蔵# 即tức 識thức 。 名danh 為vi 蔵# 識thức 。 此thử 是thị 識thức 即tức 意ý 。 名danh 為vi 意ý 識thức 。 第đệ 六lục 名danh 意ý 識thức 者giả 。 此thử 依y 主chủ 釋thích 。 意ý 根căn 為vi 主chủ 。 是thị 識thức 所sở 依y 。 如như 眼nhãn 為vi 主chủ 。 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 彼bỉ 是thị 眼nhãn 之chi 識thức 。 名danh 為vi 眼nhãn 識thức 。 此thử 是thị 意ý 之chi 識thức 。 名danh 為vi 意ý 識thức 。 名danh 同đồng 而nhi 釋thích 不bất 同đồng 。 正chánh 同đồng 非phi 同đồng 豈khởi 得đắc 不bất 異dị 。

○# 三tam 原nguyên 立lập 名danh 。

然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 。 恐khủng 此thử 濫lạm 彼bỉ 。 故cố 於ư 第đệ 七thất 。 但đãn 立lập 意ý 名danh 。 又hựu 標tiêu 意ý 名danh 。 為vi 簡giản 心tâm 識thức 。 積tích 集tập 了liễu 別biệt 。 劣liệt 餘dư 識thức 故cố 。 或hoặc 欲dục 顯hiển 此thử 。 與dữ 彼bỉ 意ý 識thức 為vi 近cận 所sở 依y 。 故cố 但đãn 名danh 意ý 。

承thừa 上thượng 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 不bất 名danh 意ý 識thức 。 但đãn 名danh 意ý 者giả 。 簡giản 濫lạm 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 故cố 但đãn 名danh 意ý 。 簡giản 劣liệt 第đệ 八bát 積tích 集tập 名danh 心tâm 。 前tiền 五ngũ 了liễu 別biệt 名danh 識thức 故cố 但đãn 名danh 意ý 。 或hoặc 欲dục 顯hiển 此thử 第đệ 七thất 。 與dữ 彼bỉ 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 為vi 近cận 所sở 依y 。 故cố 但đãn 名danh 意ý 。 如như 眼nhãn 識thức 近cận 所sở 依y 。 既ký 名danh 為vi 眼nhãn 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 近cận 所sở 依y 。 既ký 名danh 為vi 身thân 。 此thử 與dữ 意ý 識thức 為vi 近cận 所sở 依y 。 故cố 但đãn 名danh 意ý 一nhất 名danh 而nhi 含hàm 多đa 義nghĩa 。 立lập 豈khởi 偶ngẫu 然nhiên 。

○# 二nhị 釋thích 依y 緣duyên (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 依y 二nhị 釋thích 緣duyên 。

○# 初sơ 釋thích 依y (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 明minh 第đệ 七thất 所sở 依y 二nhị 通thông 明minh 諸chư 識thức 所sở 依y 三tam 結kết 歸quy 第đệ 七thất 正chánh 釋thích 。

○# 初sơ 正chánh 明minh 第đệ 七thất 所sở 依y 。

依y 彼bỉ 轉chuyển 者giả 。 顯hiển 此thử 所sở 依y 。 彼bỉ 謂vị 即tức 前tiền 初sơ 能năng 變biến 識thức 。 聖thánh 說thuyết 此thử 識thức 。 依y 蔵# 識thức 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 意ý 以dĩ 彼bỉ 識thức 種chủng 而nhi 為vi 所sở 依y 。 非phi 彼bỉ 現hiện 識thức 。 此thử 無vô 間gián 斷đoạn 。 不bất 假giả 現hiện 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 意ý 以dĩ 彼bỉ 識thức 種chủng 。 及cập 彼bỉ 現hiện 識thức 俱câu 為vi 所sở 依y 。 雖tuy 無vô 間gián 斷đoạn 而nhi 有hữu 轉chuyển 易dị 。 名danh 轉chuyển 識thức 故cố 。 必tất 假giả 現hiện 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 方phương 得đắc 生sanh 故cố 。 轉chuyển 謂vị 流lưu 轉chuyển 。 顯hiển 示thị 此thử 識thức 。 恆hằng 依y 彼bỉ 識thức 。 取thủ 所sở 緣duyên 故cố 。

釋thích 依y 彼bỉ 轉chuyển 。 明minh 第đệ 七thất 所sở 依y 也dã 。 初sơ 正chánh 釋thích 所sở 依y 。 次thứ 別biệt 舉cử 二nhị 義nghĩa 。 三tam 畧lược 釋thích 轉chuyển 義nghĩa 顯hiển 此thử 所sở 依y 者giả 。 此thử 謂vị 第đệ 七thất 。 所sở 依y 。 即tức 第đệ 八bát 。 第đệ 八bát 是thị 第đệ 七thất 之chi 所sở 依y 故cố 。 此thử 無vô 間gián 斷đoạn 。 不bất 假giả 現hiện 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 亦diệc 得đắc 生sanh 者giả 。 意ý 謂vị 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 是thị 有hữu 間gian 斷đoạn 。 必tất 假giả 本bổn 識thức 現hiện 行hành 方phương 生sanh 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 既ký 無vô 間gián 斷đoạn 。 則tắc 自tự 己kỷ 生sanh 生sanh 無vô 已dĩ 。 何hà 假giả 彼bỉ 現hiện 生sanh 方phương 得đắc 耶da 。 故cố 但đãn 以dĩ 種chủng 子tử 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 雖tuy 無vô 間gián 斷đoạn 而nhi 有hữu 轉chuyển 易dị 。 名danh 轉chuyển 識thức 故cố 。 必tất 假giả 現hiện 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 方phương 得đắc 生sanh 者giả 。 意ý 謂vị 凢# 是thị 轉chuyển 識thức 。 必tất 用dụng 本bổn 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 以dĩ 有hữu 間gian 有hữu 轉chuyển 。 必tất 依y 無vô 間gian 無vô 轉chuyển 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 前tiền 六lục 種chủng 識thức 。 是thị 有hữu 間gian 斷đoạn 。 固cố 名danh 轉chuyển 識thức 。 七thất 雖tuy 無vô 間gian 。 而nhi 有hữu 轉chuyển 易dị 。 亦diệc 名danh 轉chuyển 識thức 故cố 。 不bất 但đãn 假giả 種chủng 。 亦diệc 假giả 彼bỉ 現hiện 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 轉chuyển 謂vị 流lưu 轉chuyển 。 流lưu 是thị 相tương 續tục 義nghĩa 。 生sanh 起khởi 義nghĩa 謂vị 此thử 恆hằng 依y 第đệ 八bát 。 或hoặc 種chủng 或hoặc 現hiện 。 相tương 續tục 生sanh 起khởi 。 取thủ 所sở 依y 而nhi 為vi 緣duyên 故cố 。 問vấn 。 此thử 識thức 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 一nhất 類loại 緣duyên 內nội 執chấp 我ngã 。 恆hằng 無vô 轉chuyển 易dị 。 今kim 何hà 言ngôn 轉chuyển 易dị 耶da 。 曰viết 。 依y 八bát 轉chuyển 故cố 。 轉chuyển 識thức 攝nhiếp 故cố 。 六lục 修tu 行hành 時thời 。 聖thánh 道Đạo 現hiện 前tiền 。 亦diệc 轉chuyển 染nhiễm 而nhi 易dị 淨tịnh 故cố 。

○# 二nhị 通thông 明minh 諸chư 識thức 所sở 依y (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 總tổng 標tiêu 。

諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 有hữu 所sở 依y 。 然nhiên 彼bỉ 所sở 依y 。 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 畧lược 釋thích 二nhị 廣quảng 釋thích 。

○# 初sơ 畧lược 釋thích 。

一nhất 因nhân 緣duyên 依y 。 謂vị 自tự 種chủng 子tử 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 託thác 此thử 依y 。 離ly 自tự 因nhân 緣duyên 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 二nhị 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 謂vị 內nội 六lục 處xứ 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 託thác 此thử 依y 。 離ly 俱câu 有hữu 根căn 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 三tam 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 。 謂vị 前tiền 滅diệt 意ý 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 託thác 此thử 依y 。 離ly 開khai 導đạo 根căn 。 必tất 不bất 起khởi 故cố 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 。 具cụ 三tam 所sở 依y 。 名danh 有hữu 所sở 依y 。 非phi 所sở 餘dư 法pháp 。

畧lược 釋thích 以dĩ 總tổng 其kỳ 要yếu 也dã 。 初sơ 畧lược 釋thích 。 次thứ 結kết 簡giản 。 三tam 緣duyên 即tức 寬khoan 。 三tam 依y 即tức 狹hiệp 。 寬khoan 者giả 種chủng 生sanh 現hiện 。 種chủng 生sanh 種chủng 。 現hiện 生sanh 種chủng 。 皆giai 是thị 因nhân 緣duyên 。 內nội 處xứ 外ngoại 處xứ 。 順thuận 逆nghịch 親thân 踈sơ 。 力lực 與dữ 無vô 力lực 。 皆giai 增tăng 上thượng 緣duyên 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 狹hiệp 者giả 唯duy 取thủ 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 。 是thị 因nhân 緣duyên 依y 。 唯duy 取thủ 五ngũ 色sắc 根căn 及cập 意ý 根căn 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 唯duy 取thủ 八bát 識thức 心tâm 王vương 。 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 。 唯duy 取thủ 種chủng 生sanh 現hiện 者giả 。 因nhân 隱ẩn 果quả 顯hiển 。 異dị 現hiện 熏huân 種chủng 。 因nhân 反phản 顯hiển 而nhi 果quả 反phản 隱ẩn 故cố 因nhân 果quả 同đồng 時thời 。 異dị 種chủng 生sanh 種chủng 。 因nhân 果quả 不bất 同đồng 時thời 故cố 。 是thị 以dĩ 因nhân 緣duyên 依y 。 對đối 果quả 得đắc 名danh 。 此thử 因nhân 是thị 果quả 之chi 所sở 依y 故cố 。 現hiện 行hành 名danh 果quả 。 能năng 生sanh 種chủng 子tử 名danh 因nhân 緣duyên 依y 。 對đối 果quả 名danh 因nhân 。 此thử 因nhân 有hữu 親thân 生sanh 現hiện 果quả 之chi 用dụng 名danh 緣duyên 。 因nhân 即tức 是thị 緣duyên 。 名danh 因nhân 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 即tức 依y 。 名danh 因nhân 緣duyên 依y 。 唯duy 取thủ 內nội 六lục 處xứ 者giả 。 相tương 助trợ 增tăng 長trưởng 。 既ký 是thị 親thân 近cận 。 最tối 有hữu 力lực 故cố 。 如như 前tiền 五ngũ 王vương 所sở 。 無vô 五ngũ 色sắc 根căn 不bất 轉chuyển 。 六lục 無vô 意ý 根căn 不bất 轉chuyển 。 七thất 八bát 亦diệc 皆giai 相tương 依y 而nhi 得đắc 轉chuyển 故cố 。 唯duy 取thủ 八bát 種chủng 心tâm 王vương 者giả 。 以dĩ 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 有hữu 力lực 。 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 一nhất 聚tụ 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 名danh 等đẳng 。 力lực 齊tề 等đẳng 故cố 。 無vô 自tự 類loại 為vi 間gian 隔cách 。 名danh 為vi 無vô 間gian 。 後hậu 念niệm 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 以dĩ 此thử 為vi 依y 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 。 名danh 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 。 然nhiên 是thị 對đối 後hậu 名danh 前tiền 。 非phi 過quá 去khứ 已dĩ 滅diệt 。 無vô 體thể 之chi 法pháp 名danh 前tiền 。 葢# 取thủ 現hiện 在tại 一nhất 念niệm 有hữu 體thể 之chi 法pháp 。 為vi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 也dã 。 又hựu 名danh 開khai 導đạo 者giả 。 謂vị 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 等đẳng 無vô 間gian 處xứ 。 即tức 是thị 開khai 闢tịch 引dẫn 導đạo 。 如như 前tiền 波ba 開khai 闢tịch 。 引dẫn 導đạo 後hậu 波ba 。 始thỉ 得đắc 起khởi 故cố 。 非phi 餘dư 法pháp 者giả 。 非phi 色sắc 不bất 相tương 應ứng 。 及cập 無vô 為vi 法pháp 。 具cụ 此thử 三tam 依y 也dã 。 問vấn 。 生sanh 轉chuyển 起khởi 三tam 何hà 辨biện 。 曰viết 。 生sanh 約ước 現hiện 果quả 依y 種chủng 而nhi 出xuất 生sanh 故cố 。 轉chuyển 約ước 隨tùy 順thuận 與dữ 力lực 而nhi 運vận 轉chuyển 故cố 。 起khởi 約ước 前tiền 開khai 闢tịch 而nhi 後hậu 升thăng 起khởi 故cố 。 問vấn 。 心tâm 法pháp 四tứ 緣duyên 生sanh 。 今kim 論luận 三tam 者giả 何hà 也dã 。 以dĩ 論luận 依y 。 則tắc 所sở 緣duyên 緣duyên 不bất 可khả 為vi 依y 故cố 也dã 。

○# 二nhị 廣quảng 釋thích (# 三tam )# 。 初sơ 釋thích 因nhân 緣duyên 依y 二nhị 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 三tam 等đẳng 無vô 間gian 依y 。

○# 初sơ 釋thích 因nhân 緣duyên 依y 。

初sơ 種chủng 子tử 依y 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 要yếu 種chủng 滅diệt 已dĩ 。 現hiện 果quả 方phương 生sanh 。 無vô 種chủng 已dĩ 生sanh 。 集tập 論luận 說thuyết 故cố 。 種chủng 與dữ 芽nha 等đẳng 。 不bất 俱câu 有hữu 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 。 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 彼bỉ 依y 引dẫn 生sanh 後hậu 種chủng 說thuyết 故cố 。 種chủng 生sanh 芽nha 等đẳng 。 非phi 勝thắng 義nghĩa 故cố 。 種chủng 滅diệt 芽nha 生sanh 。 非phi 極cực 成thành 故cố 。 燄diệm 炷chú 同đồng 時thời 。 互hỗ 為vi 因nhân 故cố 。 然nhiên 種chủng 自tự 類loại 。 因nhân 果quả 不bất 俱câu 。 種chủng 現hiện 相tướng 生sanh 。 决# 定định 俱câu 有hữu 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 無vô 常thường 法pháp 與dữ 他tha 性tánh 為vi 因nhân 。 亦diệc 與dữ 後hậu 念niệm 。 自tự 性tánh 為vi 因nhân 。 是thị 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 自tự 性tánh 言ngôn 顯hiển 種chủng 子tử 自tự 類loại 。 前tiền 為vi 後hậu 因nhân 。 他tha 性tánh 言ngôn 顯hiển 種chủng 與dữ 現hiện 行hành 互hỗ 為vi 因nhân 義nghĩa 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 蔵# 識thức 染nhiễm 法pháp 。 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。 猶do 如như 束thúc 蘆lô 。 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 又hựu 說thuyết 種chủng 子tử 。 與dữ 果quả 必tất 俱câu 。 故cố 種chủng 子tử 依y 。 定định 非phi 前tiền 後hậu 。 設thiết 有hữu 處xứ 說thuyết 。 種chủng 果quả 前tiền 後hậu 。 應ưng 知tri 皆giai 是thị 。 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 如như 是thị 八bát 識thức 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 定định 各các 別biệt 有hữu 種chủng 子tử 所sở 依y 。

初sơ 錯thác 解giải 不bất 俱câu 。 次thứ 破phá 謬mậu 顯hiển 正chánh 。 三tam 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 。 四tứ 結kết 顯hiển 所sở 依y 。 錯thác 解giải 不bất 俱câu 者giả 。 滅diệt 已dĩ 方phương 生sanh 。 錯thác 解giải 種chủng 現hiện 不bất 俱câu 時thời 也dã 。 無vô 種chủng 已dĩ 生sanh 。 錯thác 引dẫn 論luận 義nghĩa 而nhi 為vi 證chứng 也dã 。 種chủng 與dữ 芽nha 等đẳng 。 錯thác 引dẫn 外ngoại 種chủng 而nhi 為vi 證chứng 也dã 。 破phá 謬mậu 顯hiển 正chánh 者giả 。 彼bỉ 論luận 說thuyết 無vô 種chủng 已dĩ 生sanh 。 是thị 依y 種chủng 子tử 。 引dẫn 生sanh 自tự 類loại 後hậu 種chủng 說thuyết 故cố 。 非phi 依y 種chủng 子tử 。 引dẫn 生sanh 他tha 類loại 現hiện 果quả 說thuyết 也dã 。 引dẫn 論luận 之chi 錯thác 可khả 知tri 。 種chủng 生sanh 芽nha 等đẳng 。 不bất 俱câu 有hữu 者giả 。 說thuyết 世thế 俗tục 外ngoại 種chủng 。 非phi 勝thắng 義nghĩa 內nội 種chủng 之chi 真chân 因nhân 也dã 。 現hiện 見kiến 外ngoại 種chủng 。 亦diệc 有hữu 種chủng 芽nha 俱câu 不bất 俱câu 者giả 。 豈khởi 極cực 成thành 之chi 論luận 耶da 。 引dẫn 外ngoại 之chi 謬mậu 又hựu 可khả 知tri 。 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 。 現hiện 生sanh 種chủng 子tử 。 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 取thủ 而nhi 喻dụ 之chi 。 如như 燄diệm 炷chú 同đồng 時thời 。 互hỗ 為vi 因nhân 故cố 。 然nhiên 則tắc 種chủng 子tử 自tự 類loại 。 因nhân 果quả 不bất 俱câu 。 種chủng 現hiện 相tướng 生sanh 。 决# 定định 俱câu 有hữu 。 而nhi 以dĩ 俱câu 為vi 不bất 俱câu 。 豈khởi 正chánh 義nghĩa 耶da 。 故cố 證chứng 之chi 於ư 瑜du 伽già 。 種chủng 子tử 自tự 類loại 不bất 俱câu 。 種chủng 與dữ 現hiện 行hành 必tất 俱câu 。 證chứng 之chi 於ư 攝nhiếp 論luận 。 因nhân 果quả 必tất 俱câu 。 定định 非phi 前tiền 後hậu 。 初sơ 無vô 種chủng 現hiện 不bất 俱câu 之chi 說thuyết 也dã 。 倘thảng 有hữu 他tha 處xứ 說thuyết 不bất 俱câu 者giả 。 但đãn 是thị 隨tùy 宜nghi 方phương 便tiện 之chi 權quyền 。 非phi 一nhất 定định 不bất 易dị 之chi 理lý 也dã 。 豈khởi 可khả 不bất 逆nghịch 其kỳ 意ý 。 遂toại 以dĩ 權quyền 說thuyết 為vi 定định 論luận 哉tai 。 如như 是thị 八bát 識thức 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 結kết 王vương 所sở 現hiện 行hành 也dã 。 定định 各các 別biệt 有hữu 種chủng 子tử 所sở 依y 。 結kết 心tâm 王vương 現hiện 行hành 。 定định 各các 別biệt 有hữu 心tâm 王vương 種chủng 子tử 為vi 所sở 依y 。 心tâm 所sở 現hiện 行hành 。 定định 各các 別biệt 有hữu 心tâm 所sở 種chủng 子tử 為vi 所sở 依y 也dã 。

○# 二nhị 增tăng 上thượng 緣duyên 依y (# 四tứ )# 。 初sơ 第đệ 一nhất 師sư 二nhị 第đệ 二nhị 師sư 三tam 第đệ 三tam 師sư 四tứ 第đệ 四tứ 師sư 。

○# 初sơ 第đệ 一nhất 師sư 。

次thứ 俱câu 有hữu 依y 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 意ý 識thức 為vi 依y 。 此thử 現hiện 起khởi 時thời 。 必tất 有hữu 彼bỉ 故cố 。 無vô 別biệt 眼nhãn 等đẳng 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 即tức 種chủng 子tử 故cố 。 二nhị 十thập 唯duy 識thức 伽già 他tha 中trung 言ngôn 。 識thức 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 。 似tự 境cảnh 相tướng 而nhi 轉chuyển 。 為vi 成thành 內nội 外ngoại 處xứ 。 佛Phật 說thuyết 彼bỉ 為vi 十thập 。 彼bỉ 頌tụng 意ý 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 為vi 成thành 十thập 二nhị 處xứ 故cố 說thuyết 五ngũ 識thức 種chủng 。 為vi 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 五ngũ 識thức 相tương/tướng 分phân 為vi 色sắc 等đẳng 境cảnh 。 故cố 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 觀quán 所sở 緣duyên 論luận 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 識thức 上thượng 色sắc 功công 能năng 。 名danh 五ngũ 根căn 應ưng 理lý 。 功công 能năng 與dữ 境cảnh 色sắc 。 無vô 始thỉ 互hỗ 為vi 因nhân 彼bỉ 頌tụng 意ý 言ngôn 。 異dị 熟thục 識thức 上thượng 。 能năng 生sanh 眼nhãn 等đẳng 。 色sắc 識thức 種chủng 子tử 。 名danh 色sắc 功công 能năng 。 說thuyết 為vi 五ngũ 根căn 。 無vô 別biệt 眼nhãn 等đẳng 種chủng 與dữ 色sắc 識thức 常thường 互hỗ 為vi 因nhân 。 能năng 熏huân 與dữ 種chủng 。 遞đệ 為vi 因nhân 故cố 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 無vô 別biệt 此thử 依y 。 恆hằng 相tương 續tục 轉chuyển 。 自tự 力lực 勝thắng 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 別biệt 有hữu 此thử 依y 。 要yếu 託thác 末mạt 那na 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 。

初sơ 先tiên 明minh 五ngũ 識thức 。 次thứ 重trọng/trùng 為vi 引dẫn 證chứng 。 三tam 復phục 顯hiển 後hậu 三tam 。 大đại 約ước 此thử 師sư 於ư 八bát 種chủng 識thức 說thuyết 俱câu 有hữu 依y 。 七thất 八bát 全toàn 無vô 。 五ngũ 六lục 有hữu 一nhất 。 全toàn 無vô 固cố 非phi 。 有hữu 一nhất 未vị 盡tận 。 何hà 則tắc 。 六lục 識thức 之chi 有hữu 。 不bất 止chỉ 末mạt 那na 。 前tiền 五ngũ 之chi 有hữu 。 又hựu 豈khởi 止chỉ 一nhất 意ý 識thức 耶da 。 而nhi 更cánh 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 即tức 種chủng 子tử 。 重trùng 重trùng 引dẫn 證chứng 。 不bất 知tri 佛Phật 意ý 論luận 意ý 。 而nhi 妄vọng 自tự 意ý 釋thích 。 尤vưu 為vi 迷mê 謬mậu 。 至chí 下hạ 破phá 文văn 當đương 知tri 。

○# 二nhị 第đệ 二nhị 師sư (# 二nhị )# 。 初sơ 先tiên 破phá 前tiền 非phi 二nhị 結kết 申thân 正chánh 意ý 。

○# 初sơ 先tiên 破phá 前tiền 非phi (# 四tứ )# 。 初sơ 破phá 五ngũ 根căn 即tức 識thức 種chủng 二nhị 破phá 業nghiệp 種chủng 名danh 色sắc 根căn 三tam 破phá 通thông 所sở 引dẫn 頌tụng 意ý 四tứ 破phá 明minh 六lục 七thất 二nhị 識thức 。

○# 初sơ 破phá 五ngũ 根căn 即tức 識thức 種chủng 。

有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 理lý 教giáo 相tương 違vi 。 若nhược 五ngũ 色sắc 根căn 。 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 十thập 八bát 界giới 種chủng 。 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 。 然nhiên 十thập 八bát 界giới 。 各các 別biệt 有hữu 種chủng 。 諸chư 聖thánh 教giáo 中trung 。 處xứ 處xứ 說thuyết 故cố 。 又hựu 五ngũ 識thức 種chủng 。 各các 有hữu 能năng 生sanh 相tương 見kiến 分phần/phân 異dị 。 為vi 執chấp 何hà 等đẳng 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 若nhược 見kiến 分phần/phân 種chủng 。 應ưng 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 若nhược 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 。 應ưng 外ngoại 處xứ 攝nhiếp 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 皆giai 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 內nội 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 又hựu 若nhược 五ngũ 根căn 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 五ngũ 根căn 應ưng 是thị 五ngũ 識thức 因nhân 緣duyên 。 不bất 應ưng 說thuyết 為vi 。 增tăng 上thượng 緣duyên 攝nhiếp 。 又hựu 鼻tị 舌thiệt 根căn 即tức 二nhị 識thức 種chủng 。 則tắc 應ưng 鼻tị 舌thiệt 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。 或hoặc 應ưng 二nhị 識thức 通thông 色sắc 界giới 繫hệ 。 許hứa 便tiện 俱câu 與dữ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 根căn 即tức 三tam 識thức 種chủng 。 二nhị 地địa 五ngũ 地địa 。 為vi 難nạn/nan 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 五ngũ 識thức 種chủng 。 既ký 通thông 善thiện 惡ác 。 應ưng 五ngũ 色sắc 根căn 。 非phi 唯duy 無vô 記ký 。 又hựu 五ngũ 識thức 種chủng 。 無vô 執chấp 受thọ 攝nhiếp 。 五ngũ 根căn 亦diệc 應ưng 非phi 有hữu 執chấp 受thọ 。 又hựu 五ngũ 色sắc 根căn 。 若nhược 五ngũ 識thức 種chủng 。 應ưng 意ý 識thức 種chủng 。 即tức 是thị 末mạt 那na 。 彼bỉ 以dĩ 五ngũ 根căn 為vi 同đồng 法pháp 故cố 。 又hựu 瑜du 伽già 論luận 。 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 皆giai 具cụ 三tam 依y 。 若nhược 五ngũ 色sắc 根căn 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 依y 但đãn 應ưng 二nhị 。 又hựu 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 皆giai 通thông 現hiện 種chủng 。 執chấp 唯duy 是thị 種chủng 。 便tiện 與dữ 一nhất 切thiết 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。

此thử 師sư 破phá 法pháp 。 初sơ 總tổng 次thứ 別biệt 。 共cộng 十thập 段đoạn 。 隨tùy 文văn 可khả 觧# 。 破phá 意ý 葢# 謂vị 汝nhữ 說thuyết 五ngũ 識thức 。 無vô 別biệt 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 而nhi 曰viết 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 即tức 種chủng 子tử 故cố 。 將tương 謂vị 順thuận 理lý 。 復phục 引dẫn 唯duy 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 論luận 為vi 證chứng 。 將tương 謂vị 順thuận 教giáo 。 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 說thuyết 。 與dữ 理lý 教giáo 之chi 相tướng 違vi 也dã 。 何hà 則tắc 。 十thập 八bát 界giới 各các 別biệt 有hữu 種chủng 。 則tắc 各các 別biệt 生sanh 現hiện 。 秩# 然nhiên 不bất 亂loạn 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 若nhược 五ngũ 色sắc 根căn 。 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 十thập 八bát 界giới 種chủng 。 應ưng 成thành 雜tạp 亂loạn 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 界giới 畔bạn 者giả 一nhất 也dã 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 皆giai 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 而nhi 非phi 識thức 蘊uẩn 。 內nội 色sắc 處xứ 攝nhiếp 。 非phi 外ngoại 色sắc 處xứ 攝nhiếp 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 而nhi 汝nhữ 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 即tức 種chủng 子tử 者giả 。 五ngũ 識thức 種chủng 子tử 。 各các 有hữu 相tương 見kiến 分phần/phân 異dị 。 為vi 執chấp 何hà 等đẳng 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 耶da 。 若nhược 見kiến 分phần/phân 種chủng 為vi 根căn 者giả 。 見kiến 分phần/phân 應ưng 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 便tiện 違vi 根căn 是thị 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 矣hĩ 。 若nhược 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 為vi 根căn 者giả 。 相tương/tướng 分phần/phân 應ưng 外ngoại 處xứ 攝nhiếp 。 便tiện 違vi 根căn 是thị 內nội 處xứ 攝nhiếp 矣hĩ 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 見kiến 相tương/tướng 者giả 二nhị 也dã 。 又hựu 五ngũ 根căn 是thị 五ngũ 識thức 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 若nhược 五ngũ 根căn 即tức 五ngũ 識thức 種chủng 。 五ngũ 根căn 應ưng 是thị 五ngũ 識thức 因nhân 緣duyên 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 緣duyên 。 攝nhiếp 者giả 三tam 也dã 。 又hựu 鼻tị 舌thiệt 二nhị 根căn 。 通thông 色sắc 界giới 繫hệ 。 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 根căn 。 通thông 於ư 五ngũ 地địa 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 識thức 。 唯duy 二nhị 地địa 居cư 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 而nhi 汝nhữ 執chấp 鼻tị 舌thiệt 二nhị 根căn 。 即tức 二nhị 識thức 種chủng 。 則tắc 應ưng 鼻tị 舌thiệt 二nhị 根căn 。 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。 或hoặc 應ưng 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 。 通thông 欲dục 色sắc 繫hệ 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 根căn 。 即tức 三tam 識thức 種chủng 。 二nhị 地địa 五ngũ 地địa 。 為vi 難nạn/nan 亦diệc 然nhiên 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 界giới 地địa 者giả 四tứ 也dã 。 又hựu 五ngũ 識thức 種chủng 通thông 三tam 性tánh 。 五ngũ 色sắc 根căn 唯duy 無vô 記ký 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 汝nhữ 執chấp 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 即tức 種chủng 子tử 者giả 。 識thức 種chủng 既ký 通thông 善thiện 惡ác 。 色sắc 根căn 應ưng 非phi 無vô 記ký 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 三tam 性tánh 者giả 五ngũ 也dã 。 又hựu 五ngũ 識thức 種chủng 。 第đệ 八bát 但đãn 緣duyên 為vi 境cảnh 。 而nhi 不bất 執chấp 受thọ 。 是thị 無vô 執chấp 受thọ 攝nhiếp 。 緣duyên 諸chư 根căn 時thời 。 亦diệc 緣duyên 亦diệc 執chấp 受thọ 。 五ngũ 根căn 是thị 有hữu 執chấp 受thọ 攝nhiếp 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 汝nhữ 執chấp 五ngũ 根căn 即tức 種chủng 子tử 故cố 。 五ngũ 根căn 亦diệc 應ưng 非phi 有hữu 執chấp 受thọ 矣hĩ 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 執chấp 受thọ 者giả 六lục 也dã 。 又hựu 五ngũ 根căn 為vi 五ngũ 識thức 所sở 依y 。 末mạt 那na 為vi 意ý 識thức 所sở 依y 。 名danh 為vi 同đồng 法pháp 。 同đồng 為vi 有hữu 間gian 轉chuyển 識thức 所sở 依y 之chi 法pháp 故cố 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 執chấp 五ngũ 色sắc 根căn 是thị 五ngũ 識thức 種chủng 。 應ưng 意ý 識thức 種chủng 即tức 是thị 末mạt 那na 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 同đồng 法pháp 者giả 七thất 也dã 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 識thức 皆giai 具cụ 三tam 依y 。 謂vị 識thức 種chủng 於ư 現hiện 為vi 因nhân 緣duyên 依y 。 五ngũ 根căn 於ư 識thức 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 前tiền 滅diệt 意ý 為vi 識thức 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 若nhược 根căn 即tức 種chủng 。 是thị 用dụng 增tăng 上thượng 而nhi 為vi 因nhân 緣duyên 。 依y 但đãn 有hữu 二nhị 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 三tam 依y 者giả 八bát 也dã 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 皆giai 通thông 種chủng 現hiện 。 以dĩ 眼nhãn 根căn 有hữu 眼nhãn 根căn 種chủng 子tử 。 眼nhãn 根căn 現hiện 行hành 。 乃nãi 至chí 身thân 根căn 有hữu 身thân 根căn 種chủng 子tử 。 身thân 根căn 現hiện 行hành 。 此thử 教giáo 理lý 也dã 。 汝nhữ 執chấp 五ngũ 根căn 唯duy 種chủng 。 即tức 無vô 現hiện 行hành 。 此thử 相tương 違vi 於ư 教giáo 理lý 之chi 種chủng 現hiện 者giả 九cửu 也dã 。 一nhất 違vi 不bất 可khả 。 况# 九cửu 種chủng 乎hồ 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 即tức 種chủng 之chi 執chấp 。 斷đoạn 不bất 可khả 也dã 明minh 矣hĩ 。

○# 二nhị 破phá 業nghiệp 種chủng 名danh 色sắc 根căn (# 二nhị )# 。 初sơ 敘tự 救cứu 二nhị 破phá 救cứu 。

○# 初sơ 敘tự 救cứu 。

有hữu 避tị 如như 前tiền 。 所sở 說thuyết 過quá 難nạn/nan 。 朋bằng 附phụ 彼bỉ 執chấp 。 復phục 轉chuyển 救cứu 言ngôn 。 異dị 熟thục 識thức 中trung 。 能năng 感cảm 五ngũ 識thức 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 。 名danh 五ngũ 色sắc 根căn 。 非phi 作tác 因nhân 緣duyên 。 生sanh 五ngũ 識thức 種chủng 。 妙diệu 符phù 二nhị 頌tụng 。 善thiện 順thuận 瑜du 伽già 。

能năng 感cảm 五ngũ 識thức 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 者giả 。 指chỉ 五ngũ 識thức 所sở 作tác 善thiện 惡ác 業nghiệp 習tập 氣khí 。 能năng 感cảm 當đương 來lai 異dị 熟thục 果quả 攝nhiếp 無vô 記ký 五ngũ 識thức 。 即tức 有hữu 情tình 工công 巧xảo 無vô 記ký 。 如như 眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 身thân 識thức 。 有hữu 此thử 無vô 記ký 工công 巧xảo 智trí 種chủng 。 後hậu 時thời 眼nhãn 識thức 乃nãi 至chí 身thân 識thức 現hiện 行hành 。 能năng 作tác 種chủng 種chủng 。 器khí 具cụ 是thị 也dã 。 救cứu 意ý 以dĩ 前tiền 說thuyết 五ngũ 根căn 即tức 種chủng 者giả 。 即tức 說thuyết 此thử 業nghiệp 種chủng 。 名danh 五ngũ 色sắc 根căn 。 作tác 增tăng 上thượng 依y 。 生sanh 五ngũ 識thức 等đẳng 。 非phi 作tác 因nhân 緣duyên 生sanh 五ngũ 識thức 種chủng 。 既ký 以dĩ 增tăng 上thượng 業nghiệp 種chủng 為vi 根căn 。 則tắc 合hợp 唯duy 識thức 。 識thức 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 。 亦diệc 契khế 緣duyên 論luận 功công 能năng 名danh 五ngũ 根căn 。 豈khởi 不bất 妙diệu 符phù 二nhị 頌tụng 。 既ký 種chủng 但đãn 為vi 增tăng 上thượng 。 不bất 為vi 因nhân 緣duyên 。 豈khởi 不bất 善thiện 順thuận 瑜du 伽già 。 具cụ 三tam 依y 義nghĩa 。 不bất 知tri 其kỳ 不bất 惟duy 不bất 妙diệu 。 且thả 不bất 能năng 符phù 。 不bất 惟duy 不bất 善thiện 。 且thả 不bất 能năng 順thuận 。

○# 二nhị 破phá 救cứu 。

彼bỉ 有hữu 虚# 言ngôn 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 應ưng 五ngũ 色sắc 根căn 。 非phi 無vô 記ký 故cố 。 又hựu 彼bỉ 應ưng 非phi 。 唯duy 有hữu 執chấp 受thọ 。 唯duy 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 。 唯duy 內nội 處xứ 故cố 。 鼻tị 舌thiệt 唯duy 應ưng 欲dục 界giới 繫hệ 故cố 。 三tam 根căn 不bất 應ưng 五ngũ 地địa 繫hệ 故cố 。 感cảm 意ý 識thức 業nghiệp 應ưng 末mạt 那na 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 不bất 應ưng 通thông 現hiện 種chủng 故cố 。 又hựu 應ưng 眼nhãn 等đẳng 非phi 色sắc 根căn 故cố 。 又hựu 若nhược 五ngũ 識thức 皆giai 業nghiệp 所sở 感cảm 。 則tắc 應ưng 一nhất 向hướng 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 善thiện 等đẳng 五ngũ 識thức 。 既ký 非phi 業nghiệp 感cảm 。 應ưng 無vô 眼nhãn 等đẳng 。 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 。 非phi 為vi 善thiện 救cứu 。 又hựu 諸chư 聖thánh 教giáo 處xứ 處xứ 皆giai 說thuyết 阿a 頼# 耶da 識thức 。 變biến 似tự 色sắc 根căn 。 及cập 根căn 依y 處xứ 。 器khí 世thế 間gian 等đẳng 。 如như 何hà 汝nhữ 等đẳng 。 撥bát 無vô 色sắc 根căn 。 許hứa 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 變biến 似tự 色sắc 等đẳng 。 不bất 許hứa 眼nhãn 等đẳng 。 蔵# 識thức 所sở 變biến 。 如như 斯tư 迷mê 謬mậu 。 深thâm 違vi 教giáo 理lý 。

初sơ 破phá 同đồng 前tiền 例lệ 。 次thứ 破phá 皆giai 業nghiệp 感cảm 。 三tam 總tổng 責trách 違vi 教giáo 。 破phá 同đồng 前tiền 者giả 。 意ý 謂vị 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 。 使sử 果quả 妙diệu 符phù 善thiện 順thuận 。 有hữu 言ngôn 有hữu 義nghĩa 矣hĩ 。 今kim 彼bỉ 有hữu 虚# 言ngôn 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。 不bất 惟duy 不bất 符phù 而nhi 且thả 悖bội 。 不bất 惟duy 不bất 順thuận 而nhi 且thả 逆nghịch 。 何hà 則tắc 。 若nhược 業nghiệp 種chủng 名danh 色sắc 根căn 。 業nghiệp 種chủng 通thông 善thiện 染nhiễm 。 應ưng 五ngũ 色sắc 根căn 。 非phi 無vô 記ký 故cố 。 業nghiệp 種chủng 無vô 執chấp 受thọ 。 通thông 識thức 蘊uẩn 。 通thông 意ý 處xứ 五ngũ 根căn 。 應ưng 非phi 唯duy 有hữu 執chấp 受thọ 。 應ưng 非phi 唯duy 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 。 應ưng 非phi 唯duy 內nội 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 鼻tị 舌thiệt 二nhị 根căn 通thông 色sắc 界giới 繫hệ 。 鼻tị 舌thiệt 二nhị 識thức 唯duy 欲dục 界giới 繫hệ 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 根căn 通thông 五ngũ 地địa 繫hệ 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 識thức 唯duy 二nhị 地địa 繫hệ 。 若nhược 業nghiệp 種chủng 名danh 色sắc 根căn 。 鼻tị 舌thiệt 唯duy 應ưng 欲dục 界giới 繫hệ 。 三tam 根căn 不bất 應ưng 通thông 五ngũ 地địa 故cố 。 感cảm 五ngũ 識thức 業nghiệp 。 既ký 是thị 五ngũ 根căn 。 感cảm 意ý 識thức 業nghiệp 。 應ưng 末mạt 那na 故cố 。 業nghiệp 種chủng 既ký 即tức 五ngũ 根căn 。 眼nhãn 等đẳng 不bất 應ưng 通thông 種chủng 現hiện 故cố 。 業nghiệp 種chủng 既ký 即tức 五ngũ 根căn 。 根căn 是thị 業nghiệp 種chủng 。 非phi 色sắc 根căn 故cố 。 過quá 豈khởi 不bất 同đồng 前tiền 耶da 。 皆giai 業nghiệp 感cảm 者giả 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 識thức 通thông 於ư 三tam 性tánh 。 業nghiệp 所sở 感cảm 者giả 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 若nhược 五ngũ 識thức 身thân 皆giai 業nghiệp 所sở 感cảm 。 則tắc 應ưng 一nhất 向hướng 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 不bất 通thông 善thiện 染nhiễm 耶da 。 無vô 記ký 是thị 業nghiệp 所sở 感cảm 。 可khả 有hữu 眼nhãn 等đẳng 為vi 增tăng 上thượng 依y 。 善thiện 染nhiễm 五ngũ 識thức 。 非phi 業nghiệp 所sở 感cảm 。 應ưng 無vô 眼nhãn 等đẳng 為vi 俱câu 有hữu 依y 耶da 。 此thử 又hựu 不bất 通thông 之chi 說thuyết 也dã 。 故cố 彼bỉ 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 色sắc 根căn 。 實thật 為vi 善thiện 堕# 。 非phi 為vi 善thiện 救cứu 。 違vi 教giáo 者giả 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 蔵# 識thức 所sở 變biến 。 諸chư 教giáo 皆giai 說thuyết 。 而nhi 汝nhữ 以dĩ 業nghiệp 種chủng 為vi 五ngũ 根căn 。 許hứa 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 變biến 似tự 色sắc 根căn 。 不bất 許hứa 眼nhãn 等đẳng 。 蔵# 識thức 所sở 變biến 。 迷mê 昧muội 錯thác 謬mậu 。 深thâm 違vi 教giáo 理lý 。 妙diệu 符phù 安an 在tại 。 善thiện 順thuận 安an 在tại 。 我ngã 故cố 曰viết 彼bỉ 有hữu 虚# 言ngôn 。 都đô 無vô 實thật 義nghĩa 。

○# 三tam 破phá 通thông 所sở 引dẫn 頌tụng 意ý 。

然nhiên 伽già 他tha 說thuyết 種chủng 子tử 功công 能năng 名danh 五ngũ 根căn 者giả 。 為vi 破phá 離ly 識thức 。 實thật 有hữu 色sắc 根căn 。 於ư 識thức 所sở 變biến 似tự 眼nhãn 根căn 等đẳng 。 以dĩ 有hữu 發phát 生sanh 五ngũ 識thức 用dụng 故cố 。 假giả 名danh 種chủng 子tử 。 及cập 色sắc 功công 能năng 。 非phi 謂vị 色sắc 根căn 。 即tức 識thức 業nghiệp 種chủng 。

破phá 意ý 謂vị 。 汝nhữ 引dẫn 識thức 論luận 伽già 他tha 說thuyết 種chủng 子tử 名danh 五ngũ 根căn 。 引dẫn 緣duyên 論luận 伽già 他tha 說thuyết 功công 能năng 名danh 五ngũ 根căn 。 而nhi 證chứng 識thức 種chủng 是thị 五ngũ 根căn 等đẳng 。 葢# 不bất 知tri 彼bỉ 之chi 所sở 為vi 而nhi 假giả 名danh 耳nhĩ 。 何hà 者giả 。 伽già 他tha 說thuyết 種chủng 子tử 功công 能năng 名danh 色sắc 根căn 。 為vi 破phá 離ly 識thức 實thật 有hữu 色sắc 根căn 。 故cố 於ư 本bổn 識thức 所sở 變biến 似tự 眼nhãn 等đẳng 。 以dĩ 有hữu 發phát 生sanh 五ngũ 識thức 之chi 用dụng 。 假giả 名danh 此thử 根căn 為vi 種chủng 子tử 功công 能năng 。 非phi 謂vị 色sắc 根căn 即tức 識thức 種chủng 。 及cập 與dữ 業nghiệp 種chủng 。 乃nãi 汝nhữ 以dĩ 假giả 為vi 實thật 。 豈khởi 伽già 他tha 本bổn 意ý 耶da 。 名danh 言ngôn 不bất 可khả 以dĩ 不bất 察sát 也dã 。

○# 四tứ 破phá 明minh 六lục 七thất 二nhị 識thức 。

又hựu 緣duyên 五ngũ 境cảnh 明minh 了liễu 意ý 識thức 。 應ưng 以dĩ 五ngũ 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 以dĩ 彼bỉ 必tất 與dữ 五ngũ 識thức 俱câu 故cố 。 若nhược 彼bỉ 不bất 依y 眼nhãn 等đẳng 識thức 者giả 。 彼bỉ 應ưng 不bất 與dữ 五ngũ 識thức 為vi 依y 。 彼bỉ 此thử 相tương 依y 。 [執/力]# 力lực 等đẳng 故cố 。 又hựu 第đệ 七thất 識thức 。 雖tuy 無vô 間gián 斷đoạn 。 而nhi 見kiến 道đạo 等đẳng 。 既ký 有hữu 轉chuyển 易dị 。 應ưng 如như 六lục 識thức 。 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 不bất 爾nhĩ 彼bỉ 應ưng 非phi 轉chuyển 識thức 攝nhiếp 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 轉chuyển 識thức 有hữu 七thất 。 故cố 應ưng 許hứa 彼bỉ 。 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 此thử 即tức 現hiện 行hành 第đệ 八bát 識thức 攝nhiếp 。 如như 瑜du 伽già 說thuyết 有hữu 蔵# 識thức 故cố 。 得đắc 有hữu 末mạt 那na 。 末mạt 那na 為vi 依y 。 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 。 彼bỉ 論luận 意ý 言ngôn 現hiện 行hành 蔵# 識thức 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 得đắc 有hữu 末mạt 那na 。 非phi 由do 彼bỉ 種chủng 。 不bất 爾nhĩ 應ưng 說thuyết 有hữu 蔵# 識thức 故cố 。 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 。 由do 此thử 彼bỉ 說thuyết 。 理lý 教giáo 相tương 違vi 。

初sơ 破phá 通thông 第đệ 六lục 。 次thứ 破phá 通thông 第đệ 七thất 。 三tam 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 。 破phá 通thông 者giả 。 彼bỉ 執chấp 第đệ 六lục 不bất 以dĩ 五ngũ 識thức 為vi 依y 。 第đệ 七thất 無vô 依y 。 今kim 通thông 第đệ 六lục 以dĩ 五ngũ 為vi 依y 。 第đệ 七thất 以dĩ 八bát 為vi 依y 。 五ngũ 依y 無vô 依y 者giả 破phá 矣hĩ 。 即tức 通thông 而nhi 破phá 。 故cố 曰viết 破phá 通thông 。 見kiến 道đạo 等đẳng 者giả 。 等đẳng 修tu 道Đạo 位vị 。 有hữu 轉chuyển 易dị 者giả 。 謂vị 見kiến 修tu 二nhị 位vị 。 漏lậu 無vô 漏lậu 相tương/tướng 間gian 而nhi 起khởi 故cố 也dã 。 引dẫn 證chứng 者giả 。 瑜du 伽già 說thuyết 有hữu 蔵# 識thức 故cố 。 得đắc 有hữu 末mạt 那na 。 證chứng 八bát 為vi 七thất 依y 也dã 。 末mạt 那na 為vi 依y 。 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 。 證chứng 七thất 為vi 六lục 依y 也dã 。 論luận 意ý 以dĩ 現hiện 行hành 蔵# 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 不bất 依y 種chủng 子tử 。 則tắc 不bất 當đương 以dĩ 種chủng 為vi 根căn 也dã 又hựu 明minh 矣hĩ 。 若nhược 言ngôn 第đệ 七thất 無vô 俱câu 有hữu 依y 。 彼bỉ 論luận 應ưng 言ngôn 有hữu 蔵# 識thức 故cố 。 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 。 不bất 應ưng 言ngôn 有hữu 蔵# 識thức 故cố 。 得đắc 有hữu 末mạt 那na 。 末mạt 那na 為vi 依y 。 意ý 識thức 得đắc 轉chuyển 矣hĩ 。 由do 此thử 論luận 意ý 。 則tắc 彼bỉ 說thuyết 以dĩ 種chủng 為vi 根căn 。 及cập 第đệ 七thất 無vô 依y 者giả 。 豈khởi 不bất 理lý 教giáo 相tương 違vi 。

○# 二nhị 結kết 申thân 正chánh 意ý 。

是thị 故cố 應ưng 言ngôn 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 。 一nhất 一nhất 定định 有hữu 二nhị 俱câu 有hữu 依y 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 第đệ 六lục 轉chuyển 識thức 。 决# 定định 恆hằng 有hữu 一nhất 俱câu 有hữu 依y 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 若nhược 與dữ 五ngũ 識thức 俱câu 時thời 起khởi 者giả 。 亦diệc 以dĩ 五ngũ 識thức 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 第đệ 七thất 轉chuyển 識thức 。 决# 定định 唯duy 有hữu 一nhất 俱câu 有hữu 依y 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 唯duy 第đệ 八bát 識thức 。 恆hằng 無vô 轉chuyển 變biến 。 自tự 能năng 立lập 故cố 。 無vô 俱câu 有hữu 依y 。

此thử 師sư 補bổ 色sắc 根căn 為vi 五ngũ 識thức 俱câu 有hữu 依y 。 補bổ 第đệ 八bát 為vi 第đệ 七thất 俱câu 有hữu 依y 。 則tắc 勝thắng 於ư 前tiền 。 然nhiên 於ư 第đệ 八bát 無vô 依y 。 五ngũ 六lục 多đa 所sở 未vị 盡tận 。

○# 三tam 第đệ 三tam 師sư (# 二nhị )# 。 初sơ 破phá 前tiền 未vị 盡tận 二nhị 結kết 申thân 正chánh 意ý 。

○# 初sơ 破phá 前tiền 未vị 盡tận 。

有hữu 義nghĩa 。 此thử 說thuyết 猶do 未vị 盡tận 理lý 。 第đệ 八bát 類loại 餘dư 。 既ký 同đồng 識thức 性tánh 。 如như 何hà 不bất 許hứa 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 既ký 恆hằng 俱câu 轉chuyển 。 更cánh 互hỗ 為vi 依y 。 斯tư 有hữu 何hà 失thất 。 許hứa 現hiện 起khởi 識thức 。 以dĩ 種chủng 為vi 依y 。 識thức 種chủng 亦diệc 應ưng 許hứa 依y 現hiện 識thức 。 能năng 熏huân 異dị 熟thục 。 為vi 生sanh 長trưởng 住trụ 依y 。 識thức 種chủng 離ly 彼bỉ 。 不bất 生sanh 長trưởng 住trụ 故cố 。 又hựu 異dị 熟thục 識thức 。 有hữu 色sắc 界giới 中trung 。 能năng 執chấp 持trì 身thân 。 依y 色sắc 根căn 轉chuyển 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 阿a 頼# 耶da 識thức 。 業nghiệp 風phong 所sở 飄phiêu 。 徧biến 依y 諸chư 根căn 。 恆hằng 相tương 續tục 轉chuyển 。 瑜du 伽già 亦diệc 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 。 各các 別biệt 依y 故cố 。 不bất 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 若nhược 異dị 熟thục 識thức 不bất 徧biến 依y 止chỉ 。 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 應ưng 如như 六lục 識thức 。 非phi 能năng 執chấp 受thọ 。 或hoặc 所sở 立lập 因nhân 。 有hữu 不bất 定định 失thất 。

初sơ 破phá 第đệ 八bát 。 不bất 以dĩ 第đệ 七thất 為vi 依y 。 次thứ 破phá 識thức 種chủng 不bất 以dĩ 現hiện 識thức 為vi 依y 。 三tam 破phá 異dị 熟thục 不bất 以dĩ 色sắc 根căn 為vi 依y 。 意ý 謂vị 初sơ 說thuyết 無vô 理lý 。 次thứ 破phá 有hữu 理lý 而nhi 未vị 盡tận 。 以dĩ 第đệ 八bát 理lý 應ưng 有hữu 依y 。 識thức 種chủng 理lý 應ưng 有hữu 依y 。 異dị 熟thục 理lý 應ưng 色sắc 根căn 為vi 依y 故cố 也dã 。 能năng 熏huân 異dị 熟thục 為vi 生sanh 長trưởng 住trụ 依y 者giả 。 正chánh 明minh 種chủng 依y 現hiện 識thức 。 能năng 熏huân 。 指chỉ 前tiền 七thất 現hiện 行hành 識thức 。 異dị 熟thục 。 指chỉ 所sở 熏huân 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 。 為vi 生sanh 長trưởng 住trụ 依y 者giả 。 能năng 熏huân 為vi 種chủng 子tử 生sanh 長trưởng 依y 。 異dị 熟thục 為vi 種chủng 子tử 安an 住trụ 依y 也dã 。 引dẫn 契Khế 經Kinh 者giả 順thuận 證chứng 色sắc 根căn 為vi 依y 。 引dẫn 瑜du 伽già 者giả 。 反phản 證chứng 色sắc 根căn 為vi 依y 。 或hoặc 所sở 立lập 因nhân 。 有hữu 不bất 定định 失thất 者giả 。 所sở 立lập 因nhân 。 謂vị 不bất 徧biến 依y 止chỉ 之chi 因nhân 。 不bất 定định 失thất 者giả 。 謂vị 此thử 因nhân 通thông 執chấp 受thọ 非phi 執chấp 受thọ 二nhị 宗tông 上thượng 轉chuyển 。 犯phạm 因nhân 明minh 共cộng 不bất 定định 過quá 。 如như 云vân 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 。 不bất 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 身thân 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 各các 別biệt 依y 故cố 。 設thiết 異dị 熟thục 不bất 徧biến 依y 止chỉ 。 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 則tắc 以dĩ 六lục 識thức 而nhi 為vi 同đồng 喻dụ 。 應ưng 如như 六lục 識thức 。 若nhược 謂vị 異dị 熟thục 。 是thị 能năng 執chấp 受thọ 。 而nhi 不bất 徧biến 依y 。 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 則tắc 所sở 立lập 因nhân 有hữu 共cộng 不bất 定định 過quá 矣hĩ 。 過quá 若nhược 不bất 犯phạm 。 必tất 徧biến 依y 止chỉ 。 必tất 能năng 執chấp 受thọ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 必tất 依y 有hữu 色sắc 根căn 身thân 也dã 。

○# 二nhị 結kết 申thân 正chánh 意ý 。

是thị 故cố 蔵# 識thức 若nhược 現hiện 起khởi 者giả 。 定định 有hữu 一nhất 依y 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 在tại 有hữu 色sắc 界giới 。 亦diệc 依y 色sắc 根căn 。 若nhược 識thức 種chủng 子tử 。 定định 有hữu 一nhất 依y 。 謂vị 異dị 熟thục 識thức 。 初sơ 熏huân 習tập 位vị 。 亦diệc 依y 能năng 熏huân 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。

此thử 師sư 補bổ 第đệ 八bát 有hữu 依y 。 又hựu 勝thắng 於ư 前tiền 。 而nhi 於ư 種chủng 子tử 以dĩ 及cập 於ư 餘dư 。 猶do 有hữu 未vị 盡tận 。

○# 四tứ 第đệ 四tứ 師sư (# 二nhị )# 。 初sơ 斥xích 前tiền 非phi 二nhị 申thân 正chánh 義nghĩa 。

○# 初sơ 斥xích 前tiền 非phi (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 斥xích 未vị 了liễu 二nhị 別biệt 釋thích 未vị 了liễu 。

○# 初sơ 總tổng 斥xích 未vị 了liễu 。

有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 未vị 了liễu 所sở 依y 。 與dữ 依y 別biệt 故cố 。

護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 也dã 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 總tổng 斥xích 前tiền 三tam 。 未vị 了liễu 所sở 依y 等đẳng 。 違vi 理lý 之chi 故cố 也dã 。 良lương 以dĩ 依y 寬khoan 所sở 狹hiệp 。 前tiền 師sư 多đa 入nhập 依y 中trung 。 不bất 能năng 盡tận 入nhập 所sở 依y 者giả 。 未vị 了liễu 故cố 耳nhĩ 。 觀quán 於ư 下hạ 文văn 之chi 了liễu 。 未vị 了liễu 可khả 知tri 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích 未vị 了liễu (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 依y 義nghĩa 二nhị 明minh 所sở 依y 。

○# 初sơ 明minh 依y 義nghĩa 。

依y 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 生sanh 滅diệt 法pháp 。 仗trượng 因nhân 託thác 緣duyên 而nhi 得đắc 生sanh 住trụ 。 諸chư 所sở 仗trượng 託thác 。 皆giai 說thuyết 為vi 依y 。 如như 王vương 與dữ 臣thần 。 互hỗ 相tương 依y 等đẳng 。

量lượng 依y 以dĩ 別biệt 所sở 依y 也dã 。 生sanh 滅diệt 曰viết 一nhất 切thiết 。 盡tận 有hữu 為vi 法pháp 也dã 。 仗trượng 因nhân 託thác 緣duyên 而nhi 得đắc 生sanh 住trụ 。 出xuất 有hữu 為vi 生sanh 住trụ 所sở 由do 得đắc 也dã 。 諸chư 所sở 仗trượng 託thác 皆giai 說thuyết 為vi 依y 者giả 。 能năng 仗trượng 託thác 曰viết 一nhất 切thiết 。 所sở 仗trượng 託thác 曰viết 諸chư 也dã 。 諸chư 所sở 仗trượng 託thác 。 皆giai 說thuyết 為vi 依y 。 則tắc 不bất 簡giản 親thân 踈sơ 勝thắng 劣liệt 能năng 所sở 皆giai 說thuyết 為vi 依y 矣hĩ 。 若nhược 量lượng 之chi 。 一nhất 切thiết 生sanh 滅diệt 法pháp 。 諸chư 所sở 仗trượng 託thác 。 皆giai 說thuyết 為vi 依y 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 互hỗ 相tương 依y 故cố 。 如như 王vương 與dữ 臣thần 。 王vương 臣thần 互hỗ 仗trượng 託thác 。 皆giai 可khả 說thuyết 為vi 依y 。 法pháp 之chi 所sở 仗trượng 託thác 。 豈khởi 不bất 皆giai 為vi 依y 。

○# 二nhị 明minh 所sở 依y 。

若nhược 法pháp 决# 定định 有hữu 境cảnh 為vi 主chủ 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 。 乃nãi 是thị 所sở 依y 。 即tức 內nội 六lục 處xứ 。 餘dư 非phi 有hữu 境cảnh 。 定định 為vi 主chủ 故cố 。 此thử 但đãn 如như 王vương 。 非phi 如như 臣thần 等đẳng 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 。 名danh 有hữu 所sở 依y 。 非phi 色sắc 等đẳng 法pháp 。 無vô 所sở 緣duyên 故cố 。 但đãn 說thuyết 心tâm 所sở 。 心tâm 為vi 所sở 依y 。 不bất 說thuyết 心tâm 所sở 。 為vi 心tâm 所sở 依y 。 彼bỉ 非phi 主chủ 故cố 。 然nhiên 有hữu 處xứ 說thuyết 。 依y 為vi 所sở 依y 。 或hoặc 所sở 依y 為vi 依y 。 皆giai 隨tùy 宜nghi 假giả 說thuyết 。

比tỉ 量lượng 所sở 依y 。 引dẫn 教giáo 簡giản 別biệt 。 通thông 其kỳ 說thuyết 以dĩ 別biệt 於ư 依y 也dã 。 初sơ 量lượng 定định 所sở 依y 。 次thứ 引dẫn 教giáo 簡giản 別biệt 。 三tam 釋thích 通thông 違vi 妨phương 。 量lượng 定định 所sở 依y 者giả 。 內nội 六lục 處xứ 是thị 有hữu 法pháp 。 是thị 所sở 依y 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 决# 定định 有hữu 境cảnh 為vi 主chủ 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 故cố 。 但đãn 喻dụ 如như 王vương 。 决# 定định 者giả 。 內nội 六lục 處xứ 於ư 五ngũ 識thức 决# 定định 有hữu 。 七thất 八bát 意ý 處xứ 於ư 第đệ 六lục 决# 定định 有hữu 。 七thất 八bát 意ý 處xứ 互hỗ 决# 定định 有hữu 。 此thử 簡giản 五ngũ 識thức 與dữ 第đệ 六lục 無vô 决# 定định 義nghĩa 。 以dĩ 有hữu 第đệ 六lục 時thời 。 不bất 决# 定định 有hữu 前tiền 五ngũ 故cố 。 亦diệc 簡giản 五ngũ 色sắc 根căn 與dữ 第đệ 八bát 無vô 决# 定định 義nghĩa 。 如như 生sanh 無vô 色sắc 。 第đệ 八bát 即tức 無vô 色sắc 根căn 為vi 依y 故cố 。 又hựu 簡giản 能năng 熏huân 七thất 現hiện 。 與dữ 所sở 熏huân 種chủng 子tử 無vô 决# 定định 義nghĩa 。 以dĩ 能năng 熏huân 現hiện 識thức 。 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 有hữu 境cảnh 者giả 。 內nội 六lục 處xứ 於ư 五ngũ 識thức 有hữu 境cảnh 。 七thất 八bát 意ý 處xứ 於ư 第đệ 六lục 有hữu 境cảnh 。 七thất 八bát 更cánh 互hỗ 有hữu 境cảnh 。 以dĩ 有hữu 照chiếu 境cảnh 緣duyên 境cảnh 功công 能năng 故cố 。 此thử 簡giản 四tứ 大đại 五ngũ 塵trần 命mạng 根căn 種chủng 子tử 。 雖tuy 現hiện 行hành 識thức 時thời 。 皆giai 决# 有hữu 此thử 等đẳng 。 而nhi 闕khuyết 有hữu 境cảnh 義nghĩa 。 不bất 可khả 為vi 所sở 依y 故cố 。 為vi 主chủ 者giả 。 內nội 六lục 處xứ 於ư 五ngũ 識thức 有hữu 為vi 主chủ 義nghĩa 。 七thất 八bát 意ý 處xứ 於ư 第đệ 六lục 有hữu 為vi 主chủ 義nghĩa 。 七thất 八bát 更cánh 互hỗ 有hữu 為vi 主chủ 義nghĩa 。 此thử 簡giản 五ngũ 徧biến 行hành 。 雖tuy 具cụ 决# 定định 有hữu 境cảnh 。 而nhi 闕khuyết 為vi 主chủ 義nghĩa 。 不bất 可khả 為vi 所sở 依y 故cố 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 者giả 。 如như 眼nhãn 根căn 能năng 令linh 眼nhãn 識thức 取thủ 自tự 家gia 所sở 緣duyên 色sắc 等đẳng 。 是thị 故cố 內nội 六lục 處xứ 於ư 前tiền 五ngũ 有hữu 令linh 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 七thất 八bát 意ý 處xứ 有hữu 令linh 第đệ 六lục 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 七thất 八bát 更cánh 互hỗ 有hữu 令linh 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 此thử 簡giản 第đệ 八bát 現hiện 行hành 識thức 。 望vọng 識thức 中trung 種chủng 子tử 。 雖tuy 具cụ 决# 定định 有hữu 境cảnh 為vi 主chủ 三tam 義nghĩa 。 不bất 能năng 為vi 種chủng 子tử 俱câu 有hữu 依y 者giả 。 不bất 能năng 令linh 種chủng 子tử 取thủ 自tự 所sở 依y 家gia 所sở 緣duyên 。 以dĩ 第đệ 八bát 識thức 中trung 種chủng 子tử 。 是thị 無vô 緣duyên 慮lự 。 不bất 能năng 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 故cố 也dã 。 故cố 曰viết 餘dư 非phi 有hữu 境cảnh 。 定định 為vi 主chủ 故cố 。 此thử 但đãn 如như 王vương 。 非phi 如như 臣thần 等đẳng 。 故cố 諸chư 聖thánh 教giáo 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 。 名danh 有hữu 所sở 依y 。 非phi 色sắc 等đẳng 法pháp 。 無vô 所sở 緣duyên 故cố 者giả 。 簡giản 色sắc 等đẳng 不bất 名danh 有hữu 所sở 依y 。 簡giản 非phi 能năng 緣duyên 法pháp 故cố 也dã 。 但đãn 說thuyết 心tâm 所sở 。 心tâm 為vi 所sở 依y 。 不bất 說thuyết 心tâm 所sở 。 為vi 心tâm 所sở 依y 。 彼bỉ 非phi 主chủ 故cố 者giả 。 簡giản 心tâm 所sở 不bất 為vi 所sở 依y 。 心tâm 王vương 說thuyết 為vi 所sở 依y 也dã 。 故cố 宗tông 鏡kính 云vân 。 是thị 能năng 依y 非phi 所sở 依y 。 謂vị 諸chư 心tâm 所sở 。 是thị 所sở 依y 非phi 能năng 依y 。 謂vị 諸chư 色sắc 根căn 。 是thị 能năng 依y 是thị 所sở 依y 。 謂vị 諸chư 心tâm 王vương 。 非phi 能năng 依y 非phi 所sở 依y 。 謂vị 諸chư 色sắc 等đẳng 。 然nhiên 有hữu 處xứ 說thuyết 依y 為vi 所sở 依y 。 所sở 依y 為vi 依y 。 皆giai 是thị 隨tùy 宜nghi 假giả 說thuyết 者giả 。 見kiến 當đương 明minh 依y 與dữ 所sở 依y 。 歷lịch 然nhiên 有hữu 辨biện 之chi 實thật 談đàm 。 不bất 可khả 昧muội 依y 與dữ 所sở 依y 。 渾hồn 而nhi 莫mạc 辨biện 之chi 假giả 說thuyết 也dã 。 然nhiên 總tổng 其kỳ 大đại 意ý 。 如như 是thị 名danh 依y 。 如như 是thị 名danh 所sở 依y 。 簡giản 別biệt 分phân 明minh 。 不bất 滯trệ 於ư 假giả 說thuyết 。 名danh 之chi 為vi 了liễu 。 而nhi 前tiền 說thuyết 皆giai 未vị 了liễu 於ư 此thử 。 故cố 曰viết 未vị 了liễu 。 依y 與dữ 所sở 依y 別biệt 故cố 。 問vấn 。 內nội 六lục 前tiền 五ngũ 是thị 色sắc 根căn 。 意ý 處xứ 果quả 何hà 所sở 是thị 曰viết 。 如như 宗tông 鏡kính 云vân 。 意ý 處xứ 攝nhiếp 八bát 種chủng 心tâm 王vương 。 且thả 取thủ 現hiện 行hành 。 問vấn 。 何hà 不bất 言ngôn 根căn 而nhi 言ngôn 處xứ 耶da 。 曰viết 。 言ngôn 根căn 取thủ 能năng 生sanh 義nghĩa 。 言ngôn 處xứ 取thủ 能năng 依y 義nghĩa 。 言ngôn 根căn 則tắc 種chủng 現hiện 俱câu 在tại 。 言ngôn 處xứ 則tắc 獨độc 取thủ 內nội 六lục 處xứ 現hiện 行hành 。 種chủng 則tắc 無vô 境cảnh 。 不bất 成thành 所sở 依y 。 現hiện 方phương 有hữu 境cảnh 。 乃nãi 是thị 所sở 依y 耳nhĩ 。 名danh 言ngôn 非phi 苟cẩu 然nhiên 也dã 。

○# 二nhị 申thân 正chánh 義nghĩa (# 三tam )# 。 初sơ 心tâm 王vương 二nhị 心tâm 所sở 三tam 結kết 顯hiển 。

○# 初sơ 心tâm 王vương (# 四tứ )# 。 初sơ 前tiền 五ngũ 二nhị 第đệ 六lục 三tam 第đệ 七thất 四tứ 第đệ 八bát 。

○# 初sơ 前tiền 五ngũ 。

由do 此thử 五ngũ 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 定định 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 。 六lục 七thất 八bát 識thức 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 同đồng 境cảnh 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 根căn 本bổn 。 所sở 依y 別biệt 故cố 。 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 五ngũ 根căn 者giả 。 以dĩ 不bất 共cộng 故cố 。 又hựu 必tất 同đồng 境cảnh 。 近cận 相tương 順thuận 故cố 。

楷# 定định 五ngũ 識thức 所sở 依y 。 會hội 通thông 對đối 法pháp 以dĩ 杜đỗ 其kỳ 執chấp 也dã 。 初sơ 正chánh 明minh 所sở 依y 。 次thứ 會hội 通thông 教giáo 說thuyết 。 由do 此thử 二nhị 字tự 貫quán 下hạ 王vương 所sở 。 謂vị 由do 依y 與dữ 所sở 依y 既ký 了liễu 。 則tắc 八bát 識thức 王vương 所sở 所sở 依y 有hữu 定định 式thức 也dã 。 今kim 先tiên 五ngũ 識thức 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 者giả 。 决# 四tứ 種chủng 必tất 具cụ 也dã 。 言ngôn 同đồng 境cảnh 等đẳng 所sở 依y 別biệt 者giả 。 闕khuyết 一nhất 不bất 轉chuyển 之chi 故cố 也dã 。 五ngũ 色sắc 根căn 為vi 五ngũ 識thức 同đồng 境cảnh 依y 。 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 故cố 。 第đệ 六lục 識thức 為vi 五ngũ 識thức 分phân 別biệt 依y 。 依y 六lục 五ngũ 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。 第đệ 七thất 識thức 為vi 五ngũ 識thức 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 依y 七thất 染nhiễm 淨tịnh 。 六lục 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 第đệ 八bát 識thức 為vi 五ngũ 識thức 根căn 本bổn 依y 。 若nhược 離ly 第đệ 八bát 。 五ngũ 不bất 立lập 故cố 。 是thị 則tắc 五ngũ 識thức 定định 依y 四tứ 種chủng 矣hĩ 。 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 五ngũ 根căn 者giả 。 但đãn 取thủ 不bất 共cộng 同đồng 境cảnh 近cận 順thuận 三tam 義nghĩa 之chi 故cố 。 而nhi 唯duy 說thuyết 也dã 。 不bất 共cộng 者giả 。 眼nhãn 根căn 但đãn 為vi 。 眼nhãn 識thức 所sở 依y 。 非phi 餘dư 識thức 依y 。 乃nãi 至chí 身thân 根căn 例lệ 然nhiên 。 同đồng 境cảnh 者giả 。 眼nhãn 根căn 必tất 與dữ 眼nhãn 識thức 同đồng 緣duyên 色sắc 境cảnh 。 乃nãi 至chí 身thân 根căn 例lệ 然nhiên 。 近cận 順thuận 者giả 。 五ngũ 根căn 五ngũ 識thức 相tương 近cận 而nhi 順thuận 。 六lục 七thất 與dữ 八bát 。 比tỉ 根căn 為vi 遠viễn 。 遠viễn 覺giác 不bất 順thuận 。 故cố 聖thánh 教giáo 且thả 於ư 不bất 共cộng 等đẳng 三tam 義nghĩa 。 說thuyết 五ngũ 根căn 為vi 依y 。 非phi 竟cánh 廢phế 後hậu 三tam 也dã 。 問vấn 。 五ngũ 識thức 定định 四tứ 所sở 依y 。 所sở 依y 四tứ 義nghĩa 何hà 如như 。 曰viết 。 如như 眼nhãn 識thức 以dĩ 眼nhãn 根căn 為vi 决# 定định 同đồng 境cảnh 依y 。 决# 定định 同đồng 取thủ 一nhất 境cảnh 故cố 。 身thân 可khả 例lệ 知tri 。 五ngũ 識thức 以dĩ 第đệ 六lục 為vi 决# 定định 分phân 別biệt 依y 。 以dĩ 第đệ 七thất 為vi 决# 定định 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 以dĩ 第đệ 八bát 為vi 决# 定định 根căn 本bổn 依y 。 餘dư 三tam 可khả 例lệ 知tri 矣hĩ 。

○# 二nhị 第đệ 六lục 。

第đệ 六lục 意ý 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 七thất 八bát 識thức 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 雖tuy 五ngũ 識thức 俱câu 。 取thủ 境cảnh 明minh 了liễu 而nhi 不bất 定định 有hữu 。 故cố 非phi 所sở 依y 。 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 第đệ 七thất 者giả 。 染nhiễm 淨tịnh 依y 故cố 。 同đồng 轉chuyển 識thức 攝nhiếp 。 近cận 相tương 順thuận 故cố 。

楷# 定định 六lục 識thức 所sở 依y 。 遮già 異dị 通thông 說thuyết 以dĩ 杜đỗ 其kỳ 執chấp 也dã 。 初sơ 正chánh 明minh 。 次thứ 遮già 異dị 。 三tam 會hội 通thông 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 决# 六lục 有hữu 二nhị 依y 也dã 。 然nhiên 恐khủng 前tiền 難nạn/nan 云vân 。 五ngũ 與dữ 六lục 俱câu 取thủ 境cảnh 明minh 了liễu 。 何hà 不bất 以dĩ 五ngũ 為vi 六lục 俱câu 有hữu 依y 。 遮già 云vân 。 雖tuy 五ngũ 識thức 俱câu 。 取thủ 境cảnh 明minh 了liễu 。 而nhi 不bất 定định 有hữu 。 意ý 識thức 無vô 五ngũ 。 亦diệc 能năng 緣duyên 故cố 。 不bất 以dĩ 不bất 定định 有hữu 者giả 。 為vi 俱câu 有hữu 依y 也dã 。 恐khủng 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 既ký 有hữu 七thất 八bát 二nhị 依y 。 何hà 聖thánh 教giáo 唯duy 說thuyết 依y 第đệ 七thất 耶da 。 通thông 云vân 。 以dĩ 七thất 是thị 第đệ 六lục 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 同đồng 轉chuyển 識thức 攝nhiếp 。 與dữ 六lục 近cận 順thuận 。 依y 此thử 三tam 故cố 而nhi 說thuyết 唯duy 。 非phi 竟cánh 無vô 第đệ 八bát 。 不bất 可khả 不bất 逆nghịch 其kỳ 意ý 。

○# 三tam 第đệ 七thất 。

第đệ 七thất 意ý 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 但đãn 有hữu 一nhất 種chủng 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 蔵# 識thức 若nhược 無vô 。 定định 不bất 轉chuyển 故cố 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。 阿a 頼# 耶da 為vi 依y 。 故cố 有hữu 末mạt 那na 轉chuyển 。 依y 止chỉ 心tâm 及cập 意ý 。 餘dư 轉chuyển 識thức 得đắc 生sanh 。

楷# 定định 第đệ 七thất 所sở 依y 。 引dẫn 證chứng 以dĩ 及cập 其kỳ 餘dư 也dã 。 初sơ 正chánh 明minh 所sở 依y 。 次thứ 引dẫn 證chứng 所sở 依y 。 蔵# 識thức 若nhược 無vô 定định 不bất 轉chuyển 故cố 决# 有hữu 第đệ 八bát 為vi 依y 也dã 。 阿a 頼# 耶da 為vi 依y 。 故cố 有hữu 末mạt 那na 轉chuyển 。 證chứng 第đệ 七thất 依y 第đệ 八bát 有hữu 也dã 。 依y 止chỉ 心tâm 及cập 意ý 。 餘dư 轉chuyển 識thức 得đắc 生sanh 。 證chứng 餘dư 六lục 皆giai 依y 七thất 八bát 而nhi 得đắc 生sanh 也dã 。

○# 四tứ 第đệ 八bát 。

阿a 頼# 耶da 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 亦diệc 但đãn 一nhất 種chủng 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 彼bỉ 識thức 若nhược 無vô 。 定định 不bất 轉chuyển 故cố 。 論luận 說thuyết 蔵# 識thức 。 恆hằng 與dữ 末mạt 那na 。 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 又hựu 說thuyết 蔵# 識thức 。 恆hằng 依y 染nhiễm 汙ô 。 此thử 即tức 末mạt 那na 。 而nhi 說thuyết 三tam 位vị 無vô 末mạt 那na 者giả 。 依y 有hữu 覆phú 說thuyết 。 如như 言ngôn 四tứ 位vị 無vô 阿a 頼# 耶da 。 非phi 無vô 第đệ 八bát 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 雖tuy 有hữu 色sắc 界giới 。 亦diệc 依y 五ngũ 根căn 。 而nhi 不bất 定định 有hữu 。 非phi 所sở 依y 攝nhiếp 。 識thức 種chủng 不bất 能năng 現hiện 取thủ 自tự 境cảnh 。 可khả 有hữu 依y 義nghĩa 。 而nhi 無vô 所sở 依y 。

楷# 定định 第đệ 八bát 所sở 依y 。 引dẫn 證chứng 通thông 妨phương 遮già 異dị 。 以dĩ 及cập 其kỳ 餘dư 也dã 。 初sơ 正chánh 明minh 所sở 依y 。 次thứ 引dẫn 證chứng 所sở 依y 。 三tam 通thông 妨phương 所sở 依y 。 四tứ 遮già 謬mậu 所sở 依y 。 彼bỉ 識thức 若nhược 無vô 。 定định 不bất 轉chuyển 故cố 者giả 。 决# 有hữu 第đệ 七thất 為vi 八bát 依y 也dã 。 恆hằng 與dữ 末mạt 那na 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 者giả 。 證chứng 彼bỉ 識thức 若nhược 無vô 。 定định 不bất 轉chuyển 也dã 。 通thông 妨phương 者giả 。 然nhiên 既ký 說thuyết 蔵# 識thức 恆hằng 依y 染nhiễm 汙ô 。 此thử 即tức 末mạt 那na 。 而nhi 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 滅diệt 定định 出xuất 世thế 道đạo 。 三tam 位vị 無vô 末mạt 那na 者giả 。 此thử 是thị 依y 有hữu 覆phú 煩phiền 惱não 。 不bất 起khởi 義nghĩa 說thuyết 。 非phi 無vô 第đệ 七thất 本bổn 體thể 也dã 。 如như 言ngôn 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 佛Phật 地địa 。 四tứ 位vị 無vô 阿a 頼# 耶da 。 亦diệc 依y 無vô 含hàm 蔵# 雜tạp 染nhiễm 之chi 名danh 而nhi 說thuyết 。 非phi 無vô 第đệ 八bát 識thức 體thể 也dã 。 然nhiên 恐khủng 前tiền 第đệ 三tam 師sư 云vân 。 第đệ 八bát 執chấp 持trì 有hữu 色sắc 根căn 身thân 。 則tắc 五ngũ 色sắc 根căn 亦diệc 俱câu 有hữu 依y 。 故cố 遮già 云vân 。 雖tuy 有hữu 色sắc 界giới 亦diệc 依y 五ngũ 根căn 。 入nhập 無vô 色sắc 界giới 無vô 色sắc 根căn 故cố 。 不bất 以dĩ 不bất 决# 定định 者giả 為vi 所sở 依y 也dã 。 恐khủng 又hựu 執chấp 云vân 。 種chủng 子tử 有hữu 决# 定định 義nghĩa 。 何hà 不bất 為vi 八bát 所sở 依y 。 故cố 又hựu 遮già 云vân 。 識thức 種chủng 不bất 能năng 現hiện 取thủ 自tự 所sở 依y 家gia 所sở 緣duyên 境cảnh 。 闕khuyết 第đệ 二nhị 義nghĩa 故cố 。 故cố 與dữ 現hiện 識thức 但đãn 有hữu 依y 義nghĩa 。 無vô 所sở 依y 義nghĩa 也dã 。

○# 二nhị 心tâm 所sở 。

心tâm 心tâm 所sở 依y 。 隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 。 復phục 各các 加gia 自tự 相tương 應ứng 之chi 心tâm 。

隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 者giả 。 如như 前tiền 五ngũ 四tứ 依y 。 五ngũ 所sở 亦diệc 四tứ 。 乃nãi 至chí 第đệ 八bát 一nhất 依y 。 八bát 所sở 亦diệc 一nhất 。 復phục 各các 自tự 加gia 相tương 應ứng 之chi 心tâm 者giả 。 如như 前tiền 五ngũ 所sở 加gia 前tiền 五ngũ 王vương 。 乃nãi 至chí 第đệ 八bát 五ngũ 所sở 。 加gia 第đệ 八bát 心tâm 王vương 是thị 也dã 。

○# 三tam 結kết 顯hiển 。

若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 妙diệu 符phù 理lý 教giáo 。

○# 三tam 等đẳng 無vô 間gian 依y (# 三tam )# 。 初sơ 第đệ 一nhất 師sư 二nhị 第đệ 二nhị 師sư 三tam 第đệ 三tam 師sư 。

○# 初sơ 第đệ 一nhất 師sư 。

後hậu 開khai 導đạo 依y 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 自tự 他tha 前tiền 後hậu 。 不bất 相tương 續tục 故cố 。 必tất 第đệ 六lục 識thức 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 唯duy 第đệ 六lục 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 自tự 相tương 續tục 故cố 。 亦diệc 由do 五ngũ 識thức 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 以dĩ 前tiền 六lục 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 自tự 相tương 續tục 故cố 。 不bất 假giả 他tha 識thức 。 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 但đãn 以dĩ 自tự 類loại 。 為vi 開khai 導đạo 依y 。

自tự 他tha 。 如như 眼nhãn 識thức 為vi 自tự 。 望vọng 耳nhĩ 為vi 他tha 。 耳nhĩ 識thức 為vi 自tự 。 望vọng 餘dư 皆giai 他tha 等đẳng 也dã 。 前tiền 後hậu 者giả 。 念niệm 已dĩ 生sanh 曰viết 前tiền 。 未vị 生sanh 曰viết 後hậu 。 諸chư 識thức 皆giai 有hữu 已dĩ 未vị 曰viết 自tự 他tha 前tiền 後hậu 。 大đại 約ước 此thử 師sư 之chi 論luận 。 以dĩ 五ngũ 不bất 相tương 續tục 。 必tất 用dụng 六lục 引dẫn 。 故cố 唯duy 用dụng 六lục 。 六lục 獨độc 頭đầu 自tự 相tương 續tục 故cố 用dụng 自tự 。 六lục 明minh 了liễu 亦diệc 由do 五ngũ 引dẫn 故cố 總tổng 用dụng 六lục 。 至chí 於ư 七thất 八bát 。 不bất 惟duy 不bất 用dụng 前tiền 六lục 。 亦diệc 復phục 七thất 不bất 用dụng 八bát 。 八bát 不bất 用dụng 七thất 。 皆giai 以dĩ 自tự 類loại 能năng 續tục 。 故cố 但đãn 用dụng 自tự 也dã 。 難Nan 陀Đà 之chi 論luận 如như 此thử 。 若nhược 對đối 後hậu 文văn 。 取thủ 義nghĩa 正chánh 釋thích 。 開khai 。 謂vị 開khai 闢tịch 處xứ 所sở 。 導đạo 。 謂vị 導đạo 引dẫn 令linh 生sanh 。 即tức 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 臨lâm 滅diệt 時thời 。 開khai 闢tịch 處xứ 所sở 。 引dẫn 後hậu 念niệm 心tâm 心tâm 所sở 。 令linh 彼bỉ 生sanh 起khởi 。 後hậu 念niệm 心tâm 心tâm 所sở 。 託thác 前tiền 念niệm 開khai 導đạo 心tâm 王vương 所sở 依y 而nhi 生sanh 。 曰viết 開khai 導đạo 依y 。 則tắc 皆giai 取thủ 自tự 類loại 心tâm 王vương 為vi 開khai 導đạo 依y 。 彼bỉ 難Nan 陀Đà 者giả 。 豈khởi 不bất 得đắc 在tại 於ư 七thất 八bát 。 失thất 在tại 於ư 前tiền 六lục 乎hồ 。

○# 二nhị 第đệ 二nhị 師sư (# 二nhị )# 。 初sơ 斥xích 前tiền 非phi 二nhị 申thân 己kỷ 釋thích 。

○# 初sơ 斥xích 前tiền 非phi (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 斥xích 非phi 二nhị 別biệt 破phá 非phi 。

○# 初sơ 總tổng 斥xích 非phi 。

有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 。 未vị 有hữu 究cứu 理lý 。

自tự 此thử 而nhi 下hạ 。 皆giai 安an 慧tuệ 破phá 難Nan 陀Đà 之chi 詞từ 。

○# 二nhị 別biệt 破phá 非phi (# 二nhị )# 。 初sơ 破phá 前tiền 五ngũ 二nhị 破phá 後hậu 三tam 。

○# 初sơ 破phá 前tiền 五ngũ (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 縱túng/tung 破phá 二nhị 別biệt 奪đoạt 破phá 。

○# 初sơ 總tổng 縱túng/tung 破phá 。

且thả 前tiền 五ngũ 識thức 。 未vị 自tự 在tại 位vị 。 遇ngộ 非phi 勝thắng 境cảnh 。 可khả 如như 所sở 說thuyết 。

謂vị 未vị 自tự 在tại 。 是thị 凢# 夫phu 位vị 。 非phi 勝thắng 境cảnh 。 是thị 劣liệt 境cảnh 也dã 。 可khả 如như 所sở 說thuyết 。 不bất 相tương 續tục 也dã 。 此thử 約ước 位vị 境cảnh 為vi 縱túng/tung 。 然nhiên 必tất 先tiên 縱túng/tung 者giả 。 竆# 本bổn 意ý 故cố 。 使sử 無vô 辨biện 故cố 。 奪đoạt 有hữu 力lực 故cố 。

○# 二nhị 別biệt 奪đoạt 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 約ước 位vị 奪đoạt 二nhị 約ước 境cảnh 奪đoạt 。

○# 初sơ 約ước 位vị 奪đoạt 。

若nhược 自tự 在tại 位vị 。 如như 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 於ư 境cảnh 自tự 在tại 。 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 任nhậm 運vận 决# 定định 不bất 假giả [尋-口+凡]# 求cầu 。 彼bỉ 五ngũ 識thức 身thân 。 寧ninh 不bất 相tương 續tục 。 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 。 既ký 為vi 决# 定định 染nhiễm 淨tịnh 作tác 意ý 。 [執/力]# 力lực 引dẫn 生sanh 。 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 。 未vị 能năng 捨xả 頃khoảnh 。 如như 何hà 不bất 許hứa 多đa 念niệm 相tương 續tục 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 决# 定định 心tâm 後hậu 。 方phương 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 。 此thử 後hậu 乃nãi 有hữu 等đẳng 流lưu 眼nhãn 識thức 善thiện 不bất 善thiện 轉chuyển 。 而nhi 彼bỉ 不bất 由do 自tự 分phân 別biệt 力lực 。 乃nãi 至chí 此thử 意ý 不bất 趣thú 餘dư 境cảnh 。 經kinh 爾nhĩ 所sở 時thời 。 眼nhãn 意ý 二nhị 識thức 。 或hoặc 善thiện 或hoặc 染nhiễm 。 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 如như 眼nhãn 識thức 生sanh 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 彼bỉ 意ý 定định 顯hiển 經kinh 爾nhĩ 所sở 時thời 。 眼nhãn 意ý 二nhị 識thức 。 俱câu 相tương 續tục 轉chuyển 。 既ký 眼nhãn 識thức 時thời 。 非phi 無vô 意ý 識thức 。 故cố 非phi 二nhị 識thức 。 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 。

約ước 自tự 在tại 位vị 。 五ngũ 識thức 相tương 續tục 。 奪đoạt 破phá 前tiền 執chấp 五ngũ 識thức 不bất 相tương 續tục 也dã 。 但đãn 欲dục 明minh 此thử 義nghĩa 。 須tu 知tri 五ngũ 心tâm 。 一nhất 率suất 爾nhĩ 心tâm 。 二nhị [尋-口+凡]# 求cầu 心tâm 。 三tam 决# 定định 心tâm 。 四tứ 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 五ngũ 等đẳng 流lưu 心tâm 。 率suất 爾nhĩ 者giả 。 遇ngộ 境cảnh 便tiện 起khởi 。 率suất 爾nhĩ 倉thảng 卒thốt 。 堕# 於ư 境cảnh 中trung 之chi 心tâm 也dã 。 [尋-口+凡]# 求cầu 等đẳng 者giả 。 雖tuy 堕# 境cảnh 中trung 。 於ư 境cảnh 未vị 逹# 。 方phương 有hữu [尋-口+凡]# 求cầu 。 既ký [尋-口+凡]# 求cầu 已dĩ 。 審thẩm 知tri 法pháp 體thể 。 印ấn 解giải 决# 定định 。 既ký 决# 定định 已dĩ 。 識thức 界giới 差sai 別biệt 。 取thủ 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 於ư 怨oán 住trụ 惡ác 。 於ư 親thân 住trụ 善thiện 。 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 生sanh 。 由do 此thử 染nhiễm 淨tịnh 意ý 識thức 為vi 先tiên 。 引dẫn 生sanh 眼nhãn 等đẳng 。 同đồng 性tánh 善thiện 染nhiễm 。 順thuận 前tiền 而nhi 起khởi 。 前tiền 後hậu 相tương/tướng 等đẳng 。 名danh 等đẳng 流lưu 心tâm 。 此thử 五ngũ 於ư 八bát 識thức 中trung 。 前tiền 五ngũ 有hữu 率suất 爾nhĩ 决# 定định 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 流lưu 四tứ 心tâm 。 無vô [尋-口+凡]# 求cầu 心tâm 。 以dĩ 無vô 計kế 度độ 分phân 別biệt 故cố 。 第đệ 七thất 有hữu 决# 定định 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 流lưu 三tam 心tâm 。 無vô 率suất 爾nhĩ [尋-口+凡]# 求cầu 二nhị 心tâm 。 以dĩ 常thường 緣duyên 第đệ 八bát 現hiện 在tại 境cảnh 故cố 。 第đệ 八bát 有hữu 率suất 爾nhĩ 决# 定định 等đẳng 流lưu 三tam 心tâm 。 無vô 染nhiễm 淨tịnh [尋-口+凡]# 求cầu 二nhị 心tâm 。 以dĩ 外ngoại 緣duyên 多đa 境cảnh 故cố 有hữu 率suất 爾nhĩ 。 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 無vô [尋-口+凡]# 求cầu 等đẳng 。 至chí 若nhược 第đệ 六lục 五ngũ 心tâm 皆giai 具cụ 。 此thử 五ngũ 皆giai 能năng 熏huân 種chủng 。 唯duy 率suất 爾nhĩ 但đãn 除trừ 生sanh 境cảnh 。 以dĩ 不bất 強cường/cưỡng 勝thắng 故cố 。 若nhược 緣duyên 曾tằng 聞văn 熟thục 境cảnh 。 亦diệc 能năng 熏huân 種chủng 。 更cánh 有hữu 九cửu 心tâm 成thành 輪luân 。 恐khủng 繁phồn 不bất 敘tự 。 今kim 初sơ 至chí 多đa 念niệm 相tương 續tục 。 是thị 約ước 位vị 奪đoạt 破phá 。 次thứ 至chí 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 。 是thị 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 。 約ước 位vị 奪đoạt 破phá 者giả 。 意ý 以dĩ 未vị 自tự 在tại 位vị 。 必tất 假giả [尋-口+凡]# 求cầu 。 而nhi 後hậu 决# 定định 。 五ngũ 識thức 容dung 有hữu 不bất 行hành 。 若nhược 自tự 在tại 位vị 。 六lục 根căn 互hỗ 用dụng 。 任nhậm 運vận 决# 定định 。 不bất 假giả [尋-口+凡]# 思tư 求cầu 索sách 。 彼bỉ 五ngũ 識thức 身thân 。 寧ninh 不bất 相tương 續tục 。 又hựu 率suất 爾nhĩ 遇ngộ 境cảnh 。 可khả 不bất 相tương 續tục 。 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 。 既ký 為vi 决# 定định 染nhiễm 淨tịnh 作tác 意ý [執/力]# 力lực 引dẫn 生sanh 則tắc 此thử 等đẳng 流lưu 。 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 未vị 能năng 捨xả 離ly 之chi 頃khoảnh 。 念niệm 念niệm 無vô 間gian 。 如như 何hà 不bất 許hứa 多đa 念niệm 相tương 續tục 。 而nhi 曰viết 五ngũ 識thức 自tự 他tha 前tiền 後hậu 不bất 相tương 續tục 耶da 。 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 者giả 。 初sơ 至chí 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 引dẫn 證chứng 相tương 續tục 。 次thứ 至chí 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 。 顯hiển 意ý 斥xích 前tiền 。 而nhi 彼bỉ 不bất 由do 自tự 分phân 別biệt 力lực 者giả 。 證chứng 眼nhãn 識thức 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 。 未vị 能năng 捨xả 頃khoảnh 也dã 。 乃nãi 至chí 此thử 意ý 不bất 趣thú 餘dư 境cảnh 。 證chứng 意ý 識thức 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 。 未vị 能năng 捨xả 頃khoảnh 也dã 。 亦diệc 可khả 而nhi 彼bỉ 不bất 由do 自tự 分phân 別biệt 力lực 。 是thị 顯hiển 等đẳng 流lưu 眼nhãn 識thức 。 為vi 意ý 識thức 引dẫn 起khởi 已dĩ 來lai 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 不bất 趣thú 聲thanh 等đẳng 餘dư 境cảnh 之chi 時thời 中trung 間gian 為vi 時thời 甚thậm 長trường/trưởng 。 故cố 曰viết 經kinh 爾nhĩ 所sở 時thời 。 眼nhãn 意ý 二nhị 識thức 。 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 通thông 證chứng 相tương 續tục 也dã 。 如như 眼nhãn 識thức 生sanh 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 例lệ 證chứng 相tương 續tục 也dã 。 彼bỉ 論luận 意ý 定định 顯hiển 。 經kinh 爾nhĩ 所sở 時thời 。 眼nhãn 意ý 二nhị 識thức 。 俱câu 相tương 續tục 轉chuyển 。 既ký 眼nhãn 識thức 時thời 。 非phi 無vô 意ý 識thức 。 則tắc 二nhị 識thức 非phi 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 。 而nhi 汝nhữ 前tiền 云vân 五ngũ 用dụng 意ý 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 六lục 用dụng 前tiền 五ngũ 作tác 引dẫn 生sanh 者giả 。 是thị 互hỗ 相tương 生sanh 矣hĩ 。 互hỗ 生sanh 即tức 先tiên 後hậu 。 先tiên 後hậu 即tức 非phi 俱câu 。 如như 論luận 之chi 俱câu 相tương 續tục 轉chuyển 何hà 哉tai 。 問vấn 。 作tác 意ý [執/力]# 力lực 引dẫn 生sanh 者giả 。 為vi [執/力]# 力lực 通thông 上thượng 决# 定định 染nhiễm 淨tịnh 。 為vi 單đơn 指chỉ 作tác 意ý 而nhi 言ngôn 。 曰viết 。 通thông 上thượng 三tam 皆giai [執/力]# 力lực 。 獨độc 指chỉ 作tác 意ý 尤vưu 強cường/cưỡng 。 謂vị 意ý 正chánh 起khởi 。 具cụ 四tứ 因nhân 故cố 。 如như 瑜du 伽già 云vân 。 一nhất 由do 欲dục 力lực 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 心tâm 。 有hữu 愛ái 著trước 心tâm 。 則tắc 於ư 彼bỉ 多đa 作tác 意ý 生sanh 。 二nhị 由do 念niệm 力lực 。 若nhược 於ư 彼bỉ 已dĩ 善thiện 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 。 己kỷ 極cực 作tác 意ý 心tâm 。 則tắc 於ư 彼bỉ 多đa 作tác 意ý 生sanh 。 三tam 由do 境cảnh 界giới 力lực 。 或hoặc 極cực 廣quảng 大đại 。 或hoặc 極cực 可khả 意ý 。 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 心tâm 。 則tắc 於ư 彼bỉ 多đa 作tác 意ý 生sanh 。 四tứ 串xuyến 習tập 力lực 。 若nhược 於ư 彼bỉ 境cảnh 界giới 己kỷ 極cực 串xuyến 習tập 。 己kỷ 極cực 諳am 悉tất 心tâm 。 則tắc 於ư 彼bỉ 多đa 作tác 意ý 生sanh 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 應ưng 於ư 一nhất 所sở 緣duyên 境cảnh 。 唯duy 一nhất 作tác 意ý 。 一nhất 切thiết 時thời 生sanh 。 又hựu 非phi 五ngũ 識thức 身thân 。 有hữu 二nhị 剎sát 那na 。 相tương 隨tùy 俱câu 生sanh 。 亦diệc 無vô 展triển 轉chuyển 無vô 間gian 更cánh 互hỗ 而nhi 生sanh 。 又hựu 一nhất 剎sát 那na 五ngũ 識thức 身thân 生sanh 已dĩ 。 從tùng 此thử 無vô 間gian 。 必tất 意ý 識thức 中trung 。 第đệ 二nhị 决# 定định 心tâm 生sanh 。 至chí 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 。 令linh 等đẳng 流lưu 五ngũ 識thức 。 為vi 意ý 識thức 之chi 决# 定định 染nhiễm 淨tịnh 。 及cập 自tự 作tác 意ý [執/力]# 力lực 引dẫn 生sanh 也dã 。 問vấn 。 既ký 為vi 第đệ 六lục 引dẫn 生sanh 。 又hựu 斥xích 非phi 互hỗ 生sanh 者giả 何hà 也dã 。 曰viết 。 初sơ 起khởi 時thời 不bất 無vô 引dẫn 生sanh 。 正chánh 相tương 續tục 二nhị 識thức 俱câu 轉chuyển 。 俱câu 則tắc 二nhị 識thức 同đồng 時thời 。 誰thùy 為vi 先tiên 後hậu 。 而nhi 言ngôn 互hỗ 相tương 續tục 生sanh 耶da 。

○# 二nhị 約ước 境cảnh 奪đoạt 。

若nhược 增tăng 盛thịnh 境cảnh 。 相tương 續tục 現hiện 前tiền 。 逼bức 奪đoạt 身thân 心tâm 。 不bất 能năng 蹔tạm 捨xả 時thời 五ngũ 識thức 身thân 理lý 必tất 相tương 續tục 。 如như [烈-列+執]# 地địa 獄ngục 。 戲hí 忘vong 天thiên 等đẳng 。 故cố 瑜du 伽già 言ngôn 。 若nhược 此thử 六lục 識thức 。 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 即tức 施thi 設thiết 此thử 名danh 為vi 意ý 根căn 。 若nhược 五ngũ 識thức 前tiền 後hậu 。 定định 唯duy 有hữu 意ý 識thức 。 彼bỉ 論luận 應ưng 言ngôn 。 若nhược 此thử 一nhất 識thức 。 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 或hoặc 彼bỉ 應ưng 言ngôn 。 若nhược 此thử 六lục 識thức 。 為vi 彼bỉ 一nhất 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 既ký 不bất 如như 是thị 。 故cố 知tri 五ngũ 識thức 有hữu 相tương 續tục 義nghĩa 。

約ước 境cảnh 勝thắng 。 奪đoạt 前tiền 五ngũ 識thức 不bất 相tương 續tục 也dã 。 初sơ 約ước 境cảnh 正chánh 奪đoạt 。 次thứ 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 。 奪đoạt 云vân 。 前tiền 執chấp 五ngũ 不bất 相tương 續tục 。 遇ngộ 非phi 勝thắng 境cảnh 。 或hoặc 如như 所sở 說thuyết 。 若nhược 苦khổ 增tăng 盛thịnh 境cảnh 。 如như [烈-列+執]# 地địa 獄ngục 等đẳng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 增tăng 盛thịnh 境cảnh 。 如như 戲hí 忘vong 天thiên 等đẳng 。 相tương 續tục 現hiện 前tiền 。 動động 經kinh 劫kiếp 數số 。 逼bức 奪đoạt 身thân 心tâm 。 應ưng 接tiếp 不bất 暇hạ 。 雖tuy 欲dục 蹔tạm 捨xả 。 [執/力]# 自tự 不bất 能năng 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 以dĩ 理lý 揆quỹ 之chi 。 五ngũ 識thức 相tương 續tục 。 理lý 所sở 必tất 然nhiên 。 故cố 瑜du 伽già 言ngôn 。 若nhược 此thử 六lục 識thức 。 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 即tức 施thi 設thiết 此thử 名danh 為vi 意ý 根căn 。 此thử 彼bỉ 即tức 前tiền 後hậu 。 施thi 設thiết 即tức 假giả 名danh 意ý 根căn 即tức 引dẫn 生sanh 義nghĩa 。 葢# 謂vị 現hiện 前tiền 為vi 後hậu 來lai 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 即tức 假giả 名danh 為vi 意ý 根căn 耳nhĩ 。 非phi 謂vị 互hỗ 相tương 引dẫn 生sanh 也dã 。 若nhược 如như 汝nhữ 執chấp 五ngũ 識thức 前tiền 定định 有hữu 意ý 識thức 。 則tắc 彼bỉ 論luận 應ưng 言ngôn 。 若nhược 此thử 一nhất 識thức 。 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 名danh 為vi 意ý 根căn 矣hĩ 。 若nhược 汝nhữ 執chấp 五ngũ 識thức 後hậu 。 定định 有hữu 一nhất 意ý 識thức 。 或hoặc 彼bỉ 論luận 應ưng 言ngôn 。 若nhược 此thử 六lục 識thức 。 為vi 彼bỉ 第đệ 六lục 一nhất 識thức 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 名danh 意ý 根căn 矣hĩ 。 既ký 不bất 如như 是thị 。 非phi 互hỗ 開khai 導đạo 。 故cố 知tri 五ngũ 識thức 有hữu 相tương 續tục 義nghĩa 。 汝nhữ 謂vị 五ngũ 識thức 自tự 他tha 前tiền 後hậu 不bất 相tương 續tục 者giả 何hà 歟# 。 辯biện 之chi 於ư 位vị 。 相tương 續tục 有hữu 徴# 約ước 之chi 於ư 境cảnh 。 相tương 續tục 可khả 據cứ 。 必tất 假giả 第đệ 六lục 引dẫn 生sanh 者giả 。 豈khởi 可khả 必tất 哉tai 。

○# 二nhị 破phá 後hậu 三tam (# 三tam )# 。 初sơ 第đệ 六lục 二nhị 第đệ 七thất 三tam 第đệ 八bát 。

○# 初sơ 第đệ 六lục 。

五ngũ 識thức 起khởi 時thời 。 必tất 有hữu 意ý 識thức 。 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 意ý 識thức 令linh 起khởi 。 何hà 假giả 五ngũ 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 悶muộn 絕tuyệt 等đẳng 位vị 。 意ý 識thức 斷đoạn 已dĩ 。 後hậu 復phục 起khởi 時thời 。 蔵# 識thức 末mạt 那na 。 既ký 恆hằng 相tương 續tục 。 亦diệc 應ưng 與dữ 彼bỉ 。 為vi 開khai 導đạo 依y 。 若nhược 彼bỉ 用dụng 前tiền 自tự 類loại 開khai 導đạo 。 五ngũ 識thức 自tự 類loại 。 何hà 不bất 許hứa 然nhiên 。 此thử 既ký 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 云vân 何hà 爾nhĩ 。

破phá 第đệ 六lục 有hữu 無vô 心tâm 位vị 。 不bất 用dụng 前tiền 五ngũ 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。 初sơ 正chánh 明minh 。 次thứ 通thông 妨phương 。 有hữu 不bất 用dụng 者giả 。 五ngũ 識thức 起khởi 時thời 。 必tất 有hữu 意ý 識thức 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 意ý 識thức 令linh 起khởi 。 何hà 假giả 五ngũ 識thức 。 無vô 不bất 用dụng 者giả 。 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 悶muộn 絕tuyệt 等đẳng 位vị 。 意ý 識thức 斷đoạn 已dĩ 。 此thử 無vô 心tâm 位vị 也dã 。 後hậu 復phục 起khởi 時thời 。 蔵# 識thức 末mạt 那na 。 既ký 恆hằng 相tương 續tục 。 亦diệc 應ưng 與dữ 彼bỉ 為vi 開khai 導đạo 依y 。 何hà 假giả 於ư 五ngũ 。 通thông 妨phương 難nạn/nan 者giả 。 恐khủng 彼bỉ 難nạn/nan 云vân 。 無vô 心tâm 不bất 用dụng 前tiền 五ngũ 開khai 導đạo 。 亦diệc 不bất 當đương 用dụng 七thất 八bát 開khai 導đạo 。 當đương 用dụng 自tự 類loại 為vi 是thị 。 故cố 通thông 云vân 。 若nhược 彼bỉ 第đệ 六lục 。 用dụng 自tự 類loại 開khai 導đạo 。 五ngũ 識thức 自tự 類loại 。 何hà 不bất 許hứa 然nhiên 。 此thử 五ngũ 既ký 不bất 許hứa 然nhiên 。 彼bỉ 六lục 云vân 何hà 許hứa 自tự 類loại 耶da 。 故cố 知tri 當đương 用dụng 七thất 八bát 為vi 開khai 導đạo 依y 。

○# 二nhị 第đệ 七thất 。

平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 末mạt 那na 。 初sơ 起khởi 必tất 由do 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 亦diệc 應ưng 用dụng 彼bỉ 為vi 開khai 導đạo 依y 。

破phá 執chấp 第đệ 七thất 。 唯duy 用dụng 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。 初sơ 起khởi 必tất 由do 第đệ 六lục 者giả 。 謂vị 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 必tất 由do 第đệ 六lục 修tu 二nhị 空không 觀quán 成thành 。 彼bỉ 識thức 乃nãi 得đắc 轉chuyển 染nhiễm 成thành 淨tịnh 。 故cố 亦diệc 應ưng 用dụng 第đệ 六lục 為vi 開khai 導đạo 依y 。 而nhi 汝nhữ 不bất 許hứa 何hà 也dã 。

○# 三tam 第đệ 八bát 。

圓viên 鏡kính 智trí 俱câu 。 第đệ 八bát 淨tịnh 識thức 。 初sơ 必tất 六lục 七thất 方phương 便tiện 引dẫn 生sanh 。 又hựu 異dị 熟thục 心tâm 。 依y 染nhiễm 汙ô 意ý 或hoặc 依y 悲bi 願nguyện 相tương 應ứng 善thiện 心tâm 。 既ký 爾nhĩ 。 必tất 應ưng 許hứa 第đệ 八bát 識thức 。 亦diệc 以dĩ 六lục 七thất 為vi 開khai 導đạo 依y 。 由do 此thử 彼bỉ 言ngôn 。 都đô 未vị 究cứu 理lý 。

破phá 執chấp 第đệ 八bát 唯duy 用dụng 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。 初sơ 約ước 初sơ 轉chuyển 依y 破phá 。 次thứ 約ước 未vị 轉chuyển 依y 破phá 。 三tam 牒điệp 定định 所sở 依y 。 四tứ 總tổng 責trách 前tiền 言ngôn 。 初sơ 必tất 六lục 七thất 方phương 便tiện 引dẫn 生sanh 者giả 。 謂vị 第đệ 八bát 初sơ 轉chuyển 。 必tất 由do 妙diệu 平bình 二nhị 智trí 引dẫn 生sanh 。 是thị 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 。 不bất 離ly 六lục 七thất 。 又hựu 異dị 熟thục 心tâm 。 依y 第đệ 七thất 染nhiễm 汙ô 意ý 為vi 根căn 。 或hoặc 依y 第đệ 六lục 悲bi 願nguyện 相tương 應ứng 善thiện 心tâm 。 利lợi 生sanh 長trưởng 劫kiếp 。 是thị 未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 不bất 離ly 六lục 七thất 。 故cố 牒điệp 定định 其kỳ 所sở 依y 云vân 既ký 爾nhĩ 。 必tất 應ưng 許hứa 第đệ 八bát 識thức 。 亦diệc 以dĩ 六lục 七thất 為vi 開khai 導đạo 依y 。 由do 此thử 論luận 之chi 。 彼bỉ 言ngôn 豈khởi 獨độc 五ngũ 不bất 究cứu 理lý 。 六lục 不bất 究cứu 理lý 。 七thất 不bất 究cứu 理lý 。 第đệ 八bát 亦diệc 不bất 究cứu 理lý 。 都đô 未vị 能năng 盡tận 。 故cố 前tiền 云vân 未vị 有hữu 究cứu 理lý 。

○# 二nhị 申thân 己kỷ 釋thích 。

應ưng 說thuyết 五ngũ 識thức 。 前tiền 六lục 識thức 內nội 。 隨tùy 用dụng 何hà 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 用dụng 前tiền 自tự 類loại 。 或hoặc 第đệ 七thất 八bát 為vi 開khai 導đạo 依y 。 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 用dụng 前tiền 自tự 類loại 。 或hoặc 第đệ 六lục 識thức 為vi 開khai 導đạo 依y 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 用dụng 前tiền 自tự 類loại 。 及cập 第đệ 六lục 七thất 為vi 開khai 導đạo 依y 。 皆giai 不bất 違vi 理lý 。 由do 前tiền 說thuyết 故cố 。

此thử 應ưng 說thuyết 義nghĩa 。 不bất 離ly 前tiền 破phá 。 葢# 破phá 中trung 已dĩ 具cụ 應ưng 說thuyết 故cố 也dã 。 前tiền 云vân 未vị 有hữu 究cứu 理lý 。 次thứ 云vân 都đô 未vị 究cứu 理lý 。 此thử 云vân 皆giai 不bất 違vi 理lý 。 意ý 以dĩ 理lý 破phá 理lý 立lập 。 不bất 可khả 易dị 也dã 。 理lý 立lập 前tiền 五ngũ 唯duy 一nhất 依y 。 隨tùy 用dụng 何hà 識thức 故cố 。 第đệ 六lục 有hữu 三tam 依y 。 自tự 類loại 及cập 六lục 七thất 故cố 。 第đệ 七thất 有hữu 二nhị 依y 。 或hoặc 用dụng 第đệ 六lục 及cập 自tự 類loại 故cố 。 第đệ 八bát 有hữu 三tam 依y 。 用dụng 前tiền 自tự 類loại 及cập 六lục 七thất 故cố 。 前tiền 說thuyết 總tổng 指chỉ 上thượng 文văn 。 自tự 謂vị 理lý 之chi 不bất 違vi 。 不bất 知tri 說thuyết 之chi 於ư 理lý 。 果quả 不bất 相tương 違vi 否phủ/bĩ 耶da 。 至chí 下hạ 自tự 知tri 。

○# 三tam 第đệ 三tam 師sư (# 三tam )# 。 初sơ 破phá 前tiền 非phi 二nhị 申thân 正chánh 義nghĩa 三tam 通thông 妨phương 難nạn/nan 。

○# 初sơ 破phá 前tiền 非phi (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 破phá 二nhị 別biệt 破phá 。

○# 初sơ 總tổng 破phá 。

有hữu 義nghĩa 此thử 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。

此thử 下hạ 皆giai 護hộ 法Pháp 正chánh 意ý 。 此thử 說thuyết 指chỉ 上thượng 二nhị 說thuyết 。 先tiên 總tổng 破phá 云vân 。 難Nan 陀Đà 之chi 說thuyết 不bất 應ưng 理lý 。 安an 慧tuệ 之chi 說thuyết 不bất 應ưng 理lý 。 云vân 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 也dã 。 破phá 不bất 應ưng 理lý 。 立lập 必tất 應ưng 理lý 。 是thị 以dĩ 下hạ 文văn 別biệt 破phá 中trung 。 必tất 先tiên 立lập 理lý 以dĩ 為vi 破phá 案án 。 而nhi 申thân 正chánh 通thông 妨phương 。 不bất 過quá 應ưng 理lý 而nhi 已dĩ 。 立lập 含hàm 破phá 內nội 。 故cố 云vân 總tổng 破phá 。

○# 二nhị 別biệt 破phá (# 三tam )# 。 初sơ 樹thụ 名danh 理lý 二nhị 出xuất 過quá 端đoan 三tam 通thông 妨phương 難nạn/nan 。

○# 初sơ 樹thụ 名danh 理lý 。

開khai 導đạo 依y 者giả 。 謂vị 有hữu 緣duyên 法pháp 為vi 主chủ 。 能năng 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 此thử 於ư 後hậu 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 開khai 闢tịch 引dẫn 導đạo 。 名danh 開khai 導đạo 依y 。 此thử 但đãn 屬thuộc 心tâm 。 非phi 心tâm 所sở 等đẳng 。

原nguyên 依y 所sở 由do 名danh 。 簡giản 別biệt 為vi 出xuất 過quá 之chi 案án 也dã 。 初sơ 正chánh 原nguyên 其kỳ 名danh 。 次thứ 簡giản 別biệt 所sở 屬thuộc 。 有hữu 緣duyên 法pháp 者giả 。 一nhất 有hữu 能năng 緣duyên 慮lự 法pháp 。 非phi 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 色sắc 及cập 無vô 為vi 。 無vô 緣duyên 慮lự 法pháp 也dã 。 二nhị 為vi 主chủ 。 有hữu 自tự 在tại 義nghĩa 。 心tâm 所sở 雖tuy 有hữu 緣duyên 慮lự 。 為vi 王vương 所sở 轉chuyển 。 闕khuyết 為vi 主chủ 義nghĩa 也dã 。 三tam 能năng 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 自tự 類loại 心tâm 王vương 。 前tiền 念niệm 後hậu 念niệm 。 力lực 用dụng 齊tề 等đẳng 。 前tiền 能năng 生sanh 後hậu 。 中trung 無vô 間gian 隔cách 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 。 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 。 於ư 後hậu 所sở 生sanh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 開khai 闢tịch 引dẫn 導đạo 而nhi 為vi 所sở 依y 。 名danh 開khai 導đạo 依y 也dã 。 簡giản 別biệt 之chi 。 則tắc 此thử 但đãn 屬thuộc 心tâm 。 非phi 心tâm 所sở 等đẳng 。 以dĩ 此thử 開khai 導đạo 依y 。 但đãn 屬thuộc 八bát 種chủng 自tự 類loại 心tâm 王vương 。 非phi 屬thuộc 心tâm 所sở 等đẳng 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 色sắc 及cập 無vô 為vi 法pháp 也dã 。 非phi 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 三tam 義nghĩa 全toàn 無vô 故cố 。 非phi 心tâm 所sở 者giả 。 闕khuyết 為vi 主chủ 一nhất 義nghĩa 故cố 。 是thị 則tắc 纔tài 言ngôn 有hữu 緣duyên 法pháp 但đãn 存tồn 王vương 所sở 而nhi 色sắc 等đẳng 自tự 簡giản 。 纔tài 言ngôn 為vi 主chủ 。 但đãn 存tồn 於ư 王vương 而nhi 心tâm 所sở 又hựu 簡giản 。 纔tài 言ngôn 能năng 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 但đãn 存tồn 自tự 類loại 之chi 王vương 而nhi 異dị 類loại 之chi 王vương 亦diệc 簡giản 。 名danh 言ngôn 含hàm 蓄súc 如như 此thử 。 不bất 可khả 忽hốt 也dã 。

○# 二nhị 出xuất 過quá 端đoan 。

若nhược 此thử 與dữ 彼bỉ 。 無vô 俱câu 起khởi 義nghĩa 。 說thuyết 此thử 於ư 彼bỉ 有hữu 開khai 導đạo 力lực 。 一nhất 身thân 八bát 識thức 。 既ký 容dung 俱câu 起khởi 。 如như 何hà 異dị 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 若nhược 許hứa 為vi 依y 。 應ưng 不bất 俱câu 起khởi 。 便tiện 同đồng 異dị 部bộ 。 心tâm 不bất 並tịnh 生sanh 。 又hựu 一nhất 身thân 中trung 。 諸chư 識thức 俱câu 起khởi 。 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 若nhược 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 色sắc 等đẳng 應ưng 爾nhĩ 。 便tiện 違vi 聖thánh 說thuyết 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 。

破phá 安an 慧tuệ 異dị 類loại 為vi 依y 之chi 過quá 。 以dĩ 詳tường 其kỳ 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 也dã 。 初sơ 過quá 同đồng 異dị 部bộ 。 次thứ 過quá 違vi 聖thánh 教giáo 。 承thừa 上thượng 開khai 導đạo 依y 義nghĩa 既ký 明minh 異dị 類loại 依y 過quá 自tự 顯hiển 。 此thử 彼bỉ 者giả 。 諸chư 識thức 相tương 望vọng 。 互hỗ 為vi 彼bỉ 此thử 。 使sử 此thử 彼bỉ 無vô 俱câu 起khởi 義nghĩa 。 說thuyết 此thử 與dữ 彼bỉ 。 有hữu 開khai 導đạo 力lực 。 庶thứ 或hoặc 可khả 耳nhĩ 。 然nhiên 一nhất 身thân 八bát 識thức 。 既ký 容dung 俱câu 起khởi 。 如như 何hà 異dị 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 耶da 。 若nhược 許hứa 為vi 依y 。 應ưng 不bất 俱câu 起khởi 。 既ký 不bất 俱câu 起khởi 。 便tiện 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 不bất 並tịnh 生sanh 。 一nhất 身thân 八bát 識thức 俱câu 起khởi 。 心tâm 能năng 不bất 並tịnh 生sanh 乎hồ 。 此thử 異dị 類loại 為vi 依y 之chi 過quá 也dã 。 又hựu 一nhất 身thân 中trung 。 諸chư 識thức 俱câu 起khởi 。 或hoặc 二nhị 三tam 四tứ 。 乃nãi 至chí 七thất 八bát 。 多đa 少thiểu 不bất 定định 。 設thiết 謂vị 此thử 依y 但đãn 遮già 多đa 少thiểu 名danh 等đẳng 。 非phi 簡giản 異dị 類loại 名danh 等đẳng 。 以dĩ 此thử 之chi 故cố 。 若nhược 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 則tắc 色sắc 根căn 等đẳng 。 與dữ 心tâm 異dị 類loại 並tịnh 生sanh 。 亦diệc 應ưng 互hỗ 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 色sắc 作tác 此thử 緣duyên 。 便tiện 違vi 聖thánh 教giáo 。 此thử 緣duyên 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 。 此thử 又hựu 異dị 類loại 為vi 依y 之chi 過quá 也dã 。 異dị 類loại 為vi 依y 之chi 過quá 如như 此thử 。 我ngã 故cố 曰viết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 問vấn 。 諸chư 識thức 通thông 是thị 心tâm 品phẩm 。 曰viết 異dị 類loại 自tự 類loại 何hà 也dã 。 曰viết 。 第đệ 八bát 前tiền 念niệm 為vi 第đệ 八bát 後hậu 念niệm 開khai 導đạo 依y 。 諸chư 識thức 例lệ 然nhiên 。 此thử 名danh 自tự 類loại 。 第đệ 八bát 第đệ 七thất 等đẳng 為vi 第đệ 六lục 第đệ 五ngũ 開khai 導đạo 依y 。 諸chư 識thức 例lệ 然nhiên 。 此thử 名danh 異dị 類loại 。

○# 三tam 通thông 妨phương 難nạn/nan 。

然nhiên 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。 色sắc 亦diệc 容dung 有hữu 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 者giả 。 是thị 縱túng/tung 奪đoạt 言ngôn 。 謂vị 假giả 縱túng/tung 小Tiểu 乘Thừa 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 有hữu 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 奪đoạt 因nhân 緣duyên 故cố 。 不bất 爾nhĩ 等đẳng 言ngôn 。 應ưng 成thành 無vô 用dụng 。 若nhược 謂vị 等đẳng 言ngôn 。 非phi 遮già 多đa 少thiểu 。 但đãn 表biểu 同đồng 類loại 。 便tiện 違vi 汝nhữ 執chấp 異dị 類loại 識thức 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。

設thiết 為vi 妨phương 難nạn/nan 。 竆# 異dị 類loại 為vi 依y 之chi 過quá 也dã 。 初sơ 正chánh 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 次thứ 復phục 遮già 轉chuyển 救cứu 。 恐khủng 難nạn 云vân 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 說thuyết 色sắc 等đẳng 亦diệc 有hữu 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 何hà 言ngôn 違vi 教giáo 。 通thông 云vân 。 是thị 縱túng/tung 奪đoạt 言ngôn 。 非phi 實thật 語ngữ 也dã 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 從tùng 前tiền 剎sát 那na 色sắc 。 後hậu 剎sát 那na 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 從tùng 前tiền 剎sát 那na 心tâm 。 後hậu 剎sát 那na 心tâm 無vô 間gian 而nhi 生sanh 。 此thử 中trung 因nhân 果quả 道Đạo 理lý 成thành 就tựu 。 何hà 用dụng 復phục 計kế 阿a 頼# 耶da 識thức 是thị 諸chư 法pháp 因nhân 。 故cố 大Đại 乘Thừa 破phá 竟cánh 而nhi 縱túng/tung 之chi 云vân 。 是thị 故cố 色sắc 心tâm 前tiền 後hậu 相tương 生sanh 。 但đãn 應ưng 容dung 有hữu 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 及cập 增tăng 上thượng 緣duyên 。 奪đoạt 云vân 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 是thị 則tắc 此thử 乃nãi 假giả 縱túng/tung 而nhi 奪đoạt 。 非phi 謂vị 色sắc 法pháp 真chân 有hữu 此thử 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 也dã 。 不bất 爾nhĩ 等đẳng 言ngôn 應ưng 成thành 無vô 用dụng 者giả 。 若nhược 謂vị 非phi 是thị 縱túng/tung 奪đoạt 。 定định 互hỗ 為vi 緣duyên 。 不bất 知tri 等đẳng 者giả 。 葢# 言ngôn 齊tề 等đẳng 。 一nhất 遮già 多đa 少thiểu 。 一nhất 表biểu 同đồng 類loại 。 若nhược 用dụng 異dị 類loại 互hỗ 為vi 開khai 導đạo 。 則tắc 此thử 二nhị 義nghĩa 全toàn 無vô 。 等đẳng 言ngôn 應ưng 成thành 無vô 用dụng 矣hĩ 。 名danh 言ngôn 豈khởi 徒đồ 然nhiên 哉tai 。 若nhược 轉chuyển 救cứu 云vân 。 非phi 遮già 多đa 少thiểu 。 但đãn 表biểu 同đồng 類loại 。 又hựu 違vi 自tự 執chấp 矣hĩ 。 如như 之chi 何hà 。 難nạn/nan 之chi 不bất 能năng 為vi 難nạn/nan 。 援viện 之chi 無vô 理lý 可khả 援viện 。 我ngã 故cố 曰viết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。

○# 二nhị 申thân 正chánh 義nghĩa 。

是thị 故cố 八bát 識thức 。 各các 唯duy 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 深thâm 契khế 教giáo 理lý 。 自tự 類loại 必tất 無vô 俱câu 起khởi 義nghĩa 故cố 。 心tâm 所sở 此thử 依y 。 應ưng 隨tùy 識thức 說thuyết 。

各các 唯duy 自tự 類loại 者giả 。 如như 第đệ 八bát 。 獨độc 用dụng 第đệ 八bát 前tiền 念niệm 。 為vi 第đệ 八bát 後hậu 念niệm 開khai 導đạo 依y 。 乃nãi 至chí 眼nhãn 識thức 獨độc 用dụng 眼nhãn 識thức 前tiền 念niệm 。 為vi 眼nhãn 識thức 後hậu 念niệm 開khai 導đạo 依y 也dã 。 必tất 無vô 俱câu 起khởi 者giả 。 决# 自tự 類loại 各các 為vi 開khai 導đạo 依y 之chi 故cố 也dã 。 心tâm 所sở 此thử 依y 。 應ưng 隨tùy 識thức 說thuyết 者giả 。 心tâm 所sở 無vô 主chủ 義nghĩa 故cố 。 非phi 開khai 導đạo 依y 。 隨tùy 識thức 開khai 導đạo 說thuyết 為vi 依y 耳nhĩ 。 如như 後hậu 念niệm 眼nhãn 識thức 心tâm 所sở 。 以dĩ 前tiền 念niệm 眼nhãn 識thức 而nhi 為vi 開khai 導đạo 。 餘dư 可khả 例lệ 知tri 。

○# 三tam 通thông 妨phương 難nạn/nan (# 三tam )# 。 初sơ 通thông 心tâm 所sở 難nạn/nan 二nhị 通thông 間gian 斷đoạn 難nạn/nan 三tam 通thông 聖thánh 教giáo 難nạn/nan 。

○# 初sơ 通thông 心tâm 所sở 難nạn/nan 。

雖tuy 心tâm 心tâm 所sở 。 異dị 類loại 並tịnh 生sanh 。 而nhi 互hỗ 相tương 應ưng 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 。 定định 俱câu 生sanh 滅diệt 。 事sự 業nghiệp 必tất 同đồng 。 一nhất 開khai 導đạo 時thời 。 餘dư 亦diệc 開khai 導đạo 。 故cố 展triển 轉chuyển 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 諸chư 識thức 不bất 然nhiên 。 不bất 應ưng 為vi 例lệ 。 然nhiên 諸chư 心tâm 所sở 。 非phi 開khai 導đạo 依y 。 於ư 所sở 引dẫn 生sanh 。 無vô 主chủ 義nghĩa 故cố 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 各các 唯duy 自tự 類loại 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 相tương 應ứng 信tín 等đẳng 。 此thử 緣duyên 便tiện 闕khuyết 。 則tắc 違vi 聖thánh 說thuyết 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 四tứ 緣duyên 生sanh 。

通thông 心tâm 所sở 依y 難nạn/nan 。 發phát 明minh 心tâm 所sở 此thử 依y 。 隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 之chi 旨chỉ 也dã 。 初sơ 釋thích 通thông 所sở 難nạn/nan 。 次thứ 重trọng/trùng 明minh 正chánh 旨chỉ 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 既ký 曰viết 心tâm 所sở 此thử 依y 。 應ưng 隨tùy 識thức 說thuyết 。 則tắc 此thử 心tâm 彼bỉ 所sở 。 豈khởi 非phi 異dị 類loại 。 隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 。 豈khởi 非phi 異dị 類loại 並tịnh 生sanh 為vi 開khai 導đạo 依y 。 諸chư 識thức 亦diệc 應ưng 例lệ 此thử 。 而nhi 汝nhữ 不bất 許hứa 異dị 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 者giả 何hà 也dã 。 通thông 云vân 。 雖tuy 心tâm 心tâm 所sở 。 異dị 類loại 並tịnh 生sanh 。 而nhi 互hỗ 相tương 應ưng 。 如như 眾chúng 燈đăng 明minh 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 。 謂vị 同đồng 一nhất 所sở 緣duyên 。 同đồng 一nhất 依y 。 同đồng 一nhất 時thời 。 同đồng 一nhất 性tánh 。 而nhi 王vương 所sở 定định 俱câu 生sanh 滅diệt 。 體thể 事sự 業nghiệp 用dụng 必tất 同đồng 。 王vương 開khai 導đạo 時thời 。 所sở 必tất 開khai 導đạo 。 一nhất 所sở 開khai 導đạo 。 餘dư 亦diệc 開khai 導đạo 。 故cố 心tâm 與dữ 所sở 。 所sở 與dữ 所sở 。 展triển 轉chuyển 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 諸chư 識thức 相tương 望vọng 。 無vô 前tiền 五ngũ 義nghĩa 。 故cố 不bất 應ưng 與dữ 心tâm 所sở 為vi 例lệ 。 亦diệc 欲dục 異dị 類loại 並tịnh 生sanh 而nhi 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。 重trọng/trùng 明minh 正chánh 旨chỉ 者giả 。 雖tuy 云vân 一nhất 開khai 導đạo 時thời 。 餘dư 亦diệc 開khai 導đạo 。 展triển 轉chuyển 作tác 緣duyên 。 皆giai 由do 心tâm 王vương 。 及cập 餘dư 心tâm 所sở 。 異dị 類loại 引dẫn 起khởi 之chi 力lực 。 然nhiên 諸chư 心tâm 所sở 。 非phi 能năng 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。 以dĩ 於ư 所sở 引dẫn 生sanh 。 無vô 主chủ 義nghĩa 故cố 。 但đãn 可khả 隨tùy 識thức 而nhi 已dĩ 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 王vương 唯duy 自tự 類loại 。 而nhi 所sở 亦diệc 唯duy 自tự 類loại 。 則tắc 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 相tương 應ứng 信tín 等đẳng 。 此thử 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 便tiện 闕khuyết 。 以dĩ 七thất 八bát 二nhị 識thức 因nhân 中trung 。 於ư 有hữu 漏lậu 位vị 。 無vô 信tín 等đẳng 故cố 。 當đương 初sơ 轉chuyển 依y 。 無vô 漏lậu 信tín 等đẳng 起khởi 時thời 。 便tiện 無vô 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 。 則tắc 四tứ 緣duyên 中trung 闕khuyết 一nhất 緣duyên 矣hĩ 。 豈khởi 不bất 違vi 聖thánh 教giáo 。 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 四tứ 緣duyên 生sanh 乎hồ 。 心tâm 所sở 之chi 不bất 可khả 自tự 類loại 明minh 矣hĩ 。 故cố 心tâm 所sở 此thử 依y 。 應ưng 隨tùy 識thức 說thuyết 。 前tiền 云vân 一nhất 開khai 導đạo 時thời 。 餘dư 亦diệc 開khai 導đạo 。 展triển 轉chuyển 作tác 緣duyên 。 正chánh 隨tùy 識thức 應ưng 說thuyết 之chi 旨chỉ 不bất 可khả 。 不bất 可khả 說thuyết 心tâm 所sở 自tự 類loại 為vi 開khai 導đạo 依y 也dã 。

○# 二nhị 通thông 間gian 斷đoạn 難nạn/nan 。

無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 悶muộn 絕tuyệt 等đẳng 位vị 。 意ý 識thức 雖tuy 斷đoạn 。 而nhi 後hậu 起khởi 時thời 。 彼bỉ 開khai 導đạo 依y 。 即tức 前tiền 自tự 類loại 。 間gian 斷đoạn 五ngũ 識thức 。 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 無vô 異dị 類loại 心tâm 。 於ư 中trung 為vi 隔cách 。 名danh 無vô 間gian 故cố 。 彼bỉ 先tiên 滅diệt 時thời 。 已dĩ 於ư 今kim 識thức 。 為vi 開khai 導đạo 故cố 。 何hà 煩phiền 異dị 類loại 。 為vi 開khai 導đạo 依y 。

恐khủng 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 初sơ 轉chuyển 依y 時thời 。 相tương 應ứng 信tín 等đẳng 。 依y 彼bỉ 引dẫn 生sanh 矣hĩ 。 則tắc 無vô 心tâm 等đẳng 位vị 。 意ý 識thức 既ký 斷đoạn 。 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 應ưng 為vi 開khai 導đạo 。 而nhi 亦diệc 有hữu 煩phiền 於ư 異dị 類loại 耶da 。 通thông 云vân 。 意ý 識thức 五ngũ 識thức 。 斷đoạn 而nhi 復phục 起khởi 。 皆giai 依y 自tự 類loại 。 其kỳ 故cố 有hữu 二nhị 。 無vô 異dị 類loại 心tâm 。 於ư 中trung 為vi 隔cách 。 名danh 無vô 間gian 故cố 。 彼bỉ 先tiên 滅diệt 時thời 。 已dĩ 於ư 今kim 識thức 。 為vi 開khai 導đạo 故cố 。 彼bỉ 先tiên 滅diệt 等đẳng 者giả 。 即tức 前tiền 念niệm 心tâm 王vương 。 臨lâm 欲dục 滅diệt 時thời 。 有hữu 其kỳ 力lực 用dụng 。 能năng 引dẫn 後hậu 念niệm 令linh 生sanh 。 作tác 此thử 功công 能năng 了liễu 畢tất 便tiện 滅diệt 。 即tức 現hiện 在tại 一nhất 念niệm 。 有hữu 行hành 後hậu 念niệm 功công 能năng 。 以dĩ 為vi 法pháp 體thể 。 非phi 取thủ 過quá 去khứ 已dĩ 。 滅diệt 無vô 體thể 之chi 法pháp 為vi 依y 也dã 。 是thị 則tắc 唯duy 用dụng 自tự 類loại 。 其kỳ 義nghĩa 極cực 成thành 。 何hà 煩phiền 異dị 類loại 。 而nhi 汝nhữ 執chấp 第đệ 六lục 前tiền 五ngũ 。 互hỗ 相tương 引dẫn 生sanh 。 又hựu 以dĩ 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 為vi 開khai 導đạo 依y 耶da 。

○# 三tam 通thông 聖thánh 教giáo 難nạn/nan 。

然nhiên 聖thánh 教giáo 中trung 。 說thuyết 前tiền 六lục 識thức 互hỗ 相tương 引dẫn 起khởi 。 或hoặc 第đệ 七thất 八bát 。 依y 六lục 七thất 生sanh 皆giai 依y 殊thù 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 說thuyết 。 非phi 等đẳng 無vô 間gian 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 此thử 識thức 無vô 間gian 。 諸chư 識thức 决# 定định 生sanh 。 說thuyết 此thử 為vi 彼bỉ 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 又hựu 此thử 六lục 識thức 為vi 彼bỉ 六lục 識thức 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 即tức 施thi 設thiết 此thử 名danh 意ý 根căn 者giả 。 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 故cố 自tự 類loại 依y 。 深thâm 契khế 教giáo 理lý 。

恐khủng 更cánh 難nan 云vân 。 誠thành 如như 自tự 類loại 之chi 說thuyết 。 則tắc 佛Phật 地địa 論luận 中trung 說thuyết 前tiền 六lục 互hỗ 相tương 引dẫn 生sanh 。 第đệ 七thất 依y 第đệ 六lục 生sanh 。 第đệ 八bát 依y 六lục 七thất 生sanh 。 此thử 皆giai 異dị 類loại 。 何hà 不bất 相tương 違vi 耶da 。 通thông 云vân 。 皆giai 依y 殊thù 勝thắng 增tăng 上thượng 緣duyên 說thuyết 。 非phi 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 至chí 若nhược 瑜du 伽già 此thử 彼bỉ 之chi 言ngôn 。 一nhất 徃# 觀quán 之chi 。 言ngôn 似tự 通thông 於ư 自tự 他tha 。 再tái 深thâm 察sát 之chi 。 則tắc 彼bỉ 此thử 者giả 。 乃nãi 自tự 類loại 前tiền 後hậu 之chi 意ý 耳nhĩ 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 故cố 自tự 類loại 依y 。 不bất 唯duy 契khế 教giáo 而nhi 且thả 深thâm 矣hĩ 。

○# 三tam 結kết 歸quy 第đệ 七thất 正chánh 釋thích 。

傍bàng 論luận 已dĩ 了liễu 。 應ưng 辯biện 正chánh 論luận 。 此thử 能năng 變biến 識thức 。 雖tuy 具cụ 三tam 所sở 依y 。 而nhi 依y 彼bỉ 轉chuyển 言ngôn 。 但đãn 顯hiển 前tiền 二nhị 。 為vi 顯hiển 此thử 識thức 。 依y 緣duyên 同đồng 故cố 。 又hựu 前tiền 二nhị 依y 。 有hữu 勝thắng 用dụng 故cố 。 或hoặc 開khai 導đạo 依y 。 易dị 了liễu 知tri 故cố 。

正chánh 釋thích 頌tụng 文văn 。 依y 彼bỉ 轉chuyển 三tam 字tự 也dã 。 前tiền 二nhị 即tức 因nhân 緣duyên 依y 。 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 因nhân 緣duyên 依y 。 謂vị 種chủng 子tử 識thức 。 增tăng 上thượng 緣duyên 依y 。 即tức 第đệ 八bát 現hiện 行hành 。 但đãn 顯hiển 前tiền 二nhị 者giả 。 其kỳ 故cố 有hữu 三tam 。 一nhất 為vi 顯hiển 此thử 識thức 所sở 依y 所sở 緣duyên 。 同đồng 是thị 第đệ 八bát 。 故cố 但đãn 顯hiển 前tiền 二nhị 。 二nhị 又hựu 前tiền 因nhân 緣duyên 依y 。 有hữu 生sanh 識thức 勝thắng 用dụng 。 增tăng 上thượng 依y 。 有hữu 引dẫn 識thức 勝thắng 用dụng 。 故cố 但đãn 顯hiển 前tiền 二nhị 。 三tam 或hoặc 開khai 導đạo 依y 。 易dị 了liễu 知tri 故cố 。 故cố 但đãn 顯hiển 前tiền 二nhị 也dã 。

○# 二nhị 釋thích 緣duyên (# 二nhị )# 。 初sơ 問vấn 答đáp 總tổng 釋thích 二nhị 四tứ 師sư 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 問vấn 答đáp 總tổng 釋thích 。

如như 是thị 已dĩ 說thuyết 此thử 識thức 所sở 依y 。 所sở 緣duyên 云vân 何hà 謂vị 即tức 緣duyên 彼bỉ 。 彼bỉ 謂vị 即tức 前tiền 此thử 所sở 依y 識thức 。 聖thánh 說thuyết 此thử 識thức 。 緣duyên 蔵# 識thức 故cố 。

初sơ 結kết 前tiền 問vấn 答đáp 。 次thứ 總tổng 釋thích 證chứng 成thành 。

○# 二nhị 四tứ 師sư 別biệt 釋thích (# 四tứ )# 。 初sơ 第đệ 一nhất 師sư 二nhị 第đệ 二nhị 師sư 三tam 第đệ 三tam 師sư 四tứ 第đệ 四tứ 師sư 。

○# 初sơ 第đệ 一nhất 師sư 。

有hữu 義nghĩa 此thử 意ý 緣duyên 彼bỉ 識thức 體thể 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 。 論luận 說thuyết 末mạt 那na 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 謂vị 緣duyên 彼bỉ 體thể 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 。 如như 次thứ 執chấp 為vi 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 然nhiên 諸chư 心tâm 所sở 。 不bất 離ly 識thức 故cố 。 如như 唯duy 識thức 言ngôn 。 無vô 違vi 教giáo 失thất 。

引dẫn 難Nan 陀Đà 釋thích 緣duyên 彼bỉ 義nghĩa 也dã 。 初sơ 正chánh 引dẫn 釋thích 義nghĩa 。 次thứ 復phục 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 緣duyên 彼bỉ 識thức 體thể 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 。 即tức 緣duyên 王vương 所sở 。 復phục 引dẫn 瑜du 伽già 。 及cập 釋thích 為vi 證chứng 。 緣duyên 王vương 為vi 我ngã 。 緣duyên 所sở 為vi 我ngã 所sở 矣hĩ 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 頌tụng 緣duyên 彼bỉ 而nhi 曰viết 相tương 應ứng 。 豈khởi 不bất 違vi 教giáo 。 通thông 云vân 。 然nhiên 諸chư 心tâm 所sở 。 不bất 離ly 識thức 故cố 。 如như 唯duy 識thức 言ngôn 。 則tắc 雖tuy 緣duyên 相tương 應ứng 。 亦diệc 攝nhiếp 彼bỉ 中trung 。 豈khởi 致trí 違vi 教giáo 。

○# 二nhị 第đệ 二nhị 師sư 。

有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 理lý 不bất 應ưng 然nhiên 。 曾tằng 無vô 處xứ 言ngôn 。 緣duyên 觸xúc 等đẳng 故cố 。 應ưng 言ngôn 此thử 意ý 。 但đãn 緣duyên 彼bỉ 識thức 見kiến 及cập 相tương/tướng 分phần/phân 。 如như 次thứ 執chấp 為vi 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 相tương 見kiến 俱câu 以dĩ 識thức 為vi 體thể 故cố 。 不bất 違vi 聖thánh 說thuyết 。

火hỏa 辨biện 釋thích 緣duyên 彼bỉ 義nghĩa 也dã 。 初sơ 斥xích 緣duyên 心tâm 所sở 之chi 非phi 。 次thứ 申thân 緣duyên 見kiến 相tương/tướng 為vi 是thị 。 三tam 通thông 見kiến 相tương/tướng 妨phương 彼bỉ 之chi 難nạn/nan 。 以dĩ 識thức 為vi 體thể 。 則tắc 見kiến 相tương/tướng 雖tuy 分phần/phân 。 總tổng 屬thuộc 於ư 彼bỉ 。 故cố 無vô 所sở 違vi 。

○# 三tam 第đệ 三tam 師sư 。

有hữu 義nghĩa 此thử 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 五ngũ 色sắc 根căn 境cảnh 。 非phi 識thức 蘊uẩn 故cố 。 應ưng 同đồng 五ngũ 識thức 。 亦diệc 緣duyên 外ngoại 故cố 。 應ưng 如như 意ý 識thức 。 緣duyên 共cộng 境cảnh 故cố 。 應ưng 生sanh 無vô 色sắc 者giả 。 不bất 執chấp 我ngã 所sở 故cố 。 厭yếm 色sắc 生sanh 彼bỉ 。 不bất 變biến 色sắc 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 意ý 。 但đãn 緣duyên 蔵# 識thức 。 及cập 彼bỉ 種chủng 子tử 。 如như 次thứ 執chấp 為vi 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 以dĩ 種chủng 即tức 是thị 彼bỉ 識thức 功công 能năng 。 非phi 實thật 有hữu 物vật 。 不bất 違vi 聖thánh 教giáo 。

安an 慧tuệ 釋thích 緣duyên 彼bỉ 義nghĩa 也dã 。 初sơ 斥xích 緣duyên 相tương/tướng 分phân 之chi 非phi 。 次thứ 申thân 緣duyên 識thức 種chủng 之chi 是thị 。 七thất 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 應ưng 理lý 者giả 。 七thất 緣duyên 識thức 蘊uẩn 。 若nhược 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 五ngũ 色sắc 根căn 境cảnh 。 非phi 識thức 蘊uẩn 故cố 。 七thất 緣duyên 內nội 心tâm 。 若nhược 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 應ưng 同đồng 五ngũ 識thức 緣duyên 外ngoại 境cảnh 故cố 。 七thất 唯duy 緣duyên 內nội 心tâm 。 若nhược 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 應ưng 如như 第đệ 六lục 同đồng 五ngũ 緣duyên 共cộng 境cảnh 故cố 。 七thất 既ký 執chấp 相tướng 為vi 所sở 。 應ưng 生sanh 無vô 色sắc 者giả 。 既ký 無vô 色sắc 相tướng 。 不bất 執chấp 我ngã 所sở 故cố 。 所sở 以dĩ 無vô 色sắc 者giả 。 以dĩ 厭yếm 色sắc 生sanh 彼bỉ 。 不bất 變biến 色sắc 故cố 。 多đa 種chủng 相tương 違vi 。 故cố 云vân 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 應ưng 說thuyết 緣duyên 識thức 為vi 我ngã 。 緣duyên 種chủng 為vi 所sở 。 仍nhưng 恐khủng 難nạn 云vân 。 第đệ 七thất 不bất 緣duyên 實thật 物vật 。 何hà 又hựu 緣duyên 種chủng 。 通thông 云vân 。 種chủng 非phi 實thật 物vật 。 但đãn 是thị 識thức 上thượng 功công 能năng 。 緣duyên 識thức 必tất 緣duyên 種chủng 。 不bất 違vi 聖thánh 教giáo 。

○# 四tứ 第đệ 四tứ 師sư (# 二nhị )# 。 初sơ 破phá 前tiền 非phi 二nhị 申thân 正chánh 義nghĩa 。

○# 初sơ 破phá 前tiền 非phi 。

有hữu 義nghĩa 前tiền 說thuyết 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 色sắc 等đẳng 種chủng 子tử 。 非phi 識thức 蘊uẩn 故cố 。 論luận 說thuyết 種chủng 子tử 。 是thị 實thật 有hữu 故cố 。 假giả 應ưng 如như 無vô 。 非phi 因nhân 緣duyên 故cố 。 又hựu 此thử 識thức 俱câu 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 任nhậm 運vận 一nhất 類loại 。 恆hằng 相tương 續tục 生sanh 。 何hà 容dung 別biệt 執chấp 。 有hữu 我ngã 我ngã 所sở 。 無vô 一nhất 心tâm 中trung 。 有hữu 斷đoạn 常thường 等đẳng 。 二nhị 境cảnh 別biệt 執chấp 。 俱câu 轉chuyển 義nghĩa 故cố 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 二nhị 執chấp 前tiền 後hậu 。 此thử 無vô 始thỉ 來lai 。 一nhất 味vị 轉chuyển 故cố 。

自tự 此thử 而nhi 下hạ 。 皆giai 護hộ 法Pháp 釋thích 緣duyên 彼bỉ 義nghĩa 。 今kim 先tiên 破phá 也dã 。 初sơ 總tổng 破phá 前tiền 三tam 。 次thứ 別biệt 破phá 第đệ 三tam 。 三tam 通thông 破phá 前tiền 三tam 。 四tứ 復phục 破phá 轉chuyển 救cứu 。 破phá 第đệ 三tam 師sư 云vân 。 汝nhữ 執chấp 七thất 緣duyên 識thức 種chủng 。 又hựu 言ngôn 種chủng 是thị 假giả 物vật 。 不bất 違vi 聖thánh 教giáo 。 不bất 自tự 知tri 其kỳ 非phi 理lý 。 何hà 者giả 。 種chủng 通thông 色sắc 心tâm 。 心tâm 種chủng 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 。 色sắc 種chủng 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 七thất 緣duyên 色sắc 蘊uẩn 可khả 乎hồ 。 瑜du 伽già 說thuyết 種chủng 是thị 實thật 有hữu 。 為vi 親thân 因nhân 緣duyên 。 假giả 應ưng 如như 無vô 。 而nhi 非phi 因nhân 緣duyên 可khả 乎hồ 。 安an 慧tuệ 之chi 非phi 理lý 也dã 明minh 矣hĩ 。 通thông 破phá 三tam 師sư 云vân 。 難Nan 陀Đà 執chấp 七thất 緣duyên 王vương 所sở 。 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 火hỏa 辨biện 執chấp 七thất 緣duyên 見kiến 相tương/tướng 。 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 安an 慧tuệ 執chấp 七thất 緣duyên 識thức 種chủng 。 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 皆giai 非phi 理lý 也dã 。 何hà 則tắc 。 此thử 識thức 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 。 非phi 造tạo 作tác 而nhi 任nhậm 運vận 。 非phi 夾giáp 雜tạp 而nhi 一nhất 類loại 。 非phi 間gian 斷đoạn 而nhi 相tương 續tục 。 何hà 能năng 容dung 其kỳ 別biệt 執chấp 。 有hữu 我ngã 我ngã 所sở 。 無vô 一nhất 心tâm 中trung 。 有hữu 二nhị 執chấp 俱câu 轉chuyển 義nghĩa 故cố 。 脫thoát 轉chuyển 救cứu 云vân 。 而nhi 有hữu 前tiền 後hậu 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 以dĩ 此thử 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 一nhất 味vị 恆hằng 轉chuyển 。 從tùng 何hà 而nhi 有hữu 。 前tiền 後hậu 分phần/phân 位vị 之chi 可khả 得đắc 耶da 。 三tam 師sư 之chi 盡tận 非phi 又hựu 明minh 矣hĩ 。 我ngã 故cố 曰viết 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 問vấn 。 云vân 何hà 斷đoạn 常thường 。 曰viết 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 執chấp 我ngã 為vi 常thường 。 我ngã 所sở 為vi 斷đoạn 。 二nhị 借tá 六lục 識thức 心tâm 斷đoạn 常thường 。 以dĩ 例lệ 七thất 我ngã 與dữ 我ngã 所sở 。 彼bỉ 一nhất 心tâm 中trung 。 無vô 有hữu 二nhị 執chấp 。 此thử 一nhất 心tâm 中trung 。 亦diệc 無vô 我ngã 及cập 我ngã 所sở 之chi 二nhị 故cố 。

○# 二nhị 申thân 正chánh 義nghĩa (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 所sở 緣duyên 二nhị 明minh 轉chuyển 依y 。

○# 初sơ 明minh 所sở 緣duyên 。

應ưng 知tri 此thử 意ý 。 但đãn 緣duyên 蔵# 識thức 見kiến 分phần/phân 非phi 餘dư 。 彼bỉ 無vô 始thỉ 來lai 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 似tự 常thường 一nhất 故cố 。 恆hằng 與dữ 諸chư 法pháp 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 此thử 唯duy 執chấp 彼bỉ 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 乘thừa 語ngữ [執/力]# 故cố 。 說thuyết 我ngã 所sở 言ngôn 。 或hoặc 此thử 執chấp 彼bỉ 。 是thị 我ngã 之chi 我ngã 。 故cố 於ư 一nhất 見kiến 。 義nghĩa 說thuyết 二nhị 言ngôn 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 善thiện 順thuận 教giáo 理lý 。 多đa 處xứ 唯duy 言ngôn 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。

第đệ 七thất 緣duyên 彼bỉ 正chánh 義nghĩa 也dã 。 初sơ 正chánh 義nghĩa 。 次thứ 釋thích 疑nghi 。 意ý 謂vị 前tiền 既ký 皆giai 已dĩ 非phi 理lý 。 正chánh 意ý 畢tất 竟cánh 如như 何hà 。 故cố 云vân 應ưng 知tri 此thử 七thất 。 緣duyên 彼bỉ 之chi 意ý 。 但đãn 緣duyên 蔵# 識thức 見kiến 分phần/phân 。 非phi 餘dư 相tương/tướng 分phần/phân 種chủng 子tử 。 及cập 心tâm 所sở 等đẳng 餘dư 法pháp 也dã 。 以dĩ 彼bỉ 第đệ 八bát 。 無vô 始thỉ 已dĩ 來lai 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 似tự 常thường 一nhất 故cố 。 恆hằng 與dữ 諸chư 法pháp 。 為vi 所sở 依y 故cố 。 此thử 第đệ 七thất 唯duy 執chấp 彼bỉ 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 似tự 常thường 者giả 。 簡giản 根căn 器khí 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 簡giản 種chủng 子tử 或hoặc 損tổn 伏phục 而nhi 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 似tự 一nhất 者giả 。 簡giản 觸xúc 等đẳng 心tâm 所sở 法pháp 非phi 一nhất 故cố 。 是thị 以dĩ 不bất 緣duyên 心tâm 所sở 種chủng 子tử 餘dư 法pháp 。 唯duy 緣duyên 第đệ 八bát 為vi 自tự 內nội 我ngã 。 而nhi 無vô 我ngã 所sở 。 仍nhưng 恐khủng 疑nghi 云vân 。 唯duy 執chấp 為vi 內nội 我ngã 。 云vân 何hà 大đại 論luận 言ngôn 有hữu 我ngã 所sở 。 通thông 云vân 。 乘thừa 語ngữ [執/力]# 故cố 。 說thuyết 我ngã 所sở 言ngôn 。 或hoặc 此thử 執chấp 彼bỉ 。 是thị 我ngã 之chi 我ngã 。 是thị 我ngã 者giả 。 能năng 執chấp 為vi 是thị 我ngã 。 之chi 我ngã 者giả 。 所sở 執chấp 為vi 之chi 我ngã 。 故cố 於ư 一nhất 見kiến 。 約ước 義nghĩa 而nhi 說thuyết 我ngã 我ngã 所sở 二nhị 言ngôn 耳nhĩ 。 豈khởi 真chân 有hữu 二nhị 法pháp 。 有hữu 二nhị 言ngôn 哉tai 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 可khả 謂vị 不bất 泥nê 於ư 言ngôn 而nhi 得đắc 意ý 。 善thiện 順thuận 教giáo 理lý 矣hĩ 。 何hà 者giả 。 多đa 處xứ 唯duy 言ngôn 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 泥nê 於ư 一nhất 論luận 而nhi 生sanh 疑nghi 不bất 决# 。 豈khởi 善thiện 順thuận 之chi 謂vị 哉tai 。

○# 二nhị 明minh 轉chuyển 依y (# 三tam )# 。 初sơ 正chánh 明minh 二nhị 簡giản 別biệt 三tam 通thông 妨phương 。

○# 初sơ 正chánh 明minh 。

未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 唯duy 緣duyên 蔵# 識thức 。 既ký 轉chuyển 依y 已dĩ 。 亦diệc 緣duyên 真Chân 如Như 。 及cập 餘dư 諸chư 法pháp 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 證chứng 得đắc 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 知tri 諸chư 有hữu 情tình 。 勝thắng 解giải 差sai 別biệt 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 佛Phật 影ảnh 像tượng 故cố 。

明minh 轉chuyển 依y 別biệt 於ư 未vị 轉chuyển 之chi 位vị 也dã 。 未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 唯duy 緣duyên 蔵# 識thức 。 染nhiễm 緣duyên 之chi 狹hiệp 可khả 知tri 。 既ký 轉chuyển 依y 已dĩ 。 亦diệc 緣duyên 真Chân 如Như 。 及cập 餘dư 諸chư 法pháp 。 淨tịnh 緣duyên 之chi 廣quảng 何hà 限hạn 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 證chứng 得đắc 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 正chánh 本bổn 智trí 緣duyên 真Chân 如Như 也dã 。 知tri 諸chư 有hữu 情tình 。 勝thắng 解giải 差sai 別biệt 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 佛Phật 影ảnh 像tượng 故cố 。 正chánh 後hậu 智trí 緣duyên 餘dư 法pháp 也dã 。 十thập 種chủng 者giả 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 一nhất 諸chư 相tướng 增tăng 上thượng 喜hỷ 樂lạc 。 二nhị 一nhất 切thiết 領lãnh 受thọ 緣duyên 起khởi 。 三tam 遠viễn 離ly 異dị 相tướng 非phi 相tướng 。 四tứ 弘hoằng 濟tế 大đại 慈từ 。 五ngũ 無vô 待đãi 大đại 悲bi 。 六lục 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 所sở 樂lạc 示thị 現hiện 。 七thất 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 我ngã 愛ái 所sở 說thuyết 。 八bát 世thế 間gian 寂tịch 靜tĩnh 。 皆giai 同đồng 一nhất 味vị 。 九cửu 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 苦khổ 樂lạc 一nhất 味vị 。 十thập 修tu 植thực 功công 德đức 究cứu 竟cánh 。 證chứng 此thử 性tánh 已dĩ 。 即tức 知tri 十Thập 地Địa 有hữu 情tình 。 勝thắng 解giải 意ý 樂lạc 差sai 別biệt 。 能năng 起khởi 他tha 受thọ 用dụng 身thân 之chi 影ảnh 像tượng 故cố 。

○# 二nhị 簡giản 別biệt 。

此thử 中trung 且thả 說thuyết 未vị 轉chuyển 依y 時thời 。 故cố 但đãn 說thuyết 此thử 緣duyên 彼bỉ 蔵# 識thức 。 悟ngộ 迷mê 通thông 局cục 。 理lý 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 無vô 我ngã 我ngã 境cảnh 。 徧biến 不bất 徧biến 故cố 。

此thử 中trung 且thả 說thuyết 。 至chí 緣duyên 蔵# 識thức 。 簡giản 定định 頌tụng 說thuyết 之chi 不bất 徧biến 。 則tắc 說thuyết 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 。 此thử 能năng 徧biến 緣duyên 。 自tự 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 。 故cố 難nạn/nan 云vân 。 均quân 一nhất 末mạt 那na 。 緣duyên 何hà 異dị 同đồng 。 通thông 云vân 。 悟ngộ 迷mê 等đẳng 也dã 。 葢# 言ngôn 悟ngộ 則tắc 通thông 。 通thông 則tắc 無vô 我ngã 而nhi 徧biến 。 故cố 緣duyên 真chân 及cập 餘dư 法pháp 。 迷mê 則tắc 局cục 。 局cục 則tắc 我ngã 。 我ngã 則tắc 不bất 徧biến 。 故cố 唯duy 緣duyên 蔵# 識thức 也dã 。 此thử 識thức 無vô 二nhị 。 迷mê 悟ngộ 不bất 同đồng 。 大đại 事sự 未vị 明minh 。 如như 喪táng 考khảo 妣# 。 明minh 悟ngộ 不bất 可khả 後hậu 也dã 。

○# 三tam 通thông 妨phương 。

如như 何hà 此thử 識thức 。 緣duyên 自tự 所sở 依y 。 如như 有hữu 後hậu 識thức 。 即tức 緣duyên 前tiền 意ý 。 彼bỉ 既ký 極cực 成thành 。 此thử 亦diệc 何hà 咎cữu 。

恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 如như 何hà 此thử 識thức 。 既ký 依y 彼bỉ 生sanh 。 仍nhưng 復phục 緣duyên 彼bỉ 。 舉cử 例lệ 通thông 云vân 。 如như 有hữu 後hậu 念niệm 意ý 識thức 。 即tức 緣duyên 前tiền 念niệm 滅diệt 意ý 。 前tiền 念niệm 滅diệt 意ý 。 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 與dữ 後hậu 念niệm 作tác 所sở 緣duyên 緣duyên 。 彼bỉ 既ký 極cực 成thành 。 此thử 所sở 依y 識thức 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 與dữ 能năng 依y 識thức 。 作tác 所sở 緣duyên 緣duyên 。 又hựu 復phục 何hà 咎cữu 。 而nhi 不bất 極cực 成thành 。 故cố 依y 彼bỉ 轉chuyển 緣duyên 彼bỉ 也dã 。 問vấn 。 七thất 何hà 不bất 緣duyên 內nội 二nhị 分phần 。 曰viết 。 自tự 證chứng 證chứng 自tự 證chứng 。 沉trầm 隱ẩn 難nan 知tri 故cố 。 問vấn 。 七thất 緣duyên 八bát 見kiến 。 為vi 踈sơ 為vi 親thân 。 曰viết 。 是thị 踈sơ 非phi 親thân 。 以dĩ 從tùng 自tự 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 起khởi 故cố 。 緣duyên 八bát 見kiến 分phần/phân 不bất 著trước 。 但đãn 緣duyên 中trung 間gian 假giả 我ngã 相tương/tướng 分phần/phân 。 無vô 實thật 種chủng 生sanh 。 從tùng 兩lưỡng 頭đầu 起khởi 。 此thử 相tương/tướng 分phần/phân 一nhất 半bán 從tùng 本bổn 質chất 上thượng 起khởi 。 一nhất 半bán 從tùng 自tự 能năng 緣duyên 。 第đệ 七thất 見kiến 分phần/phân 上thượng 起khởi 。 半bán 無vô 覆phú 性tánh 。 半bán 有hữu 覆phú 性tánh 。 從tùng 兩lưỡng 頭đầu 心tâm 法pháp 上thượng 爍thước 起khởi 。 成thành 一nhất 相tương/tướng 分phần/phân 。 故cố 曰viết 帶đái 質chất 境cảnh 。

○# 三tam 釋thích 性tánh 相tướng 。

頌tụng 言ngôn 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 者giả 。 雙song 顯hiển 此thử 識thức 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 。 意ý 以dĩ 思tư 量lượng 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 即tức 復phục 用dụng 彼bỉ 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 由do 斯tư 兼kiêm 釋thích 所sở 立lập 別biệt 名danh 。 能năng 審thẩm 思tư 量lượng 名danh 末mạt 那na 故cố 。 未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 所sở 執chấp 我ngã 相tương/tướng 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 。 亦diệc 審thẩm 思tư 量lượng 。 無vô 我ngã 相tướng 故cố 。

初sơ 牒điệp 頌tụng 總tổng 標tiêu 。 次thứ 正chánh 釋thích 性tánh 相tướng 。 三tam 兼kiêm 釋thích 別biệt 名danh 。 此thử 據cứ 宗tông 鏡kính 攝nhiếp 論luận 。 皆giai 說thuyết 意ý 是thị 體thể 性tánh 。 思tư 量lượng 其kỳ 實thật 但đãn 是thị 行hành 相tương/tướng 。 以dĩ 體thể 即tức 是thị 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 今kim 且thả 約ước 頌tụng 文văn 及cập 此thử 論luận 而nhi 釋thích 。 則tắc 頌tụng 云vân 。 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 。 此thử 論luận 釋thích 云vân 。 意ý 以dĩ 思tư 量lượng 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 頌tụng 云vân 。 思tư 量lượng 為vi 性tánh 相tướng 。 性tánh 者giả 。 自tự 己kỷ 體thể 性tánh 。 指chỉ 第đệ 七thất 內nội 二nhị 分phần 。 相tương/tướng 者giả 。 流lưu 行hành 相tướng 貌mạo 。 指chỉ 第đệ 七thất 見kiến 分phần/phân 。 見kiến 分phần/phân 緣duyên 我ngã 為vi 相tương/tướng 分phần/phân 。 固cố 是thị 思tư 量lượng 。 自tự 證chứng 證chứng 自tự 見kiến 分phần/phân 思tư 量lượng 。 豈khởi 外ngoại 思tư 量lượng 。 頌tụng 與dữ 論luận 文văn 。 名danh 言ngôn 歷lịch 歷lịch 。 恐khủng 不bất 可khả 擅thiện 易dị 。 智trí 者giả 詳tường 之chi 。 無vô 間gian 緣duyên 立lập 名danh 。 八bát 識thức 通thông 名danh 為vi 意ý 。 故cố 前tiền 云vân 前tiền 滅diệt 意ý 。 思tư 量lượng 立lập 名danh 。 唯duy 在tại 第đệ 七thất 。 故cố 稱xưng 別biệt 名danh 。 由do 斯tư 兼kiêm 釋thích 所sở 立lập 別biệt 名danh 者giả 。 意ý 謂vị 頌tụng 中trung 思tư 量lượng 二nhị 字tự 。 不bất 惟duy 正chánh 釋thích 第đệ 七thất 性tánh 相tướng 。 由do 斯tư 思tư 量lượng 。 兼kiêm 釋thích 末mạt 那na 之chi 名danh 。 何hà 者giả 。 能năng 審thẩm 思tư 量lượng 。 名danh 末mạt 那na 故cố 。 未vị 轉chuyển 已dĩ 轉chuyển 。 皆giai 思tư 量lượng 故cố 。 未vị 轉chuyển 者giả 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 前tiền 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 。 及cập 諸chư 異dị 生sanh 。 已dĩ 轉chuyển 可khả 知tri 矣hĩ 。 特đặc 其kỳ 思tư 量lượng 我ngã 無vô 我ngã 之chi 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 然nhiên 而nhi 皆giai 名danh 末mạt 那na 。 豈khởi 非phi 兼kiêm 釋thích 別biệt 名danh 。

○# 四tứ 釋thích 煩phiền 惱não (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 第đệ 五ngũ 句cú 二nhị 釋thích 六lục 七thất 句cú 。

○# 初sơ 釋thích 第đệ 五ngũ 句cú 。

此thử 意ý 相tương 應ứng 。 有hữu 幾kỷ 心tâm 所sở 。 且thả 與dữ 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 常thường 俱câu 。 此thử 中trung 俱câu 言ngôn 。 顯hiển 相tương 應ứng 義nghĩa 。 謂vị 從tùng 無vô 始thỉ 至chí 未vị 轉chuyển 依y 。 此thử 意ý 任nhậm 運vận 恆hằng 緣duyên 蔵# 識thức 。 與dữ 四tứ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。

問vấn 意ý 相tương 應ứng 曰viết 有hữu 幾kỷ 。 總tổng 問vấn 相tương 應ứng 之chi 所sở 也dã 。 舉cử 頌tụng 為vi 答đáp 曰viết 且thả 與dữ 。 姑cô 列liệt 根căn 本bổn 之chi 數số 也dã 。 俱câu 謂vị 相tương 應ứng 而nhi 曰viết 從tùng 無vô 始thỉ 等đẳng 者giả 。 格cách 常thường 俱câu 之chi 時thời 也dã 。

○# 二nhị 釋thích 六lục 七thất 句cú (# 二nhị )# 。 初sơ 標tiêu 釋thích 二nhị 通thông 妨phương 。

○# 初sơ 標tiêu 釋thích 。

其kỳ 四tứ 者giả 何hà 。 謂vị 我ngã 癡si 我ngã 見kiến 。 并tinh 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 。 是thị 名danh 四tứ 種chủng 。 我ngã 癡si 者giả 謂vị 無vô 明minh 。 愚ngu 於ư 我ngã 相tương/tướng 。 迷mê 無vô 我ngã 理lý 。 故cố 名danh 我ngã 癡si 。 我ngã 見kiến 者giả 謂vị 我ngã 執chấp 。 於ư 非phi 我ngã 法pháp 。 妄vọng 計kế 為vi 我ngã 。 故cố 名danh 我ngã 見kiến 。 我ngã 慢mạn 者giả 謂vị 倨# 傲ngạo 。 恃thị 所sở 執chấp 我ngã 。 令linh 心tâm 高cao 舉cử 。 故cố 名danh 我ngã 慢mạn 。 我ngã 愛ái 者giả 謂vị 我ngã 貪tham 。 於ư 所sở 執chấp 我ngã 。 深thâm 生sanh 躭đam 著trước 。 故cố 名danh 我ngã 愛ái 。 并tinh 表biểu 慢mạn 愛ái 有hữu 見kiến 慢mạn 俱câu 。 遮già 餘dư 部bộ 執chấp 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 此thử 四tứ 常thường 起khởi 。 擾nhiễu 濁trược 內nội 心tâm 。 令linh 外ngoại 轉chuyển 識thức 。 恆hằng 成thành 雜tạp 染nhiễm 。 有hữu 情tình 由do 此thử 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。

初sơ 問vấn 答đáp 標tiêu 名danh 。 次thứ 釋thích 別biệt 名danh 義nghĩa 。 三tam 釋thích 通thông 名danh 義nghĩa 。 無vô 明minh 是thị 癡si 體thể 。 我ngã 癡si 者giả 。 愚ngu 於ư 自tự 心tâm 所sở 變biến 我ngã 相tương/tướng 。 迷mê 於ư 無vô 我ngã 真Chân 如Như 之chi 理lý 曰viết 我ngã 癡si 。 我ngã 見kiến 即tức 我ngã 執chấp 。 於ư 第đệ 八bát 非phi 我ngã 之chi 上thượng 。 虚# 妄vọng 計kế 度độ 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 曰viết 我ngã 見kiến 。 我ngã 慢mạn 是thị 倨# 傲ngạo 。 挾hiệp 持trì 所sở 執chấp 內nội 我ngã 。 令linh 能năng 緣duyên 心tâm 高cao 舉cử 自tự 大đại 曰viết 我ngã 慢mạn 。 我ngã 愛ái 是thị 我ngã 貪tham 。 於ư 所sở 執chấp 我ngã 境cảnh 。 深thâm 生sanh 躭đam 著trước 曰viết 我ngã 愛ái 。 此thử 三tam 皆giai 以dĩ 。 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 曰viết 并tinh 者giả 。 表biểu 我ngã 愛ái 與dữ 慢mạn 我ngã 見kiến 俱câu 起khởi 。 遮già 餘dư 部bộ 計kế 三tam 無vô 相tướng 應ưng 義nghĩa 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 四tứ 皆giai 煩phiền 惱não 者giả 。 此thử 四tứ 常thường 起khởi 擾nhiễu 濁trược 內nội 心tâm 。 第đệ 七thất 不bất 得đắc 澄trừng 清thanh 。 令linh 外ngoại 六lục 轉chuyển 。 恆hằng 成thành 雜tạp 染nhiễm 。 有hữu 情tình 由do 此thử 輪luân 迴hồi 。 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 故cố 名danh 煩phiền 惱não 。

○# 二nhị 通thông 妨phương (# 二nhị )# 。 初sơ 通thông 全toàn 闕khuyết 我ngã 見kiến 難nạn/nan 二nhị 通thông 俱câu 起khởi 相tương 違vi 難nạn/nan 。

○# 初sơ 通thông 全toàn 闕khuyết 我ngã 見kiến 難nạn/nan 。

彼bỉ 有hữu 十thập 種chủng 。 此thử 何hà 唯duy 四tứ 。 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 。 餘dư 見kiến 不bất 生sanh 。 無vô 一nhất 心tâm 中trung 。 有hữu 二nhị 慧tuệ 故cố 。 如như 何hà 此thử 識thức 。 要yếu 有hữu 我ngã 見kiến 二nhị 取thủ 邪tà 見kiến 。 但đãn 分phân 別biệt 生sanh 。 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 此thử 俱câu 煩phiền 惱não 。 唯duy 是thị 俱câu 生sanh 。 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 我ngã 所sở 邉# 見kiến 。 依y 我ngã 見kiến 生sanh 此thử 相tương 應ứng 見kiến 。 不bất 依y 彼bỉ 起khởi 。 恆hằng 內nội 執chấp 有hữu 我ngã 故cố 。 要yếu 有hữu 我ngã 見kiến 。 由do 見kiến 審thẩm 决# 。 疑nghi 無vô 容dung 起khởi 。 愛ái 著trước 我ngã 故cố 。 瞋sân 不bất 得đắc 生sanh 。 故cố 此thử 識thức 俱câu 。 煩phiền 惱não 唯duy 四tứ 。

此thử 中trung 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 重trùng 問vấn 答đáp 。 脈mạch 絡lạc 元nguyên 非phi 判phán 然nhiên 。 故cố 總tổng 為vi 一nhất 叚giả 。 初sơ 問vấn 云vân 。 彼bỉ 根căn 本bổn 惑hoặc 。 有hữu 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 疑nghi 。 并tinh 餘dư 五ngũ 見kiến 。 此thử 第đệ 七thất 何hà 故cố 相tương 應ứng 唯duy 四tứ 。 闕khuyết 餘dư 六lục 耶da 。 通thông 云vân 。 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 。 其kỳ 餘dư 二nhị 取thủ 邊biên 邪tà 四tứ 見kiến 不bất 生sanh 。 良lương 以dĩ 見kiến 必tất 用dụng 慧tuệ 為vi 體thể 。 無vô 一nhất 心tâm 中trung 。 有hữu 二nhị 慧tuệ 故cố 。 是thị 以dĩ 餘dư 見kiến 不bất 生sanh 也dã 。 此thử 通thông 不bất 惟duy 瞋sân 疑nghi 未vị 答đáp 。 而nhi 餘dư 見kiến 不bất 生sanh 。 似tự 尚thượng 未vị 詳tường 。 故cố 躡niếp 前tiền 又hựu 問vấn 。 如như 何hà 此thử 識thức 。 要yếu 有hữu 我ngã 見kiến 。 意ý 含hàm 如như 何hà 此thử 識thức 不bất 要yếu 有hữu 餘dư 見kiến 等đẳng 。 故cố 又hựu 通thông 云vân 。 二nhị 取thủ 及cập 邪tà 見kiến 。 但đãn 分phân 別biệt 生sanh 。 唯duy 見kiến 道đạo 斷đoạn 。 此thử 識thức 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 。 唯duy 是thị 俱câu 生sanh 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 二nhị 取thủ 邪tà 見kiến 也dã 。 至chí 於ư 我ngã 所sở 邉# 見kiến 。 依y 我ngã 見kiến 生sanh 。 有hữu 邉# 見kiến 者giả 定định 有hữu 我ngã 見kiến 。 我ngã 見kiến 不bất 依y 邉# 見kiến 而nhi 起khởi 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 斷đoạn 常thường 邉# 見kiến 。 然nhiên 要yếu 有hữu 我ngã 見kiến 者giả 。 恆hằng 內nội 執chấp 有hữu 我ngã 。 由do 此thử 我ngã 見kiến 審thẩm 决# 。 疑nghi 無vô 容dung 起khởi 。 愛ái 著trước 我ngã 故cố 。 瞋sân 不bất 得đắc 生sanh 。 故cố 此thử 識thức 俱câu 。 煩phiền 惱não 唯duy 四tứ 。 餘dư 自tự 不bất 俱câu 。 頌tụng 豈khởi 無vô 故cố 而nhi 云vân 然nhiên 。

○# 二nhị 通thông 俱câu 起khởi 相tương 違vi 難nạn/nan 。

見kiến 慢mạn 愛ái 三tam 。 如như 何hà 俱câu 起khởi 。 行hành 相tương/tướng 無vô 違vi 。 俱câu 起khởi 何hà 失thất 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 貪tham 令linh 心tâm 下hạ 。 慢mạn 令linh 心tâm 舉cử 。 寧ninh 不bất 相tương 違vi 。 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 。 外ngoại 境cảnh 內nội 境cảnh 。 所sở 陵lăng 所sở 恃thị 。 麄# 細tế 有hữu 殊thù 。 故cố 彼bỉ 此thử 文văn 。 義nghĩa 無vô 乖quai 返phản 。

此thử 亦diệc 兩lưỡng 重trùng 問vấn 答đáp 。 亦diệc 非phi 脈mạch 絡lạc 判phán 然nhiên 。 故cố 亦diệc 總tổng 為vi 一nhất 叚giả 。 問vấn 云vân 。 見kiến 慢mạn 愛ái 三tam 。 行hành 相tương/tướng 乖quai 反phản 。 如như 何hà 俱câu 起khởi 。 執chấp 餘dư 部bộ 為vi 難nạn/nan 也dã 。 通thông 云vân 。 此thử 三tam 行hành 相tương/tướng 無vô 違vi 。 俱câu 起khởi 何hà 失thất 。 然nhiên 猶do 未vị 委ủy 無vô 違vi 。 故cố 又hựu 即tức 教giáo 而nhi 為vi 難nạn/nan 云vân 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 貪tham 令linh 心tâm 下hạ 。 慢mạn 令linh 心tâm 舉cử 。 一nhất 沉trầm 一nhất 升thăng 。 寧ninh 不bất 相tương 違vi 。 而nhi 云vân 無vô 違vi 者giả 何hà 也dã 。 故cố 又hựu 通thông 云vân 。 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 。 外ngoại 境cảnh 內nội 境cảnh 等đẳng 。 謂vị 彼bỉ 論luận 言ngôn 貪tham 慢mạn 相tương 違vi 。 是thị 第đệ 六lục 相tương 應ứng 分phân 別biệt 惑hoặc 。 此thử 言ngôn 無vô 違vi 。 是thị 第đệ 七thất 相tương 應ứng 俱câu 生sanh 惑hoặc 。 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 貪tham 取thủ 外ngoại 境cảnh 。 慢mạn 陵lăng 外ngoại 人nhân 。 行hành 相tương/tướng 麄# 浮phù 。 何hà 容dung 並tịnh 起khởi 。 俱câu 生sanh 惑hoặc 者giả 。 貪tham 染nhiễm 內nội 境cảnh 。 慢mạn 恃thị 內nội 己kỷ 。 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 。 寧ninh 得đắc 相tương 違vi 。 故cố 彼bỉ 瑜du 伽già 與dữ 此thử 論luận 。 文văn 雖tuy 似tự 反phản 。 義nghĩa 實thật 無vô 乖quai 。 何hà 可khả 以dĩ 文văn 害hại 義nghĩa 。

○# 五ngũ 釋thích 餘dư 所sở (# 二nhị )# 。 初sơ 問vấn 答đáp 畧lược 標tiêu 二nhị 隨tùy 義nghĩa 廣quảng 釋thích 。

○# 初sơ 問vấn 答đáp 畧lược 標tiêu 。

此thử 意ý 心tâm 所sở 唯duy 有hữu 四tứ 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 及cập 餘dư 觸xúc 等đẳng 俱câu 故cố 。

○# 二nhị 隨tùy 義nghĩa 廣quảng 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 第đệ 一nhất 解giải 二nhị 第đệ 二nhị 解giải 。

○# 初sơ 第đệ 一nhất 解giải (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 所sở 有hữu 二nhị 簡giản 所sở 無vô 。

○# 初sơ 明minh 所sở 有hữu 。

有hữu 義nghĩa 。 此thử 意ý 心tâm 所sở 唯duy 九cửu 。 前tiền 四tứ 及cập 餘dư 觸xúc 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 即tức 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 與dữ 思tư 。 意ý 與dữ 徧biến 行hành 。 定định 相tương 應ứng 故cố 。 前tiền 說thuyết 觸xúc 等đẳng 異dị 熟thục 識thức 俱câu 。 恐khủng 謂vị 同đồng 前tiền 。 亦diệc 是thị 無vô 覆phú 。 顯hiển 此thử 異dị 彼bỉ 。 故cố 置trí 餘dư 言ngôn 。 及cập 是thị 集tập 義nghĩa 。 前tiền 四tứ 後hậu 五ngũ 。 合hợp 與dữ 末mạt 那na 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。

此thử 師sư 釋thích 第đệ 七thất 唯duy 九cửu 心tâm 所sở 固cố 非phi 。 釋thích 餘dư 字tự 異dị 前tiền 為vi 餘dư 亦diệc 非phi 。 釋thích 及cập 字tự 但đãn 合hợp 後hậu 五ngũ 亦diệc 不bất 盡tận 是thị 。

○# 二nhị 簡giản 所sở 無vô 。

此thử 意ý 何hà 故cố 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 謂vị 欲dục 希hy 望vọng 未vị 遂toại 合hợp 事sự 。 此thử 識thức 任nhậm 運vận 緣duyên 遂toại 合hợp 境cảnh 。 無vô 所sở 希hy 望vọng 。 故cố 無vô 有hữu 欲dục 。 勝thắng 解giải 印ấn 持trì 曾tằng 未vị 定định 境cảnh 。 此thử 識thức 無vô 始thỉ 恆hằng 緣duyên 定định 事sự 。 經kinh 所sở 印ấn 持trì 。 故cố 無vô 勝thắng 解giải 。 念niệm 唯duy 記ký 憶ức 曾tằng 所sở 習tập 事sự 。 此thử 識thức 恆hằng 緣duyên 現hiện 所sở 受thọ 境cảnh 。 無vô 所sở 記ký 憶ức 。 故cố 無vô 有hữu 念niệm 。 定định 唯duy 繫hệ 心tâm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 此thử 識thức 任nhậm 運vận 剎sát 那na 別biệt 緣duyên 。 既ký 不bất 專chuyên 一nhất 故cố 無vô 有hữu 定định 。 慧tuệ 即tức 我ngã 見kiến 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 善thiện 是thị 淨tịnh 故cố 。 非phi 此thử 識thức 俱câu 。 隨tùy 煩phiền 惱não 生sanh 。 必tất 依y 煩phiền 惱não 前tiền 後hậu 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 建kiến 立lập 。 此thử 識thức 恆hằng 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 俱câu 。 前tiền 後hậu 一nhất 類loại 。 分phần/phân 位vị 無vô 別biệt 。 故cố 此thử 識thức 俱câu 。 無vô 隨tùy 煩phiền 惱não 。 惡ác 作tác 追truy 悔hối 。 先tiên 所sở 造tạo 業nghiệp 。 此thử 識thức 任nhậm 運vận 恆hằng 緣duyên 現hiện 境cảnh 。 非phi 悔hối 先tiên 業nghiệp 。 故cố 無vô 惡ác 作tác 。 睡thụy 眠miên 必tất 依y 身thân 心tâm 重trọng/trùng 昧muội 。 外ngoại 眾chúng 緣duyên 力lực 。 有hữu 時thời 蹔tạm 起khởi 。 此thử 識thức 無vô 始thỉ 。 一nhất 類loại 內nội 執chấp 。 不bất 假giả 外ngoại 緣duyên 。 故cố 彼bỉ 非phi 有hữu 。 [尋-口+凡]# 伺tứ 俱câu 依y 外ngoại 門môn 而nhi 轉chuyển 。 淺thiển 深thâm 推thôi 度độ 。 麄# 細tế 發phát 言ngôn 。 此thử 識thức 唯duy 依y 內nội 門môn 而nhi 轉chuyển 。 一nhất 類loại 執chấp 我ngã 。 故cố 非phi 彼bỉ 俱câu 。

初sơ 簡giản 別biệt 境cảnh 。 次thứ 簡giản 善thiện 位vị 。 三tam 簡giản 諸chư 隨tùy 。 四tứ 簡giản 不bất 定định 。 其kỳ 所sở 簡giản 者giả 。 別biệt 境cảnh 之chi 慧tuệ 既ký 謬mậu 。 諸chư 隨tùy 煩phiền 惱não 更cánh 非phi 。 其kỳ 餘dư 易dị 解giải 。 問vấn 。 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 。 豈khởi 非phi 一nhất 境cảnh 。 七thất 唯duy 緣duyên 此thử 。 豈khởi 非phi 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 而nhi 曰viết 不bất 專chuyên 一nhất 者giả 何hà 也dã 。 曰viết 。 原nguyên 彼bỉ 之chi 意ý 。 或hoặc 以dĩ 定định 對đối 散tán 言ngôn 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 正chánh 神thần 凝ngưng 於ư 境cảnh 之chi 謂vị 。 今kim 此thử 識thức 以dĩ 第đệ 八bát 為vi 境cảnh 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 念niệm 念niệm 攀phàn 緣duyên 。 前tiền 後hậu 之chi 散tán 。 天thiên 眼nhãn 莫mạc 窺khuy 。 曾tằng 何hà 神thần 凝ngưng 於ư 境cảnh 而nhi 言ngôn 專chuyên 注chú 。 故cố 曰viết 別biệt 緣duyên 。 曰viết 無vô 定định 也dã 。

○# 二nhị 第đệ 二nhị 解giải (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 斥xích 申thân 正chánh 二nhị 別biệt 分phần/phân 四tứ 家gia 。

○# 初sơ 總tổng 斥xích 申thân 正chánh 。

有hữu 義nghĩa 。 彼bỉ 釋thích 餘dư 義nghĩa 非phi 理lý 。 頌tụng 別biệt 說thuyết 此thử 有hữu 覆phú 攝nhiếp 故cố 。 又hựu 闕khuyết 意ý 俱câu 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 煩phiền 惱não 必tất 與dữ 隨tùy 煩phiền 惱não 俱câu 。 故cố 此thử 餘dư 言ngôn 。 顯hiển 隨tùy 煩phiền 惱não 。

總tổng 斥xích 前tiền 者giả 。 一nhất 錯thác 釋thích 餘dư 言ngôn 故cố 。 一nhất 闕khuyết 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 總tổng 申thân 正chánh 者giả 。 煩phiền 惱não 必tất 與dữ 隨tùy 煩phiền 惱não 俱câu 。 决# 不bất 可khả 闕khuyết 。 故cố 此thử 餘dư 言ngôn 。 顯hiển 隨tùy 煩phiền 惱não 。 非phi 簡giản 無vô 覆phú 。

○# 二nhị 別biệt 分phần/phân 四tứ 家gia (# 四tứ )# 。 初sơ 十thập 五ngũ 所sở 二nhị 十thập 九cửu 所sở 三tam 廿# 四tứ 所sở 四tứ 十thập 八bát 所sở 。

○# 初sơ 十thập 五ngũ 所sở (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 所sở 有hữu 二nhị 簡giản 所sở 無vô 。

○# 初sơ 明minh 所sở 有hữu 。

此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 。 五ngũ 隨tùy 煩phiền 惱não 。 徧biến 與dữ 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 如như 集tập 論luận 說thuyết 。 惽hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 不bất 信tín 。 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 於ư 一nhất 切thiết 染nhiễm 汙ô 品phẩm 中trung 。 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 若nhược 離ly 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 等đẳng 。 染nhiễm 汙ô 性tánh 成thành 。 無vô 是thị 處xứ 故cố 。 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 。 心tâm 既ký 染nhiễm 汙ô 。 故cố 染nhiễm 心tâm 位vị 。 必tất 有hữu 彼bỉ 五ngũ 。 煩phiền 惱não 若nhược 起khởi 。 必tất 由do 無vô 堪kham 任nhậm 囂hiêu 動động 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 故cố 。 掉trạo 舉cử 雖tuy 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 。 而nhi 貪tham 位vị 增tăng 。 但đãn 說thuyết 貪tham 分phần/phân 。 如như 眠miên 與dữ 悔hối 。 雖tuy 徧biến 三tam 性tánh 心tâm 。 而nhi 癡si 位vị 增tăng 。 但đãn 說thuyết 為vi 癡si 分phần/phân 。 雖tuy 餘dư 處xứ 說thuyết 。 有hữu 隨tùy 煩phiền 惱não 。 或hoặc 六lục 或hoặc 十thập 。 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 而nhi 彼bỉ 俱câu 依y 別biệt 義nghĩa 說thuyết 徧biến 。 非phi 彼bỉ 實thật 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 。 謂vị 依y 二nhị 十thập 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 解giải 通thông 麄# 細tế 。 無vô 記ký 不bất 善thiện 。 通thông 障chướng 定định 慧tuệ 相tương/tướng 顯hiển 說thuyết 六lục 。 依y 二nhị 十thập 二nhị 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 解giải 通thông 麄# 細tế 。 二nhị 性tánh 說thuyết 十thập 。 故cố 此thử 彼bỉ 說thuyết 。 非phi 互hỗ 相tương 違vi 。 然nhiên 此thử 意ý 俱câu 心tâm 所sở 十thập 五ngũ 。 謂vị 前tiền 九cửu 法pháp 。 五ngũ 隨tùy 煩phiền 惱não 。 并tinh 別biệt 境cảnh 慧tuệ 。 我ngã 見kiến 雖tuy 是thị 別biệt 境cảnh 慧tuệ 攝nhiếp 。 而nhi 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 法pháp 中trung 。 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 開khai 為vi 二nhị 。

所sở 有hữu 者giả 。 第đệ 七thất 所sở 有hữu 之chi 心tâm 所sở 也dã 。 初sơ 釋thích 有hữu 五ngũ 所sở 。 次thứ 會hội 通thông 掉trạo 舉cử 。 三tam 會hội 通thông 餘dư 處xứ 。 四tứ 結kết 數số 重trọng/trùng 通thông 。 初sơ 釋thích 五ngũ 所sở 者giả 。 據cứ 集tập 論luận 釋thích 。 先tiên 順thuận 明minh 。 次thứ 反phản 决# 。 後hậu 出xuất 過quá 。 其kỳ 義nghĩa 頗phả 明minh 。 二nhị 會hội 通thông 掉trạo 舉cử 者giả 。 恐khủng 有hữu 問vấn 云vân 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 貪tham 分phần/phân 故cố 。 此thử 云vân 何hà 說thuyết 此thử 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 故cố 通thông 云vân 。 雖tuy 徧biến 而nhi 貪tham 增tăng 。 瑜du 伽già 但đãn 說thuyết 貪tham 分phần/phân 。 例lệ 於ư 眠miên 悔hối 可khả 知tri 。 會hội 餘dư 處xứ 者giả 。 恐khủng 又hựu 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 餘dư 處xứ 說thuyết 有hữu 隨tùy 煩phiền 惱não 。 或hoặc 六lục 或hoặc 十thập 。 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 此thử 何hà 唯duy 說thuyết 五ngũ 耶da 。 故cố 云vân 雖tuy 瑜du 伽già 說thuyết 六lục 說thuyết 十thập 。 而nhi 彼bỉ 俱câu 依y 別biệt 義nghĩa 方phương 便tiện 說thuyết 徧biến 。 非phi 彼bỉ 實thật 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 也dã 。 云vân 何hà 名danh 別biệt 義nghĩa 說thuyết 徧biến 。 且thả 六lục 依y 別biệt 義nghĩa 說thuyết 徧biến 者giả 。 謂vị 依y 二nhị 十thập 隨tùy 。 煩phiền 惱não 之chi 中trung 。 解giải 通thông 麄# 細tế 。 解giải 即tức 行hành 相tương/tướng 。 通thông 麄# 者giả 。 謂vị 徧biến 前tiền 六lục 。 通thông 細tế 謂vị 徧biến 第đệ 七thất 。 通thông 有hữu 覆phú 無vô 記ký 性tánh 不bất 善thiện 性tánh 。 通thông 障chướng 定định 慧tuệ 相tương/tướng 顯hiển 而nhi 說thuyết 六lục 隨tùy 耳nhĩ 。 意ý 以dĩ 二nhị 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 有hữu 通thông 不bất 通thông 。 今kim 簡giản 去khứ 不bất 通thông 之chi 十thập 四tứ 。 依y 行hành 相tương 通thông 識thức 通thông 性tánh 通thông 障chướng 而nhi 說thuyết 六lục 。 謂vị 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 散tán 亂loạn 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 也dã 。 十thập 依y 別biệt 義nghĩa 說thuyết 徧biến 者giả 。 謂vị 依y 二nhị 十thập 二nhị 隨tùy 煩phiền 惱não 之chi 中trung 。 解giải 亦diệc 通thông 麄# 細tế 。 通thông 二nhị 性tánh 而nhi 說thuyết 十thập 也dã 。 意ý 以dĩ 二nhị 十thập 加gia 邪tà 欲dục 邪tà 解giải 名danh 二nhị 十thập 二nhị 。 而nhi 此thử 二nhị 十thập 二nhị 中trung 。 有hữu 通thông 不bất 通thông 。 今kim 簡giản 去khứ 不bất 通thông 之chi 十thập 二nhị 。 依y 行hành 相tương 通thông 識thức 通thông 性tánh 而nhi 說thuyết 十thập 。 謂vị 大đại 隨tùy 八bát 及cập 邪tà 欲dục 邪tà 解giải 是thị 也dã 。 依y 如như 是thị 別biệt 義nghĩa 而nhi 說thuyết 徧biến 耳nhĩ 。 非phi 彼bỉ 實thật 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 。 此thử 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 故cố 不bất 違vi 彼bỉ 。 結kết 數số 重trọng/trùng 通thông 者giả 。 數số 是thị 十thập 五ngũ 。 則tắc 慧tuệ 非phi 我ngã 見kiến 。 然nhiên 則tắc 我ngã 見kiến 非phi 別biệt 境cảnh 慧tuệ 攝nhiếp 耶da 。 故cố 通thông 云vân 。 雖tuy 是thị 慧tuệ 攝nhiếp 。 而nhi 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 中trung 。 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 開khai 為vi 二nhị 。 以dĩ 我ngã 見kiến 唯duy 染nhiễm 慧tuệ 。 慧tuệ 通thông 染nhiễm 淨tịnh 故cố 也dã 。

○# 二nhị 簡giản 所sở 無vô 。

何hà 緣duyên 此thử 意ý 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 謂vị 忿phẫn 等đẳng 中trung 。 行hành 相tương/tướng 麄# 動động 。 此thử 識thức 審thẩm 細tế 。 故cố 非phi 彼bỉ 俱câu 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 唯duy 是thị 不bất 善thiện 。 此thử 無vô 記ký 故cố 。 非phi 彼bỉ 相tương 應ứng 。 散tán 亂loạn 令linh 心tâm 馳trì 流lưu 外ngoại 境cảnh 。 此thử 恆hằng 內nội 執chấp 一nhất 類loại 境cảnh 生sanh 。 不bất 外ngoại 馳trì 流lưu 故cố 彼bỉ 非phi 有hữu 。 不bất 正chánh 知tri 者giả 。 謂vị 起khởi 外ngoại 門môn 身thân 語ngữ 意ý 行hành 。 違vi 越việt [車*丸]# 則tắc 。 此thử 唯duy 內nội 執chấp 。 故cố 非phi 彼bỉ 俱câu 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。

問vấn 。 此thử 意ý 以dĩ 何hà 緣duyên 由do 。 唯duy 心tâm 所sở 十thập 五ngũ 。 無vô 餘dư 三tam 十thập 六lục 耶da 。 謂vị 小tiểu 隨tùy 十thập 。 以dĩ 麄# 非phi 細tế 故cố 簡giản 中trung 隨tùy 二nhị 。 以dĩ 性tánh 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 簡giản 大đại 隨tùy 散tán 亂loạn 外ngoại 馳trì 。 異dị 於ư 內nội 執chấp 。 不bất 正chánh 知tri 亦diệc 外ngoại 違vi [車*丸]# 則tắc 。 異dị 於ư 內nội 執chấp 故cố 。 簡giản 無vô 餘dư 心tâm 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 者giả 。 即tức 別biệt 境cảnh 前tiền 四tứ 。 不bất 定định 位vị 四tứ 。 根căn 十thập 中trung 六lục 。 前tiền 師sư 已dĩ 簡giản 故cố 也dã 。 又hựu 大đại 隨tùy 闕khuyết 簡giản 忘vong 念niệm 者giả 。 其kỳ 義nghĩa 甚thậm 明minh 。 不bất 必tất 簡giản 故cố 。 以dĩ 忘vong 念niệm 要yếu 緣duyên 曾tằng 受thọ 之chi 境cảnh 發phát 起khởi 。 此thử 識thức 唯duy 是thị 現hiện 緣duyên 。 曾tằng 何hà 可khả 忘vong 。 故cố 畧lược 之chi 耳nhĩ 。

○# 二nhị 十thập 九cửu 所sở (# 三tam )# 。 初sơ 六lục 隨tùy 相tương 應ứng 二nhị 會hội 通thông 前tiền 後hậu 三tam 結kết 釋thích 相tương 應ứng 。

○# 初sơ 六lục 隨tùy 相tương 應ứng 。

有hữu 義nghĩa 。 應ưng 說thuyết 六lục 隨tùy 煩phiền 惱não 。 徧biến 與dữ 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 忘vong 念niệm 散tán 亂loạn 惡ác 慧tuệ 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 。 皆giai 相tương 應ứng 故cố 。 忘vong 念niệm 散tán 亂loạn 惡ác 慧tuệ 若nhược 無vô 。 心tâm 必tất 不bất 能năng 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 要yếu 緣duyên 曾tằng 受thọ 境cảnh 界giới 種chủng 類loại 。 發phát 起khởi 忘vong 念niệm 。 及cập 邪tà 簡giản 擇trạch 。 方phương 起khởi 貪tham 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 。 心tâm 必tất 流lưu 蕩đãng 。 皆giai 由do 於ư 境cảnh 。 起khởi 散tán 亂loạn 故cố 。 惽hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 。 行hành 相tương/tướng 互hỗ 違vi 。 非phi 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 皆giai 能năng 徧biến 起khởi 。

初sơ 標tiêu 數số 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 釋thích 成thành 。 四tứ 簡giản 別biệt 。 忘vong 念niệm 散tán 亂loạn 惡ác 慧tuệ 若nhược 無vô 。 心tâm 必tất 不bất 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 者giả 。 反phản 决# 三tam 法pháp 不bất 可khả 無vô 也dã 。 要yếu 緣duyên 曾tằng 受thọ 境cảnh 界giới 種chủng 類loại 。 發phát 起khởi 忘vong 念niệm 及cập 邪tà 簡giản 擇trạch 。 方phương 起khởi 貪tham 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 者giả 。 順thuận 明minh 忘vong 念niệm 惡ác 慧tuệ 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 所sở 由do 起khởi 也dã 。 煩phiền 惱não 起khởi 時thời 。 心tâm 必tất 流lưu 蕩đãng 。 皆giai 由do 於ư 境cảnh 起khởi 散tán 亂loạn 故cố 。 仍nhưng 釋thích 散tán 亂loạn 亦diệc 由do 於ư 境cảnh 也dã 。 惽hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 。 行hành 相tương/tướng 互hỗ 違vi 。 非phi 諸chư 染nhiễm 心tâm 皆giai 能năng 徧biến 起khởi 。 簡giản 別biệt 不bất 能năng 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 之chi 故cố 也dã 。

○# 二nhị 會hội 通thông 前tiền 後hậu 。

論luận 說thuyết 五ngũ 法pháp 。 徧biến 染nhiễm 心tâm 者giả 。 解giải 通thông 麄# 細tế 。 違vi 唯duy 善thiện 法Pháp 。 純thuần 隨tùy 煩phiền 惱não 。 通thông 二nhị 性tánh 故cố 。 說thuyết 十thập 徧biến 言ngôn 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。

上thượng 云vân 沉trầm 掉trạo 相tương 違vi 。 不bất 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 。 然nhiên 前tiền 二nhị 師sư 。 一nhất 引dẫn 瑜du 伽già 說thuyết 沉trầm 掉trạo 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 五ngũ 法pháp 說thuyết 徧biến 。 一nhất 引dẫn 瑜du 伽già 說thuyết 十thập 徧biến 言ngôn 。 與dữ 此thử 六lục 法pháp 不bất 同đồng 者giả 。 果quả 何hà 以dĩ 故cố 。 故cố 通thông 云vân 。 論luận 說thuyết 等đẳng 也dã 。 謂vị 論luận 說thuyết 五ngũ 徧biến 者giả 。 取thủ 行hành 相tương 通thông 於ư 麄# 細tế 。 非phi 若nhược 小tiểu 隨tùy 之chi 不bất 通thông 於ư 七thất 識thức 之chi 細tế 。 取thủ 唯duy 違vi 善thiện 法Pháp 。 非phi 若nhược 中trung 二nhị 之chi 亦diệc 違vi 無vô 記ký 。 取thủ 純thuần 隨tùy 煩phiền 惱não 。 通thông 有hữu 覆phú 無vô 記ký 不bất 善thiện 二nhị 性tánh 之chi 故cố 而nhi 說thuyết 五ngũ 耳nhĩ 。 然nhiên 此thử 義nghĩa 前tiền 已dĩ 說thuyết 之chi 。 說thuyết 十thập 徧biến 言ngôn 。 義nghĩa 亦diệc 如như 前tiền 而nhi 說thuyết 。 故cố 知tri 依y 別biệt 義nghĩa 說thuyết 徧biến 。 非phi 實thật 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 。 與dữ 此thử 說thuyết 亦diệc 義nghĩa 各các 有hữu 取thủ 耳nhĩ 。

○# 三tam 結kết 釋thích 相tương 應ứng 。

然nhiên 此thử 意ý 俱câu 。 心tâm 所sở 十thập 九cửu 。 謂vị 前tiền 九cửu 法pháp 。 六lục 隨tùy 煩phiền 惱não 。 并tinh 念niệm 定định 慧tuệ 。 及cập 加gia 惽hôn 沉trầm 。 此thử 別biệt 說thuyết 念niệm 。 准chuẩn 前tiền 慧tuệ 釋thích 。 并tinh 有hữu 定định 者giả 。 專chuyên 注chú 一nhất 類loại 所sở 執chấp 我ngã 境cảnh 。 曾tằng 不bất 捨xả 故cố 。 加gia 惽hôn 沉trầm 者giả 。 謂vị 此thử 識thức 俱câu 。 無vô 明minh 尤vưu 重trọng/trùng 。 心tâm 惽hôn 沉trầm 故cố 。 無vô 掉trạo 舉cử 者giả 。 以dĩ 相tương 違vi 故cố 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 如như 上thượng 應ưng 知tri 。

初sơ 標tiêu 相tương 應ứng 數số 。 次thứ 釋thích 明minh 所sở 增tăng 。 三tam 釋thích 明minh 所sở 減giảm 。 此thử 別biệt 說thuyết 念niệm 。 准chuẩn 前tiền 慧tuệ 者giả 。 恐khủng 謂vị 忘vong 念niệm 即tức 念niệm 。 何hà 重trọng/trùng 增tăng 念niệm 。 故cố 通thông 云vân 。 准chuẩn 前tiền 慧tuệ 釋thích 。 意ý 以dĩ 忘vong 念niệm 雖tuy 是thị 別biệt 境cảnh 念niệm 攝nhiếp 。 而nhi 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 中trung 。 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 開khai 為vi 二nhị 也dã 。 此thử 相tương 違vi 故cố 者giả 。 此thử 謂vị 惽hôn 沉trầm 。 以dĩ 惽hôn 沉trầm 時thời 。 掉trạo 不bất 起khởi 故cố 。

○# 三tam 廿# 四tứ 所sở (# 三tam )# 。 初sơ 標tiêu 數số 證chứng 釋thích 二nhị 通thông 妨phương 會hội 指chỉ 三tam 結kết 申thân 相tương 應ứng 。

○# 初sơ 標tiêu 數số 證chứng 釋thích 。

有hữu 義nghĩa 。 復phục 說thuyết 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 徧biến 與dữ 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 放phóng 逸dật 掉trạo 舉cử 惽hôn 沉trầm 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 邪tà 欲dục 邪tà 勝thắng 解giải 邪tà 念niệm 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 。 此thử 十thập 一nhất 切thiết 染nhiễm 汙ô 心tâm 起khởi 。 通thông 一nhất 切thiết 處xứ 三tam 界giới 繫hệ 故cố 。 若nhược 無vô 邪tà 欲dục 邪tà 勝thắng 解giải 時thời 。 心tâm 必tất 不bất 能năng 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 於ư 所sở 受thọ 境cảnh 。 要yếu 樂nhạo/nhạc/lạc 合hợp 離ly 印ấn 持trì 事sự 相tướng 。 方phương 起khởi 貪tham 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。

初sơ 標tiêu 數số 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 釋thích 成thành 邪tà 念niệm 即tức 忘vong 念niệm 。 不bất 正chánh 知tri 即tức 惡ác 慧tuệ 。 若nhược 無vô 邪tà 欲dục 乃nãi 至chí 不bất 能năng 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 者giả 。 反phản 决# 二nhị 所sở 之chi 不bất 可khả 無vô 也dã 。 於ư 所sở 受thọ 境cảnh 乃nãi 至chí 方phương 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 者giả 。 順thuận 明minh 邪tà 欲dục 邪tà 解giải 之chi 當đương 有hữu 也dã 。 所sở 受thọ 境cảnh 。 即tức 所sở 愛ái 與dữ 不bất 愛ái 境cảnh 。 於ư 所sở 愛ái 樂nhạo 合hợp 。 於ư 不bất 愛ái 樂nhạo 離ly 。 更cánh 以dĩ 邪tà 解giải 。 决# 定định 印ấn 持trì 可khả 愛ái 而nhi 起khởi 貪tham 。 决# 定định 印ấn 持trì 非phi 可khả 愛ái 而nhi 起khởi 瞋sân 。 故cố 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 决# 有hữu 此thử 二nhị 。

○# 二nhị 通thông 妨phương 會hội 指chỉ 。

諸chư 疑nghi 理lý 者giả 。 於ư 色sắc 等đẳng 事sự 。 必tất 無vô 猶do 豫dự 。 故cố 疑nghi 相tương 應ứng 。 亦diệc 有hữu 勝thắng 解giải 。 於ư 所sở 緣duyên 事sự 。 亦diệc 猶do 豫dự 者giả 。 非phi 煩phiền 惱não 疑nghi 。 如như 疑nghi 人nhân 杌ngột 。 餘dư 處xứ 不bất 說thuyết 此thử 二nhị 徧biến 者giả 。 緣duyên 非phi 愛ái 事sự 。 疑nghi 相tương 應ứng 心tâm 。 邪tà 欲dục 勝thắng 解giải 。 非phi 麄# 煩phiền 故cố 。 餘dư 互hỗ 有hữu 無vô 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。

初sơ 通thông 妨phương 。 二nhị 會hội 指chỉ 。 通thông 妨phương 者giả 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 勝thắng 解giải 以dĩ 印ấn 持trì 為vi 性tánh 。 疑nghi 以dĩ 猶do 豫dự 為vi 性tánh 。 二nhị 元nguyên 相tương 違vi 。 若nhược 邪tà 解giải 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 則tắc 疑nghi 染nhiễm 有hữu 印ấn 持trì 矣hĩ 。 如như 之chi 何hà 其kỳ 能năng 徧biến 耶da 。 故cố 通thông 云vân 。 諸chư 疑nghi 理lý 者giả 。 於ư 色sắc 等đẳng 事sự 。 必tất 無vô 猶do 豫dự 。 故cố 疑nghi 相tương 應ứng 。 亦diệc 有hữu 勝thắng 解giải 。 豈khởi 非phi 能năng 徧biến 。 恐khủng 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 於ư 所sở 緣duyên 事sự 亦diệc 猶do 豫dự 者giả 。 勝thắng 解giải 安an 在tại 。 故cố 又hựu 通thông 云vân 。 事sự 上thượng 必tất 無vô 猶do 豫dự 。 中trung 間gian 亦diệc 有hữu 猶do 豫dự 。 非phi 俱câu 生sanh 迷mê 理lý 煩phiền 惱não 疑nghi 。 如như 以dĩ 無vô 枝chi 之chi 樹thụ 杌ngột 。 而nhi 亦diệc 有hữu 疑nghi 為vi 人nhân 者giả 。 此thử 不bất 妨phương 亦diệc 有hữu 邪tà 解giải 。 豈khởi 非phi 能năng 徧biến 。 恐khủng 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 既ký 是thị 能năng 徧biến 。 餘dư 處xứ 不bất 說thuyết 此thử 二nhị 徧biến 者giả 何hà 也dã 。 故cố 更cánh 通thông 云vân 。 緣duyên 非phi 愛ái 事sự 。 疑nghi 相tương 應ứng 心tâm 。 邪tà 欲dục 勝thắng 解giải 微vi 細tế 非phi 麄# 煩phiền 故cố 畧lược 而nhi 不bất 說thuyết 非phi 全toàn 無vô 也dã 。 恐khủng 又hựu 難nạn/nan 云vân 。 餘dư 處xứ 有hữu 隨tùy 煩phiền 惱não 或hoặc 六lục 或hoặc 十thập 等đẳng 互hỗ 為vi 有hữu 無vô 者giả 何hà 也dã 。 故cố 指chỉ 云vân 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 意ý 謂vị 皆giai 依y 別biệt 義nghĩa 說thuyết 徧biến 。 非phi 實thật 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 也dã 。

○# 三tam 結kết 申thân 相tương 應ứng 。

此thử 意ý 心tâm 所sở 。 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 。 謂vị 前tiền 九cửu 法pháp 。 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 加gia 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 准chuẩn 前tiền 理lý 釋thích 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 如như 上thượng 應ưng 知tri 。

准chuẩn 前tiền 理lý 釋thích 者giả 。 所sở 加gia 邪tà 欲dục 邪tà 解giải 。 雖tuy 別biệt 境cảnh 欲dục 解giải 。 所sở 攝nhiếp 而nhi 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 中trung 。 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 。 故cố 別biệt 開khai 耳nhĩ 。

○# 四tứ 十thập 八bát 所sở (# 三tam )# 。 初sơ 破phá 前tiền 諸chư 師sư 二nhị 舉cử 數số 釋thích 成thành 三tam 結kết 申thân 相tương 應ứng 。

○# 初sơ 破phá 前tiền 諸chư 師sư 。

有hữu 義nghĩa 。 前tiền 說thuyết 皆giai 未vị 盡tận 理lý 。 且thả 疑nghi 他tha 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 於ư 彼bỉ 有hữu 何hà 欲dục 勝thắng 解giải 相tương/tướng 。 煩phiền 惱não 起khởi 位vị 。 若nhược 無vô 惽hôn 沉trầm 。 應ưng 不bất 定định 有hữu 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 掉trạo 舉cử 若nhược 無vô 。 應ưng 無vô 囂hiêu 動động 。 便tiện 如như 善thiện 等đẳng 。 非phi 染nhiễm 汙ô 位vị 。 若nhược 染nhiễm 心tâm 中trung 。 無vô 散tán 亂loạn 者giả 。 應ưng 非phi 流lưu 蕩đãng 。 非phi 染nhiễm 汙ô 心tâm 。 若nhược 無vô 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 者giả 。 如như 何hà 能năng 起khởi 煩phiền 惱não 現hiện 前tiền 。

自tự 此thử 而nhi 下hạ 。 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 也dã 。 初sơ 總tổng 破phá 三tam 師sư 。 次thứ 別biệt 破phá 三tam 師sư 。 三tam 別biệt 破phá 第đệ 二nhị 。 四tứ 別biệt 破phá 第đệ 一nhất 。 破phá 第đệ 三tam 云vân 。 前tiền 引dẫn 瑜du 伽già 。 謂vị 邪tà 欲dục 勝thắng 解giải 。 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 。 不bất 知tri 解giải 義nghĩa 。 尚thượng 未vị 圓viên 也dã 。 何hà 則tắc 。 既ký 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 疑nghi 中trung 須tu 有hữu 欲dục 解giải 。 且thả 如như 有hữu 人nhân 疑nghi 於ư 過quá 未vị 二nhị 他tha 世thế 中trung 。 或hoặc 謂vị 為vi 有hữu 。 或hoặc 謂vị 為vi 無vô 。 此thử 時thời 心tâm 尚thượng 未vị 定định 。 於ư 彼bỉ 疑nghi 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 心tâm 中trung 。 有hữu 何hà 欲dục 勝thắng 解giải 相tương/tướng 耶da 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 非phi 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 所sở 當đương 除trừ 也dã 。 破phá 第đệ 二nhị 師sư 云vân 。 前tiền 謂vị 惽hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 。 行hành 相tương/tướng 互hỗ 違vi 。 非phi 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 皆giai 能năng 徧biến 起khởi 。 不bất 知tri 煩phiền 惱não 起khởi 位vị 。 若nhược 無vô 惽hôn 沉trầm 。 應ưng 不bất 定định 有hữu 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 掉trạo 舉cử 若nhược 無vô 。 應ưng 無vô 囂hiêu 動động 。 定định 有hữu 此thử 二nhị 。 是thị 染nhiễm 汙ô 位vị 。 此thử 二nhị 既ký 無vô 。 便tiện 如như 善thiện 等đẳng 。 非phi 善thiện 染nhiễm 位vị 是thị 故cố 此thử 二nhị 能năng 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 所sở 當đương 加gia 也dã 。 破phá 第đệ 一nhất 師sư 云vân 。 前tiền 引dẫn 集tập 論luận 。 證chứng 五ngũ 隨tùy 煩phiền 惱não 。 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 而nhi 除trừ 散tán 亂loạn 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 。 其kỳ 解giải 亦diệc 未vị 圓viên 也dã 。 何hà 則tắc 。 若nhược 染nhiễm 心tâm 中trung 無vô 散tán 亂loạn 者giả 。 應ưng 非phi 流lưu 蕩đãng 。 非phi 染nhiễm 汙ô 心tâm 。 若nhược 無vô 失thất 念niệm 不bất 正chánh 知tri 者giả 。 如như 何hà 能năng 煩phiền 惱não 現hiện 前tiền 。 是thị 故cố 此thử 三tam 。 徧biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 。 何hà 可khả 除trừ 也dã 。 增tăng 減giảm 俱câu 未vị 允duẫn 當đương 。 我ngã 故cố 曰viết 皆giai 未vị 盡tận 理lý 。

○# 二nhị 舉cử 數số 釋thích 成thành 。

故cố 染nhiễm 汙ô 心tâm 。 决# 定định 皆giai 與dữ 八bát 隨tùy 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 而nhi 生sanh 。 謂vị 惽hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 不bất 信tín 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 。 忘vong 念niệm 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 。 忘vong 念niệm 不bất 正chánh 知tri 。 念niệm 慧tuệ 為vi 性tánh 者giả 。 不bất 徧biến 染nhiễm 心tâm 。 非phi 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 皆giai 緣duyên 曾tằng 受thọ 有hữu 簡giản 擇trạch 故cố 。 若nhược 以dĩ 無vô 明minh 。 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 徧biến 染nhiễm 心tâm 起khởi 。 由do 前tiền 說thuyết 故cố 。

初sơ 標tiêu 定định 。 次thứ 釋thích 成thành 。 承thừa 上thượng 諸chư 師sư 增tăng 減giảm 。 既ký 皆giai 未vị 盡tận 故cố 染nhiễm 汙ô 心tâm 。 决# 定định 皆giai 與dữ 八bát 大đại 隨tùy 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 不bất 可khả 易dị 也dã 。 然nhiên 此thử 八bát 中trung 。 忘vong 念niệm 及cập 不bất 正chánh 知tri 。 性tánh 須tu 簡giản 擇trạch 而nhi 後hậu 可khả 。 何hà 則tắc 。 忘vong 念niệm 固cố 以dĩ 念niệm 為vi 性tánh 。 亦diệc 以dĩ 癡si 為vi 性tánh 。 不bất 正chánh 知tri 固cố 以dĩ 慧tuệ 為vi 性tánh 。 亦diệc 以dĩ 癡si 為vi 性tánh 。 念niệm 慧tuệ 為vi 性tánh 。 不bất 徧biến 染nhiễm 心tâm 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 非phi 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 皆giai 緣duyên 曾tằng 受thọ 。 有hữu 簡giản 擇trạch 故cố 。 必tất 用dụng 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 之chi 二nhị 。 必tất 以dĩ 無vô 明minh 。 為vi 自tự 性tánh 者giả 。 徧biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 由do 前tiền 說thuyết 無vô 明minh 。 徧biến 與dữ 一nhất 切thiết 染nhiễm 心tâm 相tương 應ứng 故cố 也dã 。

○# 三tam 結kết 申thân 相tương 應ứng 。

然nhiên 此thử 意ý 俱câu 。 心tâm 所sở 十thập 八bát 。 謂vị 前tiền 九cửu 法pháp 。 八bát 隨tùy 煩phiền 惱não 。 并tinh 別biệt 境cảnh 慧tuệ 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 及cập 論luận 三tam 文văn 。 准chuẩn 前tiền 應ưng 釋thích 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 違vi 教giáo 理lý 。

然nhiên 此thử 至chí 別biệt 境cảnh 慧tuệ 。 結kết 相tương 應ứng 也dã 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 者giả 。 簡giản 所sở 無vô 也dã 。 准chuẩn 前tiền 應ưng 釋thích 者giả 。 解giải 通thông 麄# 細tế 云vân 云vân 也dã 。 論luận 。 謂vị 瑜du 伽già 集tập 論luận 。 三tam 文văn 。 謂vị 集tập 論luận 一nhất 文văn 五ngũ 隨tùy 。 瑜du 伽già 二nhị 文văn 六lục 種chủng 十thập 種chủng 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 若nhược 作tác 是thị 說thuyết 。 不bất 違vi 理lý 教giáo 。 則tắc 不bất 作tác 是thị 說thuyết 者giả 。 違vi 順thuận 可khả 知tri 。

(# 雲vân 棲tê 法pháp 眷quyến 廣quảng 振chấn 周chu 天thiên 軸trục 捨xả 刻khắc 第đệ 四tứ 卷quyển 祈kỳ 亡vong 父phụ 潜# 鱗lân 居cư 士sĩ 周chu 從tùng 龍long 母mẫu 岳nhạc 氏thị 俞# 氏thị 早tảo 昇thăng 。 蓮liên 界giới 室thất 人nhân 廣quảng 魯lỗ 沈trầm 氏thị 男nam 大đại 壽thọ 周chu 濎# 永vĩnh 註chú 長trường 生sanh 之chi 籍tịch 丕# 紹thiệu 書thư 香hương 多đa 結kết 來lai 世thế 之chi 緣duyên 諧hài 登đăng 善thiện 果quả 者giả )# 。

贒# 預dự

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂# 正Chánh 卷quyển 第đệ 四tứ (# 終chung )#

姑cô 蘇tô 信tín 女nữ 張trương 門môn 李# 氏thị 大đại 緣duyên 助trợ 板bản