Thành Duy Thức Luận Chánh – Quyển 10

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂 正Chánh
Quyển 10
明Minh 釋Thích 廣Quảng 伸Thân 撰Soạn

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂# 正Chánh 卷quyển 第đệ 十thập

古cổ 杭# 雲vân 棲tê 寺tự 弟đệ 子tử 廣quảng 伸thân 述thuật

○# 二nhị 攝nhiếp 屬thuộc 二nhị 障chướng (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 所sở 攝nhiếp 二nhị 顯hiển 斷đoạn 位vị 。

○# 初sơ 明minh 所sở 攝nhiếp 。

此thử 十thập 一nhất 障chướng 。 二nhị 障chướng 所sở 攝nhiếp 。

前tiền 標tiêu 十thập 障chướng 。 今kim 舉cử 十thập 一nhất 。 以dĩ 十Thập 地Địa 斷đoạn 障chướng 後hậu 。

復phục 有hữu 著trước 礙ngại 二nhị 愚ngu 。 名danh 有hữu 餘dư 障chướng 。 故cố 云vân 十thập 一nhất 。 如như 深thâm 密mật 謂vị 。

善thiện 男nam 子tử 。 此thử 諸chư 地Địa 中trung 。 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 種chủng 愚ngu 癡si 。 十thập 一nhất 種chủng 麄# 重trọng/trùng 是thị 也dã 。 瑜du 伽già 亦diệc 云vân 。 永vĩnh 斷đoạn 最tối 極cực 。 微vi 細tế 煩phiền 惱não 。 及cập 所sở 知tri 障chướng 。 無vô 著trước 無vô 礙ngại 。 等đẳng 二nhị 障chướng 所sở 攝nhiếp 。 今kim 云vân 二nhị 障chướng 所sở 攝nhiếp 者giả 。 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 。 攝nhiếp 前tiền 十thập 一nhất 障chướng 也dã 。 又hựu 含hàm 異dị 生sanh 在tại 分phân 別biệt 攝nhiếp 。 餘dư 俱câu 生sanh 攝nhiếp 。 必tất 攝nhiếp 屬thuộc 者giả 。 博bác 反phản 約ước 故cố 。 有hữu 綱cương 領lãnh 故cố 。

○# 二nhị 顯hiển 斷đoạn 位vị (# 三tam )# 。 初sơ 通thông 釋thích 諸chư 位vị 斷đoạn 義nghĩa 二nhị 別biệt 彰chương 三tam 位vị 斷đoạn 義nghĩa 三tam 詳tường 種chủng 頓đốn 漸tiệm 斷đoạn 義nghĩa 。

○# 初sơ 通thông 釋thích 諸chư 位vị 斷đoạn 義nghĩa 。

煩phiền 惱não 障chướng 中trung 見kiến 所sở 斷đoạn 種chủng 。 於ư 極cực 喜hỷ 地địa 見kiến 道đạo 初sơ 斷đoạn 。 彼bỉ 障chướng 現hiện 起khởi 。 地địa 前tiền 已dĩ 伏phục 。 修tu 所sở 斷đoạn 種chủng 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 彼bỉ 障chướng 現hiện 起khởi 。 地địa 前tiền 漸tiệm 伏phục 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 能năng 頓đốn 伏phục 盡tận 令linh 永vĩnh 不bất 行hành 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 由do 故cố 意ý 力lực 前tiền 七thất 地địa 中trung 雖tuy 暫tạm 現hiện 起khởi 。 而nhi 不bất 為vi 失thất 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 畢tất 竟cánh 不bất 行hành 。 所sở 知tri 障chướng 中trung 見kiến 所sở 斷đoạn 種chủng 。 於ư 極cực 喜hỷ 地địa 見kiến 道đạo 初sơ 斷đoạn 。 彼bỉ 障chướng 現hiện 起khởi 。 地địa 前tiền 已dĩ 伏phục 。 修tu 所sở 斷đoạn 種chủng 。 於ư 十Thập 地Địa 中trung 。 漸tiệm 次thứ 斷đoạn 滅diệt 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 方phương 永vĩnh 斷đoạn 盡tận 。 彼bỉ 障chướng 現hiện 起khởi 地địa 前tiền 漸tiệm 伏phục 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 方phương 永vĩnh 斷đoạn 盡tận 。 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 六lục 識thức 俱câu 者giả 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 無vô 漏lậu 觀quán 心tâm 及cập 果quả 相tương 續tục 能năng 違vi 彼bỉ 故cố 。 第đệ 七thất 俱câu 者giả 。 猶do 可khả 現hiện 行hành 。 法pháp 空không 智trí 果quả 起khởi 位vị 方phương 伏phục 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 設thiết 未vị 轉chuyển 依y 。 無vô 漏lậu 伏phục 故cố 。 障chướng 不bất 現hiện 起khởi 。

初sơ 釋thích 煩phiền 惱não 斷đoạn 位vị 。 次thứ 釋thích 所sở 知tri 斷đoạn 位vị 。 煩phiền 惱não 中trung 自tự 又hựu 兩lưỡng 節tiết 。 謂vị 始thỉ 至chí 地địa 前tiền 漸tiệm 伏phục 。 釋thích 煩phiền 惱não 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 種chủng 現hiện 之chi 位vị 。 次thứ 至chí 畢tất 竟cánh 不bất 行hành 。 是thị 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 應ưng 有hữu 問vấn 云vân 。 既ký 如như 羅La 漢Hán 令linh 永vĩnh 不bất 行hành 。 如như 何hà 前tiền 四tứ 地địa 猶do 起khởi 我ngã 見kiến 。 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 。 猶do 起khởi 貪tham 瞋sân 等đẳng 耶da 。 故cố 通thông 云vân 。 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。 故cố 意ý 力lực 起khởi 。 故cố 前tiền 七thất 地địa 中trung 。 雖tuy 暫tạm 現hiện 起khởi 而nhi 不bất 為vi 失thất 。 直trực 至chí 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 道Đạo 力lực 殊thù 勝thắng 。 始thỉ 得đắc 畢tất 竟cánh 不bất 行hành 耳nhĩ 。 釋thích 所sở 知tri 斷đoạn 位vị 中trung 。 亦diệc 又hựu 兩lưỡng 段đoạn 。 初sơ 至chí 方phương 永vĩnh 斷đoạn 盡tận 。 明minh 所sở 知tri 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 種chủng 現hiện 之chi 位vị 。 次thứ 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 之chi 下hạ 。 明minh 諸chư 識thức 相tương 應ứng 有hữu 現hiện 否phủ/bĩ 不bất 同đồng 。 無vô 漏lậu 觀quán 心tâm 。 第đệ 六lục 識thức 心tâm 也dã 。 及cập 果quả 相tương 續tục 。 生sanh 空không 智trí 果quả 也dã 。 能năng 違vi 彼bỉ 者giả 。 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 。 生sanh 空không 智trí 果quả 。 及cập 所sở 依y 心tâm 王vương 。 皆giai 以dĩ 轉chuyển 成thành 無vô 漏lậu 。 與dữ 同đồng 聚tụ 所sở 知tri 障chướng 相tương 違vi 。 所sở 以dĩ 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 第đệ 七thất 識thức 俱câu 猶do 可khả 現hiện 行hành 者giả 。 第đệ 七thất 相tương 應ứng 法pháp 我ngã 見kiến 等đẳng 四tứ 種chủng 。 以dĩ 微vi 細tế 故cố 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 猶do 現hiện 行hành 也dã 。 法pháp 空không 智trí 果quả 起khởi 位vị 方phương 伏phục 者giả 。 至chí 第đệ 十Thập 地Địa 。 法pháp 空không 智trí 果quả 起khởi 時thời 。 方phương 乃nãi 伏phục 盡tận 也dã 。 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 設thiết 未vị 轉chuyển 依y 。 無vô 漏lậu 伏phục 故cố 障chướng 不bất 現hiện 起khởi 者giả 。 前tiền 五ngũ 識thức 俱câu 法pháp 貪tham 瞋sân 癡si 三tam 種chủng 所sở 知tri 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 雖tuy 未vị 轉chuyển 依y 。 為vi 第đệ 六lục 識thức 無vô 漏lậu 觀quán 心tâm 之chi 所sở 伏phục 故cố 。 亦diệc 不bất 現hiện 起khởi 也dã 。

○# 二nhị 別biệt 彰chương 三tam 位vị 斷đoạn 義nghĩa 。

雖tuy 於ư 修tu 道Đạo 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 皆giai 不bất 斷đoạn 滅diệt 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 而nhi 彼bỉ 麄# 重trọng/trùng 。 亦diệc 漸tiệm 斷đoạn 滅diệt 。 由do 斯tư 故cố 說thuyết 二nhị 障chướng 麄# 重trọng/trùng 。 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 三tam 位vị 斷đoạn 義nghĩa 。 雖tuy 諸chư 位vị 中trung 皆giai 斷đoạn 麄# 重trọng/trùng 而nhi 三tam 位vị 顯hiển 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。

別biệt 彰chương 斷đoạn 義nghĩa 以dĩ 釋thích 難nạn/nan 也dã 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 重trọng/trùng 通thông 。 修tu 道Đạo 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 皆giai 不bất 斷đoạn 滅diệt 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 此thử 句cú 即tức 難nạn/nan 辭từ 。 著trước 一nhất 雖tuy 字tự 。 便tiện 即tức 難nạn/nan 辭từ 為vi 釋thích 辭từ 。 難nạn/nan 辭từ 謂vị 據cứ 上thượng 通thông 釋thích 諸chư 位vị 斷đoạn 義nghĩa 。 於ư 修tu 道Đạo 位vị 中trung 。 皆giai 不bất 斷đoạn 滅diệt 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 何hà 故cố 前tiền 云vân 修tu 習tập 位vị 。 俱câu 斷đoạn 二nhị 障chướng 及cập 麄# 重trọng/trùng 耶da 。 釋thích 云vân 。 雖tuy 於ư 修tu 道Đạo 位vị 皆giai 不bất 斷đoạn 滅diệt 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 然nhiên 斷đoạn 所sở 知tri 時thời 。 而nhi 彼bỉ 煩phiền 惱não 麄# 重trọng/trùng 。 如như 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 者giả 亦diệc 漸tiệm 斷đoạn 滅diệt 。 由do 斯tư 故cố 說thuyết 煩phiền 惱não 所sở 知tri 二nhị 障chướng 麄# 重trọng/trùng 。 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 三tam 位vị 斷đoạn 義nghĩa 。 謂vị 通thông 逹# 位vị 頓đốn 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 知tri 分phân 別biệt 種chủng 。 修tu 道Đạo 位vị 漸tiệm 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 知tri 俱câu 生sanh 種chủng 現hiện 。 等đẳng 覺giác 位vị 斷đoạn 盡tận 煩phiền 惱não 。 所sở 知tri 俱câu 生sanh 種chủng 子tử 。 由do 此thử 觀quán 之chi 。 但đãn 不bất 斷đoạn 滅diệt 。 非phi 不bất 漸tiệm 斷đoạn 也dã 。 恐khủng 又hựu 問vấn 云vân 。 若nhược 唯duy 三tam 位vị 斷đoạn 麄# 重trọng/trùng 。 則tắc 資tư 糧lương 加gia 行hành 皆giai 不bất 斷đoạn 麄# 重trọng/trùng 耶da 。 故cố 重trọng/trùng 通thông 云vân 。 雖tuy 諸chư 位vị 中trung 皆giai 斷đoạn 麄# 重trọng/trùng 。 而nhi 三tam 位vị 顯hiển 。 是thị 故cố 偏thiên 說thuyết 。 非phi 偏thiên 於ư 三tam 位vị 能năng 斷đoạn 。 餘dư 位vị 全toàn 不bất 斷đoạn 也dã 。

○# 三tam 詳tường 種chủng 頓đốn 漸tiệm 斷đoạn 義nghĩa (# 二nhị )# 。 初sơ 徴# 問vấn 二nhị 答đáp 釋thích 。

○# 初sơ 徴# 問vấn 。

斷đoạn 二nhị 障chướng 種chủng 。 漸tiệm 頓đốn 云vân 何hà 。

問vấn 意ý 謂vị 二nhị 障chướng 斷đoạn 義nghĩa 。 約ước 位vị 通thông 別biệt 雖tuy 彰chương 。 然nhiên 種chủng 現hiện 互hỗ 陳trần 。 頓đốn 漸tiệm 猶do 未vị 詳tường 盡tận 。 單đơn 約ước 二nhị 種chủng 。 詳tường 分phần/phân 頓đốn 漸tiệm 。 斷đoạn 當đương 云vân 何hà 耶da 。

○# 二nhị 答đáp 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 所sở 斷đoạn 二nhị 釋thích 能năng 斷đoạn 。

○# 初sơ 釋thích 所sở 斷đoạn 。

第đệ 七thất 識thức 俱câu 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 三tam 乘thừa 將tương 得đắc 無Vô 學Học 果quả 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 三tam 界giới 頓đốn 斷đoạn 。 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 將tương 成thành 佛Phật 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 任nhậm 運vận 內nội 起khởi 無vô 麄# 細tế 故cố 。 餘dư 六lục 識thức 俱câu 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 。 三tam 乘thừa 見kiến 位vị 真chân 見kiến 道đạo 中trung 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 一nhất 類loại 二Nhị 乘Thừa 。 三tam 界giới 九cửu 地địa 。 一nhất 一nhất 漸tiệm 次thứ 九cửu 品phẩm 別biệt 斷đoạn 。 一nhất 類loại 二Nhị 乘Thừa 。 三tam 界giới 九cửu 地địa 合hợp 為vi 一nhất 聚tụ 。 九cửu 品phẩm 別biệt 斷đoạn 。 菩Bồ 薩Tát 要yếu 起khởi 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 三tam 界giới 頓đốn 斷đoạn 。 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 。 頓đốn 斷đoạn 一nhất 切thiết 見kiến 所sở 斷đoạn 者giả 。 修tu 所sở 斷đoạn 者giả 。 後hậu 於ư 十Thập 地Địa 修tu 道Đạo 位vị 中trung 漸tiệm 次thứ 而nhi 斷đoạn 。 乃nãi 至chí 正chánh 起khởi 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 方phương 皆giai 斷đoạn 盡tận 。 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 麄# 細tế 境cảnh 生sanh 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 有hữu 眾chúng 多đa 故cố 。

初sơ 約ước 七thất 識thức 相tương 應ứng 二nhị 障chướng 種chủng 斷đoạn 義nghĩa 。 二nhị 約ước 六lục 識thức 相tương 應ứng 二nhị 障chướng 種chủng 斷đoạn 義nghĩa 。 七thất 識thức 相tương 應ứng 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 以dĩ 第đệ 七thất 不bất 能năng 入nhập 生sanh 空không 觀quán 無vô 漸tiệm 斷đoạn 義nghĩa 故cố 。 三tam 乘thừa 將tương 得đắc 羅La 漢Hán 獨Độc 覺Giác 如Như 來Lai 無Vô 學Học 果quả 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 三tam 界giới 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 第đệ 七thất 識thức 相tương 應ứng 俱câu 生sanh 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 菩Bồ 薩Tát 將tương 成thành 佛Phật 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 以dĩ 此thử 任nhậm 運vận 內nội 起khởi 。 執chấp 於ư 第đệ 八bát 。 不bất 緣duyên 於ư 外ngoại 。 境cảnh 唯duy 一nhất 類loại 。 無vô 有hữu 麄# 細tế 。 故cố 唯duy 頓đốn 斷đoạn 。 此thử 七thất 識thức 相tương 應ứng 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 之chi 頓đốn 斷đoạn 也dã 。 餘dư 六lục 識thức 俱câu 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 三tam 乘thừa 見kiến 道đạo 位vị 中trung 。 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 俱câu 生sanh 起khởi 者giả 。 三tam 乘thừa 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 斷đoạn 有hữu 頓đốn 漸tiệm 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 頓đốn 漸tiệm 。 大Đại 乘Thừa 頓đốn 斷đoạn 。 二Nhị 乘Thừa 頓đốn 漸tiệm 者giả 。 一nhất 類loại 漸tiệm 根căn 。 於ư 三tam 界giới 九cửu 地địa 。 每mỗi 地địa 九cửu 品phẩm 。 先tiên 斷đoạn 五ngũ 趣thú 雜tạp 居cư 地địa 九cửu 品phẩm 。 次thứ 斷đoạn 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 地địa 九cửu 品phẩm 。 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 斷đoạn 非phi 非phi 想tưởng 地địa 九cửu 品phẩm 。 漸tiệm 次thứ 九cửu 品phẩm 別biệt 斷đoạn 而nhi 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 一nhất 類loại 頓đốn 根căn 二Nhị 乘Thừa 。 更cánh 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 別biệt 。 於ư 三tam 界giới 九cửu 地địa 俱câu 惑hoặc 。 合hợp 為vi 一nhất 聚tụ 。 共cộng 為vi 九cửu 品phẩm 。 上thượng 根căn 頓đốn 斷đoạn 九cửu 品phẩm 。 中trung 根căn 先tiên 斷đoạn 上thượng 三tam 。 次thứ 斷đoạn 中trung 三tam 。 後hậu 斷đoạn 下hạ 三tam 。 下hạ 根căn 九cửu 品phẩm 一nhất 一nhất 別biệt 斷đoạn 。 先tiên 斷đoạn 上thượng 上thượng 品phẩm 。 次thứ 斷đoạn 上thượng 中trung 品phẩm 。 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 斷đoạn 下hạ 下hạ 品phẩm 。 故cố 經kinh 謂vị 預Dự 流Lưu 果Quả 人nhân 。 有hữu 一nhất 生sanh 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 有hữu 二nhị 生sanh 五ngũ 生sanh 乃nãi 至chí 七thất 生sanh 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 者giả 是thị 也dã 。 大Đại 乘Thừa 頓đốn 斷đoạn 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 要yếu 起khởi 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 三tam 界giới 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 六lục 識thức 相tương 應ứng 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 即tức 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 亦diệc 非phi 關quan 二Nhị 乘Thừa 。 唯duy 在tại 菩Bồ 薩Tát 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 見kiến 道đạo 位vị 中trung 一nhất 切thiết 頓đốn 斷đoạn 。 若nhược 修tu 斷đoạn 者giả 不bất 同đồng 煩phiền 惱não 三tam 界giới 頓đốn 斷đoạn 。 要yếu 於ư 修tu 道Đạo 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 漸tiệm 次thứ 而nhi 斷đoạn 。 乃nãi 至chí 正chánh 起khởi 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 方phương 皆giai 斷đoạn 盡tận 。 以dĩ 此thử 六lục 識thức 俱câu 者giả 。 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 麄# 細tế 境cảnh 生sanh 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 有hữu 眾chúng 多đa 故cố 。 是thị 以dĩ 漸tiệm 斷đoạn 。 若nhược 總tổng 其kỳ 大đại 意ý 。 二nhị 障chướng 不bất 離ly 六lục 七thất 二nhị 識thức 。 七thất 識thức 二nhị 障chướng 不bất 通thông 分phân 別biệt 。 唯duy 俱câu 生sanh 故cố 。 三tam 乘thừa 以dĩ 及cập 菩Bồ 薩Tát 皆giai 是thị 頓đốn 斷đoạn 。 六lục 識thức 二nhị 障chướng 通thông 乎hồ 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 。 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 三tam 乘thừa 見kiến 位vị 。 得đắc 以dĩ 頓đốn 斷đoạn 。 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 小tiểu 大đại 之chi 斷đoạn 。 頓đốn 漸tiệm 不bất 同đồng 。 所sở 知tri 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 初Sơ 地Địa 初sơ 心tâm 得đắc 以dĩ 頓đốn 斷đoạn 。 俱câu 生sanh 起khởi 者giả 。 十Thập 地Địa 修tu 位vị 。 斷đoạn 亦diệc 漸tiệm 次thứ 。 必tất 至chí 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 而nhi 始thỉ 盡tận 也dã 。

○# 二nhị 釋thích 能năng 斷đoạn 。

二Nhị 乘Thừa 根căn 鈍độn 漸tiệm 斷đoạn 障chướng 時thời 。 必tất 各các 別biệt 起khởi 無vô 間gian 。 解giải 脫thoát 。 加gia 行hành 。 勝thắng 進tiến 或hoặc 別biệt 或hoặc 總tổng 。 菩Bồ 薩Tát 利lợi 根căn 。 漸tiệm 斷đoạn 障chướng 位vị 。 非phi 要yếu 別biệt 起khởi 無vô 間gian 解giải 脫thoát 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 能năng 斷đoạn 證chứng 故cố 。 加gia 行hành 等đẳng 四tứ 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 。 皆giai 容dung 俱câu 有hữu 。

復phục 釋thích 能năng 斷đoạn 。 見kiến 大đại 小tiểu 利lợi 鈍độn 不bất 同đồng 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 根căn 鈍độn 。 漸tiệm 斷đoạn 障chướng 時thời 。 必tất 各các 別biệt 起khởi 等đẳng 者giả 。 謂vị 無vô 間gián 斷đoạn 惑hoặc 。 解giải 脫thoát 證chứng 理lý 。 加gia 行hành 勝thắng 進tiến 。 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 。 總tổng 則tắc 俱câu 時thời 。 別biệt 分phần/phân 前tiền 後hậu 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 剎sát 那na 剎sát 那na 。 能năng 斷đoạn 證chứng 者giả 。 斷đoạn 惑hoặc 與dữ 證chứng 理lý 同đồng 時thời 。 非phi 別biệt 起khởi 也dã 。 加gia 行hành 等đẳng 四tứ 。 即tức 等đẳng 勝thắng 進tiến 無vô 間gian 解giải 脫thoát 三tam 位vị 。 皆giai 容dung 俱câu 有hữu 者giả 。 一nhất 剎sát 那na 中trung 。 四tứ 容dung 俱câu 有hữu 。 即tức 四tứ 道đạo 同đồng 容dung 於ư 一nhất 剎sát 那na 中trung 也dã 。 問vấn 。 二Nhị 乘Thừa 鈍độn 利lợi 無vô 論luận 。 菩Bồ 薩Tát 根căn 性tánh 雖tuy 利lợi 。 亦diệc 須tu 久cửu 經kinh 多đa 劫kiếp 。 佛Phật 道Đạo 乃nãi 成thành 。 何hà 云vân 剎sát 那na 剎sát 那na 。 能năng 斷đoạn 證chứng 耶da 。 曰viết 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 時thời 雖tuy 無vô 量lượng 。 攝nhiếp 在tại 一nhất 剎sát 那na 。 故cố 云vân 處xứ 夢mộng 謂vị 經kinh 年niên 。 悟ngộ 乃nãi 須tu 臾du 頃khoảnh 。 二nhị 精tinh 進tấn 修tu 者giả 。

時thời 不bất 覺giác 長trường/trưởng 。 故cố 云vân 佛Phật 於ư 無vô 量lượng 劫kiếp 。 勤cần 勇dũng 謂vị 須tu 臾du 。 三tam 雖tuy 說thuyết 剎sát 那na 剎sát 那na 。 殊thù 不bất 可khả 量lượng 。 故cố 從tùng 初sơ 至chí 後hậu 。 有hữu 多đa 無vô 間gian 解giải 脫thoát 勝thắng 進tiến 道đạo 故cố 。 以dĩ 上thượng 釋thích 十thập 障chướng 竟cánh 。

○# 四tứ 釋thích 十thập 如như (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 通thông 妨phương 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích (# 十thập )# 。 初sơ 釋thích 徧biến 行hành (# 至chí )# 十thập 業nghiệp 自tự 在tại 。

○# 初sơ 釋thích 徧biến 行hành 。

十thập 真Chân 如Như 者giả 一nhất 徧biến 行hành 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 二nhị 空không 所sở 顯hiển 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 不bất 在tại 故cố 。

初sơ 標tiêu 次thứ 釋thích 。 下hạ 皆giai 倣# 此thử 。 徧biến 謂vị 徧biến 滿mãn 。 行hành 即tức 行hành 相tương/tướng 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 即tức 所sở 顯hiển 也dã 。 二nhị 空không 。 我ngã 法pháp 二nhị 空không 。 即tức 能năng 顯hiển 也dã 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 不bất 在tại 正chánh 徧biến 行hành 也dã 。 以dĩ 初Sơ 地Địa 施thi 行hành 斷đoạn 異dị 生sanh 性tánh 障chướng 。 空không 二nhị 分phần 別biệt 隨tùy 眠miên 。 證chứng 法Pháp 界Giới 一nhất 分phần/phân 真chân 理lý 。 徧biến 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 行hành 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 非phi 二nhị 空không 。 故cố 曰viết 徧biến 行hành 真Chân 如Như 。

○# 二nhị 釋thích 最tối 勝thắng 。

二nhị 最tối 勝thắng 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 具cụ 無vô 邉# 德đức 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 最tối 為vi 勝thắng 故cố 。

具cụ 無vô 邉# 德đức 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 最tối 勝thắng 之chi 由do 也dã 。 如như 惡ác 病bệnh 。 如như 怖bố 畏úy 。 如như 愚ngu 暗ám 。 如như 惡ác 道đạo 等đẳng 。 乃nãi 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 今kim 離ly 垢cấu 地địa 修tu 行hành 戒giới 行hạnh 。 遠viễn 離ly 邪tà 行hành 犯phạm 戒giới 之chi 垢cấu 。 其kỳ 所sở 證chứng 真Chân 如Như 戒giới 德đức 。 及cập 具cụ 無vô 邉# 德đức 。 於ư 大đại 惡ác 病bệnh 為vi 良lương 藥dược 。 於ư 大đại 怖bố 畏úy 為vi 守thủ 護hộ 。 於ư 死tử 愚ngu 暗ám 為vi 明minh 燈đăng 。 乃nãi 至chí 惡ác 道đạo 海hải 中trung 為vi 大đại 船thuyền 筏phiệt 等đẳng 。 豈khởi 非phi 于vu 一nhất 切thiết 法pháp 。 為vi 最tối 勝thắng 也dã 耶da 。 故cố 云vân 最tối 勝thắng 真Chân 如Như 詳tường 智trí 論luận 中trung 。

○# 三tam 釋thích 勝thắng 流lưu 。

三tam 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 所sở 流lưu 教giáo 法pháp 。 於ư 餘dư 教giáo 法pháp 極cực 為vi 勝thắng 故cố 。

於ư 餘dư 教giáo 法pháp 極cực 為vi 勝thắng 者giả 。 梁lương 攝nhiếp 云vân 。 從tùng 真Chân 如Như 流lưu 出xuất 正chánh 體thể 智trí 。 正chánh 智trí 流lưu 出xuất 後hậu 得đắc 智trí 。 後hậu 得đắc 流lưu 出xuất 大đại 悲bi 心tâm 。 大đại 悲bi 流lưu 出xuất 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 名danh 為vi 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 。 餘dư 教giáo 法pháp 非phi 證chứng 此thử 真Chân 如Như 之chi 所sở 流lưu 者giả 。 今kim 第đệ 三tam 發phát 光quang 地địa 。 修tu 行hành 忍nhẫn 行hành 。 離ly 闇ám 鈍độn 障chướng 。 具cụ 勝thắng 定định 總tổng 持trì 。 流lưu 出xuất 無vô 邉# 妙diệu 慧tuệ 。 照chiếu 大Đại 乘Thừa 法Pháp 。 故cố 曰viết 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 。

○# 四tứ 無vô 攝nhiếp 受thọ 。

四tứ 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 。 非phi 我ngã 執chấp 等đẳng 所sở 依y 取thủ 故cố 。

無vô 所sở 繫hệ 屬thuộc 。 如như 世thế 親thân 云vân 。 於ư 此thử 如như 中trung 。 無vô 計kế 我ngã 所sở 。 無vô 攝nhiếp 我ngã 所sở 。 如như 北bắc 洲châu 人nhân 。 無vô 繫hệ 屬thuộc 故cố 。 非phi 我ngã 執chấp 等đẳng 所sở 依y 取thủ 。 謂vị 非phi 我ngã 執chấp 。 我ngã 慢mạn 。 我ngã 愛ái 。 無vô 明minh 邉# 見kiến 等đẳng 。 所sở 依y 取thủ 故cố 也dã 。 無vô 繫hệ 屬thuộc 非phi 依y 取thủ 正chánh 無vô 攝nhiếp 受thọ 。 以dĩ 第đệ 四tứ 燄diệm 慧tuệ 地địa 。 修tu 精tinh 進tấn 行hành 。 斷đoạn 微vi 細tế 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 障chướng 。 得đắc 出xuất 世thế 間gian 所sở 證chứng 法Pháp 界Giới 。 名danh 安an 住trụ 最tối 勝thắng 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 非phi 一nhất 切thiết 之chi 所sở 管quản 屬thuộc 。 曰viết 無vô 攝nhiếp 受thọ 真Chân 如Như 。

○# 五ngũ 類loại 無vô 別biệt 。

五ngũ 類loại 無vô 別biệt 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 類loại 無vô 差sai 別biệt 。 非phi 如như 眼nhãn 等đẳng 類loại 有hữu 異dị 故cố 。

類loại 無vô 別biệt 者giả 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 平bình 等đẳng 故cố 。 梁lương 攝nhiếp 謂vị 由do 此thử 真Chân 如Như 。 能năng 令linh 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 相tương 續tục 不bất 異dị 。 眾chúng 生sanh 迷mê 此thử 。 萬vạn 類loại 差sai 別biệt 。 諸chư 佛Phật 證chứng 此thử 。 居cư 然nhiên 不bất 變biến 故cố 。 以dĩ 難nan 勝thắng 地địa 。 修tu 妙diệu 靜tĩnh 慮lự 。 斷đoạn 下hạ 般bát 涅Niết 槃Bàn 障chướng 。 真chân 俗tục 雙song 行hành 所sở 證chứng 法Pháp 界Giới 。 畢tất 竟cánh 無vô 盡tận 。 無vô 有hữu 變biến 異dị 。 非phi 如như 眼nhãn 等đẳng 。 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 各các 各các 差sai 別biệt 。 類loại 有hữu 異dị 故cố 。 曰viết 類loại 無vô 別biệt 真Chân 如Như 。

○# 六lục 無vô 染nhiễm 淨tịnh 。

六lục 無vô 染nhiễm 淨tịnh 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 本bổn 性tánh 無vô 染nhiễm 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 後hậu 方phương 淨tịnh 故cố 。

謂vị 此thử 真Chân 如Như 本bổn 性tánh 無vô 染nhiễm 。 本bổn 性tánh 無vô 淨tịnh 可khả 知tri 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 後hậu 方phương 淨tịnh 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 先tiên 曾tằng 染nhiễm 又hựu 可khả 知tri 。 以dĩ 現hiện 前tiền 地địa 。 修tu 妙diệu 般Bát 若Nhã 。 斷đoạn 麄# 相tương/tướng 現hiện 行hành 障chướng 。 證chứng 得đắc 真Chân 如Như 。 觀quán 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 法pháp 。 無vô 染nhiễm 無vô 淨tịnh 。 名danh 此thử 真Chân 如Như 為vi 無vô 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 表biểu 此thử 真Chân 如Như 本bổn 無vô 染nhiễm 淨tịnh 。 遮già 其kỳ 不bất 可khả 說thuyết 後hậu 方phương 淨tịnh 而nhi 無vô 染nhiễm 。 曰viết 無vô 染nhiễm 淨tịnh 真Chân 如Như 。

○# 七thất 法pháp 無vô 別biệt 。

七thất 法pháp 無vô 別biệt 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 雖tuy 多đa 教giáo 法pháp 種chủng 種chủng 安an 立lập 。 而nhi 無vô 異dị 故cố 。

教giáo 依y 如như 立lập 。 教giáo 法pháp 既ký 多đa 。 如như 若nhược 有hữu 別biệt 。 不bất 知tri 教giáo 法pháp 雖tuy 種chủng 種chủng 安an 立lập 。 曰viết 法Pháp 界Giới 。 曰viết 法pháp 性tánh 。 曰viết 實thật 相tướng 。 曰viết 無vô 相tướng 等đẳng 。 名danh 有hữu 異dị 而nhi 如như 無vô 異dị 也dã 。 以dĩ 遠viễn 行hành 地địa 。 修tu 方phương 便tiện 行hành 。 斷đoạn 細tế 相tướng 現hiện 行hành 障chướng 。 入nhập 妙diệu 無vô 相tướng 觀quán 。 證chứng 法pháp 無vô 差sai 別biệt 。 了liễu 種chủng 種chủng 教giáo 法pháp 。 皆giai 同đồng 真Chân 如Như 。 無vô 有hữu 二nhị 相tướng 。 曰viết 法pháp 無vô 別biệt 真Chân 如Như 。

○# 八bát 不bất 增tăng 減giảm 。

八bát 不bất 增tăng 減giảm 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 離ly 增tăng 減giảm 執chấp 。 不bất 隨tùy 淨tịnh 染nhiễm 。 有hữu 增tăng 減giảm 故cố 。 即tức 此thử 亦diệc 名danh 相tướng 土thổ/độ 自tự 在tại 所sở 依y 真Chân 如Như 。 謂vị 若nhược 證chứng 得đắc 此thử 真Chân 如Như 已dĩ 。 現hiện 相tướng 現hiện 土thổ/độ 。 俱câu 自tự 在tại 故cố 。

第đệ 八bát 不bất 動động 地địa 。 修tu 行hạnh 願nguyện 行hành 。 斷đoạn 無vô 相tướng 中trung 作tác 加gia 行hành 障chướng 。 所sở 證chứng 真Chân 如Như 。 名danh 不bất 增tăng 減giảm 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 離ly 增tăng 減giảm 執chấp 。 以dĩ 染nhiễm 法pháp 減giảm 時thời 。 不bất 隨tùy 染nhiễm 法pháp 有hữu 減giảm 。 淨tịnh 法pháp 增tăng 時thời 。 不bất 隨tùy 淨tịnh 法pháp 有hữu 增tăng 。 真chân 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 不bất 見kiến 一nhất 法pháp 。 有hữu 增tăng 減giảm 故cố 。 即tức 此thử 亦diệc 名danh 相tướng 土thổ/độ 自tự 在tại 所sở 依y 真Chân 如Như 。 謂vị 此thử 所sở 證chứng 。 是thị 相tương/tướng 自tự 在tại 。 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 隨tùy 所sở 欲dục 相tương 。 即tức 能năng 現hiện 前tiền 。 十thập 身thân 相tướng 作tác 故cố 。 謂vị 此thử 所sở 證chứng 是thị 土thổ/độ 自tự 在tại 。 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 隨tùy 所sở 欲dục 土thổ/độ 。 成thành 金kim 寳# 等đẳng 。 即tức 現hiện 前tiền 故cố 。

○# 九cửu 智trí 自tự 在tại 。

九cửu 智trí 自tự 在tại 所sở 依y 真Chân 如Như 。 謂vị 若nhược 證chứng 得đắc 此thử 真Chân 如Như 已dĩ 。 於ư 無vô 礙ngại 解giải 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。

謂vị 第đệ 九cửu 善thiện 慧tuệ 地địa 。 修tu 行hành 力lực 行hành 。 斷đoạn 利lợi 他tha 不bất 欲dục 行hành 障chướng 。 證chứng 得đắc 智trí 自tự 在tại 。 所sở 依y 真Chân 如Như 。 謂vị 若nhược 證chứng 得đắc 此thử 真Chân 如Như 已dĩ 。 於ư 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 任nhậm 運vận 自tự 在tại 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 四tứ 無vô 礙ngại 。 即tức 智trí 自tự 在tại 。 智trí 自tự 在tại 是thị 能năng 依y 。 所sở 證chứng 真Chân 如Như 是thị 所sở 依y 言ngôn 是thị 智trí 自tự 在tại 。 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 曰viết 智trí 自tự 在tại 所sở 依y 真Chân 如Như 。

○# 十thập 業nghiệp 自tự 在tại 。

十thập 業nghiệp 自tự 在tại 等đẳng 所sở 依y 真Chân 如Như 。 謂vị 若nhược 證chứng 得đắc 此thử 真Chân 如Như 已dĩ 。 普phổ 於ư 一nhất 切thiết 。 神thần 通thông 作tác 業nghiệp 總tổng 持trì 定định 門môn 。 皆giai 自tự 在tại 故cố 。

第đệ 十thập 法pháp 雲vân 地địa 。 修tu 妙diệu 智trí 行hành 等đẳng 滿mãn 足túc 。 斷đoạn 諸chư 法pháp 中trung 未vị 得đắc 自tự 在tại 障chướng 。 所sở 證chứng 真Chân 如Như 。 為vi 神thần 通thông 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 所sở 依y 既ký 勝thắng 。 能năng 依y 自tự 殊thù 。 故cố 神thần 通thông 作tác 業nghiệp 等đẳng 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 名danh 業nghiệp 自tự 在tại 。 等đẳng 所sở 依y 真Chân 如Như 。 廣quảng 如như 淨tịnh 名danh 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 。

○# 二nhị 通thông 妨phương 。

雖tuy 真Chân 如Như 性tánh 。 實thật 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 隨tùy 勝thắng 德đức 。 假giả 立lập 十thập 種chủng 。 雖tuy 初Sơ 地Địa 中trung 已dĩ 逹# 一nhất 切thiết 。 而nhi 能năng 證chứng 行hành 。 猶do 未vị 圓viên 滿mãn 。 為vi 令linh 圓viên 滿mãn 。 後hậu 後hậu 建kiến 立lập 。

恐khủng 問vấn 真Chân 如Như 之chi 性tánh 實thật 無vô 有hữu 別biệt 。 別biệt 立lập 十thập 種chủng 何hà 也dã 。 故cố 云vân 雖tuy 真Chân 如Như 性tánh 。 實thật 無vô 差sai 別biệt 。 隨tùy 真Chân 如Như 德đức 。 假giả 立lập 差sai 別biệt 。 不bất 以dĩ 名danh 別biệt 性tánh 遂toại 別biệt 也dã 。 問vấn 云vân 。 初Sơ 地Địa 見kiến 理lý 已dĩ 逹# 一nhất 切thiết 名danh 為vi 徧biến 行hành 。 何hà 必tất 更cánh 立lập 後hậu 九cửu 種chủng 耶da 。 故cố 云vân 雖tuy 逹# 一nhất 切thiết 。 而nhi 能năng 證chứng 行hành 。 猶do 未vị 圓viên 滿mãn 。 為vi 令linh 圓viên 滿mãn 。 後hậu 後hậu 建kiến 立lập 耳nhĩ 。 能năng 證chứng 行hành 。 即tức 十thập 波Ba 羅La 蜜Mật 。 又hựu 初sơ 約ước 所sở 證chứng 為vi 妨phương 。 二nhị 約ước 能năng 證chứng 為vi 妨phương 。 雖tuy 分phần/phân 能năng 所sở 。 所sở 不bất 離ly 能năng 。 德đức 隨tùy 證chứng 行hành 。 顯hiển 有hữu 淺thiển 深thâm 。 能năng 不bất 離ly 所sở 行hành 。 由do 性tánh 德đức 而nhi 證chứng 高cao 下hạ 。 即tức 能năng 即tức 所sở 。 全toàn 所sở 全toàn 能năng 。 別biệt 而nhi 無vô 別biệt 。 無vô 別biệt 而nhi 別biệt 。 已dĩ 上thượng 第đệ 四tứ 釋thích 十thập 如như 竟cánh 。

○# 五ngũ 釋thích 轉chuyển 依y (# 二nhị )# 。 初sơ 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 二nhị 正chánh 釋thích 轉chuyển 依y 。

○# 初sơ 結kết 前tiền 起khởi 後hậu 。

如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 十Thập 地Địa 中trung 。 勇dũng 猛mãnh 修tu 行hành 。 十thập 種chủng 勝thắng 行hành 。 斷đoạn 十thập 種chủng 障chướng 。 證chứng 十thập 真Chân 如Như 。 於ư 二nhị 轉chuyển 依y 。 便tiện 能năng 證chứng 得đắc 。

○# 二nhị 正chánh 釋thích 轉chuyển 依y (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 位vị 別biệt 二nhị 明minh 義nghĩa 別biệt 。

○# 初sơ 明minh 位vị 別biệt (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 總tổng 標tiêu 。

轉chuyển 依y 位vị 別biệt 。 畧lược 有hữu 六lục 種chủng 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích (# 六lục )# 。 初sơ 損tổn 益ích 轉chuyển 二nhị 通thông 逹# 轉chuyển 三tam 修tu 習tập 轉chuyển 四tứ 圓viên 滿mãn 轉chuyển 五ngũ 下hạ 劣liệt 轉chuyển 六lục 廣quảng 大đại 轉chuyển 。

○# 初sơ 損tổn 益ích 轉chuyển 。

一nhất 損tổn 力lực 益ích 能năng 轉chuyển 。 謂vị 初sơ 二nhị 位vị 。 由do 習tập 勝thắng 解giải 及cập 慚tàm 愧quý 故cố 。 損tổn 本bổn 識thức 中trung 染nhiễm 種chủng [執/力]# 力lực 。 益ích 本bổn 識thức 內nội 淨tịnh 種chủng 功công 能năng 。 雖tuy 未vị 斷đoạn [障-日+田]# 種chủng 實thật 證chứng 轉chuyển 依y 而nhi 漸tiệm 伏phục 現hiện 行hành 。 亦diệc 名danh 為vi 轉chuyển 。

初sơ 標tiêu 列liệt 轉chuyển 名danh 。 二nhị 原nguyên 釋thích 損tổn 益ích 。 三tam 縱túng/tung 奪đoạt 釋thích 轉chuyển 。 二nhị 位vị 指chỉ 資tư 加gia 。 謂vị 資tư 糧lương 位vị 。 具cụ 四tứ 力lực 修tu 六lục 行hành 。 發phát 三tam 心tâm 。 以dĩ 聞văn 熏huân 修tu 。 悟ngộ 唯duy 識thức 性tánh 相tướng 。 具cụ 習tập 勝thắng 解giải 。 加gia 行hành 位vị 。 起khởi 四tứ [尋-口+凡]# 思tư 發phát 四tứ 如như 實thật 。 觀quán 二nhị 取thủ 空không 。 具cụ 慚tàm 愧quý 羞tu 耻sỉ 。 過quá 惡ác 也dã 損tổn 益ích 等đẳng 者giả 。 謂vị 由do 習tập 殊thù 勝thắng 解giải 及cập 慚tàm 愧quý 過quá 惡ác 之chi 力lực 。 故cố 能năng 損tổn 減giảm 依y 附phụ 異dị 熟thục 識thức 中trung 。 煩phiền 惱não 熏huân 習tập 染nhiễm 種chủng 發phát 現hiện 之chi [執/力]# 力lực 。 增tăng 益ích 依y 附phụ 異dị 熟thục 識thức 中trung 。 所sở 習tập 淨tịnh 法pháp 起khởi 現hiện 之chi 功công 能năng 也dã 。 恐khủng 疑nghi 此thử 際tế 尚thượng 未vị 能năng 斷đoạn 障chướng 種chủng 。 何hà 名danh 為vi 轉chuyển 。 故cố 先tiên 縱túng/tung 而nhi 後hậu 奪đoạt 云vân 。 雖tuy 未vị 斷đoạn 分phân 別biệt 障chướng 種chủng 。 實thật 證chứng 轉chuyển 依y 。 以dĩ 漸tiệm 伏phục 分phân 別biệt 現hiện 行hành 。 使sử 之chi 不bất 行hành 。 是thị 亦diệc 轉chuyển 其kỳ 行hành 於ư 不bất 行hành 。 故cố 亦diệc 名danh 轉chuyển 耳nhĩ 。

○# 二nhị 通thông 逹# 轉chuyển 。

二nhị 通thông 逹# 轉chuyển 。 謂vị 通thông 逹# 位vị 。 由do 見kiến 道Đạo 力lực 。 通thông 逹# 真Chân 如Như 。 斷đoạn 分phân 別biệt 生sanh 二nhị 障chướng 麄# 重trọng/trùng 。 證chứng 得đắc 一nhất 分phần/phân 真chân 實thật 轉chuyển 依y 。

由do 見kiến 道Đạo 力lực 。 通thông 逹# 真Chân 如Như 者giả 。 體thể 會hội 曰viết 通thông 逹# 。 能năng 見kiến 諦Đế 理lý 無vô 壅ủng 塞tắc 也dã 。 斷đoạn 分phân 別biệt 生sanh 二nhị 障chướng 麄# 重trọng/trùng 者giả 。 頓đốn 斷đoạn 分phân 別biệt 我ngã 法pháp 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 也dã 。 證chứng 得đắc 一nhất 分phần/phân 真chân 實thật 轉chuyển 依y 者giả 。 得đắc 根căn 本bổn 智trí 。 證chứng 徧biến 行hành 真Chân 如Như 得đắc 一nhất 分phần/phân 真chân 實thật 轉chuyển 依y 。 曰viết 通thông 逹# 轉chuyển 。

○# 三tam 修tu 習tập 轉chuyển 。

三tam 修tu 習tập 轉chuyển 。 謂vị 修tu 習tập 位vị 。 由do 數số 修tu 習tập 十Thập 地Địa 行hành 故cố 。 漸tiệm 斷đoạn 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 麄# 重trọng/trùng 。 漸tiệm 次thứ 證chứng 得đắc 真chân 實thật 轉chuyển 依y 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 中trung 說thuyết 通thông 逹# 轉chuyển 在tại 前tiền 六lục 地địa 。 有hữu 無vô 相tướng 觀quán 通thông 逹# 真chân 俗tục 間gian 雜tạp 現hiện 前tiền 。 令linh 真chân 非phi 真chân 現hiện 不bất 現hiện 故cố 。 說thuyết 修tu 習tập 轉chuyển 在tại 後hậu 四tứ 地địa 。 純thuần 無vô 相tướng 觀quán 長trường 時thời 現hiện 前tiền 。 勇dũng 猛mãnh 修tu 習tập 斷đoạn 餘dư 麄# 重trọng/trùng 。 多đa 令linh 非phi 真chân 不bất 顯hiển 現hiện 故cố 。

初sơ 正chánh 釋thích 修tu 習tập 。 二nhị 會hội 通thông 攝nhiếp 論luận 。 數sác 數sác 修tu 習tập 。 十Thập 地Địa 十thập 種chủng 勝thắng 行hành 無vô 間gian 曰viết 修tu 習tập 。 由do 數số 修tu 習tập 。 漸tiệm 斷đoạn 俱câu 生sanh 我ngã 法pháp 種chủng 子tử 。 漸tiệm 證chứng 十thập 種chủng 真chân 實thật 。 轉chuyển 依y 曰viết 轉chuyển 。 是thị 從tùng 初Sơ 地Địa 後hậu 心tâm 。 至chí 十Thập 地Địa 皆giai 名danh 修tu 習tập 轉chuyển 也dã 。 若nhược 證chứng 於ư 攝nhiếp 論luận 。 說thuyết 通thông 前tiền 六lục 地địa 。 皆giai 名danh 通thông 逹# 轉chuyển 。 以dĩ 有hữu 相tương/tướng 觀quán 通thông 俗tục 。 無vô 相tướng 觀quán 逹# 真chân 。 入nhập 無vô 相tướng 觀quán 。 真chân 現hiện 而nhi 非phi 真chân 不bất 現hiện 。 出xuất 無vô 相tướng 觀quán 。 真chân 亦diệc 不bất 現hiện 。 入nhập 有hữu 相tương/tướng 觀quán 。 則tắc 非phi 真chân 現hiện 而nhi 真chân 不bất 現hiện 也dã 。 故cố 名danh 通thông 逹# 轉chuyển 。 說thuyết 修tu 習tập 轉chuyển 。 在tại 後hậu 四tứ 地địa 。 以dĩ 無vô 相tướng 觀quán 長trường 時thời 現hiện 前tiền 。 勇dũng 猛mãnh 修tu 習tập 。 斷đoạn 餘dư 麄# 重trọng/trùng 。 多đa 令linh 非phi 真chân 不bất 現hiện 前tiền 故cố 。 夫phu 曰viết 多đa 令linh 不bất 現hiện 。 則tắc 無vô 相tướng 觀quán 之chi 常thường 現hiện 可khả 知tri 。 夫phu 曰viết 多đa 令linh 不bất 現hiện 。 則tắc 非phi 真chân 之chi 猶do 現hiện 可khả 知tri 。 而nhi 曰viết 純thuần 無vô 相tướng 觀quán 者giả 何hà 也dã 。 曰viết 此thử 對đối 前tiền 之chi 間gian 雜tạp 曰viết 純thuần 。 尅khắc 體thể 而nhi 論luận 。 純thuần 中trung 猶do 有hữu 未vị 純thuần 在tại 也dã 。 故cố 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 方phương 是thị 真chân 純thuần 。 愚ngu 謂vị 前tiền 六lục 後hậu 四tứ 充sung 類loại 至chí 義nghĩa 之chi 盡tận 之chi 言ngôn 也dã 。 亦diệc 可khả 初Sơ 地Địa 後hậu 心tâm 勝thắng 進tiến 。 入nhập 二nhị 地địa 已dĩ 來lai 。 亦diệc 通thông 修tu 習tập 轉chuyển 。 故cố 云vân 修tu 十Thập 地Địa 行hành 故cố 等đẳng 也dã 。

○# 四tứ 圓viên 滿mãn 轉chuyển 。

四Tứ 果Quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 。 謂vị 究cứu 竟cánh 位vị 。 由do 三tam 大đại 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 耶da 。 修tu 習tập 無vô 邉# 難nan 行hành 勝thắng 行hành 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 永vĩnh 斷đoạn 本bổn 來lai 一nhất 切thiết 麄# 重trọng/trùng 。 頓đốn 證chứng 佛Phật 果Quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 依y 。 竆# 未vị 來lai 際tế 利lợi 樂lạc 無vô 盡tận 。

從tùng 資tư 糧lương 至chí 加gia 行hành 可khả 名danh 相tướng 似tự 轉chuyển 。 從tùng 初Sơ 地Địa 至chí 十Thập 地Địa 可khả 名danh 分phần/phân 證chứng 轉chuyển 。 唯duy 此thử 得đắc 名danh 圓viên 滿mãn 轉chuyển 。 謂vị 究cứu 竟cánh 位vị 。 三tam 大đại 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 習tập 無vô 邉# 勝thắng 行hành 曰viết 行hành 圓viên 滿mãn 。 自tự 資tư 糧lương 至chí 等đẳng 覺giác 無vô 間gian 道đạo 。 普phổ 光quang 明minh 等đẳng 十thập 大đại 三tam 昧muội 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 永vĩnh 斷đoạn 本bổn 來lai 一nhất 切thiết 種chủng 盡tận 曰viết 斷đoạn 圓viên 滿mãn 。 至chí 解giải 脫thoát 道đạo 。 頓đốn 證chứng 佛Phật 果Quả 圓viên 滿mãn 轉chuyển 依y 。 曰viết 證chứng 圓viên 滿mãn 。 遡# 流lưu 竆# 源nguyên 證chứng 由do 於ư 斷đoạn 。 斷đoạn 由do 於ư 修tu 。 故cố 曰viết 由do 三tam 大đại 阿a 僧Tăng 祗chi 耶da 。 修tu 習tập 至chí 於ư 證chứng 圓viên 滿mãn 也dã 。 修tu 之chi 時thời 義nghĩa 大đại 矣hĩ 哉tai 。 竆# 未vị 來lai 際tế 利lợi 樂lạc 無vô 盡tận 。 對đối 上thượng 自tự 利lợi 圓viên 滿mãn 。 此thử 名danh 利lợi 生sanh 圓viên 滿mãn 。 但đãn 利lợi 生sanh 無vô 圓viên 滿mãn 時thời 。 竆# 未vị 來lai 際tế 利lợi 樂lạc 無vô 盡tận 。 是thị 謂vị 圓viên 滿mãn 利lợi 生sanh 耳nhĩ 。 圓viên 滿mãn 利lợi 生sanh 。 故cố 曰viết 無vô 盡tận 。

○# 五ngũ 下hạ 劣liệt 轉chuyển 。

五ngũ 下hạ 劣liệt 轉chuyển 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 位vị 。 專chuyên 求cầu 自tự 利lợi 。 厭yếm 苦khổ 欣hân 寂tịch 。 唯duy 能năng 通thông 逹# 生sanh 空không 真Chân 如Như 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 種chủng 證chứng 真chân 擇trạch 滅diệt 。 無vô 勝thắng 堪kham 能năng 。 名danh 下hạ 劣liệt 轉chuyển 。

專chuyên 求cầu 自tự 利lợi 。 志chí 下hạ 劣liệt 也dã 。 厭yếm 苦khổ 欣hân 寂tịch 。 行hành 下hạ 劣liệt 也dã 。 唯duy 逹# 生sanh 空không 。 解giải 下hạ 劣liệt 也dã 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 種chủng 。 斷đoạn 下hạ 劣liệt 也dã 。 證chứng 真chân 擇trạch 滅diệt 。 證chứng 下hạ 劣liệt 也dã 。 無vô 二nhị 利lợi 勝thắng 能năng 。 等đẳng 觀quán 勝thắng 能năng 。 大đại 解giải 勝thắng 能năng 。 雙song 斷đoạn 勝thắng 能năng 。 雙song 證chứng 勝thắng 能năng 。 故cố 從tùng 初sơ 至chí 證chứng 。 雖tuy 得đắc 名danh 轉chuyển 。 轉chuyển 非phi 殊thù 勝thắng 。 # 目mục 矬tọa 陋lậu 曰viết 下hạ 劣liệt 轉chuyển 。

○# 六lục 廣quảng 大đại 轉chuyển 。

六lục 廣quảng 大đại 轉chuyển 。 謂vị 大Đại 乘Thừa 位vị 。 為vì 利lợi 他tha 故cố 。 趣thú 大đại 菩Bồ 提Đề 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 俱câu 無vô 欣hân 厭yếm 。 具cụ 能năng 通thông 逹# 二nhị 空không 真Chân 如Như 。 雙song 斷đoạn 煩phiền 惱não 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 頓đốn 證chứng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 勝thắng 堪kham 能năng 。 名danh 廣quảng 大đại 轉chuyển 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 廣quảng 大đại 轉chuyển 依y 。 捨xả 二nhị 麄# 重trọng/trùng 而nhi 證chứng 得đắc 故cố 。

廣quảng 大đại 轉chuyển 。 翻phiên 上thượng 可khả 知tri 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 等đẳng 。 簡giản 定định 頌tụng 意ý 也dã 。 以dĩ 頌tụng 言ngôn 捨xả 二nhị 麄# 重trọng/trùng 故cố 便tiện 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 者giả 。 意ý 取thủ 第đệ 六lục 廣quảng 大đại 轉chuyển 依y 。 雖tuy 對đối 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 取thủ 大Đại 乘Thừa 因nhân 位vị 。 而nhi 圓viên 滿mãn 自tự 在tại 其kỳ 中trung 。 以dĩ 云vân 頓đốn 證chứng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 涅Niết 槃Bàn 故cố 也dã 。 上thượng 正chánh 釋thích 轉chuyển 依y 中trung 初sơ 明minh 位vị 別biệt 竟cánh 。

○# 二nhị 明minh 義nghĩa 別biệt (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 總tổng 標tiêu 。

轉chuyển 依y 義nghĩa 別biệt 。 畧lược 有hữu 四tứ 種chủng 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích (# 四tứ )# 。 初sơ 能năng 轉chuyển 道đạo 二nhị 所sở 轉chuyển 依y 三tam 所sở 轉chuyển 捨xả 四tứ 所sở 轉chuyển 得đắc 。

○# 初sơ 能năng 轉chuyển 道đạo (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 料liệu 簡giản 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích 。

一nhất 能năng 轉chuyển 道đạo 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 能năng 伏phục 道đạo 。 謂vị 伏phục 二nhị 障chướng 隨tùy 眠miên [執/力]# 力lực 。 令linh 不bất 引dẫn 起khởi 二nhị 障chướng 現hiện 行hành 。 此thử 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 二nhị 道đạo 。 加gia 行hành 。 根căn 本bổn 。 後hậu 得đắc 。 三tam 智trí 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 漸tiệm 頓đốn 伏phục 彼bỉ 。 二nhị 能năng 斷đoạn 道đạo 。 謂vị 能năng 永vĩnh 斷đoạn 二nhị 障chướng 隨tùy 眠miên 。 此thử 道đạo 定định 非phi 有hữu 漏lậu 加gia 行hành 。 有hữu 漏lậu 曾tằng 習tập 相tương/tướng 執chấp 所sở 引dẫn 。 未vị 冺# 相tương/tướng 故cố 。 加gia 行hành 趣thú 求cầu 所sở 證chứng 所sở 引dẫn 。 未vị 成thành 辦biện 故cố 。

能năng 轉chuyển 道đạo 。 對đối 所sở 轉chuyển 依y 言ngôn 。 能năng 轉chuyển 道đạo 有hữu 二nhị 。 一nhất 能năng 伏phục 道đạo 。 二nhị 能năng 斷đoạn 道đạo 。 能năng 伏phục 。 謂vị 二nhị 障chướng 種chủng 有hữu 能năng 生sanh 現hiện 行hành [執/力]# 力lực 。 修tu 六lục 行hành 及cập 加gia 行hành 等đẳng 智trí 伏phục 之chi 。 令linh 不bất 現hiện 起khởi 。 此thử 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 道Đạo 。 謂vị 六lục 行hành 漸tiệm 伏phục 。 唯duy 通thông 有hữu 漏lậu 。 若nhược 加gia 行hành 智trí 後hậu 得đắc 智trí 漸tiệm 伏phục 。 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 若nhược 根căn 本bổn 智trí 頓đốn 伏phục 。 唯duy 通thông 無vô 漏lậu 故cố 。 二nhị 能năng 斷đoạn 者giả 。 謂vị 起khởi 根căn 本bổn 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 能năng 永vĩnh 斷đoạn 二nhị 障chướng 隨tùy 眠miên 。 此thử 能năng 斷đoạn 道đạo 。 不bất 通thông 有hữu 漏lậu 道đạo 及cập 加gia 行hành 智trí 。 二nhị 道đạo 中trung 除trừ 有hữu 漏lậu 道đạo 。 三tam 智trí 中trung 除trừ 加gia 行hành 智trí 也dã 。 除trừ 有hữu 漏lậu 者giả 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 道đạo 是thị 曾tằng 習tập 相tương/tướng 執chấp 所sở 引dẫn 。 未vị 冺# 相tương/tướng 故cố 。 謂vị 第đệ 七thất 念niệm 念niệm 執chấp 我ngã 。 令linh 第đệ 六lục 所sở 行hành 施thí 等đẳng 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 。 雖tuy 有hữu 漏lậu 道đạo 常thường 起khởi 現hiện 行hành 而nhi 不bất 為vi 損tổn 。 亦diệc 無vô 所sở 益ích 。 故cố 能năng 斷đoạn 道đạo 。 唯duy 取thủ 無vô 漏lậu 。 除trừ 加gia 行hành 者giả 。 以dĩ 加gia 行hành 之chi 智trí 。 雖tuy 勤cần 勇dũng 趣thú 求cầu 。 而nhi 於ư 所sở 證chứng 。 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 所sở 引dẫn 根căn 本bổn 之chi 智trí 。 未vị 能năng 成thành 辦biện 。 故cố 除trừ 之chi 也dã 。 此thử 能năng 轉chuyển 道đạo 之chi 差sai 別biệt 如như 此thử 。

○# 二nhị 料liệu 簡giản 。

有hữu 義nghĩa 。 根căn 本bổn 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 親thân 證chứng 二nhị 空không 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 無vô 境cảnh 相tướng 故cố 。 能năng 斷đoạn 隨tùy 眠miên 。 後hậu 得đắc 不bất 然nhiên 。 故cố 非phi 斷đoạn 道đạo 。 有hữu 義nghĩa 。 後hậu 得đắc 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 雖tuy 不bất 親thân 證chứng 二nhị 空không 真chân 理lý 。 無vô 力lực 能năng 斷đoạn 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 而nhi 於ư 安an 立lập 非phi 安an 立lập 相tương/tướng 。 明minh 了liễu 現hiện 前tiền 。 無vô 倒đảo 證chứng 故cố 。 亦diệc 能năng 永vĩnh 斷đoạn 迷mê 事sự 隨tùy 眠miên 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 修tu 道Đạo 位vị 中trung 有hữu 出xuất 世thế 斷đoạn 道đạo 。 世thế 出xuất 世thế 斷đoạn 道đạo 。 無vô 純thuần 世thế 間gian 道đạo 。 能năng 永vĩnh 害hại 隨tùy 眠miên 。 是thị 曾tằng 習tập 故cố 。 相tương/tướng 執chấp 引dẫn 故cố 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 。 諸chư 見kiến 所sở 斷đoạn 。 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 。 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 唯duy 有hữu 根căn 本bổn 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 親thân 證chứng 理lý 故cố 。 能năng 正Chánh 斷Đoạn 彼bỉ 。 餘dư 修tu 所sở 斷đoạn 迷mê 事sự 隨tùy 眠miên 。 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 俱câu 能năng 正Chánh 斷Đoạn 。

初sơ 師sư 唯duy 取thủ 根căn 本bổn 智trí 能năng 斷đoạn 隨tùy 眠miên 。 次thứ 師sư 雙song 取thủ 。 以dĩ 根căn 本bổn 能năng 斷đoạn 迷mê 理lý 迷mê 事sự 隨tùy 眠miên 。 後hậu 得đắc 亦diệc 斷đoạn 迷mê 事sự 隨tùy 眠miên 。 證chứng 之chi 於ư 瑜du 伽già 。 則tắc 修tu 道Đạo 位vị 中trung 根căn 本bổn 智trí 。 名danh 出xuất 世thế 斷đoạn 道đạo 。 後hậu 得đắc 名danh 世thế 出xuất 世thế 斷đoạn 道đạo 。 加gia 行hành 名danh 純thuần 世thế 間gian 道đạo 。 無vô 能năng 永vĩnh 害hại 等đẳng 者giả 。 以dĩ 唯duy 在tại 地địa 前tiền 伏phục 除trừ 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 現hiện 行hành 。 不bất 能năng 永vĩnh 害hại 隨tùy 眠miên 也dã 。 曾tằng 習tập 故cố 。 相tương/tướng 執chấp 引dẫn 故cố 。 出xuất 所sở 以dĩ 。 如như 前tiền 所sở 釋thích 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 。 諸chư 見kiến 所sở 斷đoạn 及cập 修tu 所sở 斷đoạn 迷mê 理lý 隨tùy 眠miên 。 唯duy 根căn 本bổn 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 親thân 證chứng 理lý 故cố 。 能năng 正Chánh 斷Đoạn 彼bỉ 。 餘dư 修tu 所sở 斷đoạn 迷mê 事sự 隨tùy 眠miên 。 根căn 後hậu 俱câu 能năng 正Chánh 斷Đoạn 。 較giảo 量lượng 二nhị 說thuyết 。 此thử 說thuyết 為vi 正chánh 。 迷mê 理lý 事sự 者giả 。 別biệt 迷mê 心tâm 曰viết 迷mê 理lý 。 任nhậm 運vận 迷mê 境cảnh 曰viết 迷mê 事sự 。 又hựu 迷mê 己kỷ 為vi 物vật 曰viết 迷mê 理lý 。 認nhận 物vật 為vi 己kỷ 曰viết 迷mê 事sự 。

○# 二nhị 所sở 轉chuyển 依y 。

二nhị 所sở 轉chuyển 依y 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 持trì 種chủng 依y 。 謂vị 根căn 本bổn 識thức 。 由do 此thử 能năng 持trì 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 種chủng 。 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 俱câu 為vi 所sở 依y 。 聖thánh 道Đạo 轉chuyển 令linh 捨xả 染nhiễm 得đắc 淨tịnh 。 餘dư 依y 他tha 起khởi 性tánh 雖tuy 亦diệc 是thị 依y 。 而nhi 不bất 能năng 持trì 種chủng 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 二nhị 迷mê 悟ngộ 依y 。 謂vị 真Chân 如Như 。 由do 此thử 能năng 作tác 迷mê 悟ngộ 根căn 本bổn 。 諸chư 染nhiễm 法pháp 淨tịnh 法pháp 依y 之chi 得đắc 生sanh 。 聖thánh 道Đạo 轉chuyển 令linh 捨xả 染nhiễm 得đắc 淨tịnh 。 餘dư 雖tuy 亦diệc 作tác 迷mê 悟ngộ 法pháp 依y 。 而nhi 非phi 根căn 本bổn 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。

所sở 轉chuyển 依y 。 對đối 能năng 轉chuyển 道đạo 言ngôn 。 依y 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 持trì 種chủng 依y 。 迷mê 悟ngộ 依y 。 持trì 種chủng 依y 者giả 。 第đệ 八bát 本bổn 識thức 持trì 染nhiễm 淨tịnh 種chủng 。 與dữ 染nhiễm 現hiện 行hành 淨tịnh 現hiện 行hành 法pháp 為vi 所sở 依y 。 曰viết 轉chuyển 者giả 。 修tu 聖thánh 道Đạo 時thời 。 轉chuyển 令linh 捨xả 染nhiễm 得đắc 淨tịnh 。 曰viết 轉chuyển 依y 也dã 。 雖tuy 前tiền 七thất 識thức 等đẳng 。 並tịnh 依y 他tha 起khởi 。 亦diệc 所sở 依y 法pháp 。 不bất 能năng 持trì 種chủng 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 迷mê 悟ngộ 依y 者giả 。 謂vị 真Chân 如Như 法pháp 是thị 迷mê 悟ngộ 根căn 本bổn 。 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 為vi 所sở 依y 。 曰viết 轉chuyển 者giả 。 修tu 聖thánh 道Đạo 時thời 。 令linh 捨xả 染nhiễm 得đắc 淨tịnh 。 曰viết 轉chuyển 依y 也dã 。 雖tuy 餘dư 依y 他tha 起khởi 。 亦diệc 迷mê 悟ngộ 依y 。 而nhi 非phi 根căn 本bổn 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 一nhất 徃# 觀quán 之chi 。 持trì 種chủng 依y 是thị 約ước 相tương/tướng 宗tông 。 迷mê 悟ngộ 依y 是thị 約ước 性tánh 宗tông 。 究cứu 竟cánh 論luận 之chi 。 真Chân 如Như 即tức 唯duy 識thức 實thật 性tánh 。 識thức 與dữ 真Chân 如Như 非phi 一nhất 非phi 異dị 。

○# 三tam 所sở 轉chuyển 捨xả (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 料liệu 簡giản 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích 。

三tam 所sở 轉chuyển 捨xả 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 所sở 斷đoạn 捨xả 。 謂vị 二nhị 障chướng 種chủng 。 真chân 無vô 間gian 道đạo 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 障chướng 治trị 相tương 違vi 。 彼bỉ 便tiện 斷đoạn 滅diệt 。 永vĩnh 不bất 成thành 就tựu 。 說thuyết 之chi 為vi 捨xả 。 彼bỉ 種chủng 斷đoạn 故cố 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 妄vọng 執chấp 我ngã 法pháp 。 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 不bất 對đối 妄vọng 情tình 亦diệc 說thuyết 為vi 捨xả 。 由do 此thử 名danh 捨xả 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 二nhị 所sở 棄khí 捨xả 。 謂vị 餘dư 有hữu 漏lậu 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 引dẫn 極cực 圓viên 明minh 純thuần 淨tịnh 本bổn 識thức 。 非phi 彼bỉ 依y 故cố 。 皆giai 永vĩnh 棄khí 捨xả 。 彼bỉ 種chủng 捨xả 已dĩ 。 現hiện 有hữu 漏lậu 法pháp 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 。 畢tất 竟cánh 不bất 生sanh 。 既ký 永vĩnh 不bất 生sanh 。 亦diệc 說thuyết 為vi 捨xả 。 由do 此thử 名danh 捨xả 生sanh 死tử 劣liệt 法pháp 。

三tam 所sở 轉chuyển 捨xả 。 對đối 所sở 轉chuyển 得đắc 言ngôn 。 捨xả 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 斷đoạn 捨xả 。 二nhị 棄khí 捨xả 。 斷đoạn 捨xả 者giả 。 真chân 無vô 間gian 道đạo 斷đoạn 二nhị 障chướng 種chủng 。 種chủng 斷đoạn 而nhi 現hiện 伏phục 名danh 捨xả 。 妄vọng 執chấp 我ngã 法pháp 之chi 心tâm 。 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 之chi 境cảnh 。 對đối 妄vọng 情tình 而nhi 現hiện 行hành 之chi 徧biến 計kế 皆giai 捨xả 也dã 。 二nhị 棄khí 捨xả 者giả 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 引dẫn 極cực 圓viên 明minh 無vô 漏lậu 本bổn 識thức 。 二nhị 障chướng 種chủng 外ngoại 。 餘dư 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 。 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 無vô 所sở 依y 故cố 。 皆giai 永vĩnh 棄khí 捨xả 名danh 捨xả 。 種chủng 捨xả 而nhi 現hiện 永vĩnh 不bất 生sanh 。 亦diệc 名danh 為vi 捨xả 。 由do 此thử 名danh 捨xả 生sanh 死tử 劣liệt 法pháp 。 以dĩ 餘dư 有hữu 漏lậu 善thiện 。 能năng 感cảm 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 劣liệt 無vô 漏lậu 善thiện 其kỳ 力lực 但đãn 能năng 感cảm 變biến 易dị 生sanh 死tử 故cố 也dã 。 又hựu 斷đoạn 乃nãi 彼bỉ 障chướng 此thử 治trị 。 敵địch 體thể 相tướng 違vi 。 猶do 水thủy 與dữ 火hỏa 。 不bất 可khả 並tịnh 立lập 。 棄khí 則tắc 能năng 依y 之chi 法pháp 無vô 所sở 依y 而nhi 自tự 消tiêu 。 無vô 漏lậu 善thiện 生sanh 。 漏lậu 善thiện 自tự 滅diệt 。 勝thắng 法Pháp 圓viên 明minh 。 劣liệt 法pháp 自tự 遣khiển 矣hĩ 。

○# 二nhị 料liệu 簡giản 。

有hữu 義nghĩa 。 所sở 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 種chủng 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 皆giai 已dĩ 棄khí 捨xả 。 與dữ 二nhị 障chướng 種chủng 俱câu 時thời 捨xả 故cố 。 有hữu 義nghĩa 。

爾nhĩ 時thời 猶do 未vị 捨xả 彼bỉ 。 與dữ 無vô 間gian 道đạo 不bất 相tương 違vi 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 無vô 生sanh 死tử 法pháp 故cố 。 此thử 位vị 應ưng 無vô 所sở 熏huân 識thức 故cố 。 住trụ 無vô 間gian 道đạo 應ưng 名danh 佛Phật 故cố 。 後hậu 解giải 脫thoát 道đạo 應ưng 無vô 用dụng 故cố 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 餘dư 有hữu 漏lậu 等đẳng 。 解giải 脫thoát 道đạo 起khởi 方phương 棄khí 捨xả 之chi 。 第đệ 八bát 淨tịnh 識thức 非phi 彼bỉ 依y 故cố 。

初sơ 師sư 以dĩ 餘dư 二nhị 種chủng 。 及cập 二nhị 障chướng 種chủng 。 俱câu 時thời 捨xả 於ư 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 次thứ 師sư 以dĩ 五ngũ 所sở 以dĩ 。 斷đoạn 其kỳ 未vị 捨xả 。 一nhất 不bất 相tương 違vi 故cố 不bất 捨xả 。 謂vị 斷đoạn 須tu 障chướng 治trị 相tương 違vi 。 無vô 間gian 道đạo 。 與dữ 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 及cập 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 不bất 違vi 。 豈khởi 能năng 捨xả 耶da 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 應ưng 無vô 生sanh 死tử 法pháp 故cố 不bất 捨xả 。 謂vị 無vô 間gian 道đạo 時thời 。 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 有hữu 一nhất 分phần/phân 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 此thử 時thời 云vân 捨xả 。 應ưng 無vô 生sanh 死tử 法pháp 耶da 。 三tam 無vô 間gian 位vị 應ưng 無vô 所sở 熏huân 識thức 故cố 不bất 捨xả 。 所sở 熏huân 識thức 。 即tức 異dị 熟thục 識thức 。 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 。 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 皆giai 此thử 識thức 執chấp 持trì 。 若nhược 此thử 時thời 所sở 持trì 既ký 捨xả 。 能năng 持trì 異dị 熟thục 亦diệc 捨xả 。 則tắc 無vô 間gian 位vị 。 應ưng 無vô 所sở 熏huân 識thức 耶da 。 四tứ 若nhược 無vô 間gian 道đạo 時thời 已dĩ 捨xả 異dị 熟thục 。 則tắc 因nhân 位vị 菩Bồ 薩Tát 名danh 為vi 佛Phật 耶da 。 五ngũ 既ký 已dĩ 名danh 佛Phật 。 起khởi 解giải 脫thoát 道đạo 。 應ưng 無vô 有hữu 用dụng 。 然nhiên 而nhi 解giải 脫thoát 起khởi 時thời 。 有hữu 能năng 棄khí 有hữu 漏lậu 善thiện 根căn 及cập 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 之chi 用dụng 。 有hữu 能năng 證chứng 極cực 果quả 顯hiển 理lý 之chi 用dụng 。 豈khởi 無vô 用dụng 耶da 。 展triển 轉chuyển 竆# 之chi 。 應ưng 知tri 無vô 間gian 道đạo 時thời 。 不bất 捨xả 此thử 種chủng 。 解giải 脫thoát 道đạo 起khởi 。 方phương 棄khí 捨xả 之chi 。 以dĩ 第đệ 八bát 淨tịnh 識thức 。 非phi 彼bỉ 所sở 依y 故cố 也dã 。 較giảo 量lượng 二nhị 說thuyết 。 後hậu 說thuyết 為vi 正chánh 。

○# 四tứ 所sở 轉chuyển 得đắc (# 二nhị )# 。 初sơ 所sở 顯hiển 得đắc 二nhị 所sở 生sanh 得đắc 。

○# 初sơ 所sở 顯hiển 得đắc (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 通thông 體thể 二nhị 彰chương 義nghĩa 別biệt 。

○# 初sơ 明minh 通thông 體thể 。

四tứ 所sở 轉chuyển 得đắc 。 此thử 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 所sở 顯hiển 得đắc 。 謂vị 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 雖tuy 本bổn 來lai 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 而nhi 由do 客khách 障chướng 覆phú 令linh 不bất 顯hiển 。 真chân 聖thánh 道Đạo 生sanh 斷đoạn 彼bỉ 障chướng 故cố 。 令linh 其kỳ 相tương 續tục 名danh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 依y 真Chân 如Như 離ly 障chướng 施thi 設thiết 。 故cố 體thể 即tức 是thị 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。

涅Niết 槃Bàn 云vân 圓viên 寂tịch 。 大đại 者giả 通thông 俱câu 後hậu 三tam 。 謂vị 無vô 上thượng 大đại 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 以dĩ 體thể 全toàn 法Pháp 界Giới 德đức 滿mãn 塵trần 沙sa 曰viết 圓viên 。 妙diệu 絕tuyệt 相tương/tướng 累lũy/lụy/luy 究cứu 竟cánh 離ly 念niệm 曰viết 寂tịch 所sở 轉chuyển 得đắc 對đối 所sở 轉chuyển 捨xả 。 以dĩ 有hữu 轉chuyển 捨xả 。 必tất 有hữu 轉chuyển 得đắc 故cố 也dã 。 初sơ 至chí 名danh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 縱túng/tung 難nan 奪đoạt 釋thích 顯hiển 得đắc 。 次thứ 至chí 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 括quát 意ý 結kết 釋thích 本bổn 淨tịnh 。 此thử 雖tuy 本bổn 來lai 之chi 此thử 。 指chỉ 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 此thử 大đại 涅Niết 槃Bàn 本bổn 來lai 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 曰viết 得đắc 者giả 何hà 。 故cố 縱túng/tung 難nạn/nan 而nhi 奪đoạt 釋thích 云vân 。 此thử 雖tuy 本bổn 來lai 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。 此thử 依y 真Chân 如Như 之chi 此thử 。 指chỉ 所sở 顯hiển 得đắc 。 謂vị 更cánh 難nan 云vân 。 既ký 云vân 顯hiển 得đắc 。 即tức 屬thuộc 新tân 淨tịnh 。 曰viết 本bổn 來lai 者giả 何hà 。 故cố 括quát 釋thích 意ý 而nhi 結kết 釋thích 之chi 云vân 。 此thử 依y 真Chân 如Như 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。

○# 二nhị 彰chương 義nghĩa 別biệt (# 三tam )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 料liệu 簡giản 三tam 結kết 名danh 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích 。

涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 別biệt 。 畧lược 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 本bổn 來lai 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 相tương/tướng 真Chân 如Như 理lý 。 雖tuy 有hữu 客khách 染nhiễm 。 而nhi 本bổn 性tánh 淨tịnh 。 具cụ 無vô 數số 量lượng 。 微vi 妙diệu 功công 德đức 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 湛trạm 若nhược 虚# 空không 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 平bình 等đẳng 共cộng 有hữu 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 。 [尋-口+凡]# 思tư 路lộ 絕tuyệt 。 名danh 言ngôn 道đạo 斷đoạn 。 唯duy 真chân 聖thánh 者giả 。 自tự 內nội 所sở 證chứng 。 其kỳ 性tánh 本bổn 寂tịch 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 有hữu 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 煩phiền 惱não 障chướng 。 雖tuy 有hữu 微vi 苦khổ 所sở 依y 未vị 滅diệt 。 而nhi 障chướng 永vĩnh 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 生sanh 死tử 苦khổ 。 煩phiền 惱não 既ký 盡tận 。 餘dư 依y 亦diệc 滅diệt 。 眾chúng 苦khổ 永vĩnh 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 四tứ 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 所sở 知tri 障chướng 。 大đại 悲bi 般Bát 若Nhã 常thường 所sở 輔phụ 翼dực 。 由do 斯tư 不bất 住trụ 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。

上thượng 文văn 通thông 體thể 既ký 顯hiển 。 大đại 旨chỉ 自tự 彰chương 。 別biệt 義nghĩa 未vị 明minh 。 細tế 微vi 不bất 盡tận 。 故cố 復phục 畧lược 開khai 四tứ 種chủng 。 一nhất 本bổn 來lai 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 有hữu 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 。 四tứ 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 本bổn 來lai 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 者giả 。 謂vị 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 。 相tương/tướng 所sở 依y 真chân 理lý 。 雖tuy 有hữu 客khách 塵trần 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 。 本bổn 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 具cụ 無vô 數số 量lượng 。 微vi 妙diệu 功công 德đức 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 湛trạm 若nhược 虚# 空không 。 不bất 簡giản 有hữu 情tình 聖thánh 凢# 。 平bình 等đẳng 共cộng 有hữu 曰viết 本bổn 淨tịnh 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 等đẳng 。 乃nãi 至chí 本bổn 寂tịch 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 一nhất 異dị 者giả 。 一nhất 則tắc 真Chân 如Như 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 異dị 則tắc 真Chân 如Như 非phi 法pháp 實thật 性tánh 故cố 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 者giả 。 謂vị 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 無vô 等đẳng 四tứ 句cú 分phân 別biệt 之chi 也dã 。 [尋-口+凡]# 思tư 路lộ 絕tuyệt 者giả 。 離ly 顯hiển 境cảnh 名danh 言ngôn 。 不bất 可khả 以dĩ 識thức 識thức 也dã 。 名danh 言ngôn 道đạo 斷đoạn 者giả 。 離ly 表biểu 義nghĩa 名danh 言ngôn 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 言ngôn 也dã 。 二nhị 有hữu 餘dư 依y 者giả 。 真Chân 如Như 出xuất 煩phiền 惱não 障chướng 。 子tử 縛phược 已dĩ 盡tận 。 無vô 有hữu 喧huyên 動động 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 身thân 智trí 未vị 冺# 。 果quả 縛phược 猶do 存tồn 。 餘dư 微vi 苦khổ 依y 。 曰viết 有hữu 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 三tam 無vô 餘dư 依y 者giả 。 真Chân 如Như 出xuất 生sanh 死tử 苦khổ 。 煩phiền 惱não 既ký 盡tận 。 眾chúng 苦khổ 已dĩ 寂tịch 曰viết 涅Niết 槃Bàn 。 身thân 智trí 復phục 滅diệt 。 果quả 縛phược 亦diệc 忘vong 。 苦khổ 依y 殆đãi 盡tận 。 曰viết 無vô 餘dư 依y 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 四tứ 無vô 住trú 處xứ 者giả 。 謂vị 即tức 真Chân 如Như 出xuất 所sở 知tri 障chướng 。 非phi 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 。 但đãn 出xuất 於ư 煩phiền 惱não 障chướng 。 大đại 悲bi 般Bát 若Nhã 。 常thường 為vi 輔phụ 翼dực 。 非phi 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 。 猶do 住trụ 於ư 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 非phi 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 。 不bất 能năng 利lợi 生sanh 之chi 無vô 盡tận 也dã 。 問vấn 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 利lợi 他tha 妙diệu 用dụng 得đắc 矣hĩ 。 何hà 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 答đáp 。 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 則tắc 此thử 對đối 前tiền 二nhị 。 可khả 名danh 有hữu 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 前tiền 二nhị 形hình 此thử 。 得đắc 名danh 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 良lương 以dĩ 用dụng 而nhi 常thường 寂tịch 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 豈khởi 不bất 寂tịch 而nhi 常thường 用dụng 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 邉# 不bất 住trụ 。 故cố 名danh 無vô 住trụ 。

○# 二nhị 料liệu 簡giản (# 二nhị )# 。 初sơ 通thông 約ước 凢# 聖thánh 總tổng 簡giản 二nhị 復phục 申thân 問vấn 答đáp 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 通thông 約ước 凢# 聖thánh 總tổng 簡giản 。

一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 皆giai 有hữu 初sơ 一nhất 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 容dung 有hữu 前tiền 三tam 。 唯duy 我ngã 世Thế 尊Tôn 。 可khả 言ngôn 具cụ 四tứ 。

上thượng 文văn 正chánh 釋thích 涅Niết 槃Bàn 。 別biệt 義nghĩa 似tự 明minh 。 然nhiên 所sở 以dĩ 別biệt 者giả 。 猶do 未vị 能năng 詳tường 明minh 也dã 。 何hà 則tắc 。 法pháp 元nguyên 無vô 異dị 。 異dị 由do 於ư 人nhân 。 若nhược 不bất 通thông 為vi 料liệu 簡giản 。 別biệt 致trí 問vấn 酬thù 。 則tắc 微vi 細tế 何hà 由do 而nhi 現hiện 。 委ủy 曲khúc 何hà 自tự 而nhi 彰chương 乎hồ 。 故cố 又hựu 先tiên 通thông 簡giản 而nhi 後hậu 別biệt 釋thích 也dã 。 有hữu 情tình 曰viết 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 則tắc 凢# 聖thánh 外ngoại 微vi 細tế 昆côn 蟲trùng 曷hạt 常thường 欠khiếm 一nhất 毫hào 毛mao 。 雜tạp 華hoa 云vân 竒# 哉tai 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 具cụ 有hữu 如Như 來Lai 智trí 。 慧tuệ 德đức 相tương/tướng 是thị 也dã 。 但đãn 以dĩ 無vô 明minh 妄vọng 想tưởng 執chấp 著trước 而nhi 不bất 證chứng 得đắc 。 故cố 無vô 後hậu 三tam 耳nhĩ 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 然nhiên 則tắc 有hữu 情tình 但đãn 性tánh 具cụ 而nhi 已dĩ 。 有hữu 情tình 如như 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 。 雖tuy 具cụ 性tánh 修tu 於ư 修tu 尚thượng 缺khuyết 。 有hữu 情tình 如như 世Thế 尊Tôn 。 始thỉ 得đắc 性tánh 修tu 圓viên 滿mãn 。 通thông 論luận 差sai 別biệt 如như 此thử 。

○# 二nhị 復phục 申thân 問vấn 答đáp 別biệt 釋thích (# 六lục )# 。 初sơ 躡niếp 世Thế 尊Tôn 釋thích 有hữu 餘dư 二nhị 躡niếp 聲Thanh 聞Văn 釋thích 無vô 依y 三tam 躡niếp 所sở 知tri 釋thích 感cảm 得đắc 四tứ 躡niếp 感cảm 得đắc 釋thích 障chướng 得đắc 五ngũ 躡niếp 障chướng 得đắc 釋thích 斷đoạn 得đắc 六lục 躡niếp 斷đoạn 得đắc 釋thích 障chướng 說thuyết 。

○# 初sơ 躡niếp 世Thế 尊Tôn 釋thích 有hữu 餘dư 。

如như 何hà 善Thiện 逝Thệ 。 有hữu 有hữu 餘dư 依y 。 雖tuy 無vô 實thật 依y 而nhi 現hiện 似tự 有hữu 。 或hoặc 苦khổ 依y 盡tận 。 說thuyết 無vô 餘dư 依y 。 非phi 苦khổ 依y 在tại 。 說thuyết 有hữu 餘dư 依y 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 可khả 言ngôn 具cụ 四tứ 。

如như 何hà 善Thiện 逝Thệ 有hữu 有hữu 餘dư 依y 。 躡niếp 前tiền 世Thế 尊Tôn 可khả 言ngôn 具cụ 四tứ 問vấn 也dã 。 意ý 謂vị 二nhị 死tử 已dĩ 離ly 。 諸chư 苦khổ 永vĩnh 寂tịch 名danh 佛Phật 。 何hà 復phục 有hữu 苦khổ 依y 。 曰viết 有hữu 餘dư 依y 耶da 。 答đáp 中trung 。 初sơ 約ước 實thật 無vô 似tự 有hữu 示thị 現hiện 答đáp 。 二nhị 約ước 表biểu 無vô 遮già 有hữu 顯hiển 說thuyết 答đáp 。 實thật 無vô 者giả 。 無vô 實thật 有hữu 餘dư 依y 也dã 。 似tự 有hữu 者giả 。 示thị 現hiện 似tự 有hữu 餘dư 依y 也dã 。 如như 病bệnh 時thời 須tu 乳nhũ 。 及cập 金kim 鎗thương 背bối/bội 痛thống 等đẳng 。 雖tuy 無vô 實thật 有hữu 餘dư 依y 。 以dĩ 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 示thị 現hiện 有hữu 身thân 必tất 苦khổ 。 因nhân 果quả 之chi 不bất 忘vong 也dã 。 表biểu 無vô 者giả 。 或hoặc 苦khổ 依y 盡tận 。 說thuyết 無vô 餘dư 依y 。 表biểu 有hữu 無vô 餘dư 依y 也dã 。 遮già 有hữu 者giả 。 非phi 苦khổ 依y 在tại 。 說thuyết 有hữu 餘dư 依y 。 遮già 有hữu 漏lậu 蘊uẩn 為vi 有hữu 餘dư 依y 也dã 。 故cố 云vân 非phi 苦khổ 依y 在tại 。 說thuyết 有hữu 餘dư 依y 。 隱ẩn 然nhiên 於ư 苦khổ 依y 無vô 處xứ 。 說thuyết 有hữu 餘dư 依y 耳nhĩ 。 無vô 處xứ 說thuyết 有hữu 。 豈khởi 非phi 以dĩ 無vô 漏lậu 蘊uẩn 為vi 依y 乎hồ 。

○# 二nhị 躡niếp 聲Thanh 聞Văn 釋thích 無vô 餘dư 。

若nhược 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 有hữu 無vô 餘dư 依y 。 如như 何hà 有hữu 處xứ 說thuyết 彼bỉ 非phi 有hữu 。 有hữu 處xứ 說thuyết 彼bỉ 都đô 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 豈khởi 有hữu 餘dư 依y 。 彼bỉ 亦diệc 非phi 有hữu 。 然nhiên 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 身thân 智trí 在tại 時thời 。 有hữu 所sở 知tri 障chướng 苦khổ 依y 未vị 盡tận 圓viên 寂tịch 義nghĩa 隱ẩn 。 說thuyết 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 彼bỉ 實thật 無vô 煩phiền 惱não 障chướng 盡tận 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。

爾nhĩ 時thời 未vị 證chứng 無vô 餘dư 圓viên 寂tịch 故cố 亦diệc 說thuyết 彼bỉ 無vô 無vô 餘dư 依y 。 非phi 彼bỉ 後hậu 時thời 滅diệt 身thân 智trí 已dĩ 。 無vô 苦khổ 依y 盡tận 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 或hoặc 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 無vô 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 依y 無vô 住trú 處xứ 。 不bất 依y 前tiền 三tam 。 又hựu 說thuyết 彼bỉ 無vô 無vô 餘dư 依y 者giả 。 依y 不bất 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 而nhi 說thuyết 。 彼bỉ 纔tài 證chứng 得đắc 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 决# 定định 迴hồi 心tâm 。 求cầu 無vô 上thượng 覺giác 。 由do 定định 願nguyện 力lực 留lưu 身thân 久cửu 住trụ 。 非phi 如như 一nhất 類loại 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 謂vị 有hữu 二Nhị 乘Thừa 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 圓viên 寂tịch 。 得đắc 生sanh 空không 觀quán 。 親thân 證chứng 真Chân 如Như 。 永vĩnh 滅diệt 感cảm 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 盡tận 顯hiển 依y 真chân 理lý 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 彼bỉ 能năng 感cảm 生sanh 煩phiền 惱não 盡tận 故cố 。 後hậu 有hữu 異dị 熟thục 無vô 由do 更cánh 生sanh 。 現hiện 苦khổ 所sở 依y 任nhậm 運vận 滅diệt 位vị 。 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 既ký 無vô 所sở 依y 。 與dữ 彼bỉ 苦khổ 依y 同đồng 時thời 頓đốn 捨xả 。 顯hiển 依y 真chân 理lý 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。

爾nhĩ 時thời 雖tuy 無vô 二Nhị 乘Thừa 身thân 智trí 。 而nhi 由do 彼bỉ 證chứng 可khả 說thuyết 彼bỉ 有hữu 。 此thử 位vị 唯duy 有hữu 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 離ly 相tương/tướng 湛trạm 然nhiên 。 寂tịch 滅diệt 安an 樂lạc 。 依y 此thử 說thuyết 彼bỉ 與dữ 佛Phật 無vô 差sai 。 但đãn 無vô 菩Bồ 提Đề 利lợi 樂lạc 他tha 業nghiệp 。 故cố 復phục 說thuyết 彼bỉ 與dữ 佛Phật 有hữu 異dị 。

初sơ 躡niếp 前tiền 問vấn 難nạn/nan 。 次thứ 約ước 義nghĩa 隱ẩn 答đáp 。 三tam 約ước 實thật 無vô 答đáp 。 四tứ 轉chuyển 釋thích 一nhất 類loại 。 若nhược 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 有hữu 無vô 餘dư 依y 。 躡niếp 前tiền 容dung 有hữu 前tiền 三tam 也dã 。 如như 何hà 有hữu 處xứ 說thuyết 彼bỉ 非phi 有hữu 無vô 餘dư 。 有hữu 處xứ 說thuyết 彼bỉ 無vô 餘dư 有hữu 餘dư 都đô 無vô 。 約ước 他tha 處xứ 違vi 前tiền 容dung 有hữu 為vi 問vấn 也dã 。 豈khởi 有hữu 餘dư 依y 。 彼bỉ 亦diệc 非phi 有hữu 。 據cứ 法pháp 合hợp 人nhân 難nan 有hữu 餘dư 非phi 有hữu 之chi 未vị 合hợp 也dã 。 義nghĩa 隱ẩn 答đáp 者giả 。 都đô 無vô 之chi 義nghĩa 隱ẩn 於ư 身thân 智trí 在tại 時thời 有hữu 所sở 知tri 障chướng 。 苦khổ 依y 未vị 盡tận 說thuyết 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 都đô 無vô 。 非phi 彼bỉ 實thật 無vô 煩phiền 惱não 障chướng 盡tận 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 無vô 餘dư 義nghĩa 。 隱ẩn 於ư 此thử 時thời 未vị 證chứng 無vô 餘dư 圓viên 寂tịch 。 說thuyết 彼bỉ 無vô 無vô 餘dư 依y 。 非phi 彼bỉ 後hậu 時thời 滅diệt 身thân 智trí 已dĩ 。 無vô 苦khổ 依y 盡tận 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 實thật 無vô 者giả 。 約ước 實thật 無vô 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 曰viết 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 無vô 前tiền 三tam 名danh 無vô 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 又hựu 實thật 無vô 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 無vô 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 非phi 無vô 有hữu 餘dư 名danh 無vô 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 不bất 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 纔tài 證chứng 有hữu 餘dư 。 迴hồi 小tiểu 向hướng 大đại 。 不bất 入nhập 無vô 餘dư 依y 之chi 故cố 耳nhĩ 。 非phi 如như 一nhất 類loại 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 者giả 之chi 可khả 同đồng 也dã 。 一nhất 類loại 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 釋thích 有hữu 三tam 段đoạn 。 一nhất 釋thích 入nhập 無vô 餘dư 。 二nhị 通thông 妨phương 身thân 智trí 。 三tam 對đối 佛Phật 辨biện 異dị 。 釋thích 入nhập 無vô 餘dư 者giả 。 謂vị 有hữu 一nhất 類loại 二Nhị 乘Thừa 。 根căn 則tắc 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 圓viên 寂tịch 。 觀quán 則tắc 得đắc 生sanh 空không 觀quán 。 證chứng 則tắc 親thân 證chứng 真Chân 如Như 。 滅diệt 則tắc 永vĩnh 滅diệt 感cảm 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 盡tận 。 顯hiển 依y 真chân 理lý 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 彼bỉ 能năng 感cảm 生sanh 。 煩phiền 惱não 盡tận 故cố 。 後hậu 有hữu 異dị 熟thục 。 無vô 由do 更cánh 生sanh 。 彼bỉ 現hiện 在tại 眾chúng 苦khổ 之chi 身thân 。 亦diệc 隨tùy 業nghiệp 盡tận 。 任nhậm 運vận 滅diệt 位vị 。 則tắc 二Nhị 乘Thừa 觀quán 智trí 及cập 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 之chi 餘dư 有hữu 為vi 法pháp 。 名danh 能năng 依y 者giả 。 既ký 無vô 所sở 依y 。 與dữ 彼bỉ 苦khổ 依y 。 同đồng 時thời 頓đốn 捨xả 。 顯hiển 依y 真chân 理lý 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 曰viết 入nhập 無vô 餘dư 依y 也dã 。 通thông 妨phương 身thân 智trí 者giả 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 既ký 無vô 身thân 智trí 。 誰thùy 為vi 能năng 證chứng 。 通thông 云vân 。 爾nhĩ 入nhập 無vô 餘dư 依y 時thời 。 雖tuy 無vô 身thân 智trí 。 然nhiên 先tiên 曾tằng 由do 彼bỉ 身thân 智trí 證chứng 得đắc 。 故cố 可khả 假giả 說thuyết 彼bỉ 有hữu 身thân 智trí 耳nhĩ 。 對đối 佛Phật 辨biện 異dị 者giả 。 此thử 位vị 與dữ 佛Phật 亦diệc 異dị 亦diệc 同đồng 。 以dĩ 此thử 位vị 唯duy 有hữu 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 湛trạm 寂tịch 安an 樂lạc 。 說thuyết 與dữ 佛Phật 同đồng 。 但đãn 無vô 上thượng 求cầu 菩Bồ 提Đề 。 下hạ 利lợi 他tha 業nghiệp 。 因nhân 乖quai 萬vạn 行hạnh 。 果quả 缺khuyết 圓viên 常thường 。 與dữ 佛Phật 異dị 耳nhĩ 。

○# 三tam 躡niếp 所sở 知tri 釋thích 感cảm 得đắc 。

諸chư 所sở 知tri 障chướng 。 既ký 不bất 感cảm 生sanh 。 如như 何hà 斷đoạn 彼bỉ 得đắc 無vô 住trú 處xứ 。 彼bỉ 能năng 隱ẩn 覆phú 法pháp 空không 真Chân 如Như 。 令linh 不bất 發phát 生sanh 大đại 悲bi 般Bát 若Nhã 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 故cố 斷đoạn 彼bỉ 時thời 顯hiển 法pháp 空không 理lý 。 此thử 理lý 即tức 是thị 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 令linh 於ư 二nhị 邉# 俱câu 不bất 住trụ 故cố 。

感cảm 得đắc 者giả 。 問vấn 意ý 云vân 。 感cảm 而nhi 後hậu 生sanh 。 由do 煩phiền 惱não 障chướng 。 以dĩ 是thị 不bất 善thiện 性tánh 故cố 。 斷đoạn 彼bỉ 得đắc 二nhị 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 知tri 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 既ký 非phi 感cảm 生sanh 。 如như 何hà 斷đoạn 之chi 亦diệc 得đắc 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 釋thích 感cảm 得đắc 者giả 。 意ý 謂vị 所sở 知tri 雖tuy 不bất 感cảm 生sanh 。 雖tuy 障chướng 法pháp 空không 真chân 理lý 。 即tức 障chướng 利lợi 他tha 大đại 悲bi 。 故cố 斷đoạn 彼bỉ 時thời 顯hiển 法pháp 空không 理lý 。 此thử 所sở 顯hiển 理lý 。 即tức 是thị 不bất 住trụ 二nhị 邉# 之chi 妙diệu 涅Niết 槃Bàn 理lý 。 是thị 以dĩ 斷đoạn 彼bỉ 得đắc 無vô 住trú 處xứ 。

○# 四tứ 躡niếp 感cảm 得đắc 釋thích 障chướng 得đắc 。

若nhược 所sở 知tri 障chướng 。 亦diệc 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 如như 何hà 斷đoạn 彼bỉ 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 擇trạch 滅diệt 離ly 縛phược 。 彼bỉ 非phi 縛phược 故cố 。

障chướng 得đắc 者giả 。 問vấn 意ý 云vân 。 所sở 知tri 既ký 障chướng 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 斷đoạn 障chướng 應ưng 得đắc 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 以dĩ 擇trạch 滅diệt 智trí 斷đoạn 一nhất 分phần/phân 障chướng 。 顯hiển 一nhất 分phần/phân 理lý 故cố 。 意ý 以dĩ 擇trạch 滅diệt 可khả 盡tận 攝nhiếp 諸chư 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 不bất 知tri 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 是thị 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 縛phược 所sở 顯hiển 。 彼bỉ 所sở 知tri 障chướng 。 既ký 不bất 感cảm 生sanh 。 非phi 同đồng 煩phiền 惱não 能năng 縛phược 有hữu 情tình 。 住trụ 於ư 生sanh 死tử 。 故cố 斷đoạn 彼bỉ 時thời 。 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 但đãn 證chứng 真Chân 如Như 無vô 為vi 耳nhĩ 。

○# 五ngũ 躡niếp 障chướng 得đắc 釋thích 斷đoạn 得đắc 。

既ký 爾nhĩ 。 斷đoạn 彼bỉ 寧ninh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 諸chư 涅Niết 槃Bàn 皆giai 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 不bất 爾nhĩ 。 性tánh 淨tịnh 。 應ưng 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 能năng 縛phược 有hữu 情tình 住trụ 生sanh 死tử 者giả 。 斷đoạn 此thử 說thuyết 得đắc 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 諸chư 所sở 知tri 障chướng 不bất 感cảm 生sanh 死tử 。 非phi 如như 煩phiền 惱não 能năng 縛phược 有hữu 情tình 。 故cố 斷đoạn 彼bỉ 時thời 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 然nhiên 斷đoạn 彼bỉ 時thời 。 法pháp 空không 理lý 顯hiển 。 此thử 理lý 相tương/tướng 寂tịch 。 說thuyết 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 此thử 涅Niết 槃Bàn 擇trạch 滅diệt 為vi 性tánh 。 故cố 四tứ 圓viên 寂tịch 。 諸chư 無vô 為vi 中trung 。 初sơ 後hậu 即tức 真Chân 如Như 。 中trung 二nhị 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 若nhược 唯duy 斷đoạn 縛phược 得đắc 擇trạch 滅diệt 者giả 。 不bất 動động 等đẳng 二nhị 四tứ 中trung 誰thùy 攝nhiếp 。 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 說thuyết 暫tạm 離ly 故cố 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 唯duy 究cứu 竟cánh 滅diệt 。 有hữu 非phi 擇trạch 滅diệt 。 非phi 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 或hoặc 無vô 住trú 處xứ 亦diệc 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 由do 真chân 擇trạch 力lực 滅diệt 障chướng 得đắc 故cố 。 擇trạch 滅diệt 有hữu 二nhị 。 一nhất 滅diệt 縛phược 得đắc 。 謂vị 斷đoạn 感cảm 生sanh 煩phiền 惱não 得đắc 者giả 。 二nhị 滅diệt 障chướng 得đắc 。 謂vị 斷đoạn 餘dư 障chướng 而nhi 證chứng 得đắc 者giả 。 故cố 四tứ 圓viên 寂tịch 諸chư 無vô 為vi 中trung 。 初sơ 一nhất 即tức 真Chân 如Như 。 後hậu 三tam 皆giai 擇trạch 滅diệt 不bất 動động 等đẳng 二nhị 暫tạm 伏phục 滅diệt 者giả 。 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 究cứu 竟cánh 滅diệt 者giả 。 擇trạch 滅diệt 所sở 攝nhiếp 。

初sơ 明minh 無vô 住trụ 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 次thứ 明minh 無vô 住trụ 亦diệc 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 於ư 無vô 住trụ 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 中trung 。 曲khúc 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 至chí 中trung 二nhị 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 是thị 問vấn 答đáp 明minh 二nhị 無vô 為vi 攝nhiếp 四tứ 涅Niết 槃Bàn 。 次thứ 至chí 非phi 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 是thị 問vấn 答đáp 明minh 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 二nhị 無vô 為vi 。 二nhị 無vô 為vi 攝nhiếp 四tứ 涅Niết 槃Bàn 。 躡niếp 前tiền 彼bỉ 非phi 縛phược 故cố 。 問vấn 云vân 。 既ký 所sở 知tri 非phi 縛phược 。 斷đoạn 彼bỉ 寧ninh 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 意ý 以dĩ 諸chư 涅Niết 槃Bàn 皆giai 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 也dã 。 不bất 知tri 前tiền 四tứ 涅Niết 槃Bàn 有hữu 是thị 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 者giả 。 故cố 云vân 非phi 諸chư 涅Niết 槃Bàn 皆giai 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 若nhược 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 皆giai 屬thuộc 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 者giả 。 則tắc 初sơ 一nhất 性tánh 淨tịnh 。 既ký 非phi 斷đoạn 障chướng 所sở 得đắc 。 屬thuộc 於ư 擇trạch 滅diệt 。 乃nãi 應ưng 非phi 涅Niết 槃Bàn 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 不bất 可khả 不bất 謂vị 之chi 淨tịnh 性tánh 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 是thị 以dĩ 非phi 皆giai 攝nhiếp 者giả 。 以dĩ 能năng 縛phược 有hữu 情tình 住trụ 生sanh 死tử 者giả 。 斷đoạn 此thử 說thuyết 得đắc 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 諸chư 所sở 知tri 障chướng 不bất 感cảm 生sanh 死tử 。 不bất 縳truyện 有hữu 情tình 。 故cố 斷đoạn 彼bỉ 時thời 。 不bất 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 雖tuy 是thị 不bất 得đắc 。 以dĩ 斷đoạn 彼bỉ 故cố 。 法pháp 空không 理lý 顯hiển 。 此thử 理lý 相tương/tướng 寂tịch 。 說thuyết 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 此thử 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 擇trạch 滅diệt 為vi 性tánh 也dã 。 故cố 四tứ 圓viên 寂tịch 。 於ư 諸chư 無vô 為vi 中trung 。 初sơ 性tánh 淨tịnh 。 後hậu 無vô 住trụ 。 此thử 二nhị 涅Niết 槃Bàn 。 真Chân 如Như 無vô 為vi 攝nhiếp 。 中trung 間gian 有hữu 餘dư 無vô 餘dư 二nhị 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 攝nhiếp 。 是thị 謂vị 二nhị 種chủng 無vô 為vi 能năng 攝nhiếp 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 二nhị 無vô 為vi 者giả 。 牒điệp 前tiền 問vấn 云vân 。 若nhược 唯duy 斷đoạn 縛phược 得đắc 擇trạch 滅diệt 者giả 。 即tức 如như 第đệ 四tứ 禪thiền 。 名danh 不bất 動động 滅diệt 無vô 為vi 。 等đẳng 滅diệt 受thọ 想tưởng 無vô 為vi 。 此thử 二nhị 無vô 為vi 。 在tại 虚# 空không 與dữ 擇trạch 滅diệt 并tinh 非phi 擇trạch 滅diệt 及cập 真Chân 如Như 之chi 四tứ 無vô 為vi 中trung 。 是thị 誰thùy 所sở 攝nhiếp 耶da 。 答đáp 云vân 。 此thử 二nhị 無vô 為vi 在tại 四tứ 無vô 為vi 中trung 是thị 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 攝nhiếp 。 以dĩ 此thử 二nhị 種chủng 緣duyên 闕khuyết 不bất 生sanh 。 說thuyết 暫tạm 離ly 故cố 。 非phi 是thị 擇trạch 滅diệt 。 以dĩ 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 唯duy 究cứu 竟cánh 滅diệt 。 有hữu 非phi 擇trạch 滅diệt 。 是thị 暫tạm 離ly 故cố 。 非phi 究Cứu 竟Cánh 滅Diệt 。 是thị 以dĩ 非phi 擇trạch 滅diệt 二nhị 無vô 為vi 也dã 。 展triển 轉chuyển 竆# 之chi 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 也dã 明minh 矣hĩ 。 次thứ 明minh 無vô 住trụ 亦diệc 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 者giả 。 或hoặc 無vô 住trú 處xứ 。 亦diệc 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 以dĩ 由do 法pháp 空không 觀quán 智trí 。 真chân 擇trạch 滅diệt 力lực 。 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 而nhi 證chứng 得đắc 故cố 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 前tiền 云vân 無vô 住trụ 非phi 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 。 今kim 何hà 又hựu 云vân 亦diệc 擇trạch 滅diệt 攝nhiếp 耶da 。 故cố 云vân 擇trạch 滅diệt 有hữu 二nhị 云vân 云vân 也dã 。 意ý 謂vị 前tiền 約ước 離ly 縛phược 所sở 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 說thuyết 擇trạch 滅diệt 不bất 攝nhiếp 無vô 住trụ 。 此thử 約ước 滅diệt 障chướng 所sở 得đắc 擇trạch 滅diệt 。 說thuyết 擇trạch 滅diệt 亦diệc 攝nhiếp 無vô 住trụ 耳nhĩ 。 故cố 四tứ 圓viên 寂tịch 諸chư 無vô 為vi 中trung 。 初sơ 一nhất 即tức 真Chân 如Như 無vô 為vi 攝nhiếp 。 後hậu 三tam 皆giai 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 攝nhiếp 。 不bất 動động 等đẳng 二nhị 。 暫tạm 伏phục 滅diệt 者giả 。 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 攝nhiếp 。 究cứu 竟cánh 滅diệt 者giả 。 擇trạch 滅diệt 所sở 攝nhiếp 。 問vấn 。 暫tạm 伏phục 究cứu 竟cánh 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 曰viết 。 二Nhị 乘Thừa 那na 含hàm 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 七thất 地địa 前tiền 。 所sở 入nhập 捨xả 念niệm 清thanh 三tam 昧muội 。 及cập 滅diệt 盡tận 定định 。 由do 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 未vị 永vĩnh 斷đoạn 伏phục 。 故cố 名danh 暫tạm 伏phục 滅diệt 。 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 果quả 人nhân 。 所sở 入nhập 二nhị 定định 。 由do 永vĩnh 斷đoạn 伏phục 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 故cố 名danh 究cứu 竟cánh 滅diệt 。 具cụ 如như 成thành 實thật 論luận 中trung 。

○# 六lục 躡niếp 斷đoạn 得đắc 釋thích 障chướng 說thuyết 。

既ký 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 如như 何hà 但đãn 說thuyết 是thị 菩Bồ 提Đề 障chướng 。 說thuyết 煩phiền 惱não 障chướng 但đãn 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 豈khởi 彼bỉ 不bất 能năng 為vi 菩Bồ 提Đề 障chướng 。 應ưng 知tri 聖thánh 教giáo 依y 勝thắng 用dụng 說thuyết 。 理lý 實thật 俱câu 能năng 通thông 二nhị 障chướng 果quả 。

問vấn 意ý 謂vị 。 既ký 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 聖thánh 教giáo 但đãn 說thuyết 是thị 智trí 障chướng 。 不bất 言ngôn 障chướng 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 答đáp 云vân 。 欲dục 知tri 所sở 說thuyết 。 當đương 觀quán 說thuyết 依y 。 如như 煩phiền 惱não 固cố 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 障chướng 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 教giáo 說thuyết 煩phiền 惱não 但đãn 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 豈khởi 彼bỉ 不bất 能năng 障chướng 菩Bồ 提Đề 耶da 。 由do 此thử 觀quán 之chi 。 應ưng 知tri 聖thánh 教giáo 各các 依y 殊thù 勝thắng 之chi 用dụng 而nhi 說thuyết 。 以dĩ 理lý 論luận 之chi 。 實thật 則tắc 煩phiền 惱não 所sở 知tri 。 俱câu 能năng 通thông 障chướng 二nhị 果quả 。 不bất 察sát 其kỳ 依y 。 徒đồ 觀quán 其kỳ 說thuyết 。 說thuyết 豈khởi 能năng 知tri 。

○# 三tam 結kết 名danh 。

如như 是thị 所sở 說thuyết 。 四tứ 涅Niết 槃Bàn 中trung 。 唯duy 後hậu 三tam 種chủng 名danh 所sở 顯hiển 得đắc 。

初sơ 非phi 顯hiển 得đắc 者giả 。 以dĩ 自tự 性tánh 淨tịnh 寂tịch 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 由do 斷đoạn 障chướng 所sở 顯hiển 得đắc 故cố 。 即tức 性tánh 宗tông 真Chân 如Như 門môn 也dã 。 則tắc 後hậu 三tam 反phản 妄vọng 歸quy 真chân 屬thuộc 生sanh 滅diệt 可khả 知tri 。

○# 二nhị 所sở 生sanh 得đắc (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 總tổng 結kết 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 標tiêu 釋thích 二nhị 別biệt 徴# 釋thích 。

○# 初sơ 總tổng 標tiêu 釋thích 。

二nhị 所sở 生sanh 得đắc 。 謂vị 大đại 菩Bồ 提Đề 。 此thử 雖tuy 本bổn 來lai 有hữu 能năng 生sanh 種chủng 。 而nhi 所sở 知tri 障chướng 礙ngại 故cố 不bất 生sanh 。 由do 聖thánh 道Đạo 力lực 斷đoạn 彼bỉ 障chướng 故cố 。 令linh 從tùng 種chủng 起khởi 。 名danh 得Đắc 菩Bồ 提Đề 。 起khởi 已dĩ 相tương 續tục 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 此thử 即tức 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。

謂vị 大đại 菩Bồ 提Đề 。 指chỉ 所sở 生sanh 得đắc 之chi 果quả 。 此thử 即tức 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 指chỉ 所sở 生sanh 得đắc 果quả 體thể 。 起khởi 已dĩ 相tương 續tục 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 顯hiển 無vô 終chung 竆# 果quả 用dụng 。 此thử 雖tuy 本bổn 來lai 等đẳng 。 通thông 妨phương 難nạn/nan 也dã 。 恐khủng 問vấn 此thử 大đại 菩Bồ 提Đề 本bổn 有hữu 能năng 生sanh 之chi 種chủng 。 何hà 名danh 為vi 得đắc 。 故cố 云vân 此thử 雖tuy 本bổn 來lai 有hữu 能năng 生sanh 種chủng 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。 聖thánh 道Đạo 力lực 即tức 法pháp 空không 觀quán 智trí 力lực 也dã 。

○# 二nhị 別biệt 徵trưng 釋thích (# 三tam )# 。 初sơ 明minh 四Tứ 智Trí 相tương/tướng 用dụng 二nhị 明minh 四Tứ 智Trí 起khởi 位vị 三Tam 明Minh 四Tứ 智Trí 緣duyên 用dụng 。

○# 初sơ 明minh 四Tứ 智Trí 相tương/tướng 用dụng (# 六lục )# 。 初sơ 大đại 圓viên 鏡kính 二nhị 平bình 等đẳng 性tánh 三tam 妙diệu 觀quán 察sát 四tứ 成thành 所sở 作tác 五ngũ 結kết 立lập 名danh 六lục 明minh 轉chuyển 依y 。

○# 初sơ 大đại 圓viên 鏡kính 。

云vân 何hà 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 一nhất 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 。 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 微vi 細tế 難nan 知tri 。 不bất 妄vọng 不bất 愚ngu 。 一nhất 切thiết 境cảnh 相tướng 性tánh 相tướng 清thanh 淨tịnh 。 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 純thuần 淨tịnh 圓viên 德đức 現hiện 種chủng 依y 持trì 。 能năng 現hiện 能năng 生sanh 身thân 土thổ/độ 智trí 影ảnh 。 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 竆# 未vị 來lai 際tế 。 如như 大đại 圓viên 鏡kính 。 現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 。

明minh 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 相tương/tướng 用dụng 也dã 。 徴# 意ý 謂vị 既ký 生sanh 得đắc 菩Bồ 提Đề 即tức 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 智trí 品phẩm 不bất 詳tường 。 菩Bồ 提Đề 不bất 顯hiển 。 故cố 問vấn 云vân 何hà 等đẳng 者giả 。 欲dục 竆# 其kỳ 相tương/tướng 用dụng 。 及cập 與dữ 起khởi 位vị 。 發phát 明minh 乎hồ 緣duyên 用dụng 。 使sử 知tri 何hà 以dĩ 名danh 四Tứ 智Trí 。 何hà 以dĩ 名danh 心tâm 品phẩm 而nhi 得đắc 昭chiêu 然nhiên 于vu 所sở 生sanh 得đắc 之chi 菩Bồ 提Đề 也dã 。 故cố 釋thích 云vân 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 及cập 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 乃nãi 至chí 此thử 四tứ 心tâm 品phẩm 云vân 云vân 也dã 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 其kỳ 義nghĩa 有hữu 七thất 。 一nhất 此thử 心tâm 品phẩm 。 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 智trí 體thể 能năng 所sở 雙song 絕tuyệt 。 永vĩnh 出xuất 煩phiền 惱não 所sở 知tri 障chướng 故cố 。 二nhị 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 微vi 細tế 難nan 知tri 。 非phi 愚ngu 昧muội 等đẳng 智trí 所sở 可khả 測trắc 故cố 。 三tam 不bất 妄vọng 不bất 愚ngu 。 一nhất 切thiết 境cảnh 相tướng 。 普phổ 於ư 一nhất 切thiết 。 所sở 知tri 障chướng 境cảnh 不bất 愚ngu 迷mê 故cố 。 四tứ 性tánh 相tướng 清thanh 淨tịnh 。 智trí 光quang 明minh 鑑giám 。 性tánh 相tướng 俱câu 無vô 垢cấu 故cố 。 五ngũ 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 純thuần 淨tịnh 圓viên 德đức 。 現hiện 行hành 功công 德đức 。 此thử 為vi 所sở 依y 。 種chủng 子tử 功công 德đức 。 此thử 為vi 能năng 持trì 。 無vô 漏lậu 德đức 所sở 依y 持trì 故cố 。 六lục 能năng 現hiện 能năng 生sanh 身thân 土thổ/độ 智trí 影ảnh 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 土thổ/độ 。 此thử 智trí 能năng 現hiện 。 餘dư 三tam 智trí 影ảnh 此thử 智trí 能năng 生sanh 故cố 。 七thất 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 常thường 恆hằng 寂tịch 用dụng 。 無vô 終chung 盡tận 故cố 。 如như 大đại 圓viên 鏡kính 。 現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 者giả 。 以dĩ 喻dụ 合hợp 法pháp 。 具cụ 前tiền 義nghĩa 故cố 。 又hựu 此thử 智trí 七thất 義nghĩa 。 對đối 第đệ 八bát 識thức 未vị 轉chuyển 依y 時thời 。 一nhất 一nhất 相tương/tướng 翻phiên 。 符phù 合hợp 可khả 知tri 。 具cụ 釋thích 如như 佛Phật 地địa 經kinh 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 中trung 。 又hựu 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 者giả 。 即tức 淨tịnh 八bát 識thức 。 與dữ 自tự 相tương 應ứng 二nhị 十thập 一nhất 法pháp 。 和hòa 合hợp 共cộng 成thành 一nhất 聚tụ 。 曰viết 品phẩm 。 品phẩm 者giả 品phẩm 類loại 。 下hạ 三tam 心tâm 品phẩm 例lệ 此thử 。

○# 二nhị 平bình 等đẳng 性tánh 。

二nhị 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 他tha 有hữu 情tình 。 悉tất 皆giai 平bình 等đẳng 。 大đại 慈từ 悲bi 等đẳng 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 所sở 樂lạc 示thị 現hiện 。 受thọ 用dụng 身thân 土thổ/độ 影ảnh 像tượng 差sai 別biệt 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 不bất 共cộng 所sở 依y 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 之chi 所sở 建kiến 立lập 。 一nhất 味vị 相tương 續tục 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。

明minh 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 相tương/tướng 用dụng 也dã 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 他tha 有hữu 情tình 悉tất 平bình 等đẳng 者giả 。 因nhân 中trung 執chấp 我ngã 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 他tha 差sai 別biệt 。 今kim 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 。 我ngã 法pháp 既ký 除trừ 。 故cố 皆giai 平bình 等đẳng 。 如như 佛Phật 地địa 謂vị 證chứng 得đắc 諸chư 相tướng 。 增tăng 上thượng 喜hỷ 受thọ 平bình 等đẳng 。 一nhất 切thiết 領lãnh 受thọ 緣duyên 起khởi 平bình 等đẳng 。 遠viễn 離ly 異dị 相tướng 非phi 相tướng 平bình 等đẳng 。 弘hoằng 濟tế 大đại 悲bi 平bình 等đẳng 。 無vô 待đãi 大đại 悲bi 平bình 等đẳng 。 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 樂lạc 示thị 現hiện 平bình 等đẳng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 敬kính 愛ái 所sở 說thuyết 平bình 等đẳng 。 世thế 間gian 寂tịch 靜tĩnh 。 皆giai 同đồng 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 苦khổ 樂lạc 一nhất 味vị 平bình 等đẳng 。 修tu 植thực 無vô 量lượng 功công 德đức 平bình 等đẳng 。 證chứng 此thử 十thập 相tương/tướng 。 名danh 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 也dã 。 大đại 慈từ 悲bi 等đẳng 恆hằng 。 共cộng 相tương 應ứng 者giả 。 恆hằng 與dữ 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 相tương 應ứng 。 異dị 未vị 轉chuyển 依y 時thời 。 癡si 愛ái 慢mạn 見kiến 之chi 相tướng 應ưng 也dã 。 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 。 所sở 樂lạc 示thị 現hiện 差sai 別biệt 者giả 。 為vì 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 身thân 土thổ/độ 差sai 別biệt 利lợi 益ích 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 不bất 共cộng 所sở 依y 者giả 。 因nhân 中trung 為vi 第đệ 六lục 所sở 依y 之chi 根căn 。 果quả 時thời 亦diệc 為vi 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 所sở 依y 之chi 根căn 。 云vân 不bất 共cộng 者giả 。 以dĩ 智trí 各các 有hữu 所sở 依y 故cố 也dã 。 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 之chi 所sở 建kiến 立lập 者giả 。 悲bi 與dữ 智trí 合hợp 。 不bất 住trụ 邉# 故cố 。 一nhất 味vị 一nhất 無vô 漏lậu 味vị 。 相tương 續tục 者giả 。 無vô 漏lậu 無vô 間gian 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 無vô 盡tận 時thời 也dã 。 問vấn 。 大đại 圓viên 平bình 等đẳng 。 此thử 之chi 平bình 等đẳng 。 若nhược 是thị 均quân 乎hồ 。 曰viết 。 大đại 圓viên 平bình 等đẳng 。 如như 明minh 鏡kính 現hiện 像tượng 。 鏡kính 無vô 現hiện 像tượng 之chi 念niệm 。 性tánh 智trí 平bình 等đẳng 。 似tự 秋thu 月nguyệt 流lưu 空không 。 空không 無vô 異dị 月nguyệt 之chi 輝huy 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

○# 三tam 妙diệu 觀quán 察sát 。

三tam 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 。 善thiện 觀quán 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 無vô 礙ngại 而nhi 轉chuyển 。 攝nhiếp 觀quán 無vô 量lượng 總tổng 持trì 之chi 門môn 。 及cập 所sở 發phát 生sanh 功công 德đức 珍trân 寳# 。 于vu 大đại 眾chúng 會hội 能năng 現hiện 無vô 邉# 作tác 用dụng 差sai 別biệt 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 雨vũ 大đại 法Pháp 雨vũ 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 疑nghi 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 獲hoạch 利lợi 樂lạc 。

明minh 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 相tương/tướng 用dụng 也dã 。 自tự 謂vị 色sắc 心tâm 。 共cộng 謂vị 無vô 常thường 苦khổ 空không 等đẳng 。 又hựu 圓viên 成thành 實thật 性tánh 為vi 共cộng 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 為vi 自tự 。 功công 德đức 謂vị 六Lục 度Độ 道Đạo 品Phẩm 。 如như 佛Phật 地địa 謂vị 種chủng 種chủng 可khả 現hiện 。 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 是thị 也dã 。 作tác 用dụng 差sai 別biệt 。 謂vị 諸chư 神thần 通thông 現hiện 相tướng 放phóng 光quang 等đẳng 。 妙diệu 觀quán 察sát 者giả 。 妙diệu 即tức 無vô 邉# 作tác 用dụng 差sai 別biệt 觀quán 察sát 即tức 善thiện 觀quán 察sát 自tự 共cộng 相tương 等đẳng 。 轉chuyển 曰viết 無vô 礙ngại 。 以dĩ 融dung 通thông 故cố 。 觀quán 而nhi 曰viết 攝nhiếp 。 以dĩ 總tổng 持trì 故cố 。 如như 佛Phật 地địa 謂vị 住trụ 持trì 一nhất 切thiết 。 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 三tam 摩ma 地địa 門môn 是thị 也dã 。

○# 四tứ 成thành 所sở 作tác 。

四tứ 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 。 為vì 欲dục 利lợi 樂lạc 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 普phổ 于vu 十thập 方phương 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 。 成thành 本bổn 願nguyện 力lực 。 所sở 應ứng 作tác 事sự 。

明minh 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 之chi 相tướng 用dụng 也dã 。 所sở 作tác 。 謂vị 所sở 應ưng 作tác 度độ 生sanh 。 解giải 脫thoát 之chi 事sự 。 成thành 所sở 作tác 。 謂vị 普phổ 于vu 十thập 方phương 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 。 成thành 本bổn 因Nhân 地Địa 願nguyện 力lực 。 所sở 應ứng 作tác 事sự 。 曰viết 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 也dã 。 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 者giả 。 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 勤cần 身thân 化hóa 業nghiệp 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 工công 巧xảo 等đẳng 處xứ 。 摧tồi 伏phục 諸chư [打-丁+(敲-高)]# 。 傲ngạo 慢mạn 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 是thị 善thiện 巧xảo 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 引dẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 聖thánh 教giáo 。 成thành 熟thục 解giải 脫thoát 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 慶khánh 語ngữ 化hóa 業nghiệp 。 宣tuyên 揚dương 種chủng 種chủng 隨tùy 所sở 樂lạc 法pháp 。 文văn 義nghĩa 巧xảo 妙diệu 。 小tiểu 智trí 眾chúng 生sanh 。 初sơ 聞văn 尚thượng 信tín 。 以dĩ 是thị 善thiện 巧xảo 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 引dẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 聖thánh 教giáo 。 成thành 熟thục 解giải 脫thoát 。 由do 是thị 如Như 來Lai 。 决# 意ý 化hóa 業nghiệp 。 决# 擇trạch 眾chúng 生sanh 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 。 以dĩ 是thị 善thiện 巧xảo 。 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 引dẫn 諸chư 眾chúng 生sanh 。 令linh 入nhập 聖thánh 教giáo 。 成thành 熟thục 解giải 脫thoát 。 詳tường 如như 彼bỉ 中trung 。 噫# 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 果quả 也dã 。 果quả 起khởi 于vu 因nhân 。 佛Phật 未vị 果quả 時thời 。 因nhân 何hà 如như 哉tai 。 反phản 而nhi 求cầu 之chi 。 五ngũ 內nội 俱câu [烈-列+執]# 。

○# 五ngũ 結kết 立lập 名danh 。

如như 是thị 四Tứ 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 雖tuy 各các 定định 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 。 能năng 變biến 所sở 變biến 種chủng 現hiện 俱câu 生sanh 。 而nhi 智trí 用dụng 增tăng 。 以dĩ 智trí 名danh 顯hiển 。 故cố 此thử 四tứ 品phẩm 。 總tổng 攝nhiếp 佛Phật 地địa 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 功công 德đức 皆giai 盡tận 。

結kết 名danh 所sở 由do 立lập 而nhi 通thông 妨phương 也dã 。 二nhị 十thập 二nhị 者giả 。 五ngũ 徧biến 行hành 。 五ngũ 別biệt 境cảnh 。 十thập 一nhất 善thiện 法Pháp 。 并tinh 所sở 依y 淨tịnh 識thức 也dã 。 有hữu 云vân [尋-口+凡]# 伺tứ 中trung 隨tùy 用dụng 一nhất 法pháp 。 共cộng 二nhị 十thập 二nhị 。 有hữu 云vân 二nhị 十thập 三tam 者giả 。 連liên 所sở 依y 淨tịnh 識thức 言ngôn 也dã 。 能năng 變biến 。 謂vị 內nội 二nhị 分phần 。 所sở 變biến 。 謂vị 見kiến 相tương/tướng 分phần/phân 。 俱câu 生sanh 。 能năng 所sở 種chủng 現hiện 同đồng 時thời 而nhi 生sanh 。 非phi 後hậu 先tiên 也dã 。 佛Phật 地địa 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 功công 德đức 者giả 對đối 無vô 為vi 言ngôn 。 謂vị 本bổn 具cụ 性tánh 德đức 。 不bất 假giả 為vi 作tác 。 天thiên 然nhiên 成thành 現hiện 者giả 曰viết 無vô 為vi 。 從tùng 迷mê 得đắc 悟ngộ 。 返phản 妄vọng 歸quy 真chân 。 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 者giả 曰viết 有hữu 為vi 。 雖tuy 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 。 即tức 真chân 于vu 妄vọng 。 然nhiên 其kỳ 無vô 為vi 而nhi 為vi 。 待đãi 彼bỉ 天thiên 然nhiên 者giả 亦diệc 曰viết 有hữu 為vi 。 所sở 謂vị 修tu 證chứng 不bất 無vô 。 始thỉ 覺giác 之chi 功công 德đức 是thị 也dã 。 恐khủng 問vấn 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 每mỗi 一nhất 所sở 依y 淨tịnh 識thức 。 及cập 二nhị 十thập 一nhất 善thiện 。 則tắc 各các 各các 定định 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 。 能năng 所sở 之chi 變biến 。 種chủng 現hiện 俱câu 生sanh 。 獨độc 以dĩ 四Tứ 智Trí 顯hiển 名danh 何hà 耶da 。 答đáp 如như 是thị 四Tứ 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 雖tuy 各các 定định 有hữu 等đẳng 。 而nhi 智trí 用dụng 增tăng 。 故cố 獨độc 以dĩ 智trí 顯hiển 名danh 耳nhĩ 。 是thị 則tắc 以dĩ 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 其kỳ 名danh 。 一nhất 切thiết 之chi 名danh 皆giai 顯hiển 。 一nhất 切thiết 佛Phật 地địa 有hữu 為vi 功công 德đức 皆giai 顯hiển 。 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 。 故cố 但đãn 以dĩ 智trí 名danh 。

○# 六lục 明minh 轉chuyển 依y 。

此thử 轉chuyển 有hữu 漏lậu 八bát 七thất 六lục 五ngũ 。 識thức 相tương 應ứng 品phẩm 。 如như 次thứ 而nhi 得đắc 智trí 雖tuy 非phi 識thức 而nhi 依y 識thức 轉chuyển 。 識thức 為vi 主chủ 故cố 。 說thuyết 轉chuyển 識thức 得đắc 。 又hựu 有hữu 漏lậu 位vị 智trí 劣liệt 識thức 強cường/cưỡng 。 無vô 漏lậu 位vị 中trung 智trí 強cường 識thức 劣liệt 。 為vi 勸khuyến 有hữu 情tình 依y 智trí 捨xả 識thức 。 故cố 說thuyết 轉chuyển 八bát 識thức 而nhi 得đắc 此thử 四Tứ 智Trí 。

明minh 轉chuyển 識thức 成thành 智trí 而nhi 通thông 妨phương 也dã 。 此thử 指chỉ 四Tứ 智Trí 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 八bát 七thất 等đẳng 而nhi 得đắc 者giả 。 謂vị 轉chuyển 有hữu 漏lậu 第đệ 八bát 相tương 應ứng 品phẩm 而nhi 得đắc 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 十thập 方phương 塵trần 剎sát 普phổ 皆giai 圓viên 照chiếu 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 相tương 應ứng 品phẩm 而nhi 得đắc 平bình 等đẳng 性tánh 智trí 。 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 。 被bị 十Thập 地Địa 機cơ 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 第đệ 六lục 相tương 應ứng 品phẩm 而nhi 得đắc 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 普phổ 照chiếu 大Đại 千Thiên 。 觀quán 根căn 說thuyết 法Pháp 。 轉chuyển 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 品phẩm 而nhi 得đắc 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 現hiện 千thiên 丈trượng 大đại 化hóa 。 被bị 大Đại 乘Thừa 加gia 行hành 。 丈trượng 六lục 小tiểu 化hóa 。 被bị 大Đại 乘Thừa 資tư 糧lương 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 凢# 夫phu 。 現hiện 隨tùy 類loại 化hóa 。 普phổ 被bị 一nhất 切thiết 六lục 道đạo 等đẳng 也dã 。 恐khủng 問vấn 智trí 是thị 別biệt 境cảnh 心tâm 所sở 。 識thức 是thị 心tâm 王vương 。 已dĩ 轉chuyển 未vị 轉chuyển 體thể 用dụng 不bất 同đồng 。 何hà 言ngôn 轉chuyển 識thức 而nhi 得đắc 四Tứ 智Trí 耶da 。 答đáp 云vân 。 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 智trí 雖tuy 非phi 識thức 而nhi 依y 識thức 轉chuyển 。 識thức 為vi 主chủ 故cố 。 說thuyết 轉chuyển 識thức 得đắc 。 二nhị 有hữu 漏lậu 位vị 智trí 劣liệt 識thức 強cường/cưỡng 。 智trí 為vi 識thức 轉chuyển 。 無vô 漏lậu 位vị 中trung 。 智trí 強cường 識thức 劣liệt 。 有hữu 轉chuyển 識thức 義nghĩa 。 三tam 為vi 勸khuyến 有hữu 情tình 依y 智trí 捨xả 識thức 。 故cố 說thuyết 轉chuyển 八bát 識thức 而nhi 得đắc 此thử 四Tứ 智Trí 。 亦diệc 可khả 又hựu 有hữu 漏lậu 位vị 智trí 劣liệt 識thức 等đẳng 。 更cánh 是thị 一nhất 解giải 。 問vấn 。 謂vị 有hữu 漏lậu 位vị 。 名danh 識thức 不bất 名danh 智trí 。 豈khởi 有hữu 漏lậu 位vị 。 遂toại 無vô 智trí 耶da 。 無vô 漏lậu 位vị 。 名danh 智trí 不bất 名danh 識thức 。 豈khởi 無vô 漏lậu 位vị 。 遂toại 無vô 識thức 耶da 。 故cố 答đáp 云vân 。 有hữu 漏lậu 位vị 中trung 。 識thức 強cường/cưỡng 智trí 劣liệt 。 非phi 全toàn 無vô 智trí 也dã 。 無vô 漏lậu 位vị 中trung 。 智trí 強cường 識thức 劣liệt 。 非phi 全toàn 無vô 識thức 等đẳng 也dã 。 上thượng 初sơ 明minh 四Tứ 智Trí 相tương/tướng 用dụng 竟cánh 。

○# 二nhị 明minh 四Tứ 智Trí 起khởi 位vị (# 四tứ )# 。 初sơ 大đại 圓viên 起khởi 位vị 二nhị 平bình 等đẳng 起khởi 位vị 三tam 妙diệu 觀quán 起khởi 位vị 四tứ 成thành 所sở 起khởi 位vị 。

○# 初sơ 大đại 圓viên 起khởi 位vị 。

大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 即tức 初sơ 現hiện 起khởi 。 異dị 熟thục 識thức 種chủng 。 與dữ 極cực 微vi 細tế 所sở 知tri 。 障chướng 種chủng 俱câu 時thời 捨xả 故cố 若nhược 圓viên 鏡kính 智trí 爾nhĩ 時thời 未vị 起khởi 。 便tiện 無vô 能năng 持trì 淨tịnh 種chủng 識thức 故cố 。 有hữu 義nghĩa 。 此thử 品phẩm 解giải 脫thoát 道đạo 時thời 初sơ 成thành 佛Phật 故cố 。 乃nãi 得đắc 初sơ 起khởi 。 異dị 熟thục 識thức 種chủng 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 猶do 未vị 頓đốn 捨xả 與dữ 無vô 間gian 道đạo 不bất 相tương 違vi 故cố 。 非phi 障chướng 有hữu 漏lậu 劣liệt 無vô 漏lậu 法pháp 。 但đãn 與dữ 佛Phật 果Quả 定định 相tương 違vi 故cố 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 無vô 所sở 熏huân 識thức 。 無vô 漏lậu 不bất 增tăng 應ưng 成thành 佛Phật 故cố 。 由do 斯tư 此thử 品phẩm 從tùng 初sơ 成thành 佛Phật 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 令linh 不bất 失thất 故cố 。

明minh 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 也dã 。 釋thích 義nghĩa 有hữu 二nhị 。 初sơ 師sư 謂vị 無vô 間gian 道đạo 方phương 起khởi 。 以dĩ 異dị 熟thục 識thức 中trung 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 。 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 與dữ 極cực 微vi 細tế 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 俱câu 時thời 捨xả 故cố 。 若nhược 捨xả 異dị 熟thục 鏡kính 智trí 不bất 起khởi 。

爾nhĩ 時thời 無vô 有hữu 。 持trì 淨tịnh 種chủng 者giả 。 故cố 無vô 間gian 道đạo 。 决# 定định 現hiện 起khởi 。 次thứ 師sư 謂vị 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 乃nãi 得đắc 初sơ 起khởi 。 以dĩ 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 不bất 能năng 違vi 異dị 熟thục 種chủng 。 非phi 障chướng 有hữu 漏lậu 善thiện 種chủng 劣liệt 無vô 漏lậu 種chủng 。 以dĩ 此thử 二nhị 種chủng 但đãn 與dữ 解giải 脫thoát 道đạo 。 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 定định 相tương 違vi 故cố 。 若nhược 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 能năng 空không 異dị 熟thục 。 無vô 所sở 熏huân 識thức 。 則tắc 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 淨tịnh 法pháp 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 不bất 增tăng 應ưng 成thành 佛Phật 故cố 。 何hà 必tất 更cánh 俟sĩ 第đệ 二nhị 剎sát 那na 解giải 脫thoát 道đạo 耶da 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 定định 知tri 此thử 品phẩm 從tùng 解giải 脫thoát 道đạo 。 初sơ 成thành 佛Phật 時thời 。 方phương 得đắc 現hiện 前tiền 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 。 令linh 不bất 失thất 故cố 。 豈khởi 無vô 間gian 道đạo 得đắc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 較giảo 量lượng 二nhị 義nghĩa 。 後hậu 說thuyết 為vi 正chánh 。 此thử 果quả 上thượng 轉chuyển 也dã 。

○# 二nhị 平bình 等đẳng 起khởi 位vị 。

平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 初sơ 現hiện 前tiền 位vị 。 違vi 二nhị 執chấp 故cố 。 方phương 得đắc 初sơ 起khởi 。 後hậu 十Thập 地Địa 中trung 執chấp 未vị 斷đoạn 故cố 。 有hữu 漏lậu 等đẳng 位vị 或hoặc 有hữu 間gian 斷đoạn 。 法pháp 雲vân 地địa 後hậu 。 與dữ 淨tịnh 第đệ 八bát 。 相tương 依y 相tương 續tục 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。

明minh 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 也dã 。 初sơ 方phương 起khởi 。 二nhị 有hữu 間gian 。 三tam 究cứu 竟cánh 。 方phương 起khởi 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 初sơ 現hiện 前tiền 位vị 。 第đệ 六lục 雙song 空không 觀quán 智trí 違vi 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 二nhị 執chấp 種chủng 子tử 故cố 。 第đệ 七thất 一nhất 分phần/phân 無vô 分phân 別biệt 智trí 方phương 起khởi 。 有hữu 間gian 者giả 。 後hậu 十Thập 地Địa 中trung 俱câu 生sanh 二nhị 執chấp 未vị 斷đoạn 。 若nhược 第đệ 六lục 識thức 入nhập 生sanh 法pháp 二nhị 觀quán 。 觀quán 我ngã 法pháp 空không 。 伏phục 二nhị 執chấp 故cố 。 此thử 智trí 現hiện 前tiền 。 若nhược 出xuất 觀quán 時thời 與dữ 漏lậu 心tâm 俱câu 。 則tắc 不bất 現hiện 起khởi 。 故cố 言ngôn 或hoặc 有hữu 間gian 斷đoạn 。 究cứu 竟cánh 者giả 。 謂vị 第đệ 十thập 法pháp 雲vân 地địa 後hậu 。 斷đoạn 二nhị 障chướng 種chủng 。 究cứu 竟cánh 無vô 漏lậu 。 以dĩ 淨tịnh 第đệ 八bát 而nhi 為vi 所sở 依y 。 相tương 續tục 無vô 間gián 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 此thử 因nhân 中trung 轉chuyển 也dã 。

○# 三tam 妙diệu 觀quán 起khởi 位vị 。

妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 生sanh 空không 觀quán 品phẩm 。 二Nhị 乘Thừa 見kiến 位vị 亦diệc 得đắc 初sơ 起khởi 。 此thử 後hậu 展triển 轉chuyển 至chí 無Vô 學Học 位vị 。 或hoặc 至chí 菩Bồ 薩Tát 解giải 行hành 地địa 終chung 。 或hoặc 至chí 上thượng 位vị 。 若nhược 非phi 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 無vô 心tâm 時thời 。 皆giai 容dung 現hiện 起khởi 。 法pháp 空không 觀quán 品phẩm 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 位vị 方phương 得đắc 初sơ 起khởi 。 此thử 後hậu 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 上thượng 位vị 。 若nhược 非phi 有hữu 漏lậu 生sanh 空không 智trí 果quả 。 或hoặc 無vô 心tâm 時thời 皆giai 容dung 現hiện 起khởi 。

明minh 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 也dã 。 初sơ 明minh 生sanh 空không 觀quán 智trí 。 兼kiêm 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 二nhị 明minh 法pháp 空không 觀quán 智trí 。 唯duy 是thị 大Đại 乘Thừa 。 兼kiêm 大đại 小tiểu 中trung 。 生sanh 空không 觀quán 品phẩm 亦diệc 得đắc 初sơ 起khởi 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 見kiến 道đạo 位vị 中trung 。 斷đoạn 分phân 別biệt 我ngã 執chấp 故cố 也dã 。 此thử 後hậu 展triển 轉chuyển 至chí 無Vô 學Học 位vị 者giả 。 我ngã 執chấp 俱câu 生sanh 。 位vị 至chí 于vu 此thử 而nhi 斷đoạn 始thỉ 竟cánh 也dã 。 或hoặc 至chí 菩Bồ 薩Tát 解giải 行hành 地địa 終chung 者giả 。 謂vị 大Đại 乘Thừa 漸tiệm 悟ngộ 之chi 機cơ 之chi 加gia 行hành 位vị 也dã 。 或hoặc 至chí 上thượng 位vị 者giả 。 謂vị 大Đại 乘Thừa 頓đốn 悟ngộ 之chi 機cơ 之chi 見kiến 道đạo 及cập 八bát 地địa 也dã 。 若nhược 非phi 有hữu 漏lậu 或hoặc 無vô 心tâm 時thời 。 皆giai 容dung 現hiện 起khởi 者giả 。 言ngôn 此thử 。 智trí 必tất 起khởi 于vu 此thử 位vị 之chi 無vô 漏lậu 有hữu 心tâm 時thời 也dã 。 唯duy 大Đại 乘Thừa 中trung 。 法pháp 空không 觀quán 品phẩm 菩Bồ 薩Tát 見kiến 位vị 方phương 得đắc 初sơ 起khởi 者giả 。 大Đại 乘Thừa 見kiến 道đạo 位vị 中trung 。 斷đoạn 法pháp 執chấp 分phân 別biệt 故cố 也dã 。 此thử 後hậu 展triển 轉chuyển 乃nãi 至chí 上thượng 位vị 者giả 。 十Thập 地Địa 後hậu 心tâm 斷đoạn 法pháp 執chấp 俱câu 生sanh 之chi 竟cánh 位vị 也dã 。 若nhược 非phi 有hữu 漏lậu 生sanh 空không 智trí 果quả 。 或hoặc 無vô 心tâm 時thời 。 皆giai 容dung 現hiện 起khởi 者giả 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 與dữ 彼bỉ 相tương 違vi 。 生sanh 空không 不bất 違vi 法pháp 執chấp 。 無vô 心tâm 則tắc 無vô 六lục 識thức 。 故cố 此thử 三tam 時thời 。 皆giai 不bất 現hiện 起khởi 。 明minh 此thử 智trí 必tất 起khởi 于vu 此thử 位vị 之chi 無vô 漏lậu 心tâm 。 法pháp 空không 智trí 果quả 。 及cập 有hữu 心tâm 位vị 。 此thử 亦diệc 因nhân 中trung 轉chuyển 也dã 。

○# 四tứ 成thành 所sở 起khởi 位vị 。

成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 義nghĩa 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 道Đạo 位vị 中trung 後hậu 得đắc 引dẫn 故cố 亦diệc 得đắc 初sơ 起khởi 。 有hữu 義nghĩa 。 成thành 佛Phật 方phương 得đắc 初sơ 起khởi 以dĩ 十Thập 地Địa 中trung 依y 異dị 熟thục 識thức 所sở 變biến 眼nhãn 等đẳng 非phi 無vô 漏lậu 故cố 。 有hữu 漏lậu 不bất 共cộng 必tất 俱câu 同đồng 境cảnh 。 根căn 發phát 無vô 漏lậu 識thức 理lý 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 二nhị 于vu 境cảnh 明minh 昧muội 異dị 故cố 。 由do 斯tư 此thử 品phẩm 要yếu 得đắc 成thành 佛Phật 。 依y 無vô 漏lậu 根căn 方phương 容dung 現hiện 起khởi 。 而nhi 數số 間gian 斷đoạn 作tác 意ý 起khởi 故cố 。 此thử 四tứ 種chủng 性tánh 雖tuy 皆giai 本bổn 有hữu 而nhi 要yếu 熏huân 發phát 方phương 得đắc 現hiện 行hành 。 因nhân 位vị 漸tiệm 增tăng 。 佛Phật 果Quả 圓viên 滿mãn 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 但đãn 從tùng 種chủng 生sanh 不bất 熏huân 成thành 種chủng 。 勿vật 前tiền 佛Phật 德đức 勝thắng 後hậu 佛Phật 故cố 。

明minh 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 起khởi 位vị 。 通thông 釋thích 諸chư 疑nghi 也dã 。 初sơ 唯duy 釋thích 作tác 智trí 。 次thứ 通thông 釋thích 諸chư 疑nghi 。 唯duy 釋thích 中trung 。 初sơ 師sư 之chi 意ý 亦diệc 同đồng 六lục 七thất 二nhị 識thức 因nhân 中trung 得đắc 轉chuyển 。 謂vị 修tu 道Đạo 中trung 。 為vi 第đệ 六lục 識thức 後hậu 得đắc 所sở 引dẫn 。 亦diệc 得đắc 初sơ 起khởi 。 次thứ 師sư 之chi 意ý 。 成thành 佛Phật 方phương 起khởi 。 展triển 轉chuyển 竆# 之chi 。 其kỳ 故cố 有hữu 四tứ 。 一nhất 依y 異dị 熟thục 識thức 所sở 變biến 眼nhãn 等đẳng 非phi 無vô 漏lậu 故cố 。 所sở 依y 根căn 既ký 有hữu 漏lậu 。 是thị 以dĩ 因nhân 中trung 無vô 轉chuyển 義nghĩa 也dã 。 二nhị 有hữu 漏lậu 不bất 共cộng 。 必tất 俱câu 同đồng 境cảnh 。 根căn 發phát 無vô 漏lậu 識thức 理lý 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 謂vị 眼nhãn 根căn 唯duy 眼nhãn 識thức 依y 。 耳nhĩ 根căn 唯duy 耳nhĩ 識thức 依y 等đẳng 曰viết 不bất 共cộng 。 必tất 俱câu 者giả 。 是thị 俱câu 有hữu 依y 。 根căn 識thức 定định 同đồng 時thời 故cố 。 同đồng 境cảnh 者giả 。 同đồng 境cảnh 依y 。 根căn 識thức 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 故cố 。 此thử 三tam 名danh 異dị 。 俱câu 屬thuộc 五ngũ 根căn 三tam 依y 中trung 俱câu 有hữu 依y 攝nhiếp 。 所sở 依y 眼nhãn 等đẳng 既ký 有hữu 漏lậu 。 發phát 無vô 漏lậu 識thức 。 理lý 豈khởi 不bất 違vi 是thị 以dĩ 因nhân 中trung 無vô 轉chuyển 義nghĩa 也dã 。 三tam 此thử 二nhị 于vu 境cảnh 明minh 昧muội 異dị 故cố 。 漏lậu 根căn 必tất 昧muội 。 無vô 漏lậu 斯tư 明minh 。 既ký 是thị 不bất 明minh 。 何hà 得đắc 為vi 智trí 。 是thị 以dĩ 因nhân 中trung 無vô 轉chuyển 義nghĩa 也dã 。 四tứ 由do 斯tư 此thử 品phẩm 。 要yếu 得đắc 成thành 佛Phật 依y 無vô 漏lậu 根căn 方phương 容dung 現hiện 起khởi 。 而nhi 數số 間gian 斷đoạn 。 以dĩ 必tất 作tác 意ý 而nhi 後hậu 起khởi 故cố 。 則tắc 佛Phật 果Quả 已dĩ 成thành 。 尚thượng 數số 間gian 斷đoạn 。 非phi 如như 餘dư 三tam 長trường 時thời 無vô 間gian 。 是thị 以dĩ 因nhân 中trung 無vô 轉chuyển 義nghĩa 也dã 。 亦diệc 可khả 初sơ 故cố 是thị 總tổng 。 次thứ 二nhị 展triển 轉chuyển 發phát 明minh 。 第đệ 四tứ 故cố 則tắc 結kết 申thân 正chánh 意ý 也dã 。 恐khủng 問vấn 此thử 四Tứ 智Trí 品phẩm 。 皆giai 從tùng 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 。 若nhược 起khởi 現hiện 行hành 。 應ưng 一nhất 切thiết 時thời 頓đốn 成thành 無vô 漏lậu 。 何hà 有hữu 前tiền 後hậu 因nhân 果quả 轉chuyển 變biến 之chi 不bất 同đồng 耶da 。 故cố 云vân 雖tuy 皆giai 本bổn 有hữu 而nhi 要yếu 熏huân 發phát 方phương 得đắc 現hiện 行hành 。 熏huân 有hữu 勝thắng 劣liệt 。 因nhân 位vị 漸tiệm 增tăng 。 至chí 果quả 方phương 圓viên 滿mãn 耳nhĩ 。 既ký 圓viên 滿mãn 已dĩ 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 無vô 有hữu 竆# 時thời 。 恐khủng 問vấn 何hà 以dĩ 佛Phật 位vị 不bất 增tăng 減giảm 耶da 。 故cố 云vân 但đãn 從tùng 種chủng 生sanh 。 不bất 熏huân 成thành 種chủng 。 若nhược 更cánh 熏huân 種chủng 。 是thị 佛Phật 德đức 有hữu 勝thắng 劣liệt 矣hĩ 。 勿vật 前tiền 佛Phật 德đức 。 勝thắng 後hậu 佛Phật 故cố 。 諸chư 佛Phật 心tâm 同đồng 道đạo 同đồng 而nhi 德đức 同đồng 。 何hà 容dung 毫hào 髮phát 低đê 昂ngang 于vu 其kỳ 間gian 哉tai 。 若nhược 曰viết 十thập 方phương 世thế 界giới 。 彌di 陀đà 第đệ 一nhất 者giả 。 是thị 論luận 報báo 非phi 論luận 德đức 也dã 。 何hà 可khả 同đồng 年niên 。

○# 三Tam 明Minh 四Tứ 智Trí 緣duyên 用dụng (# 二nhị )# 。 初sơ 別biệt 釋thích 所sở 緣duyên 二nhị 總tổng 申thân 用dụng 異dị 。

○# 初sơ 別biệt 釋thích 所sở 緣duyên (# 四tứ )# 。 初sơ 鏡kính 智trí 所sở 緣duyên 二nhị 性tánh 智trí 所sở 緣duyên 三tam 察sát 智trí 所sở 緣duyên 四tứ 作tác 智trí 所sở 緣duyên 。

○# 初sơ 鏡kính 智trí 所sở 緣duyên 。

大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 義nghĩa 。 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 。 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 非phi 後hậu 得đắc 智trí 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 有hữu 義nghĩa 。 此thử 品phẩm 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 于vu 一nhất 切thiết 境cảnh 不bất 愚ngu 迷mê 故cố 。 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 如Như 來Lai 鏡kính 智trí 。 諸chư 處xứ 境cảnh 識thức 。 眾chúng 像tượng 現hiện 故cố 。 又hựu 此thử 决# 定định 緣duyên 無vô 漏lậu 種chủng 。 及cập 身thân 土thổ/độ 等đẳng 諸chư 影ảnh 像tượng 故cố 。 行hành 緣duyên 微vi 細tế 說thuyết 不bất 可khả 知tri 。 如như 阿a 頼# 耶da 亦diệc 緣duyên 俗tục 故cố 。 緣duyên 真Chân 如Như 故cố 。 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 緣duyên 餘dư 境cảnh 故cố 。 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。 其kỳ 體thể 是thị 一nhất 。 隨tùy 用dụng 分phần/phân 二nhị 。 了liễu 俗tục 由do 證chứng 真chân 故cố 。 說thuyết 為vi 後hậu 得đắc 。 餘dư 一nhất 分phần/phân 二nhị 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。

鏡kính 智trí 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 也dã 。 初sơ 師sư 釋thích 是thị 本bổn 智trí 緣duyên 如như 。 非phi 後hậu 得đắc 智trí 緣duyên 。 以dĩ 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 次thứ 師sư 釋thích 有hữu 七thất 段đoạn 。 一nhất 此thử 品phẩm 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 是thị 標tiêu 鏡kính 智trí 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 。 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 云vân 。 鏡kính 智trí 于vu 一nhất 切thiết 境cảnh 不bất 愚ngu 迷mê 故cố 。 佛Phật 地địa 諸chư 處xứ 境cảnh 識thức 像tượng 現hiện 。 是thị 引dẫn 教giáo 以dĩ 證chứng 通thông 緣duyên 。 三tam 又hựu 此thử 决# 定định 緣duyên 無vô 漏lậu 種chủng 及cập 身thân 土thổ/độ 等đẳng 諸chư 影ảnh 像tượng 故cố 。 是thị 據cứ 理lý 以dĩ 證chứng 通thông 緣duyên 。 四tứ 行hành 緣duyên 微vi 細tế 說thuyết 不bất 可khả 知tri 。 如như 阿a 頼# 耶da 亦diệc 緣duyên 俗tục 故cố 。 是thị 通thông 前tiền 例lệ 釋thích 所sở 因nhân 。 五ngũ 緣duyên 真Chân 如Như 故cố 。 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 緣duyên 餘dư 境cảnh 故cố 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。 是thị 釋thích 通thông 本bổn 後hậu 二nhị 攝nhiếp 。 六lục 其kỳ 體thể 是thị 一nhất 。 隨tùy 用dụng 分phần/phân 二nhị 。 了liễu 俗tục 由do 證chứng 真chân 故cố 。 說thuyết 為vi 後hậu 得đắc 。 是thị 原nguyên 說thuyết 以dĩ 通thông 伏phục 難nạn/nan 。 七thất 餘dư 一nhất 分phần/phân 二nhị 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 是thị 例lệ 後hậu 妙diệu 平bình 二nhị 智trí 。 以dĩ 上thượng 節tiết 節tiết 主chủ 意ý 如như 此thử 。 若nhược 血huyết 脈mạch 貫quán 穿xuyên 則tắc 次thứ 師sư 正chánh 義nghĩa 。 曉hiểu 前tiền 師sư 云vân 。 此thử 品phẩm 所sở 緣duyên 。 豈khởi 止chỉ 無vô 分phân 別biệt 本bổn 智trí 。 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 。 實thật 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 何hà 則tắc 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 于vu 一nhất 切thiết 境cảnh 不bất 愚ngu 迷mê 故cố 。 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 如Như 來Lai 鏡kính 智trí 諸chư 處xứ 境cảnh 識thức 。 眾chúng 像tượng 現hiện 故cố 。 則tắc 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 不bất 有hữu 明minh 證chứng 乎hồ 。 不bất 獨độc 此thử 也dã 。 以dĩ 理lý 揆quỹ 之chi 。 又hựu 此thử 鏡kính 智trí 。 决# 定định 緣duyên 無vô 漏lậu 種chủng 。 及cập 身thân 土thổ/độ 等đẳng 諸chư 影ảnh 像tượng 故cố 。 如như 有hữu 漏lậu 時thời 。 定định 緣duyên 三tam 境cảnh 。 豈khởi 止chỉ 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 耶da 。 且thả 云vân 不bất 可khả 知tri 者giả 。 謂vị 鏡kính 智trí 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 微vi 細tế 。 說thuyết 不bất 可khả 知tri 。 如như 阿a 頼# 耶da 緣duyên 俗tục 諦đế 時thời 。 亦diệc 云vân 不bất 可khả 知tri 也dã 。 豈khởi 不bất 可khả 知tri 。 便tiện 是thị 本bổn 智trí 獨độc 緣duyên 真Chân 如Như 耶da 。 不bất 知tri 緣duyên 真Chân 如Như 故cố 是thị 無vô 分phân 別biệt 智trí 攝nhiếp 。 緣duyên 餘dư 境cảnh 故cố 是thị 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。 智trí 體thể 元nguyên 非phi 二nhị 也dã 。 特đặc 以dĩ 用dụng 此thử 緣duyên 真chân 即tức 名danh 根căn 本bổn 。 用dụng 此thử 緣duyên 俗tục 即tức 名danh 後hậu 得đắc 。 隨tùy 用dụng 而nhi 分phần/phân 二nhị 耳nhĩ 。 若nhược 云vân 體thể 一nhất 用dụng 二nhị 。 後hậu 先tiên 莫mạc 定định 。 何hà 名danh 後hậu 得đắc 者giả 。 則tắc 由do 證chứng 真chân 故cố 有hữu 根căn 本bổn 。 由do 了liễu 俗tục 故cố 有hữu 後hậu 得đắc 。 了liễu 俗tục 必tất 由do 證chứng 真chân 。 故cố 說thuyết 後hậu 得đắc 也dã 。 其kỳ 餘dư 妙diệu 平bình 二nhị 智trí 。 亦diệc 一nhất 分phần/phân 二nhị 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 非phi 竟cánh 以dĩ 二nhị 為vi 二nhị 也dã 。 較giảo 量lượng 二nhị 義nghĩa 。 此thử 說thuyết 為vi 正chánh 。

○# 二nhị 性tánh 智trí 所sở 緣duyên 。

平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 義nghĩa 。 但đãn 緣duyên 第đệ 八bát 淨tịnh 識thức 。 如như 染nhiễm 第đệ 七thất 。 緣duyên 蔵# 識thức 故cố 。 有hữu 義nghĩa 。 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 。 徧biến 緣duyên 真chân 俗tục 為vi 境cảnh 。 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 證chứng 得đắc 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 。 緣duyên 諸chư 有hữu 情tình 。 自tự 他tha 平bình 等đẳng 。 隨tùy 他tha 勝thắng 解giải 示thị 現hiện 無vô 邉# 佛Phật 影ảnh 像tượng 故cố 。 由do 斯tư 此thử 品phẩm 通thông 緣duyên 真chân 俗tục 。 二nhị 智trí 所sở 攝nhiếp 。 于vu 理lý 無vô 違vi 。

性tánh 智trí 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 釋thích 有hữu 三tam 師sư 。 初sơ 例lệ 染nhiễm 七thất 。 但đãn 緣duyên 淨tịnh 八bát 。 次thứ 原nguyên 平bình 等đẳng 。 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 。 三tam 緣duyên 真chân 俗tục 。 徧biến 證chứng 諸chư 教giáo 。 末mạt 結kết 通thông 緣duyên 。 是thị 二nhị 智trí 攝nhiếp 。 餘dư 如như 前tiền 釋thích 。

○# 三tam 察sát 智trí 所sở 緣duyên 。

妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 皆giai 無vô 障chướng 礙ngại 。 二nhị 智trí 所sở 攝nhiếp 。

察sát 智trí 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 也dã 。 自tự 即tức 色sắc 心tâm 等đẳng 。 共cộng 即tức 無vô 常thường 等đẳng 。 又hựu 自tự 即tức 依y 他tha 。 共cộng 即tức 圓viên 成thành 。 曰viết 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 共cộng 。 正chánh 普phổ 緣duyên 也dã 。 皆giai 無vô 障chướng 礙ngại 者giả 。 一nhất 自tự 共cộng 無vô 障chướng 礙ngại 。 二nhị 一nhất 切thiết 無vô 障chướng 礙ngại 。 二nhị 智trí 所sở 攝nhiếp 。 獨độc 顯hiển 于vu 此thử 者giả 。 形hình 後hậu 非phi 二nhị 智trí 攝nhiếp 也dã 。

○# 四tứ 作tác 智trí 所sở 緣duyên 。

成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 義nghĩa 。 但đãn 緣duyên 五ngũ 種chủng 現hiện 境cảnh 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 。 如Như 來Lai 五ngũ 根căn 。 一nhất 一nhất 皆giai 于vu 五ngũ 境cảnh 轉chuyển 故cố 。 有hữu 義nghĩa 。 此thử 品phẩm 亦diệc 能năng 徧biến 緣duyên 三tam 世thế 諸chư 法pháp 。 不bất 違vi 正chánh 理lý 。 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 起khởi 作tác 三tam 業nghiệp 諸chư 變biến 化hóa 事sự 。 决# 擇trạch 有hữu 情tình 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 。 領lãnh 受thọ 去khứ 來lai 現hiện 在tại 等đẳng 義nghĩa 。 若nhược 不bất 徧biến 緣duyên 無vô 此thử 能năng 故cố 。 然nhiên 此thử 心tâm 品phẩm 隨tùy 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 力lực 。 或hoặc 緣duyên 一nhất 法pháp 。 或hoặc 二nhị 或hoặc 多đa 。 且thả 說thuyết 五ngũ 根căn 于vu 五ngũ 境cảnh 轉chuyển 。 不bất 言ngôn 唯duy 爾nhĩ 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 隨tùy 作tác 意ý 生sanh 。 緣duyên 事sự 相tướng 境cảnh 。 起khởi 化hóa 業nghiệp 故cố 。 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。

作tác 智trí 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 也dã 。 此thử 有hữu 二nhị 釋thích 。 初sơ 謂vị 緣duyên 五ngũ 現hiện 境cảnh 。 引dẫn 論luận 為vi 證chứng 。 次thứ 謂vị 通thông 緣duyên 三tam 世thế 。 引dẫn 經kinh 為vi 證chứng 。 而nhi 論luận 若nhược 與dữ 經kinh 違vi 者giả 。 然nhiên 此thử 心tâm 品phẩm 。 隨tùy 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 力lực 。 或hoặc 二nhị 或hoặc 多đa 。 且thả 說thuyết 五ngũ 根căn 于vu 五ngũ 境cảnh 轉chuyển 。 不bất 言ngôn 唯duy 緣duyên 五ngũ 境cảnh 。 故cố 不bất 相tương 違vi 也dã 。 問vấn 。 前tiền 三tam 皆giai 二nhị 智trí 攝nhiếp 。 此thử 攝nhiếp 云vân 何hà 。 故cố 云vân 隨tùy 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 作tác 意ý 引dẫn 生sanh 。 緣duyên 事sự 相tướng 度độ 生sanh 之chi 境cảnh 起khởi 三tam 業nghiệp 變biến 化hóa 。 故cố 唯duy 後hậu 得đắc 智trí 攝nhiếp 。 又hựu 前tiền 依y 心tâm 根căn 故cố 。 二nhị 智trí 俱câu 通thông 。 此thử 智trí 但đãn 依y 色sắc 根căn 。 故cố 唯duy 後hậu 得đắc 。 故cố 曰viết 變biến 相tương/tướng 觀quán 空không 唯duy 後hậu 得đắc 。

○# 二nhị 總tổng 申thân 用dụng 異dị 。

此thử 四tứ 心tâm 品phẩm 。 雖tuy 皆giai 徧biến 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 用dụng 有hữu 異dị 。 謂vị 鏡kính 智trí 品phẩm 。 現hiện 自tự 受thọ 用dụng 身thân 淨tịnh 土độ 相tương/tướng 。 持trì 無vô 漏lậu 種chủng 。 平bình 等đẳng 智trí 品phẩm 。 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 身thân 淨tịnh 土độ 相tương/tướng 。 成thành 事sự 智trí 品phẩm 。 能năng 現hiện 變biến 化hóa 身thân 及cập 土thổ/độ 相tương/tướng 。 觀quán 察sát 智trí 品phẩm 。 觀quán 察sát 自tự 他tha 功công 能năng 過quá 失thất 。 雨vũ 大đại 法Pháp 雨vũ 。 破phá 諸chư 疑nghi 網võng 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 如như 是thị 等đẳng 門môn 。 差sai 別biệt 多đa 種chủng 。

明minh 四Tứ 智Trí 于vu 所sở 緣duyên 。 申thân 用dụng 之chi 各các 異dị 也dã 。 初sơ 牒điệp 前tiền 縱túng/tung 標tiêu 。 二nhị 奪đoạt 釋thích 用dụng 異dị 。 三tam 結kết 多đa 異dị 用dụng 。 亦diệc 可khả 牒điệp 前tiền 縱túng/tung 標tiêu 。 即tức 是thị 牒điệp 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 既ký 皆giai 徧biến 緣duyên 何hà 分phân 為vi 四tứ 。 故cố 釋thích 謂vị 云vân 云vân 也dã 。 餘dư 文văn 易dị 見kiến 。

○# 二nhị 總tổng 結kết 。

此thử 四tứ 心tâm 品phẩm 名danh 所sở 生sanh 得đắc 。 此thử 所sở 生sanh 得đắc 總tổng 名danh 菩Bồ 提Đề 。 及cập 前tiền 涅Niết 槃Bàn 名danh 所sở 轉chuyển 得đắc 。 雖tuy 轉chuyển 依y 義nghĩa 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 而nhi 今kim 但đãn 取thủ 二nhị 所sở 轉chuyển 得đắc 。 頌tụng 說thuyết 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 言ngôn 故cố 。 此thử 修tu 習tập 位vị 。 說thuyết 能năng 證chứng 得đắc 。 非phi 已dĩ 證chứng 得đắc 。 因nhân 位vị 攝nhiếp 故cố 。

約ước 名danh 頌tụng 因nhân 位vị 而nhi 總tổng 結kết 之chi 也dã 。 初sơ 約ước 名danh 歸quy 所sở 轉chuyển 得đắc 結kết 。 二nhị 約ước 頌tụng 簡giản 取thủ 轉chuyển 得đắc 結kết 。 三tam 約ước 位vị 說thuyết 因nhân 證chứng 得đắc 結kết 。 謂vị 能năng 證chứng 得đắc 。 非phi 果quả 上thượng 已dĩ 證chứng 得đắc 。 乃nãi 約ước 因nhân 位vị 能năng 證chứng 得đắc 也dã 。 餘dư 文văn 易dị 見kiến 。 上thượng 釋thích 修tu 習tập 位vị 竟cánh 。

○# 五ngũ 究cứu 竟cánh 位vị (# 二nhị )# 。 初sơ 本bổn 論luận 二nhị 論luận 釋thích 。

○# 初sơ 本bổn 論luận 。

後hậu 究cứu 竟cánh 位vị 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。

此thử 即tức 無vô 漏lậu 界giới 。 不bất 思tư 議nghị 善thiện 常thường 。 安an 樂lạc 解giải 脫thoát 身thân 。 大đại 牟Mâu 尼Ni 名danh 法pháp 。

○# 二nhị 論luận 釋thích (# 四tứ )# 。 初sơ 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 二nhị 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 三tam 釋thích 第đệ 三tam 句cú 四tứ 釋thích 第đệ 四tứ 句cú 。

○# 初sơ 釋thích 第đệ 一nhất 句cú (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 通thông 妨phương 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích 。

論luận 曰viết 。 前tiền 修tu 習tập 位vị 。 所sở 得đắc 轉chuyển 依y 。 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 究cứu 竟cánh 位vị 相tương/tướng 。 此thử 謂vị 此thử 前tiền 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。 即tức 是thị 究cứu 竟cánh 。 無vô 漏lậu 界giới 攝nhiếp 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 非phi 漏lậu 隨tùy 增tăng 。 性tánh 淨tịnh 圓viên 明minh 故cố 名danh 無vô 漏lậu 。 界giới 是thị 蔵# 義nghĩa 。 此thử 中trung 含hàm 容dung 無vô 邉# 希hy 有hữu 大đại 功công 德đức 故cố 。 或hoặc 是thị 因nhân 義nghĩa 。 能năng 生sanh 五ngũ 乘thừa 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 利lợi 樂lạc 事sự 故cố 。

修tu 習tập 位vị 。 指chỉ 十Thập 地Địa 滿mãn 心tâm 。 究cứu 竟cánh 位vị 。 指chỉ 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 盡tận 未vị 來lai 際tế 也dã 。 修tu 位vị 所sở 得đắc 轉chuyển 依y 。 即tức 究cứu 竟cánh 位vị 相tương/tướng 。 言ngôn 彼bỉ 攝nhiếp 于vu 此thử 。 總tổng 大đại 意ý 而nhi 標tiêu 釋thích 之chi 也dã 。 此thử 。 謂vị 此thử 前tiền 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。 即tức 是thị 無vô 漏lậu 界giới 攝nhiếp 。 無vô 漏lậu 者giả 。 五ngũ 住trụ 二nhị 死tử 。 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 離ly 彼bỉ 相tương 應ứng 縳truyện 也dã 。 非phi 漏lậu 隨tùy 增tăng 。 離ly 彼bỉ 所sở 緣duyên 縛phược 也dã 。 蕩đãng 無vô 纖tiêm 塵trần 而nhi 性tánh 淨tịnh 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 猶do 有hữu 所sở 知tri 障chướng 。 照chiếu 無vô 不bất 極cực 而nhi 圓viên 明minh 。 非phi 十Thập 地Địa 猶do 有hữu 未vị 滿mãn 。 曰viết 無vô 漏lậu 也dã 。 界giới 是thị 蔵# 義nghĩa 。 此thử 中trung 含hàm 容dung 無vô 邉# 希hy 有hữu 大đại 功công 德đức 故cố 者giả 。 神thần 通thông 光quang 明minh 。 智trí 慧tuệ 總tổng 持trì 等đẳng 曰viết 功công 德đức 。 逈huýnh 出xuất 權quyền 小tiểu 豎thụ 極cực 橫hoạnh/hoành 周chu 曰viết 大đại 功công 德đức 。 最tối 為vi 難nan 得đắc 。 曰viết 希hy 有hữu 大đại 功công 德đức 。 無vô 邉# 者giả 。 十thập 大đại 數số 之chi 三tam 。 無vô 量lượng 無vô 量lượng 。 為vi 一nhất 無vô 邉# 。 不bất 堕# 此thử 三tam 。 更cánh 無vô 邉# 涯nhai 之chi 無vô 邉# 也dã 。 或hoặc 是thị 因nhân 義nghĩa 。 能năng 生sanh 五ngũ 乘thừa 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 利lợi 樂lạc 事sự 故cố 。 謂vị 人nhân 乘thừa 天thiên 乘thừa 是thị 世thế 間gian 利lợi 樂lạc 事sự 。 二Nhị 乘Thừa 大Đại 乘Thừa 最Tối 上Thượng 乘Thừa 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 利lợi 樂lạc 事sự 也dã 。

○# 二nhị 通thông 妨phương (# 二nhị )# 。 初sơ 通thông 本bổn 論luận 二nhị 通thông 集tập 論luận 。

○# 初sơ 通thông 本bổn 論luận 。

清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 可khả 唯duy 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 如như 何hà 唯duy 無vô 漏lậu 。 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。 唯duy 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 謂vị 佛Phật 功công 德đức 及cập 身thân 土thổ/độ 等đẳng 。 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 種chủng 性tánh 所sở 生sanh 。 有hữu 漏lậu 法pháp 種chủng 已dĩ 永vĩnh 捨xả 故cố 。 雖tuy 有hữu 示thị 現hiện 作tác 生sanh 死tử 身thân 業nghiệp 煩phiền 惱não 等đẳng 。 似tự 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 而nhi 實thật 無vô 漏lậu 道Đạo 諦đế 所sở 攝nhiếp 。

自tự 此thử 至chí 而nhi 純thuần 無vô 漏lậu 。 詳tường 設thiết 問vấn 答đáp 。 竆# 無vô 漏lậu 幽u 微vi 也dã 。 今kim 問vấn 意ý 云vân 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 性tánh 相tướng 常thường 住trụ 。 可khả 唯duy 無vô 漏lậu 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 從tùng 種chủng 生sanh 故cố 。 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 何hà 得đắc 亦diệc 唯duy 無vô 漏lậu 攝nhiếp 耶da 。 答đáp 意ý 云vân 。 聖thánh 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 前tiền 二nhị 有hữu 漏lậu 。 後hậu 二nhị 無vô 漏lậu 。 今kim 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 。 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。 唯duy 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 以dĩ 佛Phật 功công 德đức 。 身thân 土thổ/độ 皆giai 無vô 漏lậu 種chủng 生sanh 。 有hữu 漏lậu 既ký 已dĩ 永vĩnh 捨xả 。 豈khởi 得đắc 猶do 有hữu 有hữu 漏lậu 。 恐khủng 問vấn 佛Phật 變biến 化hóa 身thân 。 示thị 同đồng 生sanh 老lão 死tử 等đẳng 。 何hà 為vi 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 耶da 。 故cố 云vân 雖tuy 有hữu 示thị 現hiện 生sanh 死tử 。 身thân 似tự 苦Khổ 諦Đế 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 似tự 集Tập 諦Đế 。 而nhi 有hữu 漏lậu 種chủng 已dĩ 斷đoạn 盡tận 故cố 。 實thật 無vô 漏lậu 道Đạo 諦đế 所sở 攝nhiếp 。

○# 二nhị 通thông 集tập 論luận (# 二nhị )# 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。

○# 初sơ 問vấn 。

集tập 論luận 等đẳng 說thuyết 十thập 五ngũ 界giới 等đẳng 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 如Như 來Lai 豈khởi 無vô 五ngũ 根căn 五ngũ 識thức 五ngũ 外ngoại 界giới 等đẳng 。

躡niếp 前tiền 問vấn 云vân 。 本bổn 論luận 之chi 疑nghi 雖tuy 通thông 。 集tập 論luận 之chi 義nghĩa 有hữu 礙ngại 。 何hà 則tắc 。 集tập 論luận 除trừ 後hậu 三tam 界giới 。 說thuyết 十thập 五ngũ 界giới 等đẳng 。 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 若nhược 如Như 來Lai 功công 德đức 。 身thân 土thổ/độ 皆giai 唯duy 無vô 漏lậu 。 豈khởi 佛Phật 無vô 五ngũ 根căn 五ngũ 識thức 五ngũ 外ngoại 界giới 等đẳng 耶da 。 若nhược 云vân 有hữu 者giả 。 何hà 成thành 無vô 漏lậu 。

○# 二nhị 答đáp (# 三tam )# 。 初sơ 第đệ 一nhất 師sư 二nhị 第đệ 二nhị 師sư 三tam 第đệ 三tam 師sư 。

○# 初sơ 第đệ 一nhất 師sư 。

有hữu 義nghĩa 。 如Như 來Lai 功công 德đức 身thân 土thổ/độ 。 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 非phi 界giới 處xứ 等đẳng 法Pháp 門môn 所sở 攝nhiếp 。 故cố 與dữ 彼bỉ 說thuyết 理lý 不bất 相tương 違vi 。

甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 則tắc 可khả 。 非phi 界giới 處xứ 等đẳng 攝nhiếp 則tắc 不bất 可khả 。 自tự 謂vị 理lý 不bất 相tương 違vi 。 理lý 殊thù 未vị 盡tận 。

○# 二nhị 第đệ 二nhị 師sư 。

有hữu 義nghĩa 。 如Như 來Lai 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 妙diệu 定định 生sanh 故cố 。 法Pháp 界Giới 色sắc 攝nhiếp 。 非phi 佛Phật 五ngũ 識thức 。 雖tuy 依y 此thử 變biến 。 然nhiên 麄# 細tế 異dị 。 非phi 五ngũ 境cảnh 攝nhiếp 。 如Như 來Lai 五ngũ 識thức 非phi 五ngũ 識thức 界giới 。 經kinh 說thuyết 佛Phật 心tâm 恆hằng 在tại 定định 故cố 。 論luận 說thuyết 五ngũ 識thức 。 性tánh 散tán 亂loạn 故cố 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 何hà 識thức 相tương 應ứng 。 第đệ 六lục 相tương 應ứng 起khởi 化hóa 用dụng 故cố 。 與dữ 觀quán 察sát 智trí 。 性tánh 有hữu 何hà 別biệt 。 彼bỉ 觀quán 諸chư 法pháp 自tự 共cộng 相tương 等đẳng 。 此thử 唯duy 起khởi 化hóa 。 故cố 有hữu 差sai 別biệt 。 此thử 二nhị 智trí 品phẩm 應ưng 不bất 並tịnh 生sanh 。 一nhất 類loại 二nhị 識thức 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 許hứa 不bất 並tịnh 起khởi 與dữ 理lý 無vô 違vi 。 同đồng 體thể 用dụng 分phần/phân 。 俱câu 亦diệc 非phi 失thất 。 或hoặc 與dữ 第đệ 七thất 淨tịnh 識thức 相tương 應ứng 。 依y 眼nhãn 等đẳng 根căn 緣duyên 色sắc 等đẳng 境cảnh 是thị 平bình 等đẳng 智trí 作tác 用dụng 差sai 別biệt 。 謂vị 淨tịnh 第đệ 七thất 起khởi 他tha 受thọ 用dụng 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 者giả 。 平bình 等đẳng 品phẩm 攝nhiếp 。 起khởi 變biến 化hóa 者giả 。 成thành 事sự 品phẩm 攝nhiếp 。 豈khởi 不bất 此thử 品phẩm 攝nhiếp 五ngũ 識thức 得đắc 。 非phi 轉chuyển 彼bỉ 得đắc 。 體thể 即tức 是thị 彼bỉ 。 如như 轉chuyển 生sanh 死tử 言ngôn 得đắc 涅Niết 槃Bàn 不bất 可khả 涅Niết 槃Bàn 同đồng 生sanh 死tử 攝nhiếp 。 是thị 故cố 于vu 此thử 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。

此thử 師sư 初sơ 正chánh 答đáp 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 必tất 先tiên 正chánh 答đáp 後hậu 料liệu 簡giản 者giả 。 正chánh 答đáp 中trung 違vi 妨phương 。 假giả 展triển 轉chuyển 料liệu 簡giản 而nhi 發phát 明minh 之chi 也dã 。 正chánh 答đáp 取thủ 其kỳ 易dị 明minh 。 撮toát 本bổn 文văn 補bổ 足túc 而nhi 順thuận 釋thích 之chi 。 則tắc 云vân 汝nhữ 難nạn/nan 如Như 來Lai 豈khởi 無vô 五ngũ 根căn 五ngũ 識thức 五ngũ 外ngoại 界giới 等đẳng 。 意ý 謂vị 有hữu 則tắc 堕# 于vu 根căn 識thức 塵trần 界giới 是thị 有hữu 漏lậu 攝nhiếp 非phi 純thuần 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 。 首thủ 楞lăng 百bách 八bát 三tam 昧muội 妙diệu 定định 生sanh 故cố 。 法Pháp 界Giới 色sắc 攝nhiếp 。 非phi 有hữu 漏lậu 根căn 塵trần 界giới 攝nhiếp 。 如Như 來Lai 五ngũ 識thức 。 恆hằng 在tại 定định 故cố 。 法Pháp 界Giới 識thức 攝nhiếp 。 非phi 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 界giới 攝nhiếp 。 若nhược 謂vị 降giáng/hàng 佛Phật 已dĩ 還hoàn 。 非phi 佛Phật 有hữu 情tình 五ngũ 識thức 。 必tất 藉tạ 如Như 來Lai 法Pháp 界Giới 。 五ngũ 塵trần 為vi 質chất 。 變biến 相tương/tướng 而nhi 緣duyên 。 此thử 所sở 託thác 質chất 。 是thị 五ngũ 外ngoại 界giới 攝nhiếp 者giả 。 不bất 知tri 非phi 佛Phật 五ngũ 識thức 。 雖tuy 依y 此thử 變biến 。 然nhiên 所sở 變biến 者giả 麄# 。 可khả 界giới 等đẳng 攝nhiếp 。 為vi 質chất 者giả 細tế 。 非phi 五ngũ 境cảnh 攝nhiếp 。 恐khủng 難nạn 如Như 來Lai 五ngũ 識thức 。 既ký 非phi 識thức 界giới 。 則tắc 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 亦diệc 不bất 應ưng 與dữ 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 然nhiên 則tắc 何hà 識thức 相tương 應ứng 耶da 。 故cố 答đáp 云vân 。 與dữ 第đệ 六lục 淨tịnh 識thức 相tương 應ứng 。 仗trượng 彼bỉ 引dẫn 起khởi 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 故cố 。 又hựu 恐khủng 難nạn 。 相tương 應ứng 則tắc 與dữ 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 故cố 答đáp 云vân 。 彼bỉ 則tắc 觀quán 察sát 色sắc 心tâm 自tự 共cộng 相tương 等đẳng 。 此thử 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 緣duyên 事sự 相tướng 境cảnh 起khởi 三tam 業nghiệp 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 再tái 恐khủng 難nạn 云vân 。 此thử 二nhị 既ký 有hữu 差sai 別biệt 。 應ưng 不bất 並tịnh 生sanh 。 以dĩ 一nhất 類loại 二nhị 識thức 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 故cố 答đáp 云vân 許hứa 不bất 並tịnh 起khởi 。 于vu 理lý 無vô 違vi 。 同đồng 體thể 用dụng 分phần/phân 。 俱câu 亦diệc 非phi 失thất 。 此thử 其kỳ 一nhất 也dã 。 或hoặc 此thử 成thành 所sở 作tác 。 與dữ 第đệ 七thất 淨tịnh 識thức 相tương 應ứng 。 以dĩ 成thành 所sở 作tác 依y 眼nhãn 等đẳng 根căn 緣duyên 色sắc 等đẳng 境cảnh 。 是thị 平bình 等đẳng 智trí 作tác 用dụng 差sai 別biệt 故cố 也dã 。 謂vị 淨tịnh 第đệ 七thất 起khởi 他tha 受thọ 用dụng 身thân 土thổ/độ 相tương/tướng 者giả 。 平bình 等đẳng 品phẩm 攝nhiếp 。 起khởi 變biến 化hóa 身thân 土thổ/độ 者giả 。 成thành 事sự 品phẩm 攝nhiếp 。 故cố 差sai 別biệt 也dã 。 更cánh 恐khủng 難nạn 云vân 。 既ký 此thử 與dữ 六lục 七thất 相tương 應ứng 。 豈khởi 不bất 此thử 品phẩm 亦diệc 得đắc 攝nhiếp 五ngũ 識thức 取thủ 故cố 答đáp 云vân 。 非phi 轉chuyển 彼bỉ 五ngũ 識thức 。 得đắc 成thành 所sở 作tác 。 成thành 所sở 作tác 體thể 。 即tức 是thị 五ngũ 識thức 。 同đồng 五ngũ 識thức 攝nhiếp 。 例lệ 破phá 云vân 。 如như 轉chuyển 生sanh 死tử 。 言ngôn 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 可khả 涅Niết 槃Bàn 。 同đồng 生sanh 死tử 攝nhiếp 。 以dĩ 智trí 由do 慧tuệ 轉chuyển 。 五ngũ 識thức 無vô 慧tuệ 。 此thử 約ước 因nhân 中trung 無vô 慧tuệ 言ngôn 也dã 。 結kết 責trách 云vân 。 是thị 故cố 于vu 此thử 五ngũ 識thức 所sở 攝nhiếp 。 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 此thử 師sư 之chi 答đáp 若nhược 此thử 。 細tế 玩ngoạn 亦diệc 未vị 盡tận 理lý 。

○# 三tam 第đệ 三tam 師sư 。

有hữu 義nghĩa 。 如Như 來Lai 功công 德đức 身thân 土thổ/độ 。 如như 應ưng 攝nhiếp 在tại 蘊uẩn 處xứ 界giới 中trung 。 彼bỉ 三tam 皆giai 通thông 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 集tập 論luận 等đẳng 說thuyết 十thập 五ngũ 界giới 等đẳng 唯duy 有hữu 漏lậu 者giả 。 彼bỉ 依y 二Nhị 乘Thừa 麄# 淺thiển 境cảnh 說thuyết 。 非phi 說thuyết 一nhất 切thiết 。 謂vị 餘dư 成thành 就tựu 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 唯duy 有hữu 後hậu 三tam 通thông 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 佛Phật 成thành 就tựu 者giả 雖tuy 皆giai 無vô 漏lậu 。 而nhi 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 知tri 境cảnh 攝nhiếp 。 然nhiên 餘dư 處xứ 說thuyết 佛Phật 功công 德đức 。 等đẳng 非phi 界giới 等đẳng 者giả 。 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 劣liệt 智trí 所sở 知tri 界giới 等đẳng 相tương/tướng 故cố 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 說thuyết 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 界giới 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 十thập 九cửu 界giới 等đẳng 聖thánh 所sở 遮già 故cố 。 若nhược 絕tuyệt 戲hí 論luận 便tiện 非phi 界giới 等đẳng 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 即tức 無vô 漏lậu 界giới 。 善thiện 常thường 安an 樂lạc 解giải 脫thoát 身thân 等đẳng 。 又hựu 處xứ 處xứ 說thuyết 轉chuyển 無vô 常thường 蘊uẩn 獲hoạch 得đắc 常thường 蘊uẩn 。 界giới 處xứ 亦diệc 然nhiên 。 寧ninh 說thuyết 如Như 來Lai 非phi 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 故cố 言ngôn 非phi 者giả 是thị 密mật 意ý 說thuyết 。 又hựu 說thuyết 五ngũ 識thức 性tánh 散tán 亂loạn 者giả 。 說thuyết 餘dư 成thành 者giả 。 非phi 佛Phật 所sở 成thành 。 故cố 佛Phật 身thân 中trung 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 而nhi 純thuần 無vô 漏lậu 。

此thử 正chánh 義nghĩa 也dã 。 初sơ 正chánh 答đáp 前tiền 問vấn 。 二nhị 會hội 通thông 集tập 論luận 。 三tam 會hội 通thông 餘dư 處xứ 。 四tứ 斥xích 前tiền 所sở 答đáp 。 五ngũ 通thông 論luận 說thuyết 義nghĩa 。 六lục 結kết 示thị 正chánh 義nghĩa 。 初sơ 中trung 如như 應ưng 攝nhiếp 在tại 等đẳng 。 謂vị 如Như 來Lai 功công 德đức 身thân 土thổ/độ 。 應ưng 屬thuộc 于vu 蘊uẩn 。 應ưng 屬thuộc 于vu 處xứ 。 應ưng 屬thuộc 于vu 界giới 者giả 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 攝nhiếp 在tại 三tam 科khoa 。 彼bỉ 三tam 皆giai 通thông 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 意ý 謂vị 佛Phật 外ngoại 餘dư 所sở 成thành 者giả 。 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 佛Phật 所sở 成thành 者giả 。 純thuần 無vô 漏lậu 也dã 。 前tiền 引dẫn 集tập 論luận 難nạn/nan 佛Phật 。 非phi 無vô 漏lậu 者giả 。 不bất 知tri 彼bỉ 論luận 之chi 說thuyết 依y 耳nhĩ 。 何hà 則tắc 。 集tập 論luận 說thuyết 十thập 五ngũ 界giới 唯duy 有hữu 漏lậu 攝nhiếp 。 不bất 通thông 無vô 漏lậu 者giả 。 彼bỉ 依y 二Nhị 乘Thừa 麄# 淺thiển 境cảnh 說thuyết 。 非phi 說thuyết 一nhất 切thiết 。 謂vị 除trừ 佛Phật 之chi 外ngoại 。 其kỳ 餘dư 成thành 就tựu 。 十thập 八bát 界giới 者giả 。 于vu 中trung 唯duy 有hữu 後hậu 三tam 。 通thông 于vu 無vô 漏lậu 。 非phi 唯duy 有hữu 漏lậu 。 佛Phật 成thành 就tựu 者giả 。 雖tuy 十thập 八bát 界giới 皆giai 是thị 無vô 漏lậu 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 知tri 境cảnh 攝nhiếp 。 豈khởi 佛Phật 具cụ 三tam 五ngũ 便tiện 是thị 有hữu 漏lậu 。 與dữ 集tập 論luận 之chi 說thuyết 不bất 相tương 同đồng 耶da 。 謬mậu 解giải 者giả 自tự 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 然nhiên 餘dư 處xứ 說thuyết 佛Phật 功công 德đức 。 等đẳng 非phi 界giới 等đẳng 攝nhiếp 者giả 。 亦diệc 是thị 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 劣liệt 智trí 所sở 知tri 。 皆giai 無vô 漏lậu 耳nhĩ 。 非phi 言ngôn 竟cánh 不bất 攝nhiếp 于vu 界giới 等đẳng 也dã 。 故cố 前tiền 云vân 如như 應ưng 攝nhiếp 在tại 蘊uẩn 處xứ 界giới 中trung 。 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 教giáo 說thuyết 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 界giới 處xứ 攝nhiếp 故cố 。 如Như 來Lai 功công 德đức 。 既ký 屬thuộc 有hữu 為vi 。 屬thuộc 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 當đương 攝nhiếp 于vu 三tam 科khoa 中trung 也dã 。 若nhược 謂vị 非phi 是thị 。 十thập 八bát 界giới 者giả 。 應ưng 是thị 十thập 三tam 處xứ 十thập 九cửu 界giới 矣hĩ 。 十thập 九cửu 界giới 等đẳng 聖thánh 所sở 遮già 故cố 。 豈khởi 其kỳ 理lý 耶da 。 又hựu 若nhược 初sơ 師sư 謂vị 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 便tiện 非phi 界giới 等đẳng 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 此thử 即tức 無vô 漏lậu 界giới 等đẳng 。 不bất 應ưng 處xứ 處xứ 說thuyết 轉chuyển 無vô 常thường 蘊uẩn 獲hoạch 得đắc 常thường 蘊uẩn 等đẳng 。 寧ninh 得đắc 說thuyết 佛Phật 非phi 界giới 等đẳng 攝nhiếp 耶da 。 故cố 言ngôn 非phi 者giả 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 智trí 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 密mật 意ý 顯hiển 有hữu 大Đại 乘Thừa 妙diệu 智trí 所sở 知tri 境cảnh 耳nhĩ 。 不bất 察sát 其kỳ 密mật 。 竟cánh 為vi 顯hiển 了liễu 可khả 乎hồ 。 至chí 若nhược 論luận 說thuyết 五ngũ 識thức 性tánh 散tán 亂loạn 者giả 。 是thị 說thuyết 佛Phật 外ngoại 餘dư 乘thừa 所sở 成thành 。 非phi 佛Phật 所sở 成thành 。 何hà 得đắc 相tương 違vi 。 是thị 則tắc 由do 正chánh 答đáp 之chi 既ký 明minh 。 再tái 會hội 通thông 之chi 又hựu 顯hiển 。 即tức 本bổn 頌tụng 以dĩ 斥xích 前tiền 非phi 。 引dẫn 他tha 處xứ 而nhi 證chứng 謬mậu 解giải 。 散tán 亂loạn 是thị 說thuyết 餘dư 成thành 。 佛Phật 成thành 法pháp 爾nhĩ 恆hằng 定định 。 故cố 佛Phật 身thân 中trung 。 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 而nhi 純thuần 無vô 漏lậu 。 何hà 事sự 紜vân 紜vân 。 故cố 曰viết 此thử 即tức 無vô 漏lậu 界giới 。

○# 二nhị 釋thích 第đệ 二nhị 句cú (# 三tam )# 。 初sơ 釋thích 不bất 思tư 議nghị 二nhị 釋thích 一nhất 善thiện 字tự 三tam 釋thích 一nhất 常thường 字tự 。

○# 初sơ 釋thích 不bất 思tư 議nghị 。

此thử 轉chuyển 依y 果quả 。 又hựu 不bất 思tư 議nghị 。 超siêu 過quá [尋-口+凡]# 思tư 言ngôn 議nghị 道đạo 故cố 。 微vi 妙diệu 甚thậm 深thâm 。 自tự 內nội 證chứng 故cố 。 非phi 諸chư 世thế 間gian 。 喻dụ 所sở 喻dụ 故cố 。

初sơ 遮già 名danh 相tướng 釋thích 。 二nhị 敦đôn 原nguyên 本bổn 釋thích 。 三tam 絕tuyệt 形hình 容dung 釋thích 。 又hựu 微vi 妙diệu 甚thậm 深thâm 。 自tự 內nội 證chứng 即tức 超siêu 思tư 。 非phi 喻dụ 所sở 喻dụ 即tức 超siêu 議nghị 。

○# 二nhị 釋thích 一nhất 善thiện 字tự 。

此thử 又hựu 是thị 善thiện 。 白bạch 法Pháp 性tánh 故cố 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 遠viễn 離ly 生sanh 滅diệt 。 極cực 安an 隱ẩn 故cố 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 妙diệu 用dụng 無vô 方phương 。 極cực 巧xảo 便tiện 故cố 。 二nhị 種chủng 皆giai 有hữu 順thuận 益ích 相tương/tướng 故cố 。 違vi 不bất 善thiện 故cố 。 俱câu 說thuyết 為vi 善thiện 。 論luận 說thuyết 處xứ 等đẳng 不bất 唯duy 無vô 記ký 。 如Như 來Lai 豈khởi 無vô 五ngũ 根căn 三tam 境cảnh 。 此thử 中trung 三tam 釋thích 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 身thân 土thổ/độ 等đẳng 法pháp 皆giai 滅diệt 道đạo 攝nhiếp 。 故cố 唯duy 是thị 善thiện 。 聖thánh 說thuyết 滅diệt 道đạo 唯duy 善thiện 性tánh 故cố 。 說thuyết 佛Phật 土độ 等đẳng 非phi 苦khổ 集tập 故cố 。 佛Phật 識thức 所sở 變biến 有hữu 漏lậu 不bất 善thiện 無vô 記ký 相tương/tướng 等đẳng 。 皆giai 從tùng 無vô 漏lậu 善thiện 種chủng 所sở 生sanh 。 無vô 漏lậu 善thiện 攝nhiếp 。

初sơ 正chánh 釋thích 善thiện 義nghĩa 。 二nhị 引dẫn 論luận 難nạn/nan 問vấn 。 三tam 答đáp 釋thích 妨phương 難nạn/nan 。 正chánh 釋thích 中trung 初sơ 故cố 通thông 原nguyên 二nhị 果quả 性tánh 。 二nhị 故cố 別biệt 原nguyên 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 三tam 故cố 別biệt 原nguyên 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 。 四tứ 故cố 雙song 原nguyên 二nhị 果quả 相tương/tướng 。 五ngũ 故cố 反phản 原nguyên 釋thích 善thiện 名danh 。 引dẫn 論luận 難nạn/nan 云vân 。 論luận 說thuyết 處xứ 等đẳng 。 等đẳng 。 界giới 也dã 。 謂vị 說thuyết 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 皆giai 通thông 三tam 性tánh 而nhi 香hương 味vị 觸xúc 。 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 色sắc 聲thanh 許hứa 通thông 三tam 性tánh 。 唯duy 無vô 記ký 。 如Như 來Lai 豈khởi 無vô 五ngũ 根căn 香hương 味vị 觸xúc 三tam 境cảnh 。 是thị 則tắc 亦diệc 通thông 無vô 記ký 矣hĩ 。 若nhược 如như 所sở 示thị 現hiện 作tác 生sanh 死tử 身thân 。 即tức 有hữu 漏lậu 無vô 記ký 。 如như 所sở 示thị 現hiện 業nghiệp 煩phiền 惱não 等đẳng 即tức 有hữu 漏lậu 不bất 善thiện 。 今kim 言ngôn 又hựu 唯duy 是thị 善thiện 攝nhiếp 何hà 耶da 。 通thông 云vân 。 此thử 中trung 三tam 釋thích 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 三tam 科khoa 所sở 釋thích 也dã 。 今kim 畧lược 取thủ 而nhi 釋thích 之chi 。 則tắc 初sơ 至chí 皆giai 滅diệt 道đạo 攝nhiếp 。 約ước 諦đế 攝nhiếp 釋thích 唯duy 是thị 善thiện 。 二nhị 至chí 非phi 苦khổ 集tập 故cố 。 約ước 諦đế 性tánh 釋thích 唯duy 是thị 善thiện 。 三tam 至chí 無vô 漏lậu 善thiện 攝nhiếp 。 約ước 變biến 從tùng 釋thích 唯duy 是thị 善thiện 。 是thị 則tắc 論luận 說thuyết 五ngũ 根căn 三tam 境cảnh 唯duy 無vô 記ký 者giả 。 約ước 餘dư 成thành 就tựu 者giả 說thuyết 。 非phi 佛Phật 所sở 成thành 就tựu 。

○# 三tam 釋thích 一nhất 常thường 字tự 。

此thử 又hựu 是thị 常thường 。 無vô 盡tận 期kỳ 故cố 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 性tánh 無vô 變biến 易dị 。 故cố 說thuyết 為vi 常thường 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 所sở 依y 常thường 故cố 。 無vô 斷đoạn 盡tận 故cố 。 亦diệc 說thuyết 為vi 常thường 。 非phi 自tự 性tánh 常thường 。 從tùng 因nhân 生sanh 故cố 。 生sanh 者giả 歸quy 滅diệt 。 一nhất 向hướng 說thuyết 故cố 。 不bất 見kiến 色sắc 心tâm 非phi 無vô 常thường 故cố 。 然nhiên 四Tứ 智Trí 品phẩm 。 由do 大đại 願nguyện 力lực 。 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 無vô 盡tận 期kỳ 故cố 。 竆# 未vị 來lai 際tế 。 無vô 斷đoạn 無vô 盡tận 。

又hựu 所sở 依y 即tức 理lý 。 願nguyện 力lực 稱xưng 性tánh 。 故cố 能năng 常thường 。 初sơ 通thông 原nguyên 二nhị 果quả 時thời 期kỳ 釋thích 常thường 。 二nhị 別biệt 約ước 涅Niết 槃Bàn 自tự 性tánh 釋thích 常thường 。 三tam 別biệt 約ước 菩Bồ 提Đề 所sở 依y 釋thích 常thường 。 四tứ 別biệt 釋thích 菩Bồ 提Đề 因nhân 生sanh 非phi 常thường 。 五ngũ 別biệt 釋thích 菩Bồ 提Đề 願nguyện 力lực 是thị 常thường 。 問vấn 。 涅Niết 槃Bàn 既ký 名danh 轉chuyển 得đắc 。 亦diệc 由do 于vu 因nhân 何hà 非phi 無vô 常thường 。 答đáp 。 是thị 從tùng 因nhân 顯hiển 。 非phi 從tùng 因nhân 生sanh 。 故cố 有hữu 異dị 也dã 。

○# 三tam 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。

此thử 又hựu 安an 樂lạc 。 無vô 逼bức 惱não 故cố 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 眾chúng 相tướng 寂tịch 靜tĩnh 故cố 名danh 安an 樂lạc 。 四Tứ 智Trí 心tâm 品phẩm 永vĩnh 離ly 體thể 害hại 。 故cố 名danh 安an 樂lạc 。 此thử 二nhị 自tự 性tánh 皆giai 無vô 逼bức 惱não 。 及cập 能năng 安an 樂lạc 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 故cố 二nhị 轉chuyển 依y 俱câu 名danh 安an 樂lạc 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 得đắc 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 。 唯duy 永vĩnh 遠viễn 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 縛phược 。 無vô 殊thù 勝thắng 法Pháp 故cố 。 恆hằng 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。

初sơ 標tiêu 釋thích 二nhị 果quả 安an 樂lạc 。 二nhị 別biệt 釋thích 涅Niết 槃Bàn 安an 樂lạc 。 三tam 別biệt 釋thích 菩Bồ 提Đề 安an 樂lạc 。 四tứ 總tổng 釋thích 二nhị 果quả 安an 樂lạc 。 五ngũ 簡giản 釋thích 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 眾chúng 相tướng 寂tịch 靜tĩnh 者giả 。 離ly 二nhị 死tử 五ngũ 住trụ 喧huyên 動động 故cố 。 永vĩnh 離ly 體thể 害hại 者giả 。 絕tuyệt 智trí 體thể 所sở 知tri 障chướng 害hại 故cố 。 無vô 殊thù 勝thắng 法Pháp 者giả 。 無vô 自tự 利lợi 殊thù 勝thắng 安an 樂lạc 。 無vô 利lợi 他tha 殊thù 勝thắng 安an 樂lạc 故cố 。 問vấn 。 此thử 名danh 究cứu 竟cánh 位vị 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 之chi 身thân 為vi 言ngôn 何hà 也dã 。 曰viết 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 轉chuyển 依y 之chi 果quả 佛Phật 皆giai 具cụ 故cố 今kim 但đãn 約ước 彼bỉ 當đương 分phần/phân 所sở 得đắc 。 名danh 解giải 脫thoát 身thân 。 若nhược 在tại 如Như 來Lai 則tắc 名danh 法Pháp 身thân 。 故cố 下hạ 云vân 大đại 牟Mâu 尼Ni 名danh 法pháp 也dã 。

○# 四tứ 釋thích 第đệ 四tứ 句cú (# 二nhị )# 。 初sơ 畧lược 明minh 頌tụng 義nghĩa 二nhị 廣quảng 明minh 法Pháp 身thân 。

○# 初sơ 畧lược 明minh 頌tụng 義nghĩa 。

大đại 覺giác 世Thế 尊Tôn 。 成thành 就tựu 無vô 上thượng 。 寂tịch 默mặc 法pháp 故cố 。 名danh 大đại 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 所sở 得đắc 二nhị 果quả 。 永vĩnh 離ly 二nhị 障chướng 。 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 。 無vô 量lượng 無vô 邉# 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 大đại 功công 德đức 法pháp 。 所sở 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。 體thể 依y 聚tụ 義nghĩa 總tổng 說thuyết 名danh 身thân 。 故cố 此thử 法Pháp 身thân 五ngũ 法pháp 為vi 性tánh 。 非phi 淨tịnh 法Pháp 界Giới 獨độc 名danh 法Pháp 身thân 。 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 皆giai 此thử 攝nhiếp 故cố 。

初sơ 釋thích 大đại 牟Mâu 尼Ni 。 次thứ 釋thích 名danh 法Pháp 身thân 。 三tam 簡giản 身thân 所sở 攝nhiếp 。 牟Mâu 尼Ni 此thử 云vân 寂tịch 默mặc 。 大đại 則tắc 稱xưng 體thể 之chi 寂tịch 默mặc 。 謂vị 永vĩnh 寂tịch 二nhị 邉# 默mặc 契khế 中trung 道đạo 。 曰viết 大đại 牟Mâu 尼Ni 。 此thử 牟Mâu 尼Ni 尊Tôn 所sở 得đắc 二nhị 果quả 。 永vĩnh 離ly 二nhị 障chướng 。 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 。 謂vị 無vô 量lượng 無vô 邉# 十Thập 力Lực 等đẳng 大đại 功công 德đức 法pháp 。 所sở 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。 體thể 是thị 依y 義nghĩa 聚tụ 義nghĩa 總tổng 名danh 為vi 身thân 。 故cố 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。 及cập 四Tứ 智Trí 品phẩm 五ngũ 法pháp 為vi 性tánh 。 而nhi 獨độc 以dĩ 淨tịnh 法Pháp 界Giới 名danh 法Pháp 身thân 者giả 。 非phi 此thử 所sở 謂vị 二nhị 轉chuyển 依y 果quả 皆giai 此thử 法Pháp 身thân 所sở 攝nhiếp 之chi 法pháp 。 然nhiên 則tắc 豈khởi 獨độc 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 名danh 之chi 為vi 法Pháp 身thân 乎hồ 哉tai 。 如như 云vân 一Nhất 切Thiết 智Trí 為vi 頭đầu 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 為vi 髻kế 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 陀đà 羅la 尼ni 為vi 髮phát 。 權quyền 實thật 二nhị 智trí 為vi 眼nhãn 。 無vô 漏lậu 為vi 鼻tị 。 四tứ 十thập 不bất 共cộng 為vi 齒xỉ 。 四tứ 無vô 礙ngại 辯biện 為vi 舌thiệt 。 十Thập 力Lực 為vi 手thủ 。 如Như 來Lai 蔵# 為vi 腹phúc 。 大đại 慈từ 大đại 悲bi 為vi 心tâm 。 三tam 三tam 昧muội 為vi 腰yêu 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 為vi 體thể 。 四Tứ 智Trí 菩Bồ 提Đề 所sở 依y 萬vạn 善thiện 功công 德đức 集tập 聚tụ 。 故cố 名danh 法Pháp 身thân 。 正chánh 此thử 意ý 也dã 。 錄lục 之chi 以dĩ 觀quán 覽lãm 。

○# 二nhị 廣quảng 明minh 法Pháp 身thân (# 三tam )# 。 初sơ 明minh 能năng 依y 身thân 二nhị 明minh 所sở 依y 土thổ/độ 三tam 合hợp 明minh 身thân 土thổ/độ 。

○# 初sơ 明minh 能năng 依y 身thân (# 四tứ )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 三Tam 身Thân 二nhị 五ngũ 法pháp 相tướng 攝nhiếp 三tam 三Tam 身Thân 德đức 別biệt 四tứ 自tự 他tha 利lợi 殊thù 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích 三Tam 身Thân 。

如như 是thị 法Pháp 身thân 。 有hữu 三tam 相tương/tướng 別biệt 。 一nhất 自tự 性tánh 身thân 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 真chân 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 受thọ 用dụng 變biến 化hóa 平bình 等đẳng 所sở 依y 。 離ly 相tương/tướng 寂tịch 然nhiên 。 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 具cụ 無vô 邉# 際tế 真chân 常thường 功công 德đức 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 平bình 等đẳng 實thật 性tánh 。 即tức 此thử 自tự 性tánh 。 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 。 大đại 功công 德đức 法pháp 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 二nhị 受thọ 用dụng 身thân 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 自tự 受thọ 用dụng 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 集tập 無vô 量lượng 。 福phước 慧tuệ 資tư 糧lương 。 所sở 起khởi 無vô 邉# 。 真chân 實thật 功công 德đức 。 及cập 極cực 圓viên 淨tịnh 常thường 徧biến 色sắc 身thân 。 相tương 續tục 湛trạm 然nhiên 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 恆hằng 自tự 受thọ 用dụng 。 廣quảng 大đại 法Pháp 樂lạc 。 二nhị 他tha 受thọ 用dụng 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 由do 平bình 等đẳng 智trí 示thị 現hiện 微vi 妙diệu 。 淨tịnh 功công 德đức 身thân 。 居cư 純thuần 淨tịnh 土độ 。 為vi 住trụ 十Thập 地Địa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 現hiện 大đại 神thần 通thông 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 决# 眾chúng 疑nghi 網võng 。 令linh 彼bỉ 受thọ 用dụng 大Đại 乘Thừa 法Pháp 樂lạc 。 合hợp 此thử 二nhị 種chủng 。 名danh 受thọ 用dụng 身thân 。 三tam 變biến 化hóa 身thân 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 由do 成thành 事sự 智trí 。 變biến 現hiện 無vô 量lượng 隨tùy 類loại 化hóa 身thân 居cư 淨tịnh 穢uế 土thổ/độ 。 為vi 未vị 登đăng 地địa 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 二Nhị 乘Thừa 異dị 生sanh 。 稱xưng 彼bỉ 機cơ 宜nghi 。 現hiện 通thông 說thuyết 法Pháp 。 令linh 各các 獲hoạch 得đắc 。 諸chư 利lợi 樂lạc 事sự 。

初sơ 自tự 性tánh 。 二nhị 受thọ 用dụng 。 三tam 變biến 化hóa 。 自tự 性tánh 中trung 。 受thọ 用dụng 變biến 化hóa 平bình 等đẳng 所sở 依y 。 以dĩ 能năng 依y 顯hiển 所sở 依y 之chi 勝thắng 也dã 。 離ly 相tương/tướng 寂tịch 然nhiên 。 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 正chánh 真chân 淨tịnh 法Pháp 界Giới 也dã 。 具cụ 無vô 邉# 際tế 真chân 常thường 功công 德đức 。 謂vị 真chân 淨tịnh 法Pháp 界Giới 杳# 杳# [宴-女+六]# [宴-女+六]# 中trung 。 具cụ 足túc 無vô 邉# 性tánh 德đức 。 即tức 是thị 聚tụ 義nghĩa 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 平bình 等đẳng 實thật 性tánh 。 即tức 是thị 體thể 義nghĩa 皆giai 所sở 謂vị 自tự 性tánh 也dã 。 即tức 此thử 自tự 性tánh 。 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 。 大đại 功công 德đức 法pháp 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 即tức 以dĩ 依y 義nghĩa 釋thích 法Pháp 身thân 也dã 。 然nhiên 前tiền 章chương 通thông 以dĩ 二nhị 果quả 名danh 法Pháp 身thân 。 此thử 中trung 唯duy 以dĩ 自tự 性tánh 名danh 法Pháp 身thân 者giả 。 以dĩ 後hậu 二nhị 身thân 即tức 菩Bồ 提Đề 果quả 故cố 。 應ưng 知tri 前tiền 後hậu 開khai 合hợp 立lập 名danh 。 故cố 標tiêu 中trung 言ngôn 如như 是thị 法Pháp 身thân 有hữu 三tam 相tương/tướng 別biệt 。 即tức 是thị 開khai 意ý 。 但đãn 此thử 自tự 性tánh 于vu 三Tam 身Thân 中trung 。 又hựu 得đắc 法Pháp 身thân 通thông 稱xưng 。 是thị 以dĩ 亦diệc 名danh 法Pháp 身thân 。 二nhị 受thọ 用dụng 中trung 。 一nhất 自tự 受thọ 用dụng 。 謂vị 極cực 圓viên 淨tịnh 常thường 徧biến 色sắc 身thân 。 相tương 續tục 湛trạm 然nhiên 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 恆hằng 自tự 受thọ 用dụng 。 廣quảng 大đại 法Pháp 樂lạc 。 曰viết 自tự 受thọ 用dụng 。 而nhi 遡# 其kỳ 所sở 從tùng 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 集tập 無vô 量lượng 。 福phước 慧tuệ 資tư 糧lương 。 此thử 熏huân 習tập 之chi 行hành 也dã 。 由do 熏huân 發phát 動động 本bổn 有hữu 無vô 漏lậu 種chủng 子tử 。 從tùng 無vô 漏lậu 種chủng 所sở 起khởi 無vô 邉# 真chân 實thật 十Thập 地Địa 現hiện 行hành 功công 德đức 。 及cập 證chứng 極cực 圓viên 淨tịnh 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 二nhị 他tha 受thọ 用dụng 。 謂vị 由do 平bình 等đẳng 智trí 示thị 現hiện 微vi 妙diệu 。 淨tịnh 功công 德đức 身thân 。 居cư 純thuần 淨tịnh 土độ 。 名danh 他tha 受thọ 用dụng 。 曰viết 由do 平bình 等đẳng 。 顯hiển 自tự 受thọ 用dụng 之chi 由do 鏡kính 智trí 也dã 。 曰viết 示thị 現hiện 。 顯hiển 自tự 受thọ 用dụng 之chi 非phi 示thị 現hiện 也dã 。 為vi 住trụ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 乃nãi 至chí 令linh 彼bỉ 。 受thọ 用dụng 大Đại 乘Thừa 法Pháp 樂lạc 。 即tức 被bị 十Thập 地Địa 機cơ 為vi 他tha 得đắc 受thọ 用dụng 。 起khởi 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 若nhược 雜tạp 華hoa 之chi 舎# 那na 身thân 是thị 也dã 。 合hợp 此thử 二nhị 種chủng 名danh 受thọ 用dụng 者giả 。 見kiến 自tự 他tha 雖tuy 分phần/phân 常thường 合hợp 。 不bất 分phân 而nhi 分phần/phân 。 分phần/phân 不bất 分phân 也dã 。 三tam 變biến 化hóa 者giả 。 變biến 現hiện 無vô 量lượng 隨tùy 類loại 化hóa 身thân 。 居cư 淨tịnh 穢uế 土thổ/độ 。 曰viết 變biến 化hóa 。 然nhiên 索sách 變biến 化hóa 之chi 本bổn 。 由do 成thành 事sự 智trí 。 竆# 變biến 現hiện 所sở 為vi 之chi 機cơ 。 為vi 地địa 前tiền 賢hiền 位vị 二Nhị 乘Thừa 聲Thanh 聞Văn 六lục 道đạo 異dị 生sanh 之chi 機cơ 也dã 。 變biến 必tất 無vô 量lượng 。 化hóa 必tất 隨tùy 類loại 者giả 。 稱xưng 彼bỉ 機cơ 宜nghi 。 現hiện 通thông 說thuyết 法Pháp 。 令linh 彼bỉ 各các 得đắc 利lợi 樂lạc 事sự 也dã 。

○# 二nhị 五ngũ 法pháp 相tướng 攝nhiếp (# 二nhị )# 。 初sơ 一nhất 師sư 明minh 攝nhiếp 二nhị 二nhị 師sư 明minh 攝nhiếp 。

○# 初sơ 一nhất 師sư 明minh 攝nhiếp 。

以dĩ 五ngũ 法pháp 性tánh 。 攝nhiếp 三Tam 身Thân 者giả 。 有hữu 義nghĩa 。 初sơ 二nhị 攝nhiếp 自tự 性tánh 身thân 。 經kinh 說thuyết 真Chân 如Như 是thị 法Pháp 身thân 故cố 。 論luận 說thuyết 轉chuyển 去khứ 阿a 頼# 耶da 識thức 。 得đắc 自tự 性tánh 身thân 。 圓viên 鏡kính 智trí 品phẩm 轉chuyển 去khứ 蔵# 識thức 而nhi 證chứng 得đắc 故cố 。 中trung 二nhị 智trí 品phẩm 攝nhiếp 受thọ 用dụng 身thân 。 說thuyết 平bình 等đẳng 智trí 于vu 純thuần 淨tịnh 土độ 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 佛Phật 身thân 故cố 。 說thuyết 觀quán 察sát 智trí 。 大đại 集tập 會hội 中trung 。 說thuyết 法Pháp 斷đoạn 疑nghi 現hiện 自tự 在tại 故cố 。 說thuyết 轉chuyển 諸chư 轉chuyển 識thức 得đắc 受thọ 用dụng 身thân 故cố 。 後hậu 一nhất 智trí 品phẩm 攝nhiếp 變biến 化hóa 身thân 。 說thuyết 成thành 事sự 智trí 。 于vu 十thập 方phương 土thổ/độ 現hiện 無vô 量lượng 種chủng 難nan 思tư 化hóa 故cố 。 又hựu 智trí 殊thù 勝thắng 具cụ 攝nhiếp 三Tam 身Thân 。 故cố 知tri 三Tam 身Thân 皆giai 有hữu 實thật 智trí 。

五ngũ 法pháp 謂vị 真Chân 如Như 及cập 四Tứ 智Trí 。 三Tam 身Thân 謂vị 自tự 性tánh 受thọ 用dụng 變biến 化hóa 身thân 也dã 。 相tương/tướng 攝nhiếp 者giả 。 今kim 初sơ 師sư 謂vị 五ngũ 法pháp 攝nhiếp 三Tam 身Thân 。 四Tứ 智Trí 攝nhiếp 三Tam 身Thân 也dã 。 五ngũ 法pháp 攝nhiếp 三Tam 身Thân 者giả 。 真Chân 如Như 鏡kính 智trí 二nhị 法pháp 攝nhiếp 自tự 性tánh 身thân 。 平bình 等đẳng 察sát 智trí 二nhị 法pháp 攝nhiếp 受thọ 用dụng 身thân 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 一nhất 法pháp 攝nhiếp 變biến 化hóa 身thân 。 四Tứ 智Trí 攝nhiếp 三Tam 身Thân 者giả 。 以dĩ 智trí 殊thù 勝thắng 。 故cố 知tri 三Tam 身Thân 皆giai 有hữu 實thật 智trí 。 此thử 師sư 唯duy 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 攝nhiếp 變biến 化hóa 身thân 不bất 錯thác 。 其kỳ 餘dư 諸chư 釋thích 。 多đa 未vị 協hiệp 理lý 。 下hạ 文văn 自tự 顯hiển 。

○# 二nhị 二nhị 師sư 明minh 攝nhiếp (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 攝nhiếp 自tự 性tánh 二nhị 明minh 攝nhiếp 用dụng 化hóa 。

○# 初sơ 明minh 攝nhiếp 自tự 性tánh 。

有hữu 義nghĩa 。 初sơ 一nhất 攝nhiếp 自tự 性tánh 身thân 。 說thuyết 自tự 性tánh 身thân 本bổn 性tánh 常thường 故cố 。 說thuyết 佛Phật 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 說thuyết 證chứng 因nhân 得đắc 非phi 生sanh 因nhân 故cố 。 又hựu 說thuyết 法Pháp 身thân 諸chư 佛Phật 共cộng 有hữu 。 徧biến 一nhất 切thiết 法pháp 。 猶do 若nhược 虚# 空không 。 無vô 相tướng 無vô 為vi 。 非phi 色sắc 心tâm 故cố 。 然nhiên 說thuyết 轉chuyển 去khứ 。 蔵# 識thức 得đắc 者giả 。 謂vị 由do 轉chuyển 滅diệt 第đệ 八bát 識thức 中trung 。 二nhị 障chướng 麄# 重trọng/trùng 顯hiển 法Pháp 身thân 故cố 。 智trí 殊thù 勝thắng 中trung 說thuyết 法Pháp 身thân 者giả 。 是thị 彼bỉ 依y 止chỉ 彼bỉ 實thật 性tánh 故cố 。 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 。 雖tuy 有hữu 真chân 實thật 無vô 邉# 功công 德đức 。 而nhi 無vô 為vi 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 為vi 色sắc 心tâm 等đẳng 物vật 。

此thử 師sư 明minh 攝nhiếp 。 皆giai 正chánh 義nghĩa 也dã 。 今kim 攝nhiếp 自tự 性tánh 。 先tiên 明minh 攝nhiếp 。 次thứ 通thông 論luận 。 初sơ 真Chân 如Như 一nhất 法pháp 攝nhiếp 自tự 性tánh 身thân 。 異dị 前tiền 真Chân 如Như 鏡kính 智trí 二nhị 法pháp 攝nhiếp 自tự 性tánh 身thân 也dã 。 以dĩ 說thuyết 自tự 性tánh 身thân 本bổn 性tánh 常thường 故cố 。 說thuyết 佛Phật 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 異dị 鏡kính 智trí 有hữu 生sanh 滅diệt 也dã 。 說thuyết 證chứng 因nhân 得đắc 非phi 生sanh 因nhân 故cố 。 異dị 鏡kính 智trí 生sanh 因nhân 之chi 所sở 生sanh 也dã 。 又hựu 說thuyết 法Pháp 身thân 諸chư 佛Phật 共cộng 有hữu 。 徧biến 一nhất 切thiết 法pháp 。 猶do 若nhược 虚# 空không 。 無vô 相tướng 無vô 為vi 。 非phi 色sắc 心tâm 故cố 。 異dị 鏡kính 智trí 有hữu 相tương/tướng 有hữu 為vi 。 是thị 色sắc 心tâm 法pháp 也dã 。 然nhiên 前tiền 師sư 謂vị 鏡kính 智trí 攝nhiếp 自tự 性tánh 身thân 。 至chí 引dẫn 論luận 轉chuyển 去khứ 蔵# 識thức 為vi 證chứng 。 不bất 知tri 論luận 說thuyết 轉chuyển 去khứ 蔵# 識thức 得đắc 者giả 。 謂vị 由do 轉chuyển 滅diệt 第đệ 八bát 識thức 中trung 二nhị 障chướng 麄# 重trọng/trùng 。 顯hiển 法Pháp 身thân 故cố 。 非phi 鏡kính 智trí 即tức 自tự 性tánh 身thân 也dã 。 又hựu 前tiền 云vân 智trí 殊thù 勝thắng 故cố 。 具cụ 攝nhiếp 三Tam 身Thân 。 不bất 知tri 智trí 殊thù 勝thắng 中trung 。 說thuyết 法Pháp 身thân 者giả 。 謂vị 法Pháp 身thân 是thị 彼bỉ 四Tứ 智Trí 之chi 依y 止chỉ 。 是thị 彼bỉ 四Tứ 智Trí 之chi 實thật 性tánh 。 約ước 此thử 義nghĩa 故cố 。 言ngôn 具cụ 攝nhiếp 三Tam 身Thân 。 理lý 實thật 不bất 攝nhiếp 法Pháp 身thân 。 唯duy 攝nhiếp 用dụng 化hóa 二nhị 身thân 耳nhĩ 。 以dĩ 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 雖tuy 有hữu 真chân 實thật 無vô 邉# 功công 德đức 而nhi 無vô 為vi 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 為vi 四Tứ 智Trí 色sắc 心tâm 等đẳng 物vật 。 是thị 以dĩ 鏡kính 智trí 不bất 攝nhiếp 自tự 性tánh 法Pháp 身thân 。

○# 二nhị 明minh 攝nhiếp 用dụng 化hóa (# 二nhị )# 。 初sơ 且thả 明minh 相tướng 攝nhiếp 二nhị 斥xích 有hữu 實thật 智trí 。

○# 初sơ 且thả 明minh 相tướng 攝nhiếp 。

四Tứ 智Trí 品phẩm 中trung 真chân 實thật 功công 德đức 。 鏡kính 智trí 所sở 起khởi 常thường 徧biến 色sắc 身thân 。 攝nhiếp 自tự 受thọ 用dụng 。 平bình 等đẳng 智trí 品phẩm 。 所sở 現hiện 佛Phật 身thân 。 攝nhiếp 他tha 受thọ 用dụng 。 成thành 事sự 智trí 品phẩm 所sở 現hiện 隨tùy 類loại 種chủng 種chủng 身thân 相tướng 。 攝nhiếp 變biến 化hóa 身thân 。 說thuyết 圓viên 鏡kính 智trí 。 是thị 受thọ 用dụng 佛Phật 。 轉chuyển 諸chư 轉chuyển 識thức 得đắc 受thọ 用dụng 故cố 。 雖tuy 轉chuyển 蔵# 識thức 亦diệc 得đắc 受thọ 用dụng 。 然nhiên 說thuyết 轉chuyển 彼bỉ 顯hiển 法Pháp 身thân 故cố 。 于vu 得đắc 受thọ 用dụng 。 畧lược 不bất 說thuyết 之chi 。 又hựu 說thuyết 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 唯duy 證chứng 因nhân 得đắc 非phi 色sắc 心tâm 等đẳng 。 圓viên 鏡kính 智trí 品phẩm 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 若nhược 非phi 受thọ 用dụng 。 屬thuộc 何hà 身thân 攝nhiếp 。 又hựu 受thọ 用dụng 身thân 。 攝nhiếp 佛Phật 不bất 共cộng 有hữu 為vi 實thật 德đức 。 故cố 四Tứ 智Trí 品phẩm 實thật 有hữu 色sắc 心tâm 。 皆giai 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。

且thả 明minh 相tướng 攝nhiếp 者giả 。 正chánh 釋thích 既ký 明minh 。 後hậu 斥xích 其kỳ 非phi 也dã 。 相tương/tướng 攝nhiếp 中trung 。 初sơ 通thông 明minh 智trí 攝nhiếp 身thân 。 二nhị 轉chuyển 釋thích 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 謂vị 四Tứ 智Trí 品phẩm 中trung 除trừ 方phương 便tiện 似tự 現hiện 。 取thủ 真chân 實thật 功công 德đức 。 及cập 能năng 起khởi 鏡kính 智trí 之chi 所sở 起khởi 常thường 徧biến 色sắc 身thân 。 攝nhiếp 自tự 受thọ 用dụng 。 能năng 現hiện 平bình 等đẳng 智trí 品phẩm 。 所sở 現hiện 佛Phật 身thân 。 攝nhiếp 他tha 受thọ 用dụng 。 能năng 現hiện 成thành 事sự 智trí 品phẩm 。 所sở 現hiện 隨tùy 類loại 種chủng 種chủng 身thân 相tướng 。 攝nhiếp 變biến 化hóa 身thân 也dã 。 轉chuyển 釋thích 自tự 受thọ 用dụng 中trung 。 文văn 有hữu 三tam 叚giả 。 初sơ 至chí 畧lược 不bất 說thuyết 之chi 。 原nguyên 意ý 釋thích 四Tứ 智Trí 實thật 德đức 攝nhiếp 自tự 受thọ 用dụng 。 次thứ 至chí 屬thuộc 何hà 身thân 攝nhiếp 。 推thôi 理lý 决# 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 攝nhiếp 自tự 受thọ 用dụng 。 三tam 至chí 皆giai 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 約ước 攝nhiếp 結kết 四Tứ 智Trí 實thật 有hữu 。 皆giai 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 謂vị 有hữu 問vấn 曰viết 。 以dĩ 何hà 所sở 以dĩ 。 四Tứ 智Trí 功công 德đức 及cập 鏡kính 智trí 所sở 現hiện 。 皆giai 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 耶da 。 故cố 曰viết 。 說thuyết 圓viên 鏡kính 智trí 是thị 受thọ 用dụng 佛Phật 。 轉chuyển 諸chư 轉chuyển 識thức 得đắc 受thọ 用dụng 故cố 。 轉chuyển 蔵# 識thức 亦diệc 得đắc 受thọ 用dụng 故cố 也dã 。 既ký 轉chuyển 蔵# 識thức 亦diệc 得đắc 受thọ 用dụng 。 不bất 說thuyết 受thọ 用dụng 者giả 何hà 。 故cố 云vân 雖tuy 轉chuyển 蔵# 識thức 亦diệc 得đắc 受thọ 用dụng 。 然nhiên 轉chuyển 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 轉chuyển 蔵# 識thức 中trung 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 顯hiển 現hiện 法Pháp 身thân 。 二nhị 轉chuyển 染nhiễm 識thức 體thể 成thành 大đại 圓viên 鏡kính 得đắc 自tự 受thọ 用dụng 。 今kim 此thử 但đãn 說thuyết 顯hiển 法Pháp 身thân 義nghĩa 而nhi 于vu 轉chuyển 識thức 成thành 淨tịnh 畧lược 之chi 不bất 說thuyết 。 非phi 無vô 而nhi 不bất 說thuyết 也dã 。 又hựu 說thuyết 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 唯duy 因nhân 清thanh 淨tịnh 聖thánh 智trí 證chứng 得đắc 。 非phi 色sắc 心tâm 等đẳng 。 圓viên 鏡kính 智trí 品phẩm 。 既ký 有hữu 色sắc 心tâm 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 若nhược 非phi 受thọ 用dụng 屬thuộc 何hà 身thân 攝nhiếp 。 是thị 以dĩ 理lý 推thôi 之chi 。 則tắc 鏡kính 智trí 攝nhiếp 自tự 受thọ 用dụng 明minh 矣hĩ 。 不bất 但đãn 此thử 也dã 。 以dĩ 攝nhiếp 論luận 之chi 。 又hựu 受thọ 用dụng 身thân 。 攝nhiếp 佛Phật 不bất 共cộng 有hữu 為vi 實thật 德đức 。 故cố 四Tứ 智Trí 品phẩm 實thật 有hữu 色sắc 心tâm 。 皆giai 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 問vấn 。 色sắc 心tâm 曰viết 實thật 者giả 何hà 。 曰viết 。 上thượng 文văn 云vân 四Tứ 智Trí 真chân 實thật 功công 德đức 是thị 也dã 。 問vấn 。 既ký 以dĩ 平bình 等đẳng 所sở 現hiện 屬thuộc 他tha 受thọ 用dụng 。 作tác 智trí 所sở 現hiện 屬thuộc 變biến 化hóa 身thân 。 云vân 何hà 色sắc 心tâm 又hựu 攝nhiếp 自tự 受thọ 用dụng 中trung 。 曰viết 。 他tha 受thọ 用dụng 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 色sắc 心tâm 不bất 可khả 言ngôn 實thật 。 而nhi 此thử 云vân 實thật 者giả 。 真chân 實thật 有hữu 體thể 。 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 色sắc 則tắc 十Thập 地Địa 所sở 不bất 能năng 見kiến 。 心tâm 則tắc 等đẳng 覺giác 所sở 未vị 能năng 知tri 。 故cố 云vân 自tự 受thọ 用dụng 。 受thọ 用dụng 獨độc 佛Phật 自tự 己kỷ 。 他tha 何hà 與dữ 焉yên 。

○# 二nhị 斥xích 有hữu 實thật 智trí 。

又hựu 他tha 受thọ 用dụng 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 皆giai 為vi 化hóa 他tha 。 方phương 便tiện 示thị 現hiện 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 實thật 智trí 為vi 體thể 。 雖tuy 說thuyết 化hóa 身thân 智trí 殊thù 勝thắng 攝nhiếp 。 而nhi 似tự 智trí 現hiện 。 或hoặc 智trí 所sở 起khởi 假giả 說thuyết 智trí 名danh 。 體thể 實thật 非phi 智trí 但đãn 說thuyết 平bình 等đẳng 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 能năng 現hiện 受thọ 用dụng 三tam 業nghiệp 化hóa 身thân 。 不bất 說thuyết 二nhị 身thân 即tức 是thị 二nhị 智trí 。 故cố 此thử 二nhị 智trí 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 然nhiên 變biến 化hóa 身thân 及cập 他tha 受thọ 用dụng 。 雖tuy 無vô 真chân 實thật 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 而nhi 有hữu 化hóa 現hiện 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 上thượng 覺giác 者giả 。 神thần 力lực 難nan 思tư 。 故cố 能năng 化hóa 現hiện 無vô 形hình 質chất 法pháp 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 云vân 何hà 如Như 來Lai 。 現hiện 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 久cửu 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 云vân 何hà 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 傍bàng 生sanh 等đẳng 。 知tri 如Như 來Lai 心tâm 。 如Như 來Lai 實thật 心tâm 。 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 尚thượng 不bất 知tri 故cố 由do 此thử 經Kinh 說thuyết 化hóa 無vô 量lượng 類loại 皆giai 令linh 有hữu 心tâm 。 又hựu 說thuyết 如Như 來Lai 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 化hóa 作tác 三tam 業nghiệp 。 又hựu 說thuyết 變biến 化hóa 有hữu 依y 他tha 心tâm 。 依y 他tha 實thật 心tâm 相tương/tướng 分phần/phân 現hiện 故cố 。 雖tuy 說thuyết 變biến 化hóa 無vô 根căn 心tâm 等đẳng 。 而nhi 依y 餘dư 說thuyết 。 不bất 依y 如Như 來Lai 。 又hựu 化hóa 色sắc 根căn 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 無vô 根căn 等đẳng 用dụng 。 故cố 不bất 說thuyết 有hữu 。

初sơ 斥xích 前tiền 皆giai 有hữu 實thật 智trí 。 次thứ 釋thích 通thông 化hóa 有hữu 似tự 法pháp 。 斥xích 有hữu 者giả 。 謂vị 汝nhữ 前tiền 云vân 智trí 殊thù 勝thắng 。 具cụ 攝nhiếp 三Tam 身Thân 。 三Tam 身Thân 皆giai 有hữu 實thật 智trí 。 是thị 謂vị 化hóa 用dụng 二nhị 身thân 。 亦diệc 可khả 說thuyết 實thật 智trí 為vi 體thể 矣hĩ 。 又hựu 寧ninh 知tri 他tha 受thọ 用dụng 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 皆giai 為vi 化hóa 他tha 方phương 便tiện 示thị 現hiện 假giả 相tương/tướng 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。 實thật 智trí 為vi 體thể 若nhược 謂vị 化hóa 身thân 智trí 殊thù 勝thắng 攝nhiếp 。 是thị 亦diệc 不bất 知tri 其kỳ 說thuyết 者giả 也dã 。 何hà 則tắc 。 雖tuy 說thuyết 化hóa 身thân 智trí 殊thù 勝thắng 攝nhiếp 而nhi 似tự 智trí 現hiện 。 非phi 真chân 智trí 起khởi 。 或hoặc 智trí 所sở 起khởi 非phi 能năng 起khởi 智trí 。 假giả 說thuyết 智trí 名danh 。 體thể 實thật 非phi 智trí 。 豈khởi 說thuyết 智trí 殊thù 勝thắng 攝nhiếp 。 便tiện 說thuyết 化hóa 身thân 攝nhiếp 實thật 智trí 體thể 耶da 。 其kỳ 所sở 說thuyết 者giả 。 但đãn 說thuyết 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 能năng 現hiện 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 能năng 現hiện 三tam 業nghiệp 化hóa 身thân 。 不bất 說thuyết 所sở 現hiện 二nhị 身thân 。 即tức 是thị 能năng 現hiện 二nhị 智trí 。 故cố 大đại 圓viên 鏡kính 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 不bất 必tất 言ngôn 矣hĩ 。 而nhi 此thử 二nhị 智trí 。 亦diệc 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 前tiền 云vân 他tha 受thọ 用dụng 變biến 化hóa 身thân 亦diệc 有hữu 實thật 智trí 者giả 。 豈khởi 其kỳ 說thuyết 耶da 。 恐khủng 有hữu 疑nghi 云vân 。 既ký 四Tứ 智Trí 品phẩm 實thật 有hữu 色sắc 心tâm 。 皆giai 自tự 受thọ 用dụng 攝nhiếp 。 他tha 用dụng 變biến 化hóa 。 皆giai 無vô 真chân 實thật 者giả 。 如như 機cơ 關quan 木mộc 偶ngẫu 。 何hà 能năng 說thuyết 法Pháp 等đẳng 。 益ích 有hữu 情tình 耶da 。 故cố 通thông 云vân 。 然nhiên 變biến 化hóa 身thân 及cập 他tha 受thọ 用dụng 。 雖tuy 無vô 真chân 實thật 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 而nhi 有hữu 化hóa 現hiện 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 恐khủng 又hựu 疑nghi 云vân 。 有hữu 形hình 之chi 色sắc 可khả 化hóa 。 無vô 形hình 質chất 心tâm 如như 何hà 能năng 化hóa 。 故cố 再tái 通thông 云vân 。 無vô 上thượng 覺giác 者giả 。 神thần 力lực 難nan 思tư 。 故cố 能năng 化hóa 現hiện 無vô 形hình 質chất 法pháp 。 若nhược 不bất 能năng 者giả 。 如Như 來Lai 三tam 毒độc 等đẳng 。 久cửu 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 云vân 何hà 能năng 現hiện 。 貪tham 瞋sân 癡si 法pháp 。 如Như 來Lai 實thật 心tâm 。 等đẳng 覺giác 不bất 知tri 。 云vân 何hà 聲Thanh 聞Văn 及cập 傍bàng 生sanh 等đẳng 。 知tri 如Như 來Lai 心tâm 。 故cố 知tri 决# 能năng 化hóa 現hiện 似tự 心tâm 心tâm 所sở 。 由do 此thử 之chi 故cố 。 經kinh 說thuyết 化hóa 無vô 量lượng 類loại 。 皆giai 令linh 有hữu 心tâm 。 說thuyết 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 化hóa 作tác 三tam 業nghiệp 。 說thuyết 變biến 化hóa 有hữu 依y 他tha 心tâm 。 依y 他tha 有hữu 情tình 實thật 心tâm 為vi 本bổn 質chất 。 變biến 化hóa 似tự 質chất 之chi 相tướng 分phần/phân 心tâm 現hiện 也dã 。 恐khủng 更cánh 疑nghi 云vân 。 既ký 變biến 化hóa 身thân 有hữu 根căn 心tâm 者giả 。 云vân 何hà 他tha 處xứ 說thuyết 變biến 化hóa 無vô 根căn 心tâm 等đẳng 耶da 。 故cố 復phục 通thông 云vân 。 雖tuy 說thuyết 變biến 化hóa 無vô 根căn 心tâm 等đẳng 。 是thị 依y 佛Phật 外ngoại 餘dư 二Nhị 乘Thừa 劣liệt 定định 等đẳng 變biến 化hóa 而nhi 說thuyết 。 不bất 依y 如Như 來Lai 說thuyết 也dã 。 又hựu 云vân 化hóa 色sắc 同đồng 實thật 色sắc 用dụng 。 化hóa 根căn 及cập 心tâm 。 但đãn 有hữu 相tương/tướng 現hiện 而nhi 無vô 實thật 根căn 心tâm 用dụng 。 故cố 不bất 說thuyết 變biến 化hóa 有hữu 根căn 心tâm 。 曰viết 變biến 化hóa 無vô 根căn 心tâm 者giả 。 此thử 皆giai 說thuyết 餘dư 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 。 非phi 說thuyết 如Như 來Lai 。 何hà 必tất 疑nghi 。

○# 三tam 三Tam 身Thân 德đức 別biệt 。

如như 是thị 三Tam 身Thân 雖tuy 皆giai 具cụ 足túc 無vô 邉# 功công 德đức 。 而nhi 各các 有hữu 異dị 。 謂vị 自tự 性tánh 身thân 。 唯duy 有hữu 真chân 實thật 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 眾chúng 善thiện 所sở 依y 。 無vô 為vi 功công 德đức 。 無vô 色sắc 心tâm 等đẳng 差sai 別biệt 相tương/tướng 用dụng 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 具cụ 無vô 量lượng 種chủng 妙diệu 色sắc 心tâm 等đẳng 。 真chân 實thật 功công 德đức 。 若nhược 他tha 受thọ 用dụng 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 唯duy 具cụ 無vô 邉# 似tự 色sắc 心tâm 等đẳng 利lợi 樂lạc 他tha 用dụng 。 化hóa 相tương/tướng 功công 德đức 。

皆giai 具cụ 無vô 邉# 曰viết 各các 有hữu 異dị 者giả 。 自tự 性tánh 身thân 具cụ 足túc 功công 德đức 。 異dị 自tự 受thọ 用dụng 及cập 餘dư 二nhị 無vô 邉# 。 餘dư 三Tam 身Thân 具cụ 足túc 功công 德đức 。 異dị 自tự 性tánh 身thân 無vô 邉# 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 非phi 餘dư 二nhị 身thân 無vô 邉# 。 餘dư 二nhị 復phục 異dị 自tự 受thọ 用dụng 無vô 邉# 也dã 。 是thị 故cố 自tự 性tánh 身thân 具cụ 足túc 乃nãi 。 無vô 為vi 功công 德đức 。 而nhi 曰viết 無vô 色sắc 心tâm 等đẳng 相tương/tướng 用dụng 差sai 別biệt 。 自tự 受thọ 用dụng 具cụ 足túc 乃nãi 。 真chân 實thật 功công 德đức 。 而nhi 曰viết 具cụ 無vô 量lượng 種chủng 妙diệu 色sắc 心tâm 等đẳng 。 餘dư 二nhị 身thân 具cụ 足túc 乃nãi 化hóa 相tương/tướng 功công 德đức 而nhi 曰viết 唯duy 具cụ 無vô 邉# 似tự 色sắc 心tâm 等đẳng 。 同đồng 名danh 功công 德đức 。 有hữu 無vô 為vi 真chân 實thật 化hóa 相tương/tướng 之chi 分phần 。 真chân 實thật 化hóa 相tương/tướng 二nhị 皆giai 有hữu 為vi 。 有hữu 為vi 雖tuy 具cụ 色sắc 心tâm 。 仍nhưng 分phần/phân 妙diệu 似tự 。 甄chân 別biệt 之chi 精tinh 固cố 如như 此thử 。 三Tam 身Thân 之chi 德đức 何hà 可khả 以dĩ 少thiểu 濫lạm 。

○# 四tứ 自tự 他tha 利lợi 殊thù 。

又hựu 自tự 性tánh 身thân 正chánh 自tự 利lợi 攝nhiếp 。 寂tịch 靜tĩnh 安an 樂lạc 無vô 動động 作tác 故cố 。 亦diệc 兼kiêm 利lợi 他tha 。 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 得đắc 利lợi 樂lạc 故cố 。 又hựu 與dữ 受thọ 用dụng 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 故cố 俱câu 利lợi 攝nhiếp 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 唯duy 屬thuộc 自tự 利lợi 。 若nhược 他tha 受thọ 用dụng 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 唯duy 屬thuộc 利lợi 他tha 。 為vi 他tha 現hiện 故cố 。

他tha 受thọ 用dụng 及cập 變biến 化hóa 身thân 唯duy 屬thuộc 利lợi 他tha 。 自tự 受thọ 用dụng 唯duy 屬thuộc 自tự 利lợi 。 自tự 性tánh 身thân 。 正chánh 自tự 利lợi 攝nhiếp 。 亦diệc 兼kiêm 利lợi 他tha 。 兼kiêm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 自tự 性tánh 身thân 。 正Chánh 法Pháp 界giới 理lý 。 徧biến 一nhất 切thiết 法pháp 。 與dữ 有hữu 情tình 心tâm 故cố 。 有hữu 情tình 發phát 心tâm 修tu 行hành 。 皆giai 藉tạ 此thử 而nhi 為vi 內nội 熏huân 。 令linh 其kỳ 所sở 作tác 。 咸hàm 得đắc 成thành 就tựu 。 故cố 兼kiêm 利lợi 他tha 。 二nhị 為vi 依y 止chỉ 。 則tắc 他tha 用dụng 變biến 化hóa 之chi 利lợi 他tha 。 根căn 於ư 自tự 性tánh 。 他tha 用dụng 變biến 化hóa 之chi 利lợi 。 皆giai 亦diệc 自tự 性tánh 身thân 之chi 利lợi 矣hĩ 。 故cố 兼kiêm 利lợi 他tha 。

○# 二nhị 明minh 所sở 依y 土thổ/độ (# 四tứ )# 。 初sơ 法pháp 性tánh 土thổ/độ 二nhị 自tự 用dụng 土thổ/độ 三tam 他tha 用dụng 土thổ/độ 四tứ 變biến 化hóa 土thổ/độ 。

○# 初sơ 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。

又hựu 自tự 性tánh 身thân 依y 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 雖tuy 此thử 身thân 土thổ/độ 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 屬thuộc 佛Phật 法Pháp 相tương/tướng 性tánh 異dị 故cố 。 此thử 佛Phật 身thân 土thổ/độ 俱câu 非phi 色sắc 攝nhiếp 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 形hình 量lượng 小tiểu 大đại 。 然nhiên 隨tùy 事sự 相tướng 。 其kỳ 量lượng 無vô 邉# 譬thí 如như 虚# 空không 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。

又hựu 自tự 性tánh 身thân 。 依y 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 約ước 能năng 依y 。 明minh 所sở 依y 。 不bất 離ly 性tánh 也dã 。 以dĩ 能năng 依y 必tất 合hợp 所sở 依y 。 所sở 依y 必tất 不bất 違vi 能năng 依y 。 能năng 依y 是thị 自tự 性tánh 身thân 。 所sở 依y 必tất 法pháp 性tánh 土thổ/độ 。 土thổ/độ 外ngoại 無vô 身thân 。 外ngoại 身thân 無vô 有hữu 土thổ/độ 故cố 也dã 。 雖tuy 此thử 身thân 土thổ/độ 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 屬thuộc 佛Phật 法Pháp 性tánh 相tướng 異dị 故cố 。 是thị 約ước 體thể 屬thuộc 。 原nguyên 能năng 所sở 。 正chánh 明minh 依y 也dã 。 以dĩ 身thân 是thị 此thử 體thể 。 土thổ/độ 是thị 此thử 體thể 。 約ước 體thể 屬thuộc 原nguyên 能năng 所sở 也dã 。 不bất 可khả 言ngôn 異dị 何hà 可khả 言ngôn 依y 。 身thân 屬thuộc 佛Phật 相tương/tướng 。 土thổ/độ 屬thuộc 法pháp 性tánh 。 不bất 可khả 言ngôn 同đồng 。 何hà 不bất 云vân 依y 。 葢# 自tự 其kỳ 體thể 而nhi 觀quán 之chi 。 了liễu 無vô 能năng 所sở 。 葢# 自tự 其kỳ 即tức 體thể 於ư 屬thuộc 而nhi 觀quán 之chi 。 絕tuyệt 能năng 所sở 中trung 。 不bất 妨phương 亦diệc 能năng 所sở 也dã 。 此thử 佛Phật 身thân 土thổ/độ 。 俱câu 非phi 色sắc 攝nhiếp 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 形hình 量lượng 小tiểu 大đại 。 然nhiên 隨tùy 事sự 相tướng 。 其kỳ 量lượng 無vô 邉# 。 譬thí 如như 虚# 空không 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 是thị 即tức 遮già 隨tùy 喻dụ 量lượng 。 徧biến 元nguyên 無vô 量lượng 也dã 。 此thử 佛Phật 身thân 土thổ/độ 形hình 色sắc 既ký 非phi 。 大đại 小tiểu 逈huýnh 絕tuyệt 。 安an 得đắc 以dĩ 量lượng 喻dụ 。 然nhiên 此thử 佛Phật 身thân 土thổ/độ 。 隨tùy 受thọ 用dụng 事sự 相tướng 。 隨tùy 變biến 化hóa 事sự 相tướng 。 何hà 無vô 其kỳ 量lượng 。 但đãn 其kỳ 量lượng 無vô 邉# 。 譬thí 如như 虚# 空không 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 此thử 即tức 於ư 自tự 心tâm 性tánh 相tướng 。 分phân 身thân 土thổ/độ 之chi 名danh 。 以dĩ 自tự 心tâm 相tương/tướng 義nghĩa 名danh 身thân 。 自tự 心tâm 性tánh 義nghĩa 名danh 土thổ/độ 。 故cố 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 而nhi 為vi 法Pháp 身thân 。 即tức 以dĩ 法pháp 性tánh 而nhi 為vi 其kỳ 土thổ/độ 。 智trí 論luận 云vân 。 在tại 有hữu 情tình 數số 中trung 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 在tại 無vô 情tình 數số 中trung 名danh 為vi 法pháp 性tánh 。 清thanh 涼lương 云vân 。 身thân 土thổ/độ 異dị 則tắc 不bất 名danh 法pháp 性tánh 。 同đồng 則tắc 不bất 名danh 能năng 所sở 依y 是thị 也dã 。 又hựu 身thân 自tự 是thị 佛Phật 。 佛Phật 云vân 相tương/tướng 者giả 。 以dĩ 佛Phật 義nghĩa 是thị 相tương/tướng 。 名danh 功công 德đức 法pháp 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 眾chúng 德đức 集tập 聚tụ 故cố 。 為vi 二nhị 身thân 自tự 體thể 故cố 。 土thổ/độ 自tự 是thị 法pháp 。 法pháp 名danh 性tánh 者giả 。 以dĩ 法pháp 是thị 性tánh 義nghĩa 功công 德đức 自tự 性tánh 故cố 。 能năng 持trì 自tự 性tánh 故cố 。 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 故cố 。 詳tường 如như 古cổ 釋thích 。

○# 二nhị 自tự 用dụng 土thổ/độ 。

自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 還hoàn 依y 自tự 土thổ/độ 。 謂vị 圓viên 鏡kính 智trí 。 相tương 應ứng 淨tịnh 識thức 。 由do 昔tích 所sở 修tu 自tự 利lợi 無vô 漏lậu 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 。 從tùng 初sơ 成thành 佛Phật 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 變biến 為vi 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 周chu 圓viên 無vô 際tế 。 眾chúng 寳# 莊trang 嚴nghiêm 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 常thường 依y 而nhi 住trụ 。 如như 淨tịnh 土độ 量lượng 身thân 量lượng 亦diệc 爾nhĩ 。 諸chư 根căn 相tướng 好hảo 。 一nhất 一nhất 無vô 邉# 。 無vô 限hạn 善thiện 根căn 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 既ký 非phi 色sắc 法pháp 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 形hình 量lượng 大đại 小tiểu 。 而nhi 依y 所sở 證chứng 及cập 所sở 依y 身thân 。 亦diệc 可khả 說thuyết 言ngôn 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。

自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 還hoàn 依y 自tự 土thổ/độ 。 約ước 能năng 依y 標tiêu 所sở 依y 。 不bất 離ly 于vu 自tự 也dã 。 謂vị 圓viên 鏡kính 智trí 相tương 應ứng 淨tịnh 識thức 。 由do 昔tích 所sở 修tu 自tự 利lợi 無vô 漏lậu 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 。 釋thích 自tự 土thổ/độ 。 出xuất 本bổn 因nhân 。 不bất 離ly 于vu 修tu 也dã 。 從tùng 初sơ 成thành 佛Phật 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 變biến 為vi 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 周chu 圓viên 無vô 際tế 。 眾chúng 寳# 莊trang 嚴nghiêm 。 釋thích 土thổ/độ 相tương/tướng 。 極cực 橫hoạnh/hoành 豎thụ 不bất 離ly 于vu 變biến 也dã 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 常thường 依y 而nhi 住trụ 。 如như 淨tịnh 土độ 量lượng 。 身thân 量lượng 亦diệc 爾nhĩ 。 釋thích 身thân 依y 量lượng 如như 土thổ/độ 。 自tự 用dụng 自tự 也dã 。 諸chư 根căn 相tướng 好hảo 。 一nhất 一nhất 無vô 邉# 。 無vô 限hạn 善thiện 根căn 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 釋thích 自tự 身thân 相tướng 好hảo/hiếu 。 徧biến 從tùng 因nhân 生sanh 也dã 。 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 既ký 非phi 色sắc 法pháp 。 雖tuy 不bất 可khả 說thuyết 形hình 量lượng 大đại 小tiểu 。 而nhi 依y 所sở 證chứng 。 及cập 所sở 依y 身thân 。 亦diệc 可khả 說thuyết 言ngôn 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 例lệ 功công 德đức 與dữ 智trí 慧tuệ 。 悉tất 周chu 徧biến 也dã 。 依y 所sở 證chứng 者giả 。 謂vị 二nhị 空không 真Chân 如Như 。 依y 所sở 依y 身thân 者giả 。 謂vị 自tự 法pháp 性tánh 身thân 也dã 。 以dĩ 上thượng 逐trục 叚giả 出xuất 意ý 如như 此thử 。 若nhược 夫phu 總tổng 其kỳ 脈mạch 絡lạc 。 是thị 周chu 圓viên 無vô 際tế 。 眾chúng 寳# 莊trang 嚴nghiêm 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 相tương 續tục 純thuần 淨tịnh 。 自tự 受thọ 用dụng 土thổ/độ 。 由do 於ư 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 所sở 變biến 。 智trí 變biến 又hựu 由do 徃# 昔tích 所sở 修tu 自tự 利lợi 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 而nhi 起khởi 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 常thường 依y 此thử 土thổ/độ 而nhi 住trụ 。 身thân 如như 土thổ/độ 量lượng 。 相tướng 好hảo 無vô 邉# 。 亦diệc 從tùng 善thiện 根căn 引dẫn 生sanh 而nhi 起khởi 。 其kỳ 非phi 色sắc 法pháp 之chi 功công 德đức 智trí 慧tuệ 者giả 。 依y 所sở 證chứng 二nhị 空không 真chân 理lý 。 所sở 依y 自tự 法pháp 性tánh 身thân 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 功công 德đức 智trí 慧tuệ 起khởi 於ư 證chứng 。 證chứng 起khởi 於ư 修tu 。 修tu 之chi 時thời 義nghĩa 大đại 矣hĩ 哉tai 。

○# 三tam 他tha 用dụng 土thổ/độ 。

他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 亦diệc 依y 自tự 土thổ/độ 。 謂vị 平bình 等đẳng 智trí 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 由do 昔tích 所sở 修tu 利lợi 他tha 無vô 漏lậu 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 。 隨tùy 住trụ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 宜nghi 變biến 為vi 淨tịnh 土độ 。 或hoặc 小tiểu 或hoặc 大đại 。 或hoặc 劣liệt 或hoặc 勝thắng 。 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 依y 之chi 而nhi 住trụ 。 能năng 依y 身thân 量lượng 。 亦diệc 無vô 定định 限hạn 。

他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 亦diệc 依y 自tự 土thổ/độ 。 約ước 能năng 依y 明minh 所sở 依y 。 不bất 離ly 於ư 他tha 也dã 謂vị 平bình 等đẳng 智trí 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 由do 昔tích 所sở 修tu 利lợi 他tha 無vô 漏lậu 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 。 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 。 即tức 他tha 土thổ/độ 明minh 土thổ/độ 因nhân 。 起khởi 於ư 修tu 也dã 。 隨tùy 住trụ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 宜nghi 變biến 為vi 淨tịnh 土độ 。 或hoặc 小tiểu 或hoặc 大đại 。 或hoặc 劣liệt 或hoặc 勝thắng 。 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 。 即tức 他tha 土thổ/độ 明minh 土thổ/độ 相tương/tướng 。 變biến 於ư 宜nghi 也dã 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 依y 之chi 而nhi 住trụ 。 能năng 依y 身thân 量lượng 。 亦diệc 無vô 定định 限hạn 。 釋thích 依y 土thổ/độ 。 身thân 如như 土thổ/độ 。 量lượng 無vô 定định 也dã 。 上thượng 隨tùy 叚giả 出xuất 意ý 如như 此thử 。 若nhược 總tổng 其kỳ 脈mạch 絡lạc 。 則tắc 隨tùy 住trụ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 宜nghi 大đại 小tiểu 勝thắng 劣liệt 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 他tha 受thọ 用dụng 之chi 淨tịnh 土độ 。 起khởi 於ư 平bình 等đẳng 智trí 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 之chi 隨tùy 變biến 。 智trí 力lực 隨tùy 變biến 。 又hựu 由do 徃# 昔tích 所sở 修tu 利lợi 他tha 無vô 漏lậu 純thuần 淨tịnh 佛Phật 土độ 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 而nhi 起khởi 也dã 。 修tu 可khả 後hậu 乎hồ 。 利lợi 他tha 無vô 漏lậu 因nhân 緣duyên 者giả 。 如như 直trực 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 不bất 謟siểm 眾chúng 生sanh 來lai 生sanh 其kỳ 國quốc 等đẳng 是thị 也dã 。 或hoặc 大đại 小tiểu 勝thắng 劣liệt 者giả 。 如như 初Sơ 地Địa 所sở 見kiến 淨tịnh 土độ 。 望vọng 於ư 二nhị 地địa 為vi 小tiểu 為vi 劣liệt 。 二nhị 望vọng 於ư 初sơ 。 即tức 為vi 大đại 為vi 勝thắng 矣hĩ 。 展triển 轉chuyển 而nhi 上thượng 。 直trực 至chí 法pháp 雲vân 。 層tằng 層tằng 大đại 小tiểu 。 勝thắng 劣liệt 可khả 知tri 。

○# 四tứ 變biến 化hóa 土thổ/độ 。

若nhược 變biến 化hóa 身thân 。 依y 變biến 化hóa 土thổ/độ 。 謂vị 成thành 事sự 智trí 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 由do 昔tích 所sở 修tu 利lợi 他tha 無vô 漏lậu 淨tịnh 穢uế 佛Phật 土độ 。 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 。 隨tùy 未vị 登đăng 地địa 有hữu 情tình 所sở 宜nghi 。 化hóa 為vi 佛Phật 土độ 。 或hoặc 淨tịnh 或hoặc 穢uế 。 或hoặc 小tiểu 或hoặc 大đại 。 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 。 佛Phật 變biến 化hóa 身thân 。 依y 之chi 而nhi 住trụ 。 能năng 依y 身thân 量lượng 。 亦diệc 無vô 定định 限hạn 。

若nhược 變biến 化hóa 身thân 。 依y 變biến 化hóa 土thổ/độ 。 約ước 能năng 依y 。 明minh 所sở 依y 。 不bất 離ly 於ư 化hóa 也dã 。 謂vị 成thành 事sự 智trí 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 由do 昔tích 所sở 修tu 利lợi 他tha 無vô 漏lậu 淨tịnh 穢uế 佛Phật 土độ 。 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 。 即tức 化hóa 土thổ/độ 。 明minh 土thổ/độ 因nhân 。 因nhân 於ư 修tu 也dã 。 隨tùy 未vị 登đăng 地địa 有hữu 情tình 所sở 宜nghi 化hóa 為vi 佛Phật 土độ 。 或hoặc 淨tịnh 或hoặc 穢uế 。 或hoặc 小tiểu 或hoặc 大đại 。 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 。 於ư 化hóa 土thổ/độ 明minh 土thổ/độ 相tương/tướng 。 化hóa 於ư 宜nghi 也dã 。 佛Phật 變biến 化hóa 身thân 。 依y 之chi 而nhi 住trụ 能năng 依y 身thân 量lượng 。 亦diệc 無vô 定định 限hạn 。 明minh 依y 土thổ/độ 。 身thân 如như 土thổ/độ 。 量lượng 無vô 定định 也dã 。 逐trục 叚giả 出xuất 意ý 如như 此thử 。 若nhược 總tổng 其kỳ 脈mạch 絡lạc 。 則tắc 隨tùy 未vị 登đăng 地địa 有hữu 情tình 所sở 宜nghi 。 或hoặc 淨tịnh 穢uế 大đại 小tiểu 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 之chi 變biến 化hóa 土thổ/độ 。 化hóa 於ư 成thành 事sự 智trí 之chi 。 大đại 慈từ 悲bi 力lực 。 智trí 力lực 與dữ 化hóa 。 又hựu 由do 於ư 徃# 昔tích 所sở 修tu 利lợi 他tha 無vô 漏lậu 淨tịnh 穢uế 佛Phật 土độ 因nhân 緣duyên 成thành 熟thục 而nhi 起khởi 也dã 。 修tu 可khả 後hậu 乎hồ 。 問vấn 。 佛Phật 所sở 修tu 因nhân 無vô 非phi 淨tịnh 行hạnh 。 寧ninh 有hữu 穢uế 土thổ/độ 成thành 熟thục 之chi 理lý 。 而nhi 云vân 然nhiên 者giả 何hà 也dã 。 曰viết 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 根căn 性tánh 不bất 等đẳng 。 宜nghi 順thuận 導đạo 者giả 現hiện 淨tịnh 以dĩ 攝nhiếp 之chi 。 宜nghi 逆nghịch 化hóa 者giả 示thị 穢uế 以dĩ 折chiết 之chi 。 彌di 陀đà 現hiện 居cư 極cực 樂lạc 。 迦ca 文văn 示thị 生sanh 堪kham 忍nhẫn 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 隨tùy 所sở 化hóa 生sanh 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 是thị 也dã 。 淨tịnh 穢uế 大đại 小tiểu 前tiền 後hậu 改cải 轉chuyển 者giả 。 淨tịnh 改cải 為vi 穢uế 。 穢uế 轉chuyển 為vi 淨tịnh 。 大đại 轉chuyển 為vi 小tiểu 。 小tiểu 改cải 為vi 大đại 也dã 。 如như 梵Phạm 王Vương 見kiến 此thử 佛Phật 土độ 。 無vô 非phi 七thất 寳# 。 身thân 子tử 見kiến 此thử 佛Phật 土độ 無vô 非phi 瓦ngõa 礫lịch 。 是thị 改cải 轉chuyển 淨tịnh 穢uế 大đại 小tiểu 可khả 知tri 矣hĩ 。 能năng 依y 身thân 量lượng 。 亦diệc 無vô 定định 限hạn 者giả 。 丈trượng 六lục 八bát 尺xích 。 至chí 三tam 尺xích 等đẳng 。 亦diệc 各các 隨tùy 機cơ 所sở 見kiến 。 佛Phật 身thân 何hà 有hữu 定định 量lượng 。

○# 三tam 合hợp 明minh 身thân 土thổ/độ (# 二nhị )# 。 初sơ 分phần/phân 簡giản 二nhị 通thông 簡giản 。

○# 初sơ 分phần/phân 簡giản 。

自tự 性tánh 身thân 土thổ/độ 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 同đồng 所sở 證chứng 故cố 。 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 自tự 受thọ 用dụng 身thân 。 及cập 所sở 依y 土thổ/độ 。 雖tuy 一nhất 切thiết 佛Phật 。 各các 變biến 不bất 同đồng 。 而nhi 皆giai 無vô 邉# 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 餘dư 二nhị 身thân 土thổ/độ 。 隨tùy 諸chư 如Như 來Lai 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 所sở 化hóa 共cộng 者giả 。 同đồng 處xứ 同đồng 時thời 。 諸chư 佛Phật 各các 變biến 為vi 身thân 為vi 土thổ/độ 。 形hình 狀trạng 相tướng 似tự 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 雜tạp 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 令linh 所sở 化hóa 生sanh 自tự 識thức 變biến 現hiện 。 謂vị 於ư 一nhất 土thổ/độ 有hữu 一nhất 佛Phật 身thân 。 為vi 現hiện 神thần 通thông 說thuyết 法Pháp 饒nhiêu 益ích 。 於ư 不bất 共cộng 者giả 。 唯duy 一nhất 佛Phật 變biến 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 種chủng 性tánh 法pháp 爾nhĩ 更cánh 相tương 繫hệ 屬thuộc 。 或hoặc 多đa 屬thuộc 一nhất 。 或hoặc 一nhất 屬thuộc 多đa 。 故cố 所sở 化hóa 生sanh 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 不bất 爾nhĩ 。 多đa 佛Phật 久cửu 住trụ 世thế 間gian 。 各các 事sự 劬cù 勞lao 。 實thật 為vi 無vô 益ích 。 一nhất 佛Phật 能năng 益ích 一nhất 切thiết 生sanh 故cố 。

分phần/phân 簡giản 者giả 。 於ư 身thân 土thổ/độ 合hợp 明minh 中trung 。 分phần/phân 簡giản 自tự 性tánh 身thân 土thổ/độ 。 自tự 用dụng 身thân 土thổ/độ 。 他tha 用dụng 變biến 化hóa 之chi 身thân 土thổ/độ 也dã 。 自tự 性tánh 身thân 土thổ/độ 竟cánh 同đồng 。 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 。 體thể 無vô 差sai 別biệt 同đồng 所sở 證chứng 故cố 。 自tự 用dụng 身thân 土thổ/độ 不bất 同đồng 而nhi 同đồng 。 不bất 同đồng 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 各các 別biệt 因nhân 緣duyên 。 各các 變biến 身thân 土thổ/độ 。 各các 變biến 不bất 同đồng 。 而nhi 同đồng 者giả 。 雖tuy 各các 變biến 不bất 同đồng 。 而nhi 皆giai 無vô 邉# 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 故cố 。 他tha 用dụng 變biến 化hóa 。 隨tùy 諸chư 如Như 來Lai 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 共cộng 者giả 。 隨tùy 諸chư 如Như 來Lai 所sở 。 化hóa 有hữu 情tình 同đồng 處xứ 同đồng 時thời 。 諸chư 佛Phật 各các 變biến 為vi 身thân 為vi 土thổ/độ 。 而nhi 身thân 土thổ/độ 形hình 狀trạng 相tướng 似tự 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 雜tạp 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 如như 阿a 閦súc 彌di 陀đà 藥dược 師sư 寳# 集tập 。 同đồng 化hóa 為vi 迦ca 文văn 一nhất 身thân 。 令linh 所sở 化hóa 生sanh 。 自tự 識thức 變biến 現hiện 。 謂vị 於ư 一nhất 土thổ/độ 。 有hữu 一nhất 佛Phật 身thân 。 為vi 現hiện 神thần 通thông 說thuyết 法Pháp 饒nhiêu 益ích 。 名danh 曰viết 共cộng 也dã 。 不bất 共cộng 者giả 。 唯duy 一nhất 佛Phật 變biến 。 非phi 多đa 佛Phật 共cộng 變biến 。 設thiết 見kiến 十thập 方phương 。 百bách 千thiên 化hóa 佛Phật 。 亦diệc 是thị 一nhất 佛Phật 。 化hóa 現hiện 諸chư 身thân 。 曰viết 不bất 共cộng 也dã 。 然nhiên 所sở 以dĩ 共cộng 不bất 共cộng 者giả 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 同đồng 具cụ 佛Phật 種chủng 。 共cộng 有hữu 佛Phật 性tánh 。 種chủng 性tánh 法pháp 爾nhĩ 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 更cánh 相tương 繫hệ 屬thuộc 。 或hoặc 多đa 類loại 眾chúng 生sanh 。 因nhân 緣duyên 唯duy 屬thuộc 一nhất 佛Phật 所sở 化hóa 。 隨tùy 所sở 化hóa 生sanh 。 變biến 一nhất 身thân 土thổ/độ 。 不bất 同đồng 多đa 佛Phật 共cộng 變biến 而nhi 化hóa 。 故cố 不bất 共cộng 也dã 。 或hoặc 一nhất 類loại 眾chúng 生sanh 。 因nhân 緣duyên 屬thuộc 多đa 佛Phật 共cộng 化hóa 。 故cố 須tu 諸chư 佛Phật 同đồng 時thời 同đồng 處xứ 。 各các 變biến 身thân 土thổ/độ 。 形hình 狀trạng 相tướng 似tự 。 令linh 所sở 化hóa 生sanh 。 自tự 識thức 變biến 現hiện 。 謂vị 於ư 一nhất 土thổ/độ 。 有hữu 一nhất 佛Phật 身thân 。 故cố 得đắc 共cộng 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 多đa 佛Phật 久cửu 住trụ 世thế 間gian 。 各các 事sự 劬cù 勞lao 。 實thật 為vi 無vô 益ích 。

何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 佛Phật 能năng 益ích 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 何hà 以dĩ 多đa 佛Phật 為vi 耶da 。

○# 二nhị 通thông 簡giản (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 所sở 變biến 漏lậu 無vô 漏lậu 別biệt 二nhị 明minh 所sở 變biến 四tứ 分phần/phân 虚# 實thật 。

○# 初sơ 明minh 所sở 變biến 漏lậu 無vô 漏lậu 別biệt 。

此thử 諸chư 身thân 土thổ/độ 。 若nhược 淨tịnh 若nhược 穢uế 。 無vô 漏lậu 識thức 上thượng 所sở 變biến 現hiện 者giả 。 同đồng 能năng 變biến 識thức 俱câu 善thiện 無vô 漏lậu 。 純thuần 善thiện 無vô 漏lậu 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 是thị 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 。 非phi 苦khổ 集tập 故cố 。 蘊uẩn 等đẳng 識thức 相tương/tướng 不bất 必tất 皆giai 同đồng 。 三tam 法pháp 因nhân 緣duyên 雜tạp 引dẫn 生sanh 故cố 。 有hữu 漏lậu 識thức 上thượng 所sở 變biến 現hiện 者giả 。 同đồng 能năng 變biến 識thức 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 。 純thuần 從tùng 有hữu 漏lậu 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 是thị 苦khổ 集tập 攝nhiếp 。 非phi 滅diệt 道đạo 故cố 。 善thiện 等đẳng 識thức 相tương/tướng 不bất 必tất 皆giai 同đồng 。 三tam 性tánh 因nhân 緣duyên 雜tạp 引dẫn 生sanh 故cố 。 蘊uẩn 等đẳng 同đồng 異dị 。 類loại 此thử 應ưng 知tri 。 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 無vô 五ngũ 十thập 二nhị 等đẳng 。

於ư 身thân 土thổ/độ 合hợp 明minh 中trung 。 通thông 簡giản 所sở 變biến 四tứ 種chủng 身thân 土thổ/độ 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 謂vị 此thử 四tứ 種chủng 身thân 土thổ/độ 。 若nhược 淨tịnh 若nhược 穢uế 。 約ước 佛Phật 無vô 漏lậu 識thức 上thượng 所sở 變biến 現hiện 者giả 。 則tắc 所sở 變biến 身thân 土thổ/độ 。 同đồng 能năng 變biến 識thức 。 俱câu 善thiện 無vô 漏lậu 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 從tùng 純thuần 善thiện 無vô 漏lậu 共cộng 不bất 共cộng 等đẳng 種chủng 子tử 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 是thị 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 。 非phi 苦khổ 集tập 所sở 攝nhiếp 故cố 也dã 。 恐khủng 有hữu 疑nghi 云vân 。 能năng 變biến 之chi 識thức 無vô 漏lậu 。 所sở 變biến 身thân 土thổ/độ 亦diệc 無vô 漏lậu 。 則tắc 能năng 變biến 是thị 識thức 。 所sở 變biến 亦diệc 應ưng 唯duy 是thị 識thức 相tương/tướng 。 無vô 蘊uẩn 等đẳng 差sai 別biệt 耶da 。 故cố 通thông 云vân 。 蘊uẩn 等đẳng 識thức 相tương/tướng 。 不bất 必tất 皆giai 同đồng 等đẳng 。 謂vị 能năng 變biến 雖tuy 是thị 識thức 。 所sở 變biến 蘊uẩn 相tương/tướng 。 不bất 必tất 皆giai 識thức 相tương/tướng 。 以dĩ 從tùng 無vô 漏lậu 戒giới 定định 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 蘊uẩn 。 處xử 界giới 三tam 種chủng 引dẫn 生sanh 故cố 也dã 。 此thử 四tứ 種chủng 身thân 土thổ/độ 。 若nhược 約ước 九cửu 界giới 有hữu 情tình 。 有hữu 漏lậu 第đệ 八bát 識thức 上thượng 。 託thác 佛Phật 身thân 土thổ/độ 為vi 質chất 。 所sở 變biến 親thân 相tương/tướng 分phần/phân 者giả 。 則tắc 所sở 變biến 身thân 土thổ/độ 。 同đồng 能năng 變biến 識thức 。 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 純thuần 從tùng 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 因nhân 緣duyên 之chi 所sở 生sanh 。 是thị 苦khổ 集tập 攝nhiếp 。 非phi 滅diệt 道đạo 所sở 攝nhiếp 故cố 也dã 。 恐khủng 又hựu 疑nghi 云vân 。 若nhược 能năng 變biến 是thị 有hữu 漏lậu 。 所sở 變biến 亦diệc 有hữu 漏lậu 。 則tắc 能năng 變biến 識thức 性tánh 是thị 無vô 記ký 。 所sở 變biến 亦diệc 應ưng 唯duy 是thị 無vô 記ký 性tánh 耶da 。 故cố 通thông 云vân 。 善thiện 等đẳng 識thức 相tương/tướng 。 不bất 必tất 皆giai 同đồng 等đẳng 。 謂vị 能năng 變biến 之chi 識thức 是thị 無vô 記ký 。 所sở 變biến 不bất 必tất 皆giai 同đồng 無vô 記ký 識thức 相tương/tướng 。 以dĩ 從tùng 識thức 中trung 三tam 性tánh 種chủng 子tử 雜tạp 引dẫn 生sanh 故cố 。 蘊uẩn 等đẳng 同đồng 異dị 。 類loại 此thử 應ưng 知tri 者giả 。 亦diệc 應ưng 云vân 。 蘊uẩn 等đẳng 識thức 相tương/tướng 。 不bất 必tất 皆giai 同đồng 。 三tam 法pháp 因nhân 緣duyên 雜tạp 引dẫn 生sanh 故cố 。 若nhược 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 無vô 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 耶da 。 無vô 是thị 理lý 也dã 。 問vấn 。 諸chư 佛Phật 身thân 土thổ/độ 淨tịnh 穢uế 。 約ước 佛Phật 識thức 變biến 。 則tắc 純thuần 無vô 漏lậu 。 約ước 九cửu 界giới 。 則tắc 純thuần 有hữu 漏lậu 。 竊thiết 有hữu 疑nghi 焉yên 。 何hà 則tắc 。 法pháp 性tánh 純thuần 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 無vô 俟sĩ 論luận 矣hĩ 。 他tha 用dụng 變biến 化hóa 。 雖tuy 是thị 隨tùy 機cơ 。 而nhi 佛Phật 識thức 變biến 。 則tắc 穢uế 亦diệc 是thị 淨tịnh 。 漏lậu 亦diệc 無vô 漏lậu 。 亦diệc 無vô 俟sĩ 論luận 矣hĩ 。 他tha 用dụng 變biến 化hóa 有hữu 淨tịnh 有hữu 穢uế 。 約ước 有hữu 情tình 識thức 變biến 。 則tắc 六lục 道đạo 異dị 生sanh 。 地địa 前tiền 三tam 賢hiền 穢uế 與dữ 有hữu 漏lậu 。 又hựu 無vô 俟sĩ 論luận 矣hĩ 。 乃nãi 初sơ 歡hoan 喜hỷ 以dĩ 至chí 法pháp 雲vân 。 既ký 非phi 是thị 穢uế 。 安an 得đắc 皆giai 有hữu 漏lậu 耶da 。 曰viết 。 十Thập 地Địa 之chi 位vị 雖tuy 高cao 而nhi 第đệ 八bát 未vị 轉chuyển 。 尚thượng 在tại 有hữu 漏lậu 。 則tắc 能năng 變biến 第đệ 八bát 。 託thác 佛Phật 身thân 土thổ/độ 為vi 質chất 。 所sở 變biến 親thân 相tương/tướng 。 安an 得đắc 不bất 同đồng 於ư 能năng 變biến 之chi 有hữu 漏lậu 乎hồ 。 若nhược 夫phu 對đối 下hạ 稱xưng 高cao 。 待đãi 凢# 名danh 聖thánh 則tắc 身thân 土thổ/độ 千thiên 差sai 。 又hựu 當đương 別biệt 論luận 。 殊thù 非phi 通thông 簡giản 身thân 土thổ/độ 之chi 大đại 較giảo 意ý 也dã 。 以dĩ 上thượng 皆giai 約ước 此thử 論luận 本bổn 文văn 。 順thuận 體thể 口khẩu 氣khí 而nhi 解giải 。 若nhược 約ước 佛Phật 地địa 論luận 。 如như 是thị 淨tịnh 土độ 。 主chủ 既ký 圓viên 滿mãn 。 應ưng 有hữu 輔phụ 翼dực 。 主chủ 必tất 攝nhiếp 受thọ 輔phụ 翼dực 者giả 。 故cố 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 眾chúng 所sở 雲vân 集tập 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 無vô 如như 是thị 事sự 。 謂vị 初Sơ 地Địa 上thượng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 雖tuy 不bất 能năng 集tập 諸chư 佛Phật 自tự 利lợi 受thọ 用dụng 淨tịnh 土độ 。 而nhi 能năng 集tập 會hội 諸chư 佛Phật 利lợi 他tha 受thọ 用dụng 淨tịnh 土độ 。 諸chư 佛Phật 慈từ 悲bi 。 於ư 自tự 識thức 上thượng 。 隨tùy 菩Bồ 薩Tát 宜nghi 現hiện 麄# 妙diệu 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 自tự 善thiện 根căn 願nguyện 力lực 。 於ư 自tự 識thức 上thượng 。 似tự 佛Phật 所sở 生sanh 淨tịnh 土độ 相tương/tướng 現hiện 。 雖tuy 是thị 自tự 心tâm 各các 別biệt 變biến 現hiện 。 而nhi 同đồng 一nhất 處xứ 。 形hình 相tướng 相tương 似tự 。 謂vị 為vi 一nhất 土thổ/độ 。 共cộng 集tập 其kỳ 中trung 。 如như 是thị 地địa 上thượng 。 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 為vi 是thị 有hữu 漏lậu 。 為vi 是thị 無vô 漏lậu 。 有hữu 義nghĩa 。 無vô 漏lậu 。 謂vị 自tự 心tâm 中trung 。 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 淨tịnh 土độ 種chủng 子tử 願nguyện 力lực 資tư 故cố 。 變biến 生sanh 淨tịnh 土độ 。 於ư 中trung 受thọ 用dụng 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 樂lạc 。 以dĩ 初Sơ 地Địa 上thượng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 證chứng 真Chân 如Như 理lý 。 得đắc 真chân 無vô 漏lậu 。 處xử 真chân 法pháp 流lưu 。 住trụ 真chân 淨tịnh 土độ 。 常thường 見kiến 諸chư 佛Phật 。 故cố 所sở 變biến 土thổ/độ 。 是thị 真chân 無vô 漏lậu 。 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 有hữu 義nghĩa 。 有hữu 漏lậu 。 謂vị 自tự 心tâm 中trung 。 加gia 行hành 有hữu 漏lậu 淨tịnh 土độ 種chủng 子tử 願nguyện 力lực 資tư 故cố 。 變biến 生sanh 淨tịnh 土độ 。 於ư 中trung 受thọ 用dụng 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 樂lạc 。 以dĩ 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 證chứng 真Chân 如Như 。 得đắc 真chân 無vô 漏lậu 。 而nhi 七thất 地địa 來lai 。 煩phiền 惱não 現hiện 起khởi 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 尚thượng 有hữu 修tu 斷đoạn 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 。 及cập 所sở 知tri 障chướng 。 第đệ 八bát 識thức 體thể 。 能năng 持trì 彼bỉ 故cố 。 現hiện 受thọ 熏huân 故cố 。 猶do 是thị 有hữu 漏lậu 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 决# 定định 是thị 善thiện 。 若nhược 十Thập 地Địa 中trung 第đệ 八bát 識thức 體thể 。 是thị 無vô 漏lậu 善thiện 。 應ưng 知tri 佛Phật 地địa 不bất 離ly 執chấp 持trì 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 。 不bất 應ưng 受thọ 熏huân 。 第đệ 八bát 識thức 體thể 。 既ký 是thị 有hữu 漏lậu 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 所sở 變biến 淨tịnh 土độ 。 云vân 何hà 無vô 漏lậu 善thiện 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 又hựu 一nhất 有hữu 情tình 。 無vô 二nhị 實thật 身thân 。 其kỳ 身thân 爾nhĩ 時thời 。 既ký 是thị 有hữu 漏lậu 。 所sở 依y 淨tịnh 土độ 云vân 何hà 無vô 漏lậu 。 是thị 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 是thị 妙diệu 有hữu 漏lậu 。 苦Khổ 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 如như 實thật 義nghĩa 者giả 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 心tâm 所sở 變biến 淨tịnh 土độ 有hữu 二nhị 。 若nhược 第đệ 八bát 識thức 所sở 變biến 淨tịnh 土độ 。 是thị 漏lậu 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 攝nhiếp 故cố 。 是thị 有hữu 漏lậu 身thân 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 雖tuy 無vô 漏lậu 善thiện 力lực 所sở 資tư 熏huân 。 其kỳ 相tương/tướng 淨tịnh 妙diệu 。 而nhi 是thị 有hữu 漏lậu 苦Khổ 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 隨tùy 加gia 行hành 等đẳng 。 所sở 現hiện 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 隨tùy 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 心tâm 。 變biến 淨tịnh 土độ 影ảnh 像tượng 。 是thị 無vô 漏lậu 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 攝nhiếp 故cố 。 從tùng 無vô 漏lậu 善thiện 種chủng 子tử 生sanh 故cố 。 體thể 是thị 無vô 漏lậu 。 道Đạo 諦Đế 所sở 攝nhiếp 。 言ngôn 蘊uẩn 等đẳng 者giả 。 即tức 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 一nhất 無vô 漏lậu 淨tịnh 戒giới 。 名danh 為vi 戒giới 蘊uẩn 。 二nhị 無vô 漏lậu 定định 。 名danh 為vi 定định 蘊uẩn 。 三tam 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 名danh 為vi 慧tuệ 蘊uẩn 。 四tứ 無Vô 學Học 勝thắng 解giải 。 名danh 解giải 脫thoát 蘊uẩn 。 五ngũ 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 名danh 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 蘊uẩn 。 前tiền 三tam 是thị 因nhân 。 後hậu 二nhị 是thị 果quả 。 五ngũ 蘊uẩn 法Pháp 界Giới 。 一nhất 切thiết 三tam 乘thừa 功công 德đức 所sở 依y 。 通thông 學học 無Vô 學Học 。 無Vô 學Học 圓viên 滿mãn 戒giới 定định 慧tuệ 三tam 。 法pháp 因nhân 緣duyên 雜tạp 引dẫn 生sanh 故cố 。 學học 位vị 分phần/phân 得đắc 戒giới 定định 慧tuệ 三tam 。 隨tùy 用dụng 一nhất 性tánh 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 蘊uẩn 等đẳng 同đồng 異dị 滿mãn 分phần 淨tịnh 染nhiễm 。 類loại 此thử 應ưng 知tri 。 第đệ 八bát 有hữu 漏lậu 。 所sở 變biến 身thân 土thổ/độ 亦diệc 是thị 有hữu 漏lậu 。 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 所sở 變biến 身thân 土thổ/độ 亦diệc 是thị 無vô 漏lậu 。 故cố 言ngôn 同đồng 也dã 。 第đệ 八bát 所sở 變biến 。 不bất 同đồng 後hậu 得đắc 。 後hậu 得đắc 所sở 變biến 。 不bất 同đồng 第đệ 八bát 。 故cố 言ngôn 異dị 也dã 。 不bất 爾nhĩ 者giả 。 牒điệp 前tiền 一nhất 徃# 所sở 談đàm 。 身thân 土thổ/độ 皆giai 是thị 隨tùy 他tha 變biến 現hiện 。 若nhược 不bất 變biến 現hiện 。 則tắc 又hựu 何hà 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 之chi 建kiến 立lập 也dã 哉tai 。 以dĩ 上thượng 具cụ 錄lục 以dĩ 便tiện 叅# 考khảo 。

○# 二nhị 明minh 所sở 變biến 四tứ 分phần/phân 虚# 實thật (# 二nhị )# 。 初sơ 初sơ 解giải 二nhị 二nhị 解giải 。

○# 初sơ 初sơ 解giải 。

然nhiên 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 依y 識thức 變biến 現hiện 。 非phi 如như 識thức 性tánh 依y 他tha 中trung 實thật 。 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 識thức 理lý 應ưng 不bất 成thành 。 許hứa 識thức 內nội 境cảnh 。 俱câu 實thật 有hữu 故cố 。

此thử 至chí 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 定định 相tương 應ứng 故cố 。 於ư 身thân 土thổ/độ 合hợp 明minh 中trung 。 通thông 簡giản 所sở 變biến 四tứ 種chủng 身thân 土thổ/độ 虚# 實thật 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 反phản 釋thích 。 正chánh 釋thích 者giả 。 然nhiên 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 依y 識thức 變biến 現hiện 。 非phi 如như 識thức 性tánh 依y 他tha 中trung 實thật 者giả 。 相tương 見kiến 二nhị 分phần 曰viết 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 。 又hựu 等đẳng 。 等đẳng 自tự 證chứng 。 識thức 性tánh 曰viết 依y 他tha 。 形hình 上thượng 相tương 見kiến 是thị 徧biến 計kế 。 依y 他tha 曰viết 中trung 實thật 。 形hình 上thượng 相tương 見kiến 是thị 虚# 妄vọng 。 意ý 謂vị 相tương 見kiến 二nhị 分phần 為vi 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 證chứng 識thức 性tánh 。 為vi 依y 他tha 而nhi 起khởi 。 依y 他tha 起khởi 法pháp 。 自tự 因nhân 緣duyên 生sanh 。 是thị 妙diệu 俗tục 諦đế 。 可khả 言ngôn 唯duy 識thức 。 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 由do 分phân 別biệt 起khởi 。 是thị 虚# 妄vọng 執chấp 。 故cố 云vân 非phi 如như 識thức 性tánh 。 依y 他tha 中trung 實thật 。 復phục 反phản 釋thích 以dĩ 决# 之chi 云vân 。 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 識thức 理lý 應ưng 不bất 成thành 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 許hứa 識thức 內nội 境cảnh 。 俱câu 實thật 有hữu 故cố 。 謂vị 識thức 所sở 變biến 心tâm 內nội 之chi 境cảnh 。 而nhi 識thức 與dữ 內nội 境cảnh 皆giai 是thị 實thật 有hữu 。 安an 可khả 不bất 爾nhĩ 。 此thử 師sư 之chi 義nghĩa 未vị 盡tận 。 下hạ 文văn 自tự 顯hiển 。

○# 二nhị 二nhị 解giải 。

或hoặc 識thức 相tương 見kiến 等đẳng 從tùng 緣duyên 生sanh 。 俱câu 依y 他tha 起khởi 。 虚# 實thật 如như 識thức 。 唯duy 言ngôn 遣khiển 外ngoại 不bất 遮già 內nội 境cảnh 。 不bất 爾nhĩ 。 真Chân 如Như 亦diệc 應ưng 非phi 實thật 。 內nội 境cảnh 與dữ 識thức 。 既ký 並tịnh 非phi 虚# 。 如như 何hà 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 非phi 境cảnh 。 識thức 唯duy 內nội 有hữu 。 境cảnh 亦diệc 通thông 外ngoại 。 恐khủng 濫lạm 外ngoại 故cố 。 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 或hoặc 諸chư 愚ngu 夫phu 。 迷mê 執chấp 於ư 境cảnh 。 起khởi 煩phiền 惱não 業nghiệp 。 生sanh 死tử 沉trầm 淪luân 。 不bất 解giải 觀quán 心tâm 。 勤cần 求cầu 出xuất 離ly 。 哀ai 愍mẫn 彼bỉ 故cố 。 說thuyết 唯duy 識thức 言ngôn 。 令linh 觀quán 自tự 心tâm 。 解giải 脫thoát 生sanh 死tử 。 非phi 謂vị 內nội 境cảnh 如như 外ngoại 都đô 無vô 。 或hoặc 相tương/tướng 分phần/phân 等đẳng 皆giai 識thức 為vi 性tánh 。 由do 熏huân 習tập 力lực 。 似tự 多đa 分phần 生sanh 。 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 識thức 之chi 實thật 性tánh 。 故cố 除trừ 識thức 性tánh 。 無vô 別biệt 有hữu 法pháp 。 此thử 中trung 識thức 言ngôn 。 亦diệc 說thuyết 心tâm 所sở 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 。 定định 相tương 應ứng 故cố 。

此thử 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 也dã 。 初sơ 正chánh 釋thích 虚# 實thật 。 次thứ 難nạn/nan 問vấn 虚# 實thật 。 三tam 答đáp 明minh 唯duy 識thức 。 承thừa 上thượng 初sơ 師sư 四tứ 分phần/phân 虚# 實thật 。 已dĩ 如như 上thượng 陳trần 。 或hoặc 有hữu 異dị 於ư 前tiền 釋thích 者giả 曰viết 。 識thức 相tương 見kiến 分phần/phân 自tự 證chứng 證chứng 自tự 證chứng 皆giai 從tùng 緣duyên 生sanh 。 俱câu 依y 他tha 起khởi 。 自tự 非phi 初sơ 師sư 相tương 見kiến 屬thuộc 於ư 徧biến 計kế 之chi 虚# 。 識thức 性tánh 屬thuộc 於ư 依y 他tha 之chi 實thật 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 四tứ 分phần/phân 俱câu 是thị 實thật 耶da 。 故cố 云vân 虚# 實thật 如như 識thức 。 良lương 以dĩ 約ước 真chân 勝thắng 義nghĩa 言ngôn 。 識thức 如như 幻huyễn 夢mộng 。 相tương 見kiến 何hà 得đắc 云vân 真chân 。 其kỳ 虚# 固cố 如như 識thức 也dã 。 依y 世thế 俗tục 諦đế 言ngôn 。 有hữu 依y 他tha 識thức 。 相tương 見kiến 何hà 得đắc 是thị 虚# 。 其kỳ 實thật 亦diệc 如như 識thức 也dã 。 虚# 實thật 如như 識thức 而nhi 言ngôn 唯duy 者giả 。 為vi 遣khiển 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 。 不bất 遮già 心tâm 內nội 之chi 境cảnh 。 故cố 不bất 違vi 於ư 唯duy 耳nhĩ 。 若nhược 謂vị 不bất 然nhiên 。 本bổn 智trí 所sở 緣duyên 真Chân 如Như 內nội 境cảnh 。 亦diệc 應ưng 非phi 是thị 實thật 耶da 。 然nhiên 恐khủng 難nạn 云vân 。 內nội 境cảnh 與dữ 識thức 既ký 並tịnh 非phi 虚# 。 當đương 唯duy 境cảnh 識thức 。 但đãn 云vân 唯duy 識thức 何hà 耶da 。 故cố 三tam 釋thích 以dĩ 通thông 之chi 。 一nhất 恐khủng 濫lạm 外ngoại 境cảnh 言ngôn 唯duy 識thức 二nhị 愍mẫn 存tồn 內nội 境cảnh 言ngôn 唯duy 識thức 。 三tam 綂# 攝nhiếp 識thức 性tánh 言ngôn 唯duy 識thức 。 恐khủng 濫lạm 者giả 。 識thức 唯duy 內nội 有hữu 。 境cảnh 則tắc 不bất 但đãn 內nội 有hữu 。 亦diệc 通thông 外ngoại 有hữu 者giả 也dã 。 若nhược 言ngôn 唯duy 境cảnh 。 即tức 濫lạm 外ngoại 計kế 。 故cố 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 耳nhĩ 。 愍mẫn 存tồn 者giả 。 或hoặc 諸chư 愚ngu 夫phu 迷mê 執chấp 外ngoại 境cảnh 。 起khởi 惑hoặc 業nghiệp 因nhân 。 受thọ 生sanh 死tử 果quả 。 不bất 解giải 觀quán 我ngã 內nội 心tâm 。 勤cần 求cầu 出xuất 離ly 。 大đại 聖thánh 愍mẫn 彼bỉ 。 說thuyết 唯duy 識thức 言ngôn 。 令linh 自tự 觀quán 心tâm 識thức 。 不bất 迷mê 外ngoại 境cảnh 。 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 解giải 脫thoát 生sanh 死tử 。 非phi 謂vị 心tâm 內nội 之chi 境cảnh 。 如như 徧biến 計kế 之chi 外ngoại 境cảnh 都đô 無vô 。 而nhi 單đơn 言ngôn 唯duy 識thức 比tỉ 也dã 。 綂# 攝nhiếp 者giả 。 或hoặc 內nội 境cảnh 相tướng 分phần/phân 等đẳng 。 亦diệc 識thức 為vi 體thể 。 由do 熏huân 習tập 力lực 。 似tự 四tứ 分phần/phân 生sanh 。 此thử 四tứ 分phần/phân 不bất 離ly 識thức 性tánh 也dã 。 真Chân 如Như 內nội 境cảnh 。 亦diệc 是thị 識thức 之chi 實thật 性tánh 。 真Chân 如Như 又hựu 曷hạt 嘗thường 離ly 識thức 性tánh 耶da 。 故cố 除trừ 識thức 性tánh 外ngoại 。 無vô 別biệt 有hữu 法pháp 。 識thức 之chi 一nhất 言ngôn 。 攝nhiếp 無vô 不bất 盡tận 。 且thả 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 雖tuy 言ngôn 唯duy 識thức 。 心tâm 所sở 自tự 綂# 於ư 中trung 。 故cố 但đãn 言ngôn 唯duy 識thức 。 若nhược 千thiên 山sơn 之chi 止chỉ 於ư 嶽nhạc 邉# 。 萬vạn 。 寧ninh 有hữu 纖tiêm 毫hào 攝nhiếp 之chi 不bất 盡tận 者giả 哉tai 。 不bất 必tất 疑nghi 也dã 。

○# 四tứ 釋thích 題đề [同-(一/口)+巳]# 向hướng 。

此thử 論luận 三tam 分phần/phân 。 成thành 立lập 唯duy 識thức 。 是thị 故cố 說thuyết 為vi 。 成thành 唯duy 識thức 論luận 。 亦diệc 說thuyết 此thử 論luận 名danh 淨tịnh 唯duy 識thức 。 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 極cực 明minh 淨tịnh 故cố 。 此thử 本bổn 論luận 名danh 唯duy 識thức 三tam 十thập 。 由do 三tam 十thập 頌tụng 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 。 乃nãi 得đắc 圓viên 滿mãn 非phi 增tăng 減giảm 故cố 。 已dĩ 依y 聖thánh 教giáo 及cập 正chánh 理lý 。 分phân 別biệt 唯duy 識thức 性tánh 相tướng 義nghĩa 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 施thí 羣quần 生sanh 。 願nguyện 共cộng 速tốc 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。

初sơ 釋thích 題đề 。 二nhị [同-(一/口)+巳]# 向hướng 。 釋thích 題đề 三tam 義nghĩa 。 初sơ 謂vị 此thử 論luận 三tam 分phần/phân 成thành 立lập 唯duy 識thức 。 名danh 成thành 唯duy 識thức 論luận 。 三tam 分phần/phân 者giả 。 宗tông 因nhân 喻dụ 為vi 三tam 分phần/phân 。 亦diệc 可khả 初sơ 稽khể 首thủ 一nhất 頌tụng 。 名danh 宗tông 前tiền 敬kính 敘tự 分phần/phân 。 次thứ 三tam 十thập 頌tụng 。 名danh 依y 教giáo 廣quảng 成thành 分phần/phân 。 後hậu 已dĩ 依y 一nhất 頌tụng 。 名danh 成thành 就tựu 施thí 願nguyện 分phần/phân 。 亦diệc 名danh 三tam 分phần/phân 。 二nhị 說thuyết 雙song 具cụ 。 前tiền 三tam 為vi 正chánh 。 葢# 十thập 卷quyển 之chi 多đa 。 必tất 以dĩ 三tam 支chi 成thành 立lập 唯duy 識thức 故cố 也dã 。 二nhị 此thử 論luận 名danh 淨tịnh 唯duy 識thức 。 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 極cực 明minh 淨tịnh 故cố 。 極cực 明minh 淨tịnh 者giả 。 顯hiển 理lý 究cứu 竟cánh 。 殊thù 無vô 一nhất 毫hào 不bất 盡tận 。 曰viết 極cực 明minh 淨tịnh 也dã 。 又hựu 顯hiển 識thức 究cứu 竟cánh 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 無vô 垢cấu 識thức 故cố 。 曰viết 極cực 明minh 淨tịnh 。 二nhị 說thuyết 圓viên 具cụ 。 前tiền 說thuyết 為vi 正chánh 。 葢# 十thập 卷quyển 之chi 多đa 。 展triển 轉chuyển 顯hiển 理lý 究cứu 竟cánh 。 無vô 垢cấu 之chi 識thức 自tự 在tại 故cố 也dã 。 三tam 此thử 本bổn 論luận 名danh 唯duy 識thức 三tam 十thập 。 由do 三tam 十thập 頌tụng 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 。 乃nãi 得đắc 圓viên 滿mãn 非phi 增tăng 減giảm 故cố 。 圓viên 滿mãn 無vô 增tăng 減giảm 者giả 。 一nhất 三tam 十thập 頌tụng 。 從tùng 因nhân 至chí 果quả 。 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 。 離ly 於ư 增tăng 減giảm 損tổn 益ích 之chi 義nghĩa 。 恰kháp 中trung 其kỳ 妙diệu 。 乃nãi 得đắc 圓viên 滿mãn 。 二nhị 釋thích 三tam 十thập 頌tụng 。 從tùng 頌tụng 至chí 頌tụng 。 顯hiển 唯duy 識thức 理lý 。 字tự 字tự 句cú 句cú 。 遠viễn 離ly 增tăng 減giảm 之chi 過quá 。 巧xảo 適thích 其kỳ 中trung 。 乃nãi 得đắc 圓viên 滿mãn 。 而nhi 要yếu 之chi 雙song 含hàm 二nhị 義nghĩa 為vi 完hoàn 。 葢# 十thập 卷quyển 之chi 文văn 不bất 離ly 三tam 十thập 頌tụng 。 三tam 十thập 頌tụng 全toàn 處xứ 十thập 卷quyển 之chi 論luận 文văn 故cố 也dã 。 二nhị [同-(一/口)+巳]# 向hướng 者giả 。 已dĩ 依y 聖thánh 教giáo 及cập 正chánh 理lý 。 分phân 別biệt 唯duy 識thức 性tánh 相tướng 義nghĩa 。 是thị 依y 教giáo 理lý 造tạo 論luận 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 。 施thí 羣quần 生sanh 願nguyện 共cộng 速tốc 。 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 是thị 修tu [同-(一/口)+巳]# 向hướng 發phát 願nguyện 。 性tánh 相tướng 者giả 。 前tiền 八bát 卷quyển 是thị 顯hiển 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 後hậu 二nhị 卷quyển 是thị 顯hiển 唯duy 識thức 性tánh 。 雖tuy 性tánh 不bất 離ly 相tương/tướng 。 相tương/tướng 全toàn 顯hiển 性tánh 。 而nhi 隨tùy 義nghĩa 隨tùy 文văn 。 倫luân 次thứ 不bất 得đắc 不bất 秩# 然nhiên 耳nhĩ 。 功công 德đức 有hữu 三tam 。 一nhất 即tức 性tánh 之chi 具cụ 曰viết 德đức 。 全toàn 德đức 之chi 能năng 曰viết 功công 。 所sở 謂vị 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 等đẳng 本bổn 覺giác 性tánh 功công 德đức 也dã 。 二nhị 由do 修tu 而nhi 得đắc 曰viết 德đức 。 即tức 德đức 之chi 能năng 曰viết 功công 。 所sở 謂vị 不bất 共cộng 無vô 畏úy 等đẳng 始thỉ 覺giác 修tu 功công 德đức 也dã 。 三tam 雖tuy 即tức 本bổn 而nhi 始thỉ 。 全toàn 修tu 全toàn 性tánh 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 亦diệc 不bất 分phân 而nhi 分phần/phân 焉yên 。 若nhược 按án 慈Từ 氏Thị 之chi 論luận 修tu 德đức 。 則tắc 有hữu 讀đọc 誦tụng 。 總tổng 持trì 。 漏lậu 。 與dữ 無vô 漏lậu 。 通thông 別biệt 之chi 辨biện 。 讀đọc 誦tụng 但đãn 熟thục 於ư 文văn 。 總tổng 持trì 兼kiêm 了liễu 於ư 義nghĩa 。 讀đọc 誦tụng 唯duy 屬thuộc 聞văn 慧tuệ 。 總tổng 持trì 兼kiêm 屬thuộc 思tư 慧tuệ 。 讀đọc 誦tụng 總tổng 持trì 。 名danh 通thông 修tu 行hành 。 唯duy 屬thuộc 有hữu 漏lậu 。 修tu 慧tuệ 屬thuộc 別biệt 修tu 行hành 。 唯duy 攝nhiếp 無vô 漏lậu 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 者giả 。 或hoặc 通thông 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 唯duy 無vô 漏lậu 。 奘tráng 師sư 譯dịch 信tín 金kim 剛cang 福phước 德đức 。 曰viết 生sanh 如như 是thị 福phước 德đức 。 取thủ 如như 是thị 福phước 德đức 。 生sanh 也dã 者giả 。 指chỉ 修tu 時thời 所sở 植thực 種chủng 子tử 言ngôn 也dã 。 取thủ 也dã 者giả 。 指chỉ 從tùng 種chủng 所sở 發phát 現hiện 行hành 言ngôn 也dã 。 乃nãi 什thập 師sư 綂# 生sanh 取thủ 而nhi 譯dịch 之chi 曰viết 。 得đắc 如như 是thị 福phước 德đức 。 今kim 獲hoạch 者giả 得đắc 也dã 。 以dĩ 此thử 施thí 生sanh 。 名danh 為vi 法Pháp 施thí 。 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 是thị 佛Phật 道Đạo 無vô 上thượng 誓thệ 願nguyện 成thành 。 共cộng 登đăng 無vô 上thượng 覺giác 。 是thị 眾chúng 生sanh 無vô 邉# 誓thệ 願nguyện 度độ 。 煩phiền 惱não 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 無vô 量lượng 誓thệ 願nguyện 斷đoạn 學học 。 自tự 在tại 其kỳ 中trung 矣hĩ 。 或hoặc 曰viết 欲dục 速tốc 不bất 逹# 。 儒nho 者giả 有hữu 是thị 言ngôn 也dã 。 况# 無vô 上thượng 覺giác 乎hồ 。 曰viết 。 敏mẫn 則tắc 有hữu 功công 。 儒nho 者giả 亦diệc 有hữu 是thị 言ngôn 也dã 。 况# 無vô 上thượng 覺giác 乎hồ 。 不bất 知tri 速tốc 者giả 精tinh 進tấn 義nghĩa 。 聖thánh 王vương 曰viết 無vô 逸dật 。 覺giác 皇hoàng 曰viết 慎thận 勿vật 放phóng 逸dật 。 精tinh 進tấn 貫quán 於ư 諸chư 度Độ 。 諸chư 度Độ 之chi 中trung 。 精tinh 進tấn 最tối 為vi 有hữu 力lực 。 惟duy 願nguyện 痛thống 無vô 常thường 危nguy 脆thúy 之chi 身thân 。 念niệm 常thường 住trụ 圓viên 成thành 之chi 識thức 。 既ký 汩# 沒một 於ư 三tam 有hữu 愛ái 河hà 之chi 水thủy 。 須tu 撈# 摝# 於ư 十thập 卷quyển 心tâm 海hải 之chi 文văn 。 抒trữ 之chi 又hựu 抒trữ 。 抒trữ 之chi 不bất 已dĩ 。 極cực 力lực 而nhi 海hải 波ba 元nguyên 減giảm 。 索sách 之chi 更cánh 索sách 。 索sách 之chi 不bất 休hưu 。 罔võng 象tượng 而nhi 神thần 珠châu 自tự 呈trình 。 精tinh 進tấn 煥hoán 然nhiên 。 千thiên 生sanh 只chỉ 在tại 一nhất 生sanh 。 懈giải 怠đãi 瞥miết 爾nhĩ 。 一nhất 誤ngộ 而nhi 成thành 百bách 誤ngộ 。 相tương/tướng 與dữ 勉miễn 旃chiên 。 共cộng 勤cần 砥chỉ 礪# 已dĩ 遵tuân 教giáo 理lý 及cập 師sư 命mạng 。 訂# 正chánh 唯duy 識thức 性tánh 相tướng 義nghĩa 。 所sở 獲hoạch 功công 德đức 施thí 含hàm 識thức 。 願nguyện 證chứng 識thức 心tâm 三tam 昧muội 海hải 。

贒# 預dự

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂# 正Chánh 卷quyển 第đệ 十thập

(# 姑cô 蘇tô 信tín 女nữ 張trương 門môn 李# 氏thị 大đại 緣duyên 助trợ 板bản )#

(# 助trợ 刻khắc 姓tánh 氏thị

管quản 宗tông 顏nhan 。 徐từ 昌xương 時thời 。 嚴nghiêm 。 栴chiên 。 戴đái 文văn 光quang 。

方phương 昌xương 毓# 。 施thí 大đại 脫thoát 。 施thí 時thời 化hóa 。 鄔ổ 大đại 材tài 。

沈trầm 大đại 用dụng 。 劉lưu 大đại 恆hằng 。 廣quảng 。 淨tịnh 。 大đại 。 [(共-八+隹)*見]# 。

德đức 。 純thuần 。 定định 。 心tâm 。 道đạo 。 廬lư )# 。