Thành Duy Thức Luận Chánh – Quyển 1

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂 正Chánh
Quyển 1
明Minh 釋Thích 廣Quảng 伸Thân 撰Soạn

成thành 唯duy 識thức 論luận 訂# 正chánh 序tự

佀# 空không 伸thân 公công 閉bế 関# 山sơn 中trung 訂# 正chánh 成thành 唯duy 識thức 論luận 三tam 年niên 而nhi 後hậu 成thành 曰viết 吾ngô 以dĩ 成thành 先tiên 師sư 之chi 志chí 也dã 善thiện 佀# 公công 為vi 蓮liên 池trì 大đại 師sư 高cao 足túc 弟đệ 子tử 云vân 余dư 自tự 癸quý 卯mão 嵗# 昭chiêu 淺thiển 似tự 公công 于vu 花hoa 山sơn 忱# 然nhiên 影ảnh 曰viết 天thiên 生sanh 蓮liên 師sư 乃nãi 有hữu 是thị 弟đệ 子tử 能năng 以dĩ 無vô 礙ngại 之chi ▆# 才tài 闡xiển 篤đốc 實thật 之chi 光quang 輝huy 天thiên 生sanh 佀# 公công 乃nãi 有hữu 蓮liên 師sư 為vi 之chi 師sư 能năng 以dĩ 不bất 動động 之chi 妙diệu 智trí 域vực 不bất 住trụ 之chi 圎# 想tưởng 唯duy 克khắc 領lãnh 受thọ 斯tư 称# 法Pháp 器khí 吾ngô 友hữu 茅mao 菴am 極cực 擊kích 莭# 扵# 轉chuyển 言ngôn 而nhi 今kim 三tam 十thập 年niên 来# 佀# 公công 学# 弥# 深thâm 功công 弥# 勒lặc 著trước 述thuật 弥# 富phú 若nhược 金kim 剛cang [鎞-囟+(奐-大)]# 八bát 識thức 規quy 矩củ 宗tông 風phong 玄huyền 暢sướng 至chí 唯duy 識thức 訂# 正chánh 而nhi 圎# 融dung 自tự 布bố 理lý 事sự 只chỉ 有hữu 條điều 貫quán 無vô 遺di 矣hĩ 善thiện 真Chân 如Như 即tức 相tương/tướng 即tức 性tánh 即tức 理lý 即tức 事sự 即tức 無vô 即tức 有hữu 即tức 圎# 融dung 即tức 行hành 布bố 而nhi 法Pháp 界Giới 一nhất 迷mê 生sanh 〃# 滅diệt 〃# 能năng 取thủ 為vi 見kiến 所sở 取thủ 為vi 相tương/tướng 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 樊phàn 然nhiên 教giáo 梵Phạm 隨tùy 緣duyên 逐trục 境cảnh 粘niêm 殢# 顛điên 倒đảo 為vi 輪luân 迴hồi 根căn 本bổn 。 而nhi 揔# 歸quy 之chi 八bát 識thức 然nhiên 八bát 識thức 本bổn 無vô 垢cấu 以dĩ 七thất 識thức 執chấp 之chi 而nhi 成thành 垢cấu 七thất 識thức 本bổn 無vô 執chấp [(采-木+(工/山))*糸]# 六lục 識thức 牽khiên 之chi 而nhi 成thành 執chấp 則tắc 夫phu [(采-木+(工/山))*糸]# 散tán 入nhập [宋-木+之]# [(采-木+(工/山))*糸]# 染nhiễm 入nhập 淨tịnh [(采-木+(工/山))*糸]# 凡phàm 入nhập [不-〡+土]# 又hựu 豈khởi 能năng 外ngoại 扵# 識thức 之chi 力lực 也dã 哉tai 故cố 不bất 研nghiên 相tương/tướng 宗tông 而nhi 欲dục 明minh 性tánh 是thị 蹈đạo 空không 而nhi 行hành 也dã 不bất 研nghiên 性tánh 識thức 而nhi 欲dục 明minh 相tướng 是thị 舍xá 茷# 而nhi 渡độ 也dã 訂# 正chánh 之chi 功công 其kỳ 可khả 少thiểu 乎hồ 讀đọc 是thị 編biên 者giả 當đương 知tri 佀# 公công 之chi 苦khổ 心tâm 直trực 抉# 流lưu 浪lãng 之chi 源nguyên 能năng 脫thoát 生sanh 死tử 之chi 関# 上thượng 追truy 慈từ 恩ân 之chi 古cổ 疏sớ/sơ 不bất 負phụ 佛Phật 面diện 之chi 奇kỳ 徵trưng 而nhi 自tự 內nội 他tha 外ngoại 一nhất 時thời 俱câu 銷tiêu 我ngã 相tương/tướng 既ký 銷tiêu 識thức 情tình 自tự 盡tận 頓đốn 入nhập 覺giác 地địa 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 矣hĩ 若nhược 八bát 識thức 田điền 中trung 但đãn 存tồn 語ngữ 立lập 攵# 字tự 之chi [(共-八+隹)*見]# 則tắc 捫môn 籥# 扣khấu 盤bàn 轉chuyển 展triển 執chấp 相tướng 受thọ 熏huân 持trì 種chủng 纏triền 縛phược 僉thiêm 守thủ 即tức 日nhật 修tu 萬vạn 行hạnh 要yếu 不bất 種chủng 扵# 凡phàm 夫phu 之chi 心tâm 。 量lượng 而nhi 已dĩ 矣hĩ 慈từ 恩ân 教giáo 兩lưỡng 亦diệc 在tại 善thiện 扵# 領lãnh 受thọ 者giả 乎hồ 。

崇sùng 禎# 壬nhâm 申thân 十thập 月nguyệt 朔sóc 文văn 震chấn 孟# 題đề 于vu 竺trúc 塢ổ 草thảo 庵am

刻khắc 唯duy 識thức 訂# 正chánh 題đề 辭từ

唯duy 識thức 一nhất 宗tông 。 十thập 師sư 論luận 頌tụng 於ư 西tây 竺trúc 。 稱xưng 浩hạo 博bác 矣hĩ 。 奘tráng 師sư 傳truyền 譯dịch 東đông 歸quy 。 卷quyển 束thúc 為vi 十thập 。 文văn 字tự 簡giản 奥# 。 句cú 義nghĩa 幽u 密mật 。 繇# 唐đường 迄hất 今kim 。 解giải 者giả 十thập 數số 家gia 。 互hỗ 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 。

本bổn 師sư 蓮liên 池trì 和hòa 尚thượng 病bệnh 之chi 。 特đặc 命mạng 空không 師sư 訂# 正chánh 。 守thủ 一nhất 與dữ 。 師sư 同đồng 事sự 。

本bổn 師sư 四tứ 十thập 年niên 。 耳nhĩ 目mục 最tối 真chân 。 空không 師sư 苦khổ 心tâm 掩yểm 關quan 三tam 載tái 。 書thư 始thỉ 成thành 。 出xuất 以dĩ 示thị 一nhất 弟đệ 。 筆bút 花hoa 靈linh 秀tú 。 義nghĩa 意ý 精tinh 密mật 。 綱cương 舉cử 目mục 張trương 。 提đề 掇xuyết 玄huyền 妙diệu 。 大đại 得đắc 。

先tiên 師sư 疏sớ/sơ 鈔sao 作tác 法pháp 。 故cố 幽u 晦hối 深thâm 隱ẩn 者giả 。 頓đốn 使sử 昭chiêu 瑩oánh 條điều 暢sướng 。 空không 師sư 從tùng 白bạch 淨tịnh 識thức 中trung 。 照chiếu 了liễu 王vương 所sở 百bách 法pháp 。 故cố 能năng 纖tiêm 悉tất 洞đỗng 逹# 乃nãi 爾nhĩ 。 真chân 識thức 宗tông 之chi 功công 臣thần 矣hĩ 。 上thượng 不bất 負phụ 。

本bổn 師sư 委ủy 托thác 。 下hạ 可khả 開khai 來lai 學học 無vô 竆# 。 一nhất 弟đệ 曷hạt 勝thắng 欣hân 慰úy 。 敬kính 刻khắc 首thủ 帙# 。 併tinh 題đề 數số 語ngữ 。 為vi 之chi 左tả 證chứng 云vân 。

崇sùng 禎# 三tam 年niên 八bát 月nguyệt 中trung 秋thu 日nhật 雲vân 棲tê 法pháp 弟đệ 宋tống 守thủ 一nhất 稽khể 首thủ 書thư

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂# 正Chánh 卷quyển 第đệ 一nhất

古cổ 杭# 雲vân 棲tê 寺tự 弟đệ 子tử 廣quảng 伸thân 述thuật

○# 將tương 釋thích 此thử 論luận 大đại 文văn 分phần/phân 四tứ 初sơ 題đề 目mục 二nhị 論luận 主chủ 三tam 譯dịch 師sư 四tứ 正chánh 文văn 。

○# 初sơ 題đề 目mục 。

成thành 唯duy 識thức 論luận

識thức 。 即tức 八bát 識thức 。 有hữu 了liễu 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 眼nhãn 能năng 了liễu 色sắc 。 耳nhĩ 能năng 了liễu 聲thanh 。 以dĩ 至chí 頼# 耶da 了liễu 別biệt 根căn 身thân 等đẳng 自tự 分phân 之chi 境cảnh 是thị 也dã 。 唯duy 。 獨độc 義nghĩa 。 唯duy 識thức 者giả 。 獨độc 有hữu 內nội 心tâm 。 無vô 外ngoại 境cảnh 也dã 。 雖tuy 所sở 了liễu 之chi 境cảnh 似tự 在tại 心tâm 外ngoại 。 而nhi 境cảnh 從tùng 識thức 變biến 不bất 越việt 內nội 心tâm 。 曰viết 唯duy 識thức 也dã 。 成thành 。 安an 立lập 義nghĩa 成thành 唯duy 識thức 者giả 。 由do 智trí 立lập 量lượng 。 據cứ 教giáo 證chứng 理lý 。 破phá 彼bỉ 外ngoại 境cảnh 。 樹thụ 我ngã 唯duy 心tâm 。 曰viết 成thành 唯duy 識thức 也dã 。 此thử 總tổng 括quát 大đại 意ý 。 俾tỉ 脈mạch 絡lạc 貫quán 通thông 。 令linh 易dị 曉hiểu 耳nhĩ 。 詳tường 之chi 。 則tắc 識thức 具cụ 五ngũ 義nghĩa 。 唯duy 具cụ 三tam 義nghĩa 。 成thành 有hữu 八bát 義nghĩa 。 五ngũ 義nghĩa 者giả 。 一nhất 自tự 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 識thức 自tự 己kỷ 之chi 體thể 狀trạng 。 二nhị 所sở 變biến 。 諸chư 識thức 所sở 變biến 之chi 境cảnh 相tướng 。 三tam 相tương 應ứng 。 諸chư 識thức 相tương 應ứng 之chi 心tâm 所sở 。 四tứ 分phần/phân 位vị 。 諸chư 識thức 色sắc 心tâm 之chi 分phần 位vị 。 五ngũ 實thật 性tánh 。 諸chư 識thức 二nhị 空không 之chi 真chân 性tánh 。 諸chư 識thức 各các 具cụ 五ngũ 義nghĩa 。 五ngũ 義nghĩa 全toàn 是thị 諸chư 識thức 。 故cố 名danh 識thức 也dã 。 三tam 義nghĩa 者giả 。 一nhất 簡giản 持trì 義nghĩa 。 簡giản 去khứ 徧biến 計kế 我ngã 法pháp 之chi 妄vọng 。 任nhậm 持trì 依y 圓viên 二nhị 性tánh 之chi 真chân 。 二nhị 决# 定định 義nghĩa 。 决# 無vô 心tâm 外ngoại 之chi 境cảnh 。 定định 有hữu 內nội 心tâm 之chi 識thức 。 三tam 顯hiển 勝thắng 義nghĩa 。 五ngũ 位vị 百bách 法pháp 。 唯duy 心tâm 顯hiển 著trứ 。 為vi 主chủ 能năng 變biến 。 勝thắng 餘dư 法pháp 故cố 。 三tam 種chủng 不bất 同đồng 。 同đồng 歸quy 唯duy 義nghĩa 。 故cố 名danh 唯duy 也dã 。 八bát 義nghĩa 者giả 。 比tỉ 現hiện 二nhị 智trí 。 宗tông 因nhân 喻dụ 三tam 。 異dị 同đồng 二nhị 類loại 。 以dĩ 及cập 聖thánh 教giáo 。 始thỉ 終chung 相tương/tướng 承thừa 。 循tuần 環hoàn 不bất 斷đoạn 。 總tổng 名danh 成thành 也dã 。 論luận 者giả 較giảo 量lượng 。 徃# 返phản 徴# 辯biện 。 較giảo 量lượng 旨chỉ 歸quy 。 楷# 定định 本bổn 頌tụng 之chi 正chánh 意ý 。 决# 了liễu 唯duy 識thức 之chi 真chân 宗tông 也dã 。 然nhiên 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 宗tông 論luận 。 宗tông 經kinh 立lập 論luận 。 自tự 為vi 一nhất 書thư 者giả 也dã 。 二nhị 釋thích 論luận 。 但đãn 釋thích 其kỳ 言ngôn 。 發phát 明minh 其kỳ 致trí 者giả 也dã 。 今kim 雖tuy 釋thích 論luận 。 亦diệc 可khả 該cai 宗tông 。 以dĩ 徧biến 證chứng 諸chư 經kinh 。 橫hoạnh/hoành 該cai 大đại 蔵# 。 樹thụ 義nghĩa 標tiêu 玄huyền 。 破phá 偏thiên 立lập 正chánh 故cố 也dã 。 必tất 成thành 此thử 論luận 者giả 。 良lương 以dĩ 凢# 外ngoại 。 及cập 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 。 迷mê 謬mậu 唯duy 心tâm 。 膠giao 粘niêm 外ngoại 境cảnh 。 邪tà 宗tông 自tự 此thử 綢trù 繆mâu 。 真chân 乘thừa 由do 是thị 迂# 遠viễn 。 大đại 聖thánh 垂thùy 慈từ 。 興hưng 言ngôn 拯chửng 拔bạt 。 始thỉ 彌Di 勒Lặc 宗tông 諸chư 經kinh 以dĩ 說thuyết 瑜du 伽già 。 繼kế 天thiên 親thân 宗tông 瑜du 伽già 而nhi 作tác 本bổn 頌tụng 。 諸chư 賢hiền 釋thích 成thành 百bách 卷quyển 。 奘tráng 師sư 糅nhữu 百bách 為vi 十thập 。 根căn 於ư 正chánh 智trí 發phát 於ư 宗tông 因nhân 。 類loại 之chi 以dĩ 異dị 同đồng 。 證chứng 之chi 以dĩ 聖thánh 教giáo 。 一nhất 顯hiển 聖thánh 凢# 依y 正chánh 。 全toàn 體thể 自tự 心tâm 。 教giáo 行hành 理lý 果quả 。 天thiên 然nhiên 唯duy 識thức 。 心tâm 外ngoại 之chi 邪tà 宗tông 自tự 寢tẩm 。 唯duy 識thức 之chi 正chánh 理lý 全toàn 彰chương 。 誠thành 真chân 明minh 之chi 關quan 鑰thược 。 至chí 道đạo 之chi 玄huyền 樞xu 也dã 。 兩lưỡng 手thủ 預dự 為vi 分phân 付phó 。 三tam 金kim 始thỉ 就tựu 一nhất 觀quán 。 豈khởi 徒đồ 然nhiên 哉tai 。 又hựu 所sở 觀quán 百bách 法pháp 為vi 體thể 。 能năng 觀quán 王vương 所sở 為vi 用dụng 。 而nhi 取thủ 慧tuệ 則tắc 一nhất 。 遣khiển 虚# 存tồn 實thật 。 至chí 五ngũ 捨xả 相tương/tướng 證chứng 性tánh 五ngũ 觀quán 。 問vấn 答đáp 畧lược 如như 樞xu 要yếu 。

○# 二nhị 論luận 主chủ 。

護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo

菩Bồ 薩Tát 云vân 覺giác 有hữu 情tình 。 以dĩ 唯duy 識thức 之chi 正chánh 智trí 。 覺giác 外ngoại 執chấp 之chi 有hữu 情tình 也dã 。 等đẳng 者giả 。 親thân 勝thắng 。 火hỏa 辯biện 。 德đức 慧tuệ 。 安an 慧tuệ 。 難Nan 陀Đà 。 淨tịnh 月nguyệt 。 勝thắng 友hữu 。 陳trần 那na 。 智trí 月nguyệt 。 九cửu 大đại 論luận 師sư 也dã 。 九cửu 師sư 與dữ 護hộ 法Pháp 皆giai 成thành 十thập 卷quyển 。 今kim 首thủ 護hộ 法Pháp 者giả 。 按án 法pháp 乃nãi 毘tỳ 茶trà 國quốc 人nhân 。 大đại 臣thần 之chi 後hậu 。 生sanh 而nhi 神thần 穎# 。 王vương 愛ái 而nhi 婿tế 之chi 。 以dĩ 彼bỉ 久cửu 修tu 離ly 欲dục 。 愛ái 染nhiễm 無vô 心tâm 。 將tương 成thành 之chi 夕tịch 。 默mặc 於ư 佛Phật 前tiền 。 祈kỳ 求cầu 解giải 脫thoát 。 忽hốt 有hữu 神thần 人nhân 。 携huề 之chi 數số 百bách 里lý 外ngoại 。 置trí 古cổ 寺tự 中trung 。 厥quyết 後hậu 遇ngộ 緣duyên 出xuất 家gia 。 徧biến 究cứu 諸chư 乘thừa 。 心tâm 專chuyên 至chí 道đạo 。 芳phương 聲thanh 動động 於ư 列liệt 國quốc 。 著trước 述thuật 擅thiện 於ư 諸chư 方phương 。 片phiến 言ngôn 妙diệu 義nghĩa 。 遏át 競cạnh 者giả 之chi 橫hoạnh/hoành 流lưu 。 半bán 偈kệ 全toàn 機cơ 。 啓# 當đương 人nhân 之chi 正chánh 信tín 。 踈sơ 文văn 淺thiển 義nghĩa 。 。 浩hạo 句cú 宏hoành 宗tông 。 甄chân 陶đào 有hữu 則tắc 。 比tỉ 夫phu 九cửu 師sư 。 則tắc 獨độc 擅thiện 光quang 輝huy 。 穎# 標tiêu 芬phân 馥phức 。 故cố 首thủ 標tiêu 也dã 。

○# 三tam 譯dịch 師sư 。

唐đường 三tam 蔵# 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 譯dịch

唐đường 代đại 名danh 。 三tam 蔵# 。 經kinh 律luật 論luận 。 法Pháp 師sư 。 以dĩ 法Pháp 師sư 範phạm 眾chúng 生sanh 。 譯dịch 。 易dị 梵Phạn 語ngữ 為vi 華hoa 言ngôn 也dã 。 按án 師sư 陳trần 留lưu 郡quận 人nhân 。 姓tánh 陳trần 氏thị 。 世thế 祿lộc 之chi 後hậu 。 幼ấu 而nhi 珪# 璋# 特đặc 逹# 聰thông 慧tuệ 不bất 羣quần 。 隨tùy 兄huynh 腱# 法Pháp 師sư 出xuất 家gia 於ư 淨tịnh 土độ 寺tự 。 因nhân 遍biến 謁yết 諸chư 師sư 。 稽khể 諸chư 聖thánh 典điển 。 隱ẩn 顯hiển 有hữu 異dị 。 莫mạc 之chi 適thích 從tùng 。 乃nãi 誓thệ 詣nghệ 西tây 竺trúc 以dĩ 問vấn 所sở 惑hoặc 。 既ký 至chí 則tắc 無vô 跡tích 不bất 禮lễ 。 無vô 教giáo 不bất 披phi 閱duyệt 斯tư 妙diệu 理lý 。 殷ân 俯phủ 諦đế 求cầu 。 玄huyền 鑑giám 居cư 士sĩ 。 記ký 先tiên 聖thánh 之chi 遺di 言ngôn 。 必tất 今kim 賢hiền 之chi 是thị 囑chúc 。 因nhân 奉phụng 斯tư 草thảo 本bổn 。 五ngũ 蘊uẩn 論luận 章chương 。 歸quy 而nhi 錯thác 綜tống 羣quần 言ngôn 。 糅nhữu 成thành 十thập 卷quyển 。 先tiên 是thị 師sư 西tây 行hành 之chi 日nhật 。 撫phủ 靈linh 巖nham 寺tự 松tùng 。 而nhi 作tác 誓thệ 言ngôn 。 吾ngô 西tây 行hành 汝nhữ 西tây 長trường/trưởng 。 吾ngô 東đông 歸quy 汝nhữ 東đông 向hướng 。 後hậu 松tùng 果quả 西tây 長trường/trưởng 數số 丈trượng 。 忽hốt 一nhất 日nhật 東đông 旋toàn 。 門môn 弟đệ 子tử 喜hỷ 曰viết 。 吾ngô 師sư 歸quy 矣hĩ 。 已dĩ 而nhi 果quả 然nhiên 師sư 之chi 真chân 語ngữ 。 化hóa 彼bỉ 無vô 情tình 。 當đương 與dữ 如Như 來Lai 真chân 語ngữ 實thật 語ngữ 。 無vô 有hữu 異dị 也dã 。 論luận 譯dịch 於ư 師sư 。 可khả 弗phất 信tín 歟# 。

○# 四tứ 正chánh 文văn (# 三tam )# 。 初sơ 緣duyên 起khởi 二nhị 正chánh 論luận 三tam [同-(一/口)+巳]# 向hướng 。

○# 初sơ 緣duyên 起khởi (# 四tứ )# 。 初sơ 皈quy 敬kính 述thuật 意ý 二nhị 總tổng 釋thích 論luận 意ý 三tam 別biệt 釋thích 論luận 意ý 四tứ 總tổng 結kết 前tiền 意ý 。

○# 初sơ 皈quy 敬kính 述thuật 意ý 。

稽khể 首thủ 唯duy 識thức 性tánh 。 滿mãn 分phần 清thanh 淨tịnh 者giả 。 我ngã 今kim 釋thích 彼bỉ 說thuyết 。 利lợi 樂lạc 諸chư 有hữu 情tình 。

性tánh 以dĩ 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 為vi 義nghĩa 。 曰viết 識thức 性tánh 者giả 。 性tánh 不bất 離ly 相tương/tướng 。 即tức 頌tụng 中trung 諸chư 法pháp 勝thắng 義nghĩa 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 指chỉ 法pháp 寳# 也dã 。 滿mãn 淨tịnh 者giả 。 障chướng 淨tịnh 德đức 圓viên 。 指chỉ 佛Phật 寳# 。 分phần/phân 淨tịnh 者giả 。 二nhị 障chướng 分phần/phân 淨tịnh 。 指chỉ 僧Tăng 寳# 。 稽khể 首thủ 者giả 。 皈quy 敬kính 之chi 至chí 也dã 。 言ngôn 陳trần 似tự 止chỉ 屬thuộc 身thân 。 厥quyết 意ý 通thông 該cai 三tam 業nghiệp 。 必tất 皈quy 敬kính 者giả 。 臣thần 子tử 有hữu 為vi 。 必tất 告cáo 君quân 父phụ 。 况# 三tam 界giới 大đại 師sư 。 三tam 寳# 不bất 測trắc 之chi 神thần 力lực 乎hồ 。 皈quy 敬kính 既ký 已dĩ 逼bức 真chân 。 護hộ 念niệm 因nhân 而nhi 有hữu 地địa 。 故cố 必tất 稽khể 首thủ 乞khất 求cầu 加gia 被bị 也dã 。 彼bỉ 說thuyết 。 指chỉ 三tam 十thập 頌tụng 。 釋thích 彼bỉ 說thuyết 。 指chỉ 作tác 論luận 。 諸chư 。 語ngữ 辭từ 。 諸chư 有hữu 情tình 。 指chỉ 當đương 機cơ 。 又hựu 諸chư 。 無vô 盡tận 義nghĩa 。 謂vị 當đương 機cơ 之chi 外ngoại 。 見kiến 聞văn 隨tùy 喜hỷ 。 以dĩ 至chí 疑nghi 毀hủy 不bất 信tín 。 凢# 有hữu 知tri 者giả 皆giai 是thị 也dã 。 利lợi 。 利lợi 益ích 。 俾tỉ 知tri 唯duy 心tâm 之chi 理lý 。 依y 解giải 以dĩ 起khởi 行hành 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 安an 樂lạc 。 俾tỉ 順thuận 唯duy 心tâm 之chi 理lý 。 斷đoạn 障chướng 以dĩ 證chứng 性tánh 也dã 。 又hựu 此thử 專chuyên 指chỉ 當đương 機cơ 而nhi 言ngôn 。 若nhược 夫phu 疑nghi 毀hủy 不bất 信tín 。 亦diệc 能năng 植thực 種chủng 識thức 田điền 。 多đa 劫kiếp 多đa 生sanh 。 俱câu 蒙mông 解giải 脫thoát 。 亦diệc 利lợi 樂lạc 也dã 。 又hựu 此thử 偈kệ 。 二nhị 句cú 固cố 重trọng/trùng 請thỉnh 加gia 。 二nhị 句cú 固cố 顯hiển 釋thích 意ý 。 然nhiên 利lợi 樂lạc 必tất 由do 於ư 釋thích 頌tụng 。 釋thích 頌tụng 必tất 因nhân 於ư 有hữu 智trí 。 智trí 慧tuệ 必tất 成thành 於ư 請thỉnh 加gia 。 則tắc 請thỉnh 加gia 乃nãi 所sở 以dĩ 生sanh 智trí 。 生sanh 智trí 乃nãi 所sở 以dĩ 釋thích 頌tụng 。 釋thích 頌tụng 乃nãi 所sở 以dĩ 利lợi 樂lạc 而nhi 成thành 悲bi 也dã 。 欲dục 即tức 智trí 以dĩ 成thành 悲bi 。 必tất 請thỉnh 加gia 而nhi 益ích 智trí 。 俾tỉ 我ngã 凢# 衷# 。 忽hốt [宴-女+六]# 聖thánh 意ý 矣hĩ 。 是thị 則tắc 四tứ 句cú 雖tuy 有hữu 二nhị 意ý 。 總tổng 之chi 歸quy 重trọng/trùng 請thỉnh 加gia 。 故cố 名danh 論luận 前tiền 皈quy 敬kính 。 又hựu 皈quy 性tánh 是thị 重trọng/trùng 意ý 。 以dĩ 唯duy 無vô 漏lậu 。 唯duy 真Chân 諦Đế 。 聖thánh 所sở 履lý 。 迷mê 悟ngộ 依y 故cố 。 亦diệc 可khả 世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 。 依y 圓viên 識thức 性tánh 。

○# 二nhị 總tổng 釋thích 論luận 意ý 。

今kim 造tạo 此thử 論luận 。 為vi 於ư 二nhị 空không 有hữu 迷mê 謬mậu 者giả 。 生sanh 正chánh 解giải 故cố 。 生sanh 解giải 為vi 斷đoạn 二nhị 重trọng 障chướng 故cố 。 由do 我ngã 法pháp 執chấp 。 二nhị 障chướng 具cụ 生sanh 。 若nhược 證chứng 二nhị 空không 。 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 。 斷đoạn 障chướng 為vi 得đắc 二nhị 勝thắng 果quả 故cố 。 由do 斷đoạn 續tục 生sanh 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 。 證chứng 真chân 解giải 脫thoát 。 由do 斷đoạn 礙ngại 解giải 所sở 知tri 障chướng 故cố 。 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 。

頌tụng 文văn 皈quy 敬kính 請thỉnh 加gia 。 本bổn 為vi 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 然nhiên 不bất 知tri 有hữu 情tình 如như 何hà 。 我ngã 云vân 何hà 為vi 。 使sử 彼bỉ 得đắc 何hà 利lợi 樂lạc 。 故cố 曰viết 今kim 造tạo 此thử 論luận 。 為vi 迷mê 真chân 執chấp 妄vọng 。 住trụ 苦khổ 果quả 。 失thất 利lợi 樂lạc 之chi 有hữu 情tình 。 使sử 之chi 生sanh 解giải 破phá 迷mê 。 斷đoạn 障chướng 證chứng 果Quả 。 得đắc 真chân 實thật 廣quảng 大đại 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 利lợi 樂lạc 也dã 。 此thử 總tổng 括quát 大đại 意ý 。 詳tường 之chi 。 則tắc 於ư 二nhị 空không 有hữu 迷mê 謬mậu 者giả 。 所sở 為vi 之chi 有hữu 情tình 也dã 。 生sanh 解giải 證chứng 空không 。 斷đoạn 障chướng 得đắc 果quả 。 正chánh 利lợi 樂lạc 於ư 有hữu 情tình 也dã 。 迷mê 謂vị 乖quai 真chân 。 謬mậu 謂vị 執chấp 妄vọng 。 如như 迷mê 方phương 者giả 。 執chấp 東đông 為vi 西tây 也dã 。 苐# 凢# 外ngoại 我ngã 法pháp 俱câu 執chấp 。 則tắc 二nhị 空không 俱câu 迷mê 。 小Tiểu 乘Thừa 但đãn 餘dư 法pháp 執chấp 。 故cố 唯duy 迷mê 法pháp 空không 。 空không 曰viết 二nhị 者giả 。 由do 斷đoạn 二nhị 執chấp 得đắc 二nhị 空không 名danh 。 理lý 非phi 有hữu 二nhị 也dã 。 由do 我ngã 法pháp 執chấp 二nhị 障chướng 具cụ 生sanh 者giả 。 由do 我ngã 執chấp 引dẫn 生sanh 煩phiền 惱não 。 障chướng 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 法pháp 執chấp 引dẫn 生sanh 所sở 知tri 。 障chướng 大đại 菩Bồ 提Đề 故cố 也dã 。 若nhược 證chứng 二nhị 空không 彼bỉ 障chướng 隨tùy 斷đoạn 者giả 。 智trí 起khởi 惑hoặc 亡vong 。 如như 明minh 生sanh 暗ám 滅diệt 。 不bất 移di 時thời 也dã 。 煩phiền 惱não 既ký 能năng 續tục 生sanh 。 斷đoạn 之chi 則tắc 生sanh 死tử 永vĩnh 寂tịch 。 得đắc 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 真chân 解giải 脫thoát 。 所sở 知tri 既ký 能năng 礙ngại 解giải 。 斷đoạn 之chi 則tắc 智trí 慧tuệ 獨độc 朗lãng 。 得đắc 圓viên 滿mãn 覺giác 。 名danh 大đại 菩Bồ 提Đề 。 是thị 則tắc 造tạo 論luận 能năng 令linh 有hữu 情tình 。 利lợi 樂lạc 如như 是thị 。 故cố 必tất 請thỉnh 加gia 益ích 智trí 以dĩ 釋thích 彼bỉ 說thuyết 也dã 。 又hựu 煩phiền 惱não 者giả 。 燥táo 義nghĩa 。 悶muộn 義nghĩa 。 勞lao 義nghĩa 。 擾nhiễu 亂loạn 義nghĩa 。 謂vị 見kiến 思tư 惑hoặc 。 而nhi 云vân 障chướng 者giả 。 煩phiền 惱não 即tức 障chướng 。 非phi 煩phiền 惱não 之chi 障chướng 也dã 。 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 智trí 所sở 知tri 境cảnh 。 名danh 為vi 所sở 知tri 。 被bị 此thử 染nhiễm 法pháp 。 障chướng 所sở 知tri 境cảnh 。 令linh 智trí 不bất 知tri 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 葢# 所sở 知tri 之chi 障chướng 。 非phi 所sở 知tri 即tức 障chướng 也dã 。 其kỳ 二nhị 障chướng 頭đầu 數số 。 同đồng 是thị 根căn 隨tùy 二nhị 十thập 六lục 惑hoặc 。 以dĩ 惑hoặc 上thượng 有hữu 擾nhiễu 亂loạn 用dụng 。 曰viết 煩phiền 惱não 障chướng 。 有hữu 覆phú 葢# 用dụng 。 曰viết 所sở 知tri 障chướng 。 此thử 二nhị 具cụ 有hữu 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 。 頓đốn 斷đoạn 。 漸tiệm 斷đoạn 。 單đơn 斷đoạn 。 雙song 斷đoạn 。 伏phục 斷đoạn 後hậu 先tiên 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 別biệt 之chi 不bất 同đồng 。 詳tường 載tái 後hậu 文văn 。

○# 三tam 別biệt 釋thích 論luận 意ý 。

又hựu 為vi 開khai 示thị 謬mậu 執chấp 我ngã 法pháp 迷mê 唯duy 識thức 者giả 。 令linh 逹# 二nhị 空không 。 於ư 唯duy 識thức 理lý 。 如như 實thật 知tri 故cố 。

復phục 有hữu 迷mê 謬mậu 唯duy 識thức 理lý 者giả 。 或hoặc 執chấp 外ngoại 境cảnh 如như 識thức 非phi 無vô 。 或hoặc 執chấp 內nội 識thức 如như 境cảnh 非phi 有hữu 。 或hoặc 執chấp 諸chư 識thức 。 用dụng 別biệt 體thể 同đồng 。 或hoặc 執chấp 離ly 心tâm 。 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。

初sơ 至chí 如như 實thật 知tri 故cố 。 別biệt 為vi 小Tiểu 乘Thừa 凢# 外ngoại 。 次thứ 至chí 無vô 別biệt 心tâm 所sở 。 別biệt 為vi 聖thánh 教giáo 異dị 執chấp 。 以dĩ 作tác 論luận 所sở 為vi 。 始thỉ 終chung 總tổng 意ý 。 雖tuy 見kiến 上thượng 文văn 。 而nhi 證chứng 果Quả 由do 於ư 斷đoạn 障chướng 。 斷đoạn 障chướng 由do 於ư 破phá 執chấp 。 破phá 執chấp 由do 於ư 通thông 逹# 。 通thông 逹# 又hựu 由do 於ư 開khai 示thị 也dã 。 故cố 又hựu 為vi 開khai 示thị 我ngã 法pháp 。 開khai 示thị 異dị 執chấp 。 開khai 示thị 妙diệu 理lý 。 前tiền 陣trận 之chi 惡ác 既ký 祛khư 。 初sơ 章chương 之chi 善thiện 可khả 運vận 。 由do 此thử 而nhi 障chướng 可khả 漸tiệm 斷đoạn 。 果quả 可khả 漸tiệm 證chứng 。 誠thành 尅khắc 敵địch 之chi 先tiên 鋒phong 。 為vi 人nhân 之chi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 云vân 別biệt 為vi 也dã 。 此thử 綂# 括quát 大đại 意ý 。 詳tường 之chi 。 則tắc 開khai 者giả 裂liệt 其kỳ 封phong 。 示thị 者giả 指chỉ 其kỳ 詳tường 。 如như 開khai 倉thương 指chỉ 示thị 其kỳ 麻ma 穀cốc 等đẳng 也dã 。 我ngã 法pháp 元nguyên 假giả 。 執chấp 之chi 為vi 實thật 曰viết 謬mậu 。 唯duy 識thức 本bổn 真chân 。 昧muội 之chi 不bất 覺giác 曰viết 迷mê 。 二nhị 空không 曰viết 逹# 者giả 。 我ngã 法pháp 了liễu 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 如như 實thật 知tri 者giả 。 知tri 理lý 毫hào 無vô 所sở 間gian 也dã 。 或hoặc 執chấp 外ngoại 境cảnh 如như 識thức 非phi 無vô 者giả 。 有hữu 境cảnh 也dã 。 迷mê 謬mậu 唯duy 識thức 之chi 境cảnh 空không 也dã 。 或hoặc 執chấp 內nội 識thức 如như 境cảnh 非phi 有hữu 者giả 。 無vô 識thức 也dã 。 迷mê 謬mậu 唯duy 識thức 之chi 心tâm 有hữu 也dã 。 或hoặc 執chấp 諸chư 識thức 用dụng 別biệt 體thể 同đồng 者giả 。 迷mê 謬mậu 唯duy 識thức 之chi 體thể 用dụng 皆giai 不bất 同đồng 也dã 。 或hoặc 執chấp 離ly 心tâm 無vô 別biệt 心tâm 所sở 者giả 。 迷mê 謬mậu 唯duy 識thức 離ly 心tâm 王vương 之chi 別biệt 有hữu 心tâm 所sở 也dã 。 四tứ 師sư 之chi 異dị 見kiến 紛phân 紜vân 。 凢# 外ngoại 之chi 迷mê 情tình 差sai 別biệt 。 皆giai 為vi 化hóa 之chi 有hữu 情tình 也dã 。 由do 開khai 示thị 而nhi 異dị 見kiến 唯duy 心tâm 。 自tự 通thông 逹# 而nhi 迷mê 情tình 無vô 地địa 。 皆giai 利lợi 樂lạc 於ư 有hữu 情tình 。 此thử 又hựu 皈quy 敬kính 請thỉnh 加gia 釋thích 彼bỉ 本bổn 頌tụng 之chi 意ý 也dã 。 又hựu 按án 古cổ 釋thích 。 則tắc 第đệ 一nhất 是thị 有hữu 宗tông 。 依y 十thập 二nhị 處xứ 教giáo 。 執chấp 境cảnh 如như 心tâm 俱câu 有hữu 也dã 。 二nhị 如như 清thanh 辯biện 等đẳng 。 依y 密mật 意ý 空không 教giáo 。 撥bát 識thức 如như 境cảnh 亦diệc 空không 也dã 。 三tam 是thị 大Đại 乘Thừa 一nhất 類loại 菩Bồ 薩Tát 。 計kế 諸chư 八bát 識thức 體thể 唯duy 是thị 一nhất 。 如như 一nhất 水thủy 鏡kính 。 多đa 波ba 像tượng 生sanh 。 四tứ 是thị 經Kinh 部bộ 覺giác 天thiên 。 所sở 計kế 士sĩ 夫phu 六lục 界giới 。 染nhiễm 淨tịnh 唯duy 心tâm 。 無vô 心tâm 所sở 故cố 。 雖tuy 於ư 蘊uẩn 中trung 。 亦diệc 有hữu 心tâm 所sở 。 但đãn 於ư 識thức 上thượng 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 也dã 。 士sĩ 夫phu 即tức 作tác 者giả 。 以dĩ 心tâm 能năng 造tạo 物vật 。 故cố 名danh 作tác 者giả 。 六lục 界giới 。 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 空không 識thức 各các 別biệt 。 故cố 名danh 為vi 界giới 。

○# 四tứ 總tổng 結kết 前tiền 意ý 。

為vi 遮già 此thử 等đẳng 種chủng 種chủng 異dị 執chấp 。 令linh 於ư 唯duy 識thức 深thâm 妙diệu 理lý 中trung 。 得đắc 如như 實thật 解giải 。 故cố 作tác 斯tư 論luận 。

種chủng 種chủng 異dị 執chấp 。 不bất 獨độc 舉cử 前tiền 。 仍nhưng 該cai 未vị 備bị 。 莫mạc 為vi 終chung 竆# 曰viết 深thâm 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 曰viết 妙diệu 。 即tức 唯duy 識thức 性tánh 也dã 。 果quả 如như 實thật 解giải 。 異dị 見kiến 全toàn 歸quy 正chánh 見kiến 。 遮già 時thời 恰kháp 是thị 表biểu 時thời 。 作tác 論luận 之chi 故cố 。 為vi 令linh 若nhược 是thị 。 故cố 曰viết 為vi 遮già 此thử 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。 以dĩ 上thượng 例lệ 經kinh 序tự 分phần/phân 。 此thử 下hạ 例lệ 經kinh 正chánh 宗tông 。 [同-(一/口)+巳]# 向hướng 例lệ 經kinh 流lưu 通thông 矣hĩ 。 正chánh 宗tông 中trung 前tiền 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 。 辨biện 唯duy 識thức 相tương/tướng 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 頌tụng 。 辨biện 唯duy 識thức 性tánh 。 後hậu 五ngũ 頌tụng 。 辨biện 唯duy 識thức 位vị 。 二nhị 十thập 四tứ 頌tụng 中trung 初sơ 一nhất 頌tụng 半bán 。 畧lược 辨biện 唯duy 識thức 。 次thứ 二nhị 十thập 二nhị 頌tụng 半bán 。 廣quảng 辨biện 唯duy 識thức 。 今kim 畧lược 辨biện 也dã 。

○# 二nhị 正chánh 論luận (# 二nhị )# 。 初sơ 詳tường 釋thích 本bổn 論luận 二nhị 結kết 釋thích 題đề 目mục 。

○# 初sơ 詳tường 釋thích 本bổn 論luận (# 三tam )# 。 初sơ 明minh 唯duy 識thức 相tương/tướng 二nhị 明minh 唯duy 識thức 性tánh 三Tam 明Minh 唯duy 識thức 位vị 。

○# 初sơ 明minh 唯duy 識thức 相tương/tướng (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 能năng 變biến 三tam 相tương/tướng 二nhị 明minh 所sở 變biến 唯duy 識thức 。

○# 初sơ 明minh 能năng 變biến 三tam 相tương/tướng (# 二nhị )# 。 初sơ 畧lược 明minh 三tam 能năng 變biến 二nhị 廣quảng 明minh 三tam 能năng 變biến 。

○# 初sơ 畧lược 明minh 三tam 能năng 變biến (# 二nhị )# 。 初sơ 本bổn 論luận 二nhị 論luận 釋thích 。

○# 初sơ 本bổn 論luận 。

若nhược 唯duy 有hữu 識thức 。 云vân 何hà 世thế 間gian 。 及cập 諸chư 聖thánh 教giáo 。 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp 。 頌tụng 曰viết 。

由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 轉chuyển 。 彼bỉ 依y 識thức 所sở 變biến 。 此thử 能năng 變biến 唯duy 三tam 。 謂vị 異dị 熟thục 思tư 量lượng 。 及cập 了liễu 別biệt 境cảnh 識thức 。

論luận 主chủ 設thiết 為vi 問vấn 詞từ 。 意ý 以dĩ 識thức 名danh 曰viết 唯duy 。 此thử 外ngoại 無vô 剩thặng 法pháp 矣hĩ 。 世thế 間gian 縱túng/tung 迷mê 不bất 知tri 。 聖thánh 教giáo 堪kham 為vi 定định 量lượng 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 。 云vân 何hà 二nhị 俱câu 。 各các 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp 耶da 。 說thuyết 有hữu 者giả 是thị 。 唯duy 將tương 安an 在tại 。 稱xưng 唯duy 者giả 正chánh 。 定định 量lượng 被bị 訶ha 。 果quả 何hà 所sở 適thích 從tùng 哉tai 。

○# 二nhị 論luận 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 前tiền 三tam 句cú 二nhị 釋thích 後hậu 三tam 句cú 。

○# 初sơ 釋thích 前tiền 三tam 句cú (# 二nhị )# 。 初sơ 畧lược 釋thích 二nhị 廣quảng 釋thích 。

○# 初sơ 畧lược 釋thích (# 四tứ )# 。 初sơ 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 二nhị 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 三tam 釋thích 第đệ 三tam 句cú 四tứ 結kết 判phán 前tiền 文văn 。

○# 初sơ 釋thích 第đệ 一nhất 句cú 。

論luận 曰viết 。 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 說thuyết 有hữu 我ngã 法pháp 。 但đãn 由do 假giả 立lập 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 我ngã 謂vị 主chủ 宰tể 。 法pháp 謂vị [車*丸]# 持trì 。

我ngã 謂vị 主chủ 宰tể 。 出xuất 我ngã 執chấp 體thể 用dụng 。 主chủ 如như 君quân 主chủ 。 有hữu 自tự 在tại 義nghĩa 。 任nhậm 運vận 自tự 然nhiên 。 體thể 也dã 。 宰tể 如như 宰tể 輔phụ 。 有hữu 宰tể 割cát 義nghĩa 。 分phân 別biệt 不bất 同đồng 。 用dụng 也dã 。 法pháp 謂vị [車*丸]# 持trì 。 顯hiển 法pháp 執chấp 體thể 用dụng 。 [車*丸]# 謂vị [車*丸]# 則tắc 。 [車*丸]# 生sanh 物vật 解giải 。 如như 火hỏa 不bất 言ngôn 燥táo 。 [車*丸]# 人nhân 取thủ 以dĩ 發phát 育dục 。 水thủy 不bất 言ngôn 濕thấp 。 [車*丸]# 人nhân 取thủ 以dĩ 滋tư 成thành 。 用dụng 也dã 。 持trì 謂vị 任nhậm 持trì 。 有hữu 不bất 失thất 義nghĩa 。 如như 火hỏa 持trì 燥táo 性tánh 。 不bất 失thất 為vi 濕thấp 。 水thủy 持trì 濕thấp 性tánh 。 不bất 失thất 為vi 燥táo 。 體thể 也dã 。 假giả 立lập 者giả 。 隨tùy 諸chư 緣duyên 位vị 。 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 聖thánh 教giáo 中trung 有hữu 體thể 假giả 也dã 。 隨tùy 自tự 執chấp 情tình 。 施thi 設thiết 我ngã 法pháp 。 外ngoại 道đạo 等đẳng 無vô 體thể 假giả 也dã 。 意ý 謂vị 。 世thế 間gian 聖thánh 教giáo 。 固cố 說thuyết 我ngã 法pháp 。 而nhi 主chủ 宰tể 我ngã 。 [車*丸]# 持trì 法Pháp 。 但đãn 由do 假giả 建kiến 立lập 耳nhĩ 。 豈khởi 真chân 有hữu 我ngã 法pháp 之chi 體thể 性tánh 哉tai 。 葢# 言ngôn 說thuyết 與dữ 我ngã 法pháp 為vi 由do 。 由do 言ngôn 說thuyết 故cố 有hữu 假giả 我ngã 法pháp 。 我ngã 法pháp 與dữ 言ngôn 說thuyết 為vi 由do 。 由do 有hữu 我ngã 法pháp 。 方phương 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 而nhi 最tối 初sơ 言ngôn 說thuyết 。 根căn 由do 於ư 妄vọng 情tình 。 執chấp 有hữu 我ngã 法pháp 耳nhĩ 。 故cố 曰viết 但đãn 由do 假giả 立lập 。

○# 二nhị 釋thích 第đệ 二nhị 句cú 。

彼bỉ 二nhị 俱câu 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 轉chuyển 。 我ngã 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 謂vị 有hữu 情tình 命mạng 者giả 等đẳng 。 預dự 流lưu 一nhất 來lai 等đẳng 。 法pháp 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 謂vị 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 轉chuyển 。 謂vị 隨tùy 緣duyên 施thi 設thiết 有hữu 異dị 。

情tình 對đối 無vô 知tri 。 命mạng 即tức 命mạng 根căn 。 凢# 有hữu 知tri 者giả 曰viết 情tình 命mạng 。 通thông 指chỉ 六lục 凢# 。 而nhi 曰viết 等đẳng 者giả 。 等đẳng 彼bỉ 知tri 者giả 見kiến 者giả 受thọ 者giả 神thần 我ngã 等đẳng 。 此thử 世thế 間gian 我ngã 相tương/tướng 也dã 。 預dự 流lưu 。 初sơ 果quả 也dã 。 一nhất 來lai 。 二nhị 果quả 也dã 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 彼bỉ 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 等đẳng 。 此thử 聖thánh 教giáo 我ngã 相tương/tướng 也dã 。 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 即tức 勝thắng 論luận 六lục 句cú 。 世thế 間gian 法pháp 相tướng 也dã 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 。 即tức 佛Phật 法Pháp 三tam 科khoa 。 聖thánh 教giáo 法pháp 相tướng 也dã 。 隨tùy 緣duyên 。 謂vị 隨tùy 主chủ 宰tể [車*丸]# 則tắc 之chi 緣duyên 。 施thi 設thiết 有hữu 異dị 者giả 。 隨tùy 主chủ 宰tể 之chi 緣duyên 。 立lập 我ngã 名danh 異dị 於ư 法pháp 。 隨tùy [車*丸]# 則tắc 之chi 緣duyên 。 立lập 法pháp 名danh 異dị 於ư 我ngã 。 而nhi 我ngã 法pháp 之chi 名danh 。 亦diệc 復phục 各các 異dị 。 如như 於ư 名danh 色sắc 入nhập 界giới 和hòa 合hợp 法pháp 中trung 。 妄vọng 計kế 有hữu 我ngã 。 名danh 有hữu 情tình 。 妄vọng 計kế 命mạng 根căn 成thành 就tựu 。 連liên 持trì 不bất 斷đoạn 。 曰viết 命mạng 者giả 。 至chí 斷đoạn 分phân 別biệt 我ngã 曰viết 預dự 流lưu 。 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 六lục 品phẩm 曰viết 一nhất 來lai 等đẳng 是thị 也dã 。 如như 為vi 迷mê 心tâm 重trọng/trùng 者giả 說thuyết 五ngũ 蘊uẩn 。 迷mê 色sắc 重trọng/trùng 者giả 說thuyết 六lục 根căn 。 俱câu 迷mê 者giả 說thuyết 十thập 八bát 界giới 是thị 也dã 。 夫phu 世thế 間gian 我ngã 法pháp 。 妄vọng 情tình 執chấp 著trước 。 假giả 說thuyết 無vô 論luận 。 聖thánh 教giáo 何hà 亦diệc 說thuyết 耶da 。 以dĩ 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 故cố 。 言ngôn 說thuyết 便tiện 易dị 故cố 。 能năng 除trừ 無vô 我ngã 怖bố 畏úy 故cố 。 更cánh 有hữu 自tự 他tha 染nhiễm 淨tịnh 事sự 業nghiệp 等đẳng 故cố 。 是thị 故cố 亦diệc 假giả 說thuyết 耳nhĩ 。 總tổng 之chi 聖thánh 教giáo 之chi 說thuyết 我ngã 。 名danh 字tự 我ngã 也dã 。

○# 三tam 釋thích 第đệ 三tam 句cú 。

如như 是thị 諸chư 相tướng 。 若nhược 由do 假giả 說thuyết 。 依y 何hà 得đắc 成thành 。 彼bỉ 相tương/tướng 皆giai 依y 識thức 所sở 轉chuyển 變biến 而nhi 假giả 施thi 設thiết 。 識thức 謂vị 了liễu 別biệt 。 此thử 中trung 識thức 言ngôn 。 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 定định 相tương 應ứng 故cố 變biến 。 謂vị 識thức 體thể 轉chuyển 似tự 二nhị 分phần 。 相tương 見kiến 俱câu 依y 自tự 證chứng 起khởi 故cố 。 依y 斯tư 二nhị 分phần 。 施thi 設thiết 我ngã 法pháp 。 彼bỉ 二nhị 離ly 此thử 。 無vô 所sở 依y 故cố 。 或hoặc 復phục 內nội 識thức 。 轉chuyển 似tự 外ngoại 境cảnh 。 我ngã 法pháp 分phân 別biệt 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 諸chư 識thức 生sanh 時thời 。 變biến 似tự 我ngã 法pháp 。 此thử 我ngã 法pháp 相tướng 。 雖tuy 在tại 內nội 識thức 。 而nhi 由do 分phân 別biệt 。 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 如như 患hoạn 夢mộng 者giả 。 患hoạn 夢mộng 力lực 故cố 。 心tâm 似tự 種chủng 種chủng 外ngoại 境cảnh 相tướng 現hiện 。 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 有hữu 外ngoại 境cảnh 。

文văn 分phần/phân 四tứ 叚giả 。 初sơ 躡niếp 徵trưng 畧lược 釋thích 。 二nhị 闡xiển 頌tụng 所sở 攝nhiếp 。 三tam 層tằng 直trực 詳tường 解giải 。 四tứ 舉cử 喻dụ 顯hiển 計kế 。 初sơ 二nhị 可khả 解giải 。 層tằng 直trực 者giả 。 自tự 證chứng 是thị 識thức 之chi 體thể 。 相tương 見kiến 是thị 識thức 之chi 用dụng 。 我ngã 法pháp 依y 所sở 變biến 相tương 見kiến 。 相tương 見kiến 依y 能năng 變biến 自tự 證chứng 。 故cố 云vân 層tằng 也dã 。 直trực 者giả 。 外ngoại 境cảnh 是thị 所sở 變biến 。 內nội 識thức 是thị 能năng 變biến 。 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 之chi 我ngã 法pháp 。 依y 內nội 識thức 轉chuyển 。 故cố 云vân 直trực 也dã 。 必tất 先tiên 層tằng 者giả 。 依y 因nhân 緣duyên 故cố 。 必tất 後hậu 直trực 者giả 。 分phân 別biệt 熏huân 故cố 。 依y 如như 是thị 。 熏huân 如như 是thị 。 終chung 日nhật 層tằng 。 終chung 日nhật 直trực 。 無vô 二nhị 我ngã 法pháp 也dã 。 然nhiên 以dĩ 似tự 故cố 。 攝nhiếp 於ư 依y 他tha 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 緣duyên 此thử 執chấp 為vi 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 則tắc 徧biến 計kế 矣hĩ 。 喻dụ 如như 病bệnh 力lực 所sở 現hiện 。 夢mộng 力lực 所sở 現hiện 。 執chấp 似tự 為vi 真chân 。 執chấp 內nội 為vi 外ngoại 。 不bất 既ký 顯hiển 且thả 現hiện 乎hồ 。 是thị 則tắc 我ngã 法pháp 依y 識thức 所sở 變biến 而nhi 成thành 。 離ly 識thức 有hữu 實thật 我ngã 法pháp 哉tai 。 故cố 曰viết 假giả 說thuyết 。 又hựu 外ngoại 境cảnh 者giả 。 謂vị 似tự 我ngã 法pháp 。 對đối 內nội 識thức 言ngôn 。 俱câu 名danh 外ngoại 境cảnh 。 又hựu 轉chuyển 。 變biến 異dị 變biến 現hiện 。 變biến 現hiện 唯duy 現hiện 心tâm 等đẳng 。 能năng 起khởi 見kiến 相tương/tướng 。 不bất 通thông 於ư 種chủng 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 等đẳng 。 轉chuyển 變biến 通thông 於ư 種chủng 現hiện 。 現hiện 能năng 熏huân 種chủng 。 種chủng 能năng 生sanh 現hiện 。 種chủng 能năng 生sanh 種chủng 故cố 也dã 。

○# 四tứ 結kết 判phán 前tiền 文văn 。

愚ngu 夫phu 所sở 計kế 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 但đãn 隨tùy 妄vọng 情tình 而nhi 施thi 設thiết 故cố 。 說thuyết 之chi 為vi 假giả 。 內nội 識thức 所sở 變biến 似tự 我ngã 似tự 法pháp 。 雖tuy 有hữu 而nhi 非phi 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 。 然nhiên 似tự 彼bỉ 現hiện 。 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 外ngoại 境cảnh 隨tùy 情tình 而nhi 施thi 設thiết 故cố 。 非phi 有hữu 如như 識thức 。 內nội 識thức 必tất 依y 。 因nhân 緣duyên 生sanh 故cố 。 非phi 無vô 如như 境cảnh 。 由do 此thử 便tiện 遮già 增tăng 減giảm 二nhị 執chấp 。 境cảnh 依y 內nội 識thức 而nhi 假giả 立lập 故cố 。 唯duy 世thế 俗tục 有hữu 。 識thức 是thị 假giả 境cảnh 。 所sở 依y 事sự 故cố 。 亦diệc 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。

結kết 判phán 三tam 段đoạn 。 初sơ 至chí 故cố 說thuyết 為vi 假giả 。 雙song 結kết 上thượng 文văn 兩lưỡng 節tiết 之chi 意ý 。 先tiên 結kết 徧biến 計kế 我ngã 法pháp 。 全toàn 空không 非phi 有hữu 。 後hậu 結kết 依y 他tha 我ngã 法pháp 。 雖tuy 有hữu 非phi 真chân 。 同đồng 一nhất 假giả 也dã 。 故cố 頌tụng 中trung 曰viết 假giả 說thuyết 。 論luận 中trung 曰viết 假giả 施thi 設thiết 等đẳng 。 次thứ 至chí 增tăng 減giảm 二nhị 執chấp 。 心tâm 境cảnh 合hợp 論luận 。 彼bỉ 此thử 互hỗ 形hình 。 道Đạo 理lý 昭chiêu 然nhiên 。 境cảnh 無vô 心tâm 有hữu 。 境cảnh 無vô 則tắc 遮già 境cảnh 有hữu 之chi 增tăng 。 心tâm 有hữu 則tắc 遮già 識thức 無vô 之chi 減giảm 。 二nhị 謗báng 既ký 遮già 。 中trung 道đạo 表biểu 矣hĩ 。 三tam 至chí 亦diệc 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。 以dĩ 二nhị 諦đế 判phán 心tâm 境cảnh 之chi 寬khoan 狹hiệp 也dã 。 唯duy 有hữu 單đơn 俗tục 故cố 名danh 狹hiệp 。 亦diệc 有hữu 兼kiêm 真chân 故cố 名danh 寬khoan 。 問vấn 。 所sở 依y 事sự 故cố 。 既ký 兼kiêm 真chân 俗tục 。 依y 識thức 而nhi 境cảnh 。 何hà 唯duy 世thế 俗tục 。 答đáp 。 以dĩ 執chấp 為vi 實thật 有hữu 外ngoại 境cảnh 故cố 也dã 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。 若nhược 執chấp 唯duy 識thức 真chân 實thật 有hữu 者giả 。 亦diệc 是thị 法pháp 執chấp 。 則tắc 亦diệc 唯duy 世thế 俗tục 有hữu 矣hĩ 。 唯duy 由do 於ư 執chấp 。 何hà 以dĩ 疑nghi 為vi 。

○# 二nhị 廣quảng 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 通thông 明minh 二nhị 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 通thông 明minh 。

云vân 何hà 應ưng 知tri 。 實thật 無vô 外ngoại 境cảnh 。 唯duy 有hữu 內nội 識thức 。 似tự 外ngoại 境cảnh 生sanh 。 實thật 我ngã 實thật 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

廣quảng 辨biện 我ngã 法pháp 中trung 總tổng 問vấn 答đáp 也dã 。 問vấn 意ý 謂vị 內nội 固cố 有hữu 心tâm 。 外ngoại 實thật 有hữu 境cảnh 。 人nhân 所sở 知tri 也dã 。 唯duy 有hữu 內nội 識thức 。 似tự 外ngoại 境cảnh 生sanh 。 人nhân 所sở 昧muội 也dã 。 使sử 我ngã 不bất 昧muội 。 洞đỗng 然nhiên 了liễu 知tri 。 應ưng 云vân 何hà 耶da 。 意ý 其kỳ 竆# 立lập 破phá 於ư 毫hào 端đoan 。 研nghiên 真chân 似tự 於ư 當đương 下hạ 也dã 。 答đáp 意ý 謂vị 實thật 外ngoại 境cảnh 者giả 。 為vi 實thật 我ngã 法pháp 。 我ngã 法pháp 可khả 得đắc 。 外ngoại 境cảnh 何hà 可khả 無vô 也dã 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 外ngoại 境cảnh 將tương 安an 在tại 。 若nhược 欲dục 了liễu 知tri 。 但đãn 盡tận 於ư 不bất 可khả 得đắc 已dĩ 。 下hạ 文văn 千thiên 蹊# 萬vạn 徑kính 。 同đồng 歸quy 於ư 不bất 可khả 得đắc 之chi 中trung 。 曲khúc 辯biện 詳tường 陳trần 。 盡tận 入nhập 於ư 無vô 何hà 有hữu 之chi 內nội 。 名danh 曰viết 通thông 明minh 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 我ngã 法pháp 執chấp 相tướng 二nhị 顯hiển 我ngã 法pháp 唯duy 識thức 。

○# 初sơ 明minh 我ngã 法pháp 執chấp 相tướng (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 我ngã 執chấp 二nhị 釋thích 法pháp 執chấp 。

○# 初sơ 釋thích 我ngã 執chấp (# 二nhị )# 。 初sơ 徵trưng 二nhị 釋thích 。

○# 初sơ 徵trưng 。

如như 何hà 實thật 我ngã 。 不bất 可khả 得đắc 耶da 。

○# 二nhị 釋thích (# 三tam )# 。 初sơ 別biệt 明minh 我ngã 執chấp 二nhị 總tổng 顯hiển 我ngã 執chấp 三tam 問vấn 答đáp 通thông 妨phương 。

○# 初sơ 別biệt 明minh 我ngã 執chấp (# 三tam )# 。 初sơ 約ước 我ngã 量lượng 計kế 大đại 小tiểu 二nhị 依y 蘊uẩn 立lập 分phần/phân 即tức 離ly 三tam 覈# 異dị 執chấp 明minh 實thật 無vô 。

○# 初sơ 約ước 我ngã 量lượng 計kế 大đại 小tiểu (# 二nhị )# 。 初sơ 敘tự 計kế 二nhị 破phá 計kế 。

○# 初sơ 敘tự 計kế 。

諸chư 所sở 執chấp 我ngã 。 畧lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 執chấp 我ngã 體thể 常thường 周chu 徧biến 。 量lượng 同đồng 虚# 空không 。 隨tùy 處xứ 造tạo 業nghiệp 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 故cố 。 二nhị 者giả 執chấp 我ngã 。 其kỳ 體thể 雖tuy 常thường 。 而nhi 量lượng 不bất 定định 。 隨tùy 身thân 大đại 小tiểu 。 有hữu 卷quyển 舒thư 故cố 。 三tam 者giả 執chấp 我ngã 體thể 常thường 至chí 細tế 。 如như 一nhất 極cực 微vi 。 潜# 轉chuyển 身thân 中trung 。 作tác 事sự 業nghiệp 故cố 。

別biệt 答đáp 我ngã 問vấn 中trung 敘tự 外ngoại 道đạo 三tam 種chủng 實thật 我ngã 執chấp 也dã 。 一nhất 即tức 勝thắng 數số 二nhị 師sư 所sở 執chấp 。 言ngôn 隨tùy 處xứ 造tạo 業nghiệp 受thọ 苦khổ 樂lạc 者giả 。 意ý 以dĩ 我ngã 體thể 既ký 常thường 。 無vô 時thời 不bất 有hữu 。 體thể 既ký 徧biến 。 無vô 處xứ 不bất 同đồng 。 量lượng 同đồng 虚# 空không 。 [〦/兄]# 塞tắc 無vô 欠khiếm 。 故cố 隨tùy 處xứ 隨tùy 時thời 以dĩ 造tạo 受thọ 也dã 。 二nhị 即tức 無vô 慚tàm 尼ni 犍kiền 二nhị 宗tông 所sở 執chấp 。 言ngôn 隨tùy 身thân 大đại 小tiểu 有hữu 卷quyển 舒thư 者giả 。 身thân 大đại 則tắc 我ngã 舒thư 之chi 而nhi 同đồng 大đại 。 身thân 小tiểu 則tắc 我ngã 卷quyển 之chi 而nhi 同đồng 小tiểu 。 我ngã 與dữ 身thân 合hợp 。 故cố 言ngôn 隨tùy 身thân 。 隨tùy 身thân 有hữu 常thường 義nghĩa 。 卷quyển 舒thư 即tức 不bất 定định 義nghĩa 也dã 。 三tam 即tức 獸thú 主chủ 徧biến 出xuất 二nhị 宗tông 所sở 執chấp 。 曰viết 潜# 轉chuyển 身thân 中trung 作tác 事sự 業nghiệp 者giả 。 以dĩ 至chí 細tế 難nạn/nan 窺khuy 云vân 潜# 。 運vận 動động 不bất 息tức 云vân 轉chuyển 。 轉chuyển 時thời 即tức 潜# 。 不bất 見kiến 其kỳ 轉chuyển 。 潜# 處xứ 即tức 轉chuyển 。 不bất 唯duy 於ư 潜# 。 惟duy 潜# 惟duy 轉chuyển 。 有hữu 常thường 體thể 義nghĩa 。 作tác 諸chư 事sự 業nghiệp 。 有hữu 常thường 用dụng 義nghĩa 。 是thị 則tắc 三tam 執chấp 不bất 同đồng 而nhi 我ngã 同đồng 。 同đồng 歸quy 於ư 常thường 。 問vấn 外ngoại 道đạo 既ký 多đa 。 我ngã 執chấp 自tự 廣quảng 。 何hà 止chỉ 於ư 此thử 。 而nhi 但đãn 敘tự 之chi 以dĩ 為vi 辯biện 耶da 。 不bất 知tri 外ngoại 道đạo 雖tuy 多đa 。 不bất 出xuất 三tam 種chủng 。 一nhất 外ngoại 道đạo 。 二nhị 附phụ 佛Phật 法Pháp 外ngoại 道đạo 。 三tam 學học 佛Phật 法Pháp 而nhi 成thành 外ngoại 道đạo 。 今kim 論luận 中trung 所sở 敘tự 。 俱câu 第đệ 一nhất 種chủng 外ngoại 道đạo 。 元nguyên 惡ác 既ký 已dĩ 授thọ 首thủ 。 亂loạn 流lưu 自tự 爾nhĩ 歸quy 降giáng/hàng 。 况# 與dữ 佛Phật 同đồng 時thời 。 兩lưỡng 相tương/tướng 角giác 立lập 。 置trí 過quá 未vị 而nhi 攻công 現hiện 在tại 理lý 當đương 如như 是thị 。 又hựu 此thử 六lục 師sư 三tam 計kế 。 餘dư 九cửu 十thập 種chủng 可khả 攝nhiếp 。 云vân 畧lược 有hữu 者giả 對đối 廣quảng 言ngôn 。 可khả 該cai 廣quảng 故cố 也dã 。

○# 二nhị 破phá 計kế (# 三tam )# 。 初sơ 破phá 初sơ 家gia 二nhị 破phá 次thứ 執chấp 三tam 破phá 後hậu 執chấp 。

○# 初sơ 破phá 初sơ 家gia 。

初sơ 且thả 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 執chấp 我ngã 常thường 徧biến 。 量lượng 同đồng 虚# 空không 。 應ưng 不bất 隨tùy 身thân 受thọ 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。 又hựu 常thường 徧biến 故cố 。 應ưng 無vô 動động 轉chuyển 。 如như 何hà 隨tùy 身thân 。 能năng 造tạo 諸chư 業nghiệp 。 又hựu 所sở 執chấp 我ngã 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 若nhược 言ngôn 同đồng 者giả 。 一nhất 作tác 業nghiệp 時thời 。 一nhất 切thiết 應ưng 作tác 。 一nhất 受thọ 果quả 時thời 。 一nhất 切thiết 應ưng 受thọ 。 一nhất 得đắc 解giải 脫thoát 時thời 。 一nhất 切thiết 應ưng 解giải 脫thoát 。 便tiện 成thành 大đại 過quá 。 若nhược 言ngôn 異dị 者giả 。 諸chư 有hữu 情tình 我ngã 。 更cánh 相tương 徧biến 故cố 。 體thể 應ưng 相tương/tướng 雜tạp 。 又hựu 一nhất 作tác 業nghiệp 一nhất 受thọ 果quả 時thời 。 與dữ 一nhất 切thiết 我ngã 。 處xử 無vô 別biệt 故cố 。 應ưng 名danh 一nhất 切thiết 所sở 作tác 所sở 受thọ 。 若nhược 謂vị 作tác 受thọ 各các 有hữu 所sở 屬thuộc 。 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 業nghiệp 果quả 及cập 身thân 與dữ 諸chư 我ngã 合hợp 。 屬thuộc 此thử 非phi 彼bỉ 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 一nhất 解giải 脫thoát 時thời 。 一nhất 切thiết 應ưng 解giải 脫thoát 。 所sở 修tu 證chứng 法pháp 。 一nhất 切thiết 我ngã 合hợp 故cố 。

破phá 初sơ 有hữu 三tam 。 初sơ 就tựu 外ngoại 所sở 執chấp 破phá 。 次thứ 設thiết 為vi 兩lưỡng 關quan 破phá 。 三tam 就tựu 彼bỉ 遮già 救cứu 破phá 。 應ưng 不bất 隨tùy 身thân 受thọ 苦khổ 樂lạc 者giả 。 謂vị 身thân 空không 相tướng 望vọng 。 小tiểu 大đại 天thiên 懸huyền 。 我ngã 量lượng 同đồng 空không 何hà 大đại 而nhi 乃nãi 受thọ 報báo 於ư # 然nhiên 之chi 身thân 。 是thị 猶do 促xúc 大đại 鵬# 於ư 蟭# 螟minh 。 納nạp 須Tu 彌Di 於ư 芥giới 子tử 矣hĩ 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 又hựu 常thường 則tắc 苦khổ 樂lạc 不bất 干can 。 受thọ 將tương 安an 在tại 。 徧biến 則tắc [〦/兄]# 周chu 無vô 限hạn 。 隨tùy 自tự 何hà 生sanh 。 故cố 不bất 應ưng 也dã 。 如như 何hà 隨tùy 身thân 能năng 造tạo 諸chư 業nghiệp 者giả 。 謂vị 身thân 固cố 造tạo 業nghiệp 。 能năng 造tạo 諸chư 業nghiệp 者giả 隨tùy 身thân 我ngã 也dã 。 我ngã 有hữu 動động 轉chuyển 。 始thỉ 可khả 隨tùy 身thân 。 今kim 既ký 常thường 徧biến 。 動động 轉chuyển 理lý 無vô 。 如như 何hà 其kỳ 隨tùy 身thân 耶da 。 又hựu 所sở 執chấp 我ngã 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 等đẳng 者giả 。 若nhược 言ngôn 其kỳ 同đồng 。 猶do 一nhất 食thực 之chi 眾chúng 飽bão 。 若nhược 言ngôn 其kỳ 異dị 。 類loại 共cộng 處xứ 之chi 千thiên 燈đăng 。 共cộng 處xứ 而nhi 燈đăng 光quang 更cánh 徧biến 。 異dị 不bất 異dị 同đồng 。 食thực 一nhất 而nhi 眾chúng 人nhân 難nạn/nan 飽bão 。 同đồng 元nguyên 同đồng 異dị 。 兩lưỡng 關quan 俱câu 陷hãm 。 若nhược 為vi 異dị 同đồng 。 救cứu 謂vị 作tác 受thọ 各các 有hữu 所sở 屬thuộc 。 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 意ý 顯hiển 不bất 相tương 紊# 亂loạn 。 無vô 有hữu 他tha 作tác 我ngã 受thọ 之chi 過quá 耳nhĩ 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 等đẳng 者giả 。 破phá 謂vị 此thử 身thân 此thử 業nghiệp 。 不bất 屬thuộc 彼bỉ 身thân 。 彼bỉ 報báo 彼bỉ 身thân 。 不bất 屬thuộc 此thử 果quả 。 理lý 所sở 應ưng 也dã 。 然nhiên 而nhi 身thân 是thị 我ngã 身thân 。 業nghiệp 是thị 我ngã 作tác 。 果quả 是thị 我ngã 受thọ 。 與dữ 諸chư 我ngã 合hợp 。 渾hồn 然nhiên 無vô 間gian 。 屬thuộc 此thử 非phi 彼bỉ 。 理lý 不bất 應ưng 也dã 。 理lý 既ký 有hữu 乖quai 。 過quá 仍nhưng 前tiền 濫lạm 。 是thị 則tắc 就tựu 而nhi 辨biện 之chi 。 理lý 不bất 可khả 伸thân 。 推thôi 而nhi 竆# 之chi 。 義nghĩa 殊thù 有hữu 過quá 。 救cứu 不bất 可khả 救cứu 。 原nguyên 不bất 能năng 原nguyên 。 我ngã 之chi 常thường 徧biến 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 以dĩ 執chấp 為vi 。 若nhược 立lập 三tam 支chi 破phá 彼bỉ 於ư 因nhân 有hữu 於ư 異dị 品phẩm 。 無vô 於ư 同đồng 品phẩm 。 犯phạm 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 過quá 。 於ư 宗tông 犯phạm 能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 。 於ư 喻dụ 犯phạm 能năng 立lập 法pháp 不bất 成thành 過quá 。

○# 二nhị 破phá 次thứ 執chấp 。

中trung 亦diệc 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 體thể 常thường 住trụ 。 不bất 應ưng 隨tùy 身thân 而nhi 有hữu 舒thư 卷quyển 。 既ký 有hữu 舒thư 卷quyển 。 如như 槖# 籥# 風phong 。 應ưng 非phi 常thường 住trụ 。 又hựu 我ngã 隨tùy 身thân 。 應ưng 可khả 分phân 析tích 。 如như 何hà 可khả 執chấp 。 我ngã 體thể 一nhất 耶da 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 。 如như 童đồng 豎thụ 戲hí 。

破phá 文văn 亦diệc 三tam 。 初sơ 破phá 體thể 常thường 。 次thứ 破phá 體thể 一nhất 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 。 如như 童đồng 豎thụ 戲hí 。 結kết 非phi 實thật 也dã 。 意ý 謂vị 不bất 遷thiên 名danh 住trụ 。 永vĩnh 住trụ 名danh 常thường 。 槖# 籥# 之chi 風phong 。 出xuất 入nhập 無vô 時thời 。 尚thượng 無vô 有hữu 住trụ 。 何hà 况# 其kỳ 常thường 。 卷quyển 舒thư 如như 之chi 。 非phi 恆hằng 可khả 見kiến 。 又hựu 我ngã 體thể 無vô 二nhị 。 名danh 之chi 為vi 一nhất 。 我ngã 曰viết 隨tùy 身thân 。 身thân 即tức 是thị 我ngã 。 我ngã 身thân 可khả 析tích 。 豈khởi 不bất 我ngã 分phần/phân 。 既ký 曰viết 可khả 分phần/phân 。 一nhất 之chi 何hà 在tại 。 非phi 一nhất 非phi 常thường 。 執chấp 之chi 常thường 一nhất 。 執chấp 且thả 成thành 戲hí 。 戲hí 又hựu 如như 童đồng 。 全toàn 體thể 謬mậu 迷mê 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。

○# 三tam 破phá 後hậu 執chấp 。

後hậu 亦diệc 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 我ngã 量lượng 至chí 小tiểu 。 如như 一nhất 極cực 微vi 。 如như 何hà 能năng 令linh 。 大đại 身thân 徧biến 動động 。 若nhược 謂vị 雖tuy 小tiểu 而nhi 速tốc 廵# 身thân 。 如như 旋toàn 火hỏa 輪luân 。 似tự 徧biến 動động 者giả 。 則tắc 所sở 執chấp 我ngã 。 非phi 一nhất 非phi 常thường 。 諸chư 有hữu 徃# 來lai 。 非phi 常thường 一nhất 故cố 。

破phá 文văn 有hữu 二nhị 。 初sơ 破phá 量lượng 小tiểu 。 次thứ 破phá 轉chuyển 計kế 。 如như 何hà 能năng 令linh 大đại 身thân 徧biến 動động 者giả 。 意ý 謂vị 微vi 名danh 曰viết 極cực 。 微vi 無vô 過quá 矣hĩ 。 况# 一nhất 極cực 微vi 。 身thân 名danh 曰viết 大đại 。 量lượng 可khả 知tri 矣hĩ 。 况# 對đối 一nhất 極cực 微vi 。 極cực 微vi 之chi 我ngã 。 能năng 動động 極cực 微vi 之chi 身thân 耳nhĩ 。 若nhược 令linh 大đại 身thân 徧biến 動động 。 是thị 猶do 蚍# 蜉# 之chi 撼# 喬kiều 木mộc 。 蟭# 螟minh 之chi 御ngự 洪hồng 車xa 矣hĩ 。 如như 之chi 何hà 其kỳ 能năng 動động 乎hồ 。 徧biến 動động 者giả 。 大đại 身thân 全toàn 體thể 動động 也dã 。 似tự 徧biến 動động 者giả 。 我ngã 動động 如như 身thân 徧biến 也dã 。 速tốc 廵# 縱túng/tung 似tự 旋toàn 火hỏa 。 徃# 來lai 寧ninh 是thị 一nhất 常thường 。 故cố 又hựu 破phá 曰viết 。 諸chư 有hữu 徃# 來lai 。 非phi 常thường 一nhất 故cố 。 法pháp 若nhược 有hữu 徃# 。 不bất 守thủ 一nhất 體thể 。 法pháp 若nhược 有hữu 來lai 。 豈khởi 是thị 常thường 存tồn 。 非phi 一nhất 非phi 常thường 。 執chấp 為vi 常thường 一nhất 。 徒đồ 勞lao 潜# 轉chuyển 。 漫mạn 自tự 極cực 微vi 。

○# 二nhị 依y 蘊uẩn 立lập 分phần/phân 即tức 離ly (# 二nhị )# 。 初sơ 敘tự 計kế 二nhị 破phá 計kế 。

○# 初sơ 敘tự 計kế 。

又hựu 所sở 執chấp 我ngã 。

復phục 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 即tức 蘊uẩn 。 二nhị 者giả 離ly 蘊uẩn 。 三tam 者giả 與dữ 蘊uẩn 非phi 即tức 非phi 離ly 。

別biệt 答đáp 我ngã 問vấn 中trung 。 敘tự 附phụ 法pháp 外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 之chi 我ngã 也dã 。 初sơ 即tức 正chánh 量lượng 計kế 。 二nhị 經kinh 部bộ 所sở 計kế 。 三tam 犢độc 子tử 部bộ 等đẳng 所sở 計kế 也dã 。 蘊uẩn 。 蘊uẩn 蔵# 。 集tập 聚tụ 義nghĩa 。 謂vị 色sắc 心tâm 聚tụ 集tập 為vi 身thân 。 真chân 性tánh 覆phú 蔵# 而nhi 不bất 顯hiển 也dã 。 即tức 蘊uẩn 者giả 。 我ngã 即tức 是thị 蘊uẩn 。 離ly 身thân 心tâm 外ngoại 。 別biệt 無vô 我ngã 也dã 。 離ly 蘊uẩn 者giả 。 離ly 身thân 心tâm 外ngoại 。 別biệt 有hữu 我ngã 也dã 。 以dĩ 別biệt 有hữu 故cố 。 方phương 知tri 是thị 實thật 。 但đãn 不bất 即tức 身thân 。 非phi 指chỉ 在tại 身thân 之chi 外ngoại 也dã 。 非phi 即tức 離ly 者giả 。 彼bỉ 執chấp 我ngã 體thể 即tức 蘊uẩn 。 非phi 即tức 不bất 墮đọa 於ư 即tức 。 離ly 蘊uẩn 。 非phi 離ly 不bất 墮đọa 於ư 離ly 。 妙diệu 寄ký 於ư 離ly 即tức 間gian 。 逈huýnh 出xuất 於ư 即tức 離ly 外ngoại 。 故cố 知tri 蘊uẩn 有hữu 生sanh 滅diệt 。 我ngã 體thể 常thường 存tồn 。

○# 二nhị 破phá 計kế (# 三tam )# 。 初sơ 破phá 即tức 計kế 二nhị 破phá 離ly 計kế 三tam 破phá 俱câu 非phi 。

○# 初sơ 破phá 即tức 計kế 。

初sơ 即tức 蘊uẩn 我ngã 。 理lý 且thả 不bất 然nhiên 。 我ngã 應ưng 如như 蘊uẩn 。 非phi 常thường 一nhất 故cố 。 又hựu 內nội 諸chư 色sắc 。 定định 非phi 實thật 我ngã 。 如như 外ngoại 諸chư 色sắc 。 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 亦diệc 非phi 實thật 我ngã 。 不bất 恆hằng 相tương 續tục 。 待đãi 眾chúng 緣duyên 故cố 。 餘dư 行hành 餘dư 色sắc 。 亦diệc 非phi 實thật 我ngã 。 如như 虚# 空không 等đẳng 。 非phi 覺giác 性tánh 故cố 。

約ước 總tổng 別biệt 以dĩ 破phá 即tức 蘊uẩn 我ngã 也dã 。 非phi 常thường 一nhất 者giả 。 蘊uẩn 有hữu 生sanh 滅diệt 。 故cố 非phi 常thường 。 五ngũ 事sự 紛phân 紜vân 故cố 非phi 一nhất 。 我ngã 既ký 即tức 之chi 。 我ngã 寧ninh 常thường 一nhất 。 此thử 總tổng 破phá 也dã 。 內nội 諸chư 色sắc 即tức 五ngũ 根căn 。 外ngoại 諸chư 色sắc 即tức 五ngũ 塵trần 。 外ngoại 有hữu 質chất 礙ngại 故cố 非phi 我ngã 。 內nội 既ký 如như 外ngoại 。 豈khởi 實thật 我ngã 耶da 。 不bất 恆hằng 相tương 續tục 待đãi 眾chúng 緣duyên 者giả 。 不bất 恆hằng 則tắc 非phi 我ngã 之chi 常thường 。 待đãi 緣duyên 則tắc 非phi 我ngã 之chi 實thật 。 餘dư 行hành 餘dư 色sắc 亦diệc 非phi 實thật 我ngã 者giả 。 餘dư 行hành 。 指chỉ 不bất 相tương 應ứng 。 餘dư 色sắc 。 指chỉ 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 曰viết 如như 空không 非phi 覺giác 性tánh 故cố 者giả 。 以dĩ 行hành 無vô 質chất 礙ngại 故cố 如như 空không 。 色sắc 非phi 能năng 緣duyên 故cố 非phi 覺giác 。 我ngã 實thật 非phi 空không 。 我ngã 性tánh 有hữu 覺giác 。 行hành 色sắc 豈khởi 是thị 我ngã 耶da 。 此thử 別biệt 破phá 也dã 。 總tổng 別biệt 之chi 深thâm 竆# 既ký 盡tận 。 常thường 一nhất 之chi 實thật 我ngã 奚hề 存tồn 。 即tức 蘊uẩn 之chi 執chấp 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。

○# 二nhị 破phá 離ly 計kế 。

中trung 離ly 蘊uẩn 我ngã 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 應ưng 如như 虚# 空không 。 無vô 作tác 受thọ 故cố 。

如như 空không 無vô 作tác 受thọ 者giả 。 作tác 謂vị 作tác 業nghiệp 。 受thọ 謂vị 受thọ 報báo 。 我ngã 既ký 離ly 蘊uẩn 。 非phi 色sắc 非phi 心tâm 。 非phi 色sắc 無vô 質chất 。 非phi 心tâm 無vô 知tri 。 正chánh 如như 虚# 空không 無vô 知tri 無vô 礙ngại 不bất 能năng 作tác 受thọ 矣hĩ 。 我ngã 能năng 作tác 受thọ 之chi 執chấp 。 將tương 如như 之chi 何hà 。 是thị 則tắc 離ly 蘊uẩn 求cầu 我ngã 。 又hựu 不bất 可khả 得đắc 也dã 。

○# 三tam 破phá 俱câu 非phi 。

後hậu 俱câu 非phi 我ngã 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 許hứa 依y 蘊uẩn 立lập 。 非phi 即tức 離ly 蘊uẩn 。 應ưng 如như 瓶bình 等đẳng 。 非phi 實thật 我ngã 故cố 。 又hựu 既ký 不bất 可khả 說thuyết 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 亦diệc 應ưng 不bất 可khả 說thuyết 。 是thị 我ngã 非phi 我ngã 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 。 實thật 我ngã 不bất 成thành 。

破phá 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 量lượng 破phá 。 二nhị 例lệ 破phá 。 三tam 結kết 破phá 。 許hứa 依y 蘊uẩn 立lập 非phi 即tức 離ly 蘊uẩn 者giả 。 我ngã 依y 蘊uẩn 立lập 故cố 非phi 離ly 。 我ngã 不bất 是thị 蘊uẩn 故cố 非phi 即tức 。 若nhược 此thử 則tắc 如như 瓶bình 依y 泥nê 立lập 。 故cố 非phi 離ly 泥nê 。 瓶bình 不bất 是thị 泥nê 。 故cố 不bất 即tức 泥nê 。 用dụng 是thị 而nhi 知tri 泥nê 可khả 言ngôn 實thật 。 瓶bình 决# 定định 假giả 。 蘊uẩn 可khả 言ngôn 實thật 。 我ngã 定định 非phi 實thật 矣hĩ 。 此thử 量lượng 破phá 也dã 。 例lệ 之chi 汝nhữ 宗tông 。 三tam 聚tụ 五ngũ 蔵# 中trung 。 第đệ 三tam 非phi 二nhị 聚tụ 。 第đệ 五ngũ 不bất 可khả 說thuyết 蔵# 。 我ngã 在tại 其kỳ 中trung 。 以dĩ 不bất 可khả 說thuyết 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 為vi 故cố 。 夫phu 即tức 蘊uẩn 是thị 有hữu 為vi 。 非phi 即tức 蘊uẩn 不bất 可khả 言ngôn 有hữu 為vi 矣hĩ 。 離ly 蘊uẩn 是thị 無vô 為vi 。 非phi 離ly 蘊uẩn 不bất 可khả 言ngôn 無vô 為vi 矣hĩ 。 有hữu 無vô 不bất 可khả 言ngôn 。 是thị 非phi 將tương 安an 立lập 。 故cố 云vân 亦diệc 應ưng 不bất 可khả 說thuyết 。 是thị 我ngã 非phi 我ngã 。 量lượng 例lệ 昭chiêu 然nhiên 。 非phi 實thật 可khả 知tri 。 又hựu 三tam 聚tụ 五ngũ 蔵# 。 即tức 犢độc 子tử 部bộ 立lập 。 一nhất 有hữu 為vi 聚tụ 。 二nhị 無vô 為vi 聚tụ 。 三tam 非phi 二nhị 聚tụ 。 五ngũ 。 謂vị 三tam 世thế 及cập 無vô 為vi 與dữ 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。

○# 三tam 覈# 異dị 執chấp 明minh 實thật 無vô 二nhị 。 初sơ 歷lịch 覈# 異dị 執chấp 二nhị 立lập 量lượng 顯hiển 非phi 。

○# 初sơ 歷lịch 覈# 異dị 執chấp 。

又hựu 諸chư 所sở 執chấp 。 實thật 有hữu 我ngã 體thể 。 為vi 有hữu 思tư 慮lự 。 為vi 無vô 思tư 慮lự 。 若nhược 有hữu 思tư 慮lự 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 。 有hữu 思tư 慮lự 故cố 。 若nhược 無vô 思tư 慮lự 。 應ưng 如như 虚# 空không 。 不bất 能năng 作tác 業nghiệp 。 亦diệc 不bất 受thọ 果quả 。 故cố 所sở 執chấp 我ngã 。 理lý 俱câu 不bất 成thành 。 又hựu 諸chư 所sở 執chấp 實thật 有hữu 我ngã 體thể 。 為vi 有hữu 作tác 用dụng 。 為vi 無vô 作tác 用dụng 。 若nhược 有hữu 作tác 用dụng 。 如như 手thủ 足túc 等đẳng 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 若nhược 無vô 作tác 用dụng 。 如như 兔thố 角giác 等đẳng 。 應ưng 非phi 實thật 我ngã 。 故cố 所sở 執chấp 我ngã 。 二nhị 俱câu 不bất 成thành 。 又hựu 諸chư 所sở 執chấp 實thật 有hữu 我ngã 體thể 。 為vi 是thị 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 境cảnh 否phủ/bĩ 。 若nhược 非phi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 知tri 實thật 有hữu 我ngã 。 若nhược 是thị 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 應ưng 有hữu 我ngã 見kiến 。 非phi 顛điên 倒đảo 攝nhiếp 。 如như 實thật 知tri 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 。 如như 何hà 執chấp 有hữu 我ngã 者giả 所sở 信tín 至chí 教giáo 。 皆giai 毀hủy 我ngã 見kiến 。 稱xưng 讃# 無vô 我ngã 。 言ngôn 無vô 我ngã 見kiến 。 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 執chấp 著trước 我ngã 見kiến 。 沉trầm 淪luân 生sanh 死tử 。 豈khởi 有hữu 邪tà 見kiến 。 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 正chánh 見kiến 翻phiên 令linh 沉trầm 淪luân 生sanh 死tử 。

復phục 約ước 三tam 義nghĩa 詰cật 諸chư 執chấp 。 歷lịch 覈# 實thật 我ngã 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 初sơ 約ước 思tư 慮lự 有hữu 無vô 破phá 。 次thứ 約ước 作tác 用dụng 有hữu 無vô 破phá 。 三tam 約ước 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 破phá 又hựu 諸chư 所sở 執chấp 實thật 有hữu 我ngã 體thể 者giả 。 論luận 主chủ 詰cật 外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 實thật 我ngã 體thể 也dã 。 下hạ 皆giai 例lệ 此thử 。 為vi 有hữu 思tư 慮lự 為vi 無vô 思tư 慮lự 。 詰cật 以dĩ 兩lưỡng 關quan 也dã 。 有hữu 思tư 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 無vô 慮lự 還hoàn 同đồng 虚# 豁hoát 。 難nạn/nan 破phá 兩lưỡng 關quan 也dã 。 故cố 所sở 執chấp 我ngã 。 理lý 俱câu 不bất 成thành 。 結kết 破phá 諸chư 執chấp 也dã 。 為vi 有hữu 作tác 用dụng 為vi 無vô 作tác 用dụng 。 亦diệc 詰cật 以dĩ 兩lưỡng 關quan 也dã 。 有hữu 作tác 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 無vô 用dụng 還hoàn 同đồng 兔thố 角giác 。 亦diệc 難nạn/nan 破phá 兩lưỡng 關quan 也dã 。 故cố 所sở 執chấp 我ngã 二nhị 俱câu 不bất 成thành 。 亦diệc 結kết 破phá 諸chư 執chấp 也dã 。 為vi 是thị 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 境cảnh 否phủ/bĩ 。 亦diệc 詰cật 以dĩ 兩lưỡng 關quan 也dã 。 意ý 謂vị 我ngã 體thể 是thị 所sở 緣duyên 境cảnh 。 我ngã 見kiến 是thị 能năng 緣duyên 心tâm 。 諸chư 執chấp 實thật 有hữu 我ngã 體thể 。 是thị 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 耶da 。 非phi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 耶da 。 若nhược 非phi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 牒điệp 彼bỉ 計kế 也dã 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 知tri 實thật 有hữu 我ngã 者giả 。 難nạn/nan 彼bỉ 計kế 也dã 。 謂vị 取thủ 境cảnh 清thanh 明minh 。 方phương 知tri 實thật 有hữu 。 既ký 非phi 所sở 緣duyên 。 實thật 云vân 何hà 知tri 。 若nhược 是thị 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 亦diệc 牒điệp 計kế 也dã 。 應ưng 有hữu 我ngã 見kiến 非phi 顛điên 倒đảo 攝nhiếp 如như 實thật 知tri 故cố 者giả 。 亦diệc 難nạn/nan 彼bỉ 計kế 也dã 。 謂vị 無vô 我ngã 名danh 正chánh 見kiến 。 如như 實thật 而nhi 知tri 故cố 也dã 。 有hữu 我ngã 名danh 倒đảo 見kiến 。 非phi 如như 實thật 而nhi 知tri 故cố 也dã 。 今kim 執chấp 我ngã 體thể 是thị 實thật 。 又hựu 為vi 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 則tắc 應ưng 我ngã 見kiến 性tánh 非phi 顛điên 倒đảo 成thành 。 如như 實thật 知tri 矣hĩ 。 果quả 爾nhĩ 。 如như 何hà 小Tiểu 乘Thừa 所sở 信tín 至chí 教giáo 。 於ư 有hữu 我ngã 則tắc 毀hủy 。 抑ức 其kỳ 沉trầm 淪luân 生sanh 死tử 。 於ư 無vô 我ngã 則tắc 讃# 。 揚dương 其kỳ 能năng 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 豈khởi 有hữu 我ngã 之chi 邪tà 見kiến 能năng 證chứng 。 無vô 我ngã 之chi 正chánh 見kiến 翻phiên 令linh 沉trầm 淪luân 乎hồ 。 無vô 是thị 理lý 也dã 。 是thị 則tắc 詰cật 之chi 思tư 慮lự 。 有hữu 無vô 俱câu 陷hãm 。 詰cật 之chi 作tác 用dụng 。 用dụng 否phủ/bĩ 非phi 臧tang 。 我ngã 體thể 我ngã 見kiến 交giao 徵trưng 。 是thị 緣duyên 非phi 緣duyên 俱câu 病bệnh 。 頭đầu 頭đầu [尋-口+凡]# 察sát 。 密mật 密mật 研nghiên 竆# 。 我ngã 實thật 全toàn 虚# 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。

○# 二nhị 立lập 量lượng 顯hiển 非phi 。

又hựu 諸chư 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 實thật 我ngã 。 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 。 如như 緣duyên 餘dư 心tâm 。 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 定định 非phi 實thật 我ngã 。 是thị 所sở 緣duyên 故cố 。 如như 所sở 餘dư 法pháp 。 是thị 故cố 我ngã 見kiến 不bất 緣duyên 實thật 我ngã 。 但đãn 緣duyên 內nội 識thức 變biến 現hiện 諸chư 蘊uẩn 。 隨tùy 自tự 妄vọng 情tình 種chủng 種chủng 計kế 度độ 。

復phục 立lập 二nhị 量lượng 。 申thân 明minh 諸chư 我ngã 之chi 非phi 真chân 也dã 。 初sơ 量lượng 破phá 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 。 次thứ 量lượng 破phá 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 三tam 結kết 破phá 我ngã 執chấp 之chi 妄vọng 。 初sơ 量lượng 云vân 。 又hựu 諸chư 我ngã 見kiến 是thị 有hữu 法pháp 。 不bất 緣duyên 實thật 我ngã 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 。 喻dụ 如như 緣duyên 餘dư 之chi 心tâm 。 以dĩ 因nhân 成thành 宗tông 。 以dĩ 喻dụ 明minh 旨chỉ 。 楷# 定định 其kỳ 非phi 。 拂phất 能năng 緣duyên 於ư 所sở 緣duyên 。 决# 破phá 能năng 緣duyên 之chi 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 次thứ 量lượng 云vân 。 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 是thị 有hữu 法pháp 。 定định 非phi 實thật 我ngã 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 是thị 所sở 緣duyên 故cố 。 喻dụ 如như 所sở 餘dư 之chi 法pháp 。 因nhân 以dĩ 成thành 宗tông 。 喻dụ 以dĩ 明minh 旨chỉ 。 亦diệc 楷# 定định 其kỳ 非phi 。 遮già 所sở 緣duyên 於ư 能năng 緣duyên 决# 破phá 所sở 緣duyên 之chi 。 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 隻chỉ 字tự 全toàn 機cơ 。 片phiến 言ngôn 妙diệu 義nghĩa 。 相tương/tướng 宗tông 家gia 法pháp 如như 此thử 。 苐# 恐khủng 理lý 微vi 辭từ 險hiểm 。 更cánh 一nhất 詳tường 明minh 。 則tắc 有hữu 所sở 緣duyên 者giả 。 即tức 下hạ 文văn 變biến 現hiện 諸chư 蘊uẩn 所sở 緣duyên 之chi 有hữu 也dã 。 如như 緣duyên 餘dư 心tâm 者giả 。 餘dư 。 謂vị 實thật 我ngã 之chi 外ngoại 色sắc 聲thanh 等đẳng 。 心tâm 。 謂vị 我ngã 見kiến 之chi 外ngoại 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 。 是thị 所sở 緣duyên 者giả 。 對đối 上thượng 非phi 所sở 緣duyên 而nhi 言ngôn 也dã 。 意ý 謂vị 實thật 我ngã 非phi 能năng 緣duyên 之chi 所sở 緣duyên 者giả 。 自tự 有hữu 是thị 能năng 緣duyên 之chi 所sở 緣duyên 。 即tức 下hạ 文văn 變biến 現hiện 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 之chi 所sở 緣duyên 也dã 。 亦diệc 可khả 有hữu 所sở 緣duyên 。 是thị 所sở 緣duyên 者giả 。 歸quy 重trọng/trùng 於ư 有hữu 是thị 之chi 所sở 緣duyên 耳nhĩ 。 以dĩ 能năng 生sanh 於ư 所sở 。 能năng 豈khởi 是thị 真chân 。 所sở 根căn 於ư 能năng 。 所sở 寧ninh 非phi 妄vọng 。 其kỳ 猶do 燄diệm 非phi 實thật 水thủy 。 汪uông 洋dương 於ư 渴khát 鹿lộc 之chi 情tình 。 空không 豈khởi 成thành 華hoa 。 飛phi 舞vũ 於ư 瞖ế 根căn 之chi 見kiến 。 我ngã 見kiến 所sở 緣duyên 。 於ư 何hà 而nhi 不bất 寂tịch 耶da 。 由do 是thị 知tri 外ngoại 執chấp 內nội 執chấp 。 難nạn/nan 逃đào 總tổng 別biệt 之chi 推thôi 竆# 。 彼bỉ 我ngã 此thử 我ngã 。 不bất 出xuất 格cách 量lượng 之chi 破phá 立lập 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 豈khởi 虚# 語ngữ 哉tai 。 又hựu 內nội 識thức 變biến 現hiện 五ngũ 蘊uẩn 似tự 我ngã 之chi 相tướng 。 乃nãi 依y 他tha 。 隨tùy 自tự 妄vọng 情tình 種chủng 種chủng 計kế 度độ 。 即tức 徧biến 計kế 也dã 。

○# 二nhị 總tổng 顯hiển 我ngã 執chấp (# 二nhị )# 。 初sơ 釋thích 義nghĩa 二nhị 結kết 判phán 。

○# 初sơ 釋thích 義nghĩa (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 分phần 釋thích 。

○# 初sơ 總tổng 標tiêu 。

然nhiên 諸chư 我ngã 執chấp 。 畧lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 俱câu 生sanh 。 二nhị 者giả 分phân 別biệt 。

舉cử 約ước 該cai 博bác 。 通thông 括quát 我ngã 執chấp 淺thiển 深thâm 也dã 。 謂vị 我ngã 執chấp 既ký 分phần/phân 內nội 外ngoại 。 內nội 外ngoại 復phục 各các 不bất 同đồng 。 上thượng 已dĩ 廣quảng 辯biện 。 若nhược 夫phu 以dĩ 少thiểu 攝nhiếp 多đa 。 守thủ 約ước 施thí 博bác 。 諸chư 我ngã 畧lược 有hữu 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 二nhị 種chủng 。 足túc 以dĩ 帡# 包bao 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 種chủng 種chủng 我ngã 執chấp 而nhi 無vô 遺di 也dã 。

○# 二nhị 分phần 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 俱câu 生sanh 二nhị 分phần 別biệt 。

○# 初sơ 俱câu 生sanh 。

俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 虚# 妄vọng 熏huân 習tập 。 內nội 因nhân 力lực 故cố 。 恆hằng 與dữ 身thân 俱câu 。 不bất 待đãi 邪tà 教giáo 。 及cập 邪tà 分phân 別biệt 。 任nhậm 運vận 而nhi 轉chuyển 。 故cố 名danh 俱câu 生sanh 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。 一nhất 常thường 相tương 續tục 。 在tại 第đệ 七thất 識thức 。 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 。 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 二nhị 有hữu 間gian 斷đoạn 。 在tại 第đệ 六lục 識thức 。 緣duyên 識thức 所sở 變biến 。 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 相tương/tướng 。 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 。 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 此thử 二nhị 我ngã 執chấp 細tế 故cố 難nạn/nan 斷đoạn 。 後hậu 修tu 道Đạo 中trung 。 數sác 數sác 修tu 習tập 。 勝thắng 生sanh 空không 觀quán 。 方phương 能năng 除trừ 滅diệt 。

初sơ 釋thích 俱câu 生sanh 之chi 義nghĩa 。 二nhị 析tích 俱câu 生sanh 之chi 殊thù 。 三Tam 明Minh 斷đoạn 執chấp 之chi 位vị 。 一nhất 中trung 。 先tiên 順thuận 釋thích 。 次thứ 逆nghịch 推thôi 。 三tam 詳tường 辨biện 。 順thuận 釋thích 者giả 。 我ngã 執chấp 曰viết 俱câu 生sanh 。 名danh 也dã 。 名danh 必tất 有hữu 義nghĩa 。 以dĩ 何hà 義nghĩa 故cố 。 名danh 俱câu 生sanh 耶da 。 俱câu 者giả 同đồng 義nghĩa 。 共cộng 義nghĩa 。 有hữu 身thân 即tức 有hữu 我ngã 。 與dữ 生sanh 同đồng 生sanh 。 恆hằng 共cộng 不bất 離ly 曰viết 俱câu 。 生sanh 者giả 轉chuyển 義nghĩa 。 起khởi 義nghĩa 。 俱câu 時thời 即tức 轉chuyển 時thời 。 不bất 假giả 外ngoại 引dẫn 。 任nhậm 運vận 自tự 起khởi 曰viết 俱câu 生sanh 也dã 。 若nhược 逆nghịch 推thôi 之chi 。 則tắc 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 據cứ 已dĩ 成thành 之chi 果quả 言ngôn 。 而nhi 果quả 不bất 自tự 有hữu 。 何hà 因nhân 以dĩ 致trí 然nhiên 耶da 。 以dĩ 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 虚# 妄vọng 熏huân 習tập 內nội 因nhân 之chi 力lực 。 故cố 有hữu 俱câu 生sanh 也dã 。 更cánh 詳tường 辨biện 之chi 。 曰viết 內nội 因nhân 之chi 力lực 。 指chỉ 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 簡giản 非phi 外ngoại 緣duyên 之chi 力lực 也dã 。 曰viết 虚# 妄vọng 熏huân 習tập 。 指chỉ 前tiền 七thất 現hiện 行hành 。 簡giản 非phi 真chân 實thật 之chi 熏huân 也dã 。 曰viết 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 又hựu 顯hiển 既ký 曰viết 虚# 妄vọng 而nhi 熏huân 習tập 之chi 力lực 。 足túc 以dĩ 成thành 此thử 俱câu 生sanh 者giả 。 以dĩ 時thời 甚thậm 恆hằng 久cửu 故cố 也dã 。 是thị 以dĩ 生sanh 空không 勝thắng 字tự 對đối 俱câu 生sanh 。 數sác 數sác 修tu 習tập 對đối 無vô 始thỉ 。 字tự 句cú 鈎câu 鎻# 。 文văn 義nghĩa 循tuần 環hoàn 若nhược 此thử 。 二nhị 中trung 。 七thất 緣duyên 八bát 識thức 者giả 。 七thất 之chi 見kiến 分phân 為vi 能năng 緣duyên 八bát 之chi 見kiến 分phân 為vi 所sở 緣duyên 也dã 。 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 執chấp 為vi 實thật 我ngã 者giả 。 相tương/tướng 即tức 七thất 之chi 相tướng 分phần/phân 。 自tự 心tâm 即tức 七thất 之chi 見kiến 分phần/phân 。 起khởi 謂vị 七thất 之chi 見kiến 分phần/phân 。 托thác 八bát 見kiến 分phân 為vi 本bổn 質chất 。 從tùng 己kỷ 自tự 證chứng 體thể 上thượng 。 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 。 為vi 自tự 見kiến 分phần/phân 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 。 而nhi 迷mê 謬mậu 固cố 執chấp 為vi 真chân 實thật 之chi 我ngã 也dã 。 常thường 相tương 續tục 者giả 。 執chấp 不bất 離ly 識thức 。 識thức 既ký 恆hằng 審thẩm 。 執chấp 寧ninh 有hữu 間gian 。 故cố 常thường 相tương 續tục 也dã 。 六lục 緣duyên 識thức 所sở 變biến 等đẳng 者giả 。 六lục 識thức 見kiến 分phân 為vi 能năng 緣duyên 。 第đệ 八bát 所sở 變biến 蘊uẩn 相tương/tướng 為vi 所sở 緣duyên 也dã 。 總tổng 者giả 。 總tổng 緣duyên 五ngũ 蘊uẩn 為vi 我ngã 也dã 。 別biệt 者giả 。 別biệt 緣duyên 一nhất 蘊uẩn 等đẳng 為vi 我ngã 也dã 。 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 執chấp 為vi 實thật 我ngã 者giả 。 相tương/tướng 。 即tức 六lục 識thức 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 自tự 心tâm 即tức 六lục 識thức 能năng 緣duyên 見kiến 分phần/phân 。 起khởi 。 即tức 六lục 之chi 見kiến 分phần/phân 托thác 八bát 所sở 變biến 為vi 本bổn 質chất 。 從tùng 六lục 自tự 證chứng 體thể 上thượng 。 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phân 為vi 自tự 見kiến 分phần/phân 所sở 緣duyên 。 而nhi 迷mê 謬mậu 固cố 執chấp 。 為vi 真chân 實thật 之chi 我ngã 也dã 。 曰viết 間gian 斷đoạn 者giả 。 以dĩ 執chấp 不bất 離ly 識thức 。 六lục 有hữu 間gian 斷đoạn 。 故cố 執chấp 亦diệc 有hữu 間gian 斷đoạn 也dã 。 三tam 中trung 。 此thử 二nhị 細tế 故cố 難nạn/nan 斷đoạn 者giả 。 細tế 謂vị 細tế 微vi 。 渺# 茫mang 難nan 見kiến 。 麄# 淺thiển 之chi 智trí 。 不bất 能năng 窺khuy 也dã 。 細tế 謂vị 細tế 密mật 。 綿miên 密mật 如như 無vô 。 麄# 猛mãnh 之chi 力lực 。 不bất 能năng 到đáo 也dã 。 後hậu 修tu 道Đạo 中trung 者giả 。 對đối 前tiền 見kiến 道đạo 。 指chỉ 二nhị 地địa 以dĩ 去khứ 言ngôn 也dã 。 生sanh 空không 礙ngại 我ngã 執chấp 之chi 實thật 有hữu 。 而nhi 曰viết 勝thắng 者giả 。 以dĩ 深thâm 沉trầm 之chi 智trí 慧tuệ 。 洞đỗng 渺# 茫mang 之chi 難nạn/nan 窺khuy 。 致trí 力lực 用dụng 之chi 幽u 微vi 。 礙ngại 綿miên 密mật 之chi 恆hằng 起khởi 也dã 。 然nhiên 必tất 數sác 數sác 則tắc 無vô 間gian 。 無vô 間gian 。 則tắc 彼bỉ 恆hằng 與dữ 身thân 俱câu 者giả 難nạn/nan 乎hồ 其kỳ 恆hằng 。 故cố 曰viết 方phương 能năng 除trừ 滅diệt 也dã 。 問vấn 六lục 七thất 俱câu 名danh 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 相tương/tướng 果quả 若nhược 是thị 均quân 乎hồ 。 曰viết 。 七thất 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 獨độc 名danh 帶đái 質chất 之chi 真chân 。 六lục 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 乃nãi 名danh 帶đái 質chất 之chi 似tự 。 然nhiên 亦diệc 可khả 名danh 獨độc 影ảnh 也dã 。 良lương 以dĩ 兼kiêm 緣duyên 色sắc 蘊uẩn 為vi 我ngã 故cố 耳nhĩ 。 問vấn 。 俱câu 生sanh 微vi 細tế 。 不bất 可khả 易dị 窺khuy 。 然nhiên 既ký 云vân 恆hằng 與dữ 身thân 俱câu 。 獨độc 不bất 能năng 指chỉ 示thị 於ư 此thử 身thân 之chi 中trung 乎hồ 。 曰viết 孩hài 提đề 之chi 童đồng 。 皆giai 知tri 愛ái 親thân 敬kính 長trường/trưởng 。 儒nho 謂vị 良lương 知tri 良lương 能năng 赤xích 子tử 之chi 心tâm 。 不bất 知tri 赤xích 子tử 之chi 愛ái 。 非phi 待đãi 引dẫn 之chi 而nhi 後hậu 愛ái 。 赤xích 子tử 之chi 啼đề 。 亦diệc 非phi 必tất 使sử 之chi 而nhi 後hậu 啼đề 也dã 。 不bất 假giả 外ngoại 緣duyên 。 任nhậm 運vận 自tự 起khởi 。 俱câu 生sanh 之chi 恆hằng 於ư 吾ngô 身thân 者giả 。 獨độc 不bất 可khả 顯hiển 見kiến 於ư 赤xích 子tử 之chi 身thân 乎hồ 。 特đặc 以dĩ 執chấp 之chi 在tại 人nhân 心tâm 者giả 。 分phân 別biệt 顯hiển 而nhi 俱câu 生sanh 不bất 知tri 。 非phi 無vô 俱câu 生sanh 也dã 。 如như 病bệnh 之chi 在tại 人nhân 身thân 者giả 。 毒độc 疾tật 顯hiển 而nhi 細tế 病bệnh 不bất 覺giác 。 非phi 無vô 細tế 病bệnh 也dã 。 思tư 之chi 。

○# 二nhị 分phần 別biệt (# 二nhị )# 。 初sơ 正chánh 釋thích 二nhị 判phán 證chứng 。

○# 初sơ 正chánh 釋thích 。

分phân 別biệt 我ngã 執chấp 。 亦diệc 由do 現hiện 在tại 外ngoại 緣duyên 力lực 故cố 。 非phi 與dữ 身thân 俱câu 。 要yếu 待đãi 邪tà 教giáo 及cập 邪tà 分phân 別biệt 。 然nhiên 後hậu 方phương 起khởi 。 故cố 名danh 分phân 別biệt 。 唯duy 在tại 第đệ 六lục 意ý 識thức 中trung 有hữu 。 此thử 亦diệc 二nhị 種chủng 。 一nhất 緣duyên 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 蘊uẩn 相tương/tướng 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 二nhị 緣duyên 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 我ngã 相tương/tướng 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 此thử 二nhị 我ngã 執chấp 麄# 故cố 易dị 斷đoạn 。 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 空không 真Chân 如Như 。 即tức 能năng 除trừ 滅diệt 。

初sơ 釋thích 分phân 別biệt 之chi 義nghĩa 。 二nhị 析tích 分phân 別biệt 之chi 相tướng 。 三Tam 明Minh 斷đoạn 執chấp 之chi 位vị 。 一nhất 中trung 。 亦diệc 由do 現hiện 在tại 外ngoại 緣duyên 力lực 故cố 。 非phi 與dữ 身thân 俱câu 等đẳng 者giả 。 意ý 謂vị 分phân 別biệt 雖tuy 有hữu 內nội 因nhân 之chi 力lực 。 亦diệc 若nhược 外ngoại 緣duyên 之chi 力lực 而nhi 後hậu 起khởi 。 起khởi 由do 外ngoại 緣duyên 。 故cố 不bất 與dữ 身thân 俱câu 也dã 。 然nhiên 此thử 執chấp 所sở 居cư 。 果quả 何hà 所sở 在tại 。 在tại 於ư 第đệ 六lục 。 不bất 在tại 餘dư 識thức 。 唯duy 在tại 第đệ 六lục 。 餘dư 更cánh 無vô 在tại 。 良lương 以dĩ 七thất 是thị 俱câu 生sanh 。 五ngũ 無vô 計kế 度độ 。 不bất 此thử 之chi 在tại 。 而nhi 將tương 誰thùy 在tại 。 二nhị 中trung 。 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 蘊uẩn 相tương/tướng 。 即tức 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 指chỉ 所sở 緣duyên 也dã 。 緣duyên 邪tà 教giáo 等đẳng 。 指chỉ 能năng 緣duyên 也dã 。 起khởi 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 例lệ 如như 前tiền 釋thích 。 而nhi 曰viết 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 者giả 。 正chánh 顯hiển 分phân 別biệt 之chi 執chấp 相tướng 也dã 。 所sở 說thuyết 我ngã 相tương/tướng 者giả 。 即tức 神thần 我ngã 大đại 小tiểu 等đẳng 也dã 。 分phân 別biệt 計kế 度độ 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 者giả 。 亦diệc 顯hiển 分phân 別biệt 之chi 執chấp 相tướng 也dã 。 但đãn 前tiền 執chấp 邪tà 蘊uẩn 為vi 我ngã 。 此thử 執chấp 邪tà 我ngã 為vi 我ngã 。 分phân 別biệt 之chi 執chấp 未vị 嘗thường 不bất 同đồng 。 所sở 別biệt 之chi 緣duyên 。 不bất 同đồng 而nhi 同đồng 。 不bất 同đồng 者giả 。 蘊uẩn 我ngã 之chi 相tướng 不bất 同đồng 。 而nhi 同đồng 者giả 。 同đồng 一nhất 我ngã 也dã 。 三tam 中trung 。 此thử 二nhị 我ngã 執chấp 麄# 故cố 易dị 斷đoạn 等đẳng 者giả 。 反phản 上thượng 細tế 故cố 難nạn/nan 斷đoạn 言ngôn 也dã 。 初sơ 見kiến 道đạo 時thời 。 指chỉ 登đăng 初Sơ 地Địa 。 對đối 前tiền 後hậu 修tu 道Đạo 中trung 言ngôn 也dã 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 空không 真Chân 如Như 即tức 能năng 除trừ 滅diệt 者giả 。 約ước 所sở 觀quán 之chi 理lý 。 別biệt 前tiền 勝thắng 空không 之chi 觀quán 智trí 言ngôn 也dã 。 然nhiên 所sở 必tất 具cụ 能năng 。 能năng 不bất 外ngoại 所sở 。 文văn 互hỗ 見kiến 也dã 。 問vấn 。 上thượng 云vân 邪tà 教giáo 及cập 邪tà 分phân 別biệt 當đương 何hà 所sở 辨biện 。 曰viết 。 邪tà 教giáo 。 指chỉ 名danh 句cú 文văn 身thân 。 能năng 所sở 之chi 詮thuyên 顯hiển 言ngôn 也dã 。 邪tà 分phân 別biệt 。 指chỉ 因nhân 教giáo 而nhi 心tâm 起khởi 不bất 正chánh 之chi 思tư 惟duy 比tỉ 度độ 言ngôn 也dã 。 雖tuy 有hữu 心tâm 教giáo 之chi 分phần 。 緣duyên 屬thuộc 外ngoại 緣duyên 。 以dĩ 能năng 引dẫn 起khởi 分phân 別biệt 之chi 執chấp 。 對đối 不bất 由do 引dẫn 起khởi 之chi 俱câu 生sanh 故cố 也dã 。 問vấn 。 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 二nhị 執chấp 。 聖thánh 凢# 同đồng 異dị 若nhược 何hà 。 曰viết 。 自tự 佛Phật 而nhi 外ngoại 。 六lục 凢# 三tam 聖thánh 固cố 不bất 可khả 得đắc 而nhi 異dị 。 又hựu 何hà 可khả 得đắc 而nhi 同đồng 。 何hà 則tắc 。 十Thập 地Địa 大Đại 士Sĩ 。 二nhị 執chấp 皆giai 空không 。 八bát 地địa 以dĩ 還hoàn 。 俱câu 生sanh 未vị 盡tận 。 而nhi 初Sơ 地Địa 但đãn 盡tận 分phân 別biệt 而nhi 已dĩ 。 正chánh 使sử 斷đoạn 於ư 羅La 漢Hán 。 餘dư 習tập 侵xâm 於ư 辟Bích 支Chi 。 降giáng/hàng 此thử 而nhi 六lục 凢# 五ngũ 道đạo 大đại 同đồng 。 畜súc 生sanh 差sai 異dị 。 以dĩ 彼bỉ 分phân 別biệt 不bất 行hành 故cố 也dã 。 縱túng/tung 靈linh 禽cầm 異dị 獸thú 。 如như 鴝# 鵒# 猿viên 猴hầu 等đẳng 。 亦diệc 但đãn 似tự 有hữu 分phân 別biệt 而nhi 。 實thật 無vô 分phân 別biệt 。 不bất 過quá 俱câu 生sanh 殊thù 勝thắng 云vân 爾nhĩ 。 不bất 然nhiên 。 則tắc 畜súc 生sanh 報báo 無vô 盡tận 期kỳ 。 超siêu 昇thăng 之chi 日nhật 絕tuyệt 矣hĩ 。 果quả 可khả 得đắc 而nhi 全toàn 同đồng 。 果quả 可khả 得đắc 而nhi 全toàn 異dị 乎hồ 哉tai 。

○# 二nhị 判phán 證chứng 。

如như 是thị 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 我ngã 執chấp 。 自tự 心tâm 外ngoại 蘊uẩn 。 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 自tự 心tâm 內nội 蘊uẩn 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 是thị 故cố 我ngã 執chấp 。 皆giai 緣duyên 無vô 常thường 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 相tương/tướng 。 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。 然nhiên 諸chư 蘊uẩn 相tương/tướng 。 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 是thị 如như 幻huyễn 有hữu 。 妄vọng 所sở 執chấp 我ngã 。 橫hoạnh/hoành 計kế 度độ 故cố 。 决# 定định 非phi 有hữu 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 苾bật 芻sô 當đương 知tri 。 世thế 間gian 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 所sở 有hữu 我ngã 見kiến 。 一nhất 切thiết 皆giai 緣duyên 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 起khởi 。

結kết 證chứng 我ngã 不bất 離ly 蘊uẩn 。 總tổng 判phán 非phi 真chân 以dĩ 曉hiểu 諸chư 妄vọng 執chấp 也dã 。 初sơ 總tổng 躡niếp 前tiền 文văn 。 判phán 執chấp 之chi 有hữu 無vô 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 二nhị 結kết 我ngã 執chấp 不bất 離ly 於ư 取thủ 蘊uẩn 。 三tam 判phán 蘊uẩn 我ngã 空không 有hữu 之chi 不bất 同đồng 。 四tứ 證chứng 我ngã 起khởi 不bất 離ly 於ư 取thủ 蘊uẩn 。 一nhất 中trung 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 詳tường 辨biện 。 正chánh 釋thích 者giả 。 總tổng 躡niếp 上thượng 文văn 。 著trước 二nhị 或hoặc 及cập 一nhất 切thiết 四tứ 字tự 。 判phán 者giả 意ý 謂vị 。 我ngã 生sanh 於ư 執chấp 。 執chấp 起khởi 於ư 緣duyên 。 既ký 緣duyên 蘊uẩn 以dĩ 執chấp 我ngã 。 當đương 即tức 蘊uẩn 以dĩ 辨biện 緣duyên 。 蘊uẩn 既ký 內nội 外ngoại 之chi 不bất 同đồng 。 執chấp 必tất 異dị 同đồng 之chi 有hữu 辨biện 。 內nội 外ngoại 有hữu 無vô 之chi 必tất 甄chân 。 親thân 踈sơ 淺thiển 深thâm 之chi 瞭# 然nhiên 矣hĩ 。 研nghiên 機cơ 析tích 理lý 。 自tự 當đương 如như 是thị 。 故cố 曰viết 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 云vân 云vân 也dã 。 詳tường 辨biện 者giả 。 外ngoại 蘊uẩn 指chỉ 本bổn 質chất 境cảnh 。 即tức 上thượng 四tứ 種chủng 。 如như 第đệ 七thất 所sở 緣duyên 第đệ 八bát 見kiến 分phần/phân 。 第đệ 六lục 緣duyên 第đệ 八bát 所sở 變biến 五ngũ 蘊uẩn 。 此thử 二nhị 從tùng 緣duyên 生sanh 。 故cố 云vân 或hoặc 有hữu 。 六lục 緣duyên 邪tà 教giáo 所sở 說thuyết 蘊uẩn 我ngã 。 二nhị 皆giai 妄vọng 說thuyết 。 故cố 云vân 或hoặc 無vô 。 內nội 蘊uẩn 。 指chỉ 相tương/tướng 分phần/phân 境cảnh 。 有hữu 者giả 以dĩ 能năng 緣duyên 能năng 及cập 。 是thị 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 取thủ 少thiểu 法pháp 。 唯duy 有hữu 自tự 心tâm 。 還hoàn 取thủ 自tự 心tâm 。 二nhị 執chấp 不bất 離ly 於ư 此thử 。 故cố 曰viết 自tự 心tâm 內nội 蘊uẩn 。 一nhất 切thiết 皆giai 有hữu 。 二nhị 中trung 。 皆giai 緣duyên 無vô 常thường 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 等đẳng 者giả 。 蘊uẩn 名danh 聚tụ 覆phú 。 謂vị 色sắc 心tâm 積tích 聚tụ 覆phú 蔽tế 真chân 理lý 。 取thủ 即tức 煩phiền 惱não 。 以dĩ 蘊uẩn 從tùng 取thủ 著trước 而nhi 生sanh 。 故cố 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 無vô 常thường 者giả 。 蘊uẩn 相tương 生sanh 滅diệt 。 非phi 不bất 生sanh 滅diệt 之chi 真chân 常thường 也dã 。 蘊uẩn 尚thượng 如như 斯tư 。 况# 緣duyên 之chi 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 乎hồ 。 三tam 中trung 。 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 。 是thị 如như 幻huyễn 有hữu 。 類loại 依y 鏡kính 之chi 呈trình 形hình 。 橫hoạnh/hoành 計kế 度độ 故cố 。 决# 定định 非phi 有hữu 。 似tự 計kế 杌ngột 之chi 為vi 鬼quỷ 。 依y 他tha 尚thượng 是thị 非phi 真chân 。 徧biến 計kế 從tùng 何hà 得đắc 實thật 。 四tứ 中trung 。 引dẫn 證chứng 復phục 舉cử 世thế 間gian 內nội 外ngoại 二nhị 類loại 者giả 。 以dĩ 近cận 證chứng 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 之chi 畧lược 。 遠viễn 應ưng 外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 之chi 廣quảng 也dã 。 指chỉ 執chấp 之chi 起khởi 處xứ 。 俾tỉ 癡si 孩hài 肉nhục 面diện 。 頓đốn 醒tỉnh 於ư 鏡kính 中trung 。 識thức 處xứ 之chi 起khởi 時thời 。 令linh 演diễn 若nhược 狂cuồng 頭đầu 。 忽hốt 明minh 於ư 當đương 下hạ 。 噫# 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 至chí 此thử 當đương 自tự 知tri 矣hĩ 。 又hựu 集tập 論luận 以dĩ 取thủ 合hợp 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 以dĩ 欲dục 貪tham 為vi 取thủ 。 希hy 求cầu 未vị 來lai 染nhiễm 現hiện 在tại 故cố 。 俱câu 舎# 云vân 。 無vô 漏lậu 行hành 。 唯duy 蘊uẩn 非phi 取thủ 。 煩phiền 惱não 名danh 取thủ 蘊uẩn 。 從tùng 取thủ 生sanh 故cố 。 如như 草thảo 糠khang 火hỏa 。 或hoặc 蘊uẩn 屬thuộc 取thủ 。 如như 帝đế 王vương 臣thần 。 或hoặc 蘊uẩn 生sanh 取thủ 。 如như 華hoa 果quả 樹thụ 。 其kỳ 論luận 甚thậm 細tế 。 不bất 可khả 忽hốt 也dã 。

○# 三tam 問vấn 答đáp 通thông 妨phương (# 四tứ )# 。 初sơ 通thông 無vô 我ngã 三tam 世thế 難nạn/nan 二nhị 通thông 無vô 我ngã 作tác 受thọ 難nạn/nan 三tam 通thông 無vô 我ngã 厭yếm 求cầu 難nạn/nan 四tứ 總tổng 結kết 有hữu 我ngã 是thị 妄vọng 。

○# 初sơ 通thông 無vô 我ngã 三tam 世thế 難nạn/nan 。

實thật 我ngã 若nhược 無vô 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 。 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 。 恩ân 怨oán 等đẳng 事sự 。 所sở 執chấp 實thật 我ngã 既ký 常thường 無vô 變biến 。 後hậu 應ưng 如như 前tiền 。 是thị 事sự 非phi 有hữu 。 前tiền 應ưng 如như 後hậu 。 是thị 事sự 非phi 無vô 。 以dĩ 後hậu 與dữ 前tiền 。 體thể 無vô 別biệt 故cố 。 若nhược 謂vị 我ngã 用dụng 。 前tiền 後hậu 變biến 易dị 。 非phi 我ngã 體thể 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 用dụng 不bất 離ly 體thể 。 應ưng 常thường 有hữu 故cố 。 體thể 不bất 離ly 用dụng 。 應ưng 非phi 常thường 故cố 。 然nhiên 諸chư 有hữu 情tình 。 各các 有hữu 本bổn 識thức 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 任nhậm 持trì 種chủng 子tử 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 。 熏huân 習tập 力lực 故cố 。 得đắc 有hữu 如như 是thị 憶ức 識thức 等đẳng 事sự 。 故cố 所sở 設thiết 難nạn/nan 。 於ư 汝nhữ 有hữu 失thất 。 非phi 於ư 我ngã 宗tông 。

文văn 中trung 初sơ 難nạn/nan 問vấn 。 次thứ 正chánh 破phá 。 三tam 轉chuyển 破phá 。 四tứ 顯hiển 理lý 。 五ngũ 結kết 失thất 。 難nạn/nan 謂vị 我ngã 固cố 非phi 事sự 。 事sự 非phi 離ly 我ngã 。 我ngã 憶ức 過quá 去khứ 。 我ngã 識thức 現hiện 在tại 。 我ngã 習tập 未vị 來lai 。 我ngã 怨oán 我ngã 恩ân 。 事sự 豈khởi 離ly 我ngã 耶da 。 實thật 我ngã 若nhược 無vô 。 云vân 何hà 得đắc 有hữu 此thử 事sự 乎hồ 。 破phá 云vân 。 所sở 執chấp 實thật 我ngã 。 既ký 常thường 無vô 變biến 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。 意ý 謂vị 我ngã 常thường 無vô 變biến 。 三tam 世thế 一nhất 如như 。 過quá 去khứ 應ưng 如như 現hiện 在tại 。 現hiện 在tại 應ưng 如như 過quá 去khứ 。 現hiện 如như 過quá 去khứ 。 則tắc 我ngã 體thể 常thường 無vô 。 恩ân 親thân 亦diệc 應ưng 常thường 無vô 。 誰thùy 為vi 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 。 過quá 去khứ 如như 現hiện 。 則tắc 我ngã 體thể 常thường 有hữu 。 恩ân 怨oán 亦diệc 應ưng 常thường 有hữu 。 何hà 須tu 憶ức 識thức 誦tụng 習tập 。 以dĩ 前tiền 與dữ 後hậu 。 同đồng 一nhất 我ngã 體thể 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 然nhiên 而nhi 豈khởi 有hữu 是thị 理lý 耶da 。 復phục 恐khủng 救cứu 謂vị 。 我ngã 雖tuy 是thị 實thật 。 體thể 用dụng 不bất 同đồng 。 我ngã 用dụng 變biến 易dị 。 非phi 我ngã 體thể 之chi 不bất 常thường 。 我ngã 體thể 自tự 常thường 。 任nhậm 應ứng 用dụng 之chi 有hữu 變biến 。 烏ô 得đắc 以dĩ 變biến 易dị 。 難nạn/nan 我ngã 體thể 之chi 恆hằng 常thường 耶da 。 故cố 又hựu 破phá 云vân 。 前tiền 執chấp 我ngã 體thể 實thật 常thường 。 乖quai 我ngã 事sự 之chi 變biến 易dị 。 理lý 既ký 非phi 矣hĩ 。 今kim 計kế 我ngã 用dụng 之chi 變biến 易dị 。 救cứu 我ngã 體thể 之chi 恆hằng 常thường 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 葢# 體thể 用dụng 相tương/tướng 乖quai 。 理lý 所sở 不bất 然nhiên 者giả 也dã 。 體thể 用dụng 不bất 離ly 。 理lý 之chi 天thiên 然nhiên 者giả 也dã 。 今kim 以dĩ 其kỳ 所sở 然nhiên 。 辯biện 汝nhữ 之chi 所sở 不bất 然nhiên 。 則tắc 用dụng 不bất 離ly 體thể 。 應ưng 常thường 有hữu 矣hĩ 。 我ngã 用dụng 變biến 易dị 之chi 安an 在tại 。 體thể 不bất 離ly 用dụng 。 應ưng 非phi 常thường 矣hĩ 。 我ngã 體thể 不bất 變biến 之chi 奚hề 存tồn 。 不bất 惟duy 能năng 救cứu 之chi 理lý 。 一nhất 無vô 可khả 伸thân 。 并tinh 其kỳ 所sở 救cứu 之chi 道đạo 。 愈dũ 增tăng 其kỳ 陷hãm 矣hĩ 。 以dĩ 理lý 論luận 之chi 。 然nhiên 諸chư 有hữu 情tình 。 各các 有hữu 本bổn 識thức 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。 本bổn 指chỉ 第đệ 八bát 。 有hữu 情tình 必tất 有hữu 識thức 。 諸chư 有hữu 情tình 。 各các 有hữu 識thức 也dã 。 如như 畜súc 類loại 本bổn 識thức 。 不bất 同đồng 於ư 人nhân 。 人nhân 類loại 之chi 識thức 。 寧ninh 同đồng 於ư 天thiên 。 過quá 去khứ 業nghiệp 因nhân 之chi 不bất 齊tề 。 現hiện 在tại 識thức 果quả 之chi 有hữu 辨biện 。 同đồng 而nhi 不bất 同đồng 。 云vân 各các 有hữu 也dã 。 一nhất 類loại 相tương 續tục 任nhậm 持trì 種chủng 子tử 者giả 。 無vô 記ký 善thiện 惡ác 名danh 三tam 性tánh 。 八bát 唯duy 無vô 記ký 。 名danh 一nhất 類loại 也dã 。 善thiện 惡ác 有hữu 間gian 名danh 不bất 恆hằng 。 無vô 記ký 恆hằng 轉chuyển 名danh 相tướng 續tục 也dã 。 種chủng 子tử 對đối 現hiện 行hành 言ngôn 。 云vân 任nhậm 持trì 者giả 。 識thức 能năng 擔đảm 荷hà 操thao 存tồn 。 多đa 生sanh 因nhân 種chủng 之chi 不bất 失thất 也dã 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 指chỉ 諸chư 識thức 也dã 。 與dữ 一nhất 切thiết 法pháp 。 八bát 與dữ 一nhất 切thiết 也dã 。 諸chư 種chủng 生sanh 現hiện 。 八bát 為vi 一nhất 切thiết 之chi 因nhân 。 諸chư 現hiện 熏huân 種chủng 。 一nhất 切thiết 為vi 八bát 之chi 因nhân 。 云vân 更cánh 互hỗ 也dã 。 是thị 則tắc 八bát 識thức 受thọ 熏huân 。 諸chư 識thức 能năng 熏huân 。 由do 現hiện 熏huân 種chủng 之chi 力lực 。 三tam 世thế 愛ái 憎tăng 之chi 因Nhân 地Địa 具cụ 矣hĩ 。 因nhân 種chủng 發phát 現hiện 之chi 力lực 。 多đa 生sanh 恩ân 怨oán 之chi 果quả 事sự 宛uyển 然nhiên 。 此thử 識thức 熏huân 之chi 力lực 。 得đắc 有hữu 恩ân 怨oán 。 豈khởi 我ngã 執chấp 之chi 力lực 。 所sở 得đắc 有hữu 耶da 。 乃nãi 結kết 其kỳ 失thất 云vân 。 故cố 所sở 設thiết 難nạn/nan 。 於ư 汝nhữ 有hữu 失thất 。 非phi 於ư 我ngã 宗tông 。

○# 二nhị 釋thích 無vô 我ngã 作tác 受thọ 難nạn/nan 。

若nhược 無vô 實thật 我ngã 。 誰thùy 能năng 造tạo 業nghiệp 。 誰thùy 受thọ 果quả 耶da 。 所sở 執chấp 實thật 我ngã 。 既ký 無vô 變biến 易dị 。 猶do 如như 虚# 空không 。 如như 何hà 可khả 能năng 造tạo 業nghiệp 受thọ 果quả 。 若nhược 有hữu 變biến 易dị 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 然nhiên 諸chư 有hữu 情tình 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 因nhân 緣duyên 力lực 故cố 。 相tương 續tục 無vô 斷đoạn 。 造tạo 業nghiệp 受thọ 果quả 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。

若nhược 無vô 實thật 我ngã 。 誰thùy 能năng 造tạo 業nghiệp 。 誰thùy 受thọ 果quả 者giả 。 難nạn/nan 也dã 。 意ý 謂vị 果quả 報báo 必tất 由do 於ư 業nghiệp 因nhân 。 受thọ 果quả 元nguyên 起khởi 於ư 造tạo 業nghiệp 。 能năng 造tạo 受thọ 者giả 我ngã 也dã 。 實thật 我ngã 若nhược 無vô 。 作tác 受thọ 者giả 其kỳ 誰thùy 耶da 。 業nghiệp 果quả 之chi 事sự 不bất 無vô 。 作tác 受thọ 之chi 人nhân 必tất 有hữu 。 實thật 我ngã 之chi 不bất 可khả 無vô 也dã 明minh 矣hĩ 。 所sở 執chấp 實thật 我ngã 至chí 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 破phá 也dã 。 意ý 謂vị 所sở 執chấp 實thật 我ngã 是thị 有hữu 變biến 耶da 。 是thị 無vô 變biến 耶da 。 無vô 變biến 同đồng 空không 。 不bất 能năng 造tạo 受thọ 。 有hữu 變biến 無vô 常thường 。 又hựu 乖quai 本bổn 宗tông 。 有hữu 無vô 之chi 執chấp 俱câu 非phi 。 作tác 受thọ 之chi 能năng 安an 在tại 。 實thật 我ngã 之chi 不bất 能năng 有hữu 也dã 亦diệc 明minh 矣hĩ 。 然nhiên 諸chư 有hữu 情tình 。 至chí 於ư 理lý 無vô 違vi 。 明minh 業nghiệp 果quả 不bất 斷đoạn 之chi 正chánh 理lý 也dã 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 總tổng 指chỉ 八bát 識thức 王vương 所sở 。 因nhân 緣duyên 力lực 故cố 。 相tương 續tục 無vô 斷đoạn 等đẳng 者giả 。 親thân 從tùng 心tâm 內nội 所sở 含hàm 種chủng 生sanh 名danh 因nhân 。 助trợ 成thành 心tâm 內nội 所sở 含hàm 種chủng 生sanh 名danh 緣duyên 。 全toàn 心tâm 之chi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 全toàn 心tâm 之chi 業nghiệp 受thọ 報báo 。 三tam 相tương/tướng 循tuần 環hoàn 曰viết 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 而nhi 心tâm 能năng 造tạo 業nghiệp 。 心tâm 能năng 受thọ 果quả 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 我ngã 能năng 作tác 業nghiệp 。 我ngã 能năng 受thọ 果quả 。 豈khởi 不bất 違vi 於ư 理lý 耶da 。 經Kinh 云vân 。 無vô 我ngã 無vô 造tạo 無vô 受thọ 者giả 。 善thiện 惡ác 之chi 業nghiệp 亦diệc 不bất 亡vong 。 因nhân 緣duyên 力lực 耳nhĩ 。

○# 三tam 通thông 無vô 我ngã 厭yếm 求cầu 難nạn/nan 。

我ngã 若nhược 實thật 無vô 。 誰thùy 於ư 生sanh 死tử 。 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 。 誰thùy 復phục 厭yếm 苦khổ 。 求cầu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 執chấp 實thật 我ngã 。 既ký 無vô 生sanh 滅diệt 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 常thường 如như 虚# 空không 。 非phi 苦khổ 所sở 惱não 。 何hà 為vi 厭yếm 捨xả 。 求cầu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 。 常thường 為vi 自tự 害hại 。 然nhiên 有hữu 情tình 類loại 。 身thân 心tâm 相tương 續tục 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 力lực 。 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 。 厭yếm 患hoạn 苦khổ 故cố 。 求cầu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。

初sơ 至chí 誰thùy 復phục 厭yếm 苦khổ 求cầu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 難nạn/nan 也dã 。 意ý 以dĩ 苦khổ 樂lạc 之chi 事sự 不bất 同đồng 。 同đồng 名danh 為vi 境cảnh 。 歷lịch 苦khổ 樂lạc 之chi 境cảnh 不bất 同đồng 。 同đồng 歸quy 於ư 人nhân 。 甘cam 心tâm 苦khổ 境cảnh 。 不bất 願nguyện 出xuất 離ly 。 與dữ 厭yếm 苦khổ 不bất 甘cam 。 求cầu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 者giả 。 我ngã 也dã 。 實thật 我ngã 若nhược 無vô 。 其kỳ 猶do 釋thích 皮bì 肉nhục 以dĩ 問vấn 瘡sang 疣vưu 。 外ngoại 精tinh 神thần 而nhi 談đàm 羽vũ 化hóa 。 豈khởi 理lý 也dã 哉tai 。 苦khổ 樂lạc 之chi 境cảnh 不bất 無vô 。 厭yếm 求cầu 之chi 我ngã 必tất 有hữu 也dã 明minh 矣hĩ 。 次thứ 至chí 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 常thường 為vi 自tự 害hại 。 破phá 也dã 。 意ý 謂vị 能năng 立lập 須tu 起khởi 於ư 自tự 宗tông 。 能năng 破phá 貴quý 隳huy 乎hồ 異dị 執chấp 。 我ngã 無vô 生sanh 滅diệt 。 自tự 執chấp 之chi 宗tông 也dã 。 執chấp 我ngã 無vô 生sanh 。 說thuyết 我ngã 於ư 生sanh 死tử 。 是thị 以dĩ 生sanh 滅diệt 自tự 害hại 其kỳ 無vô 生sanh 。 如như 之chi 何hà 其kỳ 可khả 說thuyết 也dã 。 我ngã 常thường 如như 空không 。 自tự 執chấp 之chi 喻dụ 也dã 。 執chấp 我ngã 常thường 空không 。 而nhi 有hữu 我ngã 於ư 厭yếm 求cầu 。 是thị 以dĩ 厭yếm 求cầu 自tự 害hại 其kỳ 常thường 空không 。 果quả 何hà 為vi 而nhi 有hữu 厭yếm 求cầu 也dã 。 破phá 由do 敵địch 者giả 。 理lý 或hoặc 可khả 以dĩ 再tái 伸thân 。 害hại 由do 自tự 己kỷ 。 我ngã 固cố 不bất 勝thắng 屈khuất 矣hĩ 。 三tam 至chí 厭yếm 患hoạn 苦khổ 故cố 。 求cầu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 顯hiển 輪luân 迴hồi 厭yếm 求cầu 之chi 正chánh 理lý 也dã 。 曰viết 身thân 心tâm 相tương 續tục 。 即tức 六lục 趣thú 之chi 身thân 心tâm 。 指chỉ 輪luân 迴hồi 之chi 人nhân 也dã 。 曰viết 輪luân 迴hồi 諸chư 趣thú 。 即tức 諸chư 趣thú 之chi 輪luân 迴hồi 。 指chỉ 生sanh 死tử 之chi 法pháp 也dã 。 如như 斯tư 苦khổ 果quả 。 由do 於ư 惑hoặc 業nghiệp 。 是thị 惑hoặc 業nghiệp 染nhiễm 力lực 於ư 輪luân 迴hồi 。 非phi 有hữu 實thật 我ngã 於ư 輪luân 迴hồi 也dã 。 苦khổ 以dĩ 逼bức 迫bách 為vi 義nghĩa 。 對đối 涅Niết 槃Bàn 之chi 樂lạc 境cảnh 言ngôn 。 厭yếm 患hoạn 苦khổ 故cố 。 求cầu 趣thú 涅Niết 槃Bàn 。 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 由do 於ư 厭yếm 苦khổ 之chi 心tâm 。 而nhi 厭yếm 由do 於ư 智trí 。 是thị 智trí 業nghiệp 淨tịnh 力lực 於ư 厭yếm 求cầu 。 非phi 有hữu 實thật 我ngã 於ư 厭yếm 求cầu 也dã 。

○# 四tứ 總tổng 結kết 有hữu 我ngã 是thị 妄vọng 。

由do 此thử 故cố 知tri 定định 無vô 實thật 我ngã 。 但đãn 有hữu 諸chư 識thức 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 。 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 由do 妄vọng 熏huân 習tập 。 似tự 我ngã 相tương/tướng 現hiện 。 愚ngu 者giả 於ư 中trung 。 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 。

總tổng 結kết 無vô 我ngã 。 顯hiển 妄vọng 執chấp 之chi 為vi 愚ngu 也dã 。 由do 此thử 故cố 知tri 定định 無vô 實thật 我ngã 者giả 。 决# 無vô 於ư 實thật 我ngã 也dã 。 但đãn 有hữu 諸chư 識thức 至chí 似tự 我ngã 相tương/tướng 現hiện 者giả 。 原nguyên 有hữu 於ư 似tự 我ngã 也dã 。 愚ngu 者giả 於ư 中trung 妄vọng 執chấp 為vi 我ngã 者giả 。 結kết 妄vọng 於ư 執chấp 我ngã 也dã 。 我ngã 名danh 曰viết 實thật 。 猶do 實thật 水thủy 也dã 。 我ngã 名danh 曰viết 似tự 。 猶do 燄diệm 水thủy 也dã 。 我ngã 名danh 曰viết 妄vọng 。 執chấp 陽dương 燄diệm 為vi 實thật 水thủy 也dã 。 此thử 者giả 。 近cận 承thừa 三tam 章chương 。 遠viễn 齊tề 實thật 我ngã 不bất 可khả 得đắc 。 以dĩ 下hạ 之chi 文văn 。 而nhi 至chí 於ư 此thử 也dã 。 知tri 者giả 。 了liễu 然nhiên 無vô 疑nghi 。 該cai 乎hồ 比tỉ 現hiện 之chi 二nhị 量lượng 也dã 。 意ý 謂vị 證chứng 義nghĩa 須tu 本bổn 於ư 聖thánh 言ngôn 。 顯hiển 理lý 必tất 由do 於ư 明minh 辯biện 。 今kim 由do 內nội 外ngoại 總tổng 別biệt 之chi 詳tường 明minh 。 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 之chi 綂# 攝nhiếp 。 更cánh 之chi 以dĩ 三tam 章chương 。 研nghiên 之chi 以dĩ 諸chư 辨biện 。 妄vọng 竆# 理lý 顯hiển 。 析tích 真chân 似tự 於ư 毫hào 端đoan 。 虚# 去khứ 實thật 存tồn 。 判phán 有hữu 無vô 於ư 頃khoảnh 刻khắc 。 昭chiêu 然nhiên 而nhi 顯hiển 。 了liễu 然nhiên 而nhi 知tri 。 實thật 我ngã 斷đoạn 無vô 。 諸chư 識thức 但đãn 有hữu 。 於ư 此thử 有hữu 中trung 。 生sanh 滅diệt 熏huân 習tập 。 似tự 我ngã 假giả 現hiện 。 於ư 似tự 有hữu 我ngã 。 執chấp 為vi 實thật 我ngã 。 其kỳ 猶do 渴khát 鹿lộc 執chấp 陽dương 燄diệm 為vi 實thật 水thủy 也dã 。 妄vọng 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 曾tằng 何hà 一nhất 毫hào 真chân 實thật 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 。 前tiền 問vấn 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 實thật 我ngã 叵phả 得đắc 。 今kim 則tắc 由do 此thử 故cố 知tri 。 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 。 豈khởi 徒đồ 然nhiên 哉tai 。 上thượng 破phá 外ngoại 道đạo 我ngã 竟cánh 。 不bất 破phá 餘dư 乘thừa 。 以dĩ 悟ngộ 我ngã 空không 。 修tu 無vô 我ngã 故cố 。

○# 二nhị 釋thích 法pháp 執chấp (# 二nhị )# 。 初sơ 通thông 釋thích 二nhị 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 通thông 釋thích 。

如như 何hà 識thức 外ngoại 實thật 有hữu 諸chư 法pháp 。 不bất 可khả 得đắc 耶da 。 外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 外ngoại 法pháp 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。

承thừa 前tiền 實thật 我ngã 實thật 法pháp 不bất 可khả 得đắc 中trung 。 別biệt 問vấn 法pháp 執chấp 也dã 。 意ý 謂vị 色sắc 香hương 味vị 等đẳng 。 是thị 實thật 有hữu 諸chư 法pháp 。 眼nhãn 外ngoại 見kiến 色sắc 耳nhĩ 外ngoại 聞văn 聲thanh 等đẳng 。 是thị 識thức 外ngoại 實thật 有hữu 諸chư 法pháp 可khả 得đắc 。 今kim 謂vị 識thức 外ngoại 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 頓đốn 違vi 輿dư 論luận 。 大đại 拂phất 常thường 情tình 矣hĩ 。 厥quyết 旨chỉ 安an 在tại 。 答đáp 中trung 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 者giả 。 意ý 以dĩ 餘dư 乘thừa 外ngoại 道đạo 。 其kỳ 類loại 何hà 繁phồn 。 心tâm 外ngoại 實thật 法pháp 。 所sở 執chấp 畧lược 等đẳng 。 竟cánh 違vi 彼bỉ 執chấp 。 云vân 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 葢# 以dĩ 短đoản 長trường/trưởng 量lượng 於ư 尺xích 。 輕khinh 重trọng 凖# 於ư 秤xứng 。 是thị 非phi 有hữu 無vô 真chân 似tự 之chi 决# 於ư 理lý 也dã 。 理lý 不bất 可khả 得đắc 。 識thức 外ngoại 之chi 法pháp 。 成thành 烏ô 有hữu 矣hĩ 。 獨độc 強cường/cưỡng 為vi 之chi 說thuyết 耶da 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 廣quảng 顯hiển 二nhị 總tổng 明minh 。

○# 初sơ 廣quảng 顯hiển (# 二nhị )# 。 初sơ 破phá 諸chư 法pháp 離ly 心tâm 實thật 有hữu 二nhị 立lập 比tỉ 量lượng 以dĩ 顯hiển 唯duy 識thức 。

○# 初sơ 破phá 諸chư 法pháp 離ly 心tâm 實thật 有hữu (# 二nhị )# 。 初sơ 外ngoại 道đạo 二nhị 餘dư 乘thừa 。

○# 初sơ 外ngoại 道đạo (# 二nhị )# 。 初sơ 廣quảng 破phá 諸chư 執chấp 二nhị 束thúc 廣quảng 從tùng 畧lược 。

○# 初sơ 廣quảng 破phá 諸chư 執chấp (# 五ngũ )# 。 初sơ 數số 論luận 二nhị 勝thắng 論luận 三tam 自tự 在tại 四tứ 聲thanh 論luận 五ngũ 迦ca 耶da 。

○# 初sơ 數số 論luận (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 徵trưng 敘tự 執chấp 二nhị 詳tường 破phá 非phi 真chân 。

○# 初sơ 總tổng 徵trưng 敘tự 執chấp 。

外ngoại 道đạo 所sở 執chấp 。 云vân 何hà 非phi 有hữu 。 且thả 數số 論luận 者giả 。 執chấp 我ngã 是thị 思tư 。 受thọ 用dụng 薩tát 埵đóa 剌lạt 闍xà 答đáp 摩ma 。 所sở 成thành 大đại 等đẳng 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 然nhiên 大đại 等đẳng 法pháp 。 三tam 事sự 合hợp 成thành 。 是thị 實thật 非phi 假giả 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。

別biệt 徵trưng 外ngoại 執chấp 。 先tiên 標tiêu 數số 論luận 執chấp 詞từ 也dã 。 數số 慧tuệ 數số 。 數số 度độ 諸chư 法pháp 根căn 本bổn 立lập 名danh 。 從tùng 數số 起khởi 論luận 。 由do 論luận 生sanh 數số 名danh 數số 論luận 者giả 。 指chỉ 人nhân 言ngôn 。 始thỉ 祖tổ 於ư 迦ca 毘tỳ 羅la 。 終chung 傳truyền 於ư 自tự 在tại 黑hắc 。 師sư 資tư 朋bằng 黨đảng 。 凢# 業nghiệp 於ư 此thử 皆giai 是thị 也dã 。 且thả 者giả 。 外ngoại 道đạo 廣quảng 之chi 九cửu 十thập 六lục 。 畧lược 之chi 十thập 三tam 種chủng 。 又hựu 畧lược 此thử 論luận 之chi 六lục 種chủng 耳nhĩ 。 言ngôn 不bất 累lũy/lụy/luy 書thư 。 故cố 且thả 舉cử 也dã 。 我ngã 。 神thần 我ngã 。 思tư 。 思tư 慮lự 。 執chấp 我ngã 是thị 思tư 是thị 表biểu 詮thuyên 。 乃nãi 含hàm 遮già 詮thuyên 表biểu 。 如như 云vân 我ngã 是thị 知tri 者giả 。 見kiến 者giả 。 受thọ 者giả 。 遮già 。 如như 我ngã 非phi 作tác 者giả 等đẳng 。 葢# 彼bỉ 以dĩ [宴-女+六]# 諦đế 自tự 性tánh 為vi 作tác 者giả 故cố 也dã 。 我ngã 是thị 思tư 。 言ngôn 思tư 是thị 我ngã 也dã 。 如như 我ngã 思tư 勝thắng 境cảnh 。 [宴-女+六]# 諦đế 則tắc 變biến 。 我ngã 若nhược 不bất 思tư 。 [宴-女+六]# 諦đế 不bất 變biến 是thị 也dã 。 薩tát 埵đóa 云vân 貪tham 。 剌lạt 闍xà 云vân 嗔sân 。 答đáp 摩ma 云vân 癡si 。 此thử [宴-女+六]# 諦đế 中trung 本bổn 具cụ 能năng 成thành 三tam 德đức 。 二nhị 十thập 三tam 法pháp 者giả 。 [宴-女+六]# 初sơ 生sanh 覺giác 等đẳng 也dã 。 此thử 二nhị 十thập 三tam 名danh 所sở 成thành 者giả 。 是thị 貪tham 嗔sân 癡si 能năng 成thành 之chi 所sở 成thành 也dã 。 受thọ 用dụng 薩tát 埵đóa 等đẳng 二nhị 十thập 三tam 法pháp 者giả 。 神thần 我ngã 能năng 受thọ 用dụng 也dã 。 如như 云vân 積tích 聚tụ 為vi 他tha 故cố 。 他tha 指chỉ 我ngã 。 積tích 聚tụ 為vi 他tha 。 言ngôn 積tích 聚tụ 牀sàng 席tịch 卧# 具cụ 之chi 類loại 。 為vi 我ngã 受thọ 用dụng 耳nhĩ 。 今kim [宴-女+六]# 諦đế 中trung 三tam 德đức 所sở 變biến 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 不bất 過quá 為vi 我ngã 之chi 受thọ 用dụng 。 故cố 云vân 受thọ 用dụng 薩tát 埵đóa 所sở 成thành 等đẳng 也dã 。 然nhiên 大đại 等đẳng 法pháp 。 三tam 事sự 合hợp 成thành 。 是thị 實thật 非phi 假giả 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 者giả 。 正chánh 執chấp 識thức 外ngoại 有hữu 法pháp 之chi 可khả 得đắc 也dã 。 現hiện 。 謂vị 現hiện 在tại 非phi 過quá 未vị 現hiện 前tiền 非phi 隱ẩn 覆phú 。 現hiện 有hữu 非phi 虚# 無vô 。 量lượng 。 刊# 定định 義nghĩa 。 如như 明minh 鏡kính 照chiếu 物vật 。 煥hoán 然nhiên 妍nghiên 醜xú 。 現hiện 即tức 是thị 量lượng 。 妍nghiên 醜xú 煥hoán 然nhiên 。 量lượng 全toàn 是thị 現hiện 。 量lượng 處xứ 現hiện 處xứ 。 現hiện 時thời 量lượng 時thời 。 不bất 落lạc 名danh 言ngôn 行hạnh 解giải 於ư 其kỳ 間gian 也dã 。 意ý 謂vị 此thử 等đẳng 諸chư 法pháp 。 實thật 有hữu 體thể 相tướng 。 現hiện 量lượng 所sở 緣duyên 之chi 實thật 境cảnh 。 非phi 比tỉ 量lượng 所sở 緣duyên 之chi 假giả 境cảnh 也dã 。 數số 論luận 之chi 執chấp 如như 此thử 。 若nhược 取thủ 金kim 七thất 十thập 等đẳng 意ý 詳tường 之chi 。 則tắc 彼bỉ 偈kệ 云vân 。 自tự 性tánh 次thứ 第đệ 生sanh 。 大đại 我ngã 慢mạn 十thập 六lục 。 十thập 六lục 內nội 有hữu 五ngũ 。 從tùng 此thử 生sanh 五ngũ 大đại 。 謂vị 自tự 性tánh 先tiên 生sanh 大đại 。 大đại 。 增tăng 長trưởng 義nghĩa 。 自tự 性tánh 相tướng 增tăng 故cố 。 大đại 亦diệc 名danh 覺giác 名danh 想tưởng 名danh 智trí 。 大đại 次thứ 生sanh 我ngã 執chấp 。 謂vị 自tự 性tánh 起khởi 用dụng 。 觀quán 察sát 於ư 我ngã 知tri 。 我ngã 知tri 須tu 境cảnh 故cố 。 我ngã 執chấp 亦diệc 名danh 我ngã 慢mạn 。 名danh 五ngũ 大đại 初sơ 。 十thập 六lục 者giả 。 意ý 謂vị 慢mạn 生sanh 十thập 六lục 。 謂vị 五ngũ 唯duy 。 五ngũ 知tri 。 五ngũ 作tác 。 心tâm 平bình 等đẳng 也dã 。 十thập 六lục 內nội 有hữu 五ngũ 。 從tùng 此thử 生sanh 五ngũ 大đại 者giả 。 就tựu 十thập 六lục 內nội 。 初sơ 生sanh 五ngũ 唯duy 。 唯duy 生sanh 五ngũ 大đại 。 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 。 初sơ 生sanh 五ngũ 唯duy 者giả 。 一nhất 聲thanh 。 二nhị 觸xúc 。 三tam 色sắc 。 四tứ 味vị 。 五ngũ 香hương 。 唯duy 。 定định 義nghĩa 。 定định 用dụng 此thử 成thành 五ngũ 大đại 故cố 。 從tùng 聲thanh 唯duy 生sanh 空không 大đại 。 觸xúc 唯duy 生sanh 風phong 大đại 。 色sắc 唯duy 生sanh 火hỏa 大đại 。 味vị 唯duy 生sanh 水thủy 大đại 。 香hương 唯duy 生sanh 地địa 大đại 。 聲thanh 唯duy 生sanh 空không 大đại 。 空không 大đại 成thành 耳nhĩ 根căn 。 耳nhĩ 還hoàn 聞văn 聲thanh 。 觸xúc 唯duy 生sanh 風phong 大đại 。 風phong 大đại 成thành 身thân 根căn 。 身thân 根căn 還hoàn 受thọ 觸xúc 。 色sắc 唯duy 生sanh 火hỏa 大đại 。 火hỏa 大đại 成thành 眼nhãn 根căn 。 眼nhãn 根căn 還hoàn 見kiến 色sắc 。 味vị 唯duy 生sanh 水thủy 大đại 。 水thủy 大đại 成thành 舌thiệt 根căn 。 舌thiệt 根căn 還hoàn 知tri 味vị 。 香hương 唯duy 生sanh 地địa 大đại 。 地địa 大đại 成thành 鼻tị 根căn 。 鼻tị 根căn 不bất 聞văn 地địa 而nhi 聞văn 香hương 。 次thứ 生sanh 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 者giả 。 謂vị 口khẩu 手thủ 足túc 小tiểu 大đại 便tiện 也dã 。 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 者giả 。 謂vị 分phân 別biệt 為vi 心tâm 相tương/tướng 。 是thị 相tương/tướng 即tức 心tâm 事sự 。 六lục 具cụ 五ngũ 唯duy 成thành 。 通thông 緣duyên 諸chư 境cảnh 故cố 是thị 也dã 。 此thử 所sở 成thành 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 能năng 成thành 是thị [宴-女+六]# 諦đế 。 亦diệc 名danh 自tự 性tánh 。 名danh 勝thắng 性tánh 。 以dĩ 外ngoại 道đạo 通thông 力lực 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 外ngoại 。 [宴-女+六]# 無vô 所sở 知tri 曰viết [宴-女+六]# 諦đế 。 未vị 生sanh 大đại 等đẳng 。 但đãn 住trụ 自tự 位vị 曰viết 自tự 性tánh 。 若nhược 生sanh 大đại 等đẳng 名danh 勝thắng 性tánh 。 用dụng 增tăng 勝thắng 故cố 。 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 我ngã 知tri 。 亦diệc 名danh 神thần 我ngã 。 以dĩ 神thần 我ngã 受thọ 用dụng [宴-女+六]# 性tánh 。 及cập 三tam 德đức 所sở 成thành 大đại 等đẳng 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 自tự 性tánh 三tam 德đức 唯duy 能năng 作tác 。 不bất 能năng 受thọ 用dụng 。 故cố 以dĩ 跛bả 喻dụ 神thần 我ngã 。 能năng 見kiến 不bất 能năng 作tác 故cố 。 以dĩ 盲manh 喻dụ [宴-女+六]# 性tánh 。 能năng 作tác 不bất 能năng 見kiến 故cố 。 此thử 二nhị 合hợp 成thành 。 能năng 生sanh 世thế 間gian 。 與dữ 我ngã 受thọ 用dụng 。 如như 跛bả 盲manh 各các 逹# 所sở 在tại 。 各các 得đắc 分phần/phân 位vị 。 我ngã 見kiến 自tự 性tánh 時thời 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 令linh 我ngã 獨độc 存tồn 。 走tẩu 筆bút 至chí 此thử 。 不bất 覺giác 失thất 笑tiếu 。 [宴-女+六]# 諦đế 似tự 本bổn 性tánh 。 神thần 我ngã 似tự 主chủ 人nhân 。 通thông 極cực 八bát 萬vạn 。 弄lộng 精tinh 魂hồn 手thủ 腳cước 。 亦diệc 至chí 於ư 此thử 。 外ngoại 道đạo 昧muội 之chi 為vi [宴-女+六]# 諦đế 。 老lão 莊trang 迷mê 之chi 為vi 自tự 然nhiên 。 周chu 孔khổng 認nhận 之chi 為vi 太thái 極cực 。 有hữu 味vị 乎hồ 其kỳ 言ngôn 之chi 也dã 。 巖nham 頭đầu 云vân 。 不bất 貴quý 子tử 行hành 履lý 處xứ 。 祗chi 貴quý 子tử 見kiến 地địa 真chân 切thiết 。 亦diệc 有hữu 味vị 乎hồ 其kỳ 言ngôn 之chi 也dã 。

○# 二nhị 詳tường 破phá 非phi 真chân (# 三tam )# 。 初sơ 總tổng 破phá 徵trưng 二nhị 別biệt 詳tường 破phá 三tam 總tổng 結kết 破phá 。

○# 初sơ 總tổng 破phá 徵trưng 。

彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

執chấp 。 應ưng 前tiền 執chấp 我ngã 是thị 思tư 等đẳng 之chi 執chấp 。 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 者giả 。 執chấp 我ngã 是thị 思tư 。 執chấp 我ngã 受thọ 用dụng 。 執chấp 三tam 能năng 變biến 。 執chấp 諸chư 所sở 變biến 。 執chấp 三tam 事sự 合hợp 成thành 。 執chấp 是thị 實thật 非phi 假giả 。 執chấp 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 此thử 等đẳng 之chi 執chấp 。 彼bỉ 非phi 不bất 是thị 於ư 迷mê 情tình 。 我ngã 謂vị 總tổng 乖quai 乎hồ 正chánh 理lý 。 [糸*系]# 分phần/phân 縷lũ 析tích 。 察sát 入nhập 秋thu 毫hào 。 似tự 盡tận 真chân 存tồn 。 明minh 如như 指chỉ 掌chưởng 。 所sở 以dĩ 非phi 者giả 何hà 耶da 。 必tất 有hữu 道đạo 矣hĩ 。

○# 二nhị 別biệt 詳tường 破phá (# 七thất )# 。 初sơ 所sở 成thành 不bất 實thật 破phá 二nhị 能năng 所sở 互hỗ 難nạn/nan 破phá 三tam 體thể 多đa 周chu 變biến 破phá 四tứ 各các 別biệt 異dị 同đồng 破phá 五ngũ 總tổng 別biệt 合hợp 否phủ/bĩ 破phá 六lục 體thể 具cụ 諸chư 相tướng 破phá 七thất 能năng 所sở 無vô 異dị 破phá 。

○# 初sơ 所sở 成thành 不bất 實thật 破phá 。

大đại 等đẳng 諸chư 法pháp 。 多đa 事sự 成thành 故cố 。 如như 軍quân 林lâm 等đẳng 。 應ưng 假giả 非phi 實thật 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 。 現hiện 量lượng 得đắc 耶da 。

即tức 因nhân 定định 宗tông 。 喻dụ 破phá 所sở 執chấp 現hiện 量lượng 之chi 非phi 理lý 也dã 。 夫phu 假giả 境cảnh 比tỉ 量lượng 所sở 得đắc 。 實thật 境cảnh 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 理lý 也dã 。 大đại 等đẳng 諸chư 法pháp 。 多đa 事sự 合hợp 成thành 。 理lý 應ưng 是thị 假giả 非phi 實thật 。 其kỳ 猶do 多đa 人nhân 合hợp 會hội 而nhi 成thành 軍quân 。 一nhất 一nhất 分phân 析tích 至chí 盡tận 。 軍quân 豈khởi 實thật 乎hồ 。 多đa 木mộc 叢tùng 聚tụ 而nhi 為vi 林lâm 。 一nhất 一nhất 分phân 析tích 至chí 盡tận 。 林lâm 定định 假giả 矣hĩ 。 由do 因nhân 定định 宗tông 。 即tức 喻dụ 明minh 法pháp 。 如như 之chi 何hà 可khả 說thuyết 現hiện 量lượng 得đắc 耶da 。 非phi 現hiện 由do 於ư 不bất 實thật 。 不bất 實thật 由do 於ư 合hợp 成thành 。 顯hiển 然nhiên 可khả 見kiến 。

○# 二nhị 能năng 所sở 互hỗ 難nạn/nan 破phá 。

又hựu 大đại 等đẳng 法pháp 。 若nhược 是thị 實thật 有hữu 。 應ưng 如như 本bổn 事sự 。 非phi 三tam 合hợp 成thành 。 薩tát 埵đóa 等đẳng 三tam 。 即tức 大đại 等đẳng 故cố 。 應ưng 如như 大đại 等đẳng 。 亦diệc 三tam 合hợp 成thành 。 轉chuyển 變biến 非phi 常thường 。 為vi 例lệ 亦diệc 爾nhĩ 。

能năng 所sở 互hỗ 難nạn/nan 。 例lệ 破phá 其kỳ 執chấp 也dã 。 大đại 等đẳng 名danh 所sở 。 執chấp 三tam 合hợp 成thành 。 以dĩ 為vi 實thật 有hữu 。 本bổn 事sự 名danh 能năng 。 謂vị 非phi 三tam 合hợp 。 即tức 生sanh 大đại 等đẳng 。 又hựu 大đại 等đẳng 法pháp 。 若nhược 是thị 實thật 有hữu 。 牒điệp 執chấp 為vi 因nhân 也dã 。 應ưng 如như 本bổn 事sự 。 非phi 三tam 合hợp 成thành 。 所sở 應ưng 如như 能năng 。 用dụng 能năng 破phá 所sở 也dã 。 意ý 謂vị 若nhược 是thị 實thật 。 應ưng 如như 能năng 。 如như 處xứ 。 破phá 處xứ 。 纔tài 如như 。 則tắc 是thị 三tam 合hợp 成thành 者giả 非phi 三tam 矣hĩ 。 可khả 如như 耶da 。 不bất 可khả 如như 。 不bất 可khả 實thật 也dã 。 薩tát 埵đóa 等đẳng 三tam 即tức 大đại 等đẳng 故cố 。 牒điệp 執chấp 為vi 因nhân 也dã 。 應ưng 如như 大đại 等đẳng 。 亦diệc 三tam 合hợp 成thành 。 能năng 應ưng 如như 所sở 。 用dụng 所sở 破phá 能năng 也dã 。 意ý 謂vị 既ký 是thị 即tức 。 應ưng 如như 所sở 。 如như 時thời 。 破phá 時thời 。 纔tài 如như 。 則tắc 非phi 三tam 合hợp 成thành 者giả 是thị 三tam 矣hĩ 。 可khả 如như 耶da 。 不bất 可khả 如như 。 不bất 可khả 即tức 也dã 。 轉chuyển 變biến 非phi 常thường 。 為vi 例lệ 亦diệc 爾nhĩ 。 見kiến 例lệ 當đương 然nhiên 也dã 。 以dĩ [宴-女+六]# 初sơ 生sanh 覺giác 等đẳng 。 轉chuyển 移di 變biến 易dị 。 增tăng 長trưởng 非phi 常thường 。 則tắc 雖tuy 執chấp 自tự 性tánh 是thị 常thường 。 即tức 大đại 等đẳng 故cố 。 應ưng 例lệ 大đại 等đẳng 。 亦diệc 轉chuyển 變biến 非phi 常thường 也dã 。 亦diệc 可khả 如như 奘tráng 師sư 云vân 。 彼bỉ 執chấp 自tự 性tánh 既ký 常thường 。 應ưng 如như 神thần 我ngã 。 何hà 為vi 轉chuyển 變biến 非phi 常thường 。 彼bỉ 執chấp 神thần 我ngã 是thị 常thường 。 應ưng 如như [宴-女+六]# 諦đế 何hà 為vi 受thọ 用dụng 非phi 常thường 。 故cố 云vân 為vi 例lệ 亦diệc 爾nhĩ 。 量lượng 之chi 。 大đại 等đẳng 非phi 三tam 合hợp 成thành 。 以dĩ 實thật 有hữu 故cố 。 應ưng 如như 本bổn 事sự 。 薩tát 等đẳng 亦diệc 三tam 合hợp 成thành 。 即tức 大đại 等đẳng 故cố 。 應ưng 如như 大đại 等đẳng 。

○# 三tam 體thể 多đa 周chu 變biến 破phá 。

又hựu 三tam 本bổn 事sự 。 各các 多đa 功công 能năng 。 體thể 亦diệc 應ưng 多đa 。 能năng 體thể 一nhất 故cố 。 三tam 體thể 既ký 徧biến 。 一nhất 處xứ 變biến 時thời 。 餘dư 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 體thể 無vô 別biệt 故cố 。

體thể 多đa 難nạn/nan 破phá 三tam 事sự 。 頓đốn 變biến 難nạn/nan 破phá 次thứ 第đệ 。 各các 多đa 功công 能năng 者giả 。 彼bỉ 許hứa 三tam 自tự 性tánh 。 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 明minh 躁táo 昧muội 等đẳng 眾chúng 多đa 作tác 用dụng 也dã 。 體thể 即tức 自tự 性tánh 。 亦diệc 應ưng 多đa 者giả 。 能năng 體thể 一nhất 故cố 。 能năng 即tức 是thị 用dụng 。 用dụng 不bất 離ly 體thể 。 體thể 少thiểu 用dụng 固cố 當đương 少thiểu 。 用dụng 多đa 體thể 自tự 應ưng 多đa 。 體thể 多đa 不bất 唯duy 違vi 三tam 本bổn 事sự 。 多đa 則tắc 應ưng 如như 大đại 等đẳng 定định 是thị 無vô 常thường 矣hĩ 。 能năng 成thành 本bổn 事sự 。 尚thượng 自tự 難nạn/nan 端đoan 。 所sở 成thành 大đại 等đẳng 。 又hựu 何hà 可khả 定định 。 若nhược 謂vị 三tam 德đức 之chi 體thể 不bất 分phân 而nhi 徧biến 。 不bất 成thành 多đa 者giả 。 三tam 體thể 既ký 徧biến 。 一nhất 處xứ 變biến 時thời 。 餘dư 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 徧biến 體thể 無vô 別biệt 故cố 也dã 。 變biến 果quả 是thị 頓đốn 。 必tất 乖quai 次thứ 第đệ 之chi 生sanh 何hà 取thủ 於ư [宴-女+六]# 初sơ 生sanh 覺giác 。 從tùng 覺giác 我ngã 心tâm 等đẳng 耶da 。 然nhiên 而nhi 必tất 不bất 然nhiên 也dã 。 故cố 知tri 非phi 徧biến 。

○# 四tứ 各các 別biệt 異dị 同đồng 破phá 。

許hứa 此thử 三tam 事sự 。 體thể 相tướng 各các 別biệt 。 如như 何hà 和hòa 合hợp 共cộng 成thành 一nhất 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 合hợp 時thời 。 變biến 為vi 一nhất 相tương/tướng 。 與dữ 未vị 合hợp 時thời 。 體thể 無vô 別biệt 故cố 。 若nhược 謂vị 三tam 事sự 體thể 異dị 相tướng 同đồng 。 便tiện 違vi 己kỷ 宗tông 體thể 相tướng 是thị 一nhất 。 體thể 應ưng 如như 相tương/tướng [宴-女+六]# 然nhiên 是thị 一nhất 。 相tương 應ứng 如như 體thể 。 顯hiển 然nhiên 有hữu 三tam 。 故cố 不bất 應ưng 言ngôn 。 三tam 合hợp 成thành 一nhất 。

約ước 各các 別biệt 異dị 同đồng 。 破phá 三tam 事sự 合hợp 成thành 之chi 非phi 理lý 也dã 。 初sơ 約ước 各các 別biệt 破phá 次thứ 約ước 異dị 同đồng 破phá 。 而nhi 文văn 中trung 一nhất 各các 別biệt 。 二nhị 一nhất 相tương/tướng 。 三tam 是thị 一nhất 。 四tứ 是thị 一nhất 。 五ngũ 成thành 一nhất 。 揀giản 擇trạch 須tu 明minh 。 各các 別biệt 者giả 。 嗔sân 體thể 別biệt 貪tham 癡si 。 貪tham 體thể 別biệt 癡si 嗔sân 。 曰viết 體thể 各các 別biệt 。 貪tham 相tương/tướng 別biệt 嗔sân 癡si 。 癡si 相tương/tướng 別biệt 嗔sân 貪tham 。 曰viết 相tương/tướng 各các 別biệt 。 一nhất 相tương/tướng 。 指chỉ 二nhị 十thập 三tam 法pháp 。 皆giai 以dĩ 三tam 德đức 而nhi 成thành 。 法pháp 法pháp 云vân 一nhất 相tương/tướng 也dã 。 三tam 是thị 一nhất 者giả 。 三tam 體thể 不bất 異dị 三tam 相tương/tướng 也dã 。 四tứ 是thị 一nhất 者giả 。 三tam 體thể 如như 相tương/tướng 同đồng 也dã 。 五ngũ 成thành 一nhất 者giả 。 即tức 所sở 成thành 一nhất 相tương/tướng 也dã 。 破phá 意ý 謂vị 。 三tam 事sự 可khả 成thành 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 以dĩ 三tam 之chi 可khả 以dĩ 渾hồn 然nhiên 無vô 乖quai 而nhi 和hòa 合hợp 之chi 也dã 。 今kim 許hứa 各các 別biệt 。 縱túng/tung 欲dục 和hòa 合hợp 。 如như 之chi 何hà 其kỳ 和hòa 合hợp 耶da 。 脫thoát 救cứu 以dĩ 合hợp 之chi 之chi 時thời 變biến 為vi 一nhất 相tương/tướng 。 未vị 合hợp 之chi 時thời 。 不bất 妨phương 各các 別biệt 。 此thử 亦diệc 不bất 應ưng 。 以dĩ 既ký 合hợp 之chi 後hậu 。 與dữ 未vị 合hợp 之chi 時thời 。 體thể 無vô 別biệt 故cố 。 體thể 既ký 無vô 別biệt 。 猶do 然nhiên 各các 別biệt 也dã 。 豈khởi 能năng 合hợp 成thành 一nhất 相tương/tướng 乎hồ 。 脫thoát 又hựu 謂vị 體thể 異dị 相tướng 同đồng 。 而nhi 以dĩ 體thể 異dị 故cố 。 可khả 名danh 三tam 事sự 。 相tương/tướng 同đồng 故cố 。 可khả 合hợp 成thành 一nhất 者giả 。 便tiện 違vi 己kỷ 宗tông 。 體thể 相tướng 是thị 一nhất 。 何hà 則tắc 己kỷ 宗tông 體thể 相tướng 是thị 一nhất 。 豈khởi 不bất 體thể 應ưng 如như 相tương/tướng 。 然nhiên 謂vị 相tương/tướng 同đồng 。 則tắc 體thể 應ưng 如như 相tương/tướng 者giả 。 [宴-女+六]# 然nhiên 一nhất 而nhi 同đồng 矣hĩ 。 體thể 豈khởi 得đắc 異dị 耶da 。 己kỷ 宗tông 體thể 相tướng 是thị 一nhất 。 豈khởi 不bất 相tương 應ứng 如như 體thể 。 然nhiên 謂vị 體thể 異dị 。 則tắc 相tương 應ứng 如như 體thể 者giả 。 顯hiển 然nhiên 三tam 而nhi 異dị 矣hĩ 。 相tương/tướng 豈khởi 得đắc 同đồng 耶da 。 [宴-女+六]# 然nhiên 是thị 一nhất 。 應ưng 云vân 一nhất 合hợp 成thành 一nhất 。 顯hiển 然nhiên 有hữu 三tam 。 應ưng 云vân 三tam 合hợp 成thành 三tam 。 故cố 不bất 應ưng 言ngôn 。 三tam 合hợp 成thành 一nhất 。

○# 五ngũ 總tổng 別biệt 合hợp 否phủ/bĩ 破phá 。

又hựu 三tam 是thị 別biệt 。 大đại 等đẳng 是thị 總tổng 。 總tổng 別biệt 一nhất 故cố 。 應ưng 非phi 一nhất 三tam 。 此thử 三tam 變biến 時thời 。 若nhược 不bất 和hòa 合hợp 。 成thành 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 應ưng 如như 未vị 變biến 。 如như 何hà 現hiện 見kiến 是thị 一nhất 色sắc 等đẳng 。 若nhược 三tam 和hòa 合hợp 成thành 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 應ưng 失thất 本bổn 別biệt 相tướng 。 體thể 亦diệc 應ưng 隨tùy 失thất 。 不bất 可khả 說thuyết 三tam 各các 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 總tổng 二nhị 別biệt 。 總tổng 即tức 別biệt 故cố 。 總tổng 亦diệc 應ưng 三tam 。 如như 何hà 見kiến 一nhất 。

約ước 總tổng 別biệt 以dĩ 難nạn/nan 破phá 三tam 事sự 合hợp 成thành 之chi 非phi 理lý 也dã 。 初sơ 難nạn/nan 能năng 所sở 之chi 難nạn/nan 一nhất 。 次thứ 難nạn/nan 三tam 一nhất 之chi 難nạn/nan 非phi 。 三tam 難nạn/nan 二nhị 相tương/tướng 之chi 難nạn/nan 具cụ 。 能năng 所sở 難nạn/nan 一nhất 者giả 。 所sở 成thành 大đại 等đẳng 是thị 總tổng 。 能năng 成thành 三tam 事sự 是thị 別biệt 。 彼bỉ 執chấp 總tổng 別biệt 一nhất 故cố 。 則tắc 能năng 所sở 渾hồn 而nhi 不bất 分phân 。 一nhất 不bất 成thành 一nhất 。 三tam 不bất 成thành 三tam 矣hĩ 。 一nhất 不bất 成thành 一nhất 。 所sở 成thành 之chi 總tổng 相tương 應ứng 非phi 。 三tam 不bất 成thành 三tam 。 能năng 成thành 之chi 別biệt 相tướng 烏ô 有hữu 。 總tổng 別biệt 既ký 非phi 。 合hợp 成thành 何hà 在tại 。 然nhiên 而nhi 終chung 不bất 可khả 非phi 也dã 。 一nhất 果quả 應ưng 非phi 。 應ưng 如như 未vị 變biến 。 無vô 一nhất 之chi 可khả 見kiến 矣hĩ 。 如như 何hà 現hiện 見kiến 和hòa 合hợp 之chi 一nhất 色sắc 耶da 。 三tam 果quả 應ưng 非phi 。 失thất 本bổn 別biệt 相tướng 矣hĩ 。 如như 何hà 和hòa 合hợp 之chi 時thời 。 而nhi 本bổn 體thể 之chi 不bất 失thất 耶da 。 脫thoát 執chấp 能năng 成thành 之chi 三tam 。 各các 具cụ 總tổng 別biệt 二nhị 相tương/tướng 。 以dĩ 具cụ 總tổng 故cố 。 所sở 成thành 之chi 一nhất 色sắc 自tự 見kiến 。 以dĩ 具cụ 別biệt 故cố 。 能năng 成thành 之chi 別biệt 相tướng 常thường 存tồn 。 具cụ 斯tư 二nhị 相tương/tướng 。 自tự 當đương 免miễn 彼bỉ 俱câu 非phi 。 不bất 知tri 其kỳ 亦diệc 不bất 可khả 也dã 。 何hà 則tắc 總tổng 即tức 別biệt 故cố 。 總tổng 外ngoại 無vô 別biệt 。 總tổng 外ngoại 無vô 別biệt 。 總tổng 亦diệc 應ưng 三tam 。 如như 之chi 現hiện 見kiến 一nhất 色sắc 而nhi 不bất 見kiến 三tam 耶da 。 一nhất 不bất 見kiến 三tam 。 總tổng 不bất 具cụ 別biệt 矣hĩ 。 總tổng 不bất 具cụ 別biệt 。 別biệt 不bất 即tức 總tổng 矣hĩ 。 是thị 各các 具cụ 二nhị 相tương/tướng 耶da 。 非phi 一nhất 非phi 三tam 之chi 不bất 可khả 。 是thị 總tổng 是thị 別biệt 之chi 仍nhưng 乖quai 。 能năng 成thành 之chi 轉chuyển 計kế 。 愈dũ 見kiến 其kỳ 途đồ 竆# 。 所sở 執chấp 之chi 邪tà 宗tông 。 尤vưu 彰chương 於ư 理lý 外ngoại 。 三tam 事sự 合hợp 成thành 之chi 非phi 。 不bất 又hựu 昭chiêu 昭chiêu 乎hồ 。

○# 六lục 體thể 具cụ 諸chư 相tướng 破phá 。

若nhược 謂vị 三tam 體thể 。 各các 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 和hòa 雜tạp 難nan 知tri 。 故cố 見kiến 一nhất 者giả 。 既ký 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 寧ninh 見kiến 為vi 一nhất 。 復phục 如như 何hà 知tri 。 三tam 事sự 有hữu 異dị 。 若nhược 彼bỉ 一nhất 一nhất 皆giai 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 應ưng 一nhất 一nhất 事sự 。 能năng 成thành 色sắc 等đẳng 。 何hà 所sở 闕khuyết 少thiểu 。 待đãi 三tam 和hòa 合hợp 。 體thể 亦diệc 應ưng 各các 三tam 。 以dĩ 體thể 即tức 相tương/tướng 故cố 。

承thừa 前tiền 約ước 體thể 各các 三tam 相tương/tướng 。 展triển 轉chuyển 難nạn/nan 破phá 三tam 事sự 合hợp 成thành 之chi 非phi 理lý 也dã 。 初sơ 至chí 故cố 見kiến 一nhất 者giả 。 出xuất 轉chuyển 計kế 也dã 。 二nhị 至chí 三tam 事sự 有hữu 異dị 。 約ước 知tri 見kiến 一nhất 異dị 難nạn/nan 也dã 。 三tam 至chí 待đãi 三tam 和hòa 合hợp 。 約ước 所sở 具cụ 能năng 成thành 難nạn/nan 也dã 。 四tứ 至chí 以dĩ 體thể 即tức 相tương/tướng 故cố 。 約ước 相tương/tướng 例lệ 體thể 難nạn/nan 也dã 。 轉chuyển 計kế 中trung 三tam 體thể 。 三tam 德đức 之chi 三tam 體thể 。 三tam 相tương/tướng 。 即tức 體thể 之chi 三tam 相tương/tướng 。 各các 有hữu 者giả 。 一nhất 體thể 三tam 相tương/tướng 。 三tam 體thể 各các 有hữu 三tam 相tương/tướng 也dã 。 和hòa 雜tạp 難nan 知tri 故cố 見kiến 一nhất 者giả 。 出xuất 惟duy 見kiến 一nhất 色sắc 之chi 故cố 也dã 。 計kế 謂vị 總tổng 即tức 別biệt 故cố 。 總tổng 亦diệc 應ưng 三tam 。 宜nghi 見kiến 於ư 三tam 。 而nhi 惟duy 見kiến 乎hồ 一nhất 者giả 。 良lương 以dĩ 三tam 體thể 各các 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 和hòa 融dung 雜tạp 亂loạn 。 難nan 知tri 其kỳ 歷lịch 然nhiên 之chi 三tam 。 故cố 惟duy 見kiến 於ư 渾hồn 融dung 總tổng 相tương/tướng 之chi 一nhất 色sắc 耳nhĩ 。 破phá 謂vị 故cố 見kiến 一nhất 者giả 。 汝nhữ 之chi 見kiến 也dã 。 吾ngô 以dĩ 為vi 有hữu 一nhất 見kiến 一nhất 。 理lý 之chi 常thường 也dã 。 既ký 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 寧ninh 見kiến 三tam 而nhi 為vi 一nhất 。 體thể 各các 有hữu 相tương/tướng 。 汝nhữ 之chi 所sở 知tri 。 和hòa 雜tạp 難nan 知tri 亦diệc 汝nhữ 之chi 知tri 。 既ký 曰viết 難nan 知tri 。 復phục 如như 何hà 知tri 異dị 於ư 和hòa 雜tạp 之chi 中trung 耶da 。 所sở 具cụ 能năng 成thành 者giả 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 體thể 。 一nhất 一nhất 皆giai 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 則tắc 事sự 事sự 能năng 成thành 色sắc 等đẳng 。 必tất 待đãi 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 而nhi 後hậu 成thành 者giả 。 是thị 有hữu 所sở 闕khuyết 少thiểu 矣hĩ 。 豈khởi 得đắc 謂vị 彼bỉ 一nhất 一nhất 皆giai 具cụ 耶da 。 更cánh 以dĩ 相tương/tướng 例lệ 體thể 而nhi 難nạn/nan 之chi 。 每mỗi 體thể 既ký 具cụ 三tam 相tương/tướng 。 則tắc 每mỗi 體thể 當đương 各các 三tam 體thể 。 以dĩ 體thể 即tức 相tương/tướng 故cố 。 果quả 誠thành 如như 是thị 乎hồ 否phủ/bĩ 耶da 。 是thị 則tắc 知tri 見kiến 一nhất 異dị 之chi 難nạn/nan 通thông 。 所sở 具cụ 能năng 成thành 之chi 有hữu 待đãi 。 體thể 有hữu 諸chư 相tướng 。 尚thượng 未vị 昭chiêu 明minh 。 體thể 復phục 諸chư 體thể 。 重trọng/trùng 增tăng 疑nghi 惑hoặc 。 即tức 一nhất 色sắc 於ư 惟duy 見kiến 。 因nhân 展triển 轉chuyển 之chi 迂# 途đồ 。 推thôi 三tam 事sự 之chi 合hợp 成thành 。 豈khởi 平bình 常thường 之chi 大Đại 道Đạo 。

○# 七thất 能năng 所sở 無vô 異dị 破phá 。

又hựu 大đại 等đẳng 法pháp 。 皆giai 三tam 合hợp 成thành 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 則tắc 因nhân 果quả 唯duy 量lượng 。 諸chư 大đại 諸chư 根căn 。 差sai 別biệt 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 若nhược 爾nhĩ 。 一nhất 根căn 應ưng 得đắc 一nhất 切thiết 境cảnh 。 或hoặc 因nhân 一nhất 境cảnh 。 一nhất 切thiết 根căn 所sở 得đắc 。 世thế 間gian 現hiện 見kiến 。 情tình 與dữ 非phi 情tình 。 淨tịnh 穢uế 等đẳng 物vật 。 現hiện 比tỉ 量lượng 等đẳng 。 皆giai 應ưng 無vô 異dị 。 便tiện 為vi 大đại 失thất 。

約ước 能năng 所sở 不bất 異dị 。 咎cữu 三tam 事sự 合hợp 成thành 之chi 非phi 理lý 也dã 。 初sơ 原nguyên 所sở 成thành 無vô 別biệt 。 次thứ 咎cữu 諸chư 法pháp 無vô 成thành 。 三tam 病bệnh 根căn 境cảnh 不bất 分phân 。 四tứ 結kết 合hợp 成thành 之chi 過quá 。 又hựu 大đại 等đẳng 法pháp 。 指chỉ 所sở 成thành 。 三tam 合hợp 成thành 。 指chỉ 能năng 成thành 。 皆giai 者giả 。 覺giác 固cố 三tam 德đức 合hợp 成thành 。 我ngã 亦diệc 三tam 德đức 合hợp 成thành 。 唯duy 大đại 及cập 十thập 一nhất 根căn 。 莫mạc 非phi 三tam 德đức 之chi 合hợp 成thành 也dã 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 所sở 必tất 肖tiếu 能năng 。 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 是thị 則tắc 因nhân 之chi 能năng 成thành 。 果quả 之chi 所sở 成thành 。 唯duy 量lượng 聲thanh 觸xúc 等đẳng 。 空không 風phong 諸chư 大đại 等đẳng 。 眼nhãn 耳nhĩ 諸chư 根căn 等đẳng 。 色sắc 非phi 色sắc 。 心tâm 非phi 心tâm 。 渾hồn 而nhi 莫mạc 辨biện 。 差sai 別biệt 皆giai 不bất 得đắc 成thành 矣hĩ 。 若nhược 爾nhĩ 。 則tắc 一nhất 根căn 應ưng 得đắc 一nhất 切thiết 境cảnh 。 或hoặc 應ưng 一nhất 境cảnh 一nhất 切thiết 根căn 所sở 得đắc 。 情tình 噐# 不bất 分phân 。 淨tịnh 穢uế 無vô 辨biện 。 比tỉ 現hiện 無vô 別biệt 。 違vi 世thế 間gian 。 違vi 現hiện 見kiến 。 違vi 自tự 教giáo 宗tông 旨chỉ 。 失thất 而nhi 又hựu 失thất 。 豈khởi 小tiểu 失thất 哉tai 。

○# 三tam 總tổng 結kết 破phá 。

故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 。 實thật 法pháp 不bất 成thành 。 但đãn 是thị 妄vọng 情tình 。 計kế 度độ 為vi 有hữu 。

總tổng 結kết 所sở 執chấp 非phi 有hữu 。 應ưng 上thượng 云vân 何hà 非phi 有hữu 之chi 問vấn 。 向hướng 也dã 堅kiên 持trì 不bất 捨xả 。 以dĩ 為vi 理lý 至chí 當đương 。 法pháp 極cực 成thành 。 不bất 可khả 破phá 壞hoại 。 今kim 則tắc 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 既ký 乖quai 。 是thị 實thật 非phi 假giả 何hà 在tại 。 三tam 事sự 合hợp 成thành 而nhi 竟cánh 失thất 。 多đa 方phương 救cứu 援viện 之chi 無vô 能năng 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 。 實thật 法pháp 不bất 成thành 。 情tình 有hữu 理lý 無vô 。 名danh 為vi 徧biến 計kế 。

○# 二nhị 勝thắng 論luận (# 三tam )# 。 初sơ 敘tự 執chấp 二nhị 正chánh 破phá 三tam 結kết 非phi 。

○# 初sơ 敘tự 執chấp 。

勝thắng 論luận 所sở 執chấp 。 實thật 等đẳng 句cú 義nghĩa 。 多đa 實thật 有hữu 性tánh 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。

成thành 劫kiếp 之chi 末mạt 。 有hữu 仙tiên 名danh 米mễ 臍tề 。 將tương 入nhập 滅diệt 。 為vi 徒đồ 五ngũ 頂đảnh 者giả 。 說thuyết 自tự 所sở 悟ngộ 六lục 句cú 法pháp 。 最tối 勝thắng 諸chư 論luận 。 故cố 名danh 勝thắng 論luận 。 實thật 等đẳng 者giả 。 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 。 大đại 有hữu 。 同đồng 異dị 。 和hòa 合hợp 句cú 也dã 。 實thật 有hữu 九cửu 種chủng 。 謂vị 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 空không 時thời 方phương 我ngã 意ý 也dã 。 實thật 者giả 。 德đức 業nghiệp 所sở 依y 。 真chân 實thật 有hữu 體thể 故cố 也dã 。 德đức 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 。 謂vị 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 及cập 數số 量lượng 。 別biệt 性tánh 合hợp 離ly 并tinh 彼bỉ 性tánh 。 此thử 性tánh 覺giác 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 欲dục 嗔sân 。 勤cần 勇dũng 重trọng/trùng 性tánh 與dữ 液dịch 性tánh 。 潤nhuận 行hành 法pháp 及cập 非phi 法pháp 聲thanh 。 二nhị 十thập 有hữu 四tứ 如như 斯tư 訂# 。 德đức 者giả 。 實thật 句cú 九cửu 種chủng 。 各các 有hữu 所sở 具cụ 。 之chi 功công 德đức 也dã 。 如như 地địa 水thủy 我ngã 三tam 各các 具cụ 十thập 四tứ 。 火hỏa 之chi 與dữ 風phong 。 十thập 一nhất 及cập 九cửu 。 空không 惟duy 有hữu 六lục 。

時thời 方phương 同đồng 五ngũ 。 而nhi 意ý 則tắc 八bát 種chủng 。 各các 各các 所sở 具cụ 多đa 寡quả 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 業nghiệp 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 取thủ 捨xả 屈khuất 伸thân 行hành 也dã 。 業nghiệp 者giả 。 業nghiệp 用dụng 。 有hữu 動động 作tác 義nghĩa 。 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 意ý 是thị 有hữu 動động 作tác 。 空không 方phương 與dữ 時thời 我ngã 。 是thị 無vô 動động 作tác 之chi 類loại 是thị 也dã 。 大đại 有hữu 者giả 。 所sở 有hữu 之chi 大đại 也dã 。 謂vị 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 。 同đồng 一nhất 有hữu 故cố 。 離ly 此thử 三tam 外ngoại 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 為vi 體thể 。 由do 此thử 大đại 有hữu 。 有hữu 實thật 德đức 業nghiệp 故cố 也dã 。 同đồng 異dị 者giả 。 實thật 德đức 業nghiệp 上thượng 同đồng 異dị 性tánh 也dã 。 如như 地địa 望vọng 地địa 。 水thủy 望vọng 水thủy 。 有hữu 其kỳ 同đồng 義nghĩa 。 地địa 望vọng 水thủy 。 水thủy 望vọng 地địa 。 有hữu 其kỳ 異dị 義nghĩa 。 地địa 之chi 同đồng 異dị 。 是thị 地địa 非phi 水thủy 。 水thủy 之chi 同đồng 異dị 。 是thị 水thủy 非phi 地địa 。 同đồng 異dị 雖tuy 是thị 實thật 等đẳng 之chi 上thượng 。 然nhiên 離ly 實thật 等đẳng 外ngoại 。 又hựu 別biệt 有hữu 自tự 體thể 名danh 同đồng 異dị 性tánh 也dã 。 亦diệc 可khả 同đồng 即tức 有hữu 性tánh 。 由do 實thật 等đẳng 三tam 。 同đồng 一nhất 有hữu 故cố 。 以dĩ 同đồng 有hữu 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 之chi 實thật 體thể 性tánh 故cố 也dã 。 異dị 亦diệc 有hữu 性tánh 。 由do 離ly 實thật 等đẳng 三tam 外ngoại 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 為vi 體thể 性tánh 也dã 。 前tiền 依y 清thanh 涼lương 。 後hậu 慿# 勝thắng 論luận 。 開khai 合hợp 無vô 常thường 。 意ý 義nghĩa 不bất 遠viễn 。 和hòa 合hợp 者giả 。 諸chư 法pháp 和hòa 聚tụ 。 如như 鳥điểu 飛phi 空không 。 忽hốt 至chí 樹thụ 枝chi 。 住trụ 而nhi 不bất 去khứ 。 名danh 和hòa 合hợp 也dã 。 如như 斯tư 六lục 種chủng 。 是thị 我ngã 受thọ 用dụng 。 若nhược 能năng 遠viễn 離ly 。 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 矣hĩ 。 多đa 實thật 有hữu 性tánh 者giả 。 此thử 六lục 雖tuy 不bất 可khả 盡tận 謂vị 為vi 實thật 有hữu 。 多đa 分phần 是thị 實thật 及cập 有hữu 性tánh 也dã 。 既ký 實thật 有hữu 性tánh 。 則tắc 非phi 比tỉ 量lượng 所sở 得đắc 之chi 假giả 境cảnh 矣hĩ 。 六lục 句cú 實thật 性tánh 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 勝thắng 論luận 之chi 執chấp 殆đãi 若nhược 此thử 。 又hựu 和hòa 合hợp 非phi 現hiện 量lượng 故cố 。 可khả 言ngôn 多đa 。

○# 二nhị 正chánh 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 破phá 徵trưng 二nhị 別biệt 詳tường 破phá 。

○# 初sơ 總tổng 破phá 徵trưng 。

彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

破phá 執chấp 六lục 句cú 。 多đa 實thật 有hữu 性tánh 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 為vi 理lý 無vô 也dã 。 徵trưng 意ý 執chấp 情tình 在tại 彼bỉ 。 是thị 而nhi 不bất 非phi 。 破phá 理lý 在tại 我ngã 。 非phi 而nhi 不bất 是thị 。 出xuất 過quá 不bất 容dung 於ư 毫hào 髮phát 。 立lập 義nghĩa 大đại 闡xiển 於ư 幽u 微vi 。 非phi 理lý 所sở 以dĩ 果quả 何hà 如như 。

○# 二nhị 別biệt 詳tường 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 諸chư 句cú 體thể 非phi 實thật 有hữu 二nhị 明minh 諸chư 句cú 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。

○# 初sơ 明minh 諸chư 句cú 體thể 非phi 實thật 有hữu (# 七thất )# 。 初sơ 破phá 諸chư 句cú 常thường 無vô 常thường 二nhị 破phá 實thật 句cú 與dữ 德đức 句cú 三tam 破phá 實thật 句cú 與dữ 諸chư 句cú 四tứ 破phá 諸chư 句cú 離ly 識thức 有hữu 五ngũ 破phá 所sở 執chấp 大đại 有hữu 句cú 六lục 破phá 所sở 執chấp 同đồng 異dị 性tánh 七thất 破phá 所sở 執chấp 和hòa 合hợp 句cú 。

○# 初sơ 破phá 諸chư 句cú 常thường 無vô 常thường 。

諸chư 句cú 義nghĩa 中trung 。 且thả 常thường 住trụ 者giả 。 若nhược 能năng 生sanh 果quả 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 如như 所sở 生sanh 果quả 。 若nhược 不bất 生sanh 果quả 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 。 實thật 有hữu 自tự 性tánh 。 如như 兔thố 角giác 等đẳng 。 諸chư 無vô 常thường 者giả 。 若nhược 有hữu 質chất 礙ngại 。 便tiện 有hữu 方phương 分phần/phân 。 應ưng 可khả 分phân 析tích 。 如như 軍quân 林lâm 等đẳng 。 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 若nhược 無vô 質chất 礙ngại 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 應ưng 非phi 離ly 此thử 有hữu 實thật 自tự 性tánh 。

別biệt 破phá 諸chư 句cú 常thường 無vô 常thường 義nghĩa 顯hiển 實thật 有hữu 非phi 理lý 也dã 。 諸chư 句cú 義nghĩa 中trung 至chí 兔thố 角giác 等đẳng 。 破phá 常thường 住trụ 。 諸chư 無vô 常thường 者giả 至chí 實thật 有hữu 性tánh 。 破phá 無vô 常thường 。 諸chư 句cú 義nghĩa 中trung 且thả 常thường 住trụ 者giả 。 牒điệp 執chấp 。 若nhược 能năng 生sanh 果quả 。 若nhược 不bất 生sanh 果quả 。 兩lưỡng 關quan 難nạn/nan 也dã 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 實thật 有hữu 自tự 性tánh 。 破phá 常thường 實thật 也dã 。 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 不bất 生sanh 果quả 故cố 。 出xuất 無vô 常thường 非phi 實thật 之chi 故cố 也dã 。 如như 所sở 生sanh 果quả 。 如như 兔thố 角giác 等đẳng 。 出xuất 無vô 常thường 非phi 實thật 之chi 喻dụ 也dã 。 總tổng 見kiến 生sanh 果quả 不bất 生sanh 之chi 兩lưỡng 關quan 難nan 出xuất 。 有hữu 作tác 不bất 生sanh 之chi 二nhị 因nhân 極cực 成thành 。 有hữu 作tác 定định 是thị 無vô 常thường 。 不bất 生sanh 斷đoạn 然nhiên 非phi 實thật 。 諸chư 句cú 常thường 住trụ 。 實thật 有hữu 自tự 性tánh 者giả 非phi 理lý 矣hĩ 。 諸chư 無vô 常thường 者giả 。 牒điệp 執chấp 。 有hữu 質chất 礙ngại 無vô 質chất 礙ngại 。 兩lưỡng 關quan 難nạn/nan 也dã 。 便tiện 有hữu 方phương 分phần/phân 。 應ưng 可khả 分phân 析tích 。 便tiện 無vô 方phương 分phần/phân 無vô 可khả 分phân 析tích 。 出xuất 不bất 實thật 之chi 故cố 也dã 。 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 應ưng 非phi 離ly 此thử 有hữu 實thật 自tự 性tánh 。 破phá 實thật 有hữu 性tánh 也dã 。 如như 軍quân 林lâm 等đẳng 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 喻dụ 實thật 無vô 有hữu 性tánh 也dã 。 亦diệc 見kiến 有hữu 礙ngại 無vô 礙ngại 之chi 兩lưỡng 關quan 難nan 出xuất 。 可khả 分phần/phân 不bất 分phân 之chi 二nhị 因nhân 極cực 成thành 。 可khả 分phần/phân 定định 是thị 非phi 真chân 。 無vô 質chất 應ưng 非phi 識thức 外ngoại 。 諸chư 句cú 無vô 常thường 有hữu 實thật 性tánh 者giả 。 理lý 非phi 有hữu 矣hĩ 。 已dĩ 上thượng 取thủ 其kỳ 易dị 解giải 。 補bổ 足túc 本bổn 文văn 。 影ảnh 畧lược 釋thích 之chi 而nhi 已dĩ 。 若nhược 依y 文văn 立lập 量lượng 。 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 皆giai 各các 二nhị 量lượng 。 常thường 二nhị 量lượng 者giả 。 執chấp 常thường 住trụ 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 所sở 生sanh 果quả 。 生sanh 果quả 卻khước 是thị 無vô 常thường 。 此thử 約ước 能năng 生sanh 果quả 義nghĩa 破phá 常thường 住trụ 。 次thứ 量lượng 云vân 。 執chấp 常thường 住trụ 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 實thật 有hữu 自tự 性tánh 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 不bất 生sanh 果quả 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 兔thố 角giác 等đẳng 。 此thử 約ước 不bất 生sanh 果quả 義nghĩa 明minh 唯duy 識thức 。 以dĩ 兔thố 角giác 是thị 意ý 識thức 徧biến 計kế 所sở 執chấp 。 實thật 無vô 其kỳ 體thể 。 然nhiên 不bất 離ly 識thức 。 引dẫn 為ví 喻dụ 者giả 。 破phá 離ly 識thức 有hữu 實thật 性tánh 之chi 執chấp 也dã 。 無vô 常thường 二nhị 量lượng 者giả 。 執chấp 無vô 常thường 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 性tánh 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 有hữu 質chất 礙ngại 方phương 分phần/phân 可khả 分phân 析tích 故cố 。 同đồng 喻dụ 如như 軍quân 林lâm 等đẳng 。 此thử 約ước 有hữu 質chất 礙ngại 破phá 非phi 實thật 。 次thứ 量lượng 云vân 。 執chấp 無vô 常thường 者giả 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 實thật 有hữu 自tự 性tánh 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 無vô 質chất 礙ngại 方phương 分phần/phân 可khả 分phân 析tích 故cố 同đồng 喻dụ 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 此thử 約ước 無vô 質chất 礙ngại 明minh 唯duy 識thức 。 雖tuy 前tiền 二nhị 量lượng 約ước 於ư 所sở 執chấp 。 次thứ 二nhị 量lượng 約ước 於ư 唯duy 心tâm 。 然nhiên 諸chư 句cú 常thường 無vô 常thường 義nghĩa 不bất 同đồng 。 離ly 識thức 之chi 外ngoại 實thật 有hữu 自tự 性tánh 之chi 執chấp 同đồng 也dã 。 若nhược 以dĩ 因nhân 反phản 常thường 住trụ 。 犯phạm 異dị 品phẩm 中trung 有hữu 。 以dĩ 因nhân 反phản 離ly 識thức 實thật 有hữu 自tự 性tánh 。 犯phạm 能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 。 後hậu 二nhị 量lượng 亦diệc 然nhiên 。

○# 二nhị 破phá 實thật 句cú 與dữ 德đức 句cú 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 應ưng 非phi 有hữu 礙ngại 。 實thật 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 身thân 根căn 所sở 觸xúc 故cố 。 如như 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 。 即tức 彼bỉ 所sở 執chấp 。 堅kiên 濕thấp 煖noãn 等đẳng 。 應ưng 非phi 無vô 礙ngại 。 德đức 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 身thân 根căn 所sở 觸xúc 故cố 。 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 地địa 水thủy 火hỏa 三tam 。 對đối 青thanh 色sắc 等đẳng 俱câu 眼nhãn 所sở 見kiến 。 准chuẩn 此thử 應ưng 責trách 故cố 知tri 無vô 實thật 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 與dữ 堅kiên 濕thấp 等đẳng 。 各các 別biệt 有hữu 性tánh 。 亦diệc 非phi 眼nhãn 見kiến 實thật 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。

約ước 外ngoại 所sở 執chấp 句cú 攝nhiếp 不bất 定định 。 更cánh 相tương 詰cật 破phá 實thật 有hữu 之chi 非phi 理lý 也dã 。 初sơ 互hỗ 破phá 。 次thứ 例lệ 破phá 。 後hậu 結kết 破phá 。 意ý 謂vị 彼bỉ 執chấp 諸chư 句cú 常thường 無vô 常thường 義nghĩa 。 已dĩ 如như 上thượng 破phá 。 又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 實thật 句cú 所sở 攝nhiếp 地địa 等đẳng 有hữu 礙ngại 。 德đức 句cú 所sở 攝nhiếp 堅kiên 等đẳng 無vô 礙ngại 。 以dĩ 皆giai 身thân 根căn 所sở 觸xúc 之chi 實thật 境cảnh 也dã 。 實thật 句cú 所sở 攝nhiếp 地địa 等đẳng 有hữu 礙ngại 色sắc 。 德đức 句cú 所sở 攝nhiếp 青thanh 等đẳng 無vô 礙ngại 色sắc 。 以dĩ 皆giai 眼nhãn 根căn 所sở 見kiến 之chi 實thật 色sắc 也dã 。 在tại 根căn 則tắc 能năng 觸xúc 能năng 見kiến 之chi 既ký 實thật 。 在tại 境cảnh 則tắc 所sở 觸xúc 所sở 見kiến 之chi 逼bức 真chân 。 實thật 有hữu 體thể 性tánh 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 不bất 可khả 破phá 矣hĩ 。 亦diệc 寧ninh 知tri 其kỳ 所sở 執chấp 之chi 非phi 實thật 乎hồ 。 何hà 則tắc 因nhân 以dĩ 成thành 宗tông 。 宗tông 由do 因nhân 定định 。 有hữu 礙ngại 地địa 等đẳng 實thật 句cú 所sở 攝nhiếp 。 及cập 無vô 礙ngại 堅kiên 等đẳng 德đức 句cú 所sở 攝nhiếp 之chi 宗tông 。 既ký 皆giai 以dĩ 身thân 根căn 所sở 觸xúc 為vi 因nhân 。 乃nãi 犯phạm 因nhân 中trung 共cộng 不bất 定định 過quá 。 則tắc 有hữu 礙ngại 應ưng 非phi 。 而nhi 如như 無vô 礙ngại 之chi 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 無vô 礙ngại 應ưng 非phi 。 而nhi 如như 有hữu 礙ngại 之chi 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 矣hĩ 。 宗tông 豈khởi 能năng 成thành 。 例lệ 如như 地địa 等đẳng 實thật 句cú 。 是thị 眼nhãn 所sở 見kiến 。 青thanh 等đẳng 德đức 句cú 。 亦diệc 眼nhãn 所sở 見kiến 。 眼nhãn 見kiến 之chi 因nhân 既ký 寬khoan 。 德đức 實thật 所sở 攝nhiếp 之chi 句cú 。 豈khởi 能năng 定định 乎hồ 。 准chuẩn 立lập 量lượng 責trách 。 應ưng 云vân 。 又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 地địa 水thủy 火hỏa 三tam 。 應ưng 非phi 有hữu 礙ngại 。 實thật 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 眼nhãn 根căn 所sở 見kiến 故cố 。 喻dụ 如như 青thanh 色sắc 等đẳng 。 即tức 彼bỉ 所sở 執chấp 諸chư 青thanh 色sắc 等đẳng 。 應ưng 非phi 無vô 礙ngại 。 德đức 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 。 眼nhãn 根căn 所sở 見kiến 故cố 。 如như 地địa 水thủy 火hỏa 三tam 。 如như 此thử 立lập 量lượng 。 迭điệt 相tương/tướng 推thôi 破phá 。 則tắc 地địa 等đẳng 所sở 攝nhiếp 。 先tiên 無vô 凖# 的đích 。 豈khởi 有hữu 實thật 體thể 可khả 得đắc 。 故cố 云vân 無vô 實thật 地địa 等đẳng 各các 別biệt 有hữu 性tánh 。 亦diệc 非phi 眼nhãn 見kiến 實thật 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 又hựu 地địa 水thủy 火hỏa 三tam 者giả 。 以dĩ 取thủ 眼nhãn 見kiến 故cố 畧lược 風phong 耳nhĩ 。 雖tuy 動động 處xứ 是thị 風phong 。 宜nghi 若nhược 可khả 見kiến 。 然nhiên 彼bỉ 意ý 以dĩ 為vi 風phong 非phi 可khả 見kiến 故cố 也dã 。

○# 三tam 破phá 實thật 句cú 與dữ 諸chư 句cú 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 。 實thật 句cú 義nghĩa 中trung 。 有hữu 礙ngại 常thường 者giả 。 皆giai 有hữu 礙ngại 故cố 。 如như 麄# 地địa 等đẳng 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 諸chư 句cú 義nghĩa 中trung 。 色sắc 根căn 所sở 取thủ 。 無vô 質chất 礙ngại 法pháp 。 應ưng 皆giai 有hữu 礙ngại 。 許hứa 色sắc 根căn 取thủ 故cố 。 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。

破phá 實thật 句cú 常thường 法pháp 。 諸chư 句cú 無vô 礙ngại 非phi 理lý 也dã 。 實thật 句cú 有hữu 礙ngại 常thường 者giả 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 宗tông 。 以dĩ 皆giai 有hữu 礙ngại 故cố 。 喻dụ 麄# 地địa 等đẳng 。 諸chư 句cú 義nghĩa 中trung 色sắc 根căn 所sở 取thủ 無vô 質chất 礙ngại 法pháp 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 皆giai 有hữu 礙ngại 宗tông 。 以dĩ 許hứa 是thị 色sắc 根căn 取thủ 故cố 。 喻dụ 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 何hà 則tắc 無vô 形hình 者giả 或hoặc 可khả 以dĩ 暫tạm 留lưu 。 有hữu 礙ngại 者giả 未vị 必tất 其kỳ 可khả 久cửu 也dã 。 如như 所sở 執chấp 麄# 地địa 等đẳng 。 皆giai 以dĩ 有hữu 形hình 質chất 礙ngại 之chi 故cố 。 可khả 壞hoại 可khả 分phần/phân 。 地địa 等đẳng 不bất 能năng 永vĩnh 終chung 於ư 地địa 等đẳng 。 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 諸chư 句cú 義nghĩa 中trung 。 色sắc 根căn 所sở 取thủ 空không 堅kiên 聲thanh 等đẳng 無vô 質chất 礙ngại 法pháp 。 果quả 悉tất 為vi 無vô 礙ngại 否phủ/bĩ 耶da 不bất 知tri 應ưng 皆giai 有hữu 礙ngại 。 何hà 者giả 。 即tức 以dĩ 汝nhữ 之chi 所sở 許hứa 為vi 因nhân 。 破phá 汝nhữ 所sở 取thủ 之chi 為vi 礙ngại 耳nhĩ 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 色sắc 根căn 取thủ 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 既ký 有hữu 礙ngại 。 諸chư 無vô 礙ngại 法pháp 色sắc 根căn 取thủ 。 諸chư 無vô 礙ngại 法pháp 豈khởi 非phi 礙ngại 。 故cố 云vân 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 安an 在tại 乎hồ 其kỳ 無vô 礙ngại 也dã 。 然nhiên 則tắc 所sở 執chấp 有hữu 礙ngại 之chi 常thường 。 不bất 得đắc 為vi 常thường 。 無vô 礙ngại 之chi 法Pháp 。 竟cánh 成thành 有hữu 礙ngại 。 故cố 曰viết 非phi 理lý 。 又hựu 此thử 二nhị 量lượng 。 於ư 四tứ 種chủng 因nhân 。 ▆# 犯phạm 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 。

○# 四tứ 破phá 諸chư 句cú 離ly 識thức 有hữu 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 非phi 實thật 德đức 等đẳng 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 非phi 實thật 攝nhiếp 故cố 。 如như 石thạch 女nữ 兒nhi 。 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 。 應ưng 非phi 離ly 識thức 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 非phi 有hữu 攝nhiếp 故cố 。 如như 空không 華hoa 等đẳng 。

此thử 約ước 唯duy 識thức 。 破phá 諸chư 句cú 實thật 有hữu 之chi 非phi 理lý 也dã 。 非phi 實thật 德đức 等đẳng 。 非phi 實thật 句cú 之chi 德đức 等đẳng 五ngũ 句cú 也dã 。 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 。 非phi 有hữu 句cú 之chi 實thật 等đẳng 五ngũ 句cú 也dã 。 萬vạn 法pháp 唯duy 心tâm 。 全toàn 依y 識thức 現hiện 。 乃nãi 彼bỉ 謬mậu 計kế 諸chư 句cú 為vi 識thức 外ngoại 。 不bất 知tri 既ký 云vân 非phi 實thật 。 豈khởi 不bất 成thành 虚# 。 徒đồ 有hữu 空không 名danh 。 如như 石thạch 女nữ 矣hĩ 。 既ký 云vân 非phi 有hữu 。 自tự 己kỷ 成thành 無vô 。 全toàn 歸quy 妄vọng 見kiến 。 如như 空không 華hoa 矣hĩ 。 非phi 實thật 如như 石thạch 女nữ 。 德đức 等đẳng 之chi 兒nhi 自tự 何hà 生sanh 。 非phi 有hữu 如như 虚# 空không 。 實thật 等đẳng 之chi 華hoa 將tương 安an 在tại 。 由do 喻dụ 顯hiển 因nhân 。 因nhân 不bất 能năng 生sanh 。 自tự 因nhân 定định 宗tông 。 宗tông 豈khởi 成thành 是thị 。 我ngã 故cố 曰viết 應ưng 非phi 離ly 識thức 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 也dã 。 正chánh 意ý 因nhân 執chấp 識thức 外ngoại 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 但đãn 破phá 離ly 識thức 本bổn 無vô 。 非phi 為vi 特đặc 顯hiển 唯duy 識thức 。 又hựu 非phi 業nghiệp 德đức 等đẳng 。 非phi 德đức 實thật 等đẳng 。 約ước 義nghĩa 皆giai 可khả 為vi 言ngôn 。 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 。 非phi 實thật 德đức 等đẳng 。 破phá 妄vọng 殊thù 為vi 易dị 顯hiển 。 故cố 獨độc 取thủ 非phi 實thật 以dĩ 虚# 其kỳ 宗tông 。 非phi 有hữu 以dĩ 無vô 其kỳ 執chấp 耳nhĩ 。 又hựu 此thử 段đoạn 俱câu 犯phạm 所sở 立lập 法pháp 不bất 成thành 過quá 。 然nhiên 有hữu 以dĩ 此thử 節tiết 屬thuộc 大đại 有hữu 者giả 未vị 盡tận 。 置trí 之chi 諸chư 句cú 者giả 為vi 允duẫn 當đương 耳nhĩ 。 智trí 者giả 詳tường 之chi 。 又hựu 彼bỉ 執chấp 諸chư 句cú 其kỳ 體thể 定định 異dị 。 故cố 不bất 相tương 攝nhiếp 曰viết 非phi 實thật 德đức 等đẳng 。 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 。

○# 五ngũ 破phá 所sở 執chấp 大đại 有hữu 句cú 。

彼bỉ 所sở 執chấp 有hữu 。 應ưng 離ly 實thật 等đẳng 。 無vô 別biệt 自tự 性tánh 。 許hứa 非phi 無vô 故cố 。 如như 實thật 德đức 等đẳng 。 若nhược 離ly 實thật 等đẳng 。 應ưng 非phi 有hữu 性tánh 。 許hứa 異dị 實thật 等đẳng 故cố 。 如như 畢tất 竟cánh 無vô 等đẳng 。 如như 有hữu 非phi 無vô 。 無vô 別biệt 有hữu 性tánh 。 如như 何hà 實thật 等đẳng 。 有hữu 別biệt 有hữu 性tánh 。 若nhược 離ly 有hữu 法pháp 。 有hữu 別biệt 有hữu 性tánh 。 應ưng 離ly 無vô 法pháp 。 有hữu 別biệt 無vô 性tánh 。 彼bỉ 既ký 不bất 然nhiên 。 此thử 云vân 何hà 爾nhĩ 。 故cố 彼bỉ 有hữu 性tánh 。 唯duy 妄vọng 計kế 度độ 。

量lượng 例lệ 縱túng/tung 奪đoạt 。 破phá 執chấp 大đại 有hữu 是thị 實thật 之chi 非phi 理lý 也dã 。 初sơ 量lượng 破phá 。 次thứ 例lệ 破phá 。 三tam 縱túng/tung 奪đoạt 破phá 。 四tứ 總tổng 結kết 破phá 。 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 易dị 顯hiển 。 餘dư 二nhị 稍sảo 隱ẩn 。 大đại 有hữu 更cánh 晦hối 。 觀quán 其kỳ 教giáo 五ngũ 頂đảnh 之chi 量lượng 曰viết 。 大đại 有hữu 是thị 有hữu 法pháp 。 非phi 實thật 非phi 德đức 非phi 業nghiệp 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 有hữu 一nhất 實thật 故cố 。 有hữu 德đức 業nghiệp 故cố 。 如như 同đồng 異dị 性tánh 。 因nhân 明minh 破phá 云vân 。 此thử 因nhân 如như 能năng 成thành 遮già 實thật 等đẳng 。 如như 是thị 亦diệc 能năng 成thành 遮già 有hữu 性tánh 。 俱câu 决# 定định 故cố 。 葢# 言ngôn 若nhược 能năng 成thành 宗tông 。 而nhi 有hữu 法pháp 非phi 矣hĩ 。 有hữu 法pháp 且thả 無vô 。 宗tông 將tương 安an 寄ký 。 責trách 犯phạm 法pháp 差sai 別biệt 相tương 違vi 過quá 也dã 。 今kim 初sơ 量lượng 用dụng 許hứa 有hữu 。 自tự 性tánh 為vi 因nhân 。 破phá 離ly 實thật 等đẳng 宗tông 。 喻dụ 如như 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 豈khởi 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 別biệt 有hữu 自tự 性tánh 。 故cố 云vân 應ưng 離ly 實thật 等đẳng 。 無vô 別biệt 自tự 性tánh 。 次thứ 量lượng 用dụng 許hứa 離ly 實thật 等đẳng 為vi 因nhân 。 破phá 非phi 有hữu 性tánh 。 喻dụ 如như 畢tất 竟cánh 無vô 等đẳng 。 豈khởi 離ly 實thật 等đẳng 更cánh 有hữu 有hữu 法pháp 。 故cố 云vân 若nhược 離ly 實thật 等đẳng 。 應ưng 非phi 有hữu 性tánh 。 旨chỉ 全toàn 因nhân 明minh 。 但đãn 先tiên 翻phiên 後hậu 覆phú 。 層tằng 疊điệp 出xuất 過quá 之chi 尤vưu 顯hiển 耳nhĩ 。 若nhược 例lệ 明minh 之chi 。 如như 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 無vô 即tức 有hữu 。 非phi 離ly 有hữu 法pháp 。 有hữu 別biệt 有hữu 性tánh 。 則tắc 實thật 德đức 業nghiệp 有hữu 法pháp 。 即tức 有hữu 自tự 性tánh 。 如như 何hà 離ly 實thật 德đức 等đẳng 。 有hữu 別biệt 有hữu 性tánh 耶da 。 更cánh 縱túng/tung 奪đoạt 之chi 。 若nhược 離ly 實thật 等đẳng 有hữu 法pháp 。 有hữu 別biệt 有hữu 性tánh 。 應ưng 離ly 非phi 實thật 等đẳng 無vô 法pháp 。 有hữu 別biệt 無vô 性tánh 矣hĩ 。 無vô 既ký 不bất 爾nhĩ 。 有hữu 云vân 何hà 然nhiên 。 亦diệc 可khả 初sơ 量lượng 許hứa 其kỳ 有hữu 性tánh 。 破phá 其kỳ 離ly 實thật 等đẳng 。 能năng 別biệt 不bất 極cực 成thành 過quá 。 犯phạm 似tự 宗tông 。 次thứ 量lượng 許hứa 其kỳ 離ly 實thật 等đẳng 。 破phá 其kỳ 非phi 有hữu 性tánh 。 所sở 依y 不bất 成thành 過quá 。 犯phạm 似tự 因nhân 。

○# 六lục 破phá 所sở 執chấp 同đồng 異dị 性tánh 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 實thật 德đức 業nghiệp 性tánh 。 異dị 實thật 德đức 業nghiệp 。 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 勿vật 此thử 亦diệc 非phi 實thật 德đức 業nghiệp 性tánh 。 異dị 實thật 等đẳng 故cố 。 如như 德đức 業nghiệp 等đẳng 。 又hựu 應ưng 實thật 等đẳng 非phi 實thật 等đẳng 攝nhiếp 。 異dị 實thật 等đẳng 性tánh 故cố 。 如như 德đức 業nghiệp 實thật 等đẳng 。 地địa 等đẳng 諸chư 性tánh 。 對đối 地địa 等đẳng 體thể 。 更cánh 相tương 徵trưng 詰cật 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 如như 實thật 性tánh 等đẳng 。 無vô 別biệt 實thật 等đẳng 性tánh 。 實thật 等đẳng 亦diệc 應ưng 無vô 別biệt 實thật 性tánh 等đẳng 。 若nhược 離ly 實thật 等đẳng 有hữu 實thật 等đẳng 性tánh 。 應ưng 離ly 非phi 實thật 等đẳng 有hữu 非phi 實thật 等đẳng 性tánh 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 。 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 故cố 同đồng 異dị 性tánh 。 唯duy 假giả 施thi 設thiết 。

總tổng 別biệt 結kết 破phá 同đồng 異dị 之chi 非phi 實thật 也dã 。 同đồng 異dị 者giả 。 諸chư 法pháp 各các 別biệt 曰viết 異dị 。 體thể 相tướng 一nhất 類loại 曰viết 同đồng 。 如như 以dĩ 地địa 望vọng 地địa 名danh 同đồng 。 以dĩ 地địa 望vọng 水thủy 曰viết 異dị 之chi 類loại 是thị 也dã 。 今kim 破phá 同đồng 異dị 。 應ưng 云vân 又hựu 彼bỉ 同đồng 異dị 性tánh 。 而nhi 言ngôn 實thật 德đức 業nghiệp 性tánh 者giả 。 以dĩ 於ư 實thật 德đức 業nghiệp 上thượng 論luận 同đồng 異dị 。 言ngôn 實thật 德đức 業nghiệp 性tánh 。 即tức 同đồng 異dị 性tánh 。 見kiến 同đồng 異dị 不bất 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 性tánh 。 彼bỉ 執chấp 異dị 實thật 德đức 業nghiệp 。 豈khởi 理lý 也dã 哉tai 。 故cố 總tổng 破phá 云vân 。 定định 不bất 然nhiên 也dã 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 彼bỉ 執chấp 同đồng 異dị 。 異dị 實thật 德đức 業nghiệp 。 則tắc 此thử 同đồng 異dị 。 宛uyển 同đồng 大đại 有hữu 。 亦diệc 非phi 實thật 德đức 業nghiệp 性tánh 。 異dị 實thật 等đẳng 故cố 。 如như 德đức 業nghiệp 等đẳng 矣hĩ 。 豈khởi 是thị 實thật 等đẳng 之chi 同đồng 異dị 性tánh 耶da 。 如như 於ư 地địa 水thủy 之chi 上thượng 論luận 同đồng 異dị 。 而nhi 執chấp 同đồng 異dị 異dị 於ư 地địa 水thủy 之chi 性tánh 。 理lý 將tương 安an 在tại 。 故cố 勿vật 之chi 。 勿vật 之chi 者giả 。 申thân 破phá 似tự 量lượng 之chi 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 非phi 真chân 能năng 立lập 之chi 三tam 支chi 也dã 。 且thả 同đồng 異dị 異dị 於ư 實thật 等đẳng 。 則tắc 同đồng 異dị 應ưng 非phi 實thật 等đẳng 攝nhiếp 。 同đồng 異dị 既ký 非phi 實thật 等đẳng 攝nhiếp 。 又hựu 應ưng 實thật 非phi 實thật 攝nhiếp 。 德đức 非phi 德đức 攝nhiếp 。 業nghiệp 非phi 業nghiệp 攝nhiếp 。 異dị 實thật 等đẳng 性tánh 故cố 。 如như 德đức 業nghiệp 實thật 等đẳng 。 准chuẩn 此thử 而nhi 知tri 堅kiên 性tánh 非phi 堅kiên 攝nhiếp 。 異dị 地địa 體thể 故cố 。 喻dụ 如như 濕thấp 性tánh 。 濕thấp 與dữ 煖noãn 動động 皆giai 然nhiên 也dã 。 地địa 體thể 非phi 地địa 攝nhiếp 。 異dị 堅kiên 性tánh 故cố 。 喻dụ 如như 水thủy 體thể 。 水thủy 與dữ 火hỏa 風phong 皆giai 然nhiên 也dã 。 應ưng 耶da 。 不bất 應ưng 耶da 。 應ưng 之chi 者giả 難nạn/nan 之chi 。 難nạn/nan 似tự 量lượng 之chi 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 破phá 非phi 真chân 能năng 成thành 立lập 一nhất 切thiết 。 之chi 三tam 支chi 也dã 。 如như 實thật 性tánh 等đẳng 外ngoại 。 無vô 實thật 等đẳng 性tánh 。 則tắc 實thật 等đẳng 外ngoại 。 亦diệc 應ưng 無vô 別biệt 實thật 性tánh 等đẳng 同đồng 異dị 性tánh 。 例lệ 而nhi 明minh 之chi 昭chiêu 然nhiên 顯hiển 現hiện 。 而nhi 彼bỉ 定định 執chấp 同đồng 異dị 異dị 實thật 等đẳng 。 離ly 實thật 等đẳng 之chi 外ngoại 有hữu 同đồng 異dị 者giả 。 决# 無vô 此thử 理lý 矣hĩ 。 若nhược 離ly 實thật 等đẳng 。 有hữu 實thật 等đẳng 同đồng 異dị 性tánh 。 縱túng/tung 如như 彼bỉ 執chấp 。 應ưng 離ly 非phi 實thật 等đẳng 。 有hữu 非phi 實thật 等đẳng 同đồng 異dị 性tánh 。 奪đoạt 為vi 我ngã 奪đoạt 矣hĩ 。 何hà 者giả 。 離ly 非phi 實thật 等đẳng 。 必tất 無vô 非phi 實thật 等đẳng 同đồng 異dị 性tánh 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 。 離ly 實thật 等đẳng 焉yên 得đắc 有hữu 實thật 等đẳng 同đồng 異dị 性tánh 。 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 故cố 同đồng 異dị 性tánh 。 惟duy 假giả 施thi 設thiết 。 如như 廣quảng 百bách 云vân 。 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 於ư 色sắc 等đẳng 法pháp 。 假giả 施thi 設thiết 有hữu 。 越việt 諸chư 根căn 量lượng 。 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。 而nhi 執chấp 之chi 以dĩ 為vi 實thật 者giả 何hà 也dã 。 已dĩ 上thượng 一nhất 章chương 。 可khả 分phần/phân 六lục 節tiết 。 初sơ 總tổng 破phá 非phi 理lý 。 末mạt 結kết 破phá 非phi 實thật 。 中trung 間gian 四tứ 節tiết 。 皆giai 別biệt 破phá 非phi 理lý 。 以dĩ 筆bút 力lực 高cao 古cổ 。 如như 大đại 璞# 圓viên 珠châu 。 恐khủng 蹈đạo 穴huyệt 鑿tạc 之chi 弊tệ 。 故cố 。 畧lược 加gia 點điểm 綴chuế 。 串xuyến 意ý 於ư 釋thích 中trung 。 以dĩ 摹# 寫tả 其kỳ 本bổn 色sắc 耳nhĩ 。 觀quán 者giả 細tế 心tâm 熟thục 玩ngoạn 。 當đương 自tự 得đắc 之chi 。

○# 七thất 破phá 所sở 執chấp 和hòa 合hợp 句cú 。

又hựu 彼bỉ 所sở 執chấp 和hòa 合hợp 句cú 義nghĩa 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 。 諸chư 法pháp 攝nhiếp 故cố 。 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 彼bỉ 許hứa 實thật 等đẳng 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 以dĩ 理lý 推thôi 徴# 。 尚thượng 非phi 實thật 有hữu 。 况# 彼bỉ 自tự 許hứa 和hòa 合hợp 句cú 義nghĩa 。 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。 而nhi 可khả 實thật 有hữu 。 設thiết 執chấp 和hòa 合hợp 是thị 現hiện 量lượng 境cảnh 。 由do 前tiền 理lý 故cố 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。

量lượng 况# 轉chuyển 破phá 和hòa 合hợp 實thật 有hữu 之chi 非phi 理lý 也dã 。 初sơ 量lượng 破phá 。 次thứ 况# 破phá 。 三tam 轉chuyển 破phá 。 渾hồn 而nhi 不bất 乖quai 曰viết 和hòa 。 會hội 而nhi 不bất 隔cách 曰viết 合hợp 。 彼bỉ 執chấp 由do 和hòa 合hợp 故cố 。 諸chư 法pháp 方phương 聚tụ 。 而nhi 和hòa 合hợp 體thể 是thị 別biệt 有hữu 。 非phi 諸chư 法pháp 攝nhiếp 。 故cố 量lượng 破phá 云vân 。 和hòa 合hợp 定định 非phi 實thật 有hữu 。 因nhân 云vân 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 諸chư 法pháp 攝nhiếp 故cố 。 喻dụ 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 良lương 以dĩ 既ký 離ly 諸chư 法pháp 。 和hòa 合hợp 義nghĩa 無vô 。 和hòa 合hợp 且thả 無vô 。 體thể 將tương 何hà 寄ký 。 故cố 即tức 彼bỉ 非phi 有hữu 實thật 等đẳng 所sở 攝nhiếp 之chi 因nhân 。 定định 其kỳ 為vi 非phi 實thật 有hữu 也dã 。 况# 之chi 。 則tắc 彼bỉ 許hứa 現hiện 量lượng 得đắc 者giả 。 以dĩ 理lý 推thôi 徴# 。 尚thượng 非phi 實thật 有hữu 。 况# 和hòa 合hợp 是thị 彼bỉ 許hứa 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 者giả 。 可khả 實thật 有hữu 也dã 耶da 。 設thiết 彼bỉ 轉chuyển 和hòa 合hợp 非phi 現hiện 之chi 執chấp 。 更cánh 執chấp 為vi 現hiện 量lượng 者giả 。 轉chuyển 以dĩ 前tiền 可khả 析tích 無vô 礙ngại 無vô 常thường 唯duy 識thức 之chi 理lý 。 破phá 今kim 現hiện 量lượng 和hòa 合hợp 之chi 執chấp 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 豈khởi 獨độc 非phi 現hiện 量lượng 為vi 非phi 實thật 有hữu 耶da 。 由do 因nhân 定định 宗tông 。 以dĩ 况# 比tỉ 義nghĩa 。 現hiện 量lượng 非phi 現hiện 全toàn 空không 。 和hòa 合hợp 實thật 有hữu 安an 寄ký 。 我ngã 故cố 曰viết 理lý 非phi 有hữu 也dã 。 以dĩ 上thượng 別biệt 破phá 所sở 執chấp 實thật 有hữu 。 現hiện 量lượng 之chi 義nghĩa 自tự 含hàm 。 下hạ 破phá 能năng 所sở 現hiện 量lượng 。 實thật 有hữu 之chi 義nghĩa 宛uyển 具cụ 。 不bất 可khả 因nhân 實thật 有hữu 屬thuộc 上thượng 。 現hiện 量lượng 科khoa 下hạ 。 而nhi 遂toại 泥nê 之chi 。 又hựu 亦diệc 末mạt 可khả 縱túng/tung 奪đoạt 破phá 。

○# 二nhị 明minh 諸chư 句cú 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。

然nhiên 彼bỉ 實thật 等đẳng 。 非phi 緣duyên 離ly 識thức 。 實thật 有hữu 自tự 體thể 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 許hứa 所sở 知tri 故cố 。 如như 龜quy 毛mao 等đẳng 。 又hựu 緣duyên 實thật 智trí 。 非phi 緣duyên 離ly 識thức 。 實thật 句cú 自tự 體thể 。 現hiện 量lượng 智trí 攝nhiếp 。 假giả 合hợp 生sanh 故cố 。 如như 德đức 智trí 等đẳng 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 緣duyên 和hòa 合hợp 智trí 。 非phi 緣duyên 離ly 識thức 。 和hòa 合hợp 自tự 體thể 。 現hiện 量lượng 智trí 攝nhiếp 。 假giả 合hợp 生sanh 故cố 。 如như 實thật 智trí 等đẳng 。

量lượng 破phá 能năng 所sở 皆giai 非phi 現hiện 量lượng 也dã 。 初sơ 量lượng 破phá 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 次thứ 量lượng 破phá 能năng 緣duyên 之chi 智trí 。 實thật 等đẳng 者giả 。 實thật 德đức 業nghiệp 等đẳng 諸chư 句cú 也dã 。 離ly 識thức 實thật 有hữu 自tự 體thể 者giả 。 彼bỉ 執chấp 諸chư 句cú 離ly 心tâm 識thức 外ngoại 。 各các 有hữu 自tự 己kỷ 真chân 實thật 之chi 體thể 性tánh 也dã 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 者giả 。 既ký 有hữu 實thật 體thể 。 名danh 為vi 實thật 境cảnh 。 不bất 假giả 分phân 別biệt 而nhi 有hữu 。 任nhậm 運vận 對đối 緣duyên 而nhi 現hiện 。 名danh 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 也dã 。 總tổng 之chi 執chấp 所sở 緣duyên 六lục 句cú 之chi 境cảnh 為vi 現hiện 量lượng 。 如như 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 彼bỉ 論luận 說thuyết 有hữu 實thật 句cú 義nghĩa 是thị 現hiện 量lượng 境cảnh 是thị 也dã 。 破phá 謂vị 彼bỉ 實thật 等đẳng 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 非phi 離ly 於ư 識thức 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。 以dĩ 汝nhữ 自tự 許hứa 所sở 知tri 故cố 也dã 。 所sở 知tri 屬thuộc 分phân 別biệt 。 分phân 別biệt 則tắc 非phi 真chân 譬thí 如như 龜quy 毛mao 。 從tùng 何hà 而nhi 有hữu 。 但đãn 是thị 意ý 識thức 。 非phi 量lượng 所sở 緣duyên 。 尚thượng 非phi 真chân 比tỉ 。 豈khởi 成thành 現hiện 量lượng 。 故cố 廣quảng 百bách 破phá 現hiện 量lượng 境cảnh 。 則tắc 云vân 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 瓶bình 衣y 等đẳng 物vật 。 意ý 識thức 於ư 色sắc 等đẳng 法pháp 。 假giả 施thi 設thiết 有hữu 。 云vân 何hà 執chấp 為vi 現hiện 量lượng 境cảnh 。 又hựu 緣duyên 實thật 智trí 等đẳng 者giả 。 執chấp 能năng 緣duyên 之chi 智trí 為vi 現hiện 量lượng 也dã 。 破phá 謂vị 又hựu 緣duyên 實thật 句cú 之chi 智trí 。 非phi 緣duyên 離ly 識thức 。 非phi 緣duyên 實thật 體thể 。 非phi 現hiện 量lượng 攝nhiếp 。 以dĩ 汝nhữ 自tự 許hứa 假giả 合hợp 而nhi 生sanh 故cố 也dã 。 假giả 非phi 真chân 實thật 。 合hợp 豈khởi 天thiên 成thành 。 如như 德đức 智trí 等đẳng 。 緣duyên 諸chư 堅kiên 濕thấp 。 從tùng 意ý 想tưởng 起khởi 。 豈khởi 離ly 籌trù 度độ 心tâm 。 任nhậm 運vận 而nhi 緣duyên 之chi 現hiện 量lượng 耶da 。 故cố 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。 因nhân 德đức 所sở 引dẫn 實thật 智trí 。 非phi 現hiện 量lượng 攝nhiếp 。 謂vị 因nhân 青thanh 等đẳng 煖noãn 等đẳng 諸chư 德đức 所sở 引dẫn 實thật 智trí 。 定định 非phi 見kiến 觸xúc 現hiện 量lượng 所sở 攝nhiếp 等đẳng 是thị 也dã 。 至chí 若nhược 廣quảng 之chi 。 雖tuy 諸chư 句cú 不bất 同đồng 。 總tổng 之chi 則tắc 能năng 緣duyên 無vô 別biệt 。 假giả 合hợp 而nhi 生sanh 因Nhân 地Địa 既ký 以dĩ 無vô 殊thù 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 果quả 地địa 自tự 然nhiên 俱câu ▆# 。 故cố 曰viết 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 如như 實thật 智trí 等đẳng 。 問vấn 。 性tánh 境cảnh 現hiện 量lượng 判phán 五ngũ 識thức 。 此thử 唯duy 識thức 宗tông 。 今kim 非phi 彼bỉ 現hiện 量lượng 何hà 也dã 。 答đáp 。 此thử 云vân 現hiện 量lượng 。 但đãn 如như 鏡kính 中trung 。 無vô 別biệt 分phân 析tích 。 無vô 有hữu 執chấp 心tâm 。 雖tuy 是thị 識thức 內nội 。 亦diệc 無vô 唯duy 識thức 之chi 念niệm 。 彼bỉ 執chấp 識thức 外ngoại 。 彼bỉ 指chỉ 瓶bình 衣y 。 彼bỉ 執chấp 為vi 實thật 。 非phi 量lượng 所sở 攝nhiếp 。 豈khởi 可khả 同đồng 年niên 。 上thượng 第đệ 二nhị 正chánh 破phá 竟cánh 。

○# 三tam 結kết 非phi 。

故cố 勝thắng 論luận 者giả 。 實thật 等đẳng 句cú 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 隨tùy 情tình 。 妄vọng 所sở 施thi 設thiết 。

此thử 總tổng 結kết 非phi 實thật 現hiện 量lượng 也dã 。 施thi 設thiết 隨tùy 情tình 。 理lý 豈khởi 能năng 順thuận 。 隨tùy 情tình 是thị 妄vọng 實thật 則tắc 何hà 有hữu 汝nhữ 曰viết 多đa 實thật 有hữu 體thể 。 今kim 則tắc 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 汝nhữ 曰viết 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 今kim 則tắc 實thật 非phi 現hiện 量lượng 。 皆giai 真chân 實thật 理lý 也dã 。 豈khởi 虚# 妄vọng 之chi 情tình 乎hồ 。 勝thắng 論luận 之chi 徒đồ 。 可khả 以dĩ 悟ngộ 矣hĩ 。 數số 勝thắng 二nhị 法pháp 執chấp 竟cánh 。

○# 三tam 自tự 在tại (# 二nhị )# 。 初sơ 自tự 在tại 二nhị 例lệ 餘dư 。

○# 初sơ 自tự 在tại 。

有hữu 執chấp 有hữu 一nhất 。 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 體thể 實thật 徧biến 常thường 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 法pháp 能năng 生sanh 。 必tất 非phi 常thường 故cố 。 諸chư 非phi 常thường 者giả 。 必tất 不bất 徧biến 故cố 。 諸chư 不bất 徧biến 者giả 。 非phi 真chân 實thật 故cố 。 體thể 既ký 常thường 徧biến 。 具cụ 諸chư 功công 能năng 。 應ưng 一nhất 切thiết 處xứ 時thời 。 頓đốn 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 待đãi 欲dục 或hoặc 緣duyên 。 方phương 能năng 生sanh 者giả 。 違vi 一nhất 因nhân 論luận 。 或hoặc 欲dục 及cập 緣duyên 。 亦diệc 應ưng 頓đốn 起khởi 。 因nhân 常thường 有hữu 故cố 。

破phá 執chấp 自tự 在tại 能năng 生sanh 之chi 法pháp 執chấp 也dã 。 初sơ 敘tự 彼bỉ 執chấp 。 二nhị 總tổng 破phá 徴# 。 三tam 詳tường 推thôi 破phá 。 四tứ 破phá 轉chuyển 救cứu 。 有hữu 執chấp 。 指chỉ 塗đồ 灰hôi 。 彼bỉ 見kiến 有hữu 情tình 。 不bất 隨tùy 欲dục 轉chuyển 。 因nhân 修tu 欲dục 進tiến 而nhi 偏thiên 退thoái 。 果quả 報báo 願nguyện 逹# 而nhi 固cố 竆# 。 思tư 必tất 有hữu 主chủ 宰tể 者giả 以dĩ 為vi 物vật 父phụ 。 因nhân 執chấp 有hữu 一nhất 。 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 體thể 實thật 。 徧biến 。 常thường 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 四tứ 德đức 。 為vi 萬vạn 物vật 之chi 因nhân 焉yên 。 在tại 執chấp 之chi 溺nịch 於ư 情tình 也dã 。 未vị 嘗thường 不bất 是thị 。 以dĩ 理lý 之chi 量lượng 於ư 執chấp 也dã 。 全toàn 體thể 成thành 非phi 。 而nhi 其kỳ 所sở 以dĩ 非phi 者giả 何hà 也dã 。 試thí 逆nghịch 推thôi 之chi 。 且thả 無vô 論luận 其kỳ 能năng 生sanh 與dữ 否phủ/bĩ 。 若nhược 法pháp 能năng 生sanh 。 生sanh 則tắc 有hữu 滅diệt 。 生sanh 果quả 應ưng 是thị 無vô 常thường 。 有hữu 作tác 用dụng 故cố 。 必tất 非phi 是thị 常thường 。 諸chư 非phi 常thường 者giả 。 纔tài 生sanh 即tức 滅diệt 。 無vô 動động 義nghĩa 故cố 。 無vô 容dung 從tùng 此thử 轉chuyển 至chí 餘dư 方phương 。 必tất 不bất 徧biến 故cố 。 諸chư 不bất 徧biến 者giả 。 非phi 真chân 實thật 故cố 。 無vô 為vi 真chân 實thật 。 必tất 周chu 徧biến 故cố 。 體thể 實thật 徧biến 常thường 。 將tương 安an 在tại 哉tai 。 而nhi 况# 其kỳ 未vị 必tất 能năng 生sanh 也dã 。 何hà 則tắc 體thể 既ký 常thường 徧biến 。 具cụ 諸chư 功công 能năng 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 吾ngô 以dĩ 為vi 常thường 竆# 一nhất 切thiết 時thời 。 徧biến 周chu 一nhất 切thiết 處xứ 。 應ưng 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 時thời 。 無vô 有hữu 前tiền 後hậu 。 頓đốn 生sanh 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 而nhi 後hậu 可khả 以dĩ 稱xưng 常thường 徧biến 能năng 生sanh 也dã 。 又hựu 犯phạm 世thế 間gian 相tương 違vi 等đẳng 過quá 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 豈khởi 有hữu 此thử 理lý 。 脫thoát 轉chuyển 救cứu 云vân 。 體thể 雖tuy 常thường 徧biến 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 要yếu 待đãi 眾chúng 生sanh 樂nhạo 欲dục 。 或hoặc 緣duyên 會hội 方phương 生sanh 。 故cố 無vô 頓đốn 生sanh 之chi 過quá 者giả 。 以dĩ 渉# 三tam 因nhân 。 即tức 非phi 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 一nhất 因nhân 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 寧ninh 不bất 所sở 救cứu 非phi 所sở 執chấp 。 而nhi 前tiền 後hậu 自tự 相tương/tướng 矛mâu 盾# 也dã 耶da 。 若nhược 例lệ 而nhi 破phá 之chi 。 或hoặc 欲dục 及cập 緣duyên 。 亦diệc 應ưng 頓đốn 起khởi 。 以dĩ 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 因nhân 常thường 有hữu 故cố 。 則tắc 所sở 救cứu 無vô 頓đốn 生sanh 之chi 過quá 者giả 。 正chánh 當đương 頓đốn 生sanh 矣hĩ 。 如như 之chi 何hà 其kỳ 能năng 救cứu 耶da 。 吾ngô 故cố 曰viết 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。

○# 二nhị 例lệ 餘dư 。

餘dư 執chấp 有hữu 一nhất 大đại 梵Phạm 。

時thời 方phương 。 本bổn 際tế 。 自tự 然nhiên 。 虚# 空không 。 我ngã 等đẳng 。 常thường 住trụ 實thật 有hữu 。 具cụ 諸chư 功công 能năng 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 同đồng 此thử 破phá 。

例lệ 破phá 餘dư 執chấp 能năng 生sanh 之chi 法pháp 執chấp 也dã 。 初sơ 列liệt 名danh 敘tự 執chấp 。 二nhị 指chỉ 破phá 法pháp 同đồng 。 餘dư 執chấp 。 執chấp 自tự 在tại 能năng 生sanh 之chi 餘dư 執chấp 。 即tức 下hạ 七thất 等đẳng 也dã 。 大đại 梵Phạm 者giả 。 圍vi 陀đà 論luận 師sư 。 此thử 云vân 明minh 。 彼bỉ 計kế 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 。 臍tề 中trung 生sanh 大đại 蓮liên 華hoa 。 華hoa 上thượng 有hữu 梵Phạm 天Thiên 祖tổ 翁ông 。 為vi 萬vạn 物vật 祖tổ 。 從tùng 梵Phạm 天Thiên 口khẩu 生sanh 婆Bà 羅La 門Môn 。 臂tý 生sanh 剎sát 利lợi 。 髀bễ 生sanh 毘tỳ 舎# 。 腳cước 生sanh 首thủ 陀đà 。 能năng 作tác 一nhất 切thiết 。 命mạng 無vô 命mạng 物vật 。 是thị 故cố 梵Phạm 天Thiên 名danh 常thường 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 詳tường 載tái 瑜du 揚dương 二nhị 論luận 。 是thị 亦diệc 天thiên 能năng 生sanh 也dã 。

時thời 者giả 。

時thời 散tán 外ngoại 道đạo 。 以dĩ 見kiến 種chủng 等đẳng 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 有hữu 時thời 生sanh 果quả 。 有hữu 時thời 不bất 生sanh 。

時thời 有hữu 作tác 用dụng 。 或hoặc 舒thư 或hoặc 卷quyển 。 令linh 枝chi 條điều 等đẳng 。 隨tùy 其kỳ 榮vinh 顇# 。 由do 是thị 决# 定định 。 知tri 實thật 有hữu 時thời 。

時thời 所sở 待đãi 因nhân 。 都đô 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 見kiến 因nhân 故cố 。 所sở 以dĩ 無vô 生sanh 。 以dĩ 無vô 生sanh 故cố 。 即tức 知tri 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 滅diệt 。 故cố 復phục 言ngôn 常thường 。 遂toại 執chấp 一nhất 切thiết 物vật 。 皆giai 從tùng 時thời 生sanh 。 是thị 故cố 時thời 是thị 常thường 。 是thị 一nhất 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 詳tường 載tái 廣quảng 百bách 。 是thị 時thời 能năng 生sanh 也dã 。 方phương 。 謂vị 方phương 論luận 師sư 。 計kế 實thật 有hữu 方phương 常thường 相tương/tướng 。 有hữu 日nhật 合hợp 處xứ 。 是thị 方phương 相tương/tướng 等đẳng 。 計kế 方phương 能năng 生sanh 人nhân 。 人nhân 生sanh 天thiên 地địa 。 滅diệt 後hậu 還hoàn 入nhập 於ư 方phương 。 故cố 方phương 是thị 常thường 。 是thị 一nhất 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 亦diệc 如như 百bách 論luận 。 是thị 方phương 能năng 生sanh 也dã 。 本bổn 際tế 者giả 。 安an 茶trà 論luận 師sư 。 執chấp 本bổn 際tế 是thị 過quá 去khứ 之chi 初sơ 。 世thế 界giới 最tối 始thỉ 。 唯duy 有hữu 大đại 水thủy 。

時thời 有hữu 大đại 安an 茶trà 花hoa 出xuất 。 形hình 如như 鷄kê 卵noãn 。 周chu 匝táp 金kim 色sắc 。

時thời 熟thục 剖phẫu 為vi 二nhị 段đoạn 。 上thượng 段đoạn 為vi 天thiên 。 下hạ 段đoạn 為vi 地địa 。 中trung 生sanh 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 如như 此thử 方phương 渾hồn 沌# 未vị 分phần/phân 。 形hình 如như 鷄kê 子tử 。 從tùng 此thử 生sanh 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 等đẳng 。 具cụ 如như 清thanh 涼lương 。 是thị 本bổn 際tế 能năng 生sanh 也dã 。 自tự 然nhiên 者giả 。 即tức 無vô 因nhân 論luận 師sư 。 彼bỉ 見kiến 世thế 間gian 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 時thời 歘hốt 爾nhĩ 。 大đại 風phong 卒thốt 起khởi 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 寂tịch 然nhiên 止chỉ 息tức 。 或hoặc 時thời 忽hốt 爾nhĩ 暴bạo 沙sa 瀰# 漫mạn 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 頓đốn 即tức 空không 竭kiệt 。 或hoặc 時thời 鬱uất 爾nhĩ 。 果quả 木mộc 敷phu 榮vinh 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 颯tát 然nhiên 衰suy 顇# 。 因nhân 此thử 起khởi 無vô 因nhân 見kiến 。 立lập 無vô 因nhân 論luận 。 計kế 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 自tự 然nhiên 生sanh 滅diệt 。 故cố 自tự 然nhiên 是thị 常thường 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 載tái 於ư 瑜du 伽già 。 如như 此thử 方phương 莊trang 老lão 之chi 類loại 。 是thị 自tự 然nhiên 能năng 生sanh 也dã 。 虚# 空không 者giả 。 口khẩu 力lực 論luận 師sư 。 計kế 虚# 空không 為vi 萬vạn 物vật 因nhân 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 是thị 實thật 是thị 常thường 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 從tùng 空không 生sanh 風phong 。 風phong 生sanh 火hỏa 。 火hỏa 生sanh 煖noãn 。 煖noãn 生sanh 水thủy 。 水thủy 生sanh 凍đống 。 堅kiên 作tác 地địa 。 地địa 生sanh 五ngũ 穀cốc 。 穀cốc 生sanh 命mạng 。 命mạng 後hậu 還hoàn 歸quy 空không 。 是thị 故cố 虚# 空không 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 載tái 具cụ 百bách 論luận 。 是thị 空không 能năng 生sanh 也dã 。 我ngã 者giả 。 計kế 我ngã 論luận 師sư 。 謂vị 彼bỉ 計kế 有hữu 薩tát 埵đóa 命mạng 者giả 。 生sanh 者giả 。 養dưỡng 育dục 者giả 。 數số 取thủ 趣thú 者giả 。 如như 是thị 諦đế 實thật 常thường 住trụ 。 是thị 故cố 我ngã 眼nhãn 。 能năng 見kiến 諸chư 色sắc 。 如như 是thị 於ư 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 宿túc 作tác 論luận 師sư 。 宿túc 作tác 亦diệc 不bất 離ly 我ngã 。 彼bỉ 計kế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 報báo 。 皆giai 隨tùy 徃# 日nhật 本bổn 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 若nhược 有hữu 。 持trì 戒giới 精tinh 進tấn 。 受thọ 身thân 心tâm 苦khổ 。 能năng 壞hoại 本bổn 業nghiệp 。 本bổn 業nghiệp 既ký 盡tận 。 眾chúng 苦khổ 盡tận 滅diệt 。 眾chúng 苦khổ 盡tận 滅diệt 。 即tức 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 宿túc 作tác 為vi 一nhất 切thiết 因nhân 。 廣quảng 破phá 如như 涅Niết 槃Bàn 。 及cập 清thanh 涼lương 玄huyền 談đàm 。 此thử 我ngã 業nghiệp 能năng 生sanh 也dã 。 皆giai 同đồng 此thử 破phá 者giả 。 同đồng 前tiền 比tỉ 量lượng 。 所sở 執chấp 盡tận 虚# 。 故cố 曰viết 皆giai 同đồng 。

○# 四tứ 聲thanh 論luận 。

有hữu 餘dư 偏thiên 執chấp 明minh 論luận 聲thanh 常thường 。 能năng 為vi 定định 量lượng 。 表biểu 詮thuyên 諸chư 法pháp 。 有hữu 執chấp 一nhất 切thiết 聲thanh 皆giai 是thị 常thường 。 待đãi 緣duyên 顯hiển 發phát 。 方phương 有hữu 詮thuyên 表biểu 。 彼bỉ 俱câu 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 且thả 明minh 論luận 聲thanh 。 許hứa 能năng 詮thuyên 故cố 。 應ưng 非phi 常thường 住trụ 。 如như 所sở 餘dư 聲thanh 。 餘dư 聲thanh 亦diệc 應ưng 非phi 常thường 。 聲thanh 體thể 如như 瓶bình 衣y 等đẳng 。 待đãi 眾chúng 緣duyên 故cố 。

破phá 二nhị 種chủng 聲thanh 常thường 之chi 法pháp 執chấp 也dã 。 初sơ 偏thiên 執chấp 明minh 論luận 聲thanh 。 次thứ 徧biến 執chấp 一nhất 切thiết 聲thanh 。 有hữu 餘dư 。 即tức 餘dư 有hữu 。 謂vị 八bát 種chủng 之chi 外ngoại 。 餘dư 有hữu 執chấp 聲thanh 者giả 也dã 。 明minh 論luận 者giả 。 謂vị 內nội 明minh 。 因nhân 明minh 。 聲thanh 明minh 。 工công 巧xảo 。 以dĩ 及cập 醫y 方phương 五ngũ 明minh 論luận 也dã 。 今kim 偏thiên 取thủ 聲thanh 明minh 。 故cố 曰viết 明minh 論luận 聲thanh 。 常thường 者giả 不bất 易dị 之chi 謂vị 。 表biểu 揚dương 詮thuyên 顯hiển 。 諸chư 法pháp 之chi 義nghĩa 。 一nhất 印ấn 印ấn 定định 。 遐hà 方phương 異dị 域vực 不bất 能năng 改cải 。 亘tuyên 古cổ 及cập 今kim 不bất 可khả 易dị 。 能năng 為vi 一nhất 定định 之chi 量lượng 者giả 。 論luận 之chi 聲thanh 明minh 。 他tha 不bất 能năng 也dã 。 一nhất 切thiết 者giả 。 徧biến 諸chư 色sắc 之chi 聲thanh 也dã 。 皆giai 執chấp 為vi 常thường 者giả 。 聲thanh 性tánh 是thị 常thường 。 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 其kỳ 體thể 非phi 斷đoạn 。 但đãn 待đãi 緣duyên 顯hiển 發phát 。 方phương 有hữu 詮thuyên 表biểu 耳nhĩ 。 若nhược 鐘chung 皷cổ 待đãi [高*支]# 而nhi 響hưởng 。 金kim 石thạch 俟sĩ 扣khấu 而nhi 鳴minh 。 文văn 義nghĩa 待đãi 宣tuyên 吐thổ 而nhi 後hậu 顯hiển 之chi 類loại 是thị 也dã 。 執chấp 情tình 皆giai 是thị 。 正chánh 理lý 俱câu 非phi 。 請thỉnh 以dĩ 量lượng 破phá 。 明minh 論luận 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 。 應ưng 非phi 常thường 住trụ 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 。 許hứa 能năng 詮thuyên 故cố 。 喻dụ 所sở 餘dư 聲thanh 。 夫phu 常thường 無vô 所sở 作tác 。 能năng 作tác 亦diệc 無vô 。 能năng 所sở 雙song 非phi 。 方phương 為vi 常thường 義nghĩa 。 許hứa 能năng 詮thuyên 故cố 。 能năng 必tất 有hữu 所sở 。 既ký 渉# 能năng 所sở 。 體thể 非phi 常thường 住trụ 。 如như 所sở 餘dư 聲thanh 。 同đồng 是thị 聲thanh 性tánh 。 次thứ 破phá 云vân 。 一nhất 切thiết 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 。 亦diệc 應ưng 非phi 常thường 為vi 宗tông 。 因nhân 云vân 待đãi 眾chúng 緣duyên 故cố 。 聲thanh 體thể 如như 瓶bình 衣y 等đẳng 。 體thể 既ký 待đãi 緣duyên 。 緣duyên 離ly 則tắc 滅diệt 。 安an 得đắc 為vi 常thường 。

○# 五ngũ 迦ca 耶da (# 二nhị )# 。 初sơ 敘tự 執chấp 二nhị 正chánh 破phá 。

○# 初sơ 敘tự 執chấp 。

有hữu 外ngoại 道đạo 執chấp 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 極cực 微vi 實thật 常thường 。 能năng 生sanh 麄# 色sắc 。 所sở 生sanh 麄# 色sắc 。 不bất 越việt 因nhân 量lượng 。 雖tuy 是thị 無vô 常thường 。 而nhi 體thể 實thật 有hữu 。

此thử 破phá 四tứ 大đại 極cực 微vi 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 之chi 法pháp 執chấp 也dã 。 外ngoại 道đạo 。 即tức 路lộ 迦ca 耶da 。 此thử 云vân 順thuận 世thế 。 計kế 一nhất 切thiết 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。 皆giai 用dụng 四tứ 大đại 極cực 微vi 為vi 因nhân 。 然nhiên 四tứ 大đại 中trung 最tối 精tinh 靈linh 者giả 能năng 有hữu 緣duyên 慮lự 。 即tức 為vi 心tâm 法pháp 。 如như 色sắc 雖tuy 皆giai 大đại 。 而nhi 燈đăng 發phát 光quang 。 餘dư 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 四tứ 大đại 中trung 。 能năng 有hữu 緣duyên 慮lự 。 其kỳ 必tất 無vô 失thất 。 顯hiển 揚dương 第đệ 九cửu 云vân 。 由do 不bất 如như 實thật 知tri 緣duyên 起khởi 故cố 。 計kế 有hữu 為vi 先tiên 。 有hữu 果quả 集tập 起khởi 。 離ly 散tán 為vi 先tiên 。 有hữu 果quả 壞hoại 滅diệt 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 謂vị 從tùng 眾chúng 微vi 性tánh 。 麄# 物vật 果quả 生sanh 漸tiệm 析tích 麄# 物vật 乃nãi 至chí 極cực 微vi 住trụ 。 是thị 故cố 麄# 物vật 無vô 常thường 。 極cực 微vi 常thường 住trụ 。 因nhân 量lượng 者giả 。 父phụ 母mẫu 微vi 。 最tối 初sơ 極cực 微vi 名danh 父phụ 母mẫu 。 聚tụ 生sanh 諸chư 色sắc 故cố 。 所sở 生sanh 麄# 色sắc 名danh 子tử 微vi 。 子tử 微vi 雖tuy 是thị 無vô 常thường 。 不bất 越việt 父phụ 母mẫu 。 故cố 是thị 實thật 常thường 。 迦ca 耶da 之chi 執chấp 。 大đại 約ước 如như 此thử 。 詳tường 載tái 瑜du 伽già 。 下hạ 於ư 破phá 中trung 轉chuyển 計kế 雖tuy 多đa 。 不bất 出xuất 正chánh 計kế 。

○# 二nhị 正chánh 破phá (# 二nhị )# 。 初sơ 破phá 因nhân 微vi 二nhị 破phá 果quả 色sắc 。

○# 初sơ 破phá 因nhân 微vi 。

彼bỉ 亦diệc 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 若nhược 有hữu 方phương 分phần/phân 。 如như 蟻nghĩ 行hành 等đẳng 。 體thể 應ưng 非phi 實thật 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 應ưng 不bất 共cộng 聚tụ 生sanh 麄# 果quả 色sắc 。 既ký 能năng 生sanh 果quả 。 如như 彼bỉ 所sở 生sanh 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 。 極cực 微vi 常thường 住trụ 。

彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。 總tổng 破phá 能năng 所sở 之chi 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 總tổng 徴# 非phi 理lý 之chi 所sở 由do 。 下hạ 別biệt 破phá 中trung 。 先tiên 破phá 能năng 生sanh 極cực 微vi 。 後hậu 破phá 所sở 生sanh 麄# 色sắc 。 今kim 先tiên 極cực 微vi 也dã 。 意ý 謂vị 汝nhữ 執chấp 極cực 微vi 是thị 實thật 是thị 常thường 。 能năng 生sanh 麄# 色sắc 。 吾ngô 以dĩ 為vi 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 為vi 有hữu 方phương 分phần/phân 。 無vô 方phương 分phần/phân 耶da 。 若nhược 有hữu 方phương 分phần/phân 。 如như 蟻nghĩ 之chi 行hành 伍# 。 前tiền 不bất 是thị 後hậu 。 捨xả 後hậu 取thủ 前tiền 。 既ký 可khả 分phân 析tích 。 體thể 應ưng 非phi 實thật 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 尚thượng 無vô 有hữu 形hình 。 云vân 何hà 而nhi 能năng 共cộng 聚tụ 。 生sanh 麄# 果quả 色sắc 。 况# 所sở 生sanh 於ư 能năng 。 能năng 必tất 肖tiếu 所sở 。 極cực 微vi 既ký 能năng 生sanh 色sắc 。 極cực 微vi 如như 彼bỉ 所sở 生sanh 。 所sở 生sanh 既ký 是thị 無vô 常thường 。 如như 何hà 可khả 說thuyết 極cực 微vi 常thường 住trụ 。 亦diệc 可khả 三tam 量lượng 。 初sơ 破phá 實thật 。 末mạt 破phá 常thường 。 中trung 破phá 能năng 生sanh 。

○# 二nhị 破phá 果quả 色sắc (# 六lục )# 。 初sơ 約ước 因nhân 量lượng 破phá 二nhị 約ước 量lượng 德đức 破phá 三tam 約ước 自tự 因nhân 破phá 四tứ 約ước 多đa 合hợp 破phá 五ngũ 約ước 因nhân 果quả 破phá 六lục 約ước 體thể 一nhất 破phá 。

○# 初sơ 約ước 因nhân 量lượng 破phá 。

又hựu 所sở 生sanh 果quả 。 不bất 越việt 因nhân 量lượng 。 應ưng 如như 極cực 微vi 。 不bất 名danh 麄# 色sắc 。 則tắc 此thử 果quả 色sắc 。 應ưng 非phi 眼nhãn 等đẳng 色sắc 根căn 所sở 取thủ 。 便tiện 違vi 自tự 執chấp 。

破phá 共cộng 六lục 節tiết 。 一nhất 破phá 正chánh 計kế 。 五ngũ 破phá 轉chuyển 計kế 。 今kim 初sơ 破phá 不bất 越việt 因nhân 量lượng 之chi 正chánh 計kế 也dã 。 生sanh 果quả 是thị 麄# 色sắc 。 因nhân 量lượng 是thị 極cực 微vi 。 生sanh 果quả 不bất 越việt 因nhân 量lượng 。 麄# 色sắc 應ưng 如như 極cực 微vi 。 麄# 色sắc 眼nhãn 根căn 取thủ 。 極cực 微vi 非phi 眼nhãn 等đẳng 色sắc 根căn 所sở 取thủ 。 便tiện 違vi 汝nhữ 執chấp 麄# 色sắc 是thị 色sắc 根căn 之chi 所sở 取thủ 矣hĩ 。 是thị 則tắc 不bất 越việt 因nhân 量lượng 。 汝nhữ 之chi 執chấp 也dã 。 色sắc 根căn 所sở 取thủ 。 亦diệc 汝nhữ 之chi 執chấp 。 一nhất 己kỷ 之chi 二nhị 執chấp 相tướng 違vi 。 一nhất 定định 之chi 至chí 理lý 何hà 在tại 。 我ngã 故cố 曰viết 。 彼bỉ 執chấp 之chi 非phi 理lý 也dã 。

○# 二nhị 約ước 量lượng 德đức 破phá 。

若nhược 謂vị 果quả 色sắc 。 量lượng 德đức 合hợp 故cố 。 非phi 麄# 似tự 麄# 。 色sắc 根căn 所sở 能năng 取thủ 。 所sở 執chấp 果quả 色sắc 。 既ký 同đồng 因nhân 量lượng 。 應ưng 如như 極cực 微vi 。 無vô 麄# 德đức 合hợp 。 或hoặc 應ưng 極cực 微vi 。 亦diệc 麄# 德đức 合hợp 。 如như 麄# 果quả 色sắc 。 處xử 無vô 別biệt 故cố 。

破phá 量lượng 德đức 合hợp 之chi 轉chuyển 計kế 也dã 。 初sơ 出xuất 轉chuyển 計kế 之chi 情tình 。 次thứ 破phá 果quả 濫lạm 於ư 因nhân 。 三tam 破phá 因nhân 同đồng 於ư 果quả 。 計kế 意ý 葢# 謂vị 。 前tiền 破phá 不bất 名danh 麄# 色sắc 。 違vi 色sắc 根căn 取thủ 者giả 。 以dĩ 但đãn 約ước 不bất 越việt 因nhân 量lượng 為vi 言ngôn 耳nhĩ 。 若nhược 但đãn 以dĩ 量lượng 言ngôn 。 則tắc 果quả 色sắc 非phi 麄# 。 根căn 無vô 所sở 取thủ 。 誠thành 如như 所sở 破phá 。 今kim 則tắc 麄# 德đức 合hợp 故cố 。 果quả 色sắc 似tự 麄# 。 根căn 所sở 能năng 取thủ 。 又hựu 豈khởi 如như 所sở 破phá 耶da 。 是thị 則tắc 量lượng 德đức 合hợp 故cố 。 不bất 惟duy 因nhân 量lượng 之chi 不bất 越việt 。 非phi 麄# 似tự 麄# 。 亦diệc 乃nãi 自tự 執chấp 之chi 無vô 違vi 。 轉chuyển 計kế 之chi 意ý 如như 此thử 。 破phá 意ý 葢# 謂vị 。 果quả 色sắc 是thị 德đức 合hợp 。 因nhân 量lượng 是thị 極cực 微vi 。 果quả 色sắc 異dị 於ư 因nhân 量lượng 者giả 。 果quả 色sắc 麄# 德đức 合hợp 。 極cực 微vi 無vô 麄# 德đức 合hợp 也dã 。 若nhược 謂vị 量lượng 德đức 合hợp 故cố 。 非phi 麄# 似tự 麄# 。 則tắc 所sở 執chấp 果quả 色sắc 。 同đồng 因nhân 量lượng 矣hĩ 既ký 同đồng 因nhân 量lượng 。 果quả 色sắc 應ưng 如như 極cực 微vi 之chi 因nhân 。 既ký 如như 極cực 微vi 。 果quả 色sắc 竟cánh 無vô 麄# 德đức 之chi 合hợp 。 汝nhữ 以dĩ 為vi 果quả 可khả 為vi 果quả 。 吾ngô 以dĩ 為vi 果quả 乃nãi 成thành 因nhân 矣hĩ 。 如như 之chi 何hà 。 又hựu 極cực 微vi 之chi 異dị 果quả 色sắc 者giả 。 以dĩ 極cực 微vi 因nhân 量lượng 之chi 時thời 。 非phi 德đức 合hợp 果quả 色sắc 之chi 時thời 。 則tắc 極cực 微vi 因nhân 量lượng 之chi 處xứ 。 殊thù 有hữu 別biệt 於ư 德đức 合hợp 果quả 色sắc 之chi 處xứ 也dã 。 若nhược 謂vị 量lượng 德đức 合hợp 故cố 。 非phi 麄# 似tự 麄# 。 則tắc 似tự 麄# 不bất 越việt 於ư 非phi 麄# 之chi 際tế 。 德đức 合hợp 無vô 別biệt 於ư 量lượng 合hợp 之chi 處xứ 矣hĩ 。 果quả 色sắc 德đức 合hợp 之chi 地địa 。 正chánh 極cực 微vi 德đức 合hợp 之chi 地địa 。 汝nhữ 以dĩ 為vi 果quả 可khả 為vi 果quả 。 吾ngô 以dĩ 為vi 因nhân 可khả 為vi 果quả 矣hĩ 。 如như 之chi 何hà 。 果quả 同đồng 於ư 因nhân 。 果quả 將tương 安an 在tại 。 因nhân 同đồng 於ư 果quả 。 因nhân 又hựu 奚hề 存tồn 。 因nhân 果quả 尚thượng 是thị 偕giai 亡vong 。 色sắc 根căn 取thủ 之chi 何hà 所sở 。 我ngã 故cố 曰viết 。 彼bỉ 執chấp 之chi 非phi 理lý 也dã 。

○# 三tam 約ước 自tự 因nhân 破phá 。

若nhược 謂vị 果quả 色sắc 徧biến 在tại 自tự 因nhân 。 因nhân 非phi 一nhất 故cố 。 可khả 名danh 麄# 者giả 。 則tắc 此thử 果quả 色sắc 。 體thể 應ưng 非phi 一nhất 。 如như 所sở 在tại 因nhân 。 處xử 各các 別biệt 故cố 。 既ký 爾nhĩ 。 此thử 果quả 還hoàn 不bất 成thành 麄# 。 由do 此thử 亦diệc 非phi 色sắc 根căn 所sở 取thủ 。

破phá 徧biến 在tại 自tự 因nhân 之chi 轉chuyển 計kế 也dã 。 破phá 意ý 葢# 謂vị 。 汝nhữ 轉chuyển 計kế 量lượng 德đức 。 合hợp 生sanh 麄# 色sắc 。 不bất 能năng 成thành 矣hĩ 。 若nhược 謂vị 果quả 色sắc 徧biến 在tại 自tự 因nhân 。 因nhân 非phi 一nhất 故cố 。 可khả 名danh 麄# 者giả 。 亦diệc 不bất 成thành 也dã 。 何hà 者giả 。 麄# 色sắc 在tại 果quả 。 體thể 應ưng 是thị 一nhất 。 一nhất 體thể 所sở 在tại 。 處xử 亦diệc 成thành 同đồng 。 果quả 色sắc 宛uyển 然nhiên 是thị 麄# 。 色sắc 根căn 自tự 然nhiên 可khả 取thủ 。 今kim 以dĩ 非phi 一nhất 之chi 多đa 因nhân 。 可khả 名danh 麄# 色sắc 之chi 一nhất 體thể 。 則tắc 麄# 色sắc 之chi 一nhất 體thể 。 應ưng 是thị 非phi 一nhất 之chi 多đa 因nhân 。 多đa 因nhân 在tại 處xứ 之chi 不bất 同đồng 。 體thể 應ưng 如như 在tại 之chi 各các 別biệt 。 各các 別biệt 則tắc 果quả 自tự 是thị 因nhân 。 果quả 色sắc 還hoàn 不bất 成thành 麄# 。 不bất 成thành 則tắc 色sắc 非phi 根căn 色sắc 。 色sắc 根căn 亦diệc 何hà 所sở 取thủ 。 因nhân 非phi 一nhất 故cố 可khả 成thành 麄# 。 依y 然nhiên 因nhân 量lượng 之chi 難nạn/nan 越việt 。 果quả 既ký 無vô 故cố 非phi 可khả 取thủ 。 還hoàn 如như 前tiền 執chấp 之chi 仍nhưng 違vi 。 我ngã 故cố 曰viết 。 彼bỉ 執chấp 之chi 非phi 理lý 也dã 。

○# 四tứ 約ước 多đa 合hợp 破phá 。

若nhược 果quả 多đa 分phần 合hợp 故cố 成thành 麄# 。 多đa 因nhân 極cực 微vi 。 合hợp 應ưng 非phi 細tế 。 足túc 成thành 根căn 境cảnh 。 何hà 用dụng 果quả 為vi 。 既ký 多đa 分phần 成thành 。 應ưng 非phi 實thật 有hữu 。 則tắc 汝nhữ 所sở 執chấp 。 前tiền 後hậu 相tương 違vi 。

破phá 果quả 色sắc 體thể 異dị 於ư 因nhân 之chi 轉chuyển 計kế 也dã 。 初sơ 計kế 果quả 異dị 於ư 因nhân 。 二nhị 難nạn/nan 因nhân 同đồng 於ư 果quả 。 三tam 破phá 果quả 體thể 非phi 實thật 。 計kế 意ý 葢# 謂vị 。 前tiền 破phá 不bất 越việt 因nhân 量lượng 。 不bất 能năng 成thành 麄# 色sắc 矣hĩ 。 量lượng 德đức 合hợp 故cố 。 亦diệc 不bất 能năng 成thành 麄# 色sắc 矣hĩ 。 徧biến 在tại 自tự 因nhân 。 又hựu 不bất 能năng 成thành 麄# 色sắc 矣hĩ 。 雖tuy 辨biện 所sở 生sanh 之chi 果quả 。 以dĩ 皆giai 論luận 果quả 於ư 因nhân 。 故cố 悉tất 為vi 所sở 破phá 斥xích 耳nhĩ 。 吾ngô 以dĩ 為vi 因nhân 量lượng 固cố 能năng 生sanh 果quả 。 果quả 是thị 因nhân 之chi 所sở 生sanh 。 既ký 論luận 所sở 生sanh 之chi 果quả 。 自tự 當đương 辨biện 果quả 於ư 果quả 矣hĩ 。 今kim 夫phu 果quả 成thành 麄# 色sắc 。 非phi 自tự 成thành 也dã 。 然nhiên 必tất 以dĩ 合hợp 而nhi 後hậu 能năng 成thành 。 合hợp 成thành 麄# 色sắc 。 非phi 自tự 合hợp 也dã 。 必tất 由do 分phần/phân 而nhi 後hậu 可khả 合hợp 。 曰viết 奩# 曰viết 底để 。 非phi 多đa 分phần 乎hồ 。 是thị 必tất 奩# 底để 合hợp 聚tụ 而nhi 後hậu 可khả 以dĩ 成thành 瓶bình 。 曰viết 腹phúc 曰viết 項hạng 。 非phi 多đa 分phần 乎hồ 。 是thị 必tất 腹phúc 項hạng 合hợp 聚tụ 而nhi 後hậu 可khả 以dĩ 成thành 瓶bình 也dã 。 果quả 之chi 多đa 分phần 合hợp 成thành 麄# 色sắc 。 寧ninh 可khả 破phá 斥xích 。 寧ninh 可khả 不bất 為vi 色sắc 根căn 之chi 所sở 取thủ 耶da 。 轉chuyển 計kế 之chi 意ý 如như 此thử 。 破phá 意ý 葢# 謂vị 。 細tế 之chi 與dữ 麄# 。 因nhân 果quả 自tự 當đương 有hữu 辨biện 。 分phân 之chi 與dữ 合hợp 。 果quả 因nhân 恐khủng 未vị 懸huyền 殊thù 。 果quả 色sắc 之chi 多đa 分phần 。 猶do 極cực 微vi 之chi 多đa 因nhân 也dã 。 多đa 分phần 合hợp 故cố 成thành 麄# 。 多đa 因nhân 合hợp 應ưng 非phi 細tế 。 合hợp 故cố 成thành 麄# 。 可khả 為vi 色sắc 根căn 所sở 取thủ 之chi 境cảnh 。 合hợp 應ưng 非phi 細tế 。 豈khởi 不bất 足túc 成thành 色sắc 根căn 所sở 取thủ 之chi 境cảnh 乎hồ 。 因nhân 不bất 足túc 成thành 。 故cố 用dụng 於ư 果quả 。 足túc 成thành 根căn 境cảnh 。 何hà 用dụng 果quả 為vi 。 汝nhữ 以dĩ 果quả 異dị 於ư 因nhân 。 吾ngô 以dĩ 為vi 因nhân 可khả 同đồng 於ư 果quả 矣hĩ 。 如như 之chi 何hà 。 又hựu 前tiền 執chấp 所sở 生sanh 之chi 果quả 。 雖tuy 是thị 無vô 常thường 。 而nhi 體thể 實thật 有hữu 。 今kim 則tắc 多đa 分phần 合hợp 成thành 。 必tất 非phi 實thật 矣hĩ 。 前tiền 實thật 後hậu 非phi 。 自tự 相tương/tướng 矛mâu 盾# 。 又hựu 如như 之chi 何hà 。 夫phu 因nhân 可khả 同đồng 果quả 。 計kế 果quả 合hợp 成thành 之chi 既ký 非phi 。 後hậu 逆nghịch 於ư 前tiền 。 計kế 果quả 合hợp 成thành 之chi 愈dũ 謬mậu 矣hĩ 。 我ngã 故cố 曰viết 。 彼bỉ 執chấp 之chi 非phi 理lý 也dã 。

○# 五ngũ 約ước 因nhân 果quả 破phá 。

又hựu 果quả 與dữ 因nhân 。 俱câu 有hữu 質chất 礙ngại 。 應ưng 不bất 同đồng 處xứ 。 如như 二nhị 極cực 微vi 。 若nhược 謂vị 果quả 因nhân 體thể 相tướng 受thọ 入nhập 。 如như 沙sa 受thọ 水thủy 。 藥dược 入nhập 鎔dong 銅đồng 。 誰thùy 許hứa 沙sa 銅đồng 。 體thể 受thọ 水thủy 藥dược 。 或hoặc 應ưng 離ly 變biến 。 非phi 一nhất 非phi 常thường 。

破phá 果quả 因nhân 同đồng 處xứ 。 體thể 先tiên 受thọ 入nhập 之chi 轉chuyển 計kế 也dã 。 初sơ 量lượng 破phá 。 二nhị 轉chuyển 救cứu 。 三tam 遮già 救cứu 。 四tứ 縱túng/tung 奪đoạt 。 量lượng 破phá 之chi 意ý 葢# 謂vị 。 以dĩ 果quả 望vọng 因nhân 。 所sở 生sanh 麄# 色sắc 之chi 不bất 成thành 。 就tựu 果quả 辨biện 果quả 。 多đa 分phần 合hợp 成thành 之chi 有hữu 過quá 。 得đắc 無vô 因nhân 居cư 果quả 地địa 。 果quả 地địa 之chi 外ngoại 無vô 因nhân 。 果quả 踞cứ 因nhân 居cư 。 因nhân 居cư 之chi 外ngoại 無vô 果quả 。 因nhân 果quả 和hòa 合hợp 。 處xử 同đồng 無vô 二nhị 。 以dĩ 明minh 所sở 生sanh 之chi 麄# 色sắc 乎hồ 。 不bất 知tri 果quả 稱xưng 麄# 色sắc 。 雖tuy 為vi 有hữu 質chất 之chi 形hình 。 設thiết 因nhân 非phi 極cực 微vi 。 則tắc 無vô 礙ngại 而nhi 踞cứ 有hữu 形hình 。 處xử 自tự 當đương 一nhất 也dã 。 因nhân 號hiệu 極cực 微vi 。 固cố 非phi 無vô 形hình 之chi 質chất 。 脫thoát 果quả 非phi 麄# 色sắc 。 則tắc 有hữu 形hình 而nhi 居cư 無vô 礙ngại 。 處xử 正chánh 應ưng 同đồng 也dã 。 今kim 則tắc 二nhị 俱câu 有hữu 礙ngại 。 應ưng 不bất 同đồng 居cư 。 如như 二nhị 極cực 微vi 。 處xử 何hà 可khả 一nhất 。 量lượng 破phá 之chi 意ý 如như 此thử 。 使sử 轉chuyển 救cứu 之chi 。 若nhược 謂vị 因nhân 入nhập 果quả 色sắc 。 果quả 受thọ 因nhân 微vi 。 果quả 入nhập 因nhân 微vi 。 微vi 受thọ 果quả 色sắc 。 因nhân 果quả 之chi 相tướng 受thọ 也dã 。 如như 沙sa 受thọ 水thủy 。 如như 銅đồng 受thọ 藥dược 。 因nhân 果quả 之chi 相tướng 入nhập 也dã 。 如như 水thủy 入nhập 沙sa 。 如như 藥dược 入nhập 銅đồng 。 因nhân 果quả 之chi 體thể 。 既ký 相tương/tướng 受thọ 入nhập 。 因nhân 果quả 之chi 處xứ 。 法pháp 爾nhĩ 應ưng 同đồng 。 不bất 知tri 法pháp 由do 喻dụ 顯hiển 。 喻dụ 因nhân 許hứa 成thành 。 沙sa 不bất 受thọ 水thủy 。 銅đồng 不bất 受thọ 藥dược 。 誰thùy 不bất 許hứa 之chi 。 沙sa 體thể 受thọ 水thủy 。 銅đồng 體thể 受thọ 藥dược 。 其kỳ 誰thùy 許hứa 之chi 。 能năng 譬thí 之chi 喻dụ 。 既ký 無vô 許hứa 可khả 之chi 人nhân 。 所sở 喻dụ 之chi 法pháp 必tất 無vô 受thọ 入nhập 之chi 理lý 矣hĩ 。 其kỳ 何hà 能năng 以dĩ 救cứu 之chi 哉tai 。 縱túng/tung 或hoặc 受thọ 入nhập 。 應ưng 離ly 變biến 矣hĩ 。 或hoặc 應ưng 離ly 變biến 。 則tắc 又hựu 非phi 常thường 一nhất 。 豈khởi 汝nhữ 所sở 執chấp 之chi 宗tông 耶da 。 良lương 以dĩ 在tại 喻dụ 在tại 法pháp 。 未vị 必tất 妙diệu 齊tề 。 而nhi 入nhập 變biến 受thọ 離ly 。 大đại 應ưng 相tương/tướng 類loại 。 離ly 之chi 則tắc 非phi 一nhất 。 不bất 越việt 因nhân 量lượng 之chi 何hà 如như 。 變biến 之chi 則tắc 非phi 常thường 。 極cực 微vi 是thị 常thường 之chi 何hà 在tại 。 展triển 轉chuyển 之chi 不bất 成thành 。 反phản 覆phúc 之chi 無vô 救cứu 。 我ngã 故cố 曰viết 。 彼bỉ 執chấp 之chi 非phi 理lý 也dã 。

○# 六lục 約ước 體thể 一nhất 破phá 。

又hựu 麄# 色sắc 果quả 。 體thể 若nhược 是thị 一nhất 。 得đắc 一nhất 分phần/phân 時thời 。 應ưng 得đắc 一nhất 切thiết 。 彼bỉ 此thử 一nhất 故cố 。 彼bỉ 應ưng 如như 此thử 。 不bất 許hứa 違vi 理lý 。 許hứa 便tiện 違vi 事sự 。 故cố 彼bỉ 所sở 執chấp 。 進tiến 退thoái 不bất 成thành 。 但đãn 是thị 隨tùy 情tình 。 虚# 妄vọng 計kế 度độ 。

破phá 果quả 體thể 是thị 一nhất 之chi 轉chuyển 計kế 也dã 。 初sơ 代đại 出xuất 轉chuyển 計kế 。 二nhị 約ước 得đắc 立lập 理lý 。 三tam 兩lưỡng 關quan 難nạn/nan 破phá 。 四tứ 結kết 歸quy 妄vọng 情tình 。 代đại 出xuất 之chi 意ý 葢# 謂vị 。 以dĩ 果quả 望vọng 因nhân 。 既ký 麄# 色sắc 之chi 不bất 成thành 。 就tựu 果quả 論luận 果quả 。 復phục 合hợp 成thành 之chi 有hữu 過quá 。 更cánh 以dĩ 因nhân 果quả 同đồng 處xứ 之chi 既ký 非phi 。 得đắc 無vô 果quả 體thể 是thị 一nhất 之chi 為vi 計kế 乎hồ 。 情tình [執/力]# 之chi 所sở 必tất 然nhiên 。 倫luân 次thứ 之chi 所sở 必tất 到đáo 者giả 也dã 。 代đại 出xuất 之chi 意ý 如như 此thử 。 破phá 計kế 之chi 意ý 葢# 謂vị 。 又hựu 麄# 色sắc 果quả 。 體thể 若nhược 是thị 一nhất 。 理lý 事sự 皆giai 不bất 可khả 也dã 。 何hà 者giả 。 麄# 色sắc 之chi 果quả 不bất 齊tề 。 色sắc 果quả 之chi 形hình 必tất 異dị 。 形hình 色sắc 之chi 本bổn 質chất 亦diệc 異dị 。 彼bỉ 此thử 異dị 故cố 。 則tắc 得đắc 一nhất 分phần/phân 境cảnh 時thời 。 不bất 應ưng 得đắc 一nhất 切thiết 境cảnh 。 所sở 得đắc 之chi 此thử 與dữ 彼bỉ 異dị 。 彼bỉ 得đắc 應ưng 異dị 此thử 之chi 不bất 得đắc 也dã 。 事sự 也dã 。 麄# 色sắc 之chi 果quả 雖tuy 異dị 。 色sắc 果quả 之chi 形hình 固cố 異dị 。 而nhi 形hình 色sắc 之chi 本bổn 體thể 不bất 異dị 。 彼bỉ 此thử 一nhất 故cố 。 彼bỉ 應ưng 如như 此thử 。 則tắc 得đắc 一nhất 分phần/phân 境cảnh 時thời 。 自tự 應ưng 得đắc 一nhất 切thiết 境cảnh 。 所sở 得đắc 之chi 彼bỉ 。 與dữ 此thử 一nhất 故cố 。 得đắc 彼bỉ 應ưng 如như 得đắc 此thử 之chi 無vô 二nhị 也dã 。 理lý 也dã 。 汝nhữ 果quả 許hứa 其kỳ 一nhất 得đắc 一nhất 切thiết 得đắc 耶da 。 果quả 不bất 許hứa 其kỳ 一nhất 得đắc 一nhất 切thiết 得đắc 耶da 。 不bất 許hứa 雖tuy 順thuận 於ư 世thế 間gian 現hiện 見kiến 。 不bất 應ưng 之chi 事sự 。 違vi 麄# 果quả 一nhất 體thể 應ưng 得đắc 之chi 理lý 矣hĩ 。 許hứa 固cố 順thuận 於ư 一nhất 體thể 應ưng 得đắc 之chi 理lý 。 違vi 於ư 世thế 間gian 不bất 應ưng 得đắc 之chi 事sự 矣hĩ 。 進tiến 之chi 而nhi 順thuận 理lý 。 事sự 又hựu 相tương 違vi 。 退thoái 之chi 而nhi 順thuận 事sự 。 理lý 且thả 不bất 順thuận 。 許hứa 不bất 許hứa 之chi 兩lưỡng 關quan 有hữu 礙ngại 。 退thoái 不bất 退thoái 之chi 二nhị 義nghĩa 不bất 成thành 。 非phi 是thị 一nhất 體thể 。 但đãn 是thị 隨tùy 情tình 。 非phi 真chân 量lượng 度độ 。 但đãn 妄vọng 計kế 度độ 。 我ngã 故cố 曰viết 彼bỉ 執chấp 之chi 非phi 理lý 也dã 。 又hựu 一nhất 分phân 是thị 少thiểu 分phần 。 一nhất 切thiết 是thị 全toàn 體thể 。 彼bỉ 即tức 全toàn 體thể 。 此thử 即tức 一nhất 分phần/phân 無vô 論luận 矣hĩ 。 更cánh 須tu 詳tường 麄# 果quả 之chi 體thể 是thị 一nhất 。 所sở 該cai 者giả 廣quảng 。 則tắc 一nhất 分phần/phân 一nhất 切thiết 。 可khả 一nhất 境cảnh 。 可khả 諸chư 境cảnh 。 彼bỉ 此thử 亦diệc 然nhiên 。

○# 二nhị 束thúc 廣quảng 從tùng 畧lược (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 標tiêu 二nhị 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 總tổng 標tiêu 。

然nhiên 諸chư 外ngoại 道đạo 。 品phẩm 類loại 雖tuy 多đa 。 所sở 執chấp 有hữu 法pháp 。 不bất 過quá 四tứ 種chủng 。

反phản 博bác 歸quy 約ước 。 令linh 易dị 曉hiểu 也dã 。 品phẩm 非phi 自tự 品phẩm 。 由do 執chấp 成thành 品phẩm 。 曰viết 十thập 一nhất 種chủng 。 十thập 三tam 種chủng 。 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 能năng 執chấp 之chi 人nhân 品phẩm 類loại 雖tuy 多đa 。 執chấp 不bất 自tự 執chấp 。 因nhân 法pháp 成thành 執chấp 。 多đa 束thúc 之chi 少thiểu 。 少thiểu 束thúc 之chi 又hựu 少thiểu 。 少thiểu 至chí 於ư 四tứ 種chủng 。 所sở 執chấp 之chi 法pháp 。 多đa 數số 有hữu 限hạn 。 以dĩ 有hữu 限hạn 之chi 四tứ 種chủng 。 盡tận 幾kỷ 百bách 之chi 支chi 流lưu 。 俾tỉ 亡vong 羊dương 者giả 不bất 致trí 泣khấp 岐kỳ 。 [尋-口+凡]# 流lưu 者giả 可khả 以dĩ 得đắc 源nguyên 。 作tác 論luận 之chi 體thể 應ưng 如như 此thử 。 婆bà 心tâm 之chi 切thiết 為vi 何hà 如như 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích (# 四tứ )# 。 初sơ 破phá 執chấp 定định 一nhất 二nhị 破phá 執chấp 定định 異dị 三tam 破phá 執chấp 雙song 亦diệc 四tứ 破phá 執chấp 雙song 非phi 。

○# 初sơ 破phá 執chấp 定định 一nhất 。

一nhất 執chấp 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 其kỳ 體thể 定định 一nhất 。 如như 數số 論luận 等đẳng 。 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。 所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 有hữu 性tánh 故cố 。 皆giai 如như 有hữu 性tánh 。 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 便tiện 違vi 三tam 德đức 。 我ngã 等đẳng 體thể 異dị 。 亦diệc 違vi 世thế 間gian 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 。 又hựu 若nhược 色sắc 等đẳng 即tức 色sắc 等đẳng 性tánh 。 色sắc 等đẳng 應ưng 無vô 青thanh 黃hoàng 等đẳng 異dị 。

破phá 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 定định 一nhất 。 初sơ 列liệt 執chấp 標tiêu 人nhân 。 二nhị 以dĩ 理lý 破phá 徴# 。 三tam 以dĩ 同đồng 難nạn/nan 一nhất 。 四tứ 別biệt 出xuất 過quá 端đoan 。 有hữu 法pháp 。 隨tùy 指chỉ 一nhất 法pháp 。 有hữu 等đẳng 。 指chỉ 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 性tánh 。 體thể 性tánh 。 云vân 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 其kỳ 體thể 定định 一nhất 者giả 。 執chấp 一nhất 法pháp 與dữ 諸chư 法pháp 之chi 性tánh 。 斷đoạn 無vô 二nhị 也dã 。 如như 數số 論luận 執chấp 一nhất [宴-女+六]# 性tánh 變biến 多đa 種chủng 法pháp 。 法pháp 雖tuy 多đa 種chủng 。 原nguyên 一nhất [宴-女+六]# 性tánh 。 而nhi 不bất 自tự 知tri 其kỳ 非phi 理lý 。 何hà 者giả 。 有hữu 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 。 法pháp 固cố 有hữu 差sai 別biệt 。 諸chư 法pháp 各các 異dị 體thể 。 體thể 自tự 有hữu 差sai 別biệt 。 有hữu 法pháp 有hữu 等đẳng 一nhất 。 一nhất 切thiết 即tức 有hữu 性tánh 。 法pháp 皆giai 如như 有hữu 性tánh 。 體thể 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 有hữu 性tánh 故cố 。 皆giai 如như 有hữu 性tánh 。 體thể 無vô 差sai 別biệt 。 不bất 獨độc 理lý 之chi 所sở 難nạn/nan 。 亦diệc 復phục 違vi 之chi 更cánh 多đa 。 違vi 自tự 教giáo 三tam 德đức 等đẳng 定định 異dị 。 而nhi 非phi 定định 一nhất 。 違vi 世thế 間gian 諸chư 法pháp 定định 差sai 別biệt 。 而nhi 非phi 定định 無vô 差sai 別biệt 。 違vi 眼nhãn 根căn 現hiện 量lượng 所sở 取thủ 青thanh 黃hoàng 等đẳng 定định 異dị 之chi 色sắc 。 而nhi 非phi 定định 無vô 異dị 。 乃nãi 至chí 便tiện 違vi 身thân 根căn 現hiện 量lượng 所sở 取thủ 。 冷lãnh 煖noãn 澀sáp 滑hoạt 定định 異dị 之chi 觸xúc 。 而nhi 非phi 定định 無vô 異dị 也dã 。 自tự 教giáo 相tương 違vi 。 理lý 已dĩ 難nạn/nan 通thông 。 况# 世thế 間gian 乎hồ 。 世thế 間gian 又hựu 違vi 。 理lý 更cánh 難nan 通thông 。 况# 現hiện 量lượng 乎hồ 。 凢# 執chấp 類loại 於ư 數số 論luận 者giả 。 請thỉnh 以dĩ 理lý 思tư 。 又hựu 法pháp 即tức 是thị 事sự 。 性tánh 即tức 是thị 理lý 。 事sự 有hữu 千thiên 差sai 。 理lý 無vô 二nhị 致trí 。 定định 一nhất 則tắc 無vô 千thiên 差sai 。

○# 二nhị 破phá 執chấp 定định 異dị 。

二nhị 執chấp 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 其kỳ 體thể 定định 異dị 。 如như 勝thắng 論luận 等đẳng 。 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 有hữu 性tánh 故cố 。 如như 已dĩ 滅diệt 無vô 。 體thể 不bất 可khả 得đắc 。 便tiện 違vi 實thật 等đẳng 自tự 體thể 非phi 無vô 。 亦diệc 違vi 世thế 間gian 現hiện 見kiến 有hữu 物vật 。 又hựu 若nhược 色sắc 等đẳng 。 非phi 色sắc 等đẳng 性tánh 。 應ưng 如như 聲thanh 等đẳng 。 非phi 眼nhãn 等đẳng 境cảnh 。

破phá 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 其kỳ 體thể 定định 異dị 。 初sơ 列liệt 執chấp 標tiêu 人nhân 。 二nhị 以dĩ 理lý 破phá 徴# 。 三tam 以dĩ 無vô 難nạn/nan 異dị 。 四tứ 別biệt 釋thích 相tương 違vi 。 五ngũ 重trọng/trùng 指chỉ 過quá 端đoan 。 定định 異dị 。 謂vị 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 非phi 色sắc 等đẳng 性tánh 。 如như 勝thắng 論luận 實thật 句cú 為vi 德đức 業nghiệp 所sở 依y 。 德đức 業nghiệp 異dị 於ư 實thật 句cú 。 實thật 等đẳng 為vi 大đại 有hữu 所sở 依y 。 大đại 有hữu 異dị 於ư 實thật 等đẳng 。 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 其kỳ 非phi 理lý 也dã 。 何hà 者giả 。 法pháp 不bất 自tự 立lập 因nhân 性tánh 而nhi 有hữu 。 體thể 不bất 自tự 存tồn 。 由do 法pháp 而nhi 得đắc 。 有hữu 法pháp 有hữu 性tánh 異dị 。 一nhất 切thiết 非phi 有hữu 性tánh 。 非phi 性tánh 如như 滅diệt 無vô 。 其kỳ 體thể 不bất 可khả 得đắc 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 有hữu 性tánh 故cố 。 如như 已dĩ 滅diệt 無vô 。 體thể 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 獨độc 理lý 之chi 難nạn/nan 通thông 。 亦diệc 復phục 違vi 有hữu 多đa 種chủng 。 體thể 不bất 可khả 得đắc 。 便tiện 違vi 自tự 教giáo 。 實thật 句cú 等đẳng 自tự 體thể 可khả 得đắc 。 如như 已dĩ 滅diệt 無vô 。 亦diệc 違vi 世thế 間gian 現hiện 見kiến 有hữu 物vật 。 而nhi 非phi 一nhất 切thiết 滅diệt 無vô 。 設thiết 更cánh 剖phẫu 析tích 。 又hựu 犯phạm 現hiện 量lượng 相tương 違vi 。 何hà 者giả 。 眼nhãn 耳nhĩ 至chí 身thân 。 現hiện 量lượng 之chi 根căn 。 色sắc 聲thanh 至chí 觸xúc 。 現hiện 量lượng 之chi 境cảnh 。 又hựu 若nhược 聲thanh 等đẳng 非phi 聲thanh 等đẳng 性tánh 。 應ưng 不bất 相tương 關quan 。 應ưng 如như 聲thanh 等đẳng 非phi 眼nhãn 等đẳng 境cảnh 。 無vô 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 豈khởi 不bất 違vi 眼nhãn 等đẳng 現hiện 量lượng 了liễu 知tri 是thị 色sắc 之chi 過quá 乎hồ 。 一nhất 謬mậu 已dĩ 自tự 難nạn/nan 通thông 。 三tam 違vi 更cánh 從tùng 何hà 釋thích 。 勝thắng 論luận 之chi 徒đồ 。 請thỉnh 以dĩ 理lý 勝thắng 。

○# 三tam 破phá 執chấp 雙song 亦diệc 。

三tam 執chấp 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 。 如như 無vô 慚tàm 等đẳng 。 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 異dị 同đồng 前tiền 。 一nhất 異dị 過quá 故cố 。 二nhị 相tương/tướng 相tương 違vi 。 體thể 應ưng 別biệt 故cố 。 一nhất 異dị 體thể 同đồng 。 俱câu 不bất 成thành 故cố 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 同đồng 一nhất 體thể 。 或hoặc 應ưng 一nhất 異dị 。 是thị 假giả 非phi 實thật 。 而nhi 執chấp 為vi 實thật 。 理lý 定định 不bất 成thành 。

破phá 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 。 初sơ 列liệt 執chấp 標tiêu 人nhân 。 二nhị 以dĩ 理lý 破phá 徴# 。 三tam 非phi 理lý 之chi 故cố 。 四tứ 以dĩ 別biệt 難nạn/nan 同đồng 。 五ngũ 實thật 假giả 成thành 非phi 。 夫phu 所sở 執chấp 之chi 法pháp 。 有hữu 等đẳng 有hữu 性tánh 之chi 不bất 離ly 。 能năng 執chấp 之chi 情tình 。 有hữu 等đẳng 有hữu 性tánh 之chi 各các 別biệt 。 數số 論luận 執chấp 一nhất 。 殊thù 非phi 勝thắng 論luận 之chi 情tình 。 勝thắng 論luận 執chấp 異dị 。 不bất 具cụ 數số 論luận 之chi 執chấp 。 執chấp 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 。 如như 無vô 慚tàm 者giả 。 併tinh 數số 勝thắng 之chi 執chấp 而nhi 一nhất 之chi 者giả 也dã 。 歷lịch 覽lãm 形hình 對đối 。 雙song 存tồn 似tự 進tiến 於ư 數số 勝thắng 之chi 偏thiên 。 循tuần 鞠cúc 推thôi 竆# 。 亦diệc 執chấp 深thâm 乖quai 乎hồ 中trung 正chánh 之chi 理lý 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 過quá 同đồng 前tiền 故cố 。 相tương/tướng 乖quai 違vi 故cố 。 不bất 能năng 成thành 故cố 等đẳng 也dã 。 同đồng 前tiền 者giả 。 一nhất 同đồng 數số 過quá 。 異dị 同đồng 勝thắng 過quá 。 併tinh 二nhị 過quá 於ư 雙song 亦diệc 之chi 中trung 也dã 。 乖quai 違vi 者giả 。 異dị 乖quai 於ư 一nhất 。 一nhất 乖quai 於ư 異dị 。 雙song 亦diệc 之chi 不bất 可khả 亦diệc 也dã 。 不bất 能năng 成thành 者giả 。 亦diệc 異dị 。 一nhất 即tức 異dị 。 亦diệc 一nhất 。 異dị 即tức 一nhất 。 即tức 異dị 。 一nhất 同đồng 異dị 。 即tức 一nhất 。 異dị 同đồng 一nhất 。 同đồng 一nhất 異dị 不bất 成thành 。 同đồng 異dị 一nhất 豈khởi 得đắc 。 一nhất 異dị 俱câu 不bất 成thành 。 亦diệc 亦diệc 從tùng 何hà 得đắc 。 一nhất 異dị 本bổn 不bất 同đồng 。 而nhi 以dĩ 雙song 亦diệc 之chi 故cố 。 強cưỡng 使sử 之chi 同đồng 。 則tắc 一nhất 切thiết 差sai 別biệt 之chi 法pháp 。 皆giai 可khả 使sử 之chi 同đồng 矣hĩ 。 勿vật 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 同đồng 一nhất 體thể 。 無vô 是thị 理lý 也dã 。 或hoặc 應ưng 一nhất 異dị 之chi 名danh 。 但đãn 是thị 假giả 立lập 。 一nhất 法pháp 二nhị 相tương/tướng 。 互hỗ 相tương 形hình 對đối 。 而nhi 乃nãi 執chấp 以dĩ 為vi 真chân 。 是thị 實thật 空không 華hoa 之chi 濃nồng 淡đạm 。 爭tranh 鏡kính 影ảnh 之chi 妍nghiên [強-弓+女]# 矣hĩ 。 理lý 豈khởi 能năng 成thành 。 無vô 慚tàm 之chi 流lưu 。 幸hạnh 成thành 以dĩ 理lý 。

○# 四tứ 破phá 執chấp 雙song 非phi 。

四tứ 執chấp 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 如như 邪tà 命mạng 等đẳng 。 彼bỉ 執chấp 非phi 理lý 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 非phi 一nhất 異dị 執chấp 。 同đồng 異dị 一nhất 故cố 。 非phi 一nhất 異dị 言ngôn 。 為vi 遮già 為vi 表biểu 。 若nhược 唯duy 是thị 表biểu 。 應ưng 不bất 雙song 非phi 。 若nhược 但đãn 是thị 遮già 。 應ưng 無vô 所sở 執chấp 。 亦diệc 遮già 亦diệc 表biểu 。 應ưng 互hỗ 相tương 違vi 。 非phi 表biểu 非phi 遮già 。 應ưng 成thành 戲hí 論luận 。 又hựu 非phi 一nhất 異dị 。 違vi 世thế 共cộng 知tri 。 有hữu 一nhất 異dị 物vật 。 亦diệc 違vi 自tự 宗tông 。 色sắc 等đẳng 有hữu 法pháp 。 决# 定định 實thật 有hữu 。 是thị 故cố 彼bỉ 言ngôn 。 唯duy 矯kiểu 避tị 過quá 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 勿vật 謬mậu 許hứa 之chi 。

破phá 有hữu 法pháp 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 雙song 非phi 。 初sơ 列liệt 執chấp 標tiêu 人nhân 。 二nhị 以dĩ 理lý 破phá 徴# 。 三tam 指chỉ 執chấp 同đồng 前tiền 。 四tứ 遮già 表biểu 難nạn/nan 破phá 。 五ngũ 出xuất 其kỳ 相tương 違vi 。 六lục 結kết 責trách 誡giới 人nhân 。 夫phu 執chấp 由do 情tình 起khởi 。 情tình 以dĩ 待đãi 生sanh 。 一nhất 與dữ 異dị 待đãi 。 異dị 生sanh 於ư 一nhất 。 單đơn 與dữ 複phức 對đối 。 複phức 起khởi 乎hồ 單đơn 。 雙song 亦diệc 之chi 複phức 纔tài 生sanh 。 雙song 非phi 之chi 執chấp 待đãi 起khởi 。 彼bỉ 存tồn 我ngã 冺# 。 情tình [執/力]# 自tự 然nhiên 。 有hữu 執chấp 諸chư 法pháp 。 與dữ 有hữu 等đẳng 性tánh 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 如như 邪tà 命mạng 等đẳng 者giả 。 併tinh 無vô 慚tàm 之chi 雙song 存tồn 。 而nhi 雙song 冺# 之chi 者giả 也dã 。 以dĩ 冺# 望vọng 存tồn 。 似tự 掃tảo 蕩đãng 者giả 。 空không 清thanh 於ư 著trước 迹tích 。 由do 冺# 察sát 冺# 。 知tri 莾mãng 蕩đãng 者giả 。 過quá 重trọng/trùng 於ư 無vô 慚tàm 。 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 其kỳ 非phi 理lý 也dã 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 執chấp 同đồng 前tiền 故cố 。 乖quai 遮già 表biểu 故cố 。 違vi 世thế 教giáo 故cố 等đẳng 也dã 。 同đồng 前tiền 者giả 。 非phi 一nhất 同đồng 於ư 勝thắng 論luận 。 勝thắng 論luận 執chấp 異dị 。 是thị 非phi 一nhất 也dã 。 非phi 異dị 同đồng 於ư 數số 論luận 。 數số 論luận 執chấp 一nhất 。 是thị 非phi 異dị 也dã 。 反phản 形hình 二nhị 過quá 於ư 雙song 非phi 之chi 中trung 也dã 。 乖quai 遮già 表biểu 者giả 。 遮già 之chi 為vi 言ngôn 覆phú 也dã 。 表biểu 之chi 為vi 言ngôn 顯hiển 也dã 。 雙song 非phi 一nhất 句cú 。 義nghĩa 含hàm 於ư 二nhị 言ngôn 。 遮già 表biểu 二nhị 言ngôn 。 理lý 該cai 乎hồ 四tứ 句cú 。 非phi 一nhất 異dị 言ngôn 。 為vi 是thị 遮già 覆phú 之chi 言ngôn 耶da 。 為vi 是thị 表biểu 顯hiển 之chi 言ngôn 耶da 。 若nhược 偏thiên 是thị 表biểu 。 不bất 應ưng 雙song 非phi 。 初sơ 句cú 乖quai 矣hĩ 。 若nhược 但đãn 是thị 遮già 。 應ưng 無vô 所sở 執chấp 。 次thứ 句cú 乖quai 矣hĩ 。 亦diệc 遮già 亦diệc 表biểu 。 應ưng 互hỗ 相tương 違vi 。 三tam 句cú 乖quai 矣hĩ 。 非phi 表biểu 非phi 遮già 。 應ưng 成thành 戲hí 論luận 。 四tứ 句cú 乖quai 矣hĩ 。 四tứ 句cú 乖quai 而nhi 遮già 表biểu 逆nghịch 。 雙song 非phi 果quả 何hà 義nghĩa 耶da 。 出xuất 相tương 違vi 者giả 。 非phi 一nhất 異dị 言ngôn 。 違vi 世thế 間gian 共cộng 知tri 有hữu 一nhất 異dị 物vật 。 亦diệc 違vi 自tự 教giáo 色sắc 等đẳng 有hữu 法pháp 决# 定định 實thật 有hữu 。 而nhi 非phi 雙song 非phi 之chi 不bất 可khả 得đắc 也dã 。 同đồng 前tiền 執chấp 。 乖quai 遮già 表biểu 。 己kỷ 自tự 難nạn/nan 為vi 。 違vi 世thế 間gian 。 違vi 自tự 教giáo 。 又hựu 將tương 何hà 若nhược 。 是thị 故cố 彼bỉ 言ngôn 。 唯duy 矯kiểu 強cường/cưỡng 遮già 避tị 其kỳ 過quá 失thất 而nhi 已dĩ 。 豈khởi 真chân 有hữu 實thật 理lý 之chi 可khả 詳tường 哉tai 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 磨ma 吹xuy 毛mao 於ư 既ký 用dụng 。 拂phất 古cổ 鏡kính 於ư 維duy 新tân 。 務vụ 深thâm 闢tịch 之chi 而nhi 使sử 之chi 自tự 屈khuất 。 勿vật 謬mậu 許hứa 之chi 而nhi 俾tỉ 之chi 得đắc 伸thân 也dã 。 有hữu 志chí 於ư 正chánh 人nhân 心tâm 者giả 。 勉miễn 旃chiên 斯tư 行hành 。 以dĩ 上thượng 四tứ 句cú 。 外ngoại 道đạo 所sở 依y 。 百bách 非phi 所sở 出xuất 。 四tứ 句cú 既ký 遣khiển 。 百bách 非phi 自tự 絕tuyệt 。 種chủng 種chủng 外ngoại 道đạo 。 失thất 所sở 依y 矣hĩ 。 攝nhiếp 廣quảng 歸quy 畧lược 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 上thượng 破phá 外ngoại 道đạo 離ly 心tâm 法pháp 執chấp 一nhất 科khoa 竟cánh 。

○# 二nhị 餘dư 乘thừa (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 徴# 破phá 二nhị 別biệt 詳tường 破phá 。

○# 初sơ 總tổng 徴# 破phá 。

餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 。 離ly 識thức 實thật 有hữu 色sắc 等đẳng 諸chư 法pháp 。 如như 何hà 非phi 有hữu 。 彼bỉ 所sở 執chấp 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 及cập 諸chư 無vô 為vi 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。

破phá 餘dư 乘thừa 法pháp 執chấp 非phi 有hữu 之chi 總tổng 問vấn 答đáp 也dã 。 如như 何hà 非phi 有hữu 者giả 。 前tiền 云vân 外ngoại 道đạo 餘dư 乘thừa 。 所sở 執chấp 外ngoại 法pháp 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 外ngoại 道đạo 非phi 有hữu 。 理lý 如như 上thượng 聞văn 。 餘dư 乘thừa 非phi 有hữu 。 非phi 有hữu 如như 何hà 。 答đáp 中trung 。 彼bỉ 所sở 執chấp 色sắc 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 及cập 諸chư 無vô 為vi 者giả 。 通thông 指chỉ 所sở 執chấp 之chi 法pháp 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 總tổng 破phá 所sở 執chấp 之chi 法pháp 也dã 。 但đãn 無vô 為vi 。 止chỉ 虚# 空không 。 擇trạch 滅diệt 。 非phi 擇trạch 滅diệt 心tâm 王vương 。 止chỉ 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 心tâm 所sở 。 止chỉ 四tứ 十thập 六lục 。 除trừ 邪tà 見kiến 。 無vô 癡si 。 失thất 念niệm 。 散tán 亂loạn 。 不bất 正chánh 知tri 。 以dĩ 徧biến 行hành 五ngũ 。 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 名danh 大đại 地địa 十thập 。 以dĩ 善thiện 十thập 一nhất 。 去khứ 無vô 癡si 。 名danh 大đại 善thiện 地địa 十thập 。 以dĩ 根căn 本bổn 六lục 。 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 六lục 。 而nhi 但đãn 存tồn 癡si 。 足túc 之chi 以dĩ 放phóng 逸dật 。 懈giải 怠đãi 。 不bất 信tín 。 惽hôn 沉trầm 。 掉trạo 舉cử 而nhi 成thành 六lục 。 小tiểu 隨tùy 名danh 煩phiền 惱não 地địa 。 數số 仍nhưng 大Đại 乘Thừa 。 不bất 定định 。 名danh 不bất 定định 地địa 。 增tăng 貪tham 嗔sân 慢mạn 疑nghi 為vi 八bát 。 不bất 相tương 應ứng 。 存tồn 得đắc 。 非phi 得đắc 。 同đồng 分phần/phân 。 命mạng 根căn 。 無vô 心tâm 定định 。 滅diệt 盡tận 定định 。 無vô 想tưởng 報báo 。 生sanh 。 住trụ 。 異dị 。 無vô 常thường 。 名danh 句cú 文văn 之chi 十thập 四tứ 。 共cộng 七thất 十thập 五ngũ 法pháp 。 經kinh 部bộ 。 計kế 能năng 成thành 極cực 微vi 是thị 實thật 。 所sở 成thành 根căn 等đẳng 是thị 假giả 。 薩tát 婆bà 多đa 。 計kế 能năng 所sở 皆giai 實thật 。 而nhi 於ư 大Đại 乘Thừa 百bách 數số 之chi 有hữu 缺khuyết 者giả 。 以dĩ 大đại 小tiểu 之chi 教giáo 理lý 不bất 同đồng 。 則tắc 多đa 寡quả 之chi 名danh 言ngôn 有hữu 辨biện 耳nhĩ 。 此thử 等đẳng 俱câu 非phi 有hữu 者giả 理lý 也dã 。 豈khởi 強cưỡng 使sử 之chi 非phi 耶da 。 下hạ 當đương 詳tường 辨biện 。 又hựu 不bất 標tiêu 心tâm 者giả 。 以dĩ 非phi 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 故cố 也dã 。

○# 二nhị 別biệt 詳tường 破phá (# 三tam )# 。 初sơ 破phá 諸chư 色sắc 法pháp 二nhị 破phá 不bất 相tương 應ứng 三tam 破phá 諸chư 無vô 為vi 。

○# 初sơ 破phá 諸chư 色sắc 法pháp (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 對đối 無vô 對đối 二nhị 明minh 表biểu 無vô 表biểu 。

○# 初sơ 明minh 對đối 無vô 對đối (# 二nhị )# 。 初sơ 總tổng 列liệt 二nhị 別biệt 釋thích 。

○# 初sơ 總tổng 列liệt 。

且thả 所sở 執chấp 色sắc 。 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 對đối 。 極cực 微vi 所sở 成thành 。 二nhị 者giả 無vô 對đối 。 非phi 極cực 微vi 成thành 。

列liệt 色sắc 名danh 數số 。 便tiện 破phá 斥xích 之chi 次thứ 第đệ 也dã 。 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 舉cử 所sở 成thành 大đại 數số 。 有hữu 對đối 無vô 對đối 。 列liệt 所sở 成thành 色sắc 名danh 。 極cực 微vi 所sở 成thành 非phi 極cực 微vi 成thành 。 出xuất 能năng 成thành 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 更cánh 細tế 分phân 之chi 。 有hữu 對đối 有hữu 二nhị 。 無vô 對đối 有hữu 五ngũ 。 二nhị 。 可khả 見kiến 有hữu 對đối 。 不bất 可khả 見kiến 有hữu 對đối 。 可khả 見kiến 有hữu 對đối 。 謂vị 色sắc 塵trần 及cập 能năng 造tạo 四tứ 大đại 。 不bất 可khả 見kiến 有hữu 對đối 。 勝thắng 義nghĩa 根căn 及cập 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 五ngũ 。 謂vị 極cực 畧lược 。 極cực 逈huýnh 。 受thọ 所sở 引dẫn 。 徧biến 計kế 。 定định 果quả 是thị 也dã 。 極cực 畧lược 者giả 。 以dĩ 假giả 想tưởng 觀quán 。 分phân 析tích 根căn 塵trần 之chi 色sắc 。 至chí 極cực 微vi 位vị 故cố 。 極cực 逈huýnh 者giả 。 亦diệc 以dĩ 假giả 想tưởng 觀quán 。 分phân 析tích 空không 間gian 光quang 影ảnh 等đẳng 色sắc 。 至chí 極cực 微vi 位vị 故cố 。 受thọ 所sở 引dẫn 者giả 。 謂vị 於ư 受thọ 戒giới 師sư 處xứ 。 精tinh 誠thành 之chi 至chí 。 引dẫn 起khởi 思tư 心tâm 種chủng 子tử 。 發phát 起khởi 防phòng 犯phạm 功công 能năng 現hiện 行hành 之chi 色sắc 故cố 。 徧biến 計kế 者giả 。 謂vị 意ý 識thức 周chu 徧biến 計kế 度độ 種chủng 種chủng 色sắc 法pháp 。 以dĩ 為vi 實thật 有hữu 故cố 。 定định 果quả 者giả 。 定định 中trung 現hiện 諸chư 境cảnh 界giới 。 如như 水thủy 觀quán 成thành 而nhi 水thủy 現hiện 之chi 類loại 故cố 。 又hựu 有hữu 對đối 色sắc 。 從tùng 色sắc 種chủng 生sanh 。 無vô 對đối 色sắc 。 從tùng 心tâm 種chủng 生sanh 。 總tổng 之chi 是thị 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 一nhất 色sắc 。 可khả 分phân 為vi 影ảnh 像tượng 無vô 表biểu 定định 果quả 三tam 門môn 。 影ảnh 。 流lưu 類loại 義nghĩa 。 像tượng 。 相tương 似tự 義nghĩa 。 謂vị 此thử 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 不bất 惟duy 是thị 本bổn 質chất 之chi 流lưu 類loại 。 亦diệc 似tự 本bổn 質chất 故cố 也dã 。 極cực 畧lược 極cực 逈huýnh 。 唯duy 有hữu 觀quán 心tâm 影ảnh 像tượng 。 都đô 無vô 實thật 體thể 。 散tán 位vị 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 。 緣duyên 五ngũ 根căn 五ngũ 塵trần 水thủy 月nguyệt 鏡kính 像tượng 。 當đương 情tình 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 。 乃nãi 是thị 徧biến 計kế 。 亦diệc 影ảnh 像tượng 攝nhiếp 。 以dĩ 是thị 水thủy 鏡kính 為vi 緣duyên 。 意ý 識thức 妄vọng 計kế 有hữu 月nguyệt 有hữu 像tượng 。 並tịnh 非phi 眼nhãn 識thức 之chi 境cảnh 。 又hựu 徧biến 計kế 是thị 妄vọng 心tâm 。 極cực 畧lược 極cực 逈huýnh 是thị 觀quán 心tâm 故cố 。 總tổng 攝nhiếp 於ư 影ảnh 像tượng 。 受thọ 所sở 引dẫn 色sắc 。 是thị 無vô 表biểu 門môn 攝nhiếp 。 以dĩ 依y 思tư 願nguyện 善thiện 惡ác 分phần/phân 限hạn 。 假giả 立lập 無vô 表biểu 門môn 。 謂vị 不bất 可khả 表biểu 示thị 故cố 也dã 。 如như 以dĩ 受thọ 戒giới 律luật 儀nghi 之chi 有hữu 表biểu 。 熏huân 成thành 善thiện 無vô 表biểu 。 殺sát 生sanh 不bất 律luật 儀nghi 之chi 有hữu 表biểu 。 熏huân 成thành 不bất 善thiện 無vô 表biểu 。 禮lễ 佛Phật 毆# 罵mạ 等đẳng 處xứ 中trung 之chi 有hữu 表biểu 。 熏huân 成thành 善thiện 惡ác 無vô 表biểu 也dã 。 問vấn 。 定định 果quả 何hà 謂vị 無vô 對đối 。 答đáp 。 集tập 論luận 云vân 。 三tam 義nghĩa 名danh 有hữu 對đối 。 一nhất 種chủng 類loại 。 謂vị 諸chư 法pháp 互hỗ 為vi 能năng 礙ngại 。 互hỗ 為vi 所sở 礙ngại 。 二nhị 積tích 集tập 。 謂vị 極cực 微vi 以dĩ 上thượng 。 三tam 不bất 修tu 治trị 。 謂vị 非phi 三tam 摩ma 地địa 。 自tự 在tại 轉chuyển 色sắc 。 今kim 定định 果quả 是thị 三tam 摩ma 自tự 在tại 轉chuyển 色sắc 。 三tam 義nghĩa 皆giai 反phản 。 故cố 云vân 無vô 對đối 。

○# 二nhị 別biệt 釋thích (# 二nhị )# 。 初sơ 有hữu 對đối 二nhị 無vô 對đối 。

○# 初sơ 有hữu 對đối (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 色sắc 非phi 實thật 有hữu 二nhị 顯hiển 色sắc 唯duy 識thức 變biến 。

○# 初sơ 明minh 色sắc 非phi 實thật 有hữu (# 二nhị )# 。 初sơ 明minh 能năng 成thành 極cực 微vi 不bất 實thật 二nhị 結kết 所sở 成thành 果quả 色sắc 非phi 有hữu 。

○# 初sơ 明minh 能năng 成thành 極cực 微vi 不bất 實thật (# 二nhị )# 。 初sơ 畧lược 明minh 二nhị 廣quảng 顯hiển 。

○# 初sơ 畧lược 明minh 。

彼bỉ 有hữu 對đối 色sắc 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 能năng 成thành 極cực 微vi 。 非phi 實thật 有hữu 故cố 。

畧lược 破phá 有hữu 對đối 之chi 非phi 實thật 也dã 。 初sơ 二nhị 句cú 斷đoạn 非phi 實thật 。 次thứ 二nhị 句cú 出xuất 非phi 實thật 故cố 。 以dĩ 能năng 所sở 固cố 自tự 有hữu 分phần/phân 。 厥quyết 體thể 應ưng 無vô 有hữu 二nhị 。 能năng 成thành 極cực 微vi 不bất 實thật 。 所sở 成thành 有hữu 對đối 豈khởi 真chân 。 故cố 斷đoạn 非phi 實thật 也dã 。

○# 二nhị 廣quảng 顯hiển (# 六lục )# 。 初sơ 約ước 質chất 礙ngại 破phá 能năng 成thành 不bất 實thật 二nhị 約ước 方phương 分phần/phân 破phá 能năng 成thành 不bất 實thật 三tam 約ước 現hiện 處xứ 决# 能năng 成thành 方phương 分phần/phân 四tứ 約ước 見kiến 觸xúc 定định 能năng 成thành 方phương 分phần/phân 五ngũ 約ước 住trú 處xứ 决# 能năng 成thành 方phương 分phần/phân 六lục 約ước 果quả 色sắc 决# 能năng 成thành 方phương 分phần/phân 。

○# 初sơ 約ước 質chất 礙ngại 破phá 能năng 成thành 不bất 實thật 。

謂vị 諸chư 極cực 微vi 。 若nhược 有hữu 質chất 礙ngại 。 應ưng 如như 瓶bình 等đẳng 。 是thị 假giả 非phi 實thật 。 若nhược 無vô 質chất 礙ngại 。 應ưng 如như 非phi 色sắc 。 如như 何hà 可khả 集tập 。 成thành 瓶bình 衣y 等đẳng 。

後hậu 四tứ 句cú 。 斷đoạn 極cực 微vi 有hữu 質chất 礙ngại 。 首thủ 四tứ 句cú 。 判phán 質chất 礙ngại 之chi 為vi 假giả 。 意ý 謂vị 所sở 成thành 不bất 實thật 。 以dĩ 能năng 成thành 不bất 實thật 之chi 故cố 。 能năng 成thành 不bất 實thật 者giả 。 以dĩ 能năng 成thành 有hữu 質chất 礙ngại 耳nhĩ 。 極cực 微vi 既ký 有hữu 質chất 礙ngại 。 質chất 礙ngại 必tất 是thị 虚# 假giả 。 故cố 不bất 實thật 也dã 。

○# 二nhị 約ước 方phương 分phần/phân 破phá 能năng 成thành 不bất 實thật 。

又hựu 諸chư 極cực 微vi 。 若nhược 有hữu 方phương 分phần/phân 。 必tất 可khả 分phân 析tích 。 便tiện 非phi 實thật 有hữu 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 則tắc 如như 非phi 色sắc 。 云vân 何hà 和hòa 合hợp 。 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 。

後hậu 四tứ 句cú 。 决# 極cực 微vi 有hữu 方phương 分phần/phân 。 首thủ 四tứ 句cú 。 判phán 方phương 分phân 是thị 虚# 假giả 。 方phương 。 謂vị 方phương 隅ngung 。 分phần/phân 。 謂vị 分phần/phân 位vị 。 不bất 落lạc 界giới 限hạn 。 體thể 莫mạc 得đắc 而nhi 捫môn 摩ma 者giả 名danh 實thật 。 方phương 位vị 昭chiêu 然nhiên 。 形hình 可khả 得đắc 而nhi 剖phẫu 析tích 者giả 名danh 假giả 。 今kim 所sở 成thành 不bất 實thật 。 以dĩ 能năng 成thành 不bất 實thật 能năng 成thành 不bất 實thật 者giả 。 以dĩ 能năng 成thành 有hữu 方phương 分phần/phân 耳nhĩ 。 極cực 微vi 既ký 有hữu 方phương 分phần/phân 。 方phương 分phần/phân 必tất 可khả 分phân 析tích 。 故cố 不bất 實thật 也dã 。 和hòa 合hợp 者giả 。 空không 間gian 極cực 微vi 。 紛phân 飛phi 渾hồn 會hội 名danh 和hòa 合hợp 。 非phi 以dĩ 合hợp 成thành 麄# 色sắc 之chi 果quả 名danh 和hòa 合hợp 也dã 。 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 者giả 。 和hòa 合hợp 承thừa 光quang 。 顯hiển 現hiện 於ư 光quang 。 名danh 發phát 影ảnh 也dã 。 不bất 曰viết 形hình 者giả 。 極cực 微vi 雖tuy 是thị 有hữu 對đối 。 以dĩ 極cực 微vi 故cố 。 非phi 眼nhãn 識thức 所sở 取thủ 之chi 境cảnh 。 許hứa 其kỳ 和hòa 合hợp 。 於ư 隙khích 光quang 中trung 。 必tất 有hữu 影ảnh 發phát 。 影ảnh 即tức 彼bỉ 質chất 。 映ánh 光quang 始thỉ 現hiện 。 名danh 之chi 為vi 影ảnh 。 非phi 以dĩ 影ảnh 為vi 影ảnh 也dã 。 意ý 欲dục 以dĩ 難nạn/nan 取thủ 之chi 極cực 微vi 。 顯hiển 之chi 於ư 可khả 見kiến 之chi 光quang 影ảnh 。 即tức 便tiện 以dĩ 可khả 見kiến 之chi 光quang 影ảnh 。 指chỉ 出xuất 極cực 微vi 之chi 方phương 分phần/phân 耳nhĩ 。 故cố 曰viết 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 則tắc 如như 非phi 色sắc 。 云vân 何hà 和hòa 合hợp 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 。 正chánh 顯hiển 和hòa 合hợp 承thừa 光quang 能năng 發phát 影ảnh 者giả 。 是thị 方phương 分phần/phân 也dã 。 是thị 則tắc 極cực 微vi 渾hồn 合hợp 處xứ 。 便tiện 名danh 和hòa 合hợp 。 和hòa 合hợp 映ánh 現hiện 時thời 。 便tiện 名danh 發phát 影ảnh 。 光quang 中trung 之chi 影ảnh 合hợp 和hòa 合hợp 和hòa 合hợp 之chi 物vật 全toàn 光quang 影ảnh 也dã 。

○# 三tam 約ước 現hiện 處xứ 决# 能năng 成thành 方phương 分phần/phân 。

日nhật 輪luân 纔tài 舉cử 。 照chiếu 柱trụ 等đẳng 時thời 。 東đông 西tây 兩lưỡng 邊biên 。 光quang 影ảnh 各các 現hiện 。 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 處xứ 既ký 不bất 同đồng 。 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。

承thừa 上thượng 。 前tiền 言ngôn 極cực 微vi 有hữu 方phương 分phần/phân 故cố 能năng 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 。 此thử 言ngôn 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 故cố 。 定định 極cực 微vi 有hữu 方phương 分phần/phân 也dã 。 何hà 則tắc 日nhật 輪luân 纔tài 舉cử 照chiếu 於ư 柱trụ 壁bích 等đẳng 時thời 。 孔khổng 隙khích 之chi 中trung 。 極cực 微vi 光quang 影ảnh 。 兩lưỡng 邊biên 各các 現hiện 夫phu 各các 現hiện 則tắc 處xứ 不bất 同đồng 矣hĩ 。 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 。 處xử 既ký 不bất 同đồng 。 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 豈khởi 不bất 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。 然nhiên 則tắc 自tự 東đông 西tây 以dĩ 觀quán 光quang 影ảnh 。 方phương 分phần/phân 已dĩ 顯hiển 於ư 兩lưỡng 邉# 由do 各các 現hiện 以dĩ 見kiến 極cực 微vi 。 界giới 畔bạn 莫mạc 知tri 其kỳ 數số 量lượng 。 微vi 微vi 所sở 在tại 之chi 方phương 。 各các 各các 齊tề 限hạn 之chi 分phần 。 何hà 其kỳ 歷lịch 然nhiên 而nhi 可khả 定định 也dã 。 故cố 廣quảng 百bách 論luận 頌tụng 云vân 。 微vi 若nhược 有hữu 東đông 方phương 。 必tất 有hữu 東đông 方phương 分phần/phân 。 極cực 微vi 若nhược 有hữu 分phần/phân 。 如như 何hà 是thị 極cực 微vi 。 論luận 曰viết 。 是thị 諸chư 極cực 微vi 。 既ký 有hữu 質chất 礙ngại 。 日nhật 輪luân 纔tài 舉cử 。 舒thư 光quang 觸xúc 時thời 。 東đông 西tây 兩lưỡng 邊biên 。 光quang 影ảnh 各các 現hiện 。 逐trục 日nhật 光quang 移di 。 隨tùy 光quang 影ảnh 轉chuyển 。 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 。 處xử 既ký 不bất 同đồng 。 故cố 知tri 極cực 微vi 。 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。 既ký 有hữu 方phương 分phần/phân 。 便tiện 失thất 極cực 微vi 。 如như 是thị 極cực 微vi 。 即tức 可khả 分phân 析tích 。 應ưng 如như 麄# 物vật 。 非phi 實thật 非phi 常thường 。 違vi 汝nhữ 論luận 宗tông 。 極cực 微vi 無vô 方phương 分phần/phân 。 常thường 住trụ 實thật 有hữu 。 造tạo 世thế 間gian 萬vạn 物vật 。

○# 四tứ 約ước 見kiến 觸xúc 定định 能năng 成thành 方phương 分phần/phân 。

又hựu 若nhược 見kiến 觸xúc 壁bích 等đẳng 物vật 時thời 。 唯duy 得đắc 此thử 邊biên 。 不bất 得đắc 彼bỉ 分phần/phân 。 既ký 和hòa 合hợp 物vật 。 即tức 諸chư 極cực 微vi 。 故cố 此thử 極cực 微vi 。 必tất 有hữu 方phương 分phần/phân 。

承thừa 上thượng 豈khởi 獨độc 光quang 影ảnh 現hiện 處xứ 。 可khả 定định 方phương 分phần/phân 。 又hựu 若nhược 見kiến 光quang 影ảnh 觸xúc 處xứ 。 亦diệc 可khả 定định 方phương 分phần/phân 也dã 。 何hà 則tắc 光quang 影ảnh 觸xúc 此thử 。 則tắc 不bất 在tại 彼bỉ 。 光quang 影ảnh 觸xúc 彼bỉ 。 則tắc 不bất 得đắc 此thử 。 彼bỉ 此thử 光quang 影ảnh 。 即tức 和hòa 合hợp 物vật 。 此thử 和hòa 合hợp 物vật 。 即tức 諸chư 極cực 微vi 。 既ký 和hòa 合hợp 物vật 。 即tức 諸chư 極cực 微vi 。 彼bỉ 此thử 豈khởi 非phi 極cực 微vi 之chi 方phương 分phần/phân 乎hồ 。 故cố 此thử 極cực 微vi 。 必tất 有hữu 方phương 分phần/phân 。 以dĩ 上thượng 方phương 分phần/phân 三tam 節tiết 。 論luận 意ý 若nhược 謂vị 。 因nhân 此thử 顯hiển 彼bỉ 。 猶do 渉# 於ư 揣đoàn 摩ma 。 即tức 物vật 而nhi 真chân 。 始thỉ 名danh 為vi 卓trác 見kiến 。 苐# 法pháp 之chi 必tất 難nạn/nan 於ư 指chỉ 陳trần 者giả 不bất 容dung 不bất 為vi 之chi 旁bàng [高*支]# 。 猶do 可khả 以dĩ 形hình 容dung 者giả 。 何hà 得đắc 不bất 為vi 之chi 直trực 指chỉ 。 極cực 微vi 之chi 為vi 物vật 也dã 。 固cố 難nạn/nan 指chỉ 陳trần 於ư 大đại 明minh 之chi 下hạ 。 猶do 可khả 形hình 容dung 於ư 隙khích 光quang 之chi 中trung 。 使sử 彼bỉ 親thân 見kiến 光quang 影ảnh 之chi 方phương 分phần/phân 。 則tắc 必tất 了liễu 然nhiên 極cực 微vi 之chi 可khả 分phần/phân 。 既ký 默mặc 識thức 能năng 成thành 之chi 不bất 真chân 。 尚thượng 可khả 所sở 成thành 之chi 有hữu 實thật 耶da 。 此thử 論luận 主chủ 一nhất 片phiến 婆bà 心tâm 殆đãi 若nhược 此thử 。 乃nãi 昧muội 者giả 竟cánh 以dĩ 果quả 色sắc 釋thích 之chi 。 是thị 藉tạ 果quả 知tri 因nhân 。 由do 此thử 顯hiển 彼bỉ 意ý 也dã 。 縱túng/tung 若nhược 所sở 見kiến 。 何hà 不bất 似tự 前tiền 。 若nhược 無vô 質chất 礙ngại 。 云vân 何hà 和hòa 集tập 成thành 瓶bình 衣y 等đẳng 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 云vân 何hà 和hòa 合hợp 成thành 物vật 色sắc 等đẳng 。 何hà 其kỳ 簡giản 易dị 何hà 其kỳ 明minh 白bạch 乃nãi 弄lộng 光quang 捕bộ 影ảnh 耶da 。 得đắc 無vô 以dĩ 實thật 色sắc 明minh 方phương 分phần/phân 。 反phản 覺giác 難nạn/nan 明minh 。 以dĩ 光quang 影ảnh 明minh 方phương 分phần/phân 。 反phản 似tự 易dị 明minh 。 故cố 捨xả 實thật 色sắc 之chi 方phương 分phần/phân 。 而nhi 取thủ 實thật 色sắc 之chi 影ảnh 。 以dĩ 明minh 實thật 色sắc 之chi 方phương 分phần/phân 乎hồ 。 是thị 猶do 以dĩ 人nhân 面diện 辨biện 妍nghiên 醜xú 。 反phản 覺giác 難nạn/nan 辨biện 。 以dĩ 面diện 影ảnh 辨biện 妍nghiên 醜xú 。 反phản 似tự 易dị 辨biện 。 必tất 捨xả 人nhân 面diện 之chi 妍nghiên 醜xú 。 而nhi 取thủ 人nhân 面diện 之chi 影ảnh 。 以dĩ 辨biện 人nhân 面diện 之chi 妍nghiên 醜xú 矣hĩ 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 智trí 者giả 詳tường 之chi 。

○# 五ngũ 約ước 住trú 處xứ 决# 能năng 成thành 方phương 分phần/phân 。

又hựu 諸chư 極cực 微vi 。 隨tùy 所sở 住trú 處xứ 。 必tất 有hữu 上thượng 下hạ 四tứ 方phương 差sai 別biệt 。 不bất 爾nhĩ 。 便tiện 無vô 共cộng 和hòa 集tập 義nghĩa 。 或hoặc 相tương/tướng 渉# 入nhập 。 應ưng 不bất 成thành 麄# 。 由do 此thử 極cực 微vi 。 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。

文văn 有hữu 三tam 段đoạn 。 初sơ 順thuận 顯hiển 有hữu 方phương 分phần/phân 。 次thứ 反phản 顯hiển 有hữu 方phương 分phần/phân 。 三tam 結kết 斷đoạn 有hữu 方phương 分phần/phân 。 此thử 亦diệc 的đích 指chỉ 極cực 微vi 方phương 分phần/phân 。 但đãn 不bất 在tại 光quang 中trung 顯hiển 耳nhĩ 。 若nhược 以dĩ 光quang 臨lâm 所sở 住trụ 。 上thượng 下hạ 四tứ 方phương 。 皆giai 光quang 影ảnh 矣hĩ 。 由do 此thử 極cực 微vi 。 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。 問vấn 。 前tiền 既ký 光quang 中trung 的đích 指chỉ 方phương 分phần/phân 。 今kim 於ư 住trú 處xứ 。 又hựu 指chỉ 方phương 分phần/phân 。 何hà 也dã 。 曰viết 。 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 。 偶ngẫu 見kiến 於ư 一nhất 隙khích 。 隨tùy 所sở 住trú 處xứ 。 實thật 徧biến 乎hồ 十thập 虚# 。 以dĩ 一nhất 隙khích 光quang 影ảnh 見kiến 十thập 虚# 。 十thập 虚# 皆giai 一nhất 隙khích 之chi 光quang 影ảnh 。 以dĩ 十thập 虚# 住trú 處xứ 見kiến 光quang 影ảnh 。 光quang 影ảnh 盡tận 十thập 虚# 之chi 住trú 處xứ 。 狹hiệp 以dĩ 形hình 寬khoan 。 寬khoan 自tự 可khả 明minh 。 寬khoan 以dĩ 望vọng 狹hiệp 。 狹hiệp 應ưng 非phi 局cục 。 隨tùy 所sở 住trú 處xứ 。 於ư 光quang 影ảnh 之chi 後hậu 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 佛Phật 性tánh 論luận 云vân 。 為vi 當đương 一nhất 塵trần 中trung 有hữu 六lục 方phương 不phủ 。 若nhược 有hữu 六lục 方phương 。 即tức 成thành 六lục 分phần 。 若nhược 無vô 六lục 方phương 。 非phi 謂vị 為vi 色sắc 。 既ký 有hữu 六lục 方phương 。 即tức 可khả 分phân 析tích 。 若nhược 有hữu 方phương 無vô 分phần/phân 。 是thị 則tắc 六lục 塵trần 共cộng 入nhập 一nhất 塵trần 。 無vô 量lượng 諸chư 塵trần 。 並tịnh 應ưng 如như 是thị 。 則tắc 無vô 成thành 大đại 義nghĩa 是thị 也dã 。

○# 六lục 約ước 果quả 色sắc 决# 能năng 成thành 方phương 分phần/phân 。

執chấp 有hữu 對đối 色sắc 。 即tức 諸chư 極cực 微vi 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 應ưng 無vô 障chướng 隔cách 。 若nhược 爾nhĩ 。 便tiện 非phi 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 必tất 有hữu 方phương 分phần/phân 。

文văn 有hữu 四tứ 轉chuyển 。 初sơ 二nhị 句cú 牒điệp 彼bỉ 所sở 執chấp 。 次thứ 二nhị 句cú 斷đoạn 彼bỉ 所sở 即tức 。 後hậu 二nhị 句cú 難nạn/nan 彼bỉ 所sở 執chấp 。 末mạt 三tam 句cú 結kết 定định 所sở 執chấp 。 即tức 諸chư 極cực 微vi 。 極cực 微vi 外ngoại 無vô 有hữu 對đối 也dã 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 應ưng 無vô 障chướng 隔cách 。 極cực 微vi 無vô 方phương 分phần/phân 。 極cực 微vi 無vô 障chướng 隔cách 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 。 便tiện 非phi 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 者giả 。 見kiến 有hữu 對đối 之chi 不bất 成thành 也dã 。 是thị 故cố 汝nhữ 等đẳng 。 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 必tất 有hữu 方phương 分phần/phân 者giả 。 言ngôn 即tức 所sở 執chấp 有hữu 對đối 。 辨biện 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 以dĩ 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 决# 所sở 執chấp 有hữu 對đối 。 有hữu 對đối 既ký 其kỳ 障chướng 礙ngại 。 極cực 微vi 必tất 有hữu 方phương 分phần/phân 。 問vấn 。 隨tùy 所sở 住trú 處xứ 後hậu 。 又hựu 約ước 果quả 明minh 方phương 分phần/phân 何hà 也dã 。 曰viết 。 文văn 必tất 有hữu 義nghĩa 。 義nghĩa 必tất 有hữu 意ý 。 意ý 管quản 乎hồ 義nghĩa 。 義nghĩa 貫quán 乎hồ 文văn 。 有hữu 對đối 不bất 實thật 之chi 文văn 。 全toàn 在tại 能năng 成thành 極cực 微vi 不bất 實thật 。 能năng 成thành 不bất 實thật 之chi 義nghĩa 。 全toàn 在tại 質chất 礙ngại 方phương 分phần/phân 可khả 分phần/phân 。 質chất 礙ngại 已dĩ 如như 上thượng 明minh 。 方phương 分phần/phân 自tự 茲tư 而nhi 止chỉ 。 方phương 分phần/phân 五ngũ 段đoạn 。 前tiền 四tứ 皆giai 約ước 因nhân 明minh 方phương 分phần/phân 。 第đệ 六lục 但đãn 約ước 果quả 顯hiển 極cực 微vi 。 正chánh 見kiến 全toàn 因nhân 作tác 果quả 。 極cực 微vi 能năng 成thành 乎hồ 有hữu 對đối 。 全toàn 果quả 是thị 因nhân 。 有hữu 對đối 不bất 外ngoại 於ư 極cực 微vi 。 極cực 微vi 無vô 方phương 分phần/phân 。 有hữu 對đối 之chi 障chướng 礙ngại 不bất 成thành 。 極cực 微vi 無vô 障chướng 隔cách 。 有hữu 對đối 之chi 方phương 分phần/phân 何hà 有hữu 。 故cố 曰viết 執chấp 有hữu 對đối 色sắc 即tức 諸chư 極cực 微vi 。 又hựu 曰viết 。 所sở 執chấp 極cực 微vi 。 必tất 有hữu 方phương 分phần/phân 。 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 。 果quả 色sắc 愈dũ 明minh 。 後hậu 果quả 於ư 因nhân 。 因nhân 色sắc 更cánh 顯hiển 。 始thỉ 畧lược 明minh 於ư 質chất 礙ngại 。 後hậu 詳tường 顯hiển 於ư 分phần/phân 方phương 。 方phương 分phần/phân 可khả 以dĩ 詳tường 質chất 礙ngại 。 質chất 礙ngại 可khả 以dĩ 總tổng 方phương 分phần/phân 。 故cố 曰viết 。 若nhược 無vô 方phương 分phần/phân 。 應ưng 無vô 障chướng 隔cách 。 見kiến 方phương 分phần/phân 質chất 礙ngại 之chi 不bất 離ly 也dã 。 又hựu 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 便tiện 非phi 障chướng 礙ngại 有hữu 對đối 。 見kiến 方phương 分phần/phân 不bất 離ly 於ư 質chất 礙ngại 。 質chất 礙ngại 方phương 分phân 之chi 因nhân 。 不bất 離ly 有hữu 對đối 之chi 果quả 也dã 。 文văn 中trung 義nghĩa 。 義nghĩa 中trung 意ý 。 後hậu 先tiên 次thứ 第đệ 。 豈khởi 徒đồ 然nhiên 哉tai 。 細tế 玩ngoạn 自tự 顯hiển 。

○# 二nhị 結kết 所sở 成thành 果quả 色sắc 非phi 有hữu 。

有hữu 方phương 分phần/phân 故cố 便tiện 可khả 分phân 析tích 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 故cố 有hữu 對đối 色sắc 。 實thật 有hữu 不bất 成thành 。

初sơ 三tam 句cú 結kết 能năng 成thành 不bất 實thật 。 後hậu 二nhị 句cú 結kết 所sở 成thành 不bất 實thật 。 雖tuy 有hữu 能năng 所sở 之chi 分phần 。 不bất 無vô 偏thiên 重trọng 之chi 別biệt 。 求cầu 所sở 成thành 不bất 實thật 。 偏thiên 重trọng 於ư 能năng 。 能năng 成thành 不bất 實thật 。 而nhi 所sở 後hậu 可khả 以dĩ 不bất 實thật 也dã 。 結kết 能năng 成thành 不bất 實thật 。 偏thiên 重trọng 於ư 所sở 。 所sở 成thành 不bất 實thật 。 而nhi 能năng 始thỉ 可khả 言ngôn 不bất 實thật 也dã 。 重trọng/trùng 能năng 重trọng/trùng 所sở 。 固cố 自tự 應ưng 分phần/phân 。 為vi 所sở 而nhi 能năng 。 總tổng 之chi 歸quy 結kết 於ư 所sở 。 問vấn 。 上thượng 辨biện 能năng 成thành 。 實thật 質chất 礙ngại 足túc 矣hĩ 。 何hà 更cánh 以dĩ 方phương 分phân 為vi 。 曰viết 據cứ 實thật 二nhị 可khả 兼kiêm 該cai 。 約ước 義nghĩa 不bất 無vô 有hữu 辨biện 。 質chất 以dĩ 形hình 言ngôn 。 礙ngại 者giả 形hình 之chi 障chướng 隔cách 。 方phương 以dĩ 處xứ 言ngôn 。 分phần/phân 者giả 處xứ 之chi 齊tề 限hạn 。 總tổng 是thị 極cực 微vi 之chi 體thể 有hữu 形hình 隔cách 曰viết 質chất 礙ngại 。 質chất 礙ngại 所sở 在tại 之chi 齊tề 限hạn 曰viết 方phương 分phần/phân 。 論luận 主chủ 欲dục 實thật 所sở 成thành 者giả 。 徹triệt 見kiến 於ư 能năng 成thành 。 故cố 重trùng 重trùng 披phi 析tích 。 空không 彼bỉ 膠giao 粘niêm 耳nhĩ 。 問vấn 。 析tích 極cực 微vi 七thất 分phần 成thành 鄰lân 虚# 。 七thất 鄰lân 虚# 成thành 一nhất 透thấu 金kim 塵trần 。 七thất 透thấu 金kim 成thành 一nhất 透thấu 水thủy 塵trần 。 七thất 透thấu 水thủy 成thành 一nhất 兔thố 毛mao 塵trần 。 七thất 兔thố 毛mao 成thành 一nhất 羊dương 毛mao 塵trần 。 七thất 羊dương 毛mao 成thành 一nhất 牛ngưu 毛mao 塵trần 。 七thất 牛ngưu 毛mao 成thành 一nhất 隙khích 中trung 遊du 塵trần 。 則tắc 一nhất 遊du 塵trần 者giả 。 屈khuất 指chỉ 當đương 是thị 八bát 十thập 二nhị 萬vạn 三tam 千thiên 五ngũ 百bách 四tứ 十thập 三tam 極cực 微vi 矣hĩ 。 麄# 細tế 大đại 小tiểu 。 何hà 可khả 同đồng 年niên 。 今kim 指chỉ 遊du 塵trần 為vi 鄰lân 虚# 。 固cố 不bất 勝thắng 錯thác 。 前tiền 引dẫn 廣quảng 百bách 佛Phật 性tánh 。 實thật 今kim 極cực 微vi 之chi 觧# 。 豈khởi 其kỳ 然nhiên 乎hồ 。 答đáp 。 細tế 玩ngoạn 和hòa 合hợp 和hòa 合hợp 物vật 。 豈khởi 不bất 極cực 微vi 而nhi 遊du 塵trần 。 細tế 玩ngoạn 隙khích 中trung 承thừa 光quang 影ảnh 。 豈khởi 不bất 遊du 塵trần 而nhi 極cực 微vi 。 良lương 以dĩ 麄# 如như 遊du 塵trần 。 尚thượng 自tự 鼓cổ 舞vũ 於ư 光quang 中trung 。 細tế 若nhược 極cực 微vi 。 豈khởi 不bất 飄phiêu 揚dương 於ư 隙khích 內nội 。 特đặc 以dĩ 會hội 聚tụ 中trung 。 即tức 而nhi 可khả 指chỉ 。 知tri 是thị 遊du 塵trần 。 [宴-女+六]# 渾hồn 之chi 餘dư 。 渺# 而nhi 難nan 見kiến 。 非phi 無vô 極cực 微vi 。 極cực 與dữ 遊du 。 俱câu 於ư 隙khích 中trung 。 指chỉ 隙khích 中trung 光quang 影ảnh 。 顯hiển 極cực 微vi 方phương 分phần/phân 。 正chánh 遊du 塵trần 渾hồn 處xứ 也dã 。 則tắc 極cực 微vi 鼓cổ 舞vũ 於ư 中trung 。 [宴-女+六]# 渾hồn 而nhi 渺# 然nhiên 者giả 。 何hà 可khả 限hạn 量lượng 也dã 耶da 。 智trí 者giả 請thỉnh 詳tường 。

○# 二nhị 顯hiển 色sắc 唯duy 識thức 變biến (# 二nhị )# 。 初sơ 徴# 二nhị 釋thích 。

○# 初sơ 徴# 。

五ngũ 識thức 豈khởi 無vô 所sở 依y 緣duyên 色sắc 。

承thừa 上thượng 設thiết 為vi 問vấn 難nạn/nan 。 以dĩ 起khởi 下hạ 文văn 也dã 。 所sở 依y 緣duyên 色sắc 。 承thừa 上thượng 有hữu 對đối 。 豈khởi 無vô 所sở 依y 緣duyên 色sắc 。 承thừa 上thượng 破phá 有hữu 對đối 。 起khởi 下hạ 文văn 者giả 。 起khởi 下hạ 正chánh 顯hiển 識thức 變biến 依y 緣duyên 。 起khởi 破phá 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 依y 緣duyên 等đẳng 。 良lương 以dĩ 由do 上thượng 望vọng 下hạ 。 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 依y 緣duyên 。 盡tận 含hàm 有hữu 對đối 之chi 中trung 。 自tự 下hạ 望vọng 上thượng 。 餘dư 乘thừa 所sở 執chấp 有hữu 對đối 不bất 出xuất 依y 緣duyên 之chi 內nội 。 依y 者giả 。 所sở 依y 之chi 根căn 。 識thức 必tất 依y 根căn 而nhi 發phát 。 緣duyên 者giả 。 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 識thức 必tất 由do 境cảnh 而nhi 生sanh 。 今kim 破phá 有hữu 對đối 。 乃nãi 難nạn/nan 豈khởi 無vô 所sở 依y 緣duyên 色sắc 者giả 。 意ý 顯hiển 有hữu 唯duy 識thức 依y 緣duyên 。 破phá 無vô 餘dư 執chấp 依y 緣duyên 。 顯hiển 有hữu 以dĩ 執chấp 破phá 始thỉ 顯hiển 。 破phá 執chấp 以dĩ 有hữu 顯hiển 破phá 成thành 。 下hạ 一nhất 章chương 。 大đại 分phần/phân 七thất 節tiết 。 總tổng 之chi 是thị 破phá 心tâm 外ngoại 之chi 有hữu 對đối 非phi 真chân 。 內nội 識thức 之chi 依y 緣duyên 定định 有hữu 。 熟thục 玩ngoạn 通thông 章chương 。 其kỳ 旨chỉ 自tự 現hiện 。

○# 二nhị 釋thích (# 七thất )# 。 初sơ 正chánh 顯hiển 唯duy 識thức 所sở 變biến 依y 緣duyên 。 二nhị 縱túng/tung 破phá 餘dư 乘thừa 執chấp 所sở 緣duyên 緣duyên 。 三tam 况# 破phá 餘dư 乘thừa 執chấp 所sở 緣duyên 緣duyên 。 四tứ 結kết 出xuất 唯duy 識thức 正chánh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 五ngũ 重trọng/trùng 詳tường 變biến 相tương/tướng 翻phiên 破phá 異dị 執chấp 。 六lục 復phục 明minh 極cực 微vi 通thông 逹# 異dị 執chấp 。 七thất 總tổng 結kết 有hữu 對đối 是thị 識thức 非phi 微vi 。

○# 初sơ 正chánh 顯hiển 唯duy 識thức 所sở 變biến 依y 緣duyên 。

雖tuy 非phi 無vô 色sắc 而nhi 是thị 識thức 變biến 。 謂vị 識thức 生sanh 時thời 。 內nội 因nhân 緣duyên 力lực 。 變biến 似tự 眼nhãn 等đẳng 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 現hiện 。 即tức 以dĩ 此thử 相tương/tướng 為vi 所sở 依y 緣duyên 。 然nhiên 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。 以dĩ 能năng 發phát 識thức 。 比tỉ 知tri 是thị 有hữu 。 此thử 但đãn 功công 能năng 。 非phi 外ngoại 所sở 造tạo 。 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 。 理lý 既ký 不bất 成thành 。 故cố 應ưng 但đãn 是thị 內nội 識thức 變biến 現hiện 。 發phát 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 此thử 為vi 所sở 依y 。 生sanh 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 此thử 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 外ngoại 所sở 緣duyên 緣duyên 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 决# 定định 應ưng 許hứa 自tự 識thức 所sở 變biến 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。

答đáp 文văn 分phần/phân 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 依y 緣duyên 。 二nhị 別biệt 明minh 所sở 依y 。 三tam 別biệt 明minh 緣duyên 緣duyên 。 總tổng 明minh 依y 緣duyên 者giả 。 以dĩ 問vấn 五ngũ 識thức 豈khởi 無vô 依y 緣duyên 色sắc 。 故cố 總tổng 答đáp 云vân 。 雖tuy 非phi 無vô 色sắc 而nhi 是thị 識thức 變biến 為vi 所sở 依y 緣duyên 耳nhĩ 。 詞từ 總tổng 而nhi 義nghĩa 貫quán 。 取thủ 先tiên 識thức 其kỳ 總tổng 而nhi 後hậu 別biệt 可khả 明minh 也dã 。 雖tuy 非phi 無vô 色sắc 者giả 。 有hữu 所sở 依y 緣duyên 也dã 而nhi 是thị 識thức 變biến 者giả 。 本bổn 識thức 變biến 現hiện 。 非phi 心tâm 外ngoại 別biệt 有hữu 極cực 微vi 所sở 成thành 之chi 色sắc 為vi 依y 緣duyên 也dã 。 謂vị 諸chư 識thức 生sanh 時thời 。 由do 本bổn 識thức 自tự 證chứng 內nội 。 種chủng 子tử 因nhân 緣duyên 。 能năng 生sanh 現hiện 力lực 。 變biến 似tự 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 。 似tự 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 現hiện 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 即tức 以dĩ 所sở 變biến 根căn 相tướng 為vi 所sở 依y 。 託thác 所sở 變biến 五ngũ 塵trần 本bổn 質chất 。 變biến 起khởi 五ngũ 塵trần 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 也dã 。 別biệt 明minh 所sở 依y 者giả 。 意ý 以dĩ 根căn 塵trần 同đồng 是thị 識thức 變biến 。 五ngũ 塵trần 現hiện 量lượng 。 五ngũ 根căn 必tất 亦diệc 現hiện 量lượng 得đắc 矣hĩ 。 故cố 云vân 然nhiên 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 非phi 現hiện 量lượng 得đắc 。 既ký 非phi 現hiện 量lượng 。 以dĩ 何hà 所sở 以dĩ 。 得đắc 知tri 有hữu 根căn 。 以dĩ 五ngũ 勝thắng 義nghĩa 。 有hữu 能năng 發phát 五ngũ 識thức 之chi 功công 用dụng 。 比tỉ 知tri 有hữu 體thể 。 如như 由do 芽nha 發phát 。 比tỉ 知tri 有hữu 根căn 。 然nhiên 則tắc 此thử 但đãn 以dĩ 發phát 識thức 之chi 功công 能năng 名danh 根căn 。 非phi 心tâm 外ngoại 大đại 種chủng 所sở 造tạo 之chi 色sắc 名danh 根căn 也dã 。 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 。 理lý 既ký 不bất 成thành 。 故cố 應ưng 但đãn 是thị 內nội 識thức 變biến 現hiện 功công 能năng 。 發phát 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 此thử 根căn 為vi 所sở 依y 。 生sanh 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 以dĩ 依y 望vọng 緣duyên 。 不bất 同đồng 如như 此thử 。 別biệt 明minh 緣duyên 緣duyên 者giả 。 意ý 以dĩ 五ngũ 識thức 所sở 依y 之chi 根căn 。 既ký 以dĩ 別biệt 明minh 而nhi 不bất 濫lạm 。 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 豈khởi 不bất 別biệt 明minh 而nhi 更cánh 明minh 耶da 。 故cố 云vân 此thử 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 於ư 本bổn 質chất 境cảnh 。 能năng 緣duyên 緣duyên 不bất 著trước 。 名danh 踈sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 乖quai 於ư 唯duy 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 外ngoại 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 故cố 曰viết 五ngũ 識thức 不bất 得đắc 本bổn 質chất 。 决# 定định 應ưng 許hứa 自tự 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 託thác 本bổn 質chất 變biến 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 分phân 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。 以dĩ 緣duyên 望vọng 依y 。 不bất 同đồng 又hựu 如như 此thử 。 故cố 皆giai 別biệt 明minh 也dã 。

○# 二nhị 縱túng/tung 破phá 餘dư 乘thừa 執chấp 所sở 緣duyên 緣duyên (# 四tứ )# 。 初sơ 縱túng/tung 破phá 能năng 生sanh 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 二nhị 縱túng/tung 破phá 和hòa 合hợp 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 三tam 縱túng/tung 破phá 極cực 微vi 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 四tứ 縱túng/tung 破phá 和hòa 集tập 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。

○# 初sơ 縱túng/tung 破phá 能năng 生sanh 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。

謂vị 能năng 引dẫn 生sanh 似tự 自tự 識thức 者giả 。 汝nhữ 執chấp 彼bỉ 是thị 此thử 所sở 緣duyên 緣duyên 。 非phi 但đãn 能năng 生sanh 。 勿vật 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 亦diệc 名danh 此thử 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 故cố 。

初sơ 二nhị 句cú 牒điệp 執chấp 。 下hạ 皆giai 破phá 執chấp 。 者giả 字tự 指chỉ 有hữu 法pháp 。 能năng 引dẫn 生sanh 。 有hữu 法pháp 有hữu 牽khiên 引dẫn 生sanh 識thức 之chi 功công 能năng 也dã 。 似tự 自tự 識thức 者giả 。 似tự 已dĩ 相tương/tướng 識thức 。 因nhân 緣duyên 指chỉ 種chủng 子tử 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 增tăng 上thượng 無vô 間gian 二nhị 緣duyên 。 三tam 緣duyên 皆giai 有hữu 能năng 生sanh 。 但đãn 非phi 此thử 識thức 之chi 境cảnh 耳nhĩ 。 汝nhữ 指chỉ 正chánh 量lượng 師sư 。 此thử 。 指chỉ 似tự 自tự 識thức 。 代đại 計kế 意ý 云vân 。 五ngũ 識thức 豈khởi 無vô 所sở 依y 緣duyên 色sắc 。 謂vị 以dĩ 能năng 引dẫn 生sanh 似tự 自tự 識thức 者giả 。 汝nhữ 執chấp 彼bỉ 是thị 此thử 所sở 緣duyên 緣duyên 耳nhĩ 。 寧ninh 知tri 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 謂vị 能năng 緣duyên 識thức 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 及cập 有hữu 實thật 體thể 。 令linh 能năng 緣duyên 識thức 。 托thác 彼bỉ 而nhi 生sanh 。 能năng 所sở 雙song 具cụ 。 非phi 但đãn 能năng 生sanh 已dĩ 也dã 。 如như 但đãn 能năng 生sanh 。 勿vật 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 有hữu 能năng 生sanh 義nghĩa 。 亦diệc 名danh 此thử 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 耶da 。 三tam 緣duyên 不bất 可khả 以dĩ 為vi 緣duyên 緣duyên 。 能năng 引dẫn 生sanh 者giả 。 且thả 無vô 論luận 能năng 生sanh 何hà 如như 。 縱túng/tung 能năng 生sanh 。 無vô 識thức 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 之chi 所sở 緣duyên 闕khuyết 一nhất 支chi 矣hĩ 。 豈khởi 可khả 以dĩ 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 耶da 。

○# 二nhị 縱túng/tung 破phá 和hòa 合hợp 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。

眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 了liễu 色sắc 等đẳng 時thời 。 但đãn 緣duyên 和hòa 合hợp 。 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。 非phi 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 異dị 諸chư 極cực 微vi 。 有hữu 實thật 自tự 體thể 。 分phân 析tích 彼bỉ 時thời 。 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 。 定định 不bất 生sanh 故cố 彼bỉ 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 既ký 非phi 實thật 有hữu 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 是thị 五ngũ 識thức 緣duyên 。 勿vật 第đệ 二nhị 月nguyệt 等đẳng 。 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 故cố 。

初sơ 四tứ 句cú 牒điệp 執chấp 。 此thử 下hạ 難nạn/nan 破phá 。 執chấp 中trung 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 者giả 。 識thức 似tự 和hòa 合hợp 之chi 相tướng 。 是thị 但đãn 緣duyên 之chi 故cố 也dã 。 以dĩ 眼nhãn 緣duyên 色sắc 至chí 身thân 緣duyên 觸xúc 。 但đãn 了liễu 和hòa 合hợp 之chi 五ngũ 塵trần 。 不bất 了liễu 能năng 成thành 之chi 極cực 微vi 。 能năng 了liễu 似tự 和hòa 合hợp 之chi 所sở 了liễu 故cố 也dã 。 破phá 中trung 非phi 和hòa 合hợp 相tương/tướng 至chí 不bất 生sanh 故cố 。 出xuất 無vô 實thật 體thể 之chi 故cố 。 彼bỉ 和hòa 合hợp 相tương/tướng 至chí 五ngũ 識thức 緣duyên 。 出xuất 不bất 可khả 為vi 之chi 故cố 。 末mạt 二nhị 句cú 。 喻dụ 顯hiển 和hòa 合hợp 必tất 不bất 可khả 以dĩ 為vi 緣duyên 也dã 。 經kinh 部bộ 執chấp 意ý 謂vị 。 五ngũ 識thức 豈khởi 無vô 所sở 依y 緣duyên 色sắc 。 謂vị 以dĩ 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 了liễu 色sắc 等đẳng 時thời 。 但đãn 緣duyên 和hòa 合hợp 。 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 耳nhĩ 。 寧ninh 知tri 實thật 有hữu 自tự 體thể 者giả 。 乃nãi 可khả 為vi 生sanh 識thức 之chi 緣duyên 。 所sở 執chấp 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 非phi 離ly 極cực 微vi 。 有hữu 實thật 自tự 體thể 。 以dĩ 分phân 析tích 彼bỉ 時thời 。 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 。 定định 不bất 生sanh 故cố 。 然nhiên 則tắc 彼bỉ 和hòa 合hợp 既ký 非phi 實thật 有hữu 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 是thị 五ngũ 識thức 緣duyên 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 揑niết 目mục 所sở 成thành 亦diệc 無vô 實thật 體thể 。 不bất 可khả 為vi 緣duyên 。 和hòa 合hợp 可khả 以dĩ 為vi 緣duyên 。 勿vật 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 故cố 。 是thị 則tắc 和hòa 合hợp 之chi 相tướng 。 縱túng/tung 可khả 以dĩ 為vi 所sở 緣duyên 。 必tất 不bất 可khả 以dĩ 為vi 緣duyên 。 豈khởi 可khả 以dĩ 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 耶da 。

○# 三tam 縱túng/tung 破phá 極cực 微vi 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。

非phi 諸chư 極cực 微vi 。 共cộng 和hòa 合hợp 位vị 。 可khả 與dữ 五ngũ 識thức 各các 作tác 所sở 緣duyên 。 此thử 識thức 上thượng 無vô 極cực 微vi 相tương/tướng 故cố 。 非phi 諸chư 極cực 微vi 。 有hữu 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 不bất 和hòa 合hợp 時thời 。 無vô 此thử 相tương/tướng 故cố 。 非phi 和hòa 合hợp 位vị 。 與dữ 不bất 合hợp 時thời 。 此thử 諸chư 極cực 微vi 。 體thể 相tướng 有hữu 異dị 。 故cố 和hòa 合hợp 位vị 。 如như 不bất 合hợp 時thời 。 色sắc 等đẳng 極cực 微vi 。 非phi 五ngũ 識thức 境cảnh 。

此thử 破phá 和hòa 合hợp 位vị 極cực 微vi 也dã 。 文văn 有hữu 四tứ 節tiết 。 初sơ 至chí 無vô 極cực 微vi 相tương/tướng 故cố 。 破phá 所sở 緣duyên 。 次thứ 至chí 無vô 此thử 相tương/tướng 故cố 。 破phá 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 三tam 至chí 體thể 相tướng 有hữu 異dị 。 難nạn/nan 極cực 微vi 體thể 相tướng 。 四tứ 至chí 非phi 五ngũ 識thức 境cảnh 。 總tổng 結kết 極cực 微vi 非phi 所sở 緣duyên 也dã 。 首thủ 四tứ 句cú 除trừ 一nhất 非phi 字tự 。 便tiện 是thị 執chấp 詞từ 。 不bất 去khứ 非phi 字tự 。 便tiện 是thị 破phá 詞từ 含hàm 執chấp 詞từ 。 正chánh 量lượng 部bộ 救cứu 前tiền 破phá 云vân 。 和hòa 合hợp 麄# 色sắc 雖tuy 假giả 。 而nhi 有hữu 能năng 成thành 一nhất 一nhất 極cực 微vi 。 此thử 是thị 實thật 有hữu 。 各các 得đắc 為vi 緣duyên 。 能năng 生sanh 五ngũ 識thức 。 故cố 破phá 云vân 非phi 。 至chí 此thử 識thức 上thượng 無vô 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 等đẳng 也dã 。 謂vị 生sanh 識thức 者giả 名danh 緣duyên 。 識thức 帶đái 相tương/tướng 起khởi 者giả 名danh 所sở 緣duyên 。 識thức 上thượng 既ký 無vô 極cực 微vi 相tương/tướng 。 極cực 微vi 共cộng 和hòa 合hợp 位vị 。 非phi 是thị 所sở 緣duyên 。 如như 五ngũ 識thức 不bất 能năng 緣duyên 五ngũ 根căn 。 以dĩ 五ngũ 識thức 生sanh 時thời 。 不bất 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 也dã 。 次thứ 中trung 。 意ý 以dĩ 汝nhữ 執chấp 極cực 微vi 共cộng 和hòa 合hợp 位vị 。 有hữu 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 有hữu 相tương/tướng 故cố 可khả 作tác 所sở 緣duyên 。 不bất 知tri 相tương/tướng 之chi 有hữu 無vô 不bất 可khả 定định 。 可khả 定định 於ư 合hợp 否phủ/bĩ 之chi 時thời 。 和hòa 合hợp 此thử 極cực 微vi 。 不bất 和hòa 亦diệc 此thử 極cực 微vi 。 不bất 合hợp 之chi 時thời 有hữu 相tương/tướng 。 和hòa 合hợp 之chi 時thời 相tương/tướng 矣hĩ 。 不bất 和hòa 合hợp 時thời 無vô 此thử 相tương/tướng 。 非phi 諸chư 極cực 微vi 有hữu 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 三tam 中trung 。 非phi 和hòa 合hợp 位vị 。 與dữ 不bất 合hợp 時thời 。 體thể 相tướng 有hữu 異dị 者giả 。 以dĩ 和hòa 合hợp 之chi 位vị 觀quán 極cực 微vi 。 謂vị 極cực 微vi 有hữu 和hòa 合hợp 相tương/tướng 。 以dĩ 未vị 合hợp 之chi 時thời 觀quán 和hòa 合hợp 。 非phi 和hòa 合hợp 位vị 與dữ 不bất 合hợp 時thời 。 此thử 諸chư 極cực 微vi 體thể 相tướng 有hữu 異dị 。 既ký 其kỳ 不bất 異dị 。 相tương 將tương 安an 在tại 。 故cố 和hòa 合hợp 位vị 。 如như 未vị 合hợp 時thời 。 色sắc 等đẳng 極cực 微vi 。 非phi 五ngũ 識thức 境cảnh 。 豈khởi 可khả 與dữ 五ngũ 識thức 各các 作tác 所sở 緣duyên 。 問vấn 。 前tiền 能năng 引dẫn 生sanh 與dữ 此thử 何hà 別biệt 。 曰viết 。 前tiền 但đãn 標tiêu 能năng 引dẫn 生sanh 者giả 。 雖tuy 不bất 明minh 言ngôn 極cực 微vi 。 而nhi 極cực 微vi 自tự 在tại 。 此thử 標tiêu 和hòa 合hợp 極cực 微vi 。 乃nãi 言ngôn 各các 作tác 所sở 緣duyên 。 則tắc 不bất 但đãn 能năng 生sanh 已dĩ 。 故cố 前tiền 引dẫn 餘dư 緣duyên 破phá 但đãn 能năng 生sanh 。 見kiến 無vô 所sở 緣duyên 。 此thử 破phá 識thức 上thượng 不bất 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 。 見kiến 非phi 所sở 緣duyên 。 前tiền 後hậu 相tương 望vọng 。 亦diệc 可khả 共cộng 作tác 一nhất 量lượng 。 但đãn 前tiền 執chấp 但đãn 能năng 生sanh 。 此thử 執chấp 所sở 緣duyên 之chi 別biệt 。

○# 四tứ 縱túng/tung 破phá 和hòa 集tập 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。

有hữu 執chấp 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 極cực 微vi 。 不bất 和hòa 集tập 時thời 。 非phi 五ngũ 識thức 境cảnh 。 共cộng 和hòa 集tập 位vị 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 資tư 。 有hữu 麄# 相tương 生sanh 。 為vi 此thử 識thức 境cảnh 。 彼bỉ 相tương/tướng 實thật 有hữu 。 為vi 此thử 所sở 緣duyên 。 彼bỉ 執chấp 不bất 然nhiên 。 共cộng 和hòa 集tập 位vị 。 與dữ 未vị 集tập 時thời 。 體thể 相tướng 一nhất 故cố 。 瓶bình 甌# 等đẳng 物vật 。 極cực 微vi 等đẳng 者giả 。 緣duyên 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 。 應ưng 無vô 別biệt 故cố 。 共cộng 和hòa 集tập 位vị 。 一nhất 一nhất 極cực 微vi 。 各các 各các 應ưng 捨xả 微vi 圓viên 相tương/tướng 故cố 。 非phi 麄# 相tương/tướng 識thức 。 緣duyên 細tế 相tương/tướng 境cảnh 。 勿vật 餘dư 境cảnh 識thức 。 緣duyên 餘dư 境cảnh 故cố 。 一nhất 識thức 應ưng 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 故cố 。

初sơ 至chí 為vi 此thử 所sở 緣duyên 。 是thị 牒điệp 執chấp 詞từ 。 下hạ 皆giai 破phá 執chấp 情tình 也dã 。 意ý 以dĩ 前tiền 難nạn/nan 五ngũ 識thức 豈khởi 無vô 所sở 依y 緣duyên 色sắc 。 謂vị 有hữu 執chấp 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 極cực 微vi 不bất 和hòa 集tập 時thời 。 最tối 細tế 難nan 見kiến 。 以dĩ 至chí 難nạn/nan 觸xúc 。 非phi 五ngũ 識thức 境cảnh 。 共cộng 和hòa 集tập 位vị 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 資tư 。 有hữu 麄# 相tương 生sanh 。 為vi 此thử 識thức 境cảnh 。 可khả 為vi 所sở 緣duyên 。 彼bỉ 體thể 是thị 實thật 。 可khả 以dĩ 為vi 緣duyên 。 而nhi 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 耳nhĩ 。 寧ninh 知tri 彼bỉ 執chấp 之chi 不bất 然nhiên 乎hồ 。 何hà 者giả 。 和hòa 集tập 之chi 位vị 。 如như 未vị 集tập 之chi 時thời 。 體thể 相tướng 常thường 一nhất 。 無vô 麄# 相tương/tướng 可khả 得đắc 。 如như 論luận 意ý 謂vị 。 和hòa 集tập 非phi 所sở 緣duyên 。 以dĩ 許hứa 極cực 微vi 相tương/tướng 故cố 也dã 。 若nhược 謂vị 瓶bình 甌# 是thị 和hòa 集tập 之chi 麄# 相tương/tướng 。 緣duyên 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 。 應ưng 有hữu 別biệt 者giả 。 不bất 知tri 能năng 成thành 極cực 微vi 之chi 量lượng 既ký 等đẳng 。 所sở 成thành 瓶bình 甌# 之chi 實thật 無vô 別biệt 。 緣duyên 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 。 亦diệc 應ưng 無vô 別biệt 。 如như 論luận 意ý 謂vị 。 瓶bình 甌# 假giả 非phi 實thật 。 覺giác 相tương 應ứng 無vô 別biệt 故cố 也dã 。 若nhược 謂vị 能năng 緣duyên 之chi 識thức 應ưng 別biệt 。 則tắc 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 必tất 麄# 。 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 果quả 麄# 。 則tắc 共cộng 和hòa 集tập 位vị 。 一nhất 一nhất 應ưng 捨xả 微vi 圓viên 相tương/tướng 矣hĩ 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 然nhiên 所sở 以dĩ 當đương 捨xả 者giả 。 以dĩ 麄# 相tương/tướng 之chi 識thức 。 不bất 緣duyên 細tế 相tương/tướng 之chi 境cảnh 。 若nhược 麄# 識thức 能năng 緣duyên 細tế 相tương/tướng 色sắc 餘dư 之chi 聲thanh 識thức 。 應ưng 緣duyên 聲thanh 餘dư 之chi 色sắc 境cảnh 矣hĩ 。 脫thoát 或hoặc 有hữu 之chi 。 應ưng 有hữu 一nhất 識thức 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 之chi 過quá 矣hĩ 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 一nhất 識thức 不bất 能năng 緣duyên 一nhất 切thiết 。 餘dư 境cảnh 之chi 識thức 。 不bất 能năng 緣duyên 餘dư 境cảnh 明minh 矣hĩ 。 餘dư 境cảnh 之chi 識thức 。 不bất 能năng 緣duyên 餘dư 境cảnh 。 微vi 細tế 圓viên 相tương/tướng 。 不bất 應ưng 捨xả 於ư 和hòa 集tập 之chi 位vị 又hựu 明minh 矣hĩ 。 細tế 相tương/tướng 不bất 應ưng 捨xả 於ư 和hòa 集tập 之chi 位vị 。 麄# 相tương/tướng 之chi 識thức 果quả 安an 在tại 。 麄# 相tương/tướng 之chi 識thức 不bất 可khả 得đắc 。 和hòa 集tập 之chi 麄# 相tương/tướng 又hựu 安an 在tại 。 吾ngô 故cố 曰viết 共cộng 和hòa 集tập 位vị 與dữ 未vị 合hợp 時thời 。 體thể 相tướng 一nhất 故cố 。 彼bỉ 執chấp 之chi 不bất 然nhiên 也dã 。 又hựu 不bất 相tương 乖quai 戾lệ 而nhi 渾hồn 融dung 者giả 曰viết 和hòa 合hợp 。 不bất 相tương 乖quai 戾lệ 而nhi 會hội 聚tụ 者giả 曰viết 和hòa 集tập 。 如như 集tập 論luận 謂vị 和hòa 合hợp 者giả 。 極cực 微vi 已dĩ 上thượng 。 有hữu 方phương 分phần/phân 色sắc 。 更cánh 互hỗ 和hòa 合hợp 。 如như 濁trược 水thủy 中trung 一nhất 地địa 水thủy 。 極cực 微vi 更cánh 相tương 和hòa 合hợp 。 聚tụ 集tập 者giả 。 謂vị 方phương 分phần/phân 色sắc 。 展triển 轉chuyển 集tập 會hội 。 如như 二nhị 泥nê 團đoàn 。 相tương 擊kích 成thành 聚tụ 。 若nhược 水thủy 和hòa 沙sa 。 必tất 不bất 成thành 聚tụ 。 以dĩ 水thủy 和hòa 土thổ/độ 。 即tức 成thành 泥nê 團đoàn 等đẳng 是thị 也dã 。

○# 三tam 况# 破phá 餘dư 乘thừa 執chấp 所sở 緣duyên 緣duyên 。

許hứa 有hữu 極cực 微vi 。 尚thượng 致trí 此thử 失thất 。 况# 無vô 識thức 外ngoại 真chân 實thật 極cực 微vi 。

首thủ 二nhị 句cú 。 躡niếp 縱túng/tung 破phá 起khởi 况# 破phá 。 次thứ 二nhị 句cú 。 即tức 况# 破phá 責trách 餘dư 乘thừa 。 意ý 以dĩ 有hữu 有hữu 法pháp 。 可khả 論luận 緣duyên 緣duyên 。 有hữu 可khả 論luận 。 乃nãi 論luận 緣duyên 緣duyên 於ư 不bất 可khả 。 可khả 不bất 可khả 於ư 緣duyên 緣duyên 。 緣duyên 不bất 緣duyên 於ư 有hữu 法pháp 。 極cực 微vi 是thị 餘dư 乘thừa 有hữu 法pháp 。 即tức 上thượng 縱túng/tung 破phá 觀quán 之chi 。 許hứa 有hữu 極cực 微vi 。 尚thượng 至chí 四tứ 節tiết 之chi 失thất 。 不bất 可khả 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 况# 無vô 識thức 外ngoại 真chân 實thật 極cực 微vi 乎hồ 。 極cực 微vi 有hữu 法pháp 。 既ký 已dĩ 空không 華hoa 。 更cánh 何hà 緣duyên 緣duyên 是thị 非phi 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 。

○# 四tứ 結kết 出xuất 唯duy 識thức 正chánh 所sở 緣duyên 緣duyên 。

由do 此thử 定định 知tri 。 自tự 識thức 所sở 變biến 。 似tự 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 見kiến 託thác 彼bỉ 生sanh 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。

初sơ 四tứ 句cú 顯hiển 識thức 變biến 似tự 相tương/tướng 為vi 緣duyên 緣duyên 。 末mạt 二nhị 句cú 出xuất 似tự 相tương/tướng 為vi 緣duyên 緣duyên 之chi 故cố 。 自tự 。 指chỉ 五ngũ 識thức 。 對đối 餘dư 識thức 言ngôn 。 以dĩ 五ngũ 識thức 外ngoại 。 其kỳ 他tha 諸chư 識thức 。 非phi 色sắc 等đẳng 五ngũ 塵trần 。 之chi 自tự 識thức 也dã 。 又hựu 五ngũ 對đối 色sắc 等đẳng 。 各các 有hữu 自tự 他tha 。 如như 色sắc 以dĩ 眼nhãn 為vi 自tự 識thức 。 餘dư 四tứ 皆giai 他tha 聲thanh 以dĩ 耳nhĩ 為vi 自tự 識thức 。 餘dư 亦diệc 皆giai 他tha 。 似tự 色sắc 者giả 。 指chỉ 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 。 內nội 色sắc 如như 外ngoại 。 非phi 實thật 外ngoại 色sắc 。 名danh 似tự 色sắc 也dã 。 自tự 識thức 所sở 變biến 似tự 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 者giả 。 五ngũ 識thức 各các 自tự 證chứng 分phần/phân 。 託thác 第đệ 八bát 所sở 變biến 本bổn 質chất 。 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 也dã 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 意ý 以dĩ 未vị 經kinh 剖phẫu 析tích 之chi 前tiền 。 不bất 以dĩ 極cực 微vi 為vi 。 便tiện 以dĩ 和hòa 合hợp 為vi 。 不bất 為vi 於ư 極cực 微vi 和hòa 合hợp 。 便tiện 不bất 離ly 極cực 微vi 和hòa 集tập 。 紛phân 紛phân 未vị 知tri 所sở 决# 。 今kim 以dĩ 能năng 成thành 。 既ký 破phá 之chi 後hậu 。 唯duy 識thức 正chánh 顯hiển 之chi 餘dư 。 加gia 以dĩ 縱túng/tung 破phá 况# 破phá 。 情tình 盡tận 執chấp 竆# 。 妄vọng 除trừ 理lý 現hiện 。 由do 此thử 定định 知tri 。 非phi 外ngoại 境cảnh 所sở 成thành 實thật 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 是thị 內nội 自tự 識thức 所sở 變biến 似tự 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 。 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。 能năng 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 者giả 。 以dĩ 見kiến 分phần/phân 託thác 彼bỉ 似tự 相tương/tướng 之chi 實thật 體thể 而nhi 生sanh 。 識thức 上thượng 變biến 帶đái 似tự 質chất 之chi 相tướng 而nhi 起khởi 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 。 故cố 是thị 所sở 緣duyên 。 見kiến 託thác 彼bỉ 生sanh 。 故cố 是thị 於ư 緣duyên 。 二nhị 支chi 無vô 闕khuyết 。 理lý 善thiện 極cực 成thành 矣hĩ 。 又hựu 帶đái 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 挾hiệp 帶đái 。 即tức 能năng 緣duyên 心tâm 。 親thân 挾hiệp 境cảnh 體thể 而nhi 緣duyên 。 二nhị 變biến 帶đái 。 即tức 能năng 緣duyên 心tâm 。 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 而nhi 緣duyên 。 相tương/tướng 亦diệc 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 體thể 相tướng 相tương/tướng 。 二nhị 相tướng 狀trạng 相tương/tướng 。 五ngũ 識thức 緣duyên 境cảnh 。 於ư 兩lưỡng 種chủng 二nhị 義nghĩa 中trung 。 唯duy 是thị 後hậu 義nghĩa 。 謂vị 於ư 五ngũ 識thức 體thể 上thượng 。 變biến 帶đái 色sắc 等đẳng 相tướng 狀trạng 。 而nhi 為vi 眼nhãn 等đẳng 見kiến 分phần/phân 所sở 緣duyên 。 論luận 云vân 。 內nội 色sắc 如như 外ngoại 現hiện 。 為vi 識thức 所sở 緣duyên 緣duyên 。 內nội 色sắc 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 色sắc 。 外ngoại 境cảnh 即tức 本bổn 質chất 色sắc 。 是thị 所sở 慮lự 名danh 所sở 緣duyên 。 此thử 即tức 所sở 託thác 名danh 緣duyên 。

○# 五ngũ 重trọng/trùng 詳tường 變biến 相tương/tướng 翻phiên 破phá 異dị 執chấp 。

然nhiên 識thức 變biến 時thời 。 隨tùy 量lượng 大đại 小tiểu 。 頓đốn 現hiện 一nhất 相tương/tướng 。 非phi 別biệt 變biến 作tác 眾chúng 多đa 極cực 微vi 。 合hợp 成thành 一nhất 物vật 。

初sơ 三tam 句cú 詳tường 變biến 相tương/tướng 。 次thứ 三tam 句cú 翻phiên 迷mê 執chấp 。 一nhất 相tương/tướng 所sở 該cai 者giả 廣quảng 。 量lượng 固cố 前tiền 塵trần 本bổn 質chất 。 心tâm 業nghiệp 二nhị 種chủng 。 亦diệc 名danh 為vi 量lượng 。 識thức 變biến 時thời 者giả 。 五ngũ 託thác 八bát 相tương/tướng 為vi 本bổn 質chất 。 變biến 起khởi 相tương/tướng 分phần/phân 時thời 也dã 。 隨tùy 量lượng 大đại 小tiểu 。 頓đốn 現hiện 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 正chánh 變biến 之chi 時thời 。 隨tùy 心tâm 業nghiệp 本bổn 質chất 之chi 量lượng 。 頓đốn 現hiện 一nhất 相tương/tướng 。 量lượng 大đại 小tiểu 而nhi 相tương/tướng 大đại 小tiểu 。 變biến 時thời 全toàn 隨tùy 。 隨tùy 時thời 全toàn 現hiện 。 變biến 處xứ 隨tùy 處xứ 現hiện 處xứ 。 離ly 諸chư 後hậu 先tiên 。 非phi 漸tiệm 次thứ 也dã 。 如như 佛Phật 相tương/tướng 黑hắc 色sắc 於ư 餓ngạ 鬼quỷ 。 金kim 質chất 黃hoàng 蛇xà 於ư 路lộ 人nhân 。 瓊# 子tử 琉lưu 璃ly 於ư 五ngũ 臺đài 。 宣tuyên 公công 瓦ngõa 礫lịch 於ư 七thất 寳# 。 可khả 想tưởng 見kiến 也dã 。 意ý 以dĩ 前tiền 以dĩ 相tương/tướng 唯duy 識thức 變biến 結kết 唯duy 識thức 。 未vị 詳tường 識thức 之chi 所sở 以dĩ 變biến 。 故cố 又hựu 云vân 。 然nhiên 識thức 變biến 時thời 。 隨tùy 量lượng 頓đốn 現hiện 等đẳng 也dã 。 是thị 則tắc 知tri 相tương/tướng 之chi 所sở 以dĩ 變biến 。 唯duy 識thức 之chi 變biến 明minh 矣hĩ 。 唯duy 識thức 之chi 變biến 明minh 。 識thức 外ngoại 之chi 變biến 何hà 更cánh 辨biện 。

○# 六lục 復phục 明minh 極cực 微vi 通thông 逹# 異dị 執chấp 。

為vi 執chấp 麄# 色sắc 有hữu 實thật 體thể 者giả 。 佛Phật 說thuyết 極cực 微vi 。 令linh 其kỳ 除trừ 析tích 。 非phi 謂vị 諸chư 色sắc 。 實thật 有hữu 極cực 微vi 。 諸chư 瑜du 伽già 師sư 。 以dĩ 假giả 想tưởng 慧tuệ 。 於ư 麄# 色sắc 相tướng 。 漸tiệm 次thứ 除trừ 析tích 。 至chí 不bất 可khả 析tích 。 假giả 說thuyết 極cực 微vi 。 雖tuy 此thử 極cực 微vi 。 猶do 有hữu 方phương 分phần/phân 。 而nhi 不bất 可khả 析tích 。 若nhược 更cánh 析tích 之chi 。 便tiện 似tự 空không 現hiện 。 不bất 名danh 為vi 色sắc 。 故cố 說thuyết 極cực 微vi 。 是thị 色sắc 邉# 際tế 。

文văn 有hữu 四tứ 節tiết 。 初sơ 約ước 佛Phật 說thuyết 顯hiển 假giả 。 次thứ 約ước 諸chư 師sư 顯hiển 假giả 。 三tam 約ước 通thông 難nạn/nan 顯hiển 假giả 。 末mạt 二nhị 句cú 引dẫn 證chứng 其kỳ 假giả 。 難nạn/nan 云vân 。 非phi 識thức 變biến 作tác 眾chúng 多đa 極cực 微vi 合hợp 成thành 一nhất 物vật 理lý 則tắc 誠thành 然nhiên 。 爭tranh 如như 佛Phật 說thuyết 極cực 微vi 何hà 。 曰viết 。 為vi 執chấp 麄# 色sắc 有hữu 實thật 體thể 者giả 。 佛Phật 說thuyết 極cực 微vi 。 令linh 分phân 析tích 麄# 色sắc 以dĩ 祛khư 實thật 體thể 之chi 執chấp 耳nhĩ 。 非phi 謂vị 諸chư 色sắc 實thật 有hữu 極cực 微vi 。 何hà 疑nghi 對đối 執chấp 之chi 權quyền 說thuyết 耶da 。 次thứ 中trung 接tiếp 云vân 。 佛Phật 既ký 有hữu 說thuyết 。 按án 說thuyết 諸chư 師sư 。 以dĩ 假giả 想tưởng 觀quán 慧tuệ 。 分phân 析tích 麄# 色sắc 。 至chí 不bất 可khả 析tích 。 即tức 此thử 不bất 可khả 析tích 者giả 。 假giả 立lập 其kỳ 號hiệu 。 名danh 曰viết 極cực 微vi 。 愈dũ 見kiến 其kỳ 非phi 實thật 矣hĩ 。 三tam 中trung 難nạn/nan 云vân 。 前tiền 云vân 極cực 微vi 定định 有hữu 方phương 分phần/phân 。 是thị 可khả 分phân 析tích 。 今kim 何hà 故cố 云vân 不bất 可khả 析tích 耶da 。 故cố 云vân 雖tuy 此thử 極cực 微vi 。 猶do 有hữu 方phương 分phần/phân 。 而nhi 不bất 可khả 析tích 。 若nhược 更cánh 析tích 之chi 。 便tiện 似tự 空không 現hiện 。 不bất 名danh 為vi 色sắc 。 是thị 則tắc 前tiền 云vân 可khả 析tích 。 約ước 極cực 微vi 之chi 方phương 分phần/phân 言ngôn 。 此thử 云vân 不bất 可khả 析tích 。 約ước 方phương 分phân 之chi 極cực 微vi 言ngôn 。 雖tuy 曰viết 方phương 分phần/phân 。 如như 無vô 方phương 分phần/phân 。 豈khởi 真chân 有hữu 方phương 分phân 之chi 可khả 得đắc 哉tai 。 問vấn 。 如như 上thượng 所sở 明minh 。 前tiền 何hà 於ư 隙khích 光quang 中trung 。 承thừa 光quang 發phát 影ảnh 。 指chỉ 極cực 微vi 方phương 分phần/phân 耶da 。 曰viết 。 外ngoại 識thức 有hữu 極cực 微vi 者giả 。 謂vị 非phi 識thức 變biến 。 故cố 以dĩ 方phương 分phần/phân 可khả 析tích 為vi 破phá 。 若nhược 知tri 萬vạn 法pháp 皆giai 同đồng 識thức 變biến 。 寧ninh 獨độc 簡giản 變biến 於ư 極cực 微vi 。 無vô 。 謂vị 無vô 實thật 有hữu 之chi 能năng 成thành 者giả 耳nhĩ 。 如như 集tập 論luận 云vân 。 當đương 知tri 此thử 中trung 極cực 微vi 。 無vô 體thể 無vô 實thật 無vô 性tánh 。 性tánh 假giả 建kiến 立lập 。 展triển 轉chuyển 分phân 析tích 。 無vô 限hạn 量lượng 故cố 。 但đãn 由do 覺giác 慧tuệ 漸tiệm 漸tiệm 分phân 析tích 。 細tế 細tế 損tổn 滅diệt 。 乃nãi 至chí 可khả 析tích 邊biên 際tế 。 即tức 約ước 此thử 際tế 。 建kiến 立lập 極cực 微vi 。 問vấn 。 若nhược 諸chư 極cực 微vi 。 無vô 實thật 體thể 性tánh 。 何hà 故cố 建kiến 立lập 。 答đáp 。 為vi 遣khiển 一nhất 合hợp 想tưởng 故cố 。 若nhược 以dĩ 覺giác 慧tuệ 分phân 析tích 所sở 有hữu 諸chư 色sắc 。

爾nhĩ 時thời 妄vọng 執chấp 一nhất 切thiết 諸chư 色sắc 。 為vi 一nhất 合hợp 想tưởng 。 即tức 便tiện 捨xả 離ly 。 由do 此thử 順thuận 入nhập 數số 取thủ 趣thú 無vô 我ngã 性tánh 故cố 。 又hựu 為vi 悟ngộ 入nhập 諸chư 有hữu 。 色sắc 非phi 實thật 有hữu 故cố 。 乃nãi 至chí 悟ngộ 入nhập 唯duy 識thức 道Đạo 理lý 。 由do 此thử 順thuận 入nhập 諸chư 法pháp 無vô 我ngã 。 性tánh 故cố 是thị 也dã 。

○# 七thất 總tổng 結kết 有hữu 對đối 是thị 識thức 非phi 微vi 。

由do 此thử 應ưng 知tri 。 諸chư 有hữu 對đối 色sắc 。 皆giai 識thức 變biến 現hiện 。 非phi 極cực 微vi 成thành 。

由do 此thử 應ưng 知tri 者giả 。 以dĩ 前tiền 知tri 極cực 微vi 成thành 。 非phi 識thức 所sở 變biến 。 由do 此thử 立lập 破phá 之chi 詳tường 陳trần 。 應ưng 自tự 是thị 非phi 於ư 甄chân 別biệt 。 知tri 昔tích 之chi 是thị 者giả 。 今kim 非phi 其kỳ 成thành 。 知tri 昔tích 之chi 非phi 者giả 。 今kim 是thị 其kỳ 變biến 。 有hữu 對đối 色sắc 果quả 識thức 外ngoại 乎hồ 否phủ/bĩ 耶da 。 我ngã 故cố 曰viết 理lý 非phi 有hữu 也dã 。 上thượng 破phá 有hữu 對đối 色sắc 已dĩ 竟cánh 。

○# 二nhị 無vô 對đối 。

餘dư 無vô 對đối 色sắc 。 是thị 此thử 類loại 故cố 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 或hoặc 無vô 對đối 故cố 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 定định 非phi 實thật 色sắc 。 諸chư 有hữu 對đối 色sắc 。 現hiện 有hữu 色sắc 相tướng 。 以dĩ 理lý 推thôi 究cứu 。 離ly 識thức 尚thượng 無vô 。 况# 無vô 對đối 色sắc 。 現hiện 無vô 色sắc 相tướng 。 而nhi 可khả 說thuyết 為vi 真chân 實thật 色sắc 法pháp 。

初sơ 例lệ 破phá 。 次thứ 量lượng 破phá 。 後hậu 况# 破phá 。 此thử 指chỉ 有hữu 對đối 。 無vô 對đối 。 五ngũ 塵trần 所sở 落lạc 之chi 影ảnh 。 五ngũ 根căn 不bất 能năng 對đối 也dã 。 是thị 此thử 類loại 者giả 。 無vô 對đối 雖tuy 非phi 有hữu 對đối 。 然nhiên 不bất 離ly 於ư 色sắc 。 是thị 此thử 對đối 色sắc 之chi 流lưu 類loại 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 者giả 。 有hữu 對đối 之chi 色sắc 。 離ly 識thức 外ngoại 既ký 非phi 實thật 有hữu 。 有hữu 對đối 之chi 外ngoại 。 餘dư 無vô 對đối 色sắc 。 是thị 此thử 類loại 故cố 。 亦diệc 非phi 離ly 識thức 外ngoại 而nhi 實thật 有hữu 色sắc 也dã 。 或hoặc 者giả 。 不bất 定định 意ý 。 可khả 破phá 頗phả 多đa 。 不bất 定định 於ư 一nhất 法pháp 之chi 謂vị 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 者giả 。 心tâm 無vô 形hình 。 非phi 實thật 色sắc 。 無vô 對đối 如như 心tâm 。 故cố 定định 非phi 實thật 。 况# 破phá 可khả 知tri 。 夫phu 例lệ 之chi 厥quyết 義nghĩa 已dĩ 明minh 。 量lượng 之chi 其kỳ 旨chỉ 又hựu 的đích 更cánh 從tùng 而nhi 况# 之chi 。 無vô 容dung 辨biện 駁bác 於ư 其kỳ 間gian 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 定định 非phi 實thật 色sắc 。 况# 可khả 說thuyết 實thật 。 自tự 踈sơ 入nhập 親thân 。 由do 緩hoãn 而nhi 急cấp 。 一nhất 氣khí 層tằng 疊điệp 。 破phá 斥xích 之chi 妙diệu 。 一nhất 至chí 於ư 此thử 。 上thượng 色sắc 法pháp 二nhị 科khoa 。 對đối 無vô 對đối 一nhất 科khoa 竟cánh 。

○# 二nhị 明minh 表biểu 無vô 表biểu (# 七thất )# 。 初sơ 總tổng 致trí 難nạn/nan 問vấn 二nhị 總tổng 為vi 破phá 徴# 三tam 破phá 身thân 表biểu 業nghiệp 四tứ 破phá 語ngữ 表biểu 業nghiệp 五ngũ 破phá 無vô 表biểu 業nghiệp 六lục 難nạn/nan 明minh 三tam 業nghiệp 七thất 結kết 唯duy 識thức 變biến 。

○# 初sơ 總tổng 致trí 難nạn/nan 問vấn 。

表biểu 無vô 表biểu 色sắc 豈khởi 非phi 實thật 有hữu 。

表biểu 色sắc 者giả 。 身thân 動động 語ngữ 發phát 之chi 謂vị 色sắc 。 顯hiển 示thị 其kỳ 心tâm 之chi 謂vị 表biểu 。 通thông 三tam 性tánh 也dã 。 無vô 表biểu 色sắc 者giả 。 思tư 想tưởng 防phòng 發phát 受thọ 所sở 引dẫn 之chi 謂vị 色sắc 。 莫mạc 能năng 明minh 現hiện 於ư 外ngoại 曰viết 無vô 表biểu 。 唯duy 善thiện 惡ác 也dã 。 意ý 謂vị 表biểu 無vô 表biểu 色sắc 。 現hiện 有hữu 表biểu 示thị 防phòng 發phát 功công 能năng 。 豈khởi 非phi 實thật 有hữu 。

○# 二nhị 總tổng 為vi 破phá 徴# 。

此thử 非phi 實thật 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。

總tổng 破phá 實thật 有hữu 之chi 難nạn/nan 。 總tổng 徴# 非phi 實thật 之chi 由do 。 下hạ 文văn 或hoặc 別biệt 或hoặc 總tổng 。 反phản 覆phúc 詳tường 明minh 。 皆giai 顯hiển 非phi 實thật 之chi 由do 。 是thị 以dĩ 末mạt 復phục 結kết 以dĩ 實thật 無vô 外ngoại 色sắc 。 識thức 變biến 似tự 色sắc 終chung 焉yên 。

○# 三tam 破phá 身thân 表biểu 業nghiệp 。

且thả 身thân 表biểu 色sắc 。 若nhược 是thị 實thật 有hữu 。 以dĩ 何hà 為vi 性tánh 。 若nhược 言ngôn 是thị 形hình 。 便tiện 非phi 實thật 有hữu 。 可khả 分phân 析tích 故cố 。 長trường/trưởng 等đẳng 極cực 微vi 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 若nhược 言ngôn 是thị 動động 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 纔tài 生sanh 即tức 滅diệt 。 無vô 動động 義nghĩa 故cố 。 有hữu 為vi 法pháp 滅diệt 。 不bất 待đãi 因nhân 故cố 。 滅diệt 若nhược 待đãi 因nhân 。 應ưng 非phi 滅diệt 故cố 。 若nhược 言ngôn 有hữu 色sắc 。 非phi 顯hiển 非phi 形hình 。 心tâm 所sở 引dẫn 生sanh 。 能năng 動động 手thủ 等đẳng 。 名danh 身thân 表biểu 業nghiệp 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 此thử 若nhược 是thị 動động 。 義nghĩa 如như 前tiền 破phá 。 若nhược 是thị 動động 因nhân 。 應ưng 即tức 風phong 界giới 。 風phong 無vô 表biểu 示thị 。 不bất 應ưng 名danh 表biểu 。 又hựu 觸xúc 不bất 應ưng 通thông 善thiện 惡ác 性tánh 。 非phi 顯hiển 香hương 味vị 。 類loại 觸xúc 應ưng 知tri 。 故cố 身thân 表biểu 業nghiệp 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 然nhiên 心tâm 為vi 因nhân 。 令linh 識thức 所sở 變biến 手thủ 等đẳng 色sắc 相tướng 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 轉chuyển 趣thú 餘dư 方phương 。 似tự 有hữu 動động 作tác 。 表biểu 示thị 心tâm 故cố 。 假giả 名danh 身thân 表biểu 。

文văn 有hữu 八bát 節tiết 。 初sơ 徴# 表biểu 體thể 。 次thứ 破phá 形hình 執chấp 。 三tam 破phá 動động 執chấp 。 四tứ 出xuất 轉chuyển 計kế 。 五ngũ 破phá 轉chuyển 計kế 。 六lục 破phá 諸chư 塵trần 。 七thất 結kết 非phi 實thật 。 八bát 申thân 正chánh 義nghĩa 。 表biểu 體thể 者giả 。 意ý 以dĩ 定định 有hữu 法pháp 是thị 非phi 。 當đương 求cầu 有hữu 法pháp 體thể 性tánh 。 得đắc 有hữu 法pháp 體thể 性tánh 。 可khả 决# 有hữu 法pháp 之chi 是thị 非phi 。 且thả 身thân 表biểu 色sắc 。 若nhược 是thị 實thật 有hữu 。 以dĩ 何hà 為vi 體thể 。 若nhược 汝nhữ 有hữu 宗tông 言ngôn 。 身thân 表biểu 體thể 性tánh 。 是thị 形hình 表biểu 色sắc 。 便tiện 非phi 實thật 有hữu 。 以dĩ 有hữu 形hình 可khả 分phân 析tích 故cố 。 分phần/phân 長trường 短đoản 等đẳng 至chí 極cực 微vi 。 表biểu 色sắc 體thể 性tánh 。 何hà 可khả 得đắc 耶da 。 形hình 體thể 叵phả 得đắc 。 表biểu 色sắc 不bất 實thật 矣hĩ 。 若nhược 汝nhữ 正chánh 量lượng 言ngôn 。 身thân 表biểu 體thể 性tánh 是thị 動động 。 表biểu 色sắc 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 以dĩ 纔tài 生sanh 即tức 滅diệt 。 曾tằng 不bất 移di 時thời 。 無vô 動động 義nghĩa 故cố 。 良lương 以dĩ 有hữu 所sở 等đẳng 待đãi 。 待đãi 時thời 乃nãi 為vi 動động 時thời 。 不bất 得đắc 名danh 即tức 。 有hữu 為vi 動động 法pháp 之chi 滅diệt 。 不bất 待đãi 因nhân 故cố 。 如như 電điện 現hiện 即tức 滅diệt 。 名danh 即tức 滅diệt 也dã 。 滅diệt 若nhược 待đãi 因nhân 。 應ưng 非phi 滅diệt 故cố 者giả 。 俱câu 舎# 云vân 。 待đãi 因nhân 謂vị 果quả 。 滅diệt 無vô 非phi 果quả 。 故cố 不bất 待đãi 因nhân 。 滅diệt 既ký 不bất 待đãi 因nhân 。 纔tài 生sanh 即tức 滅diệt 。 若nhược 初sơ 不bất 滅diệt 。 後hậu 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 以dĩ 後hậu 與dữ 初sơ 。 有hữu 性tánh 等đẳng 故cố 。 既ký 後hậu 有hữu 盡tận 。 知tri 前tiền 有hữu 滅diệt 等đẳng 是thị 也dã 。 動động 性tánh 既ký 無vô 。 表biểu 色sắc 是thị 不bất 實thật 矣hĩ 。 若nhược 汝nhữ 有hữu 宗tông 。 轉chuyển 計kế 心tâm 所sở 引dẫn 生sanh 。 遮già 二nhị 以dĩ 言ngôn 表biểu 色sắc 。 而nhi 曰viết 表biểu 色sắc 非phi 青thanh 黃hoàng 等đẳng 顯hiển 色sắc 。 非phi 長trường 短đoản 等đẳng 形hình 色sắc 。 既ký 非phi 二nhị 攝nhiếp 。 是thị 心tâm 力lực 引dẫn 生sanh 。 能năng 動động 手thủ 等đẳng 。 名danh 身thân 表biểu 業nghiệp 者giả 。 寧ninh 知tri 正chánh 計kế 理lý 固cố 不bất 然nhiên 。 轉chuyển 計kế 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 耶da 。 何hà 則tắc 。 此thử 所sở 引dẫn 生sanh 。 為vi 若nhược 是thị 動động 。 義nghĩa 如như 前tiền 破phá 。 若nhược 是thị 動động 因nhân 。 則tắc 此thử 引dẫn 生sanh 。 應ưng 即tức 風phong 界giới 。 風phong 無vô 表biểu 示thị 。 不bất 應ưng 名danh 表biểu 。 動động 與dữ 動động 因nhân 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 表biểu 色sắc 之chi 實thật 安an 在tại 。 得đắc 無vô 以dĩ 觸xúc 香hương 味vị 三tam 是thị 表biểu 色sắc 耶da 。 不bất 知tri 非phi 顯hiển 風phong 觸xúc 。 不bất 通thông 善thiện 惡ác 。 豈khởi 以dĩ 無vô 記ký 而nhi 為vi 身thân 表biểu 。 非phi 顯hiển 香hương 味vị 。 亦diệc 是thị 無vô 記ký 。 故cố 云vân 類loại 觸xúc 應ưng 知tri 。 夫phu 形hình 動động 正chánh 執chấp 既ký 非phi 。 引dẫn 生sanh 轉chuyển 計kế 復phục 謬mậu 。 故cố 知tri 身thân 表biểu 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 實thật 有hữu 諸chư 執chấp 固cố 破phá 。 表biểu 色sắc 正chánh 義nghĩa 若nhược 何hà 。 故cố 謂vị 第đệ 六lục 心tâm 為vi 因nhân 。 能năng 令linh 第đệ 八bát 所sở 變biến 手thủ 等đẳng 色sắc 相tướng 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 轉chuyển 趣thú 餘dư 方phương 。 似tự 有hữu 動động 作tác 。 表biểu 示thị 心tâm 故cố 。 假giả 名danh 身thân 表biểu 。 餘dư 乘thừa 無vô 知tri 。 執chấp 為vi 識thức 外ngoại 之chi 真chân 。 不bất 知tri 似tự 也dã 。 執chấp 為vi 識thức 外ngoại 之chi 實thật 。 不bất 知tri 假giả 也dã 。 假giả 名danh 得đắc 之chi 於ư 似tự 有hữu 。 似tự 有hữu 根căn 之chi 於ư 識thức 心tâm 。 知tri 表biểu 色sắc 者giả 。 當đương 自tự 心tâm 識thức 始thỉ 。 問vấn 。 小Tiểu 乘Thừa 亦diệc 以dĩ 心tâm 為vi 因nhân 。 與dữ 此thử 何hà 別biệt 。 答đáp 。 彼bỉ 雖tuy 云vân 以dĩ 心tâm 為vi 因nhân 。 實thật 計kế 識thức 外ngoại 有hữu 色sắc 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 問vấn 。 前tiền 破phá 纔tài 生sanh 即tức 滅diệt 。 無vô 動động 義nghĩa 故cố 。 今kim 云vân 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 似tự 有hữu 動động 相tương/tướng 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 。 答đáp 。 無vô 動động 破phá 識thức 外ngoại 實thật 動động 。 似tự 動động 正chánh 非phi 實thật 動động 。 相tương 違vi 安an 在tại 。 仁nhân 王vương 護hộ 國quốc 經Kinh 云vân 。 九cửu 十thập 剎sát 那na 為vi 一nhất 念niệm 。 一nhất 念niệm 中trung 一nhất 剎sát 那na 經kinh 九cửu 百bách 生sanh 滅diệt 。 則tắc 一nhất 念niệm 中trung 。 屈khuất 指chỉ 當đương 生sanh 滅diệt 八bát 萬vạn 一nhất 千thiên 矣hĩ 。 無vô 常thường 神thần 速tốc 至chí 此thử 。 無vô 動động 似tự 動động 。 可khả 想tưởng 也dã 已dĩ 。

○# 四tứ 破phá 語ngữ 表biểu 業nghiệp 。

語ngữ 表biểu 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 聲thanh 性tánh 。 一nhất 剎sát 那na 聲thanh 。 無vô 詮thuyên 表biểu 故cố 多đa 念niệm 相tương 續tục 。 便tiện 非phi 實thật 故cố 。 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 。 前tiền 已dĩ 破phá 故cố 。 然nhiên 因nhân 心tâm 故cố 。 識thức 變biến 似tự 聲thanh 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 似tự 有hữu 表biểu 示thị 。 假giả 名danh 語ngữ 表biểu 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。

初sơ 破phá 非phi 實thật 。 次thứ 申thân 正chánh 義nghĩa 。 破phá 中trung 初sơ 一nhất 句cú 標tiêu 破phá 。 次thứ 六lục 句cú 釋thích 破phá 。 但đãn 破phá 中trung 文văn 義nghĩa 簡giản 盡tận 。 若nhược 欲dục 詳tường 明minh 。 例lệ 前tiền 三tam 轉chuyển 。 初sơ 云vân 。 汝nhữ 執chấp 語ngữ 表biểu 是thị 實thật 。 以dĩ 何hà 為vi 性tánh 。 若nhược 言ngôn 是thị 聲thanh 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 一nhất 剎sát 那na 聲thanh 。 無vô 詮thuyên 表biểu 故cố 。 剎sát 那na 曰viết 一nhất 。 為vi 時thời 至chí 促xúc 。 為vi 相tương/tướng 至chí 微vi 。 不bất 惟duy 無vô 名danh 。 亦diệc 復phục 無vô 字tự 。 是thị 以dĩ 不bất 能năng 詮thuyên 表biểu 也dã 。 然nhiên 以dĩ 明minh 不bất 實thật 之chi 故cố 者giả 。 以dĩ 詮thuyên 表biểu 全toàn 體thể 是thị 聲thanh 。 聲thanh 性tánh 不bất 外ngoại 詮thuyên 表biểu 。 既ký 無vô 詮thuyên 表biểu 。 故cố 無vô 實thật 性tánh 。 此thử 於ư 無vô 詮thuyên 表biểu 釋thích 非phi 實thật 也dã 。 次thứ 云vân 若nhược 言ngôn 多đa 聲thanh 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 多đa 念niệm 相tương 續tục 。 便tiện 非phi 實thật 故cố 。 多đa 念niệm 者giả 。 由do 多đa 剎sát 那na 成thành 字tự 。 多đa 字tự 成thành 名danh 。 多đa 名danh 成thành 句cú 。 連liên 而nhi 不bất 斷đoạn 。 雖tuy 有hữu 詮thuyên 表biểu 。 然nhiên 即tức 合hợp 成thành 處xứ 。 便tiện 非phi 實thật 有hữu 之chi 故cố 。 此thử 於ư 詮thuyên 表biểu 釋thích 非phi 實thật 也dã 。 三tam 云vân 若nhược 言ngôn 是thị 色sắc 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 外ngoại 有hữu 對đối 色sắc 。 前tiền 已dĩ 破phá 故cố 。 對đối 色sắc 者giả 。 聲thanh 是thị 色sắc 法pháp 。 聲thanh 是thị 可khả 聞văn 。 然nhiên 外ngoại 對đối 已dĩ 破phá 。 即tức 是thị 不bất 實thật 之chi 故cố 。 此thử 舉cử 已dĩ 破phá 釋thích 非phi 實thật 也dã 。 不bất 實thật 之chi 因nhân 竆# 。 不bất 實thật 之chi 旨chỉ 表biểu 。 是thị 實thật 之chi 執chấp 。 當đương 自tự 消tiêu 矣hĩ 。 申thân 正chánh 義nghĩa 者giả 。 然nhiên 因nhân 心tâm 故cố 。 識thức 變biến 似tự 聲thanh 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 似tự 有hữu 表biểu 示thị 。 假giả 名danh 語ngữ 表biểu 。 而nhi 餘dư 乘thừa 執chấp 似tự 為vi 真chân 。 執chấp 假giả 為vi 實thật 。 離ly 識thức 而nhi 有hữu 。 何hà 其kỳ 昧muội 也dã 。

○# 五ngũ 破phá 無vô 表biểu 業nghiệp 。

表biểu 既ký 實thật 無vô 。 無vô 表biểu 寧ninh 實thật 。 然nhiên 依y 思tư 願nguyện 善thiện 惡ác 分phần/phân 限hạn 。 假giả 立lập 無vô 表biểu 。 理lý 亦diệc 無vô 違vi 謂vị 此thử 或hoặc 依y 。 發phát 勝thắng 身thân 語ngữ 。 善thiện 惡ác 思tư 種chủng 。 增tăng 長trưởng 位vị 立lập 。 或hoặc 依y 定định 中trung 。 止chỉ 身thân 語ngữ 惡ác 現hiện 行hành 思tư 立lập 。 故cố 是thị 假giả 有hữu 。

此thử 毘tỳ 婆bà 沙sa 師sư 經kinh 部bộ 師sư 之chi 執chấp 也dã 。 初sơ 例lệ 破phá 。 二nhị 正chánh 破phá 。 謂vị 有hữu 表biểu 誠thành 實thật 。 無vô 表biểu 豈khởi 無vô 。 今kim 表biểu 既ký 實thật 無vô 。 無vô 表biểu 寧ninh 實thật 。 然nhiên 雖tuy 不bất 實thật 。 依y 何hà 而nhi 立lập 。 故cố 云vân 。 然nhiên 依y 思tư 願nguyện 善thiện 惡ác 分phần/phân 限hạn 。 假giả 立lập 等đẳng 也dã 。 思tư 謂vị 酌chước 量lượng 。 即tức 第đệ 六lục 所sở 俱câu 徧biến 行hành 中trung 思tư 。 願nguyện 謂vị 希hy 望vọng 。 即tức 第đệ 六lục 所sở 俱câu 別biệt 境cảnh 中trung 欲dục 。 善thiện 惡ác 分phần/phân 限hạn 者giả 。 思tư 願nguyện 於ư 善thiện 。 界giới 於ư 惡ác 限hạn 。 思tư 願nguyện 於ư 惡ác 。 限hạn 於ư 善thiện 分phần/phân 。 依y 之chi 而nhi 立lập 者giả 。 依y 善thiện 邊biên 防phòng 惡ác 發phát 善thiện 之chi 功công 能năng 。 假giả 立lập 善thiện 無vô 表biểu 色sắc 。 依y 惡ác 畔bạn 防phòng 善thiện 發phát 惡ác 之chi 功công 能năng 。 假giả 立lập 惡ác 無vô 表biểu 色sắc 也dã 。 然nhiên 思tư 願nguyện 固cố 有hữu 善thiện 惡ác 。 善thiện 惡ác 復phục 有hữu 種chủng 現hiện 。 種chủng 現hiện 更cánh 分phần/phân 定định 散tán 。 今kim 所sở 依y 立lập 。 為vi 種chủng 為vi 現hiện 。 為vi 定định 為vi 散tán 。 果quả 何hà 所sở 謂vị 。 故cố 云vân 謂vị 此thử 或hoặc 依y 發phát 勝thắng 身thân 語ngữ 等đẳng 也dã 。 身thân 語ngữ 曰viết 勝thắng 。 有hữu 力lực 之chi 善thiện 惡ác 也dã 。 種chủng 位vị 曰viết 增tăng 長trưởng 。 有hữu 力lực 之chi 成thành 熟thục 也dã 。 謂vị 此thử 無vô 表biểu 。 不bất 定định 依y 一nhất 法pháp 而nhi 立lập 。 或hoặc 依y 發phát 勝thắng 惡ác 身thân 語ngữ 之chi 惡ác 思tư 種chủng 增tăng 長trưởng 位vị 。 立lập 防phòng 善thiện 發phát 惡ác 功công 能năng 之chi 惡ác 無vô 表biểu 色sắc 。 或hoặc 依y 發phát 勝thắng 善thiện 身thân 語ngữ 之chi 善thiện 思tư 種chủng 增tăng 長trưởng 位vị 。 立lập 防phòng 惡ác 發phát 善thiện 功công 能năng 之chi 善thiện 無vô 表biểu 色sắc 。 或hoặc 依y 定định 中trung 止chỉ 身thân 語ngữ 惡ác 之chi 現hiện 行hành 思tư 。 立lập 防phòng 惡ác 發phát 善thiện 功công 能năng 之chi 善thiện 無vô 表biểu 色sắc 也dã 。 然nhiên 則tắc 是thị 散tán 是thị 定định 。 難nạn/nan 逃đào 思tư 願nguyện 之chi 心tâm 。 曰viết 種chủng 曰viết 現hiện 。 不bất 出xuất 功công 能năng 之chi 外ngoại 。 捨xả 心tâm 識thức 種chủng 現hiện 之chi 功công 能năng 。 無vô 表biểu 從tùng 何hà 而nhi 立lập 。 故cố 是thị 假giả 有hữu 。 非phi 實thật 有hữu 也dã 。 問vấn 。 散tán 心tâm 但đãn 約ước 種chủng 位vị 立lập 者giả 何hà 也dã 。 曰viết 種chủng 子tử 功công 能năng 如như 此thử 。 現hiện 何hà 必tất 言ngôn 。 問vấn 。 定định 心tâm 但đãn 約ước 現hiện 行hành 立lập 者giả 何hà 也dã 。 曰viết 在tại 定định 之chi 時thời 。 定định 思tư 現hiện 行hành 。 故cố 當đương 言ngôn 現hiện 。 問vấn 。 既ký 云vân 現hiện 行hành 。 何hà 異dị 於ư 表biểu 。 曰viết 。 以dĩ 不bất 形hình 於ư 外ngoại 。 故cố 名danh 無vô 表biểu 。 問vấn 。 既ký 依y 現hiện 思tư 。 應ưng 自tự 表biểu 知tri 。 何hà 名danh 無vô 表biểu 。 答đáp 。 現hiện 思tư 之chi 上thượng 。 防phòng 發phát 功công 能năng 。 豈khởi 得đắc 自tự 知tri 。 問vấn 。 現hiện 由do 於ư 種chủng 。 種chủng 由do 於ư 願nguyện 思tư 。 思tư 有hữu 審thẩm 慮lự 决# 定định 動động 發phát 。 何hà 思tư 種chủng 子tử 。 有hữu 此thử 功công 能năng 。 答đáp 。 三tam 思tư 中trung 。 取thủ 上thượng 品phẩm 者giả 。 初sơ 念niệm 所sở 熏huân 。 有hữu 此thử 功công 能năng 。 以dĩ 初sơ 念niệm 為vi 無vô 表biểu 依y 故cố 。 後hậu 念niệm 不bất 立lập 。 如như 皇hoàng 儲trữ 立lập 一nhất 非phi 餘dư 。 此thử 或hoặc 單đơn 可khả 善thiện 言ngôn 。 善thiện 惡ác 該cai 通thông 。 詳tường 宗tông 鏡kính 五ngũ 十thập 五ngũ 卷quyển 。

○# 六lục 難nạn/nan 明minh 三tam 業nghiệp 。

世Thế 尊Tôn 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 三tam 業nghiệp 撥bát 身thân 語ngữ 業nghiệp 豈khởi 不bất 違vi 經kinh 不bất 撥bát 為vi 無vô 但đãn 言ngôn 非phi 色sắc 能năng 動động 身thân 思tư 說thuyết 名danh 身thân 業nghiệp 能năng 發phát 語ngữ 思tư 說thuyết 名danh 語ngữ 業nghiệp 審thẩm 决# 二nhị 思tư 意ý 相tương 應ứng 故cố 作tác 動động 意ý 故cố 說thuyết 名danh 意ý 業nghiệp 起khởi 身thân 語ngữ 思tư 有hữu 所sở 造tạo 作tác 。 說thuyết 名danh 為vi 業nghiệp 是thị 審thẩm 决# 思tư 所sở 遊du 履lý 故cố 通thông 生sanh 苦khổ 樂lạc 異dị 熟thục 果quả 故cố 亦diệc 名danh 為vi 道đạo 故cố 前tiền 七thất 業nghiệp 道đạo 亦diệc 思tư 為vi 自tự 性tánh 或hoặc 身thân 語ngữ 表biểu 中trung 思tư 發phát 故cố 假giả 說thuyết 為vi 業nghiệp 思tư 所sở 履lý 故cố 說thuyết 名danh 業nghiệp 道đạo 。

總tổng 難nạn/nan 三tam 業nghiệp 發phát 明minh 前tiền 意ý 也dã 。 初sơ 設thiết 難nạn/nan 。 二nhị 釋thích 難nạn/nan 。 三tam 結kết 難nạn/nan 。 四tứ 復phục 明minh 設thiết 難nạn/nan 。 意ý 謂vị 言ngôn 至chí 聖thánh 經kinh 。 堪kham 為vi 定định 量lượng 。 後hậu 賢hiền 仰ngưỡng 聖thánh 。 惟duy 畏úy 惟duy 遵tuân 。 乃nãi 世Thế 尊Tôn 經kinh 中trung 說thuyết 有hữu 三tam 業nghiệp 。 汝nhữ 論luận 撥bát 無vô 身thân 語ngữ 。 豈khởi 不bất 違vi 經kinh 。 釋thích 云vân 不bất 撥bát 為vi 無vô 。 但đãn 言ngôn 非phi 汝nhữ 所sở 執chấp 實thật 色sắc 。 不bất 撥bát 者giả 。 以dĩ 逹# 身thân 語ngữ 二nhị 表biểu 。 及cập 無vô 表biểu 三tam 業nghiệp 之chi 名danh 。 諸chư 名danh 之chi 性tánh 故cố 耳nhĩ 。 身thân 業nghiệp 語ngữ 業nghiệp 。 意ý 業nghiệp 名danh 也dã 。 名danh 從tùng 何hà 得đắc 。 以dĩ 能năng 動động 身thân 思tư 。 說thuyết 名danh 身thân 業nghiệp 。 離ly 動động 思tư 外ngoại 。 無vô 身thân 業nghiệp 之chi 名danh 。 以dĩ 能năng 發phát 語ngữ 思tư 。 說thuyết 名danh 語ngữ 業nghiệp 。 離ly 發phát 思tư 外ngoại 。 無vô 語ngữ 業nghiệp 之chi 名danh 。 以dĩ 審thẩm 慮lự 决# 定định 二nhị 思tư 。 意ý 相tương 應ứng 故cố 。 作tác 動động 意ý 故cố 。 說thuyết 名danh 意ý 業nghiệp 。 離ly 審thẩm 决# 外ngoại 。 無vô 意ý 業nghiệp 之chi 名danh 。 且thả 身thân 語ngữ 不bất 獨độc 起khởi 思tư 有hữu 所sở 造tạo 作tác 名danh 業nghiệp 。 亦diệc 可khả 名danh 道đạo 。 以dĩ 是thị 第đệ 六lục 審thẩm 决# 能năng 履lý 之chi 所sở 履lý 故cố 也dã 。 以dĩ 通thông 生sanh 苦khổ 樂lạc 異dị 熟thục 果quả 地địa 之chi 因Nhân 地Địa 故cố 也dã 。 是thị 則tắc 即tức 業nghiệp 原nguyên 名danh 。 即tức 名danh 會hội 體thể 。 何hà 獨độc 意ý 業nghiệp 以dĩ 思tư 為vi 自tự 性tánh 耶da 。 故cố 結kết 云vân 。 前tiền 七thất 業nghiệp 道đạo 。 身thân 語ngữ 二nhị 種chủng 。 亦diệc 以dĩ 思tư 為vi 自tự 性tánh 。 思tư 為vi 自tự 性tánh 。 身thân 之chi 行hành 動động 引dẫn 生sanh 安an 在tại 哉tai 。 思tư 為vi 自tự 性tánh 。 語ngữ 之chi 少thiểu 聲thanh 多đa 聲thanh 對đối 色sắc 安an 在tại 哉tai 。 以dĩ 何hà 為vi 性tánh 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 聲thanh 性tánh 。 不bất 徒đồ 然nhiên 也dã 豈khởi 撥bát 為vi 無vô 。 但đãn 言ngôn 非phi 色sắc 而nhi 已dĩ 。 更cánh 復phục 明minh 之chi 。 三tam 業nghiệp 之chi 名danh 。 三tam 名danh 之chi 性tánh 。 雖tuy 由do 於ư 思tư 所sở 發phát 。 身thân 語ngữ 非phi 思tư 。 何hà 亦diệc 名danh 業nghiệp 。 故cố 云vân 或hoặc 身thân 語ngữ 表biểu 。 體thể 雖tuy 非phi 思tư 。 乃nãi 由do 中trung 思tư 。 之chi 所sở 發phát 動động 。 思tư 既ký 名danh 業nghiệp 。 此thử 依y 思tư 立lập 。 假giả 名danh 為vi 業nghiệp 。 思tư 所sở 履lý 故cố 。 亦diệc 名danh 為vi 道đạo 。 不bất 必tất 疑nghi 也dã 。

○# 七thất 結kết 唯duy 識thức 變biến 。

由do 此thử 應ưng 知tri 。 實thật 無vô 外ngoại 色sắc 。 唯duy 有hữu 內nội 識thức 。 變biến 似tự 色sắc 生sanh 。

總tổng 結kết 非phi 實thật 也dã 。 此thử 指chỉ 前tiền 文văn 。 由do 此thử 應ưng 知tri 者giả 。 別biệt 推thôi 之chi 已dĩ 悉tất 。 總tổng 辨biện 之chi 既ký 精tinh 。 應ưng 了liễu 然nhiên 指chỉ 外ngoại 色sắc 實thật 無vô 。 不bất 應ưng 如như 昔tích 迷mê 為vi 實thật 有hữu 。 應ưng 了liễu 然nhiên 知tri 內nội 識thức 似tự 有hữu 。 不bất 應ưng 昔tích 迷mê 之chi 非phi 內nội 也dã 。 上thượng 破phá 色sắc 法pháp 已dĩ 竟cánh 。

○# 二nhị 破phá 不bất 相tương 應ứng (# 三tam )# 。 初sơ 總tổng 破phá 二nhị 別biệt 破phá 三tam 旁bàng 破phá 。

○# 初sơ 總tổng 破phá 。

不bất 相tương 應ứng 行hành 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 得đắc 非phi 得đắc 等đẳng 。 非phi 如như 色sắc 心tâm 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 體thể 相tướng 可khả 得đắc 。 非phi 異dị 色sắc 心tâm 。 及cập 諸chư 心tâm 所sở 。 作tác 用dụng 可khả 得đắc 。 由do 此thử 故cố 知tri 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 但đãn 依y 色sắc 等đẳng 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 。 此thử 定định 非phi 異dị 。 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 。 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 。 許hứa 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 或hoặc 心tâm 心tâm 所sở 。 及cập 色sắc 無vô 為vi 。 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 定định 非phi 實thật 有hữu 。 或hoặc 餘dư 實thật 法pháp 。 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 如như 餘dư 假giả 法pháp 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 。

總tổng 破phá 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 非phi 實thật 有hữu 也dã 。 文văn 有hữu 三tam 節tiết 。 初sơ 總tổng 破phá 徴# 。 二nhị 推thôi 原nguyên 假giả 實thật 。 三tam 量lượng 定định 假giả 實thật 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 者giả 。 以dĩ 體thể 用dụng 之chi 於ư 色sắc 心tâm 。 一nhất 徃# 推thôi 之chi 。 如như 異dị 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 但đãn 是thị 假giả 立lập 。 再tái 三tam 量lượng 之chi 。 攝nhiếp 否phủ/bĩ 皆giai 非phi 實thật 有hữu 。 但đãn 是thị 假giả 有hữu 也dã 。 推thôi 原nguyên 者giả 。 [尋-口+凡]# 究cứu 所sở 以dĩ 為vi 假giả 之chi 故cố 也dã 。 意ý 以dĩ 如như 色sắc 心tâm 體thể 相tướng 可khả 得đắc 。 固cố 實thật 非phi 假giả 。 異dị 色sắc 心tâm 作tác 用dụng 可khả 得đắc 。 亦diệc 實thật 非phi 假giả 。 今kim 非phi 如như 則tắc 不bất 即tức 色sắc 心tâm 。 非phi 異dị 則tắc 不bất 離ly 色sắc 心tâm 。 由do 此thử 故cố 知tri 定định 非phi 實thật 有hữu 。 但đãn 依y 色sắc 心tâm 。 彼bỉ 此thử 支chi 分phân 之chi 位vị 而nhi 假giả 立lập 也dã 。 夫phu 假giả 立lập 既ký 因nhân 體thể 用dụng 不bất 實thật 。 不bất 實thật 乃nãi 因nhân 如như 異dị 雙song 非phi 。 雙song 非phi 獨độc 無vô 因nhân 而nhi 致trí 然nhiên 乎hồ 。 故cố 量lượng 之chi 曰viết 。 此thử 不bất 相tương 應ứng 。 定định 非phi 異dị 色sắc 心tâm 心tâm 所sở 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 以dĩ 許hứa 蘊uẩn 攝nhiếp 之chi 故cố 。 如như 色sắc 心tâm 等đẳng 也dã 。 謂vị 色sắc 心tâm 是thị 蘊uẩn 攝nhiếp 。 色sắc 心tâm 非phi 異dị 蘊uẩn 。 此thử 既ký 許hứa 行hành 攝nhiếp 。 此thử 非phi 異dị 色sắc 心tâm 。 豈khởi 無vô 因nhân 而nhi 云vân 非phi 異dị 哉tai 。 一nhất 因nhân 不bất 可khả 盡tận 。 或hoặc 此thử 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 定định 非phi 實thật 有hữu 者giả 。 正chánh 以dĩ 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 及cập 色sắc 無vô 為vi 。 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 如như 畢tất 竟cánh 無vô 。 畢tất 竟cánh 無vô 無vô 攝nhiếp 。 畢tất 竟cánh 無vô 非phi 實thật 。 此thử 非phi 彼bỉ 所sở 攝nhiếp 。 此thử 定định 非phi 實thật 有hữu 。 豈khởi 無vô 因nhân 而nhi 言ngôn 非phi 實thật 有hữu 哉tai 。 或hoặc 此thử 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 非phi 實thật 有hữu 體thể 者giả 。 正chánh 以dĩ 餘dư 為vi 無vô 為vi 。 實thật 法pháp 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 如như 餘dư 假giả 法pháp 也dã 。 假giả 法pháp 實thật 不bất 攝nhiếp 。 假giả 法pháp 徒đồ 有hữu 名danh 。 此thử 實thật 所sở 不bất 攝nhiếp 。 此thử 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 豈khởi 無vô 因nhân 而nhi 言ngôn 假giả 立lập 哉tai 。 是thị 則tắc 由do 如như 異dị 二nhị 非phi 。 體thể 用dụng 之chi 假giả 實thật 既ký 明minh 。 復phục 宗tông 因nhân 三tam 量lượng 。 名danh 實thật 之chi 有hữu 無vô 更cánh 顯hiển 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 豈khởi 徒đồ 言ngôn 哉tai 。 又hựu 初sơ 量lượng 非phi 異dị 。 次thứ 量lượng 非phi 如như 。 末mạt 量lượng 非phi 實thật 。 而nhi 初sơ 量lượng 其kỳ 體thể 用dụng 與dữ 上thượng 異dị 者giả 。 見kiến 次thứ 量lượng 亦diệc 可khả 具cụ 也dã 。

○# 二nhị 別biệt 破phá (# 六lục )# 。 初sơ 破phá 得đắc 等đẳng 二nhị 破phá 同đồng 分phần/phân 三tam 破phá 命mạng 根căn 四tứ 無vô 心tâm 定định 五ngũ 三tam 有hữu 為vi 六lục 破phá 名danh 等đẳng 。

○# 初sơ 破phá 得đắc 等đẳng (# 三tam )# 。 初sơ 得đắc 等đẳng 問vấn 答đáp 二nhị 得đắc 等đẳng 破phá 斥xích 三tam 得đắc 等đẳng 正chánh 義nghĩa 。

○# 初sơ 得đắc 等đẳng 問vấn 答đáp 。

且thả 彼bỉ 如như 何hà 知tri 得đắc 非phi 得đắc 。 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 說thuyết 如như 是thị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 成thành 就tựu 善thiện 惡ác 。 聖thánh 者giả 成thành 就tựu 。 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 又hựu 說thuyết 異dị 生sanh 不phủ 。 成thành 就tựu 聖thánh 法Pháp 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 不bất 成thành 就tựu 煩phiền 惱não 。 成thành 不bất 成thành 言ngôn 。 顯hiển 得đắc 非phi 得đắc 。

初sơ 大Đại 乘Thừa 問vấn 。 次thứ 餘dư 乘thừa 答đáp 。 問vấn 意ý 謂vị 破phá 為vi 執chấp 起khởi 。 執chấp 以dĩ 知tri 生sanh 。 得đắc 其kỳ 知tri 。 破phá 斥xích 始thỉ 端đoan 。 今kim 得đắc 非phi 得đắc 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 執chấp 也dã 。 且thả 彼bỉ 如như 何hà 知tri 實thật 有hữu 耶da 。 答đáp 中trung 。 初sơ 引dẫn 經kinh 。 次thứ 出xuất 意ý 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 云vân 數số 取thủ 趣thú 。 謂vị 數sác 數sác 取thủ 著trước 世thế 間gian 。 起khởi 惑hoặc 造tạo 業nghiệp 。 趣thú 於ư 六lục 道đạo 。 亦diệc 名danh 異dị 生sanh 。 阿A 羅La 漢Hán 云vân 應Ứng 供Cúng 。 云vân 殺sát 賊tặc 。 云vân 無vô 生sanh 。 亦diệc 名danh 聖thánh 者giả 。 善thiện 惡ác 指chỉ 六lục 道đạo 業nghiệp 因nhân 。 煩phiền 惱não 指chỉ 見kiến 思tư 二nhị 惑hoặc 。 十thập 無Vô 學Học 者giả 。 正chánh 語ngữ 正chánh 業nghiệp 正chánh 命mạng 。 是thị 無Vô 學Học 戒giới 蘊uẩn 。 正chánh 念niệm 正chánh 定định 。 是thị 無Vô 學Học 定định 蘊uẩn 。 正chánh 見kiến 正chánh 思tư 惟duy 正chánh 精tinh 進tấn 。 是thị 無Vô 學Học 慧tuệ 蘊uẩn 。 正chánh 解giải 脫thoát 。 是thị 無Vô 學Học 解giải 脫thoát 蘊uẩn 。 正chánh 智trí 。 是thị 無Vô 學Học 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 蘊uẩn 。 經Kinh 云vân 。 成thành 者giả 。 顯hiển 得đắc 不bất 成thành 顯hiển 非phi 得đắc 。 業nghiệp 惑hoặc 染nhiễm 法pháp 。 無Vô 學Học 淨tịnh 法pháp 。 染nhiễm 淨tịnh 雖tuy 異dị 。 同đồng 是thị 實thật 有hữu 體thể 用dụng 。 成thành 就tựu 染nhiễm 淨tịnh 之chi 得đắc 。 不bất 成thành 染nhiễm 淨tịnh 之chi 非phi 得đắc 。 得đắc 否phủ/bĩ 固cố 殊thù 。 證chứng 之chi 實thật 有hữu 體thể 用dụng 。 經kinh 如như 是thị 說thuyết 。 說thuyết 如như 是thị 意ý 。 我ngã 如như 是thị 知tri 。 豈khởi 外ngoại 經kinh 以dĩ 有hữu 知tri 耶da 。

○# 二nhị 得đắc 等đẳng 破phá 斥xích 。

經kinh 不bất 說thuyết 此thử 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 亦diệc 說thuyết 輪Luân 王Vương 成thành 就tựu 七thất 寳# 。 豈khởi 即tức 成thành 就tựu 他tha 身thân 非phi 情tình 。 若nhược 謂vị 於ư 寳# 。 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 假giả 說thuyết 成thành 就tựu 。 於ư 善thiện 惡ác 法pháp 。 何hà 不bất 許hứa 然nhiên 。 而nhi 執chấp 實thật 得đắc 。 若nhược 謂vị 七thất 寳# 在tại 現hiện 在tại 故cố 。 可khả 假giả 說thuyết 成thành 。 寧ninh 知tri 所sở 成thành 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。 離ly 現hiện 在tại 有hữu 。 離ly 現hiện 實thật 法pháp 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 現hiện 在tại 必tất 有hữu 善thiện 種chủng 等đẳng 故cố 。 又hựu 得đắc 於ư 法pháp 。 有hữu 何hà 勝thắng 用dụng 。 若nhược 言ngôn 能năng 起khởi 。 應ưng 起khởi 無vô 為vi 。 一nhất 切thiết 非phi 情tình 。 應ưng 永vĩnh 不bất 起khởi 。 未vị 得đắc 已dĩ 失thất 。 應ưng 永vĩnh 不bất 生sanh 。 若nhược 俱câu 生sanh 得đắc 為vi 因nhân 起khởi 者giả 。 所sở 執chấp 二nhị 生sanh 。 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 又hựu 具cụ 善thiện 惡ác 無vô 記ký 得đắc 者giả 。 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 應ưng 頓đốn 現hiện 前tiền 。 若nhược 待đãi 餘dư 因nhân 。 得đắc 便tiện 無vô 用dụng 。 若nhược 得đắc 於ư 法pháp 。 是thị 不bất 失thất 因nhân 。 有hữu 情tình 由do 此thử 成thành 就tựu 彼bỉ 故cố 。 諸chư 可khả 成thành 法pháp 。 不bất 離ly 有hữu 情tình 。 若nhược 離ly 有hữu 情tình 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 得đắc 於ư 法pháp 。 俱câu 為vi 無vô 用dụng 。 得đắc 實thật 無vô 故cố 。 非phi 得đắc 亦diệc 無vô 。

此thử 文văn 展triển 轉chuyển 頗phả 多đa 。 剖phẫu 析tích 不bất 易dị 。 詳tường 分phần/phân 十thập 五ngũ 。 細tế 意ý 始thỉ 彰chương 。 畧lược 為vi 兩lưỡng 節tiết 。 大đại 意ý 更cánh 顯hiển 初sơ 斥xích 解giải 違vi 經kinh 。 二nhị 引dẫn 例lệ 證chứng 謬mậu 。 三tam 原nguyên 意ý 破phá 執chấp 。 四tứ 反phản 詰cật 勝thắng 用dụng 。 五ngũ 代đại 出xuất 用dụng 計kế 。 六lục 正chánh 難nạn/nan 無vô 起khởi 。 七thất 反phản 難nạn/nan 無vô 起khởi 。 八bát 轉chuyển 救cứu 有hữu 起khởi 。 九cửu 約ước 執chấp 難nạn/nan 起khởi 。 十thập 轉chuyển 計kế 具cụ 得đắc 。 十thập 一nhất 以dĩ 頓đốn 難nạn/nan 具cụ 。 十thập 二nhị 代đại 出xuất 得đắc 義nghĩa 。 十thập 三tam 約ước 義nghĩa 破phá 實thật 。 十thập 四tứ 結kết 得đắc 無vô 用dụng 。 十thập 五ngũ 例lệ 結kết 非phi 得đắc 。 意ý 謂vị 汝nhữ 前tiền 引dẫn 經kinh 為vi 證chứng 。 欲dục 成thành 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 體thể 用dụng 之chi 執chấp 也dã 。 經kinh 不bất 說thuyết 此thử 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 體thể 用dụng 。 經kinh 中trung 亦diệc 說thuyết 輪Luân 王Vương 成thành 就tựu 七thất 寳# 。 豈khởi 即tức 離ly 我ngã 色sắc 心tâm 。 成thành 就tựu 女nữ 寳# 之chi 他tha 身thân 。 而nhi 非phi 我ngã 身thân 。 成thành 就tựu 輪luân 寳# 等đẳng 之chi 非phi 情tình 。 而nhi 非phi 我ngã 心tâm 哉tai 。 如như 俱câu 舎# 云vân 。 若nhược 有hữu 墮đọa 在tại 自tự 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 得đắc 非phi 得đắc 。 非phi 他tha 相tương 續tục 。 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 他tha 身thân 法pháp 故cố 。 非phi 非phi 相tướng 續tục 。 無vô 有hữu 成thành 就tựu 。 非phi 情tình 法pháp 故cố 是thị 也dã 。 若nhược 謂vị 輪Luân 王Vương 於ư 寳# 。 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 任nhậm 意ý 轉chuyển 移di 。 假giả 說thuyết 成thành 就tựu 。 於ư 善thiện 惡ác 法pháp 。 何hà 不bất 許hứa 有hữu 自tự 在tại 力lực 。 假giả 說thuyết 成thành 就tựu 。 而nhi 執chấp 為vi 實thật 得đắc 耶da 。 若nhược 謂vị 七thất 寳# 在tại 現hiện 在tại 故cố 。 可khả 假giả 說thuyết 成thành 。 寧ninh 知tri 所sở 成thành 善thiện 惡ác 。 離ly 現hiện 在tại 有hữu 。 離ly 現hiện 實thật 法pháp 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 現hiện 行hành 有hữu 起khởi 不bất 起khởi 。 現hiện 在tại 必tất 有hữu 善thiện 等đẳng 種chủng 子tử 常thường 存tồn 故cố 也dã 。 此thử 即tức 經kinh 推thôi 竆# 。 得đắc 既ký 非phi 實thật 。 汝nhữ 執chấp 為vi 實thật 。 將tương 無vô 得đắc 之chi 於ư 法pháp 。 有hữu 勝thắng 用dụng 耶da 。 今kim 試thí 詰cật 汝nhữ 。 又hựu 得đắc 於ư 法pháp 。 有hữu 何hà 勝thắng 用dụng 。 若nhược 言ngôn 用dụng 是thị 能năng 起khởi 為vi 生sanh 因nhân 者giả 。 則tắc 有hữu 情tình 有hữu 得đắc 。 應ưng 以dĩ 此thử 得đắc 而nhi 起khởi 無vô 為vi 。 方phương 名danh 勝thắng 用dụng 。 無vô 情tình 不bất 具cụ 此thử 得đắc 。 有hữu 情tình 未vị 得đắc 善thiện 法Pháp 。 或hoặc 既ký 得đắc 已dĩ 失thất 者giả 。 應ưng 皆giai 永vĩnh 無vô 生sanh 起khởi 。 方phương 顯hiển 得đắc 有hữu 勝thắng 用dụng 。 今kim 不bất 見kiến 無vô 為vi 以dĩ 得đắc 而nhi 起khởi 何hà 也dã 。 見kiến 無vô 情tình 不bất 起khởi 而nhi 常thường 起khởi 何hà 也dã 。 未vị 得đắc 而nhi 得đắc 。 已dĩ 失thất 復phục 得đắc 何hà 也dã 。 勝thắng 用dụng 安an 在tại 哉tai 。 脫thoát 轉chuyển 救cứu 云vân 。 過quá 去khứ 得đắc 亦diệc 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 得đắc 亦diệc 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 得đắc 亦diệc 現hiện 在tại 。 揀giản 前tiền 後hậu 生sanh 。 以dĩ 無vô 始thỉ 之chi 俱câu 生sanh 得đắc 為vi 因nhân 。 故cố 未vị 得đắc 已dĩ 失thất 亦diệc 有hữu 起khởi 者giả 。 則tắc 汝nhữ 所sở 執chấp 因nhân 緣duyên 生sanh 。 假giả 名danh 生sanh 。 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 墮đọa 一nhất 因nhân 論luận 。 違vi 自tự 教giáo 矣hĩ 。 何hà 况# 得đắc 唯duy 無vô 記ký 。 [執/力]# 力lực 劣liệt 故cố 。 無vô 前tiền 後hậu 生sanh 。 不bất 通thông 善thiện 惡ác 耶da 。 脫thoát 又hựu 俱câu 者giả 。 具cụ 足túc 義nghĩa 。 是thị 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 無vô 不bất 具cụ 足túc 名danh 得đắc 。 則tắc 三tam 性tánh 應ưng 頓đốn 現hiện 前tiền 。 方phương 名danh 有hữu 用dụng 。 為vi 因nhân 既ký 齊tề 。 生sanh 果quả 應ưng 爾nhĩ 。 若nhược 待đãi 餘dư 因nhân 。 得đắc 便tiện 無vô 用dụng 矣hĩ 。 若nhược 得đắc 之chi 義nghĩa 。 於ư 法pháp 是thị 不bất 失thất 因nhân 。 有hữu 情tình 由do 此thử 成thành 就tựu 善thiện 等đẳng 法pháp 故cố 。 然nhiên 諸chư 可khả 成thành 法pháp 。 不bất 離ly 有hữu 情tình 。 非phi 關quan 於ư 得đắc 。 若nhược 離ly 有hữu 情tình 色sắc 心tâm 之chi 外ngoại 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 汝nhữ 等đẳng 云vân 何hà 。 離ly 色sắc 心tâm 外ngoại 。 有hữu 實thật 體thể 用dụng 之chi 可khả 得đắc 耶da 。 得đắc 實thật 無vô 故cố 。 非phi 得đắc 亦diệc 無vô 。 非phi 實thật 有hữu 也dã 。 是thị 則tắc 詳tường 分phần/phân 十thập 五ngũ 。 意ý 已dĩ 盡tận 消tiêu 於ư 此thử 。 更cánh 為vi 兩lưỡng 節tiết 。 則tắc 初sơ 至chí 善thiện 種chủng 等đẳng 故cố 。 雖tuy 似tự 破phá 體thể 。 而nhi 用dụng 自tự 在tại 。 總tổng 是thị 依y 經kinh 破phá 實thật 。 次thứ 至chí 非phi 得đắc 亦diệc 無vô 。 雖tuy 是thị 破phá 用dụng 。 而nhi 用dụng 不bất 離ly 體thể 。 卻khước 是thị 以dĩ 用dụng 破phá 實thật 。 臨lâm 文văn 細tế 玩ngoạn 。 當đương 自tự 得đắc 之chi 。 又hựu 不bất 失thất 因nhân 。 大đại 約ước 多đa 劫kiếp 業nghiệp 不bất 忘vong 。 由do 得đắc 繩thằng 不bất 斷đoạn 使sử 然nhiên 。 如như 有hữu 部bộ 立lập 。 輔phụ 行hành 七thất 之chi 三tam 。 引dẫn 之chi 頗phả 詳tường 。

○# 三tam 得đắc 等đẳng 正chánh 義nghĩa 。

然nhiên 依y 有hữu 情tình 可khả 成thành 諸chư 法pháp 分phần/phân 位vị 。 假giả 立lập 三tam 種chủng 成thành 就tựu 。 一nhất 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 二nhị 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 三tam 現hiện 行hành 成thành 就tựu 。 翻phiên 此thử 假giả 立lập 不bất 成thành 就tựu 名danh 。 此thử 類loại 雖tuy 多đa 。 而nhi 於ư 三tam 界giới 。 見kiến 所sở 斷đoạn 種chủng 。 未vị 永vĩnh 害hại 位vị 。 假giả 立lập 非phi 得đắc 。 名danh 異dị 生sanh 性tánh 。 於ư 諸chư 聖thánh 法Pháp 。 未vị 成thành 就tựu 故cố 。

文văn 有hữu 二nhị 。 初sơ 得đắc 正chánh 義nghĩa 。 二nhị 非phi 得đắc 正chánh 義nghĩa 。 種chủng 子tử 。 謂vị 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 三tam 種chủng 。 曰viết 成thành 就tựu 者giả 。 謂vị 未vị 經kinh 損tổn 害hại 故cố 也dã 。 如như 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 二nhị 卷quyển 云vân 。 若nhược 所sở 有hữu 染nhiễm 汙ô 法pháp 。 諸chư 無vô 記ký 法pháp 。 生sanh 得đắc 善thiện 法Pháp 。 不bất 由do 功công 用dụng 而nhi 現hiện 行hành 者giả 。 彼bỉ 諸chư 種chủng 子tử 。 若nhược 未vị 為vi 奢xa 摩ma 他tha 之chi 所sở 損tổn 伏phục 若nhược 未vị 為vi 聖thánh 道Đạo 之chi 所sở 永vĩnh 害hại 。 若nhược 不bất 為vi 邪tà 見kiến 損tổn 伏phục 諸chư 善thiện 。 如như 斷đoạn 善thiện 根căn 者giả 。 名danh 為vi 種chủng 子tử 。 此thử 即tức 業nghiệp 因nhân 成thành 就tựu 。 自tự 在tại 。 謂vị 善thiện 及cập 無vô 記ký 二nhị 種chủng 自tự 在tại 。 成thành 就tựu 者giả 。 生sanh 彼bỉ 功công 力lực 。 增tăng 長trưởng 無vô 損tổn 故cố 也dã 。 此thử 即tức 業nghiệp 力lực 。 如như 瑜du 伽già 云vân 。 若nhược 加gia 行hành 所sở 生sanh 善thiện 法Pháp 。 及cập 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 法pháp 。 生sanh 緣duyên 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 增tăng 盛thịnh 因nhân 種chủng 子tử 。 名danh 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 現hiện 行hành 者giả 。 現hiện 謂vị 現hiện 在tại 現hiện 顯hiển 。 行hành 者giả 。 流lưu 行hành 運vận 轉chuyển 之chi 謂vị 。 此thử 即tức 業nghiệp 果quả 。 如như 瑜du 伽già 云vân 。 若nhược 現hiện 在tại 諸chư 法pháp 。 自tự 相tương/tướng 現hiện 前tiền 轉chuyển 。 名danh 現hiện 行hành 成thành 就tựu 。 不bất 成thành 就tựu 。 即tức 非phi 得đắc 。 而nhi 於ư 三tam 界giới 等đẳng 。 舉cử 要yếu 言ngôn 之chi 也dã 。 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 者giả 。 謂vị 於ư 三tam 界giới 四Tứ 諦Đế 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 分phân 別biệt 惑hoặc 種chủng 。 未vị 為vi 聖thánh 道Đạo 所sở 永vĩnh 害hại 。 假giả 立lập 非phi 得đắc 。 即tức 大Đại 乘Thừa 異dị 生sanh 性tánh 。 性tánh 者giả 。 以dĩ 此thử 為vi 數số 取thủ 趣thú 之chi 體thể 性tánh 故cố 也dã 。 問vấn 。 善thiện 名danh 生sanh 得đắc 。 與dữ 加gia 行hành 所sở 生sanh 何hà 別biệt 。 曰viết 生sanh 得đắc 者giả 。 不bất 由do 功công 用dụng 修tu 得đắc 者giả 也dã 。 加gia 行hành 所sở 生sanh 者giả 。 由do 加gia 功công 行hành 勉miễn 而nhi 後hậu 得đắc 者giả 也dã 。 是thị 則tắc 生sanh 得đắc 名danh 本bổn 具cụ 種chủng 。 加gia 行hành 名danh 熏huân 習tập 種chủng 。 問vấn 。 本bổn 具cụ 獨độc 善thiện 。 不bất 及cập 染nhiễm 與dữ 無vô 記ký 。 修tu 兼kiêm 無vô 記ký 。 不bất 及cập 於ư 染nhiễm 何hà 也dã 。 曰viết 。 既ký 曰viết 本bổn 具cụ 。 染nhiễm 不bất 必tất 論luận 。 既ký 曰viết 修tu 為vi 。 善thiện 必tất 當đương 論luận 。 然nhiên 又hựu 兼kiêm 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 者giả 。 則tắc 知tri 或hoặc 是thị 由do 於ư 加gia 行hành 所sở 成thành 工công 巧xảo 等đẳng 。 入nhập 於ư 純thuần 化hóa 。 不bất 落lạc 思tư 惟duy 之chi 謂vị 。 故cố 曰viết 增tăng 盛thịnh 因nhân 種chủng 子tử 。 曰viết 自tự 在tại 成thành 就tựu 也dã 。 噫# 。 假giả 立lập 成thành 就tựu 。 假giả 立lập 非phi 得đắc 。 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 有hữu 實thật 體thể 用dụng 乎hồ 。

○# 二nhị 破phá 同đồng 分phần/phân (# 三tam )# 。 初sơ 同đồng 分phần/phân 問vấn 答đáp 二nhị 同đồng 分phần/phân 破phá 斥xích 三tam 同đồng 分phần/phân 正chánh 義nghĩa 。

○# 初sơ 同đồng 分phần/phân 問vấn 答đáp 。

復phục 如như 何hà 知tri 。 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 同đồng 分phần/phân 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 此thử 天thiên 同đồng 分phần/phân 。 此thử 人nhân 同đồng 分phần/phân 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。

初sơ 大Đại 乘Thừa 問vấn 。 次thứ 餘dư 乘thừa 答đáp 。 問vấn 意ý 欲dục 破phá 其kỳ 執chấp 。 在tại 詰cật 其kỳ 知tri 。 答đáp 則tắc 別biệt 無vô 所sở 知tri 。 知tri 全toàn 經kinh 說thuyết 。 意ý 謂vị 經kinh 說thuyết 則tắc 知tri 正chánh 。 知tri 正chánh 則tắc 同đồng 分phần/phân 實thật 有hữu 。 豈khởi 可khả 破phá 耶da 。

○# 二nhị 同đồng 分phần/phân 破phá 斥xích 。

此thử 經Kinh 不bất 說thuyết 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 同đồng 分phần/phân 。 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 若nhược 同đồng 智trí 言ngôn 。 因nhân 斯tư 起khởi 故cố 。 知tri 實thật 有hữu 者giả 。 則tắc 草thảo 木mộc 等đẳng 。 應ưng 有hữu 同đồng 分phần/phân 。 又hựu 於ư 同đồng 分phần/phân 。 起khởi 同đồng 智trí 言ngôn 。 同đồng 分phần/phân 復phục 應ưng 有hữu 別biệt 同đồng 分phần/phân 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 。 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 若nhược 謂vị 為vi 因nhân 。 起khởi 同đồng 事sự 欲dục 。 知tri 實thật 有hữu 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 宿túc 習tập 為vi 因nhân 。 起khởi 同đồng 事sự 欲dục 。 何hà 要yếu 別biệt 執chấp 。 有hữu 實thật 同đồng 分phần/phân 。

破phá 斥xích 有hữu 三tam 。 初sơ 依y 經kinh 總tổng 非phi 。 二nhị 別biệt 破phá 言ngôn 因nhân 。 三tam 別biệt 破phá 欲dục 因nhân 。 解giải 了liễu 同đồng 分phần/phân 而nhi 詮thuyên 表biểu 曰viết 同đồng 智trí 言ngôn 。 計kế 謂vị 同đồng 分phần/phân 實thật 有hữu 者giả 。 非phi 無vô 故cố 而nhi 知tri 。 以dĩ 言ngôn 智trí 必tất 根căn 於ư 體thể 實thật 。 諸chư 同đồng 智trí 言ngôn 。 既ký 因nhân 同đồng 分phần/phân 而nhi 起khởi 。 故cố 知tri 同đồng 分phân 為vi 實thật 有hữu 。 破phá 謂vị 果quả 若nhược 所sở 知tri 。 則tắc 某mỗ 草thảo 某mỗ 木mộc 同đồng 。 是thị 謂vị 同đồng 智trí 言ngôn 。 言ngôn 由do 草thảo 木mộc 生sanh 。 豈khởi 不bất 因nhân 斯tư 起khởi 。 起khởi 故cố 知tri 實thật 有hữu 。 則tắc 草thảo 木mộc 等đẳng 應ưng 有hữu 同đồng 分phần/phân 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 聖thánh 教giáo 不bất 說thuyết 無vô 情tình 有hữu 同đồng 分phần/phân 。 又hựu 於ư 同đồng 分phần/phân 起khởi 同đồng 智trí 言ngôn 。 則tắc 同đồng 分phân 為vi 能năng 起khởi 。 同đồng 分phần/phân 應ưng 更cánh 有hữu 同đồng 分phân 為vi 能năng 起khởi 。 起khởi 既ký 無vô 盡tận 。 過quá 又hựu 何hà 竆# 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 既ký 別biệt 無vô 同đồng 分phần/phân 而nhi 起khởi 。 此thử 同đồng 智trí 言ngôn 。 云vân 何hà 因nhân 同đồng 分phần/phân 起khởi 耶da 。 事sự 。 謂vị 事sự 業nghiệp 。 即tức 身thân 所sở 為vi 。 欲dục 謂vị 樂nhạo 欲dục 。 即tức 意ý 所sở 願nguyện 。 事sự 欲dục 不bất 異dị 曰viết 同đồng 事sự 欲dục 。 意ý 謂vị 事sự 之chi 於ư 欲dục 。 人nhân 所sở 必tất 有hữu 。 同đồng 事sự 於ư 欲dục 。 起khởi 豈khởi 無vô 因nhân 。 因nhân 同đồng 分phần/phân 而nhi 起khởi 同đồng 事sự 欲dục 。 故cố 知tri 同đồng 分phân 為vi 實thật 有hữu 。 抑ức 知tri 理lý 之chi 亦diệc 不bất 然nhiên 乎hồ 。 何hà 則tắc 現hiện 行hành 之chi 果quả 。 起khởi 於ư 種chủng 子tử 之chi 因nhân 。 種chủng 子tử 起khởi 於ư 宿túc 習tập 。 理lý 豈khởi 不bất 然nhiên 。 別biệt 執chấp 有hữu 實thật 同đồng 分phân 為vi 起khởi 者giả 。 理lý 豈khởi 然nhiên 乎hồ 。 是thị 則tắc 引dẫn 經kinh 實thật 有hữu 之chi 知tri 。 依y 經kinh 既ký 謬mậu 。 轉chuyển 計kế 實thật 有hữu 之chi 知tri 。 約ước 理lý 又hựu 非phi 。 反phản 覆phúc 不bất 可khả 。 如như 何hà 知tri 耶da 。

○# 三tam 同đồng 分phần/phân 正chánh 義nghĩa 。

然nhiên 依y 有hữu 情tình 身thân 心tâm 相tương 似tự 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 同đồng 分phần/phân 。

分phần/phân 。 謂vị 分phần/phân 限hạn 。 位vị 。 謂vị 品phẩm 位vị 。 曰viết 差sai 別biệt 者giả 。 鬼quỷ 與dữ 畜súc 別biệt 。 天thiên 與dữ 人nhân 別biệt 。 善thiện 惡ác 之chi 辨biện 。 凢# 聖thánh 之chi 殊thù 。 彼bỉ 彼bỉ 地địa 位vị 之chi 不bất 同đồng 也dã 。 曰viết 身thân 心tâm 相tương 似tự 者giả 。 以dĩ 天thiên 望vọng 天thiên 。 以dĩ 人nhân 望vọng 人nhân 。 界giới 趣thú 之chi 相tướng 。 若nhược 生sanh 類loại 之chi 相tướng 肖tiếu 也dã 。 如như 彌Di 勒Lặc 云vân 。 於ư 彼bỉ 彼bỉ 地địa 。 同đồng 界giới 同đồng 趣thú 。 同đồng 生sanh 同đồng 類loại 。 位vị 性tánh 形hình 等đẳng 。 由do 彼bỉ 彼bỉ 分phần/phân 。 互hỗ 相tương 似tự 位vị 是thị 也dã 。 有hữu 情tình 。 顯hiển 非phi 無vô 情tình 。 假giả 立lập 。 顯hiển 非phi 實thật 有hữu 。 依y 有hữu 情tình 不bất 依y 無vô 情tình 。 依y 有hữu 情tình 等đẳng 假giả 立lập 。 不bất 依y 有hữu 情tình 等đẳng 實thật 有hữu 所sở 立lập 。 豈khởi 異dị 色sắc 心tâm 有hữu 實thật 同đồng 分phần/phân 。

○# 三tam 破phá 命mạng 根căn (# 三tam )# 。 初sơ 命mạng 根căn 問vấn 答đáp 二nhị 命mạng 根căn 破phá 斥xích 三tam 命mạng 根căn 正chánh 義nghĩa 。

○# 初sơ 命mạng 根căn 問vấn 答đáp 。

復phục 如như 何hà 知tri 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 命mạng 根căn 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 。 應ưng 知tri 命mạng 根căn 。 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。

復phục 如như 何hà 等đẳng 。 大Đại 乘Thừa 問vấn 也dã 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 餘dư 乘thừa 答đáp 也dã 。 答đáp 謂vị 我ngã 知tri 有hữu 實thật 命mạng 根căn 。 依y 經kinh 說thuyết 而nhi 知tri 。 經kinh 如như 何hà 說thuyết 。 經kinh 說thuyết 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 。 我ngã 云vân 何hà 知tri 。 應ưng 知tri 命mạng 根căn 。 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 緣duyên 所sở 說thuyết 之chi 差sai 別biệt 。 知tri 所sở 會hội 之chi 別biệt 名danh 。 即tức 所sở 會hội 之chi 別biệt 名danh 。 知tri 所sở 說thuyết 之chi 異dị 義nghĩa 。 何hà 謂vị 差sai 別biệt 。 壽thọ 不bất 是thị 煖noãn 。 煖noãn 不bất 是thị 識thức 。 判phán 然nhiên 而nhi 為vi 三tam 也dã 。 何hà 謂vị 別biệt 名danh 。 亦diệc 名danh 為vi 壽thọ 。 亦diệc 名danh 命mạng 根căn 。 歷lịch 然nhiên 而nhi 為vi 二nhị 也dã 。 緣duyên 所sở 說thuyết 而nhi 知tri 所sở 會hội 者giả 。 識thức 既ký 是thị 心tâm 。 煖noãn 既ký 是thị 色sắc 。 壽thọ 是thị 於ư 誰thùy 。 是thị 會hội 命mạng 根căn 之chi 名danh 。 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 也dã 。 即tức 所sở 會hội 而nhi 知tri 異dị 義nghĩa 者giả 。 壽thọ 命mạng 非phi 色sắc 。 壽thọ 命mạng 非phi 心tâm 。 命mạng 根căn 豈khởi 不bất 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 為vi 實thật 有hữu 耶da 。

○# 二nhị 命mạng 根căn 破phá 斥xích 。

此thử 經Kinh 不bất 說thuyết 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 壽thọ 體thể 。 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 又hựu 先tiên 已dĩ 成thành 色sắc 不bất 異dị 識thức 。 應ưng 比tỉ 離ly 識thức 無vô 別biệt 命mạng 根căn 。 又hựu 若nhược 命mạng 根căn 異dị 識thức 實thật 有hữu 。 應ưng 如như 受thọ 等đẳng 。 非phi 實thật 命mạng 根căn 。 若nhược 爾nhĩ 。 如như 何hà 經kinh 說thuyết 三tam 法pháp 。 義nghĩa 別biệt 說thuyết 三tam 。 如như 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。 住trụ 無vô 心tâm 位vị 。 壽thọ 煖noãn 應ưng 無vô 。 豈khởi 不bất 經kinh 說thuyết 識thức 不bất 離ly 身thân 。 既ký 爾nhĩ 。 如như 何hà 名danh 無vô 心tâm 位vị 。 彼bỉ 滅diệt 轉chuyển 識thức 。 非phi 阿a 頼# 耶da 。 有hữu 此thử 識thức 因nhân 。 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 此thử 識thức 足túc 為vi 界giới 趣thú 生sanh 體thể 。 是thị 徧biến 恆hằng 續tục 。 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 無vô 勞lao 別biệt 執chấp 。 有hữu 實thật 命mạng 根căn 。

大đại 分phần/phân 三tam 節tiết 。 細tế 析tích 九cửu 轉chuyển 。 初sơ 依y 經kinh 直trực 破phá 所sở 知tri 。 次thứ 依y 蘊uẩn 例lệ 破phá 所sở 知tri 。 三tam 依y 難nạn/nan 辨biện 破phá 所sở 知tri 。 若nhược 於ư 例lệ 中trung 分phần/phân 二nhị 。 難nạn/nan 中trung 分phần/phân 六lục 。 共cộng 初sơ 為vi 九cửu 轉chuyển 矣hĩ 。 然nhiên 總tổng 是thị 依y 經kinh 直trực 破phá 。 猶do 虞ngu 厥quyết 旨chỉ 未vị 明minh 。 依y 蘊uẩn 例lệ 彰chương 。 仍nhưng 患hoạn 餘dư 情tình 未vị 盡tận 。 難nạn/nan 之chi 更cánh 難nan 。 辨biện 之chi 更cánh 辨biện 。 直trực 使sử 情tình 消tiêu 執chấp 謝tạ 。 見kiến 破phá 惑hoặc 亡vong 而nhi 後hậu 已dĩ 耳nhĩ 。 此thử 能năng 破phá 大đại 畧lược 也dã 。 詳tường 之chi 。 直trực 破phá 者giả 。 壽thọ 煖noãn 識thức 三tam 。 說thuyết 既ký 不bất 同đồng 。 旨chỉ 當đương 有hữu 在tại 。 汝nhữ 引dẫn 之chi 為vi 證chứng 。 欲dục 成thành 汝nhữ 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 命mạng 根căn 之chi 執chấp 耳nhĩ 。 經kinh 既ký 不bất 說thuyết 。 證chứng 豈khởi 能năng 成thành 。 不bất 假giả 轉chuyển 辨biện 。 云vân 直trực 破phá 也dã 。 例lệ 之chi 。 則tắc 又hựu 先tiên 已dĩ 成thành 色sắc 不bất 異dị 識thức 。 汝nhữ 當đương 應ưng 比tỉ 離ly 識thức 無vô 別biệt 命mạng 根căn 矣hĩ 。 又hựu 若nhược 命mạng 根căn 異dị 識thức 實thật 有hữu 。 應ưng 如như 受thọ 等đẳng 。 是thị 心tâm 所sở 法pháp 。 命mạng 根căn 非phi 心tâm 所sở 。 異dị 識thức 豈khởi 實thật 有hữu 耶da 。 故cố 云vân 非phi 實thật 命mạng 根căn 。 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 。 如như 何hà 經kinh 說thuyết 三tam 法pháp 。 意ý 以dĩ 誠thành 若nhược 所sở 破phá 。 經kinh 不bất 說thuyết 異dị 。 誠thành 若nhược 所sở 例lệ 。 命mạng 不bất 說thuyết 離ly 不bất 異dị 不bất 離ly 。 應ưng 說thuyết 為vi 一nhất 。 如như 何hà 經kinh 說thuyết 三tam 法pháp 。 豈khởi 非phi 壽thọ 異dị 識thức 煖noãn 。 歷lịch 然nhiên 別biệt 有hữu 實thật 體thể 之chi 為vi 是thị 耶da 。 不bất 然nhiên 。 聖thánh 經kinh 定định 量lượng 如như 之chi 何hà 其kỳ 說thuyết 三tam 也dã 。 辨biện 云vân 義nghĩa 別biệt 說thuyết 三tam 。 如như 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。 意ý 以dĩ 斷đoạn 所sở 當đương 斷đoạn 名danh 正chánh 。 而nhi 云vân 四tứ 者giả 。 約ước 除trừ 惡ác 生sanh 善thiện 已dĩ 未vị 之chi 義nghĩa 而nhi 分phần/phân 。 其kỳ 實thật 一nhất 精tinh 進tấn 耳nhĩ 。 今kim 約ước 色sắc 身thân 相tướng 分phân 之chi 義nghĩa 說thuyết 名danh 為vi 煖noãn 現hiện 行hành 見kiến 分phân 之chi 義nghĩa 。 說thuyết 名danh 為vi 識thức 。 連liên 持trì 相tương 續tục 之chi 義nghĩa 。 說thuyết 名danh 為vi 壽thọ 。 義nghĩa 別biệt 說thuyết 三tam 。 其kỳ 實thật 唯duy 一nhất 識thức 耳nhĩ 。 如như 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。 既ký 非phi 判phán 然nhiên 而nhi 四tứ 。 則tắc 今kim 豈khởi 判phán 然nhiên 而nhi 為vi 三tam 耶da 。 何hà 疑nghi 於ư 說thuyết 三tam 也dã 。 難nạn/nan 云vân 住trụ 無vô 心tâm 位vị 。 壽thọ 煖noãn 應ưng 無vô 。 意ý 以dĩ 既ký 不bất 離ly 識thức 。 識thức 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 心tâm 無vô 彼bỉ 無vô 。 住trụ 無vô 心tâm 位vị 。 壽thọ 煖noãn 應ưng 無vô 。 而nhi 經kinh 不bất 說thuyết 無vô 。 豈khởi 非phi 判phán 然nhiên 為vi 三tam 。 壽thọ 異dị 於ư 色sắc 心tâm 耶da 。 辯biện 云vân 。 豈khởi 不bất 經kinh 說thuyết 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 意ý 以dĩ 壽thọ 煖noãn 不bất 無vô 。 經kinh 之chi 所sở 說thuyết 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 經kinh 豈khởi 不bất 說thuyết 。 是thị 則tắc 雖tuy 名danh 無vô 心tâm 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 又hựu 何hà 必tất 以dĩ 無vô 心tâm 之chi 位vị 。 難nạn/nan 壽thọ 煖noãn 之chi 應ưng 無vô 耶da 。 難nạn/nan 云vân 。 既ký 爾nhĩ 。 如như 何hà 名danh 無vô 心tâm 位vị 。 意ý 以dĩ 心tâm 可khả 名danh 識thức 。 識thức 可khả 名danh 心tâm 。 離ly 則tắc 名danh 無vô 。 不bất 離ly 名danh 有hữu 。 義nghĩa 甚thậm 明minh 也dã 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 則tắc 有hữu 心tâm 矣hĩ 。 如như 何hà 名danh 無vô 心tâm 位vị 。 辯biện 云vân 。 彼bỉ 滅diệt 轉chuyển 識thức 。 非phi 阿a 頼# 耶da 等đẳng 。 意ý 以dĩ 彼bỉ 無vô 心tâm 者giả 。 無vô 前tiền 七thất 轉chuyển 識thức 之chi 心tâm 。 非phi 無vô 第đệ 八bát 頼# 耶da 識thức 之chi 心tâm 也dã 。 是thị 則tắc 雖tuy 名danh 無vô 心tâm 。 非phi 全toàn 無vô 心tâm 。 故cố 前tiền 文văn 云vân 。 豈khởi 不bất 經kinh 說thuyết 。 識thức 不bất 離ly 身thân 。 必tất 有hữu 此thử 識thức 之chi 因nhân 後hậu 當đương 廣quảng 說thuyết 。 畧lược 言ngôn 則tắc 是thị 三tam 界giới 五ngũ 趣thú 。 受thọ 生sanh 之chi 體thể 。 周chu 徧biến 恆hằng 續tục 異dị 熟thục 之chi 果quả 。 果quả 體thể 在tại 於ư 此thử 。 豈khởi 是thị 無vô 耶da 。 是thị 則tắc 質chất 之chi 以dĩ 經kinh 。 定định 量lượng 既ký 顯hiển 。 例lệ 之chi 以dĩ 蘊uẩn 。 比tỉ 量lượng 愈dũ 明minh 。 而nhi 復phục 明minh 之chi 以dĩ 辯biện 。 則tắc 凢# 隱ẩn 奥# 於ư 經kinh 中trung 。 幽u 微vi 於ư 比tỉ 例lệ 之chi 未vị 彰chương 者giả 。 悉tất 皆giai 因nhân 此thử 而nhi 昭chiêu 昭chiêu 矣hĩ 。 况# 揭yết 頼# 耶da 既ký 是thị 果quả 體thể 。 命mạng 根căn 豈khởi 在tại 果quả 體thể 外ngoại 乎hồ 。 噫# 。 餘dư 乘thừa 當đương 豁hoát 然nhiên 矣hĩ 。

○# 三tam 命mạng 根căn 正chánh 義nghĩa 。

然nhiên 依y 親thân 生sanh 此thử 識thức 種chủng 子tử 。 由do 業nghiệp 所sở 引dẫn 功công 能năng 差sai 別biệt 。 住trụ 時thời 决# 定định 。 假giả 立lập 命mạng 根căn 。

先tiên 順thuận 釋thích 。 次thứ 逆nghịch 推thôi 。 三tam 詳tường 辨biện 。 命mạng 。 謂vị 情tình 命mạng 。 對đối 無vô 情tình 言ngôn 。 根căn 。 謂vị 根căn 本bổn 。 對đối 枝chi 末mạt 言ngôn 。 良lương 以dĩ 無vô 情tình 有hữu 生sanh 而nhi 無vô 命mạng 。 形hình 無vô 神thần 合hợp 故cố 也dã 。 有hữu 情tình 命mạng 全toàn 是thị 生sanh 。 神thần 與dữ 形hình 合hợp 故cố 也dã 。 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 合hợp 處xứ 之chi 生sanh 命mạng 即tức 根căn 。 非phi 命mạng 之chi 根căn 也dã 。 意ý 以dĩ 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 命mạng 根căn 者giả 。 固cố 已dĩ 破phá 矣hĩ 。 然nhiên 其kỳ 正chánh 義nghĩa 。 畢tất 竟cánh 依y 何hà 而nhi 有hữu 。 云vân 何hà 立lập 耶da 。 故cố 云vân 然nhiên 依y 親thân 生sanh 此thử 識thức 種chủng 子tử 。 而nhi 此thử 種chủng 由do 業nghiệp 所sở 引dẫn 差sai 別biệt 功công 能năng 住trụ 時thời 决# 定định 。 以dĩ 假giả 立lập 命mạng 根căn 。 非phi 實thật 有hữu 也dã 。 逆nghịch 推thôi 者giả 。 命mạng 根căn 全toàn 住trụ 時thời 之chi 决# 定định 。 住trụ 時thời 全toàn 差sai 別biệt 之chi 功công 能năng 。 功công 能năng 全toàn 業nghiệp 之chi 所sở 引dẫn 。 業nghiệp 不bất 離ly 種chủng 。 而nhi 種chủng 非phi 心tâm 所sở 之chi 種chủng 。 非phi 諸chư 識thức 之chi 種chủng 。 乃nãi 親thân 生sanh 第đệ 八bát 心tâm 王vương 現hiện 行hành 果quả 識thức 之chi 種chủng 子tử 也dã 。 遡# 流lưu 竆# 源nguyên 。 層tằng 當đương 七thất 級cấp 。 因nhân 初sơ 而nhi 後hậu 。 但đãn 是thị 由do 業nghiệp 所sở 引dẫn 第đệ 八bát 種chủng 子tử 上thượng 。 連liên 持trì 色sắc 心tâm 差sai 別biệt 功công 能năng 。 住trụ 時thời 决# 定định 者giả 。 名danh 命mạng 根căn 耳nhĩ 。 若nhược 詳tường 辨biện 之chi 。 引dẫn 者giả 牽khiên 引dẫn 。 即tức 引dẫn 生sanh 也dã 。 功công 能năng 者giả 。 於ư 諸chư 色sắc 心tâm 。 能năng 連liên 不bất 散tán 。 能năng 持trì 不bất 失thất 。 能năng 處xứ 全toàn 功công 。 名danh 功công 能năng 也dã 。 差sai 別biệt 者giả 。 界giới 趣thú 之chi 殊thù 。 久cửu 暫tạm 之chi 異dị 。 分phân 劑tề 頭đầu 數số 。 莫mạc 堪kham 枚mai 舉cử 。 云vân 差sai 別biệt 也dã 。 所sở 引dẫn 。 對đối 能năng 引dẫn 言ngôn 。 因nhân 能năng 引dẫn 業nghiệp 有hữu 善thiện 惡ác 。 故cố 所sở 引dẫn 功công 能năng 界giới 趣thú 是thị 分phần/phân 。 緣duyên 能năng 引dẫn 業nghiệp 有hữu 慈từ 忍nhẫn 。 故cố 所sở 引dẫn 功công 能năng 壽thọ 夭yểu 之chi 辨biện 。 業nghiệp 正chánh 牽khiên 時thời 。 唯duy 牽khiên 引dẫn 此thử 種chủng 子tử 。 種chủng 子tử 方phương 能năng 生sanh 現hiện 行hành 。 功công 能năng 全toàn 本bổn 於ư 業nghiệp 。 故cố 云vân 由do 也dã 。 住trụ 時thời 决# 定định 者giả 。 諸chư 趣thú 未vị 死tử 之chi 前tiền 曰viết 住trụ 時thời 。 應ưng 長trường 時thời 者giả 决# 不bất 短đoản 。 宜nghi 時thời 短đoản 者giả 定định 不bất 長trường/trưởng 。 各các 隨tùy 其kỳ 當đương 生sanh 之chi 劑tề 限hạn 而nhi 無vô 移di 。 云vân 决# 定định 也dã 。 業nghiệp 引dẫn 功công 能năng 等đẳng 皆giai 歸quy 八bát 種chủng 者giả 。 以dĩ 是thị 總tổng 報báo 之chi 主chủ 。 所sở 當đương 連liên 持trì 。 徧biến 界giới 之chi 主chủ 。 無vô 不bất 連liên 持trì 。 恆hằng 續tục 之chi 主chủ 。 乃nãi 能năng 連liên 持trì 。 趣thú 生sanh 之chi 主chủ 。 不bất 由do 不bất 連liên 持trì 也dã 。 故cố 以dĩ 種chủng 子tử 連liên 持trì 之chi 功công 能năng 假giả 立lập 命mạng 根căn 者giả 。 功công 能năng 非phi 命mạng 根căn 。 而nhi 命mạng 根căn 於ư 第đệ 八bát 種chủng 子tử 之chi 功công 能năng 耳nhĩ 。

○# 四tứ 無vô 心tâm 定định (# 三tam )# 。 初sơ 無vô 心tâm 問vấn 答đáp 二nhị 無vô 心tâm 破phá 斥xích 三tam 無vô 心tâm 正chánh 義nghĩa 。

○# 初sơ 無vô 心tâm 問vấn 答đáp 。

復phục 如như 何hà 知tri 二nhị 無vô 心tâm 定định 。 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 。 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 有hữu 實thật 自tự 性tánh 。 若nhược 無vô 實thật 性tánh 。 應ưng 不bất 能năng 遮già 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 令linh 不bất 現hiện 起khởi 。

二nhị 無vô 心tâm 定định 。 無vô 想tưởng 定định 。 滅diệt 盡tận 定định 也dã 。 無vô 想tưởng 者giả 。 無vô 前tiền 六lục 識thức 之chi 想tưởng 。 滅diệt 盡tận 者giả 。 兼kiêm 無vô 第đệ 七thất 染nhiễm 汙ô 之chi 心tâm 也dã 。 雖tuy 所sở 無vô 之chi 法pháp 。 麄# 細tế 不bất 同đồng 。 同đồng 是thị 心tâm 義nghĩa 。 能năng 滅diệt 之chi 力lực 。 淺thiển 深thâm 不bất 同đồng 。 同đồng 是thị 無vô 義nghĩa 。 故cố 此thử 二nhị 定định 。 均quân 名danh 無vô 心tâm 。 異dị 熟thục 名danh 無vô 想tưởng 。 果quả 不bất 離ly 因nhân 也dã 。 離ly 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 自tự 性tánh 。 餘dư 乘thừa 執chấp 也dã 。 復phục 如như 何hà 知tri 等đẳng 者giả 。 大Đại 乘Thừa 問vấn 也dã 。 意ý 以dĩ 命mạng 根căn 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 已dĩ 如như 上thượng 知tri 。 復phục 如như 何hà 知tri 二nhị 定định 。 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 自tự 性tánh 耶da 。 答đáp 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 性tánh 。 應ưng 不bất 能năng 遮già 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 令linh 不bất 現hiện 起khởi 。 意ý 以dĩ 約ước 心tâm 名danh 定định 。 既ký 非phi 是thị 色sắc 。 定định 名danh 無vô 心tâm 。 心tâm 自tự 非phi 有hữu 。 豈khởi 非phi 定định 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 自tự 有hữu 實thật 性tánh 。 性tánh 有hữu 功công 能năng 。 能năng 遮già 於ư 心tâm 。 令linh 不bất 現hiện 起khởi 。 名danh 無vô 心tâm 定định 耶da 。 若nhược 無vô 實thật 性tánh 。 無vô 有hữu 功công 能năng 。 無vô 能năng 。 必tất 不bất 能năng 礙ngại 。 不bất 礙ngại 。 心tâm 必tất 現hiện 起khởi 。 現hiện 起khởi 名danh 有hữu 。 有hữu 心tâm 名danh 散tán 。 定định 曷hạt 從tùng 來lai 耶da 。 故cố 知tri 無vô 心tâm 全toàn 是thị 不bất 起khởi 。 不bất 起khởi 全toàn 是thị 能năng 遮già 。 能năng 遮già 全toàn 是thị 實thật 性tánh 。 定định 體thể 豈khởi 不bất 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 有hữu 實thật 自tự 性tánh 耶da 。

○# 二nhị 無vô 心tâm 破phá 斥xích 。

若nhược 無vô 心tâm 位vị 。 有hữu 別biệt 實thật 法pháp 。 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 能năng 遮già 於ư 心tâm 。 名danh 無vô 心tâm 定định 應ưng 無vô 色sắc 時thời 。 有hữu 別biệt 實thật 法pháp 。 異dị 色sắc 。 心tâm 等đẳng 。 能năng 遮già 於ư 色sắc 。 名danh 無vô 色sắc 定định 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 。 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 又hựu 遮già 礙ngại 心tâm 。 何hà 須tu 實thật 法pháp 。 如như 堤đê 塘đường 等đẳng 。 假giả 亦diệc 能năng 遮già 。

初sơ 以dĩ 定định 類loại 例lệ 破phá 。 次thứ 以dĩ 假giả 法pháp 例lệ 破phá 。 定định 類loại 者giả 。 一nhất 是thị 無vô 心tâm 。 一nhất 是thị 無vô 色sắc 。 無vô 雖tuy 不bất 同đồng 。 無vô 心tâm 曰viết 定định 。 無vô 色sắc 曰viết 定định 。 定định 可khả 為vi 類loại 。 心tâm 定định 比tỉ 色sắc 定định 。 色sắc 定định 既ký 應ưng 如như 心tâm 。 彼bỉ 定định 例lệ 此thử 定định 。 此thử 定định 自tự 應ưng 如như 彼bỉ 。 彼bỉ 既ký 無vô 別biệt 實thật 法pháp 。 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 能năng 礙ngại 於ư 色sắc 。 此thử 何hà 有hữu 別biệt 實thật 法pháp 。 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 能năng 遮già 於ư 心tâm 。 當đương 局cục 於ư 心tâm 者giả 。 瞥miết 或hoặc 生sanh 迷mê 。 旁bàng 觀quán 於ư 色sắc 者giả 。 倐thúc 應ưng 有hữu 悟ngộ 。 比tỉ 例lệ 既ký 其kỳ 允duẫn 明minh 。 別biệt 法pháp 當đương 何hà 所sở 在tại 。 又hựu 汝nhữ 以dĩ 為vi 遮già 礙ngại 其kỳ 心tâm 。 必tất 須tu 實thật 法pháp 。 我ngã 以dĩ 為vi 遮già 礙ngại 其kỳ 心tâm 。 何hà 須tu 實thật 法pháp 。 今kim 夫phu 法pháp 之chi 凢# 可khả 以dĩ 止chỉ 遏át 者giả 皆giai 名danh 有hữu 礙ngại 。 不bất 取thủ 必tất 於ư 形hình 物vật 也dã 。 物vật 之chi 凢# 可khả 以dĩ 障chướng 隔cách 者giả 皆giai 能năng 有hữu 遮già 。 不bất 取thủ 必tất 於ư 實thật 法pháp 也dã 。 如như 積tích 泥nê 等đẳng 之chi 高cao 者giả 曰viết 堤đê 。 鑿tạc 泥nê 等đẳng 之chi 下hạ 者giả 曰viết 塘đường 。 泥nê 等đẳng 有hữu 實thật 自tự 體thể 。 泥nê 等đẳng 是thị 實thật 。 堤đê 塘đường 離ly 泥nê 無vô 體thể 。 堤đê 塘đường 是thị 假giả 。 而nhi 假giả 法pháp 亦diệc 能năng 遮già 於ư 水thủy 等đẳng 也dã 。 如như 心tâm 等đẳng 實thật 有hữu 自tự 性tánh 。 心tâm 等đẳng 是thị 實thật 。 二nhị 定định 離ly 心tâm 。 無vô 實thật 體thể 性tánh 。 二nhị 定định 非phi 實thật 而nhi 假giả 法pháp 亦diệc 能năng 遮già 於ư 心tâm 等đẳng 也dã 。 汝nhữ 必tất 欲dục 二nhị 定định 。 離ly 於ư 色sắc 心tâm 。 有hữu 別biệt 實thật 法pháp 。 始thỉ 能năng 遮già 於ư 心tâm 。 是thị 猶do 堤đê 塘đường 必tất 欲dục 離ly 於ư 泥nê 等đẳng 。 別biệt 有hữu 堤đê 塘đường 之chi 實thật 法pháp 。 能năng 遮già 於ư 水thủy 也dã 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 縱túng/tung 不bất 明minh 於ư 昔tích 日nhật 之chi 知tri 。 乃nãi 當đương 知tri 於ư 今kim 日nhật 之chi 例lệ 。 縱túng/tung 不bất 知tri 於ư 定định 類loại 之chi 例lệ 。 必tất 當đương 劃hoạch 然nhiên 於ư 堤đê 塘đường 假giả 法pháp 之chi 例lệ 矣hĩ 。 須tu 實thật 法pháp 耶da 。 不bất 須tu 實thật 法pháp 。

○# 三tam 無vô 心tâm 正chánh 義nghĩa 。

謂vị 修tu 定định 時thời 。 於ư 定định 加gia 行hành 。 厭yếm 患hoạn 麄# 動động 。 心tâm 心tâm 所sở 故cố 。 發phát 勝thắng 期kỳ 願nguyện 。 遮già 心tâm 心tâm 所sở 。 令linh 心tâm 心tâm 所sở 。 漸tiệm 細tế 漸tiệm 微vi 。 微vi 微vi 心tâm 時thời 。 熏huân 異dị 熟thục 識thức 。 成thành 極cực 增tăng 上thượng 厭yếm 心tâm 等đẳng 種chủng 。 由do 此thử 損tổn 伏phục 心tâm 等đẳng 種chủng 故cố 。 麄# 動động 心tâm 等đẳng 。 暫tạm 不bất 現hiện 行hành 。 依y 此thử 分phần/phân 位vị 。 假giả 立lập 二nhị 定định 。 此thử 種chủng 善thiện 故cố 。 定định 亦diệc 名danh 善thiện 。 無vô 想tưởng 定định 前tiền 。 求cầu 無vô 想tưởng 果quả 。 故cố 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 招chiêu 彼bỉ 異dị 熟thục 識thức 。 依y 之chi 麄# 動động 想tưởng 等đẳng 不bất 行hành 。 於ư 此thử 分phần/phân 位vị 。 假giả 立lập 無vô 想tưởng 。 依y 異dị 熟thục 立lập 。 得đắc 異dị 熟thục 名danh 。 故cố 此thử 三tam 法pháp 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。

初sơ 無vô 心tâm 定định 之chi 正chánh 義nghĩa 。 次thứ 無vô 想tưởng 報báo 之chi 正chánh 義nghĩa 。 末mạt 結kết 破phá 非phi 正chánh 義nghĩa 也dã 。 承thừa 上thượng 定định 曰viết 無vô 心tâm 。 由do 於ư 不bất 起khởi 。 心tâm 之chi 不bất 起khởi 。 由do 於ư 能năng 遮già 。 而nhi 遮già 不bất 須tu 實thật 。 假giả 亦diệc 能năng 之chi 。 則tắc 此thử 始thỉ 終chung 因nhân 果quả 。 正chánh 義nghĩa 竟cánh 何hà 所sở 謂vị 。 故cố 云vân 謂vị 修tu 定định 時thời 。 於ư 定định 加gia 行hành 等đẳng 云vân 云vân 也dã 。 於ư 定định 加gia 行hành 。 增tăng 修tu 無vô 心tâm 定định 也dã 。 發phát 勝thắng 期kỳ 願nguyện 遮già 心tâm 心tâm 所sở 者giả 。 正chánh 修tu 加gia 行hành 之chi 相tướng 也dã 。 厭yếm 患hoạn 麄# 動động 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 者giả 。 原nguyên 修tu 加gia 行hành 之chi 由do 也dã 。 漸tiệm 細tế 漸tiệm 微vi 者giả 。 正chánh 見kiến 加gia 行hành 之chi 力lực 也dã 。 微vi 微vi 心tâm 時thời 者giả 。 正chánh 見kiến 加gia 行hành 之chi 勝thắng 力lực 也dã 。 異dị 熟thục 為vi 所sở 熏huân 。 遮già 厭yếm 為vi 能năng 熏huân 。 增tăng 上thượng 謂vị 殊thù 勝thắng 。 極cực 增tăng 上thượng 謂vị 殊thù 勝thắng 之chi 殊thù 勝thắng 。 曰viết 熏huân 成thành 種chủng 者giả 。 以dĩ 種chủng 非phi 自tự 種chủng 。 由do 熏huân 而nhi 成thành 。 熏huân 非phi 苟cẩu 熏huân 。 熏huân 貴quý 有hữu 力lực 。 雖tuy 遮già 厭yếm 之chi 能năng 熏huân 。 熏huân 異dị 熟thục 之chi 所sở 熏huân 。 設thiết 能năng 熏huân 怯khiếp 弱nhược 。 種chủng 亦diệc 難nạn/nan 成thành 。 縱túng/tung 或hoặc 成thành 種chủng 。 且thả 非phi 增tăng 上thượng 。 况# 極cực 增tăng 上thượng 乎hồ 。 今kim 由do 殊thù 勝thắng 之chi 厭yếm 患hoạn 。 發phát 殊thù 勝thắng 之chi 願nguyện 期kỳ 。 生sanh 殊thù 勝thắng 之chi 遮già 礙ngại 使sử 彼bỉ 漸tiệm 細tế 漸tiệm 微vi 。 至chí 於ư 微vi 微vi 。 斯tư 時thời 也dã 。 如như 魔ma 軍quân 之chi # 倆lưỡng 垂thùy 盡tận 。 天thiên 兵binh 之chi 勇dũng 奮phấn 愈dũ 增tăng 。 縱túng/tung 未vị 至chí 渠cừ [((魅-未+斗)-ㄙ)-(白-日)]# 授thọ 首thủ 。 亂loạn 流lưu 歸quy 降giáng/hàng 。 將tương 見kiến 縮súc 首thủ 潜# 踪# 。 趨xu 避tị 退thoái 藏tạng 。 彼bỉ 地địa 為vi 我ngã 地địa 矣hĩ 。 極cực 增tăng 上thượng 厭yếm 心tâm 之chi 熏huân 。 寧ninh 不bất 成thành 極cực 增tăng 上thượng 厭yếm 心tâm 之chi 種chủng 乎hồ 。 此thử 加gia 行hành 之chi 有hữu 成thành 也dã 。 由do 此thử 損tổn 伏phục 麄# 動động 心tâm 等đẳng 。 暫tạm 不bất 現hiện 行hành 。 非phi 如như 前tiền 之chi 猶do 有hữu 微vi 微vi 行hành 也dã 。 此thử 厭yếm 心tâm 等đẳng 種chủng 之chi 功công 能năng 也dã 。 依y 此thử 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 二nhị 定định 者giả 。 依y 厭yếm 患hoạn 前tiền 六lục 。 遮già 礙ngại 前tiền 六lục 。 損tổn 伏phục 前tiền 六lục 。 使sử 前tiền 六lục 現hiện 行hành 。 暫tạm 不bất 行hành 位vị 。 假giả 立lập 無vô 想tưởng 定định 也dã 。 依y 厭yếm 患hoạn 兼kiêm 七thất 。 遮già 礙ngại 兼kiêm 七thất 。 損tổn 伏phục 兼kiêm 七thất 。 俾tỉ 七thất 汙ô 心tâm 。 暫tạm 不bất 行hành 位vị 。 假giả 立lập 滅diệt 盡tận 定định 也dã 。 曰viết 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 招chiêu 異dị 熟thục 識thức 者giả 。 果quả 由do 於ư 因nhân 也dã 。 無vô 想tưởng 定định 前tiền 。 求cầu 無vô 想tưởng 果quả 者giả 。 因nhân 始thỉ 於ư 求cầu 也dã 。 所sở 以dĩ 求cầu 者giả 。 欣hân 慕mộ 彼bỉ 天thiên 為vi 真chân 解giải 脫thoát 最tối 寂tịch 靜tĩnh 故cố 也dã 。 依y 之chi 者giả 。 依y 異dị 熟thục 也dã 。 依y 異dị 熟thục 立lập 得đắc 異dị 熟thục 名danh 者giả 。 原nguyên 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 之chi 所sở 由do 名danh 也dã 。 是thị 則tắc 始thỉ 終chung 之chi 義nghĩa 既ký 顯hiển 。 因nhân 果quả 之chi 義nghĩa 甚thậm 明minh 。 二nhị 定định 之chi 立lập 是thị 假giả 。 無vô 想tưởng 之chi 報báo 非phi 真chân 。 故cố 此thử 三tam 法pháp 。 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。 豈khởi 異dị 色sắc 心tâm 等đẳng 有hữu 實thật 體thể 性tánh 也dã 哉tai 。

成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 訂# 正Chánh 卷quyển 第đệ 一nhất (# 終chung )#

贒# 預dự

(# 姑cô 蘇tô 信tín 女nữ 張trương 門môn 李# 氏thị 大đại 緣duyên 助trợ 板bản )#