成Thành 唯Duy 識Thức 寶Bảo 生Sanh 論Luận
Quyển 5
護Hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 義Nghĩa 淨Tịnh 譯Dịch
成Thành 唯Duy 識Thức 寶Bảo 生Sanh 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ (# 一nhất 名danh 二nhị 十thập 唯duy 識thức 順thuận 釋thích 論luận )#
護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 造tạo
大đại 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 義nghĩa 淨tịnh 奉phụng 。 制chế 譯dịch 。
論luận 曰viết 。 如như 何hà 不bất 與dữ 色sắc 等đẳng 諸chư 境cảnh 而nhi 相tương/tướng 關quan 涉thiệp 名danh 作tác 見kiến 耶da 。 若nhược 遣khiển 斯tư 難nạn/nan 。 此thử 不bất 勞lao 言ngôn 。 由do 斯tư 識thức 體thể 自tự 現hiện 形hình 相tướng 。 雖tuy 無vô 色sắc 等đẳng 而nhi 境cảnh 得đắc 成thành 。 此thử 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 夢mộng 獄ngục 瞖ế 等đẳng 為vi 能năng 喻dụ 事sự 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 廣quảng 陳trần 比tỉ 量lượng 。
從tùng 此thử 生sanh 憶ức 念niệm 者giả 。 不bất 待đãi 外ngoại 境cảnh 而nhi 現hiện 前tiền 故cố 。 見kiến 之chi 自tự 性tánh 方phương 始thỉ 得đắc 生sanh 。 雖tuy 無vô 實thật 義nghĩa 。 念niệm 與dữ 意ý 俱câu 由do 現hiện 見kiến 識thức 所sở 有hữu 功công 能năng 安an 置trí 力lực 故cố 。 隨tùy 其kỳ 次thứ 第đệ 。 假giả 藉tạ 餘dư 緣duyên 為vi 能năng 牽khiên 引dẫn 覺giác 想tưởng 方phương 生sanh 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 名danh 為vi 憶ức 念niệm 。 如như 何hà 復phục 知tri 見kiến 之chi 與dữ 憶ức 兩lưỡng 體thể 差sai 殊thù 。 若nhược 此thử 見kiến 憶ức 俱câu 竝tịnh 不bất 藉tạ 外ngoại 境cảnh 有hữu 故cố 能năng 生sanh 自tự 體thể 。 由do 似tự 境cảnh 者giả 。 為vi 性tánh 邪tà 疑nghi 。 說thuyết 分phân 別biệt 識thức 見kiến 之chi 為vi 用dụng 。 不bất 生sanh 計kế 度độ 前tiền 境cảnh 相tướng 狀trạng 。 但đãn 有hữu 自tự 證chứng 體thể 性tánh 生sanh 起khởi 念niệm 之chi 相tướng 也dã 。 取thủ 其kỳ 言ngôn 相tương/tướng 安an 布bố 之chi 差sai 了liễu 相tương/tướng 不bất 明minh 分phân 別biệt 生sanh 也dã 。 以dĩ 見kiến 為vi 先tiên 熏huân 習tập 所sở 遣khiển 。 即tức 此thử 自tự 性tánh 。 由do 他tha 故cố 生sanh 。 見kiến 不bất 然nhiên 也dã 。 見kiến 之chi 與dữ 念niệm 條điều 然nhiên 別biệt 故cố 。 為vi 此thử 定định 須tu 許hứa 如như 斯tư 理lý 。 假giả 令linh 雖tuy 復phục 有hữu 其kỳ 外ngoại 境cảnh 。 二nhị 皆giai 有hữu 境cảnh 。 緣duyên 相tương/tướng 不bất 殊thù 。 見kiến 之chi 與dữ 憶ức 自tự 體thể 不bất 同đồng 。 如như 有hữu 異dị 途đồ 幸hạnh 應ưng 為vi 說thuyết 。 彼bỉ 設thiết 雖tuy 緣duyên 現hiện 在tại 之chi 境cảnh 。 名danh 之chi 為vi 見Kiến 。 如như 緣duyên 過quá 去khứ 。 說thuyết 之chi 為vi 念niệm 。 由do 無vô 境cảnh 者giả 。 彼bỉ 雖tuy 境cảnh 異dị 。 有hữu 無vô 之chi 相tướng 。 所sở 緣duyên 別biệt 故cố 。 斯tư 之chi 異dị 相tướng 。 緣duyên 亦diệc 不bất 能năng 而nhi 於ư 見kiến 念niệm 為vi 片phiến 思tư 也dã 。 宜nghi 應ưng 說thuyết 為vi 自tự 體thể 別biệt 故cố 。 斯tư 成thành 異dị 相tướng 。 爾nhĩ 者giả 此thử 境cảnh 是thị 其kỳ 識thức 所sở 現hiện 相tướng 。 若nhược 為vi 決quyết 定định 知tri 如như 是thị 耶da 。 由do 於ư 前tiền 境cảnh 決quyết 知tri 見kiến 已dĩ 與dữ 彼bỉ 相tương 似tự 。 所sở 起khởi 之chi 識thức 分phân 明minh 不bất 忘vong 。 取thủ 彼bỉ 事sự 時thời 。 即tức 名danh 斯tư 事sự 而nhi 為vi 似tự 相tương/tướng 。 猶do 如như 決quyết 了liễu 丈trượng 夫phu 相tướng 貌mạo 。 方phương 名danh 此thử 作tác 似tự 丈trượng 夫phu 耶da 。 似tự 相tương/tướng 了liễu 知tri 非phi 不bất 曾tằng 見kiến 。 然nhiên 非phi 曾tằng 見kiến 能năng 有hữu 如như 斯tư 決quyết 斷đoán 之chi 理lý 。 為vi 由do 不bất 許hứa 有hữu 外ngoại 境cảnh 故cố 。 斯tư 亦diệc 非phi 理lý 。 由do 彼bỉ 自tự 證chứng 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 解giải 相tương/tướng 不bất 同đồng 是thị 所sở 許hứa 故cố 。 斯tư 固cố 於ư 他tha 全toàn 不bất 成thành 難nạn/nan 。 汝nhữ 既ký 分phân 別biệt 於ư 事sự 善thiện 巧xảo 。 我ngã 聊liêu 致trí 問vấn 。 理lý 復phục 如như 何hà 同đồng 時thời 自tự 證chứng 。 既ký 不bất 許hứa 有hữu 如như 何hà 此thử 見kiến 能năng 決quyết 定định 耶da 。 非phi 過quá 去khứ 事sự 能năng 有hữu 憶ức 念niệm 。 由do 彼bỉ 非phi 是thị 自tự 證chứng 性tánh 故cố 。 又hựu 非phi 自tự 證chứng 。 如như 所sở 說thuyết 事sự 違vi 道Đạo 理lý 故cố 。 先tiên 當đương 援viện 己kỷ 後hậu 乃nãi 擊kích 他tha 。 所sở 有hữu 陳trần 謀mưu 方phương 能năng 獲hoạch 勝thắng 。 斯tư 即tức 念niệm 託thác 境cảnh 生sanh 。 不bất 共cộng 成thành 也dã 。 復phục 於ư 夢mộng 處xứ 領lãnh 納nạp 外ngoại 境cảnh 。 令linh 共cộng 成thành 託thác 後hậu 時thời 自tự 可khả 道đạo 彼bỉ 元nguyên 無vô 成thành 非phi 理lý 故cố 。 猶do 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 領lãnh 受thọ 樂lạc 事sự 。 若nhược 其kỳ 外ngoại 境cảnh 元nguyên 有hữu 可khả 領lãnh 。 但đãn 有hữu 似tự 相tương/tướng 錯thác 亂loạn 現hiện 前tiền 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 外ngoại 境cảnh 非phi 有hữu 。 自tự 然nhiên 決quyết 斷đoán 。 猶do 如như 夢mộng 者giả 。 覺giác 乃nãi 知tri 非phi 。
夢mộng 者giả 見kiến 非phi 有hữu 。 覺giác 已dĩ 乃nãi 知tri 非phi 。 若nhược 也dã 覺giác 時thời 亦diệc 不bất 領lãnh 境cảnh 。 猶do 如như 夢mộng 中trung 。 彼bỉ 是thị 非phi 有hữu 。 世thế 人nhân 自tự 知tri 。 然nhiên 不bất 如như 是thị 。 是thị 故cố 定định 知tri 於ư 正chánh 覺giác 時thời 。 然nhiên 色sắc 等đẳng 境cảnh 有hữu 真chân 領lãnh 受thọ 不bất 同đồng 夢mộng 中trung 識thức 無vô 力lực 用dụng 。 此thử 亦diệc 不bất 能năng 而nhi 為vi 曉hiểu 喻dụ 。 令linh 於ư 色sắc 等đẳng 領lãnh 受thọ 義nghĩa 成thành 。 由do 作tác 夢mộng 者giả 處xứ 夢mộng 中trung 時thời 不bất 能năng 了liễu 境cảnh 。 是thị 為vi 非phi 有hữu 。 若nhược 由do 遠viễn 離ly 於ư 睡thụy 闇ám 時thời 得đắc 分phân 明minh 慧tuệ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 有hữu 。 別biệt 別biệt 曾tằng 緣duyên 熏huân 成thành 念niệm 種chủng 。 然nhiên 於ư 夢mộng 位vị 所sở 領lãnh 之chi 境cảnh 。 憶ức 令linh 上thượng 心tâm 方phương 生sanh 決quyết 斷đoán 。 此thử 事sự 非phi 有hữu 。 彼bỉ 既ký 如như 是thị 。 此thử 亦diệc 還hoàn 然nhiên 。 雖tuy 非phi 外ngoại 色sắc 可khả 為vi 領lãnh 受thọ 。 便tiện 即tức 翻phiên 作tác 見kiến 外ngoại 色sắc 心tâm 。 起khởi 妄vọng 分phân 別biệt 。 重trùng 重trùng 現hiện 前tiền 數sác 數sác 緣duyên 慮lự 。 生sanh 此thử 類loại 性tánh 所sở 有hữu 功công 能năng 熏huân 習tập 成thành 種chủng 令linh 其kỳ 上thượng 心tâm 。 即tức 此thử 熏huân 習tập 。 更cánh 欲dục 彰chương 其kỳ 不bất 實thật 事sự 故cố 。 後hậu 起khởi 餘dư 緣duyên 彰chương 見kiến 真chân 義nghĩa 。 由do 有hữu 睡thụy 眠miên 相tương 似tự 法pháp 故cố 。 雖tuy 於ư 覺giác 位vị 亦diệc 曰viết 睡thụy 也dã 。 為vi 此thử 熏huân 習tập 恆hằng 隨tùy 逐trục 故cố 。 世thế 間gian 睡thụy 眠miên 猶do 如như 餘dư 睡thụy 。 但đãn 有hữu 妄vọng 情tình 離ly 識thức 別biệt 見kiến 。 色sắc 聲thanh 等đẳng 境cảnh 。 而nhi 被bị 纏triền 縛phược 極cực 受thọ 艱gian 辛tân 。 漂phiêu 泊bạc 生sanh 津tân 淪luân 迴hồi 欲dục 海hải 。 由do 未vị 正chánh 得đắc 熏huân 習tập 斷đoạn 故cố 。 猶do 如như 夢mộng 中trung 。 不bất 能năng 覺giác 了liễu 。 色sắc 等đẳng 境cảnh 無vô 。 未vị 能năng 稱xưng 事sự 於ư 非phi 起khởi 故cố 。 不bất 了liễu 是thị 無vô 。 為vi 境cảnh 所sở 誑cuống 。 縱túng/tung 有hữu 聞văn 思tư 所sở 生sanh 之chi 智trí 。 為vi 由do 分phân 別biệt 熏huân 習tập 隨tùy 故cố 。 未vị 現hiện 證chứng 真chân 不bất 能năng 正chánh 起khởi 。 亦diệc 名danh 誑cuống 妄vọng 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 名danh 為vi 不bất 覺giác 。 及cập 由do 於ư 彼bỉ 熏huân 習tập 種chủng 子tử 對đối 治trị 已dĩ 生sanh 。 畢tất 竟cánh 拔bạt 除trừ 深thâm 有hữu 力lực 用dụng 。 於ư 創sáng/sang 起khởi 時thời 非phi 世thế 先tiên 有hữu 。 由do 此thử 名danh 為vi 。 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 正Chánh 斷Đoạn 一nhất 切thiết 分phân 別biệt 性tánh 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 獲hoạch 得đắc 現hiện 行hành 。 能năng 除trừ 熏huân 習tập 無vô 知tri 睡thụy 故cố 。 證chứng 悟ngộ 真chân 覺giác 于vu 時thời 藉tạ 此thử 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 以dĩ 為vi 因nhân 故cố 。 由do 此thử 之chi 力lực 方phương 便tiện 起khởi 故cố 。 決quyết 能năng 截tiệt 除trừ 色sắc 等đẳng 諸chư 義nghĩa 。 固cố 執chấp 熏huân 習tập 。 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。 由do 涉thiệp 計kế 度độ 諸chư 境cảnh 相tướng 故cố 。 號hiệu 曰viết 世thế 間gian 。 彼bỉ 智trí 現hiện 已dĩ 。 但đãn 唯duy 是thị 識thức 隨tùy 其kỳ 色sắc 類loại 緣duyên 會hội 力lực 故cố 。 生sanh 起khởi 之chi 時thời 。 唯duy 於ư 自tự 識thức 現hiện 其kỳ 相tương/tướng 分phần/phân 。 妄vọng 執chấp 諸chư 境cảnh 而nhi 作tác 生sanh 因nhân 。 然nhiên 非phi 離ly 識thức 有hữu 自tự 性tánh 故cố 。 色sắc 聲thanh 等đẳng 境cảnh 而nhi 生sanh 了liễu 知tri 。 其kỳ 所sở 立lập 量lượng 。 若nhược 據cứ 總tổng 相tương/tướng 不bất 知tri 彼bỉ 境cảnh 。 是thị 為vi 無vô 者giả 。 許hứa 能năng 立lập 因nhân 有hữu 不bất 成thành 過quá 。 若nhược 言ngôn 差sai 別biệt 覺giác 時thời 不bất 知tri 。 還hoàn 有hữu 不bất 成thành 與dữ 前tiền 相tương 似tự 。 覺giác 悟ngộ 之chi 位vị 了liễu 境cảnh 元nguyên 無vô 。 宗tông 所sở 許hứa 故cố 。 既ký 有hữu 斯tư 過quá 。 理lý 固cố 不bất 能năng 以dĩ 斯tư 能năng 立lập 成thành 其kỳ 前tiền 境cảnh 有hữu 可khả 領lãnh 納nạp 。 或hoặc 有hữu 於ư 此thử 不bất 成thành 之chi 過quá 。 申thân 述thuật 解giải 詞từ 猶do 若nhược 元nguyên 來lai 。 不bất 為vi 境cảnh 解giải 此thử 無vô 之chi 智trí 。 理lý 不bất 應ưng 成thành 。 要yếu 先tiên 知tri 境cảnh 方phương 於ư 此thử 事sự 能năng 生sanh 此thử 心tâm 。 說thuyết 為vi 非phi 有hữu 若nhược 爾nhĩ 的đích 知tri 前tiền 境cảnh 是thị 有hữu 。 如như 何hà 能năng 得đắc 更cánh 復phục 言ngôn 無vô 觀quán 相tương/tướng 是thị 有hữu 。 復phục 乃nãi 云vân 無vô 現hiện 是thị 相tương 違vi 。 若nhược 為vi 通thông 釋thích 。 彼bỉ 諸chư 宗tông 等đẳng 撥bát 為vi 非phi 有hữu 。 固cố 不bất 相tương 違vi 。 如như 諸chư 外ngoại 論luận 。 謂vị 為vi 常thường 等đẳng 。 生sanh 前tiền 滅diệt 後hậu 悉tất 並tịnh 非phi 無vô 。 或hoặc 於ư 方phương 所sở 或hoặc 此thử 非phi 餘dư 。 有hữu 境cảnh 無vô 餘dư 。 何hà 過quá 之chi 有hữu 。 若nhược 時thời 於ư 我ngã 將tương 為vi 無vô 者giả 。 由do 非phi 不bất 了liễu 可khả 撥bát 為vi 無vô 。 於ư 無vô 起khởi 知tri 非phi 所sở 許hứa 故cố 。 此thử 不bất 如như 文văn 於ư 茲tư 色sắc 等đẳng 說thuyết 我ngã 為vi 無vô 。 然nhiên 於ư 色sắc 等đẳng 造tạo 作tác 之chi 處xứ 。 無vô 真chân 實thật 我ngã 非phi 據cứ 我ngã 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 於ư 色sắc 等đẳng 聚tụ 乍sạ 可khả 無vô 愆khiên 。 說thuyết 識thức 我ngã 無vô 。 如như 何hà 免miễn 難nạn 。 由do 不bất 許hứa 有hữu 第đệ 二nhị 之chi 識thức 。 於ư 餘dư 識thức 處xứ 了liễu 我ngã 為vi 無vô 。 亦diệc 非phi 不bất 領lãnh 於ư 前tiền 而nhi 能năng 憶ức 念niệm 於ư 後hậu 。 設thiết 令linh 生sanh 念niệm 境cảnh 已dĩ 亡vong 故cố 。 是thị 故cố 應ưng 許hứa 但đãn 唯duy 有hữu 識thức 。 而nhi 現hiện 於ư 相tương/tướng 。 即tức 如như 所sở 許hứa 。 然nhiên 於ư 識thức 處xứ 知tri 我ngã 是thị 無vô 。 撥bát 無vô 其kỳ 我ngã 。 識thức 若nhược 生sanh 時thời 。 此thử 智trí 爾nhĩ 時thời 知tri 無vô 我ngã 體thể 。 然nhiên 由do 離ly 境cảnh 了liễu 唯duy 有hữu 識thức 。 隨tùy 此thử 相tướng 貌mạo 。 緣duyên 若nhược 生sanh 時thời 解giải 境cảnh 為vi 無vô 。 豈khởi 非phi 齊tề 致trí 。 然nhiên 於ư 色sắc 等đẳng 了liễu 無vô 我ngã 時thời 。 於ư 色sắc 等đẳng 處xứ 是thị 為vi 共cộng 相tương 。 非phi 是thị 自tự 相tương/tướng 。 由do 此thử 各các 依y 以dĩ 為vi 定định 性tánh 。 自tự 體thể 異dị 故cố 。 然nhiên 非phi 相tướng 似tự 所sở 有hữu 相tướng 貌mạo 。 是thị 實thật 事sự 有hữu 。 欲dục 令linh 於ư 餘dư 而nhi 作tác 簡giản 別biệt 。 有hữu 其kỳ 異dị 相tướng 附phụ 識thức 而nhi 生sanh 。 猶do 如như 實thật 事sự 有hữu 集tập 心tâm 分phần/phân 。 於ư 識thức 自tự 體thể 轉chuyển 起khởi 現hiện 前tiền 。 世thế 俗tục 言ngôn 論luận 因nhân 斯tư 生sanh 起khởi 。 了liễu 知tri 外ngoại 境cảnh 。 但đãn 是thị 自tự 心tâm 所sở 生sanh 領lãnh 受thọ 。 本bổn 非phi 居cư 外ngoại 。 斯tư 乃nãi 是thị 為vi 最tối 勝thắng 修tu 習tập 。 所sở 獲hoạch 性tánh 故cố 。 此thử 由do 無vô 明minh 蓋cái 覆phú 於ư 慧tuệ 。 如như 在tại 外ngoại 轉chuyển 觀quán 斯tư 共cộng 相tương 。 即tức 如như 所sở 見kiến 時thời 俗tục 言ngôn 成thành 。 隨tùy 世thế 俗tục 情tình 於ư 言ngôn 說thuyết 路lộ 令linh 得đắc 明minh 解giải 。 於ư 諸chư 論luận 處xứ 似tự 事sự 而nhi 轉chuyển 。 別biệt 以dĩ 形hình 相tướng 而nhi 宣tuyên 說thuyết 之chi 。 於ư 所sở 餘dư 事sự 作tác 其kỳ 遮già 遣khiển 。 於ư 此thử 事sự 中trung 。 應ưng 有hữu 形hình 段đoạn 。 若nhược 總tổng 相tương/tướng 是thị 實thật 即tức 是thị 總tổng 相tương/tướng 。 應ưng 如như 色sắc 等đẳng 自tự 體thể 各các 異dị 。 而nhi 於ư 別biệt 事sự 體thể 不bất 相tương 應ứng 。 此thử 則tắc 色sắc 等đẳng 成thành 非phi 異dị 體thể 。 如như 色sắc 似tự 聲thanh 。 又hựu 復phục 如như 彼bỉ 一nhất 異dị 非phi 言ngôn 所sở 許hứa 共cộng 相tương 。 此thử 但đãn 覆phú 俗tục 當đương 情tình 顯hiển 現hiện 無vô 所sở 諍tranh 也dã 。 此thử 既ký 不bất 許hứa 將tương 為vi 實thật 事sự 。 斯tư 乃nãi 便tiện 成thành 於ư 色sắc 聲thanh 等đẳng 成thành 非phi 異dị 體thể 。 又hựu 復phục 色sắc 等đẳng 一nhất 一nhất 便tiện 成thành 有hữu 多đa 體thể 故cố 。 共cộng 相tương 之chi 狀trạng 體thể 無vô 邊biên 故cố 。 此thử 則tắc 合hợp 有hữu 多đa 種chủng 體thể 性tánh 。 便tiện 成thành 諸chư 事sự 皆giai 為vi 一nhất 體thể 。 如như 隨tùy 自tự 緣duyên 所sở 帶đái 相tương/tướng 像tượng 。 斷đoạn 割cát 前tiền 境cảnh 此thử 之chi 體thể 相tướng 。 亦diệc 是thị 假giả 立lập 眾chúng 多đa 相tướng 貌mạo 。 為vi 俗tục 言ngôn 論luận 。 而nhi 分phân 別biệt 之chi 。 由do 此thử 便tiện 成thành 於ư 色sắc 聲thanh 等đẳng 。 無vô 我ngã 之chi 智trí 亦diệc 是thị 共cộng 相tương 。 斷đoạn 割cát 性tánh 故cố 。 取thủ 其kỳ 無vô 境cảnh 更cánh 成thành 光quang 顯hiển 唯duy 識thức 之chi 宗tông 。 然nhiên 於ư 色sắc 等đẳng 無vô 我ngã 解giải 時thời 。 有hữu 別biệt 相tướng 分phần/phân 。 復phục 由do 前tiền 後hậu 分phân 段đoạn 本bổn 無vô 故cố 。 斯tư 乃nãi 是thị 為vi 先tiên 取thủ 別biệt 相tướng 分phân 明minh 決quyết 斷đoán 。 於ư 異dị 決quyết 了liễu 隨tùy 而nhi 攝nhiếp 取thủ 。 事sự 境cảnh 性tánh 故cố 。 若nhược 青thanh 蓮liên 也dã 簡giản 去khứ 其kỳ 白bạch 。 識thức 緣duyên 蓮liên 體thể 。 決quyết 斷đoán 是thị 青thanh 。 言ngôn 無vô 我ngã 者giả 。 理lý 亦diệc 同đồng 然nhiên 凡phàm 起khởi 決quyết 斷đoán 。 謂vị 即tức 於ư 他tha 所sở 執chấp 我ngã 相tương/tướng 仗trượng 此thử 思tư 構# 。 方phương 生sanh 決quyết 斷đoán 無vô 別biệt 我ngã 體thể 。 縱túng/tung 雖tuy 無vô 境cảnh 而nhi 智trí 得đắc 生sanh 。 理lý 既ký 齊tề 衡hành 何hà 有hữu 乖quai 諍tranh 。
若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 由do 自tự 相tương 續tục 者giả 。 若nhược 言ngôn 於ư 此thử 自tự 相tương/tướng 體thể 中trung 。 各các 有hữu 無vô 量lượng 。 功công 能năng 不bất 同đồng 。 於ư 自tự 識thức 中trung 變biến 現hiện 別biệt 故cố 。 至chí 成thành 熟thục 時thời 。 由do 自tự 種chủng 力lực 識thức 現hiện 在tại 前tiền 。 不bất 由do 外ngoại 境cảnh 。 而nhi 得đắc 興hưng 起khởi 。 非phi 離ly 自tự 識thức 從tùng 外ngoại 境cảnh 生sanh 。 然nhiên 由do 親thân 近cận 善thiện 惡ác 友hữu 故cố 。 為vi 益ích 及cập 損tổn 。 此thử 不bất 得đắc 成thành 。 由do 於ư 真chân 妄vọng 損tổn 益ích 之chi 中trung 但đãn 以dĩ 言ngôn 聲thanh 說thuyết 為vi 境cảnh 故cố 。 既ký 緣duyên 聲thanh 義nghĩa 兩lưỡng 種chủng 皆giai 無vô 。 於ư 斯tư 斷đoạn 割cát 便tiện 成thành 非phi 有hữu 。 由do 彼bỉ 有hữu 其kỳ 理lý 非phi 理lý 行hành 。 可khả 令linh 善thiện 惡ác 逐trục 彼bỉ 而nhi 行hành 。 彼bỉ 行hành 既ký 無vô 可khả 取thủ 隨tùy 學học 。 寧ninh 容dung 有hữu 故cố 。 此thử 則tắc 曾tằng 不bất 依y 託thác 外ngoại 境cảnh 。 而nhi 識thức 得đắc 生sanh 。 違vi 所sở 許hứa 過quá 。 必tất 定định 依y 託thác 。 外ngoại 色sắc 等đẳng 境cảnh 。 緣duyên 色sắc 等đẳng 心tâm 。 猶do 如như 有hữu 事sự 。 無vô 事sự 聲thanh 心tâm 復phục 如như 觀quán 他tha 所sở 有hữu 行hành 跡tích 。 是thị 能năng 於ư 境cảnh 決quyết 斷đoán 性tánh 故cố 。 亦diệc 復phục 由do 如như 色sắc 等đẳng 諸chư 識thức 定định 緣duyên 外ngoại 境cảnh 。 如như 聖thánh 量lượng 言ngôn 。 但đãn 是thị 於ư 內nội 似tự 相tương/tướng 現hiện 故cố 。 此thử 固cố 無vô 力lực 。 破phá 唯duy 識thức 義nghĩa 。 由do 展triển 轉chuyển 增tăng 上thượng 識thức 互hỗ 決quyết 定định 成thành 者giả 。 由do 其kỳ 展triển 轉chuyển 識thức 相tương/tướng 假giả 故cố 。 即tức 此thử 二nhị 識thức 更cánh 互hỗ 相tương 依y 。 本bổn 不bất 待đãi 聲thanh 及cập 於ư 色sắc 等đẳng 。 由do 所sở 立lập 喻dụ 不bất 順thuận 於ư 宗tông 。 亦diệc 復phục 全toàn 無vô 違vi 教giáo 之chi 失thất 。 有hữu 他tha 相tương 續tục 為vi 別biệt 識thức 故cố 。 他tha 識thức 為vi 因nhân 自tự 識thức 生sanh 故cố 。 善thiện 惡ác 二nhị 友hữu 作tác 用dụng 理lý 成thành 。 外ngoại 境cảnh 引dẫn 夢mộng 撥bát 使sử 成thành 無vô 。 目mục 擊kích 友hữu 人nhân 。 何hà 不bất 同đồng 睡thụy 而nhi 遣khiển 為vi 非phi 。 有hữu 何hà 勞lao 強cường/cưỡng 立lập 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 。 因nhân 夢mộng 聞văn 善thiện 惡ác 。 非phi 由do 別biệt 識thức 生sanh 。 如như 何hà 現hiện 在tại 隨tùy 他tha 識thức 行hành 。 復phục 如như 何hà 知tri 但đãn 由do 餘dư 識thức 分phân 別biệt 得đắc 生sanh 。 於ư 他tha 言ngôn 事sự 隨tùy 順thuận 情tình 起khởi 。 此thử 識thức 生sanh 時thời 。 更cánh 有hữu 餘dư 識thức 功công 能năng 差sai 別biệt 。 為vi 因nhân 現hiện 故cố 。 且thả 聞văn 者giả 識thức 。 如như 結kết 契khế 時thời 。 唯duy 聲thanh 現hiện 相tướng 有hữu 差sai 別biệt 體thể 。 識thức 乃nãi 得đắc 生sanh 。 不bất 依y 外ngoại 境cảnh 。 方phương 能năng 了liễu 事sự 仗trượng 自tự 功công 能năng 。 所sở 有hữu 差sai 別biệt 。 託thác 己kỷ 內nội 緣duyên 為vi 聲thanh 相tương/tướng 解giải 。 即tức 於ư 前tiền 境cảnh 而nhi 有hữu 了liễu 知tri 。 此thử 時thời 但đãn 是thị 自tự 識thức 熟thục 位vị 功công 能năng 轉chuyển 起khởi 。 但đãn 有hữu 聲thanh 相tương/tướng 共cộng 識thức 俱câu 生sanh 。 詳tường 觀quán 斯tư 理lý 。 又hựu 復phục 聖thánh 者giả 威uy 神thần 至chí 極cực 。 無vô 其kỳ 文văn 字tự 離ly 取thủ 聲thanh 相tương/tướng 。 為vi 間gian 隙khích 時thời 成thành 說thuyết 方phương 便tiện 。 然nhiên 則tắc 但đãn 由do 勝thắng 差sai 別biệt 故cố 。 能năng 作tác 斯tư 事sự 。 遂toại 令linh 餘dư 識thức 殊thù 別biệt 相tướng 生sanh 。 是thị 共cộng 許hứa 故cố 。 斯tư 即tức 是thị 為vi 唯duy 識thức 功công 力lực 。 然nhiên 則tắc 曾tằng 無vô 聲thanh 之chi 自tự 相tương/tướng 能năng 至chí 餘dư 識thức 。 是thị 他tha 共cộng 許hứa 。 以dĩ 將tương 為ví 喻dụ 。 縱túng/tung 許hứa 如như 是thị 。 但đãn 依y 他tha 識thức 聲thanh 覺giác 得đắc 生sanh 。 斯tư 乃nãi 便tiện 成thành 恆hằng 常thường 聽thính 響hưởng 。 此thử 之chi 聲thanh 覺giác 總tổng 被bị 生sanh 津tân 。 雖tuy 住trụ 遠viễn 方phương 及cập 耳nhĩ 根căn 壞hoại 。 竝tịnh 應ưng 聞văn 說thuyết 。 無vô 有hữu 廢phế 時thời 。 若nhược 其kỳ 許hứa 覺giác 由do 外ngoại 聲thanh 起khởi 。 有hữu 時thời 聞văn 聽thính 耳nhĩ 識thức 方phương 行hành 。 分phân 別biệt 因nhân 起khởi 。 仍nhưng 須tu 處xử 在tại 相tương 應ứng 。 耳nhĩ 根căn 復phục 無vô 損tổn 壞hoại 。 方phương 能năng 於ư 境cảnh 覺giác 察sát 是thị 非phi 。 由do 此thử 全toàn 無vô 便tiện 成thành 竝tịnh 見kiến 。 總tổng 聽thính 之chi 過quá 非phi 獨độc 如như 此thử 。 識thức 待đãi 有hữu 能năng 差sai 別biệt 性tánh 故cố 。 事sự 判phán 於ư 聲thanh 。 猶do 如như 於ư 聲thanh 自tự 性tánh 各các 異dị 。 能năng 生sanh 此thử 覺giác 。 非phi 餘dư 相tương/tướng 心tâm 。 亦diệc 如như 於ư 聲thanh 非phi 聞văn 一nhất 切thiết 。 緣duyên 此thử 聲thanh 相tương/tướng 但đãn 返phản 緣duyên 斯tư 。 唯duy 生sanh 此thử 覺giác 。 於ư 覺giác 有hữu 時thời 。 但đãn 生sanh 如như 此thử 差sai 別biệt 之chi 緣duyên 。 有hữu 力lực 用dụng 故cố 。 為vi 因nhân 非phi 餘dư 。 即tức 如như 於ư 聲thanh 在tại 相tương 應ứng 處xứ 於ư 自tự 相tương 續tục 生sanh 其kỳ 相tương/tướng 像tượng 。 且thả 如như 此thử 事sự 種chủng 子tử 現hiện 前tiền 。 隨tùy 自tự 用dụng 果quả 方phương 能năng 生sanh 起khởi 如như 是thị 。 便tiện 成thành 無vô 相tướng 似tự 過quá 。
復phục 次thứ 諸chư 字tự 咸hàm 有hữu 支chi 分phần/phân 。 分phân 析tích 至chí 窮cùng 非phi 根căn 取thủ 性tánh 。 猶do 若nhược 極cực 微vi 非phi 同đồng 時thời 生sanh 。 不bất 合hợp 聚tụ 故cố 。 既ký 不bất 和hòa 聚tụ 有hữu 其kỳ 決quyết 斷đoán 計kế 一nhất 常thường 聲thanh 。 處xử 虛hư 空không 者giả 。 不bất 應ưng 是thị 理lý 。 緣duyên 此thử 聲thanh 心tâm 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 彼bỉ 許hứa 其kỳ 所sở 有hữu 細tế 分phần/phân 。 體thể 相tướng 似tự 故cố 。 及cập 是thị 非phi 根căn 所sở 行hành 性tánh 故cố 。 然nhiên 非phi 功công 能năng 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 及cập 以dĩ 造tạo 作tác 容dung 有hữu 安an 置trí 。 勢thế 力lực 道Đạo 理lý 。 復phục 如như 外ngoại 聲thanh 。 隨tùy 所sở 依y 緣duyên 差sai 別biệt 之chi 響hưởng 。 有hữu 其kỳ 自tự 相tương/tướng 為vi 緣duyên 之chi 因nhân 。 識thức 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 有hữu 非phi 愛ái 。 豈khởi 非phi 所sở 云vân 。 由do 展triển 轉chuyển 增tăng 上thượng 者giả 。 即tức 是thị 許hứa 其kỳ 取thủ 餘dư 識thức 故cố 。 此thử 識thức 便tiện 成thành 有hữu 於ư 外ngoại 境cảnh 如như 不bất 取thủ 境cảnh 。 喻dụ 分phần/phân 便tiện 違vi 。 斯tư 難nạn/nan 非phi 理lý 。 此thử 識thức 由do 其kỳ 餘dư 識thức 現hiện 相tướng 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 喻dụ 乃nãi 共cộng 成thành 。 如như 餘dư 宗tông 立lập 。 猶do 如như 於ư 彼bỉ 非phi 現hiện 在tại 聲thanh 隨tùy 以dĩ 一nhất 相tương/tướng 而nhi 為vi 成thành 立lập 。 但đãn 有hữu 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 生sanh 而nhi 已dĩ 。 其kỳ 宗tông 許hứa 成thành 。 我ngã 喻dụ 亦diệc 然nhiên 何hà 成thành 有hữu 過quá 。 何hà 故cố 如Như 來Lai 。 之chi 識thức 差sai 別biệt 。 於ư 餘dư 分phân 別biệt 之chi 境cảnh 竝tịnh 除trừ 。 不bất 異dị 相tướng 續tục 而nhi 轉chuyển 。 無vô 邊biên 差sai 別biệt 所sở 化hóa 有hữu 情tình 。 在tại 彼bỉ 多đa 心tâm 相tương/tướng 若nhược 為vi 起khởi 。 如như 彼bỉ 一nhất 聲thanh 體thể 無vô 差sai 異dị 。 隨tùy 自tự 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 識thức 從tùng 生sanh 起khởi 。 但đãn 由do 如Như 來Lai 威uy 神thần 之chi 力lực 。 極cực 修tu 所sở 致trí 令linh 彼bỉ 得đắc 生sanh 於ư 別biệt 功công 能năng 非phi 一nhất 之chi 境cảnh 。 不bất 同đồng 色sắc 類loại 多đa 而nhi 無vô 雜tạp 。 一nhất 時thời 興hưng 用dụng 分phân 別biệt 事sự 成thành 猶do 如như 燈đăng 寶bảo 鏡kính 等đẳng 現hiện 相tướng 。 復phục 以dĩ 如Như 來Lai 。 諸chư 化hóa 用dụng 事sự 。 難nan 思tư 威uy 力lực 超siêu 尋tầm 思tư 境cảnh 。 是thị 共cộng 學học 故cố 。 強cường/cưỡng 為vi 斯tư 難nạn/nan 。 非phi 成thành 妙diệu 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 夢mộng 覺giác 兩lưỡng 位vị 不bất 差sai 。 由do 竝tịnh 許hứa 其kỳ 無vô 實thật 境cảnh 性tánh 。 隨tùy 其kỳ 差sai 別biệt 。 咸hàm 引dẫn 於ư 果quả 。 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 或hoặc 善thiện 或hoặc 惡ác 。 是thị 總tổng 標tiêu 也dã 。 及cập 於ư 覺giác 位vị 心tâm 亦diệc 無vô 境cảnh 。 此thử 亦diệc 便tiện 應ưng 俱câu 時thời 獲hoạch 果quả 。 或hoặc 應ưng 如như 夢mộng 亦diệc 皆giai 無vô 果quả 。 無vô 境cảnh 性tánh 故cố 。 或hoặc 復phục 翻phiên 此thử 斯tư 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 由do 有hữu 理lý 故cố 。
心tâm 由do 睡thụy 眠miên 壞hoại 夢mộng 覺giác 果quả 不bất 同đồng 者giả 。 然nhiên 則tắc 夢mộng 心tâm 由do 睡thụy 壞hoại 故cố 。 性tánh 不bất 分phân 明minh 。 即tức 此thử 善thiện 惡ác 能năng 招chiêu 劣liệt 果quả 。 如như 於ư 覺giác 時thời 。 或hoặc 緣duyên 別biệt 事sự 。 不bất 為vi 恭cung 敬kính 。 或hoặc 時thời 餘dư 思tư 亂loạn 心tâm 。 於ư 彼bỉ 惠huệ 施thí 雖tuy 行hành 果quả 不bất 增tăng 。 大đại 識thức 雖tuy 無vô 境cảnh 果quả 亦diệc 同đồng 。 然nhiên 隨tùy 種chủng 差sai 別biệt 。 能năng 招chiêu 當đương 果quả 愛ái 非phi 愛ái 事sự 。 由do 斯tư 夢mộng 覺giác 體thể 有hữu 差sai 殊thù 。 得đắc 果quả 不bất 同đồng 。 非phi 乖quai 道Đạo 理lý 。 復phục 非phi 由do 境cảnh 善thiện 等đẳng 體thể 殊thù 。 所sở 作tác 業nghiệp 用dụng 招chiêu 勝thắng 劣liệt 果quả 。 然nhiên 由do 自tự 性tánh 及cập 相tương 應ứng 等đẳng 自tự 體thể 增tăng 故cố 。 及cập 以dĩ 相tương 違vi 。 此thử 即tức 夢mộng 等đẳng 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 。 以dĩ 此thử 為vi 緣duyên 非phi 關quan 有hữu 境cảnh 。 或hoặc 時thời 生sanh 已dĩ 。 便tiện 於ư 斯tư 境cảnh 能năng 起khởi 害hại 心tâm 造tạo 於ư 極cực 惡ác 。 復phục 於ư 此thử 處xứ 能năng 招chiêu 勝thắng 報báo 。 種chủng 下hạ 中trung 上thượng 。 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 以dĩ 此thử 而nhi 言ngôn 。 實thật 不bất 藉tạ 其kỳ 外ngoại 境cảnh 有hữu 故cố 。 植thực 果quả 差sai 殊thù 。 或hoặc 時thời 有hữu 緣duyên 。 過quá 去khứ 羅La 漢Hán 。 身thân 福phước 等đẳng 事sự 。 實thật 無vô 其kỳ 境cảnh 。 猶do 如như 夢mộng 獲hoạch 果quả 不bất 同đồng 。 有hữu 不bất 定định 過quá 。 後hậu 於ư 夢mộng 中trung 翹kiều 誠thành 慶khánh 悅duyệt 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 雖tuy 無vô 實thật 境cảnh 。 大đại 果quả 當đương 招chiêu 。 此thử 喻dụ 便tiện 成thành 。 於ư 宗tông 不bất 順thuận 。 有hữu 餘dư 師sư 云vân 。 雖tuy 被bị 夢mộng 損tổn 情tình 斷đoạn 前tiền 境cảnh 而nhi 不bất 闇ám 昧muội 如như 睡thụy 初sơ 覺giác 。 尚thượng 有hữu 餘dư 昏hôn 。 未vị 足túc 眠miên 時thời 強cường/cưỡng 起khởi 情tình 瞖ế 。 身thân 體thể 沈trầm 重trọng 見kiến 不bất 分phân 明minh 。 即tức 此thử 之chi 損tổn 於ư 彼bỉ 夢mộng 中trung 。 相tương 應ứng 之chi 識thức 誠thành 固cố 難nan 有hữu 。 由do 於ư 夢mộng 內nội 心tâm 心tâm 生sanh 法pháp 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 明minh 白bạch 觀quán 境cảnh 。 憂ưu 愁sầu 恐khủng 怖bố 極cực 思tư 惟duy 心tâm 。 縱túng/tung 使sử 覺giác 時thời 未vị 能năng 同đồng 此thử 。 由do 此thử 要yếu 須tu 是thị 有hữu 情tình 數số 。 於ư 共cộng 見kiến 境cảnh 取thủ 相tương/tướng 分phần/phân 故cố 。 然nhiên 於ư 夢mộng 中trung 七thất 色sắc 之chi 業nghiệp 。 不bất 立lập 業nghiệp 道đạo 由do 其kỳ 夢mộng 色sắc 非phi 見kiến 無vô 對đối 。 是thị 不bất 共cộng 境cảnh 不bất 堪kham 為vi 世thế 。 言ngôn 論luận 事sự 故cố 。 所sở 云vân 色sắc 業nghiệp 非phi 業nghiệp 道đạo 者giả 。 斯tư 乃nãi 便tiện 成thành 。 不bất 察sát 由do 緒tự 。 然nhiên 此thử 所sở 論luận 。 於ư 彼bỉ 夢mộng 識thức 見kiến 不bất 分phân 明minh 獲hoạch 果quả 微vi 劣liệt 。 醒tỉnh 覺giác 之chi 位vị 亦diệc 應ưng 如như 此thử 。 既ký 有hữu 斯tư 過quá 。 而nhi 便tiện 答đáp 曰viết 。 由do 夢mộng 損tổn 故cố 獲hoạch 其kỳ 少thiểu 果quả 。 如như 若nhược 不bất 損tổn 與dữ 覺giác 何hà 殊thù 。 即tức 如như 所sở 云vân 。 夢mộng 識thức 於ư 境cảnh 了liễu 事sự 分phân 明minh 。 便tiện 招chiêu 勝thắng 果quả 。 此thử 若nhược 為vi 通thông 由do 於ư 夢mộng 中trung 心tâm 明minh 斷đoạn 割cát 。 許hứa 其kỳ 招chiêu 得đắc 上thượng 妙diệu 果Quả 報báo 七thất 色sắc 業nghiệp 道đạo 不bất 建kiến 立lập 者giả 。 本bổn 為vi 評bình 章chương 招chiêu 果quả 差sai 別biệt 。 遂toại 論luận 業nghiệp 道đạo 。 由do 緒tự 何hà 從tùng 。 由do 非phi 招chiêu 果quả 要yếu 須tu 假giả 斯tư 業nghiệp 道đạo 方phương 就tựu 。 於ư 方phương 便tiện 位vị 被bị 極cực 重trọng 纏triền 害hại 斯tư 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 遂toại 令linh 招chiêu 得đắc 最tối 惡ác 之chi 果quả 。 輕khinh 薄bạc 煩phiền 惱não 縱túng/tung 造tạo 根căn 本bổn 。 亦diệc 未vị 能năng 同đồng 極cực 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 於ư 修tu 善thiện 位vị 方phương 便tiện 根căn 本bổn 。 類loại 此thử 應ưng 知tri 。
唯duy 識thức 論luận 者giả 。 亦diệc 由do 於ư 他tha 相tương 續tục 興hưng 害hại 。 隨tùy 心tâm 所sở 生sanh 。 成thành 其kỳ 業nghiệp 道đạo 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 由do 他tha 知tri 故cố 方phương 成thành 罪tội 者giả 。 此thử 非phi 正chánh 答đáp 。 何hà 意ý 要yếu 須tu 待đãi 於ư 共cộng 境cảnh 方phương 建kiến 立lập 斯tư 。 非phi 由do 他tha 力lực 始thỉ 成thành 業nghiệp 道đạo 。 然nhiên 藉tạ 堪kham 為vi 世thế 言ngôn 論luận 事sự 。 由do 如như 苾Bật 芻Sô 斷đoạn 青thanh 流lưu 穢uế 。 犯phạm 斯tư 等đẳng 罪tội 豈khởi 在tại 情tình 邊biên 。 及cập 由do 共cộng 境cảnh 假giả 他tha 知tri 故cố 。 若nhược 於ư 夢mộng 中trung 。 實thật 有hữu 青thanh 等đẳng 為vi 所sở 了liễu 事sự 。 由do 大đại 師sư 制chế 便tiện 成thành 有hữu 罪tội 。 惑hoặc 可khả 翻phiên 餘dư 。 非phi 由do 其kỳ 事sự 。 是thị 有hữu 是thị 無vô 。 此thử 成thành 應ưng 理lý 。 若nhược 也dã 生sanh 界giới 但đãn 唯duy 識thức 者giả 。 便tiện 成thành 無vô 有hữu 語ngữ 身thân 業nghiệp 耶da 。 然nhiên 由do 大đại 種chủng 及cập 從tùng 種chủng 生sanh 名danh 為vi 身thân 也dã 。 語ngữ 業nghiệp 即tức 是thị 從tùng 種chủng 生sanh 色sắc 。 此thử 二nhị 營doanh 為vi 成thành 殺sát 妄vọng 等đẳng 。 兩lưỡng 種chủng 若nhược 無vô 事sự 便tiện 非phi 有hữu 。 諸chư 屠đồ 獵liệp 者giả 。 但đãn 唯duy 自tự 識thức 轉chuyển 變biến 顯hiển 現hiện 便tiện 招chiêu 殺sát 罪tội 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 由do 非phi 前tiền 生sanh 命mạng 根căn 自tự 斷đoạn 。 遂toại 令linh 他tha 得đắc 殺sát 生sanh 罪tội 耶da 。 此thử 違vi 所sở 許hứa 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 。 不bất 爾nhĩ 云vân 何hà 。
死tử 由do 他tha 識thức 別biệt 者giả 。 屠đồ 膾khoái 等đẳng 識thức 猶do 如như 屠đồ 者giả 。 既ký 興hưng 方phương 便tiện 彼bỉ 遂toại 分phân 離ly 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 但đãn 由do 自tự 識thức 能năng 有hữu 作tác 用dụng 。 差sai 別biệt 現hiện 時thời 。 便tiện 與dữ 彼bỉ 命mạng 為vi 殺sát 害hại 因nhân 。 爾nhĩ 乃nãi 但đãn 由do 自tự 識thức 功công 力lực 妄vọng 現hiện 身thân 相tướng 藉tạ 此thử 勢thế 故cố 。 立lập 為vi 業nghiệp 道đạo 。 自tự 餘dư 業nghiệp 道đạo 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 由do 斯tư 道Đạo 理lý 。
復phục 有hữu 共cộng 許hứa 識thức 之chi 差sai 別biệt 。 遂toại 與dữ 他tha 身thân 作tác 壞hoại 因nhân 性tánh 。 即tức 如như 鬼quỷ 神thần 及cập 健kiện 達đạt 縛phược 等đẳng 。 其kỳ 所sở 嫌hiềm 處xứ 惡ác 念niệm 便tiện 生sanh 。 由do 鬼quỷ 等đẳng 識thức 變biến 現hiện 為vi 因nhân 。 遂toại 令linh 前tiền 生sanh 得đắc 失thất 念niệm 等đẳng 。 復phục 由do 聖thánh 者giả 專chuyên 心tâm 念niệm 時thời 。 由do 他tha 識thức 力lực 為vi 勝thắng 緣duyên 故cố 。 遂toại 於ư 夢mộng 中trung 屏bính 除trừ 睡thụy 昧muội 。 便tiện 觀quán 彼bỉ 彼bỉ 差sai 異dị 形hình 儀nghi 。 識thức 於ư 眾chúng 像tượng 而nhi 領lãnh 納nạp 之chi 。 言ngôn 命mạng 根căn 者giả 。 謂vị 是thị 隨tùy 應ứng 。 順thuận 彼bỉ 趣thú 業nghiệp 力lực 所sở 招chiêu 引dẫn 。 異dị 熟thục 識thức 流lưu 注chú 時thời 限hạn 齊tề 如như 所sở 攝nhiếp 引dẫn 事sự 。 便tiện 轉chuyển 變biến 令linh 彼bỉ 一nhất 業nghiệp 所sở 招chiêu 連liên 續tục 同đồng 分phân 之chi 報báo 。 斷đoạn 絕tuyệt 相tương 違vi 。 非phi 謂vị 一nhất 切thiết 流lưu 皆giai 斷đoạn 絕tuyệt 。 如như 他tha 所sở 許hứa 。 於ư 其kỳ 六lục 處xứ 據cứ 同đồng 分phần/phân 斷đoạn 。 說thuyết 名danh 為vi 絕tuyệt 。 識thức 與dữ 命mạng 離ly 假giả 言ngôn 其kỳ 斷đoạn 。 但đãn 由do 自tự 他tha 兩lưỡng 識thức 為vi 緣duyên 。 所sở 有hữu 作tác 用dụng 命mạng 根căn 斷đoạn 滅diệt 。
猶do 如như 於ư 隱ẩn 者giả 獲hoạch 得đắc 勝thắng 上thượng 定định 。 及cập 由do 作tác 用dụng 力lực 差sai 別biệt 功công 能năng 成thành 者giả 令linh 生sanh 變biến 異dị 。 但đãn 是thị 內nội 心tâm 差sai 別biệt 性tánh 故cố 。 如như 是thị 雖tuy 無vô 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 。 殺sát 盜đạo 等đẳng 事sự 理lý 得đắc 善thiện 成thành 。 於ư 彼bỉ 經kinh 中trung 定định 說thuyết 隱ẩn 者giả 。 意ý 發phát 嗔sân 火hỏa 緣duyên 斯tư 力lực 故cố 。 隨tùy 便tiện 殺sát 彼bỉ 。 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 此thử 亦diệc 由do 心tâm 令linh 彼bỉ 斷đoạn 故cố 。 必tất 如như 前tiền 理lý 。 應ưng 可khả 推thôi 徵trưng 。 決quyết 定định 須tu 許hứa 成thành 就tựu 隱ẩn 者giả 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 害hại 力lực 令linh 無vô 量lượng 生sanh 咸hàm 致trí 命mạng 斷đoạn 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 樂nhạo 欲dục 是thị 其kỳ 意ý 害hại 大đại 罪tội 。 事sự 乃nãi 不bất 成thành 。 故cố 知tri 引dẫn 證chứng 成thành 意ý 罪tội 大đại 。 若nhược 也dã 非phi 人nhân 知tri 彼bỉ 意ý 趣thú 。 當đương 時thời 為vi 作tác 殺sát 害hại 事sự 者giả 。 此thử 亦diệc 便tiện 成thành 。 明minh 顯hiển 身thân 業nghiệp 罪tội 中trung 最tối 大đại 。 有hữu 時thời 不bất 假giả 餘dư 相tương 續tục 識thức 。 便tiện 遭tao 石thạch 墜trụy 煙yên 炭thán 雨vũ 等đẳng 。 損tổn 害hại 有hữu 情tình 。 誰thùy 增tăng 上thượng 力lực 令linh 軀khu 命mạng 斷đoạn 。 固cố 非phi 此thử 識thức 。 現hiện 如như 是thị 相tướng 。 還hoàn 為vi 殺sát 害hại 。 便tiện 有hữu 自tự 縛phược 相tương 違vi 過quá 故cố 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 即tức 由do 斯tư 識thức 相tương 續tục 無vô 能năng 與dữ 斯tư 命mạng 斷đoạn 隨tùy 順thuận 性tánh 故cố 。 猶do 如như 疑nghi 毒độc 。 令linh 心tâm 悶muộn 亂loạn 。 但đãn 是thị 隨tùy 順thuận 自tự 內nội 相tương 續tục 。 識thức 無vô 力lực 用dụng 更cánh 為vi 連liên 住trụ 。 由do 此thử 名danh 為vi 壽thọ 命mạng 斷đoạn 也dã 。 然nhiên 而nhi 許hứa 有hữu 石thạch 等đẳng 相tương/tướng 現hiện 。 亦diệc 匪phỉ 成thành 違vi 。 但đãn 由do 增tăng 上thượng 識thức 故cố 令linh 他tha 命mạng 終chung 者giả 。 隣lân 次thứ 之chi 後hậu 。 何hà 不bất 壽thọ 終chung 。 及cập 其kỳ 死tử 時thời 。 彼bỉ 便tiện 非phi 有hữu 。 既ký 不bất 現hiện 前tiền 。 如như 何hà 成thành 罪tội 。 及cập 於ư 斷đoạn 命mạng 為vi 因nhân 性tánh 耶da 。 雖tuy 呈trình 雅nhã 難nạn/nan 應ưng 返phản 問vấn 之chi 。 彼bỉ 行hành 殺sát 時thời 所sở 招chiêu 業nghiệp 道đạo 。 若nhược 於ư 當đương 時thời 結kết 業nghiệp 道đạo 者giả 。 何hà 不bất 于vu 時thời 遂toại 便tiện 卒thốt 命mạng 。 若nhược 於ư 緣duyên 時thời 彼bỉ 死tử 方phương 結kết 。 如như 何hà 此thử 得đắc 殺sát 生sanh 過quá 耶da 。 若nhược 言ngôn 相tương/tướng 合hợp 。 得đắc 殺sát 罪tội 者giả 。 此thử 二nhị 別biệt 時thời 有hữu 無vô 體thể 異dị 。 如như 何hà 能năng 作tác 共cộng 合hợp 事sự 耶da 。 然nhiên 則tắc 此thử 事sự 作tác 論luận 尊tôn 者giả 。 已dĩ 詳tường 定định 斷đoạn 於ư 能năng 害hại 者giả 。 自tự 相tương 續tục 中trung 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 。 業nghiệp 性tánh 流lưu 注chú 。 然nhiên 我ngã 於ư 斯tư 有hữu 如như 是thị 見kiến 。 由do 能năng 殺sát 者giả 增tăng 上thượng 識thức 故cố 。 斷đoạn 彼bỉ 相tương 續tục 更cánh 互hỗ 相tương 因nhân 。 決quyết 定định 由do 此thử 不bất 假giả 別biệt 事sự 。 後hậu 致trí 終chung 亡vong 。 當đương 被bị 傷thương 時thời 。 成thành 其kỳ 殺sát 業nghiệp 。 由do 斷đoạn 他tha 命mạng 此thử 有hữu 功công 能năng 。 決quyết 定định 由do 斯tư 取thủ 亡vong 沒một 故cố 。 然nhiên 能năng 害hại 者giả 但đãn 有hữu 此thử 力lực 。 於ư 斷đoạn 彼bỉ 命mạng 與dữ 作tác 親thân 因nhân 。 或hoặc 時thời 即tức 死tử 。 或hoặc 復phục 後hậu 終chung 。 由do 增tăng 上thượng 識thức 能năng 與dữ 他tha 識thức 展triển 轉chuyển 為vi 害hại 。 令linh 他tha 後hậu 識thức 剎sát 那na 為vi 障chướng 。 更cánh 不bất 相tương 續tục 。 亦diệc 非phi 害hại 者giả 。 但đãn 唯duy 以dĩ 意ý 便tiện 成thành 殺sát 業nghiệp 。 由do 此thử 有hữu 其kỳ 退thoái 轉chuyển 之chi 義nghĩa 。 於ư 彼bỉ 行hành 害hại 事sự 乖quai 離ly 故cố 。 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 。 他tha 更cánh 不bất 藉tạ 餘dư 緣duyên 致trí 死tử 。 由do 斯tư 必tất 定định 。 而nhi 取thủ 命mạng 終chung 。 乘thừa 此thử 為vi 因nhân 命mạng 乃nãi 斷đoạn 故cố 。 由do 斯tư 即tức 立lập 殺sát 生sanh 業nghiệp 道đạo 。 此thử 成thành 無vô 過quá 。 如như 是thị 賊tặc 等đẳng 隨tùy 事sự 應ưng 知tri 。 若nhược 異dị 此thử 途đồ 彼bỉ 能năng 害hại 者giả 。 於ư 彼bỉ 後hậu 時thời 有hữu 何hà 力lực 用dụng 。 他tha 死tử 之chi 時thời 方phương 招chiêu 殺sát 罪tội 。 更cánh 復phục 容dung 成thành 越việt 理lý 之chi 失thất 。 不bất 假giả 能năng 害hại 。 自tự 身thân 之chi 中trung 。 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 。 而nhi 但đãn 據cứ 彼bỉ 被bị 害hại 者giả 身thân 有hữu 殊thù 異dị 故cố 。 後hậu 死tử 之chi 時thời 方phương 成thành 罪tội 者giả 。 由do 此thử 加gia 功công 彼bỉ 命mạng 斷đoạn 故cố 。 此thử 即tức 已dĩ 言ngôn 。 當đương 爾nhĩ 之chi 時thời 。 何hà 不bất 死tử 等đẳng 。 合hợp 以dĩ 當đương 時thời 方phương 便tiện 殺sát 業nghiệp 。 當đương 時thời 即tức 得đắc 。 殺sát 生sanh 之chi 罪tội 。 死tử 由do 彼bỉ 故cố 。 然nhiên 於ư 後hậu 時thời 。 更cánh 無vô 異dị 相tướng 。 是thị 可khả 得đắc 故cố 。 還hoàn 將tương 此thử 理lý 用dụng 遣khiển 餘dư 疑nghi 。 爾nhĩ 者giả 猶do 如như 夢mộng 中trung 。 能năng 害hại 所sở 害hại 。 身thân 等đẳng 無vô 故cố 。 斯tư 乃nãi 便tiện 成thành 無vô 業nghiệp 道đạo 過quá 。 此thử 由do 夢mộng 內nội 識thức 亦diệc 不bất 能năng 害hại 他tha 相tương 續tục 。 是thị 故cố 於ư 斯tư 不bất 成thành 業nghiệp 道đạo 。 翻phiên 此thử 覺giác 時thời 便tiện 成thành 於ư 業nghiệp 。 已dĩ 廣quảng 成thành 立lập 但đãn 唯duy 是thị 心tâm 中trung 無vô 間gian 事sự 能năng 成thành 害hại 業nghiệp 。
且thả 縱túng/tung 如như 斯tư 。 廣quảng 陳trần 異dị 見kiến 。 仍nhưng 須tu 執chấp 理lý 更cánh 詰cật 殊thù 端đoan 。 如như 唯duy 有hữu 識thức 。 彼bỉ 他tha 心tâm 智trí 。 為vi 知tri 他tha 心tâm 。 為vi 不bất 了liễu 耶da 。 若nhược 言ngôn 不bất 知tri 者giả 何hà 謂vị 了liễu 他tha 心tâm 。 此thử 名danh 由do 智trí 了liễu 他tha 心tâm 故cố 。 如như 其kỳ 不bất 了liễu 。 便tiện 成thành 誑cuống 妄vọng 。 即tức 此thử 能năng 詮thuyên 於ư 焉yên 有hữu 失thất 。 如như 其kỳ 知tri 者giả 。 於ư 離ly 識thức 境cảnh 而nhi 領lãnh 受thọ 故cố 。 所sở 成thành 唯duy 識thức 理lý 致trí 便tiện 乖quai 。 二nhị 事sự 相tướng 違vi 如như 何hà 遣khiển 難nạn/nan 。 所sở 以dĩ 云vân 何hà 。 有hữu 深thâm 義nghĩa 故cố 。 他tha 心tâm 智trí 云vân 何hà 知tri 境cảnh 。 不bất 如như 實thật 者giả 。 意ý 取thủ 極cực 深thâm 所sở 證chứng 會hội 處xứ 。 彼bỉ 曰viết 他tha 心tâm 。 若nhược 有hữu 許hứa 識thức 便tiện 傷thương 他tha 智trí 。 如như 無vô 誠thành 違vi 自tự 教giáo 。 若nhược 他tha 心tâm 智trí 緣duyên 於ư 外ngoại 境cảnh 。 如như 觀quán 心tâm 外ngoại 有hữu 境cảnh 為vi 緣duyên 。 斯tư 難nạn/nan 避tị 咎cữu 。 了liễu 境cảnh 非phi 實thật 。 固cố 無vô 愆khiên 尤vưu 。 如như 何hà 知tri 境cảnh 。 不bất 稱xưng 其kỳ 實thật 而nhi 得đắc 名danh 作tác 他Tha 心Tâm 智Trí 耶da 。 此thử 中trung 意ý 言ngôn 。 如như 所sở 證chứng 事sự 前tiền 境cảnh 不bất 虛hư 。 由do 此thử 方phương 名danh 是thị 他tha 心tâm 智trí 。 爾nhĩ 者giả 知tri 於ư 前tiền 境cảnh 既ký 不bất 如như 實thật 。 於ư 此thử 豈khởi 得đắc 名danh 曰viết 他tha 心tâm 。 理lý 不bất 如như 是thị 。 未vị 閑nhàn 本bổn 意ý 。 雖tuy 於ư 他tha 心tâm 不bất 緣duyên 為vi 境cảnh 。 似tự 彼bỉ 相tướng 狀trạng 識thức 上thượng 現hiện 耶da 。 是thị 故cố 離ly 心tâm 無vô 境cảnh 可khả 得đắc 生sanh 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 。 然nhiên 不bất 如như 境cảnh 斯tư 成thành 本bổn 意ý 。 立lập 作tác 他tha 心tâm 。 此thử 中trung 但đãn 是thị 領lãnh 彼bỉ 似tự 相tương/tướng 。 由do 此thử 名danh 為vi 不bất 如như 實thật 性tánh 。 雖tuy 不bất 同đồng 彼bỉ 似tự 彼bỉ 相tương 生sanh 。 離ly 心tâm 無vô 境cảnh 。 已dĩ 共cộng 成thành 故cố 。 能năng 知tri 之chi 者giả 。 隨tùy 境cảnh 相tướng 生sanh 。 如như 知tri 自tự 心tâm 智trí 者giả 。 二nhị 心tâm 同đồng 時thời 不bất 共cộng 聚tụ 故cố 。 固cố 非phi 現hiện 在tại 。 決quyết 定định 應ưng 許hứa 已dĩ 滅diệt 未vị 生sanh 。 但đãn 可khả 得đắc 一nhất 而nhi 為vi 其kỳ 境cảnh 。 體thể 復phục 是thị 無vô 。 但đãn 唯duy 自tự 識thức 還hoàn 緣duyên 過quá 現hiện 諸chư 心tâm 聚tụ 法pháp 為vi 彰chương 顯hiển 相tương/tướng 領lãnh 納nạp 自tự 心tâm 。 於ư 此thử 事sự 中trung 。 世thế 咸hàm 共cộng 許hứa 。 了liễu 他tha 心tâm 事sự 理lý 亦diệc 應ưng 知tri 。 爾nhĩ 者giả 若nhược 於ư 自tự 心tâm 親thân 能năng 了liễu 別biệt 。 如như 何hà 復phục 說thuyết 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 為vi 由do 於ư 境cảnh 不bất 實thật 知tri 故cố 。 名danh 為vi 不bất 實thật 。 為vi 是thị 無vô 事sự 。 將tương 以dĩ 為vi 有hữu 。 而nhi 得đắc 名danh 為vi 。 稱xưng 實thật 知tri 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 得đắc 說thuyết 不bất 如như 。 其kỳ 境cảnh 所sở 有hữu 領lãnh 納nạp 皆giai 是thị 其kỳ 無vô 。 由do 彼bỉ 不bất 能năng 了liễu 實thật 境cảnh 故cố 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 者giả 。 此thử 他tha 心tâm 智trí 。 他tha 緣duyên 青thanh 等đẳng 了liễu 彼bỉ 所sở 緣duyên 。 即tức 是thị 稱xưng 實thật 。 何hà 以dĩ 便tiện 將tương 佛Phật 知tri 心tâm 體thể 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 。 而nhi 云vân 不bất 知tri 凡phàm 云vân 了liễu 他tha 心tâm 。 以dĩ 他tha 心tâm 為vi 緣duyên 。 了liễu 自tự 心tâm 相tương/tướng 。 假giả 說thuyết 知tri 他tha 。 即tức 彼bỉ 他tha 心tâm 自tự 性tánh 真chân 體thể 是thị 何hà 境cảnh 界giới 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 不bất 爾nhĩ 云vân 何hà 佛Phật 知tri 他tha 心tâm 。 自tự 性tánh 即tức 是thị 離ly 心tâm 知tri 有hữu 。 設thiết 有hữu 離ly 心tâm 之chi 色sắc 佛Phật 了liễu 。 何hà 傷thương 此thử 即tức 心tâm 是thị 實thật 有hữu 。 兩lưỡng 共cộng 許hứa 成thành 。 離ly 心tâm 實thật 色sắc 與dữ 理lý 違vi 背bội 故cố 不bất 同đồng 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 佛Phật 了liễu 他tha 心tâm 。 應ưng 不bất 知tri 境cảnh 。 由do 境cảnh 妄vọng 故cố 。 佛Phật 依y 妄vọng 知tri 。 亦diệc 復phục 何hà 損tổn 。 如như 人nhân 觀quán 幻huyễn 。 豈khởi 不bất 知tri 虛hư 。 佛Phật 同đồng 虛hư 知tri 。 何hà 過quá 之chi 有hữu 。 若nhược 爾nhĩ 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 有hữu 何hà 相tướng 狀trạng 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 非phi 餘dư 所sở 知tri 。 若nhược 佛Phật 不bất 知tri 心tâm 。 何hà 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 即tức 彼bỉ 無vô 倒đảo 所sở 有hữu 自tự 性tánh 。 無vô 知tri 睡thụy 盡tận 而nhi 得đắc 明minh 覺giác 。 正chánh 曉hiểu 了liễu 時thời 。 諸chư 有hữu 覺giác 了liễu 自tự 他tha 心tâm 者giả 。 彼bỉ 之chi 真chân 性tánh 不bất 能năng 了liễu 故cố 。 故cố 言ngôn 彼bỉ 智trí 不bất 稱xưng 境cảnh 知tri 。 復phục 云vân 何hà 通thông 睡thụy 盡tận 之chi 智trí 。 能năng 正chánh 了liễu 斯tư 。 由do 此thử 覺giác 知tri 無vô 言ngôn 境cảnh 性tánh 。 超siêu 過quá 語ngữ 路lộ 。 但đãn 自tự 證chứng 知tri 。 是thị 故cố 不bất 能năng 。 以dĩ 言ngôn 詮thuyên 及cập 。 然nhiên 於ư 此thử 識thức 所sở 有hữu 自tự 性tánh 。 非phi 是thị 餘dư 識thức 。 之chi 所sở 能năng 知tri 。 既ký 非phi 所sở 知tri 。 非phi 言ngôn 能năng 及cập 。 彼bỉ 但đãn 總tổng 相tương/tướng 為vi 其kỳ 境cảnh 故cố 。 然nhiên 斯tư 唯duy 有hữu 妄vọng 構# 畫họa 性tánh 。 即tức 此thử 構# 畫họa 於ư 自tự 證chứng 性tánh 。 識thức 之chi 實thật 相tướng 極cực 遼liêu 遠viễn 故cố 。 唯duy 於ư 識thức 處xứ 了liễu 不bất 實thật 相tướng 。 此thử 二nhị 皆giai 成thành 。 不bất 稱xưng 實thật 境cảnh 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 非phi 實thật 事sự 作tác 實thật 事sự 解giải 。 而nhi 為vi 決quyết 斷đoán 。 由do 於ư 彼bỉ 識thức 現hiện 虛hư 妄vọng 相tương/tướng 故cố 。
成Thành 唯Duy 識Thức 寶Bảo 生Sanh 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ