成Thành 唯Duy 識Thức 寶Bảo 生Sanh 論Luận
Quyển 1
護Hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 義Nghĩa 淨Tịnh 譯Dịch
成Thành 唯Duy 識Thức 寶Bảo 生Sanh 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất (# 一nhất 名danh 二nhị 十thập 唯duy 識thức 順thuận 釋thích 論luận )#
護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 造tạo
大đại 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 義nghĩa 淨tịnh 奉phụng 。 制chế 譯dịch 。
有hữu 情tình 恆hằng 為vi 眾chúng 苦khổ 逼bức 。 熾sí 燃nhiên 猛mãnh 火hỏa 燒thiêu 內nội 心tâm 。
善thiện 士sĩ 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 起khởi 慈từ 悲bi 。 譬thí 如như 自tự 身thân 皆giai 自tự 受thọ 。
敬kính 禮lễ 善thiện 慧tuệ 諸chư 佛Phật 種chủng 。 於ư 眾chúng 煩phiền 惱não 皆giai 除trừ 滅diệt 。
與dữ 無vô 依y 者giả 作tác 歸quy 依y 。 能năng 令linh 極cực 怖bố 心tâm 安an 隱ẩn 。
微vi 笑tiếu 降hàng 伏phục 大đại 魔ma 軍quân 。 明minh 智trí 覺giác 了liễu 除trừ 眾chúng 欲dục 。
於ư 此thử 大Đại 乘Thừa 能năng 善thiện 住trụ 。 深thâm 識thức 愛ái 源nguyên 唯duy 自tự 心tâm 。
論luận 曰viết 。 謂vị 依y 大Đại 乘Thừa 成thành 立lập 三tam 界giới 但đãn 唯duy 是thị 識thức 。
釋thích 曰viết 。 此thử 復phục 何hà 意ý 。 輒triếp 名danh 大Đại 乘Thừa 。 本bổn 契khế 弘hoằng 心tâm 。 堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 。 遍biến 諸chư 生sanh 品phẩm 。 拔bạt 濟tế 有hữu 情tình 。 普phổ 令linh 出xuất 離ly 。 獲hoạch 得đắc 難nan 勝thắng 。 無vô 罪tội 之chi 行hành 。 極cực 妙diệu 吉cát 祥tường 。 是thị 諸chư 善Thiện 逝Thệ 。 去khứ 而nhi 隨tùy 去khứ 。 無vô 邊biên 大đại 路lộ 。 并tinh 所sở 獲hoạch 果quả 。 圓viên 滿mãn 尊tôn 極cực 。 餘dư 不bất 能năng 知tri 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 名danh 為vi 大Đại 乘Thừa 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 言ngôn 大Đại 乘Thừa 者giả 。 謂vị 是thị 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 所sở 行hành 之chi 路lộ 。 及cập 佛Phật 勝thắng 果quả 。 為vi 得đắc 此thử 故cố 。 修tu 唯duy 識thức 觀quán 。 是thị 無vô 過quá 失thất 。 方phương 便tiện 正chánh 路lộ 。 為vi 此thử 類loại 故cố 。 顯hiển 彼bỉ 方phương 便tiện 。 於ư 諸chư 經Kinh 中trung 。 種chủng 種chủng 行hành 相tướng 。 而nhi 廣quảng 宣tuyên 說thuyết 。 如như 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 并tinh 所sở 持trì 物vật 品phẩm 類loại 難nạn/nan 悉tất 方phương 處xứ 無vô 邊biên 。 由do 此thử 審thẩm 知tri 自tự 心tâm 相tương/tướng 現hiện 。 遂toại 於ư 諸chư 處xứ 。 捨xả 其kỳ 外ngoại 相tướng 。 遠viễn 離ly 欣hân 慼thích 。 復phục 觀quán 有hữu 海hải 。 諠huyên 靜tĩnh 無vô 差sai 。 棄khí 彼bỉ 小tiểu 途đồ 。 絕tuyệt 大Đại 乘Thừa 望vọng 。 及cập 於ư 諸chư 有hữu 。 耽đam 著trước 之chi 類loại 。 觀quán 若nhược 險hiểm 崖nhai 。 深thâm 生sanh 怖bố 畏úy 。 正chánh 趣thú 中trung 道đạo 。 若nhược 知tri 但đãn 是thị 自tự 心tâm 所sở 作tác 。 無vô 邊biên 資tư 糧lương 易dị 為vi 積tích 集tập 。 不bất 待đãi 多đa 時thời 。 如như 少thiểu 用dụng 功công 。 能năng 成thành 大đại 事sự 。 善Thiện 逝Thệ 行hành 處xứ 。 猶do 若nhược 掌chưởng 中trung 。 由do 斯tư 理lý 故cố 。 所sở 有hữu 願nguyện 求cầu 。 當đương 能năng 圓viên 滿mãn 。 隨tùy 意ý 而nhi 轉chuyển 。 縱túng/tung 如như 所sở 許hứa 有hữu 其kỳ 外ngoại 事sự 。 然nhiên 由do 內nội 心tâm 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 慇ân 重trọng/trùng 弘hoằng 誓thệ 力lực 故cố 。 能năng 到đáo 無vô 邊biên 六Lục 度Độ 之chi 岸ngạn 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 。 所sở 捨xả 之chi 物vật 盡tận 持trì 行hành 施thí 。 及cập 所sở 遺di 生sanh 。 何hà 能năng 總tổng 遍biến 。 令linh 其kỳ 歡hoan 喜hỷ 。 愜# 順thuận 求cầu 心tâm 。 此thử 即tức 便tiện 成thành 無vô 邊biên 際tế 境cảnh 。 所sở 為vi 施thí 事sự 。 無vô 有hữu 竟cánh 期kỳ 。 又hựu 復phục 所sở 有hữu 。 廣quảng 為vì 利lợi 益ích 。 有hữu 情tình 戒giới 等đẳng 。 於ư 諸chư 無vô 障chướng 。 有hữu 情tình 之chi 類loại 。 隨tùy 彼bỉ 樂nhạo 欲dục 悉tất 能năng 稱xưng 意ý 。 赴phó 彼bỉ 希hy 望vọng 正chánh 行hạnh 施thí 等đẳng 。 速tốc 便tiện 收thu 集tập 正chánh 覺giác 資tư 糧lương 。 由do 斯tư 但đãn 自tự 心tâm 。 復phục 何hà 須tu 外ngoại 境cảnh 。 若nhược 許hứa 外ngoại 事sự 。 復phục 與dữ 正chánh 理lý 義nghĩa 有hữu 相tương 違vi 。 故cố 知tri 境cảnh 無vô 斯tư 成thành 勝thắng 妙diệu 。 如như 仗trượng 自tự 心tâm 。 妄vọng 生sanh 分phân 別biệt 。 作tác 色sắc 等đẳng 解giải 。 起khởi 身thân 見kiến 等đẳng 。 無vô 實thật 不bất 待đãi 外ngoại 諸chư 有hữu 情tình 。 而nhi 作tác 所sở 緣duyên 因nhân 生sanh 離ly 染nhiễm 然nhiên 於ư 施thí 等đẳng 。 各các 隨tùy 其kỳ 事sự 。 而nhi 能năng 獲hoạch 果quả 。 實thật 不bất 假giả 藉tạ 識thức 外ngoại 境cảnh 事sự 。
若nhược 其kỳ 識thức 外ngoại 有hữu 別biệt 境cảnh 者giả 。 遂toại 便tiện 依y 彼bỉ 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 既ký 被bị 執chấp 取thủ 隨tùy 轉chuyển 而nhi 住trụ 。 見kiến 此thử 過quá 已dĩ 心tâm 捨xả 離ly 生sanh 。 深thâm 懷hoài 厭yếm 棄khí 不bất 悕hy 大đại 覺giác 。 既ký 捨xả 有hữu 情tình 界giới 如như 何hà 欲dục 弘hoằng 益ích 。 由do 非phi 攝nhiếp 取thủ 。 諸chư 有hữu 生sanh 類loại 。 小tiểu 心tâm 自tự 度độ 大đại 行hành 難nạn/nan 成thành 。 然nhiên 諸chư 覺giác 情tình 依y 斯tư 而nhi 轉chuyển 。 方phương 能năng 長trưởng 養dưỡng 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。 謂vị 於ư 客khách 塵trần 有hữu 為vi 之chi 事sự 。 厭yếm 背bối/bội 心tâm 故cố 。 證chứng 無vô 為vi 法Pháp 。 由do 無vô 為vi 法pháp 體thể 不bất 生sanh 長trưởng 故cố 。 希hy 餘dư 小tiểu 寂tịch 偏thiên 證chứng 一nhất 邊biên 。 無vô 上thượng 覺giác 山sơn 遂toại 便tiện 淪luân 退thoái 。 若nhược 無vô 外ngoại 境cảnh 愛ái 厭yếm 俱câu 亡vong 。 正chánh 覺giác 之chi 處xứ 斯tư 成thành 易dị 得đắc 。 豈khởi 非phi 大đại 悲bi 常thường 存tồn 於ư 念niệm 。 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 極cực 果quả 方phương 成thành 。 唯duy 識thức 之chi 言ngôn 。 便tiện 為vi 違vi 害hại 。 然nhiên 而nhi 大đại 悲bi 要yếu 託thác 他tha 身thân 為vi 緣duyên 性tánh 故cố 。 既ký 除trừ 外ngoại 境cảnh 。 但đãn 緣duyên 自tự 識thức 。 此thử 則tắc 便tiện 成thành 怜# 自tự 身thân 故cố 。 利lợi 他tha 為vi 意ý 大đại 行hành 方phương 竪thụ 。 唯duy 顧cố 己kỷ 身thân 寔thật 乖quai 弘hoằng 度độ 。 雖tuy 陳trần 雅nhã 責trách 因nhân 斯tư 無vô 過quá 。 藉tạ 外ngoại 相tướng 續tục 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 於ư 自tự 識thức 中trung 現hiện 有hữu 情tình 相tương/tướng 。 緣duyên 此thử 為vi 境cảnh 。 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 於ư 有hữu 情tình 處xứ 而nhi 作tác 弘hoằng 益ích 。 此thử 無vô 相tướng 違vi 。 決quyết 定định 如như 是thị 。 應ưng 起khởi 信tín 心tâm 。 假giả 令linh 於ư 彼bỉ 色sắc 聲thanh 等đẳng 處xứ 一nhất 一nhất 推thôi 求cầu 彼bỉ 無vô 其kỳ 我ngã 。 設thiết 使sử 和hòa 集tập 我ngã 亦diệc 不bất 成thành 。 然nhiên 而nhi 本bổn 性tánh 不bất 可khả 捨xả 故cố 。 既ký 同đồng 所sở 許hứa 無vô 我ngã 為vi 宗tông 。 當đương 於ư 何hà 處xứ 。 欲dục 興hưng 悲bi 念niệm 。 於ư 世thế 共cộng 許hứa 當đương 情tình 妄vọng 執chấp 為vi 所sở 緣duyên 相tương/tướng 以dĩ 為vi 有hữu 情tình 。 亦diệc 不bất 應ưng 言ngôn 。 情tình 所sở 執chấp 事sự 即tức 是thị 外ngoại 境cảnh 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 假giả 令linh 不bất 樂nhạo 理lý 必tất 許hứa 然nhiên 。 但đãn 於ư 自tự 識thức 現hiện 有hữu 情tình 相tương/tướng 。 依y 仗trượng 斯tư 事sự 色sắc 相tướng 生sanh 焉yên 。 是thị 故cố 定định 知tri 無vô 其kỳ 外ngoại 境cảnh 。 若nhược 離ly 於ư 識thức 。 必tất 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 顛điên 倒đảo 故cố 。 何hà 謂vị 顛điên 倒đảo 本bổn 無vô 外ngoại 境cảnh 見kiến 為vi 實thật 物vật 。 非phi 妄vọng 執chấp 故cố 。 終chung 能năng 獲hoạch 得đắc 無vô 上thượng 之chi 處xứ 。 可khả 為vi 應ưng 理lý 唯duy 識thức 之chi 見kiến 。 是thị 真chân 實thật 故cố 。 為vi 彼bỉ 方phương 便tiện 深thâm 成thành 稱xưng 理lý 。
如như 何hà 得đắc 知tri 斯tư 為vi 實thật 見kiến 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 是thị 詮thuyên 說thuyết 故cố 。 凡phàm 有hữu 諍tranh 事sự 欲dục 求cầu 決quyết 定định 。 須tu 藉tạ 二nhị 門môn 。 一nhất 順thuận 阿a 笈cấp 摩ma 。 二nhị 符phù 正chánh 理lý 。 謂vị 欲dục 為vi 彼bỉ 信tín 證chứng 聖thánh 人nhân 無vô 倒đảo 宣tuyên 說thuyết 。 所sở 有hữu 傳truyền 教giáo 引dẫn 阿a 笈cấp 摩ma 。 若nhược 為vi 此thử 餘dư 。 不bất 信tín 之chi 者giả 。 應ưng 申thân 正chánh 理lý 。 或hoặc 可khả 為vì 彼bỉ 二nhị 人nhân 。 俱câu 陳trần 兩lưỡng 事sự 。 如như 所sở 信tín 事sự 令linh 安an 住trụ 故cố 。 陳trần 其kỳ 正chánh 理lý 。 又hựu 為vi 顯hiển 其kỳ 所sở 論luận 正chánh 理lý 。 有hữu 依y 仗trượng 處xứ 說thuyết 阿a 笈cấp 摩ma 。 由do 其kỳ 正chánh 理lý 不bất 依y 傳truyền 教giáo 。 未vị 見kiến 真chân 者giả 。 所sở 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 無vô 非phi 謬mậu 故cố 名danh 強cường/cưỡng 思tư 構# 。 是thị 故cố 應ưng 知tri 。 阿a 笈cấp 摩ma 者giả 便tiện 成thành 正chánh 理lý 所sở 託thác 之chi 處xứ 。 或hoặc 於ư 自tự 部bộ 有hữu 力lực 用dụng 故cố 。 為vi 此thử 先tiên 陳trần 阿a 笈cấp 摩ma 教giáo 。 爾nhĩ 來lai 據cứ 義nghĩa 依y 大Đại 乘Thừa 說thuyết 。 即tức 第đệ 七thất 聲thanh 目mục 其kỳ 所sở 為vi 。 謂vị 欲dục 證chứng 得đắc 彼bỉ 大Đại 乘Thừa 理lý 說thuyết 唯duy 識thức 觀quán 。 是thị 真chân 實thật 故cố 。 此thử 不bất 虛hư 性tánh 。 以dĩ 阿a 笈cấp 摩ma 善thiện 成thành 立lập 故cố 。 又hựu 若nhược 唯duy 據cứ 言ngôn 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 猶do 如như 於ư 義nghĩa 。 假giả 名danh 乘thừa 者giả 。 依y 第đệ 七thất 聲thanh 所sở 說thuyết 聲thanh 也dã 。 謂vị 即tức 依y 託thác 大Đại 乘Thừa 言ngôn 教giáo 聚tụ 集tập 之chi 處xứ 。 真chân 實thật 句cú 義nghĩa 而nhi 成thành 立lập 之chi 。 但đãn 唯duy 是thị 識thức 為vi 欲dục 明minh 其kỳ 所sở 立lập 宗tông 義nghĩa 。 於ư 大Đại 乘Thừa 教giáo 而nhi 引dẫn 一nhất 隅ngung 。 顯hiển 所sở 立lập 宗tông 。 不bất 於ư 自tự 教giáo 有hữu 相tương 違vi 背bối/bội 。
此thử 復phục 何hà 故cố 名danh 阿a 笈cấp 摩ma 。 輒triếp 自tự 引dẫn 證chứng 說thuyết 斯tư 言ngôn 耶da 。 謂vị 從tùng 能năng 說thuyết 如như 理lý 教giáo 者giả 。 假giả 彼bỉ 相tương 續tục 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 此thử 教giáo 方phương 生sanh 。 於ư 其kỳ 聽thính 者giả 識thức 之chi 差sai 別biệt 。 體thể 有hữu 功công 能năng 。 現hiện 前tiền 而nhi 住trụ 。 或hoặc 是thị 親thân 聞văn 或hoặc 復phục 傳truyền 說thuyết 。 於ư 所sở 詮thuyên 事sự 當đương 情tình 相tướng 狀trạng 。 次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 。 猶do 如như 筆bút 畫họa 。 章chương 句cú 形hình 段đoạn 昞# 然nhiên 明minh 現hiện 。 從tùng 他tha 來lai 故cố 名danh 阿a 笈cấp 摩ma 。 若nhược 復phục 有hữu 時thời 。 自tự 生sanh 憶ức 念niệm 隨tùy 順thuận 本bổn 相tương/tướng 識thức 方phương 生sanh 者giả 。 從tùng 彼bỉ 生sanh 故cố 。 得đắc 阿a 笈cấp 摩ma 名danh 。 猶do 如như 自tự 說thuyết 名danh 為vi 佛Phật 語ngữ 。 德đức 者giả 義nghĩa 相tương/tướng 。 為vi 智trí 因nhân 故cố 名danh 智trí 資tư 糧lương 豈khởi 非phi 一nhất 切thiết 但đãn 唯duy 有hữu 識thức 。 此thử 違vi 所sở 許hứa 故cố 。 及cập 自tự 語ngữ 相tương 違vi 。 理lý 固cố 不bất 然nhiên 。 非phi 由do 於ư 色sắc 。 有hữu 別biệt 異dị 故cố 。 依y 識thức 差sai 別biệt 而nhi 為vi 建kiến 立lập 。 如như 無vô 色sắc 界giới 。 所sở 有hữu 差sai 別biệt 。 如như 無vô 色sắc 界giới 實thật 無vô 其kỳ 色sắc 。 但đãn 依y 於ư 識thức 分phân 為vi 四tứ 種chủng 立lập 空không 處xứ 等đẳng 。 餘dư 界giới 亦diệc 然nhiên 。 設thiết 復phục 說thuyết 三tam 。 於ư 識thức 何hà 妨phương 。 猶do 若nhược 有hữu 情tình 雖tuy 無vô 差sai 異dị 然nhiên 而nhi 安an 立lập 欲dục 色sắc 界giới 殊thù 。 據cứ 其kỳ 所sở 繫hệ 色sắc 差sai 別biệt 故cố 。 色sắc 雖tuy 無vô 異dị 別biệt 立lập 無vô 過quá 。
豈khởi 不bất 詮thuyên 教giáo 言ngôn 唯duy 有hữu 心tâm 。 今kim 此thử 立lập 宗tông 言ngôn 唯duy 有hữu 識thức 。 說thuyết 違vi 本bổn 教giáo 諒# 在tại 憑bằng 虛hư 義nghĩa 有hữu 所sở 歸quy 。 誠thành 無vô 斯tư 過quá 由do 其kỳ 先tiên 許hứa 心tâm 意ý 識thức 了liễu 。 是thị 名danh 差sai 別biệt 。 由do 同đồng 體thể 事sự 名danh 不bất 俱câu 陳trần 。 故cố 以dĩ 異dị 名danh 而nhi 宣tuyên 其kỳ 義nghĩa 。 即tức 此thử 唯duy 了liễu 之chi 言ngôn 非phi 眾chúng 共cộng 許hứa 。 欲dục 令linh 解giải 義nghĩa 取thủ 共cộng 知tri 聲thanh 。 更cánh 陳trần 餘dư 號hiệu 。 復phục 更cánh 顯hiển 與dữ 經kinh 不bất 相tương 違vi 。 重trùng 說thuyết 意ý 識thức 二nhị 聲thanh 。 況huống 彼bỉ 二nhị 義nghĩa 知tri 體thể 不bất 別biệt 。 即tức 是thị 其kỳ 果quả 。 若nhược 欲dục 要yếu 明minh 不bất 違vi 經kinh 者giả 。 心tâm 了liễu 二nhị 聲thanh 同đồng 其kỳ 一nhất 義nghĩa 。 明minh 不bất 違vi 教giáo 。 釋thích 妨phương 已dĩ 周chu 。 何hà 須tu 更cánh 說thuyết 意ý 與dữ 識thức 耶da 。 若nhược 說thuyết 了liễu 聲thanh 心tâm 異dị 名danh 者giả 。 心tâm 望vọng 心tâm 所sở 是thị 別biệt 有hữu 體thể 猶do 如như 於ư 境cảnh 同đồng 生sanh 之chi 類loại 。 念niệm 昔tích 睡thụy 等đẳng 便tiện 成thành 是thị 無vô 。 此thử 則tắc 前tiền 後hậu 理lý 相tương 違vi 背bối/bội 。 實thật 無vô 此thử 過quá 。 有hữu 所sở 由do 故cố 。 此thử 中trung 心tâm 言ngôn 許hứa 有hữu 相tương 應ứng 。 即tức 是thị 了liễu 言ngôn 兼kiêm 攝nhiếp 於ư 彼bỉ 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 識thức 外ngoại 之chi 境cảnh 心tâm 意ý 詮thuyên 故cố 。 於ư 其kỳ 心tâm 處xứ 更cánh 置trí 唯duy 聲thanh 。 意ý 有hữu 取thủ 遮già 。 以dĩ 為vi 其kỳ 果Quả 。 境cảnh 若nhược 無vô 者giả 遂toại 成thành 無vô 用dụng 。 唯duy 聲thanh 不bất 遮già 。 可khả 如Như 來Lai 責trách 。 現hiện 遮già 所sở 緣duyên 境cảnh 。 如như 何hà 言ngôn 無vô 用dụng 。 若nhược 如như 斯tư 解giải 。 由do 同đồng 生sanh 法pháp 及cập 所sở 緣duyên 境cảnh 俱câu 是thị 離ly 心tâm 別biệt 有hữu 其kỳ 體thể 。 一nhất 便tiện 遮già 止chỉ 。 一nhất 乃nãi 見kiến 留lưu 。 豈khởi 得đắc 事sự 無vô 由do 緒tự 而nhi 空không 談đàm 。 自tự 愛ái 若nhược 無vô 別biệt 意ý 。 誠thành 如như 所sở 詰cật 。 然nhiên 由do 於ư 境cảnh 心tâm 聚tụ 共cộng 緣duyên 決quyết 斷đoán 等đẳng 事sự 同đồng 類loại 性tánh 故cố 。 於ư 心tâm 所sở 處xử 假giả 說thuyết 心tâm 聲thanh 。 復phục 為vi 遮già 其kỳ 非phi 所sở 許hứa 事sự 。 故cố 於ư 心tâm 處xứ 更cánh 置trí 唯duy 聲thanh 。 縱túng/tung 有hữu 所sở 談đàm 此thử 還hoàn 非phi 理lý 便tiện 成thành 。 亦diệc 是thị 不bất 取thủ 心tâm 言ngôn 非phi 一nhất 處xứ 顯hiển 真chân 假giả 二nhị 事sự 俱câu 能năng 彰chương 顯hiển 有hữu 力lực 用dụng 故cố 。 如như 牛ngưu 等đẳng 聲thanh 於ư 心tâm 所sở 處xử 置trí 此thử 心tâm 言ngôn 說thuyết 心tâm 聲thanh 時thời 真chân 事sự 便tiện 捨xả 。 如như 於ư 邊biên 鄙bỉ 假giả 說thuyết 為vi 牛ngưu 。 垂thùy 胡hồ 等đẳng 事sự 理lý 定định 應ưng 棄khí 。 有hữu 言ngôn 本bổn 意ý 二nhị 事sự 俱câu 說thuyết 。 亦diệc 應ưng 更cánh 作tác 一nhất 種chủng 異dị 聲thanh 。 用dụng 表biểu 斯tư 義nghĩa 或hoặc 可khả 攝nhiếp 聲thanh 。 撮toát 略lược 而nhi 顯hiển 依y 俗tục 論luận 法pháp 。 猶do 如như 欲dục 聲thanh 而nhi 為vi 辯biện 釋thích 。 非phi 唯duy 自tự 意ý 能năng 為vi 巧xảo 釋thích 。 元nguyên 其kỳ 緒tự 系hệ 生sanh 決quyết 定định 耶da 。 亦diệc 復phục 不bất 由do 有hữu 染nhiễm 等đẳng 言ngôn 。 蘇tô 呾đát 囉ra 中trung 有hữu 染nhiễm 等đẳng 說thuyết 。 於ư 其kỳ 遮già 遣khiển 。 無vô 有hữu 力lực 用dụng 。 於ư 彼bỉ 亦diệc 有hữu 有hữu 境cảnh 言ngôn 故cố 。 境cảnh 亦diệc 不bất 遮già 所sở 說thuyết 唯duy 聲thanh 。 便tiện 成thành 無vô 用dụng 。 若nhược 言ngôn 外ngoại 境cảnh 非phi 理lý 須tu 遮già 。 無vô 阿a 笈cấp 摩ma 摩ma 呾đát 囉ra 聲thanh 。 二nhị 處xứ 同đồng 故cố 。 隨tùy 遮già 一nhất 事sự 無vô 決quyết 定định 因nhân 。 是thị 故cố 須tu 依y 異dị 宗tông 之chi 見kiến 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 體thể 不bất 相tương 離ly 。 但đãn 位vị 有hữu 別biệt 。 即tức 此thử 唯duy 聲thanh 能năng 遮già 外ngoại 事sự 。 同đồng 生sanh 之chi 法pháp 。 無vô 不bất 遮già 故cố 。 凡phàm 總tổng 相tương/tướng 聲thanh 所sở 有hữu 詮thuyên 名danh 。 於ư 其kỳ 自tự 事sự 必tất 不bất 差sai 別biệt 。 非phi 為vi 決quyết 定định 而nhi 並tịnh 現hiện 前tiền 。 由do 其kỳ 不bất 遮già 理lý 便tiện 總tổng 攝nhiếp 。 為vi 欲dục 述thuật 曉hiểu 如như 斯tư 道Đạo 理lý 。 故cố 說thuyết 心tâm 言ngôn 許hứa 有hữu 相tương 應ứng 。 若nhược 離ly 心tâm 所sở 獨độc 心tâm 非phi 有hữu 。 故cố 不bất 應ưng 難nạn/nan 。 亦diệc 遣khiển 同đồng 遮già 。 作tác 是thị 釋thích 時thời 。 唯duy 遮già 外ngoại 境cảnh 。 實thật 有hữu 功công 能năng 。 述thuật 已dĩ 義nghĩa 成thành 。 故cố 說thuyết 唯duy 言ngôn 以dĩ 理lý 准chuẩn 餘dư 但đãn 遮già 境cảnh 事sự 豈khởi 非phi 所sở 引dẫn 有hữu 此thử 中trung 言ngôn 。 明minh 知tri 於ư 餘dư 有hữu 除trừ 心tâm 所sở 。 復phục 是thị 容dung 有hữu 如như 六lục 識thức 身thân 。 名danh 為vi 識thức 聚tụ 若nhược 言ngôn 此thử 中trung 說thuyết 識thức 蘊uẩn 時thời 兼kiêm 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 想tưởng 受thọ 及cập 思tư 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 餘dư 蘊uẩn 無vô 故cố 。 若nhược 言ngôn 猶do 如như 於ư 色sắc 蘊uẩn 者giả 。 由do 如như 取thủ 其kỳ 仳# 喏nhạ 那na 分phần/phân 立lập 為vi 色sắc 蘊uẩn 。 想tưởng 等đẳng 同đồng 然nhiên 非phi 相tướng 似tự 故cố 。 若nhược 言ngôn 許hứa 取thủ 由do 色sắc 差sai 別biệt 。 便tiện 以dĩ 識thức 聲thanh 說thuyết 其kỳ 識thức 蘊uẩn 。 非phi 色sắc 等đẳng 法pháp 是thị 心tâm 位vị 差sai 。 猶do 如như 於ư 想tưởng 。 若nhược 以dĩ 位vị 差sai 簡giản 有hữu 差sai 時thời 。 隨tùy 其kỳ 色sắc 類loại 為vi 簡giản 別biệt 已dĩ 。 以dĩ 色sắc 等đẳng 聲thanh 於ư 識thức 而nhi 立lập 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 斯tư 乃nãi 便tiện 成thành 。 撥bát 其kỳ 識thức 聚tụ 。 由do 彼bỉ 被bị 斯tư 色sắc 受thọ 等đẳng 聲thanh 割cát 其kỳ 分phần/phân 故cố 。 非phi 位vị 差sai 外ngoại 別biệt 可khả 得đắc 故cố 。 離ly 仳# 喏nhạ 那na 位vị 差sai 之chi 外ngoại 。 別biệt 有hữu 色sắc 位vị 。 猶do 如như 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 所sở 現hiện 相tướng 狀trạng 。 憂ưu 愁sầu 苦khổ 惱não 。 於ư 斯tư 相tương/tướng 處xứ 安an 置trí 識thức 聲thanh 。 隨tùy 牛ngưu [爿*賣]# 理lý 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 識thức 六lục 識thức 身thân 為vi 其kỳ 識thức 蘊uẩn 。 義nghĩa 乃nãi 相tương 違vi 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 現hiện 。 故cố 由do 其kỳ 並tịnh 是thị 色sắc 聚tụ 所sở 收thu 。 復phục 更cánh 有hữu 餘dư 雜tạp 亂loạn 之chi 過quá 。 若nhược 其kỳ 青thanh 等đẳng 相tương/tướng 現hiện 之chi 時thời 。 或hoặc 違vi 或hoặc 順thuận 。 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 便tiện 成thành 雜tạp 亂loạn 。 如như 是thị 復phục 成thành 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 位vị 。 受thọ 等đẳng 相tương/tướng 雜tạp 准chuẩn 斯tư 道Đạo 理lý 。 亦diệc 是thị 破phá 其kỳ 總tổng 別biệt 之chi 義nghĩa 。 有hữu 說thuyết 識thức 能năng 遍biến 故cố 是thị 總tổng 相tương/tướng 。 聲thanh 猶do 如như 初sơ 相tương/tướng 。 此thử 之chi 別biệt 相tướng 。 謂vị 是thị 色sắc 等đẳng 彼bỉ 乃nãi 是thị 其kỳ 現hiện 相tướng 位vị 差sai 之chi 因nhân 性tánh 故cố 。 此thử 亦diệc 如như 前tiền 受thọ 等đẳng 。 便tiện 有hữu 雜tạp 亂loạn 之chi 過quá 。 是thị 故cố 除trừ 其kỳ 心tâm 所sở 性tánh 言ngôn 。 猶do 如như 成thành 立lập 所sở 有hữu 色sắc 聚tụ 。 唯duy 心tâm 之chi 聲thanh 表biểu 唯duy 識thức 耳nhĩ 。 此thử 亦diệc 不bất 能năng 於ư 。 其kỳ 心tâm 所sở 及cập 以dĩ 所sở 緣duyên 令linh 疑nghi 斷đoạn 絕tuyệt 。 言ngôn 唯duy 字tự 者giả 。 有hữu 何hà 所sở 遮già 。 雖tuy 言ngôn 心tâm 所sở 。 不bất 離ly 於ư 心tâm 。 此thử 成thành 虛hư 言ngôn 。 由do 其kỳ 相tướng 狀trạng 體thể 各các 別biệt 故cố 所sở 言ngôn 識thức 者giả 。 唯duy 觀quán 現hiện 境cảnh 雜tạp 染nhiễm 等đẳng 性tánh 。 但đãn 是thị 愛ái 著trước 體thể 非phi 照chiếu 察sát 。 如như 何hà 能năng 見kiến 。 此thử 即tức 於ư 彼bỉ 體thể 成thành 殊thù 別biệt 。 及cập 以dĩ 更cánh 互hỗ 。 上thượng 來lai 所sở 述thuật 道Đạo 理lý 既ký 多đa 。 然nhiên 於ư 本bổn 宗tông 未vị 為vi 的đích 要yếu 。 且thả 息tức 傍bàng 論luận 應ưng 辯biện 正chánh 宗tông 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 設thiết 令linh 體thể 別biệt 。 以dĩ 其kỳ 心tâm 字tự 亦diệc 得đắc 相tương/tướng 收thu 。 應ưng 知tri 此thử 義nghĩa 共cộng 成thành 已dĩ 久cửu 。 若nhược 於ư 其kỳ 處xứ 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 以dĩ 自tự 名danh 。 而nhi 顯hiển 說thuyết 者giả 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 即tức 是thị 總tổng 目mục 。 所sở 有hữu 心tâm 聚tụ 如như 調điều 心tâm 等đẳng 。 但đãn 道đạo 其kỳ 心tâm 。 此thử 謂vị 共cộng 成thành 。 故cố 知tri 唯duy 聲thanh 但đãn 遮già 其kỳ 境cảnh 。 若nhược 無vô 境cảnh 者giả 。 如như 何hà 於ư 青thanh 及cập 甜điềm 味vị 等đẳng 。 而nhi 了liễu 別biệt 之chi 。 由do 理lý 不bất 能năng 撥bát 現hiện 見kiến 故cố 。 誰thùy 言ngôn 撥bát 其kỳ 現hiện 見kiến 之chi 境cảnh 。 但đãn 於ư 自tự 識thức 境cảnh 相tướng 生sanh 焉yên 。 由do 自tự 識thức 相tương/tướng 領lãnh 受thọ 之chi 時thời 。 遂toại 即tức 計kế 執chấp 所sở 有hữu 青thanh 等đẳng 。 如như 外ngoại 而nhi 住trụ 。 但đãn 為vi 是thị 其kỳ 邪tà 妄vọng 之chi 解giải 。 猶do 如như 眩huyễn 目mục 見kiến 髮phát 蠅dăng 等đẳng 。 斯tư 乃nãi 但đãn 是thị 識thức 之chi 相tướng 別biệt 。 現hiện 其kỳ 蠅dăng 相tương/tướng 即tức 便tiện 妄vọng 執chấp 為vi 有hữu 蠅dăng 耶da 。 然nhiên 而nhi 在tại 外ngoại 曾tằng 無vô 蠅dăng 等đẳng 自tự 性tánh 可khả 得đắc 。 如như 何hà 作tác 境cảnh 令linh 識thức 別biệt 生sanh 。 此thử 若nhược 無vô 境cảnh 。 如như 何hà 得đắc 之chi 識thức 似tự 於ư 彼bỉ 相tướng 狀trạng 生sanh 耶da 。 要yếu 有hữu 本bổn 相tương 似tự 彼bỉ 相tương 生sanh 。 可khả 於ư 此thử 時thời 得đắc 言ngôn 似tự 彼bỉ 。 如như 斯tư 之chi 事sự 。 世thế 皆giai 共cộng 許hứa 。 如như 於ư 陽dương 炎diễm 謂vị 言ngôn 似tự 水thủy 。 非phi 無vô 其kỳ 境cảnh 。 亦diệc 能năng 見kiến 故cố 。 如như 於ư 薩tát 埵đóa 有hữu 覺giác 相tương 生sanh 。 而nhi 非phi 離ly 於ư 色sắc 等đẳng 體thể 外ngoại 有hữu 別biệt 薩tát 埵đóa 實thật 事sự 可khả 得đắc 。 亦diệc 非phi 色sắc 等đẳng 。 或hoặc 總tổng 或hoặc 別biệt 。 有hữu 其kỳ 自tự 性tánh 變biến 壞hoại 等đẳng 性tánh 而nhi 簡giản 別biệt 故cố 。 於ư 心tâm 實thật 事sự 亦diệc 復phục 不bất 能năng 。 捨xả 其kỳ 本bổn 性tánh 。 或hoặc 可khả 薩tát 埵đóa 是thị 覆phú 俗tục 有hữu 。 如như 斯tư 道Đạo 理lý 。 我ngã 亦diệc 同đồng 然nhiên 。 於ư 色sắc 等đẳng 處xứ 謂vị 從tùng 於ư 識thức 。 生sanh 差sai 別biệt 性tánh 是thị 覆phú 俗tục 故cố 。 如như 依y 色sắc 處xứ 執chấp 為vi 車xa 等đẳng 。 然nhiên 而nhi 但đãn 由do 情tình 所sở 計kế 執chấp 。 於ư 其kỳ 色sắc 等đẳng 覆phú 障chướng 實thật 性tánh 。 於ư 眾chúng 緣duyên 處xứ 作tác 自tự 相tướng 狀trạng 。 而nhi 安an 置trí 之chi 。 如như 在tại 於ư 外ngoại 。 即tức 於ư 是thị 處xứ 。 見kiến 車xa 等đẳng 故cố 。 未vị 審thẩm 覆phú 俗tục 是thị 何hà 義nghĩa 耶da 。 是thị 覆phú 障chướng 義nghĩa 。 順thuận 俗tục 情tình 故cố 。 由do 彼bỉ 於ư 其kỳ 車xa 乘thừa 等đẳng 處xứ 計kế 執chấp 自tự 性tánh 。 是thị 覆phú 俗tục 有hữu 。 覆phú 其kỳ 實thật 體thể 。 生sanh 餘dư 執chấp 故cố 。 故cố 彼bỉ 妄vọng 情tình 施thi 設thiết 其kỳ 相tương/tướng 。 先tiên 於ư 斯tư 事sự 而nhi 執chấp 取thủ 之chi 。 雖tuy 無vô 實thật 相tướng 妄vọng 生sanh 境cảnh 想tưởng 。 又hựu 如như 常thường 等đẳng 情tình 所sở 現hiện 相tướng 。 何hà 有hữu 本bổn 相tương/tướng 。 而nhi 隨tùy 順thuận 之chi 。 是thị 故cố 雖tuy 無vô 識thức 外ngoại 實thật 境cảnh 。 識thức 所sở 現hiện 相tướng 。 其kỳ 理lý 善thiện 成thành 。 或hoặc 可khả 此thử 中trung 言ngôn 似tự 相tương/tướng 者giả 。 乃nãi 是thị 隨tùy 順thuận 顛điên 倒đảo 事sự 義nghĩa 。 如như 陽dương 炎diễm 處xứ 翻phiên 作tác 水thủy 解giải 。 便tiện 作tác 水thủy 想tưởng 。 識thức 亦diệc 於ư 其kỳ 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 處xứ 生sanh 起khởi 倒đảo 情tình 。 故cố 言ngôn 現hiện 相tướng 。 此thử 不bất 相tương 違vi 。 有hữu 說thuyết 其kỳ 顛điên 倒đảo 境cảnh 亦diệc 依y 實thật 事sự 方phương 始thỉ 生sanh 心tâm 。 此thử 亦diệc 同đồng 前tiền 。 悉tất 皆giai 徵trưng 責trách 。
復phục 有hữu 外ngoại 律luật 。 作tác 斯tư 異dị 執chấp 。 離ly 色sắc 等đẳng 外ngoại 別biệt 有hữu 我ngã 體thể 。 此thử 復phục 依y 何hà 而nhi 生sanh 於ư 倒đảo 。 經Kinh 云vân 。 依y 內nội 。 此thử 亦diệc 無vô 違vi 。 謂vị 於ư 俱câu 生sanh 所sở 起khởi 身thân 見kiến 密mật 而nhi 說thuyết 故cố 。 故cố 云vân 於ư 我ngã 正chánh 可khả 用dụng 心tâm 。 當đương 見kiến 現hiện 見kiến 。 如như 其kỳ 親thân 近cận 惡ác 友hữu 等đẳng 人nhân 。 即tức 云vân 於ư 我ngã 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 然nhiên 彼bỉ 凡phàm 小tiểu 妄vọng 生sanh 其kỳ 識thức 。 遂toại 起khởi 顛điên 倒đảo 為vi 外ngoại 境cảnh 相tướng 。 或hoặc 可khả 隨tùy 順thuận 他tha 共cộng 成thành 事sự 。 而nhi 為vi 言ngôn 說thuyết 。 即tức 如như 世thế 間gian 所sở 共cộng 許hứa 事sự 將tương 為vi 境cảnh 者giả 。 即tức 於ư 其kỳ 事sự 唯duy 識thức 生sanh 起khởi 。 是thị 故cố 由do 斯tư 似tự 境cảnh 相tướng 故cố 。 緣duyên 色sắc 等đẳng 識thức 不bất 取thủ 外ngoại 境cảnh 。 如như 眩huyễn 瞖ế 人nhân 。 見kiến 髮phát 蠅dăng 等đẳng 。 此thử 外ngoại 境cảnh 空không 但đãn 唯duy 有hữu 識thức 。 是thị 其kỳ 宗tông 義nghĩa 。 即tức 由do 此thử 義nghĩa 而nhi 為vi 難nạn/nan 曰viết 。 此thử 喻dụ 不bất 成thành 。 於ư 光quang 明minh 分phần/phân 妄vọng 生sanh 髮phát 想tưởng 。 斯tư 由do 其kỳ 眼nhãn 根căn 虧khuy 力lực 故cố 。 有hữu 說thuyết 有hữu 別biệt 大đại 種chủng 生sanh 而nhi 可khả 見kiến 。 遂toại 令linh 情tình 執chấp 為vi 其kỳ 髮phát 等đẳng 。 若nhược 如như 是thị 立lập 似tự 境cảnh 相tướng 現hiện 。 但đãn 唯duy 識thức 者giả 處xứ 時thời 等đẳng 定định 便tiện 成thành 非phi 理lý 。 如như 其kỳ 所sở 有hữu 。 色sắc 等đẳng 諸chư 境cảnh 離ly 識thức 別biệt 有hữu 。 即tức 於ư 色sắc 等đẳng 定định 其kỳ 方phương 所sở 所sở 現hiện 形hình 量lượng 分phần/phân 局cục 之chi 處xứ 。 其kỳ 識thức 於ư 彼bỉ 形hình 量lượng 決quyết 斷đoán 。 方phương 隅ngung 決quyết 定định 似tự 彼bỉ 相tương 生sanh 。 斯tư 成thành 應ưng 理lý 。 若nhược 如như 所sở 許hứa 不bất 由do 外ngoại 境cảnh 。 但đãn 唯duy 內nội 識thức 起khởi 妄vọng 所sở 執chấp 色sắc 相tướng 生sanh 者giả 。 於ư 餘dư 無vô 處xứ 。 如như 何hà 不bất 隨tùy 形hình 量lượng 決quyết 定định 處xứ 時thời 現hiện 識thức 相tương/tướng 耶da 。 隨tùy 於ư 方phương 處xứ 見kiến 其kỳ 處xứ 定định 。 如như 隨tùy 處xứ 有hữu 非phi 一nhất 切thiết 處xứ 。 境cảnh 既ký 無vô 定định 。 即tức 於ư 餘dư 處xứ 亦diệc 應ưng 可khả 見kiến 。 或hoặc 不bất 可khả 見kiến 。 然nhiên 彼bỉ 所sở 立lập 定định 不bất 取thủ 其kỳ 外ngoại 境cảnh 生sanh 識thức 。 於ư 非phi 有hữu 境cảnh 所sở 生sanh 之chi 覺giác 。 曾tằng 無vô 決quyết 定định 處xứ 時thời 可khả 得đắc 。 有hữu 其kỳ 實thật 事sự 。 說thuyết 境cảnh 空không 故cố 。 決quyết 定định 時thời 處xứ 所sở 現hiện 之chi 相tướng 。 便tiện 成thành 非phi 有hữu 。 然nhiên 不bất 如như 是thị 。 此thử 既ký 無vô 定định 見kiến 色sắc 等đẳng 心tâm 與dữ 彼bỉ 乃nãi 是thị 。 不bất 相tương 離ly 性tánh 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 執chấp 境cảnh 空không 無vô 。 既ký 無vô 重trọng/trùng 執chấp 有hữu 有hữu 分phần/phân 者giả 。 此thử 顯hiển 立lập 宗tông 有hữu 相tương 違vi 過quá 。 若nhược 言ngôn 其kỳ 喻dụ 有hữu 成thành 理lý 者giả 。 身thân 不bất 定định 屬thuộc 理lý 有hữu 相tương 違vi 。 相tương 應ứng 時thời 處xứ 。 和hòa 會hội 共cộng 觀quán 。 不bất 偏thiên 屬thuộc 一nhất 。 由do 覿# 斯tư 境cảnh 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 許hứa 境cảnh 無vô 故cố 。 此thử 既ký 境cảnh 無vô 。 或hoặc 復phục 異dị 類loại 。 言ngôn 異dị 類loại 者giả 。 見kiến 異dị 相tướng 時thời 。 此thử 是thị 根căn 壞hoại 為vi 其kỳ 緣duyên 故cố 。 如như 眩huyễn 瞖ế 人nhân 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 諸chư 能năng 觀quán 者giả 咸hàm 皆giai 患hoạn 瞖ế 。 然nhiên 於ư 時thời 處xứ 現hiện 相tướng 應ưng 者giả 。 於ư 諸chư 身thân 處xứ 不bất 定định 而nhi 生sanh 。 并tinh 於ư 色sắc 等đẳng 能năng 見kiến 識thức 生sanh 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 外ngoại 境cảnh 無vô 故cố 。 於ư 所sở 量lượng 事sự 在tại 不bất 定định 身thân 不bất 見kiến 生sanh 故cố 。 此thử 則tắc 同đồng 前tiền 難nạn/nan 斥xích 宗tông 過quá 。 又hựu 諸chư 事sự 用dụng 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 諸chư 實thật 髮phát 等đẳng 現hiện 見kiến 。 能năng 為vi 磨ma 鏡kính 等đẳng 用dụng 。 何hà 不bất 用dụng 此thử 識thức 之chi 髮phát 相tương/tướng 。 雖tuy 無vô 真chân 實thật 事sự 。 而nhi 作tác 用dụng 轉chuyển 生sanh 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 。 無vô 功công 能năng 故cố 。 若nhược 其kỳ 識thức 分phần/phân 有hữu 功công 能năng 者giả 。 眩huyễn 目mục 所sở 覿# 何hà 無vô 髮phát 用dụng 。 此thử 之chi 同đồng 有hữu 似tự 髮phát 相tương/tướng 故cố 。 斯tư 亦diệc 同đồng 前tiền 。 所sở 量lượng 之chi 境cảnh 作tác 用dụng 功công 能năng 。 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 出xuất 其kỳ 宗tông 過quá 。 三tam 喻dụ 為vi 依y 。 三tam 事sự 不bất 同đồng 。 於ư 不bất 實thật 境cảnh 而nhi 作tác 三tam 喻dụ 。 由do 依y 根căn 境cảnh 功công 能năng 差sai 別biệt 。 應ưng 知tri 根căn 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 色sắc 根căn 。 二nhị 非phi 色sắc 根căn 。 即tức 此thử 初sơ 根căn 由do 闇ám 損tổn 故cố 妄vọng 見kiến 其kỳ 事sự 。 故cố 為vi 初sơ 喻dụ 。 次thứ 第đệ 二nhị 根căn 。 於ư 彼bỉ 夢mộng 中trung 。 見kiến 有hữu 差sai 別biệt 。 述thuật 第đệ 二nhị 喻dụ 。 由do 其kỳ 彼bỉ 境cảnh 有hữu 功công 力lực 故cố 。 能năng 生sanh 倒đảo 見kiến 引dẫn 第đệ 三tam 喻dụ 。 此thử 則tắc 是thị 其kỳ 。 一nhất 家gia 異dị 釋thích 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 處xử 時thời 決quyết 定định 。 故cố 緣duyên 色sắc 等đẳng 心tâm 。 心tâm 是thị 依y 託thác 。 非phi 內nội 現hiện 事sự 而nhi 為vi 其kỳ 境cảnh 。 猶do 如như 緣duyên 彼bỉ 章chương 句cú 之chi 心tâm 。 然nhiên 於ư 心tâm 內nội 據cứ 最tối 初sơ 起khởi 。 隨tùy 現hiện 有hữu 事sự 而nhi 執chấp 取thủ 故cố 。 又hựu 且thả 諸chư 覺giác 容dung 有hữu 定định 時thời 。 然nhiên 而nhi 於ư 心tâm 如như 何hà 定định 處xứ 。 非phi 無vô 方phương 處xứ 物vật 有hữu 方phương 處xứ 定định 及cập 不bất 定định 。 故cố 此thử 據cứ 境cảnh 上thượng 。 所sở 有hữu 之chi 法Pháp 。 於ư 其kỳ 心tâm 處xứ 而nhi 假giả 說thuyết 之chi 。 斯tư 亦diệc 無vô 過quá 。 此thử 處xứ 能năng 作tác 現hiện 相tướng 事sự 故cố 。 說thuyết 為vi 定định 處xứ 。 凡phàm 由do 彼bỉ 事sự 心tâm 得đắc 生sanh 者giả 。 即tức 名danh 為vi 境cảnh 。 此thử 謂vị 成thành 立lập 別biệt 有hữu 外ngoại 境cảnh 。 取thủ 共cộng 許hứa 者giả 將tương 以dĩ 為ví 喻dụ 。 於ư 其kỳ 相tương 應ứng 時thời 處xứ 住trụ 者giả 。 咸hàm 共cộng 生sanh 其kỳ 。 無vô 異dị 相tướng 故cố 。 緣duyên 色sắc 等đẳng 心tâm 。 以dĩ 外ngoại 一nhất 事sự 而nhi 為vi 其kỳ 因nhân 。 如như 同đồng 學học 類loại 依y 教giáo 者giả 。 心tâm 依y 增tăng 上thượng 識thức 。 此thử 得đắc 生sanh 起khởi 隨tùy 其kỳ 自tự 相tương/tướng 作tác 用dụng 生sanh 故cố 。 故cố 知tri 離ly 識thức 別biệt 有hữu 色sắc 等đẳng 。 此thử 不bất 應ưng 有hữu 更cánh 應ưng 成thành 立lập 無vô 髮phát 等đẳng 用dụng 彼bỉ 相tương/tướng 之chi 覺giác 。 猶do 如như 夢mộng 覺giác 是thị 覺giác 性tánh 故cố 。 上thượng 來lai 所sở 述thuật 眾chúng 多đa 成thành 立lập 相tương 違vi 道Đạo 理lý 。 意ý 欲dục 障chướng 他tha 不bất 定định 之chi 過quá 。 有hữu 餘dư 復phục 言ngôn 。 謂vị 即tức 於ư 斯tư 時thời 處xứ 二nhị 種chủng 有hữu 其kỳ 實thật 義nghĩa 。 即tức 於ư 此thử 處xứ 。 時thời 處xứ 決quyết 定định 應ưng 成thành 非phi 有hữu 。 仁nhân 既ký 不bất 許hứa 有hữu 其kỳ 境cảnh 事sự 。 依y 彼bỉ 差sai 別biệt 亦diệc 不bất 許hứa 故cố 。 何hà 勞lao 為vi 他tha 作tác 便tiện 成thành 過quá 。 此thử 若nhược 非phi 有hữu 便tiện 即tức 相tương/tướng 符phù 。 如như 賊tặc 被bị 捉tróc 唱xướng 瘡sang 痛thống 言ngôn 。 強cường/cưỡng 作tác 前tiền 宗tông 誠thành 為vi 麁thô 淺thiển 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 若nhược 言ngôn 於ư 識thức 所sở 現hiện 相tướng 狀trạng 為vi 所sở 許hứa 者giả 。 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 雖tuy 呈trình 雅nhã 思tư 不bất 異dị 前tiền 釋thích 。 或hoặc 復phục 隨tùy 於ư 時thời 處xứ 差sai 別biệt 所sở 有hữu 之chi 事sự 。 即tức 於ư 此thử 處xứ 。 見kiến 其kỳ 時thời 處xứ 許hứa 為vi 決quyết 定định 。 縱túng/tung 於ư 所sở 許hứa 有hữu 實thật 外ngoại 境cảnh 。 然nhiên 而nhi 色sắc 等đẳng 永vĩnh 為vi 定định 者giả 。 此thử 亦diệc 非phi 理lý 異dị 時thời 異dị 處xứ 有hữu 時thời 見kiến 故cố 。 設thiết 令linh 於ư 此thử 常thường 時thời 見kiến 有hữu 。 然nhiên 他tha 不bất 許hứa 如như 何hà 於ư 他tha 不bất 共cộng 許hứa 境cảnh 。 此thử 之chi 能năng 別biệt 決quyết 定định 道Đạo 理lý 可khả 遣khiển 許hứa 耶da 。 故cố 但đãn 於ư 識thức 。 而nhi 現hiện 其kỳ 相tướng 。
復phục 有hữu 別biệt 作tác 相tương 違vi 因nhân 難nạn/nan 而nhi 為vi 詰cật 責trách 。 猶do 如như 成thành 立lập 境cảnh 是thị 空không 無vô 我ngã 。 還hoàn 成thành 立lập 時thời 處xứ 決quyết 定định 令linh 非phi 有hữu 故cố 。 若nhược 其kỳ 時thời 處xứ 是thị 共cộng 許hứa 者giả 。 便tiện 成thành 共cộng 許hứa 而nhi 遮già 遣khiển 之chi 。 由do 其kỳ 無vô 違vi 方phương 可khả 得đắc 作tác 相tương 違vi 之chi 言ngôn 。 若nhược 言ngôn 不bất 是thị 眾chúng 所sở 共cộng 許hứa 。 斯tư 乃nãi 全toàn 無vô 。 我ngã 所sở 不bất 愛ái 。 由do 斯tư 理lý 故cố 成thành 無vô 力lực 難nạn/nan 。
復phục 有hữu 自tự 許hứa 。 但đãn 用dụng 遮già 遣khiển 。 於ư 無vô 境cảnh 處xứ 。 緣duyên 空không 之chi 識thức 無vô 定định 時thời 處xứ 故cố 。 彼bỉ 之chi 決quyết 定định 於ư 色sắc 等đẳng 處xứ 共cộng 見kiến 有hữu 故cố 。 成thành 立lập 外ngoại 境cảnh 是thị 其kỳ 實thật 有hữu 。 此thử 亦diệc 應ưng 知tri 離ly 彼bỉ 隨tùy 成thành 。 但đãn 有hữu 遮già 遣khiển 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 但đãn 用dụng 此thử 一nhất 不bất 能năng 令linh 他tha 生sanh 其kỳ 正chánh 解giải 。 斯tư 非phi 真chân 實thật 。 且thả 如như 前tiền 宗tông 所sở 立lập 之chi 義nghĩa 。 由do 底để 蜜mật 攞la 之chi 所sở 損tổn 故cố 。 於ư 眼nhãn 睛tình 上thượng 有hữu 其kỳ 疎sơ 膜mô 。 如như 羅la 網võng 目mục 外ngoại 觀quán 白bạch 色sắc 。 於ư 彼bỉ 隙khích 中trung 明minh 相tướng 斯tư 顯hiển 。 便tiện 生sanh 妄vọng 解giải 將tương 為vi 髮phát 等đẳng 。 即tức 此thử 之chi 喻dụ 於ư 其kỳ 所sở 立lập 。 隨tùy 成thành 理lý 闕khuyết 。 今kim 應ưng 問vấn 彼bỉ 。 若nhược 光quang 明minh 相tướng 髮phát 等đẳng 形hình 狀trạng 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 光quang 明minh 相tướng 有hữu 見kiến 為vi 黃hoàng 。 或hoặc 見kiến 為vi 赤xích 。 然nhiên 於ư 髮phát 等đẳng 見kiến 為vi 純thuần 黑hắc 。 或hoặc 見kiến 眾chúng 彩thải 。 如như 鑠thước 羯yết 羅la 弓cung 等đẳng 。 然nhiên 其kỳ 明minh 目mục 總tổng 能năng 見kiến 者giả 。 於ư 彼bỉ 光quang 邊biên 不bất 觀quán 異dị 相tướng 。 如như 事sự 見kiến 之chi 。 能năng 作tác 斯tư 語ngữ 。 在tại 隙khích 光quang 處xứ 倒đảo 為vi 髮phát 解giải 。 此thử 即tức 便tiện 成thành 。 見kiến 髮phát 等đẳng 心tâm 境cảnh 空không 無vô 性tánh 。 光quang 明minh 支chi 分phần/phân 非phi 髮phát 相tương/tướng 性tánh 故cố 。 及cập 此thử 似tự 髮phát 等đẳng 相tương/tướng 現hiện 故cố 。 非phi 但đãn 為vi 因nhân 能năng 為vi 生sanh 者giả 。 遂toại 令linh 作tác 其kỳ 所sở 緣duyên 性tánh 故cố 。 勿vật 令linh 緣duyên 其kỳ 色sắc 等đẳng 諸chư 識thức 便tiện 成thành 緣duyên 彼bỉ 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 因nhân 義nghĩa 同đồng 故cố 。 或hoặc 可khả 更cánh 有hữu 如như 斯tư 別biệt 意ý 。 託thác 實thật 事sự 因nhân 方phương 生sanh 顛điên 倒đảo 。 餘dư 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 斯tư 言ngôn 是thị 實thật 此thử 亦diệc 便tiện 依y 。 在tại 內nội 安an 布bố 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 不bất 待đãi 外ngoại 境cảnh 。 凡phàm 論luận 境cảnh 者giả 。 要yếu 須tu 自tự 相tương/tướng 安an 布bố 在tại 心tâm 。 然nhiên 後hậu 方phương 得đắc 。 成thành 所sở 緣duyên 性tánh 。 其kỳ 光quang 明minh 分phần/phân 起khởi 不bất 關quan 心tâm 。 如như 何hà 得đắc 作tác 所sở 緣duyên 之chi 性tánh 。 此thử 亦diệc 未vị 堪kham 發phát 生sanh 歡hoan 悅duyệt 。 次thứ 有hữu 計kế 云vân 。 其kỳ 患hoạn 目mục 人nhân 大đại 種chủng 失thất 度độ 。 睛tình 生sanh 瞖ế 眩huyễn 損tổn 其kỳ 眼nhãn 分phần/phân 。 由do 彼bỉ 損tổn 力lực 便tiện 生sanh 異dị 相tướng 。 令linh 於ư 外ngoại 境cảnh 別biệt 大đại 種chủng 生sanh 。 依y 損tổn 根căn 識thức 便tiện 能năng 見kiến 彼bỉ 。 是thị 故cố 定định 知tri 羝đê 蜜mật 梨lê 迦ca 。 所sở 有hữu 覺giác 慧tuệ 緣duyên 實thật 外ngoại 境cảnh 。 如như 斯tư 計kế 者giả 有hữu 大đại 過quá 失thất 。 凡phàm 邪tà 倒đảo 事sự 所sở 起khởi 覺giác 心tâm 。 皆giai 來lai 設thiết 難nạn/nan 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 倒đảo 託thác 誰thùy 為vi 緣duyên 。 而nhi 生sanh 是thị 相tương/tướng 作tác 其kỳ 境cảnh 耶da 。 雖tuy 無vô 外ngoại 境cảnh 然nhiên 有hữu 妄vọng 見kiến 。 此thử 則tắc 顛điên 倒đảo 。 便tiện 成thành 非phi 有hữu 。 若nhược 言ngôn 世thế 俗tục 不bất 共cộng 許hứa 事sự 。 我ngã 即tức 將tương 此thử 以dĩ 為vi 邪tà 倒đảo 。 還hoàn 有hữu 大đại 過quá 。 苦khổ 空không 等đẳng 見kiến 緣duyên 薩tát 帝đế 時thời 。 是thị 彼bỉ 類loại 故cố 。 此thử 則tắc 不bất 勞lao 功công 力lực 。 能năng 見kiến 非phi 倒đảo 。 諸chư 具cụ 縛phược 者giả 咸hàm 是thị 悟ngộ 真chân 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 宣tuyên 揚dương 正Chánh 法Pháp 。 此thử 即tức 便tiện 成thành 空không 無vô 果quả 利lợi 。 何hà 處xứ 得đắc 有hữu 如như 是thị 定định 判phán 。 偏thiên 令linh 瞖ế 目mục 獨độc 受thọ 邪tà 迷mê 。 又hựu 復phục 於ư 彼bỉ 。 情tình 有hữu 相tướng 狀trạng 。 見kiến 其kỳ 有hữu 情tình 飛phi 行hành 往vãng 還hoàn 。 令linh 諸chư 覺giác 者giả 觀quán 其kỳ 搖dao 颺dương 。 此thử 諸chư 薩tát 埵đóa 許hứa 大đại 種chủng 生sanh 。 何hà 不bất 計kế 命mạng 。 設thiết 復phục 百bách 千thiên 群quần 瞖ế 同đồng 聚tụ 。 遂toại 於ư 一nhất 處xứ 各các 觀quán 別biệt 形hình 。 此thử 時thời 如như 何hà 有hữu 對đối 礙ngại 物vật 。 而nhi 不bất 更cánh 相tương 共cộng 為vi 排bài 擯bấn 。 若nhược 言ngôn 此thử 亦diệc 由do 其kỳ 瞖ế 力lực 。 則tắc 底để 蜜mật 攞la 多đa 用dụng 其kỳ 功công 。 於ư 所sở 學học 門môn 善thiện 修tu 幻huyễn 術thuật 。 能năng 令linh 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 遷thiên 移di 。 或hoặc 應ưng 見kiến 許hứa 彼bỉ 非phi 質chất 礙ngại 。 非phi 質chất 礙ngại 故cố 。 如như 無vô 貪tham 等đẳng 。 便tiện 非phi 色sắc 性tánh 。 斯tư 乃nãi 何hà 殊thù 唯duy 識thức 論luận 者giả 。
又hựu 復phục 何hà 勞lao 非phi 處xứ 呈trình 力lực 。 彼bỉ 許hứa 大đại 種chủng 。 於ư 其kỳ 一nhất 一nhất 。 非phi 青thanh 等đẳng 性tánh 。 但đãn 由do 種chủng 合hợp 。 因nhân 緣duyên 力lực 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 緣duyên 彼bỉ 相tương 生sanh 。 此thử 本bổn 宗tông 義nghĩa 凡phàm 是thị 聚tụ 合hợp 非phi 實thật 物vật 有hữu 。 即tức 此thử 之chi 識thức 緣duyên 非phi 實thật 物vật 。 不bất 勞lao 深thâm 搆câu 。 無vô 違vi 諍tranh 故cố 。 詎cự 煩phiền 辛tân 苦khổ 而nhi 為vi 成thành 立lập 。
成Thành 唯Duy 識Thức 寶Bảo 生Sanh 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất
大đại 唐đường 景cảnh 龍long 四tứ 年niên 歲tuế 次thứ 庚canh 戌tuất 四tứ 月nguyệt 壬nhâm 午ngọ 朔sóc 十thập 五ngũ 日nhật 景cảnh 申thân 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 大đại 德đức 沙Sa 門Môn 。 義nghĩa 淨tịnh 宣tuyên 釋Thích 梵Phạm 本bổn 并tinh 綴chuế 文văn 正chánh 字tự
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 吐Thổ 火Hỏa 羅La 大Đại 德Đức 達Đạt 秣# 磨Ma 證Chứng 梵Phạm 義Nghĩa
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 中Trung 天Thiên 竺Trúc 國Quốc 大Đại 德Đức 拔Bạt 努Nỗ 證Chứng 梵Phạm 義Nghĩa
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 罽Kế 賓Tân 國Quốc 大Đại 德Đức 達Đạt 摩Ma 難Nan 陀Đà 證Chứng 梵Phạm 文Văn
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 淄# 州Châu 大Đại 雲Vân 寺Tự 大Đại 德Đức 惠Huệ 沼Chiểu 證Chứng 義Nghĩa
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 洛Lạc 州Châu 崇Sùng 光Quang 寺Tự 大Đại 德Đức 律Luật 師Sư 道Đạo [田*林]# 證Chứng 義Nghĩa
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 福Phước 壽Thọ 寺Tự 寺Tự 主Chủ 大Đại 德Đức 利Lợi 明Minh 證Chứng 義Nghĩa
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 洛Lạc 州Châu 太Thái 平Bình 寺Tự 大Đại 德Đức 律Luật 師Sư 道Đạo 恪Khác 證Chứng 義Nghĩa
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 大Đại 薦Tiến 福Phước 寺Tự 大Đại 德Đức 大Đại 勝Thắng 莊Trang 證Chứng 義Nghĩa
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 相Tương/tướng 州Châu 禪Thiền 河Hà 寺Tự 大Đại 德Đức 玄Huyền 傘Tản 證Chứng 義Nghĩa 筆Bút 受Thọ
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 大Đại 薦Tiến 福Phước 寺Tự 大Đại 德Đức 律Luật 師Sư 智Trí 積Tích 證Chứng 義Nghĩa 正Chánh 字Tự
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 德Đức 州Châu 大Đại 雲Vân 寺Tự 寺Tự 主Chủ 惠Huệ 傘Tản 證Chứng 義Nghĩa
翻Phiên 經Kinh 沙Sa 門Môn 西Tây 涼Lương 州Châu 伯Bá 塔Tháp 寺Tự 大Đại 德Đức 惠Huệ 積Tích 讀Đọc 梵Phạm 本Bổn
翻Phiên 經Kinh 婆Bà 羅La 門Môn 右Hữu 驍# 衛Vệ 翊Dực 府Phủ 中Trung 郎Lang 將Tương 員# 外Ngoại 置Trí 宿Túc 衛Vệ 臣Thần 李# 釋Thích 迦Ca 讀Đọc 梵Phạm 本Bổn
翻Phiên 經Kinh 婆Bà 羅La 門Môn 東Đông 天Thiên 竺Trúc 國Quốc 左Tả 衛Vệ 翊Dực 府Phủ 中Trung 郎Lang 將Tương 員# 外Ngoại 置Trí 同Đồng 正Chánh 員# 臣Thần 瞿Cù 金Kim 剛Cang 證Chứng 譯Dịch
翻Phiên 經Kinh 婆Bà 羅La 門Môn 東Đông 天Thiên 竺Trúc 國Quốc 大Đại 首Thủ 領Lãnh 臣Thần 伊Y 舍Xá 羅La 證Chứng 梵Phạm 本Bổn
翻Phiên 經Kinh 婆Bà 羅La 門Môn 左Tả 領Lãnh 軍Quân 衛Vệ 中Trung 郎Lang 將Tương 迦Ca 濕Thấp 彌Di 羅La 國Quốc 王Vương 子Tử 臣Thần 阿A 順Thuận 證Chứng 譯Dịch
翻Phiên 經Kinh 婆Bà 羅La 門Môn 東Đông 天Thiên 竺Trúc 國Quốc 左Tả 執Chấp 戟Kích 直Trực 中Trung 書Thư 省Tỉnh 臣Thần 度Độ 頗Phả 具Cụ 讀Đọc 梵Phạm 本Bổn
翻Phiên 經Kinh 婆Bà 羅La 門Môn 龍Long 播Bá 國Quốc 大Đại 達Đạt 官Quan 准Chuẩn 五Ngũ 品Phẩm 臣Thần 李# 輸Du 羅La 證Chứng 譯Dịch
金kim 紫tử 光quang 祿lộc 大đại 夫phu 守thủ 尚thượng 書thư 左tả 僕bộc 射xạ 同đồng 中trung 書thư 門môn 下hạ 三tam 品phẩm 上thượng 柱trụ 國quốc 史sử 館quán 國quốc 公công 臣thần 匡khuông 臣thần 源nguyên 等đẳng 及cập 修tu 文văn 館quán 學học 士sĩ 三tam 十thập 三tam 人nhân 同đồng 監giám
判phán 官quan 朝triêu 散tán 大đại 夫phu 。 行hành 著trước 作tác 佐tá 郎lang 臣thần 劉lưu 令linh 植thực
使sử 金kim 紫tử 光quang 祿lộc 大đại 夫phu 行hành 祕bí 書thư 監giám 檢kiểm 校giáo 殿điện 中trung 監giám 兼kiêm 知tri 內nội 外ngoại 閑nhàn 廐cứu 隴# 右hữu 三tam 使sử 上thượng 柱trụ 國quốc 嗣tự 號hiệu 王vương 臣thần 邑ấp