thân tâm thoát lạc

Phật Quang Đại Từ Điển

(身心脫落) Cũng gọi Thoát lạc thân tâm. Tiếng dùng trong Thiền lâm. Thân tâm trút bỏ. Nghĩa là thân tâm trút bỏ tất cả phiền não vọng tưởng mà hòa nhập với cảnh giới tự tại mầu nhiệm của chân không vô ngã. Đây cũng là lời mà Thiền sư Như tịnh ấn khả, chứng minh cho vị tăng người Nhật là Đạo nguyên. Lời bạt trong Thiên đồng Như tịnh thiền sư ngữ lục (Vạn tục 124, 495 thượng) ghi: Nhân lúc vào Thiền đường, sư quở trách vị tăng ngồi thiền ngủ gục rằng: Phàm người tham thiền, thân tâm thoát lạc, chỉ biết ngủ gục thế là sao? Ta nghe lời ấy, thình lình đại ngộ, liền đi thẳng đến phương trượng đốt hương lễ bái: Sư hỏi: Lễ bái việc gì vậy? Ta thưa: Thân tâm thoát lạc rồi! Sư nói: Thân tâm thoát lạc, thoát lạc thân tâm. Ta thưa: Việc này là tài khéo tạm thời, Hòa thượng chớ vội tin chắc! Sư nói: Ta không tin chắc ông. Ta thưa: Rốt cuộc không tin chắc là thế nào? Sư bảo: Thoát lạc! Thoát lạc! Ta bèn thôi. Có thuyết cho rằng Thân tâm thoátlạc là môn hướng thượng(cầu giác ngộ), còn Thoát lạc thân tâm là môn hướng hạ (độ chúng sinh).