thần hội ngữ lục

Phật Quang Đại Từ Điển

(神會語錄) Sách thu gom các pháp ngữ của ngài Thần hội, Tổ khai sáng tông Hà trạch đời Đường. Bản hoàn chỉnh này đã thất truyền. Cứ theo Lạc kinh Hà trạch Thần hội đại sư thị chúng được thu chép trong Cảnh đức truyền đăng lục quyển 28 và Hà trạch đại sư hiển thị kí được thu chép trong Cảnh đức truyền đăng lục quyển 30 thì được biết ngài Thần hội chỉ soạn có Nam tông Hà trạch thiền sư vấn đáp tạp trưng 1 quyển và Hà trạch hòa thượng thiền yếu 1 quyển. Nhưng, những năm gần đây, qua các tư liệu tìm thấy ở Đôn hoàng, ta có thể biết chắclàtác phẩm của ngài Thần hội ít ra cũng có 3 ấn bản sau đây:1. Thần hội hòa thượng di tập 4 quyển, do ông Hồ thích xuất bản vào năm Dân quốc 19 (1930). Năm Dân quốc 57 (1968), Hồ thích kỉ niệm quán thuộc viện Nghiên cứu Trung ương, Trung quốc, in lại.2. Hà trạch thiền sư ngữ lục, do ông D.T.Suzuki người Nhật xuất bản vào năm Chiêu hòa thứ 7 (1932), nội dung của bộ ngữ lục này giống với quyển thứ nhất trong bản Hồ thích, nhưng ở cuối quyển có ghi việc sa môn Bảo trân và phán quan Triệu khán lâm cùng theo ý của Bắc đình Trương đại phu mà kiểm xét lại ngữ lục này vào năm Trinh nguyên thứ 8 (792) đời Đường. Ngoài ra còn ghi lược truyện của các Tổ Thiền tông từ Sơ tổ Đạt ma đến Lục tổ Tuệ năng và Đại thừa đốn giáo tụng tinh tự của ngài Thần hội. 3. Hòa thượng đốn giáo giải thoát thiền môn trực liễu đàn ngữ, 1 pho 4tập, do D.T. Suzuki xuất bản vào năm Chiêu hòa thứ 10 (1935). Bản này Suzuki có tham khảo Hồ thích, kiểm xét đối chiếu và sửa sang thêm và chia toàn sách làm một số chương tiết, đồng thời phụ thêm bản Đôn hoàng và Lục tổ đàn kinh tập giải thuyết của bản chùa Hưng thánh. [X. Đôn hoàng kiếp dư lục (Trần viên) Q.13; Đường đại trường an dữ tây vực văn minh (Hướng đạt); Đường đại văn hóa sử (La hương lâm); Thiền tông sử nghiên cứu (Vũ tỉnh Bá thọ); Hà trạch Thần hội thiền sư khảo (Sơn kì hoành, Trung quốc chi xã hội dữ tông giáo)]. (xt. Thần Hội Hòa Thượng Di Tập).