神Thần 鼎Đỉnh 雲Vân 外Ngoại 澤Trạch 禪Thiền 師Sư 語Ngữ 錄Lục
Quyển 0014
清Thanh 行Hành 澤Trạch 說Thuyết 宏Hoành 怤 等Đẳng 編Biên （ 依Y 駒Câu 本Bổn 印Ấn ）
雲Vân 外Ngoại 禪Thiền 師Sư 語Ngữ 錄Lục 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ
侍thị 者giả 深thâm 如như 編biên
妄vọng 刻khắc 續tục 燈đăng 諸chư 錄lục 說thuyết
僧Tăng 問vấn 人nhân 王vương 之chi 嗣tự 以dĩ 長trường/trưởng 以dĩ 嫡đích 為vi 正chánh 傳truyền 而nhi 庶thứ 出xuất 無vô 不bất 臣thần 之chi 法Pháp 王Vương 之chi 嗣tự 見kiến 過quá 於ư 師sư 方phương 堪kham 傳truyền 授thọ 者giả 也dã 慨khái 自tự 禪thiền 燈đăng 世thế 譜# 之chi 行hành 而nhi 諸chư 方phương 所sở 刻khắc 將tương 十thập 餘dư 處xứ 各các 各các 自tự 譽dự 為vi 正chánh 傳truyền 果quả 孰thục 是thị 而nhi 孰thục 非phi 乎hồ 師sư 曰viết 蟻nghĩ 垤điệt 培bồi 山sơn 而nhi 山sơn 不bất 加gia 大đại 精tinh 衛vệ 填điền 海hải 而nhi 海hải 不bất 聞văn 枯khô 適thích 所sở 以dĩ 彰chương 其kỳ 暗ám 短đoản 耳nhĩ 所sở 以dĩ 大đại 慧tuệ 云vân 這giá 些# 子tử 藥dược 頭đầu 不bất 問vấn 雲vân 門môn 下hạ 臨lâm 濟tế 下hạ 曹tào 洞đỗng 下hạ 法Pháp 眼nhãn 溈# 仰ngưỡng 下hạ 大đại 法pháp 若nhược 不bất 明minh 各các 宗tông 其kỳ 宗tông 各các 師sư 其kỳ 師sư 各các 父phụ 其kỳ 父phụ 各các 子tử 各các 子tử 只chỉ 管quản 理lý 會hội 宗tông 乘thừa 熱nhiệt 大đại 不bất 緊khẩn 夫phu 古cổ 人nhân 創sáng/sang 叢tùng 林lâm 立lập 規quy 矩củ 其kỳ 志chí 豈khởi 為vi 欲dục 己kỷ 名danh 之chi 高cao 掛quải 傳truyền 燈đăng 以dĩ 為vi 榮vinh 乎hồ 為vi 串xuyến 習tập 機cơ 鋒phong 語ngữ 句cú 求cầu 後hậu 昆côn 之chi 宗tông 尚thượng 乎hồ 謀mưu 寺tự 院viện 鬧náo 門môn 庭đình 祈kỳ 子tử 孫tôn 如như 閭lư 巷hạng 庸dong 俗tục 之chi 所sở 為vi 乎hồ 。 蓋cái 不bất 忍nhẫn 眾chúng 生sanh 徇# 妄vọng 迷mê 本bổn 我ngã 見kiến 熾sí 然nhiên 各các 私tư 其kỳ 私tư 結kết 習tập 纏triền 縛phược 流lưu 蕩đãng 生sanh 死tử 故cố 直trực 引dẫn 眾chúng 生sanh 令linh 見kiến 無vô 私tư 正chánh 大đại 真chân 實thật 之chi 性tánh 今kim 乃nãi 昧muội 其kỳ 性tánh 而nhi 區khu 區khu 竊thiết 法Pháp 門môn 之chi 名danh 以dĩ 濟tế 其kỳ 私tư 不bất 知tri 何hà 所sở 圖đồ 而nhi 為vi 此thử 也dã 僧Tăng 曰viết 私tư 刻khắc 固cố 未vị 必tất 行hành 近cận 有hữu 交giao 結kết 權quyền 貴quý 上thượng 表biểu 章chương 乞khất 聖thánh 敕sắc 而nhi 刊# 定định 者giả 是thị 可khả 行hành 乎hồ 否phủ/bĩ 耶da 曰viết 至chí 道đạo 之chi 在tại 人nhân 心tâm 自tự 有hữu 公công 是thị 公công 非phi 不bất 可khả 以dĩ 機cơ 巧xảo 矯kiểu 偽ngụy 者giả 在tại 如như 佛Phật 祖tổ 統thống 紀kỷ 續tục 高cao 僧Tăng 傳truyền 豈khởi 非phi 聖thánh 敕sắc 頒ban 行hành 而nhi 非phi 之chi 者giả 何hà 限hạn 世thế 史sử 是thị 非phi 天thiên 子tử 尚thượng 不bất 能năng 操thao 其kỳ 柄bính 況huống 道đạo 脈mạch 乎hồ 昔tích 楊dương 大đại 年niên 內nội 翰hàn 奉phụng 敕sắc 修tu 纂toản 傳truyền 燈đăng 猶do 且thả 遍biến 訪phỏng 天thiên 下hạ 墳phần 菴am 草thảo 舍xá 村thôn 落lạc 市thị 廛triền 一nhất 語ngữ 片phiến 言ngôn 皆giai 所sở 搜sưu 擇trạch 其kỳ 手thủ 眼nhãn 高cao 明minh 收thu 斥xích 去khứ 取thủ 天thiên 下hạ 無vô 有hữu 議nghị 其kỳ 失thất 千thiên 古cổ 無vô 敢cảm 指chỉ 其kỳ 瑕hà 者giả 蓋cái 其kỳ 法Pháp 眼nhãn 圓viên 明minh 大đại 公công 無vô 我ngã 之chi 心tâm 千thiên 古cổ 聖thánh 賢hiền 之chi 心tâm 也dã 今kim 也dã 正chánh 眼nhãn 未vị 明minh 私tư 情tình 擾nhiễu 亂loạn 情tình 好hảo/hiếu 囑chúc 託thác 賄hối 賂lộ 私tư 行hành 本bổn 擬nghĩ 釣điếu 譽dự 名danh 媚mị 庸dong 俗tục 混hỗn 宗tông 派phái 遂toại 私tư 情tình 刻khắc 甫phủ 完hoàn 而nhi 高cao 人nhân 明minh 眼nhãn 呵ha 斥xích 隨tùy 之chi 矣hĩ 則tắc 公công 是thị 公công 非phi 之chi 在tại 人nhân 心tâm 者giả 不bất 可khả 欺khi 也dã 幽u 顯hiển 神thần 靈linh 與dữ 夫phu 天thiên 下hạ 後hậu 世thế 又hựu 可khả 以dĩ 虛hư 名danh 情tình 識thức 而nhi 欺khi 之chi 乎hồ 夫phu 五ngũ 宗tông 鼎đỉnh 盛thịnh 於ư 唐đường 波ba 騰đằng 於ư 宋tống 宋tống 祚tộ 之chi 末mạt 四tứ 宗tông 絕tuyệt 傳truyền 各các 有hữu 定định 數số 不bất 可khả 強cường/cưỡng 也dã 四tứ 宗tông 諸chư 祖tổ 領lãnh 眾chúng 匡khuông 徒đồ 豈khởi 無vô 一nhất 二nhị 似tự 今kim 時thời 知tri 識thức 之chi 輩bối 而nhi 寧ninh 絕tuyệt 不bất 以dĩ 輕khinh 授thọ 非phi 其kỳ 種chủng 草thảo 之chi 徒đồ 蓋cái 識thức 法pháp 者giả 懼cụ 決quyết 不bất 肯khẳng 以dĩ 狐hồ 尾vĩ 續tục 貂# 博bác 一nhất 時thời 之chi 虛hư 名danh 誤ngộ 後hậu 人nhân 於ư 無vô 盡tận 也dã 今kim 乃nãi 廣quảng 列liệt 非phi 其kỳ 種chủng 草thảo 於ư 其kỳ 後hậu 豈khởi 四tứ 宗tông 諸chư 祖tổ 之chi 所sở 屑tiết 為vi 哉tai 況huống 五ngũ 宗tông 本bổn 同đồng 一nhất 派phái 一nhất 傳truyền 則tắc 血huyết 脈mạch 皆giai 傳truyền 四tứ 宗tông 諸chư 祖tổ 任nhậm 一nhất 定định 之chi 緣duyên 而nhi 不bất 強cường/cưỡng 以dĩ 其kỳ 道đạo 授thọ 之chi 非phi 其kỳ 種chủng 類loại 之chi 嗣tự 其kỳ 碩# 德đức 高cao 風phong 亙# 古cổ 今kim 而nhi 不bất 絕tuyệt 者giả 曷hạt 常thường 絕tuyệt 乎hồ 中trung 峰phong 廣quảng 錄lục 曾tằng 荅# 四tứ 宗tông 絕tuyệt 傳truyền 之chi 問vấn 也dã 曰viết 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 雖tuy 隱ẩn 顯hiển 同đồng 時thời 亦diệc 由do 定định 分phần/phân 耳nhĩ 其kỳ 時thời 代đại 延diên 促xúc 人nhân 物vật 盛thịnh 衰suy 化hóa 權quyền 隆long 替thế 一nhất 毫hào 不bất 能năng 加gia 損tổn 於ư 其kỳ 間gian 昔tích 吾ngô 祖tổ 未vị 離ly 西tây 乾can/kiền/càn 已dĩ 受thọ 般Bát 若Nhã 多đa 羅la 預dự 識thức 此thử 其kỳ 可khả 驗nghiệm 矣hĩ 當đương 青thanh 原nguyên 南nam 嶽nhạc 未vị 著trước 之chi 時thời 五ngũ 家gia 已dĩ 有hữu 定định 分phần/phân 矣hĩ 五ngũ 家gia 方phương 盛thịnh 之chi 頃khoảnh 修tu 短đoản 之chi 數số 安an 得đắc 無vô 定định 分phần/phân 哉tai 特đặc 彼bỉ 此thử 昧muội 略lược 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 耳nhĩ 或hoặc 謂vị 臨lâm 濟tế 道đạo 出xuất 常thường 情tình 為vi 人nhân 痛thống 切thiết 機cơ 圓viên 語ngữ 活hoạt 其kỳ 煆# 煉luyện 人nhân 物vật 速tốc 如như 反phản 掌chưởng 以dĩ 故cố 家gia 聲thanh 久cửu 遠viễn 不bất 墜trụy 自tự 餘dư 反phản 是thị 宜nghi 乎hồ 其kỳ 不bất 永vĩnh 於ư 世thế 也dã 此thử 說thuyết 不bất 為vi 誣vu 謗báng 先tiên 哲triết 臆ức 斷đoạn 是thị 非phi 亦diệc 乃nãi 昧muội 天thiên 理lý 之chi 甚thậm 者giả 然nhiên 近cận 代đại 據cứ 師sư 位vị 者giả 不bất 思tư 等đẳng 心tâm 垂thùy 化hóa 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。 往vãng 往vãng 急cấp 於ư 求cầu 嗣tự 效hiệu 閭lư 巷hạng 庸dong 俗tục 之chi 所sở 為vi 以dĩ 勢thế 利lợi 相tương/tướng 傾khuynh 名danh 位vị 相tương/tướng 誘dụ 物vật 欲dục 相tương 勝thắng 情tình 妄vọng 相tương/tướng 欺khi 似tự 此thử 雖tuy 數số 千thiên 百bách 傳truyền 繩thằng 繩thằng 不bất 墜trụy 何hà 益ích 於ư 理lý 哉tai 豈khởi 惟duy 無vô 益ích 實thật 害hại 之chi 至chí 也dã 故cố 月nguyệt 堂đường 有hữu 日nhật 中trung 灌quán 瓜qua 之chi 喻dụ 石thạch 室thất 有hữu 鑽toàn 腋dịch 插sáp 羽vũ 之chi 識thức 具cụ 在tại 典điển 章chương 不bất 知tri 何hà 所sở 圖đồ 而nhi 弗phất 之chi 顧cố 也dã 如như 古cổ 之chi 雲vân 門môn 得đắc 法Pháp 於ư 陳trần 尊tôn 宿túc 而nhi 宿túc 使sử 其kỳ 終chung 嗣tự 雪tuyết 峰phong 叢tùng 林lâm 逮đãi 今kim 尊tôn 之chi 又hựu 如như 慈từ 受thọ 謁yết 佛Phật 鑑giám 蔣tưởng 山sơn 室thất 中trung 有hữu 奇kỳ 遇ngộ 欲dục 易dị 其kỳ 所sở 嗣tự 鑑giám 終chung 卻khước 之chi 叢tùng 林lâm 猶do 歸quy 美mỹ 馬mã 但đãn 恐khủng 我ngã 之chi 道đạo 不bất 能năng 廣quảng 被bị 於ư 人nhân 使sử 異dị 其kỳ 所sở 嗣tự 何hà 憾hám 焉yên 譬thí 如như 分phần/phân 東đông 家gia 之chi 燈đăng 而nhi 照chiếu 西tây 室thất 但đãn 取thủ 其kỳ 破phá 幽u 燭chúc 暗ám 為vi 美mỹ 又hựu 安an 庸dong 竟cánh 彼bỉ 昧muội 吾ngô 燈đăng 之chi 自tự 來lai 也dã 耶da 曰viết 然nhiên 則tắc 正chánh 傳truyền 旁bàng 出xuất 之chi 說thuyết 無vô 有hữu 乎hồ 曰viết 非phi 無vô 有hữu 也dã 但đãn 非phi 當đương 世thế 我ngã 見kiến 未vị 淨tịnh 之chi 人nhân 各các 各các 自tự 謀mưu 自tự 刻khắc 自tự 譽dự 自tự 嫡đích 而nhi 得đắc 正chánh 傳truyền 之chi 名danh 亦diệc 非phi 先tiên 後hậu 付phó 囑chúc 門môn 庭đình 鬧náo 熱nhiệt 之chi 為vi 正chánh 傳truyền 也dã 自tự 有hữu 至chí 公công 無vô 我ngã 之chi 具cụ 眼nhãn 英anh 賢hiền 後hậu 起khởi 而nhi 判phán 定định 之chi 觀quán 其kỳ 證chứng 悟ngộ 機cơ 緣duyên 視thị 其kỳ 作tác 用dụng 力lực 量lượng 因nhân 材tài 而nhi 篤đốc 豈khởi 容dung 加gia 纖tiêm 毫hào 意ý 見kiến 於ư 其kỳ 間gian 哉tai 正chánh 傳truyền 機cơ 用dụng 直trực 截tiệt 光quang 明minh 不bất 乘thừa 言ngôn 不bất 滯trệ 句cú 自tự 由do 自tự 在tại 。 殺sát 活hoạt 全toàn 提đề 雷lôi 厲lệ 風phong 行hành 抽trừu 釘đinh/đính 拔bạt 楔tiết 為vi 人nhân 之chi 際tế 不bất 犯phạm 鋒phong 鋩mang 縱túng/tung 入nhập 水thủy 泥nê 磅bàng 礡# 無vô 礙ngại 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 為vi 正chánh 出xuất 也dã 若nhược 夫phu 旁bàng 出xuất 諸chư 師sư 明minh 心tâm 見kiến 性tánh 直trực 入nhập 靈linh 源nguyên 但đãn 其kỳ 作tác 用dụng 多đa 慈từ 順thuận 理lý 開khai 示thị 垂thùy 手thủ 接tiếp 人nhân 左tả 通thông 右hữu 達đạt 著trước 著trước 截tiệt 流lưu 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 令linh 見kiến 佛Phật 性tánh 比tỉ 全toàn 提đề 機cơ 用dụng 略lược 有hữu 差sai 殊thù 是thị 以dĩ 判phán 為vi 旁bàng 出xuất 耳nhĩ 曰viết 然nhiên 則tắc 正chánh 傳truyền 只chỉ 貴quý 直trực 截tiệt 全toàn 提đề 不bất 涉thiệp 理lý 路lộ 耶da 曰viết 非phi 然nhiên 也dã 若nhược 以dĩ 不bất 涉thiệp 理lý 路lộ 為vi 正chánh 傳truyền 則tắc 傳truyền 燈đăng 所sở 載tái 如như 鳥điểu 窠khòa 破phá 灶# 俱câu 胝chi 打đả 地địa 等đẳng 豈khởi 是thị 有hữu 理lý 路lộ 耶da 為vi 什thập 麼ma 亦diệc 為vi 旁bàng 出xuất 若nhược 以dĩ 說thuyết 心tâm 說thuyết 性tánh 有hữu 道Đạo 理lý 為vi 旁bàng 出xuất 則tắc 龍long 樹thụ 馬mã 鳴minh 弘hoằng 經kinh 造tạo 論luận 六lục 祖tổ 壇đàn 經kinh 黃hoàng 蘗bách 心tâm 要yếu 等đẳng 皆giai 旁bàng 出xuất 矣hĩ 當đương 知tri 正chánh 傳truyền 既ký 不bất 在tại 孤cô 硬ngạnh 一nhất 機cơ 一nhất 境cảnh 上thượng 亦diệc 不bất 在tại 無vô 道Đạo 理lý 可khả 行hành 處xứ 但đãn 觀quán 其kỳ 拖tha 泥nê 帶đái 水thủy 處xứ 活hoạt 潑bát 潑bát 地địa 不bất 滯trệ 一nhất 隅ngung 了liễu 無vô 剩thặng 法pháp 這giá 邊biên 那na 邊biên 透thấu 徹triệt 無vô 遺di 一nhất 句cú 當đương 陽dương 全toàn 該cai 理lý 事sự 說thuyết 理lý 說thuyết 事sự 稜lăng 縫phùng 全toàn 消tiêu 如như 大đại 福phước 人nhân 執chấp 石thạch 成thành 寶bảo 如như 雞kê 犀# 枕chẩm 八bát 面diện 通thông 同đồng 今kim 人nhân 正chánh 眼nhãn 不bất 明minh 師sư 資tư 如như 鬥đấu 百bách 草thảo 頭đầu 尾vĩ 不bất 知tri 收thu 放phóng 殺sát 活hoạt 不bất 透thấu 牢lao 關quan 渾hồn 侖# 吞thôn 吐thổ 不bất 無vô 相tướng 似tự 語ngữ 言ngôn 細tế 掬cúc 詳tường 看khán 旁bàng 出xuất 猶do 差sai 萬vạn 里lý 皆giai 由do 因nhân 地địa 不bất 真chân 。 只chỉ 欲dục 會hội 禪thiền 會hội 說thuyết 覓mịch 拂phất 覓mịch 名danh 元nguyên 無vô 決quyết 定định 高cao 遠viễn 真chân 志chí 撞chàng 著trước 瞎hạt 眼nhãn 宗tông 師sư 只chỉ 圖đồ 一nhất 時thời 鬧náo 熱nhiệt 不bất 顧cố 遺di 害hại 無vô 窮cùng 見kiến 學học 者giả 稍sảo 具cụ 天thiên 資tư 如như 籠lung 生sanh 鳥điểu 一nhất 般ban 生sanh 怕phạ 走tẩu 了liễu 別biệt 人nhân 家gia 去khứ 不bất 待đãi 其kỳ 堅kiên 凝ngưng 正chánh 念niệm 豆đậu 爆bộc 冷lãnh 灰hôi 只chỉ 要yếu 他tha 會hội 得đắc 箇cá 能năng 轉chuyển 動động 底để 許hứa 為vi 得đắc 省tỉnh 發phát 平bình 常thường 無vô 事sự 見kiến 印ấn 為vi 末mạt 後hậu 功công 急cấp 忙mang 付phó 拂phất 付phó 卷quyển 稱xưng 賞thưởng 讚tán 揚dương 互hỗ 相tương 欺khi 瞞man 互hỗ 相tương 諂siểm 諛du 記ký 持trì 誦tụng 習tập 傳truyền 院viện 開khai 堂đường 人nhân 我ngã 愈dũ 深thâm 機cơ 械giới 愈dũ 盛thịnh 以dĩ 祖tổ 宗tông 招chiêu 牌bài 為vi 濟tế 奸gian 藏tạng 醜xú 之chi 具cụ 所sở 謂vị 師sư 子tử 身thân 中trung 蟲trùng 自tự 食thực 師sư 子tử 肉nhục 。 者giả 雖tuy 佛Phật 祖tổ 再tái 生sanh 亦diệc 末mạt 如như 之chi 何hà 也dã 已dĩ 矣hĩ 法Pháp 門môn 大đại 變biến 日nhật 殆đãi 日nhật 甚thậm 雖tuy 定định 分phân 之chi 使sử 然nhiên 亦diệc 含hàm 生sanh 之chi 業nghiệp 感cảm 推thôi 此thử 未vị 常thường 不bất 涕thế 下hạ 問vấn 者giả 於ư 是thị 。 作tác 禮lễ 而nhi 退thoái 。
散tán 話thoại (# 上thượng )#
圍vi 爐lô 次thứ 眾chúng 問vấn 天thiên 見kiến 水thủy 為vi 琉lưu 璃ly 人nhân 見kiến 為vi 水thủy 鬼quỷ 見kiến 為vi 火hỏa 話thoại 此thử 意ý 如như 何hà 答đáp 曰viết 好hảo/hiếu 箇cá 入nhập 頭đầu 為vi 甚thậm 不bất 會hội 眾chúng 請thỉnh 開khai 示thị 曰viết 法pháp 無vô 定định 法pháp 隨tùy 機cơ 應ưng 現hiện 各các 各các 不bất 同đồng 。 了liễu 之chi 則tắc 物vật 物vật 成thành 解giải 脫thoát 之chi 門môn 。 昧muội 之chi 則tắc 塵trần 塵trần 號hiệu 生sanh 死tử 之chi 始thỉ 不bất 可khả 執chấp 一nhất 以dĩ 障chướng 真chân 修tu 水thủy 本bổn 一nhất 物vật 耳nhĩ 人nhân 見kiến 為vi 之chi 水thủy 天thiên 見kiến 為vi 之chi 琉lưu 璃ly 餓ngạ 鬼quỷ 見kiến 為vi 猛mãnh 火hỏa 魚ngư 龍long 視thị 為vi 窟quật 宅trạch 是thị 果quả 可khả 以dĩ 有hữu 定định 乎hồ 哉tai 果quả 可khả 以dĩ 無vô 定định 乎hồ 哉tai 若nhược 果quả 水thủy 也dã 則tắc 天thiên 不bất 應ưng 見kiến 為vi 琉lưu 璃ly 鬼quỷ 不bất 應ưng 見kiến 為vi 火hỏa 矣hĩ 蓋cái 見kiến 水thủy 者giả 定định 以dĩ 水thủy 為vi 真chân 見kiến 指chỉ 天thiên 鬼quỷ 之chi 見kiến 為vi 妄vọng 見kiến 琉lưu 璃ly 猛mãnh 火hỏa 刀đao 兵binh 者giả 亦diệc 然nhiên 互hỗ 相tương 是thị 非phi 。 無vô 有hữu 定định 止chỉ 矣hĩ 若nhược 能năng 諦đế 觀quán 離ly 罪tội 福phước 緣duyên 畢tất 竟cánh 何hà 物vật 不bất 見kiến 釋Thích 迦Ca 老lão 子tử 曾tằng 為vi 註chú 破phá 云vân 無vô 有hữu 定định 法pháp 。 名danh 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 亦diệc 無vô 有hữu 定định 法pháp 。 如Như 來Lai 可khả 說thuyết 。 是thị 知tri 水thủy 亦diệc 非phi 水thủy 琉lưu 璃ly 亦diệc 非phi 琉lưu 璃ly 都đô 盧lô 喚hoán 作tác 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 坐tọa 斷đoạn 四tứ 生sanh 路lộ 頭đầu 塞tắc 卻khước 是thị 非phi 喉hầu 吻vẫn 了liễu 也dã 而nhi 今kim 吾ngô 人nhân 日nhật 用dụng 開khai 眼nhãn 合hợp 眼nhãn 所sở 見kiến 明minh 暗ám 色sắc 空không 。 人nhân 我ngã 善thiện 惡ác 等đẳng 正chánh 與dữ 見kiến 水thủy 見kiến 琉lưu 璃ly 無vô 異dị 第đệ 不bất 知tri 各các 各các 境cảnh 界giới 受thọ 用dụng 如như 何hà 耳nhĩ 若nhược 能năng 直trực 下hạ 掀# 翻phiên 有hữu 甚thậm 空không 華hoa 翳ế 日nhật 。
友hữu 人nhân 有hữu 新tân 嬰anh 住trụ 持trì 之chi 任nhậm 者giả 告cáo 行hành 而nhi 問vấn 以dĩ 弘hoằng 法pháp 立lập 規quy 之chi 要yếu 曰viết 弘hoằng 法pháp 莫mạc 妙diệu 於ư 忘vong 我ngã 化hóa 人nhân 必tất 始thỉ 於ư 誠thành 身thân 何hà 以dĩ 言ngôn 之chi 。 百bách 丈trượng 已dĩ 前tiền 無vô 住trụ 持trì 事sự 道Đạo 人Nhân 相tương 尋tầm 於ư 空không 閒gian/nhàn 寂tịch 寞mịch 之chi 濱tân 麤thô 食thực 療liệu 形hình 敗bại 衣y 覆phú 體thể 當đương 此thử 之chi 時thời 。 寥liêu 如như 無vô 法pháp 之chi 可khả 弘hoằng 泊bạc 如như 無vô 生sanh 之chi 可khả 度độ 規quy 繩thằng 不bất 設thiết 名danh 利lợi 不bất 沾triêm 同đồng 遊du 熙hi 皞# 之chi 天thiên 共cộng 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 為vi 之chi 化hóa 然nhiên 而nhi 法pháp 以dĩ 之chi 而nhi 尊tôn 生sanh 以dĩ 之chi 而nhi 利lợi 故cố 無vô 弘hoằng 也dã 乃nãi 其kỳ 灼chước 有hữu 以dĩ 弘hoằng 也dã 至chí 若nhược 近cận 世thế 摻# 行hành 不bất 軌quỹ 而nhi 規quy 條điều 以dĩ 生sanh 名danh 利lợi 競cạnh 馳trì 而nhi 住trụ 持trì 斯tư 立lập 規quy 逾du 多đa 而nhi 叛bạn 逾du 眾chúng 法pháp 逾du 弘hoằng 而nhi 弊tệ 逾du 滋tư 其kỳ 故cố 何hà 哉tai 蓋cái 舉cử 措thố 煩phiền 而nhi 律luật 己kỷ 之chi 效hiệu 薄bạc 耳nhĩ 是thị 以dĩ 先tiên 德đức 知tri 其kỳ 本bổn 之chi 在tại 己kỷ 也dã 故cố 勤cần 律luật 行hành 以dĩ 砥chỉ 身thân 循tuần 中trung 和hòa 以dĩ 照chiếu 物vật 是thị 以dĩ 不bất 行hành 法pháp 而nhi 法pháp 行hành 不bất 化hóa 人nhân 而nhi 人nhân 化hóa 悅duyệt 具cụ 道đạo 而nhi 不bất 敢cảm 違vi 其kỳ 言ngôn 非phi 冀ký 功công 而nhi 勉miễn 善thiện 非phi 畏úy 苦khổ 而nhi 戢tập 心tâm 蓋cái 漸tiệm 染nhiễm 於ư 至chí 德đức 薰huân 蒸chưng 於ư 聞văn 見kiến 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 其kỳ 然nhiên 也dã 故cố 夫phu 規quy 約ước 之chi 設thiết 所sở 以dĩ 鋤# 過quá 而nhi 非phi 以dĩ 縛phược 賢hiền 故cố 化hóa 被bị 五ngũ 天thiên 名danh 傳truyền 沙sa 界giới 者giả 豈khởi 有hữu 作tác 而nhi 然nhiên 哉tai 真chân 誠thành 無vô 己kỷ 之chi 效hiệu 之chi 所sở 化hóa 也dã 故cố 曰viết 聖thánh 人nhân 。 無vô 己kỷ 靡mĩ 所sở 不bất 己kỷ 其kỳ 斯tư 之chi 謂vị 歟# 子tử 勉miễn 栴chiên 吾ngô 將tương 拭thức 目mục 以dĩ 觀quán 德đức 化hóa 也dã 。
有hữu 理lý 學học 居cư 士sĩ 號hiệu 赤xích 城thành 者giả 以dĩ 三tam 教giáo 自tự 負phụ 來lai 訪phỏng 與dữ 之chi 坐tọa 而nhi 話thoại 焉yên 士sĩ 遽cự 問vấn 曰viết 久cửu 聞văn 和hòa 尚thượng 證chứng 最Tối 上Thượng 乘Thừa 融dung 通thông 三tam 教giáo 肯khẳng 綮khính/khể 之chi 旨chỉ 可khả 得đắc 聞văn 乎hồ 。 曰viết 山sơn 僧Tăng 者giả 裏lý 一nhất 教giáo 且thả 不bất 可khả 得đắc 何hà 有hữu 於ư 三tam 但đãn 就tựu 智trí 量lượng 所sở 見kiến 之chi 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 所sở 以dĩ 無vô 異dị 成thành 異dị 耳nhĩ 士sĩ 曰viết 然nhiên 良lương 久cửu 茶trà 次thứ 士sĩ 舉cử 論luận 語ngữ 首thủ 章chương 曰viết 一nhất 部bộ 論luận 語ngữ 開khai 章chương 便tiện 說thuyết 箇cá 時thời 習tập 二nhị 字tự 若nhược 有hữu 一nhất 時thời 不bất 習tập 即tức 不bất 得đắc 成thành 熟thục 矣hĩ 曰viết 時thời 習tập 二nhị 字tự 不bất 得đắc 草thảo 草thảo 看khán 過quá 當đương 知tri 居cư 士sĩ 與dữ 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 俱câu 出xuất 不bất 得đắc 這giá 箇cá 時thời 字tự 剎sát 那na 流lưu 入nhập 心tâm 想tưởng 情tình 識thức 便tiện 是thị 虛hư 度độ 時thời 光quang 豈khởi 時thời 時thời 習tập 學học 之chi 謂vị 哉tai 士sĩ 曰viết 三tam 教giáo 釋Thích 氏thị 理lý 勝thắng 於ư 孔khổng 老lão 而nhi 終chung 不bất 若nhược 孔khổng 子tử 之chi 實thật 用dụng 吾ngô 所sở 願nguyện 則tắc 學học 孔khổng 子tử 也dã 曰viết 居cư 士sĩ 所sở 言ngôn 大đại 有hữu 矛mâu 盾# 夫phu 釋Thích 氏thị 理lý 既ký 勝thắng 於ư 二nhị 氏thị 天thiên 下hạ 豈khởi 有hữu 無vô 理lý 之chi 用dụng 無vô 用dụng 之chi 理lý 哉tai 又hựu 云vân 願nguyện 學học 孔khổng 子tử 是thị 踐tiễn 跡tích 而nhi 行hành 善thiện 人nhân 且thả 不bất 能năng 及cập 而nhi 況huống 能năng 入nhập 孔khổng 子tử 之chi 室thất 哉tai 夫phu 孔khổng 子tử 之chi 日nhật 用dụng 事sự 事sự 恰kháp 當đương 皆giai 其kỳ 生sanh 平bình 精tinh 神thần 無vô 滲# 漏lậu 處xứ 得đắc 來lai 若nhược 有hữu 心tâm 要yếu 去khứ 學học 他tha 便tiện 是thị 鸚anh 鵡vũ 學học 人nhân 語ngữ 相tương 似tự 蓋cái 他tha 是thị 無vô 思tư 無vô 慮lự 隨tùy 緣duyên 應ưng 現hiện 不bất 期kỳ 然nhiên 而nhi 自tự 恰kháp 好hảo/hiếu 豈khởi 是thị 你nễ 勉miễn 強cường/cưỡng 學học 得đắc 的đích 士sĩ 曰viết 然nhiên 則tắc 三tam 教giáo 之chi 理lý 同đồng 若nhược 是thị 乎hồ 曰viết 我ngã 暫tạm 如như 此thử 說thuyết 你nễ 便tiện 向hướng 這giá 裏lý 作tác 解giải 若nhược 全toàn 收thu 則tắc 非phi 但đãn 孔khổng 老lão 之chi 教giáo 乃nãi 至chí 諸chư 子tử 百bách 家gia 無vô 不bất 同đồng 承thừa 此thử 理lý 恩ân 力lực 若nhược 剖phẫu 析tích 真chân 偽ngụy 大đại 有hữu 逕kính 庭đình 烏ô 得đắc 混hỗn 而nhi 一nhất 之chi 哉tai 居cư 士sĩ 四tứ 大đại 師sư 既ký 言ngôn 不bất 同đồng 必tất 須tu 一nhất 一nhất 明minh 示thị 弟đệ 子tử 輩bối 方phương 能năng 折chiết 服phục 不bất 然nhiên 其kỳ 何hà 以dĩ 辭từ 過quá 高cao 嬌kiều 勝thắng 之chi 議nghị 也dã 曰viết 固cố 也dã 吾ngô 將tương 語ngứ 汝nhữ 以dĩ 古cổ 德đức 之chi 明minh 辨biện 也dã 天thiên 古cổ 人nhân 之chi 辨biện 三tam 教giáo 其kỳ 不bất 同đồng 者giả 固cố 多đa 今kim 略lược 舉cử 其kỳ 十thập 以dĩ 塞tắc 子tử 之chi 疑nghi 凝ngưng 耳nhĩ 一nhất 始thỉ 與dữ 無vô 始thỉ 異dị 謂vị 我ngã 釋thích 立lập 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 。 無vô 定định 初sơ 始thỉ 儒nho 道đạo 二nhị 教giáo 有hữu 太thái 初sơ 太thái 始thỉ 為vi 物vật 之chi 先tiên 物vật 自tự 造tạo 化hóa 因nhân 緣duyên 為vi 萬vạn 法pháp 之chi 本bổn 興hưng 滅diệt 由do 人nhân 其kỳ 不bất 同đồng 者giả 一nhất 也dã 二nhị 氣khí 非phi 氣khí 異dị 我ngã 教giáo 以dĩ 心tâm 為vi 法pháp 本bổn 。 萬vạn 行hạnh 憑bằng 緣duyên 老lão 子tử 以dĩ 氣khí 變biến 為vi 神thần 無vô 為vi 自tự 化hóa 自tự 化hóa 則tắc 無vô 修tu 無vô 習tập 棄khí 智trí 絕tuyệt 聖thánh 為vi 教giáo 憑bằng 緣duyên 則tắc 必tất 假giả 修tu 成thành 萬vạn 行hạnh 會hội 本bổn 修tu 則tắc 無vô 修tu 此thử 其kỳ 不bất 同đồng 者giả 二nhị 也dã 三tam 有hữu 三tam 世thế 無vô 三tam 世thế 異dị 我ngã 教giáo 以dĩ 稟bẩm 質chất 色sắc 心tâm 靈linh 爽sảng 相tương 續tục 隨tùy 緣duyên 起khởi 滅diệt 。 三tam 世thế 遷thiên 流lưu 儒nho 老lão 以dĩ 聚tụ 氣khí 為vi 生sanh 散tán 氣khí 為vi 死tử 死tử 則tắc 歸quy 夫phu 天thiên 地địa 不bất 續tục 不bất 存tồn 既ký 止chỉ 一nhất 身thân 寧ninh 知tri 三tam 世thế 此thử 不bất 同đồng 者giả 三tam 也dã 四tứ 習tập 與dữ 非phi 習tập 異dị 釋thích 教giáo 以dĩ 善thiện 惡ác 由do 業nghiệp 愚ngu 智trí 習tập 生sanh 故cố 多đa 劫kiếp 熏huân 修tu 靈linh 智trí 玄huyền 妙diệu 二nhị 氏thị 以dĩ 善thiện 惡ác 由do 分phần/phân 愚ngu 智trí 自tự 天thiên 稟bẩm 純thuần 和hòa 則tắc 至chí 聖thánh 至chí 神thần 稟bẩm 渾hồn 濁trược 則tắc 為vi 愚ngu 為vi 暗ám 縱túng/tung 言ngôn 慎thận 習tập 止chỉ 在tại 一nhất 身thân 豈khởi 說thuyết 積tích 功công 能năng 資tư 他tha 世thế 此thử 不bất 同đồng 者giả 四tứ 也dã 五ngũ 稟bẩm 緣duyên 稟bẩm 氣khí 異dị 我ngã 教giáo 以dĩ 萬vạn 象tượng 森sâm 羅la 並tịnh 由do 緣duyên 起khởi 二nhị 家gia 以dĩ 富phú 貴quý 吉cát 凶hung 氣khí 命mạng 所sở 由do 稟bẩm 氣khí 者giả 豈khởi 可khả 更cánh 易dị 稟bẩm 緣duyên 故cố 廣quảng 勸khuyến 增tăng 修tu 此thử 不bất 同đồng 者giả 五ngũ 也dã 六lục 內nội 非phi 內nội 異dị 我ngã 教giáo 以dĩ 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 內nội 識thức 變biến 生sanh 二nhị 家gia 以dĩ 人nhân 物vật 蝡nhuyễn 動động 皆giai 由do 天thiên 地địa 所sở 變biến 在tại 我ngã 則tắc 可khả 變biến 染nhiễm 令linh 淨tịnh 所sở 變biến 由do 天thiên 則tắc 任nhậm 彼bỉ 高cao 低đê 此thử 不bất 同đồng 者giả 六lục 也dã 七thất 緣duyên 非phi 緣duyên 異dị 我ngã 教giáo 以dĩ 四tứ 相tương/tướng 遷thiên 流lưu 浮phù 虛hư 變biến 滅diệt 皆giai 由do 緣duyên 力lực 非phi 謂vị 自tự 然nhiên 二nhị 氏thị 以dĩ 日nhật 化hóa 月nguyệt 移di 趣thú 新tân 更cánh 故cố 力lực 負phụ 自tự 爾nhĩ 非phi 由do 我ngã 心tâm 此thử 不bất 同đồng 者giả 七thất 也dã 八bát 天thiên 非phi 天thiên 異dị 釋thích 教giáo 以dĩ 果quả 報báo 因nhân 緣duyên 宗tông 源nguyên 斯tư 二nhị 一nhất 者giả 苦khổ 集tập 二nhị 者giả 滅diệt 道đạo 滅diệt 道đạo 者giả 不bất 住trụ 不bất 染nhiễm 離ly 斷đoạn 離ly 常thường 高cao 出xuất 空không 有hữu 之chi 巔điên 迥huýnh 脫thoát 生sanh 死tử 之chi 外ngoại 苦khổ 集tập 者giả 因nhân 心tâm 迴hồi 轉chuyển 逐trục 業nghiệp 高cao 低đê 往vãng 來lai 六lục 趣thú 之chi 中trung 留lưu 連liên 三tam 有hữu 之chi 內nội 是thị 以dĩ 厭yếm 乎hồ 苦khổ 者giả 斷đoạn 乎hồ 集tập 忻hãn 乎hồ 滅diệt 者giả 修tu 乎hồ 道đạo 孔khổng 老lão 以dĩ 吉cát 凶hung 禍họa 福phước 。 派phái 流lưu 為vi 二nhị 二nhị 者giả 天thiên 地địa 也dã 地địa 之chi 所sở 為vi 可khả 得đắc ▆# 絕tuyệt 故cố 謀mưu 未vị 兆triệu 而nhi 散tán 脆thúy 微vi 天thiên 之chi 所sở 為vi 不bất 可khả 逃đào 故cố 受thọ 而nhi 喜hỷ 之chi 忘vong 而nhi 復phục 之chi 是thị 以dĩ 安an 乎hồ 天thiên 者giả 棄khí 乎hồ 人nhân 絕tuyệt 乎hồ 聖thánh 者giả 從tùng 乎hồ 道đạo 此thử 其kỳ 不bất 同đồng 者giả 八bát 也dã 九cửu 染nhiễm 非phi 染nhiễm 異dị 老lão 子tử 以dĩ 仁nhân 毀hủy 於ư 道đạo 絕tuyệt 仁nhân 而nhi 道đạo 自tự 停đình 不bất 在tại 於ư 為vi 也dã 欲dục 害hại 於ư 性tánh 去khứ 欲dục 而nhi 性tánh 自tự 得đắc 不bất 在tại 於ư 修tu 也dã 利lợi 累lũy/lụy/luy 於ư 生sanh 屏bính 利lợi 而nhi 生sanh 自tự 成thành 不bất 在tại 於ư 益ích 也dã 禮lễ 出xuất 於ư 亂loạn 棄khí 禮lễ 而nhi 亂loạn 自tự 除trừ 不bất 在tại 於ư 作tác 也dã 理lý 由do 於ư 道đạo 有hữu 道đạo 而nhi 理lý 自tự 至chí 不bất 在tại 於ư 聖thánh 也dã 得đắc 在tại 於ư 時thời 時thời 來lai 而nhi 位vị 自tự 成thành 不bất 在tại 於ư 事sự 也dã 是thị 以dĩ 不bất 求cầu 而nhi 自tự 得đắc 不bất 為vi 而nhi 自tự 成thành 為vi 之chi 必tất 敗bại 求cầu 之chi 必tất 失thất 此thử 老lão 氏thị 之chi 教giáo 也dã 我ngã 宗tông 以dĩ 善thiện 為vi 福phước 道đạo 之chi 本bổn 修tu 善thiện 而nhi 受thọ 福phước 人nhân 天thiên 不bất 善thiện 為vi 惡ác 道đạo 之chi 根căn 積tích 不bất 善thiện 而nhi 沉trầm 淪luân 三tam 苦khổ 慈từ 為vi 無vô 害hại 之chi 路lộ 欲dục 為vi 生sanh 死tử 之chi 源nguyên 。 絕tuyệt 欲dục 而nhi 生sanh 死tử 必tất 除trừ 修tu 慈từ 而nhi 壽thọ 命mạng 必tất 永vĩnh 是thị 以dĩ 為vi 善thiện 者giả 必tất 得đắc 不bất 為vi 善thiện 者giả 必tất 失thất 離ly 欲dục 者giả 必tất 昇thăng 不bất 離ly 欲dục 者giả 必tất 墜trụy 此thử 釋Thích 氏thị 之chi 教giáo 與dữ 二nhị 子tử 之chi 教giáo 不bất 同đồng 者giả 九cửu 也dã 十thập 歸quy 別biệt 歸quy 異dị 我ngã 教giáo 以dĩ 生sanh 死tử 苦khổ 也dã 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 貪tham 愛ái 垢cấu 也dã 因nhân 無vô 明minh 起khởi 因nhân 無vô 明minh 故cố 。 可khả 剪tiễn 可khả 除trừ 從tùng 妄vọng 想tưởng 生sanh 。 可khả 塞tắc 可khả 拔bạt 以dĩ 其kỳ 性tánh 假giả 體thể 妄vọng 故cố 息tức 妄vọng 而nhi 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 棄khí 假giả 而nhi 歸quy 智trí 覺giác 於ư 是thị 控khống 御ngự 一Nhất 乘Thừa 浮phù 航# 六Lục 度Độ 出xuất 生sanh 死tử 苦khổ 。 海hải 入nhập 火hỏa 宅trạch 樊phàn 籠lung 巋# 爾nhĩ 圓viên 明minh 混hỗn 境cảnh 智trí 而nhi 雙song 寂tịch 湛trạm 然nhiên 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 虛hư 空không 而nhi 並tịnh 存tồn 此thử 釋thích 教giáo 之chi 所sở 歸quy 也dã 老lão 氏thị 以dĩ 生sanh 死tử 命mạng 也dã 悉tất 是thị 道đạo 之chi 所sở 為vi 賢hiền 愚ngu 性tánh 也dã 悉tất 是thị 天thiên 之chi 所sở 為vi 天thiên 與dữ 不bất 可khả 逃đào 道đạo 為vi 不bất 可khả 悍hãn 知tri 天thiên 道đạo 不bất 可khả 逃đào 悍hãn 者giả 則tắc 能năng 安an 處xứ 生sanh 死tử 而nhi 守thủ 全toàn 性tánh 情tình 情tình 性tánh 全toàn 而nhi 天thiên 不bất 壞hoại 死tử 生sanh 處xứ 而nhi 道đạo 不bất 虧khuy 道đạo 不bất 虧khuy 則tắc 悅duyệt 惡ác 之chi 慮lự 消tiêu 天thiên 不bất 壞hoại 則tắc 喜hỷ 怒nộ 之chi 心tâm 滅diệt 於ư 是thị 出xuất 囂hiêu 塵trần 之chi 域vực 埋mai 道Đạo 德đức 之chi 鄉hương 理lý 孤cô 邵# 於ư 寰# 中trung 神thần 獨độc 凝ngưng 於ư 方phương 外ngoại 澹đạm 然nhiên 玄huyền 寂tịch 而nhi 累lũy/lụy/luy 害hại 不bất 能năng 干can 泊bạc 爾nhĩ 無vô 為vi 而nhi 邪tà 氣khí 不bất 能năng 襲tập 可khả 以dĩ 長trường 生sanh 可khả 以dĩ 盡tận 年niên 此thử 老lão 氏thị 之chi 所sở 歸quy 也dã 所sở 歸quy 既ký 異dị 發phát 軫# 復phục 殊thù 相tương/tướng 去khứ 渺# 然nhiên 豈khởi 堪kham 同đồng 論luận 此thử 其kỳ 不bất 同đồng 者giả 十thập 也dã 然nhiên 孔khổng 氏thị 之chi 教giáo 主chủ 乎hồ 世thế 內nội 釋Thích 氏thị 之chi 教giáo 專chuyên 主chủ 出xuất 世thế 而nhi 旁bàng 通thông 世thế 內nội 則tắc 所sở 見kiến 有hữu 淺thiển 深thâm 之chi 不bất 同đồng 施thi 設thiết 之chi 各các 異dị 而nhi 其kỳ 以dĩ 利lợi 物vật 安an 民dân 之chi 為vi 務vụ 則tắc 一nhất 也dã 胡hồ 可khả 得đắc 而nhi 輕khinh 議nghị 之chi 哉tai 子tử 勉miễn 栴chiên 毋vô 混hỗn 慢mạn 於ư 是thị 居cư 士sĩ 嘸# 然nhiên 曰viết 吾ngô 乃nãi 今kim 而nhi 知tri 北bắc 海hải 之chi 不bất 可khả 以dĩ 望vọng 洋dương 盡tận 也dã 微vi 吾ngô 師sư 之chi 遇ngộ 幾kỷ 以dĩ 河hà 海hải 之chi 見kiến 傲ngạo 然nhiên 一nhất 生sanh 也dã 謝tạ 之chi 矣hĩ 。
客khách 有hữu 問vấn 曰viết 古cổ 來lai 大đại 老lão 如như 中trung 峰phong 等đẳng 尚thượng 云vân 參tham 究cứu 缺khuyết 於ư 悟ngộ 明minh 今kim 時thời 插sáp 腳cước 叢tùng 林lâm 率suất 稱xưng 悟ngộ 道đạo 而nhi 互hỗ 相tương 謗báng 毀hủy 同đồng 室thất 操thao 戈qua 致trí 令linh 末mạt 流lưu 愈dũ 熾sí 外ngoại 教giáo 騰đằng 譏cơ 果quả 孰thục 是thị 而nhi 孰thục 非phi 乎hồ 應ưng 之chi 曰viết 此thử 非phi 我ngã 之chi 所sở 能năng 答đáp 。 亦diệc 非phi 子tử 之chi 所sở 能năng 知tri 。 也dã 汝nhữ 但đãn 專chuyên 精tinh 體thể 究cứu 一nhất 朝triêu 桶# 底để 脫thoát 落lạc 時thời 是thị 非phi 自tự 現hiện 不bất 著trước 問vấn 人nhân 也dã 客khách 曰viết 乞khất 師sư 略lược 陳trần 梗# 概khái 俾tỉ 知tri 信tín 向hướng 之chi 方phương 耳nhĩ 曰viết 山sơn 僧Tăng 這giá 裏lý 總tổng 不bất 見kiến 有hữu 古cổ 今kim 迷mê 悟ngộ 況huống 有hữu 是thị 非phi 可khả 指chỉ 陳trần 哉tai 若nhược 向hướng 這giá 裏lý 撒tản 手thủ 便tiện 行hành 方phương 知tri 山sơn 僧Tăng 嘮lao 呾đát 已dĩ 甚thậm 客khách 再tái 四tứ 請thỉnh 示thị 因nhân 諭dụ 之chi 曰viết 夫phu 中trung 峰phong 諸chư 老lão 之chi 不bất 悟ngộ 如như 金kim 不bất 博bác 金kim 水thủy 不bất 洗tẩy 水thủy 不bất 似tự 爾nhĩ 等đẳng 之chi 盲manh 無vô 智trí 眼nhãn 為vi 不bất 悟ngộ 不bất 知tri 也dã 子tử 不bất 見kiến 仰ngưỡng 山sơn 道đạo 悟ngộ 則tắc 不bất 無vô 爭tranh 奈nại 落lạc 第đệ 二nhị 頭đầu 何hà 今kim 人nhân 之chi 病bệnh 正chánh 在tại 以dĩ 悟ngộ 為vi 窠khòa 臼cữu 而nhi 未vị 到đáo 無vô 悟ngộ 無vô 證chứng 之chi 實thật 地địa 耳nhĩ 至chí 若nhược 是thị 非phi 謗báng 譽dự 全toàn 未vị 可khả 憑bằng 何hà 則tắc 以dĩ 偏thiên 見kiến 分phân 明minh 作tác 決quyết 定định 解giải 之chi 人nhân 各các 以dĩ 同đồng 其kỳ 局cục 量lượng 所sở 搆câu 者giả 為vi 是thị 順thuận 意ý 則tắc 喜hỷ 譽dự 艴# 懷hoài 則tắc 恚khuể 譏cơ 各các 由do 習tập 種chủng 使sử 然nhiên 念niệm 念niệm 變biến 異dị 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 其kỳ 非phi 也dã 以dĩ 不bất 自tự 知tri 故cố 聞văn 讚tán 則tắc 為vi 喜hỷ 風phong 所sở 飄phiêu 聞văn 毀hủy 則tắc 為vi 恚khuể 地địa 所sở 礙ngại 由do 斯tư 取thủ 執chấp 故cố 曰viết 無vô 明minh 生sanh 滅diệt 熾sí 然nhiên 人nhân 我ngã 角giác 立lập 智trí 者giả 了liễu 知tri 意ý 下hạ 丹đan 青thanh 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 主chủ 宰tể 不bất 興hưng 塵trần 塵trần 自tự 在tại 憐lân 彼bỉ 癡si 迷mê 枉uổng 自tự 纏triền 縛phược 耳nhĩ 經Kinh 云vân 念niệm 彼bỉ 觀Quán 音Âm 力lực 。 還hoàn 著trước 於ư 本bổn 人nhân 。 者giả 正chánh 此thử 意ý 也dã 蓋cái 觀quán 音âm 力lực 則tắc 無vô 受thọ 自tự 在tại 之chi 力lực 。 而nhi 彼bỉ 念niệm 念niệm 自tự 生sanh 。 繫hệ 著trước 豐phong 非phi 還hoàn 著trước 於ư 本bổn 人nhân 。 哉tai 究cứu 而nhi 論luận 之chi 既ký 無vô 可khả 取thủ 可khả 捨xả 。 之chi 相tướng 又hựu 豈khởi 有hữu 不bất 可khả 是thị 不bất 可khả 非phi 等đẳng 可khả 論luận 哉tai 若nhược 於ư 此thử 放phóng 身thân 捨xả 命mạng 則tắc 知tri 古cổ 今kim 凡phàm 聖thánh 等đẳng 事sự 盡tận 是thị 汝nhữ 屋ốc 裏lý 閒gian/nhàn 家gia 具cụ 耳nhĩ 。
居cư 士sĩ 問vấn 師sư 言ngôn 法pháp 無vô 定định 法pháp 是thị 則tắc 菩Bồ 提Đề 然nhiên 則tắc 聖thánh 人nhân 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 豈khởi 不bất 枉uổng 為vi 蓋cái 以dĩ 眾chúng 生sanh 即tức 非phi 眾chúng 生sanh 。 故cố 也dã 答đáp 曰viết 只chỉ 為vì 一nhất 切thiết 法pháp 各các 各các 無vô 定định 相tương/tướng 故cố 可khả 神thần 通thông 變biến 化hóa 。 地địa 可khả 為vi 水thủy 水thủy 可khả 為vi 地địa 水thủy 火hỏa 刀đao 毒độc 亦diệc 復phục 如như 之chi 且thả 如như 凡phàm 夫phu 界giới 中trung 現hiện 見kiến 酥tô 蠟lạp 銅đồng 錫tích 得đắc 火hỏa 即tức 消tiêu 為vi 水thủy 水thủy 得đắc 寒hàn 為vi 冰băng 石thạch 汁trấp 作tác 金kim 金kim 敗bại 為vi 銅đồng 或hoặc 復phục 為vi 石thạch 是thị 堅kiên 軟nhuyễn 無vô 定định 相tương/tướng 也dã 有hữu 情tình 亦diệc 爾nhĩ 善thiện 可khả 為vi 惡ác 惡ác 可khả 為vi 善thiện 故cố 菩Bồ 薩Tát 知tri 萬vạn 法pháp 無vô 定định 相tương/tướng 用dụng 神thần 通thông 力lực 而nhi 改cải 變biến 化hóa 度độ 之chi 是thị 實thật 非phi 虛hư 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 邪tà 通thông 衒huyễn 惑hoặc 不bất 可khả 一nhất 切thiết 撥bát 為vi 小Tiểu 乘Thừa 自tự 招chiêu 過quá 咎cữu 蓋cái 大Đại 士Sĩ 神thần 通thông 由do 離ly 五ngũ 欲dục 得đắc 禪thiền 定định 有hữu 慈từ 悲bi 不bất 住trụ 定định 相tương/tướng 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 。 現hiện 諸chư 希hy 有hữu 令linh 心tâm 淨tịnh 故cố 多đa 得đắc 度độ 故cố 所sở 變biến 諸chư 物vật 隨tùy 念niệm 現hiện 前tiền 於ư 六lục 塵trần 中trung 。 任nhậm 意ý 自tự 在tại 於ư 好hảo/hiếu 能năng 離ly 於ư 醜xú 能năng 樂nhạo/nhạc/lạc 又hựu 能năng 離ly 諸chư 好hảo 醜xú 想tưởng 行hành 捨xả 心tâm 等đẳng 故cố 菩Bồ 薩Tát 得đắc 是thị 。 神thần 通thông 遊du 諸chư 佛Phật 國quốc 。 非phi 有hữu 為vi 也dã 。
世thế 出xuất 世thế 間gian 。 無vô 非phi 一nhất 大đại 爐lô 鞴# 上thượng 至chí 諸chư 佛Phật 。 下hạ 至chí 地địa 獄ngục 各các 各các 平bình 等đẳng 受thọ 用dụng 。 無vô 是thị 無vô 非phi 。 無vô 得đắc 無vô 失thất 。 愚ngu 者giả 不bất 了liễu 於ư 中trung 妄vọng 自tự 囚tù 執chấp 取thủ 之chi 捨xả 之chi 枉uổng 成thành 限hạn 量lượng 隔cách 礙ngại 不bất 通thông 殊thù 不bất 覺giác 平bình 等đẳng 性tánh 中trung 。 無vô 如như 是thị 事sự 。 但đãn 能năng 念niệm 念niệm 不bất 昧muội 隨tùy 高cao 就tựu 下hạ 入nhập 世thế 出xuất 世thế 。 無vô 不bất 合hợp 宜nghi 未vị 得đắc 如như 是thị 便tiện 礙ngại 滯trệ 不bất 通thông 礙ngại 滯trệ 不bất 通thông 處xứ 即tức 爐lô 鞴# 也dã 若nhược 能năng 返phản 照chiếu 借tá 苦khổ 樂lạc 緣duyên 千thiên 煆# 萬vạn 煉luyện 自tự 然nhiên 無vô 法pháp 不bất 通thông 無vô 理lý 不bất 透thấu 故cố 住trụ 山sơn 有hữu 住trụ 山sơn 之chi 煆# 煉luyện 涉thiệp 世thế 有hữu 涉thiệp 世thế 之chi 煆# 煉luyện 乃nãi 至chí 若nhược 正chánh 若nhược 邪tà 若nhược 定định 若nhược 亂loạn 名danh 色sắc 所sở 該cai 無vô 不bất 皆giai 爐lô 鞴# 也dã 既ký 然nhiên 如như 是thị 想tưởng 念niệm 徒đồ 勞lao 固cố 必tất 既ký 無vô 喜hỷ 憂ưu 自tự 寂tịch 逢phùng 聲thanh 遇ngộ 色sắc 谷cốc 響hưởng 雲vân 過quá 則tắc 塵trần 塵trần 無vô 非phi 佛Phật 國quốc 步bộ 步bộ 盡tận 證chứng 遮già 那na 苦khổ 樂lạc 爐lô 鎚chùy 夢mộng 中trung 佛Phật 事sự 耳nhĩ 。
友hữu 人nhân 習tập 講giảng 者giả 閱duyệt 華hoa 嚴nghiêm 大đại 疏sớ/sơ 而nhi 不bất 明minh 文văn 即tức 是thị 字tự 字tự 即tức 是thị 文văn 義nghĩa 因nhân 告cáo 之chi 曰viết 疏sớ/sơ 不bất 云vân 乎hồ 名danh 詮thuyên 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 句cú 詮thuyên 諸chư 法pháp 差sai 別biệt 。 文văn 即tức 是thị 字tự 為vi 名danh 句cú 之chi 所sở 依y 不bất 能năng 詮thuyên 自tự 性tánh 及cập 差sai 別biệt 故cố 又hựu 文văn 能năng 顯hiển 義nghĩa 而nhi 體thể 非phi 顯hiển 字tự 者giả 無vô 改cải 義nghĩa 又hựu 是thị 功công 能năng 功công 能năng 即tức 體thể 故cố 言ngôn 文văn 即tức 是thị 字tự 字tự 即tức 是thị 文văn 或hoặc 字tự 為vi 初sơ 首thủ 即tức 多đa 剎sát 那na 聲thanh 集tập 成thành 一nhất 字tự 集tập 多đa 字tự 為vi 所sở 依y 次thứ 方phương 成thành 名danh 詮thuyên 諸chư 法pháp 體thể 多đa 名danh 已dĩ 後hậu 方phương 成thành 句cú 身thân 詮thuyên 法pháp 差sai 別biệt 也dã 如như 今kim 不bất 必tất 多đa 只chỉ 要yếu 識thức 取thủ 最tối 初sơ 一nhất 字tự 從tùng 何hà 處xứ 得đắc 。 來lai 何hà 等đẳng 省tỉnh 力lực 。
閱duyệt 瑜du 伽già 論luận 第đệ 八bát 十thập 一nhất 云vân 諸chư 契Khế 經Kinh 體thể 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 文văn 二nhị 義nghĩa 文văn 是thị 所sở 依y 義nghĩa 是thị 能năng 依y 此thử 二nhị 總tổng 名danh 一nhất 切thiết 所sở 知tri 。 境cảnh 界giới 即tức 依y 於ư 六lục 文văn 顯hiển 於ư 十thập 義nghĩa 六lục 文văn 者giả 名danh 句cú 字tự 語ngữ 行hành 相tương/tướng 機cơ 請thỉnh 十thập 義nghĩa 者giả 地địa 相tương/tướng 作tác 意ý 依y 處xứ 過quá 患hoạn 勝thắng 劣liệt 所sở 對đối 能năng 治trị 略lược 廣quảng 也dã 此thử 明minh 教giáo 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 若nhược 不bất 詮thuyên 義nghĩa 教giáo 文văn 何hà 用dụng 故cố 通thông 取thủ 所sở 詮thuyên 為vi 經kinh 體thể 云vân 以dĩ 余dư 觀quán 之chi 凡phàm 可khả 表biểu 義nghĩa 理lý 者giả 皆giai 為vi 教giáo 體thể 如như 禮lễ 拜bái 是thị 敬kính 義nghĩa 罵mạ 詈lị 是thị 瞋sân 義nghĩa 等đẳng 乃nãi 至chí 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 若nhược 善thiện 若nhược 惡ác 。 諸chư 佛Phật 皆giai 即tức 以dĩ 之chi 為vi 佛Phật 事sự 如như 淨tịnh 名danh 經kinh 廣quảng 明minh 者giả 是thị 名danh 入Nhập 一Nhất 切Thiết 、 諸Chư 佛Phật 法Pháp 門Môn 。 若nhược 入nhập 此thử 門môn 便tiện 知tri 佛Phật 土độ 本bổn 是thị 就tựu 應ưng 之chi 義nghĩa 好hảo 惡ác 在tại 彼bỉ 於ư 我ngã 何hà 殊thù 所sở 貴quý 唯duy 應ưng 生sanh 之chi 寄ký 耳nhĩ 既ký 語ngữ 默mặc 動động 靜tĩnh 皆giai 說thuyết 則tắc 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 盡tận 聽thính 苟cẩu 能năng 得đắc 法Pháp 契khế 神thần 何hà 必tất 要yếu 依y 言ngôn 說thuyết 況huống 華hoa 嚴nghiêm 性tánh 海hải 雲vân 臺đài 寶bảo 網võng 同đồng 演diễn 玅# 音âm 毛mao 孔khổng 光quang 明minh 。 皆giai 能năng 說thuyết 法Pháp 華hoa 香hương 雲vân 樹thụ 即tức 法Pháp 界Giới 之chi 玅# 門môn 剎sát 土độ 眾chúng 生sanh 本bổn 十thập 身thân 之chi 正chánh 體thể 所sở 以dĩ 云vân 剎sát 說thuyết 眾chúng 生sanh 說thuyết 三tam 世thế 一nhất 切thiết 。 說thuyết 到đáo 這giá 裏lý 喚hoán 什thập 麼ma 作tác 禪thiền 又hựu 喚hoán 什thập 麼ma 作tác 教giáo 合hợp 之chi 且thả 為vi 增tăng 語ngữ 岐kỳ 之chi 為vi 二nhị 者giả 寧ninh 可khả 哉tai 。
淨tịnh 業nghiệp 者giả 宿túc 問vấn 弟đệ 子tử 會hội 參tham 雲vân 棲tê 受thọ 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 近cận 閱duyệt 華hoa 嚴nghiêm 合hợp 論luận 謂vị 文Văn 殊Thù 是thị 本bổn 心tâm 擇trạch 法pháp 妙diệu 慧tuệ 普phổ 賢hiền 是thị 諸chư 佛Phật 無vô 作tác 行hạnh 願nguyện 毘tỳ 盧lô 世Thế 尊Tôn 是thị 自tự 體thể 天thiên 真chân 之chi 佛Phật 人nhân 人nhân 本bổn 具cụ 不bất 必tất 更cánh 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 此thử 意ý 如như 何hà 答đáp 曰viết 子tử 但đãn 誦tụng 其kỳ 文văn 而nhi 不bất 究cứu 其kỳ 實thật 耳nhĩ 且thả 就tựu 子tử 身thân 以dĩ 明minh 之chi 如như 子tử 之chi 畏úy 生sanh 死tử 苦khổ 。 而nhi 出xuất 家gia 學học 道Đạo 。 豈khởi 非phi 汝nhữ 不bất 動động 智trí 佛Phật 而nhi 能năng 之chi 乎hồ 知tri 萬vạn 法pháp 之chi 唯duy 心tâm 而nhi 不bất 住trụ 於ư 心tâm 相tương/tướng 乘thừa 念niệm 佛Phật 之chi 方phương 便tiện 以dĩ 自tự 煉luyện 自tự 融dung 豈khởi 非phi 汝nhữ 之chi 文Văn 殊Thù 擇trạch 法pháp 妙diệu 慧tuệ 乎hồ 不bất 離ly 本bổn 智trí 而nhi 念niệm 念niệm 度độ 諸chư 流lưu 識thức 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 豈khởi 非phi 汝nhữ 之chi 普phổ 賢hiền 無vô 作tác 行hạnh 願nguyện 乎hồ 若nhược 行hành 若nhược 慧tuệ 皆giai 不bất 離ly 本bổn 性tánh 天thiên 真chân 非phi 毘tỳ 盧lô 佛Phật 乎hồ 日nhật 日nhật 增tăng 進tiến 。 漸tiệm 漸tiệm 證chứng 明minh 如như 魚ngư 飲ẩm 水thủy 冷lãnh 煖noãn 自tự 知tri 者giả 非phi 五ngũ 十thập 五ngũ 位vị 。 乎hồ 究cứu 竟cánh 融dung 通thông 津tân 梁lương 無vô 盡tận 非phi 佛Phật 後hậu 普phổ 賢hiền 乎hồ 豈khởi 息tức 心tâm 滅diệt 念niệm 如như 木mộc 如như 呆# 而nhi 後hậu 為vi 無vô 作tác 執chấp 空không 取thủ 靜tĩnh 而nhi 後hậu 為vi 無vô 相tướng 起khởi 心tâm 動động 妄vọng 而nhi 後hậu 為vi 揀giản 擇trạch 哉tai 且thả 彌di 陀đà 願nguyện 力lực 攝nhiếp 受thọ 世Thế 尊Tôn 勸khuyến 誠thành 叮# 嚀# 正chánh 自tự 性tánh 力lực 加gia 持trì 隨tùy 根căn 器khí 而nhi 三tam 輩bối 往vãng 生sanh 是thị 所sở 謂vị 佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 。 耳nhĩ 又hựu 何hà 疑nghi 焉yên 蓋cái 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 。 佛Phật 性tánh 是thị 正chánh 因nhân 以dĩ 其kỳ 無vô 力lực 不bất 守thủ 自tự 性tánh 故cố 隨tùy 緣duyên 緣duyên 淨tịnh 則tắc 淨tịnh 緣duyên 染nhiễm 則tắc 染nhiễm 如như 鏡kính 之chi 本bổn 光quang 隨tùy 磨ma 瑩oánh 之chi 緣duyên 而nhi 淨tịnh 現hiện 隨tùy 垢cấu 染nhiễm 之chi 緣duyên 而nhi 光quang 昏hôn 瑩oánh 非phi 外ngoại 來lai 昏hôn 非phi 內nội 發phát 皆giai 隨tùy 緣duyên 現hiện 不bất 可khả 不bất 知tri 也dã 。
有hữu 僧Tăng 在tại 旁bàng 進tiến 曰viết 宗tông 門môn 上thượng 士sĩ 頓đốn 悟ngộ 直trực 超siêu 佛Phật 祖tổ 不bất 立lập 何hà 淨tịnh 土độ 之chi 可khả 生sanh 乎hồ 余dư 曰viết 佛Phật 祖tổ 二nhị 字tự 乃nãi 對đối 治trị 眾chúng 生sanh 之chi 名danh 句cú 眾chúng 生sanh 取thủ 相tương/tướng 外ngoại 求cầu 是thị 以dĩ 古cổ 人nhân 直trực 下hạ 毒độc 手thủ 呵ha 其kỳ 妄vọng 見kiến 破phá 其kỳ 著trước 情tình 豈khởi 可khả 作tác 呵ha 罵mạ 佛Phật 祖tổ 會hội 死tử 在tại 句cú 下hạ 而nhi 漸tiệm 入nhập 邪tà 徑kính 也dã 此thử 等đẳng 說thuyết 話thoại 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 不bất 容dung 藏tạng 身thân 汝nhữ 若nhược 能năng 直trực 下hạ 翻phiên 身thân 頓đốn 脫thoát 窠khòa 臼cữu 四tứ 楞lăng 蹋đạp 地địa 迥huýnh 絕tuyệt 依y 倚ỷ 逆nghịch 用dụng 順thuận 行hành 皆giai 為vi 佛Phật 事sự 終chung 日nhật 作tác 而nhi 無vô 作tác 終chung 日nhật 生sanh 而nhi 無vô 生sanh 念niệm 念niệm 與dữ 彌di 阤đà 同đồng 現hiện 而nhi 無vô 能năng 所sở 之chi 痕ngân 塵trần 塵trần 任nhậm 運vận 利lợi 生sanh 而nhi 無vô 生sanh 相tương/tướng 可khả 得đắc 是thị 為vi 真chân 實thật 。 念niệm 佛Phật 何hà 妨phương 親thân 近cận 如Như 來Lai 。 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 若nhược 果quả 宿túc 根căn 純thuần 熟thục 淨tịnh 盡tận 無vô 餘dư 萬vạn 死tử 千thiên 生sanh 。 了liễu 無vô 侵xâm 蝕thực 愛ái 風phong 惡ác 境cảnh 無vô 怖bố 無vô 忻hãn 火hỏa 獄ngục 冰băng 河hà 優ưu 游du 受thọ 用dụng 則tắc 處xứ 處xứ 道Đạo 場Tràng 塵trần 塵trần 佛Phật 國quốc 何hà 須tu 更cánh 勸khuyến 往vãng 生sanh 如như 或hoặc 煩phiền 惱não 根căn 深thâm 。 習tập 情tình 流lưu 注chú 雖tuy 信tín 自tự 心tâm 佛Phật 性tánh 爭tranh 奈nại 現hiện 行hành 依y 然nhiên 麤thô 重trọng/trùng 之chi 愛ái 見kiến 猶do 存tồn 微vi 細tế 之chi 業nghiệp 流lưu 易dị 染nhiễm 不bất 棄khí 一nhất 生sanh 之chi 操thao 履lý 恐khủng 貽# 隔cách 陰ấm 之chi 深thâm 憂ưu 是thị 在tại 諸chư 公công 之chi 自tự 揣đoàn 何hà 如như 耳nhĩ 。
孚phu 公công 問vấn 祖tổ 師sư 云vân 忘vong 機cơ 即tức 佛Phật 道Đạo 隆long 分phân 別biệt 則tắc 魔ma 軍quân 盛thịnh 若nhược 全toàn 無vô 分phân 別biệt 與dữ 斷đoạn 見kiến 何hà 殊thù 曰viết 以dĩ 分phân 別biệt 取thủ 相tương/tướng 不bất 得đắc 實thật 相tướng 知tri 有hữu 限hạn 量lượng 也dã 若nhược 不bất 取thủ 相tương/tướng 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 則tắc 得đắc 實thật 法pháp 得đắc 實thật 法pháp 故cố 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 無vô 有hữu 罣quái 礙ngại 。 故cố 名danh 正chánh 偏thiên 知tri 也dã 雪tuyết 峰phong 云vân 世thế 界giới 闊khoát 一nhất 丈trượng 火hỏa 爐lô 闊khoát 一nhất 丈trượng 正chánh 明minh 無vô 戲hí 論luận 故cố 。 離ly 取thủ 相tương/tướng 故cố 順thuận 逆nghịch 縱tung 橫hoành 無vô 非phi 真chân 實thật 若nhược 著trước 因nhân 緣duyên 則tắc 正Chánh 法Pháp 亦diệc 成thành 邪tà 見kiến 不bất 著trước 因nhân 緣duyên 。 即tức 說thuyết 無vô 常thường 了liễu 知tri 即tức 苦khổ 苦khổ 即tức 無vô 我ngã 無vô 我ngã 即tức 空không 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 法pháp 。 義nghĩa 悉tất 入nhập 諸chư 法pháp 空không 。 諸chư 法pháp 空không 即tức 實thật 相tướng 也dã 如như 音âm 聲thanh 語ngữ 言ngôn 。 分phân 別biệt 本bổn 末mạt 。 觀quán 其kỳ 實thật 相tướng 知tri 音âm 聲thanh 語ngữ 言ngôn 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 音âm 聲thanh 已dĩ 滅diệt 而nhi 眾chúng 生sanh 憶ức 念niệm 取thủ 相tương/tướng 念niệm 此thử 已dĩ 滅diệt 之chi 音âm 作tác 念niệm 謂vị 罵mạ 謂vị 讚tán 而nhi 生sanh 悅duyệt 惡ác 心tâm 若nhược 知tri 音âm 聲thanh 生sanh 滅diệt 如như 響hưởng 又hựu 如như 鼓cổ 聲thanh 無vô 有hữu 作tác 者giả 。 無vô 作tác 者giả 故cố 。 則tắc 無vô 住trú 處xứ 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 但đãn 誑cuống 凡phàm 耳nhĩ 是thị 名danh 入nhập 音âm 聲thanh 陀đà 羅la 尼ni 乃nãi 至chí 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 。 三tam 昧muội 門môn 等đẳng 皆giai 如như 是thị 也dã 。
往vãng 迤dĩ # 行hành 腳cước 時thời 猶do 及cập 見kiến 有hữu 孤cô 峻tuấn 直trực 諒# 之chi 友hữu 曰viết 遺di 聞văn 上thượng 座tòa 者giả 其kỳ 為vi 人nhân 峭# 直trực 清thanh 高cao 俯phủ 視thị 今kim 時thời 于vu 千thiên 古cổ 而nhi 獨độc 上thượng 混hỗn 於ư 眾chúng 漠mạc 如như 也dã 常thường 遁độn 跡tích 於ư 叢tùng 社xã 居cư 不bất 過quá 月nguyệt 輒triếp 遠viễn 徙tỉ 以dĩ 故cố 人nhân 莫mạc 能năng 蹤tung 跡tích 之chi 余dư 客khách 遊du 酉dậu 湖hồ 得đắc 之chi 於ư 鳳phượng 林lâm 煙yên 柳liễu 間gian 邂giải 逅cấu 一nhất 見kiến 神thần 韻vận 超siêu 然nhiên 迓# 以dĩ 同đồng 遊du 則tắc 欣hân 然nhiên 就tựu 舟chu 呼hô 茶trà 酌chước 公công 公công 亦diệc 無vô 拒cự 飲ẩm 啖đạm 之chi 外ngoại 毫hào 無vô 一nhất 語ngữ 余dư 益ích 奇kỳ 之chi 抵để 暮mộ 邀yêu 歸quy 草thảo 廬lư 即tức 曰viết 諾nặc 問vấn 有hữu 行hành 李# 乎hồ 曰viết 無vô 之chi 曰viết 有hữu 所sở 蓄súc 書thư 藉tạ 乎hồ 曰viết 何hà 處xứ 不bất 有hữu 要yếu 蓄súc 作tác 麼ma 曰viết 杖trượng 笠# 衣y 缽bát 聻# 曰viết 昔tích 有hữu 之chi 今kim 施thí 卻khước 矣hĩ 因nhân 笑tiếu 曰viết 觀quán 子tử 所sở 問vấn 皆giai 粉phấn 囂hiêu 之chi 士sĩ 非phi 吾ngô 友hữu 也dã 遂toại 欲dục 登đăng 岸ngạn 余dư 慚tàm 謝tạ 而nhi 止chỉ 同đồng 居cư 月nguyệt 餘dư 無vô 日nhật 不bất 譚đàm 無vô 譚đàm 不bất 快khoái 生sanh 平bình 領lãnh 益ích 當đương 屈khuất 指chỉ 首thủ 公công 一nhất 日nhật 偕giai 遊du 山sơn 徑kính 間gian 見kiến 暮mộ 霞hà 燦# 爛lạn 倒đảo 影ảnh 射xạ 波ba 長trường/trưởng 光quang 煜# 煜# 因nhân 撫phủ 掌chưởng 大đại 笑tiếu 曰viết 也dã 大đại 奇kỳ 也dã 大đại 奇kỳ 不bất 可khả 以dĩ 不bất 遊du 余dư 行hành 矣hĩ 遂toại 去khứ 杳# 不bất 知tri 其kỳ 所sở 終chung 。
余dư 誅tru 茆mao 於ư 匡khuông 山sơn 之chi 明minh 季quý 而nhi 四tứ 方phương 大đại 亂loạn 米mễ 價giá 踴dũng 倍bội 囊nang 笈cấp 蕭tiêu 然nhiên 同đồng 居cư 者giả 皆giai 託thác 緣duyên 以dĩ 去khứ 未vị 幾kỷ 有hữu 僧Tăng 無vô 生sanh 者giả 來lai 願nguyện 為vi 余dư 司ty 樵tiều 圃phố 余dư 奇kỳ 之chi 時thời 木mộc 陳trần 和hòa 尚thượng 住trụ 黃hoàng 岩# 余dư 過quá 訪phỏng 留lưu 三tam 宿túc 而nhi 後hậu 返phản 則tắc 所sở 謂vị 無vô 生sanh 者giả 已dĩ 傾khuynh 菴am 倒đảo 篋khiếp 負phụ 之chi 而nhi 趨xu 矣hĩ 因nhân 題đề 一nhất 詩thi 於ư 壁bích 云vân 屢lũ 朝triêu 無vô 米mễ 噉đạm 山sơn 蔬# 務vụ 行hành 癡si 人nhân 起khởi 惡ác 圖đồ 空không 卻khước 菴am 中trung 諸chư 所sở 有hữu 剛cang 剛cang 贏# 得đắc 一nhất 身thân 孤cô 友hữu 人nhân 過quá 而nhi 見kiến 之chi 因nhân 大đại 笑tiếu 俄nga 而nhi 傳truyền 至chí 圓viên 通thông 有hữu 牧mục 子tử 上thượng 座tòa 客khách 居cư 於ư 此thử 聞văn 之chi 嘆thán 曰viết 噫# 山sơn 高cao 夜dạ 冷lãnh 何hà 堪kham 際tế 此thử 乃nãi 解giải 一nhất 衲nạp 寄ký 余dư 附phụ 之chi 以dĩ 偈kệ 曰viết 夏hạ 日nhật 炎diễm 炎diễm 送tống 衲nạp 頭đầu 料liệu 應ưng 笑tiếu 倒đảo 老lão 風phong 流lưu 道Đạo 人Nhân 非phi 不bất 知tri 時thời 節tiết 。 廬lư 阜phụ 山sơn 深thâm 別biệt 有hữu 秋thu 余dư 受thọ 而nhi 和hòa 之chi 曰viết 一nhất 偈kệ 媒môi 交giao 會hội 未vị 面diện 解giải 衣y 遠viễn 寄ký 病bệnh 同đồng 流lưu 相tương 知tri 不bất 必tất 重trọng/trùng 相tương 見kiến 千thiên 里lý 常thường 同đồng 月nguyệt 下hạ 秋thu 是thị 年niên 冬đông 牧mục 公công 竟cánh 寂tịch 於ư 黃hoàng 岩# 至chí 次thứ 年niên 夏hạ 曬sái 書thư 次thứ 得đắc 其kỳ 遺di 筆bút 於ư 笥# 中trung 因nhân 書thư 此thử 以dĩ 誌chí 高cao 誼# 。
達đạt 磨ma 西tây 來lai 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 並tịnh 無vô 些# 子tử 灣loan 曲khúc 只chỉ 貴quý 直trực 下hạ 承thừa 當đương 若nhược 肯khẳng 承thừa 當đương 無vô 有hữu 不bất 成thành 之chi 事sự 故cố 承thừa 當đương 大đại 者giả 心tâm 量lượng 愈dũ 大đại 識thức 見kiến 愈dũ 精tinh 承thừa 當đương 小tiểu 者giả 見kiến 量lượng 亦diệc 小tiểu 皆giai 由do 心tâm 現hiện 不bất 可khả 不bất 知tri 。 譬thí 如như 做tố 知tri 縣huyện 者giả 承thừa 領lãnh 一nhất 縣huyện 之chi 事sự 則tắc 有hữu 一nhất 縣huyện 之chi 局cục 量lượng 善thiện 惡ác 利lợi 弊tệ 自tự 然nhiên 察sát 知tri 領lãnh 知tri 府phủ 時thời 則tắc 有hữu 一nhất 府phủ 之chi 心tâm 量lượng 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 地địa 位vị 愈dũ 高cao 而nhi 心tâm 量lượng 愈dũ 大đại 乃nãi 至chí 承thừa 當đương 國quốc 王vương 金Kim 輪Luân 聖Thánh 主Chủ 。 梵Phạm 王Vương 諸chư 天thiên 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 祖tổ 無vô 非phi 各các 各các 自tự 肯khẳng 承thừa 當đương 而nhi 已dĩ 矣hĩ 故cố 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 心tâm 量lượng 大đại 者giả 便tiện 肯khẳng 承thừa 當đương 佛Phật 祖tổ 擔đảm 負phụ 其kỳ 心tâm 以dĩ 為vi 盡tận 虛hư 空không 遍biến 法Pháp 界Giới 並tịnh 無vô 一nhất 法pháp 實thật 有hữu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 我ngã 心tâm 內nội 之chi 眾chúng 生sanh 我ngã 應ưng 度độ 盡tận 若nhược 有hữu 微vi 蟲trùng 眾chúng 生sanh 不bất 得đắc 度độ 者giả 則tắc 是thị 我ngã 心tâm 中trung 一nhất 事sự 之chi 未vị 了liễu 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 皆giai 我ngã 心tâm 內nội 之chi 佛Phật 我ngã 應ưng 承thừa 事sự 供cúng 養dường 。 勸khuyến 請thỉnh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 利lợi 群quần 有hữu 乃nãi 至chí 情tình 與dữ 無vô 情tình 若nhược 凡phàm 若nhược 聖thánh 。 皆giai 我ngã 心tâm 內nội 之chi 事sự 有hữu 絲ti 毫hào 不bất 得đắc 其kỳ 所sở 者giả 是thị 我ngã 之chi 怠đãi 慢mạn 因nhân 循tuần 耳nhĩ 故cố 云vân 道đạo 遠viễn 乎hồ 哉tai 觸xúc 事sự 而nhi 真chân 聖thánh 遠viễn 乎hồ 哉tai 體thể 之chi 即tức 神thần 未vị 之chi 思tư 耳nhĩ 夫phu 何hà 遠viễn 之chi 有hữu 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 大đại 小tiểu 事sự 業nghiệp 必tất 先tiên 認nhận 得đắc 題đề 目mục 分phân 明minh 然nhiên 後hậu 行hành 文văn 自tự 易dị 所sở 以dĩ 古cổ 今kim 佛Phật 祖tổ 聖thánh 帝đế 明minh 王vương 乃nãi 至chí 百bách 工công 技kỹ 藝nghệ 才tài 有hữu 一nhất 念niệm 承thừa 當đương 皆giai 自tự 能năng 善thiện 用dụng 其kỳ 心tâm 占chiêm 其kỳ 地địa 步bộ 取thủ 其kỳ 截tiệt 徑kính 討thảo 其kỳ 精tinh 微vi 也dã 若nhược 不bất 肯khẳng 直trực 下hạ 承thừa 當đương 則tắc 三tam 心tâm 二nhị 志chí 或hoặc 作tác 或hoặc 輟chuyết 莫mạc 道đạo 性tánh 命mạng 大đại 事sự 出xuất 世thế 聖thánh 因nhân 則tắc 些# 小tiểu 技kỹ 藝nghệ 亦diệc 終chung 於ư 無vô 成thành 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。
俗tục 官quan 問vấn 死tử 者giả 人nhân 之chi 所sở 必tất 不bất 免miễn 而nhi 釋Thích 氏thị 以dĩ 了liễu 生sanh 死tử 為vi 言ngôn 性tánh 者giả 人nhân 之chi 所sở 不bất 可khả 見kiến 而nhi 釋Thích 氏thị 以dĩ 見kiến 性tánh 為vi 旨chỉ 乃nãi 至chí 因nhân 果quả 報báo 應ứng 輪luân 迴hồi 之chi 說thuyết 實thật 有hữu 是thị 理lý 。 乎hồ 抑ức 將tương 借tá 此thử 以dĩ 警cảnh 愚ngu 民dân 也dã 答đáp 曰viết 是thị 皆giai 含hàm 生sanh 日nhật 用dụng 本bổn 然nhiên 之chi 理lý 實thật 語ngữ 非phi 虛hư 居cư 士sĩ 自tự 不bất 察sát 耳nhĩ 夫phu 死tử 元nguyên 於ư 生sanh 生sanh 元nguyên 於ư 情tình 情tình 元nguyên 於ư 性tánh 性tánh 本bổn 無vô 生sanh 焉yên 得đắc 有hữu 死tử 而nhi 謂vị 死tử 者giả 人nhân 之chi 所sở 必tất 不bất 免miễn 豈khởi 至chí 論luận 乎hồ 蓋cái 性tánh 者giả 本bổn 也dã 情tình 者giả 發phát 於ư 性tánh 而nhi 牽khiên 於ư 習tập 者giả 也dã 末mạt 也dã 末mạt 不bất 離ly 本bổn 而nhi 本bổn 徹triệt 乎hồ 末mạt 如như 波ba 不bất 離ly 水thủy 水thủy 本bổn 徹triệt 波ba 水thủy 不bất 淨tịnh 由do 波ba 不bất 寧ninh 性tánh 不bất 見kiến 由do 情tình 不bất 息tức 妄vọng 情tình 息tức 而nhi 性tánh 自tự 見kiến 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 無vô 推thôi 測trắc 也dã 嗟ta 夫phu 群quần 生sanh 之chi 所sở 以dĩ 沉trầm 淪luân 生sanh 死tử 而nhi 莫mạc 知tri 其kỳ 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 情tình 為vi 其kỳ 封phong 而nhi 性tánh 莫mạc 之chi 悟ngộ 也dã 性tánh 莫mạc 之chi 悟ngộ 故cố 觸xúc 向hướng 皆giai 迷mê 情tình 為vi 其kỳ 封phong 而nhi 念niệm 念niệm 成thành 業nghiệp 業nghiệp 愈dũ 深thâm 而nhi 情tình 愈dũ 重trọng/trùng 性tánh 愈dũ 迷mê 而nhi 執chấp 愈dũ 深thâm 不bất 思tư 父phụ 母mẫu 所sở 生sanh 。 一nhất 塊khối 頑ngoan 肉nhục 未vị 認nhận 作tác 我ngã 時thời 是thị 何hà 境cảnh 象tượng 即tức 今kim 去khứ 來lai 動động 止chỉ 步bộ 步bộ 不bất 離ly 是thị 箇cá 什thập 麼ma 肉nhục 塊khối 爛lạn 卻khước 性tánh 命mạng 何hà 居cư 這giá 段đoạn 因nhân 緣duyên 豈khởi 宜nghi 不bất 究cứu 而nhi 刺thứ 頭đầu 糟tao 粕# 咬giảo 嚼tước 古cổ 人nhân 死tử 語ngữ 以dĩ 當đương 學học 問vấn 碌# 碌# 利lợi 名danh 與dữ 蠢xuẩn 蠢xuẩn 群quần 生sanh 同đồng 受thọ 六lục 道đạo 輪luân 迴hồi 之chi 苦khổ 。 有hữu 志chí 之chi 士sĩ 甘cam 如như 是thị 乎hồ 且thả 子tử 今kim 方phương 壯tráng 時thời 幼ấu 已dĩ 過quá 而nhi 老lão 未vị 來lai 是thị 今kim 念niệm 念niệm 已dĩ 成thành 三tam 世thế 矣hĩ 而nhi 謂vị 之chi 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 之chi 身thân 世thế 可khả 乎hồ 又hựu 子tử 今kim 心tâm 心tâm 不bất 住trụ 念niệm 念niệm 流lưu 轉chuyển 輪luân 迴hồi 。 之chi 因nhân 也dã 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 輪luân 迴hồi 之chi 果quả 也dã 既ký 迷mê 法pháp 性tánh 認nhận 物vật 為vi 我ngã 而nhi 謂vị 之chi 無vô 輪luân 迴hồi 得đắc 乎hồ 輪luân 迴hồi 之chi 境cảnh 由do 情tình 習tập 善thiện 惡ác 之chi 所sở 感cảm 冥minh 然nhiên 與dữ 其kỳ 髏lâu 相tương 應ứng 不bất 期kỳ 成thành 而nhi 自tự 成thành 此thử 本bổn 然nhiên 之chi 理lý 也dã 而nhi 謂vị 之chi 無vô 報báo 應ứng 可khả 乎hồ 又hựu 將tương 來lai 之chi 苦khổ 樂lạc 由do 今kim 之chi 所sở 以dĩ 修tu 今kim 之chi 窮cùng 通thông 由do 已dĩ 往vãng 之chi 所sở 習tập 可khả 不bất 辯biện 而nhi 明minh 矣hĩ 謂vị 之chi 無vô 因nhân 果quả 可khả 乎hồ 居cư 士sĩ 曰viết 旨chỉ 哉tai 久cửu 積tích 之chi 疑nghi 冰băng 釋thích 矣hĩ 。
僧Tăng 問vấn 教giáo 中trung 云vân 生sanh 死tử 因nhân 十thập 使sử 而nhi 有hữu 乞khất 和hòa 尚thượng 慈từ 悲bi 。 曲khúc 示thị 以dĩ 斷đoạn 疑nghi 根căn 答đáp 曰viết 經kinh 言ngôn 十thập 使sứ 者giả 一nhất 身thân 見kiến 二nhị 邊biên 見kiến 三tam 邪tà 見kiến 四tứ 戒giới 取thủ 五ngũ 見kiến 取thủ 六lục 貪tham 七thất 瞋sân 八bát 癡si 九cửu 慢mạn 十thập 疑nghi 凡phàm 夫phu 迷mê 理lý 妄vọng 執chấp 相tướng 續tục 不bất 出xuất 生sanh 死tử 皆giai 由do 此thử 十thập 如như 世thế 公công 吏lại 隨tùy 逐trục 罪tội 人nhân 名danh 之chi 為vi 使sử 曰viết 此thử 十thập 使sứ 者giả 如như 何hà 得đắc 去khứ 師sư 曰viết 內nội 既ký 無vô 應ưng 外ngoại 不bất 能năng 為vi 由do 眾chúng 生sanh 執chấp 有hữu 我ngã 見kiến 故cố 外ngoại 為vi 六lục 塵trần 所sở 劫kiếp 我ngã 見kiến 若nhược 空không 六lục 塵trần 何hà 害hại 昧muội 正chánh 理lý 而nhi 執chấp 斷đoạn 常thường 謂vị 之chi 邊biên 見kiến 若nhược 能năng 了liễu 知tri 。 三tam 世thế 因nhân 果quả 。 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 念niệm 念niệm 新tân 生sanh 故cố 非phi 斷đoạn 念niệm 念niệm 遷thiên 變biến 。 故cố 非phi 常thường 離ly 此thử 二nhị 見kiến 故cố 名danh 中Trung 道Đạo 。 三tam 邪tà 見kiến 謂vị 謗báng 無vô 因nhân 果quả 。 斷đoạn 正Chánh 法Pháp 因nhân 罪tội 浮phù 十thập 惡ác 四tứ 戒giới 取thủ 有hữu 二nhị 一nhất 者giả 以dĩ 持trì 戒giới 修tu 定định 。 為vi 真chân 道đạo 二nhị 者giả 不bất 悟ngộ 正chánh 理lý 妄vọng 立lập 是thị 非phi 五ngũ 見kiến 取thủ 者giả 以dĩ 執chấp 世thế 間gian 有hữu 漏lậu 善thiện 為vi 道đạo 即tức 名danh 戒giới 取thủ 若nhược 執chấp 為vi 勝thắng 名danh 見kiến 取thủ 如như 持trì 戒giới 執chấp 為vi 清thanh 淨tịnh 名danh 戒giới 取thủ 結kết 謂vị 所sở 執chấp 為vi 真chân 實thật 餘dư 皆giai 妄vọng 言ngôn 名danh 見kiến 取thủ 結kết 此thử 見kiến 堅kiên 執chấp 非phi 聖thánh 慧tuệ 力lực 不bất 能năng 捨xả 離ly 。 能năng 使sử 眾chúng 生sanh 。 速tốc 入nhập 生sanh 死tử 極cực 有hữu 力lực 故cố 名danh 五ngũ 利lợi 使sử 六lục 貪tham 使sử 謂vị 愛ái 自tự 身thân 他tha 身thân 妻thê 子tử 田điền 宅trạch 等đẳng 或hoặc 愛ái 善thiện 法Pháp 乃nãi 至chí 愛ái 佛Phật 菩Bồ 提Đề 等đẳng 依y 圓viên 頓đốn 宗tông 皆giai 名danh 為vi 使sử 七thất 瞋sân 使sử 謂vị 惱não 憾hám 嫉tật 妒đố 不bất 悅duyệt 等đẳng 瞋sân 能năng 離ly 慈từ 重trọng/trùng 於ư 貪tham 欲dục 如như 經kinh 廣quảng 明minh 八bát 癡si 使sử 謂vị 癡si 暗ám 之chi 心tâm 邪tà 心tâm 分phân 別biệt 無vô 正chánh 慧tuệ 明minh 故cố 曰viết 無vô 明minh 能năng 觀quán 無vô 性tánh 方phương 得đắc 漸tiệm 除trừ 九cửu 慢mạn 使sử 有hữu 八bát 一nhất 慢mạn 謂vị 執chấp 我ngã 見kiến 稱xưng 實thật 勝thắng 彼bỉ 等đẳng 二nhị 大đại 慢mạn 處xứ 處xứ 自tự 謂vị 為vi 大đại 等đẳng 三tam 慢mạn 慢mạn 謂vị 於ư 上thượng 境cảnh 稱xưng 己kỷ 勝thắng 彼bỉ 過quá 最tối 重trọng 故cố 四tứ 不bất 如như 慢mạn 謂vị 實thật 不bất 如như 人nhân 而nhi 謂vị 差sai 不bất 多đa 等đẳng 五ngũ 傲ngạo 慢mạn 不bất 敬kính 長trường/trưởng 上thượng 等đẳng 六lục 我ngã 慢mạn 於ư 色sắc 心tâm 無vô 我ngã 法pháp 中trung 。 執chấp 我ngã 自tự 高cao 此thử 最tối 難nạn/nan 除trừ 觀quán 理lý 聖thánh 賢hiền 我ngã 見kiến 分phần/phân 斷đoạn 七thất 增tăng 上thượng 慢mạn 於ư 出xuất 世thế 法pháp 中trung 。 起khởi 心tâm 生sanh 慢mạn 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 等đẳng 八bát 邪tà 慢mạn 謂vị 無vô 德đức 惡ác 人nhân 自tự 高cao 凌lăng 物vật 等đẳng 十thập 疑nghi 使sử 有hữu 二nhị 一nhất 疑nghi 事sự 如như 見kiến 樹thụ 疑nghi 為vi 人nhân 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 明minh 而nhi 疑nghi 等đẳng 大Đại 乘Thừa 謂vị 為vi 暗ám 妄vọng 心tâm 招chiêu 變biến 易dị 生sanh 死tử 故cố 名danh 為vi 使sử 小Tiểu 乘Thừa 不bất 知tri 故cố 不bất 名danh 使sử 二nhị 疑nghi 理lý 為vi 疑nghi 自tự 善thiện 根căn 疑nghi 師sư 疑nghi 法pháp 等đẳng 障chướng 決quyết 定định 心tâm 學học 道Đạo 故cố 此thử 之chi 十thập 使sử 上thượng 下hạ 皆giai 有hữu 。 斷đoạn 有hữu 難nan 易dị 見kiến 惑hoặc 難nạn/nan 識thức 而nhi 易dị 斷đoạn 貪tham 等đẳng 四tứ 使sử 易dị 識thức 難nạn/nan 除trừ 若nhược 能năng 觀quán 學học 無vô 我ngã 初sơ 見kiến 理lý 時thời 即tức 名danh 初sơ 果quả 若nhược 總tổng 觀quán 諸chư 法pháp 皆giai 假giả 無vô 性tánh 不bất 見kiến 我ngã 人nhân 。 一nhất 念niệm 之chi 中trung 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 使sử 即tức 名danh 見kiến 道đạo 若nhược 鈍độn 根căn 觀quán 四Tứ 諦Đế 次thứ 第đệ 漸tiệm 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 使sử 若nhược 就tựu 一nhất 人nhân 以dĩ 論luận 迷mê 心tâm 唯duy 是thị 五ngũ 見kiến 及cập 疑nghi 愚ngu 者giả 難nạn/nan 識thức 唯duy 知tri 厭yếm 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 。 而nhi 於ư 我ngã 心tâm 及cập 執chấp 戒giới 等đẳng 不bất 知tri 是thị 病bệnh 故cố 名danh 利lợi 使sử 智trí 者giả 直trực 觀quán 身thân 心tâm 生sanh 滅diệt 分phần/phân 見kiến 無vô 我ngã 煩phiền 惱não 薄bạc 時thời 即tức 知tri 觀quán 智trí 是thị 斷đoạn 德đức 心tâm 中trung 六lục 使sử 自tự 無vô 謂vị 知tri 色sắc 心tâm 生sanh 滅diệt 非phi 人nhân 則tắc 無vô 我ngã 心tâm 邊biên 見kiến 自tự 斷đoạn 以dĩ 觀quán 見kiến 理lý 識thức 聖thánh 道Đạo 故cố 正chánh 信tín 無vô 疑nghi 邪tà 見kiến 自tự 斷đoạn 觀quán 慧tuệ 是thị 道đạo 戒giới 定định 但đãn 是thị 疏sớ/sơ 緣duyên 戒giới 取thủ 見kiến 取thủ 自tự 斷đoạn 是thị 故cố 六lục 使sử 難nạn/nan 識thức 易dị 斷đoạn 以dĩ 難nạn/nan 識thức 故cố 無vô 始thỉ 來lai 迷mê 以dĩ 易dị 斷đoạn 故cố 悟ngộ 理lý 則tắc 盡tận 不bất 同đồng 貪tham 等đẳng 易dị 識thức 難nạn/nan 斷đoạn 以dĩ 易dị 識thức 故cố 人nhân 多đa 不bất 執chấp 以dĩ 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 那na 含hàm 亦diệc 有hữu 以dĩ 貪tham 等đẳng 別biệt 緣duyên 事sự 起khởi 唯duy 妨phương 修tu 觀quán 非phi 親thân 迷mê 理lý 故cố 諸chư 小tiểu 聖thánh 雖tuy 有hữu 貪tham 瞋sân 解giải 理lý 無vô 疑nghi 是thị 故cố 智trí 人nhân 唯duy 修tu 觀quán 慧tuệ 除trừ 迷mê 入nhập 道đạo 以dĩ 無vô 妄vọng 取thủ 故cố 若nhược 不bất 學học 解giải 恆hằng 迷mê 正Chánh 道Đạo 雖tuy 修tu 善thiện 法Pháp 不bất 除trừ 邪tà 執chấp 反phản 起khởi 謗báng 諍tranh 故cố 經Kinh 云vân 在tại 家gia 由do 取thủ 五ngũ 塵trần 故cố 相tương/tướng 鬥đấu 諍tranh 出xuất 家gia 由do 取thủ 諸chư 見kiến 相tương/tướng 鬥đấu 諍tranh 也dã 是thị 以dĩ 宗tông 門môn 上thượng 士sĩ 直trực 究cứu 心tâm 源nguyên 心tâm 源nguyên 既ký 達đạt 則tắc 法pháp 法pháp 同đồng 歸quy 即tức 此thử 身thân 心tâm 是thị 自tự 由do 人nhân 三Tam 身Thân 四Tứ 智Trí 五ngũ 眼nhãn 六Lục 通Thông 一nhất 印ấn 頓đốn 圓viên 拈niêm 一nhất 機cơ 即tức 千thiên 機cơ 頓đốn 赴phó 舉cử 一nhất 句cú 即tức 萬vạn 句cú 齊tề 彰chương 何hà 有hữu 五ngũ 蓋cái 十thập 使sử 之chi 可khả 斷đoạn 哉tai 。
俗tục 士sĩ 問vấn 我ngã 於ư 禪thiền 宗tông 實thật 深thâm 信tín 慕mộ 但đãn 不bất 信tín 今kim 時thời 知tri 識thức 有hữu 真chân 悟ngộ 道đạo 者giả 答đáp 曰viết 此thử 正chánh 居cư 士sĩ 之chi 所sở 以dĩ 為vi 深thâm 信tín 也dã 士sĩ 网# 測trắc 曰viết 夫phu 古cổ 今kim 知tri 識thức 出xuất 世thế 皆giai 非phi 欲dục 人nhân 之chi 信tín 彼bỉ 也dã 以dĩ 彼bỉ 實thật 無vô 可khả 信tín 故cố 若nhược 有hữu 可khả 信tín 是thị 自tự 欺khi 誑cuống 亦diệc 欺khi 誑cuống 眾chúng 生sanh 豈khởi 有hữu 佛Phật 祖tổ 聖thánh 賢hiền 而nhi 作tác 如như 是thị 心tâm 。 行hành 乎hồ 士sĩ 曰viết 恁nhẫm 麼ma 則tắc 弟đệ 子tử 之chi 惑hoặc 滋tư 甚thậm 若nhược 不bất 欲dục 人nhân 相tương/tướng 信tín 出xuất 世thế 何hà 益ích 種chủng 種chủng 勸khuyến 化hóa 令linh 人nhân 起khởi 信tín 無vô 乃nãi 為vi 佞nịnh 耶da 曰viết 非phi 佞nịnh 也dã 善thiện 權quyền 巧xảo 便tiện 令linh 人nhân 生sanh 善thiện 而nhi 實thật 無vô 善thiện 可khả 生sanh 令linh 人nhân 滅diệt 惡ác 而nhi 實thật 無vô 惡ác 可khả 滅diệt 以dĩ 善thiện 惡ác 性tánh 本bổn 自tự 空không 無vô 所sở 有hữu 。 故cố 以dĩ 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 得đắc 證chứng 眾chúng 生sanh 方phương 起khởi 希hy 有hữu 心tâm 若nhược 實thật 有hữu 決quyết 定định 佛Phật 可khả 成thành 決quyết 定định 祖tổ 可khả 作tác 決quyết 定định 善Thiện 知Tri 識Thức 可khả 信tín 決quyết 定định 煩phiền 惱não 可khả 斷đoạn 眾chúng 生sanh 可khả 度độ 者giả 當đương 知tri 皆giai 是thị 。 妄vọng 語ngữ 非phi 真chân 善Thiện 知Tri 識Thức 。 也dã 真chân 知tri 識thức 者giả 只chỉ 是thị 各các 人nhân 自tự 己kỷ 自tự 己kỷ 是thị 佛Phật 祖tổ 之chi 母mẫu 能năng 成thành 一nhất 切thiết 能năng 壞hoại 一nhất 切thiết 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 成thành 一nhất 壞hoại 一nhất 切thiết 壞hoại 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 透thấu 入nhập 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 隨tùy 處xứ 說thuyết 法Pháp 方phương 便tiện 利lợi 生sanh 皆giai 影ảnh 像tượng 無vô 實thật 事sự 為vi 甚thậm 麼ma 如như 此thử 只chỉ 為vì 自tự 信tín 自tự 己kỷ 更cánh 不bất 信tín 有hữu 纖tiêm 毫hào 古cổ 今kim 凡phàm 聖thánh 迷mê 悟ngộ 是thị 非phi 等đẳng 故cố 有hữu 此thử 大đại 力lực 也dã 居cư 士sĩ 果quả 能năng 如như 是thị 自tự 信tín 則tắc 天thiên 下hạ 知tri 識thức 到đáo 與dữ 不bất 到đáo 盡tận 皆giai 委ủy 悉tất 又hựu 何hà 有hữu 法Pháp 門môn 之chi 可khả 信tín 古cổ 今kim 之chi 差sai 別biệt 乎hồ 士sĩ 曰viết 弟đệ 子tử 焉yên 能năng 如như 是thị 但đãn 因nhân 世thế 俗tục 愚ngu 夫phu 見kiến 僧Tăng 有hữu 過quá 而nhi 并tinh 高cao 明minh 盛thịnh 德đức 開khai 示thị 亦diệc 并tinh 不bất 生sanh 信tín 心tâm 。 故cố 發phát 斯tư 問vấn 。 曰viết 大đại 林lâm 中trung 固cố 多đa 不bất 材tài 之chi 木mộc 大đại 海hải 中trung 殊thù 多đa 不bất 善thiện 之chi 魚ngư 況huống 佛Phật 法Pháp 衰suy 微vi 之chi 際tế 焉yên 無vô 邪tà 頑ngoan 寄ký 我ngã 以dĩ 偷thâu 安an 耶da 夫phu 賢hiền 父phụ 兄huynh 尚thượng 不bất 能năng 必tất 賢hiền 其kỳ 子tử 弟đệ 況huống 群quần 居cư 索sách 處xứ 綦# 布bố 星tinh 分phần/phân 而nhi 能năng 一nhất 一nhất 。 得đắc 明minh 師sư 友hữu 諄# 諄# 誨hối 責trách 之chi 乎hồ 縱túng/tung 有hữu 師sư 友hữu 而nhi 種chủng 性tánh 偏thiên 邪tà 亦diệc 付phó 以dĩ 末mạt 如như 之chi 何hà 而nhi 已dĩ 矣hĩ 若nhược 因nhân 此thử 輩bối 而nhi 退thoái 失thất 善thiện 心tâm 則tắc 亦diệc 善thiện 根căn 微vi 小tiểu 薄bạc 福phước 無vô 智trí 之chi 人nhân 耳nhĩ 。
雲Vân 外Ngoại 禪Thiền 師Sư 語Ngữ 錄Lục 卷quyển 第đệ 十thập 四tứ 終chung