Thai Tông Thập Loại Nhân Cách Luận – Quyển 0004

台Thai 宗Tông 十Thập 類Loại 因Nhân 革Cách 論Luận
Quyển 0004
宋Tống 善Thiện 月Nguyệt 述Thuật

台Thai 宗Tông 十Thập 類Loại 因Nhân 革Cách 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ

壽thọ 量lượng 論luận 第đệ 九cửu

總tổng 篇thiên 上thượng

論luận 曰viết 。 佛Phật 身thân 無vô 為vi 。 不bất 墮đọa 諸chư 數số 。 則tắc 佛Phật 固cố 不bất 可khả 以dĩ 數số 量lượng 求cầu 也dã 。 云vân 云vân 自tự 彼bỉ 。 於ư 我ngã 何hà 為vi 。 而nhi 尚thượng 得đắc 以dĩ 名danh 相tướng 論luận 乎hồ 夫phu 。 是thị 則tắc 佛Phật 本bổn 無vô 身thân 。 無vô 壽thọ 無vô 量lượng 而nhi 可khả 說thuyết 示thị 也dã 。 矧# 以dĩ 凡phàm 地địa 情tình 量lượng 分phân 別biệt 。 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 其kỳ 不bất 可khả 論luận 而nhi 得đắc 辨biện 而nhi 知tri 也dã 亦diệc 明minh 矣hĩ 。 雖tuy 然nhiên 。 此thử 特đặc 佛Phật 本bổn 住trụ 法pháp 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 不bất 可khả 說thuyết 一nhất 途đồ 爾nhĩ 。 若nhược 乃nãi 全toàn 體thể 起khởi 用dụng 。 普phổ 應ưng 群quần 機cơ 。 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 於ư 無vô 身thân 壽thọ 。 現hiện 有hữu 身thân 壽thọ 。 施thí 於ư 應ưng 迹tích 。 寄ký 諸chư 名danh 言ngôn 。 亦diệc 何hà 往vãng 而nhi 不bất 可khả 哉tai 。 故cố 一nhất 家gia 壽thọ 量lượng 之chi 說thuyết 。 該cai 於ư 三Tam 身Thân 。 三Tam 身Thân 應ưng 於ư 四tứ 教giáo 。 四tứ 教giáo 機cơ 別biệt 。 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 體thể 同đồng 用dụng 殊thù 。 身thân 說thuyết 亦diệc 異dị 。 故cố 三Tam 身Thân 有hữu 事sự 理lý 修tu 性tánh 體thể 用dụng 開khai 合hợp 法pháp 相tướng 之chi 別biệt 。 而nhi 壽thọ 量lượng 亦diệc 有hữu 通thông 別biệt 進tiến 否phủ/bĩ 名danh 義nghĩa 之chi 殊thù 。 播bá 諸chư 章chương 疏sớ/sơ 。 則tắc 六lục 能năng 四tứ 句cú 。 文văn 各các 異dị 釋thích 。 歷lịch 乎hồ 時thời 教giáo 。 則tắc 五ngũ 時thời 教giáo 主chủ 。 相tương/tướng 復phục 殊thù 品phẩm 。 至chí 於ư 應ưng 相tương 勝thắng 劣liệt 。 身thân 土thổ/độ 感cảm 應ứng 。 言ngôn 迹tích 既ký 彰chương 。 則tắc 辨biện 論luận 形hình 焉yên 。 辨biện 論luận 生sanh 於ư 異dị 見kiến 。 故cố 宗tông 途đồ 之chi 說thuyết 不bất 齊tề 。 雖tuy 不bất 能năng 齊tề 。 而nhi 是thị 是thị 非phi 非phi 。 要yếu 有hữu 定định 論luận 。 然nhiên 則tắc 一nhất 宗tông 說thuyết 而nhi 歸quy 至chí 當đương 者giả 。 必tất 藉tạ 夫phu 論luận 辨biện 。 今kim 試thí 略lược 以dĩ 諸chư 例lệ 論luận 之chi 。

別biệt 例lệ 中trung

右hữu 壽thọ 量lượng 類loại 文văn 。 總tổng 八bát 十thập 有hữu 七thất 。 言ngôn 四tứ 佛Phật 身thân 相tướng 機cơ 見kiến 體thể 用dụng 同đồng 異dị 者giả 十thập 六lục 。 言ngôn 三Tam 身Thân 壽thọ 量lượng 身thân 說thuyết 不bất 同đồng 者giả 二nhị 十thập 。 言ngôn 諸chư 身thân 開khai 合hợp 者giả 九cửu 。 言ngôn 六lục 能năng 四tứ 句cú 釋thích 量lượng 無vô 量lượng 者giả 十thập 五ngũ 。 言ngôn 應ưng 相tương 勝thắng 劣liệt 者giả 十thập 。 言ngôn 五ngũ 時thời 教giáo 主chủ 兼kiêm 淨tịnh 土độ 應ưng 相tương/tướng 者giả 十thập 一nhất 。 言ngôn 身thân 土thổ/độ 感cảm 應ứng 者giả 六lục 。 凡phàm 七thất 例lệ 。

四tứ 佛Phật 身thân 相tướng 機cơ 見kiến 體thể 用dụng 同đồng 異dị 例lệ (# 一nhất 。 三tam 。 五ngũ 。 六lục 。 七thất 。 八bát 。 九cửu 。 十thập 三tam 。 十thập 四tứ 。 三tam 十thập 五ngũ 。 三tam 十thập 六lục 。 三tam 十thập 八bát 。 三tam 十thập 九cửu 。 四tứ 十thập 一nhất 。 四tứ 十thập 二nhị 。 五ngũ 十thập 一nhất )# 。

論luận 曰viết 。 自tự 佛Phật 言ngôn 之chi 。 由do 三Tam 身Thân 而nhi 應ưng 四tứ 教giáo 。 自tự 機cơ 言ngôn 之chi 。 由do 四tứ 佛Phật 而nhi 見kiến 三Tam 身Thân 。 蓋cái 三Tam 身Thân 乃nãi 如Như 來Lai 圓viên 證chứng 。 是thị 為vi 三tam 德đức 。 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 。 未vị 起khởi 化hóa 前tiền 。 合hợp 為vi 法Pháp 身thân 是thị 也dã 。 義nghĩa 須tu 先tiên 明minh 。 今kim 從tùng 文văn 始thỉ 。 且thả 以dĩ 四tứ 佛Phật 。 而nhi 為vi 首thủ 論luận 。 夫phu 佛Phật 本bổn 於ư 無vô 身thân 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 身thân 定định 。 原nguyên 於ư 無vô 相tướng 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 相tương 見kiến 。 尚thượng 無vô 一nhất 法pháp 可khả 取thủ 。 豈khởi 得đắc 以dĩ 四tứ 佛Phật 而nhi 言ngôn 乎hồ 。 特đặc 由do 機cơ 教giáo 相tương/tướng 扣khấu 。 感cảm 應ứng 斯tư 彰chương 一nhất 期kỳ 化hóa 迹tích 。 故cố 四tứ 教giáo 應ưng 相tương/tướng 。 於ư 是thị 所sở 以dĩ 形hình 焉yên 。 如như 文văn 明minh 四tứ 佛Phật 成thành 道Đạo 。 自tự 覺giác 覺giác 它# 。 以dĩ 至chí 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 。 即tức 八bát 相tương/tướng 之chi 三tam 。 或hoặc 圓viên 見kiến 一nhất 一nhất 皆giai 八bát 相tương/tướng 者giả 。 佛Phật 果Quả 之chi 事sự 備bị 矣hĩ 。 而nhi 文văn 出xuất 四tứ 佛Phật 壽thọ 命mạng 。 常thường 無vô 常thường 異dị 。 及cập 四tứ 教giáo 相tướng 好hảo 之chi 別biệt 。 其kỳ 所sở 以dĩ 異dị 相tướng 亦diệc 明minh 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 所sở 見kiến 者giả 應ưng 也dã 。 能năng 見kiến 者giả 機cơ 也dã 。 故cố 復phục 出xuất 四tứ 教giáo 。 機cơ 見kiến 不bất 同đồng 。 大đại 略lược 文văn 相tương/tướng 。 不bất 過quá 如như 此thử 。 今kim 姑cô 約ước 六lục 義nghĩa 四tứ 難nan 以dĩ 論luận 之chi 。 何hà 謂vị 六lục 義nghĩa 。 曰viết 機cơ 應ưng 。 曰viết 揀giản 判phán 。 曰viết 境cảnh 本bổn 。 曰viết 本bổn 迹tích 。 曰viết 當đương 分phần/phân 跨khóa 節tiết 。 曰viết 體thể 用dụng 。 所sở 以dĩ 機cơ 應ưng 者giả 。 然nhiên 應ưng 本bổn 無vô 殊thù 。 機cơ 見kiến 自tự 異dị 。 機cơ 雖tuy 見kiến 異dị 。 應ưng 相tương/tướng 常thường 同đồng 。 故cố 以dĩ 應ưng 從tùng 機cơ 。 應ưng 相tương/tướng 亦diệc 別biệt 。 以dĩ 機cơ 從tùng 應ưng 。 機cơ 見kiến 亦diệc 融dung 。 故cố 曰viết 祇kỳ 是thị 一nhất 身thân 。 四tứ 見kiến 不bất 同đồng 。 此thử 則tắc 機cơ 應ưng 之chi 論luận 也dã 。 夫phu 既ký 約ước 機cơ 。 四tứ 相tương/tướng 有hữu 異dị 。 教giáo 門môn 揀giản 判phán 。 義nghĩa 乃nãi 多đa 途đồ 。 謂vị 小tiểu 衍diễn 則tắc 相tương/tướng 無vô 相tướng 殊thù 。 約ước 偏thiên 圓viên 則tắc 曲khúc 直trực 之chi 異dị 。 如như 文văn 云vân 云vân 。 准chuẩn 此thử 以dĩ 明minh 。 則tắc 四tứ 教giáo 迭điệt 論luận 。 次thứ 第đệ 勝thắng 劣liệt 。 真chân 中trung 事sự 理lý 。 見kiến 相tương/tướng 差sai 殊thù 。 此thử 則tắc 揀giản 判phán 之chi 論luận 也dã 。 又hựu 以dĩ 境cảnh 本bổn 言ngôn 之chi 。 則tắc 四tứ 教giáo 之chi 身thân 。 雖tuy 皆giai 三tam 密mật 。 約ước 身thân 從tùng 土thổ/độ 。 本bổn 自tự 同đồng 居cư 。 則tắc 曰viết 以dĩ 三tam 藏tạng 如Như 來Lai 。 而nhi 為vi 境cảnh 本bổn 。 於ư 色sắc 相tướng 上thượng 。 四tứ 見kiến 不bất 同đồng 。 境cảnh 本bổn 雖tuy 爾nhĩ 。 本bổn 迹tích 不bất 然nhiên 。 故cố 約ước 應ưng 邊biên 。 從tùng 實thật 而nhi 論luận 。 則tắc 本bổn 圓viên 迹tích 偏thiên 。 如như 曰viết 前tiền 三tam 權quyền 果quả 。 本bổn 是thị 圓viên 佛Phật 。 垂thùy 為vi 三tam 迹tích 。 此thử 則tắc 境cảnh 本bổn 。 本bổn 迹tích 之chi 辨biện 也dã 。 然nhiên 則tắc 此thử 皆giai 當đương 分phân 之chi 身thân 。 故cố 有hữu 四tứ 佛Phật 四tứ 見kiến 之chi 別biệt 。 若nhược 約ước 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 跨khóa 節tiết 而nhi 言ngôn 。 則tắc 三tam 藏tạng 劣liệt 應ưng 。 尚thượng 是thị 圓viên 佛Phật 。 況huống 通thông 別biệt 乎hồ 。 故cố 曰viết 若nhược 開khai 方phương 便tiện 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 即tức 向hướng 身thân 是thị 圓viên 常thường 之chi 身thân 。 雖tuy 然nhiên 文văn 示thị 當đương 分phần/phân 。 無vô 非phi 圓viên 實thật 。 猶do 是thị 會hội 偏thiên 歸quy 圓viên 之chi 意ý 。 若nhược 約ước 實thật 意ý 。 而nhi 論luận 體thể 用dụng 。 則tắc 不bất 唯duy 體thể 同đồng 一nhất 佛Phật 。 而nhi 亦diệc 用dụng 均quân 四tứ 殊thù 。 亦diệc 猶do 約ước 法pháp 。 既ký 開khai 三tam 教giáo 。 無vô 非phi 秘bí 妙diệu 。 是thị 則tắc 三tam 佛Phật 。 亦diệc 皆giai 妙diệu 權quyền 。 故cố 曰viết 若nhược 得đắc 實thật 意ý 。 方phương 知tri 四tứ 佛Phật 體thể 同đồng 用dụng 殊thù 。 此thử 則tắc 六lục 義nghĩa 之chi 論luận 也dã 。 何hà 謂vị 四tứ 難nạn/nan 。 曰viết 四tứ 佛Phật 成thành 道Đạo 。 曰viết 通thông 教giáo 合hợp 身thân 。 曰viết 亦diệc 通thông 佛Phật 収thâu 。 曰viết 入nhập 見kiến 尊tôn 特đặc 。 所sở 以dĩ 初sơ 難nạn/nan 者giả 。 此thử 由do 昔tích 人nhân 嘗thường 有hữu 難nạn/nan 曰viết 。 大đại 小tiểu 二nhị 始thỉ 佛Phật 。 固cố 各các 有hữu 成thành 道Đạo 之chi 處xứ 。 敢cảm 問vấn 通thông 佛Phật 。 何hà 處xứ 成thành 道Đạo 。 (# 云vân 云vân )# 彼bỉ 因nhân 答đáp 曰viết 。 祇kỳ 一nhất 佛Phật 成thành 道Đạo 。 四tứ 見kiến 不bất 同đồng 。 何hà 必tất 一nhất 一nhất 約ước 處xứ 難nạn/nan 邪tà 。 彼bỉ 作tác 是thị 答đáp 。 自tự 謂vị 獨độc 拔bạt 之chi 見kiến 。 殊thù 不bất 知tri 其kỳ 難nạn 猶do 在tại 。 今kim 應ưng 更cánh 問vấn 。 通thông 機cơ 復phục 於ư 何hà 地địa 見kiến 成thành 佛Phật 邪tà 。 故cố 知tri 義nghĩa 猶do 未vị 盡tận 。 以dĩ 今kim 言ngôn 之chi 成thành 道Đạo 機cơ 見kiến 之chi 說thuyết 。 固cố 不bất 可khả 易dị 。 要yếu 知tri 通thông 機cơ 。 初sơ 見kiến 成thành 道Đạo 。 雖tuy 非phi 二nhị 始thỉ 顯hiển 教giáo 之chi 數số 。 不bất 妨phương 此thử 機cơ 。 於ư 鹿lộc 苑uyển 時thời 。 有hữu 密mật 見kiến 者giả 。 作tác 此thử 答đáp 之chi 。 庶thứ 亦diệc 可khả 矣hĩ 。 其kỳ 次thứ 難nạn/nan 者giả 。 出xuất 於ư 通thông 佛Phật 。 有hữu 所sở 謂vị 帶đái 比Bỉ 丘Khâu 像tượng 。 現hiện 尊tôn 特đặc 身thân 。 又hựu 曰viết 。 丈trượng 六lục 尊tôn 特đặc 合hợp 身thân 佛Phật 。 雙song 住trụ 真chân 中trung 。 故cố 有hữu 合hợp 身thân 之chi 義nghĩa 。 因nhân 有hữu 兩lưỡng 宗tông 論luận 。 以dĩ 須tu 現hiện 不bất 須tu 現hiện 者giả 。 今kim 謂vị 此thử 義nghĩa 頗phả 涉thiệp 宗tông 旨chỉ 。 至chí 下hạ 論luận 宗tông 。 始thỉ 可khả 究cứu 本bổn 。 今kim 置trí 其kỳ 諸chư 。 姑cô 約ước 合hợp 義nghĩa 。 折chiết 中trung 其kỳ 說thuyết 。 則tắc 現hiện 不bất 現hiện 。 自tự 當đương 知tri 爾nhĩ 。 彼bỉ 云vân 合hợp 者giả 。 蓋cái 言ngôn 一nhất 身thân 雙song 現hiện 兩lưỡng 相tương/tướng 。 非phi 謂vị 即tức 劣liệt 是thị 勝thắng 名danh 之chi 為vi 合hợp 。 今kim 則tắc 不bất 然nhiên 。 祇kỳ 一nhất 佛Phật 身thân 。 二nhị 見kiến 不bất 同đồng 。 義nghĩa 之chi 如như 合hợp 共cộng 義nghĩa 。 帶đái 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。 何hà 必tất 須tu 現hiện 然nhiên 後hậu 為vi 合hợp 哉tai 。 若nhược 如như 彼bỉ 說thuyết 。 是thị 殆đãi 以dĩ 兒nhi 戲hí 。 論luận 佛Phật 身thân 相tướng 。 惟duy 識thức 者giả 斷đoạn 焉yên 。 又hựu 其kỳ 次thứ 難nạn/nan 者giả 。 蓋cái 霅# 川xuyên 。 嘗thường 以dĩ 輔phụ 行hành 及cập 觀quán 經kinh 等đẳng 。 亦diệc 通thông 佛Phật 収thâu 。 以dĩ 難nạn/nan 四tứ 明minh 淨tịnh 土độ 教giáo 主chủ 非phi 尊tôn 特đặc 者giả 。 四tứ 明minh 以dĩ 謂vị 指chỉ 四tứ 十thập 八bát 願nguyện 經kinh 焉yên 。 今kim 謂vị 。 四tứ 明minh 凡phàm 所sở 議nghị 論luận 。 率suất 皆giai 正chánh 當đương 。 白bạch 玉ngọc 微vi 瑕hà 。 唯duy 在tại 指chỉ 經kinh 一nhất 事sự 。 不bất 然nhiên 則tắc 的đích 指chỉ 何hà 經kinh 耶da 。 此thử 唯duy 憲hiến 章chương 。 頗phả 得đắc 指chỉ 文văn 之chi 實thật 。 委ủy 如như 彼bỉ 文văn 。 自tự 昔tích 共cộng 取thủ 。 今kim 從tùng 之chi 也dã 。 至chí 於ư 入nhập 見kiến 尊tôn 特đặc 。 所sở 以dĩ 難nạn/nan 者giả 。 本bổn 二Nhị 乘Thừa 於ư 方Phương 等Đẳng 被bị 彈đàn 斥xích 故cố 。 轉chuyển 藏tạng 成thành 通thông 。 既ký 入nhập 衍diễn 門môn 。 得đắc 見kiến 尊tôn 特đặc 。 有hữu 異dị 一nhất 家gia 真chân 中trung 義nghĩa 者giả 。 今kim 謂vị 見kiến 有hữu 分phần/phân 見kiến 。 有hữu 非phi 分phần/phân 見kiến 。 此thử 蓋cái 非phi 分phần/phân 見kiến 者giả 也dã 。 以dĩ 彈đàn 斥xích 故cố 。 須tu 加gia 被bị 見kiến 。 以dĩ 非phi 分phần/phân 故cố 。 出xuất 仍nhưng 見kiến 劣liệt 。 故cố 不bất 應ưng 以dĩ 真chân 中trung 分phần/phân 見kiến 者giả 。 為vi 妨phương 二nhị 識thức 進tiến 退thoái 。 委ủy 如như 後hậu 辨biện 。 於ư 此thử 亦diệc 應ưng 論luận 真chân 中trung 感cảm 應ứng 等đẳng 相tương/tướng 。 義nghĩa 在tại 後hậu 例lệ 。 此thử 得đắc 置trí 之chi 。

三Tam 身Thân 壽thọ 量lượng 身thân 說thuyết 不bất 同đồng 例lệ (# 四tứ 。 二nhị 十thập 。 廿# 一nhất 。 二nhị 十thập 二nhị 。 廿# 五ngũ 。 廿# 六lục 。 三tam 十thập 。 三tam 十thập 一nhất 。 三tam 十thập 二nhị 。 三tam 十thập 四tứ 。 六lục 十thập 。 五ngũ 十thập 八bát 。 六lục 十thập 九cửu 。 六lục 十thập 一nhất 。 六lục 十thập 二nhị 。 六lục 十thập 七thất 。 七thất 十thập 。 七thất 十thập 一nhất 。 七thất 十thập 三tam 。 八bát 十thập 三tam )# 。

論luận 曰viết 。 夫phu 三Tam 身Thân 者giả 。 壽thọ 量lượng 之chi 本bổn 也dã 。 故cố 量lượng 非phi 身thân 。 無vô 以dĩ 極cực 其kỳ 致trí 。 身thân 非phi 量lượng 。 無vô 以dĩ 盡tận 其kỳ 相tương/tướng 。 然nhiên 欲dục 明minh 壽thọ 量lượng 。 則tắc 必tất 約ước 三Tam 身Thân 。 以dĩ 示thị 大đại 體thể 。 但đãn 三Tam 身Thân 之chi 義nghĩa 。 大đại 有hữu 所sở 關quan 。 壽thọ 量lượng 之chi 言ngôn 。 名danh 有hữu 通thông 別biệt 故cố 。 於ư 是thị 有hữu 體thể 性tánh 焉yên 。 有hữu 法pháp 相tướng 焉yên 。 有hữu 所sở 住trụ 理lý 焉yên 。 有hữu 壽thọ 量lượng 文văn 焉yên 。 有hữu 身thân 相tướng 焉yên 。 有hữu 說thuyết 默mặc 焉yên 。 有hữu 宗tông 途đồ 論luận 焉yên 。 是thị 不bất 可khả 不bất 明minh 之chi 也dã 。 何hà 謂vị 體thể 性tánh 。 即tức 文văn 有hữu 曰viết 。 二nhị 者giả 從tùng 體thể 。 三Tam 身Thân 相tương/tướng 即tức 。 無vô 暫tạm 離ly 時thời 。 又hựu 曰viết 。 若nhược 其kỳ 相tương/tướng 即tức 。 俱câu 說thuyết 俱câu 不bất 說thuyết 。 此thử 皆giai 約ước 體thể 性tánh 以dĩ 言ngôn 之chi 。 故cố 三Tam 身Thân 舉cử 一nhất 即tức 三tam 。 全toàn 三tam 是thị 一nhất 。 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 。 不bất 並tịnh 不bất 別biệt 也dã 。 何hà 謂vị 法pháp 相tướng 。 不bất 出xuất 事sự 理lý 修tu 性tánh 體thể 用dụng 等đẳng 別biệt 。 即tức 法Pháp 身thân 理lý 也dã 。 性tánh 也dã 。 報báo 應ứng 事sự 也dã 。 修tu 也dã 。 又hựu 法pháp 報báo 為vi 理lý 。 應ứng 用dụng 屬thuộc 事sự 。 智trí 合hợp 於ư 法pháp 。 名danh 為vi 體thể 。 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 應ưng 。 名danh 為vi 用dụng 。 體thể 則tắc 為vi 真chân 。 用dụng 則tắc 為vi 應ưng 。 故cố 合hợp 唯duy 二nhị 身thân 三tam 身thân 。 既ký 其kỳ 體thể 一nhất 。 法pháp 相tướng 亦diệc 不bất 分phân 而nhi 分phần/phân 。 一nhất 往vãng 雖tuy 然nhiên 。 通thông 論luận 非phi 例lệ 。 (# 云vân 云vân )# 又hựu 報báo 有hữu 自tự 報báo 。 有hữu 它# 報báo 。 名danh 雖tuy 通thông 它# 。 實thật 唯duy 局cục 自tự 。 故cố 文văn 釋thích 三Tam 身Thân 。 報báo 但đãn 約ước 智trí 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 但đãn 智trí 德đức 勝thắng 應ưng 。 莫mạc 非phi 實thật 因nhân 所sở 克khắc 。 故cố 通thông 得đắc 名danh 報báo 應ứng 。 由do 從tùng 機cơ 所sở 現hiện 故cố 。 復phục 名danh 它# 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 修tu 性tánh 不bất 妨phương 體thể 用dụng 。 體thể 用dụng 不bất 妨phương 修tu 性tánh 。 但đãn 觀quán 報báo 智trí 。 合hợp 於ư 何hà 身thân 。 以dĩ 分phần/phân 二nhị 義nghĩa 。 非phi 謂vị 合hợp 自tự 它# 為vi 一nhất 報báo 身thân 。 離ly 報báo 身thân 而nhi 為vi 體thể 用dụng 也dã 。 若nhược 以dĩ 它# 報báo 。 定định 屬thuộc 報báo 身thân 。 則tắc 應ứng 用dụng 唯duy 劣liệt 。 徧biến 應ưng 義nghĩa 不bất 成thành 。 若nhược 應ưng 兼kiêm 勝thắng 劣liệt 。 則tắc 它# 報báo 徒đồ 張trương 。 其kỳ 妨phương 匪phỉ 一nhất 。 又hựu 自tự 昔tích 謂vị 。 報báo 有hữu 上thượng 冥minh 下hạ 契khế 。 故cố 兼kiêm 自tự 它# 者giả 不bất 然nhiên 。 是thị 亦diệc 祇kỳ 約ước 自tự 報báo 之chi 智trí 。 以dĩ 論luận 冥minh 契khế 。 故cố 曰viết 報báo 身thân 智trí 慧tuệ 上thượng 冥minh 下hạ 契khế 。 若nhược 也dã 它# 報báo 下hạ 契khế 則tắc 局cục 。 何hà 由do 通thông 應ưng 勝thắng 劣liệt 乎hồ 。 其kỳ 非phi 略lược 爾nhĩ 。 但đãn 深thâm 窮cùng 它# 報báo 根căn 乎hồ 理lý 智trí 。 故cố 未vị 始thỉ 敻# 殊thù 也dã 。 何hà 謂vị 為vi 所sở 住trụ 理lý 。 即tức 文văn 有hữu 曰viết 。 丈trượng 六lục 身thân 佛Phật 。 住trụ 真Chân 諦Đế 等đẳng 。 是thị 亦diệc 一nhất 往vãng 。 從tùng 教giáo 有hữu 四tứ 。 實thật 唯duy 三Tam 身Thân 。 住trụ 三tam 諦đế 理lý 。 又hựu 以dĩ 真chân 中trung 感cảm 應ứng 言ngôn 之chi 。 則tắc 所sở 住trụ 唯duy 二nhị 。 蓋cái 以dĩ 教giáo 從tùng 理lý 。 亦diệc 從tùng 於ư 應ưng 。 唯duy 二nhị 應ưng 故cố 也dã 。 何hà 謂vị 為vi 壽thọ 量lượng 。 文văn 如như 妙diệu 疏sớ/sơ 等đẳng 。 或hoặc 直trực 釋thích 壽thọ 量lượng 。 而nhi 義nghĩa 通thông 三Tam 身Thân 者giả 。 或hoặc 約ước 三Tam 身Thân 。 以dĩ 明minh 身thân 壽thọ 量lượng 三tam 不bất 同đồng 者giả 。 或hoặc 引dẫn 三tam 日nhật 喻dụ 。 以dĩ 喻dụ 見kiến 佛Phật 壽thọ 有hữu 長trường 短đoản 者giả 。 或hoặc 釋thích 非phi 滅diệt 唱xướng 滅diệt 。 通thông 約ước 三Tam 身Thân 。 以dĩ 明minh 義nghĩa 者giả 。 或hoặc 約ước 修tu 德đức 三Tam 身Thân 。 與dữ 法pháp 性tánh 冥minh 一nhất 。 故cố 各các 有hữu 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 義nghĩa 者giả 。 或hoặc 別biệt 從tùng 報báo 身thân 釋thích 品phẩm 。 通thông 攝nhiếp 三Tam 身Thân 者giả 。 或hoặc 直trực 言ngôn 壽thọ 量lượng 。 意ý 欲dục 圓viên 論luận 三tam 佛Phật 者giả 。 今kim 謂vị 文văn 雖tuy 異dị 釋thích 。 其kỳ 明minh 三Tam 身Thân 壽thọ 量lượng 一nhất 也dã 。 但đãn 義nghĩa 有hữu 詳tường 略lược 。 喻dụ 有hữu 長trường 短đoản 。 言ngôn 偏thiên 義nghĩa 圓viên 。 修tu 性tánh 相tướng 對đối 。 名danh 義nghĩa 通thông 別biệt 。 或hoặc 通thông 總tổng 等đẳng 。 故cố 文văn 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 以dĩ 義nghĩa 帖# 釋thích 。 略lược 可khả 知tri 也dã 。 (# 云vân 云vân )# 然nhiên 於ư 名danh 相tướng 。 不bất 無vô 進tiến 否phủ/bĩ 。 大đại 體thể 無vô 別biệt 。 亦diệc 會hội 之chi 可khả 知tri 。 而nhi 所sở 當đương 論luận 者giả 。 唯duy 三tam 日nhật 喻dụ 文văn 。 霅# 川xuyên 以dĩ 謂vị 別biệt 圓viên 。 地địa 住trụ 以dĩ 前tiền 。 猶do 見kiến 劣liệt 應ưng 。 故cố 以dĩ 此thử 文văn 。 為vi 的đích 據cứ 也dã 。 文văn 曰viết 。 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 登đăng 地địa 住trụ 。 所sở 見kiến 同đồng 前tiền 。 記ký 云vân 。 同đồng 前tiền 二Nhị 乘Thừa 。 豈khởi 非phi 於ư 見kiến 同đồng 劣liệt 應ưng 乎hồ 。 今kim 謂vị 經kinh 以dĩ 三tam 日nhật 喻dụ 三Tam 身Thân 。 則tắc 冬đông 日nhật 一nhất 喻dụ 。 正chánh 喻dụ 應ưng 身thân 。 約ước 人nhân 雖tuy 局cục 。 約ước 喻dụ 實thật 寬khoan 。 以dĩ 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 應ưng 。 莫mạc 非phi 冬đông 日nhật 所sở 喻dụ 。 故cố 同đồng 前tiền 者giả 。 同đồng 二Nhị 乘Thừa 所sở 喻dụ 之chi 冬đông 日nhật 不bất 同đồng 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 見kiến 之chi 劣liệt 應ưng 。 是thị 則tắc 地địa 住trụ 以dĩ 前tiền 。 乃nãi 見kiến 勝thắng 應ưng 耳nhĩ 。 若nhược 猶do 未vị 悉tất 。 更cánh 試thí 以dĩ 文văn 中trung 兩lưỡng 猶do 是thị 勝thắng 應ưng 句cú 。 進tiến 退thoái 與dữ 奪đoạt 論luận 之chi 。 彼bỉ 之chi 初sơ 句cú 。 即tức 方phương 便tiện 土thổ/độ 。 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 見kiến 勝thắng 應ưng 。 猶do 是thị 冬đông 日nhật 。 例lệ 知tri 未vị 登đăng 地địa 住trụ 菩Bồ 薩Tát 所sở 見kiến 勝thắng 應ưng 明minh 矣hĩ 。 彼bỉ 之chi 後hậu 句cú 。 即tức 已dĩ 破phá 無vô 明minh 者giả 。 奪đoạt 而nhi 論luận 之chi 。 亦diệc 猶do 是thị 勝thắng 應ưng 。 雖tuy 謂vị 冬đông 日nhật 可khả 也dã 。 但đãn 地địa 住trụ 以dĩ 上thượng 所sở 見kiến 。 正chánh 喻dụ 春xuân 日nhật 。 故cố 止chỉ 以dĩ 報báo 應ứng 二nhị 名danh 。 而nhi 論luận 與dữ 奪đoạt 。 不bất 以dĩ 冬đông 日nhật 論luận 與dữ 奪đoạt 也dã 。 此thử 姑cô 通thông 文văn 。 後hậu 當đương 更cánh 論luận 。 何hà 謂vị 身thân 相tướng 。 即tức 如như 光quang 明minh 文văn 句cú 。 凡phàm 兩lưỡng 出xuất 之chi 。 前tiền 雖tuy 明minh 身thân 。 其kỳ 相tương/tướng 猶do 略lược 。 蓋cái 對đối 壽thọ 量lượng 。 而nhi 說thuyết 身thân 故cố 。 今kim 獨độc 明minh 身thân 。 故cố 專chuyên 以dĩ 相tướng 好hảo 言ngôn 之chi 。 則tắc 三Tam 身Thân 各các 有hữu 相tướng 好hảo 。 文văn 雖tuy 互hỗ 見kiến 。 義nghĩa 必tất 兩lưỡng 兼kiêm 。 今kim 但đãn 舉cử 身thân 。 則tắc 可khả 以dĩ 知tri 壽thọ 量lượng 。 然nhiên 相tướng 好hảo 之chi 言ngôn 。 本bổn 雖tuy 報báo 應ứng 。 今kim 於ư 法Pháp 身thân 亦diệc 云vân 者giả 。 此thử 則tắc 無vô 身thân 之chi 身thân 。 非phi 相tướng 之chi 相tướng 。 以dĩ 諸chư 法Pháp 門môn 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 身thân 。 義nghĩa 云vân 相tướng 好hảo 。 故cố 曰viết 無vô 形hình 第đệ 一nhất 體thể 。 非phi 莊trang 嚴nghiêm 莊trang 嚴nghiêm 。 即tức 法Pháp 身thân 相tướng 好hảo 之chi 謂vị 也dã 。 何hà 謂vị 說thuyết 默mặc 。 此thử 由do 記ký 主chủ 。 斥xích 近cận 代đại 譯dịch 者giả 。 法pháp 報báo 不bất 分phân 。 二nhị 三tam 莫mạc 辨biện 故cố 。 委ủy 明minh 三Tam 身Thân 說thuyết 默mặc 。 以dĩ 闢tịch 其kỳ 非phi 。 意ý 言ngôn 若nhược 以dĩ 遮già 那na 。 為vi 即tức 舍xá 那na 。 舍xá 那na 有hữu 說thuyết 。 則tắc 法Pháp 身thân 亦diệc 有hữu 說thuyết 。 法Pháp 身thân 說thuyết 者giả 。 則tắc 眾chúng 生sanh 亦diệc 然nhiên 。 是thị 則tắc 進tiến 退thoái 皆giai 非phi 。 故cố 曰viết 若nhược 存tồn 三Tam 身Thân 等đẳng 。 (# 云vân 云vân )# 言ngôn 存tồn 三Tam 身Thân 。 則tắc 相tương 對đối 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 從tùng 事sự 義nghĩa 。 惟duy 相tương 對đối 則tắc 有hữu 相tương/tướng 即tức 。 從tùng 事sự 則tắc 有hữu 從tùng 理lý 。 若nhược 事sự 理lý 相tương 對đối 。 亦diệc 應ưng 有hữu 事sự 理lý 相tương/tướng 即tức 。 今kim 從tùng 略lược 說thuyết 。 故cố 對đối 祇kỳ 是thị 即tức 。 所sở 以dĩ 從tùng 開khai 有hữu 六lục 。 約ước 合hợp 但đãn 四tứ 。 委ủy 明minh 其kỳ 相tương/tướng 。 (# 云vân 云vân )# 然nhiên 則tắc 一nhất 家gia 大đại 體thể 。 必tất 具cụ 即tức 對đối 等đẳng 義nghĩa 。 文văn 雖tuy 出xuất 此thử 。 義nghĩa 必tất 該cai 通thông 。 凡phàm 諸chư 名danh 相tướng 。 皆giai 得đắc 約ước 之chi 。 以dĩ 示thị 通thông 說thuyết 。 何hà 謂vị 宗tông 途đồ 論luận 。 即tức 四tứ 明minh 霅# 川xuyên 。 所sở 議nghị 三Tam 身Thân 。 無vô 不bất 皆giai 異dị 。 故cố 論luận 法Pháp 身thân 。 則tắc 相tương/tướng 無vô 相tướng 別biệt 。 報báo 身thân 則tắc 現hiện 不bất 現hiện 殊thù 。 應ưng 身thân 則tắc 即tức 不bất 即tức 異dị 。 宜nghi 其kỳ 齟# 齬# 不bất 相tương 入nhập 也dã 。 且thả 夫phu 法Pháp 身thân 相tương/tướng 無vô 相tướng 別biệt 者giả 。 一nhất 往vãng 定định 宗tông 。 謂vị 法Pháp 身thân 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 四tứ 明minh 也dã 。 謂vị 無vô 相tướng 者giả 。 霅# 川xuyên 也dã 。 然nhiên 則tắc 法Pháp 身thân 未vị 始thỉ 異dị 。 而nhi 兩lưỡng 宗tông 之chi 說thuyết 殊thù 。 蓋cái 霅# 川xuyên 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 理lý 。 故cố 唯duy 如như 如như 冥minh 寂tịch 之chi 體thể 。 則tắc 無vô 形hình 質chất 。 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 設thiết 論luận 其kỳ 法pháp 。 但đãn 具cụ 其kỳ 性tánh 。 亦diệc 言ngôn 即tức 理lý 。 還hoàn 即tức 無vô 相tướng 。 纔tài 言ngôn 即tức 事sự 。 而nhi 有hữu 相tương/tướng 者giả 。 便tiện 屬thuộc 三tam 土thổ/độ 應ứng 用dụng 之chi 事sự 。 故cố 寂tịch 光quang 法Pháp 身thân 。 定định 無vô 相tướng 也dã 。 如như 是thị 而nhi 已dĩ 。 四tứ 明minh 則tắc 不bất 然nhiên 。 雖tuy 亦diệc 以dĩ 理lý 為vi 法Pháp 身thân 。 而nhi 言ngôn 非phi 無vô 相tướng 者giả 。 蓋cái 理lý 性tánh 之chi 相tướng 。 即tức 非phi 相tướng 之chi 相tướng 。 故cố 曰viết 但đãn 無vô 隨tùy 情tình 有hữu 相tương/tướng 之chi 三tam 。 非phi 無vô 性tánh 具cụ 微vi 妙diệu 身thân 等đẳng 。 然nhiên 論luận 即tức 具cụ 。 未vị 始thỉ 相tương 離ly 。 故cố 說thuyết 性tánh 具cụ 之chi 相tướng 。 不bất 離ly 依y 正chánh 色sắc 心tâm 。 雖tuy 即tức 諸chư 法pháp 。 而nhi 非phi 諸chư 法pháp 。 所sở 謂vị 即tức 一nhất 切thiết 法pháp 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 以dĩ 非phi 諸chư 法pháp 故cố 。 則tắc 無vô 隨tùy 情tình 有hữu 相tương/tướng 之chi 三tam 。 以dĩ 不bất 離ly 諸chư 法pháp 顯hiển 非phi 相tướng 之chi 相tướng 故cố 。 則tắc 曰viết 非phi 無vô 性tánh 具cụ 微vi 妙diệu 身thân 等đẳng 。 是thị 則tắc 終chung 日nhật 常thường 即tức 。 終chung 日nhật 常thường 離ly 。 即tức 離ly 俱câu 時thời 。 性tánh 具cụ 旨chỉ 顯hiển 。 方phương 曰viết 妙diệu 達đạt 即tức 具cụ 者giả 也dã 。 以dĩ 此thử 格cách 彼bỉ 。 得đắc 失thất 可khả 知tri 。 雖tuy 然nhiên 是thị 猶do 分phần/phân 宗tông 之chi 說thuyết 。 若nhược 夫phu 大đại 體thể 論luận 之chi 。 則tắc 又hựu 有hữu 克khắc 體thể 義nghĩa 焉yên 。 即tức 事sự 義nghĩa 焉yên 。 相tương 對đối 義nghĩa 焉yên 。 克khắc 體thể 則tắc 有hữu 寂tịch 有hữu 照chiếu 。 即tức 事sự 則tắc 有hữu 即tức 有hữu 離ly 。 對đối 義nghĩa 則tắc 有hữu 對đối 有hữu 各các 。 莫mạc 不bất 一nhất 有hữu 相tương/tướng 。 而nhi 一nhất 無vô 相tướng 。 膠giao 於ư 一nhất 端đoan 。 未vị 免miễn 偏thiên 見kiến 。 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 。 始thỉ 曰viết 大đại 方phương 。 然nhiên 所sở 以dĩ 偏thiên 言ngôn 者giả 。 是thị 非phi 四tứ 明minh 之chi 言ngôn 。 蓋cái 佛Phật 祖tổ 之chi 言ngôn 也dã 。 良lương 以dĩ 真chân 寂tịch 性tánh 中trung 。 本bổn 不bất 可khả 示thị 。 亦diệc 不bất 可khả 見kiến 。 苟cẩu 不bất 可khả 示thị 而nhi 見kiến 者giả 。 則tắc 如Như 來Lai 教giáo 何hà 所sở 施thí 。 機cơ 緣duyên 理lý 何hà 所sở 入nhập 。 故cố 於ư 非phi 身thân 非phi 土thổ/độ 。 而nhi 說thuyết 身thân 土thổ/độ 。 宜nghi 乎hồ 。 今kim 示thị 非phi 相tướng 之chi 相tướng 。 雖tuy 然nhiên 偏thiên 言ngôn 則tắc 可khả 。 偏thiên 計kế 則tắc 不bất 可khả 。 如như 霅# 川xuyên 者giả 。 則tắc 偏thiên 計kế 矣hĩ 。 彼bỉ 又hựu 焉yên 知tri 大đại 體thể 哉tai 。 而nhi 乃nãi 專chuyên 以dĩ 事sự 中trung 差sai 別biệt 為vi 難nạn/nan 。 或hoặc 直trực 以dĩ 依y 正chánh 色sắc 心tâm 等đẳng 為vi 相tương/tướng 。 是thị 皆giai 厚hậu 誣vu 四tứ 明minh 。 非phi 所sở 謂vị 善thiện 宗tông 旨chỉ 也dã 。 要yếu 當đương 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 識thức 得đắc 此thử 理lý 。 始thỉ 可khả 與dữ 言ngôn 。 法Pháp 身thân 之chi 相tướng 。 所sở 謂vị 報báo 身thân 現hiện 不bất 現hiện 殊thù 。 應ưng 身thân 即tức 不bất 即tức 異dị 。 此thử 二nhị 相tương/tướng 由do 故cố 。 合hợp 而nhi 論luận 之chi 。 然nhiên 以dĩ 應ưng 身thân 即tức 故cố 。 報báo 身thân 有hữu 不bất 待đãi 現hiện 者giả 。 四tứ 明minh 之chi 說thuyết 也dã 。 應ưng 身thân 不bất 即tức 故cố 。 報báo 身thân 須tu 現hiện 者giả 。 霅# 川xuyên 之chi 義nghĩa 也dã 。 蓋cái 各các 為vi 說thuyết 不bất 同đồng 。 彼bỉ 約ước 身thân 相tướng 大đại 小tiểu 。 而nhi 為vi 勝thắng 劣liệt 。 故cố 尊tôn 特đặc 有hữu 全toàn 現hiện 分phần/phân 現hiện 。 生sanh 身thân 有hữu 但đãn 可khả 即tức 法pháp 不bất 即tức 尊tôn 特đặc 之chi 說thuyết 。 (# 云vân 云vân )# 四tứ 明minh 則tắc 異dị 是thị 。 不bất 以dĩ 身thân 相tướng 論luận 之chi 。 克khắc 就tựu 真chân 中trung 感cảm 應ứng 而nhi 辨biện 。 故cố 有hữu 三tam 雙song 六lục 隻chỉ 之chi 義nghĩa 。 示thị 現hiện 現hiện 起khởi 之chi 相tướng 。 其kỳ 建kiến 義nghĩa 若nhược 此thử 。 何hà 者giả 為vi 主chủ 當đương 邪tà 。 今kim 試thí 得đắc 以dĩ 評bình 之chi 。 夫phu 報báo 應ứng 者giả 。 法Pháp 身thân 之chi 大đại 用dụng 也dã 。 然nhiên 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 體thể 。 則tắc 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 故cố 無vô 現hiện 不bất 現hiện 。 無vô 即tức 不bất 即tức 。 唯duy 一nhất 大đại 圓viên 鏡kính 體thể 。 而nhi 隨tùy 緣duyên 赴phó 感cảm 。 未vị 始thỉ 有hữu 窮cùng 。 惟duy 其kỳ 稱xưng 此thử 體thể 故cố 。 起khởi 而nhi 為vi 用dụng 。 亦diệc 無vô 現hiện 無vô 不bất 現hiện 。 無vô 即tức 無vô 不bất 即tức 。 但đãn 對đối 機cơ 設thiết 化hóa 故cố 。 或hoặc 勝thắng 或hoặc 劣liệt 。 或hoặc 大đại 或hoặc 小tiểu 。 千thiên 變biến 萬vạn 化hóa 。 不bất 可khả 紀kỷ 極cực 。 然nhiên 則tắc 尚thượng 不bất 當đương 即tức 。 況huống 言ngôn 不bất 即tức 乎hồ 。 尚thượng 不bất 當đương 不bất 現hiện 。 況huống 言ngôn 必tất 現hiện 乎hồ 。 但đãn 四tứ 明minh 即tức 體thể 示thị 用dụng 。 且thả 以dĩ 即tức 而nhi 不bất 現hiện 言ngôn 之chi 。 霅# 川xuyên 捨xả 體thể 論luận 用dụng 。 故cố 言ngôn 不bất 即tức 而nhi 必tất 須tu 現hiện 也dã 。 夫phu 捨xả 體thể 而nhi 論luận 用dụng 。 其kỳ 用dụng 未vị 必tất 然nhiên 。 即tức 體thể 而nhi 示thị 用dụng 。 是thị 用dụng 與dữ 體thể 兼kiêm 得đắc 之chi 也dã 。 彼bỉ 徒đồ 見kiến 身thân 相tướng 之chi 迹tích 。 文văn 義nghĩa 之chi 末mạt 。 區khu 區khu 求cầu 合hợp 而nhi 已dĩ 。 殊thù 不bất 知tri 佛Phật 身thân 之chi 本bổn 。 機cơ 教giáo 之chi 正chánh 。 有hữu 不bất 在tại 是thị 者giả 。 餘dư 如như 後hậu 論luận 。 (# 云vân 云vân )# 由do 是thị 評bình 之chi 。 兩lưỡng 家gia 得đắc 失thất 。 較giảo 然nhiên 可khả 知tri 。 此thử 所sở 謂vị 宗tông 途đồ 論luận 也dã 。 至chí 於ư 壽thọ 量lượng 名danh 有hữu 通thông 別biệt 者giả 。 然nhiên 身thân 壽thọ 固cố 各các 有hữu 實thật 。 量lượng 名danh 何hà 所sở 召triệu 乎hồ 。 蓋cái 不bất 出xuất 通thông 別biệt 之chi 義nghĩa 。 通thông 則tắc 莫mạc 非phi 詮thuyên 量lượng 身thân 壽thọ 。 故cố 身thân 量lượng 有hữu 大đại 小tiểu 。 壽thọ 量lượng 有hữu 長trường 短đoản 是thị 已dĩ 。 別biệt 則tắc 壽thọ 之chi 量lượng 故cố 。 故cố 言ngôn 壽thọ 量lượng 。 是thị 則tắc 量lượng 名danh 為vi 通thông 。 身thân 壽thọ 為vi 別biệt 。 苟cẩu 為vi 通thông 別biệt 。 則tắc 二nhị 實thật 而nhi 已dĩ 。 二nhị 實thật 而nhi 三tam 名danh 何hà 也dã 。 曰viết 實thật 雖tuy 唯duy 二nhị 。 三tam 義nghĩa 何hà 妨phương 。 蓋cái 非phi 量lượng 。 無vô 以dĩ 詮thuyên 量lượng 身thân 壽thọ 。 故cố 身thân 壽thọ 必tất 由do 量lượng 而nhi 定định 。 是thị 則tắc 身thân 壽thọ 者giả 。 實thật 之chi 名danh 也dã 。 量lượng 者giả 義nghĩa 之chi 名danh 也dã 。 所sở 以dĩ 二nhị 實thật 。 不bất 妨phương 三tam 義nghĩa 。 亦diệc 猶do 十thập 如như 。 本bổn 末mạt 之chi 一nhất 。 其kỳ 實thật 則tắc 前tiền 九cửu 如như 而nhi 已dĩ 。 要yếu 必tất 由do 此thử 一nhất 如như 。 而nhi 後hậu 得đắc 前tiền 九cửu 如như 之chi 實thật 。 所sở 以dĩ 諸chư 文văn 。 皆giai 言ngôn 十thập 如như 者giả 。 亦diệc 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

諸chư 身thân 開khai 合hợp 例lệ (# 二nhị 。 十thập 一nhất 。 十thập 二nhị 。 十thập 九cửu 。 二nhị 十thập 九cửu 。 四tứ 十thập 三tam 。 四tứ 十thập 四tứ 。 七thất 十thập 二nhị 。 八bát 十thập 四tứ )# 。

論luận 曰viết 。 佛Phật 固cố 不bất 可khả 以dĩ 身thân 。 數số 開khai 合hợp 論luận 也dã 。 而nhi 經kinh 教giáo 法pháp 相tướng 。 言ngôn 有hữu 廣quảng 略lược 故cố 。 廣quảng 則tắc 十thập 身thân 。 略lược 唯duy 二nhị 身thân 。 處xử 中trung 而nhi 言ngôn 。 則tắc 三Tam 身Thân 或hoặc 四tứ 身thân 。 雖tuy 有hữu 廣quảng 略lược 。 體thể 無vô 增tăng 減giảm 。 但đãn 開khai 合hợp 之chi 異dị 。 故cố 於ư 是thị 論luận 開khai 合hợp 焉yên 。 略lược 論luận 為vi 二nhị 。 謂vị 各các 論luận 開khai 合hợp 。 迭điệt 論luận 開khai 合hợp 。 各các 論luận 復phục 四tứ 。 初sơ 。 二nhị 身thân 開khai 合hợp 者giả 。 如như 釋thích 論luận 明minh 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 。 而nhi 一nhất 家gia 約ước 之chi 。 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 。 各các 有hữu 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 生sanh 相tương/tướng 。 又hựu 以dĩ 教giáo 言ngôn 。 四tứ 教giáo 不bất 出xuất 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 應ưng 。 於ư 兩lưỡng 應ưng 上thượng 。 各các 有hữu 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 。 離ly 之chi 則tắc 四tứ 。 若nhược 相tương 望vọng 合hợp 說thuyết 。 還hoàn 同đồng 二nhị 身thân 也dã 。 二nhị 。 三Tam 身Thân 開khai 合hợp 者giả 。 如như 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 。 有hữu 色sắc 相tướng 身thân 法Pháp 門môn 身thân 實thật 相tướng 身thân 。 金kim 光quang 明minh 則tắc 合hợp 彼bỉ 理lý 智trí 。 為vi 法pháp 性tánh 身thân 。 開khai 彼bỉ 應ưng 身thân 。 為vi 生sanh 身thân 。 為vi 尊tôn 特đặc 。 雖tuy 互hỗ 開khai 合hợp 。 三Tam 身Thân 不bất 虧khuy 是thị 也dã 。 三tam 。 四tứ 身thân 開khai 合hợp 者giả 。 如như 止Chỉ 觀Quán 明minh 。 法pháp 報báo 應ứng 化hóa 。 四tứ 身thân 為vi 本bổn 。 一nhất 一nhất 能năng 起khởi 四tứ 身thân 。 又hựu 四tứ 身thân 各các 入nhập 一nhất 身thân 。 兼kiêm 本bổn 共cộng 成thành 三tam 十thập 六lục 身thân 。 俱câu 法Pháp 界Giới 故cố 。 能năng 起khởi 能năng 入nhập 。 故cố 合hợp 則tắc 四tứ 身thân 。 開khai 則tắc 三tam 十thập 六lục 身thân 。 四tứ 。 十thập 身thân 開khai 合hợp 者giả 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 十thập 身thân 舍xá 那na 。 謂vị 於ư 眾chúng 生sanh 身thân 作tác 己kỷ 身thân 。 具cụ 餘dư 九cửu 身thân 。 乃nãi 至chí 虗hư 空không 身thân 作tác 頭đầu 亦diệc 然nhiên 。 故cố 合hợp 則tắc 十thập 身thân 。 開khai 則tắc 百bách 身thân 。 若nhược 次thứ 第đệ 迭điệt 論luận 。 乃nãi 開khai 一nhất 為vi 二nhị 。 開khai 二nhị 為vi 三tam 。 開khai 三tam 為vi 四tứ 。 開khai 四tứ 為vi 十thập 。 反phản 而nhi 言ngôn 之chi 亦diệc 可khả 十thập 歸quy 於ư 四tứ 。 四tứ 歸quy 於ư 三tam 。 三Tam 歸Quy 於ư 二nhị 。 二nhị 歸quy 於ư 一nhất 。 次thứ 第đệ 互hỗ 攝nhiếp 也dã 。 所sở 以dĩ 論luận 者giả 。 二nhị 義nghĩa 一nhất 論luận 。 十thập 身thân 通thông 別biệt 。 彼bỉ 難nạn/nan 四tứ 明minh 云vân 。 若nhược 不bất 現hiện 大đại 。 便tiện 為vi 尊tôn 特đặc 。 則tắc 別biệt 圓viên 之chi 人nhân 。 見kiến 猿viên 猴hầu 鹿lộc 馬mã 。 無vô 非phi 它# 受thọ 用dụng 報báo 邪tà 。 而nhi 四tứ 明minh 解giải 之chi 。 有hữu 順thuận 有hữu 違vi 。 如như 曰viết 。 若nhược 中trung 道đạo 感cảm 應ứng 。 名danh 尊tôn 特đặc 者giả 。 名danh 多đa 在tại 佛Phật 等đẳng 。 則tắc 違vi 問vấn 答đáp 也dã 。 又hựu 曰viết 。 雖tuy 不bất 立lập 名danh 。 非phi 無vô 其kỳ 義nghĩa 。 乃nãi 用dụng 華hoa 嚴nghiêm 十thập 身thân 為vi 說thuyết 。 則tắc 順thuận 問vấn 答đáp 也dã 。 然nhiên 此thử 違vi 順thuận 二nhị 答đáp 。 即tức 妙diệu 樂lạc 所sở 謂vị 通thông 別biệt 二nhị 義nghĩa 。 如như 曰viết 彼bỉ 通thông 云vân 身thân 。 故cố 云vân 十thập 身thân 舍xá 那na 。 別biệt 釋thích 如Như 來Lai 。 故cố 不bất 應ưng 云vân 業nghiệp 報báo 佛Phật 等đẳng 。 以dĩ 彼bỉ 會hội 此thử 。 文văn 旨chỉ 宛uyển 同đồng 。 安an 得đắc 隱ẩn 其kỳ 違vi 問vấn 之chi 文văn 。 而nhi 專chuyên 以dĩ 別biệt 義nghĩa 為vi 難nạn/nan 。 以dĩ 此thử 考khảo 之chi 。 霅# 川xuyên 虗hư 妄vọng 。 一nhất 皆giai 如như 此thử 。 檢kiểm 文văn 可khả 知tri 也dã 。 二nhị 論luận 四tứ 身thân 起khởi 入nhập 者giả 。 即tức 法pháp 報báo 應ứng 化hóa 。 互hỗ 起khởi 互hỗ 入nhập 。 勝thắng 劣liệt 相tương/tướng 即tức 。 皆giai 不bất 思tư 議nghị 。 得đắc 有hữu 三tam 十thập 六lục 身thân 之chi 旨chỉ 。 而nhi 輔phụ 行hành 釋thích 此thử 有hữu 曰viết 。 從tùng 勝thắng 起khởi 劣liệt 。 即tức 是thị 施thí 權quyền 。 從tùng 劣liệt 起khởi 勝thắng 。 即tức 是thị 開khai 權quyền 等đẳng 。 又hựu 曰viết 。 理lý 無vô 起khởi 入nhập 。 約ước 化hóa 緣duyên 明minh 。 豈khởi 可khả 從tùng 緣duyên 而nhi 亡vong 於ư 理lý 。 據cứ 此thử 一nhất 文văn 。 可khả 以dĩ 格cách 霅# 川xuyên 之chi 非phi 者giả 三tam 。 一nhất 彼bỉ 以dĩ 生sanh 身thân 。 但đãn 可khả 即tức 法pháp 。 不bất 即tức 尊tôn 特đặc 。 而nhi 此thử 則tắc 四tứ 身thân 。 互hỗ 論luận 起khởi 即tức 。 二nhị 彼bỉ 以dĩ 法pháp 華hoa 教giáo 主chủ 。 唯duy 是thị 生sanh 身thân 。 而nhi 此thử 則tắc 曰viết 。 從tùng 劣liệt 起khởi 勝thắng 。 即tức 是thị 開khai 權quyền 。 三tam 彼bỉ 以dĩ 用dụng 約ước 從tùng 緣duyên 。 故cố 勝thắng 劣liệt 不bất 等đẳng 。 而nhi 此thử 則tắc 曰viết 。 豈khởi 可khả 從tùng 緣duyên 而nhi 亡vong 其kỳ 理lý 。 其kỳ 於ư 此thử 等đẳng 文văn 旨chỉ 。 合hợp 乎hồ 不bất 合hợp 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。 如như 向hướng 四tứ 明minh 即tức 體thể 示thị 用dụng 。 則tắc 合hợp 之chi 矣hĩ 。

六lục 能năng 四tứ 句cú 釋thích 量lượng 無vô 量lượng 例lệ (# 十thập 八bát 。 二nhị 十thập 三tam 。 二nhị 十thập 四tứ 。 四tứ 十thập 六lục 。 四tứ 十thập 七thất 。 四tứ 十thập 八bát 。 四tứ 十thập 九cửu 。 五ngũ 十thập 一nhất 。 五ngũ 十thập 七thất 。 五ngũ 十thập 九cửu 。 六lục 十thập 三tam 。 六lục 十thập 四tứ 。 六lục 十thập 五ngũ 。 六lục 十thập 六lục 。 七thất 十thập 七thất )# 。

論luận 曰viết 。 文văn 釋thích 壽thọ 量lượng 一nhất 也dã 。 而nhi 或hoặc 約ước 三Tam 身Thân 六lục 能năng 釋thích 。 或hoặc 作tác 四tứ 句cú 釋thích 。 蓋cái 各các 隨tùy 所sở 釋thích 。 文văn 旨chỉ 不bất 同đồng 。 義nghĩa 勢thế 各các 別biệt 。 或hoặc 者giả 乃nãi 疑nghi 。 此thử 以dĩ 此thử 釋thích 。 而nhi 彼bỉ 以dĩ 彼bỉ 釋thích 。 必tất 求cầu 其kỳ 元nguyên 致trí 者giả 。 且thả 以dĩ 亦diệc 得đắc 互hỗ 釋thích 為vi 問vấn 者giả 。 是thị 皆giai 舊cựu 傳truyền 迃# 闊khoát 之chi 論luận 。 縱túng/tung 無vô 來lai 自tự 。 其kỳ 可khả 彼bỉ 此thử 一nhất 律luật 乎hồ 。 凡phàm 此thử 等đẳng 不bất 急cấp 之chi 論luận 。 雖tuy 略lược 之chi 可khả 也dã 。 況huống 不bất 無vô 所sở 以dĩ 。 且thả 三Tam 身Thân 六lục 能năng 之chi 釋thích 。 是thị 固cố 一nhất 家gia 建kiến 義nghĩa 當đương 然nhiên 。 蓋cái 先tiên 通thông 示thị 三Tam 身Thân 。 而nhi 後hậu 依y 體thể 起khởi 用dụng 。 以dĩ 明minh 六lục 能năng 。 則tắc 修tu 性tánh 體thể 用dụng 。 兼kiêm 而nhi 有hữu 之chi 。 抑ức 有hữu 會hội 於ư 題đề 品phẩm 之chi 義nghĩa 故cố 也dã 。 若nhược 妙diệu 疏sớ/sơ 四tứ 句cú 。 則tắc 評bình 古cổ 而nhi 作tác 。 繼kế 以dĩ 文văn 會hội 義nghĩa 便tiện 之chi 釋thích 。 亦diệc 豈khởi 少thiểu 三Tam 身Thân 哉tai 。 況huống 復phục 四tứ 句cú 。 義nghĩa 當đương 三Tam 身Thân 開khai 合hợp 之chi 異dị 。 且thả 曰viết 。 法pháp 報báo 合hợp 故cố 。 能năng 應ưng 物vật 者giả 。 此thử 即tức 六lục 能năng 。 義nghĩa 備bị 文văn 略lược 而nhi 已dĩ 。 一nhất 往vãng 雖tuy 異dị 。 大đại 體thể 無vô 別biệt 。 而nhi 或hoặc 者giả 乃nãi 謂vị 。 修tu 性tánh 體thể 用dụng 之chi 義nghĩa 。 且thả 甄chân 部bộ 別biệt 者giả 。 如như 向hướng 會hội 通thông 。 何hà 異dị 之chi 有hữu 。 異dị 苟cẩu 不bất 存tồn 。 部bộ 別biệt 何hà 在tại 。 以dĩ 今kim 言ngôn 之chi 。 談đàm 常thường 過quá 未vị 。 本bổn 迹tích 通thông 局cục 。 自tự 足túc 揀giản 別biệt 。 安an 在tại 其kỳ 釋thích 義nghĩa 異dị 邪tà 。 斯tư 皆giai 鑿tạc 說thuyết 。 不bất 足túc 道đạo 也dã 。 然nhiên 於ư 六lục 能năng 。 則tắc 又hựu 先tiên 達đạt 判phán 能năng 。 上thượng 下hạ 指chỉ 身thân 。 勝thắng 劣liệt 有hữu 異dị 。 (# 云vân 云vân )# 今kim 詳tường 定định 其kỳ 說thuyết 。 當đương 以dĩ 四tứ 明minh 為vi 正chánh 。 何hà 者giả 。 盖# 六lục 能năng 者giả 大đại 用dụng 也dã 。 大đại 用dụng 起khởi 於ư 寂tịch 體thể 。 是thị 必tất 該cai 乎hồ 四tứ 土thổ/độ 。 乃nãi 極cực 其kỳ 所sở 謂vị 體thể 用dụng 。 則tắc 宜nghi 曰viết 常thường 身thân 無vô 量lượng 。 通thông 應ưng 三tam 土thổ/độ 。 無vô 常thường 有hữu 量lượng 。 但đãn 應ưng 同đồng 居cư 。 而nhi 用dụng 必tất 對đối 體thể 。 其kỳ 說thuyết 圓viên 顯hiển 矣hĩ 。 不bất 如như 是thị 則tắc 。 既ký 非phi 寂tịch 體thể 。 無vô 以dĩ 垂thùy 三tam 土thổ/độ 之chi 用dụng 。 非phi 大đại 用dụng 。 無vô 以dĩ 顯hiển 常thường 寂tịch 之chi 體thể 。 又hựu 何hà 足túc 為vi 圓viên 極cực 體thể 用dụng 乎hồ 。 大đại 體thể 既ký 正chánh 。 則tắc 有hữu 量lượng 二nhị 義nghĩa 。 任nhậm 當đương 如như 四tứ 明minh 之chi 說thuyết 。 復phục 何hà 疑nghi 焉yên 。 苟cẩu 如như 彼bỉ 釋thích 。 則tắc 是thị 以dĩ 寂tịch 光quang 理lý 智trí 之chi 體thể 。 而nhi 獨độc 垂thùy 同đồng 居cư 淨tịnh 機cơ 之chi 用dụng 。 方phương □# 實thật 報báo 體thể 用dụng 何hà 歸quy 。 但đãn 此thử 考khảo 之chi 。 一nhất 何hà 疎sơ 矣hĩ 。 指chỉ 身thân 之chi 說thuyết 。 固cố 各các 有hữu 據cứ 。 其kỳ 如như 名danh 義nghĩa 。 要yếu 必tất 精tinh 簡giản 。 然nhiên 彼bỉ 以dĩ 其kỳ 說thuyết 。 則tắc 曰viết 依y 句cú 之chi 次thứ 第đệ 。 而nhi 此thử 亦diệc 以dĩ 其kỳ 說thuyết 。 曰viết 唯duy 義nghĩa 之chi 是thị 。 從tùng 是thị 皆giai 未vị 足túc 議nghị 其kỳ 取thủ 舍xá 。 今kim 以dĩ 二nhị 言ngôn 。 折chiết 中trung 之chi 曰viết 。 非phi 身thân 之chi 身thân 。 其kỳ 身thân 勝thắng 。 所sở 非phi 之chi 身thân 。 其kỳ 身thân 劣liệt 。 雖tuy 皆giai 非phi 身thân 。 所sở 以dĩ 則tắc 異dị 。 但đãn 以dĩ 此thử 義nghĩa 。 勘khám 彼bỉ 二nhị 說thuyết 。 是thị 否phủ/bĩ 判phán 然nhiên 。 當đương 不bất 言ngôn 而nhi 定định 也dã 。 如như 四tứ 明minh 所sở 指chỉ 。 可khả 謂vị 依y 義nghĩa 不bất 依y 語ngữ 者giả 矣hĩ 。 其kỳ 於ư 四tứ 句cú 指chỉ 身thân 之chi 說thuyết 。 雖tuy 或hoặc 異dị 同đồng 。 皆giai 可khả 見kiến 之chi 。 義nghĩa 無vô 足túc 言ngôn 者giả 。 唯duy 觀quán 經kinh 所sở 謂vị 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 相tướng 者giả 。 若nhược 以dĩ 為vi 尊tôn 特đặc 。 合hợp 屬thuộc 第đệ 二nhị 句cú 。 但đãn 題đề 稱xưng 無vô 量lượng 。 約ước 此thử 義nghĩa 便tiện 。 故cố 屬thuộc 第đệ 三tam 。 況huống 疏sớ/sơ 文văn 明minh 判phán 。 為vi 真chân 法Pháp 身thân 。 然nhiên 亦diệc 不bất 失thất 法Pháp 身thân 句cú 義nghĩa 。 是thị 則tắc 初sơ 後hậu 二nhị 句cú 。 劣liệt 應ưng 生sanh 身thân 也dã 。 次thứ 句cú 報báo 身thân 也dã 。 第đệ 三tam 句cú 法Pháp 身thân 也dã 。 所sở 以dĩ 四tứ 句cú 三Tam 身Thân 義nghĩa 足túc 。 而nhi 言ngôn 量lượng 無vô 量lượng 者giả 。 兼kiêm 彼bỉ 諸chư 文văn 。 則tắc 又hựu 有hữu 雙song 非phi 。 或hoặc 四tứ 句cú 之chi 異dị 。 今kim 總tổng 論luận 之chi 。 其kỳ 於ư 量lượng 無vô 量lượng 。 又hựu 有hữu 多đa 義nghĩa 之chi 別biệt 。 謂vị 約ước 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 應ưng 以dĩ 說thuyết 。 或hoặc 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 分phân 之chi 。 或hoặc 四tứ 句cú 名danh 實thật 對đối 辨biện 。 或hoặc 四tứ 喻dụ 法pháp 譬thí 況huống 釋thích 。 或hoặc 俱câu 無vô 量lượng 。 而nhi 有hữu 生sanh 法pháp 之chi 異dị 。 或hoặc 祇kỳ 約ước 有hữu 量lượng 二nhị 義nghĩa 。 相tương 望vọng 而nhi 言ngôn 。 雖tuy 此thử 不bất 同đồng 。 要yếu 不bất 過quá 量lượng 無vô 量lượng 耳nhĩ 。 但đãn 無vô 量lượng 之chi 言ngôn 。 或hoặc 兼kiêm 法pháp 報báo 。 有hữu 量lượng 之chi 義nghĩa 。 復phục 通thông 長trường 短đoản 。 故cố 使sử 諸chư 文văn 說thuyết 之chi 異dị 爾nhĩ 。 雖tuy 復phục 兼kiêm 通thông 。 捨xả 通thông 從tùng 別biệt 。 正chánh 以dĩ 生sanh 身thân 為vi 有hữu 量lượng 。 尊tôn 特đặc 為vi 無vô 量lượng 。 此thử 其kỳ 常thường 論luận 也dã 。 餘dư 之chi 同đồng 異dị 。 會hội 攝nhiếp 可khả 知tri 。 如như 釋thích 論luận 生sanh 法pháp 。 全toàn 同đồng 二nhị 應ưng 。 即tức 指chỉ 尊tôn 特đặc 為vi 法Pháp 身thân 故cố 。 四tứ 句cú 之chi 中trung 。 初sơ 後hậu 二nhị 句cú 。 生sanh 身thân 有hữu 量lượng 也dã 。 亦diệc 有hữu 量lượng 之chi 二nhị 義nghĩa 。 第đệ 二nhị 句cú 尊tôn 特đặc 無vô 量lượng 也dã 。 以dĩ 兼kiêm 第đệ 三tam 。 法Pháp 身thân 無vô 量lượng 。 故cố 成thành 四tứ 句cú 。 亦diệc 由do 名danh 實thật 對đối 辨biện 故cố 也dã 。 山sơn 斤cân 海hải 滴tích 。 譬thí 兼kiêm 能năng 所sở 。 故cố 況huống 有hữu 量lượng 有hữu 無vô 量lượng 也dã 。 所sở 以dĩ 光quang 明minh 疏sớ/sơ 。 以dĩ 此thử 同đồng 彌di 陀đà 之chi 壽thọ 。 能năng 況huống 有hữu 量lượng 也dã 。 妙diệu 樂lạc 以dĩ 此thử 證chứng 光quang 明minh 之chi 一nhất 義nghĩa 。 所sở 況huống 無vô 量lượng 也dã 。 或hoặc 生sanh 身thân 無vô 量lượng 。 此thử 則tắc 彌di 陀đà 。 生sanh 身thân 有hữu 量lượng 。 此thử 則tắc 釋Thích 迦Ca 。 若nhược 約ước 法pháp 。 則tắc 二nhị 佛Phật 皆giai 無vô 量lượng 也dã 。 有hữu 量lượng 之chi 無vô 量lượng 。 義nghĩa 通thông 二nhị 向hướng 。 或hoặc 謂vị 。 無vô 量lượng 順thuận 題đề 言ngôn 也dã 。 或hoặc 謂vị 。 有hữu 量lượng 克khắc 實thật 論luận 也dã 。 約ước 義nghĩa 雖tuy 通thông 。 望vọng 彼bỉ 無vô 量lượng 。 還hoàn 歸quy 有hữu 量lượng 。 若nhược 加gia 雙song 非phi 。 則tắc 進tiến 取thủ 法Pháp 身thân 。 及cập 自tự 報báo 智trí 。 義nghĩa 當đương 非phi 量lượng 非phi 無vô 量lượng 故cố 。 量lượng 無vô 量lượng 者giả 。 二nhị 應ưng 也dã 。 又hựu 以dĩ 有hữu 量lượng 等đẳng 四tứ 句cú 言ngôn 之chi 。 則tắc 退thoái 取thủ 有hữu 量lượng 一nhất 句cú 屬thuộc 凡phàm 。 故cố 以dĩ 應ưng 身thân 。 義nghĩa 當đương 雙song 亦diệc 。 餘dư 不bất 異dị 上thượng 。 是thị 則tắc 法Pháp 身thân 。 該cai 乎hồ 二nhị 義nghĩa 。 非phi 量lượng 非phi 無vô 量lượng 者giả 。 理lý 性tánh 法Pháp 身thân 。 雙song 非phi 報báo 應ứng 。 不bất 偏thiên 屬thuộc 故cố 。 亦diệc 無vô 量lượng 者giả 。 乃nãi 以dĩ 法pháp 身thân 體thể 常thường 。 強cường/cưỡng 名danh 無vô 量lượng 。 亦diệc 是thị 非phi 量lượng 非phi 無vô 量lượng 。 而nhi 偏thiên 言ngôn 無vô 量lượng 耳nhĩ 。 義nghĩa 雖tuy 進tiến 否phủ/bĩ 。 實thật 不bất 相tương 違vi 。 應ưng 亦diệc 二nhị 義nghĩa 。 准chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。 (# 料liệu 揀giản 如như 別biệt 記ký )# 要yếu 知tri 諸chư 文văn 。 各các 當đương 其kỳ 義nghĩa 。 不bất 事sự 煩phiền 委ủy 也dã 。

應ưng 相tương 勝thắng 劣liệt 例lệ (# 二nhị 十thập 七thất 。 二nhị 十thập 八bát 。 三tam 十thập 七thất 。 四tứ 十thập 。 五ngũ 十thập 三tam 。 五ngũ 十thập 四tứ 。 五ngũ 十thập 五ngũ 。 六lục 十thập 八bát 。 八bát 十thập 。 八bát 十thập 一nhất 。 八bát 十thập 二nhị )# 。

論luận 曰viết 。 壽thọ 量lượng 雖tuy 廣quảng 。 三Tam 身Thân 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 應ưng 相tương/tướng 雖tuy 殊thù 。 勝thắng 劣liệt 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 (# 勝thắng 應ưng 。 亦diệc 名danh 報báo 身thân 。 亦diệc 名danh 尊tôn 特đặc 。 劣liệt 應ưng 。 亦diệc 名danh 生sanh 身thân 。 亦diệc 名danh 丈trượng 六lục )# 然nhiên 言ngôn 三Tam 身Thân 。 則tắc 法pháp 報báo 常thường 同đồng 。 示thị 應ưng 相tương/tướng 。 則tắc 勝thắng 劣liệt 或hoặc 異dị 。 故cố 宗tông 途đồ 於ư 是thị 論luận 焉yên 。 如như 霅# 川xuyên 。 專chuyên 以dĩ 身thân 相tướng 為vi 說thuyết 。 故cố 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 藏tạng 塵trần 相tướng 好hảo 。 為vi 尊tôn 特đặc 。 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 及cập 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 為vi 生sanh 身thân 。 則tắc 是thị 約ước 現hiện 不bất 現hiện 。 以dĩ 論luận 勝thắng 劣liệt 也dã 。 不bất 得đắc 已dĩ 。 而nhi 有hữu 分phần/phân 現hiện 全toàn 現hiện 之chi 義nghĩa 。 彼bỉ 之chi 建kiến 立lập 。 如như 是thị 而nhi 已dĩ 。 四tứ 明minh 則tắc 不bất 然nhiên 。 指chỉ 身thân 言ngôn 之chi 。 藏tạng 塵trần 八bát 萬vạn 。 固cố 唯duy 勝thắng 應ưng 。 而nhi 丈trượng 六lục 四tứ 八bát 。 不bất 專chuyên 劣liệt 身thân 。 於ư 是thị 有hữu 示thị 現hiện 現hiện 起khởi 之chi 相tướng 。 故cố 曰viết 不bất 定định 。 約ước 相tương/tướng 多đa 少thiểu 分phần 之chi 。 克khắc 就tựu 真chân 中trung 感cảm 應ứng 而nhi 辨biện 。 (# 云vân 云vân )# 。 所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 蓋cái 如Như 來Lai 有hữu 定định 應ưng 。 而nhi 無vô 定định 形hình 。 惟duy 其kỳ 無vô 定định 形hình 故cố 。 則tắc 不bất 可khả 以dĩ 。 身thân 相tướng 大đại 小tiểu 定định 其kỳ 勝thắng 劣liệt 。 亦diệc 不bất 可khả 以dĩ 。 現hiện 不bất 現hiện 判phán 其kỳ 優ưu 降giáng/hàng 。 惟duy 其kỳ 有hữu 定định 應ưng 故cố 。 則tắc 必tất 以dĩ 機cơ 教giáo 論luận 之chi 。 乃nãi 見kiến 如Như 來Lai 。 所sở 以dĩ 應ưng 相tương/tướng 未vị 始thỉ 差sai 忒thất 。 故cố 有hữu 所sở 謂vị 真chân 中trung 感cảm 應ứng 之chi 辨biện 。 要yếu 其kỳ 說thuyết 不bất 出xuất 有hữu 三tam 。 謂vị 真chân 中trung 二nhị 理lý 。 即tức 如Như 來Lai 所sở 住trụ 。 能năng 應ưng 之chi 本bổn 也dã 。 事sự 業nghiệp 二nhị 識thức 。 即tức 機cơ 緣duyên 所sở 依y 。 能năng 感cảm 之chi 資tư 也dã 。 雖tuy 有hữu 是thị 二nhị 。 苟cẩu 不bất 於ư 中trung 。 修tu 以dĩ 二nhị 觀quán 。 則tắc 生sanh 佛Phật 懸huyền 隔cách 。 何hà 由do 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 乎hồ 。 是thị 則tắc 空không 中trung 二nhị 觀quán 。 又hựu 為vi 交giao 感cảm 之chi 道đạo 也dã 。 故cố 三tam 者giả 一nhất 不bất 可khả 減giảm 。 減giảm 則tắc 機cơ 教giáo 之chi 義nghĩa 缺khuyết 。 亦diệc 不bất 可khả 增tăng 。 增tăng 則tắc 感cảm 應ứng 之chi 道đạo 贅# 。 以dĩ 是thị 知tri 。 四tứ 明minh 三tam 雙song 六lục 隻chỉ 義nghĩa 門môn 之chi 功công 也dã 。 夫phu 如Như 來Lai 之chi 應ưng 有hữu 常thường 。 而nhi 機cơ 或hoặc 在tại 亡vong 者giả 。 蓋cái 佛Phật 所sở 住trụ 理lý 。 未vị 始thỉ 暫tạm 虧khuy 。 性tánh 識thức 與dữ 觀quán 。 或hoặc 俱câu 不bất 俱câu 。 故cố 有hữu 是thị 識thức 。 而nhi 無vô 是thị 觀quán 。 不bất 見kiến 也dã 。 如như 凡phàm 夫phu 。 雖tuy 是thị 事sự 識thức 。 而nhi 不bất 見kiến 生sanh 身thân 。 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 當đương 業nghiệp 識thức 。 而nhi 不bất 見kiến 尊tôn 特đặc 是thị 也dã 。 有hữu 是thị 教giáo 。 而nhi 非phi 是thị 識thức 。 不bất 見kiến 也dã 。 如như 別biệt 十thập 信tín 。 圓viên 名danh 字tự 人nhân 。 雖tuy 稟bẩm 別biệt 圓viên 。 而nhi 見kiến 思tư 尚thượng 熾sí 。 事sự 識thức 彌di 隆long 。 故cố 亦diệc 未vị 見kiến 也dã 。 惟duy 三tam 者giả 備bị 。 而nhi 後hậu 能năng 見kiến 者giả 。 分phần/phân 當đương 見kiến 也dã 。 三tam 者giả 不bất 備bị 。 而nhi 或hoặc 亦diệc 見kiến 者giả 。 非phi 分phần/phân 見kiến 者giả 也dã 。 如như 向hướng 二nhị 類loại 。 則tắc 佛Phật 以dĩ 力lực 加gia 。 乃nãi 加gia 於ư 可khả 加gia 。 令linh 其kỳ 得đắc 見kiến 。 亦diệc 非phi 見kiến 而nhi 見kiến 。 不bất 在tại 此thử 類loại 。 則tắc 凡phàm 夫phu 人nhân 。 或hoặc 示thị 劣liệt 身thân 。 或hoặc 以dĩ 勝thắng 身thân 。 強cường/cưỡng 之chi 令linh 見kiến 。 至chí 於ư 所sở 見kiến 。 有hữu 示thị 現hiện 現hiện 起khởi 。 能năng 見kiến 。 有hữu 位vị 次thứ 進tiến 否phủ/bĩ 者giả 。 亦diệc 由do 來lai 共cộng 議nghị 。 是thị 不bất 得đắc 不bất 論luận 也dã 。 昔tích 論luận 二nhị 現hiện 者giả 。 或hoặc 以dĩ 藏tạng 塵trần 八bát 萬vạn 。 為vi 現hiện 起khởi 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 為vi 示thị 現hiện 。 或hoặc 亦diệc 通thông 現hiện 起khởi 。 (# 云vân 云vân )# 今kim 謂vị 此thử 義nghĩa 亦diệc 難nạn/nan 定định 論luận 。 若nhược 約ước 如Như 來Lai 。 自tự 其kỳ 境cảnh 本bổn 言ngôn 之chi 。 通thông 謂vị 示thị 現hiện 可khả 也dã 。 自tự 其kỳ 高cao 大đại 言ngôn 之chi 。 通thông 謂vị 現hiện 起khởi 可khả 也dã 。 夫phu 豈khởi 有hữu 意ý 於ư 示thị 現hiện 現hiện 起khởi 哉tai 。 然nhiên 則tắc 二nhị 現hiện 所sở 以dĩ 異dị 者giả 。 亦diệc 約ước 乎hồ 機cơ 教giáo 。 定định 之chi 而nhi 已dĩ 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 藏tạng 塵trần 。 帶đái 別biệt 教giáo 道đạo 。 因nhân 於ư 緣duyên 修tu 。 唯duy 大đại 機cơ 所sở 見kiến 。 不bất 通thông 於ư 小tiểu 者giả 。 謂vị 之chi 現hiện 起khởi 可khả 也dã 。 又hựu 如như 方Phương 等Đẳng 。 雖tuy 小tiểu 機cơ 在tại 座tòa 。 為vi 彰chương 彈đàn 斥xích 故cố 。 令linh 皆giai 見kiến 大đại 者giả 。 亦diệc 現hiện 起khởi 也dã 。 又hựu 如như 通thông 教giáo 合hợp 身thân 。 於ư 被bị 接tiếp 者giả 。 雖tuy 睹đổ 尊tôn 特đặc 。 然nhiên 猶do 與dữ 小tiểu 機cơ 同đồng 見kiến 。 謂vị 之chi 示thị 現hiện 可khả 也dã 。 至chí 於ư 法pháp 華hoa 。 唯duy 圓viên 機cơ 所sở 覩đổ 。 且thả 為vi 彰chương 開khai 顯hiển 絕tuyệt 待đãi 義nghĩa 。 故cố 即tức 劣liệt 辨biện 勝thắng 者giả 。 亦diệc 示thị 現hiện 也dã 。 由do 是thị 言ngôn 之chi 。 相tương/tướng 雖tuy 有hữu 四tứ 。 不bất 出xuất 二nhị 義nghĩa 。 則tắc 二nhị 約ước 機cơ 論luận 。 二nhị 從tùng 教giáo 辨biện 。 此thử 其kỳ 大đại 體thể 而nhi 已dĩ 。 若nhược 乃nãi 應ưng 持trì 不bất 見kiến 其kỳ 頂đảnh 。 目Mục 連Liên 不bất 窮cùng 其kỳ 聲thanh 。 則tắc 又hựu 彰chương 如Như 來Lai 不bất 思tư 議nghị 應ưng 。 故cố 令linh 二nhị 聖thánh 始thỉ 見kiến 丈trượng 六lục 身thân 聲thanh 及cập 量lượng 之chi 彌di 高cao 。 窮cùng 之chi 益ích 遠viễn 。 始thỉ 知tri 高cao 大đại 有hữu 不bất 可khả 及cập 者giả 。 使sử 驟sậu 見kiến 之chi 。 則tắc 不bất 復phục 窮cùng 矣hĩ 。 以dĩ 是thị 知tri 其kỳ 亦diệc 示thị 現hiện 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 文văn 。 以dĩ 之chi 示thị 別biệt 佛Phật 現hiện 起khởi 相tương/tướng 者giả 。 蓋cái 齊tề 其kỳ 末mạt 而nhi 言ngôn 也dã 。 若nhược 揣đoàn 其kỳ 本bổn 則tắc 異dị 矣hĩ 。 彼bỉ 或hoặc 以dĩ 此thử 。 而nhi 為vi 分phần/phân 現hiện 。 盖# 不bất 知tri 輔phụ 行hành 有hữu 身thân 聲thanh 既ký 爾nhĩ 諸chư 相tướng 例lệ 然nhiên 之chi 文văn 也dã 。 如như 光quang 明minh 所sở 讚tán 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 四tứ 明minh 以dĩ 為vi 示thị 現hiện 者giả 。 亦diệc 約ước 其kỳ 方Phương 等Đẳng 。 機cơ 教giáo 不bất 一nhất 。 祇kỳ 一nhất 佛Phật 身thân 。 而nhi 所sở 見kiến 高cao 大đại 者giả 。 謂vị 之chi 示thị 現hiện 宜nghi 也dã 。 於ư 非phi 分phần/phân 見kiến 者giả 。 即tức 加gia 之chi 令linh 見kiến 。 然nhiên 則tắc 方Phương 等Đẳng 別biệt 機cơ 見kiến 示thị 現hiện 。 而nhi 華hoa 嚴nghiêm 不bất 然nhiên 。 被bị 接tiếp 之chi 機cơ 見kiến 示thị 現hiện 。 而nhi 別biệt 當đương 教giáo 者giả 。 不bất 然nhiên 何hà 也dã 。 曰viết 非phi 然nhiên 也dã 。 若nhược 直trực 約ước 機cơ 論luận 。 大đại 則tắc 見kiến 勝thắng 。 小tiểu 則tắc 見kiến 劣liệt 。 又hựu 安an 知tri 所sở 謂vị 示thị 現hiện 現hiện 起khởi 哉tai 。 但đãn 約ước 機cơ 教giáo 合hợp 論luận 故cố 。 華hoa 嚴nghiêm 機cơ 教giáo 純thuần 大đại 。 謂vị 之chi 現hiện 起khởi 。 方Phương 等Đẳng 通thông 於ư 大đại 小tiểu 。 謂vị 之chi 示thị 現hiện 。 抑ức 被bị 接tiếp 者giả 。 始thỉ 睹đổ 劣liệt 應ưng 。 後hậu 以dĩ 機cơ 發phát 受thọ 接tiếp 。 還hoàn 於ư 劣liệt 身thân 。 而nhi 見kiến 尊tôn 特đặc 。 庶thứ 幾kỷ 乎hồ 知tri 示thị 現hiện 矣hĩ 。 故cố 與dữ 當đương 教giáo 者giả 異dị 。 然nhiên 終chung 不bất 可khả 以dĩ 此thử 。 論luận 其kỳ 優ưu 劣liệt 。 又hựu 如như 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 謂vị 之chi 現hiện 起khởi 者giả 。 此thử 本bổn 淨tịnh 土độ 應ưng 相tương/tướng 。 雖tuy 自tự 一nhất 途đồ 。 亦diệc 豈khởi 外ngoại 於ư 機cơ 教giáo 哉tai 。 後hậu 當đương 更cánh 論luận 。 所sở 謂vị 能năng 見kiến 。 有hữu 進tiến 退thoái 者giả 。 彼bỉ 約ước 別biệt 圓viên 真chân 似tự 而nhi 論luận 。 此thử 以dĩ 真chân 中trung 始thỉ 終chung 而nhi 見kiến 。 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 說thuyết 。 要yếu 之chi 大đại 體thể 。 當đương 以dĩ 後hậu 說thuyết 為vi 正chánh 。 何hà 者giả 。 若nhược 使sử 別biệt 圓viên 似tự 位vị 。 猶do 見kiến 劣liệt 應ưng 。 則tắc 別biệt 佛Phật 不bất 應ưng 單đơn 現hiện 尊tôn 特đặc 。 圓viên 佛Phật 不bất 應ưng 隱ẩn 前tiền 三tam 相tương/tướng 。 往vãng 往vãng 彼bỉ 必tất 謂vị 之chi 加gia 被bị 也dã 。 然nhiên 別biệt 猶do 可khả 爾nhĩ 。 祇kỳ 如như 五ngũ 品phẩm 。 已dĩ 能năng 圓viên 修tu 三tam 觀quán 。 則tắc 觀quán 行hành 見kiến 。 十thập 信tín 似tự 證chứng 。 即tức 相tương 似tự 見kiến 。 而nhi 必tất 須tu 加gia 被bị 。 何hà 抑ức 之chi 甚thậm 乎hồ 。 推thôi 此thử 而nhi 言ngôn 。 別biệt 亦diệc 應ưng 見kiến 。 但đãn 有hữu 淺thiển 深thâm 耳nhĩ 。 不bất 然nhiên 。 四tứ 明minh 以dĩ 三tam 根căn 按án 位vị 接tiếp 入nhập 者giả 難nạn/nan 之chi 。 當đương 何hà 所sở 逃đào 。 抑ức 彼bỉ 之chi 說thuyết 。 乃nãi 以dĩ 破phá 無vô 明minh 。 方phương 是thị 業nghiệp 識thức 故cố 也dã 。 殊thù 不bất 知tri 二nhị 識thức 之chi 論luận 。 本bổn 以dĩ 教giáo 所sở 詮thuyên 。 惑hoặc 所sở 熏huân 者giả 言ngôn 之chi 。 所sở 以dĩ 別biệt 圓viên 。 無vô 問vấn 真chân 似tự 。 皆giai 屬thuộc 業nghiệp 識thức 。 以dĩ 莫mạc 非phi 無vô 明minh 所sở 熏huân 起khởi 故cố 。 況huống 今kim 不bất 獨độc 以dĩ 業nghiệp 識thức 論luận 見kiến 。 必tất 於ư 業nghiệp 識thức 。 而nhi 修tu 中trung 觀quán 。 始thỉ 能năng 見kiến 耳nhĩ 。 若nhược 地địa 住trụ 破phá 無vô 明minh 。 正chánh 是thị 分phần/phân 破phá 業nghiệp 識thức 。 以dĩ 中trung 觀quán 見kiến 。 豈khởi 止chỉ 業nghiệp 識thức 而nhi 已dĩ 。 由do 是thị 明minh 之chi 。 則tắc 勝thắng 劣liệt 二nhị 應ưng 。 歸quy 於ư 真chân 中trung 明minh 矣hĩ 。 故cố 妙diệu 樂lạc 曰viết 。 藏tạng 通thông 二nhị 身thân 。 是thị 劣liệt 應ưng 耳nhĩ 。 別biệt 圓viên 二nhị 身thân 。 是thị 勝thắng 應ưng 也dã 。 四tứ 明minh 則tắc 曰viết 。 生sanh 身thân 本bổn 被bị 藏tạng 通thông 之chi 機cơ 。 尊tôn 特đặc 身thân 應ưng 別biệt 圓viên 之chi 眾chúng 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 焉yên 。 然nhiên 則tắc 妙diệu 疏sớ/sơ 。 以dĩ 二nhị 應ưng 為vi 應ưng 。 利lợi 鈍độn 兩lưỡng 根căn 。 各các 有hữu 生sanh 法pháp 者giả 。 而nhi 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 。 則tắc 曰viết 。 勝thắng 應ưng 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 大đại 所sở 現hiện 。 劣liệt 應ưng 為vi 聲Thanh 聞Văn 。 說thuyết 小tiểu 所sở 示thị 。 且thả 曰viết 。 尋tầm 應ưng 有hữu 得đắc 法Pháp 身thân 不bất 得đắc 之chi 義nghĩa 。 則tắc 並tịnh 似tự 約ước 大đại 小tiểu 而nhi 說thuyết 。 若nhược 與dữ 向hướng 義nghĩa 異dị 者giả 。 今kim 謂vị 文văn 各các 有hữu 旨chỉ 。 而nhi 終chung 歸quy 一nhất 致trí 。 妙diệu 疏sớ/sơ 之chi 文văn 。 正chánh 明minh 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 。 約ước 大đại 小tiểu 始thỉ 說thuyết 故cố 。 且thả 以dĩ 三tam 藏tạng 。 對đối 別biệt 圓viên 言ngôn 之chi 。 舉cử 藏tạng 可khả 以dĩ 兼kiêm 通thông 。 若nhược 淨tịnh 名danh 文văn 者giả 。 一nhất 往vãng 彼bỉ 約ước 部bộ 旨chỉ 言ngôn 也dã 。 其kỳ 實thật 通thông 佛Phật 。 乃nãi 在tại 兩lưỡng 楹doanh 之chi 間gian 。 既ký 有hữu 尋tầm 應ưng 得đắc 法Pháp 之chi 言ngôn 。 還hoàn 歸quy 真chân 中trung 而nhi 已dĩ 。 又hựu 如như 淨tịnh 名danh 云vân 。 亦diệc 可khả 劣liệt 身thân 而nhi 說thuyết 勝thắng 法Pháp 者giả 。 此thử 約ước 障chướng 邊biên 故cố 。 義nghĩa 與dữ 上thượng 異dị 。 然nhiên 亦diệc 應ưng 有hữu 勝thắng 身thân 。 說thuyết 劣liệt 法pháp 者giả 。 此thử 復phục 一nhất 途đồ 。 姑cô 置trí 之chi 耳nhĩ 。 又hựu 輔phụ 行hành 示thị 通thông 佛Phật 神thần 變biến 。 而nhi 以dĩ 勝thắng 應ưng 言ngôn 者giả 。 葢# 約ước 增tăng 勝thắng 而nhi 說thuyết 。 故cố 藏tạng 以dĩ 劣liệt 應ưng 言ngôn 。 通thông 以dĩ 勝thắng 應ưng 言ngôn 。 別biệt 以dĩ 報báo 言ngôn 。 圓viên 以dĩ 法pháp 言ngôn 是thị 也dã 。 如như 曰viết 各các 見kiến 世Thế 尊Tôn 在tại 其kỳ 前tiền 。 是thị 固cố 通thông 教giáo 合hợp 身thân 之chi 相tướng 。 其kỳ 如như 淨tịnh 名danh 。 所sở 謂vị 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 等đẳng 。 豈khởi 直trực 通thông 佛Phật 。 故cố 知tri 一nhất 往vãng 云vân 爾nhĩ 。 至chí 於ư 光quang 明minh 。 約ước 弟đệ 子tử 一nhất 多đa 。 以dĩ 見kiến 四tứ 佛Phật 同đồng 異dị 者giả 。 亦diệc 機cơ 應ưng 相tương/tướng 顯hiển 之chi 義nghĩa 故cố 。 以dĩ 機cơ 顯hiển 應ưng 。 則tắc 見kiến 四tứ 佛Phật 身thân 有hữu 同đồng 異dị 。 以dĩ 應ưng 顯hiển 機cơ 。 還hoàn 知tri 弟đệ 子tử 有hữu 常thường 身thân 應ứng 化hóa 之chi 別biệt 。 而nhi 曰viết 眾chúng 有hữu 一nhất 多đa 者giả 。 亦diệc 約ước 四tứ 教giáo 機cơ 有hữu 三tam 乘thừa 純thuần 雜tạp 而nhi 已dĩ 。

教giáo 主chủ 應ưng 相tương/tướng 例lệ (# 十thập 。 十thập 五ngũ 。 二nhị 十thập 七thất 。 三tam 十thập 三tam 。 五ngũ 十thập 。 五ngũ 十thập 二nhị 。 七thất 十thập 八bát 。 七thất 十thập 九cửu 。 八bát 十thập 五ngũ 。 八bát 十thập 六lục )# 。

論luận 曰viết 。 苟cẩu 得đắc 向hướng 勝thắng 劣liệt 義nghĩa 。 則tắc 五ngũ 時thời 教giáo 主chủ 。 與dữ 夫phu 淨tịnh 土độ 應ưng 相tương/tướng 。 當đương 不bất 言ngôn 而nhi 定định 。 今kim 所sở 論luận 者giả 。 姑cô 略lược 言ngôn 其kỳ 大đại 致trí 。 然nhiên 則tắc 教giáo 主chủ 之chi 義nghĩa 一nhất 也dã 。 而nhi 所sở 以dĩ 論luận 之chi 者giả 四tứ 。 謂vị 或hoặc 以dĩ 身thân 土thổ/độ 大đại 體thể 。 或hoặc 以dĩ 部bộ 教giáo 權quyền 實thật 。 或hoặc 以dĩ 機cơ 教giáo 感cảm 應ứng 。 或hoặc 以dĩ 方phương 土thổ/độ 彼bỉ 此thử 。 蓋cái 各các 隨tùy 其kỳ 時thời 宜nghi 。 與dữ 所sở 當đương 論luận 者giả 。 如như 何hà 非phi 直trực 定định 其kỳ 身thân 相tướng 而nhi 已dĩ 。 知tri 此thử 始thỉ 可khả 與dữ 議nghị 兩lưỡng 宗tông 是thị 否phủ/bĩ 焉yên 。 何hà 者giả 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 應ưng 相tương/tướng 。 既ký 現hiện 華hoa 藏tạng 塵trần 相tương/tướng 之chi 身thân 。 其kỳ 相tương/tướng 則tắc 顯hiển 。 不bất 待đãi 言ngôn 其kỳ 為vi 舍xá 那na 。 而nhi 所sở 當đương 論luận 者giả 。 五ngũ 時thời 之chi 始thỉ 。 必tất 先tiên 正chánh 其kỳ 身thân 土thổ/độ 大đại 體thể 。 故cố 四tứ 明minh 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 。 是thị 千thiên 百bách 億ức 應ưng 身thân 所sở 說thuyết 。 又hựu 曰viết 。 須tu 是thị 分phân 段đoạn 生sanh 滅diệt 之chi 身thân 。 然nhiên 則tắc 藏tạng 塵trần 相tướng 好hảo 之chi 佛Phật 。 而nhi 特đặc 指chỉ 為vi 分phân 段đoạn 生sanh 身thân 者giả 。 盖# 以dĩ 其kỳ 相tương/tướng 。 雖tuy 是thị 尊tôn 崇sùng 特đặc 勝thắng 之chi 形hình 。 然nhiên 以dĩ 其kỳ 土thổ/độ 。 則tắc 同đồng 居cư 分phân 段đoạn 。 有hữu 色sắc 有hữu 心tâm 。 以dĩ 其kỳ 身thân 。 則tắc 示thị 同đồng 人nhân 法pháp 。 有hữu 生sanh 有hữu 滅diệt 。 又hựu 以dĩ 始thỉ 終chung 大đại 體thể 求cầu 之chi 。 則tắc 始thỉ 有hữu 初sơ 或hoặc 之chi 文văn 。 知tri 其kỳ 為vi 補bổ 處xứ 應ưng 佛Phật 也dã 。 又hựu 有hữu 脫thoát 著trước 之chi 義nghĩa 。 知tri 其kỳ 祇kỳ 是thị 一nhất 佛Phật 。 而nhi 示thị 有hữu 勝thắng 劣liệt 也dã 。 終chung 有hữu 入nhập 滅diệt 之chi 事sự 。 驗nghiệm 其kỳ 至chí 於ư 雙song 林lâm 。 還hoàn 歸quy 無vô 常thường 也dã 。 故cố 知tri 相tương/tướng 起khởi 之chi 本bổn 。 元nguyên 自tự 生sanh 身thân 。 謂vị 指chỉ 其kỳ 體thể 一nhất 也dã 。 若nhược 夫phu 辨biện 相tương/tướng 。 是thị 亦diệc 舍xá 那na 為vi 教giáo 主chủ 爾nhĩ 。 故cố 曰viết 此thử 身thân 既ký 被bị 別biệt 圓viên 之chi 機cơ 。 見kiến 是thị 尊tôn 特đặc 。 豈khởi 非phi 以dĩ 相tương/tướng 則tắc 舍xá 那na 乎hồ 。 今kim 因nhân 為vi 之chi 說thuyết 曰viết 。 約ước 應ưng 指chỉ 體thể 。 (# 此thử 體thể 即tức 身thân 。 但đãn 對đối 相tương/tướng 立lập 。 故cố 以dĩ 體thể 言ngôn 。 非phi 體thể 用dụng 之chi 體thể 也dã )# 元nguyên 是thị 生sanh 身thân 。 從tùng 機cơ 辨biện 相tương/tướng 。 乃nãi 為vi 舍xá 那na 。 義nghĩa 方phương 盡tận 耳nhĩ 。 或hoặc 謂vị 四tứ 明minh 之chi 說thuyết 。 專chuyên 在tại 生sanh 身thân 者giả 亦diệc 誤ngộ 矣hĩ 。 而nhi 霅# 川xuyên 以dĩ 謂vị 勝thắng 應ưng 尊tôn 特đặc 。 此thử 身thân 本bổn 是thị 界giới 外ngoại 法pháp 性tánh 之chi 色sắc 。 非phi 同đồng 居cư 應ưng 相tương/tướng 現hiện 起khởi 者giả 。 惡ác 有hữu 是thị 理lý 。 彼bỉ 據cứ 其kỳ 相tương/tướng 。 未vị 必tất 得đắc 其kỳ 體thể 。 今kim 指chỉ 其kỳ 體thể 。 抑ức 得đắc 其kỳ 相tương/tướng 焉yên 。 然nhiên 則tắc 四tứ 明minh 。 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 應ưng 相tương/tướng 。 為vi 生sanh 身thân 者giả 。 約ước 身thân 土thổ/độ 大đại 體thể 論luận 也dã 。 又hựu 如như 法Pháp 華hoa 教giáo 主chủ 。 以dĩ 其kỳ 身thân 雖tuy 是thị 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 然nhiên 以dĩ 部bộ 旨chỉ 言ngôn 之chi 。 謂vị 是thị 開khai 顯hiển 絕tuyệt 待đãi 妙diệu 身thân 可khả 也dã 。 夫phu 既ký 開khai 顯hiển 矣hĩ 。 則tắc 能năng 說thuyết 教giáo 主chủ 。 即tức 圓viên 佛Phật 相tương/tướng 也dã 。 夫phu 既ký 絕tuyệt 待đãi 矣hĩ 。 則tắc 還hoàn 指chỉ 昔tích 身thân 。 不bất 別biệt 有hữu 也dã 。 故cố 曰viết 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 。 三tam 佛Phật 離ly 明minh 。 隔cách 偏thiên 小tiểu 故cố 。 來lai 至chí 今kim 經kinh 。 從tùng 劣liệt 辨biện 勝thắng 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 等đẳng 。 良lương 以dĩ 今kim 明minh 法pháp 華hoa 。 須tu 混hỗn 一nhất 代đại 。 以dĩ 論luận 開khai 顯hiển 。 身thân 有hữu 以dĩ 驗nghiệm 乎hồ 說thuyết 。 說thuyết 有hữu 以dĩ 驗nghiệm 乎hồ 身thân 。 至chí 於ư 能năng 說thuyết 之chi 人nhân 。 獨độc 不bất 然nhiên 乎hồ 。 故cố 亦diệc 必tất 窮cùng 其kỳ 始thỉ 末mạt 。 而nhi 為vi 之chi 說thuyết 。 何hà 者giả 。 且thả 以dĩ 在tại 昔tích 勝thắng 劣liệt 言ngôn 之chi 。 則tắc 華hoa 嚴nghiêm 藏tạng 塵trần 。 瓔anh 珞lạc 勝thắng 應ưng 。 尊tôn 特đặc 也dã 。 鹿lộc 苑uyển 丈trượng 六lục 垢cấu 衣y 。 劣liệt 應ưng 生sanh 身thân 也dã 。 雖tuy 有hữu 四tứ 教giáo 當đương 分phân 之chi 身thân 。 亦diệc 無vô 出xuất 此thử 二nhị 途đồ 而nhi 已dĩ 。 然nhiên 今kim 法pháp 華hoa 。 於ư 彼bỉ 二nhị 身thân 。 為vi 何hà 身thân 邪tà 。 曰viết 俱câu 非phi 並tịnh 是thị 。 何hà 也dã 。 是thị 必tất 約ước 開khai 判phán 。 論luận 之chi 可khả 也dã 。 謂vị 以dĩ 論luận 判phán 。 則tắc 藏tạng 塵trần 尚thượng 非phi 丈trượng 六lục 。 安an 得đắc 是thị 乎hồ 。 論luận 開khai 則tắc 垢cấu 衣y 。 尚thượng 是thị 瓔anh 珞lạc 。 那na 得đắc 非phi 乎hồ 。 但đãn 華hoa 嚴nghiêm 雖tuy 是thị 瓔anh 珞lạc 。 而nhi 猶do 隔cách 彼bỉ 垢cấu 衣y 。 鹿lộc 苑uyển 但đãn 是thị 垢cấu 衣y 。 而nhi 不bất 即tức 彼bỉ 瓔anh 珞lạc 。 然nhiên 則tắc 開khai 垢cấu 衣y 。 而nhi 即tức 瓔anh 珞lạc 者giả 。 其kỳ 為vi 法pháp 華hoa 教giáo 主chủ 乎hồ 。 故cố 曰viết 開khai 垢cấu 衣y 內nội 身thân 。 實thật 是thị 瓔anh 珞lạc 長trưởng 者giả 。 記ký 釋thích 云vân 云vân 。 又hựu 曰viết 。 今kim 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 即tức 向hướng 身thân 是thị 圓viên 常thường 之chi 身thân 等đẳng 。 又hựu 如như 向hướng 所sở 示thị 二nhị 文văn 。 皆giai 其kỳ 旨chỉ 也dã 。 所sở 以dĩ 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 。 示thị 四tứ 度độ 現hiện 尊tôn 特đặc 。 唯duy 法pháp 華hoa 最tối 勝thắng 者giả 。 以dĩ 餘dư 經kinh 皆giai 非phi 開khai 顯hiển 絕tuyệt 待đãi 之chi 身thân 故cố 也dã 。 又hựu 曰viết 。 若nhược 說thuyết 法Pháp 華hoa 。 但đãn 現hiện 尊tôn 勝thắng 是thị 也dã 。 所sở 以dĩ 四tứ 明minh 。 以dĩ 今kim 經kinh 教giáo 主chủ 。 為vi 尊tôn 特đặc 者giả 。 約ước 部bộ 教giáo 權quyền 實thật 論luận 也dã 。 而nhi 霅# 川xuyên 於ư 此thử 。 專chuyên 以dĩ 相tương/tướng 言ngôn 。 謂vị 是thị 生sanh 身thân 者giả 。 豈khởi 不bất 乖quai 於ư 部bộ 旨chỉ 乎hồ 。 如như 易dị 置trí 其kỳ 說thuyết 亦diệc 得đắc 。 以dĩ 部bộ 教giáo 權quyền 實thật 論luận 華hoa 嚴nghiêm 。 則tắc 彼bỉ 猶do 帶đái 別biệt 相tướng 。 須tu 現hiện 起khởi 故cố 。 不bất 若nhược 法pháp 華hoa 之chi 最tối 勝thắng 也dã 。 若nhược 以dĩ 身thân 土thổ/độ 大đại 體thể 論luận 法pháp 華hoa 。 則tắc 此thử 亦diệc 生sanh 身thân 。 如như 曰viết 住trụ 生sanh 身thân 而nhi 顯hiển 一nhất 等đẳng 是thị 也dã 。 但đãn 今kim 從tùng 強cường/cưỡng 耳nhĩ 。 至chí 於ư 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 。 能năng 說thuyết 教giáo 主chủ 。 教giáo 既ký 不bất 一nhất 。 機cơ 亦diệc 異dị 見kiến 。 則tắc 宜nghi 以dĩ 機cơ 教giáo 感cảm 應ứng 論luận 之chi 。 故cố 方Phương 等Đẳng 凡phàm 二nhị 途đồ 。 若nhược 以dĩ 大đại 斥xích 小tiểu 。 如như 淨tịnh 名danh 等đẳng 。 則tắc 有hữu 入nhập 見kiến 尊tôn 特đặc 出xuất 仍nhưng 見kiến 劣liệt 之chi 事sự 。 雖tuy 約ước 小tiểu 衍diễn 而nhi 論luận 出xuất 入nhập 。 不bất 以dĩ 加gia 被bị 。 還hoàn 是thị 真chân 中trung 感cảm 應ứng 義nghĩa 。 若nhược 逗đậu 大đại 逗đậu 小tiểu 。 則tắc 如như 光quang 明minh 等đẳng 。 一nhất 佛Phật 異dị 見kiến 。 有hữu 勝thắng 有hữu 劣liệt 。 或hoặc 如như 藥dược 師sư 等đẳng 。 唯duy 尊tôn 特đặc 身thân 。 諸chư 方Phương 等Đẳng 經kinh 。 是thị 例lệ 非phi 一nhất 。 在tại 般Bát 若Nhã 。 則tắc 正chánh 現hiện 尊tôn 特đặc 。 以dĩ 帶đái 通thông 機cơ 故cố 或hoặc 現hiện 劣liệt 。 如như 曰viết 般Bát 若Nhã 亦diệc 現hiện 門môn 內nội 尊tôn 特đặc 之chi 身thân 。 乃nãi 至chí 云vân 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 疑nghi 故cố 現hiện 常thường 身thân 。 放phóng 常thường 光quang 等đẳng 。 是thị 亦diệc 約ước 機cơ 異dị 見kiến 之chi 相tướng 。 非phi 謂vị 如Như 來Lai 實thật 爾nhĩ 現hiện 大đại 現hiện 小tiểu 也dã 。 鹿lộc 苑uyển 唯duy 小tiểu 。 故cố 佛Phật 亦diệc 劣liệt 身thân 。 若nhược 約ước 密mật 論luận 。 何hà 容dung 非phi 大đại 。 姑cô 置trí 之chi 耳nhĩ 。 其kỳ 如như 淨tịnh 土độ 應ưng 相tương/tướng 。 則tắc 又hựu 二nhị 說thuyết 不bất 同đồng 。 如như 般bát 舟chu 等đẳng 。 唯duy 說thuyết 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 觀quán 經kinh 則tắc 說thuyết 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 相tướng 。 及cập 丈trượng 六lục 八bát 赤xích 。 雖tuy 有hữu 此thử 異dị 。 不bất 出xuất 二nhị 身thân 。 理lý 而nhi 言ngôn 之chi 。 本bổn 唯duy 一nhất 佛Phật 。 對đối 機cơ 有hữu 異dị 。 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。 故cố 使sử 經kinh 教giáo 從tùng 緣duyên 異dị 說thuyết 。 如như 彼bỉ 般bát 舟chu 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 丈trượng 六lục 之chi 身thân 。 通thông 大đại 小tiểu 機cơ 。 無vô 不bất 咸hàm 見kiến 。 故cố 小tiểu 則tắc 見kiến 劣liệt 。 大đại 則tắc 見kiến 勝thắng 。 亦diệc 如như 此thử 土thổ/độ 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 而nhi 眾chúng 機cơ 異dị 見kiến 是thị 也dã 。 若nhược 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 唯duy 大đại 機cơ 所sở 睹đổ 。 以dĩ 為vi 圓viên 人nhân 所sở 緣duyên 勝thắng 境cảnh 。 亦diệc 如như 此thử 土thổ/độ 藏tạng 塵trần 等đẳng 相tương/tướng 是thị 也dã 。 故cố 從tùng 丈trượng 六lục 劣liệt 應ưng 言ngôn 之chi 。 則tắc 是thị 有hữu 量lượng 之chi 無vô 量lượng 。 從tùng 八bát 萬vạn 勝thắng 應ưng 言ngôn 之chi 。 則tắc 無vô 量lượng 之chi 無vô 量lượng 。 二nhị 義nghĩa 雖tuy 異dị 。 同đồng 名danh 彌di 陀đà 。 無vô 量lượng 雖tuy 同đồng 。 名danh □# 體thể 別biệt 。 不bất 可khả 惑hoặc 其kỳ 名danh 似tự 。 遂toại 乃nãi 混hỗn 而nhi 不bất 分phân 。 是thị 則tắc 彼bỉ 此thử 二nhị 土thổ/độ 。 生sanh 身thân 尊tôn 特đặc 。 其kỳ 相tương/tướng 攸du 同đồng 。 但đãn 此thử 則tắc 身thân 土thổ/độ 斯tư 劣liệt 。 故cố 以dĩ 丈trượng 六lục 生sanh 身thân 為vi 本bổn 。 彼bỉ 則tắc 依y 正chánh 殊thù 勝thắng 。 故cố 以dĩ 八bát 萬vạn 相tướng 好hảo 為vi 正chánh 。 然nhiên 則tắc 四tứ 明minh 。 以dĩ 彼bỉ 土độ 教giáo 主chủ 。 為vi 勝thắng 應ưng 尊tôn 特đặc 者giả 。 是thị 約ước 方phương 土thổ/độ 彼bỉ 此thử 論luận 之chi 也dã 。 非phi 謂vị 彼bỉ 土độ 不bất 兼kiêm 生sanh 身thân 。 若nhược 以dĩ 常thường 身thân 常thường 相tương/tướng 言ngôn 之chi 。 是thị 亦diệc 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 為vi 教giáo 主chủ 焉yên 。 隨tùy 緣duyên 異dị 說thuyết 。 逐trục 物vật 所sở 宜nghi 。 則tắc 無vô 在tại 不bất 在tại 。 若nhược 如như 霅# 川xuyên 。 併tinh 以dĩ 八bát 萬vạn 相tương/tướng 為vi 生sanh 身thân 。 則tắc 彼bỉ 土độ 但đãn 有hữu 生sanh 身thân 。 殊thù 無vô 尊tôn 特đặc 。 別biệt 圓viên 大đại 機cơ 。 何hà 以dĩ 應ưng 之chi 。 若nhược 必tất 以dĩ 藏tạng 塵trần 相tướng 好hảo 。 為vi 尊tôn 特đặc 者giả 。 一nhất 家gia 教giáo 門môn 。 淨tịnh 土độ 諸chư 經kinh 。 曾tằng 不bất 言ngôn 之chi 。 況huống 彼bỉ 於ư 此thử 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 尚thượng 有hữu 分phần/phân 現hiện 之chi 義nghĩa 。 何hà 不bất 於ư 彼bỉ 。 八bát 萬vạn 相tương/tướng 上thượng 亦diệc 分phần/phân 現hiện 邪tà 。 但đãn 此thử 考khảo 之chi 。 進tiến 退thoái 咸hàm 失thất 。 雖tuy 彼bỉ 有hữu 十thập 義nghĩa 。 伸thân 之chi 之chi 難nạn/nan 。 與dữ 夫phu 前tiền 諸chư 應ưng 相tương/tướng 。 文văn 義nghĩa 之chi 妨phương 。 斯tư 皆giai 末mạt 節tiết 。 大đại 體thể 既ký 正chánh 。 餘dư 不bất 足túc 言ngôn 。 亦diệc 當đương 伸thân 之chi 於ư 後hậu 也dã 。 然nhiên 則tắc 文văn 以dĩ 法pháp 華hoa 。 為vi 報báo 佛Phật 所sở 說thuyết 。 又hựu 曰viết 。 凡phàm 四tứ 度độ 現hiện 尊tôn 特đặc 。 唯duy 法pháp 華hoa 最tối 勝thắng 者giả 。 是thị 固cố 定định 身thân 相tướng 。 合hợp 部bộ 旨chỉ 之chi 言ngôn 也dã 。 而nhi 又hựu 以dĩ 法pháp 華hoa 。 為vi 垢cấu 衣y 者giả 。 約ước 所sở 開khai 說thuyết 也dã 。 疏sớ/sơ 示thị 誡giới 妙diệu 音âm 之chi 意ý 。 對đối 彼bỉ 土độ 不bất 達đạt 者giả 言ngôn 也dã 。 況huống 文văn 曰viết 。 不bất 可khả 見kiến 卑ty 小tiểu 。 而nhi 忘vong 其kỳ 尊tôn 嚴nghiêm 。 正chánh 是thị 即tức 劣liệt 。 辨biện 勝thắng 之chi 旨chỉ 。 故cố 皆giai 無vô 所sở 違vi 。 其kỳ 於ư 方Phương 等Đẳng 。 言ngôn 尊tôn 特đặc 者giả 。 或hoặc 示thị 現hiện 。 或hoặc 現hiện 起khởi 。 示thị 現hiện 如như 上thượng 光quang 明minh 之chi 文văn 。 固cố 無vô 可khả 疑nghi 者giả 。 現hiện 起khởi 則tắc 如như 藥dược 師sư 。 巍nguy 巍nguy 堂đường 堂đường 之chi 相tướng 。 淨tịnh 名danh 須Tu 彌Di 映ánh 海hải 之chi 身thân 。 皆giai 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 既ký 唯duy 大đại 覩đổ 。 於ư 藏tạng 通thông 小tiểu 機cơ 。 亦diệc 加gia 被bị 令linh 見kiến 而nhi 已dĩ 。 以dĩ 其kỳ 在tại 應ưng 同đồng 一nhất 見kiến 故cố 。 不bất 同đồng 示thị 現hiện 。 自tự 見kiến 劣liệt 故cố 。 又hựu 如như 觀quán 疏sớ/sơ 。 引dẫn 智trí 論luận 之chi 文văn 。 十thập 疑nghi 論luận 緣duyên 彌di 陀đà 之chi 相tướng 。 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 經kinh 。 說thuyết 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 相tướng 。 皆giai 言ngôn 淨tịnh 土độ 教giáo 主chủ 。 正chánh 符phù 四tứ 明minh 之chi 說thuyết 。 如như 彼bỉ 曲khúc 釋thích 。 烏ô 得đắc 合hợp 哉tai 。

身thân 土thổ/độ 感cảm 應ứng 例lệ (# 十thập 六lục 。 四tứ 十thập 五ngũ 。 七thất 十thập 四tứ 。 七thất 十thập 五ngũ 。 七thất 十thập 六lục 。 八bát 十thập 七thất )# 。

論luận 曰viết 。 三Tam 身Thân 依y 於ư 四tứ 土thổ/độ 。 四tứ 土thổ/độ 本bổn 於ư 三Tam 身Thân 。 身thân 既ký 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 土thổ/độ 亦diệc 全toàn 四tứ 而nhi 一nhất 。 夫phu 是thị 則tắc 孰thục 同đồng 孰thục 異dị 。 何hà 通thông 何hà 局cục 。 未vị 始thỉ 有hữu 定định 論luận 也dã 。 但đãn 教giáo 門môn 分phân 別biệt 。 有hữu 即tức 有hữu 離ly 。 其kỳ 於ư 離ly 義nghĩa 。 對đối 義nghĩa 如như 常thường 。 (# 云vân 云vân )# 或hoặc 文văn 有hữu 進tiến 否phủ/bĩ 。 或hoặc 義nghĩa 有hữu 通thông 變biến 。 不bất 可khả 一nhất 揆quỹ 論luận 也dã 。 如như 曰viết 常thường 身thân 無vô 量lượng 。 通thông 應ưng 三tam 土thổ/độ 等đẳng 。 此thử 則tắc 體thể 用dụng 之chi 義nghĩa 。 故cố 理lý 智trí 屬thuộc 體thể 。 當đương 乎hồ 寂tịch 光quang 。 勝thắng 劣liệt 二nhị 用dụng 。 屬thuộc 下hạ 三tam 土thổ/độ 。 但đãn 勝thắng 應ưng 二nhị 名danh 。 亦diệc 名danh 尊tôn 特đặc 。 亦diệc 名danh 報báo 身thân 。 言ngôn 報báo 身thân 者giả 。 即tức 佗tha 受thọ 用dụng 。 然nhiên 與dữ 尊tôn 特đặc 。 同đồng 出xuất 異dị 名danh 。 故cố 下hạ 三tam 土thổ/độ 。 通thông 皆giai 應ưng 之chi 。 但đãn 劣liệt 應ưng 生sanh 身thân 。 不bất 通thông 上thượng 二nhị 土thổ/độ 。 此thử 常thường 論luận 也dã 。 又hựu 如như 文văn 曰viết 。 若nhược 從tùng 妙diệu 覺giác 。 應ưng 為vi 實thật 報báo 。 圓viên 滿mãn 相tướng 好hảo 。 非phi 餘dư 界giới 所sở 堪kham 者giả 。 又hựu 於ư 方phương 便tiện 。 示thị 勝thắng 應ưng 身thân 。 圓viên 滿mãn 相tương/tướng 海hải 。 如như 前tiền 實thật 報báo 者giả 。 而nhi 記ký 料liệu 揀giản 云vân 云vân 。 此thử 所sở 謂vị 文văn 有hữu 進tiến 否phủ/bĩ 也dã 。 然nhiên 言ngôn 非phi 餘dư 界giới 餘dư 土thổ/độ 所sở 堪kham 者giả 。 約ước 真chân 奪đoạt 似tự 言ngôn 之chi 也dã 。 而nhi 亦diệc 應ưng 之chi 者giả 。 取thủ 其kỳ 勝thắng 應ưng 。 似tự 彼bỉ 報báo 身thân 也dã 亦diệc 謂vị 應ứng 其kỳ 機cơ 宜nghi 。 實thật 不bất 應ứng 其kỳ 土thổ/độ 界giới 也dã 。 故cố 曰viết 云vân 如như 前tiền 者giả 。 稍sảo 似tự 實thật 報báo 。 非phi 謂vị 全toàn 同đồng 。 又hựu 文văn 有hữu 於ư 方phương 便tiện 土thổ/độ 示thị 勝thắng 劣liệt 二nhị 應ưng 者giả 。 又hựu 曰viết 。 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 土thổ/độ 。 起khởi 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 應ưng 者giả 。 此thử 所sở 謂vị 義nghĩa 有hữu 通thông 變biến 也dã 。 所sở 以dĩ 初sơ 文văn 。 則tắc 相tương 望vọng 而nhi 言ngôn 。 故cố 方phương 便tiện 土thổ/độ 似tự 道đạo 之chi 機cơ 。 而nhi 有hữu 體thể 析tích 巧xảo 拙chuyết 之chi 異dị 。 故cố 所sở 見kiến 應ưng 相tương/tướng 。 有hữu 勝thắng 有hữu 劣liệt 。 雖tuy 云vân 劣liệt 應ưng 。 實thật 匪phỉ 生sanh 身thân 。 故cố 曰viết 更cánh 不bất 示thị 為vi 種chủng 種chủng 諸chư 身thân 也dã 。 其kỳ 次thứ 文văn 者giả 。 則tắc 又hựu 兼kiêm 彼bỉ 同đồng 居cư 言ngôn 之chi 。 如như 曰viết 勝thắng 兼kiêm 兩lưỡng 處xứ 。 劣liệt 唯duy 鹿lộc 園viên 是thị 也dã 。 又hựu 曰viết 。 方phương 便tiện 土thổ/độ 通thông 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 既ký 不bất 同đồng 界giới 內nội 灰hôi 身thân 之chi 滅diệt 。 是thị 亦diệc 法pháp 性tánh 勝thắng 應ưng 而nhi 已dĩ 。 但đãn 方phương 便tiện 有hữu 用dụng 。 通thông 之chi 說thuyết 故cố 。 約ước 機cơ 息tức 應ưng 轉chuyển 。 義nghĩa 云vân 入nhập 滅diệt 。 在tại 文văn 可khả 見kiến 。 然nhiên 而nhi 霅# 川xuyên 有hữu 云vân 。 華hoa 嚴nghiêm 勝thắng 應ưng 。 本bổn 是thị 界giới 外ngoại 法pháp 性tánh 之chi 色sắc 。 既ký 不bất 由do 生sanh 身thân 現hiện 起khởi 。 有hữu 似tự 彼bỉ 土độ 應ưng 來lai 者giả 。 而nhi 四tứ 明minh 亦diệc 曰viết 。 是thị 實thật 報báo 身thân 。 應ưng 同đồng 居cư 土thổ/độ 。 若nhược 為vi 異dị 邪tà 。 曰viết 不bất 同đồng 也dã 。 所sở 以dĩ 四tứ 明minh 云vân 者giả 。 一nhất 往vãng 以dĩ 土thổ/độ 定định 身thân 。 其kỳ 實thật 還hoàn 自tự 生sanh 身thân 現hiện 起khởi 。 故cố 有hữu 千thiên 百bách 億ức 應ưng 身thân 。 所sở 說thuyết 之chi 言ngôn 。 義nghĩa 則tắc 無vô 失thất 也dã 。 彼bỉ 既ký 不bất 然nhiên 。 則tắc 彼bỉ 此thử 乖quai 隔cách 故cố 。 不bất 可khả 同đồng 日nhật 語ngữ 也dã 。

餘dư 論luận 下hạ

論luận 曰viết 。 後hậu 五ngũ 百bách 歲tuế 。 鬪đấu 諍tranh 堅kiên 固cố 。 其kỳ 於ư 一nhất 家gia 壽thọ 量lượng 見kiến 之chi 。 始thỉ 則tắc 孤cô 山sơn 四tứ 明minh 。 二nhị 大đại 宗tông 師sư 。 角giác 立lập 於ư 前tiền 。 加gia 之chi 霅# 川xuyên 法Pháp 師sư 。 鼎đỉnh 分phần/phân 於ư 後hậu 。 逮đãi 至chí 于vu 今kim 。 異dị 論luận 不bất 息tức 。 由do 是thị 壽thọ 量lượng 之chi 道đạo 。 蓁# 莽mãng 蕪# 穢uế 。 日nhật 以dĩ 充sung 塞tắc 。 而nhi 四tứ 明minh 之chi 說thuyết 。 卓trác 立lập 乎hồ 其kỳ 間gian 。 久cửu 而nhi 愈dũ 明minh 。 但đãn 雪tuyết 謗báng 之chi 。 後hậu 會hội 四tứ 明minh 。 歸quy 寂tịch 無vô 得đắc 。 而nhi 伸thân 後hậu 學học 。 不bất 能năng 無vô 遺di 恨hận 也dã 。 故cố 今kim 因nhân 之chi 。 以dĩ 餘dư 論luận 焉yên 。 或hoặc 問vấn 。 彼bỉ 雪tuyết 謗báng 中trung 第đệ 一nhất 。 先tiên 論luận 法pháp 華hoa 教giáo 主chủ 。 即tức 劣liệt 辨biện 勝thắng 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 謂vị 內nội 體thể 可khả 即tức 。 外ngoại 用dụng 不bất 可khả 即tức 。 以dĩ 外ngoại 不bất 即tức 故cố 。 敝tệ 服phục 宛uyển 然nhiên 。 非phi 謂vị 開khai 權quyền 。 便tiện 須tu 脫thoát 敝tệ 。 若nhược 然nhiên 則tắc 法pháp 華hoa 滅diệt 絕tuyệt 。 老lão 比Bỉ 丘Khâu 相tương/tướng 。 世thế 間gian 相tương 當đương 。 如như 何hà 解giải 邪tà 。 又hựu 若nhược 謂vị 法pháp 華hoa 。 但đãn 現hiện 尊tôn 特đặc 。 全toàn 不bất 現hiện 劣liệt 者giả 。 如như 妙diệu 樂lạc 。 明minh 示thị 法pháp 華hoa 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 身thân 俱câu 是thị 劣liệt 。 豈khởi 亦diệc 減giảm 謗báng 邪tà 。 以dĩ 至chí 備bị 引dẫn 諸chư 文văn 。 並tịnh 難nạn/nan 四tứ 明minh 尊tôn 特đặc 。 不bất 須tu 現hiện 者giả 。 (# 云vân 云vân )# 此thử 等đẳng 文văn 義nghĩa 。 若nhược 為vi 伸thân 之chi 。 曰viết 但đãn 得đắc 向hướng 來lai 諸chư 例lệ 明minh 義nghĩa 。 此thử 自tự 可khả 知tri 。 不bất 待đãi 伸thân 也dã 。 為vi 未vị 悉tất 者giả 。 略lược 言ngôn 之chi 。 今kim 謂vị 彼bỉ 作tác 是thị 難nạn/nan 。 有hữu 不bất 曉hiểu 者giả 三tam 。 一nhất 不bất 曉hiểu 體thể 用dụng 。 二nhị 不bất 曉hiểu 應ưng 相tương/tướng 。 三tam 不bất 曉hiểu 身thân 土thổ/độ 。 且thả 夫phu 圓viên 論luận 體thể 用dụng 。 一nhất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 體thể 用dụng 既ký 一nhất 。 用dụng 可khả 異dị 乎hồ 。 若nhược 但đãn 體thể 即tức 。 而nhi 用dụng 自tự 不bất 即tức 者giả 。 如như 妙diệu 用dụng 何hà 。 抑ức 今kim 家gia 有hữu 言ngôn 。 良lương 由do 理lý 具cụ 。 方phương 有hữu 事sự 用dụng 。 亦diệc 一nhất 而nhi 已dĩ 。 若nhược 一nhất 融dung 一nhất 不bất 融dung 。 則tắc 不bất 得đắc 為vi 全toàn 理lý 為vi 事sự 。 由do 事sự 顯hiển 理lý 也dã 。 不bất 知tri 霅# 川xuyên 何hà 見kiến 。 輒triếp 以dĩ 凡phàm 情tình 。 度độ 量lương 聖thánh 境cảnh 。 苟cẩu 如như 彼bỉ 說thuyết 。 是thị 全toàn 未vị 曉hiểu 即tức 體thể 之chi 用dụng 也dã 。 二nhị 不bất 曉hiểu 應ưng 相tương/tướng 。 原nguyên 夫phu 如Như 來Lai 應ưng 相tương/tướng 。 本bổn 一nhất 妙diệu 體thể 。 未vị 始thỉ 差sai 別biệt 。 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 不bất 得đắc 不bất 別biệt 者giả 。 由do 機cơ 緣duyên 感cảm 見kiến 之chi 異dị 也dã 。 所sở 以dĩ 宜nghi 大đại 則tắc 大đại 。 宜nghi 小tiểu 則tắc 小tiểu 。 宜nghi 見kiến 勝thắng 則tắc 。 與dữ 之chi 為vi 勝thắng 。 宜nghi 見kiến 劣liệt 則tắc 。 與dữ 之chi 為vi 劣liệt 。 現hiện 不bất 現hiện 等đẳng 。 亦diệc 悉tất 隨tùy 緣duyên 。 而nhi 未vị 始thỉ 定định 一nhất 。 非phi 謂vị 應ưng 小tiểu 。 而nhi 見kiến 自tự 大đại 見kiến 勝thắng 。 而nhi 應ưng 自tự 劣liệt 也dã 。 然nhiên 則tắc 法pháp 華hoa 應ưng 相tương/tướng 。 雖tuy 曰viết 即tức 劣liệt 辨biện 勝thắng 。 既ký 見kiến 勝thắng 矣hĩ 。 豈khởi 應ưng 尚thượng 劣liệt 乎hồ 。 既ký 即tức 尊tôn 特đặc 矣hĩ 。 豈khởi 定định 不bất 現hiện 乎hồ 。 而nhi 彼bỉ 專chuyên 以dĩ 劣liệt 應ưng 不bất 現hiện 為vi 難nạn/nan 。 是thị 皆giai 以dĩ 局cục 量lượng 。 而nhi 失thất 大đại 體thể 。 豈khởi 如Như 來Lai 應ưng 相tương/tướng 之chi 謂vị 邪tà 。 然nhiên 言ngôn 即tức 劣liệt 辨biện 勝thắng 。 此thử 以dĩ 今kim 對đối 昔tích 言ngôn 也dã 。 垢cấu 衣y 瓔anh 珞lạc 云vân 者giả 。 約ước 施thí 開khai 大đại 小tiểu 以dĩ 言ngôn 也dã 。 亦diệc 非phi 猶do 存tồn 劣liệt 身thân 謂vị 之chi 。 即tức 劣liệt 定định 有hữu 脫thoát 著trước 。 謂vị 之chi 弊tệ 衣y 。 理lý 而nhi 言ngôn 之chi 。 尚thượng 不bất 當đương 著trước 。 何hà 脫thoát 之chi 有hữu 。 彼bỉ 又hựu 以dĩ 世thế 間gian 相tương/tướng 常thường 為vi 難nạn/nan 。 是thị 不bất 唯duy 不bất 曉hiểu 應ưng 相tương/tướng 。 亦diệc 失thất 相tương/tướng 常thường 之chi 旨chỉ 。 然nhiên 既ký 於ư 世thế 相tương/tướng 。 達đạt 常thường 住trụ 矣hĩ 。 豈khởi 猶do 存tồn 生sanh 滅diệt 之chi 見kiến 。 以dĩ 彼bỉ 例lệ 此thử 。 一nhất 何hà 昧muội 哉tai 。 三tam 不bất 曉hiểu 身thân 土thổ/độ 。 彼bỉ 據cứ 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 身thân 俱câu 是thị 劣liệt 以dĩ 為vi 難nạn/nan 者giả 。 葢# 不bất 知tri 是thị 約ước 土thổ/độ 之chi 言ngôn 。 且thả 對đối 它# 方phương 淨tịnh 土độ 云vân 爾nhĩ 。 至chí 於ư 分phần/phân 二nhị 種chủng 相tương/tướng 海hải 之chi 別biệt 。 例lệ 金kim 錍bề 二nhị 徧biến 之chi 義nghĩa 。 示thị 二nhị 種chủng 尊tôn 特đặc 之chi 異dị 。 是thị 皆giai 不bất 得đắc 已dĩ 。 以dĩ 彼bỉ 直trực 文văn 。 順thuận 己kỷ 曲khúc 見kiến 。 祇kỳ 如như 二nhị 徧biến 之chi 說thuyết 在tại 事sự 。 固cố 有hữu 廣quảng 狹hiệp 言ngôn 徧biến 。 豈khởi 得đắc 異dị 乎hồ 。 以dĩ 此thử 考khảo 之chi 。 其kỳ 義nghĩa 壞hoại 矣hĩ 。 或hoặc 問vấn 。 彼bỉ 論luận 彌di 陀đà 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 非phi 它# 受thọ 用dụng 身thân 。 文văn 有hữu 總tổng 難nạn/nan 別biệt 難nạn/nan 。 總tổng 中trung 先tiên 以dĩ 劣liệt 身thân 說thuyết 勝thắng 法Pháp 難nạn/nan 之chi 。 又hựu 據cứ 彌di 陀đà 雖tuy 是thị 生sanh 身thân 。 大đại 機cơ 所sở 解giải 。 其kỳ 壽thọ 無vô 量lượng 者giả 。 又hựu 立lập 圓viên 教giáo 機cơ 應ưng 。 各các 有hữu 生sanh 身thân 。 今kim 以dĩ 彌di 陀đà 。 為vi 生sanh 身thân 。 是thị 所sở 託thác 之chi 境cảnh 。 非phi 所sở 顯hiển 身thân 者giả 。

又hựu 問vấn 。

圓viên 人nhân 觀quán 丈trượng 六lục 像tượng 。 還hoàn 是thị 觀quán 生sanh 身thân 否phủ/bĩ 。 意ý 顯hiển 生sanh 身thân 。 四tứ 教giáo 俱câu 有hữu 。 但đãn 隨tùy 大đại 小tiểu 。 機cơ 見kiến 不bất 同đồng 。 其kỳ 別biệt 難nạn/nan 中trung 。 凡phàm 約ước 十thập 義nghĩa 。 以dĩ 伸thân 八bát 萬vạn 相tướng 好hảo 。 定định 是thị 生sanh 身thân 。 今kim 為vi 四tứ 明minh 說thuyết 者giả 。 於ư 其kỳ 疑nghi 難nan 。 何hà 以dĩ 通thông 之chi 。 曰viết 理lý 本bổn 自tự 直trực 。 何hà 勞lao 曲khúc 辨biện 。 彼bỉ 既ký 妄vọng 難nạn/nan 。 此thử 亦diệc 謾man 伸thân 之chi 。 如như 總tổng 難nạn/nan 。 以dĩ 淨tịnh 名danh 劣liệt 身thân 。 說thuyết 勝thắng 法Pháp 者giả 。 正chánh 約ước 障chướng 邊biên 而nhi 論luận 。 何hà 中trung 道đạo 感cảm 應ứng 之chi 有hữu 。 又hựu 若nhược 彌di 陀đà 。 元nguyên 是thị 生sanh 身thân 。 小tiểu 機cơ 固cố 當đương 見kiến 劣liệt 。 大đại 機cơ 既ký 見kiến 無vô 量lượng 。 何hà 得đắc 尚thượng 是thị 生sanh 身thân 。 正chánh 所sở 謂vị 壽thọ 量lượng 。 屬thuộc 於ư 尊tôn 特đặc 。 身thân 相tướng 自tự 屬thuộc 生sanh 身thân 。 進tiến 退thoái 皆giai 非phi 感cảm 應ứng 何hà 在tại 其kỳ 。 又hựu 以dĩ 生sanh 身thân 是thị 所sở 託thác 之chi 境cảnh 。 別biệt 有hữu 所sở 顯hiển 身thân 者giả 。 豈khởi 所sở 顯hiển 異dị 於ư 所sở 託thác 邪tà 。 抑ức 所sở 顯hiển 託thác 通thông 局cục 頓đốn 異dị 乎hồ 。 況huống 云vân 假giả 觀quán 之chi 中trung 。 或hoặc 有hữu 且thả 見kiến 。 八bát 萬vạn 相tướng 好hảo 。 此thử 又hựu 以dĩ 所sở 託thác 。 為vi 所sở 顯hiển 何hà 邪tà 。 未vị 曾tằng 聞văn 離ly 此thử 之chi 外ngoại 。 別biệt 顯hiển 藏tạng 塵trần 。 若nhược 法pháp 若nhược 報báo 者giả 。 果quả 如như 彼bỉ 說thuyết 。 則tắc 十thập 六lục 觀quán 。 境cảnh 外ngoại 例lệ 別biệt 。 有hữu 所sở 顯hiển 邪tà 。 且thả 謂vị 生sanh 身thân 。 通thông 於ư 四tứ 教giáo 。 機cơ 見kiến 不bất 同đồng 者giả 。 意ý 如như 前tiền 詰cật 。 (# 云vân 云vân )# 其kỳ 十thập 義nghĩa 中trung 。 一nhất 約ước 相tướng 好hảo 伸thân 者giả 。 意ý 以dĩ 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 唯duy 在tại 彌di 陀đà 故cố 也dã 。 今kim 反phản 質chất 之chi 。 若nhược 必tất 以dĩ 藏tạng 塵trần 相tương/tướng 。 為vi 尊tôn 特đặc 。 亦diệc 應ưng 佛Phật 佛Phật 皆giai 有hữu 。 何hà 獨độc 釋Thích 迦Ca 。 未vị 必tất 它# 佛Phật 。 皆giai 藏tạng 塵trần 故cố 。 況huống 以dĩ 乎hồ 等đẳng 意ý 趣thú 言ngôn 之chi 。 釋Thích 迦Ca 亦diệc 有hữu 清thanh 淨tịnh 國quốc 土độ 。 如như 彌di 陀đà 。 安an 知tri 不bất 現hiện 八bát 萬vạn 邪tà 。 二nhị 約ước 光quang 明minh 伸thân 者giả 。 然nhiên 以dĩ 光quang 明minh 。 比tỉ 校giáo 它# 佛Phật 。 曰viết 無vô 量lượng 光quang 者giả 。 是thị 亦diệc 悉tất 檀đàn 。 隨tùy 宜nghi 攝nhiếp 受thọ 而nhi 已dĩ 。 非phi 謂vị 餘dư 佛Phật 有hữu 所sở 不bất 如như 也dã 。 祇kỳ 如như 舍xá 那na 翻phiên 為vi 光quang 明minh 徧biến 照chiếu 。 豈khởi 亦diệc 以dĩ 彌di 陀đà 。 較giảo 優ưu 劣liệt 乎hồ 。 若nhược 謂vị 常thường 光quang 一nhất 尋tầm 。 不bất 得đắc 名danh 無vô 量lượng 者giả 。 彼bỉ 土độ 丈trượng 六lục 之chi 身thân 。 當đương 名danh 何hà 等đẳng 。 又hựu 如như 光quang 明minh 云vân 。 圓viên 光quang 一nhất 尋tầm 。 能năng 照chiếu 無vô 量lượng 。 雖tuy 謂vị 無vô 量lượng 可khả 也dã 。 三tam 約ước 壽thọ 量lượng 伸thân 者giả 。 然nhiên 壽thọ 斯tư 長trường/trưởng 。 身thân 斯tư 大đại 。 信tín 固cố 有hữu 之chi 。 若nhược 直trực 以dĩ 此thử 。 驗nghiệm 其kỳ 大đại 小tiểu 。 是thị 以dĩ 世thế 間gian 報báo 法pháp 。 論luận 之chi 而nhi 已dĩ 。 豈khởi 佛Phật 土độ 之chi 化hóa 事sự 乎hồ 。 殊thù 不bất 知tri 彼bỉ 土độ 生sanh 身thân 。 既ký 唯duy 化hóa 生sanh 。 非phi 實thật 段đoạn 質chất 。 大đại 小tiểu 長trường 短đoản 。 初sơ 無vô 定định 量lượng 。 況huống 佛Phật 法Pháp 界giới 身thân 。 變biến 現hiện 自tự 在tại 。 又hựu 安an 得đắc 以dĩ 壽thọ 命mạng 局cục 其kỳ 大đại 小tiểu 邪tà 。 四tứ 約ước 位vị 次thứ 伸thân 者giả 。 由do 向hướng 明minh 之chi 。 尊tôn 特đặc 不bất 唯duy 地địa 上thượng 能năng 見kiến 故cố 。 今kim 上thượng 輩bối 往vãng 生sanh 。 以dĩ 圓viên 信tín 位vị 。 見kiến 尊tôn 特đặc 身thân 宜nghi 也dã 。 所sở 據cứ 大đại 論luận 。 乃nãi 向hướng 以dĩ 真chân 奪đoạt 似tự 之chi 義nghĩa 。 非phi 謂vị 地địa 前tiền 有hữu 所sở 不bất 見kiến 。 彼bỉ 唯duy 識thức 文văn 。 雖tuy 自tự 一nhất 途đồ 。 以dĩ 身thân 對đối 土thổ/độ 。 未vị 失thất 大đại 體thể 。 皆giai 不bất 足túc 證chứng 也dã 。 五ngũ 約ước 華hoa 座tòa 伸thân 者giả 。 若nhược 以dĩ 華hoa 座tòa 。 為vi 願nguyện 力lực 所sở 成thành 。 故cố 唯duy 同đồng 居cư 淨tịnh 土độ 之chi 相tướng 者giả 。 一nhất 何hà 局cục 哉tai 。 彼bỉ 意ý 以dĩ 此thử 座tòa 。 若nhược 處xứ 丈trượng 六lục 。 則tắc 太thái 高cao 。 以dĩ 處xứ 尊tôn 特đặc 。 則tắc 不bất 足túc 故cố 也dã 。 是thị 何hà 見kiến 之chi 陋lậu 歟# 。 殊thù 不bất 知tri 丈trượng 六lục 若nhược 升thăng 。 豈khởi 不bất 身thân 稱xưng 於ư 座tòa 。 尊tôn 特đặc 若nhược 處xứ 。 何hà 妨phương 座tòa 容dung 於ư 身thân 。 豈khởi 必tất 大đại 小tiểu 廣quảng 狹hiệp 之chi 為vi 礙ngại 邪tà 。 六lục 約ước 菩Bồ 薩Tát 伸thân 者giả 。 然nhiên 今kim 既ký 以dĩ 彌di 陀đà 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 為vi 尊tôn 特đặc 。 則tắc 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 高cao 大đại 之chi 身thân 。 何hà 須tu 更cánh 問vấn 。 意ý 以dĩ 議nghị 書thư 。 所sở 謂vị 中trung 三tam 品phẩm 人nhân 。 見kiến 丈trượng 六lục 身thân 。 下hạ 三tam 品phẩm 人nhân 。 見kiến 二nhị 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 以dĩ 前tiền 後hậu 勝thắng 劣liệt 為vi 難nạn/nan 者giả 。 今kim 謂vị 若nhược 許hứa 中trung 輩bối 。 見kiến 丈trượng 六lục 者giả 。 則tắc 下hạ 三tam 品phẩm 。 見kiến 菩Bồ 薩Tát 常thường 相tương/tướng 。 亦diệc 復phục 何hà 疑nghi 。 若nhược 使sử 九cửu 品phẩm 。 皆giai 見kiến 八bát 萬vạn 。 則tắc 何hà 以dĩ 辨biện 三tam 輩bối 之chi 別biệt 。 彼bỉ 謂vị 見kiến 丈trượng 六lục 者giả 。 文văn 無vô 所sở 憑bằng 。 而nhi 言ngôn 皆giai 見kiến 三tam 勝thắng 相tương/tướng 者giả 。 復phục 何hà 所sở 據cứ 。 若nhược 以dĩ 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 例lệ 為vi 生sanh 身thân 。 則tắc 彼bỉ 三tam 輩bối 。 全toàn 無vô 見kiến 勝thắng 。 豈khởi 今kim 頓đốn 觀quán 所sở 顯hiển 乎hồ 。 舍xá 此thử 別biệt 求cầu 勝thắng 。 復phục 何hà 有hữu 。 七thất 約ước 諸chư 淨tịnh 土độ 身thân 伸thân 者giả 。 據cứ 文văn 既ký 由do 大đại 眾chúng 咸hàm 欲dục 見kiến 諸chư 世thế 界giới 。 清thanh 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。 佛Phật 示thị 現hiện 諸chư 佛Phật 身thân 相tướng 。 大đại 於ư 須Tu 彌Di 。 何hà 謂vị 卻khước 以dĩ 生sanh 身thân 示thị 之chi 。 彼bỉ 非phi 生sanh 身thân 。 則tắc 此thử 為vi 尊tôn 特đặc 明minh 矣hĩ 。 八bát 約ước 觀quán 經kinh 疏sớ/sơ 伸thân 者giả 。 其kỳ 文văn 雖tuy 本bổn 釋thích 題đề 。 實thật 非phi 題đề 下hạ 所sở 指chỉ 。 葢# 是thị 有hữu 量lượng 中trung 二nhị 義nghĩa 。 即tức 小tiểu 彌di 陀đà 經kinh 所sở 明minh 是thị 也dã 。 亦diệc 與dữ 妙diệu 疏sớ/sơ 四tứ 句cú 中trung 初sơ 句cú 義nghĩa 同đồng 。 安an 得đắc 指chỉ 為vi 山sơn 毫hào 海hải 目mục 無vô 量lượng 之chi 無vô 量lượng 邪tà 。 況huống 據cứ 解giải 。 謗báng 池trì 上thượng 丈trượng 六lục 之chi 身thân 。 尚thượng 是thị 無vô 量lượng 之chi 無vô 量lượng 。 豈khởi 此thử 八bát 萬vạn 。 乃nãi 同đồng 有hữu 量lượng 乎hồ 。 九cửu 約ước 十thập 疑nghi 論luận 伸thân 者giả 。 文văn 既ký 曰viết 緣duyên 彌di 陀đà 。 若nhược 法Pháp 身thân 。 若nhược 報báo 身thân 等đẳng 。 金kim 色sắc 光quang 明minh 。 正chánh 言ngôn 即tức 法pháp 報báo 之chi 勝thắng 應ưng 。 何hà 嘗thường 於ư 法pháp 報báo 外ngoại 。 別biệt 指chỉ 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 為vi 生sanh 身thân 。 謂vị 之chi 圓viên 觀quán 邪tà 。 十thập 約ước 輔phụ 行hành 伸thân 者giả 。 已dĩ 如như 向hướng 示thị 。 自tự 見kiến 其kỳ 非phi 。 (# 云vân 云vân )# 又hựu 義nghĩa 編biên 十thập 義nghĩa 則tắc 七thất 。 約ước 人nhân 天thiên 身thân 伸thân 之chi 。 略lược 無vô 第đệ 九cửu 義nghĩa 。 今kim 謂vị 彼bỉ 土độ 人nhân 天thiên 所sở 謂vị 。 皆giai 受thọ 自tự 然nhiên 。 虗hư 無vô 之chi 身thân 無vô 極cực 之chi 體thể 者giả 。 即tức 向hướng 謂vị 化hóa 生sanh 。 非phi 實thật 段đoạn 質chất 是thị 也dã 。 何hà 嘗thường 定định 言ngôn 高cao 大đại 乎hồ 。 然nhiên 彼bỉ 十thập 義nghĩa 。 既ký 皆giai 虗hư 張trương 。 則tắc 此thử 應ưng 相tương/tướng 。 非phi 生sanh 身thân 必tất 矣hĩ 。 或hoặc 問vấn 。 彼bỉ 論luận 圓viên 教giáo 。 內nội 外ngoại 凡phàm 位vị 。 不bất 當đương 以dĩ 業nghiệp 識thức 見kiến 尊tôn 特đặc 者giả 。 凡phàm 約ước 多đa 義nghĩa 難nạn/nan 之chi 。 初sơ 以dĩ 十thập 身thân 舍xá 那na 通thông 別biệt 為vi 難nạn/nan 。 又hựu 以dĩ 起khởi 信tín 隨tùy 所sở 示thị 現hiện 文văn 明minh 依y 報báo 為vi 難nạn/nan 。 又hựu 據cứ 論luận 中trung 深thâm 信tín 真Chân 如Như 少thiểu 分phần 而nhi 見kiến 位vị 在tại 初sơ 住trụ 為vi 難nạn/nan 。 又hựu 以dĩ 麤thô 細tế 等đẳng 四tứ 句cú 顯hiển 地địa 住trụ 前tiền 猶do 依y 事sự 識thức 為vi 難nạn/nan 。 且thả 引dẫn 三tam 日nhật 喻dụ 文văn 證chứng 之chi 。 又hựu 以dĩ 加gia 被bị 用dụng 。 通thông 被bị 接tiếp 難nạn/nan 者giả 。 兩lưỡng 家gia 矢thỉ 石thạch 。 孰thục 當đương 於ư 理lý 。 孰thục 得đắc 於ư 文văn 邪tà 。 曰viết 當đương 理lý 者giả 不bất 競cạnh 。 競cạnh 文văn 者giả 不bất 當đương 。 如như 霅# 川xuyên 之chi 說thuyết 。 所sở 謂vị 競cạnh 文văn 者giả 也dã 。 今kim 以dĩ 次thứ 論luận 之chi 。 彼bỉ 以dĩ 十thập 身thân 通thông 別biệt 難nạn/nan 者giả 。 苟cẩu 得đắc 向hướng 違vi 順thuận 二nhị 答đáp 意ý 。 此thử 自tự 釋thích 然nhiên 。 不bất 足túc 疑nghi 也dã 。 其kỳ 次thứ 隨tùy 所sở 示thị 現hiện 之chi 文văn 。 據cứ 論luận 雖tuy 是thị 正chánh 明minh 依y 果quả 。 然nhiên 依y 必tất 稱xưng 正chánh 二nhị 現hiện 。 豈khởi 得đắc 偏thiên 乎hồ 。 今kim 於ư 正chánh 報báo 言ngôn 現hiện 起khởi 。 於ư 依y 果quả 言ngôn 示thị 現hiện 。 亦diệc 影ảnh 略lược 互hỗ 顯hiển 之chi 義nghĩa 。 非phi 謂vị 示thị 現hiện 專chuyên 依y 報báo 而nhi 已dĩ 。 夫phu 既ký 曰viết 隨tùy 所sở 示thị 現hiện 。 則tắc 無vô 往vãng 不bất 可khả 。 始thỉ 得đắc 云vân 隨tùy 。 又hựu 何hà 間gian 於ư 猿viên 猴hầu 鹿lộc 馬mã 邪tà 。 彼bỉ 謂vị 唯duy 在tại 報báo 土thổ/độ 莊trang 嚴nghiêm 。 何hà 太thái 局cục 乎hồ 。 所sở 謂vị 深thâm 信tín 真Chân 如Như 之chi 文văn 。 疏sớ/sơ 釋thích 固cố 未vị 足túc 憑bằng 。 論luận 文văn 亦diệc 不bất 易dị 曉hiểu 。 何hà 者giả 方phương 以dĩ 此thử 為vi 相tương 似tự 。 按án 下hạ 三tam 種chủng 發phát 心tâm 。 其kỳ 信tín 成thành 就tựu 發phát 心tâm 。 亦diệc 曰viết 少thiểu 分phần 見kiến 於ư 法Pháp 身thân 。 即tức 初sơ 住trụ 八bát 相tương/tướng 之chi 位vị 。 以dĩ 今kim 家gia 言ngôn 之chi 。 乃nãi 分phần/phân 真chân 位vị 也dã 。 方phương 以dĩ 此thử 為vi 真chân 證chứng 。 而nhi 又hựu 對đối 後hậu 。 證chứng 發phát 心tâm 位vị 。 未vị 名danh 法Pháp 身thân 。 乃nãi 相tương 似tự 覺giác 要yếu 之chi 論luận 。 以dĩ 地địa 向hướng 對đối 分phần/phân 真chân 。 似tự 則tắc 似tự 於ư 別biệt 。 又hựu 以dĩ 初sơ 住trụ 能năng 現hiện 八bát 相tương/tướng 。 則tắc 似tự 於ư 圓viên 。 而nhi 疏sớ/sơ 釋thích 信tín 成thành 就tựu 發phát 心tâm 文văn 。 有hữu 所sở 謂vị 留lưu 惑hoặc 益ích 生sanh 之chi 說thuyết 。 又hựu 似tự 於ư 通thông 。 故cố 知tri □# 途đồ 各các 自tự 。 建kiến 立lập 不bất 應ưng 。 以dĩ 彼bỉ 律luật 此thử 。 定định 其kỳ 淺thiển 深thâm 。 置trí 之chi 可khả 也dã 。 □# 彼bỉ 唯duy 在tại 初sơ 住trụ 能năng 見kiến 。 乃nãi 向hướng 以dĩ 真chân 奪đoạt 似tự 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 妨phương 似tự 見kiến 也dã 。 其kỳ 又hựu 以dĩ 四tứ 句cú 麤thô 細tế 為vi 難nạn/nan 者giả 。 今kim 謂vị 二nhị 識thức 之chi 說thuyết 。 略lược 如như 向hướng 明minh 。 蓋cái 約ước 教giáo 門môn 。 大đại 分phần/phân 言ngôn 之chi 。 而nhi 又hựu 須tu 知tri 。 有hữu 斷đoạn 位vị 進tiến 否phủ/bĩ 。 及cập 障chướng 不bất 障chướng 。 當đương 情tình 不bất 當đương 情tình 等đẳng 義nghĩa 。 故cố 不bất 可khả 一nhất 槩# 論luận 也dã 。 何hà 者giả 自tự 有hữu 。 能năng 熏huân 雖tuy 亡vong 。 所sở 熏huân 猶do 在tại 。 在tại 乎hồ 事sự 業nghiệp 之chi 間gian 。 雖tuy 存tồn 事sự 識thức 。 而nhi 不bất 為vi 障chướng 以dĩ 當đương 業nghiệp 識thức 。 故cố 加gia 被bị 能năng 見kiến 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 是thị 也dã 。 自tự 有hữu 見kiến 已dĩ 先tiên 盡tận 。 而nhi 思tư 有hữu 盡tận 不bất 盡tận 。 雖tuy 有hữu 餘dư 分phần/phân 。 亦diệc 不bất 為vi 障chướng 。 大đại 分phần/phân 言ngôn 之chi 。 屬thuộc 於ư 業nghiệp 識thức 者giả 。 別biệt 似tự 位vị 是thị 也dã 。 又hựu 有hữu 見kiến 思tư 全toàn 在tại 。 以dĩ 圓viên 觀quán 故cố 。 事sự 識thức 被bị 伏phục 。 能năng 以dĩ 業nghiệp 識thức 。 見kiến 尊tôn 特đặc 者giả 。 圓viên 五ngũ 品phẩm 是thị 也dã 。 若nhược 別biệt 十thập 信tín 。 圓viên 名danh 字tự 人nhân 。 既ký 非phi 業nghiệp 識thức 當đương 情tình 。 而nhi 又hựu 事sự 障chướng 全toàn 在tại 。 故cố 須tu 加gia 被bị 能năng 見kiến 已dĩ 見kiến 上thượng 論luận 。 然nhiên 則tắc 四tứ 句cú 之chi 難nạn/nan 。 本bổn 不bất 為vi 妨phương 。 彼bỉ 自tự 不bất 明minh 。 何hà 關quan 大đại 旨chỉ 。 祇kỳ 如như 論luận 句cú 。 縱túng/tung 約ước 麤thô 細tế 。 以dĩ 分phần/phân 二nhị 識thức 。 要yếu 知tri 位vị 次thứ 。 本bổn 自tự 相tương 當đương 。 但đãn 境cảnh 界giới 有hữu 所sở 知tri 所sở 離ly 。 及cập 所sở 證chứng 之chi 別biệt 。 所sở 以dĩ 麤thô 中trung 之chi 麤thô 。 凡phàm 夫phu 境cảnh 界giới 。 二Nhị 乘Thừa 知tri 而nhi 離ly 之chi 。 麤thô 中trung 之chi 細tế 。 似tự 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 知tri 境cảnh 界giới 。 亦diệc 當đương 位vị 菩Bồ 薩Tát 離ly 之chi 。 細tế 中trung 之chi 麤thô 。 真chân 位vị 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 界giới 。 地địa 住trụ 知tri 而nhi 離ly 之chi 。 細tế 中trung 之chi 細tế 。 是thị 佛Phật 所sở 知tri 境cảnh 界giới 。 究cứu 竟cánh 佛Phật 果Quả 離ly 之chi 。 但đãn 初sơ 句cú 既ký 末mạt 。 故cố 以dĩ 所sở 著trước 。 顯hiển 其kỳ 能năng 離ly 。 後hậu 句cú 既ký 極cực 。 故cố 以dĩ 所sở 知tri 。 彰chương 其kỳ 能năng 證chứng 。 然nhiên 則tắc 麤thô 中trung 之chi 細tế 。 既ký 似tự 位vị 菩Bồ 薩Tát 能năng 離ly 。 豈khởi 非phi 業nghiệp 識thức 邪tà 。 彼bỉ 雖tuy 唯duy 取thủ 此thử 句cú 為vi 難nạn/nan 。 曾tằng 不bất 知tri 與dữ 第đệ 三tam 句cú 。 同đồng 是thị 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 界giới 。 既ký 不bất 分phân 異dị 。 豈khởi 地địa 住trụ 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc □# 識thức 邪tà 。 故cố 知tri 彼bỉ 槩# 難nạn/nan 之chi 非phi 也dã 。 然nhiên 論luận 疏sớ/sơ 不bất 作tác 此thử 釋thích 。 今kim 何hà 臆ức 說thuyết 。 曰viết 理lý 之chi 所sở 在tại 。 義nghĩa 苟cẩu 合hợp 焉yên 。 何hà 恤tuất 乎hồ 論luận 疏sớ/sơ 同đồng 異dị 也dã 。 霅# 川xuyên 此thử 難nạn/nan 。 既ký 非phi 三tam 日nhật 喻dụ 。 文văn 義nghĩa 當đương 自tự 失thất 。 亦diệc 如như 向hướng 辨biện 也dã 。 其kỳ 又hựu 以dĩ 加gia 被bị 。 通thông 被bị 接tiếp 難nạn/nan 者giả 。 然nhiên 一nhất 等đẳng 佛Phật 力lực 。 何hà 不bất 加gia 被bị 。 當đương 教giáo 之chi 機cơ 。 亦diệc 令linh 其kỳ 見kiến 邪tà 。 若nhược 謂vị 加gia 於ư 可khả 加gia 。 祇kỳ 如như 方Phương 等Đẳng 二Nhị 乘Thừa 。 尚thượng 可khả 加gia 之chi 。 何hà 得đắc 菩Bồ 薩Tát 反phản 為vi 所sở 棄khí 。 霅# 川xuyên 到đáo 此thử 。 結kết 舌thiệt 可khả 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 彼bỉ 論luận 般bát 舟chu 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 乃nãi 隨tùy 機cơ 化hóa 現hiện 之chi 身thân 。 非phi 淨tịnh 土độ 生sanh 身thân 。 但đãn 真chân 佛Phật 勝thắng 相tương/tướng 。 初sơ 心tâm 難nan 見kiến 。 故cố 須tu 先tiên 觀quán 。 以dĩ 為vi 方phương 便tiện 。 又hựu 以dĩ 鼓cổ 音âm 王vương 經kinh 說thuyết 。 有hữu 父phụ 母mẫu 邪tà 魔ma 等đẳng 事sự 。 例lệ 同đồng 大đại 論luận 。 彌di 陀đà 不bất 淨tịnh 國quốc 土độ 者giả 。 又hựu 以dĩ 妙diệu 宗tông 不bất 須tu 身thân 大đại 相tương/tướng 多đa 。 而nhi 此thử 須tu 身thân 相tướng 。 逈huýnh 拔bạt 非phi 常thường 。 為vi 自tự 語ngữ 相tương 違vi 者giả 。 又hựu 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 及cập 觀quán 經kinh 。 對đối 難nan 有hữu 不bất 當đương 。 以dĩ 舍xá 那na 為vi 劣liệt 應ưng 。 彌di 陀đà 生sanh 身thân 。 為vi 尊tôn 特đặc 。 為vi 彼bỉ 此thử 增tăng 減giảm 者giả 。 更cánh 有hữu 不bất 一nhất 之chi 難nạn/nan 。 擇trạch 其kỳ 尤vưu 者giả 。 請thỉnh 試thí 疏sớ/sơ 決quyết 之chi 。 曰viết 言ngôn 有hữu 似tự 。 而nhi 卻khước 背bối/bội 理lý 有hữu 當đương 。 而nhi 反phản 乖quai 是thị 皆giai 偶ngẫu 中trung 。 不bất 明minh 之chi 過quá 也dã 。 如như 曰viết 真chân 佛Phật 難nan 見kiến 。 高cao 位vị 可khả 觀quán 。 儻thảng 唯duy 勝thắng 相tương/tướng 。 曷hạt 被bị 初sơ 心tâm 。 又hựu 曰viết 。 但đãn 別biệt 教giáo 謂vị 之chi 修tu 成thành 。 圓viên 教giáo 謂vị 之chi 性tánh 具cụ 。 以dĩ 其kỳ 言ngôn 則tắc 近cận 。 似tự 而nhi 卻khước 反phản 。 背bối/bội 以dĩ 為vi 難nạn/nan 。 乃nãi 曰viết 八bát 萬vạn 相tương/tướng 。 非phi 尊tôn 特đặc 。 丈trượng 六lục 像tượng 。 非phi 生sanh 身thân 。 既ký 知tri 別biệt 圓viên 所sở 見kiến 之chi 別biệt 。 何hà 得đắc 卻khước 以dĩ 身thân 相tướng 勝thắng 劣liệt 難nạn/nan 之chi 。 故cố 考khảo 其kỳ 實thật 。 則tắc 非phi 也dã 。 又hựu 如như 曰viết 安an 用dụng 細tế 事sự 。 而nhi 妨phương 大đại 途đồ 。 又hựu 曰viết 。 無vô 以dĩ 片phiến 文văn 。 而nhi 害hại 大đại 義nghĩa 。 以dĩ 其kỳ 理lý 則tắc 頗phả 當đương 。 乃nãi 反phản 蹈đạo 之chi 。 而nhi 不bất 知tri 觀quán 。 其kỳ 所sở 說thuyết 率suất 以dĩ □# 文văn 隻chỉ 義nghĩa 。 與dữ 夫phu 名danh 相tướng 。 細tế 事sự 方phương 害hại 大đại 途đồ 者giả 多đa 矣hĩ 。 豈khởi 非phi 究cứu 其kỳ 說thuyết 乃nãi 反phản 乖quai 乎hồ 。 然nhiên 以dĩ 鼓cổ 音âm 王vương 經kinh 。 為vi 說thuyết 不bất 淨tịnh 國quốc 土độ 者giả 。 考khảo 觀quán 彼bỉ 經kinh 。 雖tuy 土thổ/độ 相tương/tướng 斯tư 劣liệt 。 要yếu 亦diệc 淨tịnh 土độ 爾nhĩ 。 何hà 謂vị 之chi 不bất 淨tịnh 邪tà 。 今kim 准chuẩn 天Thiên 竺Trúc 之chi 說thuyết 。 則tắc 以dĩ 謂vị 因nhân 土thổ/độ 焉yên 。 至chí 成thành 佛Phật 時thời 。 一nhất 切thiết 隨tùy 轉chuyển 。 故cố 無vô 邪tà 魔ma 等đẳng 事sự 也dã 。 然nhiên 則tắc 解giải 謗báng 等đẳng 文văn 。 以dĩ 彼bỉ 依y 報báo 之chi 相tướng 。 驗nghiệm 其kỳ 生sanh 身thân 。 未vị 必tất 其kỳ 然nhiên 。 且thả 以dĩ 頓đốn 觀quán 。 顯hiển 其kỳ 非phi 常thường 。 斯tư 有hữu 是thị 理lý 。 但đãn 霅# 川xuyên 。 專chuyên 以dĩ 身thân 土thổ/độ 事sự 相tướng 為vi 言ngôn 。 故cố 四tứ 明minh 。 亦diệc 因nhân 以dĩ 格cách 之chi 。 未vị 必tất 意ý 專chuyên 在tại 是thị 也dã 。 又hựu 四tứ 明minh 所sở 謂vị 。 純thuần 雜tạp 不bất 同đồng 。 勝thắng 劣liệt 可khả 見kiến 者giả 。 蓋cái 言ngôn 兩lưỡng 經kinh 機cơ 見kiến 之chi 勝thắng 劣liệt 。 非phi 謂vị 其kỳ 身thân 相tướng 也dã 。 安an 得đắc 固cố 以dĩ 身thân 相tướng 難nạn/nan 之chi 而nhi 曰viết 增tăng 觀quán 經kinh 減giảm 華hoa 嚴nghiêm 邪tà 。 或hoặc 問vấn 。 彼bỉ 又hựu 論luận 生sanh 身thân 即tức 不bất 即tức 及cập 法Pháp 身thân 相tương/tướng 無vô 相tướng 義nghĩa 者giả 。 雖tuy 向hướng 已dĩ 明minh 。 然nhiên 猶do 有hữu 文văn 義nghĩa 未vị 盡tận 之chi 論luận 。 更cánh 試thí 略lược 釋thích 之chi 。 如như 曰viết 若nhược 得đắc 金kim 錍bề 二nhị 徧biến 之chi 意ý 。 終chung 不bất 將tương 少thiểu 為vi 多đa 以dĩ 劣liệt 為vi 勝thắng 。 今kim 得đắc 以dĩ 反phản 之chi 。 云vân 若nhược 得đắc 二nhị 徧biến 意ý 。 終chung 不bất 將tương 少thiểu 為vi 劣liệt 以dĩ 多đa 為vi 勝thắng 。 葢# 境cảnh 雖tuy 廣quảng 狹hiệp 。 徧biến 無vô 有hữu 異dị 故cố 也dã 。 所sở 波ba 濕thấp 之chi 喻dụ 。 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 若nhược 於ư 二nhị 波ba 。 達đạt 濕thấp 性tánh 者giả 。 終chung 不bất 見kiến 有hữu 。 大đại 小tiểu 之chi 異dị 。 縱túng/tung 約ước 事sự 論luận 。 亦diệc 分phần/phân 喻dụ 耳nhĩ 。 又hựu 評bình 解giải 謗báng 。 即tức 一nhất 論luận 三tam 之chi 義nghĩa 。 有hữu 可khả 否phủ/bĩ 者giả 。 今kim 謂vị 以dĩ 向hướng 四tứ 身thân 。 互hỗ 論luận 起khởi 入nhập 言ngôn 之chi 。 亦diệc 何hà 往vãng 不bất 可khả 。 又hựu 言ngôn 。 若nhược 但đãn 云vân 如Như 來Lai 妙diệu 力lực 。 示thị 無vô 分phân 齊tề 。 無vô 乃nãi 太thái 妙diệu 者giả 。 然nhiên 不bất 言ngôn 妙diệu 。 則tắc 已dĩ 妙diệu 。 則tắc 無vô 現hiện 不bất 現hiện 。 無vô 可khả 不bất 可khả 。 千thiên 變biến 萬vạn 化hóa 。 未vị 始thỉ 有hữu 極cực 。 何hà 有hữu 於ư 過quá 量lượng 乎hồ 。 又hựu 以dĩ 大đại 論luận 。 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 中trung 少thiểu 相tương/tướng 者giả 。 此thử 乃nãi 般Bát 若Nhã 部bộ 中trung 。 以dĩ 衍diễn 斥xích 小tiểu 之chi 意ý 。 非phi 所sở 謂vị 定định 論luận 也dã 。 又hựu 曰viết 。 如Như 來Lai 身thân 密mật 應ưng 。 現hiện 勝thắng 劣liệt 須tu 分phần/phân 者giả 。 今kim 謂vị 既ký 言ngôn 密mật 矣hĩ 。 則tắc 必tất 一nhất 多đa 大đại 小tiểu 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 應ưng 現hiện 不bất 窮cùng 。 苟cẩu 勝thắng 劣liệt 定định 分phần/phân 。 大đại 小tiểu 確xác 爾nhĩ 。 何hà 密mật 之chi 有hữu 邪tà 。 其kỳ 又hựu 以dĩ 四tứ 明minh 與dữ 奪đoạt 之chi 斥xích 因nhân 。 謂vị 法Pháp 身thân 定định 無vô 相tướng 等đẳng 。 蓋cái 本bổn 荊kinh 溪khê 說thuyết 默mặc 。 義nghĩa 以dĩ 為vi 之chi 說thuyết 。 殊thù 不bất 知tri 記ký 主chủ 。 政chánh 恐khủng 學học 者giả 。 不bất 盡tận 圓viên 意ý 。 故cố 特đặc 約ước 此thử 多đa 義nghĩa 示thị 之chi 。 雖tuy 有hữu 諸chư 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 。 方phương 稱xưng 圓viên 旨chỉ 。 如như 彼bỉ 之chi 說thuyết 。 膠giao 於ư 一nhất 端đoan 。 其kỳ 與dữ 祖tổ 意ý 合hợp 邪tà 。 不bất 合hợp 邪tà 。 至chí 於ư 論luận 性tánh 德đức 。 三Tam 身Thân 具cụ 性tánh 不bất 具cụ 相tương/tướng 之chi 說thuyết 。 備bị 引dẫn 諸chư 文văn 。 無vô 相tướng 之chi 言ngôn 。 且thả 與dữ 應ưng 身thân 。 對đối 揀giản 同đồng 異dị 。 及cập 據cứ 文văn 云vân 。 若nhược 唯duy 法Pháp 身thân 。 應ưng 無vô 垂thùy 世thế 者giả 。 今kim 謂vị 苟cẩu 得đắc 一nhất 家gia 即tức 具cụ 之chi 旨chỉ 。 克khắc 論luận 所sở 以dĩ 法Pháp 身thân 之chi 相tướng 。 與dữ 夫phu 四tứ 明minh 所sở 示thị 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 之chi 義nghĩa 。 則tắc 此thử 等đẳng 文văn 義nghĩa 。 盖# 不bất 足túc 言ngôn 。 當đương 自tự 知tri 之chi 。 若nhược 彼bỉ 三Tam 身Thân 壽thọ 量lượng 解giải 等đẳng 。 所sở 有hữu 破phá 立lập 。 如như 妙diệu 宗tông 料liệu 簡giản 。 及cập 解giải 謗báng 等đẳng 。 文văn 已dĩ 伸thân 之chi 矣hĩ 。 此thử 不bất 重trọng/trùng 示thị 。 嗚ô 呼hô 凡phàm 是thị 諍tranh 論luận 。 其kỳ 來lai 已dĩ 久cửu 。 敝tệ 已dĩ 甚thậm 矣hĩ 。 今kim 求cầu 諍tranh 論luận 者giả 。 復phục 不bất 可khả 得đắc 吾ngô 道đạo 。 其kỳ 益ích 衰suy 乎hồ 。

四tứ 土thổ/độ 論luận 第đệ 十thập

總tổng 篇thiên 上thượng

論luận 曰viết 。 統thống 法Pháp 界Giới 一nhất 圓viên 覺giác 性tánh 也dã 。 湛trạm 乎hồ 其kỳ 若nhược 海hải 。 曠khoáng 乎hồ 其kỳ 若nhược 空không 。 罔võng 痕ngân 能năng 所sở 之chi 端đoan 。 倪nghê 詎cự 形hình 依y 正chánh 之chi 眹# 。 迹tích 方phương 是thị 時thời 也dã 。 孰thục 為vi 身thân 乎hồ 。 孰thục 為vi 土thổ/độ 乎hồ 。 洎kịp 一nhất 念niệm 迷mê 妄vọng 。 世thế 界giới 爰viên 立lập 。 眾chúng 生sanh 起khởi 乎hồ 。 知tri 覺giác 國quốc 土độ 。 由do 於ư 想tưởng 澄trừng 此thử 依y 正chánh 。 所sở 以dĩ 相tương 從tùng 而nhi 有hữu 。 故cố 以dĩ 十thập 界giới 之chi 為vi 身thân 。 則tắc 有hữu 若nhược 干can 之chi 依y 土thổ/độ 。 依y 隨tùy 正chánh 轉chuyển 。 雖tuy 一nhất 處xứ 而nhi 勝thắng 劣liệt 懸huyền 殊thù 。 相tương/tướng 以dĩ 性tánh 融dung 極cực 十thập 方phương 。 而nhi 含hàm 容dung 無vô 礙ngại 。 是thị 以dĩ 華hoa 藏tạng 包bao 徧biến 。 塵trần 剎sát 該cai 羅la 。 雖tuy 依y 正chánh 無vô 窮cùng 。 而nhi 亦diệc 莫mạc 越việt 乎hồ 自tự 心tâm 體thể 量lượng 。 此thử 其kỳ 大đại 旨chỉ 而nhi 已dĩ 。 但đãn 諸chư 經kinh 論luận 。 及cập 古cổ 今kim 宗tông 師sư 。 明minh 土thổ/độ 義nghĩa 非phi 一nhất 。 或hoặc 一nhất 或hoặc 二nhị 。 以dĩ 至chí 十thập 數số 。 或hoặc 二nhị 十thập 七thất 品phẩm 。 至chí 於ư 無vô 量lượng 。 雖tuy 多đa 少thiểu 開khai 合hợp 。 各các 有hữu 其kỳ 理lý 。 要yếu 皆giai 未vị 見kiến 處xứ 中trung 。 而nhi 要yếu 攝nhiếp 者giả 。 唯duy 吾ngô 一nhất 家gia 。 以dĩ 四tứ 攝nhiếp 諸chư 。 舉cử 無vô 遺di 者giả 。 可khả 謂vị 兩lưỡng 得đắc 之chi 矣hĩ 。 曰viết 同đồng 居cư 。 曰viết 方phương 便tiện 。 曰viết 實thật 報báo 。 曰viết 寂tịch 光quang 。 其kỳ 揀giản 判phán 士sĩ 相tương/tướng 。 則tắc 有hữu 事sự 理lý 體thể 用dụng 法pháp 性tánh 分phân 段đoạn 界giới 內nội 外ngoại 等đẳng 義nghĩa 粲sán 然nhiên 殊thù 。 流lưu 布bố 在tại 諸chư 文văn 。 是thị 固cố 不bất 待đãi 論luận 。 而nhi 知tri 辨biện 而nhi 明minh 也dã 。 其kỳ 所sở 尤vưu 難nạn/nan 。 而nhi 當đương 論luận 者giả 三tam 焉yên 。 曰viết 寂tịch 光quang 相tướng 。 曰viết 淨tịnh 穢uế 。 曰viết 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 蓋cái 寂tịch 光quang 相tướng 。 則tắc 宗tông 旨chỉ 之chi 難nạn/nan 。 淨tịnh 穢uế 則tắc 教giáo 門môn 之chi 難nạn/nan 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 則tắc 文văn 相tương/tướng 之chi 難nạn/nan 。 至chí 於ư 通thông 示thị 四tứ 土thổ/độ 。 則tắc 有hữu 身thân 土thổ/độ 名danh 相tướng 即tức 離ly 等đẳng 義nghĩa 。 論luận 生sanh 方phương 便tiện 。 則tắc 涉thiệp 五ngũ 種chủng 意ý 生sanh 之chi 名danh 。 兼kiêm 出xuất 餘dư 義nghĩa 。 則tắc 復phục 機cơ 教giáo 土thổ/độ 相tương/tướng 有hữu 殊thù 。 是thị 皆giai 不bất 可khả 不bất 論luận 者giả 。 故cố 因nhân 而nhi 明minh 之chi 。 大đại 槩# 苦khổ 明minh 。 則tắc 文văn 義nghĩa 可khả 識thức 也dã 。

別biệt 例lệ 中trung

右hữu 四tứ 土thổ/độ 類loại 文văn 。 總tổng 四tứ 十thập 有hữu 一nhất 。 通thông 示thị 四tứ 土thổ/độ 名danh 相tướng 即tức 離ly 等đẳng 義nghĩa 者giả 十thập 一nhất 。 別biệt 示thị 寂tịch 光quang 體thể 相tướng 者giả 十thập 。 言ngôn 土thổ/độ 教giáo 相tương 對đối 橫hoạnh/hoành 竪thụ 者giả 六lục 。 言ngôn 四tứ 土thổ/độ 各các 有hữu 淨tịnh 穢uế 者giả 四tứ 。 明minh 方phương 便tiện 土thổ/độ 涉thiệp 意ý 生sanh 身thân 者giả 五ngũ 。 兼kiêm 出xuất 土thổ/độ 教giáo 餘dư 義nghĩa 者giả 六lục 。 凡phàm 六lục 例lệ 。

通thông 示thị 四tứ 土thổ/độ 名danh 相tướng 即tức 離ly 相tương/tướng 攝nhiếp 例lệ (# 二nhị 。 三tam 。 七thất 。 十thập 。 十thập 三tam 。 十thập 四tứ 。 十thập 五ngũ 。 十thập 八bát 。 十thập 五ngũ 。 二nhị 十thập 。 三tam 十thập 九cửu )# 。

論luận 曰viết 。 身thân 無vô 土thổ/độ 不bất 生sanh 。 土thổ/độ 無vô 身thân 不bất 立lập 。 是thị 則tắc 土thổ/độ 者giả 身thân 之chi 依y 。 身thân 者giả 土thổ/độ 之chi 趣thú 。 蓋cái 相tương/tướng 因nhân 而nhi 有hữu 。 亦diệc 相tương 從tùng 而nhi 成thành 立lập 也dã 。 故cố 今kim 明minh 四tứ 土thổ/độ 。 以dĩ 其kỳ 能năng 化hóa 。 必tất 以dĩ 三Tam 身Thân 。 而nhi 為vi 應ưng 。 以dĩ 其kỳ 所sở 化hóa 。 必tất 以dĩ 十thập 界giới 。 而nhi 為vi 機cơ 。 舉cử 土thổ/độ 則tắc 可khả 以dĩ 攝nhiếp 其kỳ 機cơ 應ưng 也dã 。 然nhiên 則tắc 四tứ 土thổ/độ 。 誰thùy 知tri 所sở 為vi 乎hồ 。 或hoặc 云vân 。 是thị 眾chúng 生sanh 業nghiệp 感cảm 。 或hoặc 云vân 。 是thị 諸chư 佛Phật 化hóa 現hiện 。 或hoặc 以dĩ 眾chúng 生sanh 對đối 佛Phật 。 共cộng 成thành 國quốc 土độ 。 或hoặc 謂vị 俱câu 離ly 無vô 因nhân 。 而nhi 有hữu 今kim 家gia 評bình 之chi 。 以dĩ 謂vị 若nhược 定định 報báo 其kỳ 說thuyết 。 則tắc 墮đọa 自tự 生sanh 等đẳng 性tánh 計kế 。 是thị 故cố 須tu 破phá 究cứu 竟cánh 。 而nhi 言ngôn 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。 破phá 性tánh 執chấp 已dĩ 。 悉tất 檀đàn 赴phó 緣duyên 。 不bất 妨phương 作tác 上thượng 種chủng 種chủng 說thuyết 也dã 。 一nhất 家gia 明minh 義nghĩa 。 土thổ/độ 必tất 至chí 四tứ 何hà 也dã 。 曰viết 以dĩ 其kỳ 事sự 理lý 體thể 用dụng 。 則tắc 以dĩ 寂tịch 光quang 。 對đối 下hạ 三tam 土thổ/độ 。 以dĩ 其kỳ 分phân 段đoạn 法pháp 性tánh 界giới 內nội 外ngoại 等đẳng 。 則tắc 以dĩ 同đồng 居cư 。 對đối 上thượng 三tam 土thổ/độ 。 以dĩ 其kỳ 小tiểu 大đại 純thuần 雜tạp 方phương 便tiện 實thật 道đạo 。 則tắc 須tu 分phần/phân 於ư 實thật 報báo 有hữu 餘dư 。 以dĩ 此thử 等đẳng 義nghĩa 。 合hợp 而nhi 明minh 之chi 。 此thử 四tứ 土thổ/độ 所sở 以dĩ 不bất 可khả 盈doanh 縮súc 。 而nhi 無vô 有hữu 餘dư 。 不bất 足túc 之chi 過quá 也dã 。 況huống 以dĩ 一nhất 家gia 四tứ 教giáo 。 所sở 配phối 義nghĩa 門môn 。 宛uyển 然nhiên 符phù 合hợp 。 略lược 無vô 增tăng 損tổn 。 如như 後hậu 橫hoạnh/hoành 竪thụ 所sở 對đối 也dã 。 (# 云vân 云vân )# 今kim 更cánh 覽lãm 諸chư 文văn 旨chỉ 。 總tổng 以dĩ 四tứ 義nghĩa 論luận 之chi 。 一nhất 曰viết 分phân 別biệt 。 二nhị 曰viết 即tức 離ly 。 三tam 曰viết 相tương/tướng 攝nhiếp 。 四tứ 曰viết 融dung 會hội 。 何hà 謂vị 分phân 別biệt 。 如như 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 。 約ước 一nhất 異dị 等đẳng 。 三tam 種chủng 四tứ 句cú 。 揀giản 四tứ 土thổ/độ 之chi 別biệt 。 而nhi 記ký 又hựu 約ước 淨tịnh 質chất 穢uế 見kiến 。 以dĩ 揀giản 同đồng 居cư 二nhị 土thổ/độ 。 是thị 雖tuy 各các 通thông 四tứ 句cú 。 其kỳ 實thật 異dị 質chất 一nhất 質chất 者giả 。 同đồng 居cư 有hữu 餘dư 之chi 辨biện 也dã 。 有hữu 礙ngại 無vô 礙ngại 者giả 。 方phương 便tiện 實thật 報báo 之chi 辨biện 也dã 。 有hữu 質chất 礙ngại 見kiến 。 無vô 質chất 礙ngại 見kiến 者giả 。 寂tịch 光quang 三tam 土thổ/độ 之chi 辨biện 也dã 。 以dĩ 此thử 分phân 別biệt 四tứ 土thổ/độ 之chi 相tướng 。 顯hiển 然nhiên 可khả 識thức 。 何hà 謂vị 即tức 離ly 。 如như 妙diệu 玄huyền 文văn 。 以dĩ 分phân 別biệt 而nhi 言ngôn 。 則tắc 四tứ 土thổ/độ 迭điệt 異dị 。 以dĩ 即tức 事sự 而nhi 真chân 。 則tắc 體thể 不bất 相tương 遠viễn 。 所sở 以dĩ 即tức 事sự 而nhi 真chân 者giả 。 即tức 義nghĩa 也dã 。 分phân 別biệt 而nhi 言ngôn 者giả 。 離ly 義nghĩa 也dã 。 亦diệc 可khả 離ly 約ước 竪thụ 論luận 。 即tức 約ước 橫hoạnh/hoành 辨biện 故cố 。 成thành 四tứ 土thổ/độ 之chi 橫hoạnh/hoành 竪thụ 也dã 。 何hà 謂vị 相tương/tướng 攝nhiếp 准chuẩn 淨tịnh 名danh 文văn 。 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 則tắc 上thượng 能năng 攝nhiếp 下hạ 。 唯duy 下hạ 不bất 攝nhiếp 上thượng 。 若nhược 約ước 義nghĩa 通thông 。 理lý 何hà 隔cách 異dị 。 亦diệc 可khả 上thượng 下hạ 彼bỉ 此thử 相tương/tướng 攝nhiếp 。 何hà 謂vị 融dung 會hội 。 如như 不bất 二nhị 門môn 云vân 。 界giới 界giới 轉chuyển 見kiến 。 不bất 出xuất 一nhất 念niệm 。 土thổ/độ 土thổ/độ 互hỗ 生sanh 。 不bất 出xuất 寂tịch 光quang 。 又hựu 曰viết 。 須tu 知tri 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 祇kỳ 在tại 一nhất 處xứ 。 處xứ 處xứ 者giả 。 有hữu 事sự 有hữu 理lý 。 事sự 一nhất 處xứ 者giả 。 一nhất 念niệm 是thị 也dã 。 理lý 一nhất 處xứ 者giả 。 寂tịch 光quang 是thị 也dã 。 雖tuy 有hữu 事sự 理lý 。 一nhất 處xứ 無vô 別biệt 。 故cố 知tri 四tứ 明minh 之chi 文văn 。 即tức 荊kinh 溪khê 之chi 旨chỉ 。 荊kinh 溪khê 之chi 旨chỉ 。 即tức 四tứ 明minh 之chi 文văn 。 又hựu 曰viết 。 若nhược 兼kiêm 體thể 同đồng 。 一nhất 切thiết 皆giai 四tứ 。 當đương 知tri 四tứ 四tứ 。 祇kỳ 是thị 一nhất 四tứ 。 一nhất 四tứ 不bất 出xuất 一nhất 處xứ 。 由do 是thị 明minh 之chi 。 四tứ 土thổ/độ 同đồng 異dị 。 常thường 同đồng 常thường 異dị 。 或hoặc 非phi 同đồng 異dị 。 祇kỳ 在tại 一nhất 處xứ 。 豈khởi 不bất 妙diệu 乎hồ 。

別biệt 論luận 寂tịch 光quang 體thể 相tướng 例lệ (# 四tứ 。 六lục 。 十thập 二nhị 。 十thập 六lục 。 廿# 三tam 。 廿# 四tứ 。 廿# 五ngũ 。 廿# 六lục 。 三tam 十thập 三tam 。 三tam 十thập 四tứ )# 。

論luận 曰viết 。 寂tịch 光quang 理lý 土thổ/độ 。 極cực 智trí 所sở 照chiếu 之chi 境cảnh 。 詎cự 容dung 言ngôn 議nghị 於ư 其kỳ 間gian 。 而nhi 自tự 昔tích 宗tông 師sư 。 競cạnh 以dĩ 有hữu 相tướng 無vô 相tướng 。 更cánh 相tương 矢thỉ 石thạch 者giả 。 因nhân 得đắc 以dĩ 論luận 之chi 為vi 三tam 。 其kỳ 一nhất 曰viết 。 即tức 寂tịch 理lý 。 以dĩ 示thị 體thể 相tướng 。 其kỳ 二nhị 曰viết 。 附phụ 宗tông 途đồ 。 以dĩ 論luận 有hữu 無vô 。 其kỳ 三tam 曰viết 。 據cứ 文văn 義nghĩa 。 以dĩ 申thân 疑nghi 難nan 。 且thả 初sơ 義nghĩa 者giả 。 夫phu 真chân 常thường 寂tịch 光quang 。 本bổn 虗hư 寂tịch 之chi 理lý 。 唯duy 如Như 來Lai 所sở 證chứng 得đắc 。 故cố 非phi 身thân 說thuyết 身thân 。 名danh 曰viết 清Thanh 淨Tịnh 法Pháp 身thân 。 非phi 土thổ/độ 說thuyết 土thổ/độ 。 號hiệu 曰viết 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 。 即tức 名danh 以dĩ 求cầu 體thể 。 則tắc 一nhất 法Pháp 界Giới 。 三tam 德đức 之chi 理lý 性tánh 也dã 。 以dĩ 是thị 為vi 體thể 。 徧biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 以dĩ 是thị 為vi 相tương/tướng 。 即tức 空không 假giả 中trung 。 蓋cái 融dung 妙diệu 玄huyền 絕tuyệt 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 之chi 體thể 相tướng 也dã 。 然nhiên 則tắc 有hữu 所sở 謂vị 依y 正chánh 色sắc 心tâm 金kim 寶bảo 華hoa 池trì 者giả 非phi 歟# 。 曰viết 固cố 不bất 離ly 此thử 。 而nhi 此thử 亦diệc 非phi 也dã 。 要yếu 必tất 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 理lý 顯hiển 妙diệu 。 是thị 為vi 毗tỳ 盧lô 身thân 土thổ/độ 爾nhĩ 。 故cố 妙diệu 疏sớ/sơ 以dĩ 之chi 。 配phối 乎hồ 四tứ 德đức 。 至chí 於ư 妙diệu 宗tông 。 所sở 引dẫn 誠thành 證chứng 。 亦diệc 即tức 事sự 顯hiển 理lý 。 或hoặc 約ước 理lý 而nhi 說thuyết 。 未vị 聞văn 直trực 以dĩ 事sự 中trung 依y 正chánh 為vi 相tương/tướng 也dã 。 然nhiên 而nhi 文văn 曰viết 。 三tam 惑hoặc 清thanh 淨tịnh 。 依y 正chánh 色sắc 心tâm 。 究cứu 竟cánh 明minh 顯hiển 者giả 何hà 邪tà 。 曰viết 斯tư 言ngôn 盡tận 之chi 矣hĩ 。 夫phu 既ký 曰viết 。 究cứu 竟cánh 清thanh 淨tịnh 明minh 顯hiển 。 豈khởi 非phi 於ư 依y 正chánh 色sắc 心tâm 處xứ 。 以dĩ 三tam 惑hoặc 盡tận 故cố 。 清thanh 淨tịnh 三tam 智trí 融dung 故cố 。 明minh 顯hiển 三tam 諦đế 證chứng 故cố 。 究cứu 竟cánh □# 可khả 以dĩ 之chi 配phối 三tam 諦đế 三tam 觀quán 也dã 。 但đãn 於ư 是thị 六lục 字tự 。 求cầu 之chi 寂tịch 光quang 之chi 相tướng 得đắc 矣hĩ 。 所sở 謂vị 附phụ 宗tông 途đồ 以dĩ 論luận 有hữu 無vô 者giả 。 寂tịch 光quang 之chi 說thuyết 。 四tứ 明minh 已dĩ 前tiền 。 未vị 聞văn 異dị 論luận 也dã 。 至chí 妙diệu 宗tông 。 設thiết 兩lưỡng 端đoan 。 以dĩ 論luận 之chi 云vân 云vân 。 亦diệc 可khả 謂vị 至chí 論luận 矣hĩ 。 然nhiên 論luận 至chí 於ư 此thử 。 而nhi 亦diệc 變biến 。 於ư 此thử 果quả 有hữu 為vi 山sơn 外ngoại 說thuyết 者giả 。 攻công 之chi 。 霅# 川xuyên 始thỉ 則tắc 扶phù 之chi 。 卒thốt 則tắc 背bối/bội 叛bạn 之chi 建kiến 立lập 。 如như 別biệt 云vân 云vân 。 由do 是thị 宗tông 途đồ 。 有hữu 無vô 之chi 說thuyết 始thỉ 判phán 。 今kim 先tiên 指chỉ 體thể 相tướng 。 以dĩ 定định 之chi 。 使sử 彼bỉ 不bất 能năng 異dị 其kỳ 說thuyết 。 夫phu 苟cẩu 如như 向hướng 說thuyết 。 豈khởi 特đặc 四tứ 明minh 。 以dĩ 是thị 立lập 清thanh 淨tịnh 相tương/tướng 。 雖tuy 霅# 川xuyên 言ngôn 無vô 相tướng 。 亦diệc 不bất 過quá 謂vị 此thử 理lý 。 但đãn 彼bỉ 固cố 迷mê 圓viên 旨chỉ 。 離ly 事sự 說thuyết 理lý 。 故cố 謂vị 理lý 無vô 相tướng 。 而nhi 四tứ 明minh 善thiện 談đàm 即tức 義nghĩa 。 即tức 事sự 明minh 理lý 。 故cố 理lý 亦diệc 是thị 相tương/tướng 。 雖tuy 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 而nhi 寂tịch 光quang 是thị 三tam 諦đế 之chi 理lý 。 終chung 不bất 可khả 異dị 也dã 。 而nhi 次thứ 立lập 宗tông 旨chỉ 。 以dĩ 闢tịch 之chi 。 使sử 彼bỉ 不bất 能năng 逃đào 其kỳ 非phi 。 夫phu 三tam 諦đế 宗tông 旨chỉ 。 有hữu 亡vong 照chiếu 蕩đãng 立lập 之chi 義nghĩa 。 今kim 舉cử 一nhất 文văn 。 格cách 之chi 可khả 見kiến 。 如như 輔phụ 行hành 曰viết 。 三tam 諦đế (# 無vô 形hình )# 俱câu 不bất 可khả 見kiến 。 此thử 約ước 理lý 性tánh 俱câu 亡vong 。 則tắc 三tam 諦đế 皆giai 無vô 相tướng 。 又hựu 曰viết 。 然nhiên 即tức 假giả 法pháp 。 可khả 寄ký 事sự 辨biện 等đẳng 。 乃nãi 約ước 名danh 相tướng 以dĩ 辨biện 。 則tắc 三tam 諦đế 皆giai 有hữu 相tương/tướng 。 是thị 理lý 通thông 乎hồ 亡vong 照chiếu 也dã 。 然nhiên 則tắc 今kim 論luận 寂tịch 光quang 四tứ 土thổ/độ 之chi 一nhất 。 必tất 諸chư 法pháp 建kiến 立lập 。 是thị 義nghĩa 局cục 乎hồ 。 建kiến 立lập 一nhất 邊biên 。 雖tuy 謂vị 寂tịch 光quang 三tam 諦đế 。 有hữu 相tương/tướng 可khả 也dã 。 然nhiên 據cứ 霅# 川xuyên 膠giao 於ư 一nhất 端đoan 故cố 。 以dĩ 寂tịch 光quang 對đối 空không 中trung 。 有hữu 亦diệc 具cụ 俗tục 諦đế 者giả 。 性tánh 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 故cố 偏thiên 謂vị 無vô 相tướng 。 殊thù 不bất 知tri 但đãn 可khả 名danh 言ngôn 表biểu 示thị 。 雖tuy 空không 中trung 亦diệc 得đắc 是thị 相tương/tướng 。 何hà 必tất 森sâm 然nhiên 差sai 別biệt 者giả 。 乃nãi 為vi 相tương/tướng 乎hồ 。 故cố 其kỳ 夫phu 在tại 不bất 達đạt 寂tịch 光quang 元nguyên 意ý 。 三tam 諦đế 宗tông 旨chỉ 。 所sở 以dĩ 為vi 非phi 也dã 。 以dĩ 四tứ 明minh 計kế 之chi 。 則tắc 不bất 然nhiên 故cố 。 亡vong 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 亡vong 。 雖tuy 無vô 寂tịch 光quang 可khả 也dã 。 照chiếu 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 照chiếu 。 謂vị 寂tịch 光quang 有hữu 相tương/tướng 可khả 也dã 。 故cố 曰viết 言ngôn 無vô 相tướng 者giả 。 乃nãi 是thị 已dĩ 盡tận 染nhiễm 礙ngại 之chi 相tướng 等đẳng 。 又hựu 曰viết 。 但đãn 無vô 隨tùy 情tình 有hữu 相tương/tướng 之chi 三tam 等đẳng 。 其kỳ 得đắc 在tại 情tình 理lý 亡vong 照chiếu 之chi 旨chỉ 。 身thân 土thổ/độ 建kiến 立lập 之chi 意ý 。 所sở 以dĩ 為vi 至chí 論luận 也dã 。 又hựu 如như 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 。 明minh 國quốc 有hữu 事sự 理lý 云vân 。 至chí 理lý 虗hư 寂tịch 。 本bổn 無vô 境cảnh 智trí 之chi 殊thù 等đẳng 。 而nhi 荊kinh 溪khê 有hữu 云vân 。 理lý 本bổn 絕tuyệt 待đãi 。 豈khởi 分phần/phân 二nhị 。 別biệt 說thuyết 有hữu 事sự 理lý 。 已dĩ 屬thuộc 於ư 事sự 等đẳng 。 是thị 亦diệc 今kim 亡vong 照chiếu 之chi 意ý 。 例lệ 論luận 可khả 知tri 也dã 。 (# 云vân 云vân )# 所sở 謂vị 據cứ 文văn 義nghĩa 。 以dĩ 申thân 疑nghi 難nan 者giả 。 觀quán 彼bỉ 所sở 以dĩ 難nạn/nan 四tứ 明minh 者giả 。 專chuyên 執chấp 事sự 中trung 依y 正chánh 之chi 相tướng 為vi 說thuyết 。 而nhi 不bất 知tri 。 今kim 所sở 謂vị 有hữu 相tương/tướng 。 乃nãi 即tức 事sự 顯hiển 理lý 。 三tam 諦đế 清thanh 淨tịnh 之chi 相tướng 也dã 。 以dĩ 此thử 格cách 之chi 。 則tắc 彼bỉ 所sở 援viện 文văn 義nghĩa 。 當đương 如như 拉lạp 杇# 矣hĩ 。 雖tuy 然nhiên 為vi 未vị 達đạt 者giả 。 更cánh 申thân 析tích 之chi 。 夫phu 寂tịch 光quang 一nhất 爾nhĩ 。 不bất 容dung 異dị 趣thú 也dã 。 然nhiên 則tắc 相tương/tướng 所sở 以dĩ 有hữu 者giả 。 義nghĩa 也dã 。 文văn 所sở 以dĩ 無vô 者giả 。 亦diệc 義nghĩa 也dã 。 言ngôn 雖tuy 似tự 。 反phản 理lý 實thật 相tướng 符phù 焉yên 其kỳ 反phản 之chi 何hà 也dã 。 蓋cái 義nghĩa 門môn 偏thiên 屬thuộc 。 所sở 對đối 進tiến 否phủ/bĩ 。 故cố 於ư 是thị 有hữu 事sự 理lý 修tu 性tánh 淨tịnh 穢uế 等đẳng 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 言ngôn 之chi 。 或hoặc 異dị 其kỳ 為vi 三tam 諦đế 理lý 。 相tương/tướng 固cố 自tự 若nhược 也dã 。 試thí 以dĩ 一nhất 二nhị 文văn 旨chỉ 。 言ngôn 之chi 。 如như 輔phụ 行hành 曰viết 。 常thường 寂tịch 光quang 土thổ/độ 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 身thân 。 無vô 能năng 莊trang 嚴nghiêm 。 無vô 所sở 莊trang 嚴nghiêm 。 往vãng 往vãng 或hoặc 者giả 。 據cứ 此thử 等đẳng 文văn 。 便tiện 謂vị 無vô 相tướng 。 殊thù 不bất 知tri 是thị 以dĩ 性tánh 泯mẫn 修tu 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 修tu 極cực 復phục 性tánh 。 不bất 分phân 能năng 所sở 故cố 也dã 。 然nhiên 以dĩ 非phi 嚴nghiêm 而nhi 嚴nghiêm 。 何hà 妨phương 修tu 性tánh 三tam 法pháp 。 有hữu 離ly 有hữu 合hợp 。 以dĩ 論luận 莊trang 嚴nghiêm 。 豈khởi 以dĩ 一nhất 無vô 之chi 言ngôn 。 遂toại 謂vị 諸chư 皆giai 無vô 相tướng 邪tà 。 又hựu 如như 玅# 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 端đoan 醜xú 斯tư 亡vong 等đẳng 言ngôn 。 是thị 亦diệc 以dĩ 四tứ 土thổ/độ 對đối 說thuyết 故cố 。 寂tịch 光quang 屬thuộc 理lý 。 所sở 以dĩ 端đoan 醜xú 斯tư 亡vong 。 三tam 土thổ/độ 在tại 事sự 。 所sở 以dĩ 淨tịnh 穢uế 咸hàm 有hữu 。 故cố 曰viết 寂tịch 光quang 所sở 對đối 。 咸hàm 有hữu 淨tịnh 穢uế 。 是thị 則tắc 所sở 亡vong 者giả 。 乃nãi 三tam 土thổ/độ 形hình 相tướng 。 又hựu 凡phàm 言ngôn 亡vong 者giả 。 即tức 相tương/tướng 而nhi 泯mẫn 之chi 之chi 謂vị 也dã 。 非phi 謂vị 離ly 三tam 土thổ/độ 外ngoại 別biệt 有hữu 一nhất 處xứ 。 雙song 亡vong 之chi 理lý 。 而nhi 為vi 寂tịch 光quang 。 故cố 知tri 雖tuy 有hữu 斯tư 亡vong 之chi 文văn 。 無vô 妨phương 有hữu 相tương/tướng 之chi 說thuyết 。 又hựu 此thử 特đặc 文văn 相tương/tướng 一nhất 端đoan 耳nhĩ 。 通thông 途đồ 論luận 之chi 。 亦diệc 不bất 一nhất 向hướng 。 有hữu 以dĩ 寂tịch 光quang 。 但đãn 言ngôn 淨tịnh 者giả 。 有hữu 兼kiêm 言ngôn 淨tịnh 穢uế 者giả 。 有hữu 雙song 亡vong 淨tịnh 穢uế 者giả 。 蓋cái 各các 隨tùy 所sở 對đối 義nghĩa 門môn 進tiến 否phủ/bĩ 。 然nhiên 則tắc 但đãn 言ngôn 淨tịnh 者giả 。 九cửu 一nhất 義nghĩa 也dã 。 兼kiêm 言ngôn 淨tịnh 穢uế 者giả 。 分phần/phân 極cực 義nghĩa 也dã 。 雙song 亡vong 淨tịnh 穢uế 者giả 。 事sự 理lý 義nghĩa 也dã 。 而nhi 四tứ 明minh 於ư 是thị 。 則tắc 有hữu 所sở 謂vị 舍xá 穢uế 取thủ 淨tịnh 。 淨tịnh 穢uế 平bình 等đẳng 。 則tắc 已dĩ 當đương 三tam 義nghĩa 之chi 二nhị 。 (# 云vân 云vân )# 但đãn 據cứ 究cứu 竟cánh 以dĩ 論luận 故cố 。 略lược 分phần/phân 極cực 義nghĩa 耳nhĩ 。 若nhược 四tứ 明minh 者giả 。 可khả 謂vị 統thống 諸chư 文văn 而nhi 得đắc 大đại 體thể 者giả 也dã 。 與dữ 其kỳ 守thủ 一nhất 偏thiên 以dĩ 自tự 蔽tế 者giả 。 霄tiêu 壤nhưỡng 有hữu 間gian 矣hĩ 。

土thổ/độ 教giáo 相tương 對đối 橫hoạnh/hoành 竪thụ 例lệ (# 五ngũ 。 八bát 。 九cửu 。 十thập 七thất 。 二nhị 十thập 二nhị 。 四tứ 十thập 一nhất )# 。

論luận 曰viết 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 之chi 義nghĩa 。 不bất 一nhất 處xứ 出xuất 。 而nhi 惑hoặc 者giả 執chấp 。 為vi 定định 論luận 過quá 矣hĩ 。 然nhiên 於ư 四tứ 土thổ/độ 橫hoạnh/hoành 竪thụ 之chi 難nạn/nan 者giả 無vô 它# 。 按án 止Chỉ 觀Quán 淨tịnh 名danh 。 俱câu 有hữu 以dĩ 土thổ/độ 對đối 諦đế 橫hoạnh/hoành 竪thụ 之chi 義nghĩa 。 故cố 妙diệu 樂lạc 會hội 之chi 。 (# 云vân 云vân )# 然nhiên 而nhi 淨tịnh 名danh 文văn 相tương/tướng 不bất 一nhất 。 故cố 輔phụ 行hành 指chỉ 之chi 。 (# 文văn 出xuất 九cửu 下hạ 云vân 云vân )# 但đãn 止Chỉ 觀Quán 文văn 。 顯hiển 而nhi 直trực 。 故cố 人nhân 所sở 不bất 疑nghi 。 淨tịnh 名danh 之chi 文văn 。 隱ẩn 而nhi 彰chương 。 故cố 由do 來lai 共cộng 惑hoặc 。 惑hoặc 故cố 有hữu 辨biện 。 辨biện 故cố 云vân 云vân 之chi 說thuyết 。 泥nê 而nhi 不bất 通thông 。 所sở 以dĩ 泥nê 而nhi 不bất 通thông 者giả 。 以dĩ 其kỳ 名danh 言ngôn 。 雖tuy 彰chương 而nhi 隱ẩn 故cố 也dã 。 苟cẩu 不bất 折chiết 諸chư 同đồng 異dị 之chi 論luận 。 析tích 以dĩ 義nghĩa 例lệ 之chi 別biệt 。 其kỳ 為vi 惑hoặc 也dã 。 終chung 莫mạc 能năng 解giải 。 況huống 求cầu 文văn 相tương/tướng 之chi 通thông 乎hồ 。 今kim 姑cô 折chiết 而nhi 析tích 諸chư 曰viết 。 然nhiên 據cứ 向hướng 文văn 所sở 指chỉ 。 謂vị 是thị 諸chư 土thổ/độ 說thuyết 法Pháp 文văn 也dã 必tất 矣hĩ 。 不bất 可khả 更cánh 它# 指chỉ 也dã 。 既ký 而nhi 妙diệu 樂lạc 會hội 之chi 。 則tắc 不bất 得đắc 不bất 謂vị 與dữ 止Chỉ 觀Quán 同đồng 然nhiên 。 而nhi 淨tịnh 名danh 記ký 文văn 。 有hữu 曰viết 俱câu 得đắc 橫hoạnh/hoành 論luận 。 又hựu 曰viết 。 然nhiên 約ước 橫hoạnh/hoành 論luận 。 據cứ 其kỳ 例lệ 別biệt 。 則tắc 不bất 得đắc 不bất 謂vị 與dữ 止Chỉ 觀Quán 異dị 。 要yếu 之chi 文văn 則tắc 一nhất 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 同đồng 異dị 敻# 殊thù 者giả 。 蓋cái 淨tịnh 名danh 文văn 。 兼kiêm 二nhị 例lệ 。 止Chỉ 觀Quán 則tắc 唯duy 一nhất 義nghĩa 而nhi 已dĩ 。 所sở 以dĩ 二nhị 例lệ 者giả 。 有hữu 約ước 土thổ/độ 論luận 土thổ/độ 之chi 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 有hữu 約ước 土thổ/độ 對đối 教giáo 之chi 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 兩lưỡng 者giả 其kỳ 言ngôn 雖tuy 同đồng 。 所sở 以dĩ 為vi 例lệ 。 則tắc 敵địch 反phản 也dã 。 然nhiên 則tắc 以dĩ 土thổ/độ 對đối 教giáo 者giả 。 即tức 文văn 有hữu 曰viết 。 若nhược 有hữu 餘dư 中trung 說thuyết 通thông 說thuyết 別biệt 。 以dĩ 對đối 一nhất 實thật 等đẳng 。 豈khởi 非phi 用dụng 教giáo 多đa 少thiểu 竪thụ 也dã 。 然nhiên 以dĩ 一nhất 土thổ/độ 。 對đối 一nhất 教giáo 。 如như 說thuyết 一nhất 實thật 即tức 寂tịch 光quang 等đẳng 。 豈khởi 非phi 土thổ/độ 體thể 敵địch 對đối 橫hoạnh/hoành 也dã 。 此thử 固cố 如như 止Chỉ 觀Quán 所sở 明minh 。 而nhi 妙diệu 樂lạc 以dĩ 之chi 會hội 同đồng 也dã 。 如như 此thử 若nhược 約ước 土thổ/độ 論luận 土thổ/độ 者giả 。 即tức 如như 次thứ 文văn 。 然nhiên 約ước 橫hoạnh/hoành 論luận 已dĩ 下hạ 文văn 。 是thị 玄huyền 文văn 所sở 謂vị 約ước 即tức 離ly 。 以dĩ 示thị 土thổ/độ 相tương/tướng 。 妙diệu 宗tông 所sở 示thị 。 有hữu 橫hoạnh/hoành 有hữu 竪thụ 。 若nhược 此thử 之chi 例lệ 。 則tắc 宜nghi 與dữ 止Chỉ 觀Quán 異dị 。 但đãn 淨tịnh 名danh 初sơ 例lệ 。 義nghĩa 顯hiển 而nhi 名danh 隱ẩn 。 次thứ 例lệ 名danh 義nghĩa 俱câu 顯hiển 。 妙diệu 樂lạc 會hội 其kỳ 隱ẩn 者giả 。 不bất 會hội 其kỳ 顯hiển 者giả 。 故cố 使sử 從tùng 來lai 以dĩ 顯hiển 。 而nhi 蔽tế 其kỳ 隱ẩn 也dã 。 若nhược 此thử 申thân 之chi 。 不bất 唯duy 文văn 旨chỉ 。 彼bỉ 此thử 無vô 違vi 。 抑ức 亦diệc 義nghĩa 例lệ 。 同đồng 異dị 甄chân 白bạch 。 雖tuy 然nhiên 安an 知tri 淨tịnh 名danh 然nhiên 約ước 橫hoạnh/hoành 論luận 之chi 文văn 非phi 約ước 土thổ/độ 對đối 教giáo 邪tà 。 曰viết 以dĩ 其kỳ 次thứ 文văn 。 知tri 之chi 繼kế 而nhi 曰viết 。 若nhược 兼kiêm 體thể 同đồng 。 一nhất 切thiết 皆giai 四tứ 。 豈khởi 謂vị 約ước 土thổ/độ 對đối 教giáo 乎hồ 。 故cố 知tri 其kỳ 例lệ 別biệt 也dã 。 然nhiên 則tắc 莫mạc 非phi 約ước 土thổ/độ 橫hoạnh/hoành 竪thụ 也dã 。 何hà 以dĩ 其kỳ 例lệ 頓đốn 爾nhĩ 。 相tương 反phản 曰viết 。 是thị 乃nãi 祖tổ 師sư 。 隨tùy 義nghĩa 而nhi 作tác 。 固cố 不bất 可khả 槩# 難nạn/nan 。 以dĩ 意ý 求cầu 之chi 。 非phi 無vô 所sở 以dĩ 。 祇kỳ 由do 約ước 土thổ/độ 。 既ký 無vô 可khả 對đối 。 乃nãi 成thành 土thổ/độ 中trung 。 自tự 論luận 而nhi 已dĩ 。 對đối 教giáo 者giả 。 有hữu 諦đế 可khả 望vọng 。 故cố 使sử 橫hoạnh/hoành 竪thụ 義nghĩa 勢thế 永vĩnh 別biệt 。 而nhi 自tự 昔tích 義nghĩa 學học 。 唯duy 名danh 相tướng 之chi 求cầu 。 但đãn 見kiến 橫hoạnh/hoành 論luận 之chi 言ngôn 。 便tiện 與dữ 止Chỉ 觀Quán 。 併tinh 為vi 一nhất 說thuyết 。 及cập 其kỳ 不bất 同đồng 。 則tắc 又hựu 確xác 守thủ 。 不bất 知tri 通thông 變biến 。 宜nghi 其kỳ 齟# 齬# 。 而nhi 不bất 相tương 入nhập 也dã (# 恐khủng 義nghĩa 難nan 曉hiểu 。 更cánh 以dĩ 圖đồ 示thị 之chi 如như 後hậu )# 。

四tứ 土thổ/độ 各các 有hữu 淨tịnh 穢uế 例lệ (# 三tam 十thập 五ngũ 。 三tam 十thập 六lục 。 三tam 十thập 七thất 。 三tam 十thập 八bát )# 。

論luận 曰viết 。 四tứ 土thổ/độ 淨tịnh 穢uế 。 本bổn 無vô 難nạn/nan 者giả 。 所sở 難nạn/nan 在tại 於ư 二nhị 三tam 。 其kỳ 說thuyết 決quyết 擇trạch 去khứ 取thủ 耳nhĩ 。 何hà 者giả 蓋cái 其kỳ 文văn 本bổn 。 出xuất 十thập 六lục 觀quán 疏sớ/sơ 以dĩ 心tâm 觀quán 為vi 宗tông 。 乃nãi 有hữu 四tứ 土thổ/độ 各các 論luận 淨tịnh 穢uế 之chi 義nghĩa 。 於ư 是thị 刊# 正chánh 妙diệu 宗tông 。 各các 為vi 之chi 說thuyết 。 霅# 川xuyên 義nghĩa 編biên 從tùng 。 而nhi 去khứ 取thủ 之chi 。 由do 是thị 學học 者giả 。 惑hoặc 於ư 多đa 歧kỳ 。 率suất 以dĩ 規quy 矩củ 之chi 說thuyết 。 而nhi 蔽tế 宗tông 致trí 之chi 旨chỉ 。 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 莫mạc 能năng 定định 一nhất 也dã 。 今kim 直trực 取thủ 諸chư 文văn 旨chỉ 。 以dĩ 斷đoạn 之chi 。 雖tuy 不bất 曲khúc 辨biện 是thị 非phi 。 而nhi 是thị 非phi 明minh 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 此thử 經Kinh 教giáo 相tương/tướng 。 唯duy 屬thuộc 圓viên 頓đốn 。 且thả 曰viết 修tu 心tâm 妙diệu 觀quán 。 感cảm 四tứ 淨tịnh 土độ 。 為vi 經kinh 宗tông 致trí 。 故cố 此thử 淨tịnh 穢uế 。 雖tuy 有hữu 四tứ 土thổ/độ 之chi 別biệt 。 教giáo 門môn 言ngôn 之chi 。 宜nghi 槩# 以dĩ 偏thiên 圓viên 之chi 論luận 。 是thị 則tắc 凡phàm 言ngôn 穢uế 土thổ/độ 。 即tức 偏thiên 教giáo 因nhân 果quả 所sở 生sanh 。 凡phàm 云vân 淨tịnh 土độ 。 即tức 圓viên 頓đốn 凡phàm 聖thánh 所sở 感cảm 。 惟duy 其kỳ 以dĩ 圓viên 觀quán 感cảm 之chi 。 故cố 一nhất 教giáo 始thỉ 終chung 。 皆giai 屬thuộc 淨tịnh 土độ 隨tùy 其kỳ 行hành 位vị 。 四tứ 土thổ/độ 不bất 同đồng 。 方phương 彰chương 一nhất 經kinh 宗tông 致trí 。 唯duy 圓viên 唯duy 淨tịnh 也dã 。 是thị 豈khởi 得đắc 復phục 以dĩ 小tiểu 衍diễn 分phần/phân 極cực 等đẳng 義nghĩa 為vi 說thuyết 乎hồ 。 宜nghi 其kỳ 四tứ 明minh 。 所sở 定định 諸chư 義nghĩa 。 皆giai 先tiên 存tồn 通thông 。 而nhi 後hậu 趣thú 別biệt 。 或hoặc 先tiên 言ngôn 實thật 證chứng 。 而nhi 後hậu 約ước 教giáo 道đạo 論luận 之chi 。 至chí 於ư 復phục 宗tông 。 莫mạc 不bất 旨chỉ 歸quy 圓viên 頓đốn 意ý 。 成thành 行hành 人nhân 。 初sơ 心tâm 妙diệu 觀quán 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 夫phu 四tứ 明minh 。 豈khởi 不bất 知tri 務vụ 直trực 說thuyết 。 而nhi 好hảo/hiếu 迂# 闊khoát 哉tai 。 特đặc 以dĩ 宗tông 致trí 之chi 旨chỉ 。 有hữu 在tại 故cố 也dã 。 況huống 先tiên 存tồn 諸chư 通thông 義nghĩa 。 則tắc 規quy 矩củ 之chi 說thuyết 。 抑ức 不bất 失thất 之chi 。 雖tuy 欲dục 無vô 取thủ 得đắc 乎hồ 。 苟cẩu 如như 二nhị 師sư 所sở 釋thích 。 則tắc 小tiểu 衍diễn 之chi 義nghĩa 通thông 偏thiên 。 分phần/phân 極cực 之chi 說thuyết 乖quai 圓viên 。 既ký 迷mê 的đích 旨chỉ 。 縱túng/tung 有hữu 一nhất 二nhị 合hợp 於ư 規quy 矩củ 。 亦diệc 無vô 足túc 言ngôn 者giả 。 雖tuy 欲dục 無vô 去khứ 之chi 得đắc 乎hồ 。 故cố 曰viết 雖tuy 不bất 曲khúc 辨biện 是thị 非phi 。 而nhi 是thị 非phi 自tự 明minh 者giả 。 斯tư 言ngôn 有hữu 當đương 矣hĩ 。

明minh 方phương 便tiện 土thổ/độ 涉thiệp 意ý 生sanh 身thân 例lệ (# 十thập 八bát 。 二nhị 十thập 七thất 。 二nhị 十thập 八bát 。 二nhị 十thập 九cửu 。 三tam 十thập )# 。

論luận 曰viết 。 楞lăng 伽già 明minh 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 凡phàm 兩lưỡng 出xuất 其kỳ 文văn 。 初sơ 總tổng 示thị 意ý 生sanh 。 次thứ 別biệt 列liệt 三tam 種chủng 。 文văn 見kiến 輔phụ 行hành 。 (# 云vân 云vân )# 今kim 按án 宋tống 譯dịch 。 (# 四tứ 卷quyển 行hành 者giả )# 亦diệc 有hữu 總tổng 別biệt 兩lưỡng 文văn 。 文văn 相tương/tướng 大đại 同đồng 而nhi 小tiểu 異dị 。 但đãn 初sơ 文văn 以dĩ 三tam 種chủng 意ý 生sanh 。 俱câu 時thời 而nhi 說thuyết 。 若nhược 與dữ 對đối 位vị 文văn 異dị 。 又hựu 前tiền 二nhị 種chủng 。 則tắc 次thứ 第đệ 對đối 地địa 。 種chủng 類loại 一nhất 種chủng 。 無vô 別biệt 對đối 位vị 者giả 。 (# 云vân 云vân )# 經kinh 旨chỉ 蘊uẩn 奧áo 。 信tín 矣hĩ 難nạn/nan 明minh 。 姑cô 據cứ 一nhất 家gia 教giáo 門môn 。 隨tùy 文văn 用dụng 義nghĩa 。 判phán 位vị 進tiến 否phủ/bĩ 。 得đắc 以dĩ 論luận 之chi 為vi 三tam 。 初sơ 經kinh 旨chỉ 對đối 位vị 。 二nhị 用dụng 義nghĩa 進tiến 否phủ/bĩ 。 三tam 法pháp 喻dụ 所sở 歸quy 。 且thả 初sơ 經kinh 旨chỉ 者giả 。 詳tường 究cứu 彼bỉ 文văn 。 始thỉ 以dĩ 三tam 種chủng 俱câu 時thời 。 此thử 似tự 約ước 橫hoạnh/hoành 論luận 。 至chí 下hạ 文văn 。 又hựu 以dĩ 三tam 種chủng 之chi 初sơ 。 對đối 三tam 四tứ 五ngũ 地địa 。 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 。 對đối 第đệ 八bát 地địa 。 則tắc 似tự 約ước 竪thụ 說thuyết 。 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 。 雖tuy 不bất 對đối 地địa 。 既ký 云vân 了liễu 佛Phật 證chứng 法pháp 。 即tức 是thị 入nhập 中trung 屬thuộc 佛Phật 種chủng 類loại 。 今kim 以dĩ 意ý 求cầu 。 當đương 是thị 第đệ 九cửu 十Thập 地Địa 。 但đãn 經kinh 文văn 略lược 耳nhĩ 。 亦diệc 可khả 舉cử 隅ngung 而nhi 知tri 也dã 。 所sở 以dĩ 前tiền 文văn 三tam 種chủng 云vân 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 住trụ 第đệ 八Bát 地Địa 者giả 。 舉cử 中trung 以dĩ 攝nhiếp 初sơ 後hậu 義nghĩa 。 之chi 如như 橫hoạnh/hoành 若nhược 約ước 位vị 。 則tắc 前tiền 不bất 攝nhiếp 後hậu 。 後hậu 必tất 攝nhiếp 前tiền 義nghĩa 。 之chi 如như 竪thụ 理lý 而nhi 言ngôn 之chi 。 三tam 種chủng 意ý 生sanh 。 祇kỳ 是thị 三tam 觀quán 斷đoạn 惑hoặc 為vi 因nhân 。 方phương 便tiện 感cảm 報báo 為vi 果quả 。 但đãn 得đắc 前tiền 前tiền 。 未vị 必tất 後hậu 後hậu 。 得đắc 後hậu 後hậu 者giả 。 必tất 攝nhiếp 前tiền 前tiền 。 故cố 有hữu 橫hoạnh/hoành 竪thụ 之chi 說thuyết 也dã 。 經kinh 文văn 隱ẩn 略lược 。 義nghĩa 稍sảo 難nan 見kiến 。 管quản 窺khuy 如như 此thử 。 未vị 必tất 其kỳ 然nhiên 。 次thứ 論luận 引dẫn 用dụng 進tiến 否phủ/bĩ 者giả 。 然nhiên 經kinh 文văn 本bổn 一nhất 。 而nhi 一nhất 家gia 用dụng 義nghĩa 。 進tiến 否phủ/bĩ 不bất 同đồng 。 或hoặc 唯duy 在tại 偏thiên 。 或hoặc 專chuyên 衍diễn 門môn 。 或hoặc 約ước 通thông 教giáo 。 兼kiêm 被bị 接tiếp 者giả 。 (# 云vân 云vân )# 蓋cái 經kinh 旨chỉ 多đa 含hàm 。 教giáo 門môn 通thông 變biến 故cố 也dã 。 今kim 先tiên 示thị 本bổn 經kinh 之chi 意ý 。 次thứ 述thuật 用dụng 與dữ 之chi 旨chỉ 。 如như 向hướng 所sở 論luận 。 雖tuy 通thông 橫hoạnh/hoành 辨biện 。 文văn 意ý 實thật 以dĩ 竪thụ 義nghĩa 為vi 正chánh 。 以dĩ 約ước 三tam 種chủng 歷lịch 對đối 諸chư 地địa 故cố 也dã 。 豈khởi 非phi 自tự 三tam 四tứ 地địa 去khứ 正chánh 當đương 破phá 見kiến 思tư 位vị 。 從tùng 趣thú 後hậu 說thuyết 。 有hữu 生sanh 方phương 便tiện 土thổ/độ 義nghĩa 。 故cố 得đắc 約ước 之chi 以dĩ 對đối 也dã 。 然nhiên 則tắc 輔phụ 行hành 。 正chánh 從tùng 通thông 教giáo 。 兼kiêm 被bị 接tiếp 言ngôn 者giả 。 本bổn 經kinh 之chi 意ý 。 餘dư 文văn 進tiến 否phủ/bĩ 者giả 。 用dụng 與dữ 之chi 異dị 也dã 。 今kim 詳tường 其kỳ 旨chỉ 。 又hựu 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 意ý 者giả 。 即tức 輔phụ 行hành 所sở 謂vị 。 以dĩ 通thông 諸chư 教giáo 。 釋thích 義nghĩa 是thị 也dã 。 所sở 以dĩ 通thông 者giả 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 部bộ 旨chỉ 。 具cụ 四tứ 教giáo 故cố 。 二nhị 者giả 論luận 生sanh 。 通thông 諸chư 乘thừa 故cố 。 (# 云vân 云vân )# 別biệt 意ý 者giả 。 如như 玄huyền 文văn 。 則tắc 以dĩ 順thuận 教giáo 道đạo 。 讓nhượng 圓viên 實thật 故cố 。 且thả 判phán 屬thuộc 偏thiên 如như 輔phụ 行hành 云vân 。 六lục 根căn 淨tịnh 位vị 。 玄huyền 文văn 不bất 云vân 。 攝nhiếp 入nhập 三tam 者giả 。 以dĩ 觀quán 勝thắng 故cố 。 且thả 置trí 不bất 論luận 。 又hựu 意ý 生sanh 之chi 名danh 。 宜nghi 在tại 教giáo 道đạo 是thị 也dã 。 淨tịnh 名danh 則tắc 以dĩ 示thị 佛Phật 國quốc 因nhân 。 約ước 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 而nhi 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 既ký 不bất 斷đoạn 惑hoặc 。 則tắc 非phi 所sở 論luận 。 故cố 判phán 屬thuộc 衍diễn 爾nhĩ 。 惟duy 其kỳ 文văn 旨chỉ 。 進tiến 否phủ/bĩ 之chi 異dị 。 故cố 使sử 名danh 相tướng 。 亦diệc 出xuất 沒một 不bất 同đồng 。 所sở 以dĩ 玄huyền 文văn 。 以dĩ 前tiền 二nhị 名danh 。 開khai 為vi 三tam 種chủng 。 而nhi 沒một 種chủng 類loại 無vô 作tác 者giả 。 意ý 以dĩ 類loại 種chủng 。 屬thuộc 圓viên 故cố 不bất 言ngôn 也dã 。 餘dư 文văn 若nhược 存tồn 種chủng 類loại 。 則tắc 合hợp 前tiền 為vi 二nhị 。 次thứ 約ước 衍diễn 門môn 釋thích 義nghĩa 故cố 也dã 。 是thị 則tắc 約ước 義nghĩa 從tùng 開khai 。 似tự 如như 有hữu 四tứ 。 從tùng 文văn 牙nha 略lược 。 還hoàn 祇kỳ 三tam 種chủng 。 天thiên 台thai 巧xảo 用dụng 。 雖tuy 有hữu 存tồn 略lược 。 克khắc 論luận 經kinh 文văn 。 亦diệc 祇kỳ 三tam 種chủng 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 既ký 以dĩ 種chủng 類loại 一nhất 種chủng 。 與dữ 自tự 性tánh 同đồng 位vị 。 則tắc 不bất 應ưng 約ước 教giáo 異dị 論luận 判phán 。 若nhược 以dĩ 種chủng 類loại 屬thuộc 圓viên 。 則tắc 又hựu 妨phương 輔phụ 行hành 之chi 釋thích 。 以dĩ 文văn 中trung 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 。 屬thuộc 別biệt 接tiếp 通thông 。 猶do 是thị 教giáo 道đạo 故cố 也dã 。 曰viết 文văn 各các 有hữu 意ý 。 不bất 可khả 槩# 論luận 。 然nhiên 以dĩ 經kinh 文văn 所sở 對đối 。 豈khởi 得đắc 不bất 作tác 同đồng 位vị 釋thích 之chi 。 及cập 示thị 玄huyền 文văn 出xuất 沒một 之chi 意ý 。 安an 得đắc 不bất 以dĩ 種chủng 類loại 屬thuộc 圓viên 。 輔phụ 行hành 既ký 釋thích 。 止Chỉ 觀Quán 文văn 相tương/tướng 。 何hà 妨phương 三tam 種chủng 約ước 通thông 別biệt 說thuyết 。 又hựu 如như 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 。 亦diệc 以dĩ 約ước 別biệt 十Thập 地Địa 。 判phán 三tam 意ý 生sanh 。 即tức 生sanh 報báo 土thổ/độ 。 是thị 等đẳng 但đãn 可khả 隨tùy 文văn 而nhi 知tri 變biến 。 不bất 應ưng 局cục 義nghĩa 而nhi 害hại 文văn 。 苟cẩu 知tri 此thử 理lý 。 文văn 何hà 以dĩ 難nạn/nan 哉tai 。 三tam 論luận 法pháp 喻dụ 所sở 歸quy 者giả 。 舊cựu 據cứ 經Kinh 云vân 。 憶ức 先tiên 所sở 見kiến 。 又hựu 曰viết 。 憶ức 本bổn 願nguyện 故cố 。 生sanh 諸chư 聖thánh 中trung 。 以dĩ 謂vị 先tiên 曾tằng 。 生sanh 而nhi 作tác 難nạn/nan 者giả 。 殊thù 不bất 知tri 初sơ 文văn 從tùng 喻dụ 。 正chánh 喻dụ 意ý 去khứ 之chi 疾tật 。 次thứ 文văn 合hợp 法pháp 。 乃nãi 以dĩ 本bổn 願nguyện 。 以dĩ 合hợp 先tiên 見kiến 爾nhĩ 。 所sở 以dĩ 本bổn 願nguyện 。 即tức 期kỳ 心tâm 欲dục 生sanh 之chi 意ý 也dã 。 若nhược 夫phu 釋thích 名danh 辨biện 相tương/tướng 。 對đối 位vị 開khai 合hợp 。 具cụ 在tại 諸chư 文văn 。 此thử 略lược 論luận 其kỳ 大đại 例lệ 耳nhĩ 。

兼kiêm 出xuất 土thổ/độ 教giáo 餘dư 義nghĩa 例lệ (# 一nhất 。 十thập 一nhất 。 二nhị 十thập 一nhất 。 三tam 十thập 一nhất 。 三tam 十thập 二nhị 。 四tứ 十thập )# 。

論luận 曰viết 。 世thế 界giới 以dĩ 海hải 言ngôn 。 謂vị 其kỳ 廣quảng 而nhi 無vô 際tế 也dã 。 國quốc 土độ 以dĩ 微vi 塵trần 言ngôn 。 謂vị 其kỳ 多đa 而nhi 非phi 數số 也dã 。 或hoặc 以dĩ 帝đế 網võng 言ngôn 。 謂vị 其kỳ 參tham 而nhi 不bất 雜tạp 也dã 。 只chỉ 以dĩ 華hoa 藏tạng 言ngôn 。 謂vị 其kỳ 重trùng 重trùng 而nhi 無vô 盡tận 也dã 。 至chí 以dĩ 虗hư 空không 言ngôn 。 謂vị 其kỳ 徧biến 性tánh 無vô 礙ngại 也dã 。 況huống 乎hồ 聖thánh 人nhân 之chi 示thị 現hiện 。 經kinh 教giáo 之chi 詮thuyên 量lượng 。 淨tịnh 穢uế 差sai 品phẩm 。 優ưu 降giáng/hàng 天thiên 殊thù 。 浩hạo 乎hồ 其kỳ 不bất 可khả 窮cùng 也dã 。 於ư 是thị 有hữu 以dĩ 土thổ/độ 相tương/tướng 而nhi 論luận 勝thắng 劣liệt 者giả 。 有hữu 以dĩ 說thuyết 教giáo 而nhi 辨biện 高cao 下hạ 者giả 。 有hữu 於ư 方phương 便tiện 而nhi 論luận 利lợi 鈍độn 者giả 。 有hữu 於ư 實thật 報báo 而nhi 論luận 華hoa 果quả 者giả 。 有hữu 以dĩ 寂tịch 光quang 對đối 下hạ 三tam 土thổ/độ 而nhi 論luận 徧biến 等đẳng 同đồng 異dị 者giả 。 推thôi 是thị 以dĩ 言ngôn 。 其kỳ 不bất 可khả 一nhất 槩# 。 論luận 一nhất 途đồ 取thủ 也dã 亦diệc 明minh 矣hĩ 。 如như 籤# 論luận 。 淨tịnh 土độ 有hữu 無vô 三tam 界giới 。 引dẫn 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 以dĩ 證chứng 。 但đãn 無vô 須Tu 彌Di 非phi 無vô 三tam 界giới 也dã 。 自tự 有hữu 淨tịnh 土độ 。 亦diệc 有hữu 男nam 女nữ 。 須Tu 彌Di 者giả 。 如như 無vô 動động 世thế 界giới 。 准chuẩn 例lệ 以dĩ 明minh 。 亦diệc 有hữu 淨tịnh 土độ 。 無vô 三tam 界giới 者giả 。 故cố 知tri 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 。 上thượng 相tương/tướng 優ưu 劣liệt 。 於ư 是thị 見kiến 矣hĩ 。 又hựu 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 記ký 。 論luận 淨tịnh 土độ 開khai 漸tiệm 有hữu 無vô 云vân 。 如như 香hương 積tích 佛Phật 國quốc 。 本bổn 不bất 開khai 漸tiệm 。 亦diệc 無vô 願nguyện 可khả 說thuyết 。 故cố 聞văn 漸tiệm 驚kinh 問vấn 。 自tự 有hữu 因nhân 願nguyện 說thuyết 三tam 乘thừa 。 如như 華hoa 光quang 佛Phật 國quốc 。 自tự 有hữu 無vô 願nguyện 而nhi 說thuyết 者giả 。 是thị 安an 養dưỡng 人nhân 。 開khai 羅La 漢Hán 樹thụ 。 說thuyết 苦khổ 空không 既ký 不bất 云vân 願nguyện 。 驗nghiệm 土thổ/độ 非phi 高cao 。 以dĩ 是thị 知tri 無vô 願nguyện 不bất 說thuyết 者giả 。 為vi 上thượng 品phẩm 也dã 。 又hựu 如như 輔phụ 行hành 等đẳng 文văn 。 論luận 生sanh 方phương 便tiện 土thổ/độ 。 有hữu 雖tuy 破phá 塵trần 沙sa 伏phục 無vô 明minh 者giả 。 猶do 屬thuộc 空không 邊biên 。 非phi 妙diệu 果Quả 報báo 。 有hữu 分phần/phân 破phá 無vô 明minh 者giả 。 生sanh 彼bỉ 則tắc 利lợi 。 餘dư 者giả 皆giai 鈍độn 。 言ngôn 分phần/phân 破phá 者giả 。 如như 記ký 。 (# 云vân 云vân )# 更cánh 有hữu 雖tuy 破phá 無vô 明minh 生sanh 身thân 得đắc 忍nhẫn 。 猶do 是thị 華hoa 報báo 。 未vị 為vi 果quả 報báo 。 如như 曇đàm 無vô 竭kiệt 所sở 居cư 。 (# 云vân 云vân )# 至chí 於ư 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。 皆giai 住trụ 果quả 報báo 。 乃nãi 借tá 別biệt 名danh 圓viên 之chi 義nghĩa 。 又hựu 如như 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 記ký 。 論luận 寂tịch 光quang 理lý 。 徧biến 與dữ 下hạ 三tam 土thổ/độ 。 徧biến 同đồng 理lý 別biệt 。 所sở 以dĩ 徧biến 同đồng 者giả 。 三tam 外ngoại 虗hư 通thông 之chi 有hữu 。 與dữ 太thái 虗hư 無vô 殊thù 。 所sở 以dĩ 理lý 別biệt 者giả 。 寂tịch 光quang 之chi 徧biến 。 內nội 外ngoại 靈linh 知tri 。 徧biến 而nhi 非phi 徧biến 。 然nhiên 則tắc 寂tịch 光quang 。 不bất 異dị 太thái 虗hư 。 以dĩ 徧biến 同đồng 故cố 。 不bất 同đồng 太thái 虗hư 。 以dĩ 理lý 別biệt 故cố 。 至chí 於ư 曰viết 法pháp 體thể 恆hằng 徧biến 。 常thường 在tại 性tánh 無vô 。 但đãn 可khả 推thôi 之chi 。 不bất 可khả 思tư 之chi 等đẳng 。 此thử 尤vưu 妙diệu 極cực 理lý 致trí 。 不bất 可khả 不bất 知tri 。 故cố 今kim 略lược 例lệ 。 此thử 等đẳng 同đồng 異dị 。 以dĩ 開khai 義nghĩa 端đoan 。 苟cẩu 得đắc 其kỳ 旨chỉ 。 凡phàm 諸chư 文văn 義nghĩa 。 皆giai 可khả 觸xúc 類loại 長trường/trưởng 之chi 也dã 。

餘dư 論luận 下hạ

論luận 曰viết 。 一nhất 家gia 論luận 三tam 千thiên 。 必tất 涉thiệp 四tứ 土thổ/độ 。 故cố 今kim 明minh 四tứ 土thổ/độ 。 宜nghi 會hội 三tam 千thiên 。 但đãn 三tam 千thiên 有hữu 事sự 理lý 之chi 殊thù 。 而nhi 四tứ 土thổ/độ 亦diệc 體thể 用dụng 之chi 別biệt 。 言ngôn 其kỳ 依y 正chánh 。 彼bỉ 此thử 該cai 收thu 。 然nhiên 則tắc 若nhược 為vi 攝nhiếp 會hội 邪tà 。 曰viết 此thử 亦diệc 多đa 途đồ 。 不bất 可khả 槩# 論luận 。 應ưng 先tiên 知tri 異dị 。 然nhiên 可khả 會hội 同đồng 。 所sở 以dĩ 異dị 者giả 。 四tứ 土thổ/độ 則tắc 十thập 界giới 竪thụ 論luận 。 舉cử 依y 攝nhiếp 正chánh 。 三tam 千thiên 乃nãi 一nhất 念niệm 圓viên 具cụ 。 依y 正chánh 互hỗ 融dung 。 又hựu 復phục 四tứ 土thổ/độ 。 偏thiên 圓viên 對đối 論luận 。 有hữu 橫hoạnh/hoành 有hữu 竪thụ 。 三tam 千thiên 唯duy 約ước 圓viên 。 示thị 無vô 增tăng 無vô 減giảm 。 故cố 知tri 法pháp 相tướng 。 異dị 義nghĩa 非phi 一nhất 。 此thử 不bất 必tất 會hội 也dã 。 然nhiên 而nhi 三tam 千thiên 。 無vô 可khả 剩thặng 法pháp 。 四tứ 土thổ/độ 豈khởi 有hữu 餘dư 義nghĩa 。 故cố 亦diệc 得đắc 以dĩ 會hội 通thông 。 如như 義nghĩa 編biên 。 凡phàm 數sác 處xử 出xuất 之chi 義nghĩa 。 不bất 一nhất 端đoan 。 可khả 謂vị 心tâm 疑nghi 辭từ 枝chi 也dã 。 今kim 直trực 以dĩ 大đại 體thể 論luận 之chi 。 且thả 寂tịch 光quang 既ký 是thị 。 三tam 諦đế 三tam 千thiên 。 豈khởi 不bất 即tức 乎hồ 。 又hựu 寂tịch 光quang 無vô 非phi 四tứ 德đức 三tam 千thiên 。 豈khởi 不bất 具cụ 乎hồ 。 是thị 則tắc 三tam 千thiên 。 義nghĩa 當đương 寂tịch 光quang 矣hĩ 。 又hựu 三tam 千thiên 有hữu 事sự 理lý 之chi 義nghĩa 。 舉cử 理lý 必tất 攝nhiếp 於ư 事sự 。 而nhi 四tứ 土thổ/độ 則tắc 曰viết 。 界giới 界giới 轉chuyển 見kiến 。 土thổ/độ 土thổ/độ 互hỗ 生sanh 。 豈khởi 非phi 事sự 造tạo 乎hồ 。 既ký 不bất 出xuất 一nhất 念niệm 寂tịch 光quang 。 豈khởi 非phi 理lý 造tạo 乎hồ 。 是thị 則tắc 理lý 有hữu 攝nhiếp 事sự 之chi 功công 。 而nhi 寂tịch 光quang 亦diệc 有hữu 容dung 土thổ/độ 之chi 理lý 。 其kỳ 若nhược 克khắc 就tựu 下hạ 三tam 土thổ/độ 說thuyết 。 既ký 約ước 十thập 界giới 竪thụ 論luận 。 則tắc 三tam 千thiên 義nghĩa 疎sơ 。 所sở 以dĩ 先tiên 出xuất 異dị 義nghĩa 。 良lương 在tại 此thử 也dã 。 以dĩ 此thử 較giảo 彼bỉ 優ưu 劣liệt 如như 何hà 。 或hoặc 問vấn 。 方phương 便tiện 用dụng 通thông 。 信tín 如như 輔phụ 行hành 所sở 揀giản 。 其kỳ 義nghĩa 已dĩ 明minh 。 但đãn 自tự 來lai 因nhân 此thử 。 猶do 有hữu 可khả 疑nghi 者giả 二nhị 。 一nhất 疑nghi 皆giai 習tập 通thông 門môn 。 為vi 顯hiển 為vi 密mật 。 顯hiển 則tắc 方phương 於ư 化hóa 意ý 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 在tại 方Phương 等Đẳng 會hội 。 止chỉ 是thị 密mật 得đắc 通thông 益ích 。 那na 容dung 顯hiển 習tập 通thông 門môn 。 二nhị 疑nghi 在tại 方phương 便tiện 土thổ/độ 。 說thuyết 通thông 教giáo 者giả 。 為vi 以dĩ 何hà 身thân 勝thắng 應ưng 。 則tắc 真chân 中trung 感cảm 應ứng 。 義nghĩa 壞hoại 劣liệt 應ưng 。 則tắc 土thổ/độ 無vô 二nhị 身thân 。 曰viết 其kỳ 初sơ 疑nghi 者giả 。 前tiền 人nhân 已dĩ 釋thích 。 習tập 有hữu 染nhiễm 習tập 修tu 習tập 之chi 異dị 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 於ư 方Phương 等Đẳng 中trung 。 聞văn 大đại 覩đổ 勝thắng 。 內nội 愧quý 外ngoại 耻sỉ 。 有hữu 慕mộ 大đại 之chi 心tâm 。 是thị 即tức 染nhiễm 習tập 通thông 門môn 之chi 相tướng 。 而nhi 小tiểu 執chấp 猶do 在tại 。 還hoàn 不bất 妨phương 密mật 耳nhĩ 。 此thử 粗thô 可khả 用dụng 不bất 別biệt 為vi 釋thích 。 其kỳ 次thứ 疑nghi 者giả 。 若nhược 據cứ 彼bỉ 土độ 。 唯duy 有hữu 勝thắng 應ưng 。 更cánh 不bất 須tu 餘dư 身thân 餘dư 法pháp 化hóa 也dã 。 如như 觀quán 音âm 疏sớ/sơ 記ký 及cập 妙diệu 樂lạc 。 勝thắng 兼kiêm 兩lưỡng 處xứ 。 劣liệt 唯duy 鹿lộc 園viên 之chi 說thuyết 明minh 矣hĩ 。 (# 云vân 云vân )# 縱túng/tung 為vi 未vị 習tập 通thông 門môn 之chi 機cơ 。 為vi 知tri 故cố 學học 。 而nhi 說thuyết 通thông 法pháp 。 其kỳ 既ký 已dĩ 斷đoạn 通thông 惑hoặc 。 則tắc 已dĩ 不bất 同đồng 此thử 土thổ/độ 通thông 機cơ 。 亦diệc 何hà 妨phương 以dĩ 尊tôn 特đặc 身thân 說thuyết 其kỳ 真chân 中trung 感cảm 應ứng 。 自tự 是thị 同đồng 居cư 機cơ 教giáo 之chi 相tướng 。 何hà 關quan 方phương 便tiện 邪tà 。 然nhiên 則tắc 有hữu 餘dư 感cảm 。 應ưng 莫mạc 是thị 小tiểu 衍diễn 論luận 否phủ/bĩ 。 曰viết 彼bỉ 既ký 無vô 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 可khả 對đối 。 亦diệc 何hà 必tất 然nhiên 。 或hoặc 問vấn 。 若nhược 云vân 方phương 便tiện 用dụng 通thông 。 何hà 以dĩ 觀quán 音âm 義nghĩa 疏sớ/sơ 等đẳng 文văn 。 嗔sân 說thuyết 次thứ 不bất 次thứ 法pháp 邪tà 。 曰viết 此thử 有hữu 常thường 說thuyết 不bất 常thường 說thuyết 故cố 也dã 。 (# 云vân 云vân )# 或hoặc 問vấn 。 實thật 報báo 用dụng 別biệt 。 雖tuy 記ký 有hữu 約ước 教giáo 道đạo 說thuyết 。 證chứng 道đạo 必tất 無vô 之chi 。 言ngôn 猶do 自tự 難nan 見kiến 。 曰viết 自tự 來lai 有hữu 言ngôn 。 方phương 便tiện 用dụng 通thông 。 未vị 為vi 難nạn/nan 。 實thật 報báo 用dụng 別biệt 。 姑cô 是thị 難nạn/nan 。 今kim 亦diệc 例lệ 云vân 。 方phương 便tiện 用dụng 通thông 。 猶do 有hữu 說thuyết 。 實thật 報báo 用dụng 別biệt 。 定định 無vô 說thuyết 。 而nhi 言ngôn 約ước 教giáo 道đạo 者giả 。 但đãn 是thị 約ước 此thử 土thổ/độ 別biệt 教giáo 教giáo 道đạo 。 有hữu 破phá 無vô 明minh 生sanh 實thật 報báo 之chi 義nghĩa 。 故cố 擬nghĩ 之chi 云vân 爾nhĩ 。 其kỳ 實thật 實thật 報báo 。 既ký 唯duy 圓viên 聖thánh 所sở 居cư 。 豈khởi 復phục 用dụng 別biệt 邪tà 。 或hoặc 問vấn 。 寂tịch 光quang 既ký 論luận 三tam 品phẩm 。 實thật 報báo 亦diệc 得đắc 論luận 否phủ/bĩ 。 曰viết 若nhược 以dĩ 實thật 報báo 。 對đối 寂tịch 光quang 。 則tắc 寂tịch 光quang 唯duy 究cứu 極cực 。 實thật 報báo 乃nãi 分phần/phân 證chứng 。 今kim 於ư 寂tịch 光quang 。 而nhi 論luận 三tam 品phẩm 。 則tắc 約ước 事sự 准chuẩn 理lý 。 亦diệc 得đắc 論luận 之chi 。 如như 四tứ 明minh 曰viết 。 以dĩ 復phục 本bổn 時thời 。 名danh 無vô 上thượng 報báo 事sự 。 以dĩ 復phục 本bổn 時thời 。 名danh 常Thường 寂Tịch 光Quang 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 疏sớ/sơ 約ước 即tức 義nghĩa 。 以dĩ 示thị 寂tịch 光quang 。 不bất 離ly 三tam 土thổ/độ 。 記ký 釋thích 之chi 文văn 。 凡phàm 數số 徵trưng 難nạn/nan 。 用dụng 意ý 頗phả 深thâm 。 向hướng 雖tuy 略lược 論luận 。 更cánh 試thí 詳tường 釋thích 之chi 。 記ký 云vân 。 答đáp 中trung 意ý 者giả 。 正chánh 帖# 釋thích 。 疏sớ/sơ 文văn 可khả 知tri 若nhược 爾nhĩ 。 三tam 尚thượng 徧biến 有hữu 者giả 。 此thử 徵trưng 因nhân 上thượng 。 答đáp 生sanh 意ý 言ngôn 。 三tam 土thổ/độ 質chất 礙ngại 。 寂tịch 光quang 尚thượng 徧biến 。 況huống 三tam 外ngoại 虗hư 通thông 。 何hà 得đắc 非phi 寂tịch 光quang 邪tà 。 文văn 似tự 徵trưng 而nhi 不bất 答đáp 。 然nhiên 意ý 已dĩ 顯hiển 。 不bất 復phục 別biệt 答đáp 。 故cố 更cánh 領lãnh 上thượng 再tái 徵trưng 。 後hậu 答đáp 文văn 曰viết 。 若nhược 爾nhĩ 虗hư 通thông 之chi 有hữu 等đẳng 。 及cập 答đáp 中trung 不bất 即tức 便tiện 釋thích 乃nãi 以dĩ 反phản 質chất 。 顯hiển 非phi 同đồng 異dị 。 然nhiên 乃nãi 結kết 釋thích 。 云vân 內nội 外ngoại 靈linh 知tri 。 意ý 言ngôn 雖tuy 非phi 同đồng 異dị 。 俱câu 徧biến 內nội 外ngoại 。 當đương 處xứ 靈linh 知tri 。 靈linh 知tri 即tức 寂tịch 。 故cố 徧biến 而nhi 非phi 徧biến 。 亦diệc 應ưng 更cánh 推thôi 為vi 亦diệc 徧biến 亦diệc 不bất 徧biến 非phi 徧biến 非phi 不bất 徧biến 。 故cố 曰viết 四tứ 句cú 推thôi 檢kiểm 如như 是thị 明minh 之chi 。 則tắc 可khả 以dĩ 融dung 通thông 言ngôn 教giáo 。 可khả 以dĩ 究cứu 顯hiển 真chân 實thật 也dã 。 論luận 至chí 於ư 此thử 。 理lý 雖tuy 顯hiển 然nhiên 。 其kỳ 於ư 上thượng 問vấn 。 猶do 未vị 決quyết 答đáp 。 故cố 復phục 宗tông 上thượng 問vấn 。 以dĩ 徧biến 同đồng 理lý 別biệt 示thị 之chi 。 夫phu 言ngôn 徧biến 同đồng 。 則tắc 不bất 離ly 太thái 虗hư 。 夫phu 言ngôn 理lý 別biệt 。 則tắc 不bất 即tức 太thái 虗hư 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 常thường 寂tịch 之chi 理lý 。 於ư 是thị 可khả 知tri 。 因nhân 復phục 問vấn 以dĩ 為vi 常thường 徧biến 邪tà 。 為vi 有hữu 在tại 無vô 在tại 邪tà 。 而nhi 答đáp 中trung 曰viết 。 常thường 在tại 性tánh 無vô 者giả 。 亦diệc 猶do 所sở 謂vị 雖tuy 一nhất 一nhất 徧biến 。 亦diệc 無vô 所sở 在tại 是thị 也dã 。 雖tuy 然nhiên 猶do 恐khủng 學học 者giả 。 滯trệ 言ngôn 壅ủng 理lý 。 故cố 復phục 更cánh 以dĩ 八bát 句cú 。 遮già 遣khiển 示thị 之chi 。 亦diệc 猶do 義nghĩa 例lệ 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 智trí 。 後hậu 說thuyết 照chiếu 八bát 句cú 之chi 意ý 。 (# 云vân 云vân )# 古cổ 人nhân 所sở 謂vị 。 但đãn 可khả 作tác 此thử 。 示thị 不bất 可khả 作tác 此thử 會hội 。 亦diệc 其kỳ 意ý 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 楞lăng 嚴nghiêm 空không 生sanh 大đại 覺giác 中trung 。 如như 海hải 一nhất 漚âu 。 發phát 有hữu 漏lậu 微vi 塵trần 國quốc 。 皆giai 依y 空không 所sở 生sanh 。 此thử 於ư 今kim 四tứ 土thổ/độ 。 屬thuộc 何hà 土thổ/độ 耶da 。 曰viết 經kinh 意ý 正chánh 明minh 。 從tùng 真chân 起khởi 妄vọng 。 祇kỳ 應ưng 以dĩ 大đại 覺giác 一nhất 性tánh 。 對đối 同đồng 居cư 剎sát 土độ 言ngôn 之chi 。 特đặc 云vân 有hữu 漏lậu 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 若nhược 方phương 便tiện 實thật 報báo 。 及cập 反phản 妄vọng 歸quy 真chân 者giả 。 所sở 趣thú 故cố 經kinh 無vô 及cập 焉yên 。 或hoặc 問vấn 。 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 。 與dữ 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 同đồng 異dị 云vân 何hà 。 謂vị 同đồng 。 則tắc 求cầu 不bất 求cầu 。 生sanh 無vô 生sanh 別biệt 。 謂vị 異dị 。 則tắc 理lý 復phục 不bất 可khả 曰viết 此thử 二nhị 一nhất 致trí 。 方phương 曰viết 圓viên 談đàm 。 何hà 者giả 盖# 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 者giả 。 事sự 也dã 。 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 者giả 。 理lý 也dã 。 苟cẩu 以dĩ 一nhất 家gia 圓viên 旨chỉ 言ngôn 之chi 。 則tắc 全toàn 理lý 立lập 事sự 。 舉cử 法Pháp 界Giới 。 以dĩ 示thị 西tây 方phương 。 由do 事sự 達đạt 理lý 。 即tức 西tây 方phương 。 而nhi 統thống 法Pháp 界Giới 。 此thử 所sở 以dĩ 唯duy 心tâm 淨tịnh 土độ 。 不bất 礙ngại 求cầu 生sanh 同đồng 居cư 。 西tây 方phương 不bất 異dị 法pháp 性tánh 也dã 。 而nhi 或hoặc 者giả 。 纔tài 說thuyết 西tây 方phương 便tiện 須tu 求cầu 生sanh 。 一nhất 聞văn 唯duy 心tâm 。 便tiện 謂vị 即tức 是thị 。 是thị 皆giai 偏thiên 僻tích 之chi 見kiến 。 非phi 所sở 以dĩ 達đạt 道đạo 者giả 也dã 。 今kim 謂vị 苟cẩu 得đắc 其kỳ 道đạo 。 無vô 可khả 不bất 可khả 。 苟cẩu 失thất 其kỳ 道đạo 。 無vô 一nhất 而nhi 可khả 。 難nan 以dĩ 言ngôn 辨biện 。 要yếu 須tu 自tự 得đắc (# 云vân 云vân )# 。

台thai 宗tông 十thập 類loại 因nhân 革cách 論luận 卷quyển (# 終chung )#