台Thai 宗Tông 十Thập 類Loại 因Nhân 革Cách 論Luận
Quyển 0001
宋Tống 善Thiện 月Nguyệt 述Thuật
台thai 宗tông 十thập 類loại 因nhân 革cách 論luận 目mục 次thứ
卷quyển 第đệ 一nhất
經kinh 體thể 論luận 第đệ 一nhất 。
總tổng 論luận 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
法pháp 華hoa 開khai 癈phế 取thủ 體thể 例lệ 。 離ly 合hợp 法pháp 相tướng 辨biện 體thể 例lệ 。
旁bàng 出xuất 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 章chương 例lệ 。 諸chư 經kinh 指chỉ 體thể 同đồng 異dị 例lệ 。
餘dư 論luận 下hạ 。
經kinh 王vương 論luận 第đệ 二nhị 。
總tổng 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
法pháp 華hoa 釋thích 王vương 部bộ 教giáo 例lệ 。 光quang 明minh 經kinh 王vương 文văn 旨chỉ 例lệ 。
王vương 體thể 同đồng 異dị 例lệ
餘dư 論luận 下hạ 。
□# □# □# □# □# 。
□# □# □# 。
別biệt 例lệ 中trung 。
隨tùy 緣duyên 生sanh 法pháp 大đại 體thể 例lệ
兼kiêm 出xuất 二nhị 論luận 立lập 識thức 生sanh 法pháp 不bất 同đồng 例lệ
示thị 隨tùy 緣duyên 文văn 義nghĩa 所sở 出xuất 論luận 疏sớ/sơ 例lệ
約ước 今kim 別biệt 圓viên 通thông 示thị 隨tùy 緣duyên 例lệ 。 因nhân 生sanh 法pháp 言ngôn 無vô 住trụ 本bổn 例lệ 。
義nghĩa 涉thiệp 性tánh 類loại 二nhị 種chủng 例lệ
餘dư 論luận 下hạ 。
卷quyển 第đệ 二nhị
習tập 氣khí 論luận 第đệ 四tứ 。
總tổng 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
三tam 惑hoặc 正chánh 使sử 名danh 相tướng 例lệ 。 約ước 大đại 小Tiểu 乘Thừa 言ngôn 習tập 氣khí 不bất 同đồng 例lệ 。
圓viên 位vị 斷đoạn 習tập 進tiến 否phủ/bĩ 有hữu 無vô 例lệ 。 文văn 指chỉ 結kết 習tập 通thông 別biệt 同đồng 異dị 例lệ 。
示thị 正chánh 習tập 斷đoạn 破phá 文văn 涉thiệp 餘dư 義nghĩa 例lệ
餘dư 論luận 下hạ 。
觀quán 法pháp 論luận 第đệ 五ngũ 。
總tổng 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
三tam 千thiên 大đại 旨chỉ 例lệ 上thượng 。 三tam 千thiên 論luận 文văn 例lệ 中trung 。
三tam 千thiên 釋thích 疑nghi 例lệ 下hạ 。 三tam 種chủng 觀quán 法pháp 例lệ 。
十thập 乘thừa 觀quán 相tương/tướng 例lệ 。 四tứ 種chủng 三tam 昧muội 行hành 法pháp 例lệ 。
事sự 理lý 二nhị 觀quán 例lệ 。 □# □# □# □# □# □# □# □# □# 。
觀quán 心tâm 觀quán 佛Phật 例lệ 。 勝thắng 別biệt 三tam 觀quán 兼kiêm 餘dư 觀quán 相tương/tướng 例lệ 。
□# □# □# □# □#
通thông 相tương/tướng 餘dư 論luận 上thượng 。
通thông 相tương/tướng 餘dư 論luận 下hạ 。
境cảnh 觀quán 不bất 二nhị 兼kiêm 附phụ 餘dư 義nghĩa 例lệ
□# □# □# 。
□# □# □# □# □#
卷quyển 第đệ 三tam
觀quán 法pháp 餘dư 論luận 下hạ
二nhị 空không 論luận 第đệ 六lục 。
總tổng 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
示thị 性tánh 相tướng 生sanh 法pháp 觀quán 相tương 通thông 別biệt 例lệ
對đối 教giáo 明minh 觀quán 進tiến 否phủ/bĩ 例lệ 。 約ước 觀quán 對đối 諦đế 破phá 顯hiển 不bất 同đồng 例lệ 。
圓viên 論luận 性tánh 相tướng 兼kiêm 涉thiệp 三tam 境cảnh 例lệ 。 總tổng 明minh 二nhị 空không 餘dư 義nghĩa 例lệ 。
餘dư 論luận 下hạ 。
被bị 接tiếp 論luận 第đệ 七thất 。
總tổng 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
通thông 示thị 接tiếp 義nghĩa 有hữu 含hàm 中trung 點điểm 示thị 發phát 習tập 例lệ
言ngôn 接tiếp 不bất 接tiếp 并tinh 接tiếp 會hội 同đồng 異dị 例lệ
對đối 明minh 玄huyền 及cập 止Chỉ 觀Quán 三tam 接tiếp 一nhất 接tiếp 例lệ
因nhân 辨biện 涅Niết 槃Bàn 被bị 接tiếp 可khả 否phủ/bĩ 例lệ 。 兼kiêm 出xuất 被bị 接tiếp 餘dư 義nghĩa 例lệ 。
餘dư 論luận 下hạ 。
教giáo 證chứng 論luận 第đệ 八bát 。
總tổng 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
教giáo 證chứng 大đại 體thể 例lệ 。 四tứ 種chủng 教giáo 證chứng 例lệ 。
初sơ 心tâm 知tri 中trung 例lệ 。 圓viên 修tu 橫hoạnh/hoành 學học 例lệ 。
六lục 種chủng 性tánh 習tập 文văn 涉thiệp 教giáo 證chứng 例lệ 。 散tán 出xuất 諸chư 文văn 明minh 教giáo 證chứng 餘dư 義nghĩa 例lệ 。
餘dư 論luận 下hạ 。
卷quyển 第đệ 四tứ
壽thọ 量lượng 論luận 第đệ 九cửu 。
總tổng 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
四tứ 佛Phật 身thân 相tướng 機cơ 見kiến 體thể 用dụng 同đồng 異dị 例lệ
三Tam 身Thân 壽thọ 量lượng 身thân 說thuyết 不bất 同đồng 例lệ 。 諸chư 身thân 開khai 合hợp 例lệ 。
六lục 能năng 四tứ 句cú 釋thích 量lượng 無vô 量lượng 例lệ 。 應ưng 相tương 勝thắng 劣liệt 例lệ 。
教giáo 主chủ 應ưng 相tương/tướng 例lệ 。 身thân 土thổ/độ 感cảm 應ứng 例lệ 。
餘dư 論luận 下hạ 。
四tứ 土thổ/độ 論luận 第đệ 十thập 。
總tổng 篇thiên 上thượng 。
別biệt 例lệ 中trung 。
通thông 示thị 四tứ 土thổ/độ 名danh 相tướng 即tức 離ly 相tương/tướng 攝nhiếp 例lệ
別biệt 論luận 寂tịch 光quang 體thể 相tướng 例lệ 。 土thổ/độ 教giáo 相tương 對đối 橫hoạnh/hoành 竪thụ 例lệ 。
四tứ 土thổ/độ 各các 有hữu 淨tịnh 穢uế 例lệ 。 明minh 方phương 便tiện 土thổ/độ 意ý 生sanh 身thân 例lệ 。
兼kiêm 出xuất 土thổ/độ 教giáo 餘dư 義nghĩa 例lệ
餘dư 論luận 下hạ 。
台thai 宗tông 十thập 類loại 因nhân 革cách 論luận (# 終chung )#
台Thai 宗Tông 十Thập 類Loại 因Nhân 革Cách 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất
句cú 推thôi 撿kiểm 而nhi 後hậu 入nhập 故cố 。 次thứ 之chi 以dĩ 二nhị 空không 。 二nhị 空không 亦diệc 觀quán 法pháp 也dã 。 直trực 藥dược 病bệnh 之chi 加gia 者giả 耳nhĩ 。 故cố 曰viết 佛Phật 世thế 當đương 機cơ 。 何hà 勞lao 設thiết 此thử 。 雖tuy 宜nghi 於ư 滅diệt 後hậu 。 而nhi 亦diệc 通thông 佛Phật 世thế 故cố 。 有hữu 通thông 教giáo 四tứ 性tánh 無vô 生sanh 之chi 幻huyễn 。 夫phu 四tứ 性tánh 無vô 生sanh 者giả 即tức 空không 也dã 。 以dĩ 即tức 空không 故cố 含hàm 中trung 。 含hàm 中trung 為vi 被bị 接tiếp 之chi 本bổn 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 被bị 接tiếp 。 然nhiên 被bị 接tiếp 者giả 。 教giáo 道đạo 之chi 所sở 有hữu 也dã 。 故cố 曰viết 今kim 前tiền 六lục 重trọng/trùng 。 仍nhưng 存tồn 教giáo 道đạo 。 於ư 法pháp 華hoa 前tiền 。 逗đậu 彼bỉ 權quyền 機cơ 。 權quyền 機cơ 宜nghi 乎hồ 教giáo 道đạo 也dã 。 教giáo 道đạo 必tất 至chí 於ư 證chứng 道đạo 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 教giáo 證chứng 。 教giáo 證chứng 者giả 自tự 權quyền 而nhi 趣thú 實thật 也dã 。 至chí 實thật 則tắc 教giáo 道đạo 可khả 捨xả 。 唯duy 一nhất 圓viên 實thật 。 真chân 因nhân 之chi 始thỉ 也dã 。 而nhi 因nhân 必tất 有hữu 果quả 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 壽thọ 量lượng 。 壽thọ 量lượng 蓋cái 果quả 人nhân 之chi 事sự 。 而nhi 必tất 依y 於ư 身thân 。 身thân 必tất 有hữu 土thổ/độ 。 故cố 次thứ 之chi 以dĩ 四tứ 土thổ/độ 。 以dĩ 三Tam 身Thân 必tất 依y 四tứ 土thổ/độ 故cố 也dã 。 四tứ 土thổ/độ 之chi 極cực 。 本bổn 乎hồ 寂tịch 光quang 。 寂tịch 光quang 理lý 性tánh 。 復phục 宗tông 經kinh 體thể 。 是thị 則tắc 十thập 類loại 雖tuy 異dị 。 循tuần 環hoàn 宛uyển 轉chuyển 。 逆nghịch 順thuận 生sanh 起khởi 。 相tương/tướng 為vi 始thỉ 終chung 。 一nhất 道đạo 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 一nhất 道đạo 者giả 何hà 道đạo 也dã 。 蓋cái 究cứu 竟cánh 出xuất 生sanh 死tử 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 之chi 道Đạo 也dã 。 道Đạo 果Quả 何hà 在tại 乎hồ 。 即tức 心tâm 是thị 已dĩ 。 則tắc 又hựu 見kiến 諸chư 法pháp 不bất 離ly 我ngã 心tâm 也dã 。 知tri 諸chư 法pháp 不bất 離ly 我ngã 心tâm 。 而nhi 習tập 斯tư 文văn 者giả 。 殆đãi 庶thứ 幾kỷ 焉yên 。 不bất 然nhiên 費phí 日nhật 力lực 於ư 此thử 。 吾ngô 未vị 見kiến 其kỳ 有hữu 得đắc 也dã 。 旨chỉ 哉tai 敘tự 論luận 。 其kỳ 可khả 不bất 先tiên 知tri 而nhi 審thẩm 思tư 乎hồ 。
經kinh 體thể 論luận 第đệ 一nhất (# 論luận 各các 為vi 三tam )#
總tổng 篇thiên 上thượng
論luận 曰viết 。 夫phu 一nhất 言ngôn 盡tận 。 諸chư 法pháp 之chi 本bổn 。 一nhất 理lý 極cực 眾chúng 妙diệu 之chi 源nguyên 者giả 。 其kỳ 唯duy 經kinh 體thể 乎hồ 。 故cố 經kinh 體thể 之chi 說thuyết 。 良lương 未vị 易dị 言ngôn 。 然nhiên 則tắc 言ngôn 之chi 者giả 。 必tất 其kỳ 絕tuyệt 心tâm 路lộ 泯mẫn 思tư 議nghị 。 以dĩ 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 者giả 為vi 能năng 耳nhĩ 。 蓋cái 其kỳ 為vi 體thể 。 性tánh 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 造tạo 作tác 所sở 得đắc 。 詮thuyên 之chi 在tại 經kinh 。 匪phỉ 名danh 言ngôn 可khả 到đáo 。 不bất 得đắc 已dĩ 強cường/cưỡng 而nhi 目mục 之chi 。 其kỳ 唯duy 中trung 道đạo 。 一nhất 實thật 相tướng 印ấn 。 以dĩ 此thử 一nhất 印ấn 。 印ấn 定định 諸chư 教giáo 。 非phi 魔ma 外ngoại 之chi 所sở 得đắc 同đồng 。 尚thượng 不bất 得đắc 而nhi 同đồng 。 況huống 得đắc 而nhi 異dị 且thả 壞hoại 乎hồ 。 故cố 經kinh 之chi 有hữu 體thể 。 猶do 人nhân 有hữu 心tâm 。 而nhi 民dân 有hữu 主chủ 。 文văn 書thư 有hữu 符phù 印ấn 。 治trị 化hóa 有hữu 禮lễ 法pháp 。 為vi 百bách 川xuyên 之chi 東đông 海hải 。 實thật 眾chúng 星tinh 之chi 北bắc 辰thần 。 宗tông 之chi 極cực 之chi 。 一nhất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 故cố 曰viết 體thể 者giả 。 一nhất 部bộ 之chi 旨chỉ 歸quy 。 眾chúng 義nghĩa 之chi 都đô 會hội 。 又hựu 曰viết 。 法Pháp 界Giới 實thật 相tướng 。 乃nãi 至chí 法Pháp 身thân 。 竝tịnh 法pháp 性tánh 異dị 名danh 。 通thông 為vi 諸chư 經kinh 作tác 體thể 。 所sở 以dĩ 經kinh 得đắc 是thị 體thể 。 故cố 名danh 有hữu 實thật 。 而nhi 言ngôn 有hữu 旨chỉ 。 教giáo 得đắc 是thị 體thể 。 故cố 解giải 有hữu 詣nghệ 。 而nhi 行hành 有hữu 歸quy 。 凡phàm 聖thánh 以dĩ 之chi 同đồng 遵tuân 。 諸chư 法pháp 以dĩ 之chi 歸quy 趣thú 。 究cứu 竟cánh 還hoàn 源nguyên 。 亦diệc 一nhất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 然nhiên 言ngôn 理lý 猶do 通thông 。 體thể 唯duy 一nhất 性tánh 。 性tánh 不bất 徒đồ 性tánh 。 性tánh 必tất 有hữu 德đức 。 抑ức 顯hiển 有hữu 宗tông 。 證chứng 有hữu 用dụng 。 詮thuyên 則tắc 為vi 名danh 。 判phán 則tắc 為vi 教giáo 。 故cố 一nhất 言ngôn 於ư 體thể 。 必tất 關quan 諸chư 五ngũ 章chương 三tam 法pháp 以dĩ 明minh 之chi 。 極cực 此thử 理lý 者giả 。 雖tuy 在tại 於ư 佛Phật 。 而nhi 不bất 專chuyên 於ư 佛Phật 。 則tắc 又hựu 約ước 十thập 界giới 諸chư 法pháp 以dĩ 言ngôn 之chi 。 於ư 是thị 有hữu 修tu 性tánh 焉yên 。 有hữu 離ly 合hợp 焉yên 。 有hữu 開khai 廢phế 取thủ 體thể 之chi 義nghĩa 。 有hữu 諸chư 經kinh 異dị 指chỉ 之chi 文văn 。 而nhi 莫mạc 能năng 一nhất 之chi 。 故cố 說thuyết 者giả 所sở 以dĩ 異dị 也dã 。 異dị 故cố 宗tông 極cực 之chi 道đạo 不bất 著trước 。 此thử 論luận 所sở 由do 述thuật 也dã 。 然nhiên 則tắc 論luận 之chi 如như 何hà 。 必tất 曰viết 取thủ 天thiên 台thai 荊kinh 溪khê 四tứ 明minh 。 一nhất 家gia 正chánh 傳truyền 之chi 說thuyết 。 合hợp 乎hồ 文văn 理lý 當đương 然nhiên 者giả 。 以dĩ 格cách 彼bỉ 異dị 端đoan 。 俾tỉ 卒thốt 歸quy 於ư 至chí 當đương 。 是thị 亦diệc 今kim 十thập 類loại 大đại 體thể 也dã 。
別biệt 例lệ 中trung
右hữu 經kinh 體thể 類loại 文văn 。 總tổng 三tam 十thập 有hữu 五ngũ 。 (# 注chú 釋thích 文văn 下hạ 者giả 合hợp 為vi 一nhất 。 下hạ 去khứ 例lệ 爾nhĩ )# 言ngôn 法pháp 華hoa 開khai 廢phế 取thủ 體thể 兼kiêm 出xuất 餘dư 義nghĩa 者giả 十thập 二nhị 。 言ngôn 今kim 昔tích 離ly 合hợp 辨biện 體thể 者giả 十thập 。 傍bàng 出xuất 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 章chương 者giả 五ngũ 。 言ngôn 諸chư 經kinh 取thủ 體thể 者giả 八bát 。 凡phàm 四tứ 例lệ 。
法pháp 華hoa 開khai 廢phế 取thủ 體thể 例lệ (# 一nhất 。 二nhị 。 三tam 。 六lục 。 七thất 。 九cửu 。 十thập 。 十thập 一nhất 。 十thập 二nhị 。 十thập 三tam 。 十thập 四tứ 。 十thập 五ngũ )# 。
論luận 曰viết 。 實thật 相tướng 之chi 體thể 。 徧biến 於ư 諸chư 法pháp 。 離ly 一nhất 切thiết 相tướng 。 無vô 在tại 不bất 在tại 。 未vị 始thỉ 開khai 廢phế 之chi 異dị 。 尚thượng 何hà 取thủ 捨xả 之chi 有hữu 。 然nhiên 則tắc 開khai 廢phế 之chi 說thuyết 。 本bổn 乎hồ 法pháp 華hoa 經kinh 旨chỉ 。 有hữu 權quyền 實thật 之chi 義nghĩa 。 此thử 取thủ 捨xả 所sở 以dĩ 異dị 也dã 。 今kim 論luận 之chi 為vi 三tam 。 其kỳ 一nhất 曰viết 。 借tá 義nghĩa 釋thích 訓huấn 。 然nhiên 經kinh 體thể 之chi 言ngôn 一nhất 。 而nhi 文văn 或hoặc 以dĩ 禮lễ 釋thích 體thể 。 或hoặc 以dĩ 體thể 訓huấn 禮lễ 。 先tiên 達đạt 釋thích 之chi 。 以dĩ 謂vị 今kim 昔tích 部bộ 旨chỉ 。 融dung 別biệt 不bất 同đồng 。 二nhị 釋thích 甄chân 分phần/phân 。 無vô 宜nghi 一nhất 混hỗn 也dã 。 四tứ 明minh 則tắc 曰viết 。 彼bỉ 此thử 互hỗ 釋thích 。 不bất 必tất 求cầu 異dị 。 但đãn 於ư 昔tích 則tắc 取thủ 禮lễ 別biệt 尊tôn 卑ty 意ý 崇sùng 君quân 父phụ 之chi 義nghĩa 。 或hoặc 者giả 謂vị 有hữu 同đồng 異dị 。 釋thích 訓huấn 雖tuy 同đồng 。 用dụng 義nghĩa 則tắc 異dị 。 今kim 謂vị 互hỗ 釋thích 之chi 說thuyết 然nhiên 也dã 。 異dị 釋thích 之chi 義nghĩa 不bất 然nhiên 也dã 。 縱túng/tung 論luận 同đồng 異dị 。 亦diệc 不bất 一nhất 向hướng 禮lễ 同đồng 體thể 別biệt 。 如như 禮lễ 有hữu 君quân 臣thần 撙# 節tiết 之chi 分phần 。 豈khởi 非phi 禮lễ 亦diệc 異dị 乎hồ 體thể 。 有hữu 所sở 依y 實thật 體thể 之chi 旨chỉ 。 豈khởi 非phi 體thể 亦diệc 同đồng 乎hồ 所sở 依y 。 體thể 同đồng 則tắc 與dữ 同đồng 遵tuân 禮lễ 一nhất 。 禮lễ 別biệt 尊tôn 卑ty 則tắc 與dữ 貴quý 賤tiện 體thể 等đẳng 。 其kỳ 旨chỉ 本bổn 同đồng 。 孰thục 云vân 有hữu 異dị 。 然nhiên 而nhi 部bộ 旨chỉ 言ngôn 之chi 。 不bất 妨phương 取thủ 兩lưỡng 同đồng 義nghĩa 以dĩ 釋thích 今kim 。 約ước 兩lưỡng 異dị 義nghĩa 以dĩ 申thân 昔tích 。 則tắc 釋thích 義nghĩa 部bộ 旨chỉ 。 兼kiêm 得đắc 之chi 矣hĩ 。 同đồng 異dị 之chi 說thuyết 為vi 近cận 。 其kỳ 二nhị 曰viết 。 開khai 廢phế 取thủ 體thể 。 舊cựu 或hoặc 據cứ 一nhất 切thiết 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 之chi 文văn 。 與dữ 今kim 取thủ 佛Phật 所sở 見kiến 。 為vi 實thật 相tướng 正chánh 體thể 。 以dĩ 謂vị 開khai 廢phế 。 相tương 違vi 者giả 。 且thả 曰viết 。 義nghĩa 不bất 兩lưỡng 立lập 。 文văn 何hà 為vi 而nhi 竝tịnh 取thủ 乎hồ 。 文văn 苟cẩu 雙song 存tồn 。 復phục 何hà 為vi 而nhi 偏thiên 指chỉ 乎hồ 。 曰viết 各các 當đương 其kỳ 義nghĩa 。 本bổn 不bất 相tương 違vi 。 所sở 以dĩ 竝tịnh 取thủ 則tắc 部bộ 旨chỉ 當đương 然nhiên 。 偏thiên 指chỉ 則tắc 文văn 相tương/tướng 所sở 自tự 。 何hà 者giả 。 良lương 以dĩ 十thập 界giới 權quyền 實thật 之chi 法pháp 一nhất 也dã 。 而nhi 有hữu 克khắc 從tùng 法pháp 體thể 言ngôn 者giả 。 如như 謂vị 權quyền 實thật 雖tuy 異dị 。 而nhi 十thập 界giới 理lý 同đồng 。 故cố 皆giai 得đắc 為vi 體thể 。 雖tuy 不bất 當đương 開khai 廢phế 。 實thật 亦diệc 能năng 開khai 之chi 妙diệu 有hữu 。 以dĩ 此thử 體thể 對đối 佛Phật 極cực 智trí 言ngôn 者giả 。 則tắc 有hữu 通thông 有hữu 局cục 。 如như 四tứ 明minh 所sở 謂vị 。 法pháp 性tánh 之chi 體thể 雖tuy 通thông 一nhất 切thiết 。 如Như 來Lai 所sở 遊du 義nghĩa 。 局cục 果quả 證chứng 是thị 也dã 。 而nhi 其kỳ 說thuyết 猶do 通thông 。 雖tuy 昔tích 部bộ 。 亦diệc 得đắc 言ngôn 之chi 。 有hữu 正chánh 約ước 眼nhãn 智trí 。 權quyền 實thật 明minh 者giả 。 如như 以dĩ 四tứ 眼nhãn 二nhị 智trí 。 如như 異dị 等đẳng 境cảnh 。 即tức 九cửu 界giới 法pháp 。 屬thuộc 於ư 偏thiên 權quyền 。 非phi 今kim 經kinh 體thể 者giả 。 廢phế 權quyền 義nghĩa 也dã 。 若nhược 即tức 彼bỉ 如như 異dị 當đương 處xứ 。 無vô 非phi 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 指chỉ 權quyền 即tức 實thật 。 皆giai 得đắc 為vi 體thể 者giả 。 開khai 權quyền 義nghĩa 也dã 。 然nhiên 不bất 約ước 開khai 權quyền 。 無vô 以dĩ 見kiến 妙diệu 體thể 。 徧biến 通thông 一nhất 切thiết 。 不bất 約ước 廢phế 權quyền 。 無vô 以dĩ 顯hiển 此thử 理lý 。 妙diệu 極cực 諸chư 法pháp 。 故cố 兼kiêm 明minh 之chi 。 方phương 彰chương 法pháp 華hoa 。 體thể 絕tuyệt 餘dư 經kinh 。 是thị 不bất 唯duy 部bộ 旨chỉ 義nghĩa 明minh 。 抑ức 知tri 文văn 旨chỉ 不bất 異dị 。 如như 向hướng 二nhị 文văn 。 雖tuy 非phi 開khai 廢phế 正chánh 意ý 。 一nhất 往vãng 言ngôn 之chi 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 所sở 以dĩ 一nhất 切thiết 。 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 。 豈khởi 非phi 體thể 徧biến 一nhất 切thiết 乎hồ 。 今kim 取thủ 佛Phật 所sở 見kiến 。 豈khởi 非phi 妙diệu 極cực 諸chư 法pháp 乎hồ 。 夫phu 惟duy 妙diệu 極cực 諸chư 法pháp 。 則tắc 局cục 極cực 之chi 謂vị 也dã 。 體thể 徧biến 一nhất 切thiết 。 則tắc 通thông 盛thịnh 之chi 謂vị 也dã 。 通thông 盛thịnh 則tắc 反phản 局cục 。 局cục 極cực 而nhi 皆giai 通thông 。 雖tuy 彰chương 二nhị 義nghĩa 。 共cộng 顯hiển 一nhất 意ý 耳nhĩ 。 但đãn 自tự 昔tích 離ly 而nhi 為vi 二nhị 。 所sở 以dĩ 開khai 廢phế 俱câu 非phi 。 其kỳ 三tam 曰viết 。 被bị 接tiếp 可khả 否phủ/bĩ 。 然nhiên 今kim 經kinh 之chi 體thể 。 固cố 非phi 被bị 接tiếp 中trung 道đạo 。 但đãn 須tu 混hỗn 一nhất 代đại 。 以dĩ 申thân 部bộ 旨chỉ 故cố 。 亦diệc 得đắc 約ước 之chi 。 以dĩ 論luận 揀giản 取thủ 。 而nhi 有hữu 進tiến 否phủ/bĩ 焉yên 。 如như 文văn 取thủ 圓viên 接tiếp 中trung 道đạo 。 得đắc 為vi 今kim 體thể 。 而nhi 但đãn 中trung 非phi 者giả 。 此thử 偏thiên 圓viên 義nghĩa 。 以dĩ 理lý 從tùng 教giáo 也dã 。 或hoặc 不bất 分phân 圓viên 。 但đãn 皆giai 得đắc 為vi 體thể 。 取thủ 中trung 道Đạo 理lý 同đồng 故cố 。 以dĩ 教giáo 從tùng 理lý 義nghĩa 也dã 。 或hoặc 二nhị 皆giai 非phi 體thể 。 由do 竝tịnh 帶đái 方phương 便tiện 故cố 。 以dĩ 教giáo 從tùng 部bộ 義nghĩa 也dã 。 亦diệc 可khả 以dĩ 部bộ 從tùng 教giáo 。 如như 上thượng 偏thiên 圓viên 之chi 義nghĩa 。 故cố 使sử 揀giản 取thủ 進tiến 否phủ/bĩ 不bất 同đồng 。 抑ức 圓viên 接tiếp 通thông 別biệt 。 則tắc 能năng 入nhập 是thị 也dã 。 所sở 入nhập 非phi 也dã 。 但đãn 揀giản 所sở 入nhập 。 而nhi 能năng 入nhập 盡tận 妙diệu 。 別biệt 接tiếp 通thông 。 則tắc 能năng 所sở 俱câu 非phi 。 故cố 俱câu 揀giản 也dã 。 所sở 以dĩ 籤# 文văn 則tắc 曰viết 。 今kim 經kinh 體thể 者giả 。 但đãn 是thị 中trung 即tức 空không 假giả 。 取thủ 圓viên 接tiếp 通thông 。 (# 別biệt 約ước )# 能năng 入nhập 言ngôn 也dã 。 尚thượng 揀giản 假giả 空không 即tức 中trung 。 揀giản 別biệt 接tiếp 通thông 。 則tắc 能năng 所sở 俱câu 非phi 也dã 。 或hoặc 謂vị 。 此thử 文văn 與dữ 下hạ 離ly 合hợp 。 取thủ 體thể 義nghĩa 反phản 。 蓋cái 不bất 得đắc 今kim 文văn 旨chỉ 故cố 也dã 。 後hậu 當đương 更cánh 明minh 。 然nhiên 則tắc 歷lịch 妙diệu 揀giản 體thể 之chi 文văn 。 取thủ 五ngũ 中trung 道đạo 等đẳng 。 雖tuy 似tự 通thông 取thủ 。 而nhi 其kỳ 意ý 則tắc 非phi 。 以dĩ 彼bỉ 諸chư 境cảnh 法pháp 相tướng 相tương/tướng 關quan 故cố 。 從tùng 寬khoan 向hướng 狹hiệp 。 次thứ 第đệ 度độ 入nhập 。 至chí 諸chư 一nhất 諦đế 中trung 。 取thủ 中trung 道đạo 一nhất 諦đế 。 揀giản 方phương 盡tận 耳nhĩ 。 故cố 籤# 釋thích 曰viết 。 今kim 取thủ 權quyền 實thật 相tướng 對đối 。 的đích 示thị 體thể 相tướng 。 則tắc 知tri 約ước 廢phế 權quyền 揀giản 明minh 矣hĩ 。 雖tuy 有hữu 諸chư 異dị 。 義nghĩa 不bất 出xuất 此thử 。
離ly 合hợp 法pháp 相tướng 辨biện 體thể 例lệ (# 四tứ 。 五ngũ 。 八bát 。 十thập 六lục 。 十thập 七thất 。 廿# 九cửu 。 卅# 一nhất 。 卅# 二nhị 。 卅# 三tam 。 卅# 五ngũ )# 。
論luận 曰viết 。 一nhất 性tánh 之chi 極cực 。 罔võng 涉thiệp 枝chi 岐kỳ 。 諸chư 法pháp 所sở 宗tông 。 統thống 該cai 眾chúng 義nghĩa 。 夫phu 惟duy 罔võng 涉thiệp 枝chi 歧kỳ 。 雖tuy 不bất 當đương 離ly 合hợp 可khả 也dã 。 或hoặc 者giả 據cứ 此thử 。 不bất 論luận 離ly 合hợp 。 彼bỉ 特đặc 見kiến 其kỳ 一nhất 意ý 耳nhĩ 。 殊thù 不bất 知tri 統thống 該cai 眾chúng 義nghĩa 。 一nhất 性tánh 既ký 融dung 。 無vô 適thích 不bất 可khả 。 雖tuy 於ư 經kinh 體thể 明minh 離ly 合hợp 可khả 也dã 。 今kim 論luận 之chi 亦diệc 三tam 。 其kỳ 一nhất 曰viết 。 文văn 旨chỉ 源nguyên 流lưu 。 如như 光quang 明minh 觀quán 經kinh 二nhị 疏sớ/sơ 。 始thỉ 約ước 三tam 法pháp 釋thích 體thể 。 至chí 於ư 宗tông 用dụng 。 乃nãi 各các 一nhất 釋thích 。 似tự 一nhất 法pháp 而nhi 已dĩ 。 或hoặc 者giả 於ư 是thị 疑nghi 焉yên 。 今kim 會hội 彼bỉ 諸chư 文văn 。 不bất 出xuất 上thượng 下hạ 相tương/tướng 成thành 。 彼bỉ 此thử 互hỗ 顯hiển 。 義nghĩa 歸quy 一nhất 揆quỹ 。 離ly 合hợp 方phương 成thành 。 所sở 以dĩ 二nhị 疏sớ/sơ 釋thích 體thể 。 約ước 三tam 法pháp 者giả 。 直trực 離ly 義nghĩa 耳nhĩ 。 以dĩ 顯hiển 宗tông 用dụng 即tức 離ly 之chi 合hợp 。 還hoàn 將tương 宗tông 用dụng 各các 一nhất 。 以dĩ 顯hiển 體thể 三tam 即tức 合hợp 之chi 離ly 。 今kim 故cố 謂vị 之chi 上thượng 下hạ 相tương/tướng 成thành 也dã 。 然nhiên 此thử 特đặc 偏thiên 顯hiển 。 未vị 見kiến 互hỗ 通thông 之chi 旨chỉ 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 玄huyền 文văn 。 復phục 立lập 宗tông 本bổn 等đẳng 名danh 。 而nhi 沒một 體thể 禮lễ 之chi 稱xưng 。 意ý 則tắc 圓viên 顯hiển 俱câu 離ly 並tịnh 合hợp 。 今kim 故cố 謂vị 之chi 彼bỉ 此thử 互hỗ 顯hiển 也dã 。 抑ức 彼bỉ 玄huyền 文văn 。 兼kiêm 有hữu 餘dư 意ý 故cố 也dã 。 (# 云vân 云vân )# 至chí 於ư 法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 。 據cứ 名danh 直trực 釋thích 。 似tự 各các 一nhất 法pháp 。 而nhi 約ước 義nghĩa 亦diệc 各các 開khai 三tam 。 籤# 釋thích 引dẫn 論luận 。 證chứng 體thể 蘊uẩn 離ly 合hợp 之chi 義nghĩa 。 又hựu 約ước 三tam 喻dụ 釋thích 體thể 。 記ký 文văn 復phục 各các 開khai 三tam 。 皆giai 其kỳ 旨chỉ 也dã 。 故cố 玄huyền 文văn 曰viết 。 正chánh 顯hiển 體thể 者giả 。 直trực 辨biện 真chân 性tánh 等đẳng 云vân 云vân 。 然nhiên 則tắc 莫mạc 不bất 為vi 成thành 離ly 合hợp 義nghĩa 也dã 。 其kỳ 二nhị 曰viết 。 法pháp 相tướng 大đại 體thể 。 夫phu 體thể 者giả 性tánh 也dã 。 性tánh 必tất 有hữu 修tu 。 性tánh 者giả 體thể 也dã 。 體thể 必tất 有hữu 用dụng 。 是thị 則tắc 性tánh 與dữ 體thể 一nhất 也dã 。 修tu 用dụng 各các 二nhị 也dã 。 舉cử 一nhất 法pháp 則tắc 二nhị 法pháp 從tùng 之chi 。 離ly 合hợp 之chi 義nghĩa 。 蘊uẩn 乎hồ 是thị 矣hĩ 。 然nhiên 則tắc 今kim 明minh 經kinh 體thể 。 是thị 為vi 約ước 離ly 乎hồ 。 約ước 合hợp 乎hồ 。 於ư 其kỳ 法pháp 相tướng 。 若nhược 何hà 而nhi 揀giản 取thủ 邪tà 。 曰viết 。 離ly 合hợp 義nghĩa 不bất 可khả 偏thiên 揀giản 取thủ 。 理lý 無vô 異dị 轍triệt 。 如như 是thị 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 何hà 謂vị 也dã 。 如như 向hướng 示thị 離ly 合hợp 之chi 文văn 。 有hữu 曰viết 。 空không 假giả 即tức 中trung 等đẳng 。 雖tuy 是thị 離ly 義nghĩa 。 合hợp 在tại 其kỳ 中trung 。 而nhi 四tứ 明minh 則tắc 曰viết 。 祇kỳ 為vi 單đơn 說thuyết 圓viên 義nghĩa 。 不bất 成thành 作tác 此thử 融dung 談đàm 。 方phương 彰chương 妙diệu 體thể 。 是thị 知tri 。 一nhất 家gia 正chánh 途đồ 。 於ư 經kinh 體thể 明minh 離ly 合hợp 。 不bất 可khả 偏thiên 取thủ 明minh 矣hĩ 。 今kim 以dĩ 意ý 斷đoạn 之chi 曰viết 。 離ly 彰chương 體thể 徧biến 。 合hợp 顯hiển 性tánh 極cực 。 離ly 念niệm 妙diệu 契khế 。 於ư 是thị 為vi 至chí 。 何hà 以dĩ 言ngôn 之chi 。 即tức 文văn 有hữu 曰viết 。 若nhược 但đãn 云vân 中trung 是thị 經Kinh 體thể 等đẳng 。 豈khởi 非phi 彰chương 體thể 徧biến 乎hồ 。 又hựu 曰viết 。 若nhược 不bất 於ư 三tam 各các 揀giản 等đẳng 。 豈khởi 非phi 顯hiển 性tánh 極cực 乎hồ 。 至chí 於ư 結kết 示thị 則tắc 曰viết 。 思tư 議nghị 泯mẫn 淨tịnh 。 又hựu 曰viết 。 心tâm 路lộ 絕tuyệt 處xứ 。 豈khởi 非phi 離ly 念niệm 而nhi 妙diệu 契khế 乎hồ 。 此thử 雖tuy 明minh 文văn 。 知tri 者giả 蓋cái 寡quả 。 明minh 斷đoạn 其kỳ 說thuyết 。 益ích 以dĩ 少thiểu 也dã 。 然nhiên 此thử 特đặc 大đại 旨chỉ 耳nhĩ 。 至chí 於ư 文văn 相tương/tướng 結kết 密mật 。 有hữu 不bất 易dị 疏sớ/sơ 理lý 者giả 。 因nhân 復phục 為vi 之chi 說thuyết 曰viết 。 離ly 須tu 各các 論luận 。 合hợp 宜nghi 對đối 辨biện 。 離ly 合hợp 相tương/tướng 即tức 。 旨chỉ 不bất 可khả 分phần/phân 。 何hà 也dã 。 蓋cái 離ly 本bổn 正chánh 明minh 空không 假giả 即tức 體thể 彰chương 體thể 徧biến 之chi 義nghĩa 。 故cố 須tu 各các 論luận 對đối 辨biện 則tắc 非phi 也dã 。 合hợp 明minh 修tu 性tánh 不bất 濫lạm 顯hiển 性tánh 極cực 之chi 旨chỉ 。 故cố 須tu 對đối 辨biện 各các 論luận 則tắc 非phi 也dã 。 所sở 以dĩ 相tương/tướng 即tức 者giả 。 亦diệc 以dĩ 其kỳ 文văn 理lý 然nhiên 也dã 。 如như 曰viết 三tam 諦đế 無vô 非phi 經kinh 體thể 。 即tức 合hợp 論luận 離ly 也dã 。 以dĩ 即tức 合hợp 故cố 。 但đãn 云vân 三tam 諦đế 。 由do 論luận 離ly 故cố 。 無vô 非phi 經kinh 體thể 。 以dĩ 皆giai 具cụ 中trung 故cố 。 又hựu 曰viết 。 若nhược 不bất 於ư 三tam 各các 揀giản 空không 假giả 。 即tức 離ly 論luận 合hợp 也dã 。 以dĩ 即tức 離ly 故cố 。 各các 三tam □# 九cửu 。 由do 論luận 合hợp 故cố 。 揀giản 二nhị 取thủ 中trung 。 是thị 則tắc 凡phàm 言ngôn 揀giản 處xứ 。 雖tuy 是thị 九cửu 法pháp 。 其kỳ 義nghĩa 已dĩ 合hợp 。 凡phàm 言ngôn 通thông 處xứ 。 雖tuy 是thị 三tam 法pháp 。 其kỳ 義nghĩa 已dĩ 離ly 。 故cố 知tri 不bất 定định 九cửu 三tam 。 而nhi 論luận 離ly 合hợp 。 實thật 以dĩ 揀giản 取thủ 論luận 之chi 。 此thử 則tắc 離ly 合hợp 之chi 說thuyết 也dã 。 若nhược 夫phu 揀giản 取thủ 。 則tắc 其kỳ 說thuyết 常thường 定định 。 所sở 以dĩ 若nhược 離ly 若nhược 合hợp 。 竝tịnh 揀giản 二nhị 修tu 。 取thủ 中trung 為vi 體thể 。 記ký 主chủ 所sở 謂vị 。 皆giai 取thủ 法Pháp 身thân 。 四tứ 明minh 則tắc 曰viết 。 各các 揀giản 空không 假giả 。 蓋cái 左tả 右hữu 相tương/tướng 顯hiển 也dã 。 夫phu 言ngôn 皆giai 取thủ 法Pháp 身thân 。 豈khởi 非phi 從tùng 性tánh 取thủ 三tam 法Pháp 身thân 乎hồ 。 既ký 言ngôn 各các 揀giản 空không 假giả 。 豈khởi 非phi 於ư 九cửu 揀giản 餘dư 六lục 法pháp 乎hồ 。 若nhược 以dĩ 類loại 從tùng 。 約ước 合hợp 言ngôn 之chi 。 則tắc 三tam 體thể 祇kỳ 是thị 一nhất 體thể 。 三tam 宗tông 三tam 用dụng 。 亦diệc 各các 合hợp 一nhất 。 不bất 然nhiên 。 何hà 謂vị 皆giai 取thủ 。 而nhi 各các 揀giản 乎hồ 。 所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 蓋cái 體thể 為vi 主chủ 質chất 。 為vi 君quân 父phụ 。 而nhi 體thể 唯duy 一nhất 極cực 。 不bất 兼kiêm 餘dư 義nghĩa 。 餘dư 義nghĩa 則tắc 其kỳ 修tu 也dã 。 用dụng 也dã 。 或hoặc 理lý 性tánh 之chi 德đức 。 或hoặc 修tu 顯hiển 之chi 事sự 。 非phi 克khắc 體thể 性tánh 一nhất 之chi 謂vị 也dã 。 至chí 於ư 眾chúng 生sanh 性tánh 源nguyên 。 諸chư 佛Phật 理lý 本bổn 。 亦diệc 唯duy 一nhất 性tánh 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 非phi 謂vị 離ly 則tắc 兼kiêm 修tu 。 合hợp 唯duy 取thủ 性tánh 。 此thử 則tắc 揀giản 取thủ 之chi 說thuyết 也dã 。 若nhược 合hợp 而nhi 明minh 之chi 。 則tắc 離ly 合hợp 從tùng 義nghĩa 。 揀giản 取thủ 從tùng 體thể 。 義nghĩa 雖tuy 進tiến 否phủ/bĩ 之chi 殊thù 。 體thể 無vô 增tăng 減giảm 之chi 別biệt 。 故cố 以dĩ 義nghĩa 從tùng 體thể 。 則tắc 揀giản 取thủ 之chi 理lý 恆hằng 同đồng 。 以dĩ 體thể 從tùng 義nghĩa 。 則tắc 離ly 合hợp 之chi 相tướng 宛uyển 別biệt 。 抑ức 又hựu 體thể 得đắc 義nghĩa 融dung 故cố 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 義nghĩa 以dĩ 體thể 定định 故cố 。 有hữu 揀giản 有hữu 取thủ 。 是thị 則tắc 揀giản 與dữ 不bất 揀giản 。 旨chỉ 歸quy 一nhất 轍triệt 。 或hoặc 離ly 或hoặc 合hợp 。 妙diệu 在tại 其kỳ 中trung 。 圓viên 活hoạt 若nhược 此thử 。 豈khởi 執chấp 一nhất 局cục 論luận 。 而nhi 能năng 盡tận 經kinh 體thể 之chi 大đại 全toàn 乎hồ 。 或hoặc 者giả 偏thiên 取thủ 。 便tiện 致trí 乖quai 違vi 。 其kỳ 三tam 曰viết 。 宗tông 途đồ 辨biện 論luận 。 然nhiên 則tắc 大đại 旨chỉ 已dĩ 明minh 。 復phục 何hà 論luận 乎hồ 。 特đặc 由do 四tứ 明minh 二nhị 記ký 。 釋thích 體thể 禮lễ 底để 達đạt 之chi 文văn 。 有hữu 曰viết 。 此thử 是thị 法Pháp 身thân 中trung 三tam 。 未vị 明minh 餘dư 二nhị 各các 三tam 。 又hựu 以dĩ 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 。 釋thích 底để 達đạt 。 則tắc 三tam 皆giai 是thị 性tánh 。 若nhược 與dữ 上thượng 揀giản 取thủ 不bất 合hợp 者giả 。 此thử 宗tông 途đồ 所sở 以dĩ 異dị 論luận 也dã 。 於ư 是thị 南nam 屏bính 一nhất 派phái 。 始thỉ 以dĩ 七thất 義nghĩa 。 難nạn/nan 其kỳ 離ly 合hợp 不bất 成thành 。 (# 文văn 見kiến 精tinh 微vi )# 自tự 是thị 扶phù 宗tông 者giả 有hữu 之chi 。 異dị 論luận 者giả 有hữu 之chi 。 今kim 皆giai 置trí 而nhi 不bất 辨biện 。 姑cô 就tựu 四tứ 明minh 宗tông 旨chỉ 。 以dĩ 正chánh 之chi 曰viết 。 禮lễ 底để 達đạt 三tam 本bổn 離ly 中trung 。 名danh 相tướng 亦diệc 一nhất 性tánh 二nhị 修tu 。 對đối 下hạ 宗tông 用dụng 。 則tắc 各các 三tam 成thành 九cửu 論luận 。 揀giản 取thủ 如như 前tiền 。 (# 云vân 云vân )# 夫phu 是thị 則tắc 法Pháp 身thân 中trung 三tam 之chi 文văn 。 正chánh 當đương 結kết 性tánh 指chỉ 修tu 。 意ý 在tại 以dĩ 修tu 例lệ 性tánh 。 各các 明minh 三tam 法pháp 。 亦diệc 離ly 義nghĩa 而nhi 已dĩ 。 而nhi 不bất 爾nhĩ 者giả 。 蓋cái 有hữu 向hướng 相tương/tướng 成thành 之chi 意ý 故cố 也dã 。 是thị 則tắc 離ly 合hợp 善thiện 成thành 。 何hà 不bất 成thành 之chi 有hữu 。 抑ức 圓viên 論luận 離ly 合hợp 。 本bổn 於ư 非phi 離ly 非phi 合hợp 。 而nhi 卒thốt 歸quy 於ư 不bất 定định 離ly 合hợp 。 雖tuy 謂vị 離ly 合hợp 不bất 成thành 亦diệc 可khả 也dã 。 彼bỉ 尚thượng 不bất 知tri 善thiện 成thành 之chi 義nghĩa 。 況huống 達đạt 不bất 成thành 之chi 旨chỉ 。 既ký 通thông 其kỳ 一nhất 。 餘dư 難nan 可khả 了liễu 。 無vô 勞lao 曲khúc 辨biện 也dã 。 然nhiên 其kỳ 次thứ 文văn 者giả 。 本bổn 亦diệc 無vô 難nạn/nan 。 特đặc 是thị 沿duyên 襲tập 蔽tế 之chi 爾nhĩ 。 今kim 以dĩ 義nghĩa 斷đoạn 之chi 曰viết 。 約ước 即tức 中trung 義nghĩa 。 以dĩ 所sở 顯hiển 能năng 。 何hà 也dã 。 蓋cái 底để 達đạt 之chi 言ngôn 。 義nghĩa 有hữu 能năng 所sở 。 故cố 能năng 窮cùng 能năng 達đạt 者giả 。 智trí 也dã 。 用dụng 也dã 。 所sở 窮cùng 所sở 達đạt 者giả 。 性tánh 也dã 。 體thể 也dã 。 帖# 文văn 正chánh 釋thích 。 雖tuy 從tùng 能năng 以dĩ 得đắc 名danh 。 然nhiên 不bất 約ước 所sở 窮cùng 。 無vô 以dĩ 顯hiển 能năng 窮cùng 之chi 深thâm 。 不bất 約ước 所sở 達đạt 。 無vô 以dĩ 顯hiển 能năng 達đạt 之chi 廣quảng 。 故cố 以dĩ 實thật 相tướng 體thể 。 顯hiển 甚thậm 深thâm 之chi 智trí 德đức 。 復phục 以dĩ 能năng 窮cùng 智trí 。 彰chương 法pháp 性tánh 之chi 甚thậm 深thâm 。 以dĩ 所sở 達đạt 顯hiển 能năng 達đạt 例lệ 爾nhĩ 。 (# 云vân 云vân )# 兩lưỡng 者giả 交giao 相tương/tướng 為vi 顯hiển 。 則tắc 底để 達đạt 義nghĩa 彰chương 。 法pháp 性tánh 亦diệc 彰chương 。 故cố 曰viết 空không 即tức 中trung 故cố 。 故cố 般Bát 若Nhã 德đức 。 是thị 諸chư 法pháp 底để 。 雖tuy 通thông 能năng 所sở 。 正chánh 顯hiển 能năng 窮cùng 。 則tắc 又hựu 曰viết 。 觀quán 照chiếu 文văn 字tự 。 二nhị 般Bát 若Nhã 也dã 。 是thị 則tắc 底để 達đạt 。 雖tuy 曰viết 性tánh 三tam 。 不bất 失thất 一nhất 性tánh 二nhị 修tu 之chi 義nghĩa 。 雖tuy 曰viết 修tu 二nhị 。 不bất 妨phương 真chân 性tánh 實thật 相tướng 之chi 名danh 。 故cố 從tùng 能năng 窮cùng 達đạt 以dĩ 言ngôn 之chi 。 還hoàn 成thành 體thể 家gia 之chi 宗tông 用dụng 。 從tùng 所sở 窮cùng 達đạt 以dĩ 言ngôn 之chi 。 則tắc 是thị 宗tông 之chi 所sở 顯hiển 。 用dụng 之chi 所sở 依y 。 三tam 體thể 既ký 祇kỳ 一nhất 體thể 。 宗tông 用dụng 豈khởi 復phục 異dị 途đồ 。 離ly 合hợp 之chi 旨chỉ 無vô 偏thiên 。 揀giản 取thủ 之chi 義nghĩa 何hà 失thất 。 文văn 旨chỉ 明minh 白bạch 。 孰thục 得đắc 而nhi 違vi 。 無vô 謂vị 此thử 是thị 通thông 論luận 。 而nhi 非phi 的đích 揀giản 。 不bất 可khả 見kiến 其kỳ 或hoặc 濫lạm 。 輙triếp 斥xích 為vi 非phi 。 請thỉnh 試thí 對đối 彼bỉ 研nghiên 詳tường 。 自tự 見kiến 臧tang 否bĩ 也dã 。 或hoặc 又hựu 於ư 是thị 論luận 。 起khởi 修tu 不bất 起khởi 修tu 者giả 。 須tu 知tri 性tánh 德đức 圓viên 具cụ 。 法pháp 爾nhĩ 而nhi 然nhiên 。 何hà 必tất 言ngôn 起khởi 。 然nhiên 後hậu 為vi 修tu 。 故cố 以dĩ 起khởi 修tu 。 而nhi 攝nhiếp 宗tông 用dụng 者giả 尚thượng 非phi 。 以dĩ 不bất 起khởi 修tu 。 而nhi 揀giản 宗tông 用dụng 者giả 。 尤vưu 未vị 為vi 得đắc 。 然nhiên 由do 性tánh 德đức 。 應ưng 於ư 起khởi 修tu 。 雖tuy 論luận 之chi 可khả 也dã 。 但đãn 彼bỉ 未vị 善thiện 離ly 合hợp 。 如như 南nam 屏bính 廣quảng 智trí 之chi 說thuyết 。 或hoặc 專chuyên 離ly 而nhi 失thất 合hợp 。 或hoặc 以dĩ 離ly 中trung 名danh 相tướng 。 約ước 合hợp 言ngôn 之chi 。 為vi 未vị 可khả 耳nhĩ 。 是thị 應ưng 兼kiêm 取thủ 之chi 。 皆giai 不bất 失thất 為vi 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 之chi 義nghĩa 。 若nhược 彼bỉ 全toàn 不bất 許hứa 論luận 起khởi 修tu 者giả 。 則tắc 孤cô 然nhiên 一nhất 性tánh 。 敻# 在tại 宗tông 用dụng 之chi 外ngoại 。 抑ức 修tu 外ngoại 於ư 性tánh 。 將tương 何hà 以dĩ 為vi 不bất 即tức 不bất 離ly 耶da 。 由do 是thị 言ngôn 之chi 。 起khởi 愈dũ 不bất 起khởi 。 其kỳ 失thất 性tánh 德đức 圓viên 具cụ 之chi 旨chỉ 一nhất 也dã 。 今kim 例lệ 無vô 取thủ 焉yên 。
旁bàng 出xuất 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 章chương 例lệ (# 十thập 八bát 。 十thập 九cửu 。 二nhị 十thập 。 廿# 一nhất 。 廿# 二nhị )# 。
論luận 曰viết 。 因nhân 經kinh 體thể 。 而nhi 有hữu 五ngũ 章chương 。 因nhân 五ngũ 章chương 。 而nhi 廣quảng 二nhị 十thập 五ngũ 章chương 。 此thử 文văn 所sở 以dĩ 旁bàng 出xuất 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 章chương 。 蓋cái 其kỳ 類loại 也dã 。 疑nghi 者giả 曰viết 。 諸chư 經kinh 玄huyền 義nghĩa 。 皆giai 明minh 五ngũ 章chương 而nhi 已dĩ 。 何hà 獨độc 至chí 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 必tất 章chương 章chương 結kết 成thành 五ngũ 義nghĩa 。 其kỳ 故cố 何hà 也dã 。 說thuyết 者giả 曰viết 。 順thuận 題đề 故cố 也dã 。 又hựu 曰viết 。 何hà 直trực 順thuận 題đề 。 兼kiêm 順thuận 文văn 也dã 。 非phi 特đặc 順thuận 文văn 。 抑ức 經kinh 旨chỉ 也dã 。 良lương 以dĩ 此thử 經Kinh 。 專chuyên 唱xướng 秘bí 藏tạng 。 具cụ 足túc 三tam 德đức 。 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 。 微vi 妙diệu 秘bí 密mật 。 是thị 為vi 如Như 來Lai 。 究cứu 竟cánh 安an 住trụ 。 故cố 曰viết 直trực 法Pháp 身thân 非phi 法Pháp 身thân 等đẳng 。 又hựu 曰viết 。 法Pháp 身thân 亦diệc 非phi 等đẳng 。 一nhất 部bộ 始thỉ 終chung 。 莫mạc 非phi 此thử 理lý 。 故cố 覽lãm 而nhi 為vi 題đề 。 則tắc 曰viết 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 大đại 滅diệt 度độ 。 三tam 法pháp 之chi 名danh 也dã 。 雖tuy 然nhiên 此thử 知tri 結kết 成thành 。 異dị 於ư 它# 文văn 而nhi 已dĩ 。 若nhược 曰viết 二nhị 十thập 五ngũ 章chương 。 則tắc 未vị 之chi 敢cảm 聞văn 。 何hà 也dã 蓋cái 其kỳ 名danh 數số 未vị 正chánh 故cố 也dã 。 今kim 先tiên 覈# 而nhi 非phi 之chi 。 凡phàm 五ngũ 不bất 當đương 。 且thả 凡phàm 五ngũ 章chương 之chi 法pháp 。 必tất 曰viết 名danh 總tổng 三tam 法pháp 。 教giáo 判phán 前tiền 四tứ 。 體thể 宗tông 用dụng 三tam 。 別biệt 論luận 三tam 法pháp 。 信tín 如như 其kỳ 言ngôn 。 苟cẩu 例lệ 為vi 五ngũ 章chương 。 則tắc 總tổng 別biệt 不bất 便tiện 。 一nhất 不bất 當đương 也dã 。 若nhược 例lệ 各các 開khai 五ngũ 。 合hợp 引dẫn 當đương 科khoa 之chi 文văn 。 而nhi 釋thích 名danh 五ngũ 章chương 。 乃nãi 引dẫn 玄huyền 序tự 。 及cập 辨biện 體thể 中trung 文văn 。 驗nghiệm 是thị 牽khiên 強cường/cưỡng 遷thiên 就tựu 。 二nhị 不bất 當đương 也dã 。 況huống 所sở 引dẫn 玄huyền 序tự 。 既ký 亦diệc 結kết 成thành 。 而nhi 非phi 釋thích 名danh 之chi 五ngũ 。 當đương 何hà 所sở 屬thuộc 。 三tam 不bất 當đương 也dã 。 至chí 如như 辨biện 體thể 章chương 中trung 。 既ký 約ước 五ngũ 法pháp 釋thích 體thể 。 一nhất 一nhất 結kết 成thành 。 是thị 則tắc 體thể 中trung 自tự 具cụ 爾nhĩ 許hứa 。 四tứ 不bất 當đương 也dã 。 又hựu 若nhược 歷lịch 而nhi 數số 之chi 。 恐khủng 不bất 止chỉ 此thử 。 通thông 總tổng 而nhi 言ngôn 一nhất 五ngũ 可khả 也dã 。 進tiến 退thoái 皆giai 非phi 。 五ngũ 不bất 當đương 也dã 。 然nhiên 則tắc 不bất 許hứa 二nhị 十thập 五ngũ 章chương 。 其kỳ 一nhất 一nhất 結kết 成thành 之chi 文văn 。 當đương 何hà 所sở 名danh 。 以dĩ 今kim 言ngôn 之chi 。 謂vị 之chi 圓viên 具cụ 五ngũ 章chương 可khả 也dã 。 蓋cái 其kỳ 義nghĩa 從tùng 容dung 既ký 足túc 。 揀giản 異dị 餘dư 文văn 。 而nhi 又hựu 不bất 失thất 通thông 理lý 。 如như 離ly 三tam 成thành 九cửu 。 豈khởi 非phi 圓viên 具cụ 乎hồ 。 但đãn 結kết 不bất 結kết 異dị 耳nhĩ 。 試thí 更cánh 以dĩ 一nhất 義nghĩa 例lệ 之chi 。 如như 彼bỉ 明minh 離ly 合hợp 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 異dị 常thường 途đồ 。 乃nãi 准chuẩn 經kinh 有hữu 兩lưỡng 番phiên 遣khiển 非phi 之chi 文văn 。 (# 云vân 云vân )# 則tắc 曰viết 。 今kim 作tác 三tam 番phiên 九cửu 義nghĩa 。 淺thiển 深thâm 別biệt 異dị 。 乃nãi 至chí 云vân 。 法Pháp 身thân 亦diệc 非phi 。 那na 可khả 單đơn 作tác 三Tam 身Thân 釋thích 大đại 等đẳng 。 據cứ 此thử 以dĩ 明minh 。 既ký 未vị 為vi 盡tận 理lý 。 似tự 不bất 止chỉ 於ư 三tam 九cửu 法pháp 相tướng 而nhi 已dĩ 。 是thị 亦diệc 符phù 順thuận 經kinh 旨chỉ 。 彰chương 究cứu 極cực 玄huyền 秘bí 。 名danh 融dung 體thể 即tức 故cố 也dã 。 玄huyền 文văn 曰viết 。 三tam 法pháp 具cụ 足túc 。 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 法pháp 即tức 三tam 智trí 。 三tam 智trí 即tức 三tam 點điểm 。 三tam 法pháp 即tức 九cửu 法pháp 。 九cửu 法pháp 即tức 三tam 法pháp 。 縱túng/tung 使sử 圓viên 融dung 妙diệu 極cực 。 克khắc 實thật 言ngôn 之chi 。 不bất 過quá 三tam 九cửu 耳nhĩ 。 若nhược 如như 先tiên 達đạt 。 因nhân 之chi 加gia 至chí 二nhị 十thập 七thất 法pháp 者giả 。 有hữu 三tam 不bất 便tiện 。 一nhất 者giả 空không 增tăng 名danh 數số 。 二nhị 者giả 反phản 劣liệt 常thường 途đồ 。 三tam 者giả 還hoàn 成thành 定định 法pháp 。 正chánh 同đồng 其kỳ 失thất 也dã 。 故cố 今kim 不bất 取thủ 。 蓋cái 得đắc 中trung 焉yên 。
諸chư 經kinh 指chỉ 體thể 同đồng 異dị 例lệ (# 廿# 三tam 。 廿# 四tứ 。 廿# 五ngũ 。 廿# 六lục 。 廿# 七thất 。 廿# 八bát 。 三tam 十thập 。 三tam 十thập 四tứ )# 。
論luận 曰viết 。 性tánh 不bất 得đắc 不bất 至chí 。 至chí 則tắc 盡tận 矣hĩ 。 理lý 不bất 得đắc 不bất 極cực 。 極cực 則tắc 一nhất 矣hĩ 。 是thị 故cố 諸chư 經kinh 明minh 體thể 。 雖tuy 或hoặc 名danh 言ngôn 之chi 殊thù 。 其kỳ 為vi 至chí 極cực 一nhất 也dã 。 然nhiên 而nhi 異dị 指chỉ 者giả 。 則tắc 隨tùy 文văn 用dụng 與dữ 故cố 。 復phục 以dĩ 四tứ 例lệ 論luận 之chi 。 謂vị 約ước 教giáo 有hữu 通thông 局cục 。 約ước 名danh 有hữu 單đơn 複phức 。 約ước 法pháp 有hữu 一nhất 多đa 。 約ước 義nghĩa 有hữu 進tiến 否phủ/bĩ 。 今kim 會hội 之chi 卒thốt 歸quy 於ư 同đồng 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 如như 維duy 摩ma 玄huyền 疏sớ/sơ 。 對đối 古cổ 釋thích 義nghĩa 。 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。 真chân 性tánh 解giải 脫thoát 為vi 體thể 。 是thị 固cố 順thuận 其kỳ 題đề 旨chỉ 。 從tùng 用dụng 彰chương 名danh 。 而nhi 體thể 歸quy 一nhất 。 性tánh 不bất 違vi 常thường 論luận 也dã 。 至chí 於ư 約ước 教giáo 示thị 體thể 。 則tắc 又hựu 取thủ 三tam 種chủng 真Chân 諦Đế 者giả 。 蓋cái 彼bỉ 部bộ 旨chỉ 。 以dĩ 彈đàn 呵ha 為vi 本bổn 義nghĩa 。 須tu 通thông 釋thích 故cố 也dã 。 故cố 曰viết 。 此thử 經Kinh 猶do 帶đái 通thông 別biệt 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 故cố 。 理lý 內nội 三tam 種chủng 真Chân 諦Đế 皆giai 得đắc 為vi 體thể 。 而nhi 有hữu 傍bàng 正chánh 焉yên 。 旁bàng 義nghĩa 雖tuy 通thông 。 正chánh 唯duy 局cục 圓viên 也dã 。 然nhiên 則tắc 光quang 明minh 。 亦diệc 帶đái 三tam 教giáo 。 而nhi 就tựu 圓viên 釋thích 體thể 何hà 也dã 。 蓋cái 取thủ 經kinh 中trung 如Như 來Lai 遊du 於ư 法pháp 性tánh 之chi 言ngôn 故cố 。 揀giản 因nhân 取thủ 果quả 。 以dĩ 尊tôn 極cực 為vi 體thể 。 文văn 各các 有hữu 意ý 。 不bất 可khả 槩# 論luận 。 故cố 曰viết 。 約ước 教giáo 有hữu 通thông 局cục 也dã 。 何hà 謂vị 約ước 名danh 有hữu 單đơn 複phức 。 如như 請thỉnh 觀quán 音âm 疏sớ/sơ 。 以dĩ 靈linh 知tri 寂tịch 照chiếu 。 法Pháp 身thân 為vi 體thể 。 別biệt 行hành 玄huyền 義nghĩa 。 以dĩ 靈linh 智trí 合hợp 。 法Pháp 身thân 為vi 體thể 。 此thử 竝tịnh 約ước 於ư 觀quán 音âm 化hóa 用dụng 。 從tùng 題đề 得đắc 名danh 。 而nhi 觀quán 音âm 之chi 號hiệu 。 名danh 從tùng 智trí 立lập 。 二nhị 身thân 明minh 義nghĩa 。 此thử 當đương 真chân 身thân 。 故cố 特đặc 從tùng 智trí 兼kiêm 合hợp 法Pháp 身thân 。 似tự 有hữu 單đơn 複phức 之chi 異dị 。 其kỳ 實thật 還hoàn 取thủ 所sở 照chiếu 所sở 合hợp 。 法Pháp 身thân 為vi 體thể 。 故cố 靈linh 智trí 之chi 言ngôn 。 即tức 寂tịch 照chiếu 異dị 名danh 。 大đại 體thể 無vô 別biệt 也dã 。 而nhi 闡xiển 義nghĩa 鈔sao 。 乃nãi 謂vị 以dĩ 所sở 從tùng 能năng 。 取thủ 照chiếu 義nghĩa 為vi 體thể 者giả 非phi 也dã 。 應ưng 云vân 以dĩ 能năng 從tùng 所sở 為vi 體thể 。 以dĩ 所sở 帶đái 能năng 得đắc 名danh 。 其kỳ 說thuyết 方phương 圓viên 。 彼bỉ 又hựu 論luận 普phổ 門môn 合hợp 義nghĩa 。 謂vị 之chi 以dĩ 報báo 合hợp 法pháp 。 作tác 共cộng 合hợp 義nghĩa 釋thích 者giả 亦diệc 非phi 。 今kim 謂vị 。 當đương 如như 四tứ 明minh 玄huyền 記ký 。 以dĩ 契khế 合hợp 釋thích 之chi 。 故cố 文văn 云vân 云vân 。 義nghĩa 方phương 盡tận 理lý 。 則tắc 無vô 二nhị 體thể 之chi 失thất 也dã 。 何hà 謂vị 約ước 法pháp 有hữu 一nhất 多đa 。 如như 涅Niết 槃Bàn 玄huyền 。 以dĩ 五ngũ 法pháp 釋thích 體thể 。 異dị 乎hồ 諸chư 文văn 者giả 。 蓋cái 顯hiển 經kinh 體thể 。 徧biến 通thông 一nhất 部bộ 。 雖tuy 名danh 言ngôn 不bất 同đồng 。 而nhi 體thể 義nghĩa 無vô 別biệt 。 然nhiên 亦diệc 不bất 出xuất 三tam 德đức 之chi 旨chỉ 。 如như 玄huyền 及cập 鈔sao 釋thích 云vân 云vân 。 准chuẩn 此thử 而nhi 言ngôn 。 凡phàm 諸chư 經kinh 有hữu 體thể 同đồng 名danh 異dị 者giả 。 皆giai 得đắc 作tác 此thử 推thôi 廣quảng 釋thích 之chi 。 亦diệc 隨tùy 作tác 者giả 之chi 意ý 。 非phi 謂vị 體thể 有hữu 增tăng 減giảm 也dã 。 何hà 謂vị 約ước 義nghĩa 有hữu 進tiến 否phủ/bĩ 。 如như 教giáo 有hữu 小tiểu 衍diễn 真chân 中trung 偏thiên 圓viên 開khai 廢phế 之chi 義nghĩa 。 法pháp 有hữu 因nhân 果quả 九cửu 一nhất 迷mê 悟ngộ 之chi 殊thù 。 而nhi 法pháp 相tướng 則tắc 有hữu 修tu 性tánh 離ly 合hợp 寂tịch 照chiếu 體thể 用dụng 之chi 異dị 。 故cố 使sử 諸chư 文văn 取thủ 體thể 。 各các 隨tùy 義nghĩa 別biệt 。 進tiến 否phủ/bĩ 不bất 同đồng 。 至chí 於ư 所sở 揀giản 。 亦diệc 未vị 始thỉ 有hữu 定định 法pháp 。 故cố 或hoặc 約ước 法pháp 相tướng 義nghĩa 門môn 。 或hoặc 揀giản 其kỳ 教giáo 。 或hoặc 揀giản 其kỳ 情tình 。 或hoặc 揀giản 其kỳ 智trí 。 若nhược 夫phu 體thể 性tánh 。 則tắc 尚thượng 不bất 當đương 取thủ 。 況huống 得đắc 論luận 揀giản 。 是thị 則tắc 揀giản 者giả 。 揀giản 無vô 所sở 揀giản 。 取thủ 亦diệc 無vô 所sở 取thủ 。 無vô 揀giản 無vô 取thủ 。 常thường 揀giản 常thường 取thủ 。 故cố 取thủ 無vô 不bất 周chu 。 揀giản 無vô 不bất 盡tận 。 非phi 揀giản 非phi 取thủ 。 其kỳ 理lý 圓viên 通thông 。 議nghị 或hoặc 有hữu 窮cùng 。 旨chỉ 不bất 可khả 盡tận 。
餘dư 論luận 下hạ
論luận 曰viết 。 別biệt 例lệ 既ký 明minh 。 固cố 可khả 總tổng 知tri 。 諸chư 文văn 大đại 旨chỉ 。 但đãn 文văn 未vị 必tất 盡tận 通thông 。 理lý 未vị 必tất 盡tận 究cứu 。 意ý 義nghĩa 未vị 必tất 盡tận 彰chương 。 宗tông 途đồ 未vị 必tất 盡tận 判phán 。 故cố 於ư 是thị 申thân 之chi 以dĩ 餘dư 論luận 焉yên 。 或hoặc 問vấn 。 一nhất 切thiết 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 。 又hựu 曰viết 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 佛Phật 法Pháp 。 是thị 則tắc 十thập 界giới 三tam 諦đế 。 通thông 對đối 別biệt 對đối 。 揀giản 則tắc 俱câu 揀giản 。 否phủ/bĩ 則tắc 俱câu 取thủ 。 今kim 何hà 故cố 以dĩ 開khai 權quyền 論luận 。 則tắc 九cửu 界giới 無vô 所sở 揀giản 。 約ước 三tam 諦đế 而nhi 必tất 揀giản 二nhị 取thủ 中trung 何hà 也dã 。 曰viết 各các 當đương 其kỳ 義nghĩa 。 理lý 不bất 相tương 違vi 。 何hà 者giả 。 蓋cái 開khai 顯hiển 則tắc 其kỳ 理lý 猶do 通thông 。 所sở 以dĩ 十thập 界giới 無vô 非phi 妙diệu 境cảnh 。 論luận 體thể 則tắc 其kỳ 旨chỉ 甚thậm 局cục 。 所sở 以dĩ 必tất 須tu 揀giản 二nhị 取thủ 中trung 。 是thị 則tắc 雖tuy 揀giản 。 而nhi 法pháp 無vô 所sở 遺di 。 還hoàn 依y 十thập 界giới 。 而nhi 顯hiển 經kinh 體thể 。 雖tuy 取thủ 而nhi 體thể 必tất 究cứu 極cực 。 不bất 約ước 三tam 諦đế 。 無vô 以dĩ 明minh 性tánh 。 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 空không 即tức 假giả 。 但đãn 是thị 經Kinh 之chi 宗tông 用dụng 。 要yếu 必tất 十thập 界giới 即tức 中trung 。 始thỉ 彰chương 一nhất 性tánh 之chi 體thể 。 然nhiên 則tắc 十thập 界giới 三tam 諦đế 。 互hỗ 有hữu 通thông 別biệt 。 無vô 得đắc 據cứ 橫hoạnh/hoành 而nhi 難nạn/nan 竪thụ 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 一nhất 切thiết 不bất 出xuất 法pháp 性tánh 之chi 文văn 。 舊cựu 不bất 以dĩ 此thử 而nhi 為vi 開khai 權quyền 。 今kim 何hà 取thủ 之chi 。 曰viết 縱túng/tung 非phi 正chánh 論luận 開khai 廢phế 。 其kỳ 如như 文văn 旨chỉ 。 非phi 廢phế 耶da 開khai 。 豈khởi 全toàn 不bất 可khả 定định 邪tà 。 既ký 示thị 十thập 界giới 通thông 依y 。 又hựu 曰viết 。 咸hàm 歸quy 實thật 體thể 。 非phi 開khai 而nhi 何hà 。 或hoặc 問vấn 。 所sở 引dẫn 一nhất 經kinh 二nhị 論luận 。 以dĩ 證chứng 經kinh 體thể 之chi 文văn 。 謂vị 之chi 引dẫn 同đồng 。 考khảo 其kỳ 文văn 旨chỉ 。 則tắc 能năng 所sở 義nghĩa 別biệt 。 觀quán 智trí 非phi 性tánh 。 其kỳ 同đồng 義nghĩa 何hà 在tại 。 曰viết 同đồng 異dị 之chi 說thuyết 。 初sơ 無vô 定định 論luận 。 因nhân 其kỳ 所sở 同đồng 而nhi 同đồng 之chi 。 則tắc 文văn 莫mạc 不bất 同đồng 。 惟duy 異dị 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。 今kim 取thủ 同đồng 義nghĩa 以dĩ 證chứng 。 則tắc 壽thọ 量lượng 正chánh 取thủ 所sở 見kiến 為vi 體thể 。 二nhị 論luận 例lệ 之chi 。 可khả 以dĩ 意ý 曉hiểu 。 然nhiên 則tắc 亦diệc 有hữu 異dị 乎hồ 。 曰viết 異dị 義nghĩa 非phi 無vô 。 然nhiên 非phi 文văn 意ý 。 或hoặc 問vấn 。 辭từ 異dị 意ý 同đồng 之chi 言ngôn 。 為vi 二nhị 論luận 對đối 說thuyết 。 為vi 當đương 偈kệ 自tự 明minh 。 曰viết 後hậu 義nghĩa 為vi 善thiện 也dã 。 至chí 云vân 此thử 亦diệc 與dữ 中trung 論luận 意ý 同đồng 。 方phương 會hội 二nhị 論luận 耳nhĩ 。 或hoặc 問vấn 。 籤# 云vân 應ưng 以dĩ 畢tất 竟cánh 空không 不bất 思tư 議nghị 假giả 相tương 對đối 。 應ưng 以dĩ 之chi 言ngôn 。 何hà 謂vị 乎hồ 。 曰viết 亦diệc 此thử 難nan 曉hiểu 。 當đương 作tác 伏phục 疑nghi 釋thích 之chi 可khả 也dã 。 蓋cái 四tứ 句cú 中trung 。 後hậu 二nhị 三tam 諦đế 顯hiển 然nhiên 。 前tiền 之chi 二nhị 句cú 。 直trực 空không 假giả 耳nhĩ 。 那na 成thành 圓viên 融dung 三tam 諦đế 。 故cố 釋thích 云vân 云vân 。 又hựu 從tùng 而nhi 揀giản 之chi 。 亦diệc 因nhân 上thượng 二nhị 句cú 。 通thông 示thị 三tam 諦đế 圓viên 融dung 爾nhĩ 。 或hoặc 問vấn 。 此thử 空không 假giả 即tức 中trung 等đẳng 。 雖tuy 與dữ 下hạ 被bị 接tiếp 義nghĩa 別biệt 。 其kỳ 如như 名danh 言ngôn 一nhất 同đồng 。 何hà 以dĩ 甄chân 別biệt 。 曰viết 名danh 言ngôn 雖tuy 同đồng 。 文văn 旨chỉ 各các 異dị 。 今kim 就tựu 圓viên 中trung 自tự 論luận 。 故cố 得đắc 三tam 諦đế 互hỗ 即tức 。 而nhi 並tịnh 揀giản 二nhị 取thủ 中trung 。 後hậu 約ước 共cộng 位vị 而nhi 說thuyết 。 兼kiêm 於ư 二nhị 接tiếp 。 故cố 得đắc 一nhất 據cứ 一nhất 取thủ 。 然nhiên 則tắc 二nhị 接tiếp 。 以dĩ 能năng 接tiếp 莫mạc 非phi 中trung 道đạo 。 所sở 接tiếp 莫mạc 非phi 空không 假giả 。 至chí 於ư 能năng 即tức 所sở 即tức 。 何hà 偏thiên 言ngôn 之chi 邪tà 。 曰viết 通thông 義nghĩa 則tắc 然nhiên 。 今kim 約ước 淺thiển 深thâm 對đối 形hình 而nhi 說thuyết 。 故cố 一nhất 約ước 能năng 即tức 。 一nhất 約ước 所sở 即tức 云vân 爾nhĩ 。 是thị 則tắc 二nhị 接tiếp 之chi 釋thích 。 其kỳ 義nghĩa 益ích 明minh 。 或hoặc 問vấn 。 開khai 權quyền 釋thích 體thể 之chi 文văn 。 為vi 約ước 何hà 義nghĩa 。 以dĩ 論luận 權quyền 實thật 自tự 它# 。 而nhi 所sở 顯hiển 之chi 實thật 。 猶do 帶đái 權quyền 名danh 何hà 邪tà 。 曰viết 若nhược 且thả 約ước 當đương 文văn 明minh 之chi 。 當đương 是thị 真chân 中trung 以dĩ 論luận 。 自tự 它# 權quyền 實thật 。 則tắc 隨tùy 義nghĩa 而nhi 辨biện 。 所sở 以dĩ 化hóa 它# 權quyền 實thật 。 就tựu 當đương 分phân 為vi 實thật 。 對đối 自tự 行hành 名danh 權quyền 。 自tự 它# 權quyền 實thật 。 則tắc 相tương 望vọng 而nhi 論luận 。 自tự 行hành 權quyền 實thật 。 約ước 別biệt 圓viên 揀giản 。 (# 云vân 云vân )# 其kỳ 次thứ 意ý 者giả 。 直trực 文văn 相tương 次thứ 第đệ 相tương 望vọng 義nghĩa 耳nhĩ 。 至chí 自tự 行hành 文văn 中trung 。 方phương 權quyền 實thật 的đích 顯hiển 。 然nhiên 則tắc 文văn 曰viết 。 況huống 自tự 行hành 之chi 實thật 。 而nhi 非phi 實thật 邪tà 。 此thử 為vi 指chỉ 今kim 。 為vi 指chỉ 昔tích 乎hồ 。 曰viết 祇kỳ 由do 昔tích 圓viên 帶đái 權quyền 。 故cố 須tu 況huống 釋thích 。 今kim 圓viên 本bổn 實thật 。 何hà 須tu 況huống 之chi 。 人nhân 不bất 見kiến 此thử 。 直trực 讀đọc 而nhi 已dĩ 。 或hoặc 問vấn 。 玄huyền 有hữu 廢phế 權quyền 顯hiển 實thật 。 如như 前tiền 所sở 用dụng 之chi 言ngôn 。 而nhi 籤# 有hữu 曰viết 通thông 論luận 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 亦diệc 如như 後hậu 揀giản 舊cựu 皆giai 疑nghi 。 其kỳ 所sở 指chỉ 未vị 決quyết 。 若nhược 為vi 定định 之chi 。 曰viết 。 前tiền 用dụng 之chi 文văn 。 義nghĩa 已dĩ 顯hiển 然nhiên 。 但đãn 以dĩ 私tư 謂vị 有hữu 妨phương 。 未vị 為vi 然nhiên 耳nhĩ 。 殊thù 不bất 知tri 筆bút 由do 章chương 安an 。 故cố 前tiền 後hậu 無vô 在tại 也dã 。 若nhược 使sử 大đại 師sư 自tự 指chỉ 餘dư 文văn 。 合hợp 云vân 前tiền 說thuyết 。 何hà 用dụng 之chi 云vân 邪tà 。 後hậu 揀giản 之chi 言ngôn 。 按án 文văn 本bổn 以dĩ 前tiền 後hậu 文văn 為vi 問vấn 。 祇kỳ 應ưng 答đáp 中trung 。 仍nhưng 以dĩ 二nhị 文văn 為vi 釋thích 。 而nhi 指chỉ 言ngôn 後hậu 揀giản 者giả 。 即tức 通thông 論luận 下hạ 二nhị 句cú 。 已dĩ 酬thù 前tiền 文văn 之chi 意ý 。 而nhi 相tương/tướng 猶do 未vị 明minh 。 故cố 復phục 指chỉ 下hạ 。 就tựu 偏thiên 揀giản 中trung 最tối 後hậu 文văn 是thị 云vân 云vân 。 然nhiên 則tắc 開khai 文văn 。 何hà 以dĩ 言ngôn 揀giản 邪tà 。 曰viết 揀giản 是thị 通thông 指chỉ 。 開khai 乃nãi 別biệt 文văn 。 況huống 若nhược 得đắc 初sơ 問vấn 答đáp 意ý 。 開khai 揀giản 本bổn 不bất 相tương 妨phương 。 或hoặc 問vấn 。 法pháp 華hoa 明minh 體thể 。 每mỗi 以dĩ 三tam 軌quỹ 為vi 言ngôn 何hà 也dã 。 曰viết 今kim 以dĩ 意ý 求cầu 。 既ký 以dĩ 三tam 軌quỹ 。 為vi 三tam 法pháp 妙diệu 。 即tức 果quả 人nhân 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 。 今kim 明minh 此thử 體thể 。 亦diệc 極cực 果quả 所sở 證chứng 。 故cố 得đắc 約ước 之chi 以dĩ 明minh 焉yên 。 或hoặc 謂vị 順thuận 題đề 軌quỹ 。 則tắc 為vi 義nghĩa 者giả 。 其kỳ 義nghĩa 稍sảo 踈sơ 。 或hoặc 問vấn 。 章chương 安an 片phiến 古cổ 引dẫn 證chứng 之chi 文văn 。 雖tuy 籤# 文văn 反phản 覆phúc 釋thích 之chi 。 而nhi 義nghĩa 猶do 難nan 曉hiểu 。 其kỳ 說thuyết 如như 何hà 。 曰viết 若nhược 釋thích 茲tư 文văn 。 應ưng 先tiên 知tri 單đơn 複phức 之chi 義nghĩa 。 單đơn 言ngôn 則tắc 實thật 相tướng 為vi 體thể 。 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。 古cổ 師sư 既ký 以dĩ 因nhân 果quả 證chứng 體thể 。 所sở 以dĩ 非phi 也dã 。 若nhược 複phức 言ngôn 之chi 。 則tắc 因nhân 果quả 皆giai 指chỉ 實thật 相tướng 。 是thị 體thể 家gia 之chi 宗tông 。 實thật 相tướng 不bất 離ly 因nhân 果quả 。 是thị 宗tông 家gia 之chi 體thể 。 據cứ 經kinh 祇kỳ 是thị 體thể 家gia 之chi 宗tông 。 云vân 何hà 反phản 證chứng 之chi 邪tà 。 若nhược 如như 古cổ 師sư 所sở 證chứng 。 乃nãi 將tương 實thật 相tướng 。 證chứng 於ư 因nhân 果quả 也dã 。 義nghĩa 既ký 反phản 經kinh 。 引dẫn 證chứng 何hà 在tại 。 或hoặc 問vấn 。 玄huyền 籤# 釋thích 三tam 譬thí 之chi 文văn 。 有hữu 通thông 別biệt 旁bàng 正chánh 等đẳng 義nghĩa 。 與dữ 今kim 離ly 合hợp 。 帖# 釋thích 如như 何hà 。 曰viết 玄huyền 固cố 顯hiển 然nhiên 。 但đãn 釋thích 籤# 有hữu 以dĩ 通thông 揀giản 別biệt 之chi 問vấn 。 至chí 答đáp 中trung 則tắc 曰viết 。 正chánh 顯hiển 體thể 已dĩ 者giả 。 領lãnh 上thượng 三tam 義nghĩa 皆giai 體thể 之chi 文văn 。 此thử 離ly 義nghĩa 也dã 。 復phục 順thuận 此thử 三tam 者giả 。 復phục 以dĩ 三tam 譬thí 。 用dụng 對đối 三tam 法pháp 。 即tức 合hợp 義nghĩa 也dã 。 故cố 曰viết 皆giai 取thủ 法Pháp 身thân 。 以dĩ 為vi 經kinh 體thể 。 豈khởi 非phi 離ly 乎hồ 。 恐khủng 體thể 濫lạm 故cố 。 故cố 約ước 三tam 德đức 。 揀giản 出xuất 二nhị 德đức 。 豈khởi 非phi 合hợp 乎hồ 。 若nhược 據cứ 顯hiển 體thể 。 亦diệc 祇kỳ 應ưng 是thị 法Pháp 身thân 德đức 者giả 。 豈khởi 非phi 離ly 亦diệc 揀giản 修tu 取thủ 性tánh 乎hồ 。 故cố 知tri 立lập 理lý 既ký 當đương 。 無vô 適thích 而nhi 不bất 合hợp 矣hĩ 。 或hoặc 問vấn 。 光quang 明minh 疏sớ/sơ 記ký 二nhị 文văn 。 向hướng 以dĩ 離ly 念niệm 妙diệu 契khế 示thị 之chi 。 為vi 複phức 同đồng 耶da 。 亦diệc 有hữu 異dị 乎hồ 。 曰viết 此thử 可khả 意ý 知tri 。 難nan 以dĩ 言ngôn 示thị 。 若nhược 言ngôn 同đồng 異dị 。 大đại 約ước 少thiểu 殊thù 。 所sở 以dĩ 一nhất 就tựu 中trung 道đạo 。 示thị 於ư 心tâm 路lộ 絕tuyệt 處xứ 。 一nhất 約ước 不bất 即tức 不bất 離ly 。 則tắc 曰viết 思tư 議nghị 泯mẫn 淨tịnh 。 至chí 於ư 所sở 彰chương 經kinh 體thể 。 則tắc 二nhị 處xứ 無vô 別biệt 。 祇kỳ 此thử 二nhị 文văn 。 便tiện 知tri 四tứ 明minh 經kinh 體thể 。 無vô 非phi 從tùng 悟ngộ 處xứ 說thuyết 出xuất 。 豈khởi 彼bỉ 尋tầm 文văn 相tương/tướng 者giả 所sở 及cập 。 然nhiên 則tắc 文văn 曰viết 。 良lương 以dĩ 經kinh 體thể 未vị 始thỉ 離ly 文văn 。 而nhi 文văn 不bất 到đáo 者giả 。 復phục 何hà 謂vị 乎hồ 。 曰viết 此thử 亦diệc 不bất 可khả 。 容dung 易dị 而nhi 談đàm 。 若nhược 欲dục 言ngôn 者giả 。 祇kỳ 由do 理lý 性tánh 虗hư 通thông 。 無vô 法pháp 不bất 在tại 。 直trực 從tùng 事sự 說thuyết 。 文văn 不bất 及cập 理lý 。 若nhược 約ước 即tức 真chân 。 文văn 字tự 解giải 脫thoát 。 何hà 不bất 到đáo 之chi 有hữu 。 然nhiên 猶do 心tâm 路lộ 之chi 說thuyết 絕tuyệt 。 則tắc 不bất 容dung 擬nghĩ 議nghị 矣hĩ 。 或hoặc 問vấn 。 所sở 引dẫn 十thập 不bất 二nhị 門môn 。 不bất 出xuất 修tu 性tánh 離ly 合hợp 。 故cố 類loại 見kiến 於ư 此thử 。 與dữ 今kim 所sở 論luận 。 同đồng 異dị 如như 何hà 。 曰viết 大đại 旨chỉ 無vô 別biệt 。 但đãn 今kim 約ước 揀giản 取thủ 。 以dĩ 論luận 離ly 合hợp 。 故cố 當đương 如như 向hướng 示thị 。 若nhược 約ước 離ly 合hợp 。 以dĩ 論luận 揀giản 取thủ 。 則tắc 如như 常thường 所sở 明minh 耳nhĩ 。 如như 曰viết 法Pháp 身thân 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 等đẳng 。 文văn 曰viết 。 合hợp 彼bỉ 性tánh 三tam 。 為vi 一nhất 法Pháp 身thân 。 是thị 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 據cứ 向hướng 所sở 明minh 。 離ly 合hợp 揀giản 取thủ 。 似tự 濫lạm 南nam 屏bính 之chi 說thuyết 。 皆giai 已dĩ 非phi 之chi 義nghĩa 。 今kim 何hà 反phản 同đồng 邪tà 。 曰viết 苟cẩu 同đồng 先tiên 達đạt 。 何hà 幸hạnh 如như 之chi 。 如như 其kỳ 不bất 然nhiên 。 豈khởi 可khả 見kiến 其kỳ 少thiểu 濫lạm 。 而nhi 例lệ 弗phất 取thủ 乎hồ 。 且thả 彼bỉ 還hoàn 有hữu 即tức 合hợp 論luận 離ly 等đẳng 義nghĩa 乎hồ 。 有hữu 今kim 對đối 論luận 各các 論luận 之chi 義nghĩa 乎hồ 。 有hữu 以dĩ 所sở 顯hiển 能năng 申thân 彼bỉ 難nạn/nan 文văn 之chi 旨chỉ 乎hồ 。 有hữu 離ly 合hợp 竝tịnh 須tu 揀giản 修tu 取thủ 性tánh 之chi 說thuyết 乎hồ 。 有hữu 以dĩ 體thể 從tùng 義nghĩa 等đẳng 意ý 乎hồ 。 既ký 皆giai 無vô 之chi 。 不bất 為vi 濫lạm 矣hĩ 。 或hoặc 問vấn 。 廣quảng 智trí 諸chư 師sư 。 皆giai 四tứ 明minh 直trực 下hạ 扶phù 宗tông 者giả 。 莫mạc 不bất 取thủ 之chi 。 今kim 曾tằng 無vô 一nhất 言ngôn 及cập 之chi 何hà 邪tà 。 曰viết 直trực 下hạ 親thân 傳truyền 。 而nhi 已dĩ 差sai 失thất 。 此thử 殆đãi 不bất 可khả 曉hiểu 者giả 。 祇kỳ 如như 霅# 川xuyên 。 未vị 背bối/bội 宗tông 時thời 。 親thân 傳truyền 不bất 少thiểu 。 何hà 失thất 意ý 之chi 多đa 。 雖tuy 欲dục 取thủ 之chi 可khả 乎hồ 。 今kim 但đãn 以dĩ 理lý 論luận 。 而nhi 不bất 以dĩ 情tình 故cố 也dã 。
經kinh 王vương 論luận 第đệ 二nhị
總tổng 編biên 上thượng
論luận 曰viết 。 教giáo 莫mạc 備bị 於ư 方Phương 等Đẳng 。 理lý 莫mạc 極cực 於ư 三tam 諦đế 。 此thử 金Kim 光Quang 明Minh 。 所sở 以dĩ 特đặc 彰chương 經kinh 王vương 之chi 號hiệu 也dã 。 蓋cái 王vương 者giả 尊tôn 極cực 也dã 。 自tự 在tại 也dã 。 統thống 王vương 也dã 。 故cố 曰viết 。 天thiên 無vô 二nhị 日nhật 。 國quốc 無vô 二nhị 王vương 。 又hựu 曰viết 。 貫quán 三tam 為vi 王vương 。 又hựu 曰viết 。 王vương 者giả 王vương (# 去khứ 聲thanh )# 也dã 往vãng 也dã 。 (# 云vân 云vân )# 夫phu 世thế 之chi 帝đế 王vương 。 其kỳ 位vị 號hiệu 力lực 用dụng 。 尚thượng 猶do 若nhược 此thử 。 況huống 乎hồ 出xuất 世thế 法Pháp 門môn 。 至chí 備bị 至chí 極cực 之chi 教giáo 理lý 者giả 。 又hựu 焉yên 得đắc 不bất 即tức 之chi 。 以dĩ 彰chương 其kỳ 德đức 用dụng 乎hồ 。 故cố 有hữu 是thị 理lý 。 而nhi 無vô 是thị 教giáo 。 不bất 名danh 也dã 。 有hữu 是thị 教giáo 而nhi 非phi 是thị 理lý 。 亦diệc 不bất 名danh 也dã 。 惟duy 其kỳ 此thử 經Kinh 。 既ký 詮thuyên 圓viên 極cực 之chi 一nhất 理lý 。 復phục 兼kiêm 所sở 王vương 之chi 諸chư 教giáo 。 故cố 曰viết 。 是thị 金Kim 光Quang 明Minh 。 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 非phi 謂vị 以dĩ 部bộ 望vọng 部bộ 。 而nhi 得đắc 稱xưng 王vương 。 如như 三tam 藏tạng 所sở 謂vị 。 亦diệc 非phi 各các 有hữu 所sở 的đích 。 而nhi 為vi 第đệ 一nhất 。 如như 昔tích 人nhân 所sở 明minh 。 (# 云vân 云vân )# 是thị 皆giai 不bất 善thiện 教giáo 部bộ 。 輙triếp 於ư 諸chư 經kinh 。 起khởi 優ưu 劣liệt 之chi 論luận 。 混hỗn 言ngôn 經kinh 旨chỉ 。 無vô 今kim 昔tích 之chi 辨biện 。 所sở 以dĩ 進tiến 退thoái 咸hàm 非phi 。 未vị 免miễn 偏thiên 。 失thất 惟duy 吾ngô 天thiên 台thai 。 申thân 明minh 厥quyết 旨chỉ 。 則tắc 不bất 然nhiên 。 若nhược 以dĩ 理lý 通thông 論luận 。 則tắc 經kinh 經kinh 皆giai 得đắc 有hữu 是thị 經Kinh 王vương 之chi 義nghĩa 。 故cố 曰viết 。 經kinh 王vương 是thị 一nhất 。 隨tùy 緣duyên 設thiết 教giáo 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 但đãn 於ư 教giáo 理lý 。 未vị 必tất 兼kiêm 備bị 。 如như 方Phương 等Đẳng 者giả 。 所sở 以dĩ 從tùng 文văn 的đích 指chỉ 。 則tắc 正chánh 出xuất 此thử 經Kinh 。 故cố 曰viết 。 若nhược 取thủ 文văn 為vi 經kinh 。 三tam 種chủng 俗tục 諦đế 。 乃nãi 至chí 曰viết 。 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 上thượng 不bất 違vi 佛Phật 經Kinh 王vương 之chi 旨chỉ 。 下hạ 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 起khởi 慢mạn 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 但đãn 所sở 謂vị 三tam 俗tục 三tam 真chân 三tam 中trung 法pháp 相tướng 。 未vị 易dị 輙triếp 定định 。 故cố 不bất 免miễn 異dị 論luận 。 至chí 於ư 望vọng 法pháp 華hoa 。 則tắc 彼bỉ 有hữu 王vương 中trung 王vương 之chi 說thuyết 。 對đối 經kinh 體thể 。 則tắc 有hữu 通thông 局cục 同đồng 異dị 之chi 辨biện 。 是thị 皆giai 常thường 論luận 。 之chi 如như 後hậu 也dã 。
別biệt 例lệ 中trung
右hữu 經kinh 王vương 類loại 文văn 。 總tổng 十thập 有hữu 四tứ 。 言ngôn 法pháp 華hoa 釋thích 王vương 涉thiệp 部bộ 教giáo 者giả 四tứ 。 言ngôn 光quang 明minh 經kinh 旨chỉ 該cai 三tam 三tam 法pháp 相tướng 者giả 八bát 。 言ngôn 王vương 體thể 同đồng 異dị 者giả 二nhị 。 凡phàm 三tam 例lệ 。
法pháp 華hoa 釋thích 王vương 部bộ 教giáo 例lệ (# 一nhất 。 二nhị 。 三tam 。 四tứ )# 。
論luận 曰viết 。 文văn 固cố 有hữu 言ngôn 同đồng 。 而nhi 旨chỉ 別biệt 者giả 。 如như 法Pháp 華hoa 云vân 。 或hoặc 是thị 王vương 。 或hoặc 是thị 王vương 等đẳng 。 此thử 約ước 小tiểu 機cơ 。 對đối 勝thắng 應ưng 身thân 。 故cố 以dĩ 長trưởng 者giả 譬thí 之chi 。 長trưởng 者giả 即tức 表biểu 報báo 佛Phật 。 故cố 見kiến 是thị 王vương 等đẳng 。 報báo 等đẳng 於ư 法pháp 故cố 也dã 。 又hựu 曰viết 。 聚tụ 集tập 國quốc 王vương 長trưởng 者giả 。 此thử 以dĩ 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 。 通thông 會hội 諸chư 教giáo 故cố 。 譬thí 之chi 以dĩ 聚tụ 集tập 國quốc 王vương 。 示thị 無vô 二nhị 化hóa 也dã 。 又hựu 曰viết 。 如như 佛Phật 為vi 諸chư 法Pháp 王Vương 。 此thử 經Kinh 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 諸chư 經Kinh 中trung 王vương 。 此thử 又hựu 藥dược 王vương 十thập 譬thí 。 歎thán 教giáo 之chi 文văn 也dã 。 在tại 昔tích 則tắc 曰viết 。 是thị 金Kim 光Quang 明Minh 。 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 此thử 以dĩ 三tam 諦đế 妙diệu 理lý 為vi 王vương 也dã 。 如như 是thị 文văn 義nghĩa 。 雖tuy 復phục 殊thù 途đồ 。 而nhi 疏sớ/sơ 記ký 莫mạc 不bất 以dĩ 經kinh 王vương 釋thích 之chi 。 則tắc 又hựu 見kiến 其kỳ 文văn 異dị 而nhi 理lý 一nhất 也dã 。 所sở 以dĩ 文văn 異dị 者giả 。 謂vị 約ước 身thân 則tắc 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 王vương 。 約ước 理lý 則tắc 以dĩ 教giáo 所sở 詮thuyên 處xứ 為vi 王vương 。 約ước 部bộ 則tắc 部bộ 中trung 尊tôn 極cực 。 教giáo 則tắc 部bộ 內nội 教giáo 主chủ 。 若nhược 從tùng 教giáo 分phân 別biệt 。 則tắc 有hữu 大đại 有hữu 小tiểu 。 或hoặc 約ước 部bộ 以dĩ 判phán 。 則tắc 曰viết 是thị 王vương 中trung 王vương 。 雖tuy 有hữu 此thử 異dị 。 要yếu 不bất 出xuất 人nhân 法pháp 而nhi 已dĩ 。 然nhiên 人nhân 必tất 約ước 法pháp 。 法pháp 必tất 稱xưng 人nhân 。 終chung 歸quy 一nhất 致trí 也dã 。 然nhiên 復phục 須tu 知tri 。 同đồng 異dị 之chi 旨chỉ 。 又hựu 不bất 出xuất 今kim 昔tích 部bộ 教giáo 之chi 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 彼bỉ 此thử 理lý 同đồng 。 經kinh 王vương 是thị 一nhất 者giả 。 約ước 教giáo 義nghĩa 也dã 。 今kim 昔tích 相tương 望vọng 。 此thử 王vương 非phi 彼bỉ 王vương 者giả 。 約ước 部bộ 義nghĩa 也dã 。 又hựu 在tại 昔tích 經kinh 王vương 。 如như 光quang 明minh 之chi 類loại 。 各các 當đương 其kỳ 教giáo 。 以dĩ 論luận 統thống 攝nhiếp 。 縱túng/tung 望vọng 它# 部bộ 。 亦diệc 不bất 出xuất 偏thiên 圓viên 相tương 對đối 而nhi 已dĩ 。 所sở 以dĩ 部bộ 教giáo 。 俱câu 屬thuộc 教giáo 義nghĩa 。 唯duy 有hữu 法pháp 華hoa 。 統thống 彼bỉ 諸chư 經kinh 。 若nhược 教giáo 若nhược 部bộ 。 獨độc 得đắc 稱xưng 王vương 。 亦diệc 可khả 部bộ 教giáo 。 俱câu 屬thuộc 部bộ 義nghĩa 。 此thử 部bộ 教giáo 之chi 論luận 也dã 。 故cố 曰viết 世thế 人nhân 不bất 了liễu 者giả 。 此thử 知tri 有hữu 教giáo 。 而nhi 不bất 知tri 有hữu 部bộ 也dã 。 又hựu 曰viết 。 今kim 謂vị 乳nhũ 及cập 二nhị 酥tô 等đẳng 。 此thử 方phương 以dĩ 部bộ 區khu 別biệt 之chi 也dã 。 故cố 知tri 一nhất 家gia 部bộ 教giáo 。 善thiện 判phán 異dị 同đồng 。 其kỳ 相tương/tướng 略lược 爾nhĩ 。 然nhiên 則tắc 今kim 經kinh 既ký 部bộ 無vô 餘dư 教giáo 。 而nhi 復phục 須tu 並tịnh 明minh 何hà 邪tà 。 蓋cái 對đối 昔tích 部bộ 昔tích 教giáo 。 約ước 同đồng 異dị 以dĩ 明minh 之chi 。 所sở 謂vị 部bộ 即tức 部bộ 中trung 尊tôn 極cực 為vi 王vương 等đẳng 。 此thử 猶do 仍nhưng 前tiền 部bộ 教giáo 以dĩ 說thuyết 。 未vị 為vi 法pháp 華hoa 部bộ 教giáo 也dã 。 故cố 部bộ 義nghĩa 既ký 以dĩ 尊tôn 極cực 為vi 王vương 。 尊tôn 極cực 即tức 圓viên 矣hĩ 。 豈khởi 於ư 教giáo 義nghĩa 復phục 取thủ 圓viên 乎hồ 。 故cố 以dĩ 教giáo 主chủ 為vi 王vương 。 以dĩ 別biệt 部bộ 義nghĩa 。 非phi 無vô 以dĩ 也dã 。 而nhi 曰viết 。 故cố 部bộ 內nội 教giáo 。 通thông 別biệt 二nhị 轍triệt 者giả 。 蓋cái 是thị 施thí 開khai 之chi 意ý 。 亦diệc 當đương 分phần/phân 跨khóa 節tiết 之chi 義nghĩa 也dã 。 至chí 曰viết 故cố 知tri 部bộ 教giáo 。 俱câu 須tu 會hội 通thông 此thử 方phương 。 示thị 今kim 經kinh 教giáo 部bộ 耳nhĩ 。 而nhi 又hựu 曰viết 。 在tại 昔tích 未vị 會hội 者giả 。 此thử 復phục 追truy 示thị 昔tích 化hóa 。 以dĩ 顯hiển 今kim 經kinh 。 開khai 會hội 之chi 極cực 。 則tắc 曰viết 。 若nhược 會hội 已dĩ 後hậu 等đẳng 。 所sở 謂vị 但đãn 兼kiêm 部bộ 中trung 。 圓viên 極cực 主chủ 弱nhược 。 正chánh 如như 春xuân 秋thu 之chi 時thời 。 周chu 室thất 既ký 衰suy 。 而nhi 列liệt 國quốc 各các 據cứ 是thị 也dã 。 至chí 今kim 經Kinh 法Pháp 華hoa 。 方phương 為vi 一nhất 統thống 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 自tự 爾nhĩ 已dĩ 前tiền 。 或hoặc 歸quy 不bất 歸quy 。 歸quy 者giả 即tức 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 。 三tam 教giáo 菩Bồ 薩Tát 顯hiển 入nhập 。 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 密mật 入nhập 者giả 是thị 。 其kỳ 不bất 入nhập 者giả 。 猶do 各các 於ư 當đương 教giáo 稟bẩm 益ích 而nhi 已dĩ 。 故cố 曰viết 不bất 歸quy 。 仍nhưng 是thị 小tiểu 王vương 被bị 輔phụ 。 小tiểu 王vương 蓋cái 權quyền 教giáo 果quả 頭đầu 也dã 。 然nhiên 則tắc 前tiền 三tam 權quyền 果quả 。 本bổn 是thị 圓viên 佛Phật 。 垂thùy 為vi 三tam 迹tích 。 故cố 無vô 背bối/bội 長trường/trưởng 之chi 意ý 。 使sử 未vị 入nhập 者giả 。 圓viên 機cơ 若nhược 熟thục 。 堪kham 預dự 開khai 會hội 。 則tắc 何hà 處xứ 別biệt 有hữu 四tứ 教giáo 主chủ 。 即tức 向hướng 身thân 是thị 圓viên 常thường 之chi 身thân 。 故cố 曰viết 民dân 若nhược 歸quy 從tùng 。 王vương 本bổn 一nhất 統thống 也dã 。 以dĩ 此thử 會hội 法pháp 。 義nghĩa 可khả 比tỉ 知tri 。 即tức 會hội 法pháp 之chi 義nghĩa 如như 此thử 。
光quang 明minh 經kinh 王vương 文văn 旨chỉ 例lệ (# 五ngũ 。 六lục 。 七thất 。 八bát 。 九cửu 。 十thập 。 十thập 一nhất 。 十thập 二nhị )# 。
論luận 曰viết 。 經kinh 王vương 之chi 旨chỉ 。 非phi 悟ngộ 莫mạc 通thông 。 蓋cái 與dữ 經kinh 體thể 相tướng 為vi 一nhất 致trí 。 固cố 非phi 言ngôn 論luận 所sở 及cập 。 其kỳ 所sở 以dĩ 論luận 之chi 難nạn/nan 者giả 無vô 它# 。 特đặc 以dĩ 大đại 師sư 疏sớ/sơ 釋thích 。 有hữu 所sở 謂vị 三tam 俗tục 三tam 真chân 三tam 種chủng 中trung 道đạo 之chi 說thuyết 。 其kỳ 於ư 一nhất 家gia 教giáo 門môn 。 諦đế 理lý 法pháp 相tướng 。 未vị 見kiến 所sở 自tự 。 故cố 莫mạc 得đắc 而nhi 定định 者giả 。 雖tuy 舊cựu 多đa 解giải 釋thích 。 如như 孤cô 山sơn 等đẳng 諸chư 師sư 。 或hoặc 對đối 金kim 光quang 明minh 三tam 字tự 。 以dĩ 為vi 三tam 者giả 。 或hoặc 以dĩ 承thừa 上thượng 斥xích 古cổ 文văn 後hậu 。 作tác 三tam 部bộ 釋thích 者giả 。 或hoặc 約ước 五ngũ 三tam 諦đế 等đẳng 解giải 者giả 。 或hoặc 指chỉ 如như 上thượng 玄huyền 文văn 。 別biệt 有hữu 所sở 謂vị 三tam 者giả 。 (# 云vân 云vân )# 莫mạc 不bất 各các 矜căng 所sở 長trường/trưởng 。 而nhi 㸦# 譏cơ 其kỳ 短đoản 。 然nhiên 終chung 未vị 為vi 盡tận 善thiện 之chi 說thuyết 。 今kim 固cố 不bất 暇hạ 委ủy 辨biện 也dã 。 姑cô 取thủ 四tứ 明minh 記ký 文văn 七thất 種chủng 二nhị 諦đế 之chi 釋thích 。 而nhi 申thân 明minh 之chi 。 然nhiên 始thỉ 余dư 竊thiết 嘗thường 疑nghi 焉yên 。 且thả 夫phu 疏sớ/sơ 文văn 。 直trực 明minh 經kinh 王vương 。 故cố 有hữu 三tam 三tam 諦đế 之chi 義nghĩa 。 安an 得đắc 遠viễn 取thủ 七thất 種chủng 二nhị 諦đế 為vi 釋thích 。 若nhược 果quả 大đại 師sư 。 束thúc 彼bỉ 七thất 二nhị 。 成thành 今kim 三tam 三tam 者giả 。 不bất 亦diệc 迂# 闊khoát 乎hồ 。 不bất 然nhiên 法pháp 相tướng 更cánh 多đa 。 何hà 獨độc 取thủ 此thử 。 由do 是thị 持trì 疑nghi 在tại 懷hoài 。 存tồn 而nhi 不bất 論luận 者giả 久cửu 矣hĩ 。 及cập 欲dục 成thành 此thử 書thư 。 是thị 不bất 得đắc 不bất 決quyết 其kỳ 可khả 否phủ/bĩ 。 於ư 是thị 深thâm 研nghiên 之chi 。 乃nãi 始thỉ 得đắc 其kỳ 說thuyết 。 然nhiên 後hậu 知tri 四tứ 明minh 不bất 我ngã 欺khi 也dã 。 因nhân 為vi 之chi 說thuyết 曰viết 。 一nhất 代đại 通thông 論luận 。 則tắc 文văn 旨chỉ 法pháp 相tướng 。 理lý 當đương 該cai 攝nhiếp 故cố 。 其kỳ 以dĩ 七thất 二nhị 諦đế 。 會hội 釋thích 宜nghi 也dã 。 若nhược 當đương 部bộ 別biệt 示thị 。 則tắc 偏thiên 圓viên 理lý 教giáo 。 自tự 足túc 疏sớ/sơ 通thông 。 雖tuy 不bất 用dụng 此thử 釋thích 可khả 也dã 。 何hà 者giả 。 良lương 以dĩ 疏sớ/sơ 文văn 。 正chánh 由do 斥xích 古cổ 而nhi 來lai 。 彼bỉ 以dĩ 三tam 部bộ 。 不bất 得đắc 稱xưng 王vương 。 而nhi 光quang 明minh 獨độc 稱xưng 之chi 。 是thị 以dĩ 大đại 師sư 。 不bất 與dữ 其kỳ 說thuyết 。 通thông 取thủ 一nhất 代đại 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 與dữ 夫phu 文văn 理lý 合hợp 不bất 合hợp 者giả 。 以dĩ 建kiến 三tam 三tam 法pháp 相tướng 之chi 說thuyết 。 意ý 彰chương 一nhất 代đại 通thông 得đắc 稱xưng 王vương 。 蓋cái 不bất 止chỉ 於ư 光quang 明minh 而nhi 已dĩ 。 此thử 雖tuy 通thông 示thị 。 意ý 實thật 正chánh 顯hiển 法pháp 性tánh 經kinh 王vương 。 所sở 以dĩ 文văn 示thị 一nhất 代đại 之chi 後hậu 。 則tắc 曰viết 。 若nhược 作tác 此thử 解giải 。 上thượng 不bất 違vi 佛Phật 經Kinh 王vương 之chi 旨chỉ 。 正chánh 顯hiển 光quang 明minh 也dã 。 下hạ 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 起khởi 慢mạn 。 王vương 通thông 諸chư 部bộ 也dã 。 故cố 得đắc 記ký 文văn 通thông 用dụng 七thất 二nhị 以dĩ 釋thích 。 蓋cái 法pháp 相tướng 該cai 攝nhiếp 。 有hữu 正chánh 有hữu 接tiếp 。 莫mạc 過quá 於ư 此thử 故cố 也dã 。 苟cẩu 非phi 斯tư 義nghĩa 。 何hà 以dĩ 示thị 一nhất 代đại 諸chư 經kinh 經kinh 王vương 乎hồ 。 故cố 曰viết 。 如như 此thử 明minh 經kinh 。 收thu 於ư 一nhất 化hóa 。 罄khánh 無vô 不bất 盡tận 。 又hựu 曰viết 。 一nhất 代đại 教giáo 部bộ 若nhược 諸chư 部bộ 內nội 等đẳng 。 故cố 知tri 通thông 示thị 。 別biệt 在tại 其kỳ 中trung 。 由do 是thị 明minh 之chi 。 則tắc 今kim 以dĩ 一nhất 代đại 通thông 論luận 。 取thủ 七thất 二nhị 諦đế 之chi 說thuyết 。 蓋cái 有hữu 力lực 焉yên 。 雖tuy 然nhiên 祇kỳ 應ưng 一nhất 往vãng 汎# 爾nhĩ 會hội 通thông 。 非phi 必tất 三tam 三tam 法pháp 相tướng 。 全toàn 同đồng 七thất 二nhị 諦đế 也dã 。 若nhược 定định 泯mẫn 齊tề 者giả 。 祇kỳ 如như 後hậu 三tam 。 不bất 名danh 中trung 道đạo 。 復phục 遺di 別biệt 接tiếp 通thông 義nghĩa 。 雖tuy 記ký 文văn 料liệu 揀giản 。 順thuận 問vấn 而nhi 答đáp 。 終chung 是thị 難nạn/nan 通thông 。 則tắc 又hựu 曰viết 。 況huống 復phục 文văn 中trung 。 不bất 顯hiển 標tiêu 云vân 。 七thất 種chủng 二nhị 諦đế 。 良lương 在tại 於ư 此thử 。 此thử 則tắc 一nhất 代đại 通thông 論luận 之chi 說thuyết 也dã 。 若nhược 當đương 部bộ 別biệt 示thị 。 如như 方Phương 等Đẳng 部bộ 內nội 。 備bị 有hữu 偏thiên 前tiền 三tam 教giáo 。 若nhược 文văn 若nhược 理lý 。 豈khởi 非phi 三tam 俗tục 三tam 真chân 乎hồ 。 又hựu 詮thuyên 圓viên 融dung 三tam 諦đế 。 空không 假giả 即tức 中trung 。 文văn 理lý 既ký 合hợp 。 豈khởi 非phi 三tam 種chủng 中trung 道đạo 乎hồ 。 不bất 以dĩ 此thử 三tam 而nhi 為vi 經kinh 王vương 。 更cánh 指chỉ 何hà 乎hồ 。 如như 此thử 消tiêu 釋thích 。 自tự 可khả 疏sớ/sơ 通thông 。 豈khởi 須tu 定định 以dĩ 七thất 二nhị 。 捨xả 其kỳ 簡giản 易dị 。 而nhi 反phản 取thủ 迂# 闊khoát 支chi 離ly 耶da 。 而nhi 必tất 爾nhĩ 者giả 。 蓋cái 有hữu 向hướng 通thông 論luận 之chi 意ý 故cố 也dã 。 然nhiên 亦diệc 應ưng 云vân 。 此thử 雖tuy 別biệt 示thị 。 通thông 在tại 其kỳ 中trung 。 以dĩ 方Phương 等Đẳng 既ký 該cai 四tứ 教giáo 。 任nhậm 運vận 攝nhiếp 彼bỉ 諸chư 部bộ 偏thiên 圓viên 。 是thị 則tắc 光quang 明minh 所sở 王vương 諸chư 經kinh 。 即tức 諸chư 部bộ 所sở 王vương 之chi 經kinh 。 諸chư 部bộ 所sở 王vương 。 不bất 異dị 光quang 明minh 之chi 所sở 王vương 也dã 。 但đãn 未vị 至chí 法pháp 華hoa 。 彼bỉ 此thử 能năng 所sở 。 未vị 純thuần 一nhất 化hóa 耳nhĩ 。 得đắc 斯tư 通thông 別biệt 之chi 論luận 。 方phương 知tri 四tứ 明minh 取thủ 與dữ 法pháp 相tướng 。 蓋cái 不bất 苟cẩu 然nhiên 也dã 。
王vương 體thể 同đồng 異dị 例lệ (# 十thập 三tam 。 十thập 四tứ )# 。
論luận 曰viết 。 凡phàm 諸chư 同đồng 異dị 。 義nghĩa 不bất 一nhất 途đồ 。 或hoặc 本bổn 非phi 同đồng 異dị 。 而nhi 言ngôn 同đồng 異dị 者giả 。 或hoặc 直trực 言ngôn 同đồng 異dị 者giả 。 於ư 其kỳ 同đồng 異dị 。 則tắc 又hựu 有hữu 真chân 妄vọng 事sự 理lý 名danh 實thật 。 約ước 義nghĩa 等đẳng 對đối 論luận 。 是thị 不bất 可khả 不bất 辨biện 也dã 。 如như 常thường 論luận 。 (# 云vân 云vân )# 今kim 此thử 王vương 體thể 。 論luận 同đồng 異dị 者giả 。 不bất 以dĩ 名danh 。 名danh 則tắc 定định 異dị 故cố 也dã 。 不bất 以dĩ 體thể 。 體thể 則tắc 理lý 同đồng 。 亦diệc 不bất 當đương 同đồng 異dị 故cố 也dã 。 獨độc 於ư 文văn 義nghĩa 之chi 上thượng 。 既ký 彼bỉ 此thử 㸦# 釋thích 矣hĩ 。 如như 曰viết 疏sớ/sơ 以dĩ 經kinh 王vương 敘tự 體thể 。 而nhi 又hựu 指chỉ 法pháp 通thông 局cục 不bất 同đồng 。 如như 曰viết 豈khởi 獨độc 體thể 是thị 經Kinh 王vương 。 宗tông 用dụng 亦diệc 王vương 。 然nhiên 則tắc 為vi 同đồng 乎hồ 。 為vi 異dị 乎hồ 。 曰viết 既ký 不bất 以dĩ 名danh 體thể 論luận 之chi 。 當đương 是thị 論luận 文văn 義nghĩa 同đồng 異dị 爾nhĩ 。 此thử 亦diệc 不bất 可khả 一nhất 槩# 。 蓋cái 王vương 之chi 義nghĩa 通thông 。 有hữu 體thể 有hữu 用dụng 。 體thể 之chi 義nghĩa 局cục 。 唯duy 取thủ 一nhất 性tánh 。 若nhược 俱câu 約ước 體thể 。 則tắc 是thị 同đồng 。 若nhược 亦diệc 兼kiêm 用dụng 。 則tắc 成thành 異dị 。 所sở 以dĩ 指chỉ 法pháp 不bất 同đồng 。 不bất 妨phương 㸦# 釋thích 理lý 一nhất 。 同đồng 異dị 之chi 義nghĩa 明minh 矣hĩ 。
餘dư 論luận 下hạ
論luận 曰viết 。 教giáo 以dĩ 詮thuyên 理lý 。 理lý 以dĩ 成thành 教giáo 。 故cố 一nhất 家gia 教giáo 門môn 。 唯duy 明minh 文văn 理lý 而nhi 已dĩ 。 如như 藏tạng 通thông 詮thuyên 真chân 。 別biệt 圓viên 詮thuyên 中trung 是thị 也dã 。 何hà 獨độc 至chí 於ư 經kinh 王vương 。 而nhi 於ư 文văn 理lý 之chi 外ngoại 。 復phục 明minh 所sở 謂vị 文văn 理lý 合hợp 與dữ 不bất 合hợp 者giả 邪tà 。 曰viết 若nhược 論luận 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 文văn 理lý 常thường 定định 。 但đãn 彼bỉ 明minh 詮thuyên 理lý 。 故cố 以dĩ 三tam 諦đế 竝tịnh 屬thuộc 所sở 詮thuyên 。 是thị 則tắc 真chân 中trung 約ước 竪thụ 而nhi 說thuyết 。 此thử 為vi 顯hiển 經kinh 王vương 彰chương 自tự 在tại 之chi 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 文văn 理lý 。 對đối 論luận 真chân 俗tục 。 圓viên 既ký 真chân 俗tục 不bất 二nhị 。 義nghĩa 當đương 中trung 道đạo 。 是thị 則tắc 三tam 諦đế 。 約ước 橫hoạnh/hoành 而nhi 說thuyết 。 若nhược 合hợp 明minh 之chi 。 即tức 彼bỉ 所sở 詮thuyên 之chi 中trung 。 是thị 今kim 真Chân 諦Đế 。 但đãn 今kim 約ước 圓viên 論luận 。 顯hiển 自tự 在tại 義nghĩa 。 合hợp 文văn 理lý 以dĩ 為vi 中trung 耳nhĩ 。 各các 有hữu 其kỳ 致trí 。 不bất 可khả 槩# 論luận 。 然nhiên 則tắc 前tiền 三tam 。 文văn 理lý 不bất 合hợp 。 藏tạng 別biệt 可khả 爾nhĩ 。 其kỳ 如như 通thông 教giáo 。 俗tục 既ký 即tức 真chân 。 為vi 何hà 亦diệc 不bất 合hợp 邪tà 。 曰viết 通thông 教giáo 雖tuy 云vân 即tức 真chân 。 終chung 須tu 滅diệt 俗tục 。 故cố 合hợp 義nghĩa 不bất 成thành 。 或hoặc 問vấn 。 文văn 引dẫn 維duy 摩ma 疏sớ/sơ 文văn 。 箋# 於ư 文văn 句cú 題đề 下hạ 。 意ý 彰chương 何hà 旨chỉ 。 曰viết 此thử 有hữu 通thông 別biệt 二nhị 意ý 。 通thông 則tắc 法pháp 相tướng 隨tùy 宜nghi 。 示thị 無vô 定định 說thuyết 。 以dĩ 顯hiển 今kim 文văn 。 三tam 俗tục 三tam 真chân 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 一nhất 途đồ 。 別biệt 則tắc 正chánh 引dẫn 隨tùy 情tình 智trí 二nhị 諦đế 。 即tức 俗tục 諦đế 是thị 教giáo 。 真Chân 諦Đế 是thị 理lý 。 以dĩ 類loại 今kim 文văn 。 文văn 是thị 俗tục 諦đế 。 理lý 是thị 真Chân 諦Đế 。 其kỳ 義nghĩa 大đại 同đồng 故cố 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 疏sớ/sơ 釋thích 經kinh 王vương 之chi 文văn 。 先tiên 言ngôn 若nhược 取thủ 。 次thứ 云vân 若nhược 說thuyết 。 其kỳ 義nghĩa 如như 何hà 。 曰viết 非phi 無vô 所sở 以dĩ 。 先tiên 言ngôn 其kỳ 取thủ 。 是thị 以dĩ 文văn 理lý 定định 其kỳ 三tam 諦đế 也dã 。 取thủ 謂vị 取thủ 與dữ 之chi 取thủ 。 蓋cái 凡phàm 一nhất 法pháp 。 必tất 有hữu 文văn 有hữu 理lý 。 有hữu 合hợp 不bất 合hợp 。 隨tùy 義nghĩa 取thủ 與dữ 。 故cố 云vân 若nhược 取thủ 也dã 。 次thứ 言ngôn 其kỳ 說thuyết 。 是thị 復phục 以dĩ 三tam 諦đế 結kết 判phán 經kinh 之chi 與dữ 王vương 也dã 。 而nhi 言ngôn 說thuyết 者giả 。 謂vị 說thuyết 所sở 取thủ 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 各các 隨tùy 諸chư 部bộ 之chi 所sở 說thuyết 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 其kỳ 有hữu 一nhất 說thuyết 。 釋thích 若nhược 取thủ 之chi 言ngôn 。 謂vị 取thủ 解giải 也dã 。 蓋cái 於ư 金kim 光quang 明minh 三tam 字tự 之chi 題đề 。 而nhi 有hữu 四tứ 教giáo 機cơ 緣duyên 。 取thủ 解giải 不bất 同đồng 。 若nhược 於ư 三tam 字tự 。 作tác 能năng 詮thuyên 名danh 字tự 解giải 者giả 。 即tức 三tam 種chủng 俗tục 諦đế 。 若nhược 作tác 所sở 詮thuyên 諦đế 理lý 解giải 者giả 。 即tức 三tam 種chủng 真Chân 諦Đế 。 文văn 理lý 不bất 合hợp 。 即tức 偏thiên 人nhân 取thủ 解giải 之chi 相tướng 。 是thị 經Kinh 而nhi 非phi 王vương 也dã 。 若nhược 作tác 文văn 理lý 合hợp 解giải 。 即tức 圓viên 人nhân 所sở 解giải 。 三tam 種chủng 中trung 道đạo 。 是thị 經Kinh 是thị 王vương 也dã 。 然nhiên 亦diệc 不bất 違vi 向hướng 偏thiên 圓viên 之chi 義nghĩa 。 作tác 此thử 解giải 者giả 。 不bất 但đãn 於ư 三tam 三tam 之chi 義nghĩa 。 近cận 而nhi 且thả 直trực 。 亦diệc 不bất 失thất 一nhất 音âm 異dị 解giải 之chi 旨chỉ 。 其kỳ 說thuyết 為vi 如như 何hà 。 曰viết 是thị 亦diệc 一nhất 說thuyết 。 但đãn 未vị 可khả 與dữ 諸chư 家gia 議nghị 其kỳ 優ưu 劣liệt 。 雖tuy 存tồn 之chi 可khả 也dã 。 然nhiên 則tắc 據cứ 向hướng 一nhất 說thuyết 。 正chánh 同đồng 孤cô 山sơn 之chi 義nghĩa 。 已dĩ 為vi 今kim 記ký 所sở 破phá 。 何hà 謂vị 未vị 可khả 與dữ 諸chư 家gia 議nghị 其kỳ 優ưu 劣liệt 。 曰viết 是thị 全toàn 不bất 同đồng 也dã 。 彼bỉ 以dĩ 一nhất 取thủ 字tự 。 作tác 兩lưỡng 向hướng 釋thích 之chi 。 所sở 以dĩ 非phi 也dã 。 況huống 全toàn 不bất 言ngôn 偏thiên 圓viên 所sở 歸quy 。 則tắc 成thành 金kim 光quang 明minh 。 全toàn 無vô 所sở 王vương 。 故cố 為vi 所sở 破phá 爾nhĩ 。 若nhược 如như 向hướng 說thuyết 。 則tắc 偏thiên 人nhân 所sở 解giải 。 金kim 光quang 明minh 三tam 字tự 。 文văn 理lý 不bất 合hợp 。 全toàn 歸quy 偏thiên 教giáo 。 三tam 真chân 三tam 俗tục 。 豈khởi 非phi 所sở 王vương 乎hồ 。 今kim 取thủ 為vi 王vương 者giả 。 正chánh 以dĩ 圓viên 解giải 三tam 字tự 。 圓viên 融dung 名danh 實thật 。 為vi 是thị 經Kinh 王vương 。 不bất 然nhiên 祇kỳ 如như 題đề 中trung 三tam 字tự 。 還hoàn 通thông 四tứ 機cơ 取thủ 解giải 否phủ/bĩ 。 若nhược 果quả 通thông 之chi 。 當đương 如như 向hướng 釋thích 可khả 也dã 。 頗phả 似tự 有hữu 理lý 。 故cố 存tồn 之chi 耳nhĩ 。 如như 曰viết 不bất 然nhiên 去khứ 亦diệc 何hà 吝lận 。 唯duy 在tại 審thẩm 其kỳ 是thị 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 或hoặc 問vấn 。 如như 向hướng 論luận 七thất 二nhị 之chi 說thuyết 。 以dĩ 承thừa 上thượng 斥xích 古cổ 來lai 意ý 申thân 之chi 。 將tương 不bất 與dữ 彼bỉ 破phá 古cổ 消tiêu 王vương 之chi 說thuyết 濫lạm 邪tà 。 曰viết 法pháp 相tướng 不bất 同đồng 。 安an 得đắc 為vi 濫lạm 。 彼bỉ 以dĩ 三tam 部bộ 釋thích 三tam 。 故cố 餘dư 部bộ 非phi 王vương 。 此thử 約ước 七thất 二nhị 成thành 三tam 。 則tắc 凡phàm 三tam 中trung 皆giai 得đắc 為vi 王vương 。 故cố 全toàn 不bất 同đồng 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 七thất 二nhị 後hậu 三tam 。 不bất 名danh 中trung 道đạo 等đẳng 。 記ký 主chủ 既ký 皆giai 釋thích 通thông 。 今kim 何hà 而nhi 言ngôn 一nhất 往vãng 順thuận 問vấn 未vị 為vi 盡tận 理lý 。 曰viết 若nhược 盡tận 理lý 者giả 。 直trực 釋thích 已dĩ 足túc 。 又hựu 何hà 假giả 云vân 文văn 不bất 顯hiển 標tiêu 七thất 種chủng 二nhị 諦đế 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。 或hoặc 問vấn 。 三tam 種chủng 中trung 道đạo 。 於ư 九cửu 自tự 在tại 。 若nhược 有hữu 十thập 二nhị 法pháp 何hà 也dã 。 雖tuy 記ký 文văn 已dĩ 揀giản 。 不bất 出xuất 通thông 別biệt 之chi 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 於ư 三tam 中trung 。 即tức 成thành 異dị 名danh 。 於ư 六lục 即tức 如như 王vương 於ư 臣thần 。 愈dũ 彰chương 自tự 在tại 。 然nhiên 猶do 未vị 見kiến 經kinh 復phục 是thị 王vương 之chi 意ý 。 曰viết 所sở 以dĩ 是thị 經Kinh 者giả 。 但đãn 是thị 詮thuyên 理lý 之chi 說thuyết 。 莫mạc 非phi 經kinh 故cố 。 而nhi 復phục 是thị 王vương 者giả 。 在tại 中trung 則tắc 能năng 融dung 。 攝nhiếp 餘dư 二nhị 諦đế 故cố 。 既ký 中trung 兼kiêm 二nhị 義nghĩa 。 故cố 得đắc 云vân 於ư 九cửu 自tự 在tại 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 記ký 揀giản 此thử 經Kinh 體thể 屬thuộc 何hà 王vương 。 若nhược 以dĩ 體thể 定định 就tựu 圓viên 釋thích 體thể 。 當đương 是thị 圓viên 教giáo 中trung 道đạo 可khả 也dã 。 何hà 以dĩ 記ký 文văn 。 反phản 從tùng 判phán 教giáo 。 屬thuộc 通thông 而nhi 釋thích 。 乃nãi 云vân 義nghĩa 當đương 圓viên 教giáo 。 入nhập 通thông 中trung 道đạo 為vi 王vương 邪tà 。 曰viết 此thử 乃nãi 王vương 體thể 。 相tương 從tùng 之chi 意ý 。 故cố 義nghĩa 不bất 可khả 偏thiên 定định 。 若nhược 以dĩ 王vương 從tùng 體thể 。 則tắc 俱câu 局cục 於ư 圓viên 。 以dĩ 體thể 從tùng 王vương 。 乃nãi 通thông 三tam 種chủng 。 然nhiên 今kim 以dĩ 王vương 。 義nghĩa 當đương 圓viên 教giáo 。 入nhập 通thông 中trung 道đạo 者giả 。 蓋cái 附phụ 判phán 教giáo 。 屬thuộc 通thông 之chi 意ý 。 其kỳ 實thật 通thông 於ư 三tam 種chủng 。 所sở 以dĩ 言ngôn 接tiếp 則tắc 圓viên 正chánh 可khả 知tri 。 入nhập 通thông 則tắc 接tiếp 別biệt 自tự 攝nhiếp 。 是thị 亦diệc 取thủ 文văn 號hiệu 經kinh 王vương 教giáo 。 攝nhiếp 眾chúng 典điển 之chi 意ý 。 故cố 得đắc 經kinh 王vương 。 附phụ 判phán 教giáo 釋thích 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 妙diệu 玄huyền 有hữu 云vân 。 諸chư 經kinh 或hoặc 於ư 俗tục 諦đế 自tự 在tại 。 或hoặc 於ư 真Chân 諦Đế 自tự 在tại 。 或hoặc 於ư 中trung 道đạo 自tự 在tại 。 但đãn 是thị 歷lịch 別biệt 自tự 在tại 。 非phi 大đại 自tự 在tại 。 今kim 經kinh 三tam 諦đế 圓viên 融dung 。 最tối 是thị 自tự 在tại 。 此thử 與dữ 光quang 明minh 論luận 王vương 。 同đồng 異dị 如như 何hà 。 曰viết 今kim 昔tích 之chi 異dị 。 㸦# 有hữu 通thông 局cục 。 如như 玄huyền 文văn 雖tuy 通thông 而nhi 局cục 。 以dĩ 通thông 則tắc 三tam 諦đế 。 皆giai 與dữ 自tự 在tại 之chi 名danh 。 而nhi 局cục 則tắc 歷lịch 別biệt 中trung 道đạo 。 猶do 為vi 所sở 揀giản 。 光quang 明minh 雖tuy 局cục 而nhi 通thông 。 以dĩ 局cục 則tắc 唯duy 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 之chi 名danh 。 而nhi 實thật 通thông 於ư 兼kiêm 帶đái 接tiếp 正chánh 。 豈khởi 若nhược 法pháp 華hoa 純thuần 獨độc 圓viên 融dung 為vi 王vương 。
先tiên 示thị 其kỳ 大đại 略lược 云vân 。
別biệt 例lệ 中trung
右hữu 隨tùy 緣duyên 類loại 文văn 。 總tổng 四tứ 十thập 有hữu 二nhị 。 言ngôn 一nhất 家gia 通thông 明minh 隨tùy 緣duyên 生sanh 法pháp 大đại 體thể 者giả 六lục 。 兼kiêm 出xuất 二nhị 論luận 立lập 識thức 生sanh 法pháp 不bất 同đồng 者giả 三tam 。 示thị 隨tùy 緣duyên 文văn 義nghĩa 出xuất 起khởi 信tín 論luận 疏sớ/sơ 者giả 十thập 五ngũ 。 約ước 今kim 別biệt 圓viên 通thông 明minh 隨tùy 緣duyên 者giả 九cửu 。 因nhân 生sanh 法pháp 而nhi 言ngôn 無vô 住trụ 本bổn 者giả 九cửu 。 義nghĩa 涉thiệp 性tánh 類loại 二nhị 種chủng 者giả 二nhị 。 凡phàm 六lục 例lệ 。
隨tùy 緣duyên 生sanh 法pháp 大đại 體thể 例lệ (# 一nhất 。 二nhị 。 三tam 。 十thập 二nhị 。 廿# 二nhị 。 廿# 六lục )# 。
論luận 曰viết 。 一nhất 真chân 法Pháp 界Giới 。 本bổn 絕tuyệt 端đoan 倪nghê 。 大đại 總tổng 相tương/tướng 門môn 。 無vô 法pháp 不bất 具cụ 。 由do 具cụ 故cố 。 即tức 熏huân 而nhi 變biến 。 由do 變biến 故cố 。 全toàn 具cụ 而nhi 生sanh 。 惟duy 生sanh 具cụ 兩lưỡng 融dung 故cố 。 事sự 理lý 不bất 二nhị 。 此thử 則tắc 一nhất 家gia 。 明minh 隨tùy 緣duyên 大đại 體thể 。 論luận 生sanh 法pháp 根căn 源nguyên 。 莫mạc 過quá 於ư 此thử 也dã 。 但đãn 隨tùy 緣duyên 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 之chi 異dị 。 而nhi 生sanh 法pháp 亦diệc 真chân 妄vọng 之chi 殊thù 。 隨tùy 緣duyên 染nhiễm 淨tịnh 者giả 。 固cố 教giáo 理lý 同đồng 然nhiên 。 其kỳ 生sanh 法pháp 真chân 妄vọng 。 則tắc 由do 來lai 異dị 論luận 。 如như 地địa 攝nhiếp 諸chư 師sư 立lập 識thức 。 則tắc 八bát 九cửu 不bất 同đồng 。 生sanh 法pháp 計kế 真chân 妄vọng 有hữu 異dị 。 天thiên 台thai 斥xích 之chi 。 以dĩ 謂vị 若nhược 定định 執chấp 性tánh 實thật 。 墮đọa 冥minh 初sơ 生sanh 覺giác 。 有hữu 自tự 它# 性tánh 計kế 之chi 過quá 。 (# 云vân 云vân )# 若nhược 夫phu 今kim 家gia 明minh 義nghĩa 則tắc 不bất 然nhiên 。 如như 以dĩ 性tánh 體thể 亡vong 泯mẫn 。 約ước 自tự 行hành 。 離ly 執chấp 言ngôn 之chi 。 則tắc 曰viết 今kim 明minh 無vô 明minh 之chi 心tâm 。 不bất 從tùng 自tự 生sanh 。 則tắc 不bất 當đương 真chân 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 它# 生sanh 故cố 非phi 妄vọng 。 不bất 共cộng 生sanh 故cố 。 非phi 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 不bất 無vô 因nhân 故cố 。 非phi 離ly 三tam 外ngoại 別biệt 有hữu 所sở 謂vị 生sanh 也dã 。 雖tuy 不bất 當đương 自tự 它# 等đẳng 生sanh 。 而nhi 以dĩ 教giáo 門môn 。 隨tùy 宜nghi 約ước 化hóa 它# 。 無vô 妨phương 四tứ 說thuyết 。 則tắc 曰viết 若nhược 有hữu 四tứ 悉tất 檀đàn 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 可khả 得đắc 說thuyết 。 所sở 以dĩ 或hoặc 作tác 自tự 生sanh 說thuyết 。 或hoặc 作tác 它# 生sanh 說thuyết 。 或hoặc 共cộng 說thuyết 。 或hoặc 離ly 說thuyết 。 若nhược 作tác 自tự 生sanh 說thuyết 。 則tắc 言ngôn 法pháp 性tánh 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 若nhược 作tác 它# 生sanh 說thuyết 。 則tắc 言ngôn 無vô 明minh 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 若nhược 作tác 共cộng 生sanh 說thuyết 。 則tắc 言ngôn 無vô 明minh 法pháp 性tánh 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 也dã 。 若nhược 作tác 離ly 生sanh 說thuyết 。 則tắc 言ngôn 非phi 無vô 明minh 非phi 法pháp 性tánh 。 亦diệc 非phi 和hòa 合hợp 而nhi 自tự 爾nhĩ 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 如như 此thử 說thuyết 者giả 。 上thượng 不bất 違vi 諸chư 法pháp 亡vong 離ly 之chi 旨chỉ 。 下hạ 不bất 墮đọa 冥minh 初sơ 性tánh 過quá 之chi 失thất 。 而nhi 亦diệc 不bất 乖quai 悉tất 檀đàn 被bị 物vật 之chi 說thuyết 。 此thử 其kỳ 通thông 意ý 而nhi 已dĩ 。 抑ức 又hựu 有hữu 別biệt 意ý 焉yên 。 所sở 以dĩ 諸chư 文văn 。 或hoặc 言ngôn 從tùng 法pháp 性tánh 生sanh 諸chư 法pháp 。 則tắc 是thị 一nhất 家gia 真chân 中trung 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 別biệt 圓viên 詮thuyên 於ư 真Chân 如Như 變biến 造tạo 故cố 也dã 。 或hoặc 言ngôn 無vô 明minh 生sanh 法pháp 。 則tắc 是thị 別biệt 教giáo 。 無vô 明minh 強cường/cưỡng 法pháp 性tánh 弱nhược 之chi 意ý 。 如như 曰viết 真Chân 如Như 在tại 迷mê 能năng 生sanh 九cửu 界giới 。 又hựu 曰viết 。 覆phú 理lý 無vô 明minh 為vi 九cửu 界giới 因nhân 。 即tức 其kỳ 文văn 也dã 。 若nhược 言ngôn 單đơn 真chân 不bất 立lập 。 獨độc 妄vọng 難nạn/nan 成thành 。 必tất 和hòa 合hợp 而nhi 後hậu 生sanh 者giả 。 則tắc 是thị 教giáo 門môn 大đại 體thể 之chi 論luận 。 若nhược 言ngôn 無vô 因nhân 而nhi 生sanh 者giả 。 無vô 因nhân 本bổn 是thị 理lý 性tánh 。 是thị 亦diệc 義nghĩa 當đương 順thuận 於ư 理lý 性tánh 也dã 。 但đãn 執chấp 之chi 成thành 性tánh 過quá 耳nhĩ 。 離ly 然nhiên 此thử 皆giai 約ước 義nghĩa 。 隨tùy 文văn 分phân 別biệt 。 以dĩ 其kỳ 理lý 則tắc 不bất 然nhiên 。 所sở 以dĩ 言ngôn 無vô 明minh 處xứ 。 不bất 少thiểu 法pháp 性tánh 。 言ngôn 法pháp 性tánh 處xứ 。 非phi 無vô 無vô 明minh 。 言ngôn 真chân 不bất 隔cách 俗tục 。 言ngôn 俗tục 不bất 乖quai 真chân 。 言ngôn 理lý 性tánh 不bất 妨phương 緣duyên 起khởi 。 言ngôn 緣duyên 起khởi 不bất 礙ngại 理lý 性tánh 。 言ngôn 真Chân 如Như 不bất 隔cách 諸chư 法pháp 。 諸chư 法pháp 不bất 離ly 真Chân 如Như 。 皆giai 其kỳ 旨chỉ 也dã 。 故cố 不bất 二nhị 門môn 曰viết 。 若nhược 識thức 無vô 始thỉ 即tức 法pháp 性tánh 為vi 無vô 明minh 等đẳng 。 又hựu 妙diệu 樂lạc 曰viết 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 奚hề 嘗thường 非phi 真chân 等đẳng 。 斯tư 皆giai 理lý 惑hoặc 相tương/tướng 即tức 。 真chân 俗tục 不bất 二nhị 故cố 。 能năng 相tương/tướng 興hưng 造tạo 於ư 染nhiễm 淨tịnh 。 而nhi 一nhất 法pháp 二nhị 諦đế 不bất 相tương 妨phương 礙ngại 也dã 。 又hựu 曰viết 。 位vị 據cứ 理lý 性tánh 等đẳng 。 又hựu 曰viết 。 萬vạn 法pháp 是thị 真Chân 如Như 等đẳng 。 是thị 則tắc 圓viên 詮thuyên 諸chư 法pháp 。 事sự 理lý 體thể 一nhất 故cố 。 不bất 唯duy 理lý 性tánh 是thị 同đồng 。 而nhi 緣duyên 起khởi 亦diệc 同đồng 。 不bất 但đãn 相tương/tướng 位vị 俱câu 皆giai 常thường 住trụ 。 而nhi 情tình 無vô 情tình 。 亦diệc 皆giai 有hữu 性tánh 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 三tam 文văn 。 並tịnh 舉cử 波ba 水thủy 為ví 喻dụ 。 而nhi 意ý 大đại 同đồng 。 不bất 無vô 小tiểu 別biệt 也dã 。 (# 云vân 云vân )# 由do 是thị 言ngôn 之chi 。 則tắc 一nhất 家gia 所sở 明minh 。 隨tùy 緣duyên 生sanh 法pháp 。 望vọng 於ư 古cổ 師sư 。 則tắc 彼bỉ 唯duy 性tánh 過quá 。 而nhi 此thử 則tắc 有hữu 遮già 有hữu 用dụng 也dã 。 論luận 其kỳ 旨chỉ 意ý 。 則tắc 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 也dã 。 示thị 於ư 事sự 理lý 。 則tắc 有hữu 離ly 有hữu 即tức 也dã 。 言ngôn 乎hồ 文văn 相tương/tướng 。 則tắc 有hữu 同đồng 有hữu 異dị 也dã 。 但đãn 以dĩ 此thử 意ý 。 往vãng 貫quán 諸chư 文văn 。 無vô 不bất 懸huyền 會hội 者giả 。 若nhược 委ủy 明minh 諸chư 論luận 立lập 識thức 生sanh 法pháp 。 則tắc 如như 次thứ 論luận 之chi 。
兼kiêm 出xuất 二nhị 論luận 立lập 識thức 生sanh 法pháp 不bất 同đồng 例lệ (# 二nhị 。 三tam 。 四tứ )# 。
論luận 曰viết 。 夫phu 心tâm 為vi 立lập 識thức 之chi 源nguyên 。 識thức 為vi 生sanh 法pháp 之chi 本bổn 。 但đãn 識thức 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 生sanh 法pháp 不bất 同đồng 。 由do 論luận 計kế 殊thù 途đồ 故cố 。 是thị 非phi 互hỗ 諍tranh 。 謂vị 是thị 者giả 。 以dĩ 強cường/cưỡng 而nhi 助trợ 弱nhược 。 知tri 非phi 者giả 。 翻phiên 劣liệt 而nhi 歸quy 勝thắng 。 故cố 於ư 立lập 識thức 生sanh 法pháp 。 又hựu 有hữu 所sở 謂vị 翻phiên 宗tông 助trợ 計kế 者giả 焉yên 。 今kim 以dĩ 次thứ 明minh 之chi 。 如như 昔tích 弘hoằng 地địa 論luận 師sư 。 分phần/phân 於ư 南nam 北bắc 。 譯dịch 攝nhiếp 論luận 者giả 。 有hữu 乎hồ 梁lương 唐đường 。 皆giai 隨tùy 其kỳ 所sở 計kế 。 立lập 識thức 不bất 同đồng 。 故cố 或hoặc 立lập 九cửu 識thức 菴am 摩ma 羅la 。 (# 梁lương 真Chân 諦Đế )# 或hoặc 但đãn 立lập 八bát 識thức 黎lê 耶da 。 謂vị 九cửu 識thức 者giả 。 異dị 名danh 耳nhĩ 。 (# 唐đường 三tam 藏tạng )# 若nhược 地địa 論luận 所sở 計kế 。 則tắc 同đồng 依y 八bát 識thức 。 而nhi 有hữu 真chân 妄vọng 之chi 異dị 。 並tịnh 如như 文văn 。 (# 云vân 云vân )# 惟duy 其kỳ 立lập 識thức 不bất 同đồng 。 故cố 計kế 生sanh 法pháp 有hữu 異dị 。 有hữu 約ước 立lập 識thức 。 而nhi 論luận 生sanh 法pháp 者giả 。 有hữu 唯duy 依y 八bát 識thức 。 而nhi 計kế 真chân 妄vọng 者giả 。 有hữu 以dĩ 地địa 攝nhiếp 二nhị 論luận 。 對đối 論luận 生sanh 法pháp 者giả 。 是thị 皆giai 隨tùy 文văn 用dụng 與dữ 。 非phi 謂vị 文văn 相tương/tướng 有hữu 乖quai 互hỗ 也dã 。 何hà 者giả 。 如như 文văn 曰viết 。 真Chân 諦Đế 所sở 譯dịch 。 則tắc 依y 菴am 摩ma 羅la 。 後hậu 代đại 諸chư 譯dịch 。 並tịnh 依y 黎lê 耶da 。 此thử 約ước 立lập 識thức 。 而nhi 論luận 生sanh 法pháp 。 故cố 一nhất 往vãng 梁lương 攝nhiếp 依y 真chân 。 唐đường 攝nhiếp 依y 妄vọng 。 若nhược 據cứ 八bát 識thức 。 則tắc 真Chân 諦Đế 非phi 不bất 依y 妄vọng 。 蓋cái 亦diệc 計kế 黎lê 耶da 。 是thị 無vô 記ký 無vô 明minh 。 生sanh 諸chư 法pháp 故cố 。 唐đường 攝nhiếp 非phi 不bất 依y 真chân 。 或hoặc 於ư 八bát 識thức 。 計kế 法pháp 性tánh 生sanh 諸chư 法pháp 故cố 。 由do 是thị 而nhi 知tri 。 二nhị 論luận 立lập 識thức 則tắc 別biệt 。 以dĩ 有hữu 八bát 九cửu 增tăng 減giảm 不bất 同đồng 。 生sanh 法pháp 則tắc 通thông 。 以dĩ 各các 計kế 真chân 妄vọng 生sanh 法pháp 故cố 也dã 。 又hựu 文văn 曰viết 。 弘hoằng 地địa 論luận 師sư 。 二nhị 處xứ 不bất 同đồng 。 相tương/tướng 州châu 北bắc 道đạo 。 計kế 黎lê 耶da 以dĩ 為vi 依y 持trì 。 相tương/tướng 州châu 南nam 道đạo 。 計kế 真Chân 如Như 以dĩ 為vi 依y 持trì 。 此thử 並tịnh 自tự 就tựu 八bát 識thức 。 計kế 於ư 真chân 妄vọng 。 何hà 者giả 。 以dĩ 南nam 地địa 所sở 計kế 之chi 真chân 。 還hoàn 依y 黎lê 耶da 故cố 。 文văn 曰viết 。 若nhược 地địa 人nhân 明minh 阿a 黎lê 耶da 。 是thị 真chân 常thường 淨tịnh 識thức 。 則tắc 其kỳ 計kế 妄vọng 者giả 可khả 知tri 。 故cố 與dữ 舊cựu 譯dịch 攝nhiếp 論luận 異dị 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 文văn 例lệ 之chi 者giả 。 例lệ 其kỳ 各các 計kế 似tự 同đồng 。 非phi 例lệ 立lập 識thức 也dã 。 若nhược 乃nãi 玄huyền 文văn 。 偏thiên 約ước 地địa 攝nhiếp 對đối 論luận 者giả 。 蓋cái 大đại 師sư 唯duy 見kiến 梁lương 攝nhiếp 。 故cố 文văn 無vô 及cập 唐đường 論luận 者giả 。 至chí 荊kinh 溪khê 文văn 中trung 始thỉ 言ngôn 之chi 耳nhĩ 。 而nhi 特đặc 取thủ 南nam 地địa 者giả 。 乃nãi 一nhất 往vãng 對đối 梁lương 譯dịch 。 示thị 各các 計kế 之chi 相tướng 。 故cố 略lược 不bất 言ngôn 北bắc 道đạo 。 非phi 謂vị 地địa 論luận 唯duy 真chân 攝nhiếp 論luận 專chuyên 妄vọng 而nhi 已dĩ 。 所sở 以dĩ 翻phiên 宗tông 助trợ 計kế 之chi 難nạn/nan 者giả 無vô 它# 。 蓋cái 難nạn/nan 者giả 曰viết 。 文văn 云vân 加gia 復phục 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 興hưng 。 謂vị 梁lương 攝nhiếp 也dã 。 梁lương 攝nhiếp 本bổn 依y 菴am 摩ma 。 而nhi 曰viết 亦diệc 計kế 黎lê 邪tà 。 以dĩ 助trợ 北bắc 道đạo 何hà 也dã 。 又hựu 曰viết 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 明minh 十thập 勝thắng 相tương/tướng 義nghĩa 。 咸hàm 謂vị 深thâm 極cực 。 是thị 固cố 梁lương 攝nhiếp 也dã 。 而nhi 曰viết 使sử 地địa 論luận 翻phiên 宗tông 。 果quả 何hà 地địa 論luận 耶da 。 或hoặc 南nam 或hoặc 北bắc 。 未vị 免miễn 疑nghi 妨phương 。 (# 云vân 云vân )# 今kim 釋thích 之chi 曰viết 。 苟cẩu 得đắc 向hướng 用dụng 與dữ 意ý 。 與dữ 夫phu 通thông 別biệt 之chi 說thuyết 。 無vô 足túc 難nạn/nan 者giả 。 姑cô 以dĩ 一nhất 言ngôn 斷đoạn 之chi 。 使sử 翻phiên 宗tông 助trợ 計kế 。 兩lưỡng 皆giai 曉hiểu 然nhiên 。 何hà 者giả 。 是thị 皆giai 以dĩ 立lập 識thức 。 混hỗn 於ư 生sanh 法pháp 故cố 。 致trí 斯tư 惑hoặc 也dã 。 若nhược 知tri 立lập 識thức 是thị 別biệt 。 生sanh 法pháp 是thị 通thông 。 何hà 妨phương 梁lương 攝nhiếp 亦diệc 計kế 黎lê 耶da 。 助trợ 同đồng 北bắc 道đạo 。 然nhiên 則tắc 亦diệc 計kế 云vân 者giả 。 蓋cái 對đối 北bắc 地địa 言ngôn 之chi 。 既ký 同đồng 北bắc 地địa 。 則tắc 計kế 勝thắng 南nam 道đạo 。 使sử 南nam 地địa 翻phiên 宗tông 。 而nhi 向hướng 攝nhiếp 也dã 。 又hựu 可khả 知tri 矣hĩ 。 人nhân 不bất 見kiến 此thử 。 往vãng 往vãng 膠giao 擾nhiễu 於ư 文văn 相tương/tướng 者giả 。 不bất 知tri 其kỳ 幾kỷ 。 夫phu 如như 今kim 之chi 說thuyết 。 復phục 何hà 難nạn/nan 哉tai 。
示thị 隨tùy 緣duyên 文văn 義nghĩa 所sở 出xuất 論luận 疏sớ/sơ 例lệ (# 廿# 七thất 。 廿# 八bát 。 廿# 九cửu 。 三tam 十thập 。 三tam 十thập 一nhất 。 三tam 十thập 二nhị 。 三tam 十thập 三tam 。 三tam 十thập 四tứ 。 三tam 十thập 五ngũ 。 三tam 十thập 六lục 。 三tam 十thập 七thất 。 三tam 十thập 八bát 。 三tam 十thập 九cửu 。 四tứ 十thập 。 四tứ 十thập 一nhất )# 。
論luận 曰viết 。 隨tùy 緣duyên 之chi 體thể 。 原nguyên 由do 心tâm 法pháp 。 隨tùy 緣duyên 之chi 用dụng 。 出xuất 乎hồ 理lý 性tánh 。 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 本bổn 諸chư 起khởi 信tín 。 隨tùy 緣duyên 之chi 文văn 。 申thân 於ư 藏tạng 疏sớ/sơ 。 若nhược 夫phu 隨tùy 緣duyên 之chi 旨chỉ 。 極cực 其kỳ 理lý 致trí 。 盡tận 善thiện 盡tận 美mỹ 者giả 。 至chí 吾ngô 一nhất 家gia 。 而nhi 大đại 備bị 矣hĩ 。 今kim 本bổn 諸chư 起khởi 信tín 藏tạng 疏sớ/sơ 以dĩ 明minh 之chi 。 則tắc 餘dư 當đương 可khả 了liễu 。 按án 文văn 有hữu 總tổng 有hữu 別biệt 有hữu 合hợp 。 而nhi 言ngôn 者giả 總tổng 則tắc 二nhị 門môn 通thông 說thuyết 。 如như 論luận 立lập 義nghĩa 分phần/phân 中trung 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 法pháp 二nhị 者giả 義nghĩa 。 所sở 言ngôn 法pháp 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 。 是thị 心tâm 則tắc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 依y 於ư 此thử 心tâm 。 顯hiển 示thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 義nghĩa 。 (# 云vân 云vân )# 又hựu 顯hiển 示thị 正chánh 義nghĩa 文văn 云vân 。 依y 一nhất 心tâm 法pháp 。 有hữu 二nhị 種chủng 門môn 。 一nhất 者giả 心tâm 真Chân 如Như 門môn 。 二nhị 者giả 心tâm 生sanh 滅diệt 門môn 。 二nhị 種chủng 門môn 皆giai 各các 總tổng 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 以dĩ 是thị 二nhị 門môn 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 又hựu 如như 藏tạng 疏sớ/sơ 釋thích 。 此thử 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 總tổng 括quát 上thượng 下hạ 文văn 意ý 。 關quan 諸chư 義nghĩa 門môn 云vân 者giả 。 (# 文văn 相tương/tướng 稍sảo 廣quảng 。 今kim 以dĩ 圖đồ 示thị 之chi 令linh 易dị 見kiến )# 別biệt 謂vị 二nhị 門môn 各các 示thị 。 如như 論luận 曰viết 。 心tâm 真Chân 如Như 者giả 。 即tức 一nhất 法Pháp 界Giới 大đại 總tổng 相tương/tướng 法Pháp 門môn 體thể 。 所sở 謂vị 心tâm 性tánh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 乃nãi 至chí 依y 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 謂vị 一nhất 者giả 如như 實thật 空không 。 以dĩ 能năng 究cứu 竟cánh 顯hiển 實thật 故cố 。 二nhị 者giả 如như 實thật 不bất 空không 。 以dĩ 有hữu 自tự 體thể 具cụ 足túc 無vô 量lượng 。 性tánh 功công 德đức 故cố 。 (# 云vân 云vân )# 心tâm 生sanh 滅diệt 者giả 。 依y 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 。 有hữu 生sanh 滅diệt 心tâm 。 所sở 謂vị 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 與dữ 生sanh 滅diệt 和hòa 合hợp 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 名danh 為vi 阿a 黎lê 邪tà 識thức 。 此thử 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 能năng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 者giả 覺giác 義nghĩa 。 二nhị 者giả 不bất 覺giác 義nghĩa 等đẳng 。 (# 云vân 云vân )# 至chí 於ư 依y 不bất 覺giác 故cố 生sanh 三tam 細tế 。 以dĩ 境cảnh 界giới 緣duyên 故cố 起khởi 六lục 麤thô 之chi 相tướng 。 言ngôn 意ý 識thức 則tắc 有hữu 五ngũ 種chủng 名danh 。 示thị 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 則tắc 有hữu 麤thô 細tế 等đẳng 四tứ 句cú 。 明minh 熏huân 習tập 則tắc 。 有hữu 四tứ 種chủng 法Pháp 。 判phán 唯duy 識thức 則tắc 止chỉ 齊tề 業nghiệp 相tương/tướng 等đẳng 。 此thử 皆giai 自tự 生sanh 滅diệt 門môn 不bất 覺giác 義nghĩa 中trung 出xuất 也dã 。 又hựu 其kỳ 次thứ 合hợp 明minh 文văn 者giả 。 如như 疏sớ/sơ 釋thích 。 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 。 以dĩ 波ba 濕thấp 喻dụ 其kỳ 不bất 二nhị 。 又hựu 引dẫn 楞lăng 伽già 。 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 。 通thông 為vi 諸chư 法pháp 之chi 本bổn 。 而nhi 有hữu 七thất 八bát 識thức 不bất 同đồng 者giả 。 又hựu 明minh 二nhị 門môn 各các 攝nhiếp 諸chư 法pháp 。 而nhi 有hữu 通thông 相tương/tướng 別biệt 顯hiển 之chi 義nghĩa 者giả 。 又hựu 明minh 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 非phi 生sanh 滅diệt 。 而nhi 以dĩ 無vô 明minh 風phong 動động 。 隨tùy 作tác 生sanh 滅diệt 。 體thể 元nguyên 不bất 二nhị 者giả 。 又hựu 約ước 四tứ 句cú 。 辨biện 諸chư 識thức 緣duyên 起khởi 。 不bất 出xuất 生sanh 滅diệt 不bất 生sanh 滅diệt 等đẳng 者giả 。 略lược 指chỉ 文văn 相tương/tướng 。 大đại 率suất 如như 此thử 。 今kim 論luận 之chi 曰viết 。 論luận 示thị 一nhất 心tâm 具cụ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 以dĩ 今kim 言ngôn 之chi 。 祇kỳ 是thị 一nhất 心tâm 。 本bổn 具cụ 百bách 界giới 千thiên 如như 三tam 千thiên 世thế 間gian 。 如như 摩ma 訶ha 止Chỉ 觀Quán 。 妙diệu 境cảnh 所sở 說thuyết 。 始thỉ 得đắc 顯hiển 示thị 摩ma 訶ha 衍diễn 三tam 大đại 之chi 義nghĩa 。 不bất 然nhiên 何hà 謂vị 一nhất 心tâm 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 疏sớ/sơ 不bất 以dĩ 是thị 釋thích 之chi 。 故cố 知tri 未vị 盡tận 其kỳ 理lý 。 然nhiên 則tắc 離ly 一nhất 心tâm 。 為vi 二nhị 門môn 道đạo 。 所sở 以dĩ 散tán 也dã 。 自tự 二nhị 門môn 而nhi 。 出xuất 一nhất 切thiết 法pháp 。 妄vọng 所sở 由do 生sanh 也dã 。 妄vọng 之chi 所sở 由do 生sanh 教giáo 之chi 。 所sở 以dĩ 始thỉ 也dã 。 故cố 論luận 以dĩ 是thị 而nhi 立lập 宗tông 焉yên 。 夫phu 一nhất 心tâm 之chi 源nguyên 。 本bổn 自tự 不bất 動động 。 尚thượng 何hà 二nhị 門môn 之chi 有hữu 。 然nhiên 而nhi 真Chân 如Như 生sanh 滅diệt 。 所sở 以dĩ 異dị 門môn 者giả 。 葢# 因nhân 其kỳ 動động 故cố 。 不bất 動động 之chi 名danh 立lập 。 因nhân 其kỳ 不bất 覺giác 故cố 。 性tánh 覺giác 之chi 義nghĩa 彰chương 。 因nhân 其kỳ 生sanh 滅diệt 故cố 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 之chi 相tướng 顯hiển 。 因nhân 其kỳ 染nhiễm 淨tịnh 故cố 。 非phi 染nhiễm 非phi 淨tịnh 之chi 理lý 殊thù 。 故cố 以dĩ 其kỳ 動động 者giả 言ngôn 之chi 。 謂vị 之chi 生sanh 滅diệt 門môn 。 以dĩ 其kỳ 不bất 動động 等đẳng 言ngôn 之chi 。 謂vị 之chi 真Chân 如Như 門môn 。 其kỳ 實thật 本bổn 一nhất 心tâm 也dã 。 惟duy 其kỳ 本bổn 一nhất 心tâm 故cố 。 各các 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 而nhi 體thể 不bất 相tương 離ly 。 所sở 以dĩ 真Chân 如Như 中trung 。 有hữu 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 生sanh 滅diệt 門môn 。 有hữu 本bổn 覺giác 之chi 名danh 。 據cứ 理lý 本bổn 覺giác 。 祇kỳ 是thị 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 。 無vô 非phi 生sanh 滅diệt 。 名danh 雖tuy 有hữu 四tứ 。 義nghĩa 唯duy 二nhị 耳nhĩ 。 惟duy 其kỳ 分phần/phân 二nhị 門môn 故cố 。 則tắc 有hữu 對đối 各các 先tiên 後hậu 之chi 異dị 。 所sở 以dĩ 對đối 言ngôn 。 則tắc 二nhị 門môn 敵địch 立lập 。 各các 言ngôn 則tắc 真chân 妄vọng 㸦# 兼kiêm 。 以dĩ 名danh 言ngôn 所sở 因nhân 。 則tắc 先tiên 妄vọng 而nhi 後hậu 真chân 。 以dĩ 體thể 用dụng 本bổn 末mạt 。 則tắc 先tiên 真chân 而nhi 後hậu 妄vọng 。 在tại 真Chân 如Như 。 則tắc 不bất 變biến 為vi 體thể 。 隨tùy 緣duyên 為vi 用dụng 。 此thử 用dụng 在tại 體thể 。 謂vị 之chi 體thể 用dụng 。 俱câu 體thể 可khả 也dã 。 在tại 生sanh 滅diệt 。 則tắc 真chân 為vi 所sở 依y 。 妄vọng 為vi 能năng 起khởi 。 此thử 體thể 在tại 用dụng 。 謂vị 之chi 體thể 用dụng 。 俱câu 用dụng 可khả 也dã 。 各các 當đương 其kỳ 義nghĩa 。 理lý 不bất 可khả 混hỗn 。 雖tuy 不bất 可khả 混hỗn 。 體thể 元nguyên 不bất 二nhị 。 然nhiên 則tắc 心tâm 源nguyên 之chi 與dữ 真Chân 如Như 。 理lý 一nhất 而nhi 名danh 異dị 。 名danh 相tướng 有hữu 彰chương 未vị 彰chương 耳nhĩ 。 縱túng/tung 於ư 心tâm 源nguyên 。 亦diệc 云vân 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 等đẳng 者giả 。 乃nãi 以dĩ 其kỳ 既ký 變biến 名danh 。 其kỳ 理lý 一nhất 爾nhĩ 。 古cổ 人nhân 所sở 謂vị 。 喚hoán 作tác 如như 如như 。 早tảo 已dĩ 變biến 了liễu 是thị 也dã 。 由do 是thị 明minh 之chi 。 則tắc 極cực 真chân 妄vọng 之chi 端đoan 。 究cứu 起khởi 滅diệt 之chi 際tế 者giả 。 其kỳ 唯duy 二nhị 門môn 矣hĩ 。 所sở 以dĩ 祇kỳ 一nhất 如Như 來Lai 藏tạng 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 於ư 真Chân 如Như 門môn 。 則tắc 有hữu 如như 實thật 空không 不bất 空không 二nhị 義nghĩa 。 空không 則tắc 離ly 諸chư 妄vọng 染nhiễm 。 不bất 空không 則tắc 性tánh 具cụ 一nhất 切thiết 。 即tức 所sở 謂vị 空không 不bất 空không 。 如Như 來Lai 藏tạng 是thị 也dã 。 既ký 於ư 不bất 空không 如Như 來Lai 藏tạng 。 明minh 具cụ 諸chư 法pháp 。 故cố 知tri 起khởi 信tín 其kỳ 理lý 本bổn 圓viên 。 但đãn 申thân 之chi 異dị 爾nhĩ 。 其kỳ 於ư 生sanh 滅diệt 門môn 。 則tắc 有hữu 覺giác 不bất 覺giác 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 據cứ 生sanh 滅diệt 。 祇kỳ 合hợp 明minh 妄vọng 染nhiễm 不bất 覺giác 。 而nhi 兼kiêm 明minh 覺giác 義nghĩa 者giả 。 蓋cái 不bất 先tiên 明minh 本bổn 覺giác 。 無vô 以dĩ 成thành 不bất 覺giác 。 不bất 明minh 不bất 覺giác 。 無vô 以dĩ 成thành 始thỉ 覺giác 。 故cố 始thỉ 覺giác 由do 不bất 覺giác 。 而nhi 得đắc 不bất 覺giác 。 由do 本bổn 覺giác 而nhi 有hữu 。 而nhi 此thử 始thỉ 覺giác 。 覺giác 心tâm 源nguyên 時thời 。 還hoàn 同đồng 本bổn 覺giác 。 既ký 同đồng 本bổn 覺giác 。 則tắc 無vô 覺giác 不bất 覺giác 之chi 異dị 也dã 。 雖tuy 通thông 二nhị 義nghĩa 。 其kỳ 實thật 生sanh 滅diệt 一nhất 門môn 。 正chánh 從tùng 不bất 覺giác 而nhi 立lập 。 所sở 以dĩ 依y 不bất 覺giác 。 故cố 生sanh 三tam 細tế 。 三tam 細tế 即tức 無vô 明minh 。 業nghiệp 苦khổ 之chi 相tướng 。 由do 境cảnh 界giới 緣duyên 。 故cố 起khởi 六lục 麤thô 。 六lục 麤thô 即tức 見kiến 愛ái 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 以dĩ 識thức 言ngôn 之chi 。 即tức 事sự 業nghiệp 二nhị 識thức 也dã 。 於ư 是thị 復phục 立lập 五ngũ 種chủng 意ý 識thức 之chi 名danh 。 所sở 謂vị 業nghiệp 轉chuyển 現hiện 三tam 。 則tắc 名danh 相tướng 全toàn 同đồng 。 後hậu 二nhị 亦diệc 不bất 異dị 六lục 麤thô 中trung 二nhị 。 但đãn 名danh 相tướng 盈doanh 縮súc 意ý 。 以dĩ 相tương 續tục 兼kiêm 之chi 。 故cố 略lược 後hậu 四tứ 麤thô 耳nhĩ 。 餘dư 諸chư 名danh 相tướng 。 大đại 同đồng 小tiểu 異dị 。 會hội 之chi 可khả 知tri 。 至chí 於ư 判phán 唯duy 識thức 止chỉ 齊tề 業nghiệp 相tương/tướng 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 明minh 真chân 妄vọng 和hòa 合hợp 。 同đồng 一nhất 心tâm 源nguyên 故cố 。 生sanh 法pháp 之chi 本bổn 。 止chỉ 齊tề 於ư 業nghiệp 相tương/tướng 而nhi 已dĩ 。 若nhược 彼bỉ 所sở 明minh 真Chân 如Như 。 則tắc 凝ngưng 然nhiên 不bất 變biến 。 不bất 許hứa 隨tùy 緣duyên 。 故cố 一nhất 家gia 明minh 別biệt 理lý 。 有hữu 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 正chánh 以dĩ 不bất 同đồng 彼bỉ 所sở 明minh 故cố 。 後hậu 例lệ 當đương 更cánh 示thị 之chi 。 其kỳ 所sở 以dĩ 合hợp 明minh 文văn 者giả 。 凡phàm 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 二nhị 門môn 合hợp 論luận 。 二nhị 以dĩ 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 二nhị 義nghĩa 。 合hợp 論luận 二nhị 門môn 。 合hợp 論luận 則tắc 為vi 通thông 。 以dĩ 各các 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 也dã 。 二nhị 義nghĩa 合hợp 論luận 。 則tắc 為vi 別biệt 。 如như 波ba 濕thấp 等đẳng 文văn 。 並tịnh 約ước 生sanh 滅diệt 門môn 說thuyết 。 從tùng 變biến 起khởi 言ngôn 之chi 。 故cố 一nhất 往vãng 則tắc 別biệt 也dã 。 究cứu 言ngôn 大đại 旨chỉ 。 則tắc 真Chân 如Như 門môn 。 雖tuy 有hữu 隨tùy 緣duyên 。 併tinh 名danh 不bất 變biến 。 生sanh 滅diệt 門môn 。 雖tuy 有hữu 不bất 變biến 。 併tinh 名danh 隨tùy 緣duyên 。 故cố 二nhị 門môn 之chi 與dữ 二nhị 義nghĩa 。 亦diệc 得đắc 是thị 同đồng 也dã 。 故cố 曰viết 真Chân 如Như 門môn 。 是thị 染nhiễm 淨tịnh 通thông 相tương/tướng 云vân 云vân 。 又hựu 曰viết 。 一nhất 約ước 體thể 絕tuyệt 相tương/tướng 義nghĩa 等đẳng 。 此thử 並tịnh 約ước 二nhị 門môn 。 明minh 二nhị 義nghĩa 也dã 。 而nhi 曰viết 。 二nhị 門môn 通thông 相tương/tướng 。 別biệt 顯hiển 異dị 者giả 。 蓋cái 真Chân 如Như 門môn 。 染nhiễm 淨tịnh 約ước 理lý 故cố 。 但đãn 示thị 於ư 通thông 相tương 生sanh 滅diệt 門môn 染nhiễm 淨tịnh 約ước 事sự 故cố 。 別biệt 顯hiển 於ư 二nhị 途đồ 。 然nhiên 則tắc 事sự 理lý 雖tuy 殊thù 。 染nhiễm 淨tịnh 無vô 別biệt 。 總tổng 攝nhiếp 之chi 理lý 同đồng 也dã 。 餘dư 文văn 可khả 了liễu 。 不bất 復phục 別biệt 論luận 。
約ước 今kim 別biệt 圓viên 通thông 示thị 隨tùy 緣duyên 例lệ (# 七thất 。 八bát 。 九cửu 。 十thập 四tứ 。 十thập 五ngũ 。 廿# 一nhất 。 廿# 三tam 。 廿# 四tứ 。 廿# 五ngũ )# 。
論luận 曰viết 。 經kinh 論luận 名danh 相tướng 一nhất 也dã 。 而nhi 申thân 明minh 之chi 家gia 。 有hữu 得đắc 其kỳ 深thâm 者giả 。 有hữu 得đắc 其kỳ 淺thiển 者giả 。 有hữu 以dĩ 理lý 通thông 淺thiển 深thâm 而nhi 兼kiêm 明minh 者giả 。 固cố 莫mạc 得đắc 而nhi 一nhất 也dã 。 如như 一nhất 家gia 論luận 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 按án 其kỳ 名danh 相tướng 。 本bổn 出xuất 起khởi 信tín 論luận 疏sớ/sơ 。 而nhi 一nhất 家gia 諸chư 文văn 。 頗phả 多đa 用dụng 之chi 。 若nhược 各các 自tự 其kỳ 宗tông 途đồ 。 夫phu 復phục 何hà 論luận 。 惟duy 其kỳ 以dĩ 彼bỉ 此thử 教giáo 。 限hạn 旨chỉ 趣thú 用dụng 。 與dữ 而nhi 格cách 量lượng 之chi 。 則tắc 彼bỉ 有hữu 所sở 未vị 至chí 。 而nhi 或hoặc 謂vị 之chi 深thâm 極cực 。 此thử 論luận 所sở 以dĩ 辨biện 也dã 。 今kim 先tiên 示thị 彼bỉ 五ngũ 教giáo 之chi 相tướng 。 謂vị 一nhất 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 。 二nhị 大Đại 乘Thừa 始thỉ 教giáo 。 三tam 終chung 四tứ 頓đốn 五ngũ 圓viên 。 (# 云vân 云vân )# 而nhi 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 出xuất 彼bỉ 終chung 教giáo 。 如như 疏sớ/sơ 曰viết 。 三tam 終chung 教giáo 。 亦diệc 名danh 實thật 教giáo 。 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 隨tùy 緣duyên 。 成thành 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 緣duyên 起khởi 無vô 性tánh 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 。 又hựu 曰viết 。 不bất 變biến 性tánh 而nhi 緣duyên 起khởi 。 染nhiễm 淨tịnh 恆hằng 殊thù 。 不bất 捨xả 緣duyên 而nhi 即tức 真chân 。 聖thánh 凡phàm 致trí 一nhất 。 又hựu 曰viết 。 用dụng 則tắc 波ba 騰đằng 鼎đỉnh 沸phí 。 全toàn 真chân 體thể 而nhi 運vận 行hành 。 體thể 則tắc 鏡kính 淨tịnh 水thủy 澄trừng 。 舉cử 全toàn 體thể 而nhi 會hội 寂tịch 。 亦diệc 如như 前tiền 例lệ 之chi 所sở 出xuất 也dã 。 然nhiên 於ư 彼bỉ 宗tông 。 雖tuy 曰viết 至chí 極cực 之chi 說thuyết 。 而nhi 猶do 有hữu 餘dư 頓đốn 圓viên 二nhị 教giáo 。 是thị 果quả 得đắc 為vi 至chí 極cực 乎hồ 。 況huống 以dĩ 彼bỉ 會hội 。 此thử 則tắc 彼bỉ 終chung 教giáo 適thích 當đương 。 今kim 別biệt 教giáo 爾nhĩ 。 (# 雖tuy 彼bỉ 宗tông 途đồ 。 亦diệc 作tác 此thử 會hội 。 其kỳ 文văn 見kiến 玄huyền 籤# 補bổ 注chú )# 彼bỉ 之chi 頓đốn 圓viên 。 尚thượng 不bất 階giai 今kim 圓viên 。 豈khởi 得đắc 以dĩ 終chung 教giáo 齊tề 之chi 乎hồ 。 故cố 四tứ 明minh 於ư 是thị 有hữu 所sở 謂vị 不bất 談đàm 理lý 具cụ 。 單đơn 說thuyết 隨tùy 緣duyên 。 仍nhưng 是thị 別biệt 義nghĩa 。 此thử 則tắc 通thông 言ngôn 隨tùy 緣duyên 。 該cai 於ư 圓viên 別biệt 也dã 。 又hựu 曰viết 。 它# 宗tông 明minh 一nhất 理lý 隨tùy 緣duyên 作tác 差sai 別biệt 法pháp 等đẳng 。 此thử 乃nãi 別biệt 判phán 彼bỉ 宗tông 。 但đãn 至chí 別biệt 教giáo 而nhi 已dĩ 。 今kim 因nhân 得đắc 以dĩ 論luận 之chi 。 所sở 以dĩ 通thông 言ngôn 隨tùy 緣duyên 該cai 於ư 圓viên 別biệt 者giả 。 蓋cái 一nhất 家gia 四tứ 教giáo 。 明minh 所sở 詮thuyên 理lý 。 及cập 所sở 造tạo 法pháp 。 於ư 藏tạng 通thông 詮thuyên 真chân 真chân 即tức 空không 也dã 。 既ký 無vô 造tạo 法pháp 之chi 用dụng 故cố 。 六lục 凡phàm 法Pháp 界Giới 。 皆giai 自tự 業nghiệp 惑hoặc 所sở 造tạo 。 不bất 論luận 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 其kỳ 於ư 別biệt 圓viên 詮thuyên 中trung 。 中trung 即tức 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 即tức 真Chân 如Như 。 有hữu 熏huân 變biến 之chi 德đức 。 由do 變biến 故cố 造tạo 十thập 界giới 諸chư 法pháp 。 此thử 別biệt 圓viên 所sở 以dĩ 通thông 得đắc 論luận 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 蓋cái 教giáo 理lý 當đương 然nhiên 。 非phi 因nhân 彼bỉ 立lập 也dã 。 故cố 止Chỉ 觀Quán 明minh 別biệt 教giáo 。 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。 為vi 迷mê 解giải 本bổn 。 而nhi 輔phụ 行hành 引dẫn 楞lăng 伽già 。 如Như 來Lai 藏tạng 為vi 善thiện 不bất 善thiện 因nhân 。 及cập 大đại 論luận 珠châu 象tượng 入nhập 池trì 喻dụ 。 以dĩ 釋thích 之chi 。 又hựu 四tứ 念niệm 處xứ 。 明minh 別biệt 教giáo 觀quán 無vô 明minh 法pháp 性tánh 。 生sanh 法pháp 不bất 同đồng 。 引dẫn 攝nhiếp 論luận 地địa 有hữu 金kim 土thổ/độ 染nhiễm 淨tịnh 譬thí 以dĩ 會hội 之chi 。 然nhiên 彼bỉ 二nhị 文văn 。 皆giai 它# 宗tông 引dẫn 用dụng 。 以dĩ 證chứng 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 今kim 既ký 證chứng 別biệt 教giáo 。 乃nãi 於ư 別biệt 明minh 隨tùy 緣duyên 之chi 的đích 據cứ 也dã 。 又hựu 如như 金kim 錍bề 。 約ước 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 。 顯hiển 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 斯tư 圓viên 意ý 也dã 。 所sở 以dĩ 指chỉ 要yếu 。 明minh 別biệt 圓viên 皆giai 有hữu 中trung 實thật 之chi 性tánh 俱câu 得đắc 名danh 變biến 造tạo 者giả 。 良lương 在tại 於ư 此thử 。 但đãn 隨tùy 教giáo 詮thuyên 旨chỉ 。 有hữu 即tức 不bất 即tức 。 具cụ 不bất 具cụ 異dị 故cố 。 約ước 之chi 以dĩ 揀giản 教giáo 別biệt 。 如như 前tiền 二nhị 文văn 所sở 明minh 。 亦diệc 如như 後hậu 示thị 。 故cố 知tri 其kỳ 義nghĩa 。 本bổn 通thông 明minh 矣hĩ 。 而nhi 判phán 彼bỉ 宗tông 途đồ 。 所sở 以dĩ 唯duy 至chí 別biệt 教giáo 者giả 。 非phi 謂vị 抑ức 彼bỉ 也dã 。 亦diệc 以dĩ 其kỳ 理lý 之chi 所sở 在tại 。 今kim 還hoàn 約ước 向hướng 意ý 申thân 之chi 。 不bất 出xuất 即tức 具cụ 之chi 。 旨chỉ 有hữu 偏thiên 有hữu 兼kiêm 。 兼kiêm 則tắc 為vi 圓viên 。 偏thiên 則tắc 成thành 別biệt 。 故cố 即tức 而nhi 不bất 具cụ 。 非phi 圓viên 也dã 。 具cụ 而nhi 不bất 即tức 。 亦diệc 非phi 圓viên 也dã 。 唯duy 即tức 具cụ 兼kiêm 明minh 。 然nhiên 後hậu 為vi 圓viên 爾nhĩ 。 故cố 曰viết 即tức 具cụ 唯duy 圓viên 及cập 別biệt 。 後hậu 住trụ 是thị 也dã 。 由do 是thị 經Kinh 教giáo 。 有hữu 時thời 言ngôn 具cụ 。 而nhi 不bất 言ngôn 即tức 。 有hữu 時thời 言ngôn 即tức 。 而nhi 不bất 言ngôn 具cụ 。 然nhiên 約ước 經kinh 旨chỉ 通thông 明minh 。 與dữ 夫phu 得đắc 意ý 者giả 。 固cố 已dĩ 盡tận 之chi 。 不bất 然nhiên 則tắc 別biệt 教giáo 教giáo 道đạo 。 教giáo 權quyền 理lý 實thật 之chi 說thuyết 故cố 。 以dĩ 理lý 實thật 言ngôn 之chi 。 亦diệc 得đắc 言ngôn 即tức 。 以dĩ 教giáo 權quyền 故cố 。 不bất 談đàm 具cụ 耳nhĩ 。 既ký 不bất 談đàm 具cụ 。 則tắc 非phi 全toàn 體thể 而nhi 造tạo 。 雖tuy 曰viết 相tương/tướng 即tức 。 非phi 性tánh 具cụ 之chi 即tức 。 還hoàn 成thành 離ly 義nghĩa 。 言ngôn 具cụ 而nhi 不bất 言ngôn 即tức 者giả 。 理lý 實thật 教giáo 權quyền 。 例lệ 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 是thị 皆giai 偏thiên 教giáo 教giáo 旨chỉ 。 非phi 圓viên 詮thuyên 也dã 。 按án 彼bỉ 所sở 明minh 。 雖tuy 有hữu 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 相tương/tướng 即tức 之chi 語ngữ 。 義nghĩa 似tự 濫lạm 圓viên 。 曾tằng 無vô 一nhất 言ngôn 及cập 於ư 性tánh 具cụ 者giả 。 故cố 判phán 之chi 屬thuộc 別biệt 。 蓋cái 深thâm 得đắc 教giáo 門môn 。 楷# 定định 綱cương 格cách 之chi 論luận 。 但đãn 舊cựu 或hoặc 以dĩ 為vi 未vị 然nhiên 。 如như 永vĩnh 嘉gia 齊tề 嘉gia 禾hòa 玄huyền 天thiên 台thai 穎# 。 則tắc 難nạn/nan 而nhi 非phi 之chi 。 霅# 川xuyên 則tắc 析tích 而nhi 扶phù 之chi 。 近cận 代đại 竹trúc 庵am 。 雖tuy 宗tông 四tứ 明minh 。 而nhi 獨độc 於ư 此thử 。 信tín 所sở 不bất 及cập 。 余dư 因nhân 議nghị 之chi 曰viết 。 彼bỉ 難nạn/nan 而nhi 非phi 者giả 。 其kỳ 於ư 宗tông 教giáo 。 固cố 未vị 嘗thường 及cập 門môn 。 是thị 不bất 足túc 與dữ 議nghị 也dã 。 委ủy 析tích 如như 彼bỉ 十thập 門môn 。 其kỳ 扶phù 之chi 者giả 。 固cố 嘗thường 及cập 門môn 。 而nhi 未vị 至chí 堂đường 奧áo 也dã 。 所sở 以dĩ 始thỉ 則tắc 承thừa 之chi 。 終chung 則tắc 自tự 畔bạn 其kỳ 說thuyết 。 故cố 雖tuy 辨biện 析tích 。 而nhi 不bất 達đạt 深thâm 旨chỉ 。 終chung 成thành 迂# 闊khoát 之chi 論luận 。 亦diệc 不bất 暇hạ 委ủy 究cứu 也dã 。 其kỳ 信tín 所sở 不bất 及cập 者giả 。 雖tuy 亦diệc 登đăng 堂đường 奧áo 矣hĩ 。 而nhi 以dĩ 出xuất 入nhập 彼bỉ 此thử 。 感cảm 於ư 它# 家gia 之chi 說thuyết 。 故cố 信tín 之chi 不bất 及cập 爾nhĩ 。 且thả 謂vị 凡phàm 今kim 所sở 據cứ 皆giai 生sanh 法pháp 之chi 文văn 。 非phi 所sở 謂vị 隨tùy 緣duyên 者giả 。 余dư 當đương 評bình 之chi 矣hĩ 。 藏tạng 通thông 生sanh 法pháp 。 可khả 非phi 隨tùy 緣duyên 。 其kỳ 別biệt 圓viên 生sanh 法pháp 。 必tất 由do 真Chân 如Như 變biến 造tạo 。 而nhi 得đắc 未vị 有hữu 不bất 本bổn 隨tùy 緣duyên 而nhi 自tự 生sanh 法pháp 者giả 。 是thị 則tắc 隨tùy 緣duyên 。 乃nãi 生sanh 法pháp 之chi 本bổn 。 生sanh 法pháp 乃nãi 隨tùy 緣duyên 之chi 末mạt 。 彼bỉ 以dĩ 生sanh 法pháp 。 而nhi 非phi 隨tùy 緣duyên 。 此thử 知tri 其kỳ 末mạt 。 而nhi 不bất 知tri 其kỳ 本bổn 。 但đãn 此thử 考khảo 之chi 。 自tự 見kiến 可khả 否phủ/bĩ 。 或hoặc 固cố 以dĩ 為vi 不bất 然nhiên 。 更cánh 試thí 以dĩ 一nhất 二nhị 文văn 旨chỉ 。 格cách 量lượng 而nhi 表biểu 發phát 之chi 。 一nhất 如như 彼bỉ 藏tạng 疏sớ/sơ 。 明minh 識thức 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 總tổng 括quát 上thượng 下hạ 文văn 義nghĩa 。 作tác 種chủng 種chủng 義nghĩa 門môn 釋thích 者giả 。 以dĩ 真Chân 如Như 無vô 明minh 。 各các 有hữu 二nhị 義nghĩa 言ngôn 之chi 。 豈khởi 非phi 隨tùy 緣duyên 。 且thả 是thị 真Chân 如Như 門môn 中trung 。 能năng 隨tùy 之chi 性tánh 而nhi 已dĩ 。 尚thượng 非phi 所sở 隨tùy 無vô 明minh 。 況huống 得đắc 為vi 所sở 成thành 九cửu 界giới 之chi 法pháp 乎hồ 。 若nhược 即tức 此thử 是thị 所sở 隨tùy 所sở 成thành 者giả 。 則tắc 無vô 明minh 中trung 二nhị 義nghĩa 。 便tiện 為vi 煩phiền 長trường/trưởng 。 乃nãi 成thành 徒đồ 列liệt 也dã 。 況huống 以dĩ 真chân 妄vọng 一nhất 異dị 生sanh 滅diệt 不bất 生sanh 滅diệt 等đẳng 考khảo 之chi 。 與dữ 今kim 別biệt 教giáo 。 相tương/tướng 去khứ 幾kỷ 何hà 。 又hựu 如như 真Chân 如Như 門môn 。 違vi 自tự 順thuận 它# 。 有hữu 隱ẩn 自tự 真chân 體thể 顯hiển 現hiện 妄vọng 法pháp 之chi 義nghĩa 。 豈khởi 非phi 仝# 今kim 真Chân 如Như 在tại 迷mê 能năng 生sanh 九cửu 界giới 之chi 說thuyết 乎hồ 。 及cập 生sanh 滅diệt 門môn 。 違vi 它# 順thuận 自tự 。 有hữu 覆phú 真chân 理lý 成thành 妄vọng 心tâm 之chi 義nghĩa 。 豈khởi 非phi 同đồng 今kim 覆phú 理lý 無vô 明minh 為vi 九cửu 界giới 因nhân 之chi 說thuyết 乎hồ 。 又hựu 有hữu 翻phiên 對đối 妄vọng 染nhiễm 顯hiển 自tự 真chân 德đức 等đẳng 義nghĩa 。 豈khởi 非phi 始thỉ 終chung 常thường 淨tịnh 唯duy 不bất 徒đồ 覆phú 之chi 說thuyết 乎hồ 。 是thị 則tắc 彼bỉ 疏sớ/sơ 大đại 節tiết 。 與dữ 今kim 別biệt 教giáo 。 更cánh 無vô 少thiểu 異dị 。 何hà 謂vị 非phi 邪tà 。 二nhị 如như 輔phụ 行hành 。 料liệu 揀giản 華hoa 嚴nghiêm 地địa 生sanh 種chủng 種chủng 芽nha 之chi 譬thí 。 而nhi 別biệt 圓viên 引dẫn 用dụng 。 不bất 同đồng 有hữu 云vân 。 地địa 為vi 能năng 生sanh 。 能năng 所sở 不bất 同đồng 。 故cố 成thành 別biệt 義nghĩa 。 豈khởi 非phi 地địa 性tánh 不bất 變biến 。 體thể 是thị 能năng 生sanh 。 能năng 生sanh 即tức 隨tùy 緣duyên 性tánh 也dã 。 若nhược 望vọng 隨tùy 緣duyên 之chi 事sự 。 及cập 所sở 生sanh 法pháp 。 則tắc 能năng 所sở 體thể 別biệt 。 豈khởi 非phi 別biệt 義nghĩa 乎hồ 。 亦diệc 即tức 金kim 錍bề 所sở 謂vị 。 能năng 造tạo 心tâm 是thị 所sở 造tạo 法pháp 。 非phi 是thị 也dã 。 至chí 於ư 永vĩnh 圓viên 教giáo 則tắc 曰viết 。 今kim 明minh 圓viên 教giáo 。 地địa 體thể 生sanh 性tánh 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 豈khởi 非phi 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 皆giai 具cụ 三tam 千thiên 。 即tức 指chỉ 要yếu 所sở 謂vị 。 今kim 家gia 明minh 三tam 千thiên 之chi 體thể 。 隨tùy 緣duyên 起khởi 三tam 千thiên 之chi 用dụng 。 不bất 隨tùy 緣duyên 時thời 。 三tam 千thiên 宛uyển 爾nhĩ 是thị 也dã 。 又hựu 曰viết 。 況huống 復phục 芽nha 堅kiên 。 全toàn 是thị 地địa 堅kiên 。 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 。 豈khởi 非phi 隨tùy 緣duyên 之chi 事sự 。 與dữ 隨tùy 緣duyên 之chi 性tánh 。 其kỳ 體thể 不bất 別biệt 。 故cố 能năng 所sở 皆giai 法Pháp 界Giới 也dã 。 由do 是thị 言ngôn 之chi 。 兩lưỡng 教giáo 之chi 旨chỉ 。 判phán 然nhiên 可khả 識thức 。 是thị 不bất 唯duy 知tri 彼bỉ 隨tùy 緣duyên 同đồng 於ư 別biệt 教giáo 。 亦diệc 見kiến 四tứ 明minh 之chi 說thuyết 。 符phù 於ư 圓viên 宗tông 也dã 。 三tam 如như 妙diệu 宗tông 。 因nhân 明minh 別biệt 教giáo 覆phú 義nghĩa 有hữu 曰viết 。 應ưng 知tri 覆phú 義nghĩa 。 不bất 同đồng 泥nê 土thổ/độ 覆phú 彼bỉ 頑ngoan 石thạch 。 乃nãi 自tự 舉cử 譬thí 云vân 。 如như 淳thuần 善thiện 人nhân 等đẳng 。 且thả 別biệt 詮thuyên 理lý 惑hoặc 各các 住trụ 正chánh 同đồng 泥nê 石thạch 之chi 義nghĩa 。 而nhi 特đặc 去khứ 彼bỉ 取thủ 此thử 者giả 。 豈khởi 非phi 正chánh 以dĩ 理lý 實thật 故cố 。 體thể 即tức 不bất 同đồng 泥nê 石thạch 之chi 覆phú 。 而nhi 以dĩ 教giáo 權quyền 故cố 。 非phi 具cụ 故cố 。 以dĩ 善thiện 人nhân 作tác 惡ác 喻dụ 之chi 。 雖tuy 然nhiên 惡ác 非phi 所sở 能năng 。 其kỳ 實thật 還hoàn 從tùng 人nhân 造tạo 。 夫phu 惡ác 非phi 所sở 能năng 者giả 。 不bất 明minh 性tánh 具cụ 之chi 譬thí 也dã 。 還hoàn 從tùng 人nhân 造tạo 者giả 。 理lý 實thật 體thể 即tức 之chi 譬thí 也dã 。 故cố 知tri 教giáo 權quyền 。 必tất 兼kiêm 理lý 實thật 。 理lý 實thật 必tất 附phụ 教giáo 權quyền 。 始thỉ 是thị 別biệt 義nghĩa 。 以dĩ 此thử 例lệ 彼bỉ 。 其kỳ 旨chỉ 符phù 契khế 。 孰thục 得đắc 非phi 之chi 。 由do 是thị 而nhi 知tri 。 四tứ 明minh 中trung 興hưng 之chi 道đạo 。 如như 揭yết 日nhật 月nguyệt 。 自tự 昔tích 扶phù 宗tông 者giả 。 莫mạc 能năng 明minh 之chi 。 使sử 別biệt 理lý 隨tùy 緣duyên 之chi 說thuyết 晦hối 。 而nhi 不bất 明minh 惜tích 乎hồ 。
因nhân 生sanh 法pháp 言ngôn 無vô 住trụ 本bổn 例lệ (# 五ngũ 。 六lục 。 十thập 三tam 。 十thập 六lục 。 十thập 七thất 。 十thập 八bát 。 十thập 九cửu 。 二nhị 十thập 。 四tứ 十thập 二nhị )# 。
論luận 曰viết 。 論luận 有hữu 窮cùng 妄vọng 源nguyên 。 而nhi 極cực 實thật 際tế 者giả 。 如như 淨tịnh 名danh 無vô 住trụ 本bổn 法pháp 。 即tức 其kỳ 文văn 也dã 。 由do 二nhị 大Đại 士Sĩ 。 對đối 揚dương 道đạo 妙diệu 。 設thiết 六lục 番phiên 問vấn 答đáp 。 以dĩ 窮cùng 眾chúng 生sanh 源nguyên 。 至chí 於ư 曰viết 無vô 住trụ 則tắc 無vô 本bổn 。 又hựu 曰viết 。 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 斯tư 可khả 謂vị 窮cùng 妄vọng 源nguyên 之chi 劇kịch 談đàm 。 極cực 實thật 際tế 之chi 至chí 論luận 也dã 。 夫phu 妄vọng 源nguyên 既ký 窮cùng 。 則tắc 惑hoặc 本bổn 虗hư 。 惑hoặc 本bổn 虗hư 。 則tắc 情tình 自tự 泯mẫn 。 情tình 泯mẫn 故cố 。 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 平bình 等đẳng 。 亦diệc 無vô 真chân 妄vọng 。 可khả 得đắc 極cực 其kỳ 理lý 際tế 。 如như 是thị 而nhi 已dĩ 。 道đạo 至chí 於ư 此thử 。 夫phu 何hà 言ngôn 哉tai 。 後hậu 代đại 學học 敝tệ 。 不bất 務vụ 本bổn 而nhi 務vụ 末mạt 。 匪phỉ 從tùng 直trực 而nhi 從tùng 迃# 。 乃nãi 始thỉ 疑nghi 於ư 名danh 言ngôn 。 滯trệ 於ư 文văn 相tương/tướng 。 故cố 無vô 住trụ 本bổn 法pháp 之chi 道đạo 。 於ư 是thị 乎hồ 始thỉ 枝chi 。 而nhi 二nhị 大Đại 士Sĩ 。 對đối 敭# 之chi 妙diệu 。 或hoặc 幾kỷ 乎hồ 息tức 也dã 。 今kim 之chi 所sở 論luận 。 豈khởi 得đắc 已dĩ 哉tai 。 蓋cái 其kỳ 論luận 有hữu 三tam 。 謂vị 名danh 義nghĩa 也dã 。 文văn 相tương/tướng 也dã 。 教giáo 旨chỉ 也dã 。 名danh 義nghĩa 者giả 。 何hà 即tức 無vô 住trụ 本bổn 之chi 名danh 。 或hoặc 從tùng 無vô 依y 義nghĩa 釋thích 。 或hoặc 作tác 性tánh 不bất 定định 住trụ 釋thích 。 二nhị 孰thục 為vi 正chánh 。 說thuyết 曰viết 。 皆giai 是thị 也dã 。 但đãn 從tùng 窮cùng 源nguyên 。 則tắc 無vô 依y 義nghĩa 為vi 正chánh 。 疏sớ/sơ 解giải 出xuất 四tứ 重trọng/trùng 。 即tức 其kỳ 意ý 也dã 。 然nhiên 則tắc 所sở 對đối 雖tuy 異dị 。 能năng 對đối 不bất 殊thù 。 蓋cái 不bất 出xuất 一nhất 迷mê 中trung 實thật 相tướng 。 夫phu 迷mê 中trung 實thật 相tướng 云vân 者giả 。 無vô 明minh 法pháp 性tánh 。 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 也dã 。 是thị 亦diệc 無vô 明minh 為vi 本bổn 。 亦diệc 法pháp 性tánh 為vi 本bổn 。 (# 法pháp 性tánh 為vi 本bổn )# 者giả 。 即tức 無vô 明minh 之chi 法pháp 性tánh 也dã 。 無vô 明minh 為vi 本bổn 者giả 。 即tức 法pháp 性tánh 之chi 無vô 明minh 也dã 。 但đãn 無vô 明minh 為vi 本bổn 。 有hữu 逆nghịch 有hữu 順thuận 。 法pháp 性tánh 為vi 本bổn 。 或hoặc 通thông 或hoặc 別biệt 。 別biệt 唯duy 局cục 悟ngộ 。 通thông 亦diệc 該cai 迷mê 。 但đãn 隨tùy 義nghĩa 強cường/cưỡng 亦diệc 不bất 一nhất 向hướng 。 所sở 謂vị 法pháp 相tướng 離ly 合hợp 者giả 。 要yếu 知tri 兩lưỡng 家gia 得đắc 失thất 。 煩phiền 審thẩm 所sở 釋thích 。 進tiến 否phủ/bĩ 即tức 向hướng 文văn 旨chỉ 之chi 說thuyết 。 夫phu 既ký 該cai 於ư 四tứ 重trọng/trùng 。 未vị 可khả 會hội 以dĩ 一nhất 轍triệt 。 要yếu 必tất 事sự 理lý 迷mê 悟ngộ 各các 論luận 。 本bổn 法pháp 知tri 此thử 。 始thỉ 可khả 與dữ 議nghị 。 其kỳ 法pháp 相tướng 何hà 者giả 。 蓋cái 四tứ 明minh 所sở 示thị 。 有hữu 本bổn 有hữu 會hội 。 本bổn 者giả 本bổn 其kỳ 文văn 而nhi 言ngôn 也dã 。 既ký 以dĩ 迷mê 中trung 實thật 相tướng 。 對đối 乎hồ 四tứ 重trọng/trùng 。 則tắc 宜nghi 各các 論luận 之chi 可khả 也dã 。 由do 各các 論luận 故cố 。 所sở 對đối 有hữu 異dị 故cố 。 實thật 相tướng 之chi 理lý 。 有hữu 開khai 有hữu 合hợp 。 是thị 則tắc 約ước 理lý 為vi 理lý 性tánh 本bổn 法pháp 。 即tức 修tu 二nhị 性tánh 一nhất 合hợp 也dã 。 約ước 事sự 為vi 修tu 中trung 本bổn 法pháp 。 即tức 修tu 性tánh 各các 三tam 開khai 也dã 。 約ước 迷mê 約ước 悟ngộ 。 莫mạc 不bất 敵địch 對đối 。 以dĩ 成thành 其kỳ 義nghĩa 。 非phi 若nhược 修tu 性tánh 。 一nhất 轍triệt 之chi 意ý 。 纔tài 言ngôn 對đối 修tu 。 便tiện 須tu 合hợp 性tánh 。 況huống 復phục 離ly 合hợp 。 亦diệc 不bất 恆hằng 爾nhĩ 。 此thử 如như 別biệt 論luận 。 (# 云vân 云vân )# 所sở 謂vị 會hội 者giả 。 以dĩ 此thử 會hội 彼bỉ 之chi 義nghĩa 也dã 。 如như 光quang 明minh 玄huyền 會hội 。 兩lưỡng 番phiên 生sanh 起khởi 如như 前tiền 。 (# 云vân 云vân )# 又hựu 如như 指chỉ 要yếu 會hội 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 。 (# 云vân 云vân )# 惟duy 其kỳ 以dĩ 四tứ 從tùng 二nhị 。 所sở 以dĩ 後hậu 三tam 。 合hợp 而nhi 明minh 之chi 。 故cố 曰viết 云vân 云vân 。 雖tuy 復phục 合hợp 明minh 。 其kỳ 意ý 還hoàn 別biệt 。 即tức 三tam 因nhân 果quả 。 用dụng 須tu 修tu 也dã 。 三tam 道đạo 流lưu 轉chuyển 逆nghịch 修tu 也dã 。 各các 對đối 性tánh 德đức 。 為vi 無vô 住trụ 本bổn 。 非phi 謂vị 併tinh 將tương 。 逆nghịch 順thuận 二nhị 修tu 。 為vi 一nhất 所sở 對đối 。 立lập 法pháp 而nhi 已dĩ 。 霅# 川xuyên 錯thác 解giải 便tiện 爾nhĩ 。 輙triếp 評bình 往vãng 往vãng 。 扶phù 四tứ 明minh 者giả 。 亦diệc 同đồng 此thử 見kiến 故cố 。 終chung 不bất 能năng 解giải 其kỳ 紛phân 。 苟cẩu 如như 霅# 川xuyên 。 所sở 謂vị 云vân 者giả 。 是thị 以dĩ 一nhất 轍triệt 。 而nhi 會hội 四tứ 重trọng/trùng 也dã 。 豈khởi 記ký 主chủ 之chi 意ý 乎hồ 。 教giáo 旨chỉ 者giả 何hà 。 即tức 別biệt 圓viên 二nhị 教giáo 。 俱câu 談đàm 無vô 住trụ 。 而nhi 有hữu 依y 自tự 依y 它# 。 及cập 即tức 不bất 即tức 。 以dĩ 辨biện 兩lưỡng 教giáo 之chi 殊thù 。 此thử 如như 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 記ký 及cập 妙diệu 樂lạc 記ký 。 示thị 之chi 明minh 矣hĩ 。 (# 云vân 云vân )# 而nhi 所sở 以dĩ 論luận 者giả 。 於ư 是thị 四tứ 明minh 。 則tắc 有hữu 所sở 謂vị 體thể 性tánh 具cụ 九cửu 起khởi 修tu 九cửu 用dụng 之chi 釋thích 。 而nhi 霅# 川xuyên 評bình 之chi 。 以dĩ 謂vị 體thể 用dụng 枝chi 本bổn 雜tạp 者giả 。 今kim 論luận 之chi 為vi 二nhị 。 先tiên 明minh 自tự 他tha 。 次thứ 論luận 體thể 用dụng 。 明minh 自tự 佗tha 者giả 。 據cứ 夫phu 疏sớ/sơ 記ký 所sở 釋thích 。 不bất 以dĩ 理lý 惑hoặc 而nhi 分phần/phân 自tự 佗tha 。 實thật 以dĩ 即tức 離ly 。 而nhi 為vi 自tự 它# 。 蓋cái 理lý 惑hoặc 自tự 佗tha 。 別biệt 圓viên 皆giai 得đắc 言ngôn 之chi 。 今kim 以dĩ 理lý 惑hoặc 各các 住trụ 為vi 自tự 。 此thử 則tắc 自tự 佗tha 俱câu 自tự 。 以dĩ 理lý 惑hoặc 相tương/tướng 即tức 為vi 佗tha 。 此thử 則tắc 自tự 佗tha 俱câu 佗tha 。 如như 此thử 自tự 佗tha 方phương 彰chương 。 圓viên 別biệt 之chi 的đích 旨chỉ 也dã 。 即tức 指chỉ 要yếu 所sở 謂vị 。 語ngữ 簡giản 意ý 高cao 是thị 也dã 。 雖tuy 有hữu 記ký 釋thích 。 若nhược 非phi 四tứ 明minh 。 亦diệc 何hà 由do 知tri 之chi 。 而nhi 霅# 川xuyên 於ư 此thử 。 曾tằng 不bất 言ngôn 之chi 。 特đặc 掩yểm 其kỳ 所sở 長trường/trưởng 。 是thị 誠thành 何hà 心tâm 哉tai 。 論luận 體thể 用dụng 者giả 。 義nghĩa 亦diệc 多đa 塗đồ 。 今kim 此thử 所sở 云vân 體thể 用dụng 。 俱câu 本bổn 彼bỉ 以dĩ 無vô 明minh 法pháp 性tánh 。 體thể 可khả 相tương/tướng 即tức 。 而nhi 用dụng 不bất 相tương 即tức 。 便tiện 致trí 差sai 殊thù 。 四tứ 明minh 則tắc 不bất 然nhiên 。 體thể 用dụng 俱câu 即tức 。 方phương 彰chương 圓viên 旨chỉ 。 所sở 以dĩ 體thể 用dụng 俱câu 本bổn 者giả 。 且thả 如như 無vô 明minh 。 而nhi 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 體thể 空không 義nghĩa 體thể 也dã 。 成thành 事sự 義nghĩa 用dụng 也dã 。 此thử 之chi 體thể 用dụng 。 俱câu 無vô 住trụ 本bổn 。 由do 用dụng 故cố 。 能năng 造tạo 於ư 九cửu 界giới 。 即tức 所sở 立lập 法pháp 也dã 。 然nhiên 則tắc 四tứ 明minh 所sở 謂vị 云vân 者giả 。 正chánh 言ngôn 能năng 造tạo 之chi 用dụng 。 何hà 嘗thường 是thị 所sở 立lập 法pháp 。 只chỉ 如như 本bổn 文văn 。 以dĩ 無vô 明minh 為vi 無vô 住trụ 。 豈khởi 祇kỳ 體thể 空không 。 而nhi 不bất 兼kiêm 於ư 成thành 事sự 之chi 用dụng 耶da 。 又hựu 如như 三tam 道đạo 流lưu 轉chuyển 。 併tinh 以dĩ 無vô 明minh 。 為vi 所sở 立lập 法pháp 。 則tắc 又hựu 何hà 耶da 。 故cố 知tri 文văn 義nghĩa 進tiến 否phủ/bĩ 。 各các 有hữu 所sở 以dĩ 。 雖tuy 然nhiên 此thử 猶do 。 分phân 別biệt 之chi 說thuyết 。 若nhược 全toàn 體thể 起khởi 用dụng 。 性tánh 外ngoại 無vô 修tu 。 何hà 妨phương 無vô 住trụ 即tức 所sở 立lập 法pháp 。 及cập 以dĩ 三tam 千thiên 俱câu 本bổn 俱câu 法pháp 。 皆giai 不bất 失thất 為vi 得đắc 旨chỉ 之chi 說thuyết 。 然nhiên 則tắc 名danh 義nghĩa 也dã 。 文văn 相tương/tướng 也dã 。 教giáo 旨chỉ 也dã 。 既ký 皆giai 無vô 所sở 疑nghi 。 則tắc 合hợp 反phản 諸chư 本bổn 文văn 求cầu 。 其kỳ 所sở 謂vị 無vô 住trụ 。 則tắc 無vô 本bổn 。 與dữ 夫phu 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 之chi 旨chỉ 。 而nhi 後hậu 殆đãi 庶thứ 幾kỷ 焉yên 。
義nghĩa 涉thiệp 性tánh 類loại 二nhị 種chủng 例lệ (# 十thập 。 十thập 一nhất )# 。
論luận 曰viết 。 經kinh 言ngôn 佛Phật 種chủng 。 示thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 可khả 以dĩ 成thành 佛Phật 之chi 謂vị 也dã 。 知tri 眾chúng 生sanh 之chi 所sở 以dĩ 成thành 佛Phật 者giả 。 其kỳ 唯duy 一nhất 家gia 教giáo 門môn 。 性tánh 類loại 之chi 說thuyết 乎hồ 。 是thị 故cố 知tri 其kỳ 說thuyết 者giả 。 可khả 以dĩ 見kiến 性tánh 。 可khả 以dĩ 立lập 修tu 。 可khả 以dĩ 示thị 迷mê 。 可khả 以dĩ 顯hiển 德đức 。 可khả 以dĩ 資tư 種chủng 智trí 。 而nhi 開khai 覺giác 藏tạng 者giả 。 何hà 莫mạc 由do 斯tư 道đạo 也dã 。 故cố 不bất 輕khinh 禮lễ 。 四tứ 眾chúng 以dĩ 下hạ 。 種chủng 一nhất 用dụng 是thị 道đạo 也dã 。 陳trần 如như 述thuật 智trí 。 願nguyện 以dĩ 領lãnh 解giải 。 知tri 是thị 種chủng 之chi 不bất 亡vong 也dã 。 夫phu 惟duy 佛Phật 種chủng 之chi 說thuyết 如như 是thị 。 其kỳ 可khả 不bất 務vụ 而nhi 知tri 之chi 乎hồ 。 要yếu 其kỳ 說thuyết 大đại 略lược 有hữu 三tam 。 一nhất 曰viết 。 釋thích 名danh 有hữu 通thông 別biệt 。 二nhị 曰viết 。 指chỉ 法pháp 有hữu 進tiến 否phủ/bĩ 。 三tam 曰viết 。 論luận 文văn 有hữu 同đồng 異dị 。 何hà 謂vị 釋thích 名danh 有hữu 通thông 別biệt 。 蓋cái 一nhất 家gia 疏sớ/sơ 記ký 。 推thôi 明minh 其kỳ 說thuyết 。 則tắc 有hữu 性tánh 者giả 焉yên 。 有hữu 類loại 者giả 焉yên 。 性tánh 言ngôn 其kỳ 本bổn 。 指chỉ 三tam 道đạo 也dã 。 類loại 言ngôn 其kỳ 修tu 。 即tức 三tam 因nhân 也dã 。 夫phu 三tam 因nhân 所sở 以dĩ 言ngôn 類loại 者giả 。 謂vị 與dữ 果quả 上thượng 之chi 德đức 類loại 也dã 。 三tam 道đạo 所sở 以dĩ 言ngôn 性tánh 者giả 。 謂vị 與dữ 三tam 德đức 之chi 性tánh 。 一nhất 而nhi 不bất 改cải 者giả 也dã 。 抑ức 性tánh 所sở 同đồng 。 十thập 界giới 無vô 二nhị 也dã 。 類loại 所sở 獨độc 者giả 。 唯duy 佛Phật 之chi 因nhân 也dã 。 而nhi 性tánh 亦diệc 曰viết 對đối 者giả 。 乃nãi 約ước 迷mê 悟ngộ 縛phược 脫thoát 等đẳng 法pháp 敵địch 體thể 相tướng 翻phiên 而nhi 始thỉ 終chung 理lý 一nhất 之chi 義nghĩa 也dã 。 惟duy 其kỳ 敵địch 番phiên 。 而nhi 理lý 一nhất 故cố 。 則tắc 異dị 所sở 不bất 能năng 異dị 。 異dị 所sở 不bất 能năng 異dị 者giả 。 同đồng 不bất 得đắc 而nhi 同đồng 也dã 。 反phản 顯hiển 類loại 種chủng 。 是thị 同đồng 其kỳ 所sở 同đồng 。 同đồng 其kỳ 所sở 同đồng 者giả 。 則tắc 異dị 得đắc 以dĩ 異dị 也dã 。 此thử 義nghĩa 至chí 要yếu 。 深thâm 可khả 思tư 之chi 。 類loại 亦diệc 曰viết 修tu 者giả 。 蓋cái 言ngôn 是thị 其kỳ 修tu 德đức 也dã 。 而nhi 並tịnh 能năng 生sanh 三tam 德đức 之chi 果quả 。 故cố 曰viết 種chủng 譬thí 諸chư 草thảo 木mộc 均quân 有hữu 能năng 生sanh 之chi 性tánh 。 性tánh 也dã 而nhi 一nhất 草thảo 一nhất 木mộc 。 各các 有hữu 種chủng 別biệt 類loại 也dã 。 有hữu 如như 波ba 水thủy 之chi 喻dụ 。 亦diệc 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 今kim 從tùng 顯hiển 要yếu 。 略lược 言ngôn 性tánh 類loại 。 然nhiên 則tắc 三tam 道đạo 與dữ 三tam 德đức 。 亦diệc 各các 類loại 從tùng 。 三tam 德đức 與dữ 三tam 因nhân 。 性tánh 亦diệc 不bất 改cải 。 故cố 通thông 言ngôn 莫mạc 非phi 性tánh 。 莫mạc 非phi 類loại 也dã 。 但đãn 從tùng 義nghĩa 強cường/cưỡng 。 性tánh 對đối 修tu 類loại 耳nhĩ 。 何hà 謂vị 指chỉ 法pháp 有hữu 進tiến 否phủ/bĩ 。 即tức 向hướng 名danh 下hạ 之chi 法pháp 說thuyết 者giả 不bất 一nhất 。 或hoặc 約ước 十thập 界giới 進tiến 退thoái 明minh 之chi 。 或hoặc 約ước 六lục 即tức 通thông 局cục 示thị 之chi 。 或hoặc 通thông 約ước 十thập 界giới 為vi 說thuyết 者giả 。 (# 云vân 云vân )# 且thả 種chủng 義nghĩa 則tắc 一nhất 。 何hà 眾chúng 說thuyết 之chi 紛phân 如như 是thị 。 皆giai 不bất 以dĩ 今kim 昔tích 部bộ 旨chỉ 橫hoạnh/hoành 竪thụ 法pháp 相tướng 論luận 之chi 故cố 也dã 。 何hà 則tắc 蓋cái 一nhất 言ngôn 性tánh 類loại 。 而nhi 有hữu 今kim 昔tích 不bất 同đồng 。 所sở 以dĩ 在tại 昔tích 約ước 圓viên 通thông 論luận 。 則tắc 迷mê 為vi 三tam 道đạo 。 為vi 九cửu 界giới 。 為vi 理lý 即tức 。 性tánh 種chủng 也dã 。 悟ngộ 為vi 三tam 因nhân 。 為vi 佛Phật 界giới 。 為vi 名danh 字tự 等đẳng 四tứ 即tức 。 類loại 種chủng 也dã 。 但đãn 淨tịnh 名danh 為vi 彰chương 彈đàn 斥xích 故cố 。 性tánh 種chủng 不bất 及cập 二Nhị 乘Thừa 。 如như 經kinh 曰viết 。 凡phàm 夫phu 於ư 生sanh 死tử 。 有hữu 反phản 復phục 二Nhị 乘Thừa 無vô 也dã 。 無vô 則tắc 佛Phật 種chủng 斷đoạn 矣hĩ 。 以dĩ 未vị 開khai 顯hiển 故cố 。 類loại 種chủng 不bất 即tức 九cửu 界giới 。 (# 約ước 九cửu 界giới 因nhân 行hành 不bất 約ước 人nhân 也dã )# 則tắc 宜nghi 約ước 十thập 界giới 。 竪thụ 論luận 可khả 也dã 。 三tam 教giáo 可khả 否phủ/bĩ 。 此thử 復phục 別biệt 途đồ 。 (# 云vân 云vân )# 若nhược 約ước 今kim 經kinh 開khai 顯hiển 以dĩ 論luận 。 則tắc 若nhược 性tánh 若nhược 類loại 。 俱câu 通thông 十thập 界giới 。 既ký 俱câu 十thập 界giới 。 何hà 以dĩ 辨biện 性tánh 類loại 之chi 別biệt 。 是thị 應ưng 取thủ 十thập 界giới 之chi 善thiện 淨tịnh 為vi 類loại 。 如như 開khai 五ngũ 乘thừa 四tứ 惡ác 以dĩ 至chí 一nhất 毫hào 種chủng 類loại 。 皆giai 歸quy 佛Phật 道Đạo 是thị 也dã 。 性tánh 則tắc 直trực 指chỉ 三tam 道đạo 迷mê 染nhiễm 之chi 事sự 而nhi 已dĩ 。 故cố 曰viết 對đối 生sanh 死tử 邊biên 。 名danh 為vi 相tương 對đối 。 理lý 體thể 本bổn 淨tịnh 。 名danh 為vi 類loại 種chủng 。 是thị 宜nghi 約ước 六lục 即tức 橫hoạnh/hoành 論luận 可khả 也dã 。 然nhiên 則tắc 在tại 昔tích 。 雖tuy 有hữu 六lục 即tức 。 為vi 對đối 偏thiên 故cố 。 約ước 界giới 仍nhưng 竪thụ 。 今kim 經kinh 雖tuy 論luận 十thập 界giới 。 以dĩ 唯duy 圓viên 故cố 。 約ước 即tức 仍nhưng 橫hoạnh/hoành 。 此thử 皆giai 分phân 別biệt 之chi 說thuyết 。 若nhược 夫phu 約ước 體thể 。 則tắc 不bất 然nhiên 。 如như 以dĩ 理lý 淨tịnh 類loại 於ư 已dĩ 淨tịnh 。 則tắc 類loại 亦diệc 通thông 迷mê 。 迷mê 中trung 三tam 道đạo 。 亦diệc 曰viết 理lý 性tánh 三tam 因nhân 。 則tắc 性tánh 亦diệc 通thông 類loại 。 生sanh 時thời 此thử 種chủng 。 純thuần 變biến 為vi 修tu 。 修tu 性tánh 一nhất 如như 。 無vô 復phục 別biệt 體thể 。 豈khởi 非phi 修tu 性tánh 不bất 可khả 敻# 別biệt 。 是thị 則tắc 三tam 道đạo 。 三tam 德đức 。 三tam 因nhân 。 性tánh 也dã 。 類loại 也dã 。 離ly 也dã 。 合hợp 也dã 。 體thể 一nhất 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 何hà 謂vị 論luận 文văn 有hữu 同đồng 異dị 。 亦diệc 由do 諸chư 文văn 。 言ngôn 之chi 異dị 也dã 。 如như 或hoặc 約ước 三tam 道đạo 。 或hoặc 約ước 十thập 界giới 。 或hoặc 約ước 中trung 道đạo 。 無vô 性tánh 以dĩ 言ngôn 之chi 。 而nhi 記ký 者giả 曰viết 。 前tiền 文văn 不bất 約ước 十thập 界giới 。 釋thích 者giả 以dĩ 對đối 三tam 德đức 。 義nghĩa 便tiện 故cố 也dã 。 推thôi 此thử 而nhi 言ngôn 。 是thị 故cố 各các 隨tùy 其kỳ 文văn 義nghĩa 而nhi 已dĩ 。 而nhi 獨độc 於ư 記ký 。 有hữu 所sở 謂vị 性tánh 家gia 之chi 種chủng 。 若nhược 與dữ 今kim 種chủng 義nghĩa 異dị 者giả 。 今kim 論luận 之chi 曰viết 凡phàm 諸chư 名danh 義nghĩa 同đồng 異dị 。 不bất 必tất 同đồng 。 不bất 必tất 不bất 同đồng 。 必tất 同đồng 則tắc 害hại 義nghĩa 。 必tất 不bất 同đồng 則tắc 傷thương 體thể 。 顧cố 其kỳ 文văn 理lý 如như 何hà 。 然nhiên 今kim 文văn 者giả 。 本bổn 不bất 難nan 通thông 。 但đãn 蔽tế 者giả 。 必tất 於ư 同đồng 異dị 耳nhĩ 。 今kim 謂vị 理lý 本bổn 一nhất 致trí 。 釋thích 義nghĩa 則tắc 殊thù 。 所sở 以dĩ 釋thích 義nghĩa 殊thù 者giả 。 蓋cái 疏sớ/sơ 約ước 二nhị 釋thích 。 明minh 佛Phật 種chủng 義nghĩa 。 此thử 即tức 釋thích 初sơ 理lý 性tánh 文văn 也dã 。 而nhi 曰viết 性tánh 家gia 之chi 種chủng 者giả 。 謂vị 性tánh 所sở 具cụ 種chủng 。 異dị 乎hồ 緣duyên 起khởi 之chi 種chủng 。 故cố 特đặc 揀giản 示thị 之chi 也dã 。 然nhiên 此thử 二nhị 者giả 雖tuy 異dị 。 而nhi 相tương/tướng 因nhân 異dị 故cố 。 約ước 理lý 即tức 事sự 之chi 別biệt 。 而nhi 相tương/tướng 因nhân 者giả 。 即tức 性tánh 具cụ 中trung 。 以dĩ 緣duyên 起khởi 為vi 種chủng 。 緣duyên 起khởi 復phục 以dĩ 此thử 性tánh 為vi 種chủng 。 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 相tương/tướng 因nhân 而nhi 起khởi 也dã 。 但đãn 性tánh 家gia 緣duyên 起khởi 。 雖tuy 具cụ 緣duyên 起khởi 之chi 用dụng 。 而nhi 未vị 始thỉ 緣duyên 起khởi 。 若nhược 望vọng 事sự 中trung 緣duyên 起khởi 。 此thử 猶do 在tại 性tánh 而nhi 已dĩ 。 至chí 於ư 由do 迷mê 解giải 緣duyên 全toàn 性tánh 起khởi 。 為vi 染nhiễm 淨tịnh 十thập 界giới 即tức 此thử 。 便tiện 是thị 性tánh 種chủng 。 無vô 別biệt 有hữu 也dã 。 而nhi 次thứ 約ước 三tam 因nhân 釋thích 者giả 。 蓋cái 對đối 上thượng 文văn 。 為vi 明minh 機cơ 應ưng 。 生sanh 佛Phật 各các 有hữu 性tánh 類loại 故cố 也dã 。 故cố 疏sớ/sơ 。 (# 云vân 云vân )# 以dĩ 義nghĩa 帖# 文văn 。 則tắc 可khả 知tri 矣hĩ 。 (# 云vân 云vân )# 由do 此thử 而nhi 言ngôn 。 非phi 獨độc 此thử 文văn 。 為vi 然nhiên 凡phàm 圓viên 宗tông 大đại 體thể 。 莫mạc 不bất 然nhiên 也dã 。 如như 四tứ 句cú 本bổn 法pháp 之chi 義nghĩa 鏡kính 像tượng 修tu 性tánh 之chi 喻dụ 。 四tứ 明minh 所sở 謂vị 。 今kim 家gia 明minh 三tam 千thiên 之chi 體thể 。 隨tùy 緣duyên 起khởi 三tam 千thiên 之chi 用dụng 等đẳng 。 皆giai 可khả 類loại 通thông 也dã 。 夫phu 如như 是thị 不bất 唯duy 性tánh 類loại 義nghĩa 明minh 。 抑ức 亦diệc 圓viên 旨chỉ 斯tư 顯hiển 了liễu 。 則tắc 徧biến 了liễu 何hà 獨độc 昧muội 茲tư 乎hồ 。 其kỳ 如như 相tương/tướng 之chi 離ly 合hợp 教giáo 之chi 通thông 局cục 。 則tắc 祖tổ 有hữu 格cách 言ngôn 。 舊cựu 有hữu 成thành 說thuyết 。 得đắc 以dĩ 置trí 之chi 。 存tồn 要yếu 義nghĩa 也dã 。
餘dư 論luận 下hạ
論luận 曰viết 。 隨tùy 緣duyên 所sở 以dĩ 餘dư 論luận 者giả 。 蓋cái 其kỳ 說thuyết 有hữu 三tam 。 一nhất 則tắc 教giáo 旨chỉ 。 二nhị 則tắc 宗tông 途đồ 。 三tam 則tắc 文văn 義nghĩa 所sở 涉thiệp 。 凡phàm 向hướng 所sở 未vị 明minh 與dữ 夫phu 言ngôn 。 而nhi 未vị 盡tận 者giả 。 今kim 得đắc 以dĩ 論luận 之chi 。 或hoặc 問vấn 。 玄huyền 文văn 明minh 別biệt 教giáo 生sanh 法pháp 。 有hữu 云vân 畫họa 師sư 即tức 無vô 明minh 心tâm 也dã 。 無vô 明minh 正chánh 當đương 它# 生sanh 。 那na 得đắc 與dữ 自tự 併tinh 遣khiển 。 云vân 不bất 自tự 不bất 它# 等đẳng 。 抑ức 若nhược 理lý 惑hoặc 俱câu 遣khiển 。 圓viên 離ly 四tứ 性tánh 。 是thị 即tức 不bất 思tư 議nghị 意ý 。 又hựu 何hà 以dĩ 為vi 別biệt 。 曰viết 文văn 明minh 因nhân 心tâm 造tạo 法pháp 故cố 。 偏thiên 從tùng 無vô 明minh 言ngôn 。 而nhi 曰viết 不bất 自tự 它# 生sanh 者giả 。 謂vị 若nhược 必tất 從tùng 無vô 明minh 等đẳng 生sanh 。 則tắc 成thành 性tánh 過quá 故cố 也dã 。 今kim 為vi 彰chương 性tánh 離ly 故cố 。 若nhược 理lý 若nhược 惑hoặc 。 俱câu 須tu 離ly 四tứ 。 亦diệc 如như 四tứ 念niệm 處xứ 。 推thôi 觀quán 無vô 明minh 云vân 。 為vi 從tùng 無vô 明minh 生sanh 等đẳng 。 皆giai 通thông 言ngôn 爾nhĩ 。 又hựu 可khả 推thôi 無vô 明minh 。 則tắc 無vô 明minh 為vi 自tự 。 法pháp 性tánh 為vi 它# 。 推thôi 法pháp 性tánh 可khả 知tri 。 故cố 理lý 惑hoặc 常thường 定định 。 而nhi 自tự 它# 互hỗ 論luận 。 所sở 以dĩ 俱câu 遣khiển 也dã 。 然nhiên 俱câu 離ly 性tánh 。 而nhi 猶do 屬thuộc 別biệt 者giả 。 則tắc 又hựu 約ước 解giải 惑hoặc 相tương/tướng 。 翻phiên 而nhi 言ngôn 故cố 。 當đương 別biệt 教giáo 不bất 思tư 議nghị 生sanh 滅diệt 也dã 。 如như 文văn 云vân 云vân 。 若nhược 夫phu 不bất 自tự 生sanh 等đẳng 。 其kỳ 言ngôn 雖tuy 同đồng 。 所sở 以dĩ 離ly 性tánh 。 則tắc 隨tùy 教giáo 有hữu 異dị 。 至chí 後hậu 二nhị 空không 示thị 之chi 。 或hoặc 問vấn 。 玄huyền 文văn 始thỉ 明minh 地địa 攝nhiếp 各các 計kế 不bất 同đồng 。 則tắc 㸦# 諍tranh 不bất 融dung 也dã 。 及cập 大đại 師sư 。 以dĩ 八bát 識thức 含hàm 藏tạng 。 而nhi 融dung 會hội 之chi 。 還hoàn 引dẫn 攝nhiếp 論luận 金kim 土thổ/độ 染nhiễm 淨tịnh 。 為vi 證chứng 何hà 也dã 。 曰viết 論luận 本bổn 自tự 融dung 。 弘hoằng 者giả 偏thiên 執chấp 。 由do 文văn 本bổn 融dung 故cố 。 得đắc 引dẫn 之chi 以dĩ 和hòa 諍tranh 計kế 。 而nhi 偏thiên 執chấp 者giả 。 出xuất 於ư 弘hoằng 論luận 師sư 故cố 。 曰viết 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 云vân 者giả 是thị 也dã 。 然nhiên 則tắc 攝nhiếp 論luận 其kỳ 文văn 一nhất 也dã 。 而nhi 或hoặc 以dĩ 和hòa 諍tranh 計kế 。 或hoặc 以dĩ 示thị 偏thiên 執chấp 。 如như 念niệm 處xứ 云vân 。 云vân 何hà 其kỳ 無vô 定định 論luận 歟# 。 曰viết 各các 有hữu 用dụng 。 與dữ 不bất 可khả 槩# 論luận 。 玄huyền 文văn 明minh 之chi 如như 上thượng 。 而nhi 念niệm 處xứ 則tắc 引dẫn 彼bỉ 通thông 文văn 。 以dĩ 證chứng 別biệt 義nghĩa 。 如như 曰viết 依y 染nhiễm 如như 土thổ/độ 。 依y 淨tịnh 如như 金kim 。 亦diệc 如như 玄huyền 文văn 所sở 謂vị 。 染nhiễm 譬thí 六lục 識thức 。 金kim 譬thí 淨tịnh 識thức 。 豈khởi 非phi 其kỳ 文văn 本bổn 通thông 。 以dĩ 文văn 通thông 故cố 。 不bất 妨phương 偏thiên 取thủ 。 依y 染nhiễm 一nhất 句cú 。 以dĩ 證chứng 別biệt 義nghĩa 。 則tắc 曰viết 黎lê 耶da 。 依y 業nghiệp 識thức 生sanh 故cố 。 言ngôn 依y 它# 。 依y 它# 即tức 無vô 明minh 也dã 。 但đãn 文văn 疑nghi 多đa 上thượng (# 故cố 言ngôn 依y 它# 也dã )# 一nhất 句cú 致trí 隔cách 絕tuyệt 難nan 曉hiểu 。 或hoặc 問vấn 。 妙diệu 樂lạc 云vân 真Chân 如Như 在tại 迷mê 。 能năng 生sanh 九cửu 界giới 。 則tắc 真chân 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 又hựu 曰viết 。 覆phú 理lý 無vô 明minh 。 為vi 九cửu 界giới 因nhân 。 則tắc 妄vọng 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 何hà 當đương 文văn 之chi 相tướng 戾lệ 耶da 。 曰viết 苟cẩu 得đắc 向hướng 例lệ 意ý 。 斯tư 謂vị 相tương/tướng 成thành 。 非phi 相tướng 戾lệ 也dã 。 但đãn 法pháp 有hữu 強cường 弱nhược 。 言ngôn 有hữu 主chủ 賓tân 異dị 爾nhĩ 。 其kỳ 實thật 㸦# 相tương/tướng 資tư 待đãi 。 以dĩ 成thành 造tạo 法pháp 之chi 用dụng 。 然nhiên 以dĩ 無vô 明minh 造tạo 九cửu 界giới 。 斷đoạn 猶do 可khả 爾nhĩ 。 若nhược 真Chân 如Như 所sở 造tạo 。 而nhi 斷đoạn 九cửu 者giả 。 莫mạc 亦diệc 斷đoạn 真Chân 如Như 否phủ/bĩ 。 況huống 別biệt 住trụ 行hành 。 所sở 修tu 空không 假giả 。 即tức 是thị 緣duyên 了liễu 二nhị 因nhân 。 若nhược 次thứ 第đệ 斷đoạn 九cửu 。 應ưng 緣duyên 了liễu 亦diệc 斷đoạn 耶da 。 緣duyên 了liễu 斷đoạn 則tắc 何hà 以dĩ 顯hiển 正chánh 。 而nhi 又hựu 曰viết 。 九cửu 盡tận 方phương 名danh 緣duyên 了liễu 具cụ 足túc 何hà 耶da 。 曰viết 此thử 皆giai 以dĩ 圓viên 難nạn/nan 別biệt 。 故cố 於ư 教giáo 門môn 為vi 難nạn/nan 。 若nhược 得đắc 向hướng 權quyền 實thật 意ý 。 復phục 何hà 難nạn/nan 哉tai 。 蓋cái 以dĩ 教giáo 權quyền 故cố 。 九cửu 界giới 非phi 性tánh 有hữu 可khả 斷đoạn 義nghĩa 。 而nhi 以dĩ 理lý 實thật 故cố 。 無vô 可khả 斷đoạn 之chi 理lý 。 不bất 同đồng 圓viên 詮thuyên 指chỉ 。 修tu 惡ác 即tức 性tánh 。 無vô 明minh 九cửu 界giới 。 皆giai 不bất 可khả 斷đoạn 也dã 。 然nhiên 則tắc 在tại 別biệt 斷đoạn 九cửu 。 而nhi 非phi 緣duyên 了liễu 者giả 。 蓋cái 九cửu 界giới 即tức 迷mê 染nhiễm 。 能năng 覆phú 之chi 惑hoặc 。 緣duyên 了liễu 即tức 佛Phật 界giới 。 能năng 顯hiển 之chi 因nhân 。 以dĩ 不bất 即tức 故cố 。 謂vị 之chi 別biệt 修tu 。 以dĩ 是thị 佛Phật 因nhân 故cố 。 而nhi 能năng 破phá 於ư 九cửu 界giới 。 還hoàn 因nhân 破phá 九cửu 。 而nhi 顯hiển 緣duyên 了liễu 。 故cố 曰viết 九cửu 盡tận 方phương 名danh 緣duyên 了liễu 具cụ 足túc 。 此thử 記ký 固cố 言ngôn 之chi 矣hĩ 。 如như 曰viết 以dĩ 別biệt 教giáo 中trung 無vô 性tánh 德đức 九cửu 故cố 。 自tự 佗tha 斷đoạn 。 可khả 釋thích 初sơ 難nạn/nan 也dã 。 又hựu 曰viết 。 別biệt 修tu 緣duyên 了liễu 。 而nhi 嚴nghiêm 本bổn 有hữu 。 常thường 住trụ 法Pháp 身thân 。 可khả 釋thích 次thứ 難nạn/nan 也dã 。 更cánh 引dẫn 妙diệu 宗tông 。 會hội 釋thích 彌di 顯hiển 。 (# 云vân 云vân )# 惜tích 乎hồ 惑hoặc 者giả 。 莫mạc 能năng 用dụng 耳nhĩ 。 然nhiên 而nhi 九cửu 界giới 果quả 破phá 否phủ/bĩ 耶da 。 曰viết 克khắc 體thể 而nhi 論luận 。 九cửu 界giới 初sơ 無vô 定định 法pháp 。 而nhi 言ngôn 有hữu 破phá 否phủ/bĩ 者giả 。 但đãn 依y 教giáo 詮thuyên 旨chỉ 。 情tình 解giải 如như 何hà 。 非phi 謂vị 如như 器khí 之chi 破phá 。 而nhi 不bất 復phục 全toàn 。 至chí 於ư 破phá 已dĩ 還hoàn 顯hiển 。 亦diệc 其kỳ 理lý 也dã 。 人nhân 多đa 迷mê 此thử 。 故cố 略lược 示thị 之chi 。 或hoặc 問vấn 。 文văn 於ư 別biệt 教giáo 。 立lập 三tam 種chủng 佛Phật 界giới 。 (# 云vân 云vân )# 與dữ 圓viên 同đồng 異dị 如như 何hà 。 曰viết 不bất 同đồng 也dã 。 在tại 圓viên 則tắc 六lục 即tức 皆giai 佛Phật 。 豈khởi 特đặc 三tam 種chủng 而nhi 已dĩ 。 況huống 所sở 以dĩ 理lý 性tánh 佛Phật 等đẳng 。 尤vưu 復phục 不bất 同đồng 。 或hoặc 問vấn 。 四tứ 種chủng 緣duyên 了liễu 。 其kỳ 二nhị 見kiến 於ư 妙diệu 宗tông 。 餘dư 二nhị 復phục 依y 何hà 文văn 。 曰viết 在tại 它# 文văn 則tắc 有hữu 之chi 。 今kim 雖tuy 無vô 顯hiển 名danh 。 亦diệc 可khả 以dĩ 種chủng 種chủng 二nhị 因nhân 兼kiêm 之chi 。 而nhi 又hựu 曰viết 。 或hoặc 初sơ 緣duyên 次thứ 了liễu 。 或hoặc 初sơ 了liễu 次thứ 緣duyên 者giả 。 還hoàn 是thị 指chỉ 上thượng 。 中trung 邊biên 空không 假giả 。 然nhiên 則tắc 今kim 明minh 別biệt 修tu 。 於ư 四tứ 的đích 屬thuộc 何hà 種chủng 。 曰viết 正chánh 取thủ 中trung 邊biên 。 通thông 亦diệc 兼kiêm 四tứ 。 在tại 文văn 可khả 知tri 。 或hoặc 問vấn 。 玄huyền 明minh 事sự 理lý 本bổn 迹tích 。 正chánh 當đương 事sự 理lý 。 二nhị 重trọng/trùng 本bổn 法pháp 。 而nhi 籤# 約ước 無vô 明minh 法pháp 性tánh 。 釋thích 之chi 何hà 耶da 。 曰viết 彼bỉ 之chi 事sự 理lý 。 對đối 後hậu 教giáo 行hành 等đẳng 五ngũ 。 則tắc 並tịnh 屬thuộc 理lý 性tánh 。 故cố 約ước 性tánh 中trung 。 事sự 理lý 以dĩ 說thuyết 。 如như 曰viết 無vô 住trụ 之chi 本bổn 既ký 通thông 。 通thông 於ư 無vô 明minh 法pháp 性tánh 。 皆giai 得đắc 為vi 本bổn 故cố 也dã 。 是thị 則tắc 真Chân 諦Đế 。 指chỉ 理lý 之chi 言ngôn 。 不bất 唯duy 指chỉ 於ư 法pháp 性tánh 。 亦diệc 指chỉ 無vô 明minh 。 即tức 理lý 之chi 本bổn 。 所sở 以dĩ 三tam 千thiên 為vi 其kỳ 森sâm 羅la 者giả 。 即tức 所sở 謂vị 三tam 千thiên 在tại 理lý 。 同đồng 名danh 無vô 明minh 是thị 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 今kim 引dẫn 玄huyền 文văn 。 明minh 別biệt 教giáo 所sở 觀quán 境cảnh 意ý 。 彰chương 何hà 旨chỉ 。 曰viết 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 彰chương 別biệt 教giáo 真Chân 如Như 。 亦diệc 具cụ 諸chư 法pháp 。 但đãn 以dĩ 教giáo 權quyền 。 不bất 即tức 九cửu 界giới 故cố 。 唯duy 云vân 有hữu 真chân 實thật 法pháp 等đẳng 。 二nhị 顯hiển 別biệt 理lý 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 故cố 曰viết 從tùng 是thị 妙diệu 有hữu 。 出xuất 生sanh 諸chư 法pháp 。 但đãn 生sanh 而nhi 不bất 即tức 與dữ 圓viên 異dị 耳nhĩ 。 或hoặc 問vấn 。 妙diệu 記ký 料liệu 揀giản 。 相tương/tướng 位vị 同đồng 異dị 。 本bổn 明minh 世thế 相tương/tướng 常thường 住trụ 。 如như 指chỉ 要yếu 節tiết 釋thích 。 妙diệu 宗tông 揀giản 顯hiển 。 亦diệc 已dĩ 明minh 矣hĩ 。 而nhi 情tình 猶do 未vị 曉hiểu 。 今kim 請thỉnh 置trí 諸chư 文văn 相tương/tướng 之chi 說thuyết 。 直trực 示thị 其kỳ 旨chỉ 。 曰viết 世thế 相tương/tướng 所sở 以dĩ 常thường 住trụ 者giả 無vô 它# 。 直trực 明minh 諸chư 法pháp 。 本bổn 一nhất 而nhi 已dĩ 。 以dĩ 本bổn 一nhất 故cố 。 不bất 見kiến 代đại 謝tạ 流lưu 動động 之chi 異dị 。 亦diệc 不bất 可khả 分phần/phân 性tánh 相tướng 事sự 理lý 之chi 別biệt 。 是thị 皆giai 偏thiên 漸tiệm 情tình 見kiến 。 何hà 關quan 開khai 顯hiển 至chí 一nhất 至chí 妙diệu 之chi 談đàm 乎hồ 。 要yếu 知tri 其kỳ 理lý 。 試thí 以dĩ 一nhất 近cận 事sự 喻dụ 。 正chánh 如như 一nhất 氣khí 。 貫quán 乎hồ 四tứ 時thời 。 全toàn 一nhất 氣khí 而nhi 生sanh 。 全toàn 一nhất 氣khí 而nhi 長trường/trưởng 。 至chí 於ư 凋điêu 謝tạ 。 亦diệc 全toàn 一nhất 氣khí 。 在tại 凋điêu 謝tạ 處xứ 故cố 。 無vô 適thích 而nhi 非phi 一nhất 氣khí 。 則tắc 無vô 適thích 而nhi 非phi 常thường 住trụ 也dã 。 法pháp 華hoa 據cứ 此thử 。 直trực 示thị 謂vị 之chi 理lý 一nhất 。 謂vị 之chi 究cứu 竟cánh 等đẳng 。 皆giai 其kỳ 旨chỉ 也dã 。 了liễu 此thử 方phương 知tri 。 妙diệu 宗tông 唯duy 生sanh 唯duy 住trụ 之chi 說thuyết 。 起khởi 信tín 所sở 謂vị 。 四tứ 相tương/tướng 俱câu 時thời 而nhi 有hữu 。 古cổ 德đức 云vân 。 壞hoại 則tắc 隨tùy 它# 去khứ 。 先tiên 賢hiền 又hựu 曰viết 。 壞hoại 則tắc 隨tùy 它# 壞hoại 。 所sở 以dĩ 長trường/trưởng 不bất 壞hoại 。 (# 此thử 全toàn 與dữ 古cổ 德đức 意ý 同đồng 但đãn 加gia 注chú 脚cước 耳nhĩ )# 莫mạc 非phi 此thử 理lý 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 輔phụ 行hành 引dẫn 楞lăng 伽già 大đại 論luận 之chi 文văn 。 無vô 非phi 為vi 顯hiển 隨tùy 緣duyên 意ý 者giả 。 然nhiên 亦diệc 有hữu 異dị 義nghĩa 乎hồ 。 曰viết 有hữu 之chi 。 不bất 出xuất 因nhân 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 所sở 以dĩ 楞lăng 伽già 。 因nhân 自tự 內nội 出xuất 也dã 。 大đại 論luận 緣duyên 自tự 外ngoại 入nhập 也dã 。 因nhân 緣duyên 既ký 具cụ 。 彌di 顯hiển 隨tùy 緣duyên 。 抑ức 知tri 引dẫn 證chứng 尤vưu 不bất 徒đồ 爾nhĩ 。 或hoặc 問vấn 。 逆nghịch 順thuận 二nhị 修tu 。 與dữ 兩lưỡng 番phiên 生sanh 起khởi 。 同đồng 異dị 云vân 何hà 。 謂vị 異dị 則tắc 名danh 同đồng 。 謂vị 同đồng 則tắc 對đối 異dị 。 曰viết 亦diệc 不bất 一nhất 向hướng 也dã 。 二nhị 修tu 約ước 迷mê 悟ngộ 而nhi 言ngôn 故cố 。 別biệt 唯duy 二nhị 種chủng 生sanh 起khởi 。 約ước 教giáo 行hành 為vi 次thứ 故cố 。 各các 通thông 十thập 種chủng 三tam 法pháp 。 此thử 則tắc 異dị 也dã 。 亦diệc 可khả 彼bỉ 此thử 會hội 通thông 。 而nhi 有hữu 進tiến 否phủ/bĩ 。 故cố 亦diệc 同đồng 亦diệc 異dị 。 今kim 應ưng 作tác 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 謂vị 是thị 逆nghịch 修tu 。 非phi 逆nghịch 生sanh 起khởi 。 (# 第đệ 三tam 句cú )# 是thị 逆nghịch 生sanh 起khởi 。 非phi 逆nghịch 修tu 。 (# 第đệ 四tứ 句cú )# 是thị 順thuận 修tu 。 是thị 順thuận 生sanh 起khởi 。 (# 第đệ 二nhị 句cú )# 非phi 逆nghịch 修tu 。 非phi 逆nghịch 生sanh 起khởi 。 (# 第đệ 一nhất 句cú )# 所sở 以dĩ 續tục 遺di 會hội 之chi 若nhược 此thử 。 指chỉ 要yếu 會hội 之chi 如như 彼bỉ 。 然nhiên 皆giai 不bất 及cập 初sơ 句cú 。 竝tịnh 不bất 出xuất 四tứ 句cú 意ý 。 對đối 會hội 可khả 知tri 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 指chỉ 要yếu 云vân 今kim 家gia 明minh 三tam 千thiên 之chi 體thể 等đẳng 。 因nhân 此thử 一nhất 文văn 。 難nạn/nan 者giả 有hữu 三tam 。 一nhất 難nạn/nan 理lý 有hữu 差sai 別biệt 。 二nhị 難nạn/nan 不bất 隨tùy 緣duyên 時thời 。 三tam 難nạn/nan 除trừ 無vô 明minh 有hữu 差sai 別biệt 。 (# 云vân 云vân )# 然nhiên 則tắc 今kim 為vi 四tứ 明minh 說thuyết 者giả 。 若nhược 為vi 釋thích 通thông 曰viết 。 苟cẩu 得đắc 向hướng 即tức 具cụ 意ý 。 此thử 亦diệc 不bất 難nan 。 要yếu 之chi 指chỉ 要yếu 所sở 以dĩ 云vân 者giả 。 蓋cái 顯hiển 一nhất 家gia 性tánh 具cụ 體thể 用dụng 不bất 二nhị 之chi 旨chỉ 故cố 。 無vô 間gian 隨tùy 與dữ 不bất 隨tùy 。 亦diệc 不bất 論luận 迷mê 悟ngộ 之chi 異dị 。 始thỉ 終chung 常thường 即tức 常thường 具cụ 故cố 。 三tam 千thiên 法pháp 。 法pháp 法pháp 宛uyển 然nhiên 也dã 。 更cánh 以dĩ 一nhất 文văn 。 表biểu 發phát 其kỳ 說thuyết 。 方phương 知tri 文văn 理lý 有hữu 憑bằng 。 如như 不bất 二nhị 門môn 曰viết 。 三tam 千thiên 在tại 理lý 。 同đồng 名danh 無vô 明minh 。 三tam 千thiên 並tịnh 常thường 。 俱câu 體thể 俱câu 用dụng 。 豈khởi 非phi 所sở 謂vị 三tam 千thiên 之chi 體thể 隨tùy 緣duyên 起khởi 三tam 千thiên 之chi 用dụng 乎hồ 。 又hựu 曰viết 。 三tam 千thiên 果quả 成thành 。 咸hàm 稱xưng 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 果quả 德đức 還hoàn 源nguyên 者giả 矣hĩ 。 豈khởi 非phi 不bất 隨tùy 緣duyên 時thời 三tam 千thiên 宛uyển 然nhiên 乎hồ 。 又hựu 曰viết 。 三tam 千thiên 無vô 改cải 。 無vô 明minh 即tức 明minh 。 既ký 即tức 明minh 矣hĩ 。 則tắc 無vô 復phục 無vô 明minh 。 豈khởi 非phi 除trừ 無vô 明minh 。 有hữu 差sai 別biệt 乎hồ 。 而nhi 此thử 差sai 別biệt 。 即tức 無vô 差sai 別biệt 。 但đãn 對đối 彼bỉ 淳thuần 一nhất 無vô 差sai 故cố 。 以dĩ 無vô 差sai 。 而nhi 差sai 格cách 之chi 。 然nhiên 則tắc 文văn 曰viết 理lý 體thể 無vô 差sai 等đẳng 。 又hựu 曰viết 。 地địa 具cụ 桃đào 李# 等đẳng 。 又hựu 曰viết 。 始thỉ 終chung 無vô 改cải 者giả 。 今kim 謂vị 總tổng 不bất 出xuất 三tam 義nghĩa 。 謂vị 形hình 對đối 義nghĩa 。 相tương/tướng 即tức 義nghĩa 。 體thể 性tánh 義nghĩa 。 (# 云vân 云vân )# 雖tuy 有hữu 三tam 義nghĩa 。 理lý 非phi 異dị 途đồ 。 一nhất 以dĩ 貫quán 之chi 。 共cộng 顯hiển 圓viên 旨chỉ 。 而nhi 彼bỉ 專chuyên 以dĩ 事sự 理lý 。 形hình 奪đoạt 為vi 難nạn/nan 者giả 。 固cố 非phi 至chí 於ư 析tích 者giả 。 直trực 約ước 三tam 諦đế 。 分phân 別biệt 為vi 說thuyết 。 亦diệc 未vị 為vi 得đắc 也dã 。 是thị 不bất 唯duy 不bất 足túc 以dĩ 析tích 彼bỉ 之chi 難nạn/nan 。 亦diệc 以dĩ 見kiến 背bối/bội 宗tông 之chi 僻tích 。 蓋cái 兆triệu 於ư 此thử 矣hĩ 。 或hoặc 問vấn 。 妙diệu 記ký 有hữu 云vân 。 以dĩ 即tức 不bất 即tức 。 而nhi 分phần/phân 教giáo 殊thù 。 則tắc 別biệt 教giáo 正chánh 當đương 不bất 即tức 。 向hướng 何hà 於ư 別biệt 。 亦diệc 許hứa 言ngôn 即tức 。 而nhi 論luận 隨tùy 緣duyên 邪tà 。 又hựu 指chỉ 要yếu 云vân 。 應ưng 知tri 不bất 談đàm 理lý 具cụ 等đẳng 。 是thị 必tất 以dĩ 具cụ 顯hiển 即tức 。 方phương 成thành 圓viên 義nghĩa 。 若nhược 但đãn 即tức 而nhi 非phi 具cụ 。 亦diệc 別biệt 義nghĩa 而nhi 已dĩ 。 是thị 則tắc 併tinh 與dữ 妙diệu 記ký 之chi 文văn 違vi 耶da 。 抑ức 又hựu 既ký 許hứa 。 以dĩ 具cụ 顯hiển 即tức 。 何hà 妨phương 以dĩ 即tức 顯hiển 具cụ 。 使sử 隨tùy 緣duyên 屬thuộc 於ư 圓viên 耶da 。 曰viết 別biệt 不bất 言ngôn 即tức 者giả 。 是thị 以dĩ 圓viên 形hình 別biệt 。 對đối 揀giản 之chi 說thuyết 也dã 。 就tựu 別biệt 自tự 論luận 。 約ước 理lý 實thật 邊biên 。 非phi 無vô 是thị 義nghĩa 。 今kim 應ưng 與dữ 奪đoạt 明minh 之chi 故cố 。 與dữ 之chi 得đắc 即tức 。 失thất 具cụ 指chỉ 要yếu 之chi 文văn 是thị 也dã 。 奪đoạt 之chi 即tức 具cụ 。 皆giai 非phi 妙diệu 記ký 之chi 文văn 是thị 也dã 。 亦diệc 可khả 半bán 與dữ 半bán 奪đoạt 。 全toàn 與dữ 全toàn 奪đoạt 在tại 別biệt 。 雖tuy 無vô 全toàn 與dữ 之chi 義nghĩa 。 餘dư 文văn 亦diệc 應ưng 有hữu 之chi 。 但đãn 不bất 併tinh 出xuất 一nhất 文văn 。 如như 曰viết 中trung 雖tuy 不bất 具cụ 九cửu 界giới 依y 正chánh 。 非phi 無vô 佛Phật 界giới 妙diệu 色sắc 妙diệu 心tâm 。 豈khởi 非phi 亦diệc 得đắc 言ngôn 具cụ 乎hồ 。 若nhược 更cánh 具cụ 論luận 即tức 具cụ 之chi 旨chỉ 。 亦diệc 不bất 出xuất 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 互hỗ 非phi 。 二nhị 者giả 相tương/tướng 顯hiển 。 三tam 者giả 相tương/tướng 即tức 。 (# 云vân 云vân )# 如như 彼bỉ 隨tùy 緣duyên 。 知tri 即tức 而nhi 不bất 知tri 具cụ 。 但đãn 是thị 互hỗ 非phi 而nhi 已dĩ 。 約ước 何hà 以dĩ 論luận 。 以dĩ 即tức 顯hiển 具cụ 。 若nhược 其kỳ 次thứ 二nhị 義nghĩa 。 在tại 今kim 家gia 。 則tắc 可khả 在tại 經kinh 論luận 。 則tắc 可khả 以dĩ 先tiên 存tồn 諸chư 大đại 體thể 故cố 也dã 。 如như 彼bỉ 申thân 釋thích 。 苟cẩu 不bất 明minh 言ngôn 。 惡ác 得đắc 有hữu 之chi 。 或hoặc 問vấn 。 十thập 不bất 二nhị 門môn 云vân 。 濁trược 水thủy 清thanh 水thủy 。 波ba 濕thấp 無vô 殊thù 。 此thử 與dữ 藏tạng 疏sớ/sơ 所sở 釋thích 。 不bất 變biến 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 云vân 無vô 變biến 之chi 性tánh 。 不bất 礙ngại 起khởi 浪lãng 。 浪lãng 雖tuy 萬vạn 動động 。 不bất 礙ngại 一nhất 濕thấp 。 是thị 故cố 動động 靜tĩnh 無vô 二nhị 。 法pháp 有hữu 何hà 異dị 耶da 。 謂vị 異dị 則tắc 何hà 以dĩ 區khu 別biệt 。 謂vị 不bất 異dị 則tắc 隨tùy 緣duyên 非phi 別biệt 矣hĩ 。 曰viết 要yếu 知tri 異dị 相tướng 。 當đương 取thủ 指chỉ 要yếu 之chi 文văn 格cách 之chi 。 如như 曰viết 波ba 喻dụ 三tam 千thiên 俱câu 用dụng 。 濕thấp 喻dụ 三tam 千thiên 俱câu 體thể 。 須tu 知tri 染nhiễm 中trung 其kỳ 水thủy 雖tuy 濁trược 。 亦diệc 全toàn 濕thấp 為vi 波ba 。 清thanh 時thời 豈khởi 別biệt 有hữu 波ba 濕thấp 。 故cố 曰viết 無vô 殊thù 。 以dĩ 此thử 格cách 彼bỉ 。 方phương 知tri 論luận 疏sớ/sơ 。 未vị 盡tận 其kỳ 旨chỉ 。 又hựu 如như 指chỉ 要yếu 云vân 。 故cố 知tri 它# 宗tông 圓viên 極cực 。 祇kỳ 云vân 性tánh 起khởi 。 不bất 云vân 性tánh 具cụ 。 深thâm 可khả 思tư 量lượng 。 惟duy 其kỳ 不bất 云vân 性tánh 具cụ 故cố 。 性tánh 一nhất 事sự 異dị 。 及cập 即tức 理lý 時thời 。 須tu 破phá 差sai 別biệt 。 歸quy 乎hồ 一nhất 性tánh 。 不bất 能năng 法pháp 法pháp 宛uyển 然nhiên 。 此thử 其kỳ 與dữ 圓viên 不bất 同đồng 爾nhĩ 。 或hoặc 問vấn 。 指chỉ 要yếu 又hựu 云vân 。 若nhược 不bất 談đàm 體thể 具cụ 者giả 。 隨tùy 緣duyên 與dữ 不bất 隨tùy 緣duyên 。 皆giai 屬thuộc 別biệt 教giáo 莫mạc 也dã 。 別biệt 教giáo 亦diệc 有hữu 不bất 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 那na 得đắc 定định 謂vị 別biệt 理lý 隨tùy 緣duyên 耶da 。 曰viết 此thử 且thả 一nhất 往vãng 。 據cứ 文văn 偏thiên 明minh 故cố 。 黎lê 耶da 生sanh 法pháp 。 非phi 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 。 二nhị 往vãng 言ngôn 之chi 。 妄vọng 識thức 生sanh 法pháp 。 不bất 少thiểu 真Chân 如Như 。 故cố 教giáo 旨chỉ 則tắc 同đồng 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 十thập 門môn 析tích 難nạn/nan 。 既ký 是thị 扶phù 宗tông 之chi 說thuyết 。 今kim 何hà 不bất 取thủ 至chí 於ư 明minh 宗tông 析tích 難nạn/nan 而nhi 自tự 立lập 說thuyết 耶da 。 曰viết 惟duy 其kỳ 扶phù 宗tông 人nhân 。 莫mạc 不bất 以dĩ 為vi 。 然nhiên 究cứu 其kỳ 所sở 說thuyết 。 或hoặc 乖quai 於ư 道Đạo 理lý 。 謬mậu 於ư 是thị 非phi 者giả 亦diệc 多đa 矣hĩ 。 但đãn 以dĩ 今kim 意ý 格cách 之chi 。 其kỳ 是thị 否phủ/bĩ 可khả 知tri 也dã 。 或hoặc 問vấn 。 隨tùy 緣duyên 二nhị 十thập 問vấn 。 為vi 誰thùy 出xuất 耶da 。 抑ức 所sở 謂vị 安an 國quốc 師sư 問vấn 者giả 。 為vi 與dữ 今kim 家gia 同đồng 耶da 異dị 耶da 。 既ký 設thiết 此thử 問vấn 。 為vi 須tu 答đáp 否phủ/bĩ 。 曰viết 此thử 問vấn 之chi 出xuất 。 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 為vi 不bất 信tín 別biệt 理lý 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 者giả 。 別biệt 則tắc 專chuyên 擬nghĩ 齊tề 師sư 而nhi 問vấn 。 析tích 難nạn/nan 云vân 。 師sư 嘗thường 有hữu 二nhị 十thập 問vấn 。 擬nghĩ 於ư 齊tề 公công 。 已dĩ 破phá 此thử 難nạn/nan 是thị 也dã 。 其kỳ 安an 國quốc 師sư 者giả 。 雖tuy 是thị 齊tề 師sư 所sở 稟bẩm 。 至chí 於ư 立lập 問vấn 之chi 意ý 。 實thật 與dữ 四tứ 明minh 意ý 合hợp 。 如như 問vấn 文văn 云vân 云vân 。 文văn 非phi 不bất 顯hiển 。 但đãn 彼bỉ 此thử 立lập 宗tông 。 各các 見kiến 一nhất 邊biên 耳nhĩ 。 若nhược 欲dục 答đáp 者giả 。 正chánh 如như 金kim 錍bề 所sở 設thiết 。 四tứ 十thập 六lục 問vấn 。 一nhất 答đáp 即tức 足túc 。 今kim 此thử 但đãn 受thọ 別biệt 理lý 隨tùy 緣duyên 之chi 義nghĩa 。 是thị 即tức 已dĩ 答đáp 二nhị 十thập 問vấn 也dã 。 不bất 然nhiên 其kỳ 一nhất 一nhất 問vấn 。 灼chước 須tu 疏sớ/sơ 理lý 。 或hoặc 問vấn 。 據cứ 融dung 會hội 一nhất 章chương 。 起khởi 信tín 該cai 通thông 。 三tam 教giáo 藏tạng 疏sớ/sơ 。 唯duy 局cục 別biệt 門môn 。 其kỳ 文văn 理lý 明minh 矣hĩ 。 奈nại 何hà 說thuyết 者giả 。 猶do 以dĩ 四tứ 明minh 。 破phá 起khởi 信tín 。 為vi 別biệt 教giáo 何hà 耶da 。 曰viết 此thử 有hữu 由do 也dã 。 蓋cái 孤cô 山sơn 嘗thường 謂vị 。 四tứ 明minh 有hữu 鯨# 吞thôn 起khởi 信tín 之chi 說thuyết 。 自tự 是thị 傳truyền 為vi 口khẩu 實thật 。 殊thù 不bất 知tri 隨tùy 緣duyên 名danh 相tướng 。 本bổn 出xuất 藏tạng 疏sớ/sơ 。 豈khởi 以dĩ 能năng 解giải 之chi 失thất 。 而nhi 使sử 所sở 釋thích 例lệ 受thọ 破phá 邪tà 。 然nhiên 則tắc 所sở 判phán 既ký 定định 。 則tắc 彼bỉ 隨tùy 緣duyên 。 屬thuộc 別biệt 明minh 矣hĩ 。
台Thai 宗Tông 十Thập 類Loại 因Nhân 革Cách 論Luận 卷quyển 第đệ 一nhất