tha tâm thông

Phật Quang Đại Từ Điển

(他心通) Gọi Đủ: Tha tâm trí chứng thông (Phạm: Para-ceta#-paryàya-jĩànasàkwàtkriyàbhijĩà), Trí tâm sai biệt trí tác chứng thông. Cũng gọi: Quán tâm tâm số pháp trí chứng thông, Tri tha tâm thông, Tâm sai biệt thông. Chỉ cho năng lực thần thông chứng được trí tha tâm, biết rõ đúng như thực các ý nghĩ sai biệt trong tâm người khác. Tương đương với Tha tâm trí trong 10 trí, là 1 trong 5 thần thông, 1 trong 6 thần thông. Luận Tập dị môn túc quyển 15 (Đại 26, 432 trung) nói: Thế nào là Tha tâm trí chứng thông? Đáp: Đối với tâm tầm tứ (suy xét) của các hữu tình khác đều biết đúng như thực; nghĩa là có tâm tham thì biết đúng là có tâm tham, lìa tâm tham thì biết đúng là lìa tâm tham. (…) Tâm giải thoát, tâm không giải thoát đều biết đúng như thực, đó gọi là Tha tâm trí chứng thông. Theo luận Câu xá quyển 27, người muốn tu Tha tâm thông thì lấy 4 tĩnh lự căn bản của cõi Sắc làm chỗ nương, trước hết phải xét kĩ sự biến đổi trước sau xoay vần theo nhau của 2 tướng thân và tâm nơi chính mình, sau đó lại quán xét thân tâm của người khác, nếu gia hành ấy thành tựu thì biết được đúng như thực tướng tâm của người khác. [X. luận Đại tì bà sa Q.12; luận Đại trí độ Q.5, 28].