Tạp A Tỳ Đàm Tâm Luận – Quyển 11

Chuẩn
Leave a comment

雜Tạp 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 心Tâm 論Luận
Quyển 11
尊Tôn 者Giả 法Pháp 救Cứu 造Tạo 宋Tống 僧Tăng 伽Già 跋Bạt 摩Ma 等Đẳng 譯Dịch

雜Tạp 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 心Tâm 論Luận 卷quyển 第đệ 十thập 一nhất

尊tôn 者giả 法pháp 救cứu 造tạo

宋tống 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 僧Tăng 伽già 跋bạt 摩ma 等đẳng 譯dịch 擇trạch 品phẩm 下hạ

問vấn 知tri 法pháp 識thức 法pháp 明minh 法pháp 此thử 云vân 何hà 。答đáp 。

知tri 者giả 一nhất 切thiết 法pháp 。識thức 明minh 亦diệc 復phục 然nhiên 。

知tri 及cập 意ý 識thức 明minh 。彼bỉ 各các 隨tùy 事sự 說thuyết 。

彼bỉ 苦khổ 智trí 知tri 苦khổ 。乃nãi 至chí 道đạo 智trí 知tri 道đạo 。無vô 漏lậu 智trí 分phân 段đoạn 緣duyên 故cố 善thiện 等đẳng 智trí 者giả 亦diệc 知tri 苦khổ 。乃nãi 至chí 虛hư 空không 。數số 非phi 數số 滅diệt 。普phổ 緣duyên 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。識thức 者giả 亦diệc 識thức 一nhất 切thiết 法pháp 。彼bỉ 眼nhãn 識thức 識thức 色sắc 。乃nãi 至chí 身thân 識thức 識thức 觸xúc 。攝nhiếp 受thọ 自tự 相tương/tướng 故cố 。意ý 識thức 識thức 眼nhãn 色sắc 眼nhãn 識thức 。如như 是thị 一nhất 切thiết 普phổ 緣duyên 故cố 。明minh 者giả 亦diệc 明minh 一nhất 切thiết 法pháp 隨tùy 其kỳ 事sự 。彼bỉ 苦khổ 忍nhẫn 苦khổ 智trí 明minh 苦khổ 。乃nãi 至chí 道đạo 忍nhẫn 道đạo 智trí 明minh 道đạo 。分phân 段đoạn 緣duyên 故cố 。善thiện 有hữu 漏lậu 慧tuệ 亦diệc 明minh 。苦khổ 乃nãi 至chí 虛hư 空không 非phi 數số 滅diệt 。問vấn 劫kiếp 云vân 何hà 過quá 。答đáp 。

刀đao 兵binh 病bệnh 饑cơ 饉cận 。說thuyết 名danh 中trung 劫kiếp 過quá 。

除trừ 地địa 餘dư 三tam 種chủng 。說thuyết 名danh 大đại 劫kiếp 過quá 。

刀đao 兵binh 病bệnh 饑cơ 饉cận 說thuyết 名danh 中trung 劫kiếp 過quá 者giả 。三tam 種chủng 中trung 劫kiếp 過quá 。謂vị 刀đao 兵binh 病bệnh 疫dịch 饑cơ 饉cận 。刀đao 兵binh 劫kiếp 者giả 。謂vị 乃nãi 至chí 人nhân 壽thọ 十thập 歲tuế 時thời 。貪tham 麁thô 惡ác 境cảnh 界giới 。行hành 諸chư 邪tà 法pháp 。各các 住trụ 害hại 心tâm 。手thủ 執chấp 草thảo 木mộc 。皆giai 成thành 刀đao 劍kiếm 。更cánh 相tương 殺sát 害hại 。如như 是thị 經Kinh 七thất 日nhật 。刀đao 兵binh 中trung 劫kiếp 過quá 。疾tật 疫dịch 劫kiếp 者giả 。亦diệc 壽thọ 十thập 歲tuế 時thời 。多đa 諸chư 疾tật 病bệnh 。無vô 有hữu 醫y 師sư 方phương 藥dược 瞻chiêm 病bệnh 。薄bạc 福phước 德đức 故cố 。遇ngộ 病bệnh 輒triếp 死tử 。如như 是thị 經Kinh 七thất 月nguyệt 七thất 日nhật 。疾tật 疫dịch 中trung 劫kiếp 過quá 。饑cơ 饉cận 劫kiếp 者giả 。亦diệc 壽thọ 十thập 歲tuế 時thời 。饑cơ 渴khát 增tăng 上thượng 體thể 極cực 羸luy 劣liệt 。普phổ 天thiên 亢kháng 旱hạn 種chủng 殖thực 不bất 收thu 數số 米mễ 而nhi 食thực 。煎tiễn 煮chử 人nhân 骨cốt 以dĩ 飲ẩm 其kỳ 汁trấp 。如như 是thị 經Kinh 七thất 年niên 七thất 月nguyệt 七thất 日nhật 。饑cơ 饉cận 中trung 劫kiếp 過quá 。如như 是thị 說thuyết 者giả 。若nhược 於ư 今kim 世thế 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。持trì 不bất 殺sát 戒giới 。終chung 不bất 生sanh 彼bỉ 。刀đao 兵binh 劫kiếp 中trung 。一nhất 呵ha 黎lê 勒lặc 果quả 施thí 僧Tăng 福phước 田điền 。終chung 不bất 生sanh 彼bỉ 疾tật 疫dịch 劫kiếp 中trung 。若nhược 以dĩ 一nhất 食thực 施thí 僧Tăng 福phước 田điền 。終chung 不bất 生sanh 彼bỉ 饑cơ 饉cận 劫kiếp 中trung 。此thử 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。惡ác 劫kiếp 互hỗ 起khởi 。餘dư 方phương 則tắc 少thiểu 有hữu 相tương 似tự 。如như 此thử 間gian 刀đao 兵binh 劫kiếp 起khởi 。彼bỉ 唯duy 瞋sân 恚khuể 增tăng 上thượng 。如như 此thử 間gian 疾tật 疫dịch 劫kiếp 起khởi 。彼bỉ 唯duy 羸luy 劣liệt 少thiểu 力lực 。如như 此thử 間gian 饑cơ 饉cận 劫kiếp 起khởi 。彼bỉ 唯duy 增tăng 饑cơ 渴khát 。問vấn 云vân 何hà 大đại 劫kiếp 過quá 。答đáp 除trừ 地địa 餘dư 三tam 種chủng 。是thị 名danh 大đại 劫kiếp 過quá 。三tam 大đại 種chủng 說thuyết 大đại 劫kiếp 過quá 。謂vị 火hỏa 水thủy 風phong 非phi 地địa 種chủng 。

何hà 以dĩ 故cố 。不bất 利lợi 故cố 。利lợi 者giả 壞hoại 大đại 劫kiếp 。

復phục 次thứ 地địa 種chủng 壞hoại 劫kiếp 者giả 。壞hoại 劫kiếp 應ưng 至chí 第đệ 四tứ 禪thiền 。而nhi 未vị 曾tằng 至chí 第đệ 四tứ 禪thiền 。問vấn 何hà 故cố 壞hoại 劫kiếp 不bất 至chí 第đệ 四tứ 禪thiền 。答đáp 淨tịnh 居cư 天thiên 故cố 。彼bỉ 無vô 上thượng 地địa 生sanh 。即tức 彼bỉ 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。亦diệc 不bất 下hạ 生sanh 。下hạ 地địa 非phi 數số 滅diệt 故cố 。若nhược 彼bỉ 住trụ 經kinh 壞hoại 劫kiếp 者giả 亦diệc 不bất 然nhiên 。增tăng 上thượng 福phước 力lực 生sanh 彼bỉ 處xứ 故cố 。內nội 擾nhiễu 亂loạn 非phi 分phần/phân 故cố 。若nhược 彼bỉ 地địa 內nội 有hữu 擾nhiễu 亂loạn 者giả 。則tắc 外ngoại 有hữu 災tai 患hoạn 。彼bỉ 初sơ 禪thiền 內nội 有hữu 覺giác 觀quán 。火hỏa 擾nhiễu 亂loạn 故cố 外ngoại 為vi 火hỏa 災tai 所sở 燒thiêu 。第đệ 二nhị 禪thiền 內nội 有hữu 喜hỷ 。水thủy 擾nhiễu 亂loạn 故cố 外ngoại 為vi 水thủy 災tai 所sở 漂phiêu 。第đệ 三tam 禪thiền 內nội 。有hữu 出xuất 入nhập 息tức 。風phong 擾nhiễu 亂loạn 故cố 外ngoại 為vi 風phong 災tai 所sở 壞hoại 。問vấn 第đệ 四tứ 禪thiền 未vị 曾tằng 有hữu 擾nhiễu 亂loạn 者giả 何hà 得đắc 不bất 常thường 。答đáp 剎sát 那na 無vô 常thường 所sở 壞hoại 故cố 。如như 是thị 說thuyết 者giả 。第đệ 四tứ 禪thiền 地địa 。不bất 定định 相tương 續tục 。隨tùy 彼bỉ 天thiên 生sanh 宮cung 殿điện 俱câu 起khởi 。若nhược 天thiên 命mạng 終chung 彼bỉ 亦diệc 俱câu 沒một 。問vấn 何hà 等đẳng 劫kiếp 盡tận 最tối 初sơ 。答đáp 。

七thất 火hỏa 次thứ 第đệ 過quá 。然nhiên 後hậu 一nhất 水thủy 災tai 。

七thất 七thất 火hỏa 七thất 水thủy 。復phục 七thất 火hỏa 後hậu 風phong 。

七thất 火hỏa 次thứ 第đệ 起khởi 者giả 。謂vị 最tối 初sơ 火hỏa 劫kiếp 起khởi 。如như 是thị 說thuyết 言ngôn 。若nhược 火hỏa 劫kiếp 將tương 起khởi 。

爾nhĩ 時thời 人nhân 壽thọ 。八bát 萬vạn 歲tuế 地địa 獄ngục 命mạng 終chung 。者giả 不bất 復phục 還hoàn 生sanh 。當đương 知tri 劫kiếp 盡tận 。乃nãi 至chí 地địa 獄ngục 。無vô 有hữu 一nhất 眾chúng 生sanh 住trụ 。是thị 名danh 地địa 獄ngục 劫kiếp 盡tận 。如như 地địa 獄ngục 劫kiếp 盡tận 。畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 亦diệc 如như 是thị 。若nhược 畜súc 生sanh 於ư 人nhân 有hữu 用dụng 者giả 與dữ 人nhân 俱câu 盡tận 。是thị 時thời 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。唯duy 有hữu 一nhất 人nhân 。無vô 有hữu 教giáo 者giả 能năng 入nhập 初sơ 禪thiền 。從tùng 初sơ 禪thiền 起khởi 。已dĩ 舉cử 聲thanh 唱xướng 言ngôn 。離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。甚thậm 為vi 快khoái 樂lạc 。如như 是thị 音âm 聲thanh 。展triển 轉chuyển 相tương 告cáo 。遍biến 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。諸chư 餘dư 眾chúng 生sanh 。亦diệc 無vô 師sư 教giáo 悉tất 入nhập 初sơ 禪thiền 。乃nãi 至chí 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。無vô 一nhất 眾chúng 生sanh 住trụ 。是thị 名danh 閻Diêm 浮Phù 提Đề 劫kiếp 盡tận 。唯duy 除trừ 欝uất 單đơn 曰viết 。欲dục 界giới 一nhất 切thiết 。善thiện 趣thú 亦diệc 復phục 如như 是thị 。欝uất 單đơn 曰viết 命mạng 終chung 無vô 得đắc 禪thiền 者giả 。離ly 欲dục 非phi 分phần/phân 故cố 。又hựu 於ư 彼bỉ 時thời 。初sơ 禪thiền 一nhất 眾chúng 生sanh 無vô 有hữu 。教giáo 者giả 而nhi 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 。從tùng 禪thiền 起khởi 已dĩ 。舉cử 聲thanh 唱xướng 言ngôn 。定định 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。甚thậm 為vi 快khoái 樂lạc 。如như 是thị 音âm 聲thanh 。遍biến 至chí 梵Phạm 天Thiên 。餘dư 諸chư 眾chúng 生sanh 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。乃nãi 至chí 初sơ 禪thiền 無vô 一nhất 眾chúng 生sanh 住trụ 。是thị 名danh 眾chúng 生sanh 世thế 劫kiếp 盡tận 。是thị 時thời 世thế 界giới 。久cửu 遠viễn 虛hư 空không 。乃nãi 至chí 七thất 日nhật 出xuất 。問vấn 曰viết 。從tùng 何hà 處xứ 出xuất 。答đáp 有hữu 說thuyết 。劫kiếp 成thành 時thời 由Do 乾Càn 陀Đà 山Sơn 。後hậu 有hữu 七thất 日nhật 輪luân 住trụ 從tùng 彼bỉ 而nhi 出xuất 。有hữu 說thuyết 。一nhất 日nhật 分phân 為vi 七thất 分phần 。

復phục 有hữu 說thuyết 。一nhất 日nhật 七thất 倍bội 熱nhiệt 。

復phục 有hữu 說thuyết 。從tùng 無Vô 間Gián 地Địa 獄Ngục 火hỏa 出xuất 。如như 是thị 說thuyết 者giả 。眾chúng 生sanh 業nghiệp 力lực 故cố 。增tăng 上thượng 果quả 器khí 世thế 界giới 起khởi 。彼bỉ 業nghiệp 盡tận 如như 是thị 擾nhiễu 亂loạn 生sanh 。乃nãi 至chí 梵Phạm 天Thiên 。燒thiêu 然nhiên 如như 是thị 。七thất 火hỏa 次thứ 第đệ 過quá 然nhiên 後hậu 一nhất 水thủy 災tai 者giả 。七thất 火hỏa 災tai 過quá 已dĩ 然nhiên 後hậu 一nhất 水thủy 災tai 。乃nãi 至chí 壞hoại 第đệ 二nhị 禪thiền 。問vấn 水thủy 從tùng 何hà 處xứ 起khởi 。答đáp 有hữu 說thuyết 。從tùng 第đệ 三tam 禪thiền 際tế 雨vũ 熱nhiệt 灰hôi 水thủy 。

復phục 有hữu 說thuyết 。水thủy 輪luân 涌dũng 出xuất 。擾nhiễu 亂loạn 起khởi 如như 前tiền 說thuyết 。七thất 七thất 火hỏa 七thất 水thủy 者giả 。七thất 火hỏa 災tai 次thứ 第đệ 過quá 然nhiên 後hậu 一nhất 水thủy 災tai 。如như 是thị 七thất 七thất 火hỏa 災tai 一nhất 七thất 水thủy 災tai 。復phục 七thất 火hỏa 後hậu 風phong 者giả 。復phục 七thất 火hỏa 災tai 過quá 然nhiên 後hậu 一nhất 風phong 災tai 。水thủy 災tai 風phong 災tai 從tùng 火hỏa 災tai 次thứ 第đệ 起khởi 。此thử 則tắc 善thiện 說thuyết 。是thị 遍biến 淨tịnh 天thiên 六lục 十thập 四tứ 劫kiếp 壽thọ 也dã 。水thủy 災tai 所sở 漂phiêu 乃nãi 至chí 第đệ 二nhị 禪thiền 風phong 災tai 所sở 壞hoại 。乃nãi 至chí 第đệ 三tam 禪thiền 百bách 億ức 四tứ 天thiên 下hạ 。一nhất 時thời 俱câu 壞hoại 。十thập 九cửu 中trung 劫kiếp 世thế 間gian 空không 。一nhất 中trung 劫kiếp 器khí 世thế 界giới 壞hoại 。一nhất 中trung 劫kiếp 器khí 世thế 界giới 成thành 。十thập 九cửu 中trung 劫kiếp 漸tiệm 次thứ 第đệ 住trụ 。若nhược 處xứ 最tối 初sơ 空không 是thị 處xứ 最tối 後hậu 住trụ 。若nhược 處xứ 最tối 後hậu 空không 是thị 處xứ 最tối 前tiền 住trụ 。問vấn 云vân 何hà 心tâm 亂loạn 。答đáp 。

錯thác 亂loạn 本bổn 業nghiệp 報báo 。恐khủng 怖bố 及cập 傷thương 害hại 。

若nhược 彼bỉ 解giải 支chi 節tiết 。聖thánh 說thuyết 水thủy 火hỏa 風phong 。

錯thác 亂loạn 本bổn 業nghiệp 報báo 怖bố 畏úy 及cập 傷thương 害hại 者giả 。四tứ 因nhân 緣duyên 心tâm 亂loạn 。謂vị 四tứ 大đại 錯thác 亂loạn 本bổn 業nghiệp 報báo 。恐khủng 怖bố 及cập 傷thương 害hại 身thân 。四tứ 大đại 錯thác 亂loạn 者giả 。飲ẩm 食thực 不bất 適thích 故cố 四tứ 大đại 錯thác 亂loạn 。四tứ 大đại 錯thác 亂loạn 故cố 令linh 彼bỉ 心tâm 亂loạn 。本bổn 業nghiệp 報báo 者giả 。本bổn 造tạo 心tâm 亂loạn 業nghiệp 報báo 已dĩ 熟thục 。問vấn 何hà 者giả 是thị 。答đáp 好hảo/hiếu 傳truyền 衰suy 禍họa 令linh 他tha 愁sầu 苦khổ 。或hoặc 復phục 罵mạ 言ngôn 。汝nhữ 癡si 狂cuồng 心tâm 亂loạn 。驅khu 迫bách 眾chúng 生sanh 令linh 墮đọa 嶮hiểm 處xứ 。焚phần 燒thiêu 山sơn 澤trạch 。強cường/cưỡng 與dữ 人nhân 酒tửu 。或hoặc 以dĩ 妄vọng 想tưởng 倒đảo 說thuyết 佛Phật 語ngữ 。如như 是thị 比tỉ 業nghiệp 得đắc 心tâm 亂loạn 果quả 。恐khủng 怖bố 者giả 。見kiến 非phi 人nhân 形hình 來lai 驚kinh 畏úy 。恐khủng 怖bố 故cố 彼bỉ 心tâm 則tắc 亂loạn 傷thương 害hại 身thân 者giả 。為vi 非phi 人nhân 所sở 打đả 故cố 。彼bỉ 以dĩ 不bất 淨tịnh 污ô 大đại 眾chúng 會hội 處xứ 及cập 佛Phật 僧Tăng 塔tháp 故cố 彼bỉ 處xứ 非phi 人nhân 瞋sân 。即tức 打đả 故cố 彼bỉ 則tắc 心tâm 亂loạn 。此thử 說thuyết 凡phàm 夫phu 人nhân 。聖thánh 人nhân 無vô 本bổn 業nghiệp 行hành 報báo 心tâm 亂loạn 。若nhược 先tiên 種chủng 定định 報báo 業nghiệp 者giả 。先tiên 受thọ 報báo 已dĩ 然nhiên 後hậu 超siêu 昇thăng 離ly 生sanh 。若nhược 種chủng 不bất 定định 報báo 業nghiệp 者giả 若nhược 超siêu 勝thắng 離ly 生sanh 彼bỉ 業nghiệp 則tắc 滅diệt 。心tâm 亂loạn 者giả 在tại 欲dục 界giới 。彼bỉ 地địa 獄ngục 不bất 心tâm 亂loạn 。常thường 亂loạn 故cố 。畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 及cập 人nhân 則tắc 心tâm 亂loạn 。除trừ 欝uất 單đơn 曰viết 。欲dục 界giới 天thiên 亦diệc 有hữu 心tâm 亂loạn 。問vấn 何hà 等đẳng 聖thánh 人nhân 心tâm 亂loạn 。答đáp 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 斯Tư 陀Đà 含Hàm 阿A 那Na 含Hàm 阿A 羅La 漢Hán 辟Bích 支Chi 佛Phật 。唯duy 佛Phật 心tâm 不bất 亂loạn 。聲thanh 不bất 壞hoại 。髮phát 不bất 白bạch 。面diện 不bất 皺trứu 。不bất 漸tiệm 般bát 涅Niết 槃Bàn 。

世Thế 尊Tôn 擾nhiễu 亂loạn 業nghiệp 。久cửu 已dĩ 滅diệt 盡tận 。行hành 妙diệu 行hạnh 故cố 。亂loạn 者giả 意ý 識thức 非phi 五ngũ 識thức 心tâm 。不bất 分phân 別biệt 故cố 。有hữu 漏lậu 心tâm 亂loạn 非phi 無vô 漏lậu 。真chân 實thật 行hạnh 故cố 。是thị 故cố 若nhược 說thuyết 心tâm 狂cuồng 亂loạn 是thị 散tán 亂loạn 耶da 。作tác 四tứ 句cú 。初sơ 句cú 謂vị 狂cuồng 者giả 善thiện 有hữu 漏lậu 心tâm 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 心tâm 。第đệ 二nhị 句cú 謂vị 自tự 相tương/tướng 住trụ 者giả 穢uế 污ô 心tâm 。第đệ 三tam 句cú 謂vị 狂cuồng 者giả 穢uế 污ô 心tâm 。第đệ 四tứ 句cú 謂vị 自tự 相tương/tướng 住trụ 善thiện 心tâm 及cập 不bất 隱ẩn 沒một 無vô 記ký 心tâm 。問vấn 何hà 等đẳng 大đại 能năng 解giải 支chi 節tiết 耶da 。答đáp 若nhược 能năng 解giải 支chi 節tiết 聖thánh 說thuyết 水thủy 火hỏa 風phong 。三tam 大đại 能năng 解giải 支chi 節tiết 非phi 地địa 大đại 。不bất 利lợi 故cố 。火hỏa 大đại 解giải 支chi 節tiết 者giả 。謂vị 命mạng 終chung 時thời 火hỏa 大đại 增tăng 遍biến 燒thiêu 筋cân 。燒thiêu 筋cân 已dĩ 節tiết 節tiết 解giải 。節tiết 節tiết 解giải 已dĩ 。不bất 久cửu 命mạng 終chung 。水thủy 大đại 解giải 支chi 節tiết 者giả 。謂vị 節tiết 節tiết 解giải 時thời 先tiên 令linh 筋cân 爛lạn 。筋cân 爛lạn 已dĩ 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。風phong 大đại 解giải 支chi 節tiết 者giả 。令linh 筋cân 碎toái 。筋cân 碎toái 已dĩ 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。支chi 節tiết 解giải 已dĩ 不bất 過quá 日nhật 夜dạ 命mạng 終chung 。四tứ 大đại 錯thác 亂loạn 故cố 。地địa 獄ngục 無vô 解giải 支chi 節tiết 。支chi 節tiết 常thường 解giải 故cố 。業nghiệp 報báo 故cố 不bất 死tử 。畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。及cập 三tam 方phương 解giải 支chi 節tiết 。除trừ 欝uất 單đơn 曰viết 。無vô 罪tội 業nghiệp 故cố 。天thiên 亦diệc 如như 是thị 。凡phàm 夫phu 聖thánh 人nhân 解giải 支chi 節tiết 。唯duy 除trừ 佛Phật 。罪tội 報báo 者giả 解giải 支chi 節tiết 。佛Phật 無vô 罪tội 報báo 故cố 。已dĩ 說thuyết 解giải 支chi 節tiết 。退thoái 今kim 當đương 說thuyết 。

退thoái 法pháp 有hữu 三tam 種chủng 。得đắc 未vị 得đắc 習tập 行hành 。

或hoặc 一nhất 人nhân 一nhất 退thoái 。未vị 得đắc 退thoái 說thuyết 二nhị 。

謂vị 彼bỉ 習tập 行hành 退thoái 。三tam 聖thánh 俱câu 亦diệc 然nhiên 。

退thoái 法pháp 有hữu 三tam 種chủng 。得đắc 退thoái 未vị 得đắc 退thoái 習tập 行hành 退thoái 。得đắc 退thoái 者giả 。所sở 得đắc 功công 德đức 。遇ngộ 退thoái 因nhân 緣duyên 則tắc 退thoái 。未vị 得đắc 退thoái 者giả 。應ưng 得đắc 功công 德đức 放phóng 逸dật 故cố 不bất 得đắc 。習tập 行hành 退thoái 者giả 。已dĩ 得đắc 功công 德đức 。有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。不bất 得đắc 習tập 行hành 。問vấn 何hà 等đẳng 人nhân 何hà 事sự 退thoái 。答đáp 或hoặc 一nhất 人nhân 一nhất 退thoái 。若nhược 得đắc 退thoái 者giả 是thị 鈍độn 根căn 聲Thanh 聞Văn 非phi 利lợi 根căn 。利lợi 根căn 者giả 三tam 昧muội 力lực 故cố 是thị 故cố 說thuyết 。或hoặc 云vân 何hà 知tri 有hữu 得đắc 退thoái 。答đáp 以dĩ 說thuyết 二nhị 種chủng 阿A 羅La 漢Hán 故cố 。謂vị 退thoái 法pháp 不bất 退thoái 法pháp 。若nhược 言ngôn 道đạo 退thoái 果quả 不bất 退thoái 者giả 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。斷đoạn 得đắc 與dữ 道đạo 合hợp 故cố 。得đắc 者giả 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 。是thị 故cố 道đạo 退thoái 非phi 斷đoạn 者giả 不bất 然nhiên 。若nhược 言ngôn 離ly 煩phiền 惱não 種chủng 云vân 何hà 生sanh 者giả 。應ưng 說thuyết 如như 初sơ 無vô 漏lậu 心tâm 無vô 前tiền 因nhân 而nhi 生sanh 。彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。

復phục 次thứ 有hữu 自tự 分phần/phân 因nhân 分phần/phân 故cố 。從tùng 無vô 際tế 生sanh 死tử 煩phiền 惱não 。自tự 分phần/phân 因nhân 分phần/phân 生sanh 。言ngôn 煩phiền 惱não 於ư 三tam 處xứ 起khởi 非phi 說thuyết 者giả 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。為vi 起khởi 煩phiền 惱não 具cụ 滿mãn 故cố 說thuyết 眾chúng 生sanh 起khởi 。煩phiền 惱não 具cụ 有hữu 三tam 因nhân 緣duyên 。謂vị 因nhân 力lực 境cảnh 界giới 力lực 方phương 便tiện 力lực 。彼bỉ 欲dục 愛ái 使sử 未vị 斷đoạn 未vị 知tri 是thị 因nhân 力lực (# 斷đoạn 者giả 無vô 礙ngại 知tri 者giả 解giải 脫thoát )# 。欲dục 愛ái 纏triền 所sở 著trước 法pháp 是thị 境cảnh 界giới 力lực 。彼bỉ 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。是thị 方phương 便tiện 力lực 。是thị 彼bỉ 說thuyết 意ý 。若nhược 從tùng 彼bỉ 說thuyết 不bất 正chánh 思tư 惟duy 者giả 。前tiền 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。非phi 分phần/phân 則tắc 不bất 起khởi 。若nhược 有hữu 前tiền 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。此thử 則tắc 無vô 窮cùng 。又hựu 復phục 善thiện 無vô 記ký 心tâm 至chí 竟cánh 不bất 生sanh (# 若nhược 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。相tương 續tục 無vô 窮cùng 則tắc 餘dư 念niệm 不bất 得đắc 生sanh 也dã )# 。若nhược 不bất 生sanh 者giả 。解giải 脫thoát 亦diệc 非phi 分phần/phân 。燒thiêu 諸chư 煩phiền 惱não 。不bất 應ưng 還hoàn 生sanh 。如như 火hỏa 燒thiêu 木mộc 為vi 灰hôi 至chí 竟cánh 為vi 灰hôi 不bất 復phục 為vi 木mộc 。如như 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。以dĩ 智trí 火hỏa 燒thiêu 煩phiền 惱não 薪tân 不bất 應ưng 復phục 為vi 煩phiền 惱não 。彼bỉ 不bất 應ưng 如như 是thị 。

何hà 以dĩ 故cố 。譬thí 不bất 合hợp 故cố 。云vân 何hà 如như 燒thiêu 薪tân 有hữu 灰hôi 。若nhược 如như 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。煩phiền 惱não 有hữu 餘dư 如như 灰hôi 耶da 。若nhược 有hữu 餘dư 者giả 。非phi 阿A 羅La 漢Hán 。有hữu 煩phiền 惱não 故cố 。若nhược 無vô 者giả 不bất 如như 上thượng 譬thí 。然nhiên 非phi 彼bỉ 聖thánh 道Đạo 如như 火hỏa 燒thiêu 薪tân 。但đãn 聖thánh 道Đạo 起khởi 斷đoạn 煩phiền 惱não 得đắc 解giải 脫thoát 得đắc 作tác 證chứng 。彼bỉ 若nhược 離ly 聖thánh 道Đạo 亦diệc 捨xả 解giải 脫thoát 得đắc 繫hệ 得đắc 還hoàn 起khởi 。如như 諸chư 退thoái 相tương 違vi 經kinh 說thuyết 。當đương 知tri 說thuyết 不bất 時thời 解giải 脫thoát 故cố 。未vị 得đắc 退thoái 說thuyết 二nhị 者giả 。若nhược 彼bỉ 未vị 得đắc 退thoái 者giả 。謂vị 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 非phi 佛Phật 。住trụ 一nhất 切thiết 最tối 勝thắng 根căn 故cố 。聲Thanh 聞Văn 者giả 不bất 得đắc 佛Phật 辟Bích 支Chi 佛Phật 勝thắng 根căn 。辟Bích 支Chi 佛Phật 不bất 得đắc 佛Phật 勝thắng 根căn 。是thị 故cố 有hữu 未vị 得đắc 退thoái 。略lược 說thuyết 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。若nhược 修tu 行hành 皆giai 應ưng 得đắc 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 。若nhược 不bất 修tu 行hành 。入nhập 名danh 色sắc 者giả 是thị 為vi 未vị 得đắc 退thoái 。問vấn 云vân 何hà 知tri 有hữu 未vị 得đắc 退thoái 。答đáp 信tín 佛Phật 說thuyết 故cố 。如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。諸chư 天thiên 及cập 世thế 人nhân 。退thoái 於ư 智trí 慧tuệ 者giả 。染nhiễm 著trước 於ư 名danh 色sắc 。不bất 見kiến 聖Thánh 諦Đế 故cố 。謂vị 彼bỉ 習tập 行hành 退thoái 三tam 聖thánh 俱câu 亦diệc 然nhiên 者giả 。若nhược 習tập 行hành 退thoái 者giả 。謂vị 聲Thanh 聞Văn 辟Bích 支Chi 佛Phật 如Như 來Lai 。三tam 聖thánh 悉tất 有hữu 。以dĩ 中trung 間gian 諸chư 因nhân 緣duyên 故cố 。所sở 得đắc 功công 德đức 。不bất 能năng 常thường 現hiện 在tại 前tiền 。問vấn 云vân 何hà 知tri 有hữu 習tập 行hành 退thoái 。答đáp 說thuyết 心tâm 心tâm 法pháp 退thoái 故cố 。如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。於ư 此thử 四tứ 種chủng 心tâm 心tâm 法pháp 得đắc 現hiện 法pháp 安an 樂lạc 住trụ 。我ngã 說thuyết 彼bỉ 一nhất 一nhất 退thoái 。如như 修tu 多đa 羅la 廣quảng 說thuyết 。又hựu 復phục 說thuyết 。不bất 動động 意ý 解giải 脫thoát 身thân 作tác 證chứng 成thành 就tựu 遊du 者giả 彼bỉ 不bất 退thoái 。以dĩ 是thị 故cố 知tri 。世Thế 尊Tôn 亦diệc 有hữu 習tập 行hành 退thoái 。是thị 故cố 說thuyết 。世Thế 尊Tôn 多đa 遊du 未vị 至chí 。非phi 根căn 本bổn 地địa 。

何hà 以dĩ 故cố 。近cận 欲dục 界giới 故cố 。雖tuy 不bất 動động 意ý 解giải 脫thoát 有hữu 習tập 行hành 退thoái 。然nhiên 彼bỉ 成thành 就tựu 得đắc 修tu 故cố 。彼bỉ 一nhất 切thiết 現hiện 在tại 時thời 。得đắc 常thường 隨tùy 轉chuyển 。彼bỉ 心tâm 心tâm 法pháp 者giả 現hiện 在tại 修tu 。謂vị 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。者giả 名danh 為vi 退thoái 。習tập 行hành 退thoái 最tối 多đa 者giả 謂vị 世Thế 尊Tôn 。

何hà 以dĩ 故cố 。功công 德đức 無vô 邊biên 故cố 。如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。廣quảng 受thọ 境cảnh 界giới 。又hựu 說thuyết 。攝nhiếp 他tha 故cố 名danh 不bất 動động 。自tự 攝nhiếp 故cố 名danh 心tâm 心tâm 法pháp 。世Thế 尊Tôn 多đa 攝nhiếp 他tha 少thiểu 自tự 攝nhiếp 。如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。大đại 悲bi 大đại 捨xả 。問vấn 何hà 處xứ 不bất 退thoái 。答đáp 。

諸chư 天thiên 則tắc 不bất 退thoái 。果quả 退thoái 終chung 不bất 死tử 。

亦diệc 不bất 造tạo 彼bỉ 業nghiệp 。住trụ 果quả 所sở 不bất 為vi 。

諸chư 天thiên 則tắc 不bất 退thoái 者giả 。諸chư 天thiên 不bất 退thoái 。以dĩ 利lợi 根căn 天thiên 得đắc 果quả 故cố 。利lợi 根căn 者giả 則tắc 不bất 退thoái 。若nhược 鈍độn 根căn 人nhân 得đắc 果quả 然nhiên 後hậu 生sanh 天thiên 亦diệc 不bất 退thoái 。無vô 生sanh 故cố 。聖thánh 人nhân 無vô 生sanh 不bất 退thoái 。此thử 前tiền 已dĩ 說thuyết 。退thoái 具cụ 非phi 分phần/phân 故cố 。世Thế 尊Tôn 說thuyết 五ngũ 退thoái 具cụ 。多đa 事sự 業nghiệp 等đẳng 。五ngũ 退thoái 法pháp 彼bỉ 天thiên 則tắc 無vô 。是thị 故cố 不bất 退thoái 。以dĩ 天thiên 不bất 退thoái 故cố 。當đương 知tri 退thoái 者giả 必tất 人nhân 中trung 。以dĩ 退thoái 具cụ 可khả 得đắc 故cố 。果quả 退thoái 終chung 不bất 死tử 者giả 。果quả 退thoái 者giả 終chung 不bất 死tử 。要yếu 還hoàn 得đắc 果quả 。

何hà 以dĩ 故cố 。下hạ 地địa 生sanh 非phi 數số 滅diệt 故cố 。非phi 數số 滅diệt 法pháp 終chung 不bất 更cánh 現hiện 在tại 前tiền 。不bất 生sanh 法pháp 故cố 。以dĩ 果quả 所sở 攝nhiếp 道đạo 決quyết 定định 及cập 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 故cố 。以dĩ 果quả 道đạo 蘇tô 息tức 處xứ 故cố 。彼bỉ 人nhân 得đắc 蘇tô 息tức 。又hựu 果quả 處xứ 善thiện 自tự 護hộ 故cố 。以dĩ 果quả 處xứ 具cụ 三tam 因nhân 緣duyên 及cập 。五ngũ 因nhân 緣duyên 故cố 。前tiền 已dĩ 說thuyết 。彼bỉ 三tam 果quả 退thoái 。非phi 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。見kiến 道đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 非phi 對đối 治trị 事sự 故cố 。見kiến 道đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 依y 我ngã 處xứ 轉chuyển 。而nhi 無vô 有hữu 我ngã 。修tu 道Đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 是thị 對đối 事sự 。修tu 道Đạo 斷đoạn 煩phiền 惱não 淨tịnh 處xứ 轉chuyển 。彼bỉ 有hữu 淨tịnh 想tưởng 不bất 淨tịnh 想tưởng 。彼bỉ 思tư 惟duy 諸chư 行hành 不bất 淨tịnh 。得đắc 離ly 欲dục 淨tịnh 思tư 惟duy 。於ư 見kiến 不bất 淨tịnh 退thoái 。無vô 有hữu 法pháp 我ngã 我ngã 所sở 思tư 惟duy 。於ư 非phi 我ngã 見kiến 退thoái 。

復phục 次thứ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。方phương 便tiện 廣quảng 前tiền 施thí 戒giới 修tu 等đẳng 向hướng 解giải 脫thoát 。如như 是thị 比tỉ 。又hựu 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。見kiến 道đạo 得đắc 故cố 無vô 有hữu 見kiến 道đạo 退thoái 。速tốc 道đạo 故cố 。利lợi 故cố 。非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 對đối 治trị 故cố 。若nhược 阿A 羅La 漢Hán 。果quả 退thoái 至chí 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。當đương 知tri 退thoái 三tam 果quả 。彼bỉ 對đối 治trị 煩phiền 惱não 。得đắc 成thành 就tựu 故cố 。亦diệc 不bất 造tạo 諸chư 業nghiệp 如như 彼bỉ 住trụ 於ư 果quả 者giả 。若nhược 得đắc 果quả 人nhân 所sở 不bất 為vi 。彼bỉ 退thoái 果quả 人nhân 亦diệc 不bất 作tác 。

何hà 以dĩ 故cố 。得đắc 不bất 作tác 律luật 儀nghi 故cố 。聖thánh 道Đạo 已dĩ 滅diệt 惡ác 行hành 故cố 。如như 曾tằng 服phục 藥dược 。

復phục 次thứ 希hy 望vọng 具cụ 足túc 故cố 。彼bỉ 人nhân 希hy 望vọng 滅diệt 果quả 。對đối 治trị 惡ác 行hành 故cố 。問vấn 齊tề 何hà 當đương 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 。答đáp 。

若nhược 修tu 諸chư 相tướng 好hảo 。方phương 便tiện 起khởi 彼bỉ 業nghiệp 。

從tùng 是thị 轉chuyển 增tăng 進tiến 。說thuyết 名danh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。以dĩ 一nhất 食thực 施thí 。起khởi 決quyết 定định 心tâm 。發phát 無vô 畏úy 言ngôn 。我ngã 當đương 作tác 佛Phật 。能năng 起khởi 相tương/tướng 報báo 增tăng 長trưởng 彼bỉ 業nghiệp 。齊tề 是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát 。以dĩ 能năng 從tùng 此thử 作tác 相tương 似tự 相tương 續tục 業nghiệp 故cố 。若nhược 不bất 如như 是thị 。但đãn 有hữu 空không 名danh 。菩Bồ 薩Tát 雖tuy 有hữu 初sơ 起khởi 不bất 退thoái 心tâm 。是thị 則tắc 菩Bồ 提Đề 決quyết 定định 非phi 趣thú (# 趣thú 應ưng 言ngôn 到đáo 與dữ 趣thú 同đồng 名danh )# 決quyết 定định 。謂vị 造tạo 相tương/tướng 報báo 業nghiệp 已dĩ 。是thị 則tắc 俱câu 決quyết 定định 。是thị 故cố 齊tề 相tương/tướng 報báo 業nghiệp 為vi 名danh 。以dĩ 彼bỉ 離ly 四tứ 因nhân 緣duyên 故cố 。謂vị 離ly 惡ác 趣thú 。離ly 非phi 男nam 。離ly 卑ty 姓tánh 。離ly 不bất 具cụ 根căn 。得đắc 一nhất 因nhân 緣duyên 。謂vị 生sanh 性tánh 識thức 宿túc 命mạng 。以dĩ 生sanh 識thức 宿túc 命mạng 故cố 聞văn 即tức 受thọ 持trì 。眷quyến 屬thuộc 信tín 受thọ 離ly 眾chúng 生sanh 過quá 。度độ 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。於ư 百bách 劫kiếp 中trung 。種chủng 相tương/tướng 報báo 業nghiệp 。除trừ 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。菩Bồ 薩Tát 精tinh 進tấn 故cố 。除trừ 九cửu 劫kiếp 餘dư 。九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。有hữu 說thuyết 。二nhị 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 非phi 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。謂vị 劫kiếp 阿a 僧tăng 祇kỳ 。生sanh 阿a 僧tăng 祇kỳ 。善thiện 行hành 阿a 僧tăng 祇kỳ 。問vấn 相tương/tướng 報báo 業nghiệp 為vi 何hà 等đẳng 性tánh 。答đáp 身thân 業nghiệp 口khẩu 業nghiệp 。增tăng 上thượng 意ý 業nghiệp 。又hựu 是thị 思tư 慧tuệ 性tánh 非phi 聞văn 慧tuệ 。以dĩ 劣liệt 故cố 。非phi 修tu 慧tuệ 。欲dục 界giới 不bất 定định 故cố 。閻Diêm 浮Phù 提đề 種chủng 非phi 餘dư 方phương 。男nam 子tử 非phi 女nữ 人nhân 。佛Phật 出xuất 世thế 非phi 不bất 出xuất 世thế 。見kiến 佛Phật 非phi 不bất 見kiến 佛Phật 。緣duyên 造tạo 業nghiệp 非phi 緣duyên 餘dư 。有hữu 說thuyết 。一nhất 思tư 願nguyện 種chủng 三tam 十thập 二nhị 相tướng 業nghiệp 。後hậu 種chủng 種chủng 業nghiệp 滿mãn 。又hựu 復phục 說thuyết 。一nhất 定định 心tâm 一nhất 行hành 一nhất 緣duyên 。眾chúng 多đa 思tư 願nguyện 現hiện 在tại 前tiền 。有hữu 願nguyện 足túc 下hạ 安an 平bình 住trụ 果quả 。有hữu 願nguyện 乃nãi 至chí 肉nhục 髻kế 。彼bỉ 一nhất 一nhất 相tướng 百bách 福phước 眷quyến 屬thuộc 。福phước 量lượng 者giả 。有hữu 說thuyết 。一nhất 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 福phước 。是thị 名danh 一nhất 福phước 量lượng 。又hựu 復phục 說thuyết 。一nhất 帝Đế 釋Thích 福phước 。有hữu 說thuyết 。劫kiếp 成thành 時thời 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。業nghiệp 增tăng 上thượng 器khí 世thế 界giới 生sanh 。是thị 名danh 福phước 量lượng 。有hữu 說thuyết 。除trừ 近cận 佛Phật 地địa 菩Bồ 薩Tát 。諸chư 餘dư 眾chúng 生sanh 。福phước 樂lạc 自tự 在tại 業nghiệp 。是thị 名danh 一nhất 福phước 量lượng 。佛Phật 無Vô 學Học 法pháp 是thị 菩Bồ 提Đề 。謂vị 盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 。薩tát 埵đóa 求cầu 此thử 智trí 故cố 名danh 菩Bồ 提Đề 。薩tát 埵đóa 得đắc 此thử 菩Bồ 提Đề 覺giác 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。雖tuy 相tương/tướng 報báo 業nghiệp 後hậu 得đắc 。轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。而nhi 聖thánh 王vương 相tương/tướng 者giả 當đương 知tri 是thị 餘dư 業nghiệp 報báo 。問vấn 幾kỷ 種chủng 薩tát 婆bà 多đa 。答đáp 。

一nhất 種chủng 異dị 分phân 別biệt 。或hoặc 有hữu 說thuyết 相tương/tướng 異dị 。

或hoặc 說thuyết 分phần 分phần 異dị 。或hoặc 復phục 說thuyết 異dị 異dị 。

此thử 四tứ 種chủng 薩tát 婆bà 多đa 。一nhất 種chủng 異dị 分phân 別biệt 者giả 。彼bỉ 說thuyết 諸chư 法pháp 隨tùy 世thế 轉chuyển 時thời 。分phần/phân 異dị 非phi 事sự 異dị 。如như 乳nhũ 變biến 為vi 酪lạc 捨xả 味vị 力lực 饒nhiêu 益ích 不bất 捨xả 色sắc 。如như 金kim 銀ngân 器khí 。破phá 已dĩ 更cánh 作tác 餘dư 器khí 捨xả 形hình 不bất 捨xả 色sắc 。法pháp 從tùng 未vị 來lai 至chí 。現hiện 在tại 亦diệc 如như 是thị 。當đương 知tri 此thử 是thị 。轉chuyển 變biến 薩tát 婆bà 多đa 。相tương/tướng 異dị 者giả 。過quá 去khứ 法pháp 與dữ 過quá 去khứ 相tương/tướng 合hợp 。不bất 離ly 未vị 來lai 現hiện 在tại 相tương/tướng 。如như 人nhân 著trước 一nhất 色sắc 非phi 不bất 著trước 餘dư 。彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。此thử 說thuyết 有hữu 過quá 。若nhược 過quá 去khứ 諸chư 法pháp 。不bất 離ly 未vị 來lai 現hiện 在tại 相tương/tướng 者giả 。竟cánh 何hà 所sở 成thành 。亦diệc 成thành 合hợp 義nghĩa 。若nhược 爾nhĩ 者giả 則tắc 世thế 亂loạn 。如như 人nhân 著trước 一nhất 色sắc 於ư 一nhất 色sắc 愛ái 著trước 亦diệc 行hành 亦diệc 成thành 就tựu 於ư 餘dư 成thành 就tựu 而nhi 不bất 行hành 。是thị 故cố 彼bỉ 說thuyết 世thế 亂loạn 。譬thí 亦diệc 相tương 違vi 。分phần 分phần 異dị 者giả 。說thuyết 諸chư 法pháp 隨tùy 世thế 轉chuyển 時thời 。分phần 分phần 異dị 非phi 事sự 異dị 。此thử 則tắc 不bất 亂loạn 建kiến 立lập 世thế 。

何hà 以dĩ 故cố 。業nghiệp 別biệt 故cố 。謂vị 法pháp 未vị 作tác 業nghiệp 說thuyết 未vị 來lai 。作tác 業nghiệp 說thuyết 現hiện 在tại 。作tác 業nghiệp 已dĩ 說thuyết 過quá 去khứ 。彼bỉ 異dị 者giả 彼bỉ 說thuyết 諸chư 法pháp 隨tùy 世thế 轉chuyển 時thời 。前tiền 後hậu 相tương 待đãi 非phi 事sự 異dị 亦diệc 非phi 分phần/phân 異dị 。如như 一nhất 女nữ 人nhân 亦diệc 名danh 女nữ 亦diệc 名danh 母mẫu 。前tiền 後hậu 相tương 待đãi 故cố 。謂vị 觀quán 女nữ 則tắc 知tri 母mẫu 。觀quán 母mẫu 則tắc 知tri 女nữ 。此thử 最tối 亂loạn 建kiến 立lập 世thế 。彼bỉ 說thuyết 過quá 去khứ 世thế 一nhất 剎sát 那na 有hữu 三tam 世thế 。說thuyết 言ngôn 觀quán 前tiền 起khởi 相tương/tướng 名danh 未vị 來lai 。觀quán 後hậu 起khởi 相tương/tướng 名danh 現hiện 在tại 。問vấn 諸chư 師sư 說thuyết 諦đế 無vô 間gian 等đẳng 各các 各các 異dị 。薩tát 婆bà 多đa 及cập 婆bà 蹉sa 部bộ 說thuyết 次thứ 第đệ 諦đế 無vô 間gian 等đẳng 。曇đàm 無vô 得đắc 等đẳng 說thuyết 一nhất 無vô 間gian 等đẳng 。何hà 者giả 為vi 實thật 。答đáp 今kim 當đương 以dĩ 五ngũ 支chi 如như 實thật 說thuyết (# 五ngũ 支chi 者giả 一nhất 曰viết 宗tông 二nhị 曰viết 因nhân 三tam 曰viết 譬thí 四tứ 曰viết 合hợp 五ngũ 曰viết 結kết 六lục 曰viết 義nghĩa 如như 下hạ 偈kệ 說thuyết )# 。

次thứ 第đệ 無vô 間gian 等đẳng 。智trí 諦đế 異dị 相tướng 故cố 。

見kiến 瓶bình 不bất 見kiến 衣y 。是thị 故cố 彼bỉ 亦diệc 然nhiên 。

修tu 行hành 者giả 先tiên 苦khổ 無vô 間gian 等đẳng 。後hậu 乃nãi 至chí 道đạo 。問vấn 何hà 故cố 。答đáp 智trí 諦đế 異dị 相tướng 故cố 。苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。智trí 各các 異dị 相tướng 行hành 別biệt 故cố 。若nhược 行hành 是thị 苦khổ 智trí 。此thử 行hành 非phi 餘dư 智trí 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。無vô 四Tứ 智Trí 建kiến 立lập 。諦đế 亦diệc 異dị 相tướng 。彼bỉ 逼bức 迫bách 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。生sanh 起khởi 是thị 集tập 相tương/tướng 。寂tịch 滅diệt 是thị 滅diệt 相tương/tướng 。出xuất 離ly 是thị 道đạo 相tương/tướng 。非phi 不bất 異dị 智trí 異dị 相tướng 諦đế 一nhất 無vô 間gian 等đẳng 。譬thí 如như 見kiến 瓶bình 時thời 不bất 見kiến 衣y 。以dĩ 瓶bình 衣y 異dị 相tướng 故cố 。以dĩ 異dị 相tướng 故cố 見kiến 瓶bình 不bất 見kiến 衣y 見kiến 衣y 不bất 見kiến 瓶bình 。彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。於ư 異dị 相tướng 諦đế 見kiến 苦khổ 時thời 不bất 見kiến 餘dư 。如như 是thị 一nhất 切thiết 。是thị 故cố 次thứ 第đệ 無vô 間gian 等đẳng 說thuyết 一nhất 無vô 間gian 等đẳng 者giả 。彼bỉ 說thuyết 於ư 諦đế 一nhất 無vô 間gian 等đẳng 。

何hà 以dĩ 故cố 。信tín 聖thánh 賢hiền 故cố 。如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。比Bỉ 丘Khâu 於ư 苦khổ 無vô 疑nghi 。集tập 亦diệc 無vô 疑nghi 。滅diệt 道đạo 亦diệc 如như 是thị 。如như 燈đăng 俱câu 作tác 四tứ 事sự 。熱nhiệt 器khí 燒thiêu 炷chú 油du 盡tận 破phá 闇ám 。如như 是thị 一nhất 智trí 知tri 苦khổ 乃nãi 至chí 修tu 道Đạo 。是thị 故cố 一nhất 無vô 間gian 等đẳng 。彼bỉ 說thuyết 智trí 諦đế 異dị 相tướng 者giả 不bất 然nhiên 。一nhất 相tương/tướng 故cố 。一nhất 切thiết 慧tuệ 一nhất 智trí 相tương/tướng 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。境cảnh 界giới 作tác 無vô 我ngã 行hành 。如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。智trí 慧tuệ 者giả 能năng 見kiến 。彼bỉ 厭yếm 於ư 苦khổ 時thời 是thị 即tức 道đạo 清thanh 淨tịnh 。諦đế 相tướng 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。瓶bình 衣y 異dị 相tướng 者giả 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。自tự 相tương/tướng 無vô 間gian 等đẳng 非phi 分phần/phân 故cố 。共cộng 相tương 境cảnh 界giới 無vô 間gian 等đẳng 非phi 自tự 相tương/tướng 。謂vị 色sắc 等đẳng 五ngũ 陰ấm 壞hoại 相tương/tướng (# 壞hoại 相tương/tướng 即tức 無vô 常thường 相tương/tướng )# 。共cộng 境cảnh 界giới 智trí 一nhất 無vô 間gian 等đẳng 。若nhược 異dị 者giả 則tắc 自tự 生sanh 過quá 次thứ 第đệ 無vô 間gian 者giả 言ngôn 。汝nhữ 言ngôn 賢hiền 聖thánh 說thuyết 者giả 。此thử 則tắc 密mật 語ngữ 。此thử 說thuyết 有hữu 餘dư 義nghĩa 。如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。若nhược 苦khổ 無vô 疑nghi 於ư 一nhất 切thiết 無vô 疑nghi 。為vi 彼bỉ 疑nghi 行hành 故cố 說thuyết 。若nhược 彼bỉ 苦khổ 無vô 間gian 等đẳng 生sanh 。彼bỉ 疑nghi 至chí 竟cánh 不bất 行hành 。非phi 數số 滅diệt 故cố 。為vi 除trừ 有hữu 餘dư 說thuyết 故cố 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。給Cấp 孤Cô 獨Độc 修tu 多đa 羅la 。如như 是thị 說thuyết 言ngôn 。長trưởng 者giả 於ư 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。次thứ 第đệ 無vô 間gian 等đẳng 。如như 是thị 廣quảng 說thuyết 。所sở 說thuyết 如như 燈đăng 者giả 。燈đăng 有hữu 多đa 性tánh 多đa 業nghiệp 過quá 。我ngã 不bất 取thủ 燈đăng 事sự 。若nhược 分phân 別biệt 時thời 燈đăng 捨xả 自tự 名danh 。前tiền 已dĩ 說thuyết 。彼bỉ 明minh 色sắc 入nhập 攝nhiếp 力lực 能năng 破phá 闇ám 。彼bỉ 熱nhiệt 觸xúc 入nhập 攝nhiếp 能năng 作tác 餘dư 事sự 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。壞hoại 決quyết 定định 義nghĩa 。慧tuệ 不bất 如như 是thị 。若nhược 言ngôn 同đồng 者giả 則tắc 有hữu 過quá 。若nhược 言ngôn 一nhất 相tương/tướng 者giả 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。行hành 別biệt 故cố 。無vô 常thường 行hành 智trí 異dị 。苦khổ 空không 無vô 我ngã 。等đẳng 行hành 智trí 亦diệc 各các 異dị 如như 是thị 比tỉ 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。無vô 解giải 脫thoát 門môn 。不bất 壞hoại 行hành 是thị 解giải 脫thoát 門môn (# 雜tạp 觀quán 名danh 為vi 壞hoại 三tam 脫thoát 異dị 觀quán 故cố 不bất 壞hoại )# 。如như 汝nhữ 說thuyết 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 作tác 無vô 我ngã 行hành 。以dĩ 頓đốn 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。此thử 則tắc 不bất 定định 思tư 惟duy 分phần/phân 定định 思tư 惟duy 行hành 各các 別biệt 諦đế 緣duyên 。是thị 故cố 不bất 應ưng 。說thuyết 彼bỉ 厭yếm 於ư 苦khổ 時thời 是thị 即tức 道đạo 清thanh 淨tịnh 。不bất 可khả 以dĩ 厭yếm 行hành 緣duyên 於ư 滅diệt 道đạo 。滅diệt 道đạo 是thị 可khả 樂lạc 事sự 故cố 。一nhất 切thiết 緣duyên 者giả 不bất 通thông 一nhất 切thiết 。相tương 違vi 故cố 。以dĩ 無vô 我ngã 行hành 不bất 即tức 行hành 。此thử 無vô 我ngã 行hành 故cố 。自tự 性tánh 不bất 自tự 觀quán 故cố 。亦diệc 無vô 二nhị 決quyết 定định 性tánh 。亦diệc 不bất 觀quán 相tương 應ứng 共cộng 一nhất 行hành 一nhất 緣duyên 故cố 。亦diệc 不bất 觀quán 共cộng 有hữu 共cộng 。一nhất 果quả 一nhất 決quyết 定định 故cố 。又hựu 說thuyết 。一nhất 切thiết 行hành 無vô 常thường 者giả 。亦diệc 非phi 無vô 常thường 行hành 。作tác 滅diệt 無vô 間gian 等đẳng 。滅diệt 者giả 常thường 故cố 。當đương 知tri 彼bỉ 行hành 遠viễn 以dĩ 向hướng 真Chân 諦Đế 故cố 說thuyết 。如như 所sở 說thuyết 觀quán 此thử 眾chúng 生sanh 。長trường 夜dạ 成thành 就tựu 身thân 口khẩu 意ý 惡ác 行hành 。言ngôn 此thử 眾chúng 生sanh 即tức 是thị 地địa 獄ngục 及cập 餘dư 惡ác 趣thú 。實thật 非phi 此thử 人nhân 即tức 是thị 地địa 獄ngục 。以dĩ 向hướng 地địa 獄ngục 故cố 說thuyết 。彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 復phục 是thị 空không 無vô 間gian 等đẳng 者giả 則tắc 非phi 。無vô 願nguyện 無vô 相tướng 。彼bỉ 一nhất 切thiết 法pháp 。境cảnh 界giới 非phi 分phần/phân 故cố 。莫mạc 言ngôn 有hữu 過quá 。是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。無vô 我ngã 行hành 是thị 不bất 定định 思tư 惟duy 。定định 思tư 惟duy 者giả 有hữu 漏lậu 緣duyên 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。解giải 脫thoát 門môn 減giảm 。若nhược 言ngôn 自tự 相tương/tướng 無vô 間gian 等đẳng 非phi 分phần/phân 者giả 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。以dĩ 觀quán 故cố 。是thị 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。謂vị 逼bức 迫bách 相tương/tướng 是thị 苦khổ 相tương/tướng 。觀quán 三tam 諦đế 故cố 是thị 自tự 相tương/tướng 。觀quán 陰ấm 故cố 是thị 共cộng 相tương 。如như 是thị 一nhất 切thiết 當đương 知tri 。皆giai 以dĩ 觀quán 故cố 說thuyết 。自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。言ngôn 不bất 爾nhĩ 者giả 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。以dĩ 不bất 壞hoại 觀quán 故cố 。前tiền 已dĩ 說thuyết 。前tiền 說thuyết 中trung 陰ấm 後hậu 當đương 說thuyết 今kim 當đương 說thuyết 。問vấn 為vi 有hữu 中trung 陰ấm 為vi 無vô 。答đáp 。

當đương 知tri 有hữu 中trung 陰ấm 。世Thế 尊Tôn 之chi 所sở 說thuyết 。

譬thí 如như 村thôn 間gian 道đạo 。彼bỉ 則tắc 有hữu 俱câu 過quá 。

此thử 說thuyết 有hữu 中trung 陰ấm 。

何hà 以dĩ 故cố 。世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 故cố 。如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。七thất 士sĩ 夫phu 趣thú 有hữu 中trung 般bát 涅Niết 槃Bàn 。若nhược 無vô 中trung 陰ấm 者giả 則tắc 無vô 中trung 般bát 涅Niết 槃Bàn 。若nhược 言ngôn 有hữu 中trung 夭yểu 從tùng 彼bỉ 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 不bất 然nhiên 。天thiên 趣thú 中trung 不bất 說thuyết 故cố 。世Thế 尊Tôn 修tu 多đa 羅la 說thuyết 。四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。乃nãi 至chí 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。不bất 說thuyết 有hữu 中trung 夭yểu 。餘dư 亦diệc 有hữu 過quá 。若nhược 說thuyết 生sanh 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

復phục 有hữu 名danh 生sanh 天thiên 耶da 。如như 是thị 一nhất 切thiết 。阿A 那Na 含Hàm 亦diệc 應ưng 如như 是thị 說thuyết 過quá 。是thị 故cố 彼bỉ 是thị 妄vọng 想tưởng 說thuyết 。若nhược 言ngôn 壽thọ 命mạng 中trung 間gian 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 不bất 然nhiên 。除trừ 欝uất 單đơn 曰viết 及cập 後hậu 邊biên 菩Bồ 薩Tát 。多đa 有hữu 眾chúng 生sanh 。不bất 盡tận 壽thọ 而nhi 死tử 。此thử 皆giai 是thị 中trung 。般Bát 涅Niết 槃Bàn 耶da 。是thị 故cố 此thử 皆giai 有hữu 過quá 。問vấn 此thử 云vân 何hà 。答đáp 譬thí 如như 村thôn 間gian 道đạo 。如như 從tùng 一nhất 村thôn 至chí 一nhất 村thôn 。如như 是thị 死tử 陰ấm 生sanh 陰ấm 。從tùng 死tử 陰ấm 趣thú 生sanh 陰ấm 亦diệc 如như 是thị 。如như 阿a 濕thấp 波ba 羅la 延diên 經kinh 說thuyết 。若nhược 彼bỉ 處xứ 來lai 。如như 是thị 廣quảng 說thuyết 。若nhược 無vô 中trung 陰ấm 者giả 。則tắc 無vô 去khứ 來lai 。是thị 故cố 應ưng 有hữu 中trung 陰ấm 。若nhược 言ngôn 為vi 除trừ 有hữu 餘dư 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 故cố 。世Thế 尊Tôn 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 及cập 偈kệ 言ngôn 。五ngũ 無vô 間gián 罪tội 作tác 已dĩ 。次thứ 第đệ 生sanh 無Vô 間Gián 地Địa 獄Ngục 中trung 。又hựu 復phục 為vì 梵Phạm 志Chí 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。少thiểu 為vi 老lão 病bệnh 漂phiêu 到đáo 於ư 閻diêm 王vương 所sở 。梵Phạm 志Chí 無vô 住trú 處xứ 亦diệc 無vô 有hữu 資tư 糧lương 。是thị 故cố 無vô 中trung 陰ấm 者giả 此thử 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。業nghiệp 趣thú 無vô 間gian 故cố 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 及cập 偈kệ 。謂vị 作tác 無vô 間gián 業nghiệp 。已dĩ 必tất 先tiên 受thọ 無vô 間gian 報báo 。然nhiên 後hậu 受thọ 餘dư 業nghiệp 報báo 。亦diệc 必tất 生sanh 地địa 獄ngục 趣thú 中trung 。非phi 餘dư 趣thú 。如như 汝nhữ 所sở 解giải 。世Thế 尊Tôn 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 。五ngũ 無vô 間gián 業nghiệp 。作tác 已dĩ 次thứ 第đệ 。生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。為vi 要yếu 五ngũ 無vô 間gián 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。為vi 二nhị 三tam 四tứ 耶da 。為vi 更cánh 餘dư 罪tội 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 耶da 。當đương 知tri 此thử 經Kinh 及cập 偈kệ 意ý 。

若nhược 言ngôn 如như 影ảnh 者giả 。如như 月nguyệt 極cực 遠viễn 。影ảnh 現hiện 水thủy 中trung 。非phi 彼bỉ 月nguyệt 來lai 至chí 水thủy 中trung 。如như 是thị 死tử 陰ấm 生sanh 陰ấm 如như 影ảnh 。眾chúng 生sanh 生sanh 何hà 用dụng 中trung 陰ấm 為vi 者giả 。此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。彼bỉ 則tắc 有hữu 俱câu 過quá 。月nguyệt 及cập 水thủy 俱câu 。死tử 陰ấm 生sanh 陰ấm 不bất 俱câu 。是thị 故cố 有hữu 過quá 。眼nhãn 識thức 足túc 下hạ 身thân 識thức 。譬thí 亦diệc 如như 是thị 。若nhược 先tiên 取thủ 生sanh 陰ấm 而nhi 捨xả 死tử 陰ấm 。如như 折chiết 樓lâu 虫trùng 者giả 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。趣thú 不bất 別biệt 及cập 二nhị 識thức 合hợp 過quá 故cố 。是thị 故cố 說thuyết 有hữu 中trung 陰ấm 。如như 所sở 說thuyết 四tứ 種chủng 薩tát 婆bà 多đa 。問vấn 為vi 有hữu 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 無vô 。答đáp 。

當đương 知tri 一nhất 切thiết 有hữu 。非phi 有hữu 一nhất 切thiết 相tướng 。

一nhất 切thiết 無vô 一nhất 切thiết 。無vô 有hữu 他tha 相tương/tướng 法pháp 。

此thử 有hữu 是thị 薩tát 婆bà 多đa 所sở 立lập 。一nhất 切thiết 者giả 。謂vị 十thập 二nhị 入nhập 。彼bỉ 諸chư 入nhập 有hữu 自tự 相tương/tướng 非phi 餘dư 。一nhất 切thiết 相tương/tướng 所sở 作tác 別biệt 故cố 。作tác 業nghiệp 別biệt 前tiền 已dĩ 說thuyết 。一nhất 切thiết 無vô 一nhất 切thiết 者giả 。謂vị 學học 法pháp 中trung 有hữu 學học 法pháp 無vô 無Vô 學Học 法pháp 。無Vô 學Học 法pháp 中trung 有hữu 無Vô 學Học 法pháp 亦diệc 無Vô 學Học 法pháp 。如như 空không 中trung 亦diệc 無vô 有hữu 跡tích 。如như 是thị 比tỉ 。問vấn 此thử 說thuyết 有hữu 云vân 何hà 無vô 有hữu 。答đáp 無vô 有hữu 他tha 相tương/tướng 法pháp 。如như 眼nhãn 相tương/tướng 是thị 眼nhãn 入nhập 。無vô 餘dư 入nhập 相tương/tướng 。相tương/tướng 別biệt 故cố 。以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。一nhất 切thiết 法pháp 不bất 雜tạp 。

一nhất 切thiết 世thế 悉tất 有hữu 。不bất 違vi 其kỳ 所sở 應ưng 。

牟Mâu 尼Ni 之chi 所sở 說thuyết 。聲Thanh 聞Văn 僧Tăng 無vô 佛Phật 。

有hữu 三tam 世thế 薩tát 婆bà 多đa 。此thử 薩tát 婆bà 多đa 所sở 立lập 。問vấn 何hà 故cố 。答đáp 現hiện 在tại 世thế 者giả 。觀quán 過quá 去khứ 未vị 來lai 故cố 施thi 設thiết 。若nhược 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 。者giả 則tắc 無vô 現hiện 在tại 世thế 。現hiện 在tại 世thế 無vô 者giả 亦diệc 無vô 有hữu 為vi 法pháp 。是thị 故cố 有hữu 三tam 世thế 。莫mạc 言ngôn 有hữu 咎cữu 。若nhược 言ngôn 久cửu 遠viễn 是thị 過quá 去khứ 當đương 有hữu 是thị 未vị 來lai 非phi 是thị 有hữu 唯duy 有hữu 現hiện 在tại 者giả 此thử 不bất 然nhiên 。

何hà 以dĩ 故cố 。有hữu 業nghiệp 報báo 故cố 。世Thế 尊Tôn 說thuyết 有hữu 業nghiệp 有hữu 報báo 。非phi 是thị 業nghiệp 報báo 俱câu 現hiện 在tại 。若nhược 業nghiệp 現hiện 在tại 當đương 知tri 報báo 在tại 未vị 來lai 。若nhược 報báo 現hiện 在tại 當đương 知tri 業nghiệp 已dĩ 過quá 去khứ 。若nhược 言ngôn 俗tục 數số 說thuyết 者giả 。亦diệc 說thuyết 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。若nhược 言ngôn 俗tục 數số 說thuyết 有hữu 業nghiệp 有hữu 報báo 。者giả 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。世Thế 尊Tôn 亦diệc 說thuyết 。作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。此thử 亦diệc 俗tục 數số 說thuyết 耶da 。神thần 口khẩu 所sở 說thuyết 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 修tu 多đa 羅la 。而nhi 汝nhữ 妄vọng 想tưởng 說thuyết 。此thử 有hữu 故cố 彼bỉ 有hữu 。如như 是thị 比tỉ 。當đương 知tri 如như 汝nhữ 說thuyết 久cửu 遠viễn 是thị 過quá 去khứ 當đương 有hữu 是thị 未vị 來lai 非phi 是thị 有hữu 唯duy 現hiện 在tại 是thị 有hữu 者giả 。莫mạc 作tác 是thị 說thuyết 。我ngã 亦diệc 能năng 說thuyết 現hiện 在tại 者giả 於ư 既ký 往vãng 是thị 未vị 來lai 。於ư 當đương 有hữu 是thị 過quá 去khứ 。此thử 非phi 智trí 者giả 說thuyết 。如như 所sở 說thuyết 若nhược 無vô 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 。我ngã 說thuyết 是thị 凡phàm 夫phu 輩bối 。若nhược 學học 人nhân 纏triền 所sở 纏triền 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。道đạo 與dữ 煩phiền 惱não 不bất 俱câu 故cố 。是thị 故cố 應ưng 知tri 。有hữu 過quá 去khứ 未vị 來lai 。若nhược 異dị 者giả 聖thánh 人nhân 應ưng 是thị 凡phàm 夫phu 。若nhược 言ngôn 得đắc 隨tùy 生sanh 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。無vô 法pháp 得đắc 非phi 分phần/phân 故cố 。依y 處xứ 非phi 分phần/phân 故cố 。聲Thanh 聞Văn 僧Tăng 無vô 佛Phật 者giả 。聲Thanh 聞Văn 僧Tăng 不bất 攝nhiếp 佛Phật 。

何hà 以dĩ 故cố 。三Tam 寶Bảo 不bất 減giảm 故cố 。若nhược 世Thế 尊Tôn 聲Thanh 聞Văn 所sở 攝nhiếp 。應ưng 有hữu 三Tam 寶Bảo 非phi 三tam 佛Phật 。無vô 別biệt 體thể 故cố 。歸quy 依y 及cập 不bất 壞hoại 淨tịnh 念niệm 。等đẳng 亦diệc 如như 是thị 。莫mạc 言ngôn 有hữu 過quá 。是thị 故cố 聲Thanh 聞Văn 。僧Tăng 不bất 攝nhiếp 佛Phật 。如như 世Thế 尊Tôn 修tu 多đa 羅la 說thuyết 。憍kiêu 曇đàm 彌di 。施thí 僧Tăng 亦diệc 是thị 供cúng 養dường 我ngã 。當đương 知tri 是thị 說thuyết 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 聖thánh 僧Tăng 福phước 田điền 僧Tăng 。世Thế 尊Tôn 者giả 彼bỉ 三tam 僧Tăng 所sở 攝nhiếp 。破phá 煩phiền 惱não 故cố 。聖thánh 故cố 。第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 福phước 田điền 故cố 。非phi 聲Thanh 聞Văn 僧Tăng 自tự 覺giác 故cố 。

設thiết 令linh 廣quảng 章chương 句cú 。群quần 生sanh 大đại 恐khủng 怖bố 。

無vô 勝thắng 甚thậm 深thâm 相tương/tướng 。我ngã 今kim 但đãn 略lược 說thuyết 。

若nhược 廣quảng 說thuyết 者giả 。眾chúng 生sanh 怖bố 畏úy 。是thị 故cố 我ngã 今kim 不bất 廣quảng 說thuyết 。章chương 句cú 深thâm 達đạt 。阿a 毘tỳ 曇đàm 明minh 淨tịnh 智trí 慧tuệ 所sở 解giải 。諸chư 論luận 音âm 聲thanh 妙diệu 義nghĩa 於ư 此thử 略lược 說thuyết 。

古cổ 昔tích 諸chư 大đại 師sư 。演diễn 說thuyết 無vô 量lượng 義nghĩa 。

我ngã 今kim 隨tùy 所sở 解giải 。分phân 別biệt 說thuyết 少thiểu 分phần 。

我ngã 今kim 於ư 尊tôn 者giả 法pháp 勝thắng 所sở 說thuyết 中trung 。以dĩ 少thiểu 智trí 慧tuệ 思tư 量lượng 撰soạn 集tập 造tạo 立lập 章chương 句cú 。將tương 以dĩ 申thân 述thuật 助trợ 宣tuyên 遺di 法pháp 。非phi 欲dục 憍kiêu 慢mạn 求cầu 名danh 稱xưng 故cố 。如như 彼bỉ 所sở 說thuyết 。若nhược 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 是thị 聖thánh 說thuyết 。有hữu 漏lậu 滅diệt 道đạo 亦diệc 生sanh 煩phiền 惱não 。而nhi 非phi 有hữu 漏lậu 增tăng 。煩phiền 惱não 非phi 分phần/phân 故cố 。無vô 漏lậu 緣duyên 煩phiền 惱não 滅diệt 而nhi 不bất 增tăng 。前tiền 已dĩ 說thuyết 。是thị 故cố 我ngã 說thuyết 增tăng 也dã 。無vô 漏lậu 緣duyên 軟nhuyễn 中trung 上thượng 不bất 增tăng 者giả 不bất 然nhiên 。依y 增tăng 故cố 。

決quyết 定định 知tri 此thử 論luận 。章chương 句cú 微vi 妙diệu 義nghĩa 。

於ư 彼bỉ 智trí 慧tuệ 眾chúng 。勇dũng 猛mãnh 無vô 所sở 畏úy 。

於ư 此thử 論luận 章chương 句cú 義nghĩa 味vị 。能năng 決quyết 定định 知tri 善thiện 分phân 別biệt 說thuyết 者giả 。於ư 諸chư 智trí 慧tuệ 眾chúng 中trung 。心tâm 無vô 怯khiếp 畏úy 。善thiện 解giải 法pháp 相tướng 故cố 。

我ngã 今kim 增tăng 益ích 論luận 。其kỳ 心tâm 無vô 所sở 貪tham 。

為vi 令linh 智trí 者giả 樂nhạo/nhạc/lạc 。疾tật 得đắc 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。

經kinh 本bổn 至chí 略lược 義nghĩa 說thuyết 。深thâm 廣quảng 難nan 可khả 受thọ 持trì 。如như 虛hư 空không 論luận 。難nan 可khả 了liễu 知tri 。前tiền 已dĩ 說thuyết 。是thị 故cố 增tăng 益ích 論luận 本bổn 。隨tùy 順thuận 修Tu 多Đa 羅La 義nghĩa 。令linh 易dị 了liễu 知tri 。以dĩ 知tri 義nghĩa 故cố 煩phiền 惱não 則tắc 斷đoạn 。

雜Tạp 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 心Tâm 論Luận 品Phẩm 第đệ 十thập 一nhất

已dĩ 說thuyết 擇trạch 品phẩm 。今kim 當đương 略lược 說thuyết 諸chư 論luận 。令linh 智trí 者giả 欣hân 樂nhạo 。

離ly 律luật 不bất 律luật 儀nghi 。而nhi 得đắc 於ư 律luật 儀nghi 。

不bất 因nhân 彼bỉ 致trí 勝thắng 。能năng 決quyết 定định 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 無vô 色sắc 界giới 沒một 生sanh 色sắc 界giới 時thời 。無vô 色sắc 界giới 凡phàm 夫phu 名danh 非phi 律luật 儀nghi 非phi 不bất 律luật 儀nghi 。無vô 色sắc 界giới 善thiện 惡ác 律luật 儀nghi 非phi 分phần/phân 故cố 。從tùng 彼bỉ 命mạng 終chung 。生sanh 色sắc 界giới 時thời 得đắc 善thiện 律luật 儀nghi 。色sắc 界giới 律luật 儀nghi 與dữ 心tâm 俱câu 故cố 。非phi 勝thắng 進tiến 。無vô 色sắc 界giới 界giới 勝thắng 故cố 。

頗phả 得đắc 沙Sa 門Môn 果quả 。賢hiền 聖thánh 離ly 諸chư 過quá 。

得đắc 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 。不bất 名danh 為vi 修tu 習tập 。

答đáp 有hữu 。謂vị 果quả 所sở 攝nhiếp 聖thánh 道Đạo 滅diệt 已dĩ 。然nhiên 後hậu 退thoái 。不bất 增tăng 進tiến 根căn 還hoàn 得đắc 。彼bỉ 先tiên 過quá 去khứ 果quả 所sở 攝nhiếp 道đạo 先tiên 滅diệt 故cố 非phi 修tu 。現hiện 在tại 因nhân 非phi 分phần/phân 故cố 。離ly 諸chư 過quá 者giả 非phi 世thế 俗tục 故cố 。有hữu 為vi 者giả 非phi 無vô 為vi 故cố 。善thiện 者giả 非phi 不bất 善thiện 無vô 記ký 故cố 。

道đạo 未vị 興hưng 起khởi 時thời 。遠viễn 離ly 諸chư 過quá 咎cữu 。

解giải 脫thoát 時thời 離ly 惡ác 。能năng 決quyết 定định 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 修tu 行hành 者giả 住trụ 。金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。除trừ 初sơ 盡tận 智trí 諸chư 餘dư 無Vô 學Học 法pháp 。是thị 未vị 起khởi 時thời 不bất 向hướng 故cố 。解giải 脫thoát 時thời 者giả 。一nhất 切thiết 無Vô 學Học 道đạo 頓đốn 解giải 脫thoát 初sơ 盡tận 智trí 生sanh 時thời 。是thị 生sanh 時thời 是thị 解giải 脫thoát 時thời 。離ly 諸chư 過quá 惡ác 者giả 。非phi 有hữu 漏lậu 故cố 。

頗phả 光quang 音âm 纏triền 起khởi 。是thị 彼bỉ 定định 相tương 應ứng 。

清thanh 淨tịnh 初sơ 禪thiền 退thoái 。而nhi 得đắc 於ư 退thoái 法pháp 。

答đáp 有hữu 。謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。第đệ 二nhị 禪thiền 纏triền 退thoái 時thời 。盡tận 智trí 所sở 得đắc 。初sơ 禪thiền 退thoái 與dữ 盡tận 智trí 合hợp 故cố 。有hữu 退thoái 熏huân 修tu 。初sơ 禪thiền 與dữ 第đệ 四tứ 禪thiền 合hợp 故cố 。阿A 那Na 含Hàm 亦diệc 爾nhĩ 。言ngôn 淨tịnh 者giả 明minh 所sở 退thoái 。非phi 無Vô 學Học 故cố 。

頗phả 於ư 見kiến 諦Đế 道đạo 。得đắc 彼bỉ 諸chư 善thiện 法Pháp 。

彼bỉ 法pháp 是thị 有hữu 緣duyên 。聖thánh 智trí 不bất 見kiến 緣duyên 。

答đáp 有hữu 。謂vị 與dữ 苦khổ 比tỉ 智trí 俱câu 。欲dục 界giới 等đẳng 智trí 苦khổ 無vô 間gian 等đẳng 邊biên 修tu 亦diệc 不bất 見kiến 彼bỉ 智trí 緣duyên 。以dĩ 彼bỉ 緣duyên 欲dục 界giới 。而nhi 苦khổ 比tỉ 智trí 不bất 緣duyên 欲dục 界giới 故cố 。集tập 滅diệt 無vô 間gian 等đẳng 邊biên 亦diệc 如như 是thị 。道đạo 比tỉ 忍nhẫn 得đắc 緣duyên 三tam 諦đế 智trí 而nhi 不bất 觀quán 彼bỉ 諦đế 。住trụ 異dị 境cảnh 界giới 故cố 。如như 住trụ 學học 法pháp 得đắc 無Vô 學Học 法pháp 得đắc 無Vô 學Học 法pháp 非phi 學học 法pháp 。如như 是thị 從tùng 法pháp 智trí 品phẩm 至chí 比tỉ 智trí 品phẩm 。比tỉ 智trí 品phẩm 復phục 至chí 法pháp 智trí 品phẩm 。

頗phả 果quả 有hữu 漏lậu 慧tuệ 。無vô 漏lậu 慧tuệ 所sở 斷đoạn 。

彼bỉ 果quả 所sở 因nhân 起khởi 。謂vị 不bất 離ly 欲dục 慧tuệ 。

答đáp 有hữu 。謂vị 聖thánh 人nhân 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。未vị 離ly 初sơ 禪thiền 欲dục 。欲dục 界giới 初sơ 禪thiền 果quả 化hóa 心tâm 離ly 欲dục 。欲dục 界giới 愛ái 盡tận 故cố 。初sơ 禪thiền 慧tuệ 未vị 離ly 欲dục 。彼bỉ 愛ái 未vị 盡tận 故cố 。一nhất 切thiết 化hóa 心tâm 亦diệc 如như 是thị 。隨tùy 其kỳ 義nghĩa 除trừ 自tự 地địa 果quả 。

頗phả 住trụ 無vô 礙ngại 道đạo 。而nhi 得đắc 於ư 諸chư 滅diệt 。

此thử 相tương 違vi 煩phiền 惱não 。非phi 彼bỉ 無vô 漏lậu 見kiến 。

答đáp 有hữu 。謂vị 凡phàm 夫phu 人nhân 。修tu 神thần 通thông 時thời 。無vô 礙ngại 道đạo 斷đoạn 神thần 通thông 相tương 違vi 。煩phiền 惱não 而nhi 得đắc 諸chư 滅diệt 。非phi 無vô 漏lậu 見kiến 相tương 違vi 。

何hà 以dĩ 故cố 。聖thánh 人nhân 離ly 欲dục 時thời 。法Pháp 忍Nhẫn 現hiện 在tại 前tiền 。得đắc 忍nhẫn 相tương 違vi 煩phiền 惱não 滅diệt 故cố 。

頗phả 諸chư 煩phiền 惱não 滅diệt 。離ly 欲dục 者giả 獲hoạch 得đắc 。

不bất 斷đoạn 於ư 煩phiền 惱não 。而nhi 得đắc 無vô 垢cấu 盡tận 。

答đáp 有hữu 。謂vị 上thượng 地địa 命mạng 終chung 生sanh 梵Phạm 天Thiên 時thời 。得đắc 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 滅diệt 。而nhi 不bất 斷đoạn 彼bỉ 煩phiền 惱não 。先tiên 已dĩ 斷đoạn 故cố 。餘dư 一nhất 切thiết 地địa 亦diệc 如như 是thị 。

頗phả 無vô 垢cấu 淨tịnh 地địa 。未vị 曾tằng 得đắc 而nhi 得đắc 。

非phi 離ly 欲dục 非phi 退thoái 。不bất 依y 於ư 見kiến 道đạo 。

答đáp 有hữu 。謂vị 初sơ 禪thiền 離ly 欲dục 。依y 初sơ 禪thiền 及cập 眷quyến 屬thuộc 超siêu 昇thăng 離ly 生sanh 。道đạo 比tỉ 智trí 生sanh 成thành 就tựu 三tam 地địa 。阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。從tùng 彼bỉ 定định 起khởi 。入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 。得đắc 第đệ 二nhị 禪thiền 無vô 漏lậu 。得đắc 彼bỉ 無vô 漏lậu 時thời 。非phi 離ly 欲dục 。先tiên 離ly 欲dục 故cố 。非phi 退thoái 。勝thắng 進tiến 故cố 。非phi 見kiến 道đạo 。見kiến 道đạo 究cứu 竟cánh 故cố 。當đương 知tri 上thượng 地địa 及cập 增tăng 益ích 諸chư 根căn 亦diệc 如như 是thị 。

頗phả 護hộ 未vị 曾tằng 得đắc 。而nhi 得đắc 於ư 寂tịch 滅diệt 。

不bất 捨xả 彼bỉ 不bất 得đắc 。若nhược 能năng 知tri 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 除trừ 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 眷quyến 屬thuộc 得đắc 。餘dư 無vô 漏lậu 道Đạo 得đắc 。彼bỉ 初sơ 無vô 漏lậu 捨xả 。一nhất 切thiết 凡phàm 夫phu 性tánh 不bất 得đắc 。餘dư 不bất 捨xả 。先tiên 已dĩ 捨xả 故cố 。

若nhược 成thành 就tựu 八bát 忍nhẫn 。亦diệc 成thành 就tựu 七thất 智trí 。

此thử 諸chư 無vô 漏lậu 見kiến 。不bất 見kiến 何hà 無vô 漏lậu 。

答đáp 有hữu 。謂vị 此thử 人nhân 住trụ 道đạo 比tỉ 忍nhẫn 。成thành 就tựu 一nhất 切thiết 見kiến 道đạo 慧tuệ 。見kiến 一nhất 切thiết 滅diệt 一nhất 切thiết 道đạo 。唯duy 除trừ 道đạo 比tỉ 忍nhẫn 眷quyến 屬thuộc 。彼bỉ 忍nhẫn 不bất 見kiến 自tự 性tánh 。不bất 自tự 觀quán 故cố 。無vô 二nhị 性tánh 故cố 。亦diệc 不bất 見kiến 相tướng 。應ưng 一nhất 行hành 一nhất 緣duyên 故cố 。不bất 見kiến 共cộng 有hữu 一nhất 果quả 一nhất 決quyết 定định 故cố 。

頗phả 法pháp 未vị 曾tằng 得đắc 。有hữu 漏lậu 邊biên 境cảnh 界giới 。

唯duy 有hữu 不bất 動động 者giả 。彼bỉ 能năng 擊kích 善thiện 法Pháp 。

答đáp 有hữu 。謂vị 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。於ư 無vô 窮cùng 生sanh 死tử 未vị 曾tằng 得đắc 。而nhi 得đắc 空không 聖thánh 道Đạo 故cố 說thuyết 有hữu 漏lậu 緣duyên 。非phi 數số 滅diệt 故cố 說thuyết 邊biên 境cảnh 界giới 。餘dư 非phi 分phần/phân 故cố 說thuyết 唯duy 不bất 動động 。空không 聖thánh 道Đạo 故cố 說thuyết 擊kích 善thiện 法Pháp 。

已dĩ 起khởi 無vô 漏lậu 慧tuệ 。於ư 彼bỉ 未vị 起khởi 者giả 。

前tiền 生sanh 非phi 後hậu 因nhân 。若nhược 能năng 知tri 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 前tiền 增tăng 非phi 後hậu 軟nhuyễn 因nhân 。彼bỉ 果quả 相tương 似tự 及cập 增tăng 故cố 。

頗phả 離ly 六lục 地địa 欲dục 。聖thánh 亦diệc 成thành 彼bỉ 果quả 。

不bất 成thành 無vô 漏lậu 禪thiền 。若nhược 能năng 知tri 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 空không 處xứ 離ly 欲dục 依y 禪thiền 未vị 至chí 超siêu 昇thăng 離ly 生sanh 。苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 生sanh 道đạo 比tỉ 智trí 未vị 生sanh 。以dĩ 八bát 十thập 九cửu 沙Sa 門Môn 果quả 故cố 。故cố 言ngôn 成thành 彼bỉ 果quả 。以dĩ 苦khổ 法pháp 智trí 是thị 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 依y 果quả 及cập 功công 用dụng 果quả 。見kiến 苦khổ 所sở 斷đoạn 煩phiền 惱não 。盡tận 是thị 解giải 脫thoát 果quả 及cập 功công 用dụng 果quả 。而nhi 不bất 成thành 無vô 漏lậu 禪thiền 。未vị 得đắc 故cố 。

頗phả 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 。而nhi 為vị 界giới 所sở 攝nhiếp 。

能năng 生sanh 彼bỉ 法pháp 者giả 。不bất 入nhập 彼bỉ 界giới 中trung 。

答đáp 有hữu 。謂vị 無vô 漏lậu 戒giới 彼bỉ 界giới 所sở 攝nhiếp 。非phi 漏lậu 所sở 攝nhiếp 。戒giới 者giả 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。彼bỉ 果quả 故cố 。四tứ 大đại 者giả 觸xúc 界giới 所sở 攝nhiếp 。身thân 識thức 境cảnh 界giới 故cố 。

頗phả 一nhất 大đại 種chủng 滅diệt 。於ư 禪thiền 地địa 不bất 起khởi 。

二nhị 大đại 種chủng 在tại 前tiền 。若nhược 能năng 知tri 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 聖thánh 人nhân 生sanh 欲dục 界giới 無vô 漏lậu 初sơ 禪thiền 。次thứ 第đệ 有hữu 漏lậu 初sơ 禪thiền 現hiện 在tại 前tiền 。一nhất 種chủng 四tứ 大đại 滅diệt 。謂vị 欲dục 界giới 四tứ 大đại 以dĩ 無vô 漏lậu 隨tùy 轉chuyển 。若nhược 於ư 彼bỉ 生sanh 現hiện 在tại 前tiền 。即tức 彼bỉ 地địa 四tứ 大đại 造tạo 故cố 。二nhị 種chủng 四tứ 大đại 現hiện 在tại 前tiền 者giả 。謂vị 欲dục 界giới 及cập 初sơ 禪thiền 地địa 四tứ 大Đại 道Đạo 共cộng 戒giới 名danh 無vô 漏lậu 隨tùy 轉chuyển 若nhược 於ư 彼bỉ 欲dục 界giới 生sanh 即tức 彼bỉ 欲dục 界giới 四tứ 大đại 造tạo 故cố 此thử 四tứ 大đại 與dữ 無vô 漏lậu 俱câu 起khởi 滅diệt 也dã )# 。

頗phả 法pháp 因nhân 三tam 道đạo 。是thị 三tam 種chủng 自tự 性tánh 。

謂vị 三tam 種chủng 一nhất 地địa 。亦diệc 復phục 在tại 三tam 地địa 。

答đáp 有hữu 。謂vị 無Vô 學Học 慧tuệ 。以dĩ 彼bỉ 見kiến 道đạo 修tu 道Đạo 無Vô 學Học 道đạo 為vi 因nhân 。盡tận 智trí 無vô 生sanh 智trí 無Vô 學Học 等đẳng 見kiến 是thị 自tự 性tánh 。軟nhuyễn 中trung 上thượng 分phân 別biệt 故cố 說thuyết 三tam 種chủng 。無Vô 學Học 地địa 所sở 攝nhiếp 故cố 說thuyết 一nhất 地địa 。有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。等đẳng 分phân 別biệt 故cố 在tại 三tam 地địa 。

頗phả 有hữu 有hữu 漏lậu 受thọ 。二nhị 成thành 一nhất 不bất 成thành 。

二nhị 根căn 二nhị 種chủng 成thành 。是thị 說thuyết 為vi 身thân 證chứng 。

答đáp 有hữu 。謂vị 身thân 證chứng 人nhân 依y 初sơ 禪thiền 初sơ 禪thiền 眷quyến 屬thuộc 及cập 第đệ 二nhị 禪thiền 增tăng 進tiến 根căn 。上thượng 地địa 不bất 現hiện 在tại 前tiền 。成thành 就tựu 苦khổ 根căn 有hữu 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。此thử 人nhân 先tiên 得đắc 第đệ 三tam 禪thiền 。地địa 無vô 漏lậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。以dĩ 轉chuyển 根căn 故cố 捨xả 復phục 未vị 更cánh 得đắc 。以dĩ 依y 下hạ 地địa 增tăng 進tiến 根căn 故cố 。不bất 修tu 上thượng 地địa 學học 道Đạo 。如như 得đắc 學học 果quả 一nhất 憂ưu 根căn 不bất 成thành 就tựu 。離ly 欲dục 故cố 。喜hỷ 根căn 捨xả 根căn 。各các 有hữu 二nhị 種chủng 。謂vị 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。是thị 悉tất 成thành 就tựu 。以dĩ 禪thiền 未vị 至chí 中trung 間gian 攝nhiếp 捨xả 根căn 。是thị 故cố 得đắc 捨xả 根căn 。初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 攝nhiếp 喜hỷ 根căn 。是thị 故cố 得đắc 喜hỷ 根căn 。

九cửu 地địa 煩phiền 惱não 滅diệt 。而nhi 得đắc 於ư 諸chư 禪thiền 。

不bất 得đắc 無vô 色sắc 定định 。或hoặc 復phục 得đắc 當đương 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。能năng 得đắc 禪thiền 定định 非phi 無vô 色sắc 。諸chư 禪thiền 亦diệc 得đắc 亦diệc 現hiện 在tại 前tiền 。無vô 色sắc 者giả 成thành 就tựu 而nhi 不bất 行hành 。

一nhất 法pháp 眾chúng 多đa 性tánh 。或hoặc 一nhất 三tam 有hữu 無vô 。

彼bỉ 是thị 無Vô 學Học 法pháp 。因nhân 力lực 所sở 長trưởng 養dưỡng 。

答đáp 有hữu 。謂vị 無vô 知tri 根căn 。建kiến 立lập 一nhất 根căn 故cố 說thuyết 言ngôn 一nhất 。九cửu 根căn 和hòa 合hợp 故cố 說thuyết 眾chúng 多đa 性tánh 。以dĩ 眾chúng 多đa 性tánh 故cố 說thuyết 非phi 一nhất 。一nhất 無Vô 學Học 地địa 故cố 說thuyết 一nhất 地địa 。覺giác 觀quán 分phân 別biệt 故cố 說thuyết 三tam 地địa 。有hữu 者giả 謂vị 有hữu 名danh 。無vô 者giả 無vô 別biệt 事sự 。無Vô 學Học 得đắc 故cố 說thuyết 無Vô 學Học 法pháp 。三tam 因nhân 成thành 故cố 說thuyết 因nhân 長trưởng 養dưỡng 。

頗phả 法pháp 是thị 有hữu 分phần/phân 。與dữ 彼bỉ 餘dư 有hữu 分phần/phân 。

相tương 似tự 生sanh 住trụ 壞hoại 。若nhược 能năng 知tri 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 色sắc 入nhập 是thị 餘dư 有hữu 分phần/phân 。彼bỉ 相tương/tướng 與dữ 入nhập 俱câu 生sanh 住trụ 滅diệt 。共cộng 一nhất 果quả 故cố 。色sắc 入nhập 者giả 不bất 作tác 業nghiệp 故cố 說thuyết 餘dư 有hữu 分phần/phân 。彼bỉ 相tương/tướng 者giả 法pháp 入nhập 攝nhiếp 故cố 。是thị 有hữu 分phần/phân 。

頗phả 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 。或hoặc 說thuyết 餘dư 有hữu 分phần/phân 。

或hoặc 復phục 說thuyết 有hữu 分phần/phân 。若nhược 能năng 知tri 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 未vị 來lai 不bất 生sanh 法pháp 意ý 入nhập 。是thị 餘dư 有hữu 分phần/phân 。不bất 作tác 業nghiệp 故cố 。餘dư 心tâm 法pháp 是thị 有hữu 分phần/phân 。法pháp 入nhập 攝nhiếp 故cố 。

頗phả 二nhị 阿A 那Na 含Hàm 。共cộng 生sanh 於ư 一nhất 地địa 。

第đệ 一nhất 法pháp 或hoặc 成thành 。俱câu 得đắc 一nhất 地địa 果quả 。

答đáp 有hữu 。謂vị 一nhất 阿A 那Na 含Hàm 。依y 第đệ 二nhị 禪thiền 超siêu 昇thăng 離ly 生sanh 。第đệ 二nhị 阿A 那Na 含Hàm 依y 第đệ 三tam 禪thiền 。彼bỉ 命mạng 終chung 俱câu 生sanh 第đệ 三tam 禪thiền 。彼bỉ 依y 二nhị 禪thiền 超siêu 昇thăng 離ly 生sanh 者giả 。增tăng 進tiến 禪thiền 故cố 。捨xả 世Thế 間Gian 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。即tức 依y 第đệ 三tam 禪thiền 者giả 。成thành 就tựu 不bất 捨xả 。上thượng 諸chư 地địa 亦diệc 如như 是thị 。得đắc 一nhất 地địa 果quả 者giả 。謂vị 無vô 覺giác 無vô 觀quán 禪thiền 。

頗phả 有hữu 不bất 動động 法pháp 。俱câu 受thọ 於ư 一nhất 有hữu 。

一nhất 成thành 就tựu 九cửu 地địa 。善thiện 有hữu 漏lậu 一nhất 無vô 。

答đáp 有hữu 。謂vị 一nhất 生sanh 欲dục 界giới 一nhất 生sanh 初sơ 禪thiền 。生sanh 欲dục 界giới 者giả 。九cửu 地địa 有hữu 漏lậu 法pháp 成thành 就tựu 。生sanh 初sơ 禪thiền 者giả 。八bát 地địa 。除trừ 欲dục 界giới 地địa 。增tăng 捨xả 俱câu 受thọ 一nhất 有hữu 故cố 說thuyết 一nhất 有hữu 。有hữu 漏lậu 者giả 。以dĩ 無vô 漏lậu 生sanh 上thượng 成thành 就tựu 下hạ 故cố 說thuyết 有hữu 漏lậu 。

頗phả 住trụ 一nhất 剎sát 那na 。得đắc 捨xả 三tam 脫thoát 門môn 。

或hoặc 復phục 捨xả 於ư 二nhị 。一nhất 捨xả 還hoàn 復phục 得đắc 。

答đáp 有hữu 。謂vị 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。當đương 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。住trụ 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。得đắc 無Vô 學Học 三tam 昧muội 門môn 。捨xả 學học 三tam 脫thoát 門môn 。捨xả 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 及cập 。非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。捨xả 一nhất 切thiết 退thoái 分phần/phân 。得đắc 一nhất 切thiết 勝thắng 分phần/phân (# 一nhất 念niệm 中trung 亦diệc 捨xả 亦diệc 得đắc 故cố 言ngôn 一nhất 念niệm 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 及cập 非phi 想tưởng 得đắc 斷đoạn 知tri 言ngôn 捨xả 二nhị 捨xả 退thoái 得đắc 勝thắng 故cố 捨xả 一nhất 得đắc 一nhất 也dã )# 。

頗phả 成thành 沙Sa 門Môn 果quả 。成thành 就tựu 聖thánh 非phi 聖thánh 。

而nhi 不bất 得đắc 斷đoạn 知tri 。若nhược 能năng 知tri 者giả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 。謂vị 無vô 間gian 等đẳng 苦khổ 智trí 生sanh 集tập 智trí 未vị 生sanh 。

爾nhĩ 時thời 於ư 八bát 十thập 九cửu 沙Sa 門Môn 果quả 分phần/phân 成thành 就tựu 。於ư 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 不bất 成thành 就tựu 。亦diệc 不bất 得đắc 斷đoạn 知tri 。

度độ 彼bỉ 無vô 勝thắng 海hải 。少thiểu 力lực 所sở 不bất 任nhậm 。

今kim 我ngã 隨tùy 所sở 能năng 。宣tuyên 說thuyết 甚thậm 深thâm 義nghĩa 。

世thế 間gian 貧bần 窮cùng 人nhân 。彼bỉ 可khả 卒thốt 令linh 富phú 。

無vô 智trí 則tắc 不bất 然nhiên 。要yếu 須tu 大đại 方phương 便tiện 。

世thế 間gian 寶bảo 易dị 得đắc 。慧tuệ 寶bảo 甚thậm 難nan 獲hoạch 。

是thị 故cố 應ưng 勤cần 學học 。漸tiệm 入nhập 甚thậm 深thâm 智trí 。

正chánh 解giải 涅Niết 槃Bàn 路lộ 。邪tà 惑hoặc 生sanh 死tử 徑kính 。

慧tuệ 能năng 滅diệt 癡si 闇ám 。如như 日nhật 除trừ 幽u 冥minh 。