Tào Khê Nhất Tích –

曹Tào 溪Khê 一Nhất 滴Tích

明Minh 周Chu 理Lý 編Biên 附Phụ 夢Mộng 語Ngữ 摘Trích 要Yếu

曹tào 溪khê 一nhất 滴tích 緣duyên 起khởi

歲tuế 甲giáp 寅# 從tùng 家gia 不bất 退thoái 先tiên 生sanh 徹triệt 公công 和hòa 尚thượng 禮lễ 盤bàn 龍long 古cổ 庭đình 兩lưỡng 肉nhục 身thân 大Đại 士Sĩ 於ư 昆côn 明minh 池trì 上thượng 晉tấn 寧ninh 山sơn 中trung 既ký 知tri 盤bàn 龍long 得đắc 法Pháp 中trung 峰phong 因nhân 緣duyên 而nhi 古cổ 庭đình 出xuất 世thế 事sự 僅cận 存tồn 斷đoạn 簡giản 聞văn 有hữu 山sơn 雲vân 水thủy 石thạch 遺di 集tập 為vi 黃hoàng 慎thận 軒hiên 太thái 史sử 選tuyển 訂# 朗lãng 目mục 和hòa 尚thượng 較giảo 刻khắc 散tán 佚# 不bất 傳truyền 愴sảng 怳hoảng 者giả 數số 年niên 迨đãi 辛tân 酉dậu 得đắc 之chi 友hữu 人nhân 架# 子tử 上thượng 不bất 啻# 夜dạ 光quang 寶bảo 也dã 甲giáp 子tử 偕giai 計kế 游du 明minh 聖thánh 湖hồ 謀mưu 之chi 石thạch 梁lương 不bất 退thoái 兩lưỡng 兄huynh 芟# 蕪# 點điểm 定định 梓# 於ư 武võ 林lâm 見kiến 者giả 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 謂vị 我ngã

明minh 楚sở 石thạch 以dĩ 來lai 一nhất 人nhân 昨tạc 年niên 徹triệt 公công 與dữ 家gia 不bất 退thoái 南nam 來lai 如như 善thiện 財tài 五ngũ 十thập 三tam 參tham 語ngữ 余dư 曰viết 吾ngô 欲dục 為vi 吾ngô 滇# 從tùng 前tiền 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 出xuất 些# 子tử 氣khí 余dư 唯duy 唯duy 否phủ/bĩ 否phủ/bĩ 乃nãi 取thủ 所sở 攜huề 竹trúc 室thất 集tập 浮phù 山sơn 法pháp 句cú 摘trích 其kỳ 要yếu 者giả 附phụ 焉yên 一nhất 為vi 得đắc 法Pháp 古cổ 庭đình 高cao 足túc 大đại 巍nguy 所sở 著trước 一nhất 為vi 朗lãng 目mục 和hòa 尚thượng 所sở 著trước 皆giai 浮phù 山sơn 派phái 也dã 余dư 題đề 之chi 曰viết 曹tào 溪khê 一nhất 滴tích 徹triệt 公công 謂vị 余dư 吾ngô 滇# 故cố 稱xưng 佛Phật 國quốc 迦Ca 葉Diếp 抱bão 金kim 襴# 袈ca 裟sa 入nhập 定định 華hoa 首thủ 待đãi 彌Di 勒Lặc 下hạ 生sanh 。 補bổ 佛Phật 處xứ 今kim 雞kê 山sơn 是thị 法pháp 苑uyển 珠châu 林lâm 載tái 四Tứ 天Thiên 王Vương 答đáp 唐đường 律luật 師sư 益ích 州châu 三tam 塔tháp 等đẳng 並tịnh 有hữu 神thần 異dị 白bạch 古cổ 記ký 載tái 三tam 皇hoàng 之chi 後hậu 西tây 天thiên 摩Ma 竭Kiệt 陀Đà 國Quốc 。 阿a 育dục 王vương 第đệ 八bát 子tử 蒙mông 苴# 頌tụng 居cư 大đại 理lý 為vi 王vương 三tam 塔tháp 見kiến 存tồn 傳truyền 聞văn 國quốc 初Sơ 地Địa 震chấn 縫phùng 開khai 復phục 合hợp 益ích 州châu 即tức 今kim 大đại 理lý 郡quận 是thị 大đại 藏tạng 有hữu 華hoa 嚴nghiêm 懸huyền 談đàm 會hội 玄huyền 記ký 為vi 蒼thương 山sơn 再tái 光quang 寺tự 比Bỉ 丘Khâu 普phổ 瑞thụy 集tập 即tức 玅# 觀quán 禪thiền 師sư 是thị 此thử 一nhất 滴tích 水thủy 從tùng 鷲thứu 嶺lĩnh 來lai 從tùng 曹tào 溪khê 來lai 須tu 向hướng 威uy 音âm 王vương 那na 畔bạn 求cầu 之chi 始thỉ 得đắc 遂toại 集tập 禪thiền 宗tông 應ứng 化hóa 諸chư 聖thánh 賢hiền 崖nhai 略lược 冠quan 之chi 篇thiên 端đoan 余dư 曰viết 公công 閱duyệt 五ngũ 燈đăng 有hữu 王vương 荊kinh 公công 入nhập 大đại 相tương/tướng 國quốc 寺tự 見kiến 諸chư 方phương 看khán 經kinh 次thứ 問vấn 曰viết 佛Phật 未vị 出xuất 世thế 。 時thời 看khán 甚thậm 麼ma 經kinh 眾chúng 無vô 語ngữ 吳ngô 山sơn 端đoan 云vân 相tương/tướng 公công 周chu 孔khổng 未vị 出xuất 世thế 時thời 讀đọc 甚thậm 麼ma 書thư 然nhiên 則tắc 曹tào 溪khê 未vị 出xuất 世thế 時thời 這giá 一nhất 滴tích 水thủy 落lạc 在tại 甚thậm 麼ma 處xứ 徹triệt 公công 喝hát 一nhất 喝hát 予# 曰viết 木mộc 馬mã 嘶# 風phong 春xuân 意ý 鬧náo 泥nê 牛ngưu 嘯khiếu 月nguyệt 百bách 花hoa 香hương 徹triệt 公công 法pháp 諱húy 周chu 理lý 吾ngô 郡quận 玅# 峰phong 開khai 山sơn 主chủ 家gia 不bất 退thoái 諱húy 珽# 今kim 任nhậm 關quan 中trung 憲hiến 副phó 石thạch 梁lương 諱húy 奭# 齡linh 濟tế 寧ninh 州châu 守thủ 余dư 不bất 佞nịnh 珙# 今kim 南nam 水thủy 部bộ 郎lang 無Vô 學Học 居cư 士sĩ 也dã 。

崇sùng 禎# 九cửu 年niên 丙bính 子tử 歲tuế 春xuân 三tam 月nguyệt 上thượng 澣#

引dẫn 曹tào 溪khê 一nhất 滴tích

此thử 滴tích 雖tuy 源nguyên 曹tào 溪khê 。 而nhi 自tự 西tây 自tự 東đông 。 自tự 南nam 自tự 北bắc 。 華hoa 夷di 靈linh 蠢xuẩn 。 瓦ngõa 礫lịch 秕# 糠khang 。 無vô 不bất 同đồng 具cụ 。 如như 魚ngư 種chủng 不bất 同đồng 。 同đồng 吃cật 一nhất 水thủy 。 只chỉ 爭tranh 知tri 味vị 。 與dữ 不bất 知tri 味vị 耳nhĩ 。 開khai 口khẩu 便tiện 啖đạm 。 不bất 費phí 氣khí 力lực 為vi 知tri 。 吞thôn 之chi 噎ế 之chi 。 有hữu 物vật 在tại 喉hầu 非phi 知tri 。 美mỹ 如như 甘cam 露lộ 。 遍biến 體thể 融dung 和hòa 為vi 知tri 。 一nhất 節tiết 不bất 靈linh 。 症# 候hậu 仍nhưng 在tại 非phi 知tri 。 這giá 滴tích 便tiện 足túc 。 不bất 必tất 別biệt 飲ẩm 為vi 知tri 。 飲ẩm 著trước 這giá 箇cá 。 又hựu 想tưởng 那na 箇cá 非phi 知tri 。 不bất 離ly 我ngã 口khẩu 。 即tức 見kiến 眾chúng 口khẩu 為vi 知tri 。 知tri 有hữu 我ngã 口khẩu 。 分phân 別biệt 眾chúng 口khẩu 非phi 知tri 。 愈dũ 雋# 愈dũ 永vĩnh 。 舉cử 無vô 似tự 處xứ 為vi 知tri 。 揣đoàn 摩ma 滋tư 味vị 。 羨tiện 彼bỉ 曹tào 溪khê 非phi 知tri 。 飲ẩm 了liễu 一nhất 滴tích 。 溺nịch 出xuất 百bách 千thiên 萬vạn 滴tích 為vi 知tri 。 自tự 謂vị 已dĩ 飲ẩm 。 溺nịch 不bất 出xuất 一nhất 滴tích 非phi 知tri 。 祗chi 園viên 。 尼ni 丘khâu 。 函hàm 谷cốc 。 三tam 老lão 子tử 。 吾ngô 知tri 味vị 之chi 父phụ 母mẫu 也dã 。 過quá 去khứ 見kiến 在tại 諸chư 賢hiền 者giả 。 吾ngô 知tri 味vị 之chi 兄huynh 弟đệ 也dã 。 未vị 來lai 諸chư 賢hiền 者giả 。 吾ngô 知tri 味vị 之chi 子tử 孫tôn 也dã 。 夫phu 。 豈khởi 惟duy 知tri 味vị 者giả 哉tai 。 即tức 一nhất 切thiết 不bất 知tri 味vị 者giả 。 皆giai 吾ngô 之chi 眷quyến 屬thuộc 也dã 。 吾ngô 滇# 知tri 味vị 。 如như 蒙mông 苴# 頌tụng 。 妙diệu 觀quán 盤bàn 龍long 。 古cổ 庭đình 大đại 巍nguy 朗lãng 目mục 。 諸chư 禪thiền 師sư 。 近cận 如như 妙diệu 峰phong 徹triệt 公công 禪thiền 師sư 。 不bất 退thoái 無Vô 學Học 兩lưỡng 居cư 士sĩ 。 及cập 無vô 住trụ 上thượng 人nhân 。 皆giai 接tiếp 曹tào 溪khê 嫡đích 派phái 。 可khả 見kiến 人nhân 人nhân 能năng 飲ẩm 。 處xứ 處xứ 曹tào 溪khê 。 次thứ 而nhi 傳truyền 之chi 。 期kỳ 滴tích 滴tích 相tương/tướng 承thừa 而nhi 已dĩ 。 不bất 肖tiếu 允duẫn 禮lễ 。 不bất 知tri 味vị 者giả 數sổ 十thập 年niên 。 忽hốt 被bị 徹triệt 公công 一nhất 喝hát 。 頓đốn 覺giác 所sở 謂vị 知tri 味vị 不bất 知tri 味vị 者giả 如như 是thị 。 徹triệt 公công 為vi 之chi 點điểm 頭đầu 因nhân 書thư 於ư 首thủ 以dĩ 俟sĩ 後hậu 之chi 知tri 味vị 者giả 。

賜tứ 進tiến 士sĩ 第đệ 。 光quang 祿lộc 寺tự 寺tự 丞thừa 。 前tiền 南nam 京kinh 吏lại 科khoa 給cấp 事sự 中trung 。 古cổ 滇# 戈qua 允duẫn 禮lễ 。 履lý 卿khanh 父phụ 識thức 。

曹tào 溪khê 一nhất 滴tích 卷quyển 之chi 一nhất

妙diệu 峰phong 山sơn 後hậu 學học 沙Sa 門Môn 周chu 。 理lý 編biên 。

滇# 南Nam 無mô 學học 居cư 士sĩ 陶đào 。 珙# 閱duyệt 。

禪thiền 宗tông

唐đường 聖thánh 師sư 李# 成thành 眉mi 賢hiền 者giả 中trung 天Thiên 竺Trúc 人nhân 也dã 受thọ 般Bát 若Nhã 多đa 羅la 之chi 後hậu 長trường/trưởng 慶khánh 間gian 遊du 化hóa 至chí 大đại 理lý 國quốc 大đại 弘hoằng 祖tổ 道đạo 昭chiêu 成thành 王vương 禮lễ 為vi 師sư 為vi 建kiến 崇sùng 聖thánh 寺tự 基cơ 方phương 七thất 里lý 塔tháp 高cao 三tam 百bách 餘dư 尺xích 後hậu 王vương 嵯# 巔điên 問vấn 曰viết 三Tam 尊Tôn 佛Phật 那na 尊tôn 大đại 師sư 應ưng 聲thanh 曰viết 中trung 尊tôn 是thị 我ngã 王vương 不bất 契khế 以dĩ 師sư 為vi 狂cuồng 流lưu 於ư 緬# 未vị 幾kỷ 滅diệt 度độ 塚trủng 間gian 常thường 有hữu 。 光quang 明minh 復phục 生sanh 靈linh 芝chi 大đại 如như 傘tản 蓋cái 有hữu 盜đạo 者giả 盜đạo 其kỳ 骨cốt 商thương 人nhân 貨hóa 之chi 乃nãi 金kim 鎖tỏa 骨cốt 也dã 王vương 聞văn 其kỳ 事sự 取thủ 骨cốt 為vi 中trung 尊tôn 臟tạng 腹phúc 誌chí 云vân 師sư 乃nãi 西tây 天thiên 三tam 祖tổ 商thương 那na 和hòa 修tu 後hậu 身thân 也dã 。

唐đường 大đại 理lý 崇sùng 聖thánh 買mãi 順thuận 禪thiền 師sư 葉diệp 榆# 人nhân 也dã 幼ấu 志chí 不bất 群quần 常thường 慕mộ 空không 宗tông 從tùng 李# 成thành 眉mi 賢hiền 者giả 雉trĩ 染nhiễm 屢lũ 有hữu 省tỉnh 發phát 賢hiền 者giả 語ngữ 師sư 曰viết 佛Phật 心tâm 宗tông 傳truyền 震chấn 旦đán 數số 世thế 矣hĩ 汝nhữ 可khả 往vãng 秉bỉnh 承thừa 於ư 是thị 走tẩu 大đại 方phương 見kiến 天thiên 皇hoàng 悟ngộ 和hòa 尚thượng 問vấn 如như 何hà 是thị 玄huyền 妙diệu 義nghĩa 悟ngộ 曰viết 莫mạc 道đạo 我ngã 解giải 佛Phật 法Pháp 好hảo/hiếu 曰viết 爭tranh 奈nại 學học 人nhân 疑nghi 滯trệ 何hà 悟ngộ 曰viết 何hà 不bất 問vấn 老lão 僧Tăng 曰viết 即tức 今kim 問vấn 了liễu 也dã 悟ngộ 曰viết 去khứ 是thị 汝nhữ 棲tê 泊bạc 處xứ 師sư 不bất 覺giác 點điểm 頭đầu 悟ngộ 曰viết 汝nhữ 徹triệt 矣hĩ 師sư 遽cự 以dĩ 手thủ 作tác 掩yểm 悟ngộ 口khẩu 勢thế 悟ngộ 曰viết 西tây 南nam 佛Phật 法Pháp 自tự 子tử 行hành 矣hĩ 是thị 時thời 百bách 丈trượng 南nam 泉tuyền 諸chư 大đại 宗tông 師sư 法pháp 席tịch 頗phả 盛thịnh 師sư 遍biến 歷lịch 參tham 承thừa 咸hàm 蒙mông 印ấn 可khả 六lục 祖tổ 之chi 道đạo 傳truyền 雲vân 南nam 自tự 師sư 為vi 始thỉ 。

唐đường 禪thiền 陀đà 子tử 西tây 域vực 人nhân 也dã 初sơ 隨tùy 李# 賢hiền 者giả 至chí 大đại 理lý 賢hiền 欲dục 建kiến 寺tự 命mạng 師sư 西tây 天thiên 畫họa 祗chi 園viên 精tinh 舍xá 圖đồ 師sư 朝triêu 去khứ 暮mộ 回hồi 以dĩ 圖đồ 呈trình 賢hiền 者giả 者giả 曰viết 還hoàn 將tương 得đắc 靈linh 鷲thứu 山sơn 圖đồ 來lai 麼ma 曰viết 將tương 得đắc 來lai 者giả 曰viết 在tại 甚thậm 麼ma 處xứ 子tử 遶nhiễu 賢hiền 者giả 一nhất 匝táp 而nhi 出xuất 。

唐đường 些# 島đảo 師sư 有hữu 神thần 通thông 侍thị 李# 賢hiền 者giả 至chí 大đại 理lý 與dữ 買mãi 順thuận 禪thiền 陀đà 子tử 為vi 友hữu 是thị 時thời 南nam 詔chiếu 奉phụng 佛Phật 賢hiền 者giả 徒đồ 眾chúng 千thiên 人nhân 惟duy 買mãi 順thuận 與dữ 師sư 深thâm 契khế 焉yên 及cập 賢hiền 者giả 入nhập 緬# 師sư 侍thị 行hành 歸quy 寂tịch 師sư 開khai 永vĩnh 昌xương 龍long 泉tuyền 寺tự 後hậu 入nhập 交giao 趾chỉ 大đại 行hành 教giáo 化hóa 不bất 知tri 所sở 終chung 。

晉tấn 弘hoằng 修tu 大đại 師sư 即tức 文văn 經kinh 帝đế 禪thiền 位vị 為vi 僧Tăng 也dã 神thần 聖thánh 文văn 武võ 帝đế 之chi 子tử 姓tánh 段đoạn 氏thị 名danh 思tư 英anh 為vi 太thái 子tử 時thời 。 隨tùy 父phụ 王vương 入nhập 僧Tăng 寺tự 問vấn 寺tự 僧Tăng 曰viết 佛Phật 是thị 何hà 方phương 人nhân 曰viết 西tây 天thiên 問vấn 西tây 天thiên 在tại 何hà 處xứ 曰viết 佛Phật 生sanh 處xứ 曰viết 這giá 裏lý 聻# 曰viết 佛Phật 住trú 處xứ 便tiện 微vi 笑tiếu 無vô 意ý 於ư 世thế 請thỉnh 為vi 僧Tăng 帝đế 不bất 許hứa 遂toại 即tức 位vị 未vị 幾kỷ 讓nhượng 位vị 與dữ 叔thúc 思tư 良lương 雉trĩ 染nhiễm 焉yên (# 附phụ 錄lục )# 。

按án 南nam 詔chiếu 史sử 載tái 段đoạn 氏thị 王vương 雲vân 南nam 三tam 百bách 五ngũ 十thập 年niên 歷lịch 二nhị 十thập 二nhị 帝đế 其kỳ 中trung 禪thiền 位vị 為vi 僧Tăng 者giả 七thất 人nhân 曰viết 文văn 經kinh 曰viết 秉bỉnh 義nghĩa 曰viết 孝hiếu 德đức 曰viết 保bảo 定định 曰viết 文văn 安an 曰viết 宣tuyên 仁nhân 曰viết 正chánh 康khang 第đệ 六lục 代đại 昭chiêu 明minh 帝đế 有hữu 述thuật 傳truyền 燈đăng 錄lục 續tục 雲vân 南nam 得đắc 道Đạo 者giả 作tác 一nhất 書thư 予# 未vị 之chi 見kiến 。

宋tống 水thủy 目mục 山sơn 淨tịnh 妙diệu 德đức 澄trừng 禪thiền 師sư 滇# 池trì 人nhân 也dã 因nhân 讀đọc 楞lăng 嚴nghiêm 至chí 見kiến 猶do 離ly 見kiến 。 見kiến 不bất 能năng 及cập 。 處xử 有hữu 省tỉnh 後hậu 見kiến 黃hoàng 龍long 南nam 禪thiền 師sư 因nhân 問vấn 農nông 家gia 自tự 有hữu 同đồng 風phong 事sự 如như 何hà 是thị 同đồng 風phong 事sự 師sư 良lương 久cửu 澄trừng 曰viết 恁nhẫm 麼ma 則tắc 起khởi 動động 和hòa 尚thượng 去khứ 也dã 師sư 曰viết 靈linh 利lợi 人nhân 難nan 得đắc 澄trừng 禮lễ 拜bái 遂toại 辭từ 歸quy 雲vân 南nam 開khai 水thủy 目mục 山sơn 南nam 詔chiếu 為vi 建kiến 梵Phạm 剎sát 諡thụy 為vi 淨tịnh 妙diệu 禪thiền 師sư 。

宋tống 東đông 山sơn 普phổ 濟tế 慶khánh 光quang 禪thiền 師sư 姚diêu 安an 人nhân 也dã 因nhân 問vấn 淨tịnh 妙diệu 禪thiền 師sư 宗tông 門môn 中trung 事sự 師sư 云vân 道đạo 甚thậm 麼ma 光quang 擬nghĩ 開khai 口khẩu 師sư 便tiện 起khởi 身thân 入nhập 方phương 丈trượng 光quang 大đại 悟ngộ 初sơ 開khai 妙diệu 光quang 寺tự 卓trác 錫tích 湧dũng 泉tuyền 次thứ 同đồng 淨tịnh 妙diệu 禪thiền 師sư 開khai 水thủy 目mục 山sơn 及cập 師sư 領lãnh 眾chúng 六lục 詔chiếu 諸chư 王vương 咸hàm 往vãng 問vấn 法pháp 入nhập 滅diệt 於ư 東đông 山sơn 塔tháp 於ư 水thủy 目mục 段đoạn 氏thị 諡thụy 為vi 普phổ 濟tế 慶khánh 光quang 禪thiền 師sư 。

宋tống 水thủy 目mục 山sơn 皎hiệu 淵uyên 月nguyệt 禪thiền 師sư 姓tánh 高cao 氏thị 大đại 理lý 國quốc 段đoạn 氏thị 國quốc 公công 也dã 問vấn 濟tế 禪thiền 師sư 如như 何hà 免miễn 得đắc 生sanh 死tử 濟tế 曰viết 把bả 將tương 生sanh 死tử 來lai 公công 擬nghĩ 議nghị 師sư 以dĩ 扇thiên/phiến 打đả 棹# 一nhất 下hạ 公công 有hữu 省tỉnh 後hậu 祝chúc 髮phát 為vi 僧Tăng 住trụ 水thủy 目mục 臨lâm 終chung 書thư 偈kệ 云vân 諸chư 法pháp 因nhân 緣duyên 生sanh 。 我ngã 說thuyết 是thị 因nhân 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 盡tận 故cố 滅diệt 。 我ngã 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 擲trịch 筆bút 而nhi 化hóa 塔tháp 于vu 本bổn 山sơn 。

宋tống 水thủy 目mục 山sơn 阿a 標tiêu 頭đầu 陀đà 洱# 海hải 人nhân 也dã 問vấn 皎hiệu 淵uyên 禪thiền 師sư 心tâm 經kinh 無vô 智trí 亦diệc 無vô 得đắc 。 師sư 曰viết 你nễ 但đãn 恁nhẫm 麼ma 參tham 去khứ 看khán 是thị 甚thậm 道Đạo 理lý 時thời 南nam 詔chiếu 段đoạn 氏thị 建kiến 寺tự 師sư 為vi 工công 匠tượng 都đô 養dưỡng 日nhật 則tắc 奔bôn 走tẩu 勞lao 苦khổ 夜dạ 則tắc 繫hệ 髻kế 寺tự 梁lương 遂toại 獲hoạch 靈linh 通thông 嘗thường 挈# 筐khuông 入nhập 市thị 貨hóa 物vật 雖tuy 去khứ 二nhị 百bách 里lý 者giả 食thực 頃khoảnh 便tiện 至chí 人nhân 竊thiết 窺khuy 之chi 但đãn 見kiến 閉bế 戶hộ 默mặc 坐tọa 置trí 筐khuông 於ư 前tiền 諸chư 物vật 白bạch 盈doanh 見kiến 者giả 喧huyên 於ư 眾chúng 標tiêu 遂toại 立lập 化hóa 繫hệ 髻kế 金kim 鉤câu 至chí 今kim 存tồn 焉yên 。

宋tống 蒼thương 山sơn 再tái 光quang 寺tự 妙diệu 觀quán 普phổ 瑞thụy 禪thiền 師sư 榆# 城thành 北bắc 鄉hương 人nhân 也dã 童đồng 時thời 日nhật 記ký 萬vạn 言ngôn 因nhân 讀đọc 華hoa 嚴nghiêm 至chí 若nhược 有hữu 如như 是thị 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 則tắc 有hữu 如như 是thị 如như 是thị 。 顯hiển 現hiện 處xứ 豁hoát 開khai 心tâm 地địa 後hậu 見kiến 皎hiệu 淵uyên 月nguyệt 禪thiền 師sư 印ấn 可khả 南nam 詔chiếu 為vi 造tạo 再tái 光quang 寺tự 請thỉnh 師sư 居cư 焉yên 師sư 嘗thường 夢mộng 與dữ 清thanh 涼lương 賢hiền 首thủ 華hoa 嚴nghiêm 諸chư 祖tổ 共cộng 語ngữ 遂toại 撰soạn 華hoa 嚴nghiêm 會hội 玄huyền 記ký 四tứ 十thập 卷quyển 流lưu 通thông 於ư 世thế 師sư 雖tuy 印ấn 心tâm 於ư 南nam 宗tông 而nhi 恆hằng 闡xiển 華hoa 嚴nghiêm 為vi 業nghiệp 於ư 水thủy 目mục 山sơn 開khai 講giảng 感cảm 金kim 甲giáp 神thần 人nhân 現hiện 身thân 再tái 光quang 寺tự 敷phu 演diễn 陸lục 地địa 忽hốt 生sanh 蓮liên 花hoa 如như 是thị 瑞thụy 應ứng 。 不bất 可khả 殫đàn 述thuật 誌chí 謂vị 師sư 乃nãi 文Văn 殊Thù 後hậu 身thân 也dã 。

元nguyên 蒼thương 山sơn 念niệm 庵am 圓viên 獲hoạch 禪thiền 師sư 大đại 理lý 人nhân 也dã 因nhân 讀đọc 證chứng 道đạo 歌ca 契khế 入nhập 段đoạn 氏thị 稱xưng 為vi 弘hoằng 辨biện 大đại 師sư 游du 大đại 方phương 見kiến 中trung 峰phong 本bổn 和hòa 尚thượng 師sư 初sơ 號hiệu 無vô 念niệm 峰phong 以dĩ 羅la 什thập 捧phủng 缽bát 永vĩnh 嘉gia 無vô 念niệm 無vô 生sanh 之chi 旨chỉ 扣khấu 之chi 師sư 曰viết 我ngã 之chi 無vô 念niệm 異dị 乎hồ 其kỳ 所sở 聞văn 什thập 師sư 過quá 在tại 絕tuyệt 念niệm 不bất 起khởi 永vĩnh 嘉gia 過quá 在tại 任nhậm 念niệm 自tự 起khởi 二nhị 皆giai 有hữu 念niệm 也dã 我ngã 無vô 念niệm 者giả 心tâm 體thể 靈linh 之chi 湛trạm 寂tịch 不bất 動động 如như 鏡kính 鑑giám 像tượng 如như 燈đăng 顯hiển 物vật 未vị 嘗thường 毫hào 髮phát 隱ẩn 也dã 惟duy 洞đỗng 徹triệt 法pháp 源nguyên 者giả 頗phả 測trắc 未vị 易dị 與dữ 纏triền 情tình 縛phược 識thức 者giả 語ngữ 也dã 峰phong 深thâm 肯khẳng 之chi 為vi 作tác 無vô 念niệm 字tự 說thuyết 并tinh 授thọ 三Tam 聚Tụ 淨Tịnh 戒Giới 。 而nhi 歸quy 廣quảng 錄lục 稱xưng 為vi 護hộ 藏tạng 主chủ 焉yên 師sư 夢mộng 神thần 授thọ 書thư 法pháp 凡phàm 書thư 字tự 時thời 右hữu 腕oản 洞đỗng 如như 水thủy 晶tinh 人nhân 號hiệu 為vi 玉ngọc 腕oản 禪thiền 師sư 所sở 著trước 有hữu 磨ma 鏡kính 法pháp 并tinh 手thủ 書thư 證chứng 道đạo 歌ca 蹟# 盛thịnh 行hành 於ư 世thế 。 元nguyên 太thái 華hoa 無vô 照chiếu 玄huyền 鑑giám 首thủ 座tòa 莫mạc 詳tường 姓tánh 氏thị 與dữ 念niệm 庵am 禪thiền 師sư 為vi 友hữu 初sơ 為vi 座tòa 主chủ 善thiện 講giảng 經kinh 論luận 名danh 著trước 諸chư 方phương 未vị 測trắc 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 之chi 旨chỉ 遍biến 遊du 天thiên 下hạ 廣quảng 涉thiệp 兩lưỡng 宗tông 之chi 門môn 初sơ 見kiến 高cao 峰phong 妙diệu 禪thiền 師sư 為vi 首thủ 座tòa 峰phong 示thị 寂tịch 師sư 再tái 見kiến 中trung 峰phong 本bổn 和hòa 尚thượng 復phục 為vi 第đệ 一nhất 座tòa 峰phong 有hữu 云vân 雲vân 南nam 鑑giám 講giảng 主chủ 越việt 萬vạn 八bát 千thiên 里lý 。 路lộ 來lai 兩lưỡng 淛chiết 自tự 相tương 見kiến 至chí 相tương/tướng 別biệt 恰kháp 三tam 年niên 一nhất 日nhật 尋tầm 我ngã 客khách 中trung 夜dạ 話thoại 湖hồ 山sơn 間gian 因nhân 舉cử 宗tông 門môn 下hạ 數số 段đoạn 陳trần 爛lạn 葛cát 藤đằng 不bất 覺giác 咬giảo 斷đoạn 拇mẫu 指chỉ 臨lâm 別biệt 匆# 匆# 不bất 欲dục 徵trưng 其kỳ 罪tội 犯phạm 且thả 放phóng 過quá 一nhất 著trước 有hữu 積tích 劫kiếp 塵trần 勞lao 忽hốt 吹xuy 盡tận 黑hắc 龍long 潭đàm 下hạ 五ngũ 更cánh 風phong 之chi 句cú 師sư 歸quy 滇# 為vi 梁lương 王vương 所sở 重trọng/trùng 開khai 太thái 華hoa 山sơn 大đại 弘hoằng 祖tổ 道đạo 門môn 弟đệ 子tử 數số 百bách 得đắc 師sư 心tâm 印ấn 者giả 五ngũ 人nhân 及cập 滅diệt 度độ 王vương 親thân 至chí 葬táng 所sở 全toàn 身thân 奉phụng 塔tháp 於ư 本bổn 山sơn 有hữu 行hành 紀kỷ 碑bi 存tồn 焉yên (# 附phụ 錄lục )# 。

中trung 峰phong 和hòa 尚thượng 聞văn 師sư 示thị 寂tịch 遣khiển 侍thị 者giả 往vãng 祭tế 之chi 祭tế 文văn 云vân 佛Phật 祖tổ 之chi 道đạo 未vị 易dị 墜trụy 兮hề 吾ngô 無vô 照chiếu 遠viễn 踰du 一nhất 萬vạn 八bát 千thiên 。 里lý 江giang 山sơn 以dĩ 來lai 茲tư 佛Phật 祖tổ 之chi 道đạo 失thất 所sở 望vọng 兮hề 吾ngô 無vô 照chiếu 負phụ 五ngũ 十thập 七thất 春xuân 秋thu 而nhi 云vân 歸quy 生sanh 耶da 死tử 耶da 果quả 離ly 合hợp 兮hề 非phi 智trí 眼nhãn 而nhi 莫mạc 窺khuy 祖tổ 意ý 教giáo 意ý 果quả 同đồng 異dị 兮hề 惟duy 神thần 心tâm 其kỳ 了liễu 知tri 謂vị 無vô 照chiếu 於ư 吾ngô 道đạo 有hữu 所sở 悟ngộ 兮hề 真chân 機cơ 歷lịch 掌chưởng 其kỳ 誰thùy 敢cảm 欺khi 謂vị 無vô 照chiếu 於ư 吾ngô 道đạo 無vô 所sở 悟ngộ 兮hề 大đại 方phương 極cực 目mục 云vân 胡hồ 不bất 迷mê 笑tiếu 德đức 山sơn 之chi 焚phần 疏sớ/sơ 鈔sao 兮hề 何hà 取thủ 捨xả 之chi 紛phân 馳trì 鄙bỉ 良lương 遂toại 之chi 歸quy 罷bãi 講giảng 兮hề 徒đồ 此thử 是thị 而nhi 彼bỉ 非phi 惟duy 吾ngô 無vô 照chiếu 總tổng 不bất 然nhiên 兮hề 即tức 名danh 言ngôn 與dữ 實thật 相tướng 互hỗ 融dung 交giao 涉thiệp 而nhi 無vô 虧khuy 出xuất 入nhập 兩lưỡng 宗tông 大đại 匠tượng 之chi 門môn 兮hề 孰thục 不bất 歎thán 美mỹ 而nhi 稱xưng 奇kỳ 屈khuất 指chỉ 八bát 載tái 之chi 相tướng 從tùng 兮hề 靡mĩ 有hữu 間gian 其kỳ 毫hào 釐li 我ngã 閱duyệt 人nhân 之chi 既ký 多đa 兮hề 如như 無vô 照chiếu 者giả 非phi 惟duy 今kim 少thiểu 於ư 古cổ 亦diệc 稀# 我ngã 不bất 哀ai 無vô 照chiếu 之chi 亡vong 兮hề 哀ai 祖tổ 道đạo 之chi 既ký 墜trụy 而nhi 今kim 而nhi 後hậu 。 孰thục 與dữ 扶phù 顛điên 而nhi 持trì 危nguy 對đối 鑪lư 薰huân 於ư 今kim 夕tịch 兮hề 與dữ 山sơn 川xuyên 草thảo 木mộc 同đồng 懷hoài 絕tuyệt 世thế 之chi 悲bi 也dã 。

元nguyên 雞kê 足túc 德đức 存tồn 普phổ 通thông 禪thiền 師sư 趙triệu 州châu 人nhân 也dã 童đồng 稚trĩ 出xuất 家gia 遍biến 遊du 講giảng 席tịch 講giảng 演diễn 大đại 小Tiểu 乘Thừa 因nhân 問vấn 中trung 峰phong 和hòa 尚thượng 於ư 三tam 乘thừa 十thập 二nhị 分phần 教giáo 明minh 得đắc 與dữ 祖tổ 師sư 意ý 是thị 同đồng 是thị 別biệt 峰phong 曰viết 你nễ 舉cử 教giáo 意ý 來lai 看khán 師sư 曰viết 擬nghĩ 舉cử 即tức 差sai 恁nhẫm 麼ma 則tắc 汝nhữ 講giảng 的đích 經kinh 論luận 聻# 師sư 擬nghĩ 議nghị 峰phong 便tiện 喝hát 師sư 不bất 覺giác 汗hãn 下hạ 因nhân 茲tư 服phục 膺ưng 峰phong 為vi 陞thăng 座tòa 示thị 法pháp 語ngữ 有hữu 參tham 玄huyền 上thượng 上thượng 人nhân 須tu 識thức 巧xảo 方phương 便tiện 之chi 句cú 後hậu 結kết 庵am 山sơn 中trung 一nhất 日nhật 聞văn 僧Tăng 云vân 水thủy 自tự 石thạch 邊biên 流lưu 出xuất 冷lãnh 風phong 從tùng 花hoa 裏lý 過quá 來lai 香hương 恍hoảng 然nhiên 開khai 解giải 。

元nguyên 太thái 華hoa 智trí 福phước 講giảng 主chủ 與dữ 蒼thương 山sơn 道đạo 元nguyên 為vi 友hữu 二nhị 師sư 雖tuy 弘hoằng 經kinh 論luận 而nhi 常thường 慕mộ 南nam 宗tông 遊du 五ngũ 臺đài 聞văn 鑑giám 首thủ 座tòa 印ấn 心tâm 於ư 中trung 峰phong 往vãng 參tham 之chi 峰phong 一nhất 見kiến 便tiện 問vấn 座tòa 主chủ 何hà 處xứ 人nhân 曰viết 雲vân 南nam 講giảng 甚thậm 經kinh 論luận 曰viết 法pháp 華hoa 如như 何hà 是thị 佛Phật 法Pháp 。 不bất 現hiện 前tiền 曰viết 即tức 今kim 現hiện 前tiền 了liễu 也dã 曰viết 現hiện 前tiền 底để 事sự 如như 何hà 曰viết 不bất 可khả 以dĩ 聲thanh 求cầu 色sắc 見kiến 曰viết 座tòa 主chủ 大đại 似tự 會hội 講giảng 經kinh 論luận 師sư 曰viết 某mỗ 甲giáp 到đáo 這giá 裏lý 一nhất 辭từ 措thố 不bất 及cập 峰phong 於ư 是thị 示thị 法pháp 語ngữ 而nhi 歸quy 并tinh 題đề 庵am 名danh 即tức 心tâm 蓋cái 取thủ 大đại 梅mai 見kiến 馬mã 祖tổ 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。 義nghĩa 也dã 福phước 楚sở 雄hùng 人nhân 元nguyên 永vĩnh 昌xương 人nhân 俱câu 隱ẩn 山sơn 不bất 出xuất 有hữu 即tức 心tâm 庵am 歌ca 載tái 中trung 峰phong (# 廣quảng 錄lục )# 。

明minh 洱# 水thủy 道đạo 庵am 居cư 士sĩ 久cửu 參tham 古cổ 庭đình 和hòa 尚thượng 萬vạn 法pháp 歸quy 一nhất 築trúc 室thất 於ư 水thủy 目mục 九cửu 峰phong 之chi 問vấn 因nhân 聞văn 水thủy 聲thanh 大đại 悟ngộ 再tái 見kiến 古cổ 庭đình 和hòa 尚thượng 庭đình 一nhất 見kiến 便tiện 曰viết 可khả 喜hỷ 居cư 士sĩ 這giá 回hồi 穩ổn 坐tọa 家gia 邦bang 也dã 居cư 士sĩ 曰viết 某mỗ 甲giáp 自tự 來lai 不bất 出xuất 外ngoại 師sư 曰viết 家gia 中trung 事sự 若nhược 何hà 士sĩ 曰viết 倒đảo 卻khước 四tứ 壁bích 師sư 肯khẳng 之chi 士sĩ 禮lễ 拜bái 師sư 有hữu 鐵thiết 壁bích 銀ngân 山sơn 都đô 放phóng 倒đảo 叮# 嚀# 珍trân 重trọng 莫mạc 狐hồ 疑nghi 之chi 句cú 寄ký 之chi 年niên 七thất 十thập 臨lâm 終chung 說thuyết 偈kệ 云vân 貫quán 用dụng 龜quy 毛mao 頻tần 拈niêm 兔thố 角giác 今kim 日nhật 分phân 明minh 趙triệu 州châu 略lược 彴# (# 此thử 段đoạn 在tại 大đại 巍nguy 之chi 前tiền )# 。

元nguyên 盤bàn 龍long 蓮liên 峰phong 崇sùng 照chiếu 禪thiền 師sư 晉tấn 寧ninh 人nhân 也dã 姓tánh 段đoạn 年niên 十thập 八bát 禮lễ 雲vân 峰phong 和hòa 尚thượng 祝chúc 髮phát 峰phong 示thị 與dữ 狗cẩu 子tử 佛Phật 性tánh 話thoại 每mỗi 以dĩ 七thất 日nhật 斷đoạn 絕tuyệt 思tư 想tưởng 疑nghi 之chi 一nhất 日nhật 聞văn 伐phạt 木mộc 聲thanh 忽hốt 大đại 悟ngộ 遂toại 遊du 大đại 方phương 見kiến 空không 菴am 等đẳng 一nhất 十thập 八bát 元nguyên 善Thiện 知Tri 識Thức 最tối 後hậu 見kiến 中trung 峰phong 本bổn 和hòa 尚thượng 印ấn 可khả 回hồi 滇# 建kiến 盤bàn 龍long 寺tự 居cư 焉yên 元nguyên 至chí 正chánh 二nhị 十thập 一nhất 年niên 八bát 月nguyệt 望vọng 詔chiếu 眾chúng 書thư 偈kệ 云vân 三tam 界giới 與dữ 三tam 途đồ 何hà 佛Phật 祖tổ 不bất 遊du 不bất 破phá 則tắc 便tiện 有hữu 能năng 破phá 則tắc 便tiện 無vô 老lão 僧Tăng 有hữu 吞thôn 吐thổ 不bất 下hạ 門môn 徒đồ 不bất 肯khẳng 用dụng 心tâm 修tu 切thiết 忌kỵ 切thiết 忌kỵ 跏già 趺phu 而nhi 逝thệ 身thân 體thể 溫ôn 軟nhuyễn 七thất 日nhật 如như 生sanh 有hữu 彩thải 虹hồng 貫quán 天thiên 者giả 三tam 日nhật 至chí 今kim 肉nhục 身thân 見kiến 在tại 所sở 建kiến 有hữu 六lục 梵Phạm 剎sát 最tối 崇sùng 麗lệ 焉yên (# 附phụ 錄lục )# 。

南nam 詔chiếu 史sử 載tái 梁lương 王vương 宮cung 中trung 有hữu 怪quái 左tả 右hữu 啟khải 王vương 請thỉnh 師sư 治trị 之chi 師sư 祝chúc 畢tất 怪quái 息tức 王vương 喜hỷ 禮lễ 謝tạ 留lưu 宮cung 中trung 夜dạ 分phân 潛tiềm 至chí 榻tháp 前tiền 問vấn 國quốc 事sự 師sư 但đãn 嘆thán 息tức 不bất 言ngôn 王vương 曰viết 興hưng 敗bại 乃nãi 天thiên 意ý 師sư 言ngôn 何hà 礙ngại 曰viết 二nhị 十thập 年niên 後hậu 國quốc 亡vong 矣hĩ 至chí 期kỳ 。 大đại 明minh 兵binh 下hạ 果quả 應ứng 其kỳ 言ngôn 黑hắc 井tỉnh 有hữu 毒độc 龍long 興hưng 水thủy 溢dật 鹽diêm 井tỉnh 損tổn 民dân 居cư 師sư 建kiến 寺tự 書thư 咒chú 沉trầm 水thủy 害hại 息tức 寧ninh 州châu 虎hổ 噬phệ 人nhân 師sư 噀# 水thủy 限hạn 速tốc 去khứ 次thứ 日nhật 果quả 去khứ 自tự 是thị 二nhị 地địa 感cảm 師sư 德đức 每mỗi 歲tuế 納nạp 貢cống 耕canh 牛ngưu 引dẫn 鹽diêm 永vĩnh 為vi 常thường 例lệ 。

明minh 感cảm 通thông 無vô 極cực 禪thiền 師sư 大đại 理lý 人nhân 因nhân 參tham 雲vân 門môn 拈niêm 世Thế 尊Tôn 因nhân 緣duyên 悟ngộ 入nhập 洪hồng 武võ 十thập 六lục 年niên 以dĩ 白bạch 駒câu 山sơn 茶trà 進tiến 。 上thượng 上thượng 臨lâm 軒hiên 受thọ 之chi 時thời 駒câu 忽hốt 嘶# 一nhất 聲thanh 茶trà 亦diệc 發phát 一nhất 花hoa 上thượng 異dị 之chi 加gia 歎thán 彌di 久cửu 敕sắc 賜tứ 建kiến 寺tự 并tinh 御ngự 製chế 詩thi 一nhất 十thập 八bát 章chương 而nhi 歸quy 與dữ 金kim 陵lăng 金kim 碧bích 峰phong 千thiên 巖nham 諸chư 師sư 友hữu 善thiện 咸hàm 有hữu 詩thi 贈tặng 焉yên 。

明minh 古cổ 庭đình 善thiện 堅kiên 禪thiền 師sư 姓tánh 丁đinh 氏thị 永vĩnh 樂nhạo/nhạc/lạc 甲giáp 午ngọ 二nhị 月nguyệt 二nhị 十thập 二nhị 日nhật 子tử 時thời 生sanh 於ư 滇# 城thành 南nam 廓khuếch 其kỳ 夜dạ 紅hồng 光quang 盈doanh 室thất 異dị 香hương 彌di 戶hộ 七thất 歲tuế 乞khất 出xuất 家gia 十thập 歲tuế 入nhập 五ngũ 華hoa 寺tự 禮lễ 此thử 宗tông 和hòa 尚thượng 為vi 師sư 易dị 名danh 善thiện 賢hiền 十thập 九cửu 年niên 復phục 禮lễ 白bạch 巖nham 和hòa 尚thượng 改cải 名danh 善thiện 堅kiên 自tự 是thị 坐tọa 習tập 不bất 輟chuyết 師sư 異dị 之chi 勉miễn 持trì 觀quán 音âm 號hiệu 宣tuyên 德đức 二nhị 年niên 巡tuần 按án 御ngự 史sử 張trương 公công 善thiện 相tương 謂vị 其kỳ 師sư 曰viết 此thử 子tử 非phi 凡phàm 間gian 人nhân 年niên 三tam 十thập 後hậu 當đương 佩bội 祖tổ 印ấn 爾nhĩ 老lão 僧Tăng 輩bối 亦diệc 當đương 加gia 額ngạch 後hậu 走tẩu 金kim 陵lăng 謁yết 無vô 隱ẩn 和hòa 尚thượng 示thị 萬vạn 法pháp 歸quy 一nhất 話thoại 參tham 之chi 忽hốt 一nhất 日nhật 看khán 圓viên 覺giác 經kinh 至chí 身thân 心tâm 俱câu 幻huyễn 處xứ 劃hoạch 然nhiên 自tự 釋thích 遂toại 云vân 離ly 此thử 身thân 心tâm 誰thùy 當đương 其kỳ 幻huyễn 返phản 杭# 州châu 戒giới 檀đàn 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 。 正chánh 統thống 十thập 年niên 往vãng 金kim 臺đài 參tham 無vô 際tế 和hòa 尚thượng 證chứng 明minh 大đại 事sự 和hòa 尚thượng 大đại 喜hỷ 曰viết 吾ngô 法pháp 自tự 子tử 大đại 興hưng 於ư 世thế 賜tứ 號hiệu 古cổ 庭đình 將tương 袈ca 裟sa 拂phất 子tử 付phó 與dữ 汝nhữ 作tác 臨lâm 濟tế 正chánh 眼nhãn 先tiên 師sư 慧tuệ 命mạng 無vô 令linh 斷đoạn 絕tuyệt 。 珍trân 重trọng 珍trân 重trọng 師sư 暮mộ 年niên 返phản 滇# 建kiến 歸quy 化hóa 禪thiền 林lâm 以dĩ 弘hoằng 治trị 六lục 年niên 癸quý 丑sửu 七thất 月nguyệt 二nhị 十thập 日nhật 未vị 時thời 集tập 眾chúng 說thuyết 偈kệ 云vân 來lai 從tùng 華hoa 藏tạng 海hải 中trung 來lai 文Văn 殊Thù 普phổ 賢hiền 去khứ 從tùng 華hoa 藏tạng 海hải 中trung 去khứ 彌Di 勒Lặc 釋Thích 迦Ca 豎thụ 拂phất 子tử 云vân 古cổ 今kim 諸chư 佛Phật 。 諸chư 祖tổ 都đô 在tại 這giá 裏lý 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 咄đốt 放phóng 拂phất 子tử 瞑minh 目mục 而nhi 逝thệ 至chí 今kim 肉nhục 身thân 如như 生sanh 所sở 著trước 有hữu 山sơn 雲vân 水thủy 石thạch 集tập 行hành 於ư 世thế 。

明minh 大đại 巍nguy 淨tịnh 倫luân 禪thiền 師sư 雲vân 南nam 昆côn 明minh 人nhân 姓tánh 康khang 氏thị 生sanh 宣tuyên 德đức 丁đinh 未vị 正chánh 統thống 丁đinh 巳tị 年niên 甫phủ 十thập 一nhất 入nhập 學học 庚canh 申thân 出xuất 家gia 受thọ 業nghiệp 本bổn 府phủ 太thái 華hoa 無vô 極cực 泰thái 和hòa 尚thượng 戊# 辰thần 遂toại 謁yết 大đại 方phương 天thiên 順thuận 癸quý 未vị 參tham 見kiến 古cổ 庭đình 老lão 和hòa 尚thượng 於ư 浮phù 山sơn 逮đãi 年niên 六lục 十thập 有hữu 六lục 說thuyết 偈kệ 以dĩ 別biệt 其kỳ 徒đồ 所sở 著trước 有hữu 竹trúc 室thất 集tập 傳truyền 于vu 世thế 。

明minh 波ba 羅la 禪thiền 師sư 大đại 理lý 人nhân 姓tánh 趙triệu 初sơ 居cư 蒼thương 山sơn 懸huyền 巖nham 禮lễ 佛Phật 洞đỗng 明minh 心tâm 地địa 後hậu 謁yết 大đại 方phương 印ấn 心tâm 於ư 古cổ 庭đình 堅kiên 禪thiền 師sư 復phục 歸quy 仍nhưng 禮lễ 佛Phật 一nhất 日nhật 經kinh 行hành 巖nham 上thượng 屹# 然nhiên 立lập 化hóa 七thất 日nhật 不bất 踣# 鄉hương 人nhân 以dĩ 香hương 燭chúc 之chi 儀nghi 禱đảo 之chi 輕khinh 如như 一nhất 葉diệp 遂toại 就tựu 茶trà 毘tỳ 得đắc 舍xá 利lợi 七thất 粒lạp 瘞ế 於ư 浮phù 圖đồ 後hậu 人nhân 名danh 其kỳ 壁bích 曰viết 波ba 羅la 巖nham 山sơn 勢thế 巇# 嶮hiểm 登đăng 者giả 凜# 然nhiên 風phong 吹xuy 草thảo 木mộc 皆giai 作tác 禮lễ 佛Phật 聲thanh 至chí 今kim 不bất 息tức 。 所sở 禮lễ 之chi 石thạch 手thủ 足túc 印ấn 紋văn 怳hoảng 然nhiên 如như 生sanh 塔tháp 于vu 蕩đãng 山sơn 蘭lan 若nhã 猶do 存tồn 。

明minh 雞kê 足túc 楊dương 輔phụ 居cư 士sĩ 字tự 存tồn 誠thành 博bác 學học 多đa 聞văn 。 隱ẩn 居cư 不bất 仕sĩ 壽thọ 八bát 十thập 餘dư 無vô 病bệnh 化hóa 去khứ 家gia 人nhân 以dĩ 屍thi 入nhập 棺quan 營doanh 喪táng 葬táng 之chi 頃khoảnh 忽hốt 見kiến 輔phụ 自tự 外ngoại 入nhập 拍phách 手thủ 笑tiếu 曰viết 楊dương 輔phụ 可khả 喜hỷ 今kim 日nhật 大đại 事sự 了liễu 畢tất 俄nga 爾nhĩ 不bất 見kiến 所sở 著trước 有hữu 桂quế 樓lâu 集tập 篆# 隸lệ 宗tông 源nguyên 行hành 世thế 。

中trung 溪khê 覺giác 林lâm 居cư 士sĩ 李# 元nguyên 陽dương 生sanh 而nhi 穎# 悟ngộ 過quá 目mục 成thành 頌tụng 初sơ 得đắc 方phương 士sĩ 受thọ 導đạo 引dẫn 之chi 術thuật 以dĩ 為vi 神thần 仙tiên 必tất 致trí 後hậu 因nhân 讀đọc 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 大đại 駭hãi 曰viết 世thế 有hữu 如như 是thị 書thư 乎hồ 遂toại 留lưu 心tâm 內nội 典điển 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 僧Tăng 遊du 自tự 號hiệu 覺giác 林lâm 居cư 士sĩ 在tại 翰hàn 院viện 時thời 常thường 遊du 法pháp 席tịch 見kiến 雲vân 谷cốc 法pháp 舟chu 諸chư 師sư 與dữ 默mặc 菴am 定định 堂đường 二nhị 僧Tăng 為vi 方phương 外ngoại 契khế 所sở 著trước 有hữu 禪thiền 源nguyên 記ký 及cập 中trung 溪khê 類loại 稿# 等đẳng 書thư 流lưu 于vu 世thế 。

明minh 雞kê 足túc 定định 堂đường 本bổn 帖# 禪thiền 師sư 尋tầm 甸# 人nhân 姓tánh 楊dương 參tham 萬vạn 法pháp 歸quy 一nhất 臨lâm 終chung 書thư 偈kệ 云vân 幾kỷ 回hồi 力lực 盡tận 心tâm 圓viên 處xứ 坐tọa 脫thoát 娘nương 生sanh 鐵thiết 面diện 皮bì 即tức 化hóa 去khứ 。

明minh 朗lãng 目mục 慧tuệ 光quang 本bổn 智trí 禪thiền 師sư 曲khúc 靖tĩnh 人nhân 姓tánh 李# 從tùng 本bổn 山sơn 白bạch 齋trai 和hòa 尚thượng 落lạc 髮phát 初sơ 遊du 方phương 參tham 不bất 二nhị 遍biến 融dung 等đẳng 八bát 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 究cứu 竟cánh 大đại 事sự 其kỳ 後hậu 乃nãi 登đăng 天thiên 目mục 蘭lan 風phong 和hòa 尚thượng 之chi 門môn 以dĩ 見kiến 佛Phật 了liễu 生sanh 死tử 為vi 問vấn 方phương 擬nghĩ 說thuyết 輒triếp 呵ha 之chi 一nhất 日nhật 風phong 肩kiên 柴sài 次thứ 遙diêu 見kiến 師sư 擲trịch 柴sài 於ư 地địa 曰viết 見kiến 佛Phật 了liễu 生sanh 死tử 師sư 不bất 言ngôn 直trực 肩kiên 柴sài 去khứ 曰viết 見kiến 佛Phật 了liễu 生sanh 死tử 深thâm 契khế 之chi 後hậu 開khai 堂đường 於ư 北bắc 京kinh 盧lô 溝câu 橋kiều 興hưng 復phục 浮phù 山sơn 刻khắc 九cửu 帶đái 集tập 當đương 時thời 大đại 宰tể 官quan 如như 汪uông 可khả 受thọ 陶đào 望vọng 齡linh 王vương 元nguyên 翰hàn 等đẳng 咸hàm 執chấp 弟đệ 子tử 禮lễ 因nhân 與dữ 眾chúng 說thuyết 楞lăng 嚴nghiêm 至chí 同đồng 分phân 別biệt 業nghiệp 二nhị 種chủng 妄vọng 見kiến 處xứ 忽hốt 下hạ 坐tọa 告cáo 眾chúng 曰viết 緣duyên 盡tận 矣hĩ 跏già 趺phu 而nhi 逝thệ 塔tháp 于vu 浮phù 山sơn 所sở 著trước 有hữu 法pháp 句cú 行hành 世thế 。

應ứng 化hóa

邃thúy 古cổ 之chi 世thế 大đại 理lý 舊cựu 為vi 澤trạch 國quốc 水thủy 多đa 陸lục 少thiểu 有hữu 邪tà 龍long 據cứ 之chi 是thị 名danh 羅la 剎sát 好hảo/hiếu 啖đạm 食thực 人nhân 居cư 民dân 鮮tiển 少thiểu 有hữu 一nhất 老lão 僧Tăng 自tự 西tây 方phương 來lai 託thác 言ngôn 欲dục 求cầu 片phiến 地địa 藏tạng 修tu 羅la 剎sát 問vấn 何hà 所sở 欲dục 僧Tăng 身thân 披phi 袈ca 裟sa 。 手thủ 牽khiên 一nhất 犬khuyển 指chỉ 曰viết 他tha 無vô 所sở 求cầu 但đãn 欲dục 吾ngô 袈ca 裟sa 一nhất 展triển 犬khuyển 一nhất 跳khiêu 之chi 地địa 羅la 剎sát 諾nặc 僧Tăng 曰viết 既ký 承thừa 許hứa 諾nặc 合hợp 立lập 符phù 券khoán 羅la 剎sát 又hựu 諾nặc 遂toại 就tựu 洱# 水thủy 岸ngạn 上thượng 畫họa 券khoán 石thạch 間gian 於ư 是thị 僧Tăng 展triển 袈ca 裟sa 縱túng/tung 犬khuyển 一nhất 跳khiêu 已dĩ 盡tận 羅la 剎sát 之chi 地địa 羅la 剎sát 彷phảng 徨# 失thất 措thố 意ý 欲dục 背bối/bội 盟minh 僧Tăng 以dĩ 神thần 力lực 制chế 之chi 不bất 敢cảm 背bối/bội 但đãn 問vấn 何hà 以dĩ 處xứ 我ngã 僧Tăng 曰viết 別biệt 有hữu 殊thù 勝thắng 之chi 居cư 因nhân 於ư 蒼thương 山sơn 之chi 上thượng 陽dương 溪khê 神thần 化hóa 金kim 屋ốc 寶bảo 所sở 一nhất 區khu 羅la 剎sát 喜hỷ 過quá 望vọng 盡tận 移di 其kỳ 屬thuộc 入nhập 焉yên 而nhi 山sơn 遂toại 閉bế 于vu 是thị 僧Tăng 乃nãi 鑿tạc 河hà 尾vĩ 洩duệ 水thủy 之chi 半bán 是thị 為vi 天thiên 生sanh 橋kiều 今kim 洱# 水thủy 島đảo 上thượng 有hữu 赤xích 文văn 如như 古cổ 篆# 籀# 云vân 是thị 買mãi 地địa 券khoán 僧Tăng 即tức 觀quán 音âm 大Đại 士Sĩ 也dã 。

唐đường 雞kê 足túc 古cổ 和hòa 尚thượng 不bất 知tri 何hà 許hứa 人nhân 與dữ 二nhị 僧Tăng 同đồng 住trụ 一nhất 庵am 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 南nam 詔chiếu 問vấn 識thức 何hà 法Pháp 門môn 古cổ 答đáp 云vân 我ngã 能năng 使sử 死tử 者giả 生sanh 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 。 詔chiếu 今kim 國quốc 中trung 但đãn 有hữu 死tử 者giả 請thỉnh 古cổ 起khởi 棺quan 如như 此thử 十thập 餘dư 年niên 有hữu 讒sàm 於ư 詔chiếu 曰viết 古cổ 妄vọng 人nhân 也dã 云vân 能năng 超siêu 度độ 死tử 魂hồn 何hà 所sở 證chứng 驗nghiệm 臣thần 願nguyện 入nhập 棺quan 試thí 之chi 詔chiếu 如như 言ngôn 請thỉnh 古cổ 起khởi 棺quan 將tương 至chí 化hóa 骨cốt 之chi 所sở 起khởi 棺quan 視thị 之chi 誠thành 死tử 矣hĩ 懇khẩn 古cổ 求cầu 生sanh 又hựu 作tác 法pháp 遂toại 甦tô 死tử 者giả 悔hối 曰viết 我ngã 已dĩ 生sanh 在tại 七thất 寶bảo 宮cung 殿điện 。 中trung 如như 何hà 復phục 來lai 此thử 古cổ 遂toại 還hoàn 舊cựu 庵am 見kiến 二nhị 僧Tăng 問vấn 食thực 二nhị 僧Tăng 曰viết 汝nhữ 從tùng 城thành 中trung 來lai 。 乃nãi 不bất 裹khỏa 糧lương 卻khước 至chí 此thử 欲dục 食thực 耶da 古cổ 遂toại 走tẩu 叩khấu 華hoa 首thủ 石thạch 門môn 門môn 訇# 中trung 開khai 二nhị 僧Tăng 追truy 呼hô 至chí 則tắc 石thạch 門môn 閉bế 矣hĩ 二nhị 僧Tăng 悔hối 恨hận 焚phần 身thân 門môn 外ngoại 焚phần 處xứ 生sanh 柏# 二nhị 株chu 有hữu 泣khấp 淚lệ 泉tuyền 袈ca 裟sa 石thạch 存tồn 焉yên 然nhiên 古cổ 即tức 守thủ 衣y 迦Ca 葉Diếp 也dã 。

唐đường 白bạch 豬trư 高cao 娘nương 大đại 理lý 有hữu 樵tiều 人nhân 每mỗi 以dĩ 食thực 供cung 山sơn 神thần 神thần 現hiện 身thân 問vấn 何hà 所sở 求cầu 曰viết 我ngã 欲dục 到đáo 極cực 樂lạc 一nhất 觀quán 耳nhĩ 神thần 曰viết 此thử 非phi 我ngã 所sở 能năng 。 白bạch 巖nham 有hữu 擔đảm 桶# 引dẫn 豬trư 女nữ 人nhân 汝nhữ 往vãng 懇khẩn 之chi 彼bỉ 能năng 致trí 汝nhữ 極cực 樂lạc 樵tiều 人nhân 尋tầm 之chi 懇khẩn 其kỳ 所sở 云vân 女nữ 人nhân 以dĩ 衣y 袖tụ 納nạp 樵tiều 人nhân 且thả 戒giới 勿vật 語ngữ 即tức 見kiến 七thất 寶bảo 宮cung 殿điện 。 池trì 沼chiểu 樹thụ 林lâm 皆giai 如như 經kinh 說thuyết 樵tiều 人nhân 忽hốt 思tư 家gia 不bất 覺giác 身thân 居cư 故cố 地địa 女nữ 人nhân 騎kỵ 白bạch 豬trư 化hóa 為vi 象tượng 騰đằng 空không 而nhi 去khứ 。 乃nãi 知tri 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 化hóa 身thân 也dã 女nữ 生sanh 于vu 高cao 氏thị 名danh 谷cốc 女nữ 土thổ/độ 人nhân 即tức 其kỳ 地địa 建kiến 寺tự 曰viết 谷cốc 女nữ 今kim 稱xưng 高cao 娘nương 谷cốc 鳥điểu 皆giai 訛ngoa 也dã 。

唐đường 蓮liên 冠quan 老lão 僧Tăng 首thủ 戴đái 赤xích 蓮liên 花hoa 冠quan 身thân 披phi 袈ca 裟sa 。 持trì 缽bát 至chí 蒙mông 舍xá 細tế 農nông 邏la 家gia 乞khất 食thực 時thời 農nông 邏la 父phụ 子tử 耕canh 巍nguy 山sơn 下hạ 姑cô 婦phụ 往vãng 餉hướng 見kiến 僧Tăng 乞khất 食thực 遂toại 食thực 之chi 再tái 炊xuy 住trụ 饁# 僧Tăng 坐tọa 不bất 去khứ 持trì 饁# 前tiền 行hành 而nhi 僧Tăng 業nghiệp 已dĩ 先tiên 在tại 復phục 向hướng 人nhân 乞khất 食thực 姑cô 婦phụ 驚kinh 怪quái 又hựu 食thực 之chi 返phản 而nhi 復phục 炊xuy 且thả 至chí 巍nguy 山sơn 見kiến 僧Tăng 坐tọa 石thạch 磐bàn 前tiền 有hữu 一nhất 青thanh 牛ngưu 左tả 有hữu 白bạch 馬mã 右hữu 有hữu 白bạch 象tượng 各các 馴# 伏phục 上thượng 覆phú 雲vân 氣khí 雲vân 中trung 有hữu 二nhị 童đồng 子tử 。 一nhất 執chấp 如như 意ý 一nhất 執chấp 金kim 鏡kính 姑cô 婦phụ 驚kinh 喜hỷ 再tái 拜bái 之chi 僧Tăng 問vấn 何hà 願nguyện 二nhị 女nữ 不bất 知tri 僧Tăng 曰viết 奕dịch 業nghiệp 相tương/tướng 承thừa 二nhị 女nữ 趨xu 農nông 邏la 等đẳng 至chí 則tắc 但đãn 見kiến 五ngũ 色sắc 雲vân 中trung 一nhất 人nhân 持trì 缽bát 而nhi 坐tọa 彷phảng 彿phất 見kiến 二nhị 童đồng 子tử 。 唯duy 餘dư 磐bàn 石thạch 上thượng 衣y 痕ngân 及cập 象tượng 馬mã 牛ngưu 之chi 跡tích 耳nhĩ 。

楊dương 波ba 遠viễn 大Đại 士Sĩ 東đông 漢hán 時thời 常thường 以dĩ 神thần 異dị 救cứu 世thế 人nhân 號hiệu 為vi 神thần 明minh 大Đại 士Sĩ 數số 百bách 歲tuế 出xuất 沒một 無vô 時thời 唐đường 永vĩnh 徽# 以dĩ 後hậu 常thường 騎kỵ 三tam 角giác 青thanh 牛ngưu 逍tiêu 遙diêu 以dĩ 遊du 善thiện 觀quán 風phong 氣khí 凡phàm 雲vân 南nam 鹽diêm 井tỉnh 寶bảo 處xứ 皆giai 師sư 所sở 示thị 偶ngẫu 逢phùng 神thần 僧Tăng 於ư 三tam 陽dương 峰phong 麓lộc 為vi 設thiết 一nhất 供cung 陳trần 石thạch 案án 長trường/trưởng 丈trượng 六lục 闊khoát 六lục 尺xích 但đãn 以dĩ 一nhất 手thủ 持trì 將tương 石thạch 案án 猶do 存tồn 千thiên 夫phu 莫mạc 舉cử 後hậu 不bất 知tri 所sở 終chung 。

唐đường 僧Tăng 道đạo 清thanh 和hòa 尚thượng 者giả 姓tánh 楊dương 殉# 道đạo 忘vong 軀khu 日nhật 課khóa 經Kinh 典điển 感cảm 現hiện 觀quán 音âm 大Đại 士Sĩ 遐hà 邇nhĩ 欽khâm 風phong 漁ngư 者giả 焚phần 其kỳ 網võng 酒tửu 家gia 隳huy 其kỳ 具cụ 蒙mông 氏thị 冊sách 為vi 顯hiển 蜜mật 融dung 通thông 大đại 義nghĩa 法Pháp 師sư 一nhất 日nhật 微vi 哂# 而nhi 化hóa 火hỏa 中trung 彩thải 雲vân 磐bàn 礡# 舌thiệt 根căn 不bất 爛lạn 如như 紅hồng 蓮liên 然nhiên 。

唐đường 趙triệu 迦ca 羅la 師sư 大đại 德đức 間gian 昆côn 明minh 池trì 有hữu 蛟giao 化hóa 美mỹ 少thiếu 年niên 妖yêu 異dị 害hại 人nhân 居cư 民dân 苦khổ 之chi 師sư 世thế 精tinh 阿a 吒tra 力lực 教giáo 尤vưu 通thông 梵Phạm 經kinh 鄉hương 父phụ 老lão 禮lễ 請thỉnh 治trị 之chi 師sư 即tức 遣khiển 黑hắc 貌mạo 胡hồ 奴nô 擒cầm 至chí 以dĩ 水thủy 噀# 之chi 蛟giao 立lập 見kiến 形hình 因nhân 斬trảm 之chi 怪quái 絕tuyệt 人nhân 問vấn 胡hồ 奴nô 為vi 誰thùy 曰viết 此thử 大đại 黑hắc 天thiên 神thần 也dã 。

唐đường 楊dương 都đô 司ty 創sáng/sang 洱# 河hà 東đông 羅la 筌thuyên 寺tự 寺tự 前tiền 有hữu 田điền 四tứ 十thập 畝mẫu 每mỗi 栽tài 秧# 約ước 三tam 日nhật 傭dong 者giả 戲hí 師sư 曰viết 若nhược 能năng 繫hệ 日nhật 當đương 為vi 畢tất 栽tài 師sư 默mặc 念niệm 咒chú 田điền 栽tài 既ký 畢tất 乃nãi 暝# 傭dong 歸quy 而nhi 後hậu 知tri 已dĩ 歷lịch 二nhị 晝trú 矣hĩ 山sơn 下hạ 有hữu 黑hắc 龍long 常thường 作tác 風phong 浪lãng 覆phú 舟chu 師sư 以dĩ 白bạch 犬khuyển 吠phệ 之chi 龍long 怒nộ 而nhi 出xuất 師sư 視thị 龍long 猶do 蜒diên 蚓# 若nhược 教giáo 誨hối 之chi 有hữu 頃khoảnh 龍long 馴# 俛miễn 而nhi 去khứ 先tiên 是thị 河hà 浪lãng 九cửu 疊điệp 師sư 以dĩ 念niệm 珠châu 鞭tiên 之chi 去khứ 其kỳ 三tam 疊điệp 河hà 乃nãi 翕# 順thuận 可khả 舟chu 。

唐đường 宗tông 寶bảo 禪thiền 師sư 者giả 元nguyên 和hòa 間gian 有hữu 漁ngư 人nhân 於ư 洱# 河hà 岸ngạn 得đắc 鵰điêu 遺di 卵noãn 收thu 之chi 有hữu 頃khoảnh 卵noãn 破phá 而nhi 出xuất 為vi 嬰anh 兒nhi 人nhân 異dị 之chi 不bất 敢cảm 加gia 害hại 嬰anh 兒nhi 能năng 食thực 即tức 解giải 種chủng 種chủng 伎kỹ 倆lưỡng 長trường/trưởng 而nhi 為vi 僧Tăng 在tại 崇sùng 模mô 莊trang 人nhân 呼hô 為vi 崇sùng 模mô 師sư 又hựu 曰viết 宗tông 寶bảo 能năng 呼hô 致trí 風phong 雨vũ 善thiện 用dụng 兵binh 機cơ 神thần 異dị 莫mạc 測trắc 景cảnh 莊trang 帝đế 禮lễ 以dĩ 為vi 師sư 帝đế 攻công 成thành 都đô 軍quân 士sĩ 乏phạp 糧lương 師sư 咒chú 水thủy 為vi 酒tửu 咒chú 少thiểu 為vi 米mễ 醉túy 飽bão 數sổ 萬vạn 人nhân 唐đường 師sư 三tam 至chí 三tam 敗bại 者giả 皆giai 師sư 力lực 也dã 後hậu 帝đế 憚đạn 之chi 師sư 輒triếp 化hóa 為vi 鵬# 飛phi 集tập 高cao 興hưng 寺tự 不bất 知tri 所sở 終chung 。

師sư 摩ma 矣hĩ 太thái 后hậu 乃nãi 景cảnh 莊trang 帝đế 之chi 母mẫu 持trì 觀quán 音âm 咒chú 得đắc 觀quán 音âm 圓viên 通thông 隨tùy 帝đế 征chinh 至chí 羅la 浮phù 白bạch 城thành 建kiến 一nhất 寺tự 南nam 壁bích 畫họa 一nhất 龍long 是thị 夜dạ 龍long 動động 幾kỷ 損tổn 寺tự 矣hĩ 復phục 畫họa 柱trụ 鎖tỏa 之chi 方phương 定định 。

唐đường 贊tán 陀đà 高cao 僧Tăng 摩Ma 伽Già 陀Đà 國Quốc 。 人nhân 為vi 蒙mông 氏thị 所sở 重trọng/trùng 初sơ 游du 鶴hạc 慶khánh 其kỳ 地địa 皆giai 水thủy 師sư 以dĩ 杖trượng 刺thứ 東đông 隅ngung 而nhi 泄tiết 焉yên 復phục 建kiến 玄huyền 化hóa 寺tự 鎮trấn 之chi 與dữ 李# 成thành 眉mi 友hữu 善thiện 時thời 王vương 公công 主chủ 崇sùng 聖thánh 寺tự 祈kỳ 佛Phật 至chí 城thành 西tây 為vi 乘thừa 白bạch 馬mã 金kim 甲giáp 神thần 入nhập 攝nhiếp 去khứ 王vương 告cáo 於ư 師sư 師sư 曰viết 此thử 蒼thương 山sơn 神thần 也dã 乃nãi 設thiết 燈đăng 照chiếu 之chi 果quả 在tại 蒼thương 山sơn 下hạ 師sư 怒nộ 欲dục 作tác 法pháp 移di 山sơn 於ư 海hải 神thần 懼cụ 獻hiến 寶bảo 珠châu 王vương 從tùng 之chi 。

周chu 壽thọ 海hải 法Pháp 師sư 洱# 海hải 人nhân 有hữu 道Đạo 行hạnh 博bác 通thông 經kinh 史sử 時thời 天thiên 旱hạn 不bất 雨vũ 。 王vương 命mệnh 師sư 祈kỳ 雨vũ 師sư 曰viết 昔tích 湯thang 旱hạn 七thất 年niên 六lục 事sự 自tự 責trách 天thiên 雨vũ 七thất 日nhật 今kim 王vương 酒tửu 色sắc 妄vọng 殺sát 天thiên 怒nộ 不bất 雨vũ 王vương 如như 悔hối 改cải 天thiên 雨vũ 自tự 至chí 何hà 用dụng 禱đảo 為vi 王vương 如như 師sư 言ngôn 自tự 改cải 自tự 責trách 數sổ 日nhật 果quả 雨vũ 。

宋tống 無vô 言ngôn 和hòa 尚thượng 姓tánh 李# 氏thị 精tinh 密mật 教giáo 嘗thường 持trì 一nhất 銕# 缽bát 入nhập 定định 欲dục 晴tình 則tắc 缽bát 內nội 火hỏa 光quang 燭chúc 天thiên 遂toại 霽tễ 欲dục 雨vũ 則tắc 缽bát 中trung 白bạch 氣khí 上thượng 升thăng 遂toại 雨vũ 南nam 詔chiếu 封phong 為vi 灌quán 頂đảnh 法pháp 。 師sư 一nhất 日nhật 講giảng 法Pháp 華hoa 經kinh 有hữu 老lão 翁ông 立lập 聽thính 畢tất 乘thừa 風phong 雲vân 而nhi 去khứ 眾chúng 驚kinh 問vấn 之chi 曰viết 洱# 水thủy 龍long 也dã 。

元nguyên 連liên 精tinh 和hòa 尚thượng 定định 遠viễn 人nhân 通thông 瑜du 伽già 秘bí 密mật 教giáo 元nguyên 至chí 正chánh 間gian 滇# 大đại 旱hạn 梁lương 王vương 迎nghênh 之chi 祈kỳ 雨vũ 師sư 於ư 淨tịnh 瓶bình 中trung 出xuất 一nhất 小tiểu 蛇xà 雨vũ 大đại 降giáng/hàng 王vương 贈tặng 以dĩ 金kim 帛bạch 力lực 辭từ 歸quy 之chi 日nhật 役dịch 鬼quỷ 荷hà 擔đảm 步bộ 如như 行hành 空không 不bất 知tri 所sở 往vãng 師sư 初sơ 隱ẩn 處xứ 今kim 名danh 雲vân 山sơn 焉yên 。

漢hán 觀quán 音âm 長trưởng 者giả 不bất 知tri 何hà 許hứa 人nhân 蒙mông 氏thị 時thời 遊du 大đại 理lý 長trường/trưởng 髯nhiêm 闊khoát 面diện 冠quan 蓮liên 冠quan 執chấp 杖trượng 持trì 珠châu 或hoặc 隱ẩn 或hoặc 顯hiển 。 出xuất 沒một 不bất 定định 後hậu 漢hán 兵binh 伐phạt 滇# 長trưởng 者giả 背bối/bội 負phụ 大đại 石thạch 可khả 約ước 數số 丈trượng 兵binh 士sĩ 望vọng 見kiến 驚kinh 退thoái 兵binh 中trung 有hữu 善thiện 用dụng 陰ấm 符phù 者giả 盡tận 令linh 境cảnh 中trung 火hỏa 息tức 長trưởng 者giả 取thủ 石thạch 吹xuy 之chi 得đắc 火hỏa 民dân 有hữu 憂ưu 患hoạn 數sác 處xử 禱đảo 之chi 皆giai 應ưng 俗tục 呼hô 為vi 觀quán 音âm 長trưởng 者giả 所sở 負phụ 之chi 石thạch 尚thượng 在tại 取thủ 火hỏa 之chi 法pháp 今kim 賴lại 焉yên 。

唐đường 閤các 毘tỳ 和hòa 尚thượng 神thần 武võ 王vương 之chi 弟đệ 也dã 人nhân 馬mã 十thập 八bát 騎kỵ 往vãng 回hồi 數sổ 千thiên 里lý 不bất 過quá 朝triêu 夕tịch 時thời 唐đường 師sư 伐phạt 滇# 皆giai 師sư 破phá 之chi 後hậu 至chí 西tây 海hải 人nhân 馬mã 浮phù 波ba 而nhi 去khứ 莫mạc 知tri 所sở 從tùng 。

大đại 義nghĩa 法Pháp 師sư 西tây 竺trúc 人nhân 游du 滇# 以dĩ 菩Bồ 提Đề 珠châu 九cửu 子tử 種chủng 鄯# 闡xiển 今kim 存tồn 一nhất 株chu 甚thậm 茂mậu 所sở 譯dịch 有hữu 方Phương 廣Quảng 經kinh 盛thịnh 行hành 。

梁lương 智trí 照chiếu 法Pháp 師sư 深thâm 通thông 大Đại 乘Thừa 兼kiêm 弘hoằng 律luật 部bộ 肅túc 文văn 帝đế 禮lễ 以dĩ 為vi 師sư 時thời 帝đế 興hưng 師sư 犯phạm 梁lương 師sư 諫gián 不bất 止chỉ 兩lưỡng 軍quân 勝thắng 負phụ 殺sát 戮lục 甚thậm 多đa 師sư 撰soạn 封phong 民dân 三Tam 寶Bảo 記ký 以dĩ 進tiến 之chi 歸quy 隱ẩn 深thâm 山sơn 不bất 復phục 出xuất 。

元nguyên 左tả 黎lê 國quốc 師sư 滇# 西tây 人nhân 也dã 隨tùy 段đoạn 氏thị 朝triêu 。 元nguyên 適thích 元nguyên 成thành 宗tông 手thủ 疽thư 醫y 莫mạc 能năng 治trị 師sư 咒chú 水thủy 洗tẩy 之chi 即tức 愈dũ 帝đế 再tái 欲dục 試thí 掘quật 地địa 窖# 使sử 八bát 人nhân 入nhập 地địa 打đả 鼓cổ 佯dương 曰viết 有hữu 怪quái 命mạng 師sư 治trị 之chi 師sư 端đoan 坐tọa 少thiểu 頃khoảnh 鼓cổ 聲thanh 不bất 聞văn 開khai 視thị 之chi 八bát 人nhân 已dĩ 死tử 帝đế 深thâm 敬kính 服phục 封phong 為vi 國quốc 師sư 。

夢mộng 語ngữ 引dẫn

予# 半bán 生sanh 虛hư 度độ 。 無vô 論luận 情tình 封phong 境cảnh 閉bế 。 不bất 得đắc 出xuất 頭đầu 。 日nhật 顛điên 倒đảo 於ư 夢mộng 中trung 。 即tức 視thị 聖thánh 太thái 高cao 。 視thị 作tác 聖thánh 太thái 難nạn/nan 。 亦diệc 迷mê 惑hoặc 於ư 夢mộng 中trung 。 更cánh 苦khổ 懵mộng 懵mộng 懂đổng 懂đổng 。 喚hoán 醒tỉnh 無vô 人nhân 。 尤vưu 淪luân 沒một 於ư 夢mộng 中trung 。 幸hạnh 而nhi 機cơ 緣duyên 未vị 斷đoạn 。 崇sùng 禎# 丙bính 子tử 。 大Đại 士Sĩ 誕đản 日nhật 。 遇ngộ 吾ngô 滇# 徹triệt 庸dong 禪thiền 師sư 。 於ư 金kim 陵lăng 之chi 興hưng 善thiện 寺tự 。 謂vị 予# 生sanh 死tử 事sự 大đại 。 須tu 求cầu 菩Bồ 提Đề 。 歸quy 而nhi 胡hồ 猜# 亂loạn 度độ 。 展triển 轉chuyển 弗phất 寧ninh 。 更cánh 憧sung 擾nhiễu 於ư 夢mộng 中trung 。 求cầu 師sư 指chỉ 示thị 。 但đãn 推thôi 椅# 頓đốn 足túc 曰viết 。 再tái 商thương 量lượng 。 益ích 雲vân 霧vụ 於ư 夢mộng 中trung 。 至chí 無vô 可khả 奈nại 何hà 田điền 地địa 。 徹triệt 公công 出xuất 所sở 說thuyết 夢mộng 語ngữ 示thị 予# 。 紫tử 閬# 陶đào 公công 聞văn 之chi 。 亦diệc 出xuất 海hải 門môn 周chu 先tiên 生sanh 。 證chứng 學học 錄lục 見kiến 贈tặng 。 猛mãnh 力lực 憤phẫn 發phát 。 細tế 讀đọc 沉trầm 思tư 。 越việt 十thập 日nhật 。 昧muội 爽sảng 在tại 枕chẩm 。 豁hoát 然nhiên 有hữu 悟ngộ 。 咦# 原nguyên 來lai 今kim 日nhật 即tức 昨tạc 日nhật 。 新tân 人nhân 是thị 故cố 人nhân 。 這giá 推thôi 椅# 頓đốn 足túc 的đích 。 徹triệt 老lão 漢hán 絲ti 毫hào 瞞man 不bất 得đắc 。 有hữu 甚thậm 麼ma 再tái 去khứ 商thương 量lượng 。 且thả 說thuyết 師sư 門môn 良lương 知tri 。 極cực 見kiến 成thành 的đích 。 不bất 待đãi 致trí 。 極cực 完hoàn 全toàn 的đích 。 不bất 必tất 致trí 。 物vật 自tự 沾triêm 他tha 不bất 上thượng 。 格cách 無vô 可khả 格cách 。 不bất 知tri 陽dương 明minh 夫phu 子tử 。 從tùng 何hà 處xứ 下hạ 手thủ 來lai 。 頓đốn 覺giác 通thông 身thân 靈linh 活hoạt 。 本bổn 體thể 工công 夫phu 。 一nhất 齊tề 俱câu 了liễu 。 今kim 而nhi 後hậu 。 讀đọc 無vô 書thư 書thư 。 應ưng 無vô 事sự 事sự 。 且thả 可khả 說thuyết 無vô 說thuyết 法Pháp 。 如như 是thị 饑cơ 餐xan 渴khát 飲ẩm 。 晝trú 起khởi 夜dạ 眠miên 。 何hà 夢mộng 覺giác 之chi 關quan 不bất 了liễu 。 何hà 聖thánh 賢hiền 之chi 道đạo 不bất 成thành 耶da 。 於ư 戲hí 。 予# 自tự 夢mộng 自tự 喚hoán 。 微vi 獨độc 徹triệt 公công 紫tử 閬# 。 不bất 能năng 喚hoán 予# 。 即tức 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 周chu 先tiên 生sanh 。 不bất 能năng 喚hoán 予# 。 然nhiên 非phi 徹triệt 公công 紫tử 閬# 。 把bả 我ngã 筌thuyên 蹄đề 。 何hà 繇# 得đắc 此thử 魚ngư 兔thố 恐khủng 活hoạt 佛Phật 出xuất 世thế 。 周chu 孔khổng 再tái 生sanh 。 所sở 接tiếp 引dẫn 我ngã 者giả 。 亦diệc 不bất 過quá 是thị 。 別biệt 無vô 奧áo 妙diệu 可khả 傳truyền 也dã 。 然nhiên 後hậu 知tri 徹triệt 公công 紫tử 閬# 之chi 善thiện 用dụng 棒bổng 喝hát 。 具cụ 大đại 慈từ 悲bi 心tâm 。 有hữu 大đại 功công 德đức 力lực 。 起khởi 而nhi 頓đốn 首thủ 謝tạ 之chi 。 書thư 夢mộng 語ngữ 之chi 首thủ 。

賜tứ 進tiến 士sĩ 第đệ 光quang 祿lộc 寺tự 寺tự 丞thừa 前tiền 南nam 京kinh 吏lại 科khoa 給cấp 事sự 中trung 古cổ 滇# 戈qua 允duẫn 禮lễ 履lý 卿khanh 父phụ 識thức 。

雲vân 山sơn 夢mộng 語ngữ 摘trích 要yếu 上thượng

明minh 妙diệu 峰phong 山sơn 夢mộng 庵am 釋thích 周chu 。 理lý 撰soạn 。

武võ 陵lăng 脩tu 齡linh 楊dương 。 鶴hạc 閱duyệt 。

元nguyên 起khởi 章chương

自tự 生sanh 民dân 以dĩ 來lai 。 有hữu 人nhân 必tất 有hữu 事sự 。 有hữu 晝trú 必tất 有hữu 夜dạ 。 有hữu 寤ngụ 必tất 有hữu 寐mị 。 有hữu 覺giác 必tất 有hữu 迷mê 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 夢mộng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 相tương 待đãi 而nhi 起khởi 。

天thiên 地địa 以dĩ 晝trú 為vi 闢tịch 。 以dĩ 夜dạ 為vi 闔hạp 。 晝trú 為vi 陽dương 夜dạ 為vi 陰ấm 。 陽dương 是thị 人nhân 之chi 覺giác 時thời 。 陰ấm 是thị 人nhân 之chi 睡thụy 時thời 。 睡thụy 而nhi 形hình 合hợp 。 覺giác 而nhi 形hình 開khai 。 大đại 則tắc 天thiên 地địa 。 細tế 則tắc 微vi 塵trần 。 乃nãi 至chí 虛hư 空không 有hữu 頂đảnh 。 不bất 能năng 超siêu 於ư 氣khí 數số 之chi 外ngoại 。

夢mộng 體thể 無vô 來lai 處xứ 無vô 去khứ 處xứ 。 不bất 於ư 心tâm 生sanh 。 不bất 於ư 身thân 生sanh 。 不bất 從tùng 想tưởng 生sanh 。 不bất 從tùng 意ý 識thức 所sở 生sanh 。 非phi 世thế 間gian 。 非phi 離ly 世thế 間gian 。 非phi 欲dục 界giới 。 非phi 色sắc 界giới 。 非phi 無vô 色sắc 界giới 。 非phi 染nhiễm 非phi 淨tịnh 。 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 而nhi 有hữu 示thị 現hiện 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 悉tất 同đồng 如như 夢mộng 。 如như 夢mộng 無vô 變biến 異dị 故cố 。 如như 夢mộng 自tự 性tánh 故cố 。 如như 夢mộng 執chấp 著trước 故cố 。 如như 夢mộng 性tánh 離ly 故cố 。 如như 夢mộng 所sở 現hiện 故cố 。 如như 夢mộng 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 如như 夢mộng 想tưởng 分phân 別biệt 故cố 。 如như 夢mộng 覺giác 時thời 故cố 。 一nhất 切thiết 是thị 夢mộng 。 夢mộng 無vô 起khởi 處xứ 故cố 。

至chí 人nhân 無vô 夢mộng 。 非phi 有hữu 無vô 之chi 無vô 夢mộng 也dã 。 乃nãi 無vô 無vô 之chi 無vô 夢mộng 也dã 。 謂vị 夢mộng 覺giác 恆hằng 一nhất 。 念niệm 想tưởng 俱câu 忘vong 。 猶do 如như 晴tình 天thiên 無vô 雲vân 。 萬vạn 象tượng 昭chiêu 朗lãng 。 物vật 物vật 頭đầu 頭đầu 。 纖tiêm 毫hào 不bất 昧muội 。 魚ngư 之chi 遊du 。 鳥điểu 之chi 語ngữ 。 皆giai 是thị 本bổn 色sắc 天thiên 然nhiên 圓viên 明minh 虛hư 活hoạt 。

夢mộng 有hữu 返phản 夢mộng 正chánh 夢mộng 。 順thuận 夢mộng 逆nghịch 夢mộng 。 深thâm 夢mộng 淺thiển 夢mộng 。 延diên 夢mộng 促xúc 夢mộng 。 借tá 夢mộng 倚ỷ 夢mộng 。 傳truyền 神thần 夢mộng 。 托thác 意ý 夢mộng 。 想tưởng 夢mộng 非phi 想tưởng 夢mộng 。 是thị 自tự 心tâm 靈linh 明minh 之chi 所sở 作tác 。 非phi 假giả 神thần 明minh 主chủ 宰tể 。 非phi 假giả 人nhân 力lực 安an 排bài 。

夢mộng 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 亦diệc 有hữu 。 非phi 亦diệc 無vô 。 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 一nhất 切thiết 俱câu 非phi 。 離ly 於ư 一nhất 切thiết 。 拘câu 礙ngại 執chấp 著trước 之chi 心tâm 。 脫thoát 爾nhĩ 無vô 思tư 。 名danh 曰viết 真chân 夢mộng 。

夢mộng 事sự 有hữu 如như 波ba 中trung 月nguyệt 印ấn 。 有hữu 如như 暗ám 中trung 樹thụ 影ảnh 。 有hữu 如như 空không 中trung 鳥điểu 跡tích 。 有hữu 如như 鷺lộ 鷥# 立lập 雪tuyết 。 有hữu 如như 錦cẩm 上thượng 添# 花hoa 。 有hữu 如như 迅tấn 雷lôi 疾tật 風phong 。 有hữu 如như 倒đảo 影ảnh 轉chuyển 形hình 。 有hữu 如như 圓viên 珠châu 繫hệ 彩thải 。 有hữu 如như 窗song 外ngoại 月nguyệt 白bạch 。 半bán 明minh 半bán 暗ám 之chi 中trung 。 似tự 有hữu 非phi 有hữu 之chi 地địa 。 恍hoảng 焉yên 惚hốt 焉yên 。 一nhất 點điểm 精tinh 神thần 。 出xuất 沒một 萬vạn 狀trạng 。 夢mộng 之chi 一nhất 事sự 。 最tối 微vi 最tối 妙diệu 。 鮮tiên 有hữu 能năng 徹triệt 其kỳ 底để 蘊uẩn 者giả 。 縱túng/tung 三tam 教giáo 秘bí 典điển 。 亦diệc 說thuyết 不bất 盡tận 。 饒nhiêu 他tha 至chí 神thần 至chí 聖thánh 。 也dã 只chỉ 說thuyết 得đắc 一nhất 邊biên 。 不bất 能năng 全toàn 口khẩu 道đạo 了liễu 。 蓋cái 非phi 不bất 全toàn 口khẩu 道đạo 了liễu 。 只chỉ 是thị 無vô 下hạ 口khẩu 處xứ 。 言ngôn 思tư 路lộ 絕tuyệt 。 語ngữ 默mặc 難nạn/nan 容dung 。

世thế 人nhân 日nhật 間gian 擾nhiễu 擾nhiễu 。 夜dạ 夢mộng 沉trầm 沉trầm 。 只chỉ 隨tùy 無vô 明minh 業nghiệp 識thức 漂phiêu 流lưu 。 如như 人nhân 在tại 夢mộng 。 不bất 知tri 是thị 夢mộng 。 既ký 不bất 知tri 是thị 夢mộng 。 安an 能năng 明minh 夢mộng 。 既ký 不bất 明minh 夢mộng 。 安an 能năng 悟ngộ 夢mộng 。 既ký 不bất 悟ngộ 夢mộng 。 安an 能năng 了liễu 夢mộng 。 所sở 以dĩ 從tùng 劫kiếp 至chí 劫kiếp 。 常thường 在tại 夢mộng 中trung 。

我ngã 以dĩ 念niệm 頭đầu 起khởi 處xứ 是thị 夢mộng 。 亦diệc 是thị ▆# 情tình 邊biên 事sự 。 而nhi 實thật 不bất 能năng 。 言ngôn 夢mộng 之chi 真chân 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 前tiền 人nhân 說thuyết 夢mộng 從tùng 想tưởng 生sanh 者giả 。 從tùng 意ý 識thức 起khởi 者giả 。 從tùng 第đệ 八bát 含hàm 藏tạng 識thức 中trung 流lưu 注chú 者giả 。 從tùng 內nội 根căn 外ngoại 塵trần 偶ngẫu 合hợp 處xứ 而nhi 有hữu 者giả 。 從tùng 遊du 魂hồn 引dẫn 識thức 神thần 而nhi 有hữu 者giả 。 皆giai 是thị 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 鑽toàn 龜quy 打đả 瓦ngõa 。

心tâm 思tư 動động 而nhi 六lục 塵trần 現hiện 。 眉mi 睫tiệp 交giao 而nhi 妄vọng 影ảnh 生sanh 。 生sanh 前tiền 尚thượng 不bất 識thức 身thân 中trung 之chi 主chủ 。 死tử 後hậu 安an 能năng 明minh 夢mộng 裏lý 之chi 人nhân 。

三tam 界giới 外ngoại 者giả 。 身thân 若nhược 琉lưu 璃ly 。 心tâm 似tự 虛hư 空không 。 在tại 劫kiếp 火hỏa 而nhi 不bất 焚phần 。 居cư 阿A 鼻Tỳ 而nhi 無vô 苦khổ 。 動động 徹triệt 光quang 明minh 。 舉cử 措thố 自tự 在tại 。 心tâm 頭đầu 受thọ 盡tận 。 眼nhãn 底để 情tình 空không 。 達đạt 法pháp 性tánh 以dĩ 無vô 為vi 。 悟ngộ 涅Niết 槃Bàn 而nhi 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 思tư 欲dục 不bất 生sanh 於ư 三tam 界giới 。 依y 正chánh 高cao 超siêu 於ư 四tứ 生sanh 。 無vô 名danh 而nhi 人nhân 。 其kỳ 為vi 聖thánh 乎hồ 。

晝trú 必tất 作tác 。 夜dạ 必tất 寐mị 。 作tác 要yếu 心tâm 寧ninh 。 寐mị 要yếu 神thần 守thủ 。 作tác 而nhi 心tâm 不bất 寧ninh 。 如như 有hữu 氣khí 之chi 死tử 人nhân 。 寐mị 而nhi 神thần 不bất 守thủ 。 如như 不bất 附phụ 屍thi 之chi 遊du 魂hồn 。

當đương 夢mộng 者giả 不bất 知tri 其kỳ 夢mộng 。 譬thí 如như 悟ngộ 人nhân 不bất 見kiến 空không 。 魚ngư 不bất 見kiến 水thủy 。 牛ngưu 不bất 見kiến 雨vũ 。 人nhân 不bất 見kiến 風phong 。

其kỳ 性tánh 情tình 治trị 者giả 。 其kỳ 夢mộng 寐mị 不bất 亂loạn 。 其kỳ 心tâm 識thức 融dung 者giả 。 其kỳ 習tập 氣khí 不bất 流lưu 。 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 土thổ 石thạch 諸chư 山sơn 。 穢uế 惡ác 充sung 滿mãn 。 人nhân 身thân 卑ty 小tiểu 。 受thọ 用dụng 粗thô 澀sáp 情tình 沉trầm 貪tham 慾dục 。 積tích 血huyết 氣khí 以dĩ 成thành 身thân 。 心tâm 沒một 愛ái 河hà 。 報báo 分phân 段đoạn 而nhi 為vi 質chất 。 山sơn 澤trạch 障chướng 故cố 。 目mục 不bất 能năng 遠viễn 視thị 。 虛hư 空không 渺# 故cố 。 耳nhĩ 不bất 聞văn 天thiên 聲thanh 。 壽thọ 命mạng 無vô 過quá 百bách 年niên 。 知tri 識thức 不bất 逾du 隔cách 日nhật 。 如như 一nhất 器khí 中trung 。 佇trữ 百bách 蚊văn 蚋nhuế 。 啾thu 啾thu 亂loạn 鳴minh 。 鼓cổ 發phát 狂cuồng 鬧náo 。 不bất 出xuất 方phương 寸thốn 。

世thế 界giới 中trung 間gian 。 天thiên 地địa 日nhật 月nguyệt 。 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 。 春xuân 夏hạ 秋thu 冬đông 。 此thử 為vi 最tối 大đại 者giả 。 曰viết 。 亦diệc 有hữu 窮cùng 乎hồ 。 曰viết 有hữu 。 日nhật 月nguyệt 能năng 照chiếu 本bổn 須Tu 彌Di 。 而nhi 不bất 能năng 照chiếu 外ngoại 世thế 界giới 。 山sơn 河hà 國quốc 土thổ 。 能năng 充sung 此thử 四tứ 海hải 。 而nhi 不bất 能năng 遍biến 外ngoại 乾can/kiền/càn 坤# 。 春xuân 夏hạ 秋thu 冬đông 。 能năng 消tiêu 長trường/trưởng 此thử 方phương 萬vạn 物vật 。 而nhi 不bất 能năng 致trí 極Cực 樂Lạc 世Thế 界Giới 有hữu 盈doanh 虛hư 。 故cố 亦diệc 有hữu 窮cùng 也dã 。

世thế 以dĩ 砒# 霜sương 鴆chậm 糞phẩn 。 草thảo 烏ô 為vi 毒độc 。 苟cẩu 誤ngộ 投đầu 之chi 。 即tức 殺sát 人nhân 無vô 疑nghi 。 然nhiên 善thiện 醫y 之chi 者giả 。 以dĩ 之chi 而nhi 瘥sái 人nhân 疾tật 。 此thử 何hà 也dã 。 蓋cái 得đắc 其kỳ 用dụng 之chi 法pháp 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 善Thiện 知Tri 識Thức 。 用dụng 六lục 情tình 治trị 眾chúng 生sanh 病bệnh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 大đại 智trí 慧tuệ 海hải 中trung 。 不bất 可khả 捨xả 卻khước 此thử 物vật 而nhi 不bất 用dụng 。 故cố 善thiện 於ư 醫y 者giả 。 能năng 用dụng 毒độc 為vi 藥dược 。 善thiện 於ư 智trí 者giả 。 能năng 轉chuyển 識thức 為vi 性tánh 。

通thông 乎hồ 晝trú 夜dạ 之chi 道đạo 。 質chất 諸chư 鬼quỷ 神thần 而nhi 無vô 疑nghi 。 在tại 意ý 識thức 清thanh 明minh 耳nhĩ 。 意ý 識thức 清thanh 明minh 。 自tự 然nhiên 前tiền 塵trần 不bất 能năng 惑hoặc 。 前tiền 塵trần 不bất 能năng 惑hoặc 。 一nhất 切thiết 時thời 不bất 昧muội 。 此thử 神thần 明minh 活hoạt 計kế 。 非phi 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 宗tông 旨chỉ 。

耳nhĩ 有hữu 所sở 聽thính 。 心tâm 有hữu 所sở 念niệm 。 有hữu 念niệm 有hữu 心tâm 。 皆giai 名danh 外ngoại 物vật 。 與dữ 己kỷ 不bất 相tương 似tự 。 不bất 能năng 合hợp 體thể 。 縱túng/tung 得đắc 合hợp 體thể 。 不bất 能năng 忘vong 機cơ 。 皆giai 名danh 障chướng 礙ngại 。

心tâm 與dữ 境cảnh 相tướng 觕# 立lập 時thời 。 正chánh 如như 兩lưỡng 軍quân 相tương/tướng 持trì 。 此thử 處xứ 大đại 不bất 容dung 易dị 放phóng 過quá 背bối/bội 境cảnh 譚đàm 心tâm 。 誰thùy 人nhân 不bất 快khoái 。 學học 者giả 工công 夫phu 。 須tu 從tùng 者giả 裏lý 查# 考khảo 。

萬vạn 境cảnh 不bất 來lai 念niệm 時thời 。 心tâm 似tự 明minh 了liễu 。 此thử 非phi 道đạo 也dã 。 虛hư 明minh 妄vọng 想tưởng 之chi 根căn 本bổn 。 睡thụy 著trước 不bất 作tác 夢mộng 時thời 。 心tâm 上thượng 無vô 一nhất 物vật 。 此thử 非phi 道đạo 也dã 。 幽u 隱ẩn 妄vọng 想tưởng 之chi 根căn 本bổn 。 夢mộng 覺giác 清thanh 寧ninh 。 六lục 塵trần 不bất 擾nhiễu 時thời 。 此thử 非phi 道đạo 也dã 。 堅kiên 固cố 妄vọng 想tưởng 之chi 根căn 本bổn 。

夢mộng 中trung 昏hôn 沉trầm 擾nhiễu 惑hoặc 不bất 能năng 由do 人nhân 。 千thiên 牽khiên 萬vạn 引dẫn 。 紛phân 飛phi 莫mạc 緒tự 。 而nhi 省tỉnh 時thời 似tự 覺giác 了liễu 無vô 根căn 。 纔tài 睡thụy 依y 然nhiên 百bách 出xuất 。 縱túng/tung 端đoan 座tòa 以dĩ 待đãi 之chi 不bất 來lai 。 然nhiên 終chung 不bất 能năng 頓đốn 淨tịnh 。 經Kinh 云vân 。 諸chư 修tu 行hành 人nhân 。 如như 澄trừng 濁trược 水thủy 。 澄trừng 之chi 雖tuy 清thanh 。 未vị 去khứ 濁trược 腳cước 。 攪giảo 之chi 復phục 濁trược 。 須tu 知tri 此thử 外ngoại 有hữu 上thượng 頭đầu 關quan 。 夢mộng 覺giác 不bất 能năng 入nhập 。 萬vạn 境cảnh 不bất 能năng 惑hoặc 者giả 。

人nhân 心tâm 必tất 私tư 。 神thần 心tâm 必tất 正chánh 。 天thiên 心tâm 必tất 公công 。 以dĩ 去khứ 其kỳ 所sở 私tư 。 存tồn 其kỳ 所sở 正chánh 。 故cố 廓khuếch 然nhiên 太thái 公công 。

人nhân 心tâm 見kiến 有hữu 可khả 欲dục 。 多đa 被bị 境cảnh 轉chuyển 。 神thần 心tâm 直trực 其kỳ 所sở 屈khuất 。 正chánh 如như 執chấp 物vật 。 聖thánh 心tâm 空không 其kỳ 所sở 有hữu 。 無vô 私tư 無vô 欲dục 。 應ứng 化hóa 無vô 物vật 。

心tâm 如như 明minh 鏡kính 。 心tâm 如như 大đại 海hải 。 心tâm 如như 虛hư 空không 。 心tâm 即tức 天thiên 地địa 。 在tại 天thiên 地địa 先tiên 。 天thiên 地địa 從tùng 出xuất 。 皆giai 名danh 言ngôn 也dã 。 又hựu 曰viết 無vô 心tâm 。 無vô 心tâm 則tắc 庶thứ 幾kỷ 矣hĩ 。 而nhi 果quả 無vô 心tâm 者giả 即tức 謗báng 也dã 。 雖tuy 然nhiên 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。 最tối 切thiết 近cận 矣hĩ 。 奈nại 何hà 眼nhãn 中trung 著trước 屑tiết 者giả 。 難nạn/nan 免miễn 形hình 影ảnh 之chi 疑nghi 。 吾ngô 意ý 凡phàm 落lạc 音âm 聲thanh 相tướng 貌mạo 者giả 。 皆giai 無vô 心tâm 也dã 。 噫# 安an 得đắc 其kỳ 無vô 心tâm 之chi 人nhân 。 與dữ 之chi 言ngôn 心tâm 乎hồ 哉tai 。

今kim 人nhân 以dĩ 情tình 性tánh 為vi 心tâm 者giả 。 以dĩ 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 為vi 心tâm 者giả 。 以dĩ 昭chiêu 昭chiêu 靈linh 靈linh 。 應ứng 用dụng 不bất 缺khuyết 為vi 心tâm 者giả 。 以dĩ 肉nhục 團đoàn 為vi 心tâm 者giả 。 又hựu 以dĩ 心tâm 配phối 離ly 配phối 火hỏa 者giả 。 又hựu 以dĩ 心tâm 喻dụ 猿viên 喻dụ 蛇xà 者giả 。 如như 盲manh 捫môn 象tượng 。 各các 說thuyết 一nhất 端đoan 。

平bình 時thời 工công 夫phu 十thập 分phần/phân 。 于vu 生sanh 死tử 際tế 。 只chỉ 得đắc 一nhất 二nhị 。 平bình 時thời 之chi 心tâm 持trì 。 到đáo 睡thụy 中trung 又hựu 移di 換hoán 了liễu 。 平bình 時thời 做tố 夢mộng 甚thậm 是thị 明minh 白bạch 。 到đáo 病bệnh 中trung 又hựu 改cải 變biến 了liễu 。 病bệnh 中trung 四tứ 大đại 改cải 常thường 。 妖yêu 邪tà 百bách 出xuất 。 非phi 見kiến 思tư 惑hoặc 。 塵trần 沙sa 惑hoặc 。 無vô 明minh 惑hoặc 。 盡tận 淨tịnh 者giả 。 不bất 能năng 於ư 忙mang 中trung 長trường/trưởng 往vãng 。

個cá 中trung 一nhất 靈linh 物vật 。 萬vạn 古cổ 無vô 增tăng 減giảm 。 只chỉ 因nhân 迷mê 於ư 事sự 。 所sở 以dĩ 有hữu 推thôi 遷thiên 。 道Đạo 人Nhân 工công 夫phu 成thành 片phiến 。 世thế 間gian 心tâm 斷đoạn 。 十thập 二nhị 時thời 中trung 。 無vô 一nhất 法pháp 可khả 當đương 情tình ▆# 是thị 虛hư 閒gian/nhàn 寂tịch 靜tĩnh 。 山sơn 河hà 夢mộng 裏lý 覺giác 。 世thế 界giới 影ảnh 中trung 圓viên 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。

元nguyên 神thần 無vô 擾nhiễu 。 眾chúng 念niệm 俱câu 定định 。 當đương 境cảnh 無vô 法pháp 者giả 。 心tâm 之chi 虛hư 也dã 。 心tâm 虛hư 故cố 前tiền 塵trần 無vô 礙ngại 。 所sở 以dĩ 見kiến 地địa 非phi 地địa 。 見kiến 水thủy 非phi 水thủy 。 夫phu 。 夢mộng 覺giác 齊tề 觀quán 身thân 界giới 混hỗn 入nhập 者giả 。 聖thánh 人nhân 也dã 。 聖thánh 人nhân 之chi 心tâm 空không 故cố 。 夢mộng 亦diệc 空không 。

世thế 上thượng 有hữu 最tối 好hảo/hiếu 的đích 事sự 。 都đô 被bị 忙mang 者giả 錯thác 過quá 了liễu 也dã 。 聖thánh 賢hiền 有hữu 極cực 妙diệu 之chi 理lý 。 都đô 被bị 愚ngu 者giả 闇ám 昧muội 了liễu 也dã 。 故cố 絕tuyệt 天thiên 下hạ 之chi 學học 。 無vô 過quá 一nhất 愚ngu 。 昧muội 世thế 間gian 之chi 通thông 。 無vô 過quá 忙mang 亂loạn 。

孔khổng 子tử 曰viết 。 發phát 憤phẫn 忘vong 食thực 。 予# 謂vị 急cấp 於ư 道đạo 者giả 。 如như 饑cơ 人nhân 得đắc 食thực 而nhi 不bất 著trước 味vị 夫phu 人nhân 有hữu 饑cơ 而nhi 食thực 者giả 。 有hữu 不bất 饑cơ 而nhi 食thực 者giả 。 不bất 饑cơ 而nhi 食thực 者giả 。 志chí 在tại 味vị 也dã 。 饑cơ 而nhi 食thực 者giả 。 意ý 在tại 飽bão 也dã 。 在tại 饑cơ 則tắc 一nhất 飽bão 有hữu 餘dư 。 在tại 味vị 則tắc 千thiên 方phương 不bất 足túc 。

又hựu 曰viết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 忘vong 憂ưu 。 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 遂toại 耳nhĩ 目mục 口khẩu 鼻tị 之chi 欲dục 為vi 然nhiên 也dã 。 夫phu 憂ưu 從tùng 愛ái 生sanh 。 愛ái 自tự 欲dục 來lai 。

佛Phật 言ngôn 。

愛ái 盡tận 則tắc 苦khổ 盡tận 。 故cố 知tri 生sanh 死tử 。 貪tham 愛ái 為vi 本bổn 。 世thế 人nhân 之chi 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 情tình 。 孔khổng 子tử 之chi 樂lạc 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 心tâm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 心tâm 者giả 常thường 。 樂nhạo/nhạc/lạc 情tình 者giả 亡vong 。

道đạo 家gia 以dĩ 情tình 為vi 性tánh 。 授thọ 受thọ 之chi 際tế 。 只chỉ 要yếu 七thất 情tình 不bất 動động 觀quán 張trương 道đạo 陵lăng 傳truyền 趙triệu 昇thăng 。 雲vân 房phòng 授thọ 呂lữ 巖nham 。 皆giai 可khả 見kiến 矣hĩ 。 蓋cái 老lão 氏thị 之chi 道Đạo 法Pháp 自tự 然nhiên 。 而nhi 七thất 情tình 屬thuộc 意ý 根căn 。 意ý 根căn 不bất 起khởi 。 無vô 識thức 無vô 知tri 。 便tiện 是thị 淪luân 虛hư 。 乃nãi 第đệ 六lục 識thức 主chủ 持trì 。 未vị 到đáo 第đệ 八bát 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 何hà 況huống 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。

儒nho 者giả 博bác 文văn 約ước 禮lễ 。 便tiện 近cận 佛Phật 之chi 義nghĩa 性tánh 。 為vi 佛Phật 在tại 了liễu 世thế 。 儒nho 專chuyên 治trị 世thế 。 而nhi 昧muội 者giả 。 目mục 寂tịch 滅diệt 為vi 斷đoạn 滅diệt 。 錯thác 認nhận 了liễu 也dã 。 佛Phật 所sở 說thuyết 寂tịch 滅diệt 。 如như 謂vị 萬vạn 物vật 本bổn 間gian 。 而nhi 人nhân 自tự 鬧náo 是thị 也dã 。 佛Phật 又hựu 說thuyết 治trị 世thế 語ngữ 言ngôn 。 資tư 生sanh 業nghiệp 等đẳng 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 如như 此thử 觀quán 之chi 。 自tự 是thị 治trị 世thế 者giả 不bất 了liễu 。 而nhi 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 統thống 攝nhiếp 盡tận 故cố 。

常thường 能năng 安an 分phần/phân 守thủ 己kỷ 。 自tự 然nhiên 諸chư 惡ác 不bất 生sanh 。 常thường 能năng 虛hư 閒gian/nhàn 寂tịch 靜tĩnh 。 自tự 然nhiên 洞đỗng 達đạt 古cổ 今kim 。 觀quán 三tam 界giới 如như 傳truyền 舍xá 。 了liễu 萬vạn 物vật 如như 漚âu 生sanh 。 明minh 生sanh 死tử 如như 寤ngụ 寐mị 。 齊tề 身thân 世thế 如như 光quang 影ảnh 。

惟duy 識thức 章chương

神thần 識thức 無vô 依y 。 遇ngộ 物vật 便tiện 寄ký 。 如như 種chủng 子tử 落lạc 地địa 。 隨tùy 處xứ 生sanh 芽nha 。 三tam 界giới 四tứ 生sanh 。 修tu 羅la 外ngoại 道đạo 。 皆giai 所sở 流lưu 處xứ 。 其kỳ 生sanh 之chi 時thời 也dã 。 若nhược 火hỏa 燃nhiên 泉tuyền 達đạt 。 不bất 可khả 止chỉ 遏át 。 隨tùy 所sở 生sanh 處xứ 。 習tập 業nghiệp 隨tùy 有hữu 。 諸chư 天thiên 正chánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 脩tu 羅la 戰chiến 爭tranh 三tam 途đồ 苦khổ 楚sở 。 人nhân 道đạo 無vô 明minh 。 因nhân 集tập 而nhi 生sanh 。 因nhân 散tán 而nhi 滅diệt 。 是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。 諸chư 法pháp 惟duy 心tâm 。 諸chư 法pháp 惟duy 識thức 。

凡phàm 物vật 遇ngộ 火hỏa 則tắc 焚phần 。 遇ngộ 水thủy 則tắc 溺nịch 。 遇ngộ 土thổ/độ 則tắc 埋mai 。 遇ngộ 金kim 則tắc 斷đoạn 。 云vân 何hà 心tâm 識thức 。 入nhập 火hỏa 不bất 焚phần 。 入nhập 水thủy 不bất 溺nịch 。 入nhập 土thổ/độ 不bất 埋mai 。 入nhập 金kim 不bất 斷đoạn 。 所sở 以dĩ 此thử 物vật 。 最tối 堅kiên 最tối 硬ngạnh 。 世thế 無vô 過quá 者giả 。

賢hiền 者giả 之chi 夢mộng 。 為vi 智trí 作tác 。 愚ngu 者giả 之chi 夢mộng 。 乃nãi 識thức 作tác 。 故cố 智trí 作tác 之chi 夢mộng 。 雖tuy 夢mộng 猶do 覺giác 也dã 。 識thức 作tác 之chi 夢mộng 。 雖tuy 覺giác 亦diệc 夢mộng 也dã 。 智trí 夢mộng 如như 杲# 日nhật 。 識thức 夢mộng 若nhược 螢huỳnh 光quang 。 夫phu 。 相tương/tướng 去khứ 遠viễn 矣hĩ 。

智trí 人nhân 之chi 夢mộng 。 如như 澄trừng 水thủy 。 雖tuy 流lưu 而nhi 未vị 嘗thường 濁trược 。 蓋cái 本bổn 清thanh 也dã 。 愚ngu 人nhân 之chi 夢mộng 。 如như 渾hồn 潭đàm 。 雖tuy 停đình 而nhi 未vị 嘗thường 淨tịnh 。 蓋cái 本bổn 垢cấu 也dã 。

凡phàm 分phần/phân 垢cấu 分phần/phân 淨tịnh 。 畏úy 生sanh 畏úy 死tử 者giả 。 皆giai 識thức 也dã 。 夫phu 。 造tạo 善thiện 業nghiệp 者giả 皆giai 識thức 。 而nhi 受thọ 苦khổ 報báo 者giả 亦diệc 識thức 。 其kỳ 有hữu 踐tiễn 蛇xà 虺hủy 而nhi 不bất 加gia 恐khủng 。 飲ẩm 鴆chậm 毒độc 而nhi 不bất 生sanh 畏úy 者giả 。 蓋cái 由do 識thức 未vị 發phát 也dã 。 識thức 發phát 由do 心tâm 生sanh 。 心tâm 生sanh 故cố 有hữu 生sanh 死tử 。 生sanh 死tử 者giả 。 乃nãi 識thức 受thọ 。 非phi 性tánh 。

無vô 造tạo 作tác 。 無vô 損tổn 益ích 。 無vô 垢cấu 淨tịnh 。 無vô 增tăng 減giảm 。 無vô 恐khủng 懼cụ 。 無vô 欣hân 厭yếm 隨tùy 緣duyên 飲ẩm 啄trác 。 一nhất 味vị 平bình 常thường 。 斯tư 性tánh 攝nhiếp 也dã 非phi 識thức 。 達đạt 此thử 者giả 。 似tự 人nhân 而nhi 天thiên 。 不bất 見kiến 其kỳ 淵uyên 。

若nhược 能năng 轉chuyển 物vật 。 即tức 同đồng 如Như 來Lai 。 夫phu 物vật 其kỳ 孰thục 能năng 轉chuyển 乎hồ 哉tai 。 皆giai 物vật 轉chuyển 者giả 也dã 。 是thị 故cố 轉chuyển 物vật 則tắc 昌xương 。 物vật 轉chuyển 則tắc 亡vong 。 非phi 聰thông 明minh 睿# 智trí 。 其kỳ 孰thục 能năng 當đương 。 今kim 稱xưng 釋Thích 迦Ca 。 誰thùy 不bất 欲dục 為vi 之chi 。 今kim 稱xưng 堯# 舜thuấn 。 誰thùy 不bất 欲dục 齊tề 之chi 。 然nhiên 雖tuy 欲dục 為vi 而nhi 不bất 能năng 齊tề 者giả 。 蓋cái 由do 無vô 明minh 也dã 。 無vô 明minh 即tức 識thức 。 識thức 即tức 欲dục 。 欲dục 即tức 凡phàm 情tình 。 凡phàm 情tình 非phi 天thiên 理lý 。 非phi 天thiên 理lý 故cố 不bất 齊tề 。

萬vạn 象tượng 平bình 平bình 。 太thái 虛hư 寥liêu 寂tịch 。 不bất 了liễu 惟duy 心tâm 。 強cường/cưỡng 自tự 啾thu 唧tức 。 凡phàm 物vật 起khởi 者giả 。 我ngã 招chiêu 也dã 。 我ngã 惑hoặc 者giả 。 物vật 役dịch 也dã 。 物vật 無vô 自tự 物vật 。 我ngã 物vật 之chi 也dã 。 我ngã 無vô 自tự 我ngã 。 物vật 我ngã 之chi 也dã 。 是thị 故cố 智trí 者giả 役dịch 物vật 。 而nhi 愚ngu 者giả 物vật 役dịch 。

禽cầm 中trung 之chi 大đại 者giả 。 惟duy 鷗# 惟duy 鵬# 。 獸thú 中trung 之chi 大đại 者giả 。 惟duy 魚ngư 惟duy 龍long 。 人nhân 中trung 之chi 大đại 者giả 。 惟duy 王vương 惟duy 臣thần 。 世thế 間gian 之chi 大đại 者giả 。 惟duy 山sơn 惟duy 海hải 。 夫phu 。 此thử 皆giai 未vị 足túc 為vi 大đại 也dã 矣hĩ 。 其kỳ 最tối 莫mạc 大đại 者giả 無vô 過quá 道đạo 。 (# 故cố 人nhân )# 達đạt 則tắc 大đại 。 不bất 達đạt 則tắc 小tiểu 。

世thế 之chi 明minh 者giả 。 燈đăng 與dữ 燭chúc 也dã 。 次thứ 更cánh 明minh 者giả 。 火hỏa 與dữ 炬cự 也dã 。 其kỳ 大đại 明minh 者giả 。 日nhật 與dữ 月nguyệt 也dã 。 故cố 螢huỳnh 火hỏa 之chi 光quang 。 不bất 及cập 燈đăng 燭chúc 之chi 光quang 。 燈đăng 燭chúc 之chi 光quang 。 不bất 及cập 日nhật 月nguyệt 之chi 光quang 。 日nhật 月nguyệt 之chi 光quang 。 千thiên 萬vạn 億ức 倍bội 。 不bất 及cập 佛Phật 光quang 。 佛Phật 放phóng 光quang 時thời 。 無vô 邊biên 世thế 界giới 。 諸chư 日nhật 月nguyệt 光quang 明minh 。 皆giai 如như 聚tụ 墨mặc 。 世thế 界giới 中trung 間gian 。 幽u 暗ám 之chi 處xứ 。 日nhật 月nguyệt 光quang 明minh 。 所sở 不bất 能năng 照chiếu 。 而nhi 皆giai 大đại 明minh 。

世thế 之chi 善thiện 能năng 者giả 。 皆giai 能năng 於ư 物vật 也dã 。 未vị 能năng 於ư 心tâm 。 夫phu 。 能năng 於ư 心tâm 。 則tắc 無vô 不bất 能năng 矣hĩ 。 能năng 於ư 物vật 。 則tắc 非phi 能năng 也dã 。 嘗thường 聞văn 。 由do 基cơ 紀kỷ 昌xương 之chi 射xạ 。 百bách 步bộ 貫quán 虱sắt 而nhi 不bất 移di 。 蓋cái 技kỹ 也dã 。 心tâm 猶do 未vị 喻dụ 。 伊y 尹# 呂lữ 望vọng 之chi 師sư 。 千thiên 載tái 遺di 風phong 而nhi 不bất 墜trụy 。 蓋cái 道đạo 也dã 德đức 無vô 不bất 侔mâu 。 故cố 心tâm 能năng 即tức 道đạo 。 技kỹ 能năng 即tức 物vật 。 能năng 於ư 道đạo 者giả 通thông 。 能năng 於ư 物vật 者giả 塞tắc 。 噫# 。 物vật 於ư 心tâm 也dã 甚thậm 矣hĩ 夫phu 。

身thân 榮vinh 而nhi 心tâm 未vị 榮vinh 。 未vị 足túc 為vi 榮vinh 。 心tâm 榮vinh 而nhi 身thân 未vị 榮vinh 。 斯tư 榮vinh 也dã 。 世thế 以dĩ 及cập 耳nhĩ 目mục 。 悅duyệt 口khẩu 體thể 為vi 榮vinh 。 夫phu 。 斯tư 情tình 也dã 乃nãi 業nghiệp 。 大đại 害hại 莫mạc 若nhược 是thị 守thủ 清thanh 貧bần 。 甘cam 淡đạm 泊bạc 。 苦khổ 心tâm 節tiết 志chí 為vi 榮vinh 。 夫phu 此thử 道đạo 也dã 。 乃nãi 智trí 大đại 貴quý 莫mạc 若nhược 是thị 。 是thị 故cố 榮vinh 於ư 心tâm 者giả 壽thọ 。 榮vinh 於ư 情tình 者giả 夭yểu 。 榮vinh 於ư 業nghiệp 者giả 窮cùng 。 榮vinh 於ư 道đạo 者giả 通thông 。

勿vật 謂vị 得đắc 。 於ư 我ngã 何hà 所sở 益ích 。 勿vật 謂vị 失thất 於ư 我ngã 何hà 所sở 損tổn 。 但đãn 增tăng 其kỳ 欣hân 厭yếm 之chi 情tình 耳nhĩ 。 是thị 以dĩ 至chí 人nhân 。 不bất 望vọng 德đức 。 恆hằng 守thủ 貧bần 。 抱bão 其kỳ 虛hư 。 見kiến 得đắc 如như 失thất 終chung 日nhật 惟duy 損tổn 。 損tổn 其kỳ 所sở 損tổn 。 復phục 歸quy 無vô 極cực 。

處xử 世thế 如như 駕giá 虛hư 舟chu 。 過quá 而nhi 不bất 留lưu 。 到đáo 而nhi 不bất 住trụ 。 此thử 至chí 人nhân 之chi 境cảnh 也dã 。 至chí 人nhân 之chi 心tâm 與dữ 天thiên 地địa 合hợp 。 故cố 天thiên 如như 萬vạn 物vật 。 如như 我ngã 心tâm 。 如như 一nhất 切thiết 。 如như 夢mộng 焉yên 夫phu 夢mộng 無vô 心tâm 歟# 。

處xứ 大đại 不bất 得đắc 意ý 之chi 境cảnh 。 其kỳ 心tâm 晏# 如như 。 居cư 甚thậm 榮vinh 遇ngộ 之chi 地địa 。 其kỳ 心tâm 淡đạm 如như 。 非phi 平bình 素tố 操thao 守thủ 到đáo 家gia 。 物vật 不bất 能năng 遷thiên 者giả 。 不bất 與dữ 也dã 。

凡phàm 事sự 覺giác 於ư 未vị 然nhiên 者giả 寡quả 。 悔hối 于vu 已dĩ 然nhiên 者giả 眾chúng 。 昔tích 季quý 文văn 子tử 貴quý 三tam 思tư 。 孔khổng 子tử 云vân 再tái 斯tư 。 愚ngu 云vân 。 更cánh 加gia 思tư 。 上thượng 智trí 者giả 。 一nhất 思tư 有hữu 重trọng 。 在tại 季quý 文văn 則tắc 以dĩ 三tam 思tư 。 予# 則tắc 十thập 思tư 猶do 不bất 足túc 。

自tự 古cổ 英anh 雄hùng 得đắc 志chí 。 皆giai 從tùng 困khốn 厄ách 中trung 來lai 。 自tự 古cổ 聖thánh 賢hiền 得đắc 道Đạo 。 皆giai 從tùng 怕phạ 苦khổ 中trung 來lai 。 是thị 故cố 困khốn 不bất 極cực 。 志chí 不bất 發phát 。 苦khổ 不bất 極cực 道đạo 不bất 成thành 。 不bất 憤phẫn 不bất 起khởi 。 不bất 悱# 不bất 發phát 。 其kỳ 為vi 如như 予# 何hà 。

無vô 心tâm 者giả 道đạo 之chi 本bổn 也dã 。 有hữu 念niệm 者giả 識thức 之chi 根căn 也dã 。 識thức 能năng 生sanh 欲dục 。 欲dục 能năng 亡vong 我ngã 。 我ngã 既ký 亡vong 矣hĩ 。 安an 能năng 入nhập 道đạo 。 故cố 善thiện 造tạo 道đạo 者giả 。 在tại 得đắc 無vô 心tâm 。 無vô 心tâm 則tắc 百bách 。 非phi 不bất 生sanh 萬vạn 。 機cơ 齊tề 備bị 。

愛ái 慾dục 生sanh 於ư 心tâm 。 如như 醍đề 醐hồ 罐quán 裏lý 著trước 鴆chậm 毒độc 。 嗔sân 怒nộ 發phát 於ư 念niệm 。 如như 清thanh 冷lãnh 雲vân 中trung 霹phích 靂lịch 火hỏa 。 癡si 想tưởng 萌manh 於ư 懷hoài 。 如như 太thái 虛hư 空không 。 中trung 起khởi 黑hắc 雲vân 。

宇vũ 宙trụ 中trung 。 有hữu 最tối 大đại 利lợi 。 雖tuy 日nhật 親thân 之chi 。 而nhi 不bất 能năng 見kiến 者giả 。 心tâm 也dã 。 有hữu 最tối 大đại 害hại 。 雖tuy 日nhật 避tị 之chi 。 而nhi 不bất 能năng 遠viễn 者giả 。 慾dục 也dã 。 心tâm 本bổn 於ư 象tượng 帝đế 已dĩ 前tiền 慾dục 根căn 於ư 形hình 色sắc 之chi 初sơ 。 故cố 象tượng 起khởi 於ư 心tâm 。 身thân 生sanh 於ư 慾dục 。 其kỳ 源nguyên 遠viễn 流lưu 長trường/trưởng 。 非phi 聰thông 明minh 睿# 智trí 不bất 能năng 當đương 。 非phi 英anh 雄hùng 豪hào 傑kiệt 不bất 能năng 斷đoạn 噫# 甚thậm 。 矣hĩ 大đại 。 雖tuy 猛mãnh 虎hổ 熱nhiệt 鐵thiết 。 交giao 橫hoành 於ư 前tiền 。 猶do 甘cam 心tâm 投đầu 焉yên 。 故cố 曰viết 無vô 敵địch 。

心tâm 體thể 原nguyên 虛hư 。 喪táng 於ư 實thật 。 識thức 性tánh 原nguyên 有hữu 。 喪táng 於ư 無vô 。 譬thí 之chi 火hỏa 性tánh 從tùng 上thượng 。 水thủy 性tánh 自tự 下hạ 。 識thức 性tánh 喪táng 而nhi 心tâm 珠châu 圓viên 。 心tâm 體thể 實thật 而nhi 識thức 神thần 勝thắng 。 是thị 以dĩ 聖thánh 人nhân 。 虛hư 處xứ 令linh 實thật 。 實thật 處xứ 還hoàn 虛hư 。 顛điên 倒đảo 目mục 前tiền 。 怡di 神thần 曠khoáng 劫kiếp 。

有hữu 我ngã 受thọ 故cố 。 憎tăng 愛ái 從tùng 之chi 而nhi 生sanh 。 毀hủy 譽dự 自tự 此thử 而nhi 發phát 。 做tố 了liễu 個cá 常thường 慼thích 慼thích 之chi 人nhân 。 無vô 我ngã 所sở 故cố 。 生sanh 死tử 無vô 繇# 而nhi 作tác 。 是thị 非phi 無vô 地địa 而nhi 興hưng 。 纔tài 是thị 坦thản 蕩đãng 蕩đãng 之chi 士sĩ 。 噫# 。 我ngã 之chi 難nan 忘vong 者giả 久cửu 矣hĩ 。 非phi 神thần 悟ngộ 於ư 機cơ 先tiên 者giả 。 不bất 能năng 當đương 境cảnh 無vô 事sự 。

意ý 生sanh 章chương

若nhược 要yếu 知tri 死tử 從tùng 何hà 處xứ 去khứ 。 先tiên 須tu 知tri 生sanh 向hướng 何hà 處xứ 來lai 。 知tri 夢mộng 覺giác 底để 源nguyên 。 便tiện 知tri 生sanh 死tử 去khứ 處xứ 。 知tri 生sanh 死tử 去khứ 處xứ 。 便tiện 永vĩnh 脫thoát 生sanh 死tử 。

人nhân 只chỉ 知tri 閉bế 眼nhãn 夢mộng 。 而nhi 不bất 知tri 開khai 眼nhãn 亦diệc 夢mộng 。 只chỉ 知tri 形hình 亡vong 而nhi 死tử 。 而nhi 不bất 知tri 身thân 存tồn 亦diệc 死tử 。 蓋cái 生sanh 死tử 是thị 念niệm 也dã 。 非phi 關quan 其kỳ 形hình 。 有hữu 形hình 亡vong 而nhi 神thần 不bất 亡vong 者giả 。 有hữu 神thần 亡vong 而nhi 形hình 不bất 亡vong 者giả 。 有hữu 神thần 形hình 都đô 亡vong 者giả 。 有hữu 神thần 形hình 都đô 不bất 亡vong 者giả 。 是thị 則tắc 形hình 依y 神thần 而nhi 有hữu 。 神thần 假giả 真chân 心tâm 而nhi 有hữu 。 圓viên 明minh 真chân 心tâm 中trung 。 無vô 夢mộng 無vô 覺giác 。 無vô 生sanh 無vô 死tử 。 無vô 生sanh 無vô 不bất 生sanh 。 雖tuy 終chung 日nhật 生sanh 死tử 。 而nhi 不bất 見kiến 有hữu 生sanh 死tử 之chi 相tướng 。 是thị 為vi 神thần 明minh 。 是thị 為vi 遍biến 知tri 。 是thị 為vi 大đại 覺giác 。 覺giác 破phá 世thế 間gian 大đại 夢mộng 故cố 。

予# 每mỗi 寢tẩm 時thời 。 嘗thường 查# 考khảo 這giá 夢mộng 。 從tùng 何hà 處xứ 起khởi 正chánh 思tư 慮lự 間gian 忽hốt 然nhiên 睡thụy 著trước 。 即tức 不bất 繇# 我ngã 。 夢mộng 中trung 昏hôn 昏hôn 惚hốt 惚hốt 。 似tự 明minh 白bạch 。 似tự 不bất 明minh 白bạch 。 但đãn 一nhất 味vị 只chỉ 隨tùy 妄vọng 境cảnh 。 牽khiên 引dẫn 去khứ 者giả 多đa 矣hĩ 。 若nhược 夢mộng 魂hồn 引dẫn 不bất 去khứ 。 白bạch 晝trú 惑hoặc 不bất 得đắc 。 此thử 人nhân 於ư 道đạo 。 有hữu 少thiểu 分phần 相tương 應ứng 。

學học 者giả 工công 夫phu 。 得đắc 力lực 不bất 得đắc 力lực 。 須tu 從tùng 夢mộng 中trung 查# 考khảo 。 我ngã 初sơ 時thời 作tác 夢mộng 。 如như 以dĩ 黑hắc 屋ốc 入nhập 黑hắc 屋ốc 。 後hậu 來lai 作tác 夢mộng 。 如như 走tẩu 月nguyệt 下hạ 燈đăng 影ảnh 中trung 。 而nhi 今kim 做tố 夢mộng 。 如như 太thái 虛hư 空không 。 飛phi 片phiến 浮phù 雲vân 。

工công 夫phu 到đáo 一nhất 分phần/phân 。 夢mộng 境cảnh 清thanh 一nhất 分phần/phân 。 世thế 情tình 重trọng/trùng 一nhất 分phần/phân 。 心tâm 境cảnh 濁trược 一nhất 分phần/phân 。 欲dục 得đắc 夢mộng 覺giác 無vô 惑hoặc 。 須tu 大đại 放phóng 下hạ 世thế 情tình 。 做tố 到đáo 語ngữ 不bất 干can 之chi 工công 夫phu 。 欲dục 得đắc 夢mộng 覺giác 無vô 惑hoặc 。 須tu 得đắc 一nhất 水thủy 清thanh 珠châu 。 能năng 清thanh 濁trược 水thủy 。 然nhiên 此thử 珠châu 。 非phi 歷lịch 盡tận 辛tân 勤cần 。 則tắc 大đại 不bất 容dung 易dị 。

予# 嘗thường 以dĩ 睡thụy 覺giác 後hậu 。 或hoặc 清thanh 晨thần 時thời 。 或hoặc 至chí 晚vãn 臨lâm 睡thụy 時thời 。 卻khước 自tự 打đả 點điểm 。 此thử 一nhất 夜dạ 所sở 做tố 的đích 。 好hảo/hiếu 夢mộng 歹# 夢mộng 。 此thử 一nhất 日nhật 所sở 為vi 之chi 惡ác 事sự 善thiện 事sự 。 有hữu 功công 無vô 功công 。 及cập 一nhất 日nhật 兩lưỡng 日nhật 。 一nhất 月nguyệt 兩lưỡng 月nguyệt 。 所sở 做tố 之chi 夢mộng 。 所sở 為vi 之chi 事sự 。 成thành 甚thậm 邊biên 事sự 。 從tùng 幼ấu 至chí 壯tráng 。 這giá 半bán 生sanh 前tiền 。 及cập 無vô 數số 生sanh 前tiền 。 所sở 作tác 所sở 為vi 。 成thành 甚thậm 邊biên 事sự 。 近cận 取thủ 諸chư 身thân 。 遠viễn 取thủ 諸chư 物vật 。 古cổ 今kim 成thành 敗bại 盛thịnh 衰suy 。 欣hân 悲bi 苦khổ 樂lạc 。 成thành 甚thậm 邊biên 事sự 。 後hậu 來lai 無vô 數số 劫kiếp 。 無vô 數số 生sanh 事sự 。 又hựu 成thành 甚thậm 邊biên 事sự 。

每mỗi 到đáo 睡thụy 時thời 將tương 身thân 心tâm 世thế 界giới 閑nhàn 非phi 雜tạp 擾nhiễu 。 一nhất 切thiết 放phóng 下hạ 外ngoại 境cảnh 不bất 侵xâm 。 內nội 心tâm 自tự 淨tịnh 。 如như 水thủy 溶# 月nguyệt 。 如như 山sơn 住trụ 雲vân 。 無vô 一nhất 毫hào 思tư 議nghị 于vu 其kỳ 間gian 。 則tắc 知tri 天thiên 地địa 如như 寄ký 。 物vật 我ngã 如như 化hóa 。 自tự 家gia 一nhất 個cá 身thân 心tâm 。 亦diệc 如như 夢mộng 中trung 人nhân 也dã 。

人nhân 之chi 欲dục 睡thụy 。 而nhi 竟cánh 睡thụy 不bất 著trước 者giả 。 都đô 是thị 塵trần 打đả 攪giảo 。 睡thụy 著trước 而nhi 夢mộng 境cảnh 昏hôn 惚hốt 者giả 。 亦diệc 是thị 塵trần 打đả 攪giảo 。

人nhân 有hữu 生sanh 必tất 有hữu 死tử 。 生sanh 如như 寄ký 客khách 。 死tử 如như 轉chuyển 車xa 。 父phụ 母mẫu 妻thê 兒nhi 。 如như 逆nghịch 旅lữ 中trung 人nhân 。 捨xả 此thử 就tựu 彼bỉ 。 就tựu 彼bỉ 捨xả 此thử 。 凡phàm 千thiên 百bách 年niên 中trung 。 不bất 知tri 幾kỷ 多đa 捨xả 而nhi 幾kỷ 多đa 取thủ 。 而nhi 不bất 覺giác 之chi 。 晝trú 必tất 作tác 。 夜dạ 必tất 寐mị 。 寐mị 而nhi 復phục 作tác 。 自tự 古cổ 及cập 今kim 。 而nhi 不bất 覺giác 之chi 。 春xuân 之chi 生sanh 物vật 也dã 。 必tất 夏hạ 長trường/trưởng 。 夏hạ 長trường/trưởng 後hậu 秋thu 收thu 。 秋thu 收thu 又hựu 冬đông 藏tạng 。 又hựu 復phục 春xuân 生sanh 。 自tự 古cổ 及cập 今kim 。 而nhi 不bất 覺giác 之chi 。 世thế 界giới 之chi 初sơ 成thành 也dã 。 而nhi 後hậu 住trụ 。 住trụ 而nhi 後hậu 壞hoại 。 壞hoại 而nhi 後hậu 空không 。 空không 又hựu 復phục 成thành 。 自tự 古cổ 及cập 今kim 。 而nhi 不bất 覺giác 之chi 。

人nhân 說thuyết 至chí 人nhân 無vô 夢mộng 。 予# 謂vị 不bất 謂vị 無vô 夢mộng 。 謂vị 至chí 人nhân 知tri 夢mộng 知tri 夢mộng 則tắc 無vô 夢mộng 也dã 。 不bất 知tri 則tắc 夢mộng 也dã 。 昔tích 者giả 空không 生sanh 夜dạ 夢mộng 說thuyết 六lục 波ba 羅la 密mật 信tín 相tương/tướng 夢mộng 金kim 鼓cổ 。 堯# 夢mộng 攀phàn 天thiên 而nhi 上thượng 。 湯thang 夢mộng 及cập 天thiên 而nhi 飴di 黃hoàng 帝đế 夢mộng 遊du 華hoa 胥# 。 孔khổng 子tử 夢mộng 奠# 於ư 兩lưỡng 楹doanh 皆giai 無vô 夢mộng 也dã 。

法Pháp 身thân 無vô 夢mộng 。 漏lậu 身thân 有hữu 夢mộng 意ý 生sanh 身thân 無vô 夢mộng 。 分phân 段đoạn 身thân 有hữu 夢mộng 圓viên 覺giác 無vô 夢mộng 。 緣Duyên 覺Giác 有hữu 夢mộng 。 佛Phật 無vô 夢mộng 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 夢mộng 。

有hữu 囿# 夢mộng 者giả 。 有hữu 知tri 夢mộng 者giả 。 有hữu 無vô 夢mộng 者giả 。 有hữu 了liễu 夢mộng 者giả 。 囿# 夢mộng 者giả 。 迷mê 於ư 夢mộng 也dã 。 知tri 夢mộng 者giả 。 夢mộng 皆giai 覺giác 也dã 。 無vô 夢mộng 者giả 。 覺giác 亦diệc 夢mộng 也dã 。 了liễu 夢mộng 者giả 。 無vô 覺giác 覺giác 夢mộng 。 無vô 夢mộng 夢mộng 覺giác 也dã 。

古cổ 人nhân 言ngôn 。 學học 道Đạo 須tu 識thức 夢mộng 中trung 人nhân 。 予# 謂vị 會hội 得đắc 一nhất 夢mộng 字tự 。 學học 道Đạo 之chi 能năng 事sự 畢tất 矣hĩ 。

善thiện 人nhân 行hành 善thiện 。 所sở 夢mộng 皆giai 善thiện 。 不bất 善thiện 人nhân 行hành 不bất 善thiện 。 所sở 夢mộng 亦diệc 不bất 善thiện 。 生sanh 者giả 夢mộng 生sanh 。 而nhi 死tử 者giả 夢mộng 死tử 。 皆giai 念niệm 頭đầu 起khởi 也dã 。

夢mộng 本bổn 無vô 體thể 。 隨tùy 心tâm 轉chuyển 變biến 。 有hữu 兩lưỡng 人nhân 同đồng 一nhất 夢mộng 。 而nhi 各các 事sự 不bất 同đồng 。 有hữu 人nhân 人nhân 異dị 夢mộng 。 而nhi 其kỳ 事sự 一nhất 體thể 。 有hữu 夢mộng 中trung 雖tuy 吉cát 。 而nhi 返phản 兆triệu 於ư 凶hung 。 有hữu 最tối 險hiểm 之chi 象tượng 。 而nhi 多đa 應ưng 乎hồ 吉cát 。 有hữu 一nhất 夢mộng 而nhi 十thập 人nhân 所sở 成thành 。 各các 得đắc 一nhất 節tiết 。 有hữu 一nhất 人nhân 夢mộng 十thập 事sự 。 而nhi 全toàn 體thể 備bị 焉yên 復phục 有hữu 為vi 此thử 夢mộng 。 而nhi 轉chuyển 及cập 於ư 彼bỉ 。 或hoặc 藉tạ 言ngôn 指chỉ 象tượng 。 而nhi 乖quai 影ảnh 露lộ 形hình 。 或hoặc 託thác 物vật 比tỉ 興hưng 。 而nhi 隔cách 越việt 疏sớ/sơ 親thân 。 大đại 段đoạn 窗song 外ngoại 月nguyệt 明minh 窗song 內nội 白bạch 。 池trì 邊biên 花hoa 發phát 水thủy 中trung 紅hồng 。 是thị 也dã 。 心tâm 無vô 三tam 世thế 。 夢mộng 有hữu 古cổ 今kim 。 有hữu 夢mộng 十thập 年niên 者giả 。 百bách 年niên 者giả 。 有hữu 即tức 夢mộng 即tức 應ưng 者giả 。 有hữu 夢mộng 一nhất 生sanh 二nhị 生sanh 。 無vô 數số 生sanh 者giả 。 有hữu 一nhất 劫kiếp 二nhị 劫kiếp 。 無vô 數số 劫kiếp 者giả 。 所sở 謂vị 盡tận 無vô 邊biên 劫kiếp 。 總tổng 在tại 一nhất 夢mộng 。

吉cát 人nhân 做tố 凶hung 夢mộng 。 凶hung 夢mộng 皆giai 吉cát 。 凶hung 人nhân 做tố 吉cát 夢mộng 。 吉cát 夢mộng 成thành 凶hung 。 故cố 鄭trịnh 獬# 夢mộng 頭đầu 生sanh 角giác 。 為vi 狀trạng 元nguyên 魏ngụy 延diên 夢mộng 頭đầu 生sanh 角giác 為vi 刀đao 下hạ 用dụng 。 甘cam 羅la 占chiêm 凶hung 夢mộng 為vi 吉cát 。 周chu 宣tuyên 以dĩ 妄vọng 夢mộng 符phù 真chân 。 伯bá 嚭# 妄vọng 以dĩ 凶hung 原nguyên 吉cát 。 而nhi 終chung 成thành 凶hung 。 鄭trịnh 人nhân 解giải 龍long 著trước 衣y 。 為vi 人nhân 襲tập 國quốc 。 林lâm 環hoàn 夢mộng 文văn 淵uyên 送tống 犬khuyển 肉nhục 。 石thạch 頭đầu 夢mộng 與dữ 大đại 鑑giám 乘thừa 龜quy 身thân 。 提đề 多đa 伽già 尊tôn 者giả 。 母mẫu 夢mộng 日nhật 而nhi 生sanh 祖tổ 。 章chương 懿# 皇hoàng 后hậu 。 夢mộng 日nhật 而nhi 生sanh 帝đế 。 劉lưu 幽u 求cầu 夢mộng 妻thê 於ư 寺tự 。 兩lưỡng 夢mộng 符phù 同đồng 。 宋tống 理lý 宗tông 夢mộng 胡hồ 僧Tăng 取thủ 殿điện 。 二nhị 十thập 年niên 卒thốt 驗nghiệm 。 梁lương 武võ 帝đế 。 夢mộng 獼mi 猴hầu 升thăng 御ngự 榻tháp 。 果quả 符phù 其kỳ 人nhân 。 六lục 一nhất 居cư 士sĩ 。 夢mộng 石thạch 馬mã 一nhất 耳nhĩ 。 張trương 無vô 垢cấu 侍thị 郎lang 。 夢mộng 咸hàm 陽dương 景cảnh 象tượng 。 婆Bà 羅La 門Môn 一nhất 睡thụy 。 夢mộng 經kinh 十thập 生sanh 。 善thiện 慧tuệ 五ngũ 緣duyên 。 果quả 證chứng 多đa 劫kiếp 。 事sự 乃nãi 漸tiệm 應ưng 。 夢mộng 以dĩ 頓đốn 成thành 。 一nhất 心tâm 之chi 念niệm 。 變biến 幻huyễn 多đa 方phương 。 一nhất 夕tịch 之chi 夢mộng 。 應ưng 于vu 累lũy 劫kiếp 。

夢mộng 從tùng 想tưởng 生sanh 。 境cảnh 由do 心tâm 異dị 。 念niệm 有hữu 誠thành 妄vọng 。 夢mộng 有hữu 真chân 假giả 。 念niệm 如như 陽dương 焰diễm 。 夢mộng 如như 空không 花hoa 。 念niệm 如như 飄phiêu 風phong 。 夢mộng 如như 舞vũ 葉diệp 。 念niệm 如như 晴tình 空không 。 夢mộng 如như 湛trạm 水thủy 。 思tư 出xuất 于vu 位vị 。 神thần 現hiện 于vu 境cảnh 。 心tâm 不bất 住trụ 內nội 。 魂hồn 從tùng 外ngoại 流lưu 。 忽hốt 幻huyễn 忽hốt 真chân 。 乍sạ 有hữu 乍sạ 無vô 。 倏thúc 哀ai 倏thúc 樂nhạo/nhạc/lạc 。 忽hốt 悲bi 忽hốt 喜hỷ 。 神thần 無vô 有hữu 方phương 。 夢mộng 無vô 有hữu 體thể 。 心tâm 本bổn 無vô 住trụ 。 境cảnh 不bất 定định 所sở 。 有hữu 以dĩ 外ngoại 神thần 。 交giao 集tập 內nội 心tâm 。 而nhi 豫dự 禍họa 福phước 者giả 。 有hữu 內nội 心tâm 昭chiêu 明minh 。 如như 水thủy 映ánh 物vật 。 鏡kính 寫tả 形hình 者giả 。 有hữu 游du 魂hồn 外ngoại 奔bôn 。 而nhi 先tiên 兆triệu 後hậu 應ưng 者giả 。 有hữu 陰âm 陽dương 不bất 和hòa 。 而nhi 妄vọng 興hưng 妄vọng 見kiến 者giả 。 有hữu 逃đào 影ảnh 避tị 形hình 而nhi 愈dũ 逐trục 愈dũ 狂cuồng 者giả 。 有hữu 疑nghi 杌ngột 為vi 鬼quỷ 。 認nhận 繩thằng 作tác 蛇xà 者giả 。 有hữu 妖yêu 假giả 怪quái 異dị 。 遊du 先tiên 陰ấm 傳truyền 者giả 。 有hữu 虛hư 幻huyễn 無vô 記ký 。 昏hôn 昏hôn 不bất 實thật 者giả 。 有hữu 純thuần 真chân 聖thánh 境cảnh 。 授thọ 神thần 授thọ 道đạo 者giả 。 然nhiên 則tắc 夢mộng 原nguyên 不bất 一nhất 。 變biến 有hữu 多đa 方phương 。 念niệm 若nhược 不bất 生sanh 。 夢mộng 本bổn 無vô 寄ký 。 ○# 原nguyên 夢mộng 之chi 心tâm 。 會hội 夢mộng 之chi 神thần 知tri 夢mộng 之chi 人nhân 。 入nhập 夢mộng 之chi 化hóa 。

夢mộng 體thể 不bất 流lưu 。 夢mộng 用dụng 遷thiên 變biến 。 隨tùy 其kỳ 變biến 處xứ 皆giai 真chân 。 非phi 守thủ 真chân 而nhi 不bất 化hóa 譬thí 如như 太thái 極cực 生sanh 兩lưỡng 儀nghi 。 而nhi 四tứ 象tượng 八bát 卦# 無vô 中trung 發phát 有hữu 。 轉chuyển 生sanh 轉chuyển 變biến 。 愈dũ 出xuất 愈dũ 多đa 。 宮cung 宮cung 混hỗn 入nhập 。 爻hào 爻hào 交giao 參tham 一nhất 卦# 之chi 中trung 。 渾hồn 圓viên 大đại 極cực 。 一nhất 爻hào 之chi 內nội 。 通thông 攝nhiếp 諸chư 卦# 。

夢mộng 有hữu 圓viên 得đắc 者giả 。 圓viên 不bất 得đắc 者giả 。 世thế 有hữu 云vân 。 有hữu 頭đầu 無vô 尾vĩ 有hữu 尾vĩ 無vô 頭đầu 有hữu 中trung 間gian 無vô 前tiền 後hậu 者giả 。 皆giai 不bất 可khả 圓viên 。 予# 謂vị 更cánh 有hữu 從tùng 天thiên 中trung 。 來lai 生sanh 人nhân 者giả 。 及cập 八bát 部bộ 三tam 途đồ 中trung 。 遞đệ 相tương 出xuất 沒một 者giả 。 所sở 夢mộng 生sanh 前tiền 。 所sở 夢mộng 生sanh 後hậu 。 皆giai 不bất 可khả 解giải 。 古cổ 以dĩ 得đắc 惡ác 夢mộng 。 即tức 向hướng 東đông 咒chú 曰viết 。 惡ác 夢mộng 桃đào 李# 。 好hảo/hiếu 夢mộng 珠châu 玉ngọc 。 又hựu 以dĩ 逐trục 日nhật 地địa 支chi 所sở 屬thuộc 符phù 禳# 之chi 。 其kỳ 惟duy 周chu 公công 解giải 者giả 。 太thái 得đắc 其kỳ 詳tường 耳nhĩ 。 孫tôn 真Chân 人Nhân 曰viết 。 欲dục 無vô 惡ác 夢mộng 。 莫mạc 食thực 本bổn 命mạng 所sở 屬thuộc 肉nhục 。 莫mạc 起khởi 惡ác 念niệm 。 莫mạc 啖đạm 五ngũ 辛tân 。 睡thụy 常thường 以dĩ 首thủ 觸xúc 東đông 。 莫mạc 面diện 壁bích 。 予# 謂vị 善thiện 惡ác 皆giai 從tùng 心tâm 生sanh 。 知tri 心tâm 則tắc 無vô 惡ác 夢mộng 。 欲dục 無vô 惡ác 夢mộng 。 睡thụy 時thời 大đại 歇hiết 身thân 心tâm 。 莫mạc 思tư 前tiền 。 莫mạc 索sách 後hậu 。 安an 心tâm 於ư 無vô 事sự 。 游du 神thần 於ư 無vô 有hữu 。 當đương 內nội 外ngoại 安an 隱ẩn 。 側trắc 身thân 吉cát 祥tường 。 而nhi 寢tẩm 。 首thủ 不bất 往vãng 東đông 向hướng 西tây 向hướng 。 意ý 莫mạc 東đông 想tưởng 西tây 想tưởng 。 制chế 心tâm 一nhất 處xứ 。 諸chư 夢mộng 自tự 然nhiên 不bất 生sanh 。 夢mộng 是thị 念niệm 起khởi 。 不bất 關quan 形hình 骸hài 。 當đương 禳# 於ư 心tâm 。 莫mạc 禳# 於ư 境cảnh 心tâm 就tựu 是thị 夢mộng 。 心tâm 就tựu 是thị 符phù 。 知tri 心tâm 則tắc 知tri 夢mộng 覺giác 。 知tri 夢mộng 覺giác 。 則tắc 知tri 禍họa 福phước 。 知tri 生sanh 死tử 。 知tri 世thế 間gian 。 知tri 出xuất 世thế 間gian 。 則tắc 知tri 三tam 界giới 。 皆giai 大đại 夢mộng 也dã 矣hĩ 。

東đông 萊# 以dĩ 形hình 接tiếp 為vi 事sự 。 神thần 游du 為vi 夢mộng 。 浮phù 虛hư 則tắc 夢mộng 陽dương 。 沉trầm 實thật 則tắc 夢mộng 溺nịch 。 寢tẩm 藉tạ 則tắc 夢mộng 蛇xà 寢tẩm 衣y 則tắc 夢mộng 馬mã 。 啣# 髮phát 則tắc 夢mộng 馬mã 。 將tương 陰ấm 則tắc 夢mộng 水thủy 。 將tương 晴tình 則tắc 夢mộng 火hỏa 。 將tương 病bệnh 則tắc 夢mộng 食thực 。 將tương 憂ưu 則tắc 夢mộng 舞vũ 。 古cổ 論luận 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 皆giai 以dĩ 陰âm 陽dương 五ngũ 行hành 。 定định 夢mộng 之chi 吉cát 凶hung 。 都đô 不bất 理lý 會hội 。 心tâm 識thức 變biến 幻huyễn 。 游du 魂hồn 使sử 然nhiên 者giả 。 蓋cái 五ngũ 行hành 乃nãi 心tâm 識thức 所sở 附phụ 之chi 塵trần 。 心tâm 識thức 。 是thị 主chủ 五ngũ 行hành 之chi 神thần 。 心tâm 肝can 脾tì 肺phế 腎thận 者giả 。 陰âm 陽dương 造tạo 化hóa 所sở 成thành 之chi 形hình 也dã 。 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 者giả 。 本bổn 來lai 所sở 具cụ 之chi 神thần 也dã 。 神thần 能năng 用dụng 於ư 形hình 。 形hình 不bất 能năng 用dụng 神thần 。 譬thí 如như 機cơ 關quan 木mộc 人nhân 。 有hữu 牽khiên 抽trừu 即tức 動động 。 否phủ/bĩ 則tắc 不bất 能năng 。 一nhất 切thiết 作tác 用dụng 。 夢mộng 覺giác 生sanh 死tử 。 皆giai 心tâm 識thức 遷thiên 變biến 。 而nhi 形hình 色sắc 隨tùy 之chi 。 論luận 者giả 。 須tu 以dĩ 心tâm 識thức 形hình 色sắc 圓viên 和hòa 而nhi 說thuyết 。 即tức 當đương 。 不bất 然nhiên 無vô 因nhân 也dã 。 邪tà 因nhân 也dã 。

陳trần 希hy 夷di 言ngôn 。 先tiên 睡thụy 心tâm 後hậu 睡thụy 眼nhãn 。 夢mộng 菴am 曰viết 。 六lục 根căn 以dĩ 心tâm 為vi 主chủ 。 先tiên 放phóng 心tâm 睡thụy 。 則tắc 目mục 自tự 寧ninh 。 此thử 意ý 雖tuy 是thị 。 但đãn 根căn 本bổn 不bất 寧ninh 者giả 。 說thuyết 個cá 先tiên 睡thụy 心tâm 。 益ích 見kiến 紛phân 擾nhiễu 。

衛vệ 玠# 形hình 神thần 不bất 接tiếp 夢mộng 。 問vấn 樂nhạo/nhạc/lạc 令linh 。 令linh 答đáp 是thị 想tưởng 。 陽dương 明minh 睡thụy 著trước 不bất 做tố 夢mộng 時thời 。 云vân 血huyết 氣khí 障chướng 蔽tế 。 夢mộng 菴am 曰viết 。 形hình 神thần 不bất 接tiếp 夢mộng 。 非phi 想tưởng 也dã 睡thụy 著trước 不bất 做tố 夢mộng 。 非phi 血huyết 氣khí 障chướng 蔽tế 也dã 。 李# 卓trác 說thuyết 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 夢mộng 。 鄧đặng 豁hoát 渠cừ 說thuyết 。 夢mộng 是thị 游du 魂hồn 把bả 識thức 神thần 到đáo 處xứ 引dẫn 將tương 去khứ 了liễu 。 此thử 二nhị 人nhân 一nhất 得đắc 體thể 。 一nhất 得đắc 用dụng 。

夢mộng 有hữu 異dị 者giả 。 謂vị 或hoặc 凶hung 轉chuyển 吉cát 。 或hoặc 吉cát 成thành 凶hung 。 男nam 夢mộng 作tác 女nữ 。 女nữ 夢mộng 為vi 男nam 。 沙Sa 門Môn 夢mộng 加gia 冠quan 士sĩ 夫phu 夢mộng 鶴hạc 襒# 。 帝đế 王vương 夢mộng 著trước 公công 卿khanh 衣y 。 公công 卿khanh 夢mộng 為vi 帝đế 王vương 服phục 。 乃nãi 至chí 玉ngọc 瓶bình 耳nhĩ 碎toái 。 木mộc 杖trượng 擊kích 天thiên 。 又hựu 有hữu 夢mộng 入nhập 天thiên 宮cung 龍long 宮cung 鬼quỷ 神thần 宮cung 。 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 之chi 處xứ 。 禍họa 福phước 受thọ 授thọ 。 境cảnh 變biến 神thần 遷thiên 。 纖tiêm 毫hào 不bất 失thất 。

雲vân 山sơn 夢mộng 語ngữ 摘trích 要yếu 下hạ

明minh 妙diệu 峰phong 山sơn 夢mộng 菴am 釋thích 周chu 。 理lý 著trước 。

武võ 陵lăng 脩tu 齡linh 楊dương 。 鶴hạc 閱duyệt 。

問vấn 答đáp 章chương (# 十thập 四tứ 門môn )#

無vô 夢mộng

問vấn 。 人nhân 嘗thường 說thuyết 至chí 人nhân 無vô 夢mộng 。 而nhi 佛Phật 又hựu 夢mộng 。 周chu 公công 孔khổng 子tử 。 莊trang 周chu 武võ 王vương 又hựu 夢mộng 。 何hà 也dã 。

答đáp 。 不bất 謂vị 無vô 夢mộng 。 只chỉ 謂vị 不bất 知tri 夢mộng 。 知tri 夢mộng 者giả 。 夢mộng 即tức 覺giác 也dã 。 不bất 知tri 夢mộng 者giả 覺giác 即tức 夢mộng 也dã 。 夢mộng 固cố 夢mộng 也dã 夢mộng 覺giác 一nhất 也dã 。 若nhược 得đắc 無vô 夢mộng 。 亦diệc 無vô 有hữu 覺giác 。 無vô 覺giác 無vô 夢mộng 。 至chí 人nhân 嘗thường 夢mộng 。 故cố (# 日nhật 卻khước )# 來lai 觀quán 世thế 間gian 。 猶do 如như 夢mộng 中trung 事sự 。 不bất 是thị 無vô 夢mộng 。

問vấn 。 何hà 緣duyên 睡thụy 中trung 有hữu 夢mộng 。 而nhi 又hựu 言ngôn 至chí 人nhân 無vô 夢mộng 。

答đáp 。 有hữu 我ngã 故cố 。 必tất 有hữu 我ngã 之chi 事sự 。 晝trú 作tác 夜dạ 夢mộng 。 固cố 然nhiên 之chi 理lý 。 何hà 得đắc 無vô 耶da 。 然nhiên 晝trú 中trung 所sở 應ưng 作tác 者giả 。 當đương 作tác 之chi 。 夜dạ 中trung 所sở 夢mộng 者giả 。 亦diệc 夢mộng 之chi 二nhị 皆giai 不bất 可khả 止chỉ 遏át 。 故cố 曰viết 夢mộng 即tức 覺giác 也dã 。

問vấn 。 夢mộng 即tức 覺giác 。 何hà 故cố 晝trú 中trung 曾tằng 所sở 不bất 聞văn 不bất 見kiến 的đích 事sự 。 夢mộng 中trung 皆giai 見kiến 之chi 。 及cập 至chí 醒tỉnh 來lai 。 有hữu 符phù 驗nghiệm 者giả 。 有hữu 不bất 符phù 驗nghiệm 者giả 。 何hà 也dã 。

答đáp 。 夢mộng 與dữ 覺giác 只chỉ 是thị 一nhất 人nhân 。 非phi 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 只chỉ 為vì 覺giác 屬thuộc 形hình 用dụng 事sự 。 故cố 有hữu 偏thiên 礙ngại 阻trở 帶đái 。 形hình 到đáo 處xứ 見kiến 之chi 。 形hình 不bất 到đáo 處xứ 不bất 見kiến 之chi 。 夢mộng 是thị 神thần 用dụng 事sự 。 故cố 神thần 無vô 方phương 而nhi 夢mộng 無vô 體thể 能năng 遠viễn 涉thiệp 近cận 遊du 。 見kiến 善thiện 見kiến 惡ác 。 先tiên 世thế 後hậu 因nhân 。 皆giai 得đắc 知tri 之chi 。 剎sát 那na 而nhi 生sanh 。 剎sát 那na 而nhi 滅diệt 者giả 。 總tổng 是thị 念niệm 頭đầu 代đại 識thức 神thần 起khởi 滅diệt 耳nhĩ 。

問vấn 。 我ngã 所sở 作tác 夢mộng 。 有hữu 驗nghiệm 不bất 驗nghiệm 者giả 何hà 也dã 。

答đáp 。 夢mộng 有hữu 三tam 世thế 。 又hựu 有hữu 百bách 世thế 。 謂vị 現hiện 在tại 。 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 有hữu 今kim 生sanh 作tác 往vãng 世thế 夢mộng 者giả 。 有hữu 今kim 生sanh 作tác 今kim 生sanh 夢mộng 者giả 。 有hữu 今kim 生sanh 作tác 來lai 世thế 夢mộng 者giả 。 有hữu 夢mộng 十thập 年niên 者giả 。 有hữu 夢mộng 百bách 年niên 者giả 。 有hữu 夢mộng 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 者giả 。 有hữu 一nhất 人nhân 為vi 十thập 人nhân 夢mộng 者giả 。 有hữu 十thập 人nhân 為vi 一nhất 人nhân 。 乃nãi 至chí 千thiên 百bách 人nhân 夢mộng 者giả 。 有hữu 人nhân 為vi 畜súc 夢mộng 者giả 。 畜súc 為vi 人nhân 夢mộng 者giả 。 乃nãi 至chí 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 。 遞đệ 相tương 為vi 夢mộng 者giả 。 或hoặc 近cận 或hoặc 遠viễn 。 或hoặc 前tiền 或hoặc 後hậu 。 情tình 量lượng 卜bốc 度độ 。 難nan 盡tận 知tri 之chi 。 凡phàm 有hữu 事sự 。 必tất 有hữu 夢mộng 。 有hữu 夢mộng 必tất 有hữu 事sự 。 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 。 後hậu 果quả 先tiên 因nhân 。 如như 鏡kính 現hiện 形hình 。 纖tiêm 毫hào 不bất 失thất 。

問vấn 。 夢mộng 亦diệc 有hữu 不bất 驗nghiệm 者giả 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 若nhược 人nhân 妄vọng 心tâm 太thái 甚thậm 。 念niệm 念niệm 不bất 停đình 。 見kiến 前tiền 所sở 作tác 。 得đắc 前tiền 忘vong 後hậu 。 身thân 心tâm 總tổng 若nhược 揚dương 塵trần 。 這giá 等đẳng 人nhân 。 夢mộng 與dữ 覺giác 。 渾hồn 是thị 箇cá 妄vọng 心tâm 主chủ 持trì 。 因nhân 妄vọng 極cực 故cố 。 皆giai 無vô 著trước 落lạc 。 多đa 有hữu 不bất 驗nghiệm 。

問vấn 。 如như 古cổ 人nhân 言ngôn 。 不bất 夢mộng 不bất 覺giác 時thời 血huyết 氣khí 障chướng 蔽tế 是thị 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 如như 眼nhãn 有hữu 不bất 見kiến 明minh 不bất 見kiến 闇ám 時thời 。 是thị 本bổn 色sắc 光quang 明minh 。 不bất 勞lao 心tâm 力lực 。 不bất 可khả 喚hoán 作tác 血huyết 氣khí 障chướng 蔽tế 。 天thiên 地địa 收thu 斂liểm 。 他tha 說thuyết 血huyết 氣khí 。 只chỉ 在tại 形hình 神thần 上thượng 言ngôn 。 指chỉ 後hậu 天thiên 生sanh 滅diệt 法pháp 耳nhĩ 。 且thả 如như 人nhân 死tử 為vi 鬼quỷ 。 鬼quỷ 亦diệc 有hữu 睡thụy 著trước 不bất 作tác 夢mộng 者giả 。 彼bỉ 無vô 血huyết 氣khí 何hà 不bất 明minh 了liễu 。

問vấn 。 夢mộng 中trung 我ngã 形hình 神thần 作tác 我ngã 之chi 事sự 。 理lý 固cố 宜nghi 之chi 。 何hà 有hữu 素tố 不bất 識thức 面diện 之chi 人nhân 。 事sự 亦diệc 入nhập 我ngã 境cảnh 。 我ngã 為vi 彼bỉ 作tác 夢mộng 者giả 何hà 也dã 。

答đáp 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。 為vi 有hữu 我ngã 故cố 。 我ngã 之chi 心tâm 體thể 。 虛hư 靈linh 不bất 昧muội 。 如như 明minh 鏡kính 當đương 臺đài 。 諸chư 所sở 有hữu 物vật 。 隨tùy 照chiếu 隨tùy 見kiến 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 非phi 我ngã 之chi 事sự 。 又hựu 有hữu 遊du 魂hồn 引dẫn 識thức 神thần 到đáo 處xứ 去khứ 故cố 又hựu 與dữ 彼bỉ 往vãng 昔tích 稍sảo 有hữu 因nhân 故cố 。 如như 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 夢mộng 中trung 作tác 蟻nghĩ 。 莊trang 周chu 夢mộng 蝶# 等đẳng 意ý 亦diệc 爾nhĩ 。

問vấn 。 夢mộng 覺giác 是thị 一nhất 。 云vân 何hà 覺giác 時thời 諸chư 事sự 皆giai 實thật 。 而nhi 夢mộng 中trung 諸chư 事sự 皆giai 虛hư 。 乍sạ 幻huyễn 親thân 疏sớ/sơ 。 恍hoảng 惚hốt 不bất 定định 耶da 。

答đáp 。 汝nhữ 只chỉ 知tri 夢mộng 中trung 之chi 事sự 虛hư 。 而nhi 不bất 知tri 覺giác 時thời 諸chư 事sự 亦diệc 虛hư 。 汝nhữ 當đương 細tế 審thẩm 。 目mục 生sanh 以dĩ 來lai 。 所sở 作tác 種chủng 種chủng 事sự 業nghiệp 。 如như 今kim 回hồi 心tâm 一nhất 照chiếu 。 平bình 生sanh 所sở 得đắc 所sở 失thất 處xứ 。 盡tận 成thành 幻huyễn 影ảnh 。 無vô 一nhất 可khả 實thật 。 何hà 謂vị 實thật 耶da 。

問vấn 。 晝trú 中trung 作tác 事sự 。 有hữu 頭đầu 緒tự 。 有hữu 始thỉ 終chung 。 一nhất 件# 了liễu 又hựu 一nhất 件# 。 云vân 何hà 夢mộng 中trung 無vô 根căn 。 或hoặc 有hữu 頭đầu 無vô 尾vĩ 。 或hoặc 有hữu 中trung 無vô 兩lưỡng 邊biên 。 幽u 幽u 隱ẩn 隱ẩn 。 不bất 能năng 自tự 主chủ 者giả 何hà 也dã 。

答đáp 。 晝trú 中trung 所sở 作tác 。 因nhân 有hữu 身thân 故cố 。 一nhất 切thiết 作tác 用dụng 。 總tổng 係hệ 乎hồ 身thân 。 八bát 識thức 一nhất 時thời 具cụ 足túc 。 夢mộng 中trung 惟duy 識thức 神thần 用dụng 事sự 。 識thức 隨tùy 念niệm 頭đầu 轉chuyển 。 念niệm 頭đầu 起khởi 處xứ 即tức 夢mộng 。 念niệm 頭đầu 滅diệt 處xứ 則tắc 無vô 。 蓋cái 為vi 念niệm 頭đầu 無vô 根căn 緒tự 。 而nhi 夢mộng 亦diệc 無vô 根căn 。 夢mộng 乃nãi 第đệ 六lục 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 所sở 起khởi 。 前tiền 之chi 五ngũ 識thức 。 不bất 能năng 致trí 夢mộng 。

問vấn 。 睡thụy 著trước 不bất 做tố 夢mộng 時thời 。 此thử 心tâm 鶻cốt 鶻cốt 突đột 突đột 。 不bất 能năng 明minh 了liễu 。 做tố 夢mộng 之chi 後hậu 。 能năng 知tri 之chi 心tâm 。 在tại 夢mộng 中trung 明minh 。 此thử 二nhị 者giả 中trung 間gian 。 何hà 以dĩ 我ngã 自tự 不bất 知tri 去khứ 做tố 夢mộng 。 及cập 乎hồ 做tố 出xuất 夢mộng 來lai 。 纔tài 有hữu 知tri 識thức 。 有hữu 善thiện 惡ác 。 雖tuy 然nhiên 有hữu 知tri 識thức 善thiện 惡ác 。 而nhi 又hựu 何hà 自tự 不bất 知tri 我ngã 在tại 夢mộng 中trung 。

答đáp 。 睡thụy 著trước 不bất 做tố 夢mộng 時thời 。 是thị 四tứ 大đại 休hưu 息tức 。 精tinh 神thần 閉bế 合hợp 。 無vô 明minh 與dữ 識thức 性tánh 。 混hỗn 作tác 一nhất 團đoàn 。 所sở 以dĩ 無vô 知tri 識thức 。 無vô 境cảnh 界giới 。 一nhất 味vị 蒙mông 昧muội 不bất 覺giác 耳nhĩ 。 做tố 夢mộng 後hậu 。 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 先tiên 因nhân 意ý 識thức 牽khiên 引dẫn 。 然nhiên 後hậu 內nội 根căn 外ngoại 塵trần 一nhất 齊tề 發phát 動động 。 即tức 有hữu 能năng 見kiến 所sở 見kiến 之chi 境cảnh 。 在tại 夢mộng 而nhi 自tự 不bất 知tri 夢mộng 者giả 。 因nhân 外ngoại 境cảnh 界giới 風phong 。 飄phiêu 蕩đãng 心tâm 海hải 。 念niệm 念niệm 遷thiên 流lưu 。 神thần 用dụng 于vu 外ngoại 。 譬thí 如như 眼nhãn 光quang 。 只chỉ 見kiến 其kỳ 前tiền 不bất 見kiến 其kỳ 後hậu 。 由do 無vô 始thỉ 妄vọng 想tưởng 。 虛hư 偽ngụy 習tập 氣khí 。 之chi 所sở 流lưu 轉chuyển 。 故cố 在tại 夢mộng 而nhi 不bất 知tri 是thị 夢mộng 。 生sanh 生sanh 滅diệt 滅diệt 。 無vô 有hữu 窮cùng 已dĩ 。

問vấn 。 將tương 作tác 夢mộng 時thời 。 又hựu 不bất 由do 身thân 。 又hựu 不bất 由do 心tâm 。 及cập 諸chư 靈linh 覺giác 主chủ 宰tể 。 云vân 何hà 是thị 中trung 。 忽hốt 然nhiên 抽trừu 出xuất 。 便tiện 成thành 了liễu 夢mộng 事sự 。

答đáp 。 此thử 意ý 如như 水thủy 生sanh 波ba 。 空không 出xuất 雲vân 。 石thạch 出xuất 火hỏa 。 鍾chung 出xuất 聲thanh 。 遍biến 身thân 是thị 。 通thông 身thân 是thị 。 出xuất 與dữ 不bất 出xuất 。 其kỳ 性tánh 無vô 二nhị 。 一nhất 擊kích 動động 處xứ 。 即tức 火hỏa 生sanh 時thời 。 一nhất 念niệm 起khởi 處xứ 。 即tức 夢mộng 生sanh 時thời 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 。 何hà 時thời 抽trừu 出xuất 火hỏa 光quang 。 何hà 時thời 成thành 了liễu 夢mộng 事sự 。

問vấn 。 古cổ 人nhân 指chỉ 睡thụy 著trước 不bất 作tác 夢mộng 時thời 。 為vi 心tâm 之chi 本bổn 體thể 是thị 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 睡thụy 著trước 不bất 做tố 夢mộng 。 乃nãi 無vô 明minh 裏lý 識thức 情tình 昏hôn 昧muội 不bất 辨biện 耳nhĩ 。 東đông 坡# 云vân 若nhược 以dĩ 頹đồi 然nhiên 無vô 知tri 為vi 佛Phật 地địa 。 則tắc 貓miêu 兒nhi 狗cẩu 兒nhi 。 得đắc 食thực 飽bão 睡thụy 。 腹phúc 搖dao 鼻tị 息tức 。 無vô 一nhất 毫hào 思tư 慮lự 。 豈khởi 為vi 貓miêu 兒nhi 狗cẩu 兒nhi 亦diệc 佛Phật 耶da 。 人nhân 又hựu 以dĩ 赤xích 子tử 之chi 心tâm 。 不bất 識thức 不bất 知tri 為vi 道đạo 。 予# 謂vị 此thử 時thời 更cánh 喚hoán 不bất 得đắc 為vi 道đạo 。 是thị 情tình 塵trần 結kết 伏phục 於ư 內nội 。 不bất 發phát 泄tiết 耳nhĩ 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 劫kiếp 初sơ 時thời 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 未vị 發phát 故cố 。 僧Tăng 問vấn 古cổ 德đức 云vân 。 初sơ 生sanh 之chi 兒nhi 。 還hoàn 有hữu 六lục 識thức 也dã 無vô 。 曰viết 。 如như 急cấp 水thủy 上thượng 打đả 毬cầu 。 言ngôn 其kỳ 念niệm 不bất 停đình 也dã 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 睡thụy 著trước 不bất 做tố 夢mộng 。 與dữ 赤xích 子tử 之chi 心tâm 。 皆giai 不bất 是thị 道đạo 。

人nhân 問vấn 李# 卓trác 吾ngô 曰viết 。 人nhân 之chi 睡thụy 而nhi 夢mộng 也dã 。 而nhi 視thị 。 而nhi 聽thính 。 而nhi 持trì 。 而nhi 行hành 。 而nhi 喜hỷ 。 而nhi 怒nộ 。 何hà 其kỳ 不bất 屬thuộc 於ư 我ngã 之chi 目mục 。 之chi 耳nhĩ 。 之chi 手thủ 。 之chi 足túc 。 之chi 心tâm 乎hồ 。 卓trác 吾ngô 曰viết 。 夢mộng 中trung 之chi 人nhân 元nguyên 不bất 屬thuộc 我ngã 之chi 身thân 矣hĩ 。 古cổ 人nhân 有hữu 言ngôn 曰viết 。 生sanh 寄ký 也dã 。 蓋cái 言ngôn 人nhân 之chi 神thần 。 特đặc 寄ký 於ư 我ngã 之chi 身thân 耳nhĩ 。 惟duy 其kỳ 以dĩ 身thân 為vi 寄ký 。 故cố 其kỳ 謂vị 死tử 為vi 歸quy 。 客khách 問vấn 予# 曰viết 。 若nhược 依y 此thử 言ngôn 。 生sanh 為vi 寄ký 。 死tử 為vi 歸quy 。 則tắc 凡phàm 人nhân 都đô 要yếu 死tử 而nhi 後hậu 已dĩ 。 夫phu 人nhân 未vị 嘗thường 不bất 死tử 。 只chỉ 要yếu 死tử 得đắc 有hữu 頭đầu 。 向hướng 李# 氏thị 所sở 言ngôn 死tử 為vi 歸quy 。 及cập 夢mộng 中trung 之chi 人nhân 不bất 屬thuộc 我ngã 之chi 身thân 者giả 。 此thử 意ý 不bất 然nhiên 。 若nhược 作tác 夢mộng 時thời 人nhân 。 不bất 屬thuộc 我ngã 之chi 身thân 。 則tắc 其kỳ 識thức 已dĩ 離ly 軀khu 殼xác 。 必tất 如như 死tử 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 何hà 其kỳ 境cảnh 雖tuy 在tại 萬vạn 里lý 外ngoại 。 而nhi 齁# 鼾hãn 之chi 息tức 。 猶do 綿miên 綿miên 不bất 絕tuyệt 耶da 。 然nhiên 既ký 有hữu 不bất 絕tuyệt 者giả 。 不bất 可khả 喚hoán 作tác 全toàn 不bất 屬thuộc 我ngã 身thân 矣hĩ 又hựu 若nhược 以dĩ 生sanh 為vi 寄ký 死tử 為vi 歸quy 。 則tắc 必tất 不bất 樂nhạo 于vu 生sanh 。 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 死tử 。 此thử 生sanh 誠thành 無vô 用dụng 也dã 。 大đại 慧tuệ 云vân 。 生sanh 也dã 只chỉ 恁nhẫm 麼ma 。 死tử 也dã 只chỉ 恁nhẫm 麼ma 。 經Kinh 云vân 。 是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 何hà 嘗thường 以dĩ 死tử 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 耶da 。 或hoặc 曰viết 。 人nhân 之chi 睡thụy 中trung 有hữu 夢mộng 。 自tự 然nhiên 之chi 理lý 。 但đãn 不bất 須tu 擬nghĩ 著trước 他tha 。 則tắc 吉cát 亦diệc 不bất 知tri 。 凶hung 亦diệc 不bất 知tri 。 道đạo 無vô 許hứa 多đa 疑nghi 忌kỵ 。 而nhi 今kim 說thuyết 夢mộng 皆giai 有hữu 事sự 。 無vô 不bất 驗nghiệm 者giả 。 使sử 人nhân 有hữu 種chủng 種chủng 憂ưu 慮lự 。 若nhược 得đắc 善thiện 夢mộng 。 必tất 疑nghi 有hữu 好hảo/hiếu 事sự 。 不bất 善thiện 必tất 疑nghi 不bất 祥tường 。 而nhi 又hựu 多đa 有hữu 不bất 驗nghiệm 者giả 。 則tắc 此thử 疑nghi 心tâm 。 皆giai 因nhân 是thị 說thuyết 而nhi 起khởi 。 曰viết 余dư 說thuyết 此thử 語ngữ 特đặc 欲dục 解giải 人nhân 疑nghi 。 而nhi 汝nhữ 反phản 生sanh 疑nghi 耶da 夫phu 。 夢mộng 與dữ 不bất 夢mộng 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 疑nghi 與dữ 不bất 疑nghi 。 皆giai 是thị 自tự 起khởi 。 豈khởi 關quan 我ngã 說thuyết 與dữ 不bất 說thuyết 乎hồ 。 且thả 人nhân 之chi 福phước 與dữ 禍họa 。 皆giai 是thị 自tự 心tâm 所sở 作tác 。 苟cẩu 知tri 自tự 心tâm 福phước 來lai 亦diệc 不bất 欣hân 。 禍họa 至chí 亦diệc 不bất 懼cụ 。 故cố 仲trọng 尼ni 困khốn 於ư 陳trần 蔡thái 而nhi 彈đàn 琴cầm 自tự 若nhược 。 菩Bồ 薩Tát 天thiên 龍long 恭cung 敬kính 。 而nhi 不bất 以dĩ 為vi 喜hỷ 。 若nhược 不bất 知tri 自tự 心tâm 。 為vi 不bất 疑nghi 者giả 。 為vi 愚ngu 頑ngoan 冥minh 癡si 一nhất 味vị 懵mộng 然nhiên 度độ 日nhật 。 不bất 惟duy 不bất 知tri 夢mộng 覺giác 生sanh 死tử 。 至chí 於ư 世thế 事sự 亦diệc 不bất 知tri 者giả 也dã 。 古cổ 德đức 云vân 。 大đại 疑nghi 大đại 悟ngộ 。 小tiểu 疑nghi 小tiểu 悟ngộ 。 不bất 疑nghi 不bất 悟ngộ 。 只chỉ 可khả 知tri 而nhi 不bất 疑nghi 。 不bất 可khả 不bất 知tri 不bất 疑nghi 。 悟ngộ 而nhi 不bất 疑nghi 。 無vô 可khả 疑nghi 者giả 。 不bất 知tri 不bất 疑nghi 。 昏hôn 昧muội 不bất 識thức 。

問vấn 。 夢mộng 是thị 眼nhãn 做tố 耶da 。 耳nhĩ 做tố 耶da 。 乃nãi 至chí 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 做tố 耶da 。 心tâm 做tố 耶da 。 做tố 夢mộng 時thời 。 有hữu 我ngã 耶da 。 無vô 我ngã 耶da 。 若nhược 無vô 我ngã 而nhi 誰thùy 做tố 。 若nhược 有hữu 我ngã 而nhi 胡hồ 不bất 由do 我ngã 之chi 身thân 之chi 心tâm 之chi 意ý 。

答đáp 。 夢mộng 是thị 念niệm 起khởi 。 非phi 關quan 形hình 關quan 神thần 非phi 關quan 。 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 。 亦diệc 非phi 關quan 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 。 念niệm 起khởi 即tức 夢mộng 。 念niệm 滅diệt 即tức 無vô 。

問vấn 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 全toàn 不bất 關quan 身thân 形hình 。 作tác 用dụng 原nguyên 來lai 都đô 是thị 念niệm 頭đầu 。 既ký 是thị 念niệm 頭đầu 。 云vân 何hà 世thế 間gian 瞽# 者giả 。 聾lung 者giả 。 啞á 者giả 。 跛bả 者giả 。 亦diệc 皆giai 有hữu 念niệm 也dã 胡hồ 不bất 能năng 視thị 。 不bất 能năng 聽thính 。 不bất 能năng 言ngôn 。 不bất 能năng 履lý 耶da 。

答đáp 。 此thử 業nghiệp 報báo 於ư 身thân 者giả 也dã 。 雖tuy 色sắc 身thân 有hữu 病bệnh 。 而nhi 真chân 性tánh 不bất 壞hoại 。 是thị 故cố 瞽# 人nhân 多đa 聰thông 明minh 。 啞á 人nhân 多đa 念niệm 慮lự 此thử 蓋cái 塞tắc 於ư 四tứ 體thể 。 而nhi 明minh 在tại 一nhất 根căn 也dã 。

問vấn 。 某mỗ 嘗thường 好hảo/hiếu 打đả 瞌# 睡thụy 。 昏hôn 沉trầm 比tỉ 人nhân 重trọng/trùng 是thị 何hà 也dã 。

答đáp 。 飲ẩm 食thực 多đa 。 油du 鹽diêm 重trọng/trùng 。 思tư 慮lự 過quá 。 身thân 疲bì 勞lao 。 神thần 不bất 全toàn 故cố 爾nhĩ 。 若nhược 節tiết 飲ẩm 食thực 。 薄bạc 滋tư 味vị 。 歇hiết 妄vọng 想tưởng 。 安an 神thần 魂hồn 。 自tự 然nhiên 不bất 昏hôn 濁trược 也dã 。

問vấn 。 人nhân 有hữu 夜dạ 夢mộng 飲ẩm 酒tửu 而nhi 覺giác 哭khốc 泣khấp 。 夢mộng 哭khốc 泣khấp 而nhi 飲ẩm 酒tửu 。 夢mộng 糞phẩn 得đắc 財tài 。 夢mộng 棺quan 得đắc 官quan 。 夢mộng 歌ca 舞vũ 則tắc 有hữu 憂ưu 事sự 者giả 。 又hựu 有hữu 夢mộng 糞phẩn 不bất 應ưng 財tài 。 夢mộng 棺quan 不bất 主chủ 官quan 。 而nhi 別biệt 主chủ 者giả 。 又hựu 有hữu 夢mộng 飲ẩm 酒tửu 即tức 得đắc 飲ẩm 酒tửu 。 夢mộng 哭khốc 泣khấp 即tức 得đắc 哭khốc 泣khấp 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 變biến 幻huyễn 。 何hà 以dĩ 夢mộng 同đồng 。 而nhi 事sự 別biệt 耶da 。

答đáp 。 夢mộng 生sanh 于vu 識thức 。 情tình 惑hoặc 于vu 計kế 。 情tình 所sở 感cảm 處xứ 。 夢mộng 便tiện 相tương/tướng 投đầu 。 情tình 想tưởng 雜tạp 均quân 。 夢mộng 隨tùy 偏thiên 計kế 。 故cố 有hữu 應ưng 於ư 此thử 者giả 。 彼bỉ 者giả 。 同đồng 者giả 。 別biệt 者giả 。 佛Phật 言ngôn 三tam 界giới 。 惟duy 心tâm 萬vạn 法pháp 惟duy 識thức 耳nhĩ 。

問vấn 。 晝trú 所sở 見kiến 物vật 。 若nhược 山sơn 若nhược 海hải 。 若nhược 人nhân 若nhược 物vật 。 歷lịch 歷lịch 分phân 明minh 。 無vô 纖tiêm 毫hào 過quá 患hoạn 。 云vân 何hà 夢mộng 中trung 所sở 見kiến 。 以dĩ 有hữu 為vi 無vô 。 虛hư 為vi 實thật 。 乍sạ 幻huyễn 疏sớ/sơ 親thân 恍hoảng 惚hốt 不bất 定định 。 何hà 言ngôn 夢mộng 與dữ 覺giác 同đồng 一nhất 機cơ 軸trục 耶da 。

答đáp 。 我ngã 說thuyết 一nhất 機cơ 者giả 。 謂vị 境cảnh 雖tuy 有hữu 夢mộng 覺giác 。 而nhi 心tâm 本bổn 一nhất 靈linh 。 蓋cái 因nhân 心tâm 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 。 被bị 物vật 所sở 眩huyễn 遂toại 以dĩ 有hữu 為vi 無vô 。 以dĩ 虛hư 為vi 實thật 。 然nhiên 雖tuy 被bị 物vật 眩huyễn 。 而nhi 真chân 性tánh 亦diệc 不bất 失thất 壞hoại 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 如như 重trọng 睡thụy 人nhân 。 眠miên 熟thục 床sàng 枕chẩm 。 其kỳ 家gia 有hữu 人nhân 。 于vu 彼bỉ 夢mộng 時thời 。 搗đảo 練luyện 舂thung 米mễ 。 其kỳ 人nhân 夢mộng 中trung 。 聞văn 舂thung 搗đảo 聲thanh 。 別biệt 作tác 他tha 物vật 。 或hoặc 為vi 擊kích 鼓cổ 。 或hoặc 為vi 撞chàng 鐘chung 。 自tự 怪quái 其kỳ 鍾chung 。 為vi 木mộc 石thạch 嚮hướng 。 於ư 時thời 忽hốt 寤ngụ 。 遄thuyên 知tri 杵xử 音âm 。 自tự 告cáo 家gia 人nhân 。 我ngã 正chánh 睡thụy 時thời 。 惑hoặc 此thử 舂thung 音âm 。 將tương 為vi 鼓cổ 響hưởng 。

阿A 難Nan 。 是thị 人nhân 夢mộng 中trung 。 豈khởi 憶ức 靜tĩnh 搖dao 。 開khai 閉bế 通thông 塞tắc 。 其kỳ 形hình 雖tuy 寐mị 。 聞văn 性tánh 不bất 昏hôn 。 縱túng 汝nhữ 形hình 銷tiêu 。 命mạng 光quang 遷thiên 後hậu 。 此thử 性tánh 云vân 何hà 。 為vi 汝nhữ 銷tiêu 滅diệt 。 以dĩ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 循tuần 諸chư 聲thanh 色sắc 。 逐trục 念niệm 流lưu 轉chuyển 。 若nhược 去khứ 生sanh 滅diệt 。 守thủ 于vu 真chân 常thường 。 常thường 光quang 現hiện 前tiền 。 根căn 塵trần 識thức 心tâm 。 應ứng 時thời 銷tiêu 落lạc 。 云vân 何hà 不bất 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。

問vấn 。 人nhân 言ngôn 佛Phật 亦diệc 有hữu 夢mộng 。 今kim 說thuyết 佛Phật 無vô 夢mộng 。 豈khởi 不bất 相tương 違vi 乎hồ 。

答đáp 。 佛Phật 無vô 夢mộng 。 非phi 強cưỡng 言ngôn 也dã 。 夫phu 地địa 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 且thả 起khởi 煩phiền 惱não 。 滅diệt 煩phiền 惱não 。 二nhị 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 況huống 如Như 來Lai 乎hồ 。 如Như 來Lai 今kim 者giả 。 得đắc 妙diệu 空không 明minh 覺giác 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 有hữu 為vi 習tập 漏lậu 。 何hà 當đương 復phục 生sanh 。 若nhược 言ngôn 如Như 來Lai 有hữu 夢mộng 者giả 。 乃nãi 謗báng 佛Phật 毀hủy 法pháp 也dã 。

問vấn 。 佛Phật 作tác 善thiện 慧tuệ 童đồng 子tử 時thời 。 于vu 普Phổ 光Quang 佛Phật 所sở 得đắc 。 五ngũ 種chủng 奇kỳ 夢mộng 。 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 經kinh 有hữu 明minh 文văn 。 何hà 得đắc 言ngôn 無vô 。

答đáp 。 比tỉ 皆giai 因nhân 中trung 也dã 。 或hoặc 為vi 菩Bồ 薩Tát 時thời 。 示thị 同đồng 凡phàm 夫phu 作tác 夢mộng 。 亦diệc 有hữu 之chi 。 而nhi 果quả 德đức 中trung 誠thành 無vô 夢mộng 。 夢mộng 乃nãi 想tưởng 陰ấm 所sở 作tác 。 經Kinh 云vân 。 想tưởng 陰ấm 盡tận 者giả 。 寤ngụ 寐mị 恆hằng 一nhất 。 雖tuy 聲Thanh 聞Văn 小tiểu 聖thánh 。 亦diệc 破phá 想tưởng 陰ấm 。 況huống 如Như 來Lai 乎hồ 。 佛Phật 實thật 無vô 夢mộng 。

問vấn 。 夢mộng 中trung 有hữu 被bị 人nhân 或hoặc 打đả 或hoặc 辱nhục 之chi 境cảnh 。 將tương 受thọ 未vị 受thọ 之chi 際tế 。 恐khủng 懼cụ 交giao 慌hoảng 。 與dữ 白bạch 晝trú 無vô 殊thù 。 及cập 其kỳ 受thọ 時thời 。 十thập 分phần/phân 不bất 見kiến 有hữu 疼đông 痛thống 之chi 象tượng 。 而nhi 又hựu 自tự 知tri 其kỳ 事sự 。 倏thúc 爾nhĩ 之chi 項hạng 。 或hoặc 轉chuyển 為vi 歡hoan 。 為vi 笑tiếu 。 今kim 觀quán 夢mộng 中trung 光quang 景cảnh 。 與dữ 白bạch 晝trú 全toàn 不bất 相tương 同đồng 。 何hà 言ngôn 夢mộng 覺giác 一nhất 耶da 。

答đáp 。 一nhất 者giả 心tâm 也dã 。 由do 汝nhữ 心tâm 念niệm 不bất 一nhất 。 所sở 以dĩ 境cảnh 有hữu 千thiên 差sai 。 俄nga 爾nhĩ 人nhân 辱nhục 我ngã 。 俄nga 爾nhĩ 我ngã 辱nhục 人nhân 。 倏thúc 哀ai 倏thúc 樂nhạo/nhạc/lạc 。 倏thúc 憂ưu 倏thúc 喜hỷ 。 都đô 由do 白bạch 晝trú 心tâm 思tư 所sở 致trí 。 見kiến 之chi 於ư 夢mộng 。 只chỉ 是thị 晝trú 中trung 有hữu 了liễu 形hình 質chất 室thất 。 夢mộng 中trung 惟duy 思tư 量lượng 執chấp 我ngã 之chi 念niệm 。 所sở 以dĩ 不bất 多đa 覺giác 疼đông 痛thống 者giả 。 是thị 無vô 血huyết 軀khu 也dã 。

問vấn 。 鬼quỷ 無vô 血huyết 軀khu 。 何hà 故cố 有hữu 濩hoạch 湯thang 爐lô 炭thán 寒hàn 冰băng 等đẳng 苦khổ 。

答đáp 。 鬼quỷ 神thần 雖tuy 無vô 肉nhục 身thân 。 而nhi 有hữu 業nghiệp 身thân 。 所sở 以dĩ 有hữu 業nghiệp 故cố 即tức 有hữu 苦khổ 。 不bất 得đắc 脫thoát 去khứ 。

問vấn 。 嘗thường 聞văn 人nhân 死tử 後hậu 。 清thanh 氣khí 歸quy 天thiên 。 濁trược 氣khí 歸quy 地địa 。 一nhất 靈linh 真chân 性tánh 。 還hoàn 乎hồ 太thái 虛hư 。 譬thí 如như 一nhất 塊khối 土thổ/độ 把bả 來lai 作tác 器khí 用dụng 。 物vật 壞hoại 之chi 後hậu 。 依y 舊cựu 還hoàn 土thổ/độ 其kỳ 理lý 如như 何hà 。

答đáp 。 此thử 外ngoại 道đạo 斷đoạn 滅diệt 之chi 見kiến 也dã 。 彼bỉ 因nhân 不bất 知tri 。 身thân 從tùng 業nghiệp 生sanh 業nghiệp 從tùng 心tâm 起khởi 。 三tam 世thế 循tuần 環hoàn 。 輪luân 轉chuyển 不bất 息tức 。 若nhược 無vô 輪luân 迴hồi 報báo 應ứng 。 則tắc 作tác 善thiện 者giả 為vi 徒đồ 勞lao 。 作tác 惡ác 者giả 反phản 得đắc 計kế 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 性tánh 歸quy 太thái 虛hư 。 善thiện 惡ác 無vô 徵trưng 處xứ 故cố 。 彼bỉ 亂loạn 臣thần 賊tặc 子tử 。 任nhậm 肆tứ 惡ác 於ư 君quân 父phụ 期kỳ 一nhất 死tử 。 幾kỷ 於ư 淪luân 滅diệt 便tiện 同đồng 聖thánh 人nhân 之chi 樂lạc 。 豈khởi 不bất 便tiện 宜nghi 。 何hà 貴quý 學học 為vi 也dã 。 孔khổng 子tử 云vân 。 遊du 魂hồn 為vi 變biến 。 此thử 正chánh 謂vị 死tử 而nhi 不bất 亡vong 者giả 。 輪luân 迴hồi 報báo 應ứng 之chi 理lý 昭chiêu 然nhiên 也dã 。 而nhi 世thế 人nhân 不bất 察sát 。 淪luân 為vi 斷đoạn 滅diệt 。 膚phu 見kiến 如như 此thử 。 深thâm 為vi 可khả 笑tiếu 。 客khách 曰viết 。 本bổn 是thị 一nhất 幻huyễn 夢mộng 。 卻khước 如như 說thuyết 幻huyễn 說thuyết 。 與dữ 人nhân 添# 出xuất 許hứa 多đa 知tri 見kiến 來lai 也dã 。 如như 我ngã 則tắc 不bất 信tín 夢mộng 。 曰viết 。 在tại 汝nhữ 為vi 不bất 信tín 。 是thị 夢mộng 有hữu 乎hồ 。 曰viết 。 有hữu 無vô 都đô 不bất 信tín 。 曰viết 。 有hữu 無vô 都đô 不bất 信tín 。 是thị 汝nhữ 不bất 信tín 。 非phi 關quan 夢mộng 有hữu 無vô 也dã 。 而nhi 由do 汝nhữ 不bất 信tín 。 必tất 欲dục 使sử 盡tận 天thiên 下hạ 人nhân 。 皆giai 無vô 夢mộng 可khả 乎hồ 。 此thử 義nghĩa 譬thí 如như 孩hài 稚trĩ 。 自tự 閉bế 其kỳ 目mục 而nhi 怪quái 。 日nhật 月nguyệt 無vô 光quang 。 若nhược 言ngôn 雖tuy 有hữu 而nhi 為vi 幻huyễn 。 則tắc 幻huyễn 本bổn 自tự 幻huyễn 也dã 。 非phi 幻huyễn 而nhi 幻huyễn 也dã 。 然nhiên 幻huyễn 幻huyễn 元nguyên 幻huyễn 。 非phi 假giả 幻huyễn 而nhi 後hậu 幻huyễn 。 幻huyễn 性tánh 不bất 有hữu 不bất 可khả 作tác 無vô 。 幻huyễn 性tánh 不bất 無vô 。 不bất 可khả 作tác 有hữu 。 故cố 幻huyễn 幻huyễn 幻huyễn 也dã 。 非phi 幻huyễn 幻huyễn 幻huyễn 幻huyễn 也dã 。 有hữu 無vô 且thả 置trí 。 即tức 以dĩ 目mục 前tiền 言ngôn 之chi 。 凡phàm 有hữu 晝trú 必tất 有hữu 夜dạ 。 有hữu 寤ngụ 必tất 有hữu 寐mị 。 胡hồ 為vi 不bất 信tín 。 君quân 不bất 信tín 者giả 。 不bất 信tín 有hữu 晝trú 作tác 夜dạ 寐mị 等đẳng 事sự 乎hồ 。 不bất 信tín 有hữu 天thiên 地địa 日nhật 月nguyệt 乎hồ 。 不bất 信tín 有hữu 四tứ 時thời 行hành 。 百bách 物vật 生sanh 乎hồ 。 不bất 信tín 有hữu 父phụ 母mẫu 。 兄huynh 弟đệ 六lục 親thân 乎hồ 。 穿xuyên 衣y 吃cật 飯phạn 亦diệc 不bất 信tín 有hữu 乎hồ 。 自tự 家gia 一nhất 箇cá 身thân 心tâm 。 塊khối 然nhiên 行hành 宇vũ 宙trụ 問vấn 。 亦diệc 不bất 信tín 乎hồ 。 且thả 此thử 等đẳng 事sự 業nghiệp 。 森sâm 然nhiên 在tại 目mục 。 朝triêu 朝triêu 夕tịch 夕tịch 。 日nhật 用dụng 所sở 為vi 去khứ 。 不bất 得đắc 一nhất 毛mao 。 若nhược 果quả 不bất 信tín 此thử 等đẳng 皆giai 有hữu 之chi 。 則tắc 不bất 信tín 亦diệc 得đắc 矣hĩ 。 苟cẩu 離ly 不bất 得đắc 則tắc 覺giác 與dữ 夢mộng 必tất 然nhiên 有hữu 之chi 。 烏ô 得đắc 不bất 信tín 。 如như 云vân 穿xuyên 衣y 吃cật 飯phạn 。 一nhất 切thiết 都đô 不bất 信tín 。 則tắc 與dữ 土thổ/độ 木mộc 瓦ngõa 石thạch 無vô 異dị 也dã 。 何hà 來lai 對đối 我ngã 語ngữ 夢mộng 。 客khách 不bất 能năng 加gia 對đối 而nhi 退thoái 。

問vấn 。 當đương 持trì 何hà 念niệm 於ư 生sanh 死tử 長trường 夜dạ 中trung 。 不bất 被bị 夢mộng 寐mị 所sở 惑hoặc 。

答đáp 。 若nhược 悟ngộ 我ngã 心tâm 無vô 我ngã 。 一nhất 切thiết 如như 夢mộng 。 無vô 一nhất 真chân 實thật 。 即tức 不bất 被bị 其kỳ 惑hoặc 。 以dĩ 如như 夢mộng 解giải 脫thoát 心tâm 。 十thập 二nhị 時thời 中trung 觀quán 照chiếu 。 妄vọng 念niệm 不bất 起khởi 即tức 得đắc 也dã 。

問vấn 。 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 遞đệ 。 相tương/tướng 致trí 夢mộng 何hà 也dã 。

答đáp 。 從tùng 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 無vô 始thỉ 以dĩ 來lai 。 皆giai 有hữu 父phụ 母mẫu 六lục 親thân 。 自tự 受thọ 識thức 捨xả 識thức 後hậu 。 改cải 形hình 易dị 報báo 。 人nhân 死tử 為vi 畜súc 。 畜súc 死tử 為vi 人nhân 。 不bất 復phục 相tương 知tri 。 以dĩ 熟thục 習tập 因nhân 緣duyên 故cố 相tương/tướng 致trí 夢mộng 。 蓋cái 夢mộng 為vi 神thần 遊du 。 能năng 見kiến 先tiên 世thế 後hậu 因nhân 。 而nhi 無vô 障chướng 礙ngại 。

問vấn 。 所sở 言ngôn 六lục 道đạo 互hỗ 能năng 入nhập 夢mộng 。 但đãn 能năng 託thác 夢mộng 于vu 人nhân 者giả 。 神thần 人nhân 也dã 人nhân 尚thượng 不bất 能năng 致trí 夢mộng 。 況huống 畜súc 生sanh 乎hồ 。

答đáp 。 凡phàm 有hữu 生sanh 。 必tất 有hữu 神thần 神thần 者giả 。 無vô 有hữu 不bất 交giao 通thông 之chi 理lý 。 且thả 無vô 論luận 六lục 道đạo 。 即tức 如như 畜súc 生sanh 致trí 夢mộng 人nhân 者giả 亦diệc 多đa 。 如như 宋tống 元nguyên 君quân 之chi 靈linh 龜quy 。 梁lương 武võ 帝đế 之chi 牲# 豕thỉ 。 蛇xà 啣# 珠châu 而nhi 感cảm 夢mộng 。 鳥điểu 披phi 素tố 以dĩ 求cầu 解giải 。 奚hề 謂vị 不bất 能năng 。

問vấn 。 古cổ 人nhân 謂vị 萬vạn 物vật 之chi 中trung 。 惟duy 人nhân 最tối 靈linh 此thử 靈linh 知tri 之chi 性tánh 。 畜súc 生sanh 得đắc 之chi 偏thiên 。 人nhân 得đắc 之chi 正chánh 。 今kim 能năng 相tương/tướng 致trí 夢mộng 。 又hựu 言ngôn 人nhân 死tử 為vi 畜súc 。 畜súc 死tử 為vi 人nhân 。 則tắc 無vô 偏thiên 正chánh 之chi 說thuyết 也dã 。

答đáp 。 天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 四tứ 生sanh 六lục 道đạo 。 有hữu 情tình 無vô 情tình 。 皆giai 具cụ 此thử 靈linh 知tri 性tánh 。 只chỉ 為vì 業nghiệp 習tập 。 有hữu 輕khinh 重trọng 故cố 。 所sở 感cảm 之chi 報báo 亦diệc 不bất 等đẳng 。 俱câu 一nhất 性tánh 所sở 生sanh 也dã 。 何hà 言ngôn 有hữu 偏thiên 正chánh 耶da 。 且thả 佛Phật 說thuyết 十thập 類loại 三tam 途đồ 。 人nhân 為vi 十thập 類loại 中trung 之chi 一nhất 也dã 。 十thập 類loại 者giả 。 謂vị 天thiên 。 龍long 。 夜dạ 叉xoa 。 乾càn 闥thát 婆bà 。 阿a 修tu 羅la 。 迦ca 樓lâu 羅la 。 緊khẩn 那na 羅la 。 摩ma [日*侯]# 羅la 伽già 。 人nhân 。 非phi 人nhân 。 此thử 數số 種chủng 類loại 各các 各các 有hữu 王vương 臣thần 眷quyến 屬thuộc 。 各các 各các 飲ẩm 食thực 男nam 女nữ 。 依y 報báo 正chánh 報báo 。 苦khổ 樂lạc 等đẳng 事sự 。 與dữ 人nhân 無vô 別biệt 。 若nhược 以dĩ 福phước 壽thọ 快khoái 樂lạc 論luận 之chi 。 則tắc 吾ngô 人nhân 不bất 如như 彼bỉ 者giả 猶do 多đa 彼bỉ 具cụ 。 神thần 通thông 光quang 明minh 。 飛phi 行hành 自tự 在tại 。 壽thọ 命mạng 萬vạn 歲tuế 。 衣y 食thực 自tự 然nhiên 。 此thử 之chi 種chủng 類loại 得đắc 正chánh 耶da 。 偏thiên 耶da 。 人nhân 死tử 為vi 畜súc 。 畜súc 死tử 為vi 人nhân 。 是thị 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 由do 妄vọng 習tập 故cố 。 迷mê 失thất 本bổn 明minh 。 隨tùy 業nghiệp 灣loan 環hoàn 。 受thọ 諸chư 苦khổ 報báo 。 畜súc 業nghiệp 滿mãn 而nhi 成thành 人nhân 。 人nhân 業nghiệp 重trọng 而nhi 作tác 畜súc 。 如như 人nhân 被bị 罪tội 然nhiên 。 罪tội 畢tất 則tắc 脫thoát 。 無vô 一nhất 定định 之chi 人nhân 。 亦diệc 無vô 一nhất 定định 之chi 畜súc 。 且thả 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 之chi 法pháp 。 如như 人nhân 乘thừa 車xa 。 下hạ 一nhất 就tựu 一nhất 。 又hựu 如như 行hành 客khách 。 寄ký 宿túc 旅lữ 亭đình 。 天thiên 明minh 即tức 速tốc 裝trang 前tiền 途đồ 。 無vô 久cửu 住trụ 理lý 。 是thị 故cố 畜súc 生sanh 與dữ 人nhân 。 皆giai 報báo 之chi 優ưu 劣liệt 也dã 。 非phi 謂vị 性tánh 地địa 得đắc 偏thiên 得đắc 正chánh 。

問vấn 。 諸chư 法pháp 皆giai 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 夢mộng 亦diệc 是thị 因nhân 緣duyên 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 若nhược 無vô 因nhân 緣duyên 。 即tức 不bất 成thành 夢mộng 。 然nhiên 夢mộng 有hữu 多đa 種chủng 。 緣duyên 晝trú 所sở 作tác 見kiến 之chi 于vu 夜dạ 。 緣duyên 識thức 。 神thần 。 緣duyên 心tâm 思tư 。 緣duyên 意ý 想tưởng 。 緣duyên 五ngũ 蘊uẩn 六lục 入nhập 。 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 皆giai 是thị 夢mộng 緣duyên 。

問vấn 。 夢mộng 有hữu 幾kỷ 種chủng 。

答đáp 。 惟duy 二nhị 種chủng 為vi 根căn 。 其kỳ 餘dư 皆giai 是thị 分phần/phân 枝chi 列liệt 派phái 所sở 成thành 。

問vấn 。 云vân 何hà 是thị 二nhị 種chủng 。

答đáp 。 夢mộng 時thời 夢mộng 。 醒tỉnh 時thời 夢mộng 。

問vấn 。 睡thụy 著trước 不bất 做tố 時thời 。 主chủ 人nhân 在tại 甚thậm 麼ma 處xứ 。

曰viết 。 還hoàn 是thị 做tố 夢mộng 。 只chỉ 是thị 迷mê 之chi 太thái 重trọng/trùng 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 昏hôn 昏hôn 惚hốt 惚hốt 。 不bất 能năng 明minh 了liễu 。 曰viết 。 若nhược 是thị 做tố 夢mộng 。 何hà 不bất 與dữ 醒tỉnh 時thời 夢mộng 時thời 同đồng 。 蓋cái 醒tỉnh 時thời 。 主chủ 人nhân 在tại 醒tỉnh 時thời 知tri 。 夢mộng 時thời 在tại 夢mộng 中trung 覺giác 。 睡thụy 著trước 不bất 作tác 夢mộng 。 何hà 以dĩ 懵mộng 然nhiên 不bất 辨biện 耶da 。 或hoặc 曰viết 此thử 亦diệc 迷mê 也dã 。 若nhược 素tố 有hữu 守thủ 持trì 者giả 。 決quyết 不bất 至chí 此thử 。 曰viết 意ý 識thức 尚thượng 不bất 分phân 。 守thủ 持trì 個cá 甚thậm 麼ma 。 其kỳ 人nhân 無vô 對đối 。 余dư 曰viết 。 睡thụy 著trước 不bất 作tác 夢mộng 。 與dữ 忽hốt 然nhiên 睡thụy 著trước 不bất 由do 我ngã 同đồng 是thị 一nhất 機cơ 軸trục 。 蓋cái 神thần 機cơ 轉chuyển 功công 處xứ 。 不bất 容dung 心tâm 意ý 守thủ 持trì 耳nhĩ 。 全toàn 在tại 妙diệu 悟ngộ 。 悟ngộ 則tắc 自tự 知tri 。 不bất 消tiêu 問vấn 人nhân 。

問vấn 。 生sanh 與dữ 死tử 皆giai 是thị 一nhất 夢mộng 。 未vị 至chí 生sanh 死tử 之chi 時thời 。 亦diệc 有hữu 夢mộng 。 云vân 何hà 夢mộng 中trung 。 去khứ 又hựu 復phục 來lai 。 至chí 於ư 死tử 時thời 。 此thử 識thức 何hà 以dĩ 一nhất 去khứ 。 即tức 不bất 回hồi 。

答đáp 。 業nghiệp 未vị 滿mãn 故cố 。 識thức 不bất 盡tận 去khứ 。 所sở 以dĩ 去khứ 了liễu 又hựu 來lai 。 若nhược 業nghiệp 已dĩ 滿mãn 。 別biệt 報báo 一nhất 身thân 。 識thức 移di 彼bỉ 身thân 。 而nhi 不bất 來lai 此thử (# 如như 人nhân )# 住trụ 屋ốc 。 屋ốc 若nhược 不bất 壞hoại 。 此thử 人nhân 雖tuy 遠viễn 涉thiệp 近cận 遊du 。 還hoàn 來lai 歸quy 家gia 。 屋ốc 壞hoại 則tắc 別biệt 尋tầm 屋ốc 住trụ 。 不bất 來lai 歸quy 也dã 。 此thử 理lý 亦diệc 然nhiên 。

問vấn 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。

答đáp 。 佛Phật 說thuyết 有hữu 三tam 因nhân 。 無vô 明minh 未vị 斷đoạn 故cố 。 愛ái 未vị 棄khí 故cố 。 業nghiệp 未vị 息tức 故cố 。 能năng 感cảm 後hậu 有hữu 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 業nghiệp 為vi 良lương 田điền 。 識thức 為vi 種chủng 子tử 。 愛ái 為vi 溉cái 灌quán 。 無vô 名danh 無vô 智trí 。 無vô 了liễu 無vô 見kiến 。 之chi 所sở 覆phú 蔽tế 。 識thức 便tiện 安an 住trụ 。

問vấn 。 人nhân 謂vị 凡phàm 受thọ 胎thai 時thời 。 便tiện 是thị 氣khí 血huyết 。 無vô 神thần 識thức 入nhập 中trung 。 識thức 在tại 臨lâm 出xuất 胎thai 時thời 㘞# 地địa 一nhất 聲thanh 。 始thỉ 命mạng 之chi 耳nhĩ 。 其kỳ 理lý 何hà 如như 。

答đáp 。 若nhược 無vô 神thần 識thức 則tắc 彼bỉ 竭kiệt 羅la 蘭lan 。 遏át 蒲bồ 曇đàm 。 成thành 死tử 物vật 也dã 。 何hà 以dĩ 成thành 胎thai 。 而nhi 能năng 運vận 動động 生sanh 長trưởng 乎hồ 。 㘞# 地địa 一nhất 聲thanh 始thỉ 來lai 者giả 。 乃nãi 外ngoại 道đạo 邪tà 因nhân 論luận 。 喻dụ 如như 穀cốc 種chủng 。 若nhược 無vô 穀cốc 性tánh 在tại 中trung 。 則tắc 出xuất 地địa 時thời 便tiện 麻ma 麥mạch 也dã 。 經Kinh 云vân 。 有hữu 福phước 眾chúng 生sanh 處xứ 胎thai 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 或hoặc 如như 天thiên 上thượng 。 或hoặc 如như 人nhân 間gian 其kỳ 母mẫu 安an 隱ẩn 。 夢mộng 寐mị 吉cát 祥tường 。 無vô 福phước 者giả 在tại 胎thai 。 如như 受thọ 沸phí 湯thang 。 寒Hàn 冰Băng 地Địa 獄Ngục 。 菩Bồ 薩Tát 人nhân 住trụ 胎thai 。 如như 居cư 淨tịnh 土độ 。 佛Phật 世Thế 尊Tôn 住trụ 胎thai 。 胎thai 中trung 悉tất 能năng 容dung 受thọ 。 諸chư 天thiên 神thần 王vương 。 所sở 奉phụng 宮cung 殿điện 。 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 成thành 熟thục 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 摩Ma 耶Da 夫Phu 人Nhân 謂vị 。 我ngã 此thử 腹phúc 中trung 。 悉tất 能năng 容dung 受thọ 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 而nhi 不bất 迫bách 礙ngại 。 言ngôn 㘞# 地địa 一nhất 聲thanh 。 始thỉ 受thọ 識thức 者giả 。 有hữu 是thị 理lý 乎hồ 。 或hoặc 者giả 謂vị 。 識thức 有hữu 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 作tác 主chủ 翁ông 之chi 說thuyết 。 有hữu 前tiền 主chủ 者giả 。 有hữu 後hậu 主chủ 者giả 。 其kỳ 理lý 或hoặc 然nhiên 。 若nhược 謂vị 後hậu 附phụ 者giả 。 真chân 無vô 因nhân 也dã 。

問vấn 。 中trung 有hữu 形hình 狀trạng 如như 何hà 。

答đáp 。 如như 想tưởng 夢mộng 者giả 。 因nhân 晝trú 所sở 想tưởng 。 見kiến 之chi 於ư 夢mộng 。 彼bỉ 于vu 無vô 形hình 中trung 。 見kiến 諸chư 形hình 狀trạng 。 中trung 有hữu 之chi 身thân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 當đương 生sanh 地địa 獄ngục 者giả 。 彼bỉ 中trung 有hữu 身thân 。 即tức 如như 地địa 獄ngục 。 乃nãi 至chí 天thiên 道Đạo 人Nhân 道đạo 。 皆giai 然nhiên 。 又hựu 若nhược 以dĩ 人nhân 道đạo 生sanh 天thiên 者giả 。 其kỳ 頭đầu 向hướng 上thượng 。 若nhược 生sanh 地địa 獄ngục 。 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 者giả 向hướng 下hạ 。 若nhược 畜súc 生sanh 中trung 生sanh 畜súc 者giả 。 如như 鳥điểu 橫hoạnh/hoành 飛phi 。

問vấn 。 論luận 中trung 謂vị 頂đảnh 聖thánh 眼nhãn 生sanh 天thiên 。 人nhân 心tâm 餓ngạ 鬼quỷ 腹phúc 之chi 語ngữ 。 言ngôn 人nhân 之chi 捨xả 識thức 之chi 際tế 。 熱nhiệt 向hướng 某mỗ 處xứ 。 即tức 生sanh 某mỗ 道đạo 之chi 義nghĩa 是thị 乎hồ 。

答đáp 。 若nhược 論luận 識thức 。 則tắc 不bất 求cầu 諸chư 孔khổng 而nhi 出xuất 。 但đãn 熱nhiệt 向hướng 者giả 。 乃nãi 眾chúng 生sanh 善thiện 惡ác 業nghiệp 緣duyên 所sở 感cảm 故cố 。 捨xả 識thức 之chi 時thời 。 神thần 從tùng 彼bỉ 出xuất 。 有hữu 是thị 義nghĩa 耳nhĩ 。

客khách 問vấn 。 道đạo 家gia 專chuyên 以dĩ 神thần 自tự 頂đảnh 出xuất 。 使sử 臨lâm 終chung 之chi 人nhân 。 端đoan 坐tọa 拱củng 神thần 是thị 乎hồ 。

答đáp 。 鄧đặng 隱ẩn 峰phong 禪thiền 師sư 。 臨lâm 終chung 倒đảo 卓trác 而nhi 化hóa 。 其kỳ 神thần 入nhập 地địa 耶da 。 客khách 無vô 對đối 。 予# 曰viết 。 只chỉ 要yếu 見kiến 得đắc 真chân 。 用dụng 得đắc 熟thục 。 則tắc 逆nghịch 順thuận 皆giai 自tự 在tại 。 豈khởi 可khả 任nhậm 定định 頂đảnh 門môn 為vi 事sự 耶da 。

問vấn 。 圓viên 澤trạch 見kiến 汲cấp 婦phụ 而nhi 托thác 胎thai 。 未vị 死tử 之chi 身thân 。 如như 何hà 先tiên 有hữu 坐tọa 胎thai 者giả 。 非phi 是thị 偷thâu 胎thai 奪đoạt 舍xá 乎hồ 。 曰viết 若nhược 言ngôn 奪đoạt 舍xá 。 則tắc 自tự 不bất 謂vị 此thử 孕dựng 懷hoài 三tam 年niên 等đẳng 我ngã 也dã 。 問vấn 若nhược 然nhiên 甚thậm 麼ma 在tại 中trung 作tác 主chủ 。 曰viết 。 因nhân 緣duyên 也dã 。 識thức 神thần 也dã 。 曰viết 他tha 身thân 未vị 死tử 。 豈khởi 有hữu 識thức 神thần 入nhập 彼bỉ 中trung 乎hồ 。 曰viết 。 識thức 有hữu 去khứ 後hậu 來lai 先tiên 作tác 主chủ 翁ông 。 若nhược 非phi 彼bỉ 之chi 因nhân 。 則tắc 不bất 先tiên 知tri 也dã 。 曰viết 。 如như 是thị 則tắc 一nhất 。 身thân 有hữu 二nhị 主chủ 矣hĩ 。 誰thùy 先tiên 誰thùy 後hậu 。

答đáp 。 經Kinh 云vân 。 三tam 界giới 惟duy 心tâm 。 萬vạn 法pháp 惟duy 識thức 。 爭tranh 說thuyết 得đắc 身thân 在tại 身thân 亡vong 。 識thức 在tại 不bất 在tại 。 二nhị 主chủ 三tam 主chủ 。

問vấn 。 修tu 行hành 人nhân 臨lâm 終chung 不bất 得đắc 力lực 何hà 也dã 。

答đáp 。 若nhược 真chân 正chánh 修tu 行hành 者giả 。 臨lâm 終chung 永vĩnh 有hữu 不bất 得đắc 力lực 之chi 理lý 。 只chỉ 恐khủng 認nhận 影ảnh 子tử 做tố 活hoạt 計kế 。 與dữ 夫phu 力lực 量lượng 有hữu 所sở 不bất 充sung 耳nhĩ 。 然nhiên 非phi 具cụ 道Đạo 眼nhãn 者giả 。 莫mạc 能năng 窺khuy 其kỳ 涯nhai 涘# 有hữu 身thân 即tức 有hữu 苦khổ 。 豈khởi 可khả 以dĩ 呻thân 吟ngâm 疾tật 病bệnh 為vi 不bất 得đắc 道Đạo 哉tai 。 然nhiên 則tắc 何hà 以dĩ 辯biện 之chi 。 曰viết 。 病bệnh 則tắc 病bệnh 。 死tử 則tắc 死tử 。 在tại 不bất 亂loạn 耳nhĩ 。 然nhiên 則tắc 以dĩ 不bất 亂loạn 為vi 得đắc 道Đạo 可khả 乎hồ 曰viết 。 亦diệc 未vị 必tất 然nhiên 。 予# 嘗thường 見kiến 一nhất 屠đồ 人nhân 。 臨lâm 終chung 分phân 付phó 家gia 事sự 。 別biệt 妻thê 孥# 而nhi 逝thệ 。 故cố 古cổ 德đức 有hữu 。 云vân 老lão 僧Tăng 後hậu 來lai 自tự 縊ải 而nhi 死tử 。 所sở 謂vị 非phi 道Đạo 眼nhãn 莫mạc 能năng 窺khuy 其kỳ 涯nhai 涘# 。

問vấn 。 夢mộng 是thị 佛Phật 法Pháp 不phủ 。

答đáp 。 夢mộng 即tức 佛Phật 法Pháp 。

問vấn 。 經kinh 中trung 雖tuy 說thuyết 夢mộng 。 只chỉ 將tương 以dĩ 喻dụ 法pháp 。 使sử 人nhân 明minh 了liễu 。 今kim 言ngôn 即tức 夢mộng 是thị 法pháp 。 全toàn 以dĩ 虛hư 幻huyễn 不bất 實thật 。 之chi 理lý 以dĩ 為vi 佛Phật 法Pháp 可khả 乎hồ 。

答đáp 。 經Kinh 云vân 。 念niệm 念niệm 中trung 。 以dĩ 夢mộng 自tự 在tại 法Pháp 門môn 。 開khai 悟ngộ 世thế 界giới 海hải 。 微vi 塵trần 數số 眾chúng 生sanh 。 豈khởi 不bất 是thị 夢mộng 即tức 法pháp 乎hồ 。 以dĩ 執chấp 著trước 目mục 前tiền 境cảnh 界giới 為vi 實thật 故cố 。 以dĩ 夢mộng 為vi 虛hư 幻huyễn 。 殊thù 不bất 知tri 。 目mục 前tiền 有hữu 為vi 之chi 物vật 。 全toàn 體thể 不bất 實thật 。 而nhi 夢mộng 者giả 。 當đương 體thể 覺giác 性tánh 也dã 。 豈khởi 可khả 反phản 謂vị 虛hư 妄vọng 不bất 實thật 乎hồ 。

問vấn 。 夢mộng 中trung 多đa 另# 是thị 一nhất 山sơn 川xuyên 者giả 何hà 耶da 。

答đáp 。 心tâm 性tánh 無vô 依y 。 世thế 界giới 廣quảng 大đại 夢mộng 中trung 無vô 形hình 質chất 室thất 礙ngại 。 隨tùy 其kỳ 去khứ 來lai 。 故cố 從tùng 來lai 不bất 到đáo 處xứ 到đáo 之chi 。 不bất 見kiến 之chi 境cảnh 見kiến 之chi 。

問vấn 。 夢mộng 又hựu 多đa 是thị 舊cựu 景cảnh 界giới 者giả 何hà 故cố 。

答đáp 。 良lương 由do 貪tham 著trước 目mục 前tiền 。 念niệm 念niệm 不bất 捨xả 故cố 。 神thần 識thức 結kết 縛phược 此thử 中trung 。 不bất 能năng 遠viễn 離ly 耳nhĩ 。

問vấn 。 夢mộng 既ký 佛Phật 法Pháp 如như 何hà 修tu 持trì 。

答đáp 。 大đại 慧tuệ 教giáo 人nhân 。 先tiên 以dĩ 目mục 前tiền 景cảnh 界giới 都đô 作tác 夢mộng 觀quán 。 然nhiên 後hậu 以dĩ 夢mộng 中trung 光quang 景cảnh 。 移di 來lai 覺giác 時thời 。 如như 此thử 會hội 得đắc 。 自tự 然nhiên 夢mộng 覺giác 恆hằng 一nhất 。

問vấn 。 一nhất 切thiết 是thị 夢mộng 。 則tắc 地địa 獄ngục 天thiên 宮cung 亦diệc 夢mộng 也dã 。 善thiện 趣thú 惡ác 趣thú 亦diệc 夢mộng 也dã 。 心tâm 與dữ 識thức 法pháp 亦diệc 夢mộng 也dã 。 云vân 何hà 眾chúng 生sanh 。 於ư 舍xá 識thức 受thọ 識thức 之chi 際tế 。 不bất 知tri 不bất 覺giác 。 被bị 所sở 流lưu 轉chuyển 。 雖tuy 入nhập 於ư 地địa 獄ngục 天thiên 堂đường 。 亦diệc 不bất 能năng 自tự 。 主chủ 者giả 何hà 也dã 。

答đáp 。 愛ái 欲dục 所sở 醉túy 。 業nghiệp 力lực 所sở 牽khiên 。 顛điên 倒đảo 所sở 迷mê 。 如như 醉túy 酒tửu 人nhân 。 酒tửu 力lực 所sở 持trì 。 不bất 知tri 為vi 醉túy 。 既ký 不bất 知tri 是thị 醉túy 。 亦diệc 不bất 知tri 為vi 醒tỉnh 。 長trường 夜dạ 昏hôn 迷mê 不bất 覺giác 爾nhĩ 。

問vấn 。 經kinh 言ngôn 。 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 咸hàm 釋Thích 迦Ca 所sở 化hóa 之chi 土thổ/độ 。 而nhi 中trung 何hà 亦diệc 有hữu 非phi 佛Phật 所sở 化hóa 者giả 。 如như 西tây 域vực 之chi 六lục 師sư 。 此thử 方phương 之chi 孔khổng 老lão 。 及cập 諸chư 子tử 皆giai 不bất 秉bỉnh 佛Phật 教giáo 。

答đáp 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 謂vị 法pháp 久cửu 成thành 弊tệ 。 附phụ 佛Phật 法Pháp 而nhi 各các 成thành 異dị 見kiến 。 二nhị 者giả 謂vị 隨tùy 方phương 設thiết 教giáo 。 化hóa 儀nghi 不bất 同đồng 。 諸chư 大đại 聖thánh 人nhân 。 殊thù 形hình 異dị 相tướng 。 真chân 俗tục 雙song 融dung 。 而nhi 度độ 眾chúng 生sanh 。 論luận 曰viết 。 太thái 昊hạo 乃nãi 應ưng 身thân 大Đại 士Sĩ 。 仲trọng 尼ni 即tức 儒nho 童đồng 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 佛Phật 化hóa 儀nghi 也dã 。

問vấn 。 佛Phật 及cập 老lão 子tử 。 皆giai 有hữu 神thần 通thông 。 云vân 何hà 堯# 舜thuấn 周chu 孔khổng 。 不bất 具cụ 神thần 通thông 。

答đáp 。 堯# 舜thuấn 周chu 孔khổng 。 乃nãi 應ứng 化hóa 聖thánh 人nhân 。 隨tùy 此thử 方phương 機cơ 宜nghi 。 故cố 神thần 通thông 雖tuy 有hữu 而nhi 不bất 論luận 。 非phi 不bất 具cụ 也dã 。 當đương 時thời 舜thuấn 若nhược 無vô 神thần 通thông 。 被bị 象tượng 填điền 於ư 井tỉnh 。 而nhi 不bất 能năng 出xuất 。 孔khổng 子tử 若nhược 無vô 神thần 通thông 。 秦tần 始thỉ 皇hoàng 伐phạt 塚trủng 而nhi 不bất 豫dự 知tri 之chi 。 蓋cái 神thần 通thông 乃nãi 聖thánh 賢hiền 之chi 餘dư 事sự 耳nhĩ 。 龍long 鬼quỷ 妖yêu 魅mị 皆giai 悉tất 具cụ 之chi 。 佛Phật 法Pháp 中trung 。 只chỉ 尚thượng 義nghĩa 勝thắng 。 不bất 貴quý 神thần 通thông 。

問vấn 。 夢mộng 是thị 何hà 物vật 作tác 用dụng 。

答đáp 。 黃hoàng 櫱nghiệt 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 意ý 緣duyên 走tẩu 作tác 於ư 六lục 道đạo 。 以dĩ 天thiên 身thân 入nhập 人nhân 身thân 。 地địa 獄ngục 身thân 入nhập 餘dư 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 如như 捨xả 人nhân 屋ốc 入nhập 畜súc 屋ốc 。 於ư 畜súc 屋ốc 入nhập 人nhân 屋ốc 亦diệc 爾nhĩ 。 生sanh 時thời 性tánh 亦diệc 不bất 來lai 。 死tử 時thời 性tánh 亦diệc 不bất 去khứ 。 皆giai 虛hư 妄vọng 想tưởng 相tương/tướng 之chi 所sở 流lưu 轉chuyển 耳nhĩ 。

紀kỷ 業nghiệp

予# 初sơ 參tham 禪thiền 時thời 。 用dụng 功công 甚thậm 銳duệ 。 一nhất 夕tịch 忽hốt 夢mộng 于vu 幽u 澗giản 中trung 。 乘thừa 最tối 大đại 白bạch 象tượng 出xuất 平bình 川xuyên 。 後hậu 有hữu 百bách 十thập 人nhân 。 各các 執chấp 長trường/trưởng 鎗thương 利lợi 器khí 刺thứ 吾ngô 。 但đãn 其kỳ 象tượng 高cao 大đại 。 不bất 知tri 幾kỷ 十thập 丈trượng 。 彼bỉ 惟duy 至chí 膝tất 耳nhĩ 。 竟cánh 不bất 能năng 奈nại 何hà 。 後hậu 至chí 一nhất 門môn 廣quảng 博bác 無vô 表biểu 。 予# 乘thừa 象tượng 入nhập 。 彼bỉ 皆giai 齊tề 門môn 而nhi 退thoái 。 入nhập 已dĩ 不bất 知tri 象tượng 之chi 為vi 我ngã 。 我ngã 之chi 為vi 象tượng 。 非phi 覺giác 非phi 夢mộng 而nhi 醒tỉnh 。

予# 作tác 此thử 夢mộng 語ngữ 。 未vị 及cập 半bán 而nhi 是thị 夕tịch 稍sảo 倦quyện 就tựu 枕chẩm 寢tẩm 。 恍hoảng 惚hốt 間gian 。 夢mộng 遊du 一nhất 處xứ 。 若nhược 渚chử 宮cung 仙tiên 境cảnh 然nhiên 。 有hữu 小tiểu 村thôn 落lạc 。 景cảnh 物vật 甚thậm 麗lệ 。 四tứ 顧cố 不bất 見kiến 人nhân 。 惟duy 一nhất 病bệnh 夫phu 圍vi 爐lô 而nhi 坐tọa 。 貌mạo 甚thậm 憔tiều 悴tụy 。 若nhược 忍nhẫn 饑cơ 寒hàn 之chi 狀trạng 。 予# 憐lân 之chi 就tựu 坐tọa 與dữ 語ngữ 。 復phục 與dữ 食thực 。 其kỳ 人nhân 不bất 納nạp 。 有hữu 傲ngạo 然nhiên 不bất 忿phẫn 之chi 貌mạo 。 倏thúc 忽hốt 翻phiên 然nhiên 成thành 一nhất 壯tráng 士sĩ 。 與dữ 人nhân 相tương/tướng 歐âu 而nhi 勝thắng 。 或hoặc 聞văn 傍bàng 語ngữ 曰viết 。 此thử 人nhân 仙tiên 都đô 客khách 也dã 。 因nhân 赴phó 龍long 王vương 請thỉnh 及cập 此thử 。 這giá 愚ngu 夫phu 不bất 料liệu 其kỳ 力lực 。 與dữ 爭tranh 乃nãi 敗bại 。 須tu 臾du 又hựu 見kiến 一nhất 王vương 者giả 至chí 。 從tùng 者giả 極cực 多đa 。 壯tráng 士sĩ 復phục 若nhược 大đại 臣thần 然nhiên 輔phụ 於ư 左tả 右hữu 。 王vương 後hậu 又hựu 不bất 知tri 所sở 之chi 。

時thời 予# 在tại 夢mộng 中trung 。 亦diệc 知tri 其kỳ 為vi 夢mộng 也dã 。 攜huề 拄trụ 杖trượng 而nhi 往vãng 。 又hựu 見kiến 其kỳ 人nhân 獨độc 坐tọa 於ư 水thủy 濱tân 巖nham 穴huyệt 之chi 下hạ 。 若nhược 羽vũ 士sĩ 形hình 。 欠khiếm 身thân 要yếu 予# 同đồng 坐tọa 。 乃nãi 問vấn 曰viết 。 欲dục 與dữ 師sư 少thiểu 論luận 夢mộng 意ý 得đắc 否phủ/bĩ 。 予# 曰viết 。 喏nhạ 。 若nhược 然nhiên 師sư 立lập 義nghĩa 。 曰viết 。 我ngã 與dữ 公công 俱câu 在tại 夢mộng 中trung 也dã 。 就tựu 以dĩ 夢mộng 為vi 題đề 。 其kỳ 人nhân 聯liên 出xuất 數số 聯liên 對đối 。 意ý 以dĩ 屈khuất 予# 。 予# 答đáp 之chi 無vô 滯trệ 。 皆giai 徵trưng 夢mộng 語ngữ 。 也dã 。 然nhiên 不bất 復phục 記ký 。 最tối 後hậu 曰viết 。 師sư 出xuất 我ngã 對đối 。 予# 曰viết 。 公công 立lập 義nghĩa 。 曰viết 。 就tựu 以dĩ 師sư 所sở 坐tọa 石thạch 磴# 為vi 題đề 。 是thị 夢mộng 不bất 是thị 夢mộng 速tốc 道đạo 速tốc 道đạo 。 予# 應ưng 聲thanh 曰viết 。 是thị 夢mộng 不bất 是thị 夢mộng 。 于vu 無vô 有hữu 無vô 中trung 。 一nhất 點điểm 精tinh 靈linh 出xuất 神thần 出xuất 鬼quỷ 。 其kỳ 人nhân 良lương 久cửu 。 不bất 能năng 答đáp 而nhi 退thoái 。

予# 童đồng 時thời 。 語ngữ 音âm 謇kiển 澀sáp 不bất 明minh 。 有hữu 老lão 尊tôn 宿túc 。 激kích 勸khuyến 禮lễ 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 教giáo 虔kiền 禮lễ 三tam 載tái 。 夢mộng 一nhất 人nhân 報báo 云vân 。 接tiếp 娘nương 娘nương 。 接tiếp 娘nương 娘nương 。 二nhị 童đồng 女nữ 執chấp 香hương 花hoa 。 于vu 白bạch 衣y 婦phụ 人nhân 前tiền 。 有hữu 若nhược 將tướng 軍quân 者giả 擎kình 方phương 蓋cái 于vu 上thượng 。 入nhập 堂đường 坐tọa 已dĩ 。 授thọ 一nhất 六lục 方phương 。 沉trầm 香hương 色sắc 小tiểu 盒# 與dữ 予# 。 其kỳ 內nội 有hữu 藥dược 三tam 丸hoàn 。 皆giai 六lục 稜lăng 而nhi 鬱uất 金kim 色sắc 。 予# 初sơ 嘗thường 一nhất 丸hoàn 。 始thỉ 及cập 唇thần 齒xỉ 通thông 身thân 如như 灌quán 酥tô 酪lạc 。 其kỳ 香hương 味vị 遠viễn 徹triệt 。 非phi 世thế 所sở 有hữu 。 覺giác 已dĩ 毛mao 孔khổng 發phát 香hương 。 精tinh 唾thóa 如như 蜜mật 。 自tự 後hậu 發phát 言ngôn 。 無vô 瘖âm 塞tắc 之chi 患hoạn 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 如như 此thử 靈linh 應ưng 。 故cố 書thư 以dĩ 記ký 之chi 。

予# 生sanh 來lai 多đa 病bệnh 。 病bệnh 中trung 作tác 夢mộng 。 多đa 是thị 平bình 昔tích 作tác 事sự 忽hốt 慢mạn 。 不bất 加gia 檢kiểm 點điểm 去khứ 處xứ 。 有hữu 神thần 人nhân 持trì 一nhất 方phương 簿bộ 云vân 。 此thử 是thị 錄lục 誦tụng 經Kinh 雜tạp 念niệm 者giả 罪tội 過quá 。 余dư 接tiếp 已dĩ 檢kiểm 之chi 。 果quả 書thư 誦tụng 經Kinh 攙# 雜tạp 俗tục 念niệm 人nhân 等đẳng 姓tánh 字tự 。 并tinh 罪tội 過quá 也dã 。 然nhiên 予# 亦diệc 在tại 末mạt 篇thiên 。 讀đọc 已dĩ 甚thậm 凜# 然nhiên 。 其kỳ 人nhân 謂vị 予# 曰viết 。 若nhược 一nhất 卷quyển 經kinh 。 攙# 雜tạp 兩lưỡng 箇cá 念niệm 頭đầu 。 試thí 思tư 這giá 一nhất 生sanh 來lai 。 所sở 誦tụng 經Kinh 。 皆giai 攙# 雜tạp 多đa 少thiểu 念niệm 頭đầu 。 忽hốt 然nhiên 夢mộng 醒tỉnh 。 汗hãn 流lưu 浹# 背bối/bội 。 至chí 此thử 誦tụng 經Kinh 。 必tất 務vụ 至chí 誠thành 不bất 妄vọng 矣hĩ 。

予# 嘗thường 有hữu 慳san 習tập 。 自tự 為vi 僧Tăng 。 雖tuy 不bất 作tác 院viện 主chủ 長trưởng 老lão 。 不bất 蓄súc 利lợi 養dưỡng 財tài 物vật 。 然nhiên 微vi 細tế 習tập 氣khí 。 不bất 覺giác 不bất 知tri 處xứ 。 奚hề 無vô 誤ngộ 犯phạm 。 忽hốt 夢mộng 遊du 曠khoáng 野dã 處xứ 。 其kỳ 地địa 多đa 荊kinh 棘cức 黑hắc 石thạch 。 見kiến 數sổ 十thập 人nhân 。 形hình 貌mạo 醜xú 惡ác 。 臥ngọa 身thân 于vu 糞phẩn 壞hoại 中trung 。 大đại 半bán 有hữu 相tương/tướng 識thức 者giả 。 一nhất 人nhân 高cao 叫khiếu 曰viết 。 我ngã 因nhân 罪tội 入nhập 此thử 久cửu 矣hĩ 師sư 可khả 為vi 我ngã 寄ký 一nhất 信tín 。 予# 曰viết 。 汝nhữ 家gia 何hà 處xứ 。 曰viết 。 我ngã 與dữ 師sư 同đồng 鄉hương 。 住trụ 在tại 施thí 家gia 庄# 。 夢mộng 覺giác 已dĩ 。 自tự 思tư 曰viết 。 此thử 非phi 餓ngạ 鬼quỷ 乎hồ 。 與dữ 我ngã 同đồng 鄉hương 。 則tắc 皆giai 人nhân 也dã 。 住trụ 施thí 家gia 庄# 。 則tắc 不bất 布bố 施thí 而nhi 生sanh 彼bỉ 中trung 也dã 。 自tự 此thử 發phát 破phá 慳san 習tập 心tâm 。

如như 禪thiền 人nhân 有hữu 弟đệ 。 數số 詢tuân 予# 出xuất 家gia 。 然nhiên 斯tư 人nhân 氣khí 度độ 。 非phi 沙Sa 門Môn 種chủng 也dã 。 予# 遮già 之chi 以dĩ 在tại 家gia 吃cật 齋trai 念niệm 佛Phật 。 即tức 出xuất 家gia 也dã 。 不bất 必tất 在tại 剃thế 頭đầu 。 而nhi 禪thiền 人nhân 以dĩ 為vi 不bất 然nhiên 。 云vân 。 和hòa 尚thượng 發phát 願nguyện 。 度độ 盡tận 眾chúng 生sanh 。 何hà 為vi 此thử 人nhân 。 而nhi 閉bế 卻khước 願nguyện 門môn 耶da 。 遂toại 度độ 。 是thị 夜dạ 其kỳ 人nhân 。 自tự 夢mộng 有hữu 三tam 人nhân 。 立lập 於ư 殿điện 堂đường 相tương 謂vị 云vân 。 又hựu 出xuất 家gia 一nhất 人nhân 也dã 。 此thử 人nhân 沒một 一nhất 點điểm 善thiện 根căn 。 怎chẩm 麼ma 吃cật 得đắc 常thường 住trụ 。 一nhất 人nhân 云vân 。 不bất 消tiêu 。 我ngã 不bất 與dữ 他tha 吃cật 便tiện 了liễu 。 乃nãi 以dĩ 鍼châm 逆nghịch 刺thứ 其kỳ 咽yến/ế/yết 。 次thứ 日nhật 果quả 患hoạn 疾tật 。 腹phúc 饑cơ 不bất 下hạ 食thực 。 自tự 說thuyết 其kỳ 夢mộng 。 回hồi 俗tục 則tắc 疾tật 愈dũ 。 入nhập 則tắc 復phục 作tác 。 又hựu 一nhất 人nhân 求cầu 度độ 。 入nhập 行hành 者giả 寮liêu 習tập 彌di 陀đà 經kinh 至chí 七thất 重trùng 行hàng 樹thụ 處xứ 。 夢mộng 有hữu 赤xích 髮phát 者giả 。 以dĩ 硃# 筆bút 打đả 一nhất 乂xoa 。 自tự 後hậu 其kỳ 人nhân 。 盡tận 日nhật 不bất 能năng 記ký 一nhất 偈kệ 而nhi 止chỉ 。

予# 嘗thường 以dĩ 怕phạ 死tử 作tác 念niệm 。 忽hốt 夜dạ 夢mộng 將tương 死tử 。 前tiền 有hữu 數sổ 十thập 僧Tăng 曰viết 。 某mỗ 師sư 不bất 在tại 。 望vọng 和hòa 尚thượng 待đãi 一nhất 日nhật 。 予# 問vấn 曰viết 。 今kim 日nhật 是thị 甚thậm 麼ma 日nhật 。 曰viết 十thập 四tứ 其kỳ 次thứ 日nhật 眾chúng 又hựu 集tập 。 身thân 坐tọa 禪thiền 几kỉ 。 一nhất 足túc 橫hoạnh/hoành 跏già 。 一nhất 足túc 垂thùy 下hạ 。 漸tiệm 覺giác 其kỳ 身thân 。 自tự 下hạ 冷lãnh 上thượng 。 見kiến 見kiến 麻ma 木mộc 。 因nhân 眾chúng 苦khổ 。 索sách 作tác 辭từ 世thế 偈kệ 。 予# 舉cử 筆bút 云vân 。 諸chư 法pháp 從tùng 心tâm 生sanh 。 是thị 故cố 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 因nhân 緣duyên 無vô 所sở 得đắc 。 故cố 說thuyết 心tâm 如như 幻huyễn 。 遂toại 有hữu 一nhất 人nhân 手thủ 執chấp 玉ngọc 瓶bình 曰viết 。 此thử 是thị 甘cam 露lộ 。 食thực 之chi 不bất 迷mê 。 予# 抗kháng 聲thanh 曰viết 。 以dĩ 何hà 迷mê 我ngã 。 自tự 覺giác 彼bỉ 中trung 氣khí 絕tuyệt 。 此thử 處xứ 夢mộng 回hồi 。 其kỳ 間gian 光quang 景cảnh 。 古cổ 木mộc 叢tùng 巖nham 。 大đại 寺tự 在tại 中trung 。 寺tự 下hạ 即tức 大đại 路lộ 。 路lộ 下hạ 有hữu 小tiểu 菴am 。 宛uyển 然nhiên 在tại 目mục 。 是thị 何hà 說thuyết 耶da 。 或hoặc 謂vị 是thị 過quá 去khứ 事sự 。 或hoặc 云vân 未vị 來lai 。 予# 曰viết 。 非phi 也dã 。 因nhân 我ngã 有hữu 待đãi 心tâm 故cố 。 有hữu 待đãi 事sự 來lai 惑hoặc 我ngã 。

姚diêu 州châu 了liễu 然nhiên 公công 。 予# 初sơ 會hội 時thời 長trưởng 者giả 也dã 。 純thuần 誠thành 好hiếu 學học 。 問vấn 狗cẩu 子tử 因nhân 緣duyên 稍sảo 有hữu 省tỉnh 。 再tái 三tam 來lai 列liệt 名danh 為vi 弟đệ 子tử 。 予# 謝tạ 而nhi 不bất 允duẫn 。 負phụ 笈cấp 雞kê 山sơn 。 從tùng 遍biến 和hòa 尚thượng 雉trĩ 髮phát 。 既ký 而nhi 派phái 列liệt 子tử 上thượng 。 每mỗi 見kiến 必tất 推thôi 尊tôn 。 公công 避tị 遜tốn 不bất 已dĩ 。 禮lễ 謝tạ 而nhi 言ngôn 曰viết 。 今kim 生sanh 不bất 克khắc 執chấp 中trung 瓶bình 於ư 和hòa 尚thượng 座tòa 下hạ 矣hĩ 。 願nguyện 盡tận 此thử 朽hủ 骨cốt 。 作tác 栽tài 松tùng 道đạo 者giả 故cố 事sự 。 由do 是thị 攜huề 闊khoát 。 一nhất 月nguyệt 後hậu 聞văn 公công 訃# 至chí 。 先tiên 一nhất 夜dạ 夢mộng 公công 遊du 西tây 南nam 城thành 郭quách 有hữu 人nhân 。 曰viết 。 久cửu 候hậu 了liễu 然nhiên 師sư 。 到đáo 此thử 赴phó 齋trai 。 不bất 期kỳ 一nhất 到đáo 。 即tức 去khứ 松tùng 陰ấm 法Pháp 會hội 。 此thử 不bất 知tri 何hà 說thuyết 也dã 。 記ký 之chi 以dĩ 待đãi 後hậu 云vân 。

予# 於ư 病bệnh 中trung 夢mộng 偕giai 數số 人nhân 行hành 。 漸tiệm 漸tiệm 至chí 窮cùng 巖nham 削tước 壁bích 。 仰ngưỡng 上thượng 視thị 之chi 。 不bất 知tri 幾kỷ 萬vạn 丈trượng 。 於ư 下hạ 亦diệc 然nhiên 。 四tứ 面diện 皆giai 無vô 路lộ 。 偶ngẫu 見kiến 一nhất 橋kiều 大đại 如như 繩thằng 。 架# 於ư 大đại 山sơn 之chi 巔điên 。 下hạ 面diện 波ba 濤đào 沸phí 湧dũng 萬vạn 狀trạng 。 同đồng 伴bạn 咸hàm 懼cụ 而nhi 推thôi 予# 前tiền 。 予# 忻hãn 然nhiên 過quá 至chí 半bán 。 忽hốt 見kiến 山sơn 連liên 橋kiều 澗giản 一nhất 時thời 播bá 動động 。 吾ngô 亦diệc 忽hốt 生sanh 憂ưu 懼cụ 。 尋tầm 覺giác 曰viết 。 何hà 有hữu 是thị 幻huyễn 妄vọng 之chi 境cảnh 忽hốt 然nhiên 夢mộng 回hồi 。 還hoàn 坐tọa 舊cựu 榻tháp 。 然nhiên 惑hoặc 不bất 盡tận 。 之chi 所sở 致trí 也dã 。

夢mộng 中trung 見kiến 書thư 。 名danh 曰viết 源nguyên 流lưu 所sở 載tái 有hữu 老lão 僧Tăng 。 見kiến 赤xích 蠖# 蟲trùng 死tử 。 為vi 誦tụng 觀quán 音âm 咒chú 。 云vân 咄đốt 咄đốt 咄đốt 咄đốt 。 項hạng 而nhi 見kiến 其kỳ 蟲trùng 。 作tác 人nhân 形hình 入nhập 夢mộng 謝tạ 僧Tăng 云vân 。 某mỗ 已dĩ 轉chuyển 為vi 五ngũ 臺đài 山sơn 火hỏa 頭đầu 四tứ 十thập 年niên 。 言ngôn 畢tất 沖# 霄tiêu 而nhi 去khứ 。 夢mộng 中trung 見kiến 蟲trùng 為vi 人nhân 。 蟲trùng 謝tạ 僧Tăng 于vu 夢mộng 。 歷lịch 歷lịch 如như 鏡kính 像tượng 水thủy 月nguyệt 。 重trùng 重trùng 分phân 明minh 。 予# 與dữ 老lão 僧Tăng 。 似tự 非phi 為vi 兩lưỡng 人nhân 。 復phục 見kiến 其kỳ 書thư 。 末mạt 有hữu 云vân 。 佛Phật 法Pháp 靈linh 應ưng 。 上thượng 度độ 三tam 界giới 。 下hạ 救cứu 四tứ 生sanh 。 惟duy 其kỳ 心tâm 肯khẳng 。 無vô 不bất 從tùng 願nguyện 。

予# 姊tỷ 為vi 尼ni 號hiệu 覺giác 妙diệu 。 既ký 亡vong 矣hĩ 。 予# 因nhân 疾tật 不bất 能năng 往vãng 。 但đãn 存tồn 心tâm 焉yên 。 醫y 者giả 治trị 藥dược 。 用dụng 少thiểu 許hứa 酒tửu 為vi 引dẫn 。 一nhất 夕tịch 夢mộng 曰viết 。 爾nhĩ 欲dục 為vi 功công 德đức 。 何hà 遽cự 忘vong 戒giới 乎hồ 。 自tự 思tư 己kỷ 行hành 無vô 虧khuy 或hoặc 藥dược 引dẫn 一nhất 事sự 耳nhĩ 。 從tùng 是thị 誓thệ 志chí 。 凡phàm 服phục 藥dược 。 寧ninh 死tử 不bất 用dụng 犯phạm 戒giới 引dẫn 子tử 然nhiên 亦diệc 見kiến 覺giác 妙diệu 。 生sanh 平bình 真chân 實thật 。 于vu 淨tịnh 土độ 一nhất 念niệm 誠thành 切thiết 堅kiên 久cửu 。 故cố 有hữu 此thử 感cảm 嗚ô 呼hô 。 為vi 僧Tăng 者giả 。 于vu 戒giới 得đắc 不bất 謹cẩn 乎hồ 。

天thiên 啟khải 初sơ 。 予# 住trụ 水thủy 雲vân 。 嘗thường 蓄súc 一nhất 雞kê 司ty 晨thần 。 每mỗi 齝# 食thực 。 則tắc 以dĩ 佛Phật 號hiệu 呼hô 之chi 。 雖tuy 遠viễn 必tất 至chí 。 見kiến 僧Tăng 誦tụng 經Kinh 坐tọa 禪thiền 。 經kinh 行hành 論luận 道đạo 。 則tắc 環hoàn 立lập 左tả 右hữu 而nhi 聽thính 。 喈# 喈# 作tác 聲thanh 。 若nhược 有hữu 所sở 解giải 者giả 。

時thời 余dư 有hữu 妙diệu 峰phong 之chi 役dịch 相tương/tướng 去khứ 數số 年niên 。 一nhất 日nhật 復phục 過quá 其kỳ 地địa 。 眾chúng 僧Tăng 迎nghênh 余dư 。 雞kê 亦diệc 隨tùy 至chí 啄trác 啄trác 有hữu 言ngôn 。 如như 親thân 故cố 相tương/tướng 適thích 者giả 。 及cập 予# 禮lễ 佛Phật 。 還hoàn 環hoàn 遶nhiễu 之chi 。 侍thị 者giả 以dĩ 杖trượng 逐trục 而nhi 不bất 去khứ 。 予# 遽cự 止chỉ 之chi 曰viết 。 彼bỉ 必tất 有hữu 意ý 。 何hà 用dụng 爾nhĩ 驅khu 。

時thời 有hữu 客khách 至chí 予# 對đối 客khách 坐tọa 。 雞kê 忽hốt 近cận 其kỳ 前tiền 。 大đại 鼓cổ 兩lưỡng 翼dực 。 鳴minh 一nhất 聲thanh 而nhi 化hóa 。 尸thi 亦diệc 不bất 踣# 。 眾chúng 大đại 異dị 之chi 曰viết 。 雞kê 亦diệc 有hữu 是thị 哉tai 。 是thị 日nhật 予# 止chỉ 不bất 行hành 。 以dĩ 亡vong 僧Tăng 例lệ 送tống 之chi 。 及cập 過quá 妙diệu 峰phong 。 守thủ 菴am 僧Tăng 傳truyền 言ngôn 。 雞kê 塚trủng 生sanh 靈linh 芝chi 大đại 如như 盤bàn 。 有hữu 異dị 色sắc 。 未vị 幾kỷ 復phục 夢mộng 謝tạ 云vân 已dĩ 生sanh 淨tịnh 土độ 矣hĩ 。

予# 生sanh 來lai 業nghiệp 重trọng 。 咸hàm 蒙mông 。 聖thánh 賢hiền 默mặc 祐hựu 故cố 得đắc 消tiêu 其kỳ 瘖âm 謇kiển 。 除trừ 其kỳ 夙túc 障chướng 。 今kim 稍sảo 識thức 字tự 。 明minh 經kinh 理lý 者giả 。 皆giai 所sở 賜tứ 之chi 力lực 也dã 故cố 以dĩ 八bát 大đại 菩Bồ 薩Tát 為vi 依y 仗trượng 。 有hữu 盡tận 於ư 來lai 劫kiếp 。 誓thệ 度độ 眾chúng 生sanh 之chi 願nguyện 。 一nhất 夕tịch 因nhân 夢mộng 坐tọa 於ư 次thứ 諸chư 聖thánh 形hình 儀nghi 整chỉnh 肅túc 。 動động 止chỉ 安an 庠tường 。 不bất 自tự 得đắc 而nhi 稱xưng 也dã 。 然nhiên 予# 雖tuy 坐tọa 其kỳ 次thứ 。 而nhi 諸chư 聖thánh 自tự 相tương/tướng 語ngữ 言ngôn 。 予# 皆giai 不bất 聞văn 因nhân 啟khải 曰viết 既ký 值trị 聖thánh 座tòa 何hà 以dĩ 使sử 我ngã 。 即tức 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 而nhi 獲hoạch 聖thánh 果Quả 乎hồ 。 有hữu 二nhị 聖thánh 以dĩ 目mục 顧cố 我ngã 而nhi 微vi 笑tiếu 。 餘dư 皆giai 默mặc 然nhiên 。 遂toại 恍hoảng 焉yên 夢mộng 覺giác 。

姚diêu 安an 知tri 府phủ 李# 公công 。 諱húy 自tự 蕃phồn 初sơ 遊du 妙diệu 峰phong 。 見kiến 奇kỳ 巒# 疊điệp 秀tú 。 林lâm 木mộc 森sâm 陰ấm 。 乃nãi 喜hỷ 之chi 曰viết 。 真chân 佛Phật 國quốc 仙tiên 都đô 也dã 。 及cập 問vấn 予# 出xuất 世thế 旨chỉ 。 大đại 有hữu 歸quy 嚮hướng 未vị 幾kỷ 公công 疾tật 作tác 。 邀yêu 予# 歸quy 公công 署thự 。 謂vị 曰viết 。 一nhất 生sanh 為vi 人nhân 。 全toàn 無vô 半bán 點điểm 著trước 落lạc 。 今kim 幸hạnh 逢phùng 師sư 。 得đắc 霑triêm 法pháp 誨hối 。 若nhược 此thử 病bệnh 不bất 起khởi 。 願nguyện 為vi 山sơn 門môn 護hộ 法Pháp 。 予# 曰viết 。 公công 生sanh 平bình 剛cang 正chánh 嫉tật 惡ố 鋤# 強cường/cưỡng 。 護hộ 法Pháp 固cố 是thị 常thường 分phần/phân 。 但đãn 世thế 間gian 如như 幻huyễn 。 生sanh 綠lục 如như 風phong 。 勿vật 作tác 此thử 念niệm 。 宜nghi 善thiện 安an 隱ẩn 。 俄nga 而nhi 公công 卒thốt 。 寺tự 僧Tăng 數số 夢mộng 。 李# 知tri 府phủ 來lai 謁yết 。 入nhập 佛Phật 殿điện 指chỉ 揮huy 眾chúng 事sự 。 遂toại 立lập 位vị 事sự 之chi 。 響hưởng 應ứng 如như 生sanh 。

崇sùng 禎# 辛tân 未vị 庭đình 午ngọ 妙diệu 峰phong 雷lôi 電điện 大đại 作tác 。 水thủy 勢thế 滔thao 天thiên 。 山sơn 嶽nhạc 為vi 之chi 撼# 動động 。 一nhất 眾chúng 驚kinh 駭hãi 。

時thời 洪hồng 眾chúng 禪thiền 人nhân 。 持trì 缽bát 杖trượng 立lập 予# 前tiền 。 子tử 問vấn 奚hề 為vi 曰viết 。 龍long 作tác 孽nghiệt 耳nhĩ 。 予# 打đả 一nhất 掌chưởng 曰viết 。 你nễ 見kiến 甚thậm 麼ma 須tu 臾du 水thủy 沒một 几kỉ 案án 。 予# 端đoan 坐tọa 不bất 顧cố 至chí 瞑minh 雨vũ 霽tễ 。 前tiền 後hậu 五ngũ 十thập 里lý 壞hoại 山sơn 拔bạt 木mộc 。 不bất 可khả 甚thậm 計kế 然nhiên 唯duy 寺tự 宇vũ 及cập 予# 之chi 靜tĩnh 室thất 毫hào 無vô 損tổn 焉yên 。 眾chúng 異dị 之chi 。 是thị 夜dạ 夢mộng 一nhất 王vương 者giả 乘thừa 空không 而nhi 至chí 。 為vi 子tử 求cầu 書thư 。 書thư 曰viết 。 善thiện 德đức 祠từ 。 又hựu 夢mộng 一nhất 老lão 姬# 。 引dẫn 女nữ 子tử 。 形hình 儀nghi 妖yêu 冶dã 。 將tương 習tập 近cận 人nhân 。 予# 呵ha 之chi 曰viết 業nghiệp 障chướng 。 汝nhữ 前tiền 生sanh 作tác 孽nghiệt 。 今kim 尚thượng 如như 此thử 。 當đương 斷đoạn 汝nhữ 頭đầu 。 言ngôn 畢tất 乎hồ 中trung 忽hốt 有hữu 一nhất 劍kiếm 。 而nhi 老lão 姬# 與dữ 女nữ 子tử 咸hàm 跪quỵ 於ư 前tiền 。 因nhân 為vi 授thọ 戒giới 。 而nhi 去khứ 。 自tự 此thử 境cảnh 物vật 清thanh 晏# 。 無vô 復phục 擾nhiễu 焉yên 。

金kim 陵lăng 友hữu 人nhân 。 邀yêu 予# 遊du 天thiên 童đồng 。 然nhiên 余dư 雖tuy 聞văn 天thiên 童đồng 久cửu 矣hĩ 。 初sơ 不bất 願nguyện 見kiến 。 友hữu 人nhân 強cường/cưỡng 以dĩ 同đồng 行hành 。 一nhất 夕tịch 夢mộng 與dữ 天thiên 童đồng 老lão 人nhân 。 并tinh 一nhất 童đồng 子tử 共cộng 舟chu 。 游du 於ư 永vĩnh 深thâm 之chi 池trì 。 舟chu 疾tật 如như 風phong 。 忽hốt 過quá 一nhất 樓lâu 。 瞬thuấn 夕tịch 百bách 里lý 。 又hựu 夢mộng 授thọ 一nhất 錫tích 瓶bình 。 插sáp 兩lưỡng 蓮liên 花hoa 。 光quang 色sắc 耀diệu 人nhân 。 下hạ 有hữu 無vô 數số 小tiểu 花hoa 。 及cập 至chí 天thiên 童đồng 。 景cảnh 色sắc 人nhân 物vật 。 宛uyển 如như 夢mộng 中trung 無vô 異dị 。

予# 遊du 天thiên 台thai 日nhật 。 夜dạ 宿túc 餘dư 杭# 。 夢mộng 一nhất 偉# 男nam 子tử 訴tố 云vân 。 弟đệ 子tử 因nhân 貪tham 慾dục 過quá 分phần/phân 。 行hành 於ư 猥ổi 褻tiết 。 今kim 報báo 以dĩ 醜xú 形hình 。 乞khất 師sư 懺sám 悔hối 。 言ngôn 已dĩ 慘thảm 然nhiên 泣khấp 淚lệ 。 走tẩu 入nhập 大đại 石thạch 間gian 。 見kiến 有hữu 黑hắc 繩thằng 。 縛phược 此thử 人nhân 於ư 石thạch 上thượng 前tiền 後hậu 火hỏa 燒thiêu 。 覺giác 已dĩ 大đại 異dị 。 明minh 日nhật 入nhập 城thành 。 見kiến 錢tiền 塘đường 門môn 一nhất 人nhân 。 陰âm 藏tàng 大đại 過quá 於ư 身thân 。 去khứ 住trụ 為vi 之chi 妨phương 礙ngại 。 觀quán 之chi 則tắc 彷phảng 彿phất 夢mộng 中trung 人nhân 也dã 因nhân 憶ức 夢mộng 事sự 。 乃nãi 語ngữ 之chi 曰viết 。 汝nhữ 前tiền 身thân 以dĩ 愛ái 形hình 故cố 。 今kim 感cảm 此thử 形hình 。 今kim 以dĩ 厭yếm 形hình 故cố 。 乃nãi 脫thoát 此thử 形hình 。 前tiền 後hậu 皆giai 心tâm 也dã 。 心tâm 何hà 所sở 之chi 。 其kỳ 人nhân 大đại 悅duyệt 。 以dĩ 首thủ 觸xúc 地địa 。 予# 亦diệc 捨xả 去khứ 。 數sổ 日nhật 再tái 過quá 此thử 地địa 。 聞văn 其kỳ 人nhân 斃# 矣hĩ 。