tam thiên trần điểm kiếp
Phật Quang Đại Từ Điển
(三千塵點劫) Ba nghìn kiếp chấm mực. Đây là số kiếp ví dụ thời gian lâu xa kể từ khi đức Phật Đại thông trí thắng diệt độ đến nay trong phẩm Hóa thành dụ kinh Pháp hoa. Đức Phật Đại thông trí thắng diệt độ đến nay đã rất lâu xa, ví như đem tất cả địa chủng (Phạm: Pfthivì-dhàtu, cõi đất) trong thế giới Tam thiên đại thiên nghiền ra làm mực (Phạm:Mawi), cứ trải qua một thế giới đại thiên thì chấm một chấm, chấm đến khi hết số mực ấy; rồi lại nghiền tất cả cõi nước đã trải qua thành bụi nhỏ (Phạm: Paramàịu-rajas), mỗi hạt bụi(trần)tính là một kiếp. Dùng số kiếp chấm mực(điểm) và bụi nhỏ(trần)này để ví dụ thời gian lâu xa từ khi đức Phật Đại thông trí thắng diệt độ đến nay. Khái niệm thời gian này thật không thể tưởng tượng được. Tương tự như thế, phẩm Như lai thọ lượng trong kinh Pháp hoa có lập thuyết Năm trăm trần điểm kiếp hoặc Năm trăm ức trần kiếp để nói rằng đức Phật Thích ca đã thành Phật từ lâu xa lắm rồi, chứ chẳng phải mới thành Phật dưới cội Bồ đề cách đây hơn 2500 năm![X. luận Đại trí độ Q.32; Pháp hoa kinh huyền tán Q.9].(xt. Trần Điểm Kiếp).