Tam Thiên Hữu Môn Tụng Lược Giải –

Chuẩn
Leave a comment

三Tam 千Thiên 有Hữu 門Môn 頌Tụng 略Lược 解Giải

明Minh 真Chân 覺Giác 略Lược 解Giải

三tam 千thiên 有hữu 門môn 頌tụng 略lược 解giải

明minh 佛Phật 隴# 沙Sa 門Môn 。真chân 覺giác 。解giải 。

靈linh 峰phong 後hậu 學học 。智trí 旭# 。較giảo 。

大đại 經Kinh 云vân 。生sanh 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 。乃nãi 至chí 不bất 生sanh 。不bất 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 。何hà 有hữu 三tam 千thiên 之chi 頌tụng 耶da 。然nhiên 亦diệc 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 。亦diệc 可khả 得đắc 說thuyết 。如như 其kỳ 不bất 說thuyết 。何hà 以dĩ 知tri 不bất 可khả 說thuyết 。說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。二nhị 皆giai 悉tất 檀đàn 。是thị 故cố 陳trần 忠trung 肅túc 公công 。乘thừa 一nhất 時thời 可khả 說thuyết 之chi 機cơ 。說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 頌tụng 。此thử 頌tụng 言ngôn 簡giản 意ý 高cao 。理lý 深thâm 旨chỉ 備bị 。誠thành 法Pháp 門môn 之chi 關quan 鍵kiện 也dã 。行hành 者giả 幸hạnh 以dĩ 此thử 為vi 修tu 心tâm 之chi 要yếu 焉yên 。

萬vạn 曆lịch 甲giáp 申thân 歲tuế 仲trọng 秋thu 三tam 日nhật 下hạ 筆bút 故cố 敘tự

原nguyên 夫phu 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 。非phi 有hữu 非phi 空không 。雙song 非phi 空không 有hữu 。而nhi 題đề 稱xưng 有hữu 者giả 。所sở 謂vị 秘bí 藏tạng 不bất 可khả 思tư 議nghị 也dã 。若nhược 曰viết 般Bát 若Nhã 纖tiêm 塵trần 不bất 立lập 。則tắc 非phi 此thử 空không 。若nhược 曰viết 解giải 脫thoát 萬vạn 法pháp 悉tất 備bị 。則tắc 非phi 此thử 假giả 。若nhược 曰viết 法Pháp 身thân 不bất 即tức 兩lưỡng 邊biên 。則tắc 非phi 此thử 中trung 。何hà 者giả 。空không 有hữu 分phần/phân 張trương 。是thị 可khả 思tư 議nghị 。非phi 圓viên 三tam 德đức 。何hà 名danh 秘bí 藏tạng 。故cố 於ư 圓viên 有hữu 。有hữu 即tức 是thị 空không 。不bất 唯duy 即tức 空không 。亦diệc 乃nãi 即tức 中trung 。故cố 於ư 圓viên 空không 。空không 即tức 是thị 中trung 。不bất 惟duy 即tức 中trung 。亦diệc 乃nãi 即tức 假giả 。故cố 於ư 圓viên 中trung 。不bất 惟duy 雙song 遮già 。而nhi 復phục 雙song 照chiếu 。所sở 謂vị 舉cử 一nhất 即tức 三tam 。言ngôn 三tam 即tức 一nhất 。若nhược 世thế 伊y 三tam 點điểm 。首thủ 羅la 三tam 目mục 。不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 。非phi 並tịnh 非phi 別biệt 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。是thị 今kim 秘bí 藏tạng 也dã 。故cố 題đề 稱xưng 有hữu 。意ý 實thật 在tại 茲tư 。豈khởi 同đồng 偏thiên 教giáo 所sở 云vân 有hữu 哉tai 。釋thích 此thử 有hữu 二nhị 。一nhất 開khai 釋thích 。二nhị 合hợp 釋thích 。開khai 釋thích 又hựu 四tứ 。一nhất 釋thích 頌tụng 。二nhị 釋thích 門môn 。三tam 釋thích 有hữu 。四tứ 釋thích 三tam 千thiên 。釋thích 頌tụng 又hựu 二nhị 。一nhất 孤cô 應ưng 釋thích 。二nhị 通thông 別biệt 釋thích 。孤cô 應ưng 者giả 。應Ứng 。謂vị 應ưng 頌tụng 。應ưng 長trường/trưởng 行hành 而nhi 頌tụng 也dã 。如như 諸chư 經kinh 中trung 。先tiên 長trường/trưởng 行hành 。後hậu 偈kệ 頌tụng 。亦diệc 如như 此thử 方phương 先tiên 敘tự 後hậu 銘minh 之chi 類loại 。孤cô 。謂vị 孤cô 起khởi 。有hữu 不bất 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 而nhi 自tự 起khởi 者giả 。有hữu 無vô 長trường/trưởng 文văn 而nhi 自tự 起khởi 者giả 。俱câu 曰viết 孤cô 起khởi 。此thử 頌tụng 前tiền 雖tuy 無vô 文văn 。蓋cái 頌tụng 止Chỉ 觀Quán 圓viên 初sơ 門môn 也dã 。宜nghi 屬thuộc 應ưng 頌tụng 。據cứ 今kim 單đơn 行hành 。亦diệc 孤cô 起khởi 攝nhiếp 。應ưng 頌tụng 孤cô 起khởi 。皆giai 為vi 通thông 頌tụng 。有hữu 門môn 所sở 以dĩ 。為vi 別biệt 頌tụng 也dã 。二nhị 通thông 別biệt 釋thích 者giả 。頌tụng 之chi 一nhất 字tự 。為vi 通thông 。頌tụng 上thượng 四tứ 字tự 。為vi 別biệt 。通thông 者giả 。通thông 經kinh 律luật 論luận 故cố 。如như 示thị 法pháp 華hoa 頌tụng 華hoa 嚴nghiêm 頌tụng 等đẳng 。故cố 通thông 。別biệt 者giả 。別biệt 在tại 此thử 頌tụng 。不bất 通thông 餘dư 故cố 。如như 云vân 華hoa 嚴nghiêm 頌tụng 非phi 法pháp 華hoa 頌tụng 等đẳng 。故cố 別biệt 。以dĩ 別biệt 待đãi 通thông 。無vô 通thông 不bất 別biệt 。以dĩ 通thông 對đối 別biệt 。無vô 別biệt 不bất 通thông 。通thông 別biệt 釋thích 題đề 。一nhất 家gia 矩củ 則tắc 。永vĩnh 殊thù 他tha 解giải 。具cụ 如như 妙diệu 宗tông 破phá 斥xích 云vân 云vân 。二nhị 釋thích 門môn 者giả 。門môn 隨tùy 教giáo 立lập 。教giáo 隨tùy 理lý 生sanh 。理lý 有hữu 生sanh 滅diệt 無vô 生sanh 無vô 量lượng 無vô 作tác 之chi 異dị 。教giáo 有hữu 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 四tứ 教giáo 之chi 殊thù 。教giáo 既ký 有hữu 四tứ 。門môn 豈khởi 一nhất 乎hồ 。故cố 教giáo 教giáo 各các 有hữu 四tứ 門môn 。門môn 門môn 各các 有hữu 一nhất 理lý 。依y 門môn 入nhập 理lý 。理lý 復phục 隨tùy 多đa 。理lý 本bổn 是thị 一nhất 。豈khởi 有hữu 十thập 六lục 。開khai 會hội 廢phế 竟cánh 。其kỳ 理lý 自tự 平bình 。問vấn 。今kim 之chi 門môn 者giả 。何hà 教giáo 何hà 門môn 何hà 理lý 攝nhiếp 耶da 。答đáp 。能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 既ký 非phi 偏thiên 小tiểu 。理lý 合hợp 圓viên 門môn 。圓viên 門môn 初sơ 有hữu 。即tức 無vô 作tác 理lý 。故cố 頌tụng 云vân 。不bất 以dĩ 妙diệu 假giả 有hữu 門môn 觀quán 。誰thùy 知tri 法Pháp 界Giới 具cụ 足túc 法pháp 。又hựu 經kinh 說thuyết 門môn 多đa 種chủng 。有hữu 以dĩ 教giáo 為vi 門môn 者giả 。即tức 文văn 字tự 為vi 門môn 也dã 。如như 大đại 品phẩm 四tứ 十thập 二nhị 字tự 門môn 等đẳng 。有hữu 以dĩ 觀quán 為vi 門môn 者giả 。即tức 觀quán 行hành 為vi 門môn 也dã 。如như 釋thích 論luận 明minh 菩Bồ 薩Tát 修tu 三tam 三tam 昧muội 緣duyên 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 等đẳng 。有hữu 以dĩ 智trí 為vi 門môn 者giả 。即tức 智trí 慧tuệ 為vi 門môn 也dã 。如như 法Pháp 華hoa 經Kinh 云vân 其kỳ 智trí 慧tuệ 門môn 等đẳng 。有hữu 以dĩ 理lý 為vi 門môn 者giả 。即tức 理lý 為vi 門môn 也dã 。如như 大đại 品phẩm 明minh 無vô 生sanh 法pháp 無vô 來lai 無vô 去khứ 。即tức 是thị 佛Phật 等đẳng 。今kim 圓viên 初sơ 有hữu 。豈khởi 外ngoại 乎hồ 是thị 。何hà 者giả 。教giáo 故cố 有hữu 觀quán 。觀quán 故cố 有hữu 智trí 。智trí 故cố 入nhập 理lý 。理lý 故cố 圓viên 妙diệu 。此thử 頌tụng 三tam 十thập 六lục 句cú 。二nhị 百bách 五ngũ 十thập 二nhị 言ngôn 。非phi 教giáo 乎hồ 。因nhân 教giáo 知tri 有hữu 。知tri 有hữu 者giả 非phi 智trí 乎hồ 。知tri 有hữu 故cố 施thi 功công 為vi 真chân 為vi 俗tục 為vi 中trung 。非phi 觀quán 乎hồ 。三tam 諦đế 理lý 顯hiển 。圓viên 妙diệu 開khai 敷phu 。物vật 物vật 無vô 拘câu 。頭đầu 頭đầu 不bất 礙ngại 。非phi 理lý 乎hồ 。或hoặc 曰viết 。教giáo 門môn 通thông 觀quán 。觀quán 門môn 通thông 智trí 。智trí 門môn 通thông 理lý 。理lý 復phục 何hà 通thông 。曰viết 。止Chỉ 觀Quán 有hữu 此thử 問vấn 。彼bỉ 答đáp 云vân 。能năng 依y 是thị 門môn 。所sở 依y 何hà 得đắc 非phi 門môn 。雖tuy 無vô 所sở 通thông 。究cứu 竟cánh 徧biến 通thông 。是thị 妙diệu 門môn 也dã 。故cố 此thử 初sơ 有hữu 。亦diệc 須tu 四tứ 門môn 。又hựu 復phục 應ưng 知tri 。不bất 惟duy 圓viên 有hữu 用dụng 此thử 四tứ 門môn 。一nhất 十thập 六lục 門môn 。須tu 教giáo 須tu 觀quán 須tu 智trí 入nhập 理lý 。但đãn 此thử 圓viên 有hữu 。故cố 約ước 大đại 釋thích 。三tam 釋thích 有hữu 者giả 。有hữu 即tức 究cứu 竟cánh 有hữu 。三tam 千thiên 法pháp 是thị 也dã 。智trí 者giả 大đại 師sư 云vân 。以dĩ 有hữu 門môn 為vi 圓viên 通thông 之chi 相tướng 。又hựu 云vân 。此thử 相tương/tướng 四tứ 門môn 皆giai 妙diệu 無vô 粗thô 。頌tụng 云vân 。不bất 思tư 議nghị 假giả 非phi 偏thiên 假giả 。假giả 。即tức 有hữu 也dã 。非phi 偏thiên 。即tức 圓viên 也dã 。豈khởi 非phi 有hữu 即tức 圓viên 通thông 且thả 妙diệu 乎hồ 。或hoặc 曰viết 。有hữu 門môn 既ký 妙diệu 。三tam 門môn 亦diệc 妙diệu 。何hà 偏thiên 稱xưng 有hữu 。曰viết 。三tam 門môn 平bình 等đẳng 。有hữu 復phục 何hà 妨phương 。若nhược 有hữu 為vi 法Pháp 界Giới 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。則tắc 見kiến 思tư 之chi 假giả 為vi 法Pháp 界Giới 。亦diệc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。生sanh 死tử 之chi 有hữu 即tức 實thật 相tướng 有hữu 。亦diệc 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。所sở 謂vị 一nhất 法pháp 趣thú 一nhất 切thiết 法pháp 。一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 一nhất 法pháp 也dã 。一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 有hữu 。有hữu 即tức 法Pháp 界Giới 實thật 相tướng 。出xuất 法Pháp 界Giới 實thật 相tướng 外ngoại 。更cánh 無vô 可khả 論luận 。此thử 即tức 立lập 題đề 為vi 有hữu 之chi 意ý 。四tứ 釋thích 三tam 千thiên 者giả 。有hữu 事sự 有hữu 理lý 。事sự 者giả 。事sự 造tạo 三tam 千thiên 。理lý 者giả 。理lý 具cụ 三tam 千thiên 。華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。心tâm 如như 工công 畫họa 師sư 。造tạo 種chủng 種chủng 五ngũ 陰ấm 。荊kinh 谿khê 釋thích 云vân 。言ngôn 心tâm 造tạo 者giả 。不bất 出xuất 二nhị 意ý 。一nhất 者giả 約ước 理lý 。造tạo 即tức 是thị 具cụ 。二nhị 者giả 約ước 事sự 。不bất 出xuất 三tam 世thế 。今kim 先tiên 明minh 理lý 具cụ 。次thứ 明minh 事sự 造tạo 。理lý 具cụ 三tam 千thiên 者giả 。不bất 二nhị 門môn 云vân 。心tâm 之chi 色sắc 心tâm 也dã 。謂vị 根căn 塵trần 相tương 對đối 。一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。此thử 一nhất 念niệm 心tâm 。具cụ 三tam 千thiên 法pháp 。三tam 千thiên 法pháp 者giả 。謂vị 念niệm 心tâm 若nhược 起khởi 。必tất 屬thuộc 一nhất 界giới 。一nhất 界giới 現hiện 起khởi 。九cửu 界giới 冥minh 伏phục 。冥minh 伏phục 為vi 理lý 。現hiện 起khởi 為vi 事sự 。理lý 事sự 互hỗ 具cụ 。成thành 十thập 法Pháp 界Giới 。十thập 法Pháp 界Giới 者giả 。所sở 謂vị 地địa 獄ngục 。餓ngạ 鬼quỷ 。畜súc 生sanh 。修tu 羅la 。人nhân 。天thiên 。聲Thanh 聞Văn 。緣Duyên 覺Giác 。菩Bồ 薩Tát 。佛Phật 也dã 。十thập 界giới 各các 各các 現hiện 起khởi 冥minh 伏phục 。互hỗ 具cụ 成thành 百bách 法Pháp 界Giới 。又hựu 百bách 界giới 各các 具cụ 十thập 如như 是thị 法pháp 。所sở 謂vị 如như 是thị 相tương/tướng 。如như 是thị 性tánh 。如như 是thị 體thể 。如như 是thị 力lực 。如như 是thị 作tác 。如như 是thị 因nhân 。如như 是thị 緣duyên 。如như 是thị 果quả 。如như 是thị 報báo 。如như 是thị 本bổn 末mạt 究cứu 竟cánh 等đẳng 。若nhược 一nhất 界giới 具cụ 十thập 。十thập 界giới 則tắc 具cụ 百bách 。百bách 界giới 則tắc 具cụ 千thiên 如như 是thị 法pháp 矣hĩ 。此thử 千thiên 如như 是thị 。五ngũ 陰ấm 一nhất 千thiên 。眾chúng 生sanh 一nhất 千thiên 。此thử 二nhị 千thiên 法pháp 。屬thuộc 正chánh 報báo 。國quốc 土độ 一nhất 千thiên 。屬thuộc 依y 報báo 。依y 正chánh 共cộng 論luận 。故cố 曰viết 三tam 千thiên 。止Chỉ 觀Quán 云vân 。若nhược 無vô 心tâm 而nhi 已dĩ 。介giới 爾nhĩ 有hữu 心tâm 。則tắc 三tam 千thiên 具cụ 足túc 。法pháp 華hoa 玄huyền 義nghĩa 云vân 。根căn 塵trần 相tương 對đối 。一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。於ư 十thập 界giới 中trung 。必tất 屬thuộc 一nhất 界giới 。即tức 具cụ 百bách 界giới 千thiên 如như 。於ư 一nhất 念niệm 中trung 。悉tất 皆giai 備bị 足túc 。此thử 心tâm 幻huyễn 師sư 。於ư 一nhất 日nhật 夜dạ 。常thường 造tạo 種chủng 種chủng 眾chúng 生sanh 。種chủng 種chủng 五ngũ 陰ấm 種chủng 種chủng 國quốc 土thổ 。所sở 謂vị 地địa 獄ngục 。假giả 實thật 國quốc 土độ 。乃nãi 至chí 佛Phật 界giới 。假giả 實thật 國quốc 土độ 。行hành 人nhân 當đương 自tự 選tuyển 擇trạch 何hà 道đạo 可khả 從tùng 。教giáo 觀quán 二nhị 文văn 皆giai 譚đàm 理lý 具cụ 。故cố 引dẫn 以dĩ 證chứng 。若nhược 欲dục 備bị 知tri 。須tu 當đương 啟khải 彼bỉ 。次thứ 明minh 事sự 造tạo 者giả 。事sự 造tạo 三tam 千thiên 也dã 。荊kinh 谿khê 云vân 。即tức 心tâm 名danh 變biến 。變biến 名danh 為vi 造tạo 。造tạo 謂vị 體thể 用dụng 。體thể 用dụng 者giả 。全toàn 體thể 起khởi 用dụng 也dã 。體thể 者giả 。三tam 千thiên 之chi 性tánh 。性tánh 即tức 理lý 具cụ 。用dụng 者giả 。二nhị 千thiên 之chi 相tướng 。相tương/tướng 即tức 事sự 造tạo 。荊kinh 谿khê 又hựu 云vân 。並tịnh 由do 理lý 具cụ 。方phương 有hữu 事sự 用dụng 。今kim 欲dục 修tu 觀quán 。但đãn 觀quán 理lý 具cụ 。俱câu 破phá 俱câu 立lập 。俱câu 是thị 法Pháp 界Giới 。任nhậm 運vận 攝nhiếp 得đắc 權quyền 實thật 所sở 現hiện 。又hựu 四tứ 句cú 立lập 法pháp 云vân 。理lý 則tắc 性tánh 德đức 緣duyên 了liễu 。事sự 則tắc 修tu 德đức 三tam 因nhân 。迷mê 則tắc 三tam 道đạo 流lưu 轉chuyển 。悟ngộ 則tắc 果quả 中trung 勝thắng 用dụng 。初sơ 句cú 即tức 理lý 具cụ 三tam 千thiên 也dã 。二nhị 三tam 四tứ 句cú 即tức 事sự 造tạo 三tam 千thiên 也dã 。又hựu 事sự 造tạo 中trung 。初sơ 句cú 謂vị 順thuận 修tu 事sự 。名danh 字tự 等đẳng 四tứ 即tức 是thị 也dã 。第đệ 二nhị 句cú 謂vị 逆nghịch 修tu 事sự 。理lý 即tức 是thị 也dã 。第đệ 三tam 句cú 究cứu 竟cánh 即tức 。圓viên 滿mãn 菩Bồ 提Đề 是thị 也dã 。此thử 初sơ 句cú 并tinh 第đệ 三tam 句cú 。但đãn 約ước 圓viên 教giáo 順thuận 修tu 而nhi 論luận 。理lý 而nhi 推thôi 之chi 。前tiền 三tam 教giáo 人nhân 俱câu 名danh 順thuận 修tu 。故cố 四tứ 教giáo 義nghĩa 俱câu 判phán 六lục 即tức 。但đãn 分phần/phân 證chứng 究cứu 竟cánh 不bất 同đồng 也dã 。若nhược 約ước 收thu 簡giản 。收thu 則tắc 俱câu 名danh 為vi 順thuận 。簡giản 則tắc 別biệt 修tu 猶do 逆nghịch 。豈khởi 藏tạng 通thông 人nhân 而nhi 預dự 其kỳ 順thuận 。別biệt 教giáo 證chứng 道đạo 。方phương 入nhập 順thuận 流lưu 。問vấn 。前tiền 云vân 收thu 則tắc 俱câu 名danh 為vi 順thuận 。人nhân 天thiên 乘thừa 者giả 。為vi 逆nghịch 為vi 順thuận 。答đáp 。人nhân 天thiên 在tại 暫tạm 免miễn 三tam 途đồ 苦khổ 邊biên 。亦diệc 名danh 為vi 順thuận 。唯duy 三tam 惡ác 道đạo 。無vô 順thuận 純thuần 逆nghịch 。故cố 獨độc 判phán 其kỳ 逆nghịch 修tu 者giả 也dã 。有hữu 人nhân 不bất 許hứa 三tam 惡ác 六lục 即tức 。請thỉnh 觀quán 修tu 字tự 。善thiện 惡ác 雖tuy 異dị 。其kỳ 修tu 豈khởi 殊thù 。既ký 稱xưng 修tu 者giả 。在tại 因nhân 邊biên 不bất 無vô 六lục 義nghĩa 。故cố 妙diệu 宗tông 鈔sao 云vân 。三tam 乘thừa 人nhân 天thiên 等đẳng 下hạ 至chí 蛣# 蜣khương 。皆giai 須tu 六lục 即tức 判phán 其kỳ 初sơ 後hậu 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。則tắc 十thập 界giới 不bất 全toàn 。六lục 即tức 不bất 徧biến 。何hà 名danh 立lập 法pháp 網võng 法pháp 無vô 餘dư 。但đãn 順thuận 修tu 趣thú 上thượng 。逆nghịch 修tu 趣thú 下hạ 。自tự 殊thù 冠quan 履lý 。故cố 逆nghịch 修tu 者giả 。置trí 之chi 理lý 即tức 。貶biếm 而nhi 不bất 論luận 。若nhược 細tế 推thôi 之chi 。理lý 合hợp 併tinh 有hữu 。況huống 情tình 與dữ 無vô 情tình 。悉tất 約ước 十thập 界giới 。豈khởi 三tam 惡ác 道đạo 。獨độc 不bất 然nhiên 哉tai 。故cố 三tam 千thiên 法pháp 。一nhất 塵trần 三tam 千thiên 不bất 少thiểu 。剎sát 海hải 三tam 千thiên 不bất 多đa 。縱túng/tung 亦diệc 三tam 千thiên 。橫hoạnh/hoành 亦diệc 三tam 千thiên 。三tam 千thiên 自tự 在tại 。無vô 法pháp 不bất 徧biến 。故cố 題đề 之chi 曰viết 三tam 千thiên 有hữu 也dã 。復phục 頌tụng 之chi 曰viết 不bất 思tư 議nghị 有hữu 。事sự 理lý 三tam 十thập 。立lập 題đề 罄khánh 矣hĩ 。問vấn 台thai 。宗tông 釋thích 題đề 。皆giai 有hữu 五ngũ 章chương 。此thử 釋thích 論luận 題đề 。還hoàn 例lệ 否phủ/bĩ 耶da 。答đáp 。台thai 宗tông 釋thích 經kinh 。五ngũ 章chương 悉tất 例lệ 。釋thích 諸chư 論luận 題đề 。未vị 見kiến 懸huyền 譚đàm 。若nhược 以dĩ 義nghĩa 推thôi 。亦diệc 應ưng 具cụ 有hữu 。且thả 題đề 中trung 門môn 者giả 。如như 以dĩ 理lý 為vi 門môn 。即tức 單đơn 法pháp 為vi 名danh 。若nhược 以dĩ 門môn 為ví 喻dụ 。即tức 法pháp 譬thí 為vi 名danh 。今kim 能năng 通thông 即tức 所sở 通thông 理lý 。正chánh 以dĩ 單đơn 法pháp 為vi 名danh 也dã 。題đề 中trung 三tam 千thiên 有hữu 者giả 。即tức 是thị 理lý 。理lý 即tức 法Pháp 界Giới 。頌tụng 云vân 。門môn 門môn 一nhất 一nhất 為vi 法Pháp 界Giới 。故cố 知tri 法Pháp 界Giới 為vi 體thể 也dã 。此thử 法Pháp 界Giới 體thể 。從tùng 三tam 觀quán 入nhập 。若nhược 匪phỉ 三tam 觀quán 。入nhập 則tắc 無vô 由do 。頌tụng 云vân 不bất 以dĩ 妙diệu 假giả 有hữu 門môn 觀quán 。誰thùy 知tri 法Pháp 界Giới 具cụ 足túc 法pháp 。故cố 知tri 三tam 觀quán 為vi 宗tông 也dã 。三tam 千thiên 之chi 性tánh 為vi 能năng 具cụ 。三tam 千thiên 之chi 相tướng 為vi 所sở 具cụ 。能năng 具cụ 即tức 體thể 。所sở 具cụ 即tức 用dụng 。頌tụng 云vân 。若nhược 止Chỉ 觀Quán 心tâm 不bất 觀quán 具cụ 。則tắc 於ư 一nhất 觀quán 分phần/phân 二nhị 家gia 。故cố 知tri 具cụ 字tự 為vi 用dụng 也dã 。又hựu 云vân 。一nhất 家gia 觀quán 門môn 異dị 諸chư 說thuyết 。既ký 異dị 諸chư 說thuyết 。不bất 同đồng 偏thiên 小tiểu 。故cố 知tri 大Đại 乘Thừa 為vi 教giáo 相tương/tướng 也dã 。辭từ 義nghĩa 若nhược 此thử 。故cố 知tri 應ưng 有hữu 。二nhị 合hợp 釋thích 者giả 。又hựu 為vi 二nhị 。一nhất 會hội 通thông 總tổng 別biệt 。二nhị 具cụ 有hữu 十thập 乘thừa 。會hội 通thông 總tổng 別biệt 者giả 。題đề 目mục 是thị 總tổng 。正chánh 文văn 是thị 別biệt 。以dĩ 總tổng 總tổng 別biệt 。別biệt 無vô 所sở 別biệt 。以dĩ 別biệt 別biệt 總tổng 。總tổng 無vô 所sở 總tổng 。總tổng 無vô 所sở 總tổng 。故cố 總tổng 即tức 是thị 別biệt 。別biệt 無vô 所sở 別biệt 。故cố 別biệt 即tức 是thị 總tổng 。故cố 於ư 總tổng 中trung 領lãnh 略lược 。則tắc 於ư 別biệt 中trung 思tư 過quá 半bán 矣hĩ 。問vấn 。若nhược 曰viết 總tổng 無vô 所sở 總tổng 。總tổng 即tức 是thị 別biệt 。用dụng 別biệt 何hà 為vi 。答đáp 。既ký 曰viết 別biệt 無vô 所sở 別biệt 。別biệt 即tức 是thị 總tổng 。不bất 妨phương 有hữu 別biệt 。愈dũ 彰chương 總tổng 意ý 。總tổng 有hữu 能năng 通thông 之chi 門môn 。所sở 通thông 之chi 理lý 。能năng 即tức 是thị 所sở 。所sở 即tức 是thị 能năng 。別biệt 亦diệc 例lệ 爾nhĩ 。能năng 通thông 之chi 門môn 者giả 。問vấn 。別biệt 中trung 四tứ 門môn 齊tề 觀quán 。總tổng 中trung 何hà 獨độc 稱xưng 有hữu 。答đáp 。皆giai 不bất 思tư 議nghị 故cố 。圓viên 教giáo 初sơ 門môn 故cố 。門môn 為vi 能năng 通thông 。理lý 為vi 所sở 通thông 。所sở 通thông 之chi 理lý 。藉tạ 能năng 通thông 入nhập 。能năng 通thông 即tức 四tứ 門môn 也dã 。四tứ 門môn 寬khoan 廣quảng 。有hữu 門môn 為vi 要yếu 。若nhược 入nhập 有hữu 門môn 。有hữu 門môn 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。有hữu 即tức 三tam 門môn 。若nhược 入nhập 三tam 門môn 。三tam 門môn 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。三tam 即tức 有hữu 門môn 。故cố 頌tụng 曰viết 。初sơ 門môn 即tức 三tam 三tam 即tức 一nhất 。既ký 皆giai 不bất 可khả 思tư 議nghị 。何hà 嘗thường 定định 三tam 定định 一nhất 。故cố 頌tụng 曰viết 。非phi 一nhất 非phi 三tam 又hựu 非phi 四tứ 。所sở 以dĩ 別biệt 中trung 四tứ 門môn 。即tức 總tổng 中trung 之chi 有hữu 。總tổng 中trung 之chi 有hữu 。即tức 別biệt 中trung 之chi 四tứ 。別biệt 中trung 雖tuy 四tứ 。意ý 實thật 在tại 有hữu 。所sở 謂vị 圓viên 門môn 。所sở 謂vị 不bất 可khả 思tư 議nghị 故cố 。故cố 頌tụng 曰viết 。是thị 故cố 四tứ 門môn 之chi 初sơ 門môn 。即tức 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 假giả 。又hựu 曰viết 。不bất 以dĩ 妙diệu 假giả 有hữu 門môn 觀quán 。誰thùy 知tri 法Pháp 界Giới 具cụ 足túc 法pháp 。故cố 知tri 一nhất 三tam 雖tuy 異dị 。總tổng 別biệt 無vô 差sai 。

所sở 謂vị 所sở 通thông 之chi 理lý 者giả 。問vấn 。總tổng 曰viết 三tam 千thiên 。別biệt 曰viết 法Pháp 界Giới 。法Pháp 界Giới 似tự 無vô 。三tam 千thiên 是thị 有hữu 。總tổng 別biệt 何hà 會hội 。答đáp 。若nhược 曰viết 法Pháp 界Giới 似tự 無vô 。便tiện 同đồng 他tha 說thuyết 。非phi 今kim 性tánh 具cụ 。須tu 知tri 三tam 千thiên 一nhất 一nhất 全toàn 體thể 皆giai 是thị 法Pháp 界Giới 。法Pháp 界Giới 全toàn 體thể 悉tất 是thị 三tam 千thiên 。但đãn 全toàn 性tánh 成thành 修tu 。即tức 三tam 千thiên 之chi 相tướng 。全toàn 修tu 在tại 性tánh 。即tức 三tam 千thiên 之chi 性tánh 。三tam 千thiên 之chi 相tướng 。總tổng 中trung 曰viết 有hữu 。三tam 千thiên 之chi 性tánh 。別biệt 中trung 曰viết 一nhất 。一nhất 即tức 是thị 有hữu 。有hữu 即tức 是thị 一nhất 。故cố 頌tụng 曰viết 。豈khởi 知tri 十thập 界giới 本bổn 來lai 一nhất 。三tam 千thiên 本bổn 一nhất 亦diệc 如như 是thị 。又hựu 曰viết 。非phi 但đãn 空không 。非phi 但đãn 中trung 。既ký 俱câu 非phi 但đãn 。中trung 空không 有hữu 有hữu 。豈khởi 同đồng 他tha 宗tông 法Pháp 界Giới 。擴# 然nhiên 太thái 空không 哉tai 。問vấn 。他tha 宗tông 法Pháp 界Giới 。亦diệc 有hữu 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。何hà 同đồng 太thái 空không 。答đáp 。彼bỉ 但đãn 果quả 上thượng 融dung 通thông 。何hà 關quan 眾chúng 生sanh 本bổn 理lý 者giả 也dã 。故cố 實thật 不bất 類loại 。問vấn 。自tự 宗tông 他tha 宗tông 。簡giản 別biệt 云vân 何hà 。答đáp 。有hữu 粗thô 有hữu 妙diệu 。他tha 宗tông 云vân 。法Pháp 界Giới 之chi 理lý 。惟duy 一nhất 清thanh 淨tịnh 。不bất 具cụ 通thông 惑hoặc 別biệt 惑hoặc 事sự 識thức 業nghiệp 識thức 煩phiền 惱não 結kết 業nghiệp 三tam 乘thừa 六lục 道đạo 變biến 易dị 分phân 段đoạn 。迷mê 中trung 二nhị 法pháp 。理lý 皆giai 不bất 具cụ 。理lý 既ký 不bất 具cụ 。便tiện 成thành 別biệt 有hữu 。別biệt 有hữu 之chi 法pháp 。非phi 二nhị 佛Phật 性tánh 。既ký 非phi 佛Phật 性tánh 。豈khởi 非phi 佛Phật 性tánh 被bị 迷mê 中trung 二nhị 法pháp 。之chi 所sở 覆phú 也dã 。所sở 覆phú 之chi 法pháp 。皆giai 由do 真Chân 如Như 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。隨tùy 於ư 染nhiễm 緣duyên 。作tác 上thượng 迷mê 中trung 二nhị 法pháp 。法pháp 智trí 大đại 師sư 立lập 喻dụ 云vân 。如như 淳thuần 善thiện 人nhân 。一nhất 切thiết 惡ác 事sự 。非phi 本bổn 所sở 能năng 。為vi 惡ác 人nhân 逼bức 。令linh 作tác 眾chúng 惡ác 。故cố 說thuyết 善thiện 人nhân 為vi 惡ác 人nhân 所sở 覆phú 。今kim 欲dục 歸quy 中trung 。復phục 用dụng 清thanh 淨tịnh 真Chân 如Như 。別biệt 緣duyên 真Chân 諦Đế 及cập 以dĩ 俗tục 中trung 。次thứ 第đệ 翻phiên 破phá 一nhất 切thiết 迷mê 中trung 二nhị 法pháp 。是thị 故cố 能năng 宗tông 之chi 人nhân 。所sở 宗tông 之chi 教giáo 。悉tất 成thành 粗thô 也dã 。今kim 家gia 不bất 爾nhĩ 。以dĩ 知tri 法Pháp 界Giới 具cụ 染nhiễm 惡ác 性tánh 。體thể 染nhiễm 惡ác 修tu 。故cố 通thông 別biệt 惑hoặc 等đẳng 一nhất 切thiết 迷mê 法pháp 。當đương 處xứ 即tức 是thị 緣duyên 了liễu 佛Phật 性tánh 。既ký 皆giai 佛Phật 性tánh 。豈khởi 有hữu 佛Phật 性tánh 更cánh 覆phú 佛Phật 性tánh 。法pháp 智trí 大đại 師sư 立lập 喻dụ 云vân 。如như 君quân 子tử 不bất 器khí 。善thiện 惡ác 皆giai 能năng 。或hoặc 同đồng 惡ác 人nhân 。作tác 諸chư 惡ác 事sự 。則tắc 彰chương 己kỷ 能năng 。何hà 覆phú 之chi 有hữu 。故cố 即tức 二nhị 迷mê 以dĩ 為vi 緣duyên 了liễu 。顯hiển 發phát 於ư 正chánh 。是thị 故cố 此thử 宗tông 。能năng 宗tông 所sở 宗tông 。悉tất 皆giai 稱xưng 妙diệu 。頌tụng 曰viết 。惟duy 一nhất 具cụ 字tự 顯hiển 今kim 宗tông 。此thử 歎thán 所sở 宗tông 之chi 妙diệu 也dã 。頌tụng 曰viết 。入nhập 此thử 宗tông 者giả 甚thậm 希hy 有hữu 。此thử 歎thán 能năng 宗tông 之chi 妙diệu 也dã 。頌tụng 曰viết 。彼bỉ 迷mê 一nhất 心tâm 具cụ 諸chư 法pháp 。此thử 斥xích 能năng 宗tông 之chi 粗thô 也dã 。頌tụng 曰viết 。墮đọa 在tại 通thông 別biệt 次thứ 第đệ 中trung 。此thử 斥xích 所sở 宗tông 之chi 粗thô 也dã 。自tự 宗tông 他tha 宗tông 。粗thô 妙diệu 如như 是thị 。

所sở 謂vị 能năng 即tức 是thị 所sở 者giả 。問vấn 。能năng 即tức 有hữu 門môn 。所sở 即tức 三tam 千thiên 。云vân 何hà 相tương/tướng 即tức 。答đáp 。能năng 通thông 之chi 門môn 。即tức 修tu 也dã 。所sở 通thông 之chi 理lý 。即tức 性tánh 也dã 。所sở 謂vị 全toàn 修tu 在tại 性tánh 。全toàn 性tánh 成thành 修tu 。豈khởi 不bất 相tương 即tức 。

所sở 謂vị 所sở 即tức 是thị 能năng 者giả 。問vấn 。若nhược 解giải 能năng 即tức 是thị 所sở 。便tiện 悟ngộ 所sở 即tức 是thị 能năng 。何hà 翻phiên 覆phú 耶da 。答đáp 。誠thành 如như 所sở 問vấn 。但đãn 前tiền 以dĩ 境cảnh 融dung 觀quán 。恐khủng 有hữu 境cảnh 存tồn 。今kim 乃nãi 以dĩ 觀quán 融dung 境cảnh 。仍nhưng 恐khủng 觀quán 在tại 。故cố 互hỗ 融dung 之chi 。不bất 留lưu 朕trẫm 迹tích 。又hựu 融dung 則tắc 無vô 二nhị 。不bất 廢phế 兩lưỡng 分phần/phân 。表biểu 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 觀quán 。縱tung 橫hoành 逆nghịch 順thuận 。無vô 不bất 圓viên 融dung 。故cố 作tác 是thị 說thuyết 也dã 。

二nhị 具cụ 有hữu 十thập 乘thừa 者giả 。問vấn 。聞văn 夫phu 修tu 有hữu 正chánh 與dữ 方phương 便tiện 。今kim 是thị 何hà 修tu 。答đáp 。正chánh 修tu 。問vấn 。正chánh 有hữu 十thập 乘thừa 。頌tụng 還hoàn 有hữu 耶da 。答đáp 。十thập 乘thừa 理lý 徧biến 。況huống 此thử 頌tụng 也dã 。略lược 陳trần 梗# 槩# 。一nhất 觀quán 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。謂vị 觀quán 五ngũ 陰ấm 悉tất 忘vong 能năng 所sở 。故cố 不bất 思tư 議nghị 。頌tụng 曰viết 。不bất 思tư 議nghị 假giả 非phi 偏thiên 假giả 。又hựu 曰viết 。即tức 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 假giả 。既ký 曰viết 假giả 非phi 偏thiên 假giả 。則tắc 一nhất 假giả 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。諸chư 法pháp 即tức 百bách 界giới 千thiên 如như 也dã 。此thử 法pháp 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。廣Quảng 大Đại 圓Viên 滿Mãn 。橫hoạnh/hoành 豎thụ 自tự 在tại 。更cánh 不bất 前tiền 後hậu 。豈khởi 非phi 不bất 可khả 思tư 議nghị 境cảnh 。也dã 。二nhị 真chân 正chánh 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。既ký 知tri 前tiền 境cảnh 。當đương 發phát 大đại 心tâm 。發phát 大đại 心tâm 者giả 。悲bi 自tự 悲bi 他tha 。上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 也dã 。上thượng 求cầu 。謂vị 求cầu 佛Phật 果Quả 。下hạ 化hóa 。謂vị 化hóa 眾chúng 生sanh 。悲bi 自tự 向hướng 不bất 知tri 此thử 。方phương 今kim 始thỉ 悟ngộ 。悲bi 他tha 一nhất 向hướng 在tại 迷mê 。全toàn 不bất 省tỉnh 覺giác 。頌tụng 云vân 。不bất 以dĩ 妙diệu 假giả 有hữu 門môn 觀quán 。誰thùy 知tri 法Pháp 界Giới 具cụ 足túc 法pháp 。此thử 頌tụng 悲bi 自tự 也dã 。又hựu 云vân 。彼bỉ 迷mê 一nhất 心tâm 具cụ 諸chư 法pháp 。墮đọa 在tại 通thông 別biệt 次thứ 第đệ 中trung 。此thử 頌tụng 悲bi 他tha 也dã 。既ký 悲bi 自tự 及cập 他tha 。豈khởi 不bất 為vì 他tha 說thuyết 此thử 。故cố 知tri 此thử 頌tụng 。不bất 少thiểu 菩Bồ 提Đề 心tâm 矣hĩ 。三tam 善thiện 巧xảo 安an 心tâm 止Chỉ 觀Quán 。止chỉ 。即tức 三tam 止chỉ 。觀quán 。即tức 三tam 觀quán 。即tức 止chỉ 為vi 觀quán 。即tức 觀quán 為vi 止chỉ 。隨tùy 自tự 隨tùy 他tha 。或hoặc 暗ám 或hoặc 散tán 。稱xưng 機cơ 修tu 治trị 。故cố 曰viết 善thiện 巧xảo 。頌tụng 曰viết 。空không 即tức 是thị 心tâm 假giả 是thị 色sắc 。非phi 色sắc 非phi 心tâm 名danh 曰viết 中trung 。此thử 頌tụng 三tam 觀quán 安an 心tâm 也dã 。又hựu 云vân 。色sắc 心tâm 絕tuyệt 處xứ 中trung 體thể 現hiện 。此thử 頌tụng 三tam 止chỉ 安an 心tâm 也dã 。四tứ 破phá 法pháp 徧biến 。法pháp 。即tức 見kiến 思tư 塵trần 沙sa 無vô 明minh 也dã 。以dĩ 三tam 觀quán 破phá 三tam 惑hoặc 。非phi 前tiền 非phi 後hậu 。亦diệc 不bất 一nhất 時thời 。故cố 曰viết 破phá 徧biến 。頌tụng 曰viết 。空không 即tức 是thị 心tâm 假giả 是thị 色sắc 。非phi 色sắc 非phi 心tâm 名danh 曰viết 中trung 。空không 即tức 是thị 心tâm 者giả 。破phá 見kiến 思tư 惑hoặc 也dã 。假giả 是thị 色sắc 者giả 。破phá 塵trần 沙sa 惑hoặc 也dã 。非phi 色sắc 非phi 心tâm 者giả 。破phá 無vô 明minh 惑hoặc 也dã 。此thử 三tam 頓đốn 破phá 。故cố 曰viết 破phá 徧biến 。若nhược 稍sảo 有hữu 法pháp 存tồn 。則tắc 不bất 名danh 徧biến 也dã 。五ngũ 識thức 通thông 塞tắc 。若nhược 根căn 若nhược 塵trần 。若nhược 一nhất 念niệm 心tâm 與dữ 道đạo 間gian 隔cách 。即tức 塞tắc 也dã 。若nhược 加gia 觀quán 照chiếu 。即tức 通thông 也dã 。知tri 間gian 隔cách 。知tri 觀quán 照chiếu 。即tức 識thức 也dã 。頌tụng 曰viết 。聞văn 思tư 修tu 證chứng 無vô 不bất 妙diệu 。心tâm 能năng 觀quán 此thử 體thể 具cụ 故cố 。此thử 頌tụng 通thông 也dã 。又hựu 曰viết 。若nhược 止Chỉ 觀Quán 心tâm 不bất 觀quán 具cụ 。則tắc 於ư 一nhất 觀quán 分phần/phân 二nhị 家gia 。此thử 頌tụng 塞tắc 也dã 。若nhược 通thông 須tu 護hộ 。有hữu 塞tắc 須tu 破phá 。於ư 通thông 起khởi 塞tắc 。能năng 破phá 如như 所sở 破phá 。其kỳ 斯tư 之chi 謂vị 與dữ 。六lục 道Đạo 品Phẩm 調điều 適thích 。道Đạo 品Phẩm 。即tức 三Tam 十Thập 七Thất 道Đạo 品Phẩm 。調điều 適thích 。即tức 隨tùy 宜nghi 對đối 治trị 也dã 。人nhân 若nhược 於ư 此thử 法Pháp 。門môn 一nhất 一nhất 分phần/phân 曉hiểu 。一nhất 一nhất 修tu 治trị 。雖tuy 止chỉ 雖tuy 觀quán 。彌di 暗ám 彌di 散tán 。或hoặc 動động 或hoặc 靜tĩnh 。隨tùy 境cảnh 隨tùy 流lưu 。蓋cái 未vị 調điều 適thích 破phá 惑hoặc 故cố 也dã 。今kim 乃nãi 隨tùy 其kỳ 根căn 性tánh 。一nhất 一nhất 調điều 之chi 。何hà 者giả 。或hoặc 宜nghi 初sơ 門môn 入nhập 法Pháp 界Giới 。即tức 修tu 初sơ 門môn 以dĩ 至chí 破phá 惑hoặc 。或hoặc 宜nghi 三tam 門môn 入nhập 法Pháp 界Giới 。即tức 修tu 三tam 門môn 以dĩ 至chí 破phá 惑hoặc 。若nhược 入nhập 初sơ 門môn 。即tức 入nhập 三tam 門môn 。若nhược 入nhập 三tam 門môn 。即tức 入nhập 初sơ 門môn 。故cố 頌tụng 曰viết 。初sơ 門môn 即tức 三tam 三tam 即tức 一nhất 。是thị 謂vị 調điều 適thích 。七thất 對đối 治trị 助trợ 開khai 。以dĩ 上thượng 道Đạo 品Phẩm 對đối 其kỳ 根căn 性tánh 。助trợ 修tu 開khai 發phát 也dã 。圓viên 理lý 開khai 發phát 。則tắc 不bất 住trụ 初sơ 門môn 。亦diệc 不bất 住trụ 二nhị 三tam 四tứ 門môn 。門môn 門môn 俱câu 遣khiển 。法Pháp 界Giới 圓viên 通thông 。故cố 頌tụng 曰viết 。非phi 一nhất 非phi 三tam 又hựu 非phi 四tứ 。八bát 知tri 次thứ 位vị 。次thứ 位vị 。謂vị 五ngũ 十thập 五ngũ 位vị 也dã 。須tu 判phán 六lục 即tức 。何hà 者giả 。或hoặc 有hữu 高cao 推thôi 聖thánh 境cảnh 。自tự 鄙bỉ 無vô 分phần/phân 。或hoặc 有hữu 以dĩ 下hạ 劣liệt 人nhân 。濫lạm 齊tề 極cực 果quả 。故cố 以dĩ 即tức 而nhi 常thường 六lục 。簡giản 下hạ 劣liệt 人nhân 。六lục 而nhi 常thường 即tức 。收thu 高cao 推thôi 者giả 。緩hoãn 急cấp 得đắc 宜nghi 。入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。頌tụng 曰viết 。凡phàm 夫phu 心tâm 具cụ 即tức 佛Phật 具cụ 。是thị 為vi 位vị 次thứ 。九cửu 能năng 安an 忍nhẫn 。安an 忍nhẫn 。謂vị 有hữu 內nội 外ngoại 三tam 術thuật 安an 忍nhẫn 於ư 心tâm 。內nội 三tam 術thuật 。法pháp 也dã 。外ngoại 三tam 術thuật 。人nhân 也dã 。人nhân 法pháp 希hy 有hữu 。安an 忍nhẫn 於ư 心tâm 。故cố 頌tụng 曰viết 。惟duy 一nhất 具cụ 字tự 顯hiển 今kim 宗tông 。入nhập 此thử 宗tông 者giả 甚thậm 希hy 有hữu 。十thập 離ly 法pháp 愛ái 。前tiền 之chi 九cửu 乘thừa 。或hoặc 直trực 達đạt 初sơ 住trụ 。或hoặc 超siêu 至chí 等đẳng 妙diệu 。皆giai 無vô 著trước 想tưởng 。若nhược 生sanh 法pháp 愛ái 。即tức 墮đọa 信tín 中trung 。豈khởi 能năng 前tiền 進tiến 到đáo 薩tát 雲vân 地địa 。故cố 頌tụng 曰viết 取thủ 著trước 不bất 圓viên 則tắc 不bất 具cụ 也dã 。須tu 知tri 初sơ 是thị 上thượng 根căn 所sở 修tu 。從tùng 二nhị 至chí 六lục 。中trung 根căn 用dụng 觀quán 。自tự 七thất 至chí 十thập 。下hạ 根căn 作tác 功công 。雖tuy 裂liệt 三tam 根căn 。同đồng 觀quán 一nhất 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。即tức 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。具cụ 下hạ 九cửu 乘thừa 。九cửu 乘thừa 不bất 離ly 一nhất 境cảnh 。一nhất 境cảnh 不bất 廢phế 九cửu 乘thừa 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。即tức 非phi 圓viên 門môn 修tu 相tương/tướng 。又hựu 非phi 大đại 白bạch 牛ngưu 車xa 。故cố 凡phàm 修tu 履lý 。十thập 乘thừa 具cụ 足túc 。不bất 可khả 見kiến 此thử 上thượng 中trung 下hạ 說thuyết 。便tiện 不bất 修tu 九cửu 。妄vọng 修tu 上thượng 根căn 。問vấn 。今kim 釋thích 頌tụng 題đề 。用dụng 十thập 乘thừa 為vi 。答đáp 。若nhược 非phi 十thập 乘thừa 。即tức 同đồng 破phá 驢lư 車xa 。運vận 載tải 眾chúng 生sanh 。入nhập 於ư 惡ác 道đạo 。故cố 此thử 十thập 乘thừa 。經kinh 經kinh 皆giai 有hữu 。論luận 論luận 不bất 無vô 。但đãn 昧muội 者giả 不bất 知tri 。修tu 墮đọa 偏thiên 倒đảo 。能năng 知tri 具cụ 足túc 。始thỉ 為vi 上thượng 乘thừa 。釋thích 題đề 竟cánh 。

宋tống 忠trung 肅túc 公công 陳trần 瓘# 述thuật

陳trần 瓘# 。字tự 瑩oánh 中trung 。官quan 諫gián 議nghị 。諡thụy 忠trung 肅túc 。述thuật 者giả 。不bất 敢cảm 當đương 作tác 。公công 之chi 謙khiêm 辭từ 。公công 受thọ 法Pháp 於ư 中trung 立lập 法Pháp 師sư 。為vi 法pháp 智trí 大đại 師sư 五ngũ 世thế 孫tôn 。觀quán 其kỳ 所sở 上thượng 師sư 書thư 。見kiến 其kỳ 諄# 諄# 於ư 教giáo 觀quán 矣hĩ 。

△# 正chánh 文văn 四tứ 。初sơ 能năng 通thông 門môn 。二nhị 所sở 通thông 理lý 。三tam 觀quán 即tức 境cảnh 。四tứ 境cảnh 即tức 觀quán 。初sơ 中trung 二nhị 。初sơ 明minh 初sơ 門môn 。不bất 可khả 思tư 議nghị 。二nhị 明minh 四tứ 門môn 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 。初sơ 又hựu 二nhị 。初sơ 明minh 三tam 觀quán 圓viên 融dung 。二nhị 結kết 不bất 可khả 思tư 議nghị 。初sơ 又hựu 三tam 。初sơ 明minh 假giả 觀quán 。二nhị 明minh 空không 觀quán 。三Tam 明Minh 中trung 觀quán 。今kim 初sơ 。

不bất 思tư 議nghị 假giả 非phi 偏thiên 假giả 。此thử 假giả 本bổn 具cụ 一nhất 切thiết 法pháp 。

不bất 思tư 議nghị 假giả 者giả 。圓viên 教giáo 初sơ 門môn 也dã 。假giả 即tức 是thị 有hữu 。有hữu 何hà 所sở 有hữu 。有hữu 三tam 千thiên 法pháp 也dã 。此thử 三tam 千thiên 法pháp 。即tức 空không 即tức 中trung 。故cố 曰viết 非phi 偏thiên 。既ký 即tức 空không 中trung 。非phi 三tam 非phi 一nhất 。故cố 不bất 思tư 議nghị 。不bất 思tư 議nghị 假giả 者giả 。標tiêu 也dã 。非phi 偏thiên 假giả 者giả 。釋thích 也dã 。下hạ 句cú 出xuất 非phi 偏thiên 所sở 以dĩ 。藏tạng 教giáo 以dĩ 生sanh 滅diệt 觀quán 。觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。一nhất 一nhất 隔cách 歷lịch 。故cố 謂vị 偏thiên 。圓viên 教giáo 以dĩ 無vô 作tác 觀quán 。觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。一nhất 一nhất 圓viên 融dung 。故cố 謂vị 非phi 。一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。空không 中trung 法pháp 也dã 。此thử 法pháp 天thiên 然nhiên 。非phi 今kim 始thỉ 有hữu 。故cố 曰viết 本bổn 具cụ 。下hạ 二nhị 觀quán 例lệ 此thử 應ưng 云vân 真chân 空không 不bất 空không 非phi 但đãn 空không 。此thử 空không 本bổn 具cụ 一nhất 切thiết 法pháp 。中trung 觀quán 亦diệc 爾nhĩ 。文văn 略lược 意ý 周chu 矣hĩ 。所sở 謂vị 具cụ 法pháp 者giả 。假giả 具cụ 空không 中trung 法pháp 。空không 具cụ 中trung 假giả 法pháp 。中trung 具cụ 兩lưỡng 邊biên 法pháp 。問vấn 。假giả 即tức 空không 中trung 。何hà 獨độc 稱xưng 假giả 。答đáp 。有hữu 易dị 修tu 故cố 。若nhược 入nhập 初sơ 門môn 。三tam 門môn 齊tề 故cố 。

△# 二nhị 明minh 空không 觀quán 。

真chân 空không 不bất 空không 非phi 但đãn 空không 。

但đãn 空không 者giả 。小Tiểu 乘Thừa 偏thiên 空không 也dã 。小Tiểu 乘Thừa 因nhân 滅diệt 苦khổ 集tập 。顯hiển 偏thiên 真chân 理lý 。偏thiên 真chân 不bất 即tức 諸chư 法pháp 。故cố 空không 為vi 但đãn 。又hựu 因nhân 滅diệt 會hội 真chân 。滅diệt 非phi 真Chân 諦Đế 。故cố 空không 不bất 真chân 。圓viên 空không 具cụ 足túc 百bách 界giới 千thiên 如như 。故cố 曰viết 不bất 空không 。具cụ 有hữu 之chi 空không 。豈khởi 同đồng 偏thiên 小tiểu 。故cố 曰viết 非phi 但đãn 。非phi 但đãn 空không 者giả 。乃nãi 畢tất 竟cánh 空không 。故cố 曰viết 真chân 也dã 。

△# 三Tam 明Minh 中trung 觀quán 。

圓viên 中trung 圓viên 滿mãn 非phi 但đãn 中trung 。

但đãn 中trung 者giả 。別biệt 教giáo 中trung 理lý 。如như 雲vân 外ngoại 月nguyệt 。迴hồi 出xuất 二nhị 邊biên 。不bất 即tức 空không 有hữu 。故cố 謂vị 之chi 但đãn 。既ký 不bất 即tức 邊biên 。中trung 理lý 欠khiếm 闕khuyết 也dã 。圓viên 中trung 即tức 空không 即tức 假giả 。自tự 異dị 偏thiên 教giáo 。故cố 謂vị 之chi 非phi 。既ký 即tức 兩lưỡng 邊biên 。中trung 道đạo 圓viên 滿mãn 也dã 。出xuất 空không 中trung 者giả 。頌tụng 意ý 恐khủng 人nhân 妄vọng 謂vị 假giả 為vi 初sơ 門môn 可khả 也dã 。空không 中trung 豈khởi 亦diệc 初sơ 乎hồ 。故cố 今kim 以dĩ 不bất 空không 圓viên 滿mãn 釋thích 之chi 。自tự 彰chương 空không 中trung 有hữu 假giả 。假giả 非phi 初sơ 門môn 耶da 。初sơ 門môn 是thị 假giả 。次thứ 門môn 是thị 空không 。三tam 門môn 是thị 照chiếu 。四tứ 門môn 是thị 遮già 。今kim 置trí 三tam 門môn 。且thả 修tu 初sơ 者giả 。不bất 思tư 議nghị 故cố 。 (# 初sơ 明minh 三tam 觀quán 圓viên 融dung 竟cánh )# 。

△# 二nhị 結kết 不bất 可khả 思tư 議nghị 。

是thị 故cố 四tứ 門môn 之chi 初sơ 門môn 。即tức 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 假giả 。

四tứ 門môn 者giả 。謂vị 有hữu 門môn 。空không 門môn 。亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 門môn 。非phi 空không 非phi 有hữu 門môn 也dã 。初sơ 門môn 者giả 。有hữu 門môn 也dã 。此thử 有hữu 雖tuy 有hữu 。是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 。何hà 者giả 。有hữu 非phi 偏thiên 有hữu 。有hữu 即tức 中trung 空không 。舉cử 一nhất 即tức 三tam 。言ngôn 三tam 即tức 一nhất 。是thị 故cố 結kết 初sơ 。云vân 不bất 思tư 議nghị (# 初sơ 明minh 初sơ 門môn 不bất 可khả 思tư 議nghị 竟cánh )# 。

△# 二nhị 明minh 四tứ 門môn 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 。

初sơ 門môn 即tức 三tam 三tam 即tức 一nhất 。非phi 一nhất 非phi 三tam 又hựu 非phi 四tứ 。

初sơ 門môn 。謂vị 有hữu 門môn 。三tam 門môn 。謂vị 空không 等đẳng 。言ngôn 有hữu 門môn 即tức 空không 等đẳng 二nhị 門môn 。空không 等đẳng 三tam 門môn 即tức 有hữu 一nhất 門môn 也dã 。問vấn 。即tức 義nghĩa 云vân 何hà 。答đáp 。今kim 以dĩ 觀quán 配phối 。令linh 義nghĩa 可khả 見kiến 。且thả 觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 有hữu 。即tức 有hữu 門môn 。即tức 假giả 觀quán 。觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 空không 。即tức 空không 門môn 。即tức 空không 觀quán 。觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 亦diệc 有hữu 一nhất 空không 。即tức 雙song 亦diệc 門môn 。即tức 雙song 照chiếu 觀quán 。觀quán 一nhất 念niệm 心tâm 。非phi 有hữu 非phi 空không 。即tức 雙song 非phi 門môn 。即tức 雙song 遮già 觀quán 。初sơ 門môn 既ký 施thí 三tam 觀quán 。三tam 門môn 豈khởi 不bất 施thí 三tam 。施thí 觀quán 既ký 同đồng 。門môn 豈khởi 有hữu 別biệt 。故cố 曰viết 初sơ 門môn 即tức 三tam 三tam 即tức 一nhất 也dã 。或hoặc 曰viết 。施thí 觀quán 既ký 同đồng 。門môn 何hà 四tứ 別biệt 答đáp 。天thiên 然nhiên 之chi 理lý 故cố 。入nhập 道đạo 不bất 同đồng 故cố 。悉tất 檀đàn 因nhân 緣duyên 故cố 。非phi 一nhất 非phi 三tam 又hựu 非phi 四tứ 者giả 。在tại 三tam 望vọng 一nhất 。一nhất 即tức 是thị 三tam 。一nhất 則tắc 非phi 一nhất 也dã 。在tại 一nhất 對đối 三tam 。三tam 即tức 是thị 一nhất 。三tam 則tắc 非phi 三tam 也dã 。三tam 一nhất 互hỗ 非phi 。四tứ 門môn 何hà 在tại 。門môn 既ký 不bất 立lập 。觀quán 亦diệc 靡mĩ 施thí 。唯duy 一nhất 法Pháp 界Giới 。卓trác 爾nhĩ 獨độc 存tồn 。行hành 者giả 於ư 斯tư 盡tận 心tâm 宜nghi 矣hĩ (# 初sơ 能năng 通thông 門môn 竟cánh )# 。

△# 二nhị 所sở 通thông 理lý 二nhị 。初sơ 理lý 具cụ 。二nhị 結kết 歎thán 。初sơ 中trung 二nhị 。初sơ 喻dụ 。二nhị 法pháp 。今kim 初sơ 。

一nhất 二nhị 三tam 四tứ 指chỉ 一nhất 月nguyệt 。四tứ 點điểm 似tự 別biệt 惟duy 一nhất 空không 。

四tứ 指chỉ 者giả 。如như 眾chúng 翳ế 人nhân 不bất 識thức 天thiên 月nguyệt 。明minh 眼nhãn 者giả 以dĩ 指chỉ 指chỉ 之chi 。翳ế 薄bạc 者giả 一nhất 指chỉ 便tiện 識thức 。稍sảo 厚hậu 者giả 或hoặc 二nhị 或hoặc 三tam 。甚thậm 者giả 須tu 四tứ 方phương 見kiến 。四tứ 指chỉ 似tự 別biệt 。月nguyệt 則tắc 一nhất 也dã 。故cố 曰viết 一nhất 二nhị 三tam 四tứ 指chỉ 一nhất 月nguyệt 。點điểm 空không 喻dụ 者giả 亦diệc 爾nhĩ 。四tứ 指chỉ 四tứ 點điểm 。以dĩ 喻dụ 四tứ 門môn 。一nhất 月nguyệt 一nhất 空không 。以dĩ 喻dụ 法Pháp 界Giới 。指chỉ 點điểm 雖tuy 異dị 。空không 月nguyệt 不bất 殊thù 。以dĩ 喻dụ 門môn 門môn 不bất 一nhất 。法Pháp 界Giới 理lý 同đồng 。故cố 曰viết 四tứ 點điểm 似tự 別biệt 惟duy 一nhất 空không 耳nhĩ 。須tu 知tri 法pháp 一nhất 喻dụ 二nhị 。意ý 不bất 徒đồ 然nhiên 。月nguyệt 喻dụ 法Pháp 界Giới 之chi 圓viên 明minh 。空không 喻dụ 法Pháp 界Giới 之chi 常thường 徧biến 。圓viên 明minh 常thường 徧biến 三tam 世thế 十thập 方phương 。豎thụ 徹triệt 橫hoạnh/hoành 窮cùng 。豈khởi 可khả 思tư 議nghị 。指chỉ 喻dụ 文văn 出xuất 大đại 經kinh 。義nghĩa 不bất 同đồng 彼bỉ 。彼bỉ 以dĩ 金kim 錍bề 刮# 目mục 之chi 後hậu 。示thị 之chi 以dĩ 指chỉ 。詢tuân 諸chư 翳ế 人nhân 。為vi 見kiến 不phủ 耶da 。以dĩ 至chí 二nhị 指chỉ 三tam 指chỉ 。指chỉ 喻dụ 諦đế 理lý 。此thử 指chỉ 指chỉ 月nguyệt 。指chỉ 喻dụ 圓viên 門môn 。又hựu 楞lăng 嚴nghiêm 指chỉ 月nguyệt 。指chỉ 喻dụ 言ngôn 教giáo 。所sở 謂vị 言ngôn 同đồng 意ý 別biệt 。理lý 實thật 天thiên 殊thù 。

△# 二nhị 法pháp 。

門môn 門môn 一nhất 一nhất 為vi 法Pháp 界Giới 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 餘dư 。

門môn 門môn 。即tức 四tứ 門môn 。門môn 門môn 不bất 為vi 別biệt 事sự 。一nhất 一nhất 皆giai 為vi 法Pháp 界Giới 而nhi 設thiết 也dã 。如như 喻dụ 中trung 一nhất 指chỉ 二nhị 指chỉ 三tam 四tứ 指chỉ 。不bất 為vi 其kỳ 諸chư 。皆giai 為vi 月nguyệt 指chỉ 。法Pháp 界Giới 。亦diệc 云vân 法pháp 性tánh 。亦diệc 云vân 中trung 道đạo 。亦diệc 云vân 實thật 相tướng 。一nhất 法pháp 異dị 名danh 耳nhĩ 。所sở 謂vị 般Bát 若Nhã 是thị 一nhất 法pháp 。佛Phật 說thuyết 種chủng 種chủng 名danh 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 無vô 餘dư 者giả 。一nhất 切thiết 法pháp 。即tức 三tam 千thiên 法pháp 。攝nhiếp 者giả 。不bất 獨độc 有hữu 門môn 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。三tam 門môn 皆giai 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 者giả 。三tam 門môn 也dã 。無vô 餘dư 者giả 。不bất 約ước 三tam 千thiên 。攝nhiếp 則tắc 不bất 盡tận 。今kim 約ước 一nhất 念niệm 具cụ 收thu 諸chư 法pháp 。故cố 曰viết 無vô 餘dư 。問vấn 。四tứ 門môn 攝nhiếp 相tương/tướng 云vân 何hà 。答đáp 。一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。三tam 千thiên 性tánh 相tướng 一nhất 時thời 起khởi 。則tắc 有hữu 門môn 法Pháp 界Giới 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 餘dư 也dã 。一nhất 念niệm 心tâm 滅diệt 。三tam 千thiên 性tánh 相tướng 一nhất 時thời 滅diệt 。則tắc 空không 門môn 法Pháp 界Giới 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 餘dư 也dã 。一nhất 念niệm 心tâm 亦diệc 起khởi 亦diệc 滅diệt 。三tam 千thiên 性tánh 相tướng 一nhất 時thời 亦diệc 起khởi 亦diệc 滅diệt 。則tắc 雙song 亦diệc 門môn 法Pháp 界Giới 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 餘dư 也dã 。一nhất 念niệm 心tâm 非phi 起khởi 非phi 滅diệt 。三tam 千thiên 性tánh 相tướng 一nhất 時thời 非phi 起khởi 非phi 滅diệt 。則tắc 雙song 非phi 門môn 法Pháp 界Giới 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 餘dư 也dã 。若nhược 識thức 一nhất 念niệm 攝nhiếp 法pháp 如như 此thử 。則tắc 根căn 根căn 塵trần 塵trần 攝nhiếp 法pháp 亦diệc 如như 此thử 。蓋cái 此thử 一nhất 念niệm 。為vi 修tu 行hành 之chi 要yếu 。故cố 約ước 此thử 說thuyết 。若nhược 廣quảng 說thuyết 者giả 。無vô 法pháp 不bất 攝nhiếp 也dã 。問vấn 。具cụ 攝nhiếp 何hà 別biệt 。答đáp 。約ước 理lý 曰viết 具cụ 。約ước 事sự 曰viết 攝nhiếp 。具cụ 如như 水thủy 具cụ 波ba 性tánh 。攝nhiếp 如như 波ba 還hoàn 即tức 水thủy 。問vấn 。若nhược 爾nhĩ 。水thủy 即tức 體thể 也dã 。波ba 即tức 用dụng 也dã 。波ba 還hoàn 即tức 水thủy 。即tức 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 。豈khởi 同đồng 理lý 具cụ 耶da 。答đáp 。荊kinh 谿khê 云vân 。並tịnh 由do 理lý 具cụ 。方phương 有hữu 事sự 用dụng 。須tu 知tri 事sự 用dụng 全toàn 體thể 是thị 理lý 。何hà 一nhất 用dụng 而nhi 非phi 法Pháp 界Giới 也dã 。既ký 皆giai 法Pháp 界Giới 。用dụng 用dụng 皆giai 體thể 。故cố 攝nhiếp 即tức 具cụ 。具cụ 還hoàn 是thị 攝nhiếp 。下hạ 文văn 云vân 誰thùy 知tri 法Pháp 界Giới 具cụ 足túc 法pháp 。即tức 結kết 歎thán 此thử 文văn 。故cố 知tri 法Pháp 界Giới 攝nhiếp 法pháp 。即tức 是thị 法Pháp 界Giới 具cụ 法pháp 也dã 。若nhược 爾nhĩ 。何hà 不bất 言ngôn 具cụ 而nhi 言ngôn 攝nhiếp 耶da 。曰viết 。表biểu 圓viên 詮thuyên 故cố 。理lý 自tự 爾nhĩ 故cố (# 初sơ 理lý 具cụ 竟cánh )# 。

△# 二nhị 結kết 歎thán 。

不bất 以dĩ 妙diệu 假giả 有hữu 門môn 觀quán 。誰thùy 知tri 法Pháp 界Giới 具cụ 足túc 法pháp 。

假giả 即tức 是thị 有hữu 。有hữu 即tức 是thị 假giả 。假giả 非phi 偏thiên 假giả 。故cố 曰viết 妙diệu 假giả 。法Pháp 界Giới 。即tức 有hữu 門môn 法Pháp 界Giới 也dã 。法pháp 者giả 。三tam 千thiên 法pháp 也dã 。法Pháp 界Giới 為vi 能năng 具cụ 。三tam 千thiên 為vi 所sở 具cụ 。雖tuy 離ly 四tứ 句cú 。能năng 所sở 且thả 分phần/phân 。故cố 曰viết 法Pháp 界Giới 具cụ 足túc 法pháp 。又hựu 所sở 具cụ 三tam 千thiên 。各các 各các 互hỗ 具cụ 。皆giai 名danh 法Pháp 界Giới 。俱câu 曰viết 三tam 千thiên 。此thử 理lý 天thiên 然nhiên 。情tình 無vô 情tình 具cụ 。昧muội 者giả 不bất 覺giác 。故cố 曰viết 誰thùy 知tri 。因nhân 修tu 妙diệu 觀quán 。洞đỗng 達đạt 法Pháp 界Giới 具cụ 足túc 諸chư 法pháp 。故cố 曰viết 不bất 以dĩ 等đẳng (# 二nhị 所sở 通thông 理lý 竟cánh )# 。

△# 三tam 觀quán 即tức 境cảnh 。觀quán 者giả 。即tức 前tiền 所sở 謂vị 能năng 通thông 門môn 之chi 觀quán 也dã 。境cảnh 者giả 。即tức 前tiền 所sở 謂vị 所sở 通thông 理lý 之chi 理lý 也dã 。即tức 者giả 。能năng 所sở 互hỗ 融dung 之chi 謂vị 。何hà 者giả 。以dĩ 由do 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 。為vi 理lý 為vi 門môn 為vi 觀quán 故cố 也dã 。前tiền 之chi 門môn 觀quán 。與dữ 理lý 自tự 不bất 相tương 礙ngại 。今kim 之chi 所sở 以dĩ 復phục 即tức 者giả 。恐khủng 有hữu 未vị 悟ngộ 。猶do 存tồn 能năng 所sở 。故cố 今kim 即tức 之chi 。泯mẫn 前tiền 門môn 理lý 。門môn 理lý 既ký 泯mẫn 。獨độc 一nhất 法pháp 性tánh 圓viên 明minh 自tự 若nhược 也dã 。然nhiên 此thử 先tiên 以dĩ 觀quán 即tức 境cảnh 。文văn 二nhị 。初sơ 明minh 修tu 證chứng 妙diệu 。二nhị 明minh 修tu 證chứng 粗thô 。今kim 初sơ 。

聞văn 思tư 修tu 證chứng 無vô 不bất 妙diệu 。心tâm 能năng 觀quán 此thử 體thể 具cụ 故cố 。

聞văn 思tư 修tu 者giả 。能năng 修tu 之chi 慧tuệ 。即tức 三tam 慧tuệ 也dã 。證chứng 者giả 。所sở 證chứng 之chi 位vị 。即tức 地địa 位vị 也dã 。體thể 者giả 。所sở 觀quán 之chi 境cảnh 。即tức 三tam 諦đế 也dã 。觀quán 者giả 。能năng 觀quán 之chi 觀quán 。即tức 三tam 觀quán 也dã 。全toàn 由do 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 之chi 理lý 。為vi 諦đế 為vi 觀quán 為vi 慧tuệ 為vi 位vị 。既ký 皆giai 三tam 德đức 。一nhất 一nhất 圓viên 融dung 。故cố 聞văn 思tư 修tu 證chứng 。無vô 一nhất 不bất 妙diệu 。聞văn 無vô 不bất 妙diệu 者giả 。聞văn 即tức 名danh 字tự 。即tức 初sơ 隨tùy 喜hỷ 品phẩm 觀quán 。師sư 云vân 。隨tùy 喜hỷ 何hà 法pháp 。所sở 謂vị 妙diệu 法Pháp 。妙diệu 法Pháp 者giả 。即tức 是thị 心tâm 也dã 。妙diệu 心tâm 體thể 具cụ 。如như 如như 意ý 珠châu 。此thử 心tâm 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。普phổ 賢hiền 云vân 。心tâm 聞văn 洞đỗng 十thập 方phương 。心tâm 既ký 能năng 聞văn 。聞văn 即tức 圓viên 聽thính 。故cố 無vô 不bất 妙diệu 。既ký 曰viết 隨tùy 喜hỷ 。意ý 必tất 兼kiêm 師sư 。若nhược 無vô 師sư 者giả 。聞văn 從tùng 誰thùy 得đắc 。感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。師sư 有hữu 宣tuyên 道đạo 。其kỳ 如như 不bất 言ngôn 弟đệ 子tử 何hà 知tri 。不bất 知tri 屬thuộc 理lý 。知tri 屬thuộc 名danh 字tự 。又hựu 此thử 聞văn 慧tuệ 。理lý 合hợp 位vị 位vị 皆giai 有hữu 。如như 解giải 脫thoát 月nguyệt 請thỉnh 金kim 剛cang 藏tạng 說thuyết 十Thập 地Địa 等đẳng 。又hựu 讀đọc 誦tụng 等đẳng 四tứ 。理lý 合hợp 各các 說thuyết 。聞văn 慧tuệ 語ngữ 寬khoan 。隨tùy 喜hỷ 文văn 收thu 。思tư 無vô 不bất 妙diệu 者giả 。思tư 三tam 千thiên 法pháp 即tức 空không 假giả 中trung 。若nhược 中trung 下hạ 之chi 流lưu 。聞văn 而nhi 不bất 思tư 。上thượng 根căn 之chi 者giả 。必tất 加gia 思tư 究cứu 。能năng 思tư 所sở 思tư 即tức 心tâm 具cụ 故cố 。思tư 惟duy 路lộ 絕tuyệt 。心tâm 雖tuy 無vô 緣duyên 。三tam 千thiên 實thật 相tướng 炳bỉnh 然nhiên 齊tề 現hiện 。故cố 無vô 不bất 妙diệu 。修tu 無vô 不bất 妙diệu 者giả 。以dĩ 三tam 觀quán 慧tuệ 觀quán 心tâm 具cụ 法pháp 即tức 空không 假giả 中trung 。即tức 空không 故cố 伏phục 見kiến 思tư 惑hoặc 。即tức 假giả 故cố 伏phục 塵trần 沙sa 惑hoặc 。即tức 中trung 故cố 伏phục 無vô 明minh 惑hoặc 。五ngũ 住trụ 頓đốn 伏phục 。觀quán 行hành 位vị 成thành 。見kiến 思tư 若nhược 斷đoạn 。相tương 似tự 位vị 證chứng 。分phần/phân 斷đoạn 無vô 明minh 。分phần/phân 真chân 位vị 得đắc 。無vô 明minh 斷đoạn 盡tận 。究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 。觀quán 雖tuy 屬thuộc 修tu 。修tu 全toàn 在tại 性tánh 。全toàn 性tánh 起khởi 修tu 。修tu 還hoàn 照chiếu 性tánh 。修tu 性tánh 不bất 二nhị 。故cố 無vô 不bất 妙diệu 。證chứng 無vô 不bất 妙diệu 者giả 。如như 大đại 品phẩm 云vân 四tứ 十thập 二nhị 字tự 門môn 。阿a 字tự 即tức 具cụ 四tứ 十thập 一nhất 字tự 功công 德đức 。字tự 字tự 之chi 中trung 。具cụ 具cụ 皆giai 爾nhĩ 。故cố 今kim 圓viên 位vị 。亦diệc 復phục 如như 之chi 。所sở 謂vị 一nhất 證chứng 一nhất 切thiết 證chứng 。一nhất 切thiết 證chứng 一nhất 證chứng 。位vị 若nhược 非phi 性tánh 。何hà 能năng 位vị 位vị 相tương/tướng 收thu 自tự 在tại 若nhược 此thử 。以dĩ 其kỳ 相tương/tướng 收thu 自tự 在tại 。故cố 無vô 不bất 妙diệu 。或hoặc 曰viết 。大đại 品phẩm 止chỉ 云vân 四tứ 十thập 二nhị 字tự 以dĩ 況huống 四tứ 十thập 二nhị 位vị 。所sở 謂vị 十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 迴hồi 向hướng 十Thập 地Địa 等đẳng 妙diệu 。豈khởi 二nhị 凡phàm 亦diệc 圓viên 具cụ 耶da 。曰viết 。若nhược 十thập 信tín 不bất 具cụ 。何hà 六lục 根căn 淨tịnh 見kiến 大Đại 千Thiên 界Giới 。若nhược 五ngũ 品phẩm 不bất 具cụ 。何hà 初sơ 隨tùy 喜hỷ 便tiện 稱xưng 妙diệu 法Pháp 。故cố 知tri 位vị 位vị 皆giai 具cụ 。方phương 曰viết 圓viên 乘thừa 。若nhược 前tiền 後hậu 有hữu 異dị 。便tiện 同đồng 別biệt 教giáo 。心tâm 能năng 下hạ 。答đáp 也dã 。或hoặc 有hữu 問vấn 曰viết 。何hà 故cố 聞văn 思tư 修tu 證chứng 皆giai 稱xưng 為vi 妙diệu 。即tức 以dĩ 此thử 句cú 答đáp 之chi 。

△# 二nhị 明minh 修tu 證chứng 粗thô 三tam 。初sơ 出xuất 非phi 。二nhị 揀giản 濫lạm 。三tam 斥xích 迷mê 。今kim 初sơ 。

若nhược 止Chỉ 觀Quán 心tâm 不bất 觀quán 具cụ 。則tắc 於ư 一nhất 觀quán 分phần/phân 二nhị 家gia 。

他tha 宗tông 但đãn 觀quán 。心tâm 性tánh 清thanh 淨tịnh 。不bất 觀quán 心tâm 具cụ 諸chư 法pháp 。心tâm 不bất 具cụ 法pháp 。則tắc 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 明minh 矣hĩ 。心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 。法pháp 不bất 具cụ 心tâm 明minh 矣hĩ 。法pháp 不bất 具cụ 心tâm 。心tâm 不bất 具cụ 法pháp 。故cố 於ư 一nhất 心tâm 分phần/phân 心tâm 分phần/phân 法pháp 。豈khởi 非phi 一nhất 觀quán 而nhi 分phần/phân 二nhị 家gia 。

△# 二nhị 揀giản 濫lạm 。

一nhất 家gia 觀quán 門môn 異dị 諸chư 說thuyết 。諸chư 說thuyết 雖tuy 異dị 觀quán 自tự 一nhất 。

大đại 經Kinh 云vân 。正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 。緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 。一nhất 家gia 所sở 譚đàm 。一nhất 曰viết 性tánh 體thể 。即tức 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 也dã 。二nhị 曰viết 性tánh 量lượng 。即tức 了liễu 因nhân 佛Phật 性tánh 也dã 。三tam 曰viết 性tánh 具cụ 。即tức 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 也dã 。具cụ 即tức 是thị 假giả 。假giả 即tức 空không 中trung 。秪# 一nhất 法pháp 相tướng 。有hữu 茲tư 三tam 義nghĩa 。所sở 謂vị 會hội 之chi 彌di 分phần/phân 。派phái 之chi 常thường 合hợp 。雖tuy 一nhất 一nhất 徧biến 。亦diệc 無vô 所sở 在tại 。不bất 同đồng 他tha 宗tông 秪# 談đàm 真Chân 如Như 隨tùy 緣duyên 作tác 差sai 別biệt 法pháp 。差sai 別biệt 謂vị 九cửu 法Pháp 界Giới 也dã 。不bất 隨tùy 緣duyên 時thời 則tắc 無vô 差sai 別biệt 。無vô 差sai 別biệt 謂vị 真Chân 如Như 一nhất 性tánh 也dã 。今kim 家gia 則tắc 不bất 然nhiên 。三tam 千thiên 之chi 體thể 。隨tùy 緣duyên 起khởi 三tam 千thiên 之chi 用dụng 。不bất 隨tùy 緣duyên 時thời 。三tam 千thiên 宛uyển 然nhiên 。故cố 差sai 別biệt 法pháp 。與dữ 體thể 不bất 二nhị 。是thị 故cố 一nhất 家gia 觀quán 門môn 異dị 諸chư 說thuyết 也dã 。諸chư 說thuyết 雖tuy 異dị 。法pháp 常thường 法pháp 爾nhĩ 。法pháp 豈khởi 被bị 談đàm 而nhi 隨tùy 乎hồ 談đàm 異dị 也dã 。故cố 觀quán 自tự 一nhất 。

△# 三tam 斥xích 迷mê 又hựu 二nhị 。初sơ 斥xích 迷mê 墮đọa 。二nhị 出xuất 所sở 以dĩ 。今kim 初sơ 。

彼bỉ 迷mê 一nhất 心tâm 具cụ 諸chư 法pháp 。墮đọa 在tại 通thông 別biệt 次thứ 第đệ 中trung 。

他tha 宗tông 不bất 知tri 心tâm 具cụ 法pháp 故cố 。墮đọa 通thông 墮đọa 別biệt 。墮đọa 通thông 者giả 。惟duy 知tri 體thể 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。空không 不bất 即tức 假giả 。故cố 墮đọa 通thông 也dã 。墮đọa 別biệt 者giả 。從tùng 假giả 入nhập 空không 。從tùng 空không 入nhập 假giả 。從tùng 空không 入nhập 中trung 。中trung 不bất 即tức 邊biên 。故cố 墮đọa 別biệt 也dã 。

△# 二nhị 出xuất 所sở 以dĩ 。

次thứ 第đệ 而nhi 生sanh 次thứ 第đệ 斷đoạn 。豈khởi 知tri 十thập 界giới 本bổn 來lai 一nhất 。

三tam 千thiên 本bổn 一nhất 亦diệc 如như 是thị 。皆giai 非phi 世thế 數số 可khả 分phân 別biệt 。

他tha 宗tông 謂vị 真Chân 如Như 不bất 守thủ 自tự 性tánh 。隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 。造tạo 十thập 法Pháp 界Giới 。故cố 曰viết 次thứ 第đệ 生sanh 。夫phu 欲dục 成thành 佛Phật 。須tu 壞hoại 九cửu 界giới 。以dĩ 次thứ 第đệ 觀quán 翻phiên 破phá 三tam 惑hoặc 。方phương 成thành 佛Phật 果quả 。故cố 曰viết 次thứ 第đệ 斷đoạn 。今kim 家gia 不bất 然nhiên 。以dĩ 三tam 惑hoặc 全toàn 體thể 是thị 性tánh 惡ác 法Pháp 門môn 。故cố 不bất 須tu 斷đoạn 。又hựu 九cửu 法Pháp 界Giới 亦diệc 全toàn 體thể 是thị 性tánh 德đức 。故cố 不bất 須tu 壞hoại 。彼bỉ 不bất 知tri 此thử 。烏ô 知tri 十thập 界giới 本bổn 來lai 是thị 一nhất 。此thử 宗tông 灼chước 然nhiên 洞đỗng 照chiếu 千thiên 如như 。故cố 用dụng 即tức 體thể 。三tam 千thiên 相tương/tướng 是thị 世thế 數số 。故cố 可khả 分phân 別biệt 。三tam 千thiên 性tánh 非phi 世thế 數số 。故cố 不bất 可khả 分phân 別biệt 。故cố 云vân 爾nhĩ 耳nhĩ (# 三tam 觀quán 即tức 境cảnh 竟cánh )# 。

△# 四tứ 境cảnh 即tức 觀quán 三tam 。初sơ 明minh 具cụ 體thể 。二nhị 明minh 具cụ 人nhân 。三Tam 明Minh 具cụ 宗tông 。初sơ 中trung 三tam 。初sơ 境cảnh 觀quán 。二nhị 指chỉ 示thị 。三tam 功công 能năng 。今kim 初sơ 。

妙diệu 境cảnh 元nguyên 無vô 空không 假giả 中trung 。而nhi 亦diệc 不bất 離ly 空không 假giả 中trung 。

境cảnh 即tức 三tam 諦đế 也dã 。觀quán 即tức 境cảnh 故cố 。故cố 曰viết 元nguyên 無vô 。境cảnh 即tức 觀quán 故cố 。故cố 曰viết 不bất 離ly 。境cảnh 觀quán 不bất 二nhị 。故cố 稱xưng 為vi 妙diệu 。有hữu 人nhân 掃tảo 蕩đãng 一nhất 切thiết 不bất 立lập 。即tức 此thử 上thượng 句cú 也dã 。無vô 此thử 下hạ 句cú 。不bất 墮đọa 偏thiên 倒đảo 與dữ 。

△# 二nhị 指chỉ 示thị 。

空không 即tức 是thị 心tâm 假giả 是thị 色sắc 。非phi 色sắc 非phi 心tâm 名danh 曰viết 中trung 。

心tâm 。指chỉ 一nhất 念niệm 心tâm 也dã 。一nhất 念niệm 無vô 相tướng 。並tịnh 畢tất 竟cánh 空không 。故cố 空không 。色sắc 。指chỉ 三tam 千thiên 色sắc 也dã 。無vô 法pháp 不bất 備bị 。並tịnh 如Như 來Lai 藏tạng 。故cố 假giả 。中trung 。指chỉ 色sắc 心tâm 不bất 一nhất 不bất 異dị 。並tịnh 是thị 法Pháp 界Giới 。故cố 中trung 。此thử 空không 假giả 中trung 。語ngữ 似tự 分phần/phân 張trương 。並tịnh 皆giai 相tương/tướng 即tức 。

△# 三tam 功công 能năng 。

色sắc 心tâm 絕tuyệt 處xứ 中trung 體thể 現hiện 。於ư 一nhất 一nhất 法pháp 體thể 皆giai 具cụ 。

色sắc 心tâm 絕tuyệt 。是thị 雙song 遮già 。一nhất 一nhất 具cụ 。是thị 雙song 照chiếu 。雙song 遮già 故cố 中trung 體thể 獨độc 露lộ 。雙song 照chiếu 故cố 法pháp 相tướng 並tịnh 彰chương 。

△# 二nhị 明minh 具cụ 人nhân 。

凡phàm 夫phu 心tâm 具cụ 即tức 佛Phật 具cụ 。取thủ 著trước 不bất 圓viên 則tắc 不bất 具cụ 。

一nhất 一nhất 法pháp 具cụ 。豈khởi 獨độc 聖thánh 人nhân 。凡phàm 夫phu 秪# 是thị 佛Phật 心tâm 中trung 十thập 界giới 之chi 一nhất 。佛Phật 亦diệc 秪# 是thị 凡phàm 夫phu 心tâm 中trung 十thập 界giới 之chi 一nhất 。論luận 其kỳ 修tu 證chứng 。則tắc 有hữu 分phần/phân 滿mãn 。論luận 其kỳ 心tâm 具cụ 。則tắc 無vô 差sai 別biệt 。故cố 凡phàm 夫phu 心tâm 具cụ 。即tức 是thị 佛Phật 具cụ 。但đãn 不bất 可khả 取thủ 著trước 。取thủ 著trước 兩lưỡng 邊biên 及cập 中trung 。即tức 非phi 圓viên 教giáo 。烏ô 得đắc 而nhi 具cụ 。何hà 則tắc 。前tiền 三tam 教giáo 諦đế 。分phân 裂liệt 偏thiên 小tiểu 。故cố 不bất 具cụ 法pháp 。若nhược 後hậu 圓viên 教giáo 。無vô 法pháp 不bất 備bị 。偏thiên 圓viên 修tu 證chứng 。不bất 可khả 同đồng 年niên 而nhi 語ngữ 也dã 。

△# 三Tam 明Minh 具cụ 宗tông 。

惟duy 一nhất 具cụ 字tự 顯hiển 今kim 宗tông 。入nhập 此thử 宗tông 者giả 甚thậm 希hy 有hữu 。

上thượng 句cú 讚tán 法Pháp 。下hạ 句cú 讚tán 人nhân 。古cổ 師sư 云vân 。只chỉ 一nhất 具cụ 字tự 。彌di 顯hiển 今kim 宗tông 。故cố 曰viết 惟duy 一nhất 具cụ 字tự 顯hiển 今kim 宗tông 也dã 。當đương 知tri 他tha 宗tông 惟duy 談đàm 法pháp 性tánh 。法pháp 性tánh 之chi 談đàm 。是thị 今kim 性tánh 體thể 性tánh 量lượng 。彼bỉ 闕khuyết 性tánh 具cụ 。是thị 故cố 今kim 宗tông 超siêu 勝thắng 於ư 彼bỉ 。入nhập 此thử 宗tông 者giả 。名danh 為vi 頓đốn 人nhân 。圓viên 頓đốn 之chi 人nhân 。言ngôn 行hạnh 直trực 截tiệt 。法Pháp 輪luân 轉chuyển 處xứ 。誰thùy 嬰anh 其kỳ 鋒phong 。如như 師sư 子tử 吼hống 。誰thùy 不bất 腦não 裂liệt 。故cố 歎thán 此thử 人nhân 甚thậm 希hy 有hữu 也dã 。

瓘# 公công 。宋tống 人nhân 也dã 。作tác 有hữu 門môn 頌tụng 。垂thùy 五ngũ 百bách 年niên 矣hĩ 。太thái 史sử 開khai 之chi 馮bằng 公công 諄# 諄# 於ư 是thị 。命mạng 余dư 為vi 之chi 解giải 。二nhị 公công 用dụng 心tâm 不bất 殊thù 。且thả 五ngũ 百bách 年niên 。將tương 非phi 再tái 來lai 者giả 與dữ 。是thị 月nguyệt 六lục 日nhật 閣các 筆bút 故cố 敘tự 。

三tam 千thiên 有hữu 門môn 頌tụng 略lược 解giải (# 終chung )#

No.954-A# 附phụ 瑩oánh 中trung 居cư 士sĩ 與dữ 明minh 智trí 法Pháp 師sư 書thư

瓘# 頓đốn 首thủ 再tái 拜bái 上thượng 啟khải 南nam 湖hồ 延diên 慶khánh 堂đường 上thượng 講giảng 主chủ 明minh 智trí 大đại 師sư 。人nhân 回hồi 伏phục 奉phụng 書thư 教giáo 。獲hoạch 審thẩm 道đạo 體thể 安an 隱ẩn 無vô 惱não 。下hạ 懷hoài 良lương 慰úy 。向hướng 承thừa 寄ký 示thị 觀quán 音âm 玄huyền 義nghĩa 并tinh 記ký 。且thả 荷hà 開khai 發phát 妙diệu 旨chỉ 以dĩ 袪# 愚ngu 蔽tế 。深thâm 佩bội 提đề 獎tưởng 之chi 意ý 。感cảm 德đức 無vô 已dĩ 。有hữu 門môn 頌tụng 。但đãn 隨tùy 順thuận 古cổ 意ý 。過quá 蒙mông 采thải 覽lãm 。仰ngưỡng 見kiến 法Pháp 師sư 收thu 簡giản 自tự 在tại 。來lai 諭dụ 云vân 以dĩ 有hữu 題đề 之chi 。恐khủng 鈍độn 者giả 不bất 領lãnh 。誠thành 如như 所sở 慮lự 。然nhiên 智trí 者giả 以dĩ 有hữu 門môn 為vi 圓viên 門môn 之chi 相tướng 。又hựu 謂vị 此thử 相tương/tướng 四tứ 門môn 皆giai 妙diệu 無vô 粗thô 。若nhược 有hữu 門môn 為vi 法Pháp 界Giới 。攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。況huống 復phục 三tam 門môn 。法pháp 相tướng 平bình 等đẳng 。無vô 復phục 優ưu 劣liệt 。是thị 故cố 若nhược 論luận 。具cụ 足túc 佛Phật 法Pháp 。則tắc 見kiến 思tư 假giả 。即tức 法Pháp 界Giới 也dã 。若nhược 論luận 法pháp 性tánh 因nhân 緣duyên 。則tắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。亦diệc 因nhân 緣duyên 也dã 。故cố 此thử 妙diệu 門môn 。以dĩ 有hữu 召triệu 之chi 。即tức 生sanh 死tử 之chi 有hữu 。是thị 實thật 相tướng 之chi 有hữu 。一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 有hữu 。有hữu 即tức 法Pháp 界Giới 。出xuất 法Pháp 界Giới 外ngoại 。更cánh 無vô 可khả 論luận 。此thử 即tức 止Chỉ 觀Quán 有hữu 門môn 之chi 大đại 旨chỉ 。而nhi 前tiền 書thư 妙diệu 假giả 之chi 意ý 也dã 。有hữu 未vị 領lãnh 者giả 。亦diệc 當đương 以dĩ 妙diệu 假giả 之chi 義nghĩa 開khai 曉hiểu 之chi 耳nhĩ 。智trí 者giả 解giải 大đại 經kinh 之chi 語ngữ 云vân 。因nhân 滅diệt 無vô 明minh 。則tắc 得đắc 熾sí 然nhiên 三tam 菩Bồ 提Đề 燈đăng 。即tức 有hữu 門môn 也dã 。有hữu 門môn 即tức 是thị 妙diệu 假giả 。妙diệu 假giả 即tức 是thị 有hữu 門môn 。其kỳ 或hoặc 未vị 領lãnh 。則tắc 於ư 此thử 有hữu 門môn 不bất 能năng 無vô 惑hoặc 。然nhiên 而nhi 前tiền 病bệnh 後hậu 藥dược 。無vô 兩lưỡng 有hữu 也dã 。病bệnh 去khứ 惑hoặc 亡vong 。則tắc 有hữu 門môn 豁hoát 矣hĩ 。一nhất 指chỉ 二nhị 指chỉ 三tam 指chỉ 。不bất 待đãi 更cánh 說thuyết 。然nhiên 則tắc 有hữu 之chi 一nhất 門môn 。純thuần 妙diệu 無vô 粗thô 。具cụ 足túc 萬vạn 善thiện 。豈khởi 非phi 三tam 千thiên 之chi 性tánh 乎hồ 。所sở 云vân 此thử 之chi 三tam 千thiên 。性tánh 是thị 中trung 理lý 。不bất 當đương 有hữu 無vô 。有hữu 無vô 自tự 爾nhĩ 。茲tư 乃nãi 古cổ 師sư 詮thuyên 具cụ 之chi 微vi 言ngôn 也dã 。自tự 非phi 深thâm 領lãnh 其kỳ 旨chỉ 。未vị 易dị 解giải 此thử 。夫phu 三tam 千thiên 也dã 者giả 。世thế 間gian 之chi 數số 也dã 。若nhược 三tam 千thiên 性tánh 。則tắc 離ly 世thế 間gian 矣hĩ 。離ly 而nhi 復phục 即tức 。即tức 而nhi 復phục 離ly 。不bất 一nhất 不bất 異dị 。非phi 有hữu 非phi 無vô 。三tam 千thiên 而nhi 一nhất 。一nhất 而nhi 三tam 千thiên 。此thử 不bất 可khả 思tư 議nghị 數số 。即tức 是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị 境cảnh 。若nhược 觀quán 若nhược 智trí 。俱câu 不bất 思tư 議nghị 。此thử 數số 即tức 是thị 止Chỉ 觀Quán 。故cố 三tam 千thiên 性tánh 即tức 中trung 理lý 。此thử 境cảnh 即tức 是thị 此thử 數số 。故cố 中trung 理lý 即tức 三tam 千thiên 性tánh 。若nhược 但đãn 三tam 千thiên 。則tắc 是thị 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 法pháp 耳nhĩ 。一nhất 切thiết 法pháp 但đãn 有hữu 名danh 字tự 。何hà 能năng 具cụ 乎hồ 。若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。則tắc 本bổn 具cụ 矣hĩ 。故cố 三tam 千thiên 即tức 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。即tức 是thị 三tam 千thiên 性tánh 也dã 。此thử 性tánh 不bất 當đương 有hữu 無vô 。有hữu 無vô 自tự 爾nhĩ 。夫phu 不bất 當đương 有hữu 無vô 者giả 。泯mẫn 妙diệu 外ngoại 之chi 一nhất 執chấp 也dã 。有hữu 無vô 自tự 爾nhĩ 者giả 。開khai 離ly 執chấp 之chi 一nhất 妙diệu 也dã 。於ư 有hữu 為vi 妙diệu 有hữu 。於ư 無vô 為vi 真chân 無vô 。真chân 無vô 則tắc 空không 而nhi 不bất 空không 。妙diệu 有hữu 則tắc 有hữu 而nhi 不bất 有hữu 。有hữu 無vô 自tự 爾nhĩ 。非phi 有hữu 無vô 也dã 。在tại 假giả 則tắc 假giả 具cụ 。在tại 空không 別biệt 空không 具cụ 。在tại 中trung 則tắc 中trung 具cụ 。無vô 不bất 在tại 。無vô 不bất 具cụ 也dã 。然nhiên 則tắc 妙diệu 假giả 之chi 有hữu 。豈khởi 情tình 有hữu 乎hồ 。假giả 不bất 待đãi 空không 。泯mẫn 絕tuyệt 無vô 對đối 。說thuyết 有hữu 說thuyết 無vô 。皆giai 不bất 待đãi 絕tuyệt 。今kim 乃nãi 設thiết 有hữu 待đãi 之chi 言ngôn 。讚tán 歎thán 妙diệu 假giả 之chi 說thuyết 。豈khởi 免miễn 為vi 巧xảo 度độ 之chi 所sở 訶ha 乎hồ 。且thả 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。則tắc 有hữu 三tam 千thiên 。世thế 間gian 之chi 相tướng 。國quốc 土độ 一nhất 千thiên 。則tắc 山sơn 河hà 大đại 地địa 是thị 也dã 。五ngũ 陰ấm 世thế 間gian 一nhất 千thiên 。則tắc 染nhiễm 淨tịnh 一nhất 切thiết 色sắc 心tâm 是thị 也dã 。眾chúng 生sanh 世thế 間gian 一nhất 千thiên 。則tắc 六lục 凡phàm 四tứ 聖thánh 假giả 名danh 是thị 也dã 。一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。三tam 千thiên 性tánh 相tướng 一nhất 時thời 起khởi 。一nhất 念niệm 心tâm 滅diệt 。三tam 千thiên 性tánh 相tướng 一nhất 時thời 滅diệt 。念niệm 外ngoại 無vô 一nhất 毫hào 法pháp 可khả 得đắc 。法pháp 外ngoại 無vô 一nhất 毫hào 念niệm 可khả 得đắc 。此thử 乃nãi 本bổn 住trụ 不bất 遷thiên 。不bất 遷thiên 者giả 。中trung 理lý 圓viên 明minh 之chi 體thể 。此thử 體thể 如như 理lý 為vi 念niệm 。其kỳ 壽thọ 無vô 量lượng 。非phi 得đắc 命mạng 根căn 。亦diệc 無vô 連liên 持trì 。本bổn 無vô 名danh 字tự 。而nhi 不bất 失thất 諸chư 名danh 。名danh 其kỳ 國quốc 曰viết 極Cực 樂Lạc 國Quốc 。名danh 其kỳ 身thân 曰viết 阿A 彌Di 陀Đà 。身thân 土thổ/độ 交giao 參tham 。融dung 乎hồ 一nhất 妙diệu 。故cố 能năng 使sử 說thuyết 法Pháp 之chi 音âm 。不bất 離ly 彼bỉ 土độ 。而nhi 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。具cụ 足túc 周chu 徧biến 。其kỳ 具cụ 如như 是thị 。是thị 體thể 具cụ 乎hồ 。是thị 性tánh 具cụ 乎hồ 。是thị 佛Phật 具cụ 乎hồ 。是thị 眾chúng 生sanh 具cụ 乎hồ 。若nhược 有hữu 能năng 知tri 。具cụ 彼bỉ 之chi 樂lạc 者giả 。其kỳ 有hữu 不bất 願nguyện 往vãng 生sanh 者giả 乎hồ 。向hướng 實thật 際tế 之chi 中trung 。要yếu 在tại 不bất 往vãng 而nhi 往vãng 。於ư 方phương 便tiện 之chi 內nội 。何hà 妨phương 去khứ 已dĩ 還hoàn 來lai 。機cơ 熟thục 緣duyên 深thâm 。定định 須tu 成thành 辦biện 。此thử 瓘# 之chi 有hữu 得đắc 於ư 祖tổ 意ý 者giả 也dã 。瓘# 屏bính 迹tích 丹đan 丘khâu 。老lão 病bệnh 待đãi 盡tận 。千thiên 里lý 相tương 望vọng 。淨tịnh 願nguyện 不bất 隔cách 。更cánh 祈kỳ 慈từ 蔭ấm 。以dĩ 師sư 法pháp 見kiến 攝nhiếp 而nhi 終chung 教giáo 之chi 。未vị 由do 會hội 面diện 以dĩ 究cứu 盡tận 此thử 旨chỉ 。風phong 臨lâm 但đãn 極cực 瞻chiêm 嚮hướng 之chi 切thiết 。瓘# 頓đốn 首thủ 再tái 拜bái 上thượng 啟khải 。

鑰thược 舊cựu 讀đọc 了liễu 翁ông 集tập 。見kiến 有hữu 門môn 頌tụng 一nhất 篇thiên 。莫mạc 知tri 其kỳ 旨chỉ 。有hữu 二nhị 沙Sa 門Môn 來lai 扣khấu 門môn 。袖tụ 出xuất 有hữu 門môn 頌tụng 真chân 績# 及cập 與dữ 明minh 智trí 講giảng 主chủ 論luận 此thử 頌tụng 二nhị 帖# 。讀đọc 之chi 恍hoảng 然nhiên 。因nhân 問vấn 天thiên 台thai 教giáo 觀quán 之chi 說thuyết 。始thỉ 知tri 智trí 者giả 大đại 師sư 所sở 說thuyết 四tứ 門môn 。一nhất 曰viết 有hữu 門môn 。一nhất 曰viết 空không 門môn 。一nhất 曰viết 亦diệc 空không 亦diệc 有hữu 門môn 。一nhất 曰viết 非phi 空không 非phi 有hữu 門môn 。其kỳ 實thật 一nhất 可khả 貫quán 四tứ 。四tứ 實thật 歸quy 一nhất 。公công 之chi 為vi 有hữu 門môn 頌tụng 。蓋cái 謂vị 此thử 也dã 。近cận 世thế 士sĩ 大đại 夫phu 。用dụng 力lực 不bất 及cập 前tiền 輩bối 。秪# 如như 學học 佛Phật 。僅cận 能năng 涉thiệp 獵liệp 楞lăng 嚴nghiêm 圓viên 覺giác 淨tịnh 名danh 等đẳng 經kinh 及cập 傳truyền 燈đăng 語ngữ 錄lục 。以dĩ 資tư 談đàm 辨biện 。若nhược 唐đường 之chi 梁lương 補bổ 闕khuyết 諸chư 公công 。本bổn 朝triêu 楊dương 文văn 公công 楊dương 無vô 為vi 張trương 無vô 盡tận 及cập 了liễu 翁ông 輩bối 。皆giai 留lưu 心tâm 教giáo 觀quán 。深thâm 入nhập 其kỳ 趣thú 。讀đọc 此thử 頌tụng 及cập 書thư 。可khả 以dĩ 知tri 其kỳ 所sở 造tạo 之chi 實thật 。惟duy 公công 忠trung 言ngôn 大đại 節tiết 。照chiếu 映ánh 千thiên 載tái 。身thân 罹li 百bách 謫# 視thị 生sanh 死tử 如như 旦đán 晝trú 。平bình 時thời 學học 問vấn 自tự 得đắc 之chi 效hiệu 。固cố 自tự 應ưng 爾nhĩ 。方phương 在tại 丹đan 丘khâu 時thời 。逆nghịch 境cảnh 尤vưu 多đa 。而nhi 心tâm 地địa 泰thái 然nhiên 。深thâm 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。公công 之chi 學học 佛Phật 得đắc 力lực 。豈khởi 易dị 測trắc 哉tai 。二nhị 沙Sa 門Môn 欲dục 刊# 石thạch 以dĩ 傳truyền 之chi 人nhân 。謹cẩn 書thư 諸chư 後hậu 。以dĩ 歸quy 之chi 妙diệu 珣# 了liễu 怡di 二nhị 沙Sa 門Môn 之chi 名danh 云vân 。

No.954-B# 慶khánh 元nguyên 二nhị 年niên 中trung 秋thu 四tứ 明minh 樓lâu 鑰thược 題đề

士sĩ 大đại 夫phu 當đương 患hoạn 難nạn 則tắc 學học 佛Phật 。得đắc 志chí 則tắc 有hữu 用dụng 夏hạ 變biến 夷di 之chi 說thuyết 。蓋cái 於ư 佛Phật 無vô 所sở 得đắc 也dã 。了liễu 翁ông 有hữu 門môn 頌tụng 。其kỳ 於ư 佛Phật 有hữu 所sở 得đắc 歟# 。攻công 媿quý 其kỳ 知tri 之chi 者giả 歟# 。

景cảnh 定định 二nhị 年niên 正chánh 月nguyệt 二nhị 十thập 八bát 日nhật 。天thiên 台thai 法pháp 照chiếu 為vi 四tứ 明minh 學học 子tử 可khả 登đăng 題đề 於ư 月nguyệt 桂quế 峯phong 下hạ

No.954-C# 又hựu 附phụ 馮bằng 太thái 史sử 請thỉnh 解giải 有hữu 門môn 頌tụng 書thư

武võ 林lâm 一nhất 別biệt 。聞văn 問vấn 杳# 然nhiên 。不bất 審thẩm 比tỉ 日nhật 道đạo 體thể 何hà 似tự 。震chấn 旦đán 國quốc 中trung 天thiên 台thai 種chủng 子tử 。惟duy 師sư 一nhất 人nhân 。不bất 可khả 不bất 自tự 愛ái 。倘thảng 藥dược 餌nhị 之chi 暇hạ 。望vọng 一nhất 思tư 有hữu 門môn 頌tụng 註chú 惠huệ 教giáo 為vi 感cảm 。即tức 日nhật 秋thu 序tự 。涼lương 風phong 動động 幃vi 。浮phù 生sanh 過quá 客khách 閃thiểm 眼nhãn 無vô 常thường 。我ngã 輩bối 幸hạnh 受thọ 法pháp 熏huân 。倘thảng 一nhất 蹉sa 過quá 。與dữ 庸dong 人nhân 何hà 異dị 。願nguyện 師sư 珍trân 重trọng 。作tác 我ngã 輩bối 津tân 梁lương 。尊tôn 恙dạng 良lương 已dĩ 。更cánh 祈kỳ 振chấn 錫tích 以dĩ 慰úy 渴khát 想tưởng 。風phong 便tiện 馳trì 此thử 不bất 多đa 。

七thất 月nguyệt 一nhất 日nhật 。弟đệ 子tử 夢mộng 禎# 和hòa 南nam

No.954-D# 又hựu 附phụ 有hữu 門môn 頌tụng 略lược 解giải 序tự

宋tống 時thời 天thiên 台thai 之chi 教giáo 盛thịnh 行hành 。無vô 論luận 僧Tăng 徒đồ 。即tức 號hiệu 為vi 士sĩ 大đại 夫phu 者giả 。類loại 能năng 言ngôn 之chi 。今kim 觀quán 陳trần 瑩oánh 中trung 先tiên 生sanh 所sở 撰soạn 有hữu 門môn 頌tụng 。抑ức 何hà 言ngôn 約ước 義nghĩa 辦biện 也dã 。今kim 相tương/tướng 去khứ 僅cận 四tứ 五ngũ 百bách 年niên 。而nhi 海hải 內nội 緇# 流lưu 。無vô 能năng 舉cử 天thiên 台thai 一nhất 字tự 一nhất 義nghĩa 者giả 。況huống 士sĩ 大đại 夫phu 乎hồ 。妙diệu 峰phong 覺giác 法Pháp 師sư 奮phấn 然nhiên 為vi 鳴minh 陽dương 孤cô 鳳phượng 。幾kỷ 二nhị 十thập 年niên 。講giảng 者giả 或hoặc 竊thiết 笑tiếu 。斥xích 為vi 異dị 物vật 。而nhi 法Pháp 師sư 益ích 精tinh 其kỳ 說thuyết 。不bất 為vi 動động 。今kim 則tắc 稍sảo 習tập 矣hĩ 。海hải 內nội 賢hiền 士sĩ 大đại 夫phu 。或hoặc 有hữu 起khởi 而nhi 助trợ 法Pháp 師sư 者giả 矣hĩ 。惜tích 余dư 非phi 其kỳ 人nhân 也dã 。因nhân 請thỉnh 法Pháp 師sư 出xuất 有hữu 門môn 頌tụng 略lược 解giải 行hành 於ư 世thế 。以dĩ 聳tủng 動động 今kim 之chi 士sĩ 大đại 夫phu 。台thai 教giáo 中trung 興hưng 。在tại 此thử 一nhất 舉cử 。余dư 日nhật 望vọng 之chi 。

萬vạn 曆lịch 甲giáp 申thân 長trường/trưởng 至chí 日nhật 翰hàn 林lâm 院viện 編biên 修tu 教giáo 觀quán 弟đệ 子tử 馮bằng 夢mộng 禎# 謹cẩn 撰soạn

No.954-E# 刻khắc 三tam 千thiên 有hữu 門môn 頌tụng 解giải 後hậu 序tự

北bắc 齊tề 大đại 師sư 。得đắc 龍long 樹thụ 中trung 論luận 之chi 道đạo 。一nhất 傳truyền 于vu 南nam 岳nhạc 。再tái 傳truyền 于vu 智trí 者giả 。而nhi 後hậu 教giáo 觀quán 始thỉ 著trước 。權quyền 實thật 理lý 明minh 。解giải 行hành 俱câu 妙diệu 真chân 可khả 謂vị 。傳truyền 佛Phật 心tâm 印ấn 。冠quan 罩# 羣quần 宗tông 者giả 矣hĩ 。唐đường 有hữu 荊kinh 谿khê 。宋tống 有hữu 四tứ 明minh 。咸hàm 稱xưng 中trung 興hưng 教giáo 主chủ 。故cố 使sử 居cư 士sĩ 宰tể 官quan 。同đồng 服phục 甘cam 露lộ 。梁lương 肅túc 陳trần 瓘# 。皆giai 其kỳ 人nhân 也dã 。元nguyên 明minh 以dĩ 來lai 。此thử 道đạo 不bất 振chấn 。或hoặc 有hữu 教giáo 無vô 觀quán 。如như 貧bần 數số 寶bảo 。或hoặc 有hữu 觀quán 無vô 教giáo 。以dĩ 凡phàm 濫lạm 聖thánh 。神thần 廟miếu 初sơ 年niên 。妙diệu 峰phong 老lão 人nhân 起khởi 而nhi 唱xướng 之chi 。一nhất 齊tề 眾chúng 楚sở 。傳truyền 不bất 勝thắng 咻# 。開khai 之chi 馮bằng 居cư 士sĩ 乃nãi 力lực 請thỉnh 解giải 有hữu 門môn 頌tụng 以dĩ 為vi 士sĩ 君quân 子tử 風phong 。妙diệu 師sư 辭từ 達đạt 理lý 瑩oánh 。遂toại 使sử 緇# 素tố 翕# 然nhiên 向hướng 化hóa 。于vu 今kim 又hựu 六lục 十thập 年niên 。古cổ 板bản 不bất 可khả 復phục 覩đổ 。予# 念niệm 重trọng/trùng 闢tịch 草thảo 萊# 。實thật 賴lại 妙diệu 師sư 開khai 之chi 二nhị 大Đại 士Sĩ 力lực 。故cố 復phục 較giảo 梓# 以dĩ 報báo 法pháp 恩ân 。并tinh 附phụ 瑩oánh 中trung 上thượng 明minh 智trí 書thư 。庶thứ 可khả 互hỗ 相tương 發phát 明minh 。讀đọc 者giả 苟cẩu 知tri 介giới 爾nhĩ 有hữu 心tâm 。即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 有hữu 。即tức 是thị 妙diệu 假giả 。即tức 是thị 圓viên 教giáo 初sơ 門môn 。即tức 是thị 法Pháp 界Giới 。具cụ 足túc 三tam 千thiên 諸chư 法pháp 。無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。豈khởi 非phi 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。豈khởi 非phi 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。圓viên 具cụ 九cửu 法pháp 。成thành 一nhất 大Đại 乘Thừa 。不bất 生sanh 退thoái 屈khuất 。不bất 生sanh 上thượng 慢mạn 者giả 耶da 。噫# 。苟cẩu 不bất 讀đọc 此thử 。安an 知tri 三tam 大đại 五ngũ 小tiểu 之chi 妙diệu 。苟cẩu 不bất 精tinh 熟thục 三tam 大đại 五ngũ 小tiểu 。亦diệc 安an 知tri 此thử 頌tụng 此thử 解giải 之chi 妙diệu 也dã 哉tai 。

古cổ 吳ngô 後hậu 學học 。智trí 旭# 。拜bái 識thức 。