三Tam 聖Thánh 圓Viên 融Dung 觀Quán 門Môn

唐Đường 澄Trừng 觀Quán 述Thuật

三tam 聖thánh 圓viên 融dung 觀quán 門môn

沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật

夫phu 上thượng 聖thánh 觀quán 人nhân 設thiết 教giáo 。 言ngôn 不bất 虛hư 陳trần 。 按án 指chỉ 發phát 揮huy 。 觸xúc 事sự 皆giai 通thông 。

因nhân

有hữu 妙diệu 德đức 。 叩khấu 示thị 以dĩ 二nhị 聖thánh 表biểu 法pháp 之chi 二nhị 義nghĩa 。 遂toại 著trước 三tam 聖thánh 圓viên 融dung 觀quán 。 一nhất 毛mao 之chi 智trí 觀quán 。 難nan 以dĩ 度độ 成thành 。 粗thô 依y 教giáo 理lý 。 略lược 示thị 綱cương 要yếu 。 惟duy 冀ký 遠viễn 識thức 。 虛hư 己kỷ 而nhi 求cầu 之chi 焉yên 。

三tam 聖thánh 者giả 。

本bổn 師sư 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 如Như 來Lai 。 普phổ 賢hiền 。 文Văn 殊Thù 二nhị 大đại 菩Bồ 薩Tát 是thị 也dã 。 大đại 覺giác 應ưng 世thế 。 輔phụ 翼dực 塵trần 沙sa 。 而nhi 《# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 》# 中trung 。 獨độc 標tiêu 二nhị 聖thánh 為vi 上thượng 首thủ 者giả 。 託thác 以dĩ 表biểu 法pháp 。 不bất 徒đồ 然nhiên 也dã 。

今kim 略lược 顯hiển 二nhị 門môn 。

一nhất 。 相tương 對đối 明minh 表biểu 。 二nhị 。 相tương/tướng 融dung 顯hiển 圓viên 。

且thả 初sơ 門môn 中trung 。

三tam 聖thánh 之chi 內nội 。 二nhị 聖thánh 為vi 因nhân 。 如Như 來Lai 為vi 果quả 。 果quả 起khởi 言ngôn 想tưởng 。 且thả 說thuyết 二nhị 因nhân 。 若nhược 悟ngộ 二nhị 因nhân 之chi 玄huyền 微vi 。 則tắc 知tri 果quả 海hải 之chi 深thâm 妙diệu 。

然nhiên 二nhị 聖thánh 法Pháp 門môn 略lược 為vi 三tam 對đối 。

一nhất 。 以dĩ 能năng 信tín 。 所sở 信tín 相tương 對đối 。

謂vị 普phổ 賢hiền 表biểu 所sở 信tín 之chi 法Pháp 界Giới 。 即tức 在tại 纏triền 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 《# 理lý 趣thú 般Bát 若Nhã 》# 云vân 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 如Như 來Lai 藏tạng 。

普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 體thể 遍biến 故cố 。 初sơ 會hội 即tức 入nhập 如Như 來Lai 。 藏tạng 身thân 三tam 昧muội 者giả 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。 文Văn 殊Thù 表biểu 能năng 信tín 之chi 心tâm 。 《# 佛Phật 名danh 經kinh 》# 云vân 。

一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 因nhân 文Văn 殊Thù 而nhi 發phát 心tâm

者giả 。 表biểu 依y 信tín 發phát 故cố 。 善thiện 財tài 始thỉ 見kiến 。 發phát 大đại 心tâm 者giả 。 當đương 信tín 位vị 故cố 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

文Văn 殊Thù 菩Bồ 薩Tát 出xuất 生sanh 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 休hưu 息tức 故cố 。

然nhiên 信tín 。 但đãn 有hữu 信tín 而nhi 未vị 能năng 見kiến 。 及cập 所sở 信tín 所sở 證chứng 無vô 二nhị 理lý 。 故cố 無vô 初sơ 普phổ 賢hiền 。 信tín 可khả 始thỉ 生sanh 。 理lý 唯duy 極cực 見kiến 。 故cố 文Văn 殊Thù 居cư 初sơ 。 普phổ 賢hiền 居cư 後hậu 。

二nhị 。 以dĩ 解giải 。 行hành 相tương 對đối 。

普phổ 賢hiền 表biểu 所sở 起khởi 萬vạn 行hạnh 。 上thượng 下hạ 諸chư 經kinh 皆giai 言ngôn 。

普phổ 賢hiền 行hành

故cố 。 文Văn 殊Thù 表biểu 能năng 起khởi 之chi 解giải 。 通thông 解giải 事sự 理lý 。 窮cùng 方phương 便tiện 故cố 。 慈Từ 氏Thị 云vân 。

汝nhữ 先tiên 得đắc 見kiến 。 諸chư 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聞văn 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 入nhập 解giải 脫thoát 門môn 。 皆giai 是thị 文Văn 殊Thù 威uy 神thần 力lực 。

故cố 。 又hựu 云vân 。

文Văn 殊Thù 常thường 為vì 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 師sư

故cố 。 又hựu 云vân 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 心tâm 念niệm 力lực

故cố 。

三tam 。 以dĩ 理lý 。 智trí 相tương 對đối 。

普phổ 賢hiền 表biểu 所sở 證chứng 法Pháp 界Giới 。 即tức 出xuất 纏triền 如Như 來Lai 藏tạng 。

善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 入nhập 其kỳ 身thân

故cố 。 又hựu 云vân 。

得đắc 究cứu 竟cánh 三tam 世thế 平bình 等đẳng 身thân

故cố 。 一nhất 毛mao 廣quảng 大đại 即tức 無vô 邊biên 者giả 。 稱xưng 法pháp 性tánh 故cố 。 普phổ 賢hiền 身thân 相tướng 。 如như 虛hư 空không 故cố 。 又hựu 。 見kiến 普phổ 賢hiền 即tức 得đắc 智Trí 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 明minh 依y 於ư 理lý 而nhi 發phát 智trí 故cố 。 文Văn 殊Thù 表biểu 能năng 證chứng 大đại 智trí 。 本bổn 所sở 事sự 佛Phật 名danh 不bất 動động 智trí 故cố 。 慈Từ 氏Thị 云vân 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 常thường 為vì 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 億ức 那na 由do 他tha 諸chư 佛Phật 母mẫu

故cố 。 文Văn 殊Thù 於ư 諸chư 經Kinh 中trung 。 所sở 說thuyết 法Pháp 門môn 。 多đa 顯hiển 般Bát 若Nhã 旨chỉ 故cố 。 又hựu 云vân 。

從tùng 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 智trí 慧tuệ 大đại 海hải 所sở 出xuất 生sanh

故cố 。 見kiến 後hậu 文Văn 殊Thù 。 方phương 見kiến 普phổ 賢hiền 。 顯hiển 其kỳ 有hữu 智trí 。 方phương 證chứng 理lý 故cố 。 是thị 以dĩ 古cổ 德đức 。 銘minh 後hậu 文Văn 殊Thù 。 為vi 智trí 照chiếu 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 不bất 視thị 身thân 相tướng 者giả 。 表biểu 極cực 智trí 甚thậm 深thâm 。 心tâm 。 境cảnh 兩lưỡng 已dĩ 。 信tín 。 解giải 雙song 絕tuyệt 故cố 。 又hựu 。 理lý 開khai 體thể 用dụng 。 智trí 分phần/phân 權quyền 實thật 故cố 。 以dĩ 文Văn 殊Thù 二nhị 智trí 。 證chứng 普phổ 賢hiền 體thể 用dụng 。 此thử 之chi 一nhất 門môn 。 古cổ 德đức 親thân 問vấn 。 三tam 藏tạng 言ngôn 。

有hữu 《# 經kinh 》# 說thuyết 。 未vị 傳truyền 此thử 方phương 。

又hựu 此thử 一nhất 門môn 。 亦diệc 表biểu 定định 慧tuệ 。 理lý 本bổn 寂tịch 故cố 。 智trí 即tức 慧tuệ 故cố 。 亦diệc 表biểu 體thể 用dụng 。 普phổ 賢hiền 理lý 寂tịch 。 以dĩ 為vi 心tâm 體thể 。 文Văn 殊Thù 智trí 照chiếu 。 為vi 大đại 用dụng 故cố 。

第đệ 二nhị 。 相tương/tướng 融dung 顯hiển 圓viên 者giả 。 亦diệc 二nhị 。

先tiên 。 明minh 二nhị 聖thánh 法Pháp 門môn 各các 自tự 圓viên 融dung 。

謂vị 文Văn 殊Thù 必tất 因nhân 於ư 信tín 。 方phương 能năng 成thành 解giải 。 有hữu 解giải 無vô 信tín 。 增tăng 邪tà 見kiến 故cố 。 有hữu 信tín 無vô 解giải 。 長trường/trưởng 無vô 明minh 故cố 。 信tín 解giải 真chân 正chánh 。 方phương 了liễu 本bổn 原nguyên 。 成thành 其kỳ 極cực 智trí 。 極cực 智trí 反phản 照chiếu 。 不bất 異dị 初sơ 心tâm 。 故cố 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 便tiện 成thành 正chánh 覺giác 。 又hựu 。 前tiền 方phương 便tiện 之chi 智trí 。 不bất 離ly 智trí 體thể 故cố 。 後hậu 文Văn 殊Thù 名danh 智trí 。 照chiếu 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 照chiếu 信tín 不bất 殊thù 於ư 智trí 。 故cố 從tùng 無vô 身thân 相tướng 而nhi 展triển 右hữu 手thủ 。 是thị 以dĩ 文Văn 殊Thù 三tam 事sự 。 融dung 通thông 隱ẩn 隱ẩn 。

次thứ 。 普phổ 賢hiền 三tam 事sự 自tự 相tương/tướng 融dung 者giả 。

理lý 若nhược 無vô 行hành 。 理lý 終chung 不bất 顯hiển 。 依y 體thể 起khởi 行hành 。 行hành 必tất 稱xưng 體thể 。 由do 行hành 證chứng 理lý 。 理lý 無vô 行hành 外ngoại 之chi 理lý 。 由do 理lý 顯hiển 行hành 。 無vô 理lý 外ngoại 之chi 行hành 故cố 。 隨tùy 所sở 證chứng 理lý 。 無vô 不bất 具cụ 一nhất 證chứng 一nhất 切thiết 證chứng 。 故cố 見kiến 普phổ 賢hiền 一nhất 毛mao 所sở 得đắc 法Pháp 門môn 。 過quá 前tiền 不bất 可khả 說thuyết 倍bội 。 又hựu 是thị 即tức 體thể 之chi 用dụng 故cố 。

毛mao

孔khổng

法Pháp 門môn 。 緣duyên 起khởi 無vô 盡tận 。 由do 是thị 普phổ 賢hiền 三tam 事sự 。 涉thiệp 入nhập 重trùng 重trùng 。

二nhị 者giả 。 二nhị 聖thánh 法Pháp 門môn 互hỗ 相tương 融dung 者giả 。

謂vị 要yếu 因nhân 於ư 信tín 。 方phương 知tri 法Pháp 界Giới 信tín 。 不bất 信tín 理lý 。 信tín 即tức 為vi 邪tà 故cố 。 能năng 。 所sở 不bất 二nhị 。 不bất 信tín 自tự 心tâm 。 有hữu 如Như 來Lai 藏tạng 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 次thứ 。 要yếu 藉tạ 於ư 解giải 。 方phương 能năng 起khởi 行hành 。 稱xưng 解giải 起khởi 行hành 。 行hành 不bất 異dị 解giải 。 則tắc 解giải 。 行hành 不bất 二nhị 。 次thứ 。 以dĩ 智trí 是thị 理lý 用dụng 。 體thể 理lý 成thành 智trí 。 還hoàn 照chiếu 於ư 理lý 。 智trí 與dữ 理lý 冥minh 。 方phương 曰viết 真chân 智trí 。 則tắc 理lý 。 智trí 無vô 二nhị 。 故cố 《# 經kinh 》# 云vân 。

無vô 有hữu 如như 外ngoại 智trí 能năng 證chứng 於ư 如như 。 亦diệc 無vô 智trí 外ngoại 如như 為vi 智trí 所sở 入nhập 。

又hựu 法Pháp 界Giới 寂tịch 照chiếu 名danh 止chỉ 。 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 名danh 觀quán 。 觀quán 窮cùng 數số 極cực 。 妙diệu 符phù 乎hồ 寂tịch 。 即tức 定định 慧tuệ 不bất 二nhị 。 又hựu 。 即tức 體thể 之chi 用dụng 曰viết 智trí 。 即tức 用dụng 之chi 體thể 曰viết 理lý 。 即tức 體thể 用dụng 無vô 二nhị 。 是thị 以dĩ 文Văn 殊Thù 三tam 事sự 融dung 通thông 隱ẩn 隱ẩn 。 即tức 是thị 普phổ 賢hiền 三tam 事sự 涉thiệp 入nhập 重trùng 重trùng 。 此thử 二nhị 不bất 異dị 。 名danh 普phổ 賢hiền 帝đế 網võng 之chi 行hành 。 故cố 〈# 普phổ 賢hiền 行hành 品phẩm 〉# 。 反phản 上thượng 下hạ 諸chư 經kinh 。 廣quảng 顯hiển 理lý 事sự 圓viên 融dung 。 為vi 普phổ 賢hiền 行hành 。 非phi 獨độc 事sự 行hành 。 名danh 普phổ 賢hiền 行hành 。 既ký 二nhị 聖thánh 相tương/tướng 融dung 而nhi 不bất 名danh 文Văn 殊Thù 行hành 者giả 。 攝nhiếp 智trí 屬thuộc 理lý 。 唯duy 一nhất 心tâm 法Pháp 界Giới 故cố 。 舉cử 一nhất 全toàn 收thu 。

二nhị 聖thánh 法Pháp 門môn 既ký 相tương/tướng 融dung 者giả 。 則tắc 普phổ 賢hiền 因nhân 滿mãn 。 離ly 相tương/tướng 絕tuyệt 言ngôn 。 沒một 因nhân 果quả 海hải 。 是thị 名danh 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 。 唯duy 證chứng 相tương 應ứng 故cố 。 〈# 法Pháp 界Giới 品phẩm 〉# 中trung 普phổ 賢hiền 之chi 後hậu 便tiện 偈kệ 讚tán 佛Phật 德đức 者giả 。 顯hiển 果quả 相tương/tướng 也dã 。 品phẩm 初sơ 。 如Như 來Lai 自tự 入nhập 三tam 昧muội 。 現hiện 相tướng 無vô 言ngôn 。 表biểu 所sở 證chứng 絕tuyệt 言ngôn 。 而nhi 普phổ 賢hiền 開khai 顯hiển 。 放phóng 光quang 令linh 悟ngộ 。 表biểu 能năng 證chứng 絕tuyệt 言ngôn 。 而nhi 文Văn 殊Thù 開khai 顯hiển 者giả 。 即tức 斯tư 意ý 也dã 。

若nhược 合hợp 三tam 聖thánh 法Pháp 門môn 以dĩ 為vi 經kinh 目mục 者giả 。

普phổ 賢hiền 是thị

大đại

所sở 證chứng 理lý 體thể 。 無vô 不bất 包bao 故cố 。 文Văn 殊Thù 是thị 。

方Phương 廣Quảng

理lý 上thượng 之chi 智trí 。 為vi 業nghiệp 用dụng 故cố 。 又hựu 。 通thông 是thị 普phổ 賢hiền 。 理lý 含hàm 體thể 用dụng 。 通thông 為vi 所sở 證chứng 故cố 。 文Văn 殊Thù 。 普phổ 賢hiền 二nhị 俱câu 華hoa 嚴nghiêm 萬vạn 行hạnh 。 披phi 。 敷phu 。 信tín 。 智trí 。 解giải 。 行hành 皆giai 是thị 因nhân 。

華hoa

用dụng

嚴nghiêm

本bổn 寂tịch 體thể 故cố 。 舍xá 那na 即tức 。

佛Phật

通thông 圓viên 諸chư 因nhân 。 證chứng 上thượng 體thể 用dụng 。 故cố 說thuyết 即tức 為vi 。

經kinh

因nhân 言ngôn 顯hiển 故cố 。 既ký 包bao 題đề 目mục 無vô 遺di 。 則tắc 攝nhiếp 《# 大đại 經kinh 》# 義nghĩa 盡tận 。 亦diệc 一nhất 代đại 時thời 教giáo 。 不bất 離ly 於ư 此thử 理lý 智trí 等đẳng 。

然nhiên 上thượng 理lý 智trí 等đẳng 。 竝tịnh 不bất 離ly 心tâm 。

心tâm 。 佛Phật 。 眾chúng 生sanh 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 若nhược 於ư 心tâm 能năng 了liễu 。 則tắc 念niệm 念niệm 因nhân 圓viên 。 念niệm 念niệm 果quả 滿mãn 。 〈# 出xuất 現hiện 品phẩm 〉# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 應ưng 知tri 自tự 心tâm 。 念niệm 念niệm 常thường 有hữu 。 佛Phật 成thành 正chánh 覺giác 。

故cố 。 而nhi 即tức 一nhất 之chi 異dị 。 不bất 礙ngại 外ngoại 觀quán 。 勿vật 滯trệ 言ngôn 說thuyết 。 若nhược 與dữ 此thử 觀quán 相tương 應ứng 。 則tắc 觸xúc 目mục 對đối 境cảnh 。 常thường 見kiến 三tam 聖thánh 及cập 。 十thập 方phương 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 故cố 。 心tâm 。 境cảnh 無vô 二nhị 故cố 。 依y 此thử 修tu 行hành 。 一nhất 生sanh 不bất 剋khắc 。 三tam 聖thánh 必tất 圓viên 矣hĩ 。

三tam 聖thánh 圓viên 融dung 觀quán 門môn (# 畢tất )#

貞trinh 享hưởng 二nhị 年niên 乙ất 丑sửu 仲trọng 秋thu 念niệm 一nhất 蓂# 於ư 南nam 都đô 邸để 舍xá 抄sao 之chi