三Tam 法Pháp 度Độ 論Luận
Quyển 3
東Đông 晉Tấn 僧Tăng 伽Già 提Đề 婆Bà 譯Dịch
三Tam 法Pháp 度Độ 論Luận 卷quyển 下hạ
東đông 晉tấn 罽kế 賓tân 三tam 藏tạng 瞿Cù 曇Đàm 僧Tăng 伽già 提đề 婆bà 譯dịch
依Y 品Phẩm 第đệ 三tam
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 德đức 及cập 惡ác 。 云vân 何hà 為vi 依y 。
答đáp 。
依y 者giả 。 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 。 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 者giả 。 此thử 三tam 是thị 依y 。 可khả 依y 故cố 說thuyết 依y 。 可khả 依y 者giả 是thị 立lập 義nghĩa 。 眾chúng 生sanh 於ư 陰ấm 。 界giới 。 入nhập 作tác 依y 。 行hành 德đức 及cập 惡ác 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 此thử 是thị 德đức 惡ác 所sở 依y 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vi 陰ấm 。
答đáp 。
陰ấm 者giả 。 色sắc 。 行hành 。 知tri 。 色sắc 。 行hành 。 知tri 者giả 。 此thử 三tam 當đương 知tri 是thị 陰ấm 。 陰ấm 。 積tích 聚tụ 。 束thúc 。 同đồng 一nhất 義nghĩa 。 於ư 中trung 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 麁thô 細tế 長trường 短đoản 方phương 圓viên 比tỉ 。 當đương 知tri 總tổng 是thị 色sắc 陰ấm 。 於ư 中trung 色sắc 者giả 。 四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 所sở 造tạo 。 可khả 見kiến 不bất 可khả 見kiến 。 是thị 說thuyết 色sắc 陰ấm 。 四tứ 大đại 及cập 造tạo 色sắc 者giả 。 是thị 二nhị 種chủng 。
可khả 見kiến 及cập 不bất 可khả 見kiến 。 可khả 見kiến 者giả 。 謂vị 眼nhãn 所sở 見kiến 。 不bất 可khả 見kiến 者giả 。 是thị 聲thanh 香hương 味vị 細tế 滑hoạt 。 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 及cập 四tứ 大đại 。
問vấn 。
說thuyết 色sắc 者giả 四tứ 大đại 及cập 四tứ 大đại 造tạo 。 此thử 中trung 四tứ 大đại 尚thượng 不bất 知tri 。 況huống 復phục 四tứ 大đại 造tạo 。 云vân 何hà 為vi 四tứ 大đại 。
答đáp 。
大đại 者giả 。 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 此thử 地địa 。 水thủy 。 火hỏa 。 風phong 。 假giả 名danh 是thị 大đại 。 是thị 色sắc 一nhất 一nhất 及cập 合hợp 。 於ư 中trung 堅kiên 相tương/tướng 地địa 。 濕thấp 相tương/tướng 水thủy 。 熱nhiệt 相tương/tướng 火hỏa 。 動động 相tương/tướng 風phong 。 彼bỉ 造tạo 色sắc 者giả 。 烟yên 。 雲vân 霧vụ 。 影ảnh 。 闇ám 明minh 。 日nhật 。 五ngũ 色sắc 五ngũ 情tình 如như 是thị 比tỉ 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 色sắc 陰ấm 。 云vân 何hà 為vi 行hành 。
答đáp 。
行hành 者giả 。 依y 身thân 。 口khẩu 。 心tâm 。 此thử 依y 於ư 身thân 故cố 說thuyết 依y 身thân 。 依y 於ư 口khẩu 故cố 說thuyết 依y 口khẩu 。 依y 於ư 心tâm 故cố 說thuyết 依y 心tâm 。 依y 身thân 。 口khẩu 。 心tâm 作tác 行hành 。 作tác 有hữu 為vi 行hành 故cố 說thuyết 行hành 。 如như 佛Phật 契Khế 經Kinh 說thuyết 。
色sắc 者giả 有hữu 為vi 行hành 。 彼bỉ 復phục 更cánh 作tác 。 如như 子tử 復phục 造tạo 子tử 。
如như 色sắc 。 當đương 知tri 五ngũ 陰ấm 亦diệc 如như 是thị 。 彼bỉ 無vô 量lượng 種chủng 無vô 量lượng 合hợp 作tác 已dĩ 。 謂vị 之chi 五ngũ 陰ấm 。 如như 穀cốc 聚tụ 。 行hành 者giả 。
福phước 。 非phi 福phước 。 不bất 動động 。 是thị 三tam 說thuyết 行hành 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vi 知tri 。
答đáp 。
知tri 者giả 。 痛thống 。 想tưởng 。 識thức 。 此thử 三tam 是thị 知tri 。 亦diệc 說thuyết 道Đạo 法pháp 。 以dĩ 道đạo 不bất 相tương 離ly 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
若nhược 痛thống 者giả 即tức 是thị 知tri 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vi 痛thống 。
答đáp 。
痛thống 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 苦khổ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 痛thống 。 痛thống 性tánh 說thuyết 痛thống 。 痛thống 無vô 所sở 由do 。 痛thống 痛thống 即tức 能năng 痛thống 。 若nhược 痛thống 有hữu 由do 者giả 。 應ưng 有hữu 異dị 命mạng 。 若nhược 即tức 能năng 痛thống 者giả 。 應ưng 即tức 是thị 命mạng 。 但đãn 痛thống 非phi 命mạng 。 故cố 痛thống 性tánh 是thị 痛thống 。 是thị 分phân 別biệt 字tự 者giả 。 說thuyết 此thử 痛thống 三tam 種chủng 。
樂lạc 痛thống 。 苦khổ 痛thống 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 痛thống 。 是thị 各các 各các 相tương/tướng 緣duyên 。 緣duyên 樂lạc 痛thống 有hữu 苦khổ 痛thống 。 緣duyên 苦khổ 痛thống 有hữu 樂lạc 痛thống 。 緣duyên 俱câu 有hữu 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 痛thống 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
樂lạc 痛thống 與dữ 苦khổ 痛thống 對đối 。 苦khổ 痛thống 與dữ 樂lạc 痛thống 對đối 。 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 痛thống 與dữ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 痛thống 對đối 。
對đối 者giả 是thị 怨oán 敵địch 義nghĩa 。
問vấn 。
云vân 何hà 樂lạc 痛thống 。
答đáp 。
樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 欲dục 。 不bất 惡ác 。 無vô 著trước 生sanh 。 樂lạc 痛thống 者giả 有hữu 三tam 種chủng 。
欲dục 生sanh 。 不bất 惡ác 生sanh 。 無vô 著trước 生sanh 。 於ư 中trung 欲dục 生sanh 者giả 。 行hành 五ngũ 欲dục 悅duyệt 樂lạc 。 不bất 惡ác 生sanh 者giả 。 不bất 惡ác 名danh 說thuyết 不bất 增tăng 惡ác 。 是thị 行hành 善thiện 無vô 欲dục 戒giới 。 於ư 戒giới 不bất 悔hối 。 意ý 由do 此thử 悅duyệt 樂lạc 。 無vô 著trước 生sanh 者giả 。 伏phục 根căn 離ly 五ngũ 欲dục 。 無vô 亂loạn 意ý 行hành 禪thiền 無vô 量lượng 等đẳng 時thời 悅duyệt 樂lạc 。 是thị 說thuyết 無vô 著trước 生sanh 。 無vô 著trước 名danh 不bất 著trước 。 於ư 根căn 義nghĩa 亦diệc 復phục 說thuyết 不bất 染nhiễm 。 是thị 說thuyết 樂lạc 痛thống 三tam 種chủng 。
問vấn 。
云vân 何hà 苦khổ 痛thống 。
答đáp 。
苦khổ 者giả 。 生sanh 。 老lão 。 死tử 。 生sanh 。 老lão 。 死tử 者giả 。 此thử 三tam 是thị 苦khổ 痛thống 。 於ư 中trung 生sanh 苦khổ 如như 生sanh 癰ung 。 老lão 苦khổ 如như 初sơ 發phát 癰ung 。 死tử 苦khổ 如như 已dĩ 發phát 癰ung 深thâm 入nhập 骨cốt 節tiết 中trung 。
復phục 次thứ 生sanh 故cố 有hữu 一nhất 切thiết 苦khổ 。 故cố 曰viết 生sanh 苦khổ 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
生sanh 故cố 有hữu 截tiệt 手thủ 足túc 如như 是thị 比tỉ 。
老lão 苦khổ 者giả 色sắc 壯tráng 力lực 壞hoại 故cố 。 死tử 苦khổ 者giả 愛ái 相tương/tướng 別biệt 離ly 故cố 。 是thị 謂vị 苦khổ 痛thống 。
問vấn 。
云vân 何hà 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 痛thống 。
答đáp 。
不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 者giả 。 三tam 界giới 。 若nhược 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 者giả 。 當đương 知tri 是thị 三tam 界giới 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 者giả 。 障chướng 礙ngại 於ư 苦khổ 樂lạc 。 是thị 三tam 界giới 後hậu 當đương 說thuyết 。 若nhược 使sử 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 是thị 三tam 界giới 。 制chế 前tiền 說thuyết 苦khổ 樂lạc 。 當đương 知tri 非phi 以dĩ 樂nhạo/nhạc/lạc 苦khổ 三tam 界giới 。 欲dục 界giới 三tam 痛thống 。 色sắc 界giới 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 及cập 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 無vô 色sắc 界giới 一nhất 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 是thị 故cố 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 當đương 知tri 三tam 界giới 。
問vấn 。
是thị 痛thống 為vi 何hà 依y 。
答đáp 。
樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 多đa 欲dục 所sở 依y 。 苦khổ 者giả 多đa 恚khuể 所sở 依y 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 者giả 多đa 癡si 所sở 依y 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 有hữu 樂lạc 痛thống 無vô 欲dục 。 能năng 除trừ 欲dục 。 如như 三tam 禪thiền 中trung 苦khổ 痛thống 。 無vô 恚khuể 。 如như 世Thế 尊Tôn 頭đầu 痛thống 。 及cập 傷thương 腳cước 不bất 起khởi 恚khuể 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 覺giác 第đệ 四tứ 禪thiền 及cập 。 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 彼bỉ 中trung 無vô 癡si 能năng 除trừ 癡si 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 隨tùy 義nghĩa 可khả 得đắc 說thuyết 。
問vấn 。
彼bỉ 從tùng 何hà 生sanh 。
答đáp 。
彼bỉ 業nghiệp 。 逼bức 。 界giới 。 生sanh 彼bỉ 樂lạc 痛thống 苦khổ 痛thống 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 痛thống 。 當đương 知tri 從tùng 業nghiệp 生sanh 。 逼bức 生sanh 。 界giới 生sanh 。 非phi 自tự 然nhiên 。 非phi 偶ngẫu 爾nhĩ 。
問vấn 。
業nghiệp 者giả 無vô 量lượng 種chủng 。 此thử 中trung 說thuyết 何hà 業nghiệp 。
答đáp 。
業nghiệp 生sanh 者giả 。 福phước 。 非phi 福phước 。 不bất 動động 。 此thử 樂lạc 痛thống 。 苦khổ 痛thống 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 痛thống 。 從tùng 此thử 三tam 業nghiệp 福phước 。 非phi 福phước 。 不bất 動động 中trung 生sanh 。 如như 義nghĩa 。 樂lạc 痛thống 從tùng 福phước 生sanh 。 苦khổ 痛thống 從tùng 罪tội 生sanh 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 痛thống 。 從tùng 不bất 動động 生sanh 。 於ư 中trung 福phước 者giả 。 能năng 除trừ 惡ác 行hành 。 是thị 四tứ 禪thiền 為vi 首thủ 。 非phi 福phước 者giả 。 是thị 惡ác 行hành 。 不bất 動động 者giả 。 第đệ 四tứ 禪thiền 及cập 無vô 色sắc 。
問vấn 。
如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 福phước 者giả 施thí 戒giới 修tu 。 修tu 者giả 即tức 是thị 禪thiền 無vô 量lượng 及cập 無vô 色sắc 。 今kim 云vân 何hà 別biệt 說thuyết 樂lạc 痛thống 從tùng 福phước 生sanh 。
答đáp 。
別biệt 說thuyết 無vô 咎cữu 。 以dĩ 眾chúng 多đa 聚tụ 故cố 此thử 別biệt 說thuyết 。 禪thiền 如như 所sở 說thuyết 。 與dữ 比Bỉ 丘Khâu 三tam 衣y 別biệt 。 與dữ 佛Phật 護hộ 鉢bát 不bất 可khả 以dĩ 佛Phật 護hộ 。 亦diệc 是thị 比Bỉ 丘Khâu 故cố 與dữ 三tam 衣y 鉢bát 。 而nhi 比Bỉ 丘Khâu 異dị 於ư 佛Phật 護hộ 者giả 。 應ưng 與dữ 彼bỉ 衣y 。 如như 是thị 修tu 者giả 禪thiền 無vô 量lượng 無vô 色sắc 。 福phước 者giả 三tam 禪thiền 。 若nhược 不bất 分phân 別biệt 三tam 禪thiền 。 於ư 修tu 應ưng 有hữu 過quá 。 眾chúng 多đa 聚tụ 故cố 。
問vấn 。
云vân 何hà 逼bức 生sanh 。
答đáp 。
逼bức 生sanh 者giả 。 己kỷ 。 他tha 。 俱câu 。 逼bức 生sanh 痛thống 三tam 種chủng 。
為vì 己kỷ 。 為vi 他tha 。 為vi 俱câu 。 逼bức 者giả 二nhị 種chủng 。
為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 為vi 苦khổ 。 於ư 中trung 為vì 己kỷ 者giả 。 如như 以dĩ 刀đao 自tự 刺thứ 。 若nhược 後hậu 以dĩ 旃chiên 檀đàn 藥dược 塗đồ 。 為vi 他tha 者giả 。 如như 擊kích 破phá 他tha 頭đầu 。 復phục 治trị 以dĩ 藥dược 。 為vi 俱câu 者giả 。 如như 語ngữ 人nhân 使sử 擊kích 破phá 我ngã 頭đầu 已dĩ 。 復phục 以dĩ 藥dược 塗đồ 。 如như 是thị 盡tận 當đương 知tri 是thị 謂vị 逼bức 生sanh 苦khổ 。
問vấn 。
云vân 何hà 界giới 生sanh 。
答đáp 。
界giới 生sanh 者giả 。
時thời 惡ác 。 患hoạn 。
問vấn 。
界giới 者giả 已dĩ 說thuyết 欲dục 。 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 。 云vân 何hà 即tức 是thị 耶da 。
答đáp 。
此thử 非phi 界giới 者giả 。 離ly 眾chúng 生sanh 。 是thị 三tam 種chủng 想tưởng 。
時thời 惡ác 。 患hoạn 。 此thử 界giới 是thị 假giả 想tưởng 。 於ư 中trung 時thời 者giả 。 夏hạ 。 冬đông 。 春xuân 。 夏hạ 。 冬đông 。 春xuân 者giả 。 當đương 知tri 此thử 三tam 是thị 時thời 。 夏hạ 者giả 澹đạm 增tăng 長trưởng 。 冬đông 者giả 涎tiên 唾thóa 增tăng 長trưởng 。 春xuân 者giả 風phong 增tăng 長trưởng 。 如như 醫y 方phương 說thuyết 時thời 故cố 有hữu 樂lạc 痛thống 。 是thị 謂vị 三tam 時thời 。
問vấn 。
云vân 何hà 惡ác 。 為vi 惡ác 行hành 。 愛ái 無vô 明minh 耶da 。 答đáp 不bất 破phá 壞hoại 法Pháp 身thân 。 此thử 說thuyết 壞hoại 四tứ 大đại 身thân 。
問vấn 。
云vân 何hà 惡ác 。
答đáp 。
惡ác 者giả 。 風phong 澹đạm 涎tiên 唾thóa 。 此thử 風phong 澹đạm 涎tiên 唾thóa 壞hoại 四tứ 大đại 身thân 。 由do 是thị 故cố 生sanh 痛thống 。
問vấn 。
云vân 何hà 患hoạn 。
答đáp 。
患hoạn 者giả 。 眾chúng 生sanh 因nhân 離ly 患hoạn 多đa 。 若nhược 眾chúng 生sanh 因nhân 離ly 生sanh 苦khổ 。 牆tường 壁bích 樹thụ 山sơn 巖nham 崩băng 。 因nhân 者giả 。 因nhân 己kỷ 。 他tha 。 俱câu 。 是thị 謂vị 痛thống 。
問vấn 。
云vân 何hà 想tưởng 。
答đáp 。
想tưởng 者giả 。 有hữu 想tưởng 。 無vô 想tưởng 。 無vô 所sở 想tưởng 觀quán 差sai 別biệt 。 想tưởng 者giả 。 說thuyết 是thị 受thọ 形hình 像tượng 差sai 別biệt 。 此thử 中trung 有hữu 想tưởng 。 無vô 想tưởng 。 無vô 所sở 想tưởng 觀quán 差sai 別biệt 。 是thị 同đồng 一nhất 義nghĩa 。 於ư 中trung 有hữu 想tưởng 者giả 俱câu 依y 。 無vô 想tưởng 者giả 不bất 俱câu 依y 。 如như 眾chúng 多đa 瓶bình 。 或hoặc 有hữu 人nhân 說thuyết 是thị 蜜mật 瓶bình 。 是thị 酥tô 瓶bình 。 由do 此thử 想tưởng 故cố 想tưởng 。 若nhược 無vô 蜜mật 。 無vô 酥tô 。 是thị 空không 受thọ 空không 想tưởng 。 如như 是thị 聲thanh 想tưởng 比tỉ 受thọ 差sai 別biệt 。 若nhược 遣khiển 聲thanh 比tỉ 如như 是thị 受thọ 。 無vô 所sở 想tưởng 者giả 。 此thử 無vô 所sở 有hữu 即tức 捨xả 。
復phục 次thứ 有hữu 欲dục 說thuyết 有hữu 所sở 有hữu 是thị 有hữu 欲dục 。 說thuyết 解giải 脫thoát 處xứ 觀quán 。 已dĩ 無vô 所sở 有hữu 。
復phục 次thứ 有hữu 想tưởng 者giả 觀quán 善thiện 識thức 處xứ 。 無vô 想tưởng 者giả 觀quán 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 無vô 所sở 想tưởng 者giả 。 觀quán 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。
問vấn 。
云vân 何hà 識thức 。
答đáp 。
識thức 者giả 。 生sanh 。 成thành 。 不bất 成thành 入nhập 。 行hành 名danh 色sắc 俱câu 。 依y 緣duyên 可khả 得đắc 。 識thức 者giả 。 異dị 種chủng 智trí 。 故cố 說thuyết 識thức 。 種chủng 種chủng 智trí 故cố 說thuyết 識thức 。 是thị 三tam 種chủng 。
生sanh 。 成thành 入nhập 。 不bất 成thành 入nhập 。 依y 行hành 。 依y 名danh 色sắc 。 依y 二nhị 緣duyên 。 可khả 得đắc 是thị 三tam 種chủng 。 世Thế 尊Tôn 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 中trung 說thuyết 行hành 緣duyên 識thức 。 復phục 說thuyết 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。 復phục 說thuyết 眼nhãn 色sắc 緣duyên 生sanh 眼nhãn 識thức 。 於ư 中trung 種chủng 種chủng 。 行hành 造tạo 生sanh 時thời 。 入nhập 母mẫu 胎thai 網võng 俱câu 生sanh 識thức 。 是thị 謂vị 行hành 緣duyên 生sanh 識thức 。 即tức 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 漸tiệm 厚hậu 成thành 諸chư 入nhập 。 已dĩ 生sanh 識thức 是thị 名danh 色sắc 緣duyên 識thức 。
復phục 次thứ 成thành 入nhập 。 諍tranh 不bất 諍tranh 。 入nhập 定định 不bất 入nhập 定định 。 緣duyên 根căn 及cập 根căn 義nghĩa 生sanh 識thức 。 是thị 依y 二nhị 緣duyên 。 緣duyên 者giả 是thị 依y 。 不bất 可khả 無vô 依y 而nhi 生sanh 識thức 。 是thị 謂vị 俱câu 依y 緣duyên 可khả 得đắc 。
問vấn 。
如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 戒giới 定định 智trí 。 何hà 以dĩ 復phục 重trùng 說thuyết 識thức 。
答đáp 。
依y 智trí 及cập 所sở 依y 是thị 二nhị 種chủng 。 此thử 是thị 依y 。 彼bỉ 是thị 所sở 依y 。
復phục 次thứ 如như 說thuyết 戒giới 二nhị 種chủng 。 如như 是thị 此thử 中trung 亦diệc 說thuyết 二nhị 種chủng 無vô 咎cữu 。
依y 品phẩm 第đệ 一nhất 真chân 度độ 說thuyết 竟cánh 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 陰ấm 。 云vân 何hà 界giới 。
答đáp 。
界giới 者giả 。 欲dục 。 色sắc 。 無vô 色sắc 界giới 。 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 。 此thử 三tam 是thị 界giới 。 持trì 是thị 業nghiệp 。 故cố 曰viết 界giới 。 於ư 中trung 住trụ 業nghiệp 。 故cố 曰viết 界giới 。 是thị 攝nhiếp 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 至chí 無vô 餘dư 般bát 涅Niết 槃Bàn 。
問vấn 。
云vân 何hà 欲dục 界giới 。
答đáp 。
欲dục 界giới 者giả 。 人nhân 。 天thiên 。 惡ác 趣thú 。 人nhân 。 天thiên 。 惡ác 趣thú 者giả 。 此thử 略lược 說thuyết 欲dục 界giới 。 於ư 中trung 住trụ 欲dục 。 故cố 說thuyết 欲dục 界giới 。 持trì 欲dục 。 故cố 說thuyết 欲dục 界giới 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vi 人nhân 。
答đáp 。
人nhân 者giả 。 男nam 女nữ 命mạng 根căn 所sở 觀quán 相tương/tướng 。 依y 四tứ 洲châu 男nam 根căn 所sở 觀quán 相tương/tướng 。 女nữ 根căn 所sở 觀quán 相tương/tướng 。 命mạng 根căn 所sở 觀quán 相tương/tướng 。 當đương 知tri 此thử 一nhất 切thiết 是thị 人nhân 。 是thị 一nhất 切thiết 亦diệc 依y 四tứ 洲châu 。 於ư 中trung 女nữ 相tương 謂vị 之chi 女nữ 。 男nam 相tương 謂vị 之chi 男nam 。
問vấn 。
命mạng 根căn 所sở 觀quán 相tương/tướng 非phi 為vi 男nam 女nữ 。 是thị 以dĩ 命mạng 根căn 別biệt 說thuyết 耶da 。
答đáp 。
雖tuy 有hữu 男nam 女nữ 命mạng 根căn 所sở 觀quán 相tương/tướng 。 此thử 中trung 說thuyết 差sai 別biệt 。 不bất 成thành 男nam 者giả 。 不bất 在tại 男nam 女nữ 根căn 所sở 觀quán 相tương/tướng 中trung 。 但đãn 有hữu 命mạng 根căn 。 所sở 觀quán 相tương/tướng 住trụ 膜mô 漸tiệm 厚hậu 有hữu 命mạng 根căn 。 而nhi 男nam 女nữ 根căn 未vị 成thành 。 是thị 謂vị 差sai 別biệt 。
問vấn 。
云vân 何hà 四tứ 洲châu 。
答đáp 。
洲châu 者giả 。 閻Diêm 浮Phù 提đề 。 弗phất 于vu 逮đãi 。 瞿cù 耶da 尼ni 。 欝Uất 單Đơn 越Việt 。 是thị 說thuyết 四tứ 洲châu 。 於ư 中trung 閻Diêm 浮Phù 提đề 所sở 觀quán 相tương/tướng 。 故cố 說thuyết 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 隨tùy 方phương 所sở 觀quán 相tương/tướng 三tam 。 弗phất 于vu 逮đãi 。 瞿cù 耶da 尼ni 。 欝Uất 單Đơn 越Việt 。 彼bỉ 壽thọ 隨tùy 其kỳ 數số 。 樂nhạc 具cụ 差sai 別biệt 有hữu 限hạn 。 展triển 轉chuyển 有hữu 勝thắng 。
問vấn 。
天thiên 者giả 。 總tổng 名danh 二nhị 種chủng 天thiên 。
欲dục 生sanh 及cập 離ly 欲dục 。 此thử 中trung 云vân 何hà 說thuyết 天thiên 。
答đáp 。
天thiên 者giả 細tế 滑hoạt 。 說thuyết 。 視thị 欲dục 生sanh 。 說thuyết 欲dục 生sanh 者giả 。 當đương 知tri 不bất 說thuyết 離ly 欲dục 。 欲dục 生sanh 天thiên 者giả 三tam 種chủng 。
細tế 滑hoạt 欲dục 生sanh 。 說thuyết 欲dục 生sanh 。 視thị 欲dục 生sanh 。 說thuyết 欲dục 生sanh 者giả 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 彼bỉ 若nhược 染nhiễm 污ô 心tâm 於ư 染nhiễm 污ô 心tâm 天thiên 女nữ 共cộng 語ngữ 言ngôn 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 便tiện 成thành 欲dục 。 若nhược 一nhất 染nhiễm 污ô 意ý 者giả 。 不bất 成thành 欲dục 。 但đãn 歡hoan 樂lạc 。 如như 此thử 間gian 人nhân 捉tróc 時thời 歡hoan 悅duyệt 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 染nhiễm 污ô 意ý 如như 母mẫu 女nữ 。 造tạo 化hóa 妙diệu 境cảnh 界giới 悅duyệt 樂lạc 於ư 欲dục 。 故cố 曰viết 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 視thị 欲dục 生sanh 者giả 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 彼bỉ 若nhược 共cộng 天thiên 女nữ 各các 各các 染nhiễm 著trước 相tương 視thị 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 成thành 欲dục 。 若nhược 一nhất 染nhiễm 著trước 意ý 不bất 成thành 欲dục 。 但đãn 歡hoan 樂lạc 。 如như 此thử 間gian 人nhân 抱bão 時thời 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 染nhiễm 污ô 意ý 。 如như 見kiến 他tha 人nhân 。 他tha 所sở 化hóa 自tự 在tại 故cố 。 說thuyết 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。
問vấn 。
是thị 說thuyết 視thị 欲dục 生sanh 天thiên 。 云vân 何hà 細tế 滑hoạt 欲dục 生sanh 。
答đáp 。
細tế 滑hoạt 欲dục 生sanh 者giả 。 兩lưỡng 兩lưỡng 。 相tương/tướng 抱bão 。 執chấp 手thủ 。 細tế 滑hoạt 欲dục 生sanh 天thiên 三tam 種chủng 。
兩lưỡng 兩lưỡng 欲dục 生sanh 。 抱bão 欲dục 生sanh 。 執chấp 手thủ 欲dục 生sanh 。 於ư 中trung 兩lưỡng 兩lưỡng 欲dục 生sanh 。 後hậu 當đương 說thuyết 。 抱bão 欲dục 生sanh 者giả 。 炎diễm 磨ma 天thiên (# 炎diễm 磨ma 天thiên 。 晉tấn 曰viết 時thời 分phần/phân 天thiên 也dã )# 。 彼bỉ 各các 各các 染nhiễm 著trước 意ý 。 若nhược 抱bão 時thời 便tiện 成thành 欲dục 。 一nhất 染nhiễm 著trước 者giả 不bất 成thành 欲dục 。 但đãn 歡hoan 悅duyệt 。 如như 此thử 間gian 人nhân 相tương/tướng 抱bão 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 染nhiễm 著trước 意ý 如như 他tha 人nhân 。 夜dạ 時thời 時thời 歡hoan 喜hỷ 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 曰viết 炎diễm 磨ma 。
問vấn 。
云vân 何hà 執chấp 手thủ 欲dục 生sanh 。
答đáp 。
執chấp 手thủ 欲dục 生sanh 者giả 。 兜Đâu 率Suất 哆đa 天thiên 兜Đâu 率Suất 哆đa 天thiên 。 晉tấn 曰viết 知tri 足túc 天thiên 也dã )# 。 彼bỉ 若nhược 共cộng 天thiên 女nữ 各các 各các 染nhiễm 污ô 意ý 執chấp 手thủ 。
爾nhĩ 時thời 成thành 欲dục 。 一nhất 染nhiễm 著trước 不bất 成thành 欲dục 。 但đãn 歡hoan 悅duyệt 。 如như 此thử 抱bão 時thời 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 染nhiễm 污ô 意ý 如như 他tha 人nhân 。 自tự 所sở 有hữu 境cảnh 界giới 知tri 足túc 。 故cố 說thuyết 兜Đâu 率Suất 哆đa 。
問vấn 。
云vân 何hà 兩lưỡng 兩lưỡng 欲dục 生sanh 。
答đáp 。
兩lưỡng 兩lưỡng 欲dục 生sanh 者giả 。 三tam 十thập 三tam 。 四tứ 王vương 地địa 。 兩lưỡng 兩lưỡng 共cộng 事sự 故cố 。 曰viết 兩lưỡng 兩lưỡng 欲dục 生sanh 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 欲dục 事sự 。 具cụ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 但đãn 分phân 別biệt 故cố 。 說thuyết 兩lưỡng 兩lưỡng 欲dục 生sanh 天thiên 。 如như 此thử 間gian 人nhân 。 於ư 中trung 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 者giả 。 在tại 須Tu 彌Di 山Sơn 頂đảnh 。 彼bỉ 行hành 欲dục 如như 人nhân 。 四tứ 王vương 者giả 處xứ 中trung 。 地địa 天thiên 者giả 。 依y 此thử 地địa 樹thụ 山sơn 間gian 居cư 。 愛ái 樂nhạo 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 界giới 。 是thị 一nhất 切thiết 名danh 天thiên 行hành 欲dục 。 如như 人nhân 間gian 無vô 不bất 淨tịnh 而nhi 有hữu 氣khí 。 居cư 止chỉ 轉chuyển 倍bội 上thượng 。 是thị 謂vị 欲dục 界giới 天thiên 。
問vấn 。
云vân 何hà 惡ác 趣thú 。
答đáp 。
惡ác 趣thú 者giả 。 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 此thử 三tam 是thị 惡ác 趣thú 。 此thử 趣thú 惡ác 。 故cố 曰viết 惡ác 趣thú 。 惡ác 者giả 。 不bất 可khả 愛ái 。 故cố 曰viết 惡ác 趣thú 。
問vấn 。
云vân 何hà 地địa 獄ngục 。
答đáp 。
地địa 獄ngục 者giả 。 寒hàn 。 熱nhiệt 。 邊biên 。 地địa 獄ngục 。
寒hàn 地địa 獄ngục 。 熱nhiệt 地địa 獄ngục 。 邊biên 地địa 獄ngục 。 獄ngục 者giả 。 不bất 可khả 樂lạc 。 故cố 曰viết 地địa 獄ngục 。 是thị 無vô 量lượng 種chủng 。 今kim 當đương 說thuyết 。
問vấn 。
云vân 何hà 寒hàn 地địa 獄ngục 。
答đáp 。
寒hàn 地địa 獄ngục 者giả 。 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。 不bất 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。 不bất 叫khiếu 喚hoán 。 是thị 三tam 相tương/tướng 觀quán 相tương/tướng 寒hàn 地địa 獄ngục 。 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。 不bất 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。 極cực 惡ác 喚hoán 呼hô 。 故cố 曰viết 叫khiếu 喚hoán 。
問vấn 。
云vân 何hà 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。
答đáp 。
了liễu 叫khiếu 喚hoán 者giả 。 阿a 浮phù 陀đà 。 泥Nê 羅La 浮Phù 陀Đà 。 阿a 波ba 跛bả 。 阿a 浮phù 。 泥Nê 羅La 浮Phù 陀Đà 。 阿a 波ba 跛bả 者giả 。 此thử 三tam 是thị 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。 阿a 浮phù 陀đà 者giả 。 是thị 說thuyết 數số 。 如như 摩Ma 竭Kiệt 國Quốc 十thập 芥giới 子tử 倉thương 。 各các 受thọ 二nhị 十thập 佉khư 梨lê 。 滿mãn 中trung 芥giới 子tử 。 假giả 使sử 有hữu 人nhân 。 百bách 年niên 取thủ 一nhất 。 猶do 可khả 盡tận 。 阿a 浮phù 陀đà 地địa 獄ngục 。 壽thọ 不bất 可khả 盡tận 。 二nhị 升thăng 名danh 一nhất 阿a 勒lặc 。 四tứ 阿a 勒lặc 為vi 一nhất 獨độc 籠lung 那na 。 十thập 六lục 獨độc 籠lung 那na 為vi 一nhất 佉khư 梨lê 。 二nhị 十thập 佉khư 梨lê 為vi 一nhất 倉thương 。 如như 是thị 至chí 十thập 。 阿a 浮phù 陀đà 地địa 獄ngục 壽thọ 數số 當đương 知tri 。 餘dư 各các 轉chuyển 倍bội 。
復phục 次thứ 阿a 浮phù 陀đà 者giả 。 似tự 癰ung 。 阿a 浮phù 陀đà 地địa 獄ngục 中trung 由do 寒hàn 身thân 中trung 生sanh 似tự 癰ung 。 故cố 曰viết 阿a 浮phù 陀đà 。 泥Nê 羅La 浮Phù 陀Đà 者giả 。 不bất 似tự 癰ung 。 但đãn 舉cử 身thân 風phong 吹xuy 脹trướng 滿mãn 故cố 。 說thuyết 泥Nê 羅La 浮Phù 陀Đà 。 阿a 波ba 跛bả 者giả 。 為vi 極cực 寒hàn 風phong 所sở 吹xuy 。 剝bác 身thân 皮bì 肉nhục 落lạc 急cấp 戰chiến 。 喚hoán 阿a 波ba 跛bả 。 故cố 曰viết 阿a 波ba 跛bả 。 此thử 三tam 種chủng 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。
問vấn 。
云vân 何hà 不bất 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。
答đáp 。
不bất 了liễu 叫khiếu 喚hoán 者giả 。 阿a 吒tra 鵂hưu 。 吒tra 鵂hưu 。 優ưu 鉢bát 羅la 。 阿a 吒tra 鵂hưu 。 吒tra 鵂hưu 。 優ưu 鉢bát 羅la 。 此thử 三tam 是thị 不bất 了liễu 叫khiếu 喚hoán 。 於ư 中trung 阿a 吒tra 鵂hưu 。 吒tra 鵂hưu 者giả 。 亦diệc 為vi 極cực 寒hàn 風phong 所sở 吹xuy 。 剝bác 身thân 皮bì 肉nhục 落lạc 。 彼bỉ 不bất 堪kham 苦khổ 。 或hoặc 時thời 大đại 方phương 便tiện 喚hoán 阿a 吒tra 鵂hưu 。 吒tra 鵂hưu 。 優ưu 鉢bát 羅la 者giả 。 極cực 大đại 寒hàn 風phong 吹xuy 剝bác 身thân 皮bì 肉nhục 落lạc 。 因nhân 罪tội 故cố 自tự 體thể 中trung 生sanh 鐵thiết 葉diệp 纏triền 身thân 。 如như 優ưu 鉢bát 羅la 華hoa 。 彼bỉ 以dĩ 誹phỉ 謗báng 賢hiền 聖thánh 人nhân 故cố 。 墮đọa 優Ưu 鉢Bát 羅La 地Địa 獄Ngục 。 常thường 受thọ 如như 是thị 苦khổ 。
問vấn 。
云vân 何hà 不bất 叫khiếu 喚hoán 。
答đáp 。
不bất 叫khiếu 喚hoán 者giả 。 拘câu 牟mâu 陀đà 。 須tu 揵kiền 緹đề 伽già 。 分phần/phân 陀đà 梨lê 伽già 。 波ba 曇đàm 摩ma 。 此thử 四tứ 是thị 不bất 叫khiếu 喚hoán 。 而nhi 極cực 寒hàn 風phong 吹xuy 身thân 脹trướng 滿mãn 。 使sử 身thân 如như 拘câu 牟mâu 陀đà 。 須tu 揵kiền 緹đề 伽già 。 分phần/phân 陀đà 梨lê 伽già 。 波ba 曇đàm 摩ma 。 受thọ 困khốn 苦khổ 極cực 呻thân 吟ngâm 住trụ 。 彼bỉ 以dĩ 誹phỉ 謗báng 賢hiền 聖thánh 人nhân 故cố 。 墮đọa 彼bỉ 四tứ 種chủng 地địa 獄ngục 。 一nhất 切thiết 時thời 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 。 是thị 一nhất 切thiết 十thập 寒hàn 地địa 獄ngục 。 處xử 在tại 四tứ 洲châu 間gian 。 著trước 鐵thiết 圍vi 大đại 鐵thiết 圍vi 山sơn 底để 。 仰ngưỡng 向hướng 居cư 止chỉ 在tại 闇ám 中trung 。 寒hàn 風phong 壞hoại 身thân 體thể 。 大đại 火hỏa 所sở 然nhiên 。 身thân 如như 燒thiêu 竹trúc ủy 林lâm 聲thanh 駁bác 駁bác 。 各các 各các 相tương 觸xúc 生sanh 想tưởng 。 亦diệc 復phục 有hữu 餘dư 眾chúng 生sanh 。 於ư 中trung 受thọ 苦khổ 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 謗báng 毀hủy 賢hiền 聖thánh 故cố 。 受thọ 如như 是thị 苦khổ 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 偈kệ 。
泥nê 羅la 浮phù 有hữu 百bách 千thiên 。 阿a 浮phù 陀đà 三tam 十thập 五ngũ 。
是thị 聖thánh 惡ác 趣thú 地địa 獄ngục 。 口khẩu 及cập 意ý 惡ác 願nguyện 故cố 。
是thị 謂vị 寒hàn 地địa 獄ngục 。
問vấn 。
云vân 何hà 熱nhiệt 地địa 獄ngục 。
答đáp 。
熱nhiệt 地địa 獄ngục 者giả 。 有hữu 主chủ 治trị 。 少thiểu 主chủ 治trị 。 無vô 主chủ 治trị 。 此thử 三tam 相tương/tướng 觀quán 相tương/tướng 有hữu 主chủ 治trị 。 少thiểu 主chủ 治trị 。 無vô 主chủ 治trị 。 主chủ 治trị 者giả 。 是thị 考khảo 掠lược 。 此thử 多đa 為vi 眾chúng 生sanh 所sở 治trị 。 或hoặc 不bất 多đa 為vi 所sở 治trị 。 或hoặc 自tự 治trị 。 或hoặc 由do 罪tội 自tự 生sanh 。 或hoặc 離ly 眾chúng 生sanh 方phương 便tiện 受thọ 大đại 苦khổ 。
問vấn 。
云vân 何hà 有hữu 主chủ 治trị 。
答đáp 。
有hữu 主chủ 治trị 者giả 。 活hoạt 。 行hành 。 黑hắc 繩thằng 。 活hoạt 。 行hành 。 黑hắc 繩thằng 。 此thử 三tam 是thị 有hữu 主chủ 治trị 。 活hoạt 地địa 獄ngục 者giả 。 獄ngục 卒tốt 以dĩ 利lợi 刀đao 斧phủ 解giải 剝bác 剉tỏa 斬trảm 罪tội 眾chúng 生sanh 。 如như 斬trảm 剉tỏa 羊dương 頭đầu 。 皮bì 肉nhục 解giải 散tán 已dĩ 。 彼bỉ 罪tội 緣duyên 未vị 盡tận 。 以dĩ 冷lãnh 風phong 吹xuy 。 還hoàn 生sanh 如như 故cố 。 復phục 因nhân 惡ác 罪tội 。 手thủ 自tự 然nhiên 生sanh 鐵thiết 爪trảo 。 鋒phong 利lợi 猶do 若nhược 刀đao 刃nhận 。 形hình 如như 半bán 月nguyệt 。 各các 各các 生sanh 怨oán 結kết 意ý 。
彼bỉ 曾tằng 逼bức 迫bách 我ngã 。 今kim 復phục 逼bức 迫bách 。
由do 此thử 生sanh 恚khuể 。 更cánh 相tương 爴# 截tiệt 也dã 。 如như 刈ngải 竹trúc ủy 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 結kết 恨hận 心tâm 。 死tử 故cố 生sanh 彼bỉ 中trung 。 黑Hắc 繩Thằng 地Địa 獄Ngục 者giả 。 挓# 罪tội 人nhân 著trước 地địa 。 以dĩ 黑hắc 繩thằng 絣# 段đoạn 段đoạn 斫chước 截tiệt 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 以dĩ 刀đao 斫chước 眾chúng 生sanh 故cố 生sanh 彼bỉ 。
復phục 次thứ 以dĩ 熱nhiệt 赤xích 銅đồng 鐵thiết 鍱diệp 纏triền 身thân 。 骨cốt 破phá 髓tủy 血huyết 流lưu 出xuất 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 以dĩ 鞭tiên 杖trượng 加gia 眾chúng 生sanh 。 及cập 出xuất 家gia 不bất 精tinh 進tấn 。 受thọ 著trước 信tín 施thí 衣y 故cố 生sanh 彼bỉ 。 極cực 大đại 暗ám 冥minh 苦khổ 烟yên 熏huân 。 倒đảo 懸huyền 身thân 使sử 吸hấp 烟yên 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 以dĩ 烟yên 熏huân 穴huyệt 居cư 眾chúng 生sanh 故cố 。 行hành 地địa 獄ngục 者giả 。 行hàng 列liệt 罪tội 眾chúng 生sanh 如như 屠đồ 肆tứ 者giả 。 截tiệt 手thủ 足túc 耳nhĩ 鼻tị 及cập 頭đầu 。 本bổn 為vi 屠đồ 兒nhi 。 故cố 受thọ 如như 是thị 苦khổ 。
復phục 次thứ 熱nhiệt 鐵thiết 地địa 。 駕giá 鐵thiết 火hỏa 車xa 。 獄ngục 卒tốt 乘thừa 之chi 。 張trương 眼nhãn 㖑giới 喚hoán 叱sất 叱sất 便tiện 走tẩu 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 乘thừa 象tượng 馬mã 比tỉ 。 驅khu 使sử 疲bì 勞lao 故cố 墮đọa 彼bỉ 中trung 。 婬dâm 犯phạm 他tha 妻thê 。 驅khu 上thượng 劍kiếm 樹thụ 。 自tự 然nhiên 火hỏa 然nhiên 。 受thọ 如như 是thị 苦khổ 。 是thị 謂vị 有hữu 主chủ 治trị 地địa 獄ngục 。 獄ngục 卒tốt 者giả 。 以dĩ 行hành 緣duyên 故cố 不bất 被bị 火hỏa 燒thiêu 。 行hành 報báo 者giả 不bất 可khả 思tư 。
問vấn 。
云vân 何hà 少thiểu 主chủ 治trị 地địa 獄ngục 。
答đáp 。
少thiểu 主chủ 治trị 者giả 。 眾chúng 合hợp 。 大đại 哭khốc 。 鐵thiết 檻hạm 。 眾chúng 合hợp 。 大đại 哭khốc 。 鐵thiết 檻hạm 。 此thử 三tam 是thị 少thiểu 主chủ 治trị 地địa 獄ngục 。 眾Chúng 合Hợp 地Địa 獄Ngục 者giả 。 罪tội 眾chúng 生sanh 畏úy 地địa 獄ngục 卒tốt 。 無vô 量lượng 百bách 千thiên 。 走tẩu 入nhập 山sơn 間gian 。 入nhập 已dĩ 前tiền 後hậu 自tự 然nhiên 生sanh 火hỏa 遮già 彼bỉ 。 為vi 火hỏa 前tiền 後hậu 遮già 已dĩ 。 兩lưỡng 兩lưỡng 山sơn 自tự 合hợp 如như 磨ma 。 由do 此thử 故cố 血huyết 流lưu 如như 河hà 。 骨cốt 肉nhục 爛lạn 盡tận 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 喜hỷ 磨ma 眾chúng 生sanh 為vi 首thủ 。
復phục 次thứ 火hỏa 燒thiêu 大đại 鐵thiết 臼cữu 。 以dĩ 杵xử 擣đảo 百bách 年niên 。 彼bỉ 以dĩ 罪tội 緣duyên 故cố 命mạng 不bất 盡tận 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 以dĩ 臼cữu 擣đảo 殺sát 蚤tảo 虱sắt 及cập 殛# 殺sát 故cố 。 大đại 哭khốc 地địa 獄ngục 者giả 。 大đại 鐵thiết 山sơn 遍biến 火hỏa 然nhiên 。 四tứ 絕tuyệt 無vô 行hành 處xứ 。 惡ác 獄ngục 卒tốt 無vô 慈từ 。 瞋sân 恚khuể 言ngôn 。
欲dục 何hà 所sở 趣thú 。
無vô 事sự 與dữ 事sự 。 以dĩ 火hỏa 燒thiêu 鐵thiết 杵xử 擊kích 破phá 其kỳ 頭đầu 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 因nhân 苦khổ 萬vạn 民dân 故cố 生sanh 彼bỉ 中trung 。 鐵thiết 檻hạm 者giả 。 火hỏa 然nhiên 鐵thiết 地địa 。 驅khu 罪tội 眾chúng 生sanh 使sử 入nhập 中trung 熬ngao 令linh 熟thục 。 熟thục 已dĩ 復phục 驅khu 出xuất 。 為vi 惡ác 狗cẩu 所sở 食thực 。 食thực 肉nhục 盡tận 。 風phong 吹xuy 使sử 生sanh 。 還hoàn 復phục 如như 故cố 。 復phục 已dĩ 還hoàn 驅khu 使sử 入nhập 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 養dưỡng 蠶tằm 煮chử 炙chích 故cố 生sanh 彼bỉ 中trung 。 是thị 謂vị 少thiểu 主chủ 治trị 。
問vấn 。
云vân 何hà 無vô 主chủ 治trị 。
答đáp 。
無vô 主chủ 治trị 者giả 。 哭khốc 。 炙chích 。 無vô 缺khuyết 。 哭khốc 。 炙chích 。 無vô 缺khuyết 者giả 。 此thử 三tam 是thị 無vô 主chủ 治trị 。 哭khốc 地địa 獄ngục 者giả 。 火hỏa 熾sí 然nhiên 鐵thiết 似tự 如như 龜quy 甲giáp 。 處xử 極cực 狹hiệp 迮trách 。 各các 盛thịnh 在tại 中trung 以dĩ 鐵thiết 蓋cái 覆phú 。 受thọ 如như 此thử 極cực 苦khổ 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 焚phần 燒thiêu 曠khoáng 野dã 。 及cập 薰huân 燒thiêu 穴huyệt 居cư 眾chúng 生sanh 。 故cố 生sanh 彼bỉ 中trung 。 炙chích 地địa 獄ngục 者giả 。 大đại 鐵thiết 山sơn 火hỏa 焰diễm 相tương/tướng 搏bác 。 以dĩ 鐵thiết 鏟sạn 鏟sạn 之chi 。 周chu 匝táp 猗ỷ 炙chích 。 一nhất 面diện 適thích 熟thục 。 鏟sạn 自tự 然nhiên 轉chuyển 反phản 覆phúc 顛điên 倒đảo 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 貫quán 刺thứ 殺sát 人nhân 。 故cố 生sanh 彼bỉ 中trung 。 無vô 缺khuyết 地địa 獄ngục 者giả 。 鐵thiết 地địa 周chu 匝táp 火hỏa 然nhiên 。 縱tung 廣quảng 百bách 由do 旬tuần 。 四tứ 門môn 如như 城thành 。 以dĩ 銅đồng 薄bạc 覆phú 上thượng 。 炎diễm 炎diễm 相tương 續tục 。 罪tội 眾chúng 生sanh 在tại 中trung 。 積tích 聚tụ 如như 薪tân 。 炎diễm 無vô 罣quái 礙ngại 。 燋tiều 爛lạn 其kỳ 身thân 受thọ 苦khổ 無vô 缺khuyết 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 殺sát 父phụ 母mẫu 。 真Chân 人Nhân 。 惡ác 意ý 向hướng 佛Phật 使sử 血huyết 出xuất 。 鬪đấu 亂loạn 眾chúng 僧Tăng 。 及cập 作tác 增tăng 上thượng 十thập 不bất 善thiện 業nghiệp 迹tích 。 故cố 生sanh 彼bỉ 中trung 。 是thị 謂vị 無vô 主chủ 治trị 。
問vấn 。
云vân 何hà 邊biên 地địa 獄ngục 。
答đáp 。
邊biên 地địa 獄ngục 者giả 。 所sở 在tại 處xứ 水thủy 間gian 山sơn 間gian 及cập 曠khoáng 野dã 。 獨độc 一nhất 受thọ 惡ác 業nghiệp 報báo 。 是thị 謂vị 邊biên 地địa 獄ngục 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 地địa 獄ngục 。 云vân 何hà 畜súc 生sanh 。
答đáp 。
畜súc 生sanh 者giả 。 陸lục 。 水thủy 。 空không 行hành 。 一nhất 切thiết 無vô 足túc 。 二nhị 足túc 。 多đa 足túc 。 陸lục 行hành 。 水thủy 行hành 。 空không 行hành 。 此thử 三tam 是thị 畜súc 生sanh 。 陸lục 行hành 者giả 。 象tượng 馬mã 牛ngưu 羊dương 。 驢lư 騾loa 駱lạc 駝đà 為vi 首thủ 。 水thủy 行hành 者giả 。 魚ngư 摩ma 竭kiệt 失thất 收thu 摩ma 賴lại 為vi 首thủ 。 空không 行hành 者giả 。 鳥điểu 及cập 蚊văn 蚋nhuế 為vi 首thủ 。 一nhất 切thiết 無vô 足túc 。 二nhị 足túc 。 多đa 足túc 。 無vô 足túc 者giả 。 蛇xà 為vi 首thủ 。 二nhị 足túc 者giả 。 鳥điểu 為vi 首thủ 。 多đa 足túc 者giả 。 牛ngưu 馬mã 蜂phong 及cập 百bách 足túc 為vi 首thủ 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 種chủng 種chủng 。 大đại 罪tội 業nghiệp 行hành 。 生sanh 彼bỉ 中trung 。 是thị 謂vị 畜súc 生sanh 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 畜súc 生sanh 。 云vân 何hà 餓ngạ 鬼quỷ 。
答đáp 。
餓ngạ 鬼quỷ 者giả 。 無vô 財tài 。 少thiểu 財tài 。 多đa 財tài 。 無vô 財tài 。 少thiểu 財tài 。 多đa 財tài 者giả 。 此thử 三tam 種chủng 是thị 餓ngạ 鬼quỷ 。
問vấn 。
云vân 何hà 無vô 財tài 。
答đáp 。
無vô 財tài 者giả 。 炬cự 。 針châm 。 臭xú 口khẩu 。 炬cự 口khẩu 。 針châm 口khẩu 。 臭xú 口khẩu 。 是thị 三tam 種chủng 無vô 財tài 。 炬cự 口khẩu 者giả 。 合hợp 口khẩu 猛mãnh 火hỏa 炎diễm 從tùng 口khẩu 出xuất 自tự 燒thiêu 。 如như 野dã 火hỏa 燒thiêu 多đa 羅la 樹thụ 。 彼bỉ 於ư 此thử 間gian 多đa 行hành 慳san 貪tham 。 故cố 生sanh 彼bỉ 受thọ 苦khổ 。 針châm 口khẩu 者giả 。 腹phúc 大đại 如như 山sơn 谷cốc 。 咽yến/ế/yết 如như 針châm 孔khổng 。 設thiết 得đắc 豐phong 饒nhiêu 食thực 而nhi 不bất 得đắc 食thực 。 臭xú 口khẩu 者giả 。 口khẩu 爛lạn 腐hủ 臭xú 。 如như 糞phẩn 廁trắc 自tự 噫# 氣khí 臭xú 。 無vô 腹phúc 不bất 得đắc 食thực 受thọ 大đại 苦khổ 。 是thị 謂vị 無vô 財tài 。
問vấn 。
云vân 何hà 少thiểu 財tài 。
答đáp 。
少thiểu 財tài 者giả 。 針châm 。 臭xú 毛mao 。 [癭-女+瓦]# 。 針châm 毛mao 。 臭xú 毛mao 。 [癭-女+瓦]# 者giả 。 此thử 三tam 種chủng 是thị 少thiểu 財tài 。 彼bỉ 或hoặc 時thời 少thiểu 得đắc 不bất 淨tịnh 物vật 。 故cố 說thuyết 少thiểu 財tài 。 針châm 毛mao 者giả 。 毛mao 極cực 堅kiên 長trường/trưởng 。 頭đầu 利lợi 如như 針châm 。 覆phú 身thân 遍biến 滿mãn 自tự 體thể 。 節tiết 節tiết 相tương 離ly 。 行hành 來lai 甚thậm 難nan 。 毛mao 還hoàn 自tự 刺thứ 。 如như 利lợi 箭tiễn 射xạ 鹿lộc 。 受thọ 極cực 大đại 苦khổ 。 或hoặc 時thời 少thiểu 得đắc 食thực 。 臭xú 毛mao 者giả 。 毛mao 極cực 臭xú 覆phú 身thân 。 更cánh 互hỗ 自tự 刺thứ 體thể 。 身thân 臭xú 風phong 發phát 惱não 生sanh 。 瞋sân 恚khuể 自tự 拔bạt 毛mao 。 受thọ 如như 此thử 苦khổ 。 [癭-女+瓦]# 者giả 。 自tự 罪tội 業nghiệp 報báo 生sanh [癭-女+瓦]# 。 還hoàn 自tự 決quyết 破phá 。 膿nùng 血huyết 流lưu 出xuất 。 取thủ 而nhi 食thực 之chi 。 是thị 謂vị 少thiểu 財tài 。
問vấn 。
云vân 何hà 多đa 財tài 。
答đáp 。
多đa 財tài 者giả 。 棄khí 。 失thất 。 大đại 勢thế 。 棄khí 。 失thất 。 大đại 勢thế 。 此thử 三tam 種chủng 是thị 多đa 財tài 。 棄khí 者giả 。 若nhược 宿túc 命mạng 施thí 故cố 得đắc 殘tàn 。 彼bỉ 終chung 身thân 祭tế 祠từ 得đắc 。 由do 此thử 故cố 得đắc 樂lạc 。 失thất 者giả 。 街nhai 巷hạng 四tứ 道đạo 所sở 遺di 落lạc 者giả 。 彼bỉ 終chung 身thân 得đắc 。 由do 此thử 故cố 得đắc 樂lạc 。 大đại 勢thế 者giả 。 夜dạ 叉xoa 。 羅la 剎sát 。 毘tỳ 舍xá 遮già 。 夜dạ 叉xoa 。 羅la 剎sát 。 毘tỳ 舍xá 遮già 。 此thử 三tam 種chủng 是thị 大đại 勢thế 。 彼bỉ 境cảnh 界giới 如như 天thiên 。 宿túc 命mạng 福phước 德đức 故cố 。 或hoặc 得đắc 妙diệu 食thực 。 食thực 已dĩ 無vô 量lượng 餓ngạ 鬼quỷ 圍vi 繞nhiễu 相tương 見kiến 生sanh 苦khổ 。 如như 人nhân 在tại 獄ngục 見kiến 親thân 生sanh 苦khổ 。 彼bỉ 亦diệc 如như 是thị 。 圍vi 繞nhiễu 生sanh 苦khổ 。 由do 此thử 苦khổ 故cố 。 食thực 化hóa 為vi 膿nùng 。 受thọ 如như 是thị 苦khổ 。 是thị 謂vị 大đại 勢thế 。 彼bỉ 畜súc 。 人nhân 。 天thiên 形hình 。 是thị 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 形hình 。 人nhân 形hình 。 天thiên 形hình 。 隨tùy 其kỳ 業nghiệp 故cố 。 是thị 謂vị 欲dục 界giới 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 欲dục 界giới 。 云vân 何hà 色sắc 界giới 。
答đáp 。
色sắc 界giới 者giả 。 有hữu 喜hỷ 。 無vô 喜hỷ 。 護hộ 。 色sắc 界giới 者giả 無vô 欲dục 。 但đãn 由do 禪thiền 除trừ 恚khuể 故cố 。 得đắc 妙diệu 色sắc 如như 煉luyện 真chân 金kim 。 是thị 界giới 有hữu 喜hỷ 。 無vô 喜hỷ 。 離ly 苦khổ 樂lạc 是thị 護hộ 。 喜hỷ 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 曰viết 有hữu 喜hỷ 。 離ly 喜hỷ 不bất 喜hỷ 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 故cố 曰viết 無vô 喜hỷ 。 是thị 離ly 苦khổ 息tức 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 馬mã 息tức 駕giá 。
問vấn 。
云vân 何hà 有hữu 喜hỷ 。
答đáp 。
有hữu 喜hỷ 者giả 。 有hữu 覺giác 。 無vô 覺giác 。 少thiểu 觀quán 。 俱câu 覺giác 故cố 說thuyết 有hữu 覺giác 。 離ly 覺giác 故cố 說thuyết 無vô 覺giác 。 少thiểu 有hữu 觀quán 故cố 說thuyết 少thiểu 觀quán 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 離ly 是thị 說thuyết 禪thiền 。 於ư 中trung 有hữu 覺giác 者giả 是thị 初sơ 禪thiền 。 無vô 覺giác 者giả 是thị 二nhị 禪thiền 。 少thiểu 觀quán 者giả 是thị 初sơ 中trung 間gian 。 習tập 此thử 禪thiền 生sanh 色sắc 界giới 中trung 。 說thuyết 眾chúng 生sanh 為vi 說thuyết 界giới 。 說thuyết 界giới 為vi 說thuyết 禪thiền 。
問vấn 。
誰thùy 習tập 有hữu 觀quán 禪thiền 生sanh 。
答đáp 。
有hữu 覺giác 者giả 。 梵Phạm 富phú 樓lâu 。 梵Phạm 迦ca 夷di 。 梵Phạm 波ba 產sản 。 習tập 有hữu 覺giác 禪thiền 生sanh 彼bỉ 中trung 。 梵Phạm 富phú 樓lâu 。 梵Phạm 迦ca 夷di 。 梵Phạm 波ba 產sản 。 此thử 三tam 種chủng 是thị 有hữu 覺giác 。 軟nhuyễn 中trung 隨tùy 其kỳ 生sanh 。 大đại 梵Phạm 者giả 。 由do 少thiểu 觀quán 生sanh 覺giác 。 觀quán 義nghĩa 前tiền 已dĩ 說thuyết 。
問vấn 。
云vân 何hà 無vô 覺giác 。
答đáp 。
無vô 覺giác 者giả 。 少thiểu 光quang 。 無vô 量lượng 光quang 。 光quang 耀diệu 。 覺giác 習tập 無vô 覺giác 喜hỷ 樂lạc 相tương 應ứng 禪thiền 。 是thị 生sanh 三tam 種chủng 天thiên 。
少thiểu 光quang 。 無vô 量lượng 光quang 。 光quang 耀diệu 。 此thử 想tưởng 。 或hoặc 是thị 假giả 想tưởng 。 或hoặc 因nhân 想tưởng 。
復phục 次thứ 少thiểu 光quang 者giả 。 語ngữ 言ngôn 時thời 口khẩu 出xuất 少thiểu 光quang 。 光quang 少thiểu 故cố 說thuyết 少thiểu 光quang 。 光quang 多đa 。 故cố 說thuyết 無vô 量lượng 光quang 。 淨tịnh 光quang 無vô 邊biên 。 故cố 說thuyết 光quang 耀diệu 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 有hữu 喜hỷ 。 云vân 何hà 無vô 喜hỷ 。
答đáp 。
無vô 喜hỷ 者giả 。 少thiểu 淨tịnh 。 無vô 量lượng 淨tịnh 。 遍biến 淨tịnh 。 覺giác 習tập 無vô 喜hỷ 樂lạc 相tương 應ứng 禪thiền 。 是thị 生sanh 三tam 種chủng 天thiên 。 少thiểu 淨tịnh 者giả 。 是thị 不bất 多đa 名danh 。 此thử 少thiểu 方phương 便tiện 相tương 應ứng 禪thiền 。 生sanh 少thiểu 淨tịnh 天thiên 受thọ 樂lạc 。 亦diệc 少thiểu 中trung 方phương 便tiện 。 生sanh 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 天Thiên 。 上thượng 生sanh 遍Biến 淨Tịnh 天Thiên 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 無vô 喜hỷ 樂lạc 。 云vân 何hà 護hộ 。
答đáp 。
護hộ 相tương 應ứng 三tam 種chủng 。
一nhất 有hữu 想tưởng 。 二nhị 無vô 想tưởng 。 三tam 覺giác 意ý 相tương 應ứng 。 彼bỉ 護hộ 者giả 。 果quả 實thật 。 無vô 想tưởng 。 淨tịnh 居cư 。 修tu 習tập 護hộ 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 禪thiền 生sanh 彼bỉ 中trung 。 故cố 說thuyết 護hộ 。 是thị 三tam 種chủng 。
果quả 實thật 天thiên 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 淨tịnh 居cư 天thiên 。 於ư 中trung 果quả 實thật 者giả 。 修tu 習tập 微vi 中trung 上thượng 第đệ 四tứ 禪thiền 生sanh 果quả 實thật 。 無vô 想tưởng 者giả 。 滅diệt 想tưởng 故cố 生sanh 無vô 想tưởng 。 彼bỉ 滅diệt 痛thống 想tưởng 識thức 。 以dĩ 無vô 欲dục 想tưởng 故cố 俱câu 滅diệt 。 唯duy 有hữu 色sắc 陰ấm 。 行hành 陰ấm 。 少thiểu 人nhân 生sanh 想tưởng 便tiện 死tử 。
問vấn 。
云vân 何hà 淨tịnh 居cư 。
答đáp 。
淨tịnh 居cư 者giả 。 善thiện 現hiện 。 善thiện 見kiến 。 淨tịnh 。 善thiện 現hiện 。 善thiện 見kiến 。 淨tịnh 。 此thử 三tam 種chủng 是thị 淨tịnh 居cư 。 淨tịnh 居cư 者giả 。 諸chư 煩phiền 惱não 盡tận 居cư 。
問vấn 。
五ngũ 淨tịnh 居cư 地địa 。 今kim 何hà 以dĩ 說thuyết 三tam 。
答đáp 。
淨tịnh 者giả 。 無vô 煩phiền 。 無vô 熱nhiệt 。 色sắc 究cứu 竟cánh 。 無vô 煩phiền 。 無vô 熱nhiệt 。 色sắc 究cứu 竟cánh 者giả 。 此thử 三tam 是thị 淨tịnh 相tương/tướng 。 作tác 經kinh 者giả 意ý 欲dục 爾nhĩ 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 色sắc 界giới 。 云vân 何hà 無vô 色sắc 界giới 。
答đáp 。
無vô 色sắc 者giả 。 前tiền 修tu 中trung 已dĩ 說thuyết 。 彼bỉ 於ư 是thị 間gian 修tu 習tập 正chánh 受thọ 。 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 是thị 道đạo 及cập 果quả 俱câu 說thuyết 。
依y 品phẩm 第đệ 二nhị 真chân 度độ 說thuyết 竟cánh 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 陰ấm 界giới 。 云vân 何hà 為vi 入nhập 。
答đáp 。
入nhập 者giả 。 細tế 滑hoạt 。 度độ 。 解giải 脫thoát 入nhập 。 細tế 滑hoạt 入nhập 。 度độ 入nhập 。 解giải 脫thoát 入nhập 。 此thử 三tam 是thị 入nhập 相tương/tướng 。 入nhập 者giả 依y 。 如như 天thiên 廟miếu 。
問vấn 。
彼bỉ 為vi 誰thùy 入nhập 。
答đáp 。
德đức 。 惡ác 入nhập 。 於ư 中trung 解giải 脫thoát 入nhập 者giả 。 是thị 德đức 所sở 依y 。 度độ 入nhập 者giả 。 是thị 惡ác 所sở 依y 。 細tế 滑hoạt 入nhập 。 俱câu 所sở 依y 。 染nhiễm 污ô 意ý 生sanh 惡ác 。 淨tịnh 意ý 生sanh 德đức 。
問vấn 。
云vân 何hà 細tế 滑hoạt 入nhập 。
答đáp 。
細tế 滑hoạt 入nhập 者giả 。 近cận 境cảnh 界giới 。 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。 無vô 境cảnh 界giới 。 細tế 滑hoạt 入nhập 是thị 近cận 境cảnh 界giới 。 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。 無vô 境cảnh 界giới 。 境cảnh 界giới 者giả 。 是thị 緣duyên 處xứ 。 隨tùy 其kỳ 緣duyên 行hành 。 是thị 彼bỉ 境cảnh 界giới 近cận 緣duyên 說thuyết 近cận 境cảnh 界giới 。 不bất 近cận 緣duyên 說thuyết 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。 無vô 緣duyên 說thuyết 無vô 境cảnh 界giới 。
問vấn 。
云vân 何hà 近cận 境cảnh 界giới 。
答đáp 。
近cận 境cảnh 界giới 者giả 。 鼻tị 。 舌thiệt 。 身thân 入nhập 。 鼻tị 入nhập 。 舌thiệt 入nhập 。 身thân 入nhập 。 是thị 三tam 近cận 境cảnh 界giới 。 香hương 至chí 鼻tị 聞văn 。 不bất 至chí 不bất 聞văn 。 雖tuy 有hữu 華hoa 極cực 遠viễn 。 但đãn 香hương 離ly 華hoa 來lai 至chí 鼻tị 聞văn 。 香hương 者giả 性tánh 色sắc 。 是thị 以dĩ 因nhân 北bắc 風phong 。 香hương 至chí 南nam 不bất 至chí 北bắc 。 是thị 以dĩ 香hương 離ly 華hoa 來lai 至chí 鼻tị 聞văn 。 味vị 亦diệc 如như 是thị 。 著trước 舌thiệt 知tri 味vị 。 不bất 從tùng 器khí 。 不bất 從tùng 手thủ 。 細tế 滑hoạt 亦diệc 如như 是thị 。 身thân 根căn 所sở 覺giác 是thị 八bát 種chủng 。 堅kiên 軟nhuyễn 。 輕khinh 重trọng 。 麁thô 澁sáp 。 寒hàn 熱nhiệt 。 由do 彼bỉ 彼bỉ 種chủng 細tế 滑hoạt 而nhi 後hậu 覺giác 。 是thị 故cố 彼bỉ 三tam 近cận 境cảnh 界giới 。
問vấn 。
云vân 何hà 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。
答đáp 。
不bất 近cận 境cảnh 界giới 者giả 。 眼nhãn 。 耳nhĩ 。 意ý 入nhập 。 眼nhãn 入nhập 。 耳nhĩ 入nhập 。 意ý 入nhập 。 是thị 三tam 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。
問vấn 。
眼nhãn 亦diệc 近cận 見kiến 少thiểu 不bất 逼bức 境cảnh 界giới 。 耳nhĩ 亦diệc 如như 是thị 。 蚊văn 在tại 耳nhĩ 中trung 亦diệc 聞văn 聲thanh 。 意ý 是thị 無vô 色sắc 。 云vân 何hà 知tri 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。 答đáp 。
以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。 若nhược 不bất 逼bức 則tắc 受thọ 境cảnh 界giới 。
問vấn 。
不bất 近cận 境cảnh 界giới 為vi 齊tề 幾kỷ 何hà 。
答đáp 。
此thử 中trung 無vô 齊tề 限hạn 。 或hoặc 有hữu 四tứ 十thập 千thiên 由do 旬tuần 見kiến 日nhật 月nguyệt 。 或hoặc 不bất 見kiến 。 或hoặc 一nhất 由do 旬tuần 見kiến 色sắc 。 或hoặc 十thập 里lý 。 隨tùy 其kỳ 根căn 力lực 。 以dĩ 是thị 故cố 說thuyết 。 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。 不bất 說thuyết 遠viễn 。 但đãn 不bất 逼bức 受thọ 境cảnh 界giới 。 非phi 以dĩ 物vật 至chí 見kiến 處xứ 見kiến 。 離ly 而nhi 後hậu 見kiến 。 耳nhĩ 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 以dĩ 逼bức 近cận 故cố 得đắc 聞văn 。 蚊văn 雖tuy 在tại 耳nhĩ 中trung 不bất 至chí 聞văn 處xứ 。 此thử 亦diệc 隨tùy 其kỳ 根căn 力lực 聞văn 聲thanh 。 意ý 者giả 無vô 色sắc 。 彼bỉ 無vô 近cận 遠viễn 。 是thị 以dĩ 說thuyết 不bất 近cận 境cảnh 界giới 。 不bất 說thuyết 遠viễn 。
問vấn 。
云vân 何hà 無vô 境cảnh 界giới 。
答đáp 。
無vô 境cảnh 界giới 者giả 。 外ngoại 已dĩ 受thọ 。 他tha 受thọ 及cập 不bất 受thọ 。 外ngoại 者giả 無vô 境cảnh 界giới 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 細tế 滑hoạt 法pháp 。 於ư 此thử 法Pháp 中trung 假giả 名danh 外ngoại 。 是thị 已dĩ 受thọ 。 他tha 受thọ 及cập 不bất 受thọ 。 此thử 無vô 境cảnh 界giới 。 但đãn 為vi 他tha 境cảnh 界giới 。 此thử 五ngũ 境cảnh 界giới 無vô 緣duyên 。 而nhi 他tha 所sở 緣duyên 法pháp 當đương 分phân 別biệt 。 是thị 亦diệc 多đa 無vô 境cảnh 界giới 。 故cố 說thuyết 無vô 境cảnh 界giới 。
問vấn 已dĩ 說thuyết 細tế 滑hoạt 入nhập 。 云vân 何hà 度độ 入nhập 。
答đáp 。
度độ 入nhập 者giả 。 一nhất 處xứ 因nhân 。 不bất 正chánh 因nhân 。 無vô 因nhân 說thuyết 。 一nhất 處xứ 因nhân 說thuyết 。 不bất 正chánh 因nhân 說thuyết 。 無vô 因nhân 說thuyết 。 此thử 三tam 義nghĩa 無vô 量lượng 。 而nhi 略lược 說thuyết 是thị 三tam 度độ 入nhập 。 於ư 中trung 一nhất 處xứ 因nhân 者giả 。 說thuyết 言ngôn 如như 因Nhân 陀Đà 羅La 幢Tràng 。 眾chúng 人nhân 所sở 舉cử 來lai 。 於ư 中trung 一nhất 說thuyết 者giả 。 調Điều 達Đạt 持trì 來lai 。 彼bỉ 亦diệc 在tại 中trung 。 但đãn 非phi 獨độc 調Điều 達Đạt 。 於ư 此thử 事sự 應ưng 說thuyết 眾chúng 而nhi 說thuyết 一nhất 。 一nhất 處xứ 因nhân 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 。 三tam 事sự 合hợp 成thành 義nghĩa 。 或hoặc 宿túc 命mạng 業nghiệp 。 或hoặc 現hiện 所sở 作tác 。 或hoặc 由do 他tha 因nhân 。 如như 是thị 三tam 事sự 成thành 。 義nghĩa 唯duy 說thuyết 一nhất 。 不bất 正chánh 因nhân 說thuyết 者giả 。 言ngôn 如như 此thử 因Nhân 陀Đà 羅La 幢Tràng 。 有hữu 人nhân 說thuyết 非phi 一nhất 人nhân 所sở 持trì 來lai 亦diệc 非phi 二nhị 。 此thử 中trung 雖tuy 有hữu 因nhân 。 但đãn 不bất 正chánh 。 無vô 因nhân 說thuyết 者giả 。 言ngôn 如như 是thị 因Nhân 陀Đà 羅La 幢Tràng 。 無vô 所sở 因nhân 而nhi 來lai 。
問vấn 。
云vân 何hà 一nhất 處xứ 因nhân 。
答đáp 。
一nhất 處xứ 者giả 。 業nghiệp 自tự 他tha 功công 夫phu 。 一nhất 說thuyết 已dĩ 所sở 作tác 者giả 有hữu 二nhị 種chủng 。
或hoặc 宿túc 命mạng 所sở 作tác 。 或hoặc 現hiện 所sở 作tác 。 於ư 中trung 若nhược 宿túc 命mạng 所sở 作tác 。 者giả 是thị 名danh 業nghiệp 。 或hoặc 復phục 有hữu 說thuyết 天thiên 作tác 者giả 。 如như 是thị 三tam 種chủng 成thành 義nghĩa 。 如như 前tiền 說thuyết 。 如như 是thị 三tam 種chủng 義nghĩa 。 或hoặc 說thuyết 業nghiệp 者giả 。 或hoặc 說thuyết 功công 夫phu 。 或hoặc 說thuyết 他tha 恩ân 。 一nhất 處xứ 者giả 唯duy 說thuyết 業nghiệp 。 彼bỉ 負phụ 他tha 功công 夫phu 。 不bất 知tri 恩ân 義nghĩa 。 不bất 可khả 與dữ 從tùng 事sự 。 若nhược 我ngã 本bổn 所sở 作tác 。 求cầu 以dĩ 不bất 求cầu 會hội 當đương 自tự 得đắc 。 一nhất 處xứ 說thuyết 者giả 有hữu 如như 是thị 咎cữu 。
問vấn 。
云vân 何hà 不bất 正chánh 因nhân 。
答đáp 。
不bất 正chánh 因nhân 說thuyết 者giả 。 眾chúng 生sanh 。 法pháp 。 俱câu 根căn 因nhân 想tưởng 說thuyết 。 不bất 正chánh 因nhân 說thuyết 三tam 種chủng 。
眾chúng 生sanh 。 法pháp 。 俱câu 眾chúng 生sanh 及cập 法pháp 根căn 因nhân 想tưởng 。 好hảo 惡ác 眾chúng 生sanh 所sở 作tác 。 或hoặc 復phục 說thuyết 法Pháp 所sở 作tác 。 或hoặc 說thuyết 眾chúng 生sanh 及cập 法pháp 所sở 作tác 。 是thị 不bất 正chánh 因nhân 說thuyết 三tam 種chủng 。 但đãn 非phi 眾chúng 生sanh 作tác 。 非phi 法pháp 作tác 。 亦diệc 非phi 俱câu 。
問vấn 。
云vân 何hà 眾chúng 生sanh 根căn 因nhân 想tưởng 。
答đáp 。
眾chúng 生sanh 者giả 。 梵Phạm 。 伊y 攝nhiếp 披phi 羅la 謂vị 。 駛sử 耨nậu 說thuyết 。 說thuyết 者giả 。 眾chúng 生sanh 作tác 世thế 間gian 。 梵Phạm 造tạo 化hóa 主chủ 。 伊y 攝nhiếp 披phi 羅la 造tạo 化hóa 主chủ 。 謂vị 駛sử 耨nậu 造tạo 化hóa 主chủ 。 無vô 慧tuệ 者giả 謂vị 爾nhĩ 。 言ngôn 梵Phạm 造tạo 化hóa 者giả 。 說thuyết 梵Phạm 天Thiên 造tạo 虛hư 空không 。 虛hư 空không 造tạo 風phong 。 風phong 造tạo 水thủy 地địa 。 水thủy 地địa 造tạo 丘khâu 山sơn 草thảo 木mộc 。 如như 是thị 有hữu 世thế 間gian 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 有hữu 過quá 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 梵Phạm 天Thiên 造tạo 空không 及cập 地địa 者giả 。 彼bỉ 住trụ 何hà 處xứ 造tạo 此thử 空không 及cập 地địa 。 若nhược 即tức 住trụ 中trung 造tạo 者giả 。 是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 如như 是thị 有hữu 過quá 。 如như 攝nhiếp 披phi 羅la 。 謂vị 駛sử 耨nậu 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 。
云vân 何hà 法pháp 。
答đáp 。
法pháp 者giả 。
時thời 氣khí 。 自tự 然nhiên 作tác 。
時thời 作tác 。 氣khí 作tác 。 自tự 然nhiên 作tác 。 此thử 三tam 說thuyết 法Pháp 根căn 因nhân 。 於ư 中trung 言ngôn 時thời 者giả 。
時thời 節tiết 生sanh 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 時thời 節tiết 熟thục 。
一nhất 切thiết 時thời 所sở 壞hoại 。 一nhất 切thiết 世thế 時thời 作tác 。
此thử 說thuyết 有hữu 咎cữu 。 如như 前tiền 一nhất 處xứ 說thuyết 中trung 。 可khả 求cầu 者giả 不bất 求cầu 。 若nhược 不bất 可khả 求cầu 求cầu 得đắc 者giả 。 是thị 時thời 作tác 。 行hành 非phi 作tác 。 莫mạc 言ngôn 有hữu 過quá 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。
時thời 者giả 空không 。 若nhược 空không 。 造tạo 物vật 者giả 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 如như 是thị 皆giai 有hữu 過quá 。
氣khí 亦diệc 不bất 能năng 造tạo 。 氣khí 者giả 無vô 有hữu 情tình 。
是thị 謂vị 事sự 無vô 事sự 。 氣khí 無vô 有hữu 此thử 念niệm 。
自tự 然nhiên 亦diệc 如như 是thị 。
自tự 然nhiên 若nhược 生sanh 。 非phi 自tự 然nhiên 義nghĩa 。
若nhược 無vô 者giả 非phi 因nhân 。 若nhược 無vô 因nhân 生sanh 。 一nhất 切thiết 生sanh 亦diệc 如như 是thị 。 自tự 然nhiên 何hà 差sai 降giáng/hàng 。 若nhược 有hữu 常thường 者giả 。 彼bỉ 何hà 咎cữu 。 非phi 有hữu 常thường 敗bại 壞hoại 如như 是thị 比tỉ 過quá 。 莫mạc 言ngôn 有hữu 咎cữu 。
問vấn 。
云vân 何hà 無vô 因nhân 。
答đáp 。
無vô 因nhân 者giả 。 性tánh 。 偶ngẫu 。 無vô 。 說thuyết 無vô 因nhân 者giả 。 是thị 三tam 種chủng 說thuyết 。
性tánh 說thuyết 。 偶ngẫu 說thuyết 。 無vô 說thuyết 。 性tánh 者giả 。 言ngôn 萬vạn 物vật 性tánh 中trung 生sanh 。 非phi 因nhân 他tha 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 棘cức 刺thứ 利lợi 。 無vô 能năng 利lợi 者giả 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 說thuyết 偶ngẫu 者giả 。 言ngôn 萬vạn 物vật 偶ngẫu 生sanh 。 如như 大đại 水thủy 泉tuyền 原nguyên 。 草thảo 墮đọa 中trung 合hợp 在tại 一nhất 處xứ 。 說thuyết 偶ngẫu 爾nhĩ 。 彼bỉ 偶ngẫu 風phong 來lai 。 或hoặc 吹xuy 東đông 西tây 南nam 北bắc 。 萬vạn 物vật 生sanh 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 無vô 者giả 。 言ngôn 審thẩm 爾nhĩ 此thử 中trung 無vô 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 生sanh 。 由do 何hà 生sanh 。 何hà 處xứ 生sanh 。 此thử 非phi 有hữu 所sở 有hữu 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 有hữu 咎cữu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 萬vạn 物vật 性tánh 應ưng 生sanh 者giả 。 生sanh 萌manh 牙nha 時thời 。 不bất 須tu 作tác 田điền 業nghiệp 。 亦diệc 不bất 須tu 溉cái 灌quán 。 若nhược 無vô 此thử 事sự 。 萌manh 牙nha 終chung 不bất 生sanh 。 是thị 以dĩ 萬vạn 物vật 非phi 性tánh 所sở 生sanh 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 當đương 止chỉ 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 度độ 入nhập 。 云vân 何hà 解giải 脫thoát 入nhập 。
答đáp 。
解giải 脫thoát 入nhập 者giả 。 想tưởng 。 禪thiền 。 博bác 聞văn 。 想tưởng 。 禪thiền 。 博bác 聞văn 。 此thử 三tam 是thị 解giải 脫thoát 入nhập 。 解giải 脫thoát 者giả 。 滅diệt 惡ác 彼bỉ 解giải 脫thoát 。 此thử 三tam 入nhập 。 依y 是thị 得đắc 解giải 脫thoát 。 想tưởng 者giả 是thị 緣duyên 義nghĩa 。 依y 此thử 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 得đắc 解giải 脫thoát 。 禪thiền 者giả 。 如như 第đệ 一nhất 品phẩm 已dĩ 說thuyết 。 當đương 觀quán 此thử 義nghĩa 。 亦diệc 依y 彼bỉ 得đắc 解giải 脫thoát 。
問vấn 。
云vân 何hà 博bác 聞văn 。
答đáp 。
博bác 聞văn 者giả 。 說thuyết 。 聽thính 。 誦tụng 。 說thuyết 者giả 。 說thuyết 如như 所sở 聽thính 。 聽thính 者giả 。 聽thính 如như 所sở 說thuyết 。 誦tụng 者giả 。 如như 所sở 聞văn 誦tụng 。
問vấn 。
博bác 聞văn 者giả 。 前tiền 多đa 聞văn 已dĩ 說thuyết 契Khế 經Kinh 。 阿a 毘tỳ 曇đàm 。 律luật 。 此thử 中trung 有hữu 何hà 異dị 。 復phục 說thuyết 說thuyết 。 聽thính 。 誦tụng 。
答đáp 。
前tiền 三tam 種chủng 多đa 聞văn 。 應ưng 三tam 種chủng 受thọ 。
說thuyết 時thời 受thọ 。 聽thính 時thời 受thọ 。 誦tụng 時thời 受thọ 。 世Thế 尊Tôn 弟đệ 子tử 四tứ 種chủng 。
有hữu 真Chân 諦Đế 處xứ 成thành 。 有hữu 施thí 處xứ 成thành 。 有hữu 止chỉ 處xứ 成thành 。 有hữu 慧tuệ 處xứ 成thành 。 彼bỉ 是thị 方phương 便tiện 聽thính 真Chân 諦Đế 。 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 。 施thí 處xứ 說thuyết 止chỉ 。 止chỉ 處xứ 從tùng 禪thiền 。 慧tuệ 處xứ 從tùng 誦tụng 。 是thị 謂vị 解giải 脫thoát 處xứ 。 此thử 三tam 法pháp 度độ 。 正chánh 觀quán 無vô 罣quái 礙ngại 。 意ý 欲dục 令linh 見kiến 其kỳ 真chân 。 漸tiệm 次thứ 得đắc 是thị 解giải 脫thoát 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 慧tuệ 者giả 學học 世Thế 尊Tôn 法pháp 。
依y 品phẩm 第đệ 三tam 真chân 度độ 說thuyết 竟cánh 。
三Tam 法Pháp 度Độ 論Luận 卷quyển 下hạ