三Tam 法Pháp 度Độ 論Luận
Quyển 2
東Đông 晉Tấn 僧Tăng 伽Già 提Đề 婆Bà 譯Dịch
三Tam 法Pháp 度Độ 論Luận 卷quyển 中trung
東đông 晉tấn 罽kế 賓tân 三tam 藏tạng 瞿Cù 曇Đàm 僧Tăng 伽già 提đề 婆bà 譯dịch
問vấn 。
前tiền 說thuyết 由do 者giả 具cụ 方phương 便tiện 果quả 。 於ư 中trung 已dĩ 說thuyết 具cụ 方phương 便tiện 。 云vân 何hà 果quả 。
答đáp 。
果quả 者giả 。 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 。 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 此thử 三tam 是thị 果quả 。
問vấn 。
為vi 誰thùy 果quả 。
答đáp 。
戒giới 上thượng 止chỉ 智trí 。
問vấn 。
今kim 說thuyết 由do 。 由do 者giả 是thị 道đạo 。 云vân 何hà 果quả 亦diệc 是thị 道đạo 耶da 。
答đáp 。
此thử 果quả 說thuyết 是thị 有hữu 餘dư 。 前tiền 說thuyết 無vô 餘dư 。 無vô 餘dư 般Bát 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 是thị 故cố 無vô 咎cữu 。 佛Phật 者giả 離ly 一nhất 切thiết 障chướng 礙ngại 。 得đắc 十Thập 力Lực 。 逮đãi 四Tứ 無Vô 畏Úy 。 獲hoạch 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 諸chư 佛Phật 戒giới 定định 慧tuệ 。 等đẳng 無vô 差sai 降giáng/hàng 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 者giả 。 為vi 自tự 覺giác 。 不bất 為vi 他tha 而nhi 自tự 覺giác 。 故cố 說thuyết 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 由do 他tha 說thuyết 。
復phục 次thứ 解giải 脫thoát 具cụ 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 悲bi 。 二nhị 者giả 厭yếm 。 若nhược 從tùng 悲bi 具cụ 得đắc 道Đạo 者giả 是thị 佛Phật 。 厭yếm 具cụ 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 由do 自tự 得đắc 。 二nhị 由do 他tha 得đắc 。 若nhược 自tự 得đắc 者giả 是thị 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 若nhược 由do 他tha 得đắc 是thị 聲Thanh 聞Văn 。
復phục 次thứ 若nhược 普phổ 知tri 盡tận 具cụ 功công 德đức 。 離ly 諸chư 惡ác 者giả 是thị 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 者giả 。 雖tuy 離ly 諸chư 惡ác 。 餘dư 事sự 不bất 如như 。 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 緣duyên 他tha 離ly 諸chư 惡ác 。
問vấn 。
云vân 何hà 知tri 諸chư 佛Phật 無vô 差sai 降giáng/hàng 。 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 為vi 不phủ 。
答đáp 。
聲Thanh 聞Văn 者giả 。 離ly 欲dục 。 未vị 離ly 欲dục 阿A 羅La 漢Hán 。 聲Thanh 聞Văn 有hữu 差sai 降giáng/hàng 。 分phân 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 信tín 首thủ 五ngũ 根căn 有hữu 軟nhuyễn 中trung 上thượng 依y 。 是thị 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 有hữu 差sai 降giáng/hàng 一nhất 切thiết 諸chư 地Địa 。
問vấn 。
云vân 何hà 離ly 欲dục 。
答đáp 。
無vô 欲dục 者giả 。 信tín 解giải 脫thoát 。 見kiến 到đáo 。 身thân 證chứng 。 以dĩ 信tín 為vi 首thủ 度độ 故cố 曰viết 信tín 解giải 脫thoát 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 首thủ 。 度độ 故cố 曰viết 見kiến 到đáo 。 二nhị 俱câu 是thị 身thân 證chứng 。 是thị 無vô 量lượng 種chủng 。 今kim 當đương 現hiện 示thị 。 信tín 解giải 脫thoát 者giả 。 上thượng 流lưu 。 行hành 。 無vô 行hành 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 上thượng 流lưu 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 行hành 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 行hành 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 三tam 是thị 信tín 解giải 脫thoát 。 上thượng 流lưu 者giả 。 愛ái 彼bỉ 將tương 至chí 上thượng 。
復phục 次thứ 流lưu 者giả 道đạo 。 彼bỉ 於ư 欲dục 界giới 將tương 至chí 上thượng 。 故cố 曰viết 上thượng 流lưu 。 行hành 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 行hành 謂vị 之chi 有hữu 為vi 。 多đa 方phương 便tiện 及cập 道đạo 緣duyên 行hành 至chí 無vô 為vi 。 故cố 曰viết 行hành 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 行hành 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 無vô 行hành 謂vị 之chi 無vô 為vi 。 少thiểu 方phương 便tiện 及cập 道đạo 。 緣duyên 無vô 為vi 至chí 無vô 為vi 。 故cố 曰viết 無vô 行hành 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 信tín 解giải 脫thoát 。
問vấn 。
云vân 何hà 見kiến 到đáo 。
答đáp 見kiến 到đáo 者giả 。 中trung 。 生sanh 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 上thượng 流lưu 見kiến 到đáo 。 亦diệc 三tam 種chủng 。
中trung 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 生sanh 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 上thượng 流lưu 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 中trung 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 此thử 命mạng 終chung 。 未vị 生sanh 餘dư 。 得đắc 道Đạo 。 中trung 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 如như 小tiểu 火hỏa 迸bính 。 未vị 墮đọa 已dĩ 滅diệt 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 生sanh 般Bát 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 如như 火hỏa 迸bính 。 墮đọa 地địa 即tức 滅diệt 。 如như 是thị 始thỉ 生sanh 。 次thứ 第đệ 得đắc 道Đạo 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 上thượng 流lưu 如như 前tiền 說thuyết 。 此thử 無vô 色sắc 界giới 亦diệc 如như 是thị 。 此thử 三tam 是thị 見kiến 到đáo 。
問vấn 。
云vân 何hà 身thân 證chứng 。 答đáp 。
身thân 證chứng 者giả 。 行hành 。 無vô 行hành 。 生sanh 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 前tiền 已dĩ 說thuyết 。
問vấn 。
非phi 為vi 重trùng 說thuyết 耶da 。
答đáp 。
不phủ 。 界giới 異dị 故cố 。 離ly 欲dục 界giới 及cập 離ly 色sắc 界giới 故cố 。 是thị 二nhị 種chủng 盡tận 除trừ 中trung 陰ấm 。 非phi 有hữu 無vô 色sắc 界giới 中trung 陰ấm 。
復phục 次thứ 前tiền 說thuyết 無vô 解giải 脫thoát 。 身thân 證chứng 者giả 有hữu 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 後hậu 當đương 說thuyết 。
問vấn 。
是thị 離ly 欲dục 。 云vân 何hà 未vị 離ly 欲dục 。
答đáp 。
未vị 離ly 欲dục 者giả 。 第đệ 八bát 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 薄bạc 地địa 。 第đệ 八bát 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 薄bạc 地địa 。 此thử 三tam 是thị 未vị 離ly 欲dục 。
問vấn 。
云vân 何hà 第đệ 八bát 。 若nhược 數số 者giả 。 應ưng 第đệ 一nhất 。 不bất 第đệ 八bát 。 初sơ 向hướng 後hậu 至chí 阿A 羅La 漢Hán 。 云vân 何hà 此thử 是thị 阿A 羅La 漢Hán 耶da 。
答đáp 。
不bất 當đương 觀quán 。 如như 人nhân 有hữu 八bát 兒nhi 。 彼bỉ 非phi 以dĩ 長trường/trưởng 為vi 第đệ 八bát 。 以dĩ 幼ấu 為vi 第đệ 八bát 。 如như 是thị 世Thế 尊Tôn 。 功công 德đức 子tử 有hữu 八bát 。 彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 為vi 長trường/trưởng 。 諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 故cố 。 謂vị 初sơ 向hướng 為vi 幼ấu 。 是thị 以dĩ 說thuyết 第đệ 八bát 。
問vấn 。
是thị 云vân 何hà 。
答đáp 。
第đệ 八bát 者giả 信tín 慧tuệ 俱câu 。 此thử 族tộc 姓tánh 凡phàm 人nhân 時thời 有hữu 如như 是thị 具cụ 信tín 及cập 慧tuệ 。 彼bỉ 或hoặc 信tín 勝thắng 慧tuệ 隨tùy 。 或hoặc 慧tuệ 勝thắng 信tín 隨tùy 。 或hoặc 等đẳng 。 是thị 生sanh 法pháp 智trí 已dĩ 。 從tùng 信tín 行hành 為vi 鈍độn 根căn 。 從tùng 法pháp 行hành 為vi 中trung 根căn 。 俱câu 行hành 為vi 利lợi 根căn 。 此thử 三tam 是thị 第đệ 八bát 。 已dĩ 見kiến 諦Đế 。 若nhược 信tín 為vi 勝thắng 。 是thị 極cực 七thất 。 慧tuệ 勝thắng 者giả 中trung 。 俱câu 勝thắng 者giả 家gia 家gia 。 此thử 是thị 見kiến 地địa 。 若nhược 升thăng 修tu 地địa 者giả 在tại 薄bạc 地địa 。 信tín 勝thắng 者giả 一nhất 往vãng 來lai 。 慧tuệ 勝thắng 者giả 中trung 俱câu 勝thắng 者giả 一nhất 種chủng 。 若nhược 離ly 欲dục 界giới 欲dục 。 信tín 勝thắng 者giả 信tín 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 勝thắng 者giả 見kiến 到đáo 。 俱câu 勝thắng 者giả 離ly 色sắc 得đắc 身thân 證chứng 。 若nhược 一nhất 切thiết 漏lậu 盡tận 。 信tín 勝thắng 者giả 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 慧tuệ 勝thắng 者giả 俱câu 解giải 脫thoát 。 具cụ 得đắc 解giải 脫thoát 。 俱câu 勝thắng 者giả 亦diệc 俱câu 解giải 脫thoát 。
復phục 次thứ 信tín 勝thắng 者giả 鈍độn 根căn 。 慧tuệ 勝thắng 者giả 中trung 根căn 。 俱câu 勝thắng 者giả 利lợi 根căn 。 如như 是thị 次thứ 至chí 上thượng 。
問vấn 。
已dĩ 廣quảng 說thuyết 第đệ 八bát 。 漸tiệm 漸tiệm 生sanh 功công 德đức 林lâm 。 而nhi 不bất 知tri 此thử 何hà 謂vị 。 當đương 為vi 顯hiển 示thị 。
答đáp 。
須Tu 陀Đà 洹Hoàn 者giả 。 極cực 七thất 。 家gia 家gia 。 中trung 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 者giả 。 是thị 三tam 種chủng 。 住trụ 初sơ 果quả 。 求cầu 第đệ 二nhị 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 者giả 是thị 道đạo 。 升thăng 是thị 道đạo 故cố 謂vị 洹hoàn 。 身thân 見kiến 。 戒giới 。 盜đạo 。 疑nghi 斷đoạn 。 惡ác 趣thú 盡tận 。 鈍độn 根căn 極cực 七thất 受thọ 天thiên 人nhân 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 要yếu 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 家gia 家gia 者giả 亦diệc 住trụ 初sơ 果quả 。 三tam 結kết 盡tận 。 思tư 惟duy 所sở 斷đoạn 少thiểu 盡tận 。 是thị 於ư 此thử 中trung 生sanh 。 從tùng 家gia 至chí 家gia 。 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 中trung 者giả 。 此thử 二nhị 中trung 非phi 一nhất 向hướng 從tùng 家gia 至chí 家gia 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 不bất 一nhất 向hướng 極cực 七thất 天thiên 人nhân 。 生sanh 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 於ư 中trung 間gian 般bát 涅Niết 槃Bàn 。
問vấn 。
是thị 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 云vân 何hà 薄bạc 地địa 。
答đáp 。
薄bạc 地địa 者giả 。 一nhất 來lai 。 一nhất 種chủng 。 中trung 。 欲dục 界giới 結kết 薄bạc 住trụ 。 故cố 曰viết 薄bạc 地địa 。 此thử 三tam 。
一nhất 來lai 。 一nhất 種chủng 。 中trung 。 一nhất 來lai 者giả 。 此thử 終chung 生sanh 天thiên 上thượng 。 一nhất 來lai 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 種chủng 者giả 。 受thọ 一nhất 有hữu 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 增tăng 益ích 功công 德đức 故cố 。 中trung 者giả 。 此thử 二nhị 俱câu 。 是thị 三tam 謂vị 未vị 離ly 欲dục 。
問vấn 。
云vân 何hà 阿A 羅La 漢Hán 。
答đáp 。
阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 利lợi 。 鈍độn 。 中trung 根căn 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 是thị 說thuyết 供cúng 養dường 名danh 。 堪kham 受thọ 供cúng 養dường 。 故cố 曰viết 阿A 羅La 漢Hán 。
問vấn 。
誰thùy 堪kham 受thọ 。
答đáp 。
為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 故cố 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 三tam 種chủng 。
利lợi 根căn 。 鈍độn 根căn 。 中trung 根căn 。
問vấn 。
云vân 何hà 利lợi 根căn 。
答đáp 利lợi 根căn 者giả 。 住trụ 法pháp 。 升thăng 進tiến 。 不bất 動động 法pháp 。 住trụ 法pháp 。 升thăng 進tiến 法pháp 。 不bất 動động 法pháp 。 當đương 知tri 是thị 利lợi 根căn 。 住trụ 法pháp 者giả 。 離ly 方phương 便tiện 除trừ 煩phiền 惱não 故cố 。 故cố 曰viết 住trụ 法pháp 。 升thăng 進tiến 者giả 。 除trừ 諸chư 煩phiền 惱não 。 求cầu 上thượng 勝thắng 能năng 得đắc 。 故cố 說thuyết 升thăng 進tiến 。 勝thắng 者giả 。 達đạt 。 通thông 。 辯biện 。 不bất 動động 法pháp 者giả 。 已dĩ 得đắc 勝thắng 果quả 。 一nhất 切thiết 談đàm 論luận 不bất 動động 辯biện 才tài 。 是thị 謂vị 利lợi 根căn 。
問vấn 。
云vân 何hà 鈍độn 根căn 。
答đáp 。
鈍độn 根căn 者giả 。 退thoái 。 念niệm 。 護hộ 法Pháp 。 退thoái 法pháp 。 念niệm 法pháp 。 護hộ 法Pháp 。 此thử 三tam 是thị 鈍độn 根căn 。 退thoái 法pháp 者giả 。 或hoặc 差sai 降giáng/hàng 退thoái 非phi 聖Thánh 諦Đế 。 故cố 曰viết 退thoái 法pháp 。 或hoặc 復phục 於ư 修tu 地địa 退thoái 。 修tu 者giả 修tu 習tập 。 說thuyết 以dĩ 不bất 修tu 習tập 是thị 名danh 退thoái 。 如như 學học 經kinh 已dĩ 不bất 數số 習tập 忘vong 。 如như 是thị 不bất 修tu 習tập 修tu 地địa 退thoái 。 是thị 病bệnh 。 業nghiệp 。 誦tụng 。 和hòa 諍tranh 。 遠viễn 行hành 觀quán 故cố 退thoái 。 以dĩ 是thị 故cố 名danh 修tu 地địa 。 念niệm 法pháp 者giả 。 已dĩ 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 劣liệt 行hành 故cố 及cập 身thân 劣liệt 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。
我ngã 所sở 作tác 以dĩ 作tác 。 我ngã 何hà 為vi 住trụ 。
如như 是thị 思tư 念niệm 。 思tư 念niệm 者giả 多đa 品phẩm 數số 。 亦diệc 思tư 念niệm 財tài 產sản 及cập 裁tài 衣y 。 但đãn 此thử 中trung 思tư 念niệm 捨xả 命mạng 。 護hộ 法Pháp 者giả 。 不bất 退thoái 亦diệc 不bất 思tư 念niệm 。 但đãn 極cực 大đại 方phương 便tiện 護hộ 。 如như 貧bần 多đa 方phương 便tiện 得đắc 財tài 守thủ 。 是thị 鈍độn 根căn 。
問vấn 。
中trung 根căn 云vân 何hà 。
答đáp 。
中trung 根căn 者giả 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 具cụ 。 不bất 具cụ 解giải 脫thoát 。 得đắc 慧tuệ 解giải 脫thoát 者giả 下hạ 。 俱câu 解giải 脫thoát 二nhị 。
一nhất 得đắc 具cụ 解giải 脫thoát 。 二nhị 不bất 具cụ 。 俱câu 解giải 脫thoát 者giả 。 信tín 及cập 慧tuệ 。 已dĩ 得đắc 此thử 二nhị 故cố 勝thắng 。
問vấn 。
云vân 何hà 解giải 脫thoát 。
答đáp 。
解giải 脫thoát 者giả 。 欲dục 色sắc 滅diệt 盡tận 。 解giải 脫thoát 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 滅diệt 上thượng 心tâm 住trụ 。 及cập 三tam 界giới 盡tận 。 是thị 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 於ư 煩phiền 惱não 。 故cố 曰viết 解giải 脫thoát 。
問vấn 。
云vân 何hà 欲dục 解giải 脫thoát 。
答đáp 。
欲dục 解giải 脫thoát 者giả 。 內nội 色sắc 無vô 色sắc 想tưởng 。 不bất 淨tịnh 亦diệc 淨tịnh 。 內nội 者giả 自tự 內nội 。 是thị 二nhị 種chủng 。
有hữu 色sắc 想tưởng 及cập 壞hoại 色sắc 想tưởng 。 於ư 中trung 內nội 壞hoại 色sắc 。 塚trủng 間gian 地địa 觀quán 腐hủ 爛lạn 肉nhục 段đoạn 眼nhãn 脫thoát 腹phúc 潰hội 腸tràng 出xuất 。 大đại 小tiểu 便tiện 處xứ 。 流lưu 出xuất 不bất 淨tịnh 。 無vô 量lượng 種chủng 蟲trùng 交giao 亂loạn 其kỳ 上thượng 。 烏ô 鳥điểu 爭tranh 食thực 。 手thủ 腳cước 髑độc 髏lâu 。 各các 在tại 異dị 處xứ 。 見kiến 已dĩ 起khởi 無vô 欲dục 。 此thử 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。
是thị 身thân 以dĩ 此thử 故cố 眾chúng 生sanh 怒nộ 鬪đấu 諍tranh 訟tụng 。 貢cống 高cao 憍kiêu 慢mạn 。 起khởi 無vô 量lượng 惡ác 。
如như 是thị 觀quán 已dĩ 。 解giải 脫thoát 惡ác 上thượng 心tâm 定định 。 是thị 謂vị 內nội 色sắc 想tưởng 不bất 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 二nhị 內nội 壞hoại 色sắc 想tưởng 。 由do 定định 故cố 如như 無vô 色sắc 。 如như 是thị 得đắc 立lập 觀quán 。 他tha 身thân 亦diệc 復phục 如như 上thượng 。 是thị 謂vị 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 不bất 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 色sắc 華hoa 衣y 等đẳng 緣duyên 。 以dĩ 發phát 意ý 思tư 惟duy 。 心tâm 住trụ 不bất 動động 。 是thị 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 此thử 三tam 種chủng 是thị 欲dục 解giải 脫thoát 。
問vấn 。
色sắc 解giải 脫thoát 云vân 何hà 。
答đáp 。
色sắc 解giải 脫thoát 者giả 。 無vô 色sắc 。 離ly 色sắc 欲dục 已dĩ 。 四tứ 種chủng 心tâm 住trụ 。 亦diệc 復phục 有hữu 漏lậu 。 是thị 謂vị 色sắc 解giải 脫thoát 。 此thử 前tiền 已dĩ 說thuyết 。
問vấn 。
云vân 何hà 滅diệt 盡tận 解giải 脫thoát 。
答đáp 。
心tâm 等đẳng 諸chư 心tâm 想tưởng 應ưng 滅diệt 。 是thị 謂vị 滅diệt 盡tận 解giải 脫thoát 。
惡Ác 品Phẩm 第đệ 二nhị
問vấn 。
已dĩ 廣quảng 說thuyết 德đức 品phẩm 三tam 真chân 度độ 。 云vân 何hà 為vi 惡ác 。
答đáp 。
惡ác 者giả 。 惡ác 行hành 。 愛ái 。 無vô 明minh 。 惡ác 行hành 。 愛ái 。 無vô 明minh 。 此thử 三tam 當đương 知tri 是thị 惡ác 。 污ô 善thiện 行hành 故cố 曰viết 惡ác 。 此thử 亦diệc 污ô 人nhân 。 謂vị 污ô 人nhân 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 惡ác 。 如như 猪trư 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 淨tịnh 。 於ư 中trung 初sơ 身thân 口khẩu 意ý 惡ác 行hành 。 此thử 眾chúng 惡ác 初sơ 。 是thị 三tam 種chủng 身thân 口khẩu 意ý 惡ác 行hành 。 惡ác 行hành 者giả 。 惡ác 人nhân 所sở 行hành 。 故cố 曰viết 惡ác 行hành 。
復phục 次thứ 此thử 行hành 是thị 惡ác 。 故cố 曰viết 惡ác 行hành 。 是thị 身thân 所sở 作tác 惡ác 。 謂vị 之chi 身thân 惡ác 行hành 。 口khẩu 意ý 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 。
云vân 何hà 身thân 惡ác 行hành 。
答đáp 。
身thân 惡ác 行hành 者giả 。 殺sát 。 盜đạo 。 婬dâm 。 身thân 惡ác 行hành 當đương 知tri 是thị 三tam 種chủng 。
殺sát 。 盜đạo 。 婬dâm 。
問vấn 。
已dĩ 知tri 身thân 惡ác 行hành 是thị 三tam 種chủng 。 云vân 何hà 為vi 殺sát 。
答đáp 。
殺sát 者giả 。 念niệm 。 教giáo 。 作tác 。 念niệm 。 教giáo 。 作tác 是thị 說thuyết 殺sát 三tam 種chủng 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 如như 身thân 惡ác 行hành 。 殺sát 三tam 種chủng 。
念niệm 。 教giáo 。 作tác 。 盜đạo 婬dâm 亦diệc 如như 是thị 。 口khẩu 業nghiệp 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 。
知tri 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。 而nhi 未vị 知tri 念niệm 。 云vân 何hà 為vi 念niệm 。
答đáp 。
念niệm 者giả 。 心tâm 欲dục 。 欲dục 使sử 。 他tha 作tác 喜hỷ 。 念niệm 名danh 思tư 惟duy 。 是thị 三tam 種chủng 心tâm 。
欲dục 作tác 。 欲dục 使sử 作tác 。 他tha 作tác 喜hỷ 。 如như 意ý 殺sát 眾chúng 生sanh 。 是thị 欲dục 作tác 。 意ý 使sử 殺sát 。 是thị 欲dục 使sử 作tác 。 他tha 殺sát 已dĩ 。 意ý 悅duyệt 。 是thị 他tha 作tác 喜hỷ 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 念niệm 。
問vấn 曰viết 。
云vân 何hà 為vi 教giáo 。
答đáp 。
教giáo 者giả 。 誨hối 。 令linh 。 可khả 。 誨hối 。 令linh 。 可khả 者giả 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 教giáo 。 誨hối 者giả 。 如như 外ngoại 道đạo 說thuyết 殺sát 猪trư 羊dương 以dĩ 祠từ 天thiên 。 是thị 誨hối 。 令linh 者giả 。 如như 王vương 令linh 臣thần 。
我ngã 有hữu 怨oán 敵địch 。 卿khanh 往vãng 害hại 之chi 。
是thị 謂vị 令linh 。 可khả 者giả 。 如như 人nhân 問vấn 。
某mỗ 是thị 我ngã 怨oán 。 欲dục 往vãng 殺sát 之chi 。
彼bỉ 即tức 然nhiên 可khả 。 是thị 謂vị 可khả 。 此thử 三tam 是thị 教giáo 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vi 作tác 。
答đáp 。
作tác 者giả 。 眾chúng 生sanh 想tưởng 。 捨xả 。 斷đoạn 命mạng 。 作tác 名danh 施thi 行hành 事sự 。 若nhược 說thuyết 殺sát 生sanh 者giả 。 當đương 知tri 誨hối 。 令linh 。 可khả 。 意ý 惡ác 行hành 亦diệc 如như 是thị 。 於ư 中trung 有hữu 他tha 眾chúng 生sanh 想tưởng 。 捨xả 眾chúng 生sanh 。 斷đoạn 眾chúng 生sanh 命mạng 。 是thị 三tam 作tác 具cụ 滿mãn 。 醫y 者giả 不bất 曉hiểu 破phá 癰ung 。 若nhược 破phá 癰ung 時thời 死tử 者giả 。 非phi 以dĩ 醫y 殺sát 生sanh 。 彼bỉ 無vô 害hại 意ý 故cố 。 如như 是thị 三tam 事sự 不bất 具cụ 。 非phi 殺sát 生sanh 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 作tác 。
問vấn 。
云vân 何hà 盜đạo 。
答đáp 。
盜đạo 者giả 。 他tha 物vật 想tưởng 。 偷thâu 意ý 。 取thủ 。 他tha 物vật 想tưởng 。 偷thâu 意ý 。 取thủ 。 是thị 三tam 種chủng 盜đạo 滿mãn 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 設thiết 使sử 有hữu 他tha 物vật 。 非phi 盜đạo 意ý 取thủ 物vật 者giả 。 是thị 我ngã 許hứa 。 以dĩ 相tương 似tự 。 故cố 非phi 偷thâu 。 若nhược 他tha 物vật 。 不bất 偷thâu 意ý 取thủ 。 無vô 盜đạo 。 如như 取thủ 知tri 識thức 物vật 。 如như 是thị 三tam 事sự 。 不bất 具cụ 非phi 盜đạo 。 具cụ 是thị 盜đạo 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 盜đạo 。
問vấn 。
云vân 何hà 邪tà 婬dâm 。
答đáp 。
邪tà 婬dâm 者giả 。 他tha 。 法pháp 受thọ 。 非phi 道Đạo 行hạnh 邪tà 婬dâm 。 三tam 種chủng 。
犯phạm 他tha 受thọ 。 犯phạm 法pháp 受thọ 。 犯phạm 非phi 道đạo 。
問vấn 。
說thuyết 婬dâm 是thị 本bổn 。 以dĩ 何hà 等đẳng 故cố 說thuyết 邪tà 婬dâm 。
答đáp 。
人nhân 有hữu 二nhị 種chủng 。
出xuất 家gia 及cập 在tại 家gia 。 於ư 中trung 出xuất 家gia 者giả 行hành 婬dâm 。 是thị 說thuyết 惡ác 行hành 。 在tại 家gia 婬dâm 非phi 惡ác 行hành 。 而nhi 邪tà 是thị 惡ác 行hành 。 若nhược 在tại 家gia 婬dâm 是thị 惡ác 行hành 者giả 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 行hành 婬dâm 應ưng 墮đọa 地địa 獄ngục 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 邪tà 為vi 惡ác 行hành 。 故cố 經kinh 說thuyết 二nhị 種chủng 無vô 咎cữu 。
問vấn 。
云vân 何hà 他tha 受thọ 。
答đáp 。
他tha 受thọ 者giả 。 主chủ 。 親thân 。 王vương 。 主chủ 所sở 受thọ 。 親thân 所sở 受thọ 。 王vương 所sở 受thọ 。 是thị 一nhất 切thiết 他tha 受thọ 。 主chủ 有hữu 二nhị 。
有hữu 至chí 竟cánh 。 有hữu 少thiểu 時thời 。 至chí 竟cánh 者giả 。 如như 方phương 土thổ/độ 家gia 法pháp 女nữ 屬thuộc 主chủ 。 若nhược 婬dâm 此thử 女nữ 。 從tùng 彼bỉ 邪tà 婬dâm 。 少thiểu 時thời 主chủ 者giả 。 若nhược 女nữ 從tùng 彼bỉ 取thủ 物vật 。 齊tề 限hạn 有hữu 時thời 。 若nhược 婬dâm 此thử 女nữ 。 從tùng 彼bỉ 邪tà 婬dâm 。 親thân 者giả 。 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 。 舅cữu 等đẳng 及cập 養dưỡng 女nữ 。 若nhược 棄khí 女nữ 取thủ 養dưỡng 。 王vương 受thọ 者giả 。 若nhược 無vô 親thân 無vô 主chủ 而nhi 受thọ 王vương 稟bẩm 。
問vấn 。
云vân 何hà 法pháp 受thọ 。
答đáp 。
法pháp 受thọ 者giả 。 學học 。 齋trai 。 族tộc 法pháp 。 若nhược 受thọ 學học 法pháp 。 是thị 學học 法pháp 受thọ 。 若nhược 受thọ 齋trai 法pháp 。 是thị 齋trai 法pháp 受thọ 。 若nhược 受thọ 族tộc 法pháp 。 是thị 族tộc 法pháp 受thọ 。 是thị 俱câu 中trung 可khả 說thuyết 。 學học 法pháp 受thọ 者giả 。 若nhược 主chủ 前tiền 聽thính 學học 。 後hậu 犯phạm 者giả 是thị 邪tà 。 是thị 謂vị 學học 法pháp 受thọ 。 齋trai 法pháp 受thọ 者giả 。 若nhược 主chủ 先tiên 聽thính 受thọ 齋trai 。 後hậu 犯phạm 者giả 是thị 邪tà 。 是thị 謂vị 齋trai 法pháp 受thọ 。 族tộc 法pháp 受thọ 者giả 。 如như 前tiền 說thuyết 親thân 受thọ 。 但đãn 作tác 經kinh 者giả 欲dục 令linh 滿mãn 三tam 法pháp 故cố 。 重trùng 說thuyết 族tộc 法pháp 受thọ 。 母mẫu 姊tỷ 妹muội 女nữ 子tử 婦phụ 及cập 同đồng 姓tánh 。 是thị 一nhất 切thiết 不bất 可khả 犯phạm 。 犯phạm 者giả 邪tà 。
問vấn 。
云vân 何hà 非phi 道Đạo 行hạnh 。
答đáp 。
非phi 道Đạo 行hạnh 者giả 。 女nữ 產sản 。 男nam 。 不bất 成thành 男nam 。 非phi 道Đạo 行hạnh 名danh 。 若nhược 女nữ 新tân 產sản 後hậu 犯phạm 道đạo 。 是thị 非phi 道Đạo 行hạnh 。 若nhược 以dĩ 力lực 勢thế 犯phạm 未vị 嫁giá 女nữ 。 是thị 非phi 道Đạo 行hạnh 。 及cập 婬dâm 男nam 。 不bất 成thành 男nam 。 是thị 謂vị 三tam 非phi 道Đạo 行hạnh 。
問vấn 。
此thử 說thuyết 不bất 具cụ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 中trung 更cánh 有hữu 餘dư 邪tà 婬dâm 。 此thử 說thuyết 云vân 何hà 攝nhiếp 彼bỉ 。 若nhược 不bất 攝nhiếp 者giả 。 是thị 故cố 此thử 說thuyết 不bất 具cụ 。
答đáp 。
此thử 說thuyết 已dĩ 具cụ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 前tiền 已dĩ 說thuyết 離ly 產sản 時thời 女nữ 。 若nhược 說thuyết 女nữ 。 當đương 知tri 已dĩ 說thuyết 畜súc 生sanh 。 若nhược 說thuyết 離ly 產sản 者giả 。 當đương 知tri 已dĩ 說thuyết 餘dư 行hành 。 是thị 故cố 具cụ 說thuyết 。
問vấn 。
此thử 惡ác 非phi 義nghĩa 。 從tùng 何hà 而nhi 生sanh 。
答đáp 。
盡tận 從tùng 婬dâm 。 怒nộ 。 癡si 生sanh 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 當đương 知tri 從tùng 婬dâm 。 怒nộ 。 癡si 生sanh 。
問vấn 。
云vân 何hà 一nhất 切thiết 為vi 殺sát 。 盜đạo 。 婬dâm 耶da 。
答đáp 。
不bất 但đãn 是thị 。 若nhược 但đãn 說thuyết 是thị 。 作tác 經kinh 者giả 應ưng 當đương 說thuyết 即tức 是thị 但đãn 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 故cố 當đương 求cầu 經kinh 本bổn 。 一nhất 切thiết 身thân 口khẩu 意ý 。 惡ác 行hành 當đương 別biệt 說thuyết 。
問vấn 。
云vân 何hà 此thử 從tùng 三tam 惡ác 中trung 生sanh 。 此thử 中trung 有hữu 咎cữu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 非phi 以dĩ 樂lạc 痛thống 苦khổ 痛thống 一nhất 時thời 生sanh 。 亦diệc 非phi 以dĩ 瞋sân 樂lạc 痛thống 所sở 使sử 。 婬dâm 者giả 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 習tập 。 欲dục 者giả 婬dâm 。 此thử 中trung 云vân 何hà 瞋sân 。
答đáp 。
非phi 為vi 說thuyết 從tùng 婬dâm 生sanh 瞋sân 那na 。 此thử 中trung 說thuyết 本bổn 願nguyện 。 為vi 愛ái 牙nha 毛mao 故cố 起khởi 瞋sân 殺sát 。 如như 是thị 前tiền 發phát 恚khuể 。 彼bỉ 犯phạm 我ngã 婦phụ 我ngã 亦diệc 報báo 彼bỉ 。 而nhi 後hậu 行hành 婬dâm 起khởi 愛ái 。 但đãn 本bổn 願nguyện 從tùng 恚khuể 中trung 生sanh 。 欲dục 從tùng 彼bỉ 生sanh 故cố 。 是thị 故cố 無vô 咎cữu 。 餘dư 亦diệc 如như 是thị 。
問vấn 。
前tiền 說thuyết 一nhất 切thiết 從tùng 婬dâm 。 怒nộ 。 癡si 生sanh 。 於ư 中trung 已dĩ 說thuyết 身thân 惡ác 行hành 。 但đãn 不bất 知tri 口khẩu 惡ác 行hành 是thị 云vân 何hà 。
答đáp 。
口khẩu 惡ác 行hành 者giả 。 不bất 實thật 。 不bất 虛hư 。 綺ỷ 語ngữ 。 口khẩu 惡ác 行hành 者giả 四tứ 種chủng 。 但đãn 撰soạn 三tam 法pháp 故cố 。 當đương 知tri 是thị 三tam 。 是thị 三tam 。 亦diệc 顯hiển 示thị 四tứ 。
問vấn 。
云vân 何hà 不bất 實thật 。
答đáp 。
不bất 實thật 者giả 。 為vì 己kỷ 他tha 利lợi 諱húy 實thật 。 若nhược 不bất 實thật 口khẩu 惡ác 行hành 。 是thị 為vì 己kỷ 故cố 。 他tha 故cố 。 利lợi 故cố 意ý 諱húy 實thật 。 諱húy 實thật 者giả 意ý 覆phú 藏tàng 。 如như 意ý 知tri 已dĩ 口khẩu 說thuyết 異dị 是thị 。 說thuyết 三tam 種chủng 。
為vì 己kỷ 。 為vi 他tha 。 為vi 利lợi 。 為vì 己kỷ 者giả 。 自tự 命mạng 故cố 。 為vi 他tha 者giả 。 親thân 故cố 。 為vi 利lợi 者giả 。 財tài 物vật 故cố 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
在tại 眷quyến 屬thuộc 因nhân 己kỷ 。 因nhân 他tha 。 因nhân 利lợi 。 知tri 已dĩ 妄vọng 語ngữ 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 口khẩu 不bất 實thật 惡ác 行hành 。 云vân 何hà 口khẩu 不bất 虛hư 惡ác 行hành 。
答đáp 。
不bất 虛hư 者giả 。 不bất 愛ái 。 別biệt 離ly 。 俱câu 行hành 。 不bất 虛hư 名danh 為vi 不bất 愛ái 行hành 。 為vi 別biệt 離ly 行hành 。 為vi 俱câu 行hành 。 行hành 者giả 。 謂vị 作tác 不bất 愛ái 行hành 者giả 名danh 惡ác 口khẩu 。 愛ái 故cố 說thuyết 瞋sân 是thị 不bất 惡ác 口khẩu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 無vô 非phi 惡ác 口khẩu 。 惡ác 口khẩu 者giả 。 為vì 己kỷ 生sanh 。 若nhược 異dị 者giả 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 惡ác 口khẩu 。 彼bỉ 為vi 慈từ 愍mẫn 調Điều 達Đạt 說thuyết 而nhi 瞋sân 。 是thị 以dĩ 為vi 不bất 愛ái 行hành 是thị 惡ác 口khẩu 。 如như 人nhân 瞎hạt 呼hô 瞎hạt 瞋sân 。 雖tuy 有hữu 實thật 言ngôn 但đãn 以dĩ 惡ác 意ý 。 是thị 故cố 為vi 不bất 愛ái 說thuyết 是thị 惡ác 行hành 。 別biệt 離ly 行hành 者giả 。 雖tuy 有hữu 實thật 言ngôn 。 但đãn 為vi 別biệt 離ly 行hành 故cố 是thị 兩lưỡng 舌thiệt 。 若nhược 不bất 為vi 別biệt 離ly 行hành 而nhi 能năng 別biệt 離ly 者giả 。 是thị 非phi 兩lưỡng 舌thiệt 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 當đương 兩lưỡng 舌thiệt 。 世Thế 尊Tôn 者giả 慈từ 愍mẫn 異dị 學học 故cố 。 過quá 度độ 為vi 弟đệ 子tử 。 是thị 以dĩ 為vi 別biệt 離ly 行hành 故cố 惡ác 。 俱câu 行hành 者giả 。 即tức 此thử 二nhị 事sự 。 作tác 不bất 實thật 及cập 不bất 虛hư 如như 是thị 惡ác 口khẩu 。 是thị 以dĩ 惡ác 口khẩu 亦diệc 名danh 兩lưỡng 舌thiệt 。
問vấn 。
云vân 何hà 綺ỷ 語ngữ 。
答đáp 。
綺ỷ 語ngữ 者giả 。 不bất 時thời 。 不bất 誠thành 。 無vô 義nghĩa 說thuyết 。 不bất 時thời 說thuyết 。 不bất 誠thành 。 無vô 義nghĩa 說thuyết 。 是thị 三tam 種chủng 綺ỷ 語ngữ 。 分phân 別biệt 為vi 無vô 量lượng 。 不bất 時thời 說thuyết 者giả 。 應ưng 說thuyết 時thời 不bất 說thuyết 。 不bất 應ưng 說thuyết 時thời 說thuyết 。 如như 婚hôn 姻nhân 歡hoan 會hội 時thời 。 或hoặc 有hữu 人nhân 說thuyết 。
某mỗ 族tộc 姓tánh 子tử 。 一nhất 切thiết 合hợp 會hội 。 皆giai 歸quy 磨ma 滅diệt 。 萬vạn 物vật 無vô 常thường 。 盛thịnh 者giả 必tất 衰suy 。 君quân 速tốc 捨xả 此thử 事sự 。
彼bỉ 說thuyết 此thử 言ngôn 。 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 所sở 稱xưng 。 但đãn 非phi 時thời 說thuyết 。 故cố 是thị 綺ỷ 語ngữ 。 不bất 誠thành 說thuyết 者giả 。 若nhược 實thật 想tưởng 故cố 邪tà 說thuyết 。 如như 異dị 學học 說thuyết 。
我ngã 是thị 薩tát 云vân 若nhược 。
彼bỉ 雖tuy 有hữu 實thật 想tưởng 但đãn 綺ỷ 語ngữ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 非phi 薩tát 云vân 若nhược 。 但đãn 想tưởng 爾nhĩ 。 若nhược 為vi 人nhân 說thuyết 佛Phật 薩tát 云vân 若nhược 者giả 。 是thị 妄vọng 語ngữ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 本bổn 非phi 薩tát 云vân 若nhược 意ý 。 無vô 義nghĩa 說thuyết 者giả 。 笑tiếu 歌ca 舞vũ 愁sầu 憂ưu 說thuyết 。 是thị 謂vị 口khẩu 惡ác 行hành 。
問vấn 。
云vân 何hà 意ý 惡ác 行hành 。
答đáp 。
意ý 惡ác 行hành 者giả 。 貪tham 。 恚khuể 。 邪tà 見kiến 。 意ý 所sở 行hành 惡ác 。 故cố 曰viết 意ý 惡ác 行hành 。 是thị 三tam 種chủng 。
貪tham 。 恚khuể 。 邪tà 見kiến 。 貪tham 者giả 。 願nguyện 他tha 財tài 物vật 。
問vấn 。
若nhược 願nguyện 他tha 財tài 物vật 是thị 貪tham 者giả 。 重trùng 說thuyết 有hữu 咎cữu 。 在tại 念niệm 中trung 故cố 。 彼bỉ 中trung 說thuyết 。 念niệm 者giả 心tâm 欲dục 。 欲dục 使sử 作tác 。 他tha 作tác 喜hỷ 。
答đáp 。
此thử 說thuyết 非phi 重trọng/trùng 。 意ý 欲dục 爾nhĩ 故cố 。 念niệm 者giả 。 意ý 欲dục 爾nhĩ 欲dục 作tác 。 此thử 中trung 不bất 欲dục 作tác 而nhi 欲dục 奪đoạt 他tha 物vật 。 貪tham 故cố 令linh 此thử 財tài 物vật 於ư 我ngã 有hữu 。 如như 是thị 染nhiễm 污ô 意ý 著trước 他tha 財tài 物vật 中trung 。 貪tham 者giả 。 向hướng 他tha 物vật 故cố 說thuyết 貪tham 。 恚khuể 者giả 。 逼bức 迫bách 他tha 惡ác 意ý 。
問vấn 。
云vân 何hà 邪tà 見kiến 。
答đáp 。
邪tà 見kiến 者giả 。 業nghiệp 。 果quả 相tương 違vi 。 無vô 見kiến 。 業nghiệp 相tương 違vi 。 果quả 相tương 違vi 。 無vô 見kiến 。 是thị 略lược 三tam 種chủng 邪tà 見kiến 。 若nhược 分phân 別biệt 無vô 量lượng 。 如như 此thử 異dị 見kiến 是thị 邪tà 見kiến 。
問vấn 。
云vân 何hà 業nghiệp 相tương 違vi 。
答đáp 。
業nghiệp 相tương 違vi 者giả 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 意ý 。 不bất 淨tịnh 淨tịnh 意ý 。 俱câu 一nhất 意ý 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 意ý 。 不bất 淨tịnh 淨tịnh 意ý 。 俱câu 一nhất 意ý 。 是thị 三tam 種chủng 業nghiệp 相tương 違vi 。 淨tịnh 不bất 淨tịnh 意ý 者giả 。 善thiện 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 不bất 善thiện 果quả 。 不bất 淨tịnh 淨tịnh 意ý 者giả 。 不bất 善thiện 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 善thiện 果quả 。 俱câu 一nhất 意ý 者giả 。 善thiện 不bất 善thiện 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 善thiện 不bất 善thiện 果quả 。 果quả 亦diệc 如như 是thị 。 如như 分phân 別biệt 業nghiệp 。 分phân 別biệt 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 天thiên 上thượng 苦khổ 。 涅Niết 槃Bàn 苦khổ 。 如như 是thị 比tỉ 淨tịnh 果quả 不bất 淨tịnh 意ý 。 惡ác 道đạo 樂nhạo/nhạc/lạc 。 生sanh 死tử 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 是thị 比tỉ 不bất 淨tịnh 果quả 淨tịnh 意ý 。 惡ác 道đạo 苦khổ 非phi 苦khổ 。 如như 是thị 比tỉ 俱câu 一nhất 意ý 。
問vấn 。
云vân 何hà 無vô 見kiến 。
答đáp 。
無vô 見kiến 者giả 。 業nghiệp 。 果quả 。 眾chúng 生sanh 無vô 見kiến 。 無vô 業nghiệp 見kiến 。 無vô 果quả 見kiến 。 無vô 眾chúng 生sanh 見kiến 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 無vô 見kiến 。 無vô 業nghiệp 見kiến 者giả 。 無vô 施thí 無vô 齋trai 。 無vô 說thuyết 無vô 方phương 便tiện 。 無vô 作tác 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 無vô 果quả 見kiến 者giả 。 作tác 善thiện 不bất 善thiện 無vô 果quả 報báo 。 無vô 地địa 獄ngục 。 畜súc 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 無vô 眾chúng 生sanh 見kiến 者giả 。 無vô 父phụ 母mẫu 。 無vô 眾chúng 生sanh 生sanh 。 世thế 間gian 無vô 實thật 沙Sa 門Môn 梵Phạm 志Chí 。 是thị 謂vị 邪tà 見kiến 無vô 量lượng 種chủng 。 此thử 是thị 三tam 種chủng 意ý 。 惡ác 行hành 無vô 量lượng 種chủng 。 一nhất 切thiết 惡ác 所sở 作tác 因nhân 。 相tương 違vi 一nhất 切thiết 善thiện 所sở 作tác 因nhân 。 彼bỉ 前tiền 戒giới 中trung 已dĩ 說thuyết 。
惡ác 品phẩm 第đệ 一nhất 真chân 度độ 說thuyết 竟cánh 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 惡ác 行hành 。 云vân 何hà 為vi 愛ái 。
答đáp 。
愛ái 者giả 染nhiễm 。 恚khuể 。 慢mạn 。 染nhiễm 。 恚khuể 。 慢mạn 是thị 三tam 種chủng 當đương 知tri 愛ái 。 愛ái 者giả 求cầu 。 是thị 三tam 種chủng 總tổng 說thuyết 一nhất 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vi 染nhiễm 。
答đáp 。
染nhiễm 者giả 。 欲dục 。 有hữu 。 梵Phạm 行hạnh 著trước 。 欲dục 著trước 。 有hữu 著trước 。 梵Phạm 行hạnh 著trước 。 是thị 三tam 種chủng 染nhiễm 。 於ư 中trung 欲dục 者giả 五ngũ 欲dục 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 細tế 滑hoạt 。 是thị 依y 三tam 種chủng 眾chúng 生sanh 各các 各các 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 。 餘dư 事sự 不bất 爾nhĩ 。 於ư 中trung 欲dục 著trước 者giả 。 女nữ 。 男nam 。 不bất 成thành 男nam 欲dục 著trước 。 女nữ 欲dục 男nam 。 男nam 欲dục 女nữ 。 及cập 不bất 成thành 男nam 。 不bất 成thành 男nam 欲dục 女nữ 。 欲dục 男nam 。
問vấn 。
前tiền 已dĩ 說thuyết 五ngũ 欲dục 著trước 。 今kim 說thuyết 女nữ 。 男nam 。 不bất 成thành 男nam 。 非phi 為vi 過quá 耶da 。
答đáp 。
女nữ 。 男nam 。 不bất 成thành 男nam 。 女nữ 。 男nam 。 不bất 成thành 男nam 是thị 重trọng/trùng 於ư 五ngũ 欲dục 中trung 各các 各các 著trước 。 於ư 餘dư 事sự 不bất 爾nhĩ 。 如như 世Thế 尊Tôn 所sở 說thuyết 。
我ngã 不bất 見kiến 餘dư 色sắc 愛ái 。 如như 是thị 男nam 女nữ 色sắc 。 如như 是thị 五ngũ 欲dục 境cảnh 界giới 。
是thị 故cố 無vô 過quá 愛ái 。 欲dục 有hữu 三tam 種chủng 。
微vi 。 中trung 。 上thượng 。 微vi 者giả 男nam 欲dục 。 中trung 者giả 女nữ 欲dục 。 上thượng 者giả 不bất 成thành 男nam 欲dục 。 是thị 謂vị 欲dục 著trước 。
問vấn 。
云vân 何hà 有hữu 著trước 。
答đáp 。
有hữu 著trước 者giả 。 欲dục 。 色sắc 。 無vô 色sắc 有hữu 。 欲dục 有hữu 。 色sắc 有hữu 。 無vô 色sắc 有hữu 著trước 。 是thị 謂vị 有hữu 著trước 。
問vấn 。
如như 此thử 欲dục 著trước 。 前tiền 已dĩ 別biệt 說thuyết 女nữ 。 男nam 。 不bất 成thành 男nam 。 今kim 何hà 以dĩ 復phục 於ư 有hữu 著trước 中trung 說thuyết 。
答đáp 。
有hữu 著trước 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 說thuyết 。 欲dục 著trước 為vi 煩phiền 惱não 故cố 說thuyết 。 一nhất 切thiết 欲dục 界giới 。 法pháp 說thuyết 欲dục 有hữu 。 若nhược 著trước 彼bỉ 是thị 謂vị 欲dục 有hữu 。 著trước 色sắc 界giới 法pháp 說thuyết 色sắc 有hữu 。 若nhược 著trước 彼bỉ 是thị 謂vị 色sắc 有hữu 。 著trước 無vô 色sắc 界giới 法pháp 說thuyết 無vô 色sắc 有hữu 。 若nhược 著trước 彼bỉ 是thị 謂vị 無vô 色sắc 有hữu 著trước 。 是thị 以dĩ 別biệt 說thuyết 。 故cố 無vô 咎cữu 。
問vấn 。
云vân 何hà 梵Phạm 行hạnh 著trước 。
答đáp 。
梵Phạm 行hạnh 著trước 者giả 。 得đắc 。 未vị 得đắc 。 失thất 著trước 欲dục 憂ưu 。 梵Phạm 行hạnh 著trước 已dĩ 得đắc 便tiện 著trước 。 未vị 得đắc 便tiện 求cầu 。 失thất 便tiện 憂ưu 。 以dĩ 此thử 義nghĩa 亦diệc 應ưng 說thuyết 欲dục 有hữu 著trước 。 已dĩ 得đắc 便tiện 著trước 。 未vị 得đắc 便tiện 求cầu 。 失thất 便tiện 憂ưu 。 如như 是thị 欲dục 有hữu 。 梵Phạm 行hạnh 著trước 各các 三tam 。 應ưng 說thuyết 九cửu 。
復phục 次thứ 得đắc 女nữ 便tiện 著trước 。 未vị 得đắc 便tiện 求cầu 。 失thất 便tiện 憂ưu 。 如như 是thị 男nam 。 不bất 成thành 男nam 欲dục 著trước 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 九cửu 種chủng 。 如như 是thị 有hữu 著trước 梵Phạm 行hạnh 著trước 。 應ưng 說thuyết 二nhị 十thập 七thất 。
問vấn 。
可khả 得đắc 爾nhĩ 梵Phạm 行hạnh 著trước 是thị 煩phiền 惱não 耶da 。
答đáp 。
有hữu 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 三tam 求cầu 。 欲dục 求cầu 。 有hữu 求cầu 。 梵Phạm 行hạnh 求cầu 。 求cầu 。 愛ái 。 染nhiễm 著trước 是thị 一nhất 義nghĩa 。
復phục 次thứ 如như 所sở 說thuyết 。 欲dục 及cập 梵Phạm 行hạnh 離ly 愛ái 常thường 念niệm 。
問vấn 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 梵Phạm 行hạnh 不bất 可khả 行hành 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 有hữu 著trước 故cố 。
復phục 次thứ 若nhược 如như 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 梵Phạm 行hạnh 者giả 應ưng 有hữu 著trước 。
答đáp 。
應ưng 方phương 便tiện 行hành 。 如như 釋Thích 種chủng 所sở 行hành 。 釋Thích 種chủng 者giả 。 行hành 梵Phạm 行hạnh 不bất 著trước 梵Phạm 行hạnh 。 彼bỉ 離ly 罪tội 福phước 故cố 。 行hành 道Đạo 不bất 以dĩ 求cầu 果quả 。 求cầu 果quả 者giả 是thị 說thuyết 著trước 我ngã 。 以dĩ 此thử 戒giới 。 以dĩ 此thử 苦khổ 行hạnh 。 以dĩ 此thử 梵Phạm 行hạnh 生sanh 天thiên 上thượng 。 及cập 餘dư 如như 是thị 行hành 著trước 染nhiễm 污ô 求cầu 。 我ngã 何hà 時thời 當đương 得đắc 梵Phạm 行hạnh 。 使sử 我ngã 生sanh 善thiện 趣thú 中trung 。 若nhược 梵Phạm 行hạnh 著trước 後hậu 世thế 樂lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 愛ái 所sở 持trì 。 作tác 非phi 梵Phạm 行hạnh 生sanh 悔hối 。
咄đốt 。 我ngã 退thoái 。
是thị 謂vị 憂ưu 。 是thị 謂vị 梵Phạm 行hạnh 著trước 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vi 恚khuể 。
答đáp 。
恚khuể 者giả 。 己kỷ 。 親thân 。 怨oán 故cố 忿phẫn 怒nộ 。 己kỷ 故cố 。 親thân 故cố 。 怨oán 故cố 忿phẫn 怒nộ 者giả 。 是thị 三tam 種chủng 恚khuể 。
問vấn 。
云vân 何hà 恚khuể 。 愛ái 處xứ 說thuyết 。
答đáp 。
恚khuể 者giả 求cầu 惡ác 求cầu 。 非phi 愛ái 耶da 。 是thị 已dĩ 故cố 四tứ 門môn 中trung 行hành 。 親thân 怨oán 故cố 亦diệc 四tứ 門môn 中trung 行hành 。
問vấn 。
此thử 云vân 何hà 。
答đáp 。
為vì 己kỷ 及cập 親thân 未vị 得đắc 樂lạc 求cầu 。 已dĩ 得đắc 令linh 不bất 失thất 。 已dĩ 得đắc 苦khổ 欲dục 捨xả 。 未vị 得đắc 不bất 欲dục 令linh 得đắc 。 如như 是thị 己kỷ 及cập 親thân 四tứ 種chủng 為vi 怨oán 。 未vị 得đắc 苦khổ 欲dục 使sử 得đắc 。 已dĩ 得đắc 欲dục 令linh 不bất 捨xả 。 未vị 得đắc 樂lạc 欲dục 使sử 不bất 得đắc 。 已dĩ 得đắc 欲dục 使sử 速tốc 失thất 。 是thị 謂vị 為vi 怨oán 求cầu 惡ác 是thị 恚khuể 。 是thị 以dĩ 愛ái 處xứ 說thuyết 恚khuể 無vô 咎cữu 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vì 己kỷ 故cố 。
答đáp 。
為vì 己kỷ 故cố 者giả 。 三tam 時thời 求cầu 不bất 利lợi 。 三tam 時thời 名danh 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 。 如như 所sở 說thuyết 。 彼bỉ 為vi 我ngã 求cầu 不bất 利lợi 。 當đương 求cầu 不bất 利lợi 。 今kim 求cầu 不bất 利lợi 生sanh 恚khuể 。 是thị 謂vị 為vì 己kỷ 三tam 時thời 求cầu 不bất 利lợi 生sanh 恚khuể 。
問vấn 。
云vân 何hà 為vi 親thân 。
答đáp 。
親thân 亦diệc 如như 是thị 。 如như 為vì 己kỷ 三tam 時thời 求cầu 不bất 利lợi 生sanh 恚khuể 。 如như 是thị 為vi 親thân 三tam 時thời 求cầu 不bất 利lợi 生sanh 恚khuể 。
問vấn 。
此thử 云vân 何hà 。
答đáp 。
如như 所sở 說thuyết 。 若nhược 我ngã 親thân 愛ái 彼bỉ 。 為vi 此thử 已dĩ 求cầu 不bất 利lợi 。 當đương 求cầu 不bất 利lợi 。 今kim 求cầu 不bất 利lợi 生sanh 恚khuể 。 是thị 謂vị 親thân 。
問vấn 。
云vân 何hà 怨oán 。
答đáp 。
異dị 怨oán 家gia 異dị 。 如như 所sở 說thuyết 。 如như 我ngã 怨oán 彼bỉ 。 為vi 此thử 已dĩ 求cầu 利lợi 。 當đương 求cầu 利lợi 。 今kim 求cầu 利lợi 生sanh 恚khuể 。 如như 是thị 為vi 怨oán 求cầu 利lợi 三tam 時thời 生sanh 恚khuể 。 是thị 謂vị 九cửu 種chủng 恚khuể 。
問vấn 。
此thử 恚khuể 。 三tam 惡ác 行hành 中trung 恚khuể 。 何hà 差sai 別biệt 。
答đáp 。
此thử 依y 方phương 便tiện 生sanh 。 惡ác 行hành 恚khuể 者giả 。 當đương 知tri 從tùng 無vô 智trí 瞋sân 。
問vấn 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 九cửu 種chủng 恚khuể 為vi 等đẳng 不phủ 。
答đáp 。
此thử 住trụ 如như 畫họa 水thủy 地địa 石thạch 。 此thử 恚khuể 隨tùy 眾chúng 生sanh 。 當đương 知tri 如như 畫họa 水thủy 地địa 石thạch 。 眾chúng 生sanh 者giả 若nhược 干can 種chủng 。 當đương 知tri 恚khuể 有hữu 軟nhuyễn 。 中trung 。 上thượng 。 如như 畫họa 水thủy 即tức 時thời 壞hoại 。 畫họa 地địa 少thiểu 時thời 若nhược 風phong 雨vũ 及cập 餘dư 因nhân 緣duyên 乃nãi 滅diệt 。 畫họa 石thạch 至chí 石thạch 住trụ 。 無vô 石thạch 乃nãi 滅diệt 。 如như 是thị 眾chúng 生sanh 。 若nhược 干can 種chủng 恚khuể 。 或hoặc 始thỉ 生sanh 恚khuể 時thời 便tiện 自tự 責trách 。
我ngã 不bất 是thị 。 眾chúng 生sanh 者giả 自tự 然nhiên 滅diệt 法pháp 。 無vô 量lượng 苦khổ 所sở 逼bức 自tự 當đương 滅diệt 。 我ngã 無vô 辜cô 壞hoại 他tha 故cố 生sanh 惡ác 意ý 。
如như 是thị 彼bỉ 瞋sân 自tự 止chỉ 。 如như 畫họa 水thủy 。 或hoặc 復phục 生sanh 恚khuể 。 不bất 能năng 自tự 制chế 。 若nhược 師sư 善thiện 友hữu 慈từ 愍mẫn 呵ha 責trách 乃nãi 得đắc 止chỉ 。 如như 畫họa 地địa 。 或hoặc 復phục 惡ác 意ý 不bất 正chánh 思tư 惟duy 生sanh 恚khuể 。 彼bỉ 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 不bất 能năng 止chỉ 。 與dữ 身thân 俱câu 滅diệt 。 如như 畫họa 石thạch 。 是thị 謂vị 恚khuể 。
問vấn 。
云vân 何hà 慢mạn 。
答đáp 。
慢mạn 者giả 。 卑ty 。 等đẳng 。 上thượng 起khởi 意ý 。 以dĩ 此thử 猗ỷ 故cố 曰viết 慢mạn 。
復phục 次thứ 稱xưng 量lượng 彼bỉ 彼bỉ 故cố 曰viết 慢mạn 。 是thị 三tam 種chủng 。
我ngã 卑ty 起khởi 意ý 。 我ngã 等đẳng 起khởi 意ý 。 我ngã 上thượng 起khởi 意ý 。 若nhược 有hữu 色sắc 富phú 族tộc 術thuật 。 我ngã 不bất 如như 彼bỉ 。 故cố 曰viết 我ngã 卑ty 起khởi 意ý 。 若nhược 有hữu 色sắc 富phú 族tộc 術thuật 。 我ngã 與dữ 彼bỉ 等đẳng 。 故cố 曰viết 我ngã 等đẳng 起khởi 意ý 。 若nhược 有hữu 色sắc 富phú 族tộc 術thuật 。 我ngã 於ư 彼bỉ 勝thắng 。 故cố 曰viết 我ngã 上thượng 起khởi 意ý 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 卑ty 。 等đẳng 。 上thượng 慢mạn 相tương/tướng 。 云vân 何hà 知tri 此thử 真chân 度độ 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 慢mạn 。 慢mạn 有hữu 無vô 量lượng 種chủng 。 如như 麁thô 雜tạp 中trung 說thuyết 。
答đáp 。
卑ty 者giả 。 邪tà 。 不bất 如như 。 極cực 下hạ 慢mạn 。 卑ty 慢mạn 者giả 三tam 種chủng 。
邪tà 慢mạn 。 不bất 如như 慢mạn 。 極cực 下hạ 慢mạn 。 邪tà 慢mạn 者giả 。 我ngã 極cực 作tác 惡ác 業nghiệp 。 起khởi 貢cống 高cao 。 不bất 如như 慢mạn 者giả 。 受thọ 他tha 稱xưng 歎thán 讚tán 說thuyết 。
善thiện 哉tai 汝nhữ 有hữu 大đại 德đức 。
聞văn 已dĩ 內nội 懷hoài 歡hoan 喜hỷ 。
於ư 我ngã 云vân 何hà 得đắc 無vô 爾nhĩ 乎hồ 。
極cực 下hạ 慢mạn 者giả 。 懈giải 怠đãi 作tác 是thị 念niệm 。
人nhân 不bất 能năng 趣thú 勝thắng 。
是thị 三tam 卑ty 慢mạn 。
問vấn 。
云vân 何hà 等đẳng 慢mạn 。
答đáp 。
等đẳng 慢mạn 者giả 。 我ngã 。 貢cống 高cao 。 不bất 敬kính 慢mạn 。 等đẳng 慢mạn 三tam 種chủng 。
我ngã 慢mạn 。 貢cống 高cao 慢mạn 。 不bất 敬kính 慢mạn 。 我ngã 慢mạn 者giả 。 見kiến 五ngũ 陰ấm 是thị 我ngã 已dĩ 。 於ư 惡ác 中trung 計kế 功công 德đức 。 貢cống 高cao 慢mạn 者giả 。 受thọ 他tha 恭cung 奉phụng 。 不bất 敬kính 慢mạn 者giả 。 不bất 敬kính 師sư 長trưởng 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 等đẳng 慢mạn 。
問vấn 。
上thượng 慢mạn 云vân 何hà 。
答đáp 。
上thượng 慢mạn 者giả 。 大đại 慢mạn 。 慢mạn 大đại 慢mạn 。 增tăng 上thượng 慢mạn 。 大đại 慢mạn 者giả 。 於ư 卑ty 及cập 等đẳng 。 我ngã 勝thắng 生sanh 慢mạn 。 慢mạn 大đại 慢mạn 者giả 。 於ư 勝thắng 。 我ngã 勝thắng 生sanh 慢mạn 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 於ư 未vị 得đắc 勝thắng 謂vị 得đắc 生sanh 慢mạn 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 上thượng 慢mạn 。 是thị 一nhất 切thiết 慢mạn 。 從tùng 愛ái 樂nhạo 憂ưu 懼cụ 生sanh 。 是thị 以dĩ 愛ái 處xứ 說thuyết 。
惡ác 品phẩm 第đệ 二nhị 真chân 度độ 說thuyết 竟cánh 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 愛ái 。 云vân 何hà 無vô 明minh 。
答đáp 。
無vô 明minh 者giả 。 非phi 。 邪tà 。 或hoặc 智trí 。 非phi 智trí 。 邪tà 智trí 。 或hoặc 智trí 者giả 。 此thử 三tam 種chủng 是thị 無vô 明minh 。 無vô 明minh 者giả 。 癡si 假giả 名danh 。 是thị 分phân 別biệt 字tự 者giả 說thuyết 彼bỉ 毀hủy 訾tí 而nhi 立lập 名danh 。 如như 人nhân 有hữu 惡ác 子tử 說thuyết 無vô 子tử 。 如như 是thị 此thử 無vô 明minh 惡ác 明minh 故cố 說thuyết 無vô 明minh 。
問vấn 。
此thử 云vân 何hà 。
答đáp 。
非phi 智trí 者giả 。 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 。 不bất 可khả 說thuyết 不bất 知tri 。 有hữu 為vi 。 無vô 為vi 。 不bất 可khả 說thuyết 不bất 知tri 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 非phi 智trí 。
問vấn 。
二nhị 種chủng 有hữu 為vi 。 受thọ 及cập 不bất 受thọ 。 此thử 中trung 何hà 者giả 定định 。
答đáp 。
有hữu 為vi 者giả 。 受thọ 。 不bất 受thọ 。 俱câu 。 若nhược 非phi 智trí 者giả 。 當đương 知tri 受thọ 癡si 。 不bất 受thọ 癡si 。 俱câu 癡si 。 於ư 中trung 受thọ 者giả 。 陰ấm 界giới 入nhập 。 二nhị 種chủng 。
自tự 受thọ 。 他tha 受thọ 。 不bất 受thọ 者giả 。 草thảo 木mộc 牆tường 壁bích 比tỉ 。 於ư 中trung 若nhược 他tha 受thọ 。 若nhược 不bất 受thọ 者giả 。 是thị 當đương 知tri 不bất 受thọ 。 此thử 中trung 一nhất 一nhất 癡si 闇ám 。 是thị 謂vị 非phi 智trí 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。
六lục 更cánh 入nhập 非phi 智trí 不bất 見kiến 。
如như 是thị 廣quảng 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 受thọ 名danh 者giả 。 取thủ 義nghĩa 也dã 。 因nhân 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 癡si 意ý 計kế 我ngã 是thị 我ngã 所sở 。 是thị 名danh 受thọ 。
問vấn 。
無vô 為vi 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 一nhất 云vân 何hà 說thuyết 三tam 。
答đáp 。
無vô 為vi 者giả 。 有hữu 餘dư 。 無vô 餘dư 。 俱câu 。 雖tuy 涅Niết 槃Bàn 一nhất 無vô 為vi 。 但đãn 事sự 故cố 說thuyết 二nhị 種chủng 。
有hữu 餘dư 及cập 無vô 餘dư 。 有hữu 餘dư 者giả 。 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 所sở 受thọ 身thân 。 是thị 說thuyết 有hữu 餘dư 。 彼bỉ 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 盡tận 。 作tác 證chứng 已dĩ 故cố 有hữu 餘dư 。 是thị 說thuyết 有hữu 餘dư 。 無vô 餘dư 者giả 。 若nhược 此thử 受thọ 陰ấm 捨xả 。 更cánh 不bất 相tương 續tục 如như 燈đăng 滅diệt 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 此thử 名danh 無vô 餘dư 。 於ư 中trung 一nhất 一nhất 及cập 俱câu 癡si 。 是thị 無vô 為vi 不bất 知tri 。
問vấn 。
云vân 何hà 不bất 可khả 說thuyết 。
答đáp 。
不bất 可khả 說thuyết 者giả 。 受thọ 。 過quá 去khứ 。 滅diệt 施thi 設thiết 。 受thọ 施thi 設thiết 。 過quá 去khứ 施thi 設thiết 。 滅diệt 施thi 設thiết 。 若nhược 不bất 知tri 者giả 。 是thị 謂vị 不bất 可khả 說thuyết 不bất 知tri 。 受thọ 施thi 設thiết 者giả 。 眾chúng 生sanh 已dĩ 受thọ 陰ấm 界giới 入nhập 。 計kế 一nhất 及cập 餘dư 。 過quá 去khứ 施thi 設thiết 者giả 。 因nhân 過quá 去khứ 陰ấm 界giới 入nhập 說thuyết 。 如như 所sở 說thuyết 。 我ngã 於ư 爾nhĩ 時thời 。 名danh 瞿cù 旬tuần 陀đà 。 滅diệt 施thi 設thiết 者giả 。 若nhược 已dĩ 滅diệt 是thị 。 因nhân 受thọ 說thuyết 。 如như 所sở 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 般bát 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 過quá 去khứ 施thi 設thiết 者giả 。 制chế 眾chúng 生sanh 斷đoạn 。 滅diệt 施thi 設thiết 者giả 。 制chế 有hữu 常thường 。 受thọ 施thi 設thiết 者giả 。 制chế 無vô 。 不bất 受thọ 施thi 設thiết 者giả 。 制chế 有hữu 。 彼bỉ 中trung 一nhất 一nhất 無vô 知tri 。 是thị 謂vị 不bất 可khả 說thuyết 無vô 智trí 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 無vô 智trí 。 云vân 何hà 邪tà 智trí 。
答đáp 。
邪tà 智trí 者giả 。 身thân 。 邊biên 。 盜đạo 見kiến 。 見kiến 身thân 。 見kiến 邊biên 。 見kiến 盜đạo 。 是thị 三tam 種chủng 邪tà 智trí 。 邪tà 者giả 是thị 顛điên 倒đảo 。 非phi 如như 。 不bất 真chân 同đồng 一nhất 義nghĩa 。 身thân 見kiến 者giả 。 我ngã 是thị 我ngã 自tự 在tại 。 我ngã 必tất 爾nhĩ 。 是thị 我ngã 必tất 爾nhĩ 。 自tự 在tại 必tất 爾nhĩ 。 是thị 身thân 見kiến 。 我ngã 必tất 爾nhĩ 者giả 。 陰ấm 幻huyễn 化hóa 野dã 馬mã 。 響hưởng 水thủy 月nguyệt 形hình 相tướng 似tự 五ngũ 陰ấm 。 計kế 著trước 是thị 我ngã 。 是thị 我ngã 必tất 爾nhĩ 者giả 。 假giả 借tá 瓔anh 珞lạc 樹thụ 果quả 怨oán 相tương 似tự 五ngũ 陰ấm 。 計kế 是thị 我ngã 所sở 有hữu 。 自tự 在tại 必tất 爾nhĩ 者giả 。 芭ba 蕉tiêu 樹thụ 水thủy 泡bào 沫mạt 相tương 似tự 。 五ngũ 欲dục 境cảnh 界giới 。 計kế 自tự 在tại 。 如như 空không 聚tụ 邑ấp 。 身thân 見kiến 者giả 。 是thị 身thân 我ngã 所sở 有hữu 。 見kiến 如như 是thị 。 謂vị 三tam 種chủng 身thân 見kiến 。
問vấn 。
云vân 何hà 邊biên 見kiến 。
答đáp 。
邊biên 見kiến 者giả 。 斷đoạn 。 常thường 。 俱câu 斷đoạn 常thường 。 俱câu 是thị 三tam 種chủng 邊biên 見kiến 受thọ 。 邊biên 者giả 。 非phi 以dĩ 道Đạo 理lý 是thị 邊biên 見kiến 。 於ư 中trung 。
斷đoạn 常thường 者giả 。 世thế 間gian 有hữu 常thường 。 無vô 常thường 。 非phi 有hữu 常thường 非phi 無vô 常thường 。 有hữu 邊biên 。 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 眾chúng 生sanh 有hữu 終chung 。 眾chúng 生sanh 無vô 終chung 。 非phi 有hữu 終chung 非phi 無vô 終chung 。 是thị 身thân 是thị 命mạng 如như 是thị 比tỉ 。 俱câu 者giả 。 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 有hữu 終chung 無vô 終chung 如như 是thị 比tỉ 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 邊biên 見kiến 。
問vấn 。
云vân 何hà 盜đạo 見kiến 。
答đáp 。
盜đạo 見kiến 者giả 。 戒giới 。 見kiến 。 依y 。 彼bỉ 盜đạo 見kiến 從tùng 三tam 中trung 生sanh 。
一nhất 戒giới 。 二nhị 見kiến 。 三tam 依y 。 彼bỉ 於ư 中trung 戒giới 。 第đệ 一nhất 真chân 度độ 已dĩ 說thuyết 。 由do 此thử 戒giới 得đắc 清thanh 淨tịnh 及cập 受thọ 戒giới 。 是thị 謂vị 二nhị 種chủng 戒giới 盜đạo 。 此thử 真chân 實thật 。 餘dư 虛hư 非phi 真chân 。 是thị 謂vị 見kiến 盜đạo 。 計kế 是thị 真chân 必tất 爾nhĩ 。 是thị 亦diệc 說thuyết 見kiến 盜đạo 身thân 縛phược 。 依y 彼bỉ 者giả 。 若nhược 依y 戒giới 及cập 見kiến 是thị 五ngũ 陰ấm 。 由do 此thử 故cố 或hoặc 戒giới 或hoặc 見kiến 計kế 五ngũ 陰ấm 淨tịnh 。 當đương 知tri 是thị 戒giới 盜đạo 。 計kế 五ngũ 陰ấm 第đệ 一nhất 非phi 餘dư 。 當đương 知tri 見kiến 盜đạo 是thị 依y 彼bỉ 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 盜đạo 見kiến 。
問vấn 。
云vân 何hà 惑hoặc 智trí 。
答đáp 。
惑hoặc 智trí 者giả 。 寶bảo 。 諦đế 。 定định 中trung 不bất 了liễu 。 寶bảo 不bất 了liễu 。 諦đế 不bất 了liễu 。 定định 中trung 不bất 了liễu 。 不bất 了liễu 者giả 。 不bất 決quyết 。 疑nghi 。 猶do 豫dự 同đồng 一nhất 義nghĩa 。
問vấn 。
云vân 何hà 寶bảo 。 答đáp 。
寶bảo 者giả 佛Phật 。 法pháp 。 僧Tăng 。 佛Phật 寶bảo 。 法Pháp 寶bảo 。 僧Tăng 寶bảo 。 當đương 知tri 是thị 三Tam 寶Bảo 。 佛Phật 者giả 普phổ 智trí 。 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 離ly 一nhất 切thiết 惡ác 。
問vấn 。
佛Phật 以dĩ 何hà 故cố 名danh 寶bảo 。
答đáp 。
以dĩ 此thử 功công 德đức 故cố 。
復phục 次thứ 大đại 慈từ 大đại 悲bi 故cố 。 不bất 空không 說thuyết 法Pháp 故cố 。 無vô 事sự 親thân 故cố 。 難nan 出xuất 世thế 故cố 如như 優ưu 曇đàm 華hoa 。 如như 是thị 不bất 可khả 計kế 。 功công 德đức 成thành 就tựu 故cố 說thuyết 寶bảo 。 法pháp 者giả 方phương 便tiện 及cập 方phương 便tiện 果quả 。 但đãn 此thử 中trung 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 是thị 法Pháp 寶bảo 。 彼bỉ 佛Phật 處xử 在tại 一nhất 切thiết 法pháp 上thượng 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。
若nhược 有hữu 法pháp 有hữu 為vi 及cập 無vô 為vi 者giả 。 彼bỉ 無vô 為vi 涅Niết 槃Bàn 是thị 第đệ 一nhất 。
此thử 寶bảo 不bất 敗bại 壞hoại 故cố 。 滅diệt 諸chư 苦khổ 故cố 。 至chí 竟cánh 冷lãnh 故cố 。 難nan 得đắc 故cố 。 不bất 可khả 盡tận 故cố 。 如như 是thị 比tỉ 故cố 說thuyết 寶bảo 。 僧Tăng 者giả 。 前tiền 聲Thanh 聞Văn 中trung 已dĩ 說thuyết 是thị 寶bảo 。 廣quảng 福phước 德đức 故cố 。 不bất 違vi 世Thế 尊Tôn 教giáo 故cố 。 無vô 上thượng 福phước 田điền 故cố 。 世Thế 尊Tôn 稱xưng 譽dự 故cố 。 不bất 敗bại 壞hoại 故cố 。 和hòa 合hợp 無vô 諍tranh 故cố 。 如như 是thị 比tỉ 無vô 量lượng 功công 德đức 。 成thành 就tựu 故cố 說thuyết 寶bảo 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 寶bảo 。 云vân 何hà 為vi 諦đế 。
答đáp 。
諦đế 者giả 。 等đẳng 。 相tương/tướng 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 等đẳng 諦đế 。 相tương/tướng 諦đế 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 是thị 三tam 種chủng 諦đế 。 諦đế 者giả 。 實thật 有hữu 諦đế 。 真Chân 諦Đế 。 不bất 虛hư 諦đế 。 如như 諦đế 。 故cố 說thuyết 諦đế 。 等đẳng 諦đế 者giả 。 方phương 俗tục 。 族tộc 。 學học 舉cử 。 方phương 俗tục 舉cử 。 族tộc 舉cử 。 學học 舉cử 。 是thị 謂vị 三tam 種chủng 等đẳng 諦đế 。 行hành 種chủng 種chủng 事sự 。 故cố 曰viết 等đẳng 諦đế 。 行hành 種chủng 種chủng 事sự 者giả 。 是thị 智trí 義nghĩa 。 於ư 中trung 方phương 俗tục 舉cử 者giả 。 必tất 爾nhĩ 義nghĩa 。 此thử 事sự 是thị 我ngã 許hứa 某mỗ 事sự 某mỗ 名danh 。 如như 水thủy 潤nhuận 漬tí 澤trạch 。 如như 是thị 比tỉ 如như 是thị 所sở 舉cử 。 是thị 謂vị 等đẳng 諦đế 。 族tộc 舉cử 者giả 。 是thị 我ngã 家gia 法pháp 。 學học 舉cử 者giả 。 以dĩ 威uy 儀nghi 禮lễ 節tiết 為vi 行hành 。 及cập 解giải 經kinh 想tưởng 。
復phục 次thứ 晝trú 食thực 不bất 夜dạ 食thực 。 不bất 截tiệt 草thảo 。 夏hạ 不bất 行hành 。 如như 是thị 比tỉ 行hành 。 是thị 謂vị 等đẳng 諦đế 。
問vấn 。
云vân 何hà 相tương/tướng 諦đế 。
答đáp 。
相tương/tướng 諦đế 者giả 。 苦khổ 。 集tập 。 道đạo 。 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 是thị 三tam 相tương/tướng 諦đế 。 以dĩ 諦đế 相tướng 觀quán 故cố 相tương/tướng 諦đế 。 相tương/tướng 者giả 說thuyết 生sanh 老lão 無vô 常thường 。 相tương/tướng 者giả 說thuyết 幖tiêu 幟xí 。 於ư 中trung 逼bức 相tương/tướng 苦Khổ 諦Đế 。 轉chuyển 成thành 相tương/tướng 集Tập 諦Đế 。 出xuất 要yếu 相tương/tướng 道Đạo 諦Đế 。 滅diệt 者giả 無vô 相tướng 。 此thử 當đương 別biệt 說thuyết 。
復phục 次thứ 苦Khổ 諦Đế 者giả 陰ấm 界giới 入nhập 。 集Tập 諦Đế 者giả 婬dâm 怒nộ 癡si 。 道Đạo 諦Đế 者giả 戒giới 定định 智trí 。 是thị 謂vị 相tương/tướng 諦đế 。
問vấn 。
云vân 何hà 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。
答đáp 。
第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 作tác 。 字tự 。 念niệm 至chí 竟cánh 止chỉ 。 作tác 。 字tự 及cập 一nhất 切thiết 念niệm 至chí 竟cánh 止chỉ 。 是thị 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 作tác 者giả 身thân 業nghiệp 。 字tự 者giả 口khẩu 業nghiệp 。 念niệm 者giả 意ý 業nghiệp 。 若nhược 此thử 三tam 至chí 竟cánh 滅diệt 。 是thị 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 。
問vấn 。
如như 佛Phật 說thuyết 偈kệ 。
一nhất 諦đế 無vô 有hữu 二nhị 。 若nhược 生sanh 生sanh 於ư 惑hoặc 。
觀quán 眾chúng 諦đế 難Nan 陀Đà 。 是thị 不bất 說thuyết 沙Sa 門Môn 。
如như 四Tứ 諦Đế 。 云vân 何hà 說thuyết 一nhất 。
答đáp 。
此thử 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 說thuyết 無vô 有hữu 二nhị 涅Niết 槃Bàn 。 如như 此thử 偈kệ 所sở 說thuyết 。
觀quán 眾chúng 諦đế 難Nan 陀Đà 。 是thị 不bất 說thuyết 沙Sa 門Môn 。
以dĩ 此thử 半bán 偈kệ 可khả 知tri 。 不bất 說thuyết 餘dư 諦đế 無vô 咎cữu 。
問vấn 。
已dĩ 說thuyết 諦đế 。 云vân 何hà 為vi 定định 。
答đáp 。
定định 者giả 。 色sắc 。 無vô 色sắc 。 無vô 漏lậu 定định 。 色sắc 定định 。 無vô 色sắc 定định 。 無vô 漏lậu 定định 。 是thị 謂vị 定định 。 定định 者giả 。 定định 心tâm 行hành 義nghĩa 。 於ư 中trung 色sắc 定định 者giả 。 色sắc 界giới 禪thiền 無vô 量lượng 。 除trừ 入nhập 初sơ 。 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 及cập 初sơ 八bát 。 一nhất 切thiết 入nhập 。 無vô 色sắc 定định 者giả 。 四tứ 無vô 色sắc 二nhị 。 一nhất 切thiết 入nhập 。 無vô 漏lậu 定định 者giả 。 空không 。 無vô 願nguyện 。 無vô 想tưởng 。 無vô 漏lậu 禪thiền 無vô 漏lậu 。 無vô 色sắc 定định 無vô 漏lậu 。 前tiền 五ngũ 想tưởng 及cập 斷đoạn 界giới 定định 。 此thử 一nhất 切thiết 不bất 決quyết 。 疑nghi 惑hoặc 。 猶do 豫dự 。 是thị 謂vị 惑hoặc 智trí 。 此thử 亦diệc 是thị 苦khổ 。 非phi 苦Khổ 集Tập 盡Tận 道Đạo 。 非phi 道đạo 惑hoặc 。 如như 是thị 四Tứ 諦Đế 。 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 。 無vô 色sắc 界giới 。 是thị 十thập 二nhị 種chủng 。 於ư 此thử 惑hoặc 智trí 如như 愛ái 處xứ 所sở 說thuyết 。 無vô 智trí 處xứ 所sở 亦diệc 說thuyết 邪tà 智trí 邪tà 見kiến 。 前tiền 意ý 惡ác 行hành 中trung 已dĩ 說thuyết 。 見kiến 盜đạo 亦diệc 如như 是thị 。 身thân 見kiến 。 邊biên 見kiến 在tại 苦khổ 三tam 界giới 。 戒giới 盜đạo 在tại 苦khổ 道đạo 三tam 界giới 。
復phục 次thứ 愛ái 亦diệc 思tư 惟duy 斷đoạn 。 如như 是thị 分phân 別biệt 。 說thuyết 九cửu 十thập 八bát 使sử 。
惡ác 品phẩm 第đệ 三tam 真chân 度độ 說thuyết 竟cánh 。
三Tam 法Pháp 度Độ 論Luận 卷quyển 中trung