三門 ( 三tam 門môn )
Phật Học Đại Từ Điển
NGHĨA TIẾNG HÁN
（堂塔）山門之制形如闕，開三門，故亦曰三門。又只有一門，亦呼為三門，蓋標幟空，無相，無作，三解脫門之稱也。釋氏要覽上曰：「凡寺院有開三門者，只有一門亦呼為三門者何也？佛地論云：大宮殿三解脫門為所入處，大宮殿喻法空涅槃也。三解脫門謂空無相無作，今寺院是持戒修道求至涅槃人居之，故由三門入也。」傳燈錄睦州章曰：「一日有天使，問：三門俱開，從那門而入？師呼尚書，天使應諾。師云：從信門入。」三門閣上必安置十六羅漢之像，中安寶冠之釋迦，以月蓋長者善財童子挾侍之（有為釋迦或觀音者），又有置五百羅漢者。
NGHĨA HÁN VIỆT
（ 堂đường 塔tháp ） 山sơn 門môn 之chi 制chế 形hình 如như 闕khuyết ， 開khai 三tam 門môn ， 故cố 亦diệc 曰viết 三tam 門môn 。 又hựu 只chỉ 有hữu 一nhất 門môn ， 亦diệc 呼hô 為vi 三tam 門môn ， 蓋cái 標tiêu 幟xí 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 之chi 稱xưng 也dã 。 釋Thích 氏thị 要yếu 覽lãm 上thượng 曰viết ： 「 凡phàm 寺tự 院viện 有hữu 開khai 三tam 門môn 者giả ， 只chỉ 有hữu 一nhất 門môn 亦diệc 呼hô 為vi 三tam 門môn 者giả 何hà 也dã ？ 佛Phật 地địa 論luận 云vân ： 大đại 宮cung 殿điện 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 為vi 所sở 入nhập 處xứ ， 大đại 宮cung 殿điện 喻dụ 法pháp 空không 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 謂vị 空không 無vô 相tướng 無vô 作tác 。 今kim 寺tự 院viện 是thị 持trì 戒giới 修tu 道Đạo 求cầu 至chí 涅Niết 槃Bàn 人nhân 居cư 之chi ， 故cố 由do 三tam 門môn 入nhập 也dã 。 」 傳truyền 燈đăng 錄lục 睦mục 州châu 章chương 曰viết ： 「 一nhất 日nhật 有hữu 天thiên 使sử ， 問vấn ： 三tam 門môn 俱câu 開khai ， 從tùng 那na 門môn 而nhi 入nhập ？ 師sư 呼hô 尚thượng 書thư ， 天thiên 使sử 應ưng/ứng 諾nặc 。 師sư 云vân ： 從tùng 信tín 門môn 入nhập 。 」 三tam 門môn 閣các 上thượng 必tất 安an 置trí 十thập 六lục 羅La 漢Hán 之chi 像tượng ， 中trung 安an 寶bảo 冠quan 之chi 釋Thích 迦Ca 以dĩ 月nguyệt 蓋cái 長trưởng 者giả 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 挾hiệp/tiệp 侍thị 之chi （ 有hữu 為vi 釋Thích 迦Ca 或hoặc 觀quán 音âm 者giả ） ， 又hựu 有hữu 置trí 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 者giả 。