三Tam 彌Di 底Để 部Bộ 論Luận
Quyển 1
失Thất 譯Dịch

三Tam 彌Di 底Để 部Bộ 論Luận 卷quyển 上thượng

失thất 譯dịch 人nhân 名danh 。 今kim 附phụ 秦Tần 錄lục 。

歸quy 命mạng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 我ngã 從tùng 此thử 語ngữ 。 如như 是thị 是thị 人nhân 。 臨lâm 欲dục 死tử 時thời 。 成thành 無vô 記ký 心tâm 。 其kỳ 以dĩ 何hà 業nghiệp 往vãng 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 業nghiệp 記ký 心tâm 惑hoặc 業nghiệp 往vãng 惡ác 道đạo 。 無vô 惑hoặc 記ký 心tâm 白bạch 業nghiệp 往vãng 善thiện 道đạo 。 體thể 性tánh 記ký 心tâm 以dĩ 是thị 故cố 隨tùy 行hành 。 以dĩ 無vô 記ký 心tâm 。 起khởi 無vô 記ký 業nghiệp 。 為vi 業nghiệp 制chế 故cố 往vãng 生sanh 如như 是thị 。 是thị 故cố 行hành 無vô 隔cách 。 若nhược 眠miên 若nhược 悶muộn 若nhược 無vô 心tâm 死tử 。 行hành 制chế 故cố 往vãng 業nghiệp 道đạo 。 此thử 二nhị 段đoạn 語ngữ 顯hiển 相tương 應ứng 。 第đệ 三tam 段đoạn 語ngữ 顯hiển 不bất 失thất 。 彼bỉ 業nghiệp 自tự 作tác 自tự 業nghiệp 。

自tự 作tác 者giả 何hà 義nghĩa 。 答đáp 受thọ 義nghĩa 故cố 。 自tự 業nghiệp 者giả 何hà 義nghĩa 。 答đáp 分phần/phân 義nghĩa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 往vãng 他tha 故cố 。 是thị 生sanh 何hà 以dĩ 故cố 。 方phương 便tiện 故cố 。 是thị 行hành 處xứ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 由do 彼bỉ 故cố 。 是thị 不bất 滅diệt 。

何hà 以dĩ 故cố 。 受thọ 故cố 。 此thử 顯hiển 現hiện 故cố 。 此thử 世thế 作tác 業nghiệp 不bất 滅diệt 故cố 。 由do 報báo 業nghiệp 受thọ 生sanh 四tứ 處xứ 。 此thử 欲dục 界giới 死tử 。 欲dục 界giới 生sanh 有hữu 處xứ 。 往vãng 中trung 間gian 有hữu 處xứ 受thọ 中trung 間gian 有hữu 。 如như 是thị 。 若nhược 欲dục 界giới 處xứ 若nhược 色sắc 界giới 處xứ 。 第đệ 一nhất 處xứ 第đệ 三tam 處xứ 。 異dị 生sanh 可khả 說thuyết 。 如như 是thị 從tùng 欲dục 界giới 中trung 間gian 有hữu 。 受thọ 欲dục 界giới 中trung 間gian 有hữu 。 從tùng 欲dục 界giới 中trung 間gian 有hữu 。 受thọ 色sắc 界giới 中trung 間gian 有hữu 。 如như 是thị 此thử 欲dục 界giới 死tử 受thọ 生sanh 中trung 間gian 有hữu 。 如như 是thị 。 如như 是thị 第đệ 三tam 處xứ 。 從tùng 色sắc 界giới 中trung 。 間gian 有hữu 受thọ 色sắc 界giới 中trung 間gian 有hữu 如như 此thử 。 我ngã 等đẳng 死tử 受thọ 中trung 間gian 有hữu 如như 是thị 。 云vân 何hà 世Thế 尊Tôn 聲Thanh 聞Văn 。 從tùng 中trung 間gian 有hữu 受thọ 中trung 間gian 有hữu 。 非phi 凡phàm 夫phu 。 云vân 何hà 爾nhĩ 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 從tùng 此thử 七thất 生sanh 七thất 死tử 受thọ 天thiên 中trung 間gian 有hữu 。 住trụ 彼bỉ 作tác 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 證chứng 。 是thị 其kỳ 從tùng 天thiên 中trung 間gian 有hữu 。 受thọ 人nhân 中trung 間gian 有hữu 。 住trụ 此thử 作tác 厭yếm 欲dục 界giới 證chứng 。 是thị 其kỳ 從tùng 人nhân 中trung 間gian 有hữu 。 受thọ 色sắc 界giới 中trung 間gian 有hữu 。 是thị 其kỳ 住trụ 彼bỉ 中trung 間gian 般bát 涅Niết 槃Bàn 地địa 作tác 向hướng 一nhất 。 從tùng 彼bỉ 入nhập 別biệt 中trung 間gian 有hữu 。 於ư 此thử 處xứ 而nhi 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 如như 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 過quá 四tứ 中trung 間gian 有hữu 。 有hữu 諸chư 部bộ 說thuyết 家gia 已dĩ 斯Tư 陀Đà 含Hàm 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 人nhân 。 中trung 間gian 有hữu 處xứ 。 至chí 一nhất 間gian 地địa 處xứ 。 度độ 人nhân 中trung 間gian 有hữu 。 如như 是thị 如như 是thị 。 從tùng 欲dục 天thiên 受thọ 欲dục 天thiên 。 如như 是thị 可khả 知tri 。 有hữu 人nhân 捨xả 五ngũ 陰ấm 生sanh 有hữu 處xứ 。 受thọ 五ngũ 陰ấm 中trung 間gian 有hữu 處xứ 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 我ngã 從tùng 此thử 語ngữ 今kim 當đương 說thuyết 。 云vân 何hà 有hữu 我ngã 我ngã 捨xả 。 此thử 有hữu 受thọ 彼bỉ 有hữu 若nhược 為vi 。 問vấn 曰viết 。 何hà 所sở 疑nghi 。

答đáp 曰viết 。

見kiến 先tiên 師sư 意ý 互hỗ 相tương 違vi 故cố 生sanh 疑nghi 。 有hữu 諸chư 部bộ 說thuyết 實thật 無vô 我ngã 。 唯duy 陰ấm 處xứ 是thị 我ngã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 苦khổ 起khởi 而nhi 已dĩ 。 故cố 世Thế 尊Tôn 語ngữ 迦ca 栴chiên 延diên 。 唯duy 苦khổ 生sanh 生sanh 。 唯duy 苦khổ 滅diệt 滅diệt 。 彼bỉ 但đãn 見kiến 苦khổ 起khởi 而nhi 已dĩ 。 故cố 知tri 諸chư 部bộ 見kiến 無vô 有hữu 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 義nghĩa 說thuyết 言ngôn 無vô 我ngã 。 答đáp 無vô 說thuyết 故cố 。 世Thế 尊Tôn 又hựu 語ngữ 先tiên 尼ni 梵Phạm 志Chí 。 如như 師sư 所sở 見kiến 法pháp 諦đế 實thật 說thuyết 無vô 我ngã 。

世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 如như 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 名danh 為vi 師sư 。 是thị 名danh 為vi 多Đa 他Tha 阿A 伽Già 度Độ 。 阿a 羅la 訶ha 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 是thị 我ngã 所sở 說thuyết 彼bỉ 諸chư 部bộ 。 見kiến 無vô 說thuyết 故cố 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 義nghĩa 說thuyết 無vô 我ngã 。 答đáp 自tự 見kiến 其kỳ 身thân 故cố 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 言ngôn 。 無vô 聞văn 無vô 知tri 凡phàm 夫phu 見kiến 色sắc 是thị 我ngã 。 我ngã 亦diệc 是thị 色sắc 。 色sắc 在tại 我ngã 中trung 。 我ngã 在tại 色sắc 中trung 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 四tứ 陰ấm 亦diệc 如như 是thị 。 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 不bất 應ưng 自tự 捨xả 。 其kỳ 身thân 見kiến 五ngũ 陰ấm 是thị 其kỳ 體thể 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 自tự 捨xả 其kỳ 身thân 取thủ 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 身thân 見kiến 為vi 其kỳ 身thân 見kiến 。 其kỳ 身thân 是thị 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 其kỳ 身thân 中trung 有hữu 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 中trung 有hữu 其kỳ 身thân 。 如như 捨xả 其kỳ 眼nhãn 根căn 。 取thủ 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 眼nhãn 見kiến 。 象tượng 牙nha 見kiến 為vi 其kỳ 知tri 見kiến 。 而nhi 非phi 其kỳ 見kiến 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 義nghĩa 說thuyết 言ngôn 無vô 我ngã 。 答đáp 我ngã 我ngã 所sở 不bất 可khả 得đắc 故cố 。

世Thế 尊Tôn 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 即tức 有hữu 我ngã 所sở 。 若nhược 有hữu 我ngã 所sở 即tức 有hữu 我ngã 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 諦đế 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 。 彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 我ngã 我ngã 。 所sở 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 說thuyết 無vô 我ngã 。 答đáp 不bất 實thật 言ngôn 有hữu 故cố 。 如như 富phú 樓lâu 那na 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 長trưởng 老lão 。 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 甚thậm 為vi 難nan 測trắc 。 於ư 無vô 物vật 中trung 有hữu 我ngã 。

佛Phật 自tự 言ngôn 。 我ngã 亦diệc 有hữu 如như 是thị 長trưởng 老lão 我ngã 。 但đãn 知tri 此thử 語ngữ 不bất 測trắc 深thâm 旨chỉ 如như 是thị 。 不bất 實thật 言ngôn 有hữu 故cố 。 知tri 諸chư 部bộ 見kiến 不bất 實thật 義nghĩa 故cố 。 是thị 故cố 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。

又hựu 諸chư 部bộ 說thuyết 。 不bất 可khả 言ngôn 有hữu 我ngã 。 不bất 可khả 言ngôn 無vô 我ngã 。

何hà 以dĩ 故cố 。 答đáp 我ngã 相tương/tướng 不bất 可khả 言ngôn 故cố 。 答đáp 有hữu 我ngã 者giả 可khả 說thuyết 。 如như 行hàng 行hàng 相tương/tướng 可khả 說thuyết 。 如như 無vô 為vi 無vô 為vi 相tương/tướng 可khả 說thuyết 。 如như 是thị 我ngã 我ngã 相tương/tướng 可khả 說thuyết 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 我ngã 相tương/tướng 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 是thị 故cố 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 。

答đáp 直trực 置trí 問vấn 記ký 故cố 。

何hà 以dĩ 故cố 。 問vấn 記ký 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 一nhất 問vấn 直trực 記ký 。 二nhị 者giả 先tiên 詰cật 然nhiên 後hậu 記ký 。 三tam 者giả 反phản 問vấn 而nhi 記ký 。 四tứ 者giả 直trực 置trí 不bất 記ký 。 今kim 者giả 問vấn 我ngã 直trực 置trí 不bất 記ký 。 是thị 故cố 不bất 可khả 言ngôn 有hữu 我ngã 。 不bất 可khả 言ngôn 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 。 答đáp 定định 異dị 合hợp 故cố 。 若nhược 有hữu 我ngã 便tiện 應ưng 可khả 說thuyết 。 為vi 是thị 行hành 為vi 異dị 行hành 。 為vi 是thị 無vô 為vi 異dị 無vô 為vi 。 此thử 二nhị 種chủng 說thuyết 既ký 不bất 定định 。 是thị 故cố 不bất 可khả 言ngôn 有hữu 我ngã 。 不bất 可khả 言ngôn 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 。

答đáp 常thường 無vô 常thường 合hợp 故cố 。 若nhược 有hữu 我ngã 可khả 說thuyết 。 為vi 是thị 常thường 為vi 無vô 常thường 。 此thử 二nhị 種chủng 說thuyết 應ưng 必tất 有hữu 定định 而nhi 不bất 定định 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 說thuyết 言ngôn 有hữu 我ngã 。 不bất 可khả 說thuyết 言ngôn 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 。

答đáp 有hữu 無vô 中trung 依y 止chỉ 故cố 。

佛Phật 告cáo 迦ca 栴chiên 延diên 。

世thế 間gian 依y 二nhị 種chủng 。 亦diệc 依y 有hữu 亦diệc 依y 無vô 。 以dĩ 是thị 故cố 執chấp 有hữu 執chấp 無vô 。 是thị 故cố 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 。 如như 是thị 又hựu 諸chư 部bộ 說thuyết 實thật 有hữu 。 我ngã 何hà 以dĩ 故cố 。 語ngữ 縛phược 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

是thị 色sắc 痛thống 想tưởng 行hành 識thức 繫hệ 縛phược 。 從tùng 此thử 世thế 渡độ 彼bỉ 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 繫hệ 說thuyết 縛phược 故cố 。 是thị 故cố 有hữu 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 我ngã 。 答đáp 正chánh 見kiến 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

有hữu 人nhân 見kiến 化hóa 生sanh 故cố 。 正chánh 見kiến 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 。 正chánh 見kiến 故cố 。 是thị 故cố 有hữu 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 我ngã 。 答đáp 佛Phật 說thuyết 四tứ 念niệm 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

觀quán 見kiến 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 若nhược 無vô 我ngã 無vô 可khả 見kiến 四tứ 法pháp 。 彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 。 佛Phật 說thuyết 四tứ 念niệm 故cố 。 是thị 故cố 有hữu 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 有hữu 我ngã 。 答đáp 佛Phật 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

有hữu 人nhân 事sự 火hỏa 自tự 炙chích 其kỳ 身thân 。 勸khuyến 人nhân 自tự 炙chích 。 以dĩ 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 有hữu 人nhân 。 如như 是thị 。 若nhược 無vô 人nhân 自tự 無vô 炙chích 。 亦diệc 無vô 他tha 可khả 炙chích 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 。 佛Phật 說thuyết 有hữu 人nhân 。 是thị 故cố 見kiến 有hữu 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 諸chư 部bộ 何hà 故cố 說thuyết 有hữu 我ngã 。 答đáp 一nhất 人nhân 出xuất 世thế 多đa 人nhân 得đắc 安an 樂lạc 生sanh 故cố 。

佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 人nhân 生sanh 在tại 世thế 間gian 。 多đa 人nhân 得đắc 安an 樂lạc 故cố 。 若nhược 無vô 人nhân 誰thùy 生sanh 功công 德đức 。

是thị 諸chư 部bộ 見kiến 一nhất 人nhân 生sanh 故cố 。 是thị 故cố 有hữu 我ngã 。 如như 是thị 。

又hựu 諸chư 部bộ 說thuyết 五ngũ 陰ấm 是thị 人nhân 是thị 我ngã 。

問vấn 曰viết 。

何hà 以dĩ 故cố 。 答đáp 說thuyết 界giới 門môn 故cố 。

佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 六lục 界giới 門môn 六lục 觸xúc 是thị 人nhân 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 。 佛Phật 說thuyết 六lục 界giới 門môn 六lục 觸xúc 是thị 人nhân 。 是thị 故cố 是thị 人nhân 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 是thị 人nhân 無vô 異dị 人nhân 。 答đáp 佛Phật 說thuyết 。 外ngoại 國quốc 有hữu 最tối 上thượng 女nữ 人nhân 修Tu 多Đa 羅La 等đẳng 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 所sở 說thuyết 是thị 。 最tối 上thượng 女nữ 人nhân 。 若nhược 白bạch 若nhược 黑hắc 若nhược 青thanh 若nhược 細tế 滑hoạt 。 若nhược 方phương 若nhược 長trường 若nhược 短đoản 。 若nhược 細tế 腰yêu 若nhược 肥phì 。 即tức 是thị 人nhân 更cánh 無vô 異dị 人nhân 。 如như 是thị 。

又hựu 佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 人nhân 見kiến 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 可khả 憎tăng 。 若nhược 短đoản 若nhược 瘻lũ 若nhược 躍dược 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 佛Phật 說thuyết 。 我ngã 天thiên 眼nhãn 見kiến 眾chúng 生sanh 可khả 愛ái 可khả 憎tăng 等đẳng 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 說thuyết 彼bỉ 地địa 獄ngục 人nhân 。 如như 燒thiêu 積tích 薪tân 。 燒thiêu 地địa 獄ngục 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

前tiền 所sở 說thuyết 最tối 上thượng 女nữ 人nhân 等đẳng 及cập 見kiến 比Bỉ 丘Khâu 可khả 憎tăng 。 佛Phật 見kiến 眾chúng 生sanh 。 可khả 愛ái 可khả 憎tăng 。 乃nãi 至chí 燒thiêu 地địa 獄ngục 人nhân 如như 燒thiêu 積tích 薪tân 等đẳng 。 但đãn 是thị 五ngũ 陰ấm 是thị 人nhân 。 更cánh 無vô 異dị 人nhân 。 是thị 諸chư 部bộ 見kiến 。 佛Phật 說thuyết 陰ấm 是thị 人nhân 。 是thị 故cố 是thị 人nhân 。 如như 是thị 。

又hựu 諸chư 部bộ 說thuyết 人nhân 異dị 五ngũ 陰ấm 。

何hà 以dĩ 故cố 。

答đáp 如như 擔đảm 重trọng 擔đảm 人nhân 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

重trọng 擔đảm 是thị 五ngũ 陰ấm 。 擔đảm 者giả 是thị 人nhân 。 如như 是thị 。

以dĩ 是thị 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 是thị 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 異dị 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 異dị 陰ấm 。

佛Phật 言ngôn 人nhân 取thủ 。 愛ái 為vi 。 其kỳ 第đệ 二nhị 久cửu 遠viễn 輪luân 轉chuyển 是thị 故cố 人nhân 與dữ 。 愛ái 異dị 以dĩ 是thị 故cố 人nhân 。 與dữ 陰ấm 各các 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 答đáp 受thọ 業nghiệp 果quả 故cố 。 佛Phật 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

生sanh 世thế 樂lạc 歡hoan 喜hỷ 。 異dị 世thế 樂lạc 欣hân 然nhiên 。

作tác 福phước 二nhị 處xứ 歡hoan 。 自tự 見kiến 其kỳ 業nghiệp 淨tịnh 。

此thử 世thế 業nghiệp 報báo 竟cánh 。 來lai 世thế 復phục 應ưng 受thọ 。

陰ấm 壞hoại 隨tùy 業nghiệp 往vãng 。 更cánh 受thọ 異dị 陰ấm 身thân 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 受thọ 業nghiệp 報báo 故cố 。 是thị 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 答đáp 是thị 我ngã 說thuyết 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 前tiền 世thế 時thời 。 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 名danh 曰viết 善Thiện 見Kiến 。 亦diệc 名danh 大đại 天thiên 。 以dĩ 是thị 故cố 今kim 。 受thọ 新tân 陰ấm 前tiền 我ngã 不bất 異dị 。 是thị 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 答đáp 無vô 記ký 處xứ 說thuyết 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

陰ấm 無vô 常thường 不bất 說thuyết 人nhân 無vô 常thường 。 有hữu 時thời 說thuyết 。 陰ấm 是thị 無vô 常thường 相tương/tướng 。 有hữu 時thời 說thuyết 。 陰ấm 是thị 常thường 相tương/tướng 。 以dĩ 是thị 故cố 常thường 相tương/tướng 異dị 無vô 常thường 相tương/tướng 異dị 。 是thị 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 如như 是thị 。

又hựu 諸chư 部bộ 說thuyết 人nhân 是thị 常thường 。

何hà 以dĩ 故cố 。 答đáp 無vô 本bổn 故cố 。 人nhân 不bất 應ưng 生sanh 死tử 中trung 行hành 。

如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 生sanh 死tử 無vô 本bổn 。 眾chúng 生sanh 輪luân 轉chuyển 。 生sanh 死tử 源nguyên 本bổn 不bất 可khả 知tri 。 如như 是thị 。 是thị 故cố 人nhân 無vô 本bổn 。

若nhược 人nhân 無vô 本bổn 亦diệc 無vô 其kỳ 末mạt 。 是thị 故cố 人nhân 常thường 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 常thường 。 答đáp 憶ức 過quá 去khứ 世thế 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

憶ức 一nhất 生sanh 乃nãi 至chí 憶ức 過quá 去khứ 無vô 數số 劫kiếp 生sanh 。 陰ấm 壞hoại 雖tuy 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 而nhi 人nhân 不bất 壞hoại 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 。 憶ức 一nhất 生sanh 乃nãi 至chí 憶ức 過quá 去khứ 無vô 數số 劫kiếp 生sanh 故cố 。 是thị 故cố 人nhân 常thường 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 常thường 。 答đáp 說thuyết 處xứ 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

渡độ 彼bỉ 岸ngạn 住trụ 彼bỉ 地địa 。 名danh 婆Bà 羅La 門Môn 。 如như 是thị 。

佛Phật 復phục 言ngôn 。

既ký 已dĩ 渡độ 彼bỉ 岸ngạn 更cánh 不bất 復phục 還hoàn 。 如như 是thị 。 佛Phật 復phục 說thuyết 。 渡độ 彼bỉ 岸ngạn 者giả 住trụ 彼bỉ 處xứ 不bất 墮đọa 落lạc 。 既ký 至chí 彼bỉ 岸ngạn 。 無vô 復phục 憂ưu 惱não 。 如như 是thị 。

若nhược 人nhân 見kiến 渡độ 彼bỉ 岸ngạn 者giả 。 住trụ 彼bỉ 處xứ 不bất 墮đọa 落lạc 。 無vô 憂ưu 惱não 故cố 。 是thị 故cố 人nhân 常thường 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 。 佛Phật 說thuyết 處xứ 故cố 。 是thị 故cố 人nhân 常thường 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 常thường 。 答đáp 至chí 不bất 動động 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。

佛Phật 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。

如như 是thị 正chánh 解giải 脫thoát 。 渡độ 欲dục 淤ứ 泥nê 流lưu 。

智trí 者giả 莫mạc 能năng 測trắc 。 得đắc 至chí 無vô 動động 樂nhạo/nhạc/lạc 。

彼bỉ 諸chư 部bộ 見kiến 。 佛Phật 說thuyết 至chí 無vô 動động 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 是thị 故cố 人nhân 常thường 。 以dĩ 是thị 人nhân 至chí 不bất 動động 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 陰ấm 故cố 。 是thị 人nhân 不bất 可khả 知tri 處xứ 。 是thị 故cố 人nhân 常thường 。 如như 是thị 。

又hựu 諸chư 部bộ 說thuyết 人nhân 無vô 常thường 。 問vấn 何hà 以dĩ 故cố 。

答đáp 有hữu 本bổn 故cố 。

佛Phật 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 一nhất 人nhân 生sanh 為vị 一nhất 切thiết 人nhân 。 安an 樂lạc 如như 是thị 。

若nhược 有hữu 生sanh 有hữu 其kỳ 本bổn 。 若nhược 有hữu 本bổn 有hữu 其kỳ 末mạt 。 是thị 故cố 人nhân 無vô 常thường 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 無vô 常thường 。 答đáp 佛Phật 說thuyết 語ngữ 新tân 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

新tân 生sanh 天thiên 好hảo/hiếu 顏nhan 色sắc 端đoan 正chánh 威uy 德đức 。 新tân 者giả 無vô 常thường 法pháp 名danh 新tân 。 是thị 故cố 人nhân 無vô 常thường 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 無vô 常thường 。 答đáp 倒đảo 法pháp 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 雖tuy 為vi 人nhân 王vương 。 異dị 世thế 時thời 倒đảo 如như 是thị 。 若nhược 有hữu 倒đảo 法pháp 成thành 無vô 常thường 。 是thị 故cố 人nhân 無vô 常thường 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 無vô 常thường 。 答đáp 落lạc 生sanh 故cố 。

涅Niết 槃Bàn 常thường 不bất 落lạc 不bất 生sanh 。

依y 佛Phật 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 見kiến 眾chúng 生sanh 落lạc 生sanh 。 以dĩ 是thị 故cố 依y 佛Phật 說thuyết 落lạc 生sanh 。 是thị 故cố 人nhân 無vô 常thường 。

復phục 次thứ 何hà 以dĩ 故cố 人nhân 無vô 常thường 。 答đáp 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 法pháp 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 是thị 無vô 數số 四tứ 部bộ 。 眾chúng 善Thiện 知Tri 識Thức 。 以dĩ 生sanh 死tử 故cố 。 來lai 至chí 我ngã 所sở 。 得đắc 脫thoát 生sanh 死tử 。 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 是thị 無vô 常thường 法pháp 。 是thị 故cố 人nhân 無vô 常thường 。 如như 是thị 。

是thị 故cố 從tùng 此thử 修Tu 多Đa 羅La 以dĩ 為vi 本bổn 。 有hữu 說thuyết 。 無vô 實thật 我ngã 如như 是thị 。 有hữu 言ngôn 。 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 我ngã 如như 是thị 。

有hữu 說thuyết 。 有hữu 我ngã 如như 是thị 。

是thị 故cố 我ngã 等đẳng 生sanh 疑nghi 。 雖tuy 然nhiên 為vi 當đương 實thật 有hữu 我ngã 。 為vi 假giả 設thiết 而nhi 已dĩ 。 以dĩ 是thị 故cố 。 有hữu 說thuyết 五ngũ 陰ấm 是thị 我ngã 。 有hữu 說thuyết 我ngã 異dị 五ngũ 陰ấm 。 有hữu 說thuyết 常thường 。 有hữu 說thuyết 無vô 常thường 。 如như 是thị 。 是thị 故cố 我ngã 等đẳng 生sanh 疑nghi 。

問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 人nhân 捨xả 此thử 有hữu 更cánh 受thọ 異dị 有hữu 。

答đáp 如như 修tu 多đa 羅la 意ý 。 教giáo 化hóa 力lực 可khả 知tri 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 。 成thành 人nhân 以dĩ 為vi 實thật 人nhân 以dĩ 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 。 成thành 人nhân 以dĩ 為vi 實thật 人nhân 故cố 不bất 可khả 言ngôn 。 人nhân 常thường 無vô 常thường 。 如như 是thị 。

難nạn/nan 曰viết 。 前tiền 章chương 所sở 說thuyết 無vô 我ngã 為vi 首thủ 。 各các 有hữu 所sở 執chấp 。 云vân 何hà 解giải 釋thích 。 令linh 得đắc 開khai 解giải 。 答đáp 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 苦khổ 起khởi 而nhi 已dĩ 。 無vô 我ngã 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

苦khổ 者giả 苦khổ 生sanh 滅diệt 是thị 苦khổ 性tánh 。

佛Phật 欲dục 顯hiển 示thị 苦khổ 性tánh 。 語ngữ 迦ca 旃chiên 延diên 言ngôn 。 苦khổ 生sanh 生sanh 苦khổ 滅diệt 滅diệt 我ngã 相tương 生sanh 滅diệt 不bất 可khả 言ngôn 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 如như 是thị 。

復phục 次thứ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 無vô 說thuyết 故cố 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。 我ngã 等đẳng 相tương/tướng 。 從tùng 信tín 受thọ 。

如như 佛Phật 為vi 外ngoại 道đạo 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 我ngã 是thị 假giả 名danh 我ngã 不bất 實thật 說thuyết 我ngã 依y 有hữu 漏lậu 陰ấm 。

佛Phật 見kiến 去khứ 來lai 法pháp 說thuyết 是thị 我ngã 非phi 實thật 我ngã 。

如như 佛Phật 說thuyết 依y 行hàng 行hàng 故cố 受thọ 名danh 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。

說thuyết 名danh 我ngã 如như 是thị 。

復phục 次thứ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 自tự 見kiến 其kỳ 身thân 故cố 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

無vô 明minh 所sở 覆phú 。 五ngũ 陰ấm 無vô 我ngã 謂vị 為vi 我ngã 。

如như 新tân 生sanh 無vô 知tri 小tiểu 兒nhi 。 見kiến 餘dư 母mẫu 人nhân 謂vị 為vi 其kỳ 母mẫu 五ngũ 。 陰ấm 無vô 我ngã 謂vị 為vi 我ngã 亦diệc 復phục 。 如như 是thị 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 如như 是thị 。

復phục 次thứ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 無vô 我ngã 。 我ngã 我ngã 所sở 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

答đáp 曰viết 。

佛Phật 說thuyết 依y 不bất 自tự 在tại 我ngã 我ngã 所sở 實thật 。 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 如như 是thị 。

為vị 他tha 所sở 制chế 。 者giả 不bất 名danh 自tự 制chế 。 若nhược 自tự 制chế 者giả 不bất 名danh 他tha 制chế 。 是thị 故cố 斷đoạn 自tự 他tha 制chế 不bất 斷đoạn 我ngã 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 不bất 實thật 言ngôn 有hữu 故cố 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。

我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。 答đáp 不bất 實thật 有hữu 故cố 。

不bất 實thật 與dữ 無vô 法pháp 共cộng 合hợp 無vô 。 而nhi 言ngôn 有hữu 此thử 言ngôn 難nan 信tín 。 是thị 故cố 斷đoạn 無vô 言ngôn 有hữu 不bất 斷đoạn 我ngã 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 相tương/tướng 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。

不bất 可khả 說thuyết 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。 曰viết 我ngã 常thường 無vô 常thường 相tương/tướng 等đẳng 不bất 可khả 說thuyết 。 有hữu 我ngã 等đẳng 可khả 說thuyết 。

如như 佛Phật 說thuyết 。 有hữu 人nhân 自tự 炙chích 身thân 等đẳng 一nhất 切thiết 。

復phục 次thứ 如như 佛Phật 說thuyết 。 無vô 聞văn 無vô 知tri 凡phàm 夫phu 以dĩ 惡ác 業nghiệp 為vi 相tương/tướng 。 聰thông 明minh 之chi 人nhân 以dĩ 善thiện 業nghiệp 為vi 相tương/tướng 。 是thị 故cố 諸chư 部bộ 語ngữ 不bất 可khả 依y 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 。 直trực 置trí 問vấn 不bất 記ký 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。 問vấn 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 是thị 故cố 直trực 置trí 。 相tương 應ứng 故cố 不bất 直trực 置trí 。

如như 佛Phật 記ký 。 無vô 知tri 凡phàm 夫phu 人nhân 不bất 善thiện 。 聰thông 明minh 人nhân 善thiện 。 是thị 故cố 諸chư 部bộ 語ngữ 不bất 可khả 依y 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 。 不bất 可khả 說thuyết 定định 異dị 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。 若nhược 我ngã 驗nghiệm 者giả 應ưng 是thị 行hành 為vi 異dị 行hành 。 如như 是thị 。 正chánh 說thuyết 為vi 是thị 行hành 為vi 異dị 行hành 應ưng 說thuyết 。 是thị 故cố 應ưng 遣khiển 諸chư 部bộ 語ngữ 不bất 可khả 依y 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 。 不bất 可khả 說thuyết 常thường 無vô 常thường 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

若nhược 我ngã 有hữu 無vô 中trung 可khả 說thuyết 成thành 斷đoạn 見kiến 常thường 見kiến 。

若nhược 依y 此thử 二nhị 見kiến 。 佛Phật 所sở 不bất 許hứa 。

若nhược 言ngôn 無vô 人nhân 者giả 成thành 過quá 不bất 記ký 之chi 類loại 。 此thử 言ngôn 不bất 可khả 。

何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 言ngôn 無vô 人nhân 者giả 。 是thị 名danh 邪tà 見kiến 。

若nhược 言ngôn 有hữu 人nhân 者giả 。 是thị 名danh 正chánh 見kiến 。 是thị 故cố 有hữu 人nhân 可khả 說thuyết 。

如như 修Tu 多Đa 羅La 中trung 說thuyết 。 若nhược 言ngôn 無vô 人nhân 。 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。 若nhược 言ngôn 有hữu 人nhân 名danh 為vi 我ngã 見kiến 。 若nhược 言ngôn 有hữu 者giả 。 是thị 其kỳ 常thường 無vô 常thường 故cố 。 若nhược 如như 此thử 者giả 。 行hành 成thành 常thường 無vô 常thường 故cố 。 若nhược 同đồng 有hữu 有hữu 者giả 。 行hành 無vô 常thường 無vô 為vi 常thường 人nhân 不bất 如như 是thị 。 同đồng 有hữu 不bất 同đồng 常thường 無vô 常thường 應ưng 可khả 知tri 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 。 有hữu 無vô 中trung 依y 止chỉ 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

若nhược 都đô 無vô 我ngã 。 佛Phật 不bất 應ưng 說thuyết 有hữu 依y 止chỉ 。 是thị 佛Phật 說thuyết 有hữu 依y 止chỉ 故cố 。 是thị 故cố 有hữu 我ngã 可khả 說thuyết 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 語ngữ 縛phược 故cố 。 如như 是thị 。

我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

無vô 人nhân 可khả 縛phược 而nhi 有hữu 縛phược 。 如như 王vương 獄ngục 縛phược 。 雖tuy 無vô 人nhân 而nhi 有hữu 縛phược 有hữu 結kết 。 如như 有hữu 繩thằng 有hữu 結kết 。 無vô 繩thằng 無vô 結kết 。 如như 是thị 。 無vô 我ngã 而nhi 有hữu 語ngữ 縛phược 。 如như 是thị 。 如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 正chánh 見kiến 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

依y 有hữu 漏lậu 陰ấm 。 佛Phật 說thuyết 有hữu 人nhân 以dĩ 人nhân 見kiến 有hữu 人nhân 故cố 。 名danh 為vi 正chánh 見kiến 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 。 佛Phật 說thuyết 四tứ 念niệm 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

佛Phật 語ngữ 迦ca 旃chiên 延diên 。 唯duy 心tâm 而nhi 已dĩ 。 欲dục 顯hiển 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 故cố 。 說thuyết 唯duy 心tâm 而nhi 已dĩ 成thành 諸chư 法pháp 。 更cánh 無vô 異dị 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 。 佛Phật 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

聲Thanh 聞Văn 說thuyết 處xứ 。 依y 止chỉ 法pháp 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 而nhi 已dĩ 更cánh 無vô 異dị 。 如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 有hữu 我ngã 。 有hữu 說thuyết 故cố 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

佛Phật 說thuyết 有hữu 人nhân 假giả 名danh 。 是thị 故cố 是thị 其kỳ 朋bằng 。 無vô 我ngã 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 不bất 成thành 殺sát 生sanh 殺sát 者giả 。 亦diệc 無vô 所sở 殺sát 亦diệc 無vô 偷thâu 盜đạo 邪tà 婬dâm 妄vọng 語ngữ 。 飲ẩm 酒tửu 亦diệc 如như 是thị 。

如như 是thị 無vô 我ngã 。 若nhược 無vô 我ngã 者giả 。 五ngũ 逆nghịch 亦diệc 無vô 縱túng/tung 任nhậm 。 諸chư 根căn 無vô 起khởi 善thiện 惡ác 者giả 無vô 縛phược 。 無vô 解giải 縛phược 者giả 亦diệc 無vô 所sở 縛phược 。 亦diệc 無vô 作tác 者giả 亦diệc 無vô 業nghiệp 。 亦diệc 無vô 報báo 。 若nhược 業nghiệp 無vô 者giả 。 果quả 報báo 亦diệc 無vô 。 業nghiệp 果quả 報báo 無vô 者giả 亦diệc 無vô 生sanh 死tử 。 而nhi 眾chúng 生sanh 以dĩ 業nghiệp 果quả 報báo 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。 若nhược 無vô 生sanh 死tử 者giả 。 生sanh 死tử 因nhân 亦diệc 無vô 。 若nhược 無vô 因nhân 者giả 因nhân 滅diệt 亦diệc 無vô 。 若nhược 因nhân 滅diệt 無vô 者giả 趣thú 道đạo 亦diệc 無vô 。 如như 是thị 四Tứ 諦Đế 亦diệc 無vô 。 若nhược 無vô 四Tứ 諦Đế 。 亦diệc 無vô 佛Phật 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 若nhược 無vô 佛Phật 者giả 。 亦diệc 無vô 有hữu 僧Tăng 。 如như 是thị 無vô 人nhân 者giả 。 三Tam 寶Bảo 四Tứ 諦Đế 亦diệc 無vô 。 如như 是thị 諸chư 說thuyết 並tịnh 所sở 不bất 應ưng 。 以dĩ 是thị 故cố 無vô 人nhân 者giả 成thành 上thượng 諸chư 過quá 。 後hậu 過quá 亦diệc 生sanh 。 若nhược 有hữu 人nhân 有hữu 我ngã 者giả 。 上thượng 所sở 說thuyết 無vô 過quá 。 如như 佛Phật 說thuyết 修tu 多đa 羅la 。 真chân 應ưng 當đương 知tri 。 是thị 故cố 實thật 有hữu 我ngã 。 如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 五ngũ 陰ấm 是thị 人nhân 是thị 我ngã 界giới 門môn 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

若nhược 人nhân 命mạng 我ngã 異dị 。 是thị 修tu 多đa 羅la 不bất 顯hiển 。 有hữu 我ngã 為vi 陰ấm 是thị 我ngã 我ngã 是thị 陰ấm 。 若nhược 陰ấm 是thị 我ngã 。 陰ấm 可khả 說thuyết 我ngã 不bất 可khả 說thuyết 。 若nhược 我ngã 是thị 陰ấm 。 我ngã 可khả 說thuyết 陰ấm 不bất 可khả 說thuyết 。 亦diệc 可khả 兩lưỡng 可khả 說thuyết 非phi 五ngũ 陰ấm 。 是thị 我ngã 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 人nhân 異dị 五ngũ 陰ấm 。 如như 擔đảm 重trọng 擔đảm 人nhân 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

依y 擔đảm 故cố 說thuyết 有hữu 擔đảm 。 若nhược 我ngã 異dị 陰ấm 。 壞hoại 時thời 起khởi 時thời 我ngã 亦diệc 起khởi 亦diệc 滅diệt 。 如như 斫chước 身thân 一nhất 分phần/phân 。 我ngã 亦diệc 應ưng 一nhất 分phần/phân 。 如như 是thị 一nhất 分phần/phân 成thành 多đa 分phần 。 一nhất 分phần/phân 多đa 分phần 還hoàn 成thành 一nhất 。 隨tùy 身thân 存tồn 時thời 命mạng 亦diệc 隨tùy 存tồn 。 命mạng 存tồn 時thời 身thân 亦diệc 存tồn 。 是thị 故cố 陰ấm 即tức 是thị 我ngã 。 是thị 語ngữ 可khả 遣khiển 。 如như 是thị 。 如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 人nhân 異dị 陰ấm 取thủ 愛ái 為vi 其kỳ 二nhị 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

若nhược 人nhân 正chánh 見kiến 無vô 疑nghi 。 如như 人nhân 有hữu 愛ái 繫hệ 縛phược 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。

佛Phật 欲dục 顯hiển 示thị 。 佛Phật 言ngôn 人nhân 取thủ 愛ái 。 為vi 其kỳ 第đệ 二nhị 。 長trường 處xứ 生sanh 死tử 愛ái 斷đoạn 時thời 。 無vô 復phục 輪luân 轉chuyển 。 是thị 故cố 我ngã 不bất 異dị 陰ấm 。 如như 是thị 。

如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 受thọ 業nghiệp 果quả 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

依y 有hữu 漏lậu 生sanh 死tử 。 此thử 生sanh 來lai 生sanh 受thọ 其kỳ 果quả 報báo 。 是thị 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 不bất 各các 。

復phục 次thứ 如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 是thị 我ngã 說thuyết 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。 依y 度độ 說thuyết 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 過quá 去khứ 無vô 數số 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 時thời 。 曾tằng 為vi 頂đảnh 生sanh 王vương 。 是thị 故cố 人nhân 與dữ 陰ấm 不bất 各các 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 如như 諸chư 部bộ 前tiền 所sở 說thuyết 。 人nhân 與dữ 陰ấm 各các 。 不bất 記ký 處xứ 說thuyết 故cố 。 如như 是thị 。 我ngã 等đẳng 今kim 說thuyết 。

陰ấm 我ngã 異dị 不bất 異dị 不bất 可khả 說thuyết 。 是thị 故cố 法pháp 相tướng 以dĩ 常thường 無vô 常thường 為vi 首thủ 不bất 可khả 說thuyết 。 我ngã 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。

若nhược 我ngã 異dị 陰ấm 者giả 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 異dị 身thân 異dị 佛Phật 所sở 不bất 記ký 。 修tu 多đa 羅la 所sở 不bất 明minh 。 若nhược 我ngã 異dị 陰ấm 者giả 。 亦diệc 可khả 在tại 陰ấm 中trung 。 亦diệc 可khả 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 若nhược 在tại 陰ấm 中trung 。 斫chước 身thân 時thời 。 破phá 身thân 時thời 。 我ngã 應ưng 可khả 見kiến 。 如như 蚊văn 在tại 優ưu 曇đàm 婆bà 羅la 果quả 中trung 。 破phá 優ưu 曇đàm 婆bà 羅la 果quả 時thời 蚊văn 可khả 見kiến 。 我ngã 在tại 陰ấm 中trung 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 我ngã 異dị 身thân 冷lãnh 熱nhiệt 觸xúc 身thân 。 我ngã 不bất 應ưng 覺giác 知tri 。

復phục 次thứ 若nhược 挑thiêu 眼nhãn 時thời 。 倍bội 應ưng 見kiến 物vật 。 如như 是thị 。 諸chư 根căn 壞hoại 時thời 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 覺giác 知tri 。 如như 是thị 。

復phục 次thứ 若nhược 我ngã 異dị 身thân 。 從tùng 此thử 身thân 入nhập 彼bỉ 身thân 。 還hoàn 來lai 入nhập 身thân 。 如như 人nhân 從tùng 此thử 屋ốc 入nhập 彼bỉ 屋ốc 還hoàn 入nhập 此thử 屋ốc 。 我ngã 異dị 者giả 應ưng 如như 是thị 。

復phục 次thứ 我ngã 異dị 陰ấm 者giả 。 我ngã 不bất 應ưng 處xứ 處xứ 受thọ 生sanh 。 若nhược 處xứ 處xứ 受thọ 生sanh 。 應ưng 一nhất 念niệm 遍biến 處xứ 受thọ 生sanh 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 。 常thường 在tại 身thân 中trung 故cố 。 解giải 脫thoát 難nan 得đắc 。 若nhược 處xứ 處xứ 行hành 不bất 應ưng 作tác 業nghiệp 。 若nhược 無vô 業nghiệp 果quả 亦diệc 無vô 功công 業nghiệp 。 亦diệc 無vô 縛phược 解giải 亦diệc 無vô 行hành 禪thiền 。 便tiện 應ưng 解giải 脫thoát 。 如như 是thị 等đẳng 不bất 應ưng 。 是thị 故cố 人nhân 異dị 身thân 語ngữ 可khả 遣khiển 。 如như 是thị 。

三Tam 彌Di 底Để 部Bộ 論Luận 卷quyển 上thượng