tả hữu nhai tăng lục ti

Phật Quang Đại Từ Điển

(左右街僧錄司) Chức vụ của vị tăng trông coi danh sách tăng ni và bổ nhiệm tăng quan ở đời Đường, Tống. Vào đời Đường, ở Trường an có Lục nhai, chia làm Tả tam nhai và Hữu tam Cách viết chữ Phạm và chữ Tây Tạng Cách viết chữ Hồi Hột theo chiều dọc Cách viết chữ Hồi Hột theo chiều ngangnhai do Tả hữu nhai sứ có trách nhiệm quản lí xem xét. Khoảng năm Trinh nguyên (785-804) đời vua Đức tông, thiết lập Tả hửu nhai đại công đức sứ, chuyên coi về toàn bộ danh sách tăng ni. Khoảng năm Nguyên hòa (860-820) đời vua Hiến tông, dưới Lưỡng nhai công đức sứ, thiết lập Tăng lục, do ngài Vân thúy làm Hữu nhai tăng lục và ngài Đoan phủ làm Tả nhai Tăng lục. Tả, Hữu tăng lục có khi gộp làm 1 chức, gọi là Lưỡng nhai tăng lục hoặc Tả hữu nhai tăng lục, như Phật tổ thống kỉ quyển 42 chép, niên hiệu Khai thành năm đầu (836) đời vua Văn Tông, ngài Vân đoan giữ chức Tả hữu nhai tăng lục. Năm Đại trung thứ 3 (849) đời vua Tuyên tông, ngài Linh án làm Lưỡng nhai tăng lục. Năm Đại trung thứ 8 (854), ngài Biện chương làm Tả nhai tăng lục, ngài Tăng triệt làm Hữu nhai tăng lục. Khoảng năm Hàm thông (860-873) đời vua Ý tông, ngài Ngạn sở làm Hữu nhai tăng lục, ngài Thanh lan làm Tả nhai tăng lục. Trong năm Càn ninh (894-897) đời vua Chiêu tông, vua ban sắc bổ nhiệm ngài Giác huy làm Lưỡng nhai phó tăng lục, đây là chức Phó tăng lục đầu tiên được thiết lập. Sang đời Ngũ đại, vào năm Thiên phúc thứ 3 (938) đời vua Cao tổ nhà Hậu Tấn, ngài Đạo phi làm Tả nhai phó tăng lục. Đến đời Tống, vào năm Thái bình hưng quốc thứ 6 (981) đời vua Thái tông, thiết trí chức Hữu nhai phó tăng lục. Đầu năm Hàm bình (998-1003) đời vua Chân tông, ngài Tán ninh làm Đông kinh Hữu nhai tăng lục, không bao lâu được chuyển sang giữ chức Tả nhai tăng lục. Vào năm Càn đạo thứ 3 (1167) đời vua Hiếu tông nhà Nam Tống, vua ban sắc bổ nhiệm ngài Nhã nột làm Hữu nhai tăng lục, năm sau chuyển sang làm Tả nhai tăng lục. Đến năm Thuần hi 11 (1184), ngài Nhã nột lại được bổ nhiệm làm Lưỡng nhai tăng lục.Sang các đời Nguyên, Minh, Thanh, cũng đều có đặt chức Tăng lục, 2 đời Minh, Thanh, đều y theo chức quan của triều đình mà định phẩm chế, nhưng không có các chức Tả, Hữu nhai. X. điều Tạp nhậm chức viên trong Đại tống tăng sử lược Q.trung; Thích môn chính thống Q.4; Phật tổ thống kỉ Q.17, 41; Tống cao tăng truyện Q.6, 17, 29]. (xt. Tăng Lục).