sư tử phấn tấn tam muội

Phật Quang Đại Từ Điển

(師子奮迅三昧) Phạn: Siôha-vijfmbhita-samàdhi. Cũng gọi Sư tử uy tam muội, Sư tử tần thân tam muội. Gọi tắt: Phấn Tấn Tam Muội. Loại thiền định có uy lực lớn, giống như sức mạnh mẽ, nhanh nhẹn của sư tử, cho nên gọi là Sư Tử Phấn Tấn Tam Muội. Theo Hoa Nghiêm kinh pháp giới thứ đệ quyển trung thì Tam muội này có thể chia làm 2 loại: 1. Dứt trừ các hoặc vô tri nhỏ nhiệm. 2. Xuất nhậpTam muội cực kì nhanh chóng. Loại Tam muội thứ 2 này lại được chia làm 2 thứ: a) Nhập thiền phấn tấn tam muội: Xa lìa các pháp bất thiện của cõi Dục mà vào Sơ thiền cõi Sắc, có đầy đủ giác và quán, rồi cứ thế lần lượt tiến vào các Tam muội như: Nhị thiền, Tam thiền, Tứ thiền, Không xứ, Thức xứ, Vô sở hữu xứ, Phi tưởng phi phi tưởng xứ và, cuối cùng, vào Diệt thụ tưởng định. b) Xuất thiền phấn tấn tam muội: Thứ tự xuất định của Tam muội này trái lại với thứ tự của Tam muội nhập định trên, nghĩa là bắt đầu ra từ định Diệt thụ tưởng, rồi vào Phi tưởng phi phi tưởng xứ, lại ra khỏi Phi tưởng phi phi tưởng xứ mà tiến vào Vô sở hữu xứ, cứ như thế lần lượt ra và vào đến Thức xứ, Không xứ, Tứ thiền, Tam thiền, Nhị thiền, Sơ thiền cho đến Tam muội ra khỏi tâm tán loạn. [X. kinh Tăng nhất a hàm Q.18; kinh Hoa nghiêm Q.44 (bản dịch cũ); phẩm Thập định trong kinh Hoa nghiêm Q.40 (bản dịch mới); kinh Niết bàn Q.35 (bản Nam); Pháp hoa kinh huyền nghĩa Q.4, phần đầu].