憨 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập
Quyển 0050
( 侍Thị 者Giả ) 福Phước 善Thiện 日Nhật 錄Lục ( 門Môn 人Nhân ) 通Thông 炯 編Biên 輯
憨# 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 三tam
侍thị 者giả 福phước 善thiện 。 門môn 人nhân 通thông 炯# 。 日nhật 錄lục 。
海hải 幢tràng 法pháp 裔duệ 今kim 照chiếu 今kim 光quang 。 收thu 藏tạng 。
憨# 山sơn 老lão 人nhân 自tự 序tự 年niên 譜# 實thật 錄lục 上thượng
嘉gia 靖tĩnh 二nhị 十thập 五ngũ 年niên 丙bính 午ngọ 。
予# 姓tánh 蔡thái 氏thị 。 父phụ 彥ngạn 高cao 。 母mẫu 洪hồng 氏thị 。 生sanh 平bình 愛ái 奉phụng 觀quán 音âm 大Đại 士Sĩ 。 初sơ 夢mộng 大Đại 士Sĩ 。 攜huề 童đồng 子tử 入nhập 門môn 。 母mẫu 接tiếp 而nhi 抱bão 之chi 。 遂toại 有hữu 娠thần 。 及cập 誕đản 。 白bạch 衣y 重trọng/trùng 胞bào 。 是thị 年niên 十thập 月nguyệt 己kỷ 亥hợi 。 十thập 二nhị 日nhật 丙bính 申thân 。 己kỷ 丑sửu 時thời 生sanh 也dã 。
二nhị 十thập 六lục 年niên 丁đinh 未vị 。
予# 周chu 歲tuế 。 風phong 疾tật 作tác 幾kỷ 死tử 。 母mẫu 禱đảo 大Đại 士Sĩ 。 遂toại 許hứa 捨xả 出xuất 家gia 。 寄ký 名danh 於ư 邑ấp 之chi 長trường 壽thọ 寺tự 。 遂toại 易dị 乳nhũ 名danh 和hòa 尚thượng 。
二nhị 十thập 七thất 年niên 戊# 申thân 。
予# 三tam 歲tuế 常thường 獨độc 坐tọa 。 不bất 喜hỷ 與dữ 兒nhi 戲hí 。 祖tổ 父phụ 常thường 謂vị 曰viết 。 此thử 兒nhi 如như 木mộc 樁# 。
二nhị 十thập 八bát 年niên 己kỷ 酉dậu 。
二nhị 十thập 九cửu 年niên 庚canh 戌tuất 。
三tam 十thập 年niên 辛tân 亥hợi 。
三tam 十thập 一nhất 年niên 壬nhâm 子tử 。
予# 年niên 七thất 歲tuế 。 叔thúc 父phụ 鍾chung 愛ái 之chi 。 父phụ 母mẫu 送tống 予# 入nhập 社xã 學học 。 一nhất 日nhật 叔thúc 父phụ 死tử 。 停đình 於ư 牀sàng 。 予# 歸quy 。 母mẫu 紿# 之chi 曰viết 。 汝nhữ 叔thúc 睡thụy 。 可khả 呼hô 起khởi 。 乃nãi 呼hô 數số 聲thanh 。 嬸# 母mẫu 感cảm 痛thống 。 乃nãi 哭khốc 曰viết 。 天thiên 耶da 。 那na 裏lý 去khứ 也dã 。 予# 愕ngạc 然nhiên 疑nghi 之chi 。 問vấn 母mẫu 曰viết 。 叔thúc 身thân 在tại 此thử 。 又hựu 往vãng 何hà 處xứ 耶da 。 母mẫu 曰viết 。 汝nhữ 叔thúc 死tử 矣hĩ 。 予# 曰viết 。 死tử 向hướng 甚thậm 麼ma 處xứ 去khứ 。 遂toại 切thiết 疑nghi 之chi 。 未vị 幾kỷ 。 次thứ 嬸# 母mẫu 舉cử 一nhất 子tử 。 母mẫu 往vãng 視thị 。 予# 隨tùy 之chi 。 見kiến 嬰anh 兒nhi 如như 許hứa 大đại 。 乃nãi 問vấn 母mẫu 曰viết 。 此thử 兒nhi 從tùng 何hà 得đắc 入nhập 嬸# 母mẫu 腹phúc 中trung 耶da 。 母mẫu 拍phách 一nhất 掌chưởng 云vân 。 癡si 子tử 。 你nễ 從tùng 何hà 入nhập 你nễ 娘nương 腹phúc 中trung 耶da 。 又hựu 切thiết 疑nghi 之chi 。 由do 是thị 死tử 去khứ 生sanh 來lai 之chi 疑nghi 。 不bất 能năng 解giải 於ư 懷hoài 矣hĩ 。
三tam 十thập 二nhị 年niên 癸quý 丑sửu 。
予# 八bát 歲tuế 讀đọc 書thư 。 寄ký 食thực 於ư 隔cách 河hà 之chi 親thân 家gia 。 母mẫu 誡giới 不bất 許hứa 回hồi 。 但đãn 經kinh 月nguyệt 。 歸quy 一nhất 次thứ 。 一nhất 日nhật 回hồi 。 戀luyến 母mẫu 不bất 肯khẳng 去khứ 。 母mẫu 怒nộ 鞭tiên 之chi 。 趕# 於ư 河hà 邊biên 。 不bất 肯khẳng 登đăng 舟chu 。 母mẫu 怒nộ 。 提đề 頂đảnh 髻kế 拋phao 於ư 河hà 中trung 。 不bất 顧cố 而nhi 回hồi 。 於ư 時thời 祖tổ 母mẫu 見kiến 之chi 。 急cấp 呼hô 救cứu 起khởi 。 送tống 至chí 家gia 。 母mẫu 曰viết 。 此thử 不bất 才tài 兒nhi 。 不bất 渰# 殺sát 留lưu 之chi 何hà 為vi 。 又hựu 打đả 逐trục 。 略lược 無vô 留lưu 念niệm 。 予# 是thị 時thời 。 私tư 謂vị 母mẫu 心tâm 狠ngận 。 自tự 是thị 不bất 思tư 家gia 。 母mẫu 常thường 隔cách 河hà 流lưu 淚lệ 。 祖tổ 母mẫu 罵mạ 之chi 。 母mẫu 曰viết 。 固cố 當đương 絕tuyệt 其kỳ 愛ái 。 乃nãi 能năng 讀đọc 書thư 耳nhĩ 。
三tam 十thập 三tam 年niên 甲giáp 寅# 。
予# 九cửu 歲tuế 。 讀đọc 書thư 於ư 寺tự 中trung 。 聞văn 僧Tăng 念niệm 觀quán 音âm 經kinh 。 能năng 救cứu 世thế 間gian 苦khổ 。 心tâm 大đại 喜hỷ 。 因nhân 問vấn 僧Tăng 求cầu 其kỳ 本bổn 。 潛tiềm 讀đọc 之chi 。 即tức 能năng 誦tụng 。 母mẫu 奉phụng 觀quán 音âm 大Đại 士Sĩ 。 每mỗi 燒thiêu 香hương 禮lễ 拜bái 。 予# 必tất 隨tùy 之chi 。 一nhất 日nhật 謂vị 母mẫu 曰viết 。 觀quán 音âm 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 經kinh 一nhất 卷quyển 。 母mẫu 曰viết 。 不bất 知tri 也dã 。 予# 即tức 為vi 母mẫu 誦tụng 一nhất 過quá 。 母mẫu 大đại 喜hỷ 曰viết 。 汝nhữ 何hà 從tùng 得đắc 此thử 耶da 。 誦tụng 經Kinh 聲thanh 。 亦diệc 似tự 老lão 和hòa 尚thượng 。
三tam 十thập 四tứ 年niên 乙ất 卯mão 。
予# 十thập 歲tuế 。 母mẫu 督# 課khóa 甚thậm 嚴nghiêm 。 苦khổ 之chi 。 因nhân 問vấn 母mẫu 曰viết 。 讀đọc 書thư 何hà 為vi 。 母mẫu 曰viết 。 做tố 官quan 。 予# 曰viết 。 做tố 何hà 等đẳng 官quan 。 母mẫu 曰viết 。 從tùng 小tiểu 做tố 起khởi 。 有hữu 能năng 可khả 至chí 宰tể 相tướng 。 予# 曰viết 。 做tố 了liễu 宰tể 相tướng 卻khước 何hà 如như 。 母mẫu 曰viết 。 罷bãi 。 予# 曰viết 可khả 惜tích 一nhất 生sanh 辛tân 苦khổ 。 到đáo 頭đầu 罷bãi 了liễu 。 做tố 他tha 何hà 用dụng 。 我ngã 想tưởng 只chỉ 該cai 做tố 箇cá 不bất 罷bãi 的đích 。 母mẫu 曰viết 。 似tự 你nễ 不bất 才tài 子tử 。 只chỉ 可khả 做tố 箇cá 挂quải 搭# 僧Tăng 耳nhĩ 。 予# 曰viết 。 何hà 為vi 挂quải 搭# 僧Tăng 。 有hữu 甚thậm 好hảo/hiếu 處xứ 。 母mẫu 曰viết 。 僧Tăng 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 行hành 徧biến 天thiên 下hạ 。 自tự 由do 自tự 在tại 。 隨tùy 處xứ 有hữu 供cung 。 予# 曰viết 。 做tố 這giá 箇cá 恰kháp 好hảo/hiếu 。 母mẫu 曰viết 。 只chỉ 恐khủng 。 汝nhữ 無vô 此thử 福phước 耳nhĩ 。 予# 曰viết 。 何hà 以dĩ 要yếu 福phước 。 母mẫu 曰viết 。 世thế 上thượng 做tố 狀trạng 元nguyên 常thường 有hữu 。 出xuất 家gia 做tố 佛Phật 祖tổ 。 豈khởi 常thường 有hữu 耶da 。 予# 曰viết 。 我ngã 有hữu 此thử 福phước 。 恐khủng 母mẫu 不bất 能năng 捨xả 耳nhĩ 。 母mẫu 曰viết 。 汝nhữ 若nhược 有hữu 此thử 福phước 。 我ngã 即tức 能năng 捨xả 。 私tư 識thức 之chi 。
三tam 十thập 五ngũ 年niên 丙bính 辰thần 。
予# 十thập 一nhất 歲tuế 。 偶ngẫu 見kiến 行hành 脚cước 僧Tăng 數số 人nhân 。 肩kiên 擔đảm 瓢biều 笠# 而nhi 來lai 。 予# 問vấn 母mẫu 此thử 何hà 人nhân 耶da 。 母mẫu 曰viết 。 搭# 搭# 僧Tăng 也dã 。 予# 私tư 喜hỷ 。 視thị 之chi 。 僧Tăng 至chí 。 放phóng 擔đảm 倚ỷ 樹thụ 。 乃nãi 問vấn 訊tấn 化hóa 齋trai 。 母mẫu 曰viết 請thỉnh 坐tọa 。 急cấp 烹phanh 茶trà 。 具cụ 齋trai 飯phạn 。 甚thậm 恭cung 敬kính 。 食thực 罷bãi 。 眾chúng 僧Tăng 起khởi 。 即tức 荷hà 擔đảm 。 隻chỉ 手thủ 一nhất 舉cử 。 母mẫu 急cấp 避tị 之chi 。 曰viết 。 勿vật 謝tạ 。 僧Tăng 徑kính 去khứ 。 予# 曰viết 。 僧Tăng 何hà 無vô 禮lễ 。 飯phạn 齋trai 不bất 謝tạ 。 母mẫu 曰viết 。 謝tạ 則tắc 無vô 福phước 矣hĩ 。 予# 私tư 曰viết 。 是thị 僧Tăng 之chi 所sở 以dĩ 高cao 也dã 。 切thiết 念niệm 之chi 。 遂toại 發phát 出xuất 家gia 之chi 志chí 。 苦khổ 無vô 方phương 便tiện 路lộ 耳nhĩ 。
三tam 十thập 六lục 年niên 丁đinh 巳tị 。
予# 年niên 十thập 二nhị 。 讀đọc 書thư 通thông 文văn 義nghĩa 。 鄉hương 族tộc 咸hàm 愛ái 重trọng 之chi 。 居cư 常thường 不bất 樂nhạo 俗tục 。 父phụ 為vi 定định 親thân 。 立lập 止chỉ 之chi 。 一nhất 日nhật 。 聞văn 京kinh 僧Tăng 言ngôn 。 報báo 恩ân 西tây 林lâm 大đại 和hòa 尚thượng 。 有hữu 大đại 德đức 。 予# 心tâm 即tức 欲dục 往vãng 從tùng 之chi 。 白bạch 父phụ 。 父phụ 不bất 聽thính 。 白bạch 母mẫu 。 母mẫu 曰viết 。 養dưỡng 子tử 從tùng 其kỳ 志chí 。 第đệ 聽thính 其kỳ 成thành 就tựu 耳nhĩ 。 乃nãi 送tống 之chi 。 是thị 歲tuế 。 十thập 月nguyệt 至chí 寺tự 。 太thái 師sư 翁ông 。 一nhất 見kiến 喜hỷ 曰viết 。 此thử 兒nhi 骨cốt 氣khí 不bất 凡phàm 。 若nhược 為vi 一nhất 俗tục 僧Tăng 。 可khả 惜tích 也dã 。 我ngã 第đệ 延diên 師sư 教giáo 讀đọc 書thư 。 看khán 其kỳ 成thành 就tựu 何hà 如như 。
時thời 無vô 極cực 大đại 師sư 。 初sơ 開khai 講giảng 於ư 寺tự 之chi 三tam 藏tạng 殿điện 。 祖tổ 翁ông 攜huề 往vãng 謁yết 。 適thích 趙triệu 大đại 洲châu 在tại 。 一nhất 見kiến 喜hỷ 曰viết 。 此thử 兒nhi 當đương 為vi 人nhân 天thiên 師sư 也dã 。 乃nãi 撫phủ 之chi 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 愛ái 做tố 官quan 。 要yếu 作tác 佛Phật 。 予# 應ưng 聲thanh 曰viết 。 要yếu 作tác 佛Phật 。 趙triệu 公công 曰viết 。 此thử 兒nhi 不bất 可khả 輕khinh 視thị 。 當đương 善thiện 教giáo 之chi 。 及cập 聽thính 講giảng 。 雖tuy 不bất 知tri 言ngôn 何hà 事sự 。 然nhiên 心tâm 憤phẫn 憤phẫn 。 若nhược 有hữu 知tri 而nhi 。 不bất 能năng 達đạt 者giả 。
時thời 雪tuyết 浪lãng 恩ân 兄huynh 。 長trường/trưởng 予# 一nhất 歲tuế 。 先tiên 一nhất 年niên 。 依y 大đại 師sư 出xuất 家gia 。 見kiến 予# 相tương 視thị 而nhi 嘻# 。
時thời 人nhân 以dĩ 為vi 同đồng 胞bào 云vân 。 江giang 南nam 開khai 講giảng 佛Phật 法Pháp 。 自tự 無vô 極cực 大đại 師sư 始thỉ 。 少thiếu 年niên 入nhập 佛Phật 法Pháp 者giả 。 自tự 雪tuyết 浪lãng 始thỉ 。
三tam 十thập 七thất 年niên 戊# 午ngọ 。
予# 十thập 三tam 歲tuế 。 初sơ 太thái 師sư 祖tổ 擇trạch 諸chư 孫tôn 有hữu 學học 行hành 者giả 。 俊# 公công 。 為vi 予# 師sư 。 先tiên 授thọ 法pháp 華hoa 經kinh 。 四tứ 月nguyệt 成thành 誦tụng 。
三tam 十thập 八bát 年niên 己kỷ 未vị 。
予# 年niên 十thập 四tứ 。 流lưu 通thông 諸chư 經kinh 。 皆giai 能năng 誦tụng 。 太thái 師sư 翁ông 曰viết 。 此thử 兒nhi 可khả 教giáo 。 不bất 可khả 誤ngộ 之chi 也dã 。 遂toại 延diên 師sư 能năng 文văn 者giả 教giáo 之chi 。
三tam 十thập 九cửu 年niên 庚canh 申thân 。
予# 年niên 十thập 五ngũ 。 太thái 師sư 翁ông 。 乃nãi 請thỉnh 先tiên 生sanh 。 教giáo 習tập 舉cử 子tử 業nghiệp 。 初sơ 即tức 試thí 其kỳ 可khả 教giáo 。 乃nãi 令linh 四tứ 書thư 一nhất 齊tề 讀đọc 。 是thị 年niên 多đa 病bệnh 。
四tứ 十thập 年niên 辛tân 酉dậu 。
予# 年niên 十thập 六lục 。 是thị 歲tuế 四tứ 書thư 完hoàn 。 背bối/bội 之chi 。 首thủ 尾vĩ 不bất 遺di 一nhất 字tự 。
四tứ 十thập 一nhất 年niên 壬nhâm 戌tuất 。
予# 年niên 十thập 七thất 。 是thị 歲tuế 講giảng 四tứ 書thư 。 讀đọc 易dị 。 并tinh 時thời 藝nghệ 。 及cập 古cổ 文văn 辭từ 詩thi 賦phú 。 即tức 能năng 詩thi 述thuật 文văn 。 一nhất 時thời 童đồng 子tử 。 推thôi 無vô 過quá 者giả 。
四tứ 十thập 二nhị 年niên 癸quý 亥hợi 。
予# 年niên 十thập 八bát 。
時thời 督# 學học 使sứ 者giả 。 專chuyên 講giảng 道đạo 學học 。 以dĩ 童đồng 生sanh 為vi 謌# 童đồng 。 動động 隨tùy 數sổ 十thập 。 逐trục 隊đội 而nhi 謌# 。 亦diệc 有hữu 因nhân 之chi 而nhi 倖hãnh 進tiến 者giả 。 予# 大đại 恥sỉ 之chi 。 遂toại 欲dục 棄khí 所sở 業nghiệp 。 是thị 歲tuế 以dĩ 病bệnh 。 辭từ 不bất 入nhập 館quán 。
四tứ 十thập 三tam 年niên 甲giáp 子tử 。
予# 年niên 十thập 九cửu 。 同đồng 會hội 諸chư 友hữu 。 皆giai 取thủ 捷tiệp 。 有hữu 勸khuyến 予# 往vãng 試thí 者giả 。
時thời 雲vân 谷cốc 大đại 師sư 。 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 也dã 。 住trụ 栖tê 霞hà 山sơn 中trung 。 太thái 師sư 翁ông 久cửu 供cúng 養dường 。 往vãng 來lai 必tất 欵khoản 留lưu 旬tuần 月nguyệt 。 予# 執chấp 侍thị 甚thậm 勤cần 。 適thích 雲vân 大đại 師sư 出xuất 山sơn 。 聞văn 有hữu 勸khuyến 予# 之chi 言ngôn 。 恐khủng 有hữu 去khứ 意ý 。 大đại 師sư 力lực 開khai 示thị 出xuất 世thế 參tham 禪thiền 。 悟ngộ 明minh 心tâm 地địa 之chi 妙diệu 。 歷lịch 數số 傳truyền 燈đăng 諸chư 祖tổ 及cập 高cao 僧Tăng 傳truyền 。 命mạng 予# 取thủ 看khán 。 予# 檢kiểm 書thư 笥# 。 得đắc 中trung 峰phong 廣quảng 錄lục 。 讀đọc 之chi 未vị 終chung 軸trục 。 乃nãi 大đại 快khoái 。 歎thán 曰viết 。 此thử 予# 心tâm 之chi 所sở 悅duyệt 也dã 。 遂toại 決quyết 志chí 做tố 出xuất 世thế 事sự 。 即tức 請thỉnh 祖tổ 翁ông 披phi 剃thế 。 盡tận 焚phần 棄khí 所sở 習tập 。 專chuyên 意ý 參tham 究cứu 一nhất 事sự 。 未vị 得đắc 其kỳ 要yếu 。 乃nãi 專chuyên 心tâm 念niệm 佛Phật 。 日nhật 夜dạ 不bất 斷đoạn 。 未vị 幾kỷ 。 一nhất 夕tịch 夢mộng 中trung 。 見kiến 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 現hiện 身thân 立lập 於ư 空không 中trung 。 當đương 日nhật 落lạc 處xứ 。 覩đổ 其kỳ 面diện 目mục 光quang 相tướng 。 了liễu 了liễu 分phân 明minh 。 予# 接tiếp 足túc 禮lễ 。 哀ai 戀luyến 無vô 已dĩ 。 復phục 願nguyện 見kiến 觀quán 音âm 勢thế 至chí 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 現hiện 半bán 身thân 。 自tự 此thử 時thời 時thời 三tam 聖thánh 。 炳bỉnh 然nhiên 在tại 目mục 。 自tự 信tín 修tu 行hành 可khả 辦biện 也dã 。 是thị 年niên 冬đông 。 本bổn 寺tự 禪thiền 堂đường 。 建kiến 道Đạo 場Tràng 。 請thỉnh 無vô 極cực 大đại 師sư 。 講giảng 華hoa 嚴nghiêm 玄huyền 談đàm 。 予# 即tức 從tùng 受thọ 具cụ 戒giới 。 隨tùy 聽thính 講giảng 至chí 十thập 玄huyền 門môn 。 海hải 印ấn 森sâm 羅la 常thường 住trụ 處xứ 。 恍hoảng 然nhiên 了liễu 悟ngộ 。 法Pháp 界Giới 圓viên 融dung 無vô 盡tận 之chi 旨chỉ 。 切thiết 慕mộ 清thanh 涼lương 之chi 為vi 人nhân 。 因nhân 自tự 命mạng 其kỳ 字tự 曰viết 。 澄trừng 印ấn 。 請thỉnh 正chánh 。 大đại 師sư 曰viết 。 汝nhữ 志chí 入nhập 此thử 法Pháp 門môn 耶da 。 因nhân 見kiến 清thanh 涼lương 山sơn 有hữu 冬đông 積tích 堅kiên 氷băng 。 夏hạ 仍nhưng 飛phi 雪tuyết 。 曾tằng 無vô 炎diễm 暑thử 。 故cố 號hiệu 清thanh 涼lương 之chi 語ngữ 。 自tự 此thử 行hành 住trụ 氷băng 雪tuyết 之chi 境cảnh 。 居cư 然nhiên 在tại 目mục 。 矢thỉ 志chí 願nguyện 住trụ 其kỳ 中trung 。 凡phàm 事sự 無vô 一nhất 可khả 心tâm 者giả 。 離ly 世thế 之chi 念niệm 。 無vô 刻khắc 忘vong 之chi 矣hĩ 。
四tứ 十thập 四tứ 年niên 乙ất 丑sửu 。
予# 年niên 二nhị 十thập 。 是thị 歲tuế 。 正chánh 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 太thái 師sư 翁ông 入nhập 寂tịch 。 師sư 翁ông 於ư 前tiền 年niên 除trừ 日nhật 。 畢tất 集tập 諸chư 眷quyến 屬thuộc 。 曰viết 。 吾ngô 年niên 八bát 十thập 有hữu 三tam 。 旦đán 暮mộ 行hành 矣hĩ 。 我ngã 度độ 弟đệ 子tử 八bát 十thập 餘dư 人nhân 。 無vô 一nhất 持trì 我ngã 業nghiệp 者giả 。 乃nãi 撫phủ 予# 背bối/bội 曰viết 。 此thử 子tử 我ngã 望vọng 其kỳ 成thành 人nhân 。 今kim 不bất 能năng 矣hĩ 。 是thị 雖tuy 年niên 幼ấu 。 有hữu 老lão 成thành 之chi 見kiến 。 我ngã 死tử 後hậu 。 房phòng 門môn 大đại 小tiểu 事sự 。 皆giai 取thủ 決quyết 之chi 。 勿vật 以dĩ 小tiểu 而nhi 易dị 之chi 也dã 。 眾chúng 唏# 噓hư 受thọ 命mạng 。 新tân 歲tuế 七thất 日nhật 。 師sư 翁ông 具cụ 衣y 徧biến 巡tuần 寮liêu 。 各các 辭từ 別biệt 。 眾chúng 咸hàm 訝nhạ 之chi 。 又hựu 三tam 日nhật 。 即tức 屬thuộc 後hậu 事sự 。 示thị 微vi 疾tật 。 舉cử 藥dược 不bất 肯khẳng 進tiến 。 乃nãi 曰viết 。 吾ngô 行hành 矣hĩ 。 藥dược 奚hề 為vi 。 乃nãi 集tập 眾chúng 念niệm 佛Phật 五ngũ 晝trú 夜dạ 。 手thủ 提đề 念niệm 珠châu 。 予# 擁ủng 於ư 懷hoài 。 端đoan 然nhiên 而nhi 逝thệ 。 以dĩ 師sư 翁ông 生sanh 平bình 。 持trì 金kim 剛cang 經kinh 。 臨lâm 終chung 亦diệc 不bất 輟chuyết 也dã 。 太thái 師sư 翁ông 為vi 報báo 恩ân 官quan 住trụ 。 三tam 十thập 年niên 。 居cư 方phương 丈trượng 。 及cập 入nhập 滅diệt 。 至chí 三tam 月nguyệt 十thập 八bát 日nhật 。 而nhi 方phương 丈trượng 火hỏa 。 眾chúng 皆giai 歎thán 異dị 。 是thị 年niên 冬đông 十thập 月nguyệt 。 雲vân 谷cốc 大đại 師sư 。 建kiến 禪thiền 期kỳ 於ư 天thiên 界giới 。 集tập 海hải 內nội 名danh 德đức 五ngũ 十thập 三tam 人nhân 。 開khai 坐tọa 禪thiền 法Pháp 門môn 。 大đại 師sư 極cực 力lực 扳# 予# 往vãng 從tùng 。 少thiểu 師sư 翁ông 聽thính 之chi 。 乃nãi 得đắc 預dự 會hội 。 初sơ 不bất 知tri 用dụng 心tâm 之chi 訣quyết 。 甚thậm 苦khổ 之chi 。 乃nãi 拈niêm 香hương 請thỉnh 益ích 。 大đại 師sư 開khai 示thị 。 審thẩm 實thật 念niệm 佛Phật 公công 案án 。 從tùng 此thử 參tham 究cứu 。 一nhất 念niệm 不bất 移di 。 三tam 月nguyệt 之chi 內nội 。 如như 在tại 夢mộng 中trung 。 了liễu 不bất 見kiến 有hữu 大đại 眾chúng 。 亦diệc 不bất 知tri 有hữu 日nhật 用dụng 事sự 。 一nhất 眾chúng 皆giai 以dĩ 予# 為vi 有hữu 志chí 。 初sơ 不bất 數sổ 日nhật 。 以dĩ 用dụng 心tâm 太thái 急cấp 。 忽hốt 發phát 背bối/bội 疽thư 。 紅hồng 腫thũng 甚thậm 巨cự 。 大đại 師sư 甚thậm 難nan 之chi 。 予# 搭# 袈ca 裟sa 。 哀ai 切thiết 懇khẩn 禱đảo 於ư 韋vi 馱đà 前tiền 曰viết 。 此thử 必tất 冤oan 業nghiệp 索sách 命mạng 債trái 耳nhĩ 。 願nguyện 誦tụng 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 十thập 部bộ 。 告cáo 假giả 三tam 月nguyệt 以dĩ 完hoàn 禪thiền 期kỳ 。 後hậu 當đương 償thường 之chi 。 至chí 後hậu 夜dạ 。 倦quyện 極cực 。 上thượng 禪thiền 牀sàng 。 則tắc 熟thục 睡thụy 。 開khai 靜tĩnh 亦diệc 不bất 知tri 。 及cập 起khởi 。 則tắc 忘vong 之chi 矣hĩ 。 天thiên 明minh 。 大đại 師sư 問vấn 恙dạng 何hà 如như 。 予# 曰viết 。 無vô 恙dạng 也dã 。 及cập 視thị 之chi 。 已dĩ 平bình 復phục 矣hĩ 。 一nhất 眾chúng 驚kinh 歎thán 。 是thị 故cố 得đắc 完hoàn 一nhất 期kỳ 。 及cập 出xuất 。 亦diệc 如như 未vị 離ly 禪thiền 座tòa 時thời 。 即tức 行hành 市thị 中trung 。 如như 不bất 見kiến 一nhất 人nhân 。
時thời 皆giai 以dĩ 為vi 異dị 。 江giang 南nam 從tùng 來lai 不bất 知tri 禪thiền 。 而nhi 開khai 創sáng/sang 禪thiền 道đạo 。 自tự 雲vân 谷cốc 大đại 師sư 始thỉ 。 少thiếu 年niên 僧Tăng 之chi 習tập 禪thiền 者giả 。 獨độc 予# 一nhất 人nhân 。
時thời 寺tự 僧Tăng 服phục 飾sức 皆giai 從tùng 俗tục 。 多đa 豔diễm 色sắc 。 予# 盡tận 棄khí 所sở 習tập 衣y 服phục 。 獨độc 覓mịch 一nhất 衲nạp 被bị 之chi 。 見kiến 者giả 以dĩ 為vi 怪quái 。
四tứ 十thập 五ngũ 年niên 丙bính 寅# 。
予# 年niên 二nhị 十thập 一nhất 。 自tự 禪thiền 期kỳ 出xuất 。 是thị 年niên 二nhị 月nguyệt 十thập 八bát 日nhật 午ngọ 時thời 。 大đại 雨vũ 如như 傾khuynh 盆bồn 。 忽hốt 大đại 雷lôi 自tự 塔tháp 而nhi 下hạ 。 火hỏa 發phát 於ư 塔tháp 殿điện 。 不bất 移di 時thời 大đại 殿điện 焚phần 。 至chí 申thân 酉dậu 時thời 。 則tắc 各các 殿điện 畫họa 廊lang 。 一nhất 百bách 四tứ 十thập 餘dư 間gian 。 悉tất 為vi 煨ổi 燼tẫn 。
時thời 予# 少thiểu 祖tổ 為vi 住trụ 持trì 。 及cập 奏tấu 聞văn 。 旨chỉ 下hạ 法pháp 司ty 。 連liên 逮đãi 同đồng 事sự 者giả 十thập 八bát 人nhân 。 合hợp 寺tự 僧Tăng 恐khủng 株chu 連liên 。 各các 各các 逃đào 避tị 。 而nhi 寺tự 執chấp 事sự 僧Tăng 。 無vô 可khả 與dữ 計kế 事sự 者giả 。 予# 挺đĩnh 身thân 力lực 捄# 。 躬cung 負phụ 鹽diêm 菜thái 。 送tống 獄ngục 中trung 以dĩ 供cung 之chi 。 寺tự 至chí 刑hình 部bộ 相tương/tướng 去khứ 二nhị 十thập 里lý 。 往vãng 來lai 不bất 倦quyện 者giả 三tam 月nguyệt 。 且thả 多đa 方phương 調điều 護hộ 。 諸chư 在tại 事sự 者giả 。 竟cánh 免miễn 死tử 。
時thời 與dữ 雪tuyết 浪lãng 恩ân 公công 。 俱câu 決quyết 興hưng 復phục 之chi 志chí 。 且thả 曰viết 。 此thử 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 非phi 具cụ 大đại 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 者giả 未vị 易dị 也dã 。 你nễ 我ngã 當đương 拌# 命mạng 修tu 行hành 。 以dĩ 待đãi 時thời 可khả 也dã 。 是thị 時thời 即tức 發phát 遠viễn 遊du 志chí 。 頃khoảnh 之chi 少thiểu 祖tổ 尋tầm 入nhập 滅diệt 。 太thái 祖tổ 之chi 房phòng 門môn 無vô 支chi 持trì 者giả 。 先tiên 是thị 太thái 師sư 翁ông 入nhập 滅diệt 。 無vô 儲trữ 畜súc 。 喪táng 事sự 皆giai 取thủ 貸thải 不bất 資tư 。 故cố 多đa 欠khiếm 負phụ 。 即tức 析tích 居cư 。 知tri 必tất 不bất 能năng 保bảo 。 予# 思tư 太thái 師sư 翁ông 遺di 命mạng 。 乃nãi 設thiết 法pháp 盡tận 償thường 其kỳ 負phụ 貸thải 。 餘dư 者giả 分phần/phân 諸chư 弟đệ 子tử 各các 執chấp 業nghiệp 。 房phòng 門môn 竟cánh 以dĩ 存tồn 。 是thị 年niên 冬đông 從tùng 無vô 極cực 大đại 師sư 。 聽thính 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 於ư 天thiên 界giới 寺tự 。 因nhân 志chí 遠viễn 遊du 。 每mỗi 察sát 方phương 僧Tăng 。 求cầu 可khả 以dĩ 為vi 侶lữ 者giả 。 久cửu 之chi 。 竟cánh 未vị 得đắc 。 一nhất 日nhật 見kiến 後hậu 架# 精tinh 潔khiết 。 思tư 淨tịnh 頭đầu 心tâm 非phi 常thường 人nhân 。 乃nãi 訪phỏng 之chi 。 及cập 見kiến 。 特đặc 一nhất 黃hoàng 腫thũng 病bệnh 僧Tăng 。 每mỗi 早tảo 起khởi 。 事sự 已dĩ 悉tất 辦biện 。 不bất 知tri 何hà 時thời 洒sái 埽# 也dã 。 予# 故cố 不bất 寐mị 。 竊thiết 經kinh 行hành 廊lang 下hạ 偵# 之chi 。 當đương 眾chúng 方phương 放phóng 參tham 時thời 。 即tức 已dĩ 收thu 拾thập 畢tất 矣hĩ 。 又hựu 數sổ 日nhật 見kiến 不bất 潔khiết 。 乃nãi 不bất 見kiến 其kỳ 人nhân 。 問vấn 之chi 。 執chấp 事sự 曰viết 。 淨tịnh 頭đầu 病bệnh 於ư 客khách 房phòng 也dã 。 予# 往vãng 視thị 其kỳ 狀trạng 不bất 堪kham 。 問vấn 曰viết 。 師sư 安an 否phủ/bĩ 。 曰viết 。 業nghiệp 障chướng 身thân 病bệnh 已dĩ 難nạn/nan 支chi 。 饞sàm 病bệnh 更cánh 難nan 當đương 。 予# 問vấn 何hà 故cố 。 曰viết 。 每mỗi 見kiến 行hành 齋trai 食thực 。 恨hận 不bất 俱câu 放phóng 下hạ 。 予# 笑tiếu 曰viết 。 此thử 久cửu 病bệnh 思tư 食thực 耳nhĩ 。 是thị 知tri 其kỳ 人nhân 真chân 。 因nhân 料liệu 理lý 果quả 餅bính 。 袖tụ 往vãng 視thị 之chi 。 問vấn 其kỳ 號hiệu 曰viết 。 妙diệu 峰phong 。 為vi 蒲bồ 州châu 人nhân 。 予# 即tức 相tương/tướng 期kỳ 結kết 伴bạn 同đồng 遊du 。 後hậu 數sổ 日nhật 。 再tái 視thị 之chi 。 則tắc 不bất 見kiến 。 予# 心tâm 知tri 其kỳ 人nhân 。 恐khủng 以dĩ 予# 累lũy/lụy/luy 。 故cố 潛tiềm 行hành 耳nhĩ 。
隆long 慶khánh 改cải 元nguyên 丁đinh 卯mão 。
予# 年niên 二nhị 十thập 二nhị 。 特đặc 舉cử 虗hư 谷cốc 忠trung 公công 為vi 寺tự 住trụ 持trì 。 以dĩ 救cứu 傾khuynh 頹đồi 。 比tỉ 為vi 回hồi 祿lộc 事sự 。 常thường 住trụ 負phụ 貸thải 將tương 千thiên 金kim 。 皆giai 經kinh 予# 手thủ 。 眾chúng 計kế 無vô 所sở 處xử 。 予# 設thiết 法pháp 。 定định 限hạn 三tam 年niên 。 盡tận 償thường 之chi 。 是thị 年niên 奉phụng 部bộ 檄# 本bổn 寺tự 設thiết 義nghĩa 學học 。 教giáo 僧Tăng 徒đồ 。 請thỉnh 予# 為vi 教giáo 師sư 。 授thọ 業nghiệp 行hành 童đồng 。 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 餘dư 人nhân 。 予# 因nhân 是thị 復phục 視thị 左tả 史sử 。 諸chư 子tử 古cổ 文văn 辭từ 。
二nhị 年niên 戊# 辰thần 。
予# 年niên 二nhị 十thập 三tam 。 是thị 年niên 謝tạ 館quán 事sự 。 復phục 館quán 於ư 高cao 座tòa 。 以dĩ 房phòng 門môn 之chi 累lũy/lụy/luy 然nhiên 也dã 。
三tam 年niên 己kỷ 巳tị 。
予# 年niên 二nhị 十thập 四tứ 。 是thị 年niên 金kim 山sơn 聘sính 館quán 。 居cư 一nhất 年niên 。
四tứ 年niên 庚canh 午ngọ 。
予# 年niên 二nhị 十thập 五ngũ 。 是thị 年niên 仍nhưng 應ưng 金kim 山sơn 聘sính 。
五ngũ 年niên 辛tân 未vị 。
予# 年niên 二nhị 十thập 六lục 。 予# 以dĩ 本bổn 寺tự 回hồi 祿lộc 。 決quyết 興hưng 復phục 之chi 志chí 。 將tương 修tu 行hành 以dĩ 養dưỡng 道đạo 待đãi 時thời 。 是thị 年niên 遂toại 欲dục 遠viễn 遊du 。 始thỉ 同đồng 雪tuyết 浪lãng 恩ân 兄huynh 遊du 廬lư 山sơn 。 至chí 南nam 康khang 。 聞văn 山sơn 多đa 虎hổ 亂loạn 。 不bất 敢cảm 登đăng 。 遂toại 乘thừa 風phong 至chí 吉cát 安an 。 遊du 青thanh 原nguyên 。 見kiến 寺tự 廢phế 。 僧Tăng 皆giai 蓄súc 髮phát 。 慨khái 然nhiên 有hữu 興hưng 復phục 之chi 志chí 。 乃nãi 言ngôn 於ư 當đương 道đạo 。 選tuyển 年niên 四tứ 十thập 以dĩ 下hạ 者giả 盡tận 剃thế 之chi 。 得đắc 四tứ 十thập 餘dư 人nhân 。 夏hạ 自tự 青thanh 原nguyên 歸quy 。 料liệu 理lý 本bổn 師sư 業nghiệp 。 安an 頓đốn 得đắc 宜nghi 。 冬đông 十thập 一nhất 月nguyệt 。 即tức 一nhất 鉢bát 遠viễn 遊du 。 將tương 北bắc 行hành 時thời 。 雪tuyết 浪lãng 止chỉ 予# 。 恐khủng 不bất 能năng 禁cấm 苦khổ 寒hàn 。 姑cô 從tùng 吳ngô 越việt 。 多đa 佳giai 山sơn 水thủy 。 可khả 遊du 目mục 耳nhĩ 。 予# 曰viết 。 吾ngô 人nhân 習tập 氣khí 。 戀luyến 戀luyến 軟nhuyễn 煖noãn 。 必tất 至chí 不bất 可khả 施thí 之chi 地địa 。 乃nãi 易dị 制chế 也dã 。 若nhược 吳ngô 越việt 枕chẩm 席tịch 間gian 耳nhĩ 。 遂toại 一nhất 鉢bát 長trường/trưởng 往vãng 。
六lục 年niên 壬nhâm 申thân 。
予# 年niên 二nhị 十thập 七thất 。 初sơ 至chí 揚dương 州châu 。 大đại 雪tuyết 阻trở 之chi 。 且thả 病bệnh 作tác 。 久cửu 之chi 。 乞khất 食thực 於ư 市thị 。 不bất 能năng 入nhập 門môn 。 自tự 忖thốn 何hà 故cố 。 急cấp 自tự 省tỉnh 曰viết 。 以dĩ 腰yêu 纏triền 少thiểu 有hữu 銀ngân 二nhị 錢tiền 。 可khả 恃thị 耳nhĩ 。 乃nãi 見kiến 雪tuyết 中trung 僧Tăng 道đạo 。 行hành 乞khất 不bất 得đắc 者giả 。 即tức 盡tận 邀yêu 於ư 飲ẩm 店điếm 。 以dĩ 銀ngân 投đầu 之chi 。 一nhất 餐xan 而nhi 畢tất 。 明minh 日nhật 上thượng 街nhai 。 入nhập 一nhất 二nhị 門môn 。 乃nãi 能năng 呼hô 。 遂toại 得đắc 食thực 。 因nhân 自tự 喜hỷ 曰viết 。 吾ngô 力lực 足túc 輕khinh 萬vạn 鍾chung 矣hĩ 。 銘minh 其kỳ 鉢bát 曰viết 。 輕khinh 萬vạn 鍾chung 之chi 具cụ 。 銘minh 其kỳ 衲nạp 曰viết 。 輕khinh 天thiên 下hạ 之chi 具cụ 。 乃nãi 為vi 之chi 銘minh 曰viết 。 爾nhĩ 委ủy 我ngã 以dĩ 形hình 。 我ngã 託thác 爾nhĩ 以dĩ 心tâm 。 然nhiên 一nhất 身thân 固cố 因nhân 之chi 而nhi 足túc 。 萬vạn 物vật 實thật 以dĩ 之chi 而nhi 輕khinh 。 方phương 將tương 曳duệ 長trường/trưởng 風phong 之chi 袖tụ 。 披phi 白bạch 雲vân 之chi 襟khâm 。 其kỳ 舉cử 也dã 若nhược 鴻hồng 鵠hộc 之chi 翼dực 。 其kỳ 逸dật 也dã 若nhược 潛tiềm 龍long 之chi 鱗lân 。 逍tiêu 遙diêu 宇vũ 宙trụ 。 去khứ 住trụ 山sơn 林lâm 。 又hựu 奚hề 衒huyễn 夫phu 朱chu 紫tử 之chi 麗lệ 。 唯duy 取thủ 尚thượng 乎hồ 霜sương 雪tuyết 之chi 。 所sở 不bất 能năng 侵xâm 。 是thị 年niên 秋thu 七thất 月nguyệt 。 至chí 京kinh 師sư 。 無vô 投đầu 足túc 之chi 地địa 。 行hành 乞khất 竟cánh 日nhật 。 不bất 能năng 得đắc 。 日nhật 暮mộ 。 至chí 西tây 太thái 平bình 倉thương 茶trà [竺-二+朋]# 。 僅cận 一nhất 餐xan 。 投đầu 宿túc 河hà 漕# 遺di 教giáo 寺tự 。 明minh 日nhật 左tả 司ty 馬mã 汪uông 公công 伯bá 玉ngọc 。 知tri 予# 至chí 。 乃nãi 邀yêu 之chi 。 以dĩ 與dữ 次thứ 公công 仲trọng 淹yêm 為vi 社xã 友hữu 故cố 耳nhĩ 。 因nhân 得đắc 寓# 所sở 。 旬tuần 日nhật 。 即tức 謁yết 摩ma 訶ha 忠trung 法Pháp 師sư 。 隨tùy 往vãng 西tây 山sơn 。 聽thính 妙diệu 宗tông 鈔sao 。 有hữu 西tây 山sơn 懷hoài 恩ân 兄huynh 詩thi 。 期kỳ 罷bãi 。 摩ma 訶ha 留lưu 過quá 冬đông 。 聽thính 法Pháp 華hoa 唯duy 識thức 。 請thỉnh 安an 法Pháp 師sư 為vi 說thuyết 。 因nhân 明minh 三tam 支chi 比tỉ 量lượng 。 十thập 一nhất 月nguyệt 。 妙diệu 峰phong 師sư 。 訪phỏng 予# 至chí 。 師sư 長trưởng 鬚tu 髮phát 。 衣y 褐hạt 衣y 。 先tiên 報báo 云vân 。 有hữu 鹽diêm 客khách 相tương/tướng 訪phỏng 。 及cập 入nhập 門môn 。 師sư 即tức 問vấn 還hoàn 認nhận 得đắc 麼ma 。 予# 熟thục 視thị 之chi 。 見kiến 師sư 兩lưỡng 目mục 。 忽hốt 記ký 為vi 昔tích 天thiên 界giới 病bệnh 淨tịnh 頭đầu 也dã 。 乃nãi 曰viết 認nhận 得đắc 。 師sư 曰viết 。 改cải 頭đầu 換hoán 面diện 了liễu 也dã 。 予# 曰viết 。 本bổn 來lai 面diện 目mục 自tự 在tại 。 相tương/tướng 與dữ 一nhất 笑tiếu 。 不bất 暇hạ 言ngôn 其kỳ 他tha 。 第đệ 問vấn 所sở 寓# 。 曰viết 龍long 華hoa 明minh 日nhật 過quá 訊tấn 。 夜dạ 坐tọa 。 乃nãi 問vấn 其kỳ 狀trạng 。 何hà 以dĩ 如như 此thử 。 師sư 曰viết 。 以dĩ 久cửu 住trụ 山sơn 。 故cố 髮phát 長trường/trưởng 未vị 翦# 。 適thích 以dĩ 檀đàn 越việt 。 山sơn 陰ấm 殿điện 下hạ 。 修tu 一nhất 梵Phạm 宇vũ 。 命mạng 請thỉnh 內nội 藏tạng 故cố 來lai 耳nhĩ 。 問vấn 予# 狀trạng 。 乃nãi 曰viết 。 特đặc 來lai 尋tầm 師sư 。 且thả 以dĩ 觀quán 光quang 輦liễn 轂cốc 。 一nhất 參tham 知tri 識thức 。 以dĩ 絕tuyệt 他tha 日nhật 妄vọng 想tưởng 耳nhĩ 。 師sư 曰viết 。 別biệt 來lai 無vô 時thời 不bất 思tư 念niệm 。 將tương 謂vị 無vô 緣duyên 。 今kim 幸hạnh 來lai 。 某mỗ 願nguyện 伴bạn 行hành 乞khất 。 為vi 前tiền 驅khu 打đả 狗cẩu 耳nhĩ 。 竟cánh 夕tịch 之chi 談đàm 。 遲trì 明minh 一nhất 笑tiếu 而nhi 別biệt 。 即tức 往vãng 參tham 徧biến 融dung 大đại 師sư 。 禮lễ 拜bái 。 乞khất 和hòa 尚thượng 指chỉ 示thị 。 師sư 無vô 語ngữ 。 唯duy 直trực 視thị 之chi 而nhi 已dĩ 。 參tham 笑tiếu 巖nham 師sư 。 師sư 問vấn 何hà 處xứ 來lai 。 予# 曰viết 。 南nam 方phương 來lai 。 師sư 曰viết 。 記ký 得đắc 來lai 時thời 路lộ 否phủ/bĩ 。 曰viết 。 一nhất 過quá 便tiện 休hưu 。 師sư 曰viết 。 子tử 卻khước 來lai 處xứ 分phân 明minh 。 予# 作tác 禮lễ 。 侍thị 立lập 請thỉnh 益ích 。 師sư 開khai 示thị 向hướng 上thượng 數số 語ngữ 而nhi 別biệt 。
萬vạn 曆lịch 元nguyên 年niên 癸quý 酉dậu 。
予# 年niên 二nhị 十thập 八bát 。 春xuân 正chánh 月nguyệt 。 往vãng 遊du 五ngũ 臺đài 。 先tiên 求cầu 清thanh 凉# 傳truyền 。 按án 跡tích 遊du 之chi 。 至chí 北bắc 臺đài 見kiến 有hữu 憨# 山sơn 。 因nhân 問vấn 其kỳ 山sơn 何hà 在tại 。 僧Tăng 指chỉ 之chi 。 果quả 奇kỳ 秀tú 。 默mặc 取thủ 為vi 號hiệu 。 詩thi 以dĩ 志chí 之chi 。 有hữu 遮già 莫mạc 從tùng 人nhân 去khứ 。 聊liêu 將tương 此thử 息tức 機cơ 之chi 句cú 。 以dĩ 不bất 禁cấm 氷băng 雪tuyết 苦khổ 寒hàn 。 遂toại 不bất 能năng 留lưu 。 復phục 入nhập 京kinh 東đông 遊du 。 行hành 乞khất 至chí 盤bàn 山sơn 。 於ư 千thiên 象tượng 峪# 石thạch 室thất 。 見kiến 一nhất 僧Tăng 。 不bất 語ngữ 。 予# 亦diệc 不bất 問vấn 。 即tức 相tương/tướng 與dữ 拾thập 薪tân 汲cấp 水thủy 行hành 乞khất 。 汪uông 司ty 馬mã 以dĩ 書thư 訪phỏng 之chi 。 曰viết 。 恐khủng 公công 作tác 東đông 郊giao 餓ngạ 夫phu 也dã 。 及cập 秋thu 。 復phục 入nhập 京kinh 。 以dĩ 嶺lĩnh 南nam 歐âu 楨# 伯bá 。 先tiên 數số 年niên 。 未vị 面diện 寄ký 書thư 。 今kim 為vi 國quốc 博bác 。 急cấp 欲dục 見kiến 予# 。 故cố 歸quy 耳nhĩ 。
二nhị 年niên 甲giáp 戌tuất 。
予# 年niên 二nhị 十thập 九cửu 。 春xuân 。 遊du 京kinh 西tây 山sơn 。 當đương 代đại 名danh 士sĩ 。 若nhược 二nhị 王vương 。 二nhị 汪uông 。 及cập 南nam 海hải 歐âu 楨# 伯bá 。 一nhất 時thời 俱câu 集tập 都đô 下hạ 。 一nhất 日nhật 訪phỏng 王vương 長trường/trưởng 公công 鳳phượng 洲châu 。 相tương 見kiến 。 以dĩ 予# 少thiếu 年niên 易dị 之chi 。 予# 傲ngạo 然nhiên 賓tân 主chủ 。 公công 即tức 諄# 。 諄# 教giáo 以dĩ 作tác 詩thi 法pháp 。 予# 瞠# 目mục 視thị 之chi 。 竟cánh 無vô 一nhất 言ngôn 而nhi 別biệt 。 公công 不bất 懌dịch 。 乃nãi 對đối 次thứ 公công 麟lân 洲châu 言ngôn 之chi 。 明minh 日nhật 次thứ 公công 來lai 訪phỏng 。 一nhất 見kiến 即tức 曰viết 。 夜dạ 來lai 家gia 兄huynh 。 失thất 卻khước 一nhất 隻chỉ 眼nhãn 。 予# 曰viết 。 公công 具cụ 隻chỉ 眼nhãn 否phủ/bĩ 。 公công 拱củng 曰viết 。 小tiểu 子tử 相tương 見kiến 了liễu 也dã 。 相tương/tướng 與dữ 大đại 笑tiếu 歸quy 。 謂vị 其kỳ 兄huynh 曰viết 。 阿a 哥ca 。 輸du 卻khước 維duy 摩ma 了liễu 也dã 。 因nhân 以dĩ 詩thi 贈tặng 予# 。 有hữu 可khả 知tri 王vương 逸dật 少thiểu 。 名danh 理lý 讓nhượng 支chi 公công 之chi 句cú 。 一nhất 日nhật 。 汪uông 次thứ 公công 與dữ 予# 同đồng 居cư 。 看khán 左tả 傳truyền 。 因nhân 謂vị 予# 曰viết 。 公công 天thiên 資tư 特đặc 異dị 。 大đại 有hữu 文văn 章chương 氣khí 概khái 。 家gia 伯bá 子tử 當đương 代đại 文văn 宗tông 也dã 。 何hà 不bất 執chấp 業nghiệp 。 以dĩ 成thành 一nhất 家gia 之chi 名danh 乎hồ 。 予# 笑tiếu 而nhi 唾thóa 曰viết 。 留lưu 取thủ 老lão 兄huynh 膝tất 頭đầu 。 他tha 日nhật 拜bái 老lão 僧Tăng 。 受thọ 西tây 來lai 意ý 也dã 。 次thứ 公công 大đại 不bất 悅duyệt 。 歸quy 告cáo 司ty 馬mã 公công 。 公công 曰viết 。 信tín 哉tai 。 予# 觀quán 印ấn 公công 道đạo 骨cốt 。 他tha 日nhật 當đương 入nhập 大đại 慧tuệ 中trung 峰phong 之chi 室thất 。 是thị 肯khẳng 以dĩ 區khu 區khu 文văn 字tự 為vi 哉tai 。 第đệ 恐khủng 浮phù 遊du 為vi 誤ngộ 耳nhĩ 。 見kiến 予# 與dữ 次thứ 公công 扇thiên/phiến 頭đầu 詩thi 。 有hữu 身thân 世thế 蜩# 雙song 翼dực 。 乾can/kiền/càn 坤# 馬mã 一nhất 毛mao 之chi 句cú 。 乃nãi 示thị 次thứ 公công 曰viết 。 此thử 豈khởi 文văn 字tự 僧Tăng 耶da 。 他tha 日nhật 特đặc 設thiết 齋trai 請thỉnh 予# 。 與dữ 妙diệu 師sư 同đồng 坐tọa 。 公công 謂vị 予# 曰viết 。 禪thiền 門môn 寥liêu 落lạc 大đại 可khả 憂ưu 。 小tiểu 子tử 切thiết 念niệm 之chi 。 觀quán 公công 器khí 度độ 。 將tương 來lai 成thành 就tựu 不bất 小tiểu 。 何hà 以dĩ 浪lãng 遊du 為vi 。 予# 曰viết 。 貧bần 道đạo 特đặc 為vi 。 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 參tham 訪phỏng 知tri 識thức 。 今kim 第đệ 遊du 目mục 當đương 代đại 人nhân 物vật 。 以dĩ 了liễu 他tha 日nhật 妄vọng 想tưởng 耳nhĩ 。 非phi 浪lãng 遊du 也dã 。 且thả 將tương 行hành 矣hĩ 。 公công 曰viết 。 信tín 然nhiên 。 予# 觀quán 方phương 今kim 無vô 可khả 為vi 公công 之chi 師sư 者giả 。 若nhược 無vô 妙diệu 峰phong 。 則tắc 無vô 友hữu 矣hĩ 。 予# 曰viết 。 昔tích 已dĩ 物vật 色sắc 於ư 眾chúng 中trung 。 曾tằng 結kết 同đồng 參tham 之chi 盟minh 。 故cố 北bắc 來lai 相tương 尋tầm 。 不bất 意ý 偶ngẫu 遇ngộ 於ư 此thử 。 公công 曰viết 。 異dị 哉tai 。 二nhị 公công 若nhược 果quả 行hành 。 小tiểu 子tử 願nguyện 津tân 之chi 。
時thời 妙diệu 師sư 取thủ 藏tạng 經kinh 回hồi 。 司ty 馬mã 公công 因nhân 送tống 勘khám 合hợp 二nhị 道đạo 。 又hựu 為vi 文văn 以dĩ 送tống 予# 。 一nhất 日nhật 公công 速tốc 予# 至chí 。 問vấn 曰viết 。 妙diệu 峰phong 行hành 矣hĩ 。 公công 何hà 不bất 見kiến 別biệt 。 予# 曰viết 。 姑cô 徐từ 行hành 。 公công 曰viết 。 予# 知tri 公công 不bất 欲dục 隨tùy 人nhân 脚cước 跟cân 轉chuyển 耳nhĩ 。 殊thù 大đại 不bất 然nhiên 。 古cổ 人nhân 不bất 羞tu 小tiểu 節tiết 。 而nhi 恥sỉ 功công 名danh 不bất 顯hiển 於ư 天thiên 下hạ 。 但đãn 願nguyện 公công 他tha 日nhật 做tố 出xuất 法Pháp 門môn 一nhất 段đoạn 光quang 明minh 事sự 業nghiệp 。 又hựu 何hà 以dĩ 區khu 區khu 較giảo 去khứ 就tựu 哉tai 。 予# 感cảm 而nhi 拜bái 謝tạ 。 遂toại 決quyết 行hành 。 即tức 往vãng 視thị 妙diệu 師sư 。 已dĩ 載tái 乘thừa 矣hĩ 。 見kiến 予# 至chí 。 問vấn 曰viết 。 師sư 行hành 乎hồ 。 曰viết 。 行hành 矣hĩ 。 即tức 登đăng 車xa 。 未vị 別biệt 一nhất 人nhân 而nhi 去khứ 。 秋thu 八bát 月nguyệt 。 渡độ 孟# 津tân 見kiến 武võ 王vương 觀quán 兵binh 處xứ 。 有hữu 詩thi 弔điếu 之chi 曰viết 。 片phiến 石thạch 荒hoang 碑bi 倚ỷ 岸ngạn 頭đầu 。 當đương 年niên 曾tằng 此thử 會hội 諸chư 侯hầu 。 王vương 綱cương 直trực 使sử 同đồng 天thiên 地địa 。 應ưng 共cộng 黃hoàng 河hà 不bất 斷đoạn 流lưu 。 過quá 夷di 齊tề 扣khấu 馬mã 地địa 弔điếu 曰viết 。 棄khí 國quốc 遺di 榮vinh 意ý 已dĩ 深thâm 。 空không 餘dư 古cổ 廟miếu 柏# 森sâm 森sâm 。 首thủ 陽dương 山sơn 色sắc 清thanh 如như 許hứa 。 猶do 是thị 當đương 年niên 扣khấu 馬mã 心tâm 。 遂toại 入nhập 少thiểu 林lâm 謁yết 初sơ 祖tổ 。
時thời 大Đại 千Thiên 潤nhuận 宗tông 師sư 。 初sơ 入nhập 院viện 。 予# 訪phỏng 之chi 。 未vị 遇ngộ 。 出xuất 山sơn 觀quán 洛lạc 陽dương 古cổ 城thành 焚phần 經kinh 臺đài 白bạch 馬mã 寺tự 。 即tức 追truy 妙diệu 師sư 。 九cửu 月nguyệt 。 至chí 河hà 東đông 。 會hội 山sơn 陰ấm 至chí 。 遂toại 留lưu 結kết 冬đông 。
時thời 太thái 守thủ 陳trần 公công 。 延diên 妙diệu 師sư 及cập 予# 。 意ý 甚thậm 勤cần 。 為vi 刻khắc 肇triệu 論luận 中trung 吳ngô 集tập 解giải 。 予# 校giáo 閱duyệt 。 向hướng 於ư 不bất 遷thiên 論luận 旋toàn 嵐lam 偃yển 岳nhạc 之chi 旨chỉ 不bất 明minh 。 竊thiết 懷hoài 疑nghi 久cửu 矣hĩ 。 今kim 及cập 之chi 。 猶do 罔võng 然nhiên 。 至chí 梵Phạm 志Chí 自tự 幼ấu 出xuất 家gia 。 白bạch 首thủ 而nhi 歸quy 。 鄰lân 人nhân 見kiến 之chi 曰viết 。 昔tích 人nhân 猶do 在tại 耶da 。 志chí 曰viết 。 吾ngô 似tự 昔tích 人nhân 。 非phi 昔tích 人nhân 也dã 。 恍hoảng 然nhiên 了liễu 悟ngộ 曰viết 。 信tín 乎hồ 諸chư 法pháp 本bổn 無vô 去khứ 來lai 也dã 。 即tức 下hạ 禪thiền 牀sàng 禮lễ 佛Phật 。 則tắc 無vô 起khởi 動động 相tương/tướng 。 揭yết 廉liêm 立lập 階giai 前tiền 。 忽hốt 風phong 吹xuy 庭đình 樹thụ 。 飛phi 葉diệp 滿mãn 空không 。 則tắc 了liễu 無vô 動động 相tương/tướng 。 曰viết 。 此thử 旋toàn 嵐lam 偃yển 岳nhạc 而nhi 長trường/trưởng 靜tĩnh 也dã 。 至chí 後hậu 出xuất 遺di 。 則tắc 了liễu 無vô 流lưu 相tương/tướng 。 曰viết 。 此thử 江giang 河hà 競cạnh 注chú 而nhi 不bất 流lưu 也dã 。 於ư 是thị 去khứ 來lai 生sanh 死tử 之chi 疑nghi 。 從tùng 此thử 氷băng 釋thích 。 乃nãi 有hữu 偈kệ 曰viết 。 死tử 生sanh 晝trú 夜dạ 。 水thủy 流lưu 花hoa 謝tạ 。 今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 鼻tị 孔khổng 向hướng 下hạ 。 明minh 日nhật 。 妙diệu 師sư 相tương 見kiến 。 喜hỷ 曰viết 。 師sư 何hà 所sở 得đắc 耶da 。 予# 曰viết 。 夜dạ 來lai 見kiến 河hà 邊biên 兩lưỡng 箇cá 鐵thiết 牛ngưu 相tương/tướng 鬬đấu 入nhập 水thủy 去khứ 也dã 。 至chí 今kim 絕tuyệt 消tiêu 息tức 。 師sư 笑tiếu 曰viết 。 且thả 喜hỷ 有hữu 住trụ 山sơn 本bổn 錢tiền 矣hĩ 。 未vị 幾kỷ 山sơn 陰ấm 請thỉnh 牛ngưu 山sơn 法pháp 光quang 禪thiền 師sư 至chí 。 予# 久cửu 慕mộ 之chi 。 相tương 見kiến 喜hỷ 得đắc 坐tọa 參tham 也dã 。 與dữ 語ngữ 機cơ 相tương/tướng 契khế 。 請thỉnh 益ích 。 開khai 示thị 以dĩ 離ly 心tâm 意ý 識thức 參tham 。 出xuất 凡phàm 聖thánh 路lộ 學học 。 深thâm 得đắc 其kỳ 旨chỉ 。 每mỗi 見kiến 師sư 談đàm 論luận 出xuất 聲thanh 。 如như 天thiên 鼓cổ 音âm 。 是thị 時thời 予# 知tri 悟ngộ 明minh 心tâm 地địa 者giả 。 出xuất 詞từ 吐thổ 氣khí 果quả 別biệt 也dã 。 深thâm 服phục 膺ưng 其kỳ 人nhân 。 一nhất 日nhật 袋đại 中trung 搜sưu 得đắc 予# 詩thi 。 讀đọc 之chi 。 歎thán 曰viết 。 此thử 等đẳng 佳giai 句cú 。 何hà 自tự 而nhi 得đắc 耶da 。 復phục 笑tiếu 曰viết 。 佳giai 則tắc 佳giai 矣hĩ 。 那na 一nhất 竅khiếu 欠khiếm 通thông 在tại 。 予# 曰viết 。 和hòa 尚thượng 那na 一nhất 竅khiếu 通thông 否phủ/bĩ 。 師sư 曰viết 。 三tam 十thập 年niên 拿# 龍long 捉tróc 虎hổ 。 今kim 日nhật 草thảo 中trung 走tẩu 出xuất 兔thố 子tử 來lai 。 下hạ 一nhất 跳khiêu 。 予# 曰viết 。 和hòa 尚thượng 不bất 是thị 拿# 龍long 捉tróc 虎hổ 手thủ 。 師sư 拈niêm 拄trụ 杖trượng 才tài 要yếu 打đả 。 予# 即tức 把bả 住trụ 。 以dĩ 手thủ 捋# 其kỳ 鬚tu 曰viết 。 說thuyết 是thị 兔thố 子tử 。 恰kháp 是thị 蝦hà 蟇# 。 師sư 一nhất 笑tiếu 休hưu 去khứ 。 師sư 一nhất 日nhật 曰viết 。 公công 不bất 必tất 他tha 往vãng 。 願nguyện 同đồng 老lão 伏phục 牛ngưu 。 是thị 所sở 望vọng 也dã 。 予# 曰viết 。 觀quán 師sư 佛Phật 法Pháp 機cơ 辯biện 。 不bất 減giảm 大đại 慧tuệ 。 見kiến 居cư 常thường 似tự 有hữu 風phong 顛điên 態thái 。 吟ngâm 哦nga 手thủ 口khẩu 無vô 停đình 時thời 謂vị 何hà 。 師sư 曰viết 。 此thử 我ngã 禪thiền 病bệnh 也dã 。 初sơ 發phát 悟ngộ 時thời 。 偈kệ 語ngữ 如như 流lưu 。 日nhật 夜dạ 不bất 絕tuyệt 。 自tự 是thị 不bất 能năng 止chỉ 。 遂toại 成thành 病bệnh 耳nhĩ 。 予# 曰viết 。 此thử 病bệnh 初sơ 發phát 時thời 。 何hà 以dĩ 治trị 之chi 。 師sư 曰viết 。 此thử 病bệnh 一nhất 發phát 。 若nhược 自tự 看khán 不bất 破phá 。 須tu 得đắc 大đại 手thủ 眼nhãn 人nhân 痛thống 打đả 一nhất 頓đốn 。 令linh 其kỳ 熟thục 睡thụy 。 覺giác 時thời 。 則tắc 自tự 然nhiên 消tiêu 滅diệt 矣hĩ 。 我ngã 初sơ 恨hận 其kỳ 無vô 毒độc 手thủ 耳nhĩ 。 歲tuế 暮mộ 。 師sư 知tri 予# 新tân 正chánh 即tức 往vãng 五ngũ 臺đài 。 乃nãi 以dĩ 詩thi 送tống 之chi 。 有hữu 雲vân 中trung 獅sư 子tử 騎kỵ 來lai 看khán 。 洞đỗng 裏lý 潛tiềm 龍long 放phóng 去khứ 休hưu 之chi 句cú 。 問vấn 曰viết 。 公công 知tri 否phủ/bĩ 。 予# 曰viết 。 不bất 知tri 。 師sư 曰viết 。 要yếu 公công 不bất 可khả 捉tróc 死tử 蛇xà 耳nhĩ 。 予# 頷hạm 之chi 。 向hướng 來lai 禪thiền 道đạo 。 久cửu 無vô 師sư 匠tượng 。 及cập 見kiến 光quang 師sư 。 始thỉ 知tri 有hữu 宗tông 門môn 作tác 略lược 。 山sơn 陰ấm 國quốc 主chủ 問vấn 予# 二nhị 親thân 在tại 。 乃nãi 贈tặng 二nhị 百bách 金kim 為vi 終chung 養dưỡng 資tư 。 予# 謝tạ 曰viết 。 貧bần 道đạo 初sơ 行hành 脚cước 。 自tự 救cứu 不bất 了liễu 。 又hựu 安an 敢cảm 累lũy/lụy/luy 二nhị 親thân 乎hồ 。 因nhân 讓nhượng 致trí 光quang 師sư 。
三tam 年niên 乙ất 亥hợi 。
予# 年niên 三tam 十thập 。 正chánh 月nguyệt 自tự 河hà 東đông 同đồng 妙diệu 師sư 上thượng 五ngũ 臺đài 。 過quá 平bình 陽dương 。 師sư 之chi 故cố 鄉hương 也dã 。 師sư 以dĩ 少thiểu 貧bần 。 值trị 歲tuế 饑cơ 。 父phụ 母mẫu 死tử 。 葬táng 無vô 殮liễm 具cụ 。 至chí 是thị 山sơn 陰ấm 與dữ 一nhất 二nhị 當đương 道đạo 助trợ 之chi 。 予# 為vi 卜bốc 高cao 敞sưởng 地địa 為vi 合hợp 葬táng 。 作tác 墓mộ 誌chí 。 師sư 俗tục 姓tánh 續tục 。 居cư 平bình 陽dương 東đông 郭quách 。 葢# 春xuân 秋thu 續tục 鞠cúc 居cư 之chi 後hậu 也dã 。 太thái 守thủ 胡hồ 公công 號hiệu 順thuận 菴am 。 東đông 萊# 人nhân 。 聞văn 予# 至chí 寓# 城thành 外ngoại 。 欲dục 一nhất 見kiến 不bất 可khả 得đắc 。 及cập 予# 行hành 。 公công 送tống 郵bưu 符phù 。 予# 曰viết 。 道Đạo 人Nhân 行hành 脚cước 有hữu 草thảo 屨lũ 耳nhĩ 。 焉yên 用dụng 此thử 。 公công 益ích 重trọng/trùng 。 及cập 予# 行hành 。 公công 後hậu 追truy 之chi 。 至chí 靈linh 石thạch 。 乃nãi 見kiến 。 同đồng 至chí 會hội 城thành 。 留lưu 語ngữ 數sổ 日nhật 。 差sai 役dịch 送tống 至chí 臺đài 山sơn 。 於ư 二nhị 月nguyệt 望vọng 日nhật 。 寓# 塔tháp 院viện 寺tự 。 大đại 方phương 主chủ 人nhân 為vi 卜bốc 居cư 北bắc 臺đài 之chi 龍long 門môn 。 最tối 幽u 峻tuấn 處xứ 也dã 。 以dĩ 三tam 月nguyệt 三tam 日nhật 。 於ư 雪tuyết 堆đôi 中trung 。 撥bát 出xuất 老lão 屋ốc 數số 椽chuyên 以dĩ 居cư 之chi 。
時thời 見kiến 萬vạn 山sơn 氷băng 雪tuyết 。 儼nghiễm 然nhiên 夙túc 慕mộ 之chi 境cảnh 。 身thân 心tâm 洒sái 然nhiên 。 如như 入nhập 極Cực 樂Lạc 國Quốc 。 未vị 幾kỷ 。 妙diệu 峰phong 往vãng 遊du 夜dạ 臺đài 。 予# 獨độc 住trụ 此thử 。 單đơn 提đề 一nhất 念niệm 。 人nhân 來lai 不bất 語ngữ 。 目mục 之chi 而nhi 已dĩ 。 久cửu 之chi 視thị 人nhân 如như 杌ngột 。 直trực 至chí 一nhất 字tự 不bất 識thức 之chi 地địa 。 初sơ 以dĩ 大đại 風phong 時thời 作tác 。 萬vạn 竅khiếu 怒nộ 號hiệu 。 氷băng 消tiêu 澗giản 水thủy 。 衝xung 激kích 奔bôn 騰đằng 如như 雷lôi 。 靜tĩnh 中trung 聞văn 有hữu 聲thanh 。 如như 千thiên 軍quân 萬vạn 馬mã 出xuất 兵binh 之chi 狀trạng 。 甚thậm 以dĩ 為vi 喧huyên 擾nhiễu 。 因nhân 問vấn 妙diệu 師sư 。 師sư 曰viết 。 境cảnh 自tự 心tâm 生sanh 。 非phi 從tùng 外ngoại 來lai 。 聞văn 古cổ 人nhân 云vân 。 三tam 十thập 年niên 聞văn 水thủy 聲thanh 。 不bất 轉chuyển 意ý 根căn 。 當đương 證chứng 觀quán 音âm 圓viên 通thông 。 溪khê 上thượng 有hữu 獨độc 木mộc 橋kiều 。 予# 日nhật 日nhật 坐tọa 立lập 其kỳ 上thượng 。 初sơ 則tắc 水thủy 聲thanh 宛uyển 然nhiên 。 久cửu 之chi 動động 念niệm 即tức 聞văn 。 不bất 動động 即tức 不bất 聞văn 。 一nhất 日nhật 坐tọa 橋kiều 上thượng 。 忽hốt 然nhiên 忘vong 身thân 。 則tắc 音âm 聲thanh 寂tịch 然nhiên 。 自tự 此thử 眾chúng 響hưởng 皆giai 寂tịch 。 不bất 復phục 為vi 擾nhiễu 矣hĩ 。 予# 日nhật 食thực 麥mạch 麩phu 和hòa 野dã 菜thái 。 以dĩ 合hợp 米mễ 為vi 飲ẩm 湯thang 送tống 之chi 。 初sơ 人nhân 送tống 米mễ 三tam 斗đẩu 。 半bán 載tái 尚thượng 有hữu 餘dư 。 一nhất 日nhật 粥chúc 罷bãi 經kinh 行hành 。 忽hốt 立lập 定định 。 不bất 見kiến 身thân 心tâm 。 唯duy 一nhất 大đại 光quang 明minh 藏tạng 。 圓viên 滿mãn 湛trạm 寂tịch 。 如như 大đại 圓viên 鏡kính 。 山sơn 河hà 大đại 地địa 。 影ảnh 現hiện 其kỳ 中trung 。 及cập 覺giác 則tắc 朗lãng 然nhiên 。 自tự 覓mịch 身thân 心tâm 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 瞥miết 然nhiên 一nhất 念niệm 狂cuồng 心tâm 歇hiết 。 內nội 外ngoại 根căn 塵trần 俱câu 洞đỗng 徹triệt 。 翻phiên 身thân 觸xúc 破phá 太thái 虗hư 空không 。 萬vạn 象tượng 森sâm 羅la 從tùng 起khởi 滅diệt 。 自tự 此thử 內nội 外ngoại 湛trạm 然nhiên 。 無vô 復phục 音âm 聲thanh 色sắc 相tướng 為vi 障chướng 礙ngại 。 從tùng 前tiền 疑nghi 會hội 。 當đương 下hạ 頓đốn 消tiêu 。 及cập 視thị 釜phủ 已dĩ 生sanh 塵trần 矣hĩ 。 以dĩ 獨độc 一nhất 無vô 侶lữ 。 故cố 不bất 知tri 久cửu 近cận 耳nhĩ 。 是thị 年niên 夏hạ 。 雪tuyết 浪lãng 兄huynh 北bắc 來lai 看khán 予# 。 至chí 臺đài 山sơn 。 不bất 禁cấm 其kỳ 凄# 楚sở 。 信tín 宿túc 而nhi 別biệt 。 冬đông 結kết 一nhất 板bản 屋ốc 以dĩ 居cư 。
四tứ 年niên 丙bính 子tử 。
予# 年niên 三tam 十thập 一nhất 。 春xuân 三tam 月nguyệt 。 蓮liên 池trì 大đại 師sư 。 遊du 五ngũ 臺đài 過quá 訪phỏng 。 留lưu 數sổ 日nhật 。 夜dạ 對đối 談đàm 心tâm 甚thậm 契khế 。 是thị 年niên 予# 發phát 悟ngộ 後hậu 。 無vô 人nhân 請thỉnh 益ích 。 乃nãi 展triển 楞lăng 伽già 印ấn 證chứng 。 初sơ 未vị 聞văn 講giảng 此thử 經Kinh 。 全toàn 不bất 解giải 義nghĩa 。 故cố 今kim 但đãn 以dĩ 現hiện 量lượng 照chiếu 之chi 。 少thiểu 起khởi 心tâm 識thức 。 即tức 不bất 容dung 思tư 量lượng 。 如như 是thị 者giả 八bát 閱duyệt 月nguyệt 。 則tắc 全toàn 經kinh 旨chỉ 趣thú 。 了liễu 然nhiên 無vô 疑nghi 。 秋thu 七thất 月nguyệt 。 平bình 陽dương 太thái 守thủ 胡hồ 公công 。 轉chuyển 鴈nhạn 平bình 兵binh 備bị 。 入nhập 山sơn 相tương/tướng 訪phỏng 。 靜tĩnh 室thất 中trung 。 唯duy 餐xan 燕yên 麥mạch [飢-几+屈]# [飢-几+畾]# 野dã 菜thái 虀# 耳nhĩ 。
時thời 下hạ 方phương 正chánh 酷khốc 熱nhiệt 。 驂# 從tùng 到đáo 澗giản 中trung 敲# 氷băng 嚼tước 之chi 。 公công 見kiến 曰viết 。 別biệt 是thị 一nhất 世thế 界giới 也dã 。 吾ngô 到đáo 此thử 。 世thế 念niệm 如như 此thử 氷băng 耳nhĩ 。 是thị 年niên 冬đông 十thập 月nguyệt 。 塔tháp 院viện 主chủ 人nhân 大đại 方phương 被bị 誣vu 訟tụng 。 本bổn 道đạo 擬nghĩ 配phối 遞đệ 還hoàn 俗tục 。 叢tùng 林lâm 幾kỷ 廢phế 。 廬lư 山sơn 徹triệt 空không 禪thiền 師sư 來lai 。 與dữ 予# 同đồng 居cư 。 適thích 見kiến 其kỳ 事sự 。 大đại 苦khổ 之chi 。 予# 曰viết 。 無vô 傷thương 也dã 。 遂toại 躬cung 謁yết 胡hồ 公công 。 冐mạo 大đại 雪tuyết 往vãng 。 及cập 見kiến 。 胡hồ 公công 欣hân 然nhiên 曰viết 。 正chánh 思tư 山sơn 中trung 大đại 雪tuyết 難nan 禁cấm 。 已dĩ 作tác 書thư 遣khiển 迎nghênh 。 師sư 適thích 來lai 。 誠thành 所sở 感cảm 也dã 。 然nhiên 竟cánh 解giải 釋thích 主chủ 人nhân 。 道Đạo 場Tràng 以dĩ 全toàn 。 固cố 留lưu 過quá 冬đông 。 朝triêu 夕tịch 問vấn 道đạo 。 為vi 說thuyết 緒tự 言ngôn 。 開khai 府phủ 高cao 公công 。 移di 鎮trấn 代đại 郡quận 。 聞văn 予# 在tại 署thự 中trung 。 乃nãi 謂vị 胡hồ 公công 云vân 。 家gia 有hữu 園viên 亭đình 。 多đa 題đề 詠vịnh 。 欲dục 求cầu 高cao 人nhân 一nhất 詩thi 。 胡hồ 公công 諾nặc 之chi 。 對đối 予# 言ngôn 。 予# 曰viết 。 我ngã 胸hung 中trung 無vô 一nhất 字tự 。 焉yên 能năng 為vi 詩thi 乎hồ 。 力lực 拒cự 之chi 。 胡hồ 公công 乃nãi 取thủ 古cổ 今kim 詩thi 集tập 。 置trí 几kỉ 上thượng 發phát 予# 詩thi 思tư 。 予# 偶ngẫu 揭yết 之chi 。 方phương 搆câu 思tư 。 忽hốt 機cơ 一nhất 動động 。 則tắc 詩thi 句cú 迅tấn 速tốc 不bất 可khả 遏át 捺nại 。 胡hồ 公công 出xuất 堂đường 回hồi 。 則tắc 已dĩ 落lạc 筆bút 二nhị 三tam 十thập 首thủ 矣hĩ 。 予# 忽hốt 覺giác 之chi 曰viết 。 此thử 文văn 字tự 習tập 氣khí 魔ma 也dã 。 即tức 止chỉ 之chi 。 取thủ 一nhất 首thủ 以dĩ 塞tắc 白bạch 。 然nhiên 機cơ 不bất 可khả 止chỉ 。 不bất 覺giác 從tùng 前tiền 所sở 習tập 詩thi 書thư 辭từ 賦phú 。 凡phàm 曾tằng 入nhập 目mục 者giả 。 一nhất 時thời 現hiện 前tiền 。 逼bức 塞tắc 虗hư 空không 。 即tức 通thông 身thân 是thị 口khẩu 。 亦diệc 不bất 能năng 盡tận 吐thổ 。 更cánh 不bất 知tri 何hà 為vi 我ngã 之chi 身thân 心tâm 也dã 。 默mặc 之chi 自tự 視thị 。 將tương 欲dục 飛phi 舉cử 之chi 狀trạng 。 無vô 奈nại 之chi 何hà 。 明minh 日nhật 。 胡hồ 公công 送tống 高cao 公công 去khứ 。 予# 獨độc 坐tọa 思tư 之chi 曰viết 。 此thử 正Chánh 法Pháp 光quang 禪thiền 師sư 。 所sở 謂vị 禪thiền 病bệnh 也dã 。 今kim 在tại 此thử 中trung 。 誰thùy 能năng 為vì 我ngã 治trị 之chi 者giả 。 無vô 已dĩ 。 獨độc 有hữu 熟thục 睡thụy 可khả 消tiêu 。 遂toại 閉bế 門môn 強cường/cưỡng 臥ngọa 。 初sơ 甚thậm 不bất 能năng 。 久cửu 之chi 坐tọa 忘vong 如như 睡thụy 。 童đồng 子tử 敲# 門môn 不bất 開khai 。 椎chùy 之chi 不bất 應ưng 。 胡hồ 公công 歸quy 。 亟# 問vấn 之chi 。 乃nãi 令linh 破phá 窗song 入nhập 。 見kiến 予# 擁ủng 衲nạp 端đoan 坐tọa 。 呼hô 之chi 不bất 應ưng 。 撼# 之chi 不bất 動động 。 先tiên 是thị 書thư 室thất 中trung 。 設thiết 佛Phật 供cung 案án 。 有hữu 擊kích 子tử 。 胡hồ 公công 拈niêm 之chi 問vấn 曰viết 。 此thử 物vật 何hà 用dụng 。 予# 曰viết 。 西tây 域vực 僧Tăng 入nhập 定định 。 不bất 能năng 覺giác 。 以dĩ 此thử 鳴minh 之chi 。 即tức 覺giác 矣hĩ 。 公công 忽hốt 憶ức 之chi 。 曰viết 。 師sư 入nhập 定định 耶da 。 疾tật 取thủ 擊kích 子tử 耳nhĩ 邊biên 鳴minh 數sổ 十thập 聲thanh 。 予# 始thỉ 微vi 微vi 醒tỉnh 覺giác 。 開khai 眼nhãn 視thị 之chi 。 則tắc 不bất 知tri 身thân 在tại 何hà 處xứ 也dã 。 公công 曰viết 。 我ngã 行hành 。 師sư 即tức 閉bế 門môn 坐tọa 。 今kim 五ngũ 日nhật 矣hĩ 。 予# 曰viết 。 不bất 知tri 也dã 。 第đệ 一nhất 息tức 耳nhĩ 。 言ngôn 畢tất 。 默mặc 坐tọa 諦đế 觀quán 。 竟cánh 不bất 知tri 此thử 是thị 何hà 所sở 。 亦diệc 不bất 知tri 從tùng 何hà 入nhập 來lai 。 及cập 回hồi 觀quán 山sơn 中trung 。 及cập 一nhất 往vãng 行hành 脚cước 。 一nhất 一nhất 皆giai 夢mộng 中trung 事sự 耳nhĩ 。 求cầu 之chi 而nhi 不bất 得đắc 。 則tắc 向hướng 之chi 徧biến 空không 擾nhiễu 擾nhiễu 者giả 。 如như 雨vũ 散tán 雲vân 收thu 。 長trường/trưởng 空không 若nhược 洗tẩy 。 皆giai 寂tịch 然nhiên 了liễu 無vô 影ảnh 像tượng 矣hĩ 。 心tâm 空không 境cảnh 寂tịch 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 喻dụ 。 乃nãi 曰viết 。 靜tĩnh 極cực 光quang 通thông 達đạt 。 寂tịch 照chiếu 含hàm 虗hư 空không 。 卻khước 來lai 觀quán 世thế 間gian 。 猶do 如như 夢mộng 中trung 事sự 。 佛Phật 語ngữ 真chân 不bất 吾ngô 欺khi 也dã 。 歲tuế 暮mộ 擬nghĩ 新tân 正chánh 還hoàn 山sơn 。 乃nãi 為vi 胡hồ 公công 言ngôn 臺đài 山sơn 林lâm 木mộc 。 苦khổ 被bị 姦gian 商thương 砍# 伐phạt 。 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 場tràng 。 將tương 童đồng 童đồng 不bất 毛mao 矣hĩ 。 公công 為vi 具cụ 疏sớ/sơ 題đề 請thỉnh 大đại 禁cấm 之chi 。 自tự 後hậu 。 國quốc 家gia 修tu 建kiến 諸chư 剎sát 。 皆giai 仗trượng 所sở 禁cấm 之chi 林lâm 木mộc 。 否phủ/bĩ 則tắc 無vô 所sở 取thủ 材tài 矣hĩ 。
五ngũ 年niên 丁đinh 丑sửu 。
予# 三tam 十thập 二nhị 歲tuế 。 春xuân 。 自tự 鴈nhạn 門môn 歸quy 。 因nhân 思tư 父phụ 母mẫu 罔võng 極cực 之chi 恩ân 。 且thả 念niệm 於ư 法pháp 多đa 障chướng 。 因nhân 見kiến 南nam 岳nhạc 思tư 大đại 師sư 發phát 願nguyện 文văn 。 遂toại 發phát 心tâm 刺thứ 血huyết 泥nê 金kim 。 寫tả 大đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 一nhất 部bộ 。 上thượng 結kết 般Bát 若Nhã 勝thắng 緣duyên 。 下hạ 酬thù 罔võng 極cực 之chi 恩ân 。 以dĩ 是thị 年niên 春xuân 創sáng/sang 意ý 。 先tiên 是thị 。 慈từ 聖thánh 聖thánh 母mẫu 。 以dĩ 保bảo 。 國quốc 選tuyển 僧Tăng 誦tụng 經Kinh 。 予# 僭# 列liệt 名danh 。 至chí 是thị 。 上thượng 聞văn 書thư 經kinh 。 即tức 。 賜tứ 金kim 紙chỉ 以dĩ 助trợ 。 明minh 年niên 。 四tứ 月nguyệt 。 書thư 經kinh 起khởi 。 徹triệt 空không 師sư 。 遊du 匡khuông 山sơn 。 有hữu 詩thi 十thập 首thủ 送tống 之chi 。
六lục 年niên 戊# 寅# 。
予# 年niên 三tam 十thập 三tam 。 刻khắc 意ý 書thư 經kinh 。 無vô 論luận 點điểm 畫họa 大đại 小tiểu 。 每mỗi 落lạc 一nhất 筆bút 。 念niệm 佛Phật 一nhất 聲thanh 。 遊du 山sơn 僧Tăng 俗tục 至chí 者giả 。 必tất 令linh 行hành 者giả 通thông 說thuyết 。 予# 雖tuy 手thủ 不bất 輟chuyết 書thư 。 然nhiên 不bất 失thất 應ứng 對đối 。 凡phàm 問vấn 訊tấn 者giả 。 必tất 與dữ 談đàm 數số 語ngữ 。 其kỳ 高cao 人nhân 故cố 舊cựu 。 必tất 延diên 坐tọa 禪thiền 牀sàng 。 對đối 談đàm 不bất 失thất 。 亦diệc 不bất 妨phương 書thư 。 對đối 本bổn 臨lâm 之chi 。 亦diệc 不bất 錯thác 落lạc 。 每mỗi 日nhật 如như 常thường 。 略lược 無vô 一nhất 毫hào 動động 靜tĩnh 之chi 相tướng 。 鄰lân 近cận 諸chư 老lão 宿túc 。 竊thiết 以dĩ 為vi 異dị 。 率suất 數số 眾chúng 來lai 驗nghiệm 。 故cố 意ý 攪giảo 擾nhiễu 。 及cập 書thư 罷bãi 。 讀đọc 之chi 良lương 信tín 。 因nhân 問vấn 妙diệu 師sư 曰viết 。 印ấn 師sư 何hà 能năng 如như 此thử 耶da 。 妙diệu 師sư 曰viết 。 吾ngô 友hữu 入nhập 此thử 三tam 昧muội 純thuần 熟thục 耳nhĩ 。 予# 自tự 住trụ 山sơn 至chí 書thư 經kinh 。 屢lũ 有hữu 嘉gia 夢mộng 。 初sơ 一nhất 夕tịch 。 宿túc 。 入nhập 金kim 剛cang 窟quật 。 石thạch 門môn 榜bảng 大đại 般Bát 若Nhã 寺tự 。 及cập 入nhập 。 則tắc 見kiến 廣quảng 大đại 如như 空không 。 殿điện 宇vũ 樓lâu 閣các 。 莊trang 嚴nghiêm 無vô 比tỉ 。 正chánh 殿điện 中trung 唯duy 大đại 牀sàng 座tòa 。 見kiến 清thanh 涼lương 大đại 師sư 。 倚ỷ 臥ngọa 牀sàng 上thượng 。 妙diệu 師sư 侍thị 立lập 於ư 左tả 。 予# 急cấp 趨xu 入nhập 。 禮lễ 拜bái 立lập 右hữu 。 聞văn 大đại 師sư 開khai 示thị 。 初sơ 入nhập 法Pháp 界Giới 圓viên 融dung 觀quán 境cảnh 。 謂vị 佛Phật 剎sát 互hỗ 入nhập 。 主chủ 伴bạn 交giao 參tham 。 往vãng 來lai 不bất 動động 之chi 相tướng 。 隨tùy 說thuyết 其kỳ 境cảnh 。 即tức 現hiện 覩đổ 於ư 目mục 前tiền 。 自tự 知tri 身thân 心tâm 交giao 參tham 涉thiệp 入nhập 。 示thị 畢tất 。 妙diệu 師sư 問vấn 曰viết 。 此thử 何hà 境cảnh 界giới 。 大đại 師sư 笑tiếu 曰viết 。 無vô 境cảnh 界giới 境cảnh 界giới 。 及cập 覺giác 後hậu 。 自tự 見kiến 心tâm 境cảnh 融dung 徹triệt 。 無vô 復phục 疑nghi 礙ngại 。 又hựu 一nhất 夕tịch 。 夢mộng 自tự 身thân 履lý 空không 上thượng 昇thăng 。 高cao 高cao 無vô 極cực 。 落lạc 下hạ 則tắc 見kiến 十thập 方phương 。 迥huýnh 無vô 所sở 有hữu 。 唯duy 地địa 平bình 如như 鏡kính 。 琉lưu 璃ly 瑩oánh 徹triệt 。 遠viễn 望vọng 唯duy 一nhất 。 廣quảng 大đại 樓lâu 閣các 。 閣các 量lượng 如như 空không 。 閣các 中trung 盡tận 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 人nhân 物vật 事sự 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 最tối 小tiểu 市thị 井tỉnh 鄙bỉ 事sự 。 皆giai 包bao 其kỳ 中trung 。 往vãng 來lai 無vô 外ngoại 。 閣các 中trung 設thiết 一nhất 高cao 座tòa 。 紫tử 赤xích 燄diệm 色sắc 。 予# 心tâm 謂vị 金kim 剛cang 寶bảo 座tòa 。 其kỳ 閣các 莊trang 嚴nghiêm 。 妙diệu 嚴nghiêm 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 予# 歡hoan 喜hỷ 欲dục 近cận 。 心tâm 中trung 思tư 惟duy 。 如như 何hà 清thanh 淨tịnh 界giới 中trung 。 有hữu 此thử 雜tạp 穢uế 耶da 。 纔tài 作tác 此thử 念niệm 。 其kỳ 閣các 即tức 遠viễn 。 尋tầm 復phục 自tự 思tư 曰viết 。 淨tịnh 穢uế 自tự 我ngã 心tâm 生sanh 耳nhĩ 。 其kỳ 閣các 即tức 近cận 。 頃khoảnh 之chi 。 見kiến 座tòa 前tiền 侍thị 列liệt 眾chúng 僧Tăng 。 身thân 量lượng 高cao 大đại 。 端đoan 嚴nghiêm 無vô 比tỉ 。 忽hốt 有hữu 一nhất 少thiếu 年niên 比Bỉ 丘Khâu 。 從tùng 座tòa 後hậu 出xuất 。 捧phủng 經kinh 一nhất 卷quyển 而nhi 下hạ 。 授thọ 予# 曰viết 。 和hòa 尚thượng 即tức 說thuyết 此thử 經Kinh 。 特đặc 命mạng 授thọ 汝nhữ 。 予# 接tiếp 之chi 。 展triển 視thị 乃nãi 金kim 書thư 梵Phạm 字tự 不bất 識thức 也dã 。 遂toại 懷hoài 之chi 。 因nhân 問vấn 和hòa 尚thượng 為vi 誰thùy 。 曰viết 。 彌Di 勒Lặc 。 予# 喜hỷ 。 隨tùy 比Bỉ 丘Khâu 而nhi 上thượng 。 至chí 閣các 陛bệ 。 瞑minh 目mục 斂liểm 念niệm 而nhi 立lập 。 忽hốt 聞văn 磬khánh 聲thanh 。 開khai 目mục 視thị 之chi 。 則tắc 見kiến 彌Di 勒Lặc 已dĩ 登đăng 座tòa 矣hĩ 。 予# 即tức 瞻chiêm 禮lễ 。 仰ngưỡng 視thị 其kỳ 面diện 。 晃hoảng 耀diệu 紫tử 金kim 色sắc 。 世thế 無vô 可khả 比tỉ 者giả 。 禮lễ 畢tất 。 自tự 念niệm 今kim 者giả 特đặc 為vi 我ngã 說thuyết 。 則tắc 我ngã 為vi 當đương 機cơ 。 遂toại 長trường 跪quỵ 取thủ 卷quyển 展triển 之chi 。 聞văn 其kỳ 說thuyết 曰viết 。 分phân 別biệt 是thị 識thức 。 無vô 分phân 別biệt 是thị 智trí 。 依y 識thức 染nhiễm 。 依y 智trí 淨tịnh 。 染nhiễm 有hữu 生sanh 死tử 。 淨tịnh 無vô 諸chư 佛Phật 。 至chí 此thử 則tắc 身thân 心tâm 忽hốt 然nhiên 如như 夢mộng 。 但đãn 聞văn 空không 中trung 音âm 聲thanh 歷lịch 歷lịch 。 開khai 明minh 心tâm 地địa 。 不bất 存tồn 一nhất 字tự 。 及cập 覺giác 。 恍hoảng 然nhiên 言ngôn 猶do 在tại 耳nhĩ 也dã 。 自tự 此thử 識thức 智trí 之chi 分phần 。 了liễu 然nhiên 心tâm 目mục 矣hĩ 。 且thả 知tri 所sở 至chí 。 乃nãi 兜Đâu 率Suất 天thiên 彌Di 勒Lặc 樓lâu 閣các 耳nhĩ 。 又hựu 一nhất 夕tịch 。 夢mộng 僧Tăng 來lai 報báo 云vân 。 北bắc 臺đài 頂đảnh 文Văn 殊Thù 菩Bồ 薩Tát 設thiết 浴dục 請thỉnh 赴phó 。 隨tùy 至chí 。 則tắc 入nhập 一nhất 廣quảng 大đại 殿điện 堂đường 。 香hương 氣khí 充sung 滿mãn 。 侍thị 者giả 皆giai 梵Phạm 僧Tăng 。 即tức 引dẫn 至chí 浴dục 室thất 。 解giải 衣y 入nhập 浴dục 。 見kiến 有hữu 一nhất 人nhân 。 先tiên 在tại 池trì 中trung 。 視thị 之chi 為vi 女nữ 子tử 也dã 。 予# 心tâm 惡ác 不bất 欲dục 入nhập 。 其kỳ 池trì 中trung 人nhân 。 故cố 汎# 其kỳ 形hình 。 則tắc 知tri 為vi 男nam 也dã 。 乃nãi 入nhập 共cộng 浴dục 。 其kỳ 人nhân 以dĩ 手thủ 戽# 水thủy 澆kiêu 予# 。 從tùng 頭đầu 而nhi 下hạ 。 灌quán 入nhập 五ngũ 內nội 。 如như 洗tẩy 肉nhục 桶# 。 五ngũ 臟tạng 一nhất 一nhất 蕩đãng 滌địch 無vô 遺di 。 止chỉ 存tồn 一nhất 皮bì 。 如như 琉lưu 璃ly 籠lung 。 洞đỗng 然nhiên 透thấu 徹triệt 。
時thời 則tắc 池trì 中trung 人nhân 呼hô 茶trà 。 見kiến 一nhất 梵Phạm 僧Tăng 。 擎kình 髑độc 髏lâu 半bán 邊biên 如như 剖phẫu 瓜qua 狀trạng 。 視thị 之chi 腦não 髓tủy 淋lâm 漓# 。 心tâm 甚thậm 厭yếm 之chi 。 其kỳ 僧Tăng 乃nãi 以dĩ 手thủ 指chỉ 剜oan 取thủ 示thị 予# 曰viết 。 此thử 不bất 淨tịnh 耶da 。 即tức 入nhập 口khẩu 噉đạm 之chi 。 如như 是thị 隨tùy 取thủ 隨tùy 噉đạm 。 其kỳ 甘cam 如như 飴di 。 腦não 已dĩ 食thực 盡tận 。 唯duy 存tồn 血huyết 水thủy 。 其kỳ 池trì 中trung 人nhân 曰viết 。 可khả 與dữ 之chi 。 僧Tăng 乃nãi 授thọ 予# 。 予# 接tiếp 而nhi 飲ẩm 之chi 。 其kỳ 味vị 如như 甘cam 露lộ 也dã 。 飲ẩm 而nhi 下hạ 透thấu 身thân 毛mao 孔khổng 一nhất 橫hoạnh/hoành 流lưu 。 飲ẩm 畢tất 。 梵Phạm 僧Tăng 搓tha 背bối/bội 。 大đại 拍phách 一nhất 掌chưởng 。 予# 即tức 覺giác 。
時thời 則tắc 通thông 身thân 汗hãn 流lưu 如như 水thủy 。 五ngũ 內nội 洞đỗng 然nhiên 。 自tự 此thử 身thân 心tâm 如như 洗tẩy 。 輕khinh 快khoái 無vô 喻dụ 矣hĩ 。 如như 是thị 者giả 。 吉cát 兆triệu 居cư 多đa 。 總tổng 之chi 皆giai 與dữ 諸chư 聖thánh 酬thù 酢tạc 。 常thường 聞văn 佛Phật 言ngôn 。 常thường 有hữu 是thị 好hảo 夢mộng 。
七thất 年niên 己kỷ 卯mão 。
予# 年niên 三tam 十thập 四tứ 。 是thị 年niên 秋thu 。 京kinh 都đô 建kiến 大đại 慈từ 壽thọ 寺tự 完hoàn 。 初sơ 。 聖thánh 母mẫu 為vi 薦tiến 。 先tiên 帝đế 保bảo 。 聖thánh 躬cung 。 欲dục 於ư 五ngũ 臺đài 修tu 塔tháp 院viện 寺tự 。 舍xá 利lợi 寶bảo 塔tháp 。 諭dụ 執chấp 政chánh 。 以dĩ 為vi 臺đài 山sơn 去khứ 京kinh 窵# 遠viễn 。 遂toại 卜bốc 附phụ 京kinh 吉cát 地địa 。 建kiến 大đại 慈từ 壽thọ 寺tự 。 是thị 年niên 工công 完hoàn 。 覆phú 奏tấu 。 聖thánh 母mẫu 。 以dĩ 為vi 未vị 滿mãn 臺đài 山sơn 之chi 願nguyện 。 諭dụ 。 皇hoàng 上thượng 仍nhưng 遣khiển 內nội 官quan 帶đái 夫phu 匠tượng 三tam 千thiên 人nhân 來lai 山sơn 修tu 造tạo 。 是thị 時thời 。 朝triều 廷đình 初sơ 作tác 佛Phật 事sự 。 內nội 官quan 初sơ 遣khiển 於ư 外ngoại 。 恐khủng 不bất 能năng 卒thốt 業nghiệp 。 有hữu 傷thương 法Pháp 門môn 。 予# 力lực 調điều 護hộ 。 始thỉ 終chung 無vô 恙dạng 。
八bát 年niên 庚canh 辰thần 。
予# 年niên 三tam 十thập 五ngũ 。 是thị 年niên 特đặc 。 旨chỉ 。 天thiên 下hạ 清thanh 丈trượng 田điền 糧lương 。 寸thốn 土thổ/độ 不bất 遺di 。 臺đài 山sơn 從tùng 來lai 。 未vị 入nhập 版# 額ngạch 。 該cai 縣huyện 姦gian 人nhân 蒙mông 蔽tế 。 欲dục 飛phi 額ngạch 糧lương 五ngũ 百bách 石thạch 於ư 臺đài 山sơn 。 屢lũ 行hành 文văn 查# 報báo 地địa 土thổ/độ 。 合hợp 山sơn 叢tùng 林lâm 靜tĩnh 室thất 。 無vô 一nhất 人nhân 可khả 安an 者giả 。 自tự 此thử 臺đài 山sơn 為vi 狐hồ 窟quật 矣hĩ 。 諸chư 山sơn 耆kỳ 舊cựu 集tập 。 白bạch 予# 。 予# 安an 之chi 曰viết 。 諸chư 師sư 第đệ 無vô 憂ưu 。 緩hoãn 圖đồ 之chi 。 予# 於ư 是thị 宛uyển 轉chuyển 設thiết 法pháp 。 具cụ 白bạch 當đương 道đạo 。 竟cánh 免miễn 清thanh 丈trượng 。 未vị 加gia 升thăng 合hợp 。 臺đài 山sơn 道Đạo 場Tràng 遂toại 以dĩ 全toàn 。
九cửu 年niên 辛tân 巳tị 。
予# 年niên 三tam 十thập 六lục 。 是thị 年niên 建kiến 無vô 遮già 會hội 。 初sơ 妙diệu 師sư 亦diệc 刺thứ 血huyết 書thư 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 與dữ 予# 同đồng 願nguyện 。 欲dục 建kiến 一nhất 圓viên 滿mãn 道Đạo 場Tràng 。 名danh 無vô 遮già 會hội 。 妙diệu 師sư 募mộ 化hóa 。 錢tiền 糧lương 畢tất 集tập 。 京kinh 中trung 請thỉnh 大đại 德đức 僧Tăng 五ngũ 百bách 眾chúng 。 其kỳ 道Đạo 場Tràng 事sự 宜nghi 俱câu 備bị 。 適thích 皇hoàng 。 上thượng 有hữu 旨chỉ 祈kỳ 。 皇hoàng 嗣tự 。 遣khiển 官quan 於ư 武võ 當đương 。 聖thánh 母mẫu 遣khiển 官quan 於ư 五ngũ 臺đài 。 即tức 於ư 本bổn 寺tự 。 予# 以dĩ 為vi 沙Sa 門Môn 。 所sở 作tác 一nhất 切thiết 佛Phật 事sự 。 無vô 非phi 為vi 。 國quốc 祝chúc 釐li 。 陰ấm 翊dực 。 皇hoàng 度độ 。 今kim 祈kỳ 。 皇hoàng 儲trữ 。 乃nãi 為vi 。 國quốc 之chi 本bổn 也dã 。 莫mạc 大đại 於ư 此thử 者giả 。 願nguyện 將tương 所sở 營doanh 道Đạo 場Tràng 事sự 宜nghi 一nhất 切thiết 。 盡tận 歸quy 併tinh 於ư 求cầu 儲trữ 一nhất 事sự 。 不bất 可khả 為vi 區khu 區khu 一nhất 己kỷ 之chi 名danh 也dã 。 妙diệu 師sư 意ý 不bất 解giải 。 上thượng 遣khiển 內nội 使sử 亦diệc 不bất 解giải 事sự 。 但đãn 以dĩ 阿a 附phụ 為vi 心tâm 。 予# 大đại 不bất 然nhiên 。 乃nãi 力lực 爭tranh 忤ngỗ 之chi 。 竟cánh 從tùng 予# 議nghị 。 頃khoảnh 之chi 。 江giang 南nam 妖yêu 人nhân 作tác 難nạn/nan 。 忌kỵ 者giả 即tức 欲dục 借tá 此thử 中trúng 傷thương 。 以dĩ 破phá 道Đạo 場Tràng 。 然nhiên 以dĩ 為vi 。 國quốc 求cầu 儲trữ 之chi 題đề 目mục 。 竟cánh 保bảo 全toàn 。 始thỉ 終chung 無vô 虞ngu 。 是thị 年niên 修tu 塔tháp 成thành 。 予# 即tức 以dĩ 金kim 書thư 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 安an 置trí 塔tháp 藏tạng 。 有hữu 願nguyện 文văn 一nhất 卷quyển 。 予# 自tự 募mộ 造tạo 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 轉chuyển 輪luân 藏tạng 成thành 。 為vi 建kiến 道Đạo 場Tràng 於ư 內nội 。 應ứng 用dụng 供cúng 具cụ 器khí 物vật 齋trai 糧lương 果quả 品phẩm 一nhất 切thiết 所sở 需# 。 妙diệu 師sư 在tại 京kinh 若nhược 罔võng 知tri 。 皆giai 予# 一nhất 力lực 經kinh 營doanh 。 九cửu 十thập 晝trú 夜dạ 。 目mục 不bất 交giao 睫tiệp 。 及cập 十thập 月nguyệt 臨lâm 期kỳ 。 妙diệu 師sư 率suất 所sở 請thỉnh 五ngũ 百bách 餘dư 僧Tăng 。 一nhất 日nhật 畢tất 集tập 。 內nội 外ngoại 千thiên 人nhân 。 其kỳ 安an 居cư 供cúng 具cụ 茶trà 飯phạn 齋trai 食thực 。 條điều 然nhiên 不bất 失thất 不bất 亂loạn 。 亦diệc 不bất 知tri 所sở 從tùng 出xuất 。 觀quán 者giả 莫mạc 不bất 駭hãi 然nhiên 。 初sơ 開khai 啟khải 水thủy 陸lục 佛Phật 事sự 七thất 晝trú 夜dạ 。 予# 七thất 日nhật 之chi 內nội 。 粒lạp 米mễ 不bất 糝tảm 。 但đãn 飲ẩm 水thủy 而nhi 已dĩ 。 然nhiên 應ưng 事sự 不bất 缺khuyết 。 供cung 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 每mỗi 日nhật 換hoán 供cung 五ngũ 百bách 卓trác 。 次thứ 第đệ 不bất 失thất 。 不bất 知tri 所sở 從tùng 來lai 。 觀quán 者giả 以dĩ 為vi 神thần 運vận 。 予# 亦diệc 自tự 知tri 佛Phật 力lực 加gia 被bị 也dã 。
十thập 年niên 壬nhâm 午ngọ 。
予# 三tam 十thập 七thất 歲tuế 。 是thị 春xuân 三tam 月nguyệt 。 講giảng 華hoa 嚴nghiêm 玄huyền 談đàm 。 百bách 日nhật 之chi 內nội 。 常thường 住trụ 上thượng 牌bài 一nhất 千thiên 眾chúng 。 十thập 方phương 雲vân 集tập 僧Tăng 俗tục 。 每mỗi 日nhật 不bất 下hạ 萬vạn 眾chúng 。 一nhất 食thực 如như 坐tọa 一nhất 堂đường 。 不bất 雜tạp 不bất 亂loạn 。 不bất 聞văn 傳truyền 呼hô 剝bác 啄trác 之chi 聲thanh 。 皆giai 予# 一nhất 人nhân 指chỉ 揮huy 。 餘dư 無vô 措thố 目mục 者giả 。 智trí 者giả 不bất 知tri 所sở 以dĩ 然nhiên 也dã 。 生sanh 平bình 精tinh 力lực 。 葢# 竭kiệt 於ư 此thử 。 三tam 月nguyệt 會hội 罷bãi 。 盡tận 庫khố 內nội 所sở 餘dư 。 一nhất 應ưng 錢tiền 糧lương 。 約ước 可khả 萬vạn 計kế 。 盡tận 行hành 封phong 付phó 本bổn 寺tự 主chủ 者giả 。 以dĩ 為vi 常thường 住trụ 。 予# 與dữ 妙diệu 師sư 。 一nhất 鉢bát 飄phiêu 然nhiên 長trường/trưởng 往vãng 矣hĩ 。 妙diệu 師sư 往vãng 蘆lô 芽nha 。 予# 以dĩ 疾tật 往vãng 真chân 定định 障chướng 石thạch 巖nham 調điều 養dưỡng 。 作tác 詩thi 一nhất 首thủ 。 有hữu 削tước 壁bích 插sáp 天thiên 應ưng 隘ải 日nhật 。 斷đoạn 崖nhai 無vô 路lộ 只chỉ 飛phi 梯thê 之chi 句cú 。 是thị 年niên 八bát 月nguyệt 。 皇hoàng 子tử 生sanh 。 予# 復phục 之chi 京kinh 西tây 中trung 峰phong 寺tự 。 作tác 重trọng/trùng 刻khắc 中trung 峰phong 廣quảng 錄lục 序tự 。 結kết 冬đông 水thủy 齋trai 於ư 石thạch 室thất 。
十thập 一nhất 年niên 癸quý 未vị 。
予# 年niên 三tam 十thập 八bát 。 春xuân 正chánh 月nguyệt 。 水thủy 齋trai 畢tất 。 然nhiên 以dĩ 臺đài 山sơn 虗hư 聲thanh 。 謂vị 大đại 名danh 之chi 下hạ 。 難nan 以dĩ 久cửu 居cư 。 遂toại 蹈đạo 東đông 海hải 之chi 上thượng 。 始thỉ 易dị 號hiệu 憨# 山sơn 。
時thời 則tắc 不bất 復phục 知tri 。 有hữu 澄trừng 印ấn 矣hĩ 。 始thỉ 予# 為vi 本bổn 寺tự 回hồi 祿lộc 。 志chí 在tại 興hưng 復phục 。 故cố 修tu 行hành 以dĩ 約ước 緣duyên 。 然nhiên 居cư 臺đài 山sơn 八bát 年niên 。 頗phả 有hữu 機cơ 會hội 。 恐khủng 遠viễn 失thất 時thời 。 故cố 隱ẩn 居cư 東đông 海hải 。 此thử 本bổn 心tâm 也dã 。 夏hạ 四tứ 月nguyệt 。 八bát 日nhật 。 至chí 牢lao 山sơn 。 初sơ 玅# 師sư 別biệt 時thời 。 以dĩ 予# 不bất 能năng 獨độc 行hành 。 乃nãi 命mạng 法pháp 屬thuộc 德đức 宗tông 為vi 侍thị 者giả 。 予# 初sơ 因nhân 閱duyệt 華hoa 嚴nghiêm 疏sớ/sơ 菩Bồ 薩Tát 住trú 處xứ 品phẩm 云vân 。 東đông 海hải 有hữu 處xứ 名danh 那Na 羅La 延Diên 窟quật 。 從tùng 昔tích 以dĩ 來lai 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 於ư 中trung 止chỉ 住trụ 。 清thanh 凉# 疏sớ/sơ 云vân 。 梵Phạn 語ngữ 那Na 羅La 延Diên 。 此thử 云vân 堅kiên 牢lao 。 即tức 東đông 海hải 之chi 牢lao 山sơn 也dã 。 禹vũ 貢cống 青thanh 州châu 登đăng 萊# 之chi 境cảnh 。 今kim 有hữu 窟quật 存tồn 焉yên 。 予# 因nhân 慕mộ 之chi 。 遂toại 特đặc 訪phỏng 至chí 牢lao 山sơn 。 果quả 得đắc 其kỳ 處xứ 。 葢# 不bất 可khả 居cư 。 乃nãi 探thám 山sơn 南nam 之chi 最tối 深thâm 處xứ 。 背bối/bội 負phụ 眾chúng 山sơn 。 面diện 吞thôn 大đại 海hải 。 極cực 為vi 奇kỳ 絕tuyệt 。 信tín 非phi 人nhân 間gian 世thế 也dã 。 地địa 名danh 觀quán 音âm 菴am 。 葢# 古cổ 剎sát 也dã 。 唯duy 廢phế 基cơ 存tồn 焉yên 。 考khảo 之chi 。 乃nãi 元nguyên 初sơ 七thất 真chân 。 出xuất 於ư 東đông 方phương 。 假giả 世thế 祖tổ 威uy 福phước 。 多đa 占chiêm 佛Phật 寺tự 。 改cải 為vi 道đạo 院viện 。 及cập 世thế 祖tổ 西tây 征chinh 回hồi 。 僧Tăng 奏tấu 聞văn 。 多đa 命mạng 恢khôi 復phục 。 唯duy 牢lao 山sơn 僻tích 居cư 海hải 上thượng 。 故cố 未vị 及cập 之chi 耳nhĩ 。 予# 喜hỷ 其kỳ 地địa 幽u 僻tích 。 真chân 逃đào 人nhân 絕tuyệt 世thế 之chi 所sở 。 志chí 願nguyện 居cư 之chi 。 初sơ 掩yểm 片phiến 蓆# 於ư 樹thụ 下hạ 。 七thất 閱duyệt 月nguyệt 。 後hậu 得đắc 土thổ/độ 人nhân 張trương 大đại 心tâm 居cư 士sĩ 。 為vi 誅tru 茅mao 結kết 廬lư 以dĩ 居cư 。 入nhập 山sơn 期kỳ 年niên 。 人nhân 無vô 往vãng 來lai 。 心tâm 甚thậm 樂lạc 也dã 。
時thời 即tức 墨mặc 靈linh 山sơn 寺tự 。 有hữu 桂quế 峰phong 法Pháp 師sư 。 一nhất 方phương 眼nhãn 目mục 也dã 。 喜hỷ 得đắc 相tương/tướng 與dữ 。
十thập 二nhị 年niên 甲giáp 申thân 。
予# 年niên 三tam 十thập 九cửu 。 秋thu 七thất 月nguyệt 。 聖thánh 母mẫu 以dĩ 五ngũ 臺đài 祈kỳ 嗣tự 之chi 勞lao 。 訪phỏng 求cầu 主chủ 事sự 三tam 人nhân 。 乃nãi 大đại 方phương 妙diệu 峰phong 與dữ 予# 也dã 。 二nhị 師sư 已dĩ 至chí 。 受thọ 。 賜tứ 。 獨độc 訪phỏng 予# 不bất 得đắc 。 因nhân 力lực 求cầu 之chi 。 乃nãi 命mạng 舊cựu 主chủ 人nhân 龍long 華hoa 寺tự 住trụ 持trì 瑞thụy 菴am 親thân 訪phỏng 之chi 。 公công 知tri 予# 在tại 海hải 上thượng 。 乃nãi 杖trượng 策sách 而nhi 至chí 。 具cụ 宣tuyên 。 慈từ 旨chỉ 。 某mỗ 懇khẩn 謝tạ 曰viết 。 倘thảng 蒙mông 。 聖thánh 恩ân 容dung 老lão 山sơn 海hải 。 受thọ 。 賜tứ 多đa 矣hĩ 。 又hựu 何hà 求cầu 其kỳ 他tha 。 公công 覆phú 報báo 。 聖thánh 意ý 不bất 已dĩ 。 尋tầm 卜bốc 地địa 建kiến 寺tự 於ư 西tây 山sơn 。 髓tủy 遣khiển 內nội 使sử 至chí 。 期kỳ 以dĩ 必tất 往vãng 。 予# 竟cánh 謝tạ 不bất 就tựu 。 中trung 使sử 回hồi 報báo 以dĩ 居cư 山sơn 堅kiên 臥ngọa 之chi 志chí 。 聖thánh 意ý 憐lân 之chi 。 問vấn 無vô 房phòng 舍xá 。 即tức 發phát 三tam 千thiên 金kim 。 仍nhưng 遣khiển 前tiền 使sử 送tống 至chí 。 以dĩ 修tu 菴am 居cư 。 及cập 至chí 。 予# 力lực 止chỉ 之chi 曰viết 。 我ngã 茅mao 屋ốc 數số 椽chuyên 。 有hữu 餘dư 樂nhạo/nhạc/lạc 矣hĩ 。 何hà 用dụng 多đa 為vi 。 使sứ 者giả 強cường/cưỡng 之chi 。 不bất 敢cảm 覆phú 。 命mạng 。 予# 曰viết 。 古cổ 人nhân 有hữu 矯kiểu 詔chiếu 濟tế 饑cơ 之chi 事sự 。 今kim 山sơn 東đông 歲tuế 凶hung 。 何hà 不bất 廣quảng 。 聖thánh 慈từ 於ư 饑cơ 民dân 乎hồ 。 乃nãi 令linh 僧Tăng 領lãnh 來lai 使sử 徧biến 散tán 各các 府phủ 之chi 僧Tăng 道đạo 孤cô 老lão 獄ngục 囚tù 。 各các 取thủ 所sở 司ty 印ấn 冊sách 繳giảo 報báo 。 聖thánh 情tình 大đại 悅duyệt 。 感cảm 歎thán 不bất 已dĩ 。 及cập 後hậu 予# 罹li 難nạn/nan 下hạ 鎮trấn 撫phủ 。 鞫# 予# 數số 用dụng 內nội 帑# 金kim 。 予# 對đối 以dĩ 請thỉnh 查# 內nội 庫khố 支chi 籍tịch 。 上thượng 查# 止chỉ 此thử 濟tế 饑cơ 一nhất 事sự 。 餘dư 無vô 一nhất 毫hào 。 上thượng 意ý 竟cánh 解giải 。
十thập 三tam 年niên 乙ất 酉dậu 。
予# 年niên 四tứ 十thập 。 東đông 人nhân 從tùng 來lai 不bất 知tri 僧Tăng 。 予# 居cư 山sơn 中trung 。 則tắc 黃hoàng 氏thị 族tộc 最tối 大đại 。 諸chư 子tử 漸tiệm 漸tiệm 親thân 近cận 。 方phương 今kim 所sở 云vân 外ngoại 道đạo 羅la 清thanh 者giả 。 乃nãi 山sơn 下hạ 之chi 城thành 陽dương 人nhân 。 外ngoại 道đạo 生sanh 長trưởng 地địa 。 故cố 其kỳ 教giáo 徧biến 行hành 東đông 方phương 。 絕tuyệt 不bất 知tri 有hữu 三Tam 寶Bảo 。 予# 居cư 此thử 。 漸tiệm 漸tiệm 攝nhiếp 化hóa 。 久cửu 之chi 凡phàm 為vi 彼bỉ 師sư 長trưởng 者giả 。 率suất 眾chúng 來lai 歸quy 。 自tự 此thử 始thỉ 知tri 有hữu 佛Phật 法pháp 。 乃nãi 予# 開khai 創sáng/sang 之chi 始thỉ 也dã 。
十thập 四tứ 年niên 丙bính 戌tuất 。
予# 年niên 四tứ 十thập 一nhất 。 是thị 年niên 頒ban 藏tạng 經kinh 。 先tiên 。 國quốc 初sơ 刻khắc 藏tạng 。 有hữu 此thử 方phương 撰soạn 述thuật 諸chư 經kinh 未vị 入nhập 藏tạng 者giả 。 今kim 上thượng 聖thánh 母mẫu 命mạng 補bổ 入nhập 之chi 。 刻khắc 完hoàn 。 皇hoàng 上thượng 敕sắc 頒ban 十thập 五ngũ 藏tạng 。 散tán 施thí 天thiên 下hạ 名danh 山sơn 。 首thủ 以dĩ 四tứ 部bộ 施thí 四tứ 邊biên 境cảnh 。 東đông 海hải 牢lao 山sơn 。 南nam 海hải 普phổ 陀đà 。 西tây 蜀thục 峨# 嵋# 。 北bắc 邊biên 蘆lô 芽nha 。
時thời 聖thánh 母mẫu 以dĩ 臺đài 山sơn 因nhân 緣duyên 。 且thả 數số 召triệu 。 予# 不bất 知tri 。 賜tứ 亦diệc 不bất 受thọ 。 乃nãi 以dĩ 藏tạng 經kinh 一nhất 部bộ 。 首thủ 送tống 東đông 海hải 。 初sơ 未vị 知tri 也dã 。 及cập 至chí 牢lao 山sơn 。 無vô 可khả 安an 頓đốn 。 撫phủ 按án 行hành 所sở 在tại 有hữu 司ty 供cung 奉phụng 。 予# 見kiến 有hữu 。 敕sắc 命mạng 。 乃nãi 詣nghệ 京kinh 謝tạ 。 恩ân 。 比tỉ 蒙mông 。 聖thánh 慈từ 。 命mạng 合hợp 眷quyến 各các 出xuất 布bố 施thí 修tu 寺tự 安an 供cung 。 請thỉnh 。 命mạng 名danh 曰viết 海hải 印ấn 寺tự 。 予# 在tại 京kinh 聞văn 達đạt 觀quán 。 禪thiền 師sư 訪phỏng 予# 於ư 海hải 上thượng 。 即tức 趨xu 歸quy 。 兼kiêm 程# 追truy 之chi 。 值trị 師sư 出xuất 山sơn 。 尋tầm 即tức 同đồng 回hồi 。 盤bàn 桓hoàn 兩lưỡng 旬tuần 。 贈tặng 予# 詩thi 。 有hữu 閑nhàn 來lai 居cư 海hải 上thượng 。 名danh 誤ngộ 落lạc 山sơn 東đông 之chi 句cú 。 是thị 年niên 冬đông 十thập 一nhất 月nguyệt 。 予# 自tự 辛tân 巳tị 以dĩ 來lai 。 率suất 多đa 勞lao 動động 。 未vị 得đắc 寧ninh 止chỉ 。 故cố 多đa 疲bì 倦quyện 。 至chí 今kim 禪thiền 室thất 初sơ 就tựu 。 始thỉ 得đắc 安an 居cư 。 身thân 心tâm 放phóng 下hạ 。 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 喻dụ 。 一nhất 夕tịch 靜tĩnh 坐tọa 夜dạ 起khởi 。 見kiến 海hải 湛trạm 空không 澄trừng 。 雪tuyết 月nguyệt 交giao 光quang 。 忽hốt 然nhiên 身thân 心tâm 世thế 界giới 。 當đương 下hạ 平bình 沉trầm 。 如như 空không 華hoa 影ảnh 落lạc 。 洞đỗng 然nhiên 壹nhất 大đại 光quang 明minh 藏tạng 。 了liễu 無vô 一nhất 物vật 。 即tức 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 海hải 湛trạm 空không 澄trừng 雪tuyết 月nguyệt 光quang 。 此thử 中trung 凡phàm 聖thánh 絕tuyệt 行hành 藏tạng 。 金kim 剛cang 眼nhãn 突đột 空không 華hoa 落lạc 。 大đại 地địa 都đô 歸quy 寂tịch 滅diệt 場tràng 。 即tức 歸quy 室thất 中trung 。 取thủ 楞lăng 嚴nghiêm 印ấn 正chánh 。 開khai 卷quyển 即tức 見kiến 。 汝nhữ 身thân 汝nhữ 心tâm 。 外ngoại 及cập 山sơn 河hà 虗hư 空không 大đại 地địa 。 咸hàm 是thị 妙diệu 明minh 。 真chân 心tâm 中trung 物vật 。 則tắc 全toàn 經kinh 觀quán 境cảnh 。 了liễu 然nhiên 心tâm 目mục 。 隨tùy 命mạng 筆bút 述thuật 楞lăng 嚴nghiêm 懸huyền 鏡kính 一nhất 卷quyển 。 燭chúc 才tài 半bán 枝chi 。 已dĩ 就tựu 。
時thời 禪thiền 堂đường 方phương 開khai 靜tĩnh 。 即tức 喚hoán 維duy 那na 入nhập 室thất 。 為vi 予# 讀đọc 之chi 。 自tự 亦diệc 如như 聞văn 夢mộng 語ngữ 也dã 。
十thập 五ngũ 年niên 丁đinh 亥hợi 。
予# 年niên 四tứ 十thập 二nhị 。 是thị 年niên 修tu 造tạo 殿điện 宇vũ 。 始thỉ 開khai 堂đường 為vi 眾chúng 說thuyết 戒giới 。 自tự 是thị 四tứ 方phương 衲nạp 子tử 日nhật 益ích 至chí 。 為vi 居cư 士sĩ 作tác 心tâm 經kinh 直trực 說thuyết 。 是thị 年niên 秋thu 。 胡hồ 中trung 丞thừa 公công 。 請thỉnh 告cáo 歸quy 田điền 。 攜huề 其kỳ 親thân 之chi 子tử 。 送tống 出xuất 家gia 為vi 侍thị 者giả 。 命mạng 名danh 福phước 善thiện 。
十thập 六lục 年niên 戊# 子tử 。
予# 年niên 四tứ 十thập 三tam 。
時thời 學học 人nhân 讀đọc 予# 楞lăng 嚴nghiêm 懸huyền 鏡kính 。 請thỉnh 曰viết 。 此thử 經Kinh 心tâm 觀quán 具cụ 明minh 。 第đệ 未vị 全toàn 消tiêu 文văn 字tự 。 恐khủng 後hậu 學học 不bất 易dị 入nhập 。 願nguyện 字tự 字tự 消tiêu 歸quy 觀quán 心tâm 。 則tắc 莫mạc 大đại 之chi 法Pháp 施thí 也dã 。 予# 始thỉ 創sáng/sang 意ý 述thuật 通thông 議nghị 。 已dĩ 立lập 大đại 旨chỉ 。 然nhiên 猶do 未vị 屬thuộc 稿# 。
十thập 七thất 年niên 己kỷ 丑sửu 。
予# 年niên 四tứ 十thập 四tứ 。 是thị 年niên 閱duyệt 藏tạng 。 為vì 眾chúng 講giảng 法Pháp 。 華hoa 經kinh 起khởi 信tín 論luận 。 予# 自tự 別biệt 五ngũ 臺đài 。
時thời 有hữu 省tỉnh 親thân 之chi 心tâm 。 且thả 恐khủng 落lạc 世thế 諦đế 也dã 。 姑cô 自tự 驗nghiệm 之chi 。 一nhất 夕tịch 靜tĩnh 坐tọa 。 忽hốt 開khai 眼nhãn 有hữu 偈kệ 曰viết 。 煙yên 波ba 日nhật 日nhật 浸tẩm 寒hàn 空không 。 魚ngư 鳥điểu 同đồng 遊du 一nhất 鏡kính 中trung 。 昨tạc 夜dạ 忽hốt 沈trầm 天thiên 外ngoại 月nguyệt 。 孤cô 明minh 應ưng 自tự 混hỗn 驪# 龍long 。 乃nãi 急cấp 呼hô 侍thị 者giả 曰viết 。 吾ngô 今kim 可khả 歸quy 故cố 鄉hương 見kiến 二nhị 老lão 矣hĩ 。 先tiên 是thị 為vi 報báo 恩ân 。 寺tự 乞khất 請thỉnh 大Đại 藏Tạng 經Kinh 一nhất 部bộ 。 冬đông 十thập 月nguyệt 至chí 京kinh 請thỉnh 藏tạng 。 上thượng 即tức 命mạng 送tống 賷# 行hành 。 十thập 一nhất 月nguyệt 至chí 龍long 江giang 本bổn 寺tự 。 寶bảo 塔tháp 放phóng 光quang 連liên 日nhật 。 及cập 迎nghênh 經kinh 之chi 日nhật 。 塔tháp 光quang 如như 橋kiều 。 向hướng 北bắc 迎nghênh 經kinh 。 僧Tăng 自tự 光quang 中trung 行hành 。 及cập 安an 經kinh 建kiến 道Đạo 場Tràng 。 光quang 相tướng 日nhật 日nhật 不bất 絕tuyệt 。 瞻chiêm 禮lễ 者giả 。 曰viết 萬vạn 餘dư 人nhân 。 以dĩ 為vi 希hy 有hữu 之chi 瑞thụy 。 老lão 母mẫu 聞văn 予# 至chí 。 先tiên 遣khiển 人nhân 候hậu 問vấn 何hà 日nhật 到đáo 家gia 。 予# 曰viết 。 我ngã 為vi 。 朝triều 廷đình 事sự 。 非phi 為vi 家gia 也dã 。 若nhược 老lão 母mẫu 能năng 相tương 見kiến 。 歡hoan 喜hỷ 如như 未vị 別biệt 時thời 。 止chỉ 可khả 信tín 宿túc 。 否phủ/bĩ 則tắc 我ngã 不bất 歸quy 矣hĩ 。 老lão 母mẫu 聞văn 之chi 曰viết 。 再tái 生sanh 相tương 見kiến 。 歡hoan 喜hỷ 不bất 了liễu 。 那na 更cánh 有hữu 悲bi 。 一nhất 面diện 即tức 可khả 。 況huống 兩lưỡng 宿túc 耶da 。 及cập 予# 歸quy 。 老lão 母mẫu 相tương 見kiến 。 欣hân 然nhiên 絕tuyệt 倒đảo 。 予# 大đại 以dĩ 為vi 異dị 。 及cập 夜dạ 坐tọa 。 族tộc 中trung 長trưởng 者giả 。 問vấn 從tùng 船thuyền 來lai 陸lục 來lai 。 老lão 母mẫu 應ưng 聲thanh 曰viết 。 何hà 問vấn 從tùng 船thuyền 來lai 陸lục 來lai 。 問vấn 者giả 曰viết 。 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 老lão 母mẫu 曰viết 。 從tùng 空không 中trung 來lai 。 予# 驚kinh 曰viết 。 怪quái 得đắc 當đương 時thời 老lão 婆bà 子tử 能năng 捨xả 我ngã 也dã 。 因nhân 問vấn 老lão 母mẫu 曰viết 。 別biệt 後hậu 想tưởng 我ngã 否phủ/bĩ 。 母mẫu 曰viết 安an 得đắc 不bất 想tưởng 。 予# 曰viết 母mẫu 何hà 以dĩ 自tự 遣khiển 。 母mẫu 曰viết 。 始thỉ 而nhi 不bất 知tri 。 既ký 知tri 爾nhĩ 在tại 五ngũ 臺đài 。 因nhân 問vấn 師sư 家gia 。 五ngũ 臺đài 在tại 何hà 處xứ 。 曰viết 在tại 北bắc 斗đẩu 之chi 下hạ 。 即tức 令linh 郎lang 住trú 處xứ 也dã 。 我ngã 自tự 此thử 夜dạ 禮lễ 北bắc 斗đẩu 。 稱xưng 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 則tắc 不bất 復phục 想tưởng 矣hĩ 。 今kim 謂vị 你nễ 死tử 。 則tắc 不bất 拜bái 亦diệc 絕tuyệt 想tưởng 矣hĩ 。 今kim 見kiến 爾nhĩ 。 乃nãi 化hóa 身thân 來lai 也dã 。 予# 明minh 日nhật 祭tế 祖tổ 塋# 為vi 二nhị 親thân 卜bốc 得đắc 葬táng 穴huyệt 。
時thời 老lão 父phụ 已dĩ 八bát 十thập 。 予# 戲hí 曰viết 。 今kim 日nhật 活hoạt 埋mai 老lão 子tử 。 省tỉnh 他tha 日nhật 又hựu 來lai 也dã 。 予# 把bả 钁quắc 斫chước 地địa 。 老lão 母mẫu 奪đoạt 之chi 曰viết 。 老lão 婆bà 婆bà 自tự 埋mai 。 又hựu 何hà 煩phiền 人nhân 。 連liên 斫chước 數sổ 十thập 下hạ 。 三tam 日nhật 告cáo 別biệt 。 老lão 母mẫu 歡hoan 然nhiên 如như 故cố 。 未vị 嘗thường 蹙túc/xúc 眉mi 。 予# 始thỉ 知tri 老lão 母mẫu 非phi 尋tầm 常thường 也dã 。 即tức 墨mặc 有hữu 黃hoàng 生sanh 納nạp 善thiện 字tự 子tử 光quang 者giả 。 乃nãi 今kim 大đại 司ty 公công 之chi 弟đệ 也dã 。 初sơ 予# 至chí 海hải 上thượng 時thời 。 年niên 十thập 九cửu 歲tuế 。 即tức 歸quy 依y 請thỉnh 益ích 。 授thọ 以dĩ 楞lăng 嚴nghiêm 。 二nhị 月nguyệt 成thành 誦tụng 。 從tùng 此thử 齋trai 素tố 。 雖tuy 父phụ 母mẫu 責trách 之chi 。 不bất 異dị 其kỳ 心tâm 。 切thiết 志chí 參tham 究cứu 。 脇hiếp 不bất 至chí 席tịch 。
時thời 予# 南nam 歸quy 。 光quang 私tư 念niệm 曰viết 。 吾ngô 生sanh 邊biên 地địa 。 長trường/trưởng 劫kiếp 不bất 聞văn 三Tam 寶Bảo 名danh 。 今kim 幸hạnh 遇ngộ 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 為vi 不bất 請thỉnh 友hữu 。 倘thảng 不bất 回hồi 。 吾ngô 輩bối 失thất 依y 怙hộ 矣hĩ 。 乃nãi 對đối 觀quán 音âm 大Đại 士Sĩ 。 破phá 臂tý 然nhiên 燈đăng 供cúng 養dường 。 求cầu 大Đại 士Sĩ 保bảo 予# 早tảo 歸quy 。 自tự 後hậu 火hỏa 瘡sang 發phát 痛thống 。 日nhật 夜dạ 危nguy 坐tọa 。 持trì 觀quán 音âm 大Đại 士Sĩ 名danh 號hiệu 。 三tam 月nguyệt 乃nãi 愈dũ 。 愈dũ 時thời 見kiến 瘡sang 痕ngân 結kết 一nhất 大Đại 士Sĩ 像tượng 。 眉mi 目mục 身thân 衣y 。 宛uyển 然nhiên 如như 畫họa 。 即tức 其kỳ 母mẫu 妻thê 亦diệc 未vị 知tri 也dã 。 恆hằng 求cầu 出xuất 家gia 。 予# 絕tuyệt 不bất 聽thính 。 乃nãi 曰viết 。 弟đệ 子tử 打đả 箇cá 筋cân 斗đẩu 來lai 。 師sư 又hựu 何hà 能năng 止chỉ 我ngã 乎hồ 。 是thị 知tri 篾miệt 戾lệ 車xa 地địa 。 未vị 嘗thường 斷đoạn 佛Phật 種chủng 也dã 。 初sơ 予# 以dĩ 重trọng/trùng 修tu 本bổn 寺tự 志chí 居cư 臺đài 山sơn 。 事sự 已dĩ 有hữu 機cơ 。 但đãn 以dĩ 動động 至chí 數sổ 十thập 萬vạn 計kế 未vị 易dị 言ngôn 。 故cố 待đãi 時thời 於ư 海hải 上thượng 。 至chí 是thị 機cơ 將tương 熟thục 。 乃nãi 借tá 送tống 大đại 藏tạng 因nhân 緣duyên 回hồi 南nam 都đô 。 具cụ 得đắc 本bổn 寺tự 始thỉ 末mạt 回hồi 。 覆phú 命mạng 具cụ 奏tấu 。 聖thánh 母mẫu 。 且thả 云vân 。 工công 大đại 費phí 鉅# 難nạn/nan 輕khinh 舉cử 。 願nguyện 乞khất 。 聖thánh 母mẫu 日nhật 減giảm 膳thiện 羞tu 百bách 兩lưỡng 。 積tích 之chi 三tam 年niên 事sự 可khả 舉cử 。 十thập 年niên 工công 可khả 成thành 。 聖thánh 情tình 大đại 悅duyệt 。 即tức 。 命mạng 於ư 是thị 年niên 十thập 二nhị 月nguyệt 儲trữ 積tích 始thỉ 。
十thập 八bát 年niên 庚canh 寅# 。
予# 年niên 四tứ 十thập 五ngũ 。 是thị 年niên 殿điện 宇vũ 成thành 。 春xuân 為vi 。 聖thánh 母mẫu 代đại 書thư 法pháp 華hoa 經kinh 。
時thời 有hữu 鄉hương 宦# 欲dục 謀mưu 道Đạo 場Tràng 者giả 。 乃nãi 搆câu 方phương 外ngoại 黃hoàng 冠quan 。 假giả 稱xưng 占chiêm 彼bỉ 道đạo 院viện 。 聚tụ 集tập 多đa 人nhân 訟tụng 於ư 撫phủ 院viện 。 開khai 府phủ 李# 公công 。 先tiên 具cụ 悉tất 其kỳ 事sự 。 痛thống 恨hận 之chi 。 下hạ 送tống 萊# 州châu 府phủ 。 窮cùng 治trị 其kỳ 狀trạng 。 予# 親thân 聽thính 理lý 。 力lực 捄# 之chi 。 無vô 賴lại 數số 百bách 眾chúng 作tác 鬨# 於ư 府phủ 城thành 。 有hữu 匡khuông 人nhân 之chi 圍vi 。
時thời 有hữu 隨tùy 侍thị 二nhị 人nhân 。 予# 斥xích 之chi 他tha 往vãng 。 乃nãi 獨độc 徐từ 行hành 其kỳ 中trung 。 為vi 首thủ 一nhất 人nhân 。 持trì 銅đồng 牌bài 。 有hữu 利lợi 刃nhận 出xuất 其kỳ 鞘sao 。 鼓cổ 舞vũ 予# 前tiền 。 欲dục 殺sát 予# 。 予# 笑tiếu 視thị 之chi 曰viết 。 爾nhĩ 殺sát 人nhân 何hà 以dĩ 自tự 處xứ 。 其kỳ 人nhân 氣khí 索sách 。 即tức 收thu 牌bài 刀đao 。 圍vi 行hành 城thành 外ngoại 二nhị 里lý 許hứa 。 將tương 分phần/phân 路lộ 。 狂cuồng 眾chúng 疑nghi 彼bỉ 為vi 首thủ 者giả 。 有hữu 利lợi 於ư 予# 。 即tức 欲dục 毆# 之chi 。 予# 默mặc 計kế 彼bỉ 眾chúng 一nhất 鼓cổ 。 則tắc 其kỳ 人nhân 危nguy 矣hĩ 。 奈nại 何hà 。 乃nãi 躊trù 躇trừ 將tương 別biệt 。 即tức 拉lạp 住trụ 首thủ 者giả 。 同đồng 至chí 寓# 處xứ 。 閉bế 門môn 解giải 衣y 磅bàng 礴bạc 。 談đàm 笑tiếu 自tự 若nhược 。 取thủ 瓜qua 果quả 共cộng 噉đạm 之chi 。
時thời 滿mãn 市thị 喧huyên 云vân 。 方phương 士sĩ 殺sát 僧Tăng 矣hĩ 。 太thái 守thủ 聞văn 之chi 。 即tức 遣khiển 多đa 役dịch 並tịnh 捕bộ 之chi 。 彼bỉ 眾chúng 惶hoàng 懼cụ 。 皆giai 叩khấu 首thủ 求cầu 解giải 免miễn 。 予# 曰viết 。 勿vật 懼cụ 亦diệc 勿vật 辯biện 。 第đệ 聽thính 予# 言ngôn 何hà 如như 耳nhĩ 。 及cập 至chí 。 太thái 守thủ 問vấn 曰viết 。 狂cuồng 徒đồ 殺sát 僧Tăng 耶da 。 予# 曰viết 。 未vị 也dã 。 來lai 捕bộ 時thời 。 僧Tăng 方phương 與dữ 彼bỉ 為vi 首thủ 者giả 同đồng 食thực 瓜qua 果quả 耳nhĩ 。 守thủ 曰viết 。 何hà 以dĩ 作tác 鬨# 。 予# 曰viết 。 市thị 暄# 耳nhĩ 太thái 守thủ 欲dục 枷già 彼bỉ 。 予# 曰viết 將tương 欲dục 散tán 之chi 。 枷già 則tắc 固cố 拘câu 之chi 也dã 。 太thái 守thủ 悟ngộ 。 乃nãi 令linh 地địa 方phương 盡tận 驅khu 之chi 。 狂cuồng 眾chúng 不bất 三tam 日nhật 盡tận 行hành 解giải 散tán 。 由do 是thị 此thử 事sự 遂toại 寧ninh 。 是thị 歲tuế 作tác 觀quán 老lão 莊trang 影ảnh 響hưởng 論luận 。
十thập 九cửu 年niên 辛tân 卯mão 。
予# 年niên 四tứ 十thập 六lục 歲tuế 。 是thị 年niên 。 聖thánh 母mẫu 造tạo 檀đàn 香hương 毗tỳ 盧lô 佛Phật 像tượng 。 建kiến 大đại 殿điện 。 是thị 年niên 秋thu 。 門môn 人nhân 黃hoàng 子tử 光quang 坐tọa 脫thoát 。
二nhị 十thập 年niên 壬nhâm 辰thần 。
予# 年niên 四tứ 十thập 七thất 。 是thị 年niên 秋thu 七thất 月nguyệt 。 予# 至chí 京kinh 訪phỏng 達đạt 觀quán 禪thiền 師sư 於ư 上thượng 方phương 。 晉tấn 時thời 有hữu 琬# 公công 。 慮lự 三tam 災tai 壞hoại 劫kiếp 無vô 佛Phật 法Pháp 。 乃nãi 刻khắc 石thạch 經kinh 藏tạng 石thạch 室thất 。 其kỳ 塔tháp 院viện 為vi 僧Tăng 所sở 賣mại 。 師sư 贖thục 之chi 。 欲dục 得đắc 予# 作tác 記ký 。 予# 適thích 至chí 。 師sư 大đại 喜hỷ 。 及cập 見kiến 。 即tức 同đồng 過quá 石thạch 經kinh 山sơn 。 乃nãi 為vi 作tác 琬# 公công 塔tháp 院viện 記ký 。 及cập 重trọng/trùng 藏tạng 舍xá 利lợi 記ký 。 并tinh 前tiền 所sở 作tác 有hữu 海hải 印ấn 稿# 。
時thời 與dữ 達đạt 師sư 相tương 對đối 盤bàn 桓hoàn 四tứ 十thập 晝trú 夜dạ 。 為vi 生sanh 平bình 之chi 奇kỳ 。
二nhị 十thập 一nhất 年niên 癸quý 巳tị 。
予# 年niên 四tứ 十thập 八bát 。 是thị 年niên 山sơn 東đông 大đại 饑cơ 。 死tử 者giả 載tái 道đạo 。 山sơn 中trung 所sở 儲trữ 齋trai 糧lương 。 盡tận 分phần/phân 賑chẩn 近cận 山sơn 之chi 民dân 。 不bất 足túc 。 又hựu 乘thừa 便tiện 舟chu 至chí 遼liêu 東đông 糴# 豆đậu 數số 百bách 石thạch 以dĩ 濟tế 之chi 。 由do 是thị 邊biên 山sơn 。 四tứ 社xã 之chi 民dân 。 無vô 一nhất 饑cơ 死tử 者giả 。
二nhị 十thập 二nhị 年niên 甲giáp 午ngọ 。
予# 年niên 四tứ 十thập 九cửu 。 是thị 年niên 春xuân 三tam 月nguyệt 。 山sơn 東đông 開khai 府phủ 鄭trịnh 崑# 崖nhai 公công 。 入nhập 山sơn 見kiến 訪phỏng 問vấn 法pháp 。 為vi 說thuyết 方phương 便tiện 語ngữ 。 冬đông 十thập 月nguyệt 。 入nhập 賀hạ 。 聖thánh 節tiết 。 至chí 京kinh 留lưu 過quá 歲tuế 。 請thỉnh 說thuyết 戒giới 於ư 慈từ 壽thọ 寺tự 。
時thời 予# 以dĩ 修tu 本bổn 寺tự 因nhân 緣duyên 。 知tri 。 聖thánh 母mẫu 儲trữ 已dĩ 厚hậu 。 乃nãi 請thỉnh 舉cử 事sự 。
時thời 上thượng 以dĩ 倭# 犯phạm 朝triêu 鮮tiên 。 方phương 議nghị 往vãng 討thảo 。 姑cô 徐từ 徐từ 。 乃nãi 寢tẩm 。
憨# 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 三tam