憨 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập
Quyển 0031
( 侍Thị 者Giả ) 福Phước 善Thiện 日Nhật 錄Lục ( 門Môn 人Nhân ) 通Thông 炯 編Biên 輯
憨# 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 一nhất
侍thị 。 者giả 。 福phước 。 善thiện 。 日nhật 錄lục 。
門môn 。 人nhân 。 通thông 。 炯# 。 編biên 輯# 。
嶺lĩnh 南nam 弟đệ 子tử 。 劉lưu 起khởi 相tương/tướng 。 重trọng/trùng 較giảo 。
題đề 跋bạt
題Đề 瑞Thụy 之Chi 麟Lân 禪Thiền 人Nhân 刺Thứ 血Huyết 書Thư 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 後Hậu (# 在Tại 圜Viên 中Trung 作Tác )#
雜tạp 華hoa 。 統thống 法Pháp 界Giới 之chi 經kinh 也dã 。 直trực 指chỉ 毗tỳ 盧lô 果quả 海hải 。 性tánh 德đức 圓viên 融dung 無vô 礙ngại 。 廣quảng 大đại 自tự 在tại 。 細tế 微vi 莊trang 嚴nghiêm 。 以dĩ 示thị 眾chúng 生sanh 日nhật 用dụng 。 現hiện 證chứng 平bình 等đẳng 。 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 欲dục 因nhân 之chi 以dĩ 廓khuếch 塵trần 習tập 。 昭chiêu 真chân 境cảnh 不bất 離ly 當đương 處xứ 。 頓đốn 得đắc 無vô 量lượng 受thọ 用dụng 耳nhĩ 。 觀quán 夫phu 佛Phật 等đẳng 。 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 剎sát 土độ 塵trần 毛mao 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 。 劫kiếp 念niệm 往vãng 來lai 三tam 際tế 等đẳng 。 迷mê 悟ngộ 因nhân 果quả 理lý 事sự 等đẳng 。 法pháp 爾nhĩ 如như 然nhiên 居cư 然nhiên 自tự 在tại 。 其kỳ 所sở 以dĩ 不bất 等đẳng 者giả 。 良lương 由do 吾ngô 人nhân 自tự 昧muội 於ư 一nhất 念niệm 之chi 差sai 。 究cứu 竟cánh 有hữu 天thiên 淵uyên 之chi 隔cách 。 所sở 謂vị 情tình 生sanh 智trí 隔cách 。 想tưởng 變biến 體thể 殊thù 。 故cố 曰viết 。 奇kỳ 哉tai 奇kỳ 哉tai 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 具cụ 有hữu 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 德đức 相tương/tướng 。 但đãn 以dĩ 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 執chấp 著trước 。 而nhi 不bất 證chứng 得đắc 。 若nhược 離ly 妄vọng 想tưởng 執chấp 著trước 。 則tắc 自tự 然nhiên 業nghiệp 智trí 。 當đương 下hạ 現hiện 前tiền 。 如như 一nhất 微vi 塵trần 。 具cụ 含hàm 大Đại 千Thiên 經Kinh 卷quyển 。 智trí 人nhân 明minh 見kiến 。 剖phẫu 而nhi 出xuất 之chi 。 則tắc 利lợi 用dụng 無vô 窮cùng 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 無vô 論luận 眾chúng 生sanh 心tâm 具cụ 。 不bất 具cụ 只chỉ 在tại 當đương 下hạ 眼nhãn 明minh 不bất 明minh 耳nhĩ 。 豈khởi 更cánh 有hữu 他tha 哉tai 。 是thị 以dĩ 文Văn 殊Thù 舉cử 之chi 以dĩ 為vi 智trí 。 普phổ 賢hiền 操thao 之chi 以dĩ 為vi 行hành 。 善thiện 財tài 挾hiệp 之chi 以dĩ 發phát 心tâm 。 彌Di 勒Lặc 帶đái 之chi 而nhi 趣thú 果quả 。 四tứ 十thập 二nhị 位vị 之chi 各các 證chứng 。 五ngũ 十thập 三tam 人nhân 之chi 全toàn 提đề 。 月nguyệt 滿mãn 三tam 觀quán 。 星tinh 羅la 十thập 門môn 。 行hành 布bố 圓viên 融dung 。 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 以dĩ 極cực 塵trần 毛mao 涉thiệp 入nhập 。 依y 正chánh 互hỗ 嚴nghiêm 。 種chủng 種chủng 言ngôn 詮thuyên 。 重trùng 重trùng 法pháp 象tượng 。 火hỏa 聚tụ 刀đao 山sơn 之chi 解giải 脫thoát 。 臥ngọa 棘cức 牛ngưu 狗cẩu 之chi 堅kiên 持trì 。 乃nãi 至chí 異dị 類loại 潛tiềm 行hành 。 分phân 身thân 散tán 影ảnh 。 無vô 非phi 遊du 刃nhận 微vi 塵trần 之chi 利lợi 具cụ 也dã 。 由do 具cụ 利lợi 。 則tắc 塵trần 易dị 破phá 。 塵trần 破phá 則tắc 經Kinh 卷quyển 出xuất 。 經Kinh 卷quyển 出xuất 。 則tắc 性tánh 德đức 彰chương 。 性tánh 德đức 彰chương 。 則tắc 果quả 海hải 足túc 。 果quả 海hải 足túc 。 則tắc 無vô 不bất 足túc 矣hĩ 。 斯tư 則tắc 六lục 千thiên 道đạo 成thành 於ư 言ngôn 下hạ 。 猶do 是thị 鈍độn 根căn 。 三tam 喚hoán 普phổ 賢hiền 於ư 目mục 前tiền 。 豈khởi 為vi 智trí 眼nhãn 。 信tín 乎hồ 聾lung 瞽# 。 封phong 蔀# 識thức 情tình 。 眾chúng 生sanh 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 也dã 。 知tri 則tắc 根căn 塵trần 識thức 界giới 。 草thảo 芥giới 塵trần 毛mao 。 通thông 為vi 法Pháp 界Giới 真chân 經kinh 。 屈khuất 伸thân 俯phủ 仰ngưỡng 。 咳khái 唾thóa 掉trạo 臂tý 。 總tổng 是thị 普phổ 賢hiền 妙diệu 行hạnh 。 以dĩ 如như 是thị 經Kinh 。 海hải 墨mặc 積tích 書thư 而nhi 不bất 盡tận 。 以dĩ 如như 是thị 行hành 。 日nhật 用dụng 現hiện 前tiền 而nhi 有hữu 餘dư 。 只chỉ 在tại 當đương 人nhân 一nhất 念niệm 回hồi 光quang 返phản 照chiếu 之chi 力lực 耳nhĩ 。 今kim 麟lân 禪thiền 人nhân 。 用dụng 滴tích 血huyết 書thư 此thử 經Kinh 。 是thị 明minh 見kiến 而nhi 後hậu 書thư 之chi 耶da 。 抑ức 因nhân 書thư 而nhi 後hậu 明minh 見kiến 耶da 。 猶do 然nhiên 書thư 之chi 欲dục 見kiến 。 而nhi 未vị 及cập 見kiến 耶da 。 若nhược 明minh 見kiến 而nhi 後hậu 書thư 。 則tắc 不bất 待đãi 操thao 觚cô 。 全toàn 經kinh 已dĩ 具cụ 。 如như 臨lâm 寶bảo 鏡kính 。 又hựu 豈khởi 淋lâm 漓# 翰hàn 墨mặc 。 區khu 區khu 於ư 簡giản 牘độc 文văn 字tự 之chi 間gian 耶da 。 若nhược 因nhân 書thư 而nhi 後hậu 明minh 見kiến 。 則tắc 現hiện 前tiền 日nhật 用dụng 。 妙diệu 境cảnh 全toàn 彰chương 。 似tự 懸huyền 珠châu 網võng 。 又hựu 豈khởi 昏hôn 沉trầm 業nghiệp 識thức 。 茫mang 茫mang 於ư 水thủy 月nguyệt 空không 華hoa 之chi 界giới 耶da 。 若nhược 書thư 之chi 欲dục 見kiến 。 而nhi 未vị 及cập 見kiến 則tắc 。 析tích 骨cốt 為vi 筆bút 。 剝bác 膚phu 為vi 紙chỉ 。 刺thứ 血huyết 為vi 墨mặc 。 點điểm 染nhiễm 太thái 虗hư 。 揮huy 灑sái 金kim 屑tiết 。 豈khởi 不bất 重trùng 增tăng 迷mê 悶muộn 。 枉uổng 歷lịch 辛tân 勤cần 。 一nhất 葉diệp 落lạc 而nhi 天thiên 下hạ 秋thu 回hồi 。 管quản 灰hôi 飛phi 而nhi 大đại 地địa 春xuân 起khởi 。 是thị 則tắc 書thư 與dữ 不bất 書thư 。 全toàn 經kinh 自tự 在tại 。 見kiến 與dữ 不bất 見kiến 。 明minh 昧muội 一nhất 如như 。 悲bi 夫phu 。 夜dạ 壑hác 藏tạng 舟chu 。 力lực 者giả 負phụ 之chi 而nhi 不bất 覺giác 。 覺giác 則tắc 透thấu 出xuất 毗tỳ 盧lô 。 全toàn 彰chương 法Pháp 界Giới 。 昭chiêu 昭chiêu 然nhiên 毫hào 端đoan 眉mi 睫tiệp 之chi 間gian 。 物vật 物vật 頭đầu 頭đầu 。 而nhi 與dữ 普phổ 賢hiền 交giao 臂tý 也dã 。 休hưu 師sư 有hữu 言ngôn 。 華hoa 藏tạng 性tánh 海hải 。 與dữ 我ngã 同đồng 遊du 者giả 。 舍xá 子tử 其kỳ 誰thùy 歟# 。 否phủ/bĩ 則tắc 暫tạm 閉bế 閣các 門môn 。 試thí 請thỉnh 迴hồi 途đồ 。 重trọng/trùng 參tham 曼mạn 室thất 大Đại 士Sĩ 。 子tử 行hành 矣hĩ 。 無vô 忘vong 所sở 囑chúc 。
題Đề 書Thư 華Hoa 嚴Nghiêm 法Pháp 華Hoa 二Nhị 經Kinh 後Hậu
毗tỳ 盧lô 遮già 那na 證chứng 窮cùng 法Pháp 界Giới 。 富phú 有hữu 無vô 量lượng 功công 德đức 之chi 藏tạng 。 是thị 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 同đồng 有hữu 而nhi 應ưng 得đắc 者giả 。 故cố 視thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 一nhất 子tử 地địa 。 必tất 欲dục 全toàn 付phó 自tự 得đắc 所sở 有hữu 而nhi 始thỉ 快khoái 。 雖tuy 眾chúng 生sanh 茫mang 昧muội 而nhi 不bất 覺giác 。 乃nãi 設thiết 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 種chủng 種chủng 調điều 伏phục 。 必tất 使sử 諦đế 信tín 不bất 疑nghi 而nhi 後hậu 已dĩ 。 譬thí 如như 長trưởng 者giả 。 具cụ 有hữu 無vô 量lượng 富phú 饒nhiêu 。 止chỉ 有hữu 一nhất 子tử 。 幼ấu 而nhi 逃đào 逝thệ 。 子tử 雖tuy 背bối/bội 父phụ 。 而nhi 父phụ 未vị 嘗thường 一nhất 念niệm 忘vong 子tử 也dã 。 日nhật 月nguyệt 既ký 久cửu 。 子tử 以dĩ 傭dong 賃nhẫm 歸quy 來lai 。 而nhi 不bất 識thức 其kỳ 父phụ 。 父phụ 既ký 知tri 子tử 。 必tất 降giáng/hàng 身thân 辱nhục 志chí 。 與dữ 子tử 同đồng 事sự 相tướng 親thân 。 而nhi 漸tiệm 通thông 其kỳ 情tình 實thật 。 直trực 至chí 心tâm 相tương 體thể 信tín 。 父phụ 子tử 情tình 忘vong 。 然nhiên 後hậu 親thân 為vi 囑chúc 書thư 。 全toàn 付phó 家gia 業nghiệp 而nhi 後hậu 死tử 。 方phương 無vô 憾hám 也dã 。 由do 是thị 而nhi 知tri 。 雜tạp 華hoa 。 乃nãi 我ngã 如Như 來Lai 法Pháp 界Giới 。 藏tạng 中trung 之chi 典điển 記ký 。 法pháp 華hoa 。 如như 長trưởng 者giả 委ủy 付phó 家gia 業nghiệp 之chi 囑chúc 書thư 。 入nhập 此thử 二nhị 種chủng 法Pháp 門môn 。 方phương 為vi 克khắc 家gia 之chi 子tử 也dã 。 善thiện 男nam 子tử 吳ngô 大đại 靜tĩnh 手thủ 書thư 二nhị 經kinh 。 豈khởi 非phi 能năng 知tri 本bổn 有hữu 。 料liệu 理lý 如Như 來Lai 家gia 業nghiệp 者giả 耶da 。 由do 是thị 必tất 有hữu 應ưng 得đắc 之chi 日nhật 矣hĩ 。
刺Thứ 血Huyết 書Thư 金Kim 剛Cang 般Bát 若Nhã 經Kinh 跋Bạt
般Bát 若Nhã 出xuất 生sanh 諸chư 佛Phật 。 故cố 為vi 諸chư 佛Phật 母mẫu 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 之chi 佛Phật 性tánh 。 是thị 則tắc 般Bát 若Nhã 所sở 流lưu 。 源nguyên 源nguyên 無vô 盡tận 。 如như 海hải 水thủy 潛tiềm 流lưu 四tứ 天thiên 下hạ 地địa 。 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 覿# 體thể 無vô 二nhị 。 是thị 知tri 眾chúng 生sanh 四tứ 大đại 根căn 本bổn 。 身thân 肉nhục 骨cốt 血huyết 。 皆giai 般Bát 若Nhã 所sở 流lưu 。 遡# 其kỳ 本bổn 源nguyên 。 一nhất 體thể 無vô 二nhị 。 居cư 士sĩ 賀hạ 學học 仁nhân 氏thị 。 刺thứ 血huyết 書thư 寫tả 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 。 以dĩ 報báo 其kỳ 親thân 。 如như 引dẫn 細tế 流lưu 。 而nhi 歸quy 於ư 海hải 。 可khả 謂vị 善thiện 於ư 返phản 本bổn 而nhi 報báo 本bổn 者giả 也dã 。 世thế 之chi 言ngôn 大đại 孝hiếu 者giả 。 能năng 有hữu 過quá 於ư 此thử 者giả 乎hồ 。
又hựu
梵Phạn 語ngữ 般Bát 若Nhã 。 唐đường 云vân 智trí 慧tuệ 。 此thử 乃nãi 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 眾chúng 生sanh 之chi 大đại 本bổn 也dã 。 迷mê 之chi 為vi 生sanh 死tử 。 悟ngộ 之chi 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 諸chư 佛Phật 證chứng 之chi 為vi 根căn 本bổn 智trí 。 眾chúng 生sanh 背bối/bội 之chi 為vi 無vô 明minh 流lưu 。 其kỳ 實thật 體thể 一nhất 而nhi 明minh 昧muội 異dị 耳nhĩ 。 故cố 我ngã 世Thế 尊Tôn 出xuất 世thế 。 特đặc 為vi 開khai 示thị 此thử 智trí 。 以dĩ 法pháp 大đại 機cơ 小tiểu 。 不bất 能năng 領lãnh 荷hà 。 故cố 二nhị 十thập 年niên 後hậu 方phương 說thuyết 此thử 經Kinh 。 業nghiệp 已dĩ 多đa 方phương 開khai 示thị 。 必tất 欲dục 諦đế 信tín 此thử 智trí 而nhi 不bất 疑nghi 。 用dụng 為vi 成thành 佛Phật 根căn 本bổn 。 而nhi 此thử 經Kinh 以dĩ 金kim 剛cang 名danh 者giả 。 以dĩ 智trí 乃nãi 佛Phật 之chi 所sở 證chứng 金kim 剛cang 心tâm 耳nhĩ 。 方phương 將tương 以dĩ 果quả 地địa 覺giác 為vi 我ngã 因nhân 心tâm 。 故cố 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 入nhập 大Đại 乘Thừa 初sơ 門môn 。 是thị 知tri 特đặc 以dĩ 金kim 剛cang 名danh 經kinh 。 非phi 假giả 喻dụ 也dã 。 嗟ta 乎hồ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 迷mê 此thử 本bổn 智trí 。 流lưu 浪lãng 生sanh 死tử 。 其kỳ 來lai 久cửu 矣hĩ 。 觀quán 者giả 但đãn 以dĩ 經kinh 義nghĩa 深thâm 奧áo 。 文văn 字tự 重trọng/trùng 複phức 。 為vi 不bất 易dị 入nhập 。 殊thù 不bất 知tri 以dĩ 空không 為vi 宗tông 。 以dĩ 頓đốn 斷đoạn 疑nghi 根căn 。 直trực 心tâm 正chánh 念niệm 為vi 本bổn 。 原nguyên 無vô 文văn 字tự 可khả 立lập 。 故cố 黃hoàng 梅mai 以dĩ 此thử 印ấn 心tâm 。 我ngã 六lục 祖tổ 大đại 師sư 。 一nhất 聞văn 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 生sanh 其kỳ 心tâm 。 便tiện 能năng 頓đốn 破phá 歷lịch 劫kiếp 疑nghi 根căn 。 及cập 見kiến 黃hoàng 梅mai 。 即tức 能năng 道đạo 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 。 是thị 乃nãi 從tùng 此thử 經Kinh 得đắc 入nhập 之chi 第đệ 一nhất 榜bảng 樣# 也dã 。 是thị 則tắc 此thử 經Kinh 為vi 禪thiền 宗tông 的đích 訣quyết 。 學học 者giả 槩# 以dĩ 文văn 字tự 目mục 之chi 。 故cố 知tri 之chi 者giả 希hy 。 惜tích 哉tai 末Mạt 法Pháp 。 正chánh 眼nhãn 難nan 逢phùng 。 今kim 愈dũ 見kiến 其kỳ 難nạn 也dã 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 讀đọc 誦tụng 。 受thọ 持trì 書thư 寫tả 者giả 。 不bất 於ư 一nhất 佛Phật 。 二nhị 佛Phật 三tam 四tứ 五ngũ 佛Phật 。 而nhi 種chúng 善thiện 根căn 。 已dĩ 於ư 無vô 量lượng 。 萬vạn 億ức 佛Phật 所sở 。 種chúng 諸chư 善thiện 根căn 。 由do 此thử 觀quán 之chi 。 即tức 信tín 受thọ 書thư 寫tả 。 亦diệc 非phi 淺thiển 淺thiển 因nhân 緣duyên 也dã 。 曹tào 溪khê 沙Sa 彌Di 方phương 覺giác 。 刺thứ 血huyết 書thư 此thử 卷quyển 。 冀ký 終chung 身thân 受thọ 持trì 。 焚phần 香hương 作tác 禮lễ 。 請thỉnh 予# 題đề 記ký 。 因nhân 感cảm 而nhi 言ngôn 曰viết 。 六lục 祖tổ 入nhập 滅diệt 千thiên 年niên 。 曹tào 溪khê 道Đạo 場Tràng 。 化hóa 為vi 狐hồ 窟quật 。 即tức 出xuất 家gia 兒nhi 。 為vi 樵tiều 兒nhi 牧mục 豎thụ 矣hĩ 。 予# 來lai 力lực 救cứu 其kỳ 弊tệ 。 辛tân 苦khổ 十thập 年niên 。 修tu 崇sùng 梵Phạm 宇vũ 。 漸tiệm 次thứ 可khả 觀quán 。 而nhi 魔ma 僧Tăng 作tác 孽nghiệt 。 內nội 自tự 破phá 壞hoại 。 人nhân 且thả 謂vị 佛Phật 祖tổ 無vô 靈linh 。 即tức 予# 亦diệc 無vô 以dĩ 自tự 解giải 也dã 。 今kim 見kiến 沙Sa 彌Di 方phương 覺giác 。 乃nãi 能năng 刺thứ 血huyết 書thư 此thử 經Kinh 。 則tắc 予# 心tâm 渙# 然nhiên 氷băng 釋thích 矣hĩ 。 何hà 也dã 。 以dĩ 經Kinh 云vân 。 若nhược 人nhân 以dĩ 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 恆Hằng 沙sa 佛Phật 土độ 。 不bất 如như 受thọ 持trì 。 此thử 經Kinh 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 以dĩ 彼bỉ 有hữu 為vi 功công 德đức 。 終chung 成thành 敗bại 壞hoại 。 不bất 若nhược 無vô 為vi 之chi 勝thắng 益ích 也dã 。 以dĩ 此thử 般Bát 若Nhã 。 為vi 成thành 佛Phật 真chân 種chủng 子tử 故cố 。
佛Phật 言ngôn 。
若nhược 使sử 一nhất 人nhân 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 寧ninh 可khả 我ngã 身thân 。 受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 。 以dĩ 其kỳ 信tín 心tâm 難nan 發phát 也dã 。 今kim 覺giác 沙Sa 彌Di 一nhất 人nhân 能năng 以dĩ 般Bát 若Nhã 為vi 心tâm 。 寔thật 予# 十thập 年niên 辛tân 苦khổ 所sở 致trí 。 又hựu 何hà 以dĩ 修tu 崇sùng 有hữu 為vi 功công 德đức 為vi 重trọng/trùng 。 而nhi 以dĩ 成thành 壞hoại 為vi 念niệm 乎hồ 。 因nhân 有hữu 感cảm 於ư 此thử 。 故cố 併tinh 記ký 之chi 。
題Đề 三Tam 峰Phong 禪Thiền 人Nhân 血Huyết 書Thư 法Pháp 華Hoa 經Kinh
眾chúng 生sanh 迷mê 佛Phật 知tri 見kiến 。 遠viễn 逝thệ 五ngũ 道đạo 。 周chu 流lưu 惡ác 趣thú 。 其kỳ 來lai 久cửu 矣hĩ 。 釋thích 尊tôn 出xuất 世thế 。 特đặc 為vi 開khai 示thị 。 使sử 其kỳ 悟ngộ 入nhập 。 警cảnh 其kỳ 歸quy 志chí 。 政chánh 若nhược 慈từ 父phụ 念niệm 子tử 。 望vọng 其kỳ 委ủy 付phó 家gia 業nghiệp 。 故cố 說thuyết 此thử 經Kinh 。 使sử 人nhân 速tốc 達đạt 故cố 鄉hương 耳nhĩ 。 昔tích 有hữu 老lão 宿túc 。 繫hệ 蓮liên 經kinh 七thất 軸trục 於ư 梁lương 間gian 。 人nhân 或hoặc 問vấn 之chi 。
答đáp 曰viết 。
此thử 家gia 書thư 也dã 。 常thường 熟thục 三tam 峰phong 比Bỉ 丘Khâu 。 刺thứ 血huyết 書thư 寫tả 此thử 經Kinh 。 豈khởi 特đặc 見kiến 家gia 書thư 而nhi 思tư 歸quy 者giả 邪tà 。 良lương 以dĩ 幻huyễn 化hóa 空không 身thân 即tức 法Pháp 身thân 。 此thử 經Kinh 已dĩ 有hữu 如Như 來Lai 全toàn 身thân 。 今kim 以dĩ 血huyết 書thư 。 如như 世thế 之chi 真chân 子tử 辨biện 嫡đích 父phụ 。 血huyết 滴tích 枯khô 骨cốt 。 必tất 見kiến 滲# 入nhập 。 是thị 則tắc 楮# 乃nãi 法Pháp 身thân 之chi 枯khô 骨cốt 乎hồ 。 因nhân 贅# 以dĩ 偈kệ 。 輕khinh 拋phao 故cố 國quốc 不bất 知tri 年niên 。 一nhất 紙chỉ 家gia 書thư 特đặc 特đặc 傳truyền 。 囓khiết 指chỉ 忽hốt 然nhiên 心tâm 痛thống 處xứ 。 思tư 歸quy 徹triệt 夜dạ 不bất 成thành 眠miên 。
題Đề 公Công 全Toàn 禪Thiền 人Nhân 血Huyết 書Thư 法Pháp 華Hoa 經Kinh 後Hậu
惟duy 我ngã 本bổn 師sư 和hòa 尚thượng 。 遠viễn 自tự 大Đại 通Thông 智Trí 勝Thắng 佛Phật 時thời 。 為vi 十thập 六lục 王vương 子tử 。 講giảng 說thuyết 此thử 經Kinh 。 已dĩ 下hạ 一Nhất 乘Thừa 成thành 佛Phật 之chi 種chủng 。 而nhi 諸chư 聞văn 者giả 。 迷mê 淪luân 塵trần 點điểm 劫kiếp 來lai 。 流lưu 浪lãng 生sanh 死tử 。 直trực 至chí 今kim 日nhật 靈linh 山sơn 會hội 上thượng 。 方phương 乃nãi 悟ngộ 入nhập 。 各các 為vi 受thọ 記ký 。 將tương 來lai 成thành 佛Phật 。 是thị 為vi 一nhất 代đại 時thời 教giáo 究cứu 竟cánh 之chi 極cực 談đàm 。 譬thí 如như 窮cùng 子tử 。 久cửu 逝thệ 他tha 方phương 。 今kim 始thỉ 歸quy 來lai 見kiến 父phụ 。 心tâm 相tương 體thể 信tín 。 堪kham 荷hà 家gia 業nghiệp 。 此thử 經Kinh 大đại 似tự 長trưởng 者giả 。 委ủy 付phó 家gia 業nghiệp 之chi 囑chúc 書thư 。 故cố 云vân 。 凡phàm 有hữu 聞văn 法Pháp 者giả 。 無vô 一nhất 不bất 成thành 佛Phật 。 是thị 以dĩ 天thiên 台thai 獨độc 重trọng/trùng 五ngũ 種chủng 法Pháp 師sư 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 書thư 寫tả 者giả 。 皆giai 為vi 成thành 佛Phật 之chi 真chân 種chủng 。 以dĩ 其kỳ 一nhất 悟ngộ 此thử 心tâm 。 從tùng 真chân 所sở 流lưu 。 則tắc 凡phàm 有hữu 所sở 作tác 。 皆giai 真chân 實thật 行hạnh 。 殆đãi 非phi 妄vọng 想tưởng 攝nhiếp 持trì 者giả 比tỉ 也dã 。 今kim 公công 全toàn 禪thiền 人nhân 。 發phát 無vô 上thượng 心tâm 。 刺thứ 血huyết 書thư 寫tả 此thử 經Kinh 。 則tắc 使sử 幻huyễn 妄vọng 身thân 血huyết 。 滴tích 入nhập 法pháp 性tánh 海hải 中trung 。 等đẳng 同đồng 一nhất 味vị 。 莊trang 嚴nghiêm 毗tỳ 盧lô 法Pháp 身thân 之chi 果quả 。 而nhi 又hựu 發phát 願nguyện 更cánh 書thư 華hoa 嚴nghiêm 大đại 經kinh 。 以dĩ 為vi 究cứu 竟cánh 莊trang 嚴nghiêm 。 是thị 猶do 窮cùng 子tử 既ký 得đắc 家gia 業nghiệp 之chi 囑chúc 書thư 。 則tắc 披phi 閱duyệt 庫khố 藏tạng 之chi 典điển 記ký 。 按án 圖đồ 求cầu 索sách 。 是thị 則tắc 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 。 無vô 盡tận 妙diệu 好hảo 莊trang 嚴nghiêm 。 皆giai 禪thiền 人nhân 本bổn 有hữu 受thọ 用dụng 之chi 大đại 業nghiệp 如như 此thử 。 豈khởi 非phi 究cứu 竟cánh 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 哉tai 。 禪thiền 人nhân 親thân 持trì 所sở 書thư 之chi 經kinh 。 具cụ 陳trần 本bổn 願nguyện 。 請thỉnh 益ích 老lão 人nhân 。 故cố 為vi 具cụ 述thuật 本bổn 末mạt 因nhân 緣duyên 如như 此thử 。
血Huyết 書Thư 梵Phạm 網Võng 經Kinh 跋Bạt
梵Phạm 網võng 經kinh 者giả 。 乃nãi 我ngã 法Pháp 王Vương 應ưng 運vận 。 首thủ 創sáng/sang 之chi 露lộ 布bố 也dã 。 即tức 其kỳ 所sở 制chế 皆giai 性tánh 戒giới 耳nhĩ 。 故cố 三tam 藏tạng 之chi 設thiết 。 從tùng 凡phàm 至chí 聖thánh 。 所sở 歷lịch 諸chư 位vị 。 皆giai 依y 金kim 剛cang 心tâm 。 而nhi 建kiến 立lập 之chi 。 此thử 戒giới 即tức 所sở 謂vị 金kim 剛cang 心tâm 。 實thật 成thành 佛Phật 之chi 大đại 本bổn 。 緬# 惟duy 吾ngô 人nhân 遭tao 此thử 末Mạt 法Pháp 。 去khứ 聖thánh 時thời 遠viễn 。 苟cẩu 願nguyện 出xuất 生sanh 死tử 。 證chứng 真chân 常thường 。 非phi 此thử 戒giới 不bất 足túc 以dĩ 證chứng 之chi 。 然nhiên 此thử 戒giới 非phi 金kim 剛cang 心tâm 。 又hựu 不bất 足túc 以dĩ 持trì 之chi 。 葢# 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 以dĩ 久cửu 沉trầm 生sanh 死tử 。 而nhi 不bất 能năng 自tự 出xuất 者giả 。 良lương 由do 著trước 我ngã 。 以dĩ 我ngã 見kiến 重trọng/trùng 故cố 。 諸chư 業nghiệp 交giao 作tác 。 業nghiệp 作tác 故cố 。 苦khổ 即tức 隨tùy 之chi 。 如như 影ảnh 響hưởng 形hình 聲thanh 。 理lý 不bất 可khả 逭# 。 故cố 修tu 行hành 要yếu 門môn 。 無vô 論luận 大đại 小tiểu 三tam 乘thừa 。 皆giai 以dĩ 破phá 我ngã 為vi 本bổn 。 我ngã 空không 而nhi 業nghiệp 無vô 所sở 繫hệ 。 然nhiên 破phá 我ngã 之chi 具cụ 。 非phi 金kim 剛cang 心tâm 。 斷đoạn 斷đoạn 乎hồ 難nạn/nan 矣hĩ 。 諦đế 審thẩm 佛Phật 意ý 。 既ký 曰viết 戒giới 。 乃nãi 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 又hựu 何hà 持trì 犯phạm 之chi 有hữu 。 第đệ 迷mê 之chi 而nhi 為vi 幻huyễn 妄vọng 蘊uẩn 葢# 。 情tình 塵trần 所sở 蔽tế 。 不bất 得đắc 不bất 揭yết 而nhi 祛khư 之chi 。 此thử 戒giới 乃nãi 裂liệt 見kiến 網võng 之chi 利lợi 器khí 。 不bất 得đắc 不bất 施thí 於ư 最tối 初sơ 之chi 創sáng/sang 。 而nhi 初sơ 學học 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 上thượng 根căn 利lợi 智trí 。 不bất 得đắc 不bất 秉bỉnh 此thử 為vi 最tối 初sơ 地địa 也dã 。 學học 人nhân 真chân 照chiếu 。 以dĩ 夙túc 習tập 般Bát 若Nhã 緣duyên 深thâm 。 自tự 願nguyện 出xuất 家gia 。 依y 吾ngô 法pháp 兄huynh 雪tuyết 浪lãng 。 聽thính 習tập 有hữu 年niên 。 謁yết 余dư 於ư 那Na 羅La 延Diên 窟quật 。 余dư 政chánh 悲bi 末Mạt 法Pháp 。 務vụ 本bổn 者giả 希hy 。 乃nãi 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 誦tụng 梵Phạm 網võng 戒giới 。 照chiếu 聞văn 而nhi 有hữu 感cảm 。 遂toại 哀ai 請thỉnh 授thọ 戒giới 。 且thả 發phát 深thâm 重trọng 大đại 願nguyện 。 刺thứ 舌thiệt 根căn 血huyết 。 書thư 此thử 經Kinh 。 志chí 畢tất 命mạng 受thọ 持trì 。 余dư 深thâm 慨khái 焉yên 。 因nhân 謂vị 吾ngô 本bổn 師sư 。 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 以dĩ 至chí 成thành 佛Phật 。 精tinh 進tấn 不bất 退thoái 。 以dĩ 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 身thân 命mạng 。 而nhi 為vi 布bố 施thí 。 剝bác 皮bì 為vi 紙chỉ 。 析tích 骨cốt 為vi 筆bút 。 刺thứ 血huyết 為vi 墨mặc 。 書thư 寫tả 經Kinh 典điển 。 積tích 如như 須Tu 彌Di 。 為vì 重trọng 法Pháp 故cố 。 不bất 惜tích 身thân 命mạng 。 子tử 苟cẩu 知tri 生sanh 死tử 難nạn 出xuất 。 愛ái 根căn 難nạn/nan 斷đoạn 。 佛Phật 果Quả 難nạn/nan 期kỳ 。 依y 佛Phật 所sở 行hành 。 如như 佛Phật 所sở 願nguyện 。 又hựu 何hà 患hoạn 不bất 成thành 佛Phật 。 從tùng 此thử 以dĩ 往vãng 。 生sanh 生sanh 世thế 世thế 。 以dĩ 此thử 身thân 血huyết 。 書thư 寫tả 此thử 經Kinh 。 當đương 布bố 滿mãn 大Đại 千Thiên 。 又hựu 不bất 止chỉ 如như 須Tu 彌Di 之chi 高cao 廣quảng 。 即tức 見kiến 聞văn 隨tùy 喜hỷ 。 發phát 心tâm 修tu 學học 者giả 。 當đương 如như 菽# 粟túc 。 遍biến 十thập 方phương 剎sát 土thổ/độ 。 又hựu 何hà 止chỉ 此thử 一nhất 會hội 一nhất 人nhân 一nhất 眾chúng 而nhi 已dĩ 耶da 。 子tử 宜nghi 勉miễn 旃chiên 。 特đặc 書thư 此thử 以dĩ 證chứng 子tử 之chi 願nguyện 。 仍nhưng 願nguyện 此thử 經Kinh 。 至chí 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 當đương 處xứ 處xứ 現hiện 身thân 。 如như 多đa 寶bảo 也dã 。 子tử 其kỳ 志chí 之chi 。
重Trọng/trùng 刻Khắc 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 題Đề 辭Từ
毗tỳ 盧lô 老lão 人nhân 。 於ư 一nhất 微vi 塵trần 裏lý 。 冷lãnh 坐tọa 不bất 禁cấm 。 於ư 青thanh 天thiên 白bạch 日nhật 。 忽hốt 爾nhĩ 盹# 睡thụy 。 墮đọa 入nhập 緣duyên 生sanh 妄vọng 想tưởng 夢mộng 中trung 。 引dẫn 起khởi 歷lịch 劫kiếp 情tình 塵trần 。 種chủng 種chủng 幻huyễn 網võng 境cảnh 界giới 。 盡tận 無vô 盡tận 大đại 光quang 明minh 藏tạng 。 重trùng 重trùng 交giao 羅la 。 如như 天thiên 地địa 簾# 珠châu 。 互hỗ 遞đệ 影ảnh 像tượng 。 炳bỉnh 然nhiên 歷lịch 別biệt 。 且thả 自tự 生sanh 大đại 奇kỳ 特đặc 想tưởng 。 亦diệc 乃nãi 驚kinh 怪quái 。 普phổ 告cáo 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 天thiên 人nhân 。 極cực 十thập 虗hư 為vi 口khẩu 門môn 。 以dĩ 大đại 地địa 為vi 長trường/trưởng 舌thiệt 。 說thuyết 夢mộng 中trung 事sự 。 使sử 諸chư 聞văn 者giả 瞠# 目mục 相tương 視thị 。 有hữu 眼nhãn 者giả 盲manh 。 有hữu 耳nhĩ 者giả 聾lung 。 其kỳ 登đăng 地địa 大Đại 士Sĩ 。 自tự 負phụ 親thân 為vi 當đương 家gia 長trưởng 子tử 。 親thân 履lý 其kỳ 中trung 。 尋tầm 無vô 一nhất 物vật 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 轉chuyển 展triển 告cáo 之chi 傍bàng 人nhân 。 但đãn 云vân 如như 空không 中trung 鳥điểu 跡tích 耳nhĩ 。 禪thiền 人nhân 乃nãi 又hựu 願nguyện 於ư 一nhất 毫hào 端đoan 頭đầu 。 欲dục 令linh 人nhân 頓đốn 入nhập 此thử 中trung 。 葢# 亦diệc 難nạn/nan 矣hĩ 。 雖tuy 然nhiên 大đại 地địa 眾chúng 生sanh 。 無vô 一nhất 人nhân 而nhi 不bất 沉trầm 埋mai 此thử 一nhất 塵trần 也dã 。 只chỉ 須tu 大đại 智trí 慧tuệ 人nhân 。 冷lãnh 眼nhãn 生sanh 華hoa 。 妄vọng 想tưởng 恁nhẫm 麼ma 。 如như 是thị 如như 是thị 。 種chủng 種chủng 奇kỳ 特đặc 莊trang 嚴nghiêm 。 且thả 在tại 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 日nhật 用dụng 妄vọng 想tưởng 網võng 中trung 。 種chủng 種chủng 光quang 明minh 。
時thời 時thời 頓đốn 現hiện 。 各các 各các 日nhật 用dụng 。 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 所sở 以dĩ 不bất 知tri 者giả 。 但đãn 夢mộng 未vị 破phá 耳nhĩ 。 今kim 於ư 路lộ 傍bàng 草thảo 莾mãng 間gian 。 猛mãnh 地địa 一nhất 人nhân # 跳khiêu 。 攘nhương 臂tý 大đại 呼hô 。 頓đốn 使sử 十thập 方phương 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 同đồng 時thời 各các 各các 相tương 謂vị 歎thán 曰viết 。 奇kỳ 哉tai 奇kỳ 哉tai 。 不bất 知tri 此thử 中trung 果quả 有hữu 如như 斯tư 大đại 希hy 有hữu 事sự 。 遂toại 剖phẫu 而nhi 出xuất 之chi 。 大đại 家gia 攜huề 手thủ 。 通thông 同đồng 遊du 戲hí 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 無vô 所sở 希hy 求cầu 。 竟cánh 亦diệc 不bất 知tri 。 誰thùy 之chi 力lực 也dã 。 知tri 恩ân 者giả 。 當đương 自tự 重trọng/trùng 之chi 。
菩Bồ 提Đề 心tâm 願nguyện 文văn 跋bạt
一nhất 切thiết 聖thánh 凡phàm 。 皆giai 本bổn 自tự 住trụ 。 金kim 剛cang 心tâm 地địa 。 具cụ 足túc 如Như 來Lai 。 不bất 思tư 議nghị 智trí 。 但đãn 以dĩ 習tập 氣khí 熏huân 發phát 轉chuyển 變biến 之chi 力lực 。 而nhi 得đắc 成thành 熟thục 。 故cố 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 各các 各các 八bát 識thức 田điền 中trung 。 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 種chủng 子tử 。 特đặc 隨tùy 緣duyên 熏huân 發phát 。 故cố 先tiên 後hậu 遲trì 速tốc 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 有hữu 十thập 種chủng 習tập 氣khí 。 見kiến 佛Phật 習tập 氣khí 。 於ư 清thanh 淨tịnh 世thế 界giới 。 受thọ thọ 生sanh 習tập 氣khí 。 行hành 習tập 氣khí 。 願nguyện 習tập 氣khí 。 波Ba 羅La 蜜Mật 習tập 氣khí 。 思tư 惟duy 平bình 等đẳng 法pháp 習tập 氣khí 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 差sai 別biệt 習tập 氣khí 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 安an 住trụ 此thử 法pháp 。 則tắc 永vĩnh 離ly 一nhất 切thiết 。 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 得đắc 如Như 來Lai 大đại 智trí 。 慧tuệ 習tập 氣khí 非phi 習tập 氣khí 智trí 。 故cố 知tri 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 業nghiệp 。 昇thăng 沉trầm 兩lưỡng 門môn 。 皆giai 從tùng 熏huân 習tập 而nhi 生sanh 。 不bất 是thị 無vô 因nhân 而nhi 得đắc 。 是thị 知tri 從tùng 上thượng 佛Phật 祖tổ 善Thiện 知Tri 識Thức 教giáo 人nhân 。 原nguyên 無vô 實thật 法pháp 與dữ 人nhân 。 亦diệc 無vô 法pháp 可khả 傳truyền 可khả 授thọ 。 但đãn 凡phàm 有hữu 親thân 近cận 者giả 。 獨độc 觀quán 其kỳ 染nhiễm 淨tịnh 習tập 氣khí 之chi 厚hậu 薄bạc 。 因nhân 其kỳ 病bệnh 而nhi 調điều 伏phục 之chi 。 惟duy 執chấp 勞lao 辛tân 苦khổ 三tam 二nhị 十thập 年niên 。 耳nhĩ 提đề 面diện 命mạng 。 朝triêu 夕tịch 參tham 承thừa 。 乃nãi 至chí 困khốn 辱nhục 萬vạn 端đoan 。 逆nghịch 順thuận 千thiên 狀trạng 。 種chủng 種chủng 施thi 設thiết 。 無vô 非phi 以dĩ 大đại 般Bát 若Nhã 光quang 明minh 。 熏huân 蒸chưng 無vô 明minh 業nghiệp 習tập 。 令linh 其kỳ 轉chuyển 染nhiễm 成thành 淨tịnh 。 使sử 其kỳ 自tự 知tri 本bổn 有hữu 耳nhĩ 。 苟cẩu 能năng 自tự 知tri 其kỳ 本bổn 有hữu 智trí 光quang 。 內nội 自tự 熏huân 發phát 。 日nhật 增tăng 月nguyệt 盛thịnh 。 一nhất 旦đán 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 則tắc 向hướng 之chi 煩phiền 惱não 業nghiệp 習tập 。 燎liệu 之chi 如như 紅hồng 爐lô 片phiến 雪tuyết 。 如như 此thử 則tắc 日nhật 用dụng 頭đầu 頭đầu 。 遇ngộ 境cảnh 逢phùng 緣duyên 。 皆giai 大đại 智trí 用dụng 。 是thị 所sở 謂vị 轉chuyển 染nhiễm 污ô 業nghiệp 習tập 。 而nhi 為vi 般Bát 若Nhã 智trí 習tập 矣hĩ 。 若nhược 轉chuyển 之chi 淨tịnh 盡tận 。 徹triệt 底để 窮cùng 源nguyên 。 與dữ 十thập 方phương 佛Phật 。 祖tổ 轉chuyển 處xứ 無vô 別biệt 。 則tắc 但đãn 印ấn 可khả 之chi 曰viết 。 如như 是thị 如như 是thị 。 惟duy 此thử 而nhi 已dĩ 。 豈khởi 此thử 外ngoại 更cánh 有hữu 別biệt 法pháp 耶da 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 則tắc 從tùng 上thượng 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。 皆giai 能năng 轉chuyển 之chi 而nhi 未vị 盡tận 者giả 。 故cố 從tùng 般Bát 若Nhã 所sở 發phát 十thập 種chủng 習tập 氣khí 。 為vi 金kim 剛cang 種chủng 子tử 。 以dĩ 之chi 劫kiếp 劫kiếp 生sanh 生sanh 。 熏huân 變biến 無vô 明minh 。 不bất 淨tịnh 不bất 休hưu 。 終chung 竟cánh 透thấu 皮bì 而nhi 出xuất 。 此thử 所sở 以dĩ 毗tỳ 盧lô 世Thế 尊Tôn 重trọng 願nguyện 行hành 也dã 。 德đức 宗tông 始thỉ 發phát 跡tích 於ư 蒲bồ 。 從tùng 法pháp 親thân 妙diệu 峰phong 師sư 。 因nhân 得đắc 事sự 老lão 人nhân 於ư 清thanh 涼lương 。 以dĩ 至chí 海hải 上thượng 。 將tương 二nhị 十thập 餘dư 年niên 矣hĩ 。 所sở 歷lịch 辛tân 苦khổ 。 不bất 可khả 殫đàn 述thuật 。 為vi 法pháp 懇khẩn 誠thành 之chi 心tâm 。 未vị 嘗thường 一nhất 念niệm 稍sảo 間gian 。 老lão 人nhân 唯duy 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。 智trí 炬cự 照chiếu 之chi 而nhi 已dĩ 。 竟cánh 未vị 一nhất 啟khải 齒xỉ 向hướng 上thượng 事sự 也dã 。 待đãi 其kỳ 自tự 信tín 自tự 肯khẳng 。 方phương 不bất 自tự 負phụ 己kỷ 靈linh 耳nhĩ 。 渠cừ 以dĩ 本bổn 願nguyện 。 請thỉnh 老lão 人nhân 為vi 敷phu 揚dương 者giả 有hữu 年niên 。 老lão 人nhân 未vị 之chi 首thủ 肯khẳng 。 甲giáp 午ngọ 冬đông 日nhật 。 從tùng 老lão 人nhân 於ư 京kinh 之chi 大đại 慈từ 壽thọ 寺tự 。 雪tuyết 夜dạ 請thỉnh 益ích 。 哀ai 泣khấp 自tự 敘tự 其kỳ 志chí 願nguyện 云vân 云vân 。 老lão 人nhân 為vi 信tín 筆bút 書thư 此thử 。 明minh 年niên 春xuân 二nhị 月nguyệt 。 老lão 人nhân 即tức 以dĩ 弘hoằng 法pháp 因nhân 緣duyên 。 致trí 。 聖thánh 天thiên 子tử 怒nộ 。 逮đãi 及cập 於ư 渠cừ 。 實thật 出xuất 九cửu 死tử 。 余dư 戍thú 雷lôi 陽dương 。 宗tông 復phục 自tự 蒲bồ 萬vạn 里lý 。 問vấn 老lão 人nhân 於ư 瘴chướng 海hải 間gian 。 相tương 值trị 五ngũ 羊dương 。 乃nãi 出xuất 此thử 卷quyển 。 老lão 人nhân 展triển 之chi 。 則tắc 見kiến 其kỳ 光quang 明minh 奪đoạt 目mục 也dã 。 遂toại 贅# 之chi 以dĩ 此thử 。
普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 品phẩm 題đề 辭từ
毗tỳ 盧lô 遮già 那na 如Như 來Lai 。 居cư 華hoa 藏tạng 界giới 。 菩Bồ 提Đề 場Tràng 中trung 。 為vi 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 有hữu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 微vi 塵trần 數số 偈kệ 。 一nhất 四tứ 天thiên 下hạ 。 微vi 塵trần 數số 品phẩm 。 即tức 龍long 勝thắng 大Đại 士Sĩ 。 盡tận 出xuất 世thế 間gian 智trí 。 不bất 能năng 數sổ 其kỳ 品phẩm 目mục 。 而nhi 此thử 品phẩm 者giả 。 略lược 本bổn 之chi 略lược 本bổn 也dã 。 惟duy 我ngã 盧lô 舍xá 那na 如Như 來Lai 。 曠khoáng 劫kiếp 所sở 修tu 廣quảng 大đại 因nhân 行hành 。 所sở 感cảm 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 。 殊thù 勝thắng 莊trang 嚴nghiêm 。 其kỳ 因Nhân 地Địa 本bổn 行hạnh 。 不bất 出xuất 普phổ 賢hiền 。 十thập 種chủng 大đại 願nguyện 。 而nhi 此thử 願nguyện 者giả 。 乃nãi 稱xưng 法Pháp 界Giới 心tâm 。 極cực 法Pháp 界Giới 量lượng 。 包bao 攝nhiếp 無vô 遺di 。 故cố 曰viết 願nguyện 王vương 。 然nhiên 修tu 行hành 之chi 要yếu 。 成thành 佛Phật 之chi 速tốc 。 無vô 越việt 乎hồ 此thử 。 所sở 謂vị 一nhất 念niệm 消tiêu 滅diệt 無vô 量lượng 惡ác 業nghiệp 。 一nhất 念niệm 成thành 就tựu 無vô 量lượng 善thiện 根căn 者giả 。 譬thí 若nhược 金kim 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 。 夢mộng 入nhập 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 受thọ 大đại 劇kịch 苦khổ 。 無vô 可khả 哀ai 救cứu 。 怕phạ 怖bố 慞chương 惶hoàng 。 奔bôn 馳trì 狂cuồng 呼hô 。 欲dục 逃đào 而nhi 不bất 得đắc 。 一nhất 旦đán 叱sất 咤trá 。 極cực 力lực 猛mãnh 醒tỉnh 。 向hướng 之chi 苦khổ 事sự 。 求cầu 之chi 而nhi 不bất 得đắc 。 現hiện 成thành 受thọ 用dụng 。 種chủng 種chủng 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 此thử 所sở 謂vị 夢mộng 幻huyễn 法Pháp 門môn 。 以dĩ 智trí 而nhi 入nhập 。 唯duy 在tại 自tự 心tâm 。 不bất 假giả 外ngoại 求cầu 。 故cố 曰viết 心tâm 淨tịnh 。 則tắc 佛Phật 土độ 淨tịnh 。 門môn 人nhân 鄭trịnh 擴# 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 歸quy 依y 淨tịnh 土độ 。 余dư 教giáo 之chi 以dĩ 專chuyên 誦tụng 此thử 品phẩm 。 一nhất 旦đán 生sanh 死tử 夢mộng 破phá 。 何hà 患hoạn 不bất 覩đổ 華hoa 藏tạng 現hiện 成thành 受thọ 用dụng 乎hồ 。
題đề 安an 樂lạc 行hành 品phẩm 後hậu
予# 少thiểu 讀đọc 四tứ 教giáo 儀nghi 。 見kiến 天thiên 台thai 大đại 師sư 。 判phán 五ngũ 種chủng 法Pháp 師sư 。 為vi 觀quán 行hành 位vị 。 竊thiết 有hữu 疑nghi 焉yên 。 既ký 見kiến 法Pháp 門môn 之chi 有hữu 以dĩ 持trì 經Kinh 為vi 行hành 者giả 。 動động 則tắc 誦tụng 法pháp 華hoa 經kinh 百bách 千thiên 部bộ 。 及cập 察sát 其kỳ 律luật 身thân 持trì 心tâm 。 多đa 未vị 能năng 與dữ 經kinh 㳷vẫn 合hợp 。 是thị 知tri 持trì 經Kinh 之chi 難nạn/nan 矣hĩ 。 及cập 予# 述thuật 法pháp 華hoa 通thông 議nghị 。 至chí 佛Phật 讚tán 法Pháp 師sư 之chi 功công 德đức 。 有hữu 供cúng 養dường 者giả 。 其kỳ 福phước 過quá 於ư 供cung 佛Phật 。 有hữu 毀hủy 謗báng 者giả 。 其kỳ 罪tội 重trọng 於ư 謗báng 佛Phật 。 此thử 我ngã 世Thế 尊Tôn 金kim 口khẩu 誠thành 言ngôn 。 及cập 見kiến 持trì 經Kinh 之chi 法Pháp 師sư 。 現hiện 在tại 父phụ 母mẫu 。 所sở 生sanh 肉nhục 身thân 。 即tức 得đắc 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 按án 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 當đương 在tại 七thất 信tín 菩Bồ 薩Tát 不bất 退thoái 者giả 。 以dĩ 永vĩnh 不bất 退thoái 墮đọa 生sanh 死tử 也dã 。 何hà 持trì 經Kinh 之chi 功công 一nhất 至chí 此thử 邪tà 。 是thị 知tri 持trì 者giả 。 不bất 在tại 紙chỉ 墨mặc 文văn 字tự 。 而nhi 在tại 離ly 言ngôn 妙diệu 契khế 佛Phật 心tâm 。 佛Phật 之chi 慧tuệ 命mạng 。 由do 是thị 相tương 續tục 而nhi 不bất 斷đoạn 者giả 。 宜nghi 其kỳ 功công 德đức 殊thù 勝thắng 然nhiên 矣hĩ 。 某mỗ 人nhân 受thọ 持trì 此thử 經Kinh 。 於ư 安an 樂lạc 行hành 中trung 。 有hữu 所sở 契khế 入nhập 。 故cố 專chuyên 持trì 之chi 。 此thử 乃nãi 世Thế 尊Tôn 教giáo 諸chư 末Mạt 法Pháp 。 持trì 經Kinh 弟đệ 子tử 第đệ 一nhất 妙diệu 行hạnh 。 即tức 如Như 來Lai 之chi 家gia 法pháp 也dã 。 從tùng 是thị 而nhi 入nhập 。 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 悟ngộ 佛Phật 知tri 見kiến 。 固cố 無vô 難nạn/nan 矣hĩ 。
題Đề 刻Khắc 藥Dược 師Sư 經Kinh 後Hậu
經kinh 以dĩ 藥dược 師sư 名danh 者giả 。 葢# 依y 本bổn 佛Phật 而nhi 稱xưng 也dã 。 至chí 聖thánh 無vô 名danh 。 以dĩ 德đức 彰chương 名danh 。 然nhiên 佛Phật 為vi 三tam 界giới 醫y 王vương 。 善thiện 治trị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 病bệnh 。 故cố 稱xưng 醫y 師sư 。 是thị 則tắc 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 。 乃nãi 對đối 症# 之chi 妙diệu 藥dược 。 而nhi 眾chúng 生sanh 之chi 病bệnh 。 以dĩ 痴si 愛ái 為vi 根căn 。 病bệnh 根căn 不bất 除trừ 。 而nhi 欲dục 出xuất 生sanh 死tử 。 渡độ 苦khổ 海hải 者giả 。 詎cự 可khả 得đắc 乎hồ 。 問vấn 曰viết 。 經Kinh 云vân 求cầu 官quan 位vị 。 得đắc 官quan 位vị 。 求cầu 男nam 女nữ 。 得đắc 男nam 女nữ 。 求cầu 長trường 壽thọ 。 得đắc 長trường 壽thọ 。 求cầu 安an 樂lạc 。 得đắc 安an 樂lạc 。 皆giai 眾chúng 生sanh 之chi 痴si 愛ái 也dã 。 佛Phật 意ý 本bổn 欲dục 眾chúng 生sanh 離ly 之chi 。 今kim 有hữu 求cầu 而nhi 必tất 遂toại 者giả 。 豈khởi 非phi 增tăng 益ích 痴si 愛ái 耶da 。
答đáp 曰viết 。
非phi 增tăng 益ích 之chi 。 實thật 欲dục 離ly 之chi 耳nhĩ 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 不bất 信tín 自tự 心tâm 是thị 佛Phật 。 故cố 顛điên 倒đảo 迷mê 途đồ 。 溺nịch 於ư 愛ái 河hà 。 佛Phật 以dĩ 廣quảng 大đại 慈từ 悲bi 。 而nhi 拔bạt 濟tế 之chi 。 不bất 能năng 頓đốn 出xuất 。 特đặc 設thiết 方phương 便tiện 以dĩ 引dẫn 攝nhiếp 之chi 。 即tức 其kỳ 所sở 愛ái 。 而nhi 誘dụ 進tiến 之chi 。 所sở 謂vị 以dĩ 楔tiết 出xuất 楔tiết 。 以dĩ 毒độc 攻công 毒độc 。 故cố 云vân 。 先tiên 以dĩ 欲dục 鈎câu 牽khiên 。 後hậu 令linh 入nhập 佛Phật 智trí 。 則tắc 世thế 間gian 之chi 愛ái 。 可khả 潛tiềm 消tiêu 而nhi 默mặc 化hóa 矣hĩ 。 眾chúng 生sanh 始thỉ 以dĩ 不bất 信tín 自tự 心tâm 之chi 惑hoặc 。 如như 貪tham 財tài 者giả 。 而nhi 夢mộng 金kim 寶bảo 。 生sanh 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 致trí 大đại 欲dục 樂lạc 。 且thả 金kim 寶bảo 欲dục 樂lạc 。 豈khởi 自tự 外ngoại 至chí 耶da 。 眾chúng 生sanh 處xứ 此thử 夢mộng 宅trạch 。 種chủng 種chủng 希hy 求cầu 。 佛Phật 以dĩ 如như 夢mộng 幻huyễn 法Pháp 門môn 。 而nhi 調điều 治trị 之chi 。 痴si 愛ái 重trọng 。 則tắc 信tín 佛Phật 愈dũ 極cực 。 信tín 至chí 極cực 。 則tắc 自tự 心tâm 痴si 愛ái 。 化hóa 而nhi 為vi 佛Phật 知tri 見kiến 矣hĩ 。 又hựu 如như 置trí 酵# 於ư 乳nhũ 。 而nhi 成thành 酥tô 酪lạc 。 必tất 轉chuyển 醍đề 醐hồ 。 此thử 經Kinh 是thị 佛Phật 以dĩ 醍đề 醐hồ 甘cam 露lộ 之chi 藥dược 施thí 眾chúng 生sanh 。 能năng 服phục 之chi 者giả 。 豈khởi 不bất 頓đốn 祛khư 百bách 病bệnh 。 獲hoạch 長trường 壽thọ 哉tai 。 居cư 士sĩ 劉lưu 嶠# 。 刻khắc 經kinh 以dĩ 施thí 多đa 人nhân 。 正chánh 若nhược 長trưởng 者giả 。 於ư 四tứ 達đạt 通thông 衢cù 以dĩ 妙diệu 藥dược 施thí 人nhân 。 但đãn 能năng 信tín 受thọ 而nhi 服phục 之chi 者giả 。 則tắc 心tâm 病bệnh 頓đốn 瘳sưu 而nhi 隨tùy 求cầu 必tất 應ưng 。 其kỳ 藥dược 師sư 之chi 號hiệu 。 豈khởi 虗hư 稱xưng 哉tai 。 既ký 信tín 自tự 心tâm 。 則tắc 觀quán 此thử 經Kinh 。 不bất 屬thuộc 紙chỉ 墨mặc 文văn 字tự 矣hĩ 。
白Bạch 衣Y 陀Đà 羅La 尼Ni 經Kinh 後Hậu 跋Bạt
白bạch 衣y 陀đà 羅la 尼ni 經kinh 。 乃nãi 我ngã 圓viên 通thông 大Đại 士Sĩ 。 從tùng 大đại 悲bi 心tâm 中trung 實thật 際tế 流lưu 出xuất 。 故cố 世thế 之chi 善thiện 。 男nam 子tử 女nữ 人nhân 。 苦khổ 於ư 無vô 嗣tự 。 志chí 心tâm 持trì 此thử 。 求cầu 無vô 不bất 感cảm 應ứng 如như 響hưởng 。 且thả 往vãng 往vãng 應ưng 之chi 者giả 非phi 一nhất 。 而nhi 不bất 信tín 者giả 亦diệc 非phi 一nhất 。 又hựu 有hữu 持trì 而nhi 不bất 應ưng 者giả 亦diệc 非phi 一nhất 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 我ngã 大Đại 士Sĩ 依y 本bổn 師sư 。 觀Quán 音Âm 如Như 來Lai 。 授thọ 如như 幻huyễn 聞văn 熏huân 聞văn 修tu 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 現hiện 三tam 十thập 二nhị 應ứng 身thân 。 十thập 四Tứ 無Vô 畏Úy 功công 德đức 。 與dữ 十thập 方phương 三tam 界giới 。 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 同đồng 悲bi 仰ngưỡng 故cố 。 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。 欲dục 求cầu 男nam 者giả 。 誕đản 生sanh 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 之chi 男nam 。 生sanh 者giả 皆giai 白bạch 衣y 重trọng/trùng 胞bào 。 以dĩ 示thị 大Đại 士Sĩ 不bất 誑cuống 眾chúng 生sanh 之chi 騐# 也dã 。 雖tuy 然nhiên 。 此thử 男nam 者giả 。 果quả 何hà 自tự 而nhi 來lai 耶da 。 若nhược 即tức 大Đại 士Sĩ 現hiện 身thân 。 而nhi 大Đại 士Sĩ 不bất 迷mê 。 安an 得đắc 所sở 生sanh 之chi 男nam 。 一nhất 一nhất 如như 慈từ 悲bi 現hiện 身thân 之chi 士sĩ 。 若nhược 非phi 大Đại 士Sĩ 現hiện 身thân 。 又hựu 何hà 以dĩ 求cầu 大Đại 士Sĩ 而nhi 得đắc 生sanh 。 此thử 理lý 難nạn/nan 窺khuy 。 故cố 信tín 之chi 者giả 希hy 。 不bất 知tri 大Đại 士Sĩ 。 既ký 與dữ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 共cộng 一nhất 悲bi 仰ngưỡng 。 是thị 則tắc 大Đại 士Sĩ 悲bi 仰ngưỡng 之chi 心tâm 。 即tức 眾chúng 生sanh 願nguyện 求cầu 之chi 心tâm 也dã 。 其kỳ 求cầu 者giả 。 果quả 如như 大Đại 士Sĩ 之chi 心tâm 。 而nhi 大Đại 士Sĩ 之chi 心tâm 。 亦diệc 即tức 求cầu 者giả 之chi 心tâm 。 如như 鏡kính 交giao 光quang 。 影ảnh 影ảnh 互hỗ 現hiện 。 又hựu 如như 谷cốc 響hưởng 。 聲thanh 叫khiếu 聲thanh 應ưng 。 未vị 有hữu 自tự 心tâm 而nhi 不bất 應ưng 自tự 心tâm 者giả 。 故cố 曰viết 。 自tự 心tâm 取thủ 自tự 心tâm 。 非phi 幻huyễn 成thành 幻huyễn 法pháp 。 是thị 則tắc 所sở 求cầu 之chi 男nam 。 實thật 是thị 求cầu 者giả 自tự 心tâm 所sở 變biến 現hiện 。 不bất 如như 是thị 求cầu 。 故cố 不bất 應ưng 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 求cầu 而nhi 得đắc 智trí 慧tuệ 。 福phước 德đức 何hà 也dã 。 葢# 尋tầm 常thường 男nam 女nữ 。 純thuần 以dĩ 婬dâm 慾dục 之chi 心tâm 求cầu 之chi 。 故cố 多đa 愚ngu 痴si 。 原nguyên 非phi 智trí 慧tuệ 心tâm 所sở 生sanh 也dã 。 今kim 不bất 以dĩ 婬dâm 慾dục 心tâm 求cầu 。 而nhi 求cầu 之chi 於ư 大Đại 士Sĩ 。 則tắc 是thị 原nguyên 出xuất 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 。 福phước 德đức 之chi 本bổn 也dã 。 所sở 生sanh 福phước 德đức 。 智trí 慧tuệ 之chi 男nam 。 所sở 謂vị 聲thanh 和hòa 響hưởng 順thuận 。 形hình 直trực 影ảnh 端đoan 。 其kỳ 理lý 無vô 疑nghi 也dã 。 子tử 寅# 周chu 伯bá 子tử 。 篤đốc 信tín 此thử 法pháp 。 一nhất 日nhật 入nhập 山sơn 。 焚phần 香hương 作tác 禮lễ 。 乞khất 書thư 此thử 經Kinh 。 然nhiên 我ngã 亦diệc 從tùng 大Đại 士Sĩ 耳nhĩ 門môn 而nhi 入nhập 三tam 昧muội 者giả 。 第đệ 恐khủng 子tử 寅# 。 不bất 能năng 作tác 如như 是thị 觀quán 。 故cố 書thư 寫tả 已dĩ 。 又hựu 從tùng 而nhi 解giải 說thuyết 之chi 。
跋bạt 姜# 大đại 隱ẩn 百bách 城thành 煙yên 水thủy 卷quyển
余dư 嘗thường 讀đọc 清thanh 涼lương 傳truyền 。 至chí 無vô 著trước 入nhập 金kim 剛cang 窟quật 。 與dữ 文Văn 殊Thù 茶trà 話thoại 間gian 。 見kiến 諸chư 大Đại 士Sĩ 。 自tự 雲vân 中trung 冉nhiễm 冉nhiễm 而nhi 下hạ 。 因nhân 問vấn 此thử 眾chúng 龍long 象tượng 。 何hà 自tự 而nhi 來lai 。 殊thù 曰viết 。 此thử 吾ngô 窟quật 中trung 一nhất 萬vạn 眷quyến 屬thuộc 。 各các 於ư 十thập 方phương 世thế 界giới 。 利lợi 生sanh 緣duyên 畢tất 而nhi 歸quy 也dã 。 又hựu 問vấn 世thế 何hà 不bất 知tri 。 殊thù 曰viết 。 或hoặc 現hiện 帝đế 后hậu 妃phi 女nữ 國quốc 太thái 母mẫu 身thân 。 或hoặc 現hiện 宰tể 官quan 居cư 士sĩ 黃hoàng 門môn 長trưởng 者giả 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 尼ni 。 隨tùy 類loại 皆giai 入nhập 。 化hóa 化hóa 無vô 窮cùng 。 安an 可khả 以dĩ 迹tích 較giảo 之chi 耶da 。 今kim 觀quán 。 聖thánh 慈từ 御ngự 筆bút 。 賜tứ 姜# 常thường 侍thị 百bách 城thành 烟yên 水thủy 卷quyển 。 及cập 諸chư 大đại 宰tể 官quan 題đề 咏# 詩thi 。 則tắc 不bất 必tất 更cánh 疑nghi 文Văn 殊Thù 也dã 。 姜# 公công 別biệt 號hiệu 大đại 隱ẩn 。 為vi 慈từ 寧ninh 宮cung 侍thị 中trung 。 其kỳ 所sở 以dĩ 荷hà 擔đảm 如Như 來Lai 。 輔phụ 弼bật 聖thánh 化hóa 。 建kiến 立lập 三Tam 寶Bảo 者giả 。 功công 最tối 居cư 多đa 。 故cố 能năng 獲hoạch 此thử 密mật 印ấn 。 不bất 減giảm 髻kế 珠châu 之chi 賞thưởng 。 公công 當đương 持trì 此thử 。 以dĩ 為vi 利lợi 生sanh 之chi 劵# 。 他tha 日nhật 歸quy 來lai 窟quật 中trung 。 想tưởng 文Văn 殊Thù 見kiến 之chi 必tất 合hợp 符phù 騐# 也dã 。
佛Phật 頂đảnh 尊Tôn 勝Thắng 陀Đà 羅La 尼Ni 咒chú 跋bạt
諸chư 佛Phật 同đồng 證chứng 秘bí 密mật 心tâm 印ấn 。 得đắc 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 含hàm 之chi 以dĩ 為vi 三tam 德đức 秘bí 藏tạng 。 吐thổ 之chi 以dĩ 為vi 萬vạn 行hạnh 莊trang 嚴nghiêm 。 持trì 之chi 以dĩ 為vi 利lợi 生sanh 事sự 業nghiệp 。 誦tụng 之chi 以dĩ 為vi 潔khiết 己kỷ 妙diệu 行hạnh 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 因nhân 之chi 而nhi 成thành 道Đạo 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 因nhân 之chi 而nhi 轉chuyển 邪tà 。 此thử 則tắc 凡phàm 所sở 謂vị 密mật 咒chú 者giả 。 皆giai 稱xưng 尊tôn 勝thắng 。 而nhi 此thử 咒chú 者giả 。 出xuất 自tự 毗tỳ 盧lô 灌quán 頂đảnh 。 為vi 法Pháp 身thân 所sở 演diễn 。 又hựu 尊tôn 勝thắng 中trung 之chi 尊tôn 勝thắng 者giả 也dã 。 若nhược 書thư 之chi 幡phan 幢tràng 。 風phong 之chi 所sở 到đáo 。 影ảnh 之chi 所sở 臨lâm 。 觸xúc 之chi 者giả 。 皆giai 能năng 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 。 又hựu 況huống 行hành 之chi 持trì 之chi 。 於ư 心tâm 含hàm 之chi 。 而nhi 為vi 心tâm 印ấn 者giả 耶da 。 故cố 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 曰viết 。 若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 欲dục 習tập 難nạn/nan 除trừ 。 但đãn 當đương 一nhất 心tâm 。 誦tụng 我ngã 佛Phật 頂đảnh 光quang 聚tụ 。 秘bí 密mật 神thần 咒chú 。 婬dâm 火hỏa 頓đốn 除trừ 。 如như 湯thang 消tiêu 氷băng 。 應ứng 念niệm 化hóa 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。 噫# 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 以dĩ 婬dâm 慾dục 。 而nhi 正chánh 性tánh 命mạng 。 今kim 一nhất 持trì 此thử 咒chú 。 則tắc 命mạng 根căn 頓đốn 斷đoạn 。 生sanh 死tử 永vĩnh 離ly 。 又hựu 何hà 況huống 彼bỉ 區khu 區khu 。 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 。 不bất 化hóa 為vi 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 真chân 種chủng 子tử 耶da 。 行hành 人nhân 明minh 寬khoan 。 持trì 此thử 有hữu 年niên 。 今kim 乞khất 海hải 印ấn 老lão 人nhân 書thư 寫tả 此thử 卷quyển 。 將tương 終chung 身thân 佩bội 帶đái 。 持trì 誦tụng 不bất 忘vong 。 老lão 人nhân 嘉gia 其kỳ 志chí 行hành 。 助trợ 其kỳ 堅kiên 強cường 。 乃nãi 為vi 書thư 之chi 。 又hựu 贅# 之chi 以dĩ 此thử 。 將tương 以dĩ 筞# 前tiền 程# 示thị 來lai 學học 者giả 。
八Bát 大Đại 人Nhân 覺Giác 經Kinh 跋Bạt
此thử 八bát 大đại 人nhân 覺giác 經kinh 。 予# 昔tích 居cư 海hải 上thượng 。
時thời 時thời 書thư 示thị 弟đệ 子tử 輩bối 持trì 誦tụng 。 今kim 來lai 忘vong 矣hĩ 。 昨tạc 達đạt 觀quán 師sư 。 偶ngẫu 以dĩ 元nguyên 雪tuyết 菴am 大đại 師sư 。 擘phách 窠khòa 大đại 書thư 刻khắc 本bổn 。 寄ký 予# 讀đọc 之chi 。 恍hoảng 然nhiên 如như 覩đổ 故cố 物vật 。 一nhất 向hướng 藏tạng 之chi 篋khiếp 笥# 。 未vị 嘗thường 拈niêm 出xuất 示thị 人nhân 。 茲tư 小tiểu 金kim 山sơn 鏡kính 心tâm 上thượng 人nhân 。 偶ngẫu 持trì 此thử 冊sách 來lai 。 乞khất 書thư 法pháp 語ngữ 。 余dư 乃nãi 躍dược 然nhiên 。 為vi 書thư 此thử 經Kinh 一nhất 過quá 。 因nhân 歎thán 曰viết 。 此thử 足túc 以dĩ 占chiêm 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。
時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 所sở 會hội 耳nhĩ 。 佛Phật 為vi 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 唯duy 待đãi 機cơ 宜nghi 。 故cố 曰viết 。 久cửu 默mặc 斯tư 要yếu 。 不bất 務vụ 速tốc 說thuyết 。 所sở 以dĩ 未vị 曾tằng 說thuyết 。 說thuyết 時thời 未vị 至chí 故cố 。 予# 初sơ 入nhập 粵# 。 未vị 見kiến 有hữu 僧Tăng 徒đồ 酷khốc 嗜thị 佛Phật 法Pháp 者giả 。 偶ngẫu 一nhất 日nhật 。 過quá 金kim 山sơn 上thượng 人nhân 。 乃nãi 持trì 所sở 請thỉnh 諸chư 名danh 公công 。 共cộng 書thư 四tứ 十thập 二nhị 章chương 經kinh 一nhất 冊sách 。 請thỉnh 予# 跋bạt 語ngữ 。 自tự 是thị 緇# 白bạch 弟đệ 子tử 。 書thư 四tứ 十thập 二nhị 章chương 經kinh 者giả 數số 人nhân 。 予# 因nhân 為vi 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 新tân 學học 沙Sa 彌Di 。 講giảng 說thuyết 一nhất 周chu 。 得đắc 聞văn 此thử 經Kinh 者giả 。 不bất 啻# 百bách 什thập 人nhân 矣hĩ 。 其kỳ 機cơ 葢# 自tự 上thượng 人nhân 發phát 也dã 。 此thử 經Kinh 乃nãi 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 諸chư 天thiên 及cập 人nhân 。 所sở 希hy 聞văn 者giả 。 予# 生sanh 平bình 喜hỷ 以dĩ 此thử 經Kinh 施thí 人nhân 。 而nhi 獨độc 於ư 此thử 地địa 。 其kỳ 機cơ 不bất 發phát 。 今kim 又hựu 因nhân 上thượng 人nhân 而nhi 發phát 之chi 。 其kỳ 事sự 葢# 亦diệc 奇kỳ 矣hĩ 。 何hà 也dã 。 以dĩ 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 唯duy 待đãi 機cơ 而nhi 動động 。 迫bách 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 後hậu 應ưng 。 如như 洪hồng 鐘chung 簴# 受thọ 。 隨tùy 扣khấu 而nhi 響hưởng 。 是thị 知tri 此thử 段đoạn 因nhân 緣duyên 。 非phi 特đặc 爾nhĩ 也dã 。 良lương 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 寢tẩm 此thử 大đại 光quang 明minh 藏tạng 。 而nhi 沉trầm 瞑minh 於ư 長trường 夜dạ 之chi 夢mộng 。 從tùng 來lai 不bất 覺giác 久cửu 矣hĩ 。 非phi 大đại 覺giác 不bất 足túc 以dĩ 破phá 大đại 夢mộng 。 非phi 破phá 大đại 夢mộng 。 不bất 足túc 以dĩ 稱xưng 大đại 人nhân 。 不bất 唯duy 能năng 覺giác 人nhân 者giả 為vi 大đại 人nhân 。 而nhi 能năng 奮phấn 力lực 勇dũng 猛mãnh 自tự 覺giác 者giả 。 亦diệc 大đại 人nhân 也dã 。 是thị 則tắc 能năng 大đại 覺giác 而nhi 後hậu 為vi 大đại 人nhân 。 唯duy 大đại 人nhân 而nhi 後hậu 能năng 有hữu 大đại 覺giác 。 以dĩ 一nhất 念niệm 之chi 覺giác 。 而nhi 破phá 永vĩnh 夜dạ 之chi 夢mộng 。 豈khởi 細tế 事sự 哉tai 。 嗟ta 乎hồ 。 予# 觀quán 大đại 地địa 眾chúng 生sanh 。 同đồng 稟bẩm 此thử 覺giác 。 無vô 非phi 大đại 人nhân 。 第đệ 無vô 大đại 人nhân 以dĩ 開khai 覺giác 之chi 耳nhĩ 。 吾ngô 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 獨độc 稱xưng 大đại 人nhân 。 其kỳ 靈linh 山sơn 一nhất 會hội 。 英anh 傑kiệt 之chi 士sĩ 。 與dữ 夫phu 拈niêm 花hoa 之chi 破phá 顏nhan 。 少thiểu 林lâm 之chi 面diện 壁bích 。 以dĩ 至chí 六lục 傳truyền 五ngũ 派phái 。 千thiên 七thất 百bách 人nhân 。 皆giai 所sở 稱xưng 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 而nhi 為vi 有Hữu 力Lực 大Đại 人Nhân 者giả 也dã 。 是thị 皆giai 與dữ 人nhân 同đồng 耳nhĩ 。 嗟ta 乎hồ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 證chứng 圓viên 覺giác 。 所sở 以dĩ 迷mê 悶muộn 而nhi 不bất 入nhập 者giả 。 非phi 覺giác 違vi 拒cự 。 諸chư 能năng 入nhập 者giả 。 要yếu 之chi 於ư 此thử 八bát 法pháp 。 不bất 能năng 覺giác 悟ngộ 。 故cố 於ư 生sanh 死tử 關quan 頭đầu 。 不bất 能năng 掉trạo 臂tý 。 由do 此thử 甘cam 受thọ 沉trầm 淪luân 。 驅khu 馳trì 苦khổ 趣thú 。 伶# 跰# 辛tân 苦khổ 。 客khách 作tác 賤tiện 人nhân 。 不bất 能năng 得đắc 稱xưng 為vi 大đại 人nhân 耳nhĩ 。 上thượng 人nhân 能năng 傑kiệt 然nhiên 觸xúc 發phát 此thử 機cơ 。 豈khởi 非phi 千thiên 金kim 之chi 子tử 。 流lưu 落lạc 窮cùng 途đồ 。 一nhất 旦đán 而nhi 發phát 思tư 歸quy 之chi 念niệm 者giả 耶da 。 今kim 吾ngô 所sở 書thư 此thử 八bát 大đại 人nhân 覺giác 經kinh 。 實thật 鴈nhạn 足túc 家gia 音âm 。 展triển 之chi 即tức 得đắc 故cố 鄉hương 消tiêu 息tức 。 試thí 時thời 時thời 展triển 之chi 。 勿vật 暫tạm 忘vong 歸quy 計kế 。 致trí 慈từ 尊tôn 盻# 盻# 於ư 常thường 寂tịch 之chi 鄉hương 。 而nhi 倚ỷ 般Bát 若Nhã 之chi 門môn 也dã 。
釋Thích 迦Ca 觀quán 音âm 志chí 跋bạt
釋Thích 氏thị 之chi 學học 。 以dĩ 全toàn 體thể 大đại 用dụng 。 盡tận 法Pháp 界Giới 量lượng 為vi 極cực 則tắc 。 所sở 謂vị 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 海Hải 印Ấn 三Tam 昧Muội 。 威uy 神thần 之chi 力lực 。 平bình 等đẳng 顯hiển 現hiện 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 之chi 始thỉ 終chung 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 利lợi 生sanh 之chi 事sự 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 世thế 諦đế 語ngữ 言ngôn 。 資tư 生sanh 之chi 業nghiệp 。 無vô 不bất 從tùng 此thử 三tam 昧muội 流lưu 出xuất 。 而nhi 有hữu 廣quảng 大đại 。 不bất 思tư 議nghị 力lực 。 福phước 慧tuệ 莊trang 嚴nghiêm 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 乃nãi 見kiến 法Pháp 界Giới 之chi 妙diệu 。 且thả 一nhất 切thiết 聖thánh 凡phàm 。 統thống 不bất 出xuất 此thử 。 是thị 知tri 吾ngô 祖tổ 。 乃nãi 三tam 昧muội 中trung 之chi 一nhất 人nhân 。 所sở 輯# 釋Thích 迦Ca 觀quán 音âm 二nhị 志chí 。 乃nãi 述thuật 三tam 昧muội 之chi 境cảnh 界giới 。 轉chuyển 為vi 利lợi 生sanh 之chi 方phương 便tiện 。 即tức 述thuật 一nhất 代đại 時thời 教giáo 之chi 法Pháp 門môn 。 又hựu 為vi 三tam 昧muội 中trung 之chi 三tam 昧muội 。 豈khởi 可khả 以dĩ 世thế 諦đế 文văn 字tự 目mục 之chi 哉tai 。 智trí 者giả 觀quán 之chi 。 豈khởi 不bất 躍dược 然nhiên 。 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 嗟ta 予# 小tiểu 子tử 。 亦diệc 從tùng 三tam 昧muội 而nhi 興hưng 讚tán 歎thán 者giả 也dã 。 詎cự 可khả 以dĩ 恆hằng 情tình 而nhi 擬nghĩ 議nghị 耶da 。
題đề 普phổ 念niệm 佛Phật 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 圖đồ
世thế 人nhân 歷lịch 劫kiếp 。 久cửu 沉trầm 生sanh 死tử 苦khổ 海hải 。 輪luân 迴hồi 三tam 途đồ 。 皆giai 因nhân 自tự 心tâm 妄vọng 想tưởng 煩phiền 惱não 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 故cố 無vô 出xuất 頭đầu 之chi 時thời 。 佛Phật 說thuyết 西tây 方phương 淨tịnh 土độ 一nhất 門môn 。 引dẫn 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 出xuất 離ly 苦khổ 趣thú 。 是thị 為vi 最tối 妙diệu 法Pháp 門môn 。 一nhất 生sanh 取thủ 辦biện 。 楚sở 僧Tăng 海hải 慧tuệ 。 單đơn 勸khuyến 十thập 方phương 真chân 實thật 為vi 生sanh 死tử 人nhân 。 一nhất 心tâm 念niệm 佛Phật 。 更cánh 無vô 別biệt 緣duyên 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 深thâm 重trọng 。 妄vọng 想tưởng 甚thậm 多đa 。 皆giai 生sanh 死tử 根căn 。 然nhiên 非phi 多đa 多đa 之chi 佛Phật 。 不bất 能năng 度độ 多đa 多đa 之chi 人nhân 。 今kim 聞văn 汝nhữ 東đông 居cư 士sĩ 。 刻khắc 接tiếp 引dẫn 彌di 陀đà 佛Phật 像tượng 一nhất 尊tôn 。 通thông 身thân 約ước 圈quyển 一nhất 千thiên 八bát 百bách 。 每mỗi 念niệm 佛Phật 千thiên 聲thanh 。 以dĩ 朱chu 填điền 一nhất 圈quyển 。 念niệm 完hoàn 佛Phật 身thân 。 則tắc 計kế 念niệm 佛Phật 一nhất 百bách 八bát 十thập 萬vạn 聲thanh 。 雖tuy 積tích 劫kiếp 百bách 八bát 煩phiền 惱não 。 仗trượng 佛Phật 消tiêu 除trừ 。 而nhi 淨tịnh 土độ 可khả 期kỳ 。 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 可khả 永vĩnh 脫thoát 矣hĩ 。 且thả 願nguyện 所sở 勸khuyến 。 念niệm 佛Phật 之chi 人nhân 。 亦diệc 如như 念niệm 佛Phật 之chi 數số 。 更cánh 望vọng 大đại 信tín 心tâm 檀đàn 越việt 。 施thí 紙chỉ 印ấn 散tán 亦diệc 相tương/tướng 若nhược 。 惟duy 此thử 功công 德đức 圓viên 滿mãn 。 則tắc 施thí 者giả 念niệm 者giả 。 同đồng 歸quy 極cực 樂lạc 無vô 疑nghi 矣hĩ 。
題đề 化hóa 城thành 募mộ 緣duyên 疏sớ/sơ
刻khắc 藏tạng 盛thịnh 舉cử 。 乃nãi 自tự 佛Phật 法Pháp 入nhập 中trung 國quốc 二nhị 千thiên 餘dư 年niên 。 一nhất 段đoạn 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 令linh 末Mạt 法Pháp 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 種chủng 成thành 佛Phật 真chân 因nhân 。 乃nãi 至chí 深thâm 山sơn 窮cùng 谷cốc 無vô 佛Phật 法Pháp 處xứ 。 亦diệc 得đắc 共cộng 覩đổ 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 大đại 事sự 全toàn 藏tạng 。 惟duy 此thử 功công 德đức 。 實thật 震chấn 旦đán 第đệ 一nhất 希hy 有hữu 之chi 勝thắng 事sự 。 非phi 大đại 悲bi 願nguyện 力lực 者giả 。 不bất 能năng 發phát 此thử 心tâm 。 然nhiên 又hựu 非phi 大đại 願nguyện 力lực 者giả 。 不bất 能năng 克khắc 全toàn 其kỳ 業nghiệp 。 今kim 方phương 過quá 半bán 。 已dĩ 費phí 數sổ 萬vạn 計kế 。 故cố 非phi 一nhất 人nhân 一nhất 手thủ 一nhất 足túc 之chi 力lực 也dã 。 刻khắc 板bản 之chi 地địa 。 始thỉ 議nghị 五ngũ 臺đài 苦khổ 冰băng 雪tuyết 。 次thứ 遷thiên 徑kính 山sơn 苦khổ 霧vụ 濕thấp 。 皆giai 非phi 久cửu 計kế 。 末mạt 遷thiên 化hóa 城thành 。 可khả 謂vị 得đắc 所sở 。 其kỳ 建kiến 議nghị 始thỉ 馮bằng 太thái 史sử 。 恢khôi 復phục 得đắc 吳ngô 中trung 丞thừa 。 克khắc 荷hà 者giả 。 末mạt 得đắc 澹đạm 居cư 鎧khải 公công 。 皆giai 莫mạc 大đại 之chi 願nguyện 力lực 也dã 。 但đãn 貯trữ 板bản 之chi 房phòng 。 須tu 高cao 廠xưởng 。 架# 。 使sử 離ly 地địa 透thấu 風phong 。 不bất 致trí 易dị 壞hoại 。 即tức 板bản 成thành 。 而nhi 安an 置trí 之chi 功công 。 殊thù 非phi 一nhất 人nhân 一nhất 力lực 可khả 措thố 也dã 。 今kim 觀quán 馮bằng 吳ngô 二nhị 公công 疏sớ/sơ 意ý 。 甚thậm 至chí 頭đầu 目mục 髓tủy 腦não 之chi 不bất 惜tích 。 此thử 何hà 等đẳng 苦khổ 心tâm 哉tai 。 予# 嘗thường 謂vị 世thế 有hữu 一nhất 代đại 之chi 人nhân 。 皆giai 同đồng 心tâm 夙túc 願nguyện 。 業nghiệp 已dĩ 久cửu 在tại 如Như 來Lai 光quang 明minh 藏tạng 中trung 。 所sở 謂vị 緣duyên 熟thục 即tức 現hiện 。 今kim 行hành 乞khất 之chi 僧Tăng 。 大đại 似tự 執chấp 舊cựu 劵# 以dĩ 訪phỏng 同đồng 願nguyện 。 固cố 知tri 一nhất 見kiến 而nhi 興hưng 起khởi 者giả 。 皆giai 往vãng 昔tích 同đồng 盟minh 。 且thả 謂vị 當đương 來lai 同đồng 會hội 也dã 。 其kỳ 所sở 施thí 。 又hựu 何hà 計kế 金kim 錢tiền 幣tệ 帛bạch 哉tai 。 心tâm 與dữ 此thử 法pháp 量lượng 等đẳng 虗hư 空không 。 而nhi 福phước 亦diệc 量lượng 等đẳng 虗hư 空không 界giới 矣hĩ 。
題đề 雲vân 棲tê 大đại 師sư 小tiểu 像tượng
至chí 人nhân 無vô 身thân 。 以dĩ 願nguyện 力lực 為vi 身thân 。 至chí 人nhân 無vô 事sự 。 以dĩ 利lợi 生sanh 為vi 事sự 。 故cố 身thân 非phi 我ngã 有hữu 。 事sự 非phi 己kỷ 為vi 。 此thử 所sở 以dĩ 身thân 不bất 能năng 拘câu 。 事sự 不bất 能năng 累lũy/lụy/luy 。 觀quán 師sư 住trụ 世thế 八bát 十thập 餘dư 年niên 。 建kiến 立lập 度độ 生sanh 事sự 業nghiệp 者giả 過quá 半bán 。 知tri 其kỳ 未vị 出xuất 世thế 前tiền 。 皆giai 操thao 為vi 人nhân 之chi 具cụ 也dã 。 即tức 其kỳ 法Pháp 門môn 。 攝nhiếp 受thọ 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 而nhi 同đồng 出xuất 生sanh 死tử 者giả 。 不bất 知tri 其kỳ 幾kỷ 何hà 人nhân 。 是thị 則tắc 師sư 雖tuy 隨tùy 緣duyên 去khứ 來lai 。 幻huyễn 化hóa 死tử 生sanh 。 而nhi 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。 與dữ 山sơn 川xuyên 相tương/tướng 為vi 悠du 久cửu 。 又hựu 豈khởi 可khả 以dĩ 此thử 色sắc 相tướng 求cầu 之chi 哉tai 。 瞻chiêm 者giả 當đương 如như 空không 生sanh 晏# 坐tọa 石thạch 室thất 。 真chân 見kiến 如Như 來Lai 。 必tất 致trí 天thiên 帝đế 散tán 花hoa 。 而nhi 興hưng 讚tán 歎thán 也dã 。
放phóng 生sanh 文văn 跋bạt
聖thánh 人nhân 之chi 教giáo 。 以dĩ 五ngũ 常thường 治trị 世thế 。 仁nhân 為vi 首thủ 。 不bất 殺sát 曰viết 仁nhân 。 佛Phật 設thiết 五Ngũ 戒Giới 。 以dĩ 不bất 殺sát 第đệ 一nhất 。 是thị 知tri 聖thánh 人nhân 之chi 心tâm 。 以dĩ 慈từ 為vi 本bổn 。 經Kinh 云vân 。 孝hiếu 名danh 為vi 戒giới 。 斯tư 則tắc 戒giới 以dĩ 孝hiếu 為vi 本bổn 。 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 有hữu 知tri 覺giác 者giả 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 若nhược 殺sát 生sanh 。 則tắc 斷đoạn 絕tuyệt 佛Phật 性tánh 。 又hựu 不bất 止chỉ 於ư 冤oan 債trái 相tương 尋tầm 而nhi 已dĩ 。 是thị 故cố 凡phàm 在tại 長trường/trưởng 劫kiếp 。 生sanh 死tử 之chi 中trung 。 往vãng 來lai 六lục 道đạo 。 何hà 趣thú 不bất 至chí 。 何hà 身thân 不bất 受thọ 。 即tức 其kỳ 所sở 殺sát 之chi 生sanh 。 皆giai 過quá 去khứ 多đa 生sanh 之chi 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 妻thê 子tử 。 六lục 親thân 可khả 知tri 也dã 。 今kim 殺sát 其kỳ 命mạng 而nhi 食thực 其kỳ 肉nhục 。 豈khởi 非phi 骨cốt 肉nhục 自tự 相tương/tướng 吞thôn 食thực 乎hồ 。 佛Phật 以dĩ 孝hiếu 為vi 戒giới 。 故cố 知tri 不bất 殺sát 。 則tắc 孝hiếu 之chi 大đại 者giả 。 豈khởi 止chỉ 惜tích 物vật 命mạng 已dĩ 也dã 。 悲bi 夫phu 。 世thế 人nhân 之chi 迷mê 。 相tương/tướng 習tập 食thực 噉đạm 而nhi 不bất 悟ngộ 。 豈khởi 不bất 痛thống 哉tai 。 故cố 聖thánh 人nhân 戒giới 以dĩ 不bất 殺sát 。 以dĩ 全toàn 佛Phật 性tánh 。 此thử 又hựu 不bất 止chỉ 世thế 間gian 之chi 孝hiếu 而nhi 已dĩ 。 此thử 蓮liên 池trì 大đại 師sư 。 所sở 以dĩ 普phổ 勸khuyến 放phóng 生sanh 。 以dĩ 稟bẩm 佛Phật 之chi 心tâm 。 人nhân 能năng 遵tuân 而nhi 行hành 之chi 。 非phi 特đặc 得đắc 師sư 之chi 心tâm 。 適thích 足túc 以dĩ 盡tận 大đại 孝hiếu 。 全toàn 佛Phật 性tánh 。 而nhi 為vi 成thành 佛Phật 之chi 因nhân 矣hĩ 。 豈khởi 細tế 事sự 哉tai 。 刻khắc 此thử 書thư 以dĩ 廣quảng 化hóa 多đa 人nhân 。 此thử 不bất 獨độc 廣quảng 大đại 師sư 之chi 心tâm 。 實thật 廣quảng 佛Phật 之chi 慈từ 悲bi 。 非phi 世thế 之chi 尋tầm 常thường 口khẩu 語ngữ 也dã 。 宜nghi 篤đốc 信tín 之chi 。
題đề 殺sát 生sanh 現hiện 報báo 錄lục
佛Phật 言ngôn 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 蠢xuẩn 動động 含hàm 靈linh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 又hựu 云vân 。 眾chúng 生sanh 從tùng 無vô 量lượng 劫kiếp 。 輪luân 迴hồi 生sanh 死tử 。 無vô 一nhất 類loại 而nhi 不bất 受thọ 生sanh 身thân 。 是thị 則tắc 現hiện 見kiến 諸chư 有hữu 命mạng 者giả 。 非phi 獨độc 慧tuệ 命mạng 。 皆giai 過quá 去khứ 之chi 親thân 因nhân 。 迷mê 而nhi 不bất 知tri 也dã 。 眾chúng 生sanh 痴si 迷mê 。 又hựu 不bất 唯duy 食thực 噉đạm 。 而nhi 且thả 以dĩ 他tha 命mạng 網võng 利lợi 。 以dĩ 養dưỡng 己kỷ 養dưỡng 親thân 。 是thị 所sở 殺sát 者giả 。 豈khởi 唯duy 斷đoạn 佛Phật 慧tuệ 命mạng 。 抑ức 殺sát 害hại 親thân 因nhân 。 向hướng 說thuyết 報báo 在tại 來lai 世thế 。 今kim 觀quán 此thử 錄lục 。 則tắc 明minh 明minh 目mục 前tiền 現hiện 報báo 。 人nhân 人nhân 共cộng 所sở 見kiến 聞văn 。 斯tư 則tắc 非phi 斷đoạn 他tha 慧tuệ 命mạng 。 殺sát 己kỷ 親thân 因nhân 。 實thật 殺sát 己kỷ 身thân 。 而nhi 自tự 速tốc 其kỳ 死tử 也dã 。 何hà 待đãi 未vị 來lai 。 可khả 不bất 懼cụ 哉tai 。 觀quán 此thử 錄lục 。 即tức 佛Phật 說thuyết 此thử 是thị 花hoa 報báo 。 果quả 在tại 地địa 獄ngục 。 能năng 持trì 而nhi 奉phụng 行hành 之chi 。 即tức 奉phụng 三tam 世thế 佛Phật 法Pháp 矣hĩ 。
刻khắc 五ngũ 大đại 師sư 傳truyền 題đề 辭từ
予# 頃khoảnh 讀đọc 錢tiền 太thái 史sử 集tập 護hộ 法Pháp 錄lục 。 見kiến 宋tống 學học 士sĩ 作tác 。 國quốc 初sơ 高cao 僧Tăng 傳truyền 。 法Pháp 門môn 之chi 盛thịnh 。 何hà 其kỳ 偉# 歟# 。 恭cung 惟duy 我ngã 。 聖thánh 祖tổ 開khai 基cơ 創sáng/sang 業nghiệp 。 建kiến 立lập 三Tam 寶Bảo 。 崇sùng 重trọng/trùng 法Pháp 門môn 。 超siêu 越việt 百bách 代đại 。 而nhi 一nhất 時thời 名danh 德đức 。 光quang 揚dương 佛Phật 祖tổ 之chi 道đạo 。 不bất 減giảm 在tại 昔tích 。 葢# 千thiên 載tái 一nhất 時thời 。 自tự 此thử 而nhi 降giáng/hàng 。 漸tiệm 漸tiệm 寂tịch 寥liêu 。 而nhi 嘉gia 隆long 之chi 際tế 極cực 矣hĩ 。 何hà 幸hạnh 。 先tiên 皇hoàng 太thái 聖thánh 母mẫu 。 身thân 式thức 。 聖Thánh 主Chủ 。 興hưng 揚dương 佛Phật 事sự 。 遍biến 滿mãn 宇vũ 內nội 。 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 未vị 嘗thường 暫tạm 息tức 。 亦diệc 從tùng 前tiền 所sở 未vị 有hữu 也dã 。 若nhược 法Pháp 門môn 龍long 象tượng 。 五ngũ 大đại 師sư 際tế 會hội 一nhất 時thời 。 雖tuy 體thể 用dụng 不bất 同đồng 。 理lý 事sự 各các 別biệt 。 其kỳ 所sở 以dĩ 扶phù 樹thụ 宗tông 教giáo 。 開khai 人nhân 天thiên 之chi 眼nhãn 目mục 。 作tác 長trường 夜dạ 之chi 智trí 燈đăng 。 未vị 嘗thường 不bất 與dữ 佛Phật 祖tổ 同đồng 途đồ 合hợp 轍triệt 。 況huống 巍nguy 巍nguy 堂đường 堂đường 。 為vi 大đại 光quang 明minh 幢tràng 哉tai 。 予# 幸hạnh 從tùng 諸chư 師sư 之chi 後hậu 。 獨độc 愧quý 薄bạc 劣liệt 。 不bất 能năng 拈niêm 一nhất 莖hành 草thảo 。 第đệ 申thân 讚tán 歎thán 。 願nguyện 流lưu 光quang 不bất 昧muội 。 照chiếu 耀diệu 末mạt 世thế 。 故cố 作tác 三tam 銘minh 二nhị 傳truyền 。 以dĩ 俟sĩ 後hậu 之chi 執chấp 僧Tăng 史sử 者giả 。 有hữu 所sở 采thải 焉yên 。
題đề 法pháp 雷lôi 遠viễn 震chấn 卷quyển 贈tặng 五ngũ 臺đài 空không 印ấn 法Pháp 師sư 開khai 化hóa 雲vân 中trung (# 以dĩ 下hạ 東đông 海hải 遺di 稿# 附phụ )#
佛Phật 未vị 出xuất 世thế 。 祖tổ 未vị 西tây 來lai 。 一nhất 塵trần 未vị 剖phẫu 。 大đại 地địa 凝ngưng 然nhiên 。 萬vạn 象tượng 露lộ 法Pháp 身thân 之chi 體thể 。 虗hư 空không 演diễn 無vô 字tự 之chi 經kinh 。 見kiến 之chi 者giả 盲manh 。 聞văn 之chi 者giả 聾lung 。 靡mĩ 不bất 悶muộn 悶muộn 靈linh 明minh 。 昭chiêu 昭chiêu 業nghiệp 識thức 。 若nhược 昏hôn 夜dạ 而nhi 履lý 碪# 巖nham 。 赤xích 身thân 而nhi 臨lâm 毒độc 壑hác 。 慈từ 眼nhãn 視thị 之chi 。 有hữu 不bất 堪kham 其kỳ 憂ưu 者giả 。 躍dược 然nhiên 而nhi 起khởi 。 影ảnh 落lạc 此thử 中trung 。 則tắc 萬vạn 死tử 一nhất 生sanh 。 甘cam 苦khổ 同đồng 受thọ 。 忉đao 忉đao 三tam 藏tạng 。 廣quảng 長trường 舌thiệt 為vi 之chi 乾can/kiền/càn 焦tiêu 。 咄đốt 咄đốt 一nhất 拳quyền 。 老lão 婆bà 心tâm 為vi 之chi 滴tích 血huyết 。 此thử 我ngã 大đại 師sư 。 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 臨lâm 蒞# 三tam 途đồ 。 現hiện 身thân 異dị 類loại 。 或hoặc 師sư 子tử 頻tần 伸thân 。 或hoặc 象tượng 王vương 迴hồi 顧cố 。 將tương 無vô 作tác 有hữu 。 弄lộng 假giả 成thành 真chân 。 幻huyễn 化hóa 人nhân 天thiên 。 顛điên 倒đảo 豪hào 傑kiệt 。 此thử 甘cam 露lộ 門môn 以dĩ 之chi 而nhi 開khai 。 大đại 法pháp 雷lôi 因nhân 之chi 而nhi 振chấn 。 頓đốn 使sử 寒hàn 谷cốc 生sanh 春xuân 。 萌manh 芽nha 漸tiệm 發phát 。 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 。 引dẫn 蔓mạn 抽trừu 條điều 。 上thượng 中trung 下hạ 根căn 。 花hoa 果quả 敷phu 實thật 者giả 。 不bất 可khả 得đắc 而nhi 勝thắng 數số 矣hĩ 。 即tức 應ưng 緣duyên 施thi 設thiết 。 敲# 唱xướng 齊tề 行hành 。 節tiết 拍phách 成thành 令linh 。 無vô 非phi 將tương 機cơ 就tựu 機cơ 。 以dĩ 楔tiết 出xuất 楔tiết 。 豈khởi 有hữu 實thật 法pháp 與dữ 人nhân 哉tai 。 後hậu 之chi 觀quán 場tràng 者giả 。 認nhận 不bất 真chân 為vi 真chân 。 執chấp 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 然nhiên 而nhi 舌thiệt 亦diệc 為vi 之chi 乾can/kiền/càn 焦tiêu 。 心tâm 亦diệc 為vi 之chi 滴tích 血huyết 。 悲bi 夫phu 誨hối 者giả 諄# 諄# 。 聽thính 者giả 莫mạc 莫mạc 。 且thả 而nhi 恃thị 為vi 真chân 宰tể 。 將tương 伐phạt 全toàn 功công 。 竟cánh 無vô 尺xích 寸thốn 之chi 賞thưởng 。 方phương 嬰anh 長trường/trưởng 劫kiếp 之chi 覊# 者giả 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 葢# 亦diệc 將tương 無vô 作tác 有hữu 。 弄lộng 假giả 成thành 真chân 。 以dĩ 不bất 知tri 幻huyễn 化hóa 人nhân 天thiên 。 以dĩ 致trí 豪hào 傑kiệt 顛điên 倒đảo 耳nhĩ 。 醍đề 醐hồ 毒độc 藥dược 。 生sanh 死tử 由do 誰thùy 。 惟duy 此thử 未vị 嘗thường 不bất 涕thế 下hạ 也dã 。 嗟ta 乎hồ 。 吾ngô 師sư 之chi 心tâm 。 誰thùy 能năng 師sư 之chi 。 吾ngô 師sư 之chi 行hành 。 孰thục 能năng 行hành 之chi 。 後hậu 師sư 者giả 。 謂vị 之chi 慈từ 父phụ 孝hiếu 子tử 。 能năng 行hành 者giả 。 謂vị 之chi 法Pháp 王Vương 忠trung 臣thần 。 親thân 親thân 尊tôn 尊tôn 。 此thử 余dư 生sanh 平bình 扼ách 腕oản 而nhi 求cầu 之chi 者giả 。 難nan 見kiến 其kỳ 人nhân 。 惟duy 法Pháp 師sư 澄trừng 公công 者giả 。 宜nghi 其kỳ 人nhân 也dã 。 公công 早tảo 禮lễ 空không 王vương 。 不bất 躭đam 人nhân 偽ngụy 。 長trường/trưởng 超siêu 諸chư 有hữu 。 嚴nghiêm 淨tịnh 毗Tỳ 尼Ni 。 翩# 翩# 濁trược 世thế 。 挺đĩnh 挺đĩnh 青thanh 蓮liên 。 寂tịch 寂tịch 空không 山sơn 。 崚# 崚# 氷băng 雪tuyết 。 滿mãn 腔# 肝can 膽đảm 。 生sanh 鐵thiết 鑄chú 成thành 。 三tam 藏tạng 微vi 言ngôn 。 一nhất 串xuyến 穿xuyên 卻khước 。 與dữ 文Văn 殊Thù 為vi 友hữu 。 故cố 棲tê 遲trì 於ư 文Văn 殊Thù 之chi 場tràng 。 以dĩ 師sư 子tử 為vi 兒nhi 。 乃nãi 戲hí 遊du 於ư 師sư 子tử 之chi 窟quật 。 釀# 慈từ 雲vân 於ư 空không 谷cốc 。 垂thùy 靉ái 靆đãi 於ư 清thanh 涼lương 。 今kim 也dã 一nhất 管quản 灰hôi 飛phi 。 不bất 萌manh 花hoa 發phát 。 將tương 見kiến 春xuân 回hồi 大đại 地địa 。 欣hân 看khán 草thảo 木mộc 皆giai 榮vinh 。 法pháp 雷lôi 振chấn 於ư 雲vân 中trung 。 甘cam 露lộ 灑sái 於ư 劫kiếp 外ngoại 。 吐thổ 青thanh 蓮liên 於ư 舌thiệt 根căn 。 溉cái 醍đề 醐hồ 於ư 心tâm 地địa 。 直trực 使sử 盲manh 者giả 明minh 。 聾lung 者giả 聰thông 。 昏hôn 者giả 惺tinh 。 死tử 者giả 生sanh 。 花hoa 者giả 實thật 。 枯khô 者giả 榮vinh 。 不bất 恃thị 不bất 伐phạt 。 不bất 攝nhiếp 不bất 驚kinh 。 執chấp 金kim 剛cang 劒kiếm 。 據cứ 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 使sử 諸chư 魔ma 眾chúng 。 盡tận 稽khể 首thủ 而nhi 歸quy 命mạng 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 良lương 由do 師sư 吾ngô 師sư 心tâm 。 行hành 吾ngô 師sư 行hành 。 知tri 將tương 無vô 而nhi 作tác 有hữu 。 解giải 弄lộng 假giả 以dĩ 成thành 真chân 。 故cố 亦diệc 能năng 顛điên 倒đảo 豪hào 傑kiệt 。 幻huyễn 化hóa 天thiên 人nhân 。 望vọng 受thọ 繫hệ 珠châu 之chi 賞thưởng 。 將tương 解giải 長trường/trưởng 劫kiếp 之chi 嬰anh 。 可khả 謂vị 慈từ 父phụ 之chi 孝hiếu 子tử 。 法Pháp 王Vương 之chi 忠trung 臣thần 。 苟cẩu 如như 是thị 。 始thỉ 可khả 報báo 吾ngô 師sư 之chi 恩ân 。 與dữ 公công 把bả 臂tý 同đồng 遊du 於ư 。 不bất 死tử 不bất 生sanh 。 不bất 然nhiên 則tắc 但đãn 聞văn 其kỳ 聲thanh 。 不bất 見kiến 其kỳ 形hình 。 又hựu 何hà 稱xưng 為vi 。 有Hữu 力Lực 大Đại 人Nhân 。 公công 其kỳ 不bất 然nhiên 。 請thỉnh 聽thính 空không 中trung 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 謦khánh 欬khái 之chi 音âm 。
題đề 國quốc 朝triêu 高cao 僧Tăng 行hành 脚cước 卷quyển 贈tặng 慧tuệ 菴am 鑒giám 上thượng 人nhân
古cổ 人nhân 為vi 生sanh 死tử 事sự 大đại 。 故cố 割cát 愛ái 遺di 榮vinh 。 登đăng 山sơn 涉thiệp 水thủy 。 參tham 訪phỏng 知tri 識thức 。 相tương 求cầu 於ư 苦khổ 空không 寂tịch 寞mịch 之chi 濵# 。 決quyết 擇trạch 己kỷ 躬cung 。 發phát 明minh 向hướng 上thượng 。 每mỗi 於ư 明minh 眼nhãn 人nhân 前tiền 。 揚dương 眉mi 瞬thuấn 目mục 。 一nhất 棒bổng 一nhất 喝hát 之chi 下hạ 。 忽hốt 然nhiên 迸bính 裂liệt 。 身thân 心tâm 脫thoát 落lạc 。 如như 冷lãnh 灰hôi 豆đậu 爆bộc 。 使sử 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 生sanh 死tử 情tình 根căn 。 一nhất 時thời 頓đốn 拔bạt 。 當đương 下hạ 如như 斷đoạn 索sách 師sư 子tử 。 跳khiêu 擲trịch 縱tung 橫hoành 。 自tự 在tại 遊du 戲hí 。 了liễu 無vô 纖tiêm 毫hào 覊# 絆bán 。 所sở 以dĩ 稱xưng 為vi 大đại 力lực 量lượng 人nhân 。 此thử 吾ngô 出xuất 家gia 兒nhi 。 發phát 足túc 超siêu 方phương 第đệ 一nhất 步bộ 行hành 徑kính 也dã 。 自tự 鼻tị 祖tổ 西tây 來lai 。 首thủ 行hành 此thử 令linh 。 凜# 凜# 寰# 中trung 。 如như 唐đường 之chi 馬mã 祖tổ 南nam 嶽nhạc 臨lâm 濟tế 德đức 山sơn 趙triệu 州châu 雲vân 門môn 。 宋tống 之chi 永vĩnh 明minh 大đại 慧tuệ 。 元nguyên 之chi 雪tuyết 巖nham 中trung 峰phong 。 諸chư 大đại 老lão 。 一nhất 脉mạch 相tương/tướng 傳truyền 。 如như 閫khổn 外ngoại 將tướng 軍quân 。 風phong 行hành 萬vạn 里lý 。 故cố 每mỗi 遇ngộ 鉗kiềm 錘chùy 。 遭tao 毒độc 手thủ 者giả 。 靡mĩ 不bất 通thông 身thân 粉phấn 碎toái 。 骨cốt 肉nhục 俱câu 融dung 。 悲bi 夫phu 去khứ 聖thánh 時thời 遙diêu 。 此thử 道đạo 寥liêu 寥liêu 。 知tri 音âm 者giả 稀# 。 惟duy 我ngã 朝triêu 漠mạc 然nhiên 無vô 聞văn 。 居cư 常thường 以dĩ 此thử 痛thống 心tâm 。 將tương 謂vị 獅sư 弦huyền 絕tuyệt 響hưởng 矣hĩ 。 偶ngẫu 乞khất 食thực 王vương 城thành 。 幻huyễn 住trụ 慈Từ 氏Thị 樓lâu 閣các 。 一nhất 日nhật 居cư 士sĩ 閻diêm 君quân 。 持trì 國quốc 初sơ 尊tôn 宿túc 。 送tống 僧Tăng 行hành 脚cước 偈kệ 十thập 八bát 首thủ 。 觀quán 季quý 潭đàm 泐# 大đại 師sư 上thượng 堂đường 數số 語ngữ 。 風phong 規quy 自tự 足túc 。 不bất 減giảm 古cổ 人nhân 。 余dư 歡hoan 喜hỷ 贊tán 歎thán 。 何hà 幸hạnh 二nhị 百bách 餘dư 年niên 。 生sanh 此thử 末mạt 運vận 。 獲hoạch 覩đổ 先tiên 覺giác 廣quảng 大đại 三tam 昧muội 。 於ư 一nhất 毫hào 端đoan 頭đầu 。 良lương 夙túc 緣duyên 也dã 。 此thử 卷quyển 業nghiệp 已dĩ 進tiến 之chi 秘bí 府phủ 。 因nhân 跋bạt 數số 語ngữ 。 願nguyện 將tương 此thử 話thoại 流lưu 布bố 人nhân 間gian 。 適thích 唐đường 抑ức 所sở 。 袁viên 玉ngọc 蟠bàn 。 王vương 衷# 白bạch 。 三tam 太thái 史sử 公công 過quá 訪phỏng 。 談đàm 及cập 將tương 欲dục 修tu 國quốc 朝triêu 高cao 僧Tăng 傳truyền 。 正chánh 博bác 采thải 法Pháp 門môn 行hành 脚cước 事sự 。 遂toại 將tương 此thử 托thác 之chi 。
時thời 慧tuệ 菴am 鑒giám 公công 。 見kiến 而nhi 懇khẩn 之chi 。 惟duy 公công 幼ấu 入nhập 黃hoàng 門môn 。 錦cẩm 玉ngọc 叢tùng 中trung 。 志chí 痛thống 生sanh 死tử 。 一nhất 旦đán 棄khí 如như 涕thế 唾thóa 。 遠viễn 遊du 名danh 山sơn 。 參tham 訪phỏng 知tri 識thức 。 廣quảng 求cầu 決quyết 擇trạch 。 今kim 隱ẩn 居cư 伏phục 牛ngưu 。 意ý 其kỳ 必tất 曾tằng 遭tao 毒độc 手thủ 如như 古cổ 人nhân 者giả 。 故cố 見kiến 此thử 語ngữ 相tương 親thân 乎hồ 。 不bất 然nhiên 。 則tắc 如như 嚼tước 木mộc 札# 羮# 。 咬giảo 鐵thiết 飣đính 飯phạn 耳nhĩ 。 公công 將tương 歸quy 故cố 山sơn 。 余dư 亦diệc 東đông 還hoàn 窟quật 中trung 。 不bất 惜tích 疲bì 勞lao 。 為vi 書thư 一nhất 過quá 。 公công 能năng 於ư 此thử 一nhất 言ngôn 。 洞đỗng 見kiến 古cổ 人nhân 。 方phương 始thỉ 不bất 負phụ 出xuất 家gia 之chi 志chí 。 可khả 作tác 出xuất 塵trần 標tiêu 格cách 。 不bất 然nhiên 。 不bất 但đãn 不bất 重trọng/trùng 己kỷ 靈linh 。 抑ức 且thả 累lũy/lụy/luy 及cập 海hải 印ấn 也dã 。
題đề 竹trúc 林lâm 大đại 師sư 示thị 門môn 人nhân 振chấn 宗tông 法pháp 語ngữ 後hậu
宗tông 禪thiền 者giả 多đa 毀hủy 教giáo 。 習tập 教giáo 者giả 多đa 昧muội 禪thiền 。 是thị 以dĩ 禪thiền 教giáo 話thoại 為vi 兩lưỡng 橛quyết 。 古cổ 之chi 師sư 匠tượng 。 竟cánh 不bất 能năng 一nhất 其kỳ 指chỉ 歸quy 。 即tức 圭# 山sơn 和hòa 會hội 宗tông 教giáo 。 猶do 以dĩ 為vi 隔cách 羅la 見kiến 月nguyệt 。 上thượng 下hạ 千thiên 百bách 年niên 來lai 。 學học 者giả 無vô 能năng 一nhất 其kỳ 趣thú 向hướng 。 此thử 無vô 他tha 。 乃nãi 乏phạp 正chánh 眼nhãn 師sư 承thừa 。 為vi 之chi 剖phẫu 破phá 藩# 籬# 。 所sở 謂vị 不bất 是thị 無vô 禪thiền 。 只chỉ 是thị 無vô 師sư 。 以dĩ 禪thiền 宗tông 者giả 乏phạp 多đa 聞văn 。 宗tông 教giáo 無vô 正chánh 眼nhãn 。 此thử 大Đại 道Đạo 所sở 以dĩ 難nạn/nan 明minh 也dã 。 清thanh 涼lương 竹trúc 林lâm 大đại 師sư 。 踞cứ 華hoa 座tòa 。 萬vạn 指chỉ 圍vi 遶nhiễu 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 號hiệu 當đương 代đại 義nghĩa 龍long 。 尋tầm 常thường 履lý 踐tiễn 。 不bất 涉thiệp 玄huyền 途đồ 。 觀quán 其kỳ 示thị 門môn 人nhân 語ngữ 句cú 。 大đại 有hữu 宗tông 門môn 作tác 略lược 。 苟cẩu 無vô 正chánh 眼nhãn 。 安an 能năng 出xuất 詞từ 吐thổ 氣khí 。 如như 是thị 之chi 雄hùng 徤# 乎hồ 。 可khả 以dĩ 文văn 字tự 師sư 概khái 目mục 之chi 耶da 。 嗟ta 乎hồ 。 學học 者giả 久cửu 墮đọa 知tri 見kiến 網võng 中trung 。 非phi 金kim 剛cang 王vương 劒kiếm 。 不bất 能năng 一nhất 揮huy 裂liệt 之chi 。 大đại 師sư 以dĩ 此thử 示thị 振chấn 宗tông 學học 人nhân 。 是thị 必tất 為vi 當đương 家gia 種chủng 草thảo 。 定định 不bất 負phụ 此thử 一nhất 段đoạn 因nhân 緣duyên 。 若nhược 以dĩ 尋tầm 常thường 葛cát 藤đằng 視thị 之chi 。 不bất 唯duy 當đương 面diện 錯thác 過quá 。 抑ức 且thả 辜cô 負phụ 法pháp 恩ân 多đa 矣hĩ 。
題đề 三tam 山sơn 真chân 侍thị 者giả 行hành 脚cước 卷quyển 後hậu
此thử 國quốc 初sơ 十thập 八bát 高cao 僧Tăng 。 示thị 行hành 脚cước 僧Tăng 語ngữ 也dã 。 余dư 竊thiết 謂vị 禪thiền 源nguyên 一nhất 脈mạch 。 自tự 中trung 峰phong 後hậu 。 閴# 其kỳ 無vô 人nhân 。 空không 谷cốc 而nhi 下hạ 。 多đa 帶đái 廉liêm 纖tiêm 。 無vô 復phục 古cổ 人nhân 作tác 略lược 。 如như 脫thoát 索sách 獅sư 子tử 也dã 。 甲giáp 午ngọ 冬đông 。 寓# 大đại 都đô 慈từ 壽thọ 方phương 丈trượng 。 西tây 雲vân 閻diêm 公công 。 持trì 所sở 錄lục 前tiền 偈kệ 致trí 予# 。 予# 讀đọc 之chi 三tam 復phục 。 歎thán 曰viết 。 人nhân 天thiên 眼nhãn 目mục 。 猶do 在tại 不bất 滅diệt 。 惜tích 乎hồ 不bất 見kiến 諸chư 老lão 手thủ 澤trạch 。 遂toại 記ký 而nhi 藏tạng 之chi 明minh 年niên 三tam 月nguyệt 。 予# 即tức 以dĩ 法pháp 罹li 難nạn/nan 。 遣khiển 雷lôi 陽dương 。 於ư 是thị 年niên 十thập 月nguyệt 出xuất 都đô 。 侍thị 者giả 福phước 善thiện 。 收thu 予# 海hải 印ấn 草thảo 。 負phụ 笈cấp 隨tùy 度độ 嶺lĩnh 。 就tựu 行hành 間gian 。 往vãng 來lai 瘴chướng 海hải 及cập 曹tào 溪khê 者giả 。 十thập 有hữu 五ngũ 年niên 矣hĩ 。 庚canh 戌tuất 春xuân 王vương 正chánh 月nguyệt 。 予# 喜hỷ 謝tạ 曹tào 溪khê 負phụ 。 身thân 得đắc 自tự 由do 。 善thiện 欲dục 歸quy 省tỉnh 。 上thượng 元nguyên 後hậu 五ngũ 日nhật 。 持trì 予# 數số 年niên 積tích 草thảo 。 於ư 濛# 江giang 舟chu 中trung 。 檢kiểm 拾thập 殘tàn 楮# 。 偶ngẫu 得đắc 此thử 卷quyển 讀đọc 之chi 。 慨khái 憶ức 當đương 日nhật 題đề 墨mặc 未vị 乾can/kiền/càn 。 即tức 有hữu 萬vạn 里lý 之chi 行hành 。 詎cự 意ý 今kim 忽hốt 得đắc 此thử 故cố 物vật 耶da 。 古cổ 人nhân 云vân 。 欲dục 識thức 佛Phật 性tánh 義nghĩa 。 當đương 觀quán 時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 。 豈khởi 非phi 佛Phật 祖tổ 冥minh 加gia 。 以dĩ 神thần 力lực 而nhi 攝nhiếp 受thọ 之chi 耶da 。 不bất 然nhiên 。 何hà 以dĩ 始thỉ 終chung 見kiến 此thử 。 如như 出xuất 方phương 網võng 三tam 昧muội 。 彈đàn 指chỉ 謦khánh 欬khái 時thời 也dã 。 燈đăng 下hạ 展triển 卷quyển 。 喜hỷ 而nhi 不bất 寐mị 。 乃nãi 為vi 侍thị 者giả 重trọng/trùng 書thư 一nhất 過quá 。 嗟ta 予# 老lão 朽hủ 。 固cố 不bất 堪kham 與dữ 諸chư 老lão 把bả 臂tý 共cộng 行hành 。 善thiện 當đương 不bất 減giảm 三tam 山sơn 真chân 侍thị 者giả 。 行hành 脚cước 事sự 也dã 。 古cổ 人nhân 閒gian/nhàn 垂thùy 一nhất 言ngôn 半bán 語ngữ 。 如như 天thiên 普phổ 葢# 。 似tự 地địa 普phổ 擎kình 。 老lão 人nhân 信tín 手thủ 拈niêm 來lai 。 於ư 一nhất 毫hào 端đoan 。 作tác 大đại 佛Phật 事sự 。 則tắc 諸chư 大đại 老lão 似tự 掩yểm 耳nhĩ 偷thâu 鈴linh 。 老lão 漢hán 未vị 免miễn 畫họa 蛇xà 添# 足túc 。 善thiện 侍thị 者giả 縛phược 作tác 一nhất 束thúc 。 擲trịch 向hướng 東đông 洋dương 大đại 海hải 。 尤vưu 較giảo 三tam 山sơn 百bách 步bộ 。 否phủ/bĩ 則tắc 未vị 免miễn 祖tổ 禰nể 不bất 了liễu 。 殃ương 及cập 兒nhi 孫tôn 也dã 。
題đề 達đạt 觀quán 禪thiền 師sư 送tống 三tam 禪thiền 人nhân 遊du 方phương 卷quyển 後hậu
從tùng 古cổ 出xuất 家gia 兒nhi 。 為vi 生sanh 死tử 大đại 事sự 。 不bất 能năng 自tự 決quyết 。 故cố 辦biện 草thảo 鞋hài 。 登đăng 山sơn 涉thiệp 水thủy 。 訪phỏng 求cầu 大đại 知tri 識thức 決quyết 擇trạch 之chi 。 然nhiên 其kỳ 大đại 善Thiện 知Tri 識Thức 。 如như 踞cứ 地địa 師sư 子tử 。 一nhất 毛mao 不bất 敢cảm 攖# 傍bàng 。 纔tài 傍bàng 則tắc 命mạng 根căn 頓đốn 斷đoạn 。 凡phàm 垂thùy 一nhất 言ngôn 半bán 句cú 。 如như 晴tình 空không 霹phích 靂lịch 閃thiểm 電điện 。 使sử 人nhân 耳nhĩ 聾lung 眼nhãn 花hoa 。 自tự 救cứu 性tánh 命mạng 不bất 暇hạ 。 況huống 又hựu 敢cảm 弄lộng 佛Phật 法Pháp 禪thiền 道đạo 乎hồ 。 此thử 中trung 利lợi 害hại 。 知tri 之chi 者giả 希hy 。 嗚ô 呼hô 。 二nhị 百bách 年niên 來lai 。 行hành 脚cước 僧Tăng 不bất 少thiểu 。 犯phạm 此thử 令linh 者giả 。 幾kỷ 何hà 其kỳ 人nhân 。 今kim 某mỗ 三tam 禪thiền 者giả 。 以dĩ 行hành 脚cước 事sự 自tự 負phụ 。 其kỳ 志chí 可khả 嘉gia 。 既ký 見kiến 達đạt 觀quán 禪thiền 師sư 。 爪trảo 牙nha 已dĩ 露lộ 。 命mạng 根căn 不bất 斷đoạn 。 又hựu 欲dục 別biệt 求cầu 知tri 識thức 。 余dư 見kiến 此thử 卷quyển 而nhi 笑tiếu 曰viết 。 三tam 禪thiền 者giả 持trì 此thử 卷quyển 行hành 脚cước 。 如như 請thỉnh 上thượng 方phương 劒kiếm 討thảo 賊tặc 。 不bất 知tri 他tha 時thời 後hậu 日nhật 。 何hà 以dĩ 繳giảo 報báo 。
題đề 達đạt 觀quán 大đại 師sư 祭tế 徧biến 融dung 大đại 和hòa 尚thượng 文văn 後hậu
昔tích 延diên 陵lăng 季quý 子tử 。 挂quải 劒kiếm 於ư 徐từ 君quân 墓mộ 。 謂vị 心tâm 許hứa 於ư 生sanh 前tiền 。 報báo 知tri 於ư 身thân 後hậu 。 以dĩ 為vi 義nghĩa 高cao 千thiên 古cổ 。 世thế 諦đế 如như 此thử 。 況huống 出xuất 世thế 乎hồ 。 古cổ 人nhân 為vi 生sanh 死tử 事sự 大đại 。 割cát 愛ái 辭từ 親thân 。 參tham 訪phỏng 知tri 識thức 而nhi 決quyết 擇trạch 之chi 。 每mỗi 於ư 一nhất 言ngôn 啟khải 廸# 。 施thí 者giả 如như 天thiên 普phổ 葢# 。 受thọ 者giả 如như 地địa 普phổ 擎kình 。 投đầu 機cơ 於ư 石thạch 火hỏa 電điện 光quang 之chi 間gian 。 而nhi 生sanh 死tử 情tình 塵trần 。 迸bính 然nhiên 雷lôi 裂liệt 。 豈khởi 偶ngẫu 然nhiên 哉tai 。 故cố 其kỳ 恩ân 深thâm 。 似tự 一nhất 滴tích 入nhập 海hải 。 當đương 與dữ 之chi 同đồng 枯khô 矣hĩ 。 豈khởi 值trị 生sanh 前tiền 身thân 後hậu 而nhi 已dĩ 耶da 。 予# 觀quán 達đạt 師sư 祭tế 徧biến 老lão 文văn 。 深thâm 有hữu 感cảm 焉yên 。 噫# 。 且thả 一nhất 飯phạn 千thiên 金kim 莫mạc 報báo 。 以dĩ 為vi 奇kỳ 事sự 。 一nhất 語ngữ 窮cùng 劫kiếp 不bất 泯mẫn 。 又hựu 豈khởi 等đẳng 閒gian/nhàn 。 嗚ô 呼hô 。 徧biến 老lão 度độ 生sanh 六lục 十thập 餘dư 年niên 。 法Pháp 施thí 將tương 滿mãn 大đại 地địa 。 至chí 若nhược 知tri 恩ân 報báo 恩ân 。 人nhân 間gian 幾kỷ 幾kỷ 。 藉tạ 令linh 人nhân 人nhân 如như 達đạt 師sư 者giả 。 則tắc 大đại 通thông 之chi 因Nhân 地Địa 。 又hựu 不bất 必tất 取thủ 於ư 墨mặc 劫kiếp 之chi 前tiền 也dã 。 然nhiên 其kỳ 徧biến 老lão 之chi 不bất 朽hủ 者giả 。 賴lại 一nhất 語ngữ 。 一nhất 語ngữ 之chi 不bất 朽hủ 者giả 。 墨mặc 點điểm 存tồn 焉yên 。 觀quán 者giả 如như 此thử 。 可khả 謂vị 不bất 辜cô 本bổn 有hữu 矣hĩ 。
佛Phật 奴nô 歌ca 跋bạt
吳ngô 年niên 少thiếu 比Bỉ 丘Khâu 大đại 川xuyên 。 發phát 大đại 心tâm 。 願nguyện 以dĩ 一nhất 鉢bát 供cung 十thập 萬vạn 八bát 千thiên 眾chúng 。 其kỳ 行hành 最tối 苦khổ 。 是thị 故cố 諸chư 長trưởng 者giả 居cư 士sĩ 。 聞văn 而nhi 歡hoan 喜hỷ 。 咸hàm 皆giai 讚tán 歎thán 。 唯duy 顧cố 實thật 甫phủ 歌ca 。 有hữu 蕭tiêu 梁lương 求cầu 為vi 佛Phật 家gia 奴nô 之chi 句cú 。 葢# 標tiêu 其kỳ 能năng 忘vong 身thân 三Tam 寶Bảo 。 以dĩ 略lược 耻sỉ 天thiên 下hạ 之chi 自tự 重trọng/trùng 。 不bất 若nhược 蕭tiêu 梁lương 者giả 。 達đạt 觀quán 可khả 禪thiền 師sư 見kiến 而nhi 異dị 之chi 。 乃nãi 盡tận 力lực 奴nô 狀trạng 。 聲thanh 為vi 歌ca 以dĩ 發phát 之chi 。 余dư 長trường/trưởng 歌ca 三tam 疊điệp 而nhi 歎thán 曰viết 。 藉tạ 令linh 黃hoàng 面diện 碧bích 眼nhãn 觸xúc 此thử 。 亦diệc 當đương 捧phủng 腹phúc 絕tuyệt 倒đảo 。 況huống 奴nô 奴nô 者giả 乎hồ 。 以dĩ 宗tông 門môn 向hướng 上thượng 事sự 。 不bất 涉thiệp 玄huyền 途đồ 。 尊tôn 貴quý 無vô 匹thất 。 即tức 以dĩ 尊tôn 貴quý 自tự 居cư 。 猶do 是thị 奴nô 兒nhi 婢tỳ 子tử 。 呼hô 為vi 頂đảnh 墮đọa 。 況huống 種chủng 種chủng 意ý 想tưởng 攀phàn 緣duyên 。 流lưu 注chú 諸chư 行hành 耳nhĩ 。 雖tuy 然nhiên 。 少thiếu 年niên 比Bỉ 丘Khâu 何hà 為vi 處xứ 此thử 。 常thường 憶ức 昔tích 有hữu 富phú 主chủ 。 性tánh 不bất 易dị 事sự 。 唯duy 一nhất 奴nô 當đương 心tâm 。 其kỳ 晝trú 主chủ 極cực 欲dục 以dĩ 使sử 奴nô 。 奴nô 苦khổ 無vô 當đương 。 其kỳ 夜dạ 主chủ 夢mộng 為vi 奴nô 。 奴nô 夢mộng 為vi 主chủ 。 亦diệc 極cực 欲dục 以dĩ 使sử 奴nô 。 奴nô 亦diệc 無vô 當đương 。 然nhiên 夢mộng 覺giác 等đẳng 而nhi 苦khổ 樂lạc 異dị 。 復phục 何hà 怪quái 哉tai 。 今kim 此thử 比Bỉ 丘Khâu 。 將tương 以dĩ 白bạch 晝trú 之chi 奴nô 。 求cầu 為vi 夢mộng 中trung 之chi 主chủ 。 其kỳ 所sở 供cung 十thập 萬vạn 多đa 眾chúng 。 豈khởi 亦diệc 白bạch 晝trú 之chi 主chủ 。 將tương 為vi 夢mộng 中trung 之chi 奴nô 耶da 。 噫# 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 昨tạc 夢mộng 。 比Bỉ 丘Khâu 知tri 此thử 。 可khả 以dĩ 滴tích 水thủy 供cúng 養dường 十thập 方phương 。 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 。 諸chư 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 受thọ 用dụng 無vô 盡tận 矣hĩ 。 何hà 區khu 區khu 十thập 萬vạn 八bát 千thiên 為vi 。 其kỳ 無vô 以dĩ 限hạn 量lượng 心tâm 。 自tự 割cát 如Như 來Lai 無vô 量lượng 境cảnh 界giới 也dã 。
壽thọ 昌xương 語ngữ 錄lục 題đề 辭từ
壽thọ 昌xương 老lão 人nhân 。 生sanh 平bình 行hành 履lý 。 惟duy 放phóng 身thân 捨xả 命mạng 。 於ư 空không 山sơn 寂tịch 寞mịch 之chi 濵# 。 墾khẩn 土thổ/độ 地địa 。 博bác 得đắc 滿mãn 腔# 氣khí 息tức 。 尋tầm 常thường 潑bát 撒tản 向hướng 人nhân 天thiên 眾chúng 前tiền 。 如như 撾qua 毒độc 鼓cổ 。 使sử 聞văn 聲thanh 者giả 聾lung 。 中trúng 毒độc 者giả 死tử 。 而nhi 中trúng 毒độc 者giả 幾kỷ 何hà 人nhân 哉tai 。 憶ức 昔tích 黃hoàng 面diện 老lão 子tử 。 在tại 靈Linh 山Sơn 會Hội 上thượng 。 領lãnh 一nhất 隊đội 懵mộng 懂đổng 漢hán 。 逐trục 日nhật 著trước 衣y 持trì 鉢bát 。 沿duyên 街nhai 過quá 巷hạng 。 乞khất 得đắc 一nhất 摶đoàn 冷lãnh 飯phạn 。 歸quy 來lai 飽bão 飡xan 後hậu 。 洗tẩy 鉢bát 收thu 衣y 。 趺phu 座tòa 而nhi 坐tọa 。 閒gian/nhàn 打đả 葛cát 藤đằng 。 如như 此thử 以dĩ 為vi 家gia 常thường 過quá 活hoạt 。 若nhược 是thị 者giả 三tam 十thập 餘dư 年niên 。 而nhi 人nhân 天thiên 大đại 眾chúng 瞢măng 然nhiên 。 畢tất 竟cánh 不bất 知tri 。 所sở 為vi 何hà 事sự 。 偶ngẫu 於ư 一nhất 日nhật 被bị 空không 生sanh 覷thứ 破phá 。 遂toại 發phát 歎thán 曰viết 。 希hy 有hữu 世Thế 尊Tôn 。 世Thế 尊Tôn 見kiến 其kỳ 眼nhãn 目mục 動động 定định 。 遂toại 為vi 盡tận 力lực 。 胡hồ 亂loạn 一nhất 上thượng 。 直trực 使sử 空không 生sanh 纖tiêm 疑nghi 盡tận 淨tịnh 。 命mạng 根căn 勦# 絕tuyệt 而nhi 後hậu 已dĩ 。 故cố 空không 生sanh 感cảm 悟ngộ 切thiết 心tâm 。 涕thế 淚lệ 悲bi 泣khấp 。 痛thống 哭khốc 稱xưng 歎thán 。 而nhi 不bất 容dung 口khẩu 。 至chí 此thử 黃hoàng 面diện 老lão 子tử 。 氣khí 悶muộn 少thiểu 舒thư 。 始thỉ 不bất 負phụ 從tùng 前tiền 一nhất 片phiến 婆bà 心tâm 。 今kim 觀quán 壽thọ 昌xương 钁quắc 頭đầu 。 大đại 似tự 黃hoàng 面diện 衣y 鉢bát 。 此thử 語ngữ 不bất 減giảm 靈linh 山sơn 葛cát 藤đằng 。 當đương 知tri 此thử 話thoại 大đại 行hành 。 如như 毒độc 皷cổ 聲thanh 。 不bất 知tri 中trung 其kỳ 毒độc 者giả 。 能năng 幾kỷ 何hà 人nhân 。 至chí 其kỳ 感cảm 悟ngộ 流lưu 涕thế 。 如như 空không 生sanh 者giả 。 又hựu 不bất 知tri 能năng 得đắc 幾kỷ 何hà 人nhân 也dã 。 諺ngạn 語ngữ 有hữu 云vân 。 相tương/tướng 識thức 滿mãn 天thiên 下hạ 。 知tri 心tâm 能năng 幾kỷ 人nhân 。 後hậu 之chi 讀đọc 此thử 語ngữ 者giả 。 若nhược 作tác 言ngôn 語ngữ 話thoại 會hội 。 則tắc 有hữu 負phụ 壽thọ 昌xương 。 若nhược 不bất 作tác 言ngôn 語ngữ 話thoại 會hội 。 則tắc 有hữu 負phụ 自tự 己kỷ 。 若nhược 兩lưỡng 不bất 相tương 負phụ 。 當đương 於ư 未vị 舉cử 以dĩ 前tiền 。 把bả 钁quắc 頭đầu 處xứ 。 薦tiến 取thủ 始thỉ 得đắc 。
跋bạt 可khả 禪thiền 人nhân 行hành 脚cước 卷quyển
昔tích 法pháp 照chiếu 齋trai 次thứ 。 見kiến 萬vạn 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 形hình 於ư 鉢bát 中trung 。 不bất 知tri 何hà 以dĩ 故cố 。 乃nãi 問vấn 僧Tăng 云vân 。 此thử 五ngũ 臺đài 文Văn 殊Thù 化hóa 境cảnh 也dã 。 遂toại 發phát 足túc 履lý 五ngũ 臺đài 。 願nguyện 見kiến 文Văn 殊Thù 。 乃nãi 至chí 果quả 見kiến 文Văn 殊Thù 。 授thọ 以dĩ 念niệm 佛Phật 法Pháp 門môn 。 照chiếu 可khả 禪thiền 人nhân 。 先tiên 從tùng 雲vân 棲tê 。 得đắc 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 今kim 欲dục 往vãng 求cầu 文Văn 殊Thù 印ấn 證chứng 則tắc 可khả 。 倘thảng 問vấn 南nam 方phương 法pháp 眾chúng 。 不bất 可khả 被bị 前tiền 後hậu 三tam 三tam 。 當đương 面diện 瞞man 卻khước 也dã 。
又hựu
照chiếu 可khả 禪thiền 人nhân 。 初sơ 住trụ 黃hoàng 山sơn 。 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 為vi 業nghiệp 。 所sở 謂vị 於ư 一nhất 塵trần 中trung 。 入nhập 正chánh 定định 也dã 。 今kim 從tùng 他tha 方phương 起khởi 處xứ 。 欲dục 破phá 塵trần 出xuất 經kinh 。 將tương 誅tru 茅mao 於ư 西tây 湖hồ 之chi 上thượng 。 意ý 須tu 長trưởng 者giả 插sáp 一nhất 莖hành 草thảo 。 老lão 人nhân 直trực 謂vị 之chi 不bất 然nhiên 。 以dĩ 無vô 礙ngại 法Pháp 界giới 。 遇ngộ 緣duyên 即tức 宗tông 。 隨tùy 處xứ 具cụ 足túc 。 但đãn 稟bẩm 明minh 於ư 心tâm 。 又hựu 何hà 假giả 外ngoại 耶da 。
憨# 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập 卷quyển 第đệ 三tam 十thập 一nhất