憨 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập
Quyển 0012
( 侍Thị 者Giả ) 福Phước 善Thiện 日Nhật 錄Lục ( 門Môn 人Nhân ) 通Thông 炯 編Biên 輯

憨# 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập 卷quyển 第đệ 十thập 二nhị

侍thị 。 者giả 。 福phước 。 善thiện 。 日nhật 錄lục 。

門môn 。 人nhân 。 通thông 。 炯# 。 編biên 輯# 。

嶺lĩnh 南nam 弟đệ 子tử 。 劉lưu 起khởi 相tương/tướng 。 重trọng/trùng 較giảo 。

法pháp 語ngữ 。

寂tịch 照chiếu 鎧khải 公công 請thỉnh 益ích 八bát 則tắc

問vấn 經Kinh 云vân 。 無vô 礙ngại 清thanh 淨tịnh 慧tuệ 。 皆giai 由do 禪thiền 定định 生sanh 。 如như 何hà 南nam 岳nhạc 謂vị 馬mã 祖tổ 曰viết 。 若nhược 學học 坐tọa 禪thiền 。 禪thiền 非phi 坐tọa 臥ngọa 。 若nhược 學học 作tác 佛Phật 。 佛Phật 非phi 定định 相tương/tướng 。 於ư 無vô 住trụ 法pháp 。 不bất 應ưng 取thủ 捨xả 。 此thử 二nhị 說thuyết 若nhược 為vi 是thị 非phi 。

答đáp 。 祖tổ 師sư 門môn 下hạ 。 不bất 論luận 坐tọa 禪thiền 作tác 佛Phật 。 只chỉ 貴quý 見kiến 性tánh 。 若nhược 見kiến 自tự 性tánh 。 了liễu 了liễu 分phân 明minh 。 自tự 無vô 取thủ 捨xả 。 纔tài 有hữu 取thủ 捨xả 。 便tiện 落lạc 是thị 非phi 。

問vấn 圓viên 覺giác 經Kinh 云vân 。 我ngã 今kim 四tứ 大đại 。 所sở 謂vị 堅kiên 濕thấp 煖noãn 動động 。 各các 還hoàn 地địa 水thủy 風phong 火hỏa 。 故cố 曰viết 四tứ 大đại 各các 離ly 。 今kim 者giả 妄vọng 身thân 。 當đương 在tại 何hà 處xứ 。 未vị 審thẩm 此thử 身thân 未vị 死tử 各các 離ly 耶da 。 抑ức 死tử 後hậu 各các 離ly 耶da 。

答đáp 。 要yếu 未vị 死tử 前tiền 撇# 得đắc 下hạ 。 故cố 臨lâm 行hành 不bất 被bị 他tha 累lũy/lụy/luy 。 及cập 至chí 臨lâm 時thời 。 要yếu 離ly 如như 生sanh 龜quy 脫thoát 殻# 。 難nạn/nan 之chi 難nạn/nan 矣hĩ 。 古cổ 人nhân 道đạo 。 閒gian/nhàn 時thời 做tố 下hạ 忙mang 時thời 用dụng 。 正chánh 謂vị 此thử 耳nhĩ 。

問vấn 棱# 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 本bổn 發phát 心tâm 路lộ 。 從tùng 何hà 攝nhiếp 伏phục 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 等đẳng 若nhược 欲dục 。 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 應ưng 當đương 審thẩm 觀quán 。 因Nhân 地Địa 發phát 心tâm 。 與dữ 果quả 地địa 覺giác 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 若nhược 於ư 因Nhân 地Địa 。 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 。 為vi 本bổn 修tu 因nhân 。 而nhi 求cầu 佛Phật 乘Thừa 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 未vị 審thẩm 即tức 今kim 為vi 出xuất 生sanh 死tử 。 參tham 禪thiền 學học 道Đạo 。 是thị 生sanh 滅diệt 心tâm 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 學học 人nhân 參tham 禪thiền 。 先tiên 斷đoạn 生sanh 滅diệt 心tâm 。 及cập 發phát 明minh 時thời 。 乃nãi 見kiến 不bất 生sanh 滅diệt 性tánh 。 若nhược 以dĩ 生sanh 滅diệt 心tâm 參tham 。 但đãn 逐trục 妄vọng 想tưởng 流lưu 轉chuyển 。 非phi 參tham 究cứu 也dã 。

問vấn 百bách 丈trượng 海hải 禪thiền 師sư 曰viết 。 參tham 見kiến 善Thiện 知Tri 識Thức 。 求cầu 覓mịch 一nhất 知tri 半bán 解giải 。 是thị 善Thiện 知Tri 識Thức 魔ma 。 生sanh 語ngữ 見kiến 故cố 。 若nhược 發phát 四tứ 宏hoành 誓thệ 願nguyện 。 願nguyện 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 盡tận 。 然nhiên 後hậu 成thành 佛Phật 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 智trí 魔ma 。 誓thệ 願nguyện 不bất 相tương 捨xả 故cố 。 若nhược 持trì 齋trai 戒giới 。 修tu 禪thiền 學học 慧tuệ 。 是thị 有hữu 漏lậu 善thiện 根căn 。 縱túng/tung 然nhiên 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 成thành 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 。 度độ 恆Hằng 沙sa 數số 人nhân 。 盡tận 證chứng 辟Bích 支Chi 佛Phật 果Quả 。 是thị 善thiện 根căn 魔ma 。 起khởi 貪tham 著trước 故cố 。 若nhược 於ư 諸chư 法Pháp 。 都đô 無vô 貪tham 染nhiễm 。 禪thiền 理lý 獨độc 存tồn 。 甚thậm 深thâm 禪thiền 定định 。 更cánh 不bất 昇thăng 進tiến 。 是thị 三tam 昧muội 魔ma 。 久cửu 耽đam 玩ngoạn 故cố 。 今kim 參tham 禪thiền 學học 道Đạo 者giả 。 如như 何hà 出xuất 得đắc 此thử 魔ma 。 入nhập 正chánh 修tu 行hành 路lộ 。

答đáp 。 諸chư 修tu 行hành 人nhân 。 只chỉ 為vì 心tâm 見kiến 不bất 忘vong 。 故cố 動động 隨tùy 魔ma 網võng 。 若nhược 心tâm 見kiến 消tiêu 忘vong 。 則tắc 佛Phật 亦diệc 不bất 立lập 。

問vấn 破phá 四tứ 大đại 五ngũ 陰ấm 執chấp 。 有hữu 先tiên 後hậu 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 教giáo 說thuyết 五ngũ 陰ấm 漸tiệm 破phá 。 必tất 先tiên 破phá 色sắc 陰ấm 。 若nhược 參tham 禪thiền 打đả 破phá 漆tất 桶# 。 則tắc 先tiên 破phá 識thức 陰ấm 。 識thức 陰ấm 既ký 破phá 。 則tắc 四tứ 大đại 無vô 依y 。 故cố 如như 割cát 水thủy 吹xuy 光quang 。 了liễu 不bất 相tương 觸xúc 。

問vấn 金kim 剛cang 四tứ 句cú 。 古cổ 今kim 未vị 有hữu 明minh 言ngôn 者giả 。 或hoặc 指chỉ 色sắc 聲thanh 香hương 等đẳng 為vi 四tứ 句cú 。 或hoặc 指chỉ 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 四tứ 句cú 。 或hoặc 指chỉ 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 等đẳng 。 或hoặc 指chỉ 有hữu 諦đế 無vô 諦đế 等đẳng 。 至chí 天thiên 親thân 則tắc 曰viết 。 吾ngô 升thăng 兜Đâu 率Suất 陀Đà 天Thiên 。 請thỉnh 益ích 慈Từ 氏Thị 。 則tắc 曰viết 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 無vô 人nhân 相tương/tướng 。 無vô 眾chúng 生sanh 相tướng 。 無vô 壽thọ 者giả 相tướng 是thị 也dã 。 六lục 祖tổ 則tắc 曰viết 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 是thị 也dã 。 雙song 林lâm 大Đại 士Sĩ 又hựu 曰viết 。 經kinh 中trung 持trì 四tứ 句cú 。 應ưng 當đương 不bất 離ly 身thân 。 愚ngu 人nhân 看khán 似tự 夢mộng 。 智trí 者giả 見kiến 惟duy 真chân 。 自tự 古cổ 迄hất 今kim 。 不bất 曾tằng 有hữu 定định 辭từ 何hà 也dã 。

答đáp 。 佛Phật 說thuyết 般Bát 若Nhã 。 如như 雪Tuyết 山Sơn 眾chúng 草thảo 。 件# 件# 是thị 藥dược 。 拈niêm 來lai 便tiện 用dụng 。 必tất 定định 除trừ 疾tật 。 故cố 古cổ 人nhân 指chỉ 出xuất 何hà 為vi 四tứ 句cú 者giả 。 各các 拈niêm 雪Tuyết 山Sơn 一nhất 莖hành 草thảo 耳nhĩ 。

問vấn 古cổ 人nhân 云vân 。 直trực 得đắc 純thuần 清thanh 絕tuyệt 點điểm 。 猶do 是thị 真chân 常thường 流lưu 注chú 。 直trực 得đắc 無vô 一nhất 法pháp 當đương 情tình 。 猶do 遭tao 仰ngưỡng 山sơn 檢kiểm 點điểm 。 直trực 得đắc 通thông 身thân 是thị 照chiếu 。 猶do 在tại 衲nạp 僧Tăng 家gia 垂thùy 手thủ 。 直trực 得đắc 七thất 佛Phật 已dĩ 前tiền 。 威uy 音âm 那na 畔bạn 薦tiến 取thủ 。 猶do 是thị 話thoại 會hội 在tại 。 今kim 之chi 學học 者giả 。 果quả 到đáo 此thử 境cảnh 界giới 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 古cổ 人nhân 垂thùy 語ngữ 。 只chỉ 是thị 怕phạ 人nhân 落lạc 在tại 途đồ 路lộ 邊biên 。 學học 人nhân 縱túng/tung 到đáo 此thử 。 亦diệc 是thị 途đồ 路lộ 邊biên 事sự 。 況huống 未vị 到đáo 此thử 。 便tiện 開khai 口khẩu 說thuyết 禪thiền 。 總tổng 是thị 欺khi 心tâm 。

問vấn 圜viên 悟ngộ 大đại 師sư 曰viết 。 有hữu 祖tổ 以dĩ 來lai 。 唯duy 務vụ 單đơn 傳truyền 直trực 指chỉ 。 以dĩ 言ngôn 遣khiển 言ngôn 。 以dĩ 機cơ 奪đoạt 機cơ 。 以dĩ 毒độc 攻công 毒độc 。 以dĩ 用dụng 破phá 用dụng 。 所sở 以dĩ 支chi 分phần/phân 派phái 別biệt 。 各các 擅thiện 家gia 風phong 。 須tu 是thị 向hướng 上thượng 根căn 器khí 。 有hữu 紹thiệu 隆long 佛Phật 祖tổ 志chí 。 然nhiên 後hậu 能năng 深thâm 入nhập 閫khổn 奧áo 。 始thỉ 可khả 印ấn 證chứng 。 舍xá 此thử 切thiết 宜nghi 寶bảo 祕bí 。 勿vật 作tác 容dung 易dị 。 今kim 見kiến 學học 者giả 。 多đa 不bất 審thẩm 自tự 己kỷ 根căn 器khí 。 便tiện 要yếu 參tham 究cứu 向hướng 上thượng 事sự 。 果quả 不bất 論luận 根căn 器khí 否phủ/bĩ 。

答đáp 。 祖tổ 師sư 取thủ 人nhân 論luận 根căn 器khí 。 即tức 教giáo 中trung 佛Phật 論luận 種chủng 性tánh 。 若nhược 不bất 是thị 者giả 般bát 種chủng 性tánh 。 終chung 是thị 粘niêm 皮bì 搭# 骨cốt 。 今kim 人nhân 根căn 器khí 不bất 淨tịnh 。 定định 與dữ 此thử 事sự 絕tuyệt 分phần/phân 。 若nhược 肯khẳng 留lưu 心tâm 此thử 事sự 。 從tùng 此thử 不bất 退thoái 。 久cửu 久cửu 可khả 許hứa 造tạo 進tiến 。 此thử 在tại 不bất 定định 性tánh 攝nhiếp 。

王vương 芥giới 菴am 朱chu 白bạch 民dân 請thỉnh 益ích

問vấn 佛Phật 說thuyết 頓đốn 教giáo 漸tiệm 教giáo 。 禪thiền 開khai 頓đốn 門môn 漸tiệm 門môn 。 二nhị 教giáo 二nhị 門môn 。 是thị 同đồng 是thị 別biệt 。

答đáp 。 佛Phật 祖tổ 出xuất 世thế 。 本bổn 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 然nhiên 法pháp 本bổn 無vô 說thuyết 。 何hà 有hữu 頓đốn 漸tiệm 差sai 別biệt 。 言ngôn 頓đốn 漸tiệm 者giả 。 特đặc 為vi 機cơ 設thiết 。 非phi 干can 法pháp 也dã 。 然nhiên 教giáo 有hữu 頓đốn 漸tiệm 者giả 。 如như 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 。 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 於ư 菩Bồ 提Đề 場tràng 。 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 頓đốn 示thị 平bình 等đẳng 法Pháp 界Giới 。 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 直trực 示thị 無vô 遺di 。 如như 日nhật 初sơ 出xuất 。 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 後hậu 判phán 教giáo 者giả 。 稱xưng 為vi 圓viên 頓đốn 法Pháp 門môn 。 此thử 佛Phật 之chi 頓đốn 法pháp 也dã 。 然nhiên 此thử 頓đốn 法pháp 。 惟duy 被bị 地địa 上thượng 一nhất 類loại 大đại 根căn 眾chúng 生sanh 。 於ư 中trung 行hành 布bố 四tứ 十thập 二nhị 位vị 。 是thị 即tức 頓đốn 之chi 漸tiệm 也dã 。 其kỳ 餘dư 劣liệt 根căn 在tại 座tòa 。 如như 盲manh 如như 聾lung 。 絕tuyệt 然nhiên 無vô 分phần/phân 。 此thử 則tắc 法pháp 雖tuy 大đại 。 而nhi 攝nhiếp 機cơ 不bất 廣quảng 。 所sở 謂vị 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 而nhi 復phục 狹hiệp 小tiểu 如như 此thử 。 豈khởi 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 獨độc 為vi 一nhất 人nhân 哉tai 。 所sở 以dĩ 現hiện 應ứng 化hóa 身thân 。 隨tùy 三tam 根căn 施thi 設thiết 。 說thuyết 三tam 乘thừa 法Pháp 。 初sơ 從tùng 漸tiệm 修tu 證chứng 。 所sở 謂vị 教giáo 之chi 漸tiệm 也dã 。 後hậu 至chí 棱# 伽già 法pháp 華hoa 涅Niết 槃Bàn 。 頓đốn 示thị 佛Phật 性tánh 種chủng 子tử 。 是thị 為vi 由do 漸tiệm 而nhi 頓đốn 也dã 。 此thử 乃nãi 教giáo 分phần/phân 頓đốn 漸tiệm 也dã 。 其kỳ 禪thiền 一nhất 門môn 。 教giáo 中trung 處xứ 處xứ 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 。 中trung 有hữu 禪thiền 智trí 二nhị 度độ 。 判phán 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 由do 二nhị 度độ 開khai 止Chỉ 觀Quán 二nhị 門môn 。 為vi 修tu 行hành 之chi 本bổn 。 此thử 教giáo 中trung 用dụng 頓đốn 而nhi 漸tiệm 修tu 。 是thị 禪thiền 為vi 頓đốn 中trung 之chi 漸tiệm 也dã 。 其kỳ 達đạt 磨ma 之chi 禪thiền 。 乃nãi 世Thế 尊Tôn 末mạt 後hậu 拈niêm 華hoa 。 迦Ca 葉Diếp 破phá 顏nhan 微vi 笑tiếu 。 佛Phật 乃nãi 示thị 以dĩ 。 正Chánh 法Pháp 眼nhãn 藏tạng 。 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 心tâm 。 遂toại 為vi 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 之chi 旨chỉ 。 西tây 域vực 二nhị 十thập 八bát 傳truyền 。 達đạt 磨ma 東đông 來lai 。 六lục 傳truyền 曹tào 谿khê 。 而nhi 下hạ 傳truyền 燈đăng 所sở 載tái 諸chư 祖tổ 。 乃nãi 單đơn 傳truyền 直trực 指chỉ 一nhất 心tâm 之chi 禪thiền 。 又hựu 非phi 六Lục 度Độ 之chi 禪thiền 可khả 比tỉ 。 以dĩ 此thử 單đơn 示thị 一nhất 心tâm 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。 直trực 下hạ 頓đốn 見kiến 自tự 心tâm 。 不bất 屬thuộc 修tu 證chứng 迷mê 悟ngộ 因nhân 果quả 。 特đặc 顯hiển 佛Phật 未vị 出xuất 世thế 一nhất 著trước 。 是thị 謂vị 向hướng 上thượng 一nhất 路lộ 。 名danh 為vi 頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 。 此thử 禪thiền 之chi 頓đốn 也dã 。 至chí 若nhược 歷lịch 代đại 祖tổ 師sư 。 頓đốn 悟ngộ 此thử 心tâm 者giả 。 雖tuy 一nhất 言ngôn 一nhất 句cú 。 一nhất 棒bổng 一nhất 喝hát 之chi 下hạ 。 直trực 捷tiệp 了liễu 悟ngộ 。 此thử 葢# 多đa 世thế 修tu 習tập 。 般Bát 若Nhã 根căn 深thâm 。 因nhân 緣duyên 時thời 至chí 。 今kim 日nhật 成thành 熟thục 。 亦diệc 有hữu 今kim 生sanh 參tham 究cứu 。 三tam 二nhị 十thập 年niên 工công 夫phu 。 然nhiên 後hậu 得đắc 悟ngộ 。 如như 此thử 。 雖tuy 頓đốn 亦diệc 從tùng 漸tiệm 來lai 。 至chí 如như 溈# 山sơn 云vân 。 學học 人nhân 但đãn 能năng 一nhất 念niệm 了liễu 悟ngộ 自tự 心tâm 。 識thức 得đắc 自tự 己kỷ 本bổn 有hữu 。 是thị 名danh 為vi 悟ngộ 。 尚thượng 有hữu 無vô 始thỉ 無vô 明minh 。 微vi 細tế 流lưu 注chú 。 即tức 將tương 悟ngộ 的đích 。 淨tịnh 除trừ 現hiện 業nghiệp 流lưu 識thức 。 是thị 名danh 為vi 修tu 。 非phi 此thử 外ngoại 別biệt 有hữu 修tu 也dã 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 頓đốn 中trung 未vị 嘗thường 無vô 漸tiệm 也dã 。 予# 嘗thường 觀quán 棱# 伽già 。 分phần/phân 頓đốn 漸tiệm 四tứ 門môn 。 一nhất 頓đốn 頓đốn 。 二nhị 頓đốn 漸tiệm 。 三tam 漸tiệm 頓đốn 。 四tứ 漸tiệm 漸tiệm 。 知tri 此thử 不bất 可khả 執chấp 一nhất 而nhi 論luận 。 雖tuy 頓đốn 悟ngộ 。 而nhi 不bất 廢phế 漸tiệm 修tu 。 佛Phật 祖tổ 之chi 心tâm 。 本bổn 無vô 二nhị 也dã 。

問vấn 佛Phật 說thuyết 諸chư 經kinh 。 俱câu 是thị 稱xưng 性tánh 之chi 譚đàm 。 了liễu 義nghĩa 之chi 旨chỉ 。 何hà 謂vị 達đạt 磨ma 頻tần 讚tán 棱# 伽già 云vân 。 此thử 經Kinh 是thị 我ngã 心tâm 要yếu 。 至chí 黃hoàng 梅mai 則tắc 指chỉ 金kim 剛cang 。 餘dư 經kinh 有hữu 何hà 差sai 別biệt 耶da 。

答đáp 。 佛Phật 說thuyết 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 雖tuy 是thị 稱xưng 性tánh 了liễu 義nghĩa 之chi 譚đàm 。 即tức 其kỳ 建kiến 化hóa 門môn 頭đầu 。 不bất 離ly 迷mê 悟ngộ 。 性tánh 相tướng 對đối 待đãi 。 定định 要yếu 返phản 妄vọng 歸quy 真chân 。 皆giai 有hữu 和hòa 會hội 。 方phương 顯hiển 一nhất 真chân 。 至chí 若nhược 棱# 伽già 一nhất 經kinh 。 直trực 指chỉ 一nhất 心tâm 。 雖tuy 有hữu 真chân 妄vọng 。 以dĩ 示thị 識thức 藏tạng 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 。 不bất 必tất 和hòa 會hội 。 單đơn 顯hiển 自tự 覺giác 聖thánh 智trí 境cảnh 界giới 。 但đãn 了liễu 自tự 心tâm 現hiện 妄vọng 想tưởng 無vô 性tánh 。 即tức 是thị 聖thánh 智trí 。 不bất 用dụng 更cánh 轉chuyển 。 即tức 其kỳ 修tu 行hành 。 但đãn 直trực 觀quán 自tự 心tâm 流lưu 注chú 。 妄vọng 想tưởng 現hiện 量lượng 。 頓đốn 達đạt 自tự 心tâm 。 亦diệc 不bất 立lập 地địa 位vị 階giai 級cấp 。 故cố 判phán 教giáo 者giả 。 名danh 為vi 頓đốn 教giáo 法Pháp 門môn 。 是thị 故cố 達đạt 磨ma 。 以dĩ 為vi 心tâm 印ấn 。 以dĩ 此thử 經Kinh 示thị 禪thiền 宗tông 要yếu 訣quyết 。 以dĩ 此thử 經Kinh 難nạn/nan 明minh 。 劣liệt 解giải 難nan 入nhập 。 傳truyền 至chí 黃hoàng 梅mai 。 則tắc 以dĩ 金kim 剛cang 印ấn 心tâm 。 其kỳ 金kim 剛cang 乃nãi 八bát 部bộ 般Bát 若Nhã 之chi 一nhất 。 文văn 有hữu 六lục 百bách 卷quyển 。 唯duy 此thử 卷quyển 獨độc 合hợp 祖tổ 師sư 心tâm 印ấn 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 乃nãi 入nhập 大Đại 乘Thừa 之chi 初sơ 門môn 。 正chánh 如như 棱# 嚴nghiêm 所sở 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 。 為vi 本bổn 修tu 因nhân 。 而nhi 般Bát 若Nhã 乃nãi 佛Phật 之chi 根căn 本bổn 實thật 智trí 。 正chánh 是thị 不bất 生sanh 滅diệt 心tâm 也dã 。 此thử 經Kinh 以dĩ 無vô 住trụ 為vi 宗tông 。 斷đoạn 疑nghi 為vi 用dụng 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 妄vọng 起khởi 眾chúng 生sanh 見kiến 佛Phật 見kiến 法pháp 見kiến 。 種chủng 種chủng 住trụ 著trước 。 重trùng 重trùng 起khởi 疑nghi 。 此thử 經Kinh 盡tận 拔bạt 疑nghi 根căn 。 直trực 到đáo 不bất 疑nghi 之chi 地địa 。 知tri 見kiến 消tiêu 亡vong 。 不bất 立lập 一nhất 法pháp 。 遣khiển 盡tận 住trụ 著trước 之chi 心tâm 。 正chánh 與dữ 宗tông 門môn 解giải 粘niêm 去khứ 縛phược 手thủ 段đoạn 相tương/tướng 同đồng 。 斬trảm 斷đoạn 意ý 言ngôn 分phân 別biệt 。 正chánh 是thị 宗tông 門môn 不bất 許hứa 擬nghĩ 議nghị 。 不bất 著trước 思tư 惟duy 。 識thức 情tình 乾can 枯khô 。 透thấu 法Pháp 身thân 向hướng 上thượng 。 故cố 黃hoàng 梅mai 以dĩ 此thử 印ấn 心tâm 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 諸chư 經kinh 都đô 有hữu 些# 黏niêm 帶đái 。 獨độc 此thử 經Kinh 斬trảm 截tiệt 。 參tham 禪thiền 了liễu 此thử 。 則tắc 易dị 入nhập 耳nhĩ 。

問vấn 云vân 有hữu 如Như 來Lai 禪thiền 。 祖tổ 師sư 禪thiền 。 二nhị 禪thiền 果quả 有hữu 同đồng 異dị 否phủ/bĩ 。 香hương 嚴nghiêm 擊kích 竹trúc 有hữu 省tỉnh 。 呈trình 去khứ 年niên 窮cùng 未vị 是thị 窮cùng 之chi 偈kệ 與dữ 仰ngưỡng 山sơn 。 山sơn 云vân 。 且thả 喜hỷ 師sư 兄huynh 會hội 如Như 來Lai 禪thiền 。 祖tổ 師sư 禪thiền 。 未vị 夢mộng 見kiến 在tại 。 依y 此thử 語ngữ 。 則tắc 見kiến 有hữu 如Như 來Lai 禪thiền 。 祖tổ 師sư 禪thiền 異dị 也dã 。 若nhược 從tùng 迦Ca 葉Diếp 。 傳truyền 至chí 初sơ 祖tổ 西tây 來lai 。 祖tổ 祖tổ 相tương/tướng 承thừa 。 諸chư 宗tông 始thỉ 祖tổ 。 即tức 是thị 釋Thích 迦Ca 。 何hà 得đắc 有hữu 異dị 也dã 。

答đáp 。 如Như 來Lai 禪thiền 。 祖tổ 師sư 禪thiền 。 本bổn 來lai 無vô 二nhị 。 但đãn 如Như 來Lai 禪thiền 。 就tựu 迷mê 中trung 說thuyết 悟ngộ 。 要yếu 修tu 而nhi 後hậu 入nhập 。 祖tổ 師sư 禪thiền 。 直trực 指chỉ 不bất 屬thuộc 迷mê 悟ngộ 一nhất 著trước 。 不bất 假giả 修tu 為vi 。 要yếu 人nhân 直trực 下hạ 頓đốn 了liễu 自tự 心tâm 。 凡phàm 落lạc 迷mê 悟ngộ 關quan 頭đầu 。 便tiện 是thị 第đệ 二nhị 義nghĩa 也dã 。 所sở 以dĩ 古cổ 德đức 云vân 。 修tu 行hành 即tức 不bất 無vô 。 其kỳ 如như 染nhiễm 污ô 何hà 。 是thị 故cố 宗tông 門môn 向hướng 上thượng 一nhất 路lộ 。 須tu 是thị 个# 裏lý 人nhân 始thỉ 得đắc 。 棱# 伽già 四tứ 種chủng 禪thiền 中trung 。 最tối 上thượng 一Nhất 乘Thừa 禪thiền 。 即tức 祖tổ 師sư 禪thiền 。 其kỳ 實thật 本bổn 無vô 異dị 也dã 。 若nhược 根căn 器khí 不bất 淨tịnh 。 妄vọng 逞sính 聰thông 明minh 知tri 見kiến 。 把bả 作tác 會hội 祖tổ 師sư 禪thiền 。 如như 此thử 連liên 如Như 來Lai 禪thiền 。 亦diệc 未vị 夢mộng 見kiến 在tại 。 譬thí 如như 貧bần 人nhân 。 妄vọng 稱xưng 帝đế 王vương 。 自tự 取thủ 誅tru 戮lục 。 可khả 不bất 懼cụ 哉tai 。 可khả 不bất 懼cụ 哉tai 。

示thị 蕭tiêu 玄huyền 圃phố 宗tông 伯bá (# 天thiên 啟khải 癸quý 亥hợi 冬đông 十thập 月nguyệt 初sơ 六lục 日nhật 從tùng 此thử 絕tuyệt 筆bút )#

入nhập 道đạo 先tiên 要yếu 了liễu 悟ngộ 當đương 人nhân 心tâm 體thể 。 本bổn 來lai 光quang 明minh 廣quảng 大đại 。 包bao 含hàm 無vô 外ngoại 。 彌di 滿mãn 清thanh 淨tịnh 。 聖thánh 凡phàm 不bất 立lập 。 不bất 為vi 身thân 心tâm 世thế 界giới 。 之chi 所sở 拘câu 礙ngại 。 此thử 即tức 向hướng 上thượng 一nhất 路lộ 。 西tây 來lai 心tâm 印ấn 。 唯duy 此thử 而nhi 已dĩ 。 既ký 能năng 悟ngộ 徹triệt 此thử 心tâm 。 則tắc 於ư 日nhật 用dụng 應ưng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 。 來lai 無vô 所sở 粘niêm 。 去khứ 無vô 踪# 迹tích 。 如như 此thử 則tắc 凡phàm 所sở 施thi 作tác 。 皆giai 從tùng 真chân 心tâm 實thật 際tế 中trung 流lưu 出xuất 。 一nhất 一nhất 皆giai 真chân 實thật 不bất 朽hủ 之chi 事sự 業nghiệp 。 不bất 但đãn 與dữ 日nhật 月nguyệt 爭tranh 光quang 也dã 。 較giảo 彼bỉ 區khu 區khu 迷mê 夫phu 妄vọng 想tưởng 。 機cơ 械giới 所sở 為vi 者giả 。 豈khởi 可khả 同đồng 日nhật 而nhi 語ngữ 耶da 。 此thử 段đoạn 光quang 明minh 。 人nhân 人nhân 具cụ 足túc 。 本bổn 無vô 欠khiếm 闕khuyết 。 但đãn 以dĩ 我ngã 見kiến 堅kiên 固cố 。 凡phàm 有hữu 所sở 作tác 。 必tất 以dĩ 為vì 己kỷ 功công 。 執chấp 所sở 見kiến 為vi 必tất 是thị 。 是thị 非phi 交giao 錯thác 。 終chung 無vô 一nhất 定định 之chi 論luận 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 無vô 廓khuếch 然nhiên 大đại 公công 之chi 心tâm 。 而nhi 欲dục 建kiến 千thiên 秋thu 不bất 朽hủ 之chi 業nghiệp 。 難nạn/nan 矣hĩ 。

又hựu

吾ngô 人nhân 心tâm 體thể 。 本bổn 來lai 圓viên 滿mãn 光quang 明minh 。 即tức 今kim 不bất 能năng 頓đốn 悟ngộ 。 不bất 得đắc 現hiện 前tiền 受thọ 用dụng 者giả 。 葢# 因nhân 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 貪tham 瞋sân 癡si 愛ái 。 種chủng 種chủng 煩phiền 惱não 。 障chướng 蔽tế 自tự 心tâm 。 故cố 漸tiệm 修tu 之chi 功công 。 不bất 可khả 少thiểu 耳nhĩ 。 溈# 山sơn 云vân 。 學học 人nhân 有hữu 能năng 一nhất 念niệm 頓đốn 悟ngộ 自tự 心tâm 。 但đãn 將tương 所sở 悟ngộ 的đích 。 淨tịnh 除trừ 現hiện 業nghiệp 流lưu 識thức 。 是thị 名danh 為vi 修tu 。 不bất 是thị 此thử 外ngoại 別biệt 有hữu 修tu 也dã 。 若nhược 學học 道Đạo 人nhân 。 但đãn 求cầu 頓đốn 悟ngộ 便tiện 了liễu 。 將tương 謂vị 無vô 功công 可khả 用dụng 。 此thử 則tắc 習tập 氣khí 深thâm 潛tiềm 。 遇ngộ 境cảnh 竊thiết 發phát 。 久cửu 則tắc 流lưu 入nhập 魔ma 界giới 矣hĩ 。 然nhiên 漸tiệm 修tu 之chi 功công 。 亦diệc 非phi 有hữu 次thứ 第đệ 。 但đãn 日nhật 用dụng 中trung 。 向hướng 未vị 起khởi 心tâm 動động 念niệm 處xứ 。 立lập 定định 脚cước 根căn 。 返phản 觀quán 內nội 照chiếu 。 於ư 一nhất 念niệm 起khởi 處xứ 。 即tức 追truy 審thẩm 此thử 一nhất 念niệm 。 從tùng 何hà 處xứ 起khởi 。 追truy 到đáo 一nhất 念niệm 生sanh 處xứ 。 本bổn 自tự 無vô 生sanh 。 則tắc 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 情tình 慮lự 。 當đương 下hạ 冰băng 消tiêu 矣hĩ 。 然nhiên 所sở 忌kỵ 者giả 。 無vô 勇dũng 猛mãnh 力lực 。 不bất 能năng 把bả 斷đoạn 咽yết 喉hầu 。 不bất 覺giác 相tương 續tục 。 則tắc 流lưu 而nhi 不bất 返phản 也dã 。

示thị 周chu 子tử 寅# (# 以dĩ 下hạ 海hải 印ấn 槁cảo 附phụ )#

山sơn 居cư 今kim 日nhật 大đại 眾chúng 結kết 制chế 。 海hải 印ấn 據cứ 座tòa 。 說thuyết 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。

爾nhĩ 時thời 足túc 下hạ 手thủ 書thư 至chí 。 且thả 有hữu 佳giai 果quả 。 足túc 占chiêm 足túc 下hạ 。 亦diệc 法Pháp 會hội 中trung 人nhân 。 乃nãi 先tiên 得đắc 道Đạo 果quả 者giả 。 此thử 非phi 瓦ngõa 卜bốc 也dã 。 前tiền 書thư 云vân 云vân 。 日nhật 業nghiệp 正chánh 此thử 不bất 爽sảng 。 亦diệc 可khả 漸tiệm 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。 但đãn 其kỳ 中trung 日nhật 用dụng 。 頭đầu 頭đầu 念niệm 念niệm 。 皆giai 生sanh 滅diệt 心tâm 行hành 。 安an 能năng 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 。 若nhược 求cầu 心tâm 地địa 一nhất 段đoạn 受thọ 用dụng 。 更cánh 須tu 向hướng 讀đọc 書thư 作tác 文văn 已dĩ 了liễu 時thời 。 種chủng 種chủng 應ưng 緣duyên 處xứ 。 當đương 下hạ 著trước 實thật 。 猛mãnh 地địa 返phản 觀quán 內nội 照chiếu 。 觀quán 此thử 種chủng 種chủng 作tác 為vi 生sanh 滅diệt 之chi 心tâm 。 畢tất 竟cánh 向hướng 何hà 處xứ 起khởi 。 即tức 今kim 滅diệt 向hướng 甚thậm 麼ma 處xứ 去khứ 。 如như 此thử 深thâm 觀quán 久cửu 久cửu 。 漸tiệm 入nhập 細tế 密mật 。 若nhược 更cánh 此thử 中trung 。 一nhất 切thiết 習tập 氣khí 潛tiềm 流lưu 處xứ 。 煩phiền 惱não 無vô 故cố 生sanh 起khởi 處xứ 。 著trước 實thật 一nhất 覷thứ 覷thứ 定định 。 看khán 他tha 畢tất 竟cánh 是thị 何hà 物vật 。 向hướng 何hà 處xứ 起khởi 滅diệt 。 追truy 到đáo 掃tảo 踪# 絕tuyệt 迹tích 處xứ 。 如như 沸phí 湯thang 鍋oa 裏lý 點điểm 片phiến 雪tuyết 相tương 似tự 。 如như 此thử 日nhật 用dụng 。 念niệm 念niệm 不bất 得đắc 放phóng 捨xả 。 纔tài 有hữu 絲ti 毫hào 一nhất 念niệm 。 懶lãn 墮đọa 懈giải 怠đãi 。 偷thâu 安an 圖đồ 快khoái 活hoạt 受thọ 用dụng 之chi 心tâm 生sanh 時thời 。 此thử 正chánh 是thị 病bệnh 根căn 發phát 作tác 。 便tiện 向hướng 者giả 裡# 。 猛mãnh 然nhiên 剔dịch 起khởi 眉mi 毛mao 。 不bất 可khả 被bị 他tha 纏triền 縛phược 住trụ 。 纔tài 見kiến 纏triền 縛phược 。 切thiết 不bất 可khả 和hòa 身thân 放phóng 倒đảo 。 與dữ 之chi 打đả 交giao 滾# 也dã 。 切thiết 忌kỵ 切thiết 忌kỵ 。 大đại 段đoạn 一nhất 聲thanh 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 一nhất 聲thanh 佛Phật 。 死tử 急cấp 靠# 定định 。 與dữ 之chi 廝tư 挨ai 。 若nhược 遇ngộ 種chủng 種chủng 惡ác 習tập 起khởi 時thời 。 即tức 將tương 此thử 話thoại 頭đầu 奮phấn 力lực 提đề 起khởi 。 望vọng 空không 一nhất 揮huy 。 不bất 管quản 是thị 魔ma 是thị 佛Phật 。 是thị 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 是thị 善thiện 惡ác 思tư 量lượng 。 一nhất 切thiết 情tình 塵trần 。 一nhất 齊tề 頓đốn 斷đoạn 。 如như 斬trảm 亂loạn 絲ti 。 如như 此thử 做tố 工công 夫phu 。 不bất 妨phương 讀đọc 書thư 。 不bất 妨phương 作tác 文văn 。 讀đọc 書thư 處xứ 。 看khán 此thử 書thư 讀đọc 向hướng 何hà 處xứ 寄ký 著trước 。 作tác 文văn 。 就tựu 看khán 此thử 文văn 從tùng 何hà 處xứ 流lưu 出xuất 。 也dã 不bất 妨phương 迎nghênh 賓tân 待đãi 客khách 。 喫khiết 茶trà 喫khiết 飯phạn 。 痾# 矢thỉ 放phóng 尿niệu 。 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 用dụng 纖tiêm 毫hào 縫phùng 罅# 。 如như 此thử 安an 心tâm 。 再tái 與dữ 永vĩnh 嘉gia 所sở 說thuyết 。 恰kháp 恰kháp 用dụng 心tâm 時thời 。 恰kháp 恰kháp 無vô 心tâm 用dụng 。 無vô 心tâm 恰kháp 恰kháp 用dụng 。 常thường 用dụng 恰kháp 恰kháp 無vô 。 是thị 一nhất 般ban 。 不bất 是thị 一nhất 般ban 。 足túc 下hạ 不bất 知tri 能năng 信tín 海hải 印ấn 老lão 人nhân 。 不bất 虗hư 誑cuống 否phủ/bĩ 。 請thỉnh 自tự 試thí 看khán 。 足túc 下hạ 儻thảng 見kiến 信tín 不bất 謬mậu 。 始thỉ 知tri 顏nhan 子tử 心tâm 齋trai 三tam 月nguyệt 。 大đại 為vi 可khả 笑tiếu 。 圓viên 覺giác 經kinh 一nhất 部bộ 。 足túc 下hạ 讀đọc 熟thục 。 每mỗi 日nhật 早tảo 晚vãn 。 以dĩ 當đương 功công 課khóa 。 俟sĩ 來lai 春xuân 面diện 時thời 。 相tương/tướng 與dữ 決quyết 擇trạch 。 尋tầm 常thường 與dữ 足túc 下hạ 書thư 。 不bất 免miễn 稍sảo 帶đái 情tình 識thức 。 自tự 愧quý 為vi 足túc 下hạ 未vị 徹triệt 。 非phi 不bất 徹triệt 。 恐khủng 足túc 下hạ 信tín 心tâm 未vị 徹triệt 耳nhĩ 。 今kim 見kiến 足túc 下hạ 。 信tín 心tâm 漸tiệm 增tăng 。 日nhật 近cận 清thanh 淨tịnh 。 此thử 時thời 若nhược 不bất 將tương 此thử 赤xích 心tâm 。 剜oan 與dữ 足túc 下hạ 。 何hà 時thời 得đắc 徹triệt 。 若nhược 足túc 下hạ 因nhân 循tuần 不bất 徹triệt 。 則tắc 海hải 印ấn 自tự 徹triệt 去khứ 也dã 。 何hà 如như 何hà 如như 。 人nhân 世thế 可khả 悲bi 。 斯tư 道đạo 可khả 悲bi 。 望vọng 足túc 下hạ 心tâm 。 更cánh 可khả 悲bi 耳nhĩ 。

又hựu

來lai 書thư 請thỉnh 益ích 。 甚thậm 是thị 真chân 切thiết 。 但đãn 足túc 下hạ 於ư 空không 幻huyễn 二nhị 字tự 。 未vị 得đắc 諦đế 當đương 。 故cố 於ư 心tâm 境cảnh 。 不bất 無vô 其kỳ 礙ngại 。 所sở 以dĩ 工công 夫phu 難nạn/nan 做tố 。 今kim 為vi 足túc 下hạ 說thuyết 破phá 。 則tắc 了liễu 然nhiên 無vô 復phục 疑nghi 慮lự 矣hĩ 。 所sở 謂vị 空không 非phi 絕tuyệt 無vô 之chi 空không 。 正chánh 若nhược 俗tục 語ngữ 謂vị 傍bàng 若nhược 無vô 人nhân 。 豈khởi 傍bàng 真chân 無vô 人nhân 耶da 。 第đệ 高cao 舉cử 著trước 眼nhãn 中trung 。 不bất 有hữu 其kỳ 人nhân 耳nhĩ 。 所sở 謂vị 幻huyễn 者giả 。 非phi 變biến 怪quái 之chi 幻huyễn 。 乃nãi 有hữu 而nhi 不bất 實thật 之chi 謂vị 也dã 。 譬thí 若nhược 市thị 如như 弄lộng 筒đồng 子tử 。 撮toát 出xuất 許hứa 多đa 人nhân 物vật 一nhất 般ban 。 然nhiên 此thử 筒đồng 中trung 。 本bổn 無vô 所sở 有hữu 。 而nhi 忽hốt 然nhiên 有hữu 之chi 。 雖tuy 有hữu 而nhi 非phi 真chân 實thật 也dã 。 既ký 非phi 真chân 實thật 。 即tức 是thị 本bổn 無vô 。 由do 本bổn 無vô 故cố 說thuyết 空không 耳nhĩ 。 故cố 曰viết 。 譬thí 如như 幻huyễn 化hóa 人nhân 。 非phi 無vô 幻huyễn 化hóa 人nhân 。 幻huyễn 化hóa 人nhân 。 非phi 真Chân 人Nhân 也dã 。 人nhân 既ký 非phi 真chân 。 豈khởi 不bất 是thị 空không 耶da 。 佛Phật 說thuyết 空không 字tự 。 乃nãi 破phá 世thế 人nhân 執chấp 著trước 以dĩ 為vi 實thật 有hữu 之chi 謂vị 。 非phi 絕tuyệt 無vô 斷đoạn 滅diệt 之chi 謂vị 也dã 。 誠thành 恐khủng 世thế 人nhân 淪luân 於ư 斷đoạn 滅diệt 。 復phục 說thuyết 幻huyễn 字tự 。 以dĩ 遣khiển 其kỳ 斷đoạn 滅diệt 之chi 見kiến 。 是thị 則tắc 一nhất 切thiết 身thân 心tâm 諸chư 法pháp 。 因nhân 幻huyễn 故cố 空không 。 由do 空không 故cố 說thuyết 如như 幻huyễn 耳nhĩ 。 此thử 二nhị 字tự 相tương/tướng 須tu 而nhi 觀quán 。 則tắc 頓đốn 見kiến 其kỳ 妙diệu 。 所sở 言ngôn 空không 。 即tức 幻huyễn 有hữu 以dĩ 觀quán 空không 。 名danh 曰viết 真chân 空không 。 所sở 謂vị 有hữu 。 乃nãi 本bổn 無vô 之chi 幻huyễn 有hữu 。 名danh 曰viết 妙diệu 有hữu 。 由do 真chân 空không 故cố 。 心tâm 非phi 斷đoạn 滅diệt 。 由do 妙diệu 有hữu 故cố 。 境cảnh 是thị 無vô 生sanh 。 境cảnh 既ký 無vô 生sanh 。 則tắc 心tâm 何hà 取thủ 著trước 。 心tâm 既ký 非phi 斷đoạn 。 則tắc 妄vọng 念niệm 何hà 存tồn 。 妄vọng 念niệm 不bất 存tồn 。 將tương 何hà 心tâm 而nhi 取thủ 境cảnh 。 境cảnh 本bổn 是thị 幻huyễn 。 將tương 何hà 境cảnh 而nhi 牽khiên 心tâm 。 斯tư 但đãn 心tâm 不bất 取thủ 境cảnh 。 而nhi 心tâm 非phi 斷đoạn 滅diệt 。 境cảnh 不bất 牽khiên 心tâm 。 而nhi 境cảnh 自tự 如như 如như 。 心tâm 境cảnh 如như 如như 。 於ư 何hà 不bất 樂lạc 。 此thử 所sở 謂vị 。 心tâm 本bổn 無vô 生sanh 因nhân 境cảnh 有hữu 。 前tiền 境cảnh 若nhược 無vô 心tâm 亦diệc 無vô 者giả 。 但đãn 只chỉ 看khán 破phá 。 如như 幻huyễn 不bất 實thật 。 名danh 曰viết 若nhược 無vô 。 而nhi 靈linh 心tâm 獨độc 照chiếu 。 妄vọng 心tâm 頓đốn 歇hiết 。 名danh 曰viết 亦diệc 無vô 耳nhĩ 。 是thị 所sở 無vô 者giả 妄vọng 心tâm 耳nhĩ 。 豈khởi 絕tuyệt 無vô 真chân 心tâm 哉tai 。 何hà 以dĩ 為vi 妄vọng 心tâm 耶da 。 境cảnh 執chấp 著trước 不bất 化hóa 者giả 是thị 。 何hà 以dĩ 為vi 真chân 心tâm 。 不bất 取thủ 身thân 心tâm 境cảnh 界giới 之chi 相tướng 。 了liễu 了liễu 常thường 知tri 。 靈linh 然nhiên 寂tịch 照chiếu 者giả 是thị 。 如như 此thử 用dụng 心tâm 。 有hữu 何hà 罣quái 礙ngại 。 故cố 曰viết 。 自tự 心tâm 取thủ 自tự 心tâm 。 非phi 幻huyễn 成thành 幻huyễn 法pháp 。 不bất 取thủ 無vô 非phi 幻huyễn 。 非phi 幻huyễn 尚thượng 不bất 生sanh 。 幻huyễn 法pháp 云vân 何hà 立lập 。 正chánh 所sở 謂vị 。 境cảnh 緣duyên 無vô 好hảo 醜xú 。 好hảo 醜xú 起khởi 於ư 心tâm 。 心tâm 若nhược 不bất 強cường/cưỡng 名danh 。 愛ái 憎tăng 何hà 由do 起khởi 。 斯tư 則tắc 但đãn 情tình 不bất 附phụ 物vật 。 物vật 豈khởi 礙ngại 人nhân 。 物vật 既ký 不bất 能năng 礙ngại 人nhân 。 人nhân 又hựu 何hà 礙ngại 於ư 物vật 耶da 。 世thế 人nhân 所sở 以dĩ 不bất 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 唯duy 其kỳ 不bất 達đạt 心tâm 境cảnh 無vô 生sanh 。 如như 幻huyễn 不bất 實thật 耳nhĩ 。 若nhược 了liễu 達đạt 一nhất 念niệm 無vô 生sanh 如như 幻huyễn 。 則tắc 一nhất 切thiết 苦khổ 樂lạc 憂ưu 患hoạn 。 得đắc 失thất 愛ái 憎tăng 。 取thủ 捨xả 情tình 狀trạng 。 當đương 下hạ 瓦ngõa 解giải 冰băng 消tiêu 矣hĩ 。 故cố 曰viết 。 知tri 幻huyễn 即tức 離ly 。 不bất 作tác 方phương 便tiện 。 離ly 幻huyễn 即tức 覺giác 。 亦diệc 無vô 漸tiệm 次thứ 。 此thử 所sở 謂vị 一nhất 念niệm 頓đốn 到đáo 佛Phật 家gia 。 非phi 虗hư 語ngữ 也dã 。 足túc 下hạ 但đãn 觀quán 一nhất 切thiết 。 妄vọng 念niệm 起khởi 滅diệt 處xứ 。 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 起khởi 滅diệt 處xứ 。 無vô 非phi 是thị 幻huyễn 化hóa 不bất 實thật 。 則tắc 心tâm 自tự 然nhiên 不bất 奔bôn 境cảnh 。 境cảnh 自tự 然nhiên 不bất 牽khiên 心tâm 矣hĩ 。 往vãng 來lai 應ưng 緣duyên 。 則tắc 一nhất 念niệm 虗hư 明minh 。 靈linh 然nhiên 獨độc 照chiếu 。 照chiếu 見kiến 現hiện 前tiền 身thân 心tâm 。 如như 幻huyễn 如như 化hóa 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 如như 空không 中trung 雲vân 。 如như 野dã 馬mã 陽dương 燄diệm 。 如như 此thử 把bả 定định 。 金kim 剛cang 眼nhãn 睛tình 。 再tái 莫mạc 動động 轉chuyển 。 任nhậm 他tha 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 觸xúc 之chi 即tức 消tiêu 。 憑bằng 他tha 甚thậm 麼ma 妄vọng 心tâm 。 一nhất 覷thứ 便tiện 滅diệt 。 如như 此thử 用dụng 心tâm 。 又hựu 有hữu 何hà 妄vọng 。 心tâm 可khả 以dĩ 自tự 擾nhiễu 。 又hựu 有hữu 何hà 妄vọng 境cảnh 而nhi 可khả 攖# 心tâm 者giả 哉tai 。 此thử 番phiên 說thuyết 話thoại 。 乃nãi 海hải 印ấn 極cực 力lực 。 為vi 足túc 下hạ 通thông 身thân 吐thổ 露lộ 。 徹triệt 底để 掀# 翻phiên 。 足túc 下hạ 更cánh 莫mạc 懷hoài 疑nghi 。 切thiết 不bất 得đắc 思tư 前tiền 筭# 後hậu 。 種chủng 種chủng 思tư 量lượng 。 皆giai 惡ác 覺giác 惡ác 習tập 。 俱câu 是thị 障chướng 道đạo 因nhân 緣duyên 也dã 。 必tất 若nhược 老lão 人nhân 此thử 語ngữ 。 目mục 前tiền 即tức 是thị 極cực 樂lạc 人nhân 矣hĩ 。 信tín 手thủ 呵ha 筆bút 。 不bất 覺giác 郎lang 當đương 。 如như 許hứa 婆bà 心tâm 。 漏lậu 逗đậu 如như 此thử 。 珍trân 重trọng 。

又hựu

一nhất 別biệt 恍hoảng 忽hốt 數sổ 月nguyệt 。 流lưu 光quang 迅tấn 速tốc 。 日nhật 月nguyệt 欺khi 人nhân 。 每mỗi 聞văn 足túc 下hạ 。 精tinh 進tấn 倍bội 常thường 。 歡hoan 喜hỷ 沃ốc 灌quán 心tâm 田điền 也dã 。 初sơ 意ý 擬nghĩ 尊tôn 人nhân 行hành 後hậu 。 必tất 得đắc 入nhập 山sơn 一nhất 晤# 。 相tương/tướng 與dữ 印ấn 證chứng 既ký 往vãng 工công 夫phu 。 而nhi 決quyết 擇trạch 之chi 。 此thử 想tưởng 實thật 真chân 。 不bất 覺giác 形hình 諸chư 夢mộng 事sự 。 可khả 笑tiếu 道Đạo 人Nhân 。 亦diệc 墮đọa 情tình 見kiến 乃nãi 爾nhĩ 。 來lai 書thư 所sở 云vân 。 因nhân 坐tọa 以dĩ 求cầu 靜tĩnh 。 因nhân 靜tĩnh 以dĩ 求cầu 心tâm 。 此thử 乃nãi 入nhập 道đạo 初sơ 門môn 。 最tối 為vi 切thiết 當đương 。 但đãn 坐tọa 中trung 未vị 明minh 肯khẳng 綮khính/khể 。 所sở 以dĩ 坐tọa 久cửu 而nhi 疲bì 。 由do 不bất 達đạt 心tâm 體thể 之chi 妙diệu 。 故cố 靜tĩnh 久cửu 而nhi 欲dục 有hữu 聞văn 。 且thả 又hựu 疑nghi 泛phiếm 然nhiên 。 若nhược 無vô 所sở 歸quy 。 良lương 以dĩ 能năng 求cầu 之chi 心tâm 。 未vị 得đắc 祕bí 訣quyết 。 所sở 以dĩ 求cầu 之chi 一nhất 念niệm 。 返phản 覺giác 為vi 勞lao 。 是thị 以dĩ 心tâm 覓mịch 心tâm 。 正chánh 如như 渴khát 鹿lộc 逐trục 陽dương 燄diệm 耳nhĩ 。 傳truyền 曰viết 。 知tri 止chỉ 而nhi 後hậu 有hữu 定định 。 以dĩ 足túc 下hạ 心tâm 未vị 知tri 止chỉ 。 故cố 不bất 得đắc 定định 。 承thừa 索sách 所sở 以dĩ 治trị 心tâm 條điều 目mục 。 如như 四tứ 勿vật 三tam 省tỉnh 者giả 。 引dẫn 此thử 心tâm 而nhi 入nhập 。 持trì 此thử 心tâm 而nhi 定định 。 此thử 足túc 下hạ 精tinh 心tâm 苦khổ 切thiết 處xứ 。 乃nãi 鄙bỉ 人nhân 所sở 大đại 有hữu 望vọng 於ư 足túc 下hạ 者giả 。 今kim 既ký 肯khẳng 心tâm 自tự 許hứa 。 返phản 乃nãi 秘bí 吝lận 乎hồ 。 第đệ 恐khủng 足túc 下hạ 。 始thỉ 於ư 吾ngô 佛Phật 法Pháp 中trung 。 未vị 得đắc 多đa 聞văn 。 至chí 於ư 名danh 言ngôn 之chi 中trung 。 多đa 分phần 轉chuyển 為vi 昔tích 日nhật 見kiến 聞văn 之chi 陳trần 習tập 。 致trí 使sử 甘cam 露lộ 之chi 藥dược 。 不bất 能năng 近cận 取thủ 還hoàn 顏nhan 之chi 効hiệu 耳nhĩ 。 從tùng 上thượng 佛Phật 祖tổ 。 教giáo 人nhân 之chi 法pháp 。 門môn 路lộ 雖tuy 多đa 。 不bất 出xuất 戒giới 定định 慧tuệ 三tam 學học 。 所sở 謂vị 因nhân 戒giới 生sanh 定định 。 因nhân 定định 發phát 慧tuệ 。 其kỳ 節tiết 目mục 之chi 詳tường 。 經kinh 不bất 過quá 棱# 嚴nghiêm 。 至chí 若nhược 祖tổ 語ngữ 。 無vô 如như 永vĩnh 嘉gia 集tập 一nhất 書thư 。 足túc 下hạ 熟thục 讀đọc 玩ngoạn 味vị 。 至chí 於ư 其kỳ 中trung 入nhập 定định 用dụng 心tâm 之chi 訣quyết 。 如như 云vân 。 恰kháp 恰kháp 用dụng 心tâm 時thời 。 恰kháp 恰kháp 無vô 心tâm 用dụng 。 無vô 心tâm 恰kháp 恰kháp 用dụng 。 常thường 用dụng 恰kháp 恰kháp 無vô 。 又hựu 云vân 。 忘vong 緣duyên 之chi 後hậu 寂tịch 寂tịch 。 靈linh 知tri 之chi 性tánh 歷lịch 歷lịch 。 無vô 記ký 昏hôn 昧muội 昭chiêu 昭chiêu 。 契khế 本bổn 真chân 空không 的đích 的đích 。 此thử 用dụng 心tâm 之chi 神thần 符phù 也dã 。 如như 四tứ 勿vật 三tam 省tỉnh 者giả 。 正chánh 乃nãi 戒giới 耳nhĩ 。 此thử 中trung 具cụ 悉tất 。 其kỳ 實thật 修tu 心tâm 工công 夫phu 條điều 目mục 。 不bất 出xuất 止Chỉ 觀Quán 等đẳng 持trì 三tam 門môn 而nhi 已dĩ 。 此thử 集tập 中trung 奢xa 摩ma 他tha 。 止chỉ 也dã 。 毗Tỳ 婆Bà 舍Xá 那Na 。 觀quán 也dã 。 優ưu 畢tất 叉xoa 。 止Chỉ 觀Quán 雙song 運vận 定định 慧tuệ 等đẳng 持trì 也dã 。 姑cô 以dĩ 此thử 塞tắc 請thỉnh 。 集tập 中trung 紅hồng 圈quyển 者giả 。 留lưu 神thần 消tiêu 息tức 。 如như 不bất 解giải 者giả 。 不bất 嫌hiềm 數sác 數sác 寄ký 問vấn 。 至chí 於ư 止Chỉ 觀Quán 捷tiệp 徑kính 之chi 法pháp 。 容dung 再tái 書thư 一nhất 紙chỉ 。 以dĩ 償thường 今kim 日nhật 之chi 欠khiếm 耳nhĩ 。

又hựu

此thử 段đoạn 因nhân 緣duyên 。 乃nãi 至chí 易dị 至chí 難nạn/nan 之chi 事sự 。 以dĩ 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 生sanh 生sanh 世thế 世thế 。 襍tập 染nhiễm 流lưu 轉chuyển 。 習tập 之chi 深thâm 且thả 厚hậu 矣hĩ 。 即tức 今kim 一nhất 念niệm 信tín 心tâm 。 始thỉ 發phát 斬trảm 於ư 旦đán 夕tịch 。 而nhi 欲dục 遏át 永vĩnh 劫kiếp 之chi 長trường 流lưu 。 其kỳ 勢thế 誠thành 不bất 易dị 易dị 。 即tức 此thử 一nhất 念niệm 回hồi 頭đầu 之chi 心tâm 。 亦diệc 深thâm 難nạn/nan 發phát 。 此thử 是thị 積tích 劫kiếp 善thiện 根căn 靈linh 苗miêu 。 遇ngộ 時thời 而nhi 萌manh 芽nha 始thỉ 抽trừu 。 而nhi 開khai 華hoa 敷phu 實thật 。 全toàn 在tại 時thời 時thời 栽tài 培bồi 。 而nhi 保bảo 護hộ 之chi 。 否phủ/bĩ 則tắc 頓đốn 見kiến 枯khô 焦tiêu 矣hĩ 。 遇ngộ 境cảnh 遇ngộ 緣duyên 。 以dĩ 事sự 處xứ 事sự 。 久cửu 久cửu 純thuần 熟thục 。 更cánh 加gia 止Chỉ 觀Quán 之chi 功công 。 則tắc 可khả 漸tiệm 臻trăn 解giải 脫thoát 。 然nhiên 以dĩ 吾ngô 人nhân 本bổn 自tự 解giải 脫thoát 。 所sở 以dĩ 煩phiền 惱não 。 不bất 解giải 脫thoát 者giả 。 非phi 法pháp 之chi 咎cữu 。 乃nãi 自tự 心tâm 縛phược 著trước 。 不bất 解giải 脫thoát 耳nhĩ 。 良lương 以dĩ 向hướng 來lai 。 世thế 情tình 濃nồng 厚hậu 。 習tập 染nhiễm 純thuần 熟thục 。 熟thục 處xứ 難nan 忘vong 。 故cố 觸xúc 之chi 便tiện 發phát 。 故cố 曰viết 。 吾ngô 未vị 見kiến 好hảo/hiếu 德đức 如như 好hảo 色sắc 者giả 也dã 。 若nhược 以dĩ 彼bỉ 易dị 此thử 。 則tắc 生sanh 處xứ 自tự 熟thục 。 熟thục 處xứ 自tự 生sanh 。 生sanh 則tắc 疎sơ 。 疎sơ 則tắc 遠viễn 。 遠viễn 則tắc 澹đạm 。 澹đạm 則tắc 忘vong 。 忘vong 則tắc 不bất 暇hạ 求cầu 脫thoát 。 而nhi 自tự 不bất 縛phược 矣hĩ 。 久cửu 之chi 而nhi 此thử 心tâm 泰thái 定định 。 則tắc 目mục 前tiền 千thiên 態thái 萬vạn 狀trạng 。 視thị 之chi 若nhược 空không 華hoa 水thủy 月nguyệt 。 陽dương 燄diệm 冰băng 河hà 。 本bổn 無vô 可khả 縛phược 著trước 。 又hựu 何hà 求cầu 脫thoát 耶da 。 云vân 肇triệu 公công 物vật 不bất 遷thiên 語ngữ 得đắc 力lực 。 此thử 非phi 足túc 下hạ 大đại 根căn 器khí 。 不bất 能năng 入nhập 此thử 老lão 門môn 閫khổn 。 獨độc 於ư 日nhật 月nguyệt 麗lệ 天thiên 句cú 不bất 徹triệt 。 若nhược 此thử 不bất 徹triệt 。 則tắc 知tri 肇triệu 公công 不bất 徹triệt 。 不bất 徹triệt 。 則tắc 非phi 真chân 得đắc 力lực 也dã 。 此thử 語ngữ 老lão 人nhân 疑nghi 之chi 數số 年niên 。 畢tất 竟cánh 於ư 吾ngô 心tâm 中trung 。 獨độc 然nhiên 自tự 省tỉnh 。 自tự 爾nhĩ 以dĩ 來lai 。 應ưng 緣duyên 得đắc 力lực 處xứ 。 多đa 借tá 此thử 老lão 之chi 語ngữ 。 足túc 下hạ 出xuất 門môn 即tức 見kiến 信tín 。 誠thành 非phi 小tiểu 緣duyên 。 老lão 人nhân 不bất 惜tích 為vi 說thuyết 破phá 。 第đệ 恐khủng 足túc 下hạ 。 後hậu 日nhật 罵mạ 老lão 僧Tăng 也dã 。 足túc 下hạ 但đãn 將tương 此thử 句cú 。 橫hoạnh/hoành 之chi 在tại 心tâm 。 於ư 一nhất 切thiết 動động 作tác 云vân 為vi 處xứ 。 一nhất 切thiết 聲thanh 色sắc 貨hóa 利lợi 處xứ 。 一nhất 切thiết 逆nghịch 順thuận 境cảnh 緣duyên 處xứ 。 一nhất 切thiết 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂lạc 處xứ 。 一nhất 切thiết 愛ái 憎tăng 取thủ 捨xả 處xứ 。 凡phàm 係hệ 流lưu 動động 之chi 境cảnh 。 即tức 便tiện 以dĩ 此thử 印ấn 。 一nhất 印ấn 印ấn 定định 。 看khán 他tha 如như 何hà 是thị 不bất 遷thiên 處xứ 。 如như 何hà 是thị 常thường 靜tĩnh 處xứ 。 如như 何hà 是thị 不bất 流lưu 處xứ 。 如như 何hà 是thị 不bất 動động 處xứ 。 如như 何hà 是thị 不bất 周chu 處xứ 。 如như 此thử 看khán 來lai 看khán 去khứ 。 忽hốt 然nhiên 爆bộc 地địa 看khán 破phá 此thử 語ngữ 。 則tắc 知tri 老lão 人nhân 不bất 欺khi 足túc 下hạ 。 而nhi 始thỉ 信tín 本bổn 真chân 不bất 自tự 欺khi 也dã 。

示thị 黃hoàng 惟duy 恆hằng

足túc 下hạ 雖tuy 云vân 向hướng 道đạo 。 而nhi 此thử 中trung 眼nhãn 目mục 。 未vị 得đắc 明minh 徹triệt 。 往vãng 往vãng 將tương 世thế 法pháp 佛Phật 法Pháp 。 與dữ 宗tông 與dữ 教giáo 。 不bất 免miễn 話thoại 作tác 兩lưỡng 橛quyết 。 若nhược 此thử 處xứ 話thoại 作tác 兩lưỡng 橛quyết 。 則tắc 一nhất 切thiết 憎tăng 愛ái 逆nghịch 順thuận 。 取thủ 捨xả 好hảo 惡ác 。 窮cùng 達đạt 動động 靜tĩnh 等đẳng 。 宜nghi 乎hồ 一nhất 一nhất 皆giai 作tác 兩lưỡng 橛quyết 也dã 。 海hải 印ấn 頻tần 頻tần 為vi 足túc 下hạ 道đạo 。 佛Phật 祖tổ 元nguyên 無vô 實thật 法pháp 與dữ 人nhân 。 但đãn 只chỉ 為vì 人nhân 說thuyết 破phá 各các 各các 分phần/phân 上thượng 本bổn 有hữu 之chi 事sự 耳nhĩ 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 以dĩ 一nhất 心tâm 為vi 宗tông 。 照chiếu 萬vạn 法pháp 為vi 鏡kính 。 特đặc 由do 吾ngô 人nhân 不bất 能năng 知tri 一nhất 心tâm 。 故cố 佛Phật 說thuyết 教giáo 以dĩ 指chỉ 之chi 。 吾ngô 人nhân 不bất 能năng 見kiến 自tự 心tâm 。 故cố 祖tổ 假giả 禪thiền 以dĩ 示thị 之chi 。 二nhị 者giả 皆giai 不bất 得đắc 已dĩ 也dã 。 足túc 下hạ 今kim 云vân 。 習tập 教giáo 不bất 免miễn 精tinh 神thần 疲bì 倦quyện 。 由do 宗tông 如như 乘thừa 順thuận 風phong 。 此thử 足túc 下hạ 多đa 生sanh 般Bát 若Nhã 習tập 氣khí 之chi 深thâm 。 如như 此thử 大đại 段đoạn 。 海hải 印ấn 分phần/phân 上thượng 。 二nhị 皆giai 虗hư 誑cuống 。 總tổng 無vô 難nan 易dị 之chi 說thuyết 。 苟cẩu 足túc 下hạ 不bất 達đạt 自tự 心tâm 。 則tắc 宗tông 為vi 邪tà 解giải 邪tà 染nhiễm 。 皆giai 墮đọa 識thức 情tình 窠khòa 臼cữu 。 而nhi 教giáo 亦diệc 妄vọng 知tri 妄vọng 見kiến 。 盡tận 落lạc 言ngôn 說thuyết 話thoại 柄bính 。 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 真chân 實thật 處xứ 。 殊thù 不bất 知tri 教giáo 乃nãi 佛Phật 眼nhãn 。 禪thiền 乃nãi 佛Phật 心tâm 。 二nhị 非phi 兩lưỡng 般ban 。 豈khởi 有hữu 彼bỉ 此thử 。 海hải 印ấn 教giáo 人nhân 看khán 教giáo 參tham 禪thiền 。 皆giai 不bất 是thị 者giả 等đẳng 知tri 見kiến 。 足túc 下hạ 今kim 日nhật 作tác 此thử 解giải 。 不bất 獨độc 辜cô 負phụ 海hải 印ấn 。 抑ức 且thả 辜cô 負phụ 己kỷ 靈linh 耳nhĩ 。 曾tằng 記ký 古cổ 人nhân 有hữu 問vấn 者giả 云vân 。 古cổ 人nhân 饑cơ 時thời 喫khiết 飯phạn 。 困khốn 時thời 打đả 眠miên 。 便tiện 是thị 道đạo 。 今kim 人nhân 饑cơ 時thời 喫khiết 飯phạn 。 困khốn 來lai 打đả 眠miên 。 為vi 什thập 麼ma 不bất 是thị 道đạo 。

答đáp 曰viết 。

古cổ 人nhân 喫khiết 飯phạn 只chỉ 喫khiết 飯phạn 。 打đả 眠miên 只chỉ 打đả 眠miên 。 所sở 以dĩ 是thị 道đạo 。 今kim 人nhân 喫khiết 飯phạn 不bất 喫khiết 飯phạn 。 打đả 眠miên 不bất 打đả 眠miên 。 胡hồ 思tư 亂loạn 筭# 。 所sở 以dĩ 背bối/bội 道đạo 耳nhĩ 。 由do 此thử 看khán 來lai 。 足túc 下hạ 日nhật 用dụng 。 只chỉ 將tương 眉mi 毛mao 剔dịch 起khởi 。 叱sất 咤trá 一nhất 聲thanh 。 只chỉ 教giáo 神thần 驚kinh 鬼quỷ 怕phạ 。 天thiên 魔ma 膽đảm 碎toái 。 陰ấm 鬼quỷ 魂hồn 消tiêu 。 一nhất 喝hát 喝hát 退thoái 。 落lạc 得đắc 本bổn 地địa 靜tĩnh 靜tĩnh 悄# 悄# 。 寸thốn 絲ti 不bất 挂quải 。 赤xích 力lực 力lực 。 淨tịnh 裸lõa 裸lõa 。 將tương 此thử 一nhất 段đoạn 家gia 風phong 。 要yếu 讀đọc 書thư 便tiện 讀đọc 書thư 。 不bất 讀đọc 則tắc 拈niêm 向hướng 一nhất 邊biên 。 不bất 許hứa 挂quải 一nhất 字tự 。 要yếu 作tác 文văn 。 便tiện 作tác 文văn 。 不bất 作tác 便tiện 拈niêm 向hướng 一nhất 邊biên 。 不bất 許hứa 胡hồ 思tư 筭# 。 乃nãi 至chí 喫khiết 茶trà 喫khiết 飯phạn 。 就tựu 喫khiết 茶trà 喫khiết 飯phạn 。 要yếu 打đả 眠miên 。 便tiện 打đả 眠miên 。 要yếu 痾# 矢thỉ 放phóng 尿niệu 。 便tiện 痾# 矢thỉ 放phóng 尿niệu 。 撞chàng 著trước 便tiện 了liễu 。 更cánh 不bất 許hứa 過quá 後hậu 思tư 量lượng 。 如như 遊du 魂hồn 鬼quỷ 子tử 一nhất 般ban 。 乾can/kiền/càn 乾can/kiền/càn 淨tịnh 淨tịnh 。 潔khiết 潔khiết 白bạch 白bạch 。 亦diệc 不bất 許hứa 坐tọa 在tại 乾can/kiền/càn 淨tịnh 潔khiết 白bạch 裡# 。 如như 此thử 單đơn 刀đao 直trực 入nhập 。 一nhất 念niệm 向hướng 前tiền 。 則tắc 讀đọc 書thư 親thân 見kiến 古cổ 人nhân 。 作tác 文văn 也dã 只chỉ 向hướng 自tự 胸hung 中trung 一nhất 口khẩu 吐thổ 出xuất 。 更cánh 無vô 前tiền 後hậu 。 涵# 畜súc 時thời 。 便tiện 是thị 吐thổ 露lộ 時thời 。 吐thổ 露lộ 時thời 。 便tiện 是thị 涵# 畜súc 時thời 。 如như 此thử 不bất 為vi 動động 靜tĩnh 明minh 暗ám 所sở 轉chuyển 。 不bất 為vi 種chủng 種chủng 伎kỹ 倆lưỡng 所sở 移di 。 此thử 之chi 謂vị 挺đĩnh 特đặc 大đại 人nhân 。 沒một 量lượng 漢hán 也dã 。 足túc 下hạ 信tín 然nhiên 之chi 乎hồ 。 若nhược 果quả 見kiến 信tín 。 便tiện 撩# 起khởi 。 向hướng 者giả 裡# 入nhập 。 珍trân 重trọng 珍trân 重trọng 。

示thị 馬mã 居cư 士sĩ

學học 道Đạo 人nhân 。 第đệ 一nhất 要yếu 為vi 生sanh 死tử 心tâm 切thiết 。 第đệ 二nhị 要yếu 知tri 身thân 是thị 苦khổ 本bổn 。 心tâm 是thị 妄vọng 想tưởng 造tạo 業nghiệp 之chi 本bổn 。 第đệ 三tam 要yếu 真chân 真chân 看khán 破phá 。 世thế 閒gian/nhàn 功công 名danh 富phú 貴quý 。 聲thanh 色sắc 貨hóa 利lợi 。 都đô 是thị 虗hư 華hoa 不bất 實thật 。 第đệ 四tứ 要yếu 怕phạ 今kim 生sanh 造tạo 下hạ 惡ác 業nghiệp 。 將tương 來lai 一nhất 墮đọa 地địa 獄ngục 。 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。 無vô 人nhân 救cứu 護hộ 。 第đệ 五ngũ 要yếu 知tri 現hiện 在tại 命mạng 根căn 。 只chỉ 此thử 一nhất 息tức 之chi 閒gian/nhàn 。 若nhược 此thử 息tức 一nhất 斷đoạn 。 則tắc 再tái 求cầu 今kim 日nhật 參tham 禪thiền 學học 道Đạo 作tác 福phước 之chi 事sự 。 永vĩnh 不bất 可khả 求cầu 。 況huống 受thọ 用dụng 富phú 貴quý 乎hồ 。 學học 道Đạo 人nhân 但đãn 得đắc 此thử 五ngũ 種chủng 心tâm 。

時thời 時thời 刻khắc 刻khắc 。 蘊uẩn 積tích 在tại 懷hoài 。 則tắc 目mục 前tiền 一nhất 切thiết 虗hư 華hoa 境cảnh 界giới 。 自tự 然nhiên 冷lãnh 澹đạm 。 心tâm 地địa 自tự 然nhiên 清thanh 淨tịnh 。 將tương 從tùng 前tiền 一nhất 往vãng 所sở 學học 。 知tri 見kiến 學học 問vấn 。 口khẩu 頭đầu 伎kỹ 倆lưỡng 。 一nhất 切thiết 放phóng 下hạ 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 永vĩnh 斷đoạn 酒tửu 肉nhục 不bất 貪tham 不bất 愛ái 。 持trì 戒giới 修tu 福phước 。 作tác 諸chư 功công 德đức 。 以dĩ 為vi 載tái 道đạo 之chi 本bổn 。 仍nhưng 讀đọc 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 助trợ 發phát 自tự 心tâm 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 方phương 可khả 作tác 觀quán 。 但đãn 觀quán 此thử 心tâm 。 廣quảng 大đại 圓viên 明minh 。 清thanh 淨tịnh 空không 寂tịch 。 一nhất 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 妄vọng 念niệm 元nguyên 無vô 。 亦diệc 無vô 生sanh 滅diệt 。 而nhi 此thử 根căn 身thân 。 一nhất 切thiết 動động 作tác 。 猶do 幻huyễn 人nhân 元nguyên 無vô 心tâm 識thức 。 目mục 前tiền 一nhất 切thiết 境cảnh 界giới 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 忽hốt 起khởi 忽hốt 滅diệt 。 本bổn 來lai 不bất 有hữu 。 唯duy 只chỉ 圓viên 明minh 一nhất 念niệm 。 歷lịch 歷lịch 不bất 昧muội 。 此thử 念niệm 亦diệc 無vô 。 是thị 名danh 正chánh 念niệm 。 如như 是thị 用dụng 心tâm 。 二nhị 六lục 時thời 中trung 。 動động 靜tĩnh 閒gian/nhàn 忙mang 。 如như 如như 不bất 動động 。 逆nghịch 順thuận 好hảo 惡ác 。 冤oan 親thân 平bình 等đẳng 。 隨tùy 順thuận 世thế 緣duyên 。 所sở 作tác 功công 德đức 。 一nhất 事sự 一nhất 法pháp 。 皆giai 成thành 圓viên 妙diệu 淨tịnh 行hạnh 。 如như 是thị 行hành 者giả 。 名danh 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 道Đạo 人Nhân 果quả 能năng 如như 此thử 用dụng 心tâm 。 可khả 謂vị 不bất 出xuất 塵trần 勞lao 。 而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。 現hiện 宰tể 官quan 身thân 而nhi 說thuyết 法Pháp 。 即tức 此thử 是thị 名danh 報báo 佛Phật 恩ân 。 報báo 國quốc 恩ân 者giả 。 公công 稟bẩm 性tánh 靈linh 明minh 。 發phát 心tâm 向hướng 道đạo 。 故cố 特đặc 此thử 示thị 之chi 。 乃nãi 贈tặng 以dĩ 號hiệu 曰viết 淨tịnh 妙diệu 居cư 士sĩ 。 公công 其kỳ 無vô 負phụ 己kỷ 靈linh 。 無vô 忘vong 此thử 說thuyết 。 珍trân 重trọng 。

示thị 王vương 生sanh 求cầu 受thọ 戒giới 更cánh 字tự

王vương 生sanh 名danh 廷đình 佐tá 。 字tự 子tử 瞻chiêm 。 生sanh 意ý 謂vị 名danh 俗tục 。 而nhi 字tự 犯phạm 古cổ 。 請thỉnh 幻huyễn 人nhân 更canh 新tân 之chi 。 幻huyễn 人nhân 喜hỷ 而nhi 告cáo 之chi 曰viết 。 異dị 哉tai 。 子tử 之chi 質chất 也dã 。 傳truyền 有hữu 之chi 曰viết 。 苟cẩu 日nhật 新tân 。 日nhật 日nhật 新tân 。 又hựu 日nhật 新tân 。 今kim 子tử 志chí 願nguyện 祛khư 故cố 吾ngô 。 而nhi 大đại 新tân 之chi 。 不bất 獨độc 新tân 子tử 之chi 名danh 。 抑ức 且thả 新tân 子tử 之chi 心tâm 。 名danh 者giả 實thật 之chi 賓tân 。 心tâm 者giả 德đức 之chi 實thật 。 苟cẩu 不bất 務vụ 實thật 而nhi 尚thượng 虗hư 名danh 。 非phi 德đức 也dã 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 非phi 獨độc 子tử 俗tục 於ư 名danh 。 抑ức 且thả 俗tục 於ư 心tâm 。 所sở 謂vị 俗tục 者giả 。 非phi 衣y 冠quan 言ngôn 貌mạo 之chi 謂vị 也dã 。 所sở 謂vị 狎hiệp 習tập 染nhiễm 污ô 於ư 性tánh 德đức 者giả 之chi 謂vị 也dã 。 吾ngô 人nhân 性tánh 德đức 本bổn 明minh 。 由do 日nhật 漸tiệm 染nhiễm 嗜thị 欲dục 。 目mục 蔽tế 邪tà 色sắc 。 耳nhĩ 蔽tế 淫dâm 聲thanh 。 鼻tị 蔽tế 臭xú 香hương 。 舌thiệt 蔽tế 爽sảng 味vị 。 身thân 蔽tế 妄vọng 觸xúc 。 心tâm 蔽tế 邪tà 思tư 。 六lục 者giả 交giao 蔽tế 。 汩# 昏hôn 其kỳ 中trung 。 熏huân 陶đào 漸tiệm 染nhiễm 。 習tập 以dĩ 成thành 性tánh 。 將tương 謂vị 之chi 本bổn 有hữu 。 謂vị 之chi 固cố 然nhiên 。 是thị 以dĩ 大đại 馳trì 於ư 昏hôn 迷mê 之chi 境cảnh 。 本bổn 明minh 之chi 德đức 。 翻phiên 視thị 為vi 異dị 物vật 。 安an 知tri 有hữu 故cố 吾ngô 故cố 吾ngô 哉tai 。 聖thánh 人nhân 所sở 悲bi 。 悲bi 在tại 於ư 此thử 。 故cố 投đầu 戒giới 水thủy 。 以dĩ 洗tẩy 滌địch 之chi 。 且thả 夫phu 戒giới 者giả 。 非phi 他tha 物vật 也dã 。 乃nãi 自tự 心tâm 本bổn 有hữu 之chi 智trí 光quang 。 即tức 儒nho 所sở 謂vị 明minh 德đức 也dã 。 今kim 夫phu 人nhân 者giả 。 智trí 光quang 不bất 朗lãng 。 故cố 明minh 德đức 日nhật 昏hôn 。 今kim 復phục 明minh 德đức 。 而nhi 返phản 天thiên 真chân 。 必tất 須tu 朗lãng 智trí 光quang 而nhi 破phá 昏hôn 蔽tế 。 昏hôn 蔽tế 破phá 。 本bổn 體thể 現hiện 。 智trí 光quang 朗lãng 。 諸chư 障chướng 消tiêu 。 此thử 吾ngô 佛Phật 所sở 以dĩ 戒giới 殺sát 生sanh 以dĩ 成thành 仁nhân 。 戒giới 偷thâu 盜đạo 以dĩ 就tựu 義nghĩa 。 戒giới 邪tà 淫dâm 以dĩ 立lập 禮lễ 。 戒giới 妄vọng 語ngữ 以dĩ 敦đôn 信tín 。 戒giới 飲ẩm 酒tửu 以dĩ 明minh 智trí 。 五Ngũ 戒Giới 具cụ 。 而nhi 五ngũ 常thường 足túc 。 六lục 情tình 斂liểm 。 而nhi 三tam 業nghiệp 清thanh 。 此thử 所sở 謂vị 滌địch 舊cựu 染nhiễm 。 進tiến 日nhật 新tân 。 捨xả 故cố 吾ngô 。 而nhi 造tạo 新tân 化hóa 也dã 。 故cố 幻huyễn 人nhân 亦diệc 更cánh 其kỳ 名danh 曰viết 言ngôn 。 字tự 曰viết 子tử 綸luân 。 將tương 其kỳ 奉phụng 佛Phật 戒giới 。 如như 君quân 命mạng 也dã 。 子tử 其kỳ 勉miễn 之chi 。

示thị 周chu 子tử 潛tiềm

五ngũ 色sắc 令linh 人nhân 目mục 盲manh 。 五ngũ 音âm 令linh 人nhân 耳nhĩ 聾lung 。 五ngũ 味vị 令linh 人nhân 口khẩu 爽sảng 。 馳trì 騁sính 田điền 獵liệp 。 令linh 人nhân 心tâm 發phát 狂cuồng 。 此thử 老lão 氏thị 之chi 戒giới 也dã 。 非phi 禮lễ 勿vật 視thị 。 非phi 禮lễ 勿vật 聽thính 。 非phi 禮lễ 勿vật 言ngôn 。 非phi 禮lễ 勿vật 動động 。 又hựu 曰viết 。 少thiểu 之chi 時thời 。 血huyết 氣khí 未vị 定định 。 戒giới 之chi 在tại 色sắc 。 及cập 其kỳ 長trường/trưởng 也dã 。 血huyết 氣khí 方phương 剛cang 。 戒giới 之chi 在tại 鬬đấu 。 及cập 其kỳ 老lão 也dã 。 血huyết 氣khí 既ký 衰suy 。 戒giới 之chi 在tại 得đắc 。 此thử 孔khổng 子tử 之chi 戒giới 也dã 。 不bất 殺sát 。 不bất 盜đạo 。 不bất 淫dâm 。 不bất 妄vọng 言ngôn 綺ỷ 語ngữ 。 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 惡ác 口khẩu 。 不bất 貪tham 瞋sân 癡si 。 此thử 佛Phật 之chi 戒giới 也dã 。 噫# 。 以dĩ 吾ngô 人nhân 之chi 性tánh 。 本bổn 自tự 靈linh 明minh 清thanh 淨tịnh 。 但đãn 以dĩ 習tập 染nhiễm 之chi 污ô 。 日nhật 就tựu 汩# 昏hôn 。 沈trầm 迷mê 而nhi 不bất 省tỉnh 者giả 。 唯duy 在tại 耳nhĩ 目mục 口khẩu 鼻tị 身thân 心tâm 之chi 閒gian/nhàn 。 與dữ 聲thanh 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 相tướng 對đối 。 膠giao 固cố 綢trù 繆mâu 。 接tiếp 搆câu 心tâm 鬬đấu 。 長trường/trưởng 迷mê 而nhi 不bất 返phản 也dã 。 故cố 聖thánh 人nhân 愍mẫn 之chi 。 切thiết 為vi 之chi 戒giới 。 且thả 將tương 欲dục 祛khư 舊cựu 染nhiễm 。 斷đoạn 塵trần 習tập 。 而nhi 復phục 乎hồ 本bổn 然nhiên 清thanh 淨tịnh 真chân 心tâm 也dã 。 由do 是thị 觀quán 之chi 。 戒giới 在tại 我ngã 而nhi 備bị 在tại 心tâm 。 修tu 之chi 以dĩ 身thân 。 是thị 謂vị 道đạo 不bất 遠viễn 人nhân 。 故cố 曰viết 。 聖thánh 遠viễn 乎hồ 哉tai 。 體thể 之chi 即tức 神thần 。 吾ngô 人nhân 欲dục 造tạo 大Đại 道Đạo 之chi 原nguyên 者giả 。 唯duy 在tại 謹cẩn 謹cẩn 奉phụng 持trì 於ư 是thị 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 周chu 子tử 少thiếu 年niên 。 切thiết 志chí 向hướng 上thượng 。 歸quy 心tâm 於ư 此thử 。 故cố 因nhân 書thư 此thử 以dĩ 示thị 之chi 。

示thị 祖tổ 定định 沙Sa 彌Di

子tử 嘗thường 見kiến 世thế 之chi 市thị 肆tứ 。 羅la 列liệt 割cát 烹phanh 。 而nhi 過quá 者giả 。 靡mĩ 不bất 刮# 目mục 垂thùy 涎tiên 。 希hy 一nhất 臠luyến 之chi 味vị 。 此thử 恆hằng 情tình 也dã 。 每mỗi 見kiến 吾ngô 徒đồ 。 稱xưng 沙Sa 門Môn 釋Thích 子tử 者giả 。 身thân 處xứ 旃chiên 檀đàn 之chi 林lâm 。 足túc 履lý 清thanh 涼lương 之chi 地địa 。 歷lịch 大đại 法pháp 之chi 肆tứ 。 羅la 無vô 上thượng 醍đề 醐hồ 。 甘cam 露lộ 妙diệu 味vị 。 則tắc 邈mạc 視thị 之chi 如như 鴆chậm 毒độc 。 可khả 不bất 悲bi 歟# 。 雖tuy 然nhiên 。 葢# 不bất 知tri 味vị 之chi 過quá 也dã 。 藉tạ 使sử 知tri 之chi 。 豈khởi 讓nhượng 嗜thị 臠luyến 之chi 情tình 哉tai 。 吾ngô 佛Phật 最tối 初sơ 出xuất 世thế 。 即tức 揭yết 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 以dĩ 示thị 人nhân 。 此thử 即tức 以dĩ 甘cam 露lộ 陳trần 於ư 周chu 道đạo 。 冀ký 人nhân 人nhân 而nhi 味vị 之chi 。 同đồng 入nhập 不bất 死tử 之chi 鄉hương 矣hĩ 。 過quá 而nhi 味vị 之chi 者giả 。 幾kỷ 何hà 人nhân 哉tai 。 予# 隨tùy 緣duyên 入nhập 王Vương 舍Xá 城Thành 。 止chỉ 慈Từ 氏Thị 園viên 林lâm 。 適thích 開khai 甘cam 露lộ 之chi 肆tứ 。 有hữu 沙Sa 彌Di 祖tổ 定định 。 從tùng 吳ngô 興hưng 來lai 參tham 。 問vấn 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 最tối 上thượng 法Pháp 門môn 。 因nhân 指chỉ 入nhập 林lâm 中trung 。 即tức 得đắc 餐xan 采thải 此thử 。 甘cam 露lộ 法Pháp 味vị 。 所sở 言ngôn 甘cam 露lộ 法Pháp 者giả 。 即tức 四tứ 根căn 本bổn 重trọng 戒giới 也dã 。 嗟ta 乎hồ 人nhân 者giả 久cửu 矣hĩ 。 沈trầm 酣# 生sanh 死tử 之chi 場tràng 。 成thành 就tựu 銕# 床sàng 苦khổ 具cụ 。 靡mĩ 不bất 依y 此thử 婬dâm 殺sát 盜đạo 妄vọng 四tứ 者giả 而nhi 立lập 。 至chí 於ư 諸chư 佛Phật 淨tịnh 土độ 莊trang 嚴nghiêm 。 亦diệc 皆giai 從tùng 斷đoạn 此thử 四tứ 者giả 而nhi 成thành 就tựu 。 故cố 曰viết 。 永vĩnh 斷đoạn 淫dâm 心tâm 。 方phương 成thành 佛Phật 道Đạo 等đẳng 。 今kim 沙Sa 彌Di 將tương 欲dục 闢tịch 瓦ngõa 礫lịch 作tác 叢tùng 林lâm 。 轉chuyển 穢uế 邦bang 成thành 淨tịnh 土độ 。 若nhược 不bất 翻phiên 破phá 四tứ 根căn 。 作tác 四tứ 面diện 清thanh 涼lương 池trì 。 豈khởi 能năng 化hóa 三tam 毒độc 。 而nhi 為vi 三tam 種chủng 解giải 脫thoát 地địa 耶da 。 是thị 故cố 海hải 印ấn 老lão 人nhân 讚tán 言ngôn 。 佛Phật 子tử 若nhược 欲dục 成thành 就tựu 。 無vô 盡tận 功công 德đức 法pháp 門môn 。 應ưng 當đương 善thiện 學học 。 此thử 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 因nhân 從tùng 此thử 入nhập 。

示thị 吳ngô 公công 敏mẫn

空không 生sanh 問vấn 佛Phật 。 云vân 何hà 應ưng 住trụ 。 云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。 佛Phật 答đáp 以dĩ 應ưng 如như 是thị 住trụ 。 如như 是thị 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。 又hựu 云vân 。 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 生sanh 其kỳ 心tâm 。 又hựu 云vân 。 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 即tức 生sanh 實thật 相tướng 。 然nhiên 實thật 相tướng 無vô 相tướng 。 於ư 何hà 有hữu 生sanh 。 良lương 由do 生sanh 即tức 無vô 生sanh 。 則tắc 住trụ 本bổn 無vô 住trụ 。 信tín 心tâm 如như 此thử 。 則tắc 五ngũ 蘊uẩn 清thanh 涼lương 。 一nhất 念niệm 頓đốn 空không 。 諸chư 妄vọng 圓viên 滅diệt 。 如như 是thị 降hàng 伏phục 。 即tức 非phi 降hàng 伏phục 。 是thị 名danh 降hàng 伏phục 也dã 。 公công 敏mẫn 信tín 心tâm 甚thậm 篤đốc 。 從tùng 余dư 乞khất 授thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 且thả 問vấn 持trì 心tâm 之chi 方phương 。 余dư 即tức 告cáo 以dĩ 調điều 伏phục 之chi 法pháp 如như 此thử 。 又hựu 更cánh 其kỳ 字tự 曰viết 調điều 伏phục 。 至chí 若nhược 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 。 則tắc 不bất 可khả 以dĩ 。 無vô 相tướng 為vi 無vô 相tướng 。 故cố 又hựu 刻khắc 之chi 以dĩ 定định 課khóa 。 日nhật 用dụng 不bất 移di 。 久cửu 久cửu 純thuần 一nhất 。 泯mẫn 絕tuyệt 諸chư 相tướng 。 頓đốn 契khế 無vô 生sanh 。 是thị 所sở 謂vị 信tín 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 即tức 生sanh 實thật 相tướng 也dã 。

示thị 澄trừng 鋐# 二nhị 公công

語ngữ 曰viết 。 君quân 子tử 不bất 重trọng/trùng 則tắc 不bất 威uy 。 學học 則tắc 不bất 固cố 。 又hựu 曰viết 。 中trung 無vô 主chủ 不bất 立lập 。 外ngoại 無vô 正chánh 不bất 行hành 。 此thử 言ngôn 雖tuy 小tiểu 。 可khả 以dĩ 喻dụ 大đại 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 世thế 出xuất 世thế 學học 聖thánh 賢hiền 之chi 道đạo 。 未vị 有hữu 不bất 自tự 正chánh 心tâm 誠thành 意ý 修tu 身thân 。 而nhi 至chí 於ư 致trí 知tri 格cách 物vật 明minh 心tâm 見kiến 性tánh 者giả 。 故cố 孔khổng 氏thị 為vi 仁nhân 。 以dĩ 三tam 省tỉnh 四tứ 勿vật 為vi 先tiên 。 吾ngô 佛Phật 制chế 心tâm 。 必tất 以dĩ 三tam 業nghiệp 七thất 支chi 為vi 本bổn 。 歷lịch 觀quán 上thượng 下hạ 古cổ 今kim 人nhân 物vật 。 成thành 大đại 器khí 。 宏hoành 大đại 業nghiệp 。 光quang 照chiếu 宇vũ 宙trụ 。 表biểu 表biểu 為vi 人nhân 師sư 範phạm 者giả 。 未vị 有hữu 不bất 由do 此thử 以dĩ 至chí 彼bỉ 。 由do 麤thô 以dĩ 極cực 精tinh 。 由do 近cận 以dĩ 致trí 遠viễn 也dã 。 今kim 之chi 學học 者giả 。 多đa 以dĩ 口khẩu 耳nhĩ 為vi 實thật 學học 。 以dĩ 己kỷ 見kiến 為vi 真chân 參tham 。 以dĩ 游du 譚đàm 為vi 順thuận 物vật 。 以dĩ 縱túng/tung 浪lãng 為vi 適thích 情tình 。 以dĩ 弔điếu 靡mĩ 為vi 容dung 眾chúng 。 以dĩ 恣tứ 肆tứ 為vi 養dưỡng 志chí 。 以dĩ 安an 飽bão 為vi 調điều 身thân 。 以dĩ 緣duyên 想tưởng 為vi 正chánh 心tâm 。 以dĩ 束thúc 斂liểm 為vi 苦khổ 形hình 。 以dĩ 端đoan 莊trang 為vi 恃thị 傲ngạo 。 以dĩ 克khắc 念niệm 為vi 自tự 苦khổ 。 以dĩ 精tinh 持trì 為vi 矯kiểu 飾sức 。 以dĩ 道đạo 業nghiệp 為vi 長trường/trưởng 物vật 。 以dĩ 身thân 世thế 為vi 金kim 剛cang 。 以dĩ 生sanh 死tử 為vi 餘dư 事sự 。 身thân 之chi 不bất 立lập 。 心tâm 之chi 不bất 究cứu 。 道đạo 業nghiệp 之chi 不bất 成thành 。 學học 問vấn 之chi 不bất 精tinh 。 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 世thế 愈dũ 下hạ 。 而nhi 道đạo 愈dũ 衰suy 。 心tâm 日nhật 昏hôn 而nhi 志chí 日nhật 喪táng 。 風phong 日nhật 靡mĩ 而nhi 行hành 日nhật 薄bạc 。 教giáo 日nhật 頺đồi 而nhi 法pháp 日nhật 毀hủy 也dã 。 捕bộ 風phong 捉tróc 影ảnh 。 後hậu 學học 無vô 憑bằng 。 望vọng 吾ngô 人nhân 之chi 修tu 而nhi 見kiến 淳thuần 全toàn 之chi 質chất 者giả 。 其kỳ 可khả 得đắc 乎hồ 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 聖thánh 人nhân 吾ngô 不bất 得đắc 而nhi 見kiến 之chi 矣hĩ 。 得đắc 見kiến 有hữu 恆hằng 者giả 。 斯tư 可khả 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 周chu 公công 之chi 夢mộng 。 鳳phượng 鳥điểu 之chi 歎thán 。 有hữu 志chí 君quân 子tử 。 豈khởi 容dung 情tình 於ư 自tự 己kỷ 哉tai 。 二nhị 子tử 勉miễn 旃chiên 。

示thị 江giang 吾ngô 與dữ

與dữ 足túc 下hạ 苦khổ 語ngữ 十thập 年niên 。 如như 教giáo 酒tửu 人nhân 齋trai 莊trang 。 非phi 不bất 儼nghiễm 然nhiên 肅túc 恭cung 。 要yếu 之chi 肅túc 恭cung 。 亦diệc 酒tửu 態thái 也dã 。 今kim 讀đọc 足túc 下hạ 手thủ 書thư 。 始thỉ 恍hoảng 然nhiên 從tùng 醉túy 夢mộng 中trung 覺giác 。 令linh 人nhân 愴sảng 然nhiên 心tâm 悲bi 。 復phục 欣hân 然nhiên 大đại 喜hỷ 。 以dĩ 舉cử 世thế 皆giai 醉túy 。 假giả 而nhi 人nhân 人nhân 如như 足túc 下hạ 。 則tắc 不bất 貴quý 我ngã 獨độc 醒tỉnh 耳nhĩ 。 嘗thường 謂vị 。 蘇tô 子tử 一nhất 口khẩu 舌thiệt 之chi 夫phu 耳nhĩ 。 其kỳ 所sở 志chí 富phú 貴quý 。 則tắc 奮phấn 發phát 無vô 當đương 。 每mỗi 治trị 縱túng/tung 怠đãi 。 則tắc 懸huyền 梁lương 刺thứ 股cổ 。 竟cánh 醻# 其kỳ 志chí 。 況huống 出xuất 世thế 聖thánh 賢hiền 。 豈khởi 值trị 一nhất 夫phu 。 無vô 上thượng 妙diệu 道đạo 。 豈khởi 多đa 金kim 比tỉ 。 越việt 王vương 遭tao 會hội 稽khể 之chi 耻sỉ 。 志chí 報báo 吳ngô 讐thù 。 乃nãi 臥ngọa 薪tân 嘗thường 膽đảm 。 二nhị 十thập 餘dư 年niên 。 其kỳ 竟cánh 以dĩ 霸# 。 然nhiên 歷lịch 劫kiếp 貪tham 愛ái 。 豈khởi 值trị 吳ngô 讐thù 。 幽u 囚tù 生sanh 死tử 。 困khốn 辱nhục 形hình 骸hài 。 豈khởi 值trị 會hội 稽khể 之chi 耻sỉ 。 苟cẩu 足túc 下hạ 不bất 懷hoài 切thiết 齒xỉ 之chi 恨hận 。 而nhi 忘vong 臥ngọa 薪tân 嘗thường 膽đảm 之chi 心tâm 。 不bất 能năng 以dĩ 懸huyền 梁lương 刺thứ 股cổ 自tự 剏# 。 又hựu 將tương 何hà 以dĩ 醻# 初sơ 志chí 。 雪tuyết 大đại 耻sỉ 乎hồ 。 聞văn 之chi 太thái 上thượng 立lập 德đức 。 其kỳ 次thứ 立lập 功công 。 其kỳ 次thứ 立lập 名danh 。 足túc 下hạ 誠thành 能năng 以dĩ 太thái 上thượng 自tự 勵lệ 。 則tắc 貧bần 而nhi 可khả 樂lạc 。 其kỳ 他tha 又hựu 何hà 以dĩ 嬰anh 心tâm 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 士sĩ 志chí 於ư 道đạo 。 而nhi 耻sỉ 惡ác 衣y 惡ác 食thực 者giả 。 未vị 足túc 與dữ 議nghị 也dã 。 古cổ 人nhân 亦diệc 云vân 。 苟cẩu 有hữu 道đạo 義nghĩa 之chi 樂lạc 。 則tắc 形hình 骸hài 可khả 外ngoại 。 形hình 骸hài 可khả 外ngoại 。 此thử 外ngoại 則tắc 無vô 事sự 矣hĩ 。 又hựu 何hà 可khả 嬰anh 心tâm 。 處xử 之chi 而nhi 不bất 泰thái 然nhiên 耶da 。 願nguyện 足túc 下hạ 勉miễn 旃chiên 。

示thị 王vương 牧mục 長trường/trưởng 周chu 世thế 父phụ

嘗thường 謂vị 天thiên 生sanh 萬vạn 物vật 。 唯duy 人nhân 最tối 靈linh 。 此thử 古cổ 語ngữ 也dã 。 予# 則tắc 謂vị 之chi 不bất 然nhiên 。 何hà 也dã 。 葢# 人nhân 與dữ 萬vạn 物vật 。 皆giai 具cụ 靈linh 覺giác 之chi 性tánh 。 此thử 性tánh 均quân 賦phú 而nhi 同đồng 稟bẩm 者giả 也dã 。 曷hạt 嘗thường 有hữu 人nhân 物vật 之chi 閒gian/nhàn 。 畢tất 竟cánh 所sở 以dĩ 異dị 於ư 物vật 者giả 。 以dĩ 其kỳ 物vật 具cụ 而nhi 不bất 知tri 。 人nhân 則tắc 知tri 其kỳ 所sở 具cụ 者giả 耳nhĩ 。 知tri 其kỳ 本bổn 具cụ 而nhi 盡tận 之chi 者giả 謂vị 之chi 聖thánh 。 知tri 其kỳ 當đương 盡tận 而nhi 不bất 能năng 頓đốn 盡tận 謂vị 之chi 賢hiền 。 知tri 而nhi 肯khẳng 求cầu 其kỳ 盡tận 者giả 謂vị 之chi 智trí 。 知tri 而nhi 不bất 肯khẳng 返phản 求cầu 者giả 謂vị 之chi 愚ngu 。 知tri 而nhi 不bất 真chân 。 而nhi 求cầu 之chi 太thái 過quá 者giả 謂vị 之chi 狂cuồng 。 知tri 而nhi 不bất 明minh 。 執chấp 一nhất 介giới 為vi 必tất 當đương 者giả 謂vị 之chi 狷# 。 至chí 若nhược 不bất 知tri 而nhi 妄vọng 求cầu 者giả 謂vị 之chi 怪quái 。 與dữ 夫phu 不bất 知tri 而nhi 不bất 求cầu 。 則tắc 物vật 而nhi 已dĩ 矣hĩ 。 嗟ta 乎hồ 。 此thử 人nhân 與dữ 物vật 殊thù 。 惟duy 知tri 與dữ 不bất 知tri 。 求cầu 與dữ 不bất 求cầu 之chi 閒gian/nhàn 。 雖tuy 相tương/tướng 去khứ 毫hào 釐li 。 其kỳ 失thất 則tắc 千thiên 里lý 矣hĩ 。 竊thiết 觀quán 三tam 齊tề 之chi 君quân 子tử 。 孰thục 不bất 心tâm 憤phẫn 憤phẫn 口khẩu 悱# 悱# 。 眇miễu 視thị 千thiên 古cổ 。 咳khái 唾thóa 風phong 雲vân 。 雖tuy 伊y 周chu 事sự 業nghiệp 。 猶do 不bất 足túc 觀quán 。 及cập 扣khấu 其kỳ 心tâm 性tánh 。 則tắc 瞠# 目mục 結kết 舌thiệt 。 及cập 與dữ 談đàm 心tâm 之chi 妙diệu 。 亦diệc 未vị 嘗thường 不bất 謦khánh 欬khái 擊kích 節tiết 。 及cập 與dữ 之chi 言ngôn 佛Phật 。 則tắc 望vọng 望vọng 然nhiên 不bất 顧cố 。 噫# 。 知tri 有hữu 心tâm 而nhi 不bất 知tri 有hữu 佛Phật 。 是thị 猶do 知tri 二nhị 五ngũ 。 而nhi 不bất 知tri 十thập 也dã 。 是thị 以dĩ 道đạo 術thuật 不bất 明minh 。 而nhi 英anh 明minh 豪hào 傑kiệt 之chi 士sĩ 。 亦diệc 不bất 免miễn 坐tọa 蔽tế 於ư 此thử 。 此thử 非phi 知tri 之chi 過quá 。 其kỳ 實thật 不bất 知tri 之chi 過quá 也dã 。 又hựu 非phi 不bất 知tri 之chi 過quá 。 其kỳ 實thật 不bất 信tín 心tâm 之chi 過quá 也dã 。 予# 竊thiết 謂vị 非phi 真chân 不bất 信tín 心tâm 。 葢# 未vị 有hữu 以dĩ 真chân 心tâm 告cáo 之chi 者giả 。 假giả 而nhi 朝triêu 夕tịch 以dĩ 真chân 心tâm 實thật 語ngữ 。 熏huân 陶đào 漸tiệm 染nhiễm 之chi 。 雖tuy 不bất 能năng 自tự 信tín 。 抑ức 將tương 與dữ 之chi 俱câu 化hóa 矣hĩ 。 世thế 之chi 君quân 子tử 。 生sanh 而nhi 聞văn 見kiến 。 乃nãi 耳nhĩ 目mục 之chi 常thường 。 即tức 天thiên 縱túng/tung 之chi 聰thông 明minh 。 且thả 將tương 亦diệc 與dữ 彼bỉ 俱câu 化hóa 。 故cố 曰viết 。 習tập 俗tục 移di 人nhân 。 賢hiền 者giả 不bất 免miễn 。 斯tư 言ngôn 可khả 畏úy 哉tai 。 嗟ta 乎hồ 。 長trường 夜dạ 之chi 歎thán 。 為vi 誰thùy 而nhi 興hưng 。 余dư 今kim 置trí 身thân 東đông 海hải 。 空không 山sơn 大đại 澤trạch 之chi 閒gian/nhàn 。 冐mạo 險hiểm 阻trở 。 履lý 危nguy 機cơ 。 幾kỷ 不bất 免miễn 虎hổ 口khẩu 者giả 。 葢# 亦diệc 數số 矣hĩ 。 知tri 我ngã 者giả 。 謂vị 我ngã 心tâm 憂ưu 。 不bất 知tri 我ngã 者giả 。 謂vị 我ngã 何hà 求cầu 。 此thử 所sở 以dĩ 抱bão 長trường 夜dạ 之chi 歎thán 。 而nhi 飲ẩm 泣khấp 與dữ 東đông 海hải 競cạnh 流lưu 也dã 。 雖tuy 然nhiên 一nhất 管quản 灰hôi 飛phi 。 而nhi 大đại 地địa 春xuân 生sanh 。 一nhất 葉diệp 辭từ 柯kha 。 而nhi 滿mãn 空không 秋thu 至chí 。 第đệ 感cảm 之chi 不bất 深thâm 。 故cố 應ưng 之chi 不bất 至chí 耳nhĩ 。 年niên 來lai 茲tư 土thổ/độ 二nhị 三tam 君quân 子tử 。 具cụ 丈trượng 夫phu 骨cốt 。 見kiến 信tín 自tự 心tâm 者giả 。 津tân 津tân 汗hãn 浹# 兩lưỡng 腋dịch 。 而nhi 陽dương 和hòa 之chi 調điều 。 將tương 見kiến 。 予# 將tương 骨cốt 化hóa 長trường/trưởng 波ba 。 又hựu 復phục 何hà 憾hám 。 王vương 生sanh 牧mục 長trường/trưởng 。 周chu 生sanh 世thế 父phụ 。 以dĩ 癸quý 巳tị 冬đông 日nhật 。 來lai 入nhập 海hải 叩khấu 。 其kỳ 道đạo 味vị 天thiên 然nhiên 。 略lược 無vô 毫hào 髮phát 。 拘câu 拘câu 俗tục 習tập 。 予# 深thâm 歎thán 其kỳ 為vi 奇kỳ 男nam 子tử 矣hĩ 。 雖tuy 然nhiên 。 牧mục 長trường/trưởng 牧mục 長trường/trưởng 。 世thế 文văn 世thế 文văn 。 皆giai 知tri 其kỳ 本bổn 有hữu 。 而nhi 肯khẳng 求cầu 之chi 者giả 矣hĩ 。 予# 則tắc 有hữu 望vọng 於ư 二nhị 子tử 。 不bất 望vọng 子tử 作tác 佛Phật 。 而nhi 願nguyện 其kỳ 現hiện 宰tể 官quan 居cư 士sĩ 身thân 而nhi 說thuyết 法Pháp 。 將tương 見kiến 般Bát 若Nhã 根căn 深thâm 。 習tập 俗tục 濃nồng 厚hậu 。 熏huân 蒸chưng 變biến 化hóa 。 此thử 土thổ/độ 羣quần 蒙mông 。 若nhược 人nhân 若nhược 物vật 。 皆giai 位vị 之chi 育dục 之chi 。 而nhi 生sanh 極cực 樂lạc 之chi 鄉hương 也dã 。 子tử 其kỳ 勉miễn 之chi 。 子tử 其kỳ 勉miễn 之chi 。 何hà 以dĩ 稱xưng 子tử 。

示thị 杜đỗ 生sanh

孔khổng 子tử 曰viết 。 三tam 軍quân 可khả 奪đoạt 帥súy 也dã 。 匹thất 夫phu 不bất 可khả 奪đoạt 志chí 也dã 。 又hựu 曰viết 。 隱ẩn 居cư 求cầu 志chí 。 果quả 何hà 求cầu 歟# 。 軻kha 之chi 言ngôn 曰viết 。 持trì 其kỳ 志chí 無vô 暴bạo 其kỳ 氣khí 。 此thử 聖thánh 賢hiền 教giáo 人nhân 。 披phi 肝can 露lộ 膽đảm 處xứ 也dã 。 夫phu 螳đường 螂lang 怒nộ 臂tý 以dĩ 當đương 車xa 轍triệt 。 此thử 其kỳ 志chí 果quả 何hà 如như 哉tai 。 吾ngô 嘗thường 觀quán 世thế 之chi 學học 者giả 。 每mỗi 曰viết 有hữu 志chí 於ư 功công 名danh 。 或hoặc 曰viết 有hữu 志chí 於ư 富phú 貴quý 。 或hoặc 曰viết 有hữu 志chí 於ư 忠trung 孝hiếu 。 舉cử 似tự 可khả 佳giai 。 及cập 乎hồ 稍sảo 遇ngộ 挫tỏa 辱nhục 憂ưu 患hoạn 。 飢cơ 寒hàn 貧bần 病bệnh 。 不bất 如như 意ý 事sự 。 則tắc 氣khí 消tiêu 神thần 沮trở 。 呻thân 吟ngâm 困khốn 苦khổ 不bất 可khả 言ngôn 。 稍sảo 有hữu 忤ngỗ 逆nghịch 。 則tắc 忿phẫn 不bất 顧cố 身thân 。 酒tửu 色sắc 淫dâm 蕩đãng 。 則tắc 樂nhạo/nhạc/lạc 以dĩ 忘vong 生sanh 。 是thị 則tắc 居cư 常thường 所sở 云vân 志chí 者giả 。 未vị 見kiến 如như 孔khổng 之chi 所sở 教giáo 不bất 可khả 奪đoạt 。 孟# 之chi 所sở 教giáo 持trì 之chi 也dã 。 此thử 無vô 他tha 。 葢# 隱ẩn 居cư 未vị 嘗thường 求cầu 之chi 耳nhĩ 。 嗟ta 乎hồ 。 挫tỏa 辱nhục 憂ưu 患hoạn 。 飢cơ 寒hàn 貧bần 病bệnh 。 拂phất 忤ngỗ 酒tửu 色sắc 。 不bất 大đại 於ư 車xa 轍triệt 。 而nhi 人nhân 不bất 小tiểu 於ư 螳đường 螂lang 也dã 。 竟cánh 無vô 一nhất 怒nộ 以dĩ 當đương 之chi 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 學học 者giả 深thâm 求cầu 此thử 。 可khả 與dữ 言ngôn 志chí 。

憨# 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập 卷quyển 第đệ 十thập 二nhị