憨 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập
Quyển 0006
( 侍Thị 者Giả ) 福Phước 善Thiện 日Nhật 錄Lục ( 門Môn 人Nhân ) 通Thông 炯 編Biên 輯
憨# 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập 卷quyển 第đệ 六lục
侍thị 。 者giả 。 福phước 。 善thiện 。 日nhật 錄lục 。
門môn 。 人nhân 。 通thông 。 烱# 。 編biên 輯# 。
嶺lĩnh 南nam 弟đệ 子tử 。 劉lưu 起khởi 相tương/tướng 。 重trọng/trùng 較giảo 。
法pháp 語ngữ 。
示thị 歸quy 宗tông 堅kiên 音âm 慈từ 長trưởng 老lão 行hành 乞khất 。 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ
匡khuông 山sơn 金kim 輪luân 峰phong 頂đảnh 。 有hữu 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 舍xá 利lợi 。 乃nãi 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 之chi 地địa 。 從tùng 昔tích 諸chư 祖tổ 。 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 先tiên 後hậu 三tam 十thập 七thất 人nhân 。 其kỳ 閒gian/nhàn 發phát 明minh 心tâm 地địa 。 超siêu 脫thoát 生sanh 死tử 。 不bất 知tri 其kỳ 幾kỷ 。 是thị 知tri 茲tư 山sơn 之chi 靈linh 。 誠thành 震chấn 旦đán 之chi 祇kỳ 桓hoàn 。 西tây 江giang 之chi 鷲thứu 嶺lĩnh 也dã 。 法pháp 運vận 遷thiên 訛ngoa 。 與dữ 時thời 升thăng 降giáng/hàng 。 以dĩ 致trí 琳# 宮cung 梵Phạm 宇vũ 。 委ủy 墮đọa 荒hoang 蓁# 。 往vãng 紫tử 栢# 大đại 師sư 。 遊du 履lý 其kỳ 地địa 。 志chí 興hưng 復phục 之chi 。 精tinh 誠thành 冥minh 感cảm 。 枯khô 樹thụ 迴hồi 榮vinh 。 兆triệu 亦diệc 奇kỳ 矣hĩ 。 於ư 是thị 有hữu 弟đệ 子tử 法pháp 湛trạm 果quả 公công 。 志chí 存tồn 紹thiệu 述thuật 。 誓thệ 圖đồ 鼎đỉnh 新tân 。 堅kiên 強cường 不bất 拔bạt 之chi 願nguyện 。 如như 康khang 會hội 之chi 求cầu 舍xá 利lợi 於ư 建kiến 初sơ 也dã 。 未vị 幾kỷ 。 果quả 感cảm 。 今kim 上thượng 賜tứ 御ngự 藏tạng 以dĩ 鎮trấn 山sơn 門môn 。
時thời 則tắc 舍xá 利lợi 出xuất 現hiện 。 大đại 放phóng 光quang 明minh 。 山sơn 川xuyên 震chấn 吼hống 。 草thảo 樹thụ 呈trình 祥tường 。 誠thành 末Mạt 法Pháp 希hy 有hữu 勝thắng 事sự 。 老lão 人nhân 於ư 丙bính 辰thần 秋thu 。 自tự 南nam 嶽nhạc 來lai 禮lễ 。 如Như 來Lai 舍xá 利lợi 。 瞻chiêm 依y 奇kỳ 絕tuyệt 。 俯phủ 仰ngưỡng 興hưng 懷hoài 。 但đãn 見kiến 殿điện 閣các 莊trang 嚴nghiêm 。 大đại 有hữu 未vị 備bị 。 若nhược 中trung 道đạo 而nhi 餒nỗi 。 無vô 異dị 昔tích 在tại 荒hoang 蓁# 也dã 。 豈khởi 龍long 神thần 呵ha 護hộ 之chi 意ý 乎hồ 。 以dĩ 本bổn 發phát 心tâm 檀đàn 越việt 邢# 來lai 慈từ 者giả 。 願nguyện 大đại 而nhi 力lực 弱nhược 。 是thị 在tại 吾ngô 徒đồ 沙Sa 門Môn 釋Thích 子tử 之chi 責trách 。 故cố 勸khuyến 堅kiên 音âm 慈từ 公công 。 發phát 廣quảng 大đại 心tâm 。 作tác 難nan 遭tao 想tưởng 。 當đương 布bố 五ngũ 體thể 捨xả 四tứ 大đại 以dĩ 作tác 莊trang 嚴nghiêm 。 況huống 有hữu 十thập 方phương 昔tích 在tại 靈linh 山sơn 受thọ 囑chúc 之chi 宰tể 官quan 居cư 士sĩ 願nguyện 王vương 在tại 。 何hà 不bất 普phổ 請thỉnh 羣quần 集tập 。 以dĩ 成thành 就tựu 勝thắng 事sự 。 庶thứ 不bất 負phụ 慈từ 父phụ 之chi 以dĩ 家gia 業nghiệp 託thác 也dã 。 慈từ 公công 聞văn 說thuyết 。 大đại 生sanh 勇dũng 猛mãnh 。 乞khất 老lão 人nhân 一nhất 語ngữ 以dĩ 為vi 前tiền 茅mao 。 老lão 人nhân 笑tiếu 曰viết 。 無vô 庸dong 此thử 也dã 。 法Pháp 界Giới 海hải 會hội 。 蓮liên 華hoa 藏tạng 中trung 。 無vô 邊biên 佛Phật 剎sát 微vi 妙diệu 莊trang 嚴nghiêm 。 盡tận 在tại 大đại 心tâm 菩Bồ 薩Tát 一nhất 念niệm 中trung 現hiện 。 圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 。 無vô 欠khiếm 無vô 餘dư 。 全toàn 在tại 一nhất 念niệm 感cảm 發phát 之chi 力lực 。 正chánh 如như 彌Di 勒Lặc 樓lâu 中trung 含hàm 攝nhiếp 。 無vô 量lượng 佛Phật 剎sát 。 所sở 以dĩ 善thiện 財tài 至chí 前tiền 而nhi 不bất 見kiến 者giả 。 要yếu 假giả 大Đại 士Sĩ 彈đàn 指chỉ 之chi 力lực 耳nhĩ 。 是thị 則tắc 老lão 人nhân 之chi 言ngôn 。 如như 向hướng 閣các 前tiền 一nhất 輕khinh 彈đàn 指chỉ 。 其kỳ 莊trang 嚴nghiêm 佛Phật 土độ 。 但đãn 肯khẳng 開khai 門môn 。 一nhất 時thời 頓đốn 現hiện 。 又hựu 何hà 假giả 余dư 力lực 哉tai 。 公công 往vãng 矣hĩ 。 幸hạnh 無vô 怠đãi 。
示thị 王vương 自tự 安an 居cư 士sĩ 捨xả 子tử 出xuất 家gia
新tân 都đô 王vương 自tự 安an 居cư 士sĩ 。 有hữu 子tử 應ưng 辰thần 。 幼ấu 業nghiệp 儒nho 。 一nhất 日nhật 思tư 生sanh 死tử 事sự 大đại 。 發phát 心tâm 出xuất 家gia 。 遂toại 自tự 剪tiễn 髮phát 走tẩu 匡khuông 廬lư 。 禮lễ 雲vân 中trung 敬kính 堂đường 和hòa 尚thượng 。 丙bính 辰thần 夏hạ 。 予# 自tự 南nam 岳nhạc 來lai 茲tư 山sơn 。 居cư 士sĩ 訪phỏng 子tử 。 至chí 以dĩ 天thiên 屬thuộc 至chí 情tình 有hữu 難nạn/nan 割cát 愛ái 者giả 。 予# 因nhân 而nhi 示thị 之chi 曰viết 。 舉cử 世thế 父phụ 母mẫu 所sở 望vọng 於ư 子tử 者giả 。 欲dục 其kỳ 榮vinh 名danh 顯hiển 親thân 也dã 。 故cố 以dĩ 三tam 牲# 五ngũ 鼎đỉnh 之chi 養dưỡng 為vi 盡tận 孝hiếu 。 殊thù 不bất 知tri 養dưỡng 愈dũ 厚hậu 。 苦khổ 益ích 深thâm 。 是thị 累lũy/lụy/luy 其kỳ 親thân 非phi 真chân 孝hiếu 也dã 。 故cố 吾ngô 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 薄bạc 金kim 輪luân 而nhi 不bất 為vi 。 捨xả 父phụ 母mẫu 。 棄khí 王vương 宮cung 。 苦khổ 行hạnh 於ư 雪Tuyết 山Sơn 。 六lục 年niên 成thành 道Đạo 。 為vi 三tam 界giới 尊tôn 。 人nhân 天thiên 之chi 所sở 宗tông 仰ngưỡng 。 苟cẩu 不bất 捨xả 至chí 貴quý 。 割cát 大đại 愛ái 。 何hà 以dĩ 博bác 長trường/trưởng 劫kiếp 不bất 朽hủ 之chi 業nghiệp 乎hồ 。 故cố 稱xưng 之chi 曰viết 。 大đại 孝hiếu 釋Thích 迦Ca 尊tôn 。 累lũy 劫kiếp 報báo 親thân 恩ân 。 此thử 非phi 以dĩ 了liễu 悟ngộ 無vô 生sanh 。 普phổ 度độ 眾chúng 生sanh 。 為vi 報báo 地địa 乎hồ 。 佛Phật 說thuyết 大đại 戒giới 。 首thủ 曰viết 孝hiếu 名danh 為vi 戒giới 。 謂vị 孝hiếu 順thuận 父phụ 母mẫu 。 孝hiếu 順thuận 師sư 僧Tăng 三Tam 寶Bảo 。 孝hiếu 順thuận 至chí 道đạo 。 孝hiếu 順thuận 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 故cố 真chân 學học 佛Phật 行hạnh 者giả 。 將tương 視thị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 為vì 己kỷ 多đa 生sanh 父phụ 母mẫu 。 豈khởi 一nhất 生sanh 之chi 親thân 而nhi 不bất 報báo 乎hồ 。 第đệ 恐khủng 出xuất 家gia 不bất 知tri 其kỳ 本bổn 也dã 。 今kim 若nhược 子tử 以dĩ 志chí 悟ngộ 無vô 生sanh 為vi 根căn 地địa 。 若nhược 果quả 決quyết 其kỳ 志chí 。 不bất 唯duy 報báo 有hữu 餘dư 。 即tức 養dưỡng 亦diệc 有hữu 餘dư 也dã 。 世thế 之chi 所sở 謂vị 孝hiếu 者giả 。 將tương 以dĩ 功công 名danh 博bác 牲# 鼎đỉnh 養dưỡng 以dĩ 娛ngu 親thân 也dã 。 功công 名danh 見kiến 制chế 於ư 造tạo 物vật 。 牲# 鼎đỉnh 有hữu 待đãi 於ư 所sở 遇ngộ 。 無vô 論luận 得đắc 之chi 而nhi 資tư 苦khổ 。 且thả 舉cử 世thế 求cầu 之chi 而nhi 未vị 必tất 盡tận 得đắc 。 得đắc 之chi 而nhi 未vị 必tất 能năng 享hưởng 。 抑ức 有hữu 功công 名danh 而nhi 不bất 祿lộc 者giả 。 亦diệc 有hữu 父phụ 母mẫu 不bất 能năng 待đãi 者giả 。 亦diệc 有hữu 待đãi 之chi 。 而nhi 不bất 樂nhạo 者giả 。 以dĩ 其kỳ 聽thính 命mạng 而nhi 不bất 由do 己kỷ 也dã 。 今kim 有hữu 志chí 於ư 大Đại 道Đạo 者giả 。 求cầu 之chi 在tại 我ngã 。 享hưởng 之chi 亦diệc 在tại 我ngã 。 操thao 必tất 得đắc 之chi 策sách 。 懷hoài 至chí 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 養dưỡng 。 此thử 難nạn/nan 與dữ 世thế 俗tục 比tỉ 也dã 。 居cư 士sĩ 能năng 捨xả 其kỳ 子tử 聽thính 其kỳ 志chí 。 自tự 今kim 已dĩ 往vãng 。 若nhược 子tử 既ký 潛tiềm 形hình 於ư 山sơn 谷cốc 。 居cư 士sĩ 亦diệc 謝tạ 塵trần 緣duyên 。 從tùng 子tử 於ư 山sơn 中trung 。 既ký 能năng 割cát 愛ái 。 又hựu 能năng 超siêu 塵trần 。 有hữu 所sở 樂lạc 地địa 。 即tức 草thảo 衣y 木mộc 食thực 。 而nhi 錦cẩm 繡tú 甘cam 旨chỉ 不bất 易dị 也dã 。 其kỳ 父phụ 子tử 日nhật 夜dạ 惟duy 道đạo 是thị 念niệm 。 朝triêu 參tham 暮mộ 叩khấu 。 即tức 斑ban 衣y 戲hí 彩thải 無vô 加gia 也dã 。 水thủy 流lưu 風phong 動động 。 經kinh 聲thanh 佛Phật 號hiệu 。 非phi 繁phồn 絃huyền 急cấp 管quản 可khả 厭yếm 也dã 。 明minh 燈đăng 清thanh 香hương 。 昏hôn 曉hiểu 不bất 斷đoạn 。 非phi 腥tinh 羶thiên 臭xú 穢uế 可khả 比tỉ 也dã 。 千thiên 丈trượng 寒hàn 巖nham 。 三tam 閒gian/nhàn 芽nha 屋ốc 。 視thị 高cao 堂đường 廣quảng 廈hạ 卑ty 卑ty 也dã 。 父phụ 子tử 相tương/tướng 度độ 。 共cộng 成thành 無vô 上thượng 之chi 道Đạo 。 享hưởng 不bất 世thế 之chi 榮vinh 名danh 。 此thử 必tất 得đắc 之chi 事sự 也dã 。 其kỳ 視thị 一nhất 官quan 之chi 封phong 。 一nhất 言ngôn 之chi 褒bao 。 而nhi 不bất 能năng 必tất 者giả 。 又hựu 如như 雲vân 泥nê 天thiên 壤nhưỡng 矣hĩ 。 居cư 士sĩ 所sở 捨xả 者giả 小tiểu 。 而nhi 所sở 博bác 者giả 大đại 。 若nhược 子tử 所sở 逆nghịch 者giả 薄bạc 。 而nhi 所sở 順thuận 者giả 厚hậu 矣hĩ 。 豈khởi 不bất 為vi 世thế 之chi 大đại 孝hiếu 乎hồ 。 居cư 士sĩ 欣hân 然nhiên 奉phụng 教giáo 。 請thỉnh 銘minh 名danh 。 願nguyện 執chấp 為vi 弟đệ 子tử 。 老lão 人nhân 命mạng 之chi 曰viết 福phước 至chí 。 言ngôn 其kỳ 福phước 自tự 今kim 而nhi 至chí 也dã 。 字tự 曰viết 大đại 來lai 。 謂vị 所sở 捨xả 者giả 小tiểu 。 所sở 來lai 者giả 大đại 矣hĩ 。 故cố 書thư 此thử 以dĩ 為vi 若nhược 子tử 法Pháp 門môn 劵# 。
示thị 靈linh 源nguyên 覺giác 禪thiền 人nhân
禪thiền 人nhân 住trụ 廬lư 山sơn 歸quy 宗tông 有hữu 年niên 。 謂vị 自tự 知tri 根căn 器khí 下hạ 劣liệt 。 不bất 能năng 一nhất 超siêu 直trực 入nhập 。 但đãn 發phát 願nguyện 願nguyện 此thử 生sanh 盡tận 命mạng 誦tụng 妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 經Kinh 萬vạn 部bộ 。 請thỉnh 乞khất 證chứng 盟minh 。 未vị 審thẩm 此thử 行hành 與dữ 參tham 究cứu 工công 夫phu 同đồng 異dị 何hà 如như 。 願nguyện 聞văn 示thị 誨hối 。 老lão 人nhân 因nhân 示thị 之chi 曰viết 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 譬thí 如như 食thực 蜜mật 。 中trung 邊biên 皆giai 甜điềm 。 本bổn 無vô 取thủ 捨xả 差sai 別biệt 。 但đãn 由do 學học 人nhân 欣hân 厭yếm 不bất 同đồng 。 故cố 有hữu 異dị 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 吾ngô 佛Phật 出xuất 世thế 。 特đặc 為vi 開khai 示thị 眾chúng 生sanh 。 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 祖tổ 師sư 西tây 來lai 。 直trực 指chỉ 單đơn 傳truyền 。 亦diệc 祇kỳ 令linh 人nhân 了liễu 悟ngộ 此thử 一nhất 。 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 所sở 言ngôn 一nhất 大đại 事sự 者giả 。 即tức 指chỉ 眾chúng 生sanh 本bổn 有hữu 之chi 自tự 心tâm 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 種chủng 子tử 耳nhĩ 。 是thị 知tri 經kinh 乃nãi 佛Phật 所sở 開khai 示thị 之chi 路lộ 。 禪thiền 乃nãi 欲dục 人nhân 。 循tuần 路lộ 而nhi 行hành 。 持trì 經Kinh 而nhi 不bất 悟ngộ 心tâm 。 與dữ 參tham 禪thiền 而nhi 不bất 見kiến 性tánh 者giả 。 總tổng 非phi 真chân 行hành 。 六lục 祖tổ 云vân 。 心tâm 迷mê 法Pháp 華Hoa 轉chuyển 。 心tâm 悟ngộ 轉chuyển 法Pháp 華Hoa 。 持trì 經Kinh 與dữ 參tham 禪thiền 豈khởi 有hữu 二nhị 耶da 。 是thị 在tại 學học 人nhân 堅kiên 持trì 久cửu 長trường 不bất 拔bạt 之chi 志chí 。 持trì 經Kinh 即tức 參tham 究cứu 。 參tham 究cứu 即tức 持trì 經Kinh 。 所sở 以dĩ 經kinh 中trung 佛Phật 意ý 。 若nhược 求cầu 末mạt 世thế 。 持trì 經Kinh 之chi 人nhân 。 斯tư 豈khởi 求cầu 循tuần 行hành 數số 墨mặc 者giả 耶da 。 古cổ 人nhân 參tham 究cứu 。 必tất 拌# 三tam 十thập 年niên 苦khổ 心tâm 。 今kim 經kinh 萬vạn 部bộ 。 非phi 三tam 十thập 年niên 不bất 足túc 。 禪thiền 人nhân 苟cẩu 能năng 持trì 此thử 一nhất 念niệm 三tam 十thập 年niên 住trụ 山sơn 不bất 異dị 。 佛Phật 祖tổ 定định 為vi 摩ma 頂đảnh 安an 慰úy 矣hĩ 。 但đãn 辨biện 肯khẳng 心tâm 。 必tất 不bất 相tương 賺# 。 切thiết 不bất 可khả 作tác 二nhị 法Pháp 會hội 也dã 。
示thị 蘄kì 陽dương 宗tông 遠viễn 庵am 歸quy 宗tông 常thường 公công
常thường 公công 有hữu 志chí 向hướng 上thượng 事sự 。 專chuyên 持trì 法Pháp 華hoa 經kinh 。 聞văn 老lão 人nhân 至chí 匡khuông 山sơn 。 匍bồ 匐bặc 而nhi 來lai 。 相tương 見kiến 於ư 東đông 林lâm 。 自tự 陳trần 誦tụng 法pháp 華hoa 經kinh 。 於ư 十thập 方phương 佛Phật 土độ 中trung 。 唯duy 有hữu 一Nhất 乘Thừa 法Pháp 。 除trừ 佛Phật 方phương 便tiện 說thuyết 。 但đãn 以dĩ 假giả 名danh 字tự 。 引dẫn 道đạo 於ư 眾chúng 生sanh 。 於ư 此thử 懷hoài 疑nghi 。 不bất 知tri 如như 何hà 是thị 一Nhất 乘Thừa 。 如như 何hà 是thị 方phương 便tiện 假giả 名danh 。 願nguyện 垂thùy 開khai 示thị 。 老lão 人nhân 謂vị 之chi 曰viết 。 所sở 云vân 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 乃nãi 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 本bổn 心tâm 。 吾ngô 人nhân 日nhật 用dụng 現hiện 前tiền 知tri 覺giác 。 之chi 自tự 性tánh 也dã 。 以dĩ 此thử 心tâm 性tánh 。 是thị 一nhất 切thiết 聖thánh 凡phàm 之chi 大đại 本bổn 。 故cố 說thuyết 為vi 乘thừa 。 乘thừa 者giả 是thị 運vận 載tái 義nghĩa 。 故cố 曰viết 。 三tam 界giới 上thượng 下hạ 法pháp 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 作tác 。 除trừ 此thử 心tâm 外ngoại 無vô 片phiến 事sự 可khả 得đắc 。 即tức 吾ngô 人nhân 日nhật 用dụng 六lục 根căn 門môn 頭đầu 。 見kiến 聞văn 不bất 昧muội 。 了liễu 了liễu 常thường 知tri 。 不bất 被bị 塵trần 勞lao 妄vọng 想tưởng 之chi 所sở 遮già 障chướng 。 光quang 明minh 普phổ 照chiếu 。 靈linh 覺giác 昭chiêu 然nhiên 。 即tức 此thử 一nhất 心tâm 。 是thị 佛Phật 境cảnh 界giới 。 則tắc 運vận 至chí 於ư 佛Phật 。 若nhược 以dĩ 此thử 心tâm 廣quảng 行hành 六Lục 度Độ 。 攝nhiếp 化hóa 眾chúng 生sanh 。 不bất 見kiến 有hữu 生sanh 可khả 度độ 。 亦diệc 不bất 見kiến 有hữu 佛Phật 可khả 成thành 。 如như 是thị 一nhất 心tâm 。 即tức 菩Bồ 薩Tát 境cảnh 界giới 。 則tắc 運vận 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 以dĩ 此thử 心tâm 。 觀quán 諸chư 四Tứ 諦Đế 。 能năng 斷đoạn 愛ái 染nhiễm 煩phiền 惱não 苦khổ 因nhân 。 高cao 超siêu 三tam 界giới 。 證chứng 寂tịch 滅diệt 樂lạc 。 如như 此thử 便tiện 是thị 二Nhị 乘Thừa 境cảnh 界giới 。 則tắc 運vận 至chí 二Nhị 乘Thừa 。 若nhược 以dĩ 此thử 心tâm 精tinh 修tu 梵Phạm 行hạnh 。 四tứ 禪thiền 八bát 定định 。 則tắc 是thị 四tứ 聖thánh 四tứ 禪thiền 境cảnh 界giới 。 則tắc 運vận 至chí 梵Phạm 天Thiên 。 能năng 修tu 十Thập 善Thiện 斷đoạn 上thượng 品phẩm 惡ác 。 則tắc 感cảm 六lục 欲dục 諸chư 天thiên 境cảnh 界giới 。 則tắc 運vận 至chí 諸chư 天thiên 。 若nhược 迷mê 此thử 一nhất 心tâm 。 恣tứ 殺sát 盜đạo 婬dâm 。 斷đoạn 佛Phật 種chủng 性tánh 。 則tắc 感cảm 三tam 途đồ 劇kịch 報báo 。 則tắc 運vận 至chí 三tam 惡ác 道đạo 中trung 。 是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 除trừ 此thử 一nhất 心tâm 。 無vô 片phiến 事sự 可khả 得đắc 。 唯duy 此thử 一nhất 事sự 。 更cánh 無vô 餘dư 事sự 。 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 非phi 此thử 心tâm 外ngoại 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 可khả 說thuyết 也dã 。 若nhược 心tâm 外ngoại 有hữu 法pháp 。 是thị 為vi 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 。 非phi 正Chánh 法Pháp 也dã 。 若nhược 了liễu 此thử 心tâm 。 則tắc 知tri 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 一nhất 心tâm 之chi 影ảnh 響hưởng 。 道đạo 是thị 假giả 名danh 。 則tắc 知tri 佛Phật 所sở 說thuyết 。 三tam 乘thừa 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 隨tùy 機cơ 施thi 設thiết 。 皆giai 是thị 假giả 名danh 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 元nguyên 無vô 實thật 法pháp 與dữ 人nhân 也dã 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 皆giai 為vi 開khai 示thị 此thử 心tâm 。 不bất 是thị 更cánh 有hữu 異dị 法pháp 為vi 眾chúng 生sanh 說thuyết 也dã 。 不bất 唯duy 佛Phật 是thị 方phương 便tiện 。 即tức 末mạt 後hậu 拈niêm 華hoa 。 迦Ca 葉Diếp 微vi 笑tiếu 。 及cập 達đạt 磨ma 西tây 來lai 。 單đơn 傳truyền 心tâm 印ấn 。 亦diệc 是thị 方phương 便tiện 。 所sở 言ngôn 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。 若nhược 言ngôn 直trực 指chỉ 早tảo 是thị 曲khúc 矣hĩ 。 末Mạt 法Pháp 學học 人nhân 。 不bất 達đạt 自tự 心tâm 。 專chuyên 向hướng 外ngoại 求cầu 。 到đáo 底để 絕tuyệt 無vô 真chân 實thật 受thọ 用dụng 。 及cập 有hữu 志chí 參tham 究cứu 向hướng 上thượng 事sự 。 不bất 知tri 本bổn 來lai 無vô 法pháp 。 不bất 了liễu 自tự 心tâm 。 一nhất 味vị 真chân 實thật 。 更cánh 要yếu 別biệt 求cầu [糸-八]# 妙diệu 。 如như 此thử 用dụng 心tâm 。 不bất 唯duy 正chánh 眼nhãn 不bất 明minh 。 抑ức 且thả 墮đọa 落lạc 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 。 名danh 雖tuy 學học 道Đạo 。 不bất 知tri 翻phiên 成thành 地địa 獄ngục 種chủng 子tử 。 豈khởi 不bất 哀ai 哉tai 。 老lão 人nhân 嘗thường 謂vị 學học 人nhân 直trực 貴quý 真chân 實thật 用dụng 心tâm 。 自tự 淨tịnh 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 業nghiệp 識thức 種chủng 子tử 。 破phá 得đắc 一nhất 分phần/phân 業nghiệp 識thức 。 便tiện 露lộ 一nhất 分phần/phân 佛Phật 知tri 見kiến 。 達đạt 一nhất 分phần/phân 佛Phật 境cảnh 界giới 。 斷đoạn 得đắc 十thập 分phần/phân 業nghiệp 識thức 。 便tiện 是thị 十thập 分phần/phân 佛Phật 境cảnh 界giới 。 豈khởi 有hữu 心tâm 外ngoại 別biệt 將tương 巧xảo 法pháp 。 逗đậu 凑# 將tương 來lai 。 可khả 為vi 佛Phật 境cảnh 界giới 乎hồ 。 禪thiền 人nhân 更cánh 莫mạc 狐hồ 疑nghi 。 但đãn 只chỉ 了liễu 知tri 自tự 心tâm 。 即tức 是thị 一Nhất 乘Thừa 。 若nhược 悟ngộ 諸chư 法pháp 。 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 便tiện 是thị 真chân 實thật 工công 夫phu 。 直trực 須tu 一nhất 切thiết 處xứ 不bất 迷mê 。 如như 此thử 著trước 力lực 做tố 工công 夫phu 。 不bất 必tất 更cánh 作tác 一nhất 種chủng 思tư 量lượng 較giảo 計kế 。 都đô 是thị 邪tà 見kiến 種chủng 子tử 也dã 。
示thị 古cổ 愚ngu 拙chuyết 禪thiền 人nhân
古cổ 愚ngu 禪thiền 人nhân 。 自tự 浮phù 梁lương 來lai 參tham 金kim 輪luân 。 請thỉnh 益ích 做tố 工công 夫phu 。 老lão 人nhân 因nhân 問vấn 。 汝nhữ 日nhật 用dụng 如như 何hà 用dụng 心tâm 。 答đáp 云vân 。 作tác 唯duy 心tâm 觀quán 。 又hựu 問vấn 汝nhữ 作tác 觀quán 時thời 。 還hoàn 見kiến 有hữu 境cảnh 否phủ/bĩ 。
答đáp 曰viết 。
到đáo 這giá 裏lý 總tổng 不bất 見kiến 有hữu 境cảnh 。 老lão 人nhân 曰viết 。 既ký 不bất 見kiến 有hữu 境cảnh 。 將tương 什thập 麼ma 唯duy 心tâm 。 禪thiền 人nhân 曰viết 。 某mỗ 甲giáp 只chỉ 是thị 不bất 忘vong 能năng 。 老lão 人nhân 曰viết 。 汝nhữ 說thuyết 唯duy 心tâm 。 是thị 以dĩ 知tri 見kiến 做tố 工công 夫phu 。 其kỳ 實thật 未vị 達đạt 唯duy 心tâm 境cảnh 界giới 。 古cổ 德đức 云vân 。 未vị 達đạt 境cảnh 唯duy 心tâm 。 起khởi 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 達đạt 境cảnh 唯duy 心tâm 已dĩ 。 分phân 別biệt 即tức 不bất 生sanh 。 汝nhữ 於ư 現hiện 前tiền 境cảnh 界giới 。 還hoàn 生sanh 分phân 別biệt 否phủ/bĩ 。 若nhược 作tác 觀quán 時thời 。 似tự 乎hồ 忘vong 境cảnh 。 逢phùng 緣duyên 依y 然nhiên 分phân 別biệt 。 逐trục 境cảnh 生sanh 心tâm 。 如như 此thử 捺nại 硬ngạnh 說thuyết 唯duy 心tâm 。 終chung 是thị 不bất 得đắc 實thật 證chứng 。 縱túng/tung 是thị 忘vong 得đắc 前tiền 境cảnh 。 若nhược 執chấp 著trước 唯duy 心tâm 。 則tắc 是thị 不bất 能năng 忘vong 心tâm 。 乃nãi 忘vong 所sở 未vị 忘vong 能năng 。 故cố 心tâm 境cảnh 不bất 得đắc 混hỗn 融dung 。 是thị 名danh 智trí 礙ngại 。 況huống 未vị 得đắc 忘vong 境cảnh 。 強cưỡng 說thuyết 唯duy 心tâm 。 以dĩ 作tác 實thật 法pháp 者giả 乎hồ 。 古cổ 德đức 云vân 。 絲ti 毫hào 未vị 透thấu 。 如như 隔cách 千thiên 山sơn 。 直trực 饒nhiêu 做tố 到đáo 心tâm 境cảnh 兩lưỡng 忘vong 。 一nhất 法pháp 不bất 立lập 。 猶do 知tri 見kiến 邊biên 事sự 。 況huống 以dĩ 思tư 惟duy 心tâm 。 作tác 究cứu 竟cánh 想tưởng 。 豈khởi 不bất 為vi 自tự 瞞man 者giả 乎hồ 。 禪thiền 人nhân 今kim 去khứ 南nam 嶽nhạc 萬vạn 峰phong 深thâm 處xứ 。 諦đế 觀quán 水thủy 流lưu 風phong 動động 。 鳥điểu 語ngữ 山sơn 光quang 。 觸xúc 目mục 盈doanh 耳nhĩ 。 了liễu 無vô 身thân 心tâm 世thế 界giới 之chi 相tướng 。 打đả 成thành 一nhất 片phiến 。 只chỉ 這giá 唯duy 心tâm 二nhị 字tự 。 亦diệc 須tu 拋phao 向hướng 十thập 方phương 世thế 界giới 外ngoại 。 更cánh 有hữu 事sự 在tại 。 若nhược 墮đọa 唯duy 心tâm 窠khòa 臼cữu 。 依y 然nhiên 無vô 出xuất 頭đầu 分phần/phân 。
示thị 袁viên 公công 寥liêu
佛Phật 言ngôn 蠢xuẩn 動động 含hàm 靈linh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 傳truyền 曰viết 。 人nhân 可khả 以dĩ 為vi 堯# 舜thuấn 。 由do 是thị 而nhi 知tri 。 靈linh 覺giác 之chi 性tánh 。 物vật 之chi 本bổn 也dã 。 人nhân 莫mạc 不bất 具cụ 。 竊thiết 觀quán 古cổ 今kim 生sanh 人nhân 。 豪hào 傑kiệt 不bất 少thiểu 。 而nhi 聖thánh 賢hiền 不bất 槩# 見kiến 者giả 。 何hà 哉tai 。 蓋cái 以dĩ 習tập 染nhiễm 之chi 偏thiên 。 隨tùy 情tình 逐trục 逐trục 而nhi 不bất 返phản 也dã 。 所sở 謂vị 百bá 姓tánh 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 。 苟cẩu 能năng 自tự 求cầu 知tri 。 則tắc 聖thánh 不bất 難nan 矣hĩ 。 故cố 曰viết 自tự 知tri 者giả 明minh 。 以dĩ 不bất 自tự 知tri 。 故cố 迷mê 日nhật 厚hậu 而nhi 心tâm 日nhật 昏hôn 。 苟cẩu 有hữu 豪hào 傑kiệt 之chi 士sĩ 。 塞tắc 情tình 而nhi 復phục 性tánh 。 則tắc 聖thánh 可khả 期kỳ 。 而nhi 事sự 業nghiệp 當đương 垂thùy 不bất 朽hủ 矣hĩ 。 佛Phật 之chi 十thập 戒giới 。 孔khổng 之chi 四tứ 毋vô 。 禪thiền 之chi 一nhất 心tâm 。 皆giai 復phục 性tánh 之chi 要yếu 。 有hữu 志chí 之chi 士sĩ 。 可khả 不bất 勉miễn 哉tai 。 袁viên 子tử 道đạo 生sanh 。 今kim 素tố 亮lượng 者giả 。 往vãng 通thông 問vấn 予# 於ư 曹tào 溪khê 。 知tri 為vi 上thượng 根căn 利lợi 器khí 。 及cập 予# 過quá 匡khuông 山sơn 。 生sanh 遠viễn 候hậu 予# 。 見kiến 其kỳ 所sở 賦phú 。 骨cốt 奇kỳ 性tánh 敏mẫn 。 但đãn 習tập 重trọng 而nhi 氣khí 高cao 。 故cố 但đãn 任nhậm 習tập 而nhi 不bất 見kiến 性tánh 。 苟cẩu 能năng 奮phấn 力lực 遠viễn 情tình 復phục 性tánh 。 則tắc 不bất 驕kiêu 不bất 背bối/bội 。 不bất 逆nghịch 寡quả 。 不bất 雄hùng 成thành 。 則tắc 器khí 廣quảng 而nhi 不bất 溢dật 。 志chí 堅kiên 而nhi 不bất 移di 。 心tâm 冷lãnh 氣khí 消tiêu 。 則tắc 可khả 坐tọa 進tiến 此thử 道đạo 矣hĩ 。 聖thánh 賢hiền 可khả 期kỳ 。 況huống 事sự 功công 乎hồ 。 老lão 人nhân 愛ái 之chi 。 示thị 究cứu 心tâm 之chi 法pháp 。 大đại 似tự 圯# 上thượng 之chi 敝tệ 履lý 耳nhĩ 。 因nhân 字tự 之chi 曰viết 公công 寥liêu 。 冀ký 其kỳ 日nhật 淡đạm 於ư 爽sảng 口khẩu 也dã 。
示thị 參tham 禪thiền 切thiết 要yếu (# 徑kính 山sơn 禪thiền 堂đường 小tiểu 參tham )#
禪thiền 門môn 一nhất 宗tông 。 為vi 傳truyền 佛Phật 心tâm 印ấn 。 本bổn 非phi 細tế 事sự 。 始thỉ 自tự 達đạt 磨ma 西tây 來lai 。 立lập 單đơn 傳truyền 之chi 旨chỉ 。 以dĩ 棱# 伽già 四tứ 卷quyển 印ấn 心tâm 。 是thị 則tắc 禪thiền 雖tuy 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 。 其kỳ 實thật 以dĩ 教giáo 應ưng 證chứng 。 方phương 見kiến 佛Phật 祖tổ 無vô 二nhị 之chi 道Đạo 也dã 。 其kỳ 參tham 究cứu 工công 夫phu 。 亦diệc 從tùng 教giáo 出xuất 。 棱# 伽già 經Kinh 云vân 。 靜tĩnh 坐tọa 山sơn 林lâm 。 上thượng 中trung 下hạ 修tu 。 能năng 見kiến 自tự 心tâm 妄vọng 想tưởng 流lưu 注chú 。 此thử 實thật 世Thế 尊Tôn 的đích 示thị 做tố 工công 夫phu 之chi 訣quyết 法pháp 也dã 。 又hựu 云vân 。 彼bỉ 心tâm 意ý 識thức 。 自tự 心tâm 所sở 現hiện 。 自tự 性tánh 境cảnh 界giới 虗hư 妄vọng 之chi 相tướng 。 生sanh 死tử 有hữu 海hải 。 業nghiệp 愛ái 無vô 知tri 。 如như 是thị 等đẳng 因nhân 悉tất 以dĩ 超siêu 度độ 。 此thử 是thị 如Như 來Lai 。 的đích 示thị 悟ngộ 心tâm 之chi 妙diệu 旨chỉ 也dã 。 又hựu 云vân 。 從tùng 上thượng 諸chư 聖thánh 。 轉chuyển 相tương/tướng 傳truyền 受thọ 。 妄vọng 想tưởng 無vô 性tánh 。 此thử 又hựu 的đích 示thị 秘bí 密mật 心tâm 印ấn 也dã 。 此thử 黃hoàng 面diện 老lão 子tử 教giáo 人nhân 參tham 究cứu 之chi 切thiết 要yếu 處xứ 。 及cập 達đạt 磨ma 示thị 二nhị 祖tổ 云vân 。 汝nhữ 但đãn 外ngoại 息tức 諸chư 緣duyên 。 內nội 心tâm 無vô 喘suyễn 。 心tâm 如như 墻tường 壁bích 。 可khả 以dĩ 入nhập 道đạo 。 此thử 達đạt 磨ma 最tối 初sơ 示thị 人nhân 參tham 究cứu 之chi 要yếu 法pháp 也dã 。 傳truyền 至chí 黃hoàng 梅mai 求cầu 法Pháp 嗣tự 時thời 。 六lục 祖tổ 剛cang 道đạo 得đắc 。 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 。 便tiện 得đắc 衣y 鉢bát 。 此thử 相tương/tướng 傳truyền 心tâm 印ấn 之chi 的đích 旨chỉ 也dã 。 及cập 六lục 祖tổ 南nam 還hoàn 示thị 道đạo 明minh 云vân 。 不bất 思tư 善thiện 。 不bất 思tư 惡ác 。 正chánh 恁nhẫm 麼ma 時thời 阿a 那na 箇cá 是thị 明minh 上thượng 座tòa 。 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 此thử 是thị 六lục 祖tổ 第đệ 一nhất 示thị 人nhân 參tham 究cứu 之chi 的đích 訣quyết 也dã 。 是thị 知tri 從tùng 上thượng 佛Phật 祖tổ 。 只chỉ 是thị 教giáo 人nhân 了liễu 悟ngộ 自tự 心tâm 。 識thức 得đắc 自tự 己kỷ 而nhi 已dĩ 。 向hướng 未vị 有hữu 公công 案án 話thoại 頭đầu 之chi 說thuyết 。 及cập 南nam 嶽nhạc 青thanh 原nguyên 而nhi 下hạ 。 諸chư 祖tổ 隨tùy 宜nghi 開khai 示thị 。 多đa 就tựu 疑nghi 處xứ 敲# 擊kích 。 令linh 人nhân 回hồi 頭đầu 轉chuyển 腦não 便tiện 休hưu 。 即tức 有hữu 不bất 會hội 者giả 。 雖tuy 下hạ 鉗kiềm 錘chùy 。 也dã 只chỉ 任nhậm 他tha 時thời 節tiết 因nhân 緣duyên 。 至chí 黃hoàng 蘗bách 始thỉ 教giáo 人nhân 看khán 話thoại 頭đầu 。 直trực 到đáo 大đại 慧tuệ 禪thiền 師sư 。 方phương 纔tài 極cực 力lực 主chủ 張trương 。 教giáo 學học 人nhân 參tham 一nhất 則tắc 古cổ 人nhân 公công 案án 。 以dĩ 為vi 巴ba 鼻tị 。 謂vị 之chi 話thoại 頭đầu 。 要yếu 人nhân 切thiết 切thiết 提đề 撕# 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 只chỉ 為vì 學học 人nhân 八bát 識thức 田điền 中trung 。 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 惡ác 習tập 種chủng 子tử 。 念niệm 念niệm 內nội 熏huân 。 相tương 續tục 流lưu 注chú 。 妄vọng 想tưởng 不bất 斷đoạn 。 無vô 可khả 柰nại 何hà 。 故cố 將tương 一nhất 則tắc 無vô 義nghĩa 味vị 話thoại 。 與dữ 你nễ 咬giảo 定định 。 先tiên 將tương 一nhất 切thiết 內nội 外ngoại 心tâm 境cảnh 妄vọng 想tưởng 。 一nhất 齊tề 放phóng 下hạ 。 因nhân 放phóng 不bất 下hạ 。 故cố 教giáo 提đề 此thử 話thoại 頭đầu 。 如như 斬trảm 亂loạn 絲ti 。 一nhất 斷đoạn 齊tề 斷đoạn 。 更cánh 不bất 相tương 續tục 。 把bả 斷đoạn 意ý 識thức 。 再tái 不bất 放phóng 行hành 。 此thử 正chánh 是thị 達đạt 磨ma 外ngoại 息tức 諸chư 緣duyên 。 內nội 心tâm 無vô 喘suyễn 。 心tâm 如như 牆tường 壁bích 的đích 規quy 則tắc 也dã 。 不bất 如như 此thử 下hạ 手thủ 。 決quyết 不bất 見kiến 自tự 己kỷ 。 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 不bất 是thị 教giáo 你nễ 在tại 公công 案án 語ngữ 句cú 上thượng 尋tầm 思tư 。 當đương 作tác 疑nghi 情tình 。 望vọng 他tha 討thảo 分phần/phân 曉hiểu 也dã 。 即tức 如như 大đại 慧tuệ 。 專chuyên 教giáo 看khán 話thoại 頭đầu 。 下hạ 毒độc 手thủ 。 只chỉ 是thị 要yếu 你nễ 死tử 偷thâu 心tâm 耳nhĩ 。 如như 示thị 眾chúng 云vân 。 參tham 禪thiền 惟duy 要yếu 虗hư 卻khước 心tâm 。 把bả 生sanh 死tử 二nhị 字tự 。 貼# 在tại 額ngạch 頭đầu 上thượng 。 如như 欠khiếm 人nhân 萬vạn 貫quán 錢tiền 債trái 相tương 似tự 。 晝trú 三tam 夜dạ 三tam 。 茶trà 裏lý 飯phạn 裏lý 。 行hành 時thời 住trụ 時thời 。 坐tọa 時thời 臥ngọa 時thời 。 與dữ 朋bằng 友hữu 相tương/tướng 酬thù 酢tạc 時thời 。 靜tĩnh 時thời 閙náo 時thời 。 舉cử 個cá 話thoại 頭đầu 。 狗cẩu 子tử 還hoàn 有hữu 佛Phật 性tánh 也dã 無vô 。 州châu 云vân 無vô 。 只chỉ 管quản 向hướng 個cá 裏lý 看khán 來lai 看khán 去khứ 。 沒một 滋tư 味vị 時thời 。 如như 撞chàng 牆tường 壁bích 相tương 似tự 。 到đáo 結kết 交giao 頭đầu 。 如như 老lão 鼠thử 入nhập 牛ngưu 角giác 。 便tiện 見kiến 倒đảo 斷đoạn 也dã 。 要yếu 汝nhữ 辦biện 一nhất 片phiến 長trường 遠viễn 身thân 心tâm 。 與dữ 之chi 撕# 挨ai 。 驀# 然nhiên 心tâm 華hoa 發phát 明minh 。 照chiếu 十thập 方phương 剎sát 。 一nhất 悟ngộ 便tiện 徹triệt 底để 去khứ 也dã 。 此thử 一nhất 上thượng 是thị 大đại 慧tuệ 老lão 人nhân 尋tầm 常thường 慣quán 用dụng 的đích 鉗kiềm 錘chùy 。 其kỳ 意ý 只chỉ 是thị 要yếu 你nễ 將tương 話thoại 頭đầu 堵đổ 截tiệt 意ý 根căn 下hạ 妄vọng 想tưởng 。 流lưu 注chú 不bất 行hành 。 就tựu 在tại 不bất 行hành 處xứ 。 看khán 取thủ 本bổn 來lai 面diện 目mục 。 不bất 是thị 教giáo 你nễ 向hướng 公công 案án 上thượng 尋tầm 思tư 。 當đương 疑nghi 情tình 。 討thảo 分phần/phân 曉hiểu 也dã 。 如như 云vân 。 心tâm 華hoa 發phát 明minh 。 豈khởi 從tùng 他tha 得đắc 耶da 。 如như 上thượng 佛Phật 祖tổ 一nhất 一nhất 指chỉ 示thị 。 要yếu 你nễ 參tham 究cứu 自tự 己kỷ 。 不bất 是thị 向hướng 他tha 玄huyền 妙diệu 言ngôn 句cú 取thủ 覓mịch 。 今kim 人nhân 參tham 禪thiền 做tố 工công 夫phu 。 人nhân 人nhân 都đô 說thuyết 看khán 話thoại 頭đầu 。 下hạ 疑nghi 情tình 。 不bất 知tri 向hướng 根căn 底để 究cứu 。 只chỉ 管quản 在tại 話thoại 頭đầu 上thượng 求cầu 。 求cầu 來lai 求cầu 去khứ 。 忽hốt 然nhiên 想tưởng 出xuất 一nhất 段đoạn 光quang 景cảnh 。 就tựu 說thuyết 悟ngộ 了liễu 。 便tiện 說thuyết 偈kệ 呈trình 頌tụng 。 就tựu 當đương 作tác 奇kỳ 貨hóa 。 便tiện 以dĩ 為vi 得đắc 了liễu 。 正chánh 不bất 知tri 全toàn 墮đọa 在tại 妄vọng 想tưởng 知tri 見kiến 網võng 中trung 。 如như 此thử 參tham 禪thiền 。 豈khởi 不bất 瞎hạt 卻khước 天thiên 下hạ 後hậu 世thế 人nhân 眼nhãn 睛tình 。 今kim 之chi 少thiếu 年niên 。 蒲bồ 團đoàn 未vị 穩ổn 。 就tựu 稱xưng 悟ngộ 道đạo 便tiện 逞sính 口khẩu 嘴chủy 。 弄lộng 精tinh 魂hồn 。 當đương 作tác 機cơ 鋒phong 迅tấn 捷tiệp 。 想tưởng 著trước 幾kỷ 句cú 沒một 下hạ 落lạc 胡hồ 言ngôn 亂loạn 語ngữ 。 稱xưng 作tác 頌tụng 古cổ 。 是thị 你nễ 自tự 己kỷ 妄vọng 想tưởng 中trung 來lai 的đích 。 幾kỷ 曾tằng 夢mộng 見kiến 古cổ 人nhân 在tại 。 若nhược 是thị 如như 今kim 人nhân 悟ngộ 道đạo 這giá 等đẳng 容dung 易dị 。 則tắc 古cổ 人nhân 操thao 履lý 。 如như 長trường/trưởng 慶khánh 坐tọa 破phá 七thất 箇cá 蒲bồ 團đoàn 。 趙triệu 州châu 三tam 十thập 年niên 不bất 襍tập 用dụng 心tâm 似tự 這giá 般bát 比tỉ 來lai 。 那na 古cổ 人nhân 是thị 最tối 鈍độn 根căn 人nhân 。 與dữ 你nễ 今kim 人nhân 提đề 草thảo 鞋hài 也dã 沒một 用dụng 處xứ 。 增tăng 上thượng 慢mạn 人nhân 。 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 可khả 不bất 懼cụ 哉tai 。 其kỳ 參tham 禪thiền 看khán 話thoại 頭đầu 。 下hạ 疑nghi 情tình 。 決quyết 不bất 可khả 少thiểu 。 所sở 謂vị 小tiểu 疑nghi 小tiểu 悟ngộ 。 大đại 疑nghi 大đại 悟ngộ 。 不bất 疑nghi 不bất 悟ngộ 。 只chỉ 是thị 要yếu 善thiện 用dụng 疑nghi 情tình 。 若nhược 疑nghi 情tình 破phá 了liễu 。 則tắc 佛Phật 祖tổ 鼻tị 孔khổng 自tự 然nhiên 一nhất 串xuyến 穿xuyên 卻khước 。 只chỉ 如như 看khán 念niệm 佛Phật 的đích 公công 案án 。 但đãn 審thẩm 實thật 念niệm 佛Phật 的đích 是thị 誰thùy 。 不bất 是thị 疑nghi 佛Phật 是thị 誰thùy 。 若nhược 是thị 疑nghi 佛Phật 是thị 誰thùy 。 只chỉ 消tiêu 聽thính 座tòa 主chủ 講giảng 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 名danh 無Vô 量Lượng 光Quang 。 如như 此thử 便tiện 當đương 悟ngộ 了liễu 。 作tác 無vô 量lượng 光quang 的đích 偈kệ 子tử 幾kỷ 首thủ 來lai 。 如như 此thử 喚hoán 作tác 悟ngộ 道đạo 。 則tắc 悟ngộ 心tâm 者giả 如như 麻ma 似tự 粟túc 矣hĩ 。 苦khổ 哉tai 苦khổ 哉tai 。 古cổ 人nhân 說thuyết 話thoại 頭đầu 如như 敲# 門môn 瓦ngõa 子tử 。 只chỉ 是thị 敲# 開khai 門môn 要yếu 見kiến 屋ốc 裏lý 人nhân 。 不bất 是thị 在tại 門môn 外ngoại 做tố 活hoạt 計kế 。 以dĩ 此thử 足túc 見kiến 依y 話thoại 頭đầu 起khởi 疑nghi 。 其kỳ 疑nghi 不bất 在tại 話thoại 頭đầu 。 要yếu 在tại 根căn 底để 也dã 。 只chỉ 如như 夾giáp 山sơn 參tham 船thuyền 子tử 。 問vấn 云vân 。 垂thùy 絲ti 千thiên 尺xích 。 意ý 在tại 深thâm 潭đàm 。 離ly 鉤câu 三tam 寸thốn 。 子tử 何hà 不bất 道đạo 。 山sơn 擬nghĩ 開khai 口khẩu 。 師sư 便tiện 一nhất 橈# 打đả 落lạc 水thủy 中trung 。 山sơn 纔tài 上thượng 船thuyền 。 師sư 又hựu 云vân 。 道đạo 。 道đạo 。 山sơn 擬nghĩ 開khai 口khẩu 。 師sư 又hựu 打đả 。 山sơn 大đại 悟ngộ 。 乃nãi 點điểm 頭đầu 三tam 下hạ 。 師sư 曰viết 。 竿can/cán 頭đầu 絲ti 線tuyến 從tùng 君quân 弄lộng 。 不bất 犯phạm 清thanh 波ba 意ý 自tự 殊thù 。 若nhược 是thị 夾giáp 山sơn 在tại 鉤câu 線tuyến 上thượng 作tác 活hoạt 計kế 。 船thuyền 子tử 如như 何hà 捨xả 命mạng 為vi 得đắc 他tha 。 此thử 便tiện 是thị 古cổ 人nhân 快khoái 便tiện 善thiện 出xuất 身thân 路lộ 也dã 。 在tại 昔tích 禪thiền 道đạo 盛thịnh 時thời 。 處xứ 處xứ 有hữu 明minh 眼nhãn 知tri 識thức 。 天thiên 下hạ 衲nạp 子tử 參tham 究cứu 者giả 多đa 。 到đáo 處xứ 有hữu 開khai 發phát 。 況huống 云vân 。 不bất 是thị 無vô 禪thiền 。 只chỉ 是thị 無vô 師sư 。 今kim 禪thiền 家gia 寂tịch 寥liêu 久cửu 矣hĩ 。 何hà 幸hạnh 一nhất 時thời 發phát 心tâm 。 參tham 究cứu 者giả 多đa 。 雖tuy 有hữu 知tri 識thức 。 或hoặc 量lượng 機cơ 權quyền 進tiến 。 隨tùy 情tình 印ấn 證chứng 。 學học 人nhân 心tâm 淺thiển 便tiện 以dĩ 為vi 得đắc 。 又hựu 不bất 信tín 如Như 來Lai 聖thánh 教giáo 。 不bất 求cầu 真chân 正chánh 路lộ 頭đầu 。 只chỉ 管quản 懵mộng 董# 做tố 。 即tức 便tiện 以dĩ 冬đông 瓜qua 印ấn 子tử 為vi 的đích 決quyết 。 不bất 但đãn 自tự 誤ngộ 。 又hựu 且thả 誤ngộ 人nhân 。 可khả 不bất 懼cụ 哉tai 。 且thả 如như 古cổ 之chi 宰tể 官quan 居cư 士sĩ 。 載tái 傳truyền 燈đăng 者giả 。 有hữu 數số 人nhân 而nhi 已dĩ 。 今kim 之chi 塵trần 勞lao 中trung 人nhân 。 麤thô 戒giới 不bất 修tu 。 濁trược 亂loạn 妄vọng 想tưởng 。 仗trượng 己kỷ 聦# 明minh 。 看khán 了liễu 幾kỷ 則tắc 古cổ 德đức 機cơ 緣duyên 。 箇cá 箇cá 都đô 以dĩ 上thượng 上thượng 根căn 自tự 負phụ 。 見kiến 僧Tăng 便tiện 鬬đấu 機cơ 鋒phong 。 亦diệc 以dĩ 自tự 己kỷ 為vi 悟ngộ 道đạo 。 此thử 雖tuy 時thời 弊tệ 。 良lương 由do 吾ngô 徒đồ 一nhất 盲manh 引dẫn 眾chúng 盲manh 耳nhĩ 。 老lão 人nhân 今kim 遵tuân 佛Phật 祖tổ 真chân 正chánh 工công 夫phu 切thiết 要yếu 處xứ 。 大đại 家gia 商thương 量lượng 。 高cao 明minh 達đạt 士sĩ 。 自tự 有hữu 以dĩ 正chánh 之chi 。
示thị 董# 智trí 光quang
董# 生sanh 斯tư 張trương 。 生sanh 長trưởng 富phú 貴quý 之chi 室thất 。 早tảo 發phát 求cầu 出xuất 生sanh 死tử 之chi 心tâm 。 葢# 夙túc 習tập 般Bát 若Nhã 勝thắng 緣duyên 內nội 薰huân 之chi 力lực 也dã 。 先tiên 參tham 雲vân 棲tê 大đại 師sư 。 授thọ 淨tịnh 土độ 法Pháp 門môn 。 頃khoảnh 參tham 老lão 人nhân 於ư 雙song 徑kính 。 願nguyện 受thọ 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 戒giới 。 且thả 自tự 發phát 露lộ 。 罪tội 業nghiệp 深thâm 重trọng 。 願nguyện 求cầu 出xuất 苦khổ 之chi 要yếu 。 用dụng 何hà 修tu 習tập 以dĩ 滅diệt 罪tội 愆khiên 。 老lão 人nhân 因nhân 示thị 之chi 曰viết 。 學học 人nhân 即tức 知tri 。 罪tội 根căn 深thâm 重trọng 。 古cổ 德đức 教giáo 人nhân 隨tùy 時thời 消tiêu 舊cựu 業nghiệp 。 切thiết 莫mạc 造tạo 新tân 殃ương 。 佛Phật 為vi 業nghiệp 重trọng 眾chúng 生sanh 。 開khai 懺sám 悔hối 一nhất 門môn 。 最tối 是thị 出xuất 苦khổ 方phương 便tiện 。 偈kệ 曰viết 。 眾chúng 罪tội 如như 霜sương 露lộ 。 慧tuệ 日nhật 能năng 消tiêu 除trừ 。 若nhược 欲dục 懺sám 悔hối 者giả 。 端đoan 坐tọa 念niệm 實thật 相tướng 。 是thị 為vi 正chánh 行hạnh 。 此thử 外ngoại 皆giai 助trợ 方phương 便tiện 也dã 。 眾chúng 生sanh 自tự 性tánh 與dữ 佛Phật 平bình 等đẳng 。 本bổn 來lai 無vô 染nhiễm 。 亦diệc 無vô 生sanh 死tử 。 去khứ 來lai 之chi 相tướng 。 但đãn 以dĩ 最tối 初sơ 不bất 覺giác 。 迷mê 本bổn 自tự 性tánh 。 故cố 號hiệu 無vô 明minh 。 因nhân 無vô 明minh 故cố 。 起khởi 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 種chủng 種chủng 顛điên 倒đảo 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 妄vọng 取thủ 三tam 界giới 生sanh 死tử 之chi 苦khổ 。 是thị 皆giai 無vô 明minh 。 不bất 了liễu 自tự 心tâm 。 隨tùy 妄vọng 想tưởng 轉chuyển 。 如như 人nhân 熟thục 睡thụy 。 作tác 諸chư 惡ác 夢mộng 。 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 種chủng 種chủng 怖bố 畏úy 。 眾chúng 苦khổ 難nạn 堪kham 。 及cập 至chí 醒tỉnh 來lai 。 求cầu 夢mộng 中trung 事sự 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 在tại 無vô 明minh 夢mộng 中trung 。 隨tùy 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 自tự 取thủ 諸chư 苦khổ 。 醒tỉnh 眼nhãn 看khán 來lai 。 諸chư 顛điên 倒đảo 狀trạng 豈khởi 可khả 得đắc 耶da 。 即tức 今kim 現hiện 在tại 無vô 明minh 夢mộng 中trung 。 如như 何hà 能năng 得đắc 消tiêu 舊cựu 業nghiệp 。 須tu 是thị 以dĩ 智trí 慧tuệ 光quang 。 照chiếu 破phá 無vô 明minh 。 的đích 信tín 自tự 心tâm 。 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 不bất 被bị 妄vọng 想tưởng 顛điên 倒đảo 所sở 使sử 。 則tắc 諸chư 業nghiệp 無vô 因nhân 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng 乃nãi 諸chư 業nghiệp 之chi 因nhân 也dã 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 由do 無vô 始thỉ 來lai 。 迷mê 自tự 本bổn 心tâm 。 生sanh 生sanh 世thế 世thế 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng 心tâm 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 業nghiệp 習tập 內nội 積tích 八bát 識thức 田điền 中trung 。 以dĩ 無vô 明minh 水thủy 而nhi 灌quán 溉cái 之chi 。 令linh 此thử 惡ác 種chủng 發phát 現hiện 業nghiệp 芽nha 。 是thị 為vi 罪tội 根căn 。 一nhất 切thiết 惡ác 業nghiệp 。 從tùng 此thử 而nhi 生sanh 。 今kim 欲dục 舊cựu 業nghiệp 消tiêu 除trừ 。 先tiên 要yếu 發phát 起khởi 大đại 智trí 慧tuệ 光quang 。 照chiếu 破phá 無vô 明minh 。 不bất 許hứa 妄vọng 想tưởng 萌manh 芽nha 。 潛tiềm 滋tư 暗ám 長trường/trưởng 。 若nhược 能năng 於ư 妄vọng 想tưởng 起khởi 處xứ 一nhất 念niệm 斬trảm 斷đoạn 。 則tắc 舊cựu 積tích 業nghiệp 根căn 當đương 下hạ 消tiêu 除trừ 。 所sở 謂vị 不bất 怕phạ 念niệm 起khởi 。 只chỉ 怕phạ 覺giác 遲trì 。 覺giác 照chiếu 稍sảo 遲trì 。 則tắc 被bị 他tha 轉chuyển 矣hĩ 。 若nhược 能năng 於ư 日nhật 用dụng 起khởi 心tâm 動động 念niệm 處xứ 。 念niệm 念niệm 覺giác 察sát 。 念niệm 念niệm 消tiêu 滅diệt 。 此thử 所sở 謂vị 眾chúng 罪tội 如như 霜sương 露lộ 。 慧tuệ 日nhật 能năng 消tiêu 除trừ 。 以dĩ 無vô 明minh 黑hắc 暗ám 。 唯duy 智trí 慧tuệ 能năng 破phá 。 是thị 謂vị 智trí 慧tuệ 能năng 消tiêu 除trừ 也dã 。 若nhược 晝trú 夜dạ 不bất 捨xả 。 勤cần 勤cần 觀quán 察sát 。 不bất 可khả 放phóng 行hành 。 但đãn 就tựu 妄vọng 想tưởng 生sanh 處xứ 。 窮cùng 究cứu 了liễu 無vô 。 生sanh 起khởi 之chi 相tướng 。 看khán 來lai 看khán 去khứ 。 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 。 久cửu 久cửu 純thuần 熟thục 。 則tắc 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 無vô 物vật 。 無vô 物vật 之chi 心tâm 是thị 為vi 實thật 相tướng 。 若nhược 常thường 觀quán 此thử 心tâm 。 又hựu 何hà 妄vọng 想tưởng 可khả 容dung 積tích 業nghiệp 可khả 寄ký 耶da 。 如như 此thử 用dụng 心tâm 。 是thị 名danh 觀quán 照chiếu 三tam 昧muội 。 若nhược 自tự 心tâm 煩phiền 惱não 麤thô 重trọng/trùng 。 無vô 明minh 障chướng 處xứ 。 不bất 自tự 覺giác 知tri 。 如như 此thử 則tắc 古cổ 德đức 有hữu 教giáo 學học 人nhân 參tham 究cứu 。 即tức 將tương 念niệm 佛Phật 審thẩm 實thật 公công 案án 。 正chánh 當đương 著trước 力lực 。 提đề 起khởi 一nhất 聲thanh 佛Phật 號hiệu 。 橫hoạnh/hoành 在tại 胸hung 中trung 。 即tức 便tiện 審thẩm 究cứu 這giá 念niệm 佛Phật 的đích 畢tất 竟cánh 是thị 誰thùy 。 如như 是thị 隨tùy 提đề 隨tùy 審thẩm 。 並tịnh 不bất 放phóng 空không 。 將tương 此thử 疑nghi 團đoàn 。 橫hoạnh/hoành 在tại 胸hung 中trung 。 如như 己kỷ 命mạng 根căn 。 更cánh 不bất 放phóng 捨xả 。 一nhất 切thiết 動động 靜tĩnh 閑nhàn 忙mang 。 去khứ 來lai 坐tọa 立lập 。 唯duy 此thử 一nhất 事sự 。 更cánh 無vô 餘dư 事sự 。 如như 此thử 用dụng 心tâm 纔tài 見kiến 妄vọng 想tưởng 起khởi 時thời 。 就tựu 將tương 此thử 話thoại 頭đầu 一nhất 拶# 。 則tắc 當đương 下hạ 粉phấn 碎toái 。 一nhất 切thiết 妄vọng 想tưởng 。 自tự 然nhiên 掃tảo 踪# 滅diệt 跡tích 矣hĩ 。 以dĩ 此thử 話thoại 頭đầu 。 如như 日nhật 輪luân 當đương 空không 。 無vô 幽u 不bất 照chiếu 。 只chỉ 恐khủng 心tâm 力lực 懈giải 怠đãi 。 不bất 肯khẳng 著trước 實thật 提đề 撕# 。 故cố 不bất 能năng 敵địch 妄vọng 想tưởng 耳nhĩ 。 若nhược 敵địch 得đắc 。 妄vọng 想tưởng 消tiêu 處xứ 。 便tiện 是thị 舊cựu 業nghiệp 消tiêu 滅diệt 時thời 也dã 。 捨xả 此thử 一nhất 著trước 。 便tiện 向hướng 心tâm 外ngoại 別biệt 求cầu 。 則tắc 諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。 亦diệc 無vô 懺sám 悔hối 處xứ 。 此thử 在tại 自tự 力lực 。 非phi 他tha 力lực 可khả 代đại 也dã 。 若nhược 惡ác 習tập 強cường/cưỡng 勝thắng 力lực 不bất 能năng 敵địch 者giả 。 在tại 昔tích 佛Phật 有hữu 明minh 誨hối 。 若nhược 修tu 行hành 人nhân 。 習tập 氣khí 不bất 除trừ 。 應ưng 當đương 一nhất 心tâm 。 誦tụng 我ngã 無vô 為vi 心tâm 佛Phật 。 所sở 說thuyết 心tâm 咒chú 。 此thử 實thật 格cách 外ngoại 方phương 便tiện 也dã 。 以dĩ 各các 人nhân 藏tạng 識thức 潛tiềm 流lưu 。 習tập 氣khí 深thâm 厚hậu 。 智trí 力lực 不bất 到đáo 。 不bất 到đáo 之chi 地địa 。 必tất 須tu 仗trượng 佛Phật 心tâm 印ấn 。 以dĩ 密mật 破phá 之chi 。 譬thí 如như 難nạn/nan 破phá 之chi 賊tặc 。 必tất 請thỉnh 上thượng 方phương 之chi 劍kiếm 。 此thử 須tu 早tảo 晚vãn 二nhị 時thời 。 自tự 取thủ 方phương 便tiện 。 唯duy 以dĩ 參tham 究cứu 工công 夫phu 。 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 耳nhĩ 。 老lão 人nhân 以dĩ 此thử 指chỉ 示thị 。 大đại 似tự 與dữ 盲manh 人nhân 拄trụ 杖trượng 子tử 。 其kỳ 實thật 行hạnh 在tại 己kỷ 躬cung 。 非phi 師sư 友hữu 可khả 代đại 也dã 。 以dĩ 居cư 士sĩ 志chí 歸quy 法Pháp 門môn 。 故cố 名danh 之chi 曰viết 福phước 覺giác 。 要yếu 以dĩ 覺giác 照chiếu 為vi 行hành 本bổn 也dã 。 字tự 之chi 曰viết 智trí 光quang 。 非phi 智trí 慧tuệ 光quang 。 又hựu 何hà 以dĩ 破phá 癡si 暗ám 耶da 。 但đãn 須tu 覺giác 照chiếu 不bất 昧muội 。 智trí 光quang 現hiện 前tiền 。 便tiện 是thị 了liễu 業nghiệp 障chướng 出xuất 生sanh 死tử 之chi 時thời 節tiết 也dã 。
示thị 聞văn 汝nhữ 東đông
維duy 摩ma 居cư 士sĩ 。 住trụ 毗tỳ 耶da 離ly 城thành 家gia 居cư 。 盡tận 屏bính 所sở 有hữu 。 獨độc 寢tẩm 一nhất 室thất 。 以dĩ 示thị 疾tật 說thuyết 法Pháp 。 即tức 文Văn 殊Thù 等đẳng 三tam 十thập 二nhị 大Đại 士Sĩ 。 窮cùng 其kỳ 舌thiệt 辯biện 。 不bất 能năng 當đương 杜đỗ 口khẩu 一nhất 默mặc 。 此thử 從tùng 古cổ 在tại 俗tục 第đệ 一nhất 善thiện 作tác 佛Phật 事sự 者giả 也dã 。 老lão 龐# 盡tận 散tán 家gia 資tư 。 從tùng 馬mã 祖tổ 得đắc 西tây 來lai 大đại 意ý 。 乃nãi 云vân 但đãn 願nguyện 空không 諸chư 所sở 有hữu 。 切thiết 勿vật 實thật 諸chư 所sở 無vô 。 此thử 又hựu 善thiện 學học 維duy 摩ma 者giả 也dã 。 汝nhữ 東đông 居cư 士sĩ 。 其kỳ 以dĩ 二nhị 老lão 作tác 知tri 識thức 乎hồ 。
示thị 徑kính 山sơn 堂đường 主chủ 幻huyễn 有hữu 海hải 禪thiền 人nhân
佛Phật 祖tổ 一nhất 心tâm 。 教giáo 禪thiền 一nhất 致trí 。 宗tông 門môn 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 。 非phi 離ly 心tâm 外ngoại 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 可khả 傳truyền 。 祇kỳ 是thị 要yếu 人nhân 離ly 卻khước 。 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 。 單đơn 悟ngộ 言ngôn 外ngoại 之chi 旨chỉ 耳nhĩ 。 今kim 參tham 禪thiền 人nhân 。 動động 即tức 呵ha 教giáo 。 不bất 知tri 教giáo 詮thuyên 一nhất 心tâm 。 乃nãi 禪thiền 之chi 本bổn 也dã 。 但đãn 佛Phật 說thuyết 一nhất 心tâm 。 就tựu 迷mê 悟ngộ 兩lưỡng 路lộ 說thuyết 透thấu 。 宗tông 門môn 直trực 指chỉ 一nhất 心tâm 。 不bất 屬thuộc 迷mê 悟ngộ 。 要yếu 人nhân 悟ngộ 透thấu 。 其kỳ 實thật 究cứu 竟cánh 無vô 二nhị 。 如Như 來Lai 藏tạng 中trung 。 求cầu 於ư 去khứ 來lai 。 迷mê 悟ngộ 生sanh 死tử 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 豈khởi 屬thuộc 迷mê 悟ngộ 耶da 。 二nhị 祖tổ 云vân 。 覓mịch 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 六lục 祖tổ 云vân 。 本bổn 來lai 無vô 一nhất 物vật 。 即tức 般Bát 若Nhã 無vô 五ngũ 蘊uẩn 根căn 塵trần 識thức 界giới 。 及cập 出xuất 世thế 三tam 乘thừa 之chi 法Pháp 也dã 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 與dữ 覓mịch 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 豈khởi 二nhị 法pháp 耶da 。 是thị 知tri 教giáo 說thuyết 一nhất 心tâm 。 所sở 多đa 者giả 凡phàm 情tình 聖thánh 解giải 耳nhĩ 。 參tham 禪thiền 頓đốn 破phá 無vô 明minh 。 是thị 絕tuyệt 凡phàm 情tình 也dã 。 悟ngộ 亦diệc 吐thổ 卻khước 。 是thị 絕tuyệt 聖thánh 解giải 也dã 。 斯tư 則tắc 禪thiền 呵ha 知tri 解giải 。 而nhi 教giáo 未vị 常thường 不bất 呵ha 也dã 。 今kim 參tham 禪thiền 人nhân 從tùng 教giáo 迴hồi 心tâm 者giả 。 不bất 能năng 忘vong 知tri 絕tuyệt 解giải 。 提đề 話thoại 頭đầu 不bất 能năng 忘vong 情tình 絕tuyệt 跡tích 。 皆giai 在tại 所sở 呵ha 。 何hà 其kỳ 毀hủy 教giáo 謂vị 不bất 足túc 取thủ 耶da 。 今kim 棄khí 教giáo 參tham 禪thiền 者giả 。 果quả 能năng 先tiên 解giải 本bổn 無vô 凡phàm 聖thánh 。 不bất 屬thuộc 迷mê 悟ngộ 。 是thị 為vi 見kiến 地địa 。 依y 此thử 參tham 究cứu 。 當đương 人nhân 一nhất 念niệm 。 若nhược 存tồn 絲ti 毫hào 情tình 見kiến 。 及cập [糸-八]# 妙diệu 知tri 解giải 。 總tổng 是thị 未vị 透thấu 。 皆giai 生sanh 死tử 邊biên 事sự 。 豈khởi 可khả 便tiện 以dĩ 為vi 得đắc 耶da 。 今kim 無vô 明minh 眼nhãn 知tri 識thức 印ấn 證chứng 。 若nhược 不bất 以dĩ 教giáo 印ấn 心tâm 。 終chung 落lạc 邪tà 魔ma 外ngoại 道đạo 。 但đãn 不bất 可khả 把bả 佛Phật 說thuyết 的đích 。 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 。 及cập 祖tổ 師sư [糸-八]# 妙diệu 語ngữ 句cú 。 當đương 作tác 自tự 己kỷ 知tri 見kiến 。 必tất 要yếu 參tham 究cứu 做tố 到đáo 相tương 應ứng 處xứ 。 如như 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 應ứng 念niệm 化hóa 成thành 。 無vô 上thượng 知tri 覺giác 。 如như 此thử 便tiện 是thị 頓đốn 悟ngộ 的đích 樣# 子tử 。 不bất 得đắc 將tương 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 夾giáp 襍tập 知tri 見kiến 。 當đương 作tác 妙diệu 悟ngộ 也dã 。 亦diệc 不bất 是thị 別biệt 有hữu 。 只chỉ 是thị 消tiêu 盡tận 。 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 露lộ 出xuất 本bổn 來lai 面diện 目mục 耳nhĩ 。 故cố 云vân 。 悟ngộ 了liễu 還hoàn 同đồng 未vị 悟ngộ 時thời 。 依y 然nhiên 只chỉ 是thị 舊cựu 時thời 人nhân 。 不bất 改cải 舊cựu 時thời 行hành 履lý 處xứ 。 豈khởi 不bất 見kiến 夾giáp 山sơn 未vị 見kiến 船thuyền 子tử 時thời 。 上thượng 堂đường 。 有hữu 僧Tăng 問vấn 如như 何hà 是thị 法Pháp 身thân 。 山sơn 云vân 。 法Pháp 身thân 無vô 相tướng 。 又hựu 問vấn 如như 何hà 是thị 法Pháp 眼nhãn 。 山sơn 云vân 。 法Pháp 眼nhãn 無vô 瑕hà 。 是thị 道đạo 吾ngô 在tại 座tòa 。 不bất 覺giác 失thất 笑tiếu 。 既ký 見kiến 船thuyền 子tử 後hậu 。 道đạo 吾ngô 遣khiển 僧Tăng 往vãng 問vấn 。 如như 何hà 是thị 法Pháp 身thân 。 山sơn 仍nhưng 曰viết 。 法Pháp 身thân 無vô 相tướng 。 又hựu 問vấn 如như 何hà 是thị 法Pháp 眼nhãn 。 山sơn 仍nhưng 曰viết 。 法Pháp 眼nhãn 無vô 瑕hà 。 僧Tăng 回hồi 舉cử 似tự 道đạo 吾ngô 。 吾ngô 云vân 。 這giá 漢hán 此thử 回hồi 方phương 徹triệt 。 此thử 便tiện 是thị 伶# 俐# 座tòa 主chủ 。 棄khí 教giáo 參tham 禪thiền 的đích 樣# 子tử 也dã 。 海hải 堂đường 主chủ 久cửu 親thân 教giáo 乘thừa 。 今kim 棄khí 所sở 習tập 。 單đơn 求cầu 向hướng 上thượng 一nhất 路lộ 。 且thả 看khán 夾giáp 山sơn 前tiền 後hậu 兩lưỡng 轉chuyển 語ngữ 一nhất 般ban 。 道đạo 吾ngô 為vi 甚thậm 肯khẳng 後hậu 不bất 肯khẳng 前tiền 。 試thí 看khán 不bất 肯khẳng 在tại 甚thậm 處xứ 。 肯khẳng 在tại 甚thậm 處xứ 。 這giá 裏lý 定định 當đương 得đắc 出xuất 。 管quản 取thủ 教giáo 意ý 祖tổ 意ý 。 一nhất 齊tề 吐thổ 卻khước 。 他tha 日nhật 便tiện 可khả 把bả 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 。 一nhất 口khẩu 吸hấp 盡tận 。 字tự 字tự 化hóa 成thành 光quang 明minh 藏tạng 也dã 。 葛cát 藤đằng 不bất 少thiểu 。 珍trân 重trọng 珍trân 重trọng 。
示thị 徑kính 山sơn 西tây 堂đường 靈linh 鑒giám 智trí 禪thiền 人nhân
承thừa 教giáo 有hữu 言ngôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 生sanh 。 我ngã 說thuyết 剎sát 那na 義nghĩa 。 初sơ 生sanh 即tức 有hữu 滅diệt 。 不bất 為vi 愚ngu 者giả 說thuyết 。 古cổ 德đức 云vân 。 悟ngộ 無vô 生sanh 者giả 。 方phương 見kiến 剎sát 那na 。 然nhiên 既ký 悟ngộ 無vô 生sanh 。 又hựu 何hà 有hữu 剎sát 那na 之chi 可khả 見kiến 。 若nhược 見kiến 有hữu 剎sát 那na 。 則tắc 非phi 悟ngộ 無vô 生sanh 。 今kim 何hà 云vân 悟ngộ 無vô 生sanh 者giả 。 方phương 見kiến 剎sát 那na 。 是thị 則tắc 無vô 生sanh 剎sát 那na 。 一nhất 耶da 異dị 耶da 。 佛Phật 依y 不bất 生sanh 說thuyết 剎sát 那na 。 則tắc 非phi 異dị 矣hĩ 。 祖tổ 師sư 云vân 。 悟ngộ 無vô 生sanh 者giả 。 方phương 見kiến 剎sát 那na 。 則tắc 無vô 生sanh 剎sát 那na 。 又hựu 非phi 一nhất 矣hĩ 。 若nhược 離ly 一nhất 異dị 求cầu 之chi 。 則tắc 無vô 生sanh 意ý 亦diệc 繫hệ 驢lư 橛quyết 矣hĩ 。 溈# 山sơn 云vân 。 今kim 人nhân 一nhất 念niệm 頓đốn 了liễu 自tự 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 悟ngộ 。 即tức 以dĩ 所sở 悟ngộ 淨tịnh 除trừ 現hiện 業nghiệp 流lưu 識thức 。 是thị 名danh 為vi 修tu 。 然nhiên 流lưu 識thức 者giả 。 謂vị 微vi 細tế 生sanh 滅diệt 。 即tức 剎sát 那na 心tâm 也dã 。 言ngôn 悟ngộ 後hậu 而nhi 修tu 。 則tắc 是thị 悟ngộ 而nhi 後hậu 見kiến 也dã 。 且thả 悟ngộ 後hậu 方phương 見kiến 剎sát 那na 。 則tắc 前tiền 悟ngộ 者giả 非phi 真chân 無vô 生sanh 明minh 矣hĩ 。 今kim 參tham 禪thiền 提đề 話thoại 頭đầu 。 雖tuy 云vân 著trước 力lực 。 而nhi 微vi 細tế 生sanh 滅diệt 。 流lưu 注chú 潛tiềm 行hành 。 如như 石thạch 壓áp 草thảo 。 黯ảm 然nhiên 不bất 見kiến 。 若nhược 不bất 斷đoạn 生sanh 滅diệt 。 如như 何hà 得đắc 悟ngộ 無vô 生sanh 。 若nhược 非phi 無vô 生sanh 。 又hựu 何hà 以dĩ 敵địch 生sanh 死tử 。 若nhược 悟ngộ 而nhi 後hậu 見kiến 。 則tắc 世Thế 尊Tôn 依y 剎sát 那na 而nhi 說thuyết 無vô 生sanh 。 又hựu 為vi 剩thặng 法pháp 矣hĩ 。 西tây 堂đường 飽bão 餐xan 教giáo 義nghĩa 。 今kim 棄khí 所sở 習tập 。 單đơn 提đề 向hướng 上thượng 一nhất 路lộ 。 於ư 此thử 試thí 定định 當đương 看khán 。 但đãn 不bất 可khả 作tác 義nghĩa 理lý 和hòa 會hội 。 亦diệc 不bất 可khả 向hướng 意ý 解giải 中trung 求cầu 。 能năng 於ư 一nhất 念niệm 剎sát 那na 中trung 頓đốn 見kiến 無vô 生sanh 。 則tắc 佛Phật 祖tổ 鼻tị 孔khổng 。 一nhất 串xuyến 穿xuyên 卻khước 。
示thị 知tri 希hy 先tiên 山sơn 主chủ
山sơn 主chủ 久cửu 棲tê 講giảng 肆tứ 。 從tùng 少thiểu 林lâm 參tham 諸chư 祖tổ 機cơ 緣duyên 。 今kim 盡tận 屏bính 所sở 習tập 。 單đơn 提đề 向hướng 上thượng 一nhất 路lộ 。 弔điếu 影ảnh 雙song 徑kính 。 適thích 老lão 人nhân 來lai 。 因nhân 拈niêm 香hương 請thỉnh 益ích 。 老lão 人nhân 示thị 之chi 曰viết 。 此thử 事sự 人nhân 人nhân 本bổn 無vô 欠khiếm 缺khuyết 。 圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 。 所sở 以dĩ 日nhật 用dụng 不bất 知tri 。 不bất 得đắc 受thọ 用dụng 者giả 。 直trực 為vi 無vô 始thỉ 惡ác 習tập 種chủng 子tử 。 積tích 劫kiếp 熏huân 染nhiễm 根căn 深thâm 。 已dĩ 是thị 難nạn/nan 拔bạt 。 今kim 又hựu 新tân 熏huân 言ngôn 教giáo 文văn 字tự 。 祖tổ 師sư 公công 案án 。 種chủng 種chủng 知tri 見kiến 。 更cánh 增tăng 一nhất 重trọng 障chướng 礙ngại 。 雖tuy 要yếu 求cầu 明minh 自tự 己kỷ 。 轉chuyển 求cầu 轉chuyển 遠viễn 。 此thử 何hà 以dĩ 故cố 。 只chỉ 為vì 昧muội 卻khước 自tự 己kỷ 。 向hướng 他tha 取thủ 覓mịch 耳nhĩ 。 以dĩ 積tích 生sanh 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 。 名danh 煩phiền 惱não 障chướng 。 [糸-八]# 妙diệu 知tri 見kiến 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 若nhược 二nhị 障chướng 消tiêu 除trừ 。 本bổn 體thể 自tự 現hiện 。 今kim 參tham 究cứu 向hướng 上thượng 事sự 。 先tiên 要yếu 將tương 從tùng 前tiền 所sở 學học 一nhất 切thiết 文văn 字tự 。 語ngữ 言ngôn [糸-八]# 妙diệu 道Đạo 理lý 。 名danh 為vi 襍tập 毒độc 。 盡tận 情tình 吐thổ 卻khước 。 單đơn 提đề 本bổn 參tham 話thoại 頭đầu 。 重trọng/trùng 下hạ 疑nghi 情tình 。 斬trảm 斷đoạn 妄vọng 想tưởng 。 煩phiền 惱não 根căn 源nguyên 。 使sử 內nội 不bất 得đắc 出xuất 。 外ngoại 不bất 得đắc 入nhập 。 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 。 中trung 閒gian/nhàn 自tự 孤cô 。 只chỉ 有hữu 一nhất 箇cá 疑nghi 團đoàn 。 作tác 自tự 己kỷ 命mạng 根căn 。 疑nghi 到đáo 疑nghi 不bất 去khứ 。 用dụng 力lực 不bất 得đắc 處xứ 。 一nhất 覷thứ 覷thứ 定định 。 看khán 他tha 畢tất 竟cánh 是thị 個cá 甚thậm 麼ma 。 看khán 來lai 看khán 去khứ 。 拶# 來lai 拶# 去khứ 。 自tự 有hữu 倒đảo 斷đoạn 時thời 也dã 。 但đãn 存tồn 絲ti 毫hào 知tri 見kiến 。 於ư 中trung 便tiện 隔cách 千thiên 里lý 萬vạn 里lý 。 但đãn 看khán 初sơ 祖tổ 云vân 。 心tâm 如như 牆tường 壁bích 。 可khả 以dĩ 入nhập 道đạo 。 便tiện 是thị 歸quy 家gia 第đệ 一nhất 條điều 路lộ 也dã 。 若nhược 心tâm 不bất 肯khẳng 死tử 。 疑nghi 不bất 切thiết 當đương 。 則tắc 千thiên 生sanh 百bách 劫kiếp 。 終chung 在tại 途đồ 路lộ 耳nhĩ 。 山sơn 主chủ 但đãn 將tương 精tinh 神thần 收thu 向hướng 此thử 中trung 。 管quản 取thủ 他tha 日nhật 得đắc 處xứ 。 定định 不bất 是thị 之chi 乎hồ 者giả 也dã 可khả 到đáo 。 萬vạn 萬vạn 勉miễn 之chi 。
示thị 嵩tung 璞# 恩ân 山sơn 主chủ
古cổ 德đức 教giáo 人nhân 參tham 禪thiền 做tố 工công 夫phu 。 先tiên 要yếu 內nội 脫thoát 身thân 心tâm 。 外ngoại 遺di 世thế 界giới 。 一nhất 切thiết 放phóng 下hạ 。 絲ti 毫hào 不bất 存tồn 。 單đơn 提đề 一nhất 則tắc 公công 案án 話thoại 頭đầu 。 如như 趙triệu 州châu 狗cẩu 子tử 還hoàn 有hữu 佛Phật 性tánh 也dã 無vô 。 州châu 云vân 無vô 。 或hoặc 萬vạn 法pháp 歸quy 一nhất 一nhất 歸quy 何hà 處xứ 。 或hoặc 審thẩm 實thật 念niệm 佛Phật 的đích 是thị 誰thùy 。 隨tùy 舉cử 一nhất 則tắc 橫hoạnh/hoành 在tại 胸hung 中trung 。 如như 金kim 剛cang 王vương 寶bảo 劍kiếm 。 將tương 一nhất 切thiết 思tư 慮lự 妄vọng 想tưởng 。 一nhất 齊tề 斬trảm 斷đoạn 。 如như 斬trảm 亂loạn 絲ti 。 內nội 不bất 容dung 出xuất 。 外ngoại 不bất 容dung 入nhập 。 把bả 斷đoạn 要yếu 津tân 。 築trúc 塞tắc 咽yết 喉hầu 。 不bất 容dung 吐thổ 氣khí 。 如như 此thử 著trước 力lực 。 一nhất 眼nhãn 覷thứ 著trước 。 這giá 提đề 話thoại 頭đầu 的đích 畢tất 竟cánh 是thị 個cá 甚thậm 麼ma 。 如như 此thử 下hạ 疑nghi 。 疑nghi 來lai 疑nghi 去khứ 。 疑nghi 到đáo 心tâm 如như 牆tường 壁bích 一nhất 般ban 。 再tái 不bất 容dung 起khởi 第đệ 二nhị 念niệm 。 纔tài 有hữu 妄vọng 想tưởng 潛tiềm 流lưu 。 一nhất 覷thứ 覷thứ 見kiến 。 便tiện 又hựu 極cực 力lực 提đề 起khởi 話thoại 頭đầu 。 再tái 下hạ 疑nghi 情tình 。 又hựu 審thẩm 又hựu 疑nghi 。 將tương 此thử 疑nghi 團đoàn 扼ách 塞tắc 之chi 。 心tâm 念niệm 不bất 起khởi 。 妄vọng 想tưởng 不bất 行hành 時thời 。 正chánh 是thị 得đắc 力lực 處xứ 。 如như 此thử 靠# 定định 。 一nhất 切thiết 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 動động 靜tĩnh 閑nhàn 忙mang 中trung 。 咬giảo 定định 牙nha 關quan 。 決quyết 不bất 放phóng 捨xả 。 乃nãi 至chí 睡thụy 夢mộng 中trung 。 亦diệc 不bất 放phóng 捨xả 。 唯duy 有hữu 一nhất 念niệm 話thoại 頭đầu 。 是thị 當đương 人nhân 命mạng 根căn 。 如như 有hữu 氣khí 死tử 人nhân 相tương 似tự 。 如như 此thử 下hạ 毒độc 手thủ 撕# 挨ai 。 方phương 是thị 個cá 參tham 禪thiền 用dụng 工công 之chi 人nhân 。 用dụng 力lực 極cực 處xứ 。 不bất 計kế 日nhật 月nguyệt 。 忽hốt 然nhiên 冷lãnh 灰hôi 豆đậu 爆bộc 。 便tiện 是thị 大đại 歡hoan 喜hỷ 的đích 時thời 節tiết 。 若nhược 悠du 悠du 任nhậm 意ý 。 一nhất 暴bạo 十thập 寒hàn 。 恐khủng 終chung 無vô 得đắc 力lực 時thời 也dã 。 山sơn 主chủ 有hữu 志chí 向hướng 上thượng 事sự 。 當đương 以dĩ 此thử 自tự 勉miễn 。
示thị 乘thừa 密mật 顯hiển 禪thiền 人nhân
學học 人nhân 日nhật 用dụng 。 觀quán 四tứ 大đại 如như 影ảnh 。 觀quán 目mục 前tiền 如như 夢mộng 事sự 。 觀quán 心tâm 如như 急cấp 流lưu 。 觀quán 動động 作tác 如như 機cơ 關quan 木mộc 人nhân 。 觀quán 聲thanh 音âm 如như 谷cốc 響hưởng 。 觀quán 境cảnh 界giới 如như 空không 華hoa 。 作tác 是thị 觀quán 時thời 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 無vô 動động 我ngã 者giả 。 無vô 作tác 為vi 者giả 。 去khứ 來lai 坐tọa 立lập 。 無vô 起khởi 無vô 止chỉ 。 應ưng 念niệm 無vô 生sanh 。 是thị 名danh 入nhập 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 。
示thị 曇đàm 衍diễn 宗tông 禪thiền 人nhân
宗tông 禪thiền 人nhân 少thiểu 遊du 講giảng 肆tứ 。 習tập 性tánh 相tướng 義nghĩa 。 久cửu 之chi 以dĩ 不bất 見kiến 自tự 性tánh 。 起khởi 疑nghi 參tham 究cứu 。 有hữu 日nhật 。 未vị 有hữu 所sở 入nhập 。 遇ngộ 老lão 人nhân 至chí 雙song 徑kính 。 拈niêm 香hương 請thỉnh 益ích 。 因nhân 示thị 之chi 曰viết 。 古cổ 人nhân 云vân 。 不bất 貴quý 子tử 行hành 履lý 。 只chỉ 貴quý 子tử 見kiến 地địa 。 所sở 言ngôn 行hạnh 履lý 者giả 。 趣thú 進tiến 工công 夫phu 也dã 。 見kiến 地địa 者giả 。 了liễu 達đạt 自tự 心tâm 為vi 行hành 本bổn 也dã 。 行hành 本bổn 不bất 明minh 。 則tắc 趣thú 操thao 失thất 旨chỉ 。 故cố 參tham 學học 之chi 士sĩ 。 以dĩ 見kiến 地địa 為vi 先tiên 。 所sở 言ngôn 見kiến 地địa 者giả 。 乃nãi 的đích 信tín 自tự 心tâm 。 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 了liễu 無vô 一nhất 物vật 。 不bất 獨độc 凡phàm 情tình 。 聖thánh 亦diệc 不bất 立lập 。 但đãn 因nhân 無vô 始thỉ 無vô 明minh 。 自tự 蔽tế 妙diệu 明minh 。 故cố 起khởi 種chủng 種chủng 顛điên 倒đảo 。 妄vọng 想tưởng 分phân 別biệt 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 譬thí 如như 醒tỉnh 人nhân 無vô 事sự 。 而nhi 忽hốt 於ư 睡thụy 中trung 。 作tác 種chủng 種chủng 夢mộng 。 夢mộng 中trung 苦khổ 樂lạc 等đẳng 事sự 。 宛uyển 然nhiên 現hiện 前tiền 。 及cập 至chí 覺giác 來lai 求cầu 之chi 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 謂vị 無vô 中trung 生sanh 有hữu 。 豈khởi 實thật 法pháp 耶da 。 但đãn 癡si 人nhân 顛điên 倒đảo 。 執chấp 為vi 實thật 有hữu 。 此thử 乃nãi 見kiến 不bất 徹triệt 也dã 。 及cập 佛Phật 出xuất 世thế 。 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 乃nãi 破phá 夢mộng 之chi 具cụ 耳nhĩ 。 亦diệc 無vô 本bổn 也dã 。 而nhi 學học 佛Phật 法Pháp 者giả 。 又hựu 執chấp 為vì 己kỷ 實thật 有hữu 之chi 法pháp 。 此thử 乃nãi 夢mộng 中trung 增tăng 夢mộng 耳nhĩ 。 今kim 參tham 禪thiền 之chi 法pháp 。 無vô 別biệt 妙diệu 訣quyết 。 直trực 是thị 打đả 破phá 。 夢mộng 想tưởng 顛điên 倒đảo 。 若nhược 了liễu 知tri 本bổn 無vô 。 的đích 信tín 自tự 心tâm 清thanh 淨tịnh 無vô 物vật 。 則tắc 達đạt 妄vọng 想tưởng 非phi 有hữu 。 了liễu 妄vọng 不bất 有hữu 。 則tắc 知tri 佛Phật 法Pháp 破phá 妄vọng 想tưởng 者giả 。 亦diệc 本bổn 非phi 有hữu 。 佛Phật 法Pháp 是thị 藥dược 。 妄vọng 想tưởng 是thị 病bệnh 。 若nhược 藥dược 病bệnh 不bất 立lập 。 則tắc 本bổn 體thể 安an 然nhiên 。 如như 此thử 則tắc 知tri 藥dược 病bệnh 皆giai 病bệnh 。 今kim 參tham 究cứu 所sở 提đề 古cổ 人nhân 無vô 字tự 公công 案án 。 乃nãi 攻công 藥dược 病bệnh 之chi 藥dược 也dã 。 是thị 謂vị 以dĩ 毒độc 去khứ 毒độc 。 若nhược 知tri 本bổn 無vô 物vật 。 則tắc 參tham 之chi 一nhất 字tự 。 又hựu 下hạ 一nhất 毒độc 也dã 。 豈khởi 可khả 將tương 此thử 作tác [糸-八]# 妙diệu 會hội 耶da 。 若nhược 不bất 信tín 自tự 心tâm 。 縱túng/tung 參tham 亦diệc 是thị 。 誤ngộ 服phục 毒độc 藥dược 。 禪thiền 人nhân 能năng 信tín 之chi 乎hồ 。 當đương 於ư 一nhất 法pháp 不bất 立lập 處xứ 參tham 。
示thị 顧cố 山sơn 子tử
予# 居cư 雙song 徑kính 之chi 寂tịch 照chiếu 。 居cư 士sĩ 顧cố 山sơn 子tử 來lai 參tham 。 扣khấu 其kỳ 業nghiệp 。 曰viết 事sự 形hình 家gia 。 次thứ 至chí 化hóa 城thành 。 因nhân 指chỉ 點điểm 山sơn 水thủy 。 談đàm 造tạo 化hóa 之chi 精tinh 妙diệu 。 超siêu 乎hồ 形hình 氣khí 。 葢# 得đắc 其kỳ 精tinh 而nhi 遺di 其kỳ 麤thô 者giả 。 因nhân 詰cật 之chi 。 謂vị 嘗thường 見kiến 悟ngộ 一nhất 篇thiên 。 是thị 篇thiên 乃nãi 予# 門môn 生sanh 周chu 子tử 所sở 述thuật 。 予# 嘗thường 序tự 之chi 曰viết 。 一nhất 乃nãi 萬vạn 物vật 之chi 本bổn 。 造tạo 化hóa 之chi 蘊uẩn 也dã 。 故cố 曰viết 。 天thiên 得đắc 一nhất 以dĩ 清thanh 。 地địa 得đắc 一nhất 以dĩ 寧ninh 。 聖thánh 人nhân 得đắc 一nhất 以dĩ 為vi 天thiên 下hạ 正chánh 。 正chánh 則tắc 不bất 滑hoạt 於ư 邪tà 。 而nhi 固cố 其kỳ 本bổn 也dã 。 然nhiên 人nhân 與dữ 物vật 。 理lý 與dữ 氣khí 。 心tâm 與dữ 形hình 。 均quân 一nhất 也dã 。 一nhất 得đắc 而nhi 眾chúng 理lý 歸quy 之chi 。 語ngữ 云vân 。 識thức 得đắc 一nhất 。 萬vạn 事sự 畢tất 。 故cố 吾ngô 徒đồ 參tham [糸-八]# 之chi 士sĩ 。 必tất 曰viết 。 萬vạn 物vật 歸quy 一nhất 。 一nhất 歸quy 何hà 處xứ 。 斯tư 則tắc 歸quy 一nhất 可khả 知tri 。 一nhất 之chi 所sở 歸quy 。 則tắc 不bất 可khả 知tri 也dã 。 今kim 夫phu 人nhân 者giả 萬vạn 務vụ 交giao 固cố 。 萬vạn 慮lự 攻công 心tâm 。 紛phân 紛phân 擾nhiễu 擾nhiễu 。 竟cánh 莫mạc 之chi 寧ninh 。 乃nãi 不bất 識thức 一nhất 之chi 過quá 也dã 。 居cư 士sĩ 既ký 能năng 觀quán 天thiên 地địa 造tạo 化hóa 之chi 歸quy 一nhất 。 而nhi 不bất 識thức 身thân 心tâm 性tánh 命mạng 之chi 歸quy 一nhất 。 是thị 知tri 二nhị 五ngũ 而nhi 不bất 知tri 為vi 十thập 也dã 。 苟cẩu 知tri 性tánh 命mạng 之chi 歸quy 一nhất 。 則tắc 萬vạn 化hóa 備bị 在tại 於ư 我ngã 矣hĩ 。 可khả 不bất 務vụ 哉tai 。
示thị 譚đàm 梁lương 生sanh
譚đàm 生sanh 根căn 器khí 最tối 利lợi 。 葢# 從tùng 夙túc 習tập 般Bát 若Nhã 中trung 來lai 。 然nhiên 般Bát 若Nhã 乃nãi 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 各các 各các 具cụ 足túc 。 而nhi 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 之chi 不bất 同đồng 者giả 。 良lương 由do 五ngũ 慾dục 習tập 氣khí 有hữu 厚hậu 薄bạc 之chi 不bất 等đẳng 耳nhĩ 。 其kỳ 利lợi 根căn 者giả 。 因nhân 久cửu 習tập 般Bát 若Nhã 。 淨tịnh 除trừ 染nhiễm 污ô 習tập 氣khí 。 及cập 至chí 今kim 生sanh 。 聰thông 慧tuệ 明minh 利lợi 。 而nhi 人nhân 不bất 知tri 返phản 。 將tương 利lợi 根căn 聰thông 明minh 。 作tác 染nhiễm 污ô 惡ác 習tập 之chi 資tư 。 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 也dã 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 內nội 熏huân 。 故cố 時thời 時thời 有hữu 出xuất 塵trần 志chí 。 且thả 曰viết 。 我ngã 至chí 某mỗ 時thời 待đãi 世thế 事sự 了liễu 畢tất 。 即tức 去khứ 學học 道Đạo 。 此thử 等đẳng 見kiến 識thức 。 舉cử 世thế 皆giai 然nhiên 。 以dĩ 有hữu 將tương 來lai 之chi 念niệm 。 故cố 目mục 前tiền 種chủng 種chủng 應ưng 緣duyên 境cảnh 界giới 。 由do 抱bão 未vị 來lai 高cao 尚thượng 之chi 志chí 。 視thị 為vi 不bất 足túc 為vi 。 亦diệc 不bất 屑tiết 為vi 。 以dĩ 此thử 虗hư 想tưởng 。 返phản 增tăng 貢cống 高cao 我ngã 慢mạn 之chi 心tâm 。 謂vị 他tha 人nhân 無vô 此thử 心tâm 。 皆giai 庸dong 品phẩm 耳nhĩ 。 而nhi 自tự 己kỷ 將tương 目mục 前tiền 放phóng 過quá 。 世thế 出xuất 世thế 閒gian/nhàn 。 二nhị 者giả 俱câu 失thất 。 虗hư 送tống 光quang 陰ấm 。 及cập 至chí 將tương 來lai 。 未vị 必tất 可khả 如như 初sơ 志chí 也dã 。 且thả 又hựu 心tâm 不bất 檢kiểm 細tế 行hành 。 情tình 存tồn 鹵lỗ 莾mãng 。 以dĩ 我ngã 見kiến 作tác 高cao 明minh 。 此thử 尤vưu 誤ngộ 之chi 甚thậm 也dã 。 如như 此thử 喚hoán 作tác 有hữu 志chí 氣khí 。 返phản 不bất 若nhược 三tam 家gia 村thôn 裏lý 田điền 舍xá 翁ông 。 他tha 無vô 別biệt 想tưởng 。 歲tuế 歲tuế 生sanh 涯nhai 不bất 缺khuyết 。 可khả 不bất 愧quý 哉tai 。 聖thánh 人nhân 教giáo 人nhân 不bất 躐# 等đẳng 。 故cố 曰viết 。 素tố 位vị 而nhi 行hành 。 老lão 子tử 曰viết 。 跨khóa 者giả 不bất 行hành 。 惟duy 今kim 既ký 有hữu 此thử 向hướng 道đạo 之chi 志chí 。 就tựu 從tùng 今kim 日nhật 切thiết 切thiết 仔tử 細tế 。 就tựu 規quy 矩củ 上thượng 做tố 將tương 去khứ 。 將tương 一nhất 片phiến 真chân 實thật 心tâm 。 學học 道Đạo 不bất 染nhiễm 污ô 的đích 現hiện 前tiền 行hành 將tương 去khứ 。 若nhược 目mục 前tiền 時thời 時thời 刻khắc 刻khắc 不bất 放phóng 過quá 。 則tắc 將tương 來lai 不bất 脫thoát 空không 。 若nhược 目mục 前tiền 以dĩ 虗hư 想tưởng 空không 頭đầu 。 且thả 待đãi 將tương 來lai 。 是thị 涉thiệp 河hà 求cầu 井tỉnh 而nhi 止chỉ 渴khát 也dã 。 豈khởi 不bất 愚ngu 哉tai 。 譚đàm 生sanh 請thỉnh 直trực 看khán 目mục 前tiền 不bất 虗hư 放phóng 過quá 一nhất 著trước 。 便tiện 見kiến 平bình 生sanh 下hạ 落lạc 。
示thị 曹tào 士sĩ 居cư
凡phàm 民dân 日nhật 用dụng 。 不bất 離ly 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 。 而nhi 聖thánh 人nhân 亦diệc 然nhiên 。 其kỳ 用dụng 既ký 同đồng 。 而nhi 有hữu 聖thánh 凡phàm 之chi 別biệt 者giả 。 在tại 知tri 與dữ 不bất 知tri 之chi 閒gian/nhàn 耳nhĩ 。 故cố 曰viết 。 百bá 姓tánh 日nhật 用dụng 而nhi 不bất 知tri 。 學học 人nhân 復phục 聖thánh 工công 夫phu 。 只chỉ 在tại 日nhật 用dụng 不bất 知tri 處xứ 。 求cầu 其kỳ 固cố 有hữu 之chi 知tri 。 若nhược 見kiến 本bổn 有hữu 之chi 知tri 。 則tắc 一nhất 切thiết 聲thanh 色sắc 貨hóa 利lợi 。 了liễu 然nhiên 不bất 被bị 所sở 感cảm 如như 是thị 遇ngộ 境cảnh 逢phùng 緣duyên 。 如như 鏡kính 現hiện 像tượng 。 無vô 一nhất 物vật 可khả 動động 於ư 中trung 矣hĩ 。 此thử 入nhập 道đạo 之chi 要yếu 門môn 也dã 。
示thị 馮bằng 延diên 齡linh
學học 人nhân 向hướng 道đạo 。 第đệ 一nhất 要yếu 怕phạ 生sanh 死tử 。 次thứ 要yếu 知tri 生sanh 死tử 根căn 。 生sanh 死tử 根căn 者giả 。 即tức 日nhật 用dụng 現hiện 前tiền 種chủng 種chủng 憎tăng 。 愛ái 。 取thủ 。 捨xả 。 我ngã 慢mạn 。 貪tham 。 瞋sân 。 癡si 業nghiệp 是thị 。 既ký 此thử 是thị 生sanh 死tử 苦khổ 根căn 。 發phát 心tâm 要yếu 斷đoạn 。 更cánh 無vô 他tha 術thuật 。 只chỉ 是thị 起khởi 時thời 。 就tựu 照chiếu 見kiến 定định 不bất 容dung 他tha 起khởi 。 當đương 不bất 起khởi 處xứ 。 則tắc 當đương 處xứ 消tiêu 滅diệt 。 消tiêu 滅diệt 時thời 更cánh 不bất 相tương 續tục 。 如như 此thử 用dụng 心tâm 。 念niệm 念niệm 不bất 放phóng 過quá 。 心tâm 心tâm 不bất 昧muội 。 其kỳ 知tri 自tự 靈linh 。 知tri 若nhược 靈linh 。 則tắc 觸xúc 境cảnh 境cảnh 不bất 牽khiên 心tâm 。 觀quán 心tâm 心tâm 不bất 附phụ 境cảnh 。 心tâm 境cảnh 不bất 到đáo 。 則tắc 生sanh 死tử 無vô 容dung 寄ký 矣hĩ 。 如như 此thử 用dụng 心tâm 。 不bất 必tất 別biệt 求cầu 玄huyền 妙diệu 。
示thị 寒hàn 灰hôi 奇kỳ 小tiểu 師sư 住trụ 山sơn (# 丙bính 辰thần )#
奇kỳ 先tiên 禮lễ 達đạt 大đại 師sư 。 求cầu 出xuất 世thế 法Pháp 。 師sư 許hứa 可khả 。 令linh 參tham 老lão 人nhân 。 為vi 之chi 薙# 染nhiễm 。 依y 老lão 人nhân 數số 載tái 。 以dĩ 刻khắc 大đại 藏tạng 因nhân 緣duyên 。 復phục 歸quy 本bổn 師sư 執chấp 勞lao 。 此thử 大đại 役dịch 非phi 一nhất 日nhật 矣hĩ 。 今kim 以dĩ 老lão 病bệnh 覓mịch 大đại 休hưu 歇hiết 場tràng 。 意ý 卜bốc 之chi 無vô 當đương 也dã 。 老lão 人nhân 來lai 雙song 徑kính 。 見kiến 奇kỳ 氣khí 雖tuy 弱nhược 而nhi 心tâm 力lực 更cánh 強cường/cưỡng 。 以dĩ 向hướng 十thập 餘dư 年niên 來lai 。 得đắc 單đơn 提đề 向hướng 上thượng 一nhất 路lộ 。 少thiểu 有hữu 把bả 鼻tị 。 但đãn 欠khiếm 㘞# 地địa 一nhất 聲thanh 耳nhĩ 。 談đàm 及cập 歸quy 休hưu 地địa 。 老lão 人nhân 示thị 之chi 曰viết 。 盡tận 大đại 地địa 是thị 寂tịch 滅diệt 場tràng 。 唯duy 在tại 學học 人nhân 肯khẳng 放phóng 下hạ 處xứ 。 便tiện 是thị 休hưu 歇hiết 地địa 耳nhĩ 。 又hựu 何hà 從tùng 他tha 覓mịch 哉tai 。 古cổ 德đức 云vân 。 不bất 離ly 真chân 有hữu 立lập 處xứ 。 立lập 處xứ 即tức 真chân 。 良lương 由do 自tự 心tâm 生sanh 滅diệt 。 一nhất 向hướng 循tuần 情tình 。 種chủng 種chủng 取thủ 捨xả 。 故cố 頭đầu 頭đầu 障chướng 礙ngại 。 三tam 祖tổ 大đại 師sư 云vân 。 至chí 道Đạo 無vô 難nan 。 唯duy 嫌hiềm 揀giản 擇trạch 。 又hựu 云vân 。 良lương 由do 取thủ 捨xả 。 所sở 以dĩ 不bất 如Như 。 若nhược 不bất 如như 則tắc 窮cùng 盡tận 十thập 方phương 無vô 可khả 休hưu 之chi 地địa 矣hĩ 。 老lão 人nhân 觀quán 雙song 徑kính 乃nãi 八bát 十thập 八bát 祖tổ 說thuyết 法Pháp 地địa 。 大đại 慧tuệ 禪thiền 師sư 亦diệc 歸quy 宿túc 於ư 此thử 。 即tức 汝nhữ 本bổn 師sư 和hòa 尚thượng 。 脚cước 跟cân 遍biến 海hải 內nội 。 立lập 足túc 無vô 卓trác 錐trùy 。 畢tất 竟cánh 以dĩ 刻khắc 大đại 藏tạng 因nhân 緣duyên 。 故cố 得đắc 埋mai 骨cốt 與dữ 大đại 慧tuệ 同đồng 坑khanh 。 況huống 汝nhữ 隨tùy 本bổn 師sư 願nguyện 輪luân 。 刻khắc 經kinh 於ư 寂tịch 照chiếu 開khai 山sơn 。 皆giai 汝nhữ 用dụng 命mạng 之chi 地địa 。 即tức 汝nhữ 放phóng 捨xả 身thân 命mạng 處xứ 也dã 。 老lão 人nhân 知tri 汝nhữ 不bất 能năng 放phóng 捨xả 者giả 。 乃nãi 我ngã 見kiến 未vị 忘vong 。 非phi 嬾lãn 病bệnh 也dã 。 以dĩ 淨tịnh 法Pháp 界Giới 中trung 。 佛Phật 祖tổ 眾chúng 生sanh 。 大đại 家gia 有hữu 分phần/phân 。 獨độc 我ngã 見kiến 者giả 不bất 能năng 入nhập 。 若nhược 見kiến 有hữu 我ngã 。 則tắc 視thị 佛Phật 祖tổ 皆giai 是thị 人nhân 相tương/tướng 。 人nhân 與dữ 我ngã 相tương 對đối 。 如như 此thử 則tắc 終chung 無vô 可khả 避tị 之chi 人nhân 。 亦diệc 無vô 可khả 休hưu 之chi 地địa 矣hĩ 。 汝nhữ 自tự 不bất 休hưu 。 則tắc 無vô 地địa 可khả 休hưu 。 汝nhữ 若nhược 肯khẳng 休hưu 。 則tắc 當đương 下hạ 便tiện 休hưu 。 一nhất 切thiết 放phóng 下hạ 。 方phương 為vi 大đại 休hưu 。 休hưu 則tắc 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 。 皆giai 即tức 避tị 影ảnh 。 亦diệc 無vô 地địa 可khả 容dung 渠cừ 矣hĩ 。 汝nhữ 求cầu 向hướng 上thượng 一nhất 路lộ 。 雖tuy 云vân 奇kỳ 特đặc 。 不bất 若nhược 放phóng 下hạ 平bình 貼# 耳nhĩ 。 古cổ 人nhân 云vân 。 家gia 邦bang 平bình 貼# 到đáo 人nhân 稀# 。 若nhược 到đáo 平bình 貼# 地địa 。 則tắc 佛Phật 亦diệc 不bất 做tố 。 更cánh 何hà 向hướng 上thượng 可khả 求cầu 耶da 。
示thị 石thạch 鏡kính 一nhất 禪thiền 人nhân
古cổ 人nhân 為vi 生sanh 死tử 大đại 事sự 不bất 明minh 。 走tẩu 向hướng 山sơn 中trung 吊điếu 影ảnh 單đơn 棲tê 。 專chuyên 為vi 究cứu 明minh 己kỷ 躬cung 下hạ 事sự 。 故cố 云vân 。 大đại 事sự 未vị 明minh 如như 喪táng 考khảo 妣# 。 不bất 是thị 養dưỡng 嬾lãn 圖đồ 安an 閒nhàn 。 任nhậm 意ý 度độ 時thời 也dã 。 必tất 欲dục 究cứu 此thử 大đại 事sự 。 只chỉ 可khả 運vận 糞phẩn 出xuất 。 不bất 可khả 運vận 糞phẩn 入nhập 。 直trực 須tu 將tương 妄vọng 想tưởng 惡ác 習tập 。 文văn 字tự 知tri 見kiến 。 一nhất 齊tề 吐thổ 卻khước 。 放phóng 得đắc 胸hung 中trung 乾can/kiền/càn 乾can/kiền/càn 淨tịnh 淨tịnh 。 了liễu 無vô 一nhất 法pháp 當đương 情tình 。 只chỉ 是thị 一nhất 個cá 話thoại 頭đầu 作tác 自tự 己kỷ 命mạng 根căn 。 古cổ 人nhân 三tam 十thập 年niên 不bất 襍tập 用dụng 心tâm 。 正chánh 是thị 此thử 耳nhĩ 。 若nhược 今kim 住trụ 山sơn 。 任nhậm 意ý 悠du 悠du 。 隨tùy 情tình 放phóng 曠khoáng 。 妄vọng 想tưởng 起khởi 來lai 。 又hựu 要yếu 逗đậu 凑# 幾kỷ 句cú 詩thi 。 作tác 兩lưỡng 首thủ 偈kệ 。 當đương 悟ngộ 的đích 道Đạo 理lý 。 消tiêu 遣khiển 日nhật 子tử 。 如như 此thử 只chỉ 是thị 一nhất 個cá 養dưỡng 嬾lãn 的đích 癡si 漢hán 。 如như 何hà 喚hoán 作tác 住trụ 山sơn 道Đạo 人Nhân 。 不bất 唯duy 唐đường 喪táng 光quang 陰ấm 。 抑ức 且thả 虗hư 消tiêu 信tín 施thí 。 挨ai 到đáo 臘lạp 月nguyệt 三tam 十thập 日nhật 。 將tương 什thập 麼ma 見kiến 閻diêm 老lão 子tử 。 不bất 是thị 將tương 一nhất 首thủ 詩thi 。 一nhất 首thủ 偈kệ 。 便tiện 可khả 抵để 得đắc 他tha 過quá 也dã 。 禪thiền 人nhân 當đương 思tư 為vi 甚thậm 住trụ 山sơn 。 畢tất 竟cánh 要yếu 討thảo 個cá 下hạ 落lạc 。 方phương 不bất 負phụ 百bách 劫kiếp 千thiên 生sanh 。 一nhất 遇ngộ 之chi 勝thắng 緣duyên 。 古cổ 德đức 云vân 。 三tam 途đồ 地địa 獄ngục 受thọ 苦khổ 者giả 。 未vị 是thị 苦khổ 也dã 。 向hướng 袈ca 裟sa 下hạ 失thất 卻khước 人nhân 身thân 。 誠thành 為vi 苦khổ 也dã 。 可khả 不bất 念niệm 哉tai 。
憨# 山Sơn 老Lão 人Nhân 夢Mộng 遊Du 集Tập 卷quyển 第đệ 六lục