Sơn Cảnh Sách Cú Thích Ký – Quyển 0002

溈 山Sơn 警Cảnh 策Sách 句Cú 釋Thích 記Ký
Quyển 0002
明Minh 弘Hoằng 贊Tán 註Chú 開Khai 詗 記Ký

溈# 山Sơn 警Cảnh 策Sách 句Cú 釋Thích 記Ký 卷quyển 下hạ

粤# 東đông 鼎đỉnh 湖hồ 山sơn 沙Sa 門Môn 釋thích 。 弘hoằng 贊tán 在tại 犙# 。 註chú 。

門môn 人nhân 比Bỉ 丘Khâu 。 開khai 詗# 。 記ký 。

△# 二nhị 示thị 法pháp 三tam

一nhất 道Đạo 行hạnh 。 二nhị 禪thiền 教giáo 。 三tam 結kết 勸khuyến 。

△# 一nhất 道Đạo 行hạnh 六lục

一nhất 立lập 行hành 。 二nhị 懲# 誡giới 。 三tam 求cầu 道Đạo 。 四tứ 擇trạch 友hữu 。 五ngũ 結kết 誨hối 。 六lục 潛tiềm 修tu 。

○# 一nhất 立lập 行hành

夫phu 出xuất 家gia 者giả 。 發phát 足túc 超siêu 方phương 。 心tâm 形hình 異dị 俗tục 。 紹thiệu 隆long 聖thánh 種chủng 。 震chấn 懾nhiếp 魔ma 軍quân 。 用dụng 報báo 四Tứ 恩Ân 。 拔bạt 濟tế 三tam 有hữu 。

初sơ 句cú 標tiêu 宗tông 。 次thứ 句cú 超siêu 塵trần 。 三tam 句cú 入nhập 聖thánh 。 四tứ 句cú 繼kế 聖thánh 。 五ngũ 句cú 降hàng 魔ma 。 六lục 句cú 報báo 德đức 。 七thất 句cú 利lợi 生sanh 。 以dĩ 德đức 備bị 故cố 能năng 摧tồi 惡ác 而nhi 安an 善thiện 也dã 。 夫phu 出xuất 家gia 者giả 。 出xuất 家gia 有hữu 二nhị 。 一nhất 出xuất 世thế 俗tục 家gia 。 足túc 離ly 塵trần 俗tục 。 遠viễn 參tham 知tri 識thức 。 二nhị 出xuất 煩phiền 惱não 家gia 。 斷đoạn 妄vọng 證chứng 真chân 。 頓đốn 超siêu 三tam 有hữu 。 發phát 足túc 超siêu 方phương 者giả 。 謂vị 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 即tức 當đương 履lý 踐tiễn 大đại 方phương 。 勿vật 滯trệ 時thời 流lưu 小tiểu 徑kính 。 以dĩ 階giai 級cấp 不bất 循tuần 。 乃nãi 曰viết 超siêu 方phương 。 心tâm 形hình 異dị 俗tục 者giả 。 外ngoại 則tắc 圓viên 頂đảnh 方phương 袍bào 相tương/tướng 同đồng 如Như 來Lai 。 內nội 則tắc 背bối/bội 塵trần 合hợp 覺giác 。 心tâm 齊tề 佛Phật 慧tuệ 。 紹thiệu 隆long 聖thánh 種chủng 者giả 。 續tục 佛Phật 慧tuệ 命mạng 。 繼kế 踵chủng 如Như 來Lai 。 宣tuyên 揚dương 正chánh 教giáo 。 三Tam 寶Bảo 由do 是thị 興hưng 崇sùng 。 震chấn 懾nhiếp 魔ma 軍quân 者giả 。 德đức 高cao 慧tuệ 廣quảng 。 則tắc 羣quần 邪tà 驚kinh 懾nhiếp 。 說thuyết 法Pháp 弘hoằng 道đạo 。 則tắc 魔ma 膽đảm 震chấn 落lạc 。 用dụng 報báo 四Tứ 恩Ân 者giả 。 立lập 身thân 行hành 道Đạo 。 以dĩ 報báo 親thân 恩ân 。 德đức 盈doanh 道đạo 大đại 。 自tự 然nhiên 福phước 被bị 四Tứ 恩Ân 。 一nhất 國quốc 王vương 恩ân 。 二nhị 父phụ 母mẫu 恩ân 。 三tam 師sư 友hữu 恩ân 。 四tứ 檀đàn 越việt 恩ân 。 拔bạt 濟tế 三tam 有hữu 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 躭đam 荒hoang 五ngũ 欲dục 。 沉trầm 溺nịch 愛ái 河hà 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 令linh 出xuất 苦khổ 津tân 。 超siêu 登đăng 彼bỉ 岸ngạn 。

記ký 曰viết 。 懾nhiếp 者giả 怖bố 也dã 。 伏phục 也dã 。 大đại 方phương 者giả 。 道đạo 經Kinh 云vân 。 大đại 方phương 無vô 隅ngung 。 今kim 借tá 況huống 真chân 理lý 無vô 際tế 。 以dĩ 初sơ 出xuất 家gia 。 須tu 踐tiễn 實thật 際tế 之chi 大đại 理lý 。 勿vật 滯trệ 時thời 俗tục 。 及cập 小Tiểu 乘Thừa 之chi 蹊# 徑kính 也dã 。 國quốc 王vương 是thị 水thủy 土thổ/độ 之chi 恩ân 。 以dĩ 一nhất 切thiết 水thủy 土thổ/độ 。 皆giai 屬thuộc 國quốc 王vương 故cố 。 又hựu 蒙mông 治trị 化hóa 之chi 力lực 。 無vô 強cường 弱nhược 凌lăng 逼bức 之chi 憂ưu 。 而nhi 得đắc 安an 修tu 道Đạo 業nghiệp 。 恩ân 豈khởi 小tiểu 哉tai 。 父phụ 母mẫu 是thị 生sanh 成thành 養dưỡng 育dục 之chi 恩ân 。 如như 昊hạo 天thiên 之chi 罔võng 極cực 。 復phục 聽thính 出xuất 家gia 修tu 道Đạo 。 恩ân 莫mạc 大đại 焉yên 。 師sư 友hữu 恩ân 者giả 。 師sư 有hữu 生sanh 長trưởng 戒giới 身thân 慧tuệ 命mạng 教giáo 誨hối 之chi 恩ân 。 友hữu 有hữu 善thiện 成thành 講giảng 明minh 開khai 發phát 之chi 德đức 。 斯tư 出xuất 世thế 之chi 恩ân 德đức 。 孰thục 可khả 比tỉ 哉tai 。 檀đàn 越việt 有hữu 供cung 給cấp 之chi 恩ân 。 令linh 得đắc 身thân 安an 辦biện 道đạo 。 恩ân 非phi 小tiểu 也dã 。 或hoặc 有hữu 以dĩ 佛Phật 。 替thế 師sư 友hữu 為vi 四Tứ 恩Ân 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 三Tam 寶Bảo 眾chúng 生sanh 。 替thế 師sư 友hữu 檀đàn 越việt 為vi 四Tứ 恩Ân 。

○# 二nhị 懲# 誡giới

若nhược 不bất 如như 此thử 。 濫lạm 廁trắc 僧Tăng 倫luân 。

上thượng 句cú 違vi 修tu 。 下hạ 句cú 混hỗn 法pháp 。 謂vị 不bất 如như 上thượng 修tu 履lý 。 混hỗn 入nhập 法pháp 眾chúng 。 非phi 僧Tăng 非phi 俗tục 。 罪tội 若nhược 彌di 天thiên 。 如như 驢lư 混hỗn 入nhập 牛ngưu 中trung 。 皮bì 毛mao 雖tuy 似tự 。 頭đầu 角giác 不bất 同đồng 。 而nhi 鳴minh 聲thanh 亦diệc 異dị 也dã 。

記ký 曰viết 。 濫lạm 謂vị 汎# 濫lạm 。 廁trắc 謂vị 混hỗn 雜tạp 也dã 。 有hữu 五ngũ 尺xích 之chi 身thân 。 而nhi 無vô 智trí 慧tuệ 。 佛Phật 謂vị 之chi 痴si 僧Tăng 。 有hữu 三tam 寸thốn 之chi 舌thiệt 。 而nhi 不bất 能năng 說thuyết 法pháp 。 佛Phật 謂vị 之chi 啞á 羊dương 僧Tăng 。 非phi 俗tục 非phi 僧Tăng 。 佛Phật 謂vị 之chi 鳥điểu 鼠thử 僧Tăng 。 亦diệc 曰viết 禿ngốc 居cư 士sĩ 。

佛Phật 言ngôn 。

云vân 何hà 賊tặc 人nhân 。 假giả 我ngã 衣y 服phục 。 裨bì 販phán 如Như 來Lai 。 造tạo 種chủng 種chủng 業nghiệp 。 此thử 正chánh 所sở 謂vị 濫lạm 廁trắc 者giả 也dã 。

言ngôn 行hạnh 荒hoang 疏sớ/sơ 。 虗hư 霑triêm 信tín 施thí 。

上thượng 句cú 解giải 行hành 失thất 。 下hạ 句cú 信tín 施thí 失thất 。 言ngôn 行hạnh 不bất 淳thuần 。 是thị 曰viết 荒hoang 疎sơ 。 無vô 德đức 以dĩ 報báo 施thí 者giả 之chi 恩ân 。 故cố 曰viết 虗hư 霑triêm 。 古cổ 哲triết 云vân 。 道Đạo 德đức 不bất 修tu 。 衣y 食thực 斯tư 費phí 。 此thử 之chi 謂vị 焉yên 。

記ký 曰viết 。 言ngôn 是thị 言ngôn 說thuyết 。 即tức 解giải 也dã 。 行hành 即tức 修tu 履lý 。 荒hoang 是thị 荒hoang 蕪# 。 疎sơ 謂vị 疎sơ 散tán 。 亦diệc 略lược 也dã 。 既ký 無vô 行hành 解giải 之chi 德đức 。 施thí 不bất 獲hoạch 福phước 。 是thị 曰viết 信tín 施thí 失thất 。

昔tích 年niên 行hành 處xứ 。 寸thốn 步bộ 不bất 移di 。 恍hoảng 惚hốt 一nhất 生sanh 。 將tương 何hà 憑bằng 恃thị 。

上thượng 二nhị 句cú 舊cựu 習tập 不bất 忘vong 。 下hạ 二nhị 句cú 無vô 善thiện 可khả 記ký 。 昔tích 年niên 是thị 舊cựu 時thời 。 行hành 處xứ 是thị 心tâm 之chi 所sở 履lý 諸chư 惑hoặc 習tập 染nhiễm 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 過quá 去khứ 無vô 始thỉ 之chi 無vô 明minh 。 二nhị 是thị 日nhật 前tiền 之chi 熏huân 習tập 。 寸thốn 步bộ 不bất 移di 者giả 。 謂vị 於ư 諸chư 習tập 曾tằng 未vị 一nhất 念niệm 捨xả 過quá 自tự 新tân 。 恍hoảng 惚hốt 一nhất 生sanh 等đẳng 者giả 。 謂vị 無vô 潛tiềm 神thần 玄huyền 默mặc 之chi 照chiếu 。 終chung 日nhật 心tâm 逐trục 塵trần 境cảnh 。 不bất 覺giác 月nguyệt 往vãng 年niên 來lai 。 無vô 善thiện 可khả 憑bằng 。 無vô 功công 可khả 恃thị 。 大đại 智trí 律luật 師sư 云vân 。 追truy 遠viễn 報báo 恩ân 。 棄khí 儒nho 從tùng 釋thích 。 刮# 磨ma 舊cựu 習tập 。 洗tẩy 滌địch 世thế 緣duyên 。 截tiệt 斷đoạn 眾chúng 流lưu 。 壁bích 立lập 千thiên 仞nhận 。 文văn 章chương 筆bút 硯# 。 盡tận 把bả 焚phần 除trừ 。 雪tuyết 月nguyệt 風phong 花hoa 。 無vô 勞lao 嘲# 咏# 。 酒tửu 色sắc 財tài 氣khí 。 更cánh 莫mạc 回hồi 頭đầu 。 聲thanh 利lợi 榮vinh 華hoa 。 豈khởi 須tu 著trước 眼nhãn 。 末mạt 流lưu 狂cuồng 妄vọng 。 正Chánh 法Pháp 澆kiêu 漓# 。 但đãn 欲dục 變biến 形hình 。 何hà 嘗thường 涉thiệp 道đạo 。 雖tuy 云vân 捨xả 俗tục 。 俗tục 習tập 不bất 除trừ 。 盡tận 說thuyết 出xuất 塵trần 。 塵trần 緣duyên 不bất 斷đoạn 。 纔tài 親thân 講giảng 肆tứ 。 擬nghĩ 作tác 闍xà 梨lê 。 未vị 入nhập 叢tùng 林lâm 。 望vọng 為vi 長trưởng 老lão 。 避tị 溺nịch 投đầu 火hỏa 。 豈khởi 覺giác 盲manh 癡si 。 卻khước 步bộ 求cầu 前tiền 。 實thật 為vi 顛điên 倒đảo 。

記ký 曰viết 。 恍hoảng 惚hốt 。 昏hôn 懵mộng 也dã 。

況huống 乃nãi 堂đường 堂đường 僧Tăng 相tương/tướng 。 容dung 貌mạo 可khả 觀quán 。 皆giai 是thị 宿túc 植thực 善thiện 根căn 。 感cảm 斯tư 異dị 報báo 。

上thượng 二nhị 句cú 是thị 現hiện 在tại 果quả 。 下hạ 二nhị 句cú 明minh 果quả 由do 因nhân 至chí 。 況huống 乃nãi 者giả 。 發phát 語ngữ 之chi 詞từ 。 堂đường 堂đường 僧Tăng 相tương/tướng 者giả 。 堂đường 容dung 也dã 。 明minh 也dã 。 謂vị 具cụ 佛Phật 容dung 儀nghi 。 超siêu 塵trần 獨độc 步bộ 。 人nhân 天thiên 師sư 匠tượng 。 巍nguy 巍nguy 僧Tăng 寶bảo 也dã 。 容dung 貌mạo 可khả 觀quán 者giả 。 六lục 情tình 收thu 攝nhiếp 。 五ngũ 官quan 無vô 妄vọng 。 威uy 儀nghi 具cụ 足túc 。 不bất 預dự 常thường 流lưu 。 見kiến 者giả 欣hân 仰ngưỡng 。 故cố 曰viết 可khả 觀quán 。 皆giai 是thị 宿túc 植thực 善thiện 根căn 。 感cảm 斯tư 異dị 報báo 者giả 。 葢# 由do 宿túc 世thế 種chúng 植thực 良lương 因nhân 。 今kim 生sanh 感cảm 得đắc 如như 斯tư 超siêu 塵trần 越việt 俗tục 之chi 奇kỳ 報báo 。 豈khởi 不bất 異dị 乎hồ 哉tai 。

記ký 曰viết 。 五ngũ 官quan 。 謂vị 口khẩu 鼻tị 耳nhĩ 目mục 形hình 也dã 。

便tiện 擬nghĩ 端đoan 然nhiên 拱củng 手thủ 。 不bất 貴quý 寸thốn 陰ấm 。 事sự 業nghiệp 不bất 勤cần 。 功công 果quả 無vô 因nhân 克khắc 就tựu 。

上thượng 二nhị 句cú 坐tọa 喪táng 光quang 陰ấm 。 下hạ 二nhị 句cú 因nhân 無vô 果quả 失thất 。 便tiện 擬nghĩ 端đoan 然nhiên 拱củng 手thủ 等đẳng 者giả 。 古cổ 人nhân 重trọng/trùng 寸thốn 陰ấm 。 而nhi 輕khinh 尺xích 璧bích 。 一nhất 日nhật 不bất 作tác 。 一nhất 日nhật 不bất 食thực 。 我ngã 等đẳng 何hà 人nhân 。 端đoan 然nhiên 拱củng 手thủ 。 而nhi 不bất 修tu 福phước 慧tuệ 者giả 乎hồ 。 事sự 業nghiệp 不bất 勤cần 者giả 。 事sự 業nghiệp 即tức 戒giới 定định 慧tuệ 諸chư 善thiện 行hành 也dã 。 不bất 勤cần 。 謂vị 無vô 勝thắng 進tiến 也dã 。 行hành 既ký 不bất 勤cần 。 功công 無vô 能năng 就tựu 。 而nhi 福phước 智trí 之chi 果quả 。 失thất 其kỳ 因nhân 矣hĩ 。

記ký 曰viết 。 雲vân 峰phong 禪thiền 師sư 云vân 。 今kim 時thời 後hậu 生sanh 。 纔tài 入nhập 眾chúng 來lai 。 菜thái 不bất 摘trích 一nhất 莖hành 。 柴sài 不bất 搬# 一nhất 束thúc 。 十thập 指chỉ 不bất 沾triêm 水thủy 。 百bách 事sự 不bất 干can 懷hoài 。 雖tuy 則tắc 一nhất 期kỳ 快khoái 樂lạc 。 爭tranh 奈nại 三tam 途đồ 累lũy/lụy/luy 身thân 。 光quang 陰ấm 可khả 惜tích 。

時thời 不bất 待đãi 人nhân 。 一nhất 朝triêu 眼nhãn 光quang 落lạc 地địa 。 緇# 田điền 無vô 一nhất 簣quỹ 之chi 功công 。 鐵thiết 圍vi 有hữu 陷hãm 百bách 刑hình 之chi 痛thống 。 偁# 法Pháp 師sư 云vân 。 端đoan 拱củng 無vô 為vi 。 安an 閒nhàn 不bất 役dịch 。 徐từ 行hành 金kim 地địa 。 高cao 坐tọa 華hoa 堂đường 。 身thân 上thượng 衣y 而nhi 口khẩu 中trung 食thực 。 豈khởi 易dị 消tiêu 乎hồ 。 圓viên 卻khước 頂đảnh 而nhi 方phương 卻khước 袍bào 。 為vi 何hà 事sự 也dã 。 袈ca 裟sa 下hạ 失thất 卻khước 人nhân 身thân 。 實thật 為vi 苦khổ 也dã 。 泥nê 犁lê 裏lý 受thọ 諸chư 異dị 報báo 。 可khả 謂vị 屈khuất 焉yên 。

豈khởi 可khả 一nhất 生sanh 空không 過quá 。 抑ức 亦diệc 來lai 業nghiệp 無vô 裨bì 。

上thượng 句cú 因nhân 失thất 。 下hạ 句cú 果quả 失thất 。 不bất 修tu 福phước 慧tuệ 。 是thị 為vi 空không 過quá 。 豈khởi 惟duy 今kim 生sanh 空không 過quá 無vô 有hữu 所sở 得đắc 。 然nhiên 亦diệc 將tương 來lai 。 行hành 業nghiệp 無vô 所sở 補bổ 益ích 也dã 。

記ký 曰viết 。 將tương 來lai 者giả 後hậu 來lai 也dã 。

○# 三tam 求cầu 道Đạo

辭từ 親thân 決quyết 志chí 披phi 緇# 。 意ý 欲dục 等đẳng 超siêu 何hà 所sở 。 曉hiểu 夕tịch 思tư 忖thốn 。 豈khởi 可khả 遷thiên 延diên 過quá 時thời 。

初sơ 句cú 彰chương 本bổn 。 次thứ 句cú 徵trưng 問vấn 。 後hậu 二nhị 句cú 思tư 本bổn 慕mộ 道đạo 。 辭từ 親thân 決quyết 志chí 披phi 緇# 者giả 。 發phát 勇dũng 猛mãnh 心tâm 。 而nhi 辭từ 雙song 親thân 立lập 決quyết 定định 志chí 而nhi 入nhập 大Đại 道Đạo 也dã 。 意ý 欲dục 者giả 。 心tâm 所sở 希hy 望vọng 也dã 。 等đẳng 超siêu 何hà 所sở 者giả 。 為vi 超siêu 何hà 階giai 級cấp 。 等đẳng 何hà 佛Phật 祖tổ 也dã 。 曉hiểu 夕tịch 思tư 忖thốn 等đẳng 者giả 心tâm 地địa 未vị 明minh 。 生sanh 死tử 呼hô 吸hấp 靜tĩnh 地địa 裏lý 思tư 量lượng 。 寧ninh 不bất 著trước 忙mang 。 而nhi 可khả 遷thiên 延diên 過quá 時thời 。 虗hư 度độ 光quang 陰ấm 者giả 哉tai 。

記ký 曰viết 。 頓đốn 悟ngộ 即tức 超siêu 階giai 。 情tình 忘vong 即tức 等đẳng 佛Phật 。 寶bảo 林lâm 傳truyền 云vân 。 楊dương 衒huyễn 之chi 問vấn 達đạt 磨ma 云vân 。 西tây 國quốc 相tương/tướng 承thừa 稱xưng 祖tổ 者giả 何hà 義nghĩa 。 磨ma 曰viết 。 明minh 佛Phật 心tâm 宗tông 行hành 解giải 相tương 應ứng 。 名danh 為vi 祖tổ 師sư 。 緇# 音âm 支chi 。 是thị 黑hắc 紺cám 色sắc 。 即tức 壞hoại 色sắc 衣y 乃nãi 沙Sa 門Môn 所sở 著trước 之chi 服phục 。 非phi 五ngũ 大đại 色sắc 也dã 。 紺cám 者giả 。 青thanh 含hàm 赤xích 也dã 。

心tâm 期kỳ 佛Phật 法Pháp 棟đống 梁lương 。 用dụng 作tác 後hậu 來lai 龜quy 鏡kính 。 常thường 以dĩ 如như 此thử 。 未vị 能năng 少thiểu 分phần 相tương 應ứng 。

上thượng 二nhị 句cú 立lập 願nguyện 垂thùy 範phạm 。 三tam 句cú 志chí 願nguyện 恆hằng 存tồn 。 四tứ 句cú 行hành 解giải 未vị 備bị 。 又hựu 三tam 句cú 是thị 縱túng/tung 。 四tứ 句cú 是thị 奪đoạt 。 心tâm 期kỳ 佛Phật 法Pháp 棟đống 梁lương 者giả 。 發phát 心tâm 立lập 願nguyện 荷hà 持trì 。 如Như 來Lai 正Chánh 法Pháp 。 用dụng 作tác 後hậu 來lai 龜quy 鏡kính 者giả 。 垂thùy 範phạm 來lai 學học 。 龜quy 鏡kính 。 即tức 師sư 範phạm 義nghĩa 。 以dĩ 龜quy 能năng 卜bốc 知tri 。 去khứ 來lai 之chi 事sự 。 鏡kính 能năng 鑒giám 照chiếu 現hiện 前tiền 美mỹ 惡ác 。 常thường 以dĩ 如như 此thử 者giả 。 志chí 願nguyện 不bất 忘vong 也dã 。 未vị 能năng 少thiểu 分phần 相tương 應ứng 者giả 。 雖tuy 具cụ 志chí 願nguyện 。 而nhi 行hành 解giải 未vị 備bị 。 必tất 須tu 行hành 解giải 相tương 稱xứng 。 願nguyện 始thỉ 不bất 虗hư 。 若nhược 有hữu 行hành 無vô 願nguyện 。 其kỳ 行hành 即tức 孤cô 。 有hữu 願nguyện 無vô 行hành 。 其kỳ 願nguyện 必tất 虗hư 。 行hạnh 願nguyện 雙song 全toàn 。 始thỉ 曰viết 相tương 應ứng 。

記ký 曰viết 。 屋ốc 脊tích 柱trụ 曰viết 棟đống 。 負phụ 棟đống 曰viết 梁lương 。 皆giai 能năng 荷hà 負phụ 堂đường 屋ốc 之chi 謂vị 。 今kim 借tá 言ngôn 師sư 匠tượng 能năng 為vi 法Pháp 門môn 棟đống 梁lương 。 以dĩ 佛Phật 法Pháp 二nhị 寶bảo 。 皆giai 藉tạ 僧Tăng 弘hoằng 。 故cố 曰viết 人nhân 能năng 弘hoằng 道đạo 。 非phi 道đạo 弘hoằng 人nhân 。 是thị 也dã 。

出xuất 言ngôn 須tu 涉thiệp 於ư 典điển 章chương 。 譚đàm 說thuyết 乃nãi 傍bàng 於ư 稽khể 古cổ 。 形hình 儀nghi 挺đĩnh 特đặc 。 意ý 氣khí 高cao 閒gian/nhàn 。

上thượng 二nhị 句cú 言ngôn 說thuyết 有hữu 本bổn 。 下hạ 二nhị 句cú 身thân 心tâm 超siêu 卓trác 。 謂vị 言ngôn 須tu 合hợp 典điển 。 譚đàm 要yếu 宗tông 古cổ 。 不bất 可khả 臆ức 見kiến 。 如như 同đồng 魔ma 說thuyết 。 然nhiên 解giải 備bị 則tắc 言ngôn 說thuyết 無vô 謬mậu 。 行hành 充sung 乃nãi 挺đĩnh 特đặc 高cao 閒gian/nhàn 。 又hựu 內nội 蘊uẩn 般Bát 若Nhã 。 心tâm 閒gian/nhàn 一nhất 境cảnh 名danh 利lợi 聲thanh 色sắc 。 莫mạc 能năng 動động 其kỳ 志chí 。 恆hằng 以dĩ 道đạo 自tự 處xứ 。 故cố 曰viết 意ý 氣khí 高cao 閒gian/nhàn 。 外ngoại 具cụ 德đức 相tương/tướng 。 不bất 預dự 凡phàm 流lưu 。 超siêu 羣quần 拔bạt 萃tụy 。 是thị 為vi 形hình 儀nghi 挺đĩnh 特đặc 。

記ký 曰viết 。 高cao 僧Tăng 法pháp 安an 是thị 其kỳ 人nhân 也dã 。 安an 身thân 長trường 八bát 尺xích 。 有hữu 三tam 絕tuyệt 。 一nhất 風phong 儀nghi 挺đĩnh 特đặc 。 二nhị 解giải 義nghĩa 窮cùng 深thâm 。 三tam 精tinh 進tấn 潔khiết 己kỷ 。 景cảnh 德đức 雲vân 法Pháp 師sư 曰viết 。 游du 三tam 藏tạng 之chi 教giáo 海hải 。 玩ngoạn 六lục 經kinh 之chi 詞từ 林lâm 。 言ngôn 不bất 妄vọng 談đàm 。 語ngữ 有hữu 典điển 據cứ 。 此thử 之chi 謂vị 焉yên 。 典điển 謂vị 典điển 籍tịch 。 即tức 諸chư 經kinh 律luật 也dã 。 章chương 謂vị 章chương 註chú 即tức 解giải 釋thích 經kinh 律luật 之chi 語ngữ 也dã 。 傍bàng 謂vị 近cận 傍bàng 。 稽khể 謂vị 稽khể 考khảo 。 古cổ 謂vị 古cổ 德đức 之chi 言ngôn 句cú 也dã 。

○# 四tứ 擇trạch 友hữu

遠viễn 行hành 要yếu 假giả 良lương 朋bằng 。 數sác 數sác 清thanh 於ư 耳nhĩ 目mục 。 住trụ 止chỉ 必tất 須tu 擇trạch 伴bạn 。

時thời 時thời 聞văn 於ư 未vị 聞văn 。 故cố 云vân 。 生sanh 我ngã 者giả 父phụ 母mẫu 。 成thành 我ngã 者giả 朋bằng 友hữu 。

上thượng 二nhị 句cú 行hành 藉tạ 友hữu 益ích 。 次thứ 二nhị 句cú 居cư 須tu 伴bạn 利lợi 。 後hậu 二nhị 句cú 生sanh 成thành 之chi 德đức 。 謂vị 行hành 要yếu 良lương 朋bằng 。 數số 以dĩ 利lợi 益ích 之chi 言ngôn 。 清thanh 於ư 耳nhĩ 目mục 。 居cư 須tu 善thiện 伴bạn 。

時thời 以dĩ 未vị 所sở 聞văn 法Pháp 。 而nhi 令linh 聞văn 之chi 。 耳nhĩ 目mục 清thanh 則tắc 見kiến 地địa 正chánh 。 聞văn 未vị 聞văn 則tắc 勝thắng 解giải 生sanh 。 解giải 生sanh 則tắc 悟ngộ 入nhập 無vô 生sanh 。 見kiến 正chánh 則tắc 不bất 受thọ 渠cừ 瞞man 。 是thị 故cố 父phụ 母mẫu 。 有hữu 生sanh 身thân 之chi 恩ân 。 師sư 友hữu 有hữu 成thành 立lập 之chi 德đức 。 所sở 以dĩ 聞văn 思tư 悟ngộ 入nhập 。 成thành 長trường/trưởng 法Pháp 身thân 。 實thật 由do 師sư 友hữu 之chi 力lực 也dã 。

記ký 曰viết 。 假giả 者giả 。 藉tạ 也dã 。 良lương 朋bằng 者giả 。 義nghĩa 友hữu 也dã 。 又hựu 同đồng 門môn 曰viết 朋bằng 。 同đồng 志chí 相tương 交giao 曰viết 友hữu 。 擇trạch 伴bạn 者giả 。 家gia 語ngữ 云vân 。 君quân 子tử 居cư 必tất 擇trạch 眾chúng 。 遊du 必tất 擇trạch 方phương 。 文văn 中trung 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 云vân 。 君quân 子tử 先tiên 擇trạch 而nhi 後hậu 交giao 。 故cố 寡quả 尤vưu 。 小tiểu 人nhân 先tiên 交giao 。 而nhi 後hậu 擇trạch 。 故cố 多đa 怨oán 。 若nhược 擇trạch 其kỳ 善thiện 者giả 而nhi 從tùng 之chi 。 見kiến 賢hiền 而nhi 思tư 齊tề 之chi 。 是thị 為vi 善thiện 擇trạch 益ích 友hữu 。 如như 捨xả 緣duyên 銘minh 云vân 。 邪tà 師sư 惡ác 友hữu 。 畏úy 若nhược 狼lang 虎hổ 。 善thiện 導đạo 良lương 朋bằng 。 親thân 如như 父phụ 母mẫu 。 低đê 心tâm 似tự 地địa 。 緘giam 口khẩu 如như 愚ngu 。 摧tồi 挫tỏa 我ngã 人nhân 。 消tiêu 停đình 意ý 氣khí 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 博bác 問vấn 先tiên 知tri 。 決quyết 擇trạch 之chi 次thứ 。 如như 履lý 輕khinh 水thủy 。 必tất 須tu 側trắc 耳nhĩ 目mục 而nhi 奉phụng 玄huyền 音âm 。 肅túc 情tình 塵trần 而nhi 賞thưởng 幽u 致trí 。 忘vong 言ngôn 晏# 旨chỉ 。 濯trạc 慮lự 飡xan 微vi 。 夕tịch 惕dịch 朝triêu 詢tuân 。 不bất 濫lạm 絲ti 髮phát 。 如như 是thị 則tắc 乃nãi 可khả 潛tiềm 形hình 山sơn 谷cốc 。 寂tịch 累lũy/lụy/luy 絕tuyệt 羣quần 哉tai 。

親thân 附phụ 善thiện 者giả 。 如như 霧vụ 露lộ 中trung 行hành 。 雖tuy 不bất 濕thấp 衣y 。

時thời 時thời 有hữu 潤nhuận 。

上thượng 句cú 是thị 親thân 善thiện 。 下hạ 三tam 句cú 喻dụ 善thiện 益ích 。 親thân 附phụ 。 猶do 親thân 近cận 也dã 。 善thiện 者giả 乃nãi 善Thiện 知Tri 識Thức 諸chư 良lương 朋bằng 也dã 。 霧vụ 露lộ 喻dụ 善thiện 友hữu 。 行hành 喻dụ 親thân 附phụ 。 不bất 濕thấp 衣y 。 喻dụ 未vị 證chứng 。 有hữu 潤nhuận 喻dụ 善thiện 益ích 。 謂vị 親thân 近cận 善thiện 者giả 。 雖tuy 不bất 立lập 證chứng 無vô 生sanh 。 而nhi 朝triêu 聞văn 夕tịch 益ích 。 足túc 以dĩ 潤nhuận 澤trạch 心tâm 田điền 。 如như 本bổn 行hạnh 經kinh 佛Phật 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 若nhược 有hữu 手thủ 執chấp 沉trầm 水thủy 香hương 。 及cập 以dĩ 麝xạ 香hương 藿hoắc 香hương 等đẳng 。 須tu 臾du 執chấp 持trì 香hương 自tự 染nhiễm 。 親thân 附phụ 善thiện 友hữu 亦diệc 復phục 然nhiên 。 若nhược 人nhân 親thân 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 隨tùy 順thuận 彼bỉ 等đẳng 所sở 業nghiệp 行hành 。 雖tuy 不bất 現hiện 證chứng 世thế 間gian 利lợi 。 未vị 來lai 當đương 得đắc 盡tận 苦khổ 因nhân 。 又hựu 與dữ 善thiện 師sư 相tương 值trị 者giả 。 得đắc 免miễn 眾chúng 苦khổ 。 與dữ 惡ác 師sư 相tương 值trị 者giả 。 則tắc 習tập 惡ác 事sự 。 不bất 離ly 眾chúng 禍họa 。 示thị 語ngữ 後hậu 世thế 之chi 人nhân 。 不bất 可khả 不bất 慎thận 。

記ký 曰viết 。 朋bằng 友hữu 相tương/tướng 資tư 曰viết 麗lệ 澤trạch 。 謂vị 彼bỉ 此thử 交giao 潤nhuận 。 猶do 雨vũ 澤trạch 也dã 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 雖tuy 有hữu 世thế 智trí 。 若nhược 無vô 勝thắng 友hữu 。 常thường 迷mê 道đạo 故cố 。 未vị 能năng 自tự 悟ngộ 。 要yếu 須tu 良lương 友hữu 也dã 。 善Thiện 知Tri 識Thức 者giả 。 聞văn 名danh 為vi 知tri 。 見kiến 形hình 為vi 識thức 。 是thị 人nhân 益ích 我ngã 。 菩Bồ 提Đề 之chi 道Đạo 。 名danh 善Thiện 知Tri 識Thức 。 惡ác 師sư 者giả 。 如như 河hà 北bắc 空không 人nhân 。 無vô 禁cấm 捉tróc 蛇xà 。 阿a 梨lê 吒tra 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 是thị 也dã 。

狎hiệp 習tập 惡ác 者giả 。 長trường/trưởng 惡ác 知tri 見kiến 。 曉hiểu 夕tịch 造tạo 惡ác 。 即tức 目mục 交giao 報báo 。 歿một 後hậu 沉trầm 淪luân 。 一nhất 失thất 人nhân 身thân 。 萬vạn 劫kiếp 不bất 復phục 。

上thượng 句cú 近cận 惡ác 。 下hạ 六lục 句cú 明minh 惡ác 過quá 失thất 。 又hựu 第đệ 二nhị 句cú 是thị 惡ác 見kiến 。 第đệ 三tam 句cú 是thị 惡ác 因nhân 。 第đệ 四tứ 句cú 是thị 現hiện 報báo 。 第đệ 五ngũ 句cú 是thị 生sanh 報báo 。 第đệ 七thất 句cú 是thị 後hậu 報báo 。 狎hiệp 習tập 者giả 。 親thân 近cận 薰huân 習tập 也dã 。 惡ác 者giả 即tức 惡ác 知tri 識thức 不bất 善thiện 之chi 友hữu 也dã 。 長trường/trưởng 惡ác 知tri 見kiến 者giả 。 由do 被bị 熏huân 故cố 。 增tăng 長trưởng 惡ác 覺giác 。 不bất 正chánh 之chi 見kiến 。 故cố 經Kinh 云vân 。 無vô 知tri 無vô 善thiện 識thức 。 惡ác 友hữu 損tổn 正chánh 行hạnh 。 蜘tri 蛛chu 落lạc 乳nhũ 中trung 。 是thị 乳nhũ 轉chuyển 成thành 毒độc 。 曉hiểu 夕tịch 造tạo 惡ác 者giả 。 見kiến 既ký 不bất 正chánh 。 終chung 日nhật 惟duy 造tạo 。 不bất 善thiện 之chi 業nghiệp 。 即tức 目mục 交giao 報báo 者giả 。 業nghiệp 因nhân 已dĩ 積tích 。 惡ác 果quả 斯tư 至chí 。 因nhân 果quả 不bất 亡vong 。 故cố 即tức 目mục 前tiền 交giao 報báo 。 歿một 後hậu 沉trầm 淪luân 者giả 。 死tử 墮đọa 三tam 途đồ 也dã 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 若nhược 人nhân 親thân 近cận 惡ác 知tri 識thức 。 現hiện 世thế 不bất 得đắc 好hảo/hiếu 名danh 稱xưng 。 必tất 以dĩ 惡ác 友hữu 相tương 親thân 近cận 。 當đương 來lai 亦diệc 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 獄Ngục 。 一nhất 失thất 人nhân 身thân 者giả 。 從tùng 此thử 失thất 卻khước 人nhân 道đạo 也dã 。 萬vạn 劫kiếp 不bất 復phục 者giả 。 惡ác 因nhân 非phi 一nhất 。 惡ác 果quả 難nan 盡tận 。 故cố 得đắc 人nhân 身thân 。 如như 爪trảo 上thượng 土thổ 。 墮đọa 落lạc 三tam 途đồ 。 猶do 大đại 地địa 坭# 。 得đắc 人nhân 身thân 者giả 。 如như 龜quy 值trị 穴huyệt 。 可khả 不bất 艱gian 哉tai 。

記ký 曰viết 。 現hiện 報báo 者giả 。 今kim 生sanh 作tác 善thiện 作tác 惡ác 。 即tức 今kim 生sanh 現hiện 受thọ 其kỳ 報báo 。 生sanh 報báo 者giả 。 今kim 生sanh 所sở 作tác 善thiện 惡ác 。 來lai 生sanh 方phương 報báo 。 後hậu 報báo 者giả 。 今kim 生sanh 所sở 作tác 善thiện 惡ác 。 來lai 生sanh 未vị 報báo 。 於ư 後hậu 後hậu 生sanh 。 乃nãi 至chí 百bách 劫kiếp 。 千thiên 生sanh 方phương 報báo 。 業nghiệp 因nhân 即tức 三tam 毒độc 十thập 惡ác 。 猶do 此thử 因nhân 故cố 。 便tiện 感cảm 當đương 來lai 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 畜súc 生sanh 惡ác 果quả 也dã 。 地địa 獄ngục 日nhật 長trường/trưởng 。 壽thọ 命mạng 難nạn 盡tận 。 罪tội 若nhược 未vị 畢tất 。 此thử 界giới 壞hoại 時thời 。 復phục 寄ký 他tha 方phương 。 地địa 獄ngục 罪tội 報báo 若nhược 盡tận 。 更cánh 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 壽thọ 亦diệc 無vô 窮cùng 。 復phục 生sanh 畜súc 生sanh 。 牛ngưu 馬mã 禽cầm 獸thú 魚ngư 鱉miết 等đẳng 形hình 。 受thọ 身thân 非phi 一nhất 。 故cố 云vân 萬vạn 劫kiếp 難nạn/nan 復phục 值trị 穴huyệt 者giả 。 經kinh 譬thí 人nhân 身thân 難nan 得đắc 。 如như 巨cự 海hải 內nội 。 有hữu 一nhất 楂# 穴huyệt 。 隨tùy 風phong 東đông 西tây 。 海hải 中trung 有hữu 一nhất 盲manh 龜quy 。 過quá 一nhất 百bách 年niên 。 一nhất 舉cử 頭đầu 。 欲dục 穿xuyên 楂# 穴huyệt 。 海hải 既ký 無vô 涯nhai 。 木mộc 隨tùy 風phong 漂phiêu 。 龜quy 復phục 無vô 目mục 。 百bách 年niên 一nhất 出xuất 。 而nhi 欲dục 值trị 之chi 。 豈khởi 可khả 得đắc 哉tai 。 楂# 音âm 茶trà 。 水thủy 中trung 浮phù 木mộc 也dã 。

○# 五ngũ 結kết 誨hối

忠trung 言ngôn 逆nghịch 耳nhĩ 。 豈khởi 不bất 銘minh 心tâm 者giả 哉tai 。

上thượng 句cú 示thị 誨hối 。 下hạ 句cú 勸khuyến 持trì 。 古cổ 云vân 。 苦khổ 口khẩu 正chánh 是thị 良lương 藥dược 。 逆nghịch 耳nhĩ 必tất 是thị 忠trung 言ngôn 。 大đại 師sư 如như 此thử 婆bà 心tâm 激kích 切thiết 。 鐵thiết 石thạch 人nhân 也dã 汗hãn 流lưu 。 其kỳ 有hữu 血huyết 性tánh 者giả 。 可khả 不bất 大đại 生sanh 慚tàm 愧quý 。 銘minh 刻khắc 心tâm 腑phủ 。 為vi 終chung 身thân 龜quy 鑒giám 哉tai 。

○# 六lục 潛tiềm 修tu

便tiện 能năng 澡táo 心tâm 育dục 德đức 。 晦hối 跡tích 韜# 名danh 。 蘊uẩn 素tố 精tinh 神thần 。 喧huyên 囂hiêu 止chỉ 絕tuyệt 。

上thượng 二nhị 句cú 內nội 濯trạc 外ngoại 晦hối 。 下hạ 二nhị 句cú 內nội 蘊uẩn 外ngoại 絕tuyệt 。 夫phu 欲dục 淨tịnh 心tâm 培bồi 德đức 。 必tất 須tu 遁độn 跡tích 灰hôi 名danh 。 蘊uẩn 潔khiết 澄trừng 神thần 。 非phi 喧huyên 囂hiêu 止chỉ 絕tuyệt 莫mạc 能năng 。 澡táo 心tâm 則tắc 惑hoặc 習tập 便tiện 除trừ 。 育dục 德đức 而nhi 道đạo 自tự 高cao 。 精tinh 神thần 蘊uẩn 。 則tắc 六lục 根căn 澹đạm 然nhiên 。 喧huyên 囂hiêu 絕tuyệt 。 則tắc 寂tịch 慮lự 寧ninh 神thần 。 名danh 跡tích 晦hối 。 而nhi 人nhân 神thần 莫mạc 測trắc 。 水thủy 邊biên 林lâm 下hạ 。 長trưởng 養dưỡng 聖thánh 胎thai 。 斯tư 之chi 謂vị 歟# 。

記ký 曰viết 。 澡táo 育dục 蘊uẩn 習tập 。 是thị 內nội 因nhân 自tự 力lực 。 晦hối 韜# 止chỉ 絕tuyệt 。 是thị 外ngoại 緣duyên 助trợ 力lực 。 然nhiên 真Chân 如Như 體thể 性tánh 。 本bổn 自tự 虗hư 淨tịnh 。 而nhi 為vi 無vô 量lượng 。 煩phiền 惱não 垢cấu 之chi 所sở 染nhiễm 。 若nhược 不bất 假giả 內nội 因nhân 外ngoại 緣duyên 交giao 熏huân 。 種chủng 種chủng 淘đào 汰# 。 則tắc 無vô 由do 得đắc 淨tịnh 。 復phục 本bổn 真chân 明minh 。 故cố 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 行hành 者giả 為vi 折chiết 伏phục 煩phiền 惱não 。 故cố 應ưng 遠viễn 離ly 憒hội 鬧náo 。 常thường 處xứ 寂tịch 靜tĩnh 。 修tu 習tập 頭đầu 陀đà 等đẳng 行hành 。 溈# 山sơn 云vân 。 一nhất 念niệm 頓đốn 悟ngộ 自tự 理lý 。 猶do 有hữu 無vô 始thỉ 曠khoáng 劫kiếp 習tập 氣khí 。 未vị 能năng 頓đốn 淨tịnh 。 須tu 教giáo 渠cừ 淨tịnh 除trừ 現hiện 業nghiệp 流lưu 識thức 。 即tức 是thị 修tu 也dã 。 不bất 可khả 別biệt 有hữu 法pháp 教giáo 渠cừ 修tu 行hành 趣thú 向hướng 。 從tùng 聞văn 入nhập 理lý 。 聞văn 理lý 深thâm 妙diệu 。 心tâm 自tự 圓viên 明minh 。 不bất 居cư 惑hoặc 地địa 。 以dĩ 要yếu 言ngôn 之chi 。 則tắc 實thật 際tế 理lý 地địa 不bất 受thọ 一nhất 塵trần 。 萬vạn 行hạnh 門môn 中trung 不bất 捨xả 一nhất 法pháp 。 若nhược 也dã 單đơn 刀đao 直trực 入nhập 。 則tắc 聖thánh 凡phàm 情tình 盡tận 。 體thể 露lộ 真chân 常thường 。 理lý 事sự 不bất 二nhị 。 即tức 如như 如như 佛Phật 矣hĩ 。 蘊uẩn 素tố 精tinh 神thần 者giả 。 心tâm 之chi 最tối 靈linh 曰viết 情tình 。 靈linh 而nhi 難nan 測trắc 曰viết 神thần 。 心tâm 彌di 靜tĩnh 而nhi 行hành 彌di 廣quảng 。 與dữ 太thái 虗hư 而nhi 合hợp 其kỳ 德đức 。 精tinh 神thần 蘊uẩn 而nhi 心tâm 愈dũ 明minh 。 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。 故cố 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 調điệu 古cổ 神thần 清thanh 風phong 自tự 高cao 。 神thần 清thanh 慮lự 淨tịnh 。 細tế 而nhi 研nghiên 之chi 。 此thử 之chi 謂vị 焉yên 。 喧huyên 囂hiêu 止chỉ 絕tuyệt 者giả 。 謂vị 內nội 蘊uẩn 般Bát 若Nhã 以dĩ 潔khiết 精tinh 神thần 。 外ngoại 絕tuyệt 聲thanh 色sắc 以dĩ 淨tịnh 六lục 根căn 。 由do 納nạp 忠trung 言ngôn 。 便tiện 能năng 如như 是thị 也dã 。 晦hối 跡tích 。 猶do 隱ẩn 跡tích 也dã 。 韜# 音âm 叨# 。 藏tạng 也dã 。 囂hiêu 音âm 鴞# 。 喧huyên 閙náo 也dã 。 澹đạm 謂vị 澹đạm 泊bạc 。 恬điềm 靜tĩnh 無vô 為vi 也dã 。

△# 二nhị 禪thiền 教giáo 二nhị

一nhất 禪thiền 學học 。 二nhị 教giáo 理lý 。

○# 一nhất 禪thiền 學học 二nhị

一nhất 示thị 法pháp 。 二nhị 讚tán 勉miễn 。

○# 一nhất 示thị 法pháp

若nhược 欲dục 參tham 禪thiền 學học 道Đạo 。 頓đốn 超siêu 方phương 便tiện 之chi 門môn 。 心tâm 契khế 玄huyền 津tân 。 研nghiên 幾kỷ 精tinh 要yếu 。 決quyết 擇trạch 深thâm 奧áo 。 啟khải 悟ngộ 真chân 源nguyên 。

初sơ 二nhị 句cú 標tiêu 宗tông 。 第đệ 三tam 句cú 得đắc 旨chỉ 。 第đệ 四tứ 五ngũ 句cú 窮cùng 理lý 。 第đệ 六lục 句cú 達đạt 源nguyên 。 又hựu 第đệ 三tam 句cú 見kiến 道đạo 。 第đệ 四tứ 五ngũ 句cú 是thị 操thao 履lý 。 即tức 尋tầm 流lưu 也dã 。 第đệ 六lục 句cú 悟ngộ 本bổn 。 是thị 達đạt 源nguyên 也dã 。 參tham 謂vị 參tham 直trực 指chỉ 之chi 禪thiền 。 學học 謂vị 學học 無vô 上thượng 之chi 道Đạo 。 頓đốn 超siêu 方phương 便tiện 之chi 門môn 者giả 。 泯mẫn 絕tuyệt 權quyền 乘thừa 。 不bất 落lạc 階giai 級cấp 。 心tâm 契khế 玄huyền 津tân 者giả 。 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 便tiện 與dữ 道đạo 合hợp 。 研nghiên 幾kỷ 精tinh 要yếu 者giả 。 研nghiên 覈# 也dã 。 幾kỷ 心tâm 也dã 。 幽u 微vi 也dã 。 謂vị 研nghiên 覈# 自tự 心tâm 至chí 理lý 之chi 幽u 微vi 。 故cố 曰viết 精tinh 要yếu 。 決quyết 擇trạch 深thâm 奧áo 者giả 。 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 。 決quyết 斷đoán 揀giản 擇trạch 。 去khứ 其kỳ 麤thô 淺thiển 。 擇trạch 取thủ 幽u 玄huyền 。 啟khải 悟ngộ 真chân 源nguyên 者giả 。 窮cùng 源nguyên 極cực 底để 也dã 。

記ký 曰viết 。 方phương 便tiện 者giả 。 權quyền 方phương 宜nghi 便tiện 。 即tức 權quyền 乘thừa 之chi 教giáo 。 教giáo 有hữu 權quyền 寔thật 。 權quyền 則tắc 躡niếp 事sự 。 寔thật 乃nãi 窮cùng 理lý 。 故cố 云vân 窮cùng 源nguyên 。 若nhược 歷lịch 三tam 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 。 廣quảng 修tu 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 而nhi 證chứng 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。 皆giai 是thị 權quyền 乘thừa 。 思tư 益ích 經Kinh 云vân 。 得đắc 諸chư 法pháp 正chánh 性tánh 者giả 。 不bất 從tùng 一nhất 地Địa 至chí 一nhất 地Địa 。 故cố 曰viết 不bất 落lạc 階giai 級cấp 。 言ngôn 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 便tiện 與dữ 道đạo 合hợp 者giả 。 謂vị 若nhược 得đắc 稱xưng 真chân 。 則tắc 無vô 惑hoặc 可khả 斷đoạn 。 無vô 理lý 可khả 證chứng 。 無vô 行hành 可khả 修tu 。 無vô 位vị 可khả 得đắc 。 故cố 曰viết 便tiện 與dữ 道đạo 合hợp 。 心tâm 雖tuy 契khế 道đạo 。 力lực 不bất 自tự 由do 。 見kiến 有hữu 幻huyễn 相tương/tướng 未vị 除trừ 。 空không 塵trần 未vị 脫thoát 。 應ưng 以dĩ 如như 幻huyễn 之chi 智trí 。 斷đoạn 幻huyễn 惑hoặc 。 證chứng 幻huyễn 理lý 。 修tu 幻huyễn 行hành 。 求cầu 幻huyễn 位vị 。 故cố 曰viết 研nghiên 覈# 自tự 心tâm 至chí 理lý 。 擇trạch 取thủ 幽u 玄huyền 。 直trực 須tu 斷đoạn 至chí 無vô 斷đoạn 。 證chứng 至chí 無vô 證chứng 。 方phương 曰viết 窮cùng 源nguyên 極cực 底để 。 圭# 峰phong 云vân 。 然nhiên 禪thiền 定định 一nhất 行hành 。 最tối 為vi 神thần 妙diệu 。 能năng 發phát 起khởi 性tánh 上thượng 。 無vô 漏lậu 智trí 慧tuệ 。 一nhất 切thiết 妙diệu 用dụng 萬vạn 行hạnh 萬vạn 德đức 。 乃nãi 至chí 神thần 通thông 光quang 明minh 。 皆giai 從tùng 定định 發phát 。 故cố 三tam 乘thừa 人nhân 。 欲dục 求cầu 聖thánh 道Đạo 。 必tất 須tu 修tu 禪thiền 。 離ly 此thử 無vô 門môn 。 離ly 此thử 無vô 路lộ 。 至chí 於ư 求cầu 生sanh 淨tịnh 土độ 。 亦diệc 修tu 十thập 六lục 觀quán 禪thiền 。 及cập 念Niệm 佛Phật 三Tam 昧Muội 。 般Bát 舟Chu 三Tam 昧Muội 等đẳng 也dã 。 又hựu 真chân 性tánh 。 即tức 不bất 垢cấu 不bất 淨tịnh 。 凡phàm 聖thánh 無vô 差sai 。 禪thiền 門môn 。 則tắc 有hữu 淺thiển 有hữu 深thâm 。 階giai 級cấp 殊thù 等đẳng 。 若nhược 帶đái 異dị 計kế 。 欣hân 上thượng 厭yếm 下hạ 。 而nhi 修tu 者giả 。 是thị 外ngoại 道đạo 禪thiền 。 若nhược 正chánh 信tín 因nhân 果quả 。 亦diệc 以dĩ 欣hân 厭yếm 而nhi 修tu 者giả 。 是thị 凡phàm 夫phu 禪thiền 。 悟ngộ 我ngã 空không 偏thiên 真chân 之chi 理lý 而nhi 修tu 者giả 。 是thị 小Tiểu 乘Thừa 禪thiền 。 悟ngộ 我ngã 法pháp 二nhị 空không 。 所sở 顯hiển 真chân 理lý 而nhi 修tu 者giả 。 是thị 大Đại 乘Thừa 禪thiền 。 若nhược 頓đốn 悟ngộ 自tự 心tâm 。 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 元nguyên 無vô 煩phiền 惱não 。 無vô 漏lậu 智trí 性tánh 。 本bổn 自tự 具cụ 足túc 。 此thử 心tâm 即tức 佛Phật 。 畢tất 竟cánh 無vô 異dị 。 依y 此thử 而nhi 修tu 者giả 。 是thị 最tối 上thượng 禪thiền 。 亦diệc 名danh 如Như 來Lai 清thanh 淨tịnh 禪thiền 。 亦diệc 名danh 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 。 亦diệc 名danh 真Chân 如Như 三tam 昧muội 。 此thử 是thị 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 根căn 本bổn 。 若nhược 能năng 念niệm 念niệm 修tu 習tập 。 自tự 然nhiên 漸tiệm 得đắc 百bách 千thiên 三tam 昧muội 。 達đạt 磨ma 門môn 下hạ 。 展triển 轉chuyển 相tương 傳truyền 者giả 。 是thị 此thử 禪thiền 也dã 。 達đạt 磨ma 未vị 到đáo 。 古cổ 來lai 高cao 僧Tăng 。 皆giai 依y 前tiền 四tứ 禪thiền 八bát 定định 修tu 之chi 。 並tịnh 得đắc 功công 用dụng 。 天thiên 台thai 南nam 嶽nhạc 。 令linh 依y 三tam 諦đế 之chi 理lý 。 修tu 三tam 止chỉ 三tam 觀quán 。 教giáo 義nghĩa 雖tuy 最tối 玄huyền 最tối 妙diệu 。 然nhiên 其kỳ 趣thú 入nhập 門môn 戶hộ 次thứ 第đệ 。 亦diệc 只chỉ 是thị 前tiền 之chi 諸chư 禪thiền 行hành 相tương/tướng 。 獲hoạch 證chứng 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 之chi 階giai 梯thê 。 唯duy 達đạt 磨ma 所sở 傳truyền 者giả 。 頓đốn 同đồng 佛Phật 體thể 。 逈huýnh 異dị 諸chư 門môn 。 故cố 宗tông 習tập 者giả 。 難nan 得đắc 其kỳ 旨chỉ 。 得đắc 即tức 成thành 佛Phật 。 疾tật 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 失thất 則tắc 成thành 邪tà 。 速tốc 入nhập 途đồ 炭thán 。 亦diệc 隨tùy 人nhân 之chi 根căn 器khí 。 禪thiền 名danh 雖tuy 同đồng 。 而nhi 門môn 不bất 一nhất 。 深thâm 入nhập 一nhất 門môn 。 皆giai 證chứng 道Đạo 果Quả 。 如như 石thạch 膏cao 一nhất 物vật 。 性tánh 分phần/phân 冷lãnh 熱nhiệt 。 南nam 石thạch 性tánh 冷lãnh 。 北bắc 石thạch 性tánh 熱nhiệt 。 其kỳ 熱nhiệt 病bệnh 者giả 。 應ưng 服phục 南nam 石thạch 。 其kỳ 冷lãnh 病bệnh 者giả 。 應ưng 服phục 北bắc 石thạch 。 以dĩ 愈dũ 病bệnh 為vi 最tối 。 出xuất 世thế 為vi 要yếu 。 學học 者giả 思tư 之chi 。 自tự 取thủ 決quyết 焉yên 。 三tam 止chỉ 者giả 。 一nhất 體thể 真chân 止chỉ 。 謂vị 體thể 達đạt 無vô 明minh 妄vọng 想tưởng 。 即tức 實thật 相tướng 之chi 真chân 。 二nhị 方phương 便tiện 隨tùy 緣duyên 止chỉ 。 謂vị 隨tùy 緣duyên 歷lịch 境cảnh 。 安an 心tâm 不bất 動động 。 三tam 離ly 二nhị 邊biên 分phân 別biệt 止chỉ 。 謂vị 不bất 分phân 別biệt 生sanh 死tử 涅Niết 盤Bàn 。 有hữu 無vô 之chi 相tướng 。 三tam 觀quán 者giả 。 一nhất 空không 觀quán 。 二nhị 假giả 觀quán 。 三tam 中trung 觀quán 。 三tam 諦đế 者giả 。 一nhất 真Chân 諦Đế 。 二nhị 俗tục 諦đế 。 三tam 中trung 諦đế 。 謂vị 觀quán 一nhất 念niệm 之chi 心tâm 。 即tức 具cụ 三tam 諦đế 之chi 法pháp 。 若nhược 觀quán 心tâm 空không 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 空không 。 即tức 是thị 真Chân 諦Đế 。 若nhược 觀quán 心tâm 假giả 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 假giả 。 即tức 是thị 俗tục 諦đế 。 若nhược 觀quán 心tâm 中trung 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 中trung 。 即tức 是thị 中trung 諦đế 。 此thử 之chi 三tam 觀quán 。 全toàn 由do 性tánh 發phát 。 實thật 非phi 修tu 成thành 。 故cố 於ư 一nhất 心tâm 宛uyển 有hữu 三tam 用dụng 。 所sở 謂vị 一nhất 心tâm 三tam 觀quán 是thị 也dã 。 又hựu 三tam 一nhất 無vô 礙ngại 。 即tức 是thị 圓viên 融dung 三tam 諦đế 。 廣quảng 如như 別biệt 釋thích 。

博bác 問vấn 先tiên 知tri 。 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 此thử 宗tông 難nan 得đắc 其kỳ 妙diệu 。 切thiết 須tu 子tử 細tế 用dụng 心tâm 。 可khả 中trung 頓đốn 悟ngộ 正chánh 因nhân 。 便tiện 是thị 出xuất 塵trần 階giai 漸tiệm 。

初sơ 二nhị 句cú 參tham 請thỉnh 師sư 友hữu 。 次thứ 二nhị 句cú 宗tông 幽u 理lý 致trí 。 後hậu 二nhị 句cú 悟ngộ 本bổn 惑hoặc 除trừ 。 謂vị 此thử 直trực 指chỉ 之chi 宗tông 。 乃nãi 心tâm 地địa 法Pháp 門môn 。 非phi 麤thô 心tâm 淺thiển 學học 者giả 能năng 得đắc 其kỳ 妙diệu 。 故cố 須tu 參tham 問vấn 知tri 識thức 。 請thỉnh 益ích 善thiện 友hữu 。 得đắc 悟ngộ 真chân 源nguyên 。 為vi 心tâm 地địa 之chi 正chánh 因nhân 。 惑hoặc 淘đào 業nghiệp 解giải 。 塵trần 勞lao 漸tiệm 出xuất 。 所sở 謂vị 理lý 雖tuy 頓đốn 悟ngộ 。 事sự 要yếu 漸tiệm 除trừ 是thị 也dã 。

記ký 曰viết 。 先tiên 知tri 善thiện 友hữu 。 是thị 正chánh 緣duyên 。 欲dục 得đắc 正chánh 因nhân 。 必tất 得đắc 正chánh 緣duyên 相tương 助trợ 。 玄huyền 之chi 又hựu 玄huyền 曰viết 妙diệu 。 凡phàm 聖thánh 路lộ 絕tuyệt 曰viết 宗tông 幽u 。 言ngôn 思tư 所sở 不bất 能năng 及cập 曰viết 理lý 致trí 。 無vô 窮cùng 幽u 之chi 智trí 曰viết 麤thô 心tâm 。 非phi 廣quảng 參tham 博bác 問vấn 曰viết 淺thiển 學học 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 應ưng 當đương 博bác 問vấn 先tiên 知tri 。 伏phục 膺ưng 誠thành 懇khẩn 。 執chấp 掌chưởng 屈khuất 膝tất 。 整chỉnh 意ý 端đoan 容dung 。 曉hiểu 夜dạ 忘vong 疲bì 。 始thỉ 終chung 虔kiền 仰ngưỡng 。 折chiết 挫tỏa 身thân 口khẩu 。 蠲quyên 矜căng 怠đãi 慢mạn 。 不bất 顧cố 形hình 骸hài 。 專chuyên 精tinh 至chí 道đạo 者giả 。 可khả 謂vị 澄trừng 神thần 方phương 寸thốn 歟# 。

此thử 則tắc 破phá 三tam 界giới 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。

上thượng 句cú 總tổng 標tiêu 。 下hạ 句cú 別biệt 出xuất 。 斯tư 明minh 眾chúng 生sanh 依y 正chánh 二nhị 報báo 。 約ước 依y 報báo 則tắc 分phần/phân 三tam 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 處xứ 。 論luận 正chánh 報báo 則tắc 具cụ 四tứ 生sanh 十thập 二nhị 類loại 有hữu 。 此thử 則tắc 者giả 。 舉cử 上thượng 彰chương 下hạ 之chi 詞từ 。 以dĩ 頓đốn 悟ngộ 出xuất 塵trần 。 故cố 破phá 界giới 有hữu 。 原nguyên 界giới 因nhân 心tâm 建kiến 。 心tâm 悟ngộ 則tắc 界giới 破phá 。 有hữu 從tùng 妄vọng 立lập 。 妄vọng 息tức 則tắc 有hữu 空không 。 故cố 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 諸chư 法pháp 所sở 生sanh 。 唯duy 心tâm 所sở 現hiện 。 一nhất 切thiết 因nhân 果quả 。 世thế 界giới 微vi 塵trần 。 因nhân 心tâm 成thành 體thể 。 一nhất 人nhân 發phát 真chân 歸quy 源nguyên 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 盡tận 成thành 消tiêu 殞vẫn 。 古cổ 德đức 云vân 。 若nhược 人nhân 識thức 得đắc 心tâm 。 大đại 地địa 無vô 寸thốn 土thổ/độ 。 斯tư 則tắc 一nhất 念niệm 頓đốn 悟ngộ 自tự 心tâm 。 而nhi 三tam 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 為vi 破phá 矣hĩ 。 三tam 界giới 者giả 。 欲dục 色sắc 。 無vô 色sắc 。 界giới 也dã 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 者giả 。 略lược 言ngôn 三tam 有hữu 。 廣quảng 言ngôn 九cửu 有hữu 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 以dĩ 破phá 邪tà 遣khiển 執chấp 。 故cố 分phần/phân 而nhi 言ngôn 之chi 。 欲dục 界giới 則tắc 四tứ 洲châu 。 四tứ 惡ác 趣thú 。 及cập 六lục 欲dục 天thiên 。 色sắc 界giới 則tắc 四tứ 禪thiền 。 及cập 梵Phạm 王Vương 。 無vô 想tưởng 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 。 無vô 色sắc 界giới 則tắc 四tứ 空không 天thiên 。 共cộng 為vi 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 也dã 。 然nhiên 梵Phạm 王Vương 無vô 想tưởng 。 及cập 五ngũ 淨tịnh 居cư 。 俱câu 在tại 四tứ 禪thiền 天thiên 中trung 。 而nhi 別biệt 出xuất 其kỳ 名danh 者giả 。 以dĩ 外ngoại 道đạo 計kế 梵Phạm 王Vương 為vi 常thường 。 是thị 生sanh 萬vạn 物vật 之chi 主chủ 。 計kế 無vô 想tưởng 以dĩ 無vô 心tâm 故cố 。 妄vọng 謂vị 涅Niết 槃Bàn 。 計kế 五ngũ 淨tịnh 居cư 。 為vi 真chân 解giải 脫thoát 。 故cố 經kinh 論luận 別biệt 出xuất 此thử 三tam 天thiên 。 為vi 對đối 破phá 外ngoại 道đạo 之chi 邪tà 計kế 也dã 。

記ký 曰viết 。 有hữu 云vân 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 中trung 。 有hữu 大đại 自tự 在tại 天thiên 王vương 處xứ 。 外ngoại 道đạo 之chi 人nhân 。 計kế 彼bỉ 天thiên 王vương 。 能năng 為vi 造tạo 化hóa 之chi 本bổn 。 歸quy 之chi 則tắc 得đắc 解giải 脫thoát 。 如Như 來Lai 為vi 破phá 此thử 見kiến 。 故cố 別biệt 標tiêu 之chi 。 四tứ 洲châu 者giả 。 東Đông 勝Thắng 身Thân 洲Châu 。 南Nam 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 。 西Tây 牛Ngưu 貨Hóa 洲Châu 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 四tứ 惡ác 趣thú 者giả 。 修tu 羅la 。 地địa 獄ngục 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 畜súc 生sanh 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 者giả 。 一nhất 四tứ 王vương 天thiên 。 二nhị 忉Đao 利Lợi 天thiên 。 三tam 夜dạ 摩ma 天thiên 。 四tứ 兜Đâu 率Suất 天thiên 。 五ngũ 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。 六lục 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 四tứ 空không 天thiên 者giả 。 一nhất 空không 處xứ 天thiên 。 二nhị 識thức 處xứ 天thiên 。 三tam 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 天Thiên 。 四tứ 非phi 非phi 想tưởng 處xứ 天thiên 。 四tứ 禪thiền 者giả 。 初sơ 禪thiền 有hữu 三tam 天thiên 。 謂vị 梵Phạm 眾chúng 天thiên 。 梵Phạm 輔phụ 天thiên 。 梵Phạm 王Vương 天thiên 。 二nhị 禪thiền 有hữu 三tam 天thiên 。 謂vị 少thiểu 光quang 天thiên 。 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。 光quang 音âm 天thiên 。 三tam 禪thiền 有hữu 三tam 天thiên 。 謂vị 少thiểu 淨tịnh 天thiên 。 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 天Thiên 。 徧biến 淨tịnh 天thiên 。 四tứ 禪thiền 有hữu 九cửu 天thiên 。 謂vị 無vô 雲vân 天thiên 。 無vô 想tưởng 天thiên 。 福phước 生sanh 天thiên 。 廣quảng 果quả 天thiên 。 無vô 煩phiền 天thiên 。 無vô 熱nhiệt 天thiên 。 善thiện 見kiến 天thiên 。 善thiện 現hiện 天thiên 。 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 後hậu 五ngũ 。 名danh 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 。 乃nãi 三tam 果quả 聖thánh 人nhân 所sở 居cư 。 亦diệc 云vân 五ngũ 那na 含hàm 天thiên 。 梵Phạm 王Vương 天thiên 。 居cư 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 中trung 間gian 。 無vô 想tưởng 在tại 第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。 言ngôn 九cửu 有hữu 者giả 。 即tức 九cửu 地địa 。 以dĩ 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 鬼quỷ 畜súc 地địa 獄ngục 。 總tổng 為vi 一nhất 地địa 。 色sắc 界giới 四tứ 禪thiền 為vi 四tứ 地địa 。 無vô 色sắc 界giới 四tứ 。 空không 為vi 四tứ 地địa 。 共cộng 為vi 九cửu 也dã 。

內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 。 盡tận 知tri 不bất 實thật 。 從tùng 心tâm 變biến 起khởi 。 悉tất 是thị 假giả 名danh 。

上thượng 二nhị 句cú 總tổng 相tương/tướng 。 下hạ 二nhị 句cú 別biệt 相tướng 。 內nội 則tắc 身thân 心tâm 。 外ngoại 則tắc 器khí 界giới 。 又hựu 內nội 是thị 四tứ 蘊uẩn 。 外ngoại 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 四tứ 蘊uẩn 是thị 心tâm 。 色sắc 蘊uẩn 是thị 身thân 。 身thân 即tức 四tứ 大đại 所sở 成thành 。 心tâm 乃nãi 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 器khí 界giới 是thị 眾chúng 生sanh 所sở 依y 之chi 境cảnh 。 即tức 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 界giới 。 數số 雖tuy 多đa 。 而nhi 不bất 出xuất 三tam 界giới 。 有hữu 情tình 雖tuy 眾chúng 。 而nhi 不bất 出xuất 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 如như 此thử 身thân 心tâm 器khí 界giới 。 悉tất 從tùng 妄vọng 念niệm 而nhi 有hữu 。 妄vọng 心tâm 無vô 體thể 。 分phân 別biệt 始thỉ 生sanh 。 了liễu 此thử 心tâm 境cảnh 元nguyên 虗hư 。 是thị 知tri 不bất 實thật 。 則tắc 五ngũ 蘊uẩn 身thân 心tâm 器khí 界giới 。 當đương 下hạ 不bất 可khả 得đắc 矣hĩ 。 從tùng 心tâm 變biến 起khởi 悉tất 是thị 假giả 名danh 者giả 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 認nhận 四tứ 大đại 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 緣duyên 影ảnh 。 為vi 自tự 心tâm 相tướng 。 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 無vô 我ngã 我ngã 所sở 。 畢tất 竟cánh 是thị 空không 。 而nhi 凡phàm 夫phu 迷mê 自tự 法Pháp 身thân 。 故cố 執chấp 四tứ 大đại 。 為vi 自tự 身thân 相tướng 。 六lục 塵trần 是thị 境cảnh 。 識thức 體thể 是thị 心tâm 。 心tâm 對đối 根căn 塵trần 。 即tức 有hữu 緣duyên 慮lự 相tương/tướng 起khởi 。 六lục 塵trần 是thị 所sở 緣duyên 。 妄vọng 識thức 是thị 能năng 緣duyên 。 六lục 塵trần 無vô 實thật 。 猶do 如như 影ảnh 像tượng 。 從tùng 識thức 所sở 變biến 。 舉cử 體thể 即tức 空không 。 故cố 此thử 緣duyên 心tâm 。 本bổn 無vô 有hữu 實thật 。 乃nãi 至chí 妄vọng 起khởi 凡phàm 聖thánh 見kiến 等đẳng 。 故cố 曰viết 悉tất 是thị 假giả 名danh 。 如như 是thị 了liễu 達đạt 。 即tức 知tri 本bổn 來lai 心tâm 性tánh 空không 淨tịnh 。 具cụ 足túc 圓viên 明minh 。 惑hoặc 不bất 能năng 染nhiễm 。 智trí 無vô 所sở 淨tịnh 。 虗hư 寂tịch 澄trừng 湛trạm 。 真chân 覺giác 靈linh 明minh 。 本bổn 非phi 緣duyên 慮lự 。 而nhi 眾chúng 生sanh 久cửu 迷mê 此thử 心tâm 。 妄vọng 認nhận 攀phàn 緣duyên 六lục 塵trần 影ảnh 像tượng 。 乍sạ 起khởi 乍sạ 滅diệt 虗hư 妄vọng 之chi 念niệm 。 以dĩ 為vi 自tự 心tâm 。 念niệm 念niệm 隨tùy 之chi 。 是thị 故cố 輪luân 迴hồi 。 三tam 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 也dã 。

記ký 曰viết 。 本bổn 來lai 心tâm 性tánh 既ký 非phi 染nhiễm 淨tịnh 。 云vân 何hà 而nhi 為vì 。 根căn 塵trần 識thức 等đẳng 所sở 惑hoặc 。 良lương 由do 眾chúng 生sanh 。 最tối 初sơ 不bất 覺giác 心tâm 起khởi 。 與dữ 生sanh 滅diệt 合hợp 成thành 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 復phục 由do 執chấp 此thử 為vi 我ngã 法pháp 。 故cố 轉chuyển 起khởi 餘dư 七thất 。 成thành 八bát 種chủng 識thức 。 各các 由do 識thức 體thể 。 起khởi 能năng 見kiến 分phần/phân 。 由do 能năng 見kiến 故cố 。 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 。 執chấp 取thủ 此thử 現hiện 為vi 定định 實thật 。 故cố 造tạo 種chủng 種chủng 別biệt 業nghiệp 共cộng 業nghiệp 。 故cố 內nội 感cảm 自tự 身thân 。 外ngoại 感cảm 器khí 界giới 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 既ký 由do 識thức 起khởi 。 故cố 盡tận 知tri 不bất 實thật 。 凡phàm 聖thánh 見kiến 等đẳng 者giả 。 謂vị 真Chân 如Như 界giới 內nội 。 絕tuyệt 生sanh 佛Phật 之chi 假giả 名danh 。 平bình 等đẳng 慧tuệ 中trung 。 無vô 自tự 他tha 之chi 形hình 相tướng 故cố 也dã 。 本bổn 文văn 四tứ 句cú 。 不bất 出xuất 色sắc 心tâm 二nhị 法pháp 。 元nguyên 色sắc 從tùng 心tâm 造tạo 。 全toàn 體thể 是thị 心tâm 。 故cố 經Kinh 云vân 。 三tam 界giới 無vô 別biệt 法pháp 。 惟duy 是thị 一nhất 心tâm 作tác 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 心tâm 能năng 為vì 一nhất 切thiết 。 法pháp 作tác 名danh 字tự 。 若nhược 無vô 心tâm 則tắc 無vô 。 一nhất 切thiết 名danh 字tự 。 當đương 知tri 世thế 出xuất 世thế 間gian 名danh 字tự 。 悉tất 從tùng 心tâm 起khởi 。

不bất 用dụng 將tương 心tâm 凑# 泊bạc 。 但đãn 情tình 不bất 附phụ 物vật 。 物vật 豈khởi 礙ngại 人nhân 。

上thượng 句cú 誡giới 擬nghĩ 心tâm 卜bốc 度độ 。 次thứ 句cú 敕sắc 心tâm 離ly 境cảnh 。 下hạ 句cú 境cảnh 不bất 妨phương 心tâm 。 元nguyên 至chí 理lý 虗hư 玄huyền 。 擬nghĩ 之chi 已dĩ 差sai 。 心tâm 境cảnh 本bổn 空không 。 將tương 之chi 即tức 錯thác 。 情tình 忘vong 執chấp 謝tạ 。 其kỳ 境cảnh 自tự 寂tịch 。 至chí 理lý 現hiện 前tiền 。 何hà 物vật 礙ngại 人nhân 。 所sở 謂vị 但đãn 自tự 無vô 心tâm 於ư 萬vạn 物vật 。 何hà 妨phương 萬vạn 物vật 常thường 圍vi 繞nhiễu 。 三tam 祖tổ 云vân 。 欲dục 取thủ 一Nhất 乘Thừa 。 勿vật 惡ố 六lục 塵trần 。 六lục 塵trần 不bất 惡ố 。 還hoàn 同đồng 正chánh 覺giác 。 智trí 者giả 無vô 為vi 。 愚ngu 人nhân 自tự 縛phược 。 法pháp 無vô 異dị 法pháp 。 妄vọng 有hữu 愛ái 著trước 。 將tương 心tâm 用dụng 心tâm 。 豈khởi 非phi 大đại 錯thác 。

記ký 曰viết 。 既ký 是thị 變biến 起khởi 假giả 名danh 。 何hà 用dụng 將tương 之chi 凑# 泊bạc 。 然nhiên 情tình 物vật 。 即tức 妄vọng 心tâm 境cảnh 。 心tâm 源nguyên 若nhược 止chỉ 。 法Pháp 界Giới 同đồng 寂tịch 。 何hà 物vật 礙ngại 人nhân 。

任nhậm 他tha 法pháp 性tánh 周chu 流lưu 。 莫mạc 斷đoạn 莫mạc 續tục 。

上thượng 句cú 得đắc 性tánh 。 下hạ 句cú 契khế 理lý 。 既ký 不bất 礙ngại 人nhân 。 故cố 任nhậm 使sử 周chu 流lưu 。 法pháp 性tánh 即tức 是thị 物vật 境cảnh 。 心tâm 不bất 起khởi 妄vọng 。 法pháp 法pháp 全toàn 真chân 。 在tại 有hữu 情tình 中trung 名danh 曰viết 佛Phật 性tánh 。 住trụ 無vô 情tình 中trung 則tắc 曰viết 法pháp 性tánh 。 法pháp 性tánh 本bổn 自tự 如như 如như 。 體thể 常thường 寂tịch 滅diệt 。 猶do 若nhược 虗hư 空không 。 廓khuếch 周chu 沙sa 界giới 。 取thủ 之chi 則tắc 迷mê 捨xả 之chi 則tắc 喪táng 。 若nhược 斷đoạn 若nhược 續tục 。 即tức 墮đọa 斷đoạn 常thường 。 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 方phương 為vi 妙diệu 契khế 。 苟cẩu 能năng 得đắc 諸chư 法pháp 正chánh 性tánh 者giả 。 則tắc 橫hoạnh/hoành 臥ngọa 法Pháp 界Giới 。 任nhậm 使sử 周chu 流lưu 。 逍tiêu 遙diêu 無vô 礙ngại 矣hĩ 。

記ký 曰viết 。 斷đoạn 即tức 滅diệt 。 續tục 即tức 常thường 。 常thường 即tức 有hữu 。 滅diệt 即tức 空không 。 生sanh 滅diệt 斷đoạn 常thường 空không 有hữu 。 名danh 異dị 而nhi 義nghĩa 同đồng 。 取thủ 即tức 續tục 。 捨xả 即tức 斷đoạn 。 故cố 墮đọa 二nhị 邊biên 。 捨xả 二nhị 邊biên 故cố 契khế 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 也dã 。 若nhược 妄vọng 心tâm 取thủ 相tương/tướng 。 即tức 隨tùy 境cảnh 生sanh 滅diệt 。 故cố 若nhược 斷đoạn 若nhược 續tục 。 真chân 心tâm 無vô 著trước 故cố 任nhậm 之chi 周chu 流lưu 。 周chu 流lưu 故cố 無vô 住trụ 。 無vô 住trụ 故cố 廓khuếch 周chu 沙sa 界giới 。 清thanh 涼lương 國quốc 師sư 云vân 。 至chí 道đạo 本bổn 乎hồ 其kỳ 心tâm 。 心tâm 法pháp 本bổn 乎hồ 無vô 住trụ 。 無vô 作tác 心tâm 體thể 。 靈linh 知tri 不bất 昧muội 。 性tánh 相tướng 寂tịch 然nhiên 。 包bao 含hàm 德đức 用dụng 。 該cai 攝nhiếp 內nội 外ngoại 。 能năng 深thâm 能năng 廣quảng 。 非phi 有hữu 非phi 空không 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 終chung 無vô 始thỉ 。 求cầu 之chi 而nhi 不bất 得đắc 。 棄khí 之chi 而nhi 不bất 離ly 。 迷mê 現hiện 量lượng 則tắc 惑hoặc 苦khổ 紛phân 然nhiên 。 悟ngộ 真chân 性tánh 則tắc 空không 明minh 廓khuếch 徹triệt 。 雖tuy 即tức 心tâm 即tức 佛Phật 。 唯duy 證chứng 者giả 方phương 知tri 。 有hữu 證chứng 有hữu 知tri 。 則tắc 慧tuệ 日nhật 沉trầm 沒một 於ư 有hữu 地địa 。 若nhược 無vô 照chiếu 無vô 悟ngộ 。 則tắc 昏hôn 雲vân 掩yểm 蔽tế 於ư 空không 門môn 。 若nhược 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 則tắc 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 。 照chiếu 體thể 獨độc 立lập 。 物vật 我ngã 皆giai 如như 。 直trực 造tạo 心tâm 源nguyên 。 無vô 智trí 無vô 得đắc 。 不bất 取thủ 不bất 捨xả 。 無vô 對đối 無vô 修tu 。 然nhiên 迷mê 悟ngộ 相tương 依y 。 真chân 妄vọng 相tương 待đãi 。 若nhược 求cầu 真chân 去khứ 妄vọng 。 如như 棄khí 影ảnh 勞lao 形hình 。 若nhược 體thể 妄vọng 即tức 真chân 。 似tự 處xứ 陰ấm 影ảnh 滅diệt 。 若nhược 無vô 心tâm 忘vong 照chiếu 。 則tắc 萬vạn 慮lự 都đô 捐quyên 。 若nhược 任nhậm 運vận 寂tịch 知tri 。 則tắc 眾chúng 行hành 爰viên 啟khải 。 放phóng 曠khoáng 任nhậm 其kỳ 去khứ 住trụ 。 靜tĩnh 鑒giám 覺giác 其kỳ 源nguyên 流lưu 。 語ngữ 默mặc 不bất 失thất 玄huyền 微vi 。 動động 靜tĩnh 未vị 離ly 法Pháp 界Giới 。 言ngôn 止chỉ 則tắc 雙song 亡vong 知tri 寂tịch 。 論luận 觀quán 則tắc 雙song 照chiếu 寂tịch 知tri 。 語ngữ 證chứng 則tắc 不bất 可khả 示thị 人nhân 。 說thuyết 理lý 則tắc 非phi 證chứng 不bất 了liễu 。 是thị 以dĩ 悟ngộ 寂tịch 無vô 寂tịch 。 真chân 知tri 無vô 知tri 。 以dĩ 知tri 寂tịch 不bất 二nhị 之chi 一nhất 心tâm 契khế 。 空không 有hữu 雙song 亡vong 之chi 中trung 道đạo 。

聞văn 聲thanh 見kiến 色sắc 。 葢# 是thị 尋tầm 常thường 。

上thượng 句cú 根căn 塵trần 相tương 對đối 。 下hạ 句cú 了liễu 達đạt 心tâm 境cảnh 。 情tình 忘vong 執chấp 謝tạ 。 如như 鏡kính 對đối 像tượng 。 無vô 取thủ 捨xả 心tâm 。 故cố 曰viết 尋tầm 常thường 。 兜Đâu 率Suất 悅duyệt 頌tụng 曰viết 。 等đẳng 閒gian/nhàn 行hành 處xứ 。 步bộ 步bộ 皆giai 如như 。 雖tuy 居cư 聲thanh 色sắc 。 寧ninh 滯trệ 有hữu 無vô 。 一nhất 心tâm 靡mĩ 異dị 。 萬vạn 法pháp 非phi 殊thù 。 溈# 山sơn 云vân 。 一nhất 切thiết 時thời 中trung 。 視thị 聽thính 尋tầm 常thường 。 更cánh 無vô 委ủy 曲khúc 。 亦diệc 不bất 閉bế 目mục 塞tắc 耳nhĩ 。 但đãn 情tình 不bất 附phụ 物vật 即tức 得đắc 。 從tùng 上thượng 諸chư 聖thánh 。 祇kỳ 說thuyết 濁trược 邊biên 過quá 患hoạn 。 若nhược 無vô 許hứa 多đa 惡ác 覺giác 情tình 見kiến 想tưởng 習tập 之chi 事sự 。 譬thí 如như 秋thu 水thủy 澄trừng 渟# 。 清thanh 淨tịnh 無vô 為vi 。 澹đạm 渟# 無vô 礙ngại 。 喚hoán 作tác 道Đạo 人Nhân 。 亦diệc 名danh 無vô 事sự 人nhân 也dã 。

記ký 曰viết 。 聞văn 見kiến 是thị 根căn 。 聲thanh 色sắc 是thị 塵trần 。 塵trần 即tức 境cảnh 也dã 。 覺giác 知tri 是thị 心tâm 。 知tri 心tâm 離ly 念niệm 。 了liễu 境cảnh 元nguyên 空không 。 耳nhĩ 聞văn 目mục 覩đổ 。 不bất 起khởi 真chân 妄vọng 之chi 見kiến 。 是thị 曰viết 尋tầm 常thường 。 龐# 居cư 士sĩ 曰viết 。 但đãn 自tự 無vô 心tâm 於ư 萬vạn 物vật 。 何hà 妨phương 萬vạn 物vật 常thường 圍vi 繞nhiễu 。 鐵thiết 牛ngưu 不bất 怕phạ 獅sư 子tử 吼hống 。 恰kháp 似tự 木mộc 人nhân 看khán 花hoa 鳥điểu 。 花hoa 鳥điểu 逢phùng 人nhân 亦diệc 不bất 驚kinh 。 木mộc 人nhân 體thể 本bổn 自tự 無vô 情tình 。 心tâm 境cảnh 如như 如như 只chỉ 這giá 是thị 。 何hà 慮lự 菩Bồ 提Đề 道Đạo 不bất 成thành 。

這giá 邊biên 那na 邊biên 。 應ứng 用dụng 不bất 闕khuyết 。

上thượng 句cú 得đắc 體thể 。 下hạ 句cú 得đắc 用dụng 。 前tiền 舉cử 見kiến 聞văn 聲thanh 色sắc 之chi 根căn 塵trần 。 已dĩ 該cai 盡tận 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 法pháp 法pháp 圓viên 融dung 。 事sự 理lý 交giao 徹triệt 。 通thông 身thân 應ưng 物vật 。 體thể 用dụng 全toàn 彰chương 。 折chiết 旋toàn 俯phủ 仰ngưỡng 。 縱tung 橫hoành 自tự 在tại 。 觸xúc 目mục 皆giai 真chân 。 遇ngộ 緣duyên 受thọ 用dụng 。 所sở 謂vị 臨lâm 機cơ 不bất 礙ngại 。 應ưng 物vật 無vô 拘câu 。 是thị 非phi 情tình 盡tận 。 凡phàm 聖thánh 皆giai 除trừ 。 誰thùy 得đắc 誰thùy 失thất 。 何hà 親thân 何hà 疎sơ 。 拈niêm 頭đầu 作tác 尾vĩ 。 指chỉ 實thật 為vi 虗hư 。 翻phiên 身thân 魔ma 界giới 。 轉chuyển 脚cước 邪tà 途đồ 。 了liễu 非phi 逆nghịch 順thuận 。 不bất 犯phạm 工công 夫phu 。 故cố 大đại 珠châu 云vân 。 解giải 道đạo 者giả 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 無vô 非phi 是thị 道đạo 。 悟ngộ 法pháp 者giả 。 縱tung 橫hoành 自tự 在tại 。 無vô 非phi 是thị 法pháp 。 四tứ 祖tổ 云vân 。 蕩đãng 蕩đãng 無vô 礙ngại 。 任nhậm 意ý 縱tung 橫hoành 。 不bất 作tác 善thiện 。 不bất 作tác 惡ác 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 觸xúc 目mục 遇ngộ 緣duyên 。 皆giai 是thị 佛Phật 之chi 妙diệu 用dụng 。 所sở 謂vị 念niệm 念niệm 。 釋Thích 迦Ca 出xuất 世thế 。 步bộ 步bộ 彌Di 勒Lặc 下hạ 生sanh 。 分phân 別biệt 現hiện 文Văn 殊Thù 之chi 智trí 。 動động 用dụng 運vận 普Phổ 賢Hiền 之chi 行hạnh 。 門môn 門môn 而nhi 皆giai 出xuất 甘cam 露lộ 。 味vị 味vị 而nhi 盡tận 是thị 醍đề 醐hồ 。 不bất 出xuất 菩Bồ 提Đề 之chi 林lâm 。 長trường/trưởng 處xứ 華hoa 藏tạng 之chi 海hải 。 晃hoảng 晃hoảng 而nhi 無vô 塵trần 不bất 透thấu 。 朝triêu 朝triêu 而nhi 遊du 日nhật 騰đằng 輝huy 。 豈khởi 勞lao 妙diệu 辯biện 以dĩ 宣tuyên 揚dương 。 何hà 假giả 神thần 通thông 而nhi 顯hiển 示thị 。 斯tư 乃nãi 無vô 事sự 道Đạo 人Nhân 。 大đại 自tự 在tại 用dụng 。 非phi 凡phàm 境cảnh 界giới 識thức 心tâm 所sở 知tri 。 得đắc 者giả 即tức 如như 如như 佛Phật 矣hĩ 。

記ký 曰viết 。 謂vị 真Chân 如Như 法Pháp 界Giới 。 性tánh 全toàn 體thể 而nhi 起khởi 一nhất 切thiết 世thế 出xuất 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 是thị 則tắc 諸chư 法pháp 全toàn 是thị 性tánh 起khởi 。 起khởi 無vô 別biệt 起khởi 。 全toàn 體thể 而nhi 起khởi 。 故cố 全toàn 體thể 即tức 用dụng 。 全toàn 用dụng 是thị 體thể 。 體thể 用dụng 全toàn 彰chương 。 事sự 理lý 交giao 徹triệt 。 故cố 得đắc 任nhậm 運vận 騰đằng 騰đằng 。 體thể 周chu 用dụng 遍biến 。 是thị 以dĩ 通thông 身thân 應ưng 物vật 。 上thượng 來lai 了liễu 達đạt 事sự 理lý 體thể 用dụng 。 向hướng 下hạ 正chánh 明minh 用dụng 德đức 。 以dĩ 大đại 用dụng 無vô 方phương 。 化hóa 被bị 一nhất 切thiết 。 上thượng 酬thù 四Tứ 恩Ân 。 下hạ 資tư 三tam 有hữu 。 故cố 曰viết 往vãng 來lai 三tam 界giới 。 為vi 他tha 作tác 則tắc 。

○# 二nhị 讚tán 勉miễn

如như 斯tư 行hành 止chỉ 。 實thật 不bất 枉uổng 披phi 法Pháp 服phục 。 亦diệc 乃nãi 酬thù 報báo 四Tứ 恩Ân 。 拔bạt 濟tế 三tam 有hữu 。

上thượng 二nhị 句cú 明minh 自tự 益ích 。 下hạ 二nhị 句cú 明minh 益ích 他tha 。 謂vị 如như 上thượng 修tu 履lý 。 誠thành 為vi 不bất 徒đồ 在tại 緇# 門môn 。 既ký 而nhi 德đức 行hạnh 備bị 。 充sung 四Tứ 恩Ân 自tự 然nhiên 被bị 益ích 。 傳truyền 唱xướng 敷phu 揚dương 。 三tam 界giới 盡tận 沾triêm 利lợi 樂lạc 。

記ký 曰viết 。 法Pháp 服phục 。 即tức 袈ca 裟sa 。 梵Phạn 語ngữ 袈ca 裟sa 。 此thử 云vân 壞hoại 色sắc 。 謂vị 以dĩ 青thanh 黑hắc 木mộc 蘭lan 三tam 如như 法Pháp 色sắc 染nhiễm 之chi 。 三tam 世thế 如Như 來Lai 。 同đồng 著trước 此thử 衣y 。 故cố 云vân 法Pháp 服phục 。 披phi 之chi 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 復phục 名danh 離ly 塵trần 服phục 。 龍long 得đắc 一nhất 縷lũ 。 則tắc 免miễn 金kim 翅sí 鳥điểu 食thực 。 故cố 名danh 救cứu 龍long 衣y 。 亦diệc 名danh 忍nhẫn 辱nhục 鎧khải 。 亦diệc 名danh 蓮liên 華hoa 服phục 。 亦diệc 名danh 解giải 脫thoát 服phục 。 亦diệc 名danh 福phước 田điền 衣y 。 有hữu 如như 是thị 種chủng 種chủng 功công 能năng 。 故cố 佛Phật 制chế 之chi 。 常thường 與dữ 近cận 身thân 。 不bất 得đắc 離ly 宿túc 。 事sự 鈔sao 云vân 。 律luật 制chế 謹cẩn 護hộ 三tam 衣y 。 如như 身thân 薄bạc 皮bì 。 鉢bát 如như 眼nhãn 睛tình 。 敬kính 之chi 如như 塔tháp 。 常thường 須tu 隨tùy 身thân 。 如như 鳥điểu 二nhị 翼dực 。 飛phi 走tẩu 相tương 隨tùy 。 諸chư 部bộ 律luật 文văn 。 并tinh 制chế 隨tùy 身thân 。 今kim 時thời 但đãn 護hộ 離ly 宿túc 。 不bất 應ưng 教giáo 也dã 。 記ký 云vân 。 今kim 時thời 希hy 有hữu 護hộ 宿túc 。 何hà 況huống 常thường 隨tùy 。 多đa 有hữu 畢tất 生sanh 。 身thân 無vô 法Pháp 服phục 。 是thị 則tắc 末mạt 世thế 護hộ 宿túc 猶do 為vi 勝thắng 矣hĩ 。 良lương 由do 自tự 無vô 淨tịnh 信tín 。 慢mạn 法pháp 輕khinh 衣y 。 現hiện 前tiền 袈ca 裟sa 離ly 體thể 。 當đương 來lai 鐵thiết 鍱diệp 纏triền 身thân 。 真chân 出xuất 家gia 兒nhi 。 願nguyện 遵tuân 聖thánh 訓huấn 無vô 自tự 輕khinh 也dã 。

生sanh 生sanh 若nhược 能năng 不bất 退thoái 。 佛Phật 階giai 決quyết 定định 可khả 期kỳ 。 往vãng 來lai 三tam 界giới 之chi 賓tân 。 出xuất 沒một 為vi 他tha 作tác 則tắc 。

上thượng 二nhị 句cú 自tự 行hành 。 下hạ 二nhị 句cú 化hóa 他tha 。 謂vị 雖tuy 頓đốn 悟ngộ 自tự 心tâm 。 而nhi 塵trần 沙sa 煩phiền 惱não 。 無vô 始thỉ 習tập 氣khí 。 非phi 一nhất 日nhật 可khả 淘đào 。 故cố 須tu 澡táo 心tâm 育dục 德đức 。 蘊uẩn 素tố 精tinh 神thần 。 始thỉ 不bất 被bị 隔cách 陰ấm 之chi 昏hôn 。 乃nãi 能năng 生sanh 生sanh 不bất 退thoái 。 習tập 盡tận 德đức 圓viên 。 法Pháp 身thân 顯hiển 露lộ 。 而nhi 佛Phật 果Quả 自tự 證chứng 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 不bất 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 悲bi 智trí 而nhi 相tương/tướng 輔phụ 翼dực 。 運vận 無vô 緣duyên 慈từ 。 度độ 有hữu 情tình 界giới 。 隨tùy 類loại 分phân 身thân 。 入nhập 廛triền 垂thùy 手thủ 。 和hòa 光quang 同đồng 塵trần 。 周chu 旋toàn 六lục 趣thú 。 與dữ 眾chúng 生sanh 作tác 不bất 請thỉnh 之chi 友hữu 。 為vi 人nhân 天thiên 三tam 乘thừa 之chi 軌quỹ 則tắc 者giả 也dã 。

記ký 曰viết 。 前tiền 啟khải 悟ngộ 真chân 源nguyên 。 是thị 契khế 自tự 心tâm 真Chân 如Như 因Nhân 地Địa 佛Phật 。 此thử 中trung 言ngôn 佛Phật 階giai 者giả 。 乃nãi 證chứng 究cứu 竟cánh 果quả 位vị 佛Phật 也dã 。 欲dục 要yếu 不bất 被bị 隔cách 陰ấm 之chi 昏hôn 。 須tu 得đắc 此thử 心tâm 常thường 不bất 昧muội 。 方phương 能năng 往vãng 來lai 自tự 由do 。 出xuất 沒một 任nhậm 己kỷ 。 或hoặc 曰viết 。 既ký 證chứng 佛Phật 階giai 。 是thị 得đắc 無vô 生sanh 。 何hà 有hữu 出xuất 沒một 。

答đáp 曰viết 。

諸chư 佛Phật 證chứng 得đắc 無vô 住trú 處xứ 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 同đồng 二Nhị 乘Thừa 所sở 證chứng 灰hôi 身thân 斷đoạn 智trí 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 及cập 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 若nhược 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 度độ 生sanh 用dụng 。 若nhược 住trụ 生sanh 死tử 。 無vô 斷đoạn 障chướng 用dụng 。 以dĩ 能năng 斷đoạn 障chướng 。 及cập 能năng 度độ 生sanh 。 故cố 名danh 無vô 住trụ 。 雖tuy 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 具cụ 無vô 量lượng 利lợi 生sanh 大đại 用dụng 。 而nhi 體thể 永vĩnh 寂tịch 。 故cố 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 教giáo 有hữu 權quyền 實thật 真chân 俗tục 兩lưỡng 門môn 。 真Chân 諦Đế 門môn 中trung 。 則tắc 聖thánh 凡phàm 有hữu 無vô 之chi 心tâm 俱câu 泯mẫn 。 俗tục 諦đế 門môn 中trung 。 則tắc 聖thánh 凡phàm 緣duyên 生sanh 之chi 心tâm 不bất 無vô 。 故cố 有hữu 感cảm 隨tùy 應ứng 。 為vi 他tha 作tác 則tắc 也dã 。 言ngôn 和hòa 光quang 同đồng 塵trần 者giả 。 和hòa 是thị 渾hồn 雜tạp 。 光quang 是thị 智trí 用dụng 。 塵trần 謂vị 三tam 界giới 六lục 道đạo 塵trần 污ô 之chi 境cảnh 。 而nhi 聖thánh 人nhân 渾hồn 和hòa 其kỳ 間gian 。 以dĩ 教giáo 智trí 光quang 。 而nhi 開khai 導đạo 之chi 。 周chu 旋toàn 者giả 。 即tức 往vãng 來lai 出xuất 沒một 也dã 。

此thử 之chi 一nhất 學học 。 最tối 妙diệu 最tối 玄huyền 。 但đãn 辦biện 肯khẳng 心tâm 。 必tất 不bất 相tương 賺# 。

上thượng 二nhị 句cú 歎thán 道đạo 。 下hạ 二nhị 句cú 勸khuyến 進tấn 。 言ngôn 此thử 教giáo 外ngoại 一nhất 宗tông 。 離ly 文văn 字tự 相tướng 。 絕tuyệt 心tâm 路lộ 學học 。 不bất 落lạc 階giai 級cấp 。 直trực 指chỉ 人nhân 心tâm 見kiến 性tánh 成thành 佛Phật 。 是thị 為vi 最tối 妙diệu 最tối 玄huyền 。 惟duy 恐khủng 當đương 人nhân 信tín 之chi 不bất 及cập 。 若nhược 也dã 無vô 疑nghi 。 肯khẳng 心tâm 決quyết 志chí 向hướng 前tiền 。 必tất 無vô 賺# 悞ngộ 者giả 也dã 。

○# 二nhị 教giáo 理lý 二nhị

一nhất 示thị 教giáo 。 二nhị 誡giới 勉miễn 。

○# 一nhất 示thị 教giáo

若nhược 有hữu 中trung 流lưu 之chi 士sĩ 。 未vị 能năng 頓đốn 超siêu 。 且thả 於ư 教giáo 法pháp 留lưu 心tâm 。 溫ôn 尋tầm 貝bối 葉diệp 。

上thượng 二nhị 句cú 明minh 機cơ 。 下hạ 二nhị 句cú 明minh 教giáo 。 以dĩ 如Như 來Lai 隨tùy 機cơ 設thiết 教giáo 。 觀quán 根căn 授thọ 法pháp 。 故cố 有hữu 三tam 乘thừa 十thập 二nhị 之chi 分phần 。 教giáo 外ngoại 別biệt 傳truyền 之chi 異dị 。 倘thảng 或hoặc 未vị 能năng 頓đốn 超siêu 方phương 便tiện 之chi 門môn 。 必tất 須tu 留lưu 心tâm 熟thục 研nghiên 教giáo 典điển 。 文văn 熟thục 則tắc 理lý 彰chương 。 因nhân 指chỉ 自tự 見kiến 月nguyệt 。 所sở 謂vị 尋tầm 流lưu 達đạt 源nguyên 者giả 矣hĩ 。

記ký 曰viết 。 此thử 不bất 言ngôn 下hạ 士sĩ 者giả 。 謂vị 中trung 人nhân 可khả 以dĩ 語ngữ 上thượng 。 下hạ 士sĩ 聞văn 道đạo 則tắc 笑tiếu 。 故cố 此thử 不bất 錄lục 。 且thả 於ư 教giáo 法pháp 留lưu 心tâm 者giả 。 恐khủng 非phi 獅sư 子tử 兒nhi 。 不bất 能năng 從tùng 空không 翻phiên 身thân 。 且thả 令linh 沿duyên 溪khê 傍bàng 徑kính 。 免miễn 有hữu 喪táng 身thân 失thất 命mạng 之chi 患hoạn 。 故cố 使sử 溫ôn 尋tầm 。 令linh 從tùng 理lý 悟ngộ 入nhập 也dã 。 貝bối 葉diệp 。 即tức 三tam 藏tạng 經Kinh 典điển 。 梵Phạn 語ngữ 貝bối 多đa 羅la 。 此thử 云vân 岸ngạn 影ảnh 。 其kỳ 樹thụ 如như 此thử 方phương 椶tông 櫚# 。 直trực 而nhi 且thả 高cao 。 葉diệp 長trường/trưởng 廣quảng 。 色sắc 光quang 潤nhuận 。 西tây 國quốc 書thư 寫tả 。 皆giai 取thủ 用dụng 焉yên 。

精tinh 搜sưu 義nghĩa 理lý 。 傳truyền 唱xướng 敷phu 揚dương 。 接tiếp 引dẫn 後hậu 來lai 。 報báo 佛Phật 恩ân 德đức 。

初sơ 句cú 自tự 行hành 。 次thứ 二nhị 句cú 化hóa 他tha 。 末mạt 句cú 報báo 德đức 。 欲dục 報báo 佛Phật 恩ân 。 必tất 須tu 傳truyền 揚dương 接tiếp 引dẫn 。 故cố 偈kệ 云vân 。 假giả 使sử 頂đảnh 戴đái 經kinh 塵trần 劫kiếp 。 身thân 為vi 牀sàng 座tòa 徧biến 三tam 千thiên 。 若nhược 不bất 傳truyền 法pháp 度độ 眾chúng 生sanh 。 畢tất 竟cánh 無vô 能năng 報báo 恩ân 者giả 。 夫phu 欲dục 傳truyền 揚dương 正Chánh 法Pháp 。 先tiên 須tu 溫ôn 尋tầm 貝bối 葉diệp 。 探thám 賾trách 幽u 玄huyền 。 研nghiên 究cứu 性tánh 相tướng 。 窮cùng 盡tận 義nghĩa 理lý 。 不bất 滯trệ 筌thuyên 罤# 。 宗tông 趣thú 爰viên 啟khải 。 開khai 發phát 初sơ 機cơ 。 使sử 之chi 悟ngộ 入nhập 。 方phương 為vì 報báo 佛Phật 恩ân 德đức 也dã 。

記ký 曰viết 。 上thượng 令linh 熟thục 究cứu 其kỳ 文văn 。 此thử 令linh 推thôi 窮cùng 義nghĩa 理lý 。 義nghĩa 者giả 教giáo 之chi 所sở 顯hiển 。 理lý 者giả 義nghĩa 之chi 所sở 歸quy 。 筌thuyên 罤# 者giả 。 筌thuyên 為vi 得đắc 魚ngư 。 罤# 為vi 得đắc 兔thố 。 指chỉ 為vi 月nguyệt 標tiêu 。 得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 。 始thỉ 不bất 滯trệ 於ư 筌thuyên 罤# 。 故cố 經Kinh 云vân 。 修Tu 多Đa 羅La 教giáo 。 如như 標tiêu 月nguyệt 指chỉ 。 若nhược 復phục 見kiến 月nguyệt 。 了liễu 知tri 所sở 標tiêu 。 畢tất 竟cánh 非phi 月nguyệt 。 如như 是thị 知tri 者giả 。 方phương 能năng 因nhân 教giáo 悟ngộ 心tâm 。 不bất 迷mê 經kinh 旨chỉ 。 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 報báo 佛Phật 恩ân 德đức 。 誠thành 為vi 國quốc 之chi 寶bảo 也dã 。

時thời 光quang 亦diệc 不bất 虗hư 棄khí 。 必tất 須tu 以dĩ 此thử 扶phù 持trì 。 住trụ 止chỉ 威uy 儀nghi 。 便tiện 是thị 僧Tăng 中trung 法Pháp 器khí 。

初sơ 句cú 讚tán 德đức 。 次thứ 句cú 矚chú 荷hà 。 下hạ 二nhị 句cú 行hành 稱xưng 。 具cụ 如như 上thượng 解giải 行hành 報báo 德đức 。 誠thành 為vi 光quang 陰ấm 不bất 虗hư 喪táng 矣hĩ 。 去khứ 聖thánh 時thời 遙diêu 。 法Pháp 音âm 久cửu 寂tịch 。 若nhược 不bất 勉miễn 力lực 扶phù 持trì 。 法pháp 滅diệt 在tại 邇nhĩ 。 終chung 非phi 報báo 德đức 。 必tất 須tu 堅kiên 志chí 荷hà 持trì 正Chánh 法Pháp 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 。 覺giác 行hành 漸tiệm 圓viên 。 名danh 真chân 報báo 恩ân 。 既ký 爾nhĩ 德đức 充sung 行hành 盈doanh 。 內nội 外ngoại 合hợp 轍triệt 。 儼nghiễm 然nhiên 僧Tăng 寶bảo 。 人nhân 天thiên 師sư 匠tượng 即tức 如Như 來Lai 使sử 。 行hành 如Như 來Lai 事sự 矣hĩ 。 故cố 長trường/trưởng 蘆lô 云vân 。 上thượng 上thượng 之chi 機cơ 。 一nhất 生sanh 取thủ 辦biện 。 中trung 流lưu 之chi 士sĩ 。 長trưởng 養dưỡng 聖thánh 胎thai 。 至chí 如như 未vị 悟ngộ 心tâm 源nguyên 。

時thời 中trung 亦diệc 不bất 虗hư 棄khí 。 近cận 為vi 末Mạt 法Pháp 之chi 津tân 梁lương 。 畢tất 證chứng 二nhị 嚴nghiêm 之chi 極cực 果quả 。

記ký 曰viết 。 如Như 來Lai 使sứ 者giả 。 頒ban 傳truyền 佛Phật 旨chỉ 。 故cố 名danh 為vi 使sử 。 使sử 即tức 所sở 使sử 。 宣tuyên 佛Phật 因nhân 果quả 。 名danh 如Như 來Lai 事sự 。 德đức 充sung 行hành 盈doanh 。 內nội 外ngoại 合hợp 轍triệt 。 是thị 為vi 住trụ 止chỉ 威uy 儀nghi 也dã 。 儼nghiễm 然nhiên 僧Tăng 寶bảo 人nhân 天thiên 師sư 匠tượng 。 是thị 曰viết 僧Tăng 中trung 法Pháp 器khí 也dã 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 具cụ 足túc 受thọ 持trì 。 威uy 儀nghi 教giáo 法pháp 。 能năng 令linh 三Tam 寶Bảo 不bất 斷đoạn 。 葢# 由do 佛Phật 法Pháp 二nhị 寶bảo 。 并tinh 藉tạ 僧Tăng 弘hoằng 。 僧Tăng 寶bảo 所sở 存tồn 。 非phi 戒giới 不bất 立lập 。 故cố 云vân 順thuận 則tắc 三Tam 寶Bảo 任nhậm 持trì 。 違vi 則tắc 覆phú 滅diệt 正Chánh 法Pháp 。 是thị 知tri 威uy 儀nghi 。 不bất 可khả 不bất 具cụ 持trì 也dã 。

豈khởi 不bất 見kiến 倚ỷ 松tùng 之chi 葛cát 。 上thượng 聳tủng 千thiên 尋tầm 。 附phụ 托thác 勝thắng 因nhân 。 方phương 能năng 廣quảng 益ích 。

上thượng 二nhị 句cú 設thiết 喻dụ 。 下hạ 二nhị 句cú 示thị 法pháp 。 松tùng 喻dụ 勝thắng 因nhân 。 葛cát 喻dụ 附phụ 托thác 。 千thiên 尋tầm 喻dụ 廣quảng 益ích 。 勝thắng 因nhân 即tức 教giáo 理lý 。 附phụ 托thác 即tức 觀quán 智trí 。 以dĩ 智trí 觀quán 理lý 。 悟ngộ 入nhập 無vô 生sanh 。 見kiến 齊tề 佛Phật 地địa 。 辯biện 慧tuệ 無vô 窮cùng 。 敷phu 揚dương 利lợi 物vật 。 誠thành 真chân 法Pháp 器khí 。

記ký 曰viết 。 松tùng 喻dụ 理lý 。 葛cát 喻dụ 智trí 。 以dĩ 智trí 觀quán 理lý 。 得đắc 見kiến 法Pháp 身thân 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 縱túng/tung 未vị 親thân 證chứng 。 而nhi 法Pháp 眼nhãn 已dĩ 明minh 。 不bất 受thọ 聲thanh 色sắc 所sở 惑hoặc 。 方phương 能năng 傳truyền 唱xướng 敷phu 揚dương 。 利lợi 濟tế 群quần 品phẩm 。 廣quảng 益ích 有hữu 二nhị 。 一nhất 自tự 廣quảng 益ích 。 見kiến 齊tề 佛Phật 地địa 。 二nhị 廣quảng 益ích 他tha 。 敷phu 揚dương 利lợi 物vật 。 言ngôn 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 者giả 。 最tối 上thượng 甚thậm 深thâm 之chi 理lý 。 其kỳ 體thể 湛trạm 寂tịch 。 其kỳ 性tánh 虗hư 融dung 。 無vô 名danh 無vô 相tướng 。 絕tuyệt 議nghị 絕tuyệt 思tư 。 真chân 俗tục 不bất 二nhị 。 空không 有hữu 雙song 非phi 。 顯hiển 中trung 道đạo 義nghĩa 。 故cố 曰viết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 又hựu 不bất 墮đọa 諸chư 數số 量lượng 。 故cố 言ngôn 第đệ 一nhất 。 如như 經Kinh 云vân 。 雖tuy 一nhất 亦diệc 不bất 為vi 一nhất 。 為vi 破phá 諸chư 數số 故cố 。

懇khẩn 修tu 齋trai 戒giới 。 莫mạc 謾man 虧khuy 踰du 。 世thế 世thế 生sanh 生sanh 。 殊thù 妙diệu 因nhân 果quả 。

上thượng 二nhị 句cú 戒giới 因nhân 。 下hạ 二nhị 句cú 戒giới 果quả 。 懇khẩn 謂vị 懇khẩn 切thiết 。 修tu 謂vị 修tu 持trì 。 齋trai 之chi 為vi 言ngôn 齊tề 也dã 。 以dĩ 食thực 齊tề 日nhật 中trung 。 倣# 同đồng 諸chư 佛Phật 。 履lý 踐tiễn 中trung 道đạo 之chi 謂vị 也dã 。 又hựu 佛Phật 欲dục 制chế 斷đoạn 六lục 趣thú 因nhân 。 故cố 令linh 同đồng 三tam 世thế 佛Phật 食thực 。 如như 經Kinh 云vân 。 諸chư 天thiên 早tảo 起khởi 食thực 。 諸chư 佛Phật 日nhật 中trung 食thực 。 畜súc 生sanh 日nhật 西tây 食thực 。 鬼quỷ 神thần 日nhật 暮mộ 食thực 。 僧Tăng 隨tùy 佛Phật 學học 。 故cố 從tùng 中trung 食thực 。 然nhiên 中trung 前tiền 得đắc 食thực 者giả 。 以dĩ 表biểu 前tiền 方phương 便tiện 。 得đắc 有hữu 證chứng 義nghĩa 。 中trung 後hậu 不bất 得đắc 食thực 者giả 。 表biểu 法Pháp 界Giới 外ngoại 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。 或hoặc 曰viết 中trung 士sĩ 護hộ 戒giới 可khả 爾nhĩ 。 上thượng 士sĩ 應ưng 不bất 在tại 論luận 。

答đáp 曰viết 。

大Đại 士Sĩ 護hộ 戒giới 猶do 急cấp 於ư 聲Thanh 聞Văn 。 畏úy 小tiểu 罪tội 如như 怖bố 大đại 愆khiên 。 歷lịch 代đại 祖tổ 師sư 。 亦diệc 未vị 聞văn 有hữu 破phá 齋trai 犯phạm 戒giới 之chi 者giả 。 如như 清thanh 涼lương 國quốc 師sư 。 乃nãi 華Hoa 嚴Nghiêm 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 以dĩ 十thập 律luật 嚴nghiêm 身thân 。 永vĩnh 嘉gia 不bất 食thực 鋤# 頭đầu 下hạ 菜thái 。 中trung 峰phong 不bất 離ly 水thủy 囊nang 。 迦Ca 葉Diếp 尊Tôn 者Giả 。 首thủ 傳truyền 心tâm 印ấn 。 行hành 頭đầu 陀đà 自tự 至chí 終chung 身thân 。 日nhật 中trung 一nhất 食thực 。 午ngọ 前tiền 不bất 飡xan 。 中trung 後hậu 不bất 飲ẩm 果quả 漿tương 。 正chánh 為vi 斷đoạn 除trừ 三tam 界giới 之chi 習tập 因nhân 。 不bất 著trước 二nhị 邊biên 之chi 過quá 失thất 。 亦diệc 表biểu 頓đốn 超siêu 方phương 便tiện 。 不bất 由do 門môn 戶hộ 而nhi 證chứng 入nhập 者giả 也dã 。 或hoặc 曰viết 。 教giáo 中trung 有hữu 乘thừa 急cấp 戒giới 緩hoãn 。 戒giới 急cấp 乘thừa 緩hoãn 。 乘thừa 戒giới 俱câu 急cấp 。 乘thừa 戒giới 俱câu 緩hoãn 之chi 語ngữ 。 此thử 則tắc 戒giới 似tự 可khả 緩hoãn 。 乘thừa 宜nghi 可khả 急cấp 。

答đáp 曰viết 。

乘thừa 理lý 也dã 。 戒giới 事sự 也dã 。 事sự 由do 理lý 立lập 。 理lý 因nhân 事sự 生sanh 。 事sự 理lý 圓viên 融dung 。 方phương 名danh 上thượng 士sĩ 。 如như 鳥điểu 二nhị 翼dực 。 缺khuyết 一nhất 即tức 失thất 萬vạn 里lý 之chi 翥# 。 猶do 人nhân 兩lưỡng 目mục 。 毀hủy 一nhất 則tắc 無vô 互hỗ 用dụng 之chi 照chiếu 。 故cố 其kỳ 乘thừa 急cấp 戒giới 緩hoãn 。 乃nãi 墮đọa 修tu 羅la 鬼quỷ 畜súc 而nhi 聞văn 法Pháp 。 由do 乘thừa 戒giới 俱câu 急cấp 。 遂toại 生sanh 人nhân 天thiên 而nhi 悟ngộ 道đạo 其kỳ 緩hoãn 急cấp 優ưu 劣liệt 。 斯tư 可khả 見kiến 矣hĩ 。 戒giới 者giả 防phòng 非phi 止chỉ 惡ác 。 滅diệt 除trừ 三tam 毒độc 之chi 謂vị 也dã 。 虧khuy 踰du 者giả 。 虧khuy 謂vị 虧khuy 缺khuyết 。 乃nãi 違vi 犯phạm 也dã 。 踰du 謂vị 踰du 越việt 。 而nhi 弗phất 學học 也dã 。 殊thù 妙diệu 因nhân 果quả 者giả 。 以dĩ 戒giới 淨tịnh 故cố 。 現hiện 則tắc 身thân 心tâm 皎hiệu 潔khiết 。 當đương 來lai 生sanh 生sanh 報báo 以dĩ 端đoan 嚴nghiêm 之chi 體thể 。 乃nãi 至chí 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 萬vạn 德đức 莊trang 嚴nghiêm 之chi 軀khu 。 莫mạc 不bất 以dĩ 戒giới 為vi 因nhân 。 由do 其kỳ 因nhân 殊thù 。 故cố 其kỳ 果quả 妙diệu 。 若nhược 不bất 持trì 戒giới 。 尚thượng 不bất 得đắc 人nhân 身thân 。 況huống 得đắc 功công 德đức 之chi 體thể 。 又hựu 戒giới 不bất 淨tịnh 。 且thả 無vô 正chánh 信tín 縱túng/tung 有hữu 懸huyền 河hà 之chi 辯biện 。 而nhi 行hành 解giải 全toàn 違vi 。 豈khởi 能năng 傳truyền 唱xướng 敷phu 揚dương 。 報báo 佛Phật 恩ân 德đức 。 今kim 之chi 禪thiền 學học 。 慢mạn 佛Phật 毗Tỳ 尼Ni 。 復phục 違vi 祖tổ 誡giới 。 尚thượng 非phi 信tín 人nhân 。 焉yên 名danh 上thượng 士sĩ 。 奚hề 能năng 敷phu 揚dương 利lợi 物vật 。 傳truyền 佛Phật 心tâm 印ấn 者giả 哉tai 。

記ký 曰viết 。 果quả 漿tương 者giả 。 謂vị 以dĩ 諸chư 果quả 壓áp 漿tương 。 濾lự 滓chỉ 澄trừng 清thanh 。 滴tích 淨tịnh 飲ẩm 之chi 。 三tam 世thế 如Như 來Lai 。 食thực 不bất 過quá 中trung 者giả 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 性tánh 恆hằng 處xứ 中trung 道đạo 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 自tự 誕đản 王vương 宮cung 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 曾tằng 未vị 有hữu 非phi 時thời 之chi 食thực 。 故cố 論luận 云vân 。 如Như 來Lai 性tánh 離ly 非phi 時thời 食thực 故cố 。

佛Phật 言ngôn 。

中trung 後hậu 不bất 食thực 。 有hữu 五ngũ 福phước 。 一nhất 少thiểu 婬dâm 。 二nhị 少thiểu 睡thụy 。 三tam 得đắc 一nhất 心tâm 。 四tứ 無vô 下hạ 風phong 。 五ngũ 得đắc 身thân 安an 隱ẩn 。 亦diệc 不bất 作tác 病bệnh 。 言ngôn 謾man 者giả 。 欺khi 也dã 。 又hựu 與dữ 慢mạn 同đồng 。 怠đãi 也dã 。 忽hốt 也dã 。 不bất 敬kính 也dã 。 起khởi 信tín 云vân 。 乃nãi 至chí 小tiểu 罪tội 。 心tâm 生sanh 怖bố 畏úy 。 慚tàm 愧quý 改cải 悔hối 。 不bất 得đắc 輕khinh 於ư 如Như 來Lai 所sở 制chế 禁cấm 戒giới 。 當đương 護hộ 譏cơ 嫌hiềm 。 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 。 妄vọng 起khởi 罪tội 過quá 。 斯tư 誠thành 自tự 利lợi 利lợi 他tha 。 荷hà 持trì 正Chánh 法Pháp 。 敷phu 揚dương 利lợi 物vật 。 報báo 佛Phật 恩ân 德đức 者giả 也dã 。

○# 二nhị 誡giới 勉miễn

不bất 可khả 等đẳng 閒gian/nhàn 過quá 日nhật 。 兀ngột 兀ngột 度độ 時thời 。 可khả 惜tích 光quang 陰ấm 。 不bất 求cầu 升thăng 進tiến 。

上thượng 二nhị 句cú 誡giới 無vô 虗hư 度độ 。 下hạ 二nhị 句cú 慨khái 無vô 上thượng 進tiến 。 日nhật 既ký 閒gian/nhàn 過quá 。

時thời 復phục 虗hư 度độ 。 不bất 謀mưu 上thượng 向hướng 。 坐tọa 喪táng 光quang 陰ấm 。 實thật 為vi 可khả 惜tích 。

記ký 曰viết 。 大đại 禹vũ 惜tích 寸thốn 陰ấm 。 陶đào 侃# 惜tích 分phần/phân 陰ấm 。 況huống 為vi 生sanh 死tử 出xuất 家gia 者giả 。 如như 救cứu 頭đầu 然nhiên 。 而nhi 可khả 虗hư 度độ 哉tai 。 兀ngột 兀ngột 是thị 不bất 動động 貌mạo 。 乃nãi 悠du 悠du 度độ 日nhật 。 無vô 所sở 用dụng 心tâm 。 不bất 求cầu 升thăng 進tiến 。 如như 窳# 者giả 焉yên 。

徒đồ 消tiêu 十thập 方phương 信tín 施thí 。 亦diệc 乃nãi 孤cô 負phụ 四Tứ 恩Ân 。 積tích 累lũy 轉chuyển 深thâm 。 心tâm 塵trần 易dị 壅ủng 。 觸xúc 途đồ 成thành 滯trệ 。 人nhân 所sở 輕khinh 欺khi 。

初sơ 二nhị 句cú 無vô 德đức 報báo 恩ân 。 次thứ 二nhị 句cú 罪tội 深thâm 障chướng 重trọng 。 後hậu 二nhị 句cú 由do 障chướng 成thành 失thất 。 若nhược 無vô 升thăng 進tiến 。 不bất 但đãn 無vô 功công 以dĩ 消tiêu 信tín 施thí 。 亦diệc 乃nãi 無vô 德đức 以dĩ 報báo 四Tứ 恩Ân 。 功công 既ký 不bất 施thí 。 德đức 無vô 從tùng 立lập 。 積tích 罪tội 日nhật 深thâm 。 惑hoặc 壅ủng 心tâm 源nguyên 。 無vô 大đại 人nhân 之chi 見kiến 。 失thất 聖thánh 人nhân 之chi 明minh 。 背bội 覺giác 合hợp 塵trần 。 故cố 乃nãi 觸xúc 途đồ 成thành 滯trệ 。 慧tuệ 解giải 既ký 封phong 。 焉yên 能năng 開khai 發phát 後hậu 來lai 。 縱túng/tung 使sử 年niên 高cao 臘lạp 長trường/trưởng 。 亦diệc 何hà 免miễn 人nhân 所sở 輕khinh 欺khi 。

記ký 曰viết 。 障chướng 即tức 煩phiền 惱não 惑hoặc 也dã 。 以dĩ 貪tham 嗔sân 癡si 垢cấu 。 壅ủng 蔽tế 胸hung 中trung 。 豈khởi 能năng 心tâm 光quang 透thấu 漏lậu 。 既ký 無vô 自tự 利lợi 。 復phục 缺khuyết 利lợi 他tha 。 故cố 為vi 後hậu 學học 之chi 所sở 輕khinh 欺khi 。 又hựu 此thử 心tâm 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 惡ác 習tập 種chủng 子tử 緣duyên 深thâm 。 今kim 復phục 熏huân 之chi 。 豈khởi 不bất 易dị 壅ủng 乎hồ 哉tai 。 觸xúc 謂vị 遇ngộ 對đối 。 途đồ 謂vị 道đạo 路lộ 。 即tức 事sự 理lý 也dã 。 滯trệ 謂vị 滯trệ 礙ngại 。 是thị 不bất 通thông 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 心tâm 塵trần 壅ủng 塞tắc 。 故cố 遇ngộ 事sự 不bất 通thông 。 對đối 理lý 不bất 達đạt 也dã 。

古cổ 云vân 。 彼bỉ 既ký 丈trượng 夫phu 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 應ưng 自tự 輕khinh 而nhi 退thoái 屈khuất 。

上thượng 句cú 令linh 傚# 先tiên 哲triết 。 下hạ 句cú 勸khuyến 自tự 勉miễn 進tiến 。 先tiên 聖thánh 後hậu 賢hiền 。 人nhân 人nhân 有hữu 分phần/phân 。 彼bỉ 既ký 如như 是thị 。 我ngã 何hà 不bất 然nhiên 。 豈khởi 可khả 自tự 輕khinh 而nhi 退thoái 屈khuất 己kỷ 志chí 。 故cố 佛Phật 誡giới 羅la 睺hầu 羅la 云vân 。 十thập 方phương 世thế 界giới 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 念niệm 念niệm 已dĩ 證chứng 善Thiện 逝Thệ 果quả 。 彼bỉ 既ký 丈trượng 夫phu 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 應ưng 自tự 輕khinh 而nhi 退thoái 屈khuất 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 若nhược 人nhân 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 者giả 。 則tắc 無vô 丈trượng 夫phu 相tương/tướng 。 皆giai 名danh 女nữ 人nhân 。

記ký 曰viết 。 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 亦diệc 然nhiên 也dã 。 丈trượng 夫phu 者giả 。 智trí 人nhân 也dã 。 彼bỉ 既ký 丈trượng 夫phu 。 我ngã 亦diệc 智trí 人nhân 。 不bất 可khả 高cao 推thôi 在tại 彼bỉ 。 而nhi 自tự 負phụ 己kỷ 靈linh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 亦diệc 成thành 佛Phật 。 是thị 故cố 六lục 凡phàm 四tứ 聖thánh 。 同đồng 一nhất 心tâm 源nguyên 。 迷mê 則tắc 為vi 凡phàm 。 悟ngộ 即tức 成thành 聖thánh 。 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 便tiện 同đồng 諸chư 佛Phật 。 若nhược 也dã 未vị 能năng 。 當đương 以dĩ 身thân 戒giới 心tâm 慧tuệ 。 內nội 外ngoại 熏huân 修tu 。 則tắc 步bộ 步bộ 離ly 凡phàm 。 念niệm 念niệm 階giai 聖thánh 。 一nhất 生sanh 取thủ 辦biện 。 亦diệc 何hà 讓nhượng 他tha 哉tai 。 善Thiện 逝Thệ 者giả 。 謂vị 第đệ 一nhất 上thượng 升thăng 。 永vĩnh 不bất 復phục 還hoàn 也dã 。 亦diệc 云vân 好hảo/hiếu 去khứ 。 謂vị 於ư 種chủng 種chủng 諸chư 三tam 昧muội 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 中trung 去khứ 。 此thử 乃nãi 如Như 來Lai 十thập 號hiệu 之chi 一nhất 也dã 。 聖thánh 賢hiền 者giả 。 三tam 乘thừa 人nhân 。 未vị 見kiến 道đạo 已dĩ 前tiền 名danh 賢hiền 。 修tu 習tập 福phước 智trí 。 具cụ 賢hiền 德đức 故cố 也dã 。 見kiến 道đạo 已dĩ 後hậu 名danh 聖thánh 。 聖thánh 者giả 正chánh 也dã 。 以dĩ 無vô 漏lậu 智trí 。 正chánh 合hợp 理lý 故cố 也dã 。

若nhược 不bất 如như 此thử 。 徒đồ 在tại 緇# 門môn 。 荏nhẫm 苒nhiễm 一nhất 生sanh 。 殊thù 無vô 所sở 益ích 。

上thượng 二nhị 句cú 違vi 教giáo 。 下hạ 二nhị 句cú 失thất 利lợi 。 若nhược 不bất 如như 上thượng 修tu 行hành 。 實thật 乃nãi 枉uổng 披phi 法Pháp 服phục 。 混hỗn 濫lạm 一nhất 生sanh 。 無vô 功công 可khả 記ký 。 無vô 德đức 可khả 錄lục 。 故cố 曰viết 殊thù 無vô 所sở 益ích 。

記ký 曰viết 。 徒đồ 者giả 空không 也dã 。 緇# 門môn 者giả 。 以dĩ 服phục 色sắc 而nhi 稱xưng 法Pháp 門môn 也dã 。

△# 三tam 結kết 勸khuyến 五ngũ

一nhất 啟khải 發phát 。 二nhị 示thị 教giáo 。 三tam 勸khuyến 勉miễn 。 四tứ 顯hiển 示thị 因nhân 果quả 。 五ngũ 自tự 行hành 化hóa 他tha 。

○# 一nhất 啟khải 發phát

伏phục 望vọng 。 興hưng 決quyết 烈liệt 之chi 志chí 。 開khai 特đặc 達đạt 之chi 懷hoài 。 舉cử 措thố 看khán 他tha 上thượng 流lưu 。 莫mạc 擅thiện 隨tùy 於ư 庸dong 鄙bỉ 。 今kim 生sanh 便tiện 須tu 決quyết 斷đoán 。 想tưởng 料liệu 不bất 由do 別biệt 人nhân 。

初sơ 二nhị 句cú 博bác 達đạt 意ý 氣khí 。 次thứ 二nhị 句cú 宗tông 賢hiền 杜đỗ 愚ngu 。 後hậu 二nhị 句cú 悟ngộ 不bất 由do 他tha 。 伏phục 望vọng 乃nãi 懇khẩn 禱đảo 之chi 詞từ 。 興hưng 決quyết 烈liệt 志chí 者giả 。 發phát 勇dũng 猛mãnh 心tâm 。 秉bỉnh 丈trượng 夫phu 之chi 氣khí 。 開khai 特đặc 達đạt 懷hoài 者giả 。 恢khôi 擴# 胸hung 襟khâm 。 立lập 向hướng 上thượng 智trí 。 舉cử 措thố 看khán 他tha 上thượng 流lưu 者giả 。 動động 靜tĩnh 履lý 踐tiễn 。 須tu 宗tông 上thượng 德đức 。 莫mạc 擅thiện 隨tùy 於ư 庸dong 鄙bỉ 者giả 。 不bất 可khả 自tự 專chuyên 隨tùy 習tập 庸dong 流lưu 時thời 輩bối 。 故cố 范phạm 蜀thục 公công 。 送tống 圓viên 悟ngộ 禪thiền 師sư 行hành 脚cước 云vân 。 觀quán 水thủy 莫mạc 觀quán 污ô 池trì 水thủy 。 污ô 池trì 之chi 水thủy 魚ngư 鱉miết 卑ty 。 登đăng 山sơn 莫mạc 登đăng 迤dĩ 邐lệ 山sơn 。 迤dĩ 邐lệ 之chi 山sơn 草thảo 木mộc 稀# 。 觀quán 水thủy 須tu 觀quán 滄thương 溟minh 廣quảng 。 登đăng 山sơn 須tu 登đăng 泰thái 山sơn 上thượng 。 所sở 得đắc 不bất 淺thiển 。 所sở 見kiến 亦diệc 高cao 。 斯tư 之chi 謂vị 也dã 。 今kim 生sanh 便tiện 須tu 決quyết 斷đoán 者giả 。 一nhất 刀đao 兩lưỡng 段đoạn 。 當đương 下hạ 決quyết 了liễu 。 今kim 若nhược 不bất 了liễu 。 更cánh 待đãi 何hà 時thời 。 不bất 由do 別biệt 人nhân 者giả 。 自tự 心tâm 還hoàn 自tự 決quyết 。 自tự 修tu 還hoàn 自tự 悟ngộ 。 非phi 關quan 於ư 別biệt 人nhân 。 縱túng/tung 饒nhiêu 父phụ 子tử 。 亦diệc 難nạn/nan 相tương/tướng 代đại 。 所sở 謂vị 借tá 人nhân 鼻tị 管quản 出xuất 氣khí 不bất 得đắc 。 是thị 也dã 。

記ký 曰viết 。 庸dong 鄙bỉ 。 即tức 庸dong 愚ngu 鄙bỉ 陋lậu 之chi 人nhân 也dã 。 決quyết 謂vị 決quyết 了liễu 。 又hựu 果quả 決quyết 。 無vô 猶do 豫dự 之chi 詞từ 。 斷đoạn 乃nãi 判phán 決quyết 之chi 謂vị 也dã 。 迤dĩ 音âm 駝đà 。 邐lệ 音âm 里lý 。 山sơn 之chi 卑ty 小tiểu 。 而nhi 連liên 接tiếp 。 人nhân 所sở 常thường 行hành 者giả 也dã 。

○# 二nhị 示thị 教giáo

息tức 意ý 忘vong 緣duyên 。 不bất 與dữ 諸chư 塵trần 作tác 對đối 。 心tâm 空không 境cảnh 寂tịch 。 只chỉ 為vì 久cửu 滯trệ 不bất 通thông 。

上thượng 二nhị 句cú 遣khiển 妄vọng 。 下hạ 二nhị 句cú 原nguyên 真chân 。 息tức 意ý 忘vong 緣duyên 者giả 。 意ý 乃nãi 六lục 根căn 之chi 主chủ 。 主chủ 若nhược 止chỉ 息tức 。 而nhi 攀phàn 緣duyên 之chi 心tâm 自tự 忘vong 矣hĩ 。 不bất 與dữ 諸chư 塵trần 作tác 對đối 者giả 。 凡phàm 夫phu 不bất 了liễu 自tự 心tâm 。 種chủng 種chủng 妄vọng 執chấp 。 隨tùy 事sự 攀phàn 緣duyên 。 分phân 別biệt 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 。 若nhược 一nhất 念niệm 無vô 生sanh 。 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 則tắc 意ý 息tức 緣duyên 忘vong 。 六lục 塵trần 誰thùy 與dữ 作tác 對đối 。 是thị 則tắc 根căn 不bất 緣duyên 塵trần 。 而nhi 塵trần 境cảnh 自tự 寂tịch 矣hĩ 。 心tâm 空không 境cảnh 寂tịch 者giả 。 真chân 心tâm 本bổn 空không 。 塵trần 境cảnh 元nguyên 寂tịch 。 良lương 由do 迷mê 真chân 執chấp 妄vọng 。 故cố 有hữu 諸chư 境cảnh 紛phân 然nhiên 。 心tâm 若nhược 無vô 執chấp 。 則tắc 終chung 日nhật 對đối 境cảnh 。 而nhi 境cảnh 恆hằng 寂tịch 。 亦diệc 非phi 泯mẫn 絕tuyệt 心tâm 境cảnh 。 蕩đãng 除trừ 萬vạn 物vật 。 然nhiên 後hậu 為vi 寂tịch 。 但đãn 不bất 迷mê 真chân 。 其kỳ 境cảnh 自tự 寂tịch 。 故cố 經Kinh 云vân 。 盡tận 見kiến 諸chư 法pháp 。 而nhi 無vô 所sở 見kiến 。 是thị 也dã 。 久cửu 滯trệ 不bất 通thông 者giả 。 從tùng 無vô 始thỉ 際tế 。 不bất 覺giác 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。 則tắc 萬vạn 劫kiếp 情tình 生sanh 不bất 達đạt 本bổn 空không 。 執chấp 之chi 為vi 有hữu 。 擁ủng 蔽tế 真chân 心tâm 。 滯trệ 而nhi 不bất 通thông 。 致trí 使sử 本bổn 覺giác 圓viên 明minh 變biến 為vi 能năng 見kiến 之chi 妄vọng 見kiến 。 無vô 相tướng 真chân 體thể 。 變biến 為vi 所sở 見kiến 之chi 妄vọng 境cảnh 。 妄vọng 為vi 真chân 礙ngại 。 故cố 曰viết 不bất 通thông 。 若nhược 不bất 返phản 照chiếu 破phá 彼bỉ 根căn 塵trần 。 則tắc 無vô 能năng 復phục 其kỳ 本bổn 矣hĩ 。

記ký 曰viết 。 遣khiển 妄vọng 者giả 。 謂vị 離ly 妄vọng 根căn 境cảnh 。 妄vọng 心tâm 元nguyên 無vô 自tự 體thể 。 攬lãm 塵trần 成thành 體thể 。 隨tùy 境cảnh 有hữu 無vô 。 境cảnh 來lai 即tức 生sanh 。 境cảnh 去khứ 即tức 滅diệt 。 既ký 因nhân 境cảnh 而nhi 起khởi 。 則tắc 全toàn 境cảnh 是thị 心tâm 。 又hựu 因nhân 心tâm 照chiếu 境cảnh 。 則tắc 全toàn 心tâm 是thị 境cảnh 。 而nhi 各các 無vô 自tự 性tánh 。 唯duy 是thị 緣duyên 生sanh 。 若nhược 心tâm 離ly 念niệm 。 則tắc 根căn 境cảnh 寂tịch 然nhiên 。 原nguyên 真chân 者giả 。 謂vị 推thôi 原nguyên 其kỳ 始thỉ 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 。 性tánh 淨tịnh 明minh 體thể 。 逈huýnh 絕tuyệt 根căn 塵trần 。 靈linh 知tri 寂tịch 照chiếu 。 湛trạm 然nhiên 無vô 際tế 。 周chu 徧biến 法Pháp 界Giới 。 鐵thiết 圍vi 不bất 能năng 遮già 其kỳ 輝huy 。 穹# 蒼thương 不bất 能năng 覆phú 其kỳ 體thể 。 萬vạn 法pháp 不bất 能năng 隱ẩn 其kỳ 真chân 。 塵trần 勞lao 不bất 能năng 易dị 其kỳ 性tánh 。 由do 其kỳ 最tối 初sơ 迷mê 一nhất 法Pháp 界Giới 。 不bất 覺giác 妄vọng 起khởi 。 而nhi 有hữu 其kỳ 念niệm 隨tùy 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 。 心tâm 境cảnh 互hỗ 生sanh 。 障chướng 本bổn 靈linh 明minh 。 至chí 今kim 未vị 曾tằng 返phản 省tỉnh 故cố 曰viết 久cửu 滯trệ 不bất 通thông 。 盡tận 見kiến 諸chư 法pháp 者giả 。 心tâm 境cảnh 歷lịch 然nhiên 也dã 。 而nhi 無vô 所sở 見kiến 者giả 。 真chân 心tâm 無vô 知tri 。 真chân 境cảnh 無vô 相tướng 。 無vô 知tri 故cố 空không 。 無vô 相tướng 故cố 寂tịch 。 無vô 知tri 者giả 。 非phi 同đồng 木mộc 石thạch 之chi 無vô 知tri 。 乃nãi 心tâm 不bất 起khởi 分phân 別biệt 。 寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu 。 無vô 相tướng 者giả 。 非phi 蕩đãng 盡tận 萬vạn 物vật 之chi 無vô 相tướng 。 乃nãi 即tức 相tương/tướng 無vô 相tướng 。 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 故cố 也dã 。 扳# 緣duyên 心tâm 者giả 。 即tức 妄vọng 想tưởng 心tâm 也dã 。 此thử 心tâm 分phân 別biệt 有hữu 三tam 。 謂vị 心tâm 意ý 識thức 。 而nhi 初sơ 心tâm 對đối 境cảnh 。 覺giác 知tri 異dị 乎hồ 木mộc 石thạch 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 次thứ 心tâm 籌trù 量lượng 。 名danh 之chi 為vi 意ý 。 了liễu 了liễu 別biệt 知tri 。 名danh 之chi 為vi 識thức 。 妄vọng 想tưởng 若nhược 息tức 。 三tam 皆giai 都đô 忘vong 。 境cảnh 界giới 亦diệc 滅diệt 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 。 虗hư 通thông 無vô 礙ngại 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 而nhi 更cánh 有hữu 何hà 物vật 之chi 可khả 滯trệ 哉tai 。

○# 三tam 勸khuyến 勉miễn

熟thục 覧# 斯tư 文văn 。

時thời 時thời 警cảnh 策sách 。 強cường/cưỡng 作tác 主chủ 宰tể 。 莫mạc 狥# 人nhân 情tình 。

上thượng 二nhị 句cú 依y 法pháp 自tự 警cảnh 。 下hạ 二nhị 句cú 勉miễn 志chí 上thượng 趨xu 。 熟thục 覧# 等đẳng 者giả 。 謂vị 須tu 熟thục 讀đọc 其kỳ 文văn 。 蘊uẩn 之chi 胸hung 中trung 。

時thời 時thời 自tự 警cảnh 。 深thâm 思tư 其kỳ 義nghĩa 。 策sách 勵lệ 進tiến 修tu 。 不bất 可khả 一nhất 經kinh 耳nhĩ 目mục 。 便tiện 置trí 之chi 高cao 閣các 。 強cường/cưỡng 作tác 主chủ 宰tể 等đẳng 智trí 。 凡phàm 夫phu 為vi 無vô 明minh 所sở 熏huân 。 久cửu 習tập 成thành 性tánh 。 觸xúc 境cảnh 即tức 便tiện 隨tùy 緣duyên 。 苟cẩu 不bất 自tự 勉miễn 。 立lập 決quyết 烈liệt 之chi 志chí 。 開khai 特đặc 達đạt 之chi 懷hoài 。 秉bỉnh 智trí 慧tuệ 弓cung 。 執chấp 堅kiên 固cố 箭tiễn 。 暫tạm 爾nhĩ 隨tùy 流lưu 。 則tắc 必tất 為vi 羣quần 邪tà 所sở 誘dụ 。 四tứ 魔ma 所sở 害hại 也dã 。

記ký 曰viết 。 四tứ 魔ma 者giả 。 一nhất 五ngũ 陰ấm 魔ma 。 二nhị 煩phiền 惱não 魔ma 。 三tam 死tử 魔ma 。 四tứ 天thiên 魔ma 。

○# 四tứ 顯hiển 示thị 因nhân 果quả

業nghiệp 果quả 所sở 牽khiên 。 誠thành 難nạn/nan 逃đào 避tị 。 聲thanh 和hòa 響hưởng 順thuận 。 形hình 直trực 影ảnh 端đoan 。 因nhân 果quả 歷lịch 然nhiên 。 豈khởi 無vô 憂ưu 懼cụ 。

上thượng 二nhị 句cú 業nghiệp 報báo 。 次thứ 二nhị 句cú 設thiết 喻dụ 。 第đệ 五ngũ 句cú 不bất 昧muội 。 第đệ 六lục 句cú 勔# 慎thận 。 業nghiệp 果quả 所sở 牽khiên 等đẳng 者giả 。 業nghiệp 即tức 所sở 作tác 不bất 善thiện 之chi 因nhân 。 果quả 由do 因nhân 至chí 。 因nhân 移di 果quả 熟thục 。 牽khiên 報báo 難nạn/nan 逃đào 。 如như 法Pháp 句cú 經Kinh 云vân 。 昔tích 有hữu 梵Phạm 志Chí 。 兄huynh 弟đệ 四tứ 人nhân 。 俱câu 得đắc 五ngũ 通thông 。 各các 知tri 七thất 日nhật 後hậu 。 命mạng 必tất 當đương 終chung 。 共cộng 相tương 謂vị 曰viết 。 我ngã 等đẳng 神thần 通thông 自tự 在tại 。 豈khởi 不bất 能năng 避tị 此thử 難nạn 耶da 。 其kỳ 兄huynh 曰viết 。 吾ngô 入nhập 大đại 海hải 。 正chánh 處xứ 其kỳ 中trung 。 上thượng 不bất 出xuất 水thủy 。 下hạ 不bất 至chí 底để 。 無vô 常thường 殺sát 鬼quỷ 。 焉yên 知tri 我ngã 處xứ 。 二nhị 弟đệ 曰viết 。 吾ngô 擘phách 須Tu 彌Di 山Sơn 開khai 。 入nhập 中trung 還hoàn 合hợp 。 無vô 常thường 殺sát 鬼quỷ 。 焉yên 知tri 我ngã 處xứ 。 三tam 弟đệ 曰viết 。 吾ngô 處xứ 虗hư 空không 。 隱ẩn 形hình 無vô 跡tích 。 無vô 常thường 殺sát 鬼quỷ 。 安an 知tri 我ngã 處xứ 。 四tứ 弟đệ 曰viết 。 吾ngô 隱ẩn 居cư 大đại 市thị 。 眾chúng 人nhân 猥ổi 閙náo 之chi 中trung 。 各các 不bất 相tương 識thức 。 無vô 常thường 殺sát 鬼quỷ 若nhược 至chí 。 隨tùy 得đắc 一nhất 人nhân 。 何hà 必tất 取thủ 我ngã 。 四tứ 人nhân 議nghị 訖ngật 。 各các 適thích 所sở 至chí 。 七thất 日nhật 期kỳ 滿mãn 。 各các 從tùng 其kỳ 處xứ 。 而nhi 皆giai 命mạng 終chung 。 佛Phật 以dĩ 道Đạo 眼nhãn 。 觀quán 見kiến 其kỳ 死tử 。 終chung 不bất 可khả 避tị 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 非phi 空không 非phi 海hải 中trung 。 非phi 入nhập 山sơn 石thạch 間gian 。 無vô 有hữu 地địa 方phương 所sở 。 脫thoát 之chi 不bất 受thọ 死tử 。 此thử 正chánh 所sở 謂vị 難nạn/nan 逃đào 者giả 也dã 。 聲thanh 和hòa 形hình 直trực 。 喻dụ 善thiện 因nhân 。 響hưởng 順thuận 影ảnh 端đoan 。 喻dụ 善thiện 果quả 。 若nhược 其kỳ 聲thanh 暴bạo 。 則tắc 其kỳ 響hưởng 烈liệt 。 其kỳ 形hình 曲khúc 。 則tắc 其kỳ 影ảnh 咼# 。 理lý 之chi 必tất 然nhiên 。 非phi 有hữu 聲thanh 而nhi 無vô 響hưởng 。 亦diệc 非phi 形hình 影ảnh 而nhi 有hữu 相tương/tướng 乖quai 。 聲thanh 響hưởng 不bất 異dị 。 形hình 影ảnh 無vô 差sai 。 因nhân 果quả 不bất 亡vong 。 故cố 曰viết 歷lịch 然nhiên 。 業nghiệp 報báo 靡mĩ 爽sảng 。 豈khởi 容dung 不bất 信tín 。 交giao 報báo 目mục 前tiền 。 寧ninh 無vô 憂ưu 懼cụ 哉tai 。

記ký 曰viết 。 如Như 來Lai 尚thượng 受thọ 馬mã 麥mạch 金kim 鎗thương 。 羅La 漢Hán 不bất 免miễn 蛇xà 螫thích 餓ngạ 亡vong 。 況huống 我ngã 凡phàm 輩bối 。 可khả 不bất 懼cụ 哉tai 。

故cố 經Kinh 云vân 。 假giả 使sử 百bách 千thiên 劫kiếp 。 所sở 作tác 業nghiệp 不bất 亡vong 。 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 時thời 。 果quả 報báo 還hoàn 自tự 受thọ 。

上thượng 二nhị 句cú 明minh 因nhân 時thời 。 下hạ 二nhị 句cú 明minh 果quả 時thời 。 經Kinh 云vân 者giả 。 引dẫn 如Như 來Lai 言ngôn 。 假giả 使sứ 者giả 。 設thiết 況huống 之chi 詞từ 。 百bách 千thiên 劫kiếp 者giả 。 舉cử 其kỳ 大đại 數số 。 以dĩ 該cai 無vô 始thỉ 也dã 。 又hựu 舉cử 其kỳ 近cận 以dĩ 況huống 其kỳ 遠viễn 。 知tri 其kỳ 遠viễn 以dĩ 曉hiểu 其kỳ 近cận 也dã 。 所sở 作tác 業nghiệp 者giả 。 謂vị 身thân 口khẩu 意ý 。 所sở 造tạo 不bất 善thiện 之chi 行hành 。 不bất 亡vong 者giả 。 毫hào 釐li 無vô 失thất 。 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 時thời 者giả 。 業nghiệp 果quả 相tương 牽khiên 。

時thời 至chí 即tức 會hội 遇ngộ 。 果quả 報báo 還hoàn 自tự 受thọ 者giả 果quả 以dĩ 酬thù 因nhân 。 交giao 報báo 無vô 謬mậu 。 自tự 作tác 還hoàn 自tự 受thọ 。 別biệt 人nhân 替thế 不bất 得đắc 。

記ký 曰viết 。 百bách 千thiên 屬thuộc 遠viễn 時thời 。 所sở 作tác 屬thuộc 遠viễn 因nhân 。 會hội 遇ngộ 是thị 近cận 時thời 。 自tự 受thọ 是thị 近cận 果quả 。 舉cử 百bách 千thiên 以dĩ 知tri 無vô 始thỉ 。 故cố 曰viết 舉cử 近cận 況huống 遠viễn 。 舉cử 百bách 千thiên 以dĩ 知tri 現hiện 前tiền 。 故cố 曰viết 知tri 遠viễn 曉hiểu 近cận 。

故cố 知tri 三tam 界giới 刑hình 罰phạt 。 縈oanh 絆bán 殺sát 人nhân 。 努nỗ 力lực 勤cần 修tu 。 莫mạc 空không 過quá 日nhật 。

上thượng 二nhị 句cú 令linh 識thức 苦khổ 境cảnh 。 下hạ 二nhị 句cú 令linh 知tri 修tu 斷đoạn 。 謂vị 令linh 知tri 苦khổ 境cảnh 而nhi 勤cần 修tu 出xuất 離ly 道đạo 也dã 。 以dĩ 三tam 界giới 眾chúng 生sanh 。 生sanh 不bất 免miễn 老lão 。 病bệnh 死tử 諸chư 苦khổ 。 故cố 曰viết 刑hình 罰phạt 。 諸chư 惑hoặc 結kết 使sử 纏triền 縛phược 眾chúng 生sanh 。 輪luân 轉chuyển 三tam 界giới 。 不bất 得đắc 出xuất 離ly 。 是thị 為vi 縈oanh 絆bán 。 煩phiền 惱não 怨oán 賊tặc 。 能năng 斷đoạn 慧tuệ 命mạng 。 故cố 曰viết 殺sát 人nhân 。 努nỗ 力lực 勤cần 修tu 者giả 。 無vô 上thượng 妙diệu 道đạo 。 非phi 懈giải 怠đãi 者giả 能năng 得đắc 。 莫mạc 空không 過quá 日nhật 者giả 。 不bất 可khả 坐tọa 喪táng 光quang 陰ấm 。 須tu 求cầu 升thăng 進tiến 。 日nhật 有hữu 其kỳ 益ích 。

記ký 曰viết 。 苦khổ 境cảnh 者giả 。 即tức 三tam 界giới 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 受thọ 報báo 之chi 處xứ 。 然nhiên 此thử 果quả 報báo 。 由do 積tích 惡ác 因nhân 而nhi 有hữu 。 欲dục 免miễn 苦khổ 果quả 。 須tu 斷đoạn 惡ác 因nhân 。 欲dục 得đắc 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 之chi 樂lạc 。 當đương 修tu 無vô 上thượng 。 出xuất 離ly 之chi 道Đạo 。 苦khổ 果quả 是thị 世thế 間gian 惡ác 報báo 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 出xuất 世thế 間gian 妙diệu 果Quả 。 修tu 斷đoạn 者giả 。 謂vị 斷đoạn 惡ác 而nhi 修tu 善thiện 也dã 。 日nhật 有hữu 其kỳ 益ích 者giả 。 所sở 謂vị 為vi 學học 日nhật 益ích 。 為vi 道đạo 日nhật 損tổn 。 損tổn 之chi 則tắc 道đạo 業nghiệp 踰du 高cao 。 益ích 之chi 則tắc 學học 功công 踰du 遠viễn 。 損tổn 益ích 即tức 斷đoạn 修tu 之chi 異dị 名danh 也dã 。

○# 五ngũ 自tự 行hành 化hóa 他tha

深thâm 知tri 過quá 患hoạn 。 方phương 乃nãi 相tương/tướng 勸khuyến 行hành 持trì 。 願nguyện 百bách 劫kiếp 千thiên 生sanh 。 處xứ 處xứ 同đồng 為vi 法pháp 侶lữ 。

上thượng 二nhị 句cú 自tự 覺giác 覺giác 他tha 。 下hạ 二nhị 句cú 誓thệ 同đồng 法Pháp 界Giới 。 深thâm 知tri 者giả 。 自tự 覺giác 徹triệt 見kiến 也dã 。 過quá 患hoạn 者giả 。 五ngũ 欲dục 迷mê 人nhân 。 如như 蜜mật 中trung 藏tạng 毒độc 。 非phi 智trí 者giả 莫mạc 知tri 。 三tam 界giới 火hỏa 宅trạch 。 惟duy 長trưởng 者giả 乃nãi 識thức 。 相tương/tướng 勸khuyến 者giả 。 覺giác 他tha 也dã 。 令linh 識thức 毒độc 而nhi 悟ngộ 火hỏa 宅trạch 也dã 。 行hành 持trì 者giả 。 依y 教giáo 奉phụng 行hành 也dã 。 願nguyện 百bách 劫kiếp 千thiên 生sanh 等đẳng 者giả 。 此thử 乃nãi 溈# 山sơn 冥minh 古cổ 今kim 。 析tích 長trường/trưởng 劫kiếp 。 達đạt 生sanh 死tử 本bổn 空không 。 涅Niết 槃Bàn 如như 夢mộng 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 即tức 真Chân 如Như 。 器khí 界giới 即tức 法Pháp 界Giới 。 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 。 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 誓thệ 曰viết 。 百bách 劫kiếp 千thiên 生sanh 。 同đồng 為vi 法pháp 侶lữ 。

記ký 曰viết 。 百bách 劫kiếp 千thiên 生sanh 者giả 。 舉cử 其kỳ 大đại 數số 也dã 。 以dĩ 達đạt 生sanh 死tử 本bổn 空không 。 涅Niết 槃Bàn 如như 夢mộng 。 不bất 離ly 三tam 界giới 。 常thường 處xứ 華hoa 藏tạng 。 共cộng 為vi 菩Bồ 提Đề 法Pháp 屬thuộc 。 作tác 他tha 不bất 請thỉnh 之chi 友hữu 。 故cố 曰viết 同đồng 為vi 法pháp 侶lữ 。

△# 次thứ 重trọng/trùng 頌tụng 三tam

一nhất 標tiêu 頌tụng 題đề 。 二nhị 頌tụng 教giáo 誡giới 。 三tam 頌tụng 示thị 法pháp 。

○# 一nhất 標tiêu 頌tụng 題đề

乃nãi 為vi 銘minh 曰viết 。

此thử 銘minh 乃nãi 依y 前tiền 長trường/trưởng 行hành 中trung 文văn 。 重trùng 宣tuyên 其kỳ 義nghĩa 。 結kết 之chi 為vi 頌tụng 。 使sử 學học 者giả 。 記ký 取thủ 終chung 身thân 不bất 忘vong 也dã 。 然nhiên 其kỳ 中trung 文văn 句cú 次thứ 第đệ 。 稍sảo 異dị 長trường/trưởng 行hành 。 不bất 必tất 逐trục 文văn 穿xuyên 鑿tạc 。 但đãn 以dĩ 意ý 會hội 。 則tắc 理lý 無vô 不bất 周chu 矣hĩ 。

記ký 曰viết 。 銘minh 者giả 。 警cảnh 戒giới 之chi 辭từ 。 所sở 謂vị 刻khắc 骨cốt 銘minh 心tâm 。 如như 鐫# 石thạch 不bất 忘vong 也dã 。 今kim 舉cử 其kỳ 大đại 綱cương 。 攝nhiếp 其kỳ 之chi 要yếu 。 結kết 之chi 為vi 頌tụng 。 俾tỉ 學học 者giả 而nhi 易dị 持trì 誦tụng 焉yên 。

△# 二nhị 頌tụng 教giáo 誡giới 十thập 一nhất

一nhất 幻huyễn 色sắc 。 二nhị 時thời 節tiết 。 三tam 生sanh 滅diệt 。 四tứ 流lưu 轉chuyển 。 五ngũ 愛ái 取thủ 有hữu 。 六lục 虗hư 生sanh 空không 老lão 。 七thất 無vô 明minh 惑hoặc 。 八bát 慨khái 時thời 命mạng 速tốc 。 九cửu 現hiện 因nhân 後hậu 果quả 。 十thập 因nhân 果quả 所sở 由do 。 十thập 一nhất 循tuần 還hoàn 不bất 息tức 。

○# 一nhất 幻huyễn 色sắc

幻huyễn 身thân 夢mộng 宅trạch 。 空không 中trung 物vật 色sắc 。

夢mộng 宅trạch 物vật 色sắc 。 俱câu 喻dụ 幻huyễn 身thân 。 然nhiên 夢mộng 宅trạch 。 因nhân 寐mị 而nhi 有hữu 。 物vật 色sắc 。 由do 翳ế 而nhi 生sanh 。 業nghiệp 繫hệ 本bổn 虗hư 。 四tứ 大đại 妄vọng 有hữu 。 故cố 名danh 為vi 幻huyễn 。 如như 世thế 幻huyễn 術thuật 之chi 人nhân 。 以dĩ 草thảo 木mộc 巾cân 等đẳng 。 幻huyễn 作tác 人nhân 物vật 禽cầm 獸thú 。 往vãng 來lai 動động 止chỉ 。 色sắc 相tướng 宛uyển 然nhiên 。 幻huyễn 法pháp 一nhất 收thu 。 人nhân 畜súc 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 身thân 無vô 實thật 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 空không 中trung 既ký 無vô 物vật 色sắc 。 夢mộng 裏lý 豈khởi 有hữu 華hoa 堂đường 。 良lương 由do 迷mê 真chân 執chấp 妄vọng 。 故cố 長trường 夜dạ 寐mị 而nhi 不bất 覺giác 。 為vi 愛ái 見kiến 病bệnh 之chi 所sở 翳ế 。 故cố 見kiến 空không 中trung 有hữu 諸chư 花hoa 相tương/tướng 。 及cập 第đệ 二nhị 月nguyệt 。

記ký 曰viết 。 第đệ 二nhị 月nguyệt 者giả 。 月nguyệt 本bổn 惟duy 一nhất 。 以dĩ 目mục 病bệnh 故cố 。 見kiến 有hữu 重trọng 輪luân 。 似tự 有hữu 二nhị 月nguyệt 。 空không 及cập 本bổn 月nguyệt 。 喻dụ 法Pháp 身thân 。 花hoa 及cập 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 喻dụ 幻huyễn 質chất 。 眾chúng 生sanh 惟duy 一nhất 法Pháp 身thân 。 元nguyên 無vô 幻huyễn 質chất 。 由do 迷mê 色sắc 心tâm 。 故cố 認nhận 五ngũ 蘊uẩn 四tứ 大đại 。 幻huyễn 軀khu 為vi 自tự 所sở 有hữu 。 如như 夢mộng 所sở 見kiến 。 長trường 夜dạ 輪luân 迴hồi 。 而nhi 不bất 醒tỉnh 覺giác 。

○# 二nhị 時thời 節tiết

前tiền 際tế 無vô 窮cùng 。 後hậu 際tế 寧ninh 尅khắc 。

前tiền 際tế 謂vị 無vô 始thỉ 。 後hậu 際tế 謂vị 未vị 來lai 。 前tiền 既ký 無vô 始thỉ 。 故cố 曰viết 無vô 窮cùng 。 後hậu 亦diệc 無vô 終chung 。 故cố 曰viết 寧ninh 尅khắc 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 前tiền 之chi 生sanh 死tử 受thọ 身thân 捨xả 身thân 。 不bất 能năng 窮cùng 其kỳ 邊biên 量lượng 。 後hậu 之chi 生sanh 死tử 寧ninh 定định 其kỳ 邊biên 際tế 。 惟duy 有hữu 一nhất 念niệm 不bất 生sanh 。 則tắc 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 矣hĩ 。

○# 三tam 生sanh 滅diệt

出xuất 此thử 沒một 彼bỉ 。 升thăng 沉trầm 疲bì 極cực 。

出xuất 是thị 生sanh 。 沒một 是thị 滅diệt 。 即tức 生sanh 此thử 死tử 彼bỉ 也dã 。 升thăng 則tắc 人nhân 天thiên 修tu 羅la 。 沉trầm 則tắc 地địa 獄ngục 鬼quỷ 畜súc 。 疲bì 極cực 者giả 。 心tâm 神thần 為vi 業nghiệp 驅khu 使sử 。 流lưu 轉chuyển 不bất 息tức 。 寧ninh 不bất 勞lao 倦quyện 疲bì 極cực 哉tai 。

○# 四tứ 流lưu 轉chuyển

未vị 免miễn 三tam 輪luân 。 何hà 時thời 休hưu 息tức 。

三tam 輪luân 者giả 。 三tam 界giới 輪luân 迴hồi 也dã 。 何hà 時thời 休hưu 息tức 者giả 。 由do 因nhân 感cảm 果quả 。 果quả 復phục 造tạo 因nhân 。 捨xả 身thân 受thọ 身thân 。 如như 牛ngưu 壞hoại 軛ách 。 生sanh 死tử 無vô 際tế 。 何hà 有hữu 休hưu 息tức 。 惟duy 破phá 三tam 界giới 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 者giả 能năng 之chi 。

○# 五ngũ 愛ái 取thủ 有hữu

貪tham 戀luyến 世thế 間gian 。 陰ấm 緣duyên 成thành 質chất 。

貪tham 戀luyến 是thị 愛ái 取thủ 。 陰ấm 緣duyên 成thành 質chất 。 是thị 有hữu 。 世thế 間gian 。 謂vị 情tình 器khí 世thế 間gian 。 陰ấm 即tức 五ngũ 陰ấm 。 緣duyên 即tức 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 貪tham 愛ái 戀luyến 著trước 。 情tình 器khí 世thế 間gian 。 故cố 稟bẩm 父phụ 母mẫu 遺di 體thể 。 此thử 身thân 本bổn 無vô 。 由do 假giả 陰ấm 緣duyên 而nhi 有hữu 。 故cố 曰viết 成thành 質chất 。

記ký 曰viết 。 器khí 世thế 間gian 者giả 。 謂vị 世thế 界giới 如như 器khí 。 眾chúng 生sanh 安an 住trụ 其kỳ 中trung 。 即tức 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 也dã 。 情tình 世thế 間gian 者giả 。 謂vị 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 者giả 是thị 也dã 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 由do 此thử 無vô 始thỉ 。 眾chúng 生sanh 世thế 界giới 。 生sanh 纏triền 縛phược 故cố 。 於ư 器khí 世thế 間gian 。 不bất 能năng 超siêu 越việt 。 是thị 也dã 。 纏triền 縛phược 。 即tức 貪tham 戀luyến 也dã 。 世thế 以dĩ 隔cách 別biệt 為vi 義nghĩa 。 亦diệc 三tam 世thế 也dã 。 間gian 是thị 間gian 差sai 。 謂vị 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 而nhi 不bất 相tương 謬mậu 亂loạn 也dã 。 然nhiên 此thử 情tình 器khí 世thế 間gian 。 本bổn 來lai 無vô 有hữu 。 以dĩ 妄vọng 想tưởng 故cố 。 而nhi 建kiến 立lập 之chi 。 故cố 淨tịnh 名danh 云vân 。 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 天thiên 台thai 釋thích 云vân 。 若nhược 迷mê 無vô 住trụ 。 則tắc 三tam 界giới 六lục 道đạo 紛phân 然nhiên 而nhi 有hữu 。 因nhân 立lập 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 若nhược 解giải 無vô 住trụ 。 即tức 是thị 無vô 始thỉ 無vô 明minh 。 返phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 。 發phát 真chân 成thành 聖thánh 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 一nhất 人nhân 發phát 真chân 歸quy 源nguyên 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 盡tận 成thành 消tiêu 殞vẫn 。 此thử 則tắc 情tình 器khí 世thế 間gian 俱câu 破phá 。 而nhi 質chất 不bất 可khả 得đắc 矣hĩ 。

○# 六lục 虗hư 生sanh 空không 老lão

從tùng 生sanh 至chí 老lão 。 一nhất 無vô 所sở 得đắc 。

此thử 言ngôn 生sanh 老lão 二nhị 支chi 。 生sanh 無vô 所sở 益ích 。 是thị 名danh 虗hư 生sanh 。 老lão 無vô 所sở 得đắc 。 是thị 名danh 空không 老lão 。

記ký 曰viết 。 一nhất 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 於ư 戒giới 定định 慧tuệ 門môn 。 出xuất 世thế 諸chư 法pháp 。 無vô 一nhất 安an 足túc 處xứ 也dã 。

○# 七thất 無vô 明minh 惑hoặc

根căn 本bổn 無vô 明minh 。 因nhân 茲tư 被bị 惑hoặc 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 本bổn 具cụ 真Chân 如Như 實thật 相tướng 。 妙diệu 淨tịnh 明minh 心tâm 。 良lương 由do 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 。 不bất 如như 實thật 知tri 。 不bất 覺giác 心tâm 動động 。 忽hốt 然nhiên 念niệm 起khởi 。 妄vọng 見kiến 境cảnh 界giới 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 斯tư 即tức 無vô 明minh 最tối 初sơ 生sanh 相tương/tướng 。 為vị 生sanh 死tử 苦khổ 本bổn 。 染nhiễm 法pháp 之chi 因nhân 。 由do 此thử 因nhân 故cố 。 熏huân 習tập 真Chân 如Như 心tâm 體thể 。 增tăng 長trưởng 而nhi 成thành 六lục 法pháp 。 一nhất 貪tham 。 (# 此thử 以dĩ 染nhiễm 著trước 為vi 性tánh )# 二nhị 嗔sân 。 (# 此thử 以dĩ 憎tăng 恚khuể 為vi 性tánh )# 三tam 慢mạn 。 (# 此thử 以dĩ 自tự 恃thị 陵lăng 他tha 為vi 性tánh )# 四tứ 無vô 明minh 。 (# 此thử 乃nãi 於ư 諸chư 事sự 理lý 迷mê 暗ám 為vi 性tánh )# 五ngũ 疑nghi 。 (# 此thử 乃nãi 於ư 諸chư 諦đế 理lý 猶do 豫dự 不bất 決quyết 為vi 性tánh )# 六lục 不bất 正chánh 見kiến 。 (# 此thử 乃nãi 於ư 諸chư 諦đế 理lý 顛điên 倒đảo 推thôi 度độ 為vi 性tánh 。 此thử 見kiến 有hữu 五ngũ 。 一nhất 身thân 。 二nhị 邊biên 。 三tam 邪tà 。 四tứ 見kiến 取thủ 。 五Ngũ 戒Giới 禁cấm 取thủ )# 此thử 之chi 六lục 法pháp 。 能năng 生sanh 隨tùy 等đẳng 諸chư 煩phiền 惱não 。 以dĩ 能năng 生sanh 故cố 曰viết 根căn 本bổn 。 由do 此thử 根căn 故cố 。 迷mê 本bổn 圓viên 明minh 。 覆phú 蔽tế 真chân 心tâm 。 於ư 諸chư 世thế 出xuất 世thế 間gian 等đẳng 法pháp 。 不bất 能năng 明minh 了liễu 。 故cố 曰viết 無vô 明minh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 因nhân 斯tư 無vô 明minh 。 迷mê 惑hoặc 真chân 性tánh 。 不bất 能năng 見kiến 道đạo 。 惟duy 造tạo 有hữu 漏lậu 之chi 因nhân 。 故cố 曰viết 被bị 惑hoặc 。 若nhược 能năng 一nhất 念niệm 返phản 照chiếu 。 則tắc 此thử 無vô 明minh 。 內nội 被bị 真Chân 如Như 所sở 熏huân 。 發phát 起khởi 正chánh 信tín 修tu 行hành 。 成thành 於ư 淨tịnh 業nghiệp 。 由do 此thử 淨tịnh 因nhân 。 反phản 熏huân 真Chân 如Như 。 了liễu 明minh 自tự 心tâm 。 頓đốn 同đồng 諸chư 佛Phật 。 所sở 謂vị 一nhất 念niệm 淨tịnh 心tâm 。 成thành 正chánh 覺giác 也dã 。

記ký 曰viết 。 由do 不bất 了liễu 真Chân 如Như 實thật 相tướng 。 妄vọng 念niệm 忽hốt 興hưng 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 既ký 迷mê 真chân 實thật 。 故cố 稱xưng 為vi 惑hoặc 。 迷mê 惑hoặc 既ký 深thâm 。 三tam 業nghiệp 熾sí 然nhiên 。 故cố 造tạo 善thiện 惡ác 。 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 。 牽khiên 向hướng 六lục 道đạo 。 妄vọng 受thọ 生sanh 死tử 。 所sở 以dĩ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 迷mê 真chân 逐trục 妄vọng 。 故cố 於ư 不bất 遷thiên 境cảnh 上thượng 。 空không 受thọ 輪luân 迴hồi 。 向hướng 無vô 脫thoát 法pháp 中trung 。 妄vọng 生sanh 纏triền 縛phược 。 如như 春xuân 蠶tằm 之chi 作tác 蠒# 。 似tự 秋thu 蛾nga 之chi 赴phó 燈đăng 。 以dĩ 二nhị 見kiến 之chi 絲ti 。 纏triền 無vô 明minh 之chi 蠒# 。 以dĩ 無vô 明minh 貪tham 愛ái 之chi 翅sí 。 撲phác 生sanh 死tử 之chi 火hỏa 輪luân 。 從tùng 生sanh 至chí 生sanh 。 念niệm 念niệm 相tương 續tục 。 故cố 受thọ 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 無vô 有hữu 休hưu 息tức 。 苟cẩu 能năng 離ly 念niệm 。 則tắc 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 生sanh 死tử 悉tất 皆giai 盡tận 矣hĩ 。

○# 八bát 慨khái 時thời 命mạng 速tốc

光quang 陰ấm 可khả 惜tích 。 剎sát 那na 不bất 測trắc 。

一nhất 生sanh 空không 過quá 。 是thị 為vi 可khả 惜tích 。 無vô 常thường 忽hốt 至chí 。 非phi 人nhân 可khả 測trắc 。 所sở 謂vị 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 轉chuyển 息tức 即tức 是thị 來lai 生sanh 是thị 也dã 。

○# 九cửu 現hiện 因nhân 後hậu 果quả

今kim 生sanh 空không 過quá 。 來lai 世thế 窒# 塞tắc 。

今kim 若nhược 不bất 植thực 明minh 慧tuệ 之chi 因nhân 。 豈khởi 招chiêu 當đương 來lai 通thông 達đạt 之chi 果quả 。

記ký 曰viết 。 窒# 塞tắc 是thị 壅ủng 蔽tế 之chi 。 義nghĩa 即tức 不bất 通thông 之chi 謂vị 也dã 。

○# 十thập 因nhân 果quả 所sở 由do

從tùng 迷mê 至chí 迷mê 。 皆giai 因nhân 六lục 賊tặc 。

從tùng 迷mê 是thị 空không 過quá 。 至chí 迷mê 即tức 窒# 塞tắc 。 此thử 亦diệc 三tam 世thế 互hỗ 舉cử 也dã 。 由do 昔tích 不bất 悟ngộ 。 至chí 今kim 昏hôn 迷mê 。 今kim 若nhược 不bất 了liễu 。 迷mê 更cánh 轉chuyển 深thâm 。 此thử 迷mê 無vô 有hữu 別biệt 法pháp 。 皆giai 因nhân 六lục 賊tặc 所sở 致trí 。 雖tuy 曰viết 六lục 賊tặc 難nạn/nan 防phòng 。 意ý 為vi 其kỳ 主chủ 。 主chủ 若nhược 被bị 獲hoạch 。 五ngũ 都đô 亡vong 矣hĩ 。

記ký 曰viết 。 不bất 了liễu 即tức 迷mê 也dã 。 轉chuyển 深thâm 即tức 來lai 生sanh 。 以dĩ 至chí 後hậu 後hậu 生sanh 也dã 。 賊tặc 者giả 。 劫kiếp 害hại 之chi 義nghĩa 。 謂vị 此thử 六lục 根căn 數số 取thủ 六lục 塵trần 境cảnh 界giới 。 染nhiễm 污ô 真chân 心tâm 。 喪táng 失thất 智trí 慧tuệ 。 劫kiếp 功công 德đức 財tài 。 功công 德đức 財tài 者giả 。 略lược 有hữu 七thất 。 一nhất 信tín 。 二nhị 戒giới 。 三tam 聞văn 。 四tứ 捨xả 。 五ngũ 慧tuệ 。 六lục 慚tàm 。 七thất 愧quý 。 乃nãi 至chí 無vô 漏lậu 根Căn 力Lực 禪thiền 定định 等đẳng 。

○# 十thập 一nhất 循tuần 環hoàn 不bất 息tức

六lục 道đạo 往vãng 還hoàn 。 三tam 界giới 匍bồ 匐bặc 。

因nhân 果quả 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 感cảm 不bất 息tức 。 故cố 曰viết 往vãng 還hoàn 。 升thăng 沉trầm 疲bì 極cực 。 故cố 曰viết 匍bồ 匐bặc 。 總tổng 由do 被bị 賊tặc 驅khu 使sử 。 流lưu 轉chuyển 六lục 道đạo 。 升thăng 沉trầm 三tam 界giới 。 無vô 有hữu 休hưu 息tức 故cố 也dã 。

記ký 曰viết 。 匍bồ 匐bặc 。 乃nãi 匍bồ 上thượng 匐bặc 下hạ 。 即tức 升thăng 沉trầm 之chi 謂vị 。 又hựu 急cấp 遽cự 貌mạo 。 會hội 意ý 可khả 知tri 。

△# 三tam 頌tụng 示thị 法pháp 七thất

一nhất 依y 師sư 。 二nhị 擇trạch 法pháp 。 三tam 了liễu 妄vọng 。 四tứ 歸quy 真chân 。 五ngũ 相tương/tướng 忘vong 。 六lục 寂tịch 照chiếu 。 七thất 雙song 泯mẫn 。

○# 一nhất 依y 師sư

早tảo 訪phỏng 明minh 師sư 。 親thân 近cận 高cao 德đức 。

明minh 師sư 能năng 令linh 法Pháp 眼nhãn 明minh 正chánh 。 高cao 德đức 能năng 使sử 戒giới 德đức 清thanh 高cao 。 早tảo 訪phỏng 言ngôn 不bất 可khả 蹉sa 跎# 延diên 時thời 。 親thân 近cận 謂vị 須tu 久cửu 久cửu 依y 止chỉ 。

記ký 曰viết 。 明minh 師sư 能năng 令linh 慧tuệ 光quang 朗lãng 發phát 。 故cố 得đắc 法Pháp 眼nhãn 明minh 正chánh 。 高cao 德đức 能năng 使sử 尸thi 羅la 皎hiệu 潔khiết 。 故cố 得đắc 戒giới 德đức 清thanh 高cao 。 是thị 以dĩ 古cổ 人nhân 千thiên 里lý 參tham 尋tầm 知tri 識thức 。 得đắc 遇ngộ 作tác 家gia 手thủ 眼nhãn 。 即tức 高cao 掛quải 蒲bồ 團đoàn 。 折chiết 卻khước 柱trụ 杖trượng 。 如như 南nam 嶽nhạc 徑kính 山sơn 等đẳng 。 若nhược 無vô 善Thiện 知Tri 識Thức 所sở 護hộ 。 則tắc 為vi 邪tà 師sư 惑hoặc 亂loạn 。 內nội 發phát 邪tà 因nhân 。 外ngoại 行hành 邪tà 業nghiệp 。 何hà 能năng 決quyết 擇trạch 去khứ 其kỳ 荊kinh 棘cức 者giả 乎hồ 。 永vĩnh 明minh 壽thọ 禪thiền 師sư 云vân 。 若nhược 逢phùng 真chân 正chánh 導đạo 師sư 。 切thiết 須tu 勤cần 心tâm 親thân 近cận 。 假giả 使sử 參tham 而nhi 未vị 徹triệt 。 學học 而nhi 未vị 成thành 。 歷lịch 在tại 耳nhĩ 根căn 。 永vĩnh 為vi 道đạo 種chủng 。 世thế 世thế 不bất 落lạc 惡ác 趣thú 。 生sanh 生sanh 不bất 失thất 人nhân 身thân 。 纔tài 出xuất 頭đầu 來lai 。 一nhất 聞văn 千thiên 悟ngộ 。 益ích 非phi 小tiểu 也dã 。

○# 二nhị 擇trạch 法pháp

決quyết 擇trạch 身thân 心tâm 。 去khứ 其kỳ 荊kinh 棘cức 。

決quyết 之chi 在tại 心tâm 。 擇trạch 之chi 以dĩ 慧tuệ 。 行hành 者giả 當đương 以dĩ 無vô 漏lậu 慧tuệ 。 揀giản 擇trạch 身thân 心tâm 。 去khứ 其kỳ 不bất 善thiện 。 擇trạch 其kỳ 善thiện 者giả 而nhi 修tu 之chi 。 如như 鵝nga 王vương 之chi 擇trạch 乳nhũ 也dã 。 荊kinh 棘cức 。 乃nãi 無vô 明minh 妄vọng 想tưởng 五ngũ 葢# 十thập 習tập 。 諸chư 不bất 善thiện 法pháp 也dã 。

記ký 曰viết 。 水thủy 乳nhũ 相tương 和hòa 。 鵝nga 王vương 入nhập 口khẩu 。 則tắc 水thủy 乳nhũ 自tự 分phần/phân 。 而nhi 飲ẩm 其kỳ 乳nhũ 。 棄khí 其kỳ 水thủy 也dã 。 凡phàm 夫phu 善thiện 惡ác 二nhị 法pháp 相tướng 參tham 。 渾hồn 於ư 八bát 識thức 田điền 中trung 。 行hành 者giả 修tu 行hành 。 須tu 具cụ 慧tuệ 目mục 。 擇trạch 取thủ 善thiện 者giả 。 棄khí 其kỳ 不bất 善thiện 。 使sử 身thân 心tâm 皎hiệu 潔khiết 。 則tắc 去khứ 道đạo 不bất 遠viễn 。 斯tư 即tức 七Thất 覺Giác 意Ý 中trung 之chi 擇trạch 法pháp 覺giác 也dã 。 五ngũ 葢# 者giả 。 一nhất 貪tham 欲dục 。 二nhị 嗔sân 恚khuể 三tam 睡thụy 眠miên 。 四tứ 掉trạo 悔hối 。 五ngũ 疑nghi 葢# 。 十thập 習tập 者giả 。 一nhất 婬dâm 。 二nhị 貪tham 。 三tam 慢mạn 。 四tứ 嗔sân 。 五ngũ 詐trá 。 六lục 誑cuống 。 七thất 怨oán 。 八bát 見kiến 。 即tức 邪tà 見kiến 也dã 。 九cửu 枉uổng 。 謂vị 逼bức 壓áp 良lương 善thiện 也dã 。 十thập 訟tụng 。 謂vị 相tương/tướng 論luận 得đắc 失thất 也dã 。

○# 三tam 了liễu 妄vọng

世thế 自tự 浮phù 虗hư 。 眾chúng 緣duyên 豈khởi 逼bức 。

世thế 間gian 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 諸chư 法pháp 。 猶do 如như 夢mộng 幻huyễn 遊du 雲vân 。 皆giai 從tùng 妄vọng 而nhi 生sanh 。 了liễu 無vô 實thật 性tánh 。 眾chúng 緣duyên 即tức 世thế 間gian 諸chư 法pháp 。 既ký 自tự 浮phù 虗hư 。 豈khởi 能năng 逼bức 人nhân 。 然nhiên 世thế 諸chư 緣duyên 事sự 法pháp 。 悉tất 從tùng 真chân 性tánh 隨tùy 緣duyên 而nhi 成thành 。 如như 水thủy 隨tùy 器khí 方phương 圓viên 。 遇ngộ 風phong 波ba 生sanh 。 凡phàm 夫phu 由do 妄vọng 想tưởng 風phong 。 激kích 於ư 本bổn 源nguyên 。 波ba 濤đào 湧dũng 沸phí 。 見kiến 波ba 忘vong 源nguyên 。 故cố 執chấp 事sự 迷mê 真chân 。 而nhi 為vi 種chủng 種chủng 。 事sự 緣duyên 所sở 逼bức 。 如như 不bất 迷mê 真chân 。 即tức 不bất 受thọ 其kỳ 瞞man 也dã 。

記ký 曰viết 。 水thủy 喻dụ 真chân 性tánh 。 器khí 波ba 喻dụ 眾chúng 緣duyên 。 事sự 法pháp 即tức 境cảnh 也dã 。 風phong 喻dụ 妄vọng 想tưởng 。 知tri 波ba 全toàn 水thủy 。 即tức 了liễu 妄vọng 歸quy 真chân 。 是thị 曰viết 不bất 受thọ 其kỳ 瞞man 。

○# 四tứ 歸quy 真chân

研nghiên 窮cùng 法pháp 理lý 。 以dĩ 悟ngộ 為vi 則tắc 。

要yếu 得đắc 無vô 疑nghi 田điền 地địa 。 直trực 須tu 行hành 到đáo 水thủy 窮cùng 山sơn 盡tận 始thỉ 方phương 休hưu 。

記ký 曰viết 。 法pháp 乃nãi 自tự 心tâm 之chi 法pháp 。 法pháp 之chi 所sở 顯hiển 曰viết 理lý 。 研nghiên 窮cùng 如như 除trừ 鏡kính 垢cấu 。 垢cấu 盡tận 光quang 生sanh 。 故cố 曰viết 以dĩ 悟ngộ 為vi 則tắc 。 然nhiên 法pháp 是thị 軌quỹ 持trì 義nghĩa 。 軌quỹ 生sanh 物vật 解giải 。 任nhậm 持trì 自tự 性tánh 也dã 。 任nhậm 持trì 自tự 性tánh 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 真chân 性tánh 。 雖tuy 流lưu 轉chuyển 六lục 道đạo 。 受thọ 種chủng 種chủng 形hình 。 而nhi 此thử 覺giác 性tánh 不bất 曾tằng 失thất 滅diệt 。 生sanh 解giải 者giả 。 眾chúng 生sanh 悟ngộ 入nhập 知tri 見kiến 。 雖tuy 因nhân 知tri 識thức 善thiện 友hữu 開khai 示thị 。 然nhiên 其kỳ 智trí 解giải 。 從tùng 覺giác 性tánh 生sanh 。 如như 水thủy 土thổ/độ 之chi 潤nhuận 。 生sanh 穀cốc 等đẳng 芽nha 。 而nhi 芽nha 從tùng 種chủng 生sanh 。 不bất 從tùng 水thủy 土thổ/độ 生sanh 故cố 也dã 。

○# 五ngũ 相tương/tướng 忘vong

心tâm 境cảnh 俱câu 捐quyên 。 莫mạc 記ký 莫mạc 憶ức 。

心tâm 即tức 人nhân 。 境cảnh 即tức 法pháp 。 莫mạc 記ký 莫mạc 憶ức 。 即tức 人nhân 法pháp 兩lưỡng 忘vong 矣hĩ 。 四tứ 祖tổ 云vân 。 一nhất 切thiết 不bất 留lưu 。 無vô 可khả 記ký 憶ức 。 虗hư 明minh 自tự 照chiếu 。 不bất 勞lao 心tâm 力lực 。 盤bàn 山sơn 云vân 。 心tâm 月nguyệt 孤cô 圓viên 。 光quang 吞thôn 萬vạn 象tượng 。 光quang 非phi 照chiếu 境cảnh 。 境cảnh 亦diệc 非phi 存tồn 。 光quang 境cảnh 俱câu 忘vong 。 復phục 是thị 何hà 物vật 。 譬thí 如như 擲trịch 劍kiếm 揮huy 空không 。 莫mạc 論luận 及cập 之chi 不bất 及cập 。 斯tư 乃nãi 空không 輪luân 無vô 跡tích 。 劍kiếm 刃nhận 無vô 虧khuy 。 若nhược 能năng 如như 是thị 。 心tâm 心tâm 無vô 知tri 。 全toàn 心tâm 即tức 佛Phật 。 全toàn 佛Phật 即tức 人nhân 。 人nhân 佛Phật 無vô 異dị 。 始thỉ 為vi 道đạo 矣hĩ 。

記ký 曰viết 。 心tâm 是thị 能năng 。 境cảnh 是thị 所sở 。 若nhược 知tri 能năng 所sở 無vô 體thể 。 頓đốn 悟ngộ 人nhân 空không 法pháp 空không 。 忽hốt 了liễu 物vật 我ngã 無vô 依y 。 始thỉ 信tín 境cảnh 寂tịch 心tâm 空không 。 無vô 知tri 者giả 。 經Kinh 云vân 。 聖thánh 心tâm 無vô 所sở 知tri 。 無vô 所sở 不bất 知tri 。 即tức 本bổn 覺giác 心tâm 體thể 也dã 。 本bổn 覺giác 真chân 心tâm 。 心tâm 性tánh 寂tịch 滅diệt 。 本bổn 無vô 知tri 覺giác 。 故cố 能năng 知tri 能năng 見kiến 。 如như 鏡kính 無vô 像tượng 。 故cố 能năng 鑒giám 物vật 。 雖tuy 曰viết 能năng 鑒giám 。 然nhiên 鑒giám 而nhi 無vô 鑒giám 。 靈linh 知tri 本bổn 寂tịch 。 故cố 終chung 日nhật 知tri 。 而nhi 未vị 嘗thường 知tri 。 有hữu 知tri 即tức 無vô 明minh 。 有hữu 見kiến 即tức 妄vọng 想tưởng 。 智trí 體thể 本bổn 無vô 無vô 明minh 。 及cập 於ư 妄vọng 想tưởng 。 以dĩ 無vô 知tri 故cố 。 故cố 曰viết 智trí 有hữu 窮cùng 幽u 之chi 鑒giám 而nhi 無vô 知tri 焉yên 。

○# 六lục 寂tịch 照chiếu

六lục 根căn 怡di 然nhiên 。 行hành 住trụ 寂tịch 默mặc 。

心tâm 境cảnh 俱câu 捐quyên 。 二nhị 障chướng 解giải 脫thoát 。 照chiếu 體thể 獨độc 立lập 。 絕tuyệt 知tri 會hội 。 忘vong 能năng 所sở 。 得đắc 於ư 內nội 。 應ưng 於ư 外ngoại 。 是thị 故cố 六lục 根căn 自tự 若nhược 。 脫thoát 洒sái 洒sái 地địa 。 豈khởi 不bất 怡di 然nhiên 。 行hành 住trụ 坐tọa 臥ngọa 。 動động 靜tĩnh 皆giai 如như 。 故cố 曰viết 寂tịch 默mặc 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 行hành 亦diệc 禪thiền 。 坐tọa 亦diệc 禪thiền 。 語ngữ 默mặc 動động 靜tĩnh 體thể 安an 然nhiên 。 是thị 也dã 。

記ký 曰viết 。 目mục 對đối 千thiên 山sơn 。 心tâm 閒gian/nhàn 一nhất 境cảnh 。 是thị 以dĩ 六lục 根căn 自tự 若nhược 。 優ưu 游du 三tam 界giới 。 脫thoát 洒sái 四tứ 生sanh 。 不bất 為vi 聲thanh 色sắc 塵trần 勞lao 所sở 累lũy/lụy/luy 其kỳ 神thần 。 逍tiêu 遙diêu 物vật 外ngoại 。 故cố 曰viết 怡di 然nhiên 。 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 妙diệu 悟ngộ 玄huyền 宗tông 。 虗hư 心tâm 冥minh 契khế 。 動động 靜tĩnh 常thường 矩củ 。 語ngữ 默mặc 恆hằng 規quy 。 恬điềm 澹đạm 息tức 於ư 內nội 。 蕭tiêu 散tán 揚dương 於ư 外ngoại 。 華hoa 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 唯duy 寂tịch 唯duy 默mặc 。 心tâm 造tạo 如Như 來Lai 之chi 樣# 。 不bất 著trước 不bất 戀luyến 。 入nhập 道đạo 合hợp 法pháp 之chi 轍triệt 。 是thị 也dã 。 言ngôn 寂tịch 照chiếu 者giả 。 寂tịch 是thị 體thể 。 照chiếu 是thị 用dụng 。 道đạo 之chi 所sở 極cực 。 極cực 於ư 此thử 也dã 。

○# 七thất 雙song 泯mẫn

一nhất 心tâm 不bất 生sanh 。 萬vạn 法pháp 俱câu 息tức 。

不bất 與dữ 萬vạn 法pháp 為vi 侶lữ 者giả 。 則tắc 前tiền 後hậu 際tế 斷đoạn 。 是thị 曰viết 俱câu 息tức 。

記ký 曰viết 萬vạn 法pháp 者giả 。 是thị 指chỉ 其kỳ 總tổng 數số 。 而nhi 實thật 該cai 於ư 一nhất 切thiết 也dã 。 今kim 舉cử 前tiền 後hậu 。 則tắc 包bao 括quát 十thập 方phương 三tam 世thế 。 一nhất 切thiết 事sự 理lý 內nội 外ngoại 諸chư 法pháp 盡tận 矣hĩ 。 萬vạn 法pháp 雖tuy 眾chúng 。 不bất 出xuất 心tâm 境cảnh 。 心tâm 空không 境cảnh 寂tịch 。 獨độc 露lộ 堂đường 堂đường 一nhất 絲ti 不bất 掛quải 。 是thị 曰viết 不bất 與dữ 萬vạn 法pháp 為vi 侶lữ 。 一nhất 心tâm 者giả 。 本bổn 覺giác 妙diệu 明minh 真chân 心tâm 也dã 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 故cố 名danh 真Chân 如Như 。 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 故cố 曰viết 不bất 生sanh 。 楞lăng 伽già 云vân 。 心tâm 生sanh 則tắc 種chủng 種chủng 法pháp 生sanh 。 心tâm 滅diệt 則tắc 種chủng 種chủng 法pháp 滅diệt 。 所sở 謂vị 心tâm 異dị 則tắc 千thiên 差sai 兢căng 起khởi 。 心tâm 滅diệt 則tắc 萬vạn 法pháp 坦thản 然nhiên 。 心tâm 染nhiễm 則tắc 六lục 道đạo 四tứ 生sanh 。 心tâm 空không 則tắc 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 宗tông 鏡kính 云vân 。 何hà 謂vị 一nhất 心tâm 。 謂vị 真chân 妄vọng 染nhiễm 淨tịnh 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 二nhị 之chi 性tánh 。 故cố 名danh 為vi 一nhất 。 此thử 無vô 二nhị 處xứ 之chi 法pháp 。 實thật 不bất 同đồng 空không 性tánh 自tự 神thần 解giải 。 故cố 名danh 為vi 心tâm 。 一nhất 心tâm 之chi 體thể 。 來lai 去khứ 寂tịch 滅diệt 。 不bất 可khả 以dĩ 有hữu 無vô 處xứ 所sở 。 窮cùng 其kỳ 幽u 跡tích 。 不bất 可khả 以dĩ 識thức 智trí 詮thuyên 量lượng 。 談đàm 其kỳ 妙diệu 體thể 。 唯duy 證chứng 入nhập 者giả 。 只chỉ 在tại 心tâm 知tri 。 但đãn 能năng 內nội 觀quán 一nhất 念niệm 無vô 生sanh 。 則tắc 空không 花hoa 三tam 界giới 。 如như 風phong 捲quyển 煙yên 。 幻huyễn 影ảnh 六lục 塵trần 。 猶do 湯thang 沃ốc 雪tuyết 。 廓khuếch 然nhiên 無vô 際tế 。 唯duy 一nhất 真chân 心tâm 。 此thử 心tâm 本bổn 自tự 圓viên 明minh 。 元nguyên 清thanh 淨tịnh 體thể 。 無vô 起khởi 無vô 生sanh 。 自tự 體thể 不bất 動động 。 不bất 為vi 生sanh 死tử 所sở 染nhiễm 。 不bất 為vì 涅Niết 槃Bàn 所sở 淨tịnh 。 問vấn 曰viết 。 心tâm 既ký 唯duy 一nhất 。 妄vọng 從tùng 何hà 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

葢# 由do 最tối 初sơ 迷mê 一nhất 法Pháp 界Giới 。 不bất 覺giác 妄vọng 起khởi 。 而nhi 有hữu 其kỳ 念niệm 。 如như 睛tình 勞lao 有hữu 空không 花hoa 現hiện 。 睡thụy 熟thục 有hữu 夢mộng 寐mị 生sanh 。 即tức 此thử 名danh 為vi 妄vọng 心tâm 。 此thử 之chi 妄vọng 心tâm 。 元nguyên 無vô 自tự 體thể 。 但đãn 因nhân 前tiền 塵trần 隨tùy 境cảnh 有hữu 無vô 境cảnh 來lai 即tức 生sanh 。 境cảnh 去khứ 即tức 滅diệt 。 是thị 心tâm 是thị 境cảnh 。 各các 無vô 自tự 性tánh 。 唯duy 從tùng 因nhân 緣duyên 而nhi 生sanh 。 如như 鏡kính 裏lý 像tượng 。 水thủy 中trung 月nguyệt 。 愚ngu 夫phu 認nhận 此thử 為vi 真chân 。 二nhị 祖tổ 於ư 此thử 心tâm 不bất 安an 。 而nhi 求cầu 安an 心tâm 法pháp 。 於ư 一nhất 言ngôn 下hạ 。 便tiện 了liễu 此thử 心tâm 不bất 生sanh 。 故cố 云vân 。 覓mịch 心tâm 了liễu 不bất 可khả 得đắc 。 即tức 知tri 真chân 心tâm 虗hư 靈linh 明minh 妙diệu 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 含hàm 十thập 方phương 界giới 。 既ký 心tâm 因nhân 境cảnh 起khởi 。 若nhược 此thử 妄vọng 心tâm 不bất 生sanh 。 則tắc 塵trần 境cảnh 頓đốn 滅diệt 。 故cố 云vân 俱câu 息tức 。 前tiền 云vân 寂tịch 照chiếu 。 猶do 存tồn 境cảnh 智trí 兩lưỡng 立lập 。 今kim 智trí 境cảnh 交giao 徹triệt 而nhi 兩lưỡng 亡vong 。 故cố 曰viết 雙song 泯mẫn 。 境cảnh 智trí 既ký 泯mẫn 。 唯duy 一nhất 本bổn 覺giác 真chân 心tâm 。 寂tịch 滅diệt 無vô 相tướng 。 體thể 同đồng 諸chư 佛Phật 。 故cố 永vĩnh 嘉gia 云vân 。 境cảnh 智trí 冥minh 一nhất 。 萬vạn 累lũy/lụy/luy 都đô 泯mẫn 。 妙diệu 旨chỉ 存tồn 焉yên 。 問vấn 曰viết 。 智trí 泯mẫn 何hà 以dĩ 應ứng 機cơ 接tiếp 物vật 。 境cảnh 亡vong 則tắc 奚hề 能năng 感cảm 彼bỉ 來lai 應ưng 。

答đáp 曰viết 。

般Bát 若Nhã 無vô 知tri 論luận 云vân 。 智trí 彌di 昧muội 。 照chiếu 逾du 明minh 。 神thần 彌di 靜tĩnh 。 應ưng 逾du 動động 。 境cảnh 彌di 寂tịch 。 應ưng 逾du 感cảm 別biệt 行hành 鈔sao 云vân 。 由do 理lý 智trí 冥minh 合hợp 。 故cố 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 無vô 非phi 法Pháp 身thân 。 十thập 方phương 眾chúng 生sanh 。 有hữu 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 心tâm 識thức 淨tịnh 者giả 。 無vô 不bất 應ưng 現hiện 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 故cố 此thử 真Chân 如Như 體thể 性tánh 。 猶do 若nhược 摩ma 尼ni 。 隨tùy 色sắc 所sở 現hiện 。 何hà 無vô 感cảm 應ứng 之chi 謂vị 哉tai 。

溈# 山Sơn 警Cảnh 策Sách 句Cú 釋Thích 記Ký 卷quyển 下hạ (# 終chung )#

音âm 釋thích

偁# 古cổ 稱xưng 字tự 。

窳# 音âm 與dữ 隋tùy 也dã 。

勔# 音âm 免miễn 勸khuyến 勉miễn 也dã 。

咼# 快khoái 字tự 平bình 聲thanh 不bất 正chánh 也dã 俗tục 作tác 歪# 非phi 。

縈oanh 絆bán 上thượng 音âm 。 榮vinh 繫hệ 也dã 。 下hạ 音âm 半bán 繫hệ 足túc 也dã 。

軛ách 音âm 厄ách 駕giá 牛ngưu 領lãnh 木mộc 。

二nhị 障chướng 煩phiền 惱não 障chướng 所sở 知tri 障chướng 。