sớ lặc

Phật Quang Đại Từ Điển

(疏勒) Phạn: Khàsa. Hán dịch: Ác tính, Bất chính ngữ. Cũng gọi Sa lặc, Khư bộ đát lặc, Già sa, Khư sa, Kì sa, Thất lợi,Ngật lật đa để, Ca sư cát lê, Khả thất cáp nhĩ. Tên 1 nước thời xưa ởTây vực. Có thuyết cho rằng tên này lấytên1 ngọn núi trong xứ, ngày nay có lẽlàvùng Khách thập cát nhĩ ở Tân cương. Từ đời Tây Hán về sau, đây là con đường giao thông then chốt giữa Đông phương và Tây phương ở phía bắc Trung quốc. Cứ theo Đại đường tây vực kí quyển 2 thì người nước này tính tình dữ tợn, thường hay dối trá, chữ viết lấy từ Ấn độ. Phật giáo đã truyền vào nước nàykhoảng thế kỉIII, đến đầu đời Đường thìdần dần hưng thịnh, chủ yếu là Tiểu thừa giáo. Từ thời Trung đường về sau, vì tín đồ Hồi giáo xâm nhập nên Phật giáo bị tiêu diệt, hiện chỉ còn nền hoang của chùaOch-Merwan ở phía bắc Khách thậpcát nhĩ khoảng 16 cây số và tháp hoang Mauri Tìm ở phía đông bắc Khách thập cát nhĩ khoảng 48 cây số. Ngài Cưu ma la thập đời Hậu Tần có đến nước này lễ bái bình bát của đức Phật và thỉnh được luận A tì đàm, luận Lục túc, kinh Tăng nhất a hàm. Pháp sư Trí mãnh đời Hậu Tần thì thấy 1 cái ống nhổ bằng đá vân của Phật ở đây. Cao tăng Pháp hiển truyện có thuật lại việc nước này tổ chức hội Bát già việt sư (đại hội 5 năm). Đời Tùy, ngài Đạt ma cấp đa, trên đường đến Trung quốc, có dừng lại ở nước này giảng luận Thuyết phá (luận Niệm phá) và luận Như thực, mỗi luận đều có tới 2.000 bài kệ, cho chúng tăng nghe. Trong kinh Phật có nói nhiều về nước Sơ lặc,có chỗ nói nước này là 1 trong những nước biên thùy có kinh pháp hưng thịnh, hoặc nói nước này có núi Ngưu đầu là trụ xứ của Bồ tát; hoặc cho rằng nước này là nơi ở của thần Đạt ma ba la (Phạn: Dharmapàla), hoặc Phật từng đem nước này phó chúc cho Thiên tử Phát sắc, Tất tú, hoặc ở xứ này từng xuất hiện 98 vị Phật… X. kinh Thân nhật; kinh Hoa nghiêm Q.45 (bản dịch mới); kinh Phật mẫu đại khổng tước minh vương Q.trung; kinh Đại phương đẳng đại tập Q.45, 55, 56; kinh Mật tíchkim cương lực sĩ Q.3; Đại đường tây vực kí Q.1; Xuất tam tạng kí tập Q.14; Tục cao tăng truyện Q.2; On Yuan Chwangvol. III,by T. Watters].