Sơ Học Ký –

Chuẩn
Leave a comment

初Sơ 學Học 記Ký

元Nguyên 清Thanh 覺Giác 述Thuật 道Đạo 安An 注Chú

初sơ 學học 記ký 者giả 。白bạch 雲vân 祖tổ 師sư 清thanh 覺giác 之chi 所sở 作tác 也dã 。覺giác 公công 以dĩ 先tiên 聖thánh 之chi 後hậu 。為vi 瞿Cù 曇Đàm 之chi 學học 。文văn 字tự 語ngữ 言ngôn 。所sở 以dĩ 開khai 羣quần 迷mê 引dẫn 後hậu 進tiến 。發phát 揚dương 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 之chi 要yếu 。使sử 之chi 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。惟duy 恐khủng 人nhân 不bất 為vi 佛Phật 。其kỳ 心tâm 切thiết 切thiết 如như 此thử 。夫phu 人nhân 生sanh 而nhi 靜tĩnh 。天thiên 之chi 性tánh 也dã 。感cảm 於ư 物vật 而nhi 動động 。性tánh 之chi 情tình 也dã 。生sanh 而nhi 靜tĩnh 故cố 。各các 具cụ 此thử 靈linh 明minh 知tri 覺giác 之chi 妙diệu 。感cảm 而nhi 動động 故cố 。皆giai 有hữu 障chướng 菽# 流lưu 蕩đãng 之chi 失thất 。釋Thích 氏thị 有hữu 憂ưu 之chi 。祛khư 其kỳ 障chướng 蔽tế 。返phản 其kỳ 流lưu 蕩đãng 。或hoặc 勸khuyến 或hoặc 誘dụ 。或hoặc 怖bố 或hoặc 證chứng 。使sử 歸quy 於ư 一Nhất 乘Thừa 。然nhiên 而nhi 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。波Ba 旬Tuần 外ngoại 道đạo 。其kỳ 趣thú 不bất 一nhất 。佛Phật 以dĩ 正Chánh 道Đạo 扶phù 持trì 救cứu 護hộ 。千thiên 經kinh 萬vạn 偈kệ 。不bất 憚đạn 於ư 煩phiền 者giả 。良lương 以dĩ 此thử 也dã 。夫phu 玉ngọc 不bất 琢trác 不bất 成thành 器khí 。人nhân 不bất 學học 不bất 知tri 道đạo 。白bạch 雲vân 祖tổ 師sư 。敷phu 揚dương 演diễn 說thuyết 。以dĩ 惠huệ 一nhất 切thiết 。俾tỉ 由do 初Sơ 地Địa 以dĩ 至chí 十Thập 地Địa 。直trực 與dữ 如Như 來Lai 等đẳng 正chánh 妙diệu 覺giác 。其kỳ 與dữ 佛Phật 心tâm 。何hà 以dĩ 異dị 哉tai 。白bạch 雲vân 宗tông 主chủ 明minh 仁nhân 。奉phụng 以dĩ 奏tấu 。

御ngự

聖thánh 上thượng 乙ất 覽lãm 之chi 餘dư 。命mạng 錄lục 入nhập 大đại 藏tạng 。以dĩ 傳truyền 久cửu 遠viễn 。是thị 亦diệc 如Như 來Lai 開khai 悟ngộ 羣quần 生sanh 之chi 仁nhân 也dã 。孟# 頫# 豈khởi 勝thắng 歡hoan 喜hỷ 讚tán 歎thán 之chi 至chí 。謹cẩn 敘tự 于vu 卷quyển 首thủ 云vân 。皇hoàng 慶khánh 二nhị 年niên 三tam 月nguyệt 七thất 日nhật 集tập 賢hiền 侍thị 講giảng 學học 士sĩ 中trung 奉phụng 大đại 夫phu 趙triệu 孟# 頫# 序tự 。

初sơ 學học 記ký

初sơ 學học 記ký 。

記ký 者giả 。經kinh 論luận 之chi 流lưu 類loại 也dã 。佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。三tam 乘thừa 聖thánh 賢hiền 。或hoặc 記ký 已dĩ 往vãng 之chi 事sự 跡tích 。或hoặc 說thuyết 未vị 來lai 之chi 報báo 應ứng 。或hoặc 敘tự 當đương 世thế 之chi 化hóa 源nguyên 。或hoặc 採thải 摭# 經Kinh 法Pháp 。直trực 明minh 佛Phật 意ý 。撰soạn 集tập 文văn 籍tịch 。隨tùy 作tác 者giả 意ý 。以dĩ 立lập 其kỳ 名danh 。大đại 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 後hậu 聖thánh 賢hiền 撰soạn 集tập 是thị 也dã 。但đãn 西tây 域vực 多đa 名danh 經kinh 論luận 。東đông 夏hạ 多đa 名danh 記ký 集tập 。其kỳ 實thật 一nhất 也dã 。今kim 名danh 記ký 者giả 。即tức 彼bỉ 論luận 也dã 。又hựu 復phục 記ký 即tức 錄lục 也dã 。順thuận 理lý 善thiện 法Pháp 。可khả 記ký 錄lục 故cố 。記ký 錄lục 三tam 乘thừa 。十Thập 地Địa 之chi 法Pháp 。以dĩ 示thị 初sơ 心tâm 。令linh 其kỳ 習tập 學học 。又hựu 記ký 即tức 答đáp 也dã 。初sơ 心tâm 好hiếu 學học 者giả 。請thỉnh 問vấn 起khởi 行hành 造tạo 修tu 之chi 法pháp 。故cố 作tác 此thử 答đáp 。而nhi 云vân 論luận 者giả 。循tuần 環hoàn 研nghiên 竅khiếu 。義nghĩa 理lý 分phân 明minh 。令linh 初sơ 心tâm 者giả 易dị 於ư 習tập 學học 。而nhi 言ngôn 學học 者giả 。效hiệu 也dã 。效hiệu 習tập 不bất 已dĩ 。自tự 有hữu 所sở 見kiến 。有hữu 所sở 見kiến 者giả 。即tức 名danh 為vi 覺giác 。既ký 覺giác 悟ngộ 已dĩ 。務vụ 於ư 起khởi 行hành 。行hành 必tất 到đáo 家gia 。名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。覺giác 即tức 佛Phật 也dã 。然nhiên 必tất 在tại 於ư 初sơ 心tâm 。故cố 名danh 初sơ 學học 。亦diệc 示thị 不bất 輕khinh 之chi 意ý 也dã 。文văn 云vân 。千thiên 里lý 一nhất 步bộ 為vi 初sơ 。斯tư 良lương 證chứng 也dã 。

西tây 京kinh 寶bảo 應ưng 寺tự 沙Sa 門Môn 釋thích 。清thanh 覺giác 。述thuật 。

此thử 是thị 記ký 主chủ 之chi 衘# 位vị 也dã 。總tổng 別biệt 三tam 重trọng/trùng 。一nhất 西tây 京kinh 是thị 總tổng 。寶bảo 應ưng 寺tự 是thị 別biệt 。西tây 京kinh 非phi 止chỉ 一nhất 寺tự 故cố 。二nhị 寶bảo 應ưng 寺tự 是thị 總tổng 沙Sa 門Môn 釋thích 是thị 別biệt 。寺tự 容dung 四tứ 眾chúng 人nhân 故cố 。三tam 沙Sa 門Môn 釋thích 是thị 總tổng 。祖tổ 師sư 尊tôn 諱húy 是thị 別biệt 。釋Thích 子tử 非phi 一nhất 故cố 。述thuật 字tự 。通thông 於ư 能năng 所sở 。祖tổ 師sư 是thị 能năng 述thuật 。記ký 文văn 是thị 所sở 述thuật 也dã 。西tây 京kinh 。是thị 四tứ 京kinh 之chi 一nhất 。地địa 名danh 。洛lạc 陽dương 即tức 周chu 公công 之chi 所sở 營doanh 者giả 。後hậu 漢hán 建kiến 都đô 于vu 此thử 。漢hán 以dĩ 火hỏa 德đức 王vương 天thiên 下hạ 。改cải 曰viết 雒# 陽dương 。有hữu 唐đường 仍nhưng 舊cựu 號hiệu 。令linh 屬thuộc 河hà 南nam 府phủ 。寶bảo 應ưng 寺tự 依y 龍long 門môn 山sơn 住trụ 。山sơn 在tại 洛lạc 陽dương 之chi 西tây 。今kim 不bất 言ngôn 山sơn 名danh 而nhi 舉cử 地địa 名danh 者giả 。西tây 京kinh 是thị 大đại 都đô 之chi 稱xưng 。餘dư 杭# 亦diệc 有hữu 龍long 門môn 山sơn 故cố 。寶bảo 應ưng 寺tự 。即tức 記ký 主chủ 受thọ 經kinh 之chi 處xứ 。記ký 主chủ 於ư 熈# 寧ninh 二nhị 年niên 。禮lễ 海hải 慧tuệ 大đại 師sư 。出xuất 家gia 受thọ 具cụ 。後hậu 海hải 慧tuệ 說thuyết 偈kệ 。勸khuyến 發phát 游du 方phương 。元nguyên 祐hựu 八bát 年niên 。掛quải 錫tích 于vu 古cổ 杭# 靈linh 隱ẩn 寺tự 。僧Tăng 俗tục 問vấn 法pháp 者giả 。紛phân 紛phân 而nhi 來lai 。住trụ 持trì 懶lãn 菴am 童đồng 和hòa 尚thượng 。請thỉnh 師sư 駐trú 錫tích 於ư 寺tự 後hậu 白bạch 雲vân 菴am 焉yên 。師sư 初sơ 誕đản 日nhật 。有hữu 白bạch 雲vân 滿mãn 室thất 。因nhân 以dĩ 白bạch 雲vân 自tự 稱xưng 。茲tư 菴am 之chi 名danh 。默mặc 與dữ 心tâm 契khế 。從tùng 而nhi 居cư 焉yên 。由do 是thị 白bạch 雲vân 之chi 名danh 。流lưu 芳phương 益ích 著trước 。且thả 白bạch 為vi 眾chúng 色sắc 之chi 本bổn 。潔khiết 淨tịnh 無vô 瑕hà 之chi 謂vị 。雲vân 者giả 。應ứng 用dụng 而nhi 來lai 。來lai 無vô 所sở 從tùng 。用dụng 謝tạ 而nhi 去khứ 。去khứ 無vô 所sở 至chí 。而nhi 能năng 含hàm 潤nhuận 法Pháp 雨vũ 。益ích 濟tế 萬vạn 物vật 。重trùng 重trùng 無vô 盡tận 。有hữu 雲vân 像tượng 焉yên 。廣quảng 說thuyết 法Pháp 喻dụ 。如như 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。聖thánh 人nhân 無vô 名danh 。為vi 物vật 立lập 稱xưng 。響hưởng 頒ban 人nhân 天thiên 。良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。沙Sa 門Môn 。是thị 出xuất 家gia 之chi 通thông 號hiệu 。釋thích 字tự 。是thị 本bổn 師sư 之chi 姓tánh 氏thị 。紹thiệu 隆long 繼kế 踵chủng 。宜nghi 其kỳ 具cụ 稱xưng 。上thượng 清thanh 下hạ 覺giác 。記ký 主chủ 尊tôn 諱húy 也dã 。字tự 本bổn 然nhiên 。號hiệu 白bạch 雲vân 。姓tánh 孔khổng 氏thị 。即tức 至chí 聖thánh 文văn 宣tuyên 王vương 五ngũ 十thập 二nhị 世thế 孫tôn 也dã 。其kỳ 宗tông 人nhân 孔khổng 宣tuyên 義nghĩa 。有hữu 真chân 讚tán 可khả 考khảo 。進tiến 士sĩ 孔khổng 璿# 。集tập 宋tống 朝triêu 朝triêu 士sĩ 。與dữ 諸chư 禪thiền 講giảng 讚tán 文văn 數sổ 十thập 篇thiên 。刊# 刊# 於ư 世thế 。其kỳ 餘dư 始thỉ 末mạt 。具cụ 在tại 本bổn 傳truyền 。述thuật 而nhi 不bất 作tác 。謙khiêm 之chi 至chí 也dã 。

南nam 山sơn 大đại 普phổ 寧ninh 寺tự 嗣tự 孫tôn 。 (# 道đạo 安an )# 。注chú 。

佛Phật 道Đạo 不bất 可khả 不bất 學học 。生sanh 死tử 不bất 可khả 不bất 憂ưu 。

此thử 二nhị 句cú 。是thị 一nhất 部bộ 之chi 總tổng 意ý 也dã 。記ký 主chủ 乘thừa 願nguyện 力lực 以dĩ 出xuất 興hưng 。為vi 眾chúng 生sanh 而nhi 製chế 作tác 。所sở 以dĩ 開khai 宗tông 立lập 教giáo 者giả 。意ý 在tại 於ư 此thử 佛Phật 道Đạo 。華hoa 梵Phạm 影ảnh 略lược 。約ước 揀giản 為vi 言ngôn 。可khả 以dĩ 離ly 貧bần 窮cùng 受thọ 富phú 貴quý 。度độ 生sanh 死tử 越việt 苦khổ 輪luân 。雖tuy 有hữu 正chánh 助trợ 權quyền 實thật 之chi 不bất 同đồng 。皆giai 名danh 佛Phật 道Đạo 。故cố 淨tịnh 名danh 經kinh 中trung 。說thuyết 佛Phật 道Đạo 品phẩm 。對đối 治trị 疑nghi 執chấp 。人nhân 天thiên 界giới 中trung 。不bất 可khả 不bất 學học 。不bất 學học 則tắc 貧bần 窮cùng 無vô 福phước 慧tuệ 。入nhập 生sanh 死tử 險hiểm 道đạo 矣hĩ 。故cố 次thứ 句cú 云vân 。生sanh 死tử 不bất 可khả 不bất 憂ưu 也dã 。生sanh 死tử 事sự 大đại 。無vô 常thường 迅tấn 速tốc 。豈khởi 可khả 安an 然nhiên 坐tọa 待đãi 酸toan 痛thống 。學học 道Đạo 之chi 士sĩ 。常thường 將tương 此thử 二nhị 字tự 。貼# 在tại 鼻tị 尖tiêm 上thượng 。作tác 箇cá 對đối 治trị 法Pháp 門môn 。古cổ 人nhân 用dụng 心tâm 。如như 此thử 其kỳ 急cấp 。今kim 人nhân 豈khởi 可khả 不bất 憂ưu 也dã 。

區khu 區khu 枉uổng 過quá 浮phù 生sanh 。智trí 慧tuệ 翻phiên 成thành 愚ngu 拙chuyết 。

此thử 明minh 不bất 學học 之chi 過quá 也dã 。有hữu 智trí 之chi 人nhân 。為vi 智trí 所sở 使sử 。祇kỳ 陪bồi 人nhân 事sự 。營doanh 理lý 世thế 緣duyên 。但đãn 於ư 名danh 利lợi 留lưu 心tâm 。何hà 暇hạ 參tham 尋tầm 佛Phật 道Đạo 。或hoặc 復phục 高cao 推thôi 聖thánh 境cảnh 。世thế 智trí 辯biện 聰thông 。不bất 特đặc 虗hư 度độ 光quang 陰ấm 。翻phiên 更cánh 沉trầm 淪luân 苦khổ 趣thú 。可khả 謂vị 愚ngu 拙chuyết 之chi 甚thậm 矣hĩ 。

莫mạc 怪quái 學học 道Đạo 不bất 成thành 。

時thời 人nhân 盡tận 投đầu 邪tà 窟quật

問vấn 學học 佛Phật 法Pháp 者giả 。不bất 為vi 不bất 多đa 。少thiểu 得đắc 成thành 功công 者giả 。所sở 謂vị 勤cần 修tu 苦khổ 行hạnh 。弗phất 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。豈khởi 非phi 學học 道Đạo 者giả 枉uổng 費phí 工công 夫phu 耶da 。故cố 作tác 此thử 答đáp 。由do 不bất 得đắc 其kỳ 正chánh 途đồ 。所sở 以dĩ 不bất 成thành 其kỳ 道đạo 。

欲dục 得đắc 不bất 遭tao 欺khi 誑cuống 。莫mạc 離ly 十Thập 地Địa 三tam 乘thừa 。

十Thập 地Địa 三tam 乘thừa 。階giai 降giáng/hàng 次thứ 第đệ 。如như 人nhân 還hoàn 家gia 。明minh 識thức 道đạo 路lộ 。則tắc 不bất 為vi 人nhân 牽khiên 引dẫn 欺khi 誑cuống 矣hĩ 。然nhiên 十Thập 地Địa 三tam 乘thừa 。經kinh 論luận 互hỗ 出xuất 。華hoa 嚴nghiêm 所sở 說thuyết 。十Thập 地Địa 唯duy 是thị 一Nhất 乘Thừa 。大đại 品phẩm 所sở 說thuyết 。十Thập 地Địa 通thông 攝nhiếp 三tam 乘thừa 。同đồng 性tánh 經kinh 中trung 。三tam 乘thừa 之chi 人nhân 。各các 有hữu 十Thập 地Địa 。所sở 謂vị 聲Thanh 聞Văn 十Thập 地Địa 。緣Duyên 覺Giác 十Thập 地Địa 。菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。各các 有hữu 其kỳ 名danh 。菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。名danh 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 。義nghĩa 則tắc 有hữu 異dị 。今kim 文văn 十Thập 地Địa 。參tham 用dụng 華hoa 嚴nghiêm 之chi 名danh 。模mô 榻tháp 大đại 品phẩm 之chi 義nghĩa 。籠lung 絡lạc 諸chư 經kinh 。自tự 成thành 一nhất 家gia 意ý 。在tại 通thông 而nhi 不bất 局cục 也dã 。言ngôn 三tam 乘thừa 者giả 。亦diệc 有hữu 多đa 種chủng 。一nhất 者giả 一Nhất 乘Thừa 三tam 乘thừa 小Tiểu 乘Thừa 。名danh 為vi 三tam 乘thừa 。二nhị 者giả 大Đại 乘Thừa 中trung 乘thừa 小Tiểu 乘Thừa 。名danh 為vi 三tam 乘thừa 。此thử 即tức 菩Bồ 薩Tát 緣Duyên 覺Giác 聲Thanh 聞Văn 也dã 。此thử 中trung 自tự 有hữu 三tam 義nghĩa 。一nhất 則tắc 融dung 一Nhất 乘Thừa 同đồng 大Đại 乘Thừa 。合hợp 二Nhị 乘Thừa 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。故cố 唯duy 三tam 也dã 。二nhị 則tắc 大Đại 乘Thừa 中trung 。自tự 有hữu 三tam 乘thừa 。如như 入nhập 大Đại 乘Thừa 論luận 說thuyết 。三tam 則tắc 小Tiểu 乘Thừa 中trung 。亦diệc 有hữu 三tam 乘thừa 。如như 小tiểu 論luận 中trung 。自tự 有hữu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 緣Duyên 覺Giác 法Pháp 及cập 佛Phật 法Pháp 。問vấn 既ký 有hữu 佛Phật 法Pháp 。何hà 名danh 小Tiểu 乘Thừa 。答đáp 此thử 中trung 佛Phật 法Pháp 。但đãn 慈từ 悲bi 愛ái 行hành 。異dị 於ư 二Nhị 乘Thừa 耳nhĩ 。今kim 文văn 三tam 乘thừa 。當đương 於ư 何hà 種chủng 。一nhất 中trung 當đương 其kỳ 第đệ 二nhị 。二nhị 中trung 全toàn 用dụng 。三tam 說thuyết 雖tuy 約ước 機cơ 約ước 法pháp 約ước 喻dụ 不bất 同đồng 。並tịnh 通thông 諸chư 文văn 。而nhi 不bất 局cục 定định 。意ý 在tại 勸khuyến 發phát 行hạnh 人nhân 造tạo 修tu 出xuất 界giới 。而nhi 不bất 局cục 於ư 文văn 字tự 教giáo 限hạn 也dã 。

若nhược 是thị 不bất 依y 正Chánh 法Pháp 。恰kháp 如như 登đăng 樹thụ 捉tróc 魚ngư 。又hựu 似tự 井tỉnh 中trung 摸mạc 月nguyệt 。

十Thập 地Địa 三tam 乘thừa 。是thị 其kỳ 正Chánh 法Pháp 。捨xả 此thử 別biệt 修tu 。如như 緣duyên 木mộc 求cầu 魚ngư 。獼mi 猴hầu 救cứu 月nguyệt 。此thử 喻dụ 不bất 修tu 之chi 人nhân 也dã 。正Chánh 法Pháp 云vân 何hà 。如như 下hạ 文văn 說thuyết 。

頓đốn 教giáo 妙diệu 覺giác 佛Phật 乘thừa 。十Thập 地Địa 稱xưng 呼hô 菩Bồ 薩Tát 。五ngũ 果quả 緣Duyên 覺Giác 辟Bích 支Chi 。

四Tứ 果Quả 六Lục 通Thông 羅La 漢Hán 。三tam 果quả 二nhị 果quả 一nhất 果quả 。諸chư 漏lậu 未vị 有hữu 神thần 通thông 。

般Bát 若Nhã 悟ngộ 心tâm 見kiến 性tánh 。名danh 目mục 稱xưng 呼hô 內nội 凡phàm 。

此thử 示thị 十Thập 地Địa 三tam 乘thừa 之chi 位vị 也dã 。自tự 第đệ 六lục 遠viễn 行hành 地địa 。至chí 第đệ 九cửu 法pháp 雲vân 地địa 。是thị 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。次thứ 前tiền 第đệ 五ngũ 果quả 。是thị 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 。四Tứ 果Quả 阿A 羅La 漢Hán 。是thị 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。三tam 二nhị 一nhất 三tam 。進tiến 未vị 能năng 至chí 聲Thanh 聞Văn 。退thoái 不bất 可khả 居cư 凡phàm 位vị 。故cố 云vân 諸chư 漏lậu 未vị 有hữu 神thần 通thông 。當đương 是thị 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。向hướng 見kiến 修tu 二nhị 位vị 也dã 。般Bát 若Nhã 悟ngộ 心tâm 見kiến 性tánh 名danh 目mục 稱xưng 呼hô 內nội 凡phàm 者giả 。聲Thanh 聞Văn 有hữu 二nhị 位vị 。初sơ 凡phàm 二nhị 聖thánh 。凡phàm 位vị 又hựu 二nhị 。外ngoại 凡phàm 內nội 凡phàm 。外ngoại 凡phàm 自tự 分phân 為vi 三tam 。初sơ 五ngũ 停đình 心tâm 。二nhị 別biệt 相tướng 念niệm 。三tam 總tổng 相tương/tướng 念niệm 。此thử 三tam 俱câu 屬thuộc 外ngoại 凡phàm 。亦diệc 名danh 資tư 粮# 位vị 。人nhân 天thiên 二Nhị 乘Thừa 。創sáng/sang 心tâm 入nhập 道đạo 。修tu 此thử 三tam 門môn 。對đối 治trị 凡phàm 習tập 。內nội 凡phàm 有hữu 四tứ 。謂vị 暖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 世thế 第đệ 一nhất 。此thử 四tứ 亦diệc 名danh 加gia 行hành 位vị 。又hựu 名danh 四tứ 善thiện 根căn 。二nhị 凡phàm 共cộng 七thất 。通thông 名danh 七thất 方phương 便tiện 位vị 。文văn 云vân 。般Bát 若Nhã 悟ngộ 心tâm 見kiến 性tánh 者giả 。人nhân 天thiên 外ngoại 凡phàm 。於ư 三tam 法pháp 中trung 。淘đào 練luyện 已dĩ 久cửu 。悟ngộ 般Bát 若Nhã 心tâm 。見kiến 真Chân 如Như 性tánh 。策sách 勤cần 加gia 行hành 。趣thú 於ư 聖thánh 果Quả 。即tức 入nhập 見kiến 道đạo 位vị 也dã 。其kỳ 次thứ 聖thánh 位vị 。亦diệc 分phân 為vi 三tam 。一nhất 見kiến 道đạo 。當đương 於ư 初sơ 果quả 。二nhị 修tu 道Đạo 。當đương 於ư 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。三tam 無Vô 學Học 道đạo 。當đương 於ư 第đệ 四tứ 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 位vị 。方phương 究cứu 竟cánh 也dã 。問vấn 文văn 云vân 十Thập 地Địa 稱xưng 呼hô 菩Bồ 薩Tát 。今kim 此thử 何hà 云vân 六lục 至chí 九cửu 耶da 。答đáp 第đệ 九cửu 法pháp 雲vân 地địa 。即tức 他tha 經kinh 中trung 第đệ 十Thập 地Địa 名danh 。今kim 云vân 十Thập 地Địa 。猶do 約ước 他tha 經kinh 說thuyết 也dã 。問vấn 頓đốn 教giáo 妙diệu 覺giác 佛Phật 乘thừa 。應ưng 不bất 在tại 十Thập 地Địa 三tam 乘thừa 之chi 數số 耶da 。答đáp 此thử 位vị 正chánh 是thị 所sở 修tu 之chi 果quả 。三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 是thị 能năng 修tu 之chi 因nhân 。由do 歷lịch 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 次thứ 第đệ 漸tiệm 修tu 。因nhân 行hành 已dĩ 圓viên 。頓đốn 證chứng 妙diệu 覺giác 。故cố 此thử 特đặc 云vân 。頓đốn 教giáo 由do 漸tiệm 入nhập 頓đốn 。即tức 漸tiệm 修tu 頓đốn 悟ngộ 之chi 衡hành 量lượng 也dã 。問vấn 既ký 云vân 由do 漸tiệm 入nhập 頓đốn 。只chỉ 合hợp 自tự 小tiểu 之chi 大đại 。先tiên 說thuyết 一nhất 果quả 二nhị 果quả 次thứ 第đệ 。至chí 於ư 佛Phật 乘thừa 。文văn 中trung 何hà 得đắc 倒đảo 置trí 耶da 。答đáp 此thử 順thuận 佛Phật 經Kinh 。從tùng 本bổn 起khởi 末mạt 。要yếu 令linh 學học 者giả 返phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 。故cố 云vân 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。

若nhược 修tu 果quả 位vị 不bất 成thành 。總tổng 是thị 著trước 空không 著trước 有hữu 。

證chứng 宗tông 論luận 云vân 。悟ngộ 道đạo 不bất 證chứng 果Quả 者giả 。名danh 為vi 著trước 空không 病bệnh 。講giảng 經kinh 不bất 證chứng 果Quả 者giả 。名danh 為vi 著trước 有hữu 病bệnh 。天thiên 下hạ 三tam 乘thừa 教giáo 藏tạng 。堆đôi 積tích 如như 山sơn 。並tịnh 不bất 見kiến 箇cá 三tam 乘thừa 道Đạo 人Nhân 者giả 何hà 。皆giai 因nhân 著trước 空không 著trước 有hữu 病bệnh 也dã 。問vấn 佛Phật 法Pháp 以dĩ 空không 有hữu 為vi 門môn 。令linh 人nhân 修tu 造tạo 。弘hoằng 傳truyền 之chi 者giả 。或hoặc 毀hủy 空không 讚tán 有hữu 。或hoặc 破phá 有hữu 讚tán 空không 。或hoặc 云vân 空không 淺thiển 有hữu 深thâm 。或hoặc 云vân 空không 深thâm 有hữu 淺thiển 。各các 憑bằng 經kinh 論luận 。成thành 熟thục 機cơ 緣duyên 。除trừ 此thử 二nhị 門môn 。別biệt 無vô 可khả 托thác 。今kim 皆giai 目mục 之chi 為vi 病bệnh 。莫mạc 不bất 與dữ 經kinh 論luận 相tương 違vi 麼ma 。答đáp 經kinh 論luận 所sở 談đàm 。歸quy 於ư 中trung 道đạo 。執chấp 著trước 一nhất 處xứ 。即tức 是thị 病bệnh 源nguyên 。是thị 故cố 目mục 之chi 。為vi 著trước 空không 著trước 有hữu 病bệnh 也dã 。

要yếu 知tri 經kinh 藏tạng 根căn 源nguyên 。余dư 今kim 為vi 君quân 解giải 說thuyết 。非phi 是thị 貧bần 道đạo 多đa 言ngôn 。

初sơ 學học 要yếu 知tri 子tử 細tế 。

問vấn 修tu 行hành 之chi 人nhân 。既ký 悟ngộ 無vô 常thường 迅tấn 速tốc 。便tiện 當đương 火hỏa 急cấp 修tu 行hành 。然nhiên 未vị 看khán 經kinh 。遇ngộ 緣duyên 即tức 宗tông 。安an 知tri 不bất 落lạc 空không 有hữu 二nhị 病bệnh 耶da 。答đáp 要yếu 知tri 經kinh 藏tạng 根căn 源nguyên 。余dư 今kim 為vi 君quân 解giải 說thuyết 。記ký 主chủ 可khả 為vi 慈từ 悲bi 深thâm 厚hậu 。無vô 問vấn 自tự 談đàm 者giả 也dã 。古cổ 人nhân 曰viết 。不bất 請thỉnh 而nhi 教giáo 。孰thục 云vân 不bất 欺khi 。既ký 無vô 請thỉnh 者giả 。何hà 必tất 多đa 言ngôn 。答đáp 初sơ 學học 要yếu 知tri 子tử 細tế 。言ngôn 貧bần 道đạo 者giả 。佛Phật 法Pháp 初sơ 來lai 。僧Tăng 人nhân 皆giai 名danh 道Đạo 士sĩ 。自tự 稱xưng 貧bần 道đạo 。今kim 循tuần 古cổ 說thuyết 也dã 。

猶do 如như 明minh 鏡kính 當đương 前tiền 。照chiếu 見kiến 古cổ 今kim 邪tà 正chánh 。

喻dụ 明minh 可khả 見kiến 。然nhiên 喻dụ 中trung 具cụ 法pháp 鏡kính 。但đãn 照chiếu 見kiến 妍nghiên 醜xú 短đoản 長trường/trưởng 。今kim 曰viết 古cổ 今kim 邪tà 正chánh 。乃nãi 約ước 法pháp 說thuyết 。

塵trần 沙sa 諸chư 佛Phật 出xuất 來lai 。此thử 事sự 終chung 無vô 移di 改cải 。

塵trần 沙sa 即tức 恆Hằng 沙sa 也dã 。尋tầm 念niệm 過quá 去khứ 佛Phật 。亦diệc 應ưng 說thuyết 三tam 乘thừa 。佛Phật 佛Phật 道Đạo 同đồng 。誰thùy 敢cảm 移di 改cải 。

學học 道Đạo 先tiên 求cầu 因Nhân 地Địa 。果quả 位vị 直trực 是thị 修tu 行hành 。若nhược 非phi 果quả 滿mãn 功công 圓viên 。

雖tuy 是thị 口khẩu 快khoái 舌thiệt 端đoan 。決quyết 定định 非phi 干can 正Chánh 法Pháp 。

前tiền 三tam 句cú 修tu 行hành 實thật 效hiệu 。後hậu 二nhị 句cú 徒đồ 事sự 虗hư 文văn 。又hựu 初sơ 二nhị 句cú 。因Nhân 地Địa 覺giác 心tâm 。要yếu 與dữ 果quả 位vị 。名danh 目mục 相tương 應ứng 。後hậu 三tam 句cú 皆giai 是thị 返phản 顯hiển 之chi 辭từ 也dã 。

初sơ 學học 先tiên 求cầu 因Nhân 地Địa 。

因Nhân 地Địa 二nhị 字tự 。法pháp 喻dụ 立lập 名danh 。地địa 能năng 生sanh 成thành 荷hà 載tái 。若nhược 無vô 種chủng 子tử 。則tắc 無vô 所sở 生sanh 。修tu 行hành 之chi 人nhân 。莫mạc 不bất 以dĩ 發phát 心tâm 為vi 因nhân 。發phát 大Đại 乘Thừa 心tâm 。得đắc 大Đại 乘Thừa 果quả 。發phát 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 。得đắc 小Tiểu 乘Thừa 果quả 。未vị 有hữu 發phát 小tiểu 心tâm 而nhi 得đắc 大đại 果quả 者giả 。是thị 故cố 經Kinh 云vân 。因Nhân 地Địa 不bất 直trực 。果quả 招chiêu 紆hu 曲khúc 。記ký 主chủ 深thâm 恐khủng 初sơ 學học 之chi 機cơ 。洗tẩy 心tâm 非phi 正chánh 。故cố 此thử 特đặc 云vân 。初sơ 學học 先tiên 求cầu 因Nhân 地Địa 。而nhi 言ngôn 學học 者giả 。猶do 飾sức 也dã 。器khí 不bất 飾sức 。則tắc 無vô 以dĩ 為vi 美mỹ 觀quán 。人nhân 不bất 學học 。則tắc 無vô 以dĩ 有hữu 懿# 德đức 。若nhược 夫phu 為vi 學học 日nhật 益ích 。為vi 道đạo 日nhật 損tổn 。損tổn 之chi 則tắc 道đạo 業nghiệp 踰du 高cao 。益ích 之chi 則tắc 學học 功công 踰du 遠viễn 。故cố 形hình 將tương 俗tục 人nhân 而nhi 永vĩnh 隔cách 。心tâm 與dữ 世thế 情tình 而nhi 懸huyền 反phản 矣hĩ 。

初sơ 從tùng 戒giới 定định 慧tuệ 修tu 。須tu 知tri 名danh 目mục 般bát 數số 。

上thượng 句cú 總tổng 標tiêu 。下hạ 句cú 生sanh 起khởi 下hạ 文văn 之chi 意ý 。題đề 云vân 初sơ 學học 。即tức 以dĩ 此thử 三tam 法pháp 為vi 篇thiên 首thủ 者giả 。當đương 知tri 此thử 三tam 。皆giai 名danh 學học 也dã 。初sơ 修tu 學học 人nhân 。必tất 以dĩ 此thử 三tam 法pháp 為vi 因Nhân 地Địa 者giả 。為vi 對đối 世thế 間gian 舊cựu 邪tà 三tam 學học 。立lập 正chánh 三tam 學học 。以dĩ 對đối 治trị 之chi 。亦diệc 示thị 翻phiên 邪tà 歸quy 正chánh 之chi 意ý 也dã 。戒giới 以dĩ 防phòng 非phi 止chỉ 惡ác 。定định 即tức 息tức 慮lự 靜tĩnh 緣duyên 。慧tuệ 乃nãi 破phá 惑hoặc 證chứng 真chân 。此thử 三tam 法Pháp 門môn 。俱câu 當đương 修tu 學học 。修tu 學học 之chi 門môn 。依y 其kỳ 次thứ 第đệ 。故cố 經Kinh 云vân 。依y 因nhân 此thử 戒giới 。得đắc 生sanh 諸chư 禪thiền 定định 。及cập 滅diệt 苦khổ 智trí 慧tuệ 。所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。身thân 口khẩu 所sở 發phát 。事sự 在tại 戒giới 防phòng 。三tam 毒độc 勃bột 興hưng 。要yếu 由do 心tâm 起khởi 。今kim 則tắc 先tiên 以dĩ 戒giới 捉tróc 。次thứ 以dĩ 定định 縛phược 。後hậu 以dĩ 慧tuệ 殺sát 。理lý 次thứ 然nhiên 矣hĩ 。然nhiên 此thử 三tam 法pháp 。正chánh 是thị 經Kinh 律luật 論luận 三tam 藏tạng 所sở 詮thuyên 之chi 義nghĩa 。通thông 名danh 學học 者giả 。諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 本bổn 意ý 。欲dục 令linh 人nhân 學học 戒giới 學học 定định 學học 慧tuệ 。故cố 以dĩ 經kinh 律luật 論luận 三tam 藏tạng 三tam 教giáo 。而nhi 詮thuyên 示thị 之chi 。故cố 云vân 。三tam 學học 非phi 為vi 學học 於ư 文văn 字tự 言ngôn 教giáo 而nhi 已dĩ 。故cố 大đại 小Tiểu 乘Thừa 諸chư 教giáo 中trung 皆giai 云vân 。增tăng 上thượng 戒giới 學học 。增tăng 上thượng 定định 學học 。增tăng 上thượng 慧tuệ 學học 。不bất 言ngôn 增tăng 上thượng 經kinh 學học 律luật 學học 等đẳng 。標tiêu 題đề 云vân 。初sơ 學học 先tiên 求cầu 因Nhân 地Địa 。即tức 繼kế 之chi 戒giới 定định 慧tuệ 修tu 。良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。名danh 目mục 般bát 數số 。如như 下hạ 文văn 說thuyết 。

五ngũ 分phần/phân 戒giới 香hương 熏huân 體thể 。一nhất 言ngôn 萬vạn 部bộ 都đô 収thâu 。小Tiểu 乘Thừa 因nhân 名danh 四Tứ 諦Đế 。

辟Bích 支Chi 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。菩Bồ 薩Tát 須tu 行hành 六Lục 度Độ 。佛Phật 乘thừa 十thập 方phương 安an 排bài 。

五ngũ 分phần/phân 者giả 。即tức 戒giới 定định 慧tuệ 解giải 脫thoát 。解giải 脫thoát 知tri 見kiến 也dã 。轉chuyển 五ngũ 蘊uẩn 肉nhục 身thân 。為vi 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。分phần/phân 世thế 出xuất 世thế 間gian 之chi 異dị 。今kim 五ngũ 分phần/phân 香hương 。皆giai 稱xưng 為vi 戒giới 者giả 。以dĩ 戒giới 為vi 初sơ 。由do 戒giới 生sanh 故cố 。戒giới 之chi 一nhất 字tự 。無vô 所sở 不bất 包bao 。故cố 下hạ 句cú 云vân 。一nhất 言ngôn 萬vạn 部bộ 都đô 収thâu 。雖tuy 云vân 一nhất 言ngôn 通thông 目mục 。應ứng 機cơ 不bất 同đồng 。故cố 下hạ 文văn 云vân 。小Tiểu 乘Thừa 因nhân 名danh 四Tứ 諦Đế 等đẳng 。然nhiên 此thử 諦đế 緣duyên 度độ 力lực 。由do 三tam 乘thừa 及cập 佛Phật 。得đắc 名danh 不bất 同đồng 。其kỳ 實thật 皆giai 從tùng 戒giới 中trung 生sanh 起khởi 。

達đạt 磨ma 胎thai 息tức 禪thiền 定định 。千thiên 里lý 一nhất 步bộ 為vi 初sơ 。到đáo 此thử 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 成thành 。

立lập 作tác 內nội 凡phàm 基cơ 址# 。

初sơ 句cú 正chánh 明minh 定định 體thể 。次thứ 句cú 明minh 其kỳ 要yếu 義nghĩa 。後hậu 二nhị 句cú 功công 成thành 得đắc 名danh 。且thả 言ngôn 胎thai 息tức 者giả 。約ước 喻dụ 立lập 名danh 。喻dụ 如như 有hữu 情tình 初sơ 入nhập 胎thai 時thời 。但đãn 有hữu 一nhất 息tức 。持trì 其kỳ 肉nhục 塊khối 。漸tiệm 至chí 長trường/trưởng 大đại 。成thành 形hình 出xuất 胎thai 。是thị 時thời 未vị 辨biện 好hảo 惡ác 。修tu 禪thiền 定định 者giả 。持trì 心tâm 一nhất 處xứ 。若nhược 存tồn 若nhược 亡vong 。一nhất 切thiết 善thiện 惡ác 。都đô 不bất 思tư 量lượng 。直trực 至chí 功công 成thành 。不bất 離ly 最tối 初sơ 一nhất 念niệm 。故cố 下hạ 文văn 云vân 。千thiên 里lý 一nhất 步bộ 為vi 初sơ 。到đáo 此thử 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 成thành 者giả 。此thử 地địa 本bổn 是thị 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。中trung 之chi 初sơ 名danh 。華hoa 嚴nghiêm 瓔anh 珞lạc 。皆giai 同đồng 此thử 名danh 。乃nãi 在tại 住trụ 行hành 向hướng 三tam 賢hiền 之chi 後hậu 。言ngôn 內nội 凡phàm 者giả 。或hoặc 指chỉ 三tam 賢hiền 為vi 內nội 凡phàm 。十thập 信tín 為vi 外ngoại 凡phàm 。既ký 曰viết 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 成thành 。何hà 故cố 又hựu 曰viết 內nội 凡phàm 耶da 。答đáp 今kim 此thử 是thị 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 。不bất 與dữ 華hoa 嚴nghiêm 瓔anh 珞lạc 是thị 同đồng 。名danh 為vi 歡Hoan 喜Hỷ 者giả 。在tại 凡phàm 夫phu 位vị 中trung 。方phương 將tương 發phát 心tâm 慕mộ 樂nhạo 入nhập 道đạo 。故cố 得đắc 歡hoan 喜hỷ 之chi 名danh 。如như 經Kinh 云vân 。若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。深thâm 種chúng 善thiện 根căn 。善thiện 修tu 諸chư 行hành 。乃nãi 至chí 發phát 如như 是thị 心tâm 。即tức 得đắc 超siêu 凡phàm 夫phu 位vị 。住trụ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。成thành 就tựu 多đa 歡hoan 喜hỷ 多đa 淨tịnh 信tín 等đẳng 。尚thượng 未vị 向hướng 於ư 初sơ 果quả 。何hà 況huống 菩Bồ 薩Tát 。地địa 之chi 初sơ 位vị 耶da 。言ngôn 內nội 凡phàm 者giả 。如như 小Tiểu 乘Thừa 四tứ 位vị 中trung 。初sơ 方phương 便tiện 位vị 分phần/phân 二nhị 。一nhất 外ngoại 凡phàm 。五ngũ 停đình 心tâm 觀quán 等đẳng 。二nhị 內nội 凡phàm 。四tứ 加gia 行hành 位vị 等đẳng 。從tùng 四tứ 加gia 行hành 。方phương 入nhập 初sơ 果quả 。謂vị 之chi 見kiến 道đạo 位vị 。即tức 下hạ 指chỉ 見kiến 道đạo 沙Sa 門Môn 是thị 也dã 。

四Tứ 諦Đế 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。真Chân 如Như 般Bát 若Nhã 依y 持trì 。聲thanh 色sắc 同đồng 含hàm 實thật 相tướng 。

經Kinh 云vân 見kiến 道đạo 沙Sa 門Môn 。

問vấn 前tiền 以dĩ 諦đế 緣duyên 度độ 等đẳng 。分phần/phân 配phối 三tam 乘thừa 。今kim 何hà 只chỉ 舉cử 四Tứ 諦Đế 法pháp 耶da 。答đáp 證chứng 宗tông 論luận 云vân 。起khởi 首thủ 修tu 行hành 。是thị 四Tứ 諦Đế 法pháp 。當đương 知tri 四Tứ 諦Đế 。是thị 初sơ 修tu 行hành 人nhân 入nhập 頭đầu 處xứ 也dã 。其kỳ 次thứ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。名danh 目mục 雖tuy 殊thù 。亦diệc 不bất 出xuất 此thử 四Tứ 諦Đế 之chi 法pháp 。真Chân 如Như 般Bát 若Nhã 依y 持trì 聲thanh 色sắc 同đồng 含hàm 實thật 相tướng 者giả 。修tu 行hành 之chi 人nhân 。深thâm 觀quán 四Tứ 諦Đế 。功công 成thành 見kiến 道đạo 之chi 相tướng 。經Kinh 云vân 。見kiến 道đạo 沙Sa 門Môn 者giả 。前tiền 云vân 內nội 凡phàm 。是thị 方phương 便tiện 位vị 。今kim 此thử 正chánh 當đương 見kiến 道đạo 位vị 。下hạ 去khứ 是thị 修tu 道Đạo 位vị 。於ư 道đạo 有hữu 所sở 見kiến 故cố 。方phương 曰viết 真chân 修tu 。即tức 是thị 先tiên 悟ngộ 後hậu 修tu 之chi 意ý 。小Tiểu 乘Thừa 經Kinh 論luận 。皆giai 如như 此thử 說thuyết 。

既ký 知tri 登đăng 地địa 已dĩ 去khứ 。初sơ 禪thiền 四Tứ 果Quả 漸tiệm 生sanh 。華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 理lý 事sự 。

真Chân 如Như 一nhất 體thể 三Tam 身Thân 。分phần/phân 開khai 法pháp 性tánh 法pháp 相tướng 。合hợp 成thành 佛Phật 性tánh 佛Phật 心tâm 。

勿vật 論luận 有hữu 情tình 無vô 情tình 。攝nhiếp 屬thuộc 圓viên 覺giác 妙diệu 用dụng 。

初sơ 句cú 躡niếp 跡tích 上thượng 文văn 。次thứ 句cú 依y 正chánh 二nhị 報báo 。如như 下hạ 文văn 說thuyết 。初sơ 果quả 得đắc 初sơ 禪thiền 。二nhị 果quả 得đắc 二nhị 禪thiền 等đẳng 。今kim 云vân 初sơ 禪thiền 四Tứ 果Quả 者giả 。舉cử 初sơ 後hậu 以dĩ 攝nhiếp 中trung 間gian 也dã 。既ký 有hữu 漸tiệm 之chi 一nhất 字tự 。次thứ 第đệ 漸tiệm 入nhập 漸tiệm 證chứng 。至chí 於ư 極cực 果quả 。皆giai 由do 四Tứ 諦Đế 而nhi 起khởi 也dã 。華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 理lý 事sự 者giả 。華hoa 嚴nghiêm 四tứ 法Pháp 界Giới 。不bất 出xuất 理lý 事sự 二nhị 門môn 。三Tam 身Thân 一nhất 體thể 。性tánh 相tướng 合hợp 論luận 。情tình 與dữ 非phi 情tình 。皆giai 同đồng 妙diệu 用dụng 。並tịnh 是thị 功công 成thành 證chứng 極cực 之chi 相tướng 也dã 。

道Đạo 士sĩ 別biệt 號hiệu 虗hư 無vô 。神thần 仙tiên 謂vị 之chi 元nguyên 氣khí 。造tạo 化hóa 虎hổ 龍long 交giao 遘cấu 。

乾can/kiền/càn 坤# 離ly 女nữ 坎khảm 男nam 。急cấp 急cấp 修tu 性tánh 養dưỡng 神thần 。進tiến 火hỏa 先tiên 須tu 煉luyện 己kỷ 。

虗hư 無vô 元nguyên 氣khí 。同đồng 出xuất 而nhi 異dị 名danh 。虎hổ 龍long 交giao 遘cấu 。道đạo 家gia 者giả 流lưu 。固cố 形hình 永vĩnh 命mạng 之chi 術thuật 也dã 。世thế 傳truyền 。天thiên 師sư 於ư 龍long 虎hổ 山sơn 。求cầu 白bạch 日nhật 上thượng 昇thăng 之chi 法pháp 。燒thiêu 丹đan 煉luyện 藥dược 。水thủy 火hỏa 咒chú 術thuật 。其kỳ 源nguyên 出xuất 於ư 彼bỉ 山sơn 石thạch 洞đỗng 之chi 中trung 。雖tuy 云vân 玄huyền 妙diệu 。未vị 免miễn 輪luân 迴hồi 。若nhược 不bất 進tiến 修tu 。終chung 從tùng 敗bại 壞hoại 。

孔khổng 子tử 太thái 極cực 太thái 素tố 。孟# 子tử 養dưỡng 浩hạo 為vi 真chân 。莊trang 子tử 參tham 寥liêu 宴yến 默mặc 。

老lão 子tử 萬vạn 物vật 歸quy 根căn 。更cánh 有hữu 多đa 般bát 名danh 目mục 。理lý 實thật 無vô 形hình 無vô 名danh 。

周chu 易dị 鈎câu 命mạng 訣quyết 云vân 。天thiên 地địa 未vị 分phân 之chi 前tiền 。謂vị 之chi 一nhất 氣khí 。於ư 中trung 轉chuyển 有hữu 五ngũ 運vận 。謂vị 太thái 易dị 太thái 初sơ 太thái 始thỉ 太thái 素tố 太thái 極cực 。今kim 言ngôn 太thái 極cực 太thái 素tố 。不bất 約ước 次thứ 第đệ 。趣thú 舉cử 二nhị 名danh 也dã 。雖tuy 非phi 孔khổng 子tử 之chi 言ngôn 。乃nãi 宗tông 孔khổng 子tử 之chi 教giáo 也dã 。孟# 子tử 曰viết 。我ngã 善thiện 養dưỡng 吾ngô 浩hạo 然nhiên 之chi 氣khí 。畟trắc 塞tắc 乎hồ 天thiên 地địa 之chi 間gian 。參tham 寥liêu 出xuất 於ư 莊trang 子tử 。宴yến 默mặc 。乃nãi 記ký 家gia 述thuật 其kỳ 道đạo 也dã 。老lão 子tử 云vân 。萬vạn 物vật 芸vân 芸vân 。各các 歸quy 其kỳ 根căn 。理lý 實thật 並tịnh 是thị 假giả 名danh 。本bổn 無vô 形hình 狀trạng 也dã 。

大Đại 道Đạo 須tu 排bài 十Thập 地Địa 。均quân 攤# 乃nãi 作tác 三tam 乘thừa 。釋thích 道đạo 儒nho 分phần/phân 三tam 教giáo 。

經kinh 書thư 山sơn 海hải 無vô 窮cùng 。若nhược 能năng 収thâu 屬thuộc 道Đạo 德đức 。徒đồ 勞lao 萬vạn 戶hộ 千thiên 門môn 。

文văn 字tự 屈khuất 指chỉ 數số 沙sa 。統thống 屬thuộc 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 。

以dĩ 佛Phật 教giáo 會hội 通thông 儒nho 道đạo 二nhị 教giáo 也dã 。所sở 以dĩ 會hội 者giả 。儒nho 資tư 戒giới 律luật 。道đạo 助trợ 禪thiền 那na 。門môn 戶hộ 不bất 同đồng 。其kỳ 致trí 是thị 一nhất 。亦diệc 示thị 海hải 攝nhiếp 百bách 川xuyên 全toàn 収thâu 之chi 義nghĩa 也dã 。初sơ 二nhị 句cú 總tổng 舉cử 其kỳ 本bổn 。次thứ 二nhị 句cú 派phái 總tổng 為vi 別biệt 。次thứ 二nhị 句cú 以dĩ 本bổn 奪đoạt 末mạt 。後hậu 二nhị 句cú 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 。

第đệ 一nhất 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。

十Thập 地Địa 三tam 乘thừa 。是thị 誰thùy 建kiến 立lập 。有hữu 二nhị 義nghĩa 。前tiền 九cửu 位vị 是thị 漸tiệm 教giáo 。二Nhị 乘Thừa 眾chúng 生sanh 業nghiệp 行hành 建kiến 立lập 。佛Phật 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。依y 而nhi 住trụ 持trì 。第đệ 十thập 位vị 是thị 頓đốn 教giáo 。大Đại 乘Thừa 佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 。願nguyện 行hành 建kiến 立lập 。有hữu 情tình 眾chúng 生sanh 依y 而nhi 住trụ 持trì 。問vấn 下hạ 文văn 多đa 依y 法pháp 華hoa 所sở 立lập 。法pháp 華hoa 宗tông 於ư 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 。今kim 但đãn 說thuyết 三tam 乘thừa 。不bất 言ngôn 一Nhất 乘Thừa 。何hà 耶da 。答đáp 頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 。即tức 一Nhất 乘Thừa 也dã 。會hội 前tiền 三tam 乘thừa 。歸quy 一nhất 佛Phật 乘thừa 。故cố 經Kinh 云vân 。初sơ 以dĩ 三tam 乘thừa 。引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。然nhiên 後hậu 但đãn 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。今kim 文văn 但đãn 云vân 大Đại 乘Thừa 。不bất 言ngôn 一Nhất 乘Thừa 者giả 。一nhất 則tắc 為vi 順thuận 經kinh 文văn 。二nhị 則tắc 所sở 宗tông 三tam 乘thừa 故cố 。問vấn 此thử 頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 。即tức 一Nhất 乘Thừa 者giả 。為vi 在tại 十Thập 地Địa 之chi 外ngoại 。為vi 在tại 十Thập 地Địa 之chi 內nội 。若nhược 爾nhĩ 何hà 失thất 。二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。若nhược 云vân 十Thập 地Địa 之chi 內nội 者giả 。既ký 云vân 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 。安an 得đắc 三tam 乘thừa 。之chi 外ngoại 又hựu 有hữu 一Nhất 乘Thừa 耶da 。若nhược 云vân 十Thập 地Địa 之chi 外ngoại 者giả 。既ký 云vân 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 。如như 何hà 又hựu 出xuất 十Thập 地Địa 之chi 外ngoại 耶da 。答đáp 據cứ 今kim 現hiện 文văn 。即tức 在tại 十Thập 地Địa 之chi 內nội 。雖tuy 云vân 一nhất 佛Phật 乘thừa 。即tức 是thị 會hội 三tam 所sở 歸quy 之chi 一nhất 。亦diệc 是thị 對đối 三tam 顯hiển 一nhất 也dã 。若nhược 據cứ 證chứng 宗tông 論luận 說thuyết 。妙diệu 覺giác 大Đại 乘Thừa 。當đương 第đệ 十thập 一nhất 位vị 。三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 。總tổng 會hội 歸quy 于vu 。頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 。即tức 是thị 會hội 漸tiệm 歸quy 頓đốn 之chi 意ý 也dã 。記ký 主chủ 二nhị 文văn 不bất 同đồng 。二nhị 俱câu 有hữu 理lý 。第đệ 一nhất 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 者giả 。即tức 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 。第đệ 一nhất 果quả 也dã 。此thử 當đương 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。中trung 第đệ 二nhị 離Ly 垢Cấu 地Địa 。向hướng 下hạ 二nhị 果quả 。是thị 其kỳ 第đệ 三tam 地địa 。三tam 果quả 是thị 其kỳ 第đệ 四tứ 地địa 。四Tứ 果Quả 是thị 其kỳ 第đệ 五ngũ 地địa 。五ngũ 果quả 辟Bích 支Chi 是thị 其kỳ 第đệ 六lục 地địa 。第đệ 六lục 入nhập 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。是thị 其kỳ 第đệ 七thất 地địa 。第đệ 七thất 是thị 其kỳ 第đệ 八bát 地địa 。第đệ 八bát 是thị 其kỳ 第đệ 九cửu 地địa 。第đệ 九cửu 是thị 其kỳ 第đệ 十Thập 地Địa 。第đệ 十thập 立lập 名danh 妙diệu 覺giác 地địa 。則tắc 在tại 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 之chi 外ngoại 。有hữu 何hà 所sở 以dĩ 。跨khóa 越việt 初sơ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。卻khước 以dĩ 二nhị 地địa 為vi 初sơ 。乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 為vi 九cửu 。卻khước 以dĩ 妙diệu 覺giác 。揍# 成thành 十thập 數số 耶da 。答đáp 自tự 有hữu 深thâm 意ý 。初sơ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。是thị 見kiến 道đạo 位vị 。是thị 出xuất 世thế 之chi 初sơ 基cơ 。菩Bồ 薩Tát 依y 此thử 。修tu 於ư 三tam 學học 。三tam 學học 之chi 內nội 。戒giới 冣# 在tại 初sơ 。二nhị 離ly 垢cấu 地địa 。正chánh 表biểu 持trì 戒giới 。因Nhân 地Địa 既ký 云vân 初sơ 從tùng 戒giới 定định 慧tuệ 修tu 。所sở 以dĩ 取thủ 戒giới 度độ 為vi 初sơ 位vị 也dã 。又hựu 況huống 初sơ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。表biểu 於ư 布bố 施thí 。布bố 施thí 非phi 出xuất 家gia 人nhân 所sở 尚thượng 。出xuất 家gia 當đương 以dĩ 戒giới 行hạnh 為vi 先tiên 。問vấn 大đại 品phẩm 中trung 說thuyết 乾can/kiền/càn 慧tuệ 十Thập 地Địa 第đệ 九cửu 菩Bồ 薩Tát 。地địa 十thập 名danh 佛Phật 地địa 。謂vị 之chi 三tam 乘thừa 共cộng 十Thập 地Địa 法pháp 。何hà 不bất 用dụng 此thử 。卻khước 將tương 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。增tăng 減giảm 立lập 名danh 耶da 。有hữu 此thử 例lệ 否phủ/bĩ 。答đáp 金kim 剛cang 十thập 八bát 住trụ 中trung 。第đệ 十thập 七thất 證chứng 道đạo 住trụ 。配phối 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。第đệ 十thập 八bát 上thượng 求cầu 佛Phật 地địa 中trung 。國quốc 土độ 淨tịnh 具cụ 足túc 。方phương 以dĩ 第đệ 二nhị 離ly 垢cấu 為vi 第đệ 一nhất 。乃nãi 至chí 以dĩ 法pháp 雲vân 為vi 第đệ 九cửu 。等đẳng 覺giác 地địa 為vi 第đệ 十thập 。與dữ 此thử 例lệ 同đồng 。又hựu 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。攝nhiếp 佛Phật 因nhân 位vị 。一Nhất 乘Thừa 三tam 乘thừa 聲Thanh 聞Văn 人nhân 天thiên 等đẳng 。並tịnh 在tại 其kỳ 中trung 。故cố 得đắc 引dẫn 用dụng 。聖thánh 師sư 立lập 教giáo 。據cứ 自tự 所sở 證chứng 而nhi 說thuyết 。不bất 可khả 拘câu 其kỳ 出xuất 處xứ 也dã 。

進tiến 修tu 一nhất 果quả 一nhất 向hướng 。證chứng 得đắc 一nhất 分phần/phân 報báo 身thân 。一nhất 重trọng/trùng 身thân 光quang 出xuất 現hiện 。

一nhất 分phần/phân 塵trần 垢cấu 去khứ 除trừ 。

言ngôn 果quả 向hướng 者giả 。果quả 乃nãi 酬thù 於ư 趣thú 向hướng 之chi 因nhân 。向hướng 者giả 向hướng 於ư 果quả 。故cố 合hợp 先tiên 向hướng 而nhi 後hậu 果quả 。今kim 不bất 爾nhĩ 者giả 。意ý 在tại 果quả 故cố 。修tu 證chứng 果Quả 向hướng 。盖# 不bất 同đồng 時thời 。皆giai 以dĩ 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。而nhi 為vi 進tiến 修tu 之chi 本bổn 。如như 俱câu 舍xá 說thuyết 。證chứng 得đắc 一nhất 分phần/phân 報báo 身thân 者giả 。由do 是thị 漸tiệm 次thứ 十thập 位vị 滿mãn 後hậu 。稱xưng 為vi 圓viên 滿mãn 報báo 身thân 。故cố 彌di 陀đà 懺sám 中trung 。禮lễ 清thanh 淨tịnh 海hải 眾chúng 。總tổng 名danh 滿mãn 分phần 二nhị 嚴nghiêm 身thân 者giả 。即tức 是thị 從tùng 一nhất 至chí 九cửu 。皆giai 名danh 為vi 分phần/phân 。直trực 至chí 第đệ 十thập 。方phương 得đắc 稱xưng 滿mãn 。運vận 心tâm 普phổ 禮lễ 。故cố 云vân 清thanh 淨tịnh 大đại 海hải 眾chúng 也dã 。一nhất 重trọng/trùng 身thân 光quang 出xuất 現hiện 。重trọng/trùng 字tự 宜nghi 作tác 上thượng 聲thanh 呼hô 。即tức 不bất 輕khinh 之chi 謂vị 。若nhược 作tác 平bình 聲thanh 義nghĩa 者giả 。一nhất 重trọng/trùng 兩lưỡng 重trọng/trùng 。以dĩ 表biểu 重trùng 重trùng 之chi 義nghĩa 。如như 云vân 一nhất 燈đăng 二nhị 燈đăng 至chí 百bách 千thiên 燈đăng 。不bất 妨phương 後hậu 後hậu 益ích 明minh 也dã 。一nhất 分phần/phân 塵trần 垢cấu 去khứ 除trừ 。即tức 是thị 第đệ 二nhị 離Ly 垢Cấu 地Địa 名danh 也dã 。到đáo 此thử 位vị 矣hĩ 。法pháp 爾nhĩ 自tự 知tri 破phá 戒giới 有hữu 罪tội 。故cố 性tánh 不bất 殺sát 盜đạo 等đẳng 。性tánh 本bổn 自tự 然nhiên 。不bất 由do 人nhân 教giáo 。故cố 云vân 離ly 垢cấu 。即tức 離ly 破phá 戒giới 之chi 垢cấu 也dã 。

便tiện 超siêu 欲dục 界giới 六lục 天thiên 。已dĩ 得đắc 初sơ 禪thiền 小tiểu 果quả 。

六Lục 欲Dục 天Thiên 者giả 。一nhất 四Tứ 天Thiên 王Vương 天thiên 。二nhị 忉Đao 利Lợi 天thiên 。三tam 夜dạ 摩ma 天thiên 。四tứ 兜Đâu 率Suất 天thiên 。五ngũ 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 。六lục 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。此thử 之chi 六lục 天thiên 。未vị 離ly 欲dục 心tâm 。故cố 名danh 欲dục 界giới 。今kim 須tu 陁# 洹hoàn 已dĩ 預dự 聖thánh 人nhân 流lưu 類loại 。已dĩ 絕tuyệt 欲dục 心tâm 。故cố 云vân 超siêu 越việt 初sơ 禪thiền 小tiểu 果quả 。初sơ 禪thiền 非phi 小tiểu 果quả 。小tiểu 果quả 得đắc 於ư 初sơ 禪thiền 。初sơ 禪thiền 有hữu 三tam 天thiên 。一nhất 梵Phạm 眾chúng 。二nhị 梵Phạm 輔phụ 。三tam 大đại 梵Phạm 。言ngôn 初sơ 禪thiền 者giả 。禪thiền 有hữu 四tứ 界giới 。此thử 當đương 第đệ 一nhất 。故cố 名danh 初sơ 禪thiền 。梵Phạn 語ngữ 禪thiền 那na 。此thử 云vân 靜tĩnh 慮lự 。靜tĩnh 即tức 定định 也dã 。定định 能năng 發phát 慧tuệ 。故cố 經Kinh 云vân 。不bất 假giả 禪thiền 那na 。無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。以dĩ 此thử 三tam 天thiên 。為vi 初sơ 果quả 人nhân 報báo 身thân 受thọ 用dụng 之chi 土thổ/độ 也dã 。

世thế 間gian 名danh 利lợi 不bất 求cầu 。煩phiền 惱não 客khách 塵trần 不bất 染nhiễm 。終chung 日nhật 持trì 塵trần 合hợp 覺giác 。

經kinh 中trung 立lập 作tác 預dự 流lưu 。已dĩ 預dự 聖thánh 人nhân 流lưu 類loại 。諸chư 漏lậu 未vị 得đắc 盡tận 除trừ 。

更cánh 須tu 七thất 返phản 人nhân 天thiên 。漸tiệm 入nhập 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。

初sơ 三tam 句cú 對đối 前tiền 顯hiển 勝thắng 。後hậu 三tam 句cú 對đối 後hậu 彰chương 劣liệt 。中trung 二nhị 句cú 正chánh 立lập 果quả 名danh 。既ký 入nhập 聖thánh 流lưu 。蠅dăng 利lợi 蝸# 名danh 。終chung 不bất 介giới 意ý 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。不bất 成thành 聖thánh 果Quả 者giả 。皆giai 由do 客khách 塵trần 。煩phiền 惱não 所sở 悞ngộ 。今kim 不bất 染nhiễm 著trước 。則tắc 自tự 然nhiên 背bối/bội 塵trần 合hợp 覺giác 矣hĩ 。梵Phạn 語ngữ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。此thử 云vân 預dự 流lưu 。預dự 者giả 入nhập 也dã 。流lưu 者giả 類loại 也dã 。已dĩ 預dự 聖thánh 人nhân 流lưu 類loại 故cố 。言ngôn 諸chư 漏lậu 者giả 。諸chư 言ngôn 不bất 一nhất 。要yếu 略lược 有hữu 三tam 。謂vị 欲dục 漏lậu 有hữu 漏lậu 無vô 明minh 漏lậu 。漏lậu 者giả 。煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。令linh 心tâm 連liên 注chú 流lưu 散tán 不bất 絕tuyệt 。名danh 之chi 為vi 漏lậu 。如như 漏lậu 器khí 漏lậu 舍xá 。深thâm 可khả 厭yếm 惡ác 。損tổn 污ô 處xứ 廣quảng 。毀hủy 責trách 過quá 失thất 。立lập 以dĩ 漏lậu 名danh 。既ký 未vị 盡tận 除trừ 。則tắc 人nhân 天thiên 未vị 免miễn 。言ngôn 七thất 返phản 者giả 。七thất 來lai 人nhân 中trung 。七thất 生sanh 天thiên 上thượng 。如như 七thất 步bộ 蛇xà 。所sở 螫thích 毒độc 力lực 定định 故cố 。前tiền 三tam 果quả 皆giai 名danh 。有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。故cố 云vân 漸tiệm 入nhập 。

恐khủng 為vi 小tiểu 器khí 易dị 盈doanh 。勿vật 向hướng 人nhân 前tiền 誇khoa 道đạo 。誓thệ 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。

早tảo 達đạt 漏lậu 盡tận 那na 含hàm 。便tiện 是thị 生sanh 死tử 彼bỉ 岸ngạn 。

初sơ 二nhị 句cú 誡giới 其kỳ 自tự 伐phạt 。後hậu 三tam 句cú 勸khuyến 其kỳ 進tiến 修tu 。

死tử 時thời 吉cát 祥tường 好hảo 相tướng 。直trực 展triển 一nhất 指chỉ 示thị 人nhân 。其kỳ 屍thi 不bất 臭xú 不bất 壞hoại 。

從tùng 來lai 表biểu 法pháp 如như 然nhiên 。得đắc 意ý 生sanh 身thân 此thử 是thị 。道đạo 臕# 迤dĩ 邐lệ 增tăng 深thâm 。

精tinh 進tấn 兼kiêm 修tu 助trợ 道đạo 。

吉cát 祥tường 好hảo 相tướng 。不bất 受thọ 痾# 纏triền 。坐tọa 脫thoát 立lập 亡vong 之chi 謂vị 也dã 。一nhất 指chỉ 示thị 人nhân 。表biểu 得đắc 一nhất 果quả 也dã 。二nhị 果quả 展triển 二nhị 指chỉ 。三tam 果quả 展triển 三tam 指chỉ 。例lệ 此thử 知tri 之chi 。其kỳ 屍thi 不bất 臭xú 不bất 壞hoại 。表biểu 得đắc 初sơ 果quả 故cố 。故cố 云vân 從tùng 來lai 表biểu 法pháp 如như 然nhiên 。意ý 生sanh 身thân 有hữu 三tam 種chủng 。一nhất 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 受thọ 意ý 生sanh 身thân 。勢thế 力lực 任nhậm 意ý 故cố 。二nhị 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 性tánh 意ý 生sanh 身thân 。隨tùy 理lý 自tự 在tại 。如như 意ý 現hiện 生sanh 故cố 。三tam 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 無vô 作tác 行hành 意ý 生sanh 身thân 。即tức 事sự 無vô 相tướng 隨tùy 機cơ 赴phó 。意ý 自tự 在tại 故cố 。上thượng 皆giai 望vọng 後hậu 佛Phật 為vi 生sanh 死tử 。望vọng 前tiền 不bất 足túc 。名danh 意ý 生sanh 身thân 。今kim 此thử 義nghĩa 當đương 第đệ 一nhất 種chủng 也dã 。迤dĩ 邐lệ 。次thứ 第đệ 漸tiệm 進tiến 之chi 義nghĩa 。助trợ 道đạo 有hữu 二nhị 義nghĩa 。通thông 途đồ 言ngôn 之chi 。除trừ 此thử 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 為vi 正Chánh 道Đạo 。外ngoại 皆giai 是thị 助trợ 道đạo 。如như 日nhật 用dụng 六lục 事sự 法pháp 等đẳng 。二nhị 則tắc 冣# 後hậu 頓đốn 教giáo 妙diệu 覺giác 佛Phật 乘thừa 。是thị 其kỳ 正Chánh 道Đạo 。從tùng 初sơ 至chí 九cửu 。皆giai 助trợ 道đạo 。前tiền 義nghĩa 為vi 優ưu 。何hà 者giả 。文văn 云vân 精tinh 進tấn 兼kiêm 修tu 助trợ 道đạo 。意ý 云vân 。精tinh 進tấn 之chi 人nhân 。除trừ 此thử 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 之chi 外ngoại 。兼kiêm 修tu 百bách 行hành 。皆giai 為vi 助trợ 道đạo 。如như 壽thọ 禪thiền 師sư 。一nhất 日nhật 行hành 百bách 八bát 件# 方phương 便tiện 等đẳng 也dã 。

第đệ 二nhị 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果quả 。

斯Tư 陀Đà 含Hàm 是thị 梵Phạn 語ngữ 。此thử 云vân 住trụ 薄bạc 地địa 。亦diệc 名danh 一nhất 往vãng 來lai 。且thả 言ngôn 住trụ 薄bạc 地địa 者giả 。謂vị 此thử 二nhị 果quả 聖thánh 人nhân 。已dĩ 斷đoạn 欲dục 界giới 六lục 品phẩm 修tu 惑hoặc 。煩phiền 惱não 漸tiệm 薄bạc 。故cố 名danh 住trụ 薄bạc 地địa 。又hựu 名danh 一nhất 往vãng 來lai 。如như 本bổn 位vị 說thuyết 。

進tiến 修tu 二nhị 果quả 二nhị 向hướng 。證chứng 得đắc 二nhị 分phần 報báo 身thân 。兩lưỡng 重trọng/trùng 身thân 光quang 出xuất 現hiện 。

便tiện 與dữ 發phát 光quang 相tướng 對đối 。

初sơ 三tam 句cú 例lệ 上thượng 可khả 知tri 。言ngôn 發phát 光quang 者giả 。即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 中trung 。第đệ 三tam 地địa 也dã 。

惟duy 是thị 自tự 覺giác 自tự 知tri 。切thiết 莫mạc 誇khoa 逞sính 外ngoại 人nhân 。

果quả 位vị 聖thánh 人nhân 。權quyền 現hiện 凡phàm 身thân 。與dữ 其kỳ 同đồng 事sự 者giả 。意ý 在tại 攝nhiếp 生sanh 。終chung 不bất 自tự 言ngôn 。我ngã 真chân 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。乃nãi 自tự 覺giác 自tự 知tri 之chi 謂vị 也dã 。

已dĩ 起khởi 梵Phạm 眾chúng 梵Phạm 輔phụ 。便tiện 生sanh 色sắc 界giới 二nhị 禪thiền 。此thử 位vị 諸chư 漏lậu 未vị 盡tận 。

凡phàm 夫phu 習tập 氣khí 未vị 除trừ 。更cánh 須tu 一nhất 往vãng 一nhất 來lai 。或hoặc 生sanh 欲dục 界giới 天thiên 上thượng 。

梵Phạn 語ngữ 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 。此thử 云vân 更cánh 一nhất 往vãng 來lai 。

初sơ 二nhị 句cú 對đối 前tiền 顯hiển 勝thắng 。次thứ 二nhị 句cú 對đối 後hậu 彰chương 劣liệt 。後hậu 四tứ 句cú 正chánh 釋thích 本bổn 名danh 。色sắc 界giới 二nhị 禪thiền 。自tự 有hữu 三tam 天thiên 。一nhất 少thiểu 光quang 天thiên 。二nhị 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。三tam 徧biến 淨tịnh 光quang 。以dĩ 此thử 三tam 天thiên 。為vi 報báo 身thân 受thọ 用dụng 之chi 土thổ/độ 。不bất 揀giản 聖thánh 凡phàm 。皆giai 有hữu 習tập 氣khí 。雖tuy 證chứng 果Quả 聖thánh 人nhân 。亦diệc 所sở 不bất 免miễn 。但đãn 有hữu 厚hậu 薄bạc 之chi 殊thù 。故cố 今kim 特đặc 以dĩ 凡phàm 夫phu 二nhị 字tự 揀giản 之chi 也dã 。或hoặc 者giả 。不bất 定định 之chi 辭từ 。不bất 定định 生sanh 於ư 欲dục 界giới 天thiên 中trung 。或hoặc 生sanh 人nhân 間gian 故cố 也dã 。更cánh 一nhất 往vãng 來lai 。證chứng 成thành 上thượng 義nghĩa 。

切thiết 要yếu 安an 身thân 寂tịch 靜tĩnh 。勿vật 令linh 俗tục 事sự 縈oanh 牽khiên 。精tinh 進tấn 波ba 羅la 日nhật 用dụng 。

早tảo 令linh 金kim 鑛khoáng 分phân 離ly 。已dĩ 見kiến 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。又hựu 知tri 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。

正chánh 好hiếu 著trước 力lực 修tu 行hành 。報báo 答đáp 四Tứ 恩Ân 三tam 有hữu 。堪kham 消tiêu 施thí 主chủ 供cúng 養dường 。

已dĩ 成thành 無vô 相tướng 福phước 田điền 。不bất 獨độc 人nhân 間gian 慶khánh 賀hạ 。更cánh 兼kiêm 神thần 鬼quỷ 欽khâm 崇sùng 。

初sơ 四tứ 句cú 立lập 志chí 。金kim 鑛khoáng 舉cử 喻dụ 。佛Phật 性tánh 真chân 金kim 。煩phiền 惱não 鑛khoáng 穢uế 。早tảo 使sử 分phân 離ly 。佛Phật 性tánh 顯hiển 時thời 。煩phiền 惱não 滅diệt 也dã 。次thứ 四tứ 句cú 成thành 功công 。無vô 生sanh 滅diệt 證chứng 真chân 常thường 。無vô 我ngã 人nhân 明minh 佛Phật 性tánh 。四Tứ 恩Ân 有hữu 二nhị 義nghĩa 。三tam 有hữu 從tùng 略lược 說thuyết 。後hậu 四tứ 句cú 銷tiêu 供cung 。道đạo 業nghiệp 既ký 成thành 。堪kham 可khả 銷tiêu 受thọ 人nhân 間gian 供cúng 養dường 也dã 。福phước 田điền 二nhị 字tự 喻dụ 說thuyết 。堪kham 為vi 人nhân 間gian 種chủng 福phước 之chi 田điền 。言ngôn 無vô 相tướng 者giả 。不bất 作tác 有hữu 為vi 因nhân 果quả 之chi 想tưởng 。即tức 達đạt 三tam 輪luân 體thể 空không 之chi 意ý 也dã 。人nhân 間gian 慶khánh 賀hạ 者giả 。可khả 謂vị 一nhất 人nhân 得đắc 道Đạo 。萬vạn 口khẩu 稱xưng 賢hiền 。

第đệ 三tam 阿A 那Na 含Hàm 果quả 。

梵Phạn 語ngữ 阿A 那Na 含Hàm 。此thử 云vân 不bất 還hoàn 。亦diệc 云vân 不bất 來lai 。亦diệc 云vân 出xuất 欲dục 淤ứ 泥nê 。出xuất 欲dục 淤ứ 泥nê 者giả 。謂vị 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。二nhị 性tánh 繁phồn 雜tạp 。如như 淤ứ 泥nê 不bất 殊thù 。今kim 此thử 聖thánh 者giả 。已dĩ 永vĩnh 離ly 故cố 。名danh 為vi 出xuất 也dã 。不bất 還hoàn 之chi 義nghĩa 。如như 下hạ 文văn 明minh 。然nhiên 此thử 那na 含hàm 。三tam 界giới 通thông 說thuyết 。有hữu 其kỳ 七thất 種chủng 。別biệt 辨biện 成thành 三tam 。欲dục 界giới 一nhất 種chủng 。色sắc 界giới 五ngũ 種chủng 。無vô 色sắc 界giới 一nhất 。於ư 四Tứ 果Quả 中trung 。第đệ 三tam 果quả 人nhân 。行hành 相tương/tướng 最tối 廣quảng 者giả 。以dĩ 是thị 有hữu 學học 位vị 終chung 故cố 。

進tiến 修tu 三tam 果quả 三tam 向hướng 。證chứng 得đắc 三tam 分phần/phân 報báo 身thân 。三tam 重trọng/trùng 身thân 光quang 出xuất 現hiện 。

位vị 同đồng 焰diễm 慧tuệ 一nhất 般ban 。

初sơ 三tam 句cú 例lệ 前tiền 第đệ 三tam 果quả 人nhân 位vị 次thứ 。即tức 與dữ 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 。中trung 第đệ 四tứ 焰diễm 慧tuệ 地địa 是thị 同đồng 也dã 。

已dĩ 出xuất 初sơ 禪thiền 二nhị 禪thiền 。又hựu 見kiến 三tam 禪thiền 境cảnh 界giới 。此thử 位vị 諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。

生sanh 死tử 永vĩnh 不bất 沉trầm 淪luân 。梵Phạn 語ngữ 阿A 那Na 含Hàm 果Quả 。此thử 云vân 更cánh 不bất 往vãng 還hoàn 。

蟬thiền 蛻thuế 便tiện 歸quy 寂tịch 滅diệt 。跳khiêu 出xuất 煩phiền 惱não 火hỏa 坑khanh 。一nhất 者giả 壽thọ 等đẳng 太thái 虗hư 。

二nhị 者giả 極cực 樂lạc 無vô 憂ưu 。三tam 者giả 不bất 負phụ 檀đàn 越việt 。四tứ 者giả 不bất 枉uổng 出xuất 家gia 。

初sơ 二nhị 句cú 所sở 依y 土thổ/độ 。三tam 禪thiền 三tam 天thiên 。一nhất 少thiểu 淨tịnh 。二nhị 無vô 量lượng 淨tịnh 。三tam 徧biến 淨tịnh 。以dĩ 此thử 三tam 天thiên 。為vi 此thử 位vị 聖thánh 人nhân 報báo 身thân 受thọ 用dụng 之chi 土thổ/độ 。次thứ 十thập 句cú 對đối 前tiền 顯hiển 勝thắng 。初sơ 二nhị 句cú 直trực 明minh 。次thứ 二nhị 句cú 翻phiên 梵Phạm 。次thứ 二nhị 句cú 喻dụ 顯hiển 。後hậu 四tứ 句cú 成thành 功công 。

汝nhữ 是thị 教giáo 門môn 祥tường 瑞thụy 。令linh 人nhân 稽khể 首thủ 歸quy 依y 。未vị 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。

早tảo 是thị 人nhân 間gian 希hy 罕# 。願nguyện 君quân 勇dũng 力lực 修tu 行hành 。六Lục 通Thông 羅La 漢Hán 在tại 近cận 。

初sơ 二nhị 句cú 稱xưng 讚tán 。次thứ 四tứ 句cú 勸khuyến 進tấn 。

第đệ 四tứ 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。

阿A 羅La 漢Hán 是thị 梵Phạn 語ngữ 。或hoặc 言ngôn 無vô 翻phiên 。名danh 含hàm 三tam 義nghĩa 故cố 。一nhất 曰viết 不bất 生sanh 。亦diệc 曰viết 無vô 生sanh 。二nhị 曰viết 殺sát 賊tặc 。三tam 曰viết 應Ứng 供Cúng 。含hàm 此thử 三tam 義nghĩa 。故cố 存tồn 梵Phạm 名danh 也dã 。

進tiến 修tu 四Tứ 果Quả 四tứ 向hướng 。證chứng 得đắc 四tứ 分phần/phân 報báo 身thân 。四tứ 重trọng/trùng 身thân 光quang 出xuất 現hiện 。

正chánh 是thị 漏lậu 盡tận 聲Thanh 聞Văn 。

初sơ 三tam 句cú 例lệ 前tiền 。後hậu 一nhất 句cú 證chứng 果Quả 。前tiền 位vị 已dĩ 云vân 。諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。今kim 云vân 正chánh 是thị 漏lậu 盡tận 聲Thanh 聞Văn 。豈khởi 不bất 重trọng/trùng 繁phồn 。前tiền 約ước 勝thắng 進tiến 說thuyết 。今kim 是thị 自tự 分phần/phân 說thuyết 。漏lậu 亦diệc 多đa 種chủng 。今kim 方phương 俱câu 盡tận 。即tức 諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 等đẳng 也dã 。

梵Phạn 語ngữ 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。此thử 云vân 應ưng 受thọ 供cúng 養dường 。便tiện 有hữu 三Tam 明Minh 六Lục 通Thông 。

草thảo 略lược 為vi 君quân 解giải 說thuyết 。一nhất 者giả 聲thanh 明minh 不bất 惑hoặc 。二nhị 者giả 色sắc 明minh 眼nhãn 辨biện 。

三tam 者giả 思tư 明minh 無vô 疑nghi 。更cánh 有hữu 六Lục 通Thông 作tác 證chứng 。天thiên 眼nhãn 通thông 而nhi 無vô 碍# 。

天thiên 耳nhĩ 通thông 徹triệt 遠viễn 聞văn 。他tha 心tâm 通thông 彼bỉ 意ý 念niệm 。宿túc 命mạng 通thông 記ký 前tiền 生sanh 。

漏lậu 盡tận 通thông 達đạt 無vô 我ngã 。變biến 化hóa 通thông 得đắc 自tự 由do 。

初sơ 二nhị 句cú 翻phiên 梵Phạm 成thành 唐đường 。應ưng 受thọ 供cúng 養dường 。應ưng 字tự 平bình 呼hô 。有hữu 三tam 義nghĩa 。一nhất 應ưng 永vĩnh 害hại 煩phiền 惱não 賊tặc 。二nhị 應ưng 受thọ 人nhân 天thiên 。廣quảng 大đại 供cúng 養dường 。三tam 應ưng 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。今kim 惟duy 一nhất 義nghĩa 。人nhân 所sở 熟thục 聞văn 故cố 。第đệ 二nhị 位vị 云vân 。堪kham 銷tiêu 施thí 主chủ 供cúng 養dường 。今kim 云vân 應ưng 受thọ 供cúng 養dường 。優ưu 劣liệt 非phi 無vô 。前tiền 以dĩ 功công 業nghiệp 堪kham 銷tiêu 。今kim 則tắc 正chánh 當đương 職chức 分phần/phân 。前tiền 但đãn 人nhân 間gian 。今kim 兼kiêm 天thiên 矣hĩ 。次thứ 十thập 二nhị 句cú 。具cụ 說thuyết 三Tam 明Minh 六Lục 通Thông 。初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 。言ngôn 三Tam 明Minh 者giả 。一nhất 宿túc 命mạng 明minh 。二nhị 天thiên 眼nhãn 明minh 。三tam 漏lậu 盡tận 明minh 。知tri 三tam 世thế 故cố 。說thuyết 此thử 三Tam 明Minh 。宿túc 命mạng 知tri 過quá 去khứ 。天thiên 眼nhãn 知tri 未vị 來lai 。漏lậu 盡tận 知tri 現hiện 在tại 。即tức 六Lục 通Thông 中trung 之chi 三tam 也dã 。餘dư 三tam 不bất 得đắc 稱xưng 明minh 者giả 。餘dư 三tam 劣liệt 故cố 。身thân 通thông 但đãn 是thị 工công 巧xảo 。天thiên 耳nhĩ 但đãn 聞văn 聲thanh 。他tha 心tâm 緣duyên 他tha 別biệt 想tưởng 。是thị 故cố 餘dư 三tam 但đãn 得đắc 名danh 通thông 。此thử 如như 婆bà 沙sa 中trung 說thuyết 。次thứ 三tam 句cú 三Tam 明Minh 。卻khước 與dữ 適thích 說thuyết 不bất 同đồng 。第đệ 一nhất 聲thanh 明minh 。乃nãi 在tại 五ngũ 明minh 之chi 初sơ 。第đệ 二nhị 色sắc 明minh 。義nghĩa 同đồng 天thiên 眼nhãn 。第đệ 三tam 思tư 明minh 。義nghĩa 當đương 漏lậu 盡tận 。然nhiên 且thả 強cường/cưỡng 配phối 。記ký 主chủ 必tất 別biệt 有hữu 據cứ 也dã 。後hậu 七thất 句cú 說thuyết 六Lục 通Thông 。於ư 中trung 初sơ 句cú 總tổng 標tiêu 。其kỳ 次thứ 六lục 句cú 。句cú 各các 一nhất 通thông 。目Mục 連Liên 尊Tôn 者Giả 。始thỉ 得đắc 六Lục 通Thông 。即tức 是thị 此thử 也dã 。通thông 之chi 與dữ 明minh 。經kinh 論luận 皆giai 異dị 。並tịnh 如như 智trí 論luận 第đệ 三tam 廣quảng 說thuyết 。恐khủng 煩phiền 不bất 引dẫn 。

真chân 是thị 漸tiệm 教giáo 小Tiểu 乘Thừa 。理lý 合hợp 一nhất 身thân 自tự 度độ 。譬thí 如như 驅khu 羊dương 拽duệ 車xa 。

獨độc 自tự 牽khiên 出xuất 火hỏa 宅trạch 。

初sơ 二nhị 句cú 誡giới 勸khuyến 。次thứ 二nhị 句cú 喻dụ 明minh 羊dương 也dã 。非phi 是thị 駕giá 車xa 之chi 器khí 。以dĩ 表biểu 此thử 位vị 道Đạo 力lực 卑ty 薄bạc 。未vị 達đạt 大Đại 乘Thừa 深thâm 妙diệu 。不bất 堪kham 為vi 人nhân 法Pháp 師sư 。且thả 可khả 自tự 度độ 而nhi 已dĩ 。

報báo 屬thuộc 十thập 三tam 梵Phạm 天Thiên 。稱xưng 呼hô 六Lục 通Thông 羅La 漢Hán 。

初sơ 句cú 所sở 依y 土thổ/độ 。比tỉ 前tiền 位vị 之chi 上thượng 。更cánh 增tăng 加gia 四tứ 禪thiền 四tứ 天thiên 。為vi 報báo 身thân 受thọ 用dụng 之chi 土thổ/độ 。言ngôn 四tứ 天thiên 者giả 。一nhất 福phước 生sanh 。二nhị 福phước 愛ái 。三tam 廣quảng 果quả 。四tứ 無vô 想tưởng 。次thứ 句cú 依y 德đức 立lập 號hiệu 。

第đệ 五ngũ 辟Bích 支Chi 佛Phật 果Quả 。

辟Bích 支Chi 佛Phật 是thị 略lược 梵Phạn 語ngữ 。具cụ 云vân 辟Bích 支Chi 迦ca 羅la 。此thử 翻phiên 緣Duyên 覺Giác 。下hạ 文văn 與dữ 此thử 唐đường 梵Phạm 影ảnh 略lược 也dã 。言ngôn 緣Duyên 覺Giác 者giả 。觀quán 察sát 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。而nhi 悟ngộ 道đạo 故cố 。法pháp 華hoa 經Kinh 云vân 。為vi 求cầu 緣Duyên 覺Giác 者giả 。說thuyết 應ứng 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 法Pháp 。是thị 此thử 義nghĩa 也dã 。或hoặc 曰viết 因nhân 緣duyên 起khởi 覺giác 。故cố 名danh 緣Duyên 覺Giác 。即tức 是thị 觀quán 緣duyên 悟ngộ 道đạo 之chi 意ý 。亦diệc 翻phiên 獨Độc 覺Giác 。出xuất 無vô 佛Phật 世thế 。無vô 師sư 自tự 悟ngộ 故cố 。此thử 有hữu 麟lân 角giác 部bộ 行hành 之chi 不bất 同đồng 。避tị 煩phiền 不bất 錄lục 。

進tiến 修tu 五ngũ 果quả 五ngũ 向hướng 。證chứng 得đắc 五ngũ 分phần/phân 報báo 身thân 。五ngũ 重trọng/trùng 身thân 光quang 出xuất 現hiện 。

現hiện 前tiền 五ngũ 地địa 一nhất 般ban 。漸tiệm 教giáo 二Nhị 乘Thừa 了liễu 畢tất 。到đáo 此thử 緣Duyên 覺Giác 最tối 尊tôn 。

初sơ 三tam 句cú 例lệ 前tiền 。次thứ 云vân 現hiện 前tiền 五ngũ 地địa 一nhất 般ban 。在tại 菩Bồ 薩Tát 十Thập 地Địa 中trung 。第đệ 六lục 現hiện 前tiền 地địa 。今kim 趲# 為vi 第đệ 五ngũ 位vị 。此thử 中trung 不bất 配phối 初Sơ 地Địa 故cố 。已dĩ 如như 向hướng 說thuyết 。後hậu 二nhị 句cú 結kết 屬thuộc 二Nhị 乘Thừa 之chi 名danh 。

報báo 屬thuộc 十thập 八bát 梵Phạm 天Thiên 。此thử 是thị 大Đại 乘Thừa 停đình 半bán 。獨Độc 覺Giác 獨độc 自tự 覺giác 知tri 。

未vị 可khả 為vi 人nhân 師sư 範phạm 。猶do 如như 將tương 鹿lộc 拽duệ 車xa 。獨độc 自tự 牽khiên 出xuất 三tam 界giới 。

初sơ 句cú 正chánh 明minh 色sắc 界giới 四tứ 禪thiền 。總tổng 有hữu 十thập 八bát 天thiên 。今kim 云vân 爾nhĩ 者giả 。第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。具cụ 有hữu 九cửu 天thiên 。前tiền 羅La 漢Hán 位vị 云vân 。報báo 屬thuộc 十thập 三tam 梵Phạm 天Thiên 者giả 。自tự 四tứ 禪thiền 中trung 。第đệ 一nhất 天thiên 起khởi 。至chí 四tứ 天thiên 而nhi 住trụ 。正chánh 當đương 四tứ 界giới 四tứ 禪thiền 十thập 八bát 天thiên 中trung 。第đệ 十thập 天thiên 起khởi 。至chí 第đệ 十thập 三tam 住trụ 也dã 。今kim 此thử 本bổn 是thị 。第đệ 四tứ 禪thiền 中trung 。第đệ 五ngũ 天thiên 起khởi 。至chí 第đệ 九cửu 天thiên 而nhi 住trụ 。正chánh 當đương 四tứ 界giới 四tứ 禪thiền 中trung 。第đệ 十thập 四tứ 天thiên 起khởi 。至chí 第đệ 十thập 八bát 天thiên 住trụ 也dã 。二nhị 處xứ 之chi 文văn 。並tịnh 舉cử 末mạt 後hậu 一nhất 天thiên 為vi 數số 。故cố 云vân 報báo 屬thuộc 。十thập 八bát 梵Phạm 天Thiên 。如như 此thử 則tắc 此thử 位vị 自tự 有hữu 五ngũ 天thiên 。為vi 報báo 身thân 受thọ 用dụng 之chi 土thổ/độ 。言ngôn 五ngũ 天thiên 者giả 。一nhất 無vô 煩phiền 天thiên 。二nhị 無vô 熱nhiệt 天thiên 。三tam 善thiện 見kiến 天thiên 。四tứ 善thiện 現hiện 天thiên 。五ngũ 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。通thông 名danh 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 也dã 。此thử 是thị 大Đại 乘Thừa 停đình 半bán 者giả 。以dĩ 此thử 十Thập 地Địa 。作tác 大đại 小tiểu 一nhất 分phần/phân 時thời 。前tiền 五ngũ 是thị 小Tiểu 乘Thừa 。後hậu 五ngũ 是thị 大Đại 乘Thừa 。今kim 當đương 第đệ 五ngũ 位vị 。故cố 云vân 爾nhĩ 也dã 。獨Độc 覺Giác 獨độc 自tự 覺giác 知tri 。釋thích 名danh 。未vị 可khả 為vi 人nhân 師sư 範phạm 。誡giới 勸khuyến 。末mạt 後hậu 二nhị 句cú 喻dụ 說thuyết 。鹿lộc 非phi 駕giá 車xa 之chi 用dụng 。以dĩ 表biểu 此thử 位vị 。權quyền 漸tiệm 二Nhị 乘Thừa 。方phương 得đắc 大Đại 乘Thừa 中trung 路lộ 。即tức 不bất 堪kham 為vi 人nhân 師sư 範phạm 。且thả 可khả 自tự 度độ 而nhi 已dĩ 。

次thứ 作tác 三tam 乘thừa 教giáo 主chủ 。直trực 須tu 十Thập 地Địa 安an 身thân 。暫tạm 宿túc 門môn 外ngoại 草thảo 庵am 。

莫mạc 住trụ 化hóa 城thành 小tiểu 果quả 。昔tích 日nhật 五ngũ 千thiên 退thoái 席tịch 。盡tận 是thị 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。

譬thí 如như 貧bần 窮cùng 乞khất 人nhân 。得đắc 少thiểu 便tiện 為vi 豐phong 足túc 。恰kháp 是thị 眾chúng 裏lý 醩# 糠khang 。

見kiến 佛Phật 咸hàm 德đức 走tẩu 去khứ 。不bất 堪kham 受thọ 斯tư 大đại 法pháp 。正chánh 是thị 憍kiêu 慢mạn 比Bỉ 丘Khâu 。

犀# 猊# 生sanh 得đắc 狐hồ 兔thố 。鸞loan 鳳phượng 產sản 下hạ 鴉# 鵲thước 。

初sơ 二nhị 句cú 立lập 理lý 。次thứ 十thập 句cú 引dẫn 證chứng 。並tịnh 是thị 法Pháp 華Hoa 經Kinh 文văn 。後hậu 二nhị 句cú 喻dụ 明minh 。

奉phụng 勸khuyến 後hậu 賢hiền 高cao 德đức 。莫mạc 學học 小tiểu 器khí 辟Bích 支Chi 。

上thượng 句cú 勸khuyến 。下hạ 句cú 誡giới 。

第đệ 六lục 遠viễn 行hành 地địa 。

後hậu 四tứ 位vị 是thị 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。即tức 第đệ 六lục 七thất 八bát 九cửu 之chi 四tứ 位vị 也dã 。菩Bồ 薩Tát 是thị 略lược 梵Phạn 語ngữ 。具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。菩Bồ 提Đề 。佛Phật 道Đạo 名danh 也dã 。薩tát 埵đóa 秦tần 言ngôn 。大đại 心tâm 眾chúng 生sanh 。有hữu 大đại 心tâm 入nhập 佛Phật 道Đạo 。名danh 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。更cánh 有hữu 多đa 名danh 。既ký 異dị 翻phiên 不bất 定định 。今kim 用dụng 梵Phạm 音âm 也dã 。遠viễn 行hành 。在tại 十Thập 地Địa 中trung 。當đương 第đệ 七thất 位vị 。今kim 云vân 第đệ 六lục 者giả 。用dụng 彼bỉ 名danh 而nhi 不bất 用dụng 其kỳ 義nghĩa 也dã 。在tại 彼bỉ 約ước 其kỳ 多đa 劫kiếp 修tu 行hành 。故cố 云vân 遠viễn 行hành 。今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 。下hạ 文văn 自tự 說thuyết 。

修tu 行hành 得đắc 到đáo 此thử 位vị 。證chứng 得đắc 六lục 分phần 報báo 身thân 。

六lục 分phần 報báo 身thân 。例lệ 前tiền 位vị 說thuyết 。從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。加gia 功công 用dụng 行hành 。今kim 至chí 有hữu 相tương/tướng 功công 用dụng 後hậu 邊biên 。出xuất 過quá 世thế 間gian 。二Nhị 乘Thừa 道đạo 故cố 。至chí 此thử 真Chân 如Như 無vô 相tướng 邊biên 際tế 。最tối 難nan 得đắc 到đáo 故cố 云vân 修tu 行hành 得đắc 到đáo 此thử 位vị 也dã 。

棄khí 下hạ 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。遠viễn 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。梵Phạn 語ngữ 阿a 毗tỳ 跋bạt 致trí 。

此thử 云vân 不bất 退thoái 道Đạo 心tâm 。譬thí 如như 下hạ 水thủy 之chi 舟chu 。湍thoan 流lưu 不bất 須tu 多đa 力lực 。

習tập 成thành 定định 慧tuệ 工công 夫phu 。勢thế 力lực 速tốc 如như 飛phi 去khứ 。總tổng 是thị 修tu 行hành 如như 此thử 。

何hà 愁sầu 佛Phật 法Pháp 無vô 人nhân 。初sơ 從tùng 得đắc 意ý 生sanh 身thân 。今kim 已dĩ 超siêu 遷thiên 五ngũ 位vị 。

若nhược 無vô 魔ma 難nạn/nan 干can 懷hoài 。十Thập 地Địa 如như 觀quán 掌chưởng 內nội 。

初sơ 四tứ 句cú 立lập 理lý 釋thích 名danh 。此thử 名danh 有hữu 二nhị 釋thích 。初sơ 云vân 遠viễn 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。名danh 遠Viễn 行Hành 地Địa 。次thứ 云vân 不bất 退thoái 道Đạo 心tâm 。亦diệc 名danh 不bất 退thoái 地địa 。經Kinh 云vân 。菩Bồ 薩Tát 到đáo 此thử 地địa 。以dĩ 自tự 所sở 行hành 。智trí 慧tuệ 力lực 故cố 。出xuất 過quá 一nhất 切thiết 。二Nhị 乘Thừa 之chi 上thượng 。故cố 云vân 棄khí 下hạ 。聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。次thứ 曰viết 遠viễn 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。釋thích 遠viễn 行hành 二nhị 字tự 。與dữ 彼bỉ 本bổn 地địa 所sở 釋thích 不bất 同đồng 。彼bỉ 約ước 從tùng 前tiền 說thuyết 。今kim 約ước 次thứ 後hậu 說thuyết 也dã 。阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 是thị 梵Phạn 語ngữ 。亦diệc 云vân 阿a 惟duy 越việt 致trí 。此thử 云vân 不bất 退thoái 轉chuyển 。智trí 論luận 云vân 。無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 法pháp 。即tức 是thị 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 。無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 乃nãi 此thử 位vị 之chi 勝thắng 進tiến 也dã 。故cố 特đặc 用dụng 此thử 。以dĩ 立lập 位vị 名danh 。經Kinh 云vân 。譬thí 如như 有hữu 人nhân 。乘thừa 船thuyền 入nhập 海hải 。以dĩ 善thiện 巧xảo 力lực 。不bất 遭tao 水thủy 難nạn 。故cố 下hạ 文văn 云vân 。譬thí 如như 下hạ 水thủy 之chi 舟chu 湍thoan 流lưu 不bất 須tu 多đa 力lực 。此thử 二nhị 句cú 約ước 喻dụ 。習tập 成thành 定định 慧tuệ 工công 夫phu 等đẳng 。是thị 合hợp 法pháp 。後hậu 六lục 句cú 舉cử 前tiền 況huống 後hậu 。總tổng 是thị 修tu 行hành 。如như 此thử 等đẳng 是thị 慶khánh 幸hạnh 。次thứ 四tứ 句cú 正chánh 述thuật 。初sơ 句cú 指chỉ 前tiền 第đệ 一nhất 。今kim 當đương 第đệ 六lục 。故cố 云vân 超siêu 遷thiên 五ngũ 位vị 也dã 。古cổ 人nhân 云vân 。道đạo 高cao 魔ma 盛thịnh 。地địa 位vị 到đáo 此thử 。非phi 人nhân 間gian 可khả 惑hoặc 。只chỉ 恐khủng 魔ma 來lai 。楞lăng 嚴nghiêm 五ngũ 十thập 種chủng 魔ma 。為vi 此thử 發phát 也dã 。

已dĩ 出xuất 色sắc 界giới 禪thiền 天thiên 。見kiến 住trụ 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。

以dĩ 無vô 色sắc 界giới 。四tứ 天thiên 中trung 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 天Thiên 。為vi 報báo 身thân 受thọ 用dụng 之chi 地địa 。

凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 虗hư 妄vọng 。如như 今kim 驗nghiệm 在tại 目mục 前tiền 。如như 夢mộng 幻huyễn 泡bào 影ảnh 電điện 。

方phương 知tri 佛Phật 語ngữ 無vô 虗hư 。水thủy 影ảnh 鏡kính 像tượng 迷mê 人nhân 。三tam 界giới 盡tận 遭tao 吞thôn 噉đạm 。

選tuyển 甚thậm 二nhị 皇hoàng 五ngũ 帝đế 。誰thùy 怕phạ 晉tấn 宋tống 齊tề 梁lương 。自tự 古cổ 英anh 雄hùng 征chinh 戰chiến 。

從tùng 頭đầu 屈khuất 指chỉ 高cao 賢hiền 。早tảo 知tri 無vô 我ngã 無vô 人nhân 。爭tranh 甚thậm 浮phù 名danh 浮phù 利lợi 。

初sơ 六lục 句cú 以dĩ 教giáo 照chiếu 心tâm 。總tổng 知tri 不bất 實thật 。後hậu 六lục 句cú 以dĩ 今kim 驗nghiệm 古cổ 。徒đồ 枉uổng 前tiền 功công 。

第đệ 七thất 不bất 動động 地địa 。

成thành 唯duy 識thức 論luận 云vân 。無vô 分phân 別biệt 智trí 。任nhậm 運vận 相tương 續tục 。相tương/tướng 用dụng 煩phiền 惱não 。不bất 能năng 動động 故cố 。名danh 不Bất 動Động 地Địa 。

此thử 位vị 七thất 分phần 報báo 身thân 。已dĩ 到đáo 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。法Pháp 身thân 空không 有hữu 齊tề 肩kiên 。

報báo 身thân 均quân 攤# 十Thập 地Địa 。應ưng 身thân 變biến 化hóa 無vô 窮cùng 。乃nãi 是thị 道Đạo 人Nhân 活hoạt 計kế 。

初sơ 句cú 能năng 依y 身thân 。次thứ 句cú 所sở 依y 土thổ/độ 。即tức 四tứ 空không 天thiên 之chi 第đệ 二nhị 天thiên 也dã 。次thứ 三tam 句cú 別biệt 說thuyết 三Tam 身Thân 。以dĩ 此thử 地địa 中trung 。具cụ 三Tam 身Thân 故cố 。若nhược 在tại 華hoa 嚴nghiêm 。則tắc 說thuyết 十thập 身thân 相tướng 作tác 矣hĩ 。末mạt 句cú 結kết 屬thuộc 當đương 人nhân 。

此thử 位vị 名danh 稱xưng 不bất 動động 。引dẫn 舉cử 楞lăng 嚴nghiêm 頌tụng 云vân 。妙diệu 湛trạm 總tổng 持trì 不bất 動động 。

首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 王vương 希hy 有hữu 。消tiêu 我ngã 億ức 劫kiếp 顛điên 倒đảo 。不bất 歷lịch 僧Tăng 祇kỳ 法Pháp 身thân 。

寒hàn 山sơn 有hữu 詩thi 一nhất 首thủ 。吾ngô 心tâm 有hữu 似tự 秋thu 月nguyệt 。影ảnh 現hiện 碧bích 潭đàm 皎hiệu 潔khiết 。

世thế 間gian 無vô 物vật 比tỉ 論luận 。教giáo 我ngã 如như 何hà 宣tuyên 說thuyết 。可khả 謂vị 秋thu 江giang 一nhất 點điểm 。

依y 稀# 大đại 海hải 潮triều 平bình 。恍hoảng 惚hốt 冰băng 壺hồ 雪tuyết 竇đậu 。表biểu 裏lý 瑩oánh 徹triệt 無vô 瑕hà 。

可khả 憐lân 心tâm 地địa 洒sái 然nhiên 。

初sơ 句cú 標tiêu 名danh 。次thứ 十thập 句cú 引dẫn 證chứng 。後hậu 五ngũ 句cú 喻dụ 顯hiển 。引dẫn 證chứng 中trung 。初sơ 五ngũ 句cú 引dẫn 經kinh 。次thứ 五ngũ 句cú 引dẫn 詩thi 。既ký 引dẫn 詩thi 而nhi 又hựu 引dẫn 經kinh 者giả 。義nghĩa 理lý 相tương/tướng 同đồng 故cố 。世thế 出xuất 世thế 間gian 之chi 法pháp 。皆giai 如như 此thử 故cố 。引dẫn 經kinh 證chứng 中trung 。初sơ 句cú 舉cử 經kinh 。次thứ 句cú 讚tán 佛Phật 。次thứ 句cú 讚tán 法Pháp 。次thứ 句cú 斷đoạn 障chướng 。末mạt 句cú 悟ngộ 道đạo 。所sở 以dĩ 引dẫn 此thử 者giả 。前tiền 說thuyết 所sở 證chứng 三Tam 身Thân 。今kim 舉cử 妙diệu 湛trạm 總tổng 持trì 為vi 證chứng 。表biểu 不bất 妄vọng 談đàm 也dã 。末mạt 句cú 據cứ 文văn 演diễn 義nghĩa 。欠khiếm 一nhất 獲hoạch 字tự 。非phi 欠khiếm 也dã 。證chứng 悟ngộ 至chí 此thử 。本bổn 具cụ 法Pháp 身thân 。不bất 必tất 言ngôn 獲hoạch 。引dẫn 詩thi 證chứng 中trung 。初sơ 句cú 舉cử 名danh 。次thứ 即tức 四tứ 句cú 詩thi 也dã 。既ký 悟ngộ 至chí 此thử 惟duy 證chứng 。乃nãi 知tri 理lý 圓viên 言ngôn 偏thiên 。固cố 難nạn/nan 說thuyết 也dã 。喻dụ 顯hiển 中trung 。初sơ 四tứ 句cú 舉cử 喻dụ 。第đệ 五ngũ 句cú 合hợp 法pháp 。喻dụ 上thượng 不bất 動động 之chi 義nghĩa 。佛Phật 體thể 不bất 動động 。無vô 有hữu 作tác 意ý 。如như 月nguyệt 不bất 降giáng/hàng 。百bách 水thủy 不bất 升thăng 。慈từ 善thiện 根căn 力lực 。法pháp 爾nhĩ 如như 此thử 。亦diệc 如như 鏡kính 像tượng 隨tùy 形hình 所sở 現hiện 。鏡kính 且thả 不bất 動động 。可khả 見kiến 心tâm 地địa 洒sái 然nhiên 矣hĩ 。

堪kham 嗟ta 城thành 市thị 喧huyên 喧huyên 。愁sầu 見kiến 六lục 塵trần 袞cổn 袞cổn 。佛Phật 賜tứ 華hoa 海hải 乾can/kiền/càn 坤# 。

爭tranh 那na 迷mê 人nhân 不bất 見kiến 。木mộc 虫trùng 不bất 知tri 木mộc 外ngoại 。井tỉnh 魚ngư 不bất 信tín 井tỉnh 餘dư 。

區khu 區khu 聲thanh 色sắc 之chi 中trung 。杳# 杳# 㲉xác 形hình 之chi 內nội 。牽khiên 羊dương 來lai 赴phó 市thị 中trung 。

捕bộ 魚ngư 已dĩ 安an 砧# 上thượng 。

初sơ 二nhị 句cú 世thế 緣duyên 妨phương 道đạo 。次thứ 二nhị 句cú 佛Phật 境cảnh 難nan 知tri 。後hậu 六lục 句cú 喻dụ 顯hiển 凡phàm 庸dong 。故cố 興hưng 愍mẫn 念niệm 。

今kim 蒙mông 佛Phật 贈tặng 三tam 乘thừa 。頓đốn 生sanh 極Cực 樂Lạc 國Quốc 土thổ/độ 。

有hữu 能năng 修tu 此thử 三tam 乘thừa 教giáo 法pháp 。必tất 能năng 證chứng 此thử 三tam 乘thừa 聖thánh 果Quả 。出xuất 火hỏa 宅trạch 樊phàn 籠lung 。入nhập 蓮liên 花hoa 淨tịnh 域vực 。原nguyên 其kỳ 所sở 自tự 。皆giai 佛Phật 贈tặng 我ngã 也dã 。

第đệ 八bát 善thiện 慧tuệ 地địa 。

依y 真Chân 如Như 理lý 體thể 。起khởi 無vô 碍# 智trí 用dụng 。成thành 就tựu 微vi 妙diệu 。四tứ 無vô 碍# 解giải 。善thiện 說thuyết 法Pháp 故cố 。名danh 善Thiện 慧Tuệ 地Địa 。

到đáo 此thử 八bát 分phần/phân 報báo 身thân 。

地địa 地địa 增tăng 高cao 。故cố 云vân 八bát 分phần/phân 。比tỉ 後hậu 欠khiếm 二nhị 。已dĩ 前tiền 皆giai 不bất 及cập 矣hĩ 。

已dĩ 至chí 二nhị 十thập 七thất 天thiên 。呼hô 為vi 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。

無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。乃nãi 第đệ 二nhị 十thập 七thất 天thiên 。有hữu 本bổn 云vân 八bát 。字tự 悟ngộ 也dã 。

喻dụ 如như 大đại 牛ngưu 之chi 車xa 。灌quán 頂Đảnh 法Pháp 王vương 子tử 位vị 。名danh 為vi 受thọ 職chức 菩Bồ 薩Tát 。

始thỉ 入nhập 大Đại 乘Thừa 下hạ 位vị 也dã 。生sanh 在tại 佛Phật 家gia 。名danh 之chi 為vi 兒nhi 。受thọ 灌quán 頂đảnh 法Pháp 。王vương 子tử 之chi 職chức 位vị 。故cố 下hạ 句cú 云vân 。名danh 為vi 受thọ 職chức 菩Bồ 薩Tát 。

理lý 合hợp 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。見kiến 有hữu 六lục 根căn 功công 德đức 。普phổ 徧biến 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 。

眼nhãn 有hữu 八bát 百bách 功công 德đức 。十thập 方phương 普phổ 現hiện 眼nhãn 前tiền 。耳nhĩ 有hữu 千thiên 二nhị 功công 德đức 。

聽thính 聲thanh 遠viễn 徹triệt 遐hà 迹tích 。鼻tị 有hữu 八bát 百bách 功công 德đức 。能năng 齅khứu 百bách 億ức 界giới 香hương 。

舌thiệt 有hữu 千thiên 二nhị 功công 德đức 。說thuyết 法Pháp 力lực 在tại 舌thiệt 根căn 。身thân 有hữu 八bát 百bách 功công 德đức 。

造tạo 化hóa 隱ẩn 現hiện 身thân 中trung 。意ý 有hữu 千thiên 二nhị 功công 德đức 。六lục 根căn 智trí 慧tuệ 主chủ 宰tể 。

得đắc 是thị 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。紹thiệu 佛Phật 說thuyết 法pháp 傳truyền 燈đăng 。

初sơ 句cú 按án 定định 。次thứ 下hạ 通thông 妨phương 。問vấn 有hữu 何hà 因nhân 緣duyên 。說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。答đáp 見kiến 有hữu 六lục 根căn 功công 德đức 等đẳng 。初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 。次thứ 十thập 二nhị 句cú 正chánh 明minh 六lục 根căn 功công 德đức 。末mạt 二nhị 句cú 結kết 顯hiển 本bổn 位vị 。六lục 皆giai 名danh 根căn 者giả 。皆giai 有hữu 生sanh 長trưởng 義nghĩa 故cố 。又hựu 皆giai 是thị 竅khiếu 穴huyệt 門môn 戶hộ 。四tứ 大đại 為vi 其kỳ 體thể 質chất 。由do 此thử 謂vị 之chi 根căn 門môn 。

法pháp 華hoa 第đệ 十thập 九cửu 品phẩm 。留lưu 與dữ 法Pháp 師sư 看khán 詳tường 。

法pháp 華hoa 經Kinh 法Pháp 師sư 功công 德đức 品phẩm 第đệ 十thập 九cửu 。正chánh 說thuyết 六lục 根căn 功công 德đức 故cố 。

法pháp 華hoa 第đệ 二nhị 十thập 品phẩm 。不Bất 輕Khinh 菩Bồ 薩Tát 化hóa 人nhân 。正Chánh 法Pháp 像Tượng 法Pháp 滅diệt 後hậu 。

增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 橫hoành 行hành 。不bất 依y 菩Bồ 薩Tát 正chánh 路lộ 。計kế 著trước 邪tà 法pháp 亂loạn 人nhân 。

是thị 時thời 不bất 輕khinh 禮lễ 拜bái 。拜bái 告cáo 邪tà 慢mạn 比Bỉ 丘Khâu 。請thỉnh 行hành 十Thập 地Địa 正Chánh 道Đạo 。

勿vật 將tương 非phi 法pháp 陷hãm 人nhân 。邪tà 慢mạn 有hữu 大đại 勢thế 力lực 。惡ác 口khẩu 罵mạ 詈lị 不bất 輕khinh 。

不bất 用dụng 虗hư 妄vọng 授thọ 記ký 。汝nhữ 是thị 無vô 智trí 比Bỉ 丘Khâu 。當đương 是thị 四tứ 部bộ 惡ác 人nhân 。

不bất 信tín 三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 。二nhị 百bách 億ức 劫kiếp 地địa 獄ngục 。邪tà 慢mạn 豈khởi 可khả 不bất 聞văn 。

不bất 輕khinh 尚thượng 遭tao 打đả 擲trịch 。況huống 復phục 老lão 身thân 孤cô 寒hàn 。甘cam 伏phục 被bị 邪tà 毀hủy 辱nhục 。

初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 。次thứ 十thập 五ngũ 句cú 舉cử 經kinh 證chứng 據cứ 。聖thánh 化hóa 尚thượng 然nhiên 。末mạt 後hậu 四tứ 句cú 邪tà 法pháp 盛thịnh 行hành 。凡phàm 身thân 寧ninh 免miễn 。

第đệ 九cửu 法pháp 雲vân 地địa 。

慈từ 陰ấm 妙diệu 雲vân 。覆phú 涅Niết 槃Bàn 海hải 。名danh 法Pháp 雲Vân 地Địa 。

到đáo 此thử 九cửu 分phần/phân 報báo 身thân 。

隨tùy 位vị 增tăng 微vi 故cố 。

上thượng 至chí 三tam 界giới 之chi 頂đảnh 。已dĩ 出xuất 二nhị 十thập 八bát 天thiên 。

即tức 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 。為vi 此thử 報báo 身thân 受thọ 用dụng 之chi 土thổ/độ 。出xuất 即tức 到đáo 也dã 。以dĩ 是thị 三tam 界giới 之chi 頂đảnh 。上thượng 無vô 隣lân 居cư 。故cố 名danh 出xuất 也dã 。非phi 是thị 逈huýnh 然nhiên 出xuất 離ly 也dã 。

名danh 為vi 等Đẳng 覺Giác 大Đại 乘Thừa 。乃nãi 是thị 法Pháp 師sư 正chánh 位vị 。露lộ 地địa 車xa 駕giá 白bạch 牛ngưu 。

等đẳng 覺giác 有hữu 二nhị 義nghĩa 。一nhất 即tức 齊tề 等đẳng 。等đẳng 於ư 妙diệu 覺giác 故cố 。二nhị 即tức 等đẳng 級cấp 。比tỉ 於ư 妙diệu 覺giác 。猶do 較giảo 一nhất 等đẳng 。故cố 云vân 約ước 等đẳng 。妙diệu 覺giác 亦diệc 名danh 如Như 來Lai 。雖tuy 等đẳng 而nhi 修tu 。亦diệc 名danh 菩Bồ 薩Tát 。今kim 當đương 後hậu 義nghĩa 。在tại 華hoa 嚴nghiêm 中trung 。此thử 名danh 當đương 第đệ 十Thập 地Địa 。或hoặc 合hợp 等đẳng 覺giác 。於ư 此thử 地địa 中trung 。今kim 從tùng 此thử 說thuyết 。既ký 以dĩ 後hậu 位vị 名danh 妙diệu 覺giác 佛Phật 乘thừa 。故cố 以dĩ 此thử 位vị 寄ký 等đẳng 覺giác 也dã 。乃nãi 是thị 法Pháp 師sư 正chánh 位vị 。揀giản 異dị 前tiền 文văn 之chi 辭từ 。前tiền 云vân 。理lý 合hợp 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。約ước 勝thắng 進tiến 說thuyết 也dã 。露lộ 地địa 車xa 駕giá 白bạch 牛ngưu 。亦diệc 是thị 揀giản 異dị 前tiền 文văn 之chi 辭từ 。前tiền 位vị 云vân 大đại 牛ngưu 之chi 車xa 。乃nãi 臨lâm 門môn 三tam 車xa 中trung 。所sở 許hứa 之chi 者giả 。有hữu 名danh 無vô 實thật 。今kim 云vân 露lộ 地địa 牛ngưu 車xa 。乃nãi 四tứ 衢cù 所sở 授thọ 者giả 。方phương 是thị 實thật 果quả 。與dữ 前tiền 牛ngưu 車xa 。黑hắc 白bạch 有hữu 異dị 。

西tây 天thiên 二nhị 十thập 八bát 代đại 。佛Phật 種chủng 似tự 此thử 傳truyền 燈đăng 。箇cá 箇cá 稱xưng 呼hô 菩Bồ 薩Tát 。

神thần 通thông 比tỉ 佛Phật 一nhất 般ban 。真chân 是thị 釋Thích 迦Ca 心tâm 印ấn 。果quả 位vị 照chiếu 據cứ 分phân 明minh 。

臨lâm 滅diệt 上thượng 升thăng 虗hư 空không 。出xuất 現hiện 一nhất 十thập 八bát 變biến 。三tam 昧muội 心tâm 火hỏa 自tự 焚phần 。

空không 中trung 舍xá 利lợi 如như 雨vũ 。

初sơ 五ngũ 句cú 以dĩ 人nhân 驗nghiệm 法pháp 。後hậu 五ngũ 句cú 以dĩ 果quả 驗nghiệm 人nhân 。言ngôn 二nhị 十thập 八bát 代đại 者giả 。自tự 佛Phật 囑chúc 迦Ca 葉Diếp 。展triển 轉chuyển 于vu 今kim 。以dĩ 心tâm 傳truyền 心tâm 。歷lịch 代đại 不bất 絕tuyệt 。乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 達đạt 磨ma 。自tự 西tây 來lai 東đông 。傳truyền 於ư 此thử 土thổ/độ 。譬thí 如như 一nhất 燈đăng 。傳truyền 百bách 千thiên 燈đăng 。燈đăng 燈đăng 不bất 絕tuyệt 。故cố 云vân 。佛Phật 種chủng 似tự 此thử 傳truyền 燈đăng 。言ngôn 佛Phật 種chủng 者giả 。紹thiệu 隆long 佛Phật 種chủng 之chi 謂vị 也dã 。心tâm 印ấn 即tức 是thị 正Chánh 法Pháp 。眼nhãn 藏tạng 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 心tâm 之chi 異dị 名danh 也dã 。心tâm 心tâm 相tương/tướng 授thọ 。如như 印ấn 印ấn 物vật 。故cố 云vân 心tâm 印ấn 。後hậu 五ngũ 句cú 中trung 。初sơ 句cú 總tổng 標tiêu 。後hậu 四tứ 句cú 證chứng 驗nghiệm 。若nhược 非phi 釋Thích 迦Ca 心tâm 印ấn 親thân 傳truyền 。安an 得đắc 如như 此thử 。

迦Ca 葉Diếp 結kết 集tập 經kinh 藏tạng 。統thống 屬thuộc 大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 。先tiên 了liễu 辟Bích 支Chi 一nhất 半bán 。

次thứ 言ngôn 十Thập 地Địa 滿mãn 心tâm 。惟duy 有hữu 妙diệu 覺giác 同đồng 宗tông 。果quả 位vị 看khán 他tha 高cao 下hạ 。

聖thánh 說thuyết 凡phàm 聽thính 無vô 疑nghi 。呌khiếu 喚hoán 醉túy 醒tỉnh 修tu 行hành 。凡phàm 說thuyết 凡phàm 聽thính 乖quai 訛ngoa 。

轉chuyển 使sử 眾chúng 生sanh 瞌# 睡thụy 。

初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 。次thứ 四tứ 句cú 別biệt 釋thích 。後hậu 四tứ 句cú 揀giản 異dị 。如Như 來Lai 在tại 世thế 。根căn 熟thục 易dị 調điều 。一nhất 稟bẩm 尊tôn 言ngôn 。無vô 不bất 懸huyền 契khế 。世Thế 尊Tôn 滅diệt 後hậu 。末mạt 世thế 無vô 聞văn 。須tu 用dụng 結kết 集tập 大đại 小Tiểu 乘Thừa 藏tạng 。以dĩ 應ưng 大đại 小Tiểu 乘Thừa 機cơ 。故cố 律luật 中trung 有hữu 言ngôn 。過quá 去khứ 六lục 佛Phật 中trung 。四tứ 佛Phật 結kết 集tập 經kinh 教giáo 。故cố 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 於ư 世thế 。二nhị 佛Phật 不bất 結kết 集tập 經kinh 教giáo 。故cố 佛Phật 法Pháp 速tốc 滅diệt 。故cố 知tri 佛Phật 所sở 說thuyết 法pháp 。須tu 用dụng 結kết 集tập 也dã 。

惟duy 有hữu 十Thập 地Địa 正chánh 修tu 。其kỳ 餘dư 那na 堪kham 屈khuất 指chỉ 。三tam 乘thừa 久cửu 煉luyện 成thành 功công 。

爭tranh 那na 時thời 流lưu 性tánh 急cấp 。人nhân 愛ái 易dị 學học 易dị 成thành 。恰kháp 似tự 畫họa 餅bính 不bất 飽bão 。

哀ai 哉tai 古cổ 道đạo 茆mao 生sanh 。不bất 免miễn 編biên 排bài 十Thập 地Địa 。

初sơ 四tứ 句cú 正chánh 顯hiển 此thử 宗tông 之chi 要yếu 。次thứ 二nhị 句cú 喻dụ 明minh 妄vọng 冀ký 之chi 非phi 。後hậu 二nhị 句cú 因nhân 示thị 述thuật 作tác 之chi 意ý 。

第đệ 十thập 妙diệu 覺giác 地địa 。

此thử 地địa 乃nãi 頓Đốn 教Giáo 大Đại 乘Thừa 也dã 。已dĩ 前tiền 三tam 乘thừa 皆giai 漸tiệm 。今kim 稱xưng 頓đốn 教giáo 者giả 。即tức 是thị 佛Phật 乘Thừa 十Thập 地Địa 中trung 。本bổn 無vô 妙diệu 學học 地địa 。佛Phật 意ý 慈từ 悲bi 。下hạ 接tiếp 三tam 乘thừa 。同đồng 居cư 十Thập 地Địa 。勸khuyến 三tam 乘thừa 人nhân 學học 佛Phật 故cố 也dã 。三tam 乘thừa 及cập 佛Phật 。所sở 以dĩ 異dị 者giả 。謹cẩn 按án 藏tạng 經kinh 。修tu 行hành 格cách 式thức 。其kỳ 塑tố 像tượng 及cập 畫họa 像tượng 等đẳng 。四Tứ 果Quả 羅La 漢Hán 。及cập 五ngũ 果quả 辟Bích 支Chi 。皆giai 是thị 二Nhị 乘Thừa 小tiểu 仙tiên 。其kỳ 塑tố 畫họa 形hình 像tượng 。只chỉ 依y 常thường 僧Tăng 相tướng 貌mạo 。以dĩ 表biểu 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 也dã 。其kỳ 菩Bồ 薩Tát 大đại 仙tiên 者giả 。披phi 瓔anh 珞lạc 。持trì 環hoàn 釧xuyến 。頂đảnh 花hoa 冠quan 。以dĩ 表biểu 受thọ 職chức 法Pháp 師sư 大đại 仙tiên 也dã 。今kim 此thử 妙diệu 覺giác 一nhất 佛Phật 乘thừa 人nhân 。頂đảnh 上thượng 旋toàn 螺loa 髮phát 。項hạng 背bối/bội 焰diễm 光quang 。胷# 題đề 卍vạn 字tự 。身thân 黃hoàng 金kim 色sắc 。以dĩ 表biểu 功công 行hành 圓viên 滿mãn 。故cố 此thử 特đặc 立lập 頓đốn 教giáo 之chi 名danh 也dã 。言ngôn 妙diệu 覺giác 者giả 。功công 行hành 既ký 足túc 。朗lãng 然nhiên 大đại 悟ngộ 。離ly 覺giác 所sở 覺giác 。故cố 云vân 妙diệu 覺giác 。惟duy 識thức 論luận 云vân 。金kim 剛cang 喻dụ 定định 。現hiện 在tại 前tiền 時thời 。斷đoạn 佛Phật 地địa 障chướng 。即tức 入nhập 妙diệu 覺giác 也dã 。是thị 故cố 妙diệu 覺giác 。名danh 無Vô 上Thượng 士Sĩ 。無Vô 上Thượng 士Sĩ 者giả 。無vô 所sở 斷đoạn 故cố 。

到đáo 此thử 十thập 分phần/phân 報báo 身thân 。是thị 名danh 超siêu 出xuất 三tam 界giới 。

上thượng 句cú 圓viên 滿mãn 報báo 身thân 。下hạ 句cú 二nhị 十thập 八bát 天thiên 。羅la 籠lung 不bất 住trụ 。

初sơ 以dĩ 三tam 乘thừa 誘dụ 引dẫn 。實thật 以dĩ 佛Phật 乘thừa 度độ 脫thoát 。獨độc 此thử 名danh 為vi 頓đốn 教giáo 。

向hướng 下hạ 總tổng 是thị 漸tiệm 修tu 。歡hoan 喜hỷ 離ly 垢cấu 發phát 光quang 。焰diễm 慧tuệ 難nan 勝thắng 現hiện 前tiền 。

遠viễn 行hành 不bất 動động 善thiện 慧tuệ 。法pháp 雲vân 妙diệu 覺giác 已dĩ 終chung 。十thập 住trụ 十thập 行hành 十thập 向hướng 。

十Thập 地Địa 十thập 一nhất 功công 圓viên 。

此thử 即tức 頓đốn 漸tiệm 分phần/phân 宗tông 。佛Phật 說thuyết 一nhất 大Đại 藏Tạng 經Kinh 。不bất 出xuất 漸tiệm 頓đốn 二nhị 字tự 。於ư 中trung 則tắc 有hữu 。約ước 機cơ 約ước 法pháp 約ước 喻dụ 不bất 同đồng 。捨xả 父phụ 逃đào 逝thệ 。照chiếu 鏡kính 迷mê 頭đầu 。此thử 約ước 機cơ 以dĩ 明minh 漸tiệm 頓đốn 。漸tiệm 設thiết 五ngũ 時thời 。頓đốn 無vô 二nhị 諦đế 。約ước 法pháp 以dĩ 明minh 漸tiệm 頓đốn 。登đăng 九cửu 層tằng 之chi 臺đài 。斬trảm 一nhất 綟lệ 之chi 絲ti 。約ước 喻dụ 以dĩ 明minh 漸tiệm 頓đốn 。雖tuy 然nhiên 機cơ 教giáo 相tương/tướng 須tu 。以dĩ 喻dụ 顯hiển 法pháp 。其kỳ 實thật 一nhất 道đạo 也dã 。宗tông 途đồ 既ký 異dị 。故cố 今kim 分phân 之chi 。初sơ 二nhị 句cú 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 。次thứ 二nhị 句cú 已dĩ 如như 向hướng 說thuyết 。次thứ 四tứ 句cú 具cụ 列liệt 地địa 名danh 。後hậu 二nhị 句cú 出xuất 此thử 教giáo 意ý 。問vấn 今kim 文văn 不bất 用dụng 。初sơ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 。何hà 故cố 亦diệc 總tổng 列liệt 耶da 。答đáp 非phi 不bất 用dụng 也dã 。但đãn 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 。為vi 入nhập 道đạo 之chi 方phương 便tiện 。當đương 外ngoại 凡phàm 位vị 。未vị 預dự 聖thánh 流lưu 。故cố 不bất 數số 也dã 。若nhược 無vô 方phương 便tiện 。安an 入nhập 正chánh 乘thừa 。故cố 復phục 列liệt 耳nhĩ 。後hậu 二nhị 句cú 別biệt 出xuất 頓đốn 教giáo 佛Phật 乘thừa 之chi 意ý 。故cố 舉cử 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。會hội 入nhập 華hoa 嚴nghiêm 大Đại 乘Thừa 。同đồng 性tánh 經Kinh 云vân 。所sở 有hữu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp 。菩Bồ 薩Tát 法pháp 。諸chư 佛Phật 法Pháp 。如như 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。皆giai 悉tất 流lưu 入nhập 毗tỳ 盧lô 遮già 那na 智trí 藏tạng 大đại 海hải 。斯tư 良lương 證chứng 也dã 。

般Bát 若Nhã 文Văn 殊Thù 智trí 滿mãn 。涅Niết 槃Bàn 普phổ 賢hiền 行hành 成thành 。繼kế 紹thiệu 釋Thích 迦Ca 種chủng 智trí 。

到đáo 此thử 彌Di 勒Lặc 下hạ 生sanh 。

文Văn 殊Thù 智trí 普phổ 賢hiền 行hành 。各các 自tự 表biểu 法pháp 。釋Thích 迦Ca 則tắc 總tổng 具cụ 上thượng 二nhị 。入nhập 大đại 寂tịch 定định 。則tắc 彌Di 勒Lặc 當đương 下hạ 生sanh 矣hĩ 。

善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 規quy 矩củ 。五ngũ 十thập 知tri 識thức 徧biến 參tham 。今kim 歸quy 善thiện 住trụ 樓lâu 閣các 。

盧lô 舍xá 那na 身thân 在tại 茲tư 。

如như 華hoa 嚴nghiêm 說thuyết 。此thử 是thị 善thiện 財tài 。於ư 我ngã 何hà 預dự 。若nhược 有hữu 敬kính 慕mộ 心tâm 。亦diệc 當đương 如như 是thị 學học 。

華hoa 海hải 藏tạng 裏lý 安an 身thân 。極Cực 樂Lạc 國Quốc 中trung 永vĩnh 壽thọ 。大đại 寶bảo 華hoa 王vương 座tòa 上thượng 。

自tự 在tại 師sư 子tử 哮hao 吼hống 。佛Phật 為vi 一nhất 大đại 因nhân 緣duyên 。今kim 日nhật 悟ngộ 佛Phật 知tri 見kiến 。

已dĩ 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。降hàng 伏phục 群quần 魔ma 外ngoại 道đạo 。三Tam 身Thân 四Tứ 智Trí 已dĩ 辨biện 。

八bát 解giải 六Lục 通Thông 久cửu 成thành 。無vô 為vi 無vô 相tướng 解giải 脫thoát 。覺giác 海hải 無vô 來lai 無vô 去khứ 。

法Pháp 身thân 法Pháp 界Giới 齊tề 平bình 。心tâm 包bao 塵trần 塵trần 剎sát 剎sát 。化hóa 出xuất 六lục 道đạo 四tứ 生sanh 。

六lục 合hợp 乾can/kiền/càn 坤# 內nội 外ngoại 。天thiên 地địa 是thị 佛Phật 子tử 孫tôn 。

初sơ 二nhị 句cú 所sở 依y 土thổ/độ 。次thứ 二nhị 句cú 能năng 應ưng 身thân 。次thứ 二nhị 句cú 化hóa 事sự 畢tất 。次thứ 二nhị 句cú 道Đạo 力lực 備bị 。次thứ 六lục 句cú 德đức 相tương/tướng 具cụ 足túc 。後hậu 三tam 句cú 功công 用dụng 圓viên 成thành 。三Tam 身Thân 四Tứ 智Trí 。八bát 解giải 六Lục 通Thông 。諸chư 佛Phật 分phần/phân 上thượng 所sở 具cụ 之chi 德đức 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 也dã 。法pháp 報báo 化hóa 三Tam 身Thân 。如như 前tiền 七thất 地địa 說thuyết 。言ngôn 四Tứ 智Trí 者giả 。轉chuyển 識thức 所sở 成thành 。即tức 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。八bát 解giải 六Lục 通Thông 。乃nãi 華hoa 嚴nghiêm 二nhị 句cú 經kinh 文văn 。文văn 云vân 。獲hoạch 六lục 神thần 通thông 。得đắc 八Bát 解Giải 脫Thoát 。謂vị 之chi 八bát 無Vô 學Học 果quả 。本bổn 來lai 成thành 佛Phật 。故cố 曰viết 久cửu 成thành 。生sanh 佛Phật 體thể 同đồng 。故cố 云vân 化hóa 出xuất 。六lục 道đạo 或hoặc 云vân 五ngũ 道đạo 。四tứ 生sanh 即tức 卵noãn 胎thai 濕thấp 化hóa 也dã 。今kim 此thử 三tam 界giới 。皆giai 是thị 我ngã 有hữu 。其kỳ 中trung 眾chúng 生sanh 。悉tất 是thị 吾ngô 子tử 。即tức 知tri 天thiên 地địa 是thị 佛Phật 子tử 孫tôn 矣hĩ 。

略lược 舉cử 法pháp 華hoa 作tác 證chứng 。

爾nhĩ 時thời 諸chư 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。并tinh 及cập 諸chư 天thiên 帝Đế 釋Thích 。

護hộ 世thế 四Tứ 大Đại 天Thiên 王Vương 。及cập 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 主chủ 。眷quyến 屬thuộc 百bách 千thiên 萬vạn 數số 。

合hợp 掌chưởng 稽khể 首thủ 禮lễ 我ngã 。請thỉnh 我ngã 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。若nhược 但đãn 讚tán 佛Phật 大Đại 乘Thừa 。

眾chúng 生sanh 沒một 在tại 於ư 苦khổ 。不bất 能năng 信tín 是thị 正Chánh 法Pháp 。破phá 法pháp 不bất 肯khẳng 信tín 故cố 。

並tịnh 是thị 法Pháp 華Hoa 經Kinh 文văn 。第đệ 十thập 句cú 云vân 。眾chúng 生sanh 沒một 在tại 於ư 苦khổ 。有hữu 本bổn 云vân 。沒một 有hữu 一nhất 人nhân 在tại 苦khổ 。傳truyền 寫tả 之chi 訛ngoa 也dã 。

再tái 舉cử 法pháp 華hoa 作tác 證chứng 。今kim 此thử 三tam 界giới 我ngã 有hữu 。其kỳ 中trung 悉tất 是thị 吾ngô 子tử 。

但đãn 係hệ 有hữu 形hình 有hữu 名danh 。不bất 可khả 與dữ 佛Phật 比tỉ 肩kiên 。三tam 界giới 獨độc 稱xưng 最tối 尊tôn 。

隱ẩn 頭đầu 聖thánh 凡phàm 慈từ 父phụ 。

初sơ 三tam 句cú 引dẫn 證chứng 。後hậu 四tứ 句cú 隨tùy 機cơ 。

三tam 乘thừa 十Thập 地Địa 說thuyết 已dĩ 。是thị 為vi 佛Phật 法Pháp 正chánh 宗tông 。普phổ 願nguyện 法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。

同đồng 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 海hải 。

此thử 是thị 結kết 勸khuyến 流lưu 通thông 。正Chánh 法Pháp 聖thánh 師sư 設thiết 教giáo 。貴quý 在tại 流lưu 通thông 。普phổ 被bị 將tương 來lai 。遐hà 益ích 群quần 品phẩm 。

初sơ 學học 記ký (# 終chung )#