sinh diệt tứ đế

Phật Quang Đại Từ Điển

(生滅四諦) Một trong 4 loại Tứ đế do Đại sư Trí Khải tông Thiên thai thành lập. Đây là nói về 3 tạng giáo, chủ trương nhân duyên sinh diệt là có thật, cho rằng 3 đế Khổ, Tập và Đạo nương nơi nhân duyên mà thực có sinh diệt. Diệt đế cũng được xem là pháp diệt có thật. Tức là Tứ đế được thành lập trên quan điểm thực sinh thực diệt.1. Khổ đế: Khổ nghĩa là bức bách;có 3 khổ, 8 khổ… tức là quán xét sự vô thường bức bách của các pháp sắc, tâm mà biết sinh tử là thực khổ. 2. Tập đế: Quán xét các phiền não hoặc nghiệp là nguyên nhân tạo ra khổ sinh tử. 3. Diệt đế: Tức quán xét lí Niết bàn, qui các khổ sinh tử về tịch diệt. 4. Đạo đế: Quán xét đạo giới, định, tuệ, dứt hết phiền não hoặc nghiệp, sinh khởi chính trí để chứng vào Niết bàn. [X. Pháp hoa kinh huyền nghĩa Q.2,hạ; Thiên thai tứ giáo nghi tập chú Q.thượng, hạ]. (xt. Tứ Đế).