SÁM THÍCH CA
(Sám tán Bổn sư I)

Cúi đầu làm lễ Bổn Sư,
Thập phương Ðiều Ngự điển từ lưu danh,
Lòng thành thương xót chúng sanh,
Trầm luân khổ hải chẳng đành ngó lơ.
Phương tiện Ngài mới tùy cơ,
Giáng sanh trần thế một giờ chẳng sai,
Cung vua Tịnh Phạn đầu thai,
Xuống làm Thái Tử mượn hài hóa thân.
Sĩ Ðạt Ta hiệu thánh nhân,
Nối dòng họ Thích an dân trị vì,
Ma Gia hoàng mẫu tới kỳ,
Sanh Ngài bảy bữa liền đi chầu trời.
Dưỡng dục ủy thác có nơi,
Cho bà Di Mẫu thường thời trông nom,
Thiều quang thắm thoát tiêu mòn,
Năm mười chín tuổi vợ con đàng hoàng.
Lầu son gác tía cao sang,
Thế mà Ngài chẳng có màng chút chi,
Một hôm bốn cửa dạo đi,
Xem thấy tứ khổ lòng thì hoang mang,
Lui gót trở lại đền vàng,
Xin cùng Hoàng phụ tầm đàng xuất gia.
Thương con chẳng nỡ rời xa,
Dỗ khuyên ngăn đón ở nhà mà tu,
Ngài tính không nên chù chừ,
Một đêm lén trốn giã từ vợ con,
Ði thẳng một mạch lên non,
Sáu năm khổ hạnh thân mòn biết bao.
Trí huệ sáng suốt thâm cao,
Nhưng hình thể yếu tài nào đứng đi,
Suy nghĩ rốt ráo một khi,
Ngài liền xuất định tức thì đi ra.
Xóm làng khất thực dạo qua,
Bồi thân dưỡng thể nương mà công phu,
Bồ đề tại gốc ngồi tu,
Ðại định bốn chín ngày thu nhứt thời,
Ðạo mầu liễu ngộ tuyệt vời,
Quyết lòng độ chúng luân hồi thoát ra.
Bốn chín năm ở Ta bà,
Ðem toàn chánh pháp nói ra độ đời,
Ði cùng khắp thảy nơi nơi,
Tùy duyên hóa độ đầy vơi chẳng màng,
Thường dân tới bực quan sang,
Cũng đều độ hết, sẵn sàng như nhau.
Dắt dìu kẻ trước người sau,
Tu theo Tịnh độ ngõ hầu rước qua,
Cực lạc cõi ấy cao xa,
Mười muôn ức cảnh Di Ðà pháp vương.
Từ bi đã sẵn lòng thương,
Tiếp dẫn về đấy chỉ đường tu thêm,
Sen vàng chín phẩm ở trên.
Hào quang rực rỡ tứ biên sáng lòa.
Nhắc khi truyền giáo Ta bà,
Ngài hằng thệ nguyện thiết tha những lời:
Ta nay phát nguyện độ đời,
Chẳng cầu phước báu cùng thời chi riêng,
Thương vì sanh chúng vô biên,
Trầm luân khổ hải, đảo điên nhiều bề.
Phát tâm tối thượng Bồ đề,
Nguyện cùng muôn loại, đề huề một khi,
Giác ngộ thành Phật oai nghi,
Khắp trong pháp giới tức thì trang nghiêm.
Như được trọn vẹn lời nguyền,
Niết bàn tịch diệt bình yên ta về,
Xét suy cũng một lời thề,
Từ bi bác ái mọi bề cao sâu.
Tức tâm tức Phật nhiệm mầu,
Muốn được giải thoát lời cầu đâu xa,
Tìm ngay trong tánh của ta,
Hành theo hạnh nguyện Thích Ca cha lành.
Cúi xin Giáo chủ hồng danh
Từ bi chứng giám tâm thành ngưỡng mong.
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

– Ở bản in lần thứ nhứt và thứ hai, bài sám Thích Ca nguyên trong quyển “Tam Bảo Tôn Kinh” của Thích Ca Tự ấn hành, Gia Ðịnh 1968. Ðoạn cuối bài sám gồm cả thảy 14 câu có lẽ không phải nguyên bản, chắc do người sau soạn lại theo ý mình.
Nay chúng tôi tìm được một dị bản với đoạn cuối nói đúng ý nghĩa bài sám gồm cả thảy 20 câu (nhiều hơn bài cũ bốn câu). Nên xin được sửa lại cho đúng nguyên tác để tránh nhầm lẫn sau này.
– Trích bản in trong “Nghi Thức Tụng Niệm” của chùa Ðại Giác ấn hành – Sàigon 1974. Trang 337 đến trang 339.
– Chưa rõ xuất xứ trước tác.


SÁM THÍCH CA
(Sám tán Bổn sư II)

Nam mô Phật Tổ Thích Ca,
Ta bà Giáo chủ liên tòa ngự an.
Hào quang chiếu diệu huy hoàng,
Mười phương ứng hóa muôn vàn kim thân.
Thương đời xưa giáng trược trần,
Tuyết sơn tìm đạo khổ tân muôn phần.
Ðạo thành phổ độ chuùng dân,
Muôn loài nhuần gọi oai ân đức Ngài.
Vô thượng Chánh giác đạo khai,
Pháp luân thường chuyển khắp rày bốn châu.
Nhân duyên thập nhị cao sâu,
Tứ đế Bát chánh đạo mầu diệu dương.
Cùng là Lục độ chơn thường,
Muôn vàn diệu hạnh, giới hương diễn toàn.
Luân hồi quả báo nghiệt oan,
Nhiệm mầu giáo lý, đạo tràng mở mang.
Tam thừa phương tiện dẫn đàng,
Tùy duyên độ chúng mười phương khỏi nàn.
Ðồng nương Bát Nhã từ thoàn,
Vượt qua biển khổ đặng an Niết bàn.
Cao Tăng đệ tử muôn ngàn.
Bồ-tát, Duyên giác cùng hàng Thanh văn.
Tam thân, Tứ trí, huệ căn,
Ðạo hạnh viên mãn đồng đăng Phật tòa.
Pháp truyền tự giác giác tha,
Ðộ mình độ thế rất là từ bi.
Linh Sơn thuyết pháp cao kỳ,
Chánh pháp Nhãn tạng chơn vi đạo thiền.
Chơn như Diệu giác tâm nguyên,
Thật là Chánh pháp Phật truyền muôn năm.
Kim Cang Bát Nhã chơn tâm.
Vô thượng công đức thậm thâm diệu huyền.
Pháp môn phương tieän vô biên,
Trong Kinh, Luật, Luận chép biên rõ bày.
Cúi xin đức cả Như lai,
Ðộ trong thế giới hiện nay hòa bình.
Khiến cho thủy hỏa đao binh,
Tam tai bát nạn khổ hình giải tiêu.
Hằng năm võ thuận phong điều,
Nhà an nước trị tiêu diêu lạc nhàn.
Nguyền trong ba cõi trần gian.
Chúng sinh đồng đặng siêu thăng Niết-bàn.
Lại nguyền Tam bảo đạo tràng.
Nhờ ân Phật Tổ điểm ban diệu huyền.
Ðạo mầu Chánh giác hoằng tuyên.
Pháp môn vĩnh viễn rộng truyeàn khắp nơi,
Ðộ người biển khổ lưng vơi,
Lên thuyền Bát Nhã về nơi thanh nhàn.
Nam mô Ta Bà Giáo chủ, đại từ đại bi, Bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật.

-Trích Thiền Môn Nhựt Tụng, HT Minh Trực, Phaät Bửu Tự xb, Sàigòn, 1992


VĂN TÁN DƯƠNG TAM BẢO
(Sám tán Bổn Sư 3)
Hòa Thượng Trí Hải

Ðấng Như Lai vẹn đầy phúc tuệ,
Ðức mênh mông như bể khôn lường,
Ðộ cho khắp cả mười phương,
Thoát vòng khổ não lên đường tiêu dao.
Ðạo mầu nhiệm núi cao khôn sánh,
Khắp muôn đời phàm Thánh qui y,
Lòng đầy hỷ xả, từ bi,
Lấp bằng bể khổ sông mê chẳng còn.
Thành phiền não cùng non ngã mạn,
Phá tan tành từ ngọn đến chân,
Lòng không vướng chút bụi trần,
Pháp thân tự tại muôn phần yên vui.
Báo thân hưởng đời đời sung túc,
Hóa thân ra muôn ức nhẹ nhàng,
Hào quang soi khắp mười phương,
Phá tan tành hết mọi đường tối tăm.
Dung nhan đẹp đủ băm hai tướng,
Sức oai thiêng vô lượng vô biên,
Cho bao loài được như nguyền,
Một lòng bình đẳng chẳng thiên vị gì.
Coi kẻ oán cũng như ruột thịt,
Thả bè từ vớt hết trầm luân,
Chúng con mừng có thiện nhân,
Ðược làm người lại được gần Như Lai.
Dốc lòng lạy xin ngài soi xét,
Nguyện đời đời sạch hết nghiệp duyên.
Chẳng còn vướng chút lo phiền,
Tiêu dao tự tại chứng lên Bồ đề.

Án phạ nhật ra vật (3 lần)

– Trích trong “Nghi thức tụng niệm hằng ngày toàn tiếng Việt”, Sa môn Thích Trí Hải diễn nghĩa, Chùa Quán Sứ, Hà Nội, 1958.