Sa Di Luật Nghi Yếu Lược Thuật Nghĩa – Quyển 0001

沙Sa 彌Di 律Luật 儀Nghi 要Yếu 略Lược 述Thuật 義Nghĩa
Quyển 0001
清Thanh 書Thư 玉Ngọc 科Khoa 釋Thích

沙Sa 彌Di 律luật 儀nghi 者giả 。 明minh 事sự 之chi 典điển 也dã 。 雲vân 棲tê 要yếu 略lược 者giả 。 顯hiển 理lý 之chi 書thư 也dã 。 事sự 即tức 戒giới 相tương/tướng 威uy 儀nghi 。 理lý 即tức 無vô 作tác 戒giới 心tâm 。 事sự 無vô 理lý 不bất 明minh 。 理lý 無vô 事sự 不bất 顯hiển 。 事sự 理lý 一nhất 如như 。 戒giới 心tâm 明minh 矣hĩ 。 葢# 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 說thuyết 是thị 戒giới 經kinh 。 使sử 出xuất 家gia 者giả 。 無vô 為vi 無vô 欲dục 。 清thanh 淨tịnh 自tự 守thủ 。 但đãn 經kinh 律luật 深thâm 奧áo 。 義nghĩa 廣quảng 難nạn/nan 明minh 。 故cố 大đại 師sư 乘thừa 願nguyện 而nhi 來lai 。 刪san 繁phồn 取thủ 要yếu 。 略lược 而nhi 解giải 之chi 。 以dĩ 世thế 間gian 法pháp 。 釋thích 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 以dĩ 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 顯hiển 世thế 間gian 法pháp 。 其kỳ 間gian 少thiểu 研nghiên 罪tội 相tương/tướng 。 多đa 於ư 勸khuyến 持trì 者giả 。 意ý 謂vị 沙Sa 彌Di 初sơ 入nhập 道đạo 門môn 。 未vị 便tiện 預dự 聞văn 篇thiên 聚tụ 也dã 。 吾ngô 本bổn 師sư 見kiến 月nguyệt 老lão 和hòa 尚thượng 。 中trung 興hưng 止chỉ 作tác 。 觀quán 其kỳ 要yếu 略lược 文văn 理lý 優ưu 暢sướng 。 感cảm 發phát 初sơ 機cơ 。 故cố 傳truyền 戒giới 三tam 十thập 餘dư 年niên 。 凡phàm 受thọ 戒giới 者giả 。 必tất 令linh 深thâm 思tư 熟thục 讀đọc 。 使sử 其kỳ 威uy 儀nghi 庠tường 序tự 。 知tri 所sở 施thi 行hành 。 乃nãi 與dữ 登đăng 壇đàn 受thọ 具cụ 。 是thị 以dĩ 此thử 書thư 盛thịnh 行hành 於ư 世thế 也dã 。 然nhiên 大đại 師sư 以dĩ 春xuân 秋thu 之chi 才tài 。 而nhi 解giải 戒giới 相tương/tướng 。 用dụng 禮lễ 記ký 之chi 法pháp 。 而nhi 輯# 威uy 儀nghi 。 若nhược 非phi 窮cùng 究cứu 經kinh 律luật 。 博bác 通thông 傳truyền 史sử 者giả 。 則tắc 不bất 能năng 識thức 其kỳ 源nguyên 委ủy 也dã 。 余dư 數sổ 十thập 年niên 來lai 。 恆hằng 以dĩ 為vi 念niệm 。 因nhân 此thử 朝triêu 夕tịch 黽# 勉miễn 。 遍biến 搜sưu 內nội 外ngoại 諸chư 書thư 。 析tích 義nghĩa 消tiêu 文văn 。 積tích 成thành 上thượng 下hạ 兩lưỡng 卷quyển 。 名danh 曰viết 述thuật 義nghĩa 。 謂vị 述thuật 其kỳ 要yếu 略lược 之chi 大đại 義nghĩa 也dã 。 後hậu 之chi 覽lãm 者giả 。 倘thảng 因nhân 跬# 步bộ 而nhi 登đăng 山sơn 。 由do 初sơ 津tân 而nhi 入nhập 海hải 。 即tức 達đạt 如Như 來Lai 境cảnh 界giới 。 事sự 理lý 宛uyển 然nhiên 。 則tắc 知tri 一nhất 切thiết 。 治trị 世thế 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 。 皆giai 與dữ 實thật 相tướng 。 不bất 相tương 違vi 背bội 也dã 。

旹#

康khang 熈# 戊# 子tử 年niên 桂quế 月nguyệt 吉cát 旦đán 毗tỳ 陵lăng 佛Phật 菴am 玉ngọc 道đạo 者giả 題đề 於ư 西tây 湖hồ 昭chiêu 慶khánh 之chi 法pháp 乳nhũ 堂đường

凡phàm 例lệ

沙Sa 彌Di 十thập 支chi 戒giới 相tương/tướng 。 是thị 五ngũ 篇thiên 三tam 聚tụ 之chi 基cơ 。 二nhị 十thập 四tứ 門môn 威uy 儀nghi 。 乃nãi 三tam 千thiên 八bát 萬vạn 之chi 本bổn 。 必tất 須tu 清thanh 淨tịnh 守thủ 持trì 。 以dĩ 為vi 八bát 德đức 之chi 要yếu 。 凡phàm 受thọ 戒giới 者giả 。 不bất 可khả 忽hốt 也dã 。

-# 前tiền 之chi 十thập 戒giới 。 次thứ 第đệ 已dĩ 分phần/phân 。 後hậu 之chi 威uy 儀nghi 。 條điều 章chương 先tiên 列liệt 。 自tự 不bất 庸dong 科khoa 。 然nhiên 其kỳ 間gian 解giải 法pháp 。 事sự 有hữu 差sai 殊thù 。 有hữu 直trực 釋thích 戒giới 相tương/tướng 者giả 。 有hữu 以dĩ 世thế 法pháp 比tỉ 量lượng 者giả 。 有hữu 顯hiển 果quả 報báo 者giả 。 有hữu 立lập 誓thệ 願nguyện 者giả 。 及cập 諸chư 威uy 儀nghi 。 亦diệc 有hữu 不bất 同đồng 處xứ 。 若nhược 非phi 科khoa 釋thích 。 難nan 以dĩ 標tiêu 指chỉ 。 故cố 今kim 逐trục 節tiết 加gia 科khoa 。 庶thứ 使sử 未vị 瞻chiêm 全toàn 文văn 。 則tắc 先tiên 知tri 大đại 意ý 也dã 。

-# 戒giới 相tương/tướng 威uy 儀nghi 。 及cập 與dữ 題đề 目mục 。 俱câu 書thư 頂đảnh 格cách 。 解giải 方phương 則tắc 低đê 一nhất 格cách 。 科khoa 釋thích 。 又hựu 低đê 一nhất 格cách 。 皆giai 用dụng 大đại 字tự 。 述thuật 義nghĩa 。 則tắc 書thư 小tiểu 字tự 雙song 行hành 。 一nhất 則tắc 敬kính 重trọng 律luật 儀nghi 。 二nhị 則tắc 解giải 述thuật 分phân 明minh 。 其kỳ 威uy 儀nghi 中trung 。 雖tuy 以dĩ 數số 事sự 合hợp 為vi 一nhất 科khoa 。 然nhiên 每mỗi 事sự 下hạ 。 仍nhưng 用dụng ○# 圈quyển 以dĩ 別biệt 開khai 。 述thuật 義nghĩa 復phục 用dụng △# 角giác 而nhi 標tiêu 出xuất 。 眉mi 目mục 清thanh 楚sở 。 庶thứ 無vô 混hỗn 濫lạm 。

-# 釋thích 此thử 解giải 文văn 。 原nguyên 為vi 顯hiển 發phát 其kỳ 中trung 本bổn 意ý 。 故cố 經kinh 依y 經kinh 述thuật 。 律luật 以dĩ 律luật 明minh 。 適thích 遇ngộ 古cổ 德đức 箴# 誡giới 之chi 言ngôn 。 亦diệc 錄lục 數số 語ngữ 。 以dĩ 為vi 助trợ 顯hiển 。 所sở 引dẫn 外ngoại 書thư 。 亦diệc 用dụng 世thế 典điển 釋thích 之chi 。 並tịnh 非phi 臆ức 見kiến 胸hung 談đàm 。

沙Sa 彌Di 律luật 儀nghi 事sự 不bất 同đồng 於ư 比Bỉ 丘Khâu 。 故cố 其kỳ 中trung 所sở 結kết 輕khinh 重trọng 開khai 遮già 。 大đại 槩# 而nhi 已dĩ 。 況huống 且thả 人nhân 心tâm 不bất 古cổ 。 聞văn 開khai 。 則tắc 切thiết 記ký 於ư 心tâm 。 見kiến 遮già 。 則tắc 視thị 為vi 故cố 紙chỉ 。 若nhược 使sử 預dự 知tri 。 恐khủng 成thành 障chướng 道đạo 因nhân 緣duyên 。 茲tư 不bất 繁phồn 贅# 。

-# 此thử 隨tùy 律luật 威uy 儀nghi 。 猶do 儒nho 門môn 之chi 小tiểu 學học 也dã 。 初sơ 心tâm 小tiểu 眾chúng 。 皆giai 宜nghi 習tập 學học 行hành 持trì 。 琢trác 磨ma 有hữu 漸tiệm 。 則tắc 道đạo 器khí 易dị 成thành 。 庶thứ 無vô 躐# 等đẳng 之chi 過quá 也dã 。

-# 從tùng 來lai 科khoa 式thức 。 有hữu 懸huyền 科khoa 。 有hữu 貼# 科khoa 。 若nhược 懸huyền 有hữu 二nhị 科khoa 三tam 科khoa 。 必tất 一nhất 一nhất 書thư 完hoàn 。 再tái 標tiêu 初sơ 科khoa 貼# 文văn 。 今kim 皆giai 從tùng 簡giản 。 如như 子tử 科khoa 分phần/phân 三tam 。 即tức 將tương 初sơ 科khoa 貼# 起khởi 。 更cánh 不bất 累lũy/lụy/luy 書thư 。 是thị 為vi 一nhất 法pháp 。 每mỗi 科khoa 用dụng 甲giáp 乙ất 等đẳng 字tự 標tiêu 定định 。 使sử 閱duyệt 者giả 知tri 其kỳ 母mẫu 子tử 分phân 明minh 。 祖tổ 孫tôn 不bất 混hỗn 。 脉mạch 絡lạc 貫quán 通thông 。 以dĩ 便tiện 檢kiểm 討thảo 。

-# 此thử 集tập 流lưu 通thông 既ký 久cửu 。 翻phiên 刻khắc 自tự 多đa 。 其kỳ 文văn 句cú 不bất 無vô 遺di 漏lậu 。 筆bút 畫họa 未vị 免miễn 差sai 譌# 。 如như 摴sư 蒲bồ 悞ngộ 作tác 樗xư 蒲bồ 。 絛thao 悞ngộ 作tác 縧# 。 屩cược 悞ngộ 作tác 脚cước 。 今kim 皆giai 校giáo 證chứng 。 如như 涉thiệp 道đạo 話thoại 有hữu 益ích 身thân 心tâm 等đẳng 文văn 。 亦diệc 並tịnh 錄lục 入nhập 。 庶thứ 無vô 遺di 悞ngộ 。

-# 此thử 述thuật 義nghĩa 。 當đương 與dữ 香hương 乳nhũ 記ký 合hợp 看khán 。 葢# 其kỳ 中trung 文văn 句cú 。 有hữu 與dữ 日nhật 用dụng 同đồng 者giả 。 如như 聞văn 鐘chung 出xuất 生sanh 。 及cập 三tam 匙thi 五ngũ 觀quán 等đẳng 偈kệ 義nghĩa 。 皆giai 從tùng 略lược 。 但đãn 指chỉ 香hương 乳nhũ 記ký 詳tường 明minh 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 釋thích 。

-# 去khứ 聖thánh 時thời 遙diêu 。 人nhân 多đa 好hảo/hiếu 勝thắng 。 以dĩ 禪thiền 教giáo 律luật 三tam 字tự 橫hoạnh/hoành 在tại 胸hung 中trung 。 各các 執chấp 所sở 見kiến 。 殊thù 不bất 知tri 禪thiền 教giáo 律luật 皆giai 從tùng 如Như 來Lai 。 一nhất 鼻tị 孔khổng 出xuất 。 佛Phật 祖tổ 何hà 嘗thường 畫họa 為vi 三tam 橛quyết 耶da 。 故cố 此thử 述thuật 義nghĩa 。 一nhất 槩# 從tùng 公công 。 別biệt 無vô 偏thiên 執chấp 。

沙Sa 彌Di 律Luật 儀Nghi 要Yếu 略Lược 述Thuật 義Nghĩa 卷quyển 上thượng

清thanh 。 古cổ 杭# 昭chiêu 慶khánh 萬vạn 壽thọ 戒giới 壇đàn 傳truyền 律luật 沙Sa 門Môn 書thư 玉ngọc 科khoa 釋thích 。

釋thích 此thử 律luật 儀nghi 。 大đại 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 標tiêu 題đề 。 二nhị 釋thích 文văn 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 標tiêu 法pháp 題đề 。

沙Sa 彌Di 律luật 儀nghi 要yếu 略lược

釋thích 。 此thử 題đề 以dĩ 人nhân 法pháp 為vi 名danh 。 沙Sa 彌Di 。 人nhân 也dã 。 律luật 儀nghi 。 法pháp 也dã 。 義nghĩa 如như 後hậu 釋thích 。 葢# 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 所sở 說thuyết 一nhất 代đại 時thời 教giáo 。 必tất 須tu 七thất 部bộ 弟đệ 子tử 。 任nhậm 持trì 資tư 秉bỉnh 。 佛Phật 法Pháp 得đắc 以dĩ 久cửu 住trụ 。 七thất 部bộ 者giả 。 謂vị 出xuất 家gia 五ngũ 眾chúng 。 在tại 家gia 二nhị 眾chúng 也dã 。 其kỳ 間gian 各các 有hữu 大đại 小tiểu 之chi 不bất 同đồng 。 故cố 如Như 來Lai 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 我ngã 得đắc 智trí 慧tuệ 。 無vô 能năng 信tín 受thọ 。 若nhược 我ngã 住trụ 世thế 。 於ư 世thế 無vô 益ích 。 不bất 如như 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。

爾nhĩ 時thời 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 即tức 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。 法pháp 海hải 已dĩ 滿mãn 。 法Pháp 幢tràng 已dĩ 立lập 。 潤nhuận 濟tế 開khai 導đạo 。 今kim 正chánh 是thị 時thời 。 云vân 何hà 欲dục 捨xả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 而nhi 不bất 說thuyết 法Pháp 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 受thọ 梵Phạm 天Thiên 請thỉnh 。 初sơ 於ư 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。 先tiên 結kết 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 為vi 諸chư 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 梵Phạm 網võng 經kinh 。 此thử 大Đại 乘Thừa 始thỉ 也dã 。 次thứ 於ư 鹿Lộc 野Dã 苑Uyển 則tắc 。 呼hô 善thiện 來lai 比Bỉ 丘Khâu 。 為vì 憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng 。 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 此thử 小Tiểu 乘Thừa 始thỉ 也dã 。 是thị 時thời 三Tam 寶Bảo 具cụ 矣hĩ 。 沙Sa 彌Di 者giả 。 本bổn 於ư 初sơ 度độ 羅la 睺hầu 羅la 出xuất 家gia 為vi 始thỉ 。 其kỳ 沙Sa 彌Di 尼ni 。 是thị 帶đái 制chế 。 律luật 儀nghi 者giả 。 有hữu 通thông 。 有hữu 別biệt 。 通thông 。 則tắc 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 。 總tổng 名danh 律luật 儀nghi 。 別biệt 。 則tắc 就tựu 此thử 十thập 戒giới 。 及cập 諸chư 威uy 儀nghi 也dã 。 沙Sa 彌Di 。 是thị 能năng 學học 。 律luật 儀nghi 。 是thị 所sở 學học 。 能năng 所sở 合hợp 目mục 。 故cố 名danh 沙Sa 彌Di 律luật 儀nghi 。 要yếu 略lược 者giả 。 大đại 師sư 於ư 毗Tỳ 尼Ni 藏tạng 中trung 。 採thải 取thủ 日nhật 用dụng 必tất 行hành 之chi 事sự 。 故cố 云vân 要yếu 。 對đối 三tam 千thiên 八bát 萬vạn 而nhi 言ngôn 。 故cố 云vân 略lược 。 此thử 乃nãi 大đại 師sư 體thể 佛Phật 弘hoằng 慈từ 。 便tiện 於ư 初sơ 學học 。 欲dục 令linh 人nhân 人nhân 。 信tín 受thọ 佛Phật 語ngữ 。 熟thục 讀đọc 行hành 持trì 。 由do 小tiểu 進tiến 大đại 。 得đắc 入nhập 僧Tăng 寶bảo 數số 故cố 。 沙Sa 彌Di 要yếu 略lược 。 大đại 意ý 如như 此thử 。 標tiêu 題đề 已dĩ 竟cánh 。

次thứ 標tiêu 人nhân 名danh

菩Bồ 薩Tát 戒giới 弟đệ 子tử 。 雲vân 棲tê 寺tự 沙Sa 門Môn 。 袾# 宏hoành 。 輯# 。

釋thích 。 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 。 具cụ 云vân 菩Bồ 提Đề 薩Tát 埵Đóa 。 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 翻phiên 佛Phật 道Đạo 。 薩tát 埵đóa 。 此thử 翻phiên 有hữu 情tình 。 又hựu 菩Bồ 提Đề 是thị 智trí 。 薩tát 埵đóa 是thị 悲bi 。 以dĩ 智trí 故cố 。 上thượng 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 自tự 利lợi 也dã 。 以dĩ 悲bi 故cố 。 下hạ 化hóa 眾chúng 生sanh 。 利lợi 他tha 也dã 。 四tứ 願nguyện 彌di 堅kiên 。 自tự 他tha 俱câu 利lợi 。 故cố 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 翻phiên 開Khai 士Sĩ 。 謂vị 以dĩ 佛Phật 道Đạo 開khai 化hóa 眾chúng 生sanh 。 發phát 信tín 心tâm 故cố 。 或hoặc 翻phiên 高cao 士sĩ 。 謂vị 高cao 出xuất 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 翻phiên 既ký 不bất 定định 。 故cố 仍nhưng 留lưu 梵Phạn 語ngữ 也dã 。 戒giới 者giả 。 乃nãi 運vận 善thiện 之chi 初sơ 章chương 。 卻khước 惡ác 之chi 前tiền 陣trận 。 即tức 三Tam 聚Tụ 淨Tịnh 戒Giới 也dã 。 梵Phạm 名danh 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 此thử 云vân 保bảo 解giải 脫thoát 。 謂vị 嚴nghiêm 持trì 淨tịnh 戒giới 。 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 如Như 來Lai 保bảo 任nhậm 。 必tất 得đắc 解giải 脫thoát 煩phiền 惱não 。 證chứng 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 梵Phạm 名danh 室thất 灑sái 。 此thử 云vân 弟đệ 子tử 。 謂vị 學học 在tại 師sư 後hậu 曰viết 弟đệ 。 解giải 從tùng 師sư 生sanh 曰viết 子tử 。 此thử 是thị 大đại 師sư 。 學học 出xuất 世thế 法pháp 。 以dĩ 戒giới 為vi 師sư 。 願nguyện 同đồng 菩Bồ 薩Tát 悲bi 智trí 。 化hóa 導đạo 眾chúng 生sanh 之chi 稱xưng 。 雲vân 棲tê 者giả 。 乃nãi 大đại 師sư 中trung 興hưng 之chi 道Đạo 場Tràng 也dã 。 其kỳ 地địa 去khứ 府phủ 治trị 二nhị 十thập 餘dư 里lý 。 山sơn 名danh 五ngũ 雲vân 。 昔tích 有hữu 五ngũ 色sắc 祥tường 雲vân 。 盤bàn 旋toàn 頂đảnh 上thượng 。 已dĩ 而nhi 飛phi 集tập 西tây 塢ổ 。 經kinh 久cửu 不bất 散tán 。

時thời 人nhân 異dị 之chi 。 故cố 名danh 雲vân 棲tê 。 寺tự 者giả 。 嗣tự 也dã 。 謂vị 出xuất 家gia 弟đệ 子tử 。 於ư 中trung 承thừa 事sự 佛Phật 法Pháp 。 依y 教giáo 修tu 行hành 故cố 。 沙Sa 門Môn 者giả 。 德đức 實thật 之chi 義nghĩa 。 謂vị 勤cần 修tu 戒giới 定định 慧tuệ 。 息tức 滅diệt 貪tham 瞋sân 癡si 。 識thức 心tâm 達đạt 本bổn 源nguyên 。 故cố 號hiệu 為vi 沙Sa 門Môn 。 非phi 泛phiếm 常thường 之chi 通thông 稱xưng 也dã 。 袾# 宏hoành 。 是thị 師sư 之chi 諱húy 。 字tự 。 佛Phật 慧tuệ 。 號hiệu 。 蓮liên 池trì 。 杭# 之chi 沈trầm 氏thị 子tử 也dã 。 年niên 十thập 七thất 補bổ 庠tường 試thí 。 三tam 十thập 二nhị 父phụ 母mẫu 皆giai 喪táng 。 因nhân 悟ngộ 人nhân 世thế 無vô 常thường 。 投đầu 無vô 門môn 洞đỗng 。 性tánh 天thiên 理lý 和hòa 尚thượng 出xuất 家gia 。 乞khất 昭chiêu 慶khánh 寺tự 無vô 塵trần 玉ngọc 律luật 師sư 。 授thọ 戒giới 於ư 地địa 湧dũng 壇đàn 前tiền 。 嗣tự 後hậu 徧biến 參tham 知tri 識thức 已dĩ 。 旋toàn 歸quy 武võ 林lâm 。 梵Phạm 村thôn 乞khất 食thực 。 見kiến 雲vân 棲tê 山sơn 水thủy 幽u 寂tịch 。 遂toại 結kết 茅mao 而nhi 漸tiệm 建kiến 叢tùng 林lâm 。 精tinh 修tu 白bạch 業nghiệp 。 道Đạo 行hạnh 天thiên 下hạ 。 世thế 壽thọ 。 八bát 十thập 有hữu 一nhất 。 僧Tăng 臘lạp 已dĩ 滿mãn 五ngũ 旬tuần 。 生sanh 於ư 嘉gia 靖tĩnh 乙ất 未vị 。 正chánh 月nguyệt 二nhị 十thập 二nhị 日nhật 。 終chung 於ư 萬vạn 歷lịch 乙ất 卯mão 。 七thất 月nguyệt 初sơ 四tứ 。 輯# 者giả 。 集tập 也dã 。 謂vị 採thải 集tập 成thành 章chương 。 以dĩ 傳truyền 來lai 學học 也dã 。 標tiêu 人nhân 已dĩ 竟cánh 。

三tam 釋thích 題đề 義nghĩa (# 分phần/phân 二nhị )# 。 初sơ 題đề 中trung 人nhân 義nghĩa 。

梵Phạn 語ngữ 沙Sa 彌Di 。 此thử 云vân 息tức 慈từ 。 謂vị 息tức 惡ác 行hành 慈từ 。 息tức 世thế 染nhiễm 而nhi 慈từ 濟tế 眾chúng 生sanh 也dã 。 亦diệc 云vân 勤cần 策sách 。 亦diệc 云vân 求cầu 寂tịch 。

釋thích 。 梵Phạn 語ngữ 者giả 。 起khởi 世thế 經Kinh 云vân 。 世thế 界giới 初sơ 成thành 。 惟duy 一nhất 海hải 水thủy 。 由do 風phong 鼓cổ 激kích 。 漸tiệm 凝ngưng 為vi 地địa 。 梵Phạm 天Thiên 光quang 音âm 之chi 眾chúng 。 下hạ 視thị 山sơn 地địa 。 見kiến 其kỳ 地địa 肥phì 色sắc 香hương 美mỹ 好hảo/hiếu 。 以dĩ 指chỉ 嘗thường 之chi 。 味vị 若nhược 醍đề 醐hồ 。 食thực 之chi 不bất 已dĩ 。 身thân 體thể 麤thô 壯tráng 。 失thất 天thiên 光quang 明minh 神thần 足túc 。 不bất 復phục 上thượng 昇thăng 。 遂toại 為vi 人nhân 祖tổ 。 世thế 居cư 天Thiên 竺Trúc 。 自tự 後hậu 。 人nhân 隨tùy 地địa 轉chuyển 。 音âm 各các 成thành 異dị 。 唯duy 天Thiên 竺Trúc 存tồn 焉yên 。 故cố 其kỳ 音âm 是thị 梵Phạm 音âm 。 語ngữ 是thị 梵Phạn 語ngữ 也dã 。 沙Sa 彌Di 。 名danh 有hữu 三tam 譯dịch 。 義nghĩa 出xuất 耶da 舍xá 傳truyền 中trung 。 此thử 云vân 息tức 慈từ 者giả 。 南nam 山sơn 宣tuyên 祖tổ 。 以dĩ 此thử 方phương 息tức 慈từ 之chi 名danh 。 翻phiên 彼bỉ 天Thiên 竺Trúc 沙Sa 彌Di 之chi 號hiệu 也dã 。 息tức 。 止chỉ 義nghĩa 。 行hành 。 作tác 義nghĩa 。 惡ác 者giả 。 非phi 梵Phạm 行hạnh 事sự 。 世thế 染nhiễm 者giả 。 謂vị 此thử 事sự 乃nãi 世thế 人nhân 之chi 所sở 貪tham 染nhiễm 故cố 。 然nhiên 此thử 貪tham 染nhiễm 。 便tiện 是thị 生sanh 死tử 之chi 本bổn 。 眾chúng 惡ác 之chi 源nguyên 。 出xuất 家gia 離ly 染nhiễm 。 修tu 解giải 脫thoát 道đạo 。 當đương 鋤# 其kỳ 本bổn 。 而nhi 塞tắc 其kỳ 源nguyên 。 故cố 應ưng 息tức 惡ác 也dã 。 然nhiên 惡ác 雖tuy 能năng 息tức 。 若nhược 不bất 行hành 慈từ 。 則tắc 墮đọa 偏thiên 小tiểu 。 非phi 大Đại 乘Thừa 根căn 器khí 。 故cố 復phục 當đương 慈từ 濟tế 眾chúng 生sanh 也dã 。 又hựu 盧lô 舍xá 那na 。 翻phiên 為vi 淨tịnh 滿mãn 。 謂vị 惡ác 無vô 不bất 息tức 故cố 淨tịnh 。 慈từ 無vô 不bất 行hành 故cố 滿mãn 。 當đương 知tri 此thử 沙Sa 彌Di 戒giới 。 即tức 盧lô 舍xá 那na 之chi 本bổn 因nhân 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 室thất 利lợi 摩ma 那na 路lộ 迦ca 。 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 。 譯dịch 為vi 勤cần 策sách 。 勤cần 。 即tức 不bất 怠đãi 。 策sách 。 乃nãi 進tiến 修tu 。 喻dụ 如như 良lương 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh 而nhi 進tiến 也dã 。 故cố 後hậu 解giải 文văn 中trung 。 多đa 舉cử 果quả 報báo 等đẳng 緣duyên 。 警cảnh 避tị 諸chư 惡ác 。 亦diệc 即tức 息tức 慈từ 之chi 意ý 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 室thất 那na 末mạt 尼ni 。 義nghĩa 淨tịnh 律luật 師sư 。 譯dịch 為vi 求cầu 寂tịch 。 寂tịch 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 涅Niết 槃Bàn 翻phiên 為vi 圓viên 寂tịch 。 以dĩ 德đức 無vô 不bất 備bị 稱xưng 圓viên 。 即tức 行hành 慈từ 勤cần 善thiện 之chi 果quả 也dã 。 障chướng 無vô 不bất 盡tận 名danh 寂tịch 。 俱câu 息tức 惡ác 策sách 行hành 之chi 果quả 也dã 。 沙Sa 彌Di 十thập 支chi 無vô 染nhiễm 。 則tắc 具cụ 戒giới 得đắc 圓viên 。 比Bỉ 丘Khâu 五ngũ 篇thiên 清thanh 淨tịnh 。 則tắc 涅Niết 槃Bàn 可khả 證chứng 。 故cố 云vân 求cầu 寂tịch 也dã 。 名danh 雖tuy 有hữu 三tam 。 義nghĩa 實thật 無vô 別biệt 。 又hựu 息tức 。 是thị 止chỉ 持trì 。 即tức 對đối 治trị 悉tất 檀đàn 。 慈từ 。 是thị 作tác 持trì 。 即tức 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 。 教giáo 也dã 。 勤cần 。 是thị 勸khuyến 作tác 。 策sách 。 是thị 誡giới 止chỉ 。 即tức 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 。 行hành 也dã 。 圓viên 。 是thị 作tác 果quả 。 寂tịch 。 是thị 止chỉ 果quả 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 。 理lý 也dã 。 果quả 也dã 。 如như 上thượng 三tam 譯dịch 。 教giáo 。 理lý 。 行hành 。 果quả 。 四tứ 悉tất 皆giai 周chu 。 仔tử 細tế 推thôi 之chi 。 則tắc 義nghĩa 顯hiển 矣hĩ 。

次thứ 題đề 中trung 法pháp 義nghĩa

律luật 儀nghi 者giả 。 十thập 戒giới 律luật 。 諸chư 威uy 儀nghi 也dã 。

釋thích 。 十thập 戒giới 者giả 。 始thỉ 從tùng 不bất 殺sát 。 終chung 於ư 捉tróc 寶bảo 也dã 。 諸chư 威uy 儀nghi 者giả 。 即tức 後hậu 二nhị 十thập 四tứ 條điều 。 隨tùy 律luật 威uy 儀nghi 也dã 。 又hựu 戒giới 者giả 。 戒giới 律luật 。 止chỉ 也dã 。 謂vị 止chỉ 諸chư 惡ác 不bất 起khởi 故cố 。 儀nghi 者giả 。 形hình 儀nghi 。 作tác 也dã 。 謂vị 令linh 眾chúng 善thiện 奉phụng 行hành 故cố 。 以dĩ 此thử 戒giới 律luật 。 能năng 止chỉ 形hình 上thượng 諸chư 惡ác 。 故cố 名danh 律luật 儀nghi 。 葢# 律luật 無vô 形hình 儀nghi 。 則tắc 律luật 為vi 虗hư 設thiết 。 形hình 儀nghi 無vô 律luật 。 則tắc 持trì 犯phạm 無vô 稽khể 。 有hữu 儀nghi 有hữu 律luật 。 內nội 外ngoại 一nhất 如như 。 沙Sa 彌Di 之chi 名danh 。 體thể 用dụng 雙song 彰chương 矣hĩ 。

二nhị 釋thích 文văn (# 分phần/phân 二nhị )# 。 初sơ 戒giới 律luật 。 二nhị 威uy 儀nghi 。 初sơ 戒giới 律luật (# 又hựu 二nhị )# 初sơ 總tổng 標tiêu 門môn 名danh (# 復phục 二nhị )# 。 初sơ 標tiêu 名danh 。

戒giới 律luật 門môn 。

釋thích 。 戒giới 。 即tức 十thập 戒giới 。 以dĩ 制chế 心tâm 為vi 本bổn 。 律luật 。 即tức 法pháp 律luật 。 以dĩ 守thủ 護hộ 為vi 宗tông 。 門môn 者giả 。 有hữu 能năng 通thông 之chi 義nghĩa 。 雖tuy 云vân 沙Sa 彌Di 十Thập 戒Giới 。 實thật 能năng 通thông 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 從tùng 此thử 超siêu 出xuất 。

何hà 以dĩ 故cố 。 人nhân 分phần/phân 大đại 小tiểu 。 人nhân 則tắc 是thị 一nhất 。 若nhược 於ư 此thử 毗Tỳ 尼Ni 。 能năng 聞văn 而nhi 思tư 。 即tức 是thị 入nhập 。 能năng 修tu 而nhi 行hành 。 即tức 是thị 出xuất 。 譬thí 如như 大đại 宅trạch 。 要yếu 因nhân 門môn 入nhập 。 誠thành 所sở 謂vị 。 得đắc 其kỳ 門môn 者giả 。 等đẳng 佛Phật 一nhất 朝triêu 。 失thất 其kỳ 門môn 者giả 。 徒đồ 勞lao 萬vạn 劫kiếp 。 若nhược 受thọ 戒giới 而nhi 。 不bất 習tập 學học 者giả 。 則tắc 入nhập 道đạo 無vô 門môn 也dã 。 故cố 曰viết 。 戒giới 雖tuy 頓đốn 受thọ 。 事sự 必tất 漸tiệm 修tu 。 因nhân 沙Sa 彌Di 十Thập 戒Giới 經kinh 中trung 。 有hữu 戒giới 律luật 威uy 儀nghi 之chi 文văn 。 故cố 大đại 師sư 。 亦diệc 分phần/phân 上thượng 下hạ 二nhị 門môn 。 正chánh 顯hiển 戒giới 律luật 非phi 威uy 儀nghi 。 無vô 以dĩ 見kiến 戒giới 律luật 之chi 體thể 。 威uy 儀nghi 非phi 戒giới 律luật 。 無vô 以dĩ 成thành 威uy 儀nghi 之chi 用dụng 。 然nhiên 用dụng 從tùng 體thể 發phát 。 故cố 列liệt 於ư 首thủ 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 總tổng 序tự 要yếu 略lược 緣duyên 起khởi (# 分phần/phân 四tứ )# 初sơ 述thuật 古cổ

佛Phật 制chế 出xuất 家gia 者giả 。 五ngũ 夏hạ 以dĩ 前tiền 專chuyên 精tinh 戒giới 律luật 。 五ngũ 夏hạ 以dĩ 後hậu 。 方phương 乃nãi 聽thính 教giáo 參tham 禪thiền 。 是thị 故cố 沙Sa 彌Di 剃thế 落lạc 。 先tiên 受thọ 十thập 戒giới 。 次thứ 則tắc 登đăng 壇đàn 受thọ 具cụ 。

釋thích 。 佛Phật 制chế 者giả 。 猶do 聖thánh 王vương 之chi 節tiết 度độ 也dã 。 如Như 來Lai 為vi 三tam 界giới 大đại 師sư 。 所sở 有hữu 言ngôn 教giáo 。 羣quần 生sanh 遵tuân 守thủ 。 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。 故cố 云vân 佛Phật 制chế 。 出xuất 家gia 者giả 。 謂vị 在tại 家gia 塵trần 勞lao 滾# 滾# 。 猶do 如như 奔bôn 馬mã 無vô 韁# 。 縱túng/tung 有hữu 出xuất 塵trần 進tiến 道đạo 之chi 想tưởng 。 安an 可khả 能năng 得đắc 。 故cố 如Như 來Lai 預dự 設thiết 化hóa 城thành 。 攝nhiếp 歸quy 寶bảo 所sở 。 故cố 經Kinh 云vân 。 無vô 有hữu 在tại 家gia 。 能năng 修tu 習tập 無Vô 上Thượng 正Chánh 覺Giác 之chi 道đạo 。 是thị 也dã 。 然nhiên 出xuất 家gia 有hữu 乎hồ 二nhị 種chủng 。 一nhất 。 辭từ 親thân 割cát 愛ái 。 剃thế 髮phát 染nhiễm 衣y 。 名danh 出xuất 世thế 俗tục 家gia 。 二nhị 。 斷đoạn 除trừ 妄vọng 惑hoặc 。 證chứng 無vô 生sanh 果quả 。 名danh 出xuất 三tam 界giới 家gia 。 古cổ 云vân 。 出xuất 家gia 。 乃nãi 大đại 丈trượng 夫phu 事sự 。 非phi 將tương 相tương/tướng 之chi 所sở 能năng 為vi 。 出xuất 家gia 功công 德đức 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 為vi 作tác 留lưu 難nạn 者giả 。 即tức 斷đoạn 佛Phật 種chủng 。 現hiện 在tại 諸chư 病bệnh 集tập 身thân 。 死tử 入nhập 黑hắc 闇ám 地địa 獄ngục 。 經kinh 千thiên 萬vạn 劫kiếp 。 不bất 能năng 得đắc 出xuất 。 若nhược 能năng 放phóng 人nhân 出xuất 家gia 。 功công 德đức 無vô 量lượng 。 譬thí 如như 四tứ 天thiên 下hạ 。 滿mãn 中trung 羅La 漢Hán 。 四tứ 事sự 供cúng 養dường 。 盡tận 於ư 百bách 年niên 。 不bất 如như 有hữu 人nhân 。 為vì 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 於ư 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 出xuất 家gia 受thọ 戒giới 。 五ngũ 夏hạ 者giả 。 即tức 五ngũ 年niên 也dã 。 文văn 出xuất 十thập 誦tụng 律luật 中trung 。 謂vị 出xuất 家gia 離ly 俗tục 。 不bất 以dĩ 生sanh 年niên 為vi 計kế 。 乃nãi 數số 夏hạ 臘lạp 稱xưng 尊tôn 故cố 。 又hựu 夏hạ 者giả 。 盛thịnh 也dã 。 謂vị 萬vạn 物vật 茂mậu 盛thịnh 之chi 時thời 也dã 。 佛Phật 制chế 受thọ 戒giới 者giả 。 至chí 于vu 夏hạ 間gian 。 應ưng 當đương 加gia 工công 用dụng 行hành 。 精tinh 進tấn 修tu 持trì 。 亦diệc 如như 萬vạn 物vật 茂mậu 盛thịnh 。 故cố 從tùng 四tứ 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 起khởi 。 至chí 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 九cửu 旬tuần 行hành 滿mãn 。 一nhất 夏hạ 功công 圓viên 。 計kế 其kỳ 一nhất 臘lạp 。 葢# 古cổ 稱xưng 坐tọa 夏hạ 者giả 。 皆giai 謂vị 此thử 也dã 。 又hựu 五ngũ 者giả 。 謂vị 初sơ 受thọ 戒giới 人nhân 。 行hành 持trì 五ngũ 年niên 。 戒giới 品phẩm 堅kiên 牢lao 。 則tắc 不bất 為vi 境cảnh 風phong 搖dao 奪đoạt 。 亦diệc 猶do 樹thụ 木mộc 培bồi 植thực 五ngũ 載tái 。 枝chi 幹cán 麤thô 壯tráng 。 則tắc 不bất 怕phạ 霜sương 雪tuyết 所sở 雹bạc 也dã 。 專chuyên 者giả 。 謂vị 專chuyên 於ư 事sự 相tướng 。 博bác 究cứu 開khai 遮già 。 精tinh 者giả 。 謂vị 精tinh 研nghiên 義nghĩa 理lý 。 闡xiển 盡tận 幽u 微vi 。 又hựu 專chuyên 則tắc 不bất 二nhị 。 精tinh 則tắc 不bất 雜tạp 。 如như 專chuyên 而nhi 不bất 精tinh 。 律luật 法pháp 則tắc 不bất 能năng 透thấu 徹triệt 。 精tinh 而nhi 不bất 專chuyên 。 修tu 持trì 則tắc 不bất 能năng 恆hằng 常thường 。 故cố 須tu 學học 滿mãn 五ngũ 夏hạ 。 五ngũ 法pháp 成thành 就tựu 。 堪kham 能năng 誦tụng 戒giới 羯yết 磨ma 。 方phương 許hứa 離ly 師sư 。 如như 或hoặc 不bất 然nhiên 。 當đương 盡tận 形hình 不bất 離ly 依y 止chỉ 。 倘thảng 有hữu 智trí 慧tuệ 過quá 人nhân 。 於ư 三tam 四tứ 夏hạ 。 能năng 解giải 三tam 藏tạng 。 得đắc 證chứng 三Tam 明Minh 。 亦diệc 不bất 聽thính 離ly 依y 止chỉ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 制chế 五ngũ 夏hạ 未vị 滿mãn 故cố 。 所sở 以dĩ 道đạo 宣tuyên 律luật 祖tổ 。 十thập 席tịch 就tựu 聽thính 毗Tỳ 尼Ni 。 慧tuệ 休hưu 法Pháp 師sư 。 一nhất 生sanh 隨tùy 眾chúng 聞văn 律luật 。 此thử 實thật 後hậu 學học 之chi 榜bảng 樣# 也dã 。 五ngũ 夏hạ 以dĩ 後hậu 等đẳng 者giả 。 謂vị 既ký 知tri 持trì 犯phạm 。 五ngũ 夏hạ 復phục 週# 。 則tắc 許hứa 聽thính 教giáo 參tham 禪thiền 也dã 。 耳nhĩ 根căn 發phát 識thức 曰viết 聽thính 。 教giáo 者giả 。 聖thánh 人nhân 被bị 下hạ 之chi 言ngôn 。 參tham 者giả 。 究cứu 也dã 。 禪thiền 者giả 。 究cứu 心tâm 之chi 法pháp 也dã 。 教giáo 乃nãi 禪thiền 之chi 階giai 梯thê 。 禪thiền 乃nãi 教giáo 之chi 骨cốt 髓tủy 。 因nhân 解giải 起khởi 行hành 。 必tất 須tu 聽thính 教giáo 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 佛Phật 法Pháp 無vô 人nhân 說thuyết 。 雖tuy 慧tuệ 莫mạc 能năng 了liễu 。 悟ngộ 明minh 心tâm 地địa 。 務vụ 必tất 參tham 禪thiền 。 所sở 以dĩ 古cổ 人nhân 千thiên 里lý 求cầu 師sư 。 參tham 訪phỏng 知tri 識thức 。 決quyết 擇trạch 生sanh 死tử 。 禪thiền 是thị 佛Phật 心tâm 。 教giáo 是thị 佛Phật 語ngữ 。 戒giới 是thị 佛Phật 身thân 。 如như 是thị 執chấp 之chi 於ư 身thân 。 聞văn 之chi 於ư 耳nhĩ 。 觀quán 之chi 於ư 心tâm 。 則tắc 本bổn 源nguyên 心tâm 地địa 徹triệt 矣hĩ 。 若nhược 參tham 禪thiền 不bất 由do 開khai 導đạo 。 但đãn 乃nãi 堆đôi 堆đôi 死tử 坐tọa 。 古cổ 人nhân 呵ha 為vi 魂hồn 不bất 散tán 死tử 人nhân 。 落lạc 聖thánh 亡vong 外ngoại 道đạo 。 故cố 知tri 理lý 觀quán 未vị 明minh 。 必tất 須tu 聽thính 教giáo 。 依y 教giáo 起khởi 行hành 。 必tất 須tu 參tham 禪thiền 。 通thông 教giáo 不bất 通thông 宗tông 。 如như 蛇xà 鑽toàn 竹trúc 筒đồng 。 通thông 宗tông 不bất 通thông 教giáo 。 開khai 口khẩu 便tiện 亂loạn 道đạo 。 宗tông 教giáo 一nhất 齊tề 通thông 。 如như 日nhật 照chiếu 虗hư 空không 。 法pháp 法pháp 頭đầu 頭đầu 現hiện 。 山sơn 川xuyên 路lộ 有hữu 通thông 。 又hựu 教giáo 是thị 言ngôn 詮thuyên 。 設thiết 使sử 修tu 證chứng 未vị 純thuần 。 不bất 免miễn 迷mê 惑hoặc 。 故cố 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 雖tuy 有hữu 多đa 聞văn 。 若nhược 不bất 修tu 行hành 。 與dữ 不bất 聞văn 等đẳng 。 所sở 謂vị 有hữu 真chân 戒giới 者giả 。 必tất 有hữu 真chân 慧tuệ 。 此thử 是thị 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 有hữu 權quyền 有hữu 實thật 。 先tiên 以dĩ 毗Tỳ 尼Ni 收thu 攝nhiếp 初sơ 心tâm 。 後hậu 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 攝nhiếp 歸quy 無vô 作tác 。 先tiên 由do 事sự 以dĩ 會hội 理lý 。 後hậu 得đắc 理lý 而nhi 忘vong 言ngôn 。 若nhược 初sơ 心tâm 不bất 守thủ 律luật 儀nghi 。 放phóng 曠khoáng 總tổng 成thành 邪tà 見kiến 。 後hậu 心tâm 不bất 達đạt 實thật 相tướng 。 勤cần 修tu 終chung 屬thuộc 有hữu 為vi 。 若nhược 參tham 禪thiền 不bất 持trì 戒giới 。 縱túng/tung 有hữu 空không 解giải 。 未vị 免miễn 沉trầm 墮đọa 。 故cố 云vân 若nhược 無vô 真chân 戒giới 。 必tất 無vô 真chân 慧tuệ 也dã 。 離ly 戒giới 修tu 定định 慧tuệ 。 名danh 魔ma 外ngoại 因nhân 。 離ly 定định 慧tuệ 修tu 戒giới 。 名danh 人nhân 天thiên 因nhân 。 三tam 學học 俱câu 備bị 。 是thị 成thành 佛Phật 因nhân 。 故cố 聽thính 教giáo 參tham 禪thiền 。 繼kế 之chi 五ngũ 年niên 後hậu 者giả 。 本bổn 欲dục 增tăng 心tâm 增tăng 慧tuệ 。 三tam 學học 齊tề 修tu 也dã 。 由do 戒giới 淨tịnh 。 故cố 慧tuệ 淨tịnh 。 由do 慧tuệ 淨tịnh 。 故cố 戒giới 淨tịnh 。 如như 兩lưỡng 手thủ 互hỗ 洗tẩy 。 不bất 分phân 先tiên 後hậu 。 所sở 謂vị 只chỉ 須tu 就tựu 路lộ 還hoàn 家gia 。 不bất 必tất 改cải 途đồ 易dị 轍triệt 。 非phi 於ư 五ngũ 年niên 之chi 外ngoại 。 別biệt 有hữu 離ly 戒giới 修tu 行hành 之chi 法pháp 也dã 。 聽thính 教giáo 參tham 禪thiền 。 其kỳ 理lý 明minh 矣hĩ 。 是thị 故cố 者giả 。 由do 是thị 之chi 故cố 也dã 。 乃nãi 承thừa 上thượng 起khởi 下hạ 之chi 詞từ 。 沙Sa 彌Di 剃thế 落lạc 者giả 。 度độ 人nhân 經Kinh 云vân 。 凡phàm 欲dục 出xuất 家gia 者giả 。 着trước 本bổn 俗tục 服phục 。 先tiên 教giáo 彼bỉ 辭từ 別biệt 君quân 親thân 已dĩ 。 為vi 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 流lưu 轉chuyển 三tam 界giới 中trung 。 恩ân 愛ái 不bất 能năng 脫thoát 。 棄khí 俗tục 入nhập 無vô 為vi 。 真chân 實thật 報báo 恩ân 者giả 。 然nhiên 後hậu 剃thế 髮phát 。 剃thế 者giả 。 除trừ 也dã 。 斷đoạn 也dã 。 謂vị 斷đoạn 除trừ 鬚tu 髮phát 。 願nguyện 煩phiền 惱não 亦diệc 斷đoạn 除trừ 也dã 。 落lạc 者giả 。 落lạc 䰂# 。 古cổ 人nhân 剃thế 髮phát 。 稱xưng 為vi 落lạc 䰂# 。 先tiên 受thọ 十Thập 戒Giới 者giả 。 謂vị 重trọng/trùng 樓lâu 四tứ 級cấp 。 次thứ 第đệ 而nhi 登đăng 。 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 先tiên 受thọ 五Ngũ 戒Giới 。 以dĩ 自tự 調điều 伏phục 。 信tín 樂nhạo 漸tiệm 增tăng 。 次thứ 受thọ 十Thập 戒Giới 。 善thiện 心tâm 轉chuyển 深thâm 。 威uy 儀nghi 庠tường 序tự 。 方phương 受thọ 具cụ 戒giới 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 分phần 。 好hiếu 樂nhạo 堅kiên 固cố 。 發phát 起khởi 大đại 心tâm 。 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 如như 遊du 大đại 海hải 。 漸tiệm 漸tiệm 深thâm 廣quảng 。 入nhập 佛Phật 法Pháp 海hải 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 今kim 不bất 言ngôn 五Ngũ 戒Giới 。 而nhi 言ngôn 十thập 戒giới 者giả 。 謂vị 五Ngũ 戒Giới 通thông 於ư 道đạo 俗tục 。 十thập 戒giới 惟duy 得đắc 出xuất 家gia 。 今kim 鬚tu 髮phát 既ký 落lạc 。 故cố 單đơn 言ngôn 十thập 戒giới 也dã 。 若nhược 一nhất 時thời 頓đốn 受thọ 者giả 。 既ký 失thất 次thứ 第đệ 。 又hựu 違vi 佛Phật 制chế 。 所sở 謂vị 得đắc 之chi 容dung 易dị 。 則tắc 失thất 之chi 不bất 難nan 也dã 。

復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 眾chúng 生sanh 。 無vô 受thọ 五Ngũ 戒Giới 而nhi 得đắc 道Đạo 果Quả 。 或hoặc 因nhân 受thọ 十Thập 戒Giới 。 而nhi 得đắc 道Đạo 果Quả 。 以dĩ 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 。 次thứ 第đệ 受thọ 也dã 。 登đăng 壇đàn 受thọ 具cụ 者giả 。 從tùng 下hạ 而nhi 上thượng 曰viết 登đăng 。 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 是thị 僧Tăng 寶bảo 。 為vi 人nhân 天thiên 幢tràng 相tương/tướng 。 揀giản 擇trạch 人nhân 根căn 。 故cố 律luật 云vân 。 須tu 臾du 之chi 間gian 。 令linh 汝nhữ 三tam 人nhân 。 至chí 高cao 勝thắng 處xứ 是thị 也dã 。 沙Sa 彌Di 。 菩Bồ 薩Tát 。 惟duy 除trừ 遮già 逆nghịch 。 一nhất 切thiết 普phổ 攝nhiếp 。 故cố 不bất 言ngôn 也dã 。 壇đàn 者giả 。 場tràng 也dã 。 此thử 場tràng 僧Tăng 共cộng 秉bỉnh 法pháp 羯yết 磨ma 而nhi 成thành 。 若nhược 非phi 此thử 場tràng 。 戒giới 無vô 由do 得đắc 。 具cụ 。 是thị 具cụ 足túc 。 謂vị 受thọ 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 大đại 戒giới 。 即tức 便tiện 具cụ 足túc 涅Niết 槃Bàn 妙diệu 因nhân 故cố 。 亦diệc 名danh 近cận 圓viên 。 謂vị 受thọ 此thử 大đại 戒giới 。 白bạch 羯yết 磨ma 竟cánh 。 於ư 所sở 作tác 事sự 。 如như 法Pháp 成thành 就tựu 。 與dữ 涅Niết 槃Bàn 相tương 去khứ 不bất 遠viễn 矣hĩ 。 今kim 授thọ 沙Sa 彌Di 。 比Bỉ 丘Khâu 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 而nhi 總tổng 稱xưng 壇đàn 者giả 。 猶do 若nhược 世thế 間gian 三tam 場tràng 考khảo 試thí 也dã 。 以dĩ 此thử 推thôi 之chi 。 稱xưng 三tam 壇đàn 者giả 。 無vô 足túc 論luận 矣hĩ 。

二nhị 慨khái 今kim

今kim 名danh 為vi 沙Sa 彌Di 。 而nhi 本bổn 所sở 受thọ 戒giới 。 愚ngu 者giả 。 茫mang 乎hồ 不bất 知tri 狂cuồng 者giả 。 忽hốt 而nhi 不bất 學học 。 便tiện 擬nghĩ 躐# 等đẳng 。 罔võng 意ý 高cao 遠viễn 。 亦diệc 可khả 慨khái 矣hĩ 。

釋thích 。 今kim 者giả 。 末Mạt 法Pháp 時thời 也dã 。 名danh 者giả 。 徒đồ 有hữu 沙Sa 彌Di 之chi 名danh 。 本bổn 所sở 受thọ 戒giới 者giả 。 本bổn 。 本bổn 分phần/phân 。 謂vị 沙Sa 彌Di 本bổn 分phần/phân 。 所sở 受thọ 之chi 十thập 戒giới 也dã 。 愚ngu 者giả 。 無vô 有hữu 慧tuệ 目mục 。 茫mang 者giả 。 昧muội 其kỳ 志chí 性tánh 。 以dĩ 是thị 不bất 能năng 學học 戒giới 。 甘cam 心tâm 下hạ 劣liệt 。 與dữ 法pháp 轉chuyển 踈sơ 矣hĩ 。 狂cuồng 者giả 。 妄vọng 起khởi 邪tà 見kiến 。 忽hốt 者giả 。 輕khinh 忽hốt 毗Tỳ 尼Ni 。 或hoặc 小tiểu 有hữu 知tri 識thức 。 自tự 謂vị 多đa 能năng 。 或hoặc 勉miễn 之chi 習tập 學học 。 而nhi 反phản 答đáp 曰viết 。 此thử 不bất 過quá 為vi 初sơ 學học 者giả 說thuyết 爾nhĩ 。 或hoặc 師sư 長trưởng 不bất 能năng 如như 法pháp 教giáo 誨hối 。 弟đệ 子tử 不bất 肯khẳng 請thỉnh 問vấn 一nhất 字tự 。 執chấp 定định 狂cuồng 愚ngu 。 安an 心tâm 鹵lỗ 莾mãng 。 孤cô 山sơn 圓viên 法Pháp 師sư 云vân 。 人nhân 雖tuy 至chí 愚ngu 。 豈khởi 不bất 能năng 日nhật 記ký 一nhất 言ngôn 。 積tích 月nguyệt 而nhi 三tam 十thập 言ngôn 。 積tích 年niên 而nhi 三tam 百bách 六lục 十thập 言ngôn 。 積tích 之chi 數số 載tái 。 自tự 然nhiên 可khả 成thành 。 苟cẩu 耻sỉ 才tài 智trí 。 不bất 如như 廢phế 而nhi 不bất 學học 。 則tắc 亦diệc 應ưng 耻sỉ 飲ẩm 食thực 。 不bất 如như 廢phế 而nhi 不bất 食thực 也dã 。 食thực 既ký 當đương 同đồng 。 法pháp 寧ninh 可khả 緩hoãn 。 既ký 不bất 習tập 學học 。 受thọ 戒giới 何hà 為vi 。 古cổ 云vân 。 學học 則tắc 庶thứ 民dân 之chi 子tử 。 而nhi 為vi 公công 卿khanh 。 不bất 學học 則tắc 公công 卿khanh 之chi 子tử 。 而nhi 為vi 庶thứ 民dân 。 欲dục 為vi 公công 卿khanh 耶da 。 為vi 庶thứ 民dân 耶da 。 永vĩnh 明minh 壽thọ 禪thiền 師sư 云vân 。 得đắc 鳥điểu 者giả 。 網võng 之chi 一nhất 目mục 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 目mục 而nhi 廢phế 眾chúng 目mục 。 收thu 功công 者giả 。 棋# 之chi 一nhất 着trước 。 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 着trước 而nhi 廢phế 眾chúng 着trước 。 月nguyệt 窟quật 禪thiền 師sư 云vân 。 高cao 以dĩ 下hạ 基cơ 。 洪hồng 由do 纖tiêm 起khởi 。 虞ngu 夏hạ 至chí 聖thánh 。 尚thượng 曾tằng 歷lịch 試thí 。 可khả 能năng 二nhị 祖tổ 。 猶do 服phục 勤cần 勞lao 。 所sở 謂vị 一nhất 念niệm 因nhân 真chân 。 千thiên 生sanh 果quả 實thật 。 因nhân 既ký 不bất 真chân 。 果quả 豈khởi 能năng 實thật 耶da 。 若nhược 飽bão 食thực 終chung 日nhật 。 無vô 所sở 用dụng 心tâm 。 則tắc 難nạn/nan 矣hĩ 哉tai 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 凡phàm 有hữu 心tâm 者giả 。 皆giai 當đương 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 無vô 信tín 心tâm 。 徒đồ 增tăng 黑hắc 業nghiệp 。 所sở 以dĩ 佛Phật 誡giới 羅la [目*(危-(夗-夕)+夫)]# 羅la 偈kệ 曰viết 。 十thập 方phương 世thế 界giới 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 念niệm 念niệm 已dĩ 證chứng 善Thiện 逝Thệ 果quả 。 彼bỉ 既ký 丈trượng 夫phu 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 不bất 應ưng 自tự 輕khinh 而nhi 退thoái 屈khuất 。 三tam 昧muội 經Kinh 云vân 。 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 。 不bất 可khả 測trắc 度độ 。 彼bỉ 執chấp 偏thiên 愚ngu 。 不bất 達đạt 諦đế 理lý 。 不bất 習tập 三tam 學học 。 不bất 從tùng 師sư 受thọ 。 非phi 法pháp 解giải 法pháp 。 自tự 稱xưng 智trí 者giả 。 非phi 真chân 智trí 也dã 。 狂cuồng 慢mạn 之chi 害hại 。 又hựu 甚thậm 於ư 愚ngu 不bất 肖tiếu 矣hĩ 。 經Kinh 云vân 。 謙khiêm 如như 大đại 海hải 。 容dung 納nạp 百bách 川xuyên 。 慢mạn 如như 高cao 山sơn 。 法pháp 水thủy 不bất 住trụ 。 一nhất 味vị 志chí 大đại 言ngôn 大đại 。 輕khinh 慢mạn 佛Phật 語ngữ 。 忽hốt 略lược 毗Tỳ 尼Ni 。 貶biếm 學học 戒giới 為vi 小Tiểu 乘Thừa 。 謗báng 行hành 持trì 為vi 瑣tỏa 屑tiết 。 執chấp 定định 我ngã 慢mạn 。 見kiến 善thiện 不bất 從tùng 。 則tắc 難nạn/nan 救cứu 矣hĩ 。 曾tằng 不bất 聞văn 。 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 。 初sơ 學học 小tiểu 教giáo 。 頂đảnh 禮lễ 盤bàn 頭đầu 達đạt 多đa 。 此thử 敬kính 上thượng 也dã 。 盤bàn 頭đầu 達đạt 多đa 。 晚vãn 學học 大Đại 乘Thừa 。 復phục 禮lễ 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 。 此thử 尊tôn 賢hiền 也dã 。 可khả 見kiến 從tùng 上thượng 佛Phật 祖tổ 。 未vị 有hữu 不bất 學học 而nhi 成thành 者giả 。 沙Sa 彌Di 纔tài 登đăng 戒giới 品phẩm 。 豈khởi 可khả 不bất 學học 也dã 。 若nhược 以dĩ 小tiểu 小tiểu 知tri 見kiến 。 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 下hạ 不bất 敬kính 上thượng 。 上thượng 不bất 尊tôn 賢hiền 。 欲dục 齊tề 先tiên 哲triết 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 便tiện 擬nghĩ 躐# 等đẳng 者giả 。 擬nghĩ 。 欲dục 也dã 。 躐# 。 跨khóa 越việt 之chi 意ý 。 等đẳng 。 級cấp 也dã 。 謂vị 纔tài 受thọ 十thập 戒giới 。 便tiện 欲dục 與dữ 大đại 僧Tăng 相tương/tướng 等đẳng 也dã 。 罔võng 意ý 高cao 遠viễn 。 亦diệc 可khả 慨khái 者giả 。 謂vị 昏hôn 昧muội 無vô 知tri 曰viết 罔võng 意ý 。 妄vọng 尊tôn 太thái 過quá 曰viết 高cao 遠viễn 。 聽thính 其kỳ 言ngôn 之chi 狂cuồng 放phóng 。 雖tuy 聖thánh 賢hiền 猶do 所sở 不bất 及cập 。 問vấn 其kỳ 戒giới 相tương/tướng 威uy 儀nghi 。 茫mang 然nhiên 一nhất 法pháp 不bất 知tri 。 慨khái 。 歎thán 辭từ 。 謂vị 狂cuồng 愚ngu 如như 是thị 。 寧ninh 不bất 傷thương 歎thán 耶da 。 佛Phật 藏tạng 經Kinh 云vân 。 若nhược 不bất 先tiên 學học 小Tiểu 乘Thừa 。 後hậu 學học 大Đại 乘Thừa 者giả 。 非phi 佛Phật 弟đệ 子tử 。

三tam 出xuất 略lược (# 分phần/phân 四tứ )# 初sơ 啟khải 蒙mông

因nhân 取thủ 十thập 戒giới 。 略lược 解giải 數số 語ngữ 。 使sử 蒙mông 學học 知tri 所sở 向hướng 方phương 。

釋thích 。 因nhân 取thủ 十thập 戒giới 等đẳng 者giả 。 此thử 乃nãi 承thừa 上thượng 文văn 而nhi 言ngôn 。 謂vị 因nhân 是thị 狂cuồng 愚ngu 之chi 故cố 。 故cố 取thủ 十thập 戒giới 解giải 之chi 。 使sử 狂cuồng 者giả 不bất 學học 。 必tất 誘dụ 其kỳ 學học 。 愚ngu 者giả 不bất 知tri 。 必tất 令linh 其kỳ 知tri 。 略lược 而nhi 非phi 廣quảng 。 故cố 曰viết 數số 語ngữ 。 乍sạ 入nhập 道đạo 者giả 。 故cố 曰viết 蒙mông 學học 。 向hướng 者giả 。 趨xu 向hướng 。 方phương 。 法pháp 也dã 。 即tức 趨xu 入nhập 道đạo 門môn 之chi 方phương 法pháp 也dã 。 如như 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 因nhân 指chỉ 見kiến 月nguyệt 故cố 。 大đại 論luận 云vân 。 三tam 惡ác 燒thiêu 燃nhiên 。 駝đà 驢lư 重trọng/trùng 楚sở 。 餓ngạ 鬼quỷ 饑cơ 渴khát 。 不bất 名danh 為vi 苦khổ 。 癡si 暗ám 無vô 聞văn 。 不bất 識thức 方phương 向hướng 。 乃nãi 名danh 苦khổ 也dã 。 大đại 師sư 因nhân 慨khái 狂cuồng 愚ngu 。 罔võng 諳am 戒giới 法pháp 。 故cố 略lược 解giải 於ư 此thử 。 令linh 初sơ 發phát 心tâm 人nhân 。 入nhập 道đạo 有hữu 由do 。 不bất 致trí 岐kỳ 路lộ 於ư 盲manh 瞶# 也dã 。 譬thí 如như 勾# 甲giáp 方phương 萌manh 。 要yếu 因nhân 雨vũ 露lộ 人nhân 事sự 。 方phương 能năng 長trưởng 養dưỡng 成thành 熟thục 。 如như 初sơ 心tâm 一nhất 失thất 。 為vi 害hại 匪phỉ 淺thiển 。 縱túng/tung 有hữu 良lương 醫y 。 難nan 調điều 重trọng/trùng 毒độc 。 誠thành 所sở 謂vị 。 打đả 頭đầu 不bất 遇ngộ 作tác 家gia 。 到đáo 老lão 終chung 成thành 骨cốt 董# 。

二nhị 勉miễn 行hành

好hảo/hiếu 心tâm 出xuất 家gia 者giả 。 切thiết 意ý 遵tuân 行hành 。 慎thận 勿vật 違vi 犯phạm 。

釋thích 。 南nam 山sơn 云vân 。 好hảo/hiếu 心tâm 出xuất 家gia 者giả 。 怖bố 四tứ 怨oán 之chi 多đa 苦khổ 。 厭yếm 三tam 界giới 之chi 無vô 常thường 。 辭từ 六lục 親thân 之chi 至chí 愛ái 。 捨xả 五ngũ 欲dục 之chi 深thâm 着trước 。 不bất 為vi 名danh 利lợi 所sở 牽khiên 。 不bất 為vi 王vương 力lực 所sở 逼bức 。 不bất 為vi 邪tà 求cầu 活hoạt 命mạng 。 不bất 為vi 避tị 懶lãn 偷thâu 安an 。 不bất 為vi 負phụ 債trái 逃đào 難nạn/nan 。 為vi 生sanh 死tử 。 為vi 菩Bồ 提Đề 。 持trì 信tín 出xuất 家gia 故cố 。 智trí 者giả 大đại 師sư 。 以dĩ 出xuất 家gia 分phân 為vi 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 。 心tâm 出xuất 家gia 。 身thân 不bất 出xuất 家gia 。 如như 維duy 摩ma 龐# 老lão 等đẳng 。 二nhị 者giả 。 身thân 出xuất 家gia 。 心tâm 不bất 出xuất 家gia 。 謂vị 雖tuy 入nhập 空không 門môn 。 不bất 行hành 佛Phật 事sự 故cố 。 三tam 者giả 。 身thân 心tâm 俱câu 不bất 出xuất 家gia 。 善thiện 根căn 未vị 生sanh 故cố 。 四tứ 者giả 。 身thân 心tâm 俱câu 出xuất 家gia 。 是thị 為vi 好hảo/hiếu 心tâm 也dã 。 切thiết 。 真chân 切thiết 也dã 。 謂vị 既ký 發phát 心tâm 受thọ 戒giới 。 要yếu 念niệm 頭đầu 真chân 切thiết 。 戒giới 是thị 越việt 渡độ 苦khổ 海hải 之chi 迅tấn 航# 。 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 身thân 之chi 瓔anh 珞lạc 。 毫hào 釐li 失thất 念niệm 。 三tam 途đồ 苦khổ 因nhân 。 當đương 遵tuân 之chi 不bất 違vi 。 行hành 之chi 不bất 怠đãi 。 謹cẩn 慎thận 而nhi 不bất 狎hiệp 侮vũ 。 精tinh 嚴nghiêm 而nhi 不bất 違vi 犯phạm 。 根căn 本bổn 清thanh 淨tịnh 。 動động 止chỉ 安an 詳tường 。 年niên 甲giáp 未vị 滿mãn 。 不bất 妨phương 姑cô 待đãi 。 如như 若nhược 滿mãn 足túc 。 自tự 可khả 登đăng 壇đàn 。

三tam 階giai 本bổn

然nhiên 後hậu 。 近cận 為vi 比Bỉ 丘Khâu 戒giới 之chi 階giai 梯thê 。 遠viễn 為vi 菩Bồ 薩Tát 戒giới 之chi 根căn 本bổn 。

釋thích 。 然nhiên 後hậu 者giả 。 由do 下hạ 之chi 上thượng 也dã 。 謂vị 前tiền 十thập 戒giới 清thanh 淨tịnh 。 年niên 限hạn 已dĩ 滿mãn 。 即tức 當đương 登đăng 壇đàn 受thọ 具cụ 也dã 。 遠viễn 近cận 二nhị 字tự 。 有hữu 事sự 。 有hữu 理lý 。 事sự 者giả 。 沙Sa 彌Di 隣lân 次thứ 比Bỉ 丘Khâu 。 故cố 名danh 曰viết 近cận 。 尚thượng 隔cách 具cụ 足túc 一nhất 壇đàn 。 故cố 名danh 曰viết 遠viễn 。 理lý 者giả 。 比Bỉ 丘Khâu 惟duy 求cầu 自tự 利lợi 。 但đãn 盡tận 今kim 生sanh 形hình 壽thọ 。 故cố 名danh 為vi 近cận 。 菩Bồ 薩Tát 志chí 願nguyện 利lợi 生sanh 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 故cố 名danh 遠viễn 也dã 。 階giai 梯thê 者giả 。 升thăng 進tiến 之chi 徑kính 也dã 。 行hành 遠viễn 自tự 邇nhĩ 。 登đăng 高cao 自tự 卑ty 。 故cố 律luật 云vân 。 不bất 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 。 而nhi 受thọ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 根căn 本bổn 者giả 。 猶do 草thảo 木mộc 之chi 根căn 本bổn 也dã 。 謂vị 此thử 十thập 戒giới 。 乃nãi 比Bỉ 丘Khâu 。 菩Bồ 薩Tát 。 之chi 根căn 本bổn 也dã 。 初sơ 階giai 若nhược 毀hủy 。 次thứ 級cấp 難nạn/nan 登đăng 。 根căn 本bổn 一nhất 虧khuy 。 枝chi 葉diệp 華hoa 果quả 。 悉tất 皆giai 墮đọa 落lạc 。 故cố 律luật 云vân 。 若nhược 破phá 五Ngũ 戒Giới 中trung 重trọng 戒giới 。 還hoàn 欲dục 受thọ 五Ngũ 戒Giới 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 若nhược 破phá 十Thập 戒Giới 中trung 重trọng 戒giới 。 還hoàn 欲dục 受thọ 十thập 戒giới 。 比Bỉ 丘Khâu 戒giới 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 者giả 。 亦diệc 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

四tứ 聖thánh 因nhân

因nhân 戒giới 生sanh 定định 。 因nhân 定định 發phát 慧tuệ 。 庶thứ 幾kỷ 成thành 就tựu 聖thánh 道Đạo 。 不bất 負phụ 出xuất 家gia 之chi 志chí 矣hĩ 。

釋thích 。 因nhân 戒giới 生sanh 定định 者giả 。 楞lăng 嚴nghiêm 經kinh 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

攝nhiếp 心tâm 為vi 戒giới 。 因nhân 戒giới 生sanh 定định 。 因nhân 定định 發phát 慧tuệ 。 葢# 心tâm 為vi 淨tịnh 染nhiễm 之chi 本bổn 。 以dĩ 戒giới 攝nhiếp 之chi 。 外ngoại 不bất 放phóng 入nhập 。 內nội 不bất 放phóng 出xuất 。 打đả 成thành 一nhất 片phiến 。 名danh 之chi 為vi 定định 。 靜tĩnh 極cực 光quang 通thông 。 發phát 起khởi 妙diệu 用dụng 。 名danh 之chi 為vi 慧tuệ 。 然nhiên 戒giới 乃nãi 定định 之chi 本bổn 。 定định 乃nãi 慧tuệ 之chi 體thể 。 慧tuệ 乃nãi 定định 之chi 用dụng 。 故cố 曰viết 因nhân 戒giới 生sanh 定định 。 因nhân 定định 發phát 慧tuệ 也dã 。 庶thứ 幾kỷ 者giả 。 近cận 可khả 也dã 。 聖thánh 道Đạo 者giả 。 聖thánh 人nhân 之chi 道đạo 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 菩Bồ 提Đề 。 此thử 云vân 覺giác 道đạo 。 謂vị 此thử 道đạo 。 乃nãi 千thiên 聖thánh 同đồng 遊du 之chi 道đạo 也dã 。 無vô 一nhất 聲Thanh 聞Văn 不bất 嚴nghiêm 戒giới 行hạnh 。 無vô 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 修tu 戒giới 度độ 。 無vô 一nhất 如Như 來Lai 。 不bất 滿mãn 戒giới 體thể 。 謂vị 精tinh 嚴nghiêm 淨tịnh 戒giới 。 定định 慧tuệ 發phát 生sanh 。 則tắc 不bất 耽đam 世thế 染nhiễm 。 如như 是thị 行hành 持trì 。 近cận 可khả 成thành 就tựu 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 不bất 辜cô 負phụ 剃thế 髮phát 披phi 緇# 之chi 初sơ 念niệm 也dã 。

四tứ 指chỉ 廣quảng

若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 廣quảng 覽lãm 者giả 。 自tự 當đương 檢kiểm 閱duyệt 律luật 藏tạng 全toàn 書thư 。

釋thích 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 喜hỷ 好hảo/hiếu 也dã 。 廣quảng 覧# 。 徧biến 觀quán 義nghĩa 。 檢kiểm 。 檢kiểm 點điểm 。 閱duyệt 。 細tế 看khán 。 藏tạng 。 乃nãi 包bao 括quát 函hàm 藏tạng 之chi 義nghĩa 也dã 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 分phân 為vi 三tam 藏tạng 。 所sở 謂vị 經kinh 律luật 論luận 也dã 。 今kim 專chuyên 為vi 受thọ 戒giới 者giả 說thuyết 。 故cố 但đãn 指chỉ 律luật 藏tạng 而nhi 言ngôn 也dã 。 全toàn 書thư 。 正chánh 顯hiển 要yếu 略lược 之chi 意ý 。 大đại 師sư 為vi 初sơ 學học 者giả 。 略lược 採thải 數số 語ngữ 。 以dĩ 便tiện 行hành 持trì 。 若nhược 有hữu 志chí 於ư 毗Tỳ 尼Ni 者giả 。 當đương 徧biến 觀quán 律luật 部bộ 。 則tắc 知tri 全toàn 藏tạng 之chi 義nghĩa 也dã 。

二nhị 重trọng/trùng 出xuất 制chế 戒giới 本bổn 源nguyên (# 分phần/phân 二nhị )# 。 初sơ 述thuật 經kinh 。

其kỳ 十thập 戒giới 名danh 。 出xuất 沙Sa 彌Di 十Thập 戒Giới 經kinh 。

釋thích 。 十thập 戒giới 名danh 者giả 。 即tức 不bất 殺sát 盜đạo 等đẳng 。 十thập 事sự 也dã 。 出xuất 沙Sa 彌Di 十Thập 戒Giới 經kinh 。 顯hiển 非phi 臆ức 說thuyết 。 亦diệc 見kiến 有hữu 所sở 據cứ 也dã 。 謂vị 律luật 是thị 如Như 來Lai 金kim 口khẩu 親thân 宣tuyên 。 等đẳng 覺giác 以dĩ 下hạ 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 敢cảm 增tăng 減giảm 一nhất 字tự 。 所sở 以dĩ 大đại 師sư 引dẫn 證chứng 於ư 此thử 。 經kinh 是thị 通thông 稱xưng 。 葢# 一nhất 大đại 藏tạng 教giáo 。 總tổng 稱xưng 為vi 經kinh 故cố 。 名danh 從tùng 別biệt 顯hiển 。 指chỉ 此thử 沙Sa 彌Di 十Thập 戒Giới 經kinh 。 以dĩ 別biệt 餘dư 經kinh 也dã 。

二nhị 舉cử 人nhân

佛Phật 敕sắc 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 為vi 羅la 睺hầu 羅la 說thuyết 。

釋thích 。 佛Phật 敕sắc 者giả 。 猶do 天thiên 子tử 制chế 書thư 命mệnh 令linh 也dã 。 說thuyết 者giả 。 傳truyền 說thuyết 。 佛Phật 為vi 法Pháp 王Vương 。 故cố 制chế 戒giới 律luật 。 命mạng 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 為vi 羅la 睺hầu 羅la 說thuyết 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 此thử 云vân 鶖thu 子tử 。 從tùng 母mẫu 得đắc 名danh 。 謂vị 其kỳ 母mẫu 眼nhãn 明minh 。 如như 鶖thu 鳥điểu 故cố 。 父phụ 是thị 天Thiên 竺Trúc 婆Bà 羅La 門Môn 。 提đề 舍xá 論luận 師sư 。 亦diệc 云vân 身thân 子tử 。 文văn 句cú 云vân 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 母mẫu 好hảo/hiếu 形hình 身thân 。 身thân 之chi 所sở 生sanh 。 故cố 云vân 身thân 子tử 。 入nhập 王Vương 舍Xá 城Thành 。 路lộ 逢phùng 馬mã 勝thắng 。 為vi 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 諸chư 法pháp 從tùng 緣duyên 生sanh 。 緣duyên 盡tận 法pháp 還hoàn 滅diệt 。 我ngã 師sư 釋Thích 迦Ca 文Văn 。 常thường 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 身thân 子tử 聞văn 已dĩ 。 即tức 證chứng 初sơ 果quả 。 投đầu 佛Phật 出xuất 家gia 。 梵Phạn 語ngữ 羅la 睺hầu 羅la 。 此thử 云vân 執chấp 日nhật 。 是thị 佛Phật 之chi 子tử 也dã 。 生sanh 時thời 值trị 阿a 修tu 羅la 。 以dĩ 手thủ 障chướng 日nhật 。 因nhân 之chi 為vi 名danh 。 亦diệc 云vân 覆phú 障chướng 。 昔tích 佛Phật 為vì 太thái 子tử 時thời 。 啟khải 父phụ 出xuất 家gia 。 父phụ 曰viết 。 無vô 絕tuyệt 吾ngô 國quốc 嗣tự 。 汝nhữ 若nhược 有hữu 子tử 。 聽thính 汝nhữ 出xuất 家gia 。 太thái 子tử 即tức 以dĩ 。 手thủ 指chỉ 耶Da 輸Du 陀Đà 羅La 腹phúc 。 便tiện 覺giác 有hữu 妊nhâm 。 在tại 胎thai 六lục 年niên 始thỉ 生sanh 。 故cố 翻phiên 覆phú 障chướng 。 未vị 曾tằng 有hữu 經Kinh 云vân 。

時thời 佛Phật 在tại 舍Xá 衛Vệ 國quốc 。 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 耶Da 輸Du 陀Đà 羅La 。 與dữ 羅La 睺Hầu 羅La 。 在tại 高cao 樓lâu 上thượng 。 見kiến 佛Phật 入nhập 城thành 。

時thời 羅la 睺hầu 羅la 。 年niên 方phương 七thất 歲tuế 。 耶da 輸du 覺giác 信tín 。 遂toại 向hướng 羅la 言ngôn 。 此thử 來lai 比Bỉ 丘Khâu 。 是thị 汝nhữ 父phụ 也dã 。 如Như 來Lai 無vô 量lượng 法Pháp 財tài 。 汝nhữ 應ưng 得đắc 分phần/phân 。 汝nhữ 當đương 往vãng 彼bỉ 。 索sách 其kỳ 餘dư 財tài 。 羅la 即tức 下hạ 樓lâu 。 前tiền 禮lễ 佛Phật 足túc 。 如Như 來Lai 觀quán 機cơ 逗đậu 教giáo 。 手thủ 摩ma 羅la 頂đảnh 。 羅la 從tùng 覺giác 醒tỉnh 。 自tự 念niệm 從tùng 有hữu 生sanh 以dĩ 來lai 。 未vị 曾tằng 得đắc 如như 是thị 柔nhu 軟nhuyễn 細tế 滑hoạt 之chi 樂lạc 。 遂toại 悟ngộ 觸xúc 塵trần 。 證chứng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 佛Phật 即tức 問vấn 羅la 睺hầu 羅la 。 汝nhữ 能năng 出xuất 家gia 否phủ/bĩ 。 羅la 答đáp 云vân 。 能năng 。 世Thế 尊Tôn 即tức 舒thư 一nhất 指chỉ 。 擕# 羅la 同đồng 歸quy 僧Tăng 伽già 藍lam 中trung 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

汝nhữ 度độ 羅la 睺hầu 羅la 出xuất 家gia 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。

我ngã 云vân 何hà 度độ 。 佛Phật 教giáo 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 我ngã 羅la 睺hầu 羅la 。 皈quy 依y 佛Phật 。 皈quy 依y 法pháp 。 皈quy 依y 僧Tăng 。 我ngã 羅la 睺hầu 羅la 。 皈quy 依y 佛Phật 竟cánh 。 皈quy 依y 法pháp 竟cánh 。 皈quy 依y 僧Tăng 竟cánh 。 盡tận 形hình 壽thọ 不bất 殺sát 生sanh 。 是thị 沙Sa 彌Di 戒giới 。 汝nhữ 能năng 持trì 否phủ/bĩ 。 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 。 不bất 捉tróc 持trì 生sanh 像tượng 。 金kim 銀ngân 寶bảo 物vật 。 是thị 沙Sa 彌Di 戒giới 。 汝nhữ 能năng 持trì 否phủ/bĩ 。 如như 是thị 三tam 問vấn 。 故cố 云vân 佛Phật 敕sắc 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 為vi 羅la 睺hầu 羅la 說thuyết 也dã 。 如Như 來Lai 不bất 為vì 。 羅la 睺hầu 羅la 作tác 和hòa 尚thượng 者giả 。 有hữu 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 一nhất 。 為vi 平bình 等đẳng 故cố 。 謂vị 佛Phật 心tâm 平bình 等đẳng 。 一nhất 切thiết 無vô 偏thiên 。 不bất 與dữ 彼bỉ 作tác 和hòa 尚thượng 。 不bất 與dữ 此thử 作tác 和hòa 尚thượng 也dã 。 二nhị 。 為vi 止chỉ 鬬đấu 諍tranh 故cố 。 若nhược 作tác 和hòa 尚thượng 。 則tắc 有hữu 親thân 疎sơ 。 既ký 有hữu 親thân 疎sơ 。 便tiện 有hữu 鬬đấu 諍tranh 。 則tắc 佛Phật 法Pháp 難nan 行hành 也dã 。 三tam 。 為vi 止chỉ 誹phỉ 謗báng 故cố 。 若nhược 作tác 和hòa 尚thượng 。 外ngoại 道đạo 當đương 言ngôn 。 沙Sa 門Môn 瞿Cù 曇Đàm 。 自tự 言ngôn 慈từ 等đẳng 一nhất 切thiết 。 云vân 何hà 與dữ 一nhất 作tác 和hòa 尚thượng 。 不bất 與dữ 一nhất 作tác 和hòa 尚thượng 。 則tắc 與dữ 凡phàm 人nhân 無vô 異dị 也dã 。 四tứ 。 為vi 成thành 三tam 皈quy 故cố 。 若nhược 作tác 和hòa 尚thượng 。 則tắc 墮đọa 僧Tăng 數số 。 無vô 有hữu 佛Phật 寶bảo 。 則tắc 三tam 皈quy 不bất 成thành 也dã 。 五ngũ 。 為vi 成thành 六lục 念niệm 故cố 。 若nhược 作tác 和hòa 尚thượng 。 則tắc 無vô 念niệm 佛Phật 。 又hựu 若nhược 作tác 和hòa 尚thượng 。 弟đệ 子tử 有hữu 病bệnh 。 應ưng 當đương 瞻chiêm 視thị 。 飲ẩm 食thực 衣y 藥dược 。 種chủng 種chủng 所sở 須tu 。 豈khởi 是thị 自tự 在tại 法Pháp 王Vương 所sở 應ưng 為vi 耶da 。 如như 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 應ưng 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 昔tích 有hữu 餘dư 福phước 。 當đương 作tác 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 福phước 業nghiệp 遮già 障chướng 。 不bất 得đắc 漏lậu 盡tận 。 如Như 來Lai 愍mẫn 之chi 。 為vi 病bệnh 比Bỉ 丘Khâu 。 一nhất 正chánh 富phú 羅la 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 福phước 。 一nhất 時thời 失thất 盡tận 。 即tức 得đắc 無vô 着trước 。 若nhược 作tác 和hòa 尚thượng 。 有hữu 損tổn 無vô 益ích 也dã 。

復phục 次thứ 佛Phật 唯duy 一nhất 人nhân 。 僧Tăng 該cai 凡phàm 聖thánh 。 僧Tăng 作tác 和hòa 尚thượng 。 弟đệ 子tử 受thọ 戒giới 。 遠viễn 近cận 皆giai 得đắc 。 不bất 令linh 眾chúng 生sanh 。 多đa 受thọ 勞lao 苦khổ 。 若nhược 佛Phật 作tác 和hòa 尚thượng 。 有hữu 是thị 故cố 也dã 。 又hựu 若nhược 作tác 和hòa 尚thượng 。 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 佛Phật 為vi 和hòa 尚thượng 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 誰thùy 作tác 和hòa 尚thượng 。 以dĩ 是thị 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 不bất 作tác 和hòa 尚thượng 也dã 。 敕sắc 舍Xá 利Lợi 弗Phất 者giả 。 有hữu 所sở 表biểu 故cố 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 乃nãi 十thập 大đại 弟đệ 子tử 中trung 。 智trí 慧tuệ 第đệ 一nhất 。 以dĩ 有hữu 智trí 慧tuệ 故cố 。 方phương 能năng 代đại 佛Phật 說thuyết 戒giới 也dã 。 羅La 睺Hầu 羅La 密mật 行hạnh 第đệ 一nhất 。 以dĩ 能năng 行hành 故cố 。 方phương 堪kham 受thọ 戒giới 。 然nhiên 受thọ 戒giới 能năng 行hành 。 是thị 佛Phật 子tử 也dã 。

二nhị 別biệt 解giải 戒giới 相tương/tướng (# 分phần/phân 十thập )# 第đệ 一nhất 殺sát 戒giới 。 乃nãi 至chí 第đệ 十thập 捉tróc 寶bảo 戒giới 。 第đệ 一nhất 殺sát 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 。 初sơ 標tiêu 名danh 。

一nhất 曰viết 不bất 殺sát 生sanh 。

釋thích 。 此thử 如Như 來Lai 所sở 制chế 之chi 戒giới 也dã 。 後hậu 九cửu 戒giới 同đồng 。 一nhất 曰viết 者giả 。 乃nãi 發phát 語ngữ 宣tuyên 詞từ 之chi 意ý 。 殺sát 。 斷đoạn 也dã 。 生sanh 。 命mạng 也dã 。 謂vị 過quá 去khứ 已dĩ 過quá 去khứ 。 未vị 來lai 尚thượng 未vị 來lai 。 現hiện 在tại 所sở 有hữu 生sanh 命mạng 。 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 是thị 名danh 為vi 生sanh 。 今kim 斷đoạn 彼bỉ 相tương 續tục 。 故cố 名danh 殺sát 生sanh 也dã 。 圓viên 覺giác 經kinh 序tự 云vân 。 夫phu 血huyết 氣khí 之chi 屬thuộc 必tất 有hữu 知tri 。 凡phàm 有hữu 知tri 者giả 必tất 同đồng 體thể 。 皆giai 有hữu 貪tham 生sanh 畏úy 死tử 之chi 心tâm 。 故cố 鴦ương 崛quật 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 無vô 慈từ 孝hiếu 故cố 。 肆tứ 意ý 殺sát 他tha 物vật 命mạng 。 充sung 我ngã 肥phì 甘cam 。 殊thù 不bất 知tri 而nhi 殺sát 而nhi 食thực 之chi 物vật 。 彼bỉ 之chi 愛ái 命mạng 。 同đồng 於ư 我ngã 之chi 愛ái 命mạng 也dã 。 人nhân 人nhân 愛ái 命mạng 。 物vật 物vật 貪tham 生sanh 。 豈khởi 可khả 害hại 乎hồ 。 大đại 論luận 云vân 。 佛Phật 言ngôn 殺sát 生sanh 有hữu 十thập 種chủng 罪tội 。 一nhất 。 心tâm 常thường 懷hoài 毒độc 。 世thế 世thế 不bất 絕tuyệt 。 二nhị 。 眾chúng 生sanh 憎tăng 惡ác 。 眼nhãn 不bất 喜hỷ 見kiến 。 三tam 。 常thường 懷hoài 惡ác 念niệm 。 思tư 惟duy 惡ác 事sự 。 四tứ 。 眾chúng 生sanh 畏úy 之chi 。 如như 見kiến 蛇xà 虎hổ 。 五ngũ 。 睡thụy 時thời 心tâm 怖bố 。 寤ngụ 亦diệc 不bất 安an 。 六lục 。 常thường 有hữu 惡ác 夢mộng 。 七thất 。 命mạng 終chung 之chi 時thời 。 狂cuồng 怖bố 惡ác 死tử 。 八bát 種chủng 短đoản 命mạng 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 九cửu 。 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。 十thập 。 若nhược 出xuất 為vi 人nhân 。 常thường 當đương 短đoản 命mạng 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 可khả 不bất 深thâm 戒giới 。 沙Sa 彌Di 息tức 慈từ 為vi 本bổn 。 故cố 殺sát 戒giới 居cư 先tiên 。

三tam 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 四tứ )# 。 初sơ 明minh 境cảnh 。

解giải 曰viết 。 上thượng 至chí 諸chư 佛Phật 聖thánh 人nhân 。 師sư 僧Tăng 父phụ 母mẫu 。 下hạ 至chí 蜎quyên 飛phi 蝡nhuyễn 動động 。 微vi 細tế 昆côn 蟲trùng 。

釋thích 。 依y 文văn 析tích 義nghĩa 曰viết 解giải 。 上thượng 至chí 者giả 。 最tối 上thượng 也dã 。 佛Phật 為vi 天Thiên 中Trung 之chi 天Thiên 。 聖thánh 中trung 之chi 聖thánh 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 最tối 尊tôn 最tối 上thượng 故cố 。 十thập 方phương 三tam 世thế 曰viết 諸chư 。 三tam 覺giác 具cụ 圓viên 曰viết 佛Phật 。 已dĩ 成thành 正chánh 果quả 曰viết 聖thánh 。 靈linh 超siêu 萬vạn 物vật 曰viết 人nhân 。 模mô 範phạm 後hậu 學học 曰viết 師sư 。 六lục 和hòa 清thanh 淨tịnh 曰viết 僧Tăng 。 木mộc 本bổn 水thủy 源nguyên 曰viết 父phụ 母mẫu 也dã 。 葢# 佛Phật 能năng 示thị 法pháp 。 師sư 能năng 傳truyền 法pháp 。 僧Tăng 能năng 弘hoằng 法pháp 。 父phụ 母mẫu 養dưỡng 育dục 劬cù 勞lao 。 恩ân 同đồng 於ư 佛Phật 。 然nhiên 世thế 間gian 父phụ 母mẫu 。 生sanh 長trưởng 色sắc 身thân 。 出xuất 世thế 父phụ 母mẫu 。 生sanh 長trưởng 法Pháp 身thân 。 律luật 云vân 。 當đương 念niệm 父phụ 母mẫu 。 及cập 師sư 長trưởng 恩ân 。 精tinh 勤cần 行hành 道Đạo 。 以dĩ 報báo 其kỳ 德đức 。 既ký 云vân 念niệm 恩ân 。 豈khởi 有hữu 傷thương 害hại 。 今kim 所sở 論luận 者giả 。 緣duyên 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 推thôi 石thạch 壓áp 佛Phật 。 傷thương 佛Phật 足túc 指chỉ 。 故cố 懺sám 悔hối 法pháp 中trung 。 有hữu 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 一nhất 逆nghịch 。 所sở 以dĩ 大đại 師sư 以dĩ 七thất 逆nghịch 最tối 重trọng 。 而nhi 列liệt 於ư 前tiền 也dã 。 聖thánh 人nhân 。 指chỉ 果quả 位vị 中trung 人nhân 。 師sư 。 指chỉ 和hòa 尚thượng 。 闍xà 黎lê 。 僧Tăng 。 指chỉ 羯yết 磨ma 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 者giả 。 父phụ 母mẫu 。 生sanh 身thân 為vi 重trọng/trùng 。 設thiết 有hữu 犯phạm 者giả 。 即tức 名danh 為vi 逆nghịch 。 不bất 通thông 懺sám 悔hối 。 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 獄Ngục 。 受thọ 無vô 量lượng 苦khổ 。 下hạ 至chí 者giả 。 極cực 盡tận 也dã 。 謂vị 到đáo 此thử 微vi 細tế 。 至chí 極cực 盡tận 故cố 。 蜎quyên 飛phi 。 空không 類loại 化hóa 生sanh 。 蝡nhuyễn 動động 。 水thủy 類loại 濕thấp 生sanh 。 昆côn 者giả 。 蟲trùng 之chi 總tổng 名danh 。 有hữu 曰viết 昆côn 蟲trùng 。 蟁văn 也dã 。 江giang 南nam 有hữu 吐thổ 蚊văn 之chi 鳥điểu 。 塞tắc 北bắc 有hữu 蚊văn 母mẫu 之chi 草thảo 。 此thử 方phương 蚊văn 子tử 。 生sanh 於ư 朴phác 樹thụ 果quả 中trung 。 虻manh 蟲trùng 生sanh 於ư 榆# 樹thụ 莢# 中trung 。 微vi 細tế 。 最tối 小tiểu 也dã 。 凡phàm 肉nhục 眼nhãn 所sở 能năng 見kiến 者giả 。 俱câu 攝nhiếp 於ư 內nội 。 謂vị 非phi 但đãn 大đại 形hình 眾chúng 生sanh 。 不bất 可khả 殺sát 害hại 。 乃nãi 至chí 極cực 微vi 細tế 者giả 。 亦diệc 不bất 可khả 傷thương 也dã 。 謂vị 蠢xuẩn 動động 含hàm 靈linh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 故cố 。 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 凡phàm 有hữu 殺sát 境cảnh 。 一nhất 切thiết 俱câu 制chế 。 境cảnh 有hữu 三tam 品phẩm 。 諸chư 佛Phật 聖thánh 人nhân 。 師sư 僧Tăng 父phụ 母mẫu 。 名danh 上thượng 。 一nhất 切thiết 人nhân 天thiên 。 名danh 中trung 。 四tứ 趣thú 眾chúng 生sanh 。 名danh 下hạ 。 若nhược 有hữu 傷thương 者giả 。 隨tùy 事sự 所sở 定định 。

二nhị 顯hiển 戒giới

但đãn 有hữu 命mạng 者giả 。 不bất 得đắc 故cố 殺sát 。

釋thích 。 但đãn 。 凡phàm 也dã 。 乃nãi 總tổng 結kết 上thượng 文văn 而nhi 言ngôn 。 命mạng 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 以dĩ 識thức 息tức 煖noãn 三tam 。 色sắc 心tâm 相tương 連liên 。 名danh 之chi 為vi 命mạng 。 故cố 者giả 。 有hữu 心tâm 故cố 作tác 顯hiển 非phi 錯thác 誤ngộ 也dã 。 不bất 得đắc 。 遮già 止chỉ 之chi 辭từ 。 謂vị 凡phàm 有hữu 秉bỉnh 形hình 而nhi 具cụ 生sanh 命mạng 者giả 。 不bất 得đắc 故cố 發phát 殺sát 心tâm 。 而nhi 奪đoạt 其kỳ 命mạng 也dã 。 然nhiên 誤ngộ 傷thương 亦diệc 有hữu 誤ngộ 傷thương 之chi 報báo 。 如như 朝triêu 野dã 僉thiêm 載tái 。 梁lương 武võ 帝đế 素tố 常thường 敬kính 信tín 榼# 頭đầu 師sư 。

時thời 遣khiển 使sứ 召triệu 之chi 。 帝đế 方phương 與dữ 人nhân 下hạ 碁kì 。 欲dục 殺sát 一nhất 段đoạn 。 聲thanh 曰viết 殺sát 卻khước 。 使sử 遂toại 斬trảm 師sư 。 帝đế 棊kì 罷bãi 喚hoán 師sư 。 使sử 言ngôn 。 向hướng 者giả 陛bệ 下hạ 。 令linh 臣thần 殺sát 卻khước 也dã 。 帝đế 問vấn 師sư 臨lâm 死tử 有hữu 何hà 言ngôn 。 使sử 曰viết 。 師sư 云vân 。 貧bần 道đạo 前tiền 刼# 。 為vi 沙Sa 彌Di 時thời 。 以dĩ 鍬# 剗sản 地địa 。 誤ngộ 傷thương 一nhất 曲khúc [(乏-之+虫)*善]# 。 今kim 帝đế 是thị 也dã 。 此thử 報báo 固cố 宜nghi 。 誠thành 所sở 謂vị 假giả 使sử 百bách 千thiên 劫kiếp 。 所sở 作tác 業nghiệp 不bất 忘vong 。 因nhân 緣duyên 會hội 遇ngộ 時thời 。 果quả 報báo 還hoàn 自tự 受thọ 。 要yếu 知tri 十thập 界giới 。 同đồng 一nhất 心tâm 體thể 。 迷mê 之chi 而nhi 為vi 蜎quyên 飛phi 蝡nhuyễn 動động 。 悟ngộ 之chi 而nhi 為vi 諸chư 佛Phật 聖thánh 人nhân 。 故cố 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 一nhất 切thiết 俱câu 制chế 。

三Tam 明Minh 法pháp

或hoặc 自tự 殺sát 。 或hoặc 教giáo 他tha 殺sát 。 或hoặc 見kiến 殺sát 隨tùy 喜hỷ 。

釋thích 。 或hoặc 者giả 。 不bất 定định 之chi 辭từ 。 謂vị 殺sát 事sự 雖tuy 多đa 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 隨tùy 所sở 作tác 結kết 罪tội 。 故cố 言ngôn 不bất 定định 。 自tự 殺sát 者giả 。 謂vị 自tự 身thân 行hành 殺sát 。 或hoặc 以dĩ 手thủ 打đả 。 或hoặc 用dụng 刀đao 杖trượng 。 或hoặc 推thôi 落lạc 坑khanh 壍tiệm 。 及cập 以dĩ 毒độc 藥dược 等đẳng 。 此thử 身thân 業nghiệp 造tạo 罪tội 。 亦diệc 兼kiêm 於ư 意ý 。 教giáo 他tha 殺sát 者giả 。 或hoặc 教giáo 彼bỉ 以dĩ 手thủ 打đả 。 乃nãi 至chí 毒độc 藥dược 等đẳng 。 或hoặc 教giáo 彼bỉ 依y 如như 上thượng 法pháp 。 而nhi 自tự 死tử 。 此thử 口khẩu 業nghiệp 造tạo 罪tội 。 亦diệc 兼kiêm 於ư 意ý 。 殺sát 雖tuy 他tha 人nhân 。 罪tội 歸quy 自tự 己kỷ 。 見kiến 殺sát 隨tùy 喜hỷ 者giả 。 謂vị 見kiến 他tha 人nhân 行hành 殺sát 。 自tự 心tâm 隨tùy 之chi 。 而nhi 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 雖tuy 非phi 身thân 口khẩu 親thân 作tác 。 然nhiên 三tam 業nghiệp 之chi 中trung 。 意ý 業nghiệp 為vi 主chủ 。 故cố 皆giai 得đắc 罪tội 也dã 。 詳tường 如như 大đại 律luật 。

四tứ 指chỉ 廣quảng

廣quảng 如như 律luật 中trung 。 文văn 繁phồn 不bất 錄lục 。

釋thích 。 廣quảng 者giả 。 對đối 略lược 而nhi 言ngôn 。 謂vị 此thử 但đãn 略lược 陳trần 三tam 法pháp 。 其kỳ 餘dư 種chủng 種chủng 殺sát 事sự 。 心tâm 分phần/phân 故cố 誤ngộ 。 罪tội 有hữu 重trọng 輕khinh 。 如như 比Bỉ 丘Khâu 律luật 藏tạng 。 及cập 沙Sa 彌Di 十Thập 戒Giới 。 經kinh 中trung 所sở 明minh 。 須tu 者giả 宜nghi 檢kiểm 。 以dĩ 文văn 多đa 故cố 。 不bất 能năng 具cụ 錄lục 。 後hậu 皆giai 同đồng 此thử 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 護hộ 生sanh

經kinh 載tái 。 冬đông 月nguyệt 生sanh 虱sắt 。 取thủ 放phóng 竹trúc 筒đồng 中trung 。 煖noãn 以dĩ 綿miên 絮# 。 養dưỡng 以dĩ 膩nị 物vật 。 恐khủng 其kỳ 饑cơ 凍đống 而nhi 死tử 也dã 。 乃nãi 至chí 濾lự 水thủy 覆phú 燈đăng 。 不bất 畜súc 猫miêu 狸li 等đẳng 。 皆giai 慈từ 悲bi 之chi 道đạo 也dã 。

釋thích 。 經kinh 載tái 等đẳng 者giả 。 此thử 言ngôn 出xuất 世thế 護hộ 生sanh 之chi 法pháp 。 以dĩ 顯hiển 沙Sa 彌Di 息tức 惡ác 行hành 慈từ 之chi 道đạo 也dã 。 文văn 雖tuy 出xuất 於ư 諸chư 經kinh 。 義nghĩa 實thật 大đại 律luật 詳tường 備bị 。 虱sắt 者giả 本bổn 名danh 。 俗tục 呼hô 半bán 風phong 。 字tự 丹đan 鴻hồng 。 美mỹ 稱xưng 也dã 。 冬đông 月nguyệt 生sanh 者giả 。 謂vị 重trọng/trùng 衣y 煖noãn 服phục 。 易dị 生sanh 蟣kỉ 虱sắt 故cố 。 膩nị 物vật 。 即tức 身thân 中trung 垢cấu 膩nị 也dã 。 凍đống 以dĩ 綿miên 絮# 煖noãn 其kỳ 身thân 。 饑cơ 以dĩ 膩nị 物vật 養dưỡng 其kỳ 命mạng 。 不bất 饑cơ 不bất 寒hàn 。 則tắc 俟sĩ 來lai 春xuân 放phóng 青thanh 草thảo 葉diệp 上thượng 。 化hóa 生sanh 蚊văn 虻manh 也dã 。 如như 春xuân 夏hạ 月nguyệt 。 隨tùy 放phóng 隨tùy 化hóa 。 雖tuy 經kinh 冬đông 至chí 夏hạ 。

時thời 到đáo 仍nhưng 生sanh 耳nhĩ 。 律luật 云vân 。 若nhược 棄khí 蚤tảo 虱sắt 等đẳng 。 不bất 可khả 隨tùy 意ý 便tiện 輒triếp 棄khí 地địa 。 應ưng 於ư 故cố 棉# 帛bạch 上thượng 。 觀quán 時thời 冷lãnh 煖noãn 。 而nhi 安an 置trí 之chi 。 若nhược 無vô 棉# 帛bạch 。 應ưng 安an 壁bích 隙khích 柱trụ 孔khổng 。 任nhậm 其kỳ 自tự 活hoạt 。 不bất 得đắc 隨tùy 處xứ 棄khí 擲trịch 壁bích 虱sắt 。 當đương 安an 青thanh 草thảo 上thượng 。 或hoặc 凉# 冷lãnh 處xứ 。 四tứ 分phần/phân 犍kiền 度độ 云vân 。 老lão 病bệnh 比Bỉ 丘Khâu 。 數số 起khởi 棄khí 虱sắt 置trí 地địa 疲bì 極cực 。

佛Phật 言ngôn 。

聽thính 以dĩ 器khí 。 名danh 毳thuế 。 若nhược 劫kiếp 貝bối 。 若nhược 弊tệ 物vật 。 若nhược 綿miên 。 拾thập 着trước 中trung 。 若nhược 虱sắt 走tẩu 。 聽thính 以dĩ 竹trúc 作tác 筒đồng 盛thịnh 之chi 。 若nhược 出xuất 。 以dĩ 葢# 覆phú 之chi 。 若nhược 無vô 竹trúc 。 若nhược 甘cam 蔗giá 草thảo 。 若nhược 木mộc 。 若nhược 葦vi 。 皆giai 可khả 為vi 之chi 。 今kim 時thời 多đa 有hữu 不bất 解giải 教giáo 法pháp 。 久cửu 貯trữ 筒đồng 內nội 困khốn 死tử 。 雖tuy 云vân 依y 教giáo 。 殊thù 無vô 護hộ 命mạng 之chi 心tâm 。 又hựu 何hà 逃đào 殺sát 生sanh 罪tội 耶da 。 衛vệ 生sanh 禁cấm 殺sát 錄lục 云vân 。 薛tiết 暠# 性tánh 慈từ 戒giới 殺sát 。 即tức 微vi 蝨sắt 亦diệc 不bất 害hại 之chi 。 一nhất 夕tịch 夢mộng 被bị 上thượng 虱sắt 甚thậm 多đa 。 漸tiệm 變biến 寸thốn 許hứa 。 虱sắt 謂vị 暠# 曰viết 。 受thọ 君quân 之chi 貺# 非phi 一nhất 日nhật 。 今kim 君quân 有hữu 難nạn/nan 。 正chánh 吾ngô 儕# 救cứu 命mạng 之chi 秋thu 。 遂toại 列liệt 成thành 行hành 。 被bị 上thượng 有hữu 絲ti 。 血huyết 痕ngân 。 橫hoạnh/hoành 廣quảng 尺xích 許hứa 。 乃nãi 死tử 虱sắt 也dã 。 暠# 惜tích 久cửu 之chi 。 不bất 知tri 其kỳ 故cố 。 葢# 是thị 夜dạ 有hữu 刺thứ 客khách 來lai 害hại 暠# 。 其kỳ 人nhân 有hữu 利lợi 劍kiếm 。 見kiến 血huyết 立lập 死tử 。 是thị 夜dạ 其kỳ 人nhân 劍kiếm 下hạ 見kiến 血huyết 。 以dĩ 為vi 死tử 。 報báo 其kỳ 主chủ 歡hoan 甚thậm 。 明minh 日nhật 瞰# 之chi 無vô 恙dạng 。 訪phỏng 得đắc 虱sắt 事sự 。 始thỉ 知tri 其kỳ 夢mộng 。 此thử 護hộ 生sanh 之chi 騐# 也dã 。 乃nãi 至chí 者giả 。 是thị 舉cử 前tiền 繼kế 後hậu 。 以dĩ 括quát 其kỳ 中trung 之chi 義nghĩa 。 謂vị 前tiền 明minh 殺sát 害hại 麤thô 相tương/tướng 。 後hậu 明minh 護hộ 生sanh 細tế 行hành 。 其kỳ 中trung 麤thô 細tế 非phi 一nhất 。 可khả 以dĩ 意ý 會hội 。 難nan 以dĩ 枚mai 舉cử 故cố 。 濾lự 水thủy 者giả 。 是thị 持trì 戒giới 之chi 要yếu 務vụ 。 謂vị 水thủy 有hữu 微vi 細tế 蟲trùng 。 故cố 須tu 濾lự 也dã 。 正Chánh 法Pháp 念niệm 經Kinh 云vân 。 經kinh 宿túc 之chi 水thủy 。 若nhược 不bất 細tế 觀quán 。 恐khủng 生sanh 細tế 蟲trùng 。 若nhược 不bất 漉lộc 濾lự 。 不bất 飲ẩm 不bất 用dụng 。 是thị 名danh 細tế 持trì 不bất 殺sát 戒giới 也dã 。 又hựu 儀nghi 則tắc 經Kinh 云vân 。 乃nãi 至chí 草thảo 木mộc 上thượng 。 塗đồ 壇đàn 牛ngưu 糞phẩn 中trung 。 如như 是thị 受thọ 用dụng 時thời 。 救cứu 護hộ 於ư 含hàm 識thức 。 或hoặc 被bị 牀sàng 座tòa 內nội 。 田điền 地địa 糞phẩn 土thổ 中trung 。 一nhất 一nhất 仔tử 細tế 觀quán 。 是thị 名danh 出xuất 家gia 行hành 。 覆phú 燈đăng 者giả 。 用dụng 紗# 羅la 絹quyên 紙chỉ 等đẳng 覆phú 燈đăng 。 以dĩ 護hộ 諸chư 蟲trùng 蛾nga 故cố 。 畜súc 。 謂vị 畜súc 養dưỡng 。 猫miêu 。 是thị 捕bộ 鼠thử 之chi 獸thú 。 亦diệc 名danh 地địa 行hành 羅la 剎sát 。 字tự 訓huấn 。 田điền 鼠thử 傷thương 苗miêu 。 猫miêu 能năng 食thực 鼠thử 。 故cố 字tự 從tùng 苗miêu 。 狸li 。 是thị 狐hồ 狸li 。 擒cầm 物vật 之chi 獸thú 。 皆giai 是thị 傷thương 生sanh 之chi 物vật 。 故cố 不bất 得đắc 畜súc 也dã 。 古cổ 云vân 。 為vi 鼠thử 常thường 留lưu 飯phạn 。 憐lân 蛾nga 不bất 點điểm 燈đăng 。 自tự 從tùng 青thanh 草thảo 出xuất 。 便tiện 不bất 下hạ 堦# 行hành 。 護hộ 生sanh 之chi 念niệm 至chí 切thiết 矣hĩ 。 慈từ 悲bi 之chi 道đạo 。 乃nãi 菩Bồ 薩Tát 利lợi 生sanh 之chi 大Đại 道Đạo 也dã 。 以dĩ 慈từ 能năng 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 煖noãn 以dĩ 綿miên 絮# 。 養dưỡng 以dĩ 膩nị 物vật 也dã 。 以dĩ 悲bi 能năng 拔bạt 苦khổ 故cố 。 濾lự 水thủy 覆phú 燈đăng 。 不bất 畜súc 猫miêu 狸li 也dã 。

二nhị 舉cử 況huống

微vi 類loại 尚thượng 然nhiên 。 大đại 者giả 可khả 知tri 矣hĩ 。 今kim 人nhân 不bất 能năng 如như 是thị 行hành 慈từ 。 復phục 加gia 傷thương 害hại 可khả 乎hồ 。

釋thích 。 微vi 類loại 尚thượng 然nhiên 者giả 。 乃nãi 結kết 上thượng 文văn 而nhi 比tỉ 況huống 也dã 。 謂vị 如như 上thượng 最tối 小tiểu 蟲trùng 類loại 。 尚thượng 能năng 如như 是thị 愛ái 護hộ 。 則tắc 大đại 形hình 眾chúng 生sanh 。 自tự 然nhiên 不bất 殺sát 也dã 。 今kim 人nhân 等đẳng 者giả 。 乃nãi 傷thương 感cảm 之chi 辭từ 也dã 。 謂vị 既ký 不bất 能năng 行hành 如như 上thượng 護hộ 生sanh 之chi 事sự 。 已dĩ 違vi 沙Sa 彌Di 之chi 制chế 。 豈khởi 可khả 復phục 加gia 傷thương 害hại 耶da 。 可khả 乎hồ 者giả 。 是thị 及cập 徵trưng 之chi 語ngữ 。 謂vị 深thâm 戒giới 不bất 得đắc 更cánh 作tác 也dã 。

三tam 行hành 慈từ

故cố 經Kinh 云vân 。 施thí 恩ân 濟tế 乏phạp 。 使sử 其kỳ 得đắc 安an 。 若nhược 見kiến 殺sát 者giả 。 當đương 起khởi 慈từ 心tâm 。

釋thích 。 此thử 十thập 戒giới 解giải 文văn 中trung 。 凡phàm 有hữu 經Kinh 云vân 。 皆giai 出xuất 沙Sa 彌Di 戒giới 經kinh 。 後hậu 不bất 繁phồn 釋thích 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 殺sát 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 贖thục 其kỳ 命mạng 。 謂vị 之chi 施thí 恩ân 。 見kiến 貧bần 乏phạp 者giả 。 以dĩ 財tài 法pháp 惠huệ 施thí 。 謂vị 之chi 濟tế 乏phạp 。 良lương 由do 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 財tài 法pháp 二nhị 種chủng 。 多đa 所sở 饉cận 乏phạp 故cố 。 若nhược 見kiến 眾chúng 生sanh 。 為vi 衣y 食thực 所sở 逼bức 。 不bất 能năng 稱xưng 意ý 者giả 。 當đương 隨tùy 力lực 給cấp 與dữ 。 而nhi 利lợi 濟tế 之chi 。 若nhược 見kiến 眾chúng 生sanh 。 無vô 法pháp 自tự 資tư 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 當đương 隨tùy 力lực 為vi 說thuyết 。 而nhi 救cứu 度độ 之chi 。 然nhiên 財tài 施thí 以dĩ 安an 其kỳ 身thân 。 法Pháp 施thí 以dĩ 安an 其kỳ 心tâm 。 身thân 心tâm 無vô 乏phạp 。 故cố 曰viết 使sử 其kỳ 得đắc 安an 也dã 。 見kiến 殺sát 起khởi 慈từ 者giả 。 惻trắc 隱ẩn 之chi 心tâm 也dã 。 若nhược 有hữu 力lực 。 當đương 盡tận 心tâm 救cứu 度độ 。 解giải 其kỳ 苦khổ 難nạn 。 若nhược 無vô 力lực 。 當đương 默mặc 念niệm 寶Bảo 勝Thắng 如Như 來Lai 。 或hoặc 持trì 往vãng 生sanh 神thần 咒chú 回hồi 向hướng 。 令linh 彼bỉ 聞văn 法Pháp 超siêu 昇thăng 。 永vĩnh 離ly 苦khổ 趣thú 。 願nguyện 當đương 來lai 世thế 。 不bất 見kiến 如như 是thị 苦khổ 惱não 眾chúng 生sanh 。 故cố 曰viết 當đương 起khởi 慈từ 心tâm 也dã 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 噫# 。 傷thương 痛thống 聲thanh 。 歟# 。 語ngữ 盡tận 之chi 辭từ 。 亦diệc 即tức 歎thán 辭từ 。 謂vị 殺sát 生sanh 之chi 罪tội 。 苦khổ 報báo 無vô 量lượng 。 窮cùng 劫kiếp 受thọ 殃ương 。 誠thành 可khả 愍mẫn 傷thương 。 不bất 可khả 不bất 為vi 切thiết 戒giới 也dã 。 如như 輪luân 轉chuyển 五ngũ 道đạo 經Kinh 云vân 。 為vi 人nhân 喜hỷ 殺sát 者giả 。 後hậu 生sanh 作tác 水thủy 土thổ/độ 蜉# 蝣# 之chi 蟲trùng 。 朝triêu 生sanh 暮mộ 死tử 。 賢hiền 愚ngu 經Kinh 云vân 。 戲hí 笑tiếu 殺sát 他tha 命mạng 。 悲bi 號hào 入nhập 地địa 獄ngục 。 臭xú 穢uế 與dữ 烊dương 銅đồng 。 灌quán 注chú 連liên 相tương 續tục 。 奔bôn 刀đao 赴phó 火hỏa 燄diệm 。 劈phách 裂liệt 碎toái 楚sở 毒độc 。 億ức 載tái 苦khổ 萬vạn 端đoan 。 傷thương 心tâm 不bất 可khả 錄lục 。 習tập 報báo 經Kinh 云vân 。 殺sát 生sanh 入nhập 四tứ 趣thú 。 受thọ 苦khổ 三tam 塗đồ 畢tất 。 得đắc 生sanh 人nhân 道đạo 中trung 。 短đoản 命mạng 多đa 憂ưu 疾tật 。 疫dịch 病bệnh 嬰anh 難nạn/nan 苦khổ 。 壽thọ 短đoản 長trường/trưởng 沉trầm 沒một 。 若nhược 有hữu 智trí 黠hiệt 人nhân 。 殺sát 心tâm 寧ninh 放phóng 逸dật 。 八bát 師sư 經Kinh 云vân 。 殺sát 者giả 心tâm 不bất 仁nhân 。 強cường 弱nhược 相tương 傷thương 殘tàn 。 殺sát 生sanh 當đương 過quá 去khứ 。 結kết 積tích 累lũy 劫kiếp 怨oán 。 受thọ 辜cô 短đoản 命mạng 死tử 。 驚kinh 怛đát 遭tao 暴bạo 惡ác 。 我ngã 用dụng 畏úy 是thị 故cố 。 慈từ 心tâm 伏phục 魔ma 宮cung 。 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 汝nhữ 修tu 三tam 昧muội 。 本bổn 出xuất 塵trần 勞lao 。 殺sát 心tâm 不bất 除trừ 。 塵trần 不bất 可khả 出xuất 。 縱tung 有hữu 多đa 智trí 。 禪thiền 定định 現hiện 前tiền 。 如như 不bất 斷đoạn 殺sát 。 必tất 落lạc 神thần 道đạo 。 維duy 摩ma 云vân 。 人nhân 生sanh 長trưởng 壽thọ 。 得đắc 不bất 殺sát 報báo 。

第đệ 二nhị 盜đạo 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 標tiêu 名danh

二nhị 曰viết 不bất 盜đạo 。

釋thích 。 物vật 各các 有hữu 主chủ 。 不bất 與dữ 而nhi 取thủ 。 名danh 之chi 為vi 盜đạo 。 盜đạo 之chi 為vi 咎cữu 。 其kỳ 害hại 匪phỉ 輕khinh 。 良lương 以dĩ 稟bẩm 形hình 六lục 趣thú 。 莫mạc 非phi 貪tham 欲dục 為vi 源nguyên 。 受thọ 質chất 三tam 儀nghi 。 並tịnh 是thị 戀luyến 財tài 為vi 本bổn 。 臨lâm 財tài 苟cẩu 得đắc 。 非phi 謂vị 哲triết 人nhân 。 見kiến 利lợi 忘vong 義nghĩa 。 豈khởi 成thành 君quân 子tử 。 蘇tô 子tử 云vân 。 苟cẩu 非phi 吾ngô 之chi 所sở 有hữu 。 雖tuy 一nhất 毫hào 而nhi 莫mạc 取thủ 。 所sở 以dĩ 憍kiêu 梵Phạm 損tổn 粟túc 。 必tất 受thọ 牛ngưu 身thân 。 比Bỉ 丘Khâu 嗅khứu 香hương 。 池trì 神thần 呵ha 責trách 。 罪tội 招chiêu 有hữu 自tự 。 因nhân 果quả 無vô 差sai 。 是thị 以dĩ 嚴nghiêm 遮già 。 勿vật 令linh 有hữu 犯phạm 。 恐khủng 一nhất 墮đọa 落lạc 。 則tắc 求cầu 出xuất 無vô 期kỳ 。 故cố 大đại 師sư 於ư 十thập 戒giới 解giải 中trung 。 皆giai 具cụ 息tức 惡ác 行hành 慈từ 之chi 意ý 也dã 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 四tứ )# 初sơ 明minh 境cảnh 。

解giải 曰viết 。 金kim 銀ngân 重trọng/trùng 物vật 。 以dĩ 至chí 一nhất 鍼châm 一nhất 草thảo 。

釋thích 。 梵Phạn 語ngữ 蘇tô 伐phạt 羅la 。 此thử 云vân 金kim 。 梵Phạn 語ngữ 阿a 路lộ 巴ba 。 此thử 云vân 銀ngân 。 重trọng/trùng 物vật 者giả 。 謂vị 物vật 件# 雖tuy 多đa 。 四tứ 法pháp 攝nhiếp 盡tận 。 一nhất 。 體thể 重trọng/trùng 價giá 重trọng/trùng 。 謂vị 金kim 銀ngân 七thất 寶bảo 等đẳng 。 二nhị 。 體thể 輕khinh 價giá 重trọng/trùng 。 謂vị 紬# 綾lăng 縀# 帛bạch 等đẳng 。 三tam 。 體thể 重trọng/trùng 價giá 輕khinh 。 謂vị 木mộc 石thạch 等đẳng 。 四tứ 。 體thể 輕khinh 價giá 輕khinh 。 謂vị 草thảo 葉diệp 等đẳng 。 今kim 以dĩ 貴quý 價giá 在tại 前tiền 。 故cố 曰viết 重trọng/trùng 物vật 。 以dĩ 至chí 者giả 。 是thị 舉cử 前tiền 後hậu 之chi 重trọng/trùng 輕khinh 。 以dĩ 達đạt 其kỳ 中trung 也dã 。 一nhất 鍼châm 者giả 。 言ngôn 其kỳ 最tối 微vi 。 一nhất 草thảo 者giả 。 言ngôn 其kỳ 最tối 輕khinh 也dã 。 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 凡phàm 有hữu 盜đạo 境cảnh 。 一nhất 切thiết 俱câu 制chế 。 境cảnh 有hữu 三tam 品phẩm 。 佛Phật 。 法pháp 。 現hiện 前tiền 僧Tăng 。 四tứ 方phương 僧Tăng 。 父phụ 母mẫu 。 師sư 長trưởng 物vật 。 名danh 上thượng 。 人nhân 天thiên 物vật 。 名danh 中trung 。 鬼quỷ 神thần 。 畜súc 生sanh 物vật 。 名danh 下hạ 。 若nhược 有hữu 犯phạm 者giả 。 隨tùy 事sự 所sở 定định 。

二nhị 顯hiển 戒giới

不bất 得đắc 。 不bất 與dữ 而nhi 取thủ 。

釋thích 。 不bất 得đắc 者giả 。 禁cấm 止chỉ 之chi 語ngữ 。 不bất 與dữ 取thủ 者giả 。 謂vị 前tiền 人nhân 不bất 與dữ 。 而nhi 取thủ 奪đoạt 之chi 也dã 。 正chánh 是thị 業nghiệp 主chủ 。 故cố 律luật 云vân 。 若nhược 物vật 屬thuộc 他tha 。 他tha 所sở 守thủ 護hộ 。 前tiền 人nhân 不bất 與dữ 。 舉cử 離ly 本bổn 處xứ 。 即tức 成thành 盜đạo 罪tội 。 華hoa 嚴nghiêm 云vân 。 若nhược 物vật 屬thuộc 他tha 。 起khởi 他tha 物vật 想tưởng 。 終chung 不bất 於ư 此thử 。 而nhi 生sanh 盜đạo 心tâm 。 乃nãi 至chí 草thảo 葉diệp 。 不bất 與dữ 不bất 取thủ 。 何hà 況huống 其kỳ 餘dư 。 資tư 生sanh 之chi 具cụ 。 故cố 知tri 經kinh 律luật 。 皆giai 禁cấm 止chỉ 也dã 。

三tam 有hữu 主chủ

若nhược 常thường 住trụ 物vật 。 若nhược 信tín 施thí 物vật 。 若nhược 僧Tăng 眾chúng 物vật 。 若nhược 官quan 物vật 。 民dân 物vật 。 一nhất 切thiết 物vật 。

釋thích 。 常thường 住trụ 物vật 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 招chiêu 闘# 提đề 奢xa 。 唐đường 言ngôn 四tứ 方phương 僧Tăng 物vật 。 律luật 云vân 。 常thường 住trụ 物vật 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 者giả 。 常thường 住trụ 常thường 住trụ 。 謂vị 眾chúng 僧Tăng 厨trù 。 庫khố 。 寺tự 舍xá 。 眾chúng 具cụ 。 花hoa 果quả 。 樹thụ 林lâm 。 田điền 園viên 。 僕bộc 畜súc 等đẳng 。 體thể 局cục 當đương 處xứ 。 不bất 通thông 餘dư 界giới 。 但đãn 得đắc 受thọ 用dụng 。 不bất 得đắc 分phần/phân 賣mại 故cố 。 二nhị 者giả 。 十thập 方phương 常thường 住trụ 。 如như 僧Tăng 家gia 供cung 僧Tăng 常thường 食thực 。 一nhất 鳴minh 楗# 椎chùy 。 體thể 通thông 十thập 方phương 。 四tứ 方phương 。 但đãn 局cục 凡phàm 僧Tăng 。 十thập 方phương 通thông 於ư 賢hiền 聖thánh 。 今kim 世thế 凡phàm 多đa 聖thánh 少thiểu 。 故cố 但đãn 言ngôn 四tứ 方phương 。 惟duy 局cục 本bổn 處xứ 。 不bất 出xuất 外ngoại 也dã 。 三tam 者giả 現hiện 前tiền 常thường 住trụ 。 謂vị 僧Tăng 得đắc 施thí 物vật 。 唯duy 施thí 此thử 處xứ 現hiện 前tiền 僧Tăng 得đắc 故cố 。 四tứ 者giả 。 十thập 方phương 現hiện 前tiền 常thường 住trụ 。 如như 亡vong 五ngũ 眾chúng 。 輕khinh 物vật 。 現hiện 前tiền 羯yết 磨ma 得đắc 分phần/phân 。 如như 未vị 作tác 羯yết 磨ma 。 若nhược 有hữu 盜đạo 者giả 。 從tùng 十thập 方phương 僧Tăng 得đắc 罪tội 。 若nhược 已dĩ 作tác 羯yết 磨ma 。 從tùng 現hiện 前tiền 僧Tăng 得đắc 罪tội 。 上thượng 二nhị 種chủng 。 名danh 四tứ 方phương 僧Tăng 物vật 。 若nhược 有hữu 侵xâm 損tổn 。 即tức 名danh 犯phạm 盜đạo 。 以dĩ 僧Tăng 家gia 一nhất 粒lạp 一nhất 絲ti 。 皆giai 是thị 檀đàn 越việt 以dĩ 清thanh 淨tịnh 心tâm 施thí 來lai 。 今kim 以dĩ 不bất 清thanh 淨tịnh 心tâm 盜đạo 取thủ 。 其kỳ 罪tội 極cực 重trọng 。 莊trang 椿xuân 錄lục 云vân 。 盜đạo 常thường 住trụ 一nhất 文văn 錢tiền 。 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 長trường/trưởng 利lợi 三tam 分phần/phân 七thất 釐li 。 第đệ 二nhị 夜dạ 利lợi 上thượng 長trường/trưởng 利lợi 。 來lai 世thế 牛ngưu 馬mã 償thường 還hoàn 。 若nhược 一nhất 文văn 入nhập 常thường 住trụ 。 一nhất 日nhật 一nhất 夜dạ 。 長trường/trưởng 福phước 倍bội 上thượng 。 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 經Kinh 云vân 。 盜đạo 常thường 住trụ 物vật 者giả 。 過quá 殺sát 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 父phụ 母mẫu 之chi 罪tội 。 十thập 輪luân 經Kinh 云vân 。 盜đạo 三Tam 寶Bảo 物vật 者giả 。 其kỳ 罪tội 甚thậm 重trọng 。 千thiên 佛Phật 出xuất 世thế 。 不bất 通thông 懺sám 悔hối 。 若nhược 將tương 非phi 理lý 用dụng 度độ 。 私tư 給cấp 俗tục 家gia 。 其kỳ 罪tội 甚thậm 重trọng 。 地địa 藏tạng 經Kinh 云vân 。 若nhược 偷thâu 竊thiết 常Thường 住Trụ 。 財tài 物vật 米mễ 穀cốc 。 飲ẩm 食thực 衣y 服phục 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 不bất 與dữ 而nhi 取thủ 者giả 。 當đương 墮đọa 無Vô 間Gián 地Địa 獄Ngục 。 道đạo 世thế 法Pháp 師sư 云vân 。 若nhược 將tương 常Thường 住Trụ 財tài 物vật 。 與dữ 白bạch 衣y 受thọ 用dụng 者giả 。 龍long 天thiên 瞋sân 責trách 。 罪tội 及cập 主chủ 事sự 。 常thường 住trụ 司ty 執chấp 錢tiền 穀cốc 。 無vô 非phi 佛Phật 物vật 。 法pháp 物vật 。 僧Tăng 物vật 。 於ư 己kỷ 何hà 有hữu 。 若nhược 此thử 中trung 沾triêm 染nhiễm 毫hào 釐li 。 即tức 是thị 鑊hoạch 湯thang 爐lô 炭thán 。 若nhược 此thử 中trung 涇kính 渭# 分phân 明minh 。 即tức 是thị 青thanh 蓮liên 華hoa 藏tạng 。 鐵thiết 山sơn 瓊# 云vân 。 凡phàm 常thường 住trụ 一nhất 茶trà 一nhất 米mễ 。 一nhất 分phần/phân 一nhất 釐li 。 皆giai 是thị 施thí 主chủ 為vi 求cầu 福phước 德đức 。 故cố 行hành 布bố 施thí 。 宜nghi 供cung 三Tam 寶Bảo 。 何hà 得đắc 私tư 用dụng 。 罪tội 福phước 因nhân 果quả 。 瞭# 然nhiên 指chỉ 掌chưởng 。 慈từ 受thọ 深thâm 禪thiền 師sư 云vân 。 常thường 住trụ 分phần/phân 文văn 不bất 可khả 偷thâu 。 日nhật 增tăng 萬vạn 倍bội 恐khủng 難nạn 酬thù 。 猪trư 頭đầu 驢lư 脚cước 明minh 明minh 現hiện 。 佛Phật 地địa 今kim 生sanh 掃tảo 未vị 休hưu 。 以dĩ 此thử 觀quán 之chi 。 常thường 住trụ 之chi 物vật 。 不bất 可khả 絲ti 毫hào 有hữu 犯phạm 。 是thị 以dĩ 先tiên 聖thánh 後hậu 聖thánh 。 苦khổ 口khẩu 叮# 嚀# 也dã 。 信tín 施thí 物vật 者giả 。 謂vị 施thí 主chủ 信tín 心tâm 持trì 物vật 至chí 寺tự 布bố 施thí 。 而nhi 未vị 曾tằng 分phần/phân 與dữ 僧Tăng 者giả 。 是thị 僧Tăng 眾chúng 物vật 者giả 。 現hiện 前tiền 大đại 眾chúng 。 受thọ 用dụng 之chi 物vật 。 若nhược 於ư 四tứ 事sự 中trung 。 或hoặc 竊thiết 其kỳ 一nhất 。 是thị 名danh 盜đạo 現hiện 前tiền 僧Tăng 物vật 。 亦diệc 不bất 得đắc 私tư 用dụng 。 縱túng/tung 有hữu 挪na 移di 借tá 用dụng 。 以dĩ 長trường/trưởng 就tựu 短đoản 。 必tất 須tu 白bạch 眾chúng 方phương 動động 。 後hậu 來lai 仍nhưng 舊cựu 補bổ 償thường 。 不bất 名danh 犯phạm 盜đạo 。 方Phương 等Đẳng 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 五ngũ 逆nghịch 十thập 惡ác 。 我ngã 所sở 能năng 救cứu 。 盜đạo 眾chúng 僧Tăng 物vật 。 我ngã 不bất 能năng 救cứu 也dã 。 官quan 物vật 者giả 。 即tức 九cửu 品phẩm 宦# 職chức 之chi 物vật 也dã 。 普phổ 天thiên 之chi 下hạ 。 莫mạc 非phi 王vương 土thổ/độ 。 縱túng/tung 使sử 地địa 下hạ 伏phục 藏tạng 。 以dĩ 至chí 空không 地địa 遺di 物vật 。 既ký 在tại 王vương 地địa 。 皆giai 名danh 官quan 物vật 也dã 。 民dân 物vật 者giả 。 即tức 工công 商thương 農nông 庶thứ 百bá 姓tánh 之chi 物vật 也dã 。 一nhất 。 是thị 普phổ 及cập 之chi 言ngôn 。 切thiết 。 乃nãi 盡tận 物vật 之chi 語ngữ 。 統thống 論luận 世thế 間gian 。 大đại 小tiểu 輕khinh 重trọng 。 及cập 鬼quỷ 神thần 禽cầm 獸thú 等đẳng 物vật 也dã 。

四Tứ 明Minh 法Pháp

或hoặc 奪đoạt 取thủ 。 或hoặc 竊thiết 取thủ 。 或hoặc 詐trá 取thủ 。 乃nãi 至chí 偷thâu 稅thuế 冐mạo 渡độ 等đẳng 。 皆giai 為vi 偷thâu 盜đạo 。

釋thích 。 奪đoạt 取thủ 者giả 。 恃thị 力lực 強cường/cưỡng 暴bạo 而nhi 取thủ 也dã 。 竊thiết 取thủ 者giả 。 伺tứ 人nhân 不bất 見kiến 而nhi 偷thâu 取thủ 也dã 。 詐trá 取thủ 者giả 。 亦diệc 名danh 偽ngụy 取thủ 。 或hoặc 詭quỷ 譎# 拐# 騙phiến 。 或hoặc 假giả 借tá 不bất 還hoàn 。 或hoặc 倚ỷ 勢thế 冐mạo 支chi 等đẳng 。 乃nãi 至chí 者giả 。 謂vị 從tùng 前tiền 至chí 後hậu 。 以dĩ 明minh 其kỳ 中trung 。 所sở 謂vị 圭# 合hợp 銖thù 兩lưỡng 。 種chủng 種chủng 欺khi 瞞man 。 移di 標tiêu 古cổ 界giới 。 私tư 匿nặc 寄ký 物vật 。 過quá 分phần/phân 食thực 用dụng 常thường 住trụ 等đẳng 。 偷thâu 稅thuế 者giả 。 賦phú 稅thuế 。 乃nãi 國quốc 家gia 大đại 典điển 。 若nhược 有hữu 物vật 。 必tất 須tu 向hướng 彼bỉ 化hóa 免miễn 。 不bất 得đắc 藏tàng 匿nặc 而nhi 過quá 。 亦diệc 不bất 得đắc 為vi 他tha 人nhân 藏tàng 匿nặc 稅thuế 物vật 。 冐mạo 渡độ 者giả 。 假giả 稱xưng 也dã 。 謂vị 假giả 稱xưng 他tha 名danh 。 而nhi 過quá 關quan 津tân 也dã 。 等đẳng 者giả 。 未vị 盡tận 之chi 辭từ 。 謂vị 事sự 雖tuy 未vị 盡tận 。 則tắc 餘dư 法pháp 可khả 知tri 也dã 。 皆giai 為vi 偷thâu 盜đạo 者giả 。 總tổng 結kết 如như 上thượng 之chi 法pháp 也dã 。 餘dư 如như 大đại 律luật 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 果quả 報báo

經kinh 載tái 。 一nhất 沙Sa 彌Di 。 盜đạo 常thường 住trụ 果quả 七thất 枚mai 。 一nhất 沙Sa 彌Di 。 盜đạo 眾chúng 僧Tăng 餅bính 數số 番phiên 。 一nhất 沙Sa 彌Di 。 盜đạo 眾chúng 僧Tăng 石thạch 蜜mật 少thiểu 分phần 。 俱câu 墮đọa 地địa 獄ngục 。

釋thích 。 經kinh 載tái 者giả 。 此thử 引dẫn 經kinh 文văn 作tác 證chứng 。 以dĩ 戒giới 沙Sa 彌Di 不bất 得đắc 偷thâu 盜đạo 。 致trí 招chiêu 長trường 夜dạ 大đại 苦khổ 也dã 。 盜đạo 果quả 者giả 。 大đại 報báo 恩ân 經Kinh 云vân 。 見kiến 一nhất 眾chúng 生sanh 。 有hữu 熱nhiệt 鐵thiết 丸hoàn 。 從tùng 身thân 上thượng 入nhập 。 從tùng 身thân 下hạ 出xuất 。 乘thừa 虗hư 而nhi 行hành 。 痛thống 苦khổ 難nan 忍nhẫn 。 目Mục 連Liên 問vấn 佛Phật 。 何hà 罪tội 所sở 致trí 。

佛Phật 言ngôn 。

彼bỉ 於ư 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 時thời 。 作tác 沙Sa 彌Di 。 守thủ 眾chúng 僧Tăng 果quả 園viên 。 盜đạo 取thủ 七thất 枚mai 奉phụng 師sư 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 故cố 獲hoạch 斯tư 罪tội 。 盜đạo 餅bính 者giả 。 雜tạp 寶bảo 藏tạng 經Kinh 云vân 。 見kiến 一nhất 眾chúng 生sanh 。 有hữu 二nhị 熱nhiệt 鐵thiết 輪luân 。 在tại 兩lưỡng 腋dịch 下hạ 。 舉cử 身thân 焦tiêu 爛lạn 。 痛thống 苦khổ 難nan 忍nhẫn 。 目Mục 連Liên 問vấn 佛Phật 。 何hà 罪tội 所sở 致trí 。

佛Phật 言ngôn 。

彼bỉ 於ư 前tiền 世thế 。 為vi 沙Sa 彌Di 時thời 。 與dữ 眾chúng 作tác 餅bính 。 盜đạo 取thủ 二nhị 番phiên 。 挾hiệp 兩lưỡng 腋dịch 下hạ 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 故cố 獲hoạch 斯tư 罪tội 。 盜đạo 石thạch 蜜mật 者giả 。 石thạch 蜜mật 亦diệc 名danh 糖đường 精tinh 。 廣quảng 志chí 。 甘cam 蔗giá 其kỳ 餳# 。 形hình 如như 冰băng 糖đường 。 堅kiên 硬ngạnh 如như 石thạch 。 唐đường 書thư 云vân 。 番phiên 胡hồ 國quốc 。 出xuất 石thạch 蜜mật 。 中trung 國quốc 貴quý 之chi 。 漢hán 武võ 帝đế 內nội 傳truyền 。 西tây 王vương 母mẫu 謂vị 帝đế 曰viết 。 太thái 上thượng 之chi 藥dược 。 有hữu 中trung 華hoa 紫tử 蜜mật 。 雲vân 山sơn 朱chu 蜜mật 。 天Thiên 竺Trúc 國quốc 石thạch 蜜mật 。 仙tiên 經Kinh 云vân 。 蜜mật 為vi 口khẩu 芝chi 。 本bổn 草thảo 云vân 。 崖nhai 蜜mật 食thực 之chi 不bất 飢cơ 。 明minh 目mục 延diên 年niên 。 律luật 中trung 過quá 午ngọ 不bất 食thực 。 開khai 石thạch 蜜mật 者giả 。 以dĩ 其kỳ 煎tiễn 湯thang 無vô 形hình 。 為vi 藥dược 石thạch 故cố 。 阿a 含hàm 經Kinh 云vân 。 見kiến 一nhất 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 舌thiệt 長trường/trưởng 廣quảng 。 有hữu 熾sí 然nhiên 利lợi 斧phủ 。 以dĩ 斫chước 其kỳ 舌thiệt 。 乘thừa 空không 而nhi 行hành 。 啼đề 哭khốc 號hào 呼hô 。 苦khổ 痛thống 難nan 忍nhẫn 。 目Mục 連Liên 問vấn 佛Phật 。 何hà 罪tội 所sở 致trí 。

佛Phật 言ngôn 。

彼bỉ 於ư 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 時thời 。 作tác 沙Sa 彌Di 。 以dĩ 斧phủ 斫chước 石thạch 蜜mật 供cung 僧Tăng 。 霑triêm 斧phủ 刃nhận 蜜mật 。 盜đạo 取thủ 食thực 之chi 。 少thiểu 分phần 者giả 。 不bất 多đa 也dã 。 緣duyên 斯tư 罪tội 故cố 。 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 受thọ 此thử 餘dư 報báo 。 俱câu 墮đọa 地địa 獄ngục 者giả 。 總tổng 舉cử 三tam 法pháp 以dĩ 戒giới 之chi 也dã 。 地địa 者giả 。 底để 也dã 。 萬vạn 物vật 之chi 中trung 。 地địa 最tối 在tại 下hạ 故cố 。 獄ngục 者giả 局cục 也dã 。 謂vị 拘câu 局cục 罪tội 人nhân 。 不bất 得đắc 安an 樂lạc 故cố 。 已dĩ 上thượng 三tam 事sự 。 雖tuy 不bất 同đồng 時thời 。 然nhiên 盜đạo 因nhân 則tắc 一nhất 。 故cố 皆giai 感cảm 地địa 獄ngục 之chi 報báo 。 一nhất 錢tiền 一nhất 草thảo 。 信tín 不bất 誣vu 矣hĩ 。

二nhị 立lập 誓thệ

故cố 經Kinh 云vân 。 寧ninh 就tựu 斷đoạn 手thủ 。 不bất 取thủ 非phi 財tài 。

釋thích 。 寧ninh 就tựu 斷đoạn 手thủ 。 不bất 取thủ 非phi 財tài 者giả 。 深thâm 畏úy 地địa 獄ngục 之chi 苦khổ 痛thống 。 甚thậm 於ư 斷đoạn 手thủ 也dã 。 說thuyết 之chi 寒hàn 心tâm 。 故cố 如Như 來Lai 激kích 切thiết 勸khuyến 誡giới 。 而nhi 立lập 誓thệ 言ngôn 。 決quyết 意ý 不bất 取thủ 也dã 。 葢# 人nhân 有hữu 手thủ 足túc 。 方phương 稱xưng 全toàn 品phẩm 。 僧Tăng 有hữu 戒giới 德đức 。 堪kham 為vi 良lương 祐hựu 。 非phi 財tài 者giả 。 非phi 義nghĩa 之chi 財tài 也dã 。 古cổ 人nhân 云vân 。 人nhân 非phi 善thiện 不bất 交giao 。 物vật 非phi 義nghĩa 不bất 取thủ 。 世thế 律luật 取thủ 非phi 義nghĩa 之chi 財tài 。 受thọ 非phi 常thường 之chi 禍họa 。 藏tạng 經kinh 。 食thực 無vô 與dữ 之chi 物vật 。 故cố 感cảm 無vô 間gian 之chi 殃ương 也dã 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 汝nhữ 修tu 三tam 昧muội 。 本bổn 出xuất 塵trần 勞lao 。 偷thâu 心tâm 不bất 除trừ 。 塵trần 不bất 可khả 出xuất 。 縱tung 有hữu 多đa 智trí 。 禪thiền 定định 現hiện 前tiền 。 如như 不bất 斷đoạn 偷thâu 。 必tất 落lạc 邪tà 道đạo 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 水thủy 灌quán 漏lậu 巵chi 。 欲dục 求cầu 其kỳ 滿mãn 。 縱túng 經kinh 塵trần 劫kiếp 。 終chung 無vô 平bình 復phục 。 寶bảo 梁lương 經Kinh 云vân 。 寧ninh 自tự 啖đạm 身thân 肉nhục 。 不bất 得đắc 盜đạo 三Tam 寶Bảo 財tài 物vật 。 洞đỗng 山sơn 价# 禪thiền 師sư 云vân 。 常thường 住trụ 須tu 憑bằng 戒giới 力lực 扶phù 。 莫mạc 將tương 妄vọng 用dụng 恣tứ 貪tham 圖đồ 。 掌chưởng 他tha 三Tam 寶Bảo 門môn 中trung 物vật 。 惜tích 似tự 雙song 親thân 兩lưỡng 眼nhãn 珠châu 。 暗ám 裏lý 縱túng/tung 能năng 機cơ 巧xảo 算toán 。 冥minh 中trung 自tự 有hữu 鬼quỷ 神thần 誅tru 。 絲ti 毫hào 若nhược 也dã 無vô 私tư 取thủ 。 免miễn 至chí 來lai 生sanh 作tác 馬mã 驢lư 。 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

若nhược 人nhân 偷thâu 盜đạo 他tha 物vật 。 為vi 主chủ 所sở 執chấp 。 送tống 官quan 究cứu 治trị 。 閉bế 著trước 牢lao 獄ngục 。 或hoặc 以dĩ 杖trượng 捶chúy 。 或hoặc 截tiệt 手thủ 足túc 耳nhĩ 鼻tị 。 及cập 斷đoạn 其kỳ 頭đầu 。 種chủng 種chủng 苦khổ 楚sở 。 命mạng 終chung 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。 猛mãnh 火hỏa 燒thiêu 身thân 。 烊dương 銅đồng 灌quán 口khẩu 。 受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 百bách 千thiên 萬vạn 歲tuế 。 脫thoát 出xuất 無vô 期kỳ 。 地địa 獄ngục 罪tội 畢tất 。 生sanh 畜súc 生sanh 中trung 。 象tượng 馬mã 牛ngưu 羊dương 。 駝đà 驢lư 犬khuyển 等đẳng 。 經kinh 百bách 千thiên 歲tuế 。 以dĩ 償thường 他tha 力lực 。 畜súc 生sanh 罪tội 畢tất 。 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 。 飢cơ 渴khát 苦khổ 惱não 。 不bất 可khả 具cụ 言ngôn 。 經kinh 百bách 千thiên 歲tuế 。 受thọ 如như 是thị 苦khổ 。 罪tội 畢tất 為vi 人nhân 。 得đắc 二nhị 種chủng 報báo 。 一nhất 者giả 。 貧bần 窮cùng 衣y 不bất 葢# 形hình 。 食thực 不bất 充sung 口khẩu 。 二nhị 者giả 。 常thường 為vi 水thủy 火hỏa 。 王vương 臣thần 惡ác 賊tặc 。 之chi 所sở 劫kiếp 奪đoạt 。 不bất 得đắc 安an 樂lạc 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 如như 人nhân 大đại 富phú 。 得đắc 不bất 盜đạo 報báo 。

第đệ 三tam 婬dâm 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 標tiêu 名danh

三tam 曰viết 不bất 婬dâm 。

釋thích 。 婬dâm 者giả 。 不bất 淨tịnh 行hạnh 也dã 。 謂vị 以dĩ 染nhiễm 污ô 心tâm 。 行hành 穢uế 惡ác 行hành 。 故cố 名danh 不bất 淨tịnh 也dã 。 世thế 俗tục 尚thượng 有hữu 男nam 女nữ 授thọ 受thọ 不bất 親thân 之chi 訓huấn 。 出xuất 家gia 離ly 染nhiễm 。 尤vưu 宜nghi 肅túc 慎thận 。 今kim 承thừa 慈từ 旨chỉ 諄# 諄# 。 必tất 須tu 銘minh 刻khắc 于vu 心tâm 。 不bất 可khả 有hữu 違vi 佛Phật 制chế 。 當đương 深thâm 觀quán 愛ái 欲dục 。 猶do 如như 毒độc 蛇xà 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 若nhược 被bị 諸chư 女nữ 色sắc 。 染nhiễm 醉túy 其kỳ 心tâm 。 猶do 如như 嬰anh 兒nhi 。 無vô 見kiến 自tự 性tánh 。 亦diệc 如như 素tố 衣y 。 見kiến 受thọ 染nhiễm 色sắc 。 為vị 欲dục 所sở 溺nịch 。 不bất 能năng 得đắc 出xuất 。 如như 糞phẩn 中trung 蟲trùng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 着trước 糞phẩn 處xứ 。 如như 穢uế 弊tệ 猪trư 。 不bất 淨tịnh 嚴nghiêm 身thân 。 四tứ 十thập 二nhị 章chương 經Kinh 云vân 。 出xuất 家gia 沙Sa 門Môn 。 斷đoạn 欲dục 去khứ 愛ái 。 澄trừng 自tự 心tâm 源nguyên 。 達đạt 佛Phật 深thâm 理lý 。 悟ngộ 無vô 為vi 法Pháp 。 乃nãi 名danh 佛Phật 子tử 。 梵Phạm 網võng 經Kinh 云vân 。 寧ninh 以dĩ 此thử 身thân 。 投đầu 熾sí 然nhiên 猛mãnh 火hỏa 。 大đại 坑khanh 刀đao 山sơn 。 終chung 不bất 毀hủy 犯phạm 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 經kinh 律luật 。 與dữ 一nhất 切thiết 女nữ 人nhân 。 作tác 不bất 淨tịnh 行hạnh 。 八bát 歲tuế 沙Sa 彌Di 開khai 解giải 國quốc 王vương 經Kinh 云vân 。 阿a 育dục 王vương 初sơ 奉phụng 佛Phật 時thời 。 人nhân 民dân 疾tật 疫dịch 。 請thỉnh 僧Tăng 咒chú 願nguyện 。 聖thánh 眾chúng 遣khiển 妙diệu 顏nhan 沙Sa 彌Di 。 年niên 始thỉ 八bát 歲tuế 。 已dĩ 得đắc 神thần 通thông 。 飛phi 入nhập 王vương 宮cung 。 夫phu 人nhân 彩thải 女nữ 見kiến 之chi 。 無vô 不bất 愛ái 敬kính 。 夫phu 人nhân 舉cử 手thủ 。 欲dục 抱bão 妙diệu 顏nhan 。 顏nhan 即tức 卻khước 之chi 。 夫phu 人nhân 曰viết 。 卿khanh 年niên 尚thượng 幼ấu 。 猶do 如như 吾ngô 子tử 。 近cận 之chi 何hà 妨phương 。 顏nhan 曰viết 。 事sự 從tùng 微vi 起khởi 。 猶do 一nhất 粟túc 之chi 火hỏa 。 能năng 燒thiêu 萬vạn 里lý 之chi 野dã 。 一nhất 滴tích 之chi 水thủy 。 能năng 陷hãm 堅kiên 固cố 之chi 石thạch 。 以dĩ 少thiểu 致trí 多đa 。 以dĩ 小tiểu 成thành 大đại 。 是thị 以dĩ 智trí 者giả 。 遠viễn 嫌hiềm 避tị 疑nghi 。 以dĩ 防phòng 未vị 然nhiên 。

時thời 沙Sa 彌Di 聲thanh 徹triệt 王vương 殿điện 。 王vương 聞văn 之chi 來lai 見kiến 曰viết 。 卿khanh 尚thượng 幼ấu 如như 我ngã 子tử 。 抱bão 之chi 何hà 嫌hiềm 。 顏nhan 曰viết 。 古cổ 聖thánh 制chế 儀nghi 。 豫dự 其kỳ 未vị 萌manh 。 亦diệc 戒giới 終chung 始thỉ 。 女nữ 子tử 七thất 歲tuế 不bất 戲hí 父phụ 几kỉ 。 男nam 子tử 八bát 歲tuế 不bất 踞cứ 母mẫu 床sàng 。 果quả 下hạ 無vô 捫môn 首thủ 。 瓜qua 田điền 無vô 摸mạc 足túc 。 遠viễn 嫌hiềm 避tị 疑nghi 。 杜đỗ 漸tiệm 銷tiêu 萌manh 也dã 。 今kim 雖tuy 等đẳng 母mẫu 子tử 。 當đương 為vi 將tương 來lai 不bất 能năng 者giả 施thí 。

時thời 王vương 與dữ 夫phu 人nhân 。 及cập 宮cung 中trung 五ngũ 百bách 人nhân 臣thần 。 同đồng 得đắc 道Đạo 跡tích 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 顯hiển 戒giới 。

解giải 曰viết 。 在tại 家gia 五Ngũ 戒Giới 。 惟duy 制chế 邪tà 婬dâm 。 出xuất 家gia 十Thập 戒Giới 。 全toàn 斷đoạn 婬dâm 欲dục 。

釋thích 。 在tại 家gia 五Ngũ 戒Giới 者giả 。 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 優Ưu 婆Bà 夷Di 戒giới 也dã 。 唯duy 制chế 邪tà 婬dâm 者giả 。 以dĩ 其kỳ 洪hồng 荒hoang 之chi 後hậu 。 有hữu 虞ngu 垂thùy 拱củng 。 契khế 任nhậm 司ty 徒đồ 。 教giáo 以dĩ 人nhân 倫luân 。 則tắc 曰viết 夫phu 婦phụ 有hữu 別biệt 。 有hữu 夫phu 婦phụ 則tắc 有hữu 父phụ 子tử 。 故cố 人nhân 倫luân 以dĩ 夫phu 婦phụ 為vi 首thủ 。 不bất 孝hiếu 以dĩ 無vô 後hậu 為vi 大đại 。 上thượng 關quan 風phong 化hóa 。 下hạ 接tiếp 宗tông 嗣tự 。 是thị 故cố 不bất 禁cấm 。 如như 關quan 睢# 之chi 詩thi 樂nhạo/nhạc/lạc 而nhi 不bất 淫dâm 。 所sở 以dĩ 正chánh 人nhân 倫luân 之chi 綱cương 紀kỷ 也dã 。 故cố 居cư 家gia 受thọ 戒giới 。 除trừ 夫phu 婦phụ 外ngoại 。 一nhất 切thiết 俱câu 制chế 。 果quả 報báo 地địa 獄ngục 經Kinh 云vân 。 復phục 有hữu 一nhất 鬼quỷ 。 白bạch 目Mục 連Liên 言ngôn 。 我ngã 常thường 以dĩ 物vật 蒙mông 籠lung 其kỳ 頭đầu 。 畏úy 人nhân 來lai 殺sát 。 心tâm 生sanh 恐khủng 懼cụ 。 何hà 罪tội 所sở 致trí 。 目Mục 連Liên 答đáp 曰viết 。 以dĩ 前tiền 世thế 時thời 。 婬dâm 犯phạm 外ngoại 色sắc 。 常thường 畏úy 人nhân 見kiến 。 或hoặc 畏úy 夫phu 主chủ 。 捉tróc 縛phược 打đả 殺sát 。 心tâm 常thường 恐khủng 怖bố 。 故cố 獲hoạch 斯tư 罪tội 。 此thử 是thị 華hoa 報báo 。 果quả 在tại 地địa 獄ngục 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 自tự 妻thê 。 尚thượng 且thả 知tri 足túc 。 何hà 況huống 邪tà 婬dâm 。 又hựu 此thử 五Ngũ 戒Giới 。 在tại 天thiên 謂vị 之chi 五ngũ 星tinh 。 在tại 地địa 謂vị 之chi 五ngũ 行hành 。 在tại 人nhân 謂vị 之chi 五ngũ 倫luân 。 在tại 身thân 謂vị 之chi 五ngũ 臟tạng 。 在tại 山sơn 謂vị 之chi 五ngũ 嶽nhạc 。 在tại 國quốc 謂vị 之chi 五ngũ 刑hình 。 在tại 儒nho 謂vị 之chi 五ngũ 常thường 。 謂vị 仁nhân 者giả 不bất 殺sát 等đẳng 。 乃nãi 修tu 行hành 之chi 徑kính 路lộ 也dã 。 緣duyên 於ư 耶da 輸du 伽già 父phụ 。 與dữ 五ngũ 十thập 人nhân 。 求cầu 佛Phật 受thọ 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 為vi 始thỉ 。 故cố 如Như 來Lai 開khai 人nhân 天thiên 教giáo 。 以dĩ 攝nhiếp 居cư 家gia 二nhị 眾chúng 也dã 。 出xuất 家gia 十Thập 戒Giới 者giả 。 乃nãi 渡độ 苦khổ 海hải 之chi 浮phù 囊nang 。 越việt 涅Niết 槃Bàn 之chi 正chánh 因nhân 也dã 。 全toàn 斷đoạn 婬dâm 欲dục 者giả 。 謂vị 婬dâm 非phi 梵Phạm 行hạnh 。 乃nãi 鄙bỉ 惡ác 不bất 堪kham 之chi 事sự 。 又hựu 出xuất 世thế 法pháp 中trung 。 無vô 邪tà 正chánh 故cố 。 然nhiên 華hoa 嚴nghiêm 為vi 在tại 家gia 者giả 說thuyết 。 故cố 曰viết 自tự 妻thê 。 尚thượng 且thả 知tri 足túc 。 楞lăng 嚴nghiêm 為vi 出xuất 家gia 者giả 說thuyết 。 故cố 曰viết 全toàn 斷đoạn 婬dâm 欲dục 也dã 。

二nhị 明minh 境cảnh

但đãn 干can 犯phạm 世thế 間gian 一nhất 切thiết 男nam 女nữ 。

釋thích 。 干can 犯phạm 者giả 。 謂vị 干can 名danh 犯phạm 義nghĩa 。 婬dâm 其kỳ 所sở 尊tôn 。 污ô 其kỳ 所sở 親thân 。 行hành 不bất 淨tịnh 行hạnh 也dã 。 一nhất 切thiết 者giả 。 總tổng 攝nhiếp 也dã 謂vị 人nhân 女nữ 。 非phi 人nhân 女nữ 。 畜súc 生sanh 女nữ 。 人nhân 男nam 。 非phi 人nhân 男nam 。 畜súc 生sanh 男nam 。 乃nãi 至chí 黃hoàng 門môn 。 二nhị 根căn 等đẳng 。 皆giai 是thị 境cảnh 故cố 。 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 凡phàm 有hữu 婬dâm 境cảnh 。 一nhất 切thiết 盡tận 制chế 。 境cảnh 有hữu 三tam 品phẩm 。 母mẫu 女nữ 。 姊tỷ 妹muội 六lục 親thân 。 名danh 上thượng 。 一nhất 切thiết 男nam 女nữ 。 并tinh 邪tà 婬dâm 名danh 中trung 。 在tại 家gia 己kỷ 妻thê 。 非phi 時thời 非phi 處xứ 。 名danh 下hạ 。 若nhược 有hữu 犯phạm 者giả 。 隨tùy 事sự 所sở 定định 。 故cố 經Kinh 云vân 。 當đương 觀quán 愛ái 欲dục 。 甚thậm 於ư 猛mãnh 火hỏa 。 猛mãnh 火hỏa 燒thiêu 身thân 。 害hại 此thử 一nhất 生sanh 。 欲dục 火hỏa 燒thiêu 身thân 。 殃ương 墮đọa 累lũy 劫kiếp 。 智trí 者giả 畏úy 之chi 。 愚ngu 人nhân 自tự 縛phược 也dã 。

三tam 結kết 罪tội

悉tất 名danh 破phá 戒giới 。

釋thích 。 悉tất 者giả 。 盡tận 也dã 。 破phá 者giả 。 犯phạm 也dã 。 不bất 言ngôn 犯phạm 。 而nhi 言ngôn 破phá 者giả 。 謂vị 初sơ 受thọ 戒giới 時thời 。 體thể 則tắc 圓viên 滿mãn 。 若nhược 犯phạm 此thử 戒giới 。 如như 人nhân 斷đoạn 頭đầu 。 身thân 則tắc 破phá 壞hoại 。 如như 大đại 石thạch 破phá 裂liệt 。 無vô 有hữu 完hoàn 全toàn 。 戒giới 身thân 破phá 壞hoại 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 當đương 知tri 婬dâm 泆dật 非phi 刀đao 劍kiếm 。 能năng 斬trảm 智trí 慧tuệ 命mạng 。 愛ái 欲dục 是thị 猛mãnh 火hỏa 。 自tự 焚phần 功công 德đức 林lâm 。 佛Phật 言ngôn 破phá 戒giới 之chi 人nhân 。 生sanh 不bất 能năng 消tiêu 信tín 施thí 一nhất 滴tích 之chi 水thủy 。 足túc 不bất 履lý 伽già 藍lam 尺xích 寸thốn 之chi 地địa 。 死tử 墮đọa 地địa 獄ngục 。 受thọ 報báo 無vô 窮cùng 。 然nhiên 其kỳ 意ý 地địa 欲dục 根căn 。 最tối 難nạn/nan 除trừ 拔bạt 。 極cực 易dị 漸tiệm 染nhiễm 。 若nhược 此thử 中trung 微vi 塵trần 許hứa 不bất 盡tận 。 便tiện 是thị 生sanh 死tử 禍họa 胎thai 。 若nhược 婬dâm 習tập 難nan 盡tận 者giả 。 當đương 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 或hoặc 住trụ 屍thi 林lâm 以dĩ 為vi 對đối 治trị 。 或hoặc 以dĩ 手thủ 摩ma 其kỳ 頂đảnh 。 眼nhãn 盻# 袈ca 裟sa 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 食thực 人nhân 信tín 施thí 。 不bất 應ưng 起khởi 如như 是thị 心tâm 。 或hoặc 禮lễ 佛Phật 持trì 咒chú 。 以dĩ 治trị 其kỳ 心tâm 。 則tắc 貪tham 欲dục 自tự 然nhiên 殄điễn 除trừ 也dã 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 顯hiển 報báo

楞lăng 嚴nghiêm 載tái 。 寶bảo 蓮liên 香hương 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 私tư 行hành 婬dâm 欲dục 。 自tự 言ngôn 婬dâm 欲dục 。 非phi 殺sát 非phi 偷thâu 。 無vô 有hữu 罪tội 報báo 。 遂toại 感cảm 身thân 出xuất 猛mãnh 火hỏa 。 生sanh 陷hãm 地địa 獄ngục 。

釋thích 。 楞lăng 嚴nghiêm 載tái 者giả 。 此thử 引dẫn 經kinh 文văn 以dĩ 顯hiển 婬dâm 事sự 。 有hữu 如như 是thị 利lợi 害hại 。 不bất 得đắc 犯phạm 也dã 。 寶bảo 蓮liên 香hương 者giả 。 乃nãi 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 最tối 初sơ 持trì 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 之chi 美mỹ 稱xưng 也dã 。 謂vị 戒giới 體thể 本bổn 來lai 尊tôn 貴quý 。 故cố 名danh 曰viết 寶bảo 。 戒giới 體thể 本bổn 來lai 清thanh 淨tịnh 。 故cố 名danh 曰viết 蓮liên 。 由do 尊tôn 貴quý 清thanh 淨tịnh 。 芬phân 芳phương 一nhất 切thiết 。 故cố 名danh 曰viết 香hương 。 後hậu 因nhân 一nhất 念niệm 妄vọng 動động 。 不bất 守thủ 自tự 心tâm 。 犯phạm 此thử 婬dâm 戒giới 而nhi 反phản 。 不bất 知tri 慚tàm 愧quý 。 謬mậu 起khởi 邪tà 見kiến 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 肆tứ 言ngôn 非phi 殺sát 非phi 偷thâu 。 無vô 有hữu 罪tội 報báo 。 殊thù 不bất 知tri 私tư 行hành 婬dâm 欲dục 。 非phi 偷thâu 乎hồ 。 婬dâm 事sự 辦biện 而nhi 慧tuệ 命mạng 斬trảm 。 非phi 殺sát 乎hồ 。 猛mãnh 火hỏa 。 欲dục 火hỏa 也dã 。 謂vị 作tác 是thị 語ngữ 已dĩ 。 遂toại 生sanh 猛mãnh 火hỏa 。 節tiết 節tiết 燒thiêu 然nhiên 。 生sanh 陷hãm 者giả 。 謂vị 不bất 待đãi 身thân 死tử 。 而nhi 陷hãm 入nhập 阿A 鼻Tỳ 也dã 。 梵Phạm 名danh 阿A 鼻Tỳ 。 此thử 云vân 無vô 間gian 。 謂vị 墮đọa 此thử 地địa 獄ngục 中trung 。 受thọ 燒thiêu 煑chử 苦khổ 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 故cố 。

二nhị 舉cử 況huống

世thế 人nhân 因nhân 欲dục 。 殺sát 身thân 亡vong 家gia 。 出xuất 俗tục 為vi 僧Tăng 。 豈khởi 得đắc 更cánh 犯phạm 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 欲dục 為vi 第đệ 一nhất 。

釋thích 。 世thế 人nhân 者giả 。 王vương 臣thần 士sĩ 庶thứ 人nhân 也dã 。 殺sát 身thân 亡vong 家gia 者giả 。 如như 夏hạ 以dĩ 。 妹muội 嬉hi 。 晉tấn 由do 驪# 姬# 。 乃nãi 至chí 驪# 山sơn 火hỏa 起khởi 因nhân 褒bao 姒# 。 蜀thục 道đạo 蒙mông 塵trần 為vi 太thái 真chân 。 亡vong 家gia 敗bại 國quốc 。 皆giai 為vi 此thử 也dã 自tự 古cổ 至chí 今kim 。 受thọ 惑hoặc 非phi 一nhất 。 故cố 曰viết 自tự 天thiên 子tử 。 以dĩ 至chí 於ư 庶thứ 人nhân 。 壹nhất 是thị 皆giai 以dĩ 修tu 身thân 為vi 本bổn 。 出xuất 俗tục 為vi 僧Tăng 。 豈khởi 得đắc 更cánh 犯phạm 者giả 。 謂vị 知tri 五ngũ 欲dục 過quá 患hoạn 。 故cố 捨xả 之chi 出xuất 家gia 。 當đương 不bất 為vi 生sanh 死tử 。 之chi 所sở 流lưu 轉chuyển 。 豈khởi 可khả 復phục 行hành 生sanh 死tử 不bất 淨tịnh 之chi 行hành 耶da 。 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 汝nhữ 愛ái 我ngã 心tâm 。 我ngã 憐lân 汝nhữ 色sắc 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 經kinh 百bách 千thiên 劫kiếp 。 常thường 在tại 纏triền 縛phược 。 當đương 知tri 紅hồng 爐lô 白bạch 刃nhận 。 壞hoại 色sắc 身thân 於ư 一nhất 時thời 。 花hoa 箭tiễn 蜜mật 鋒phong 。 沉trầm 慧tuệ 命mạng 於ư 萬vạn 劫kiếp 。 大đại 論luận 云vân 入nhập 道đạo 慚tàm 愧quý 人nhân 。 持trì 鉢bát 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 云vân 何hà 縱túng/tung 欲dục 塵trần 。 沉trầm 沒một 於ư 五ngũ 情tình 。 已dĩ 捨xả 五ngũ 欲dục 樂lạc 。 棄khí 之chi 而nhi 不bất 顧cố 。 如như 何hà 還hoàn 欲dục 得đắc 。 如như 愚ngu 自tự 食thực 唾thóa 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 欲dục 為vi 第đệ 一nhất 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 所sở 以dĩ 有hữu 身thân 者giả 。 皆giai 由do 初sơ 念niệm 顛điên 倒đảo 。 見kiến 他tha 交giao 會hội 。 自tự 以dĩ 婬dâm 心tâm 投đầu 托thác 母mẫu 胎thai 。 而nhi 成thành 身thân 根căn 。 故cố 名danh 曰viết 生sanh 所sở 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 以dĩ 婬dâm 欲dục 而nhi 正chánh 性tánh 命mạng 也dã 。 有hữu 生sanh 必tất 有hữu 滅diệt 。 故cố 名danh 曰viết 死tử 。 是thị 知tri 生sanh 死tử 根căn 源nguyên 。 皆giai 以dĩ 婬dâm 欲dục 為vi 首thủ 。 故cố 云vân 第đệ 一nhất 。 欲dục 除trừ 生sanh 死tử 。 須tu 斷đoạn 婬dâm 心tâm 。 故cố 經Kinh 云vân 。 若nhược 諸chư 世thế 界giới 。 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 其kỳ 心tâm 不bất 婬dâm 。 則tắc 不bất 隨tùy 其kỳ 。 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 婬dâm 心tâm 。 不bất 除trừ 塵trần 不bất 可khả 出xuất 。 必tất 使sử 婬dâm 機cơ 。 身thân 心tâm 俱câu 斷đoạn 。 斷đoạn 性tánh 亦diệc 無vô 。 於ư 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 斯tư 可khả 希hy 冀ký 。

三tam 立lập 誓thệ

故cố 經Kinh 云vân 。 婬dâm 泆dật 而nhi 生sanh 。 不bất 如như 貞trinh 潔khiết 而nhi 死tử 。

釋thích 。 泆dật 。 婬dâm 放phóng 也dã 。 謂vị 恣tứ 心tâm 放phóng 逸dật 。 而nhi 行hành 婬dâm 故cố 。 貞trinh 潔khiết 。 守thủ 節tiết 清thanh 白bạch 也dã 。 謂vị 守thủ 戒giới 清thanh 白bạch 。 雖tuy 死tử 猶do 生sanh 。 恣tứ 心tâm 放phóng 逸dật 雖tuy 生sanh 若nhược 死tử 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。 婬dâm 泆dật 而nhi 生sanh 。 不bất 如như 貞trinh 潔khiết 而nhi 死tử 也dã 。 如như 賢hiền 愚ngu 經Kinh 云vân 。 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 一nhất 長trưởng 者giả 終chung 身thân 供cúng 養dường 。 日nhật 日nhật 送tống 飯phạn 。 又hựu 一nhất 長trưởng 者giả 。 將tương 一nhất 子tử 來lai 求cầu 出xuất 家gia 比Bỉ 丘Khâu 觀quán 是thị 子tử 。 能năng 持trì 淨tịnh 戒giới 。 度độ 為vi 沙Sa 彌Di 其kỳ 前tiền 長trưởng 者giả 。 舉cử 家gia 赴phó 會hội 。 唯duy 留lưu 一nhất 女nữ 守thủ 舍xá 。 忘vong 卻khước 送tống 食thực 。 比Bỉ 丘Khâu 念niệm 。 日nhật 已dĩ 過quá 午ngọ 。 尚thượng 未vị 送tống 食thực 乃nãi 遣khiển 沙Sa 彌Di 取thủ 食thực 。 唯duy 見kiến 少thiểu 女nữ 迎nghênh 門môn 。 作tác 諸chư 媚mị 態thái 沙Sa 彌Di 自tự 念niệm 。 此thử 女nữ 將tương 無vô 毀hủy 我ngã 淨tịnh 行hạnh 。 乃nãi 堅kiên 攝nhiếp 威uy 儀nghi 女nữ 即tức 五ngũ 體thể 投đầu 地địa 。 曰viết 此thử 舍xá 珍trân 寶bảo 充sung 滿mãn 。 卿khanh 可khả 為vi 主chủ 。 我ngã 願nguyện 充sung 婢tỳ 給cấp 使sử 。 沙Sa 彌Di 心tâm 念niệm 。 寧ninh 捨xả 身thân 命mạng 。 不bất 毀hủy 淨tịnh 戒giới 。 即tức 入nhập 房phòng 閉bế 戶hộ 。 䠒# 跪quỵ 合hợp 掌chưởng 。 發phát 願nguyện 不bất 捨xả 三Tam 寶Bảo 正chánh 戒giới 。 願nguyện 生sanh 寂tịch 靜tĩnh 家gia 。 盡tận 漏lậu 成thành 道Đạo 。 即tức 刎# 頸cảnh 而nhi 死tử 。 其kỳ 女nữ 欲dục 心tâm 尋tầm 息tức 。 悲bi 惱não 悶muộn 絕tuyệt 其kỳ 父phụ 適thích 還hoàn 。 女nữ 方phương 甦tô 醒tỉnh 。 具cụ 述thuật 所sở 以dĩ 。

時thời 國quốc 王vương 聞văn 知tri 。 贊tán 嘆thán 。 地địa 積tích 眾chúng 香hương 。 闍xà 維duy 供cúng 養dường 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 八bát 師sư 經kinh 。

佛Phật 告cáo 梵Phạm 志Chí 曰viết 。

婬dâm 人nhân 婦phụ 女nữ 。 或hoặc 為vị 夫phu 主chủ 。 邊biên 人nhân 所sở 知tri 。 臨lâm 時thời 得đắc 殃ương 。 刀đao 杖trượng 加gia 刑hình 。 手thủ 足túc 分phân 離ly 。 禍họa 及cập 門môn 族tộc 。 或hoặc 為vị 王vương 法pháp 。 收thu 捕bộ 著trước 獄ngục 。 酷khốc 毒độc 掠lược 治trị 。 身thân 自tự 當đương 罪tội 。 死tử 入nhập 地địa 獄ngục 。 臥ngọa 於ư 鐵thiết 牀sàng 。 或hoặc 抱bão 銅đồng 柱trụ 。 獄ngục 卒tốt 然nhiên 火hỏa 。 以dĩ 燒thiêu 其kỳ 身thân 。 地địa 獄ngục 罪tội 畢tất 。 當đương 受thọ 畜súc 生sanh 。 若nhược 得đắc 為vi 人nhân 。 閨# 門môn 婬dâm 亂loạn 。 遠viễn 佛Phật 違vi 法Pháp 。 不bất 親thân 聖thánh 賢hiền 。 常thường 懷hoài 恐khủng 怖bố 。 多đa 危nguy 少thiểu 安an 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 破phá 戒giới 之chi 人nhân 。 若nhược 著trước 法Pháp 服phục 。 則tắc 是thị 熱nhiệt 銅đồng 鐵thiết 鍱diệp 。 以dĩ 纏triền 其kỳ 身thân 。 若nhược 持trì 鉢bát 盂vu 。 則tắc 是thị 盛thịnh 烊dương 銅đồng 器khí 。 若nhược 所sở 噉đạm 食thực 。 則tắc 是thị 吞thôn 熱nhiệt 鐵thiết 丸hoàn 。 飲ẩm 熱nhiệt 烊dương 銅đồng 。 若nhược 受thọ 人nhân 供cúng 養dường 。 供cung 給cấp 。 即tức 是thị 地địa 獄ngục 。 牛ngưu 頭đầu 獄ngục 卒tốt 。 若nhược 入nhập 精tinh 舍xá 。 則tắc 是thị 入nhập 大đại 地địa 獄ngục 。 若nhược 坐tọa 僧Tăng 床sàng 。 是thị 為vi 坐tọa 熱nhiệt 鐵thiết 床sàng 上thượng 。 又hựu 大Đại 乘Thừa 妙diệu 林lâm 經Kinh 云vân 。 釋Thích 迦Ca 為vi 太thái 子tử 時thời 。 五ngũ 欲dục 厭yếm 離ly 。 而nhi 求cầu 出xuất 家gia 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 世thế 間gian 不bất 淨tịnh 眾chúng 惑hoặc 邪tà 。 無vô 過quá 婦phụ 人nhân 之chi 體thể 性tánh 。 衣y 服phục 瓔anh 珞lạc 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。 愚ngu 癡si 是thị 邊biên 生sanh 欲dục 貪tham 。 有hữu 人nhân 能năng 作tác 如như 是thị 觀quán 。 如như 幻huyễn 如như 夢mộng 非phi 真chân 實thật 。 速tốc 捨xả 無vô 明minh 莫mạc 放phóng 逸dật 。 必tất 得đắc 解giải 脫thoát 功công 德đức 身thân 。

第đệ 四tứ 妄vọng 語ngữ 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 標tiêu 名danh

四tứ 曰viết 不bất 妄vọng 語ngữ 。

釋thích 。 妄vọng 語ngữ 者giả 。 違vi 心tâm 故cố 說thuyết 也dã 佛Phật 弟đệ 子tử 。 直trực 心tâm 是thị 道Đạo 場Tràng 。 於ư 四tứ 威uy 儀nghi 。 一nhất 切thiết 行hành 中trung 。 言ngôn 無vô 虗hư 誑cuống 。 若nhược 以dĩ 不bất 淨tịnh 。 心tâm 口khẩu 念niệm 相tương 違vi 。 出xuất 言ngôn 不bất 實thật 者giả 皆giai 名danh 妄vọng 語ngữ 也dã 妄vọng 根căn 於ư 心tâm 言ngôn 發phát 於ư 口khẩu 。 背bội 真chân 逐trục 妄vọng 。 顛điên 倒đảo 是thị 非phi 。 使sử 正Chánh 道Đạo 不bất 明minh 邪tà 詞từ 動động 眾chúng 。 此thử 乃nãi 修tu 道Đạo 障chướng 緣duyên 。 應ưng 當đương 杜đỗ 絕tuyệt 。 故cố 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 性tánh 不bất 妄vọng 語ngữ 。 菩Bồ 薩Tát 常thường 作tác 實thật 語ngữ 。 真chân 語ngữ 如như 語ngữ 。 乃nãi 至chí 夢mộng 中trung 。 亦diệc 不bất 忍nhẫn 作tác 覆phú 藏tàng 之chi 語ngữ 。 無vô 心tâm 欲dục 作tác 。 何hà 況huống 故cố 犯phạm 。 楞lăng 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 如như 是thị 世thế 界giới 。 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 則tắc 身thân 心tâm 。 無vô 殺sát 盜đạo 婬dâm 。 三tam 行hành 已dĩ 圓viên 。 若nhược 大đại 妄vọng 語ngữ 。 即tức 三tam 摩ma 地địa 。 不bất 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 成thành 愛ái 見kiến 魔ma 。 失thất 如Như 來Lai 種chủng 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 四tứ )# 初sơ 小tiểu 妄vọng 語ngữ 。 二nhị 大đại 妄vọng 語ngữ 。 三tam 開khai 聽thính 。 四tứ 舉cử 況huống 。 初sơ 中trung (# 復phục 三tam )# 初sơ 總tổng 標tiêu 。

解giải 曰viết 。 妄vọng 語ngữ 有hữu 四tứ 。

釋thích 。 妄vọng 語ngữ 有hữu 四tứ 者giả 。 乃nãi 初sơ 標tiêu 其kỳ 名danh 也dã 。 謂vị 分phân 別biệt 妄vọng 生sanh 。 則tắc 出xuất 言ngôn 虗hư 妄vọng 。 或hoặc 因nhân 喜hỷ 悅duyệt 而nhi 出xuất 者giả 或hoặc 因nhân 引dẫn 誘dụ 而nhi 出xuất 者giả 或hoặc 因nhân 瞋sân 恚khuể 而nhi 出xuất 。 者giả 或hoặc 因nhân 嫉tật 妬đố 而nhi 出xuất 者giả 。 然nhiên 境cảnh 既ký 不bất 一nhất 。 則tắc 語ngữ 有hữu 大đại 小tiểu 。 罪tội 有hữu 重trọng 輕khinh 。 故cố 如Như 來Lai 大đại 慈từ 。 凡phàm 有hữu 妄vọng 境cảnh 。 一nhất 切thiết 俱câu 制chế 。 境cảnh 有hữu 三tam 品phẩm 。 父phụ 母mẫu 師sư 僧Tăng 名danh 上thượng 人nhân 天thiên 名danh 中trung 。 鬼quỷ 神thần 畜súc 生sanh 名danh 下hạ 。 若nhược 有hữu 犯phạm 者giả 。 隨tùy 事sự 所sở 定định 。 今kim 先tiên 明minh 四tứ 種chủng 。 究cứu 其kỳ 本bổn 源nguyên 。 皆giai 由do 妄vọng 起khởi 所sở 謂vị 一nhất 翳ế 在tại 眼nhãn 。 千thiên 花hoa 亂loạn 墜trụy 。 一nhất 妄vọng 在tại 心tâm 。 河hà 沙sa 生sanh 滅diệt 。 心tâm 王vương 若nhược 正chánh 。 則tắc 六lục 臣thần 不bất 邪tà 也dã 。

二nhị 別biệt 釋thích (# 分phần/phân 四tứ )# 初sơ 妄vọng 言ngôn

一nhất 者giả 妄vọng 言ngôn 。 謂vị 以dĩ 是thị 為vi 非phi 。 以dĩ 非phi 為vi 是thị 。 見kiến 言ngôn 不bất 見kiến 。 不bất 見kiến 言ngôn 見kiến 。 虗hư 妄vọng 不bất 實thật 等đẳng 。

釋thích 。 言ngôn 者giả 。 心tâm 聲thanh 也dã 。 心tâm 正chánh 則tắc 言ngôn 正chánh 。 心tâm 邪tà 。 則tắc 言ngôn 邪tà 也dã 。 又hựu 直trực 出xuất 為vi 言ngôn 。 由do 己kỷ 意ý 發phát 而nhi 為vi 言ngôn 故cố 。 宣tuyên 述thuật 為vi 語ngữ 。 由do 述thuật 見kiến 聞văn 而nhi 為vi 語ngữ 故cố 如Như 來Lai 之chi 語ngữ 。 無vô 非phi 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 故cố 有hữu 真chân 語ngữ 。 實thật 語ngữ 。 正chánh 語ngữ 也dã 。 眾chúng 生sanh 之chi 語ngữ 。 無vô 非phi 損tổn 害hại 眾chúng 生sanh 。 故cố 有hữu 妄vọng 語ngữ 。 綺ỷ 語ngữ 。 兩lưỡng 舌thiệt 。 惡ác 口khẩu 也dã 以dĩ 是thị 為vi 非phi 。 故cố 見kiến 言ngôn 不bất 見kiến 也dã 。 以dĩ 非phi 為vi 是thị 。 故cố 不bất 見kiến 言ngôn 見kiến 也dã 。 由do 虗hư 妄vọng 故cố 。 是thị 以dĩ 不bất 實thật 。 然nhiên 妄vọng 語ngữ 雖tuy 有hữu 八bát 種chủng 。 不bất 出xuất 見kiến 。 聞văn 。 觸xúc 。 知tri 。 四tứ 法pháp 。 謂vị 見kiến 言ngôn 不bất 見kiến 。 不bất 見kiến 言ngôn 見kiến 。 聞văn 言ngôn 不bất 聞văn 。 不bất 聞văn 言ngôn 聞văn 。 觸xúc 言ngôn 不bất 觸xúc 。 不bất 觸xúc 言ngôn 觸xúc 。 知tri 言ngôn 不bất 知tri 。 不bất 知tri 言ngôn 知tri 。 若nhược 欲dục 惑hoặc 彼bỉ 。 隨tùy 作tác 其kỳ 一nhất 。 皆giai 名danh 妄vọng 語ngữ 。 又hựu 見kiến 言ngôn 不bất 見kiến 。 誑cuống 也dã 。 不bất 見kiến 言ngôn 見kiến 。 虗hư 也dã 。 謂vị 以dĩ 分phân 別biệt 識thức 。 在tại 眼nhãn 為vi 見kiến 。 在tại 耳nhĩ 為vi 聞văn 。 在tại 鼻tị 舌thiệt 身thân 為vi 觸xúc 。 在tại 意ý 為vi 知tri 。 以dĩ 見kiến 聞văn 知tri 。 三tam 根căn 性tánh 利lợi 。 力lực 用dụng 偏thiên 多đa 。 能năng 取thủ 遠viễn 境cảnh 。 故cố 各các 分phân 為vi 名danh 。 鼻tị 舌thiệt 。 身thân 。 三tam 根căn 性tánh 近cận 。 力lực 用dụng 處xứ 少thiểu 。 能năng 取thủ 鈍độn 境cảnh 。 故cố 合hợp 為vi 名danh 今kim 但đãn 舉cử 見kiến 之chi 一nhất 法pháp 。 等đẳng 者giả 。 總tổng 收thu 聞văn 。 觸xúc 。 知tri 。 三tam 法pháp 也dã 。

二nhị 綺ỷ 語ngữ

二nhị 者giả 綺ỷ 語ngữ 。 謂vị 粧# 飾sức 浮phù 言ngôn 靡mĩ 語ngữ 艶diễm 曲khúc 情tình 詞từ 。 導đạo 欲dục 增tăng 悲bi 蕩đãng 人nhân 心tâm 志chí 等đẳng 。

釋thích 。 綺ỷ 者giả 。 錦cẩm 綺ỷ 。 喻dụ 也dã 。 靡mĩ 者giả 。 美mỹ 麗lệ 也dã 。 謂vị 粧# 點điểm 粉phấn 飾sức 。 虗hư 浮phù 無vô 稽khể 。 美mỹ 麗lệ 之chi 語ngữ 。 如như 織chức 錦cẩm 繡tú 。 攢toàn 花hoa 簇# 錦cẩm 。 以dĩ 眩huyễn 人nhân 心tâm 目mục 也dã 。 又hựu 言ngôn 雖tuy 是thị 實thật 。 說thuyết 不bất 應ứng 時thời 。 非phi 時thời 而nhi 說thuyết 。 亦diệc 名danh 綺ỷ 語ngữ 。 艶diễm 曲khúc 者giả 。 謂vị 巧xảo 作tác 艶diễm 麗lệ 歌ca 曲khúc 。 惑hoặc 人nhân 心tâm 聽thính 。 如như 靡mĩ 靡mĩ 陽dương 阿a 之chi 曲khúc 是thị 也dã 。 大đại 都đô 古cổ 樂nhạo/nhạc/lạc 府phủ 之chi 作tác 。 聲thanh 韻vận 正chánh 雅nhã 。 無vô 如như 漢hán 魏ngụy 。 後hậu 之chi 效hiệu 體thể 。 漸tiệm 入nhập 艶diễm 麗lệ 。 至chí 唐đường 玄huyền 宗tông 。 酷khốc 愛ái 法pháp 曲khúc 。 選tuyển 妓kỹ 三tam 百bách 人nhân 。 教giáo 於ư 梨lê 園viên 。 今kim 謳# 曲khúc 。 稱xưng 梨lê 園viên 者giả 本bổn 此thử 。 纂toản 要yếu 云vân 。 齊tề 歌ca 曰viết 謳# 。 吳ngô 歌ca 曰viết 歈# 。 淫dâm 歌ca 曰viết 哇# 。 楚sở 歌ca 曰viết 艶diễm 。 情tình 詞từ 者giả 。 言ngôn 詞từ 華hoa 美mỹ 。 妖yêu 冶dã 之chi 語ngữ 也dã 。 謂vị 聲thanh 韻vận 宛uyển 轉chuyển 以dĩ 盡tận 意ý 之chi 所sở 思tư 引dẫn 誘dụ 情tình 欲dục 。 皆giai 能năng 導đạo 人nhân 之chi 愛ái 染nhiễm 。 長trường/trưởng 人nhân 之chi 悲bi 哀ai 也dã 。 然nhiên 詞từ 與dữ 曲khúc 。 不bất 無vô 移di 商thương 換hoán 徵trưng 。 隨tùy 時thời 小tiểu 異dị 。 大đại 約ước 漢hán 。 唐đường 。 尚thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 府phủ 。 宋tống 元nguyên 。 尚thượng 歌ca 曲khúc 。 此thử 騷# 人nhân 詞từ 客khách 所sở 為vi 。 非phi 學học 者giả 之chi 所sở 涉thiệp 躐# 也dã 蕩đãng 人nhân 心tâm 志chí 者giả 。 謂vị 如như 上thượng 情tình 詞từ 艶diễm 曲khúc 。 乃nãi 宣tuyên 述thuật 入nhập 愛ái 之chi 結kết 使sử 。 能năng 改cải 人nhân 常thường 性tánh 。 喪táng 人nhân 正chánh 念niệm 。 令linh 修tu 學học 人nhân 。 失thất 如Như 來Lai 種chủng 。 故cố 曰viết 蕩đãng 人nhân 心tâm 志chí 。 等đẳng 者giả 。 總tổng 攝nhiếp 喜hỷ 怒nộ 哀ai 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 法pháp 也dã 。 筆bút 飡xan 云vân 。 李# 伯bá 時thời 善thiện 畵họa 馬mã 。 秀tú 鐵thiết 面diện 呵ha 曰viết 。 汝nhữ 士sĩ 大đại 夫phu 以dĩ 畫họa 名danh 。 矧# 又hựu 畫họa 馬mã 。 期kỳ 一nhất 人nhân 誇khoa 妙diệu 。 妙diệu 入nhập 馬mã 腹phúc 中trung 。 亦diệc 足túc 懼cụ 矣hĩ 。 伯bá 遂toại 罷bãi 筆bút 。 師sư 勸khuyến 畫họa 觀quán 音âm 贖thục 過quá 。 黃hoàng 魯lỗ 直trực 工công 艶diễm 詞từ 。 師sư 亦diệc 詆# 呵ha 之chi 。 黃hoàng 笑tiếu 曰viết 。 又hựu 當đương 置trí 吾ngô 於ư 馬mã 腹phúc 中trung 耶da 。 師sư 曰viết 。 艶diễm 語ngữ 動động 天thiên 下hạ 人nhân 淫dâm 心tâm 。 不bất 止chỉ 馬mã 腹phúc 。 正chánh 恐khủng 生sanh 泥nê 犁lê 耳nhĩ 。 黃hoàng 悚tủng 然nhiên 悔hối 謝tạ 。 遂toại 勵lệ 精tinh 進tấn 。

三tam 惡ác 口khẩu

三tam 者giả 惡ác 口khẩu 。 謂vị 麤thô 惡ác 罵mạ 詈lị 人nhân 等đẳng 。

釋thích 。 惡ác 口khẩu 者giả 。 謂vị 言ngôn 語ngữ 抵để 觸xúc 甚thậm 於ư 梟kiêu 鳥điểu 。 不bất 留lưu 他tha 人nhân 情tình 面diện 麤thô 聲thanh 惡ác 氣khí 。 罵mạ 辱nhục 毀hủy 謗báng 於ư 他tha 也dã 所sở 以dĩ 瞋sân 火hỏa 一nhất 起khởi 。 衝xung 口khẩu 燒thiêu 心tâm 。 傷thương 害hại 前tiền 人nhân 。 痛thống 逾du 刀đao 割cát 。 實thật 乖quai 菩Bồ 薩Tát 之chi 善thiện 心tâm 。 違vi 如Như 來Lai 之chi 慈từ 訓huấn 也dã 。 故cố 法pháp 苑uyển 曰viết 。 瞋sân 是thị 失thất 善thiện 法Pháp 之chi 根căn 本bổn 。 墮đọa 惡ác 道đạo 之chi 因nhân 緣duyên 。 法Pháp 樂lạc 怨oán 家gia 。 善thiện 心tâm 大đại 賊tặc 惡ác 口khẩu 腑phủ 臟tạng 也dã 。 罵mạ 詈lị 者giả 。 正chánh 斥xích 曰viết 罵mạ 。 傍bàng 毀hủy 曰viết 詈lị 謂vị 自tự 恃thị 所sở 長trường/trưởng 。 背bối/bội 求cầu 他tha 短đoản 。 惡ác 口khẩu 罵mạ 詈lị 。 然nhiên 罵mạ 有hữu 七thất 種chủng 或hoặc 以dĩ 。 相tương/tướng 罵mạ 。 或hoặc 以dĩ 根căn 罵mạ 。 或hoặc 以dĩ 罪tội 罵mạ 。 或hoặc 以dĩ 病bệnh 罵mạ 。 或hoặc 伎kỹ 藝nghệ 罵mạ 。 或hoặc 結kết 使sử 罵mạ 。 或hoặc 種chủng 姓tánh 罵mạ 。 等đẳng 者giả 總tổng 攝nhiếp 如như 上thượng 罵mạ 法pháp 也dã 。 身thân 死tử 魂hồn 逝thệ 。 墜trụy 墮đọa 三tam 途đồ 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 若nhược 墮đọa 地địa 獄ngục 。 割cát 舌thiệt 令linh 自tự 啗đạm 食thực 若nhược 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 。 口khẩu 中trung 蛆thư 膿nùng 流lưu 出xuất 。 若nhược 生sanh 禽cầm 獸thú 。 食thực 啗đạm 糞phẩn 穢uế 。 人nhân 怪quái 其kỳ 聲thanh 。 罪tội 畢tất 為vi 人nhân 。 面diện 貌mạo 醜xú 陋lậu 。 口khẩu 氣khí 常thường 臭xú 。 唇thần 齒xỉ 皆giai 缺khuyết 佛Phật 言ngôn 。 寧ninh 以dĩ 利lợi 刀đao 。 割cát 斷đoạn 其kỳ 舌thiệt 。 積tích 劫kiếp 受thọ 苦khổ 不bất 可khả 以dĩ 一nhất 言ngôn 罵mạ 謗báng 。 持trì 戒giới 比Bỉ 丘Khâu 。 惡ác 報báo 難nan 盡tận 。 有hữu 二nhị 種chủng 人nhân 。 一nhất 向hướng 入nhập 地địa 獄ngục 。 一nhất 。 若nhược 非phi 梵Phạm 。 行hành 自tự 稱xưng 梵Phạm 。 行hành 二nhị 。 若nhược 真chân 梵Phạm 。 行hành 而nhi 以dĩ 非phi 梵Phạm 行hạnh 謗báng 之chi 。

四tứ 兩lưỡng 舌thiệt

四tứ 者giả 兩lưỡng 舌thiệt 。 謂vị 向hướng 此thử 說thuyết 彼bỉ 。 向hướng 彼bỉ 說thuyết 此thử 。 離ly 間gian 恩ân 義nghĩa 。 挑thiêu 唆# 鬬đấu 諍tranh 等đẳng 。

釋thích 。 兩lưỡng 舌thiệt 者giả 。 謂vị 彼bỉ 此thử 交giao 扇thiên/phiến 也dã 。 向hướng 此thử 說thuyết 彼bỉ 者giả 。 謂vị 傳truyền 彼bỉ 人nhân 之chi 言ngôn 而nhi 向hướng 此thử 說thuyết 。 傳truyền 此thử 人nhân 之chi 言ngôn 。 而nhi 向hướng 彼bỉ 說thuyết 也dã 。 皆giai 出xuất 忿phẫn 嫉tật 在tại 心tâm 。 故cố 以dĩ 閒gian/nhàn 言ngôn 冷lãnh 語ngữ 疑nghi 訕san 叢tùng 生sanh 合hợp 者giả 使sử 離ly 濃nồng 者giả 使sử 淡đạm 。 令linh 師sư 資tư 恩ân 喪táng 。 朋bằng 友hữu 義nghĩa 絕tuyệt 。 縱túng/tung 不bất 傳truyền 彼bỉ 此thử 。 之chi 言ngôn 但đãn 於ư 二nhị 邊biên 。 說thuyết 令linh 離ly 散tán 者giả 亦diệc 是thị 兩lưỡng 舌thiệt 也dã 。 管quản 子tử 云vân 。 析tích 交giao 離ly 親thân 。 是thị 為vi 賊tặc 矣hĩ 。 離ly 別biệt 也dã 間gian 。 隔cách 也dã 。 君quân 父phụ 師sư 長trưởng 。 專chuyên 釋thích 曰viết 恩ân 。 兄huynh 弟đệ 朋bằng 友hữu 。 善thiện 益ích 曰viết 義nghĩa 。 挑thiêu 唆# 者giả 。 謂vị 前tiền 人nhân 未vị 說thuyết 。 挑thiêu 發phát 唆# 起khởi 。 彼bỉ 此thử 之chi 言ngôn 。 令linh 生sanh 鬪đấu 諍tranh 也dã 。 成thành 實thật 論luận 云vân 。 善thiện 心tâm 教giáo 化hóa 。 雖tuy 為vi 別biệt 離ly 。 亦diệc 不bất 得đắc 罪tội 。 若nhược 以dĩ 惡ác 心tâm 。 令linh 他tha 鬪đấu 亂loạn 。 即tức 是thị 兩lưỡng 舌thiệt 。 得đắc 罪tội 深thâm 重trọng 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 中trung 。 世thế 世thế 得đắc 敝tệ 惡ác 破phá 壞hoại 眷quyến 屬thuộc 。 以dĩ 今kim 離ly 。 間gian 破phá 壞hoại 他tha 故cố 。

三tam 類loại 結kết

乃nãi 至chí 前tiền 譽dự 後hậu 毀hủy 。 面diện 是thị 背bối/bội 非phi 。 證chứng 入nhập 人nhân 罪tội 。 發phát 宣tuyên 人nhân 短đoản 。 皆giai 妄vọng 語ngữ 之chi 類loại 也dã 。

釋thích 。 乃nãi 至chí 者giả 。 相tương 繼kế 之chi 詞từ 。 謂vị 此thử 四tứ 法pháp 。 皆giai 是thị 妄vọng 語ngữ 。 之chi 等đẳng 流lưu 也dã 。 前tiền 譽dự 後hậu 。 毀hủy 者giả 。 謂vị 現hiện 前tiền 獎tưởng 譽dự 。 退thoái 後hậu 。 毀hủy 呰tử 。 愛ái 之chi 欲dục 生sanh 。 惡ác 之chi 欲dục 死tử 也dã 。 面diện 是thị 背bối/bội 非phi 者giả 。 謂vị 面diện 從tùng 公công 是thị 。 背bối/bội 地địa 私tư 非phi 。 無vô 見kiến 聞văn 疑nghi 。 恣tứ 心tâm 亂loạn 說thuyết 。 但đãn 圖đồ 洩duệ 自tự 己kỷ 之chi 忿phẫn 恨hận 。 不bất 顧cố 他tha 人nhân 之chi 死tử 活hoạt 也dã 。 報báo 恩ân 經Kinh 云vân 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

人nhân 生sanh 世thế 間gian 。 禍họa 從tùng 口khẩu 出xuất 。 當đương 護hộ 於ư 口khẩu 。 甚thậm 於ư 猛mãnh 火hỏa 。 猛mãnh 火hỏa 熾sí 然nhiên 。 燒thiêu 世thế 間gian 財tài 。 惡ác 口khẩu 熾sí 然nhiên 。 燒thiêu 七Thất 聖Thánh 財Tài 也dã 。 證chứng 入nhập 人nhân 罪tội 者giả 。 謂vị 無vô 問vấn 前tiền 人nhân 。 有hữu 罪tội 無vô 罪tội 。 但đãn 以dĩ 惡ác 心tâm 。 硬ngạnh 作tác 證chứng 盟minh 。 置trí 他tha 人nhân 罪tội 也dã 。 發phát 宣tuyên 人nhân 短đoản 者giả 。 謂vị 訐kiết 彼bỉ 陰ấm 私tư 。 宣tuyên 其kỳ 短đoản 處xứ 。 惟duy 知tri 有hữu 己kỷ 。 不bất 顧cố 他tha 人nhân 。 欺khi 巧xảo 百bách 端đoan 。 令linh 人nhân 陷hãm 沒một 。 故cố 曰viết 。 皆giai 妄vọng 語ngữ 之chi 類loại 也dã 。 易dị 云vân 一nhất 言ngôn 之chi 善thiện 。 千thiên 里lý 應ưng 之chi 。 一nhất 言ngôn 不bất 善thiện 。 則tắc 千thiên 里lý 違vi 之chi 。 古cổ 人nhân 三tam 緘giam 其kỳ 口khẩu 。 所sở 以dĩ 為vi 後hậu 世thế 之chi 龜quy 鏡kính 也dã 。 太thái 公công 曰viết 。 欲dục 量lượng 他tha 人nhân 。 先tiên 須tu 自tự 量lượng 。 傷thương 人nhân 之chi 語ngữ 。 還hoàn 是thị 自tự 傷thương 。 含hàm 血huyết 噴phún 人nhân 。 先tiên 污ô 自tự 口khẩu 。 漢hán 新tân 息tức 侯hầu 馬mã 援viện 。 以dĩ 書thư 誡giới 其kỳ 兄huynh 子tử 曰viết 。 吾ngô 欲dục 汝nhữ 曹tào 。 聞văn 人nhân 之chi 過quá 失thất 。 如như 聞văn 父phụ 母mẫu 之chi 名danh 。 耳nhĩ 可khả 得đắc 聞văn 。 口khẩu 不bất 得đắc 言ngôn 也dã 。 好hảo/hiếu 議nghị 人nhân 長trường 短đoản 。 妄vọng 是thị 非phi 正Chánh 法Pháp 。 此thử 吾ngô 所sở 大đại 惡ác 也dã 。 寧ninh 死tử 不bất 願nguyện 聞văn 子tử 孫tôn 。 有hữu 此thử 行hành 也dã 。 輪luân 轉chuyển 五ngũ 道đạo 經kinh 。 佛Phật 言ngôn 為vi 人nhân 喜hỷ 傳truyền 人nhân 惡ác 。 死tử 入nhập 地địa 獄ngục 。 烊dương 銅đồng 灌quán 口khẩu 。 拔bạt 出xuất 其kỳ 舌thiệt 。 以dĩ 牛ngưu 犂lê 耕canh 之chi 。 後hậu 墮đọa 惡ác 鳥điểu 。 人nhân 聞văn 其kỳ 聲thanh 。 莫mạc 不bất 驚kinh 怖bố 。 咒chú 令linh 其kỳ 死tử 。

二nhị 大đại 妄vọng 語ngữ (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 明minh 境cảnh

若nhược 凡phàm 夫phu 自tự 言ngôn 證chứng 聖thánh 。 如như 言ngôn 已dĩ 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果quả 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 果Quả 等đẳng 。

釋thích 。 凡phàm 夫phu 自tự 言ngôn 證chứng 聖thánh 者giả 。 此thử 初sơ 標tiêu 其kỳ 名danh 也dã 。 前tiền 言ngôn 世thế 諦đế 之chi 事sự 。 此thử 言ngôn 出xuất 世thế 妄vọng 語ngữ 也dã 。 謂vị 身thân 居cư 有hữu 漏lậu 。 心tâm 等đẳng 庸dong 流lưu 。 故cố 名danh 凡phàm 夫phu 。 明minh 了liễu 四Tứ 諦Đế 。 住trụ 最tối 後hậu 身thân 。 故cố 名danh 聖thánh 人nhân 。 梵Phạn 語ngữ 阿a 離ly 野dã 。 此thử 翻phiên 云vân 聖thánh 。 昔tích 商thương 太thái 宰tể 問vấn 孔khổng 子tử 曰viết 。 夫phu 子tử 聖thánh 者giả 與dữ 。 曰viết 。 丘khâu 博bác 聞văn 強cường 記ký 。 非phi 聖thánh 也dã 。 曰viết 。 三tam 王vương 聖thánh 者giả 與dữ 。 曰viết 。 三tam 王vương 善thiện 用dụng 智trí 勇dũng 。 聖thánh 非phi 丘khâu 所sở 知tri 。 曰viết 。 五ngũ 帝đế 聖thánh 者giả 與dữ 。 曰viết 。 五ngũ 帝đế 善thiện 用dụng 仁nhân 義nghĩa 。 聖thánh 非phi 丘khâu 所sở 知tri 。 太thái 宰tể 駭hãi 然nhiên 曰viết 。 然nhiên 則tắc 孰thục 為vi 聖thánh 乎hồ 。 孔khổng 子tử 有hữu 間gian 。 動động 容dung 對đối 曰viết 。 西tây 方phương 有hữu 聖thánh 者giả 焉yên 。 不bất 言ngôn 而nhi 自tự 信tín 。 不bất 治trị 而nhi 不bất 亂loạn 。 不bất 化hóa 而nhi 自tự 行hành 。 蕩đãng 蕩đãng 乎hồ 。 人nhân 無vô 能năng 名danh 焉yên 。 然nhiên 凡phàm 聖thánh 之chi 別biệt 。 有hữu 十thập 法Pháp 界Giới 。 凡phàm 夫phu 由do 染nhiễm 緣duyên 而nhi 成thành 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 真chân 性tánh 上thượng 。 情tình 想tưởng 自tự 異dị 。 故cố 有hữu 六lục 凡phàm 。 聖thánh 人nhân 從tùng 淨tịnh 緣duyên 而nhi 證chứng 。 謂vị 佛Phật 與dữ 三tam 乘thừa 。 於ư 無vô 為vi 法Pháp 中trung 。 智trí 有hữu 高cao 下hạ 。 故cố 有hữu 四tứ 聖thánh 。 可khả 見kiến 凡phàm 之chi 與dữ 聖thánh 。 懸huyền 若nhược 天thiên 淵uyên 。 今kim 言ngôn 證chứng 者giả 。 妄vọng 之chi 極cực 矣hĩ 。 如như 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 譬thí 如như 平bình 人nhân 。 妄vọng 號hiệu 帝đế 王vương 。 自tự 取thủ 誅tru 戮lục 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 者giả 。 此thử 翻phiên 預dự 流lưu 。 謂vị 斷đoạn 三tam 界giới 八bát 十thập 八bát 使sử 。 見kiến 惑hoặc 。 已dĩ 盡tận 。 預dự 入nhập 聖thánh 道Đạo 法pháp 流lưu 故cố 。 又hựu 云vân 見kiến 道đạo 。 謂vị 見kiến 真Chân 諦Đế 故cố 。 或hoặc 名danh 逆nghịch 流lưu 。 或hoặc 名danh 入nhập 流lưu 。 謂vị 逆nghịch 生sanh 死tử 流lưu 。 入nhập 聖thánh 法pháp 流lưu 故cố 。 又hựu 名danh 聖thánh 位vị 。 此thử 小Tiểu 乘Thừa 初sơ 果quả 聖thánh 人nhân 也dã 。 斯Tư 陀Đà 含Hàm 者giả 。 此thử 云vân 一nhất 來lai 。 謂vị 欲dục 界giới 九cửu 品phẩm 思tư 惑hoặc 中trung 。 已dĩ 斷đoạn 前tiền 六lục 品phẩm 盡tận 。 後hậu 三tam 品phẩm 尚thượng 在tại 。 猶do 須tu 更cánh 來lai 欲dục 界giới 一nhất 番phiên 受thọ 生sanh 故cố 。 此thử 二nhị 果quả 聖thánh 人nhân 也dã 。 等đẳng 者giả 。 謂vị 餘dư 三tam 果quả 。 四Tứ 果Quả 。 乃nãi 至chí 或hoặc 云vân 。 得đắc 禪thiền 定định 解giải 脫thoát 。 三tam 昧muội 正chánh 受thọ 。 天thiên 龍long 鬼quỷ 神thần 。 來lai 歸quy 依y 我ngã 之chi 語ngữ 。 未vị 盡tận 故cố 。

二nhị 定định 罪tội

名danh 大đại 妄vọng 語ngữ 。 其kỳ 罪tội 極cực 重trọng 。

釋thích 。 大đại 妄vọng 語ngữ 者giả 。 謂vị 如như 上thượng 四Tứ 果Quả 。 及cập 禪thiền 定định 等đẳng 法pháp 。 毫hào 無vô 知tri 見kiến 。 妄vọng 言ngôn 已dĩ 得đắc 已dĩ 證chứng 。 故cố 曰viết 大đại 妄vọng 語ngữ 也dã 。 以dĩ 此thử 誑cuống 惑hoặc 世thế 人nhân 。 而nhi 邀yêu 名danh 利lợi 供cúng 養dường 者giả 。 死tử 墮đọa 無vô 。 間gian 地địa 獄ngục 。 故cố 曰viết 。 其kỳ 罪tội 極cực 重trọng 也dã 。

三tam 開khai 聽thính

餘dư 妄vọng 語ngữ 。 為vi 救cứu 他tha 急cấp 難nạn/nan 。 方phương 便tiện 權quyền 巧xảo 。 慈từ 悲bi 利lợi 濟tế 者giả 。 不bất 犯phạm 。

釋thích 。 餘dư 妄vọng 語ngữ 者giả 。 謂vị 除trừ 上thượng 妄vọng 語ngữ 之chi 外ngoại 也dã 。 救cứu 他tha 急cấp 難nạn/nan 者giả 。 謂vị 本bổn 無vô 謀mưu 利lợi 之chi 心tâm 。 全toàn 以dĩ 拔bạt 苦khổ 為vi 念niệm 故cố 。 如như 律luật 云vân 。 有hữu 獵liệp 者giả 逐trục 兔thố 。 兔thố 走tẩu 避tị 佛Phật 座tòa 下hạ 。 少thiểu 頃khoảnh 獵liệp 至chí 佛Phật 所sở 。 問vấn 。 見kiến 兔thố 否phủ/bĩ 。 佛Phật 曰viết 不bất 見kiến 。 獵liệp 乃nãi 去khứ 。 後hậu 弟đệ 子tử 問vấn 。 兔thố 見kiến 在tại 佛Phật 座tòa 下hạ 。 云vân 何hà 見kiến 言ngôn 不bất 見kiến 。 佛Phật 曰viết 。 為vi 救cứu 兔thố 故cố 。 又hựu 如như 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 。 敕sắc 殺sát 厨trù 監giám 。 末Mạt 利Lợi 夫Phu 人Nhân 。 令linh 人nhân 留lưu 藏tạng 。 待đãi 王vương 酒tửu 醒tỉnh 悔hối 恨hận 。 送tống 至chí 王vương 所sở 。 王vương 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 夫phu 人nhân 雖tuy 受thọ 八bát 戒giới 。 為vi 救cứu 他tha 難nạn/nan 。 而nhi 不bất 犯phạm 妄vọng 語ngữ 戒giới 。 是thị 名danh 方phương 便tiện 權quyền 巧xảo 。 慈từ 悲bi 利lợi 濟tế 者giả 也dã 。

四tứ 舉cử 況huống

古cổ 人nhân 謂vị 行hành 己kỷ 之chi 要yếu 。 自tự 不bất 妄vọng 語ngữ 始thỉ 。 況huống 學học 出xuất 世thế 之chi 道đạo 乎hồ 。

釋thích 。 古cổ 人nhân 。 即tức 司ty 馬mã 溫ôn 公công 。 要yếu 。 立lập 身thân 之chi 要yếu 也dã 通thông 鑑giám 載tái 。 劉lưu 忠trung 定định 公công 。 問vấn 司ty 馬mã 溫ôn 公công 曰viết 。 盡tận 心tâm 行hành 己kỷ 之chi 要yếu 。 可khả 得đắc 聞văn 乎hồ 。 公công 曰viết 。 其kỳ 誠thành 乎hồ 。 又hựu 問vấn 行hành 己kỷ 之chi 要yếu 。 以dĩ 何hà 為vi 始thỉ 。 公công 曰viết 。 自tự 不bất 妄vọng 語ngữ 始thỉ 。 二nhị 公công 。 皆giai 宋tống 之chi 為vi 儒nho 也dã 。 尚thượng 以dĩ 。 誠thành 信tín 為vi 本bổn 。 況huống 出xuất 世thế 之chi 人nhân 。 豈khởi 得đắc 言ngôn 行hạnh 乖quai 違vi 耶da 。 葢# 道Đạo 德đức 之chi 存tồn 。 至chí 誠thành 為vi 首thủ 。 立lập 身thân 之chi 要yếu 。 言ngôn 行hạnh 為vi 先tiên 。 所sở 以dĩ 南nam 。 容dung 三tam 復phục 白bạch 圭# 。 將tương 以dĩ 戒giới 慎thận 其kỳ 言ngôn 。 是thị 故cố 古cổ 人nhân 戒giới 始thỉ 慎thận 終chung 。 自tự 不bất 妄vọng 語ngữ 始thỉ 也dã 。 靈linh 源nguyên 曰viết 。 舉cử 措thố 不bất 可khả 不bất 審thẩm 。 言ngôn 行hạnh 不bất 可khả 不bất 稽khể 。 寡quả 言ngôn 者giả 。 未vị 必tất 愚ngu 。 利lợi 口khẩu 者giả 未vị 必tất 智trí 也dã 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 果quả 報báo

經kinh 載tái 。 沙Sa 彌Di 輕khinh 笑tiếu 。 一nhất 老lão 比Bỉ 丘Khâu 。 讀đọc 經kinh 聲thanh 如như 狗cẩu 吠phệ 而nhi 者giả 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 因nhân 教giáo 沙Sa 彌Di 急cấp 懺sám 。 僅cận 免miễn 地địa 獄ngục 猶do 墮đọa 狗cẩu 身thân 。 惡ác 言ngôn 一nhất 句cú 。 為vi 害hại 至chí 此thử 。

釋thích 。 此thử 引dẫn 往vãng 事sự 。 以dĩ 證chứng 妄vọng 言ngôn 之chi 咎cữu 也dã 。 犬khuyển 鳴minh 曰viết 吠phệ 。 一nhất 言ngôn 而nhi 墮đọa 狗cẩu 身thân 者giả 。 果quả 不bất 昧muội 因nhân 也dã 。 阿A 羅La 漢Hán 。 此thử 云vân 無Vô 學Học 。 謂vị 所sở 作tác 已dĩ 辦biện 。 梵Phạm 行hạnh 。 已dĩ 立lập 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 無vô 法pháp 可khả 學học 故cố 僅cận 。 但đãn 也dã 。 大đại 報báo 恩ân 經Kinh 云vân 。 波Ba 羅La 奈Nại 國Quốc 。 大đại 富phú 長trưởng 者giả 。 年niên 至chí 八bát 十thập 。 生sanh 一nhất 男nam 子tử 。 名danh 曰viết 均quân 提đề 。 十thập 歲tuế 出xuất 家gia 。 往vãng 利lợi 提đề 利lợi 因nhân 陀đà 羅la 山sơn 。 至chí 如Như 來Lai 所sở 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 即tức 得đắc 道Đạo 果Quả 。 阿A 難Nan 心tâm 疑nghi 白bạch 佛Phật 。 佛Phật 言ngôn 均Quân 提Đề 沙Sa 彌Di 。 非phi 適thích 今kim 也dã 。 過quá 去khứ 毗Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 時thời 。 有hữu 一nhất 年niên 少thiếu 沙Sa 彌Di 。 精tinh 通thông 三tam 藏tạng 。 見kiến 一nhất 老lão 比Bỉ 丘Khâu 。 人nhân 相tương/tướng 不bất 具cụ 。 好hảo/hiếu 讚tán 三Tam 寶Bảo 。 音âm 聲thanh 濁trược 鈍độn 。 不bất 能năng 歌ca 唄bối 。 少thiếu 年niên 罵mạ 言ngôn 。 音âm 如như 狗cẩu 吠phệ 。 老lão 比Bỉ 丘Khâu 便tiện 呼hô 年niên 少thiếu 。 汝nhữ 識thức 我ngã 否phủ/bĩ 。 我ngã 梵Phạm 行hạnh 已dĩ 立lập 。 不bất 受thọ 後hậu 有hữu 。 年niên 少thiếu 聞văn 之chi 。 心tâm 驚kinh 毛mao 竪thụ 。 即tức 求cầu 懺sám 悔hối 。 我ngã 因nhân 愚ngu 癡si 。 不bất 識thức 聖thánh 賢hiền 。 願nguyện 我ngã 來lai 世thế 。 見kiến 善Thiện 知Tri 識Thức 。

爾nhĩ 時thời 年niên 少thiếu 。 惡ác 罵mạ 上thượng 座tòa 。 五ngũ 百bách 生sanh 中trung 。 常thường 作tác 狗cẩu 身thân 。 百bách 千thiên 大đại 眾chúng 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 咸hàm 立lập 誓thệ 言ngôn 。 假giả 使sử 熱nhiệt 鐵thiết 輪luân 。 在tại 我ngã 頂đảnh 上thượng 旋toàn 。 終chung 不bất 為vi 此thử 苦khổ 。 而nhi 發phát 於ư 惡ác 言ngôn 。 假giả 使sử 熱nhiệt 鐵thiết 輪luân 。 在tại 我ngã 頂đảnh 上thượng 旋toàn 。 終chung 不bất 為vi 此thử 苦khổ 。 毀hủy 謗báng 聖thánh 賢hiền 人nhân 。

爾nhĩ 時thời 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 晝trú 夜dạ 六lục 時thời 。 以dĩ 道Đạo 眼nhãn 觀quán 諸chư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 應ưng 度độ 者giả 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。

爾nhĩ 時thời 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 。 二nhị 國quốc 中trung 間gian 。 五ngũ 百bách 賈cổ 客khách 。 將tương 一nhất 白bạch 狗cẩu 。 初sơ 夜dạ 煑chử 肉nhục 作tác 食thực 。 於ư 後hậu 夜dạ 時thời 。 狗cẩu 偷thâu 食thực 之chi 。 次thứ 日nhật 賈cổ 客khách 饑cơ 渴khát 作tác 瞋sân 。 持trì 刀đao 刖# 其kỳ 四tứ 足túc 。 投đầu 身thân 糞phẩn 坑khanh 。 宛uyển 轉chuyển 腹phúc 行hành 。 受thọ 苦khổ 不bất 盡tận 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 經kinh 過quá 彼bỉ 路lộ 。 至chí 此thử 狗cẩu 所sở 。 持trì 食thực 與dữ 之chi 。 說thuyết 法Pháp 利lợi 喜hỷ 。 卻khước 後hậu 一nhất 七thất 。 罪tội 畢tất 得đắc 出xuất 。 生sanh 於ư 人nhân 中trung 。 佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

爾nhĩ 時thời 白bạch 狗cẩu 。 豈khởi 異dị 人nhân 乎hồ 。 今kim 均Quân 提Đề 沙Sa 彌Di 是thị 。 也dã 由do 過quá 去khứ 世thế 。 毀hủy 罵mạ 賢hiền 聖thánh 。 墮đọa 在tại 惡ác 道đạo 。 由do 初sơ 願nguyện 懺sám 悔hối 。 罪tội 畢tất 得đắc 出xuất 。 生sanh 於ư 人nhân 道đạo 。 遇ngộ 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 即tức 得đắc 漏lậu 盡tận 。

二nhị 華hoa 報báo

故cố 經Kinh 云vân 。 夫phu 士sĩ 處xử 世thế 。 斧phủ 在tại 口khẩu 中trung 。 所sở 以dĩ 斬trảm 身thân 。 由do 其kỳ 惡ác 言ngôn 。

釋thích 。 此thử 文văn 雖tuy 出xuất 本bổn 經kinh 。 然nhiên 法pháp 句cú 。 阿a 含hàm 。 大đại 律luật 。 皆giai 同đồng 。 法pháp 苑uyển 云vân 。 口khẩu 者giả 。 關quan 也dã 。 舌thiệt 者giả 。 兵binh 也dã 。 出xuất 言ngôn 不bất 當đương 。 反phản 自tự 傷thương 也dã 。 高cao 僧Tăng 傳truyền 云vân 。 兵binh 者giả 。 不bất 祥tường 之chi 器khí 。 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 用dụng 之chi 。 言ngôn 者giả 。 不bất 真chân 之chi 物vật 。 不bất 得đắc 已dĩ 而nhi 陳trần 之chi 。 又hựu 斧phủ 喻dụ 其kỳ 舌thiệt 。 惡ác 言ngôn 喻dụ 斧phủ 發phát 也dã 。 如như 人nhân 擲trịch 斧phủ 斬trảm 天thiên 。 斧phủ 落lạc 還hoàn 傷thương 自tự 體thể 。 世thế 人nhân 欲dục 以dĩ 惡ác 言ngôn 害hại 彼bỉ 。 而nhi 反phản 目mục 害hại 於ư 己kỷ 也dã 。 如như 大đại 律luật 云vân 。 昔tích 調Điều 達Đạt 罵mạ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 為vi 惡ác 欲dục 比Bỉ 丘Khâu 。 應ứng 時thời 熱nhiệt 血huyết 從tùng 鼻tị 孔khổng 出xuất 。 即tức 以dĩ 生sanh 身thân 。 墮đọa 大đại 地địa 獄ngục 中trung 。 佛Phật 因nhân 而nhi 說thuyết 偈kệ 曰viết 。 夫phu 士sĩ 處xử 世thế 。 斧phủ 在tại 口khẩu 中trung 。 所sở 以dĩ 斬trảm 身thân 。 由do 其kỳ 惡ác 言ngôn 。 應ưng 毀hủy 反phản 譽dự 。 應ưng 譽dự 反phản 毀hủy 。 自tự 受thọ 其kỳ 殃ương 。 終chung 無vô 有hữu 樂lạc 。 諸chư 經kinh 集tập 要yếu 云vân 。 甘cam 露lộ 及cập 毒độc 藥dược 。 皆giai 在tại 人nhân 口khẩu 中trung 。 甘cam 露lộ 謂vị 實thật 語ngữ 。 妄vọng 語ngữ 則tắc 為vi 毒độc 。 毒độc 不bất 決quyết 定định 死tử 。 妄vọng 語ngữ 則tắc 決quyết 定định 。 妄vọng 語ngữ 自tự 不bất 利lợi 。 亦diệc 不bất 利lợi 他tha 人nhân 。 自tự 他tha 俱câu 不bất 利lợi 。 云vân 何hà 妄vọng 語ngữ 說thuyết 。 若nhược 與dữ 身thân 不bất 利lợi 。 慎thận 口khẩu 也dã 何hà 妨phương 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 地địa 持trì 論luận 云vân 。 妄vọng 語ngữ 之chi 罪tội 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 若nhược 生sanh 人nhân 中trung 。 得đắc 二nhị 種chủng 果quả 報báo 。 一nhất 者giả 多đa 被bị 誹phỉ 謗báng 。 二nhị 者giả 為vị 人nhân 所sở 誑cuống 。 何hà 故cố 妄vọng 語ngữ 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 謂vị 緣duyên 其kỳ 妄vọng 語ngữ 不bất 實thật 。 使sử 人nhân 虗hư 生sanh 苦khổ 惱não 。 是thị 以dĩ 死tử 受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 。 以dĩ 其kỳ 欺khi 妄vọng 。 乖quai 人nhân 誠thành 信tín 。 故cố 受thọ 畜súc 生sanh 報báo 。 緣duyên 其kỳ 妄vọng 語ngữ 。 皆giai 自tự 貪tham 欺khi 。 貪tham 欺khi 罪tội 故cố 。 復phục 為vi 餓ngạ 鬼quỷ 以dĩ 其kỳ 妄vọng 語ngữ 。 不bất 誠thành 實thật 故cố 。 被bị 人nhân 誹phỉ 謗báng 。 以dĩ 其kỳ 妄vọng 語ngữ 。 欺khi 誘dụ 人nhân 故cố 。 為vị 人nhân 所sở 誑cuống 。 既ký 知tri 妄vọng 語ngữ 。 有hữu 此thử 四tứ 大đại 苦khổ 報báo 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

第đệ 五ngũ 飲ẩm 酒tửu 戒giới (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 標tiêu 名danh

五ngũ 曰viết 不bất 飲ẩm 酒tửu 。

釋thích 。 酒tửu 者giả 。 禍họa 泉tuyền 也dã 。 飲ẩm 之chi 令linh 人nhân 惛hôn 迷mê 神thần 智trí 。 顛điên 倒đảo 是thị 非phi 。 爛lạn 菩Bồ 提Đề 芽nha 。 壞hoại 正chánh 覺giác 果quả 應ưng 當đương 杜đỗ 絕tuyệt 。 梵Phạm 網võng 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 生sanh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 明minh 達đạt 之chi 慧tuệ 。 不bất 應ưng 生sanh 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 顛điên 倒đảo 之chi 心tâm 。 也dã 。 昔tích 元nguyên 鑒giám 禪thiền 師sư 。 數số 興hưng 造tạo 。 工công 匠tượng 繁phồn 多đa 。 或hoặc 送tống 酒tửu 者giả 。 輒triếp 曰viết 我ngã 所sở 造tạo 者giả 。 必tất 令linh 如như 法Pháp 。 寧ninh 使sử 罷bãi 工công 。 無vô 容dung 飲ẩm 酒tửu 。

時thời 清thanh 化hóa 寺tự 。 修tu 營doanh 佛Phật 殿điện 。 州châu 豪hào 孫tôn 義nghĩa 。 致trí 酒tửu 兩lưỡng 輿dư 與dữ 鑒giám 。 鑒giám 即tức 破phá 酒tửu 器khí 。 流lưu 溢dật 地địa 上thượng 。 義nghĩa 大đại 怒nộ 。 明minh 將tương 加gia 惱não 。 夜dạ 夢mộng 神thần 人nhân 。 以dĩ 刀đao 擬nghĩ 之chi 既ký 窹# 。 躬cung 詣nghệ 懺sám 悔hối 。 薩Tát 遮Già 尼Ni 乾Kiền 子Tử 經Kinh 云vân 。 飲ẩm 酒tửu 多đa 放phóng 逸dật 。 現hiện 世thế 常thường 愚ngu 癡si 。 忘vong 失thất 一nhất 切thiết 事sự 。 常thường 被bị 智trí 者giả 呵ha 。 來lai 世thế 常thường 闇ám 鈍độn 。 多đa 失thất 諸chư 功công 德đức 。 是thị 故cố 黠hiệt 慧tuệ 人nhân 。 離ly 諸chư 飲ẩm 酒tửu 失thất 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 四tứ )# 初sơ 明minh 境cảnh 。

解giải 曰viết 。 飲ẩm 酒tửu 者giả 。 謂vị 飲ẩm 一nhất 切thiết 能năng 醉túy 人nhân 酒tửu 。 西tây 域vực 酒tửu 有hữu 多đa 種chủng 。 甘cam 蔗giá 。 蒲bồ 萄đào 。 及cập 與dữ 百bách 花hoa 。 皆giai 可khả 造tạo 酒tửu 。 此thử 方phương 止chỉ 有hữu 米mễ 造tạo 。

釋thích 。 飲ẩm 酒tửu 者giả 。 乃nãi 總tổng 標tiêu 之chi 詞từ 。 酒tửu 非phi 一nhất 種chủng 。 故cố 曰viết 一nhất 切thiết 。 西tây 域vực 。 即tức 天Thiên 竺Trúc 也dã 。 多đa 種chủng 者giả 。 知tri 神thần 仙tiên 服phục 食thực 經Kinh 云vân 。 採thải 南nam 燭chúc 草thảo 。 煑chử 汁trấp 為vi 酒tửu 。 碧bích 映ánh 五ngũ 色sắc 之chi 神thần 光quang 。 扶phù 桑tang 記ký 云vân 。 頓đốn 遜tốn 國quốc 有hữu 樹thụ 。 形hình 似tự 安an 石thạch 榴lựu 。 取thủ 其kỳ 花hoa 汁trấp 。 貯trữ 盆bồn 內nội 數sổ 日nhật 成thành 美mỹ 酒tửu 。 洞đỗng 冥minh 記ký 云vân 。 瑤dao 現hiện 去khứ 王vương 門môn 九cửu 萬vạn 里lý 。 有hữu 草thảo 割cát 之chi 釀# 酒tửu 。 飲ẩm 一nhất 合hợp 三tam 日nhật 不bất 醒tỉnh 。 飲ẩm 日nhật 溪khê 水thủy 則tắc 醒tỉnh 。 南nam 史sử 載tái 。 拘câu 樓lâu 國quốc 。 有hữu 水thủy 仙tiên 樹thụ 。 腹phúc 中trung 有hữu 水thủy 。 謂vị 之chi 仙tiên 漿tương 。 飲ẩm 者giả 七thất 日nhật 醉túy 。 古cổ 今kim 註chú 云vân 。 烏ô 孫tôn 國quốc 。 有hữu 青thanh 田điền 核hạch 。 得đắc 水thủy 成thành 酒tửu 味vị 醇thuần 。 飲ẩm 盡tận 更cánh 生sanh 。 名danh 青thanh 田điền 酒tửu 孚phu 。 異dị 物vật 志chí 云vân 。 文văn 草thảo 作tác 酒tửu 味vị 甚thậm 美mỹ 。 人nhân 以dĩ 金kim 買mãi 。 不bất 以dĩ 為vi 貴quý 。 然nhiên 酒tửu 雖tuy 有hữu 多đa 種chủng 。 大đại 略lược 不bất 出xuất 其kỳ 二nhị 。 一nhất 者giả 穀cốc 酒tửu 。 謂vị 以dĩ 五ngũ 穀cốc 和hòa 麯# 而nhi 釀# 成thành 之chi 。 二nhị 者giả 木mộc 酒tửu 。 謂vị 唐đường 。 相tương/tướng 莖hành 花hoa 果quả 雜tạp 諸chư 藥dược 。 而nhi 醞# 成thành 之chi 。 即tức 甘cam 蔗giá 。 蒲bồ 萄đào 。 百bách 花hoa 。 藕ngẫu 根căn 。 糖đường 蜜mật 等đẳng 是thị 也dã 。 此thử 方phương 。 即tức 震chấn 旦đán 也dã 。 謂vị 震chấn 旦đán 惟duy 未vị 造tạo 故cố 。

二nhị 顯hiển 戒giới

俱câu 不bất 可khả 飲ẩm 。

釋thích 。 俱câu 不bất 可khả 飲ẩm 者giả 。 謂vị 如như 上thượng 等đẳng 酒tửu 。 但đãn 有hữu 色sắc 香hương 美mỹ 味vị 。 能năng 醉túy 人nhân 者giả 。 一nhất 切thiết 俱câu 不bất 得đắc 飲ẩm 也dã 。 若nhược 不bất 改cải 者giả 。 現hiện 世thế 為vi 人nhân 所sở 耻sỉ 。 死tử 墮đọa 惡ác 道đạo 。 亦diệc 不bất 得đắc 以dĩ 。 草thảo 頭đầu 著trước 酒tửu 。 滴tích 入nhập 口khẩu 中trung 。 謂vị 涓# 滴tích 不bất 除trừ 。 漸tiệm 成thành 河hà 海hải 。 乃nãi 至chí 啗đạm 槽tào 食thực 麯# 。 和hòa 酒tửu 煑chử 食thực 。 皆giai 不bất 可khả 也dã 。 是thị 故cố 佛Phật 言ngôn 。 若nhược 以dĩ 我ngã 為vi 師sư 者giả 。 不bất 得đắc 飲ẩm 酒tửu 。 亦diệc 不bất 得đắc 貯trữ 畜súc 。

三tam 開khai 權quyền

除trừ 有hữu 重trọng 病bệnh 。 非phi 酒tửu 莫mạc 療liệu 者giả 。 白bạch 眾chúng 方phương 服phục 。 無vô 故cố 一nhất 滴tích 不bất 可khả 沾triêm 唇thần 。

釋thích 。 重trọng 病bệnh 者giả 。 言ngôn 非phi 輕khinh 小tiểu 之chi 疾tật 也dã 。 千thiên 鈞quân 之chi 弩nỗ 。 豈khởi 獨độc 為vi 鼷hề 鼠thử 所sở 發phát 。 非phi 酒tửu 莫mạc 療liệu 者giả 。 若nhược 醫y 言ngôn 。 別biệt 物vật 所sở 不bất 能năng 救cứu 。 唯duy 酒tửu 可khả 療liệu 者giả 。 准chuẩn 律luật 白bạch 眾chúng 方phương 服phục 。 始thỉ 無vô 自tự 私tư 之chi 咎cữu 也dã 。 但đãn 不bất 得đắc 未vị 病bệnh 先tiên 病bệnh 以dĩ 此thử 為vi 由do 之chi 心tâm 。 而nhi 飲ẩm 若nhược 假giả 以dĩ 病bệnh 緣duyên 而nhi 圖đồ 貪tham 飲ẩm 者giả 。 即tức 名danh 破phá 戒giới 。 雖tuy 為vi 病bệnh 故cố 。 有hữu 效hiệu 則tắc 服phục 。 病bệnh 愈dũ 即tức 止chỉ 。 飲ẩm 時thời 不bất 得đắc 入nhập 眾chúng 。 應ưng 在tại 佛Phật 殿điện 下hạ 風phong 遙diêu 禮lễ 。 亦diệc 不bất 聽thính 誦tụng 經Kinh 持trì 咒chú 。 七thất 日nhật 之chi 外ngoại 。 沐mộc 浴dục 更cánh 衣y 。 方phương 許hứa 作tác 也dã 。 無vô 故cố 者giả 。 無vô 病bệnh 緣duyên 之chi 故cố 。 不bất 得đắc 飲ẩm 也dã 。 律luật 中trung 佛Phật 言ngôn 。 酒tửu 有hữu 多đa 失thất 。 開khai 放phóng 逸dật 門môn 。 飲ẩm 如như 葶đình 藶lịch 。 犯phạm 罪tội 已dĩ 積tích 。 若nhược 消tiêu 病bệnh 苦khổ 。 非phi 先tiên 所sở 斷đoạn 。 又hựu 薩Tát 遮Già 尼Ni 乾Kiền 子Tử 經Kinh 云vân 。 酒tửu 為vi 放phóng 逸dật 根căn 。 不bất 飲ẩm 閉bế 惡ác 道đạo 。 寧ninh 捨xả 百bách 千thiên 身thân 。 不bất 毀hủy 犯phạm 法pháp 教giáo 。 寧ninh 使sử 身thân 乾can 枯khô 。 終chung 不bất 飲ẩm 此thử 酒tửu 。 假giả 使sử 毀hủy 犯phạm 戒giới 。 壽thọ 命mạng 滿mãn 百bách 年niên 。 不bất 如như 護hộ 禁cấm 戒giới 。 即tức 時thời 身thân 磨ma 滅diệt 。 決quyết 能năng 定định 使sử 差sai 。 我ngã 猶do 故cố 不bất 飲ẩm 。 況huống 今kim 不bất 定định 知tri 。 為vi 差sai 為vi 不bất 差sai 。 作tác 是thị 決quyết 定định 心tâm 。 心tâm 生sanh 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 獲hoạch 見kiến 真Chân 諦Đế 。 所sở 患hoạn 即tức 消tiêu 除trừ 。 毗Tỳ 尼Ni 母mẫu 經Kinh 云vân 。 莎sa 提đề 比Bỉ 丘Khâu 。 自tự 小tiểu 因nhân 酒tửu 。 長trưởng 養dưỡng 身thân 命mạng 。 後hậu 出xuất 家gia 已dĩ 。 不bất 得đắc 酒tửu 故cố 。 四tứ 大đại 不bất 調điều 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 白bạch 佛Phật 。

佛Phật 言ngôn 。

病bệnh 者giả 聽thính 甕úng 上thượng 嗅khứu 之chi 。 嗅khứu 不phủ 。 差sai 者giả 。 聽thính 用dụng 酒tửu 和hòa 麵miến 作tác 餅bính 食thực 之chi 。 若nhược 差sai 者giả 。 不bất 聽thính 復phục 嗅khứu 食thực 。

四tứ 護hộ 譏cơ

乃nãi 至chí 不bất 得đắc 齅khứu 酒tửu 。 不bất 得đắc 止chỉ 酒tửu 舍xá 。 不bất 得đắc 以dĩ 酒tửu 飲ẩm 人nhân 。

釋thích 。 齅khứu 。 鼻tị 齅khứu 也dã 。 暫tạm 停đình 曰viết 止chỉ 。 酒tửu 舍xá 。 即tức 酒tửu 肆tứ 也dã 。 乃nãi 惡ác 律luật 儀nghi 之chi 一nhất 。 齅khứu 酒tửu 止chỉ 酒tửu 舍xá 。 雖tuy 不bất 飲ẩm 有hữu 大đại 患hoạn 者giả 二nhị 。 一nhất 。 令linh 人nhân 生sanh 疑nghi 。 二nhị 。 漸tiệm 薰huân 成thành 性tánh 。 亦diệc 防phòng 微vi 杜đỗ 漸tiệm 之chi 法pháp 也dã 。 梵Phạm 網võng 經Kinh 云vân 。 以dĩ 酒tửu 飲ẩm 人nhân 者giả 。 五ngũ 百bách 世thế 無vô 手thủ 。 戒giới 之chi 甚thậm 嚴nghiêm 。 謂vị 自tự 破phá 酒tửu 戒giới 。 不bất 過quá 罪tội 及cập 一nhất 身thân 。 若nhược 與dữ 人nhân 飲ẩm 。 為vi 害hại 不bất 止chỉ 故cố 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 外ngoại 典điển 。 二nhị 內nội 經kinh 。 初sơ 外ngoại 典điển (# 分phần/phân 三tam )# 。

初sơ 禹vũ 禁cấm

儀nghi 狄địch 造tạo 酒tửu 。 禹vũ 因nhân 痛thống 絕tuyệt 。

釋thích 。 人nhân 物vật 考khảo 云vân 。 儀nghi 狄địch 。 禹vũ 妃phi 弟đệ 。 善thiện 造tạo 酒tửu 。 禹vũ 。 飲ẩm 而nhi 甘cam 之chi 。 曰viết 。 後hậu 世thế 必tất 有hữu 以dĩ 酒tửu 亡vong 其kỳ 國quốc 者giả 。 遂toại 疎sơ 儀nghi 狄địch 。 而nhi 絕tuyệt 旨chỉ 酒tửu 。 昔tích 漢hán 邴# 原nguyên 。 絕tuyệt 酒tửu 不bất 飲ẩm 。 人nhân 或hoặc 問vấn 之chi 。 原nguyên 曰viết 。 本bổn 自tự 能năng 飲ẩm 。 但đãn 以dĩ 荒hoang 思tư 廢phế 業nghiệp 。 故cố 斷đoạn 之chi 耳nhĩ 。 世thế 儒nho 尚thượng 畏úy 廢phế 業nghiệp 。 況huống 學học 出xuất 世thế 之chi 道đạo 乎hồ 。 又hựu 晉tấn 中trung 興hưng 書thư 。 元nguyên 帝đế 性tánh 嗜thị 酒tửu 。 王vương 導đạo 深thâm 以dĩ 為vi 誡giới 。 左tả 右hữu 進tiến 觴thương 覆phú 之chi 。 晉tấn 書thư 。 凡phàm 民dân 不bất 得đắc 私tư 釀# 酒tửu 沽cô 。 其kỳ 有hữu 婚hôn 姻nhân 及cập 疾tật 者giả 。 聽thính 之chi 。 餘dư 犯phạm 者giả 。 罰phạt 金kim 八bát 兩lưỡng 。 又hựu 枚mai 乘thừa 。 七thất 發phát 云vân 。 酒tửu 為vi 腐hủ 腸tràng 之chi 藥dược 。 自tự 古cổ 聖thánh 君quân 賢hiền 臣thần 。 恐khủng 以dĩ 累lũy/lụy/luy 民dân 。 故cố 禁cấm 之chi 也dã 。

二nhị 紂# 亡vong

紂# 作tác 酒tửu 池trì 國quốc 以dĩ 滅diệt 亡vong 。

釋thích 。 人nhân 物vật 考khảo 云vân 。 紂# 名danh 辛tân 。 帝đế 乙ất 。 少thiểu 子tử 。 兄huynh 弟đệ 三tam 人nhân 。 長trường/trưởng 曰viết 微vi 子tử 啟khải 。 次thứ 曰viết 中trung 衍diễn 。 皆giai 庶thứ 出xuất 。 三tam 曰viết 辛tân 。 嫡đích 出xuất 。 即tức 紂# 也dã 。 資tư 辯biện 捷tiệp 疾tật 。 力lực 格cách 猛mãnh 獸thú 。 智trí 足túc 以dĩ 拒cự 諫gián 。 言ngôn 足túc 以dĩ 飾sức 非phi 。 以dĩ 肉nhục 為vi 林lâm 。 以dĩ 酒tửu 為vi 池trì 。 使sử 男nam 女nữ 裸lõa 逐trục 其kỳ 間gian 。 一nhất 鼓cổ 而nhi 牛ngưu 飲ẩm 者giả 。 三tam 千thiên 人nhân 。 宮cung 中trung 九cửu 市thị 。 為vi 長trường 夜dạ 之chi 飲ẩm 。 作tác 炮bào 烙# 之chi 刑hình 。 剖phẫu 孕dựng 婦phụ 斫chước 人nhân 脛hĩnh 。 王vương 子tử 比tỉ 干can 諫gián 之chi 。 怒nộ 曰viết 。 吾ngô 聞văn 聖thánh 人nhân 心tâm 有hữu 七thất 竅khiếu 。 遂toại 殺sát 比tỉ 干can 刳khô 視thị 其kỳ 心tâm 。 於ư 是thị 武võ 王vương 告cáo 諸chư 侯hầu 曰viết 。 殷ân 有hữu 重trọng 罪tội 。 不bất 可khả 不bất 伐phạt 。 乃nãi 東đông 伐phạt 紂# 。 紂# 走tẩu 登đăng 鹿lộc 臺đài 。 衣y 其kỳ 珠châu 玉ngọc 。 自tự 燔phần 而nhi 死tử 。 禹vũ 謂vị 後hậu 世thế 以dĩ 酒tửu 。 亡vong 國quốc 者giả 。 此thử 也dã 。 所sở 以dĩ 詩thi 書thư 淫dâm 亂loạn 之chi 戒giới 。 其kỳ 原nguyên 皆giai 在tại 於ư 酒tửu 。 故cố 微vi 子tử 以dĩ 紂# 沉trầm [醨-禸]# 於ư 酒tửu 。 遂toại 作tác 誥# 。 以dĩ 告cáo 箕ki 子tử 比tỉ 干can 而nhi 去khứ 。 穆mục 公công 因nhân 周chu 厲lệ 王vương 。 沉trầm 湎miện 於ư 酒tửu 。 故cố 作tác 大đại 雅nhã 。 嗟ta 嘆thán 而nhi 泣khấp 涕thế 流lưu 連liên 。 後hậu 秦tần 主chủ 符phù 生sanh 。 飲ẩm 無vô 晝trú 夜dạ 。 乘thừa 醉túy 多đa 所sở 殺sát 戮lục 。 臣thần 民dân 畏úy 之chi 。 海hải 東đông 王vương 符phù 堅kiên 。 將tương 兵binh 伐phạt 生sanh 。 生sanh 猶do 醉túy 寐mị 。 兵binh 殺sát 之chi 。 堅kiên 遂toại 稱xưng 帝đế 。 唐đường 敬kính 宗tông 。 年niên 十thập 八bát 夜dạ 。 與dữ 宦# 官quan 酣# 飲ẩm 擊kích 毬cầu 。 俄nga 燭chúc 滅diệt 遇ngộ 弒# 。 是thị 以dĩ 亡vong 身thân 。 喪táng 國quốc 。 皆giai 由do 酒tửu 也dã 。

三tam 僧Tăng 過quá

僧Tăng 而nhi 飲ẩm 酒tửu 。 可khả 耻sỉ 猶do 甚thậm 。

釋thích 。 僧Tăng 者giả 。 謂vị 禁cấm 戒giới 守thủ 真chân 。 威uy 儀nghi 出xuất 俗tục 。 紹thiệu 隆long 聖thánh 種chủng 。 震chấn 懾nhiếp 魔ma 軍quân 。 為vi 人nhân 天thiên 之chi 標tiêu 幟xí 。 法Pháp 門môn 之chi 樑lương 棟đống 也dã 。 若nhược 飲ẩm 酒tửu 者giả 。 則tắc 言ngôn 多đa 不bất 根căn 。 過quá 失thất 無vô 量lượng 。 謂vị 狀trạng 如như 狂cuồng 象tượng 之chi 無vô 鉤câu 。 似tự 戲hí 猿viên 之chi 在tại 樹thụ 。 故cố 曰viết 可khả 耻sỉ 猶do 甚thậm 也dã 。

二Nhị 內Nội 經Kinh (# 分Phần/phân 三Tam )# 初Sơ 明Minh 因Nhân

昔tích 有hữu 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 因nhân 破phá 酒tửu 戒giới 。 遂toại 併tinh 餘dư 戒giới 俱câu 破phá 。 三tam 十thập 六lục 失thất 。 一nhất 飲ẩm 備bị 。 焉yên 過quá 非phi 小tiểu 矣hĩ 。

釋thích 。 梵Phạn 語ngữ 優Ưu 婆Bà 塞Tắc 。 此thử 云vân 近cận 事sự 男nam 。 謂vị 受thọ 持trì 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 可khả 以dĩ 親thân 近cận 三Tam 寶Bảo 而nhi 住trụ 故cố 。 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 昔tích 有hữu 一nhất 近cận 事sự 。 稟bẩm 性tánh 仁nhân 賢hiền 。 受thọ 持trì 五Ngũ 戒Giới 。 專chuyên 精tinh 不bất 犯phạm 。 後hậu 於ư 異dị 時thời 。 遠viễn 行hành 歸quy 家gia 。 家gia 人nhân 赴phó 會hội 。 彼bỉ 為vị 渴khát 所sở 逼bức 。 見kiến 器khí 有hữu 酒tửu 如như 水thủy 。 遂toại 取thủ 飲ẩm 之chi 。 便tiện 犯phạm 酒tửu 戒giới 時thời 有hữu 隣lân 鷄kê 。 來lai 入nhập 其kỳ 舍xá 。 盜đạo 殺sát 而nhi 食thực 。 復phục 犯phạm 盜đạo 殺sát 二nhị 戒giới 。 隣lân 女nữ 尋tầm 鷄kê 入nhập 舍xá 。 強cưỡng 逼bức 交giao 通thông 。 復phục 犯phạm 婬dâm 戒giới 。 隣lân 家gia 告cáo 官quan 。 拒cự 諱húy 不bất 陳trần 。 復phục 犯phạm 妄vọng 語ngữ 。 故cố 云vân 。 遂toại 併tinh 餘dư 戒giới 俱câu 破phá 。 三tam 十thập 六lục 失thất 。 者giả 謂vị 不bất 孝hiếu 父phụ 母mẫu 。 輕khinh 慢mạn 師sư 長trưởng 。 不bất 信tín 三Tam 寶Bảo 。 不bất 敬kính 經Kinh 法Pháp 。 誹phỉ 謗báng 沙Sa 門Môn 。 訐kiết 露lộ 人nhân 短đoản 。 常thường 說thuyết 妄vọng 語ngữ 。 誣vu 人nhân 惡ác 事sự 。 傳truyền 言ngôn 兩lưỡng 舌thiệt 。 惡ác 口khẩu 傷thương 人nhân 。 生sanh 病bệnh 之chi 根căn 。 鬪đấu 諍tranh 之chi 本bổn 。 惡ác 名danh 流lưu 布bố 。 人nhân 所sở 譏cơ 嫌hiềm 。 貶biếm 斥xích 聖thánh 賢hiền 。 怨oán 黷# 天thiên 地địa 。 廢phế 忘vong 事sự 業nghiệp 。 破phá 散tán 家gia 財tài 。 恆hằng 無vô 慚tàm 愧quý 。 不bất 知tri 羞tu 耻sỉ 。 捶chúy 打đả 奴nô 婢tỳ 。 橫hoạnh 殺sát 眾chúng 生sanh 。 姦gian 婬dâm 他tha 婦phụ 。 偷thâu 人nhân 財tài 物vật 。 疎sơ 遠viễn 善thiện 人nhân 。 狎hiệp 近cận 惡ác 友hữu 。 常thường 懷hoài 恚khuể 怒nộ 。 日nhật 夜dạ 憂ưu 愁sầu 。 牽khiên 東đông 引dẫn 西tây 。 持trì 南nam 著trước 北bắc 。 倒đảo 街nhai 臥ngọa 巷hạng 。 墮đọa 車xa 墜trụy 馬mã 。 逢phùng 河hà 落lạc 水thủy 。 持trì 燈đăng 失thất 火hỏa 。 暑thử 月nguyệt 熱nhiệt 亡vong 。 寒hàn 冬đông 凍đống 死tử 。 此thử 三tam 十thập 六lục 失thất 。 皆giai 由do 一nhất 飲ẩm 而nhi 備bị 。 故cố 云vân 。 過quá 非phi 小tiểu 矣hĩ 。

二nhị 感cảm 果quả

貪tham 飲ẩm 之chi 人nhân 。 死tử 墮đọa 沸phí 屎thỉ 地địa 獄ngục 。 生sanh 生sanh 愚ngu 癡si 。 失thất 智trí 慧tuệ 種chủng 。 迷mê 魂hồn 狂cuồng 藥dược 。 烈liệt 於ư 砒# 酖# 。

釋thích 。 貪tham 飲ẩm 者giả 。 謂vị 貪tham 其kỳ 香hương 味vị 。 飲ẩm 之chi 快khoái 意ý 也dã 。 殊thù 不bất 知tri 快khoái 意ý 。 即tức 生sanh 顛điên 倒đảo 。 顛điên 倒đảo 便tiện 失thất 正chánh 念niệm 。 失thất 正chánh 念niệm 。 則tắc 失thất 佛Phật 種chủng 矣hĩ 輪luân 轉chuyển 五ngũ 道đạo 經Kinh 云vân 。 為vi 人nhân 喜hỷ 飲ẩm 酒tửu 者giả 。 死tử 入nhập 沸phí 屎thỉ 泥nê 犁lê 中trung 。 後hậu 墮đọa 猩tinh 猩tinh 獸thú 中trung 。 後hậu 生sanh 為vi 人nhân 。 愚ngu 癡si 暗ám 鈍độn 。 故cố 無vô 所sở 知tri 。 教giáo 化hóa 地địa 獄ngục 經Kinh 云vân 。 信Tín 相Tướng 菩Bồ 薩Tát 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

復phục 有hữu 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 顛điên 或hoặc 狂cuồng 。 或hoặc 癡si 或hoặc 騃ngãi 。 不bất 別biệt 好hảo 醜xú 。 何hà 罪tội 所sở 致trí 。

佛Phật 言ngôn 。

以dĩ 前tiền 世thế 時thời 。 坐tọa 飲ẩm 酒tửu 醉túy 亂loạn 。 犯phạm 三tam 十thập 六lục 失thất 。 後hậu 得đắc 癡si 身thân 。 如như 似tự 醉túy 人nhân 。 不bất 識thức 尊tôn 卑ty 。 不bất 識thức 好hảo 醜xú 。 故cố 獲hoạch 此thử 罪tội 。 然nhiên 善thiện 惡ác 無vô 爽sảng 。 有hữu 因nhân 必tất 果quả 。 貪tham 飲ẩm 故cố 墮đọa 沸phí 屎thỉ 。 醉túy 亂loạn 故cố 失thất 智trí 慧tuệ 。 迷mê 魂hồn 狂cuồng 藥dược 者giả 。 以dĩ 酒tửu 能năng 使sử 人nhân 。 顛điên 倒đảo 錯thác 亂loạn 。 外ngoại 失thất 威uy 儀nghi 。 內nội 喪táng 真chân 性tánh 故cố 。 烈liệt 於ư 砒# 鴆chậm 者giả 。 砒# 是thị 砒# 霜sương 。 服phục 之chi 。 心tâm 神thần 撓nạo 亂loạn 而nhi 死tử 。 鴆chậm 。 是thị 鴆chậm 鳥điểu 。 大đại 如như 班ban 鳩cưu 。 食thực 蛇xà 之chi 物vật 。 凡phàm 飲ẩm 食thực 中trung 。 反phản 毛mao 攪giảo 之chi 。 服phục 者giả 即tức 死tử 。 烈liệt 者giả 。 謂vị 酒tửu 之chi 酷khốc 。 更cánh 甚thậm 於ư 砒# 鴆chậm 之chi 毒độc 也dã 。 然nhiên 砒# 鴆chậm 之chi 毒độc 。 不bất 過quá 毀hủy 其kỳ 色sắc 身thân 。 未vị 來lai 又hựu 得đắc 人nhân 身thân 。 飲ẩm 酒tửu 之chi 毒độc 。 能năng 壞hoại 戒giới 身thân 。 戒giới 身thân 一nhất 壞hoại 。 則tắc 難nạn/nan 復phục 矣hĩ 。

三tam 立lập 誓thệ

故cố 經Kinh 云vân 。 寧ninh 飲ẩm 烊dương 銅đồng 。 慎thận 無vô 犯phạm 酒tửu 。

釋thích 。 寧ninh 飲ẩm 烊dương 銅đồng 者giả 。 想tưởng 酒tửu 之chi 過quá 。 利lợi 害hại 如như 是thị 。 故cố 作tác 誓thệ 言ngôn 。 寧ninh 飲ẩm 烊dương 銅đồng 。 腐hủ 爛lạn 我ngã 身thân 。 而nhi 終chung 不bất 飲ẩm 酒tửu 也dã 。 以dĩ 上thượng 經kinh 論luận 。 及cập 諸chư 書thư 史sử 。 種chủng 種chủng 言ngôn 辭từ 譬thí 喻dụ 。 總tổng 之chi 勸khuyến 勉miễn 離ly 諸chư 酒tửu 過quá 也dã 。 葢# 天thiên 下hạ 毒độc 之chi 猛mãnh 烈liệt 。 無vô 甚thậm 於ư 砒# 酖# 諸chư 毒độc 。 及cập 以dĩ 烊dương 銅đồng 。 故cố 舉cử 喻dụ 以dĩ 戒giới 之chi 。 為vi 佛Phật 弟đệ 子tử 。 能năng 不bất 醒tỉnh 乎hồ 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 經Kinh 云vân 。 迦Ca 蘭Lan 陀Đà 竹Trúc 園Viên 精tinh 舍xá 。 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 疾tật 篤đốc 將tương 死tử 。 優ưu 波ba 離ly 問vấn 。 汝nhữ 須tu 何hà 藥dược 。 曰viết 須tu 酒tửu 。 實thật 違vi 毗Tỳ 尼Ni 。 寧ninh 盡tận 身thân 命mạng 。 無vô 容dung 犯phạm 酒tửu 。 優ưu 波ba 離ly 言ngôn 。 若nhược 為vi 病bệnh 開khai 。 如Như 來Lai 所sở 許hứa 。 於ư 是thị 服phục 酒tửu 差sai 病bệnh 。 比Bỉ 丘Khâu 懷hoài 慚tàm 。 猶do 謂vị 犯phạm 酒tửu 。 往vãng 至chí 佛Phật 所sở 。 慇ân 勤cần 悔hối 過quá 。 佛Phật 為vi 說thuyết 法Pháp 。 得đắc 羅La 漢Hán 道Đạo 。 粱# 高cao 僧Tăng 傳truyền 云vân 。 法pháp 遇ngộ 在tại 江giang 陵lăng 長trường/trưởng 沙sa 寺tự 。 一nhất 僧Tăng 飲ẩm 酒tửu 。 廢phế 夕tịch 燒thiêu 香hương 。 遇ngộ 但đãn 罰phạt 不bất 遣khiển 。 師sư 道đạo 安an 以dĩ 筒đồng 盛thịnh 荊kinh 。 寄ký 遇ngộ 。 遇ngộ 向hướng 筒đồng 致trí 敬kính 伏phục 地địa 。 令linh 維duy 那na 行hành 杖trượng 。 垂thùy 淚lệ 自tự 責trách 。

第đệ 六lục 著trước 香hương 花hoa 鬘man 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 標tiêu 名danh

六lục 曰viết 。 不bất 著trước 香hương 花hoa 鬘man 。 不bất 香hương 塗đồ 身thân 。

釋thích 。 不bất 著trước 。 香hương 花hoa 等đẳng 者giả 。 斷đoạn 其kỳ 貪tham 愛ái 也dã 。 貪tham 愛ái 若nhược 斷đoạn 。 即tức 同đồng 佛Phật 身thân 。 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 。 自tự 然nhiên 具cụ 足túc 。 欲dục 得đắc 莊trang 嚴nghiêm 具cụ 足túc 。 先tiên 當đương 離ly 香hương 觸xúc 二nhị 塵trần 也dã 。 葢# 世thế 人nhân 皆giai 知tri 。 如Như 來Lai 依y 正chánh 莊trang 嚴nghiêm 。 世thế 無vô 能năng 比tỉ 。 而nhi 不bất 知tri 如Như 來Lai 依y 正chánh 。 從tùng 曠khoáng 劫kiếp 苦khổ 行hạnh 修tu 成thành 。 斷đoạn 滅diệt 貪tham 愛ái 所sở 感cảm 。 今kim 人nhân 苦khổ 行hạnh 不bất 修tu 。 貪tham 愛ái 不bất 斷đoạn 。 而nhi 欲dục 彷phảng 彿phất 如Như 來Lai 依y 正chánh 者giả 。 譬thí 如như 貧bần 人nhân 。 服phục 帝đế 王vương 服phục 。 其kỳ 禍họa 速tốc 至chí 矣hĩ 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 明minh 境cảnh 。

解giải 曰viết 。 華hoa 鬘man 者giả 。 西tây 域vực 人nhân 貫quán 華hoa 作tác 鬘man 。 以dĩ 嚴nghiêm 其kỳ 首thủ 。 此thử 土thổ/độ 則tắc 繒tăng 絨# 金kim 寶bảo 。 製chế 飾sức 巾cân 冠quan 之chi 類loại 是thị 也dã 。 香hương 塗đồ 身thân 者giả 西tây 域vực 貴quý 人nhân 。 用dụng 名danh 香hương 為vi 末mạt 。 令linh 青thanh 衣y 摩ma 身thân 。 此thử 土thổ/độ 則tắc 佩bội 香hương 熏huân 香hương 。 脂chi 粉phấn 之chi 類loại 是thị 也dã 。

釋thích 。 梵Phạn 語ngữ 磨ma 羅la 。 此thử 去khứ 華hoa 鬘man 。 或hoặc 云vân 瓔anh 珞lạc 。 天Thiên 竺Trúc 人nhân 多đa 用dụng 蘇tô 摩ma 那na 等đẳng 花hoa 。 行hàng 列liệt 貫quán 串xuyến 。 以dĩ 嚴nghiêm 其kỳ 首thủ 。 名danh 之chi 為vi 鬘man 。 無vô 論luận 男nam 女nữ 。 皆giai 以dĩ 此thử 而nhi 莊trang 嚴nghiêm 之chi 。 繒tăng 。 是thị 細tế 絹quyên 。 絨# 。 即tức 刮# 絨# 。 練luyện 熟thục 絲ti 也dã 。 製chế 飾sức 者giả 。 謂vị 以dĩ 金kim 銀ngân 七thất 寶bảo 等đẳng 物vật 。 裝trang 飾sức 瓔anh 珞lạc 環hoàn 釧xuyến 。 并tinh 製chế 造tạo 巾cân 冠quan 之chi 類loại 也dã 。 其kỳ 巾cân 冠quan 之chi 製chế 。 始thỉ 於ư 黃hoàng 帝đế 之chi 時thời 。 古cổ 禮lễ 二nhị 十thập 始thỉ 冠quan 。 其kỳ 士sĩ 人nhân 用dụng 冠quan 。 庶thứ 人nhân 用dụng 巾cân 。 自tự 後hậu 子tử 雲vân 東đông 坡# 。 各các 製chế 其kỳ 式thức 。 名danh 不bất 一nhất 定định 名danh 香hương 者giả 。 謂vị 沉trầm 檀đàn 速tốc 麝xạ 。 龍long 腦não 酥tô 合hợp 。 薰huân 陸lục 白bạch 膠giao 等đẳng 貴quý 重trọng 之chi 香hương 也dã 。 塗đồ 身thân 者giả 。 天Thiên 竺Trúc 國quốc 法pháp 貴quý 勝thắng 男nam 女nữ 。 皆giai 用dụng 好hảo/hiếu 香hương 為vi 末mạt 。 或hoặc 洗tẩy 浴dục 之chi 後hậu 。 令linh 童đồng 子tử 以dĩ 塗đồ 其kỳ 身thân 。 如như 此thử 方phương 香hương 肥phì 皂tạo 之chi 類loại 。 青thanh 衣y 侍thị 童đồng 也dã 。 如như 玄huyền 真chân 子tử 。 命mạng 樵tiều 青thanh 竹trúc 裏lý 煎tiễn 茶trà 是thị 也dã 。 此thử 方phương 有hữu 佩bội 帶đái 香hương 囊nang 。 或hoặc 用dụng 香hương 筒đồng 。 以dĩ 熏huân 衣y 被bị 。 乃nãi 至chí 塗đồ 抹mạt 胭# 脂chi 膩nị 粉phấn 等đẳng 。 皆giai 攝nhiếp 此thử 戒giới 二nhị 儀nghi 錄lục 云vân 。 臙# 脂chi 起khởi 自tự 紂# 以dĩ 紅hồng 藍lam 花hoa 汁trấp 作tác 脂chi 。 為vi 桃đào 花hoa 籹# 燕yên 國quốc 所sở 出xuất 也dã 。 銀ngân 粉phấn 古cổ 今kim 註chú 云vân 。 三tam 代đại 以dĩ 鉛duyên 為vi 粉phấn 。 此thử 皆giai 俗tục 態thái 也dã 。

二nhị 顯hiển 戒giới

出xuất 家gia 之chi 人nhân 。 豈khởi 宜nghi 用dụng 此thử 。

釋thích 。 謂vị 出xuất 家gia 人nhân 。 若nhược 用dụng 繒tăng 絨# 金kim 寶bảo 等đẳng 。 製chế 飾sức 帽mạo 笠# 者giả 即tức 如như 天Thiên 竺Trúc 貫quán 花hoa 作tác 鬘man 。 以dĩ 嚴nghiêm 其kỳ 首thủ 也dã 。 若nhược 佩bội 香hương 熏huân 香hương 者giả 。 即tức 是thị 以dĩ 香hương 塗đồ 身thân 。 也dã 此thử 皆giai 俗tục 士sĩ 所sở 為vi 。 非phi 僧Tăng 所sở 用dụng 。 既ký 然nhiên 出xuất 俗tục 當đương 遠viễn 離ly 飾sức 好hảo/hiếu 。 修tu 出xuất 世thế 道đạo 壞hoại 色sắc 為vi 服phục 。 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 身thân 戒giới 定định 為vi 香hương 薰huân 無vô 漏lậu 體thể 。 詎cự 可khả 同đồng 俗tục 行hành 事sự 。 恣tứ 心tâm 貪tham 愛ái 耶da 。 故cố 云vân 豈khởi 宜nghi 用dụng 此thử 。 若nhược 貪tham 愛ái 心tâm 。 著trước 是thị 物vật 者giả 。 非phi 佛Phật 弟đệ 子tử 。 何hà 也dã 以dĩ 貪tham 愛ái 心tâm 。 是thị 發phát 欲dục 之chi 本bổn 。 欲dục 念niệm 若nhược 除trừ 。 則tắc 諸chư 惡ác 不bất 生sanh 也dã 。 大đại 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 經Kinh 云vân 。 若nhược 有hữu 味vị 著trước 。 花hoa 鬘man 塗đồ 香hương 。 即tức 是thị 味vị 著trước 熱nhiệt 鐵thiết 花hoa 鬘man 亦diệc 是thị 味vị 著trước 屎thỉ 尿niệu 塗đồ 身thân 也dã 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 五ngũ )# 初sơ 思tư 古cổ

佛Phật 制chế 三tam 衣y 。 俱câu 用dụng 麤thô 疎sơ 蔴# 而nhi 獸thú 毛mao 蠶tằm 口khẩu 。 害hại 物vật 傷thương 慈từ 。 非phi 所sở 應ưng 也dã 。

釋thích 。 佛Phật 制chế 如như 上thượng 。 三tam 衣y 者giả 安an 陀đà 會hội 鬱uất 多đa 羅la 僧Tăng 。 僧Tăng 伽già 黎lê 也dã 麤thô 者giả 。 不bất 精tinh 疎sơ 者giả 。 不bất 緻trí 。 此thử 引dẫn 智Trí 度Độ 論luận 文văn 而nhi 語ngữ 之chi 。 以dĩ 誡giới 不bất 得đắc 貪tham 好hảo 故cố 獸thú 毛mao 。 裘cừu 褐hạt 之chi 類loại 。 蠶tằm 口khẩu 。 紬# 絹quyên 之chi 類loại 。 此thử 皆giai 從tùng 殺sát 生sanh 而nhi 成thành 。 故cố 曰viết 害hại 物vật 。 有hữu 虧khuy 慈từ 濟tế 之chi 心tâm 。 故cố 曰viết 傷thương 慈từ 既ký 違vi 佛Phật 制chế 。 復phục 傷thương 仁nhân 慈từ 。 故cố 曰viết 非phi 所sở 應ưng 也dã 。 大đại 智trí 照chiếu 律luật 師sư 云vân 。 智Trí 度Độ 論luận 明minh 。 昔tích 日nhật 迦Ca 葉Diếp 如Như 來Lai 。 授thọ 我ngã 釋Thích 迦Ca 本bổn 師sư 衣y 者giả 十thập 三tam 條điều 。 麤thô 布bố 僧Tăng 伽già 黎lê 是thị 也dã 洎kịp 至chí 垂thùy 滅diệt 。 親thân 付phó 飲ẩm 光quang 尊tôn 者giả 於ư 鷄kê 足túc 山sơn 。 以dĩ 待đãi 彌Di 勒Lặc 可khả 見kiến 佛Phật 佛Phật 所sở 持trì 。 麤thô 布bố 衣y 也dã 。

二nhị 開khai 權quyền

除trừ 年niên 及cập 七thất 十thập 。 衰suy 頺đồi 之chi 甚thậm 。 非phi 綿miên 不bất 煖noãn 者giả 。 或hoặc 可khả 為vi 之chi 。 餘dư 俱câu 不bất 可khả 。

釋thích 。 氣khí 弱nhược 日nhật 衰suy 。 力lực 少thiểu 曰viết 頹đồi 。 甚thậm 者giả 。 不bất 堪kham 極cực 也dã 。 謂vị 七thất 十thập 已dĩ 後hậu 。 血huyết 氣khí 衰suy 微vi 。 神thần 力lực 不bất 堪kham 。 麤thô 重trọng/trùng 衣y 服phục 。 不bất 能năng 行hành 動động 。 故cố 權quyền 許hứa 之chi 。 此thử 大đại 師sư 以dĩ 世thế 間gian 服phục 。 而nhi 垂thùy 慈từ 故cố 。 非phi 三tam 衣y 也dã 。 或hoặc 者giả 不bất 定định 也dã 。 謂vị 衰suy 頹đồi 不bất 甚thậm 。 則tắc 不bất 許hứa 也dã 。 感cảm 通thông 傳truyền 云vân 。 唐đường 乾can/kiền/càn 封phong 二nhị 年niên 二nhị 月nguyệt 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 白bạch 宣tuyên 律luật 師sư 曰viết 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 唯duy 服phục 麤thô 布bố 僧Tăng 伽già 黎lê 。 及cập 白bạch 氎điệp 三tam 衣y 。 未vị 曾tằng 著trước 其kỳ 蠶tằm 衣y 繒tăng 帛bạch 也dã 。

三tam 俗tục 儉kiệm

夏hạ 禹vũ 。 惡ác 衣y 。 公công 孫tôn 布bố 被bị 。 王vương 臣thần 之chi 貴quý 。 宜nghi 為vì 不bất 為vi 。

釋thích 。 惡ác 者giả 。 敞sưởng 衣y 。 頌tụng 禹vũ 之chi 德đức 也dã 。 通thông 鑑giám 載tái 。 伯bá 禹vũ 。 夏hạ 后hậu 氏thị 。 名danh 文văn 命mạng 。 字tự 高cao 密mật 。 諡thụy 法pháp 。 受thọ 禪thiền 成thành 功công 曰viết 禹vũ 。 祖tổ 顓# 頊# 。 父phụ 鯀# 。 乃nãi 黃hoàng 帝đế 玄huyền 孫tôn 也dã 。 孕dựng 歲tuế 有hữu 二nhị 月nguyệt 。 堯# 戊# 戌tuất 五ngũ 十thập 八bát 載tái 。 六lục 月nguyệt 六lục 日nhật 生sanh 於ư 僰# 道đạo 之chi 石thạch 紐nữu 鄉hương 。 長trường/trưởng 於ư 西tây 羗khương 。 以dĩ 土thổ/độ 德đức 王vương 。 正chánh 建kiến 寅# 。 百bách 有hữu 六lục 歲tuế 。 崩băng 於ư 會hội 稽khể 。 堯# 時thời 洪hồng 水thủy 滔thao 天thiên 。 鯀# 治trị 水thủy 無vô 功công 。 舜thuấn 乃nãi 舉cử 禹vũ 續tục 父phụ 業nghiệp 。 居cư 外ngoại 十thập 三tam 年niên 。 以dĩ 開khai 九cửu 州châu 。 三tam 過quá 其kỳ 門môn 不bất 入nhập 。 水thủy 害hại 遂toại 息tức 。 受thọ 舜thuấn 禪thiền 位vị 。 都đô 於ư 安an 邑ấp 。 國quốc 號hiệu 曰viết 夏hạ 。 禹vũ 為vi 人nhân 。 敏mẫn 給cấp 克khắc 勤cần 。 其kỳ 德đức 不bất 違vi 。 其kỳ 仁nhân 可khả 親thân 。 其kỳ 言ngôn 可khả 信tín 。 其kỳ 聲thanh 應ưng 鐘chung 。 律luật 身thân 有hữu 法pháp 度độ 。 故cố 孔khổng 子tử 稱xưng 曰viết 菲# 飲ẩm 食thực 。 而nhi 致trí 孝hiếu 乎hồ 鬼quỷ 神thần 。 惡ác 衣y 服phục 而nhi 致trí 美mỹ 乎hồ 蔽tế 冕# 。 卑ty 宮cung 室thất 而nhi 盡tận 力lực 乎hồ 溝câu 洫# 。 禹vũ 。 吾ngô 無vô 間gian 然nhiên 矣hĩ 。 昔tích 帝đế 堯# 。 布bố 衣y 掩yểm 形hình 。 鹿lộc 裘cừu 禦ngữ 寒hàn 。 衣y 履lý 不bất 敝tệ 不bất 更cánh 換hoán 。 漢hán 文văn 帝đế 。 亦diệc 身thân 衣y 弋# 綈đề 。 幃vi 帳trướng 無vô 文văn 。 晉tấn 武võ 帝đế 焚phần 雉trĩ 頭đầu 裘cừu 。 猶do 敕sắc 不bất 許hứa 貢cống 獻hiến 。 奇kỳ 技kỹ 異dị 服phục 。 斯tư 等đẳng 聖thánh 君quân 非phi 一nhất 。 不bất 能năng 盡tận 舉cử 也dã 。 公công 孫tôn 。 姓tánh 也dã 。 名danh 弘hoằng 。 漢hán 武võ 帝đế 徵trưng 為vi 博bác 士sĩ 。 天thiên 子tử 察sát 其kỳ 敦đôn 厚hậu 。 遂toại 以dĩ 為vi 御ngự 史sử 大đại 夫phu 。 食thực 不bất 重trọng/trùng 肉nhục 。 脫thoát 粟túc 之chi 飯phạn 。 而nhi 為vi 布bố 被bị 。 俸bổng 祿lộc 皆giai 給cấp 與dữ 仰ngưỡng 食thực 之chi 賓tân 。 家gia 無vô 所sở 餘dư 。

時thời 汲cấp 黯ảm 奏tấu 曰viết 。 弘hoằng 位vị 在tại 三tam 公công 。 然nhiên 為vi 布bố 被bị 。 此thử 詐trá 也dã 。 帝đế 問vấn 弘hoằng 。 弘hoằng 謝tạ 曰viết 有hữu 之chi 。 誠thành 中trung 弘hoằng 病bệnh 。 夫phu 以dĩ 三tam 公công 為vi 布bố 被bị 。 實thật 飾sức 詐trá 以dĩ 釣điếu 名danh 。 且thả 無vô 汲cấp 黯ảm 之chi 忠trung 。 陛bệ 下hạ 安an 得đắc 聞văn 此thử 言ngôn 。 天thiên 子tử 以dĩ 為vi 謙khiêm 讓nhượng 。 愈dũ 益ích 厚hậu 之chi 。 以dĩ 弘hoằng 為vi 丞thừa 相tương/tướng 封phong 平bình 津tân 侯hầu 。 年niên 八bát 十thập 而nhi 終chung 。

四tứ 僧Tăng 節tiết

豈khởi 得đắc 道Đạo 人nhân 。 反phản 貪tham 華hoa 飾sức 。 壞hoại 色sắc 為vi 服phục 。 糞phẩn 掃tảo 蔽tế 形hình 。 固cố 其kỳ 宜nghi 矣hĩ 。

釋thích 。 道Đạo 人Nhân 者giả 。 學học 道Đạo 之chi 人nhân 也dã 華hoa 。 花hoa 繅# 飾sức 。 裝trang 飾sức 出xuất 家gia 受thọ 戒giới 。 期kỳ 得đắc 道Đạo 果quả 。 而nhi 反phản 貪tham 花hoa 繅# 服phục 飾sức 。 則tắc 於ư 道Đạo 行hạnh 無vô 益ích 矣hĩ 。 壞hoại 色sắc 者giả 凡phàm 檀đàn 越việt 所sở 施thí 衣y 財tài 。 用dụng 草thảo 根căn 樹thụ 皮bì 。 染nhiễm 成thành 青thanh 。 黑hắc 。 木mộc 蘭lan 。 三tam 種chủng 壞hoại 色sắc 一nhất 。 壞hoại 其kỳ 貪tham 愛ái 之chi 心tâm 。 與dữ 道Đạo 相tương 應ứng 故cố 。 二nhị 。 壞hoại 其kỳ 五ngũ 大đại 上thượng 色sắc 。 以dĩ 別biệt 俗tục 服phục 故cố 。 亦diệc 名danh 緇# 色sắc 。 即tức 壞hoại 色sắc 也dã 。 糞phẩn 掃tảo 衣y 者giả 。 律luật 有hữu 十thập 種chủng 。 謂vị 世thế 人nhân 所sở 棄khí 。 不bất 用dụng 之chi 物vật 。 視thị 同đồng 糞phẩn 掃tảo 故cố 。 比Bỉ 丘Khâu 拾thập 來lai 。 浣hoán 染nhiễm 成thành 袈ca 裟sa 色sắc 。 縫phùng 補bổ 三tam 衣y 。 以dĩ 蔽tế 形hình 體thể 知tri 足túc 進tiến 道đạo 。 息tức 馳trì 求cầu 心tâm 斷đoạn 憍kiêu 恣tứ 念niệm 。 故cố 曰viết 固cố 其kỳ 宜nghi 矣hĩ 昔tích 比Bỉ 丘Khâu 持trì 糞phẩn 掃tảo 衣y 。 就tựu 河hà 而nhi 洗tẩy 諸chư 天thiên 取thủ 汁trấp 。 用dụng 洗tẩy 自tự 身thân 。 而nhi 不bất 辭từ 穢uế 次thứ 外ngoại 道đạo 持trì 淨tịnh 氎điệp 將tương 洗tẩy 。 諸chư 天thiên 遙diêu 遮già 。 勿vật 污ô 池trì 水thủy 。 是thị 知tri 重trọng/trùng 其kỳ 德đức 。 不bất 重trọng/trùng 其kỳ 物vật 也dã 。

五ngũ 舉cử 況huống

古cổ 有hữu 高cao 僧Tăng 三tam 十thập 年niên 著trước 一nhất 緉# 鞋hài 況huống 凡phàm 輩bối 乎hồ 。

釋thích 。 高cao 僧Tăng 者giả 謂vị 居cư 塵trần 不bất 染nhiễm 。 道đạo 高cao 德đức 重trọng/trùng 之chi 稱xưng 也dã 。 雙song 履lý 曰viết 緉# 。 唐đường 高cao 僧Tăng 傳truyền 云vân 慧tuệ 休hưu 法Pháp 師sư 十thập 六lục 歲tuế 出xuất 家gia 學học 通thông 經kinh 論luận 尤vưu 善thiện 華hoa 嚴nghiêm 唯duy 有hữu 律luật 部bộ 。 未vị 遑hoàng 精tinh 閱duyệt 。 意ý 以dĩ 為vi 戒giới 可khả 事sự 求cầu 。 按án 讀đọc 即tức 曉hiểu 。 未vị 勞lao 師sư 授thọ 。 後hậu 披phi 一nhất 卷quyển 。 性tánh 遮già 茫mang 然nhiên 。 方phương 悔hối 前tiền 議nghị 。 乃nãi 請thỉnh 律luật 提đề 瓶bình 。 從tùng 洪hồng 律luật 師sư 。 聽thính 四tứ 分phần/phân 律luật 。 三tam 十thập 餘dư 遍biến 。 而nhi 顧cố 諸chư 學học 徒đồ 曰viết 。 余dư 往vãng 聽thính 經Kinh 論luận 。 一nhất 遍biến 入nhập 神thần 。 今kim 聽thính 律luật 部bộ 。 逾du 增tăng 逾du 暗ám 。 豈khởi 非phi 理lý 可khả 虗hư 求cầu 事sự 難nạn/nan 通thông 會hội 。 是thị 以dĩ 嘗thường 聽thính 礪# 公công 講giảng 律luật 礪# 曰viết 。 法Pháp 師sư 大đại 德đức 暮mộ 年niên 。 如như 何hà 猶do 勤cần 律luật 部bộ 。 休hưu 曰viết 。 余dư 憶ức 出xuất 家gia 之chi 始thỉ 。 從tùng 虎hổ 口khẩu 中trung 來lai 。 豈khởi 以dĩ 老lão 朽hủ 。 而nhi 可khả 斯tư 須tu 離ly 耶da 。 吾ngô 恨hận 不bất 得đắc 常thường 聞văn 耳nhĩ 。 今kim 之chi 後hậu 學học 。 薄bạc 知tri 文văn 句cú 。 宗tông 致trí 渺# 然nhiên 。 即tức 預dự 師sư 範phạm 。 所sở 以dĩ 終chung 夜dạ 長trường/trưởng 嘆thán 矣hĩ 。 休hưu 敬kính 慎thận 三tam 業nghiệp 。 懷hoài 課khóa 六lục 時thời 。 奉phụng 禁cấm 守thủ 道đạo 。 逾du 衰suy 逾du 篤đốc 。 衣y 服phục 趣thú 得đắc 葢# 體thể 。 襆# 懸huyền 壁bích 上thượng 著trước 一nhất 麻ma 鞋hài 經kinh 三tam 十thập 餘dư 年niên 。 遇ngộ 軟nhuyễn 地địa 則tắc 赤xích 脚cước 。 人nhân 問vấn 之chi 故cố 。

答đáp 曰viết 。

信tín 施thí 難nan 消tiêu 。 帝đế 屢lũ 召triệu 入nhập 京kinh 。 固cố 以dĩ 疾tật 辭từ 。 春xuân 秋thu 八bát 十thập 有hữu 八bát 。 又hựu 唐đường 通thông 慧tuệ 禪thiền 師sư 大đại 悟ngộ 後hậu 。 布bố 衲nạp 重trọng/trùng 縫phùng 。 冬đông 夏hạ 不bất 易dị 。 晚vãn 年niên 唯duy 一nhất 裙quần 一nhất 被bị 。 一nhất 麻ma 鞋hài 二nhị 十thập 餘dư 載tái 。 遇ngộ 砂sa 地địa 則tắc 穿xuyên 之chi 。 恐khủng 傷thương 父phụ 母mẫu 遺di 體thể 故cố 。 遇ngộ 軟nhuyễn 地địa 則tắc 赤xích 脚cước 行hành 。 恐khủng 損tổn 他tha 信tín 施thí 故cố 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 優ưu 多đa 羅la 母mẫu 經Kinh 云vân 。 優ưu 多đa 羅la 比Bỉ 丘Khâu 。 尊tôn 佛Phật 樂nhạo 法Pháp 。 酒tửu 不bất 歷lịch 口khẩu 。 過quá 午ngọ 不bất 食thực 。 香hương 花hoa 脂chi 粉phấn 。 未vị 嘗thường 附phụ 身thân 。 母mẫu 為vi 餓ngạ 鬼quỷ 。 優ưu 多đa 羅la 以dĩ 瓶bình 盛thịnh 水thủy 。 楊dương 枝chi 著trước 中trung 。 法Pháp 服phục 覆phú 上thượng 。 飯phạn 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 。 舉cử 名danh 咒chú 願nguyện 。 母mẫu 免miễn 重trọng/trùng 咎cữu 。 阿a 育dục 王vương 經Kinh 云vân 。 南nam 天Thiên 竺Trúc 有hữu 一nhất 男nam 子tử 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 出xuất 家gia 。 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 不bất 樂nhạo 榮vinh 顯hiển 。 不bất 以dĩ 酥tô 油du 摩ma 身thân 。 不bất 以dĩ 湯thang 水thủy 洗tẩy 浴dục 。 不bất 食thực 酥tô 油du 。 不bất 願nguyện 華hoa 飾sức 。 常thường 畏úy 生sanh 死tử 。 詣nghệ 摩ma 偷thâu 羅la 國quốc 。 禮lễ 敬kính 優ưu 波ba 笈cấp 多đa 。 一nhất 聞văn 說thuyết 法Pháp 。 精tinh 進tấn 思tư 惟duy 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。

第đệ 七thất 歌ca 舞vũ 觀quán 聽thính 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 標tiêu 名danh

七thất 曰viết 。 不bất 歌ca 舞vũ 倡xướng 伎kỹ 。 不bất 往vãng 觀quan 聽thính 。

釋thích 。 不bất 歌ca 舞vũ 者giả 。 身thân 口khẩu 無vô 過quá 。 不bất 觀quán 聽thính 者giả 。 眼nhãn 耳nhĩ 清thanh 淨tịnh 也dã 。 學học 道Đạo 以dĩ 修tu 身thân 為vi 本bổn 。 當đương 守thủ 口khẩu 如như 瓶bình 。 防phòng 意ý 如như 城thành 。 惟duy 務vụ 一nhất 心tâm 。 精tinh 勤cần 辦biện 道đạo 。 然nhiên 三tam 界giới 之chi 中trung 。 舉cử 足túc 動động 步bộ 。 無vô 非phi 罪tội 苦khổ 。 古cổ 人nhân 說thuyết 。 暫tạm 時thời 不bất 在tại 。 如như 同đồng 死tử 人nhân 。 道đạo 業nghiệp 未vị 成thành 。 有hữu 何hà 樂lạc 處xứ 。 初sơ 心tâm 一nhất 失thất 。 後hậu 悔hối 難nan 追truy 。 故cố 曰viết 。 不bất 得đắc 歌ca 舞vũ 倡xướng 伎kỹ 。 及cập 往vãng 觀quan 聽thính 也dã 。 嘗thường 論luận 耳nhĩ 目mục 之chi 於ư 聲thanh 色sắc 。 極cực 易dị 惛hôn 人nhân 神thần 智trí 。 亦diệc 能năng 發phát 人nhân 悟ngộ 機cơ 。 故cố 仙tiên 人nhân 緣duyên 之chi 而nhi 神thần 足túc 頓đốn 失thất 樓lâu 子tử 因nhân 之chi 。 而nhi 心tâm 地địa 豁hoát 開khai 。 推thôi 其kỳ 惛hôn 智trí 之chi 源nguyên 。 謂vị 被bị 聲thanh 色sắc 流lưu 轉chuyển 。 故cố 名danh 順thuận 流lưu 。 順thuận 者giả 下hạ 也dã 。 究cứu 其kỳ 發phát 悟ngộ 之chi 本bổn 。 不bất 被bị 聲thanh 色sắc 流lưu 轉chuyển 。 故cố 名danh 逆nghịch 流lưu 。 逆nghịch 者giả 。 上thượng 也dã 。 今kim 之chi 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 。 不bất 被bị 聲thanh 色sắc 流lưu 轉chuyển 者giả 少thiểu 。 故cố 於ư 道đạo 日nhật 遠viễn 矣hĩ 。 是thị 以dĩ 初sơ 學học 者giả 。 當đương 避tị 聲thanh 色sắc 。 如như 刀đao 劍kiếm 。 觀quán 戲hí 笑tiếu 。 猶do 如như 哭khốc 。 歌ca 舞vũ 如như 狂cuồng 。 外ngoại 境cảnh 不bất 躭đam 。 則tắc 內nội 心tâm 自tự 寂tịch 也dã 。 昔tích 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 大đại 權quyền 菩Bồ 薩Tát 。 感cảm 佛Phật 恩ân 德đức 。 現hiện 天thiên 人nhân 身thân 。 常thường 以dĩ 梵Phạm 唄bối 歌ca 讚tán 於ư 佛Phật 。 或hoặc 演diễn 無vô 常thường 。 苦khổ 。 空không 。 無vô 我ngã 之chi 音âm 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 感cảm 悟ngộ 真chân 常thường 。 使sử 水thủy 鳥điểu 樹thụ 。 林lâm 。 咸hàm 宣tuyên 妙diệu 法Pháp 。 豈khởi 可khả 同đồng 於ư 世thế 間gian 。 歌ca 舞vũ 倡xướng 伎kỹ 。 而nhi 比tỉ 喻dụ 耶da 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 明minh 境cảnh 。

解giải 曰viết 。 歌ca 者giả 。 口khẩu 出xuất 歌ca 曲khúc 。 舞vũ 者giả 。 身thân 為vi 戲hí 舞vũ 。 倡xướng 伎kỹ 者giả 。 謂vị 琴cầm 。 瑟sắt 。 簫tiêu 。 管quản 。 之chi 類loại 是thị 也dã 。

釋thích 。 歌ca 曲khúc 者giả 。 謂vị 引dẫn 聲thanh 揚dương 韻vận 。 唱xướng 和hòa 曲khúc 調điều 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 書thư 云vân 。 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 歌ca 。 歌ca 有hữu 曲khúc 。 曲khúc 有hữu 詞từ 。 所sở 以dĩ 詩thi 言ngôn 志chí 。 歌ca 詠vịnh 言ngôn 。 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 長trường/trưởng 引dẫn 其kỳ 聲thanh 。 比tỉ 於ư 琴cầm 瑟sắt 曰viết 歌ca 。 歌ca 聲thanh 遠viễn 聞văn 曰viết 謠# 。 故cố 善thiện 歌ca 者giả 。 有hữu 含hàm 商thương 吐thổ 角giác 之chi 音âm 也dã 。 戲hí 舞vũ 者giả 。 如như 霓nghê 裳thường 芰kị 飾sức 。 窈yểu 窕điệu 翩# 翻phiên 。 及cập 身thân 首thủ 變biến 現hiện 。 手thủ 足túc 跳khiêu 躑trịch 等đẳng 。 倡xướng 伎kỹ 者giả 。 即tức 伶# 人nhân 也dã 。 謂vị 能năng 鼓cổ 吹xuy 。 琴cầm 瑟sắt 簫tiêu 管quản 之chi 類loại 。 以dĩ 娛ngu 樂lạc 也dã 。 又hựu 琴cầm 瑟sắt 。 是thị 絲ti 樂nhạo/nhạc/lạc 。 簫tiêu 管quản 。 是thị 竹trúc 樂nhạo/nhạc/lạc 。 琴cầm 者giả 。 爾nhĩ 雅nhã 疏sớ/sơ 曰viết 。 伏phục 羲# 斵# 桐# 為vi 琴cầm 。 又hựu 云vân 。 神thần 農nông 。 氏thị 作tác 別biệt 名danh 曰viết 離ly 。 大đại 者giả 。 絃huyền 二nhị 十thập 七thất 。 未vị 詳tường 長trường 短đoản 。 廣quảng 雅nhã 曰viết 。 琴cầm 長trường/trưởng 三tam 尺xích 六lục 寸thốn 六lục 分phần 。 表biểu 朞# 之chi 三tam 百bách 六lục 十thập 日nhật 。 合hợp 天thiên 人nhân 之chi 和hòa 。 廣quảng 六lục 寸thốn 。 表biểu 六lục 合hợp 。 腰yêu 濶# 四tứ 寸thốn 。 亦diệc 表biểu 四tứ 時thời 。 前tiền 廣quảng 後hậu 狹hiệp 表biểu 尊tôn 卑ty 。 面diện 圓viên 背bối/bội 方phương 。 表biểu 天thiên 地địa 。 五ngũ 絃huyền 。 表biểu 五ngũ 行hành 。 十thập 三tam 徽# 。 表biểu 十thập 二nhị 律luật 。 餘dư 一nhất 徽# 。 表biểu 閏nhuận 。 後hậu 文văn 王vương 加gia 少thiểu 宮cung 。 少thiểu 商thương 。 二nhị 絃huyền 。 或hoặc 七thất 。 或hoặc 云vân 。 加gia 文văn 武võ 二nhị 絃huyền 。 字tự 彚# 云vân 。 大đại 者giả 。 長trường/trưởng 八bát 尺xích 一nhất 寸thốn 。 中trung 。 長trường/trưởng 三tam 尺xích 六lục 寸thốn 六lục 分phần 。 詩thi 義nghĩa 云vân 。 鳳phượng 池trì 四tứ 寸thốn 。 表biểu 四tứ 時thời 。 龍long 池trì 八bát 寸thốn 。 表biểu 八bát 風phong 。 又hựu 有hữu 說thuyết 云vân 。 琴cầm 有hữu 三Tam 十Thập 三Tam 絃huyền 。 絙căng 桑tang 為vi 之chi 。 以dĩ 修tu 身thân 理lý 性tánh 。 反phản 其kỳ 天thiên 真chân 。 今kim 人nhân 用dụng 之chi 。 為vi 戲hí 樂lạc 誤ngộ 矣hĩ 。 瑟sắt 者giả 。 爾nhĩ 雅nhã 疏sớ/sơ 曰viết 。 伏phục 羲# 作tác 五ngũ 十thập 絃huyền 。 黃hoàng 帝đế 破phá 為vi 二nhị 十thập 五ngũ 絃huyền 。 禮lễ 圖đồ 舊cựu 云vân 。 雅nhã 瑟sắt 長trường/trưởng 八bát 尺xích 一nhất 寸thốn 。 二nhị 十thập 三tam 絃huyền 。 其kỳ 常thường 用dụng 者giả 。 十thập 九cửu 絃huyền 。 餘dư 四tứ 絃huyền 。 頌tụng 瑟sắt 長trường/trưởng 七thất 尺xích 二nhị 寸thốn 。 二nhị 十thập 五ngũ 絃huyền 。 盡tận 用dụng 之chi 。 鄭trịnh 注chú 云vân 。 大đại 瑟sắt 。 別biệt 名danh 曰viết 灑sái 。 又hựu 呂lữ 氏thị 春xuân 秋thu 云vân 朱chu 襄tương 氏thị 之chi 世thế 。 天thiên 下hạ 多đa 風phong 。 陽dương 氣khí 不bất 積tích 。 果quả 實thật 不bất 成thành 。 故cố 斌# 王vương 建kiến 五ngũ 絃huyền 之chi 瑟sắt 。 瞽# 瞍# 作tác 十thập 五ngũ 絃huyền 。 舜thuấn 益ích 八bát 絃huyền 。 漢hán 武võ 帝đế 歌ca 兒nhi 。 作tác 二nhị 十thập 五ngũ 絃huyền 。 白bạch 虎hổ 通thông 云vân 。 琴cầm 者giả 。 禁cấm 也dã 。 所sở 以dĩ 禁cấm 止chỉ 邪tà 想tưởng 。 以dĩ 正chánh 人nhân 心tâm 志chí 也dã 。 瑟sắt 者giả 。 嗇# 也dã 。 閑nhàn 也dã 。 所sở 以dĩ 懲# 忿phẫn 窒# 欲dục 。 正chánh 人nhân 之chi 德đức 也dã 。 簫tiêu 者giả 。 風phong 俗tục 通thông 云vân 。 舜thuấn 作tác 簫tiêu 。 編biên 小tiểu 竹trúc 管quản 為vi 之chi 。 參tham 差sai 不bất 齊tề 。 象tượng 鳳phượng 之chi 翼dực 。 博bác 雅nhã 云vân 。 大đại 者giả 。 二nhị 十thập 三tam 管quản 。 長trường/trưởng 尺xích 四tứ 寸thốn 。 小tiểu 者giả 。 十thập 六lục 管quản 。 長trường/trưởng 尺xích 二nhị 寸thốn 。 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 大đại 者giả 。 名danh 言ngôn 。 小tiểu 者giả 名danh 筊# 。 釋thích 名danh 。 簫tiêu 。 肅túc 也dã 。 其kỳ 聲thanh 肅túc 肅túc 而nhi 清thanh 也dã 。 又hựu 禮lễ 記ký 曰viết 。 女nữ 媧# 作tác 笙sanh 。 說thuyết 文văn 云vân 。 笙sanh 者giả 。 象tượng 鳳phượng 之chi 巢sào 。 大đại 者giả 名danh 巢sào 。 十thập 九cửu 簧# 。 小tiểu 者giả 名danh 和hòa 。 十thập 三tam 簧# 。 管quản 者giả 。 長trường/trưởng 一nhất 尺xích 。 圍vi 寸thốn 。 漆tất 竹trúc 為vi 之chi 。 如như 笛địch 六lục 孔khổng 。 十thập 二nhị 月nguyệt 之chi 音âm 。 大đại 者giả 名danh 簥# 。 小tiểu 者giả 名danh 篎# 。 豎thụ 吹xuy 。 如như 簫tiêu 。 形hình 如như 篪# 籥# 。 周chu 禮lễ 曰viết 。 篪# 竹trúc 為vi 之chi 。 長trường/trưởng 尺xích 四tứ 寸thốn 。 七thất 孔khổng 橫hoạnh/hoành 吹xuy 。 毛mao 傳truyền 曰viết 。 籥# 竹trúc 為vi 之chi 。 如như 笛địch 三tam 孔khổng 。 橫hoạnh/hoành 吹xuy 。 文văn 王vương 之chi 樂lạc 。 風phong 俗tục 通thông 云vân 。 笛địch 者giả 。 武võ 帝đế 時thời 。 丘khâu 仲trọng 作tác 。 長trường/trưởng 尺xích 四tứ 寸thốn 。 六lục 孔khổng 。 或hoặc 七thất 孔khổng 。 笛địch 者giả 。 滌địch 也dã 。 所sở 以dĩ 蕩đãng 滌địch 邪tà 穢uế 。 納nạp 之chi 雅nhã 正chánh 也dã 。 樂nhạo/nhạc/lạc 書thư 云vân 。 剪tiễn 雲vân 夢mộng 之chi 霜sương 筠# 。 法pháp 龍long 吟ngâm 之chi 異dị 韻vận 。 今kim 時thời 簫tiêu 體thể 似tự 笛địch 。 只chỉ 在tại 橫hoạnh/hoành 竪thụ 以dĩ 別biệt 也dã 。 謂vị 竪thụ 者giả 為vi 簫tiêu 。 橫hoạnh/hoành 者giả 。 為vi 笛địch 。 其kỳ 餘dư 琵tỳ 琶bà 箜không 篌hầu 等đẳng 。 皆giai 技kỹ 樂nhạc 之chi 類loại 也dã 。

二nhị 顯hiển 戒giới

不bất 得đắc 自tự 作tác 。 亦diệc 不bất 得đắc 他tha 人nhân 作tác 時thời 。 故cố 往vãng 觀quan 聽thính 。

釋thích 。 不bất 得đắc 自tự 作tác 者giả 。 謂vị 不bất 得đắc 自tự 己kỷ 口khẩu 唱xướng 歌ca 曲khúc 。 及cập 歌ca 咏# 誦tụng 經Kinh 。 如như 婆Bà 羅La 門Môn 。 吟ngâm 詩thi 讀đọc 書thư 等đẳng 聲thanh 也dã 。 亦diệc 不bất 得đắc 身thân 為vi 戲hí 舞vũ 如như 霓nghê 裳thường 窈yểu 窕điệu 登đăng 場tràng 。 假giả 粧# 故cố 事sự 。 乃nãi 至chí 掉trạo 臂tý 叉xoa 手thủ 。 執chấp 刀đao 揮huy 戟kích 等đẳng 。 皆giai 不bất 得đắc 也dã 。 故cố 往vãng 者giả 。 有hữu 心tâm 故cố 往vãng 。 步bộ 步bộ 招chiêu 愆khiên 無vô 心tâm 而nhi 遇ngộ 。 住trụ 則tắc 成thành 罪tội 也dã 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 四tứ )# 初sơ 欲dục 害hại

古cổ 有hữu 仙tiên 人nhân 。 因nhân 聽thính 女nữ 歌ca 。 音âm 聲thanh 微vi 妙diệu 。 遽cự 失thất 神thần 足túc 觀quán 聽thính 之chi 害hại 如như 是thị 。 況huống 自tự 作tác 乎hồ 。

釋thích 。 遽cự 。 即tức 也dã 。 神thần 足túc 者giả 。 謂vị 神thần 仙tiên 有hữu 五ngũ 通thông 。 一nhất 。 天thiên 耳nhĩ 通thông 謂vị 一nhất 切thiết 苦khổ 樂lạc 音âm 聲thanh 。 悉tất 能năng 聞văn 故cố 。 二nhị 。 天thiên 眼nhãn 通thông 。 謂vị 一nhất 切thiết 形hình 色sắc 。 及cập 諸chư 眾chúng 生sanh 。 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 苦khổ 樂lạc 之chi 相tướng 。 悉tất 能năng 見kiến 故cố 。 三tam 。 宿túc 命mạng 通thông 謂vị 自tự 他tha 多đa 生sanh 所sở 行hành 之chi 事sự 。 悉tất 能năng 知tri 故cố 四tứ 。 他tha 心tâm 通thông 謂vị 他tha 人nhân 心tâm 中trung 。 思tư 惟duy 善thiện 惡ác 之chi 事sự 。 悉tất 能năng 知tri 故cố 五ngũ 。 神thần 足túc 通thông 謂vị 。 隨tùy 意ý 變biến 現hiện 。 飛phi 行hành 自tự 在tại 。 一nhất 切thiết 所sở 為vi 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 故cố 大đại 毗tỳ 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 昔tích 有hữu 隲# 陀đà 衍diễn 那na 王vương 將tương 諸chư 宮cung 女nữ 。 詣nghệ 水thủy 迹tích 山sơn 。 除trừ 去khứ 男nam 子tử 。 純thuần 與dữ 女nữ 人nhân 。 燒thiêu 眾chúng 名danh 香hương 。 奏tấu 五ngũ 妓kỹ 樂nhạc 。 露lộ 形hình 而nhi 舞vũ 樂nhạc 音âm 清thanh 妙diệu 。 香hương 氣khí 芬phân 馥phức 。

時thời 有hữu 五ngũ 百bách 仙tiên 人nhân 。 乘thừa 神thần 通thông 上thượng 過quá 或hoặc 見kiến 色sắc 。 或hoặc 聞văn 聲thanh 。 或hoặc 齅khứu 香hương 皆giai 退thoái 神thần 通thông 。 一nhất 時thời 墮đọa 下hạ 。 如như 折chiết 翼dực 鳥điểu 。 不bất 復phục 能năng 飛phi 。 王vương 見kiến 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 等đẳng 是thị 誰thùy 。 諸chư 仙tiên 答đáp 言ngôn 。 我ngã 是thị 仙tiên 人nhân 。 王vương 言ngôn 。 汝nhữ 得đắc 非phi 非phi 想tưởng 定định 否phủ/bĩ 。 仙tiên 言ngôn 未vị 得đắc 。 乃nãi 至chí 問vấn 言ngôn 汝nhữ 得đắc 初sơ 禪thiền 否phủ/bĩ 。 仙tiên 言ngôn 曾tằng 得đắc 今kim 失thất 。

時thời 王vương 瞋sân 言ngôn 。 不bất 離ly 欲dục 人nhân 。 如như 何hà 觀quán 我ngã 。 宮cung 人nhân 婇thể 女nữ 。 便tiện 拔bạt 利lợi 劍kiếm 。 斷đoạn 截tiệt 五ngũ 百bách 仙tiên 人nhân 。 手thủ 足túc 彼bỉ 諸chư 仙tiên 人nhân 。 有hữu 從tùng 眼nhãn 根căn 而nhi 退thoái 。 有hữu 從tùng 耳nhĩ 根căn 而nhi 退thoái 有hữu 從tùng 鼻tị 根căn 而nhi 退thoái 。 是thị 故cố 一nhất 時thời 墮đọa 落lạc 。 故cố 云vân 觀quán 聽thính 之chi 害hại 如như 是thị 況huống 自tự 作tác 乎hồ 。 所sở 謂vị 纔tài 生sanh 一nhất 念niệm 欲dục 。 便tiện 失thất 五ngũ 神thần 通thông 。 是thị 也dã 。

二nhị 闢tịch 妄vọng

今kim 世thế 愚ngu 人nhân 。 因nhân 法pháp 華hoa 有hữu 琵tỳ 琶bà 鐃nao 鈸bạt 之chi 句cú 。 恣tứ 學học 音âm 樂nhạc 。 然nhiên 法pháp 華hoa 乃nãi 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 非phi 自tự 娛ngu 也dã 。

釋thích 。 今kim 世thế 。 末Mạt 法Pháp 時thời 也dã 愚ngu 人nhân 。 不bất 諳am 教giáo 法pháp 者giả 。 法pháp 華hoa 乃nãi 一Nhất 乘Thừa 之chi 妙diệu 法Pháp 。 琵tỳ 琶bà 是thị 胡hồ 琴cầm 。 長trường/trưởng 三tam 尺xích 五ngũ 寸thốn 。 象tượng 三tam 才tài 五ngũ 行hành 。 四tứ 絃huyền 象tượng 四tứ 時thời 也dã 。 鐃nao 閙náo 也dã 謂vị 鳴minh 時thời 則tắc 樂nhạc 音âm 喧huyên 閙náo 也dã 。 古cổ 以dĩ 金kim 造tạo 之chi 又hựu 鐃nao 。 止chỉ 也dã 。 凡phàm 秉bỉnh 軍quân 法pháp 卒thốt 常thường 執chấp 鐃nao 。 金kim 鐃nao 一nhất 響hưởng 皷cổ 聲thanh 即tức 止chỉ 也dã 。 鈸bạt 。 助trợ 也dã 。 謂vị 鳴minh 時thời 以dĩ 助trợ 樂nhạc 聲thanh 也dã 。 娛ngu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 也dã 。 謂vị 初sơ 出xuất 家gia 人nhân 。 無vô 向hướng 上thượng 志chí 。 乃nãi 不bất 知tri 出xuất 家gia 之chi 體thể 最tối 尊tôn 。 而nhi 流lưu 俗tục 之chi 風phong 甚thậm 下hạ 。 但đãn 聞văn 法Pháp 華hoa 有hữu 琵tỳ 琶bà 鐃nao 鈸bạt 之chi 句cú 。 輒triếp 便tiện 恣tứ 心tâm 肆tứ 作tác 。 以dĩ 取thủ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 乃nãi 不bất 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 苦khổ 因nhân 。 然nhiên 法pháp 華hoa 是thị 使sử 人nhân 作tác 。 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 種chủng 未vị 來lai 成thành 佛Phật 之chi 因nhân 。 受thọ 戒giới 之chi 人nhân 。 果quả 能năng 戒giới 行hạnh 精tinh 嚴nghiêm 。 豈khởi 無vô 諸chư 天thiên 護hộ 佑hữu 。 設thiết 或hoặc 誦tụng 經Kinh 禮lễ 懺sám 。 猶do 可khả 名danh 為vi 法Pháp 施thí 。 若nhược 躭đam 麤thô 細tế 音âm 樂nhạc 。 則tắc 恐khủng 情tình 生sanh 愛ái 染nhiễm 。 故cố 不bất 許hứa 也dã 。 甚thậm 至chí 蒙mông 昧muội 愚ngu 人nhân 。 不bất 學học 毗Tỳ 尼Ni 。 謬mậu 解giải 聖thánh 意ý 。 借tá 言ngôn 法pháp 華hoa 之chi 句cú 。 恣tứ 意ý 習tập 學học 。 吹xuy 簫tiêu 打đả 鈸bạt 。 以dĩ 為vi 娛ngu 樂lạc 。 抑ức 何hà 異dị 於ư 優ưu 伎kỹ 人nhân 耶da 。 則tắc 僧Tăng 寶bảo 淪luân 失thất 。 地địa 獄ngục 因nhân 深thâm 。 律luật 云vân 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 目mục 犍kiền 連liên 般Bát 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。

時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 自tự 作tác 伎kỹ 樂nhạc 。 吹xuy 唄bối 供cúng 養dường 。

佛Phật 言ngôn 。

不bất 應ưng 爾nhĩ 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 畏úy 慎thận 。 不bất 敢cảm 令linh 白bạch 衣y 作tác 伎kỹ 。 佛Phật 乃nãi 聽thính 許hứa 。 則tắc 佛Phật 制chế 可khả 知tri 矣hĩ 。 問vấn 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 無vô 有hữu 二nhị 言ngôn 。 法pháp 華hoa 律luật 儀nghi 。 皆giai 是thị 佛Phật 說thuyết 。 云vân 何hà 法pháp 華hoa 則tắc 許hứa 。 律luật 儀nghi 不bất 許hứa 耶da 。 然nhiên 要yếu 知tri 律luật 儀nghi 中trung 人nhân 。 若nhược 以dĩ 音âm 樂nhạc 為vi 功công 德đức 。 即tức 律luật 儀nghi 轉chuyển 為vi 法pháp 華hoa 矣hĩ 。 若nhược 法pháp 華hoa 中trung 人nhân 。 以dĩ 音âm 樂nhạc 自tự 娛ngu 。 即tức 法pháp 華hoa 律luật 儀nghi 。 俱câu 不bất 成thành 矣hĩ 。

三tam 撫phủ 正chánh

應ưng 院viện 作tác 人nhân 間gian 法pháp 事sự 道Đạo 場Tràng 。 猶do 可khả 為vi 之chi 。 今kim 為vi 生sanh 死tử 。 捨xả 俗tục 出xuất 家gia 。 豈khởi 宜nghi 不bất 修tu 正chánh 務vụ 。 而nhi 求cầu 工công 伎kỹ 樂nhạc 。

釋thích 。 應ưng 院viện 者giả 。 謂vị 應Ứng 供Cúng 檀đàn 門môn 。 作tác 佛Phật 事sự 之chi 院viện 也dã 。 人nhân 間gian 法pháp 事sự 者giả 。 顯hiển 非phi 出xuất 世thế 間gian 真chân 實thật 佛Phật 事sự 也dã 。 閑nhàn 晏# 修tu 道Đạo 之chi 處xứ 。 名danh 為vi 道Đạo 場Tràng 。 緣duyên 佛Phật 初sơ 坐tọa 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 故cố 以dĩ 此thử 處xứ 為vi 得đắc 道Đạo 之chi 場tràng 。 今kim 以dĩ 人nhân 間gian 法pháp 事sự 。 而nhi 為vi 道Đạo 場Tràng 者giả 。 亦diệc 由do 檀đàn 信tín 虔kiền 誠thành 。 奉phụng 請thỉnh 三Tam 寶Bảo 。 以dĩ 求cầu 福phước 利lợi 。 是thị 故cố 凡phàm 供cung 佛Phật 轉chuyển 法pháp 之chi 處xứ 。 稱xưng 為vi 道Đạo 場Tràng 。 非phi 第đệ 一nhất 菩Bồ 提Đề 道Đạo 場Tràng 也dã 。 猶do 可khả 為vi 之chi 者giả 。 乃nãi 少thiểu 允duẫn 之chi 詞từ 。 非phi 大đại 許hứa 也dã 。 謂vị 瑜du 伽già 佛Phật 事sự 。 古cổ 來lai 皆giai 是thị 行hành 德đức 兼kiêm 優ưu 。 大đại 法Pháp 師sư 作tác 。 但đãn 今kim 非phi 昔tích 比tỉ 也dã 。 割cát 愛ái 辭từ 親thân 。 是thị 曰viết 捨xả 俗tục 出xuất 煩phiền 惱não 家gia 。 故cố 曰viết 為vi 生sanh 死tử 。 持trì 戒giới 禪thiền 誦tụng 禮lễ 拜bái 。 勤cần 修tu 福phước 慧tuệ 。 名danh 為vi 正chánh 務vụ 。 正chánh 務vụ 不bất 修tu 。 而nhi 反phản 專chuyên 於ư 技kỹ 樂nhạc 者giả 。 重trọng/trùng 增tăng 生sanh 死tử 之chi 累lũy/lụy/luy 也dã 。 信tín 施thí 難nan 消tiêu 。 光quang 陰ấm 虗hư 度độ 。 將tương 何hà 以dĩ 敵địch 生sanh 死tử 也dã 。

四tứ 革cách 弊tệ

乃nãi 至chí 圍vi 碁kì 陸lục 博bác 。 骰# 擲trịch 摴sư 蒱bồ 等đẳng 事sự 。 皆giai 亂loạn 道Đạo 心tâm 。 增tăng 長trưởng 過quá 惡ác 。

釋thích 。 圍vi 棊kì 。 博bác 物vật 志chí 云vân 。 堯# 作tác 以dĩ 教giáo 丹đan 朱chu 也dã 。 子tử 三tam 百bách 六lục 十thập 一nhất 。 縱tung 橫hoành 十thập 九cửu 路lộ 。 方phương 言ngôn 云vân 。 自tự 關quan 以dĩ 東đông 謂vị 之chi 奕dịch 。 象tượng 棋# 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 子tử 。 以dĩ 象tượng 牙nha 飾sức 之chi 。 故cố 云vân 象tượng 棋# 。 世thế 傳truyền 堯# 作tác 圍vi 棋# 。 武võ 士sĩ 作tác 象tượng 棋# 。 以dĩ 象tượng 戰chiến 鬬đấu 故cố 。 有hữu 云vân 。 昔tích 神thần 農nông 以dĩ 日nhật 月nguyệt 星tinh 辰thần 為vi 像tượng 。 唐đường 相tương/tướng 國quốc 牛ngưu 僧Tăng 孺nhụ 。 用dụng 車xa 馬mã 將tướng 士sĩ 卒thốt 。 加gia 砲# 代đại 之chi 為vi 機cơ 矣hĩ 。 陸lục 博bác 。 漢hán 書thư 注chú 云vân 。 行hành 棋# 也dã 。 鮑# 宏hoành 博bác 經Kinh 云vân 。 二nhị 棋# 分phần/phân 黑hắc 白bạch 。 各các 半bán 擲trịch 之chi 。 骰# 。 即tức 骰# 子tử 。 是thị 陸lục 博bác 采thải 具cụ 。 又hựu 陸lục 博bác 。 即tức 雙song 陸lục 棋# 。 亦diệc 名danh 博bác 塞tắc 戲hí 。 魏ngụy 曹tào 植thực 。 製chế 雙song 陸lục 局cục 。 以dĩ 五ngũ 木mộc 為vi 骰# 子tử 。 有hữu 梟kiêu 。 盧lô 。 雉trĩ 。 犢độc 。 塞tắc 。 五ngũ 者giả 。 為vi 勝thắng 負phụ 之chi 采thải 。 故cố 人nhân 刻khắc 一nhất 骰# 為vi 梟kiêu 鳥điểu 形hình 。 得đắc 之chi 為vi 上thượng 勝thắng 。 又hựu 骰# 六lục 箸trứ 。 行hành 六lục 棋# 。 謂vị 之chi 六lục 博bác 也dã 。 擲trịch 者giả 。 投đầu 也dã 。 拋phao 也dã 。 如như 擲trịch 石thạch 投đầu 壺hồ 。 拋phao 毬cầu 跳khiêu 錢tiền 也dã 。 投đầu 壺hồ 。 古cổ 用dụng 石thạch 。 今kim 用dụng 矢thỉ 。 以dĩ 中trung 者giả 為vi 勝thắng 。 摴sư 蒱bồ 。 即tức 博bác 籌trù 也dã 。 今kim 謂vị 之chi 呼hô 盧lô 。 取thủ 純thuần 色sắc 為vi 勝thắng 。 用dụng 六lục 子tử 為vi 馬mã 。 今kim 人nhân 擲trịch 之chi 為vi 戲hí 。 亦diệc 博bác 奕dịch 之chi 總tổng 名danh 。 所sở 謂vị 摴sư 蒱bồ 一nhất 擲trịch 。 百bách 萬vạn 是thị 也dã 。 等đẳng 者giả 。 總tổng 結kết 一nhất 切thiết 戲hí 具cụ 也dã 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 皆giai 非phi 佛Phật 子tử 所sở 為vi 。 徒đồ 亂loạn 修tu 道Đạo 之chi 心tâm 。 增tăng 長trưởng 愚ngu 癡si 惡ác 業nghiệp 。 沉trầm 淪luân 苦khổ 海hải 。 無vô 解giải 脫thoát 時thời 。 有hữu 志chí 之chi 人nhân 。 寧ninh 守thủ 愚ngu 樸phác 。 甘cam 坐tọa 蒲bồ 團đoàn 。 三tam 衣y 一nhất 鉢bát 。 專chuyên 精tinh 戒giới 學học 。 如như 求cầu 工công 末mạt 技kỹ 。 而nhi 犯phạm 佛Phật 戒giới 者giả 。 豈khởi 好hảo/hiếu 心tâm 出xuất 家gia 之chi 所sở 為vi 耶da 。 大đại 都đô 善thiện 惡ác 對đối 待đãi 。 如như 箭tiễn 鋒phong 相tương/tướng 柱trụ 究cứu 竟cánh 為vi 惡ác 則tắc 易dị 。 為vi 善thiện 則tắc 難nạn/nan 。 為vi 惡ác 如như 放phóng 無vô 韁# 之chi 馬mã 。 為vi 善thiện 如như 撑# 逆nghịch 水thủy 之chi 舟chu 。 逆nghịch 水thủy 之chi 舟chu 。 漸tiệm 有hữu 上thượng 進tiến 。 無vô 韁# 之chi 馬mã 。 一nhất 去khứ 難nạn/nan 收thu 矣hĩ 。 此thử 又hựu 為vi 同đồng 志chí 者giả 之chi 所sở 語ngữ 也dã 。 晉tấn 陶đào 侃# 為vi 荊kinh 州châu 刺thứ 史sử 。 見kiến 吏lại 博bác 奕dịch 戲hí 具cụ 。 謂vị 曰viết 。 圍vi 棋# 。 堯# 舜thuấn 以dĩ 教giáo 愚ngu 子tử 。 博bác 奕dịch 。 殷ân 紂# 所sở 造tạo 。 諸chư 君quân 並tịnh 國quốc 器khí 。 何hà 以dĩ 此thử 為vi 。 又hựu 云vân 。 大đại 禹vũ 聖thánh 人nhân 。 乃nãi 惜tích 寸thốn 陰ấm 。 至chí 於ư 眾chúng 人nhân 。 當đương 惜tích 分phần/phân 陰ấm 諸chư 參tham 佐tá 。 毋vô 以dĩ 戲hí 廢phế 事sự 。 遂toại 取thủ 摴sư 蒱bồ 。 投đầu 之chi 於ư 江giang 曰viết 。 摴sư 蒱bồ 。 乃nãi 牧mục 猪trư 奴nô 戲hí 耳nhĩ 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 高cao 僧Tăng 傳truyền 云vân 。 唐đường 玄huyền 奘tráng 法Pháp 師sư 。 年niên 十thập 一nhất 出xuất 家gia 。 觀quán 諸chư 沙Sa 彌Di 。 劇kịch 談đàm 掉trạo 戲hí 。 謂vị 曰viết 。 夫phu 出xuất 家gia 者giả 。 為vì 無vô 為vi 法Pháp 。 豈khởi 復phục 更cánh 為vi 兒nhi 戲hí 。 可khả 謂vị 徒đồ 喪táng 百bách 年niên 矣hĩ 。 大đại 論luận 云vân 。 聲thanh 相tương/tướng 不bất 停đình 。 暫tạm 聞văn 即tức 滅diệt 。 愚ngu 癡si 之chi 人nhân 。 不bất 解giải 聲thanh 相tương/tướng 無vô 常thường 變biến 失thất 。 故cố 於ư 音âm 聲thanh 中trung 。 妄vọng 生sanh 好hiếu 樂nhạo 。 於ư 已dĩ 過quá 之chi 聲thanh 。 念niệm 而nhi 生sanh 染nhiễm 著trước 。 有hữu 智trí 之chi 人nhân 。 觀quán 聲thanh 生sanh 滅diệt 。 前tiền 後hậu 不bất 俱câu 。 無vô 相tướng 及cập 者giả 。 作tác 如như 是thị 知tri 。 則tắc 不bất 染nhiễm 著trước 。 若nhược 斯tư 人nhân 者giả 。 諸chư 天thiên 音âm 樂nhạc 。 尚thượng 不bất 能năng 亂loạn 。 何hà 況huống 人nhân 聲thanh 。 如như 是thị 等đẳng 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 訶ha 聲thanh 過quá 失thất 。 則tắc 不bất 著trước 矣hĩ 。 如như 夫phu 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 。 聞văn 天thiên 王vương 彈đàn 琴cầm 。 尚thượng 起khởi 作tác 舞vũ 。 不bất 能năng 自tự 安an 。 況huống 凡phàm 夫phu 輩bối 。 可khả 不bất 自tự 警cảnh 耶da 。 遠viễn 祖tổ 云vân 。 苟cẩu 以dĩ 亂loạn 意ý 。 皆giai 為vi 非phi 法pháp 。

第đệ 八bát 坐tọa 高cao 廣quảng 大đại 牀sàng 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 標tiêu 名danh

八bát 曰viết 。 不bất 坐tọa 高cao 廣quảng 大đại 牀sàng 。

釋thích 。 不bất 坐tọa 者giả 。 身thân 離ly 觸xúc 塵trần 故cố 。 謂vị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 依y 戒giới 修tu 行hành 。 於ư 四tứ 儀nghi 中trung 。 應ưng 當đương 事sự 事sự 知tri 足túc 。 不bất 得đắc 愛ái 好hảo/hiếu 床sàng 褥nhục 。 生sanh 長trưởng 憍kiêu 恣tứ 。 懶lãn 修tu 禪thiền 誦tụng 。 有hữu 所sở 好hiếu 樂lạc 。 則tắc 不bất 得đắc 其kỳ 正chánh 也dã 。 戒giới 經Kinh 云vân 。 常thường 求cầu 三tam 昧muội 為vi 牀sàng 。 智trí 慧tuệ 為vi 座tòa 。 一nhất 心tâm 志chí 道đạo 。 不bất 得đắc 同đồng 俗tục 行hành 事sự 。 貪tham 好hảo/hiếu 受thọ 用dụng 也dã 。 一nhất 息tức 不bất 還hoàn 。 便tiện 同đồng 灰hôi 壤nhưỡng 。 愛ái 好hảo/hiếu 何hà 用dụng 。 中trung 阿a 含hàm 經Kinh 云vân 。 生sanh 聞văn 梵Phạm 志Chí 問vấn 佛Phật 。 出xuất 家gia 以dĩ 何hà 為vi 苦khổ 。

佛Phật 言ngôn 。

出xuất 家gia 以dĩ 自tự 在tại 為vi 苦khổ 。 謂vị 隨tùy 順thuận 貪tham 欲dục 。 嗔sân 恚khuể 愚ngu 癡si 。 不bất 守thủ 禁cấm 戒giới 。 因nhân 此thử 憂ưu 惑hoặc 。 故cố 以dĩ 自tự 在tại 為vi 苦khổ 也dã 。 又hựu 問vấn 以dĩ 何hà 為vi 樂lạc 。 佛Phật 曰viết 。 出xuất 家gia 以dĩ 不phủ 。 自tự 在tại 為vi 樂lạc 。 謂vị 學học 道Đạo 不bất 隨tùy 貪tham 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 愚ngu 癡si 。 以dĩ 戒giới 自tự 制chế 。 則tắc 無vô 鬪đấu 諍tranh 。 無vô 鬪đấu 諍tranh 。 則tắc 無vô 怨oán 憎tăng 。 憂ưu 苦khổ 。 有hữu 此thử 義nghĩa 利lợi 。 故cố 以dĩ 不bất 自tự 在tại 為vi 樂lạc 也dã 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 明minh 制chế 。

解giải 曰viết 。 佛Phật 制chế 繩thằng 牀sàng 高cao 不bất 過quá 如Như 來Lai 八bát 指chỉ 。 過quá 此thử 則tắc 犯phạm 。

釋thích 。 繩thằng 牀sàng 。 十thập 八bát 種chủng 物vật 之chi 一nhất 也dã 。 謂vị 以dĩ 繩thằng 穿xuyên 。 繫hệ 於ư 林lâm 中trung 。 樹thụ 下hạ 棲tê 宿túc 。 以dĩ 避tị 卑ty 濕thấp 故cố 。 如Như 來Lai 者giả 。 謂vị 乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。 來lai 度độ 眾chúng 生sanh 也dã 。 律luật 中trung 因nhân 瓶bình 沙sa 王vương 。 以dĩ 迦ca 藍lam 陀đà 竹trúc 園viên 。 供cung 佛Phật 及cập 僧Tăng 。 諸chư 大đại 長trưởng 者giả 。 作tác 種chủng 種chủng 房phòng 舍xá 。 鋪phô 設thiết 地địa 敷phu 。 天thiên 雨vũ 之chi 時thời 。 地địa 多đa 潮triều 濕thấp 。 有hữu 病bệnh 比Bỉ 丘Khâu 。 不bất 堪kham 坐tọa 臥ngọa 。

佛Phật 言ngôn 。

聽thính 作tác 牀sàng 。

時thời 有hữu 蛇xà 蝎hạt 蜈ngô 蚣công 入nhập 內nội 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 。 見kiến 皆giai 驚kinh 恐khủng 。

佛Phật 言ngôn 。

聽thính 安an 脚cước 。 高cao 一nhất 尺xích 六lục 寸thốn 。 即tức 如Như 來Lai 八bát 指chỉ 也dã 。 牀sàng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 繩thằng 牀sàng 。 為vi 行hành 脚cước 者giả 設thiết 。 二nhị 木mộc 牀sàng 。 為vi 坐tọa 禪thiền 者giả 設thiết 。 今kim 言ngôn 坐tọa 者giả 。 木mộc 牀sàng 也dã 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 佛Phật 八bát 指chỉ 。 約ước 高cao 一nhất 尺xích 六lục 寸thốn 。 如như 中trung 人nhân 一nhất 肘trửu 。 坐tọa 時thời 脚cước 不bất 掛quải 空không 。 過quá 此thử 量lượng 者giả 曰viết 高cao 。 但đãn 可khả 容dung 身thân 轉chuyển 側trắc 。 過quá 此thử 量lượng 者giả 曰viết 廣quảng 。 既ký 高cao 且thả 廣quảng 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。 大đại 師sư 恐khủng 初sơ 機cơ 學học 者giả 。 放phóng 逸dật 身thân 心tâm 。 增tăng 長trưởng 過quá 惡ác 。 故cố 如như 大đại 僧Tăng 所sở 制chế 而nhi 說thuyết 也dã 。

二nhị 戒giới 餝sức

乃nãi 至chí 漆tất 彩thải 雕điêu 刻khắc 。 及cập 紗# 絹quyên 帳trướng 褥nhục 之chi 類loại 。 亦diệc 不bất 宜nghi 用dụng 。

釋thích 。 漆tất 者giả 。 灰hôi 漆tất 也dã 。 彩thải 者giả 。 莊trang 彩thải 也dã 。 雕điêu 刳khô 其kỳ 內nội 。 刻khắc 斵# 其kỳ 外ngoại 。 紗# 絹quyên 者giả 。 皆giai 殺sát 生sanh 之chi 財tài 也dã 。 如như 上thượng 等đẳng 物vật 。 乃nãi 王vương 臣thần 俗tục 士sĩ 所sở 貴quý 。 非phi 出xuất 家gia 者giả 之chi 所sở 行hành 為vi 。 違vi 佛Phật 明minh 制chế 。 損tổn 德đức 招chiêu 愆khiên 。 故cố 不bất 宜nghi 用dụng 也dã 。 若nhược 檀đàn 越việt 施thí 來lai 。 但đãn 宜nghi 藏tạng 護hộ 。 不bất 應ưng 受thọ 用dụng 。 若nhược 大đại 眾chúng 長trường/trưởng 連liên 牀sàng 上thượng 。 坐tọa 臥ngọa 不bất 論luận 。 困khốn 學học 紀kỷ 聞văn 云vân 。 舜thuấn 作tác 食thực 器khí 。 流lưu 漆tất 墨mặc 其kỳ 上thượng 。 國quốc 之chi 不bất 服phục 者giả 。 十thập 三tam 人nhân 。 禹vũ 作tác 祭tế 器khí 。 墨mặc 漆tất 其kỳ 外ngoại 。 朱chu 畵họa 其kỳ 內nội 。 國quốc 之chi 不bất 服phục 者giả 。 三tam 十thập 三tam 人nhân 。 然nhiên 舜thuấn 禹vũ 聖thánh 君quân 也dã 。 用dụng 漆tất 為vi 器khí 。 不bất 為vi 過quá 分phần/phân 。 而nhi 有hữu 賢hiền 臣thần 諫gián 諍tranh 者giả 。 葢# 恐khủng 百bá 官quan 庶thứ 民dân 。 靡mĩ 費phí 不bất 節tiết 故cố 。 今kim 之chi 出xuất 家gia 者giả 。 華hoa 其kỳ 私tư 室thất 。 精tinh 其kỳ 器khí 皿mãnh 。 制chế 度độ 失thất 佛Phật 祖tổ 之chi 箴# 。 受thọ 用dụng 等đẳng 王vương 侯hầu 之chi 供cung 。 忠trung 言ngôn 逆nghịch 耳nhĩ 。 直trực 諫gián 者giả 。 乃nãi 違vi 。 脅hiếp 肩kiên 諂siểm 笑tiếu 。 曲khúc 奉phụng 者giả 。 是thị 趣thú 。 此thử 其kỳ 所sở 以dĩ 。 叢tùng 林lâm 日nhật 弊tệ 。 法Pháp 門môn 衰suy 替thế 矣hĩ 。 初sơ 學học 記ký 云vân 。 蒿hao 宮cung 茆mao 柱trụ 實thật 興hưng 國quốc 之chi 清thanh 猷# 。 玉ngọc 席tịch 珠châu 衣y 。 乃nãi 危nguy 邦bang 之chi 弊tệ 化hóa 也dã 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 舉cử 況huống

古cổ 人nhân 用dụng 草thảo 為vi 座tòa 。 宿túc 於ư 樹thụ 下hạ 。 今kim 有hữu 牀sàng 榻tháp 。 亦diệc 既ký 勝thắng 矣hĩ 。 何hà 更cánh 高cao 。 廣quảng 縱túng 恣tứ 幻huyễn 軀khu 。

釋thích 。 此thử 引dẫn 古cổ 以dĩ 鑒giám 今kim 。 正chánh 明minh 持trì 戒giới 止chỉ 貪tham 之chi 益ích 也dã 。 可khả 坐tọa 可khả 臥ngọa 。 名danh 之chi 曰viết 牀sàng 。 狹hiệp 而nhi 長trưởng 者giả 。 故cố 名danh 為vi 榻tháp 。 物vật 原nguyên 云vân 。 神thần 農nông 始thỉ 作tác 牀sàng 蓆# 。 已dĩ 前tiền 尚thượng 無vô 。 然nhiên 最tối 尊tôn 最tối 貴quý 。 莫mạc 過quá 於ư 王vương 。 至chí 上thượng 至chí 聖thánh 。 莫mạc 過quá 於ư 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 出xuất 王vương 宮cung 。 塚trủng 間gian 露lộ 坐tọa 。 樹thụ 下hạ 棲tê 身thân 。 及cập 成thành 佛Phật 時thời 。 用dụng 草thảo 為vi 坐tọa 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 我ngã 若nhược 不bất 成thành 正chánh 覺giác 。 終chung 不bất 起khởi 跏già 趺phu 。 此thử 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 之chi 榜bảng 樣# 也dã 。 今kim 有hữu 牀sàng 榻tháp 。 已dĩ 勝thắng 於ư 樹thụ 居cư 草thảo 座tòa 。 何hà 更cánh 高cao 廣quảng 雕điêu 刻khắc 。 縱túng/tung 此thử 身thân 形hình 。 那na 肯khẳng 還hoàn 想tưởng 修tu 道Đạo 耶da 。 幻huyễn 軀khu 者giả 。 謂vị 此thử 身thân 乃nãi 四tứ 大đại 和hòa 合hợp 而nhi 成thành 。 緣duyên 聚tụ 則tắc 生sanh 。 緣duyên 散tán 則tắc 滅diệt 。 猶do 如như 夢mộng 幻huyễn 空không 花hoa 。 虗hư 妄vọng 不bất 實thật 。 故cố 曰viết 幻huyễn 軀khu 。 愚ngu 夫phu 不bất 了liễu 。 執chấp 之chi 為vi 實thật 。 恣tứ 情tình 縱túng/tung 欲dục 。 增tăng 長trưởng 漏lậu 根căn 。 所sở 以dĩ 長trường/trưởng 淪luân 三tam 有hữu 。 往vãng 還hoàn 無vô 際tế 矣hĩ 。 東đông 林lâm 混hỗn 融dung 禪thiền 師sư 。 示thị 眾chúng 云vân 。 避tị 萬vạn 乘thừa 尊tôn 榮vinh 。 受thọ 六lục 年niên 飢cơ 凍đống 。 不bất 離ly 草thảo 座tòa 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 度độ 無vô 量lượng 眾chúng 。 此thử 黃hoàng 面diện 老lão 爺# 。 出xuất 家gia 樣# 子tử 。 後hậu 輩bối 忘vong 本bổn 。 反phản 為vi 口khẩu 體thể 。 如như 佛Phật 言ngôn 曰viết 。 為vi 沙Sa 門Môn 者giả 。 去khứ 世thế 資tư 財tài 。 乞khất 食thực 取thủ 足túc 。 日nhật 中trung 一nhất 食thực 。 樹thụ 下hạ 一nhất 宿túc 。 慎thận 勿vật 再tái 矣hĩ 。

二nhị 苦khổ 益ích

脇hiếp 尊tôn 者giả 。 一nhất 生sanh 脇hiếp 不bất 著trước 蓆# 。 高cao 峰phong 妙diệu 禪thiền 師sư 。 三tam 年niên 立lập 願nguyện 。 不bất 沾triêm 牀sàng 櫈# 。

釋thích 。 西tây 域vực 記ký 云vân 。 尊tôn 者giả 中trung 天Thiên 竺Trúc 人nhân 。 本bổn 名danh 難nạn/nan 生sanh 。 由do 在tại 胎thai 六lục 十thập 年niên 始thỉ 生sanh 故cố 。 至chí 八bát 十thập 歲tuế 。 投đầu 九cửu 祖tổ 伏phục 駄đà 尊tôn 者giả 出xuất 家gia 。

時thời 年niên 少thiếu 比Bỉ 丘Khâu 誚tiếu 曰viết 。 出xuất 家gia 之chi 業nghiệp 。 一nhất 則tắc 習tập 禪thiền 。 二nhị 則tắc 誦tụng 經Kinh 。 汝nhữ 今kim 衰suy 老lão 。 何hà 所sở 取thủ 進tiến 。 尊tôn 者giả 聞văn 之chi 。 誓thệ 曰viết 。 我ngã 若nhược 不bất 通thông 三tam 藏tạng 。 不bất 斷đoạn 三tam 惑hoặc 。 得đắc 六Lục 神Thần 通Thông 。 具cụ 八Bát 解Giải 脫Thoát 。 終chung 不bất 以dĩ 脅hiếp 至chí 蓆# 。 於ư 九cửu 祖tổ 處xứ 。 執chấp 侍thị 左tả 右hữu 。 未vị 嘗thường 睡thụy 眠miên 。 日nhật 則tắc 披phi 閱duyệt 三tam 藏tạng 。 夜dạ 則tắc 坐tọa 禪thiền 。 三tam 年niên 之chi 內nội 。 悉tất 證chứng 所sở 誓thệ 。 為vi 第đệ 十thập 祖tổ 。

時thời 人nhân 敬kính 仰ngưỡng 。 號hiệu 脅hiếp 尊tôn 者giả 。 一nhất 生sanh 者giả 。 從tùng 出xuất 家gia 敘tự 起khởi 也dã 。 元nguyên 高cao 峰phong 禪thiền 師sư 。 諱húy 原nguyên 妙diệu 。 吳ngô 江giang 徐từ 氏thị 子tử 。 母mẫu 夢mộng 僧Tăng 乘thừa 舟chu 來lai 。 乃nãi 孕dựng 。 至chí 離ly 襁# 褓bảo 。 喜hỷ 趺phu 坐tọa 。 遇ngộ 僧Tăng 入nhập 門môn 。 輒triếp 欲dục 從tùng 之chi 。 年niên 十thập 五ngũ 。 出xuất 家gia 於ư 嘉gia 禾hòa 密mật 印ấn 寺tự 。 十thập 六lục 薙# 髮phát 。 十thập 七thất 習tập 天thiên 台thai 教giáo 。 二nhị 十thập 更cánh 衣y 入nhập 淨tịnh 慈từ 。 立lập 三tam 年niên 死tử 限hạn 。 不bất 澡táo 身thân 。 不bất 薙# 髮phát 。 不bất 沾triêm 床sàng 櫈# 。 口khẩu 體thể 俱câu 忘vong 。 後hậu 於ư 天thiên 目mục 師sư 子tử 巖nham 。 西tây 石thạch 洞đỗng 。 營doanh 小tiểu 室thất 如như 舟chu 。 榜bảng 曰viết 死tử 關quan 。 絕tuyệt 給cấp 侍thị 。 洞đỗng 非phi 梯thê 莫mạc 登đăng 。 撒tản 梯thê 斷đoạn 緣duyên 。 雖tuy 弟đệ 子tử 罕# 得đắc 瞻chiêm 視thị 。 示thị 寂tịch 偈kệ 云vân 。 來lai 不bất 入nhập 死tử 關quan 。 去khứ 不bất 出xuất 死tử 關quan 。 鐵thiết 蛇xà 鑽toàn 入nhập 海hải 。 撞chàng 倒đảo 須Tu 彌Di 山Sơn 。

三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 愆khiên

悟ngộ 達đạt 受thọ 沉trầm 香hương 之chi 座tòa 。 尚thượng 損tổn 福phước 而nhi 招chiêu 報báo 。

釋thích 。 唐đường 知tri 玄huyền 法Pháp 師sư 。 俗tục 姓tánh 陳trần 。 三tam 學học 洞đỗng 貫quán 。 名danh 冠quan 一nhất 時thời 。 異dị 跡tích 猶do 多đa 。 故cố 世thế 號hiệu 為vi 陳trần 菩Bồ 薩Tát 。 五ngũ 歲tuế 即tức 便tiện 能năng 詩thi 。 十thập 四tứ 講giảng 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 。 李# 商thương 隱ẩn 贈tặng 詩thi 云vân 。 十thập 四tứ 沙Sa 彌Di 能năng 講giảng 經kinh 。 似tự 師sư 年niên 紀kỷ 秪# 携huề 瓶bình 。 沙Sa 彌Di 說thuyết 法Pháp 沙Sa 門Môn 聽thính 。 不bất 在tại 年niên 高cao 在tại 性tánh 靈linh 。 懿# 宗tông 賜tứ 沉trầm 香hương 寶bảo 座tòa 。 高cao 二nhị 丈trượng 餘dư 。 僖# 宗tông 賜tứ 號hiệu 曰viết 。 悟ngộ 達đạt 國quốc 師sư 。 二nhị 帝đế 供cúng 養dường 。 隆long 厚hậu 非phi 常thường 。 後hậu 忽hốt 定định 中trung 見kiến 菩Bồ 薩Tát 降giáng/hàng 手thủ 摩ma 玄huyền 頂đảnh 。 演diễn 深thâm 妙diệu 法Pháp 。 而nhi 安an 慰úy 之chi 。 言ngôn 訖ngật 即tức 隱ẩn 。 俄nga 見kiến 一nhất 珠châu 。 入nhập 玄huyền 左tả 股cổ 。 隆long 起khởi 痛thống 甚thậm 。 上thượng 有hữu 晁# 錯thác 二nhị 字tự 。 遂toại 成thành 人nhân 面diện 瘡sang 。 而nhi 玄huyền 前tiền 身thân 是thị 漢hán 袁viên 盎áng 也dã 。 害hại 晁# 錯thác 斬trảm 於ư 東đông 市thị 。 玄huyền 十thập 世thế 為vi 高cao 僧Tăng 。 錯thác 求cầu 報báo 不bất 得đắc 。 因nhân 過quá 受thọ 人nhân 主chủ 寵sủng 遇ngộ 。 一nhất 念niệm 名danh 利lợi 心tâm 起khởi 。 於ư 德đức 有hữu 損tổn 。 故cố 能năng 害hại 之chi 。 幸hạnh 遇ngộ 西tây 蜀thục 迦ca 諾nặc 迦ca 尊tôn 者giả 。 洗tẩy 以dĩ 三tam 昧muội 水thủy 解giải 之chi 。 故cố 不bất 為vi 患hoạn 矣hĩ 。 詳tường 如như 本bổn 傳truyền 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 此thử 牀sàng 座tòa 帳trướng 褥nhục 。 乃nãi 四tứ 聖thánh 種chủng 之chi 一nhất 也dã 。 於ư 此thử 知tri 足túc 。 則tắc 能năng 進tiến 修tu 道Đạo 業nghiệp 。 證chứng 三tam 菩Bồ 提Đề 。 故cố 名danh 聖thánh 種chủng 。 若nhược 不bất 知tri 足túc 。 則tắc 道Đạo 果Quả 無vô 分phần/phân 。 聖thánh 種chủng 失thất 矣hĩ 。 如như 悟ngộ 達đạt 國quốc 師sư 。 見kiến 解giải 超siêu 時thời 。 行hành 位vị 未vị 測trắc 。 由do 不bất 知tri 足túc 。 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。 德đức 損tổn 禍họa 至chí 。 我ngã 輩bối 何hà 人nhân 。 不bất 以dĩ 為vi 戒giới 。 哀ai 哉tai 。 雜tạp 阿a 含hàm 經Kinh 云vân 。 一nhất 沙Sa 門Môn 在tại 河hà 邊biên 樹thụ 下hạ 。 學học 道Đạo 十thập 二nhị 年niên 。 貪tham 想tưởng 不bất 除trừ 。 身thân 靜tĩnh 意ý 遊du 。 曾tằng 無vô 寧ninh 息tức 。 不bất 能năng 得đắc 道Đạo 。 佛Phật 化hóa 作tác 沙Sa 門Môn 。 至chí 其kỳ 所sở 。 有hữu 龜quy 從tùng 河hà 中trung 出xuất 。 來lai 至chí 樹thụ 下hạ 。

復phục 有hữu 水thủy 狗cẩu 。 飢cơ 行hành 求cầu 食thực 。 便tiện 欲dục 啗đạm 龜quy 。 龜quy 縮súc 其kỳ 頭đầu 尾vĩ 四tứ 足túc 。 藏tàng 於ư 甲giáp 中trung 。 不bất 能năng 得đắc 啗đạm 。 佛Phật 曰viết 。 吾ngô 念niệm 世thế 人nhân 。 不bất 如như 此thử 龜quy 。 放phóng 恣tứ 六lục 情tình 。 外ngoại 魔ma 得đắc 便tiện 。 形hình 壞hoại 神thần 去khứ 。 生sanh 死tử 無vô 端đoan 。 輪luân 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 苦khổ 惱não 百bách 千thiên 。 即tức 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。 藏tàng 六lục 如như 龜quy 。 防phòng 意ý 如như 城thành 。 慧tuệ 與dữ 魔ma 戰chiến 。 勝thắng 則tắc 無vô 患hoạn 。 沙Sa 門Môn 聞văn 之chi 。 即tức 得đắc 道Đạo 果Quả 。

第đệ 九cửu 非phi 時thời 食thực 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 標tiêu 名danh

九cửu 曰viết 。 不bất 非phi 時thời 食thực 。

釋thích 。 不bất 非phi 時thời 食thực 者giả 。 謂vị 同đồng 如Như 來Lai 正chánh 中trung 而nhi 食thực 。 口khẩu 不bất 犯phạm 過quá 也dã 。 離ly 此thử 便tiện 名danh 非phi 時thời 。 前tiền 八bát 。 後hậu 一nhất 。 名danh 戒giới 。 此thử 非phi 時thời 食thực 名danh 齋trai 。 齋trai 者giả 。 齊tề 也dã 。 謂vị 齊tề 過quá 中trung 不bất 食thực 也dã 。 如Như 來Lai 處xứ 於ư 五ngũ 中trung 。 謂vị 降giáng 生sanh 中trung 國quốc 。 中trung 夜dạ 踰du 城thành 。 日nhật 中trung 一nhất 食thực 。 中trung 夜dạ 成thành 佛Phật 。 所sở 談đàm 中trung 道đạo 。 律luật 云vân 。 如Như 來Lai 性tánh 離ly 非phi 時thời 食thực 。 從tùng 誕đản 王vương 宮cung 。 乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 中trung 間gian 未vị 嘗thường 非phi 時thời 食thực 也dã 。 毗tỳ 羅la 三tam 昧muội 經Kinh 云vân 。 非phi 時thời 不bất 食thực 。 得đắc 五ngũ 種chủng 利lợi 益ích 。 一nhất 。 離ly 諸chư 貪tham 欲dục 。 二nhị 。 神thần 氣khí 清thanh 爽sảng 。 三tam 。 能năng 卻khước 睡thụy 魔ma 。 四tứ 。 道đạo 業nghiệp 易dị 辦biện 。 五ngũ 。 增tăng 長trưởng 福phước 壽thọ 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 經Kinh 云vân 。 檀đàn 越việt 造tạo 僧tăng 伽già 藍lam 。 厚hậu 置trí 資tư 給cấp 。 供cung 出xuất 家gia 人nhân 。 非phi 時thời 就tựu 典điển 食thực 者giả 索sách 食thực 。 與dữ 者giả 食thực 者giả 。 得đắc 何hà 等đẳng 罪tội 。 檀đàn 越việt 得đắc 何hà 等đẳng 福phước 。

佛Phật 言ngôn 。

非phi 時thời 食thực 者giả 。 是thị 破phá 戒giới 人nhân 。 是thị 犯phạm 盜đạo 人nhân 。 非phi 時thời 與dữ 者giả 。 亦diệc 破phá 戒giới 人nhân 。 亦diệc 犯phạm 盜đạo 人nhân 。 盜đạo 檀đàn 越việt 物vật 。 非phi 施thí 主chủ 意ý 。 施thí 主chủ 無vô 福phước 。 如như 失thất 物vật 故cố 。 但đãn 有hữu 發phát 心tâm 置trí 立lập 之chi 善thiện 也dã 。 西tây 陽dương 雜tạp 爼trở 云vân 。 貞trinh 元nguyên 中trung 。 荊kinh 州châu 天thiên 崇sùng 寺tự 。 僧Tăng 智trí 燈đăng 。 常thường 持trì 金kim 剛cang 經kinh 。 遇ngộ 疾tật 死tử 。 弟đệ 子tử 啟khải 手thủ 足túc 猶do 熱nhiệt 。 未vị 敢cảm 殮liễm 。 經kinh 七thất 日nhật 卻khước 活hoạt 云vân 。 初sơ 見kiến 冥minh 王vương 。 合hợp 掌chưởng 。 下hạ 階giai 訊tấn 曰viết 。 因nhân 公công 持trì 經Kinh 功công 德đức 。 更cánh 延diên 壽thọ 十thập 年niên 。 免miễn 脫thoát 生sanh 死tử 。

又hựu 問vấn 。

人nhân 間gian 眾chúng 僧Tăng 。 中trung 晚vãn 以dĩ 藥dược 為vi 食thực 。 食thực 薏# 苡# 仁nhân 。 大đại 違vi 本bổn 教giáo 。 燈đăng 曰viết 。 律luật 有hữu 開khai 遮già 故cố 。 王vương 曰viết 。 此thử 後hậu 人nhân 加gia 之chi 。 非phi 佛Phật 意ý 也dã 。 今kim 荊kinh 州châu 僧Tăng 眾chúng 。 中trung 後hậu 無vô 飲ẩm 藥dược 者giả 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 迷mê 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 初sơ 中trung (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 定định 時thời 。

解giải 曰viết 。 非phi 時thời 者giả 。 過quá 日nhật 午ngọ 。 非phi 僧Tăng 食thực 之chi 時thời 。 分phần/phân 也dã 。 諸chư 天thiên 早tảo 食thực 。 佛Phật 午ngọ 食thực 。 畜súc 生sanh 午ngọ 後hậu 食thực 。 鬼quỷ 夜dạ 食thực 。 僧Tăng 宜nghi 學học 佛Phật 。 不bất 過quá 午ngọ 食thực 。

釋thích 。 日nhật 午ngọ 者giả 。 乃nãi 順thuận 此thử 方phương 之chi 言ngôn 。 約ước 依y 經kinh 律luật 。 應ưng 云vân 日nhật 中trung 。 若nhược 日nhật 過quá 中trung 。 及cập 明minh 相tướng 未vị 出xuất 。 是thị 名danh 非phi 時thời 。 故cố 曰viết 非phi 僧Tăng 食thực 之chi 時thời 分phần/phân 也dã 。 良lương 以dĩ 午ngọ 分phần/phân 八bát 刻khắc 。 前tiền 四tứ 名danh 時thời 。 後hậu 四tứ 非phi 時thời 。 恐khủng 人nhân 渾hồn 濫lạm 。 故cố 不bất 言ngôn 午ngọ 。 而nhi 言ngôn 中trung 也dã 。 諸chư 天thiên 早tảo 食thực 者giả 。 早tảo 以dĩ 清thanh 勝thắng 為vi 義nghĩa 。 天thiên 者giả 。 天thiên 然nhiên 。 謂vị 因nhân 修tu 五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。 感cảm 受thọ 天thiên 然nhiên 清thanh 勝thắng 之chi 福phước 故cố 。 其kỳ 人nhân 間gian 清thanh 勝thắng 至chí 誠thành 。 亦diệc 在tại 於ư 早tảo 。 天thiên 開khai 以dĩ 子tử 。 故cố 齋trai 天thiên 在tại 於ư 早tảo 晨thần 。 而nhi 諸chư 天thiên 喜hỷ 人nhân 清thanh 勝thắng 至chí 誠thành 。 自tự 然nhiên 受thọ 供cung 也dã 。 佛Phật 午ngọ 食thực 者giả 。 以dĩ 午ngọ 食thực 為vi 法pháp 食thực 故cố 。 毗tỳ 羅la 三tam 昧muội 經kinh 。 瓶bình 沙sa 王vương 問vấn 佛Phật 言ngôn 。 何hà 故cố 。 佛Phật 日nhật 中trung 食thực 。

佛Phật 言ngôn 。

早tảo 起khởi 諸chư 天thiên 食thực 。 日nhật 中trung 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 食thực 。 中trung 後hậu 畜súc 生sanh 食thực 。 日nhật 暮mộ 鬼quỷ 神thần 食thực 。 如Như 來Lai 欲dục 斷đoạn 六lục 趣thú 因nhân 。 令linh 入nhập 中trung 道đạo 。 故cố 同đồng 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 食thực 也dã 。 畜súc 生sanh 午ngọ 後hậu 食thực 者giả 。 梵Phạn 語ngữ 底để 栗lật 車xa 。 此thử 云vân 畜súc 生sanh 。 即tức 六lục 畜súc 也dã 。 謂vị 因nhân 中trung 所sở 作tác 逆nghịch 天thiên 悖bội 理lý 之chi 事sự 。 故cố 感cảm 此thử 道đạo 。 負phụ 天thiên 而nhi 行hành 。 中trung 後hậu 而nhi 食thực 也dã 。 鬼quỷ 神thần 夜dạ 食thực 者giả 。 鬼quỷ 。 畏úy 也dã 。 謂vị 虗hư 怯khiếp 多đa 畏úy 故cố 。 神thần 者giả 。 能năng 也dã 。 大đại 力lực 者giả 。 能năng 移di 山sơn 填điền 海hải 。 小tiểu 力lực 者giả 。 能năng 隱ẩn 顯hiển 變biến 化hóa 。 由do 諂siểm 誑cuống 心tâm 。 所sở 作tác 之chi 事sự 。 恐khủng 令linh 人nhân 知tri 。 故cố 感cảm 此thử 道đạo 。 黑hắc 暗ám 而nhi 食thực 也dã 。 僧Tăng 宜nghi 學học 佛Phật 等đẳng 者giả 。 謂vị 佛Phật 為vi 出xuất 世thế 聖thánh 人nhân 。 久cửu 斷đoạn 六lục 道đạo 因nhân 。 今kim 發phát 心tâm 受thọ 戒giới 。 志chí 願nguyện 成thành 佛Phật 。 若nhược 欲dục 成thành 佛Phật 。 出xuất 六lục 道Đạo 果Quả 者giả 。 當đương 先tiên 斷đoạn 入nhập 六lục 道đạo 因nhân 。 令linh 同đồng 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 常thường 飡xan 法Pháp 喜hỷ 禪thiền 悅duyệt 。 過quá 午ngọ 則tắc 不bất 食thực 也dã 。 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 佛Phật 言ngôn 。 中trung 後hậu 不bất 食thực 有hữu 五ngũ 福phước 。 一nhất 。 少thiểu 婬dâm 。 二nhị 。 少thiểu 睡thụy 。 三tam 。 得đắc 一nhất 心tâm 。 四tứ 。 無vô 有hữu 下hạ 風phong 。 五ngũ 身thân 得đắc 安an 隱ẩn 。 亦diệc 不bất 作tác 病bệnh 。 夫phu 戒giới 者giả 。 猶do 人nhân 之chi 衣y 食thực 也dã 。 苟cẩu 無vô 衣y 食thực 。 則tắc 人nhân 奚hề 存tồn 故cố 。 大đại 律luật 云vân 。 毗Tỳ 尼Ni 藏tạng 者giả 。 是thị 佛Phật 法Pháp 壽thọ 命mạng 。 毗Tỳ 尼Ni 住trụ 世thế 。 則tắc 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 也dã 。 故cố 如Như 來Lai 將tương 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 諄# 諄# 教giáo 誡giới 云vân 。 我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 汝nhữ 等đẳng 以dĩ 戒giới 為vi 師sư 。 若nhược 我ngã 住trụ 世thế 。 無vô 異dị 此thử 也dã 。 所sở 以dĩ 大Đại 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 。 終chung 身thân 奉phụng 行hành 。 祖tổ 祖tổ 傳truyền 持trì 。 咸hàm 遵tuân 佛Phật 敕sắc 。 未vị 嘗thường 違vi 也dã 。

二nhị 興hưng 慈từ

餓ngạ 鬼quỷ 聞văn 碗oản 鉢bát 聲thanh 。 則tắc 咽yến/ế/yết 中trung 火hỏa 起khởi 。 故cố 午ngọ 食thực 尚thượng 宜nghi 寂tịch 靜tĩnh 。 況huống 過quá 午ngọ 乎hồ 。

釋thích 。 餓ngạ 鬼quỷ 者giả 。 飢cơ 渴khát 所sở 逼bức 曰viết 餓ngạ 。 希hy 求cầu 名danh 鬼quỷ 。 謂vị 彼bỉ 餓ngạ 鬼quỷ 。 恆hằng 從tùng 他tha 人nhân 希hy 求cầu 飲ẩm 食thực 。 以dĩ 活hoạt 性tánh 命mạng 。 由do 昔tích 慳san 貪tham 。 不bất 行hành 布bố 施thí 。 故cố 墮đọa 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 。 咽yến/ế/yết 小tiểu 如như 針châm 。 腹phúc 大đại 如như 鼓cổ 。 常thường 為vị 飢cơ 渴khát 所sở 逼bức 也dã 。 世Thế 尊Tôn 在tại 祗chi 桓hoàn 精tinh 舍xá 。 定định 中trung 遙diêu 見kiến 。 地địa 獄ngục 餓ngạ 鬼quỷ 。 咽yến/ế/yết 中trung 火hỏa 起khởi 。 徧biến 鐵thiết 圍vi 城thành 。 問vấn 知tri 其kỳ 故cố 。 謂vị 人nhân 間gian 碗oản 鉢bát 作tác 聲thanh 。 故cố 佛Phật 大đại 慈từ 。 誡giới 諸chư 弟đệ 子tử 。 凡phàm 於ư 食thực 時thời 。 應ưng 當đương 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 得đắc 碗oản 鉢bát 作tác 聲thanh 也dã 。 然nhiên 午ngọ 前tiền 尚thượng 宜nghi 寂tịch 靜tĩnh 。 況huống 午ngọ 後hậu 正chánh 當đương 鬼quỷ 食thực 之chi 時thời 。 豈khởi 忍nhẫn 碗oản 鉢bát 作tác 聲thanh 。 而nhi 令linh 彼bỉ 等đẳng 聞văn 聲thanh 火hỏa 起khởi 。 受thọ 燒thiêu 然nhiên 之chi 苦khổ 邪tà 。 葢# 餓ngạ 鬼quỷ 因nhân 中trung 。 侵xâm 奪đoạt 眾chúng 食thực 。 以dĩ 自tự 活hoạt 命mạng 。 令linh 眾chúng 飢cơ 惱não 。 謂vị 在tại 碗oản 鉢bát 上thượng 造tạo 業nghiệp 故cố 。 即tức 於ư 碗oản 鉢bát 上thượng 受thọ 報báo 也dã 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 四tứ )# 初sơ □# □#

昔tích 有hữu 高cao 僧Tăng 。 聞văn 鄰lân 房phòng 僧Tăng 。 午ngọ 後hậu 舉cử 爨thoán 。 不bất 覺giác 涕thế 泣khấp 。 悲bi 佛Phật 法Pháp 之chi 衰suy 殘tàn 也dã 。

釋thích 。 高cao 僧Tăng 者giả 。 以dĩ 佛Phật 法Pháp 為vì 己kỷ 任nhậm 故cố 。 爨thoán 。 燃nhiên 火hỏa 煑chử 食thực 也dã 。 鼻tị 出xuất 為vi 涕thế 。 哭khốc 而nhi 無vô 聲thanh 曰viết 泣khấp 。 昔tích 法pháp 慧tuệ 禪thiền 師sư 住trụ 鄴# 寺tự 。 聞văn 鄰lân 房phòng 比Bỉ 丘Khâu 。 午ngọ 後hậu 炊xuy 爨thoán 。 慨khái 佛Phật 法Pháp 垂thùy 秋thu 。 傷thương 殘tàn 悲bi 嘆thán 。 不bất 覺giác 涕thế 下hạ 沾triêm 襟khâm 。 今kim 人nhân 既ký 無vô 古cổ 德đức 護hộ 法Pháp 之chi 心tâm 。 而nhi 反phản 生sanh 毀hủy 謗báng 。 而nhi 言ngôn 修tu 行hành 不bất 在tại 於ư 此thử 。 安an 然nhiên 無vô 愧quý 可khả 乎hồ 。 宋tống 徽# 宗tông 。 惑hoặc 於ư 道Đạo 士sĩ 林lâm 靈linh 素tố 妖yêu 言ngôn 。 改cải 佛Phật 為vi 道đạo 。 法Pháp 師sư 永vĩnh 道đạo 。 上thượng 疏sớ/sơ 陳trần 諫gián 。 帝đế 大đại 怒nộ 。 收thu 道đạo 付phó 開khai 封phong 獄ngục 。 舂thung 陵lăng 守thủ 。 謂vị 師sư 曰viết 。 道Đạo 人Nhân 蔬# 食thực 。 且thả 不bất 過quá 中trung 。 甚thậm 非phi 自tự 全toàn 之chi 計kế 。 宜nghi 茹như 葷huân 血huyết 。 師sư 囅# 然nhiên 曰viết 。 死tử 則tắc 死tử 耳nhĩ 。 佛Phật 禁cấm 不bất 可khả 犯phạm 也dã 。

二nhị 治trị 病bệnh

今kim 人nhân 體thể 弱nhược 多đa 病bệnh 。 欲dục 數sác 數sác 食thực 者giả 。 或hoặc 不bất 能năng 持trì 此thử 戒giới 。 故cố 古cổ 人nhân 稱xưng 晚vãn 食thực 為vi 藥dược 石thạch 。 取thủ 療liệu 病bệnh 之chi 意ý 也dã 。

釋thích 。 今kim 人nhân 者giả 。 但đãn 指chỉ 病bệnh 人nhân 。 非phi 言ngôn 一nhất 槩# 多đa 有hữu 病bệnh 也dã 。 多đa 病bệnh 者giả 。 謂vị 身thân 體thể 飢cơ 餒nỗi 。 氣khí 力lực 衰suy 微vi 。 非phi 一nhất 種chủng 病bệnh 也dã 。 數sác 數sác 者giả 。 展triển 轉chuyển 食thực 也dã 。 或hoặc 者giả 。 疑nghi 也dã 。 謂vị 疑nghi 不bất 能năng 持trì 此thử 戒giới 故cố 。 藥dược 石thạch 者giả 。 古cổ 來lai 針châm 灸# 以dĩ 石thạch 為vi 針châm 。 今kim 多đa 用dụng 鐵thiết 。 五ngũ 分phần/phân 律luật 云vân 。

時thời 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 服phục 吐thổ 下hạ 藥dược 。 不bất 及cập 時thời 食thực 。 腹phúc 中trung 空không 悶muộn 。 醫y 教giáo 令linh 食thực 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 白bạch 佛Phật 。 佛Phật 令linh 以dĩ 稻đạo 殻# 煑chử 水thủy 。 聽thính 非phi 時thời 食thực 。 不bất 能năng 得đắc 差sái 。 佛Phật 聽thính 以dĩ 囊nang 盛thịnh 穀cốc 。 煑chử 汁trấp 令linh 服phục 。 又hựu 不bất 能năng 差sai 。 佛Phật 聽thính 以dĩ 囊nang 盛thịnh 米mễ 。 煑chử 汁trấp 服phục 之chi 。 稍sảo 有hữu 起khởi 色sắc 。 但đãn 不bất 能năng 愈dũ 。 佛Phật 乃nãi 慈từ 聽thính 。 以dĩ 米mễ 煑chử 粥chúc 。 畫họa 不bất 成thành 字tự 。 令linh 屏bính 處xứ 服phục 之chi 。 病bệnh 愈dũ 即tức 當đương 懺sám 悔hối 。 古cổ 人nhân 稱xưng 晚vãn 食thực 為vi 藥dược 石thạch 者giả 。 謂vị 病bệnh 比Bỉ 丘Khâu 食thực 粥chúc 。 如như 同đồng 服phục 藥dược 。 如như 石thạch 針châm 針châm 體thể 。 為vi 救cứu 病bệnh 故cố 。 非phi 徒đồ 滋tư 養dưỡng 口khẩu 腹phúc 而nhi 食thực 也dã 。 又hựu 石thạch 頭đầu 是thị 不bất 可khả 食thực 物vật 。 以dĩ 喻dụ 晚vãn 食thực 不bất 可khả 食thực 也dã 。 若nhược 假giả 病bệnh 緣duyên 而nhi 恣tứ 意ý 食thực 噉đạm 者giả 。 大đại 違vi 佛Phật 教giáo 也dã 。 喻dụ 如như 世thế 間gian 王vương 令linh 。 誰thùy 敢cảm 當đương 鋒phong 。 如Như 來Lai 制chế 戒giới 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 天thiên 台thai 云vân 。 為vi 病bệnh 故cố 毀hủy 戒giới 。 如như 破phá 浮phù 囊nang 。 惜tích 膿nùng 血huyết 臭xú 身thân 。 破phá 清thanh 淨tịnh 戒giới 體thể 。 罪tội 莫mạc 大đại 焉yên 。 故cố 律luật 云vân 。 比Bỉ 丘Khâu 有hữu 病bệnh 。 先tiên 斷đoạn 飲ẩm 食thực 。 以dĩ 瘥sái 為vi 度độ 。 名danh 為vi 天thiên 醫y 。 有hữu 病bệnh 無vô 病bệnh 。 常thường 當đương 觀quán 察sát 此thử 身thân 。 為vị 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 之chi 本bổn 。 眾chúng 苦khổ 之chi 源nguyên 。 深thâm 自tự 剋khắc 責trách 。 制chế 其kỳ 情tình 欲dục 。 古cổ 云vân 。 人nhân 常thường 想tưởng 病bệnh 日nhật 。 則tắc 塵trần 心tâm 頓đốn 息tức 。 人nhân 常thường 想tưởng 死tử 日nhật 。 則tắc 道đạo 念niệm 自tự 生sanh 。 而nhi 反phản 縱túng/tung 彼bỉ 愛ái 根căn 。 自tự 增tăng 苦khổ 本bổn 。 不bất 懼cụ 累lũy 劫kiếp 之chi 殃ương 。 但đãn 憂ưu 一nhất 生sanh 之chi 命mạng 。 飽bão 食thực 安an 眠miên 。 破phá 齋trai 夜dạ 食thực 者giả 。 施thí 主chủ 失thất 應ứng 時thời 之chi 福phước 。 眾chúng 僧Tăng 損tổn 良lương 田điền 之chi 德đức 。 且thả 非phi 時thời 湯thang 藥dược 。 及cập 種chủng 種chủng 果quả 漿tương 。 皆giai 非phi 佛Phật 制chế 。 好hảo/hiếu 心tâm 出xuất 家gia 者giả 。 當đương 依y 法pháp 不bất 依y 人nhân 。 方phương 名danh 正chánh 見kiến 佛Phật 子tử 。

三tam 感cảm 愧quý

必tất 也dã 知tri 違vi 佛Phật 制chế 。 生sanh 大đại 慚tàm 愧quý 。 念niệm 餓ngạ 鬼quỷ 苦khổ 。 常thường 行hành 悲bi 濟tế 。 不bất 多đa 食thực 。 不bất 美mỹ 食thực 。 不bất 安an 意ý 食thực 。 庶thứ 幾kỷ 可khả 耳nhĩ 。

釋thích 。 必tất 也dã 知tri 違vi 佛Phật 制chế 者giả 。 此thử 承thừa 上thượng 文văn 而nhi 言ngôn 也dã 。 謂vị 晚vãn 食thực 雖tuy 為vi 病bệnh 開khai 。 畢tất 竟cánh 是thị 違vi 佛Phật 制chế 。 既ký 知tri 違vi 制chế 而nhi 食thực 。 則tắc 不bất 可khả 執chấp 權quyền 迷mê 實thật 。 以dĩ 為vi 常thường 途đồ 軌quỹ 則tắc 。 必tất 須tu 生sanh 大đại 慚tàm 愧quý 。 慚tàm 者giả 。 懼cụ 違vi 佛Phật 教giáo 。 愧quý 者giả 。 耻sỉ 食thực 非phi 時thời 。 由do 慚tàm 愧quý 故cố 。 自tự 當đương 念niệm 餓ngạ 鬼quỷ 飢cơ 渴khát 之chi 苦khổ 。 不bất 安an 意ý 非phi 時thời 食thực 。 不bất 令linh 碗oản 鉢bát 作tác 聲thanh 。 便tiện 是thị 慈từ 悲bi 利lợi 濟tế 之chi 心tâm 也dã 。 以dĩ 悲bi 濟tế 故cố 。 則tắc 不bất 恣tứ 意ý 多đa 食thực 。 亦diệc 不bất 為vi 美mỹ 。 貪tham 好hảo/hiếu 而nhi 食thực 。 所sở 食thực 不bất 多đa 。 不bất 美mỹ 。 是thị 為vi 不bất 安an 意ý 而nhi 食thực 也dã 。 庶thứ 幾kỷ 者giả 。 方phương 可khả 之chi 詞từ 。 謂vị 人nhân 有hữu 如như 上thượng 慚tàm 愧quý 之chi 心tâm 。 方phương 可khả 開khai 聽thính 也dã 。

四tứ 結kết 罪tội

如như 或hoặc 不bất 然nhiên 。 得đắc 罪tội 彌di 重trọng/trùng 。

釋thích 。 如như 或hoặc 不bất 然nhiên 者giả 。 謂vị 無vô 上thượng 慚tàm 愧quý 心tâm 。 忽hốt 略lược 毗Tỳ 尼Ni 。 饕thao 餮thiết 飲ẩm 食thực 。 滋tư 養dưỡng 色sắc 身thân 也dã 。 彌di 。 甚thậm 也dã 。 得đắc 罪tội 甚thậm 重trọng 也dã 。 或hoặc 言ngôn 佛Phật 有hữu 開khai 緣duyên 。 有hữu 病bệnh 不bất 犯phạm 者giả 。 此thử 乃nãi 不bất 知tri 律luật 法pháp 。 然nhiên 四tứ 分phần/phân 律luật 中trung 。 七thất 種chủng 開khai 除trừ 。 在tại 別biệt 眾chúng 戒giới 中trung 。 非phi 時thời 食thực 戒giới 。 毫hào 髮phát 無vô 許hứa 。 謂vị 因nhân 檀đàn 越việt 所sở 請thỉnh 。 如Như 來Lai 故cố 開khai 別biệt 眾chúng 。 此thử 在tại 午ngọ 前tiền 。 非phi 是thị 午ngọ 後hậu 。 當đương 知tri 凡phàm 語ngữ 無vô 憑bằng 。 聖thánh 言ngôn 有hữu 據cứ 。 不bất 可khả 妄vọng 談đàm 律luật 典điển 。 何hà 獨độc 不bất 言ngôn 比Bỉ 丘Khâu 有hữu 病bệnh 。 先tiên 斷đoạn 飲ẩm 食thực 耶da 。 昔tích 傅phó/phụ 大Đại 士Sĩ 。 是thị 彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 化hóa 身thân 。 每mỗi 行hành 清thanh 齋trai 。 竟cánh 日nhật 不bất 食thực 。 減giảm 食thực 以dĩ 施thí 貧bần 餒nỗi 。 今kim 者giả 二nhị 時thời 飽bão 飡xan 。 猶do 不bất 知tri 愧quý 。 故cố 違vi 佛Phật 制chế 。 不bất 觀quán 祖tổ 德đức 。 不bất 念niệm 他tha 乏phạp 。 焉yên 得đắc 名danh 為vi 發phát 心tâm 受thọ 戒giới 者giả 耶da 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 大đại 律luật 云vân 。 沙Sa 門Môn 釋Thích 子tử 。 寧ninh 自tự 破phá 腹phúc 。 不bất 應ưng 夜dạ 食thực 。 沙Sa 彌Di 尼Ni 戒giới 經Kinh 云vân 。 若nhược 國quốc 王vương 長trưởng 者giả 。 過quá 日nhật 中trung 施thí 。 亦diệc 不bất 得đắc 食thực 。 終chung 死tử 不bất 犯phạm 也dã 。 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 經Kinh 云vân 。

時thời 受thọ 時thời 食thực 。

時thời 不bất 盡tận 者giả 。 非phi 時thời 復phục 食thực 。 或hoặc 有hữu 時thời 受thọ 。 至chí 非phi 時thời 食thực 。 復phục 得đắc 福phước 否phủ/bĩ 。

佛Phật 言ngôn 。

時thời 食thực 淨tịnh 者giả 。 是thị 即tức 福phước 田điền 。 是thị 即tức 出xuất 家gia 。 是thị 即tức 僧Tăng 伽già 。 是thị 即tức 人nhân 天thiên 良lương 友hữu 。 是thị 即tức 天thiên 人nhân 導đạo 師sư 。 其kỳ 不bất 淨tịnh 者giả 。 猶do 為vi 破phá 戒giới 劫kiếp 盜đạo 餓ngạ 鬼quỷ 。 為vi 罪tội 窟quật 。 非phi 時thời 索sách 者giả 。 非phi 時thời 輒triếp 與dữ 者giả 。 是thị 名danh 退thoái 道đạo 惡ác 魔ma 。 是thị 名danh 惡ác 道đạo 破phá 器khí 。 癩lại 病bệnh 人nhân 。 壞hoại 善thiện 果quả 故cố 。 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 不bất 非phi 時thời 食thực 。 外ngoại 道đạo 梵Phạm 志Chí 。 亦diệc 不bất 邪tà 食thực 。 況huống 我ngã 弟đệ 子tử 。 當đương 知tri 法pháp 行hành 法pháp 。 若nhược 盜đạo 與dữ 盜đạo 受thọ 。 一nhất 團đoàn 一nhất 撮toát 。 片phiến 鹽diêm 片phiến 酢tạc 。 皆giai 死tử 墮đọa 焦tiêu 腸tràng 地địa 獄ngục 。 高cao 僧Tăng 傳truyền 云vân 。 梁lương 山sơn 陰ấm 雲vân 門môn 寺tự 釋thích 智trí 順thuận 。 疾tật 甚thậm 不bất 食thực 多đa 日nhật 。 一nhất 日nhật 中trung 竟cánh 。 弟đệ 子tử 曇đàm 和hòa 。 以dĩ 順thuận 絕tuyệt 穀cốc 日nhật 久cửu 。 密mật 以dĩ 半bán 合hợp 米mễ 。 雜tạp 煑chử 以dĩ 進tiến 。 順thuận 咽yến/ế/yết 而nhi 還hoàn 吐thổ 。 索sách 水thủy 洗tẩy 澡táo 。 語ngữ 和hòa 云vân 。 汝nhữ 永vĩnh 出xuất 雲vân 門môn 。 不bất 得đắc 還hoàn 住trụ 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 令linh 人nhân 毛mao 骨cốt 悚tủng 然nhiên 。 何hà 為vi 一nhất 飡xan 之chi 食thực 。 遺di 累lũy/lụy/luy 至chí 此thử 。 其kỳ 有hữu 智trí 者giả 。 可khả 不bất 深thâm 戒giới 歟# 。

第đệ 十thập 捉tróc 金kim 銀ngân 寶bảo 物vật 。 戒giới (# 分phần/phân 二nhị )# 初sơ 標tiêu 名danh

十thập 曰viết 。 不bất 捉tróc 持trì 生sanh 像tượng 。 金kim 銀ngân 寶bảo 物vật 。

釋thích 。 不bất 捉tróc 持trì 者giả 。 無vô 有hữu 貪tham 欲dục 心tâm 也dã 。 謂vị 非phi 但đãn 不bất 捉tróc 金kim 銀ngân 。 即tức 金kim 銀ngân 所sở 造tạo 。 一nhất 切thiết 器khí 皿mãnh 釵thoa 釧xuyến 等đẳng 。 亦diệc 不bất 可khả 捉tróc 也dã 。 出xuất 家gia 修tu 無vô 為vi 法pháp 。 向hướng 清thanh 淨tịnh 道đạo 。 當đương 遠viễn 離ly 愛ái 染nhiễm 。 斷đoạn 貪tham 畜súc 心tâm 。 以dĩ 成thành 清thanh 白bạch 梵Phạm 行hạnh 。 若nhược 捉tróc 持trì 者giả 。 則tắc 藏tạng 畜súc 。 藏tạng 畜súc 則tắc 生sanh 貪tham 着trước 。 貪tham 世thế 間gian 財tài 物vật 。 則tắc 損tổn 失thất 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 財tài 。 慧tuệ 命mạng 戕# 殘tàn 。 惡ác 名danh 流lưu 布bố 。 世thế 所sở 賤tiện 之chi 。 而nhi 善thiện 神thần 亦diệc 不bất 護hộ 佑hữu 矣hĩ 。 如như 僧Tăng 祇kỳ 律luật 云vân 。 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 將tương 一nhất 沙Sa 彌Di 。 歸quy 看khán 親thân 里lý 。 路lộ 經kinh 曠khoáng 野dã 。 有hữu 非phi 人nhân 化hóa 作tác 龍long 形hình 。 右hữu 遶nhiễu 沙Sa 彌Di 。 以dĩ 華hoa 散tán 上thượng 。 讚tán 言ngôn 善thiện 哉tai 。 大đại 得đắc 善thiện 利lợi 。 捨xả 家gia 出xuất 家gia 。 不bất 捉tróc 金kim 銀ngân 及cập 錢tiền 。 比Bỉ 丘Khâu 到đáo 親thân 里lý 家gia 。 問vấn 訊tấn 已dĩ 欲dục 還hoàn 。

時thời 親thân 里lý 婦phụ 。 語ngứ 沙Sa 彌Di 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 還hoàn 。 可khả 持trì 錢tiền 去khứ 。 市thị 易dị 所sở 須tu 。 沙Sa 彌Di 受thọ 取thủ 。 繫hệ 著trước 衣y 領lãnh 。 中trung 道đạo 非phi 人nhân 見kiến 沙Sa 彌Di 持trì 錢tiền 。 在tại 比Bỉ 丘Khâu 後hậu 行hành 。 非phi 人nhân 復phục 化hóa 作tác 龍long 形hình 。 左tả 遶nhiễu 沙Sa 彌Di 。 以dĩ 土thổ/độ 坌bộn 上thượng 。 乃nãi 言ngôn 汝nhữ 失thất 善thiện 利lợi 。 出xuất 家gia 修tu 道Đạo 。 而nhi 捉tróc 銀ngân 錢tiền 。 沙Sa 彌Di 便tiện 啼đề 。 比Bỉ 丘Khâu 顧cố 問vấn 。 沙Sa 彌Di 泣khấp 言ngôn 。 我ngã 不bất 意ý 有hữu 過quá 。 無vô 故cố 得đắc 惱não 。 師sư 問vấn 汝nhữ 有hữu 所sở 捉tróc 耶da 。

答đáp 曰viết 。

持trì 是thị 錢tiền 來lai 。 師sư 言ngôn 捨xả 棄khí 。 其kỳ 非phi 人nhân 復phục 。 如như 前tiền 供cúng 養dường 。 可khả 見kiến 利lợi 害hại 如như 此thử 。

二nhị 釋thích 義nghĩa (# 分phần/phân 三tam )# 初sơ 述thuật 律luật 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 今kim 初sơ 。

解giải 曰viết 。 生sanh 。 即tức 金kim 也dã 。 像tượng 。 似tự 也dã 。 似tự 金kim 者giả 。 銀ngân 也dã 。 謂vị 金kim 色sắc 生sanh 本bổn 自tự 黃hoàng 。 銀ngân 可khả 染nhiễm 黃hoàng 似tự 金kim 也dã 。 寶bảo 。 七thất 寶bảo 之chi 類loại 也dã 。 皆giai 長trường/trưởng 貪tham 心tâm 。 妨phương 廢phế 道đạo 業nghiệp 。

釋thích 。 南nam 山sơn 云vân 。 梵Phạn 語ngữ 生sanh 像tượng 。 此thử 云vân 金kim 銀ngân 。 故cố 曰viết 。 生sanh 。 即tức 金kim 也dã 。 善thiện 見kiến 云vân 。 生sanh 色sắc 。 似tự 色sắc 。 似tự 即tức 是thị 像tượng 。 故cố 曰viết 。 似tự 金kim 者giả 。 銀ngân 也dã 。 謂vị 金kim 則tắc 生sanh 來lai 黃hoàng 色sắc 。 故cố 曰viết 。 金kim 色sắc 生sanh 本bổn 是thị 黃hoàng 。 銀ngân 則tắc 可khả 染nhiễm 似tự 黃hoàng 。 故cố 曰viết 。 銀ngân 可khả 染nhiễm 黃hoàng 似tự 金kim 也dã 。 又hựu 生sanh 者giả 。 生sanh 成thành 金kim 銀ngân 。 像tượng 者giả 。 煎tiễn 像tượng 金kim 銀ngân 。 如như 以dĩ 金kim 銀ngân 。 烊dương 成thành 錠đĩnh 餅bính 。 或hoặc 打đả 成thành 首thủ 飾sức 人nhân 物vật 等đẳng 。 皆giai 名danh 曰viết 像tượng 。 然nhiên 金kim 是thị 本bổn 名danh 。 銀ngân 從tùng 色sắc 別biệt 。 又hựu 金kim 。 銀ngân 。 銅đồng 。 鐵thiết 。 錫tích 。 通thông 名danh 為vi 金kim 。 葢# 取thủ 尊tôn 貴quý 故cố 也dã 。 五ngũ 金kim 之chi 中trung 。 黃hoàng 金kim 為vi 上thượng 。 如như 真Chân 諦Đế 雜tạp 記ký 云vân 。 有hữu 四tứ 德đức 故cố 。 一nhất 。 顏nhan 色sắc 不bất 變biến 。 二nhị 。 體thể 性tánh 無vô 染nhiễm 。 三tam 。 轉chuyển 作tác 無vô 礙ngại 。 四tứ 。 能năng 富phú 貧bần 窮cùng 。 以dĩ 喻dụ 法Pháp 身thân 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 之chi 四tứ 德đức 也dã 。 寶bảo 者giả 。 七thất 寶bảo 。 一nhất 。 金kim 。 大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 出xuất 山sơn 石thạch 沙sa 赤xích 銅đồng 中trung 。 二nhị 。 銀ngân 。 出xuất 燒thiêu 石thạch 中trung 。 世thế 名danh 白bạch 金kim 。 三tam 。 琉lưu 璃ly 。 華hoa 言ngôn 青thanh 色sắc 寶bảo 。 四tứ 。 玻pha 瓈lê 。 華hoa 言ngôn 水thủy 玉ngọc 。 即tức 蒼thương 玉ngọc 也dã 。 謂vị 色sắc 體thể 瑩oánh 潤nhuận 故cố 。 五ngũ 。 硨xa 磲cừ 。 體thể 堅kiên 色sắc 明minh 。 六lục 。 瑪mã 瑙não 。 其kỳ 色sắc 赤xích 白bạch 。 如như 馬mã 之chi 腦não 。 因nhân 以dĩ 名danh 焉yên 。 七thất 。 赤xích 真chân 珠châu 。 大đại 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 此thử 寶bảo 出xuất 魚ngư 腹phúc 蛇xà 腦não 之chi 中trung 。 其kỳ 色sắc 明minh 瑩oánh 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 此thử 七thất 種chủng 皆giai 尊tôn 貴quý 之chi 物vật 。 世thế 所sở 希hy 有hữu 。 總tổng 名danh 為vi 寶bảo 。 又hựu 寶bảo 即tức 是thị 生sanh 。 物vật 即tức 是thị 像tượng 。 如như 以dĩ 寶bảo 琢trác 成thành 禽cầm 獸thú 花hoa 草thảo 等đẳng 。 其kỳ 餘dư 珊san 瑚hô 琥hổ 珀phách 。 及cập 摩ma 尼ni 珠châu 等đẳng 。 皆giai 寶bảo 之chi 類loại 也dã 。 謂vị 此thử 等đẳng 物vật 。 捉tróc 之chi 則tắc 被bị 他tha 所sở 轉chuyển 。 故cố 曰viết 皆giai 長trường/trưởng 貪tham 心tâm 。 持trì 之chi 則tắc 不bất 能năng 修tu 道Đạo 。 故cố 曰viết 妨phương 廢phế 道đạo 業nghiệp 。 所sở 謂vị 寶bảo 物vật 捉tróc 而nhi 慧tuệ 命mạng 除trừ 。 煩phiền 惱não 增tăng 而nhi 正chánh 念niệm 喪táng 矣hĩ 。 是thị 故cố 制chế 之chi 。

二nhị 引dẫn 證chứng (# 分phần/phân 五ngũ )# 初sơ 引dẫn 古cổ

故cố 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 僧Tăng 皆giai 乞khất 食thực 。 不bất 立lập 烟yên 爨thoán 。 衣y 服phục 房phòng 室thất 。 悉tất 任nhậm 外ngoại 緣duyên 。 置trí 金kim 銀ngân 於ư 無vô 用dụng 之chi 地địa 。 捉tróc 持trì 尚thượng 禁cấm 。 清thanh 可khả 知tri 矣hĩ 。

釋thích 。 乞khất 食thực 者giả 。 乃nãi 沙Sa 門Môn 之chi 正chánh 制chế 。 佛Phật 令linh 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 平bình 等đẳng 教giáo 化hóa 也dã 。 謂vị 一nhất 鉢bát 千thiên 家gia 。 孤cô 身thân 萬vạn 里lý 。 隨tùy 緣duyên 而nhi 受thọ 。 以dĩ 資tư 形hình 命mạng 。 故cố 此thử 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 。 折chiết 伏phục 自tự 己kỷ 貢cống 高cao 我ngã 慢mạn 故cố 。 二nhị 。 利lợi 益ích 檀đàn 那na 故cố 。 三tam 。 要yếu 知tri 物vật 力lực 之chi 艱gian 難nan 。 不bất 致trí 坐tọa 消tiêu 信tín 施thí 故cố 。 是thị 以dĩ 不bất 結kết 淨tịnh 厨trù 。 無vô 有hữu 烟yên 爨thoán 也dã 。 葢# 學học 道Đạo 之chi 人nhân 。 必tất 須tu 勞lao 其kỳ 筋cân 骨cốt 。 餓ngạ 其kỳ 體thể 膚phu 。 方phương 能năng 上thượng 道đạo 。 若nhược 欲dục 豐phong 衣y 足túc 食thực 。 而nhi 修tu 行hành 者giả 。 則tắc 如Như 來Lai 不bất 必tất 出xuất 王vương 宮cung 矣hĩ 。 衣y 服phục 房phòng 室thất 者giả 。 總tổng 名danh 四tứ 聖thánh 種chủng 也dã 。 謂vị 既ký 分phân 衛vệ 諸chư 方phương 。 隨tùy 緣duyên 化hóa 度độ 。 有hữu 益ích 便tiện 停đình 。 故cố 云vân 悉tất 任nhậm 外ngoại 緣duyên 也dã 。 縱túng/tung 有hữu 檀đàn 越việt 布bố 施thí 金kim 銀ngân 。 令linh 淨tịnh 人nhân 掌chưởng 之chi 。 供cúng 養dường 三Tam 寶Bảo 。 若nhược 不bất 為vi 三Tam 寶Bảo 。 不bất 施thí 眾chúng 生sanh 。 救cứu 拔bạt 苦khổ 難nạn 。 藏tạng 之chi 何hà 用dụng 。 故cố 曰viết 置trí 金kim 銀ngân 於ư 無vô 用dụng 之chi 地địa 也dã 。 昔tích 者giả 世Thế 尊Tôn 。 下hạ 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 阿A 難Nan 見kiến 一nhất 坑khanh 伏phục 藏tạng 。 阿A 難Nan 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 毒độc 蛇xà 。 佛Phật 言ngôn 毒độc 蛇xà 。 如Như 來Lai 去khứ 後hậu 。 樵tiều 夫phu 聞văn 之chi 。 便tiện 來lai 觀quán 看khán 。 見kiến 坑khanh 金kim 銀ngân 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 此thử 蛇xà 但đãn 願nguyện 毒độc 我ngã 一nhất 生sanh 。 即tức 取thủ 回hồi 造tạo 作tác 樓lâu 閣các 。 一nhất 年niên 之chi 內nội 。 種chủng 種chủng 現hiện 成thành 。

時thời 王vương 遊du 獵liệp 見kiến 之chi 。 告cáo 羣quần 臣thần 言ngôn 。 去khứ 歲tuế 觀quán 見kiến 。 本bổn 是thị 荒hoang 郊giao 。 今kim 日nhật 云vân 何hà 。 如như 此thử 茂mậu 盛thịnh 。 即tức 喚hoán 樵tiều 夫phu 。 問vấn 知tri 其kỳ 故cố 。 樵tiều 夫phu 具cụ 白bạch 上thượng 事sự 。 王vương 言ngôn 。 普phổ 天thiên 之chi 下hạ 。 莫mạc 非phi 王vương 土thổ/độ 。 所sở 有hữu 伏phục 藏tạng 。 皆giai 是thị 官quan 物vật 。 汝nhữ 何hà 盜đạo 取thủ 。 即tức 付phó 有hữu 司ty 。 問vấn 成thành 死tử 罪tội 。 將tương 赴phó 刑hình 時thời 。 口khẩu 便tiện 喚hoán 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 阿A 難Nan 。 有hữu 司ty 具cụ 奏tấu 。 王vương 言ngôn 。 汝nhữ 盜đạo 官quan 物vật 。 念niệm 佛Phật 何hà 用dụng 。 樵tiều 夫phu 具cụ 白bạch 毒độc 蛇xà 之chi 事sự 。 王vương 言ngôn 。 既ký 於ư 佛Phật 邊biên 所sở 得đắc 伏phục 藏tạng 。 放phóng 汝nhữ 生sanh 命mạng 。 財tài 物vật 入nhập 官quan 。 可khả 見kiến 金kim 銀ngân 有hữu 如như 此thử 之chi 利lợi 害hại 也dã 。 故cố 如Như 來Lai 禁cấm 止chỉ 捉tróc 持trì 。 以dĩ 修tu 清thanh 淨tịnh 之chi 道Đạo 。 故cố 曰viết 清thanh 可khả 知tri 矣hĩ 。 大đại 師sư 解giải 此thử 。 讀đọc 之chi 不bất 覺giác 。 令linh 人nhân 引dẫn 入nhập 佛Phật 境cảnh 矣hĩ 。

二nhị 舉cử 況huống

鋤# 金kim 不bất 顧cố 。 世thế 儒nho 尚thượng 然nhiên 。 釋Thích 子tử 稱xưng 貧bần 。 蓄súc 財tài 奚hề 用dụng 。

釋thích 。 不bất 顧cố 者giả 。 世thế 說thuyết 新tân 語ngữ 云vân 。 漢hán 管quản 幼ấu 安an 。 諱húy 寧ninh 。 與dữ 華hoa 歆# 園viên 中trung 鋤# 菜thái 。 見kiến 地địa 上thượng 有hữu 片phiến 金kim 。 管quản 揮huy 鋤# 與dữ 瓦ngõa 石thạch 無vô 異dị 。 歆# 捉tróc 而nhi 擲trịch 之chi 。

時thời 人nhân 以dĩ 此thử 定định 管quản 華hoa 之chi 優ưu 劣liệt 。 故cố 曰viết 。 世thế 儒nho 尚thượng 然nhiên 。 又hựu 樂nhạo/nhạc/lạc 羊dương 子tử 。 嘗thường 行hành 路lộ 。 得đắc 遺di 金kim 一nhất 餅bính 。 持trì 還hoàn 與dữ 妻thê 。 妻thê 曰viết 。 妾thiếp 聞văn 志chí 士sĩ 不bất 飲ẩm 盜đạo 泉tuyền 之chi 水thủy 。 廉liêm 者giả 不bất 受thọ 嗟ta 來lai 之chi 食thực 。 況huống 拾thập 金kim 求cầu 利lợi 。 以dĩ 污ô 其kỳ 行hành 乎hồ 。 羊dương 大đại 慚tàm 。 乃nãi 捐quyên 金kim 於ư 野dã 。 高cao 士sĩ 傳truyền 。 披phi 裘cừu 公công 者giả 。 吳ngô 人nhân 也dã 。 延diên 陵lăng 季quý 子tử 出xuất 遊du 。 見kiến 道đạo 中trung 遺di 金kim 。

時thời 當đương 五ngũ 月nguyệt 。 見kiến 披phi 裘cừu 負phụ 薪tân 。 顧cố 令linh 彼bỉ 取thủ 金kim 。 公công 投đầu 鐮# 瞋sân 目mục 。 拂phất 手thủ 而nhi 言ngôn 曰viết 。 何hà 子tử 居cư 之chi 高cao 。 視thị 人nhân 之chi 卑ty 耶da 。 五ngũ 月nguyệt 披phi 裘cừu 而nhi 負phụ 薪tân 。 豈khởi 取thủ 遺di 金kim 哉tai 。 季quý 子tử 大đại 驚kinh 。 而nhi 問vấn 其kỳ 姓tánh 。 公công 曰viết 。 吾ngô 子tử 皮bì 相tương/tướng 之chi 士sĩ 。 何hà 足túc 語ngữ 姓tánh 名danh 哉tai 。 釋Thích 子tử 者giả 。 古cổ 來lai 出xuất 家gia 。 隨tùy 師sư 姓tánh 稱xưng 。 晉tấn 道đạo 安an 法Pháp 師sư 。 受thọ 業nghiệp 於ư 佛Phật 圖đồ 澄trừng 。 白bạch 曰viết 。 師sư 莫mạc 過quá 佛Phật 。 捨xả 俗tục 出xuất 家gia 。 宜nghi 稱xưng 釋Thích 子tử 。 後hậu 涅Niết 槃Bàn 經kinh 來lai 東đông 土thổ/độ 。 方phương 知tri 佛Phật 世thế 。 皆giai 稱xưng 釋Thích 子tử 也dã 。 稱xưng 貧bần 者giả 。 乃nãi 負phụ 歉# 之chi 詞từ 。 謂vị 我ngã 道đạo 慚tàm 先tiên 哲triết 。 於ư 七thất 聖thánh 法Pháp 財tài 。 多đa 所sở 貧bần 乏phạp 故cố 。 奚hề 。 何hà 也dã 。 既ký 曰viết 。 於ư 道đạo 貧bần 乏phạp 。 若nhược 蓄súc 積tích 錢tiền 財tài 。 則tắc 言ngôn 行hạnh 相tương 違vi 。 而nhi 道đạo 去khứ 遠viễn 矣hĩ 。 故cố 曰viết 。 蓄súc 財tài 奚hề 用dụng 也dã 。 然nhiên 儒nho 尚thượng 不bất 顧cố 。 我ngã 蓄súc 何hà 為vi 。 古cổ 人nhân 憂ưu 道đạo 不bất 憂ưu 貧bần 。 故cố 迦Ca 葉Diếp 尊Tôn 者Giả 偈kệ 云vân 。 所sở 食thực 無vô 過quá 一nhất 升thăng 飯phạn 。 眠miên 臥ngọa 惟duy 須tu 一nhất 小tiểu 牀sàng 。 兩lưỡng 張trương 氎điệp 布bố 足túc 遮già 身thân 。 此thử 外ngoại 並tịnh 是thị 愚ngu 癡si 物vật 。 昔tích 慧tuệ 滿mãn 禪thiền 師sư 。 奉phụng 頭đầu 陀đà 行hành 。 惟duy 蓄súc 二nhị 鍼châm 。 冬đông 則tắc 乞khất 補bổ 。 夏hạ 則tắc 捨xả 之chi 。 心tâm 無vô 怖bố 畏úy 。 睡thụy 無vô 夢mộng 行hành 。 乞khất 食thực 所sở 至chí 伽già 藍lam 。 則tắc 破phá 薪tân 制chế 屣tỉ 。 住trụ 無vô 再tái 宿túc 。 後hậu 無vô 疾tật 坐tọa 。 陶đào 冶dã 中trung 自tự 化hóa 。 古cổ 云vân 。 若nhược 愛ái 一nhất 文văn 。 則tắc 不bất 值trị 一nhất 文văn 。 此thử 千thiên 古cổ 之chi 名danh 言ngôn 也dã 。

三tam 鑑giám 今kim

今kim 人nhân 不bất 能năng 俱câu 行hành 乞khất 食thực 。 或hoặc 入nhập 叢tùng 林lâm 。 或hoặc 住trụ 庵am 院viện 。 或hoặc 出xuất 遠viễn 方phương 亦diệc 未vị 免miễn 有hữu 金kim 銀ngân 之chi 費phí 。

釋thích 。 今kim 人nhân 不bất 能năng 者giả 。 謂vị 末Mạt 法Pháp 時thời 中trung 。 人nhân 多đa 少thiểu 信tín 。 難nạn/nan 比tỉ 佛Phật 世thế 時thời 也dã 。 況huống 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 以dĩ 財tài 活hoạt 命mạng 。 故cố 難nạn/nan 乞khất 食thực 也dã 。 梵Phạn 語ngữ 貧bần 婆bà 。 此thử 云vân 叢tùng 林lâm 。 聚tụ 草thảo 為vi 叢tùng 。 聚tụ 木mộc 為vi 林lâm 。 乃nãi 龍long 象tượng 奔bôn 投đầu 之chi 處xứ 。 眾chúng 僧Tăng 棲tê 心tâm 修tu 道Đạo 之chi 所sở 。 譬thí 如như 大đại 樹thụ 叢tùng 叢tùng 。 清thanh 蔭ấm 遠viễn 覆phú 。 故cố 僧Tăng 聚tụ 處xứ 。 名danh 曰viết 叢tùng 林lâm 也dã 。 又hựu 草thảo 不bất 亂loạn 生sanh 曰viết 叢tùng 。 木mộc 不bất 亂loạn 長trường/trưởng 曰viết 林lâm 。 言ngôn 其kỳ 內nội 有hữu 法pháp 度độ 也dã 。 庵am 者giả 。 安an 也dã 。 古cổ 人nhân 心tâm 地địa 開khai 明minh 。 把bả 茅mao 葢# 頭đầu 。 以dĩ 蔽tế 風phong 雨vũ 。 清thanh 貧bần 樂nhạo/nhạc/lạc 道đạo 。 身thân 心tâm 俱câu 安an 。 故cố 曰viết 安an 也dã 。 西tây 域vực 僧Tăng 俗tục 修tu 行hành 。 於ư 蘭lan 若nhã 處xứ 。 多đa 結kết 草thảo 居cư 之chi 。 院viện 者giả 。 禪thiền 室thất 也dã 。 凡phàm 庭đình 舘# 。 有hữu 垣viên 墻tường 者giả 。 皆giai 名danh 曰viết 院viện 。 亦diệc 是thị 叢tùng 林lâm 之chi 別biệt 名danh 也dã 。 遠viễn 方phương 者giả 。 謂vị 尋tầm 師sư 訪phỏng 道đạo 。 遠viễn 涉thiệp 他tha 方phương 。 則tắc 非phi 錢tiền 不bất 行hành 。 故cố 曰viết 。 亦diệc 未vị 免miễn 有hữu 金kim 銀ngân 之chi 費phí 也dã 。

四tứ 餘dư 濟tế

必tất 也dã 知tri 違vi 佛Phật 制chế 。 生sanh 大đại 慚tàm 愧quý 。 念niệm 他tha 窮cùng 乏phạp 。 常thường 行hành 布bố 施thí 。 不bất 營doanh 求cầu 。 不bất 畜súc 積tích 。 不bất 販phán 賣mại 。 不bất 以dĩ 七thất 寶bảo 粧# 飾sức 衣y 器khí 等đẳng 物vật 。 庶thứ 幾kỷ 可khả 耳nhĩ 。

釋thích 。 布bố 施thí 者giả 。 恩ân 澤trạch 於ư 人nhân 曰viết 布bố 。 惠huệ 及cập 於ư 彼bỉ 曰viết 施thí 。 謂vị 見kiến 他tha 貧bần 乏phạp 。 則tắc 有hữu 餘dư 當đương 捨xả 。 不bất 得đắc 多đa 畜súc 也dã 。 營doanh 。 是thị 經Kinh 營doanh 。 求cầu 。 是thị 謀mưu 求cầu 。 謂vị 不bất 得đắc 經kinh 營doanh 施thí 主chủ 。 抄sao 緣duyên 惡ác 化hóa 。 謀mưu 求cầu 利lợi 養dưỡng 故cố 。 古cổ 云vân 。 僧Tăng 雛sồ 。 猶do 鳳phượng 雛sồ 也dã 。 當đương 惜tích 其kỳ 羽vũ 毛mao 。 聽thính 其kỳ 自tự 然nhiên 。 若nhược 哀ai 求cầu 苦khổ 索sách 。 則tắc 失thất 袈ca 裟sa 之chi 體thể 也dã 。 畜súc 積tích 者giả 。 畜súc 。 是thị 貪tham 畜súc 。 積tích 。 是thị 積tích 聚tụ 。 謂vị 有hữu 檀đàn 越việt 布bố 施thí 。 即tức 將tương 供cúng 養dường 三Tam 寶Bảo 。 自tự 獲hoạch 善thiện 果quả 。 復phục 令linh 施thí 福phước 轉chuyển 增tăng 。 不bất 可khả 畜súc 之chi 箱tương 囊nang 。 積tích 之chi 高cao 閣các 。 生sanh 他tha 貪tham 念niệm 。 自tự 禍họa 禍họa 人nhân 。 況huống 纔tài 登đăng 戒giới 品phẩm 。 固cố 當đương 專chuyên 致trí 學học 道Đạo 。 恐khủng 其kỳ 恣tứ 長trường/trưởng 貪tham 心tâm 。 金kim 銀ngân 不bất 經kinh 其kỳ 手thủ 。 豈khởi 受thọ 畜súc 積tích 耶da 。 故cố 經Kinh 云vân 。 無vô 得đắc 藏tàng 積tích 穢uế 寶bảo 。 人nhân 與dữ 不bất 受thọ 。 受thọ 則tắc 不bất 留lưu 。 轉chuyển 濟tế 窮cùng 乏phạp 。 常thường 為vì 人nhân 說thuyết 。 不bất 貪tham 之chi 德đức 是thị 也dã 。 販phán 賣mại 者giả 。 賤tiện 買mãi 貴quý 賣mại 曰viết 販phán 。 以dĩ 貨hóa 求cầu 利lợi 曰viết 賣mại 。 謂vị 不bất 得đắc 賤tiện 買mãi 貴quý 賣mại 。 虧khuy 損tổn 淨tịnh 行hạnh 。 以dĩ 利lợi 求cầu 利lợi 。 壞hoại 佛Phật 形hình 儀nghi 。 故cố 業nghiệp 疏sớ/sơ 云vân 。 但đãn 以dĩ 邪tà 心tâm 。 有hữu 涉thiệp 貪tham 染nhiễm 。 為vi 利lợi 賣mại 法pháp 。 禮lễ 佛Phật 讀đọc 經kinh 。 斷đoạn 食thực 等đẳng 。 所sở 獲hoạch 贓# 賄hối 。 皆giai 曰viết 邪tà 命mạng 物vật 也dã 。 不bất 以dĩ 七thất 寶bảo 粧# 飾sức 衣y 器khí 等đẳng 物vật 者giả 。 謂vị 非phi 釋Thích 子tử 之chi 所sở 宜nghi 也dã 。 此thử 乃nãi 增tăng 長trưởng 愛ái 根căn 。 成thành 有hữu 漏lậu 業nghiệp 故cố 。 可khả 爾nhĩ 者giả 。 謂vị 無vô 上thượng 諸chư 事sự 。 方phương 可khả 捉tróc 持trì 。 此thử 亦diệc 勉miễn 強cường/cưỡng 而nhi 說thuyết 。 非phi 佛Phật 言ngôn 也dã 。

五ngũ 定định 罪tội

如như 或hoặc 不bất 然nhiên 。 得đắc 罪tội 彌di 重trọng/trùng 。

釋thích 。 不bất 然nhiên 者giả 。 反phản 可khả 之chi 詞từ 。 謂vị 無vô 上thượng 布bố 施thí 之chi 念niệm 。 及cập 不bất 生sanh 大đại 慚tàm 愧quý 。 若nhược 行hành 貪tham 愛ái 之chi 心tâm 捉tróc 持trì 者giả 。 得đắc 罪tội 甚thậm 重trọng 也dã 。 受thọ 戒giới 之chi 人nhân 。 應ưng 當đương 隨tùy 緣duyên 進tiến 道đạo 。 知tri 足túc 修tu 行hành 。 三tam 毒độc 息tức 。 則tắc 戒giới 行hạnh 全toàn 。 十thập 惡ác 清thanh 。 則tắc 三tam 塗đồ 免miễn 。 若nhược 飲ẩm 食thực 四tứ 事sự 。 俱câu 已dĩ 備bị 足túc 。 則tắc 錢tiền 財tài 外ngoại 物vật 。 均quân 亂loạn 道Đạo 心tâm 。 若nhược 以dĩ 誑cuống 言ngôn 小Tiểu 乘Thừa 。 惟duy 知tri 自tự 利lợi 。 不bất 利lợi 他tha 人nhân 。 或hoặc 言ngôn 受thọ 戒giới 已dĩ 後hậu 。 聽thính 許hứa 執chấp 捉tróc 。 律luật 無vô 此thử 說thuyết 也dã 。 要yếu 知tri 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 度độ 生sanh 為vi 主chủ 。 錢tiền 財tài 以dĩ 十thập 方phương 為vi 重trọng/trùng 。 積tích 若nhược 無vô 由do 。 不bất 為vì 己kỷ 有hữu 。 故cố 不bất 遮già 執chấp 捉tróc 。 但đãn 遮già 畜súc 貯trữ 也dã 。 故cố 死tử 心tâm 禪thiền 師sư 曰viết 。 道đạo 與dữ 利lợi 。 不bất 相tương 為vi 謀mưu 。 求cầu 利lợi 者giả 。 不bất 可khả 與dữ 道đạo 。 求cầu 道Đạo 者giả 。 不bất 可khả 與dữ 利lợi 。 葢# 二nhị 種chủng 非phi 不bất 能năng 兼kiêm 之chi 。 則tắc 其kỳ 勢thế 不bất 可khả 並tịnh 也dã 。 若nhược 利lợi 與dữ 道đạo 兼kiêm 行hành 。 則tắc 商thương 賣mại 屠đồ 沽cô 。 閭lư 閻diêm 負phụ 販phán 之chi 徒đồ 。 皆giai 能năng 求cầu 之chi 矣hĩ 。 古cổ 人nhân 。 何hà 必tất 棄khí 富phú 貴quý 。 忘vong 功công 名danh 。 灰hôi 心tâm 泯mẫn 智trí 。 於ư 空không 山sơn 大đại 澤trạch 之chi 中trung 。 澗giản 飲ẩm 木mộc 食thực 。 而nhi 終chung 其kỳ 身thân 哉tai 。

三tam 結kết 勸khuyến

噫# 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。

釋thích 。 此thử 生sanh 像tượng 寶bảo 物vật 等đẳng 。 極cực 易dị 惛hôn 人nhân 神thần 智trí 。 喪táng 失thất 道đạo 念niệm 。 故cố 如Như 來Lai 喻dụ 如như 毒độc 蛇xà 。 若nhược 捉tróc 持trì 者giả 。 則tắc 有hữu 喪táng 身thân 失thất 命mạng 之chi 患hoạn 也dã 。 可khả 不bất 戒giới 歟# 。 譬thí 如như 古cổ 鏡kính 。 本bổn 來lai 明minh 淨tịnh 。 著trước 一nhất 點điểm 塵trần 埃ai 不bất 得đắc 。 若nhược 著trước 一nhất 點điểm 塵trần 埃ai 。 光quang 明minh 即tức 為vi 障chướng 蔽tế 矣hĩ 。 戒giới 體thể 即tức 復phục 如như 是thị 。 著trước 一nhất 點điểm 貪tham 心tâm 不bất 得đắc 。 若nhược 著trước 一nhất 點điểm 貪tham 心tâm 。 戒giới 體thể 即tức 為vi 乖quai 戾lệ 矣hĩ 。 故cố 晦hối 堂đường 曰viết 。 一nhất 塵trần 飛phi 而nhi 翳ế 天thiên 。 一nhất 芥giới 墮đọa 而nhi 覆phú 地địa 。 秪# 者giả 一nhất 點điểm 貪tham 心tâm 。 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 即tức 時thời 掩yểm 閉bế 。 從tùng 此thử 錯thác 過quá 。 豈khởi 止chỉ 一nhất 生sanh 兩lưỡng 生sanh 耶da 。 古cổ 德đức 云vân 。 不bất 愁sầu 劍kiếm 戟kích 如như 星tinh 下hạ 。 只chỉ 怕phạ 藕ngẫu 絲ti 絆bán 殺sát 人nhân 。 大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 財tài 寶bảo 令linh 人nhân 起khởi 惱não 。 總tổng 不bất 應ưng 畜súc 。 縱túng/tung 令linh 安an 樂lạc 。 要yếu 必tất 有hữu 離ly 。 如như 蜂phong 作tác 蜜mật 。 他tha 得đắc 自tự 不bất 得đắc 。 財tài 寶bảo 亦diệc 如như 是thị 。

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

我ngã 若nhược 不bất 持trì 戒giới 。 當đương 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 中trung 。 尚thượng 不bất 得đắc 為vi 下hạ 賤tiện 人nhân 身thân 。 況huống 能năng 成thành 熟thục 眾chúng 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 具cụ 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 耶da 。 故cố 知tri 寧ninh 捨xả 身thân 命mạng 。 碎toái 如như 微vi 塵trần 。 不bất 可khả 毀hủy 犯phạm 禁cấm 戒giới 。 墜trụy 墮đọa 三tam 塗đồ 。 永vĩnh 失thất 菩Bồ 提Đề 種chủng 子tử 也dã 。 以dĩ 上thượng 十thập 戒giới 。 前tiền 四tứ 是thị 性tánh 罪tội 。 性tánh 者giả 。 實thật 也dã 。 謂vị 縱túng/tung 不bất 受thọ 佛Phật 戒giới 。 世thế 間gian 法pháp 爾nhĩ 有hữu 罪tội 也dã 。 酒tửu 戒giới 是thị 半bán 性tánh 半bán 遮già 。 半bán 性tánh 者giả 。 謂vị 能năng 斷đoạn 佛Phật 慧tuệ 命mạng 故cố 。 半bán 遮già 者giả 。 謂vị 王vương 法pháp 所sở 不bất 禁cấm 故cố 。 謂vị 世thế 人nhân 但đãn 知tri 亡vong 家gia 敗bại 國quốc 。 而nhi 不bất 知tri 苦khổ 報báo 三tam 途đồ 也dã 。 後hậu 五ngũ 是thị 遮già 罪tội 。 由do 佛Phật 遮già 禁cấm 。 不bất 聽thính 毀hủy 犯phạm 也dã 。 故cố 有hữu 違vi 犯phạm 。 不bất 得đắc 覆phú 藏tàng 。 即tức 須tu 深thâm 生sanh 慚tàm 愧quý 。 向hướng 師sư 發phát 露lộ 悔hối 過quá 。 斷đoạn 後hậu 作tác 心tâm 。 還hoàn 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 如như 論luận 云vân 是thị 中trung 四tứ 是thị 實thật 惡ác 。 酒tửu 是thị 眾chúng 禍họa 之chi 門môn 。 餘dư 者giả 是thị 放phóng 逸dật 因nhân 緣duyên 。 若nhược 犯phạm 前tiền 四tứ 。 名danh 破phá 戒giới 。 第đệ 九cửu 名danh 破phá 齋trai 。 餘dư 者giả 名danh 破phá 威uy 儀nghi 。 又hựu 此thử 沙Sa 彌Di 十Thập 戒Giới 。 與dữ 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 大đại 同đồng 小tiểu 異dị 。 菩Bồ 薩Tát 十thập 重trọng/trùng 。 以dĩ 殺sát 戒giới 為vi 首thủ 。 此thử 沙Sa 彌Di 戒giới 。 亦diệc 以dĩ 殺sát 戒giới 居cư 先tiên 。 菩Bồ 薩Tát 四tứ 十thập 八bát 輕khinh 。 以dĩ 敬kính 師sư 友hữu 戒giới 為vi 首thủ 。 此thử 沙Sa 彌Di 二nhị 十thập 四tứ 門môn 威uy 儀nghi 。 亦diệc 以dĩ 敬kính 大đại 沙Sa 門Môn 為vi 第đệ 一nhất 。 故cố 經Kinh 云vân 。 是thị 戒giới 能năng 為vi 比Bỉ 丘Khâu 戒giới 之chi 階giai 梯thê 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 之chi 根căn 本bổn 。 直trực 至chí 成thành 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 故cố 須tu 清thanh 淨tịnh 守thủ 持trì 。 勿vật 令linh 絲ti 毫hào 有hữu 失thất 也dã 。 釋thích 相tương/tướng 已dĩ 竟cánh 。

沙Sa 彌Di 律Luật 儀Nghi 要Yếu 略Lược 述Thuật 義Nghĩa 卷quyển 上thượng

音âm 釋thích

鑽toàn

(# 音âm 劗# )# 。

䰂#

(# 音âm 采thải 髻kế 也dã )# 。

躐#

(# 廉liêm 入nhập 聲thanh )# 。

揣đoàn

(# 吹xuy 上thượng 聲thanh )# 。

聵#

(# 音âm 會hội 聾lung 也dã )# 。

蜎quyên

(# 音âm 淵uyên )# 。

蝡nhuyễn

(# 音âm 輭nhuyễn )# 。

壓áp

(# 音âm 鴨áp )# 。

蚊văn

(# 音âm 文văn )# 。

蠢xuẩn

(# 春xuân 上thượng 聲thanh )# 。

榼#

(# 堪kham 入nhập 聲thanh )# 。

鍬#

(# 悄# 平bình 聲thanh )# 。

剗sản

(# 音âm 產sản )# 。

蜉#

(# 音âm 浮phù )# 。

蝣#

(# 音âm 由do )# 。

黠hiệt

(# 音âm 轄hạt )# 。

詭quỷ

(# 音âm 癸quý 詳tường 也dã )# 。

譎#

(# 音âm 決quyết 戾lệ 也dã )# 。

拐#

(# 乖quai 上thượng 聲thanh )# 。

騙phiến

(# 音âm 片phiến )# 。

銖thù

(# 音âm 殊thù )# 。

餳#

(# 夕tịch 平bình 聲thanh )# 。

契khế

(# 音âm 屑tiết )# 。

褒bao

(# 保bảo 平bình 聲thanh )# 。

哇#

(# 音âm 蛙# )# 。

泆dật

(# 音âm 逸dật )# 。

眩huyễn

(# 音âm 衒huyễn )# 。

謳#

(# 音âm 鷗# )# 。

歈#

(# 音âm 于vu )# 。

孋#

(# 音âm 離ly )# 。

姬#

(# 音âm 雞kê 婦phụ 美mỹ 稱xưng 也dã )# 。

驪#

(# 音âm 離ly )# 。

騷#

(# 音âm 搔tao )# 。

矧#

(# 申thân 上thượng 聲thanh )# 。

蛆thư

(# 音âm 疽thư )# 。

唆#

(# 音âm 梭# )# 。

洩duệ

(# 音âm 屑tiết )# 。

駭hãi

(# 音âm 蟹# )# 。

域vực

(# 音âm 欲dục )# 。

醇thuần

(# 音âm 純thuần )# 。

鼷hề

(# 音âm 奚hề )# 。

齅khứu

(# 休hưu 去khứ 聲thanh )# 。

燔phần

(# 音âm 煩phiền )# 。

酣#

(# 音âm 蚶# )# 。

貶biếm

(# 音âm 匾biển )# 。

黷#

(# 音âm 讀đọc )# 。

砒#

(# 音âm 批# )# 。

酖#

(# 音âm 鴆chậm )# 。

騃ngãi

(# 音âm 涯nhai 上thượng 聲thanh )# 。

鯀#

(# 音âm 袞cổn )# 。

黻# 冕#

(# 上thượng 音âm 拂phất 下hạ 音âm 勉miễn )# 。

黠hiệt

(# 音âm 轄hạt )# 。

繅#

(# 音âm 早tảo )# 。

緉#

(# 音âm 兩lưỡng )# 。

霓nghê

(# 音âm 倪nghê )# 。

窈yểu

(# 音âm 杳# )# 。

窕điệu

(# 音âm 調điều )# 。

斵#

(# 音âm 捉tróc )# 。

瞽#

(# 音âm 古cổ )# 。

瞍#

(# 音âm 漱thấu )# 。

梟kiêu

(# 音âm 囂hiêu )# 。

樗xư

(# 音âm 樞xu )# 。

侃#

(# 刊# 上thượng 聲thanh )# 。

晁#

(# 音âm 潮triều )# 。

盎áng

(# 惡ác 去khứ 聲thanh )# 。

爨thoán

(# 音âm 竄thoán )# 。

囅#

(# 嗔sân 上thượng 聲thanh )# 。

饕thao

(# 音âm 滔thao )# 。

餮thiết

(# 音âm 鐵thiết )# 。

繪hội

(# 音âm 會hội )# 。

翳ế

(# 音âm 医# )# 。

刳khô

(# 音âm 枯khô )# 。

僰#

(# 音âm 匐bặc 偪# 也dã )# 。

事sự 義nghĩa

一nhất 代đại 時thời 教giáo

謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 名danh 為vi 一nhất 代đại 。

時thời 者giả 。 佛Phật 與dữ 弟đệ 子tử 。 說thuyết 聽thính 和hòa 合hợp 之chi 時thời 。 教giáo 者giả 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 之chi 法pháp 也dã 。

如Như 來Lai 初sơ 成thành 正chánh 覺giác

謂vị 乘thừa 如như 實thật 道Đạo 。 來lai 成thành 正chánh 覺giác 。 故cố 曰viết 如Như 來Lai 。 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 三tam 七thất 日nhật 。 說thuyết 大đại 化hóa 之chi 始thỉ 。 故cố 曰viết 初sơ 成thành 。 離ly 邪tà 曰viết 正chánh 。 背bối/bội 妄vọng 曰viết 覺giác 。

寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng

謂vị 寂tịch 五ngũ 住trụ 煩phiền 惱não 。 滅diệt 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 得đắc 道Đạo 之chi 場tràng 。 即tức 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 。 阿a 蘭lan 若nhã 處xứ 。 然nhiên 處xứ 隨tùy 法pháp 轉chuyển 。 故cố 名danh 寂Tịch 滅Diệt 道Đạo 場Tràng 。

鹿Lộc 野Dã 苑Uyển

謂vị 羣quần 鹿lộc 所sở 居cư 。 故cố 名danh 鹿lộc 苑uyển 。 乃nãi 如Như 來Lai 昔tích 生sanh 垂thùy 化hóa 之chi 地địa 也dã 。 從tùng 樹thụ 為vi 名danh 。 亦diệc 名danh 奈nại 苑uyển 。 二nhị 仙tiên 所sở 居cư 。 亦diệc 名danh 仙tiên 苑uyển 。

善thiện 來lai 比Bỉ 丘Khâu 。

謂vị 如Như 來Lai 觀quán 彼bỉ 。 根căn 機cơ 成thành 熟thục 。 呼hô 云vân 善thiện 來lai 。 鬚tu 髮phát 自tự 落lạc 。 袈ca 裟sa 著trước 身thân 。 威uy 儀nghi 庠tường 序tự 。 即tức 成thành 僧Tăng 相tương/tướng 故cố 。

憍Kiều 陳Trần 如Như 等đẳng

此thử 云vân 最tối 初sơ 解giải 。 謂vị 此thử 五ngũ 人nhân 先tiên 見kiến 諦Đế 故cố 。 等đẳng 者giả 。 總tổng 收thu 頞át 鞞bệ 。 跋bạt 提đề 。 俱câu 利lợi 。 十Thập 力Lực 也dã 。

轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân

轉chuyển 有hữu 三tam 。 一nhất 。 示thị 轉chuyển 。 二nhị 。 勸khuyến 轉chuyển 。 三tam 。 證chứng 轉chuyển 。 四Tứ 諦Đế 者giả 。 謂vị 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 也dã 。 輪luân 者giả 。 摧tồi 碾niễn 之chi 義nghĩa 。 謂vị 如Như 來Lai 以dĩ 此thử 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 四Tứ 諦Đế 之chi 法pháp 。 摧tồi 碾niễn 眾chúng 生sanh 之chi 惑hoặc 業nghiệp 也dã 。

耶da 舍xá 傳truyền

具cụ 云vân 佛Phật 馱đà 耶da 舍xá 。 此thử 云vân 覺giác 明minh 。 罽kế 賓tân 國quốc 人nhân 。 操thao 行hành 貞trinh 白bạch 。 戒giới 節tiết 堅kiên 固cố 。 儀nghi 止chỉ 祥tường 淑thục 。 視thị 瞻chiêm 不bất 凡phàm 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 典điển 章chương 。 流lưu 辯biện 無vô 滯trệ 。 以dĩ 姚Diêu 秦Tần 弘hoằng 始thỉ 年niên 。 達đạt 于vu 姑cô 臧tang 。 什thập 先tiên 師sư 之chi 。 勸khuyến 興hưng 往vãng 邀yêu 。 興hưng 即tức 勅sắc 迎nghênh 。 并tinh 有hữu 贈tặng 遺di 。 笑tiếu 而nhi 不bất 受thọ 。 重trọng/trùng 使sử 敦đôn 喻dụ 。 方phương 至chí 長trường/trưởng 安an 。 興hưng 自tự 出xuất 迎nghênh 。 居cư 逍tiêu 遙diêu 園viên 。 四tứ 事sự 供cúng 養dường 。 並tịnh 皆giai 不bất 受thọ 。

時thời 至chí 分phân 衛vệ 。 一nhất 食thực 而nhi 已dĩ 。 耶da 舍xá 赤xích 髭tì 。

時thời 人nhân 號hiệu 為vi 赤xích 髭tì 毗tỳ 婆bà 沙sa 。 翻phiên 譯dịch 經kinh 論luận 。 并tinh 四tứ 分phần/phân 律luật 。 傳truyền 者giả 。 後hậu 人nhân 所sở 記ký 尊tôn 者giả 之chi 事sự 也dã 。

玄huyền 奘tráng

河hà 南nam 洛lạc 陽dương 人nhân 。 頴dĩnh 川xuyên 陳trần 仲trọng 弓cung 之chi 後hậu 。 鳩cưu 車xa 之chi 齡linh 落lạc 䰂# 。 竹trúc 馬mã 之chi 齒xỉ 通thông 玄huyền 。 戒giới 具cụ 云vân 畢tất 。 偏thiên 肆tứ 毗Tỳ 尼Ni 。 常thường 慨khái 教giáo 缺khuyết 傳truyền 匠tượng 。 理lý 翳ế 譯dịch 人nhân 。 遂toại 使sử 如như 意ý 之chi 寶bảo 不bất 全toàn 。 雪Tuyết 山Sơn 之chi 偈kệ 猶do 半bán 。 於ư 是thị 杖trượng 錫tích 西tây 遊du 。 法Pháp 師sư 討thảo 論luận 一nhất 十thập 七thất 周chu 。 遊du 覧# 百bách 有hữu 餘dư 國quốc 。 一nhất 切thiết 經kinh 書thư 。 畢tất 究cứu 其kỳ 妙diệu 。 於ư 貞trinh 觀quán 十thập 九cửu 年niên 。 迴hồi 靶# 上thượng 京kinh 。 勅sắc 弘hoằng 福phước 寺tự 翻phiên 譯dịch 。 廣quảng 如như 譯dịch 經kinh 圖đồ 記ký 。

義nghĩa 淨tịnh

齊tề 州châu 張trương 氏thị 子tử 。 字tự 文văn 明minh 。 髫thiều 齓# 之chi 年niên 。 辭từ 榮vinh 落lạc 䰂# 。 內nội 外ngoại 經kinh 書thư 。 無vô 不bất 通thông 曉hiểu 。 年niên 十thập 五ngũ 志chí 遊du 西tây 域vực 。 徧biến 師sư 名danh 匠tượng 。 學học 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 事sự 周chu 還hoàn 歸quy 故cố 里lý 。 凡phàm 所sở 遊du 歷lịch 。 三tam 十thập 餘dư 國quốc 。 往vãng 來lai 問vấn 道đạo 。 出xuất 二nhị 十thập 年niên 。 天thiên 后hậu 證chứng 聖thánh 。 河hà 洛lạc 翻phiên 譯dịch 。

虞ngu 夏hạ 尚thượng 曾tằng 歷lịch 試thí

帝đế 舜thuấn 。 姓tánh 姚diêu 。 有hữu 虞ngu 氏thị 。 黃hoàng 帝đế 八bát 代đại 孫tôn 。 瞽# 瞍# 之chi 子tử 。 瞍# 與dữ 後hậu 妻thê 少thiểu 子tử 。 常thường 欲dục 殺sát 舜thuấn 。 舜thuấn 盡tận 孝hiếu 悌đễ 之chi 道đạo 。 堯# 求cầu 可khả 以dĩ 代đại 己kỷ 位vị 者giả 。 四tứ 嶽nhạc 羣quần 臣thần 。 皆giai 舉cử 於ư 舜thuấn 。 堯# 召triệu 舜thuấn 歷lịch 試thí 諸chư 艱gian 。 舜thuấn 盡tận 能năng 應ưng 之chi 。 不bất 負phụ 所sở 舉cử 。 夏hạ 。 即tức 禹vũ 王vương 也dã 。 事sự 蹟# 。 如như 第đệ 六lục 戒giới 中trung 所sở 明minh 。

可khả 能năng 猶do 服phục 勤cần 勞lao

可khả 。 即tức 二nhị 祖tổ 也dã 。 生sanh 時thời 祥tường 光quang 照chiếu 室thất 。 故cố 名danh 神thần 光quang 。 後hậu 詣nghệ 初sơ 祖tổ 求cầu 法Pháp 。 立lập 雪tuyết 齊tề 腰yêu 。 斷đoạn 臂tý 安an 心tâm 。 祖tổ 為vi 更cánh 名danh 慧tuệ 可khả 。 授thọ 以dĩ 心tâm 宗tông 。 能năng 。 即tức 六lục 祖tổ 慧tuệ 能năng 大đại 師sư 也dã 。 詣nghệ 黃hoàng 梅mai 求cầu 法Pháp 。 服phục 勞lao 於ư 杵xử 臼cữu 。 機cơ 緣duyên 相tương/tướng 合hợp 。 五ngũ 祖tổ 傳truyền 衣y 。

四tứ 怨oán

生sanh 。 老lão 。 病bệnh 。 死tử 。

憍kiêu 梵Phạm 損tổn 粟túc 。 必tất 受thọ 牛ngưu 身thân 。

無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 云vân 。 憍Kiều 梵Phạm 波Ba 提Đề 。 過quá 去khứ 世thế 作tác 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 他tha 粟túc 田điền 邊biên 。 摘trích 一nhất 莖hành 粟túc 。 觀quán 其kỳ 生sanh 熟thục 。 數số 粒lạp 墮đọa 地địa 。 五ngũ 百bách 世thế 作tác 牛ngưu 償thường 之chi 。 後hậu 得đắc 人nhân 身thân 。 餘dư 習tập 尚thượng 存tồn 。 牛ngưu 蹄đề 䶗# 食thực 。 如Như 來Lai 愍mẫn 度độ 。 出xuất 家gia 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。

比Bỉ 丘Khâu 齅khứu 香hương 。 池trì 神thần 呵ha 責trách 。

雜tạp 阿a 含hàm 經Kinh 云vân 。 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 患hoạn 眼nhãn 。 至chí 鉢bát 曇đàm 摩ma 華hoa 池trì 側trắc 。 迎nghênh 香hương 風phong 而nhi 坐tọa 。 池trì 神thần 謂vị 比Bỉ 丘Khâu 為vi 盜đạo 香hương 賊tặc 。 比Bỉ 丘Khâu 言ngôn 。 不bất 壞hoại 不bất 奪đoạt 。 云vân 何hà 名danh 賊tặc 。 神thần 曰viết 。 不bất 求cầu 而nhi 取thủ 。 何hà 言ngôn 非phi 賊tặc 。

時thời 有hữu 士sĩ 夫phu 。 取thủ 彼bỉ 藕ngẫu 根căn 。 重trọng/trùng 負phụ 而nhi 去khứ 。 比Bỉ 丘Khâu 曰viết 。 何hà 故cố 不bất 遮già 。 而nhi 謂vị 我ngã 是thị 賊tặc 耶da 。 神thần 曰viết 。 袈ca 裟sa 黑hắc 衣y 。 墨mặc 污ô 不bất 現hiện 。 彼bỉ 兇hung 惡ác 人nhân 。 何hà 足túc 與dữ 語ngữ 。 蠅dăng 脚cước 污ô 素tố 。 墨mặc 點điểm 珂kha 貝bối 。 雖tuy 小tiểu 悉tất 現hiện 。 唯duy 明minh 者giả 有hữu 小tiểu 過quá 。 如như 毛mao 髮phát 許hứa 。 他tha 人nhân 見kiến 之chi 。 大đại 如như 泰thái 山sơn 。 故cố 當đương 從tùng 彼bỉ 常thường 求cầu 其kỳ 淨tịnh 。 比Bỉ 丘Khâu 聞văn 已dĩ 。 專chuyên 精tinh 靜tĩnh 坐tọa 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。

夏hạ 以dĩ 妹muội 嬉hi

桀# 王vương 伐phạt 有hữu 施thí 氏thị 。 施thí 以dĩ 妹muội 嬉hi 女nữ 之chi 。 桀# 寵sủng 其kỳ 嬉hi 。 所sở 言ngôn 皆giai 從tùng 。 殫đàn 百bá 姓tánh 之chi 財tài 。 為vi 瓊# 宮cung 瑤dao 臺đài 。 肉nhục 山sơn 酒tửu 海hải 。 與dữ 嬉hi 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 商thương 湯thang 伐phạt 之chi 。 放phóng 於ư 南nam 巢sào 而nhi 死tử 。

晉tấn 由do 驪# 姬#

驪# 姬# 。 妃phi 名danh 。 晉tấn 獻hiến 公công 伐phạt 驪# 戎nhung 而nhi 得đắc 。 故cố 名danh 驪# 姬# 。 公công 欲dục 以dĩ 姬# 為vi 夫phu 人nhân 。 卜bốc 之chi 不bất 吉cát 。 筮thệ 之chi 吉cát 。 公công 曰viết 從tùng 筮thệ 。 卜bốc 人nhân 曰viết 。 筮thệ 短đoản 龜quy 長trường/trưởng 。 不bất 如như 從tùng 長trường/trưởng 。 弗phất 聽thính 立lập 之chi 。 因nhân 寵sủng 其kỳ 妃phi 。 妃phi 行hành 謀mưu 儲trữ 。 欲dục 立lập 其kỳ 子tử 奚hề 齊tề 。 太thái 子tử 縊ải 死tử 。 遂toại 致trí 國quốc 亡vong 。

驪# 山sơn 火hỏa 起khởi 因nhân 褒bao 姒#

褒bao 姒# 。 褒bao 人nhân 所sở 獻hiến 也dã 。 周chu 幽u 王vương 嬖# 而nhi 愛ái 之chi 。 廢phế 后hậu 而nhi 立lập 姒# 。 姒# 不bất 喜hỷ 笑tiếu 。 國quốc 令linh 有hữu 宼# 舉cử 烽phong 火hỏa 召triệu 兵binh 。 王vương 欲dục 姒# 笑tiếu 。 舉cử 烽phong 火hỏa 引dẫn 之chi 。 兵binh 至chí 無vô 宼# 。 褒bao 姒# 大đại 笑tiếu 。 後hậu 犬khuyển 戎nhung 宼# 至chí 。 舉cử 烽phong 火hỏa 而nhi 兵binh 不bất 援viện 。 遂toại 殺sát 王vương 於ư 驪# 山sơn 之chi 下hạ 。

蜀thục 道đạo 蒙mông 塵trần 為vi 太thái 真chân

唐đường 明minh 皇hoàng 因nhân 武võ 惠huệ 妃phi 薨hoăng 。 後hậu 宮cung 無vô 當đương 意ý 者giả 。 或hoặc 言ngôn 壽thọ 王vương 妃phi 楊dương 氏thị 之chi 美mỹ 。 上thượng 見kiến 而nhi 悅duyệt 之chi 。 乃nãi 令linh 妃phi 乞khất 為vi 女nữ 官quan 。 號hiệu 太thái 真chân 。 潛tiềm 內nội 於ư 宮cung 。 尋tầm 冊sách 為vi 貴quý 妃phi 。 令linh 安an 祿lộc 山sơn 拜bái 貴quý 妃phi 為vi 母mẫu 。 宮cung 中trung 出xuất 入nhập 無vô 忌kỵ 。 上thượng 竟cánh 不bất 以dĩ 為vi 疑nghi 。 後hậu 祿lộc 山sơn 反phản 。 上thượng 幸hạnh 蜀thục 。 至chí 馬mã 嵬ngôi 驛dịch 。 而nhi 兵binh 將tướng 皆giai 不bất 悅duyệt 。 上thượng 遂toại 使sử 力lực 士sĩ 引dẫn 貴quý 妃phi 而nhi 縊ải 殺sát 之chi 。

三tam 緘giam 其kỳ 口khẩu

孔khổng 子tử 入nhập 周chu 后hậu 稷tắc 廟miếu 。 見kiến 一nhất 金kim 人nhân 。 三tam 緘giam 其kỳ 口khẩu 。 而nhi 銘minh 於ư 背bối/bội 曰viết 。 天thiên 機cơ 不bất 密mật 。 四tứ 時thời 何hà 行hành 。 地địa 機cơ 不bất 密mật 。 萬vạn 物vật 何hà 生sanh 。 人nhân 機cơ 不bất 密mật 。 百bách 事sự 何hà 成thành 。 孔khổng 子tử 歎thán 曰viết 。 古cổ 之chi 慎thận 言ngôn 如như 此thử 。 乃nãi 誡giới 人nhân 慎thận 言ngôn 也dã 。

秀tú 鐵thiết 面diện

圓viên 通thông 法pháp 秀tú 禪thiền 師sư 。 為vi 人nhân 耿# 直trực 。 故cố 云vân 鐵thiết 面diện 。 得đắc 法Pháp 。 於ư 天thiên 衣y 義nghĩa 懷hoài 禪thiền 師sư 。 青thanh 原nguyên 下hạ 十thập 一nhất 世thế 。

黃hoàng 魯lỗ 直trực

諱húy 廷đình 堅kiên 。 號hiệu 山sơn 谷cốc 。 金kim 華hoa 府phủ 人nhân 。 得đắc 法Pháp 於ư 黃hoàng 龍long 祖tổ 心tâm 禪thiền 師sư 。

太thái 公công 望vọng

姓tánh 姜# 。 名danh 尚thượng 。 字tự 子tử 牙nha 。 東đông 海hải 人nhân 。 西tây 伯bá 將tương 出xuất 獵liệp 。 卜bốc 之chi 曰viết 。 畋điền 至chí 渭# 陽dương 。 所sở 獲hoạch 者giả 。 非phi 熊hùng 。 非phi 罷bãi 。 覇phách 王vương 之chi 輔phụ 。 既ký 出xuất 果quả 見kiến 呂lữ 尚thượng 。 於ư 渭# 之chi 陽dương 。 昌xương 大đại 悅duyệt 曰viết 。 太thái 公công 望vọng 子tử 久cửu 矣hĩ 。 故cố 號hiệu 太thái 公công 望vọng 。 遂toại 立lập 為vi 師sư 。 封phong 呂lữ 侯hầu 。 佐tá 武võ 王vương 伐phạt 紂# 。 有hữu 功công 封phong 齊tề 國quốc 。 以dĩ 康khang 兆triệu 民dân 塗đồ 炭thán 之chi 苦khổ 者giả 。 非phi 熊hùng 之chi 兆triệu 夢mộng 也dã 。

波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương

唐đường 言ngôn 勝thắng 軍quân 。

末Mạt 利Lợi 夫Phu 人Nhân

此thử 云vân 鬘man 。 匿nặc 王vương 之chi 后hậu 。

司ty 馬mã 溫ôn 公công

姓tánh 司ty 馬mã 。 名danh 光quang 。 字tự 君quân 實thật 。 宋tống 陝# 州châu 人nhân 。 贈tặng 溫ôn 國quốc 。 公công 。

劉lưu 忠trung 定định 公công

名danh 安an 世thế 。 號hiệu 元nguyên 城thành 先tiên 生sanh 。

南nam 容dung 三tam 復phục 白bạch 圭#

孔khổng 子tử 弟đệ 子tử 。 名danh 縚# 。 字tự 子tử 容dung 。 居cư 南nam 宮cung 。 經Kinh 云vân 。 白bạch 圭# 之chi 玷điếm 。 尚thượng 可khả 磨ma 也dã 。 斯tư 言ngôn 之chi 玷điếm 。 不bất 可khả 為vi 也dã 。 南nam 容dung 一nhất 日nhật 三tam 誦tụng 此thử 言ngôn 。 故cố 曰viết 三tam 復phục 。

玄huyền 真chân 子tử

唐đường 。 張trương 志chí 和hòa 。 字tự 玄huyền 真chân 子tử 。 隱ẩn 居cư 不bất 仕sĩ 。 住trụ 湖hồ 中trung 。 號hiệu 烟yên 波ba 釣điếu 徒đồ 。 肅túc 宗tông 賜tứ 奴nô 婢tỳ 二nhị 人nhân 。 名danh 曰viết 漁ngư 童đồng 。 樵tiều 青thanh 。 人nhân 問vấn 其kỳ 故cố 。 和hòa 曰viết 。 漁ngư 童đồng 使sử 捧phủng 鈎câu 收thu 綸luân 。 蘆lô 中trung 鼓cổ 枻# 。 樵tiều 青thanh 刈ngải 蘭lan 薪tân 桂quế 。 竹trúc 裏lý 煎tiễn 茶trà 。

露lộ 源nguyên

諱húy 惟duy 清thanh 。 得đắc 法Pháp 於ư 祀tự 心tâm 禪thiền 師sư 。

尼ni 乾kiền 子tử

此thử 云vân 不bất 繫hệ 。 自tự 餓ngạ 外ngoại 道đạo 。

黃hoàng 帝đế

姓tánh 公công 孫tôn 。 諱húy 軒hiên 轅viên 。 有hữu 熊hùng 國quốc 君quân 之chi 子tử 。 長trường/trưởng 于vu 姬# 水thủy 。 故cố 又hựu 以dĩ 姬# 為vi 姓tánh 。 代đại 神thần 農nông 氏thị 為vi 天thiên 子tử 。 始thỉ 作tác 冕# 旒lưu 。 為vi 玄huyền 衣y 黃hoàng 裳thường 。 以dĩ 象tượng 天thiên 地địa 之chi 正chánh 色sắc 也dã 。

子tử 雲vân

姓tánh 楊dương 名danh 雄hùng 。

東đông 坡#

姓tánh 蘇tô 。 名danh 軾thức 。 字tự 子tử 瞻chiêm 。 眉mi 山sơn 人nhân 也dã 。 宋tống 仁nhân 宗tông 大đại 寵sủng 。 每mỗi 詔chiếu 談đàm 論luận 。 一nhất 日nhật 不bất 至chí 。 由do 翰hàn 院viện 遠viễn 。 帝đế 遂toại 遷thiên 院viện 。 建kiến 金kim 鑾# 殿điện 東đông 坡# 上thượng 。

時thời 人nhân 不bất 敢cảm 觸xúc 名danh 。 故cố 稱xưng 內nội 翰hàn 東đông 坡# 學học 士sĩ 。 文văn 超siêu 名danh 哲triết 。 官quan 居cư 兵binh 部bộ 尚thượng 書thư 。 國quốc 臣thần 無vô 出xuất 其kỳ 上thượng 。 得đắc 法Pháp 於ư 常thường 聰thông 禪thiền 師sư 。 南nam 下hạ 十thập 三tam 世thế 。

阿a 育dục 王vương

此thử 云vân 無vô 憂ưu 。

樓lâu 子tử 和hòa 尚thượng

一nhất 日nhật 偶ngẫu 行hành 街nhai 市thị 。 聞văn 樓lâu 上thượng 唱xướng 云vân 。 你nễ 若nhược 無vô 心tâm 我ngã 便tiện 休hưu 。 忽hốt 然nhiên 大đại 悟ngộ 。 故cố 名danh 樓lâu 子tử 。

六lục 王vương 之chi 樂lạc

黃hoàng 帝đế 之chi 樂lạc 名danh 雲vân 門môn 。 堯# 之chi 樂lạc 名danh 大đại 章chương 。 舜thuấn 之chi 樂lạc 名danh 大đại 韶thiều 。 禹vũ 之chi 樂lạc 名danh 大đại 夏hạ 。 湯thang 之chi 樂lạc 名danh 大đại 濩hoạch 。 武võ 之chi 樂lạc 名danh 大đại 武võ 。

瓶bình 沙sa 王vương

此thử 云vân 模mô 實thật 。 謂vị 身thân 模mô 充sung 實thật 也dã 。

傅phó/phụ 大Đại 士Sĩ

金kim 華hoa 義nghĩa 烏ô 縣huyện 人nhân 。 名danh 翕# 。 彌Di 勒Lặc 應ưng 身thân 。 號hiệu 善thiện 慧tuệ 大Đại 士Sĩ 。

嗟ta 來lai 之chi 食thực

齊tề 大đại 饑cơ 。 黔kiềm 敖# 為vi 食thực 于vu 路lộ 。 以dĩ 待đãi 饑cơ 者giả 而nhi 食thực 之chi 。 有hữu 餓ngạ 者giả 蒙mông 袂# 輯# 履lý 貿mậu 貿mậu 狀trạng 來lai 。 黔kiềm 敖# 左tả 奉phụng 食thực 。 右hữu 執chấp 飲ẩm 。 曰viết 嗟ta 來lai 食thực 。 揚dương 其kỳ 目mục 而nhi 視thị 之chi 曰viết 。 子tử 唯duy 不bất 食thực 嗟ta 來lai 食thực 以dĩ 至chí 於ư 斯tư 也dã 。 從tùng 而nhi 謝tạ 之chi 。 終chung 不bất 食thực 而nhi 死tử 。

死tử 心tâm

諱húy 悟ngộ 新tân 。 韶thiều 州châu 黃hoàng 氏thị 子tử 也dã 。 得đắc 法Pháp 於ư 黃hoàng 龍long 祖tổ 心tâm 禪thiền 師sư 。 南nam 下hạ 十thập 三tam 世thế 。

晦hối 堂đường

諱húy 祖tổ 心tâm 。 南nam 雄hùng 鄔ổ 氏thị 子tử 。 得đắc 法Pháp 於ư 黃hoàng 龍long 慧tuệ 南nam 禪thiền 師sư 。 南nam 下hạ 十thập 二nhị 世thế 。