sa côn đát la

Phật Quang Đại Từ Điển

(莎昆妲蘿) Phạn: Zakuntalà. Gọi đủ:Abhijĩànazakuntalam. Tên một hí khúc của Ấn độ cổ đại, gồm 7 màn, do nhà Đại văn hào Gia lí đà sa (Phạn: Kàlidàsa) soạn vào khoảng thế kỉ V. Đây là tác phẩm văn học bằng tiếng Phạn cổ điển kiệt xuất nhất. Năm 1789, Sir William Jones giới thiệu tác phẩm này đến châu Âu, gây chấn động trong giới trí thức châu Âu, văn hào Kàlidàsa từ đó bèn được tặng cho mĩ danh là Shakespeare của Ấn độ. Nội dung của hí khúc này đại khái như sau: Một hôm, quốc vương Đỗ sử dương đa vào săn bắn trong rừng sâu, tình cờ gặp cô con gái nuôi của ẩn sĩ Cam hoa là Sa tì đát la. Không bao lâu, nhà vua vì rung động trước sắc đẹp và tình yêu của Sa tì đát la nên trao nhẫn đính hôn, nhưng do vận mệnh ngang trái dẫn đến bi kịch. Về sau, nhà vua thấy lại chiếc nhẫn, như vừa tỉnh mộng, hiểu rõ việc sai lầm ngày trước, do đó, 2 người lại được sum hợp và kết thúc bằng kịch vui. Câu chuyện này có lẽ đã thoát thai từ Sử thi Mahàbhàrata (cũng gọi là Đại chiến thi) và Padmapuràịacủa Ấn độ, do đó, có thể nói, hí khúc Zakuntala đã lấy cảm hứng từ 2 tác phẩm văn học cổ trên đây, rồi dùng thể văn mới, cấu tưởng mới, sáng tác theo lối mới mà thành 1 tác phẩm văn học lớn. Cho đến nay, hí khúc này được dịch ra nhiều thứ tiếng. Riêng tại Trung quốc, trước sau đã có Sa côn đa la dođại sư Mạn thù dịch; Sa cung đạt la của Lư tiên và Sa côn đát la của Mi văn khai.