Quyết Định Tạng Luận – Quyển 1

Chuẩn
Leave a comment

決Quyết 定Định 藏Tạng 論Luận
Quyển 1
梁Lương 真Chân 諦Đế 譯Dịch

決Quyết 定Định 藏Tạng 論Luận 卷quyển 上thượng

梁lương 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 真Chân 諦Đế 譯dịch

心Tâm 地Địa 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 一nhất

智trí 慧tuệ 靡mĩ 不bất 通thông 。於ư 淨tịnh 更cánh 無vô 治trị 。

濟tế 世thế 論luận 世thế 盡tận 。頂đảnh 禮lễ 最tối 勝thắng 尊tôn 。

法pháp 如như 所sở 說thuyết 者giả 。靜tĩnh 地địa 道đạo 為vi 道đạo 。

未vị 解giải 此thử 三tam 法pháp 。世thế 轉chuyển 如như 輪luân 轉chuyển 。

聖thánh 僧Tăng 住trụ 於ư 法pháp 。過quá 縛phược 過quá 餘dư 眾chúng 。

十thập 分phần/phân 八bát 分phần/phân 八bát 。果quả 道đạo 道Đạo 果Quả 故cố 。

若nhược 諸chư 大Đại 士Sĩ 夫phu 。欲dục 造tạo 論luận 益ích 無vô 知tri 人nhân 倒đảo 見kiến 疑nghi 者giả 。所sở 言ngôn 利lợi 益ích 。從tùng 正chánh 智trí 生sanh 。言ngôn 正chánh 智trí 者giả 。出xuất 決quyết 定định 藏tạng 論luận 曰viết 。本bổn 已dĩ 說thuyết 。地địa 今kim 廣quảng 分phân 別biệt 解giải 此thử 地địa 義nghĩa 。善thiện 答đáp 問vấn 難nan 。五ngũ 識thức 地địa 心tâm 地địa 經kinh 言ngôn 。阿a 羅la 耶da 識thức 普phổ 為vi 種chủng 本bổn 。云vân 何hà 知tri 有hữu 。此thử 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 說thuyết 。故cố 解giải 節tiết 經kinh 偈kệ 云vân 。

盛thịnh 識thức 普phổ 種chủng 本bổn 。深thâm 細tế 流lưu 如như 溢dật 。

不bất 為vi 凡phàm 人nhân 說thuyết 。恐khủng 生sanh 我ngã 見kiến 故cố 。

欝uất 陀đà 南nam (# 梁lương 言ngôn 持trì 散tán )# 。

執chấp 持trì 本bổn 分phân 明minh 。種chủng 本bổn 非phi 是thị 事sự 。

身thân 受thọ 無vô 識thức 定định 。亦diệc 非phi 氣khí 絕tuyệt 者giả 。

以dĩ 此thử 八bát 種chủng 因nhân 緣duyên 知tri 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 。若nhược 離ly 此thử 識thức 根căn 有hữu 執chấp 持trì 。實thật 無vô 此thử 理lý 。執chấp 持trì 有hữu 五ngũ 。一nhất 者giả 阿a 羅la 耶da 識thức 持trì 先tiên 世thế 業nghiệp 。復phục 從tùng 現hiện 因nhân 後hậu 諸chư 識thức 生sanh 。如như 佛Phật 阿a 毘tỳ 曇đàm 說thuyết 。因nhân 根căn 塵trần 心tâm 業nghiệp 諸chư 識thức 得đắc 生sanh 。二nhị 者giả 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。六lục 識thức 得đắc 生sanh 。三tam 者giả 於ư 六lục 識thức 中trung 若nhược 有hữu 一nhất 無vô 記ký 識thức 。而nhi 獨độc 是thị 執chấp 。所sở 攝nhiếp 持trì 者giả 。無vô 有hữu 是thị 處xứ 。四tứ 者giả 諸chư 識thức 各các 依y 根căn 生sanh 隨tùy 生sanh 一nhất 識thức 根căn 有hữu 執chấp 持trì 。餘dư 根căn 應ưng 無vô 。五ngũ 者giả 諸chư 根căn 數số 執chấp 持trì 。義nghĩa 則tắc 不bất 然nhiên 。以dĩ 此thử 五ngũ 義nghĩa 。因nhân 阿a 羅la 耶da 識thức 是thị 故cố 諸chư 根căn 名danh 有hữu 。執chấp 持trì 本bổn 者giả 從tùng 初sơ 諸chư 識thức 不bất 得đắc 俱câu 生sanh 。亦diệc 無vô 是thị 處xứ 。若nhược 人nhân 問vấn 言ngôn 。有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 諸chư 識thức 俱câu 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

如như 是thị 。汝nhữ 言ngôn 無vô 者giả 則tắc 為vi 過quá 失thất 。

何hà 以dĩ 故cố 。有hữu 實thật 義nghĩa 故cố 。如như 阿a 含hàm 故cố 。二nhị 識thức 俱câu 生sanh 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。如như 有hữu 一nhất 人nhân 。欲dục 得đắc 見kiến 聞văn 。乃nãi 至chí 於ư 知tri 諸chư 識thức 各các 各các 自tự 根căn 塵trần 。心tâm 欲dục 無vô 異dị 根căn 塵trần 無vô 異dị 。一nhất 識thức 得đắc 生sanh 餘dư 者giả 何hà 妨phương 。此thử 為vi 實thật 義nghĩa 。阿a 含hàm 後hậu 說thuyết 分phân 明minh 者giả 。諸chư 識thức 不bất 俱câu 取thủ 境cảnh 不bất 了liễu 。若nhược 以dĩ 心tâm 識thức 與dữ 眼nhãn 識thức 等đẳng 為vi 伴bạn 取thủ 境cảnh 。是thị 則tắc 分phân 明minh 。

何hà 以dĩ 故cố 。曾tằng 行hành 諸chư 塵trần 。然nhiên 後hậu 追truy 思tư 多đa 不bất 明minh 了liễu 。識thức 識thức 不bất 俱câu 意ý 獨độc 緣duyên 故cố 。不bất 如như 緣duyên 現hiện 則tắc 易dị 明minh 了liễu 。識thức 識thức 俱câu 故cố 。故cố 知tri 俱câu 生sanh 種chủng 本bổn 者giả 。若nhược 離ly 阿a 羅la 耶da 識thức 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 互hỗ 為vi 本bổn 者giả 。則tắc 無vô 是thị 處xứ 。云vân 何hà 知tri 耶da 。善thiện 識thức 滅diệt 時thời 不bất 善thiện 心tâm 生sanh 。不bất 善thiện 識thức 滅diệt 善thiện 心tâm 復phục 生sanh 。善thiện 不bất 善thiện 滅diệt 無vô 記ký 心tâm 生sanh 。下hạ 界giới 心tâm 滅diệt 中trung 界giới 識thức 生sanh 。中trung 界giới 心tâm 滅diệt 上thượng 識thức 即tức 生sanh 。上thượng 識thức 亦diệc 滅diệt 下hạ 心tâm 還hoàn 生sanh 。有hữu 漏lậu 識thức 滅diệt 無vô 漏lậu 心tâm 生sanh 。無vô 漏lậu 心tâm 滅diệt 有hữu 漏lậu 還hoàn 生sanh 。故cố 知tri 六lục 識thức 不bất 互hỗ 為vi 本bổn 。如như 次thứ 第đệ 心tâm 滅diệt 。於ư 無vô 數số 劫kiếp 。還hoàn 更cánh 得đắc 生sanh 。故cố 知tri 阿a 羅la 耶da 識thức 以dĩ 為vi 種chủng 本bổn 非phi 是thị 事sự 者giả 。諸chư 識thức 不bất 俱câu 則tắc 無vô 此thử 事sự 。

何hà 以dĩ 故cố 。此thử 有hữu 四tứ 事sự 。一nhất 者giả 器khí 事sự 。二nhị 者giả 捉tróc 身thân 事sự 。三tam 者giả 言ngôn 是thị 我ngã 事sự 。四tứ 者giả 於ư 塵trần 事sự 。如như 此thử 四tứ 事sự 念niệm 念niệm 俱câu 生sanh 。若nhược 言ngôn 一nhất 識thức 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。知tri 四tứ 事sự 者giả 。無vô 有hữu 是thị 處xứ 。言ngôn 身thân 受thọ 者giả 。若nhược 離ly 阿a 羅la 耶da 識thức 有hữu 身thân 受thọ 者giả 。則tắc 無vô 此thử 義nghĩa 。云vân 何hà 知tri 耶da 。猶do 如như 有hữu 人nhân 。若nhược 實thật 心tâm 作tác 不bất 實thật 心tâm 作tác 。要yếu 先tiên 思tư 惟duy 。若nhược 定định 心tâm 不bất 定định 心tâm 。諸chư 受thọ 於ư 身thân 種chủng 種chủng 多đa 生sanh 諸chư 受thọ 得đắc 生sanh 。故cố 知tri 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 有hữu 無vô 識thức 定định 亦diệc 無vô 此thử 義nghĩa 。何hà 以dĩ 知tri 之chi 。若nhược 入nhập 無vô 想tưởng 定định 入nhập 無vô 識thức 定định 者giả 。六lục 識thức 皆giai 滅diệt 。此thử 人nhân 應ưng 死tử 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。入nhập 無vô 心tâm 定định 而nhi 識thức 不bất 滅diệt 。言ngôn 非phi 氣khí 絕tuyệt 者giả 。若nhược 離ly 阿a 羅la 耶da 識thức 有hữu 氣khí 絕tuyệt 者giả 。無vô 有hữu 是thị 處xứ 。云vân 何hà 知tri 耶da 。如như 善thiện 惡ác 二nhị 人nhân 。臨lâm 命mạng 終chung 時thời 。善thiện 人nhân 足túc 冷lãnh 煖noãn 上thượng 至chí 頂đảnh 。頂đảnh 若nhược 冷lãnh 時thời 人nhân 命mạng 即tức 滅diệt 。惡ác 人nhân 死tử 時thời 從tùng 頂đảnh 冷lãnh 至chí 足túc 煖noãn 氣khí 滅diệt 時thời 。此thử 人nhân 命mạng 終chung 。意ý 識thức 常thường 在tại 身thân 。阿a 羅la 耶da 識thức 持trì 身thân 故cố 。阿a 羅la 耶da 識thức 滅diệt 而nhi 身thân 即tức 冷lãnh 。便tiện 不bất 覺giác 觸xúc 。此thử 冷lãnh 煖noãn 二nhị 事sự 不bất 由do 意ý 識thức 故cố 。知tri 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 。

欝uất 陀đà 南nam 。

境cảnh 界giới 相tương/tướng 賴lại 起khởi 。更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。

得đắc 共cộng 相tương 應ưng 生sanh 。與dữ 煩phiền 惱não 俱câu 滅diệt 。

略lược 說thuyết 四tứ 義nghĩa 。知tri 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 事sự 。一nhất 種chủng 現hiện 有hữu 滅diệt 境cảnh 界giới 者giả 。阿a 羅la 耶da 識thức 因nhân 二nhị 境cảnh 生sanh 。一nhất 者giả 在tại 內nội 持trì 事sự 故cố 。二nhị 者giả 在tại 外ngoại 持trì 器khí 。不bất 能năng 分phân 別biệt 。諸chư 相tướng 貌mạo 故cố 。此thử 內nội 持trì 者giả 。執chấp 著trước 邪tà 我ngã 見kiến 習tập 勢thế 力lực 。與dữ 根căn 色sắc 俱câu 時thời 而nhi 執chấp 持trì 者giả 即tức 為vi 境cảnh 界giới 。此thử 欲dục 色sắc 界giới 有hữu 。無vô 色sắc 界giới 中trung 。唯duy 有hữu 執chấp 著trước 邪tà 我ngã 見kiến 習tập 勢thế 力lực 。二nhị 者giả 在tại 外ngoại 持trì 器khí 不bất 分phân 像tượng 貌mạo 者giả 。在tại 內nội 為vi 阿a 羅la 耶da 識thức 所sở 持trì 即tức 持trì 外ngoại 界giới 。譬thí 燈đăng 持trì 炷chú 油du 在tại 於ư 內nội 而nhi 有hữu 外ngoại 照chiếu 。阿a 羅la 耶da 識thức 事sự 內nội 外ngoại 亦diệc 爾nhĩ 。此thử 境cảnh 界giới 者giả 甚thậm 深thâm 妙diệu 細tế 。若nhược 以dĩ 世thế 中trung 多đa 聞văn 智trí 人nhân 。亦diệc 不bất 能năng 了liễu 此thử 境cảnh 。是thị 恆hằng 而nhi 有hữu 異dị 。云vân 何hà 無vô 異dị 。從tùng 初sơ 一nhất 念niệm 來lai 被bị 持trì 境cảnh 。乃nãi 至chí 於ư 死tử 。生sanh 一nhất 味vị 事sự 。阿a 羅la 耶da 識thức 於ư 境cảnh 界giới 中trung 。念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。在tại 欲dục 界giới 中trung 取thủ 境cảnh 微vi 小tiểu 。於ư 色sắc 界giới 中trung 。取thủ 境cảnh 廣quảng 大đại 。於ư 無vô 色sắc 界giới 。無vô 量lượng 空không 處xứ 無vô 量lượng 識thức 處xứ 取thủ 無vô 量lượng 境cảnh 。於ư 無vô 所sở 有hữu 。處xử 取thủ 微vi 細tế 境cảnh 。於ư 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 。取thủ 境cảnh 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。此thử 兩lưỡng 境cảnh 故cố 。微vi 妙diệu 故cố 。一nhất 味vị 故cố 。念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 。微vi 小tiểu 境cảnh 故cố 。廣quảng 大đại 境cảnh 故cố 。無vô 量lượng 境cảnh 故cố 。微vi 細tế 境cảnh 故cố 。甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 境cảnh 故cố 。知tri 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 事sự 。相tương/tướng 賴lại 起khởi 者giả 。阿a 羅la 耶da 識thức 與dữ 五ngũ 心tâm 數số 法pháp 相tướng 賴lại 得đắc 生sanh 。思tư 觸xúc 受thọ 想tưởng 及cập 於ư 作tác 意ý 。此thử 五ngũ 大đại 地địa 。是thị 報báo 所sở 攝nhiếp 五ngũ 法pháp 微vi 細tế 。世thế 中trung 智trí 人nhân 。所sở 不bất 能năng 了liễu 。同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。無vô 有hữu 別biệt 異dị 。共cộng 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。無vô 記ký 受thọ 俱câu 。餘dư 四tứ 亦diệc 爾nhĩ 。大đại 地địa 心tâm 數số 法pháp 相tướng 賴lại 故cố 。同đồng 報báo 相tương/tướng 賴lại 故cố 。微vi 細tế 相tương/tướng 賴lại 故cố 。同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 故cố 。非phi 苦khổ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 賴lại 故cố 。無vô 記ký 相tương/tướng 賴lại 故cố 。知tri 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 相tương/tướng 賴lại 而nhi 起khởi 。更cánh 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。阿a 羅la 耶da 識thức 與dữ 餘dư 諸chư 識thức 。互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。此thử 義nghĩa 有hữu 二nhị 。一nhất 者giả 種chủng 本bổn 。二nhị 者giả 依y 託thác 。云vân 何hà 種chủng 本bổn 。諸chư 善thiện 不bất 善thiện 。無vô 記ký 等đẳng 識thức 。皆giai 因nhân 阿a 羅la 耶da 識thức 以dĩ 為vi 種chủng 本bổn 。依y 託thác 者giả 。阿a 羅la 耶da 識thức 持trì 諸chư 色sắc 根căn 五ngũ 識thức 得đắc 生sanh 。不bất 持trì 不bất 生sanh 。有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 時thời 意ý 識thức 得đắc 生sanh 六lục 識thức 。二nhị 事sự 為vi 阿a 羅la 耶da 識thức 更cánh 互hỗ 因nhân 緣duyên 。一nhất 者giả 現hiện 轉chuyển 增tăng 長trưởng 種chủng 本bổn 。二nhị 者giả 未vị 來lai 欲dục 生sanh 之chi 時thời 。令linh 受thọ 報báo 故cố 。增tăng 長trưởng 種chủng 本bổn 者giả 。諸chư 識thức 生sanh 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。念niệm 念niệm 熏huân 修tu 。阿a 羅la 耶da 識thức 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。後hậu 生sanh 諸chư 識thức 漸tiệm 增tăng 長trưởng 善thiện 惡ác 轉chuyển 勝thắng 。令linh 受thọ 報báo 者giả 。有hữu 識thức 於ư 善thiện 不bất 善thiện 有hữu 力lực 者giả 。未vị 來lai 世thế 令linh 阿a 羅la 耶da 識thức 受thọ 果quả 報báo 。種chủng 本bổn 故cố 。依y 託thác 故cố 。能năng 增tăng 長trưởng 故cố 。令linh 受thọ 報báo 故cố 。知tri 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 與dữ 諸chư 識thức 互hỗ 。為vi 作tác 因nhân 緣duyên 。得đắc 共cộng 相tương 應ưng 生sanh 者giả 。阿a 羅la 耶da 識thức 或hoặc 共cộng 一nhất 識thức 相tương 應ứng 得đắc 生sanh 。如như 說thuyết 於ư 心tâm 心tâm 有hữu 我ngã 見kiến 憍kiêu 慢mạn 為vi 相tương/tướng 。於ư 有hữu 意ý 識thức 於ư 無vô 意ý 識thức 阿a 羅la 耶da 識thức 恆hằng 相tương 應ứng 生sanh 。此thử 我ngã 慢mạn 心tâm 取thủ 阿a 羅la 耶da 識thức 為vi 境cảnh 。言ngôn 是thị 我ngã 言ngôn 有hữu 我ngã 為vi 相tương/tướng 。或hoặc 二nhị 識thức 俱câu 生sanh 。謂vị 於ư 意ý 識thức 。或hoặc 三tam 識thức 共cộng 生sanh 。謂vị 於ư 意ý 意ý 識thức 。於ư 五ngũ 識thức 中trung 隨tùy 取thủ 一nhất 識thức 。或hoặc 四tứ 識thức 相tương 應ứng 生sanh 。於ư 五ngũ 識thức 取thủ 二nhị 識thức 。乃nãi 至chí 於ư 五ngũ 六lục 七thất 識thức 共cộng 生sanh 。六lục 塵trần 現hiện 在tại 前tiền 故cố 。此thử 意ý 識thức 依y 心tâm 得đắc 立lập 。因nhân 心tâm 未vị 滅diệt 之chi 時thời 意ý 識thức 不bất 解giải 縛phược 故cố 。因nhân 心tâm 若nhược 滅diệt 意ý 識thức 則tắc 解giải 。意ý 識thức 有hữu 二nhị 境cảnh 界giới 。他tha 塵trần 境cảnh 界giới 。自tự 塵trần 境cảnh 界giới 。他tha 塵trần 者giả 。謂vị 取thủ 五ngũ 識thức 塵trần 為vi 境cảnh 。自tự 境cảnh 界giới 者giả 。謂vị 取thủ 於ư 法pháp 。而nhi 此thử 意ý 識thức 於ư 餘dư 七thất 識thức 有hữu 異dị 義nghĩa 故cố 。阿a 羅la 耶da 識thức 與dữ 六lục 識thức 三tam 受thọ 相tương 應ứng 共cộng 生sanh 。謂vị 苦khổ 樂lạc 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。於ư 欲dục 界giới 人nhân 天thiên 畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。少thiểu 分phần 有hữu 三tam 受thọ 。與dữ 自tự 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。共cộng 生sanh 地địa 獄ngục 道đạo 。苦khổ 受thọ 不bất 離ly 。託thác 阿a 羅la 耶da 受thọ 共cộng 生sanh 。三tam 禪thiền 地địa 。唯duy 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 託thác 阿a 羅la 耶da 識thức 受thọ 共cộng 生sanh 。四tứ 禪thiền 乃nãi 至chí 非phi 想tưởng 。非phi 非phi 想tưởng 地địa 。唯duy 有hữu 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。託thác 阿a 羅la 耶da 識thức 受thọ 共cộng 生sanh 。如như 是thị 六lục 識thức 中trung 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。法pháp 與dữ 阿a 羅la 耶da 識thức 相tương 應ứng 共cộng 生sanh 。又hựu 阿a 羅la 耶da 識thức 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 共cộng 生sanh 。與dữ 客khách 三tam 受thọ 客khách 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 。諸chư 識thức 相tương 應ứng 得đắc 生sanh 。不bất 得đắc 相tương/tướng 雜tạp 。

何hà 以dĩ 故cố 。不bất 同đồng 境cảnh 界giới 生sanh 故cố 。猶do 如như 眼nhãn 識thức 俱câu 生sanh 不bất 與dữ 眼nhãn 雜tạp 。阿a 羅la 耶da 識thức 與dữ 諸chư 識thức 俱câu 生sanh 不bất 得đắc 相tương/tướng 雜tạp 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。如như 諸chư 心tâm 數số 同đồng 是thị 心tâm 法pháp 。有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。相tương 應ứng 俱câu 生sanh 。無vô 有hữu 妨phương 礙ngại 阿a 羅la 耶da 識thức 而nhi 與dữ 七thất 識thức 相tương 應ứng 俱câu 生sanh 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。譬thí 如như 流lưu 水thủy 。與dữ 波ba 俱câu 生sanh 。無vô 有hữu 妨phương 礙ngại 。又hựu 如như 明minh 鏡kính 諸chư 像tượng 俱câu 生sanh 。不bất 相tương 妨phương 礙ngại 。於ư 阿a 羅la 耶da 識thức 而nhi 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 得đắc 生sanh 。無vô 有hữu 妨phương 礙ngại 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。復phục 如như 眼nhãn 識thức 。或hoặc 取thủ 一nhất 色sắc 一nhất 種chủng 一nhất 相tương/tướng 。或hoặc 取thủ 多đa 色sắc 多đa 種chủng 多đa 相tương/tướng 。耳nhĩ 識thức 於ư 聲thanh 。鼻tị 識thức 於ư 香hương 。舌thiệt 識thức 於ư 味vị 。身thân 識thức 於ư 觸xúc 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。意ý 識thức 遍biến 取thủ 種chủng 種chủng 諸chư 相tướng 。無vô 有hữu 妨phương 礙ngại 。分phân 別biệt 六lục 識thức 其kỳ 義nghĩa 如như 此thử 。心tâm 界giới 於ư 前tiền 已dĩ 說thuyết 至chí 於ư 滅diệt 時thời 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 共cộng 相tương 雜tạp 生sanh 。我ngã 見kiến 憍kiêu 慢mạn 我ngã 欲dục 無vô 明minh 。此thử 四tứ 煩phiền 惱não 於ư 定định 不bất 定định 地địa 。於ư 善thiện 不bất 善thiện 。無vô 記ký 法pháp 中trung 。無vô 有hữu 妨phương 礙ngại 。即tức 是thị 穢uế 污ô 無vô 記ký 之chi 法pháp 。是thị 故cố 阿a 羅la 耶da 識thức 而nhi 與dữ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 生sanh 故cố 。復phục 與dữ 三tam 受thọ 相tương 應ứng 生sanh 故cố 。亦diệc 與dữ 善thiện 等đẳng 相tương 應ứng 生sanh 故cố 。以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。是thị 故cố 知tri 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 相tương 應ứng 共cộng 生sanh 。與dữ 煩phiền 惱não 俱câu 滅diệt 者giả 。阿a 羅la 耶da 識thức 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。云vân 何hà 知tri 耶da 。能năng 起khởi 眾chúng 生sanh 。世thế 間gian 根căn 本bổn 。能năng 生sanh 五ngũ 根căn 及cập 於ư 六lục 識thức 。亦diệc 起khởi 國quốc 土độ 世thế 界giới 根căn 本bổn 一nhất 切thiết 業nghiệp 起khởi 諸chư 因nhân 緣duyên 故cố 。亦diệc 是thị 交giao 互hỗ 牽khiên 報báo 根căn 本bổn 。云vân 何hà 知tri 耶da 。無vô 有hữu 見kiến 他tha 眾chúng 生sanh 。不bất 生sanh 三tam 受thọ 。是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。眾chúng 生sanh 遞đệ 互hỗ 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。是thị 以dĩ 阿a 羅la 耶da 識thức 為vi 一nhất 切thiết 本bổn 。現hiện 在tại 世thế 中trung 。是thị 苦Khổ 諦Đế 體thể 。未vị 來lai 世thế 中trung 。能năng 生sanh 集Tập 諦Đế 。是thị 為vi 一nhất 切thiết 。煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。問vấn 曰viết 。若nhược 言ngôn 阿a 羅la 耶da 識thức 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 。而nhi 作tác 根căn 本bổn 。解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 通thông 達đạt 分phần/phân 善thiện 。是thị 諸chư 善thiện 根căn 。以dĩ 此thử 與dữ 集Tập 諦Đế 應ưng 有hữu 妨phương 礙ngại 。

答đáp 曰viết 。

阿a 羅la 耶da 識thức 不bất 為vi 達đạt 分phần/phân 。諸chư 善thiện 根căn 本bổn 。世thế 間gian 諸chư 善thiện 得đắc 增tăng 長trưởng 。達đạt 分phần/phân 善thiện 根căn 轉chuyển 更cánh 明minh 勝thắng 。達đạt 分phần/phân 善thiện 根căn 轉chuyển 明minh 勝thắng 故cố 。世thế 間gian 諸chư 善thiện 得đắc 報báo 亦diệc 勝thắng 。世Thế 尊Tôn 依y 阿a 羅la 耶da 識thức 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 本bổn 。故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。謂vị 眼nhãn 界giới 色sắc 界giới 眼nhãn 識thức 界giới 。乃nãi 至chí 意ý 界giới 。法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 。阿a 羅la 耶da 識thức 中trung 有hữu 種chủng 種chủng 性tánh 故cố 。故cố 說thuyết 種chủng 本bổn 積tích 聚tụ 譬thí 喻dụ 。如như 是thị 阿a 羅la 耶da 識thức 而nhi 是thị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。修tu 善thiện 法Pháp 故cố 。此thử 識thức 則tắc 滅diệt 。言ngôn 修tu 善thiện 者giả 。諸chư 凡phàm 夫phu 人nhân 。起khởi 善thiện 思tư 惟duy 。而nhi 取thủ 諸chư 識thức 以dĩ 為vi 境cảnh 界giới 。進tiến 行hành 安an 心tâm 初sơ 觀quán 諸chư 諦đế 。若nhược 證chứng 四Tứ 諦Đế 得đắc 眼nhãn 智trí 明minh 慧tuệ 。則tắc 能năng 破phá 壞hoại 阿a 羅la 耶da 識thức 。未vị 見kiến 四Tứ 諦Đế 則tắc 不bất 能năng 破phá 。何hà 時thời 能năng 見kiến 阿a 羅la 耶da 識thức 。如như 是thị 進tiến 行hành 。若nhược 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。入nhập 不bất 退thoái 地địa 。又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。入nhập 不bất 退thoái 地địa 。得đắc 通thông 達đạt 法Pháp 界Giới 。則tắc 能năng 得đắc 見kiến 。於ư 此thử 識thức 中trung 即tức 見kiến 一nhất 切thiết 諸chư 煩phiền 惱não 聚tụ 。於ư 內nội 於ư 外ngoại 。即tức 見kiến 己kỷ 身thân 為vi 煩phiền 惱não 縛phược 。於ư 內nội 見kiến 身thân 而nhi 為vị 三tam 界giới 。麁thô 惡ác 煩phiền 惱não 諸chư 苦khổ 所sở 縛phược 。一nhất 切thiết 行hành 種chủng 煩phiền 惱não 攝nhiếp 者giả 。聚tụ 在tại 阿a 羅la 耶da 識thức 中trung 得đắc 真Chân 如Như 境cảnh 智trí 。增tăng 上thượng 行hành 故cố 。修tu 習tập 行hành 故cố 。斷đoạn 阿a 羅la 耶da 識thức 即tức 轉chuyển 凡phàm 夫phu 性tánh 。捨xả 凡phàm 夫phu 法pháp 阿a 羅la 耶da 識thức 滅diệt 。此thử 識thức 滅diệt 故cố 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 滅diệt 。阿a 羅la 耶da 識thức 對đối 治trị 故cố 。證chứng 阿a 摩ma 羅la 識thức 。阿a 羅la 耶da 識thức 是thị 無vô 常thường 。是thị 有hữu 漏lậu 法pháp 。阿a 摩ma 羅la 識thức 是thị 常thường 。是thị 無vô 漏lậu 法Pháp 。得đắc 真Chân 如Như 境cảnh 道đạo 故cố 證chứng 阿a 摩ma 羅la 識thức 。阿a 羅la 耶da 識thức 為vi 麁thô 惡ác 苦khổ 果quả 之chi 所sở 追truy 逐trục 。阿a 摩ma 羅la 識thức 無vô 有hữu 一nhất 切thiết 。麁thô 惡ác 苦khổ 果quả 。阿a 羅la 耶da 識thức 而nhi 是thị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。不bất 為vi 聖thánh 道Đạo 而nhi 作tác 根căn 本bổn 。阿a 摩ma 羅la 識thức 亦diệc 復phục 不bất 為vị 。煩phiền 惱não 根căn 本bổn 。但đãn 為vi 聖thánh 道Đạo 得đắc 道Đạo 得đắc 作tác 根căn 本bổn 。阿a 摩ma 羅la 識thức 作tác 聖thánh 道Đạo 依y 因nhân 。不bất 作tác 生sanh 因nhân 。阿a 羅la 耶da 識thức 於ư 善thiện 無vô 記ký 。不bất 得đắc 自tự 在tại 。阿a 羅la 耶da 識thức 滅diệt 時thời 有hữu 異dị 相tướng 貌mạo 。謂vị 來lai 世thế 煩phiền 惱não 不bất 善thiện 因nhân 滅diệt 。以dĩ 因nhân 滅diệt 故cố 則tắc 於ư 來lai 世thế 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 苦khổ 。不bất 復phục 得đắc 生sanh 。現hiện 在tại 世thế 中trung 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。惡ác 因nhân 滅diệt 故cố 。則tắc 凡phàm 夫phu 陰ấm 滅diệt 。此thử 身thân 自tự 在tại 即tức 便tiện 如như 化hóa 。捨xả 離ly 一nhất 切thiết 。麁thô 惡ác 果quả 報báo 。得đắc 阿a 摩ma 羅la 識thức 。之chi 因nhân 緣duyên 故cố 。此thử 身thân 壽thọ 命mạng 。便tiện 得đắc 自tự 在tại 。壽thọ 命mạng 因nhân 緣duyên 能năng 滅diệt 於ư 身thân 。亦diệc 能năng 斷đoạn 命mạng 。盡tận 滅diệt 無vô 餘dư 。一nhất 切thiết 諸chư 受thọ 。皆giai 得đắc 清thanh 淨tịnh 。乃nãi 至chí 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 相tương/tướng 故cố 。入nhập 通thông 達đạt 分phần/phân 故cố 。修tu 善thiện 思tư 惟duy 故cố 。證chứng 阿a 摩ma 羅la 識thức 。故cố 知tri 阿a 羅la 耶da 識thức 與dữ 煩phiền 惱não 俱câu 滅diệt 。如như 是thị 分phân 別biệt 。真chân 實thật 解giải 釋thích 心tâm 意ý 識thức 義nghĩa 。因nhân 此thử 解giải 釋thích 心tâm 意ý 識thức 故cố 。於ư 三tam 界giới 中trung 。得đắc 知tri 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。之chi 法pháp 諸chư 清thanh 淨tịnh 法Pháp 。餘dư 處xứ 所sở 說thuyết 心tâm 意ý 識thức 者giả 。為vì 欲dục 教giáo 化hóa 。諸chư 眾chúng 生sanh 故cố 。為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。未vị 有hữu 深thâm 智trí 易dị 生sanh 信tín 解giải 。但đãn 說thuyết 六lục 識thức 。問vấn 曰viết 。有hữu 人nhân 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 有hữu 六lục 識thức 不phủ 。有hữu 人nhân 有hữu 六lục 識thức 無vô 阿a 羅la 耶da 識thức 不phủ 。

答đáp 曰viết 。

此thử 有hữu 四tứ 句cú 。一nhất 者giả 如như 人nhân 無vô 心tâm 眠miên 時thời 。迷mê 悶muộn 心tâm 時thời 。入nhập 無vô 想tưởng 定định 。生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。阿A 那Na 含Hàm 人nhân 。入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。此thử 五ngũ 種chủng 人nhân 。有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 則tắc 無vô 六lục 識thức 。二nhị 者giả 阿A 羅La 漢Hán 。及cập 辟Bích 支Chi 佛Phật 。不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。如Như 來Lai 世Thế 尊Tôn 。此thử 四tứ 種chủng 人nhân 。以dĩ 有hữu 心tâm 處xứ 有hữu 於ư 六lục 識thức 無vô 阿a 羅la 耶da 識thức 。三tam 者giả 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。斯Tư 陀Đà 含Hàm 。阿A 那Na 含Hàm 。以dĩ 有hữu 心tâm 處xứ 有hữu 六lục 識thức 有hữu 阿a 羅la 耶da 識thức 。四tứ 者giả 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。及cập 辟Bích 支Chi 佛Phật 。菩Bồ 薩Tát 。

世Thế 尊Tôn 。入nhập 滅diệt 盡tận 定định 。又hựu 世Thế 尊Tôn 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。無vô 阿a 羅la 耶da 亦diệc 無vô 六lục 識thức 。一nhất 切thiết 內nội 外ngoại 法pháp 各các 有hữu 定định 性tánh 。於ư 相tương/tướng 不bất 動động 。何hà 故cố 從tùng 十thập 八bát 界giới 唯duy 說thuyết 六lục 識thức 。有hữu 定định 性tánh 故cố 。所sở 餘dư 諸chư 界giới 是thị 根căn 是thị 塵trần 是thị 伴bạn 侶lữ 故cố 。此thử 諸chư 識thức 等đẳng 日nhật 夜dạ 牟mâu 㖃# 羅la 羅la 婆bà 剎sát 那na 過quá 故cố 。種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 色sắc 等đẳng 諸chư 塵trần 。心tâm 數số 為vi 伴bạn 種chủng 種chủng 緣duyên 生sanh 。隨tùy 所sở 生sanh 處xứ 。得đắc 名danh 不bất 同đồng 。如như 火hỏa 燒thiêu 物vật 隨tùy 所sở 燒thiêu 處xứ 得đắc 種chủng 種chủng 名danh 。謂vị 草thảo 火hỏa 木mộc 火hỏa 糞phẩn 火hỏa 。因nhân 眼nhãn 因nhân 色sắc 隨tùy 識thức 得đắc 生sanh 。皆giai 名danh 眼nhãn 識thức 。乃nãi 至chí 心tâm 識thức 亦diệc 復phục 如như 是thị 。眼nhãn 等đẳng 諸chư 界giới 。從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。皆giai 是thị 果quả 報báo 無vô 記ký 。有hữu 異dị 相tướng 識thức 則tắc 不bất 爾nhĩ 。是thị 故cố 分phân 別biệt 識thức 界giới 不bất 明minh 餘dư 界giới 。若nhược 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。欲dục 知tri 識thức 聚tụ 修tu 習tập 此thử 行hành 令linh 心tâm 清thanh 淨tịnh 。多đa 種chủng 相tướng 貌mạo 能năng 了liễu 心tâm 者giả 。略lược 說thuyết 有hữu 三tam 。樂nhạo 著trước 煩phiền 惱não 故cố 。染nhiễm 心tâm 為vi 過quá 故cố 。斷đoạn 惑hoặc 方phương 便tiện 故cố 。云vân 何hà 比Bỉ 丘Khâu 。知tri 於ư 煩phiền 惱não 。作tác 是thị 思tư 惟duy 。

此thử 心tâm 久cửu 來lai 樂nhạo 著trước 煩phiền 惱não 。樂nhạo/nhạc/lạc 煩phiền 惱não 故cố 縱túng/tung 復phục 拔bạt 心tâm 。置trí 無vô 欲dục 處xứ 為vi 欲dục 所sở 牽khiên 。不bất 樂nhạo 暫tạm 住trụ 速tốc 疾tật 退thoái 還hoàn 。更cánh 入nhập 欲dục 處xứ 。如như 是thị 貪tham 欲dục 處xứ 。瞋sân 恚khuể 處xứ 。愚ngu 癡si 處xứ 。睡thụy 眠miên 處xứ 。乃nãi 至chí 放phóng 逸dật 之chi 處xứ 。縱túng/tung 復phục 拔bạt 心tâm 置trí 無vô 放phóng 逸dật 處xứ 。速tốc 疾tật 退thoái 還hoàn 入nhập 放phóng 逸dật 處xứ 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。如như 是thị 比Bỉ 丘Khâu 。知tri 於ư 煩phiền 惱não 。云vân 何hà 當đương 知tri 。染nhiễm 心tâm 為vi 過quá 。此thử 心tâm 有hữu 染nhiễm 。其kỳ 既ký 自tự 損tổn 亦diệc 復phục 損tổn 他tha 。現hiện 世thế 起khởi 惡ác 。來lai 世thế 亦diệc 爾nhĩ 。從tùng 其kỳ 所sở 作tác 。憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。諸chư 惡ác 因nhân 緣duyên 。乃nãi 至chí 放phóng 逸dật 有hữu 過quá 患hoạn 故cố 。受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。知tri 於ư 自tự 心tâm 有hữu 諸chư 過quá 患hoạn 。云vân 何hà 當đương 知tri 。斷đoạn 惑hoặc 方phương 便tiện 。知tri 於ư 自tự 心tâm 有hữu 如như 是thị 過quá 。憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。我ngã 今kim 不bất 應ưng 。隨tùy 如như 是thị 心tâm 。受thọ 諸chư 苦khổ 惱não 。應ưng 制chế 自tự 心tâm 隨tùy 逐trục 於ư 我ngã 。我ngã 不bất 逐trục 心tâm 。如như 是thị 思tư 量lượng 知tri 心tâm 有hữu 欲dục 。拔bạt 有hữu 欲dục 心tâm 置trí 無vô 欲dục 處xứ 。即tức 令linh 自tự 心tâm 見kiến 於ư 福phước 利lợi 。乃nãi 至chí 拔bạt 放phóng 逸dật 心tâm 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。如như 是thị 修tu 行hành 。積tích 習tập 善thiện 根căn 。是thị 時thời 此thử 心tâm 無vô 更cánh 餘dư 緣duyên 。於ư 諸chư 善thiện 法Pháp 。修tu 習tập 增tăng 長trưởng 而nhi 得đắc 安an 住trú 。憎tăng 惡ác 煩phiền 惱não 見kiến 先tiên 過quá 患hoạn 。是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu 。修tu 心tâm 清thanh 淨tịnh 。已dĩ 知tri 樂nhạo 著trước 煩phiền 惱não 故cố 。已dĩ 知tri 染nhiễm 心tâm 過quá 患hoạn 故cố 。已dĩ 知tri 斷đoạn 惑hoặc 方phương 便tiện 故cố 。即tức 得đắc 速tốc 證chứng 無vô 上thượng 。清thanh 淨tịnh 無vô 漏lậu 之chi 心tâm 。又hựu 別biệt 知tri 心tâm 亦diệc 說thuyết 轉chuyển 心tâm 。謂vị 為vi 假giả 名danh 。又hựu 別biệt 知tri 心tâm 亦diệc 說thuyết 轉chuyển 心tâm 。謂vị 為vi 他tha 因nhân 。所sở 治trị 心tâm 善thiện 有hữu 二nhị 功công 德đức 。得đắc 功công 德đức 得đắc 果quả 之chi 時thời 。心tâm 則tắc 快khoái 樂lạc 。修tu 習tập 善thiện 法Pháp 。自tự 在tại 無vô 礙ngại 。有hữu 三tam 種chủng 失thất 染nhiễm 濁trược 於ư 心tâm 。一nhất 者giả 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。二nhị 者giả 結kết 使sử 未vị 斷đoạn 。三tam 者giả 現hiện 起khởi 煩phiền 惱não 。比Bỉ 丘Khâu 有hữu 三tam 處xứ 住trụ 。因nhân 於ư 六lục 行hành 能năng 受thọ 佛Phật 教giáo 。云vân 何hà 三tam 處xứ 。一nhất 者giả 住trụ 於ư 解giải 脫thoát 。二nhị 者giả 住trụ 解giải 脫thoát 門môn 。三tam 者giả 住trụ 解giải 脫thoát 至chí 。因nhân 緣duyên 法pháp 因nhân 於ư 六lục 行hành 。一nhất 者giả 無vô 有hữu 異dị 行hành 。二nhị 者giả 攝nhiếp 心tâm 一nhất 處xứ 。三tam 者giả 善thiện 根căn 得đắc 生sanh 。四tứ 者giả 思tư 度độ 見kiến 諦Đế 不bất 嘗thường 餘dư 味vị 。五ngũ 者giả 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。六lục 者giả 正chánh 用dụng 信tín 施thí 。施thí 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 受thọ 者giả 施thí 。二nhị 施thí 者giả 施thí 。施thí 果quả 亦diệc 二nhị 。一nhất 大đại 富phú 果quả 報báo 。二nhị 慶khánh 悅duyệt 果quả 報báo 。為vi 應ưng 來lai 就tựu 故cố 。何hà 者giả 為vi 應ưng 來lai 就tựu 為vì 未vị 來lai 法pháp 。無vô 以dĩ 未vị 有hữu 故cố 。如như 是thị 應ưng 生sanh 行hành 相tương/tướng 。云vân 何hà 得đắc 住trụ 。若nhược 未vị 來lai 法pháp 有hữu 行hành 相tương 生sanh 。若nhược 度độ 故cố 生sanh 。從tùng 未vị 來lai 已dĩ 度độ 於ư 現hiện 在tại 。終chung 此thử 生sanh 彼bỉ 從tùng 未vị 來lai 世thế 終chung 者giả 現hiện 世thế 受thọ 生sanh 。因nhân 未vị 來lai 法pháp 現hiện 世thế 法pháp 生sanh 。如như 是thị 住trụ 者giả 。無vô 有hữu 變biến 異dị 。因nhân 未vị 來lai 法pháp 餘dư 現hiện 法pháp 生sanh 。於ư 未vị 來lai 世thế 。現hiện 世thế 諸chư 法pháp 。而nhi 未vị 來lai 世thế 現hiện 世thế 諸chư 法pháp 而nhi 未vị 有hữu 業nghiệp 。於ư 現hiện 世thế 中trung 。即tức 有hữu 事sự 生sanh 。已dĩ 生sanh 具cụ 相tương/tướng 。於ư 未vị 來lai 世thế 。未vị 有hữu 具cụ 相tương/tướng 。於ư 現hiện 世thế 中trung 。具cụ 相tương/tướng 而nhi 生sanh 。若nhược 異dị 相tướng 生sanh 。於ư 未vị 來lai 世thế 。因nhân 未vị 來lai 性tánh 故cố 。因nhân 因nhân 性tánh 故cố 。此thử 兩lưỡng 性tánh 故cố 。已dĩ 生sanh 異dị 相tướng 於ư 現hiện 世thế 中trung 。現hiện 世thế 性tánh 故cố 。以dĩ 果quả 性tánh 故cố 。異dị 相tướng 而nhi 生sanh 。以dĩ 此thử 六lục 種chủng 。未vị 來lai 世thế 法pháp 無vô 義nghĩa 得đắc 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。其kỳ 未vị 有hữu 處xứ 從tùng 於ư 此thử 處xứ 度độ 於ư 彼bỉ 處xứ 。無vô 有hữu 是thị 義nghĩa 。既ký 自tự 未vị 生sanh 豈khởi 容dung 有hữu 沒một 。諸chư 現hiện 世thế 法pháp 若nhược 因nhân 未vị 來lai 法pháp 。現hiện 世thế 法pháp 生sanh 。未vị 來lai 諸chư 法pháp 。不bất 應ưng 未vị 生sanh 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。無vô 有hữu 動động 相tướng 。離ly 自tự 相tương/tướng 故cố 。無vô 有hữu 別biệt 業nghiệp 。未vị 來lai 現hiện 在tại 。若nhược 同đồng 有hữu 相tương/tướng 。現hiện 世thế 中trung 法pháp 獨độc 偏thiên 有hữu 業nghiệp 。無vô 有hữu 是thị 處xứ 。唯duy 業nghiệp 未vị 生sanh 而nhi 今kim 得đắc 生sanh 。諸chư 行hành 不bất 爾nhĩ 。如như 佛Phật 正chánh 說thuyết 諸chư 行hành 無vô 常thường 。是thị 說thuyết 則tắc 破phá 。今kim 演diễn 業nghiệp 無vô 常thường 。若nhược 如như 汝nhữ 說thuyết 。諸chư 行hành 應ưng 常thường 。僧Tăng 佉khư 所sở 云vân 。是thị 法pháp 未vị 有hữu 無vô 義nghĩa 得đắc 生sanh 。已dĩ 生sanh 諸chư 法pháp 無vô 義nghĩa 得đắc 滅diệt 。此thử 說thuyết 應ưng 是thị 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。是thị 法pháp 未vị 生sanh 應ưng 即tức 受thọ 生sanh 。生sanh 已dĩ 應ưng 滅diệt 。若nhược 如như 汝nhữ 說thuyết 。此thử 義nghĩa 應ưng 非phi 。以dĩ 此thử 諸chư 法pháp 。若nhược 同đồng 一nhất 相tương/tướng 。云vân 何hà 分phân 別biệt 。若nhược 可khả 分phân 別biệt 。是thị 則tắc 無vô 窮cùng 未vị 生sanh 得đắc 生sanh 。豈khởi 有hữu 於ư 相tương/tướng 未vị 來lai 法pháp 性tánh 從tùng 色sắc 等đẳng 相tương 應ứng 。無vô 別biệt 異dị 果quả 。未vị 來lai 者giả 以dĩ 即tức 未vị 有hữu 。現hiện 世thế 法pháp 者giả 言ngôn 即tức 是thị 果quả 。無vô 有hữu 此thử 義nghĩa 。為vi 應ưng 成thành 就tựu 故cố 。有hữu 此thử 實thật 說thuyết 可khả 為vi 證chứng 信tín 。未vị 來lai 諸chư 法pháp 。未vị 有hữu 行hành 相tương/tướng 。言ngôn 未vị 有hữu 者giả 而nhi 即tức 得đắc 生sanh 。如như 未vị 來lai 法pháp 。過quá 去khứ 亦diệc 然nhiên 。何hà 者giả 過quá 去khứ 行hành 法pháp 。是thị 滅diệt 相tương/tướng 者giả 從tùng 生sanh 已dĩ 過quá 。何hà 者giả 現hiện 在tại 行hành 法pháp 。是thị 未vị 滅diệt 相tương/tướng 。從tùng 生sanh 未vị 過quá 唯duy 生sanh 時thời 住trụ 。何hà 者giả 未vị 來lai 行hành 法pháp 。乃nãi 現hiện 有hữu 因nhân 。未vị 生sanh 自tự 相tương/tướng 未vị 受thọ 己kỷ 身thân 。問vấn 曰viết 。未vị 來lai 諸chư 法pháp 。既ký 本bổn 無vô 有hữu 能năng 得đắc 受thọ 生sanh 。虛hư 空không 華hoa 等đẳng 石thạch 女nữ 兔thố 角giác 。云vân 何hà 不bất 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

此thử 無vô 生sanh 因nhân 未vị 來lai 行hành 法pháp 有hữu 正chánh 生sanh 因nhân 。問vấn 曰viết 。若nhược 未vị 來lai 法pháp 有hữu 正chánh 生sanh 因nhân 。何hà 故cố 不bất 得đắc 。一nhất 時thời 俱câu 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

乃nãi 有hữu 生sanh 因nhân 待đãi 緣duyên 不bất 同đồng 。是thị 諸chư 行hành 法pháp 有hữu 近cận 緣duyên 者giả 因nhân 即tức 能năng 生sanh 。是thị 故cố 不bất 俱câu 。何hà 者giả 因nhân 緣duyên 。佛Phật 說thuyết 有hữu 四tứ 。一nhất 者giả 因nhân 緣duyên 。二nhị 者giả 次thứ 第đệ 。三tam 者giả 緣duyên 緣duyên 。四tứ 者giả 增tăng 上thượng 。初sơ 一nhất 亦diệc 因nhân 亦diệc 緣duyên 。餘dư 三tam 但đãn 緣duyên 非phi 因nhân 。何hà 者giả 因nhân 緣duyên 。根căn 有hữu 色sắc 者giả 。有hữu 依y 者giả 是thị 。以dĩ 是thị 識thức 者giả 此thử 二nhị 種chủng 法pháp 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 一nhất 切thiết 色sắc 根căn 種chủng 一nhất 切thiết 色sắc 法pháp 。種chủng 一nhất 切thiết 心tâm 心tâm 法pháp 種chủng 。悉tất 依y 色sắc 根căn 亦diệc 依y 於ư 識thức 。除trừ 四tứ 大đại 色sắc 。此thử 四tứ 大đại 色sắc 有hữu 二nhị 種chủng 依y 。一nhất 四tứ 大đại 種chủng 。二nhị 十thập 一nhất 種chủng 。是thị 種chủng 相tương 續tục 依y 於ư 諸chư 法Pháp 。所sở 說thuyết 者giả 即tức 是thị 因nhân 緣duyên 。若nhược 有hữu 色sắc 根căn 心tâm 心tâm 法pháp 種chủng 而nhi 不bất 依y 耶da 。若nhược 入nhập 滅diệt 定định 入nhập 無vô 想tưởng 定định 。生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。未vị 來lai 世thế 識thức 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 會hội 當đương 有hữu 生sanh 。是thị 故cố 色sắc 根căn 心tâm 心tâm 法pháp 因nhân 。若nhược 有hữu 此thử 識thức 不bất 隨tùy 色sắc 種chủng 。諸chư 凡phàm 夫phu 人nhân 。生sanh 無vô 色sắc 界giới 。壽thọ 命mạng 盡tận 故cố 。以dĩ 業nghiệp 盡tận 故cố 。從tùng 彼bỉ 沒một 已dĩ 。來lai 生sanh 下hạ 界giới 。此thử 色sắc 無vô 種chủng 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 。會hội 應ưng 更cánh 生sanh 。是thị 故cố 諸chư 識thức 是thị 色sắc 根căn 本bổn 。從tùng 世thế 俗tục 道đạo 入nhập 初sơ 禪thiền 定định 生sanh 初sơ 禪thiền 地địa 。欲dục 界giới 不bất 淨tịnh 及cập 諸chư 淨tịnh 法pháp 已dĩ 破phá 。種chủng 本bổn 未vị 悉tất 斷đoạn 除trừ 。

何hà 以dĩ 故cố 。從tùng 初sơ 禪thiền 定định 後hậu 更cánh 退thoái 還hoàn 起khởi 不bất 淨tịnh 法pháp 。從tùng 初sơ 禪thiền 處xứ 退thoái 生sanh 欲dục 界giới 。斷đoạn 有hữu 四tứ 種chủng 。一nhất 者giả 避tị 斷đoạn 。二nhị 者giả 壞hoại 斷đoạn 。三tam 者giả 定định 斷đoạn 。四tứ 者giả 本bổn 永vĩnh 拔bạt 斷đoạn 。何hà 者giả 避tị 斷đoạn 。如như 有hữu 一nhất 人nhân 。著trước 於ư 欲dục 樂lạc 。為vi 斷đoạn 欲dục 故cố 受thọ 離ly 欲dục 戒giới 。堅kiên 持trì 不bất 犯phạm 。令linh 得đắc 增tăng 長trưởng 。以dĩ 增tăng 長trưởng 故cố 不bất 復phục 著trước 欲dục 。欲dục 因nhân 煩phiền 惱não 不bất 更cánh 得đắc 生sanh 。是thị 名danh 避tị 斷đoạn 。何hà 者giả 壞hoại 斷đoạn 。猶do 如như 一nhất 人nhân 。有hữu 過quá 失thất 想tưởng 及cập 不bất 淨tịnh 想tưởng 青thanh 瘀ứ 等đẳng 想tưởng 。及cập 善thiện 思tư 惟duy 即tức 壞hoại 貪tham 欲dục 。未vị 盡tận 欲dục 者giả 不bất 隨tùy 於ư 欲dục 。於ư 塵trần 境cảnh 界giới 。心tâm 不bất 貪tham 著trước 。是thị 名danh 壞hoại 斷đoạn 。何hà 者giả 定định 斷đoạn 。猶do 如như 一nhất 人nhân 。隨tùy 世thế 俗tục 道đạo 。離ly 於ư 欲dục 染nhiễm 。及cập 離ly 色sắc 染nhiễm 得đắc 證chứng 寂tịch 定định 持trì 心tâm 相tương 續tục 。於ư 欲dục 及cập 色sắc 不bất 復phục 更canh 著trước 。是thị 名danh 定định 斷đoạn 。何hà 者giả 本bổn 永vĩnh 拔bạt 斷đoạn 。猶do 如như 聖thánh 人nhân 修tu 出xuất 世thế 道đạo 。離ly 三tam 界giới 染nhiễm 而nhi 即tức 得đắc 證chứng 。於ư 三tam 界giới 中trung 。諸chư 煩phiền 惱não 本bổn 。不bất 復phục 得đắc 生sanh 。

何hà 以dĩ 故cố 。於ư 現hiện 世thế 中trung 。已dĩ 證chứng 無vô 欲dục 。畢tất 竟cánh 不bất 退thoái 。已dĩ 生sanh 上thượng 界giới 決quyết 不bất 更cánh 退thoái 還hoàn 生sanh 下hạ 界giới 。譬thí 如như 稻đạo 麥mạch 及cập 諸chư 種chủng 子tử 。種chủng 虛hư 空không 中trung 及cập 乾can/kiền/càn 燥táo 地địa 。永vĩnh 不bất 得đắc 生sanh 非phi 不bất 是thị 種chủng 。若nhược 火hỏa 焚phần 之chi 皆giai 悉tất 燋tiều 滅diệt 。失thất 於ư 種chủng 相tương/tướng 諸chư 煩phiền 惱não 本bổn 。於ư 斷đoạn 於ư 滅diệt 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。聖thánh 人nhân 若nhược 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。是thị 善thiện 無vô 記ký 種chủng 本bổn 悉tất 伏phục 。問vấn 曰viết 。若nhược 言ngôn 是thị 伏phục 而nhi 不bất 都đô 滅diệt 何hà 不bất 生sanh 報báo 答đáp 曰viết 。已dĩ 斷đoạn 不bất 善thiện 種chủng 本bổn 。於ư 未vị 來lai 世thế 。不bất 能năng 生sanh 報báo 亦diệc 不bất 自tự 生sanh 。是thị 名danh 本bổn 永vĩnh 拔bạt 斷đoạn 。具cụ 縛phược 人nhân 者giả 。是thị 心tâm 有hữu 生sanh 有hữu 苦khổ 有hữu 樂lạc 。不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。此thử 一nhất 切thiết 心tâm 為vi 三tam 種chủng 本bổn 。善thiện 與dữ 不bất 善thiện 。無vô 記ký 等đẳng 法pháp 。亦diệc 為vi 種chủng 本bổn 。諸chư 學học 人nhân 者giả 有hữu 世thế 善thiện 心tâm 及cập 染nhiễm 污ô 無vô 記ký 修tu 道Đạo 斷đoạn 惑hoặc 以dĩ 為vi 種chủng 本bổn 。世thế 善thiện 心tâm 等đẳng 復phục 為vi 餘dư 法pháp 。而nhi 作tác 根căn 本bổn 。無Vô 學Học 人nhân 者giả 。斷đoạn 惑hoặc 已dĩ 盡tận 有hữu 世thế 善thiện 心tâm 。若nhược 屬thuộc 世thế 間gian 若nhược 出xuất 世thế 間gian 。及cập 無vô 記ký 者giả 。以dĩ 一nhất 切thiết 諸chư 煩phiền 惱não 。惑hoặc 不bất 作tác 根căn 本bổn 。一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。及cập 無vô 記ký 法pháp 即tức 為vi 根căn 本bổn 。如như 是thị 分phân 別biệt 。諸chư 法pháp 根căn 本bổn 。是thị 處xứ 不bất 說thuyết 阿a 羅la 耶da 識thức 。有hữu 處xứ 說thuyết 者giả 諸chư 世thế 俗tục 法pháp 阿a 羅la 耶da 識thức 悉tất 為vi 根căn 本bổn 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。出xuất 世thế 間gian 者giả 。無vô 斷đoạn 道Đạo 法Pháp 阿a 摩ma 羅la 識thức 以dĩ 為vi 種chủng 本bổn 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。比Bỉ 丘Khâu 。諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。為vi 學học 心tâm 法pháp 依y 於ư 四tứ 禪thiền 現hiện 安an 樂lạc 住trụ 亦diệc 從tùng 此thử 心tâm 。我ngã 說thuyết 退thoái 墮đọa 還hoàn 一nhất 一nhất 處xứ 。問vấn 曰viết 。若nhược 如như 此thử 者giả 。諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。永vĩnh 斷đoạn 煩phiền 惱não 。云vân 何hà 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 更cánh 生sanh 。若nhược 不bất 更cánh 生sanh 。云vân 何hà 退thoái 墮đọa 。

答đáp 曰viết 。

退thoái 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 失thất 退thoái 。二nhị 者giả 住trụ 退thoái 。失thất 退thoái 者giả 是thị 凡phàm 夫phu 人nhân 。住trụ 退thoái 者giả 通thông 於ư 凡phàm 聖thánh 。依y 世thế 俗tục 道đạo 煩phiền 惱não 已dĩ 離ly 。後hậu 復phục 更cánh 起khởi 名danh 退thoái 失thất 退thoái 亦diệc 住trụ 退thoái 退thoái 。依y 出xuất 世thế 道đạo 煩phiền 惱não 已dĩ 斷đoạn 。心tâm 著trước 作tác 務vụ 不bất 作tác 心tâm 故cố 。以dĩ 此thử 中trung 間gian 不bất 能năng 更cánh 起khởi 現hiện 安an 樂lạc 住trụ 。如như 前tiền 後hậu 亦diệc 如như 是thị 。亦diệc 不bất 更cánh 起khởi 下hạ 地địa 諸chư 惑hoặc 。此thử 住trú 處xứ 退thoái 非phi 退thoái 失thất 退thoái 。諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。一nhất 切thiết 惑hoặc 盡tận 。若nhược 不bất 善thiện 法Pháp 未vị 斷đoạn 種chủng 本bổn 。云vân 何hà 羅La 漢Hán 心tâm 善thiện 解giải 脫thoát 。諸chư 漏lậu 已dĩ 盡tận 。若nhược 不bất 善thiện 法Pháp 種chủng 本bổn 已dĩ 斷đoạn 。云vân 何hà 羅La 漢Hán 於ư 心tâm 相tương 續tục 。不bất 正chánh 思tư 惟duy 。豈khởi 復phục 更cánh 生sanh 云vân 何hà 諸chư 惑hoặc 。而nhi 得đắc 生sanh 耶da 。是thị 故cố 依y 出xuất 世thế 道đạo 已dĩ 斷đoạn 惑hoặc 。盡tận 知tri 無vô 退thoái 失thất 。已dĩ 說thuyết 因nhân 緣duyên 。復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 生sanh 因nhân 。二nhị 方phương 便tiện 因nhân 。次thứ 第đệ 緣duyên 者giả 。諸chư 心tâm 數số 法pháp 。以dĩ 從tùng 次thứ 第đệ 餘dư 法pháp 得đắc 生sanh 。此thử 心tâm 數số 法pháp 為vi 生sanh 者giả 緣duyên 。一nhất 是thị 識thức 為vi 識thức 作tác 次thứ 第đệ 緣duyên 。亦diệc 名danh 為vi 意ý 。亦diệc 名danh 意ý 入nhập 。亦diệc 名danh 心tâm 界giới 。是thị 次thứ 第đệ 緣duyên 。復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 已dĩ 滅diệt 。二nhị 者giả 移di 處xứ 。緣duyên 緣duyên 者giả 此thử 五ngũ 種chủng 識thức 色sắc 等đẳng 諸chư 塵trần 是thị 其kỳ 緣duyên 緣duyên 。復phục 於ư 心tâm 識thức 內nội 外ngoại 諸chư 入nhập 即tức 是thị 緣duyên 緣duyên 。是thị 說thuyết 緣duyên 緣duyên 。亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 猗ỷ 證chứng 。二nhị 不bất 猗ỷ 證chứng 。增tăng 上thượng 緣duyên 者giả 。眼nhãn 等đẳng 內nội 入nhập 俱câu 時thời 生sanh 者giả 。與dữ 眼nhãn 識thức 等đẳng 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。能năng 使sử 心tâm 作tác 。於ư 境cảnh 界giới 中trung 。若nhược 俱câu 時thời 生sanh 。心tâm 心tâm 數số 法pháp 。更cánh 互hỗ 為vi 緣duyên 。過quá 去khứ 所sở 造tạo 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。於ư 未vị 來lai 世thế 。如như 意ý 不bất 如như 意ý 所sở 生sanh 果quả 報báo 。為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。田điền 水thủy 糞phẩn 等đẳng 為vi 諸chư 種chủng 子tử 作tác 增tăng 上thượng 緣duyên 。世thế 間gian 工công 巧xảo 及cập 諸chư 雜tạp 業nghiệp 。此thử 等đẳng 諸chư 智trí 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。一nhất 者giả 不bất 離ly 。二nhị 者giả 有hữu 空không 。此thử 因nhân 緣duyên 者giả 。能năng 生sanh 者giả 是thị 。所sở 餘dư 緣duyên 者giả 唯duy 能năng 增tăng 長trưởng 。以dĩ 是thị 行hành 緣duyên 俱câu 時thời 同đồng 至chí 。是thị 行hành 種chủng 本bổn 。能năng 生sanh 諸chư 行hành 。是thị 故cố 諸chư 行hành 不bất 俱câu 時thời 生sanh 。以dĩ 依y 四tứ 緣duyên 了liễu 知tri 十thập 因nhân 。如như 菩Bồ 薩Tát 地địa 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。緣duyên 過quá 去khứ 行hành 而nhi 心tâm 得đắc 生sanh 。緣duyên 未vị 來lai 行hành 亦diệc 生sanh 於ư 心tâm 。若nhược 過quá 去khứ 行hành 及cập 未vị 來lai 無vô 。何hà 法pháp 為vi 心tâm 而nhi 作tác 境cảnh 界giới 。言ngôn 因nhân 此thử 境cảnh 佛Phật 說thuyết 生sanh 心tâm 。以dĩ 是thị 此thử 心tâm 即tức 無vô 為vi 境cảnh 。問vấn 曰viết 。若nhược 心tâm 境cảnh 無vô 。是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。正chánh 分phân 明minh 者giả 。因nhân 雙song 雙song 對đối 諸chư 識thức 得đắc 生sanh 。雙song 雙song 對đối 者giả 。眼nhãn 色sắc 耳nhĩ 聲thanh 。乃nãi 至chí 心tâm 法pháp 。此thử 正chánh 佛Phật 說thuyết 。云vân 何hà 不bất 妨phương 。

答đáp 曰viết 。

此thử 是thị 法pháp 塵trần 不bất 為vi 五ngũ 識thức 而nhi 作tác 境cảnh 界giới 。佛Phật 說thuyết 。是thị 塵trần 即tức 名danh 為vi 法pháp 緣duyên 心tâm 緣duyên 法pháp 。夫phu 言ngôn 心tâm 識thức 。以dĩ 方phương 便tiện 生sanh 。佛Phật 說thuyết 此thử 義nghĩa 復phục 何hà 所sở 為vi 。以dĩ 此thử 心tâm 識thức 不bất 取thủ 過quá 去khứ 。識thức 以dĩ 為vi 境cảnh 界giới 。亦diệc 不bất 取thủ 未vị 來lai 諸chư 識thức 為vi 境cảnh 。去khứ 來lai 諸chư 識thức 法pháp 塵trần 不bất 攝nhiếp 。若nhược 有hữu 法pháp 者giả 有hữu 法pháp 相tướng 聚tụ 。若nhược 無vô 法pháp 者giả 無vô 法pháp 相tướng 聚tụ 。以dĩ 此thử 心tâm 識thức 隨tùy 有hữu 法pháp 者giả 有hữu 法pháp 義nghĩa 取thủ 。隨tùy 無vô 義nghĩa 者giả 無vô 義nghĩa 法pháp 取thủ 。以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。信tín 知tri 諸chư 識thức 無vô 者giả 為vi 境cảnh 。若nhược 以dĩ 此thử 識thức 不bất 取thủ 有hữu 無vô 二nhị 種chủng 境cảnh 界giới 。即tức 不bất 能năng 取thủ 一nhất 切thiết 法pháp 義nghĩa 。若nhược 有hữu 說thuyết 言ngôn 。心tâm 識thức 不bất 取thủ 有hữu 無vô 為vi 境cảnh 。是thị 人nhân 即tức 妨phương 悉tất 檀đàn 多đa 義nghĩa 。問vấn 曰viết 。此thử 識thức 若nhược 取thủ 無vô 法pháp 為vi 境cảnh 。識thức 亦diệc 應ưng 無vô 。

答đáp 曰viết 。

去khứ 來lai 故cố 無vô 識thức 。現hiện 在tại 故cố 有hữu 。問vấn 曰viết 。眼nhãn 識thức 不bất 得đắc 取thủ 無vô 為vi 境cảnh 。心tâm 識thức 云vân 何hà 能năng 取thủ 無vô 耶da 。

答đáp 曰viết 。

三tam 世thế 境cảnh 故cố 。復phục 應ưng 廣quảng 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 義nghĩa 。以dĩ 現hiện 心tâm 識thức 取thủ 無vô 為vi 境cảnh 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。離ly 內nội 外ngoại 入nhập 無vô 有hữu 我ngã 義nghĩa 。是thị 我ngã 無vô 者giả 非phi 有hữu 為vi 法pháp 。非phi 無vô 為vi 法Pháp 。以dĩ 是thị 諸chư 識thức 是thị 取thủ 無vô 我ngã 為vi 境cảnh 界giới 者giả 。於ư 有hữu 智trí 人nhân 知tri 總tổng 相tương/tướng 法pháp 則tắc 無vô 不bất 信tín 。此thử 是thị 一nhất 義nghĩa 。色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。離ly 此thử 四tứ 塵trần 。了liễu 不bất 能năng 得đắc 。殿điện 堂đường 輦liễn 輿dư 飲ẩm 食thực 衣y 服phục 。及cập 餘dư 眾chúng 具cụ 殿điện 堂đường 等đẳng 法pháp 。是thị 其kỳ 所sở 無vô 。非phi 有hữu 為vi 法pháp 。非phi 無vô 為vi 法Pháp 。以dĩ 是thị 諸chư 識thức 取thủ 無vô 殿điện 等đẳng 為vi 境cảnh 界giới 者giả 。於ư 有hữu 智trí 人nhân 知tri 總tổng 相tương/tướng 法pháp 則tắc 無vô 不bất 信tín 。此thử 是thị 二nhị 義nghĩa 。是thị 諸chư 邪tà 見kiến 誹phỉ 謗báng 一nhất 切thiết 。無vô 因nhân 無vô 果quả 。無vô 縛phược 無vô 解giải 。是thị 諸chư 法pháp 無vô 。若nhược 隨tùy 義nghĩa 理lý 有hữu 此thử 諸chư 法pháp 。則tắc 非phi 邪tà 見kiến 。此thử 實thật 都đô 無vô 。於ư 邪tà 見kiến 人nhân 取thủ 無vô 為vi 境cảnh 無vô 不bất 生sanh 識thức 。此thử 是thị 三tam 義nghĩa 。復phục 於ư 諸chư 行hành 。無vô 有hữu 常thường 住trụ 。此thử 無vô 常thường 住trụ 亦diệc 非phi 有hữu 為vi 。亦diệc 非phi 無vô 為vi 。而nhi 此thử 諸chư 識thức 亦diệc 非phi 不bất 取thủ 無vô 常thường 為vi 境cảnh 。於ư 有hữu 智trí 人nhân 知tri 總tổng 相tương/tướng 法pháp 非phi 不bất 生sanh 識thức 常thường 無vô 境cảnh 識thức 。若nhược 不bất 得đắc 生sanh 於ư 一nhất 切thiết 。行hành 不bất 見kiến 於ư 常thường 無vô 有hữu 義nghĩa 者giả 。依y 正chánh 智trí 慧tuệ 則tắc 不bất 生sanh 厭yếm 。無vô 染nhiễm 亦diệc 爾nhĩ 。亦diệc 無vô 解giải 脫thoát 。不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。若nhược 以dĩ 此thử 義nghĩa 。一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。諸chư 煩phiền 惱não 惑hoặc 永vĩnh 縛phược 不bất 脫thoát 。此thử 是thị 四tứ 義nghĩa 。諸chư 未vị 來lai 行hành 未vị 有hữu 生sanh 義nghĩa 豈khởi 容dung 言ngôn 滅diệt 。然nhiên 諸chư 聖thánh 人nhân 於ư 未vị 來lai 行hành 亦diệc 無vô 不bất 觀quán 生sanh 滅diệt 之chi 義nghĩa 。此thử 是thị 五ngũ 義nghĩa 。以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。定định 知tri 諸chư 識thức 取thủ 無vô 為vi 境cảnh 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。若nhược 過quá 去khứ 業nghiệp 了liễu 無vô 有hữu 者giả 。則tắc 無vô 有hữu 苦khổ 受thọ 樂lạc 受thọ 。此thử 義nghĩa 何hà 謂vị 。於ư 過quá 去khứ 生sanh 已dĩ 作tác 已dĩ 滅diệt 。善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。為vì 未vị 來lai 世thế 。受thọ 愛ái 不bất 愛ái 果quả 。是thị 行hành 相tương 續tục 業nghiệp 種chủng 所sở 生sanh 。為vì 此thử 義nghĩa 故cố 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。有hữu 過quá 去khứ 業nghiệp 復phục 有hữu 二nhị 義nghĩa 。是thị 諸chư 人nhân 說thuyết 不bất 正chánh 因nhân 者giả 。遮già 其kỳ 執chấp 故cố 。其kỳ 有hữu 說thuyết 言ngôn 。有hữu 自Tự 在Tại 天Thiên 。梵Phạm 釋Thích 諸chư 天thiên 自tự 性tánh 神thần 我ngã 時thời 節tiết 微vi 塵trần 。言ngôn 因nhân 此thử 法Pháp 眾chúng 生sanh 。苦khổ 樂lạc 皆giai 悉tất 得đắc 生sanh 。復phục 為vì 諸chư 人nhân 。說thuyết 無vô 因nhân 者giả 。為vi 遮già 其kỳ 執chấp 故cố 。有hữu 眾chúng 多đa 人nhân 。說thuyết 言ngôn 無vô 因nhân 亦diệc 說thuyết 無vô 緣duyên 。為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。有hữu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 。木mộc 石thạch 等đẳng 物vật 。或hoặc 有hữu 尊tôn 重trọng 或hoặc 有hữu 輕khinh 慢mạn 。現hiện 此thử 事sự 故cố 。是thị 故cố 佛Phật 說thuyết 。有hữu 過quá 去khứ 行hành 。諸chư 賢hiền 聖thánh 人nhân 。不bất 著trước 此thử 處xứ 。安an 樂lạc 而nhi 住trụ 。此thử 說thuyết 何hà 義nghĩa 。過quá 去khứ 諸chư 行hành 生sanh 果quả 故cố 有hữu 。未vị 來lai 諸chư 行hành 為vi 因nhân 故cố 有hữu 。云vân 何hà 信tín 知tri 。現hiện 在tại 諸chư 行hành 三tam 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 。過quá 去khứ 果quả 故cố 。未vị 來lai 因nhân 故cố 。自tự 相tương/tướng 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。復phục 依y 兩lưỡng 義nghĩa 現hiện 此thử 二nhị 法pháp 。謂vị 於ư 過quá 去khứ 及cập 未vị 來lai 。行hành 除trừ 實thật 執chấp 故cố 。若nhược 去khứ 來lai 行hành 其kỳ 相tương/tướng 實thật 有hữu 則tắc 非phi 去khứ 來lai 。諸chư 無vô 見kiến 人nhân 謂vị 去khứ 來lai 無vô 現hiện 在tại 亦diệc 無vô 。如như 是thị 見kiến 等đẳng 斷đoạn 此thử 執chấp 故cố 。如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。有hữu 去khứ 來lai 界giới 有hữu 現hiện 在tại 界giới 此thử 義nghĩa 何hà 謂vị 。種chủng 子tử 相tương 續tục 已dĩ 生sanh 於ư 果quả 。故cố 說thuyết 此thử 義nghĩa 。是thị 名danh 過quá 去khứ 。欲dục 生sanh 之chi 者giả 種chủng 子tử 相tương 續tục 。是thị 名danh 未vị 來lai 。現hiện 在tại 諸chư 種chủng 果quả 未vị 斷đoạn 者giả 。是thị 現hiện 在tại 界giới 。故cố 說thuyết 此thử 意ý 比Bỉ 丘Khâu 。知tri 於ư 種chủng 子tử 相tương 續tục 。是thị 無vô 量lượng 法pháp 非phi 一nhất 種chủng 界giới 。是thị 名danh 知tri 界giới 。

何hà 以dĩ 故cố 。從tùng 色sắc 等đẳng 陰ấm 生sanh 老lão 住trụ 滅diệt 。無vô 更cánh 別biệt 法pháp 亦diệc 非phi 實thật 有hữu 。諸chư 未vị 來lai 行hành 遮già 實thật 有hữu 故cố 。無vô 有hữu 生sanh 者giả 。斷đoạn 於ư 實thật 義nghĩa 。云vân 何hà 知tri 耶da 。於ư 未vị 來lai 生sanh 既ký 自tự 未vị 生sanh 。云vân 何hà 能năng 生sanh 生sanh 於ư 他tha 法pháp 。現hiện 世thế 諸chư 生sanh 亦diệc 不bất 能năng 生sanh 。生sanh 於ư 現hiện 法pháp 。此thử 言ngôn 生sanh 相tương/tướng 。是thị 諸chư 行hành 成thành 。是thị 諸chư 行hành 生sanh 。是thị 諸chư 行hành 起khởi 。諸chư 行hành 現hiện 在tại 。此thử 明minh 一nhất 義nghĩa 而nhi 有hữu 多đa 名danh 。離ly 此thử 多đa 名danh 復phục 有hữu 生sanh 相tương/tướng 。諸chư 有hữu 智trí 人nhân 。不bất 說thuyết 此thử 名danh 以dĩ 為vi 生sanh 相tương/tướng 。於ư 此thử 諸chư 法pháp 。各các 定định 種chủng 因nhân 何hà 用dụng 別biệt 生sanh 。此thử 生sanh 羸luy 劣liệt 而nhi 是thị 假giả 名danh 。云vân 何hà 知tri 耶da 。夫phu 有hữu 生sanh 者giả 。即tức 行hành 生sanh 耶da 。能năng 生sanh 行hành 耶da 。若nhược 生sanh 自tự 行hành 能năng 生sanh 行hành 法pháp 。於ư 有hữu 生sanh 者giả 。行hành 法pháp 得đắc 起khởi 。是thị 義nghĩa 不bất 然nhiên 。若nhược 能năng 起khởi 者giả 。是thị 名danh 行hành 生sanh 。於ư 一nhất 行hành 中trung 應ưng 有hữu 二nhị 生sanh 。謂vị 能năng 生sanh 者giả 。諸chư 行hành 自tự 生sanh 。此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。如như 說thuyết 生sanh 義nghĩa 餘dư 三tam 亦diệc 爾nhĩ 。於ư 現hiện 在tại 因nhân 先tiên 所sở 未vị 有hữu 諸chư 行hành 起khởi 相tương/tướng 。是thị 名danh 為vi 生sanh 。不bất 以dĩ 先tiên 者giả 是thị 行hành 異dị 相tướng 。即tức 名danh 為vi 老lão 。起khởi 而nhi 未vị 滅diệt 。即tức 名danh 為vi 住trụ 是thị 剎sát 那na 生sanh 。諸chư 行hành 壞hoại 相tương/tướng 。是thị 名danh 為vi 滅diệt 。若nhược 此thử 四tứ 法pháp 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。何hà 故cố 佛Phật 說thuyết 唯duy 有hữu 三tam 相tương/tướng 。謂vị 生sanh 滅diệt 住trụ 異dị 。一nhất 切thiết 行hành 法pháp 。三tam 世thế 所sở 現hiện 。從tùng 未vị 來lai 世thế 未vị 生sanh 得đắc 生sanh 。是thị 故cố 依y 未vị 來lai 世thế 。是thị 生sanh 起khởi 者giả 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 。此thử 未vị 生sanh 故cố 不bất 可khả 著trước 處xứ 。已dĩ 生sanh 之chi 者giả 於ư 過quá 去khứ 世thế 。悉tất 皆giai 已dĩ 滅diệt 。依y 過quá 去khứ 世thế 。此thử 言ngôn 滅diệt 者giả 。是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 亦diệc 不bất 可khả 著trước 。已dĩ 過quá 去khứ 故cố 。現hiện 世thế 所sở 現hiện 是thị 住trụ 之chi 者giả 。依y 於ư 現hiện 世thế 是thị 有hữu 為vi 相tương/tướng 是thị 可khả 著trước 處xứ 。以dĩ 此thử 住trụ 者giả 亦diệc 復phục 有hữu 異dị 。多đa 有hữu 過quá 失thất 。此thử 是thị 生sanh 者giả 誰thùy 敢cảm 求cầu 之chi 。如như 於ư 吉cát 祥tường 不bất 吉cát 相tương 隨tùy 。是thị 故cố 住trụ 異dị 合hợp 為vi 一nhất 相tương/tướng 。以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。三tam 世thế 所sở 現hiện 有hữu 為vi 法pháp 相tướng 。若nhược 此thử 三tam 相tương/tướng 是thị 諸chư 聖thánh 人nhân 之chi 所sở 思tư 量lượng 。何hà 故cố 佛Phật 於ư 諸chư 陰ấm 中trung 觀quán 起khởi 滅diệt 相tương 依y 法pháp 而nhi 住trụ 。復phục 更cánh 不bất 觀quán 於ư 住trụ 異dị 相tướng 。生sanh 及cập 住trụ 異dị 。此thử 兩lưỡng 種chủng 相tương/tướng 是thị 起khởi 所sở 現hiện 。是thị 故cố 生sanh 及cập 住trụ 異dị 。此thử 二nhị 種chủng 相tương/tướng 合hợp 而nhi 為vi 一nhất 說thuyết 。於ư 起khởi 邊biên 故cố 言ngôn 觀quán 起khởi 而nhi 住trụ 。所sở 餘dư 一nhất 相tương/tướng 於ư 第đệ 二nhị 分phần 安an 置trí 一nhất 邊biên 故cố 。說thuyết 此thử 言ngôn 觀quán 滅diệt 相tương/tướng 住trụ 。

復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 。依y 此thử 相tương/tướng 故cố 便tiện 證chứng 無vô 染nhiễm 。為vi 厭yếm 患hoạn 故cố 得đắc 證chứng 解giải 脫thoát 。唯duy 觀quán 二nhị 相tương/tướng 是thị 所sở 思tư 惟duy 。以dĩ 見kiến 無vô 常thường 於ư 諸chư 。行hành 法pháp 故cố 生sanh 厭yếm 患hoạn 。所sở 云vân 無vô 常thường 。未vị 生sanh 者giả 生sanh 。是thị 名danh 為vi 生sanh 。生sanh 而nhi 即tức 壞hoại 。是thị 名danh 為vi 滅diệt 。是thị 名danh 無vô 常thường 。生sanh 復phục 多đa 種chủng 。謂vị 剎sát 那na 生sanh 。謂vị 受thọ 生sanh 生sanh 。謂vị 起khởi 生sanh 生sanh 。謂vị 別biệt 心tâm 生sanh 。謂vị 不bất 如như 意ý 生sanh 。謂vị 如như 意ý 生sanh 。謂vị 下hạ 中trung 上thượng 生sanh 。有hữu 上thượng 生sanh 無vô 上thượng 生sanh 。剎sát 那na 起khởi 者giả 。剎sát 那na 剎sát 那na 。諸chư 行hành 生sanh 起khởi 。是thị 名danh 剎sát 那na 生sanh 。受thọ 生sanh 生sanh 者giả 。具cụ 縛phược 及cập 不bất 具cụ 縛phược 從tùng 處xứ 處xứ 墮đọa 。於ư 處xứ 處xứ 中trung 諸chư 陰ấm 生sanh 起khởi 。名danh 受thọ 生sanh 生sanh 。起khởi 生sanh 生sanh 者giả 。從tùng 於ư 嬰anh 兒nhi 乃nãi 至chí 壯tráng 老lão 。名danh 起khởi 生sanh 生sanh 別biệt 心tâm 生sanh 者giả 。依y 種chủng 種chủng 緣duyên 與dữ 種chủng 種chủng 受thọ 種chủng 種chủng 善thiện 等đẳng 及cập 種chủng 種chủng 道đạo 。若nhược 證chứng 解giải 脫thoát 及cập 未vị 解giải 脫thoát 。無vô 量lượng 種chủng 心tâm 。名danh 別biệt 心tâm 生sanh 。不bất 如như 意ý 生sanh 者giả 。地địa 獄ngục 畜súc 生sanh 。餓ngạ 鬼quỷ 於ư 三tam 惡ác 趣thú 。受thọ 諸chư 苦khổ 惱não 。是thị 名danh 不bất 如như 意ý 生sanh 。如như 意ý 生sanh 者giả 。於ư 人nhân 天thiên 道đạo 受thọ 快khoái 樂lạc 報báo 。下hạ 生sanh 者giả 。生sanh 於ư 欲dục 界giới 。中trung 生sanh 者giả 。生sanh 於ư 色sắc 界giới 。上thượng 生sanh 者giả 。生sanh 無vô 色sắc 界giới 。又hựu 第đệ 一nhất 受thọ 胎thai 是thị 名danh 下hạ 生sanh 。第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。是thị 名danh 中trung 生sanh 。第đệ 四tứ 受thọ 胎thai 是thị 名danh 上thượng 生sanh 。又hựu 受thọ 諸chư 惡ác 果quả 是thị 名danh 下hạ 生sanh 。諸chư 無vô 記ký 法pháp 除trừ 起khởi 善thiện 果quả 。是thị 名danh 中trung 生sanh 。一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。一nhất 切thiết 善thiện 果quả 。是thị 名danh 上thượng 生sanh 。有hữu 上thượng 生sanh 者giả 。從tùng 欲dục 界giới 處xứ 乃nãi 至chí 無vô 不bất 用dụng 處xứ 。無vô 上thượng 生sanh 者giả 。非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。又hựu 有hữu 上thượng 生sanh 者giả 。謂vị 阿A 羅La 漢Hán 。從tùng 於ư 入nhập 胎thai 未vị 至chí 最tối 後hậu 。一nhất 剎sát 那na 陰ấm 最tối 後hậu 一nhất 念niệm 。名danh 無vô 上thượng 生sanh 。分phân 別biệt 老lão 義nghĩa 復phục 有hữu 多đa 種chủng 。何hà 者giả 身thân 老lão 心tâm 老lão 壽thọ 老lão 變biến 異dị 老lão 陰ấm 老lão 。身thân 老lão 者giả 。髮phát 白bạch 齒xỉ 落lạc 。皮bì 緩hoãn 面diện 皺trứu 。乃nãi 至chí 如như 經kinh 。身thân 有hữu 諸chư 相tướng 。心tâm 老lão 者giả 。與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 應ưng 。變biến 異dị 生sanh 者giả 。若nhược 以dĩ 善thiện 心tâm 轉chuyển 為vi 不bất 善thiện 。於ư 所sở 樂lạc 物vật 生sanh 愛ái 著trước 處xứ 復phục 生sanh 變biến 異dị 。是thị 處xứ 無vô 果quả 。是thị 名danh 心tâm 老lão 。壽thọ 老lão 者giả 。日nhật 夜dạ 剎sát 那na 羅la 婆bà 牟mâu 㖃# 羅la 過quá 故cố 壽thọ 轉chuyển 減giảm 少thiểu 。乃nãi 至chí 次thứ 第đệ 。一nhất 切thiết 轉chuyển 促xúc 。是thị 名danh 壽thọ 老lão 。變biến 異dị 老lão 者giả 。一nhất 切thiết 自tự 在tại 。富phú 貴quý 榮vinh 華hoa 。無vô 病bệnh 色sắc 力lực 轉chuyển 減giảm 少thiểu 失thất 故cố 。陰ấm 異dị 老lão 者giả 。以dĩ 生sanh 人nhân 天thiên 陰ấm 轉chuyển 增tăng 長trưởng 。從tùng 此thử 處xứ 沒một 。生sanh 於ư 惡ác 道đạo 。下hạ 賤tiện 之chi 處xứ 。名danh 陰ấm 異dị 老lão 。又hựu 別biệt 一nhất 老lão 緣duyên 。此thử 一nhất 老lão 前tiền 所sở 說thuyết 老lão 而nhi 便tiện 得đắc 生sanh 。何hà 者giả 諸chư 行hành 剎sát 那na 。剎sát 那na 所sở 生sanh 異dị 異dị 。名danh 別biệt 一nhất 老lão 。分phân 別biệt 住trụ 義nghĩa 亦diệc 復phục 多đa 種chủng 。剎sát 那na 住trụ 相tương 續tục 住trụ 依y 緣duyên 住trụ 一nhất 心tâm 住trụ 如như 制chế 法pháp 住trụ 。剎sát 那na 住trụ 者giả 。唯duy 生sanh 時thời 住trụ 。相tương 續tục 住trụ 者giả 。隨tùy 處xứ 已dĩ 生sanh 諸chư 陰ấm 衣y 食thực 。乃nãi 至chí 壽thọ 盡tận 。復phục 外ngoại 世thế 器khí 。乃nãi 至chí 劫kiếp 盡tận 。名danh 相tướng 續tục 住trụ 。依y 緣duyên 住trụ 者giả 。苦khổ 樂lạc 等đẳng 受thọ 善thiện 惡ác 等đẳng 法pháp 。各các 各các 緣duyên 現hiện 隨tùy 是thị 持trì 住trụ 。名danh 依y 緣duyên 住trụ 。一nhất 心tâm 住trụ 者giả 。正chánh 定định 心tâm 人nhân 住trụ 現hiện 前tiền 定định 。名danh 一nhất 心tâm 住trụ 。如như 制chế 法pháp 住trụ 者giả 。隨tùy 處xứ 境cảnh 界giới 王vương 領lãnh 治trị 化hóa 。國quốc 邑ấp 聚tụ 落lạc 。於ư 四tứ 種chủng 姓tánh 依y 先tiên 制chế 事sự 而nhi 立lập 住trụ 止chỉ 。名danh 如như 制chế 法pháp 住trụ 。無vô 常thường 義nghĩa 者giả 復phục 不bất 一nhất 種chủng 。何hà 者giả 壞hoại 無vô 常thường 變biến 異dị 。無vô 常thường 別biệt 離ly 。無vô 常thường 當đương 生sanh 無vô 常thường 來lai 至chí 無vô 常thường 。壞hoại 無vô 常thường 者giả 。諸chư 有hữu 已dĩ 生sanh 即tức 便tiện 失thất 滅diệt 。名danh 壞hoại 無vô 常thường 。變biến 異dị 無vô 常thường 者giả 。可khả 愛ái 行hành 生sanh 不bất 似tự 前tiền 者giả 。名danh 變biến 異dị 無vô 常thường 。別biệt 離ly 無vô 常thường 者giả 。於ư 可khả 愛ái 物vật 分phân 散tán 別biệt 離ly 。此thử 三tam 無vô 常thường 。於ư 未vị 來lai 世thế 。是thị 名danh 當đương 生sanh 。起khởi 於ư 現hiện 世thế 是thị 名danh 來lai 至chí 無vô 常thường 。受thọ 五ngũ 欲dục 樂lạc 。不bất 能năng 自tự 持trì 。脫thoát 有hữu 零linh 落lạc 愛ái 別biệt 離ly 至chí 。思tư 惟duy 是thị 事sự 。憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。乃nãi 至chí 如như 經kinh 不bất 肯khẳng 厭yếm 患hoạn 。於ư 行hành 法pháp 中trung 。諸chư 外ngoại 道đạo 輩bối 。多đa 所sở 思tư 惟duy 是thị 等đẳng 無vô 常thường 。亦diệc 生sanh 厭yếm 離ly 唯duy 離ly 欲dục 界giới 。於ư 諸chư 行hành 法pháp 分phần/phân 生sanh 厭yếm 離ly 。若nhược 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。具cụ 足túc 思tư 惟duy 是thị 等đẳng 無vô 常thường 。究cứu 竟cánh 厭yếm 離ly 得đắc 證chứng 無vô 染nhiễm 乃nãi 至chí 解giải 脫thoát 。

決Quyết 定Định 藏Tạng 論Luận 卷quyển 上thượng