Quảng Nghiêm
Từ điển Đạo Uyển
廣嚴; 1121-1190 Thiền sư Việt nam thuộc dòng thiền Vô Ngôn Thông đời thứ 11. Sư nối pháp Thiền sư Trí Thiền. Môn đệ nổi danh của Sư là Thường Chiếu. Sư họ Nguyễn, quê ở Ðan Phượng, mồ côi từ thuở bé. Ban đầu, Sư theo học Phật pháp với người cậu là Bảo Nhạc. Sau khi Bảo Nhạc qua đời, Sư Hành cước, viếng thăm nhiều pháp hội. Nghe Thiền sư Trí Thiền giảng pháp ở chùa Phúc Thánh, hạt Ðiển Lãnh, Sư liền đến tham vấn. Một hôm, khi nghe Trí Thiền giảng Ngữ lục của Thiền sư Tuyết Ðậu Trọng Hiển, đến chỗ Ðạo Ngô Viên Trí và Tiệm Nguyên Trọng Hưng đối đáp về vấn đề sinh tử ở nhà đàn việt, Sư bỗng có tỉnh, liền hỏi: “Một câu Thoại đầu ấy, người xưa nói ở trong sinh tử, lại có lí hay không?” Trí Thiền đáp: “Ngươi nhận được lí này chăng?” Sư hỏi lại: “Thế nào là lí không sinh tử?” Trí Thiền bảo: “Chỉ ở trong sinh tử nhận lấy.” Sư thưa: “Ðạt vô sinh rồi.” Thiền bảo: “Vậy thì tự liễu.” Ngay câu này, Sư thấu suốt, hỏi thêm: “Làm sao gìn giữ?” Thiền đáp: “Ðã liễu ngộ lại đồng chưa liễu.” Sư quì xuống lạy. Sư trước đến chùa Thánh Ân trụ trì, sau lại đến chùa Tịnh Quả giáo hoá. Một vị tăng hỏi: “Thế nào là Pháp thân?” Sư đáp: “Pháp thân vốn không tướng.” Hỏi: “Thế nào là Bát-nhã?” Sư đáp: “Bát-nhã không hình.” Hỏi: “Thế nào là cảnh Tịnh Quả?” Sư đáp: “Cây thông, cây thu bên ngôi mộ xưa.” Hỏi: “Thế nào là người trong cảnh?” Sư đáp: “Một mình ngồi bịt miệng bình.” Hỏi: “Chợt gặp tri âm làm sao tiếp?” Sư đáp: “Tuỳ duyên nhướng đôi mày.” Hỏi: “Thế ấy là cháu chắt Kiến Sơ, là con Âu Tông?” Sư đáp: “Người ngu nước Sở.” Tăng không đáp được. Ngày 15 tháng 2 năm Canh Tuất, niên hiệu Thiên Tư Gia Thuỵ thứ 5, Sư biết sắp tịch bèn nói kệ: 離寂方言寂滅去。生無生後說無生 男兒自有衝天志。休向如來行處行 Li tịch phương ngôn tịch diệt khứ Sinh vô sinh hậu thuyết vô sinh Nam nhi tự hữu xung thiên chí Hưu hướng Như Lai hành xứ hành. *Lìa tịch mới bàn câu tịch diệt Ðược vô sinh sau nói vô sinh Làm trai có chí xông trời thẳm Chớ dẫm Như Lai vết đã qua. Nói kệ xong, Sư chắp tay thị tịch, thọ 69 tuổi.