Quán Sở Duyên Luận Thích –

觀Quán 所Sở 緣Duyên 論Luận 釋Thích

護Hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 造Tạo 唐Đường 義Nghĩa 淨Tịnh 譯Dịch

觀quán 所sở 緣duyên 論luận 釋thích

護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 造tạo

大đại 唐đường 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 義nghĩa 淨tịnh 奉phụng 。 制chế 譯dịch 。

若nhược 言ngôn 能năng 令linh 毒độc 智trí 人nhân 。 為vi 令linh 其kỳ 慧tuệ 極cực 明minh 了liễu 。

及cập 為vi 消tiêu 除trừ 於ư 罪tội 惡ác 。 稽khể 首thủ 敬kính 已dĩ 觀quán 其kỳ 義nghĩa 。

論luận 曰viết 。 諸chư 許hứa 眼nhãn 等đẳng 識thức 者giả 。 於ư 所sở 棄khí 事sự 。 及cập 所sở 收thu 事sự 。 或hoặc 捨xả 或hoặc 取thủ 。 是thị 觀quán 察sát 果quả 故cố 。 所sở 捨xả 事sự 體thể 。 及cập 顛điên 倒đảo 因nhân 。 是thị 所sở 顯hiển 示thị 。 此thử 中trung 等đẳng 言ngôn 。 謂vị 攝nhiếp 他tha 許hứa 。 依y 其kỳ 色sắc 根căn 五ngũ 種chủng 之chi 識thức 。 由do 他tha 於ư 彼bỉ 一nhất 向hướng 執chấp 為vi 緣duyên 實thật 事sự 故cố 。 意ý 識thức 不bất 然nhiên 。 非phi 一nhất 向hướng 故cố 。 許hứa 世thế 俗tục 有hữu 緣duyên 車xa 等đẳng 故cố 。 縱túng/tung 許hứa 意ý 識thức 緣duyên 實thật 事sự 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 片phiến 分phần/phân 。 亦diệc 能năng 將tương 識thức 相tương 似tự 之chi 相tướng 。 離ly 無vô 其kỳ 境cảnh 。 於ư 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 境cảnh 不bất 相tương 離ly 。 得đắc 成thành 就tựu 已dĩ 。 方phương 為vi 成thành 立lập 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 不bất 致trí 慇ân 懃cần 。 又hựu 復phục 於ư 串xuyến 修tu 果quả 。 智trí 所sở 了liễu 色sắc 。 誠thành 非phi 呾đát 迦ca 所sở 行hành 境cảnh 故cố 。 及cập 如như 所sở 見kiến 。 而nhi 安an 立lập 故cố 。 今kim 此thử 但đãn 觀quán 聞văn 思tư 生sanh 得đắc 智trí 之chi 境cảnh 也dã 。 如như 斯tư 意ý 識thức 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 全toàn 成thành 非phi 有hữu 。 此thử 於ư 自tự 聚tụ 。 不bất 能năng 緣duyên 故cố 。 復phục 緣duyên 過quá 未vị 。 非phi 實thật 事sự 故cố 。 猶do 若nhược 無vô 為vi 。 為vi 此thử 等đẳng 言ngôn 。 攝nhiếp 五ngũ 識thức 身thân 。 若nhược 爾nhĩ 根căn 識thức 引dẫn 生sanh 所sở 有hữu 意ý 識thức 。 斯tư 乃nãi 如như 何hà 。 非phi 此thử 共cộng 其kỳ 根căn 識thức 同đồng 時thời 。 或hoặc 復phục 無vô 間gian 。 皆giai 滅diệt 色sắc 等đẳng 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 或hoặc 緣duyên 現hiện 在tại 。 此thử 非phi 根căn 識thức 。 曾tằng 所sở 領lãnh 故cố 。 斯tư 乃nãi 意ý 識thức 自tự 能năng 親thân 緣duyên 外ngoại 境cảnh 體thể 性tánh 。 此thử 則tắc 遂toại 成thành 無vô 聾lung 盲manh 等đẳng 。 復phục 違vi 比tỉ 量lượng 。 知tri 有hữu 別biệt 根căn 。 此thử 遮già 增tăng 色sắc 。 是thị 所sở 欲dục 故cố 。 然nhiên 於ư 意ý 識thức 。 不bất 復phục 存tồn 懷hoài 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 識thức 。 色sắc 為vi 依y 緣duyên 。 而nhi 方phương 有hữu 故cố 。 無vô 表biểu 但đãn 是thị 不bất 作tác 性tánh 故cố 。 自tự 許hứa 是thị 無vô 本bổn 意ý 如như 此thử 。 此thử 於ư 所sở 緣duyên 將tương 為vi 現hiện 量lượng 。 是thị 所sở 取thủ 性tánh 故cố 。 深thâm 履lý 邪tà 途đồ 故cố 。 為vi 此thử 正chánh 意ý 遮già 所sở 緣duyên 性tánh 。 因nhân 便tiện 方phương 遮già 斯tư 所sở 依y 性tánh 。 同đồng 時thời 之chi 根căn 。 功công 能năng 之chi 色sắc 。 將tương 設thiết 許hứa 之chi 。 言ngôn 外ngoại 境cảnh 者giả 。 彼bỉ 執chấp 離ly 斯tư 。 而nhi 有hữu 別biệt 境cảnh 。 此thử 顯hiển 其kỳ 倒đảo 。 顯hiển 彼bỉ 執chấp 有hữu 異dị 事sự 可khả 取thủ 故cố 言ngôn 境cảnh 也dã 。 如như 何hà 當đương 說thuyết 。 或hoặc 緣duyên 總tổng 聚tụ 。 由do 非phi 總tổng 聚tụ 。 實thật 事sự 應ưng 理lý 。 誠thành 如Như 來Lai 難nạn/nan 彼bỉ 自tự 前tiền 後hậu 道Đạo 理lý 相tương 違vi 。 余dư 復phục 何hà 失thất 。 緣duyên 其kỳ 實thật 事sự 。 及cập 緣duyên 總tổng 聚tụ 。 是thị 所sở 許hứa 故cố 。 將tương 欲dục 敘tự 其kỳ 別biệt 過quá 。 為vi 此thử 且thả 放phóng 斯tư 愆khiên 。 或hoặc 許hứa 極cực 微vi 。 雖tuy 復phục 極cực 微vi 唯duy 共cộng 聚tụ 已dĩ 而nhi 見kiến 生sanh 滅diệt 。 然nhiên 而nhi 實thật 體thể 。 一nhất 一nhất 皆giai 緣duyên 不bất 緣duyên 總tổng 聚tụ 。 猶do 如như 色sắc 等đẳng 。 設thiết 自tự 諸chư 根căn 。 悉tất 皆giai 現hiện 前tiền 。 境cảnh 不bất 雜tạp 亂loạn 。 彼bỉ 根căn 功công 能năng 。 各các 決quyết 定định 故cố 。 而nhi 於ư 實thật 事sự 。 斷đoạn 割cát 有hữu 能năng 。 一nhất 一nhất 極cực 微vi 成thành 所sở 緣duyên 境cảnh 。 彼bỉ 因nhân 性tánh 故cố 。 彼bỉ 眼nhãn 等đẳng 識thức 之chi 因nhân 性tánh 故cố 。 是thị 彼bỉ 生sanh 起khởi 親thân 支chi 分phần/phân 義nghĩa 。 然nhiên 而nhi 有hữu 說thuyết 。 其kỳ 所sở 緣duyên 境cảnh 是thị 識thức 生sanh 因nhân 在tại 諸chư 緣duyên 故cố 。 或hoặc 復phục 於ư 彼bỉ 為vi 總tổng 聚tụ 者giả 。 彼bỉ 諸chư 論luận 者giả 執chấp 眾chúng 極cực 微vi 所sở 有hữu 合hợp 聚tụ 為vi 此thử 所sở 緣duyên 相tương/tướng 識thức 生sanh 故cố 。 由do 於ư 總tổng 聚tụ 而nhi 生sanh 其kỳ 智trí 。 是thị 故cố 定định 知tri 。 彼bỉ 為vi 所sở 緣duyên 。 如như 有hữu 說thuyết 云vân 。 若nhược 識thức 有hữu 彼bỉ 相tương/tướng 。 彼bỉ 是thị 此thử 之chi 境cảnh 。 此thử 二nhị 論luận 者giả 。 咸hàm 言ngôn 彼bỉ 相tương 應ứng 斯tư 理lý 故cố 。 若nhược 不bất 言ngôn 因nhân 。 此thử 因nhân 無vô 喻dụ 。 猶do 如như 因nhân 等đẳng 。 成thành 因nhân 等đẳng 性tánh 極cực 微vi 總tổng 相tương/tướng 。 是thị 所sở 緣duyên 性tánh 而nhi 成thành 立lập 之chi 。 又hựu 若nhược 自tự 許hứa 不bất 於ư 識thức 外ngoại 緣duyên 其kỳ 實thật 事sự 。 應ưng 有hữu 有hữu 法pháp 自tự 相tương 違vi 過quá 。 然nhiên 法pháp 稱xưng 不bất 許hứa 。 斯tư 乃nãi 於ư 他tha 亦diệc 皆giai 共cộng 許hứa 。 即tức 以dĩ 為ví 喻dụ 。 若nhược 但đãn 如như 所sở 說thuyết 應ưng 。 於ư 所sở 立lập 義nghĩa 而nhi 屬thuộc 當đương 之chi 。 前tiền 量lượng 意ý 云vân 。 論luận 本bổn 二nhị 因nhân 但đãn 是thị 明minh 因nhân 所sở 以dĩ 不bất 即tức 是thị 因nhân 以dĩ 無vô 共cộng 成thành 之chi 喻dụ 。 為vi 此thử 須tu 出xuất 彼bỉ 相tương 應ứng 因nhân 。 何hà 以dĩ 如như 此thử 。

次thứ 復phục 顯hiển 己kỷ 所sở 論luận 之chi 理lý 。 是thị 無vô 謬mậu 妄vọng 。 明minh 他tha 共cộng 許hứa 置trí 第đệ 五ngũ 聲thanh 。 設thiết 許hứa 為vi 因nhân 。 猶do 如như 共cộng 許hứa 。 諸chư 非phi 有hữu 事sự 。 非phi 有hữu 性tánh 故cố 。 非phi 因nhân 極cực 微vi 。 而nhi 且thả 縱túng/tung 許hứa 。 諸chư 極cực 微vi 體thể 是thị 其kỳ 因nhân 性tánh 。 但đãn 說thuyết 不bất 合hợp 是thị 所sở 緣duyên 性tánh 。 由do 非phi 彼bỉ 相tương/tướng 極cực 微vi 相tương/tướng 故cố 。 此thử 云vân 根căn 識thức 極cực 塵trần 非phi 境cảnh 。 如như 根căn 者giả 言ngôn 。 猶do 如như 於ư 根căn 。 縱túng/tung 實thật 是thị 識thức 。 親thân 依y 之chi 因nhân 無vô 根căn 相tướng 故cố 。 非phi 彼bỉ 之chi 境cảnh 極cực 微vi 亦diệc 爾nhĩ 。 諸chư 無vô 其kỳ 相tương/tướng 彼bỉ 非phi 斯tư 境cảnh 者giả 何hà 謂vị 也dã 。 為vi 此thử 說thuyết 其kỳ 名danh 境cảnh 者giả 等đẳng 言ngôn 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 自tự 共cộng 相tương 了liễu 者giả 。 定định 也dã 如như 何hà 。 此thử 復phục 名danh 為vi 了liễu 耶da 。 如như 彼bỉ 相tương 生sanh 故cố 。 此thử 言ngôn 意ý 者giả 。 同đồng 彼bỉ 相tướng 貌mạo 而nhi 識thức 生sanh 起khởi 。 由do 隨tùy 彼bỉ 體thể 故cố 。 此thử 則tắc 說thuyết 名danh 了liễu 彼bỉ 境cảnh 也dã 。 而nhi 實thật 離ly 識thức 無vô 別biệt 所sở 了liễu 。 可khả 與dữ 其kỳ 識thức 為vi 因nhân 性tánh 耶da 。 然nhiên 而nhi 但đãn 有hữu 前tiền 境cảnh 相tướng 狀trạng 。 於ư 其kỳ 自tự 己kỷ 。 猶do 如như 鏡kính 像tượng 而nhi 安an 布bố 之chi 。 共cộng 許hứa 名danh 斯tư 為vi 了liễu 其kỳ 境cảnh 。 然nhiên 非phi 極cực 微vi 一nhất 一nhất 自tự 體thể 識thức 隨tùy 彼bỉ 狀trạng 。 由do 此thử 極cực 微vi 而nhi 為vi 境cảnh 體thể 。 縱túng/tung 有hữu 因nhân 性tánh 。 由do 非phi 因nhân 義nghĩa 。 所sở 緣duyên 如như 根căn 。 雖tuy 是thị 因nhân 性tánh 。 不bất 為vi 所sở 緣duyên 。 若nhược 由do 因nhân 性tánh 許hứa 作tác 所sở 緣duyên 。 根căn 亦diệc 同đồng 斯tư 。 應ưng 成thành 彼bỉ 也dã 。 斯tư 言ngôn 前tiền 說thuyết 彼bỉ 相tương 應ứng 理lý 。 故cố 因nhân 有hữu 不bất 成thành 過quá 。 然nhiên 而nhi 意ý 顯hiển 非phi 唯duy 因nhân 性tánh 。 即tức 是thị 其kỳ 根căn 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 。 若nhược 如như 所sở 說thuyết 因nhân 將tương 為vi 能năng 立lập 者giả 。 則tắc 彼bỉ 因nhân 性tánh 。 故cố 為vi 所sở 緣duyên 性tánh 耶da 。 於ư 根căn 亦diệc 有hữu 成thành 不bất 定định 過quá 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 由do 非phi 彼bỉ 相tương/tướng 。 其kỳ 義nghĩa 何hà 也dã 。 為vi 明minh 成thành 立lập 自tự 己kỷ 之chi 宗tông 。 由do 非phi 但đãn 述thuật 他tha 宗tông 過quá 故cố 。 已dĩ 義nghĩa 便tiện 成thành 。 此thử 言ngôn 為vi 彰chương 非phi 即tức 能năng 生sanh 自tự 識thức 相tương/tướng 故cố 。 境cảnh 非phi 極cực 微vi 。 猶do 如như 眼nhãn 等đẳng 。 若nhược 其kỳ 是thị 彼bỉ 因nhân 性tánh 之chi 言ngôn 。 將tương 為vi 論luận 主chủ 前tiền 立lập 他tha 宗tông 。 明minh 他tha 共cộng 許hứa 。 此thử 時thời 意ý 在tại 遮già 他tha 顯hiển 己kỷ 。 能năng 破phá 義nghĩa 成thành 。 置trí 斯tư 言ngôn 矣hĩ 。 宗tông 許hứa 定định 彼bỉ 不bất 定định 他tha 宗tông 。 恐khủng 其kỳ 不bất 許hứa 。 向hướng 者giả 與dữ 他tha 出xuất 不bất 定định 成thành 。 即tức 是thị 能năng 破phá 。 何hà 假giả 自tự 宗tông 更cánh 由do 比tỉ 量lượng 。 凡phàm 言ngôn 不bất 定định 。 未vị 必tất 決quyết 定định 。 不bất 成thành 恐khủng 致trí 疑nghi 惑hoặc 。 是thị 故cố 更cánh 須tu 立lập 量lượng 。 或hoặc 可khả 由do 斯tư 非phi 彼bỉ 相tương/tướng 者giả 。 於ư 諸chư 極cực 微vi 非phi 定định 了liễu 性tánh 。 如như 相tương/tướng 識thức 生sanh 。 是thị 謂vị 決quyết 了liễu 。 既ký 彼bỉ 非phi 故cố 。 明minh 知tri 決quyết 了liễu 。 此thử 亦diệc 無vô 由do 。 應ưng 可khả 說thuyết 非phi 決quyết 了liễu 性tánh 故cố 。 惟duy 出xuất 此thử 因nhân 不bất 是thị 所sở 緣duyên 。 如như 根căn 極cực 微vi 。 有hữu 餘dư 復phục 作tác 諸chư 識thức 差sai 別biệt 。 顯hiển 其kỳ 成thành 立lập 。 眼nhãn 識thức 不bất 能năng 了liễu 極cực 微vi 色sắc 。 無vô 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 。 如như 餘dư 根căn 識thức 。 如như 是thị 餘dư 識thức 。 翻phiên 此thử 應ưng 言ngôn 。 如như 根căn 之chi 言ngôn 誠thành 為vi 乘thừa 也dã 。 其kỳ 喻dụ 別biệt 須tu 義nghĩa 准chuẩn 而nhi 出xuất 。

又hựu 復phục 縱túng/tung 是thị 因nhân 性tánh 之chi 言ngôn 。 為vi 無vô 用dụng 矣hĩ 。 彼bỉ 雖tuy 因nhân 用dụng 非phi 所sở 緣duyên 性tánh 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 實thật 為vi 有hữu 用dụng 。 然nhiên 非phi 聲thanh 等đẳng 。 所sở 有hữu 極cực 微vi 。 可khả 是thị 餘dư 根căn 之chi 識thức 生sanh 因nhân 。 有hữu 說thuyết 於ư 識thức 自tự 體thể 無vô 聚tụ 現hiện 故cố 。 非phi 是thị 所sở 緣duyên 如như 根căn 眾chúng 微vi 。 由do 境cảnh 相tướng 狀trạng 安an 布bố 於ư 識thức 。 是thị 彼bỉ 相tương/tướng 性tánh 。 此thử 非phi 有hữu 故cố 。 理lý 即tức 說thuyết 其kỳ 無vô 有hữu 聚tụ 現hiện 。 如như 是thị 且thả 述thuật 。 鉢bát 囉ra 摩ma 怒nộ 不bất 是thị 所sở 緣duyên 。 彼bỉ 之chi 能năng 立lập 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 及cập 非phi 境cảnh 性tánh 量lượng 善thiện 成thành 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 總tổng 聚tụ 是thị 境cảnh 。 然nhiên 由do 所sở 說thuyết 諸chư 有hữu 能năng 立lập 。 若nhược 望vọng 謨mô 阿a 宗tông 。 皆giai 有hữu 不bất 成thành 性tánh 。 理lý 實thật 如như 此thử 。 然nhiên 而nhi 總tổng 聚tụ 實thật 有hữu 彼bỉ 相tương/tướng 。 可khả 是thị 所sở 緣duyên 無vô 因nhân 性tánh 。 故cố 由do 彼bỉ 相tương/tướng 識thức 不bất 能năng 生sanh 其kỳ 總tổng 聚tụ 相tương/tướng 識thức 。 總tổng 聚tụ 不bất 生sanh 。 彼bỉ 既ký 不bất 生sanh 。 此thử 識thức 如như 何hà 。 令linh 此thử 緣duyên 彼bỉ 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 非phi 所sở 緣duyên 義nghĩa 。 由do 此thử 前tiền 云vân 。 彼bỉ 相tương 應ứng 理lý 斯tư 乃nãi 不bất 成thành 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 謂vị 所sở 緣duyên 之chi 相tướng 。 凡phàm 是thị 境cảnh 者giả 。 理lý 須tu 生sanh 其kỳ 似tự 自tự 相tương/tướng 識thức 。 隨tùy 境cảnh 之chi 識thức 。 彼bỉ 是thị 能năng 生sanh 。 彼bỉ 是thị 所sở 緣duyên 。 有hữu 說thuyết 凡phàm 為vi 境cảnh 者giả 。 理lý 必tất 須tu 是thị 心tâm 及cập 心tâm 生sanh 起khởi 之chi 因nhân 也dã 。 此thử 既ký 生sanh 已dĩ 。 隨tùy 境cảnh 領lãnh 受thọ 而nhi 與dữ 言ngôn 論luận 。 于vu 時thời 名danh 此thử 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 若nhược 義nghĩa 具cụ 斯tư 二nhị 種chủng 相tương/tướng 者giả 。 此thử 乃nãi 方phương 合hợp 名danh 為vi 所sở 緣duyên 。 是thị 能năng 生sanh 性tánh 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 引dẫn 阿a 笈cấp 摩ma 。 此thử 即tức 便tiện 是thị 。 說thuyết 生sanh 緣duyên 性tánh 。 由do 是thị 生sanh 因nhân 彼bỉ 識thức 生sanh 緣duyên 。 共cộng 許hứa 是thị 其kỳ 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 自tự 體thể 相tướng 現hiện 。 此thử 中trung 無vô 益ích 。 故cố 不bất 言ngôn 之chi 。 能năng 非phi 總tổng 聚tụ 。 是thị 能năng 生sanh 者giả 。 非phi 實thật 事sự 故cố 。 由do 其kỳ 總tổng 聚tụ 不bất 是thị 實thật 事sự 。 此thử 於ư 有hữu 聚tụ 一nhất 異dị 二nhị 性tánh 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 又hựu 復phục 無vô 有hữu 不bất 實thật 之chi 事sự 。 能năng 有hữu 生sanh 起khởi 果quả 用dụng 功công 能năng 。 猶do 如như 二nhị 月nguyệt 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 不bất 能năng 生sanh 識thức 第đệ 二nhị 月nguyệt 相tương/tướng 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 因nhân 有hữu 斯tư 相tương/tướng 現hiện 。 根căn 損tổn 害hại 故cố 。 若nhược 時thời 眼nhãn 根căn 由do 瞖ế 等đẳng 害hại 損tổn 其kỳ 明minh 德đức 。 遂toại 即tức 從tùng 斯tư 損tổn 害hại 根căn 處xứ 。 見kiến 二nhị 月nguyệt 生sanh 。 非phi 實thật 境cảnh 故cố 。 由do 此thử 二nhị 月nguyệt 。 縱túng/tung 有hữu 彼bỉ 相tương/tướng 。 然nhiên 非phi 斯tư 境cảnh 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 縱túng/tung 令linh 此thử 識thức 有hữu 彼bỉ 相tướng 狀trạng 。 由do 不bất 生sanh 故cố 不bất 名danh 斯tư 境cảnh 。 此thử 由do 非phi 實thật 事sự 有hữu 性tánh 等đẳng 。 總tổng 聚tụ 不bất 是thị 識thức 之chi 生sanh 因nhân 。 非phi 實thật 性tánh 故cố 。 如như 第đệ 二nhị 月nguyệt 。 由do 斯tư 方phương 立lập 非phi 因nhân 性tánh 故cố 。 不bất 是thị 所sở 緣duyên 。 還hoàn 如như 二nhị 月nguyệt 。 又hựu 復phục 將tương 此thử 第đệ 二nhị 月nguyệt 喻dụ 。 於ư 彼bỉ 相tương/tướng 因nhân 。 應ưng 知tri 說thuyết 其kỳ 不bất 定định 之chi 過quá 。 復phục 由do 識thức 義nghĩa 理lý 成thành 就tựu 故cố 。 過quá 是thị 相tương 違vi 。

復phục 緣duyên 眼nhãn 識thức 不bất 緣duyên 青thanh 等đẳng 聚tụ 集tập 極cực 微vi 。 為vi 由do 彼bỉ 體thể 非phi 生sanh 性tánh 故cố 。 如như 餘dư 根căn 識thức 。 此thử 喻dụ 共cộng 許hứa 。 故cố 不bất 別biệt 言ngôn 。 第đệ 二nhị 月nguyệt 喻dụ 非phi 實thật 事sự 故cố 。 應ưng 知tri 此thử 是thị 。 於ư 非phi 因nhân 性tánh 而nhi 成thành 立lập 之chi 。 如như 所sở 說thuyết 之chi 。 縱túng/tung 有hữu 相tương/tướng 性tánh 。 然nhiên 非phi 彼bỉ 境cảnh 。 斯tư 言ngôn 復phục 是thị 非phi 彼bỉ 因nhân 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 無vô 有hữu 第đệ 二nhị 月nguyệt 者giả 。 如như 何hà 現hiện 見kiến 有hữu 二nhị 相tương 生sanh 。 謂vị 從tùng 內nội 布bố 功công 能năng 差sai 別biệt 。 均quân 其kỳ 次thứ 已dĩ 。 似tự 相tương/tướng 之chi 識thức 而nhi 便tiện 轉chuyển 生sanh 。 猶do 如như 夢mộng 時thời 見kiến 有hữu 境cảnh 起khởi 。 由do 此thử 令linh 似tự 妄vọng 作tác 斯tư 解giải 。 於ư 其kỳ 月nguyệt 處xứ 乘thừa 更cánh 覩đổ 餘dư 。 諸chư 有hữu 說thuyết 云vân 。 而nhi 於ư 眼nhãn 識thức 雙song 現hiện 之chi 時thời 。 此thử 二nhị 次thứ 第đệ 難nạn/nan 印ấn 定định 故cố 。 將tương 作tác 同đồng 時thời 於ư 斯tư 二nhị 種chủng 相tướng 貌mạo 之chi 後hậu 意ý 識thức 。 便tiện 云vân 我ngã 見kiến 月nguyệt 之chi 第đệ 二nhị 月nguyệt 也dã 。 或hoặc 復phục 有hữu 云vân 。 於ư 共cộng 許hứa 曰viết 數số 有hữu 錯thác 亂loạn 。 由do 根căn 損tổn 故cố 。 若nhược 望vọng 不bất 許hứa 外ngoại 境cảnh 之chi 宗tông 。 如như 斯tư 眾chúng 見kiến 但đãn 是thị 妄vọng 執chấp 。 由do 非phi 眼nhãn 識thức 所sở 緣duyên 無vô 間gian 引dẫn 生sanh 意ý 識thức 。 能năng 於ư 一nhất 時thời 。 雙song 緣duyên 兩lưỡng 相tương/tướng 。 作tác 如như 斯tư 解giải 見kiến 二nhị 月nguyệt 耶da 。 又hựu 於ư 聲thanh 等đẳng 緣duyên 彼bỉ 之chi 識thức 。 不bất 知tri 其kỳ 次thứ 應ưng 有hữu 二nhị 聲thanh 等đẳng 見kiến 同đồng 時thời 起khởi 耶da 。 好hảo/hiếu 眼nhãn 之chi 人nhân 意ý 識thức 次thứ 第đệ 尚thượng 多đa 難nan 解giải 。 何hà 況huống 依y 於ư 色sắc 根căn 之chi 識thức 測trắc 其kỳ 差sai 別biệt 。 便tiện 成thành 多đa 有hữu 二nhị 相tương/tướng 等đẳng 見kiến 一nhất 旃chiên 達đạt 羅la 。 若nhược 時thời 離ly 識thức 許hứa 實thật 有hữu 者giả 。 斯tư 乃nãi 何hà 勞lao 妄vọng 增tăng 二nhị 月nguyệt 而nhi 言ngôn 於ư 數số 有hữu 其kỳ 錯thác 亂loạn 離ly 識thức 之chi 外ngoại 執chấp 有hữu 二nhị 種chủng 極cực 微vi 總tổng 聚tụ 。 此thử 皆giai 闕khuyết 其kỳ 一nhất 分phần/phân 義nghĩa 故cố 。 又hựu 如như 所sở 說thuyết 能năng 立lập 能năng 斥xích 道Đạo 理lý 力lực 故cố 。 以dĩ 之chi 為vi 境cảnh 。 成thành 不bất 相tương 應ứng 。 闕khuyết 一nhất 分phần/phân 故cố 。 自tự 體thể 相tướng 現hiện 。 及cập 能năng 生sanh 性tánh 。 具cụ 斯tư 二nhị 分phần 。 方phương 是thị 所sở 緣duyên 。 於ư 極cực 微vi 處xứ 。 即tức 闕khuyết 初sơ 支chi 。 於ư 第đệ 二nhị 邊biên 。 便tiện 亡vong 第đệ 二nhị 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 如như 向hướng 所sở 論luận 。 二nhị 種chủng 過quá 失thất 。 重trùng 更cánh 收thu 攝nhiếp 。 令linh 使sử 無vô 差sai 。 有hữu 說thuyết 集tập 相tương/tướng 者giả 。 於ư 諸chư 極cực 微vi 處xứ 。 各các 有hữu 集tập 相tương/tướng 。 即tức 此thử 集tập 塵trần 而nhi 有hữu 相tương/tướng 現hiện 。 隨tùy 其kỳ 所sở 有hữu 。 多đa 少thiểu 極cực 微vi 。 此thử 皆giai 實thật 有hữu 在tại 極cực 微vi 處xứ 。 有hữu 總tổng 聚tụ 相tương 生sanh 自tự 相tương/tướng 識thức 。 實thật 有hữu 性tánh 故cố 。 應ưng 是thị 所sở 緣duyên 。 斯tư 乃nãi 雙song 支chi 。 皆giai 是thị 有hữu 故cố 。 此thử 即tức 於ư 前tiền 所sở 有hữu 成thành 立lập 。 求cầu 進tiến 無vô 由do 。 為vi 聚tụ 集tập 相tương/tướng 即tức 是thị 極cực 微vi 。 為vi 不bất 爾nhĩ 耶da 。 由do 諸chư 境cảnh 義nghĩa 有hữu 眾chúng 多đa 相tương/tướng 。 即tức 此thử 諸chư 微vi 許hứa 有hữu 微vi 狀trạng 。 亦diệc 有hữu 集tập 相tương/tướng 。 如như 何hà 得đắc 令linh 兩lưỡng 相tương/tướng 共cộng 居cư 一nhất 事sự 。 為vi 應ưng 理lý 乎hồ 。 有hữu 眾chúng 多đa 相tương/tướng 。 凡phàm 諸chư 有hữu 色sắc 合hợp 聚tụ 之chi 物vật 。 皆giai 以dĩ 地địa 等đẳng 四tứ 大đại 為vi 性tánh 。 彼bỉ 皆giai 自tự 性tánh 有hữu 勝thắng 功công 能năng 。 青thanh 黃hoàng 等đẳng 相tương 隨tùy 事sự 隨tùy 根căn 而nhi 為vi 了liễu 別biệt 。 即tức 此thử 於ư 其kỳ 眾chúng 多đa 相tương/tướng 處xứ 極cực 微vi 之chi 處xứ 。 有hữu 總tổng 集tập 相tương/tướng 。 即tức 將tương 此thử 相tương/tướng 為vi 眼nhãn 等đẳng 識thức 所sở 行hành 境cảnh 故cố 。 是thị 現hiện 量lượng 性tánh 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 於ư 諸chư 微vi 處xứ 。 識thức 有hữu 聚tụ 相tương/tướng 。 何hà 不bất 言ngôn 之chi 。 塵trần 有hữu 聚tụ 相tương/tướng 。 何hà 不bất 言ngôn 識thức 有hữu 聚tụ 相tương/tướng 耶da 。 所sở 以dĩ 復phục 云vân 。 然nhiên 於ư 微vi 處xứ 有hữu 總tổng 聚tụ 相tương/tướng 。 即tức 以dĩ 此thử 言ngôn 為vi 其kỳ 方phương 便tiện 。 亦diệc 顯hiển 識thức 有hữu 極cực 微vi 總tổng 相tương/tướng 。 若nhược 爾nhĩ 一nhất 一nhất 極cực 微vi 。 有hữu 此thử 相tướng 者giả 。 何hà 故cố 復phục 云vân 總tổng 集tập 相tương/tướng 也dã 。 色sắc 聚tụ 眾chúng 多đa 極cực 微vi 分phân 別biệt 。 是thị 論luận 所sở 許hứa 。 此thử 即tức 是thị 其kỳ 總tổng 聚tụ 性tánh 故cố 。 不bất 是thị 實thật 有hữu 。 如như 前tiền 已dĩ 陳trần 。 何hà 勞lao 重trọng/trùng 述thuật 。 有hữu 別biệt 意ý 趣thú 。 縱túng/tung 令linh 實thật 事sự 。 別biệt 別biệt 體thể 殊thù 。 然nhiên 此thử 相tướng 狀trạng 。 但đãn 於ư 集tập 處xứ 。 更cánh 相tương 藉tạ 故cố 。 而nhi 可khả 了liễu 知tri 。 說thuyết 觀quán 集tập 相tương/tướng 。 更cánh 無vô 餘dư 矣hĩ 。 又hựu 復phục 設thiết 使sử 諸chư 有hữu 極cực 微vi 合hợp 聚tụ 為vi 性tánh 。 然nhiên 而nhi 一nhất 事sự 。 有hữu 其kỳ 勝thắng 劣liệt 。 隨tùy 事sự 觀quán 之chi 。 且thả 如như 蒼thương 色sắc 。 是thị 其kỳ 地địa 界giới 。 如như 是thị 等đẳng 說thuyết 。 誠thành 為vi 應ưng 理lý 。 縱túng/tung 許hứa 如như 是thị 如như 極cực 赤xích 物vật 初sơ 生sanh 起khởi 時thời 。 多đa 事sự 皆giai 強cường/cưỡng 。 遂toại 無vô 容dung 矣hĩ 。 依y 容dung 有hữu 處xứ 作tác 此thử 譸# 議nghị 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 說thuyết 諸chư 極cực 微vi 非phi 根căn 所sở 見kiến 。 又hựu 復phục 如như 何hà 唯duy 有hữu 如như 知tri 能năng 見kiến 極cực 微vi 由do 其kỳ 塵trần 相tương/tướng 。 非phi 是thị 識thức 義nghĩa 非phi 是thị 依y 根căn 識thức 之chi 境cảnh 界giới 。 故cố 曰viết 非phi 根căn 非phi 根căn 之chi 義nghĩa 。 獨độc 是thị 如như 知tri 。 之chi 所sở 觀quán 察sát 。 復phục 如như 何hà 理lý 現hiện 見kiến 極cực 微vi 塵trần 形hình 不bất 覩đổ 。 如như 堅kiên 性tánh 等đẳng 。 如như 堅kiên 潤nhuận 等đẳng 。 於ư 彼bỉ 青thanh 等đẳng 。 縱túng/tung 有hữu 其kỳ 事sự 。 非phi 是thị 眼nhãn 等đẳng 。 識thức 之chi 境cảnh 界giới 。 根căn 之chi 功công 能năng 。 各các 決quyết 定định 故cố 。 塵trần 亦diệc 如như 是thị 無vô 違vi 共cộng 許hứa 豈khởi 非phi 顯hiển 微vi 。 無vô 其kỳ 堅kiên 性tánh 由do 別biệt 體thể 故cố 。 此thử 對đối 宗tông 法pháp 許hứa 共cộng 十thập 處xứ 。 但đãn 是thị 大đại 種chủng 斯tư 言ngôn 無vô 過quá 。 然nhiên 此thử 已dĩ 陳trần 。 汝nhữ 瓨giang 甌# 等đẳng 覺giác 者giả 。 汝nhữ 如như 是thị 證chứng 者giả 。 於ư 瓨giang 及cập 甌# 便tiện 成thành 根căn 覺giác 。 相tương 似tự 而nhi 觀quán 於ư 其kỳ 自tự 境cảnh 。 識thức 不bất 差sai 故cố 。 復phục 由do 根căn 覺giác 。 隨tùy 現hiện 有hữu 境cảnh 而nhi 相tương 生sanh 故cố 。 識thức 境cảnh 不bất 別biệt 。 如như 何hà 得đắc 知tri 。 由do 匪phỉ 於ư 其kỳ 瓨giang 甌# 等đẳng 處xứ 眾chúng 微vi 有hữu 別biệt 。 而nhi 此thử 言ngôn 說thuyết 。 然nhiên 諸chư 極cực 微vi 以dĩ 總tổng 聚tụ 相tương/tướng 而nhi 為vi 其kỳ 境cảnh 。 固cố 非phi 於ư 彼bỉ 瓨giang 等đẳng 自tự 體thể 了liễu 別biệt 之chi 時thời 。 於ư 眾chúng 多đa 聚tụ 體thể 有hữu 片phiến 別biệt 彼bỉ 之chi 實thật 事sự 。 相tướng 貌mạo 之chi 外ngoại 無vô 別biệt 積tích 聚tụ 體thể 可khả 得đắc 。 故cố 緣duyên 彼bỉ 根căn 識thức 便tiện 成thành 相tướng 狀trạng 。 無vô 有hữu 差sai 殊thù 。 由do 此thử 方phương 成thành 於ư 塵trần 自tự 體thể 。 是thị 所sở 緣duyên 性tánh 。 復phục 非phi 於ư 彼bỉ 無vô 別biệt 相tướng 處xứ 覆phú 審thẩm 之chi 緣duyên 。 異dị 解giải 性tánh 故cố 。 如như 緣duyên 青thanh 等đẳng 。 若nhược 相tương/tướng 殊thù 故cố 。 所sở 言ngôn 殊thù 者giả 。 相tương 謂vị 形hình 狀trạng 布bố 置trí 有hữu 殊thù 。 於ư 其kỳ 瓨giang 甌# 咽yến/ế/yết 腹phúc 底để 等đẳng 珠châu 異dị 狀trạng 故cố 。 由do 境cảnh 有hữu 別biệt 覺giác 乃nãi 遂toại 殊thù 。 誠thành 為vi 應ưng 理lý 。 無vô 如như 是thị 事sự 。 非phi 於ư 根căn 識thức 所sở 觀quán 境cảnh 處xứ 極cực 微vi 有hữu 殊thù 。 然nhiên 此thử 總tổng 聚tụ 是thị 三tam 佛Phật 栗lật 底để 。 而nhi 此thử 總tổng 聚tụ 非phi 根căn 識thức 境cảnh 。 此thử 已dĩ 宇vũ 破phá 復phục 非phi 非phi 境cảnh 有hữu 別biệt 而nhi 令linh 識thức 相tương/tướng 有hữu 殊thù 可khả 為vi 應ưng 理lý 。 復phục 如như 何hà 知tri 。 諸chư 極cực 微vi 處xứ 別biệt 狀trạng 。 非phi 有hữu 極cực 微vi 形hình 相tướng 。 無vô 別biệt 異dị 故cố 。 凡phàm 諸chư 事sự 物vật 有hữu 支chi 分phần/phân 者giả 。 必tất 有hữu 別biệt 狀trạng 。 於ư 方phương 處xứ 轉chuyển 。 然nhiên 諸chư 極cực 微vi 體thể 無vô 方phương 分phần/phân 。 至chí 窮cùng 極cực 處xứ 。 斯tư 即tức 何hà 曾tằng 得đắc 有hữu 形hình 別biệt 。 於ư 瓨giang 甌# 等đẳng 縱túng/tung 令linh 事sự 別biệt 。 而nhi 極cực 圓viên 性tánh 曾tằng 無vô 有hữu 殊thù 。 斯tư 乃nãi 一nhất 體thể 。 無vô 增tăng 減giảm 故cố 。 是thị 故cố 定định 知tri 。 於ư 總tổng 聚tụ 處xứ 非phi 實thật 物vật 有hữu 。 凡phàm 有hữu 方phương 隅ngung 布bố 列liệt 形hình 狀trạng 。 皆giai 非phi 根căn 識thức 所sở 行hành 之chi 境cảnh 。 上thượng 來lai 如như 此thử 。 眾chúng 多đa 詰cật 責trách 。 意ý 欲dục 顯hiển 其kỳ 有hữu 別biệt 相tướng 故cố 。 瓨giang 甌# 等đẳng 覺giác 非phi 以dĩ 別biệt 事sự 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 猶do 若nhược 蘇tô 佉khư 毒độc 佉khư 情tình 矣hĩ 。 然nhiên 而nhi 極cực 微vi 是thị 不bất 別biệt 境cảnh 。 即tức 是thị 彰chương 其kỳ 非phi 彼bỉ 境cảnh 性tánh 。 若nhược 相tương/tướng 殊thù 故cố 。 方phương 言ngôn 殊thù 者giả 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 。 向hướng 云vân 非phi 以dĩ 不bất 別biệt 之chi 事sự 而nhi 為vi 境cảnh 者giả 。 是thị 立lập 已dĩ 成thành 。 彼bỉ 意ý 說thuyết 言ngôn 。 極cực 微vi 為vi 境cảnh 。 其kỳ 實thật 無vô 殊thù 。 然nhiên 為vi 形hình 相tướng 別biệt 故cố 別biệt 也dã 。 極cực 微vi 無vô 殊thù 我ngã 亦diệc 共cộng 許hứa 。 是thị 立lập 已dĩ 成thành 。 由do 諸chư 極cực 微vi 量lượng 無vô 別biệt 故cố 。 此thử 顯hiển 殊thù 事sự 。 是thị 其kỳ 別biệt 境cảnh 。 答đáp 非phi 已dĩ 成thành 。 或hoặc 可khả 此thử 明minh 諸chư 根căn 之chi 識thức 。 於ư 瓨giang 甌# 等đẳng 。 無vô 有hữu 極cực 微vi 相tướng 狀trạng 性tánh 故cố 。 非phi 是thị 所sở 緣duyên 。 猶do 如như 餘dư 識thức 。 餘dư 識thức 謂vị 意ý 或hoặc 餘dư 根căn 識thức 。 但đãn 緣duyên 青thanh 時thời 。 無vô 黃hoàng 相tương/tướng 故cố 。 於ư 諸chư 極cực 微vi 雖tuy 體thể 眾chúng 多đa 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 而nhi 諸chư 根căn 識thức 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 斯tư 乃nãi 共cộng 成thành 。 非phi 塵trần 狀trạng 性tánh 頌tụng 於ư 極cực 微vi 。 差sai 別biệt 之chi 言ngôn 同đồng 前tiền 問vấn 答đáp 。 若nhược 其kỳ 總tổng 聚tụ 許hứa 覆phú 相tương/tướng 已dĩ 。 形hình 非phi 實thật 境cảnh 理lý 方phương 可khả 成thành 。 如như 斯tư 勝thắng 理lý 。 是thị 應ưng 成thành 立lập 。 若nhược 言ngôn 離ly 極cực 微vi 如như 是thị 等đẳng 如như 離ly 彼bỉ 者giả 。 彼bỉ 覺giác 便tiện 無vô 故cố 。 猶do 如như 軍quân 等đẳng 。 此thử 言ngôn 瓨giang 等đẳng 是thị 非phi 實thật 義nghĩa 。 由do 非phi 實thật 事sự 。 此thử 顯hiển 餘dư 宗tông 諸chư 非phi 不bất 實thật 皆giai 非phi 捨xả 彼bỉ 相tương 違vi 事sự 也dã 。 如như 於ư 聲thanh 等đẳng 。 青thanh 覺giác 非phi 有hữu 。 此thử 形hình 相tướng 別biệt 。 是thị 覆phú 相tương/tướng 有hữu 。 以dĩ 其kỳ 瓨giang 等đẳng 為vi 境cảnh 性tánh 故cố 。 雖tuy 引dẫn 眾chúng 多đa 異dị 見kiến 道Đạo 理lý 。 而nhi 竟cánh 不bất 能năng 顯hiển 其kỳ 極cực 微vi 實thật 事sự 之chi 體thể 有hữu 其kỳ 差sai 別biệt 。 據cứ 內nội 境cảnh 體thể 。 謂vị 立lập 自tự 宗tông 所sở 緣duyên 之chi 事sự 。 若nhược 也dã 總tổng 撥bát 無vô 所sở 緣duyên 境cảnh 。 便tiện 有hữu 違vi 世thế 。 自tự 許hứa 宗tông 過quá 。 四tứ 種chủng 緣duyên 性tánh 於ư 經kinh 說thuyết 故cố 。 此thử 中trung 內nội 聲thanh 為vi 顯hiển 不bất 離ly 。 於ư 識thức 而nhi 有hữu 所sở 緣duyên 。 言ngôn 境cảnh 體thể 者giả 。 是thị 所sở 取thủ 分phần/phân 。 是thị 識thức 變biến 為vi 境cảnh 相tướng 之chi 義nghĩa 。 然nhiên 在tại 識thức 外ngoại 別biệt 分phần/phân 而nhi 住trụ 。 將tương 以dĩ 為vi 境cảnh 違vi 世thế 之chi 過quá 。 如như 前tiền 尚thượng 在tại 。 由do 諸chư 世thế 俗tục 共cộng 許hứa 於ư 境cảnh 。 在tại 外ngoại 而nhi 住trú 。 應ưng 云vân 如như 外ngoại 。 此thử 不bất 離ly 識thức 其kỳ 所sở 取thủ 分phần/phân 。 如như 外ngoại 而nhi 現hiện 。 云vân 我ngã 見kiến 境cảnh 。 生sanh 其kỳ 慢mạn 想tưởng 。 寔thật 此thử 為vi 因nhân 。 如như 於ư 眼nhãn 識thức 現hiện 其kỳ 髮phát 等đẳng 外ngoại 境cảnh 雖tuy 無vô 謂vị 實thật 。 無vô 其kỳ 在tại 外ngoại 之chi 境cảnh 非phi 了liễu 性tánh 故cố 。 以dĩ 理lý 究cứu 尋tầm 不bất 可khả 了liễu 其kỳ 自tự 體thể 定định 在tại 於ư 外ngoại 。 縱túng/tung 令linh 許hứa 彼bỉ 實thật 有hữu 外ngoại 相tướng 。 然nhiên 非phi 識thức 緣duyên 。 非phi 彼bỉ 相tương/tướng 性tánh 故cố 。 非phi 極cực 微vi 相tương/tướng 現hiện 。 如như 似tự 外ngoại 相tướng 顯hiển 現hiện 之chi 時thời 。 此thử 即tức 是thị 其kỳ 所sở 緣duyên 緣duyên 也dã 。 彼bỉ 相tương/tướng 相tương 應ứng 故cố 。 由do 若nhược 與dữ 相tương/tướng 理lý 相tương 應ứng 故cố 者giả 。 此thử 即tức 是thị 此thử 如như 因nhân 性tánh 等đẳng 。 由do 與dữ 自tự 相tương/tướng 理lý 相tương 應ứng 故cố 。 復phục 顯hiển 所sở 緣duyên 差sai 別biệt 體thể 相tướng 。 如như 云vân 識thức 有hữu 彼bỉ 相tương/tướng 故cố 等đẳng 明minh 不bất 假giả 藉tạ 外ngoại 事sự 為vi 境cảnh 。 如như 情tình 所sở 計kế 。 境cảnh 相tướng 隨tùy 生sanh 。 又hựu 情tình 所sở 計kế 。 若nhược 離ly 於ư 識thức 非phi 外ngoại 有hữu 故cố 。 此thử 之chi 境cảnh 相tướng 元nguyên 不bất 離ly 識thức 。 由do 此thử 名danh 為vi 內nội 境cảnh 相tướng 也dã 。 此thử 中trung 內nội 聲thanh 。 言ngôn 不bất 離ly 識thức 。 本bổn 無vô 其kỳ 外ngoại 。 望vọng 誰thùy 為vi 內nội 。 及cập 從tùng 此thử 生sanh 有hữu 此thử 方phương 生sanh 。 或hoặc 可khả 從tùng 此thử 。 由do 第đệ 七thất 五ngũ 義nghĩa 有hữu 別biệt 故cố 。 由do 非phi 離ly 境cảnh 得đắc 有hữu 其kỳ 識thức 。 是thị 故cố 有hữu 此thử 方phương 乃nãi 識thức 生sanh 。 不bất 言ngôn 第đệ 五ngũ 。 二nhị 法pháp 合hợp 故cố 。 明minh 其kỳ 所sở 緣duyên 。 道Đạo 理lý 合hợp 故cố 。 顯hiển 能năng 立lập 也dã 。 此thử 即tức 但đãn 以dĩ 共cộng 相tương 之chi 境cảnh 為vi 其kỳ 能năng 立lập 。 若nhược 差sai 別biệt 者giả 。 其kỳ 仳# 若nhược 南nam 不bất 緣duyên 外ngoại 事sự 。 於ư 其kỳ 夢mộng 位vị 以dĩ 為vi 顯hiển 示thị 。 如như 說thuyết 二nhị 種chủng 為vi 一nhất 能năng 立lập 。 識thức 有hữu 彼bỉ 相tương/tướng 。 復phục 是thị 識thức 生sanh 。 緣duyên 此thử 二nhị 用dụng 方phương 成thành 一nhất 量lượng 。 且thả 復phục 縱túng/tung 許hứa 有hữu 其kỳ 內nội 相tương/tướng 。 但đãn 觀quán 外ngoại 境cảnh 妄vọng 有hữu 相tương/tướng 故cố 。 言ngôn 無vô 地địa 相tương/tướng 。 如như 情tình 計kế 境cảnh 。 生sanh 其kỳ 領lãnh 受thọ 境cảnh 之chi 相tướng 狀trạng 。 列liệt 在tại 於ư 內nội 。 將tương 為vi 應ưng 理lý 。 如như 何hà 是thị 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 得đắc 作tác 同đồng 生sanh 之chi 緣duyên 。 其kỳ 所sở 取thủ 分phân 離ly 識thức 無vô 故cố 。 斯tư 之chi 一nhất 分phần/phân 復phục 還hoàn 生sanh 識thức 。 便tiện 成thành 自tự 體thể 相tướng 違vi 之chi 過quá 。 復phục 還hoàn 是thị 彼bỉ 一nhất 分phần/phân 性tánh 故cố 。 如như 能năng 取thủ 分phần/phân 斯tư 乃nãi 便tiện 成thành 。 匪phỉ 能năng 生sanh 性tánh 。 但đãn 由do 外ngoại 相tướng 染nhiễm 識thức 而nhi 生sanh 。 此thử 即tức 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 識thức 同đồng 起khởi 。 非phi 二nhị 同đồng 時thời 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 。 如như 牛ngưu 兩lưỡng 角giác 。 又hựu 匪phỉ 於ư 其kỳ 不bất 異dị 之chi 事sự 。 同đồng 在tại 一nhất 時thời 以dĩ 同đồng 伴bạn 聲thanh 而nhi 合hợp 說thuyết 之chi 。 亦diệc 非phi 於ư 識thức 別biệt 說thuyết 有hữu 境cảnh 。 斯tư 乃nãi 如như 何hà 名danh 同đồng 伴bạn 性tánh 。 理lý 實thật 如như 是thị 。 然nhiên 由do 相tướng 狀trạng 差sai 別biệt 力lực 故cố 。 猜# 卜bốc 為vi 異dị 而nhi 表biểu 宣tuyên 之chi 。 由do 有hữu 見kiến 分phần/phân 相tương/tướng 分phân 之chi 殊thù 。 遂toại 將tương 此thử 識thức 。 而nhi 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 如như 是thị 者giả 。 緣duyên 性tánh 亦diệc 應ưng 但đãn 是thị 所sở 執chấp 。 非phi 分phân 別biệt 事sự 。 有hữu 自tự 性tánh 體thể 。 斯tư 乃nãi 應ưng 成thành 。 非phi 真chân 緣duyên 性tánh 。 此thử 因nhân 相tương 違vi 由do 其kỳ 緣duyên 義nghĩa 。 於ư 餘dư 所sở 執chấp 差sai 別biệt 之chi 境cảnh 。 亦diệc 共cộng 許hứa 之chi 。 如như 等đẳng 無vô 間gian 滅diệt 同đồng 分phân 之chi 識thức 。 為vi 斷đoạn 割cát 時thời 。 此thử 識thức 亦diệc 以dĩ 四tứ 種chủng 多đa 緣duyên 而nhi 為vi 緣duyên 也dã 。

觀quán 所sở 緣duyên 論luận 釋thích 一nhất 卷quyển