觀Quán 音Âm 義Nghĩa 疏Sớ 記Ký
Quyển 3
宋Tống 知Tri 禮Lễ 述Thuật
觀Quán 音Âm 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam
宋tống 四tứ 明minh 沙Sa 門Môn 知tri 禮lễ 述thuật
第đệ 三Tam 身Thân 業nghiệp 機cơ 應ưng 二nhị 。 初sơ 列liệt 門môn 。 二nhị 貼# 文văn 下hạ 隨tùy 釋thích 三tam 。 初sơ 貼# 文văn 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 經kinh 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 經kinh 。 二nhị 文văn 云vân 下hạ 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 獨độc 女nữ 求cầu 男nam 問vấn 。 二nhị 解giải 者giả 下hạ 女nữ 無vô 子tử 苦khổ 答đáp 二nhị 。 初sơ 他tha 謬mậu 解giải 。 二nhị 今kim 解giải 下hạ 今kim 正chánh 釋thích 。 二nhị 求cầu 男nam 下hạ 依y 經kinh 解giải 釋thích 二nhị 。 初sơ 求cầu 願nguyện 二nhị 。 初sơ 大đại 師sư 銷tiêu 文văn 二nhị 。 初sơ 釋thích 求cầu 男nam 二nhị 。 初sơ 唱xướng 經kinh 。 二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 經kinh 三tam 義nghĩa 。 二nhị 願nguyện 與dữ 下hạ 略lược 二nhị 解giải 一nhất 二nhị 。 初sơ 略lược 願nguyện 行hành 。 二nhị 德đức 業nghiệp 下hạ 釋thích 德đức 業nghiệp 。 二nhị 釋thích 求cầu 女nữ 二nhị 。 初sơ 唱xướng 經kinh 。 二nhị 求cầu 女nữ 下hạ 解giải 釋thích 二nhị 。 初sơ 明minh 存tồn 略lược 意ý 。 二nhị 女nữ 人nhân 下hạ 明minh 相tướng 貌mạo 意ý 。 二nhị 有hữu 人nhân 下hạ 章chương 安an 斥xích 謬mậu 二nhị 。 初sơ 斥xích 非phi 顯hiển 是thị 二nhị 。 初sơ 敘tự 他tha 謬mậu 立lập 。 宿túc 植thực 德đức 本bổn 。 眾chúng 人nhân 愛ái 敬kính 。 此thử 之chi 二nhị 句cú 據cứ 義nghĩa 猶do 是thị 女nữ 之chi 德đức 業nghiệp 。 他tha 師sư 謬mậu 謂vị 雙song 釋thích 男nam 女nữ 伏phục 疑nghi 之chi 文văn 。 意ý 恐khủng 人nhân 疑nghi 。 男nam 之chi 智trí 慧tuệ 女nữ 之chi 端đoan 正chánh 。 皆giai 由do 修tu 種chủng 忍nhẫn 智trí 之chi 因nhân 。 非phi 聖thánh 能năng 與dữ 。 不bất 修tu 而nhi 得đắc 墮đọa 無vô 因nhân 過quá 。 故cố 出xuất 彼bỉ 意ý 云vân 。 眾chúng 人nhân 咸hàm 謂vị 。 觀quán 音âm 但đãn 能năng 交giao 會hội 父phụ 母mẫu 等đẳng 也dã 。 二nhị 私tư 難nạn/nan 下hạ 明minh 今kim 正chánh 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 難nạn/nan 破phá 二nhị 。 初sơ 立lập 義nghĩa 難nạn/nan 。 福phước 慧tuệ 受thọ 生sanh 皆giai 由do 緣duyên 辦biện 。 觀quán 音âm 既ký 能năng 與dữ 其kỳ 生sanh 緣duyên 。 何hà 不bất 能năng 與dữ 福phước 慧tuệ 緣duyên 邪tà 。 二nhị 難nạn/nan 觀quán 下hạ 引dẫn 文văn 難nạn/nan 。 兒nhi 不bất 修tu 因nhân 。 聖thánh 不bất 能năng 令linh 有hữu 福phước 慧tuệ 者giả 眾chúng 不bất 稱xưng 名danh 。 何hà 故cố 得đắc 脫thoát 。 此thử 以dĩ 現hiện 文văn 破phá 無vô 因nhân 執chấp 。 不bất 用dụng 義nghĩa 解giải 同đồng 心tâm 乞khất 福phước 也dã 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 正chánh 立lập 二nhị 。 初sơ 釋thích 。 觀quán 音âm 用dụng 遍biến 三tam 千thiên 法Pháp 界Giới 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 大đại 自tự 在tại 。 無vô 生sanh 緣duyên 者giả 令linh 植thực 生sanh 緣duyên 。 無vô 福phước 慧tuệ 者giả 亦diệc 能năng 令linh 種chủng 。 此thử 等đẳng 皆giai 於ư 中trung 陰ấm 中trung 作tác 。 故cố 中trung 陰ấm 經Kinh 云vân 。 妙diệu 覺giác 如Như 來Lai 以dĩ 神thần 足túc 力lực 。 將tương 於ư 無vô 量lượng 四tứ 眾chúng 八bát 部bộ 。 入nhập 中trung 陰ấm 中trung 。 化hóa 作tác 七thất 寶bảo 。 講giảng 堂đường 七thất 寶bảo 座tòa 等đẳng 。 彼bỉ 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 。 七thất 日nhật 至chí 一nhất 日nhật 。 終chung 者giả 盡tận 令linh 住trụ 壽thọ 。 如Như 來Lai 與dữ 化hóa 佛Phật 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 令linh 七thất 十thập 八bát 億ức 百bách 千thiên 那na 由do 他tha 。 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 。 起khởi 無Vô 上Thượng 正Chánh 真Chân 道Đạo 意ý 。 經kinh 說thuyết 甚thậm 廣quảng 。 尚thượng 能năng 令linh 彼bỉ 中trung 陰ấm 眾chúng 生sanh 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 豈khởi 不bất 能năng 令linh 植thực 福phước 慧tuệ 邪tà 。 二nhị 今kim 不bất 下hạ 結kết 。 二nhị 結kết 歎thán 二nhị 。 初sơ 兩lưỡng 句cú 解giải 釋thích 。 四tứ 句cú 經kinh 文văn 雖tuy 是thị 結kết 句cú 。 亦diệc 是thị 釋thích 疑nghi 則tắc 可khả 兩lưỡng 向hướng 。 若nhược 宿túc 植thực 德đức 本bổn 。 眾chúng 人nhân 愛ái 敬kính 。 兩lưỡng 句cú 經kinh 文văn 。 定định 屬thuộc 生sanh 女nữ 德đức 業nghiệp 句cú 也dã 。 二nhị 問vấn 禮lễ 下hạ 對đối 前tiền 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 二nhị 引dẫn 事sự 。 三tam 觀quán 解giải 二nhị 。 初sơ 明minh 果quả 報báo 二nhị 。 初sơ 無vô 子tử 苦khổ 。 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 。 無vô 求cầu 子tử 念niệm 。 諸chư 餘dư 輕khinh 繫hệ 苦khổ 樂lạc 相tương/tướng 間gian 。 六lục 欲dục 諸chư 天thiên 。 皆giai 有hữu 親thân 愛ái 。 故cố 無vô 子tử 者giả 。 而nhi 生sanh 苦khổ 惱não 。 二nhị 禮lễ 拜bái 下hạ 明minh 機cơ 應ưng 。 二nhị 明minh 修tu 因nhân 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 不bất 出xuất 定định 慧tuệ 。 即tức 男nam 女nữ 義nghĩa 。 皆giai 須tu 修tu 習tập 並tịnh 名danh 修tu 因nhân 。 不bất 同đồng 諸chư 難nạn 。 別biệt 以dĩ 有hữu 漏lậu 之chi 善thiện 名danh 為vi 修tu 因nhân 二nhị 。 初sơ 列liệt 章chương 。 二nhị 法Pháp 門môn 下hạ 釋thích 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 辯biện 法Pháp 門môn 二nhị 。 初sơ 以dĩ 事sự 表biểu 法pháp 二nhị 。 初sơ 正chánh 表biểu 法pháp 二nhị 。 初sơ 表biểu 世thế 間gian 法pháp 二nhị 。 初sơ 明minh 苦khổ 集tập 。 無vô 始thỉ 至chí 今kim 常thường 為vi 癡si 愛ái 。 及cập 根căn 塵trần 識thức 習tập 熏huân 資tư 熏huân 。 生sanh 於ư 惑hoặc 業nghiệp 。 無vô 量lượng 男nam 女nữ 。 此thử 之chi 眷quyến 屬thuộc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 莫mạc 能năng 捨xả 離ly 。 二nhị 若nhược 外ngoại 下hạ 示thị 外ngoại 書thư 。 易dị 云vân 。 乾can/kiền/càn 道đạo 成thành 。 男nam 坤# 道đạo 成thành 女nữ 。 禮lễ 云vân 。 天thiên 子tử 之chi 與dữ 后hậu 猶do 陰ấm 之chi 與dữ 陽dương 。 天thiên 子tử 修tu 男nam 教giáo 后hậu 修tu 女nữ 順thuận 。 二nhị 若nhược 就tựu 下hạ 表biểu 出xuất 世thế 法pháp 二nhị 。 初sơ 表biểu 能năng 生sanh 父phụ 母mẫu 。 佛Phật 於ư 一nhất 切thiết 。 而nhi 得đắc 自tự 在tại 。 名danh 為vi 國quốc 王vương 。 尊tôn 嚴nghiêm 如như 父phụ 。 經kinh 教giáo 含hàm 理lý 開khai 發phát 智trí 慧tuệ 。 養dưỡng 育dục 如như 母mẫu 。 佛Phật 法Pháp 和hòa 合hợp 生sanh 三tam 乘thừa 僧Tăng 。 故cố 經Kinh 云vân 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 從tùng 法Pháp 化hóa 生sanh 。 得đắc 佛Phật 法Pháp 分phần 。 又hựu 權quyền 智trí 歷lịch 緣duyên 能năng 成thành 果quả 用dụng 。 實thật 智trí 冥minh 理lý 能năng 生sanh 果quả 智trí 。 故cố 一nhất 切thiết 佛Phật 。 皆giai 由do 此thử 生sanh 。 初sơ 則tắc 果quả 能năng 生sanh 因nhân 。 次thứ 則tắc 因nhân 能năng 生sanh 果quả 。 共cộng 成thành 一nhất 義nghĩa 也dã 。 二nhị 又hựu 慈từ 下hạ 表biểu 。 所sở 生sanh 男nam 女nữ 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 慈từ 悲bi 心tâm 為vi 女nữ 。 善thiện 心tâm 誠thành 實thật 男nam 。 先tiên 據cứ 此thử 文văn 立lập 於ư 悲bi 智trí 。 名danh 為vi 男nam 女nữ 。 冥minh 中trung 道đạo 智trí 即tức 是thị 誠thành 實thật 善thiện 心tâm 故cố 也dã 。 乃nãi 類loại 此thử 法pháp 立lập 諸chư 男nam 女nữ 。 初sơ 以dĩ 禪thiền 慧tuệ 對đối 於ư 男nam 女nữ 。 次thứ 分phần/phân 三tam 乘thừa 以dĩ 對đối 男nam 女nữ 。 後hậu 約ước 佛Phật 性tánh 見kiến 對đối 不bất 見kiến 。 而nhi 分phần/phân 男nam 女nữ 。 何hà 者giả 。 既ký 以dĩ 見kiến 性tánh 為vi 丈trượng 夫phu 相tương/tướng 。 即tức 彰chương 不bất 見kiến 為vi 女nữ 人nhân 相tương/tướng 。 復phục 約ước 照chiếu 性tánh 自tự 具cụ 男nam 女nữ 。 佛Phật 性tánh 正chánh 觀quán 決quyết 破phá 無vô 明minh 。 為vi 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 之chi 男nam 。 中trung 道đạo 慈từ 悲bi 含hàm 覆phú 一nhất 切thiết 。 為vi 端đoan 正chánh 有hữu 相tướng 之chi 女nữ 。 二nhị 今kim 借tá 下hạ 結kết 表biểu 意ý 。 二nhị 問vấn 那na 下hạ 釋thích 難nạn/nan 明minh 表biểu 二nhị 。 初sơ 執chấp 無vô 妨phương 有hữu 難nạn/nan 二nhị 。 初sơ 立lập 無vô 男nam 女nữ 理lý 。 二nhị 大đại 經kinh 下hạ 引dẫn 無vô 男nam 女nữ 文văn 二nhị 。 初sơ 正chánh 引dẫn 教giáo 文văn 二nhị 。 初sơ 引dẫn 大Đại 乘Thừa 文văn 。 大đại 經kinh 二nhị 十thập 八bát 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 相tướng 。 謂vị 色sắc 相tướng 。 聲thanh 相tương/tướng 。 香hương 味vị 觸xúc 相tương/tướng 。 生sanh 住trụ 壞hoại 相tương/tướng 。 男nam 相tương/tướng 。 女nữ 相tương/tướng 。 是thị 名danh 十thập 相tương/tướng 。 無vô 如như 是thị 相tương/tướng 故cố 名danh 無vô 相tướng 。 次thứ 大đại 論luận 淨tịnh 名danh 及cập 安an 樂lạc 行hành 皆giai 列liệt 男nam 女nữ 二nhị 名danh 。 非phi 之chi 以dĩ 顯hiển 無vô 相tướng 。 若nhược 不bất 二nhị 門môn 云vân 。 無vô 定định 慧tuệ 乃nãi 是thị 男nam 女nữ 所sở 表biểu 之chi 法pháp 也dã 。 二nhị 小Tiểu 乘Thừa 下hạ 引dẫn 小Tiểu 乘Thừa 文văn 。 理lý 無vô 相tướng 故cố 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 。 無vô 相tướng 即tức 非phi 男nam 女nữ 相tương/tướng 也dã 。 空không 平bình 等đẳng 故cố 。 離ly 男nam 女nữ 等đẳng 一nhất 切thiết 相tương/tướng 也dã 。 二nhị 男nam 女nữ 下hạ 結kết 無vô 所sở 表biểu 。 能năng 表biểu 男nam 女nữ 既ký 無vô 。 所sở 表biểu 定định 慧tuệ 安an 在tại 。 二nhị 答đáp 大đại 下hạ 即tức 遮già 而nhi 照chiếu 釋thích 二nhị 。 初sơ 廣quảng 釋thích 三tam 。 初sơ 說thuyết 默mặc 相tương/tướng 即tức 二nhị 。 初sơ 據cứ 理lý 妙diệu 絕tuyệt 。 若nhược 論luận 絕tuyệt 理lý 尚thượng 不bất 可khả 說thuyết 無vô 男nam 女nữ 相tương/tướng 。 豈khởi 可khả 被bị 論luận 有hữu 男nam 女nữ 邪tà 。 二nhị 善thiện 巧xảo 下hạ 被bị 機cơ 有hữu 無vô 。 若nhược 於ư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 四tứ 益ích 者giả 。 或hoặc 說thuyết 無vô 男nam 女nữ 。 或hoặc 說thuyết 有hữu 男nam 女nữ 。 故cố 引dẫn 天thiên 女nữ 。 不bất 離ly 文văn 字tự 說thuyết 解giải 脫thoát 相tương/tướng 。 性tánh 空không 即tức 脫thoát 。 何hà 妨phương 文văn 字tự 。 真chân 無vô 三tam 世thế 俗tục 即tức 有hữu 。 二nhị 諦đế 既ký 即tức 說thuyết 默mặc 無vô 違vi 。 二nhị 非phi 有hữu 下hạ 明minh 一nhất 二nhị 本bổn 融dung 三tam 。 初sơ 法pháp 中trung 道đạo 雙song 非phi 則tắc 無vô 定định 慧tuệ 。 當đương 體thể 雙song 照chiếu 定định 慧tuệ 宛uyển 然nhiên 。 言ngôn 未vị 曾tằng 相tương 離ly 者giả 。 即tức 定định 慧tuệ 不bất 離ly 法pháp 性tánh 也dã 。 二nhị 譬thí 如như 下hạ 喻dụ 。 豈khởi 因nhân 左tả 右hữu 令linh 一nhất 身thân 異dị 。 豈khởi 可khả 一nhất 身thân 而nhi 廢phế 左tả 右hữu 。 三tam 合hợp 只chỉ 一nhất 覺giác 性tánh 有hữu 寂tịch 照chiếu 德đức 。 名danh 為vi 定định 慧tuệ 。 豈khởi 此thử 二nhị 德đức 暫tạm 離ly 覺giác 性tánh 。 三tam 言ngôn 定định 下hạ 明minh 定định 慧tuệ 互hỗ 具cụ 二nhị 。 初sơ 約ước 義nghĩa 明minh 具cụ 三tam 。 初sơ 法pháp 。 一nhất 覺giác 靜tĩnh 明minh 名danh 為vi 定định 慧tuệ 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 終chung 不bất 孤cô 立lập 。 二nhị 譬thí 上thượng 以dĩ 一nhất 身thân 左tả 右hữu 。 譬thí 於ư 二nhị 德đức 不bất 離ly 一nhất 性tánh 。 猶do 恐khủng 謂vị 其kỳ 二nhị 德đức 相tương 離ly 。 故cố 以dĩ 二nhị 人nhân 左tả 右hữu 譬thí 之chi 。 此thử 如như 修tu 性tánh 不bất 二nhị 門môn 云vân 。 二nhị 與dữ 一nhất 性tánh 如như 水thủy 為vi 波ba 。 二nhị 亦diệc 無vô 二nhị 亦diệc 如như 波ba 水thủy 。 當đương 以dĩ 彼bỉ 喻dụ 而nhi 尋tầm 此thử 喻dụ 。 三tam 定định 慧tuệ 下hạ 合hợp 。 二nhị 何hà 但đãn 下hạ 據cứ 文văn 證chứng 釋thích 二nhị 。 初sơ 慧tuệ 具cụ 定định 。 男nam 本bổn 表biểu 慧tuệ 而nhi 兼kiêm 福phước 德đức 。 即tức 慧tuệ 具cụ 定định 也dã 。 二nhị 文văn 云vân 下hạ 定định 具cụ 慧tuệ 。 慈từ 心tâm 種chủng 相tương/tướng 者giả 。 經Kinh 云vân 。 清thanh 淨tịnh 慈từ 門môn 剎sát 塵trần 數số 。 共cộng 生sanh 如Như 來Lai 一nhất 妙diệu 相tướng 。 即tức 無vô 緣duyên 慈từ 定định 而nhi 修tu 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 互hỗ 具cụ 可khả 知tri 。 二nhị 故cố 知tri 下hạ 總tổng 結kết 二nhị 。 初sơ 以dĩ 一nhất 二nhị 相tương/tướng 即tức 結kết 。 此thử 文văn 男nam 女nữ 各các 具cụ 二nhị 德đức 。 即tức 表biểu 定định 慧tuệ 二nhị 法pháp 互hỗ 具cụ 。 若nhược 非phi 體thể 一nhất 何hà 能năng 互hỗ 具cụ 。 故cố 以dĩ 互hỗ 具cụ 。 顯hiển 乎hồ 體thể 一nhất 。 故cố 二nhị 不bất 二nhị 舒thư 卷quyển 自tự 在tại 。 二nhị 理lý 實thật 下hạ 以dĩ 說thuyết 默mặc 相tương/tướng 即tức 結kết 。 理lý 非phi 一nhất 二nhị 赴phó 緣duyên 兩lưỡng 說thuyết 。 如như 此thử 說thuyết 者giả 何hà 異dị 不bất 說thuyết 。 經kinh 示thị 男nam 女nữ 其kỳ 德đức 互hỗ 具cụ 。 表biểu 於ư 定định 慧tuệ 一nhất 二nhị 無vô 異dị 說thuyết 默mặc 不bất 殊thù 。 能năng 此thử 解giải 者giả 方phương 得đắc 經kinh 文văn 表biểu 法pháp 之chi 義nghĩa 。 二nhị 次thứ 明minh 下hạ 與dữ 願nguyện 二nhị 。 初sơ 示thị 義nghĩa 門môn 二nhị 。 初sơ 明minh 十thập 番phiên 感cảm 應ứng 四tứ 。 初sơ 果quả 報báo 。 二nhị 修tu 因nhân 下hạ 世thế 善thiện 三tam 。 初sơ 五Ngũ 戒Giới 二nhị 。 初sơ 表biểu 行hành 法pháp 。 二nhị 若nhược 不bất 下hạ 求cầu 願nguyện 滿mãn 。 行hành 人nhân 若nhược 為vi 五ngũ 種chủng 惑hoặc 業nghiệp 。 牽khiên 破phá 持trì 心tâm 。 當đương 念niệm 未vị 來lai 感cảm 報báo 苦khổ 樂lạc 。 歸quy 命mạng 觀quán 音âm 。 障chướng 退thoái 戒giới 完hoàn 二nhị 求cầu 即tức 滿mãn 。 二nhị 十Thập 善Thiện 。 若nhược 例lệ 五Ngũ 戒Giới 妄vọng 攝nhiếp 口khẩu 四tứ 。 酒tửu 即tức 意ý 三tam 。 並tịnh 慧tuệ 屬thuộc 男nam 。 若nhược 自tự 細tế 作tác 。 不bất 綺ỷ 是thị 真chân 實thật 屬thuộc 男nam 。 不bất 兩lưỡng 舌thiệt 是thị 和hòa 愛ái 。 不bất 惡ác 口khẩu 是thị 柔nhu 善thiện 屬thuộc 女nữ 。 不bất 貪tham 癡si 是thị 無vô 染nhiễm 智trí 慧tuệ 屬thuộc 男nam 。 不bất 瞋sân 是thị 慈từ 屬thuộc 女nữ 。 餘dư 同đồng 五Ngũ 戒Giới 。 三tam 修tu 禪thiền 下hạ 。 八bát 定định 定định 即tức 四tứ 禪thiền 四tứ 空không 各các 有hữu 修tu 證chứng 。 且thả 論luận 初sơ 禪thiền 五ngũ 法pháp 為vi 修tu 五ngũ 支chi 為vi 證chứng 。 修tu 以dĩ 樂nhạo 欲dục 精tinh 進tấn 巧xảo 慧tuệ 。 此thử 三tam 方phương 便tiện 分phân 別biệt 屬thuộc 男nam 。 憶ức 念niệm 一nhất 心tâm 此thử 二nhị 方phương 便tiện 靜tĩnh 細tế 屬thuộc 女nữ 。 若nhược 證chứng 支chi 林lâm 三tam 支chi 慧tuệ 多đa 屬thuộc 男nam 。 二nhị 支chi 定định 多đa 屬thuộc 女nữ 。 若nhược 論luận 二nhị 禪thiền 四tứ 支chi 。 一nhất 內nội 淨tịnh 。 二nhị 喜hỷ 屬thuộc 男nam 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 一nhất 心tâm 屬thuộc 女nữ 。 三tam 禪thiền 五ngũ 支chi 。 一nhất 捨xả 。 二nhị 念niệm 。 三tam 慧tuệ 屬thuộc 男nam 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 一nhất 心tâm 屬thuộc 女nữ 。 四tứ 禪thiền 四tứ 支chi 。 一nhất 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 與dữ 第đệ 四tứ 一nhất 心tâm 屬thuộc 女nữ 。 二nhị 捨xả 三tam 念niệm 清thanh 淨tịnh 屬thuộc 男nam 。 若nhược 論luận 四tứ 空không 。 一nhất 空không 處xứ 定định 。 二nhị 識thức 處xứ 定định 。 三tam 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 定Định 。 四tứ 非phi 有hữu 想tưởng 非phi 無vô 想tưởng 定định 。 此thử 四tứ 雖tuy 無vô 支chi 林lâm 男nam 女nữ 。 而nhi 有hữu 微vi 細tế 四tứ 陰ấm 。 通thông 以dĩ 四tứ 處xứ 受thọ 想tưởng 為vi 女nữ 。 行hành 識thức 為vi 男nam 。 若nhược 論luận 四Tứ 無Vô 量Lượng 心Tâm 。 慈từ 悲bi 屬thuộc 女nữ 。 喜hỷ 捨xả 屬thuộc 男nam 。 今kim 且thả 麁thô 辯biện 備bị 在tại 禪thiền 門môn 。 須tu 者giả 應ưng 檢kiểm 。 三tam 四tứ 教giáo 四tứ 。 初sơ 三tam 藏tạng 三tam 初sơ 聲Thanh 聞Văn 二nhị 。 初sơ 表biểu 行hành 法pháp 。 略lược 舉cử 停đình 心tâm 以dĩ 為vi 所sở 表biểu 。 念niệm 處xứ 乃nãi 至chí 正Chánh 道Đạo 節tiết 節tiết 應ưng 明minh 男nam 女nữ 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 諸chư 道Đạo 品Phẩm 不bất 出xuất 定định 慧tuệ 二nhị 法pháp 故cố 也dã 。 直trực 緣duyên 諦đế 理lý 者giả 。 即tức 四Tứ 諦Đế 十thập 六lục 行hành 觀quán 也dã 。 出xuất 觀quán 等đẳng 者giả 。 歷lịch 事sự 之chi 時thời 。 愍mẫn 物vật 執chấp 常thường 。 為vi 說thuyết 四Tứ 諦Đế 。 名danh 法pháp 緣duyên 慈từ 。 二nhị 若nhược 不bất 下hạ 求cầu 願nguyện 滿mãn 。 出xuất 觀quán 男nam 女nữ 者giả 。 法pháp 緣duyên 即tức 正chánh 智trí 之chi 男nam 。 慈từ 悲bi 即tức 柔nhu 和hòa 之chi 女nữ 。 既ký 帶đái 空không 入nhập 假giả 則tắc 歷lịch 事sự 不bất 染nhiễm 故cố 不bất 畏úy 諸chư 有hữu 也dã 。 二nhị 支chi 佛Phật 二nhị 。 初sơ 表biểu 行hành 法pháp 。 緣duyên 方phương 便tiện 等đẳng 者giả 。 即tức 凡phàm 地địa 修tu 福phước 種chủng 相tương/tướng 之chi 時thời 。 名danh 起khởi 慈từ 觀quán 。 慧tuệ 觀quán 者giả 。 即tức 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 無vô 常thường 無vô 我ngã 。 發phát 真chân 約ước 頓đốn 證chứng 之chi 位vị 。 出xuất 觀quán 能năng 用dụng 。 生sanh 法pháp 二nhị 緣duyên 之chi 慈từ 。 譬thí 鹿lộc 迴hồi 顧cố 者giả 。 大đại 論luận 譬thí 三tam 獸thú 在tại 獵liệp 圍vi 求cầu 出xuất 不bất 同đồng 。 聲Thanh 聞Văn 如như 麞chương 驚kinh 怖bố 跳khiêu 出xuất 都đô 不bất 顧cố 群quần 。 緣Duyên 覺Giác 如như 鹿lộc 雖tuy 顧cố 盻# 群quần 怖bố 不bất 停đình 待đãi 。 菩Bồ 薩Tát 如như 大đại 香hương 象tượng 。 雖tuy 遭tao 刀đao 箭tiễn 擁ủng 群quần 共cộng 出xuất 。 二nhị 若nhược 不bất 下hạ 求cầu 願nguyện 滿mãn 。 三tam 次thứ 明minh 下hạ 菩Bồ 薩Tát 二nhị 。 初sơ 表biểu 行hành 法pháp 。 方phương 便tiện 智trí 慧tuệ 。 或hoặc 第đệ 六Lục 度Độ 分phần/phân 地địa 世thế 智trí 。 或hoặc 辯biện 六Lục 度Độ 邪tà 正chánh 之chi 智trí 。 或hoặc 是thị 事sự 中trung 伏phục 惑hoặc 之chi 智trí 。 此thử 皆giai 方phương 便tiện 也dã 。 此thử 等đẳng 猶do 是thị 能năng 生sanh 男nam 女nữ 所sở 被bị 之chi 機cơ 必tất 修tu 六Lục 度Độ 。 乃nãi 以dĩ 五ngũ 一nhất 而nhi 為vi 所sở 生sanh 之chi 男nam 女nữ 也dã 。 二nhị 若nhược 定định 下hạ 求cầu 願nguyện 滿mãn 。 二nhị 通thông 教giáo 二nhị 。 初sơ 表biểu 法pháp 。 小tiểu 同đồng 三tam 藏tạng 唯duy 論luận 菩Bồ 薩Tát 。 凡phàm 亦diệc 同đồng 前tiền 。 唯duy 於ư 真chân 位vị 以dĩ 智trí 為vi 男nam 。 以dĩ 慈từ 為vi 女nữ 。 二nhị 求cầu 願nguyện 下hạ 願nguyện 滿mãn 。 三tam 別biệt 教giáo 二nhị 。 初sơ 明minh 男nam 女nữ 生sanh 相tương/tướng 。 此thử 教giáo 外ngoại 凡phàm 為vi 破phá 見kiến 思tư 所sở 修tu 。 正chánh 助trợ 作tác 意ý 趣thú 空không 。 望vọng 中trung 猶do 名danh 。 有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。 五ngũ 度độ 福phước 嚴nghiêm 故cố 稱xưng 為vi 女nữ 。 而nhi 知tri 地địa 上thượng 無vô 作tác 智trí 嚴nghiêm 在tại 今kim 心tâm 性tánh 。 乃nãi 緣duyên 此thử 性tánh 通thông 伏phục 無vô 明minh 。 名danh 之chi 為vi 男nam 雖tuy 緣duyên 無vô 作tác 為vi 偏thiên 修tu 空không 。 尚thượng 違vi 中trung 理lý 。 故cố 男nam 女nữ 相tương/tướng 遙diêu 。 若nhược 入nhập 內nội 凡phàm 見kiến 思tư 破phá 處xứ 。 心tâm 趣thú 假giả 中trung 順thuận 於ư 本bổn 性tánh 。 名danh 男nam 女nữ 交giao 。 至chí 回hồi 向hướng 位vị 正chánh 修tu 中trung 觀quán 。 名danh 懷hoài 聖thánh 胎thai 。 證chứng 初Sơ 地Địa 時thời 即tức 遮già 而nhi 照chiếu 。 慈từ 智trí 合hợp 發phát 名danh 為vi 雙song 生sanh 。 得đắc 念niệm 不bất 退thoái 無vô 兩lưỡng 邊biên 過quá 。 副phó 本bổn 期kỳ 故cố 地địa 名danh 歡hoan 喜hỷ 。 二nhị 慈từ 悲bi 下hạ 明minh 男nam 女nữ 有hữu 能năng 所sở 生sanh 。 初Sơ 地Địa 慈từ 智trí 男nam 女nữ 既ký 是thị 真chân 因nhân 。 任nhậm 運vận 能năng 生sanh 上thượng 地địa 男nam 女nữ 。 上thượng 地địa 復phục 生sanh 極cực 果quả 男nam 女nữ 。 是thị 故cố 諸chư 佛Phật 。 皆giai 以dĩ 初Sơ 地Địa 。 為vi 祖tổ 父phụ 母mẫu 。 仍nhưng 辯biện 慈từ 智trí 得đắc 名danh 。 所sở 以dĩ 慈từ 悲bi 稱xưng 大đại 者giả 。 以dĩ 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 物vật 荷hà 深thâm 恩ân 。 故cố 稱xưng 為vi 大đại 。 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 既ký 唯duy 自tự 證chứng 。 物vật 莫mạc 能năng 知tri 故cố 不bất 稱xưng 大đại 。 四tứ 圓viên 教giáo 二nhị 。 初sơ 表biểu 法pháp 。 此thử 教giáo 頓đốn 修tu 。 始thỉ 心tâm 即tức 用dụng 性tánh 德đức 慈từ 智trí 。 以dĩ 為vi 男nam 女nữ 。 方phương 稱xưng 經kinh 文văn 雙song 具cụ 德đức 業nghiệp 。 慈từ 無vô 偏thiên 緣duyên 故cố 名danh 端đoan 正chánh 。 慈từ 即tức 佛Phật 相tương/tướng 故cố 名danh 有hữu 相tương/tướng 。 女nữ 德đức 備bị 矣hĩ 。 智trí 離ly 邊biên 邪tà 故cố 名danh 質chất 直trực 。 智trí 含hàm 萬vạn 善thiện 故cố 名danh 福phước 德đức 。 男nam 德đức 備bị 矣hĩ 。 似tự 位vị 無vô 明minh 不bất 覆phú 而nhi 覆phú 。 名danh 曰viết 處xứ 胎thai 。 初sơ 住trụ 慈từ 智trí 不bất 顯hiển 而nhi 顯hiển 。 名danh 曰viết 雙song 生sanh 。 真chân 慈từ 出xuất 假giả 愛ái 見kiến 莫mạc 拘câu 。 真chân 智trí 趣thú 果quả 無vô 似tự 愛ái 滯trệ 。 亦diệc 不bất 畏úy 者giả 同đồng 體thể 權quyền 實thật 。 二nhị 皆giai 無vô 縛phược 。 二nhị 方phương 便tiện 下hạ 願nguyện 滿mãn 。 四tứ 變biến 易dị 。 言ngôn 兩lưỡng 番phiên 者giả 。 方phương 便tiện 實thật 報báo 同đồng 名danh 變biến 易dị 。 乃nãi 以dĩ 二nhị 土thổ/độ 名danh 為vi 兩lưỡng 番phiên 。 若nhược 實thật 報báo 人nhân 斷đoạn 證chứng 雖tuy 分phần/phân 四tứ 十thập 一nhất 品phẩm 。 皆giai 是thị 破phá 於ư 障chướng 果quả 無vô 明minh 。 唯duy 求cầu 究cứu 竟cánh 慈từ 智trí 男nam 女nữ 。 故cố 於ư 此thử 土thổ/độ 論luận 一nhất 番phiên 益ích 。 其kỳ 方phương 便tiện 人nhân 根căn 雖tuy 利lợi 鈍độn 。 法pháp 分phần/phân 漸tiệm 頓đốn 而nhi 皆giai 大Đại 乘Thừa 。 俱câu 求cầu 佛Phật 智trí 。 此thử 土thổ/độ 唯duy 望vọng 實thật 報báo 為vi 益ích 。 唯duy 求cầu 分phần/phân 真chân 慈từ 智trí 男nam 女nữ 。 是thị 故cố 論luận 益ích 亦diệc 只chỉ 一nhất 番phiên 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 作tác 三tam 差sai 料liệu 簡giản 三tam 。 初sơ 明minh 人nhân 天thiên 定định 散tán 二nhị 。 初sơ 明minh 有hữu 善thiện 禪thiền 之chi 德đức 。 空không 居cư 四tứ 天thiên 因nhân 亦diệc 修tu 定định 。 以dĩ 散tán 心tâm 強cường/cưỡng 故cố 但đãn 名danh 男nam 。 例lệ 此thử 四tứ 空không 以dĩ 定định 強cường/cưỡng 故cố 。 合hợp 云vân 唯duy 女nữ 。 四tứ 禪thiền 諸chư 支chi 既ký 對đối 定định 慧tuệ 即tức 名danh 男nam 女nữ 。 俱câu 時thời 而nhi 得đắc 故cố 曰viết 一nhất 心tâm 。 二nhị 從tùng 三tam 下hạ 斥xích 無vô 動động 出xuất 之chi 功công 。 三tam 界giới 功công 德đức 雖tuy 名danh 定định 慧tuệ 。 而nhi 皆giai 愛ái 味vị 。 或hoặc 雜tạp 邪tà 見kiến 都đô 屬thuộc 有hữu 漏lậu 。 是thị 故cố 男nam 女nữ 無vô 動động 出xuất 用dụng 。 二nhị 從tùng 二nhị 下hạ 明minh 藏tạng 通thông 智trí 斷đoạn 二nhị 。 初sơ 明minh 有hữu 無vô 漏lậu 之chi 德đức 。 二nhị 從tùng 二nhị 下hạ 明minh 無vô 中trung 道đạo 之chi 失thất 。 大đại 經kinh 既ký 以dĩ 見kiến 佛Phật 性tánh 者giả 。 名danh 為vi 丈trượng 夫phu 。 故cố 不bất 見kiến 性tánh 皆giai 名danh 女nữ 人nhân 。 無vô 漏lậu 諸chư 定định 不bất 能năng 發phát 生sanh 。 中trung 道đạo 之chi 智trí 。 故cố 如như 石thạch 女nữ 。 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 空không 名danh 為vi 定định 多đa 。 菩Bồ 薩Tát 偏thiên 假giả 名danh 為vi 慧tuệ 多đa 。 此thử 之chi 定định 慧tuệ 俱câu 不bất 能năng 見kiến 。 寂tịch 照chiếu 平bình 等đẳng 三tam 德đức 之chi 性tánh 。 迦Ca 葉Diếp 菩Bồ 薩Tát 涅Niết 槃Bàn 之chi 前tiền 。 豈khởi 是thị 外ngoại 道đạo 名danh 。 邪tà 見kiến 者giả 。 蓋cái 未vị 出xuất 二nhị 邊biên 。 望vọng 中trung 名danh 邪tà 。 三tam 唯duy 有hữu 下hạ 明minh 別biệt 圓viên 地địa 住trụ 。 修tu 因nhân 雖tuy 異dị 證chứng 道đạo 是thị 同đồng 。 斯tư 乃nãi 性tánh 德đức 緣duyên 了liễu 。 顯hiển 為vi 果quả 中trung 定định 慧tuệ 。 二nhị 故cố 知tri 下hạ 斥xích 他tha 局cục 第đệ 三tam 勸khuyến 持trì 二nhị 。 初sơ 科khoa 經kinh 。 二nhị 勸khuyến 持trì 下hạ 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 勸khuyến 持trì 。 二nhị 格cách 量lượng 二nhị 。 初sơ 科khoa 。 二nhị 格cách 量lượng 下hạ 釋thích 四tứ 。 初sơ 格cách 量lượng 本bổn 。 經kinh 舉cử 六lục 十thập 二nhị 億ức 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 不bất 多đa 不bất 少thiểu 者giả 。 佛Phật 頂đảnh 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 云vân 。 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 現hiện 住trụ 世thế 間gian 。 諸chư 法Pháp 王Vương 子Tử 。 有hữu 六lục 十thập 二nhị 。 億ức 恆Hằng 河Hà 沙sa 數số 。 修tu 法Pháp 垂thùy 範phạm 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 。 方phương 便tiện 智trí 慧tuệ 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 既ký 是thị 現hiện 住trụ 娑sa 婆bà 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 故cố 特đặc 舉cử 為vi 格cách 量lượng 本bổn 。 二nhị 問vấn 。 三tam 答đáp 。 四tứ 正chánh 格cách 量lượng 二nhị 。 初sơ 約ước 教giáo 釋thích 二nhị 。 初sơ 約ước 佛Phật 眼nhãn 略lược 示thị 二nhị 。 初sơ 以dĩ 少thiểu 格cách 多đa 。 二nhị 問vấn 起khởi 答đáp 釋thích 二nhị 。 初sơ 以dĩ 人nhân 情tình 問vấn 。 二nhị 答đáp 佛Phật 下hạ 約ước 佛Phật 眼nhãn 答đáp 。 佛Phật 眼nhãn 所sở 照chiếu 稱xưng 法Pháp 界Giới 量lượng 。 四tứ 多đa 法Pháp 界Giới 不bất 增tăng 。 四tứ 少thiểu 法Pháp 界Giới 不bất 減giảm 。 故cố 云vân 功công 德đức 正chánh 齊tề 。 二nhị 問vấn 何hà 下hạ 對đối 他tha 解giải 廣quảng 釋thích 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 雖tuy 示thị 佛Phật 眼nhãn 稱xưng 量lượng 不bất 謬mậu 。 其kỳ 意ý 難nạn/nan 明minh 。 故cố 須tu 問vấn 起khởi 。 先tiên 引dẫn 古cổ 釋thích 方phương 彰chương 今kim 義nghĩa 。 二nhị 舊cựu 解giải 下hạ 答đáp 二nhị 。 初sơ 敘tự 舊cựu 解giải 非phi 五ngũ 。 初sơ 引dẫn 物vật 論luận 等đẳng 。 其kỳ 福phước 實thật 殊thù 者giả 。 謂vị 六lục 十thập 二nhị 億ức 。 之chi 福phước 實thật 勝thắng 觀quán 音âm 。 但đãn 是thị 方phương 便tiện 引dẫn 物vật 論luận 等đẳng 此thử 解giải 最tối 謬mậu 。 破phá 意ý 可khả 知tri 。 二nhị 二nhị 云vân 下hạ 田điền 有hữu 高cao 下hạ 。 對đối 劣liệt 顯hiển 勝thắng 。 不bất 見kiến 觀quán 音âm 證chứng 理lý 之chi 德đức 。 何hà 名danh 為vi 歎thán 。 三tam 心tâm 有hữu 濃nồng 淡đạm 。 四tứ 時thời 解giải 不bất 解giải 。 意ý 謂vị 觀quán 音âm 雖tuy 少thiểu 。 稱xưng 名danh 之chi 時thời 解giải 心tâm 現hiện 前tiền 。 六lục 十thập 雖tuy 多đa 。 供cúng 養dường 之chi 時thời 解giải 心tâm 不bất 發phát 。 是thị 故cố 多đa 少thiểu 得đắc 福phước 乃nãi 等đẳng 。 此thử 之chi 二nhị 釋thích 皆giai 在tại 持trì 供cung 。 心tâm 之chi 優ưu 劣liệt 歎thán 德đức 遠viễn 矣hĩ 。 五ngũ 有hữu 緣duyên 無vô 緣duyên 。 父phụ 母mẫu 有hữu 生sanh 育dục 之chi 緣duyên 。 故cố 供cung 之chi 福phước 深thâm 毀hủy 之chi 罪tội 重trọng 。 路lộ 人nhân 無vô 緣duyên 故cố 淺thiển 。 文văn 雖tuy 不bất 斥xích 理lý 亦diệc 全toàn 疎sơ 。 豈khởi 可khả 觀quán 音âm 但đãn 與dữ 眾chúng 生sanh 有hữu 緣duyên 而nhi 已dĩ 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 明minh 今kim 義nghĩa 是thị 二nhị 。 初sơ 明minh 今kim 立lập 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 約ước 實thật 際tế 釋thích 。 一nhất 多đa 人nhân 法pháp 皆giai 無vô 性tánh 相tướng 。 二nhị 空không 既ký 顯hiển 一nhất 實thật 斯tư 彰chương 。 存tồn 則tắc 假giả 實thật 暫tạm 分phần/phân 。 亡vong 則tắc 一nhất 多đa 齊tề 致trí 。 存tồn 亡vong 不bất 二nhị 方phương 名danh 正chánh 等đẳng 。 二nhị 一nhất 中trung 下hạ 以dĩ 經kinh 偈kệ 釋thích 。 舉cử 華hoa 嚴nghiêm 偈kệ 釋thích 今kim 經kinh 意ý 。 良lương 由do 一nhất 與dữ 無vô 量lượng 俱câu 同đồng 實thật 際tế 。 故cố 互hỗ 能năng 圓viên 解giải 也dã 。 以dĩ 實thật 際tế 之chi 多đa 生sanh 觀quán 音âm 之chi 一nhất 。 故cố 非phi 是thị 一nhất 。 以dĩ 實thật 際tế 之chi 一nhất 生sanh 河hà 沙sa 之chi 多đa 。 故cố 非phi 是thị 多đa 。 既ký 其kỳ 一nhất 多đa 。 無vô 決quyết 定định 性tánh 。 故cố 互hỗ 生sanh 非phi 實thật 也dã 。 照chiếu 其kỳ 事sự 理lý 者giả 事sự 謂vị 一nhất 多đa 之chi 相tướng 。 理lý 謂vị 融dung 即tức 之chi 體thể 。 慎thận 勿vật 以dĩ 多đa 為vi 事sự 以dĩ 一nhất 為vi 理lý 。 二nhị 法pháp 華hoa 下hạ 引dẫn 本bổn 論luận 證chứng 論luận 以dĩ 持trì 六lục 十thập 二nhị 億ức 。 河hà 沙sa 佛Phật 名danh 為vi 校giảo 量lượng 者giả 。 古cổ 云vân 。 論luận 誤ngộ 。 蓋cái 不bất 解giải 論luận 意ý 也dã 。 今kim 具cụ 引dẫn 論luận 文văn 并tinh 荊kinh 溪khê 解giải 釋thích 。 方phương 曉hiểu 其kỳ 義nghĩa 。 論luận 云vân 。 受thọ 持trì 觀quán 音âm 名danh 。 與dữ 六lục 十thập 二nhị 億ức 。 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 名danh 。 彼bỉ 福phước 平bình 等đẳng 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 信tín 力lực 故cố 。 二nhị 畢tất 竟cánh 知tri 故cố 。 信tín 力lực 復phục 二nhị 一nhất 者giả 。 求cầu 我ngã 如như 觀quán 音âm 。 畢tất 竟cánh 信tín 故cố 。 二nhị 生sanh 恭cung 敬kính 心tâm 。 如như 彼bỉ 功công 德đức 。 我ngã 亦diệc 得đắc 故cố 。 二nhị 畢tất 竟cánh 知tri 者giả 。 決quyết 定định 知tri 法Pháp 界Giới 故cố 。 法Pháp 界Giới 者giả 名danh 為vi 法pháp 性tánh 。 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 證chứng 入nhập 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 平bình 等đẳng 身thân 故cố 。 平bình 等đẳng 身thân 者giả 。 謂vị 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 。 是thị 故cố 受thọ 持trì 觀quán 音âm 。 與dữ 六lục 十thập 二nhị 億ức 。 恆Hằng 沙sa 諸chư 佛Phật 。 功công 德đức 無vô 差sai 。 荊kinh 溪khê 云vân 。 以dĩ 此thử 驗nghiệm 知tri 。 須tu 依y 圓viên 釋thích 。 何hà 者giả 。 於ư 二nhị 義nghĩa 中trung 。 信tín 力lực 約ước 事sự 畢tất 竟cánh 約ước 理lý 。 事sự 理lý 相tương/tướng 資tư 方phương 成thành 所sở 念niệm 。 如như 信tín 力lực 二nhị 中trung 。 既ký 云vân 求cầu 我ngã 身thân 如như 觀quán 音âm 。 即tức 指chỉ 化hóa 身thân 。 又hựu 云vân 。 觀quán 音âm 功công 德đức 。 我ngã 亦diệc 得đắc 之chi 。 乃nãi 指chỉ 報báo 身thân 願nguyện 齊tề 報báo 應ứng 。 方phương 乃nãi 成thành 念niệm 。 但đãn 念niệm 果quả 德đức 者giả 。 何hà 必tất 識thức 理lý 。 故cố 次thứ 義nghĩa 云vân 。 知tri 法Pháp 界Giới 等đẳng 。 次thứ 引dẫn 證chứng 位vị 。 即tức 是thị 初Sơ 地Địa 且thả 引dẫn 分phần/phân 證chứng 。 令linh 人nhân 識thức 之chi 。 故cố 知tri 若nhược 念niệm 觀quán 音âm 三Tam 身Thân 。 須tu 卻khước 以dĩ 念niệm 佛Phật 校giáo 之chi 。 若nhược 以dĩ 念niệm 法Pháp 身thân 論luận 之chi 。 縱túng/tung 引dẫn 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 其kỳ 功công 亦diệc 等đẳng 。 何hà 但đãn 六lục 十thập 二nhị 邪tà 。 所sở 以dĩ 論luận 文văn 雖tuy 似tự 舉cử 經kinh 。 乃nãi 是thị 增tăng 句cú 釋thích 義nghĩa 。 亦diệc 如như 方phương 便tiện 。 初sơ 加gia 難nan 解giải 難nan 知tri 。 欲dục 說thuyết 大đại 法Pháp 。 乃nãi 增tăng 三tam 句cú 。 而nhi 為vi 申thân 釋thích 。 今kim 六lục 十thập 二nhị 億ức 。 菩Bồ 薩Tát 加gia 以dĩ 佛Phật 釋thích 。 二nhị 又hựu 約ước 下hạ 約ước 觀quán 釋thích 。 雖tuy 三tam 種chủng 觀quán 俱câu 受thọ 修tu 名danh 。 而nhi 中trung 是thị 性tánh 是thị 故cố 得đắc 云vân 二nhị 觀quán 發phát 中trung 二nhị 觀quán 實thật 不bất 等đẳng 者giả 。 破phá 立lập 不bất 等đẳng 也dã 。 雖tuy 乃nãi 不bất 等đẳng 而nhi 二nhị 皆giai 是thị 中trung 道đạo 之chi 德đức 。 二nhị 與dữ 中trung 道đạo 畢tất 竟cánh 不bất 異dị 。 中trung 道đạo 既ký 等đẳng 。 二nhị 豈khởi 不bất 等đẳng 。 是thị 故cố 言ngôn 空không 三tam 皆giai 是thị 空không 。 假giả 則tắc 皆giai 假giả 。 中trung 則tắc 皆giai 中trung 。 乞khất 人nhân 難nan 勝thắng 其kỳ 實thật 不bất 等đẳng 。 亦diệc 以dĩ 此thử 二nhị 同đồng 一nhất 法pháp 性tánh 。 是thị 故cố 等đẳng 也dã 。 三tam 結kết 成thành 。 此thử 但đãn 通thông 云vân 受thọ 持trì 名danh 號hiệu 。 以dĩ 正chánh 格cách 中trung 言ngôn 一nhất 時thời 故cố 。 復phục 引dẫn 大đại 品phẩm 一nhất 華hoa 供cung 佛Phật 。 以dĩ 類loại 一nhất 時thời 持trì 觀quán 音âm 名danh 。 其kỳ 善thiện 流lưu 入nhập 法pháp 性tánh 海hải 。 故cố 如như 海hải 無vô 盡tận 。 言ngôn 至chí 畢tất 苦khổ 者giả 。 二nhị 死tử 盡tận 也dã 。 蓋cái 言ngôn 成thành 佛Phật 散tán 華hoa 之chi 福phước 。 猶do 尚thượng 不bất 盡tận 。 大đại 章chương 第đệ 二nhị 問vấn 答đáp 二nhị 。 初sơ 標tiêu 章chương 述thuật 意ý 二nhị 。 初sơ 標tiêu 章chương 二nhị 前tiền 問vấn 下hạ 述thuật 意ý 二nhị 。 初sơ 述thuật 前tiền 科khoa 。 稱xưng 名danh 常thường 念niệm 及cập 以dĩ 禮lễ 拜bái 。 三tam 業nghiệp 現hiện 前tiền 。 故cố 曰viết 顯hiển 機cơ 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 此thử 。 為vi 所sở 觀quán 境cảnh 。 法Pháp 身thân 靈linh 智trí 即tức 始thỉ 本bổn 二nhị 覺giác 。 分phần/phân 合hợp 之chi 真chân 身thân 也dã 。 望vọng 於ư 眾chúng 生sanh 。 即tức 能năng 觀quán 智trí 。 乃nãi 以dĩ 此thử 知tri 冥minh 應ưng 拔bạt 苦khổ 。 即tức 此thử 境cảnh 智trí 而nhi 為vi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 名danh 感cảm 應ứng 。 以dĩ 此thử 因nhân 緣duyên 。 名danh 觀Quán 世Thế 音Âm 。 蒙mông 說thuyết 已dĩ 領lãnh 。 二nhị 今kim 問vấn 下hạ 示thị 今kim 意ý 乃nãi 明minh 觀quán 音âm 意ý 業nghiệp 鑒giám 機cơ 身thân 業nghiệp 現hiện 相tướng 。 口khẩu 業nghiệp 說thuyết 法Pháp 。 既ký 令linh 眾chúng 生sanh 知tri 覺giác 見kiến 聞văn 。 故cố 云vân 顯hiển 應ưng 。 而nhi 且thả 不bất 說thuyết 眾chúng 生sanh 。 三tam 業nghiệp 修tu 行hành 之chi 相tướng 。 此thử 由do 宿túc 善thiện 冥minh 伏phục 在tại 懷hoài 乃nãi 能năng 致trí 感cảm 故cố 曰viết 冥minh 機cơ 。 通thông 釋thích 十thập 雙song 即tức 當đương 法pháp 慈từ 福phước 應ứng 珠châu 顯hiển 權quyền 跡tích 緣duyên 斷đoạn 十thập 隻chỉ 之chi 義nghĩa 。 二nhị 分phần 科khoa 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 科khoa 。 二nhị 一nhất 云vân 下hạ 釋thích 經kinh 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 。 初sơ 示thị 三tam 業nghiệp 文văn 。 方phương 便tiện 問vấn 意ý 者giả 。 非phi 是thị 道đạo 前tiền 取thủ 理lý 方phương 便tiện 。 正chánh 當đương 證chứng 後hậu 鑒giám 機cơ 方phương 便tiện 。 二nhị 此thử 是thị 下hạ 明minh 三tam 業nghiệp 德đức 二nhị 。 初sơ 通thông 釋thích 三tam 業nghiệp 二nhị 。 初sơ 標tiêu 列liệt 三tam 義nghĩa 。 二nhị 三tam 不bất 下hạ 解giải 釋thích 三tam 義nghĩa 三tam 初sơ 釋thích 三tam 不bất 護hộ 二nhị 。 初sơ 法pháp 。 作tác 意ý 等đẳng 十thập 字tự 是thị 其kỳ 護hộ 義nghĩa 。 實thật 不bất 兩lưỡng 字tự 彰chương 於ư 任nhậm 運vận 。 然nhiên 須tu 不bất 其kỳ 三tam 惑hoặc 之chi 護hộ 。 即tức 能năng 三tam 業nghiệp 任nhậm 運vận 度độ 生sanh 。 二nhị 譬thí 如như 下hạ 諭dụ 。 二nhị 三tam 無vô 下hạ 釋thích 三tam 無vô 失thất 。 不bất 護hộ 顯hiển 於ư 思tư 義nghĩa 寂tịch 絕tuyệt 。 無vô 失thất 彰chương 其kỳ 逗đậu 會hội 稱xưng 宜nghi 。 得đắc 三tam 悉tất 益ích 即tức 會hội 事sự 也dã 。 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 即tức 冥minh 理lý 也dã 。 三tam 三tam 輪luân 下hạ 釋thích 三tam 輪luân 二nhị 。 初sơ 遍biến 示thị 三tam 輪luân 。 三tam 業nghiệp 應ứng 機cơ 旋toàn 轉chuyển 自tự 在tại 。 能năng 為vì 眾chúng 生sanh 。 摧tồi 破phá 三tam 障chướng 。 故cố 名danh 為vi 輪luân 。 二nhị 雖tuy 音âm 下hạ 釋thích 不bất 思tư 議nghị 化hóa 二nhị 。 初sơ 約ước 義nghĩa 釋thích 相tương/tướng 。 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 本bổn 性tánh 智trí 慧tuệ 。 今kim 雖tuy 垂thùy 應ưng 委ủy 悉tất 被bị 機cơ 。 而nhi 能năng 稱xưng 本bổn 離ly 於ư 思tư 念niệm 。 故cố 於ư 法Pháp 身thân 無vô 所sở 損tổn 減giảm 。 二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 釋thích 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 證chứng 於ư 垂thùy 化hóa 。 於ư 義nghĩa 不bất 動động 證chứng 不bất 思tư 議nghị 。 即tức 理lý 而nhi 事sự 名danh 不bất 動động 而nhi 動động 。 二nhị 問vấn 意ý 下hạ 別biệt 明minh 示thị 意ý 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 若nhược 隨tùy 自tự 意ý 無vô 能năng 測trắc 者giả 。 若nhược 隨tùy 他tha 意ý 蜫# 蟲trùng 亦diệc 知tri 。 又hựu 無vô 機cơ 者giả 不bất 測trắc 。 有hữu 緣duyên 者giả 令linh 知tri 。 二nhị 佛Phật 答đáp 下hạ 答đáp 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 經kinh 二nhị 。 初sơ 別biệt 下hạ 釋thích 義nghĩa 三tam 。 初sơ 別biệt 答đáp 二nhị 。 初sơ 懸huyền 示thị 經kinh 意ý 三tam 。 初sơ 明minh 諸chư 身thân 。 皆giai 答đáp 三tam 業nghiệp 二nhị 初sơ 釋thích 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 以dĩ 三tam 答đáp 三tam 。 二nhị 又hựu 但đãn 下hạ 約ước 二nhị 答đáp 三tam 二nhị 。 初sơ 現hiện 身thân 具cụ 三tam 。 二nhị 若nhược 說thuyết 下hạ 說thuyết 法Pháp 具cụ 三tam 。 不bất 如như 樹thụ 木mộc 風phong 吹xuy 作tác 聲thanh 。 口khẩu 兼kiêm 身thân 業nghiệp 其kỳ 義nghĩa 易dị 明minh 。 故cố 不bất 言ngôn 也dã 。 二nhị 二nhị 釋thích 下hạ 結kết 示thị 。 二nhị 從tùng 別biệt 下hạ 以dĩ 諸chư 身thân 。 束thúc 對đối 十thập 界giới 二nhị 。 初sơ 約ước 義nghĩa 示thị 。 若nhược 據cứ 身thân 說thuyết 理lý 合hợp 齊tề 等đẳng 。 但đãn 約ước 經kinh 中trung 結kết 說thuyết 文văn 少thiểu 。 故cố 云vân 十thập 九cửu 。 如như 八bát 部bộ 四tứ 眾chúng 伹# 結kết 一nhất 說thuyết 耳nhĩ 。 二nhị 而nhi 文văn 下hạ 足túc 闕khuyết 文văn 二nhị 。 初sơ 明minh 菩Bồ 薩Tát 二nhị 。 初sơ 敘tự 他tha 四tứ 解giải 。 二nhị 若nhược 三tam 下hạ 今kim 取thủ 古cổ 本bổn 。 若nhược 指chỉ 上thượng 品phẩm 今kim 品phẩm 那na 闕khuyết 。 若nhược 云vân 脫thoát 落lạc 餘dư 何hà 不bất 脫thoát 。 若nhược 言ngôn 觀quán 音âm 即tức 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 須tu 更cánh 現hiện 。 妙Diệu 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 故cố 更cánh 現hiện 。 故cố 云vân 。 三tam 解giải 皆giai 有hữu 難nạn/nan 也dã 。 若nhược 依y 古cổ 本bổn 。 即tức 今kim 品phẩm 文văn 菩Bồ 薩Tát 一nhất 界giới 為vi 化hóa 義nghĩa 廣quảng 。 最tối 不bất 可khả 闕khuyết 。 二nhị 又hựu 無vô 下hạ 明minh 地địa 獄ngục 二nhị 。 初sơ 敘tự 三tam 釋thích 若nhược 指chỉ 上thượng 品phẩm 亦diệc 可khả 為vi 例lệ 。 其kỳ 次thứ 二nhị 釋thích 人nhân 之chi 局cục 情tình 耳nhĩ 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 明minh 今kim 有hữu 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 依y 總tổng 答đáp 明minh 有hữu 。 總tổng 文văn 既ký 云vân 。 現hiện 種chủng 種chủng 形hình 。 豈khởi 可khả 無vô 於ư 地địa 獄ngục 形hình 邪tà 。 二nhị 又hựu 請thỉnh 下hạ 據cứ 二nhị 經kinh 明minh 有hữu 。 請thỉnh 觀quán 音âm 經kinh 遊du 戲hí 五ngũ 道đạo 文văn 。 先tiên 明minh 地địa 獄ngục 。 方Phương 等Đẳng 陀đà 羅la 尼ni 經kinh 說thuyết 。 婆bà 藪tẩu 大đại 權quyền 示thị 為vi 商thương 主chủ 。 堅kiên 執chấp 邪tà 見kiến 殺sát 羊dương 祀tự 天thiên 。 生sanh 陷hãm 地địa 獄ngục 。 於ư 地địa 獄ngục 中trung 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 九cửu 十thập 億ức 罪tội 人nhân 。 來lai 至chí 佛Phật 會hội 。 皆giai 令linh 得đắc 道Đạo 。 那na 言ngôn 代đại 苦khổ 不bất 論luận 說thuyết 法Pháp 。 況huống 復phục 論luận 云vân 多đa 作tác 佛Phật 身thân 。 豈khởi 不bất 說thuyết 法Pháp 。 三tam 今kim 通thông 下hạ 約ước 諸chư 身thân 對đối 機cơ 四tứ 句cú 二nhị 。 初sơ 釋thích 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 通thông 示thị 四tứ 句cú 。 經Kinh 云vân 眾chúng 生sanh 應ưng 以dĩ 佛Phật 身thân 得đắc 度độ 。 即tức 現hiện 佛Phật 身thân 。 為vi 獨độc 現hiện 佛Phật 。 為vi 兼kiêm 餘dư 身thân 同đồng 度độ 彼bỉ 生sanh 。 又hựu 為vi 一nhất 界giới 獨độc 感cảm 於ư 佛Phật 。 為vi 兼kiêm 餘dư 界giới 同đồng 感cảm 於ư 佛Phật 。 諸chư 身thân 乃nãi 至chí 執chấp 金kim 剛cang 神thần 。 能năng 應ưng 共cộng 獨độc 。 能năng 感cảm 共cộng 獨độc 不bất 可khả 偏thiên 執chấp 。 故cố 今kim 通thông 就tựu 十thập 法Pháp 界Giới 應ưng 。 對đối 十thập 界giới 機cơ 。 一nhất 多đa 相tương 對đối 立lập 以dĩ 四tứ 句cú 。 方phương 見kiến 經kinh 文văn 感cảm 應ứng 之chi 相tướng 。 二nhị 別biệt 對đối 三tam 相tương/tướng 。 不bất 唯duy 感cảm 應ứng 多đa 少thiểu 成thành 於ư 四tứ 句cú 。 人nhân 法pháp 因nhân 果quả 亦diệc 有hữu 多đa 少thiểu 故cố 。 須tu 更cánh 立lập 兩lưỡng 重trọng/trùng 四tứ 句cú 。 初sơ 機cơ 應ưng 四tứ 句cú 二nhị 。 初sơ 若nhược 妙diệu 下hạ 釋thích 四tứ 句cú 四tứ 。 初sơ 一nhất 界giới 度độ 一nhất 界giới 。 三tam 即tức 下hạ 三tam 土thổ/độ 以dĩ 現hiện 佛Phật 身thân 。 必tất 遍biến 三tam 處xứ 。 蓋cái 等đẳng 覺giác 下hạ 至chí 于vu 凡phàm 夫phu 皆giai 能năng 感cảm 佛Phật 。 故cố 須tu 三tam 土thổ/độ 以dĩ 明minh 其kỳ 應ưng 。 初sơ 實thật 報báo 能năng 度độ 所sở 度độ 純thuần 一nhất 佛Phật 界giới 。 二nhị 方phương 便tiện 土thổ/độ 就tựu 本bổn 而nhi 說thuyết 。 故cố 曰viết 五ngũ 人nhân 。 生sanh 彼bỉ 土độ 已dĩ 沒một 其kỳ 異dị 稱xưng 。 以dĩ 皆giai 求cầu 佛Phật 。 是thị 故cố 感cảm 應ứng 亦diệc 純thuần 一nhất 界giới 。 三tam 同đồng 居cư 土thổ/độ 且thả 明minh 寂tịch 場tràng 圓viên 機cơ 感cảm 佛Phật 。 不bất 論luận 形hình 類loại 及cập 兼kiêm 別biệt 機cơ 。 是thị 故cố 亦diệc 當đương 第đệ 一nhất 句cú 也dã 。 二nhị 若nhược 寂tịch 下hạ 一nhất 界giới 度độ 多đa 界giới 。 更cánh 以dĩ 寂tịch 場tràng 對đối 於ư 次thứ 句cú 。 不bất 唯duy 形hình 異dị 亦diệc 乃nãi 根căn 殊thù 。 能năng 感cảm 雖tuy 多đa 能năng 應ưng 唯duy 一nhất 。
問vấn 。 何hà 不bất 二nhị 酥tô 對đối 於ư 次thứ 句cú 。 那na 將tương 初sơ 乳nhũ 配phối 兩lưỡng 句cú 邪tà 。
答đáp 。 本bổn 論luận 佛Phật 界giới 度độ 於ư 多đa 界giới 。 二nhị 酥tô 之chi 佛Phật 勝thắng 劣liệt 相tương/tướng 合hợp 。 鈍độn 見kiến 劣liệt 身thân 尚thượng 是thị 偏thiên 空không 。 體thể 非phi 佛Phật 界giới 。 故cố 以dĩ 寂tịch 場tràng 一nhất 中trung 道đạo 佛Phật 。 度độ 於ư 圓viên 別biệt 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 界giới 及cập 五ngũ 道đạo 形hình 。 方phương 名danh 一nhất 界giới 度độ 多đa 界giới 句cú 。 三tam 若nhược 有hữu 下hạ 多đa 界giới 度độ 一nhất 界giới 。 諸chư 時thời 諸chư 會hội 三tam 乘thừa 八bát 部bộ 翼dực 從tùng 世Thế 尊Tôn 。 共cộng 化hóa 一nhất 機cơ 。 或hoặc 諸chư 大đại 權quyền 共cộng 成thành 化hóa 事sự 。 或hoặc 佛Phật 自tự 遍biến 現hiện 而nhi 度độ 一nhất 機cơ 若nhược 有hữu 一nhất 人nhân 。 應ưng 以dĩ 十thập 界giới 身thân 。 而nhi 得đắc 度độ 者giả 。 觀quán 音âm 即tức 現hiện 十thập 身thân 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 四tứ 若nhược 佛Phật 下hạ 多đa 界giới 度độ 多đa 界giới 。 文văn 中trung 且thả 約ước 作tác 十thập 界giới 身thân 。 遍biến 入nhập 諸chư 道đạo 而nhi 為vi 此thử 句cú 。 若nhược 委ủy 論luận 者giả 。 或hoặc 有hữu 多đa 機cơ 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 應ưng 以dĩ 十thập 身thân 。 而nhi 得đắc 度độ 者giả 。 亦diệc 隨tùy 彼bỉ 現hiện 也dã 。 用dụng 此thử 下hạ 歷lịch 五ngũ 味vị 。 若nhược 就tựu 根căn 性tánh 為vi 能năng 感cảm 機cơ 。 就tựu 所sở 證chứng 體thể 而nhi 為vi 能năng 應ưng 。 則tắc 乳nhũ 唯duy 得đắc 一nhất 界giới 度độ 二nhị 界giới 。 醍đề 醐hồ 唯duy 得đắc 一nhất 界giới 度độ 一nhất 界giới 。 若nhược 就tựu 形hình 相tướng 為vi 感cảm 應ứng 者giả 。 則tắc 味vị 味vị 中trung 各các 有hữu 四tứ 句cú 。 既ký 云vân 應ưng 以dĩ 何hà 身thân 得đắc 度độ 。 知tri 正chánh 約ước 形hình 為vi 感cảm 應ứng 也dã 。 學học 者giả 應ưng 知tri 約ước 土thổ/độ 約ước 味vị 。 別biệt 對đối 句cú 者giả 欲dục 易dị 解giải 故cố 。 若nhược 見kiến 一nhất 多đa 四tứ 句cú 相tương/tướng 。 已dĩ 一nhất 切thiết 時thời 處xứ 。 應ưng 自tự 在tại 作tác 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 人nhân 法pháp 四tứ 句cú 。 上thượng 之chi 四tứ 句cú 以dĩ 人nhân 對đối 人nhân 。 今kim 之chi 四tứ 句cú 以dĩ 法pháp 對đối 人nhân 。 此thử 由do 經Kinh 云vân 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 故cố 須tu 更cánh 論luận 人nhân 法pháp 四tứ 句cú 。 初sơ 句cú 云vân 。 善thiện 財tài 從tùng 百bách 一nhất 十thập 者giả 所sở 歷lịch 之chi 城thành 也dã 。 知tri 識thức 即tức 五ngũ 十thập 三tam 人nhân 也dã 。 雖tuy 帶đái 人nhân 辯biện 意ý 在tại 所sở 說thuyết 法Pháp 異dị 。 二nhị 三tam 兩lưỡng 句cú 可khả 見kiến 。 第đệ 四tứ 句cú 云vân 。 一nhất 道đạo 出xuất 生sanh 死tử 。 而nhi 言ngôn 多đa 法pháp 者giả 。 蓋cái 於ư 法pháp 法pháp 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 以dĩ 開khai 十thập 界giới 十thập 如như 。 皆giai 是thị 實thật 相tướng 即tức 不bất 思tư 議nghị 之chi 多đa 法pháp 。 此thử 四tứ 能năng 被bị 多đa 少thiểu 之chi 法pháp 雖tuy 引dẫn 諸chư 經kinh 。 皆giai 顯hiển 觀quán 音âm 能năng 應ưng 之chi 德đức 。 三tam 復phục 下hạ 因nhân 果quả 四tứ 句cú 。 上thượng 二nhị 四tứ 句cú 對đối 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 法pháp 須tu 修tu 證chứng 從tùng 因nhân 至chí 果quả 。 自tự 若nhược 不bất 然nhiên 他tha 何hà 所sở 効hiệu 。 如như 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 滅diệt 我ngã 已dĩ 證chứng 。 道đạo 我ngã 已dĩ 修tu 。 故cố 諸chư 身thân 說thuyết 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 因nhân 果quả 始thỉ 終chung 。 方phương 能năng 被bị 物vật 。 故cố 四tứ 句cú 中trung 戒giới 善thiện 麁thô 略lược 。 感cảm 報báo 亦diệc 然nhiên 。 故cố 因nhân 果quả 俱câu 少thiểu 。 聲Thanh 聞Văn 因nhân 中trung 凡phàm 分phần/phân 內nội 外ngoại 。 聖thánh 有hữu 見kiến 修tu 正chánh 助trợ 行hành 法pháp 。 遍biến 於ư 三tam 藏tạng 。 而nhi 只chỉ 證chứng 得đắc 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 因nhân 多đa 果quả 少thiểu 。 獨Độc 覺Giác 不bất 稟bẩm 三tam 學học 行hành 法pháp 。 但đãn 觀quán 彫điêu 變biến 頓đốn 成thành 果quả 已dĩ 。 能năng 具cụ 種chủng 種chủng 神thần 通thông 化hóa 事sự 。 故cố 因nhân 少thiểu 果quả 多đa 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 因nhân 時thời 長trường/trưởng 行hành 廣quảng 。 及cập 成thành 佛Phật 果quả 二nhị 智trí 萬vạn 德đức 。 故cố 因nhân 果quả 俱câu 多đa 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 悉tất 檀đàn 示thị 現hiện 。 修tu 因nhân 證chứng 果Quả 大đại 略lược 如như 是thị 二nhị 觀quán 音âm 下hạ 結kết 示thị 二nhị 。 初sơ 結kết 歸quy 聖thánh 能năng 。 二nhị 有hữu 人nhân 下hạ 敘tự 他tha 斥xích 局cục 。 雖tuy 因nhân 果quả 迭điệt 論luận 一nhất 多đa 互hỗ 說thuyết 。 不bất 能năng 顯hiển 於ư 權quyền 實thật 體thể 相tướng 。 今kim 以dĩ 十thập 界giới 三tam 重trọng/trùng 四tứ 句cú 。 望vọng 彼bỉ 之chi 義nghĩa 塵trần 嶽nhạc 相tương/tướng 殊thù 。 二nhị 舊cựu 釋thích 下hạ 科khoa 釋thích 經kinh 文văn 二nhị 。 初sơ 科khoa 經kinh 二nhị 。 初sơ 舊cựu 科khoa 二nhị 。 初sơ 分phần/phân 三tam 枝chi 末mạt 。 二nhị 若nhược 爾nhĩ 下hạ 釋thích 疑nghi 問vấn 答đáp 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 今kim 科khoa 。 二nhị 一nhất 明minh 下hạ 釋thích 義nghĩa 八bát 。 初sơ 聖thánh 身thân 四tứ 。 初sơ 佛Phật 身thân 三tam 。 初sơ 垂thùy 應ưng 相tướng 狀trạng 二nhị 。 初sơ 約ước 身thân 簡giản 定định 二nhị 。 初sơ 定định 應ứng 化hóa 。 化hóa 則tắc 變biến 化hóa 。 歘hốt 然nhiên 而nhi 有hữu 歘hốt 爾nhĩ 而nhi 無vô 。 蓋cái 是thị 暫tạm 時thời 益ích 物vật 相tương/tướng 也dã 。 應ưng 則tắc 應ưng 答đáp 同đồng 物vật 始thỉ 終chung 。 如như 極cực 樂lạc 人nhân 民dân 。 壽thọ 不bất 可khả 數sổ 佛Phật 同đồng 無vô 量lượng 。 此thử 土thổ/độ 壽thọ 促xúc 佛Phật 同đồng 八bát 十thập 。 有hữu 降giáng 生sanh 日nhật 有hữu 入nhập 滅diệt 時thời 。 即tức 八bát 相tương/tướng 佛Phật 也dã 。 若nhược 尋tầm 等đẳng 者giả 。 據cứ 列liệt 三tam 乘thừa 八bát 部bộ 四tứ 眾chúng 。 至chí 金kim 剛cang 神thần 。 宛uyển 是thị 一nhất 期kỳ 化hóa 物vật 之chi 相tướng 。 知tri 非phi 歘hốt 爾nhĩ 也dã 。 二nhị 問vấn 何hà 下hạ 揀giản 真chân 應ưng 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 因nhân 向hướng 文văn 云vân 。 妙diệu 覺giác 法Pháp 身thân 應ưng 於ư 三tam 土thổ/độ 說thuyết 法Pháp 被bị 機cơ 。 既ký 本bổn 是thị 真chân 佛Phật 。 何hà 用dụng 垂thùy 應ưng 方phương 說thuyết 法Pháp 邪tà 二nhị 答đáp 。 雖tuy 云vân 多đa 種chủng 。 豈khởi 出xuất 四tứ 身thân 法pháp 報báo 應ứng 化hóa 。 法Pháp 身thân 則tắc 遠viễn 而nhi 難nạn/nan 示thị 。 應ứng 化hóa 則tắc 近cận 而nhi 易dị 狎hiệp 。 報báo 身thân 則tắc 亦diệc 遠viễn 亦diệc 近cận 。 智trí 同đồng 法Pháp 身thân 像tượng 屬thuộc 勝thắng 應ưng 。 般Bát 若Nhã 讚tán 云vân 。 應ứng 化hóa 非phi 真chân 等đẳng 者giả 。 此thử 以dĩ 真chân 法pháp 而nhi 奪đoạt 應ứng 化hóa 。 是thị 則tắc 無vô 相tướng 之chi 相tướng 。 方phương 名danh 真chân 佛Phật 。 無vô 說thuyết 之chi 說thuyết 方phương 名danh 說thuyết 法Pháp 。 據cứ 妙diệu 覺giác 法Pháp 身thân 等đẳng 者giả 。 此thử 據cứ 住trụ 上thượng 品phẩm 寂tịch 光quang 。 方phương 是thị 真chân 法pháp 上thượng 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 莫mạc 能năng 覩đổ 。 以dĩ 等đẳng 覺giác 還hoàn 皆giai 住trụ 果quả 報báo 並tịnh 依y 業nghiệp 識thức 見kiến 佛Phật 。 若nhược 望vọng 妙diệu 覺giác 俱câu 是thị 勝thắng 應ưng 。 故cố 云vân 真chân 法pháp 淵uyên 遠viễn 。 如như 妙diệu 音âm 等đẳng 者giả 。
問vấn 。 妙diệu 音âm 東đông 來lai 。 先tiên 現hiện 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 眾chúng 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 文Văn 殊Thù 見kiến 已dĩ 而nhi 問vấn 於ư 佛Phật 。 據cứ 此thử 亦diệc 是thị 不bất 識thức 應ưng 相tương/tướng 。 那na 忽hốt 引dẫn 證chứng 不bất 知tri 真chân 身thân 。
答đáp 。 斯tư 乃nãi 見kiến 跡tích 不bất 識thức 其kỳ 本bổn 。 即tức 是thị 不bất 知tri 真chân 身thân 也dã 。 故cố 下hạ 問vấn 云vân 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 種chúng 何hà 善thiện 本bổn 。 修tu 何hà 功công 德đức 。 行hành 何hà 三tam 昧muội 。 即tức 真chân 法pháp 也dã 。 二nhị 若nhược 從tùng 下hạ 就tựu 土thổ/độ 分phân 別biệt 三tam 。 初sơ 實thật 報báo 二nhị 。 初sơ 示thị 應ưng 相tương/tướng 。 圓viên 滿mãn 相tướng 好hảo 者giả 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 如Như 來Lai 相tương/tướng 海hải 品phẩm 。 及cập 隨tùy 好hảo/hiếu 光quang 明minh 品phẩm 說thuyết 十thập 蓮liên 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 。 微vi 塵trần 數số 相tương/tướng 一nhất 一nhất 皆giai 以dĩ 。 妙diệu 相tướng 莊trang 嚴nghiêm 。 說thuyết 一nhất 實thật 諦đế 者giả 。 若nhược 約ước 教giáo 道đạo 。 實thật 報báo 猶do 有hữu 別biệt 教giáo 根căn 緣duyên 。 亦diệc 說thuyết 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 。 今kim 約ước 實thật 論luận 也dã 。 二nhị 示thị 機cơ 宜nghi 。 四tứ 十thập 一nhất 地địa 皆giai 與dữ 妙diệu 覺giác 分phần/phân 同đồng 體thể 用dụng 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 九cửu 界giới 之chi 身thân 并tinh 劣liệt 應ưng 應ưng 之chi 。 二nhị 復phục 次thứ 下hạ 有hữu 餘dư 二nhị 。 初sơ 論luận 有hữu 無vô 二nhị 。 初sơ 大đại 小tiểu 有hữu 無vô 。 方phương 便tiện 實thật 報báo 二nhị 土thổ/độ 俱câu 受thọ 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 偏thiên 目mục 此thử 者giả 。 上thượng 土thổ/độ 分phần/phân 破phá 此thử 中trung 全toàn 在tại 。 從tùng 強cường/cưỡng 受thọ 稱xưng 也dã 小Tiểu 乘Thừa 不bất 說thuyết 常thường 住trụ 佛Phật 性tánh 。 見kiến 思tư 若nhược 盡tận 果quả 報báo 永vĩnh 亡vong 。 大Đại 乘Thừa 談đàm 常thường 。 故cố 三tam 界giới 外ngoại 更cánh 立lập 三tam 土thổ/độ 。 無vô 明minh 全toàn 破phá 則tắc 居cư 寂tịch 光quang 。 分phần/phân 破phá 實thật 報báo 全toàn 在tại 有hữu 餘dư 。 五ngũ 種chủng 意ý 生sanh 身thân 即tức 全toàn 在tại 者giả 也dã 。 楞lăng 伽già 但đãn 明minh 。 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 。 今kim 家gia 約ước 義nghĩa 開khai 為vi 五ngũ 種chủng 。 且thả 三tam 種chủng 者giả 。 一nhất 入nhập 三tam 昧muội 樂nhạo/nhạc/lạc 意ý 成thành 身thân 。 此thử 擬nghĩ 二Nhị 乘Thừa 入nhập 空không 意ý 也dã 。 二nhị 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 意ý 成thành 身thân 。 此thử 擬nghĩ 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 出xuất 假giả 意ý 也dã 。 三tam 種chủng 類loại 俱câu 生sanh 無vô 作tác 意ý 成thành 身thân 。 此thử 擬nghĩ 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 修tu 中trung 意ý 也dã 。 若nhược 開khai 為vi 五ngũ 者giả 。 於ư 三tam 昧muội 開khai 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 於ư 覺giác 法pháp 開khai 別biệt 教giáo 十thập 行hành 。 或hoặc 作tác 七thất 種chủng 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 各các 開khai 為vi 二nhị 。 不bất 云vân 別biệt 教giáo 十thập 住trụ 者giả 。 義nghĩa 同đồng 二Nhị 乘Thừa 入nhập 空không 故cố 也dã 。 若nhược 論luận 九cửu 人nhân 生sanh 方phương 便tiện 土thổ/độ 更cánh 取thủ 別biệt 教giáo 十thập 住trụ 。 及cập 取thủ 圓viên 教giáo 十thập 信tín 。 攝nhiếp 入nhập 三tam 種chủng 意ý 生sanh 身thân 中trung 。 以dĩ 未vị 斷đoạn 無vô 明minh 未vị 生sanh 實thật 報báo 。 通thông 言ngôn 意ý 者giả 。 以dĩ 未vị 發phát 真chân 。 皆giai 是thị 作tác 意ý 成thành 之chi 。 以dĩ 生sanh 並tịnh 從tùng 果quả 說thuyết 。 此thử 依y 妙diệu 玄huyền 并tinh 輔phụ 行hành 撮toát 略lược 而nhi 辯biện 。 二nhị 釋thích 論luận 下hạ 經kinh 論luận 定định 判phán 。 二nhị 此thử 應ưng 下hạ 明minh 機cơ 應ưng 二nhị 。 初sơ 明minh 但đãn 示thị 兩lưỡng 應ưng 。 初sơ 示thị 勝thắng 應ưng 者giả 。
問vấn 。 前tiền 實thật 報báo 身thân 而nhi 云vân 此thử 應ưng 非phi 餘dư 土thổ/độ 堪kham 。 至chí 此thử 那na 云vân 圓viên 滿mãn 相tương/tướng 海hải 。 如như 前tiền 實thật 報báo 。
答đáp 。 彼bỉ 應Ứng 真Chân 機cơ 與dữ 應ưng 分phần/phân 合hợp 。 此thử 應ưng 似tự 機cơ 與dữ 應ưng 未vị 合hợp 。 此thử 猶do 作tác 意ý 彼bỉ 則tắc 任nhậm 真chân 。 能năng 見kiến 既ký 殊thù 所sở 見kiến 寧ninh 一nhất 。 但đãn 為vi 此thử 機cơ 無vô 明minh 已dĩ 伏phục 或hoặc 少thiểu 分phần 除trừ 。 故cố 用dụng 報báo 相tương/tướng 引dẫn 令linh 入nhập 真chân 。 云vân 如như 前tiền 者giả 。 稍sảo 似tự 實thật 報báo 非phi 謂vị 全toàn 同đồng 。 二nhị 示thị 劣liệt 應ưng 者giả 問vấn 此thử 土thổ/độ 一nhất 佛Phật 。 示thị 於ư 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 種chủng 相tướng 貌mạo 。 與dữ 同đồng 居cư 土thổ/độ 尊tôn 特đặc 丈trượng 六lục 合hợp 身thân 之chi 相tướng 。 同đồng 異dị 如như 何hà 答đáp 方phương 便tiện 兩lưỡng 應ưng 。 但đãn 說thuyết 次thứ 第đệ 及cập 不bất 次thứ 第đệ 二nhị 種chủng 大Đại 乘Thừa 五ngũ 種chủng 意ý 生sanh 。 其kỳ 土thổ/độ 稟bẩm 教giáo 雖tuy 有hữu 利lợi 鈍độn 。 既ký 皆giai 稟bẩm 大đại 。 學học 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 俱câu 知tri 佛Phật 身thân 是thị 大đại 覺giác 性tánh 。 能năng 修tu 中trung 觀quán 伏phục 無vô 明minh 者giả 。 見kiến 相tương/tướng 則tắc 勝thắng 。 若nhược 在tại 二nhị 觀quán 未vị 伏phục 無vô 明minh 。 見kiến 相tương/tướng 則tắc 劣liệt 。 相tương/tướng 雖tuy 勝thắng 劣liệt 只chỉ 一nhất 尊tôn 特đặc 故cố 非phi 合hợp 身thân 。 若nhược 同đồng 居cư 土thổ/độ 說thuyết 通thông 教giáo 時thời 。 鈍độn 但đãn 見kiến 空không 。 故cố 感cảm 丈trượng 六lục 利lợi 見kiến 不bất 空không 。 故cố 感cảm 尊tôn 特đặc 。 大đại 小tiểu 二nhị 機cơ 。 於ư 一nhất 佛Phật 身thân 。 見kiến 解giải 有hữu 異dị 。 故cố 名danh 丈trượng 六lục 尊tôn 特đặc 合hợp 身thân 。 此thử 純thuần 大đại 見kiến 故cố 不bất 名danh 合hợp 。 二nhị 何hà 故cố 下hạ 明minh 唯duy 被bị 二nhị 機cơ 二nhị 。 初sơ 總tổng 示thị 。 二nhị 若nhược 圓viên 下hạ 別biệt 示thị 。 言ngôn 圓viên 人nhân 無vô 明minh 未vị 破phá 者giả 。 即tức 七thất 信tín 已dĩ 上thượng 。 言ngôn 分phần/phân 破phá 者giả 。 仁nhân 王vương 般Bát 若Nhã 說thuyết 十Thập 地Địa 惑hoặc 。 有hữu 三tam 十thập 品phẩm 。 既ký 於ư 一nhất 地địa 自tự 有hữu 三tam 品phẩm 。 是thị 知tri 圓viên 聖thánh 四tứ 十thập 二nhị 位vị 皆giai 有hữu 三tam 品phẩm 。 初sơ 住trụ 三tam 品phẩm 即tức 第đệ 十thập 信tín 三tam 心tâm 用dụng 觀quán 而nhi 對đối 破phá 之chi 。 初sơ 心tâm 用dụng 觀quán 對đối 於ư 上thượng 品phẩm 。 破phá 則tắc 中trung 心tâm 。 中trung 心tâm 用dụng 觀quán 對đối 於ư 中trung 品phẩm 。 破phá 則tắc 後hậu 心tâm 。 後hậu 心tâm 用dụng 觀quán 對đối 於ư 下hạ 品phẩm 。 此thử 品phẩm 若nhược 破phá 方phương 名danh 初sơ 住trụ 。 生sanh 實thật 報báo 土thổ/độ 。 今kim 云vân 分phần/phân 破phá 猶do 生sanh 方phương 便tiện 。 即tức 第đệ 十thập 信tín 中trung 後hậu 心tâm 也dã 。 如như 等đẳng 覺giác 人nhân 住trụ 於ư 後hậu 心tâm 。 經kinh 歷lịch 多đa 劫kiếp 。 方phương 破phá 下hạ 品phẩm 證chứng 入nhập 妙diệu 覺giác 。 別biệt 九cửu 向hướng 位vị 十thập 向hướng 初sơ 心tâm 。 俱câu 名danh 未vị 破phá 。 第đệ 十thập 迴hồi 向hướng 中trung 後hậu 二nhị 心tâm 。 名danh 為vi 分phần/phân 破phá 。 此thử 圓viên 別biệt 人nhân 俱câu 修tu 中trung 觀quán 。 伏phục 破phá 無vô 明minh 雖tuy 生sanh 方phương 便tiện 其kỳ 根căn 既ký 利lợi 。 感cảm 佛Phật 勝thắng 身thân 說thuyết 圓viên 頓đốn 法pháp 。 別biệt 第đệ 七thất 住trụ 至chí 十thập 行hành 位vị 。 及cập 通thông 菩Bồ 薩Tát 偏thiên 觀quán 於ư 假giả 。 藏tạng 通thông 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 在tại 於ư 空không 。 此thử 等đẳng 生sanh 在tại 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 。 雖tuy 已dĩ 知tri 常thường 。 求cầu 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 尚thượng 滯trệ 二nhị 邊biên 。 並tịnh 未vị 觀quán 伏phục 無vô 明minh 之chi 惑hoặc 。 其kỳ 根căn 既ký 鈍độn 。 但đãn 感cảm 劣liệt 身thân 說thuyết 漸tiệm 次thứ 法pháp 。 三tam 凡phàm 聖thánh 同đồng 居cư 土thổ/độ 。 或hoặc 稱xưng 淨tịnh 穢uế 同đồng 居cư 土thổ/độ 。 謂vị 淨tịnh 土độ 穢uế 土thổ/độ 。 各các 有hữu 凡phàm 聖thánh 而nhi 同đồng 居cư 之chi 。 釋thích 此thử 為vi 二nhị 。 初sơ 釋thích 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 通thông 明minh 二nhị 土thổ/độ 二nhị 根căn 二nhị 。 初sơ 明minh 所sở 感cảm 二nhị 相tương/tướng 三tam 。 初sơ 二nhị 土thổ/độ 淨tịnh 穢uế 。 論luận 土thổ/độ 淨tịnh 穢uế 有hữu 橫hoạnh/hoành 有hữu 竪thụ 。 若nhược 以dĩ 分phân 段đoạn 對đối 於ư 變biến 易dị 。 為vi 淨tịnh 穢uế 者giả 。 則tắc 約ước 通thông 惑hoặc 盡tận 不bất 盡tận 說thuyết 。 即tức 竪thụ 論luận 也dã 。 如như 釋thích 論luận 云vân 。 出xuất 三tam 界giới 外ngoại 。 有hữu 淨tịnh 國quốc 土độ 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 出xuất 生sanh 其kỳ 中trung 。 若nhược 於ư 分phân 段đoạn 自tự 說thuyết 淨tịnh 穢uế 。 則tắc 約ước 五ngũ 濁trược 輕khinh 重trọng 相tương 對đối 。 即tức 橫hoạnh/hoành 論luận 也dã 。 今kim 以dĩ 極cực 樂lạc 及cập 善thiện 淨tịnh 國quốc 。 對đối 於ư 堪kham 忍nhẫn 。 是thị 橫hoạnh/hoành 非phi 竪thụ 。 故cố 使sử 淨tịnh 土độ 有hữu 見kiến 思tư 毒độc 。 無vô 惡ác 道đạo 名danh 。 毒độc 非phi 苦khổ 因nhân 。 則tắc 見kiến 與dữ 煩phiền 惱não 二nhị 濁trược 輕khinh 也dã 。 果quả 報báo 嚴nghiêm 淨tịnh 劫kiếp 命mạng 輕khinh 也dã 。 眾chúng 生sanh 居cư 此thử 有hữu 何hà 鄙bỉ 稱xưng 。 彌di 陀đà 願nguyện 行hành 攝nhiếp 之chi 。 故cố 輕khinh 非phi 是thị 斷đoạn 惑hoặc 方phương 生sanh 其kỳ 中trung 。 以dĩ 世thế 慈từ 善thiện 五ngũ 逆nghịch 稱xưng 佛Phật 亦diệc 能năng 生sanh 。 故cố 娑sa 婆bà 穢uế 相tương/tướng 目mục 擊kích 可khả 知tri 。 此thử 是thị 橫hoạnh/hoành 論luận 淨tịnh 穢uế 二nhị 土thổ/độ 。 而nhi 此thử 二nhị 土thổ/độ 皆giai 有hữu 凡phàm 聖thánh 。 凡phàm 如như 前tiền 說thuyết 。 聖thánh 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 應ưng 來lai 聖thánh 有hữu 修tu 得đắc 聖thánh 。 二nhị 土thổ/độ 皆giai 然nhiên 。 二nhị 兩lưỡng 根căn 利lợi 鈍độn 。 濁trược 重trọng/trùng 之chi 土thổ/độ 論luận 悟ngộ 道đạo 根căn 。 自tự 有hữu 利lợi 鈍độn 濁trược 輕khinh 土thổ/độ 根căn 亦diệc 有hữu 利lợi 鈍độn 。 以dĩ 土thổ/độ 對đối 根căn 故cố 成thành 四tứ 句cú 。 三tam 五ngũ 濁trược 輕khinh 重trọng 。 身thân 形hình 至chí 卑ty 小tiểu 即tức 眾chúng 生sanh 濁trược 。
時thời 節tiết 麁thô 險hiểm 即tức 劫kiếp 濁trược 。 餘dư 三tam 名danh 顯hiển 。 淨tịnh 土độ 不bất 爾nhĩ 者giả 。 如như 大đại 本bổn 疏sớ/sơ 問vấn 云vân 。 既ký 言ngôn 五ngũ 濁trược 何hà 者giả 是thị 五ngũ 清thanh 。 答đáp 準chuẩn 例lệ 邪tà 正chánh 三tam 毒độc 。 邪tà 是thị 五ngũ 濁trược 。 正chánh 是thị 五ngũ 清thanh 。 他tha 方phương 淨tịnh 土độ 。 無vô 邪tà 三tam 毒độc 。 則tắc 五ngũ 障chướng 輕khinh 也dã 。 二nhị 何hà 故cố 下hạ 明minh 能năng 感cảm 二nhị 行hành 。 言ngôn 福phước 德đức 者giả 。 即tức 三tam 種chủng 福phước 也dã 。 如như 觀quán 無Vô 量Lượng 壽Thọ 佛Phật 經Kinh 云vân 。 一nhất 者giả 孝hiếu 養dưỡng 父phụ 母mẫu 。 奉phụng 事sự 師sư 長trưởng 。 慈từ 心tâm 不bất 殺sát 。 修tu 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 。 二nhị 者giả 受thọ 持trì 三Tam 歸Quy 。 具cụ 足túc 眾chúng 戒giới 。 不bất 犯phạm 威uy 儀nghi 。 三tam 者giả 發phát 菩Bồ 提Đề 。 深thâm 信tín 因nhân 果quả 。 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 勸khuyến 進tấn 行hành 者giả 。 此thử 三tam 種chủng 業nghiệp 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 淨tịnh 土độ 正chánh 因nhân 。 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 。 初sơ 業nghiệp 共cộng 凡phàm 夫phu 。 第đệ 二nhị 共cộng 二Nhị 乘Thừa 。 第đệ 三tam 是thị 大Đại 乘Thừa 不bất 共cộng 之chi 業nghiệp 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 欲dục 生sanh 極Cực 樂Lạc 國Quốc 者giả 。 當đương 修tu 三tam 福phước 。 故cố 今kim 云vân 。 多đa 修tu 福phước 德đức 不bất 多đa 修tu 福phước 。 為vi 二nhị 土thổ/độ 行hành 。 就tựu 此thử 福phước 而nhi 論luận 也dã 。 二nhị 若nhược 穢uế 下hạ 別biệt 示thị 穢uế 土thổ/độ 二nhị 根căn 二nhị 。 初sơ 示thị 乘thừa 戒giới 四tứ 句cú 二nhị 。 初sơ 立lập 句cú 相tương/tướng 戒giới 論luận 十thập 戒giới 。 唯duy 取thủ 不bất 缺khuyết 不bất 破phá 不bất 穿xuyên 不bất 雜tạp 。 此thử 之chi 四tứ 種chủng 前tiền 三tam 事sự 戒giới 後hậu 一nhất 事sự 定định 。 皆giai 人nhân 天thiên 因nhân 。 不bất 取thủ 隨tùy 道đạo 無vô 著trước 智trí 所sở 讚tán 自tự 在tại 。 隨tùy 定định 具cụ 足túc 。 以dĩ 此thử 六lục 種chủng 。 雖tuy 名danh 為vi 戒giới 。 體thể 是thị 三tam 觀quán 自tự 屬thuộc 於ư 乘thừa 。 乘thừa 論luận 五ngũ 乘thừa 不bất 取thủ 人nhân 天thiên 。 以dĩ 其kỳ 二nhị 種chủng 雖tuy 名danh 為vi 乘thừa 。 不bất 動động 不bất 出xuất 。 體thể 是thị 漏lậu 善thiện 事sự 戒giới 所sở 攝nhiếp 。 唯duy 取thủ 三tam 乘thừa 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 該cai 於ư 四tứ 教giáo 。 是thị 入nhập 理lý 智trí 雖tuy 分phần/phân 深thâm 淺thiển 。 皆giai 能năng 動động 出xuất 。 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 故cố 得đắc 名danh 乘thừa 。 今kim 以dĩ 四tứ 戒giới 而nhi 對đối 三tam 乘thừa 。 論luận 於ư 緩hoãn 急cấp 以dĩ 成thành 四tứ 句cú 。 二nhị 戒giới 急cấp 下hạ 判phán 所sở 感cảm 。 乘thừa 戒giới 約ước 過quá 去khứ 。 機cơ 感cảm 約ước 現hiện 在tại 。 二nhị 機cơ 有hữu 下hạ 明minh 大đại 小tiểu 二nhị 根căn 二nhị 。 初sơ 通thông 明minh 大đại 小tiểu 感cảm 佛Phật 。 不bất 問vấn 事sự 戒giới 有hữu 持trì 有hữu 毀hủy 。 但đãn 論luận 習tập 學học 理lý 乘thừa 大đại 小tiểu 。 是thị 故cố 文văn 中trung 置trí 戒giới 明minh 乘thừa 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 其kỳ 戒giới 緩hoãn 者giả 未vị 名danh 為vi 緩hoãn 。 於ư 乘thừa 緩hoãn 者giả 方phương 名danh 為vi 緩hoãn 。 以dĩ 戒giới 緩hoãn 者giả 唯duy 失thất 人nhân 天thiên 。 若nhược 其kỳ 乘thừa 緩hoãn 無vô 解giải 脫thoát 路lộ 。 乘thừa 分phần/phân 大đại 小tiểu 。 昔tích 為vi 偏thiên 真chân 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 今kim 作tác 小tiểu 機cơ 。 唯duy 感cảm 劣liệt 應ưng 佛Phật 之chi 形hình 聲thanh 。 昔tích 為vi 中trung 道đạo 。 修tu 觀quán 行hành 者giả 。 今kim 作tác 大đại 機cơ 能năng 感cảm 勝thắng 應ưng 佛Phật 之chi 形hình 聲thanh 。 言ngôn 降giáng 神thần 等đẳng 者giả 。 如Như 來Lai 昔tích 於ư 。 大đại 通thông 佛Phật 所sở 。 覆phú 講giảng 法Pháp 華hoa 與dữ 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 作tác 一Nhất 乘Thừa 因nhân 。 中trung 間gian 退thoái 大đại 染nhiễm 著trước 五ngũ 塵trần 。 佛Phật 恐khủng 墮đọa 苦khổ 。 遂toại 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 而nhi 救cứu 拔bạt 之chi 。 或hoặc 用dụng 衍diễn 三tam 。 而nhi 引dẫn 導đạo 之chi 。 如như 是thị 大đại 小tiểu 。 種chủng 種chủng 成thành 熟thục 。 堪kham 於ư 今kim 世thế 悟ngộ 入nhập 佛Phật 乘thừa 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 為vi 此thử 一nhất 事sự 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 然nhiên 其kỳ 機cơ 發phát 復phục 少thiểu 差sai 別biệt 。 故cố 於ư 一nhất 代đại 而nhi 分phần/phân 五ngũ 時thời 。 有hữu 機cơ 堪kham 能năng 直trực 入nhập 於ư 實thật 。 有hữu 機cơ 但đãn 能năng 迂# 入nhập 於ư 實thật 。 雖tuy 此thử 二nhị 類loại 熟thục 在tại 一nhất 時thời 故cố 。 於ư 華hoa 嚴nghiêm 頓đốn 談đàm 圓viên 別biệt 。 被bị 二nhị 種chủng 機cơ 。 此thử 機cơ 從tùng 始thỉ 即tức 見kiến 勝thắng 相tương/tướng 。 若nhược 於ư 中trung 間gian 。 習tập 小tiểu 深thâm 者giả 。 雖tuy 於ư 今kim 世thế 入nhập 一nhất 佛Phật 乘thừa 。 而nhi 小tiểu 先tiên 熟thục 。 故cố 為vi 此thử 機cơ 示thị 現hiện 劣liệt 身thân 。 初sơ 說thuyết 三tam 藏tạng 。 諸chư 味vị 調điều 熟thục 。 來lai 至chí 法pháp 華hoa 方phương 開khai 佛Phật 慧tuệ 。 此thử 機cơ 於ư 始thỉ 唯duy 見kiến 劣liệt 身thân 。 故cố 降giáng/hàng 母mẫu 胎thai 即tức 示thị 兩lưỡng 相tương/tướng 。
問vấn 。 華hoa 嚴nghiêm 頓đốn 後hậu 方phương 施thí 小tiểu 化hóa 。 譬thí 如như 窮cùng 子tử 。 急cấp 追truy 不bất 至chí 。 徐từ 語ngữ 方phương 來lai 。 前tiền 頓đốn 後hậu 漸tiệm 其kỳ 義nghĩa 善thiện 成thành 。 今kim 那na 忽hốt 云vân 降giáng 神thần 母mẫu 胎thai 。 即tức 示thị 兩lưỡng 相tương/tướng 。
答đáp 。 諸chư 文văn 所sở 論luận 初sơ 頓đốn 次thứ 漸tiệm 。 蓋cái 是thị 化hóa 儀nghi 施thi 設thiết 之chi 語ngữ 。 今kim 此thử 所sở 說thuyết 大đại 小tiểu 雙song 應ưng 終chung 歸quy 一Nhất 乘Thừa 。 方phương 盡tận 鑑giám 機cơ 始thỉ 末mạt 之chi 事sự 。 如như 方phương 便tiện 品phẩm 。 思tư 無vô 大đại 機cơ 念niệm 欲dục 息tức 化hóa 。 諸chư 佛Phật 勸khuyến 諭dụ 方phương 施thí 小Tiểu 乘Thừa 。 次thứ 文văn 卻khước 云vân 。 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 讚tán 涅Niết 槃Bàn 法pháp 。 生sanh 死tử 永vĩnh 盡tận 我ngã 常thường 是thị 說thuyết 。 是thị 故cố 思tư 機cơ 然nhiên 後hậu 施thí 小tiểu 。 此thử 等đẳng 之chi 說thuyết 皆giai 是thị 儀nghi 式thức 。 不bất 可khả 據cứ 此thử 以dĩ 難nạn/nan 今kim 文văn 。 預dự 鑒giám 群quần 機cơ 原nguyên 始thỉ 要yếu 終chung 。 度độ 物vật 之chi 意ý 也dã 。 二nhị 頓đốn 機cơ 下hạ 別biệt 示thị 大đại 小tiểu 得đắc 益ích 二nhị 。 初sơ 大đại 機cơ 益ích 相tương/tướng 。 一nhất 類loại 眾chúng 生sanh 。 大đại 種chủng 先tiên 熟thục 即tức 感cảm 勝thắng 應ưng 。 入nhập 胎thai 住trú 胎thai 出xuất 胎thai 。 成thành 佛Phật 其kỳ 相tương/tướng 皆giai 勝thắng 。 轉chuyển 一nhất 實thật 諦đế 即tức 華hoa 嚴nghiêm 部bộ 。 頓đốn 說thuyết 圓viên 教giáo 。 既ký 兼kiêm 別biệt 教giáo 。 故cố 云vân 無vô 量lượng 。 彼bỉ 經kinh 預dự 敘tự 一nhất 代đại 始thỉ 終chung 。 故cố 立lập 譬thí 云vân 。 猶do 如như 日nhật 出xuất 。 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 。 次thứ 照chiếu 幽u 谷cốc 。 後hậu 照chiếu 平bình 地địa 。 今kim 家gia 義nghĩa 開khai 平bình 地địa 為vi 三tam 。 對đối 於ư 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 種chủng 牛ngưu 味vị 。 高cao 山sơn 大đại 機cơ 能năng 感cảm 頓đốn 教giáo 。 日nhật 光quang 前tiền 照chiếu 。 即tức 有hữu 次thứ 第đệ 及cập 不bất 次thứ 第đệ 見kiến 佛Phật 性tánh 也dã 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 中trung 譬thí 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 。 次thứ 第đệ 五ngũ 味vị 。 則tắc 對đối 一nhất 代đại 五ngũ 時thời 教giáo 味vị 。 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 今kim 明minh 頓đốn 機cơ 。 能năng 見kiến 佛Phật 性tánh 。 是thị 故cố 兼kiêm 用dụng 食thực 草thảo 之chi 譬thí 。 乃nãi 以dĩ 雪Tuyết 山Sơn 譬thí 舍xá 那na 佛Phật 。 忍nhẫn 草thảo 譬thí 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 牛ngưu 食thực 譬thí 大đại 機cơ 修tu 觀quán 。 即tức 得đắc 醍đề 醐hồ 譬thí 見kiến 佛Phật 性tánh 。
觀Quán 音Âm 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam