Quán Âm Nghĩa Sớ Ký – Quyển 2 – Tạng Thư Phật Học

Chuẩn
Leave a comment

觀Quán 音Âm 義Nghĩa 疏Sớ 記Ký
Quyển 2
宋Tống 知Tri 禮Lễ 述Thuật

觀Quán 音Âm 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 記Ký 卷quyển 第đệ 二nhị

宋tống 四tứ 明minh 沙Sa 門Môn 知tri 禮lễ 述thuật

三tam 羅la 剎sát 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 列liệt 義nghĩa 門môn 。二nhị 隨tùy 門môn 釋thích 三tam 。初sơ 貼# 文văn 二nhị 。初sơ 科khoa 經kinh 。二nhị 人nhân 數số 下hạ 隨tùy 釋thích 二nhị 。初sơ 明minh 難nạn/nan 五ngũ 。初sơ 舉cử 數số 二nhị 。初sơ 釋thích 人nhân 數số 。若nhược 百bách 若nhược 千thiên 。或hoặc 萬vạn 或hoặc 億ức 。以dĩ 其kỳ 泛phiếm 海hải 必tất 乘thừa 大đại 舶bạc 故cố 。云vân 結kết 伴bạn 不bất 可khả 獨độc 往vãng 。二nhị 賢hiền 愚ngu 下hạ 明minh 入nhập 海hải 。二nhị 次thứ 遭tao 下hạ 難nạn/nan 由do 三tam 。初sơ 正chánh 釋thích 難nạn/nan 由do 二nhị 。初sơ 證chứng 。風phong 非phi 證chứng 難nạn/nan 。以dĩ 古cổ 師sư 足túc 風phong 為vi 八bát 難nạn 故cố 據cứ 結kết 文văn 但đãn 成thành 鬼quỷ 難nạn/nan 。二nhị 難nạn/nan 由do 下hạ 推thôi 。風phong 是thị 難nạn/nan 由do 。若nhược 展triển 轉chuyển 推thôi 之chi 。皆giai 是thị 難nạn/nan 由do 。於ư 諸chư 由do 中trung 風phong 由do 最tối 切thiết 。是thị 故cố 經kinh 文văn 特đặc 言ngôn 風phong 耳nhĩ 。二nhị 七thất 寶bảo 下hạ 追truy 釋thích 寶bảo 物vật 二nhị 。初sơ 分phần/phân 真chân 偽ngụy 。二nhị 示thị 似tự 真chân 。三tam 黑hắc 風phong 下hạ 更cánh 釋thích 風phong 相tương/tướng 二nhị 。初sơ 他tha 解giải 三tam 。初sơ 舊cựu 師sư 立lập 。二nhị 有hữu 人nhân 下hạ 他tha 人nhân 彈đàn 。三tam 今kim 還hoàn 下hạ 今kim 例lệ 難nạn/nan 。二nhị 請thỉnh 觀quán 下hạ 今kim 釋thích 二nhị 。初sơ 經kinh 明minh 風phong 色sắc 。二nhị 風phong 加gia 下hạ 風phong 黑hắc 怖bố 甚thậm 。三tam 羅la 剎sát 下hạ 遭tao 苦khổ 。羅la 剎sát 鬼quỷ 者giả 。本bổn 毘Tỳ 沙Sa 門Môn 天Thiên 王Vương 所sở 管quản 。有hữu 其kỳ 二nhị 部bộ 。一nhất 曰viết 夜dạ 叉xoa 。捷tiệp 疾tật 鬼quỷ 也dã 。二nhị 曰viết 羅la 剎sát 。食thực 人nhân 鬼quỷ 也dã 。遍biến 在tại 諸chư 處xứ 。然nhiên 其kỳ 本bổn 居cư 海hải 外ngoại 有hữu 國quốc 。或hoặc 人nhân 飄phiêu 往vãng 其kỳ 國quốc 。或hoặc 鬼quỷ 來lai 此thử 惱não 人nhân 。皆giai 由do 惡ác 因nhân 相tương/tướng 關quan 故cố 也dã 。四tứ 一nhất 人nhân 下hạ 明minh 機cơ 。五ngũ 明minh 應ưng 。二nhị 何hà 意ý 下hạ 結kết 名danh 。二nhị 約ước 事sự 。三tam 觀quán 釋thích 二nhị 。初sơ 明minh 風phong 義nghĩa 不bất 局cục 。世thế 界giới 中trung 風phong 果quả 報báo 風phong 也dã 。黑hắc 業nghiệp 名danh 風phong 。至chí 失thất 人nhân 道đạo 善thiện 寶bảo 。皆giai 惡ác 業nghiệp 風phong 也dã 。失thất 無vô 漏lậu 財tài 煩phiền 惱não 風phong 也dã 。以dĩ 下hạ 第đệ 五ngũ 又hựu 明minh 鬼quỷ 難nạn/nan 。具cụ 明minh 三tam 障chướng 惡ác 鬼quỷ 之chi 義nghĩa 故cố 。今kim 觀quán 行hành 且thả 從tùng 難nạn/nan 由do 風phong 義nghĩa 。而nhi 示thị 欲dục 於ư 六lục 種chủng 。明minh 別biệt 圓viên 觀quán 即tức 是thị 一nhất 切thiết 。觀quán 境cảnh 之chi 式thức 。二nhị 從tùng 地địa 下hạ 釋thích 風phong 通thông 三tam 障chướng 三tam 。初sơ 果quả 報báo 二nhị 。初sơ 遭tao 苦khổ 二nhị 。初sơ 上thượng 至chí 三tam 禪thiền 。二nhị 如như 僧Tăng 下hạ 下hạ 遍biến 諸chư 趣thú 。僧Tăng 護Hộ 比Bỉ 丘Khâu 。明minh 四tứ 阿a 含hàm 為vi 眾chúng 知tri 識thức 。五ngũ 百bách 商thương 人nhân 。入nhập 海hải 採thải 寶bảo 。來lai 就tựu 世Thế 尊Tôn 。請thỉnh 此thử 比Bỉ 丘Khâu 船thuyền 中trung 說thuyết 法Pháp 。佛Phật 知tri 有hữu 益ích 許hứa 之chi 。令linh 去khứ 船thuyền 還hoàn 海hải 岸ngạn 登đăng 陸lục 而nhi 行hành 。夜dạ 宿túc 樹thụ 下hạ 。商thương 人nhân 早tảo 發phát 忘vong 喚hoán 比Bỉ 丘Khâu 。因nhân 茲tư 失thất 伴bạn 。獨độc 行hành 山sơn 林lâm 。見kiến 僧Tăng 伽già 藍lam 比Bỉ 丘Khâu 住trú 處xứ 。若nhược 飲ẩm 食thực 若nhược 房phòng 舍xá 若nhược 溫ôn 室thất 。若nhược 園viên 林lâm 若nhược 田điền 地địa 若nhược 受thọ 用dụng 。皆giai 是thị 苦khổ 具cụ 日nhật 夜dạ 之chi 間gian 。受thọ 種chủng 種chủng 苦khổ 。有hữu 百bách 餘dư 條điều 。僧Tăng 護hộ 問vấn 故cố 。皆giai 答đáp 云vân 。當đương 還hoàn 問vấn 佛Phật 。自tự 當đương 知tri 之chi 。既ký 至chí 佛Phật 所sở 。具cụ 陳trần 所sở 見kiến 。佛Phật 皆giai 答đáp 之chi 。悉tất 是thị 比Bỉ 丘Khâu 破phá 諸chư 禁cấm 戒giới 。毀hủy 壞hoại 常thường 住trụ 侵xâm 用dụng 眾chúng 物vật 。於ư 彼bỉ 海hải 山sơn 。受thọ 地địa 獄ngục 苦khổ 。學học 者giả 覽lãm 之chi 足túc 以dĩ 自tự 誡giới 。二nhị 當đương 此thử 下hạ 明minh 機cơ 應ưng 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 惡ác 業nghiệp 二nhị 。初sơ 遭tao 難nạn/nan 三tam 塗đồ 約ước 果quả 愛ái 見kiến 約ước 因nhân 。皆giai 由do 宿túc 業nghiệp 。令linh 起khởi 愛ái 見kiến 墮đọa 於ư 三tam 塗đồ 。貪tham 欲dục 之chi 心tâm 。如như 羅la 剎sát 婦phụ 。破phá 戒giới 定định 善thiện 如như 隨tùy 食thực 子tử 。失thất 人nhân 天thiên 報báo 如như 食thực 其kỳ 夫phu 。二nhị 急cấp 須tu 下hạ 機cơ 應ưng 。三tam 次thứ 明minh 下hạ 煩phiền 惱não 二nhị 。初sơ 明minh 機cơ 二nhị 。初sơ 聲Thanh 聞Văn 。聖thánh 財tài 不bất 出xuất 七thất 種chủng 。一nhất 聞văn 。二nhị 信tín 。三tam 戒giới 。四tứ 定định 。五ngũ 進tiến 。六lục 捨xả 。七thất 慚tàm 愧quý 。慧tuệ 行hành 即tức 無vô 常thường 析tích 觀quán 。行hàng 行hàng 即tức 不bất 淨tịnh 慈từ 心tâm 等đẳng 。二nhị 行hành 約ước 凡phàm 位vị 所sở 修tu 。七thất 財tài 約ước 聖thánh 位vị 所sở 得đắc 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 諸chư 位vị 。八bát 倒đảo 風phong 者giả 。支chi 佛Phật 六Lục 度Độ 通thông 別biệt 圓viên 入nhập 空không 之chi 觀quán 。以dĩ 常thường 等đẳng 為vi 倒đảo 。假giả 中trung 變biến 易dị 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 為vi 倒đảo 。用dụng 正chánh 觀quán 一nhất 心tâm 稱xưng 觀quán 世thế 音âm 。即tức 出xuất 二nhị 邊biên 惡ác 鬼quỷ 境cảnh 界giới 。即tức 能năng 達đạt 到đáo 中trung 道đạo 寶bảo 渚chử 。鬼quỷ 義nghĩa 合hợp 前tiền 後hậu 章chương 前tiền 即tức 此thử 章chương 貼# 文văn 約ước 事sự 。後hậu 即tức 第đệ 五ngũ 鬼quỷ 難nạn/nan 章chương 也dã 。二nhị 法Pháp 界Giới 下hạ 明minh 應ưng 二nhị 。初sơ 通thông 示thị 二nhị 觀quán 慈từ 悲bi 。別biệt 雖tuy 漸tiệm 修tu 果quả 能năng 圓viên 應ưng 。二nhị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 別biệt 明minh 三tam 昧muội 漸tiệm 頓đốn 二nhị 。初sơ 漸tiệm 二nhị 。初sơ 修tu 時thời 逐trục 行hành 起khởi 誓thệ 。二nhị 今kim 入nhập 下hạ 明minh 證chứng 時thời 隨tùy 難nạn/nan 相tương/tướng 關quan 。二nhị 若nhược 作tác 下hạ 頓đốn 二nhị 。初sơ 修tu 持trì 三tam 諦đế 圓viên 融dung 。風phong 字tự 門môn 者giả 。如như 請thỉnh 觀quán 音âm 疏sớ/sơ 釋thích 六lục 字tự 章chương 句cú 。以dĩ 六lục 道đạo 等đẳng 為vi 六lục 字tự 門môn 。良lương 由do 六lục 道đạo 。體thể 是thị 法Pháp 界Giới 能năng 通thông 實thật 相tướng 。故cố 名danh 為vi 門môn 今kim 以dĩ 風phong 字tự 為vi 門môn 。其kỳ 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。字tự 者giả 。召triệu 法pháp 之chi 辭từ 。二nhị 若nhược 分phần/phân 下hạ 用dụng 時thời 一nhất 念niệm 差sai 別biệt 。四tứ 刀đao 杖trượng 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 列liệt 門môn 。二nhị 解giải 釋thích 三tam 。初sơ 貼# 文văn 二nhị 。初sơ 科khoa 經kinh 。二nhị 釋thích 義nghĩa 三tam 。初sơ 遭tao 難nạn/nan 。二nhị 稱xưng 名danh 。三tam 今kim 言ngôn 下hạ 蒙mông 應ưng 二nhị 。初sơ 據cứ 文văn 消tiêu 釋thích 。二nhị 問vấn 下hạ 對đối 前tiền 料liệu 簡giản 二nhị 。初sơ 問vấn 。二nhị 答đáp 。二nhị 約ước 證chứng 。三tam 觀quán 行hành 二nhị 。初sơ 通thông 示thị 三tam 障chướng 。二nhị 從tùng 地địa 下hạ 別biệt 釋thích 三tam 相tương/tướng 三tam 。初sơ 果quả 報báo 二nhị 。初sơ 明minh 遭tao 難nạn/nan 。娑sa 伽già 龍long 王vương 本bổn 宮cung 安an 住trụ 。興hưng 雲vân 降giáng 雨vũ 。六lục 天thiên 四tứ 域vực 修tu 羅la 龍long 鬼quỷ 感cảm 見kiến 不bất 同đồng 。天thiên 見kiến 華hoa 寶bảo 。人nhân 得đắc 清thanh 水thủy 。修tu 見kiến 刀đao 劍kiếm 。二nhị 若nhược 能năng 下hạ 明minh 機cơ 應ưng 二nhị 。次thứ 明minh 下hạ 惡ác 業nghiệp 二nhị 。初sơ 遭tao 難nạn/nan 。惡ác 業nghiệp 所sở 感cảm 三tam 毒độc 熾sí 然nhiên 。近cận 障chướng 戒giới 定định 遠viễn 妨phương 三tam 觀quán 。言ngôn 思tư 絕tuyệt 處xứ 即tức 微vi 妙diệu 心tâm 。二nhị 起khởi 怖bố 下hạ 機cơ 應ưng 。三tam 次thứ 明minh 下hạ 煩phiền 惱não 二nhị 。初sơ 機cơ 二nhị 。初sơ 聲Thanh 聞Văn 二nhị 。初sơ 遭tao 苦khổ 二nhị 。初sơ 釋thích 相tương/tướng 。二nhị 故cố 大đại 下hạ 引dẫn 證chứng 。彼bỉ 經Kinh 云vân 。譬thí 如như 有hữu 王vương 。以dĩ 四tứ 毒độc 蛇xà 盛thịnh 之chi 一nhất 篋khiếp 。令linh 人nhân 養dưỡng 飴di 瞻chiêm 視thị 臥ngọa 起khởi 。若nhược 令linh 一nhất 蛇xà 。生sanh 瞋sân 恚khuể 者giả 。我ngã 當đương 準chuẩn 法pháp 。戮lục 之chi 都đô 市thị 。其kỳ 人nhân 聞văn 已dĩ 。捨xả 篋khiếp 逃đào 走tẩu 。王vương 時thời 復phục 遣khiển 五ngũ 旃chiên 陀đà 羅la 拔bạt 刀đao 隨tùy 之chi 。密mật 遣khiển 一nhất 人nhân 。詐trá 為vi 親thân 友hữu 。而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。汝nhữ 可khả 來lai 還hoàn 。其kỳ 人nhân 不bất 信tín 。投đầu 一nhất 聚tụ 落lạc 。都đô 不bất 見kiến 人nhân 求cầu 物vật 不bất 得đắc 。即tức 便tiện 坐tọa 地địa 。聞văn 空không 中trung 聲thanh 。今kim 夜dạ 當đương 有hữu 六lục 大đại 賊tặc 來lai 。其kỳ 人nhân 惶hoàng 怖bố 復phục 捨xả 之chi 去khứ 。乃nãi 至chí 路lộ 值trị 一nhất 河hà 截tiệt 流lưu 而nhi 去khứ 云vân 云vân 。合hợp 云vân 蛇xà 若nhược 害hại 人nhân 。不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。無vô 三tam 學học 力lực 。必tất 為vi 五ngũ 陰ấm 旃chiên 陀đà 羅la 害hại 。若nhược 不bất 識thức 愛ái 。為vi 詐trá 親thân 誑cuống 。觀quán 於ư 六lục 入nhập 。猶do 如như 空không 聚tụ 。群quần 賊tặc 住trụ 於ư 六lục 塵trần 六lục 入nhập 。欲dục 捨xả 復phục 值trị 。煩phiền 惱não 駛sử 流lưu 應ưng 以dĩ 道Đạo 品Phẩm 船thuyền 栰phạt 。運vận 手thủ 動động 足túc 過quá 分phân 段đoạn 河hà 。十thập 住trụ 未vị 免miễn 唯duy 佛Phật 究cứu 竟cánh 。經kinh 文văn 本bổn 喻dụ 三tam 乘thừa 始thỉ 終chung 。今kim 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 觀quán 法pháp 。十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。關quan 禁cấm 如như 城thành 。黑hắc 白bạch 不bất 動động 三tam 種chủng 之chi 業nghiệp 。繫hệ 屬thuộc 如như 館quán 。五ngũ 欲dục 為vi 害hại 如như 拔bạt 刀đao 人nhân 。魔ma 境cảnh 難nan 出xuất 如như 門môn 被bị 守thủ 。二nhị 爾nhĩ 時thời 下hạ 得đắc 脫thoát 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 諸chư 位vị 。各các 以dĩ 本bổn 觀quán 一nhất 心tâm 稱xưng 名danh 。即tức 時thời 解giải 脫thoát 。二nhị 復phục 次thứ 下hạ 應ưng 二nhị 。初sơ 漸tiệm 二nhị 。初sơ 明minh 本bổn 誓thệ 。隨tùy 見kiến 隨tùy 修tu 皆giai 起khởi 誓thệ 願nguyện 。拔bạt 於ư 眾chúng 生sanh 三tam 障chướng 刀đao 杖trượng 。二nhị 今kim 住trụ 下hạ 明minh 赴phó 機cơ 三tam 。初sơ 赴phó 機cơ 相tương/tướng 。三tam 昧muội 神thần 力lực 。稱xưng 本bổn 諸chư 誓thệ 一nhất 一nhất 能năng 拔bạt 二nhị 刀đao 杖trượng 下hạ 所sở 住trụ 法pháp 。以dĩ 七thất 種chủng 難nạn/nan 。表biểu 內nội 六lục 種chủng 對đối 於ư 觀quán 門môn 。此thử 地địa 種chủng 門môn 今kim 修tu 成thành 也dã 。三tam 如như 華hoa 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 。六lục 種chủng 遍biến 收thu 一nhất 切thiết 觀quán 境cảnh 。刀đao 杖trượng 堅kiên 礙ngại 屬thuộc 地địa 字tự 門môn 。故cố 引dẫn 屋ốc 壁bích 地địa 種chủng 能năng 現hiện 諸chư 佛Phật 。及cập 能năng 發phát 明minh 善thiện 財tài 定định 慧tuệ 。一nhất 切thiết 功công 德đức 。當đương 知tri 地địa 門môn 能năng 成thành 普phổ 應ưng 。二nhị 復phục 次thứ 下hạ 頓đốn 二nhị 。初sơ 圓viên 修tu 。地địa 為vi 法Pháp 界Giới 。生sanh 佛Phật 依y 正chánh 無vô 不bất 趣thú 入nhập 地địa 字tự 法Pháp 門môn 。當đương 知tri 一nhất 塵trần 無vô 不bất 具cụ 足túc 。三tam 諦đế 等đẳng 者giả 。一nhất 塵trần 即tức 空không 。一nhất 切thiết 皆giai 空không 。假giả 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。二nhị 圓viên 起khởi 下hạ 頓đốn 應ưng 二nhị 。初sơ 總tổng 示thị 。三tam 諦đế 慈từ 悲bi 無vô 不bất 遍biến 攝nhiếp 。故cố 能năng 一nhất 時thời 遍biến 拔bạt 眾chúng 苦khổ 。二nhị 若nhược 欲dục 下hạ 分phân 別biệt 。圓viên 悲bi 該cai 亘tuyên 不bất 可khả 別biệt 論luận 。若nhược 欲dục 易dị 知tri 對đối 機cơ 分phân 別biệt 。四tứ 洲châu 四tứ 趣thú 四tứ 王vương 忉Đao 利Lợi 。此thử 之chi 十thập 有hữu 有hữu 事sự 刀đao 杖trượng 。能năng 感cảm 一nhất 十thập 王vương 三tam 昧muội 力lực 。修tu 有hữu 漏lậu 善thiện 遮già 惡ác 。刀đao 杖trượng 感cảm 二nhị 十thập 四tứ 王vương 三tam 昧muội 力lực 。四tứ 教giáo 三tam 觀quán 。一nhất 心tâm 稱xưng 名danh 。感cảm 二nhị 十thập 五ngũ 。三tam 昧muội 之chi 力lực 。第đệ 五ngũ 鬼quỷ 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 列liệt 門môn 。二nhị 貼# 文văn 下hạ 隨tùy 釋thích 三tam 。初sơ 貼# 文văn 二nhị 。初sơ 科khoa 經kinh 。二nhị 三tam 千thiên 下hạ 釋thích 義nghĩa 四tứ 。初sơ 標tiêu 處xứ 二nhị 。初sơ 大Đại 千Thiên 假giả 設thiết 。二nhị 對đối 上thượng 料liệu 揀giản 。二nhị 遭tao 難nạn/nan 。三tam 稱xưng 名danh 。四tứ 鬼quỷ 所sở 下hạ 蒙mông 應ưng 。恩ân 威uy 即tức 是thị 折chiết 攝nhiếp 二nhị 門môn 。以dĩ 恩ân 攝nhiếp 故cố 害hại 心tâm 惡ác 眼nhãn 二nhị 俱câu 休hưu 歇hiết 。以dĩ 威uy 折chiết 故cố 惡ác 害hại 亦diệc 然nhiên 。二nhị 約ước 事sự 標tiêu 而nhi 不bất 釋thích 合hợp 注chú 云vân 云vân 。上thượng 羅la 剎sát 難nạn/nan 已dĩ 彰chương 其kỳ 事sự 。故cố 不bất 重trùng 說thuyết 。三tam 觀quán 解giải 三tam 。初sơ 果quả 報báo 二nhị 。初sơ 明minh 難nạn/nan 諸chư 天thiên 等đẳng 者giả 。瞋sân 增tăng 諸chư 惡ác 助trợ 鬼quỷ 之chi 威uy 。慈từ 為vi 善thiện 本bổn 消tiêu 鬼quỷ 之chi 勢thế 。行hành 者giả 當đương 知tri 。若nhược 多đa 瞋sân 恚khuể 。常thường 與dữ 惡ác 鬼quỷ 同đồng 其kỳ 事sự 業nghiệp 。若nhược 常thường 慈từ 悲bi 。與dữ 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。同đồng 其kỳ 出xuất 處xứ 。二nhị 如như 是thị 下hạ 明minh 感cảm 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 明minh 惡ác 業nghiệp 二nhị 。初sơ 明minh 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 鬼quỷ 動động 三tam 毒độc 。雖tuy 是thị 惡ác 鬼quỷ 使sứ 人nhân 婬dâm 佚# 。亦diệc 是thị 婬dâm 業nghiệp 所sở 召triệu 。以dĩ 其kỳ 多đa 起khởi 婬dâm 思tư 。致trí 令linh 婬dâm 鬼quỷ 得đắc 便tiện 。瞋sân 恚khuể 邪tà 見kiến 。亦diệc 復phục 如như 是thị 。又hựu 是thị 宿túc 業nghiệp 互hỗ 相tương 招chiêu 集tập 。故cố 於ư 今kim 日nhật 同đồng 造tạo 惡ác 因nhân 破phá 於ư 善thiện 業nghiệp 。二nhị 三tam 毒độc 下hạ 諸chư 惡ác 名danh 鬼quỷ 。如như 前tiền 業nghiệp 火hỏa 業nghiệp 水thủy 業nghiệp 風phong 。故cố 今kim 諸chư 惡ác 得đắc 名danh 為vi 鬼quỷ 。皆giai 以dĩ 三tam 毒độc 而nhi 名danh 惡ác 業nghiệp 。與dữ 煩phiền 惱não 何hà 異dị 。任nhậm 運vận 起khởi 者giả 。名danh 為vi 煩phiền 惱não 。卒thốt 起khởi 決quyết 定định 能năng 動động 身thân 口khẩu 名danh 三tam 毒độc 業nghiệp 。今kim 既ký 能năng 破phá 。五Ngũ 戒Giới 十Thập 善Thiện 。必tất 非phi 任nhậm 運vận 貪tham 瞋sân 癡si 也dã 。人nhân 天thiên 散tán 善thiện 名danh 為vi 動động 業nghiệp 。四tứ 禪thiền 四tứ 定định 名danh 不bất 動động 業nghiệp 。二nhị 若nhược 能năng 下hạ 明minh 感cảm 。三tam 次thứ 明minh 下hạ 煩phiền 惱não 二nhị 初sơ 機cơ 二nhị 。初sơ 明minh 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 所sở 遭tao 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 明minh 滿mãn 大Đại 千Thiên 。男nam 性tánh 剛cang 利lợi 如như 見kiến 推thôi 劃hoạch 。女nữ 性tánh 柔nhu 染nhiễm 如như 愛ái 纏triền 綿miên 。二nhị 何hà 以dĩ 下hạ 遍biến 三tam 界giới 。二nhị 此thử 鬼quỷ 下hạ 遭tao 難nạn/nan 人nhân 。小tiểu 草thảo 已dĩ 上thượng 八bát 番phiên 行hành 人nhân 。俱câu 為vi 煩phiền 惱não 鬼quỷ 之chi 所sở 害hại 。二nhị 若nhược 稱xưng 下hạ 明minh 感cảm 。見kiến 愛ái 塵trần 勞lao 即tức 染nhiễm 而nhi 淨tịnh 。是thị 故cố 淨tịnh 名danh 取thủ 譬thí 。侍thị 者giả 隨tùy 意ý 所sở 轉chuyển 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 明minh 應ưng 二nhị 。初sơ 漸tiệm 二nhị 。初sơ 隨tùy 修tu 立lập 願nguyện 。如như 訖ngật 拏noa 迦ca 等đẳng 。即tức 請thỉnh 觀quán 音âm 經kinh 緣duyên 起khởi 也dã 。毘tỳ 舍xá 離ly 此thử 翻phiên 廣quảng 嚴nghiêm 。彼bỉ 國quốc 人nhân 民dân 。遇ngộ 大đại 惡ác 病bệnh 。眼nhãn 赤xích 如như 血huyết 兩lưỡng 耳nhĩ 出xuất 膿nùng 。乃nãi 至chí 六lục 識thức 閉bế 塞tắc 猶do 如như 醉túy 人nhân 。有hữu 五ngũ 夜dạ 叉xoa 。名danh 訖ngật 拏noa 迦ca 羅la 。吸hấp 人nhân 精tinh 氣khí 。二nhị 於ư 諸chư 下hạ 乘thừa 誓thệ 普phổ 救cứu 三tam 。初sơ 示thị 相tương/tướng 。漸tiệm 修tu 頓đốn 證chứng 法Pháp 身thân 自tự 在tại 。法Pháp 界Giới 眾chúng 生sanh 。三tam 障chướng 鬼quỷ 難nạn/nan 關quan 於ư 本bổn 誓thệ 。一nhất 一nhất 救cứu 之chi 。能năng 令linh 諸chư 鬼quỷ 皆giai 為vi 佛Phật 乘thừa 。二nhị 如như 華hoa 下hạ 引dẫn 經kinh 。斯tư 是thị 菩Bồ 薩Tát 。住trụ 鬼quỷ 法Pháp 門môn 。能năng 以dĩ 鬼quỷ 身thân 。廣quảng 作tác 佛Phật 事sự 。三tam 障chướng 之chi 鬼quỷ 或hoặc 破phá 。或hoặc 用dụng 得đắc 自tự 在tại 故cố 。一nhất 切thiết 鬼quỷ 難nạn/nan 一nhất 時thời 普phổ 救cứu 。三tam 故cố 知tri 下hạ 結kết 益ích 。二nhị 若nhược 圓viên 下hạ 頓đốn 二nhị 。初sơ 明minh 圓viên 觀quán 慈từ 悲bi 。識thức 種chủng 乃nãi 通thông 今kim 約ước 鬼quỷ 修tu 。別biệt 從tùng 愛ái 見kiến 識thức 種chủng 為vi 境cảnh 。一nhất 識thức 一nhất 切thiết 識thức 一nhất 切thiết 識thức 一nhất 識thức 。非phi 一nhất 非phi 一nhất 切thiết 而nhi 一nhất 而nhi 一nhất 切thiết 。此thử 是thị 鬼quỷ 門môn 十thập 界giới 。三tam 諦đế 依y 此thử 妙diệu 境cảnh 。真chân 正chánh 發phát 心tâm 乃nãi 能năng 遍biến 應ưng 。二nhị 若nhược 分phần/phân 下hạ 明minh 隨tùy 機cơ 分phân 別biệt 。事sự 鬼quỷ 既ký 能năng 惱não 於ư 帝Đế 釋Thích 。故cố 地địa 居cư 天thiên 四tứ 洲châu 四tứ 趣thú 。感cảm 於ư 十thập 種chủng 王vương 三tam 昧muội 力lực 。餘dư 義nghĩa 同đồng 前tiền 。六lục 枷già 鎖tỏa 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 列liệt 門môn 。二nhị 隨tùy 釋thích 三tam 。初sơ 貼# 文văn 二nhị 。初sơ 節tiết 經kinh 。二nhị 上thượng 臨lâm 下hạ 釋thích 義nghĩa 四tứ 。初sơ 標tiêu 罪tội 。二nhị 在tại 手thủ 下hạ 遭tao 難nạn/nan 。三tam 鳥điểu 死tử 下hạ 稱xưng 名danh 。曾tằng 子tử 云vân 。鳥điểu 之chi 將tương 死tử 其kỳ 鳴minh 也dã 哀ai 。人nhân 之chi 將tương 死tử 其kỳ 言ngôn 也dã 善thiện 。四tứ 蒙mông 應ưng 。二nhị 約ước 事sự 。三tam 觀quán 釋thích 二nhị 。初sơ 正chánh 明minh 枷già 鎖tỏa 三tam 。初sơ 果quả 報báo 二nhị 。初sơ 明minh 難nạn/nan 。事sự 繫hệ 唯duy 在tại 四tứ 趣thú 三tam 洲châu 。二nhị 若nhược 能năng 下hạ 明minh 感cảm 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 惡ác 業nghiệp 三tam 。初sơ 明minh 難nạn/nan 。二nhị 若nhược 欲dục 下hạ 明minh 感cảm 。三tam 故cố 經kinh 下hạ 引dẫn 經kinh 。廷đình 尉úy 檢kiểm 繫hệ 可khả 有hữu 散tán 時thời 。妻thê 子tử 錢tiền 財tài 繫hệ 無vô 脫thoát 日nhật 。望vọng 現hiện 在tại 等đẳng 者giả 。只chỉ 今kim 妻thê 子tử 及cập 錢tiền 財tài 等đẳng 亦diệc 業nghiệp 亦diệc 報báo 。何hà 者giả 。若nhược 從tùng 現hiện 說thuyết 名danh 之chi 為vi 報báo 。從tùng 過quá 去khứ 說thuyết 名danh 之chi 為vi 業nghiệp 。應ưng 知tri 障chướng 善thiện 皆giai 是thị 宿túc 惡ác 。此thử 之chi 宿túc 惡ác 或hoặc 已dĩ 成thành 報báo 。乃nãi 附phụ 報báo 為vi 障chướng 。即tức 今kim 妻thê 子tử 及cập 自tự 身thân 依y 報báo 等đẳng 也dã 。若nhược 未vị 成thành 報báo 今kim 在tại 業nghiệp 道đạo 。亦diệc 自tự 有hữu 力lực 令linh 善thiện 不bất 成thành 。又hựu 今kim 妻thê 等đẳng 不bất 定định 為vi 障chướng 。若nhược 於ư 往vãng 世thế 同đồng 營doanh 善thiện 因nhân 。今kim 則tắc 能năng 為vi 修tu 道Đạo 助trợ 緣duyên 。如như 妙Diệu 莊Trang 嚴Nghiêm 王Vương 。因nhân 妻thê 子tử 故cố 。見kiến 佛Phật 悟ngộ 道đạo 。現hiện 見kiến 有hữu 人nhân 妻thê 子tử 勸khuyến 善thiện 畜súc 財tài 能năng 施thí 。今kim 從tùng 惡ác 因nhân 所sở 感cảm 。妻thê 等đẳng 名danh 鎖tỏa 名danh 獄ngục 。若nhược 歸quy 觀quán 音âm 則tắc 成thành 報báo 之chi 業nghiệp 。及cập 未vị 成thành 者giả 是thị 惡ác 皆giai 息tức 。三tam 次thứ 明minh 下hạ 煩phiền 惱não 二nhị 。初sơ 明minh 機cơ 二nhị 。初sơ 約ước 聲Thanh 聞Văn 二nhị 。初sơ 約ước 小tiểu 釋thích 二nhị 。初sơ 明minh 難nạn/nan 。凡phàm 夫phu 見kiến 思tư 全toàn 在tại 。初sơ 二nhị 三tam 果quả 思tư 惑hoặc 未vị 盡tận 。皆giai 名danh 有hữu 罪tội 。羅La 漢Hán 思tư 盡tận 名danh 為vi 無vô 罪tội 。大đại 品phẩm 經kinh 指chỉ 學học 無Vô 學Học 。名danh 為vi 大đại 龍long 。故cố 云vân 摩ma 訶ha 那na 伽già 。學học 人nhân 殘tàn 思tư 名danh 為vi 有hữu 罪tội 。無Vô 學Học 斷đoạn 盡tận 名danh 無vô 罪tội 俱câu 未vị 無vô 餘dư 。名danh 同đồng 在tại 獄ngục 。既ký 有hữu 果quả 身thân 寧ninh 逃đào 五ngũ 陰ấm 及cập 以dĩ 三tam 相tương/tướng 。乃nãi 名danh 檢kiểm 繫hệ 。權quyền 實thật 等đẳng 者giả 。此thử 約ước 有hữu 罪tội 示thị 也dã 。礙ngại 於ư 二nhị 智trí 提đề 拔bạt 名danh 杻nữu 。妨phương 於ư 二nhị 行hành 進tiến 趣thú 名danh 械giới 。小tiểu 以dĩ 斷đoạn 常thường 為vi 中trung 道đạo 枷già 。能năng 障chướng 五ngũ 分phân 為vi 法Pháp 身thân 鎖tỏa 。只chỉ 是thị 見kiến 思tư 對đối 於ư 所sở 障chướng 。得đắc 杻nữu 等đẳng 名danh 。二nhị 稱xưng 名danh 下hạ 明minh 感cảm 。二nhị 此thử 復phục 下hạ 明minh 通thông 大đại 。若nhược 就tựu 通thông 惑hoặc 論luận 杻nữu 械giới 等đẳng 。即tức 藏tạng 通thông 人nhân 。若nhược 就tựu 別biệt 惑hoặc 明minh 杻nữu 械giới 等đẳng 。即tức 別biệt 圓viên 人nhân 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 例lệ 諸chư 位vị 。二nhị 若nhược 論luận 下hạ 明minh 應ưng 。因nhân 中trung 漸tiệm 頓đốn 慈từ 悲bi 。果quả 上thượng 圓viên 普phổ 與dữ 拔bạt 。皆giai 如như 上thượng 說thuyết 。二nhị 若nhược 三tam 下hạ 兼kiêm 明minh 空không 識thức 二nhị 。初sơ 普phổ 應ưng 指chỉ 前tiền 。二nhị 論luận 其kỳ 下hạ 本bổn 觀quán 。今kim 說thuyết 二nhị 。初sơ 漸tiệm 二nhị 。初sơ 本bổn 觀quán 慈từ 悲bi 二nhị 。初sơ 隨tùy 觀quán 示thị 。一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。是thị 識thức 所sở 為vi 。識thức 最tối 是thị 難nạn/nan 。空không 雖tuy 非phi 難nạn/nan 能năng 來lai 難nạn/nan 。故cố 空không 亦diệc 名danh 難nạn/nan 。空không 為vi 業nghiệp 者giả 。亦diệc 是thị 業nghiệp 由do 身thân 內nội 有hữu 空không 故cố 。能năng 動động 作tác 造tạo 於ư 業nghiệp 因nhân 。外ngoại 空không 亦diệc 然nhiên 。空không 為vi 惑hoặc 者giả 。於ư 境cảnh 迷mê 悟ngộ 成thành 障chướng 成thành 理lý 。一nhất 切thiết 法pháp 邪tà 一nhất 切thiết 法pháp 正chánh 。而nhi 於ư 節tiết 節tiết 起khởi 誓thệ 與dữ 拔bạt 。二nhị 故cố 淨tịnh 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 。入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 品phẩm 。明minh 相tướng 菩Bồ 薩Tát 曰viết 。四tứ 種chủng 異dị 空không 種chủng 異dị 為vi 二nhị 。四tứ 種chủng 性tánh 即tức 是thị 空không 種chủng 性tánh 。如như 前tiền 際tế 後hậu 際tế 空không 故cố 。中trung 際tế 亦diệc 空không 。若nhược 能năng 如như 是thị 知tri 。諸chư 種chủng 性tánh 者giả 。是thị 為vi 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 。既ký 云vân 四tứ 種chủng 性tánh 。即tức 是thị 空không 種chủng 性tánh 。就tựu 性tánh 明minh 空không 空không 是thị 中trung 理lý 。此thử 以dĩ 中trung 理lý 不bất 於ư 事sự 二nhị 。彼bỉ 約ước 五ngũ 種chủng 即tức 性tánh 故cố 不bất 二nhị 。今kim 明minh 六lục 種chủng 豈khởi 不bất 即tức 性tánh 得đắc 經kinh 意ý 故cố 加gia 於ư 識thức 種chủng 。彌di 顯hiển 不bất 二nhị 。若nhược 其kỳ 空không 識thức 不bất 即tức 中trung 道đạo 。將tương 何hà 以dĩ 為vi 王vương 三tam 昧muội 體thể 。二nhị 成thành 王vương 下hạ 乘thừa 誓thệ 應ưng 赴phó 二nhị 。初sơ 示thị 相tương/tướng 。二nhị 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 引dẫn 證chứng 。見kiến 空không 實thật 相tướng 。能năng 於ư 虛hư 空không 立lập 種chủng 種chủng 事sự 。利lợi 諸chư 眾chúng 生sanh 。二nhị 若nhược 作tác 下hạ 頓đốn 二nhị 。初sơ 空không 識thức 圓viên 修tu 。諸chư 門môn 觀quán 法pháp 多đa 推thôi 心tâm 識thức 。從tùng 近cận 從tùng 要yếu 初sơ 心tâm 易dị 故cố 。人nhân 根căn 不bất 等đẳng 。有hữu 宜nghi 觀quán 外ngoại 而nhi 得đắc 益ích 者giả 。四tứ 念niệm 處xứ 中trung 。下hạ 界giới 眾chúng 生sanh 多đa 著trước 於ư 外ngoại 。故cố 令linh 攝nhiếp 境cảnh 觀quán 於ư 內nội 心tâm 。上thượng 界giới 眾chúng 生sanh 多đa 著trước 內nội 心tâm 。故cố 令linh 觀quán 色sắc 奪đoạt 於ư 內nội 著trước 。今kim 觀quán 空không 種chủng 。亦diệc 是thị 色sắc 類loại 。唯duy 是thị 一nhất 色sắc 空không 外ngoại 無vô 法pháp 故cố 。一nhất 切thiết 十thập 界giới 悉tất 趣thú 空không 門môn 。空không 即tức 三tam 諦đế 故cố 。一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 即tức 三tam 諦đế 。三tam 諦đế 慈từ 悲bi 無vô 生sanh 不bất 攝nhiếp 。二nhị 起khởi 無vô 下hạ 慈từ 悲bi 普phổ 應ưng 。第đệ 七thất 怨oán 賊tặc 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 列liệt 門môn 。二nhị 貼# 文văn 下hạ 隨tùy 釋thích 三tam 。初sơ 貼# 文văn 二nhị 。初sơ 正chánh 釋thích 怨oán 賊tặc 二nhị 。初sơ 科khoa 經kinh 。二nhị 難nạn 處xứ 下hạ 釋thích 義nghĩa 四tứ 。初sơ 標tiêu 難nạn 處xứ 二nhị 。初sơ 明minh 處xứ 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 明minh 難nạn/nan 二nhị 。初sơ 釋thích 滿mãn 中trung 。二nhị 怨oán 者giả 下hạ 釋thích 怨oán 賊tặc 。二nhị 二nhị 標tiêu 下hạ 遭tao 難nạn/nan 人nhân 二nhị 。初sơ 示thị 四tứ 義nghĩa 。二nhị 商thương 者giả 下hạ 釋thích 四tứ 義nghĩa 四tứ 。初sơ 釋thích 商thương 主chủ 。二nhị 既ký 有hữu 下hạ 釋thích 商thương 人nhân 。三tam 既ký 涉thiệp 遠viễn 下hạ 釋thích 重trọng/trùng 寶bảo 。以dĩ 人nhân 眾chúng 路lộ 遠viễn 顯hiển 所sở 齎tê 寶bảo 貴quý 。四tứ 險hiểm 路lộ 下hạ 釋thích 險hiểm 路lộ 。以dĩ 處xứ 以dĩ 人nhân 二nhị 事sự 釋thích 險hiểm 。三tam 機cơ 者giả 下hạ 明minh 有hữu 機cơ 二nhị 。初sơ 示thị 經kinh 四tứ 義nghĩa 。二nhị 所sở 以dĩ 下hạ 通thông 釋thích 四tứ 義nghĩa 二nhị 。初sơ 明minh 前tiền 三tam 助trợ 進tiến 二nhị 。初sơ 釋thích 二nhị 。初sơ 明minh 設thiết 三tam 所sở 以dĩ 。一nhất 心tâm 稱xưng 名danh 。為vi 計kế 策sách 者giả 。更cánh 無vô 過quá 此thử 知tri 德đức 可khả 憑bằng 其kỳ 膽đảm 則tắc 定định 。二nhị 若nhược 不bất 下hạ 明minh 無vô 三tam 不bất 進tiến 。二nhị 故cố 知tri 下hạ 結kết 。二nhị 三tam 義nghĩa 下hạ 明minh 後hậu 一nhất 能năng 感cảm 二nhị 。初sơ 明minh 因nhân 三tam 故cố 唱xướng 。二nhị 南Nam 無mô 下hạ 翻phiên 梵Phạm 就tựu 華hoa 。四tứ 明minh 蒙mông 應ưng 。二nhị 次thứ 結kết 下hạ 寄ký 結kết 口khẩu 機cơ 二nhị 。初sơ 舉cử 經kinh 。二nhị 今kim 言ngôn 下hạ 釋thích 意ý 二nhị 。初sơ 約ước 威uy 力lực 明minh 。二nhị 巍nguy 巍nguy 下hạ 約ước 字tự 義nghĩa 顯hiển 。二nhị 約ước 事sự 證chứng 。三tam 觀quán 釋thích 三tam 。初sơ 果quả 報báo 。二nhị 修tu 善thiện 下hạ 惡ác 業nghiệp 。修tu 善thiện 治trị 惡ác 。若nhược 惡ác 多đa 善thiện 少thiểu 惡ác 即tức 怨oán 賊tặc 。若nhược 善thiện 多đa 惡ác 少thiểu 惡ác 為vi 僕bộc 從tùng 。氷băng 炭thán 之chi 勢thế 多đa 能năng 滅diệt 少thiểu 。繫hệ 念niệm 成thành 機cơ 惡ác 銷tiêu 善thiện 立lập 。三tam 次thứ 明minh 下hạ 煩phiền 惱não 二nhị 。初sơ 略lược 明minh 機cơ 二nhị 。初sơ 通thông 明minh 四tứ 行hành 遭tao 賊tặc 。以dĩ 前tiền 六lục 遍biến 。備bị 明minh 八bát 番phiên 破phá 惑hoặc 感cảm 應ứng 。故cố 今kim 怨oán 賊tặc 但đãn 明minh 四tứ 行hành 。遭tao 煩phiền 惱não 賊tặc 將tương 歷lịch 四tứ 教giáo 。自tự 攝nhiếp 八bát 番phiên 。言ngôn 四tứ 行hành 者giả 。一nhất 戒giới 法pháp 受thọ 持trì 。二nhị 聽thính 習tập 教giáo 理lý 。三tam 研nghiên 修tu 正chánh 觀quán 。四tứ 正chánh 助trợ 合hợp 行hành 。出xuất 世thế 行hành 人nhân 要yếu 先tiên 稟bẩm 戒giới 。隨tùy 境cảnh 護hộ 持trì 持trì 心tâm 習tập 教giáo 。憑bằng 教giáo 顯hiển 理lý 稱xưng 理lý 修tu 觀quán 。以dĩ 正chánh 導đạo 助trợ 。若nhược 非phi 此thử 四tứ 入nhập 聖thánh 何hà 期kỳ 。初sơ 商thương 主chủ 下hạ 戒giới 中trung 三tam 句cú 明minh 受thọ 一nhất 句cú 明minh 持trì 。五ngũ 塵trần 能năng 殺sát 持trì 護hộ 之chi 心tâm 。名danh 戒giới 怨oán 賊tặc 。次thứ 或hoặc 法pháp 下hạ 聽thính 法Pháp 中trung 。師sư 徒đồ 說thuyết 聽thính 皆giai 欲dục 依y 教giáo 而nhi 顯hiển 至chí 理lý 。此thử 二nhị 俱câu 得đắc 名danh 重trọng/trùng 寶bảo 者giả 。以dĩ 其kỳ 詮thuyên 旨chỉ 得đắc 則tắc 俱câu 得đắc 失thất 則tắc 俱câu 失thất 。其kỳ 猶do 識thức 指chỉ 方phương 乃nãi 見kiến 月nguyệt 。故cố 知tri 解giải 教giáo 誠thành 為vi 不bất 易dị 。何hà 況huống 理lý 乎hồ 。而nhi 其kỳ 徒đồ 主chủ 兩lưỡng 喜hỷ 雜tạp 魔ma 。二nhị 寶bảo 俱câu 失thất 。師sư 為vi 利lợi 故cố 說thuyết 。徒đồ 為vi 名danh 故cố 學học 。斯tư 之chi 兩lưỡng 人nhân 皆giai 成thành 魔ma 業nghiệp 。或hoặc 師sư 瞋sân 弟đệ 子tử 。或hoặc 弟đệ 子tử 恨hận 師sư 。亦diệc 是thị 二nhị 人nhân 值trị 於ư 魔ma 事sự 。或hoặc 心tâm 下hạ 修tu 觀quán 中trung 。心tâm 王vương 若nhược 正chánh 心tâm 數số 亦diệc 正chánh 。王vương 數số 同đồng 求cầu 正chánh 智trí 之chi 寶bảo 。三tam 毒độc 覺giác 觀quán 能năng 劫kiếp 此thử 寶bảo 。最tối 為vi 怨oán 賊tặc 。或hoặc 般bát 下hạ 正chánh 助trợ 中trung 。正chánh 觀quán 般Bát 若Nhã 導đạo 五ngũ 助trợ 行hành 。共cộng 顯hiển 理lý 寶bảo 。般Bát 若Nhã 如như 知tri 金kim 藏tạng 。五ngũ 度độ 如như 用dụng 功công 掘quật 出xuất 。六lục 蔽tế 之chi 賊tặc 害hại 此thử 二nhị 因nhân 。還hoàn 今kim 藏tàng 隱ẩn 。是thị 名danh 怨oán 賊tặc 。二nhị 將tương 此thử 下hạ 歷lịch 諸chư 教giáo 明minh 感cảm 。四tứ 教giáo 行hành 人nhân 一nhất 一nhất 須tu 四tứ 。若nhược 遇ngộ 怨oán 賊tặc 。一nhất 心tâm 稱xưng 名danh 。四tứ 行hành 皆giai 就tựu 。二nhị 例lệ 明minh 應ưng 。例lệ 前tiền 六lục 種chủng 故cố 略lược 不bất 說thuyết 。第đệ 二nhị 意ý 業nghiệp 機cơ 二nhị 。初sơ 列liệt 門môn 。二nhị 貼# 文văn 下hạ 隨tùy 釋thích 二nhị 。初sơ 貼# 文văn 二nhị 。初sơ 科khoa 經kinh 。二nhị 釋thích 義nghĩa 二nhị 。初sơ 正chánh 明minh 意ý 機cơ 二nhị 。初sơ 總tổng 示thị 經kinh 文văn 。二nhị 通thông 稱xưng 下hạ 通thông 釋thích 經kinh 義nghĩa 三tam 。初sơ 依y 經kinh 論luận 釋thích 三tam 毒độc 二nhị 。初sơ 通thông 釋thích 二nhị 。初sơ 明minh 單đơn 複phức 。云vân 貪tham 瞋sân 癡si 。此thử 三tam 單đơn 也dã 。今kim 從tùng 複phức 列liệt 。故cố 云vân 婬dâm 欲dục 瞋sân 恚khuể 愚ngu 癡si 。大đại 本bổn 疏sớ/sơ 云vân 。自tự 愛ái 為vi 欲dục 愛ái 他tha 為vi 婬dâm 。自tự 忿phẫn 為vi 恚khuể 忿phẫn 他tha 為vi 瞋sân 。自tự 惑hoặc 為vi 愚ngu 惑hoặc 他tha 為vi 癡si 。二nhị 有hữu 人nhân 下hạ 明minh 多đa 少thiểu 二nhị 。初sơ 他tha 明minh 少thiểu 。二nhị 意ý 謂vị 下hạ 今kim 明minh 多đa 二nhị 。初sơ 立lập 少thiểu 乖quai 經kinh 。二nhị 今kim 明minh 下hạ 明minh 多đa 能năng 感cảm 。毒độc 之chi 多đa 少thiểu 由do 習tập 重trọng 輕khinh 。求cầu 之chi 進tiến 不bất 由do 機cơ 有hữu 無vô 。無vô 機cơ 者giả 毒độc 多đa 毒độc 少thiểu 俱câu 不bất 求cầu 離ly 。若nhược 其kỳ 有hữu 機cơ 毒độc 之chi 多đa 少thiểu 俱câu 能năng 求cầu 離ly 。古cổ 人nhân 不bất 解giải 執chấp 多đa 不bất 求cầu 。今kim 明minh 能năng 念niệm 任nhậm 多đa 亦diệc 離ly 。二nhị 大đại 論luận 下hạ 別biệt 釋thích 二nhị 。初sơ 正chánh 別biệt 釋thích 三tam 。初sơ 貪tham 欲dục 四tứ 。初sơ 大đại 論luận 明minh 宿túc 因nhân 。意ý 同đồng 此thử 經Kinh 。謗báng 經kinh 之chi 罪tội 歷lịch 諸chư 惡ác 道đạo 。縱túng 得đắc 人nhân 身thân 。婬dâm 欲dục 熾sí 盛thịnh 。不bất 擇trạch 禽cầm 獸thú 。若nhược 不bất 求cầu 離ly 。復phục 淪luân 苦khổ 趣thú 。無vô 解giải 脫thoát 期kỳ 。二nhị 不bất 擇trạch 下hạ 現hiện 事sự 明minh 過quá 患hoạn 。術thuật 婆bà 伽già 緣duyên 略lược 如như 玄huyền 記ký 。褒bao 姒# 者giả 。褒bao 國quốc 之chi 女nữ 也dã 。周chu 幽u 王vương 伐phạt 褒bao 。褒bao 人nhân 以dĩ 姒# 獻hiến 之chi 。王vương 甚thậm 惑hoặc 之chi 。初sơ 幽u 王vương 與dữ 諸chư 侯hầu 約ước 。有hữu 寇khấu 即tức 擊kích 鼓cổ 舉cử 烽phong 。諸chư 侯hầu 來lai 赴phó 。及cập 惑hoặc 褒bao 姒# 褒bao 姒# 無vô 笑tiếu 。王vương 欲dục 其kỳ 笑tiếu 。乃nãi 擊kích 鼓cổ 舉cử 烽phong 。諸chư 侯hầu 皆giai 至chí 而nhi 無vô 寇khấu 。姒# 乃nãi 笑tiếu 。又hựu 好hảo/hiếu 聞văn 裂liệt 繒tăng 之chi 聲thanh 。發phát 繒tăng 裂liệt 之chi 以dĩ 適thích 其kỳ 意ý 。及cập 申thân 侯hầu 與dữ 犬khuyển 戎nhung 兵binh 至chí 。擊kích 鼓cổ 舉cử 烽phong 。諸chư 侯hầu 以dĩ 為vi 如như 前tiền 見kiến 欺khi 。無vô 復phục 至chí 者giả 遂toại 敗bại 。三tam 淨tịnh 住trụ 下hạ 二nhị 經kinh 明minh 蟲trùng 鬼quỷ 。各các 是thị 有hữu 情tình 。以dĩ 共cộng 業nghiệp 故cố 資tư 人nhân 倒đảo 惑hoặc 。又hựu 阿a 含hàm 云vân 。婬dâm 亦diệc 有hữu 鬼quỷ 。鬼quỷ 入nhập 心tâm 則tắc 使sử 婬dâm 佚# 無vô 度độ 。四tứ 如như 大đại 下hạ 大đại 經kinh 明minh 多đa 少thiểu 。習tập 果quả 若nhược 成thành 報báo 果quả 在tại 即tức 。故cố 云vân 熟thục 也dã 。如như 人nhân 災tai 至chí 合hợp 當đương 王vương 憲hiến 。即tức 有hữu 惡ác 人nhân 獎tưởng 助trợ 為vi 惡ác 蟲trùng 鬼quỷ 如như 助trợ 者giả 。地địa 獄ngục 如như 王vương 憲hiến 。此thử 多đa 欲dục 相tương 也dã 。若nhược 反phản 此thử 者giả 名danh 為vi 少thiểu 相tương/tướng 。二nhị 瞋sân 恚khuể 四tứ 。初sơ 約ước 喻dụ 明minh 瞋sân 相tương/tướng 。二nhị 故cố 遺di 下hạ 二nhị 經kinh 明minh 障chướng 道đạo 。慈từ 是thị 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 根căn 本bổn 。瞋sân 既ký 乖quai 慈từ 名danh 劫kiếp 名danh 障chướng 。百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 者giả 。即tức 障chướng 別biệt 圓viên 地địa 住trụ 所sở 證chứng 之chi 法Pháp 也dã 。仁nhân 王vương 云vân 。初Sơ 地Địa 得đắc 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。二nhị 地địa 得đắc 千thiên 法pháp 等đẳng 。地địa 論luận 云vân 。入nhập 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 。增tăng 長trưởng 智trí 慧tuệ 。思tư 惟duy 種chủng 種chủng 法Pháp 門môn 義nghĩa 。故cố 百bách 法pháp 者giả 。應ưng 如như 百bách 法pháp 論luận 所sở 明minh 。三tam 大đại 集tập 下hạ 二nhị 經kinh 明minh 魔ma 業nghiệp 。佛Phật 以dĩ 慈từ 定định 能năng 伏phục 天thiên 魔ma 。是thị 知tri 瞋sân 心tâm 為vi 魔ma 所sở 降giáng/hàng 。習tập 近cận 瞋sân 恚khuể 是thị 報báo 熟thục 時thời 。四tứ 若nhược 例lệ 下hạ 例lệ 上thượng 有hữu 蟲trùng 鬼quỷ 。若nhược 蟲trùng 鬼quỷ 潛tiềm 伏phục 是thị 瞋sân 少thiểu 相tương/tướng 。三tam 愚ngu 癡si 二nhị 。初sơ 明minh 過quá 患hoạn 。三tam 句cú 明minh 於ư 邪tà 癡si 之chi 相tướng 。如như 大đại 經kinh 者giả 。合hợp 云vân 習tập 近cận 愚ngu 癡si 是thị 報báo 熟thục 時thời 。此thử 乃nãi 邪tà 癡si 習tập 報báo 二nhị 果quả 。癡si 心tâm 習tập 成thành 。地địa 獄ngục 報báo 熟thục 也dã 。二nhị 例lệ 前tiền 下hạ 例lệ 蟲trùng 鬼quỷ 。多đa 少thiểu 隨tùy 人nhân 。二nhị 三tam 毒độc 下hạ 總tổng 結kết 過quá 。二nhị 欲dục 離ly 下hạ 約ước 伏phục 斷đoạn 明minh 得đắc 離ly 三tam 。初sơ 示thị 念niệm 得đắc 離ly 。二nhị 有hữu 人nhân 下hạ 斥xích 非phi 顯hiển 正chánh 二nhị 。初sơ 他tha 解giải 非phi 滅diệt 離ly 。以dĩ 由do 他tha 師sư 不bất 解giải 常thường 念niệm 。致trí 令linh 三tam 毒độc 不bất 得đắc 滅diệt 離ly 。二nhị 今kim 謂vị 下hạ 二nhị 經kinh 明minh 盡tận 淨tịnh 。經kinh 直trực 言ngôn 離ly 。那na 專chuyên 伏phục 釋thích 。若nhược 以dĩ 念niệm 故cố 唯duy 能năng 伏phục 者giả 繫hệ 念niệm 六lục 字tự 能năng 淨tịnh 毒độc 根căn 。至chí 成thành 佛Phật 道Đạo 。亦diệc 只chỉ 伏phục 邪tà 。三tam 今kim 作tác 下hạ 正chánh 明minh 伏phục 斷đoạn 果quả 報báo 修tu 因nhân 。三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。此thử 三tam 伏phục 惑hoặc 。聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。通thông 別biệt 圓viên 菩Bồ 薩Tát 方phương 便tiện 。土thổ/độ 人nhân 實thật 報báo 土thổ/độ 人nhân 。此thử 七thất 斷đoạn 惑hoặc 。三tam 問vấn 離ly 下hạ 約ước 問vấn 答đáp 明minh 常thường 念niệm 二nhị 。初sơ 約ước 念niệm 非phi 離ly 惑hoặc 難nạn/nan 。二nhị 答đáp 經kinh 下hạ 約ước 念niệm 即tức 智trí 慧tuệ 釋thích 二nhị 。初sơ 略lược 明minh 正chánh 念niệm 之chi 德đức 二nhị 。初sơ 即tức 念niệm 明minh 慧tuệ 之chi 功công 。念niệm 想tưởng 觀quán 智trí 。等đẳng 諸chư 名danh 字tự 。有hữu 過quá 有hữu 德đức 有hữu 偏thiên 有hữu 圓viên 須tu 約ước 六lục 句cú 定định 其kỳ 法pháp 體thể 。故cố 圓viên 中trung 念niệm 破phá 偏thiên 小tiểu 智trí 。圓viên 中trung 之chi 智trí 破phá 偏thiên 小tiểu 念niệm 。偏thiên 小tiểu 之chi 念niệm 修tu 圓viên 中trung 智trí 。偏thiên 小tiểu 之chi 智trí 修tu 圓viên 中trung 念niệm 。圓viên 中trung 之chi 念niệm 即tức 圓viên 中trung 智trí 。圓viên 中trung 之chi 智trí 即tức 圓viên 中trung 念niệm 。以dĩ 此thử 六lục 句cú 評bình 法pháp 是thị 非phi 。方phương 解giải 一nhất 切thiết 經kinh 論luận 名danh 相tướng 。問vấn 家gia 昧muội 此thử 。故cố 使sử 非phi 念niệm 而nhi 是thị 於ư 智trí 。今kim 此thử 圓viên 文văn 既ký 云vân 常thường 念niệm 。顯hiển 非phi 二nhị 邊biên 有hữu 生sanh 滅diệt 念niệm 。雙song 遮già 雙song 照chiếu 中trung 正chánh 之chi 念niệm 也dã 。體thể 煩phiền 惱não 性tánh 是thị 觀quán 音âm 身thân 。不bất 破phá 煩phiền 惱não 不bất 立lập 觀quán 音âm 。破phá 立lập 既ký 忘vong 能năng 所sở 斯tư 絕tuyệt 是thị 為vi 常thường 念niệm 。恭cung 敬kính 觀quán 音âm 。不bất 離ly 三tam 毒độc 而nhi 離ly 三tam 毒độc 。若nhược 有hữu 觀quán 音âm 可khả 生sanh 緣duyên 念niệm 。若nhược 見kiến 三tam 毒độc 須tu 滅diệt 離ly 者giả 。此thử 乃nãi 增tăng 毒độc 非phi 離ly 毒độc 也dã 。二nhị 若nhược 如như 下hạ 離ly 念niệm 說thuyết 慧tuệ 之chi 過quá 。二nhị 今kim 此thử 下hạ 委ủy 明minh 修tu 觀quán 之chi 相tướng 二nhị 。初sơ 忘vong 照chiếu 各các 論luận 四tứ 句cú 。此thử 之chi 正chánh 念niệm 染nhiễm 體thể 既ký 絕tuyệt 忘vong 照chiếu 不bất 妨phương 。即tức 照chiếu 三tam 諦đế 即tức 忘vong 三tam 觀quán 。雖tuy 約ước 四tứ 句cú 唯duy 忘vong 三tam 觀quán 。以dĩ 雙song 非phi 雙song 。亦diệc 只chỉ 是thị 中trung 故cố 不bất 以dĩ 色sắc 念niệm 忘vong 俗tục 也dã 。以dĩ 色sắc 例lệ 於ư 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。不bất 以dĩ 非phi 色sắc 念niệm 忘vong 真chân 也dã 。合hợp 云vân 。不bất 以dĩ 非phi 色sắc 非phi 非phi 色sắc 念niệm 。忘vong 雙song 遮già 中trung 也dã 。不bất 以dĩ 亦diệc 色sắc 亦diệc 非phi 色sắc 念niệm 。忘vong 雙song 照chiếu 中trung 也dã 。約ước 照chiếu 三tam 諦đế 復phục 成thành 四tứ 句cú 。亦diệc 以dĩ 色sắc 念niệm 照chiếu 俗tục 也dã 。亦diệc 以dĩ 非phi 色sắc 念niệm 照chiếu 真chân 也dã 。亦diệc 以dĩ 非phi 色sắc 非phi 非phi 色sắc 念niệm 。照chiếu 雙song 遮già 中trung 也dã 。亦diệc 以dĩ 亦diệc 色sắc 亦diệc 非phi 色sắc 念niệm 。照chiếu 雙song 照chiếu 中trung 也dã 。應ưng 知tri 善thiện 忘vong 假giả 者giả 方phương 善thiện 照chiếu 假giả 。善thiện 忘vong 空không 者giả 方phương 善thiện 照chiếu 空không 。善thiện 忘vong 雙song 非phi 方phương 照chiếu 雙song 非phi 。善thiện 忘vong 雙song 亦diệc 方phương 照chiếu 雙song 亦diệc 。不bất 須tu 以dĩ 空không 忘vong 假giả 以dĩ 假giả 忘vong 空không 。雙song 非phi 雙song 亦diệc 皆giai 悉tất 爾nhĩ 也dã 。此thử 就tựu 圓viên 論luận 念niệm 。即tức 法Pháp 界Giới 無vô 德đức 不bất 備bị 。故cố 作tác 四tứ 句cú 說thuyết 之chi 自tự 在tại 。終chung 日nhật 忘vong 四tứ 終chung 日nhật 照chiếu 四tứ 。如như 此thử 方phương 是thị 常thường 念niệm 觀quán 音âm 。二nhị 或hoặc 次thứ 下hạ 漸tiệm 頓đốn 有hữu 諸chư 四tứ 句cú 。次thứ 第đệ 非phi 念niệm 忘vong 四tứ 句cú 也dã 。次thứ 第đệ 論luận 念niệm 照chiếu 四tứ 句cú 也dã 。忘vong 照chiếu 本bổn 求cầu 。離ly 於ư 三tam 毒độc 。故cố 次thứ 第đệ 離ly 亦diệc 有hữu 四tứ 句cú 。若nhược 得đắc 別biệt 教giáo 三tam 觀quán 之chi 意ý 諸chư 句cú 可khả 見kiến 。何hà 者giả 。如như 照chiếu 空không 時thời 。必tất 須tu 忘vong 空không 以dĩ 遣khiển 著trước 。故cố 忘vong 照chiếu 成thành 者giả 必tất 離ly 見kiến 思tư 。故cố 此thử 空không 觀quán 有hữu 忘vong 有hữu 照chiếu 有hữu 離ly 。次thứ 觀quán 假giả 後hậu 觀quán 中trung 。皆giai 須tu 論luận 於ư 忘vong 照chiếu 離ly 三tam 若nhược 不bất 次thứ 第đệ 忘vong 照chiếu 及cập 離ly 。斯tư 是thị 圓viên 觀quán 如như 向hướng 四tứ 句cú 。二nhị 次thứ 就tựu 下hạ 觀quán 釋thích 二nhị 。初sơ 前tiền 七thất 番phiên 指chỉ 上thượng 。果quả 報báo 已dĩ 上thượng 至chí 通thông 菩Bồ 薩Tát 。皆giai 不bất 能năng 破phá 無vô 作tác 之chi 集tập 。別biệt 人nhân 雖tuy 破phá 而nhi 在tại 後hậu 心tâm 。今kim 從tùng 初sơ 心tâm 故cố 同đồng 前tiền 指chỉ 。二nhị 今kim 但đãn 下hạ 後hậu 三tam 番phiên 當đương 說thuyết 二nhị 。初sơ 三tam 毒độc 逆nghịch 順thuận 委ủy 示thị 二nhị 。初sơ 約ước 界giới 外ngoại 雙song 標tiêu 。二nhị 今kim 取thủ 下hạ 依y 法pháp 相tướng 廣quảng 釋thích 二nhị 。初sơ 逆nghịch 順thuận 各các 示thị 二nhị 。初sơ 順thuận 約ước 煩phiền 惱não 釋thích 。初sơ 明minh 毒độc 害hại 二nhị 。初sơ 二Nhị 乘Thừa 三tam 毒độc 二nhị 。初sơ 明minh 毒độc 相tương/tướng 二nhị 。初sơ 合hợp 明minh 三tam 毒độc 。二nhị 開khai 三tam 下hạ 開khai 成thành 八bát 萬vạn 。既ký 有hữu 三tam 毒độc 須tu 論luận 等đẳng 分phần/phân 。四tứ 分phần/phân 各các 具cụ 二nhị 萬vạn 一nhất 千thiên 。是thị 故cố 成thành 於ư 。八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。界giới 內nội 既ký 爾nhĩ 界giới 外ngoại 亦diệc 然nhiên 。何hà 者giả 。以dĩ 大Đại 乘Thừa 說thuyết 諸chư 法pháp 不bất 滅diệt 。云vân 斷đoạn 惑hoặc 者giả 。但đãn 轉chuyển 有hữu 漏lậu 而nhi 成thành 無vô 漏lậu 。入nhập 假giả 入nhập 中trung 。八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。隨tùy 觀quán 而nhi 轉chuyển 。至chí 果quả 乃nãi 名danh 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。波Ba 羅La 蜜Mật 也dã 。二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 引dẫn 經kinh 證chứng 。觀quán 眾chúng 生sanh 品phẩm 。天thiên 女nữ 以dĩ 天thiên 華hoa 散tán 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。大đại 弟đệ 子tử 上thượng 。華hoa 至chí 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。即tức 皆giai 墮đọa 落lạc 。至chí 大đại 弟đệ 子tử 。便tiện 著trước 不bất 墮đọa 。一nhất 切thiết 弟đệ 子tử 。神thần 力lực 去khứ 華hoa 。不bất 能năng 令linh 去khứ 。

爾nhĩ 時thời 天thiên 女nữ 。問vấn 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。何hà 故cố 去khứ 華hoa 。

答đáp 曰viết 。

此thử 華hoa 不bất 如như 法Pháp 。是thị 以dĩ 去khứ 之chi 。天thiên 曰viết 。勿vật 謂vị 此thử 華hoa 。為vi 不bất 如như 法Pháp 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。是thị 華hoa 無vô 所sở 分phân 別biệt 。仁Nhân 者Giả 自tự 生sanh 。分phân 別biệt 想tưởng 耳nhĩ 。乃nãi 至chí 云vân 。結kết 習tập 未vị 盡tận 。華hoa 著trước 身thân 耳nhĩ 。結kết 習tập 盡tận 者giả 。華hoa 不bất 著trước 也dã 。彼bỉ 疏sớ/sơ 解giải 云vân 。華hoa 至chí 菩Bồ 薩Tát 皆giai 墮đọa 落lạc 。者giả 表biểu 菩Bồ 薩Tát 住trụ 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。生sanh 實thật 報báo 土thổ/độ 已dĩ 離ly 別biệt 惑hoặc 。彼bỉ 妙diệu 五ngũ 欲dục 。所sở 不bất 能năng 動động 。故cố 華hoa 不bất 著trước 身thân 。皆giai 自tự 墮đọa 落lạc 。至chí 大đại 弟đệ 子tử 。便tiện 著trước 不bất 墮đọa 者giả 。二Nhị 乘Thừa 但đãn 斷đoạn 界giới 內nội 五ngũ 欲dục 故cố 。世thế 間gian 五ngũ 欲dục 。所sở 不bất 能năng 動động 。別biệt 惑hoặc 未vị 除trừ 故cố 。為vi 界giới 外ngoại 上thượng 妙diệu 色sắc 聲thanh 。之chi 所sở 染nhiễm 污ô 。故cố 訶ha 言ngôn 。結kết 習tập 未vị 盡tận 。華hoa 則tắc 著trước 身thân 。

下hạ 文văn 料liệu 簡giản 云vân 。結kết 習tập 未vị 盡tận 。華hoa 則tắc 著trước 身thân 。何hà 關quan 別biệt 惑hoặc 。

答đáp 。大đại 論luận 云vân 。於ư 聲Thanh 聞Văn 經kinh 說thuyết 為vi 習tập 氣khí 。於ư 摩Ma 訶Ha 衍Diên 。說thuyết 為vi 正chánh 使sử 。即tức 是thị 別biệt 惑hoặc 二nhị 未vị 斷đoạn 下hạ 菩Bồ 薩Tát 三tam 毒độc 。同đồng 有hữu 此thử 三tam 毒độc 者giả 。望vọng 前tiền 二Nhị 乘Thừa 名danh 同đồng 義nghĩa 異dị 。前tiền 但đãn 貪tham 空không 。今kim 貪tham 俗tục 中trung 前tiền 瞋sân 生sanh 死tử 。今kim 瞋sân 涅Niết 槃Bàn 。前tiền 不bất 達đạt 真chân 。即tức 是thị 中trung 道đạo 為vi 癡si 。今kim 見kiến 中trung 道đạo 未vị 得đắc 了liễu 了liễu 為vi 癡si 。如như 大đại 樹thụ 折chiết 枝chi 之chi 譬thí 者giả 。大đại 論luận 三tam 十thập 云vân 。譬thí 如như 澤trạch 有hữu 樹thụ 。名danh 奢xa 摩ma 黎lê 。枝chi 觚cô 廣quảng 。大đại 眾chúng 鳥điểu 集tập 宿túc 。一nhất 鴿cáp 後hậu 至chí 住trụ 一nhất 枝chi 上thượng 。枝chi 觚cô 即tức 時thời 為vi 之chi 而nhi 折chiết 。澤trạch 神thần 問vấn 其kỳ 故cố 。樹thụ 神thần 答đáp 云vân 。此thử 鳥điểu 從tùng 我ngã 怨oán 家gia 樹thụ 來lai 。食thực 彼bỉ 尼ni 俱câu 類loại 樹thụ 子tử 來lai 棲tê 我ngã 上thượng 。或hoặc 當đương 放phóng 糞phẩn 。子tử 墮đọa 地địa 者giả 惡ác 樹thụ 復phục 生sanh 。為vi 害hại 必tất 大đại 。是thị 故cố 懷hoài 憂ưu 。寧ninh 折chiết 一nhất 枝chi 所sở 全toàn 者giả 大đại 。彼bỉ 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 畏úy 於ư 二Nhị 乘Thừa 壞hoại 滅diệt 佛Phật 乘thừa 心tâm 也dã 。二nhị 欲dục 除trừ 下hạ 明minh 機cơ 應ưng 二nhị 。初sơ 明minh 正chánh 念niệm 機cơ 應ưng 。二nhị 永vĩnh 離ly 下hạ 明minh 上thượng 土thổ/độ 全toàn 分phần/phân 。生sanh 身thân 菩Bồ 薩Tát 若nhược 未vị 得đắc 入nhập 別biệt 圓viên 地địa 住trụ 。生sanh 方phương 便tiện 土thổ/độ 。故cố 於ư 變biến 易dị 論luận 全toàn 未vị 離ly 無vô 明minh 之chi 惑hoặc 。若nhược 在tại 生sanh 身thân 入nhập 地địa 住trụ 者giả 。即tức 生sanh 實thật 報báo 。故cố 於ư 變biến 易dị 除trừ 殘tàn 別biệt 惑hoặc 。一nhất 變biến 易dị 土thổ/độ 分phần/phân 於ư 方phương 便tiện 實thật 報báo 。異dị 者giả 只chỉ 由do 生sanh 身thân 於ư 無vô 明minh 惑hoặc 。有hữu 侵xâm 未vị 侵xâm 不bất 同đồng 故cố 也dã 。二nhị 次thứ 明minh 下hạ 逆nghịch 約ước 法Pháp 門môn 釋thích 。以dĩ 煩phiền 惱não 名danh 立lập 觀quán 法pháp 稱xưng 。不bất 順thuận 常thường 塗đồ 故cố 云vân 逆nghịch 說thuyết 。然nhiên 若nhược 不bất 知tri 性tánh 惡ác 之chi 義nghĩa 。云vân 何hà 三tam 毒độc 而nhi 為vi 三tam 觀quán 。於ư 中trung 二nhị 。初sơ 明minh 毒độc 觀quán 欲dục 成thành 二nhị 。初sơ 明minh 凡phàm 小tiểu 毒độc 少thiểu 。法pháp 略lược 於ư 癡si 人nhân 略lược 菩Bồ 薩Tát 。癡si 隨tùy 貪tham 恚khuể 亦diệc 名danh 為vi 少thiểu 。菩Bồ 薩Tát 偏thiên 假giả 三tam 毒độc 非phi 多đa 。二nhị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 示thị 圓viên 人nhân 毒độc 多đa 二nhị 。初sơ 就tựu 毒độc 名danh 論luận 大đại 。語ngữ 稍sảo 同đồng 前tiền 意ý 則tắc 永vĩnh 異dị 。前tiền 在tại 二nhị 諦đế 偏thiên 論luận 取thủ 捨xả 。是thị 可khả 離ly 法pháp 。今kim 就tựu 三tam 諦đế 說thuyết 貪tham 瞋sân 癡si 。是thị 究cứu 竟cánh 道đạo 。理lý 性tánh 之chi 毒độc 莫mạc 不bất 遍biến 周chu 。故cố 皆giai 名danh 大đại 。五ngũ 不bất 受thọ 者giả 。謂vị 受thọ 亦diệc 不bất 受thọ 。不bất 受thọ 亦diệc 不bất 受thọ 。亦diệc 受thọ 亦diệc 不bất 受thọ 亦diệc 不bất 受thọ 。非phi 受thọ 非phi 不bất 受thọ 亦diệc 不bất 受thọ 。不bất 受thọ 亦diệc 不bất 受thọ 。皆giai 言ngôn 不bất 受thọ 者giả 。即tức 無vô 生sanh 觀quán 蕩đãng 於ư 取thủ 著trước 也dã 。前tiền 四tứ 即tức 離ly 四tứ 句cú 也dã 。後hậu 一nhất 謂vị 觀quán 亦diệc 自tự 亡vong 也dã 故cố 大đại 品phẩm 第đệ 三tam 。身thân 子tử 問vấn 須Tu 菩Bồ 提Đề 。何hà 故cố 不bất 受thọ 。答đáp 云vân 。般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 空không 。故cố 自tự 性tánh 不bất 受thọ 。無vô 明minh 下hạ 明minh 癡si 毒độc 須tu 論luận 即tức 性tánh 異dị 前tiền 唯duy 修tu 。又hựu 癡si 下hạ 明minh 癡si 等đẳng 。若nhược 非phi 即tức 性tánh 。豈khởi 皆giai 如như 空không 不bất 可khả 盡tận 邪tà 。二nhị 如như 此thử 下hạ 約ước 法Pháp 門môn 明minh 妙diệu 三tam 。初sơ 標tiêu 列liệt 三tam 門môn 。理lý 性tánh 之chi 法pháp 德đức 過quá 一nhất 際tế 。或hoặc 稱xưng 毒độc 害hại 。或hoặc 稱xưng 功công 用dụng 。今kim 明minh 三tam 毒độc 是thị 三tam 法Pháp 門môn 。則tắc 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 無vô 不bất 修tu 證chứng 。二nhị 大đại 慈từ 下hạ 解giải 釋thích 三tam 相tương/tướng 圓viên 觀quán 見kiến 思tư 三tam 毒độc 之chi 境cảnh 即tức 三tam 法Pháp 門môn 攝nhiếp 一nhất 切thiết 德đức 三tam 。初sơ 大đại 貪tham 法Pháp 門môn 。大đại 慈từ 大đại 悲bi 者giả 。諸chư 佛Phật 以dĩ 無vô 緣duyên 慈từ 。悲bi 普phổ 熏huân 三tam 業nghiệp 。於ư 十thập 方phương 世thế 界giới 。普phổ 現hiện 色sắc 身thân 。而nhi 作tác 佛Phật 事sự 。慈từ 悲bi 之chi 名danh 雖tuy 同đồng 四Tứ 無Vô 量Lượng 中trung 。而nhi 體thể 永vĩnh 異dị 。四tứ 攝nhiếp 。一nhất 布bố 施thí 攝nhiếp 。二nhị 愛ái 語ngữ 攝nhiếp 。三tam 利lợi 行hành 攝nhiếp 。四tứ 同đồng 事sự 攝nhiếp 。眾chúng 生sanh 情tình 所sở 愛ái 者giả 即tức 是thị 此thử 之chi 四tứ 法pháp 以dĩ 四tứ 接tiếp 引dẫn 導đạo 以dĩ 正Chánh 道Đạo 。而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。十Thập 力Lực 者giả 。一nhất 是thị 處xứ 非phi 處xứ 力lực 。二nhị 業nghiệp 力lực 。三tam 定định 力lực 。四tứ 根căn 力lực 。五ngũ 欲dục 力lực 。六lục 性tánh 力lực 。七thất 至chí 處xứ 道Đạo 力lực 。八bát 宿túc 命mạng 力lực 。九cửu 天thiên 眼nhãn 力lực 。十thập 漏lậu 盡tận 力lực 。無vô 畏úy 者giả 。即tức 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。一nhất 一Nhất 切Thiết 智Trí 無vô 所sở 畏úy 。二nhị 漏lậu 盡tận 無vô 所sở 畏úy 。三tam 說thuyết 障chướng 道đạo 無vô 所sở 畏úy 。四tứ 說thuyết 盡tận 苦khổ 道đạo 無vô 所sở 畏úy 。於ư 八bát 眾chúng 中trung 廣quảng 說thuyết 自tự 他tha 智trí 斷đoạn 既ký 。決quyết 定định 無vô 失thất 。則tắc 無vô 微vi 致trí 恐khủng 懼cụ 之chi 相tướng 。故cố 稱xưng 無vô 所sở 畏úy 。三tam 昧muội 即tức 百bách 八bát 三tam 昧muội 解giải 釋thích 並tịnh 如như 法Pháp 界giới 次thứ 第đệ 也dã 。二nhị 大đại 瞋sân 門môn 。般Bát 若Nhã 即tức 三tam 般Bát 若Nhã 。四tứ 邊biên 不bất 可khả 取thủ 者giả 。觀quán 照chiếu 般Bát 若Nhã 即tức 寂tịch 而nhi 照chiếu 。不bất 可khả 以dĩ 有hữu 取thủ 也dã 。方phương 便tiện 般Bát 若Nhã 。即tức 照chiếu 而nhi 寂tịch 。不bất 可khả 以dĩ 空không 取thủ 也dã 實thật 相tướng 般Bát 若Nhã 非phi 寂tịch 非phi 照chiếu 。不bất 可khả 以dĩ 雙song 亦diệc 取thủ 也dã 。而nhi 寂tịch 而nhi 照chiếu 不bất 可khả 以dĩ 雙song 非phi 取thủ 也dã 。迦Ca 毘Tỳ 羅La 城Thành 如như 玄huyền 記ký 。三tam 大đại 癡si 法Pháp 門môn 。前tiền 取thủ 捨xả 二nhị 門môn 雖tuy 具cụ 中trung 道đạo 。而nhi 取thủ 門môn 終chung 以dĩ 立lập 法pháp 為vi 宗tông 。捨xả 門môn 終chung 以dĩ 蕩đãng 相tương/tướng 為vi 主chủ 。今kim 兩lưỡng 捨xả 門môn 豈khởi 不bất 具cụ 於ư 二nhị 邊biên 。而nhi 終chung 以dĩ 雙song 非phi 為vi 體thể 。不bất 三tam 而nhi 三tam 三tam 門môn 宛uyển 然nhiên 。三tam 而nhi 不bất 三tam 門môn 門môn 絕tuyệt 妙diệu 。初sơ 約ước 無vô 緣duyên 直trực 示thị 。二nhị 舉cử 鑑giám 像tượng 難nan 思tư 。三tam 引dẫn 淨tịnh 名danh 杜đỗ 口khẩu 。三tam 引dẫn 人nhân 證chứng 結kết 。諸chư 法pháp 無vô 行hành 經Kinh 云vân 。諸chư 天thiên 子tử 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 。文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。名danh 為vi 無vô 礙ngại 尸thi 利lợi 。上thượng 尸thi 利lợi 無vô 上thượng 尸thi 利lợi 。文Văn 殊Thù 語ngữ 諸chư 天thiên 子tử 言ngôn 。止chỉ 止chỉ 諸chư 天thiên 子tử 。汝nhữ 等đẳng 勿vật 取thủ 。相tương/tướng 分phân 別biệt 我ngã 不bất 見kiến 諸chư 法pháp 。是thị 上thượng 中trung 下hạ 。如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。文Văn 殊Thù 義nghĩa 者giả 。我ngã 是thị 貪tham 欲dục 尸thi 利lợi 。瞋sân 恚khuể 尸thi 利lợi 。愚ngu 癡si 尸thi 利lợi 。是thị 故cố 我ngã 名danh 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。乃nãi 至chí 云vân 。我ngã 是thị 凡phàm 夫phu 。從tùng 貪tham 欲dục 起khởi 。從tùng 瞋sân 恚khuể 起khởi 。從tùng 愚ngu 癡si 起khởi 。我ngã 是thị 外ngoại 道đạo 是thị 邪tà 行hành 人nhân 。諸chư 天thiên 子tử 言ngôn 。以dĩ 何hà 事sự 故cố 。自tự 言ngôn 我ngã 是thị 凡phàm 夫phu 等đẳng 。文Văn 殊Thù 言ngôn 。是thị 貪tham 欲dục 瞋sân 恚khuể 愚ngu 癡si 性tánh 。十thập 方phương 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。我ngã 以dĩ 不bất 住trụ 是thị 性tánh 中trung 故cố 。說thuyết 我ngã 是thị 凡phàm 夫phu 。文Văn 殊Thù 。汝nhữ 云vân 何hà 名danh 外ngoại 道đạo 。文Văn 殊Thù 言ngôn 。我ngã 終chung 不bất 到đáo 外ngoại 道đạo 。諸chư 道đạo 性tánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 。我ngã 於ư 一nhất 切thiết 道đạo 為vi 外ngoại 。諸chư 天thiên 子tử 言ngôn 。汝nhữ 云vân 何hà 是thị 邪tà 見kiến 行hành 人nhân 。文Văn 殊Thù 言ngôn 。我ngã 已dĩ 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。皆giai 是thị 邪tà 虛hư 妄vọng 不bất 實thật 。是thị 故cố 我ngã 是thị 邪tà 行hành 人nhân 。說thuyết 是thị 法Pháp 時thời 。萬vạn 天thiên 子tử 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。二nhị 欲dục 滿mãn 下hạ 常thường 念niệm 感cảm 應ứng 四tứ 。初sơ 明minh 機cơ 成thành 德đức 滿mãn 。二nhị 一nhất 切thiết 下hạ 明minh 諸chư 聖thánh 所sở 依y 。三tam 故cố 無vô 下hạ 引dẫn 無vô 行hành 經kinh 證chứng 。四tứ 一nhất 切thiết 下hạ 結kết 成thành 佛Phật 法pháp 。二nhị 此thử 三tam 下hạ 逆nghịch 順thuận 合hợp 談đàm 二nhị 。初sơ 被bị 物vật 雙song 示thị 。就tựu 三tam 煩phiền 惱não 常thường 念niệm 求cầu 離ly 。名danh 為vi 順thuận 說thuyết 。約ước 三tam 法Pháp 門môn 常thường 念niệm 求cầu 滿mãn 。名danh 為vi 逆nghịch 說thuyết 。滿mãn 離ly 俱câu 時thời 。但đãn 約ước 悉tất 檀đàn 去khứ 取thủ 說thuyết 耳nhĩ 。二nhị 如như 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 引dẫn 經kinh 委ủy 證chứng 三tam 。初sơ 證chứng 貪tham 欲dục 逆nghịch 順thuận 。說thuyết 離ly 欲dục 際tế 順thuận 也dã 。隨tùy 類loại 見kiến 女nữ 逆nghịch 也dã 。欲dục 是thị 煩phiền 惱não 是thị 故cố 說thuyết 離ly 。欲dục 是thị 法Pháp 門môn 是thị 故cố 說thuyết 住trụ 。即tức 離ly 即tức 住trụ 唯duy 離ly 唯duy 住trụ 。離ly 深thâm 住trụ 深thâm 。離ly 極cực 住trụ 極cực 。今kim 觀Quán 世Thế 音Âm 。乃nãi 是thị 際tế 極cực 住trụ 離ly 貪tham 欲dục 故cố 。一nhất 切thiết 機cơ 求cầu 離ly 求cầu 住trụ 。皆giai 須tu 常thường 念niệm 。二nhị 又hựu 四tứ 下hạ 證chứng 瞋sân 恚khuể 逆nghịch 順thuận 。以dĩ 調điều 一nhất 切thiết 順thuận 也dã 。苦khổ 楚sở 治trị 罪tội 逆nghịch 也dã 。恚khuể 害hại 煩phiền 惱não 是thị 故cố 須tu 調điều 。瞋sân 恚khuể 法Pháp 門môn 是thị 故cố 須tu 行hành 。逆nghịch 順thuận 無vô 二nhị 調điều 行hành 不bất 偏thiên 例lệ 前tiền 貪tham 欲dục 其kỳ 義nghĩa 是thị 同đồng 。但đãn 欲dục 是thị 樂nhạo 法Pháp 故cố 作tác 實thật 事sự 接tiếp 物vật 令linh 離ly 。恚khuể 害hại 是thị 苦khổ 。故cố 以dĩ 幻huyễn 事sự 調điều 他tha 令linh 離ly 。若nhược 其kỳ 機cơ 緣duyên 宜nghi 以dĩ 實thật 殺sát 。而nhi 得đắc 益ích 者giả 。即tức 如như 仙tiên 豫dự 殺sát 婆Bà 羅La 門Môn 為vi 瞋sân 法Pháp 門môn 。此thử 乃nãi 假giả 實thật 互hỗ 現hiện 例lệ 於ư 貪tham 癡si 。亦diệc 可khả 幻huyễn 設thiết 。但đãn 得đắc 逆nghịch 順thuận 相tương/tướng 即tức 之chi 意ý 。不bất 拘câu 假giả 實thật 也dã 。三tam 方phương 便tiện 下hạ 證chứng 愚ngu 癡si 假giả 實thật 。如như 前tiền 火hỏa 難nạn 。具cụ 引dẫn 經kinh 文văn 逆nghịch 順thuận 滿mãn 離ly 。例lệ 前tiền 二nhị 毒độc 其kỳ 義nghĩa 不bất 殊thù 。二nhị 次thứ 此thử 下hạ 明minh 二nhị 觀quán 慈từ 悲bi 。例lệ 前tiền 大Đại 士Sĩ 。本bổn 修tu 三tam 毒độc 滿mãn 離ly 之chi 觀quán 。復phục 見kiến 眾chúng 生sanh 。為vi 三tam 毒độc 過quá 。之chi 所sở 惱não 害hại 。亦diệc 見kiến 欲dục 滿mãn 三tam 毒độc 法Pháp 門môn 。故cố 起khởi 慈từ 悲bi 。誓thệ 令linh 眾chúng 生sanh 。離ly 三tam 毒độc 過quá 滿mãn 三tam 毒độc 德đức 。今kim 成thành 補bổ 處xứ 隣lân 極cực 三tam 毒độc 。故cố 能năng 任nhậm 運vận 遍biến 法Pháp 界Giới 應ưng 。普phổ 令linh 眾chúng 生sanh 。滿mãn 離ly 成thành 就tựu 。然nhiên 漸tiệm 頓đốn 觀quán 皆giai 觀quán 三tam 毒độc 。頓đốn 則tắc 滿mãn 離ly 不bất 二nhị 而nhi 觀quán 。漸tiệm 則tắc 初sơ 心tâm 但đãn 觀quán 於ư 離ly 。後hậu 乃nãi 滿mãn 離ly 相tương/tướng 即tức 而nhi 照chiếu 。二nhị 結kết 意ý 機cơ 。經kinh 文văn 可khả 見kiến 。

觀Quán 音Âm 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 記Ký 卷quyển 第đệ 二nhị