觀Quán 音Âm 玄Huyền 義Nghĩa 記Ký
Quyển 4
宋Tống 知Tri 禮Lễ 述Thuật
觀Quán 音Âm 玄Huyền 義Nghĩa 記Ký 卷quyển 第đệ 四tứ
宋tống 四tứ 明minh 沙Sa 門Môn 知tri 禮lễ 述thuật
二nhị 若nhược 緣duyên 下hạ 約ước 法pháp 簡giản 判phán 二nhị 。 初sơ 簡giản 生sanh 法pháp 不bất 周chu 。 次thứ 第đệ 生sanh 法pháp 。 二nhị 種chủng 慈từ 悲bi 。 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 及cập 別biệt 住trụ 行hành 。 若nhược 眾chúng 生sanh 緣duyên 亦diệc 兼kiêm 凡phàm 外ngoại 。 二nhị 有hữu 所sở 緣duyên 何hà 得đắc 名danh 普phổ 。 二nhị 若nhược 無vô 下hạ 別biệt 無vô 緣duyên 方phương 普phổ 。 別biệt 教giáo 十thập 向hướng 圓viên 教giáo 初sơ 心tâm 。 修tu 此thử 慈từ 悲bi 至chí 入nhập 地địa 住trụ 。 乃nãi 能năng 分phần/phân 證chứng 。 猶do 如như 明minh 鑑giám 不bất 動động 而nhi 形hình 。 磁từ 石thạch 無vô 念niệm 而nhi 吸hấp 。 此thử 之chi 慈từ 悲bi 方phương 得đắc 名danh 普phổ 。 二nhị 別biệt 釋thích 下hạ 約ước 圓viên 頓đốn 三tam 慈từ 別biệt 釋thích 。 三tam 慈từ 一nhất 念niệm 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 。 故cố 大đại 經Kinh 云vân 。 慈từ 若nhược 有hữu 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 名danh 如Như 來Lai 慈từ 。 有hữu 即tức 生sanh 緣duyên 無vô 即tức 法pháp 緣duyên 。 雙song 非phi 即tức 無vô 緣duyên 佛Phật 心tâm 圓viên 具cụ 。 今kim 修tu 佛Phật 慈từ 。 故cố 一nhất 一nhất 慈từ 。 皆giai 不bất 思tư 議nghị 。 文văn 分phần/phân 三tam 。 初sơ 眾chúng 生sanh 緣duyên 慈từ 二nhị 。 初sơ 總tổng 示thị 二nhị 。 初sơ 一nhất 心tâm 緣duyên 一nhất 界giới 非phi 普phổ 。 二nhị 今kim 觀quán 下hạ 一nhất 心tâm 緣duyên 十thập 界giới 。 是thị 普phổ 二nhị 。 初sơ 觀quán 眾chúng 生sanh 三tam 。 初sơ 法pháp 。 對đối 下hạ 法pháp 緣duyên 畢tất 竟cánh 空không 真chân 。 故cố 今kim 眾chúng 生sanh 是thị 難nan 思tư 俗tục 。 真chân 實thật 俗tục 假giả 故cố 曰viết 假giả 名danh 。 非phi 獨độc 人nhân 我ngã 。 稱xưng 為vi 假giả 名danh 。 十thập 界giới 性tánh 一nhất 舉cử 一nhất 即tức 十thập 。 故cố 成thành 百bách 界giới 。 各các 有hữu 相tương/tướng 性tánh 體thể 力lực 作tác 因nhân 緣duyên 果quả 報báo 。 本bổn 末mạt 究cứu 竟cánh 等đẳng 。 故cố 有hữu 千thiên 種chủng 。 豈khởi 唯duy 已dĩ 千thiên 。 生sanh 佛Phật 各các 千thiên 皆giai 冥minh 在tại 性tánh 。 二nhị 喻dụ 。 三tam 合hợp 。 凡phàm 夫phu 一nhất 心tâm 具cụ 而nhi 不bất 識thức 。 圓viên 聖thánh 法Pháp 眼nhãn 一nhất 念niệm 遍biến 知tri 。 二nhị 知tri 此thử 下hạ 起khởi 慈từ 悲bi 圓viên 。 聞văn 名danh 字tự 學học 佛Phật 慈từ 悲bi 。 即tức 於ư 一nhất 念niệm 。 觀quán 百bách 界giới 生sanh 善thiện 惡ác 因nhân 緣duyên 苦khổ 樂lạc 本bổn 末mạt 。 而nhi 起khởi 慈từ 悲bi 與dữ 拔bạt 之chi 想tưởng 也dã 。 大đại 本bổn 十thập 如như 四tứ 類loại 解giải 釋thích 。 一nhất 四tứ 趣thú 。 二nhị 人nhân 天thiên 。 三tam 二Nhị 乘Thừa 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 。 若nhược 分phần/phân 苦khổ 樂lạc 者giả 。 應ưng 以dĩ 四tứ 趣thú 為vi 苦khổ 。 人nhân 天thiên 等đẳng 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 六lục 凡phàm 為vi 苦khổ 四tứ 聖thánh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 或hoặc 九cửu 界giới 為vi 苦khổ 佛Phật 界giới 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 二nhị 今kim 約ước 下hạ 委ủy 釋thích 二nhị 。 初sơ 明minh 觀quán 法pháp 二nhị 。 初sơ 指chỉ 初sơ 後hậu 兩lưỡng 界giới 。 獄ngục 是thị 苦khổ 之chi 尤vưu 。 佛Phật 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 之chi 極cực 。 二nhị 地địa 獄ngục 下hạ 明minh 一nhất 念niệm 千thiên 法pháp 二nhị 。 初sơ 明minh 地địa 獄ngục 具cụ 餘dư 九cửu 界giới 二nhị 。 初sơ 直trực 明minh 地địa 獄ngục 十thập 法pháp 二nhị 。 初sơ 明minh 十thập 法pháp 。 十thập 初sơ 性tánh 。 二nhị 相tương/tướng 。 三tam 體thể 。 大đại 本bổn 通thông 取thủ 摧tồi 折chiết 色sắc 心tâm 為vi 體thể 。 今kim 取thủ 覺giác 苦khổ 故cố 的đích 指chỉ 心tâm 。 四tứ 乃nãi 至chí 下hạ 力lực 。 堪kham 任nhậm 刀đao 火hỏa 長trường/trưởng 劫kiếp 不bất 絕tuyệt 。 五ngũ 作tác 。 既ký 堪kham 受thọ 苦khổ 必tất 任nhậm 作tác 惡ác 。 六lục 因nhân 。 三tam 業nghiệp 動động 作tác 成thành 惡ác 習tập 因nhân 。 七thất 緣duyên 。 假giả 藉tạ 諸chư 惡ác 。 我ngã 及cập 我ngã 所sở 。 一nhất 切thiết 具cụ 度độ 助trợ 成thành 習tập 業nghiệp 。 八bát 果quả 。 因nhân 習tập 婬dâm 欲dục 業nghiệp 既ký 成thành 就tựu 。 果quả 於ư 苦khổ 具cụ 見kiến 是thị 欲dục 境cảnh 。 如như 本bổn 染nhiễm 愛ái 。 九cửu 報báo 。 習tập 果quả 在tại 心tâm 境cảnh 隨tùy 心tâm 變biến 。 報báo 因nhân 既ký 滿mãn 即tức 受thọ 燒thiêu 然nhiên 。 十thập 本bổn 末mạt 。 大đại 本bổn 乃nãi 以dĩ 初sơ 相tương/tướng 後hậu 報báo 而nhi 為vi 本bổn 末mạt 。 則tắc 修tu 性tánh 皆giai 爾nhĩ 。 今kim 欲dục 彰chương 於ư 理lý 事sự 不bất 二nhị 。 故cố 以dĩ 修tu 性tánh 而nhi 為vi 本bổn 末mạt 。 全toàn 修tu 在tại 性tánh 全toàn 性tánh 成thành 修tu 。 方phương 得đắc 名danh 為vi 。 究cứu 竟cánh 等đẳng 也dã 。 二nhị 地địa 獄ngục 下hạ 例lệ 九cửu 界giới 。 若nhược 非phi 十thập 法pháp 不bất 成thành 一nhất 界giới 。 二nhị 問vấn 當đương 下hạ 明minh 具cụ 九cửu 界giới 十thập 法pháp 二nhị 。 初sơ 約ước 佛Phật 法Pháp 難nạn/nan 具cụ 問vấn 。 界giới 有hữu 法pháp 分phần/phân 云vân 何hà 互hỗ 具cụ 。 佛Phật 法Pháp 離ly 染nhiễm 頓đốn 出xuất 凡phàm 聖thánh 。 云vân 何hà 地địa 獄ngục 具cụ 茲tư 十thập 法pháp 。 二nhị 答đáp 大đại 下hạ 明minh 凡phàm 心tâm 即tức 佛Phật 答đáp 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 地địa 獄ngục 具cụ 佛Phật 十thập 法pháp 十thập 。 初sơ 佛Phật 性tánh 。 仙tiên 豫dự 大đại 王vương 欲dục 化hóa 外ngoại 道đạo 。 十thập 二nhị 年niên 中trung 。 供cúng 養dường 五ngũ 百bách 婆Bà 羅La 門Môn 眾chúng 。 後hậu 令linh 歸quy 信tín 。 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 。 其kỳ 不bất 歸quy 信tín 乃nãi 謗báng 言ngôn 無vô 。 仙tiên 豫dự 聞văn 謗báng 乃nãi 殺sát 五ngũ 百bách 。 五ngũ 百bách 墮đọa 獄ngục 即tức 生sanh 三tam 念niệm 。 一nhất 念niệm 此thử 是thị 何hà 處xứ 乃nãi 知tri 地địa 獄ngục 。 二nhị 念niệm 從tùng 何hà 處xứ 來lai 。 乃nãi 知tri 人nhân 道đạo 。 三tam 念niệm 何hà 因nhân 墮đọa 獄ngục 知tri 謗báng 方Phương 等Đẳng 。 因nhân 茲tư 悔hối 過quá 便tiện 生sanh 佛Phật 國quốc 。 終chung 獲hoạch 佛Phật 身thân 。 此thử 乃nãi 仙tiên 像tượng 知tri 地địa 獄ngục 人nhân 有hữu 佛Phật 性tánh 故cố 。 殺sát 之chi 令linh 墮đọa 三tam 念niệm 中trung 發phát 。 婆bà 藪tẩu 過quá 去khứ 殺sát 生sanh 祭tế 天thiên 。 因nhân 墮đọa 地địa 獄ngục 。 於ư 獄ngục 教giáo 化hóa 九cửu 十thập 億ức 人nhân 。 從tùng 地địa 獄ngục 出xuất 。 至chí 方Phương 等Đẳng 會hội 。
佛Phật 言ngôn 。
婆bà 者giả 。 好hảo/hiếu 也dã 。 藪tẩu 者giả 。 高cao 也dã 。 好hảo/hiếu 高cao 之chi 人nhân 豈khởi 墮đọa 地địa 獄ngục 。 又hựu 言ngôn 。 婆bà 者giả 。 剛cang 也dã 。 藪tẩu 者giả 。 柔nhu 也dã 。 剛cang 柔nhu 之chi 人nhân 豈khởi 墮đọa 地địa 獄ngục 。 斯tư 是thị 大đại 權quyền 示thị 現hiện 惡ác 相tướng 。 顯hiển 於ư 地địa 獄ngục 有hữu 佛Phật 性tánh 矣hĩ 。 二nhị 佛Phật 相tương/tướng 。 三tam 佛Phật 體thể 。 上thượng 品phẩm 惡ác 心tâm 即tức 中trung 道đạo 故cố 。 四tứ 佛Phật 力lực 。 性tánh 具cụ 大đại 用dụng 即tức 八bát 自tự 在tại 。 五ngũ 佛Phật 作tác 。 此thử 云vân 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 者giả 。 欲dục 明minh 順thuận 修tu 是thị 佛Phật 界giới 作tác 也dã 。 九cửu 界giới 因nhân 果quả 皆giai 違vi 本bổn 立lập 。 唯duy 佛Phật 因nhân 果quả 順thuận 本bổn 而nhi 作tác 。 以dĩ 本bổn 覺giác 性tánh 元nguyên 離ly 住trụ 著trước 。 即tức 無vô 住trụ 本bổn 。 若nhược 不bất 順thuận 本bổn 無vô 住trụ 而nhi 作tác 。 則tắc 非phi 佛Phật 界giới 。 因nhân 緣duyên 果quả 報báo 。 此thử 是thị 妙diệu 修tu 此thử 修tu 起khởi 時thời 。 豁hoát 然nhiên 能năng 絕tuyệt 七thất 種chủng 方phương 便tiện 智trí 行hành 之chi 作tác 故cố 喻dụ 師sư 子tử 筋cân 絃huyền 彈đàn 絕tuyệt 百bách 獸thú 筋cân 絃huyền 。 師sư 子tử 之chi 乳nhũ 點điểm 化hóa 百bách 獸thú 之chi 乳nhũ 。 須tu 知tri 地địa 獄ngục 之chi 心tâm 。 本bổn 具cụ 佛Phật 界giới 修tu 性tánh 之chi 性tánh 。 如như 大đại 本bổn 中trung 以dĩ 相tương/tướng 性tánh 體thể 為vi 佛Phật 性tánh 三tam 。 力lực 作tác 以dĩ 去khứ 是thị 佛Phật 界giới 修tu 。 此thử 之chi 修tu 性tánh 凡phàm 心tâm 皆giai 具cụ 。 得đắc 此thử 作tác 意ý 則tắc 了liễu 諸chư 修tu 皆giai 順thuận 性tánh 起khởi 。 六lục 因nhân 者giả 。 即tức 是thị 順thuận 修tu 所sở 顯hiển 之chi 理lý 。 故cố 曰viết 正chánh 因nhân 。 七thất 緣duyên 者giả 。 即tức 是thị 順thuận 修tu 能năng 資tư 智trí 行hành 。 故cố 曰viết 緣duyên 了liễu 。 而nhi 言ngôn 性tánh 德đức 者giả 。 以dĩ 地địa 獄ngục 心tâm 本bổn 具cụ 故cố 也dã 。 八bát 果quả 。 九cửu 報báo 即tức 前tiền 緣duyên 了liễu 所sở 剋khắc 二nhị 果quả 。 地địa 獄ngục 之chi 心tâm 無vô 不bất 具cụ 也dã 。 十thập 佛Phật 本bổn 末mạt 究cứu 竟cánh 等đẳng 。 約ước 修tu 性tánh 相tướng 在tại 釋thích 。 與dữ 前tiền 地địa 獄ngục 不bất 異dị 。 二nhị 大đại 經kinh 下hạ 以dĩ 佛Phật 界giới 況huống 餘dư 界giới 十thập 法pháp 。 雪Tuyết 山Sơn 者giả 。 極cực 惡ác 心tâm 地địa 也dã 。 妙diệu 藥dược 毒độc 草thảo 者giả 。 初sơ 後hậu 二nhị 界giới 也dã 。 佛Phật 法Pháp 超siêu 勝thắng 地địa 獄ngục 尚thượng 具cụ 。 豈khởi 不bất 能năng 具cụ 餘dư 八bát 界giới 邪tà 。 二nhị 地địa 獄ngục 下hạ 餘dư 九cửu 皆giai 即tức 十thập 界giới 。 地địa 獄ngục 具cụ 九cửu 已dĩ 如như 上thượng 說thuyết 。 九cửu 界giới 各các 各các 具cụ 餘dư 九cửu 界giới 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 起khởi 慈từ 悲bi 二nhị 。 初sơ 約ước 十thập 界giới 解giải 釋thích 三tam 。 初sơ 深thâm 觀quán 善thiện 惡ác 境cảnh 二nhị 。 初sơ 法pháp 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 慈từ 只chỉ 於ư 一nhất 念niệm 。 遍biến 觀quán 十thập 界giới 。 修tu 得đắc 善thiện 惡ác 皆giai 即tức 性tánh 具cụ 。 以dĩ 性tánh 照chiếu 修tu 盡tận 善thiện 惡ác 際tế 。 二nhị 如như 見kiến 下hạ 喻dụ 。 二nhị 以dĩ 觀quán 下hạ 廣quảng 運vận 與dữ 拔bạt 心tâm 。 觀quán 於ư 九cửu 界giới 七thất 法pháp 因nhân 緣duyên 。 及cập 以dĩ 所sở 生sanh 二nhị 死tử 果quả 報báo 。 皆giai 即tức 性tánh 德đức 故cố 起khởi 大đại 悲bi 欲dục 拔bạt 其kỳ 苦khổ 。 觀quán 於ư 佛Phật 界giới 七thất 法pháp 因nhân 緣duyên 。 及cập 以dĩ 所sở 生sanh 二nhị 德đức 果quả 報báo 。 皆giai 即tức 性tánh 德đức 。 故cố 起khởi 大đại 慈từ 欲dục 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 。
問vấn 。 性tánh 德đức 善thiện 惡ác 及cập 以dĩ 苦khổ 樂lạc 。 皆giai 是thị 法Pháp 門môn 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 今kim 何hà 與dữ 拔bạt 。
答đáp 。 斯tư 之chi 妙diệu 談đàm 不bất 可khả 輕khinh 議nghị 。 以dĩ 三tam 菩Bồ 薩Tát 觀quán 於ư 苦khổ 樂lạc 但đãn 謂vị 修tu 成thành 。 故cố 存tồn 與dữ 拔bạt 之chi 功công 。 莫mạc 運vận 無vô 緣duyên 之chi 力lực 。 是thị 故cố 慈từ 悲bi 俱câu 不bất 名danh 普phổ 。 今kim 知tri 所sở 生sanh 苦khổ 樂lạc 及cập 以dĩ 能năng 生sanh 因nhân 緣duyên 。 皆giai 是thị 性tánh 德đức 。 故cố 拔bạt 一nhất 切thiết 苦khổ 。 不bất 損tổn 毫hào 釐li 。 與dữ 一nhất 切thiết 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 增tăng 微vi 末mạt 。 方phương 得đắc 慈từ 悲bi 廣quảng 普phổ 塵trần 劫kiếp 忘vong 勞lao 。 此thử 眾chúng 生sanh 緣duyên 與dữ 其kỳ 無vô 緣duyên 。 無vô 二nhị 無vô 別biệt 。 三tam 此thử 十thập 下hạ 結kết 成thành 慈từ 悲bi 普phổ 。 二nhị 問vấn 地địa 下hạ 就tựu 地địa 獄ngục 料liệu 簡giản 二nhị 。 初sơ 約ước 重trọng/trùng 苦khổ 妨phương 樂nhạo/nhạc/lạc 問vấn 。 二nhị 約ước 乘thừa 機cơ 代đại 苦khổ 答đáp 二nhị 。 初sơ 答đáp 眾chúng 下hạ 乘thừa 機cơ 示thị 因nhân 。 以dĩ 第đệ 三tam 念niệm 憶ức 知tri 先tiên 罪tội 必tất 有hữu 悔hối 心tâm 。 大đại 聖thánh 承thừa 機cơ 。 現hiện 身thân 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 密mật 警cảnh 發phát 。 令linh 起khởi 善thiện 心tâm 。 即tức 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 也dã 。 或hoặc 即tức 得đắc 樂lạc 如như 婆Bà 羅La 門Môn 。 或hoặc 後hậu 得đắc 樂lạc 如như 婆bà 藪tẩu 所sở 化hóa 。 二nhị 又hựu 菩bồ 下hạ 代đại 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 請thỉnh 觀quán 音âm 云vân 。 或hoặc 遊du 戲hí 地địa 獄ngục 大đại 悲bi 代đại 受thọ 苦khổ 。 二nhị 法pháp 緣duyên 慈từ 者giả 。 前tiền 眾chúng 生sanh 緣duyên 若nhược 緣duyên 六lục 界giới 但đãn 生sanh 死tử 俗tục 。 不bất 得đắc 名danh 普phổ 。 圓viên 觀quán 十thập 界giới 二Nhị 乘Thừa 即tức 真chân 。 菩Bồ 薩Tát 是thị 俗tục 佛Phật 是thị 中trung 諦đế 。 既ký 在tại 一nhất 念niệm 。 即tức 非phi 次thứ 第đệ 。 況huống 復phục 互hỗ 融dung 而nhi 成thành 百bách 界giới 。 彌di 顯hiển 一nhất 假giả 一nhất 切thiết 假giả 也dã 。 此thử 眾chúng 生sanh 緣duyên 安an 得đắc 不bất 普phổ 。 今kim 明minh 法pháp 緣duyên 即tức 於ư 此thử 境cảnh 而nhi 觀quán 於ư 空không 。 二Nhị 乘Thừa 空không 俗tục 菩Bồ 薩Tát 空không 真chân 。 佛Phật 空không 二nhị 諦đế 。 既ký 約ước 百bách 界giới 即tức 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 。 名danh 畢tất 竟cánh 空không 。 具cụ 足túc 言ngôn 之chi 。 三tam 千thiên 即tức 空không 名danh 今kim 法pháp 緣duyên 。 安an 得đắc 不bất 普phổ 初sơ 明minh 觀quán 境cảnh 三tam 。 初sơ 深thâm 觀quán 性tánh 空không 三tam 。 初sơ 觀quán 千thiên 法pháp 空không 。 十thập 界giới 必tất 百bách 性tánh 相tướng 有hữu 千thiên 。 觀quán 此thử 皆giai 空không 畢tất 竟cánh 無vô 相tướng 。 二nhị 十thập 法pháp 下hạ 觀quán 三tam 千thiên 空không 。 上thượng 之chi 千thiên 法pháp 。 於ư 假giả 於ư 實thật 。 及cập 於ư 依y 報báo 即tức 成thành 三tam 千thiên 。 三tam 無vô 我ngã 下hạ 觀quán 二nhị 取thủ 空không 。 無vô 能năng 觀quán 我ngã 無vô 我ngã 所sở 觀quán 。 無vô 智trí 無vô 得đắc 。 離ly 二nhị 取thủ 相tương/tướng 。 二nhị 如như 幻huyễn 下hạ 舉cử 喻dụ 本bổn 空không 。 不bất 但đãn 俗tục 幻huyễn 真chân 中trung 亦diệc 幻huyễn 。 方phương 是thị 圓viên 家gia 法pháp 緣duyên 之chi 喻dụ 。 三tam 常thường 寂tịch 下hạ 引dẫn 證chứng 圓viên 空không 。 三tam 千thiên 蕩đãng 相tương/tướng 即tức 是thị 今kim 教giáo 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 二nhị 眾chúng 生sanh 下hạ 起khởi 慈từ 悲bi 三tam 。 初sơ 正chánh 示thị 慈từ 悲bi 二nhị 。 初sơ 明minh 所sở 與dữ 拔bạt 相tương/tướng 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 本bổn 無vô 二nhị 相tương/tướng 。 以dĩ 不bất 覺giác 故cố 。 唯duy 苦khổ 無vô 樂lạc 。 二nhị 拔bạt 其kỳ 下hạ 明minh 能năng 與dữ 拔bạt 法pháp 。 即tức 以dĩ 三tam 諦đế 如như 幻huyễn 慈từ 悲bi 。 拔bạt 與dữ 十thập 界giới 如như 幻huyễn 苦khổ 樂lạc 。 二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 引dẫn 證chứng 真chân 實thật 。 說thuyết 三tam 諦đế 空không 慈từ 即tức 真chân 實thật 。 三tam 若nhược 緣duyên 下hạ 結kết 成thành 圓viên 普phổ 可khả 解giải 。 三tam 無vô 緣duyên 慈từ 者giả 。 中trung 觀quán 之chi 別biệt 名danh 也dã 。 中trung 則tắc 絕tuyệt 待đãi 有hữu 緣duyên 非phi 中trung 。
問vấn 。 慈từ 悲bi 須tu 對đối 。 眾chúng 生sanh 苦khổ 樂lạc 。 若nhược 其kỳ 無vô 緣duyên 何hà 能năng 與dữ 拔bạt 。
答đáp 。 大Đại 乘Thừa 所sở 說thuyết 同đồng 體thể 慈từ 悲bi 。 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 圓viên 名danh 字tự 位vị 學học 即tức 心tâm 佛Phật 慈từ 度độ 即tức 心tâm 眾chúng 生sanh 。 眾chúng 生sanh 既ký 同đồng 體thể 。 苦khổ 樂lạc 元nguyên 性tánh 具cụ 。 故cố 無vô 能năng 緣duyên 所sở 緣duyên 。 亦diệc 無vô 可khả 拔bạt 可khả 與dữ 。 如như 此thử 慈từ 悲bi 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 拔bạt 一nhất 切thiết 苦khổ 。 與dữ 究cứu 竟cánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 圓viên 談đàm 不bất 獨độc 無vô 緣duyên 若nhược 此thử 。 生sanh 法pháp 亦diệc 然nhiên 。 何hà 者giả 。 生sanh 緣duyên 假giả 名danh 三tam 諦đế 俱câu 假giả 。 法pháp 緣duyên 空không 寂tịch 三tam 諦đế 俱câu 空không 。 無vô 緣duyên 即tức 中trung 三tam 諦đế 絕tuyệt 待đãi 。 三tam 慈từ 皆giai 照chiếu 圓viên 融dung 三tam 諦đế 。 豈khởi 可khả 二nhị 慈từ 非phi 同đồng 體thể 邪tà 。 但đãn 隨tùy 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 立lập 三tam 門môn 。 宜nghi 取thủ 門môn 者giả 。 故cố 說thuyết 生sanh 緣duyên 。 宜nghi 捨xả 門môn 者giả 。 故cố 說thuyết 法Pháp 緣duyên 。 宜nghi 不bất 取thủ 不bất 捨xả 門môn 者giả 。 故cố 說thuyết 無vô 緣duyên 。 釋thích 此thử 為vi 二nhị 。 初sơ 約ước 三tam 觀quán 示thị 慈từ 悲bi 二nhị 。 初sơ 明minh 修tu 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 約ước 雙song 遮già 明minh 觀quán 法pháp 。 若nhược 緣duyên 六lục 界giới 假giả 名danh 。 此thử 假giả 定định 假giả 即tức 有hữu 所sở 緣duyên 。 既ký 緣duyên 十thập 界giới 假giả 不bất 定định 假giả 。 故cố 緣duyên 即tức 不bất 緣duyên 。 若nhược 緣duyên 六lục 界giới 如như 幻huyễn 此thử 空không 定định 空không 即tức 有hữu 所sở 緣duyên 。 既ký 緣duyên 十thập 界giới 空không 不bất 定định 。 空không 緣duyên 即tức 無vô 緣duyên 。 故cố 云vân 不bất 緣duyên 十thập 界giới 性tánh 相tướng 。 不bất 緣duyên 十thập 界giới 之chi 真chân 。 即tức 邊biên 是thị 中trung 故cố 遮già 二nhị 邊biên 。 既ký 是thị 即tức 邊biên 復phục 何hà 中trung 道đạo 。 中trung 邊biên 絕tuyệt 跡tích 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 彊cường/cưỡng/cương 謂vị 無vô 緣duyên 。 二nhị 如như 是thị 下hạ 約ước 雙song 照chiếu 辯biện 慈từ 悲bi 三tam 。 初sơ 法pháp 。 心tâm 無vô 所sở 寄ký 自tự 在tại 雙song 照chiếu 。 無vô 拔bạt 遍biến 拔bạt 。 拔bạt 一nhất 切thiết 苦khổ 。 不bất 與dữ 遍biến 與dữ 與dữ 究cứu 竟cánh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 二nhị 如như 磁từ 下hạ 喻dụ 。 不bất 教giáo 喻dụ 無vô 緣duyên 相tương 應ứng 喻dụ 與dữ 拔bạt 。 三tam 無vô 緣duyên 下hạ 合hợp 。 二nhị 行hành 者giả 下hạ 明minh 入nhập 位vị 二nhị 。 初sơ 約ước 位vị 辯biện 有hữu 證chứng 。 應ưng 知tri 理lý 性tánh 具cụ 三tam 慈từ 悲bi 。 全toàn 性tánh 起khởi 修tu 成thành 三tam 觀quán 智trí 。 雖tuy 則tắc 六lục 位vị 無vô 緣duyên 不bất 殊thù 。 必tất 在tại 證chứng 悟ngộ 方phương 彰chương 與dữ 拔bạt 。 二nhị 不bất 動động 下hạ 引dẫn 喻dụ 顯hiển 無vô 緣duyên 。 明minh 鏡kính 如như 慈từ 體thể 現hiện 像tượng 即tức 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 磁từ 石thạch 如như 悲bi 能năng 。 吸hấp 鐵thiết 即tức 拔bạt 苦khổ 。 二nhị 三tam 諦đế 下hạ 約ước 三tam 諦đế 明minh 普phổ 門môn 。 三tam 諦đế 名danh 普phổ 即tức 是thị 能năng 通thông 。 復phục 云vân 通thông 至chí 中trung 道đạo 者giả 。 約ước 證chứng 為vi 所sở 通thông 也dã 。 又hựu 即tức 一nhất 而nhi 三tam 為vi 能năng 通thông 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 為vi 所sở 通thông 。 所sở 通thông 絕tuyệt 待đãi 彊cường/cưỡng/cương 名danh 中trung 道đạo 耳nhĩ 。 二nhị 誓thệ 願nguyện 普phổ 二nhị 初sơ 釋thích 名danh 。 二nhị 弘hoằng 誓thệ 下hạ 明minh 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 通thông 明minh 誓thệ 相tương/tướng 三tam 。 初sơ 明minh 四tứ 誓thệ 功công 用dụng 二nhị 。 初sơ 通thông 明minh 誓thệ 成thành 慈từ 悲bi 。 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 苦khổ 因nhân 果quả 也dã 。 道đạo 滅diệt 二nhị 諦đế 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 果quả 也dã 。 二nhị 若nhược 見kiến 下hạ 別biệt 明minh 誓thệ 之chi 與dữ 拔bạt 四tứ 。 初sơ 願nguyện 度độ 苦khổ 果quả 。 二nhị 若nhược 見kiến 下hạ 願nguyện 解giải 集tập 因nhân 。 三tam 清thanh 淨tịnh 下hạ 願nguyện 安an 淨tịnh 道đạo 。 四tứ 滅diệt 煩phiền 下hạ 願nguyện 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 生sanh 死tử 下hạ 明minh 四tứ 誓thệ 銓thuyên 次thứ 二nhị 。 初sơ 通thông 示thị 因nhân 果quả 前tiền 後hậu 。 拔bạt 苦khổ 二nhị 願nguyện 約ước 知tri 難nan 易dị 。 易dị 必tất 居cư 前tiền 。 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 二nhị 願nguyện 先tiên 修tu 後hậu 證chứng 。 而nhi 為vi 次thứ 也dã 。 二nhị 大đại 經kinh 下hạ 別biệt 證chứng 由do 道đạo 獲hoạch 滅diệt 。 鑽toàn 搖dao 喻dụ 道Đạo 品Phẩm 漿tương 喻dụ 有hữu 漏lậu 善thiện 。 酪lạc 等đẳng 四tứ 味vị 喻dụ 四tứ 教giáo 滅diệt 。 道Đạo 品Phẩm 不bất 調điều 失thất 方phương 便tiện 善thiện 。 況huống 四tứ 滅diệt 果quả 。 不bất 云vân 酪lạc 及cập 熟thục 酥tô 者giả 。 文văn 略lược 。 三Tam 明Minh 四tứ 誓thệ 總tổng 要yếu 二nhị 。 初sơ 明minh 四Tứ 諦Đế 依y 一nhất 心tâm 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 二nhị 種chủng 因nhân 果quả 事sự 類loại 非phi 一nhất 。 原nguyên 其kỳ 總tổng 要yếu 不bất 出xuất 自tự 心tâm 。 何hà 者giả 。 集tập 是thị 四tứ 心tâm 苦khổ 是thị 三tam 受thọ 。 道đạo 是thị 定định 慧tuệ 滅diệt 是thị 證chứng 智trí 。 豈khởi 非phi 四Tứ 諦Đế 皆giai 是thị 一nhất 心tâm 邪tà 。 二nhị 以dĩ 四Tứ 諦Đế 例lệ 四tứ 弘hoằng 。 二nhị 次thứ 明minh 下hạ 明minh 普phổ 不bất 普phổ 二nhị 。 初sơ 大đại 師sư 約ước 偏thiên 圓viên 揀giản 二nhị 。 初sơ 偏thiên 誓thệ 不bất 普phổ 三tam 。 初sơ 凡phàm 夫phu 。 厭yếm 下hạ 等đẳng 者giả 。 即tức 六lục 行hành 觀quán 也dã 。 謂vị 厭yếm 下hạ 苦khổ 麁thô 障chướng 攀phàn 上thượng 勝thắng 妙diệu 出xuất 。 故cố 四tứ 無vô 量lượng 約ước 此thử 與dữ 拔bạt 。 虛hư 偽ngụy 淺thiển 狹hiệp 何hà 普phổ 之chi 有hữu 。 二nhị 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 須tu 兼kiêm 兩lưỡng 教giáo 也dã 。 不bất 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 與dữ 拔bạt 分phân 齊tề 只chỉ 在tại 界giới 內nội 。 故cố 斥xích 二Nhị 乘Thừa 見kiến 彼bỉ 不bất 普phổ 。 三tam 別biệt 教giáo 。 以dĩ 次thứ 第đệ 故cố 初sơ 心tâm 不bất 普phổ 。 二nhị 若nhược 圓viên 下hạ 圓viên 誓thệ 能năng 普phổ 三tam 。 初sơ 一nhất 念niệm 圓viên 照chiếu 明minh 普phổ 意ý 。 十thập 界giới 苦khổ 集tập 四tứ 教giáo 道đạo 滅diệt 。 即tức 於ư 一nhất 念niệm 。 圓viên 頓đốn 而nhi 觀quán 。 二nhị 遍biến 知tri 下hạ 四Tứ 諦Đế 遍biến 知tri 明minh 普phổ 相tương/tướng 四tứ 。 初sơ 集tập 普phổ 三tam 。 初sơ 知tri 凡phàm 夫phu 集tập 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 師sư 稱xưng 有hữu 為vi 緣duyên 集tập 。 體thể 是thị 見kiến 愛ái 也dã 。 二nhị 二Nhị 乘Thừa 下hạ 知tri 二Nhị 乘Thừa 集tập 三tam 。 初sơ 示thị 集tập 名danh 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 師sư 稱xưng 無vô 為vi 緣duyên 集tập 。 體thể 是thị 無vô 明minh 也dã 。 二nhị 淨tịnh 名danh 證chứng 。 不bất 染nhiễm 生sanh 死tử 。 而nhi 染nhiễm 涅Niết 槃Bàn 。 結kết 習tập 者giả 。 結kết 使sử 之chi 餘dư 習tập 也dã 。 以dĩ 小tiểu 教giáo 中trung 未vị 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 別biệt 惑hoặc 正chánh 使sử 。 且thả 寄ký 通thông 惑hoặc 餘dư 習tập 言ngôn 之chi 。 三tam 大đại 經kinh 證chứng 。 二Nhị 乘Thừa 道Đạo 品Phẩm 以dĩ 大đại 望vọng 之chi 。 是thị 邪tà 非phi 正chánh 。 三tam 乃nãi 至chí 下hạ 知tri 圓viên 集tập 。 住trụ 前tiền 似tự 愛ái 住trụ 上thượng 真chân 愛ái 。 亦diệc 是thị 等đẳng 者giả 。 即tức 無vô 為vi 緣duyên 集tập 通thông 至chí 等đẳng 覺giác 也dã 。 若nhược 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 師sư 立lập 四tứ 種chủng 緣duyên 集tập 。 前tiền 二nhị 集tập 上thượng 更cánh 加gia 自tự 體thể 及cập 以dĩ 法Pháp 界Giới 。 今kim 家gia 二nhị 意ý 但đãn 立lập 二nhị 種chủng 。 以dĩ 自tự 體thể 法Pháp 界Giới 不bất 殊thù 無vô 為vi 。 悉tất 是thị 障chướng 中trung 無vô 明minh 故cố 也dã 。 若nhược 約ước 無vô 為vi 分phần/phân 出xuất 二nhị 種chủng 。 是thị 亦diệc 無vô 失thất 。 即tức 以dĩ 第đệ 十Thập 地Địa 為vi 自tự 體thể 。 等đẳng 覺giác 為vi 法Pháp 界Giới 。 廣quảng 如như 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 記ký 。 二nhị 遍biến 知tri 苦khổ 下hạ 苦khổ 普phổ 。 以dĩ 因nhân 對đối 果quả 知tri 之chi 不bất 謬mậu 。 三tam 遍biến 知tri 對đối 下hạ 道đạo 普phổ 二nhị 。 初sơ 遍biến 知tri 偏thiên 道đạo 不bất 普phổ 。 人nhân 天thiên 例lệ 立lập 道đạo 滅diệt 之chi 名danh 。 道đạo 不bất 動động 惑hoặc 滅diệt 不bất 出xuất 界giới 。 有hữu 名danh 無vô 義nghĩa 。 三tam 教giáo 道đạo 滅diệt 雖tuy 能năng 動động 出xuất 。 普phổ 義nghĩa 不bất 成thành 。 二nhị 圓viên 教giáo 下hạ 知tri 圓viên 教giáo 中trung 道đạo 普phổ 。 三tam 千thiên 皆giai 中trung 即tức 名danh 實thật 相tướng 。 不bất 動động 而nhi 運vận 方phương 曰viết 大Đại 乘Thừa 。 以dĩ 此thử 為vi 因nhân 故cố 稱xưng 普phổ 道đạo 。 四tứ 故cố 所sở 下hạ 滅diệt 普phổ 。 三tam 千thiên 實thật 相tướng 究cứu 竟cánh 顯hiển 處xứ 。 名danh 為vi 圓viên 滅diệt 。 劫kiếp 火hỏa 譬thí 中trung 智trí 遺di 燼tẫn 喻dụ 無vô 明minh 。 三tam 所sở 觀quán 下hạ 依y 諦đế 遍biến 周chu 起khởi 普phổ 誓thệ 。 二nhị 私tư 用dụng 下hạ 章chương 安an 用dụng 修tu 性tánh 判phán 菩Bồ 薩Tát 起khởi 誓thệ 。 欲dục 斷đoạn 十thập 界giới 眾chúng 生sanh 之chi 惡ác 。 欲dục 生sanh 十thập 界giới 眾chúng 生sanh 之chi 善thiện 。 觀quán 此thử 善thiện 惡ác 若nhược 但đãn 修tu 成thành 。 不bất 知tri 性tánh 具cụ 者giả 。 此thử 誓thệ 不bất 普phổ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 修tu 必tất 次thứ 第đệ 。 或hoặc 少thiểu 或hoặc 多đa 。 那na 得đắc 普phổ 邪tà 。 觀quán 此thử 善thiện 惡ác 是thị 性tánh 具cụ 者giả 。 此thử 誓thệ 乃nãi 普phổ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 性tánh 既ký 圓viên 融dung 事sự 必tất 遍biến 攝nhiếp 。 如như 別biệt 教giáo 人nhân 不bất 知tri 性tánh 九cửu 。 故cố 十thập 唯duy 十thập 。 圓viên 知tri 性tánh 九cửu 故cố 十thập 即tức 百bách 。 豈khởi 唯duy 界giới 界giới 遍biến 攝nhiếp 。 亦diệc 復phục 性tánh 相tướng 互hỗ 收thu 。 故cố 得đắc 一nhất 如như 而nhi 收thu 十thập 界giới 。 以dĩ 如như 收thu 界giới 以dĩ 界giới 收thu 如như 。 一nhất 一nhất 無vô 邊biên 重trùng 重trùng 莫mạc 盡tận 。 此thử 之chi 界giới 如như 。 不bất 出xuất 善thiện 惡ác 。 誓thệ 斷đoạn 此thử 惡ác 何hà 惡ác 不bất 斷đoạn 。 誓thệ 生sanh 此thử 善thiện 何hà 善thiện 不bất 生sanh 。 故cố 知tri 觀quán 性tánh 誓thệ 願nguyện 方phương 普phổ 。 章chương 安an 私tư 簡giản 以dĩ 師sư 之chi 義nghĩa 。 成thành 師sư 之chi 說thuyết 令linh 前tiền 偏thiên 圓viên 顯hiển 然nhiên 可khả 見kiến 。 故cố 云vân 語ngữ 異dị 不bất 言ngôn 義nghĩa 別biệt 。 逭# 者giả 迭điệt 也dã 。 以dĩ 性tánh 十thập 界giới 與dữ 圓viên 四Tứ 諦Đế 。 迭điệt 相tương/tướng 顯hiển 映ánh 也dã 。 三tam 修tu 行hành 普phổ 。 指chỉ 行hành 妙diệu 者giả 。 彼bỉ 約ước 大đại 經kinh 五ngũ 行hành 。 明minh 次thứ 不bất 次thứ 。 且thả 次thứ 第đệ 五ngũ 行hành 者giả 。 一nhất 聖thánh 行hành 。 謂vị 戒giới 定định 慧tuệ 。 二nhị 梵Phạm 行hạnh 。 謂vị 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 此thử 二nhị 皆giai 是thị 地địa 前tiền 修tu 因nhân 行hành 也dã 。 三tam 天thiên 行hành 。 謂vị 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 證chứng 。 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 天thiên 然nhiên 之chi 理lý 。 由do 理lý 成thành 行hành 故cố 名danh 天thiên 行hành 。 四tứ 嬰anh 兒nhi 行hành 。 謂vị 示thị 同đồng 三tam 乘thừa 。 七thất 方phương 便tiện 人nhân 所sở 修tu 之chi 行hành 也dã 。 五ngũ 病bệnh 行hành 。 謂vị 示thị 為vi 九cửu 道đạo 之chi 身thân 。 現hiện 有hữu 三tam 障chướng 之chi 相tướng 。 此thử 二nhị 皆giai 是thị 從tùng 果quả 起khởi 應ưng 之chi 行hành 也dã 。 不bất 次thứ 第đệ 五ngũ 行hành 者giả 。 即tức 大đại 經Kinh 云vân 。
復phục 有hữu 一nhất 行hành 。 名danh 如Như 來Lai 行hành 。 所sở 謂vị 大Đại 乘Thừa 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 大Đại 乘Thừa 是thị 圓viên 因nhân 涅Niết 槃Bàn 是thị 圓viên 果quả 。 今kim 文văn 雖tuy 示thị 次thứ 第đệ 意ý 在tại 不bất 次thứ 。 以dĩ 如Như 來Lai 行hành 是thị 修tu 行hành 普phổ 。 四tứ 斷đoạn 惑hoặc 普phổ 二nhị 。 初sơ 明minh 二nhị 觀quán 斷đoạn 不bất 普phổ 。 藏tạng 通thông 三tam 乘thừa 及cập 別biệt 住trụ 行hành 皆giai 二nhị 觀quán 攝nhiếp 。 十thập 向hướng 圓viên 修tu 屬thuộc 後hậu 中trung 觀quán 。 二nhị 若nhược 空không 下hạ 明minh 中trung 觀quán 斷đoạn 方phương 普phổ 。 圓viên 人nhân 初sơ 心tâm 體thể 於ư 見kiến 思tư 即tức 是thị 中trung 道đạo 。 正chánh 破phá 無vô 明minh 名danh 拔bạt 根căn 本bổn 。 根căn 本bổn 既ký 動động 枝chi 葉diệp 先tiên 摧tồi 。 觀quán 障chướng 即tức 德đức 名danh 翻phiên 大đại 地địa 。 既ký 觀quán 中trung 道đạo 二nhị 觀quán 自tự 成thành 。 三tam 觀quán 圓viên 修tu 無vô 惑hoặc 不bất 破phá 。 故cố 得đắc 名danh 普phổ 。 五ngũ 入nhập 法Pháp 門môn 普phổ 二nhị 。 初sơ 明minh 偏thiên 小tiểu 不bất 普phổ 。 修tu 不bất 稱xưng 性tánh 證chứng 乃nãi 階giai 差sai 。 我ngã 唯duy 知tri 等đẳng 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 善thiện 財tài 尋tầm 善Thiện 知Tri 識Thức 。 歷lịch 百bách 一nhất 十thập 城thành 。 所sở 見kiến 知tri 識thức 。 皆giai 云vân 我ngã 唯duy 知tri 此thử 一nhất 法Pháp 門môn 。 新tân 經kinh 至chí 第đệ 五ngũ 十thập 見kiến 彌Di 勒Lặc 。 第đệ 五ngũ 十thập 三tam 見kiến 文Văn 殊Thù 普phổ 賢hiền 。 則tắc 不bất 復phục 云vân 唯duy 知tri 一nhất 法pháp 。 故cố 知tri 即tức 是thị 前tiền 漸tiệm 後hậu 頓đốn 。 二nhị 若nhược 入nhập 下hạ 約ước 圓viên 頓đốn 名danh 普phổ 三tam 。 初sơ 法pháp 。 大đại 經kinh 明minh 二nhị 十thập 五ngũ 王vương 三tam 昧muội 破phá 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 顯hiển 於ư 我ngã 性tánh 。 三tam 昧muội 者giả 。 此thử 云vân 調điều 直trực 定định 。 而nhi 言ngôn 王vương 者giả 。 妙diệu 玄huyền 云vân 。 空không 假giả 調điều 直trực 不bất 得đắc 為vi 王vương 。 所sở 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 入nhập 空không 菩Bồ 薩Tát 出xuất 假giả 。 不bất 名danh 法Pháp 王Vương 中trung 道đạo 調điều 直trực 故cố 得đắc 稱xưng 王vương 。 二nhị 喻dụ 。 三tam 合hợp 。 三tam 諦đế 之chi 下hạ 理lý 定định 之chi 外ngoại 。 各các 有hữu 種chủng 種chủng 。 助trợ 道đạo 禪thiền 定định 。 名danh 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 六lục 神thần 通thông 普phổ 。 神thần 通thông 有hữu 六lục 。 謂vị 天thiên 眼nhãn 天thiên 。 耳nhĩ 他tha 心tâm 宿túc 命mạng 身thân 如như 意ý 漏lậu 盡tận 。 皆giai 名danh 神thần 通thông 者giả 。 瓔anh 珞lạc 云vân 。 神thần 名danh 天thiên 心tâm 通thông 名danh 慧tuệ 性tánh 。 天thiên 然nhiên 之chi 慧tuệ 徹triệt 照chiếu 無vô 礙ngại 。 故cố 名danh 神thần 通thông 。 今kim 文văn 略lược 舉cử 天thiên 眼nhãn 以dĩ 例lệ 餘dư 五ngũ 。 初sơ 明minh 天thiên 眼nhãn 二nhị 。 初sơ 偏thiên 教giáo 非phi 普phổ 大đại 羅La 漢Hán 見kiến 大Đại 千Thiên 者giả 。 準chuẩn 大đại 論luận 第đệ 五ngũ 云vân 。 大đại 羅La 漢Hán 少thiểu 用dụng 心tâm 見kiến 二nhị 千thiên 界giới 。 大đại 用dụng 心tâm 見kiến 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 亦diệc 爾nhĩ 。 今kim 言ngôn 見kiến 百bách 佛Phật 土độ 者giả 。 大đại 部bộ 文văn 句cú 亦diệc 云vân 。 支chi 佛Phật 見kiến 百bách 佛Phật 世thế 界giới 。 不bất 以dĩ 風phong 輪luân 為vi 礙ngại 。 亦diệc 無vô 己kỷ 他tha 界giới 隔cách 。 前tiền 同đồng 羅La 漢Hán 人nhân 屬thuộc 三tam 藏tạng 。 此thử 必tất 在tại 通thông 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 河hà 沙sa 佛Phật 土độ 者giả 。 正chánh 唯duy 別biệt 教giáo 義nghĩa 兼kiêm 於ư 通thông 。 應ưng 知tri 此thử 等đẳng 。 天thiên 眼nhãn 見kiến 土thổ/độ 。 皆giai 約ước 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 言ngôn 之chi 。 以dĩ 有hữu 餘dư 土thổ/độ 體thể 質chất 是thị 一nhất 故cố 。 二nhị 今kim 圓viên 下hạ 圓viên 教giáo 是thị 普phổ 。 緣duyên 十thập 法Pháp 界Giới 等đẳng 者giả 。 圓viên 真chân 天thiên 眼nhãn 。 具cụ 足túc 五ngũ 眼nhãn 。 見kiến 六lục 道đạo 即tức 肉nhục 天thiên 二nhị 眼nhãn 。 見kiến 二Nhị 乘Thừa 即tức 慧tuệ 眼nhãn 。 見kiến 菩Bồ 薩Tát 即tức 法Pháp 眼nhãn 。 見kiến 佛Phật 界giới 即tức 佛Phật 眼nhãn 。
若nhược 爾nhĩ 。 與dữ 佛Phật 眼nhãn 何hà 別biệt 。
答đáp 。 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 云vân 。 見kiến 十thập 法Pháp 界Giới 麁thô 細tế 之chi 色sắc 。 名danh 真chân 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 三tam 諦đế 無vô 二nhị 名danh 為vi 佛Phật 眼nhãn 。 二nhị 眼nhãn 見kiến 下hạ 例lệ 餘dư 五ngũ 神thần 。 通thông 妙diệu 中trung 明minh 二Nhị 乘Thừa 依y 背bối/bội 捨xả 勝thắng 處xứ 一nhất 切thiết 處xứ 。 修tu 十thập 四tứ 變biến 化hóa 發phát 得đắc 神thần 通thông 。 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 因nhân 禪thiền 得đắc 五ngũ 。 坐tọa 道Đạo 場Tràng 時thời 得đắc 六lục 。 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 因nhân 禪thiền 得đắc 五ngũ 。 依y 體thể 法pháp 慧tuệ 得đắc 六lục 。 別biệt 教giáo 地địa 前tiền 依y 禪thiền 得đắc 五ngũ 。 登đăng 地địa 發phát 六lục 。 圓viên 教giáo 不bất 因nhân 事sự 禪thiền 而nhi 發phát 。 乃nãi 是thị 中trung 道đạo 之chi 真chân 。 自tự 有hữu 神thần 通thông 任nhậm 運vận 而nhi 發phát 。 又hựu 云vân 。 三tam 輪luân 不bất 思tư 議nghị 化hóa 。 七thất 方phương 便tiện 普phổ 二nhị 。 初sơ 簡giản 通thông 取thủ 別biệt 。 毘tỳ 曇đàm 三tam 道đạo 方phương 便tiện 道đạo 伏phục 。 無vô 礙ngại 道đạo 斷đoạn 解giải 脫thoát 道đạo 證chứng 。 今kim 以dĩ 無vô 礙ngại 。 而nhi 為vi 道đạo 中trung 。 進tiến 行hành 伏phục 惑hoặc 名danh 前tiền 方phương 便tiện 。 於ư 解giải 脫thoát 位vị 觀quán 機cơ 授thọ 法pháp 皆giai 後hậu 方phương 便tiện 。 二nhị 若nhược 二nhị 下hạ 明minh 普phổ 不bất 普phổ 三tam 。 初sơ 小tiểu 教giáo 不bất 普phổ 。 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 也dã 。 不bất 云vân 別biệt 者giả 。 以dĩ 今kim 正chánh 明minh 道đạo 後hậu 方phương 便tiện 。 別biệt 證chứng 同đồng 圓viên 故cố 不bất 言ngôn 也dã 。 二nhị 圓viên 教giáo 名danh 普phổ 。 二nhị 諦đế 為vi 方phương 便tiện 者giả 。 圓viên 人nhân 雖tuy 乃nãi 三tam 諦đế 頓đốn 觀quán 。 中trung 須tu 是thị 實thật 。 二nhị 諦đế 為vi 權quyền 故cố 二nhị 名danh 方phương 便tiện 。 應ưng 知tri 三tam 諦đế 是thị 性tánh 三tam 因nhân 。 而nhi 緣duyên 了liễu 屬thuộc 修tu 。 故cố 三tam 互hỗ 融dung 離ly 縱tung 橫hoành 過quá 。 不bất 同đồng 別biệt 教giáo 三tam 皆giai 在tại 性tánh 互hỗ 不bất 相tương 收thu 。 是thị 故cố 真chân 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 破phá 。 俗tục 則tắc 三tam 諦đế 俱câu 立lập 。 既ký 破phá 既ký 立lập 方phương 便tiện 義nghĩa 成thành 。 收thu 得đắc 一nhất 切thiết 方phương 便tiện 者giả 。 此thử 之chi 破phá 立lập 何hà 所sở 不bất 收thu 。 若nhược 人nhân 若nhược 天thiên 。 若nhược 小tiểu 若nhược 大đại 。 所sở 有hữu 智trí 慧tuệ 。 為vi 俱câu 破phá 攝nhiếp 。 人nhân 等đẳng 福phước 善thiện 為vi 俱câu 立lập 收thu 。 以dĩ 此thử 破phá 立lập 資tư 發phát 中trung 三tam 不bất 破phá 不bất 立lập 。 故cố 一nhất 念niệm 圓viên 觀quán 。 具cụ 性tánh 具cụ 修tu 含hàm 權quyền 含hàm 實thật 。 思tư 議nghị 不bất 絕tuyệt 莫mạc 造tạo 其kỳ 門môn 。 入nhập 中trung 道đạo 已dĩ 雙song 照chiếu 等đẳng 者giả 。 道đạo 前tiền 自tự 行hành 既ký 以dĩ 二nhị 諦đế 。 資tư 發phát 於ư 中trung 。 道đạo 後hậu 利lợi 他tha 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 照chiếu 真chân 則tắc 以dĩ 真chân 身thân 益ích 物vật 。 照chiếu 俗tục 則tắc 以dĩ 應ưng 身thân 赴phó 機cơ 。 故cố 神thần 變biến 二nhị 字tự 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 則tắc 二nhị 身thân 皆giai 有hữu 神thần 變biến 。 別biệt 則tắc 真chân 運vận 神thần 靈linh 拔bạt 三tam 障chướng 若nhược 。 應ưng 能năng 變biến 現hiện 與dữ 三tam 德đức 樂nhạo/nhạc/lạc 。 皆giai 以dĩ 三tam 千thiên 而nhi 為vi 神thần 變biến 。 故cố 云vân 遍biến 十thập 法Pháp 界Giới 。 雙song 照chiếu 用dụng 增tăng 雙song 遮già 體thể 顯hiển 。 於ư 其kỳ 法Pháp 身thân 何hà 損tổn 之chi 有hữu 。 圓viên 人nhân 始thỉ 末mạt 方phương 便tiện 既ký 然nhiên 。 故cố 皆giai 名danh 普phổ 。 八bát 說thuyết 法Pháp 普phổ 二nhị 。 初sơ 小tiểu 教giáo 不bất 普phổ 。 此thử 亦diệc 指chỉ 前tiền 二nhị 教giáo 。 以dĩ 今kim 說thuyết 法Pháp 是thị 別biệt 圓viên 分phần/phân 證chứng 位vị 中trung 。 化hóa 他tha 之chi 用dụng 也dã 。 二nhị 圓viên 教giáo 名danh 普phổ 。 一nhất 音âm 者giả 。 即tức 八bát 十thập 好hảo/hiếu 中trung 一nhất 音âm 能năng 報báo 眾chúng 聲thanh 。 殊thù 方phương 異dị 類loại 莫mạc 不bất 獲hoạch 益ích 。 起khởi 信tín 云vân 。 圓viên 音âm 一nhất 演diễn 異dị 類loại 等đẳng 解giải 。 九cửu 供cúng 養dường 普phổ 二nhị 。 初sơ 標tiêu 列liệt 。 二nhị 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 隨tùy 釋thích 二nhị 。 初sơ 釋thích 事sự 供cung 。 分phần/phân 證chứng 三tam 千thiên 事sự 之chi 本bổn 也dã 。 十thập 方phương 六lục 塵trần 理lý 之chi 用dụng 也dã 。 上thượng 獻hiến 佛Phật 者giả 。 表biểu 因nhân 趣thú 果quả 。 二nhị 理lý 解giải 下hạ 釋thích 理lý 供cung 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 萬vạn 行hạnh 熏huân 智trí 名danh 為vi 供cung 佛Phật 。 智trí 具cụ 三tam 故cố 。 名danh 為vi 一nhất 切thiết 。 此thử 智trí 即tức 是thị 十thập 方phương 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 正chánh 體thể 。 復phục 名danh 一nhất 切thiết 。 二nhị 淨tịnh 名danh 下hạ 引dẫn 證chứng 。 食thực 即tức 三tam 諦đế 能năng 發phát 三tam 智trí 。 理lý 佛Phật 事sự 佛Phật 咸hàm 資tư 咸hàm 供cung 。 十thập 成thành 就tựu 普phổ 二nhị 。 初sơ 舉cử 普phổ 不bất 普phổ 喻dụ 二nhị 初sơ 舉cử 螢huỳnh 等đẳng 。 二nhị 舉cử 日nhật 光quang 。 卉hủy 木mộc 叢tùng 林lâm 。 總tổng 舉cử 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 。 華hoa 果quả 成thành 就tựu 。 略lược 喻dụ 十thập 番phiên 利lợi 益ích 。 二nhị 外ngoại 道đạo 下hạ 明minh 普phổ 不bất 普phổ 法pháp 二nhị 。 初sơ 明minh 凡phàm 小tiểu 通thông 別biệt 。 二nhị 今kim 圓viên 下hạ 明minh 圓viên 聖thánh 慈từ 慧tuệ 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 。 二nhị 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 引dẫn 證chứng 。 因nhân 乃nãi 稱xưng 性tánh 發phát 心tâm 。 果quả 則tắc 隨tùy 機cơ 遍biến 益ích 。 三tam 譬thí 如như 下hạ 重trọng/trùng 喻dụ 。 此thử 則tắc 今kim 經kinh 一nhất 地địa 一nhất 雨vũ 眾chúng 生sanh 謂vị 異dị 聖thánh 意ý 無vô 偏thiên 二nhị 。 普phổ 門môn 下hạ 明minh 普phổ 門môn 義nghĩa 無vô 量lượng 二nhị 。 初sơ 明minh 淨tịnh 名danh 三tam 號hiệu 難nan 受thọ 。 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 諸chư 佛Phật 之chi 法Pháp 。 悉tất 皆giai 同đồng 等đẳng 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 名danh 為vi 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 。 名danh 為vi 佛Phật 馱đà 。
阿A 難Nan 。 若nhược 我ngã 廣quảng 說thuyết 。 此thử 三tam 句cú 義nghĩa 。 汝nhữ 以dĩ 劫kiếp 壽thọ 。 不bất 能năng 盡tận 受thọ 。 正chánh 使sử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 滿mãn 中trung 眾chúng 生sanh 。 皆giai 如như 阿A 難Nan 。 多đa 聞văn 第đệ 一nhất 。 得đắc 念niệm 總tổng 持trì 。 此thử 諸chư 人nhân 等đẳng 。 以dĩ 劫kiếp 之chi 壽thọ 。 亦diệc 不bất 能năng 受thọ 。 淨tịnh 名danh 之chi 儔trù 者giả 。 彼bỉ 經kinh 儔trù 類loại 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 所sở 稱xưng 三tam 號hiệu 。 悉tất 應ưng 難nan 受thọ 。 二nhị 今kim 此thử 下hạ 明minh 今kim 題đề 三tam 義nghĩa 同đồng 彼bỉ 。 今kim 之chi 觀quán 字tự 同đồng 彼bỉ 第đệ 三tam 佛Phật 馱đà 之chi 號hiệu 。 此thử 云vân 覺giác 者giả 故cố 。 世thế 音âm 同đồng 彼bỉ 第đệ 二nhị 多Đa 陀Đà 阿A 伽Già 度Độ 之chi 號hiệu 。 此thử 云vân 如Như 來Lai 。 以dĩ 今kim 世thế 音âm 即tức 如như 如như 境cảnh 故cố 。 普phổ 門môn 同đồng 彼bỉ 第đệ 一nhất 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 之chi 號hiệu 。 此thử 云vân 正chánh 遍biến 知tri 。 一nhất 實thật 相tướng 開khai 十thập 門môn 故cố 。 此thử 之chi 三tam 義nghĩa 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 者giả 。 劫kiếp 壽thọ 莫mạc 受thọ 。 三tam 章chương 安an 就tựu 品phẩm 證chứng 十thập 義nghĩa 。 大đại 章chương 第đệ 二nhị 釋thích 體thể 二nhị 。 初sơ 略lược 示thị 今kim 品phẩm 體thể 二nhị 。 初sơ 示thị 今kim 體thể 。 靈linh 智trí 者giả 始thỉ 覺giác 也dã 。 法Pháp 身thân 者giả 本bổn 覺giác 也dã 。 同đồng 是thị 一nhất 覺giác 何hà 所sở 論luận 合hợp 。 但đãn 為vi 本bổn 迷mê 覺giác 成thành 不bất 覺giác 。 圓viên 名danh 字tự 位vị 尋tầm 名danh 覺giác 本bổn 。 功công 非phi 伏phục 斷đoạn 合hợp 義nghĩa 未vị 成thành 。 五ngũ 品phẩm 頓đốn 伏phục 得đắc 名danh 觀quán 合hợp 。 六lục 根căn 似tự 合hợp 。 分phần/phân 真chân 證chứng 合hợp 。 今kim 觀Quán 世Thế 音Âm 。 隣lân 極cực 之chi 合hợp 。 全toàn 本bổn 為vi 始thỉ 實thật 非phi 二nhị 體thể 。 以dĩ 有hữu 不bất 覺giác 故cố 約ước 伏phục 斷đoạn 而nhi 論luận 於ư 合hợp 。 本bổn 覺giác 軌quỹ 持trì 生sanh 始thỉ 覺giác 解giải 。 故cố 名danh 為vi 法pháp 。 自tự 然nhiên 集tập 聚tụ 三tam 千thiên 妙diệu 德đức 。 故cố 名danh 為vi 身thân 。 始thỉ 覺giác 元nguyên 明minh 故cố 名danh 為vi 靈linh 。 今kim 能năng 斷đoạn 證chứng 故cố 名danh 為vi 智trí 。 本bổn 始thỉ 不bất 二nhị 是thị 所sở 詮thuyên 體thể 。 二nhị 若nhược 餘dư 下hạ 異dị 他tha 經kinh 二nhị 。 初sơ 以dĩ 三tam 二nhị 對đối 辯biện 。 餘dư 經kinh 明minh 三Tam 身Thân 者giả 。 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 立lập 化hóa 身thân 應ưng 身thân 法Pháp 身thân 。 又hựu 云vân 。 如Như 來Lai 遊du 於ư 無vô 量lượng 。 甚thậm 深thâm 法Pháp 性tánh 。 如Như 來Lai 是thị 應ưng 能năng 遊du 是thị 報báo 。 法pháp 性tánh 是thị 法pháp 。 此thử 經Kinh 跡tích 門môn 云vân 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 五ngũ 佛Phật 即tức 應ưng 。 能năng 究cứu 是thị 報báo 。 實thật 相tướng 是thị 法pháp 。 本bổn 門môn 云vân 。 如Như 來Lai 如như 實thật 知tri 見kiến 。 三tam 界giới 之chi 相tướng 。 非phi 如như 非phi 異dị 等đẳng 。 如Như 來Lai 即tức 應ưng 。 如như 實thật 知tri 見kiến 是thị 報báo 。 非phi 如như 非phi 異dị 是thị 法pháp 。 淨tịnh 名danh 有hữu 解giải 脫thoát 名danh 不bất 思tư 議nghị 是thị 法pháp 。 住trụ 是thị 解giải 脫thoát 即tức 報báo 。 能năng 以dĩ 須Tu 彌Di 入nhập 芥giới 子tử 中trung 是thị 應ưng 。 大đại 品phẩm 三tam 般Bát 若Nhã 亦diệc 是thị 三Tam 身Thân 。 此thử 等đẳng 眾chúng 經kinh 皆giai 可khả 三Tam 身Thân 對đối 體thể 宗tông 用dụng 。 此thử 品phẩm 但đãn 有hữu 二nhị 身thân 義nghĩa 者giả 。 名danh 觀Quán 世Thế 音Âm 。 即tức 真chân 身thân 義nghĩa 。 普phổ 門môn 示thị 現hiện 。 即tức 應ưng 身thân 義nghĩa 。 真chân 是thị 內nội 證chứng 之chi 智trí 。 應ưng 是thị 外ngoại 化hóa 之chi 身thân 。 若nhược 比tỉ 諸chư 經kinh 即tức 當đương 宗tông 用dụng 。 雖tuy 無vô 體thể 文văn 而nhi 有hữu 體thể 義nghĩa 。 以dĩ 智trí 不bất 孤cô 立lập 必tất 合hợp 法Pháp 身thân 。 豈khởi 有hữu 蓋cái 無vô 函hàm 有hữu 光quang 無vô 鑑giám 。 是thị 則tắc 諸chư 經kinh 三Tam 身Thân 故cố 。 可khả 別biệt 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 體thể 。 此thử 品phẩm 二nhị 身thân 即tức 須tu 法pháp 報báo 合hợp 而nhi 為vi 體thể 。 二nhị 只chỉ 此thử 下hạ 明minh 理lý 智trí 不bất 二nhị 二nhị 。 初sơ 約ước 出xuất 纏triền 明minh 不bất 二nhị 。 前tiền 云vân 靈linh 智trí 合hợp 法Pháp 身thân 者giả 。 非phi 二nhị 物vật 合hợp 。 只chỉ 此thử 靈linh 智trí 體thể 是thị 法Pháp 身thân 。 以dĩ 本bổn 覺giác 不bất 覺giác 是thị 故cố 在tại 纏triền 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 本bổn 覺giác 自tự 覺giác 是thị 故cố 出xuất 纏triền 。 名danh 大đại 法Pháp 身thân 。 今kim 既ký 出xuất 纏triền 驗nghiệm 智trí 即tức 理lý 。 二nhị 今kim 知tri 下hạ 約ước 一nhất 物vật 喻dụ 不bất 二nhị 。 性tánh 德đức 本bổn 具cụ 權quyền 實thật 之chi 相tướng 。 七thất 方phương 便tiện 人nhân 非phi 性tánh 德đức 智trí 。 是thị 故cố 不bất 知tri 同đồng 體thể 權quyền 實thật 。 今kim 之chi 靈linh 智trí 既ký 知tri 權quyền 實thật 。 驗nghiệm 理lý 智trí 不bất 二nhị 。 理lý 智trí 二nhị 名danh 只chỉ 名danh 一nhất 體thể 。 其kỳ 猶do 一nhất 物vật 人nhân 若nhược 在tại 右hữu 物vật 則tắc 成thành 左tả 。 人nhân 若nhược 在tại 左tả 物vật 則tắc 成thành 右hữu 。 左tả 右hữu 名danh 異dị 物vật 未vị 始thỉ 殊thù 。 故cố 二nhị 智trí 與dữ 理lý 名danh 異dị 體thể 一nhất 。 二nhị 若nhược 明minh 下hạ 廣quảng 指chỉ 大đại 本bổn 釋thích 。 三Tam 明Minh 宗tông 四tứ 。 初sơ 正chánh 明minh 今kim 品phẩm 宗tông 二nhị 。 初sơ 略lược 指chỉ 。 體thể 章chương 既ký 明minh 智trí 合hợp 法Pháp 身thân 。 斯tư 是thị 出xuất 纏triền 之chi 體thể 也dã 。 此thử 體thể 廣quảng 有hữu 自tự 在tại 之chi 應ưng 。 此thử 應ứng 對đối 於ư 冥minh 顯hiển 兩lưỡng 機cơ 。 收thu 一nhất 品phẩm 文văn 罄khánh 無vô 不bất 盡tận 。 故cố 以dĩ 感cảm 應ứng 為vi 此thử 品phẩm 宗tông 。 二nhị 十thập 界giới 下hạ 示thị 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 示thị 機cơ 應ưng 相tương/tướng 。 上thượng 出xuất 纏triền 之chi 體thể 是thị 寂tịch 照chiếu 之chi 知tri 。 十thập 機cơ 若nhược 扣khấu 即tức 寂tịch 之chi 照chiếu 。 遂toại 蒙mông 真chân 智trí 冥minh 拔bạt 眾chúng 苦khổ 。 十thập 機cơ 若nhược 扣khấu 即tức 照chiếu 之chi 寂tịch 。 乃nãi 蒙mông 應ưng 像tượng 顯hiển 與dữ 諸chư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 寂tịch 照chiếu 不bất 二nhị 只chỉ 是thị 一nhất 知tri 。 與dữ 拔bạt 雖tuy 殊thù 豈khởi 須tu 動động 念niệm 。 致trí 有hữu 前tiền 後hậu 者giả 。 即tức 二nhị 問vấn 答đáp 。 說thuyết 有hữu 前tiền 後hậu 非phi 一nhất 時thời 也dã 。 二nhị 益ích 文văn 下hạ 二nhị 示thị 宗tông 要yếu 義nghĩa 。 七thất 難nạn/nan 三tam 毒độc 二nhị 求cầu 得đắc 脫thoát 。 三tam 十thập 三Tam 身Thân 十thập 九cửu 說thuyết 法Pháp 得đắc 度độ 。 此thử 之chi 文văn 義nghĩa 喻dụ 如như 綱cương 目mục 。 若nhược 牽khiên 感cảm 應ứng 之chi 綱cương 。 目mục 無vô 不bất 動động 。 斯tư 為vi 宗tông 要yếu 誰thùy 謂vị 不bất 然nhiên 。 二nhị 餘dư 經kinh 下hạ 與dữ 他tha 經kinh 辯biện 異dị 二nhị 。 初sơ 示thị 他tha 用dụng 因nhân 果quả 。 本bổn 部bộ 明minh 一Nhất 乘Thừa 因nhân 果quả 。 淨tịnh 名danh 明minh 佛Phật 國quốc 因nhân 果quả 。 觀quán 經kinh 明minh 心tâm 觀quán 。 金kim 光quang 明minh 指chỉ 果quả 德đức 。 雖tuy 單đơn 複phức 不bất 同đồng 。 而nhi 不bất 出xuất 因nhân 果quả 。 斯tư 是thị 眾chúng 經kinh 明minh 宗tông 之chi 相tướng 。 二nhị 今kim 品phẩm 下hạ 就tựu 此thử 明minh 去khứ 取thủ 二nhị 。 初sơ 去khứ 因nhân 果quả 通thông 義nghĩa 。 言ngôn 不bất 爾nhĩ 者giả 。 明minh 今kim 品phẩm 宗tông 不bất 用dụng 因nhân 果quả 也dã 。 何hà 者giả 若nhược 以dĩ 義nghĩa 推thôi 誰thùy 無vô 因nhân 果quả 。 從tùng 凡phàm 至chí 聖thánh 能năng 感cảm 所sở 感cảm 。 此thử 義nghĩa 通thông 漫mạn 非phi 的đích 今kim 宗tông 。 但đãn 經kinh 意ý 不bất 至chí 此thử 者giả 。 出xuất 不bất 用dụng 因nhân 果quả 之chi 意ý 。 蓋cái 由do 經kinh 文văn 不bất 談đàm 觀quán 音âm 自tự 行hành 修tu 證chứng 故cố 也dã 。 以dĩ 如Như 來Lai 答đáp 得đắc 名danh 之chi 由do 。 但đãn 云vân 即tức 時thời 觀quán 其kỳ 音âm 聲thanh 。 尚thượng 不bất 明minh 觀quán 音âm 聲thanh 觀quán 法pháp 。 豈khởi 有hữu 觀quán 成thành 入nhập 位vị 之chi 相tướng 。 若nhược 佛Phật 頂đảnh 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 經Kinh 云vân 。 昔tích 觀quán 世thế 音âm 佛Phật 教giáo 我ngã 從tùng 聞văn 思tư 修tu 。 入nhập 三tam 摩ma 地địa 。 初sơ 於ư 聞văn 中trung 。 入nhập 流lưu 亡vong 所sở 。 所sở 入nhập 既ký 寂tịch 。 動động 靜tĩnh 二nhị 相tướng 。 了liễu 然nhiên 不bất 生sanh 。 如như 是thị 漸tiệm 增tăng 。 聞văn 所sở 聞văn 盡tận 。 盡tận 聞văn 不bất 住trụ 。 覺giác 所sở 覺giác 空không 。 空không 覺giác 極cực 圓viên 。 空không 所sở 空không 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 既ký 滅diệt 。 寂tịch 滅diệt 現hiện 前tiền 。 忽hốt 然nhiên 超siêu 越việt 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 十thập 方phương 圓viên 明minh 。 獲hoạch 二nhị 殊thù 勝thắng 。 一nhất 者giả 上thượng 合hợp 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 本bổn 妙diệu 覺giác 心tâm 。 與dữ 諸chư 如Như 來Lai 。 同đồng 一nhất 慈từ 力lực 。 二nhị 者giả 下hạ 合hợp 。 十thập 方phương 一nhất 切thiết 。 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 與dữ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 同đồng 一nhất 悲bi 仰ngưỡng 。 乃nãi 至chí 同đồng 慈từ 力lực 故cố 。 能năng 現hiện 應ưng 身thân 。 同đồng 悲bi 仰ngưỡng 故cố 。 能năng 施thí 無vô 畏úy 。 又hựu 大đại 悲bi 心tâm 陀đà 羅la 尼ni 經Kinh 云vân 。 昔tích 千thiên 光quang 王vương 靜tĩnh 住trụ 如Như 來Lai 。 為vì 我ngã 說thuyết 此thử 。 廣Quảng 大Đại 圓Viên 滿Mãn 無Vô 礙Ngại 大Đại 悲Bi 心Tâm 陀Đà 羅La 尼Ni 。 以dĩ 金kim 色sắc 手thủ 。 摩ma 我ngã 頂đảnh 上thượng 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 汝nhữ 當đương 持trì 此thử 心tâm 咒chú 。 普phổ 為vi 惡ác 世thế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 作tác 大đại 利lợi 樂lạc 。 我ngã 於ư 是thị 時thời 。 始thỉ 住trụ 初Sơ 地Địa 。 一nhất 聞văn 此thử 咒chú 故cố 。 超siêu 第đệ 八bát 地Địa 。 乃nãi 至chí 身thân 生sanh 千thiên 手thủ 千thiên 眼nhãn 等đẳng 。 若nhược 今kim 大đại 部bộ 跡tích 本bổn 二nhị 門môn 。 廣quảng 明minh 如Như 來Lai 修tu 因nhân 證chứng 果Quả 。 及cập 諸chư 經kinh 中trung 明minh 佛Phật 因nhân 果quả 文văn 皆giai 可khả 見kiến 。 此thử 品phẩm 不bất 然nhiên 。 故cố 云vân 文văn 意ý 似tự 不bất 至chí 此thử 也dã 。 二nhị 機cơ 家gia 下hạ 取thủ 感cảm 應ứng 扶phù 文văn 。 以dĩ 前tiền 答đáp 中trung 冥minh 應ưng 顯hiển 機cơ 。 具cụ 詮thuyên 三tam 業nghiệp 。 稱xưng 名danh 常thường 念niệm 及cập 禮lễ 拜bái 等đẳng 。 文văn 有hữu 因nhân 也dã 。 免miễn 七thất 種chủng 難nan 離ly 三tam 毒độc 根căn 。 文văn 有hữu 果quả 也dã 。 至chí 後hậu 答đáp 中trung 顯hiển 應ưng 冥minh 機cơ 。 是thị 故cố 不bất 說thuyết 。 三tam 業nghiệp 現hiện 因nhân 。 而nhi 感cảm 諸chư 身thân 說thuyết 。 皆giai 云vân 得đắc 度độ 。 蓋cái 隨tùy 淺thiển 深thâm 悉tất 能năng 到đáo 岸ngạn 。 此thử 有hữu 果quả 文văn 也dã 。 此thử 因nhân 果quả 文văn 以dĩ 感cảm 往vãng 收thu 。 有hữu 何hà 所sở 漏lậu 。 聖thánh 雖tuy 無vô 下hạ 文văn 雖tuy 不bất 示thị 觀quán 音âm 修tu 證chứng 。 而nhi 具cụ 談đàm 冥minh 顯hiển 濟tế 物vật 無vô 窮cùng 。 以dĩ 應ưng 往vãng 收thu 更cánh 無vô 所sở 失thất 。
問vấn 。 前tiền 釋thích 名danh 章chương 通thông 論luận 十thập 雙song 。 慈từ 悲bi 福phước 慧tuệ 屬thuộc 因nhân 。 真chân 應ưng 智trí 斷đoạn 在tại 果quả 。 至chí 別biệt 釋thích 中trung 解giải 人nhân 。 則tắc 圓viên 觀quán 初sơ 終chung 。 釋thích 法pháp 則tắc 十thập 普phổ 始thỉ 末mạt 。 至chí 今kim 明minh 宗tông 。 何hà 故cố 乃nãi 云vân 聖thánh 無vô 因nhân 果quả 。
答đáp 。 通thông 別biệt 釋thích 名danh 明minh 觀quán 世thế 音âm 及cập 以dĩ 普phổ 門môn 。 既ký 是thị 等đẳng 覺giác 無vô 上thượng 人nhân 法pháp 。 道Đạo 理lý 須tu 明minh 發phát 心tâm 立lập 行hành 從tùng 因nhân 至chí 果quả 。 乃nãi 取thủ 一nhất 代đại 教giáo 中trung 所sở 詮thuyên 修tu 證chứng 法pháp 相tướng 。 解giải 釋thích 人nhân 法pháp 此thử 乃nãi 義nghĩa 推thôi 。 合hợp 有hữu 因nhân 果quả 也dã 。 今kim 明minh 宗tông 要yếu 理lý 須tu 扶phù 文văn 豈khởi 。 可khả 卻khước 取thủ 他tha 經kinh 因nhân 果quả 邪tà 。 須tu 知tri 今kim 言ngôn 聖thánh 無vô 因nhân 果quả 。 乃nãi 是thị 文văn 無vô 不bất 妨phương 釋thích 名danh 義nghĩa 求cầu 自tự 有hữu 。 是thị 故cố 今kim 云vân 文văn 不bất 至chí 此thử 。 應ưng 知tri 今kim 宗tông 不bất 取thủ 因nhân 果quả 。 特đặc 用dụng 感cảm 應ứng 略lược 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 者giả 經kinh 既ký 不bất 談đàm 所sở 證chứng 之chi 理lý 。 故cố 讓nhượng 靈linh 智trí 合hợp 。 法Pháp 身thân 為vi 體thể 。 既ký 冥minh 理lý 屬thuộc 體thể 故cố 攝nhiếp 物vật 為vi 宗tông 。 二nhị 者giả 經kinh 不bất 談đàm 聖thánh 自tự 修tu 證chứng 相tương/tướng 。 若nhược 用dụng 因nhân 果quả 則tắc 不bất 扶phù 文văn 。 三tam 者giả 一nhất 品phẩm 始thỉ 終chung 唯duy 詮thuyên 冥minh 顯hiển 兩lưỡng 應ứng 對đối 冥minh 顯hiển 二nhị 機cơ 。 若nhược 用dụng 感cảm 應ứng 。 宗tông 要yếu 善thiện 成thành 。 三tam 感cảm 應ứng 下hạ 指chỉ 大đại 本bổn 。 四tứ 問vấn 若nhược 下hạ 雜tạp 料liệu 揀giản 顯hiển 相tương/tướng 。 共cộng 十thập 一nhất 番phiên 問vấn 答đáp 分phần/phân 五ngũ 。 初sơ 四tứ 番phiên 約ước 機cơ 揀giản 四tứ 。 初sơ 善thiện 惡ác 俱câu 感cảm 明minh 微vi 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 若nhược 言ngôn 等đẳng 者giả 即tức 大đại 本bổn 釋thích 名danh 中trung 云vân 。 機cơ 是thị 微vi 義nghĩa 。 故cố 易dị 云vân 。 機cơ 者giả 動động 之chi 微vi 。 吉cát 之chi 先tiên 現hiện 。 眾chúng 生sanh 有hữu 將tương 生sanh 之chi 善thiện 。 此thử 善thiện 微vi 微vi 將tương 動động 而nhi 得đắc 為vi 機cơ 。 今kim 以dĩ 善thiện 例lệ 惡ác 。 亦diệc 有hữu 將tương 生sanh 微vi 動động 之chi 義nghĩa 。 可khả 得đắc 為vi 機cơ 否phủ/bĩ 。 答đáp 然nhiên 者giả 。 許hứa 亦diệc 是thị 機cơ 。 聖thánh 心tâm 圓viên 照chiếu 善thiện 惡ác 不bất 遺di 。 善thiện 微vi 將tương 生sanh 念niệm 欲dục 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 惡ác 微vi 將tương 生sanh 念niệm 欲dục 拔bạt 苦khổ 。 二nhị 性tánh 善thiện 冥minh 伏phục 明minh 生sanh 義nghĩa 。 二nhị 初sơ 問vấn 。 不bất 知tri 性tánh 善thiện 有hữu 可khả 生sanh 義nghĩa 。 故cố 興hưng 此thử 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 冥minh 伏phục 未vị 現hiện 故cố 須tu 聖thánh 應ưng 。 是thị 善thiện 性tánh 故cố 得đắc 將tương 生sanh 。 三tam 善thiện 惡ác 慈từ 悲bi 相tương/tướng 關quan 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 若nhược 善thiện 已dĩ 成thành 不bất 須tu 關quan 聖thánh 。 若nhược 關quan 聖thánh 應ưng 微vi 善thiện 成thành 著trước 。 惡ác 關quan 聖thánh 應ưng 亦diệc 微vi 惡ác 成thành 著trước 邪tà 二nhị 答đáp 。 聖thánh 豈khởi 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 之chi 惡ác 。 但đãn 以dĩ 善thiện 性tánh 法pháp 爾nhĩ 關quan 慈từ 應ưng 。 則tắc 善thiện 成thành 得đắc 樂lạc 。 惡ác 關quan 悲bi 應ưng 惡ác 滅diệt 離ly 苦khổ 。 同đồng 體thể 故cố 關quan 非phi 條điều 然nhiên 也dã 。 四tứ 感cảm 應ứng 相tương 稱xứng 釋thích 宜nghi 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 聖thánh 智trí 鑑giám 機cơ 宜nghi 用dụng 何hà 法pháp 。 那na 將tương 釋thích 感cảm 云vân 機cơ 宜nghi 邪tà 。 二nhị 答đáp 宜nghi 必tất 相tương/tướng 宜nghi 何hà 局cục 於ư 應ưng 。 底để 蓋cái 之chi 喻dụ 不bất 在tại 一nhất 邊biên 。 二nhị 一nhất 番phiên 約ước 應ưng 簡giản 二nhị 。 初sơ 約ước 二nhị 身thân 無vô 應ưng 問vấn 。 二nhị 約ước 二nhị 身thân 俱câu 應ưng 答đáp 。 法Pháp 身thân 聚tụ 集tập 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 能năng 應ưng 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 觀quán 智trí 。 應ưng 身thân 聚tụ 集tập 。 無vô 量lượng 神thần 變biến 。 能năng 應ưng 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 見kiến 聞văn 。 三tam 三tam 番phiên 相tương 對đối 簡giản 三tam 。 初sơ 明minh 感cảm 應ứng 非phi 一nhất 異dị 二nhị 。 初sơ 問vấn 二nhị 答đáp 。 不bất 一nhất 故cố 感cảm 應ứng 不bất 異dị 故cố 相tương/tướng 關quan 。 二nhị 明minh 感cảm 應ứng 非phi 虛hư 實thật 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 云vân 云vân 者giả 。 義nghĩa 應ưng 例lệ 上thượng 。 既ký 非phi 一nhất 異dị 亦diệc 非phi 虛hư 實thật 。 然nhiên 雙song 非phi 虛hư 實thật 及cập 非phi 一nhất 異dị 須tu 得đắc 其kỳ 意ý 。 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 理lý 本bổn 無vô 差sai 差sai 約ước 事sự 用dụng 。 三tam 千thiên 理lý 同đồng 故cố 不bất 異dị 。 迷mê 悟ngộ 事sự 異dị 故cố 不bất 一nhất 。 悟ngộ 故cố 佛Phật 法Pháp 為vi 應ưng 。 迷mê 故cố 心tâm 生sanh 是thị 感cảm 。 理lý 本bổn 一nhất 故cố 非phi 實thật 。 事sự 暫tạm 異dị 故cố 非phi 虛hư 。 故cố 不bất 二nhị 門môn 云vân 。 幻huyễn 機cơ 幻huyễn 感cảm 幻huyễn 應ưng 幻huyễn 赴phó 。 故cố 地địa 住trụ 前tiền 異dị 相tướng 仍nhưng 存tồn 。 真chân 位vị 分phần 分phần 同đồng 佛Phật 體thể 用dụng 。 至chí 于vu 究cứu 竟cánh 感cảm 應ứng 既ký 亡vong 。 復phục 何hà 論luận 於ư 一nhất 異dị 虛hư 實thật 。 三tam 以dĩ 他tha 下hạ 明minh 感cảm 應ứng 難nan 思tư 議nghị 二nhị 。 初sơ 敘tự 他tha 問vấn 答đáp 二nhị 。 初sơ 疑nghi 凡phàm 聖thánh 隔cách 異dị 非phi 感cảm 應ứng 。 剋khắc 論luận 感cảm 應ứng 其kỳ 體thể 各các 別biệt 。 雖tuy 互hỗ 立lập 能năng 所sở 。 而nhi 凡phàm 聖thánh 定định 分phần/phân 。 所sở 感cảm 是thị 聖thánh 必tất 非phi 能năng 感cảm 。 所sở 應ưng 是thị 凡phàm 定định 非phi 能năng 應ưng 。 感cảm 應ứng 分phân 隔cách 何hà 名danh 道đạo 交giao 。 二nhị 答đáp 能năng 所sở 存tồn 沒một 故cố 道đạo 交giao 二nhị 。 初sơ 互hỗ 論luận 能năng 所sở 。 先tiên 立lập 所sở 感cảm 所sở 應ưng 不bất 實thật 。 何hà 者giả 。 所sở 感cảm 非phi 凡phàm 故cố 不bất 實thật 。 所sở 應ưng 非phi 聖thánh 故cố 不bất 實thật 。 次thứ 立lập 能năng 應ưng 能năng 感cảm 不bất 實thật 。 何hà 者giả 。 良lương 以dĩ 還hoàn 將tương 所sở 感cảm 為vi 能năng 應ưng 。 所sở 感cảm 既ký 不bất 實thật 。 故cố 能năng 應ưng 不bất 實thật 。 又hựu 將tương 所sở 應ưng 為vi 能năng 感cảm 。 所sở 應ưng 既ký 不bất 實thật 故cố 能năng 感cảm 不bất 實thật 。 二nhị 既ký 不bất 實thật 二nhị 亦diệc 非phi 異dị 。 二nhị 不bất 異dị 下hạ 各các 論luận 存tồn 沒một 。 既ký 無vô 實thật 無vô 異dị 。 何hà 名danh 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 故cố 以dĩ 互hỗ 存tồn 互hỗ 沒một 而nhi 立lập 不bất 異dị 而nhi 異dị 。 以dĩ 由do 所sở 感cảm 而nhi 為vi 能năng 應ưng 。 所sở 應ưng 為vi 能năng 感cảm 。 故cố 感cảm 應ứng 不bất 異dị 。 而nhi 今kim 聖thánh 邊biên 沒một 於ư 所sở 感cảm 。 目mục 為vi 能năng 應ưng 。 凡phàm 邊biên 沒một 於ư 所sở 應ưng 目mục 為vi 能năng 感cảm 。 故cố 成thành 而nhi 異dị 就tựu 於ư 而nhi 異dị 。 故cố 有hữu 感cảm 應ứng 。 就tựu 其kỳ 不bất 異dị 故cố 得đắc 道Đạo 交giao 。 斯tư 是thị 古cổ 師sư 情tình 解giải 感cảm 應ứng 及cập 道đạo 交giao 義nghĩa 。 二nhị 私tư 難nạn/nan 下hạ 章chương 安an 破phá 立lập 二nhị 。 初sơ 難nạn/nan 他tha 義nghĩa 不bất 成thành 二nhị 。 初sơ 難nạn/nan 立lập 義nghĩa 不bất 成thành 二nhị 。 初sơ 明minh 存tồn 沒một 不bất 成thành 。 雖tuy 以dĩ 能năng 所sở 互hỗ 論luận 存tồn 沒một 。 究cứu 其kỳ 體thể 狀trạng 只chỉ 於ư 聖thánh 邊biên 。 沒một 其kỳ 凡phàm 感cảm 復phục 於ư 凡phàm 邊biên 沒một 於ư 聖thánh 應ưng 。 以dĩ 其kỳ 聖thánh 沒một 能năng 應ưng 不bất 得đắc 。 凡phàm 沒một 能năng 感cảm 不bất 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 。 感cảm 應ứng 永vĩnh 殊thù 。 那na 言ngôn 不bất 異dị 。 二nhị 又hựu 感cảm 下hạ 明minh 不bất 異dị 不bất 成thành 。 大đại 意ý 同đồng 前tiền 。 二nhị 又hựu 難nạn/nan 下hạ 以dĩ 四tứ 性tánh 結kết 過quá 。 感cảm 能năng 應ưng 所sở 自tự 屬thuộc 於ư 機cơ 感cảm 所sở 應ưng 能năng 自tự 屬thuộc 於ư 應ưng 故cố 是thị 自tự 性tánh 次thứ 之chi 二nhị 句cú 雖tuy 涉thiệp 感cảm 應ứng 。 義nghĩa 不bất 相tương 由do 還hoàn 屬thuộc 自tự 性tánh 。 次thứ 有hữu 四tứ 句cú 皆giai 從tùng 彼bỉ 生sanh 。 故cố 屬thuộc 他tha 性tánh 。 第đệ 三tam 不bất 獨độc 由do 自tự 不bất 獨độc 由do 他tha 。 須tu 二nhị 合hợp 生sanh 乃nãi 屬thuộc 共cộng 性tánh 。 若nhược 離ly 自tự 他tha 屬thuộc 無vô 因nhân 性tánh 。 二nhị 問vấn 若nhược 下hạ 明minh 今kim 能năng 妙diệu 契khế 二nhị 。 初sơ 離ly 四tứ 句cú 無vô 感cảm 應ứng 以dĩ 問vấn 。 二nhị 答đáp 聖thánh 下hạ 用dụng 四tứ 悉tất 立lập 因nhân 緣duyên 而nhi 答đáp 。 大đại 聖thánh 圓viên 證chứng 三tam 千thiên 理lý 事sự 。 同đồng 在tại 一nhất 心tâm 故cố 心tâm 平bình 等đẳng 。 一nhất 一nhất 皆giai 了liễu 即tức 空không 假giả 中trung 。 故cố 心tâm 為vi 住trụ 。 聖thánh 既ký 用dụng 此thử 平bình 等đẳng 無vô 住trụ 為vi 能năng 應ưng 法pháp 。 故cố 不bất 住trụ 著trước 所sở 應ứng 機cơ 感cảm 。 但đãn 隨tùy 十thập 界giới 樂nhạo 欲dục 便tiện 宜nghi 破phá 惡ác 入nhập 理lý 四tứ 機cơ 扣khấu 之chi 。 即tức 以dĩ 世thế 界giới 為vi 人nhân 對đối 治trị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 四tứ 種chủng 之chi 法Pháp 。 任nhậm 運vận 而nhi 應ưng 。 此thử 之chi 感cảm 應ứng 豈khởi 可khả 以dĩ 其kỳ 自tự 他tha 共cộng 離ly 而nhi 思tư 議nghị 邪tà 。 又hựu 復phục 眾chúng 生sanh 。 於ư 自tự 生sanh 感cảm 應ứng 。 有hữu 四tứ 益ích 者giả 。 亦diệc 可khả 說thuyết 言ngôn 自tự 感cảm 自tự 應ưng 。 若nhược 於ư 三tam 種chủng 有hữu 四tứ 益ích 者giả 。 亦diệc 可khả 說thuyết 言ngôn 由do 感cảm 生sanh 應ưng 由do 應ưng 生sanh 感cảm 。 共cộng 能năng 生sanh 感cảm 共cộng 能năng 生sanh 應ưng 。 離ly 二nhị 有hữu 感cảm 離ly 二nhị 有hữu 應ưng 。 皆giai 可khả 得đắc 說thuyết 。 既ký 無vô 四tứ 執chấp 隨tùy 機cơ 說thuyết 四tứ 。 故cố 諸chư 經kinh 論luận 談đàm 於ư 感cảm 應ứng 。 不bất 出xuất 此thử 四tứ 也dã 。 四tứ 問vấn 妄vọng 執chấp 下hạ 一nhất 番phiên 約ước 機cơ 簡giản 二nhị 。 初sơ 疑nghi 妄vọng 執chấp 之chi 善thiện 非phi 機cơ 。 二nhị 答đáp 妄vọng 執chấp 是thị 惡ác 能năng 感cảm 。 五ngũ 問vấn 妄vọng 執chấp 下hạ 二nhị 番phiên 相tương 對đối 揀giản 二nhị 。 初sơ 示thị 妙diệu 應ưng 隨tùy 情tình 所sở 為vi 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 二nhị 問vấn 凡phàm 下hạ 示thị 至chí 聖thánh 拔bạt 邪tà 歸quy 正chánh 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 四tứ 慈từ 悲bi 利lợi 物vật 用dụng 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。
問vấn 。 感cảm 應ứng 慈từ 悲bi 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 若nhược 其kỳ 同đồng 者giả 。 那na 得đắc 分phần/phân 對đối 宗tông 用dụng 二nhị 章chương 。 若nhược 其kỳ 異dị 者giả 。 請thỉnh 陳trần 其kỳ 義nghĩa 。
答đáp 。 法pháp 相tướng 開khai 合hợp 製chế 立lập 多đa 途đồ 。 今kim 文văn 既ký 以dĩ 般Bát 若Nhã 法Pháp 身thân 合hợp 之chi 為vi 體thể 。 乃nãi 於ư 解giải 脫thoát 分phần/phân 出xuất 宗tông 用dụng 。 雖tuy 是thị 一nhất 德đức 而nhi 有hữu 二nhị 能năng 。 感cảm 應ứng 則tắc 通thông 語ngữ 關quan 宜nghi 。 慈từ 悲bi 則tắc 別biệt 明minh 與dữ 拔bạt 。 若nhược 論luận 感cảm 應ứng 不bất 說thuyết 慈từ 悲bi 。 則tắc 似tự 仁nhân 王vương 降giáng 世thế 而nhi 無vô 治trị 理lý 之chi 功công 。 今kim 明minh 感cảm 應ứng 則tắc 收thu 經kinh 義nghĩa 盡tận 。 故cố 立lập 為vi 宗tông 。 次thứ 示thị 慈từ 悲bi 則tắc 利lợi 物vật 義nghĩa 足túc 。 故cố 立lập 為vi 用dụng 。 開khai 一nhất 為vi 二nhị 。 其kỳ 意ý 略lược 爾nhĩ 。 二nhị 二nhị 智trí 下hạ 釋thích 二nhị 。 初sơ 正chánh 論luận 冥minh 顯hiển 二nhị 。 初sơ 略lược 辯biện 二nhị 。 初sơ 對đối 二nhị 智trí 辯biện 用dụng 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 妙diệu 經kinh 之chi 用dụng 斷đoạn 權quyền 疑nghi 生sanh 實thật 信tín 。 正chánh 當đương 二nhị 智trí 那na 指chỉ 慈từ 悲bi 。 二nhị 答đáp 。 二nhị 智trí 之chi 用dụng 通thông 亘tuyên 一nhất 部bộ 。 具cụ 智trí 慈từ 悲bi 今kim 品phẩm 別biệt 用dụng 。 二nhị 他tha 釋thích 下hạ 就tựu 二nhị 身thân 明minh 益ích 二nhị 。 初sơ 敘tự 他tha 局cục 解giải 。 二nhị 今kim 明minh 下hạ 明minh 今kim 正chánh 義nghĩa 二nhị 。 初sơ 法pháp 二nhị 。 初sơ 明minh 二nhị 身thân 皆giai 常thường 間gian 二nhị 。 初sơ 明minh 二nhị 身thân 皆giai 常thường 。 法pháp 以dĩ 寂tịch 照chiếu 為vi 常thường 。 應ưng 以dĩ 不bất 休hưu 為vi 常thường 。 二nhị 若nhược 言ngôn 下hạ 明minh 二nhị 身thân 皆giai 間gian 。 二nhị 故cố 知tri 下hạ 明minh 二nhị 益ích 無vô 二nhị 別biệt 。 二nhị 譬thí 如như 下hạ 喻dụ 。 二nhị 此thử 中trung 下hạ 指chỉ 廣quảng 。 大đại 本bổn 明minh 二nhị 十thập 五ngũ 王vương 三tam 昧muội 破phá 。 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 顯hiển 真chân 常thường 我ngã 性tánh 。 通thông 有hữu 四tứ 意ý 。 一nhất 出xuất 諸chư 有hữu 過quá 患hoạn 。 二nhị 明minh 本bổn 法pháp 功công 德đức 。 三tam 結kết 行hành 成thành 三tam 昧muội 。 四tứ 慈từ 悲bi 破phá 有hữu 。 觀quán 音âm 自tự 行hành 已dĩ 破phá 諸chư 有hữu 惑hoặc 業nghiệp 過quá 患hoạn 。 功công 德đức 三tam 昧muội 。 皆giai 已dĩ 成thành 就tựu 。 正chánh 以dĩ 慈từ 悲bi 令linh 他tha 破phá 有hữu 。 故cố 知tri 今kim 用dụng 即tức 第đệ 四tứ 意ý 也dã 。 二nhị 問vấn 觀quán 下hạ 兼kiêm 辯biện 本bổn 跡tích 三tam 。 初sơ 明minh 本bổn 跡tích 難nan 知tri 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 答đáp 。 二nhị 如như 觀quán 下hạ 明minh 因nhân 果quả 異dị 說thuyết 二nhị 。 初sơ 引dẫn 二nhị 經kinh 猶do 在tại 因nhân 。 二nhị 若nhược 觀quán 下hạ 引dẫn 一nhất 經kinh 已dĩ 成thành 果quả 。 三tam 二nhị 文văn 下hạ 用dụng 悉tất 檀đàn 和hòa 會hội 二nhị 。 初sơ 問vấn 。 二nhị 乃nãi 是thị 下hạ 釋thích 。 或hoặc 說thuyết 已dĩ 成thành 或hoặc 說thuyết 未vị 成thành 。 蓋cái 順thuận 機cơ 緣duyên 令linh 獲hoạch 利lợi 益ích 。 勿vật 求cầu 其kỳ 實thật 。 第đệ 五ngũ 明minh 教giáo 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 定định 文văn 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 泛phiếm 明minh 部bộ 黨đảng 。 二nhị 今kim 所sở 下hạ 的đích 示thị 所sở 傳truyền 二nhị 。 初sơ 示thị 妙diệu 經kinh 一nhất 品phẩm 。 二nhị 而nhi 別biệt 下hạ 明minh 別biệt 行hành 之chi 由do 。 二nhị 此thử 品phẩm 下hạ 明minh 教giáo 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 同đồng 本bổn 經kinh 醍đề 醐hồ 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 明minh 品phẩm 意ý 。 通thông 於ư 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 者giả 。 且thả 舉cử 跡tích 門môn 。 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 開khai 跡tích 顯hiển 本bổn 此thử 乃nãi 以dĩ 方phương 便tiện 品phẩm 訖ngật 分phân 別biệt 功công 德đức 。 品phẩm 十thập 九cửu 行hành 偈kệ 。 俱câu 為vi 正chánh 宗tông 。 以dĩ 十thập 九cửu 行hành 偈kệ 後hậu 。 俱câu 為vi 流lưu 通thông 本bổn 跡tích 二nhị 門môn 也dã 。 二nhị 圓viên 人nhân 下hạ 明minh 教giáo 味vị 。 圓viên 法pháp 即tức 本bổn 跡tích 二nhị 門môn 所sở 詮thuyên 之chi 法pháp 也dã 。 圓viên 教giáo 即tức 本bổn 跡tích 二nhị 門môn 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 也dã 。 二nhị 問vấn 文văn 下hạ 覈# 今kim 品phẩm 施thí 開khai 義nghĩa 三tam 。 初sơ 覈# 成thành 施thí 權quyền 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 約ước 方phương 便tiện 乖quai 圓viên 問vấn 。 二nhị 答đáp 就tựu 下hạ 約ước 為vi 實thật 施thí 權quyền 答đáp 二nhị 。 初sơ 約ước 實thật 人nhân 施thí 權quyền 答đáp 。 圓viên 聖thánh 偏thiên 說thuyết 為vi 引dẫn 漸tiệm 機cơ 。 豈khởi 佛Phật 說thuyết 小tiểu 令linh 佛Phật 是thị 小tiểu 。 就tựu 能năng 說thuyết 人nhân 判phán 屬thuộc 圓viên 教giáo 。 二nhị 又hựu 付phó 下hạ 約ước 權quyền 能năng 通thông 實thật 答đáp 。 深thâm 信tín 解giải 者giả 。 即tức 囑chúc 累lụy 云vân 信tín 如Như 來Lai 智trí 慧tuệ 者giả 。 若nhược 不bất 信tín 者giả 。 即tức 七thất 方phương 便tiện 人nhân 。 二nhị 又hựu 問vấn 下hạ 覈# 成thành 開khai 權quyền 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 約ước 機cơ 同đồng 鹿lộc 苑uyển 難nạn/nan 。 說thuyết 人nhân 雖tuy 圓viên 稟bẩm 人nhân 通thông 小tiểu 。 且thả 如như 鹿lộc 苑uyển 佛Phật 豈khởi 不bất 圓viên 。 只chỉ 就tựu 稟bẩm 人nhân 判phán 屬thuộc 三tam 藏tạng 。 今kim 豈khởi 不bất 然nhiên 。 二nhị 約ước 部bộ 開khai 權quyền 跡tích 答đáp 。 阿a 含hàm 小tiểu 部bộ 未vị 開khai 權quyền 跡tích 。 遂toại 令linh 教giáo 味vị 隨tùy 機cơ 屬thuộc 小tiểu 。 今kim 經kinh 開khai 顯hiển 即tức 權quyền 是thị 實thật 。 即tức 跡tích 是thị 本bổn 。 雖tuy 說thuyết 小tiểu 法pháp 為vi 通thông 圓viên 經kinh 。 豈khởi 同đồng 鹿lộc 苑uyển 邪tà 。 三tam 問vấn 上thượng 下hạ 覈# 成thành 妙diệu 用dụng 相tương/tướng 二nhị 。 初sơ 約ước 捨xả 用dụng 相tương/tướng 乖quai 問vấn 。 二nhị 約ước 體thể 用dụng 難nan 思tư 答đáp 。 正chánh 宗tông 廢phế 權quyền 立lập 實thật 故cố 言ngôn 捨xả 。 流lưu 通thông 為vi 實thật 施thí 權quyền 故cố 須tu 用dụng 。 顯hiển 實thật 體thể 後hậu 而nhi 論luận 權quyền 用dụng 。 斯tư 是thị 今kim 經kinh 祕bí 妙diệu 方phương 便tiện 。
觀Quán 音Âm 玄Huyền 義Nghĩa 記Ký 卷quyển 第đệ 四tứ