Pháp Hoa Văn Cú Ký – Quyển 8

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký
Quyển 8
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 一nhất

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

釋thích 授thọ 記ký 品phẩm

注chú 家gia 云vân 。

業nghiệp 似tự 先tiên 違vi 。 心tâm 符phù 後hậu 順thuận 。 既ký 拂phất 殊thù 音âm 之chi 異dị 。 寧ninh 爽sảng 一nhất 味vị 之chi 果quả 哉tai 。 故cố 與dữ 記ký 也dã 。 今kim 云vân 。

事sự 似tự 先tiên 違vi 。 心tâm 機cơ 本bổn 順thuận 。 然nhiên 諸chư 菩Bồ 薩Tát 豈khởi 無vô 先tiên 違vi 後hậu 順thuận 之chi 人nhân 。 故cố 知tri 今kim 記ký 聲Thanh 聞Văn 須tu 除trừ 通thông 釋thích 。 釋thích 此thử 品phẩm 題đề 。 先tiên 翻phiên 譯dịch 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 於ư 中trung 初sơ 。

諸Chư 經Kinh

下hạ 先tiên 引dẫn 經kinh 問vấn 中trung 。 初sơ 文văn 總tổng 舉cử 問vấn 意ý 。 次thứ 。

淨tịnh 名danh

下hạ 別biệt 引dẫn 三tam 經kinh 。 初sơ 引dẫn 《# 淨tịnh 名danh 》# 者giả 。 彌Di 勒Lặc 得đắc 記ký 既ký 為vi 補bổ 處xứ 。 必tất 生sanh 兜Đâu 率Suất 為vi 彼bỉ 天thiên 主chủ 。 彼bỉ 諸chư 天thiên 子tử 。 預dự 來lai 修tu 敬kính 。 彌Di 勒Lặc 因nhân 為vi 說thuyết 得đắc 記ký 由do 。 由do 不bất 退thoái 位vị 。 廣quảng 為vì 天thiên 子tử 說thuyết 不bất 退thoái 行hành 。 即tức 不bất 退thoái 因nhân 也dã 。 乃nãi 被bị 呵ha 云vân 。

眾chúng 生sanh 諸chư 法pháp 。 賢hiền 聖thánh 與dữ 彌Di 勒Lặc 如như 同đồng 記ký 同đồng 。 何hà 獨độc 彌Di 勒Lặc 。 況huống 如như 無vô 生sanh 滅diệt 。 何hà 以dĩ 得đắc 記ký 。

次thứ

思tư 益ích 云vân

者giả 。 以dĩ 記ký 虛hư 假giả 願nguyện 不bất 聞văn 名danh 。 《# 大đại 品phẩm 》# 亦diệc 爾nhĩ 。

答đáp 中trung 為vi 八bát 。

初sơ 通thông 答đáp 。 次thứ 約ước 二nhị 諦đế 。 三tam 約ước 四tứ 悉tất 。 四tứ 。

若nhược 通thông 途đồ

下hạ 正chánh 明minh 今kim 經kinh 。 五ngũ 。

他Tha 經Kinh

下hạ 對đối 於ư 他tha 經kinh 以dĩ 辨biện 有hữu 無vô 。 六lục 。

元nguyên 諸chư 佛Phật

下hạ 廣quảng 約ước 四tứ 悉tất 。 七thất 。

授thọ 記ký

下hạ 判phán 能năng 所sở 異dị 名danh 。 八bát 。

中trung 根căn

下hạ 來lai 意ý 。

初sơ 文văn 言ngôn

此thử 見kiến 須tu 破phá

等đẳng 者giả 。 意ý 云vân 有hữu 見kiến 須tu 破phá 。 願nguyện 記ký 須tu 與dữ 。 豈khởi 可khả 專chuyên 引dẫn 《# 淨tịnh 名danh 》# 等đẳng 耶da 。 若nhược 約ước 今kim 經kinh 須tu 具cụ 五ngũ 意ý 。

一nhất 破phá 方phương 便tiện 教giáo 所sở 得đắc 近cận 記ký 。 二nhị 破phá 始thỉ 記ký 者giả 。 生sanh 染nhiễm 著trước 心tâm 。 三tam 為vi 顯hiển 衍diễn 門môn 記ký 無vô 記ký 相tương/tướng 。 四tứ 為vi 未vị 合hợp 記ký 者giả 息tức 希hy 望vọng 心tâm 。 五ngũ 為vi 宜nghi 聞văn 破phá 著trước 得đắc 益ích 者giả 故cố 。 衍diễn 門môn 破phá 小tiểu 。 義nghĩa 兼kiêm 三tam 教giáo 四tứ 門môn 記ký 相tương/tướng 云vân 云vân 。

次thứ 二nhị 諦đế 者giả 。 四tứ 教giáo 並tịnh 然nhiên 。 何hà 得đắc 以dĩ 真chân 難nạn/nan 俗tục 。

三tam 四tứ 悉tất 者giả 。 略lược 同đồng 二nhị 諦đế 。 廣quảng 如như 下hạ 釋thích 何hà 得đắc 以dĩ 一nhất 難nạn/nan 三tam 。

四tứ 正chánh 約ước 今kim 經kinh 。 有hữu 五ngũ 。

一nhất 通thông 別biệt 。 二nhị 三tam 因nhân 。 三tam 遲trì 速tốc 。 四tứ 師sư 弟đệ 。 五ngũ 懸huyền 記ký 。 應ưng 言ngôn 現hiện 未vị 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 然nhiên 此thử 五ngũ 意ý 須tu 約ước 今kim 經kinh 以dĩ 簡giản 他tha 經kinh 。 或hoặc 遲trì 如như 聲Thanh 聞Văn 。 或hoặc 速tốc 如như 龍long 女nữ 。

五ngũ 對đối 他tha 經kinh 辨biện 有hữu 無vô 者giả 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 今kim 有hữu 。 次thứ 。

瓔anh 珞lạc

下hạ 辨biện 無vô 明minh 有hữu 。 又hựu 諸chư 經kinh 為vi 對đối 菩Bồ 薩Tát 。 多đa 授thọ 法Pháp 身thân 究cứu 竟cánh 果quả 記ký 。 今kim 此thử 品phẩm 中trung 秖kỳ 記ký 八bát 相tương/tướng 。 如như 前tiền 後hậu 說thuyết 。

瓔anh 珞lạc 八bát 記ký

者giả 。 今kim 經kinh 已dĩ 眾chúng 無vô 不bất 知tri 者giả 。 故cố 前tiền 四tứ 句cú 中trung 。 今kim 經kinh 唯duy 有hữu 第đệ 三tam 句cú 。 純thuần 顯hiển 露lộ 故cố 。 於ư 中trung 不bất 必tất 在tại 第đệ 七thất 地địa 。 如như 不bất 輕khinh 中trung 一nhất 句cú 通thông 記ký 。 故cố 他tha 經kinh 記ký 深thâm 。 後hậu 四tứ 句cú 中trung 。 初sơ 句cú 雖tuy 云vân 遠viễn 處xứ 不bất 覺giác 。 化hóa 道đạo 同đồng 故cố 亦diệc 非phi 不bất 覺giác 。 故cố 今kim 經kinh 有hữu 第đệ 三tam 句cú 義nghĩa 同đồng 初sơ 三tam 二nhị 句cú 也dã 。 故cố 知tri 諸chư 經kinh 實thật 義nghĩa 未vị 暢sướng 。 言ngôn 。

未vị 得đắc 無vô 著trước 行hành 及cập 以dĩ 七thất 地địa

者giả 。 無vô 著trước 之chi 言ngôn 應ưng 約ước 通thông 判phán 。 別biệt 圓viên 教giáo 中trung 初sơ 入nhập 地địa 住trụ 已dĩ 名danh 無vô 著trước 。 或hoặc 在tại 別biệt 教giáo 約ước 教giáo 道đạo 耳nhĩ 。 入nhập 無vô 功công 用dụng 方phương 無vô 著trước 故cố 。 據cứ 空không 觀quán 成thành 秖kỳ 合hợp 在tại 通thông 。 言ngôn 。

七thất 地địa

者giả 。 在tại 於ư 通thông 教giáo 。 以dĩ 過quá 二Nhị 乘Thừa 堪kham 與dữ 記ký 故cố 。 然nhiên 論luận 文văn 中trung 先tiên 列liệt 四tứ 種chủng 聲Thanh 聞Văn 。 則tắc 退thoái 大đại 應ứng 化hóa 與dữ 記ký 增tăng 上thượng 決quyết 定định 不bất 與dữ 。 有hữu 人nhân 救cứu 云vân 。 決quyết 定định 亦diệc 記ký 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 他tha 計kế 決quyết 定định 即tức 是thị 定định 性tánh 永vĩnh 不bất 發phát 心tâm 。 須tu 指chỉ 經kinh 文văn 雖tuy 生sanh 滅diệt 想tưởng 。 彼bỉ 土độ 得đắc 聞văn 。 彼bỉ 義nghĩa 自tự 壞hoại 。 何hà 須tu 別biệt 求cầu 。 但đãn 以dĩ 滅diệt 想tưởng 者giả 作tác 凡phàm 夫phu 釋thích 。 曲khúc 會hội 經kinh 文văn 令linh 成thành 己kỷ 義nghĩa 。 又hựu 《# 寶bảo 性tánh 論luận 》# 秖kỳ 云vân 聲Thanh 聞Văn 出xuất 界giới 根căn 鈍độn 不bất 云vân 根căn 敗bại 。 言ngôn 根căn 敗bại 者giả 。 迦Ca 葉Diếp 於ư 方Phương 等Đẳng 即tức 是thị 其kỳ 人nhân 。 若nhược 至chí 法pháp 華hoa 敗bại 根căn 還hoàn 復phục 。 若nhược 入nhập 滅diệt 者giả 出xuất 界giới 方phương 生sanh 。 生sanh 公công 云vân 。

會hội 理lý 無vô 累lũy/lụy/luy 豈khởi 容dung 有hữu 國quốc 。 雖tuy 曰viết 無vô 土thổ/độ 而nhi 無vô 不bất 土thổ/độ 。 無vô 身thân 無vô 名danh 而nhi 身thân 名danh 逾du 有hữu 。 故cố 國quốc 土độ 名danh 號hiệu 。 應ưng 物vật 而nhi 然nhiên 。 引dẫn 之chi 不bất 足túc 耳nhĩ 。 若nhược 得đắc 今kim 意ý 但đãn 云vân 八bát 相tương/tướng 誘dụ 物vật 。

斯tư 言ngôn 蔽tế 諸chư 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

二Nhị 乘Thừa 有hữu 佛Phật 性tánh 法Pháp 身thân 故cố 與dữ 記ký 。 非phi 修tu 行hành 具cụ 足túc 。

《# 論luận 》# 言ngôn 未vị 足túc 者giả 。 據cứ 極cực 果quả 耳nhĩ 。 豈khởi 可khả 不bất 修tu 淨tịnh 土độ 行hành 耶da 。 據cứ 斯tư 灼chước 然nhiên 更cánh 須tu 供cung 佛Phật 。 若nhược 緣Duyên 覺Giác 人nhân 入nhập 聲Thanh 聞Văn 數số 。 即tức 同đồng 聲Thanh 聞Văn 。 出xuất 無vô 佛Phật 世thế 同đồng 決quyết 定định 性tánh 。

六lục 從tùng

元nguyên 諸chư

下hạ 廣quảng 約ước 四tứ 悉tất 。 總tổng 有hữu 十thập 重trùng 以dĩ 成thành 四tứ 悉tất 。 世thế 界giới 中trung 二nhị 者giả 。 初sơ 約ước 機cơ 應ưng 相tương 對đối 。 次thứ 單đơn 約ước 物vật 機cơ 。 雖tuy 義nghĩa 云vân 單đơn 終chung 成thành 機cơ 應ưng 。 機cơ 感cảm 相tương 稱xứng 如như 歡hoan 喜hỷ 也dã 。 為vi 人nhân 中trung 二nhị 者giả 。 初sơ 文văn 改cải 小tiểu 入nhập 大đại 已dĩ 生sanh 己kỷ 善thiện 。

時thời 眾chúng

下hạ 眾chúng 願nguyện 者giả 。 又hựu 有hữu 利lợi 他tha 之chi 善thiện 。 四tứ 對đối 治trị 者giả 。 初sơ 破phá 菩Bồ 薩Tát 退thoái 為vi 小tiểu 惡ác 。 次thứ 破phá 欲dục 發phát 小tiểu 心tâm 之chi 惡ác 。 次thứ 正chánh 破phá 小tiểu 惡ác 。 次thứ 破phá 將tương 欲dục 證chứng 小tiểu 之chi 惡ác 。 第đệ 三tam 已dĩ 證chứng 第đệ 四tứ 已dĩ 入nhập 賢hiền 位vị 。 故cố 異dị 第đệ 二nhị 。 若nhược 對đối 菩Bồ 薩Tát 擊kích 彼bỉ 小tiểu 人nhân 。 餘dư 經kinh 亦diệc 有hữu 。 今kim 明minh 記ký 小tiểu 復phục 引dẫn 小tiểu 人nhân 。 故cố 唯duy 今kim 經kinh 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 二nhị 者giả 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 文văn 可khả 見kiến 。

然nhiên 眾chúng 生sanh

下hạ 釋thích 者giả 。 為vi 成thành 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 意ý 。 前tiền 之chi 三tam 悉tất 不bất 必tất 無vô 生sanh 。 又hựu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 唯duy 約ước 自tự 記ký 者giả 。 前tiền 之chi 三tam 悉tất 或hoặc 兼kiêm 自tự 他tha 。 如như 對đối 治trị 中trung 一nhất 向hướng 對đối 他tha 。 為vi 人nhân 中trung 初sơ 一nhất 兼kiêm 自tự 他tha 。 後hậu 一nhất 唯duy 他tha 。 初sơ 世thế 界giới 中trung 若nhược 將tương 化hóa 主chủ 以dĩ 對đối 所sở 記ký 。 亦diệc 唯duy 在tại 他tha 雖tuy 有hữu 此thử 十thập 。 亦diệc 且thả 約ước 記ký 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 說thuyết 。 佛Phật 記ký 一nhất 句cú 及cập 菩Bồ 薩Tát 記ký 等đẳng 。 此thử 中trung 未vị 論luận 。 初sơ 迦Ca 葉Diếp 頌tụng 中trung 初sơ 四tứ 行hàng 行hàng 因nhân 。 次thứ 半bán 行hành 得đắc 果quả 。 次thứ 六lục 行hành 國quốc 淨tịnh 。 次thứ 半bán 行hành 佛Phật 壽thọ 。 次thứ 一nhất 行hành 正chánh 像tượng 。 次thứ 半bán 行hành 總tổng 結kết 無vô 劫kiếp 國quốc 名danh 。 言ngôn 。

三tam 人nhân 記ký 各các 有hữu 行hành 因nhân

至chí

數số 量lượng 如như 文văn

者giả 。 但đãn 旃chiên 延diên 中trung 無vô 劫kiếp 國quốc 名danh 。 餘dư 文văn 並tịnh 同đồng 。 次thứ 須Tu 菩Bồ 提Đề 中trung 長trường/trưởng 行hành 可khả 見kiến 。 偈kệ 中trung 初sơ 一nhất 行hành 誡giới 聽thính 。 次thứ 二nhị 行hàng 行hàng 因nhân 。 次thứ 一nhất 行hành 得đắc 果quả 。 次thứ 六lục 行hành 半bán 國quốc 淨tịnh 。 次thứ 半bán 行hành 佛Phật 壽thọ 。 次thứ 一nhất 行hành 正chánh 像tượng 。 闕khuyết 劫kiếp 國quốc 名danh 。 旃chiên 延diên 中trung 長trường/trưởng 行hành 如như 文văn 。 偈kệ 中trung 初sơ 一nhất 行hành 誡giới 聽thính 。 次thứ 二nhị 行hàng 行hàng 因nhân 。 此thử 三tam 句cú 得đắc 果quả 。 次thứ 三tam 行hành 一nhất 句cú 國quốc 淨tịnh 。 闕khuyết 佛Phật 壽thọ 。 正chánh 像tượng 。 目Mục 連Liên 長trường/trưởng 行hành 如như 文văn 。 偈kệ 中trung 初sơ 四tứ 行hành 半bán 行hành 因nhân 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 得đắc 果quả 兼kiêm 國quốc 名danh 。 次thứ 半bán 行hành 佛Phật 壽thọ 。 次thứ 二nhị 行hành 半bán 國quốc 淨tịnh 。 次thứ 一nhất 行hành 正chánh 像tượng 。

釋thích 化hóa 城thành 喻dụ 品phẩm

因nhân 緣duyên 釋thích 中trung 為vi 四tứ 。

初sơ 約ước 喻dụ 釋thích 名danh 。 次thứ 以dĩ 法pháp 合hợp 。 三tam 。

蘇tô 息tức

下hạ 說thuyết 化hóa 意ý 。 四tứ 。

權quyền 假giả

下hạ 總tổng 結kết 。 初sơ 文văn 者giả 以dĩ 大đại 涅Niết 槃Bàn 非phi 化hóa 作tác 故cố 不bất 專chuyên 禦ngữ 敵địch 。 理lý 性tánh 即tức 故cố 。 具cụ 眾chúng 德đức 故cố 。 次thứ 合hợp 中trung 初sơ 總tổng 標tiêu 。

權quyền 智trí

下hạ 合hợp 神thần 力lực 所sở 為vi 。

以dĩ 權quyền

下hạ 合hợp 無vô 而nhi 歘hốt 有hữu 。

用dụng 教giáo

下hạ 合hợp 化hóa 。

防phòng 思tư

下hạ 合hợp 城thành 。 教giáo 無vô 實thật 故cố 。 故cố 名danh 為vi 。

歘hốt

言ngôn 非phi 敵địch 譬thí 見kiến 思tư 者giả 。 非phi 寬khoan 敵địch 急cấp 。 見kiến 逼bức 思tư 遙diêu 。 見kiến 親thân 礙ngại 故cố 。 思tư 不bất 障chướng 果quả 。 三tam 說thuyết 意ý 者giả 。 蘇tô 息tức 施thí 小tiểu 引dẫn 入nhập 顯hiển 大đại 故cố 。 二nhị 酥tô 名danh 引dẫn 醍đề 醐hồ 方phương 入nhập 。 是thị 教giáo 道đạo 故cố 。

故cố 而nhi 言ngôn

下hạ 郤# 釋thích 城thành 也dã 。

權quyền 假giả

去khứ 結kết 意ý 者giả 。 辨biện 異dị 實thật 故cố 。 於ư 此thử 四tứ 中trung 。 立lập 四tứ 悉tất 者giả 。 若nhược 通thông 方phương 義nghĩa 立lập 從tùng 於ư 權quyền 智trí 。 若nhược 從tùng 機cơ 說thuyết 無vô 而nhi 欲dục 見kiến 。 見kiến 已dĩ 生sanh 喜hỷ 即tức 世thế 界giới 益ích 。 得đắc 入nhập 蘇tô 息tức 即tức 為vi 人nhân 益ích 。 防phòng 非phi 禦ngữ 敵địch 即tức 對đối 治trị 益ích 。 而nhi 言ngôn 滅diệt 度độ 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 益ích 。 若nhược 從tùng 能năng 引dẫn 權quyền 立lập 。 此thử 城thành 即tức 世thế 界giới 化hóa 。 為vi 生sanh 小tiểu 善thiện 即tức 為vi 人nhân 化hóa 。 且thả 除trừ 見kiến 思tư 即tức 對đối 治trị 化hóa 。 終chung 引dẫn 入nhập 大đại 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 化hóa 。 次thứ 約ước 教giáo 中trung 。 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 全toàn 未vị 發phát 足túc 。 是thị 故cố 不bất 論luận 。 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 同đồng 至chí 城thành 。 入nhập 而nhi 能năng 出xuất 不bất 同đồng 小tiểu 故cố 。 元nguyên 出xuất 界giới 故cố 一nhất 脚cước 入nhập 城thành 。 以dĩ 大đại 悲bi 故cố 。 不bất 證chứng 有hữu 餘dư 故cố 。 一nhất 脚cước 不bất 入nhập 。 三tam 界giới 機cơ 緣duyên 。 名danh 之chi 為vi 子tử 。 久cửu 發phát 心tâm 者giả 義nghĩa 之chi 如như 妻thê 。 通thông 教giáo 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 為vi 惡ác 道đạo 。 別biệt 教giáo 以dĩ 生sanh 死tử 為vi 險hiểm 阻trở 。 至chí 涅Niết 槃Bàn 而nhi 不bất 入nhập 。 故cố 名danh 。

徑kính 過quá

不bất 極cực 之chi 言ngôn 對đối 小tiểu 以dĩ 說thuyết 。 圓viên 教giáo 言ngôn 化hóa 者giả 在tại 昔tích 則tắc 斥xích 奪đoạt 。 但đãn 云vân 不bất 堪kham 。 亦diệc 未vị 曾tằng 云vân 涅Niết 槃Bàn 是thị 化hóa 。 故cố 至chí 今kim 教giáo 動động 執chấp 開khai 權quyền 。 方phương 云vân 是thị 化hóa 。 乃nãi 至chí 顯hiển 實thật 。 化hóa 乃nãi 成thành 真chân 。 即tức 寶bảo 渚chử 故cố 。 故cố 知tri 藏tạng 通thông 謂vị 極cực 非phi 化hóa 。 別biệt 教giáo 非phi 極cực 非phi 化hóa 。 圓viên 教giáo 非phi 極cực 是thị 化hóa 。 亦diệc 可khả 是thị 極cực 是thị 化hóa 。 亦diệc 可khả 是thị 極cực 非phi 化hóa 。 與dữ 藏tạng 通thông 教giáo 言ngôn 同đồng 意ý 別biệt 。

今kim 是thị

等đẳng 者giả 。 亦diệc 從tùng 破phá 計kế 故cố 且thả 云vân 化hóa 。 若nhược 開khai 顯hiển 已dĩ 無vô 非phi 真chân 實thật 。

本bổn 迹tích 觀quán 心tâm 不bất 記ký

者giả 可khả 比tỉ 知tri 。 故cố 應ưng 云vân 本bổn 住trụ 三tam 德đức 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 城thành 。 迹tích 入nhập 化hóa 城thành 。 若nhược 從tùng 化hóa 主chủ 迹tích 示thị 說thuyết 化hóa 。

問vấn 此thử 品phẩm

等đẳng 者giả 。 此thử 人nhân 附phụ 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 設thiết 此thử 問vấn 也dã 。 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 名danh 。

往vãng 古cổ 品phẩm

問vấn 者giả 潛tiềm 改cải 云vân 。

宿túc 世thế 品phẩm

故cố 答đáp 中trung 不bất 違vi 問vấn 者giả 以dĩ 順thuận 正chánh 經kinh 可khả 消tiêu 今kim 部bộ 。

又hựu 上thượng 根căn

下hạ 約ước 三tam 時thời 釋thích 。 言ngôn 。

探thám 取thủ

等đẳng 者giả 。 其kỳ 文văn 雖tuy 在tại 法pháp 說thuyết 述thuật 成thành 。 述thuật 成thành 正chánh 為vi 引dẫn 起khởi 中trung 根căn 。 故cố 釋thích 譬thí 喻dụ 幼ấu 稚trĩ 等đẳng 文văn 。 皆giai 引dẫn 用dụng 之chi 。

若nhược 從tùng

下hạ 自tự 約ước 當đương 品phẩm 。 別biệt 論luận 三tam 時thời 者giả 。 二nhị 經kinh 俱câu 具cụ 。 正chánh 經kinh 從tùng 初sơ 不bất 及cập 今kim 經kinh 處xứ 中trung 之chi 說thuyết 。 並tịnh 不bất 云vân 寶bảo 所sở 者giả 。 如như 〈# 藥dược 草thảo 〉# 中trung 不bất 云vân 地địa 雨vũ 。 若nhược 〈# 信tín 解giải 〉# 。 〈# 譬thí 喻dụ 〉# 題đề 通thông 意ý 別biệt 。 別biệt 在tại 實thật 故cố 。 〈# 藥dược 草thảo 〉# 。 〈# 化hóa 城thành 〉# 題đề 別biệt 意ý 別biệt 。

問vấn 化hóa 城thành

等đẳng 。 可khả 知tri 。 答đáp 中trung 意ý 者giả 。 此thử 中trung 文văn 促xúc 無vô 復phục 二nhị 味vị 。 但đãn 敘tự 城thành 後hậu 即tức 向hướng 寶bảo 所sở 。 準chuẩn 此thử 文văn 意ý 。 說thuyết 化hóa 即tức 是thị 開khai 權quyền 。 開khai 權quyền 即tức 是thị 顯hiển 實thật 。 顯hiển 實thật 秖kỳ 是thị 說thuyết 化hóa 。 故cố 前tiền 約ước 教giáo 中trung 是thị 圓viên 教giáo 也dã 。 故cố 應ưng 知tri 是thị 開khai 顯hiển 之chi 圓viên 。 又hựu 。

領lãnh 解giải

下hạ 釋thích 妨phương 。 以dĩ 陳trần 如như 記ký 後hậu 方phương 領lãnh 故cố 也dã 。 若nhược 記ký 後hậu 領lãnh 。 具cụ 領lãnh 聞văn 法Pháp 及cập 以dĩ 授thọ 記ký 。 或hoặc 文văn 少thiểu 等đẳng 通thông 有hữu 諸chư 意ý 。

如như 今kim

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 出xuất 前tiền 漸tiệm 後hậu 頓đốn 之chi 相tướng 。 具cụ 如như 文văn 中trung 古cổ 今kim 二nhị 同đồng 。

次thứ 偈kệ 七thất 行hành 頌tụng 前tiền 三tam 義nghĩa 。 初sơ 一nhất 行hành 頌tụng 所sở 見kiến 事sự 。 次thứ 四tứ 行hành 頌tụng 譬thí 久cửu 遠viễn 。 三tam 二nhị 行hành 頌tụng 結kết 今kim 昔tích 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

其kỳ 佛Phật

等đẳng 者giả 。 一nhất 切thiết 八bát 相tương/tướng 垂thùy 迹tích 之chi 處xứ 皆giai 先tiên 破phá 魔ma 。 準chuẩn 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 亦diệc 應ưng 先tiên 漸tiệm 。 復phục 云vân 破phá 魔ma 似tự 同đồng 穢uế 土thổ/độ 。 若nhược 準chuẩn 壽thọ 長trường/trưởng 復phục 非phi 穢uế 土thổ/độ 。 故cố 知tri 同đồng 居cư 淨tịnh 穢uế 其kỳ 相tương/tướng 蓋cái 多đa 。 故cố 成thành 道Đạo 等đẳng 不bất 可khả 全toàn 同đồng 此thử 土thổ/độ 三tam 藏tạng 。 故cố 知tri 不bất 可khả 若nhược 引dẫn 此thử 土thổ/độ 小tiểu 教giáo 以dĩ 消tiêu 彼bỉ 文văn 。

問vấn 。

時thời 諸chư 梵Phạm 天Thiên 。 雨vũ 眾chúng 天thiên 華hoa 。 其kỳ 華hoa 如như 山sơn 。 樹thụ 座tòa 猶do 下hạ 。 其kỳ 相tương/tướng 如như 何hà 。

答đáp

不bất 思tư 議nghị 事sự 。 彼bỉ 此thử 不bất 礙ngại 。 列liệt 十thập 方phương 梵Phạm 文văn 。 正chánh 本bổn 中trung 先tiên 四tứ 方phương 。 次thứ 四tứ 維duy 。 次thứ 上thượng 下hạ 。 此thử 則tắc 並tịnh 是thị 隨tùy 譯dịch 者giả 意ý 。 不bất 知tri 梵Phạm 本bổn 次thứ 第đệ 如như 何hà 。 然nhiên 正chánh 本bổn 列liệt 數số 與dữ 此thử 多đa 異dị 。

相tương 應ứng

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 皆giai 據cứ 諸chư 梵Phạm 請thỉnh 法pháp 偈kệ 文văn 。 亦diệc 與dữ 大đại 小tiểu 半bán 滿mãn 意ý 同đồng 。 然nhiên 彼bỉ 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 約ước 五ngũ 味vị 。 故cố 依y 古cổ 難nạn/nan 當đương 謂vị 示thị 勸khuyến 證chứng 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 略lược 辨biện 三tam 轉chuyển 之chi 相tướng 。 示thị 者giả 。 謂vị 此thử 是thị 苦khổ 乃nãi 至chí 此thử 是thị 道đạo 。 勸khuyến 者giả 。 謂vị 苦khổ 應ưng 知tri 。 集tập 應ưng 斷đoạn 。 滅diệt 應ưng 證chứng 。 道đạo 應ưng 修tu 。 證chứng 者giả 。 苦khổ 我ngã 已dĩ 知tri 不bất 復phục 更cánh 知tri 。 乃nãi 至chí 道đạo 我ngã 已dĩ 修tu 不bất 復phục 更cánh 修tu 。

示thị

謂vị 示thị 其kỳ 相tướng 狀trạng 。

勸khuyến

謂vị 勸khuyến 其kỳ 令linh 修tu 。

證chứng

謂vị 引dẫn 己kỷ 證chứng 彼bỉ 。 《# 大đại 論luận 》# 。 《# 俱câu 舍xá 》# 諸chư 文văn 委ủy 釋thích 。 若nhược 以dĩ 大đại 小tiểu 經kinh 論luận 轉chuyển 法Pháp 輪luân 義nghĩa 同đồng 異dị 之chi 相tướng 盡tận 著trước 此thử 中trung 。 紙chỉ 數số 盈doanh 百bách 尚thượng 不bất 可khả 盡tận 。 意ý 令linh 知tri 彼bỉ 先tiên 小tiểu 後hậu 大đại 同đồng 此thử 土thổ/độ 耳nhĩ 。 故cố 不bất 多đa 述thuật 。 今kim 辨biện 諸chư 門môn 略lược 示thị 同đồng 異dị 。 於ư 中trung 為vi 四tứ 。

初sơ 約ước 所sở 對đối 。 次thứ 。

為vi 聲Thanh 聞Văn

下hạ 約ước 所sở 為vi 。 三tam 。

何hà 故cố

下hạ 明minh 三tam 轉chuyển 意ý 。 四tứ 。

問vấn

下hạ 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 對đối 四tứ 法pháp 。 次thứ 對đối 三tam 道đạo 。 以dĩ 四tứ 法pháp 中trung 義nghĩa 類loại 同đồng 故cố 。 第đệ 三tam 意ý 中trung 云vân 。

為vi 眾chúng 生sanh 有hữu 三tam 種chủng 根căn

者giả 。 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 。 自tự 有hữu 此thử 三tam 。 故cố 於ư 鹿lộc 苑uyển 取thủ 悟ngộ 不bất 同đồng 。 《# 大đại 論luận 》# 。 《# 婆bà 沙sa 》# 亦diệc 云vân 三tam 根căn 。 上thượng 根căn 聞văn 初sơ 轉chuyển 。 中trung 下hạ 準chuẩn 知tri 。

問vấn 初sơ 為vi

等đẳng 者giả 。 既ký 云vân 聲Thanh 聞Văn 自tự 有hữu 三tam 根căn 。 五ngũ 人nhân 並tịnh 是thị 聲Thanh 聞Văn 根căn 性tánh 。 既ký 具cụ 三tam 根căn 。 復phục 有hữu 諸chư 天thiên 。 何hà 意ý 無vô 三tam 。

為vi 生sanh

下hạ 答đáp 。 人nhân 天thiên 通thông 有hữu 三tam 義nghĩa 故cố 也dã 。 謂vị 慧tuệ 根căn 道đạo 聞văn 等đẳng 不bất 同đồng 是thị 三tam 慧tuệ 。 悟ngộ 有hữu 前tiền 後hậu 即tức 三tam 根căn 。 見kiến 修tu 無Vô 學Học 即tức 三tam 道đạo 。 色sắc 無vô 色sắc 般bát 義nghĩa 準chuẩn 亦diệc 有hữu 。 但đãn 非phi 因nhân 轉chuyển 法Pháp 輪luân 得đắc 耳nhĩ 。

次thứ 釋thích 十thập 二nhị 行hành 者giả 。 為vi 二nhị 。

先tiên 雙song 標tiêu 兩lưỡng 門môn 教giáo 十thập 。

二nhị 者giả

下hạ 釋thích 。 釋thích 中trung 又hựu 六lục 。

先tiên 略lược 釋thích 。 次thứ 。

又hựu 教giáo

下hạ 判phán 能năng 所sở 。 三tam 。

十thập 二nhị

下hạ 判phán 輪luân 非phi 輪luân 。 四tứ 。

若nhược 作tác

下hạ 判phán 教giáo 行hành 。 五ngũ 。

教giáo 輪luân

下hạ 判phán 名danh 體thể 寬khoan 狹hiệp 。 六lục 。

或hoặc 通thông

下hạ 判phán 通thông 別biệt 。 初sơ 文văn 中trung 云vân 。

十thập 二nhị 行hành

者giả 。 四Tứ 諦Đế 各các 用dụng 示thị 等đẳng 為vi 教giáo 。 一nhất 轉chuyển 各các 生sanh 眼nhãn 等đẳng 為vi 行hành 。 言ngôn 。

能năng 所sở

者giả 。 四tứ 皆giai 佛Phật 說thuyết 故cố 云vân 。

能năng

度độ 入nhập 彼bỉ 心tâm 故cố 云vân 。

所sở

言ngôn 。

是thị 輪luân 非phi 輪luân

者giả 。 輪luân 以dĩ 摧tồi 碾niễn 為vi 義nghĩa 。 唯duy 教giáo 無vô 行hành 豈khởi 能năng 摧tồi 惑hoặc 。 若nhược 不bất 摧tồi 惑hoặc 亦diệc 無vô 輪luân 名danh 。 佛Phật 知tri 機cơ 知tri 時thời 亦diệc 不bất 無vô 行hành 。 而nhi 徒đồ 轉chuyển 也dã 。 今kim 言ngôn 非phi 者giả 。 教giáo 從tùng 化hóa 生sanh 。 行hành 從tùng 受thọ 者giả 。 是thị 故cố 行hành 輪luân 從tùng 受thọ 者giả 得đắc 。 功công 歸quy 化hóa 主chủ 故cố 從tùng 佛Phật 得đắc 。 以dĩ 未vị 盡tận 理lý 故cố 重trọng/trùng 釋thích 之chi 。 若nhược 作tác 二nhị 輪luân 教giáo 行hành 相tương/tướng 循tuần 共cộng 能năng 摧tồi 惑hoặc 。 況huống 復phục 教giáo 行hành 俱câu 由do 佛Phật 轉chuyển 。 是thị 故cố 教giáo 行hành 俱câu 得đắc 名danh 輪luân 。 但đãn 眼nhãn 智trí 等đẳng 無vô 別biệt 體thể 故cố 還hoàn 指chỉ 忍nhẫn 等đẳng 。 故cố 眼nhãn 等đẳng 行hành 約ước 於ư 諦đế 教giáo 而nhi 成thành 十thập 六lục 。 故cố 三tam 根căn 人nhân 聞văn 三tam 轉chuyển 教giáo 。 各các 生sanh 眼nhãn 等đẳng 成thành 四tứ 十thập 八bát 。 寬khoan 狹hiệp 中trung 云vân 。

教giáo 輪luân

等đẳng 者giả 。 是thị 化hóa 他tha 智trí 但đãn 屬thuộc 一nhất 權quyền 。 則tắc 能năng 轉chuyển 唯duy 一nhất 。 所sở 轉chuyển 十thập 二nhị 。 則tắc 能năng 轉chuyển 名danh 狹hiệp 體thể 寬khoan 。 所sở 轉chuyển 名danh 寬khoan 體thể 狹hiệp 。

行hành 法Pháp 輪luân

者giả 。 教giáo 是thị 能năng 詮thuyên 。 行hành 是thị 所sở 詮thuyên 。 故cố 行hành 隨tùy 教giáo 並tịnh 有hữu 十thập 二nhị 。 雖tuy 俱câu 十thập 二nhị 寬khoan 狹hiệp 則tắc 異dị 。 教giáo 定định 十thập 二nhị 。 行hành 生sanh 眼nhãn 等đẳng 。 若nhược 以dĩ 示thị 等đẳng 生sanh 於ư 眼nhãn 等đẳng 。 數số 同đồng 名danh 異dị 。 次thứ 辨biện 通thông 別biệt 中trung 所sở 言ngôn 。

或hoặc

者giả 。 不bất 定định 辭từ 也dã 。 或hoặc 三tam 人nhân 各các 聞văn 三tam 轉chuyển 。 或hoặc 一nhất 人nhân 前tiền 後hậu 聞văn 三tam 。 初sơ 雖tuy 別biệt 簡giản 。

今kim 就tựu

下hạ 正chánh 釋thích 。 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 得đắc 見kiến 諦Đế 解giải 。 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 方phương 有hữu 十thập 二nhị 。

所sở 不bất

下hạ 簡giản 不bất 能năng 轉chuyển 者giả 。 又hựu 為vi 二nhị 。

初sơ 略lược 示thị 其kỳ 人nhân 。 次thứ 。

有hữu 解giải

下hạ 因nhân 茲tư 通thông 辨biện 大đại 小tiểu 通thông 別biệt 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 正chánh 示thị 人nhân 。 次thứ 。

夫phu 轉chuyển

下hạ 明minh 不bất 能năng 轉chuyển 意ý 。 初sơ 文văn 云vân 。

沙Sa 門Môn

謂vị 佛Phật 法Pháp 出xuất 家gia 者giả 。 不bất 因nhân 佛Phật 說thuyết 尚thượng 不bất 知tri 名danh 。 豈khởi 能năng 轉chuyển 耶da 。 故cố 法Pháp 輪luân 名danh 唯duy 從tùng 佛Phật 得đắc 。 沙Sa 門Môn 尚thượng 爾nhĩ 。 況huống 餘dư 眾chúng 耶da 。 有hữu 云vân 。

外ngoại 道đạo 中trung 出xuất 家gia 者giả 名danh 沙Sa 門Môn 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 云vân 。

尚thượng 不bất 能năng 知tri

當đương 知tri 以dĩ 正chánh 況huống 邪tà 。

有hữu 解giải

至chí

之chi 意ý

者giả 。 今kim 師sư 有hữu 時thời 作tác 此thử 解giải 也dã 。 因nhân 此thử 通thông 辨biện 非phi 初sơ 轉chuyển 也dã 。 於ư 中trung 四tứ 。

先tiên 明minh 一nhất 代đại 卷quyển 舒thư 。 次thứ 。

小Tiểu 乘Thừa

下hạ 辨biện 一nhất 代đại 體thể 。 三tam 。

十thập 二nhị

下hạ 辨biện 名danh 體thể 同đồng 異dị 。 四tứ 。

又hựu 三tam 人nhân

下hạ 辨biện 通thông 別biệt 。 初sơ 文văn 者giả 且thả 從tùng 諦đế 體thể 以dĩ 論luận 卷quyển 舒thư 。 從tùng 無vô 舒thư 四tứ 。 卷quyển 四tứ 歸quy 無vô 。 卷quyển 舒thư 秖kỳ 是thị 開khai 合hợp 意ý 耳nhĩ 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 七thất 重trùng 二nhị 諦đế 中trung 說thuyết 。 言ngôn 。

大đại 小tiểu

者giả 。 且thả 約ước 小tiểu 衍diễn 釋thích 出xuất 體thể 耳nhĩ 。 委ủy 悉tất 應ưng 約ước 五ngũ 味vị 四tứ 教giáo 以dĩ 明minh 開khai 顯hiển 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 及cập 以dĩ 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 辨biện 體thể 中trung 說thuyết 。 三Tam 明Minh 名danh 體thể 中trung 云vân 。

十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 是thị 別biệt 相tướng

者giả 。 一nhất 者giả 總tổng 離ly 而nhi 為vi 三tam 世thế 。 二nhị 者giả 別biệt 離ly 因nhân 二nhị 果quả 五ngũ 。 因nhân 三tam 果quả 二nhị 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 及cập 《# 俱câu 舍xá 》# 等đẳng 。 四tứ 明minh 通thông 別biệt 為vi 三tam 。

先tiên 約ước 因nhân 緣duyên 。 次thứ 約ước 四Tứ 諦Đế 。 三tam 約ước 六Lục 度Độ 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 對đối 三tam 人nhân 。 次thứ 。

無vô 生sanh

下hạ 明minh 卷quyển 舒thư 。 初sơ 。

三tam 人nhân

下hạ 通thông 別biệt 可khả 見kiến 。

相tương 生sanh 傳truyền 傳truyền 滅diệt

者giả 。 舒thư 則tắc 傳truyền 生sanh 。 卷quyển 則tắc 傳truyền 滅diệt 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 以dĩ 辨biện 興hưng 廢phế 。 次thứ 約ước 四Tứ 諦Đế 。 但đãn 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 對đối 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 亦diệc 應ưng 先tiên 明minh 離ly 合hợp 。 次thứ 對đối 三tam 乘thừa 四tứ 教giáo 。 後hậu 明minh 卷quyển 舒thư 。 三tam 約ước 六Lục 度Độ 中trung 四tứ 。

先tiên 明minh 通thông 小tiểu 。 次thứ 明minh 通thông 凡phàm 。 三tam 。

若nhược 爾nhĩ

下hạ 釋thích 疑nghi 。 釋thích 中trung 但đãn 云vân 二Nhị 乘Thừa 不bất 云vân 凡phàm 夫phu 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 猶do 有hữu 分phần/phân 得đắc 故cố 也dã 。 四tứ 。

阿a 毘tỳ 曇đàm

下hạ 引dẫn 小tiểu 證chứng 通thông 。

寶Bảo 雲Vân 經Kinh 三Tam 乘Thừa 毘Tỳ 尼Ni

者giả 。 引dẫn 事sự 證chứng 通thông 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 具cụ 明minh 所sở 以dĩ 。

脫thoát 子tử 果quả 兩lưỡng 縛phược

者giả 。 敘tự 初sơ 顯hiển 後hậu 。

俱câu 解giải 脫thoát 云vân 云vân

者giả 。 應ưng 釋thích 三tam 脫thoát 相tương 對đối 三tam 念niệm 處xứ 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 十thập 卷quyển 。 乃nãi 顯hiển 俱câu 解giải 脫thoát 人nhân 具cụ 足túc 事sự 定định 名danh 深thâm 妙diệu 耳nhĩ 。

諸chư 根căn

等đẳng 者giả 。 文văn 有hữu 二nhị 釋thích 意ý 者giả 。 初sơ 釋thích 即tức 相tương 似tự 位vị 。 次thứ 釋thích 云vân 。

入nhập 佛Phật 境cảnh 界giới

者giả 。 即tức 初sơ 住trụ 位vị 。 具cụ 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 十thập 種chủng 六lục 根căn 。 下hạ 文văn 頌tụng 中trung 云vân 。

分phân 別biệt 真chân 實thật 法Pháp

者giả 。 分phân 別biệt 故cố 始thỉ 自tự 色sắc 心tâm 終chung 至chí 種chủng 智trí 皆giai 不bất 出xuất 實thật 相tướng 。 故cố 云vân 。

真chân 實thật

八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 劫kiếp

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 須tu 得đắc 具cụ 明minh 時thời 節tiết 之chi 意ý 。 諸chư 佛Phật 奚hề 嘗thường 不bất 與dữ 定định 俱câu 。 但đãn 由do 物vật 機cơ 在tại 十thập 六lục 子tử 結kết 緣duyên 齊tề 限hạn 。 故cố 爾nhĩ 許hứa 時thời 具cụ 如như 次thứ 文văn 所sở 述thuật 者giả 是thị 。 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 云vân 。

入Nhập 定Định 經Kinh 三Tam 十Thập 萬Vạn 劫Kiếp

不bất 知tri 法pháp 護hộ 所sở 以dĩ 所sở 譯dịch 其kỳ 數số 頓đốn 乖quai 。

逢phùng 值trị 有hữu 三tam 種chủng

者giả 。 前tiền 二nhị 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 既ký 云vân 但đãn 論luận 遇ngộ 小tiểu 中trung 間gian 之chi 言ngôn 。 自tự 望vọng 元nguyên 初sơ 結kết 小tiểu 緣duyên 者giả 耳nhĩ 。 第đệ 三tam 類loại 人nhân 未vị 曾tằng 聞văn 大đại 。 便tiện 即tức 流lưu 轉chuyển 。 此thử 人nhân 即tức 以dĩ 初sơ 聞văn 小tiểu 時thời 為vi 初sơ 結kết 緣duyên 。 復phục 於ư 中trung 間gian 唯duy 習tập 於ư 小tiểu 。 今kim 遇ngộ 王vương 子tử 初sơ 且thả 聞văn 小tiểu 。 人nhân 見kiến 釋Thích 迦Ca 一nhất 代đại 教giáo 中trung 一nhất 分phần/phân 聲Thanh 聞Văn 。 未vị 發phát 心tâm 者giả 。 便tiện 即tức 判phán 云vân 永vĩnh 滅diệt 無vô 發phát 。 是thị 則tắc 不bất 知tri 如Như 來Lai 。 長trường 遠viễn 之chi 化hóa 。

次thứ 問vấn 答đáp 。 答đáp 中trung 約ước 四tứ 悉tất 說thuyết 。 文văn 少thiểu 不bất 次thứ 。 先tiên 對đối 治trị 。 次thứ 為vi 人nhân 。 次thứ 樂nhạo 欲dục 。 次thứ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

問vấn 。

此thử 經Kinh 何hà 文văn 赴phó 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 短đoản 。

答đáp 。

龍long 女nữ 是thị 。 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 中trung 雖tuy 無vô 時thời 節tiết 。 計kế 應ưng 非phi 遠viễn 。 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 中trung 尚thượng 乃nãi 秖kỳ 云vân 六lục 十thập 百bách 劫kiếp 出xuất 界giới 。 但đãn 經kinh 八bát 六lục 四tứ 二nhị 雖tuy 大đại 小tiểu 有hữu 殊thù 。 猶do 在tại 權quyền 教giáo 。 故cố 實thật 教giáo 中trung 六lục 根căn 五ngũ 品phẩm 一nhất 世thế 可khả 期kỳ 。 乃nãi 至chí 《# 金Kim 光Quang 明Minh 經Kinh 。 》# 一nhất 生sanh 十Thập 地Địa 。 故cố 南nam 嶽nhạc 用dụng 《# 普phổ 賢hiền 觀quán 》# 意ý 。 云vân 六lục 根căn 極cực 遲trì 不bất 出xuất 三tam 生sanh 。 雖tuy 四tứ 悉tất 赴phó 機cơ 隨tùy 好hảo/hiếu 長trường 短đoản 。 論luận 其kỳ 自tự 行hành 終chung 無vô 端đoan 拱củng 。 準chuẩn 論luận 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 意ý 趣thú 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 正chánh 當đương 四tứ 悉tất 之chi 初sơ 。 仍nhưng 少thiểu 餘dư 三tam 。 若nhược 指chỉ 他tha 佛Phật 為vi 平bình 等đẳng 者giả 。 終chung 不bất 及cập 以dĩ 四tứ 悉tất 意ý 也dã 。

問vấn 。

法pháp 華hoa 實thật 教giáo 秖kỳ 應ưng 實thật 說thuyết 。 何hà 故cố 劫kiếp 數số 猶do 短đoản 說thuyết 長trường/trưởng 。

答đáp 。

言ngôn 權quyền 實thật 者giả 。 論luận 所sở 行hành 法pháp 時thời 節tiết 。 乃nãi 是thị 誘dụ 進tiến 疲bì 夫phu 。 應ưng 知tri 權quyền 教giáo 一nhất 向hướng 說thuyết 長trường/trưởng 。 如như 《# 婆bà 沙sa 》# 三tam 秖kỳ 及cập 諸chư 大Đại 乘Thừa 。 經kinh 無vô 量lượng 劫kiếp 。 此thử 則tắc 定định 不bất 可khả 短đoản 。 雖tuy 實thật 教giáo 中trung 有hữu 長trường/trưởng 有hữu 短đoản 。 若nhược 依y 實thật 道đạo 定định 短đoản 為vi 正chánh 。 如như 常thường 不bất 輕khinh 輕khinh 毀hủy 之chi 眾chúng 。 秖kỳ 經kinh 四tứ 千thiên 億ức 佛Phật 。 皆giai 悉tất 得đắc 度độ 。 豈khởi 有hữu 必tất 經kinh 多đa 塵trần 劫kiếp 耶da 。 雖tuy 然nhiên 長trường 短đoản 在tại 機cơ 。 理lý 豈khởi 爾nhĩ 耶da 。 既ký 長trường 短đoản 約ước 人nhân 。 但đãn 不bất 篤đốc 自tự 勤cần 。 何hà 須tu 論luận 他tha 時thời 長trường 短đoản 耶da 。

三tam 乘thừa 通thông 教giáo 有hữu 餘dư 國quốc

者giả 。 一nhất 家gia 明minh 義nghĩa 以dĩ 土thổ/độ 對đối 教giáo 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 及cập 《# 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 》# 。 並tịnh 有hữu 用dụng 教giáo 橫hoạnh/hoành 竪thụ 二nhị 對đối 。 橫hoạnh/hoành 論luận 土thổ/độ 體thể 與dữ 教giáo 相tương 當đương 。 竪thụ 論luận 約ước 土thổ/độ 用dụng 教giáo 多đa 少thiểu 。 則tắc 二Nhị 乘Thừa 人nhân 於ư 彼bỉ 有hữu 餘dư 已dĩ 成thành 通thông 人nhân 。 故cố 云vân 。

通thông 教giáo 有hữu 餘dư 國quốc

也dã 。 亦diệc 有hữu 於ư 此thử 已dĩ 成thành 通thông 人nhân 。 謂vị 從tùng 鹿lộc 苑uyển 至chí 方Phương 等Đẳng 部bộ 。 重trọng/trùng 入nhập 通thông 教giáo 成thành 無vô 生sanh 人nhân 。 亦diệc 非phi 更cánh 用dụng 此thử 教giáo 斷đoạn 惑hoặc 。

教giáo 道đạo

者giả 化hóa 道đạo 也dã 。 教giáo 為vi 化hóa 道đạo 故cố 云vân 。

教giáo 道đạo

眾chúng 又hựu 清thanh 淨tịnh

至chí

立lập 也dã

者giả 。 化hóa 道đạo 欲dục 畢tất 由do 眾chúng 機cơ 熟thục 。 熟thục 謂vị 智trí 斷đoạn 二nhị 德đức 具cụ 足túc 。 故cố 清thanh 淨tịnh 言ngôn 表biểu 煩phiền 惱não 盡tận 故cố 云vân 斷đoạn 德đức 。 正chánh 解giải 屬thuộc 智trí 智trí 必tất 照chiếu 諦đế 故cố 云vân 了liễu 達đạt 。 諸chư 禪thiền 之chi 言ngôn 義nghĩa 通thông 智trí 斷đoạn 。 界giới 內nội 惑hoặc 盡tận 也dã 。

四tứ 不bất 壞hoại 信tín

者giả 。 《# 俱câu 舍xá 》# 二nhị 十thập 五ngũ 云vân 。

證chứng 淨tịnh 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 佛Phật 。 法pháp 。 僧Tăng 。 戒giới 。 見kiến 三tam 得đắc 法Pháp 戒giới 。 見kiến 道đạo 兼kiêm 佛Phật 僧Tăng 。 法pháp 謂vị 三tam 諦đế 全toàn 。 菩Bồ 薩Tát 獨Độc 覺Giác 道đạo 。 信tín 戒giới 二nhị 為vi 體thể 。 四tứ 皆giai 唯duy 無vô 漏lậu 。

《# 論luận 》# 云vân

經kinh 說thuyết 有hữu 四tứ 證chứng 淨tịnh 。 謂vị 佛Phật 等đẳng 四tứ 。 四tứ 是thị 所sở 證chứng 。 見kiến 三tam 諦đế 時thời 得đắc 法Pháp 界giới 二nhị 。 見kiến 道Đạo 諦Đế 時thời 兼kiêm 得đắc 佛Phật 僧Tăng 。

廣quảng 如như 《# 論luận 》# 文văn 。 此thử 全toàn 從tùng 小tiểu 釋thích 也dã 。 此thử 以dĩ 鹿lộc 苑uyển 對đối 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 次thứ 釋thích 中trung 。

唯duy 清thanh 淨tịnh 一nhất 句cú 在tại 小tiểu 信tín 解giải

去khứ 。 具cụ 騰đằng 漸tiệm 中trung 二nhị 味vị 教giáo 也dã 。 前tiền 釋thích 應ưng 〈# 方phương 便tiện 〉# 。 〈# 譬thí 喻dụ 品phẩm 〉# 意ý 。 次thứ 釋thích 應ưng 〈# 信tín 解giải 品phẩm 〉# 意ý 。

若nhược 世thế 無vô 二Nhị 乘Thừa

等đẳng 者giả 。 問vấn 意ý 者giả 準chuẩn 理lý 。 世thế 無vô 一nhất 人nhân 合hợp 永vĩnh 入nhập 滅diệt 。 會hội 必tất 歸quy 大đại 。 何hà 用dụng 施thí 三tam 。 答đáp 意ý 可khả 見kiến 。 世thế 言ngôn 入nhập 者giả 。 但đãn 自tự 謂vị 耳nhĩ 。 經kinh 文văn 既ký 云vân 無vô 有hữu 二nhị 乘thừa 。 而nhi 得đắc 滅diệt 度độ 。 豈khởi 可khả 必tất 立lập 定định 性tánh 者giả 耶da 。

若nhược 中trung 間gian

至chí

第đệ 二nhị 譬thí 也dã

者giả 。 此thử 兩lưỡng 中trung 間gian 各các 有hữu 二nhị 意ý 。

若nhược 為vi 菩Bồ 提Đề 者giả 。 須tu 已dĩ 入nhập 不bất 退thoái 位vị 。 或hoặc 是thị 初sơ 心tâm 不bất 必tất 盡tận 退thoái 。 若nhược 住trụ 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 或hoặc 是thị 初sơ 小tiểu 。 或hoặc 是thị 中trung 途đồ 二nhị 類loại 。 俱câu 須tu 設thiết 化hóa 城thành 譬thí 。

問vấn 此thử 中trung

等đẳng 者giả 。 問vấn 〈# 化hóa 城thành 品phẩm 〉# 但đãn 云vân 。

始thỉ 終chung 隨tùy 逐trục

何hà 故cố 無vô 〈# 信tín 解giải 〉# 中trung 相tương/tướng 失thất 及cập 譬thí 品phẩm 驚kinh 入nhập 等đẳng 耶da 。 若nhược 其kỳ 無vô 者giả 。 彼bỉ 無vô 隨tùy 逐trục 。 又hựu 亦diệc 應ưng 與dữ 中trung 上thượng 永vĩnh 乖quai 。 何hà 得đắc 以dĩ 此thử 而nhi 例lệ 於ư 彼bỉ 。 答đáp 中trung 意ý 者giả 。 用dụng 譬thí 方phương 法pháp 不bất 同đồng 故cố 也dã 。 文văn 不bất 合hợp 用dụng 非phi 意ý 闕khuyết 也dã 。 故cố 云vân 。

而nhi 其kỳ 意ý 則tắc 通thông

所sở 言ngôn 。

通thông

者giả 。 相tương/tướng 失thất 相tương 見kiến 既ký 是thị 中trung 根căn 得đắc 悟ngộ 已dĩ 後hậu 領lãnh 於ư 今kim 日nhật 。 未vị 有hữu 大đại 小tiểu 化hóa 前tiền 名danh 為vi 背bối/bội 父phụ 。 及cập 明minh 見kiến 父phụ 不bất 識thức 之chi 咎cữu 。 譬thí 中trung 云vân 驚kinh 入nhập 者giả 。 我ngã 雖tuy 背bối/bội 父phụ 而nhi 父phụ 不bất 捨xả 恆hằng 思tư 我ngã 機cơ 。 機cơ 生sanh 之chi 初sơ 故cố 有hữu 驚kinh 入nhập 之chi 義nghĩa 。 若nhược 論luận 機cơ 應ưng 結kết 緣duyên 已dĩ 後hậu 。 奚hề 嘗thường 不bất 隨tùy 如như 今kim 文văn 耶da 。 此thử 中trung 既ký 云vân 中trung 間gian 相tương 遇ngộ 。 乃nãi 至chí 今kim 日nhật 。 相tương 見kiến 得đắc 度độ 。 故cố 知tri 中trung 間gian 不bất 無vô 相tướng 失thất 驚kinh 入nhập 。 當đương 知tri 隨tùy 逐trục 由do 驚kinh 入nhập 。 驚kinh 入nhập 故cố 相tương 見kiến 。 相tương 見kiến 由do 相tương/tướng 失thất 。 各các 舉cử 一nhất 邊biên 大đại 旨chỉ 無vô 別biệt 。

次thứ

問vấn

者giả 。 既ký 云vân 隨tùy 逐trục 不bất 云vân 失thất 等đẳng 。 今kim 既ký 得đắc 益ích 那na 無vô 不bất 虛hư 。 答đáp 中trung 意ý 云vân 開khai 顯hiển 已dĩ 多đa 取thủ 信tín 為vi 易dị 。 故cố 不bất 假giả 用dụng 不bất 虛hư 譬thí 也dã 。 又hựu 上thượng 為vi 中trung 下hạ 未vị 悟ngộ 。 今kim 此thử 迹tích 事sự 已dĩ 周chu 。

二nhị 十thập 二nhị 番phiên

者giả 。 準chuẩn 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 問vấn 五ngũ 處xứ 開khai 權quyền 何hà 異dị 。 答đáp 中trung 具cụ 列liệt 五ngũ 文văn 處xứ 所sở 。 故cố 知tri 此thử 前tiền 但đãn 有hữu 四tứ 處xứ 。 四tứ 處xứ 則tắc 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 番phiên 。 五ngũ 佛Phật 章chương 為vi 一nhất 處xứ 。 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 各các 五ngũ 即tức 十thập 番phiên 也dã 。 〈# 譬thí 喻dụ 〉# 中trung 開khai 譬thí 合hợp 譬thí 各các 有hữu 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 。 故cố 有hữu 四tứ 番phiên 。 〈# 信tín 解giải 〉# 中trung 領lãnh 上thượng 開khai 合hợp 。 各các 有hữu 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 。 又hựu 有hữu 四tứ 番phiên 。 〈# 藥dược 草thảo 喻dụ 〉# 中trung 亦diệc 有hữu 開khai 合hợp 。 各các 有hữu 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 。 又hựu 有hữu 四tứ 番phiên 。 三tam 四tứ 并tinh 十thập 即tức 二nhị 十thập 二nhị 。 略lược 開khai 但đãn 是thị 動động 執chấp 生sanh 疑nghi 。 非phi 正chánh 開khai 顯hiển 。 頌tụng 中trung 雖tuy 有hữu 略lược 頌tụng 等đẳng 文văn 。 但đãn 屬thuộc 釋Thích 迦Ca 章chương 中trung 共cộng 為vi 一nhất 意ý 。 法pháp 說thuyết 雖tuy 有hữu 領lãnh 解giải 述thuật 成thành 。 非phi 正chánh 開khai 顯hiển 。 藥dược 草thảo 疏sớ/sơ 中trung 雖tuy 云vân 先tiên 智trí 次thứ 教giáo 總tổng 為vi 開khai 合hợp 。 若nhược 各các 立lập 者giả 則tắc 成thành 多đa 番phiên 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 是thị 故cố 且thả 依y 疏sớ/sơ 文văn 為vi 定định 。

釋thích 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 中trung 先tiên 出xuất 他tha 解giải 。

基cơ 師sư

中trung 先tiên 述thuật 。 次thứ 破phá 云vân 。

今kim 謂vị 非phi 別biệt 非phi 通thông

者giả 。 七thất 地địa 斷đoạn 習tập 非phi 正chánh 別biệt 義nghĩa 。 八bát 地địa 斷đoạn 無vô 明minh 又hựu 非phi 通thông 義nghĩa 。 正chánh 似tự 別biệt 接tiếp 通thông 耳nhĩ 。 《# 論luận 》# 云vân 。

初Sơ 地Địa 見kiến 道đạo 。 二nhị 地địa 去khứ 入nhập 修tu 道Đạo 。

者giả 。 應ưng 知tri 地địa 前tiền 是thị 伏phục 別biệt 惑hoặc 。 登đăng 地địa 是thị 斷đoạn 同đồng 體thể 見kiến 思tư 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 豈khởi 有hữu 大Đại 乘Thừa 迴hồi 向hướng 而nhi 齊tề 小Tiểu 乘Thừa 上thượng 忍nhẫn 。 十thập 住trụ 已dĩ 斷đoạn 界giới 內nội 惑hoặc 盡tận 。 故cố 《# 瓔anh 珞lạc 》# 云vân 。

七thất 心tâm 不bất 退thoái 。 何hà 處xứ 煖noãn 位vị 名danh 不bất 退thoái 耶da 。 十thập 行hành 遍biến 入nhập 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 頂Đảnh 法Pháp 仍nhưng 退thoái 。 何hà 能năng 遍biến 遊du 。 忍nhẫn 無vô 出xuất 觀quán 之chi 文văn 。 安an 能năng 法Pháp 界Giới 迴hồi 向hướng 。

《# 瓔anh 珞lạc 》# 初Sơ 地Địa 三tam 觀quán 現hiện 前tiền 。 如như 何hà 初Sơ 地Địa 始thỉ 入nhập 見kiến 道đạo 。 請thỉnh 將tương 四tứ 十thập 心tâm 位vị 。 一nhất 一nhất 以dĩ 消tiêu 凡phàm 文văn 。 伏phục 斷đoạn 義nghĩa 殊thù 功công 用dụng 天thiên 隔cách 。 論luận 中trung 破phá 外ngoại 破phá 小tiểu 。 本bổn 令linh 入nhập 正chánh 入nhập 大đại 。 焉yên 存tồn 定định 性tánh 而nhi 令linh 永vĩnh 滅diệt 。 小Tiểu 乘Thừa 自tự 謂vị 住trụ 果quả 。 大đại 判phán 終chung 無vô 不bất 生sanh 。 故cố 知tri 滅diệt 後hậu 彼bỉ 土độ 得đắc 聞văn 。 不bất 可khả 復phục 依y 不bất 聞văn 之chi 論luận 。 論luận 宗tông 既ký 無vô 開khai 權quyền 之chi 說thuyết 。 永vĩnh 滅diệt 乃nãi 是thị 蔽tế 實thật 之chi 文văn 。 有hữu 定định 不bất 定định 秖kỳ 可khả 用dụng 申thân 斥xích 奪đoạt 之chi 經kinh 廢phế 偏thiên 廢phế 小tiểu 權quyền 實thật 之chi 路lộ 永vĩnh 隔cách 。 具cụ 消tiêu 此thử 意ý 諸chư 教giáo 自tự 顯hiển 。

有hữu 家gia 云vân 流lưu 來lai

等đẳng 者giả 。 依y 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 師sư 立lập 七thất 種chủng 生sanh 死tử 。 仍nhưng 少thiểu 有hữu 後hậu 無vô 後hậu 。 復phục 合hợp 反phản 出xuất 流lưu 來lai 。 故cố 但đãn 云vân 四tứ 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 及cập 記ký 。 彼bỉ 文văn 破phá 云vân 割cát 二nhị 死tử 於ư 荒hoang 外ngoại 等đẳng 。 今kim 文văn 乃nãi 成thành 割cát 於ư 四tứ 種chủng 。 故cố 須tu 更cánh 問vấn 。 等đẳng 是thị 以dĩ 生sanh 死tử 為vi 譬thí 。 何hà 故cố 合hợp 反phản 出xuất 流lưu 來lai 。 又hựu 無vô 餘dư 二nhị 中trung 間gian 即tức 是thị 方phương 便tiện 生sanh 死tử 。

有hữu 人nhân 難nạn/nan

者giả 。 難nạn/nan 向hướng 攝nhiếp 師sư 。 夫phu 因nhân 果quả 相tương 當đương 。 準chuẩn 教giáo 以dĩ 立lập 因nhân 果quả 之chi 稱xưng 。 具cụ 如như 《# 勝thắng 鬘man 》# 。 彼bỉ 以dĩ 五ngũ 因nhân 對đối 於ư 二nhị 果quả 。 四tứ 住trụ 即tức 是thị 分phân 段đoạn 之chi 因nhân 。 無vô 明minh 即tức 是thị 變biến 易dị 因nhân 也dã 。 汝nhữ 於ư 分phân 段đoạn 果quả 上thượng 既ký 更cánh 立lập 流lưu 來lai 。 於ư 變biến 易dị 果quả 中trung 更cánh 開khai 中trung 間gian 。 亦diệc 應ưng 四tứ 住trụ 無vô 明minh 各các 更cánh 別biệt 立lập 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 中trung 破phá 。

次thứ 引dẫn 《# 大đại 論luận 》# 二nhị 文văn 者giả 。 證chứng 生sanh 死tử 但đãn 二nhị 。 言ngôn 。

肉nhục 身thân

者giả 。 四tứ 住trụ 未vị 盡tận 通thông 名danh 肉nhục 身thân 。 言ngôn 。

法Pháp 身thân

者giả 。 且thả 通thông 界giới 外ngoại 兩lưỡng 土thổ/độ 。 俱câu 稱xưng 變biến 易dị 及cập 法pháp 性tánh 身thân 者giả 是thị 也dã 。 此thử 證chứng 二nhị 死tử 。 非phi 論luận 常thường 身thân 。 此thử 《# 大đại 論luận 》# 正chánh 文văn 。 當đương 代đại 大Đại 乘Thừa 師sư 。 豈khởi 過quá 於ư 龍long 樹thụ 。 云vân 阿A 羅La 漢Hán 須tu 捨xả 分phân 段đoạn 方phương 入nhập 變biến 易dị 。

有hữu 人nhân 云vân

下hạ 。 此thử 師sư 所sở 計kế 似tự 通thông 教giáo 義nghĩa 。 故cố 云vân 。

二nhị 國quốc 中trung 間gian 難nạn/nan 過quá

以dĩ 六lục 地địa 與dữ 二Nhị 乘Thừa 齊tề 。 至chí 此thử 多đa 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 地địa 故cố 。

難nạn/nan 者giả

下hạ 他tha 人nhân 難nạn/nan 向hướng 所sở 立lập 義nghĩa 也dã 。 汝nhữ 以dĩ 四tứ 百bách 喻dụ 於ư 七thất 地địa 。 故cố 須tu 六lục 地địa 對đối 於ư 三tam 百bách 。 三tam 百bách 又hựu 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 功công 齊tề 。 既ký 與dữ 二Nhị 乘Thừa 共cộng 行hành 三tam 百bách 。 至chí 此thử 去khứ 住trụ 不bất 同đồng 。 何hà 名danh 共cộng 行hành 。 故cố 下hạ 難nạn/nan 云vân 。

不bất 應ưng 得đắc 齊tề

言ngôn 六lục 十thập 劫kiếp

等đẳng 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 極cực 久cửu 六lục 十thập 劫kiếp 。 支chi 佛Phật 極cực 久cửu 百bách 劫kiếp 。

二Nhị 乘Thừa 於ư 佛Phật 道Đạo 紆hu 迴hồi

者giả 。 明minh 二Nhị 乘Thừa 人nhân 與dữ 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 別biệt 。 且thả 取thủ 證chứng 故cố 。

今kim 謂vị

下hạ 破phá 云vân

非phi 通thông 非phi 別biệt

者giả 。 破phá 其kỳ 難nạn 者giả 。 二nhị 十thập 二nhị 大đại 僧Tăng 祇kỳ 故cố 非phi 通thông 。 六lục 地địa 齊tề 二Nhị 乘Thừa 故cố 非phi 別biệt 。 二nhị 十thập 二nhị 僧Tăng 祇kỳ 請thỉnh 檢kiểm 《# 大đại 論luận 》# 。 此thử 亦diệc 似tự 別biệt 接tiếp 通thông 義nghĩa 也dã 。

有hữu 人nhân 言ngôn

下hạ 別biệt 義nghĩa 不bất 成thành 。 不bất 應ưng 七thất 住trụ 已dĩ 上thượng 為vi 五ngũ 百bách 。 如như 《# 大đại 經kinh 》# 八bát 萬vạn 劫kiếp 到đáo 等đẳng 者giả 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。 具cụ 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 三tam 文văn 。 此thử 師sư 意ý 以dĩ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 處xử 是thị 七thất 住trụ 已dĩ 上thượng 。 言ngôn 。

如như 三tam 根căn

等đẳng 者giả 。 此thử 師sư 意ý 以dĩ 三tam 周chu 得đắc 記ký 為vi 三tam 根căn 人nhân 。 以dĩ 同đồng 至chí 《# 大đại 經kinh 》# 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 處xứ 。 言ngôn 。

五ngũ 種chủng 人nhân

者giả 。 指chỉ 前tiền 《# 大đại 經kinh 》# 四Tứ 果Quả 支chi 佛Phật 。 此thử 五ngũ 種chủng 人nhân 。 發phát 心tâm 同đồng 三tam 周chu 人nhân 度độ 於ư 五ngũ 百bách 。

此thử 取thủ

下hạ 破phá 前tiền 所sở 引dẫn 。 明minh 八bát 萬vạn 與dữ 三tam 周chu 不bất 同đồng 。 當đương 知tri 此thử 師sư 全toàn 迷mê 次thứ 位vị 。 亦diệc 全toàn 不bất 識thức 八bát 萬vạn 之chi 言ngôn 。 亦diệc 不bất 解giải 二Nhị 乘Thừa 得đắc 記ký 之chi 位vị 。 亦diệc 不bất 了liễu 於ư 界giới 內nội 外ngoại 教giáo 。 若nhược 挫tỏa 若nhược 引dẫn 其kỳ 意ý 各các 別biệt 。 故cố 須tu 善thiện 識thức 。

難nạn/nan 云vân

去khứ 。 今kim 文văn 難nạn/nan 意ý 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 立lập 於ư 化hóa 城thành

故cố 云vân 二nhị 地địa 。 豈khởi 是thị 度độ 三tam 乘thừa 而nhi 云vân 菩Bồ 薩Tát 至chí 六lục 地địa 時thời 等đẳng 耶da 。 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 不bất 盡tận 住trụ 城thành 。 縱túng/tung 入nhập 城thành 已dĩ 。 亦diệc 不bất 皆giai 至chí 。 八bát 六lục 四tứ 二nhị 發phát 心tâm 方phương 出xuất 。 次thứ 。

若nhược 五ngũ 人nhân

去khứ 縱túng/tung 難nạn/nan 。 縱túng/tung 有hữu 此thử 義nghĩa 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 中trung 二Nhị 乘Thừa 人nhân 必tất 至chí 界giới 外ngoại 方phương 度độ 五ngũ 百bách 者giả 。 義nghĩa 不bất 盡tận 然nhiên 。 故cố 云vân 。

大Đại 經Kinh 一Nhất 意Ý

耳nhĩ 。 言ngôn 。

一nhất 意ý

者giả 。 經kinh 存tồn 教giáo 道đạo 。 被bị 鈍độn 根căn 者giả 。 豈khởi 可khả 悉tất 然nhiên 耶da 。 又hựu 經kinh 雖tuy 三tam 文văn 。 但đãn 是thị 一nhất 義nghĩa 。 故cố 云vân 。

一nhất 意ý

然nhiên 《# 大đại 經kinh 》# 意ý 令linh 其kỳ 弊tệ 遠viễn 。 逼bức 令linh 現hiện 發phát 。 豈khởi 可khả 一nhất 向hướng 待đãi 界giới 外ngoại 耶da 。

此thử 中trung

下hạ 今kim 家gia 略lược 解giải 。 此thử 化hóa 城thành 意ý 元nguyên 為vi 此thử 世thế 先tiên 權quyền 後hậu 實thật 之chi 人nhân 。

若nhược 五ngũ 人nhân

下hạ 明minh 此thử 五ngũ 人nhân 。 若nhược 於ư 界giới 外ngoại 經kinh 於ư 長trường 時thời 皆giai 自tự 能năng 進tiến 。 非phi 此thử 中trung 意ý 。 若nhược 法pháp 華hoa 前tiền 密mật 進tiến 之chi 人nhân 為vi 自tự 進tiến 者giả 。 亦diệc 非phi 此thử 中trung 意ý 。 準chuẩn 今kim 經kinh 意ý 待đãi 廢phế 方phương 進tiến 。 故cố 不bất 聞văn 妙diệu 經kinh 自tự 度độ 自tự 進tiến 者giả 。 亦diệc 失thất 化hóa 城thành 意ý 。 即tức 是thị 失thất 今kim 經kinh 意ý 也dã 。 今kim 經kinh 意ý 者giả 。 出xuất 在tại 外ngoại 界giới 亦diệc 須tu 聞văn 經Kinh 。 況huống 此thử 界giới 耶da 。

有hữu 人nhân 云vân 三tam 界giới 為vi 三tam

等đẳng 者giả 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 中trung 破phá 。 破phá 其kỳ 二Nhị 乘Thừa 不bất 待đãi 開khai 權quyền 而nhi 自tự 顯hiển 實thật 。 名danh 為vi 輒triếp 行hành 四tứ 百bách 五ngũ 百bách 。

凡phàm 夫phu

等đẳng 者giả 。 今kim 家gia 雜tạp 列liệt 過quá 二nhị 障chướng 。 滅diệt 二nhị 見kiến 。 離ly 水thủy 火hỏa 。 免miễn 二nhị 獄ngục 。 越việt 二nhị 邊biên 。 超siêu 自tự 他tha 。 並tịnh 至chí 五ngũ 百bách 。

大đại 品phẩm

下hạ 此thử 立lập 通thông 義nghĩa 。 令linh 知tri 非phi 實thật 既ký 是thị 通thông 義nghĩa 。 故cố 合hợp 二Nhị 乘Thừa 共cộng 為vi 一nhất 百bách 。 《# 論luận 》# 文văn 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 為vi 四tứ 百bách 故cố 。 若nhược 至chí 法pháp 華hoa 更cánh 須tu 開khai 之chi 以dĩ 為vi 五ngũ 百bách 。 五ngũ 百bách 須tu 過quá 。 具cụ 如như 正chánh 解giải 中trung 說thuyết 。

次thứ 引dẫn 《# 大đại 品phẩm 》# 辨biện 非phi 故cố 來lai 。 彼bỉ 《# 大đại 品phẩm 》# 中trung 明minh 通thông 菩Bồ 薩Tát 過quá 二Nhị 乘Thừa 地địa 。 既ký 未vị 彰chương 言ngôn 此thử 城thành 是thị 化hóa 。 故cố 知tri 彼bỉ 部bộ 兼kiêm 權quyền 顯hiển 實thật 。 若nhược 云vân 化hóa 城thành 即tức 須tu 引dẫn 進tiến 。 若nhược 引dẫn 進tiến 者giả 須tu 記ký 二Nhị 乘Thừa 。 既ký 未vị 記ký 二Nhị 乘Thừa 。 是thị 故cố 彼bỉ 部bộ 城thành 仍nhưng 是thị 實thật 。

既ký 未vị 論luận

下hạ 今kim 文văn 設thiết 徵trưng 。 既ký 未vị 云vân 城thành 是thị 化hóa 。 即tức 未vị 開khai 權quyền 。 若nhược 未vị 開khai 權quyền 應ưng 亦diệc 無vô 實thật 。 何hà 故cố 。 般Bát 若Nhã 已dĩ 明minh 實thật 慧tuệ 。 實thật 慧tuệ 即tức 是thị 實thật 所sở 故cố 也dã 。 答đáp 意ý 者giả 。 顯hiển 實thật 語ngữ 通thông 開khai 權quyền 局cục 此thử 十thập 義nghĩa 。 別biệt 中trung 。

行hành 因nhân 六lục 百bách 劫kiếp

者giả 。 恐khủng 文văn 誤ngộ 。 應ưng 云vân 。

六lục 十thập 劫kiếp 百bách 劫kiếp

聲Thanh 聞Văn 六lục 十thập 。 支chi 佛Phật 百bách 劫kiếp 。 餘dư 者giả 可khả 見kiến 。

火hỏa 宅trạch 三tam 車xa 今kim 為vi 二nhị 百bách

者giả 。 今kim 文văn 假giả 立lập 難nạn/nan 也dã 。 何hà 故cố 。 譬thí 品phẩm 三tam 車xa 須tu 廢phế 化hóa 城thành 。 但đãn 云vân 二nhị 百bách 須tu 進tiến 。 意ý 以dĩ 二nhị 百bách 但đãn 是thị 二Nhị 乘Thừa 。

三tam 根căn

下hạ 答đáp 。 先tiên 答đáp 三tam 車xa 者giả 。 三tam 乘thừa 根căn 性tánh 俱câu 為vi 火hỏa 燒thiêu 。 俱câu 求cầu 出xuất 宅trạch 以dĩ 喻dụ 三tam 車xa 。 次thứ 。

佛Phật 道Đạo

下hạ 答đáp 二nhị 百bách 。 言ngôn 。

佛Phật 道Đạo

者giả 指chỉ 圓viên 果quả 也dã 。 故cố 藏tạng 通thông 二Nhị 乘Thừa 去khứ 佛Phật 果Quả 遠viễn 。 是thị 故cố 須tu 過quá 二Nhị 乘Thừa 二nhị 百bách 方phương 至chí 佛Phật 果Quả 。 言ngôn 。

佛Phật 乘thừa 非phi 障chướng

者giả 。 藏tạng 通thông 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 名danh 佛Phật 乘thừa 。 爾nhĩ 前tiền 皆giai 進tiến 故cố 云vân 。

非phi 障chướng

又hựu 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 若nhược 據cứ 斷đoạn 惑hoặc 劣liệt 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 三tam 百bách 須tu 離ly 豈khởi 二nhị 百bách 耶da 。 但đãn 此thử 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 發phát 大đại 心tâm 。 雖tuy 未vị 斷đoạn 惑hoặc 且thả 名danh 佛Phật 乘thừa 。 人nhân 見kiến 佛Phật 乘thừa 便tiện 為vi 一nhất 概khái 。 若nhược 爾nhĩ 。 牟Mâu 尼Ni 說thuyết 法Pháp 蘊uẩn 應ưng 已dĩ 攝nhiếp 九cửu 會hội 。 五ngũ 百bách 阿A 羅La 漢Hán 。 應ưng 是thị 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 世thế 品phẩm 應ưng 說thuyết 蓮liên 華hoa 藏tạng 海hải 。 賢hiền 聖thánh 品phẩm 應ưng 說thuyết 四tứ 十thập 二nhị 位vị 。 定định 品phẩm 應ưng 是thị 楞lăng 嚴nghiêm 三tam 昧muội 。 智trí 品phẩm 應ưng 是thị 。 諸chư 陀đà 羅la 尼ni 。 若nhược 法pháp 若nhược 眾chúng 既ký 其kỳ 不bất 同đồng 。 化hóa 主chủ 化hóa 事sự 安an 能năng 不bất 別biệt 。 如như 是thị 別biệt 相tướng 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 可khả 具cụ 舉cử 。 菩Bồ 薩Tát 求cầu 此thử 乘thừa 故cố 。 亦diệc 且thả 名danh 為vi 摩Ma 訶Ha 薩Tát 耳nhĩ 。

何hà 故cố

下hạ 更cánh 難nan 。 何hà 故cố 界giới 內nội 凡phàm 夫phu 開khai 為vi 三tam 百bách 。 界giới 外ngoại 聖thánh 人nhân 但đãn 為vi 三tam 百bách 。 此thử 問vấn 意ý 者giả 離ly 分phân 段đoạn 界giới 內nội 應ưng 短đoản 。 迷mê 佛Phật 道Đạo 界giới 外ngoại 應ưng 長trường/trưởng 。 如như 何hà 卻khước 短đoản 。

此thử 引dẫn

下hạ 答đáp 可khả 見kiến 。

若nhược 爾nhĩ

下hạ 更cánh 難nan 。 若nhược 也dã 今kim 經kinh 是thị 了liễu 義nghĩa 者giả 。 何hà 故cố 實thật 少thiểu 而nhi 言ngôn 多đa 。 實thật 多đa 而nhi 言ngôn 少thiểu 。

佛Phật 道Đạo

下hạ 答đáp 。 界giới 內nội 雖tuy 少thiểu 以dĩ 有hữu 墮đọa 苦khổ 而nhi 難nan 行hành 。 界giới 外ngoại 雖tuy 多đa 已dĩ 住trụ 法pháp 性tánh 而nhi 易dị 進tiến 。 約ước 行hành 論luận 難nan 易dị 。 非phi 約ước 地địa 近cận 遠viễn 。 故cố 所sở 說thuyết 者giả 真chân 了liễu 義nghĩa 也dã 。

問vấn 二nhị 百bách 是thị 二Nhị 乘Thừa 難nạn/nan

等đẳng 者giả 。 問vấn 意ý 寶bảo 所sở 總tổng 有hữu 。 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 俱câu 須tu 過quá 之chi 。 不bất 云vân 須tu 過quá 菩Bồ 薩Tát 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 當đương 。 非phi 是thị 難nạn/nan 耶da 。

菩Bồ 薩Tát

下hạ 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 重trọng/trùng 徵trưng 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 非phi 難nạn/nan 。 何hà 故cố 云vân 。

願nguyện 賜tứ 我ngã 等đẳng 。 三tam 種chủng 寶bảo 車xa

若nhược 俱câu 須tu 車xa 。 則tắc 三tam 人nhân 俱câu 為vi 三tam 百bách 所sở 障chướng 。 既ký 得đắc 出xuất 已dĩ 。 應ưng 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。

二nhị 百bách 是thị 障chướng 云vân 云vân

者giả 。 先tiên 以dĩ 通thông 教giáo 答đáp 此thử 難nạn/nan 意ý 。 凡phàm 夫phu 須tu 出xuất 界giới 故cố 三tam 百bách 是thị 難nạn/nan 。 二Nhị 乘Thừa 須tu 發phát 心tâm 故cố 二nhị 百bách 是thị 難nạn/nan 。 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 發phát 心tâm 雖tuy 難nạn/nan 而nhi 可khả 度độ 。 菩Bồ 薩Tát 在tại 凡phàm 時thời 。 同đồng 凡phàm 離ly 三tam 百bách 。 不bất 共cộng 二Nhị 乘Thừa 證chứng 。 不bất 憂ưu 二nhị 百bách 難nạn/nan 。 若nhược 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 初sơ 亦diệc 同đồng 凡phàm 夫phu 。 本bổn 期kỳ 於ư 五ngũ 百bách 。 圓viên 人nhân 初sơ 發phát 心tâm 。 即tức 名danh 至chí 寶bảo 所sở 。

大đại 論luận

下hạ 引dẫn 論luận 辨biện 別biệt 是thị 通thông 教giáo 意ý 。 當đương 知tri 共cộng 二Nhị 乘Thừa 。 同đồng 至chí 於ư 四tứ 百bách 。 今kim 經kinh 獨độc 在tại 圓viên 。 一nhất 切thiết 權quyền 已dĩ 廢phế 。 廢phế 已dĩ 一nhất 切thiết 開khai 。 無vô 非phi 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 是thị 故cố 七thất 方phương 便tiện 。 皆giai 過quá 於ư 五ngũ 百bách 。 故cố 《# 大đại 論luận 》# 通thông 義nghĩa 。 三tam 乘thừa 所sở 息tức 處xứ 同đồng 皆giai 名danh 四tứ 百bách 。 菩Bồ 薩Tát 至chí 此thử 位vị 能năng 入nhập 界giới 化hóa 物vật 。 故cố 初sơ 發phát 足túc 處xứ 。 復phục 名danh 為vi 一nhất 百bách 。

此thử 經Kinh

下hạ 明minh 圓viên 異dị 通thông 。 五ngũ 百bách 之chi 內nội 位vị 在tại 菩Bồ 薩Tát 名danh 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 過quá 五ngũ 百bách 者giả 名danh 為vi 果quả 道đạo 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 藏tạng 通thông 菩Bồ 薩Tát 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 故cố 云vân 。

即tức 入nhập 佛Phật 道Đạo

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 更cánh 明minh 諸chư 教giáo 佛Phật 道Đạo 不bất 同đồng 。 然nhiên 後hậu 開khai 權quyền 論luận 入nhập 不bất 入nhập 。

今kim 依y

下hạ 方phương 是thị 正chánh 釋thích 。 親thân 奉phụng 聖thánh 音âm 尚thượng 云vân 難nan 知tri 。 雖tuy 曰viết 難nan 知tri 不bất 出xuất 此thử 三tam 。

二nhị 險hiểm 難nạn

至chí

言ngôn 惡ác 道đạo 也dã

者giả 。 導đạo 師sư 意ý 本bổn 令linh 度độ 五ngũ 百bách 。 以dĩ 三tam 藏tạng 人nhân 自tự 行hành 曠khoáng 絕tuyệt 。 三tam 百bách 生sanh 疲bì 。 導đạo 師sư 立lập 化hóa 。

一nhất 曠khoáng 絕tuyệt

等đẳng 者giả 。 入nhập 城thành 多đa 是thị 三tam 藏tạng 二Nhị 乘Thừa 。 且thả 云vân 。

無vô 人nhân

據cứ 理lý 通thông 於ư 通thông 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 有hữu 人nhân 之chi 言ngôn 通thông 指chỉ 衍diễn 教giáo 。 圓viên 別biệt 二nhị 教giáo 非phi 曠khoáng 有hữu 人nhân 。 故cố 有hữu 依y 無vô 依y 俱câu 行hành 曠khoáng 路lộ 。 即tức 藏tạng 通thông 二Nhị 乘Thừa 。

有hữu 一nhất 導đạo 師sư

至chí

六lục 根căn 淨tịnh

者giả 。 即tức 十thập 種chủng 六lục 根căn 。 初sơ 住trụ 分phần/phân 得đắc 。 即tức 十thập 六lục 子tử 初sơ 結kết 緣duyên 時thời 。 若nhược 諸chư 方phương 佛Phật 今kim 日nhật 已dĩ 前tiền 或hoặc 可khả 亦diệc 在tại 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 。 今kim 八bát 方phương 作tác 佛Phật 唯duy 在tại 極cực 果quả 。 故cố 釋thích 慧tuệ 明minh 云vân 三tam 智trí 五ngũ 眼nhãn 三Tam 明Minh 十Thập 力Lực 。 經Kinh 云vân 。

慧tuệ

文văn 云vân

智trí

隨tùy 語ngữ 便tiện 耳nhĩ 。 然nhiên 明minh 慧tuệ 等đẳng 亦diệc 通thông 初sơ 住trụ 真chân 因nhân 分phần/phân 成thành 。 以dĩ 是thị 故cố 知tri 。 通thông 指chỉ 今kim 昔tích 並tịnh 名danh 導đạo 師sư 。 俱câu 六lục 根căn 淨tịnh 故cố 。 下hạ 釋thích 中trung 多đa 種chủng 導đạo 師sư 。 並tịnh 共cộng 在tại 此thử 。

所sở 將tương 人nhân 眾chúng

等đẳng 者giả 。 上thượng 立lập 難nạn/nan 云vân 何hà 不bất 立lập 相tương/tướng 失thất 驚kinh 入nhập 。 今kim 雖tuy 無vô 其kỳ 言ngôn 似tự 有hữu 其kỳ 義nghĩa 。 以dĩ 所sở 將tương 之chi 言ngôn 其kỳ 意ý 尚thượng 寬khoan 。 與dữ 所sở 將tương 共cộng 即tức 入nhập 義nghĩa 也dã 。 故cố 云vân 。

別biệt 譬thí 廣quảng 頌tụng

等đẳng 。

第đệ 二nhị 白bạch 導đạo 師sư 言ngôn

至chí

結kết 緣duyên 之chi 導đạo 師sư

者giả 。 此thử 四tứ 導đạo 師sư 。 第đệ 一nhất 通thông 因nhân 果quả 。 第đệ 二nhị 唯duy 在tại 因nhân 。 三tam 四tứ 唯duy 在tại 果quả 。 言ngôn 。

通thông 途đồ

者giả 。 通thông 他tha 人nhân 故cố 。 言ngôn 。

結kết 緣duyên

者giả 。 局cục 我ngã 師sư 故cố 。 言ngôn 。

權quyền 智trí

者giả 。 取thủ 施thí 小tiểu 時thời 。 言ngôn 。

實thật 智trí

者giả 。 取thủ 開khai 權quyền 時thời 。 四tứ 從tùng 時thời 異dị 。 人nhân 秖kỳ 是thị 一nhất 並tịnh 是thị 王vương 子tử 。 從tùng 始thỉ 至chí 今kim 。 言ngôn 。

白bạch 結kết 緣duyên

者giả 。 初sơ 退thoái 已dĩ 後hậu 小tiểu 機cơ 欲dục 生sanh 。 名danh 之chi 為vi 。

白bạch

示thị 城thành 之chi 日nhật 通thông 往vãng 及cập 今kim 。 雖tuy 有hữu 餘dư 三tam 必tất 須tu 通thông 途đồ 。 常thường 相tương 隨tùy 逐trục 。

感cảm 於ư 法Pháp 身thân

者giả 。 大đại 機cơ 已dĩ 滅diệt 小tiểu 機cơ 當đương 生sanh 。 故cố 未vị 見kiến 應ưng 佛Phật 。 冥minh 感cảm 法Pháp 身thân 。 非phi 冥minh 非phi 顯hiển 應ưng 耳nhĩ 。

作tác 化hóa 說thuyết 化hóa

者giả 。 前tiền 雖tuy 云vân 化hóa 作tác 一nhất 城thành 。 乃nãi 是thị 意ý 輪luân 。 故cố 知tri 說thuyết 化hóa 即tức 口khẩu 輪luân 也dã 。 非phi 意ý 無vô 以dĩ 說thuyết 。 說thuyết 必tất 身thân 輪luân 。 身thân 輪luân 但đãn 據cứ 示thị 為vi 丈trượng 六lục 。 先tiên 須tu 意ý 輪luân 不bất 謀mưu 而nhi 運vận 。 故cố 知tri 三tam 輪luân 未vị 嘗thường 暫tạm 離ly 。

汝nhữ 等đẳng 勿vật 怖bố

等đẳng 者giả 。 義nghĩa 含hàm 三tam 轉chuyển 文văn 不bất 次thứ 第đệ 者giả 。 且thả 明minh 化hóa 城thành 具cụ 三tam 轉chuyển 義nghĩa 。 何hà 必tất 次thứ 第đệ 。

前tiền 至chí 寶bảo 所sở

者giả 。 初sơ 今kim 文văn 正chánh 釋thích 義nghĩa 。 在tại 衍diễn 門môn 約ước 共cộng 菩Bồ 薩Tát 。 次thứ 。

一nhất 說thuyết

下hạ 他tha 人nhân 異dị 解giải 。

若nhược 爾nhĩ

下hạ 今kim 文văn 判phán 此thử 三tam 乘thừa 中trung 仍nhưng 取thủ 菩Bồ 薩Tát 。 似tự 同đồng 別biệt 教giáo 從tùng 假giả 入nhập 空không 。 若nhược 引dẫn 《# 勝thắng 鬘man 》# 但đãn 是thị 通thông 途đồ 論luận 退thoái 大đại 者giả 。 故cố 亦diệc 應ưng 云vân 別biệt 義nghĩa 不bất 成thành 且thả 一nhất 往vãng 耳nhĩ 。 何hà 者giả 。 別biệt 中trung 更cánh 無vô 作tác 二Nhị 乘Thừa 文văn 。 然nhiên 《# 大đại 經kinh 》# 中trung 亦diệc 借tá 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 別biệt 別biệt 位vị 。 故cố 且thả 言ngôn 之chi 。

又hựu 說thuyết 云vân

下hạ 他tha 人nhân 釋thích 。

大đại 品phẩm

下hạ 今kim 師sư 引dẫn 《# 大đại 品phẩm 》# 。 《# 淨tịnh 名danh 》# 判phán 向hướng 一nhất 師sư 。 云vân 。

別biệt 接tiếp 通thông 耳nhĩ

者giả 。

但đãn 入nhập 化hóa 城thành 竟cánh

通thông 也dã 。

然nhiên 後hậu 前tiền 進tiến

者giả 。 別biệt 接tiếp 也dã 。 《# 大đại 品phẩm 》# 中trung 明minh 三tam 種chủng 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 云vân 初sơ 發phát 即tức 是thị 被bị 接tiếp 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 人nhân 顯hiển 無vô 此thử 事sự 。 淨tịnh 名danh 亦diệc 爾nhĩ 。 與dữ 而nhi 言ngôn 之chi 。 似tự 別biệt 接tiếp 通thông 耳nhĩ 。 又hựu 二Nhị 乘Thừa 人nhân 聞văn 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。 仍nhưng 取thủ 小tiểu 果quả 。 秖kỳ 於ư 此thử 座tòa 即tức 被bị 彈đàn 訶ha 。 及cập 加gia 說thuyết 大đại 。 故cố 知tri 從tùng 此thử 密mật 蒙mông 被bị 接tiếp 。 若nhược 準chuẩn 《# 玄huyền 》# 文văn 。 至chí 般Bát 若Nhã 時thời 冥minh 成thành 別biệt 人nhân 。 故cố 顯hiển 露lộ 接tiếp 唯duy 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 二Nhị 乘Thừa 密mật 得đắc 無vô 處xứ 不bất 通thông 。 若nhược 言ngôn 至chí 般Bát 若Nhã 時thời 成thành 別biệt 人nhân 者giả 。 仍nhưng 是thị 次thứ 第đệ 之chi 密mật 非phi 不bất 次thứ 第đệ 。 不bất 次thứ 第đệ 密mật 處xứ 處xứ 顯hiển 實thật 。 豈khởi 但đãn 別biệt 耶da 。

但đãn 於ư 今kim 佛Phật

等đẳng 者giả 。 釋thích 出xuất 其kỳ 意ý 。

亦diệc 如như 今kim 人nhân

等đẳng 者giả 。 非phi 文văn 正chánh 意ý 。 對đối 退thoái 大đại 等đẳng 一nhất 往vãng 言ngôn 之chi 。 具cụ 足túc 應ưng 如như 。

從tùng 今kim 現hiện 在tại

已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 言ngôn 。

今kim 現hiện 在tại

等đẳng 者giả 。 指chỉ 佛Phật 未vị 開khai 權quyền 前tiền 也dã 。 故cố 知tri 末mạt 代đại 。 一nhất 時thời 得đắc 聞văn 。 聞văn 而nhi 生sanh 信tín 。 事sự 須tu 宿túc 種chúng 。

如như 涅Niết 槃Bàn 中trung 意ý

者giả 。 即tức 十thập 仙tiên 等đẳng 至chí 法pháp 華hoa 中trung 化hóa 道đạo 已dĩ 足túc 。 故cố 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 顯hiển 露lộ 教giáo 中trung 取thủ 小tiểu 果quả 者giả 。 皆giai 知tri 真chân 實thật 。

大Đại 經Kinh 三Tam 文Văn

者giả 。 然nhiên 此thử 三tam 文văn 其kỳ 言ngôn 小tiểu 別biệt 其kỳ 意ý 大đại 同đồng 。 若nhược 至chí 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 必tất 至chí 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 初sơ 一nhất 是thị 因nhân 。 後hậu 二nhị 是thị 果quả 。 果quả 中trung 既ký 是thị 智trí 斷đoạn 二nhị 德đức 。 故cố 初sơ 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 。 可khả 指chỉ 初sơ 住trụ 分phần/phân 得đắc 智trí 斷đoạn 。 然nhiên 經kinh 三tam 文văn 皆giai 云vân 八bát 六lục 四tứ 二nhị 。 豈khởi 可khả 因nhân 果quả 同đồng 經kinh 爾nhĩ 許hứa 時thời 耶da 。 此thử 且thả 一nhất 往vãng 故cố 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 並tịnh 通thông 因nhân 果quả 。 若nhược 教giáo 仍nhưng 權quyền 但đãn 至chí 初sơ 住trụ 。 縱túng/tung 至chí 極cực 果quả 其kỳ 教giáo 亦diệc 權quyền 。 豈khởi 必tất 八bát 六lục 等đẳng 方phương 至chí 極cực 果quả 耶da 。 則tắc 與dữ 一nhất 生sanh 八bát 地địa 生sanh 身thân 得đắc 忍nhẫn 為vi 妨phương 。

然nhiên 過quá 五ngũ 百bách 三tam 義nghĩa

者giả 。 先tiên 列liệt 三tam 意ý 。 次thứ 。

菩Bồ 提Đề 心tâm

下hạ 釋thích 成thành 三tam 意ý 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 即tức 初sơ 住trụ 菩Bồ 提Đề 。 行hành 者giả 即tức 從tùng 初sơ 住trụ 起khởi 行hành 。 二nhị 文văn 並tịnh 在tại 因nhân 。 即tức 《# 大đại 經kinh 》# 初sơ 文văn 也dã 。

得đắc 佛Phật 道Đạo

者giả 。 即tức 二nhị 三tam 兩lưỡng 文văn 。 即tức 是thị 極cực 位vị 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 然nhiên 須tu 依y 理lý 使sử 寶bảo 所sở 義nghĩa 通thông 。 此thử 亦diệc 何hà 必tất 以dĩ 極cực 果quả 為vi 寶bảo 所sở 。 雖tuy 有hữu 二nhị 意ý 應ưng 從tùng 初sơ 說thuyết 。 良lương 由do 寶bảo 渚chử 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 其kỳ 名danh 既ký 通thông 。 故cố 得đắc 兩lưỡng 釋thích 。 故cố 從tùng 圓viên 義nghĩa 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 三tam 義nghĩa 具cụ 足túc 。

下hạ 文văn 云vân

下hạ 至chí

得đắc 佛Phật 道Đạo 也dã

者giả 。 引dẫn 今kim 文văn 證chứng 三tam 義nghĩa 也dã 。

何hà 故cố

下hạ 問vấn 。

二Nhị 乘Thừa

下hạ 答đáp 。 一nhất 往vãng 從tùng 果quả 故cố 佛Phật 度độ 五ngũ 百bách 。

免miễn 難nạn 大đại 機cơ 發phát

者giả 。 以dĩ 文văn 狹hiệp 故cố 。 準chuẩn 〈# 譬thí 品phẩm 〉# 可khả 知tri 。

大Đại 經Kinh

下hạ 正chánh 判phán 但đãn 至chí 初sơ 住trụ 也dã 。

此thử 取thủ 鈍độn 根căn

者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 五ngũ 中trung 前tiền 三tam 人nhân 鈍độn 。 以dĩ 住trụ 果quả 故cố 。 二nhị 者giả 五ngũ 人nhân 大Đại 乘Thừa 根căn 鈍độn 。 以dĩ 教giáo 權quyền 故cố 。 故cố 云vân 若nhược 如như 三tam 藏tạng 中trung 至chí 豈khởi 須tu 八bát 萬vạn 與dữ 十thập 千thiên 耶da 。 驗nghiệm 知tri 八bát 萬vạn 等đẳng 其kỳ 教giáo 是thị 權quyền 。 未vị 至chí 界giới 外ngoại 者giả 尚thượng 於ư 此thử 生sanh 法pháp 華hoa 即tức 發phát 。 豈khởi 定định 界giới 外ngoại 必tất 爾nhĩ 許hứa 耶da 。

云vân 云vân

者giả 。 釋thích 出xuất 教giáo 權quyền 須tu 廢phế 所sở 以dĩ 。 當đương 知tri 諸chư 教giáo 長trường 遠viễn 之chi 位vị 多đa 是thị 教giáo 道đạo 。 豈khởi 有hữu 出xuất 界giới 聞văn 勝thắng 應ưng 說thuyết 。 必tất 須tu 更cánh 經kinh 八bát 六lục 四tứ 二nhị 。 雖tuy 爾nhĩ 若nhược 不bất 釋thích 此thử 開khai 權quyền 妙diệu 經kinh 。 豈khởi 可khả 專chuyên 輒triếp 汎# 有hữu 此thử 說thuyết 。 今kim 根căn 淺thiển 者giả 便tiện 生sanh 疑nghi 謗báng 。 佛Phật 世thế 尚thượng 經kinh 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 不bất 顯hiển 真chân 實thật 。 若nhược 除trừ 佛Phật 滅diệt 後hậu 及cập 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 。 謗báng 亦diệc 成thành 種chủng 。 但đãn 非phi 故cố 惱não 成thành 種chủng 何hà 疑nghi 。

漸tiệm 入nhập 佛Phật 慧tuệ

者giả 。 此thử 中trung 文văn 狹hiệp 。 秖kỳ 云vân 滅diệt 化hóa 即tức 至chí 寶bảo 所sở 。 不bất 云vân 城thành 中trung 經kinh 諸chư 味vị 者giả 。 準chuẩn 〈# 信tín 解giải 品phẩm 〉# 文văn 。 理lý 必tất 須tu 有hữu 。

舊cựu 問vấn

者giả 。 先tiên 立lập 妨phương 。 次thứ 。

車xa 何hà 故cố

下hạ 列liệt 三tam 問vấn 。 答đáp 中trung 先tiên 答đáp 有hữu 無vô 者giả 。 初sơ 約ước 譬thí 。 次thứ 。

理lý 教giáo

下hạ 約ước 法pháp 。 先tiên 譬thí 者giả 。 今kim 問vấn 車xa 城thành 二nhị 譬thí 並tịnh 出xuất 三tam 界giới 宅trạch 。 與dữ 三tam 百bách 俱câu 譬thí 三tam 界giới 。 可khả 由do 對đối 車xa 使sử 三tam 界giới 與dữ 涅Niết 槃Bàn 有hữu 隔cách 。 可khả 由do 對đối 城thành 使sử 三tam 界giới 望vọng 涅Niết 槃Bàn 即tức 逈huýnh 。 次thứ 約ước 法pháp 者giả 。 城thành 在tại 界giới 外ngoại 如như 何hà 執chấp 教giáo 。 即tức 令linh 理lý 有hữu 長trưởng 者giả 說thuyết 車xa 。 不bất 應ưng 唯duy 理lý 教giáo 何hà 必tất 無vô 。 然nhiên 所sở 譬thí 之chi 處xứ 是thị 同đồng 。 安an 得đắc 車xa 隔cách 城thành 逈huýnh 。 長trưởng 者giả 既ký 其kỳ 露lộ 地địa 而nhi 坐tọa 。 車xa 亦diệc 應ưng 逈huýnh 。 其kỳ 路lộ 既ký 經kinh 。 三tam 百bách 由do 旬tuần 。 城thành 亦diệc 應ưng 隔cách 。 若nhược 言ngôn 其kỳ 路lộ 曠khoáng 絕tuyệt 。 名danh 為vi 逈huýnh 者giả 。 門môn 宅trạch 俱câu 燒thiêu 何hà 隔cách 之chi 有hữu 。 既ký 難nạn/nan 法pháp 喻dụ 無vô 可khả 為vi 憑bằng 。 何hà 以dĩ 有hữu 無vô 不bất 同đồng 而nhi 為vi 答đáp 耶da 。 今kim 約ước 法pháp 寄ký 喻dụ 方phương 為vi 通thông 之chi 。 昔tích 覆phú 實thật 明minh 權quyền 。 權quyền 隱ẩn 於ư 實thật 故cố 云vân 車xa 隔cách 。 今kim 彰chương 灼chước 說thuyết 云vân 城thành 是thị 化hóa 。 故cố 云vân 逈huýnh 地địa 。 豈khởi 有hữu 執chấp 教giáo 取thủ 理lý 令linh 一nhất 理lý 是thị 有hữu 。 執chấp 理lý 取thủ 教giáo 令linh 三tam 教giáo 成thành 無vô 。 若nhược 爾nhĩ 車xa 城thành 俱câu 有hữu 理lý 教giáo 。 咸hàm 是thị 有hữu 無vô 。

次thứ

車xa 三tam

下hạ 答đáp 三tam 一nhất 中trung 亦diệc 先tiên 約ước 譬thí 。 次thứ 約ước 理lý 教giáo 。 先tiên 譬thí 中trung 云vân 。

息tức 處xứ 所sở 樂lạc 三tam 一nhất 不bất 同đồng

者giả 。 車xa 可khả 非phi 息tức 處xứ 。 城thành 可khả 非phi 所sở 樂lạc 。 車xa 既ký 皆giai 云vân 運vận 載tái 。 息tức 其kỳ 東đông 西tây 馳trì 走tẩu 。 城thành 云vân 快khoái 得đắc 安an 隱ẩn 。 令linh 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 於ư 中trung 止chỉ 。 次thứ 約ước 法pháp 中trung 。

盡tận 無vô 生sanh 智trí 不bất 異dị

等đẳng 者giả 。 並tịnh 是thị 通thông 義nghĩa 。 失thất 藏tạng 三tam 乘thừa 及cập 別biệt 菩Bồ 薩Tát 盡tận 無vô 生sanh 智trí 不bất 名danh 為vi 理lý 。 習tập 盡tận 不bất 盡tận 不bất 名danh 為vi 教giáo 。 知tri 見kiến 得đắc 否phủ/bĩ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如như 何hà 初sơ 立lập 理lý 教giáo 。 乃nãi 以dĩ 智trí 習tập 釋thích 之chi 。 況huống 正chánh 當đương 三tam 藏tạng 二Nhị 乘Thừa 。 唯duy 以dĩ 通thông 教giáo 答đáp 義nghĩa 。 故cố 不bất 可khả 也dã 。 應ưng 知tri 通thông 教giáo 三tam 人nhân 各các 證chứng 無vô 生sanh 故cố 三tam 。 三tam 人nhân 同đồng 坐tọa 解giải 脫thoát 床sàng 故cố 一nhất 。 是thị 則tắc 人nhân 理lý 相tương 望vọng 人nhân 三tam 理lý 一nhất 。 三tam 藏tạng 人nhân 理lý 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。 但đãn 菩Bồ 薩Tát 與dữ 二Nhị 乘Thừa 不bất 得đắc 同đồng 坐tọa 解giải 脫thoát 床sàng 耳nhĩ 。 次thứ 。

三tam 家gia

下hạ 答đáp 動động 靜tĩnh 者giả 。 城thành 豈khởi 無vô 造tạo 立lập 之chi 日nhật 。 及cập 須tu 能năng 通thông 之chi 路lộ 。 車xa 可khả 無vô 作tác 訖ngật 之chi 時thời 。 及cập 以dĩ 所sở 至chí 之chi 極cực 。 故cố 知tri 果quả 城thành 為vi 因nhân 車xa 之chi 所sở 至chí 。 果quả 車xa 踐tiễn 城thành 路lộ 之chi 能năng 通thông 。 故cố 使sử 索sách 車xa 即tức 是thị 求cầu 城thành 。 滅diệt 城thành 即tức 是thị 等đẳng 賜tứ 。 二nhị 義nghĩa 無vô 別biệt 。 何hà 足túc 辨biện 殊thù 。 故cố 釋thích 仍nhưng 闕khuyết 先tiên 譬thí 文văn 也dã 。

難nạn/nan 云vân 云vân

者giả 。 意ý 令linh 準chuẩn 望vọng 餘dư 文văn 難nạn/nan 之chi 。 略lược 如như 向hướng 辨biện 。 順thuận 此thử 注chú 意ý 。 故cố 略lược 論luận 之chi 。

次thứ

今kim 明minh

下hạ 正chánh 解giải 。 初sơ 斥xích 有hữu 無vô 。 從tùng 。

三tam 車xa

下hạ 斥xích 三tam 一nhất 。

問vấn 城thành 與dữ 二nhị 使sử

下hạ 。 破phá 動động 靜tĩnh 。 破phá 初sơ 文văn 中trung 言ngôn 約ước 眾chúng 生sanh 心tâm 為vi 有hữu 者giả 。 一nhất 者giả 本bổn 有hữu 。 二nhị 者giả 中trung 途đồ 。 今kim 約ước 中trung 途đồ 故cố 二nhị 並tịnh 有hữu 。 又hựu 亦diệc 可khả 云vân 元nguyên 發phát 大đại 心tâm 。 故cố 無vô 中trung 以dĩ 小tiểu 接tiếp 謂vị 有hữu 。 次thứ 約ước 佛Phật 智trí 。 先tiên 立lập 句cú 。 次thứ 釋thích 亦diệc 應ưng 更cánh 須tu 翻phiên 倒đảo 說thuyết 之chi 。 實thật 智trí 所sở 明minh 說thuyết 城thành 為vi 化hóa 故cố 亦diệc 無vô 。 權quyền 智trí 所sở 明minh 為vi 子tử 造tạo 車xa 故cố 亦diệc 有hữu 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 須tu 具cụ 明minh 多đa 種chủng 有hữu 無vô 。 約ước 能năng 設thiết 教giáo 故cố 俱câu 有hữu 。 約ước 所sở 證chứng 理lý 故cố 俱câu 無vô 。 覆phú 實thật 故cố 有hữu 。 開khai 權quyền 故cố 無vô 。 施thí 權quyền 故cố 有hữu 。 廢phế 權quyền 故cố 無vô 。 俱câu 是thị 造tạo 作tác 故cố 有hữu 。 俱câu 是thị 化hóa 他tha 故cố 無vô 。 故cố 知tri 《# 法pháp 華hoa 》# 非phi 但đãn 化hóa 城thành 亦diệc 是thị 化hóa 車xa 。 皆giai 逐trục 便tiện 耳nhĩ 。 化hóa 城thành 正chánh 意ý 為vi 退thoái 大đại 者giả 。 更cánh 與dữ 上thượng 問vấn 對đối 論luận 同đồng 異dị 。 故cố 今kim 文văn 云vân 前tiền 路lộ 猶do 遠viễn 。 今kim 欲dục 退thoái 還hoàn 。 上thượng 兩lưỡng 周chu 未vị 有hữu 此thử 語ngữ 。 但đãn 云vân 沒một 苦khổ 及cập 以dĩ 所sở 燒thiêu 。 此thử 亦diệc 一nhất 往vãng 。 亦diệc 可khả 退thoái 大đại 者giả 利lợi 通thông 上thượng 二nhị 周chu 。 元nguyên 小tiểu 者giả 鈍độn 應ưng 在tại 第đệ 三tam 。

三tam 車xa 通thông 今kim 昔tích

等đẳng 者giả 。 昔tích 指chỉ 三tam 味vị 。 今kim 謂vị 法pháp 華hoa 。 故cố 二nhị 教giáo 中trung 俱câu 有hữu 三tam 車xa 。 但đãn 昔tích 正chánh 用dụng 。 今kim 述thuật 昔tích 耳nhĩ 。 又hựu 應ưng 以dĩ 體thể 外ngoại 體thể 內nội 之chi 名danh 以dĩ 簡giản 今kim 昔tích 。 言ngôn 。

化hóa 城thành

等đẳng 者giả 。 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 化hóa 城thành 唯duy 在tại 今kim 。 言ngôn 。

教giáo 意ý

者giả 。 若nhược 不bất 於ư 今kim 經kinh 以dĩ 說thuyết 教giáo 意ý 。 不bất 可khả 輒triếp 云vân 小tiểu 果quả 是thị 化hóa 。 正chánh 施thí 小tiểu 時thời 云vân 是thị 實thật 故cố 。 故cố 云vân 未vị 道đạo 是thị 化hóa 。 至chí 今kim 經kinh 中trung 初sơ 設thiết 之chi 時thời 。 即tức 云vân 化hóa 作tác 者giả 。 以dĩ 是thị 聲Thanh 聞Văn 大đại 機cơ 動động 時thời 。 得đắc 說thuyết 教giáo 意ý 云vân 城thành 是thị 化hóa 。 故cố 知tri 化hóa 城thành 在tại 昔tích 對đối 人nhân 亦diệc 三tam 。 三tam 車xa 在tại 昔tích 對đối 理lý 亦diệc 一nhất 。

問vấn 化hóa 為vi 三tam 車xa

等đẳng 者giả 。 問vấn 意ý 者giả 。 車xa 城thành 二nhị 果quả 俱câu 在tại 涅Niết 槃Bàn 。 城thành 有hữu 化hóa 名danh 。 車xa 豈khởi 非phi 化hóa 。 忽hốt 若nhược 許hứa 化hóa 。 同đồng 異dị 云vân 何hà 。 答đáp 中trung 一nhất 往vãng 二nhị 輪luân 雖tuy 復phục 小tiểu 異dị 。 論luận 其kỳ 施thí 化hóa 大đại 旨chỉ 仍nhưng 同đồng 。 今kim 從tùng 便tiện 易dị 。 通thông 且thả 從tùng 化hóa 。 說thuyết 宜nghi 從tùng 教giáo 。 又hựu 亦diệc 應ưng 云vân 譬thí 如như 幻huyễn 士sĩ 。 為vi 幻huyễn 人nhân 說thuyết 。 車xa 亦diệc 名danh 化hóa 。 而nhi 於ư 中trung 道đạo 。 說thuyết 二nhị 涅Niết 槃Bàn 。 城thành 亦diệc 是thị 教giáo 。 故cố 知tri 不bất 可khả 從tùng 譬thí 互hỗ 執chấp 。 又hựu 約ước 聲thanh 色sắc 者giả 。 亦diệc 暫tạm 約ước 喻dụ 車xa 。 亦diệc 通thông 色sắc 說thuyết 城thành 。 是thị 教giáo 如như 前tiền 云vân 云vân 。

問vấn 城thành 與dữ

等đẳng 者giả 。 問vấn 也dã 。

使sử 能năng

下hạ 答đáp 也dã 。 亦diệc 且thả 一nhất 往vãng 城thành 亦diệc 教giáo 故cố 。 故cố 下hạ 所sở 列liệt 因nhân 緣duyên 四Tứ 諦Đế 還hoàn 是thị 城thành 家gia 能năng 詮thuyên 教giáo 也dã 。 城thành 既ký 有hữu 教giáo 城thành 還hoàn 是thị 動động 。 何hà 故cố 唯duy 靜tĩnh 。

教giáo 通thông 因nhân 果quả

者giả 。 能năng 詮thuyên 因nhân 果quả 故cố 也dã 。 車xa 城thành 唯duy 為vi 果quả 作tác 譬thí 也dã 。 故cố 知tri 俱câu 教giáo 並tịnh 果quả 。 何hà 須tu 別biệt 途đồ 。

教giáo 通thông 有hữu 為vi 無vô 為vi

等đẳng 者giả 。 亦diệc 約ước 能năng 詮thuyên 有hữu 為vi 無vô 為vi 耳nhĩ 。 車xa 城thành 在tại 果quả 約ước 無vô 為vi 故cố 。 意ý 亦diệc 如như 向hướng 令linh 無vô 各các 計kế 。 故cố 更cánh 於ư 權quyền 智trí 廣quảng 破phá 定định 計kế 五ngũ 處xứ 。 明minh 開khai 權quyền 中trung 云vân 雖tuy 各các 於ư 教giáo 行hành 人nhân 理lý 及cập 知tri 不bất 知tri 。 且thả 隨tùy 文văn 相tương/tướng 一nhất 往vãng 而nhi 說thuyết 。 故cố 一nhất 一nhất 文văn 皆giai 須tu 並tịnh 具cụ 四tứ 一nhất 。 明minh 如Như 來Lai 知tri 不phủ 知tri 等đẳng 也dã 。

今kim 為vì 汝nhữ 等đẳng 。 作tác 大đại 導đạo 師sư

為vi 合hợp 多đa 諸chư 人nhân 眾chúng 者giả 。 此thử 以dĩ 能năng 將tương 顯hiển 於ư 所sở 將tương 。

說thuyết 二nhị 涅Niết 槃Bàn

者giả 下hạ 。 此thử 中trung 三tam 釋thích 。 具cụ 如như 前tiền 文văn 約ước 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 及cập 智trí 。 初sơ 文văn 約ước 惑hoặc 。 次thứ 文văn 約ước 二Nhị 乘Thừa 是thị 約ước 智trí 也dã 。 後hậu 文văn 約ước 生sanh 死tử 。 言ngôn 。

中trung 道đạo

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 二nhị 死tử 中trung 間gian 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 當đương 知tri 亦diệc 可khả 作tác 空không 有hữu 二nhị 邊biên 。 共cộng 不bất 共cộng 。 真chân 俗tục 。 權quyền 實thật 。 大đại 小tiểu 等đẳng 說thuyết 之chi 。

如như 文văn

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 令linh 引dẫn 文văn 耳nhĩ 。

上thượng 懈giải 退thoái 中trung 三tam

今kim 略lược 不bất 頌tụng 第đệ 一nhất 中trung 路lộ 。 又hựu 不bất 頌tụng 第đệ 三tam 。 不bất 能năng 復phục 進tiến 。 文văn 闕khuyết 。 重trọng/trùng 空không 三tam 昧muội 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 乃nãi 至chí 無vô 願nguyện 無vô 願nguyện

觀quán 心tâm 釋thích 化hóa 亦diệc 須tu 約ước 圓viên 。 頌tụng 合hợp 譬thí 中trung 。 經Kinh 云vân 。

為vi 一nhất 切thiết 導đạo 師sư

文văn 云vân 。

合hợp 五ngũ 百bách

者giả 。 即tức 導đạo 師sư 譬thí 。 五ngũ 百bách 由do 旬tuần 。 從tùng 所sở 行hành 說thuyết 。 上thượng 頌tụng 開khai 中trung 不bất 頌tụng 中trung 路lộ 者giả 。 亦diệc 是thị 文văn 略lược 。 應ưng 云vân 亦diệc 不bất 頌tụng 不bất 進tiến 。 今kim 頌tụng 合hợp 中trung 路lộ 。 又hựu 無vô 餘dư 二nhị 。

不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành

具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 及cập 《# 玄huyền 》# 文văn 三tam 法pháp 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 二nhị

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

釋thích 五ngũ 百bách 弟đệ 子tử 受thọ 記ký 品phẩm

先tiên 標tiêu 五ngũ 百bách 。 故cố 須tu 作tác 。

受thọ

字tự 。

五ngũ 百bách 是thị 數số

等đẳng 。 非phi 要yếu 。

上thượng 二nhị 周chu

下hạ 問vấn 也dã 。 次thứ 。

上thượng 為vi

下hạ 答đáp 也dã 。 亦diệc 具cụ 四tứ 悉tất 。 初sơ 文văn 世thế 界giới 三tam 品phẩm 異dị 故cố 。 又hựu 。

上thượng 來lai

下hạ 對đối 治trị 除trừ 嫌hiềm 惡ác 故cố 。 又hựu 。

默mặc 念niệm

下hạ 為vi 人nhân 生sanh 大đại 善thiện 故cố 。 又hựu 。

權quyền 實thật

下hạ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 理lý 非phi 言ngôn 念niệm 故cố 。

上thượng 來lai 何hà 意ý

下hạ 但đãn 是thị 釋thích 疑nghi 。 非phi 四tứ 悉tất 數số 。

我ngã 等đẳng 於ư 佛Phật

下hạ 述thuật 領lãnh 不bất 及cập 。 上thượng 中trung 根căn 聞văn 譬thí 。 具cụ 領lãnh 五ngũ 時thời 及cập 法Pháp 身thân 地địa 。 中trung 止chỉ 方phương 便tiện 見kiến 勝thắng 應ưng 身thân 。 如Như 來Lai 猶do 斥xích 領lãnh 所sở 不bất 及cập 。 我ngã 今kim 聞văn 此thử 。 雖tuy 欲dục 領lãnh 會hội 。 豈khởi 能năng 逾du 於ư 。 四tứ 大đại 弟đệ 子tử 。 當đương 知tri 所sở 領lãnh 之chi 外ngoại 不bất 及cập 處xứ 多đa 。 是thị 故cố 亦diệc 云vân 。

所sở 不bất 能năng 宣tuyên

然nhiên 聞văn 迦Ca 葉Diếp 。 身thân 子tử 具cụ 領lãnh 。 如Như 來Lai 委ủy 述thuật 非phi 全toàn 昧muội 旨chỉ 。 但đãn 仰ngưỡng 佛Phật 法Pháp 高cao 深thâm 。 未vị 敢cảm 逾du 於ư 先tiên 悟ngộ 耳nhĩ 。

助trợ 宣tuyên 我ngã 法Pháp

等đẳng 者giả 。 若nhược 以dĩ 本bổn 望vọng 迹tích 。 豈khởi 不bất 曾tằng 於ư 過quá 去khứ 。 佛Phật 所sở 或hoặc 助trợ 單đơn 半bán 單đơn 滿mãn 等đẳng 。 而nhi 必tất 須tu 滿mãn 中trung 相tương/tướng 帶đái 及cập 開khai 等đẳng 耶da 。 對đối 於ư 今kim 佛Phật 。 出xuất 五ngũ 濁trược 世thế 。 宜nghi 引dẫn 開khai 權quyền 廢phế 會hội 等đẳng 化hóa 。 是thị 故cố 皆giai 從tùng 同đồng 類loại 以dĩ 說thuyết 。 如như 文Văn 殊Thù 引dẫn 往vãng 光quang 照chiếu 東đông 方phương 。 豈khởi 無vô 餘dư 途đồ 引dẫn 同đồng 例lệ 耳nhĩ 。

自tự 捨xả

至chí

方phương 便tiện 也dã

者giả 。 若nhược 據cứ 除trừ 佛Phật 之chi 言ngôn 。 補bổ 處xứ 亦diệc 應ưng 不bất 測trắc 。 既ký 其kỳ 不bất 測trắc 。 本bổn 迹tích 難nan 量lương 。 何hà 但đãn 曾tằng 於ư 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 。 亦diệc 可khả 本bổn 與dữ 過quá 去khứ 佛Phật 齊tề 。 就tựu 過quá 去khứ 佛Phật 本bổn 復phục 難nan 量lương 。 或hoặc 當đương 亦diệc 是thị 過quá 去khứ 佛Phật 師sư 。 何hà 但đãn 齊tề 耶da 。 言ngôn 。

七thất 方phương 便tiện

者giả 。 且thả 以dĩ 偏thiên 圓viên 相tương 對đối 論luận 耳nhĩ 。 故cố 知tri 遠viễn 本bổn 冥minh 寞mịch 良lương 難nạn/nan 。 若nhược 爾nhĩ 。 此thử 是thị 迹tích 中trung 本bổn 耳nhĩ 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 互hỗ 相tương 收thu 攝nhiếp 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 記ký 。 《# 大đại 品phẩm 。 富phú 樓lâu 那na 品phẩm 》# 六Lục 度Độ 互hỗ 嚴nghiêm 。

在tại 文văn 可khả 解giải 云vân 云vân

者giả 。 經kinh 文văn 相tướng 狀trạng 對đối 義nghĩa 分phân 明minh 。 又hựu 如như 諸chư 文văn 所sở 列liệt 五ngũ 時thời 。 純thuần 是thị 善thiện 道đạo 者giả 於ư 中trung 亦diệc 有hữu 。 差sai 品phẩm 不bất 同đồng 。 若nhược 無vô 女nữ 人nhân 必tất 無vô 惡ác 道đạo 。 或hoặc 時thời 有hữu 女nữ 人nhân 。 亦diệc 無vô 惡ác 道đạo 。 如như 阿A 閦Súc 佛Phật 。 國quốc 雖tuy 有hữu 女nữ 人nhân 而nhi 無vô 女nữ 事sự 。 無Vô 量Lượng 壽Thọ 國quốc 。 二nhị 種chủng 俱câu 無vô 。 不bất 同đồng 之chi 相tướng 不bất 可khả 具cụ 列liệt 。 但đãn 以dĩ 乘thừa 戒giới 各các 有hữu 三tam 品phẩm 互hỗ 相tương 交giao 絡lạc 。 略lược 可khả 準chuẩn 知tri 。

月nguyệt 藏tạng 第đệ 九cửu 法pháp 食thực

等đẳng 者giả 。 法pháp 食thực 。 聞văn 法Pháp 也dã 。 如như 安an 養dưỡng 界giới 下hạ 品phẩm 生sanh 人nhân 。 在tại 蓮liên 華hoa 中trung 常thường 聞văn 彌di 陀đà 。 觀quán 音âm 說thuyết 法Pháp 。 法Pháp 喜hỷ 食thực 者giả 。 聞văn 法Pháp 歡hoan 喜hỷ 。 正chánh 聞văn 屬thuộc 法pháp 食thực 。 聞văn 已dĩ 為vi 喜hỷ 食thực 。 禪thiền 食thực 者giả 。 謂vị 以dĩ 禪thiền 法pháp 自tự 資tư 。 不bất 須tu 段đoạn 食thực 。 或hoặc 可khả 法pháp 即tức 是thị 喜hỷ 。 《# 月nguyệt 藏tạng 》# 第đệ 五ngũ 。 十Thập 善Thiện 各các 十thập 功công 德đức 。 亦diệc 與dữ 《# 淨tịnh 名danh 》# 十Thập 善Thiện 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 意ý 同đồng 。 故cố 一nhất 一nhất 文văn 末mạt 皆giai 云vân 後hậu 作tác 佛Phật 等đẳng 。 彼bỉ 第đệ 五ngũ 經kinh 〈# 信tín 敬kính 品phẩm 〉# 云vân 。

戒giới 清thanh 淨tịnh 平bình 等đẳng 。 所sở 謂vị 十Thập 善Thiện 業Nghiệp 道Đạo 休hưu 息tức 。 休hưu 息tức 殺sát 生sanh 。 獲hoạch 十thập 功công 德đức 。 何hà 等đẳng 為vi 十thập 。

一nhất 者giả 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 二nhị 者giả 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 大đại 慈từ 心tâm 。 三tam 者giả 斷đoạn 惡ác 習tập 業nghiệp 。 四tứ 者giả 少thiểu 病bệnh 決quyết 斷đoán 。 五ngũ 者giả 長trường 命mạng 。 六lục 者giả 非phi 人nhân 所sở 護hộ 。 七thất 者giả 無vô 諸chư 惡ác 夢mộng 。 八bát 者giả 無vô 怨oán 。 九cửu 者giả 不bất 畏úy 惡ác 道đạo 。 十thập 者giả 命mạng 終chung 生sanh 善thiện 道đạo 。 若nhược 能năng 以dĩ 此thử 。 息tức 殺sát 善thiện 根căn 。 迴hồi 向hướng 菩Bồ 提Đề 。 必tất 到đáo 菩Bồ 提Đề 。 成thành 無vô 上thượng 智trí 。 到đáo 菩Bồ 提Đề 時thời 彼bỉ 離ly 諸chư 害hại 仗trượng 。 長trường 壽thọ 眾chúng 生sanh 來lai 生sanh 其kỳ 土thổ/độ 。

下hạ 九cửu 並tịnh 十thập 。 從tùng 。

若nhược 能năng

已dĩ 下hạ 去khứ 並tịnh 同đồng 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 因nhân 時thời 行hành 於ư 不bất 殺sát 為vi 淨tịnh 土độ 因nhân 。 而nhi 自tự 不bất 殺sát 。 教giáo 他tha 不bất 殺sát 等đẳng 四tứ 法pháp 具cụ 足túc 。 後hậu 成thành 佛Phật 時thời 。 十thập 類loại 眾chúng 生sanh 。 同đồng 生sanh 其kỳ 土thổ/độ 。 故cố 《# 淨tịnh 名danh 》# 云vân 。

十Thập 善Thiện 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời 。 命mạng 不bất 中trung 夭yểu 。 等đẳng 眾chúng 生sanh 來lai 生sanh 其kỳ 土thổ/độ 。

故cố 《# 智trí 論luận 》# 中trung 菩Bồ 薩Tát 行hành 於ư 一nhất 行hành 。 皆giai 具cụ 四tứ 法pháp 方phương 成thành 淨tịnh 因nhân 。

身thân 子tử 示thị 嗔sân

等đẳng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 所sở 引dẫn 。 文văn 中trung 正chánh 意ý 語ngữ 示thị 為vi 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 。 故cố 云vân 。

三tam 毒độc 邪tà 見kiến

但đãn 兼kiêm 出xuất 於ư 示thị 小Tiểu 乘Thừa 習tập 。 示thị 通thông 二nhị 義nghĩa 。 故cố 更cánh 言ngôn 之chi 。

云vân 云vân

者giả 。 令linh 具cụ 引dẫn 事sự 列liệt 行hành 。 兼kiêm 諸chư 聖thánh 者giả 各các 有hữu 偏thiên 示thị 。

陳trần 如như

等đẳng 者giả 。

問vấn 。

若nhược 其kỳ 居cư 首thủ 別biệt 記ký 。 何hà 不bất 初sơ 周chu 記ký 耶da 。

答đáp 。

大đại 小tiểu 緣duyên 別biệt 兩lưỡng 初sơ 不bất 同đồng 。 引dẫn 物vật 希hy 向hướng 二nhị 意ý 各các 異dị 。 垂thùy 迹tích 之chi 法pháp 不bất 可khả 一nhất 準chuẩn 。

譬thí 說thuyết 有hữu 二nhị

至chí

顯hiển 實thật

者giả 。 皆giai 云vân 領lãnh 法pháp 譬thí 者giả 。 故cố 前tiền 開khai 譬thí 本bổn 中trung 直trực 作tác 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 則tắc 應ưng 三tam 周chu 及cập 信tín 解giải 五ngũ 百bách 領lãnh 解giải 文văn 也dã 。 三tam 節tiết 開khai 文văn 意ý 在tại 於ư 此thử 。 言ngôn 。

譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 即tức 二Nhị 乘Thừa 人nhân

者giả 。 二Nhị 乘Thừa 機cơ 耳nhĩ 。 小tiểu 機cơ 當đương 起khởi 爾nhĩ 時thời 猶do 大đại 。 醉túy 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 與dữ 前tiền 墮đọa 落lạc 中trung 二nhị 義nghĩa 意ý 同đồng 。 初sơ 是thị 幼ấu 稚trĩ 譬thí 著trước 五ngũ 欲dục 。 但đãn 如như 法Pháp 師sư 常thường 不bất 輕khinh 等đẳng 。 或hoặc 一nhất 句cú 結kết 緣duyên 。 次thứ 是thị 善thiện 弱nhược 或hoặc 五ngũ 品phẩm 初sơ 未vị 入nhập 相tương 似tự 。 故cố 云vân 弱nhược 耳nhĩ 。 以dĩ 由do 結kết 緣duyên 厚hậu 薄bạc 不bất 同đồng 。 遂toại 名danh 無vô 明minh 以dĩ 為vi 輕khinh 重trọng 。 故cố 云vân 。

醉túy 有hữu 二nhị 種chủng

當đương 知tri 貧bần 人nhân 本bổn 來lai 先tiên 醉túy 。 如như 蒙mông 肴hào 膳thiện 受thọ 已dĩ 而nhi 臥ngọa 。 三tam 教giáo 助trợ 道đạo 猶do 如như 肴hào 膳thiện 。 更canh 以dĩ 異dị 方phương 便tiện 。 助trợ 顯hiển 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 肴hào 膳thiện 食thực 已dĩ 便tiện 消tiêu 。 如như 方phương 便tiện 教giáo 非phi 究cứu 竟cánh 益ích 。 往vãng 在tại 大đại 通thông 佛Phật 所sở 。 未vị 結kết 大đại 緣duyên 已dĩ 前tiền 歷lịch 諸chư 味vị 中trung 並tịnh 聞văn 三tam 教giáo 。 及cập 至chí 法pháp 華hoa 雖tuy 聞văn 圓viên 頓đốn 。 但đãn 成thành 結kết 緣duyên 如như 繫hệ 珠châu 也dã 。

無vô 價giá

至chí

真Chân 如Như 智trí 寶bảo 也dã

者giả 。 此thử 是thị 約ước 教giáo 。 乃nãi 以dĩ 了liễu 因nhân 而nhi 為vi 繫hệ 珠châu 。 教giáo 中trung 詮thuyên 理lý 故cố 云vân 。

真Chân 如Như

教giáo 是thị 智trí 用dụng 故cố 云vân 。

智trí 寶bảo

約ước 受thọ 化hóa 者giả 。 教giáo 能năng 生sanh 智trí 。 亦diệc 名danh 為vi 智trí 。 寶bảo 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 俱câu 是thị 智trí 家gia 之chi 寶bảo 。

繫hệ 其kỳ 衣y 裏lý

者giả 。 初sơ 結kết 緣duyên 時thời 具cụ 足túc 二nhị 衣y 。 具cụ 慚tàm 愧quý 故cố 。 有hữu 信tín 樂nhạo 故cố 。 方phương 能năng 結kết 緣duyên 。 退thoái 大đại 墮đọa 惡ác 則tắc 無vô 外ngoại 衣y 。 若nhược 約ước 現hiện 無vô 信tín 樂nhạo 乃nãi 似tự 內nội 衣y 亦diệc 無vô 。 且thả 據cứ 當đương 時thời 所sở 繫hệ 內nội 種chủng 仍nhưng 存tồn 與dữ 本bổn 信tín 俱câu 。 義nghĩa 如như 內nội 衣y 猶do 在tại 。 但đãn 是thị 衣y 弊tệ 非phi 全toàn 無vô 衣y 。 故cố 親thân 友hữu 示thị 還hoàn 示thị 衣y 裏lý 。 即tức 是thị 示thị 本bổn 慚tàm 信tín 時thời 也dã 。 據cứ 此thử 而nhi 言ngôn 。 無vô 衣y 繫hệ 身thân 理lý 亦diệc 無vô 失thất 。

起khởi 已dĩ 遊du 行hành

至chí

求cầu 於ư 小Tiểu 乘Thừa 衣y 食thực

者giả 。 應ưng 更cánh 求cầu 於ư 寶bảo 衣y 天thiên 饌soạn 。 而nhi 但đãn 求cầu 於ư 纔tài 蔽tế 身thân 之chi 衣y 。 劣liệt 充sung 軀khu 之chi 食thực 者giả 。 由do 向hướng 他tha 國quốc 故cố 也dã 。 文văn 中trung 二nhị 釋thích 他tha 義nghĩa 皆giai 成thành 。 若nhược 論luận 有hữu 求cầu 今kim 日nhật 稍sảo 切thiết 。 故cố 云vân 。

厭yếm 苦khổ

等đẳng 。

若nhược 魔ma 佛Phật 相tương 望vọng

等đẳng 者giả 。 今kim 日nhật 初sơ 得đắc 小Tiểu 乘Thừa 之chi 他tha 。 且thả 從tùng 大đại 小tiểu 以dĩ 說thuyết 。 故cố 知tri 若nhược 往vãng 他tha 國quốc 求cầu 濟tế 。 非phi 但đãn 衣y 食thực 不bất 充sung 。 亦diệc 迷mê 所sở 繫hệ 之chi 寶bảo 。 示thị 珠châu 之chi 友hữu 居cư 本bổn 土độ 故cố 。

勸khuyến 貿mậu 譬thí 得đắc 記ký 作tác 佛Phật 意ý

者giả 。 珠châu 雖tuy 價giá 直trực 無vô 數số 眾chúng 寶bảo 。 必tất 須tu 貿mậu 易dị 方phương 有hữu 濟tế 用dụng 。 了liễu 因nhân 內nội 解giải 雖tuy 復phục 究cứu 竟cánh 。 必tất 以dĩ 種chủng 易dị 現hiện 。 以dĩ 昔tích 一nhất 解giải 一nhất 切thiết 解giải 而nhi 貿mậu 一nhất 行hành 一nhất 切thiết 行hành 。 珠châu 體thể 不bất 竭kiệt 貿mậu 亦diệc 無vô 窮cùng 。 故cố 須tu 更cánh 聽thính 更cánh 修tu 方phương 顯hiển 寶bảo 之chi 功công 用dụng 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 中trung 。 得đắc 摩ma 尼ni 珠châu 。 十thập 種chủng 瑩oánh 治trị 方phương 能năng 雨vũ 寶bảo 。 解giải 行hành 相tương 稱xứng 方phương 堪kham 佛Phật 記ký 。 從tùng 是thị 已dĩ 後hậu 。 則tắc 具cụ 有hữu 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 衣y 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 食thực 自tự 行hành 化hóa 他tha 。 無vô 量lượng 眾chúng 寶bảo 。 無vô 功công 用dụng 位vị 彼bỉ 此thử 不bất 窮cùng 。

三tam 周chu 皆giai 有hữu 此thử 意ý

者giả 。 若nhược 以dĩ 繫hệ 珠châu 望vọng 上thượng 二nhị 周chu 。 法pháp 說thuyết 但đãn 在tại 佛Phật 樹thụ 者giả 。 初sơ 坐tọa 道đạo 樹thụ 思tư 用dụng 大đại 時thời 。 以dĩ 法pháp 說thuyết 時thời 未vị 論luận 往vãng 古cổ 。 且thả 據cứ 現hiện 文văn 。 若nhược 譬thí 周chu 中trung 在tại 。 二nhị 萬vạn 億ức 佛Phật 。 彼bỉ 亦diệc 未vị 論luận 塵trần 點điểm 界giới 故cố 。 然nhiên 上thượng 中trung 二nhị 周chu 豈khởi 不bất 亦diệc 有hữu 於ư 大đại 通thông 佛Phật 所sở 曾tằng 繫hệ 珠châu 耶da 。 如như 探thám 領lãnh 中trung 尚thượng 領lãnh 法Pháp 身thân 。 豈khởi 止chỉ 道đạo 樹thụ 。 且thả 約ước 現hiện 文văn 耳nhĩ 。 但đãn 由do 根căn 利lợi 聞văn 便tiện 信tín 解giải 。 不bất 假giả 指chỉ 昔tích 。 是thị 故cố 未vị 論luận 。 故cố 前tiền 文văn 中trung 以dĩ 發phát 軫# 學học 小tiểu 為vi 中trung 間gian 。 故cố 不bất 唯duy 在tại 道đạo 樹thụ 時thời 也dã 。

某mỗ 年niên

等đẳng 言ngôn 。 亦diệc 唯duy 在tại 穢uế 不bất 通thông 二nhị 周chu 。

無vô 量lượng 佛Phật 寶bảo

者giả 。 寶bảo 由do 貿mậu 得đắc 故cố 。 亦diệc 可khả 云vân 得đắc 佛Phật 之chi 寶bảo 。 即tức 利lợi 他tha 也dã 。

釋thích 受thọ 學Học 無Vô 學Học 人nhân 記ký 品phẩm

因nhân 緣duyên 初sơ 文văn 應ưng 具cụ 四tứ 悉tất 。 學học 無Vô 學Học 別biệt 即tức 世thế 界giới 。 見kiến 道đạo 位vị 即tức 為vi 人nhân 。 脩tu 道Đạo 位vị 即tức 對đối 治trị 。 無Vô 學Học 位vị 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 又hựu 得đắc 記ký 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 約ước 教giáo 者giả 。 三tam 教giáo 如như 文văn 。

研nghiên 如Như 來Lai 藏tạng

去khứ 圓viên 教giáo 。 又hựu 如như 通thông 序tự 中trung 釋thích 若nhược 約ước 觀quán 心tâm 者giả 。 六lục 即tức 之chi 中trung 究cứu 竟cánh 即tức 為vi 無Vô 學Học 位vị 。 餘dư 四tứ 名danh 為vi 學học 。 理lý 即tức 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 又hựu 六lục 即tức 者giả 。 通thông 皆giai 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 。 分phần/phân 真chân 已dĩ 去khứ 而nhi 學học 而nhi 無Vô 學Học 。

云vân 云vân

者giả 。 如như 向hướng 略lược 舉cử 。

二nhị 人nhân 在tại 上thượng 數số 中trung

者giả 。 在tại 多đa 知tri 識thức 中trung 列liệt 。 今kim 之chi 得đắc 記ký 。 何hà 為vi 在tại 此thử 。 答đáp 中trung 總tổng 論luận 得đắc 記ký 。 在tại 千thiên 二nhị 百bách 中trung 仍nhưng 是thị 下hạ 根căn 中trung 之chi 上thượng 流lưu 耳nhĩ 。 雖tuy 有hữu 多đa 人nhân 所sở 識thức 。 意ý 為vi 引dẫn 下hạ 根căn 故cố 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 答đáp 上thượng 問vấn 。 問vấn 意ý 何hà 不bất 同đồng 上thượng 周chu 。 今kim 答đáp 中trung 但đãn 云vân 下hạ 中trung 之chi 上thượng 。 如như 何hà 稱xưng 問vấn 。 然nhiên 非phi 上thượng 者giả 。 為vi 引dẫn 實thật 故cố 。 四tứ 悉tất 檀đàn 故cố 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 二nhị

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 三tam

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

釋thích 法Pháp 師sư 品phẩm

釋thích 此thử 品phẩm 者giả 為vi 二nhị 。

先tiên 總tổng 釋thích 。 次thứ 別biệt 釋thích 。 初sơ 文văn 二nhị 。 先tiên 釋thích 五ngũ 法Pháp 師sư 。 次thứ 減giảm 數số 釋thích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 出xuất 經kinh 論luận 以dĩ 辨biện 離ly 合hợp 有hữu 無vô 。 次thứ 判phán 通thông 別biệt 以dĩ 結kết 品phẩm 名danh 。 初sơ 中trung 二nhị 。

初sơ 依y 今kim 經kinh 判phán 五ngũ 。 次thứ 。

大đại 論luận

下hạ 出xuất 異dị 釋thích 名danh 。 對đối 今kim 以dĩ 辨biện 離ly 合hợp 有hữu 無vô 。 乃nãi 至chí 如như 下hạ 減giảm 數số 以dĩ 釋thích 。 故cố 若nhược 多đa 若nhược 小tiểu 俱câu 名danh 法Pháp 師sư 。 初sơ 五ngũ 法Pháp 師sư 者giả 。 未vị 有hữu 一nhất 文văn 著trước 一nhất 二nhị 等đẳng 言ngôn 。 古cổ 今kim 共cộng 立lập 稱xưng 為vi 五ngũ 種chủng 法Pháp 師sư 故cố 。 經kinh 論luận 所sở 立lập 多đa 少thiểu 不bất 同đồng 。 所sở 以dĩ 此thử 品phẩm 但đãn 通thông 名danh 法Pháp 師sư 。 《# 天thiên 王vương 般Bát 若Nhã 》# 云vân 。

受thọ 持trì 此thử 經Kinh 。 有hữu 十thập 種chủng 法pháp 。

一nhất 書thư 寫tả 。 二nhị 供cúng 養dường 。 三tam 流lưu 傳truyền 。 四Tứ 諦Đế 聽thính 。 五ngũ 自tự 讀đọc 。 六lục 憶ức 持trì 。 七thất 廣quảng 說thuyết 。 八bát 誦tụng 。 九cửu 思tư 惟duy 。 十thập 修tu 行hành 。

十thập 中trung 第đệ 一nhất 是thị 今kim 文văn 第đệ 五ngũ 。 第đệ 四tứ 第đệ 六lục 是thị 今kim 文văn 第đệ 一nhất 。 第đệ 五ngũ 是thị 第đệ 二nhị 。 第đệ 八bát 是thị 第đệ 三tam 。 第đệ 七thất 是thị 第đệ 四tứ 。 流lưu 傳truyền 攝nhiếp 在tại 廣quảng 說thuyết 文văn 中trung 。 餘dư 三tam 並tịnh 攝nhiếp 在tại 憶ức 持trì 文văn 中trung 。 彼bỉ 經kinh 憶ức 秖kỳ 是thị 受thọ 。 《# 大đại 論luận 》# 中trung 分phần/phân 受thọ 持trì 為vi 二nhị 。 則tắc 應ưng 不bất 得đắc 單đơn 云vân 憶ức 持trì 。 此thử 。

別biệt 論luận

下hạ 判phán 通thông 別biệt 以dĩ 結kết 品phẩm 名danh 。 於ư 中trung 先tiên 分phần/phân 自tự 他tha 以dĩ 別biệt 師sư 位vị 。 言ngôn 。

大Đại 經Kinh 分Phần/phân 九Cửu 品Phẩm

等đẳng 者giả 。 元nguyên 是thị 別biệt 義nghĩa 。 且thả 借tá 以dĩ 證chứng 五ngũ 種chủng 法Pháp 師sư 。 九cửu 品phẩm 秖kỳ 是thị 熙hi 連liên 并tinh 八bát 恆hằng 。 第đệ 四tứ 恆hằng 廣quảng 說thuyết 。 於ư 十thập 六lục 分phần 中trung 。 解giải 一nhất 分phần/phân 義nghĩa 。 云vân 。

前tiền 四tứ 無vô 解giải

者giả 。 三tam 恆hằng 并tinh 熙hi 連liên 。 五ngũ 恆hằng 八bát 分phần/phân 。 六lục 恆hằng 十thập 二nhị 分phần 。 七thất 恆hằng 十thập 四tứ 分phần/phân 。 八bát 恆hằng 具cụ 足túc 盡tận 解giải 其kỳ 義nghĩa 。 故cố 須tu 應ưng 從tùng 能năng 解giải 一nhất 分phần/phân 義nghĩa 去khứ 。 能năng 為vì 他tha 說thuyết 。 即tức 是thị 師sư 位vị 。 次thứ 。

通thông 論luận

下hạ 捨xả 別biệt 從tùng 通thông 。 自tự 他tha 俱câu 得đắc 受thọ 此thử 品phẩm 名danh 。 從tùng 通thông 義nghĩa 邊biên 無vô 有hữu 一nhất 句cú 不bất 任nhậm 為vi 師sư 。

次thứ 減giảm 數số 釋thích 又hựu 四tứ 。

謂vị 四tứ 三tam 二nhị 一nhất 。 並tịnh 是thị 展triển 轉chuyển 束thúc 多đa 入nhập 少thiểu 無vô 非phi 法Pháp 師sư 。 云vân 。

如như 後hậu

者giả 。 具cụ 如như 〈# 安an 樂lạc 行hành 品phẩm 〉# 初sơ 釋thích 四tứ 行hành 是thị 也dã 。 四tứ 既ký 指chỉ 彼bỉ 。 此thử 應ứng 用dụng 四tứ 以dĩ 結kết 品phẩm 名danh 。 文văn 無vô 者giả 略lược 。 已dĩ 有hữu 前tiền 後hậu 中trung 例lệ 可khả 知tri 。 若nhược 欲dục 知tri 者giả 。 秖kỳ 是thị 先tiên 判phán 通thông 別biệt 。 次thứ 從tùng 通thông 四tứ 以dĩ 結kết 品phẩm 名danh 。 束thúc 四tứ 為vi 三tam 又hựu 為vi 三tam 意ý 。

初sơ 三tam 業nghiệp 。 次thứ 三tam 門môn 。 三tam 三tam 法pháp 。 一nhất 一nhất 皆giai 先tiên 釋thích 。 次thứ 判phán 通thông 別biệt 以dĩ 結kết 品phẩm 名danh 。 次thứ 束thúc 三tam 為vi 二nhị 。 謂vị 自tự 行hành 。 化hóa 他tha 。 云vân 。

不bất 復phục 記ký

者giả 。 準chuẩn 前tiền 可khả 解giải 。 亦diệc 是thị 先tiên 釋thích 。 次thứ 判phán 通thông 別biệt 。 以dĩ 結kết 品phẩm 名danh 。 以dĩ 此thử 自tự 他tha 既ký 遍biến 前tiền 三tam 。 故cố 知tri 自tự 他tha 亦diệc 有hữu 通thông 別biệt 。 別biệt 論luận 各các 別biệt 通thông 論luận 互hỗ 通thông 。 自tự 他tha 皆giai 互hỗ 堪kham 任nhậm 故cố 也dã 。 今kim 通thông 從tùng 化hóa 他tha 。 故cố 名danh 法Pháp 師sư 品phẩm 。

次thứ 束thúc 二nhị 為vi 一nhất 者giả 。 謂vị 。

如Như 來Lai 行hành 具cụ 一nhất 切thiết 行hành

者giả 。 此thử 依y 《# 大đại 經kinh 。 聖thánh 行hành 品phẩm 》# 文văn 。

復phục 有hữu 一nhất 行hành 。 是thị 如Như 來Lai 行hạnh 。 所sở 謂vị 大Đại 乘Thừa 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 秖kỳ 是thị 三tam 德đức 祕bí 藏tạng 。 故cố 今kim 卻khước 以dĩ 室thất 衣y 座tòa 三tam 以dĩ 釋thích 三tam 德đức 。 三tam 德đức 秖kỳ 是thị 一nhất 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 大đại 涅Niết 槃Bàn 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 總tổng 名danh 為vi 一nhất 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 指chỉ 廣quảng 。 初sơ 釋thích 中trung 為vi 二nhị 。

初sơ 通thông 。 次thứ 別biệt 。 通thông 者giả 。 一nhất 行hành 通thông 具cụ 室thất 等đẳng 三tam 法pháp 。 別biệt 對đối 為vi 二nhị 。

先tiên 對đối 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 為vi 九cửu 。 於ư 中trung 並tịnh 以dĩ 三tam 法pháp 對đối 諸chư 法pháp 故cố 。 初sơ 對đối 善thiện 惡ác 及cập 盪# 相tương/tướng 也dã 。 次thứ 。

又hựu 慈từ 忍nhẫn

下hạ 福phước 慧tuệ 。

智trí 慧tuệ 是thị 目mục

等đẳng 者giả 。 亦diệc 應ưng 云vân 目mục 足túc 備bị 者giả 。 必tất 有hữu 所sở 依y 。 所sở 依y 具cụ 二nhị 故cố 也dã 。 三tam 。

又hựu 慈từ 悲bi

下hạ 對đối 斥xích 偏thiên 邪tà 。 亦diệc 先tiên 釋thích 。 次thứ 引dẫn 《# 淨tịnh 名danh 》# 證chứng 。 勝thắng 於ư 偏thiên 邪tà 勇dũng 修tu 於ư 圓viên 。 四tứ 。

又hựu 慈từ 悲bi

下hạ 破phá 四tứ 魔ma 。 亦diệc 先tiên 釋thích 。 釋thích 中trung 並tịnh 須tu 約ước 於ư 界giới 外ngoại 圓viên 釋thích 。 次thứ 引dẫn 證chứng 空không 也dã 。

云vân 云vân

者giả 。 釋thích 出xuất 其kỳ 意ý 。 五ngũ 。

又hựu 慈từ 悲bi

下hạ 明minh 具cụ 二nhị 嚴nghiêm 。 仍nhưng 為vi 二nhị 釋thích 。 秖kỳ 是thị 翻phiên 倒đảo 前tiền 釋thích 。 準chuẩn 後hậu 望vọng 前tiền 前tiền 應ưng 云vân 慈từ 忍nhẫn 也dã 。 六lục 。

慈từ 忍nhẫn 故cố

下hạ 約ước 譬thí 破phá 立lập 等đẳng 。 具cụ 二nhị 例lệ 前tiền 。 七thất 。

又hựu 慈từ 悲bi 故cố 何hà 所sở

下hạ 約ước 體thể 用dụng 。 用dụng 即tức 離ly 過quá 。 八bát 。

出xuất 三tam 諦đế

下hạ 約ước 名danh 。 不bất 同đồng 次thứ 第đệ 三tam 諦đế 。 慈từ 室thất 包bao 含hàm 忍nhẫn 衣y 三tam 昧muội 。 九cửu 。

經kinh 言ngôn

下hạ 引dẫn 經kinh 。 無vô 相tướng 是thị 座tòa 。 次thứ 指chỉ 廣quảng 。 云vân 。

不bất 可khả 盡tận 云vân 云vân

者giả 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 明minh 圓viên 五ngũ 行hành 攝nhiếp 一nhất 切thiết 行hành 。 亦diệc 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 十thập 乘thừa 十thập 境cảnh 橫hoạnh/hoành 豎thụ 遍biến 收thu 。 及cập 破phá 遍biến 中trung 橫hoạnh/hoành 豎thụ 法Pháp 門môn 。 乃nãi 至chí 四tứ 種chủng 三tam 昧muội 收thu 一nhất 切thiết 行hành 。 一nhất 切thiết 行hành 秖kỳ 是thị 一nhất 行hành 故cố 為vi 九cửu 文văn 釋thích 之chi 。

次thứ

問vấn

下hạ 料liệu 簡giản 。 初sơ 問vấn 者giả 。 準chuẩn 初sơ 釋thích 品phẩm 應ưng 云vân 五ngũ 種chủng 。 準chuẩn 後hậu 減giảm 數số 應ưng 云vân 一nhất 法pháp 。 何hà 故cố 但đãn 以dĩ 衣y 座tòa 室thất 三tam 而nhi 對đối 諸chư 法pháp 。 答đáp 者giả 。 準chuẩn 事sự 顯hiển 理lý 須tu 具cụ 三tam 法pháp 。 況huống 依y 當đương 文văn 應ưng 具cụ 三tam 法pháp 。 乃nãi 為vi 眾chúng 說thuyết 。 故cố 具cụ 事sự 理lý 二nhị 三tam 方phương 可khả 說thuyết 法Pháp 。 故cố 先tiên 事sự 解giải 。 次thứ 事sự 理lý 合hợp 。 三tam 單đơn 約ước 理lý 。 事sự 解giải 如như 文văn 。

合hợp 釋thích 中trung 言ngôn

三tam 門môn

者giả 。 初sơ 二nhị 屬thuộc 事sự 。 後hậu 一nhất 屬thuộc 理lý 。 事sự 理lý 並tịnh 是thị 所sở 迷mê 之chi 境cảnh 。 初sơ 。

約ước 苦khổ 果quả

者giả 。 故cố 用dụng 慈từ 悲bi 門môn 。 苦khổ 須tu 拔bạt 故cố 。 次thứ 。

約ước 結kết 業nghiệp

者giả 。 故cố 用dụng 忍nhẫn 門môn 。 依y 理lý 離ly 故cố 。 三tam 。

約ước 諦đế 境cảnh

故cố 用dụng 空không 門môn 。 善thiện 住trụ 空không 故cố 。 第đệ 三tam 單đơn 。

約ước 理lý

者giả 。 理lý 即tức 諦đế 理lý 。 故cố 約ước 三tam 諦đế 。 即tức 向hướng 第đệ 三tam 具cụ 三tam 諦đế 故cố 。 言ngôn 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 以dĩ 多đa 種chủng 三tam 法pháp 對đối 釋thích 此thử 三tam 。 令linh 成thành 圓viên 融dung 通thông 暢sướng 自tự 在tại 。 乃nãi 識thức 此thử 文văn 攝nhiếp 教giáo 遍biến 相tương/tướng 。 故cố 下hạ 總tổng 約ước 教giáo 云vân 。

凡phàm 多đa 種chủng 釋thích 品phẩm 者giả 皆giai 約ước 圓viên 教giáo

次thứ

法pháp 者giả

下hạ 別biệt 釋thích 。

法Pháp 師sư

二nhị 字tự 通thông 貫quán 上thượng 來lai 。 一nhất 切thiết 諸chư 釋Thích 。 以dĩ 上thượng 諸chư 法pháp 是thị 師sư 法pháp 故cố 。 故cố 今kim 釋thích 名danh 亦diệc 約ước 二nhị 種chủng 乃nãi 至chí 五ngũ 種chủng 。

若nhược 自tự

等đẳng 因nhân 緣duyên 釋thích 者giả 。 初sơ 自tự 他tha 不bất 同đồng 即tức 世thế 界giới 。 即tức 自tự 軌quỹ 訓huấn 人nhân 也dã 。 自tự 行hành 成thành 就tựu 即tức 生sanh 善thiện 。 化hóa 他tha 除trừ 惡ác 即tức 對đối 治trị 。 自tự 他tha 俱câu 得đắc 名danh 法Pháp 師sư 者giả 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。

凡phàm 多đa 種chủng

下hạ 約ước 教giáo 。 如như 向hướng 多đa 種chủng 不bất 可khả 餘dư 釋thích 。

洽hiệp

潤nhuận 也dã 。

外ngoại 凡phàm

去khứ 今kim 文văn 正chánh 釋thích 。

若nhược 爾nhĩ 。 與dữ 舊cựu 何hà 別biệt 。

答đáp 。

今kim 明minh 為vi 自tự 他tha 故cố 。 異dị 聲Thanh 聞Văn 故cố 。 自tự 行hành 無vô 有hữu 憂ưu 擯bấn 辱nhục 故cố 。 利lợi 他tha 無vô 鄙bỉ 力lực 劣liệt 弱nhược 故cố 。 唯duy 有hữu 退thoái 沒một 一nhất 分phần/phân 似tự 舊cựu 。 故cố 云vân 。

未vị 必tất

言ngôn 。

外ngoại 凡phàm

至chí

不bất 慮lự 危nguy 苦khổ

者giả 。 外ngoại 凡phàm 五ngũ 品phẩm 欣hân 弘hoằng 通thông 之chi 福phước 。 聲Thanh 聞Văn 一nhất 向hướng 絕tuyệt 利lợi 物vật 心tâm 。 聞văn 諸chư 大Đại 士Sĩ 被bị 眾chúng 擯bấn 棄khí 。 自tự 顧cố 觀quán 力lực 未vị 深thâm 。 若nhược 不bất 依y 之chi 。 內nội 污ô 淨tịnh 觀quán 。 外ngoại 招chiêu 譏cơ 議nghị 。 失thất 利lợi 人nhân 之chi 道đạo 。 故cố 佛Phật 為vi 說thuyết 。 四tứ 安an 樂lạc 行hành 令linh 無vô 是thị 患hoạn 。 遠viễn 彼bỉ 十thập 惱não 故cố 云vân 。

不bất 慮lự

且thả 證chứng 且thả 助trợ

者giả 。 寶bảo 塔tháp 證chứng 經kinh 故cố 來lai 。 分phân 身thân 助trợ 開khai 故cố 集tập 。 由do 證chứng 由do 助trợ 因nhân 慕mộ 流lưu 通thông 。

又Hựu 示Thị 通Thông 經Kinh 方Phương 軌Quỹ

者giả 。 著trước 衣y 等đẳng 三tam 具cụ 如như 後hậu 說thuyết 。

因nhân 告cáo

等đẳng 者giả 。 本bổn 託thác 藥dược 王vương 因nhân 茲tư 告cáo 餘dư 。 此thử 流lưu 通thông 。 初sơ 。

先tiên 告cáo 八bát 萬vạn 大Đại 士Sĩ

者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

法pháp 華hoa 是thị 祕bí 密mật 付phó 諸chư 菩Bồ 薩Tát

如như 今kim 下hạ 文văn 召triệu 於ư 下hạ 方phương 。 尚thượng 待đãi 本bổn 眷quyến 驗nghiệm 餘dư 未vị 堪kham 。

總tổng 別biệt 記ký

者giả 。 總tổng 與dữ 七thất 百bách 。 別biệt 與dữ 劫kiếp 國quốc 等đẳng 。

絓#

乎hồ 卦# 切thiết 。 挫tỏa 也dã 。 預dự 也dã 。

乃nãi 至chí 一nhất 念niệm

等đẳng 者giả 。 明minh 乘thừa 此thử 念niệm 必tất 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 遠viễn 因nhân 不bất 亡vong 藉tạ 茲tư 而nhi 發phát 。 不bất 同đồng 餘dư 善thiện 是thị 故cố 簡giản 之chi 。 究cứu 而nhi 論luận 之chi 。 必tất 須tu 盡tận 行hành 諸chư 佛Phật 道Đạo 法Pháp 。 二Nhị 乘Thừa 記ký 已dĩ 尚thượng 經kinh 劫kiếp 數số 。 然nhiên 曉hiểu 其kỳ 經kinh 旨chỉ 與dữ 具cụ 足túc 何hà 殊thù 。 但đãn 自tự 行hành 化hóa 他tha 令linh 始thỉ 未vị 耳nhĩ 。

聞văn 一nhất 句cú 一nhất 偈kệ

者giả 。 通thông 論luận 但đãn 云vân 聞văn 極cực 少thiểu 法pháp 。 舉cử 經kinh 功công 深thâm 。 部bộ 內nội 隨tùy 取thủ 。 一nhất 句cú 一nhất 偈kệ 。 別biệt 論luận 但đãn 今kim 義nghĩa 合hợp 權quyền 實thật 本bổn 迹tích 十thập 妙diệu 四tứ 一nhất 之chi 流lưu 。 功công 福phước 皆giai 爾nhĩ 。 然nhiên 義nghĩa 通thông 大đại 小tiểu 。 故cố 下hạ 引dẫn 《# 增tăng 一nhất 》# 集tập 云vân 。

如như 四Tứ 諦Đế 之chi 流lưu

及cập 下hạ 引dẫn 四tứ 安an 樂lạc 行hành 等đẳng 。 今kim 亦diệc 準chuẩn 之chi 。 言ngôn 。

皆giai 與dữ 授thọ 記ký

者giả 。 必tất 由do 此thử 經Kinh 成thành 菩Bồ 提Đề 故cố 。 雖tuy 無vô 劫kiếp 國quốc 當đương 得đắc 理lý 同đồng 。 此thử 中trung 容dung 用dụng 別biệt 時thời 意ý 趣thú 。 是thị 故cố 應ưng 須tu 以dĩ 聞văn 約ước 行hành 廣quảng 明minh 供cúng 養dường 。 宣tuyên 通thông 益ích 他tha 內nội 觀quán 具cụ 足túc 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 。 豈khởi 可khả 端đoan 拱củng 唯duy 仰ngưỡng 初sơ 心tâm 。

中trung 上thượng 亦diệc 然nhiên

者giả 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 豈khởi 可khả 上thượng 周chu 。 唯duy 在tại 一nhất 人nhân 。 中trung 周chu 四tứ 人nhân 得đắc 記ký 者giả 耶da 。 說thuyết 寄ký 在tại 此thử 。 事sự 乃nãi 通thông 彼bỉ 。 故cố 云vân 。

亦diệc 然nhiên

見Kiến 實Thật 三Tam 昧Muội 經Kinh

等đẳng 者giả 。 第đệ 四tứ 云vân 。 先tiên 記ký 八bát 部bộ 。 次thứ 第đệ 五ngũ 卷quyển 〈# 空không 天thiên 品phẩm 〉# 空không 行hành 諸chư 天thiên 見kiến 諸chư 八bát 部bộ 供cúng 養dường 得đắc 記ký 。 即tức 便tiện 供cúng 養dường 悉tất 皆giai 得đắc 記ký 。 同đồng 名danh 火hỏa 持trì 。 次thứ 〈# 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 授thọ 記ký 品phẩm 〉# 中trung 。 有hữu 八bát 億ức 忉Đao 利Lợi 諸chư 天thiên 。 見kiến 前tiền 諸chư 天thiên 供cúng 養dường 獲hoạch 記ký 。 亦diệc 皆giai 化hóa 為vị 諸chư 供cúng 養dường 具cụ 。 同đồng 時thời 得đắc 記ký 名danh 因Nhân 陀Đà 羅La 幢tràng 。 說thuyết 如như 幻huyễn 法pháp 。 次thứ 〈# 夜dạ 摩ma 天thiên 品phẩm 〉# 。 有hữu 四tứ 億ức 夜dạ 摩ma 亦diệc 見kiến 諸chư 天thiên 供cúng 養dường 獲hoạch 記ký 。 亦diệc 以dĩ 化hóa 事sự 及cập 以dĩ 說thuyết 偈kệ 。 供cúng 養dường 佛Phật 已dĩ 。 同đồng 時thời 得đắc 記ký 。 同đồng 名danh 淨tịnh 智trí 。 言ngôn 。

拘Câu 翼Dực

者giả 。 彼bỉ 經kinh 無vô 。 恐khủng 誤ngộ 。

觀quán 心tâm 者giả

以dĩ 一nhất 實thật 觀quán 貫quán 其kỳ 所sở 誦tụng 。 故cố 名danh 為vi 。

一nhất

無vô 一nhất 句cú 偈kệ 不bất 入nhập 實thật 者giả 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 明minh 一nhất 觀quán 之chi 相tướng 。 乃nãi 至chí 大đại 師sư 誦tụng 經Kinh 觀quán 法pháp 。 還hoàn 約ước 誦tụng 持trì 以dĩ 成thành 觀quán 相tương/tướng 。 細tế 思tư 。

勸khuyến 發phát 四tứ 意ý

者giả 。 一nhất 諸chư 佛Phật 護hộ 念niệm 。 二nhị 植thực 眾chúng 德đức 本bổn 。 三tam 入nhập 正chánh 定định 聚tụ 。 四tứ 發phát 救cứu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 心tâm 。 下hạ 文văn 亦diệc 以dĩ 四tứ 法pháp 對đối 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 雖tuy 是thị 迹tích 要yếu 。 若nhược 顯hiển 本bổn 已dĩ 即tức 成thành 本bổn 要yếu 。 具cụ 如như 下hạ 辨biện 。

喜hỷ 心tâm 有hữu 二nhị

者giả 。 橫hoạnh/hoành 豎thụ 二nhị 釋thích 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 融dung 通thông 。 初sơ 自tự 二nhị 。

初sơ 豎thụ 論luận 隨tùy 喜hỷ 為vi 三tam 。

初sơ 即tức 權quyền 而nhi 實thật 。 次thứ 。

即tức 於ư

下hạ 雙song 非phi 。 雙song 非phi 雖tuy 不bất 異dị 於ư 向hướng 實thật 。 更cánh 能năng 解giải 實thật 即tức 雙song 非phi 故cố 。 初sơ 。

於ư 一nhất 念niệm

者giả 。 非phi 唯duy 經kinh 於ư 一nhất 念niệm 時thời 須tu 。 指chỉ 一nhất 心tâm 法pháp 名danh 為vi 一nhất 念niệm 。

信tín 佛Phật 知tri 見kiến

者giả 。 於ư 初sơ 心tâm 中trung 深thâm 信tín 妙diệu 理lý 。 此thử 理lý 是thị 已dĩ 佛Phật 知tri 見kiến 境cảnh 。 境cảnh 非phi 權quyền 實thật 。 故cố 曰viết 雙song 非phi 。 以dĩ 理lý 望vọng 聞văn 。 聞văn 淺thiển 理lý 深thâm 。 故cố 名danh 為vi 豎thụ 。 此thử 即tức 初sơ 隨tùy 喜hỷ 位vị 相tương/tướng 也dã 。 三tam 。

又hựu 能năng

下hạ 於ư 向hướng 雙song 非phi 復phục 更cánh 雙song 照chiếu 。 事sự 理lý 圓viên 融dung 即tức 名danh 祕bí 藏tạng 。

具cụ 煩phiền 惱não

下hạ 雖tuy 未vị 入nhập 品phẩm 。 亦diệc 可khả 通thông 證chứng 。 具cụ 煩phiền 惱não 性tánh 能năng 知tri 故cố 也dã 。 煩phiền 惱não 望vọng 藏tạng 。 藏tạng 深thâm 惑hoặc 淺thiển 故cố 亦diệc 名danh 豎thụ 。 次thứ 。

又hựu 若nhược 聞văn

下hạ 橫hoạnh/hoành 論luận 隨tùy 喜hỷ 者giả 。 還hoàn 秖kỳ 指chỉ 向hướng 不bất 二nhị 權quyền 實thật 。 故cố 云vân 。

若nhược 聞văn

等đẳng 。 四tứ 法pháp 橫hoạnh/hoành 論luận 以dĩ 釋thích 隨tùy 喜hỷ 。 謂vị 一nhất 心tâm 。 二nhị 法pháp 。 三tam 說thuyết 。 四tứ 人nhân 。 初sơ 言ngôn 。

心tâm

者giả 。 即tức 以dĩ 一nhất 心tâm 望vọng 於ư 餘dư 心tâm 。 名danh 之chi 為vi 橫hoạnh/hoành 。 此thử 中trung 一nhất 心tâm 無vô 復phục 餘dư 心tâm 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

即tức 橫hoạnh/hoành 而nhi 豎thụ

及cập 一nhất 切thiết 法pháp

者giả 。 以dĩ 一nhất 切thiết 心tâm 。 望vọng 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 一nhất 心tâm 一nhất 法pháp 皆giai 橫hoạnh/hoành 緣duyên 故cố 。 法pháp 純thuần 是thị 心tâm 。 心tâm 純thuần 是thị 法Pháp 。 故cố 下hạ 結kết 云vân 。

橫hoạnh/hoành 即tức 是thị 豎thụ

此thử 中trung 自tự 云vân 。 皆giai 是thị 佛Phật 法Pháp 。 佛Phật 法Pháp 理lý 合hợp 橫hoạnh/hoành 豎thụ 不bất 二nhị 。

若nhược 欲dục

下hạ 次thứ 約ước 說thuyết 者giả 能năng 廣quảng 分phân 別biệt 。 一nhất 一nhất 心tâm 法pháp 。

月nguyệt 四tứ 月nguyệt 至chí 歲tuế

者giả 。 雖tuy 引dẫn 意ý 根căn 之chi 文văn 。 非phi 即tức 六lục 根căn 淨tịnh 位vị 。 今kim 且thả 約ước 觀quán 。

雖tuy 未vị

下hạ 約ước 人nhân 可khả 見kiến 。 引dẫn 大đại 經kinh 者giả 。 此thử 初sơ 一nhất 念niệm 正chánh 當đương 少thiểu 聞văn 多đa 解giải 。 亦diệc 名danh 少thiểu 解giải 多đa 聞văn 。 故cố 且thả 舉cử 之chi 以dĩ 斥xích 多đa 聞văn 不bất 知tri 義nghĩa 者giả 。

後hậu 當đương 更cánh 說thuyết

者giả 。 在tại 第đệ 六lục 經kinh 。 初sơ 云vân 。

上thượng 下hạ 品phẩm 師sư

者giả 。 但đãn 約ước 凡phàm 位vị 以dĩ 判phán 。

十thập 種chủng 供cúng 養dường

者giả 。

一nhất 華hoa 。 二nhị 香hương 。 三tam 瓔anh 珞lạc 。 四tứ 末mạt 香hương 。 五ngũ 塗đồ 香hương 。 六lục 燒thiêu 香hương 。 七thất 旛phan 蓋cái 。 八bát 衣y 服phục 。 九cửu 妓kỹ 樂nhạc 。 十thập 合hợp 掌chưởng 。 音âm 樂nhạc 如như 前tiền 料liệu 簡giản 。 次thứ 。

藥dược 王vương

至chí

是thị 人nhân 自tự 捨xả 清thanh 淨tịnh

者giả 。 悲bi 願nguyện 牽khiên 故cố 。 仍nhưng 是thị 業nghiệp 生sanh 未vị 有hữu 通thông 應ưng 。 願nguyện 兼kiêm 於ư 業nghiệp 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 眷quyến 屬thuộc 中trung 說thuyết 。

如như 釋thích 論luận 有hữu 慧tuệ 無vô 聞văn

等đẳng 者giả 。 此thử 偈kệ 及cập 四tứ 法Pháp 師sư 偈kệ 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。 故cố 知tri 亦diệc 許hứa 為vi 弘hoằng 法pháp 故cố 。 於ư 內nội 教giáo 中trung 廣quảng 習tập 異dị 義nghĩa 以dĩ 助trợ 正chánh 教giáo 。 世thế 有hữu 習tập 俗tục 典điển 而nhi 云vân 助trợ 正chánh 。 反phản 淪luân 至chí 理lý 。

當đương 知tri 是thị 人nhân

等đẳng 者giả 。 如như 王vương 使sử 傳truyền 命mạng 。 若nhược 赴phó 主chủ 心tâm 故cố 得đắc 名danh 使sử 。 得đắc 所sở 遣khiển 名danh 。 初sơ 。

經kinh 是thị

下hạ 釋thích 如Như 來Lai 能năng 遣khiển 。 能năng 遣khiển 是thị 教giáo 。 次thứ 。

今kim 日nhật

下hạ 釋thích 所sở 遣khiển 。 所sở 遣khiển 是thị 人nhân 。

行hành 如Như 來Lai 事sự

下hạ 釋thích 所sở 遣khiển 事sự 。 先tiên 約ước 自tự 行hành 釋thích 事sự 。 佛Phật 無vô 他tha 事sự 唯duy 專chuyên 照chiếu 理lý 。 次thứ 。

今kim 日nhật

下hạ 我ngã 今kim 唯duy 行hành 如Như 來Lai 之chi 事sự 。 真Chân 如Như 是thị 理lý 。 照chiếu 即tức 名danh 事sự 。

一nhất 如như 智trí

下hạ 約ước 化hóa 他tha 釋thích 。 如Như 來Lai 利lợi 物vật 由do 境cảnh 智trí 合hợp 。 還hoàn 說thuyết 此thử 理lý 以dĩ 為vi 化hóa 事sự 。 故cố 知tri 大đại 悲bi 還hoàn 依y 如như 理lý 照chiếu 如như 說thuyết 如như 。 名danh 如Như 來Lai 事sự 。

今kim 日nhật

下hạ 依y 此thử 利lợi 他tha 名danh 行hành 佛Phật 事sự 。

佛Phật 則tắc 平bình 等đẳng 惡ác 不bất 干can 逼bức 等đẳng

者giả 。

若nhược 爾nhĩ 。 供cung 佛Phật 無vô 福phước 何hà 須tu 供cung 佛Phật 。 毀hủy 佛Phật 無vô 罪tội 何hà 須tu 制chế 罪tội 。

答đáp 。

實thật 是thị 。 但đãn 為vi 成thành 校giảo 量lượng 故cố 。 向hướng 云vân 不bất 論luận 福phước 田điền 濃nồng 瘠tích 。 若nhược 從tùng 田điền 論luận 凡phàm 瘠tích 聖thánh 濃nồng 。 故cố 應ưng 毀hủy 供cung 重trọng/trùng 於ư 凡phàm 也dã 。

譬thí 如như

至chí

俱câu 薄bạc

者giả 。 亦diệc 約ước 初sơ 心tâm 易dị 成thành 壞hoại 說thuyết 。 若nhược 約ước 田điền 說thuyết 義nghĩa 例lệ 可khả 知tri 。 如như 八bát 福phước 田điền 看khán 病bệnh 第đệ 一nhất 。 人nhân 多đa 厭yếm 故cố 看khán 者giả 福phước 增tăng 。 此thử 乃nãi 約ước 心tâm 難nan 易dị 故cố 也dã 。 若nhược 約ước 田điền 就tựu 事sự 。 豈khởi 一nhất 病bệnh 人nhân 比tỉ 於ư 大đại 聖thánh 及cập 妙diệu 法Pháp 耶da 。 如như 濟tế 匹thất 夫phu 與dữ 獻hiến 主chủ 天thiên 隔cách 。 匹thất 夫phu 恩ân 不bất 自tự 蔽tế 。 主chủ 澤trạch 霑triêm 及cập 萬vạn 民dân 。 四tứ 悉tất 適thích 宜nghi 不bất 可khả 一nhất 準chuẩn 。 然nhiên 約ước 此thử 經Kinh 功công 高cao 理lý 絕tuyệt 得đắc 作tác 此thử 說thuyết 。 餘dư 經kinh 不bất 然nhiên 。

為vi 如Như 來Lai 肩kiên

等đẳng 者giả 。 佛Phật 得đắc 權quyền 實thật 及cập 非phi 權quyền 實thật 。 我ngã 亦diệc 得đắc 之chi 。 乃nãi 稱xưng 佛Phật 得đắc 。 是thị 則tắc 義nghĩa 當đương 在tại 佛Phật 肩kiên 背bối/bội 。 亦diệc 是thị 用dụng 佛Phật 權quyền 實thật 等đẳng 法pháp 名danh 在tại 肩kiên 背bối/bội 。 亦diệc 是thị 眾chúng 生sanh 常thường 在tại 肩kiên 背bối/bội 日nhật 用dụng 不bất 知tri 。 餘dư 經kinh 不bất 然nhiên 故cố 須tu 說thuyết 之chi 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 豈khởi 持trì 經Kinh 者giả 盡tận 為vi 如Như 來Lai 肩kiên 背bối/bội 荷hà 擔đảm 。 是thị 故cố 此thử 文văn 須tu 廢phế 事sự 釋thích 。 若nhược 迷mê 今kim 文văn 權quyền 實thật 施thí 開khai 。 縱túng/tung 作tác 權quyền 實thật 之chi 名danh 消tiêu 之chi 。 亦diệc 未vị 會hội 此thử 妙diệu 旨chỉ 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

應ưng 持trì 天thiên 寶bảo

等đẳng 者giả 。 先tiên 舉cử 人nhân 中trung 上thượng 供cúng 。 次thứ 以dĩ 天thiên 寶bảo 況huống 之chi 。 尚thượng 以dĩ 天thiên 寶bảo 奉phụng 獻hiến 。 故cố 云vân 應ưng 持trì 。 況huống 人nhân 中trung 上thượng 供cúng 。 有hữu 人nhân 云vân 。

西tây 方phương 舉cử 勝thắng 皆giai 云vân 天thiên 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 。 前tiền 云vân 人nhân 中trung 上thượng 供cúng 。 即tức 是thị 天thiên 供cung 。 何hà 重trọng/trùng 言ngôn 之chi 。

第đệ 二nhị 長trường/trưởng 行hành 。 初sơ 。

歎thán 所sở 持trì 法Pháp

等đẳng 者giả 。 前tiền 約ước 能năng 持trì 即tức 舉cử 利lợi 他tha 信tín 毀hủy 以dĩ 取thủ 人nhân 。 此thử 明minh 所sở 持trì 則tắc 舉cử 人nhân 處xứ 因nhân 果quả 以dĩ 歎thán 法Pháp 。 於ư 中trung 先tiên 列liệt 五ngũ 章chương 。 次thứ 明minh 生sanh 起khởi 。 故cố 知tri 人nhân 法pháp 處xứ 三tam 互hỗ 相tương 光quang 顯hiển 方phương 成thành 因nhân 感cảm 果quả 。

有hữu 師sư

下hạ 述thuật 他tha 解giải 。

經kinh 歎thán 法Pháp 華hoa

至chí

闕khuyết 一nhất 節tiết

者giả 破phá 也dã 。 但đãn 立lập 過quá 未vị 以dĩ 為vi 所sở 校giáo 。 即tức 以dĩ 法pháp 華hoa 為vi 現hiện 為vi 能năng 。 此thử 師sư 闕khuyết 於ư 所sở 校giáo 中trung 今kim 。 故cố 云vân 。

一nhất 節tiết

云vân 云vân

者giả 。 依y 下hạ 今kim 文văn 釋thích 出xuất 現hiện 節tiết 也dã 。

今kim 初sơ

等đẳng 者giả 。 此thử 正chánh 釋thích 中trung 。 先tiên 列liệt 三tam 時thời 在tại 法pháp 華hoa 外ngoại 。 次thứ 。

大đại 品phẩm

下hạ 明minh 三tam 時thời 不bất 及cập 法pháp 華hoa 。 故cố 以dĩ 法pháp 華hoa 人nhân 法pháp 永vĩnh 異dị 眾chúng 經kinh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 破phá 欲dục 貶biếm 挫tỏa 。 法pháp 華hoa 之chi 妙diệu 毀hủy 在tại 其kỳ 中trung 。 何hà 成thành 弘hoằng 讚tán 。 嘉gia 祥tường 猶do 然nhiên 。 況huống 復phục 餘dư 者giả 。

大đại 品phẩm

等đẳng 帶đái 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 節tiết 節tiết 明minh 五ngũ 味vị 者giả 是thị 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 安an 知tri 從tùng 昔tích 。 未vị 曾tằng 顯hiển 說thuyết 。 祕bí 密mật 之chi 藏tạng 。 不bất 妄vọng 與dữ 人nhân 。 多đa 怨oán 嫉tật 等đẳng 。

當đương 鋒phong

者giả 。 《# 法pháp 華hoa 》# 在tại 前tiền 如như 大đại 陣trận 難nạn/nan 破phá 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 在tại 後hậu 如như 餘dư 黨đảng 不bất 難nan 。 初sơ 當đương 先tiên 鋒phong 斯tư 為vi 不bất 易dị 。

此thử 經Kinh 具cụ 說thuyết

至chí

亦diệc 即tức 是thị 祕bí 密mật 藏tạng

者giả 。 初sơ 是thị 開khai 權quyền 。

亦diệc 即tức 是thị

下hạ 顯hiển 實thật 。 權quyền 即tức 是thị 實thật 故cố 云vân 。

亦diệc 即tức

如Như 來Lai

至chí

怨oán 嫉tật

者giả 。 思tư 宿túc 惡ác 為vi 。

怨oán

忌kỵ 現hiện 善thiện 曰viết 。

嫉tật

故cố 障chướng 未vị 除trừ 者giả 為vi 。

怨oán

不bất 喜hỷ 聞văn 者giả 名danh 。

嫉tật

今kim 通thông 論luận 者giả 。 迹tích 門môn 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 鈍độn 根căn 菩Bồ 薩Tát 為vi 怨oán 嫉tật 。 五ngũ 千thiên 起khởi 去khứ 未vị 足túc 可khả 嫌hiềm 。 本bổn 門môn 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 近cận 成thành 者giả 而nhi 為vi 怨oán 嫉tật 。 闔hạp 眾chúng 不bất 識thức 何hà 得đắc 為vi 怪quái 。 今kim 仍nhưng 在tại 迹tích 意ý 則tắc 可khả 見kiến 。

理lý 在tại 難nan 化hóa

者giả 。 明minh 此thử 理lý 者giả 意ý 在tại 令linh 知tri 眾chúng 生sanh 難nan 化hóa 。

四tứ 信tín

等đẳng 三tam 力lực 者giả 。 文văn 中trung 二nhị 釋thích 共cộng 顯hiển 一nhất 意ý 。 初sơ 對đối 三tam 德đức 。 次thứ 對đối 三tam 法pháp 。 故cố 四tứ 信tín 為vi 行hành 始thỉ 。 四tứ 弘hoằng 為vi 能năng 導đạo 。 大đại 智trí 為vi 能năng 開khai 。 故cố 此thử 四tứ 信tín 須tu 約ước 圓viên 乘thừa 。 謂vị 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 一nhất 念niệm 十thập 戒giới 。 方phương 為vi 圓viên 門môn 四tứ 弘hoằng 之chi 首thủ 。 故cố 次thứ 文văn 云vân 。

信tín 則tắc 信tín 理lý 。 理lý 即tức 法Pháp 身thân 。 若nhược 有hữu 法Pháp 身thân 。 即tức 有hữu 理lý 性tánh 一nhất 體thể 三Tam 寶Bảo 。

志chí 願nguyện 是thị 立lập 行hành

者giả 。 四tứ 弘hoằng 大đại 誓thệ 立lập 一nhất 切thiết 行hành 。 法Pháp 身thân 約ước 所sở 信tín 。 諸chư 行hành 約ước 所sở 引dẫn 。 眾chúng 善thiện 之chi 根căn 即tức 般Bát 若Nhã 是thị 。 故cố 所sở 信tín 中trung 具cụ 足túc 四tứ 法pháp 。 既ký 對đối 三tam 德đức 從tùng 勝thắng 立lập 名danh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 安an 為vi 此thử 界giới 他tha 方phương 佛Phật 之chi 所sở 念niệm 。

初sơ 心tâm 棲tê 此thử

等đẳng 者giả 。 此thử 用dụng 所sở 表biểu 如như 前tiền 荷hà 負phụ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 色sắc 身thân 共cộng 宿túc 乃nãi 至chí 摩ma 不bất 淨tịnh 頭đầu 。 於ư 理lý 何hà 益ích 。 生sanh 處xứ 。 得đắc 道Đạo 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 處xứ 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 化hóa 身thân 八bát 相tương/tướng 。 此thử 四tứ 相tương/tướng 處xứ 尚thượng 應ưng 起khởi 塔tháp 。 況huống 復phục 五ngũ 師sư 及cập 。 此thử 經Kinh 所sở 在tại 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 四tứ 處xứ 皆giai 應ưng 起khởi 塔tháp 。 況huống 經kinh 著trước 塔tháp 中trung 。 則tắc 為vi 已dĩ 有hữu 法Pháp 身thân 。 全toàn 身thân 舍xá 利lợi 。 故cố 引dẫn 論luận 證chứng 生sanh 法pháp 二nhị 身thân 各các 有hữu 全toàn 碎toái 。

云vân 云vân

者giả 。 令linh 釋thích 出xuất 四tứ 相tương/tướng 。 生sanh 身thân 全toàn 碎toái 如như 釋Thích 迦Ca 多đa 寶bảo 。 法Pháp 身thân 二nhị 者giả 。 諸chư 方phương 便tiện 教giáo 。 法Pháp 身thân 碎toái 也dã 。 法pháp 華hoa 一nhất 實thật 。 法Pháp 身thân 全toàn 也dã 。 四tứ 教giáo 五ngũ 時thời 委ủy 簡giản 可khả 見kiến 。 故cố 知tri 諸chư 經kinh 全toàn 碎toái 相tương/tướng 半bán 。 唯duy 此thử 《# 法pháp 華hoa 》# 法Pháp 身thân 全toàn 身thân 。 更cánh 無vô 餘dư 法Pháp 。 皆giai 入nhập 實thật 故cố 。 注chú 家gia 云vân 。

向hướng 以dĩ 人nhân 為vi 魚ngư 兔thố 。 故cố 與dữ 丈trượng 六lục 齊tề 功công 。 今kim 以dĩ 詞từ 為vi 筌thuyên 罤# 。 故cố 與dữ 舍xá 利lợi 等đẳng 妙diệu 。 若nhược 其kỳ 不bất 簡giản 詞từ 之chi 麁thô 妙diệu 。 還hoàn 與dữ 色sắc 身thân 齊tề 功công 。 此thử 經Kinh 何hà 殊thù 《# 阿a 含hàm 》# 。 《# 婆bà 沙sa 》# 。 故cố 知tri 注chú 家gia 不bất 曉hiểu 持trì 者giả 與dữ 法pháp 佛Phật 共cộng 宿túc 。 不bất 知tri 所sở 持trì 與dữ 法Pháp 身thân 界giới 齊tề 。 故cố 十thập 七thất 名danh 中trung 名danh 堅kiên 固cố 舍xá 利lợi 。 碎toái 身thân 身thân 界giới 不bất 受thọ 堅kiên 固cố 之chi 名danh 。

巧xảo 度độ

者giả 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 釋thích 巧xảo 拙chuyết 二nhị 度độ 。 彼bỉ 《# 大đại 論luận 》# 文văn 通thông 以dĩ 衍diễn 門môn 為vi 巧xảo 。 今kim 別biệt 以dĩ 一nhất 實thật 為vi 巧xảo 。

則tắc 有hữu 二nhị 種chủng

者giả 。 先tiên 列liệt 二nhị 文văn 。

今kim 言ngôn

下hạ 簡giản 取thủ 初sơ 意ý 。

又hựu 望vọng

下hạ 釋thích 近cận 當đương 體thể 。 前tiền 約ước 偏thiên 為vi 遠viễn 。 以dĩ 圓viên 為vi 近cận 。 次thứ 。

今kim 以dĩ

下hạ 消tiêu 文văn 正chánh 意ý 。 以dĩ 一nhất 如như 實thật 智trí 為vi 因nhân 。 趣thú 於ư 近cận 遠viễn 二nhị 菩Bồ 提Đề 果quả 。 故cố 因nhân 明minh 近cận 果quả 。

道đạo 前tiền 真Chân 如Như

至chí

為vi 了liễu 因nhân

者giả 。 此thử 以dĩ 修tu 得đắc 對đối 彼bỉ 正chánh 因nhân 。 正chánh 中trung 緣duyên 了liễu 同đồng 成thành 正chánh 因nhân 。 修tu 中trung 正chánh 因nhân 同đồng 成thành 緣duyên 了liễu 。 約ước 真chân 之chi 緣duyên 了liễu 亦diệc 曰viết 即tức 真chân 之chi 緣duyên 了liễu 。 並tịnh 可khả 云vân 。

真Chân 如Như 緣duyên 了liễu

全toàn 性tánh 為vi 修tu 即tức 此thử 義nghĩa 也dã 。 唯duy 有hữu 此thử 法Pháp 。 世thế 法pháp 不bất 染nhiễm 。 魔ma 不bất 能năng 壞hoại 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 能năng 滅diệt 。 皆giai 即tức 是thị 故cố 。 此thử 乃nãi 以dĩ 博bác 地địa 為vi 道đạo 前tiền 。 發phát 心tâm 已dĩ 後hậu 為vi 道đạo 中trung 。 於ư 道đạo 中trung 位vị 分phân 之chi 為vi 二nhị 。

初sơ 住trụ 已dĩ 前tiền 為vi 緣duyên 。 登đăng 住trụ 已dĩ 去khứ 為vi 了liễu 。 一nhất 位vị 分phần/phân 二nhị 故cố 名danh 為vi 亦diệc 。 妙diệu 覺giác 證chứng 後hậu 名danh 為vi 道đạo 後hậu 。 與dữ 前tiền 小tiểu 異dị 對đối 文văn 別biệt 故cố 。

譬thí 中trung 必tất 須tu 教giáo 觀quán 二nhị 重trọng/trùng 方phương 盡tận 其kỳ 理lý 。 教giáo 觀quán 相tương/tướng 循tuần 共cộng 顯hiển 其kỳ 妙diệu 。 教giáo 觀quán 若nhược 偏thiên 二nhị 俱câu 無vô 力lực 。 初sơ 約ước 觀quán 中trung 初sơ 總tổng 明minh 觀quán 。 言ngôn 雖tuy 通thông 諸chư 意ý 且thả 在tại 圓viên 。

依y 通thông 觀quán

下hạ 歷lịch 教giáo 明minh 觀quán 。 祈kỳ 體thể 理lý 同đồng 故cố 略lược 三tam 藏tạng 。

法pháp 華hoa 論luận

等đẳng 者giả 。 水thủy 如như 佛Phật 性tánh 。 取thủ 之chi 不bất 同đồng 故cố 云vân 。

次thứ 第đệ

即tức 諸chư 教giáo 觀quán 相tương/tướng 淺thiển 深thâm 不bất 同đồng 。 須tu 了liễu 其kỳ 旨chỉ 故cố 云vân 。

當đương 知tri

約ước 教giáo 中trung 二nhị 。 亦diệc 先tiên 總tổng 明minh 。

三tam 藏tạng 教giáo 門môn

下hạ 。 別biệt 約ước 四tứ 味vị 。 今kim 論luận 漸tiệm 初sơ 故cố 初sơ 出xuất 三tam 藏tạng 。 華hoa 嚴nghiêm 後hậu 明minh 。 前tiền 約ước 觀quán 中trung 。 已dĩ 寄ký 四tứ 教giáo 。 故cố 今kim 更cánh 約ước 味vị 以dĩ 顯hiển 部bộ 妙diệu 。 若nhược 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 中trung 復phục 約ước 四tứ 教giáo 。 理lý 亦diệc 如như 然nhiên 。 《# 玄huyền 》# 文văn 一nhất 切thiết 皆giai 先tiên 四tứ 教giáo 。 次thứ 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 者giả 。 證chứng 獲hoạch 水thủy 同đồng 也dã 。 次thứ 。

有hữu 人nhân

去khứ 五ngũ 家gia 四tứ 解giải 。 三tam 家gia 並tịnh 約ước 五ngũ 時thời 以dĩ 釋thích 。 然nhiên 取thủ 時thời 不bất 盡tận 及cập 不bất 次thứ 第đệ 。 於ư 漸tiệm 教giáo 中trung 。 初sơ 家gia 棄khí 初sơ 及cập 三tam 。 次thứ 家gia 棄khí 初sơ 二nhị 及cập 第đệ 四tứ 。 第đệ 三tam 家gia 雖tuy 以dĩ 《# 大đại 品phẩm 》# 在tại 《# 淨tịnh 名danh 》# 後hậu 。 亦diệc 棄khí 前tiền 教giáo 並tịnh 違vi 五ngũ 時thời 。 生sanh 公công 與dữ 注chú 者giả 。 全toàn 於ư 法pháp 華hoa 中trung 判phán 。 亦diệc 未vị 全toàn 當đương 。 尚thượng 為vi 他tha 破phá 。 故cố 云vân 。

去khứ 佛Phật 遠viễn 近cận 等đẳng

也dã 。 乃nãi 以dĩ 前tiền 三tam 師sư 同đồng 用dụng 五ngũ 時thời 為vi 一nhất 解giải 。 生sanh 注chú 二nhị 家gia 同đồng 於ư 法pháp 華hoa 為vi 一nhất 解giải 。 今kim 師sư 許hứa 此thử 破phá 意ý 是thị 故cố 錄lục 之chi 。 此thử 師sư 意ý 欲dục 判phán 前tiền 五ngũ 師sư 四tứ 解giải 。 即tức 前tiền 三tam 後hậu 二nhị 兩lưỡng 例lệ 破phá 之chi 。 故cố 前tiền 三tam 以dĩ 諸chư 經kinh 去khứ 佛Phật 遠viễn 。 於ư 法pháp 華hoa 後hậu 皆giai 以dĩ 佛Phật 果Quả 而nhi 為vi 清thanh 水thủy 。 故cố 知tri 三tam 師sư 去khứ 佛Phật 遠viễn 也dã 。 一nhất 解giải 近cận 者giả 。 後hậu 二nhị 師sư 約ước 法pháp 華hoa 論luận 遠viễn 近cận 。 始thỉ 自tự 乾can/kiền/càn 土thổ/độ 終chung 訖ngật 清thanh 水thủy 。 並tịnh 在tại 法pháp 華hoa 。 若nhược 元nguyên 依y 實thật 教giáo 道Đạo 理lý 然nhiên 也dã 。 若nhược 以dĩ 實thật 對đối 權quyền 理lý 不bất 全toàn 爾nhĩ 。

尋Tầm 經Kinh

下hạ 今kim 師sư 和hòa 會hội 。 以dĩ 前tiền 三tam 師sư 指chỉ 於ư 前tiền 教giáo 無vô 清thanh 水thủy 故cố 。 又hựu 用dụng 五ngũ 時thời 皆giai 有hữu 小tiểu 失thất 。 其kỳ 後hậu 二nhị 解giải 但đãn 於ư 法pháp 華hoa 中trung 以dĩ 論luận 近cận 遠viễn 。 失thất 於ư 開khai 權quyền 。 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 是thị 所sở 開khai 故cố 。 今kim 師sư 二nhị 義nghĩa 約ước 教giáo 約ước 味vị 。 約ước 教giáo 即tức 對đối 前tiền 漸tiệm 教giáo 中trung 三tam 教giáo 為vi 麁thô 。 故cố 須tu 更cánh 唯duy 約ước 法pháp 華hoa 中trung 圓viên 以dĩ 釋thích 。 約ước 味vị 則tắc 對đối 前tiền 四tứ 味vị 中trung 未vị 轉chuyển 者giả 為vi 麁thô 。 至chí 第đệ 五ngũ 味vị 教giáo 雖tuy 已dĩ 轉chuyển 。 或hoặc 行hành 未vị 入nhập 。 故cố 須tu 於ư 第đệ 五ngũ 味vị 作tác 遠viễn 近cận 釋thích 。 是thị 故cố 二nhị 釋thích 闕khuyết 一nhất 不bất 可khả 。

問Vấn 餘Dư 經Kinh

等đẳng 者giả 。 他tha 問vấn 前tiền 二nhị 釋thích 中trung 初sơ 釋thích 也dã 。 因nhân 向hướng 他tha 人nhân 判phán 前tiền 三tam 師sư 釋thích 則tắc 諸chư 教giáo 去khứ 佛Phật 遠viễn 。 準chuẩn 答đáp 文văn 中trung 具cụ 答đáp 遠viễn 近cận 。 亦diệc 應ưng 具cụ 問vấn 遠viễn 近cận 二nhị 意ý 。 約ước 純thuần 菩Bồ 薩Tát 及cập 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 準chuẩn 化hóa 元nguyên 意ý 。 本bổn 求cầu 佛Phật 果Quả 於ư 昔tích 未vị 開khai 。 權quyền 機cơ 未vị 轉chuyển 故cố 云vân 未vị 決quyết 。

次thứ

問vấn 般Bát 若Nhã 何hà 故cố 遠viễn

者giả 。 古cổ 來lai 亦diệc 許hứa 般Bát 若Nhã 能năng 生sanh 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 何hà 故cố 亦diệc 與dữ 諸chư 經kinh 同đồng 遠viễn 。 答đáp 意ý 者giả 。 大đại 旨chỉ 同đồng 前tiền 。 然nhiên 分phần/phân 二nhị 義nghĩa 。 先tiên 約ước 共cộng 菩Bồ 薩Tát 同đồng 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 未vị 開khai 權quyền 邊biên 名danh 去khứ 佛Phật 遠viễn 。 次thứ 。

夫phu 般Bát 若Nhã

去khứ 重trọng/trùng 順thuận 問vấn 答đáp 。 般Bát 若Nhã 非phi 去khứ 佛Phật 遠viễn 。 能năng 生sanh 法pháp 佛Phật 何hà 遠viễn 之chi 有hữu 。 以dĩ 具cụ 權quyền 實thật 二nhị 慧tuệ 故cố 也dã 。 故cố 舉cử 譬thí 云vân 如như 病bệnh 人nhân 等đẳng 。

病bệnh 人nhân

者giả 。 共cộng 般Bát 若Nhã 中trung 新tân 發phát 心tâm 菩Bồ 薩Tát 也dã 。

兩lưỡng 健kiện

者giả 二nhị 慧tuệ 也dã 。 由do 此thử 二nhị 慧tuệ 令linh 至chí 菩Bồ 提Đề 。 故cố 云vân 。

遍biến 能năng 遠viễn 去khứ

言ngôn 。

最tối 勝thắng

者giả 。 意ý 在tại 不bất 共cộng 。 同đồng 於ư 法pháp 華hoa 。 故cố 且thả 云vân 。

勝thắng

故cố 云vân 法pháp 華hoa 開khai 權quyền 不bất 異dị 般Bát 若Nhã 顯hiển 實thật 。 故cố 開khai 權quyền 與dữ 顯hiển 實thật 左tả 右hữu 異dị 名danh 。 法pháp 華hoa 還hoàn 開khai 般Bát 若Nhã 中trung 權quyền 入nhập 般Bát 若Nhã 實thật 也dã 。 故cố 言ngôn 不bất 異dị 。 及cập 以dĩ 異dị 名danh 。 所sở 以dĩ 通thông 論luận 。 則tắc 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 與dữ 法pháp 華hoa 種chủng 智trí 何hà 殊thù 。 據cứ 帶đái 不bất 帶đái 。 開khai 未vị 開khai 別biệt 。 不bất 無vô 同đồng 異dị 。 諸chư 師sư 全toàn 順thuận 今kim 義nghĩa 。 故cố 但đãn 直trực 錄lục 而nhi 無vô 所sở 破phá 。

菩Bồ 薩Tát

下hạ 合hợp 譬thí 。 文văn 既ký 約ước 法pháp 華hoa 為vi 言ngôn 。 故cố 可khả 依y 前tiền 以dĩ 為vi 二nhị 釋thích 。 釋thích 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 中trung 所sở 以dĩ 先tiên 廣quảng 引dẫn 料liệu 簡giản 者giả 。 此thử 迹tích 門môn 之chi 大đại 旨chỉ 。 此thử 旨chỉ 若nhược 傾khuynh 將tương 何hà 流lưu 通thông 。 於ư 中trung 先tiên 出xuất 光quang 宅trạch 。 次thứ 私tư 破phá 云vân 。

是thị 破phá 非phi 開khai

者giả 。 由do 光quang 宅trạch 云vân 廢phế 除trừ 昔tích 教giáo 。 不bất 云vân 即tức 是thị 。 故cố 開khai 義nghĩa 不bất 成thành 。 又hựu 由do 光quang 宅trạch 語ngữ 昔tích 別biệt 指chỉ 鹿lộc 苑uyển 。 故cố 知tri 消tiêu 釋thích 言ngôn 不bất 容dung 易dị 。 由do 除trừ 之chi 一nhất 字tự 便tiện 為vi 臧tang 否bĩ 。 嘉gia 祥tường 亦diệc 云vân 。

開khai 二nhị 種chủng 之chi 方phương 便tiện 。 示thị 二nhị 種chủng 之chi 真chân 實thật 。

昔tích 不bất 云vân 二nhị 是thị 方phương 便tiện 故cố 門môn 閉bế 。 今kim 云vân 二nhị 種chủng 是thị 方phương 便tiện 故cố 。 方phương 便tiện 門môn 開khai 。 今kim 開khai 義nghĩa 善thiện 。 成thành 二nhị 乃nãi 違vi 教giáo 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 示thị 以dĩ 三tam 乘thừa 教giáo

何hà 嘗thường 但đãn 二nhị 。 今kim 文văn 尚thượng 五ngũ 七thất 皆giai 開khai 。 何hà 但đãn 三tam 耶da 。 然nhiên 此thử 乃nãi 是thị 未vị 改cải 時thời 文văn 。 乃nãi 令linh 後hậu 德đức 混hỗn 用dụng 。

河hà 西tây 云vân 直trực 名danh 三tam 為vi 方phương 便tiện

者giả 。 意ý 云vân 昔tích 謂vị 為vi 實thật 。 無vô 入nhập 實thật 之chi 期kỳ 。 故cố 其kỳ 門môn 尚thượng 閉bế 。 今kim 稱xưng 為vi 方phương 便tiện 有hữu 進tiến 實thật 之chi 望vọng 。 故cố 其kỳ 門môn 名danh 開khai 。 還hoàn 引dẫn 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 初sơ 云vân 。

佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 示thị 以dĩ 三tam 乘thừa 教giáo

故cố 章chương 安an 許hứa 之chi 。 故cố 古cổ 人nhân 立lập 義nghĩa 采thải 用dụng 實thật 難nạn/nan 。

有hữu 人nhân

下hạ 言ngôn

十thập 二nhị 八bát 萬vạn

者giả 。 秖kỳ 是thị 十thập 二nhị 部bộ 八bát 萬vạn 藏tạng 耳nhĩ 。

私tư 謂vị

至chí

非phi 開khai 義nghĩa

者giả 。 印ấn 稟bẩm 龍long 。 龍long 從tùng 遠viễn 。 印ấn 既ký 用dụng 教giáo 身thân 兩lưỡng 種chủng 方phương 便tiện 。 故cố 知tri 破phá 其kỳ 竊thiết 龍long 印ấn 之chi 義nghĩa 。 及cập 將tương 破phá 義nghĩa 以dĩ 解giải 開khai 門môn 。 何hà 能năng 異dị 於ư 光quang 宅trạch 義nghĩa 耶da 。 故cố 略lược 破phá 之chi 。 雖tuy 用dụng 教giáo 身thân 且thả 免miễn 會hội 二nhị 。

問vấn 方phương 便tiện 當đương 體thể

等đẳng 者giả 。 私tư 假giả 設thiết 斯tư 問vấn 欲dục 出xuất 後hậu 答đáp 。 私tư 答đáp 中trung 初sơ 正chánh 出xuất 二nhị 門môn 。 次thứ 。

此thử 二nhị

下hạ 釋thích 二nhị 門môn 中trung 各các 有hữu 開khai 閉bế 。 初sơ 云vân 。

當đương 體thể

者giả 。 未vị 有hữu 所sở 通thông 約ước 體thể 外ngoại 說thuyết 。 且thả 以dĩ 當đương 教giáo 可khả 入nhập 稱xưng 門môn 。 若nhược 云vân 。

為vi 實thật 相tướng 門môn

者giả 。 約ước 能năng 通thông 至chí 實thật 相tướng 以dĩ 說thuyết 。 引dẫn 。

算toán 砂sa 觀quán 海hải

者giả 。 算toán 砂sa 如như 《# 釋thích 籤# 》# 第đệ 四tứ 。 觀quán 海hải 者giả 。 即tức 新tân 經kinh 六lục 十thập 七thất 云vân 。

有hữu 城thành 名danh 樓lâu 閣các 。 中trung 有hữu 船thuyền 師sư 名danh 婆bà 陀đà 羅la 。 集tập 諸chư 商thương 人nhân 。 為vi 說thuyết 一nhất 切thiết 海hải 法Pháp 門môn 。

此thử 二nhị 門môn 各các 有hữu 開khai 閉bế

者giả 。 能năng 通thông 當đương 體thể 法pháp 體thể 不bất 別biệt 。 從tùng 今kim 昔tích 說thuyết 。 故cố 昔tích 閉bế 今kim 開khai 。 實thật 相tướng 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 當đương 體thể 。 次thứ 明minh 能năng 通thông 。 二nhị 義nghĩa 各các 對đối 真chân 實thật 以dĩ 說thuyết 。 以dĩ 實thật 相tướng 亦diệc 有hữu 當đương 體thể 。 能năng 通thông 二nhị 義nghĩa 故cố 也dã 。 初sơ 當đương 體thể 中trung 雖tuy 亦diệc 名danh 門môn 。 於ư 實thật 猶do 閉bế 故cố 須tu 明minh 開khai 。 然nhiên 但đãn 說thuyết 三tam 為vi 方phương 便tiện 。 即tức 須tu 說thuyết 一nhất 為vi 真chân 實thật 。 相tương 對đối 論luận 之chi 故cố 耳nhĩ 。

二nhị 者giả

下hạ 次thứ 釋thích 能năng 通thông 。 即tức 為vi 實thật 作tác 門môn 。 準chuẩn 佛Phật 本bổn 意ý 俱câu 是thị 能năng 通thông 。 據cứ 物vật 機cơ 緣duyên 所sở 解giải 有hữu 二nhị 。 諸chư 鈍độn 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 有hữu 能năng 知tri 三tam 教giáo 能năng 通thông 。 但đãn 法pháp 華hoa 前tiền 機cơ 未vị 會hội 。 是thị 故cố 在tại 昔tích 俱câu 閉bế 於ư 今kim 並tịnh 開khai 。 故cố 亦diệc 與dữ 實thật 對đối 辨biện 。 豈khởi 能năng 通thông 方phương 便tiện 開khai 實thật 相tướng 猶do 閉bế 。 方phương 便tiện 仍nhưng 閉bế 真chân 實thật 得đắc 開khai 。 此thử 釋thích 同đồng 河hà 西tây 實thật 相tướng 亦diệc 二nhị 者giả 。 向hướng 但đãn 直trực 對đối 方phương 便tiện 故cố 今kim 委ủy 論luận 。 同đồng 於ư 方phương 便tiện 故cố 云vân 亦diệc 也dã 。

虛hư 通thông

者giả 。 釋thích 實thật 當đương 體thể 為vi 門môn 。 無vô 礙ngại 名danh 虛hư 。 無vô 壅ủng 曰viết 通thông 。 故cố 得đắc 全toàn 體thể 成thành 能năng 通thông 門môn 。 含hàm 受thọ 一nhất 切thiết 。 無vô 所sở 隔cách 礙ngại 。 得đắc 名danh 為vi 門môn 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 非phi 門môn 故cố 。 是thị 則tắc 約ước 實thật 無vô 通thông 而nhi 通thông 。 故cố 云vân 。

不bất 二nhị

及cập 以dĩ

法Pháp 界Giới

法Pháp 界Giới 即tức 門môn 名danh 法Pháp 界Giới 門môn 。 不bất 同đồng 算toán 砂sa 當đương 體thể 門môn 也dã 。 二nhị 。

能năng 通thông 方phương 便tiện 作tác 門môn

者giả 。 使sử 方phương 便tiện 至chí 實thật 故cố 名danh 能năng 通thông 。 若nhược 非phi 實thật 相tướng 之chi 力lực 。 方phương 便tiện 無vô 由do 得đắc 開khai 。 故cố 知tri 秖kỳ 一nhất 實thật 理lý 從tùng 二nhị 得đắc 名danh 。 由do 虛hư 通thông 故cố 令linh 他tha 所sở 歸quy 。 如như 赦xá 體thể 遍biến 原nguyên 罪tội 無vô 不bất 釋thích 。

劉lưu 虬cầu

意ý 者giả 。 初sơ 句cú 正chánh 明minh 真chân 實thật 為vi 方phương 便tiện 作tác 門môn 。 次thứ 句cú 明minh 三tam 方phương 便tiện 為vi 真chân 實thật 作tác 門môn 。 言ngôn 。

非phi 三tam

去khứ 明minh 二nhị 門môn 互hỗ 開khai 。 故cố 劉lưu 虬cầu 非phi 不bất 與dữ 私tư 釋thích 稱xưng 會hội 。 但đãn 語ngữ 略lược 意ý 沈trầm 經kinh 旨chỉ 難nạn/nan 顯hiển 。 有hữu 人nhân 云vân 。

他tha 人nhân 立lập 三tam 章chương 門môn 。 互hỗ 為vi 方phương 便tiện 。 互hỗ 得đắc 為vi 門môn 。 若nhược 望vọng 注chú 家gia 。 其kỳ 詞từ 甚thậm 繁phồn 其kỳ 理lý 混hỗn 亂loạn 。 雖tuy 然nhiên 多đa 言ngôn 少thiểu 實thật 不bất 如như 守thủ 一nhất 。 於ư 中trung 先tiên 列liệt 。 次thứ 。

如như 以dĩ

下hạ 釋thích 。 此thử 是thị 釋thích 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 中trung 附phụ 五ngũ 時thời 家gia 三tam 轉chuyển 意ý 也dã 。 但đãn 加gia 更cánh 互hỗ 為vi 門môn 為vi 異dị 。 唯duy 釋thích 初sơ 章chương 餘dư 二nhị 但đãn 列liệt 。 初sơ 章chương 意ý 者giả 權quyền 為vi 情tình 壅ủng 。 今kim 既ký 開khai 權quyền 故cố 云vân 。

通thông

也dã 。 實thật 本bổn 無vô 三tam 為vi 物vật 故cố 三tam 。 故cố 云vân 。

起khởi

也dã 。

乃nãi 至chí

下hạ 餘dư 二nhị 例lệ 者giả 。 於ư 中trung 先tiên 例lệ 。 次thứ 。

但đãn 不bất 得đắc

下hạ 說thuyết 文văn 意ý 通thông 塞tắc 。 若nhược 欲dục 敘tự 出xuất 第đệ 二nhị 例lệ 者giả 。 如như 以dĩ 三tam 一nhất 為vi 非phi 三tam 非phi 一nhất 之chi 門môn 。 由do 達đạt 三tam 一nhất 通thông 至chí 雙song 非phi 。 即tức 以dĩ 三tam 一nhất 為vi 雙song 非phi 門môn 。 由do 雙song 非phi 故cố 起khởi 於ư 三tam 一nhất 。 故cố 非phi 三tam 非phi 一nhất 為vi 三tam 一nhất 門môn 。 第đệ 三tam 準chuẩn 例lệ 亦diệc 應ưng 可khả 見kiến 。 次thứ 通thông 塞tắc 者giả 。 若nhược 能năng 通thông 能năng 起khởi 可khả 互hỗ 論luận 門môn 。 但đãn 不bất 得đắc 以dĩ 一nhất 為vi 權quyền 以dĩ 三tam 為vi 實thật 。 用dụng 《# 勝thắng 鬘man 》# 文văn 非phi 今kim 意ý 也dã 。 下hạ 二nhị 章chương 亦diệc 然nhiên 。 但đãn 得đắc 更cánh 互hỗ 為vi 門môn 。

次thứ 私tư 破phá 中trung 但đãn 破phá 初sơ 章chương 。 餘dư 二nhị 亦diệc 例lệ 於ư 初sơ 章chương 中trung 。 但đãn 破phá 三tam 為vi 一nhất 門môn 。 未vị 破phá 一nhất 為vi 三tam 門môn 。 初sơ 文văn 兩lưỡng 重trọng/trùng 。 初sơ 破phá 門môn 義nghĩa 。 次thứ 以dĩ 非phi 因nhân 破phá 。 初sơ 門môn 義nghĩa 者giả 。 初sơ 句cú 定định 中trung 但đãn 定định 三tam 通thông 一nhất 句cú 。 破phá 其kỳ 門môn 義nghĩa 。 但đãn 以dĩ 不bất 通thông 遮già 之chi 任nhậm 自tự 非phi 門môn 。 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 。

若nhược 其kỳ 通thông 者giả 昔tích 何hà 不bất 通thông 。 使sử 至chí 今kim 耶da 。 昔tích 不bất 通thông 者giả 於ư 昔tích 非phi 門môn 。

若nhược 開khai

下hạ 至chí 今kim 即tức 開khai 。 開khai 已dĩ 非phi 三tam 。 何hà 得đắc 以dĩ 三tam 為vi 一nhất 作tác 門môn 。 顯hiển 他tha 不bất 知tri 體thể 內nội 體thể 外ngoại 。 是thị 故cố 須tu 破phá 。 準chuẩn 佛Phật 本bổn 意ý 元nguyên 為vi 通thông 一nhất 。 故cố 未vị 開khai 時thời 本bổn 來lai 是thị 門môn 。 彼bỉ 未vị 云vân 開khai 而nhi 言ngôn 是thị 門môn 。 是thị 故cố 須tu 破phá 。 故cố 知tri 三tam 為vi 一nhất 門môn 尚thượng 自tự 不bất 可khả 。 一nhất 為vi 三tam 門môn 何hà 俟sĩ 別biệt 破phá 。

若nhược 爾nhĩ 。 《# 經kinh 》# 何hà 故cố 云vân 。

開khai 方phương 便tiện 門môn

答đáp 。

若nhược 從tùng 今kim 意ý 。 門môn 雖tuy 未vị 開khai 。 有hữu 可khả 開khai 義nghĩa 亦diệc 得đắc 名danh 門môn 。 如như 本bổn 是thị 門môn 。 閉bế 時thời 豈khởi 非phi 。 但đãn 名danh 閉bế 門môn 。 開khai 已dĩ 無vô 三tam 。 何hà 妨phương 從tùng 昔tích 以dĩ 三tam 為vi 門môn 。

又hựu 三tam 非phi 佛Phật 因nhân

者giả 。 破phá 意ý 同đồng 前tiền 。 若nhược 未vị 開khai 者giả 別biệt 尚thượng 非phi 因nhân 。 若nhược 其kỳ 開khai 已dĩ 散tán 心tâm 尚thượng 是thị 。 次thứ 例lệ 破phá 餘dư 二nhị 。 準chuẩn 初sơ 應ưng 知tri 。

云vân 云vân

者giả 。 若nhược 委ủy 破phá 初sơ 章chương 。 次thứ 半bán 謂vị 實thật 為vi 權quyền 門môn 及cập 下hạ 二nhị 章chương 。 煩phiền 碎toái 義nghĩa 薄bạc 不bất 能năng 具cụ 述thuật 。 他tha 既ký 破phá 已dĩ 。 依y 今kim 乃nãi 可khả 更cánh 立lập 二nhị 句cú 。 破phá 他tha 既ký 壞hoại 立lập 義nghĩa 自tự 成thành 。 具cụ 如như 前tiền 釋thích 。

問vấn 方phương 便tiện

等đẳng 者giả 。 今kim 設thiết 此thử 問vấn 為vi 欲dục 開khai 其kỳ 四tứ 句cú 義nghĩa 端đoan 。 故cố 今kim 師sư 前tiền 文văn 自tự 有hữu 二nhị 句cú 。 為vi 更cánh 得đắc 作tác 餘dư 二nhị 句cú 不phủ 。

此thử 有hữu

下hạ 答đáp 。 具cụ 有hữu 四tứ 句cú 。 後hậu 之chi 二nhị 句cú 理lý 無vô 別biệt 趣thú 。 但đãn 寄ký 名danh 義nghĩa 申thân 釋thích 句cú 相tương/tướng 。 於ư 中trung 先tiên 指chỉ 前tiền 二nhị 。 次thứ 列liệt 後hậu 二nhị 句cú 。 三tam 。

如như 名danh

下hạ 次thứ 引dẫn 例lệ 釋thích 。 先tiên 列liệt 名danh 義nghĩa 。

由do 方phương 便tiện

下hạ 即tức 以dĩ 例lệ 釋thích 。 義nghĩa 是thị 名danh 下hạ 之chi 旨chỉ 。 故cố 得đắc 更cánh 互hỗ 為vi 門môn 。 於ư 中trung 先tiên 釋thích 方phương 便tiện 。 次thứ 。

實thật 相tướng

下hạ 但đãn 以dĩ 例lệ 釋thích 。 先tiên 例lệ 。 次thứ 。

中trung 論luận 序tự

下hạ 引dẫn 證chứng 。 實thật 名danh 實thật 義nghĩa 更cánh 互hỗ 為vi 門môn 。

實thật

者giả 義nghĩa 也dã 。

中trung

者giả 名danh 也dã 。 故cố 寄ký 中trung 名danh 以dĩ 顯hiển 中trung 義nghĩa 。 即tức 是thị 名danh 為vi 義nghĩa 門môn 。 文văn 但đãn 舉cử 一nhất 邊biên 。 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 亦diệc 由do 實thật 義nghĩa 能năng 應ưng 中trung 名danh 。 以dĩ 名danh 非phi 實thật 不bất 立lập 。 故cố 舉cử 實thật 以dĩ 引dẫn 之chi 。

問vấn 得đắc 以dĩ 三tam 顯hiển 三tam

等đẳng 者giả 。 方phương 便tiện 真chân 實thật 秖kỳ 是thị 三tam 一nhất 。 方phương 便tiện 真chân 實thật 既ký 為vi 四tứ 句cú 。 三tam 一nhất 亦diệc 例lệ 有hữu 後hậu 兩lưỡng 耶da 。

此thử 亦diệc

下hạ 答đáp 。 云vân 。

二nhị 如như 前tiền

者giả 。 三tam 為vi 一nhất 門môn 如như 以dĩ 三tam 顯hiển 一nhất 。 一nhất 為vi 三tam 門môn 如như 以dĩ 一nhất 顯hiển 三tam 。

以dĩ 三tam 顯hiển 三tam

去khứ 釋thích 後hậu 二nhị 句cú 。 前tiền 之chi 二nhị 句cú 既ký 以dĩ 三tam 一nhất 望vọng 於ư 權quyền 實thật 名danh 義nghĩa 相tương/tướng 顯hiển 。 若nhược 後hậu 二nhị 句cú 。 前tiền 雖tuy 名danh 義nghĩa 相tương 對đối 義nghĩa 立lập 。 今kim 不bất 得đắc 用dụng 名danh 義nghĩa 以dĩ 釋thích 。 但đãn 以dĩ 法pháp 體thể 相tướng 對đối 釋thích 之chi 。 於ư 中trung 為vi 三tam 。 先tiên 對đối 釋thích 。 次thứ 。

三tam 一nhất 既ký 不bất

下hạ 正chánh 判phán 結kết 。 三tam 。

以dĩ 因nhân 緣duyên

下hạ 修tu 性tánh 相tướng 顯hiển 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 標tiêu 釋thích 。 初sơ 文văn 但đãn 標tiêu 一nhất 句cú 略lược 不bất 標tiêu 以dĩ 一nhất 顯hiển 一nhất 句cú 。

言ngôn 昔tích

下hạ 釋thích 中trung 具cụ 含hàm 二nhị 句cú 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 示thị 非phi 。 次thứ 。

破phá 此thử

下hạ 正chánh 釋thích 。 先tiên 示thị 非phi 者giả 。 寄ký 開khai 顯hiển 說thuyết 。 破phá 今kim 昔tích 異dị 。 於ư 中trung 初sơ 舉cử 非phi 相tướng 。 此thử 尚thượng 不bất 得đắc 三tam 一nhất 互hỗ 通thông 。 況huống 能năng 以dĩ 三tam 通thông 三tam 。 以dĩ 一nhất 顯hiển 一nhất 。

故cố 一nhất

下hạ 結kết 非phi 。 言ngôn 。

一nhất 非phi 三tam 一nhất

等đẳng 者giả 。 以dĩ 其kỳ 三tam 一nhất 既ký 不bất 相tương 即tức 。 若nhược 不bất 開khai 者giả 相tương/tướng 顯hiển 不bất 成thành 。 故cố 一nhất 非phi 三tam 家gia 之chi 一nhất 。 三tam 非phi 一nhất 家gia 之chi 三tam 。

次thứ

破phá 此thử

下hạ 依y 今kim 經kinh 正chánh 釋thích 。 先tiên 引dẫn 。

於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam

證chứng 即tức 一nhất 之chi 三tam 。 次thứ 引dẫn 。

汝nhữ 等đẳng 所sở 行hành 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo

證chứng 即tức 三tam 之chi 一nhất 。 即tức 為vi 一nhất 施thí 三tam 之chi 一nhất 三tam 。 乃nãi 是thị 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 之chi 三tam 一nhất 。 前tiền 句cú 騰đằng 昔tích 。 故cố 云vân 。

分phân 別biệt 說thuyết 三tam

次thứ 句cú 顯hiển 今kim 。 故cố 云vân 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 道Đạo

昔tích 教giáo 未vị 說thuyết 故cố 三tam 一nhất 尚thượng 隔cách 。 不bất 云vân 相tương/tướng 顯hiển 三tam 是thị 一nhất 三tam 一nhất 是thị 三tam 一nhất 。 由do 今kim 說thuyết 已dĩ 一nhất 外ngoại 無vô 三tam 。 此thử 三tam 為vi 一nhất 家gia 之chi 三tam 。 即tức 是thị 以dĩ 昔tích 一nhất 外ngoại 之chi 三tam 。 全toàn 成thành 一nhất 家gia 之chi 三tam 。 故cố 云vân 。

以dĩ 三tam 顯hiển 三tam

既ký 開khai 成thành 一nhất 。 三tam 外ngoại 無vô 一nhất 。 還hoàn 是thị 三tam 家gia 之chi 一nhất 。 即tức 是thị 以dĩ 昔tích 三tam 外ngoại 之chi 一nhất 。 全toàn 成thành 即tức 三tam 之chi 一nhất 。 故cố 云vân 。

以dĩ 一nhất 顯hiển 一nhất

故cố 知tri 由do 體thể 外ngoại 之chi 三tam 顯hiển 即tức 一nhất 之chi 三tam 。 由do 三tam 外ngoại 之chi 一nhất 顯hiển 即tức 三tam 之chi 一nhất 。 次thứ 。

三tam 一nhất 既ký 不bất

下hạ 判phán 結kết 。 欲dục 開khai 下hạ 文văn 因nhân 緣duyên 三tam 一nhất 。 故cố 先tiên 判phán 之chi 。 言ngôn 。

三tam 一nhất 既ký 不bất 相tương 異dị

者giả 。 判phán 向hướng 開khai 顯hiển 全toàn 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 言ngôn 。

因nhân 緣duyên

者giả 。 秖kỳ 是thị 感cảm 應ứng 化hóa 儀nghi 。 亦diệc 名danh 修tu 得đắc 。

三tam

以dĩ 因nhân 緣duyên

下hạ 修tu 性tánh 合hợp 辨biện 。

自tự 性tánh

者giả 。 即tức 是thị 性tánh 德đức 。 故cố 性tánh 德đức 三tam 一nhất 。 雖tuy 復phục 本bổn 有hữu 。 非phi 修tu 非phi 作tác 。 乃nãi 由do 因nhân 緣duyên 即tức 三tam 而nhi 一nhất 。 能năng 顯hiển 性tánh 德đức 即tức 三tam 之chi 一nhất 。 又hựu 由do 性tánh 德đức 即tức 三tam 而nhi 一nhất 。 能năng 成thành 因nhân 緣duyên 即tức 三tam 之chi 一nhất 。 亦diệc 由do 因nhân 緣duyên 即tức 一nhất 之chi 三tam 。 方phương 顯hiển 性tánh 德đức 一nhất 中trung 之chi 三tam 。 復phục 由do 性tánh 德đức 一nhất 中trung 之chi 三tam 。 能năng 施thí 因nhân 緣duyên 即tức 一nhất 之chi 三tam 。 是thị 則tắc 因nhân 緣duyên 即tức 三tam 之chi 一nhất 。 顯hiển 自tự 性tánh 即tức 三tam 之chi 一nhất 。 名danh 。

以dĩ 一nhất 顯hiển 一nhất

以dĩ 因nhân 緣duyên 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 顯hiển 自tự 性tánh 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 名danh 。

以dĩ 三tam 顯hiển 三tam

以dĩ 性tánh 顯hiển 緣duyên 。 準chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。 下hạ 結kết 文văn 中trung 三tam 一nhất 互hỗ 出xuất 者giả 。 以dĩ 互hỗ 顯hiển 不bất 互hỗ 耳nhĩ 。 以dĩ 三tam 顯hiển 三tam 秖kỳ 是thị 以dĩ 三tam 顯hiển 一nhất 。 以dĩ 一nhất 顯hiển 一nhất 秖kỳ 是thị 以dĩ 一nhất 顯hiển 三tam 。 雖tuy 因nhân 釋thích 妨phương 妙diệu 盡tận 根căn 源nguyên 。 尋tầm 一nhất 家gia 教giáo 門môn 。 若nhược 迷mê 斯tư 旨chỉ 徒đồ 費phí 心tâm 神thần 。

引dẫn 十thập 五ngũ 處xứ 明minh 門môn 者giả 。 雖tuy 列liệt 頭đầu 數số 亦diệc 復phục 不bất 知tri 。 何hà 者giả 須tu 開khai 。 何hà 者giả 已dĩ 開khai 。 門môn 相tương/tướng 如như 何hà 。 如như 其kỳ 不bất 判phán 。 徒đồ 列liệt 何hà 益ích 。 準chuẩn 今kim 文văn 意ý 。 十thập 五ngũ 門môn 內nội 但đãn 是thị 方phương 便tiện 悉tất 皆giai 須tu 開khai 。 具cụ 如như 隨tùy 文văn 解giải 釋thích 者giả 。 是thị 於ư 中trung 有hữu 違vi 今kim 所sở 釋thích 者giả 亦diệc 應ưng 破phá 之chi 。 如như 引dẫn 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 智trí 慧tuệ 為vi 門môn 。 此thử 是thị 同đồng 體thể 權quyền 智trí 。 豈khởi 得đắc 云vân 為vi 實thật 作tác 門môn 。 次thứ 。

種chủng 種chủng 門môn

此thử 是thị 權quyền 門môn 。 而nhi 但đãn 云vân 大Đại 乘Thừa 教giáo 耶da 。 次thứ 。

唯duy 有hữu 一nhất 門môn

下hạ 不bất 專chuyên 在tại 教giáo 。

所sở 燒thiêu 之chi 門môn 。 三tam 界giới 限hạn 域vực

者giả 。 豈khởi 可khả 但đãn 云vân 從tùng 限hạn 域vực 出xuất 。 次thứ 。

車xa 在tại 門môn 外ngoại 言ngôn 三tam 界giới

者giả 。 破phá 亦diệc 同đồng 前tiền 。 小tiểu 教giáo 為vi 門môn 未vị 判phán 燒thiêu 等đẳng 。 在tại 門môn 外ngoại 立lập 。 分phân 為vi 二nhị 釋thích 。 云vân 正chánh 習tập 盡tận 但đãn 在tại 通thông 意ý 。 門môn 側trắc 若nhược 大đại 應ưng 已dĩ 得đắc 大đại 。 猶do 在tại 門môn 外ngoại 亦diệc 如như 前tiền 者giả 。 與dữ 前tiền 兩lưỡng 釋thích 並tịnh 不bất 相tương 應ứng 。

門môn 內nội 如như 前tiền

者giả 。 意ý 與dữ 前tiền 在tại 門môn 外ngoại 同đồng 。 前tiền 在tại 二nhị 死tử 門môn 外ngoại 。 今kim 不bất 可khả 在tại 二nhị 死tử 之chi 內nội 。

開khai 甘cam 露lộ 門môn 云vân 大đại 小tiểu

者giả 。 是thị 十thập 方phương 梵Phạm 請thỉnh 文văn 。 或hoặc 當đương 如như 此thử 。 不bất 知tri 今kim 在tại 何hà 處xứ 。 大đại 小tiểu 教giáo 耶da 。 今kim 文văn 意ý 者giả 。 本bổn 為vi 開khai 門môn 不bất 為vi 數số 門môn 。 本bổn 為vi 解giải 門môn 不bất 為vi 知tri 數số 。 若nhược 數số 而nhi 簡giản 之chi 。 簡giản 已dĩ 開khai 之chi 數số 亦diệc 何hà 咎cữu 。

昔tích 說thuyết 一nhất 切thiết 世thế 間gian

下hạ 。 更cánh 引dẫn 意ý 根căn 釋thích 開khai 顯hiển 意ý 。 為vi 開khai 古cổ 人nhân 所sở 數số 諸chư 門môn 。 資tư 生sanh 於ư 昔tích 尚thượng 非phi 方phương 便tiện 。 於ư 今kim 顯hiển 已dĩ 悉tất 是thị 真chân 實thật 。 況huống 復phục 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 等đẳng 耶da 。

若nhược 門môn 若nhược 非phi 門môn

者giả 。 非phi 門môn 謂vị 小Tiểu 乘Thừa 理lý 教giáo 色sắc 香hương 資tư 生sanh 等đẳng 。 是thị 門môn 謂vị 別biệt 教giáo 二nhị 觀quán 為vi 方phương 便tiện 。 從tùng 初sơ 說thuyết 故cố 有hữu 門môn 非phi 門môn 。 於ư 今kim 一nhất 切thiết 無vô 非phi 通thông 途đồ 。

勸khuyến 修tu

者giả 。 住trụ 於ư 三tam 法pháp 。 仍nhưng 勸khuyến 不bất 懈giải 怠đãi 。 心tâm 然nhiên 後hậu 說thuyết 者giả 。 故cố 知tri 此thử 是thị 觀quán 行hành 位vị 中trung 初sơ 二nhị 位vị 耳nhĩ 。 故cố 勸khuyến 弘hoằng 圓viên 經kinh 以dĩ 利lợi 於ư 他tha 。 化hóa 功công 歸quy 己kỷ 至chí 相tương 似tự 位vị 。 任nhậm 運vận 妙diệu 音âm 。 遍biến 滿mãn 三tam 千thiên 。 不bất 待đãi 勸khuyến 也dã 。 於ư 中trung 三tam 法pháp 相tướng 望vọng 名danh 各các 具cụ 三tam 。

初sơ 標tiêu 慈từ 悲bi 。 次thứ 。

若nhược 就tựu

下hạ 明minh 一nhất 中trung 具cụ 三tam 。

修tu 如Như 來Lai

下hạ 標tiêu 柔nhu 和hòa 。 次thứ 。

若nhược 就tựu

下hạ 明minh 一nhất 中trung 具cụ 三tam 。

若nhược 就tựu 能năng 坐tọa

下hạ 無vô 標tiêu 。 直trực 明minh 般Bát 若Nhã 中trung 三tam 。 雖tuy 復phục 各các 具cụ 秖kỳ 是thị 一nhất 三tam 。 三tam 尚thượng 非phi 三tam 。 豈khởi 離ly 為vi 九cửu 。 是thị 則tắc 菩Bồ 薩Tát 。 常thường 觀quán 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 勸khuyến 弘hoằng 經kinh 者giả 而nhi 常thường 觀quán 之chi 。 願nguyện 弘hoằng 經kinh 者giả 觀quán 而nhi 弘hoằng 之chi 。 不bất 觀quán 能năng 弘hoằng 之chi 心tâm 。 焉yên 曉hiểu 所sở 弘hoằng 之chi 理lý 。 故cố 佛Phật 令linh 入nhập 我ngã 室thất 。 著trước 我ngã 衣y 。 坐tọa 我ngã 座tòa 。 若nhược 無vô 三tam 法pháp 何hà 謂vị 弘hoằng 經kinh 。

安an 樂lạc 行hành

下hạ 引dẫn 下hạ 品phẩm 文văn 同đồng 有hữu 是thị 利lợi 。 故cố 勸khuyến 弘hoằng 者giả 依y 方phương 法pháp 也dã 。

上thượng 文văn

下hạ 引dẫn 上thượng 文văn 釋thích 成thành 。

五ngũ 事sự

者giả 。 如như 前tiền 利lợi 益ích 中trung 列liệt 第đệ 一nhất 遣khiển 化hóa 人nhân 等đẳng 五ngũ 是thị 也dã 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 三tam

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 四tứ

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

釋thích 見kiến 寶bảo 塔tháp 品phẩm

此thử 中trung 四tứ 度độ 云vân

見kiến 寶bảo 塔tháp

下hạ 文văn 云vân 。

四tứ 番phiên

即tức 四tứ 悉tất 也dã 。 初sơ 世thế 界giới 中trung 翻phiên 名danh 有hữu 無vô 三tam 世thế 不bất 同đồng 。 覩đổ 必tất 歡hoan 喜hỷ 故cố 是thị 世thế 界giới 。 言ngôn 。

經Kinh 云vân 佛Phật 三tam 種chủng 身thân

者giả 。 借tá 《# 普phổ 賢hiền 觀quán 經kinh 》# 也dã 。 既ký 結kết 此thử 經Kinh 故cố 可khả 證chứng 同đồng 。

當đương 佛Phật 亦diệc 然nhiên

者giả 。 未vị 來lai 有hữu 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 處xứ 。 此thử 塔tháp 還hoàn 現hiện 。 彼bỉ 佛Phật 亦diệc 坐tọa 。 本bổn 論luận 亦diệc 云vân 。

此thử 經Kinh 為vi 三Tam 身Thân 菩Bồ 提Đề 故cố 。 此thử 經Kinh 已dĩ 說thuyết 師sư 弟đệ 因nhân 果quả 。 故cố 古cổ 佛Phật 證chứng 。 集tập 分phân 身thân 佛Phật 。

彼bỉ 《# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 》# 加gia 四tứ 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 因nhân 果quả 。 能năng 加gia 但đãn 是thị 迹tích 佛Phật 主chủ 伴bạn 。 故cố 不bất 假giả 集tập 佛Phật 。 但đãn 云vân 十thập 方phương 互hỗ 為vi 主chủ 伴bạn 。 仍nhưng 不bất 云vân 伴bạn 是thị 佛Phật 分phân 身thân 。 但đãn 云vân 眷quyến 屬thuộc 而nhi 已dĩ 。 文văn 中trung 諸chư 品phẩm 皆giai 云vân 。

集tập 諸chư 菩Bồ 薩Tát

注chú 家gia 云vân 。

道đạo 非phi 存tồn 亡vong 古cổ 今kim 一nhất 揆quỹ 。 然nhiên 則tắc 裂liệt 地địa 踊dũng 塔tháp 。 以dĩ 表biểu 雙song 林lâm 不bất 滅diệt 更cánh 延diên 。 接tiếp 影ảnh 微vi 顯hiển 丈trượng 六lục 非phi 生sanh 。 故cố 云vân 。

見kiến 寶bảo 塔tháp 品phẩm

今kim 謂vị 古cổ 佛Phật 塔tháp 今kim 佛Phật 坐tọa 。 則tắc 表biểu 古cổ 今kim 實thật 道đạo 不bất 生sanh 。 未vị 必tất 預dự 表biểu 雙song 林lâm 不bất 滅diệt 。 一nhất 往vãng 觀quan 之chi 。 謂vị 今kim 現hiện 佛Phật 入nhập 古cổ 滅diệt 佛Phật 之chi 塔tháp 。 表biểu 滅diệt 不bất 滅diệt 。 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 古cổ 佛Phật 塔tháp 現hiện 示thị 滅diệt 而nhi 不bất 滅diệt 。 釋Thích 迦Ca 入nhập 塔tháp 示thị 生sanh 而nhi 不bất 生sanh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 。 並tịnh 坐tọa 表biểu 之chi 。 集tập 分phân 身thân 召triệu 本bổn 屬thuộc 。 乃nãi 顯hiển 舍xá 那na 非phi 成thành 。 豈khởi 唯duy 丈trượng 六lục 示thị 滅diệt 他tha 人nhân 。 問vấn 云vân 。

大đại 眾chúng 見kiến 塔tháp 為vi 根căn 為vi 識thức 。 為vi 塔tháp 令linh 見kiến 。 廣quảng 約ước 譬thí 類loại 以dĩ 破phá 自tự 他tha 。 此thử 深thâm 不bất 曉hiểu 經kinh 之chi 大đại 旨chỉ 。 三tam 周chu 之chi 後hậu 縱túng/tung 有hữu 凡phàm 夫phu 咸hàm 殊thù 凡phàm 見kiến 。 然nhiên 《# 中trung 論luận 》# 觀quán 法pháp 被bị 末mạt 代đại 鈍độn 根căn 。 佛Phật 世thế 當đương 機cơ 何hà 勞lao 設thiết 此thử 。 消tiêu 經kinh 觀quán 行hành 理lý 合hợp 如như 然nhiên 。 凡phàm 諸chư 釋thích 經kinh 若nhược 無vô 通thông 見kiến 。 致trí 令linh 後hậu 學học 不bất 閑nhàn 宗tông 途đồ 。 今kim 正chánh 為vi 證chứng 經kinh 旁bàng 論luận 所sở 表biểu 。 有hữu 人nhân 問vấn 。

召triệu 古cổ 佛Phật 。 集tập 分phân 身thân 。 身thân 何hà 故cố 多đa 。 塔tháp 何hà 故cố 一nhất 。 今kim 為vi 答đáp 之chi 。 證chứng 經kinh 義nghĩa 足túc 。 故cố 寶bảo 塔tháp 不bất 多đa 。 合hợp 多đa 寶bảo 願nguyện 。 故cố 分phân 身thân 不bất 一nhất 。 假giả 令linh 證chứng 經kinh 須tu 集tập 多đa 塔tháp 。 塔tháp 豈khởi 不bất 多đa 。 既ký 能năng 應ưng 現hiện 十thập 方phương 。 信tín 知tri 塔tháp 亦diệc 非phi 一nhất 。 故cố 分phân 身thân 是thị 化hóa 。 塔tháp 亦diệc 宜nghi 權quyền 。 今kim 從tùng 所sở 表biểu 。 今kim 佛Phật 一nhất 身thân 而nhi 集tập 多đa 身thân 。 密mật 表biểu 迹tích 用dụng 之chi 非phi 一nhất 。 古cổ 佛Phật 多đa 塔tháp 但đãn 示thị 一nhất 塔tháp 。 顯hiển 表biểu 實thật 理lý 之chi 不bất 二nhị 。 況huống 從tùng 地địa 在tại 空không 及cập 諸chư 校giáo 飾sức 。 悉tất 非phi 徒đồ 爾nhĩ 。

明minh 顯hiển 此thử 事sự

者giả 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 轉chuyển 法Pháp 輪luân 等đẳng 。 皆giai 至chí 法pháp 華hoa 出xuất 世thế 事sự 說thuyết 。 故cố 今kim 經kinh 文văn 加gia 四tứ 支chi 徵trưng 。

瓔anh 珞lạc

下hạ 為vi 人nhân 者giả 。 以dĩ 校giảo 量lượng 福phước 為vi 生sanh 善thiện 也dã 。

善thiện 吉cát 問vấn

等đẳng 者giả 。 第đệ 九cửu 〈# 供cúng 養dường 舍xá 利lợi 品phẩm 〉# 云vân 。

佛Phật 因nhân 善thiện 吉cát 問vấn 供cúng 養dường 全toàn 碎toái 生sanh 法pháp 同đồng 耶da 別biệt 耶da 。 佛Phật 廣quảng 校giảo 量lượng 云vân 。

如như 供cúng 養dường 一nhất 佛Phật 。 舍xá 利lợi 起khởi 塔tháp 。 滿mãn 一nhất 四tứ 天thiên 下hạ 。 不bất 如như 供cúng 養dường 生sanh 身thân 。 由do 色sắc 身thân 有hữu 舍xá 利lợi 故cố 。 又hựu 起khởi 塔tháp 滿mãn 大Đại 千Thiên 供cúng 養dường 色sắc 身thân 。 不bất 如như 供cúng 養dường 法Pháp 身thân 。 由do 法Pháp 身thân 有hữu 色sắc 身thân 故cố 。

當đương 知tri 見kiến 色sắc 不bất 及cập 聞văn 經Kinh 。 以dĩ 由do 聞văn 經Kinh 有hữu 法Pháp 身thân 故cố 。 故cố 經kinh 偏thiên 圓viên 即tức 法Pháp 身thân 全toàn 碎toái 功công 德đức 不bất 等đẳng 。

頂đảnh 王vương

等đẳng 者giả 。 曾tằng 檢kiểm 《# 大Đại 乘Thừa 頂đảnh 王vương 經kinh 》# 及cập 《# 方Phương 等Đẳng 頂đảnh 王vương 經kinh 》# 各các 一nhất 卷quyển 。 並tịnh 未vị 見kiến 此thử 。 難nạn/nan 意ý 者giả 。 教giáo 與dữ 舍xá 利lợi 時thời 同đồng 益ích 同đồng 。 何hà 得đắc 不bất 等đẳng 。 答đáp 意ý 者giả 。 舍xá 利lợi 時thời 等đẳng 亦diệc 生sanh 身thân 之chi 力lực 。

北bắc 地địa 師sư

下hạ 破phá 謬mậu 斥xích 非phi 。 義nghĩa 當đương 破phá 惡ác 。 即tức 對đối 治trị 也dã 。

云vân 說thuyết 經Kinh 竟cánh

者giả 。 意ý 云vân 正chánh 經kinh 已dĩ 畢tất 。

地địa 師sư

去khứ 表biểu 身thân 不bất 二nhị 。 以dĩ 稱xưng 理lý 故cố 屬thuộc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。

釋thích 論luận

下hạ 證chứng 地địa 師sư 非phi 。

師sư 言ngôn

南nam 嶽nhạc 也dã 。 雖tuy 云vân 三Tam 身Thân 。 意ý 將tương 法pháp 報báo 以dĩ 斥xích 地địa 師sư 。

無vô 來lai

者giả 不bất 合hợp 東đông 來lai 。

無vô 出xuất

者giả 不bất 應ưng 踊dũng 出xuất 。

巍nguy 巍nguy

者giả 。 不bất 應ưng 塔tháp 內nội 。

應ưng 身thân

者giả 。 不bất 應ưng 唯duy 此thử 。

若nhược 即tức 此thử

等đẳng 者giả 。 如như 南nam 嶽nhạc 所sở 述thuật 三Tam 身Thân 勝thắng 相tương/tướng 。 若nhược 其kỳ 直trực 云vân 多đa 寶bảo 是thị 法pháp 佛Phật 者giả 。 必tất 不bất 可khả 也dã 。 尚thượng 非phi 應ưng 身thân 。 豈khởi 具cụ 三Tam 身Thân 。 故cố 知tri 多đa 寶bảo 。 是thị 法Pháp 身thân 者giả 。 未vị 盡tận 經kinh 旨chỉ 。

秖kỳ 是thị 表biểu 示thị

等đẳng 者giả 。 秖kỳ 以dĩ 釋Thích 迦Ca 等đẳng 事sự 表biểu 理lý 可khả 也dã 。 故cố 知tri 非phi 直trực 來lai 證chứng 乃nãi 表biểu 經kinh 常thường 。 故cố 多đa 寶bảo 表biểu 法pháp 及cập 具cụ 三Tam 身Thân 。 多đa 寶bảo 久cửu 滅diệt 今kim 出xuất 證chứng 經kinh 。 生sanh 不bất 生sanh 也dã 。 往vãng 昔tích 滅diệt 度độ 猶do 現hiện 全toàn 身thân 。 滅diệt 非phi 滅diệt 也dã 。 既ký 非phi 生sanh 滅diệt 。 常thường 住trụ 不bất 移di 可khả 表biểu 法Pháp 身thân 。 釋Thích 迦Ca 入nhập 塔tháp 二nhị 身thân 相tướng 稱xưng 。 如như 智trí 稱xưng 境cảnh 故cố 可khả 表biểu 報báo 。 分phân 身thân 表biểu 應ưng 文văn 理lý 自tự 成thành 。 如như 境cảnh 智trí 相tương/tướng 冥minh 故cố 能năng 起khởi 應ưng 。

三tam 佛Phật

至chí

而nhi 不bất 一nhất 異dị

者giả 。 能năng 表biểu 三tam 中trung 各các 三tam 故cố 不bất 一nhất 。 所sở 表biểu 三tam 中trung 皆giai 一nhất 故cố 不bất 異dị 。 又hựu 能năng 表biểu 中trung 三tam 相tương/tướng 別biệt 故cố 不bất 一nhất 。 法pháp 體thể 同đồng 故cố 不bất 異dị 。 又hựu 所sở 表biểu 中trung 亦diệc 以dĩ 體thể 同đồng 故cố 不bất 異dị 。 以dĩ 身thân 別biệt 故cố 不bất 一nhất 。 又hựu 化hóa 道đạo 別biệt 故cố 不bất 一nhất 。 共cộng 成thành 此thử 故cố 不bất 異dị 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 故cố 不bất 異dị 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 故cố 不bất 一nhất 。

見kiến 寶bảo 塔tháp

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 於ư 前tiền 四tứ 文văn 明minh 示thị 四tứ 相tương/tướng 以dĩ 消tiêu 四tứ 文văn 。 略lược 如như 前tiền 釋thích 。 四tứ 皆giai 屬thuộc 圓viên 。

從tùng

塔tháp 出xuất 為vi 兩lưỡng

去khứ 。 次thứ 約ước 教giáo 本bổn 迹tích 。 初sơ 雙song 標tiêu 兩lưỡng 義nghĩa 。 次thứ 釋thích 出xuất 兩lưỡng 意ý 。 釋thích 中trung 又hựu 四tứ 。

初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 。

若nhược 塔tháp 從tùng 地địa

下hạ 辨biện 同đồng 異dị 。 三tam 。

若nhược 塔tháp 來lai

下hạ 判phán 顯hiển 密mật 。 四tứ 。

今kim 取thủ

下hạ 釋thích 妨phương 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

先tiên 明minh 塔tháp 出xuất 。 證chứng 前tiền 起khởi 後hậu 。 次thứ 明minh 在tại 空không 。 以dĩ 表biểu 二nhị 意ý 。 故cố 二nhị 文văn 皆giai 以dĩ 證chứng 前tiền 當đương 約ước 教giáo 。 起khởi 後hậu 當đương 本bổn 迹tích 。 初sơ 證chứng 前tiền 中trung 二nhị 。

先tiên 約ước 真chân 實thật 。 次thứ 約ước 大đại 慧tuệ 。 以dĩ 此thử 二nhị 是thị 多đa 寶bảo 證chứng 詞từ 。 初sơ 文văn 三tam 。

初sơ 示thị 三tam 周chu 無vô 非phi 圓viên 實thật 。 次thứ 辨biện 廣quảng 略lược 等đẳng 。 三tam 示thị 流lưu 通thông 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 者giả 。 先tiên 略lược 。 次thứ 廣quảng 。 初sơ 文văn 者giả 。 既ký 重trọng/trùng 述thuật 證chứng 秖kỳ 可khả 從tùng 略lược 。 故cố 但đãn 云vân 。

真chân 實thật

況huống 處xứ 中trung 及cập 廣quảng 皆giai 約ước 所sở 非phi 。 所sở 非phi 必tất 多đa 。 能năng 非phi 唯duy 一nhất 。 故cố 三tam 周chu 中trung 雖tuy 或hoặc 四tứ 一nhất 。 若nhược 十thập 若nhược 多đa 。 不bất 出xuất 實thật 相tướng 。 次thứ 處xứ 中trung 中trung 言ngôn 。

八bát 不bất

者giả 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 引dẫn 《# 中trung 論luận 》# 文văn 。 《# 中trung 論luận 》# 顯hiển 理lý 故cố 八bát 不bất 歎thán 佛Phật 。 塔tháp 證chứng 中trung 經kinh 亦diệc 八bát 不bất 歎thán 實thật 。 故cố 塔tháp 踊dũng 事sự 復phục 表biểu 八bát 不phủ 。 以dĩ 義nghĩa 同đồng 故cố 。 故cố 云vân 。

塔tháp 從tùng 地địa

等đẳng 。

又hựu 證chứng

下hạ 示thị 證chứng 流lưu 通thông 亦diệc 是thị 真chân 實thật 。

問vấn 。

何hà 不bất 證chứng 序tự 。

答đáp 。

二nhị 段đoạn 既ký 實thật 其kỳ 序tự 豈khởi 虛hư 。

若nhược 爾nhĩ 。 何hà 不bất 待đãi 至chí 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 末mạt 。 〈# 踊dũng 出xuất 〉# 初sơ 耶da 。

答đáp 。

以dĩ 〈# 法Pháp 師sư 〉# 中trung 具cụ 明minh 人nhân 法pháp 方phương 軌quỹ 。 現hiện 未vị 師sư 弟đệ 因nhân 果quả 及cập 以dĩ 處xứ 所sở 。 天thiên 龍long 作tác 護hộ 化hóa 人nhân 集tập 聽thính 。 足túc 辨biện 弘hoằng 經kinh 故cố 多đa 寶bảo 出xuất 證chứng 。 證chứng 已dĩ 命mạng 覓mịch 弘hoằng 通thông 之chi 人nhân 。 故cố 引dẫn 達đạt 多đa 往vãng 以dĩ 證chứng 今kim 佛Phật 益ích 而nhi 勸khuyến 流lưu 通thông 。 舉cử 持trì 品phẩm 人nhân 以dĩ 證chứng 弘hoằng 者giả 而nhi 勸khuyến 流lưu 通thông 。 雖tuy 爾nhĩ 。 未vị 有hữu 始thỉ 行hành 弘hoằng 通thông 之chi 法pháp 。 故cố 重trọng/trùng 舉cử 安an 樂lạc 行hành 耳nhĩ 。 故cố 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 未vị 關quan 〈# 踊dũng 出xuất 〉# 。

次thứ 約ước 大đại 慧tuệ 者giả 。

真chân 實thật

者giả 。 通thông 雖tuy 四tứ 一nhất 別biệt 在tại 所sở 顯hiển 。 故cố 先tiên 歎thán 大đại 慧tuệ 。 次thứ 歎thán 所sở 說thuyết 所sở 顯hiển 之chi 法pháp 。 大đại 慧tuệ 秖kỳ 是thị 種chủng 智trí 。 前tiền 已dĩ 具cụ 釋thích 。 今kim 但đãn 更cánh 與dữ 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 辨biện 同đồng 異dị 耳nhĩ 。 於ư 中trung 先tiên 問vấn 。 次thứ 。

釋thích 論luận

下hạ 答đáp 。 三tam 。

如như 一nhất

下hạ 譬thí 。 彼bỉ 般Bát 若Nhã 及cập 此thử 大đại 慧tuệ 俱câu 能năng 入nhập 故cố 。 妙diệu 法Pháp 之chi 言ngôn 一nhất 分phần/phân 通thông 智trí 。 四tứ 。

當đương 知tri

下hạ 結kết 二nhị 文văn 意ý 同đồng 。 次thứ 。

起khởi 後hậu 明minh 本bổn

者giả 。 對đối 迹tích 明minh 本bổn 可khả 云vân 本bổn 迹tích 。 於ư 中trung 為vi 二nhị 。 先tiên 明minh 所sở 起khởi 之chi 由do 。 由do 塔tháp 出xuất 故cố 請thỉnh 開khai 。 由do 塔tháp 開khai 故cố 見kiến 佛Phật 。 由do 見kiến 佛Phật 故cố 請thỉnh 加gia 。 由do 得đắc 加gia 故cố 在tại 空không 。 由do 在tại 空không 故cố 命mạng 眾chúng 。 由do 命mạng 眾chúng 故cố 聲thanh 徹triệt 。 由do 聲thanh 徹triệt 故cố 眾chúng 至chí 。 由do 眾chúng 至chí 故cố 生sanh 疑nghi 。 由do 生sanh 疑nghi 故cố 得đắc 說thuyết 。 言ngôn 。

明minh 玄huyền

等đẳng 者giả 。 略lược 舉cử 經kinh 題đề 玄huyền 收thu 一nhất 部bộ 。 故cố 云vân 。

佛Phật 欲dục 以dĩ 此thử 妙diệu 法Pháp

等đẳng 也dã 。

久cửu 遠viễn

下hạ 明minh 能năng 起khởi 所sở 表biểu 。 表biểu 於ư 本bổn 地địa 三tam 世thế 益ích 也dã 。 久cửu 滅diệt 今kim 出xuất 故cố 云vân 。

神thần 通thông

現hiện 益ích 在tại 說thuyết 故cố 云vân 。

音âm 聲thanh

誓thệ 願nguyện 不bất 休hưu 故cố 盡tận 未vị 來lai 。 以dĩ 此thử 起khởi 彼bỉ 故cố 名danh 為vi 。

開khai

問vấn 。

經kinh 中trung 但đãn 云vân

大đại 慧tuệ 真chân 實thật

有hữu 說thuyết 處xứ 證chứng 聞văn 說thuyết 故cố 出xuất 。 那na 云vân 證chứng 前tiền 及cập 起khởi 後hậu 耶da 。

答đáp 。

文văn 無vô 理lý 有hữu 。 從tùng 此thử 中trung 出xuất 尋tầm 歎thán 真chân 實thật 。 故cố 知tri 證chứng 前tiền 。 如như 明minh 起khởi 由do 即tức 是thị 起khởi 後hậu 。

次thứ

在tại 空không 中trung

亦diệc 初sơ 約ước 教giáo 。

七thất 方phương 便tiện 人nhân

見kiến 理lý 圓viên 也dã 。 次thứ 。

修tu 得đắc

下hạ 本bổn 迹tích 也dã 。 亦diệc 先tiên 敘tự 迹tích 。 次thứ 。

若nhược 發phát

下hạ 明minh 本bổn 。 觀quán 心tâm 釋thích 中trung 既ký 云vân 。

依Y 經Kinh 修Tu 觀Quán

當đương 知tri 經kinh 經kinh 皆giai 可khả 修tu 習tập 。 柰nại 何hà 章chương 疏sớ/sơ 都đô 不bất 涉thiệp 言ngôn 。 故cố 此thử 宗tông 徒đồ 行hành 解giải 無vô 廢phế 。 消tiêu 文văn 理lý 觀quán 二nhị 義nghĩa 無vô 虧khuy 。 冀ký 懷hoài 道đạo 者giả 尊tôn 之chi 。 尚thượng 之chi 。 每mỗi 覩đổ 斯tư 旨chỉ 。 恨hận 己kỷ 所sở 未vị 霑triêm 。 盤bàn 桓hoàn 經kinh 思tư 。 頂đảnh 戴đái 永vĩnh 永vĩnh 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 三Tam 身Thân 各các 有hữu 能năng 表biểu 及cập 以dĩ 所sở 表biểu 。 初sơ 明minh 以dĩ 觀quán 為vi 因nhân 。 得đắc 法Pháp 身thân 果quả 。 得đắc 法Pháp 身thân 時thời 不bất 獨độc 法Pháp 身thân 。 故cố 云vân 。

境cảnh 智trí 必tất 會hội

如như 塔tháp

下hạ 能năng 表biểu 。

境cảnh 智trí

下hạ 報báo 身thân 。

如như 釋Thích 迦Ca

下hạ 能năng 表biểu 。

以dĩ 大đại 報báo

下hạ 應ưng 身thân 。

如như 分phân 身thân

下hạ 能năng 表biểu 。 次thứ 。

由do 多đa 寶bảo

下hạ 總tổng 舉cử 能năng 表biểu 。 當đương 知tri 約ước 觀quán 持trì 經Kinh 方phương 具cụ 三Tam 身Thân 。 三tam 。

普phổ 賢hiền

下hạ 引dẫn 證chứng 。 得đắc 三tam 種chủng 身thân 。 皆giai 是thị 方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 教giáo 也dã 。

次thứ

有hữu 人nhân

下hạ 出xuất 舊cựu 分phần/phân 文văn 。 此thử 下hạ 應ưng 云vân 十thập 六lục 品phẩm 。 前tiền 從tùng 彌Di 勒Lặc 問vấn 來lai 但đãn 有hữu 十thập 品phẩm 。 此thử 是thị 廬lư 山sơn 龍long 意ý 。

太thái 早tảo 云vân 云vân

者giả 。 應ưng 敘tự 上thượng 下hạ 文văn 相tương/tướng 分phân 齊tề 。 以dĩ 證chứng 此thử 師sư 分phần/phân 文văn 太thái 早tảo 。 如như 破phá 光quang 宅trạch 惟duy 忖thốn 之chi 例lệ 。 此thử 且thả 據cứ 本bổn 迹tích 之chi 名danh 以dĩ 破phá 。 然nhiên 準chuẩn 此thử 師sư 意ý 言ngôn 約ước 身thân 者giả 。 以dĩ 多đa 寶bảo 為vi 本bổn 。 釋Thích 迦Ca 為vi 迹tích 。 前tiền 約ước 說thuyết 者giả 。 釋Thích 迦Ca 自tự 說thuyết 三tam 周chu 開khai 權quyền 及cập 以dĩ 流lưu 通thông 。 今kim 所sở 以dĩ 從tùng 名danh 破phá 者giả 。 以dĩ 此thử 師sư 不bất 知tri 今kim 經kinh 顯hiển 遠viễn 諸chư 經kinh 所sở 無vô 。 方phương 望vọng 一nhất 代đại 及cập 前tiền 迹tích 門môn 乃nãi 受thọ 本bổn 名danh 。 何hà 須tu 於ư 此thử 即tức 云vân 本bổn 迹tích 。 若nhược 預dự 密mật 表biểu 意ý 則tắc 可khả 。 然nhiên 於ư 此thử 分phần/phân 文văn 故cố 成thành 太thái 早tảo 。

七thất 寶bảo 為vi 塔tháp

者giả 。 即tức 七thất 覺giác 七Thất 聖Thánh 財Tài 。 七Thất 聖Thánh 財Tài 謂vị 聞văn 。 信tín 。 戒giới 。 定định 。 進tiến 。 捨xả 。 慚tàm 。 隨tùy 其kỳ 教giáo 位vị 明minh 七thất 深thâm 淺thiển 。 既ký 是thị 佛Phật 塔tháp 之chi 七thất 又hựu 證chứng 實thật 經kinh 並tịnh 用dụng 無vô 作tác 七thất 覺giác 七thất 財tài 。 於ư 無vô 作tác 中trung 尚thượng 須tu 性tánh 德đức 。 何hà 況huống 修tu 得đắc 。 七thất 覺giác 聖thánh 財tài 俱câu 修tu 得đắc 故cố 。 雖tuy 分phần/phân 寶bảo 別biệt 。 七thất 寶bảo 即tức 塔tháp 能năng 所sở 不bất 別biệt 。 然nhiên 塔tháp 是thị 所sở 依y 。 嚴nghiêm 是thị 能năng 依y 。

高cao 五ngũ 百bách

等đẳng 者giả 。 既ký 塔tháp 所sở 表biểu 須tu 皆giai 圓viên 釋thích 。 豎thụ 即tức 因nhân 中trung 望vọng 果quả 。 萬vạn 行hạnh 一nhất 行hành 一nhất 切thiết 行hành 。 酬thù 因nhân 果quả 中trung 萬vạn 德đức 一nhất 德đức 一nhất 切thiết 德đức 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 名danh 之chi 為vi 豎thụ 。 當đương 位vị 具cụ 足túc 名danh 之chi 為vi 橫hoạnh/hoành 。 凡phàm 一nhất 切thiết 行hành 歷lịch 緣duyên 對đối 境cảnh 諦đế 緣duyên 度độ 等đẳng 。 無vô 不bất 莊trang 嚴nghiêm 從tùng 因nhân 至chí 果quả 。 若nhược 橫hoạnh/hoành 若nhược 豎thụ 皆giai 須tu 有hữu 體thể 。 方phương 可khả 名danh 為vi 萬vạn 善thiện 莊trang 嚴nghiêm 。

地địa 者giả

止chỉ

住trụ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không

者giả 。 然nhiên 體thể 無vô 明minh 即tức 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 故cố 無vô 明minh 無vô 所sở 破phá 。 亦diệc 無vô 所sở 住trụ 。 故cố 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 即tức 無vô 能năng 住trụ 。 無vô 能năng 住trụ 。 故cố 地địa 既ký 無vô 破phá 而nhi 破phá 。 空không 亦diệc 無vô 住trụ 而nhi 住trụ 。

種chủng 種chủng

等đẳng 者giả 。 定định 慧tuệ 無vô 多đa 。 對đối 暗ám 散tán 說thuyết 。 又hựu 定định 慧tuệ 遍biến 攝nhiếp 。 故cố 亦diệc 云vân 多đa 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 攝nhiếp 法pháp 中trung 說thuyết 。

無vô 量lượng 慈từ 悲bi 室thất

者giả 。 以dĩ 龕khám 為vi 室thất 故cố 云vân 。

龕khám 室thất

重trọng/trùng 云vân 。

亦diệc 是thị

者giả 。 重trọng/trùng 釋thích 室thất 也dã 。 室thất 亦diệc 名danh 舍xá 。 幢tràng 亦diệc 旛phan 類loại 。 如như 大đại 長trưởng 者giả 中trung 說thuyết 。

垂thùy 寶bảo

等đẳng 者giả 。 從tùng 因nhân 至chí 果quả 。 果quả 德đức 皆giai 籍tịch 因nhân 中trung 萬vạn 行hạnh 。 由do 莊trang 嚴nghiêm 故cố 即tức 能năng 下hạ 化hóa 。 如như 嚴nghiêm 復phục 垂thùy 。

四tứ 面diện

等đẳng 者giả 。 即tức 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 也dã 。 由do 四Tứ 諦Đế 四tứ 方phương 道đạo 風phong 。 吹xuy 四tứ 面diện 四tứ 德đức 之chi 香hương 。 充sung 而nhi 且thả 遍biến 。 即tức 是thị 天thiên 然nhiên 四tứ 德đức 之chi 理lý 。 假giả 修tu 德đức 以dĩ 遠viễn 布bố 。

平bình 等đẳng 有hữu 二nhị

者giả 。

法pháp 等đẳng

者giả 大đại 慧tuệ 所sở 觀quán 理lý 也dã 。

同đồng 得đắc

者giả 皆giai 用dụng 因nhân 理lý 以dĩ 至chí 果quả 也dã 。 若nhược 所sở 觀quán 理lý 與dữ 眾chúng 生sanh 異dị 不bất 名danh 大đại 慧tuệ 。

如như 是thị 如như 是thị 。

等đẳng 者giả 。

一nhất 如như 法Pháp 相tương/tướng

者giả 。 歎thán 佛Phật 所sở 說thuyết 稱xưng 於ư 實thật 故cố 。

二nhị 如như 根căn 性tánh

者giả 。 至chí 第đệ 五ngũ 時thời 不bất 差sai 機cơ 故cố 。

先tiên 答đáp 第đệ 二nhị 問vấn

中trung 。 問vấn 初sơ 云vân 地địa 踊dũng 。 此thử 云vân 東đông 方phương 者giả 何hà 耶da 。 答đáp 。

東đông 述thuật 本bổn 緣duyên 。 踊dũng 申thân 昔tích 願nguyện 。 若nhược 所sở 表biểu 者giả 。 方phương 始thỉ 表biểu 開khai 。 地địa 踊dũng 表biểu 顯hiển 。

告cáo 比Bỉ 丘Khâu

等đẳng 者giả 。 驗nghiệm 具cụ 四tứ 眾chúng 非phi 不bất 說thuyết 法Pháp 。

當đương 是thị 多đa 寶bảo

者giả 。

問vấn 。

十thập 方phương 世thế 界giới 。 豈khởi 無vô 一nhất 佛Phật 不bất 得đắc 開khai 顯hiển 。 不bất 開khai 顯hiển 者giả 。 皆giai 應ưng 發phát 願nguyện 。 何hà 獨độc 多đa 寶bảo 。 若nhược 不bất 發phát 願nguyện 佛Phật 道Đạo 不bất 同đồng 。 若nhược 發phát 願nguyện 者giả 皆giai 合hợp 聽thính 經Kinh 。 又hựu 諸chư 佛Phật 化hóa 皆giai 預dự 照chiếu 機cơ 。 豈khởi 成thành 佛Phật 竟cánh 不bất 得đắc 開khai 顯hiển 方phương 始thỉ 發phát 願nguyện 。

答đáp 。

同đồng 與dữ 不bất 同đồng 。 開khai 與dữ 不bất 開khai 。 有hữu 願nguyện 無vô 願nguyện 皆giai 是thị 隨tùy 緣duyên 。 若nhược 宜nghi 有hữu 願nguyện 皆giai 悉tất 盡tận 來lai 。 何hà 慮lự 不bất 集tập 。 後hậu 方phương 發phát 願nguyện 亦diệc 是thị 鑑giám 物vật 。

三tam 變biến 淨tịnh 土độ 由do 背bối/bội 捨xả

等đẳng 者giả 。

問vấn 。

佛Phật 有hữu 楞lăng 嚴nghiêm 。 三tam 昧muội 之chi 力lực 。 何hà 以dĩ 仍nhưng 用dụng 小Tiểu 乘Thừa 事sự 禪thiền 。 又hựu 表biểu 破phá 三tam 惑hoặc 。 復phục 非phi 所sở 治trị 。

答đáp 。

是thị 定định 聖thánh 行hành 攬lãm 因nhân 成thành 果quả 。 果quả 地địa 事sự 用dụng 無vô 爽sảng 於ư 理lý 。 即tức 楞lăng 嚴nghiêm 中trung 。 具cụ 諸chư 三tam 昧muội 。 非phi 昔tích 因nhân 時thời 見kiến 禪thiền 法Pháp 界Giới 。 豈khởi 背bối/bội 捨xả 等đẳng 變biến 過quá 三tam 千thiên 。 然nhiên 化hóa 佛Phật 事sự 宜nghi 附phụ 小tiểu 名danh 。 故cố 《# 大đại 論luận 》# 中trung 亦diệc 是thị 準chuẩn 小tiểu 。 故cố 云vân 欲dục 得đắc 自tự 在tại 修tu 勝thắng 處xứ 。 欲dục 得đắc 廣quảng 普phổ 修tu 一nhất 切thiết 。 處xử 若nhược 但đãn 小tiểu 用dụng 唯duy 於ư 三tam 千thiên 。 又hựu 初sơ 。

一nhất 變biến

下hạ 表biểu 破phá 三tam 惑hoặc 者giả 。 既ký 楞lăng 嚴nghiêm 中trung 即tức 理lý 之chi 事sự 。 不bất 妨phương 一nhất 一nhất 皆giai 破phá 三tam 惑hoặc 。 況huống 今kim 三tam 昧muội 直trực 論luận 功công 用dụng 。 破phá 惑hoặc 乃nãi 是thị 所sở 表biểu 而nhi 已dĩ 。 表biểu 前tiền 破phá 已dĩ 表biểu 後hậu 更cánh 破phá 。 如như 僧Tăng 中trung 與dữ 欲dục 者giả 。 不bất 必tất 全toàn 同đồng 僧Tăng 中trung 法pháp 事sự 。 故cố 云vân 。

如như

耳nhĩ 。 多đa 寶bảo 願nguyện 力lực 須tu 諸chư 佛Phật 集tập 。 復phục 令linh 時thời 會hội 知tri 分phân 身thân 多đa 。 故cố 此thử 諸chư 佛Phật 為vi 開khai 塔tháp 集tập 。 集tập 又hựu 不bất 至chí 但đãn 遣khiển 侍thị 者giả 。 傳truyền 問vấn 訊tấn 等đẳng 狀trạng 如như 與dữ 欲dục 。 故cố 諸chư 侍thị 者giả 但đãn 申thân 問vấn 訊tấn 。 無vô 說thuyết 欲dục 辭từ 。

大đại 集tập 若nhược 干can 諸chư 佛Phật 與dữ 欲dục

者giả 。 於ư 欲dục 色sắc 二nhị 界giới 大đại 空không 亭đình 中trung 。 廣quảng 集tập 十thập 方phương 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 二nhị 十thập 一nhất 云vân 。

南nam 方phương 有hữu 佛Phật 。 名danh 曰viết 金kim 藏tạng 。 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 光quang 明minh 已dĩ 。 問vấn 於ư 彼bỉ 佛Phật 。 彼bỉ 佛Phật 答đáp 云vân 。

北bắc 方phương 世thế 界giới 有hữu 佛Phật 。 名danh 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 欲dục 為vì 大đại 眾chúng 。 說thuyết 法Pháp 破phá 大đại 憍kiêu 慢mạn 。 遣khiển 使sứ 從tùng 我ngã 索sách 欲dục 。 我ngã 今kim 與dữ 之chi 。 餘dư 方phương 亦diệc 爾nhĩ 。 各các 令linh 一nhất 大đại 菩Bồ 薩Tát 與dữ 十thập 恆Hằng 沙sa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 來lai 此thử 偈kệ 讚tán 。 亦diệc 無vô 別biệt 欲dục 詞từ 。

《# 大đại 品phẩm 》# 亦diệc 千thiên 佛Phật 同đồng 說thuyết 。 今kim 已dĩ 開khai 權quyền 。 次thứ 欲dục 顯hiển 遠viễn 。 使sử 諸chư 佛Phật 道Đạo 同đồng 。 故cố 令linh 諸chư 佛Phật 與dữ 欲dục 。 有hữu 人nhân 問vấn 。

眾chúng 俱câu 在tại 空không 。 分phân 身thân 何hà 故cố 猶do 處xứ 於ư 地địa 。 今kim 答đáp 。

時thời 眾chúng 已dĩ 聞văn 迹tích 門môn 開khai 權quyền 。 初sơ 入nhập 寂tịch 光quang 之chi 土thổ/độ 。 故cố 以dĩ 居cư 空không 表biểu 之chi 。 分phân 身thân 示thị 迹tích 。 各các 有hữu 所sở 化hóa 之chi 土thổ/độ 。 故cố 居cư 地địa 以dĩ 表biểu 之chi 。 又hựu 釋Thích 迦Ca 不bất 久cửu 顯hiển 本bổn 。 亦diệc 先tiên 居cư 空không 以dĩ 表biểu 之chi 。 各các 有hữu 其kỳ 致trí 不bất 須tu 疑nghi 也dã 。

爾nhĩ 時thời 釋Thích 迦Ca

下hạ 亦diệc 約ước 所sở 表biểu 為vi 開khai 權quyền 者giả 。 多đa 寶bảo 本bổn 為vi 證chứng 經kinh 故cố 來lai 。 應ưng 令linh 眾chúng 見kiến 。 佛Phật 身thân 表biểu 實thật 。 塔tháp 開khai 表biểu 權quyền 。 故cố 開khai 塔tháp 表biểu 開khai 權quyền 。 見kiến 佛Phật 表biểu 顯hiển 實thật 。 有hữu 人nhân 於ư 此thử 立lập 本bổn 迹tích 者giả 。 不bất 然nhiên 。 本bổn 文văn 在tại 下hạ 。

問vấn 。

凡phàm 云vân 本bổn 迹tích 本bổn 應ưng 勝thắng 迹tích 。 望vọng 下hạ 本bổn 門môn 則tắc 釋Thích 迦Ca 顯hiển 本bổn 。 舍xá 那na 猶do 迹tích 。 何hà 以dĩ 迹tích 勝thắng 而nhi 本bổn 劣liệt 耶da 。

答đáp 。

此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 舍xá 那na 是thị 迹tích 中trung 之chi 迹tích 。 自tự 望vọng 本bổn 時thời 遮già 那na 為vi 本bổn 。 釋Thích 迦Ca 開khai 已dĩ 望vọng 迹tích 成thành 妙diệu 。 舍xá 那na 迹tích 妙diệu 。 迹tích 妙diệu 猶do 麁thô 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 本bổn 門môn 十thập 妙diệu 。

《# 經Kinh 》#

見kiến 二nhị

至chí

加gia 趺phu 坐tọa

者giả 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

為vi 顯hiển 三Tam 身Thân 為vi 成thành 大đại 事sự

八bát 萬vạn 二nhị 萬vạn

者giả 。 八bát 萬vạn 在tại 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 初sơ 。 二nhị 萬vạn 在tại 〈# 持trì 品phẩm 〉# 之chi 首thủ 。 偈kệ 中trung 。

第đệ 二nhị 八bát 行hành 半bán 頌tụng 分phân 身thân 佛Phật 集tập

者giả 。 上thượng 文văn 有hữu 七thất 。 今kim 頌tụng 甚thậm 略lược 仍nhưng 不bất 次thứ 第đệ 。 初sơ 三tam 行hành 頌tụng 第đệ 二nhị 應ưng 集tập 。 義nghĩa 兼kiêm 大đại 樂nhạo 說thuyết 欲dục 見kiến 及cập 以dĩ 請thỉnh 集tập 。 次thứ 一nhất 行hành 頌tụng 土thổ/độ 淨tịnh 。 次thứ 四tứ 行hành 半bán 頌tụng 諸chư 佛Phật 同đồng 來lai 。 明minh 難nan 持trì 中trung 《# 經kinh 》# 云vân 。

八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 皆giai 不bất 及cập

者giả 。 八bát 萬vạn 之chi 名danh 不bất 必tất 全toàn 大đại 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 引dẫn 《# 俱câu 舍xá 》# 。 《# 報báo 恩ân 》# 等đẳng 經kinh 。 乃nãi 至chí 十thập 二nhị 。 部bộ 亦diệc 通thông 大đại 小tiểu 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 說thuyết 法Pháp 妙diệu 中trung 。

但đãn 令linh 他tha 得đắc 小tiểu 六lục 神thần 通thông 。 亦diệc 未vị 為vi 難nan 。 若nhược 立lập 有Hữu 頂Đảnh 。

此thử 約ước 不bất 得đắc 通thông 者giả 為vi 況huống 。 故cố 知tri 圓viên 經kinh 暫tạm 讀đọc 暫tạm 說thuyết 。 誠thành 為vi 不bất 易dị 。

若nhược 有hữu 能năng 持trì 。 則tắc 持trì 佛Phật 身thân

者giả 。 體thể 宗tông 用dụng 三tam 。 衣y 座tòa 室thất 三tam 。 即tức 三Tam 身Thân 故cố 。

釋thích 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 品Phẩm

注chú 四tứ 釋thích 中trung 唯duy 無vô 觀quán 心tâm 。 初sơ 因nhân 緣duyên 中trung 但đãn 通thông 語ngữ 感cảm 應ứng 。 故cố 云vân 。

生sanh 時thời

等đẳng 也dã 。

問vấn 。

惡ác 人nhân 出xuất 世thế 何hà 名danh 感cảm 應ứng 。

答đáp 。

令linh 無vô 量lượng 人nhân 。 不bất 敢cảm 造tạo 惡ác 。

天thiên 熱nhiệt

者giả 。 從tùng 事sự 說thuyết 耳nhĩ 。

問vấn 。

何hà 無vô 四tứ 悉tất 。

答đáp 。

義nghĩa 立lập 非phi 無vô 。 見kiến 者giả 喜hỷ 其kỳ 己kỷ 身thân 不bất 作tác 。 即tức 世thế 界giới 。 不bất 作tác 善thiện 生sanh 。 即tức 為vi 人nhân 也dã 。 不bất 作tác 惡ác 邊biên 。 即tức 對đối 治trị 也dã 。 無vô 障chướng 果quả 事sự 。 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

因nhân 行hành

下hạ 約ước 教giáo 。 理lý 順thuận 即tức 圓viên 教giáo 。 事sự 逆nghịch 即tức 三tam 教giáo 。 唯duy 圓viên 教giáo 意ý 逆nghịch 即tức 是thị 順thuận 。 自tự 餘dư 三tam 教giáo 逆nghịch 順thuận 定định 故cố 。 本bổn 迹tích 中trung 言ngôn 同đồng 眾chúng 生sanh 病bệnh 者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 必tất 不bất 破phá 僧Tăng

《# 報báo 恩ân 經kinh 》# 云vân 。

若nhược 有hữu 人nhân 言ngôn 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 實thật 是thị 惡ác 人nhân 。 入nhập 阿A 鼻Tỳ 獄Ngục 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

《# 大đại 雲vân 經kinh 》# 云vân 。

提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 所sở 修tu 行hành 業nghiệp 。 同đồng 於ư 如Như 來Lai 。

諸chư 新tân 舊cựu 章chương 皆giai 云vân 什thập 譯dịch 元nguyên 無vô 此thử 品phẩm 。 並tịnh 準chuẩn 齊tề 宋tống 錄lục 云vân 。 上thượng 定định 林lâm 寺tự 釋thích 法pháp 獻hiến 於ư 于vu 闐điền 國quốc 得đắc 梵Phạm 本bổn 來lai 。 瓦ngõa 官quan 寺tự 沙Sa 門Môn 釋thích 法pháp 意ý 。 齊tề 永vĩnh 明minh 八bát 年niên 十thập 二nhị 月nguyệt 譯dịch 訖ngật 。 仍nhưng 自tự 別biệt 行hành 。 至chí 梁lương 初sơ 有hữu 滿mãn 法Pháp 師sư 講giảng 經kinh 百bách 遍biến 。 於ư 寺tự 燒thiêu 身thân 。 乃nãi 以dĩ 此thử 品phẩm 置trí 〈# 持trì 品phẩm 〉# 前tiền 。 亦diệc 未vị 行hành 天thiên 下hạ 。 至chí 梁lương 末mạt 有hữu 西tây 天Thiên 竺Trúc 國quốc 沙Sa 門Môn 拘câu 羅la 那na 陀đà 。 此thử 云vân 真Chân 諦Đế 。 重trọng/trùng 譯dịch 此thử 品phẩm 置trí 〈# 寶bảo 塔tháp 〉# 後hậu 。 今kim 謂vị 若nhược 準chuẩn 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 。 西tây 晉tấn 時thời 譯dịch 已dĩ 有hữu 此thử 品phẩm 。 則tắc 梵Phạm 本bổn 不bất 無vô 。 若nhược 觀quán 所sở 譯dịch 。 全toàn 似tự 什thập 公công 文văn 體thể 。 若nhược 準chuẩn 嘉gia 祥tường 三tam 義nghĩa 度độ 量lương 。 一nhất 者giả 外ngoại 國quốc 相tương/tướng 傳truyền 。 流lưu 沙sa 已dĩ 來lai 多đa 無vô 此thử 品phẩm 。 恐khủng 什thập 公công 未vị 見kiến 。 今kim 謂vị 什thập 公công 親thân 遊du 五ngũ 竺trúc 。 豈khởi 獨độc 流lưu 沙sa 。 二nhị 者giả 什thập 公công 譯dịch 經kinh 多đa 好hảo/hiếu 存tồn 略lược 。 如như 《# 智Trí 度Độ 》# 。 《# 百bách 論luận 》# 之chi 流lưu 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 西tây 方phương 好hảo/hiếu 廣quảng 但đãn 略lược 其kỳ 重trọng/trùng 。 豈khởi 可khả 全toàn 除trừ 正chánh 文văn 一nhất 品phẩm 。 三tam 云vân 〈# 寶bảo 塔tháp 〉# 命mạng 人nhân 〈# 持trì 品phẩm 〉# 應ưng 命mạng 。 以dĩ 〈# 提đề 婆bà 〉# 間gian 者giả 。 全toàn 成thành 剩thặng 經kinh 。 何hà 以dĩ 安an 此thử 。 今kim 文văn 不bất 云vân 真Chân 諦Đế 重trọng/trùng 譯dịch 。 復phục 云vân 南nam 嶽nhạc 私tư 安an 。 若nhược 必tất 真Chân 諦Đế 重trọng/trùng 譯dịch 不bất 虛hư 。 何hà 妨phương 本bổn 譯dịch 江giang 東đông 未vị 有hữu 。 以dĩ 此thử 驗nghiệm 之chi 。 乃nãi 成thành 三tam 人nhân 俱câu 契Khế 經Kinh 理lý 。 望vọng 嘉gia 祥tường 三tam 義nghĩa 。 全toàn 不bất 可khả 依y 。 涉thiệp 法Pháp 師sư 云vân 。

不bất 合hợp 安an 此thử 。 〈# 授thọ 記ký 〉# 。 〈# 調Điều 達Đạt 〉# 應ưng 安an 〈# 授thọ 學học 無Vô 學Học 記ký 品phẩm 〉# 中trung 。 後hậu 智trí 積tích 後hậu 應ưng 安an 〈# 神thần 力lực 品phẩm 〉# 內nội 。

今kim 謂vị 若nhược 爾nhĩ 。 于vu 闐điền 應ưng 將tương 兩lưỡng 握ác 經kinh 來lai 。 法pháp 意ý 乃nãi 有hữu 補bổ 接tiếp 之chi 過quá 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 不bất 〈# 學học 無Vô 學Học 記ký 〉# 無Vô 學Học 將tương 入nhập 千thiên 二nhị 百bách 中trung 。 學học 人nhân 自tự 為vi 一nhất 品phẩm 。 況huống 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 不bất 云vân 得đắc 果quả 。 那na 忽hốt 安an 置trí 學học 無Vô 學Học 中trung 。

兩lưỡng 存tồn 兩lưỡng 沒một

者giả 。 文văn 云vân 。

此thử 經Kinh 是thị 五ngũ 年niên 譯dịch 之chi 。 東đông 安an 法Pháp 師sư 云vân 。

七thất 年niên 三tam 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 譯dịch 訖ngật 。 慧tuệ 遠viễn 經kinh 序tự 同đồng 。 或hoặc 云vân 。

弘hoằng 始thỉ 十thập 年niên 二nhị 月nguyệt 譯dịch 竟cánh 。 不bất 同đồng 之chi 事sự 未vị 可khả 追truy 尋tầm 。 竺trúc 法pháp 護hộ 太thái 康khang 元nguyên 年niên 八bát 月nguyệt 十thập 一nhất 日nhật 譯dịch 訖ngật 。 為vi 十thập 一nhất 卷quyển 。 名danh 。

正Chánh 法Pháp 華hoa

亦diệc 云vân 八bát 卷quyển 。 出xuất 聶niếp 道đạo 真chân 錄lục 。 此thử 兩lưỡng 存tồn 本bổn 也dã 。 次thứ 有hữu 沙Sa 門Môn 支chi 道đạo 根căn 。 晉tấn 咸hàm 康khang 元nguyên 年niên 譯dịch 為vi 五ngũ 卷quyển 。 名danh 。

方Phương 等Đẳng 法pháp 華hoa

外ngoại 國quốc 沙Sa 門Môn 支chi 彊cường/cưỡng/cương 梁lương 接tiếp 。 魏ngụy 甘cam 露lộ 元nguyên 年niên 七thất 月nguyệt 於ư 交giao 州châu 譯dịch 。 彼bỉ 沙Sa 門Môn 釋thích 道đạo 敷phu 筆bút 受thọ 為vi 六lục 卷quyển 。 名danh 。

法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội

出xuất 姚diêu 錄lục 。 魏ngụy 錄lục 。 武võ 丘khâu 道đạo 亮lượng 云vân 。

有hữu 五ngũ 本bổn 。 四tứ 如như 前tiền 。 更cánh 有hữu 《# 薩tát 雲vân 分phần/phân 陀đà 利lợi 》# 本bổn 。 既ký 存tồn 於ư 世thế 。 乃nãi 成thành 三tam 存tồn 。

叡duệ 開khai 九cửu 轍triệt

者giả 。 什thập 譯dịch 纔tài 畢tất 叡duệ 便tiện 講giảng 之chi 。 開khai 為vi 九cửu 轍triệt 。

時thời 人nhân 呼hô 為vi 九cửu 轍triệt 法Pháp 師sư 。 一nhất 者giả 昏hôn 聖thánh 相tương/tướng 扣khấu 轍triệt 。 即tức 序tự 品phẩm 是thị 。 次thứ 有hữu 七thất 轍triệt 即tức 是thị 正chánh 宗tông 。 一nhất 者giả 涉thiệp 教giáo 歸quy 真chân 轍triệt 。 為vi 上thượng 根căn 人nhân 。 二nhị 者giả 興hưng 類loại 潛tiềm 彰chương 轍triệt 。 為vi 中trung 根căn 人nhân 。 三tam 者giả 述thuật 窮cùng 通thông 昔tích 轍triệt 。 中trung 根căn 領lãnh 解giải 。 四tứ 者giả 彰chương 因nhân 進tiến 悟ngộ 轍triệt 為vi 下hạ 根căn 人nhân 。 即tức 化hóa 城thành 授thọ 記ký 。 五ngũ 讚tán 揚dương 行hành 李# 轍triệt 。 即tức 法Pháp 師sư 品phẩm 為vi 如Như 來Lai 使sử 。 六lục 本bổn 迹tích 無vô 生sanh 轍triệt 。 即tức 多đa 寶bảo 品phẩm 。 多đa 寶bảo 不bất 滅diệt 釋Thích 迦Ca 不bất 生sanh 。 多đa 寶bảo 為vi 本bổn 釋Thích 迦Ca 為vi 迹tích 。 本bổn 既ký 不bất 滅diệt 迹tích 豈khởi 有hữu 生sanh 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 不bất 思tư 議nghị 一nhất 。 七thất 舉cử 因nhân 徵trưng 果quả 轍triệt 。 即tức 踊dũng 出xuất 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 彌Di 勒Lặc 舉cử 因nhân 徵trưng 果quả 佛Phật 舉cử 壽thọ 量lượng 因nhân 果quả 所sở 由do 。 八bát 稱xưng 揚dương 遠viễn 濟tế 轍triệt 。 即tức 隨tùy 喜hỷ 去khứ 訖ngật 。 經kinh 屬thuộc 流lưu 通thông 也dã 。 名danh 目mục 甚thậm 美mỹ 而nhi 宗tông 體thể 不bất 顯hiển 。 叡duệ 公công 又hựu 有hữu 二nhị 十thập 八bát 品phẩm 生sanh 起khởi 。 甚thậm 有hữu 眉mi 目mục 於ư 今kim 無vô 妨phương 。 但đãn 品phẩm 旨chỉ 未vị 彰chương 。 而nhi 不bất 的đích 語ngữ 遠viễn 本bổn 。 但đãn 云vân 因nhân 果quả 。 何hà 成thành 發phát 迹tích 。

四tứ 瀆độc

者giả 。 江giang 。 河hà 。 准chuẩn 。 濟tế 。 意ý 云vân 天thiên 下hạ 大đại 同đồng 。

提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa

至chí

為vi 五ngũ 逆nghịch

者giả 。 《# 俱câu 舍xá 》# 云vân 。

殺sát 父phụ 。 殺sát 母mẫu 。 殺sát 阿A 羅La 漢Hán 。 破phá 和hòa 合hợp 僧Tăng 。 出xuất 佛Phật 身thân 血huyết 。

今kim 初sơ 云vân 。

破phá 僧Tăng

略lược 如như 前tiền 目Mục 連Liên 緣duyên 中trung 及cập 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。

出xuất 血huyết

者giả 。 如như 佛Phật 在tại 阿A 耨Nậu 達Đạt 泉Tuyền 。 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

往vãng 昔tích 世thế 於ư 羅la 悅duyệt 祇kỳ 。 有hữu 長trưởng 者giả 名danh 須tu 檀đàn 。 財tài 富phú 七thất 珍trân 。 子tử 名danh 須Tu 摩Ma 提Đề 。 父phụ 命mạng 終chung 後hậu 其kỳ 異dị 母mẫu 弟đệ 。 名danh 修Tu 耶Da 舍Xá 。 須tu 摩ma 提đề 設thiết 計kế 不bất 與dữ 彼bỉ 財tài 分phần/phân 者giả 。 唯duy 當đương 殺sát 之chi 。 便tiện 語ngữ 弟đệ 言ngôn 。

詣nghệ 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 。 有hữu 所sở 論luận 說thuyết 。 弟đệ 即tức 可khả 之chi 。 即tức 執chấp 弟đệ 手thủ 將tương 至chí 懸huyền 崖nhai 。 推thôi 弟đệ 崖nhai 底để 以dĩ 石thạch # 之chi 。 即tức 便tiện 命mạng 終chung 。

佛Phật 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。

爾nhĩ 時thời 長trưởng 者giả 。 今kim 大đại 王vương 是thị 。 須tu 摩ma 提đề 者giả 。 即tức 我ngã 身thân 是thị 。 異dị 母mẫu 弟đệ 者giả 即tức 調Điều 達Đạt 是thị 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 無vô 數số 千thiên 劫kiếp 。 入nhập 餓ngạ 鬼quỷ 中trung 。 入nhập # 山sơn 地địa 獄ngục 。 以dĩ 殘tàn 緣duyên 故cố 。 我ngã 於ư 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 經kinh 行hành 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 於ư 高cao 崖nhai 。 舉cử 石thạch 長trường/trưởng 三tam 丈trượng 闊khoát 丈trượng 六lục 。 以dĩ 擲trịch 我ngã 頭đầu 。 耆Kỳ 闍Xà 崛Quật 山Sơn 神thần 名danh 鞞bệ 羅la 。 以dĩ 手thủ 接tiếp 石thạch 。 小tiểu 片phiến 迸bính 墮đọa 傷thương 佛Phật 母mẫu 指chỉ 。 出xuất 於ư 佛Phật 血huyết 。

出xuất 《# 興hưng 起khởi 行hành 經kinh 》# 。 教giáo 阿a 闍xà 世thế 放phóng 醉túy 象tượng 等đẳng 。 具cụ 如như 《# 釋thích 籤# 》# 第đệ 三tam 。 餘dư 文văn 可khả 見kiến 。 具cụ 列liệt 在tại 諸chư 經kinh 論luận 。 《# 俱câu 舍xá 。 業nghiệp 品phẩm 》# 云vân 。

五ngũ 並tịnh 業nghiệp 障chướng 攝nhiếp 。 約ước 處xứ 人nhân 除trừ 北bắc 。 約ước 人nhân 除trừ 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 四tứ 身thân 一nhất 語ngữ 業nghiệp 。 三tam 殺sát 一nhất 虛hư 誑cuống 。 一nhất 殺sát 生sanh 加gia 行hành 。 無vô 間gian 一nhất 劫kiếp 熟thục 。 隨tùy 罪tội 增tăng 苦khổ 增tăng 。 入nhập 比Bỉ 丘Khâu 分phần/phân 二nhị 。 以dĩ 為vi 所sở 破phá 僧Tăng 。

言ngôn 。

若nhược 作tác

等đẳng 者giả 。 如như 文văn 。 調Điều 達Đạt 但đãn 有hữu 破phá 。 出xuất 。 殺sát 三tam 逆nghịch 。 兼kiêm 放phóng 象tượng 。 毒độc 爪trảo 二nhị 殺sát 方phương 便tiện 。 正chánh 兼kiêm 方phương 便tiện 且thả 云vân 五ngũ 耳nhĩ 。 論luận 有hữu 同đồng 類loại 五ngũ 逆nghịch 。 謂vị 污ô 母mẫu 無Vô 學Học 尼ni 。 殺sát 住Trụ 定Định 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 有hữu 學học 聖thánh 者giả 。 殺sát 有hữu 學học 聖thánh 者giả 。 殺sát 羅La 漢Hán 同đồng 類loại 。 奪đoạt 僧Tăng 和hòa 合hợp 緣duyên 。 是thị 破phá 僧Tăng 同đồng 類loại 。 破phá 壞hoại 窣tốt 覩đổ 波ba 是thị 出xuất 血huyết 同đồng 類loại 。 不bất 以dĩ 放phóng 象tượng 。 毒độc 爪trảo 為vi 同đồng 類loại 者giả 。 彼bỉ 是thị 方phương 便tiện 。 非phi 同đồng 類loại 故cố 。 《# 入nhập 大Đại 乘Thừa 論luận 》# 問vấn 。

彼bỉ 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 世thế 世thế 為vi 佛Phật 怨oán 。 云vân 何hà 而nhi 言ngôn 。 是thị 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 《# 論luận 》# 答đáp 云vân 。

若nhược 是thị 怨oán 者giả 。 云vân 何hà 而nhi 得đắc 。 世thế 世thế 相tương 值trị 。 如như 二nhị 人nhân 行hành 東đông 西tây 各các 去khứ 步bộ 步bộ 轉chuyển 遠viễn 。 豈khởi 得đắc 為vi 伴bạn 。 此thử 五ngũ 逆nghịch 緣duyên 當đương 因nhân 緣duyên 釋thích 。

若nhược 作tác

下hạ 本bổn 迹tích 者giả 。 前tiền 題đề 注chú 中trung 又hựu 並tịnh 略lược 述thuật 竟cánh 。

此thử 品phẩm

下hạ 別biệt 明minh 來lai 意ý 者giả 。 驗nghiệm 嘉gia 祥tường 三tam 意ý 。 全toàn 無vô 所sở 以dĩ 。

可khả 以dĩ 意ý 知tri

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 重trọng/trùng 敘tự 文Văn 殊Thù 是thị 遊du 方phương 大Đại 士Sĩ 。 十thập 方phương 弘hoằng 經kinh 。 乃nãi 至chí 入nhập 海hải 。 唯duy 常thường 宣tuyên 說thuyết 。 《# 妙Diệu 法Pháp 華Hoa 經Kinh 》# 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 大Đại 乘Thừa 諸chư 經kinh 。 文Văn 殊Thù 皆giai 為vi 發phát 起khởi 之chi 眾chúng 。

度độ 義nghĩa

等đẳng 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 始thỉ 從tùng 十thập 五ngũ 終chung 二nhị 十thập 一nhất 。 廣quảng 釋thích 六Lục 度Độ 。 一nhất 一nhất 度độ 中trung 皆giai 存tồn 眾chúng 釋thích 。 今kim 攢toàn 其kỳ 大đại 略lược 。 文văn 相tương/tướng 顯hiển 著trứ 者giả 分phân 為vi 四tứ 類loại 。 亦diệc 非phi 一nhất 處xứ 次thứ 第đệ 列liệt 之chi 。 若nhược 欲dục 委ủy 知tri 。 尋tầm 論luận 本bổn 文văn 。 諸chư 家gia 取thủ 捨xả 廣quảng 立lập 義nghĩa 門môn 。 雜tạp 引dẫn 大đại 小tiểu 不bất 任nhậm 證chứng 據cứ 。 不bất 知tri 何hà 者giả 。 是thị 釋Thích 迦Ca 所sở 行hành 具cụ 足túc 。 令linh 一nhất 家gia 立lập 教giáo 則tắc 體thể 相tướng 可khả 識thức 。 迹tích 示thị 四tứ 相tương/tướng 本bổn 行hạnh 唯duy 圓viên 。 初sơ 三tam 藏tạng 中trung 二nhị 。

一nhất 略lược 釋thích 。 次thứ 分phân 別biệt 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

先tiên 直trực 明minh 六lục 相tương/tướng 。 次thứ 束thúc 十Thập 善Thiện 以dĩ 為vi 六Lục 度Độ 。 以dĩ 此thử 六Lục 度Độ 屬thuộc 世thế 法pháp 故cố 。 且thả 以dĩ 世thế 間gian 十Thập 善Thiện 而nhi 用dụng 對đối 之chi 。 次thứ 分phân 別biệt 者giả 。 引dẫn 《# 善thiện 戒giới 經kinh 》# 自tự 開khai 三tam 種chủng 。 文văn 中trung 先tiên 明minh 對đối 治trị 即tức 所sở 治trị 也dã 。 次thứ 相tương 生sanh 者giả 。 約ước 行hành 次thứ 第đệ 。 果quả 報báo 中trung 云vân 。

具cụ

者giả 。 謂vị 諸chư 根căn 具cụ 足túc 。 色sắc 謂vị 端đoan 正chánh 。 力lực 屬thuộc 精tinh 進tấn 。

若nhược 言ngôn

下hạ 六lục 各các 十thập 者giả 。 名danh 出xuất 《# 地địa 持trì 》# 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。

月nguyệt 藏tạng

下hạ 屬thuộc 圓viên 教giáo 者giả 。 於ư 中trung 先tiên 責trách 世thế 心tâm 。 次thứ 令linh 依y 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 以dĩ 成thành 。 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả 。 謂vị 但đãn 取thủ 初sơ 心tâm 一nhất 念niệm 具cụ 足túc 。 則tắc 一nhất 色sắc 一nhất 香hương 無vô 非phi 十thập 度độ 。

華hoa 嚴nghiêm

下hạ 借tá 彼bỉ 教giáo 道đạo 深thâm 位vị 以dĩ 證chứng 圓viên 人nhân 初sơ 心tâm 。 驗nghiệm 知tri 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 存tồn 於ư 教giáo 道đạo 。 別biệt 義nghĩa 明minh 矣hĩ 。 若nhược 圓viên 極cực 說thuyết 。 豈khởi 至chí 七thất 地địa 方phương 具cụ 十thập 耶da 。 故cố 《# 地địa 持trì 》# 中trung 念niệm 念niệm 具cụ 十thập 。 六lục 之chi 與dữ 十thập 開khai 合hợp 不bất 同đồng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。 若nhược 念niệm 念niệm 具cụ 十thập 。 何hà 行hành 何hà 念niệm 而nhi 不bất 具cụ 十thập 。 一nhất 行hành 一nhất 切thiết 行hành 。 斯tư 之chi 謂vị 也dã 。 經kinh 中trung 以dĩ 持trì 般Bát 若Nhã 校giảo 量lượng 。 過quá 捨xả 恆Hằng 沙sa 身thân 者giả 。 乃nãi 以dĩ 實thật 行hạnh 對đối 事sự 捨xả 說thuyết 耳nhĩ 。 若nhược 六lục 皆giai 法Pháp 界Giới 。 此thử 則tắc 不bất 然nhiên 。 故cố 不bất 可khả 以dĩ 三tam 事sự 皆giai 空không 。 及cập 以dĩ 次thứ 第đệ 出xuất 生sanh 。 諸chư 行hành 而nhi 比tỉ 之chi 也dã 。 又hựu 此thử 六Lục 度Độ 上thượng 下hạ 諸chư 文văn 非phi 不bất 略lược 釋thích 。 觀quán 其kỳ 文văn 意ý 隨tùy 事sự 各các 別biệt 。 若nhược 序tự 中trung 橫hoạnh/hoành 見kiến 。 但đãn 是thị 現hiện 相tướng 發phát 彌Di 勒Lặc 疑nghi 。 文Văn 殊Thù 引dẫn 古cổ 。 種chủng 種chủng 之chi 言ngôn 為vi 引dẫn 同đồng 耳nhĩ 。 過quá 去khứ 佛Phật 章chương 為vi 開khai 五ngũ 乘thừa 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 文văn 六Lục 度Độ 甚thậm 略lược 。 《# 藥dược 草thảo 喻dụ 》# 中trung 三tam 菩Bồ 薩Tát 位vị 不bất 語ngữ 行hành 相tương/tướng 。 意ý 在tại 辨biện 於ư 差sai 與dữ 無vô 差sai 。 分phân 別biệt 功công 德đức 。 略lược 舉cử 五ngũ 度độ 為vi 校giảo 量lượng 本bổn 。 亦diệc 非phi 正chánh 意ý 。 故cố 無vô 行hành 法pháp 。 唯duy 此thử 中trung 經kinh 文văn 雖tuy 略lược 列liệt 。 而nhi 正chánh 明minh 行hành 因nhân 趣thú 果quả 之chi 相tướng 。 故cố 釋thích 者giả 委ủy 列liệt 。 使sử 一nhất 切thiết 行hành 會hội 入nhập 一Nhất 乘Thừa 。

三tam 十thập 二nhị 相tướng

者giả 。 諸chư 教giáo 所sở 列liệt 修tu 得đắc 不bất 同đồng 。 多đa 在tại 教giáo 道đạo 。 若nhược 實thật 道đạo 者giả 。 但đãn 是thị 發phát 得đắc 不bất 須tu 各các 修tu 。 如như 下hạ 龍long 女nữ 歎thán 佛Phật 偈kệ 中trung 。 自tự 非phi 深thâm 達đạt 安an 能năng 具cụ 相tương/tướng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 見kiến 相tương/tướng 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 中trung 已dĩ 略lược 辨biện 之chi 。 今kim 文văn 雖tuy 即tức 具cụ 對đối 四tứ 相tương/tướng 。 意ý 在tại 發phát 得đắc 。 故cố 次thứ 文văn 云vân 。

實thật 相tướng 是thị 圓viên 教giáo 相tương/tướng 本bổn 。 雖tuy 修tu 發phát 不bất 等đẳng 。 相tương/tướng 體thể 多đa 同đồng 。

今kim 文văn 多đa 在tại 《# 大đại 論luận 》# 。 兼kiêm 在tại 諸chư 經kinh 。 《# 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 》# 具cụ 列liệt 名danh 竟cánh 。 今kim 與dữ 彼bỉ 文văn 仍nhưng 有hữu 同đồng 異dị 。 今kim 剩thặng 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 又hựu 足túc 跟cân 直trực 。 踝hõa 不bất 現hiện 。 項hạng 光quang 。 萬vạn 字tự 。 青thanh 髮phát 。 此thử 五ngũ 相tương/tướng 《# 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 》# 中trung 無vô 。 《# 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 》# 中trung 有hữu 丈trượng 光quang 。 喉hầu 中trung 津tân 液dịch 。 此thử 二nhị 相tương/tướng 今kim 文văn 則tắc 無vô 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 文văn 亦diệc 不bất 同đồng 。 秖kỳ 是thị 經Kinh 論luận 譯dịch 異dị 。

非phi 胎thai 卵noãn 濕thấp 化hóa 之chi 化hóa 生sanh

者giả 。 不bất 同đồng 界giới 內nội 四tứ 生sanh 中trung 之chi 化hóa 生sanh 。 如như 諸chư 天thiên 化hóa 生sanh 仍nhưng 在tại 父phụ 膝tất 等đẳng 生sanh 。 況huống 同đồng 四tứ 趣thú 中trung 耶da 。 今kim 此thử 忽hốt 然nhiên 而nhi 有hữu 。 如như 〈# 藥dược 王vương 〉# 中trung 云vân 。

於ư 淨Tịnh 德Đức 王Vương 家gia 。 忽hốt 然nhiên 化hóa 生sanh

亦diệc 稱xưng 濕thấp 卵noãn

等đẳng 者giả 。 但đãn 以dĩ 蓮liên 華hoa 在tại 濕thấp 未vị 剖phẫu 如như 濕thấp 如như 卵noãn 。 含hàm 在tại 華hoa 內nội 義nghĩa 之chi 如như 胎thai 。 《# 大đại 寶bảo 積tích 》# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 八bát 法Pháp 。 於ư 諸chư 佛Phật 前tiền 。 蓮liên 華hoa 化hóa 生sanh 。

一nhất 者giả 乃nãi 至chí 失thất 命mạng 。 不bất 說thuyết 他tha 過quá 。 二nhị 者giả 化hóa 人nhân 令linh 歸quy 三Tam 寶Bảo 。 三tam 者giả 安an 置trí 一nhất 切thiết 。 於ư 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 四tứ 者giả 梵Phạm 行hạnh 不bất 染nhiễm 。 五ngũ 者giả 造tạo 佛Phật 形hình 像tượng 。 安an 華hoa 座tòa 上thượng 。 六lục 者giả 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 憂ưu 惱não 。 七thất 者giả 於ư 貢cống 高cao 人nhân 。 常thường 自tự 謙khiêm 下hạ 。 八bát 者giả 不bất 惱não 他tha 人nhân 。

此thử 一nhất 經kinh 雖tuy 爾nhĩ 。 以dĩ 諸chư 經kinh 論luận 隨tùy 宜nghi 說thuyết 耳nhĩ 。 假giả 使sử 一nhất 切thiết 。 經kinh 論luận 所sở 列liệt 生sanh 蓮liên 華hoa 緣duyên 。 並tịnh 為vi 今kim 文văn 聞văn 品phẩm 功công 德đức 之chi 所sở 超siêu 過quá 。 故cố 華hoa 生sanh 雖tuy 同đồng 本bổn 緣duyên 各các 別biệt 。

云vân 云vân

者giả 。 亦diệc 可khả 釋thích 妨phương 。 非phi 今kim 文văn 意ý 。

爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù

下hạ 第đệ 三tam 尋tầm 來lai 。 有hữu 人nhân 問vấn 。

序tự 中trung 在tại 座tòa 。 今kim 云vân 何hà 海hải 來lai 者giả 。 今kim 為vi 答đáp 之chi 。 豈khởi 以dĩ 凡phàm 情tình 而nhi 度độ 聖thánh 境cảnh 。 不bất 起khởi 此thử 會hội 於ư 海hải 化hóa 物vật 。 義nghĩa 亦diệc 何hà 辜cô 。 亦diệc 何hà 在tại 序tự 一nhất 期kỳ 益ích 訖ngật 。 去khứ 時thời 豈khởi 要yếu 白bạch 知tri 。 來lai 時thời 大đại 利lợi 方phương 生sanh 與dữ 眾chúng 自tự 海hải 而nhi 至chí 。 若nhược 例lệ 地địa 踊dũng 菩Bồ 薩Tát 讚tán 詞từ 此thử 經Kinh 甚thậm 略lược 。 或hoặc 當đương 彼bỉ 有hữu 廣quảng 文văn 具cụ 有hữu 出xuất 會hội 之chi 語ngữ 。 而nhi 傳truyền 至chí 此thử 者giả 略lược 耳nhĩ 。

問vấn 。

三tam 千thiên 之chi 外ngoại 各các 四tứ 百bách 萬vạn 億ức 。 無vô 復phục 大đại 海hải 。 文Văn 殊Thù 何hà 故cố 仍nhưng 云vân 海hải 來lai 。

答đáp 。

事sự 釋thích 未vị 爽sảng 況huống 不bất 思tư 議nghị 。 今kim 三tam 義nghĩa 通thông 之chi 。 一nhất 者giả 既ký 移di 天thiên 人nhân 及cập 變biến 大đại 海hải 。 從tùng 所sở 移di 處xứ 來lai 應ưng 無vô 遠viễn 弊tệ 。 二nhị 者giả 海hải 眾chúng 縱túng/tung 移di 而nhi 龍long 宮cung 不bất 動động 。 龍long 謂vị 不bất 動động 而nhi 所sở 居cư 已dĩ 變biến 。 從tùng 變biến 而nhi 不bất 變biến 處xứ 來lai 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 三tam 者giả 無vô 緣duyên 者giả 被bị 徙tỉ 。 有hữu 緣duyên 者giả 今kim 來lai 。 此thử 不bất 思tư 議nghị 山sơn 海hải 宛uyển 然nhiên 令linh 眾chúng 不bất 見kiến 。 但đãn 是thị 變biến 見kiến 非phi 謂vị 改cải 體thể 。 文Văn 殊Thù 既ký 不bất 起khởi 而nhi 往vãng 。 其kỳ 土thổ/độ 亦diệc 即tức 穢uế 而nhi 淨tịnh 。 故cố 《# 淨tịnh 名danh 》# 云vân 。

移di 置trí 他tha 土thổ/độ 。 都đô 不bất 使sử 人nhân 。 有hữu 往vãng 來lai 相tương/tướng 。

此thử 中trung 乃nãi 使sử 有hữu 往vãng 來lai 相tương/tướng 。 而nhi 本bổn 不bất 移di 。 故cố 知tri 應ưng 有hữu 機cơ 者giả 則tắc 土thổ/độ 變biến 眾chúng 移di 而nhi 尚thượng 來lai 。 其kỳ 無vô 緣duyên 者giả 土thổ/độ 復phục 眾chúng 來lai 而nhi 不bất 至chí 。 所sở 以dĩ 理lý 雖tuy 無vô 動động 。 化hóa 事sự 成thành 規quy 。 故cố 使sử 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 來lai 往vãng 時thời 異dị 。 菩Bồ 薩Tát 化hóa 儀nghi 尚thượng 爾nhĩ 。 豈khởi 佛Phật 設thiết 變biến 同đồng 凡phàm 。

問vấn 。

不bất 起khởi 而nhi 往vãng 。 何hà 故cố 云vân 來lai 。

答đáp 。

示thị 彼bỉ 此thử 眾chúng 知tri 經kinh 功công 力lực 。 識thức 稟bẩm 教giáo 益ích 故cố 須tu 云vân 來lai 。 不bất 往vãng 而nhi 往vãng 不bất 來lai 而nhi 來lai 。 皆giai 為vi 利lợi 物vật 何hà 須tu 此thử 難nạn/nan 。 故cố 知tri 他tha 土thổ/độ 未vị 必tất 見kiến 來lai 。 彼bỉ 不bất 見kiến 來lai 此thử 不bất 見kiến 去khứ 。 不bất 來lai 不bất 去khứ 。 而nhi 移di 事sự 灼chước 然nhiên 。 如như 淨tịnh 名danh 足túc 指chỉ 按án 地địa 。 是thị 時thời 大đại 眾chúng 。 自tự 見kiến 坐tọa 寶bảo 蓮liên 華hoa 。 而nhi 土thổ/độ 穢uế 如như 故cố 。

經kinh 中trung 文Văn 殊Thù 所sở 歎thán 龍long 女nữ 。 不bất 出xuất 弘hoằng 誓thệ 定định 慧tuệ 諸chư 行hành 。

智trí 慧tuệ

下hạ 是thị 慧tuệ 。

深thâm 入nhập

等đẳng 是thị 定định 。

慈từ 念niệm

等đẳng 是thị 誓thệ 。

功công 德đức

下hạ 行hành 也dã 。 下hạ 去khứ 諸chư 文văn 有hữu 此thử 流lưu 例lệ 。 準chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 正chánh 示thị 圓viên 果quả 中trung 云vân 。

龍long 女nữ 作tác 佛Phật

者giả 。

問vấn 。

為vi 不bất 捨xả 分phân 段đoạn 即tức 成thành 佛Phật 耶da 。 若nhược 不bất 即tức 身thân 成thành 佛Phật 。 此thử 龍long 女nữ 成thành 佛Phật 。 及cập 胎thai 經kinh 偈kệ 云vân 何hà 通thông 耶da 。

答đáp 。

今kim 龍long 女nữ 文văn 從tùng 權quyền 而nhi 說thuyết 。 以dĩ 證chứng 圓viên 經kinh 成thành 佛Phật 速tốc 疾tật 。 若nhược 實thật 行hạnh 不bất 疾tật 權quyền 行hành 徒đồ 引dẫn 。 是thị 則tắc 權quyền 實thật 義nghĩa 等đẳng 理lý 不bất 徒đồ 然nhiên 。 故cố 胎thai 經kinh 偈kệ 從tùng 實thật 得đắc 說thuyết 。 若nhược 實thật 得đắc 者giả 。 從tùng 六lục 根căn 淨tịnh 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 應ưng 物vật 所sở 好hiếu 容dung 起khởi 神thần 變biến 。 現hiện 身thân 成thành 佛Phật 及cập 證chứng 圓viên 經kinh 。 既ký 證chứng 無vô 生sanh 。 豈khởi 不bất 能năng 知tri 本bổn 無vô 捨xả 受thọ 。 何hà 妨phương 捨xả 此thử 往vãng 彼bỉ 。 餘dư 教giáo 凡phàm 位vị 。 至chí 此thử 會hội 中trung 。 進tiến 斷đoạn 無vô 明minh 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 凡phàm 如như 此thử 例lệ 必tất 須tu 權quyền 實thật 不bất 二nhị 。 以dĩ 釋thích 疑nghi 妨phương 。

言ngôn 。

權quyền 巧xảo

者giả 。 不bất 必tất 一nhất 向hướng 唯duy 作tác 權quyền 釋thích 。 秖kỳ 云vân 龍long 女nữ 已dĩ 得đắc 無vô 生sanh 。 則tắc 約ước 體thể 用dụng 而nhi 論luận 權quyền 巧xảo 。 非phi 謂vị 專chuyên 約ước 本bổn 迹tích 為vi 權quyền 巧xảo 也dã 。 故cố 權quyền 實thật 二nhị 義nghĩa 經Kinh 力lực 俱câu 成thành 。 他tha 人nhân 釋thích 此thử 。 或hoặc 云vân 七thất 地địa 十Thập 地Địa 等đẳng 者giả 。 不bất 能năng 顯hiển 經Kinh 力lực 用dụng 故cố 也dã 。

釋thích 持trì 品phẩm

有hữu 本bổn 云vân 勸khuyến 持trì 。 義nghĩa 須tu 俱câu 存tồn 。 隨tùy 題đề 皆giai 得đắc 。 不bất 及cập 從tùng 初sơ 。 故cố 文văn 為vi 兩lưỡng 段đoạn 。 若nhược 欲dục 於ư 此thử 立lập 四tứ 悉tất 者giả 。 雙song 釋thích 似tự 世thế 界giới 。 二nhị 萬vạn 似tự 為vi 人nhân 。 八bát 十thập 似tự 對đối 治trị 。 佛Phật 意ý 似tự 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 佛Phật 意ý 言ngôn 雙song 指chỉ 兩lưỡng 段đoạn 。 尼ni 請thỉnh 記ký 中trung 應ưng 開khai 此thử 文văn 為vi 四tứ 。 先tiên 二nhị 尼ni 各các 有hữu 請thỉnh 及cập 記ký 。 三tam 諸chư 尼ni 領lãnh 解giải 。 四tứ 諸chư 尼ni 發phát 誓thệ 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

姨di 母mẫu

者giả 。 《# 本bổn 行hạnh 集tập 》# 云vân 。

釋Thích 種chủng 善thiện 覺giác 生sanh 於ư 八bát 女nữ 。

時thời 淨Tịnh 飯Phạn 王Vương 。 兄huynh 弟đệ 四tứ 人nhân 。 各các 納nạp 二nhị 女nữ 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 妃phi 。 即tức 摩ma 耶da 。 愛ái 道đạo 。

摩ma 耶da 生sanh 已dĩ 七thất 日nhật 命mạng 終chung 。 生sanh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 愛ái 道đạo 是thị 姨di 。 故cố 云vân 姨di 母mẫu 。

次thứ 問vấn 答đáp 。 答đáp 中trung 云vân 。

為vi 引dẫn 始thỉ 行hành 及cập 開khai 安an 樂lạc 行hành

者giả 。 始thỉ 行hành 見kiến 諸chư 大đại 德đức 。 尚thượng 不bất 能năng 此thử 土thổ/độ 弘hoằng 經kinh 。 況huống 我ngã 等đẳng 耶da 。 是thị 故cố 須tu 下hạ 〈# 安an 樂lạc 行hành 品phẩm 〉# 為vi 始thỉ 行hành 之chi 軌quỹ 。 豈khởi 得đắc 下hạ 方phương 未vị 出xuất 。 預dự 云vân 〈# 踊dũng 出xuất 〉# 所sở 行hành 。 若nhược 爾nhĩ 。 品phẩm 初sơ 文Văn 殊Thù 應ưng 問vấn 踊dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 。 當đương 行hành 何hà 行hành 。 而nhi 但đãn 云vân 於ư 後hậu 惡ác 世thế 等đẳng 耶da 。 忽hốt 聞văn 踊dũng 出xuất 。

時thời 眾chúng 應ưng 問vấn 踊dũng 出xuất 是thị 誰thùy 。

次thứ 偈kệ 頌tụng 者giả 。 是thị 孤cô 起khởi 偈kệ 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 請thỉnh 護hộ 弘hoằng 經kinh 。 即tức 是thị 自tự 述thuật 弘hoằng 經kinh 方phương 軌quỹ 。 以dĩ 由do 佛Phật 於ư 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 中trung 說thuyết 方phương 軌quỹ 竟cánh 。 〈# 寶bảo 塔tháp 〉# 慕mộ 覓mịch 用dụng 方phương 軌quỹ 人nhân 。 〈# 達đạt 多đa 〉# 引dẫn 往vãng 用dụng 方phương 軌quỹ 者giả 。 釋Thích 迦Ca 即tức 是thị 稟bẩm 方phương 軌quỹ 眾chúng 。 故cố 云vân 。

以dĩ 身thân 為vi 床sàng 坐tọa

等đẳng 。 〈# 持trì 品phẩm 〉# 即tức 是thị 惡ác 世thế 方phương 軌quỹ 。 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 是thị 始thỉ 行hành 方phương 軌quỹ 。 故cố 云vân 。

住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa

等đẳng 。 具cụ 如như 後hậu 品phẩm 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 弘hoằng 經kinh 無vô 軌quỹ 。 無vô 軌quỹ 弘hoằng 經kinh 斯tư 無vô 是thị 處xứ 。 如như 赤xích 身thân 入nhập 陣trận 自tự 損tổn 不bất 虛hư 。 被bị 鎧khải 之chi 言ngôn 應ưng 不bất 徒đồ 設thiết 。

初sơ 十thập 七thất 行hành 被bị 忍nhẫn 衣y 文văn 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 總tổng 論luận 時thời 節tiết 以dĩ 明minh 著trước 衣y 。

有hữu 諸chư

下hạ 九cửu 行hành 別biệt 明minh 所sở 忍nhẫn 之chi 境cảnh 。 三tam 。

我ngã 等đẳng

下hạ 七thất 行hành 明minh 著trước 衣y 意ý 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 通thông 明minh 邪tà 人nhân 。 即tức 俗tục 眾chúng 也dã 。 次thứ 一nhất 行hành 明minh 道đạo 門môn 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 三tam 七thất 行hành 明minh 僣# 聖thánh 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 故cố 此thử 三tam 中trung 初sơ 者giả 可khả 忍nhẫn 。 次thứ 者giả 過quá 前tiền 。 第đệ 三tam 最tối 甚thậm 。 以dĩ 後hậu 後hậu 者giả 轉chuyển 難nạn/nan 識thức 故cố 。 初sơ 二nhị 如như 文văn 。 第đệ 三tam 文văn 中trung 言ngôn 。

寶Bảo 雲Vân 經Kinh 第Đệ 六Lục 阿A 蘭Lan 若Nhã

等đẳng 者giả 恐khủng 誤ngộ 。 文văn 在tại 第đệ 五ngũ 。

先tiên 釋thích 名danh 者giả 。

阿a

無vô 也dã 。

蘭lan 若nhã

名danh 諍tranh 。 文văn 中trung 云vân 事sự 。 有hữu 事sự 故cố 諍tranh 。 今kim 依y 經kinh 。 先tiên 出xuất 正chánh 行hạnh 。 次thứ 方phương 辨biện 邪tà 。 初sơ 文văn 云vân 住trú 阿a 蘭lan 若nhã 。 者giả 不bất 與dữ 世thế 諍tranh 。 不bất 近cận 不bất 遠viễn 。 便tiện 於ư 乞khất 食thực 。 有hữu 樹thụ 陰ấm 。 多đa 華hoa 果quả 。 足túc 淨tịnh 水thủy 。 無vô 難nạn/nan 事sự 。 不bất 險hiểm 阻trở 。 易dị 登đăng 陟trắc 。 獨độc 無vô 侶lữ 。 誦tụng 所sở 聞văn (# 云vân 云vân )# 。 有hữu 王vương 大đại 臣thần 長trưởng 者giả 。 等đẳng 來lai 尋tầm 詣nghệ 之chi 。 作tác 是thị 言ngôn 。

善thiện 來lai 善thiện 來lai 。 若nhược 至chí 住trú 處xứ 應ưng 喚hoán 令linh 坐tọa 。 若nhược 不bất 坐tọa 勿vật 獨độc 自tự 坐tọa 。 若nhược 不bất 就tựu 鄙bỉ 座tòa 。 應ưng 種chủng 種chủng 安an 慰úy 。 為vì 其kỳ 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 不bất 樂nhạo 廣quảng 說thuyết 。 應ưng 為vi 略lược 說thuyết 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 非phi 蘭lan 若nhã 行hành 。 凡phàm 居cư 蘭lan 若nhã 。 為vi 調điều 煩phiền 惱não 。 自tự 舉cử 篾miệt 他tha 非phi 無vô 諍tranh 行hành 。 未vị 知tri 端đoan 拱củng 意ý 在tại 何hà 之chi 。 輕khinh 倨# 師sư 友hữu 傲ngạo 慢mạn 王vương 臣thần 。 況huống 令linh 無vô 識thức 者giả 謂vị 聖thánh 。 使sử 有hữu 眼nhãn 者giả 寒hàn 心tâm 。 羅la 云vân 之chi 行hành 永vĩnh 乖quai 。 空không 生sanh 之chi 德đức 安an 在tại 。 但đãn 由do 心tâm 無vô 內nội 實thật 。 專chuyên 以dĩ 身thân 營doanh 外ngoại 虛hư 。 篤đốc 論luận 其kỳ 道đạo 諸chư 無vô 所sở 云vân 。 審thẩm 如như 賓tân 頭đầu 盧lô 知tri 七thất 年niên 失thất 國quốc 。 及cập 稠trù 禪thiền 師sư 進tiến 否phủ/bĩ 為vi 王vương 。 故cố 起khởi 居cư 適thích 時thời 安an 得đắc 一nhất 向hướng 。 《# 十thập 住trụ 婆bà 沙sa 》# 明minh 蘭lan 若nhã 比Bỉ 丘Khâu 乃nãi 至chí 具cụ 五ngũ 十thập 法pháp 。 方phương 堪kham 止chỉ 住trụ 。 乃nãi 至chí 十thập 二nhị 。 頭đầu 陀đà 各các 具cụ 十thập 法pháp 。 不bất 然nhiên 則tắc 且thả 尋tầm 師sư 進tiến 道đạo 。 何hà 遽cự 守thủ 愚ngu 。

不bất 應ưng 式thức

者giả 。 出xuất 家gia 離ly 世thế 割cát 愛ái 募mộ 道đạo 。 應ưng 以dĩ 五ngũ 分phần/phân 而nhi 為vi 正chánh 則tắc 。 尚thượng 違vi 小Tiểu 乘Thừa 之chi 式thức 。 而nhi 反phản 輕khinh 於ư 大đại 教giáo 者giả 。 尤vưu 害hại 之chi 甚thậm 。 若nhược 以dĩ 此thử 名danh 而nhi 均quân 於ư 大đại 。 則tắc 圓viên 乘thừa 三tam 學học 二nhị 脫thoát 可khả 以dĩ 自tự 規quy 。 方phương 應ưng 出xuất 家gia 蘭lan 若nhã 之chi 式thức 。

雖tuy 說thuyết

至chí

得đắc 活hoạt

等đẳng 者giả 。 謂vị 著trước 其kỳ 所sở 說thuyết 不bất 勤cần 行hành 之chi 。 專chuyên 思tư 自tự 活hoạt 。 如như 斯tư 等đẳng 輩bối 名danh 相tướng 似tự 三tam 學học 。 矯kiểu 三tam 學học 。 賊tặc 三tam 學học 。 詐trá 三tam 學học 。 而nhi 欲dục 輕khinh 於ư 通thông 經kinh 者giả 。 故cố 令linh 弘hoằng 者giả 當đương 著trước 忍nhẫn 衣y 專chuyên 弘hoằng 正Chánh 法Pháp 。 有hữu 戒giới 之chi 人nhân 具cụ 增tăng 三tam 學học 。 方phương 名danh 增tăng 戒giới 。 守thủ 一nhất 不bất 行hành 信tín 知tri 戒giới 減giảm 。 戒giới 尚thượng 不bất 行hành 安an 行hành 定định 慧tuệ 。 是thị 故cố 須tu 歷lịch 五ngũ 分phần/phân 勘khám 之chi 。

三Tam 明Minh 衣y 意ý 中trung 。 文văn 引dẫn 《# 中trung 阿a 含hàm 》# 第đệ 五ngũ 黑hắc 齒xỉ 比Bỉ 丘Khâu 訴tố 佛Phật 者giả 。 準chuẩn 彼bỉ 《# 中trung 含hàm 》# 第đệ 三tam 。 明minh 人nhân 有hữu 五ngũ 去khứ 文văn 相tương 應ứng 也dã 。 彼bỉ 經kinh 舍Xá 利Lợi 子Tử 相tương 應ứng 品phẩm 《# 水thủy 喻dụ 經kinh 》# 云vân 。

佛Phật 在tại 給Cấp 孤Cô 獨Độc 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

我ngã 說thuyết 五ngũ 陰ấm 惱não 有hữu 五ngũ 緣duyên 。 云vân 何hà 為vi 五ngũ 。

即tức 以dĩ 五ngũ 喻dụ 喻dụ 於ư 三tam 業nghiệp 。 更cánh 檢kiểm 第đệ 五ngũ 經kinh 。 人nhân 有hữu 五ngũ 者giả 秖kỳ 是thị 三tam 業nghiệp 。 單đơn 善thiện 為vi 三tam 。 俱câu 善thiện 為vi 一nhất 。 俱câu 惡ác 為vi 一nhất 。 若nhược 更cánh 作tác 雙song 善thiện 為vi 三tam 句cú 。 即tức 成thành 八bát 句cú 。 惡ác 邊biên 定định 無vô 單đơn 雙song 者giả 。 單đơn 善thiện 即tức 是thị 雙song 惡ác 。 雙song 善thiện 即tức 是thị 單đơn 惡ác 。 故cố 不bất 得đắc 有hữu 惡ác 邊biên 句cú 也dã 。 經kinh 中trung 不bất 作tác 餘dư 三tam 句cú 者giả 。 或hoặc 舉cử 五ngũ 知tri 八bát 。 或hoặc 是thị 隨tùy 機cơ 。 有hữu 文văn 中trung 初sơ 云vân 身thân 惡ác 口khẩu 意ý 善thiện 者giả 。 恐khủng 誤ngộ 。 準chuẩn 合hợp 喻dụ 中trung 秖kỳ 有hữu 單đơn 善thiện 。 但đãn 應ưng 云vân 身thân 善thiện 口khẩu 意ý 惡ác 。 口khẩu 善thiện 身thân 意ý 惡ác 。 意ý 善thiện 身thân 口khẩu 惡ác 。 故cố 初sơ 喻dụ 云vân 。

納nạp 衣y

等đẳng 者giả 。 此thử 是thị 身thân 善thiện 口khẩu 意ý 不bất 善thiện 。 以dĩ 合hợp 文văn 云vân 。

念niệm 用dụng 身thân 淨tịnh 棄khí 於ư 口khẩu 意ý

口khẩu 善thiện 中trung 喻dụ 者giả 。 披phi 草thảo 避tị 熱nhiệt 身thân 相tướng 不bất 善thiện 掬cúc 水thủy 不bất 稱xưng 。 即tức 意ý 不bất 善thiện 。 水thủy 得đắc 到đáo 口khẩu 且thả 名danh 曰viết 善thiện 。 文văn 云vân 。

若nhược 掬cúc 若nhược 手thủ

者giả 。 秖kỳ 是thị 手thủ 掬cúc 耳nhĩ 。 《# 切thiết 韻vận 》# 釋thích 。

掬cúc

者giả 。 手thủ 取thủ 也dã 。 亦diệc 有hữu 單đơn 作tác 匊cúc 。 雖tuy 身thân 口khẩu 俱câu 醜xú 。 但đãn 為vi 止chỉ 渴khát 故cố 名danh 意ý 善thiện 。 若nhược 欲dục 喻dụ 三tam 雙song 善thiện 者giả 。 準chuẩn 單đơn 思tư 之chi 。 喻dụ 三tam 俱câu 善thiện 者giả 。 池trì 既ký 寬khoan 涼lương 入nhập 則tắc 身thân 善thiện 。 不bất 匊cúc 口khẩu 善thiện 止chỉ 渴khát 意ý 善thiện 。

婆bà 沙sa 第đệ 八bát 云vân 念niệm 罵mạ 是thị 一nhất 語ngữ

等đẳng 者giả 。 《# 論luận 》# 第đệ 十thập 〈# 雜tạp 揵kiền 度độ 智trí 品phẩm 〉# 中trung 問vấn 曰viết 。

行hành 時thời 得đắc 罵mạ 。 云vân 何hà 觀quán 察sát 。 名danh 句cú 身thân 等đẳng 。 令linh 恚khuể 心tâm 不bất 生sanh 。

答đáp 曰viết 。

或hoặc 有hữu 說thuyết 者giả 。 阿a 拘câu 盧lô 奢xa 秦tần 言ngôn 罵mạ 。 拘câu 盧lô 奢xa 秦tần 言ngôn 喚hoán 聲thanh 。 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 念niệm 其kỳ 阿a 字tự 。 若nhược 有hữu 阿a 字tự 是thị 名danh 為vi 罵mạ 。 若nhược 無vô 阿a 字tự 即tức 是thị 喚hoán 聲thanh 。 當đương 知tri 西tây 方phương 有hữu 三tam 合hợp 聲thanh 。 阿a 與dữ 拘câu 盧lô 奢xa 合hợp 方phương 成thành 名danh 句cú 。 乃nãi 名danh 為vi 罵mạ 。 彼bỉ 方phương 此thử 方phương 卑ty 陋lậu 稱xưng 讚tán 斯tư 例lệ 甚thậm 多đa 。 如như 云vân 尸thi 羅la 。 羼sằn 提đề 。 於ư 此thử 未vị 為vi 端đoan 正chánh 之chi 辭từ 。 彼bỉ 方phương 乃nãi 是thị 二nhị 波Ba 羅La 蜜Mật 。

又hựu 觀quán 此thử 罵mạ 字tự

等đẳng 者giả 。 此thử 方phương 亦diệc 有hữu 顛điên 倒đảo 即tức 成thành 讚tán 罵mạ 。 如như 見kiến 客khách 去khứ 。 命mạng 云vân 。

去khứ 早tảo

即tức 名danh 為vi 留lưu 。 若nhược 云vân 。

早tảo 去khứ

即tức 名danh 發phát 遣khiển 。 發phát 遣khiển 是thị 罵mạ 。 留lưu 即tức 是thị 讚tán 。 如như 正chánh 食thực 遇ngộ 客khách 。 若nhược 云vân 。

來lai 早tảo

即tức 是thị 罵mạ 也dã 。 若nhược 云vân 。

早tảo 來lai

即tức 是thị 讚tán 也dã 。 世thế 人nhân 執chấp 覽lãm 定định 有hữu 前tiền 後hậu 。 共cộng 為vi 讚tán 罵mạ 。 妄vọng 情tình 聚tụ 積tích 言ngôn 聲thanh 本bổn 無vô 。

又hựu 罵mạ 是thị 一nhất 界giới 少thiểu 分phần

等đẳng 者giả 。 屈khuất 曲khúc 意ý 思tư 行hành 蘊uẩn 法pháp 處xứ 。 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 所sở 攝nhiếp 。 此thử 借tá 《# 婆bà 沙sa 》# 文văn 為vi 所sở 觀quán 境cảnh 。 乃nãi 用dụng 四tứ 句cú 三tam 假giả 觀quán 之chi 。 以dĩ 聲thanh 對đối 於ư 根căn 識thức 及cập 空không 。 推thôi 無vô 自tự 性tánh 。 成thành 就tựu 性tánh 相tướng 方phương 名danh 即tức 空không 。 又hựu 罵mạ 既ký 是thị 聲thanh 。 聲thanh 界giới 有hữu 八bát 。 有hữu 執chấp 受thọ 無vô 執chấp 受thọ 大đại 種chủng 為vi 因nhân 。 各các 有hữu 有hữu 情tình 名danh 非phi 有hữu 情tình 名danh 。 可khả 意ý 不bất 可khả 意ý 。 有hữu 情tình 身thân 中trung 。 所sở 發phát 音âm 聲thanh 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 眾chúng 生sanh 語ngữ 聲thanh 有hữu 詮thuyên 表biểu 故cố 。 拍phách 手thủ 等đẳng 聲thanh 非phi 詮thuyên 表biểu 故cố 。 風phong 林lâm 河hà 等đẳng 名danh 為vi 執chấp 受thọ 。 無vô 執chấp 受thọ 中trung 有hữu 情tình 名danh 者giả 。 所sở 謂vị 化hóa 人nhân 語ngữ 聲thanh 。 雖tuy 無vô 執chấp 受thọ 能năng 詮thuyên 表biểu 故cố 。 餘dư 例lệ 思tư 知tri 。 今kim 此thử 罵mạ 聲thanh 既ký 是thị 有hữu 執chấp 受thọ 有hữu 情tình 名danh 不bất 可khả 意ý 聲thanh 。 但đãn 是thị 八bát 中trung 之chi 一nhất 。 然nhiên 由do 計kế 其kỳ 初sơ 後hậu 而nhi 成thành 名danh 句cú 。 若nhược 言ngôn 聲thanh 界giới 是thị 罵mạ 。 八bát 方phương 是thị 罵mạ 。 今kim 猶do 無vô 七thất 云vân 何hà 名danh 罵mạ 。 況huống 復phục 一nhất 中trung 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 聲thanh 入nhập 少thiểu 分phần 色sắc 陰ấm 少thiểu 分phần 。

罵mạ 少thiểu

等đẳng 者giả 。 觀quán 我ngã 既ký 是thị 所sở 罵mạ 之chi 境cảnh 。 若nhược 罵mạ 色sắc 時thời 即tức 不bất 罵mạ 心tâm 。 罵mạ 心tâm 之chi 時thời 即tức 不bất 罵mạ 色sắc 。 形hình 顯hiển 受thọ 等đẳng 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。

成thành 就tựu 自tự 彼bỉ

等đẳng 者giả 。 彼bỉ 自tự 攬lãm 聲thanh 以dĩ 成thành 名danh 句cú 而nhi 謂vị 是thị 罵mạ 。 我ngã 觀quán 因nhân 緣duyên 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 此thử 觀quán 因nhân 緣duyên 也dã 。

又hựu 罵mạ 是thị 一nhất 字tự

去khứ 。 觀quán 相tương 續tục 也dã 。

又hựu 能năng 罵mạ

去khứ 。 對đối 推thôi 相tương 待đãi 。

用dụng 空không

者giả 。 通thông 教giáo 也dã 。 故cố 知tri 借tá 彼bỉ 《# 婆bà 沙sa 》# 因nhân 緣duyên 之chi 境cảnh 。 一nhất 一nhất 推thôi 之chi 便tiện 成thành 即tức 空không 。 語ngữ 略lược 意ý 廣quảng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 入nhập 空không 無vô 生sanh 觀quán 中trung 已dĩ 說thuyết 。

十thập 七thất 云vân 凡phàm 聖thánh 俱câu 有hữu 三tam 受thọ

者giả 。 恐khủng 文văn 誤ngộ 。 文văn 在tại 第đệ 十thập 。 文văn 云vân 。

亦diệc 有hữu 畏úy 懼cụ 者giả 過quá 於ư 異dị 生sanh 及cập 以dĩ 聖thánh 者giả 。 以dĩ 有hữu 畏úy 故cố 即tức 具cụ 三tam 受thọ 。

亦diệc 云vân 五ngũ 受thọ 。 五ngũ 受thọ 即tức 憂ưu 。 喜hỷ 。 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 捨xả 。 又hựu 有hữu 五ngũ 受thọ 全toàn 是thị 三tam 受thọ 。 謂vị 未vị 得đắc 樂lạc 受thọ 已dĩ 得đắc 樂lạc 受thọ 。 已dĩ 生sanh 苦khổ 受thọ 未vị 生sanh 苦khổ 受thọ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 但đãn 聖thánh 人nhân 不bất 以dĩ 心tâm 受thọ 。 故cố 有hữu 凡phàm 聖thánh 之chi 別biệt 。 亦diệc 是thị 借tá 彼bỉ 《# 婆bà 沙sa 》# 分phân 別biệt 。 四tứ 聖thánh 為vi 聖thánh 。 六lục 道đạo 為vi 凡phàm 。 十thập 界giới 不bất 同đồng 以dĩ 成thành 別biệt 義nghĩa 。

今Kim 經Kinh

去khứ 即tức 圓viên 教giáo 也dã 。

念niệm 佛Phật

者giả 。 觀quán 受thọ 為vi 法Pháp 界Giới 。 故cố 云vân 。

是thị 念niệm 法pháp 佛Phật

等đẳng 也dã 。 由do 能năng 觀quán 別biệt 得đắc 諸chư 教giáo 名danh 。 所sở 觀quán 五ngũ 受thọ 其kỳ 相tương/tướng 不bất 別biệt 。 故cố 持trì 經Kinh 者giả 應ưng 觀quán 三tam 受thọ 。 故cố 云vân 。

能năng 受thọ 諸chư 惡ác 行hành

等đẳng 。

鎧khải

者giả 甲giáp 也dã 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 八bát 之chi 四tứ