Pháp Hoa Văn Cú Ký – Quyển 7

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký
Quyển 7
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 七thất (# 上thượng )#

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

釋thích 信tín 解giải 品phẩm

有hữu 人nhân 以dĩ 信tín 解giải 相tương 對đối 為vi 四tứ 句cú 。 鈍độn 根căn 正chánh 見kiến 信tín 而nhi 不bất 解giải 。 利lợi 根căn 邪tà 見kiến 解giải 而nhi 不bất 信tín 。 利lợi 根căn 正chánh 見kiến 有hữu 信tín 有hữu 解giải 。 鈍độn 根căn 邪tà 見kiến 無vô 信tín 無vô 解giải 。 初sơ 二nhị 二nhị 句cú 依y 何hà 得đắc 名danh 。 若nhược 第đệ 三tam 句cú 當đương 此thử 品phẩm 者giả 。 若nhược 約ước 小Tiểu 乘Thừa 得đắc 作tác 此thử 說thuyết 。 不bất 合hợp 釋thích 此thử 。 若nhược 法pháp 執chấp 中trung 見kiến 等đẳng 。 聲Thanh 聞Văn 領lãnh 時thời 合hợp 入nhập 七thất 地địa 。 云vân 何hà 猶do 在tại 初sơ 信tín 心tâm 耶da 。 有hữu 人nhân 以dĩ 通thông 大đại 地địa 信tín 數số 慧tuệ 數số 為vi 信tín 解giải 體thể 。 今kim 問vấn 。 體thể 是thị 何hà 義nghĩa 。 指chỉ 心tâm 所sở 耶da 。 如như 此thử 心tâm 所sở 聖thánh 位vị 攝nhiếp 耶da 。 凡phàm 位vị 攝nhiếp 耶da 。 若nhược 聖thánh 位vị 者giả 大đại 小tiểu 聖thánh 耶da 。 小tiểu 非phi 今kim 意ý 大đại 深thâm 淺thiển 耶da 。 況huống 今kim 聞văn 實thật 而nhi 領lãnh 解giải 耶da 。 故cố 信tín 解giải 今kim 經kinh 已dĩ 入nhập 初sơ 住trụ 。 則tắc 非phi 小Tiểu 乘Thừa 心tâm 所sở 所sở 攝nhiếp 。 舉cử 一nhất 例lệ 諸chư 餘dư 皆giai 準chuẩn 此thử 。 有hữu 人nhân 云vân 對đối 前tiền 七thất 異dị 不bất 成thành 異dị 也dã 。 一nhất 所sở 從tùng 異dị 。 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 三tam 根căn 聞văn 略lược 悉tất 生sanh 疑nghi 動động 執chấp 。 但đãn 信tín 解giải 前tiền 後hậu 何hà 得đắc 云vân 身thân 子tử 從tùng 疑nghi 。 此thử 中trung 從tùng 執chấp 有hữu 疑nghi 必tất 執chấp 有hữu 執chấp 必tất 疑nghi 。 況huống 疑nghi 執chấp 名danh 通thông 而nhi 須tu 簡giản 小tiểu 。 小Tiểu 乘Thừa 疑nghi 執chấp 見kiến 道đạo 已dĩ 除trừ 。 安an 隔cách 二nhị 酥tô 仍nhưng 須tu 互hỗ 立lập 。 二nhị 廣quảng 略lược 異dị 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 但đãn 文văn 異dị 義nghĩa 同đồng 。 故cố 身thân 子tử 云vân 將tương 非phi 魔ma 等đẳng 。 及cập 述thuật 五ngũ 佛Phật 言ngôn 略lược 意ý 廣quảng 豈khởi 名danh 略lược 耶da 。 三tam 遠viễn 近cận 異dị 。 此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 文văn 義nghĩa 俱câu 同đồng 。 非phi 但đãn 此thử 文văn 述thuật 道đạo 樹thụ 前tiền 。 身thân 子tử 述thuật 本bổn 著trước 邪tà 見kiến 時thời 亦diệc 過quá 道đạo 樹thụ 。 故cố 無vô 異dị 也dã 。 四tứ 通thông 別biệt 異dị 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 爾nhĩ 。 文văn 異dị 意ý 同đồng 。 身thân 子tử 既ký 云vân 我ngã 等đẳng 不bất 預dự 。 又hựu 云vân 我ngã 等đẳng 同đồng 入nhập 法Pháp 性tánh 。 又hựu 云vân 若nhược 我ngã 等đẳng 待đãi 說thuyết 所sở 因nhân 。 又hựu 云vân 我ngã 等đẳng 不bất 解giải 方phương 便tiện 。 敘tự 失thất 之chi 文văn 四tứ 度độ 云vân 等đẳng 。 豈khởi 有hữu 述thuật 得đắc 別biệt 在tại 一nhất 身thân 。 此thử 雖tuy 列liệt 四tứ 僧Tăng 首thủ 又hựu 局cục 。 是thị 則tắc 身thân 子tử 通thông 及cập 一nhất 切thiết 。 迦Ca 葉Diếp 別biệt 在tại 四tứ 人nhân 。

若nhược 爾nhĩ 。 初sơ 周chu 何hà 不bất 多đa 記ký 聲Thanh 聞Văn 。

答đáp 。

四tứ 眾chúng 八bát 部bộ 。 即tức 其kỳ 人nhân 也dã 。

第đệ 五ngũ 不bất 論luận 。 六lục 歡hoan 喜hỷ 異dị 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 言ngôn 身thân 子tử 獨độc 有hữu 先tiên 憂ưu 後hậu 喜hỷ 。 前tiền 置trí 等đẳng 言ngôn 則tắc 憂ưu 通thông 一nhất 切thiết 。 故cố 知tri 喜hỷ 雖tuy 前tiền 後hậu 憂ưu 無vô 等đẳng 降giáng/hàng 。 七thất 云vân 一nhất 四tứ 不bất 同đồng 。 不bất 爾nhĩ 之chi 意ý 亦diệc 如như 向hướng 破phá 。

有hữu 引dẫn 《# 婆bà 沙sa 》# 云vân 。

身thân 子tử 上thượng 。 目Mục 連Liên 中trung 。 餘dư 皆giai 下hạ 者giả 。 其kỳ 語ngữ 似tự 同đồng 彼bỉ 小tiểu 今kim 實thật 。 文văn 意ý 永vĩnh 異dị 不bất 可khả 雷lôi 同đồng 。 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 名danh 。

信tín 樂nhạo 品phẩm

其kỳ 義nghĩa 雖tuy 通thông 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 及cập 解giải 。 今kim 明minh 領lãnh 解giải 何hà 以dĩ 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 。

今kim 未vị 釋thích 品phẩm 名danh 。 便tiện 引dẫn 古cổ 人nhân 判phán 品phẩm 意ý 者giả 。 釋thích 題đề 失thất 所sở 由do 失thất 文văn 意ý 。 於ư 中trung 初sơ 通thông 列liệt 三tam 時thời 云vân 一nhất 往vãng 等đẳng 者giả 。 以dĩ 此thử 品phẩm 內nội 具cụ 領lãnh 始thỉ 末mạt 。 退thoái 大đại 之chi 後hậu 更cánh 以dĩ 小tiểu 起khởi 。 以dĩ 為vi 一nhất 往vãng 。 中trung 間gian 為vi 隨tùy 逐trục 。 最tối 後hậu 為vi 畢tất 竟cánh 。 古cổ 人nhân 但đãn 得đắc 三tam 時thời 之chi 名danh 。 不bất 了liễu 其kỳ 意ý 。 今kim 為vi 五ngũ 時thời 。 加gia 於ư 探thám 領lãnh 法Pháp 身thân 之chi 化hóa 。 尚thượng 恐khủng 不bất 了liễu 四tứ 聖thánh 之chi 情tình 。 但đãn 作tác 一nhất 往vãng 等đẳng 名danh 焉yên 消tiêu 此thử 品phẩm 。 故cố 須tu 引dẫn 破phá 方phương 識thức 正chánh 理lý 。 總tổng 有hữu 六lục 師sư 。

僧tăng 那na

者giả 。 此thử 云vân 弘hoằng 誓thệ 。 次thứ 。

私tư 謂vị

下hạ 破phá 。 初sơ 總tổng 斥xích 者giả 。 書thư 云vân 。

剉tỏa 絲ti 盈doanh 篋khiếp 不bất 可khả 織chức 為vi 綺ỷ 綬thụ 。 玉ngọc 屑tiết 滿mãn 匣hạp 不bất 可khả 琢trác 為vi 珪# 璋# 。 諸chư 解giải 碎toái 亂loạn 不bất 堪kham 依y 準chuẩn 。

夫phu 一nhất 往vãng

下hạ 別biệt 破phá 。 仍nhưng 先tiên 標tiêu 初sơ 。 後hậu 略lược 出xuất 大đại 旨chỉ 。 中trung 間gian 例lệ 知tri 。 次thứ 正chánh 別biệt 破phá 中trung 。 初sơ 兩lưỡng 句cú 縱túng/tung 而nhi 破phá 之chi 。 乃nãi 許hứa 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 一nhất 往vãng 。 故cố 以dĩ 其kỳ 一nhất 往vãng 而nhi 破phá 初sơ 師sư 及cập 第đệ 五ngũ 師sư 。 次thứ 。

若nhược 法pháp 華hoa

下hạ 復phục 以dĩ 第đệ 五ngũ 師sư 一nhất 往vãng 對đối 第đệ 二nhị 一nhất 往vãng 而nhi 為vi 例lệ 並tịnh 。 次thứ 。

又hựu 二Nhị 乘Thừa

下hạ 以dĩ 第đệ 三tam 師sư 一nhất 往vãng 破phá 第đệ 一nhất 師sư 一nhất 往vãng 。 於ư 中trung 先tiên 並tịnh 破phá 。 次thứ 。

若nhược 一nhất 破phá 一nhất 不bất 破phá

下hạ 立lập 例lệ 。 次thứ 。

又hựu 父phụ 子tử

下hạ 單đơn 破phá 初sơ 師sư 畢tất 竟cánh 。 遙diêu 見kiến 其kỳ 父phụ 。 即tức 名danh 相tướng 見kiến 。 名danh 畢tất 竟cánh 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 教giáo 時thời 已dĩ 應ưng 得đắc 記ký 。 則tắc 法pháp 華hoa 無vô 用dụng 。

若nhược 後hậu 畢tất 竟cánh

下hạ 倒đảo 並tịnh 。 若nhược 後hậu 是thị 者giả 前tiền 無vô 復phục 用dụng 。 若nhược 無vô 復phục 用dụng 昔tích 日nhật 聞văn 大đại 結kết 緣duyên 不bất 成thành 。 又hựu 若nhược 第đệ 二nhị 三tam 四tứ 師sư 所sở 立lập 畢tất 竟cánh 皆giai 在tại 法pháp 華hoa 。 意ý 則tắc 可khả 爾nhĩ 。 一nhất 往vãng 隨tùy 逐trục 近cận 遠viễn 難nạn/nan 依y 。 第đệ 五ngũ 師sư 一nhất 往vãng 既ký 同đồng 前tiền 破phá 。 隨tùy 逐trục 畢tất 竟cánh 非phi 釋thích 《# 法pháp 華hoa 》# 。 豈khởi 有hữu 現hiện 在tại 一nhất 化hóa 必tất 令linh 至chí 於ư 金kim 剛cang 。 第đệ 四tứ 師sư 章chương 安an 無vô 破phá 。 但đãn 是thị 略lược 耳nhĩ 。 其kỳ 云vân 一nhất 往vãng 在tại 於ư 轉chuyển 教giáo 。 則tắc 轉chuyển 教giáo 已dĩ 前tiền 向hướng 非phi 一nhất 往vãng 。 為vi 何hà 所sở 名danh 。 以dĩ 得đắc 悟ngộ 為vi 畢tất 竟cánh 。 五ngũ 品phẩm 六lục 根căn 復phục 非phi 一nhất 往vãng 及cập 以dĩ 隨tùy 逐trục 。 為vi 名danh 何hà 等đẳng 。 然nhiên 諸chư 師sư 畢tất 竟cánh 皆giai 不bất 破phá 者giả 。 前tiền 四tứ 及cập 第đệ 五ngũ 多đa 分phần 皆giai 至chí 法pháp 華hoa 。 云vân 至chí 佛Phật 果Quả 。 縱túng/tung 有hữu 小tiểu 失thất 而nhi 無vô 大đại 過quá 。 但đãn 不bất 可khả 定định 以dĩ 金kim 剛cang 心tâm 。 為vi 畢tất 竟cánh 耳nhĩ 。 今kim 師sư 意ý 者giả 。 一nhất 往vãng 等đẳng 言ngôn 待đãi 至chí 下hạ 根căn 論luận 宿túc 世thế 時thời 方phương 可khả 商thương 度độ 。 以dĩ 人nhân 天thiên 乘thừa 及cập 以dĩ 說thuyết 大đại 在tại 往vãng 昔tích 故cố 。 往vãng 昔tích 已dĩ 後hậu 皆giai 名danh 隨tùy 逐trục 。 如như 何hà 二nhị 三tam 四tứ 師sư 以dĩ 今kim 世thế 三tam 味vị 而nhi 為vi 隨tùy 逐trục 。 故cố 不bất 用dụng 之chi 。 次thứ 。

私tư 謂vị

下hạ 破phá 本bổn 迹tích 者giả 。 若nhược 指chỉ 此thử 為vi 迹tích 。 應ưng 當đương 已dĩ 是thị 本bổn 門môn 動động 執chấp 。 若nhược 預dự 說thuyết 後hậu 品phẩm 。 乃nãi 是thị 此thử 中trung 成thành 顯hiển 本bổn 竟cánh 。 後hậu 文văn 無vô 用dụng 。 故cố 不bất 可khả 也dã 。

今kim 釋thích 品phẩm 者giả

下hạ 。 今kim 意ý 且thả 論luận 中trung 根căn 信tín 解giải 。 故cố 先tiên 以dĩ 三tam 周chu 之chi 初sơ 十thập 義nghĩa 中trung 五ngũ 而nhi 判phán 其kỳ 意ý 。 夫phu 根căn 有hữu 利lợi 鈍độn 。 即tức 前tiền 轉chuyển 根căn 。 不bất 轉chuyển 根căn 感cảm 有hữu 厚hậu 薄bạc 。 即tức 前tiền 惑hoặc 有hữu 厚hậu 薄bạc 。 說thuyết 有hữu 法pháp 。 譬thí 。 即tức 前tiền 通thông 別biệt 。 悟ngộ 有hữu 前tiền 後hậu 。 即tức 前tiền 悟ngộ 不bất 悟ngộ 及cập 悟ngộ 有hữu 淺thiển 深thâm 。 餘dư 意ý 非phi 正chánh 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 所sở 以dĩ 三tam 根căn 前tiền 後hậu 領lãnh 解giải 。 何hà 須tu 於ư 此thử 立lập 一nhất 往vãng 等đẳng 。

豌# 豆đậu

者giả 。 若nhược 作tác 。

剜oan

刀đao 剜oan 字tự 耳nhĩ 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 於ư 法pháp 華hoa 前tiền 。 如như 生sanh 豌# 豆đậu 鑽toàn 刺thứ 不bất 入nhập 。

但đãn 念niệm 空không 無vô 相tướng 願nguyện

者giả 。 是thị 其kỳ 當đương 教giáo 入nhập 無vô 漏lậu 門môn 故cố 常thường 思tư 之chi 。

歡hoan 喜hỷ 踊dũng 躍dược

等đẳng 者giả 。 文văn 中trung 雖tuy 以dĩ 信tín 等đẳng 四tứ 字tự 用dụng 對đối 信tín 解giải 以dĩ 為vi 為vi 人nhân 。 此thử 善thiện 必tất 藉tạ 初sơ 歡hoan 喜hỷ 也dã 。 況huống 理lý 善thiện 生sanh 破phá 惡ác 獲hoạch 證chứng 。 圓viên 融dung 四tứ 悉tất 一nhất 時thời 俱câu 得đắc 。 即tức 分phần/phân 證chứng 之chi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。 餘dư 之chi 三tam 悉tất 當đương 位vị 為vi 名danh 相tướng 從tùng 云vân 分phần/phân 。 故cố 此thử 四tứ 悉tất 發phát 必tất 俱câu 時thời 。 但đãn 以dĩ 信tín 解giải 對đối 為vi 人nhân 便tiện 。 且thả 別biệt 言ngôn 之chi 。 此thử 乃nãi 通thông 中trung 之chi 別biệt 耳nhĩ 。 此thử 中trung 何hà 故cố 四tứ 悉tất 俱câu 實thật 。 以dĩ 從tùng 聞văn 法Pháp 得đắc 解giải 故cố 也dã 。 不bất 同đồng 前tiền 文văn 列liệt 眾chúng 帶đái 小tiểu 三tam 悉tất 在tại 事sự 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 仍nhưng 須tu 教giáo 分phần/phân 。 五ngũ 時thời 之chi 終chung 方phương 辯biện 今kim 意ý 。

次thứ

稟bẩm 小tiểu

下hạ 約ước 教giáo 釋thích 。 此thử 欲dục 約ước 位vị 以dĩ 釋thích 信tín 解giải 。 應ưng 具cụ 列liệt 四tứ 教giáo 。 但đãn 總tổng 標tiêu 云vân 。

稟bẩm 小tiểu 大đại 教giáo

小tiểu 即tức 三tam 藏tạng 。 大đại 須tu 指chỉ 圓viên 。 且thả 略lược 中trung 二nhị 。 以dĩ 大đại 小tiểu 教giáo 無vô 不bất 皆giai 立lập 二nhị 行hành 二nhị 道đạo 。 故cố 先tiên 明minh 小tiểu 。 次thứ 。

準chuẩn 小tiểu

下hạ 以dĩ 大đại 望vọng 之chi 。 乃nãi 分phần/phân 兩lưỡng 字tự 以dĩ 屬thuộc 二nhị 道đạo 。 破phá 疑nghi 故cố 信tín 。 進tiến 入nhập 名danh 解giải 。 信tín 通thông 二nhị 道đạo 。 解giải 唯duy 在tại 修tu 。 故cố 云vân 。

修tu 道Đạo 名danh 解giải

若nhược 準chuẩn 此thử 意ý 。 但đãn 應ưng 初sơ 住trụ 以dĩ 為vi 見kiến 道đạo 。 初sơ 見kiến 理lý 故cố 。 初sơ 住trụ 加gia 功công 名danh 為vi 修tu 道Đạo 。 依y 理lý 修tu 故cố 。 文văn 中trung 不bất 云vân 二nhị 住trụ 已dĩ 去khứ 但đãn 云vân 進tiến 入nhập 。 即tức 從tùng 初sơ 住trụ 必tất 有hữu 增tăng 進tiến 。 故cố 諸chư 聲Thanh 聞Văn 聞văn 法Pháp 已dĩ 後hậu 多đa 入nhập 修tu 道Đạo 。 今kim 從tùng 聞văn 法Pháp 增tăng 進tiến 邊biên 說thuyết 。 故cố 云vân 信tín 解giải 。 亦diệc 如như 十thập 六lục 心tâm 名danh 為vi 修tu 道Đạo 。 若nhược 昔tích 密mật 入nhập 至chí 此thử 灼chước 然nhiên 全toàn 成thành 修tu 道Đạo 。 從tùng 顯hiển 露lộ 說thuyết 信tín 解giải 同đồng 時thời 。 次thứ 。

文văn 云vân

下hạ 且thả 通thông 證chứng 入nhập 位vị 。 不bất 分phân 信tín 解giải 。

近cận 領lãnh 火hỏa 宅trạch

等đẳng 者giả 。 聞văn 譬thí 解giải 已dĩ 必tất 解giải 於ư 法pháp 。 豈khởi 有hữu 悟ngộ 後hậu 而nhi 更cánh 迷mê 前tiền 。 是thị 故cố 皆giai 須tu 法pháp 譬thí 雙song 領lãnh 。

慧tuệ 命mạng

二nhị 釋thích 者giả 。 前tiền 是thị 因nhân 緣duyên 。 次thứ 。

諸chư 慧tuệ

下hạ 約ước 教giáo 。 三tam 一nhất 對đối 辯biện 從tùng 事sự 行hành 異dị 。 故cố 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。

佛Phật 命mạng 轉chuyển 教giáo

屬thuộc 約ước 教giáo 者giả 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 屬thuộc 熟thục 酥tô 教giáo 已dĩ 名danh 約ước 教giáo 。 至chí 熟thục 酥tô 時thời 冥minh 成thành 別biệt 人nhân 。 復phục 名danh 約ước 教giáo 。 亦diệc 應ưng 具cụ 對đối 五ngũ 味vị 四tứ 教giáo 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

三tam 弟đệ 子tử

下hạ 釋thích 疑nghi 。 非phi 全toàn 不bất 轉chuyển 多đa 少thiểu 論luận 耳nhĩ 。 新tân 名danh 具Cụ 壽thọ 。 具cụ 不bất 及cập 慧tuệ 。 壽thọ 豈khởi 過quá 命mạng 。 譬thí 喻dụ 四tứ 番phiên 者giả 。 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 各các 有hữu 總tổng 別biệt 。 亦diệc 可khả 各các 有hữu 開khai 譬thí 合hợp 譬thí 。 二nhị 途đồ 四tứ 番phiên 各các 有hữu 開khai 顯hiển 。 然nhiên 前tiền 釋thích 勝thắng 則tắc 應ưng 後hậu 文văn 二nhị 十thập 二nhị 番phiên 。

心tâm 發phát

至chí

意ý 也dã

者giả 。 準chuẩn 此thử 但đãn 以dĩ 聞văn 譬thí 信tín 生sanh 入nhập 位vị 。 即tức 初sơ 住trụ 去khứ 不bất 論luận 見kiến 修tu 。

例lệ 身thân 子tử

等đẳng 者giả 。 發phát 希hy 有hữu 心tâm 。 心tâm 領lãnh 解giải 也dã 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 身thân 領lãnh 解giải 也dã 。 而nhi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 口khẩu 領lãnh 解giải 也dã 。 應ưng 注chú 云vân 云vân 。 令linh 如như 向hướng 對đối 。 具cụ 如như 身thân 子tử 領lãnh 偈kệ 。 文văn 無vô 者giả 略lược 。

述thuật 僧Tăng 首thủ 等đẳng 三tam 不bất 求cầu 者giả 。 述thuật 昔tích 失thất 也dã 。 初sơ 失thất 者giả 。 執chấp 小tiểu 臘lạp 則tắc 大đại 法pháp 全toàn 闕khuyết 。 不bất 棄khí 小tiểu 由do 未vị 識thức 開khai 三tam 。 自tự 固cố 則tắc 小tiểu 執chấp 未vị 移di 。 護hộ 彼bỉ 乃nãi 迷mê 於ư 大đại 軌quỹ 。 第đệ 二nhị 失thất 者giả 。 一nhất 生sanh 斷đoạn 證chứng 。 是thị 故cố 自tự 鄙bỉ 年niên 高cao 。 敗bại 種chủng 未vị 袪# 。 不bất 任nhậm 之chi 見kiến 仍nhưng 在tại 。 第đệ 三tam 失thất 者giả 。 昔tích 迷mê 義nghĩa 旨chỉ 徒đồ 計kế 正chánh 位vị 之chi 功công 。 由do 斯tư 固cố 情tình 。 大đại 心tâm 難nan 發phát 。

高cao 原nguyên

下hạ 引dẫn 譬thí 自tự 斥xích 。 先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 已dĩ 有hữu 得đắc 故cố 所sở 以dĩ 不bất 求cầu 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

但đãn 念niệm

等đẳng 者giả 。 亦diệc 可khả 具cụ 依y 《# 俱câu 舍xá 》# 。 出xuất 十thập 六lục 行hành 以dĩ 為vi 所sở 思tư 。 十thập 六lục 行hành 對đối 三tam 空không 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。

或hoặc 指chỉ

至chí

為vi 僧Tăng 首thủ 不bất 求cầu

者giả 。 由do 居cư 僧Tăng 首thủ 。 故cố 於ư 小tiểu 大đại 諸chư 座tòa 久cửu 聞văn 。

無vô 量lượng 珍trân 寶bảo

者giả 。 昔tích 般Bát 若Nhã 領lãnh 教giáo 。 謂vị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 豈khởi 圖đồ 於ư 今kim 全toàn 蒙mông 等đẳng 賜tứ 。

咨tư 發phát

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 如như 世thế 禮lễ 。 欲dục 有hữu 所sở 決quyết 。 須tu 先tiên 諮tư 發phát 。

譬thí 文văn 為vi 五ngũ 。 始thỉ 自tự 相tương/tướng 失thất 。 即tức 結kết 緣duyên 已dĩ 後hậu 終chung 至chí 等đẳng 賜tứ 。 即tức 聞văn 譬thí 之chi 時thời 。 若nhược 合hợp 四tứ 五ngũ 秖kỳ 成thành 四tứ 段đoạn 。 故cố 光quang 宅trạch 十thập 譬thí 不bất 應ưng 今kim 文văn 。 故cố 前tiền 文văn 云vân 。

於ư 四tứ 人nhân 乖quai 離ly

離ly 破phá 光quang 宅trạch 。 乖quai 斥xích 餘dư 師sư 。 餘dư 師sư 雖tuy 不bất 離ly 為vi 十thập 譬thí 。 對đối 當đương 文văn 相tương/tướng 又hựu 亦diệc 乖quai 張trương 。 具cụ 如như 前tiền 斥xích 。

西tây 方phương

等đẳng 者giả 。 彌di 陀đà 。 釋Thích 迦Ca 二nhị 佛Phật 既ký 殊thù 。 豈khởi 令linh 彌di 陀đà 隱ẩn 珍trân 玩ngoạn 服phục 。 乃nãi 使sử 釋Thích 迦Ca 著trước 弊tệ 垢cấu 衣y 。 狀trạng 當đương 釋Thích 迦Ca 無vô 珍trân 服phục 可khả 隱ẩn 。 彌di 陀đà 唯duy 勝thắng 妙diệu 之chi 形hình 。 況huống 宿túc 昔tích 緣duyên 別biệt 化hóa 道đạo 不bất 同đồng 。 結kết 緣duyên 如như 生sanh 。 成thành 熟thục 如như 養dưỡng 。 生sanh 養dưỡng 緣duyên 異dị 父phụ 子tử 不bất 成thành 。 珍trân 弊tệ 分phần/phân 途đồ 著trước 脫thoát 殊thù 隔cách 。 消tiêu 經kinh 事sự 闕khuyết 。 調điều 熟thục 義nghĩa 乖quai 。 當đương 部bộ 之chi 文văn 永vĩnh 無vô 斯tư 旨chỉ 。

舍xá 那na 著trước 脫thoát

等đẳng 者giả 。 迷mê 於ư 舍xá 那na 不bất 動động 而nhi 往vãng 。 彌di 陀đà 著trước 弊tệ 諸chư 教giáo 無vô 文văn 。 若nhược 論luận 平bình 等đẳng 意ý 趣thú 。 彼bỉ 此thử 奚hề 嘗thường 自tự 矜căng 。 縱túng/tung 他tha 為vi 我ngã 身thân 還hoàn 成thành 我ngã 化hóa 。 我ngã 立lập 他tha 像tượng 乃nãi 助trợ 他tha 緣duyên 。 人nhân 不bất 見kiến 之chi 。 化hóa 緣duyên 便tiện 亂loạn 。 故cố 知tri 夫phu 結kết 緣duyên 者giả 並tịnh 約ước 應ưng 身thân 。 如như 云vân 我ngã 昔tích 曾tằng 於ư 。 二nhị 萬vạn 億ức 等đẳng 。 況huống 十thập 六lục 王vương 子tử 。 從tùng 始thỉ 至chí 今kim 。 機cơ 感cảm 相tương/tướng 成thành 任nhậm 運vận 分phân 解giải 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 以dĩ 彼bỉ 彌di 陀đà 為vi 此thử 變biến 換hoán 。

非phi 結kết 緣duyên 己kỷ 界giới

等đẳng 者giả 。 本bổn 結kết 大đại 緣duyên 寂tịch 光quang 為vi 土thổ/độ 。 期kỳ 心tâm 所sở 契khế 法Pháp 界Giới 為vi 機cơ 。 退thoái 大đại 已dĩ 來lai 機cơ 土thổ/độ 全toàn 失thất 。 今kim 流lưu 五ngũ 道đạo 望vọng 本bổn 為vi 他tha 。 方phương 便tiện 有hữu 餘dư 尚thượng 非phi 己kỷ 界giới 。 況huống 復phục 五ngũ 道đạo 流lưu 轉chuyển 者giả 耶da 。

今kim 窮cùng 子tử 所sở 居cư 現hiện 處xứ 五ngũ 濁trược 。 且thả 以dĩ 所sở 住trụ 望vọng 本bổn 為vi 他tha 。 自tự 爾nhĩ 已dĩ 來lai 。 常thường 在tại 三tam 界giới 。 故cố 云vân 。

久cửu 住trụ

此thử 緣duyên

至chí

長trường/trưởng 大đại

者giả 。 機cơ 中trung 稍sảo 厚hậu 且thả 與dữ 著trước 名danh 。 仍nhưng 未vị 復phục 初sơ 但đãn 云vân 。

三tam 十thập

緣duyên 既ký

下hạ 以dĩ 苦khổ 為vi 機cơ 。 故cố 知tri 猶do 在tại 小tiểu 化hóa 前tiền 也dã 。 到đáo 而nhi 不bất 識thức 故cố 名danh 為vi 。

遇ngộ

是thị 昔tích 曾tằng 見kiến 故cố 名danh 為vi 。

本bổn

苦khổ 為vi 機cơ

者giả 。 既ký 失thất 大đại 小tiểu 唯duy 有hữu 生sanh 死tử 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 有hữu 機cơ 可khả 發phát 。 冥minh 扣khấu 妙diệu 應ưng 大đại 悲bi 之chi 城thành 。 大đại 應ưng 尚thượng 疎sơ 機cơ 且thả 對đối 苦khổ 。

一nhất 念niệm 失thất 子tử 苦khổ

等đẳng 者giả 。 以dĩ 念niệm 子tử 苦khổ 思tư 種chủng 種chủng 門môn 。 念niệm 令linh 得đắc 樂lạc 復phục 思tư 一nhất 門môn 。 雖tuy 復phục 雙song 念niệm 二nhị 俱câu 未vị 剋khắc 。 今kim 忽hốt 得đắc 之chi 從tùng 本bổn 志chí 說thuyết 。 當đương 宣tuyên 佛Phật 道Đạo 且thả 云vân 一nhất 門môn 。

子tử 既ký

下hạ 釋thích 上thượng 兩lưỡng 意ý 。 初sơ 棄khí 大đại 善thiện 。 而nhi 入nhập 生sanh 死tử 。 故cố 云vân 。

不bất 當đương

前tiền 釋thích 譬thí 中trung 門môn 有hữu 入nhập 義nghĩa 良lương 由do 此thử 也dã 。 故cố 動động 父phụ 憂ưu 釋thích 初sơ 意ý 也dã 。 離ly 種chủng 種chủng 誘dụ 。 父phụ 意ý 元nguyên 以dĩ 圓viên 門môn 通thông 之chi 。 當đương 有hữu 得đắc 義nghĩa 預dự 動động 父phụ 喜hỷ 。 釋thích 第đệ 二nhị 意ý 也dã 。

初sơ 譬thí 如như

至chí

領lãnh 耳nhĩ

者giả 。 第đệ 三tam 經kinh 初sơ 述thuật 領lãnh 不bất 及cập 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。 十thập 界giới 七thất 善thiện 進tiến 退thoái 等đẳng 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 最tối 難nạn/nan 。 以dĩ 兼kiêm 三tam 故cố 故cố 別biệt 語ngữ 之chi 。 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 然nhiên 佛Phật 界giới 永vĩnh 絕tuyệt 。

解giải 心tâm 無vô 力lực

至chí

長trường/trưởng 大đại

者giả 。 昔tích 修tu 觀quán 行hành 雖tuy 觀quán 理lý 即tức 。 未vị 入nhập 似tự 解giải 不bất 能năng 除trừ 濁trược 。 故cố 云vân 。

無vô 力lực

義nghĩa 之chi 如như 幼ấu 。 退thoái 大đại 已dĩ 後hậu 名danh 字tự 全toàn 迷mê 。 義nghĩa 如như 厚hậu 重trọng 。 內nội 熏huân 如như 加gia 故cố 名danh 為vi 。

被bị

大đại 仍nhưng 未vị 遂toại 但đãn 可khả 先tiên 小tiểu 。 大đại 善thiện 當đương 遂toại 名danh 。

稍sảo 欲dục 著trước

此thử 探thám 後hậu 說thuyết 也dã 。

逃đào 逝thệ

等đẳng 者giả 。 佛Phật 豈khởi 捨xả 物vật 。 隔cách 故cố 不bất 見kiến 。 義nghĩa 當đương 於ư 逃đào 。

言ngôn 。

生sanh 死tử 五ngũ 欲dục 以dĩ 為vi 他tha

者giả 。 既ký 大đại 涅Niết 槃Bàn 方phương 成thành 自tự 國quốc 。 故cố 且thả 以dĩ 五ngũ 道đạo 流lưu 轉chuyển 為vi 他tha 。

或hoặc 十thập 至chí 五ngũ 十thập

者giả 。 自tự 退thoái 大đại 來lai 升thăng 沈trầm 不bất 定định 。 故cố 著trước 。

或hoặc

言ngôn 。

幼ấu 有hữu 二nhị 義nghĩa

至chí

耽đam 迷mê 不bất 返phản

者giả 。 初sơ 標tiêu 二nhị 義nghĩa 。

則tắc 不bất

下hạ 結kết 成thành 。 次thứ 。

譬thí

下hạ 合hợp 譬thí 中trung 云vân

結kết 緣duyên 已dĩ 後hậu

一nhất 句cú 總tổng 合hợp 。 通thông 貫quán 下hạ 二nhị 。 次thứ 。

大đại 解giải

下hạ 合hợp 初sơ 義nghĩa 。

尚thượng 有hữu

下hạ 合hợp 次thứ 義nghĩa 。 由do 發phát 大đại 已dĩ 來lai 三tam 惑hoặc 全toàn 在tại 義nghĩa 之chi 如như 癡si 。 解giải 心tâm 雖tuy 薄bạc 冥minh 資tư 遠viễn 漬tí 密mật 益ích 不bất 輕khinh 。 以dĩ 緣duyên 微vi 故cố 挫tỏa 言ngôn 殘tàn 福phước 。 自tự 爾nhĩ 已dĩ 後hậu 未vị 墜trụy 三tam 惡ác 名danh 未vị 遭tao 苦khổ 。 但đãn 保bảo 世thế 樂lạc 故cố 未vị 復phục 初sơ 。 次thứ 。

今kim 習tập

下hạ 反phản 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 初sơ 文văn 反phản 前tiền 初sơ 義nghĩa 。 既ký 微vi 向hướng 道đạo 有hữu 斷đoạn 惑hoặc 義nghĩa 。 義nghĩa 似tự 免miễn 癡si 。

遭tao 苦khổ

下hạ 反phản 前tiền 次thứ 義nghĩa 。 納nạp 種chủng 在tại 內nội 故cố 曰viết 。

冥minh 熏huân

復phục 被bị 中trung 間gian 外ngoại 緣duyên 擊kích 之chi 自tự 爾nhĩ 微vi 發phát 。 復phục 由do 遭tao 苦khổ 為vi 助trợ 發phát 緣duyên 。 故cố 善thiện 惡ác 兩lưỡng 途đồ 冥minh 顯hiển 熏huân 被bị 。

此thử 二nhị 為vi 機cơ

者giả 。 若nhược 宿túc 無vô 大đại 緣duyên 及cập 中trung 間gian 小tiểu 熟thục 。 借tá 使sử 遭tao 苦khổ 機cơ 感cảm 不bất 成thành 。 秖kỳ 由do 大đại 小tiểu 兩lưỡng 業nghiệp 冥minh 熏huân 成thành 機cơ 感cảm 佛Phật 。 佛Phật 居cư 本bổn 國quốc 義nghĩa 當đương 向hướng 國quốc 。

若nhược 以dĩ 人nhân 天thiên

等đẳng 者giả 。 若nhược 無vô 大đại 種chủng 單đơn 人nhân 天thiên 善thiện 無vô 感cảm 佛Phật 義nghĩa 。 不bất 獨độc 為vi 人nhân 天thiên 垂thùy 八bát 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 有hữu 出xuất 世thế 機cơ 緣duyên 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 尚thượng 入nhập 惡ác 道đạo 。 況huống 人nhân 天thiên 耶da 。

在tại 三tam 界giới

下hạ 明minh 諸chư 子tử 等đẳng 大đại 善thiện 未vị 熟thục 。 縱túng/tung 生sanh 人nhân 天thiên 亦diệc 未vị 感cảm 佛Phật 。

今kim 佛Phật

下hạ 以dĩ 有hữu 斥xích 無vô 具cụ 指chỉ 四tứ 見kiến 。 明minh 機cơ 成thành 感cảm 佛Phật 及cập 佛Phật 出xuất 機cơ 成thành 。 若nhược 通thông 論luận 機cơ 雖tuy 通thông 十thập 界giới 。 終chung 於ư 十thập 界giới 取thủ 出xuất 世thế 機cơ 。 今kim 從tùng 別biệt 置trí 通thông 用dụng 消tiêu 此thử 品phẩm 。 是thị 故cố 下hạ 文văn 東đông 南nam 方phương 梵Phạm 云vân 。

一nhất 百bách 八bát 十thập 劫kiếp 。 空không 過quá 無vô 有hữu 佛Phật

乃nãi 至chí 上thượng 方phương 云vân 。

於ư 無vô 量lượng 億ức 劫kiếp 。 空không 過quá 無vô 有hữu 佛Phật

大đại 通thông 出xuất 世thế 乘thừa 光quang 而nhi 來lai 。 當đương 知tri 中trung 間gian 皆giai 蒙mông 冥minh 被bị 。

於ư 中trung 求cầu 正Chánh 道Đạo

等đẳng 者giả 。 以dĩ 計kế 常thường 等đẳng 而nhi 為vi 正Chánh 道Đạo 。 種chủng 種chủng 苦khổ 行hạnh 以dĩ 為vi 助trợ 道đạo 。 雖tuy 思tư 惟duy 邪tà 理lý 堪kham 為vi 正chánh 機cơ 。 然nhiên 由do 久cửu 遠viễn 大đại 種chủng 熏huân 被bị 。

大đại 經Kinh 云vân 諦đế 觀quán 四tứ 方phương

者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 三tam 十thập 。

如như 恆Hằng 河Hà 中trung 七thất 種chủng 眾chúng 生sanh 。 第đệ 一nhất 人nhân 者giả 入nhập 水thủy 即tức 沒một 。 譬thí 一nhất 闡xiển 提đề 。 第đệ 二nhị 人nhân 者giả 。 出xuất 已dĩ 復phục 沒một 。 有hữu 信tín 故cố 出xuất 。 不bất 修tu 故cố 沒một 。 第đệ 三tam 人nhân 者giả 。 出xuất 已dĩ 不bất 沒một 。 即tức 內nội 凡phàm 人nhân 。 第đệ 四tứ 人nhân 者giả 入nhập 已dĩ 沒một 。 沒một 已dĩ 出xuất 。 出xuất 已dĩ 住trụ 。 遍biến 觀quán 四tứ 方phương 。 身thân 重trọng/trùng 故cố 沒một 。 有hữu 力lực 故cố 出xuất 。 習tập 浮phù 故cố 住trụ 。 不bất 知tri 出xuất 處xứ 機cơ 。 遍biến 觀quán 四tứ 方phương 。 譬thí 於ư 四Tứ 果Quả 觀quán 於ư 四Tứ 諦Đế 。 第đệ 五ngũ 人nhân 者giả 入nhập 已dĩ 沒một 。 沒một 已dĩ 出xuất 。 出xuất 已dĩ 住trụ 。 住trụ 已dĩ 觀quán 方phương 。 觀quán 方phương 已dĩ 行hành 。 怖bố 故cố 即tức 去khứ 。 譬thí 支chi 佛Phật 也dã 。 第đệ 六lục 人nhân 者giả 入nhập 已dĩ 即tức 去khứ 。 淺thiển 處xứ 即tức 住trụ 。

何hà 以dĩ 故cố 。 觀quán 賊tặc 近cận 遠viễn 故cố 。 譬thí 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 故cố 去khứ 。 安an 心tâm 故cố 住trụ 淺thiển 處xứ 。 第đệ 七thất 人nhân 者giả 即tức 至chí 彼bỉ 岸ngạn 。

外ngoại 道đạo 得đắc 度độ 皆giai 由do 觀quán 諦đế 。 與dữ 觀quán 方phương 義nghĩa 同đồng 。 是thị 故cố 暫tạm 引dẫn 。

本bổn 國quốc 如như 上thượng

者giả 。 上thượng 以dĩ 佛Phật 己kỷ 界giới 為vi 本bổn 。 餘dư 皆giai 屬thuộc 他tha 。

下hạ 文văn

下hạ 問vấn 下hạ 城thành 舍xá 與dữ 上thượng 國quốc 何hà 別biệt 。

一nhất 切thiết

下hạ 欲dục 辯biện 同đồng 異dị 重trọng/trùng 釋thích 出xuất 國quốc 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 與dữ 上thượng 佛Phật 界giới 語ngữ 異dị 意ý 同đồng 。 城thành 舍xá 亦diệc 爾nhĩ 。 斷đoạn 德đức 還hoàn 須tu 。 具cụ 足túc 佛Phật 法Pháp 。 大đại 悲bi 亦diệc 從tùng 斷đoạn 德đức 而nhi 成thành 。 此thử 二nhị 咸hàm 收thu 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 但đãn 約ước 取thủ 機cơ 以dĩ 國quốc 望vọng 城thành 。 以dĩ 城thành 比tỉ 舍xá 。 義nghĩa 立lập 疎sơ 密mật 。 但đãn 由do 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 義nghĩa 寬khoan 。 斷đoạn 德đức 禦ngữ 惡ác 似tự 狹hiệp 。 大đại 悲bi 對đối 子tử 更cánh 近cận 。 同đồng 是thị 長trưởng 者giả 實thật 慧tuệ 所sở 依y 。 同đồng 是thị 應ưng 身thân 權quyền 智trí 所sở 託thác 。 起khởi 應ưng 之chi 前tiền 機cơ 先tiên 扣khấu 此thử 。 故cố 云vân 。

至chí 國quốc 城thành

等đẳng 。

止chỉ 國quốc 城thành

等đẳng 。

中trung 止chỉ 一nhất 城thành

等đẳng 者giả 。 且thả 以dĩ 一nhất 方phương 一nhất 類loại 而nhi 為vi 一nhất 子tử 。 故cố 次thứ 合hợp 云vân 。

不bất 為vi 一nhất 處xứ

處xứ 必tất 在tại 人nhân 秖kỳ 是thị 同đồng 居cư 。 人nhân 類loại 未vị 熟thục 且thả 止chỉ 方phương 便tiện 不bất 廢phế 化hóa 儀nghi 。 娑sa 婆bà 指chỉ 彼bỉ 以dĩ 為vi 餘dư 方phương 。 若nhược 準chuẩn 餘dư 方phương 之chi 言ngôn 。 應ưng 指chỉ 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 設thiết 十thập 界giới 化hóa 。 具cụ 如như 妙diệu 音âm 。 娑sa 婆bà 既ký 然nhiên 。 他tha 方phương 準chuẩn 此thử 。 此thử 中trung 仍nhưng 存tồn 思tư 此thử 同đồng 居cư 得đắc 子tử 便tiện 故cố 。 且thả 語ngữ 。

有hữu 餘dư

若nhược 云vân 垂thùy 形hình 六lục 道đạo 事sự 則tắc 不bất 便tiện 。 流lưu 轉chuyển 之chi 後hậu 豈khởi 不bất 然nhiên 耶da 。 今kim 機cơ 既ký 親thân 須tu 從tùng 勝thắng 說thuyết 。

若nhược 爾nhĩ 。 何hà 不bất 云vân 在tại 實thật 報báo 土thổ/độ 耶da 。

答đáp 。

理lý 非phi 不bất 然nhiên 。 實thật 報báo 義nghĩa 對đối 發phát 大đại 心tâm 時thời 。 故cố 退thoái 大đại 後hậu 思tư 同đồng 居cư 機cơ 。 復phục 消tiêu 中trung 字tự 。 義nghĩa 便tiện 故cố 也dã 。

舊cựu 云vân

下hạ 敘tự 舊cựu 。

今kim 謂vị

下hạ 破phá 。

今kim 取thủ

下hạ 正chánh 釋thích 。 還hoàn 於ư 有hữu 餘dư 國quốc 中trung 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 國quốc 中trung 之chi 城thành 。 亦diệc 住trụ 此thử 涅Niết 槃Bàn 之chi 中trung 。 名danh 之chi 為vi 。

止chỉ

又hựu 依y 此thử 涅Niết 槃Bàn 而nhi 為vi 所sở 居cư 。 故cố 名danh 為vi 。

家gia

問vấn 。

向hướng 答đáp 問vấn 云vân 以dĩ 此thử 城thành 為vi 斷đoạn 德đức 。 以dĩ 下hạ 舍xá 為vi 慈từ 悲bi 。 何hà 以dĩ 至chí 此thử 云vân 城thành 是thị 有hữu 餘dư 家gia 亦diệc 依y 此thử 涅Niết 槃Bàn 。

答đáp 。

國quốc 城thành 家gia 舍xá 雖tuy 寬khoan 狹hiệp 異dị 。 並tịnh 是thị 所sở 依y 有hữu 餘dư 不bất 逾du 斷đoạn 德đức 。 今kim 家gia 對đối 珍trân 寶bảo 故cố 云vân 實thật 境cảnh 。 下hạ 舍xá 對đối 子tử 機cơ 。 故cố 云vân 慈từ 悲bi 。 故cố 知tri 云vân 無vô 緣duyên 慈từ 悲bi 。 必tất 須tu 等đẳng 於ư 實thật 相tướng 。 故cố 二nhị 舍xá 義nghĩa 一nhất 隨tùy 所sở 對đối 耳nhĩ 。

上thượng 句cú 既ký 云vân 。 求cầu 子tử 不bất 得đắc 。 即tức 依y 自tự 受thọ 用dụng 土thổ/độ 一nhất 實thật 慈từ 悲bi 。 求cầu 子tử 不bất 得đắc 。 故cố 今kim 止chỉ 於ư 自tự 他tha 中trung 。 間gian 住trụ 於ư 方phương 便tiện 。 還hoàn 用dụng 本bổn 所sở 依y 慈từ 悲bi 而nhi 思tư 於ư 子tử 。 故cố 國quốc 為vi 居cư 民dân 。 城thành 元nguyên 安an 主chủ 。 家gia 本bổn 養dưỡng 性tánh 。 為vi 未vị 入nhập 圓viên 者giả 。 即tức 七thất 方phương 便tiện 民dân 。 垂thùy 形hình 方phương 便tiện 。 住trụ 彼bỉ 有hữu 餘dư 思tư 求cầu 圓viên 機cơ 。 是thị 故cố 居cư 彼bỉ 化hóa 事sự 無vô 廢phế 。 思tư 同đồng 居cư 機cơ 其kỳ 義nghĩa 文văn 成thành 。 家gia 既ký 是thị 舍xá 。 於ư 彼bỉ 有hữu 餘dư 運vận 無vô 緣duyên 慈từ 。 故cố 云vân 處xứ 此thử 。 所sở 以dĩ 止chỉ 於ư 無vô 緣duyên 慈từ 家gia 。 起khởi 於ư 勝thắng 劣liệt 偏thiên 圓viên 兩lưỡng 應ưng 。 然nhiên 彼bỉ 秖kỳ 應ưng 但đãn 用dụng 勝thắng 應ưng 。 言ngôn 勝thắng 劣liệt 者giả 。 勝thắng 兼kiêm 兩lưỡng 處xứ 。 劣liệt 唯duy 鹿lộc 園viên 。 小tiểu 機cơ 若nhược 起khởi 理lý 當đương 赴phó 之chi 。 始thỉ 末mạt 雙song 明minh 故cố 云vân 勝thắng 劣liệt 。 既ký 云vân 五ngũ 人nhân 彼bỉ 土độ 生sanh 者giả 。 皆giai 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 八bát 六lục 等đẳng 至chí 彼bỉ 土độ 時thời 不bất 須tu 小tiểu 化hóa 。 漸tiệm 趣thú 圓viên 實thật 豈khởi 仍nhưng 滯trệ 偏thiên 。 習tập 方phương 便tiện 者giả 多đa 迷mê 其kỳ 教giáo 。 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 判phán 八bát 六lục 等đẳng 教giáo 道đạo 須tu 廢phế 。 法pháp 華hoa 開khai 顯hiển 方phương 堪kham 此thử 聞văn 。 菩Bồ 薩Tát 機cơ 成thành 所sở 應ưng 何hà 別biệt 。 五ngũ 人nhân 即tức 是thị 四Tứ 果Quả 。 支chi 佛Phật 。 從tùng 本bổn 立lập 名danh 。 云vân 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 乃nãi 至chí 支chi 佛Phật 。 斷đoạn 盡tận 乃nãi 云vân 斷đoạn 通thông 惑hoặc 者giả 。 或hoặc 取thủ 三tam 藏tạng 二Nhị 乘Thừa 及cập 通thông 三tam 乘thừa 為vi 斷đoạn 通thông 惑hoặc 者giả 。 此thử 亦diệc 可khả 爾nhĩ 。 三tam 藏tạng 五ngũ 人nhân 自tự 攝nhiếp 通thông 五ngũ 。 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 先tiên 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 可khả 更cánh 云vân 至chí 彼bỉ 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 當đương 知tri 全toàn 指chỉ 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 兼kiêm 通thông 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 以dĩ 四tứ 人nhân 例lệ 通thông 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 皆giai 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 但đãn 彼bỉ 對đối 勝thắng 應ứng 其kỳ 義nghĩa 不bất 成thành 。 但đãn 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 彼bỉ 尚thượng 迴hồi 心tâm 。 通thông 教giáo 菩Bồ 薩Tát 豈khởi 應ưng 守thủ 舊cựu 。 若nhược 準chuẩn 改cải 觀quán 通thông 別biệt 菩Bồ 薩Tát 並tịnh 須tu 發phát 心tâm 。 故cố 云vân 。

訓huấn 令linh 修tu 學học

不bất 云vân 別biệt 者giả 。 以dĩ 此thử 五ngũ 人nhân 證chứng 同đồng 故cố 也dã 。 若nhược 也dã 通thông 論luận 方phương 便tiện 人nhân 數số 。 則tắc 應ưng 云vân 九cửu 。 藏tạng 二nhị 通thông 三tam 別biệt 三tam 圓viên 一nhất 。 不bất 得đắc 云vân 五ngũ 。 今kim 且thả 對đối 小tiểu 故cố 云vân 五ngũ 耳nhĩ 。

大đại 富phú

至chí

無vô 量lượng

者giả 。 土thổ/độ 雖tuy 有hữu 餘dư 親thân 所sở 依y 家gia 。 不bất 違vi 實thật 相tướng 。 言ngôn 。

無vô 量lượng

者giả 。 具cụ 足túc 六Lục 度Độ 。 大đại 富phú 總tổng 稱xưng 財tài 寶bảo 是thị 別biệt 。 雖tuy 分phân 財tài 寶bảo 。 般Bát 若Nhã 導đạo 五ngũ 無vô 不bất 成thành 實thật 。 況huống 一nhất 切thiết 行hành 皆giai 成thành 珍trân 貴quý 。 故cố 云vân 。

無vô 量lượng

金kim 銀ngân

等đẳng 者giả 。 等đẳng 及cập 餘dư 寶bảo 即tức 餘dư 助trợ 行hành 道Đạo 品phẩm 故cố 也dã 。 寶bảo 不bất 出xuất 七thất 。 可khả 譬thí 七thất 科khoa 。 是thị 故cố 七thất 科khoa 。 六Lục 度Độ 收thu 盡tận 。 故cố 《# 大đại 集tập 》# 中trung 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 以dĩ 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 寶bảo 炬cự 總tổng 持trì 。 其kỳ 貴quý 如như 寶bảo 。 其kỳ 明minh 如như 炬cự 破phá 暗ám 中trung 最tối 。 具cụ 一nhất 切thiết 法pháp 。 名danh 為vi 總tổng 持trì 。 言ngôn 。

大Đại 乘Thừa

者giả 。 應ưng 云vân 圓viên 乘thừa 。 文văn 從tùng 便tiện 耳nhĩ 。 言ngôn 。

禪thiền 生sanh 百bách 八bát

者giả 。 達đạt 禪thiền 實thật 相tướng 故cố 也dã 。

自tự 資tư

等đẳng 者giả 。 智trí 定định 各các 有hữu 自tự 他tha 故cố 也dã 。 具cụ 如như 前tiền 釋thích 。

僮đồng 僕bộc

等đẳng 者giả 。 方Phương 便Tiện 波Ba 羅La 蜜Mật 。 約ước 自tự 行hành 權quyền 滿mãn 。 屈khuất 曲khúc 去khứ 明minh 利lợi 他tha 權quyền 用dụng 。 並tịnh 僮đồng 僕bộc 之chi 功công 也dã 。 如như 布bố 衣y 所sở 使sử 共cộng 至chí 貴quý 位vị 。 同đồng 成thành 體thể 內nội 權quyền 也dã 。 事sự 理lý 不bất 二nhị 故cố 俱câu 云vân 。

稱xưng

就tựu 位vị

等đẳng 者giả 。 向hướng 通thông 約ước 方phương 便tiện 但đãn 云vân 僮đồng 僕bộc 。 從tùng 位vị 別biệt 判phán 攝nhiếp 藏tạng 通thông 別biệt 。 望vọng 實thật 望vọng 正chánh 義nghĩa 當đương 賤tiện 役dịch 。 通thông 論luận 亦diệc 可khả 收thu 得đắc 人nhân 天thiên 。 以dĩ 異dị 方phương 便tiện 即tức 此thử 意ý 也dã 。

別biệt 圓viên 十Thập 地Địa

者giả 。 仍nhưng 存tồn 教giáo 道đạo 故cố 立lập 別biệt 名danh 。 以dĩ 無vô 兩lưỡng 重trọng/trùng 十Thập 地Địa 故cố 也dã 。 向hướng 僮đồng 僕bộc 中trung 已dĩ 有hữu 別biệt 三tam 十thập 心tâm 。 今kim 臣thần 佐tá 位vị 是thị 圓viên 四tứ 一nhất 心tâm 也dã 。 兼kiêm 收thu 別biệt 教giáo 十Thập 地Địa 而nhi 已dĩ 。

率suất 土thổ/độ

下hạ 釋thích 臣thần 位vị 等đẳng 深thâm 淺thiển 之chi 意ý 。 所sở 收thu 既ký 多đa 名danh 為vi 率suất 土thổ/độ 。 雖tuy 同đồng 佛Phật 家gia 不bất 無vô 等đẳng 級cấp 。 初sơ 通thông 皆giai 聖thánh 故cố 。

雖tuy 得đắc

下hạ 即tức 是thị 十thập 住trụ 得đắc 入nhập 聖thánh 位vị 。 同đồng 王vương 所sở 居cư 真chân 實thật 土thổ/độ 境cảnh 。 而nhi 位vị 最tối 下hạ 故cố 也dã 。 始thỉ 從tùng 十thập 行hành 終chung 至chí 如như 臣thần 。 並tịnh 是thị 圓viên 漸tiệm 故cố 須tu 圓viên 釋thích 。

次thứ

一nhất 心tâm 三tam 觀quán

至chí

二Nhị 乘Thừa 之chi 法pháp

者giả 。 次thứ 明minh 僮đồng 僕bộc 臣thần 佐tá 吏lại 民dân 所sở 乘thừa 。 所sở 乘thừa 不bất 出xuất 諸chư 觀quán 故cố 也dã 。 隨tùy 教giáo 用dụng 觀quán 即tức 當đương 所sở 乘thừa 。 然nhiên 此thử 境cảnh 智trí 雖tuy 即tức 隨tùy 教giáo 。 同đồng 為vi 圓viên 人nhân 所sở 用dụng 驅khu 策sách 。 雖tuy 通thông 因nhân 果quả 不bất 同đồng 歷lịch 位vị 別biệt 別biệt 當đương 分phần/phân 。 故cố 此thử 因nhân 果quả 並tịnh 是thị 圓viên 家gia 之chi 所sở 用dụng 也dã 。

無vô 數số

者giả 。 以dĩ 此thử 諸chư 法pháp 。 不bất 出xuất 權quyền 實thật 臣thần 佐tá 吏lại 民dân 。 所sở 用dụng 實thật 也dã 。 僮đồng 僕bộc 等đẳng 所sở 用dụng 權quyền 也dã 。 此thử 亦diệc 一nhất 體thể 權quyền 實thật 也dã 。 並tịnh 皆giai 長trưởng 者giả 之chi 所sở 有hữu 故cố 。

非phi 但đãn

下hạ 結kết 攝nhiếp 前tiền 釋thích 不bất 出xuất 教giáo 觀quán 。 教giáo 觀quán 多đa 故cố 教giáo 教giáo 四tứ 門môn 門môn 門môn 有hữu 觀quán 。 雖tuy 復phục 無vô 量lượng 。 被bị 物vật 無vô 餘dư 。 入nhập 出xuất 兩lưỡng 字tự 文văn 中trung 四tứ 釋thích 。 初sơ 三tam 自tự 行hành 。 後hậu 一nhất 自tự 他tha 。 於ư 自tự 三tam 中trung 初sơ 以dĩ 雙song 非phi 為vi 入nhập 。 雙song 照chiếu 為vi 出xuất 。 次thứ 番phiên 者giả 。 出xuất 入nhập 相tương 對đối 本bổn 相tương/tướng 即tức 故cố 。 出xuất 入nhập 之chi 名danh 亦diệc 更cánh 互hỗ 得đắc 。 故cố 此thử 智trí 體thể 出xuất 入nhập 互hỗ 照chiếu 。 此thử 之chi 兩lưỡng 釋thích 約ước 三tam 諦đế 說thuyết 。

次thứ

無vô 量lượng

去khứ 約ước 二nhị 諦đế 說thuyết 。 二nhị 三tam 開khai 合hợp 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 。 第đệ 四tứ 還hoàn 用dụng 向hướng 之chi 三tam 二nhị 自tự 利lợi 化hóa 他tha 。 故cố 知tri 此thử 皆giai 聖thánh 位vị 自tự 他tha 義nghĩa 含hàm 意ý 富phú 。 故cố 須tu 眾chúng 釋thích 。 此thử 是thị 觀quán 諦đế 復phục 唯duy 在tại 實thật 。 對đối 權quyền 義nghĩa 立lập 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 但đãn 以dĩ 二nhị 對đối 不bất 二nhị 。 二nhị 已dĩ 攝nhiếp 權quyền 故cố 不bất 勞lao 也dã 。

行hành 於ư 非phi 道đạo

者giả 。 理lý 通thông 三tam 土thổ/độ 。 法pháp 性tánh 之chi 外ngoại 皆giai 名danh 非phi 道đạo 。 從tùng 法pháp 性tánh 出xuất 益ích 三tam 土thổ/độ 生sanh 。 功công 歸quy 於ư 佛Phật 故cố 云vân 。

歸quy 己kỷ

此thử 但đãn 功công 歸quy 法pháp 性tánh 佛Phật 道Đạo 。

商thương 估cổ

等đẳng 者giả 。 應ưng 作tác 。

賈cổ

字tự 。 謂vị 居cư 賣mại 曰viết 賈cổ 。 通thông 物vật 曰viết 商thương 。 若nhược 作tác 。

價giá

字tự 非phi 文văn 正chánh 意ý 。 非phi 但đãn 佛Phật 自tự 化hóa 物vật 無vô 邊biên 。 亦diệc 令linh 菩Bồ 薩Tát 化hóa 境cảnh 周chu 遍biến 。 菩Bồ 薩Tát 化hóa 利lợi 猶do 資tư 佛Phật 本bổn 。 往vãng 來lai 諸chư 國quốc 具cụ 如như 諸chư 經kinh 。 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 來lai 往vãng 受thọ 益ích 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 《# 大đại 集tập 》# 即tức 其kỳ 例lệ 也dã 。

如như 世thế 間gian

下hạ 譬thí 向hướng 二nhị 釋thích 。 令linh 他tha 如như 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 自tự 如như 二nhị 身thân 。 初sơ 。

內nội 合hợp

等đẳng 者giả 。 初sơ 通thông 譚đàm 大đại 意ý 。 次thứ 。

觀quán

下hạ 明minh 邪tà 慧tuệ 所sở 觀quán 。 云vân 。

觀quán 察sát 五ngũ 陰ấm

等đẳng 者giả 。 還hoàn 以dĩ 邪tà 觀quán 觀quán 陰ấm 斷đoạn 常thường 。 以dĩ 此thử 邪tà 慧tuệ 冥minh 資tư 於ư 正chánh 。 成thành 見kiến 佛Phật 由do 。

苦khổ 境cảnh 為vi 機cơ

者giả 。 牒điệp 向hướng 邪tà 慧tuệ 助trợ 正chánh 成thành 機cơ 。 然nhiên 外ngoại 道đạo 苦khổ 因nhân 應ưng 招chiêu 苦khổ 果quả 。 故cố 云vân 。

苦khổ 境cảnh

由do 帶đái 正chánh 種chủng 熏huân 邪tà 慧tuệ 心tâm 。 故cố 得đắc 成thành 機cơ 感cảm 佛Phật 正chánh 慧tuệ 。

涅Niết 槃Bàn 通thông 半bán 滿mãn

者giả 。 名danh 同đồng 體thể 異dị 並tịnh 現hiện 所sở 居cư 。 化hóa 物vật 名danh 殊thù 佛Phật 境cảnh 無vô 別biệt 。 故cố 子tử 所sở 到đáo 二nhị 義nghĩa 雙song 成thành 。 機cơ 熟thục 若nhược 證chứng 證chứng 父phụ 所sở 證chứng 。 名danh 到đáo 父phụ 城thành 。 此thử 乃nãi 小tiểu 機cơ 先tiên 扣khấu 大đại 應ưng 。 義nghĩa 立lập 窮cùng 子tử 已dĩ 到đáo 父phụ 城thành 。 故cố 使sử 城thành 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 大đại 小tiểu 雙song 得đắc 。 故cố 以dĩ 半bán 滿mãn 共cộng 收thu 物vật 機cơ 。 機cơ 既ký 不bất 同đồng 收thu 亦diệc 先tiên 後hậu 。

父phụ 每mỗi 念niệm 子tử

等đẳng 者giả 。 前tiền 雖tuy 機cơ 漸tiệm 扣khấu 聖thánh 。 今kim 明minh 聖thánh 漸tiệm 收thu 機cơ 。 化hóa 道đạo 之chi 儀nghi 且thả 云vân 。

憂ưu 念niệm

未vị 曾tằng 向hướng 人nhân

等đẳng 者giả 。 文văn 約ước 兩lưỡng 意ý 以dĩ 申thân 此thử 義nghĩa 。

先tiên 方phương 便tiện 。 次thứ 此thử 土thổ/độ 。 初sơ 方phương 便tiện 者giả 。 彼bỉ 方phương 便tiện 中trung 非phi 但đãn 唯duy 有hữu 地địa 前tiền 住trụ 前tiền 。 亦diệc 有hữu 垂thùy 迹tích 登đăng 地địa 登đăng 住trụ 。 即tức 臣thần 佐tá 等đẳng 豈khởi 全toàn 不bất 知tri 窮cùng 子tử 機cơ 性tánh 。 但đãn 約ước 窮cùng 子tử 。 說thuyết 時thời 未vị 至chí 。 主chủ 伴bạn 相tương/tướng 與dữ 覆phú 實thật 未vị 宜nghi 。 權quyền 從tùng 物vật 機cơ 故cố 云vân 不bất 說thuyết 。 以dĩ 由do 界giới 內nội 五ngũ 人nhân 斷đoạn 通thông 惑hoặc 者giả 。 未vị 堪kham 影ảnh 灼chước 。 聞văn 如như 是thị 言ngôn 。 故cố 云vân 不bất 向hướng 臣thần 佐tá 等đẳng 說thuyết 。 以dĩ 為vi 臣thần 佐tá 意ý 在tại 僮đồng 僕bộc 故cố 也dã 。 於ư 中trung 指chỉ 小tiểu 故cố 云vân 。

不bất 向hướng

所sở 以dĩ 在tại 長trưởng 者giả 心tâm 無vô 非phi 己kỷ 子tử 。 從tùng 機cơ 異dị 故cố 立lập 以dĩ 小tiểu 名danh 。 漸tiệm 漸tiệm 誘dụ 之chi 方phương 成thành 臣thần 佐tá 。 故cố 知tri 法Pháp 身thân 本bổn 自tự 懸huyền 鑑giám 。

又hựu 應ưng 世thế 已dĩ 來lai

下hạ 第đệ 二nhị 意ý 者giả 。 進tiến 明minh 此thử 土thổ/độ 昔tích 教giáo 顯hiển 露lộ 未vị 說thuyết 。 對đối 此thử 蔽tế 彼bỉ 故cố 云vân 不bất 說thuyết 。 是thị 則tắc 前tiền 立lập 勝thắng 應ưng 之chi 義nghĩa 。 義nghĩa 兼kiêm 兩lưỡng 處xứ 。 劣liệt 應ưng 之chi 語ngữ 逗đậu 彼bỉ 偏thiên 機cơ 。 故cố 不bất 說thuyết 之chi 。 言ngôn 通thông 及cập 四tứ 味vị 。 四tứ 味vị 之chi 內nội 具cụ 足túc 臣thần 佐tá 及cập 僮đồng 僕bộc 等đẳng 。

既ký 非phi

下hạ 釋thích 第đệ 二nhị 意ý 中trung 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 也dã 。

如như 聾lung 瘂á

等đẳng 。 指chỉ 華hoa 嚴nghiêm 席tịch 。

或hoặc 華hoa 著trước

等đẳng 。 指chỉ 方Phương 等Đẳng 也dã 。 不bất 逮đãi 之chi 言ngôn 兼kiêm 於ư 般Bát 若Nhã 。 而nhi 無vô 希hy 取thủ 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 華hoa 著trước 即tức 身thân 子tử 。 棄khí 鉢bát 即tức 空không 生sanh 。 故cố 知tri 不bất 說thuyết 之chi 言ngôn 何hà 關quan 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。

心tâm 懷hoài

下hạ 卻khước 釋thích 遠viễn 由do 。 遠viễn 由do 即tức 是thị 不bất 說thuyết 之chi 緣duyên 。 良lương 由do 昔tích 結kết 大đại 時thời 未vị 入nhập 相tương 似tự 。 省tỉnh 己kỷ 斥xích 彼bỉ 故cố 云vân 。

不bất 勤cần

由do 此thử 退thoái 大đại 失thất 中trung 途đồ 調điều 熟thục 。 故cố 云vân 。

無vô 訓huấn

背bối/bội 自tự 向hướng 他tha 故cố 云vân 。

逃đào 走tẩu

逃đào 走tẩu 三tam 義nghĩa 。

一nhất 機cơ 息tức 應ưng 謝tạ 。 二nhị 背bối/bội 自tự 向hướng 他tha 。 三tam 居cư 不bất 得đắc 所sở 即tức 五ngũ 道đạo 也dã 。 故cố 使sử 如Như 來Lai 無vô 緣duyên 而nhi 憶ức 。

恨hận 子tử

下hạ 專chuyên 斥xích 於ư 子tử 。 非phi 但đãn 悔hối 應ưng 早tảo 息tức 。 亦diệc 乃nãi 恨hận 子tử 機cơ 生sanh 致trí 令linh 疎sơ 我ngã 正Chánh 法Pháp 親thân 他tha 六lục 塵trần 。

內nội 合hợp

等đẳng 者giả 。 為vi 論luận 免miễn 難nạn 須tu 淨tịnh 六lục 根căn 。 準chuẩn 理lý 退thoái 者giả 多đa 在tại 五ngũ 品phẩm 位vị 前tiền 。 為vi 對đối 不bất 退thoái 位vị 且thả 以dĩ 五ngũ 品phẩm 為vi 退thoái 位vị 耳nhĩ 。 文văn 釋thích 悔hối 恨hận 分phần/phân 對đối 自tự 他tha 。 準chuẩn 意ý 亦diệc 可khả 並tịnh 對đối 彼bỉ 此thử 。

化hóa 期kỳ

等đẳng 者giả 。 約ước 後hậu 意ý 釋thích 。 即tức 應ưng 世thế 來lai 至chí 法pháp 華hoa 前tiền 。 故cố 云vân 。

老lão 朽hủ

亦diệc 不bất 約ước 此thử

等đẳng 者giả 。 不bất 約ước 應ứng 化hóa 聲Thanh 聞Văn 故cố 也dã 。

胤dận

者giả 。 嗣tự 也dã 。 繼kế 也dã 。

若nhược 身thân 子tử 受thọ 決quyết

至chí

不bất 斷đoạn

者giả 。 驗nghiệm 知tri 授thọ 記ký 為vi 引dẫn 物vật 機cơ 。 權quyền 實thật 皆giai 然nhiên 。 故cố 云vân 。

後hậu 來lai 眾chúng 生sanh

等đẳng 也dã 。 更cánh 修tu 淨tịnh 土độ 與dữ 物vật 結kết 緣duyên 。 身thân 子tử 成thành 時thời 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 則tắc 佛Phật 種chủng 不bất 斷đoạn 於ư 彼bỉ 方phương 。 機cơ 緣duyên 成thành 熟thục 於ư 其kỳ 土thổ/độ 。 其kỳ 中trung 亦diệc 有hữu 。 種chủng 在tại 釋Thích 迦Ca 。 脫thoát 歸quy 身thân 子tử 。 故cố 須tu 此thử 會hội 彰chương 灼chước 發phát 言ngôn 。

若nhược 身thân 子tử 無vô 可khả 化hóa

下hạ 。 反phản 以dĩ 無vô 釋thích 有hữu 。 若nhược 身thân 子tử 自tự 無vô 成thành 佛Phật 之chi 機cơ 。 則tắc 身thân 子tử 所sở 化hóa 安an 得đắc 成thành 耶da 。 故cố 以dĩ 此thử 顯hiển 今kim 令linh 有hữu 寄ký 也dã 。 《# 經kinh 》# 言ngôn 。

終chung 沒một

者giả 。 指chỉ 涅Niết 槃Bàn 時thời 也dã 。

復phục 作tác

下hạ 第đệ 二nhị 意ý 者giả 。 前tiền 明minh 失thất 苦khổ 本bổn 顯hiển 得đắc 樂lạc 。 故cố 著trước 。

我ngã 若nhược

之chi 言ngôn 。 以dĩ 現hiện 說thuyết 當đương 舉cử 生sanh 領lãnh 熟thục 。 總tổng 譬thí 具cụ 論luận 始thỉ 末mạt 權quyền 實thật 。 故cố 得đắc 雙song 辯biện 勝thắng 劣liệt 兩lưỡng 應ưng 及cập 以dĩ 劣liệt 應ứng 化hóa 道đạo 始thỉ 終chung 。 故cố 譬thí 本bổn 中trung 前tiền 一nhất 行hành 實thật 。 後hậu 一nhất 行hành 權quyền 。 況huống 開khai 六lục 義nghĩa 權quyền 實thật 相tướng 對đối 。

法pháp 譬thí

至chí

互hỗ 舉cử

者giả 。 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 不bất 前tiền 不bất 後hậu 。 但đãn 隨tùy 文văn 便tiện 互hỗ 舉cử 一nhất 邊biên 。 先tiên 出xuất 不bất 同đồng 。 次thứ 。

就tựu 佛Phật

下hạ 約ước 生sanh 佛Phật 互hỗ 論luận 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 明minh 感cảm 應ứng 意ý 中trung 先tiên 凡phàm 聖thánh 相tương 望vọng 。 互hỗ 為vi 因nhân 緣duyên 。 次thứ 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 自tự 他tha 破phá 已dĩ 方phương 乃nãi 名danh 為vi 不bất 思tư 議nghị 發phát 。

今kim 取thủ 文văn 便tiện

者giả 。 今kim 此thử 雖tuy 有hữu 三tam 文văn 。 且thả 依y 二nhị 文văn 消tiêu 便tiện 。 非phi 即tức 二nhị 文văn 使sử 見kiến 有hữu 前tiền 後hậu 。 故cố 別biệt 譬thí 之chi 。 初sơ 還hoàn 從tùng 退thoái 大đại 之chi 後hậu 在tại 五ngũ 濁trược 時thời 。 故cố 有hữu 三tam 文văn 也dã 。

見kiến 父phụ 之chi 由do

至chí

展triển 轉chuyển

者giả 。 由do 厭yếm 苦khổ 等đẳng 。 見kiến 修tu 二nhị 性tánh 俱câu 有hữu 厭yếm 義nghĩa 。 修tu 推thôi 理lý 弱nhược 。 見kiến 生sanh 奪đoạt 鈍độn 。 諸chư 見kiến 互hỗ 興hưng 皆giai 能năng 推thôi 理lý 。 傭dong 賃nhẫm 之chi 法pháp 以dĩ 力lực 易dị 財tài 。 本bổn 起khởi 邪tà 見kiến 還hoàn 希hy 脫thoát 苦khổ 。 雖tuy 復phục 邪tà 求cầu 冥minh 資tư 正Chánh 道Đạo 。 故cố 使sử 世thế 間gian 。 厭yếm 苦khổ 遂toại 成thành 出xuất 世thế 善thiện 機cơ 。 世thế 易dị 出xuất 世thế 故cố 云vân 。

傭dong 賃nhẫm

從tùng 一nhất 至chí 一nhất 故cố 云vân 。

展triển 轉chuyển

言ngôn 。

善thiện 根căn

者giả 。 猶do 是thị 可khả 生sanh 之chi 義nghĩa 。 故cố 有hữu 轉chuyển 至chí 之chi 理lý 。 故cố 云vân 以dĩ 此thử 乃nãi 至chí 父phụ 舍xá 。 不bất 期kỳ 而nhi 會hội 故cố 名danh 為vi 。

遇ngộ

不bất 意ý 因nhân 於ư 世thế 法pháp 。 忽hốt 感cảm 出xuất 世thế 慈từ 悲bi 。 又hựu 不bất 意ý 世thế 間gian 邪tà 推thôi 而nhi 生sanh 正chánh 見kiến 感cảm 佛Phật 。 又hựu 不bất 意ý 小tiểu 善thiện 之chi 內nội 。 冥minh 入nhập 大Đại 乘Thừa 圓viên 門môn 。

大đại 小tiểu 二nhị 機cơ 雙song 扣khấu 此thử 舍xá

者giả 。 大đại 機cơ 未vị 熟thục 正chánh 見kiến 而nhi 遙diêu 。 小tiểu 感cảm 稍sảo 親thân 門môn 側trắc 而nhi 近cận 。 所sở 以dĩ 從tùng 退thoái 從tùng 末mạt 義nghĩa 當đương 雙song 扣khấu 。 從tùng 本bổn 從tùng 大đại 獨độc 在tại 於ư 圓viên 。 從tùng 近cận 而nhi 譚đàm 偏thiên 機cơ 先tiên 遂toại 。

見kiến 父phụ 之chi 處xứ 即tức 門môn 側trắc

者giả 。 前tiền 則tắc 大đại 小tiểu 雙song 扣khấu 。 處xử 乃nãi 獨độc 指chỉ 門môn 側trắc 者giả 。 以dĩ 小tiểu 親thân 故cố 。 言ngôn 。

二nhị 觀quán 為vi 方phương 便tiện

者giả 。 二nhị 邊biên 俱câu 有hữu 得đắc 見kiến 之chi 義nghĩa 。 故cố 總tổng 借tá 證chứng 之chi 。 二nhị 邊biên 並tịnh 偏thiên 。 偏thiên 真chân 最tối 僻tích 。

正chánh 見kiến 有hữu 二nhị

至chí

為vi 遙diêu

者giả 。 於ư 正chánh 見kiến 中trung 。 又hựu 分phần/phân 此thử 二nhị 。 近cận 即tức 華hoa 嚴nghiêm 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 遠viễn 即tức 二Nhị 乘Thừa 。 二nhị 俱câu 未vị 合hợp 但đãn 在tại 門môn 側trắc 。 文văn 中trung 二nhị 釋thích 。 先tiên 機cơ 。 次thứ 應ưng 。 俱câu 名danh 為vi 。

遙diêu

踞cứ 師sư 子tử 床sàng 。 作tác 所sở 表biểu 釋thích 者giả 。 事sự 師sư 子tử 座tòa 亦diệc 無vô 師sư 子tử 之chi 形hình 。 但đãn 有hữu 所sở 表biểu 。 故cố 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

佛Phật 為vi 人nhân 中trung 師sư 子tử 。 故cố 佛Phật 所sở 坐tọa 名danh 師sư 子tử 座tòa 。 佛Phật 之chi 所sở 說thuyết 。 名danh 師Sư 子Tử 吼Hống 。

諸chư 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 述thuật 佛Phật 所sở 說thuyết 。 尚thượng 得đắc 名danh 為vi 。 作tác 師sư 子tử 吼hống 。 部bộ 雖tuy 兼kiêm 別biệt 從tùng 勝thắng 從tùng 本bổn 。 故cố 曰viết 。

圓viên 報báo

此thử 乃nãi 取thủ 機cơ 之chi 本bổn 。 故cố 此thử 下hạ 去khứ 皆giai 須tu 圓viên 釋thích 。

寶bảo 几kỉ

等đẳng 者giả 。 一nhất 几kỉ 承thừa 於ư 二nhị 足túc 。 定định 慧tuệ 所sở 依y 無vô 殊thù 。 從tùng 定định 名danh 諦đế 。 從tùng 慧tuệ 名danh 境cảnh 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 。 故cố 合hợp 云vân 。

無vô 生sanh 定định 慧tuệ 依y 真Chân 如Như 境cảnh

即tức 定định 慧tuệ 力lực 莊trang 嚴nghiêm 法Pháp 身thân 。 從tùng 所sở 名danh 能năng 故cố 云vân 。

無vô 生sanh 定định 慧tuệ

言ngôn 。

依y 真Chân 如Như 境cảnh

者giả 。 託thác 境cảnh 成thành 觀quán 故cố 名danh 為vi 。

依y

果quả 體thể 起khởi 用dụng 復phục 名danh 為vi 。

依y

又hựu 從tùng 因nhân 說thuyết 因nhân 性tánh 有hữu 修tu 故cố 名danh 為vi 。

依y

舊cựu 云vân

下hạ 出xuất 古cổ 釋thích 。 稍sảo 似tự 別biệt 義nghĩa 非phi 今kim 所sở 用dụng 。 準chuẩn 例lệ 易dị 知tri 故cố 不bất 須tu 破phá 。 次thứ 。

舊cựu 云vân 此thử 經Kinh

下hạ 。 古cổ 有hữu 四tứ 失thất 。

一nhất 法Pháp 身thân 非phi 常thường 。 二nhị 他tha 方phương 為vi 此thử 。 三tam 以dĩ 應ưng 為vi 法pháp 。 四tứ 對đối 面diện 違vi 教giáo 。

今kim 謂vị

去khứ 破phá 中trung 言ngôn

父phụ 子tử

等đẳng 者giả 。 父phụ 子tử 譬thí 機cơ 應ưng 。 先tiên 譬thí 後hậu 法pháp 。 著trước 脫thoát 譬thí 體thể 用dụng 。 先tiên 法pháp 後hậu 譬thí 。 二nhị 俱câu 不bất 成thành 著trước 脫thoát 義nghĩa 異dị 。 前tiền 文văn 已dĩ 破phá 。

從tùng

又hựu 不bất 容dung

下hạ 更cánh 破phá 他tha 方phương 。 自tự 有hữu 三tam 節tiết 。 此thử 師sư 亦diệc 以dĩ 他tha 方phương 為vi 彌di 陀đà 。 若nhược 以dĩ 尊tôn 特đặc 為vi 彌di 陀đà 者giả 。 此thử 有hữu 三tam 失thất 。 大đại 小tiểu 兩lưỡng 機cơ 並tịnh 在tại 今kim 佛Phật 。 乃nãi 成thành 見kiến 垢cấu 衣y 為vi 扣khấu 此thử 。 見kiến 瓔anh 珞lạc 為vi 扣khấu 彼bỉ 。 結kết 緣duyên 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 往vãng 昔tích 大đại 小tiểu 兩lưỡng 緣duyên 俱câu 在tại 釋Thích 迦Ca 。 今kim 尊tôn 特đặc 垢cấu 衣y 俱câu 在tại 彌di 陀đà 者giả 。 更cánh 成thành 可khả 笑tiếu 。 故cố 第đệ 三tam 重trọng/trùng 立lập 難nạn/nan 難nạn/nan 之chi 。 往vãng 緣duyên 大đại 小tiểu 定định 在tại 今kim 佛Phật 。 豈khởi 應ưng 今kim 日nhật 雙song 應ưng 他tha 方phương 。 又hựu 何hà 得đắc 大đại 應ưng 在tại 彼bỉ 。 小tiểu 應ưng 在tại 此thử 。 平bình 等đẳng 意ý 趣thú 義nghĩa 亦diệc 未vị 成thành 。 具cụ 如như 前tiền 破phá 。

今kim 明minh

下hạ 正chánh 釋thích 。 此thử 則tắc 續tục 前tiền 應ưng 世thế 已dĩ 來lai 釋thích 耳nhĩ 。 故cố 知tri 勝thắng 應ưng 在tại 華hoa 嚴nghiêm 也dã 。

今Kim 經Kinh

下hạ 破phá 非phi 常thường 住trụ 。 古cổ 人nhân 皆giai 云vân 。

涅Niết 槃Bàn 明minh 常thường 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 。 法pháp 華hoa 不bất 明minh 者giả 。 不bất 曉hiểu 部bộ 類loại 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 。 垢cấu 衣y 乃nãi 是thị 敘tự 昔tích 之chi 說thuyết 。 在tại 昔tích 尚thượng 無vô 垢cấu 衣y 之chi 言ngôn 。 何hà 有hữu 常thường 住trụ 。

所sở 說thuyết 法pháp 相tướng

至chí

無vô 別biệt

者giả 。 今kim 經kinh 意ý 在tại 結kết 會hội 始thỉ 終chung 。 設thiết 論luận 法pháp 相tướng 如như 彼bỉ 圓viên 說thuyết 。 今kim 非phi 全toàn 無vô 文văn 相tương/tướng 存tồn 略lược 。 華hoa 嚴nghiêm 部bộ 內nội 不bất 出xuất 四tứ 十thập 二nhị 位vị 。 依y 正chánh 自tự 在tại 。 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 今kim 經kinh 明minh 位vị 。 具cụ 如như 四tứ 華hoa 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 知tri 識thức 具cụ 如như 觀quán 音âm 。 妙diệu 音âm 。 藥dược 王vương 。 嚴nghiêm 王vương 。 依y 正chánh 具cụ 如như 。 分phân 別biệt 功công 德đức 。 寶bảo 塔tháp 。 神thần 力lực 。 但đãn 廣quảng 略lược 少thiểu 異dị 舉cử 一nhất 例lệ 諸chư 。 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 十thập 義nghĩa 辯biện 異dị 。 且thả 如như 十thập 方phương 之chi 言ngôn 。 何hà 所sở 不bất 攝nhiếp 。 實thật 相tướng 之chi 理lý 無vô 事sự 不bất 收thu 。 豈khởi 迷mê 廣quảng 略lược 而nhi 失thất 大đại 體thể 。 總tổng 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 十thập 妙diệu 引dẫn 諸chư 文văn 證chứng 。 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 人nhân 不bất 見kiến 之chi 。 妄vọng 生sanh 去khứ 取thủ 。 故cố 此thử 經Kinh 空không 無vô 所sở 有hữu 等đẳng 言ngôn 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 之chi 說thuyết 。 見kiến 佛Phật 常thường 在tại 等đẳng 人nhân 。 此thử 土thổ/độ 不bất 毀hủy 等đẳng 事sự 。 堂đường 閣các 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 眾chúng 生sanh 種chủng 種chủng 遊du 樂nhạo/nhạc/lạc 。 乃nãi 至chí 迹tích 門môn 因nhân 果quả 諸chư 相tướng 。 多đa 以dĩ 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 文văn 消tiêu 。 算toán 數số 孔khổng 目mục 藏tạng 在tại 此thử 典điển 。 行hành 頭đầu 取thủ 與dữ 散tán 在tại 諸chư 經kinh 。 大đại 本bổn 若nhược 亡vong 徒đồ 論luận 小tiểu 利lợi 。

居cư 士sĩ

至chí

即tức 三tam 十thập 心tâm

者giả 。 中trung 止chỉ 中trung 以dĩ 民dân 為vi 十thập 住trụ 。 臣thần 為vi 十Thập 地Địa 。 今kim 居cư 士sĩ 是thị 民dân 。 以dĩ 文văn 狹hiệp 故cố 不bất 分phân 臣thần 等đẳng 。 亦diệc 圓viên 四tứ 十thập 一nhất 位vị 也dã 。

真chân 珠châu

至chí

法Pháp 身thân

者giả 。 並tịnh 究cứu 竟cánh 戒giới 。 楞lăng 嚴nghiêm 定định 。 一nhất 切thiết 種chủng 慧tuệ 。 法Pháp 音âm 陀đà 羅la 尼ni 。 莊trang 嚴nghiêm 圓viên 因nhân 四tứ 十thập 一nhất 地địa 。 地địa 是thị 所sở 階giai 。 身thân 是thị 能năng 階giai 。 四tứ 是thị 能năng 嚴nghiêm 。 身thân 是thị 所sở 嚴nghiêm 。 若nhược 用dụng 遠viễn 因nhân 亦diệc 以dĩ 初sơ 心tâm 圓viên 戒giới 定định 等đẳng 以dĩ 嚴nghiêm 性tánh 德đức 。 若nhược 從tùng 因nhân 說thuyết 亦diệc 四tứ 十thập 一nhất 位vị 之chi 所sở 服phục 也dã 。 至chí 果quả 同đồng 皆giai 嚴nghiêm 極cực 法Pháp 身thân 。 言ngôn 。

價giá 直trực

者giả 。 有hữu 貴quý 賤tiện 故cố 如như 諸chư 位vị 也dã 。

吏lại 民dân

者giả 等đẳng 。 向hướng 列liệt 圍vi 繞nhiễu 不bất 云vân 吏lại 民dân 。 今kim 明minh 侍thị 立lập 則tắc 與dữ 僮đồng 僕bộc 共cộng 列liệt 。 故cố 知tri 立lập 名danh 隨tùy 義nghĩa 不bất 可khả 一nhất 定định 。 元nguyên 譬thí 事sự 理lý 何hà 得đắc 守thủ 株chu 。 故cố 前tiền 以dĩ 吏lại 民dân 在tại 實thật 。 今kim 此thử 吏lại 民dân 權quyền 攝nhiếp 故cố 在tại 。 同đồng 異dị 二nhị 門môn 。 跨khóa 節tiết 為vi 同đồng 。 當đương 分phân 為vi 異dị 。 是thị 則tắc 同đồng 為vi 同đồng 體thể 。 異dị 為vi 異dị 體thể 。 異dị 約ước 施thí 權quyền 。 同đồng 約ước 開khai 顯hiển 。 秖kỳ 一nhất 吏lại 民dân 義nghĩa 當đương 兩lưỡng 屬thuộc 。

內nội 與dữ

等đẳng 者giả 。 釋thích 向hướng 。

同đồng

字tự 。 同đồng 從tùng 內nội 。 同đồng 得đắc 名danh 外ngoại 。 同đồng 為vi 顯hiển 於ư 內nội 。

喻dụ 如như

下hạ 喻dụ 向hướng 二nhị 義nghĩa 。 猶do 如như 良lương 吏lại 內nội 應ưng 主chủ 意ý 。 外ngoại 用dụng 驅khu 使sử 。 亦diệc 如như 要yếu 臣thần 於ư 內nội 則tắc 為vi 國quốc 股cổ 肱# 。 於ư 外ngoại 則tắc 民dân 之chi 主chủ 長trường/trưởng 。 臣thần 體thể 無vô 別biệt 。 所sở 對đối 不bất 同đồng 。

問vấn 。

此thử 中trung 雖tuy 是thị 華hoa 嚴nghiêm 座tòa 席tịch 。 勝thắng 應ưng 相tướng 狀trạng 與dữ 前tiền 中trung 止chỉ 義nghĩa 意ý 大đại 同đồng 。 何hà 故cố 前tiền 以dĩ 僮đồng 僕bộc 為vi 別biệt 教giáo 賢hiền 位vị 。 吏lại 民dân 為vi 圓viên 教giáo 聖thánh 位vị 耶da 。

答đáp 。

言ngôn 雖tuy 少thiểu 別biệt 意ý 亦diệc 不bất 殊thù 。 隨tùy 其kỳ 言ngôn 勢thế 逐trục 便tiện 消tiêu 之chi 。 前tiền 僮đồng 僕bộc 之chi 外ngoại 有hữu 臣thần 等đẳng 四tứ 。 故cố 別biệt 分phân 之chi 。 此thử 中trung 但đãn 云vân 。 吏lại 民dân 僮đồng 僕bộc 。 共cộng 為vi 一nhất 位vị 以dĩ 為vi 所sở 使sử 。 又hựu 此thử 中trung 意ý 斷đoạn 別biệt 惑hoặc 者giả 。 即tức 入nhập 地địa 住trụ 非phi 驅khu 使sử 人nhân 。 又hựu 此thử 與dữ 中trung 止chỉ 雖tuy 即tức 同đồng 是thị 他tha 受thọ 用dụng 報báo 。 此thử 既ký 示thị 入nhập 忍nhẫn 界giới 為vi 菩Bồ 提Đề 場Tràng 。 為vi 諸chư 教giáo 之chi 始thỉ 。 故cố 加gia 之chi 以dĩ 破phá 塵trần 白bạch 拂phất 。 覆phú 之chi 以dĩ 慈từ 悲bi 寶bảo 帳trướng 。 前tiền 敘tự 長trưởng 者giả 所sở 居cư 所sở 有hữu 。 今kim 明minh 窮cùng 子tử 所sở 見kiến 所sở 有hữu 。 所sở 有hữu 既ký 同đồng 。 廣quảng 略lược 轉chuyển 用dụng 。

侍thị 立lập

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 此thử 中trung 既ký 為vi 中trung 道đạo 方phương 便tiện 。 並tịnh 宜nghi 地địa 前tiền 以dĩ 釋thích 吏lại 民dân 。 中trung 正chánh 二nhị 旁bàng 民dân 主chủ 異dị 故cố 。 準chuẩn 部bộ 應ưng 明minh 次thứ 及cập 不bất 次thứ 。 乃nãi 至chí 兩lưỡng 教giáo 教giáo 主chủ 不bất 同đồng 。 各các 有hữu 侍thị 立lập 拂phất 塵trần 相tương/tướng 異dị 。

垂thùy 諸chư 華hoa 旛phan

者giả 。 四tứ 攝nhiếp 現hiện 通thông 利lợi 下hạ 為vi 垂thùy 。 雖tuy 華hoa 旛phan 並tịnh 垂thùy 。 而nhi 華hoa 嚴nghiêm 於ư 旛phan 。 如như 通thông 有hữu 四tứ 攝nhiếp 見kiến 者giả 生sanh 喜hỷ 。 又hựu 雖tuy 旛phan 華hoa 俱câu 動động 。 得đắc 名danh 處xứ 殊thù 。 旛phan 寄ký 翻phiên 轉chuyển 。 華hoa 約ước 端đoan 美mỹ 。 神thần 通thông 下hạ 化hóa 令linh 物vật 欣hân 悅duyệt 。 運vận 此thử 二nhị 者giả 必tất 上thượng 等đẳng 無vô 緣duyên 。 故cố 並tịnh 懸huyền 之chi 於ư 帳trướng 。 用dụng 稱xưng 於ư 體thể 如như 遍biến 覆phú 佛Phật 上thượng 。

香hương 水thủy

等đẳng 者giả 。 若nhược 約ước 自tự 行hành 如như 第đệ 二nhị 釋thích 。 若nhược 不bất 灑sái 以dĩ 香hương 水thủy 於ư 地địa 。 則tắc 帳trướng 旛phan 華hoa 為vi 塵trần 所sở 坌bộn 。 故cố 以dĩ 智trí 香hương 水thủy 灑sái 實thật 相tướng 地địa 。 除trừ 三tam 惑hoặc 塵trần 。 則tắc 如Như 來Lai 長trưởng 者giả 慈từ 等đẳng 俱câu 淨tịnh 。 若nhược 約ước 初sơ 釋thích 香hương 水thủy 灑sái 於ư 菩Bồ 薩Tát 心tâm 地địa 。 既ký 從tùng 利lợi 他tha 修tu 因nhân 以dĩ 釋thích 。 故cố 知tri 七thất 淨tịnh 須tu 從tùng 菩Bồ 薩Tát 行hành 因nhân 以dĩ 釋thích 。 名danh 雖tuy 同đồng 小tiểu 此thử 即tức 圓viên 教giáo 。 故cố 舉cử 三tam 聚tụ 及cập 楞lăng 嚴nghiêm 等đẳng 。 若nhược 依y 方phương 便tiện 隨tùy 教giáo 義nghĩa 別biệt 。 今kim 依y 圓viên 心tâm 皆giai 由do 此thử 七thất 布bố 於ư 諸chư 地địa 。 自tự 行hàng 行hàng 此thử 令linh 他tha 修tu 此thử 。 是thị 故cố 文văn 中trung 並tịnh 依y 圓viên 釋thích 。

羅la 列liệt

等đẳng 者giả 。 華hoa 表biểu 因nhân 嚴nghiêm 。 寶bảo 表biểu 果quả 德đức 。 因nhân 果quả 萬vạn 德đức 皆giai 嚴nghiêm 實thật 理lý 。 故cố 使sử 布bố 列liệt 皆giai 在tại 於ư 地địa 。 地địa 非phi 華hoa 寶bảo 而nhi 布bố 列liệt 華hoa 寶bảo 。 理lý 非phi 因nhân 果quả 而nhi 修tu 證chứng 因nhân 果quả 。

出xuất 內nội 如như 前tiền 釋thích 云vân 云vân

者giả 。 指chỉ 前tiền 四tứ 重trọng/trùng 。 但đãn 前tiền 唯duy 在tại 果quả 。 今kim 或hoặc 通thông 因nhân 。

相tương/tướng 海hải

者giả 。 全toàn 指chỉ 《# 華hoa 嚴nghiêm 。 如Như 來Lai 相tương/tướng 海hải 品phẩm 》# 。 及cập 以dĩ 〈# 隨tùy 好hảo/hiếu 光quang 明minh 品phẩm 〉# 中trung 明minh 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 具cụ 足túc 十thập 蓮liên 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 海hải 微vi 塵trần 數số 相tương/tướng 。 一nhất 一nhất 皆giai 以dĩ 。 妙diệu 相tướng 莊trang 嚴nghiêm 。 故cố 云vân 。

須tu 作tác 舍xá 那na 釋thích 之chi

四tứ 見kiến 父phụ 畏úy 避tị

者giả 。 父phụ 子tử 相tương 見kiến 。 雖tuy 譬thí 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 然nhiên 約ước 化hóa 事sự 漸tiệm 教giáo 以dĩ 論luận 。 若nhược 云vân 父phụ 先tiên 見kiến 子tử 是thị 如Như 來Lai 鑑giám 機cơ 。 道Đạo 理lý 如như 此thử 。 今kim 云vân 子tử 先tiên 見kiến 父phụ 相tương 及cập 處xứ 等đẳng 。 非phi 即tức 已dĩ 見kiến 。 並tịnh 是thị 約ước 機cơ 。 應ưng 具cụ 述thuật 始thỉ 末mạt 受thọ 化hóa 元nguyên 由do 。

或hoặc 是thị 王vương 王vương 等đẳng

者giả 。 既ký 云vân 見kiến 父phụ 畏úy 避tị 。 即tức 在tại 頓đốn 漸tiệm 教giáo 初sơ 。 若nhược 據cứ 頓đốn 漸tiệm 之chi 前tiền 。 未vị 有hữu 畏úy 魔ma 之chi 慮lự 。 約ước 漸tiệm 機cơ 對đối 大đại 論luận 畏úy 避tị 等đẳng 。 故cố 曰viết 。

未vị 曾tằng 見kiến 聞văn

等đẳng 也dã 。 從tùng 。

略lược 開khai

已dĩ 下hạ 以dĩ 後hậu 驗nghiệm 前tiền 。 驗nghiệm 昔tích 可khả 中trung 初sơ 與dữ 於ư 大đại 過quá 於ư 身thân 子tử 聞văn 略lược 說thuyết 時thời 。 故cố 云vân 。

有hữu 過quá 今kim 日nhật

復phục 次thứ

下hạ 重trọng/trùng 釋thích 意ý 者giả 。 小tiểu 機cơ 爾nhĩ 時thời 豈khởi 知tri 二nhị 身thân 。 故cố 是thị 述thuật 於ư 機cơ 中trung 不bất 受thọ 。 猶do 如như 窮cùng 子tử 見kiến 王vương 王vương 等đẳng 。

問vấn 。

法pháp 是thị 報báo 師sư 。 師sư 弟đệ 義nghĩa 別biệt 。 如như 何hà 齊tề 等đẳng 。

答đáp 。

此thử 是thị 等đẳng 師sư 之chi 子tử 。 如như 法Pháp 報báo 相tương 稱xứng 。

諸Chư 經Kinh 多Đa 名Danh 經Kinh 王Vương

等đẳng 者giả 。 重trọng/trùng 約ước 教giáo 釋thích 。 諸chư 經kinh 有hữu 明minh 。 法Pháp 身thân 義nghĩa 者giả 。 即tức 名danh 經kinh 王vương 。 智trí 契khế 於ư 法pháp 相tướng 稱xưng 名danh 等đẳng 。 故cố 約ước 機cơ 中trung 對đối 法pháp 對đối 智trí 名danh 王vương 王vương 等đẳng 。 即tức 諸chư 部bộ 大Đại 乘Thừa 與dữ 小tiểu 相tương 對đối 。 世thế 人nhân 不bất 了liễu 見kiến 諸chư 大Đại 乘Thừa 皆giai 稱xưng 經kinh 王vương 。 乃nãi 謂vị 《# 法pháp 華hoa 》# 與dữ 諸chư 教giáo 等đẳng 。 今kim 謂vị 乳nhũ 及cập 二nhị 酥tô 皆giai 譚đàm 法pháp 報báo 。 雖tuy 俱câu 稱xưng 王vương 非phi 諸chư 經kinh 王vương 。 縱túng/tung 有hữu 經Kinh 云vân 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 不bất 云vân 已dĩ 今kim 當đương 說thuyết 。 最tối 為vi 第đệ 一nhất 。 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 其kỳ 義nghĩa 可khả 知tri 。

肆tứ

者giả 。 放phóng 也dã 。 泄tiết 也dã 。 申thân 也dã 。

次thứ

時thời 富phú

下hạ 見kiến 子tử 譬thí 者giả 。 然nhiên 諸chư 聲Thanh 聞Văn 向hướng 施thí 子tử 見kiến 父phụ 譬thí 。 巧xảo 喻dụ 領lãnh 小tiểu 遇ngộ 大đại 而nhi 機cơ 中trung 不bất 受thọ 。 今kim 設thiết 父phụ 見kiến 子tử 譬thí 。 妙diệu 喻dụ 領lãnh 佛Phật 見kiến 機cơ 而nhi 不bất 謀mưu 恆hằng 了liễu 。

見kiến 子tử 處xứ

者giả 。 如Như 來Lai 不bất 起khởi 空không 座tòa 歡hoan 喜hỷ 適thích 願nguyện 。 故cố 但đãn 約ước 化hóa 儀nghi 言ngôn 父phụ 見kiến 子tử 。 豈khởi 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 必tất 待đãi 子tử 見kiến 後hậu 父phụ 見kiến 耶da 。

今kim 機cơ 來lai 稱xưng 慈từ

者giả 。 大đại 小tiểu 並tịnh 得đắc 名danh 為vi 來lai 稱xưng 。

彼bỉ 明minh 拔bạt 苦khổ

等đẳng 者giả 。 譬thí 品phẩm 也dã 。 亦diệc 應ưng 云vân 前tiền 譬thí 如Như 來Lai 與dữ 慈từ 驚kinh 其kỳ 墮đọa 苦khổ 。 此thử 譬thí 諸chư 子tử 領lãnh 受thọ 荷hà 佛Phật 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如Như 來Lai 拔bạt 苦khổ 本bổn 在tại 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 子tử 領lãnh 樂nhạo/nhạc/lạc 已dĩ 知tri 拔bạt 苦khổ 。 二nhị 處xứ 義nghĩa 同đồng 隨tùy 文văn 互hỗ 出xuất 。

即tức 作tác 是thị 念niệm

至chí

不bất 得đắc

者giả 。 此thử 亦diệc 述thuật 於ư 退thoái 大đại 已dĩ 來lai 。 既ký 入nhập 五ngũ 塵trần 大đại 法pháp 非phi 治trị 。 尋tầm 謀mưu 用dụng 小tiểu 小tiểu 又hựu 來lai 遂toại 。 今kim 機cơ 漸tiệm 來lai 方phương 施thí 小tiểu 化hóa 。 言ngôn 。

取thủ 小tiểu

者giả 。 非phi 謂vị 往vãng 時thời 已dĩ 得đắc 於ư 小tiểu 。 亦diệc 非phi 今kim 世thế 。 漸tiệm 初sơ 之chi 小tiểu 。 是thị 故cố 往vãng 日nhật 不bất 名danh 機cơ 來lai 。 誰thùy 論luận 付phó 財tài 。 亦diệc 無vô 歡hoan 喜hỷ 故cố 但đãn 云vân 。

昔tích 見kiến 欲dục 與dữ

等đẳng 也dã 。

今kim 日nhật

至chí

有hữu 所sở 付phó

者giả 。 見kiến 小tiểu 機cơ 至chí 知tri 大đại 非phi 遙diêu 。 是thị 故cố 喜hỷ 其kỳ 是thị 付phó 財tài 地địa 。

我ngã 常thường

下hạ 卻khước 釋thích 向hướng 來lai 退thoái 大đại 已dĩ 後hậu 。 頓đốn 漸tiệm 之chi 前tiền 。 無vô 時thời 不bất 思tư 大đại 小tiểu 二nhị 化hóa 。 雖tuy 大đại 小tiểu 並tịnh 失thất 。 以dĩ 流lưu 轉chuyển 對đối 悲bi 。 故cố 使sử 今kim 時thời 付phó 財tài 有hữu 在tại 。

今kim 有hữu 可khả 度độ 機cơ 生sanh

等đẳng 者giả 。

問vấn 。

機cơ 生sanh 由do 佛Phật 。 那na 云vân 自tự 來lai 。

答đáp 。

雖tuy 機cơ 生sanh 由do 佛Phật 。 感cảm 亦diệc 由do 生sanh 。 且thả 寄ký 世thế 長trưởng 者giả 歎thán 子tử 自tự 來lai 。 昔tích 機cơ 不bất 生sanh 望vọng 今kim 可khả 發phát 。 應ưng 歎thán 機cơ 發phát 稱xưng 為vi 自tự 來lai 。 若nhược 機cơ 尚thượng 生sanh 追truy 猶do 不bất 至chí 。 安an 能năng 自tự 來lai 。

我ngã 雖tuy

下hạ 探thám 說thuyết 後hậu 期kỳ 。 儻thảng 一nhất 期kỳ 報báo 謝tạ 無vô 付phó 故cố 惜tích 。 如như 唱xướng 滅diệt 度độ 法pháp 皆giai 隨tùy 滅diệt 垂thùy 滅diệt 尚thượng 惜tích 。 故cố 名danh 為vi 。

雖tuy

即tức 遣khiển 旁bàng 人nhân

等đẳng 者giả 。 從tùng 此thử 方phương 領lãnh 施thí 頓đốn 漸tiệm 化hóa 。 故cố 知tri 爾nhĩ 前tiền 譬thí 頓đốn 漸tiệm 前tiền 。 若nhược 大đại 若nhược 小tiểu 。

但đãn 方phương 便tiện 品phẩm

至chí

併tinh 領lãnh

者giả 。 意ý 云vân 。

文văn 雖tuy 增tăng 減giảm 意ý 必tất 俱câu 存tồn 。 方phương 便tiện 既ký 為vi 上thượng 根căn 。 是thị 故cố 不bất 須tu 別biệt 說thuyết 。 譬thí 說thuyết 既ký 為vi 中trung 品phẩm 。 故cố 須tu 離ly 總tổng 出xuất 別biệt 。 合hợp 及cập 頌tụng 中trung 雖tuy 復phục 闕khuyết 略lược 。 以dĩ 譬thí 為vi 正chánh 餘dư 並tịnh 互hỗ 兼kiêm 。 今kim 既ký 領lãnh 譬thí 應ưng 須tu 遍biến 述thuật 。 言ngôn 。

但đãn 方phương 便tiện 品phẩm 總tổng 誡giới 勸khuyến

等đẳng 者giả 。 恐khủng 尋tầm 者giả 紛phân 紜vân 。 更cánh 重trọng/trùng 疏sớ/sơ 出xuất 。 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 文văn 釋Thích 迦Ca 章chương 中trung 但đãn 云vân 。

寢tẩm 大đại 施thí 小tiểu

雖tuy 不bất 云vân 勸khuyến 誡giới 之chi 別biệt 。 語ngữ 意ý 在tại 勸khuyến 。 故cố 云vân 。

於ư 三tam 七thất 日nhật 中trung 。 思tư 惟duy 如như 是thị 事sự

等đẳng 。 即tức 大đại 擬nghĩ 也dã 。

眾chúng 生sanh 諸chư 根căn 鈍độn

即tức 無vô 機cơ 也dã 。

如như 斯tư 之chi 等đẳng 類loại

即tức 息tức 化hóa 也dã 。

即tức 趣thú 波Ba 羅La 奈Nại

等đẳng 即tức 施thí 小tiểu 也dã 。 雖tuy 不bất 云vân 誡giới 。 義nghĩa 含hàm 二nhị 門môn 。

火hỏa 宅trạch 開khai 勸khuyến 出xuất 誡giới

者giả 。 故cố 從tùng 法pháp 說thuyết 於ư 勸khuyến 開khai 誡giới 。

釋thích 各các 三tam

者giả 。 勸khuyến 門môn 中trung 三tam 。

初sơ 云vân

長trưởng 者giả 作tác 是thị 思tư 惟duy

等đẳng 。 擬nghĩ 宜nghi 也dã 。

復phục 更cánh 思tư 惟duy 是thị 舍xá

等đẳng 。 即tức 無vô 機cơ 也dã 。

或hoặc 當đương 墮đọa 落lạc

等đẳng 。 即tức 放phóng 捨xả 也dã 。 誡giới 門môn 三tam 者giả 。 初sơ 云vân 。

我ngã 當đương 為vi 說thuyết

等đẳng 。 即tức 擬nghĩ 宜nghi 也dã 。

父phụ 雖tuy 憐lân 愍mẫn

等đẳng 。 即tức 無vô 機cơ 也dã 。

東đông 西tây 馳trì 走tẩu

等đẳng 。 即tức 放phóng 捨xả 也dã 。

長trường/trưởng 行hành 合hợp 勸khuyến 不bất 合hợp 誡giới

者giả 。 勸khuyến 中trung 有hữu 三tam 。

初sơ 云vân

如Như 來Lai 復phục 作tác 是thị 念niệm 。 若nhược 我ngã 但đãn 以dĩ 。

等đẳng 。 即tức 擬nghĩ 宜nghi 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 是thị 諸chư 眾chúng 生sanh 未vị 免miễn 。

等đẳng 。 即tức 不bất 受thọ 也dã 。

如như 彼bỉ 長trưởng 者giả 雖tuy 復phục

等đẳng 。 即tức 息tức 化hóa 也dã 。 言ngôn 。

息tức 化hóa 文văn 廣quảng

者giả 。 先tiên 牒điệp 前tiền 後hậu 三tam 譬thí 。 次thứ 方phương 以dĩ 三tam 合hợp 正chánh 明minh 息tức 化hóa 。 初sơ 如như 彼bỉ 長trưởng 者giả 。 牒điệp 初sơ 不bất 得đắc 一nhất 譬thí 。 正chánh 帖# 息tức 化hóa 。 次thứ 。

但đãn 以dĩ 慇ân 懃cần

下hạ 牒điệp 施thí 小tiểu 。

然nhiên 後hậu 各các 與dữ

下hạ 牒điệp 等đẳng 賜tứ 。 此thử 兩lưỡng 旁bàng 合hợp 息tức 化hóa 。 次thứ 。

如Như 來Lai 亦diệc 復phục

下hạ 一nhất 十thập 六lục 字tự 。 始thỉ 正chánh 合hợp 息tức 化hóa 。 故cố 云vân 廣quảng 也dã 。

偈kệ 中trung 但đãn 誡giới

者giả 。 亦diệc 具cụ 有hữu 三tam 。

初sơ

方phương 宜nghi 救cứu 濟tế

下hạ 四tứ 行hành 半bán 。 頌tụng 擬nghĩ 宜nghi 。 次thứ 。

諸chư 子tử 無vô 知tri

下hạ 三tam 句cú 。 頌tụng 不bất 受thọ 。

嬉hi 戲hí

一nhất 句cú 頌tụng 息tức 化hóa 。 已dĩ 下hạ 屬thuộc 用dụng 車xa 文văn 也dã 。 此thử 頌tụng 譬thí 文văn 則tắc 具cụ 有hữu 三tam 。 但đãn 頌tụng 合hợp 中trung 亦diệc 但đãn 合hợp 誡giới 。 有hữu 一nhất 行hành 長trường/trưởng 頌tụng 仍nhưng 進tiến 退thoái 二nhị 釋thích 。 初sơ 釋thích 亦diệc 具cụ 有hữu 三tam 。

雖tuy 復phục 教giáo 詔chiếu

一nhất 句cú 擬nghĩ 宜nghi 。

而nhi 不bất 信tín 受thọ

一nhất 句cú 無vô 機cơ 。

於ư 諸chư 欲dục 染nhiễm

二nhị 句cú 息tức 化hóa 。 又hựu 云vân 。

或hoặc 可khả

下hạ 二nhị 句cú 亦diệc 頌tụng 無vô 機cơ 。 依y 第đệ 二nhị 釋thích 故cố 云vân 。

不bất 頌tụng 息tức 化hóa

即tức 遣khiển 旁bàng 人nhân

下hạ 出xuất 併tinh 領lãnh 也dã 。 然nhiên 義nghĩa 則tắc 有hữu 六lục 。 文văn 但đãn 有hữu 五ngũ 。

先tiên 勸khuyến 誡giới 各các 二nhị 。 謂vị 擬nghĩ 宜nghi 。 無vô 機cơ 。 次thứ 勸khuyến 誡giới 合hợp 一nhất 。 即tức 二nhị 門môn 息tức 化hóa 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 七thất (# 上thượng )#

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 七thất (# 中trung )#

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

次thứ

遣khiển 旁bàng 人nhân

者giả 。 約ước 教giáo 約ước 人nhân 。 約ước 教giáo 則tắc 理lý 教giáo 相tương 望vọng 。 約ước 人nhân 則tắc 師sư 弟đệ 相tương 望vọng 。 人nhân 必tất 指chỉ 教giáo 。 教giáo 必tất 待đãi 人nhân 。 二nhị 釋thích 方phương 周chu 不bất 可khả 偏thiên 顯hiển 。 初sơ 約ước 教giáo 者giả 。 理lý 即tức 法Pháp 身thân 。 智trí 即tức 報báo 身thân 。 由do 智trí 故cố 說thuyết 智trí 為vi 能năng 遣khiển 。 智trí 雖tuy 能năng 遣khiển 所sở 依y 者giả 理lý 。 能năng 遣khiển 如như 臣thần 。 所sở 依y 如như 王vương 。 所sở 遣khiển 者giả 教giáo 故cố 理lý 正chánh 教giáo 旁bàng 。 故cố 報báo 望vọng 教giáo 報báo 亦diệc 名danh 正chánh 。 然nhiên 報báo 由do 理lý 成thành 。 理lý 親thân 報báo 疎sơ 。 故cố 二nhị 正chánh 中trung 從tùng 親thân 以dĩ 說thuyết 。

又hựu 旁bàng 人nhân 者giả

下hạ 約ước 人nhân 釋thích 者giả 。 〈# 賢hiền 首thủ 品phẩm 〉# 後hậu 〈# 十thập 住trụ 品phẩm 〉# 。 在tại 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 十thập 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 法pháp 慧tuệ 為vi 首thủ 。 餘dư 之chi 九cửu 慧tuệ 各các 以dĩ 偈kệ 讚tán 。 次thứ 法Pháp 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 廣quảng 說thuyết 十thập 住trụ 。 次thứ 〈# 夜dạ 摩ma 天thiên 自tự 在tại 品phẩm 〉# 有hữu 十thập 林lâm 菩Bồ 薩Tát 。 九cửu 林lâm 亦diệc 各các 以dĩ 偈kệ 讚tán 已dĩ 。 功công 德đức 林lâm 廣quảng 說thuyết 十thập 行hành 。 次thứ 〈# 升thăng 兜Đâu 率Suất 品phẩm 〉# 有hữu 十thập 幢tràng 菩Bồ 薩Tát 。 九cửu 幢tràng 亦diệc 各các 以dĩ 偈kệ 讚tán 已dĩ 。 次thứ 金kim 剛cang 幢tràng 廣quảng 說thuyết 十thập 向hướng 。 次thứ 〈# 升thăng 他tha 化hóa 品phẩm 〉# 有hữu 三tam 十thập 六lục 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 金kim 剛cang 藏tạng 為vi 首thủ 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 名danh 。 解giải 脫thoát 月nguyệt 請thỉnh 說thuyết 十Thập 地Địa 。 是thị 四tứ 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 此thử 位vị 時thời 。 並tịnh 云vân 佛Phật 力lực 故cố 說thuyết 。 故cố 名danh 。

所sở 遣khiển

次thứ 釋thích 疾tật 走tẩu 中trung 亦diệc 約ước 人nhân 教giáo 。 先tiên 約ước 教giáo 中trung 但đãn 以dĩ 顯hiển 露lộ 為vi 疾tật 。

若nhược 以dĩ 菩Bồ 薩Tát

下hạ 重trọng/trùng 述thuật 約ước 人nhân 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 有hữu 神thần 通thông 。 又hựu 被bị 佛Phật 加gia 故cố 名danh 為vi 。

疾tật

乖quai 心tâm

等đẳng 者giả 。 乖quai 必tất 不bất 識thức 。 驚kinh 必tất 愕ngạc 然nhiên 。 如như 覩đổ 不bất 意ý 乖quai 心tâm 不bất 識thức 。 此thử 教giáo 於ư 彼bỉ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

稱xưng 怨oán 大đại 喚hoán

者giả 。 《# 經kinh 》# 但đãn 云vân 。

怨oán

而nhi 不bất 云vân

苦khổ

疏sớ/sơ 文văn 釋thích 中trung 即tức 以dĩ 大đại 喚hoán 為vi 苦khổ 痛thống 。 所sở 以dĩ 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 者giả 。 逢phùng 怨oán 必tất 苦khổ 故cố 以dĩ 大đại 喚hoán 擬nghĩ 之chi 。 義nghĩa 理lý 合hợp 然nhiên 。

若nhược 令linh 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề

者giả 。 即tức 是thị 令linh 其kỳ 。 不bất 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 煩phiền 惱não 不bất 斷đoạn 必tất 招chiêu 苦khổ 報báo 。 豈khởi 有hữu 生sanh 死tử 即tức 涅Niết 槃Bàn 耶da 。 是thị 故cố 稱xưng 怨oán 大đại 喚hoán 。 義nghĩa 當đương 因nhân 果quả 。 文văn 意ý 兩lưỡng 申thân 。

自tự 念niệm 無vô 罪tội

等đẳng 者giả 。 自tự 省tỉnh 未vị 能năng 同đồng 物vật 入nhập 惡ác 起khởi 貪tham 欲dục 等đẳng 。 今kim 若nhược 為vi 之chi 名danh 為vi 罪tội 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 必tất 入nhập 生sanh 死tử 牢lao 獄ngục 。 故cố 云vân 。

囚tù 執chấp

無vô 大đại 方phương 便tiện

者giả 。 無vô 入nhập 假giả 智trí 令linh 起khởi 貪tham 欲dục 入nhập 生sanh 死tử 。 名danh 。

失thất 慧tuệ 命mạng

必tất 墮đọa

下hạ 二nhị 釋thích 。 墮đọa 三tam 途đồ 苦khổ 則tắc 大đại 小tiểu 咸hàm 失thất 。 溺nịch 無vô 明minh 地địa 。 地địa 須tu 義nghĩa 兼kiêm 界giới 內nội 界giới 外ngoại 。

約ước 人nhân 為vi 使sứ 者giả

者giả 。 取thủ 機cơ 之chi 法pháp 須tu 同đồng 類loại 身thân 。

淨tịnh 名danh

等đẳng 者giả 。 遣khiển 化hóa 菩Bồ 薩Tát 。 往vãng 取thủ 香hương 飯phạn 。 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 見kiến 問vấn 化hóa 菩Bồ 薩Tát 。 化hóa 菩Bồ 薩Tát 答đáp 。 以dĩ 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 說thuyết 穢uế 土thổ/độ 佛Phật 及cập 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 此thử 勞lao 謙khiêm 。 彼bỉ 聞văn 欲dục 來lai 成thành 雙song 流lưu 行hành 。 彼bỉ 佛Phật 誡giới 曰viết 。

攝nhiếp 身thân 香hương 等đẳng 。 彼bỉ 來lai 於ư 此thử 亦diệc 令linh 此thử 土thổ/độ 未vị 發phát 心tâm 者giả 發phát 心tâm 。 已dĩ 發phát 心tâm 者giả 修tu 行hành 。 故cố 令linh 攝nhiếp 勝thắng 從tùng 劣liệt 現hiện 同đồng 類loại 也dã 。

普phổ 賢hiền 入nhập 此thử

等đẳng 者giả 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 身thân 量lượng 無vô 邊biên 。 音âm 聲thanh 無vô 邊biên 。 色sắc 像tượng 無vô 邊biên 。 欲dục 來lai 此thử 國quốc 。 乃nãi 以dĩ 自tự 在tại 神thần 通thông 。 之chi 力lực 促xúc 身thân 令linh 小tiểu 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 三tam 障chướng 重trọng 故cố 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 力lực 。 化hóa 乘thừa 白bạch 象tượng 。 亦diệc 為vi 不bất 宜nghi 見kiến 於ư 勝thắng 應ưng 者giả 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 勝thắng 報báo 亦diệc 不bất 可khả 令linh 。 二Nhị 乘Thừa 見kiến 之chi 。

問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。 經kinh 何hà 不bất 云vân 汝nhữ 勿vật 令linh 見kiến 威uy 德đức 之chi 身thân 。 而nhi 但đãn 云vân 勿vật 彊cường/cưỡng/cương 將tương 來lai 耶da 。

答đáp 。

身thân 若nhược 同đồng 類loại 誘dụ 之chi 必tất 來lai 。 汝nhữ 身thân 猶do 勝thắng 必tất 令linh 彼bỉ 懼cụ 。 故cố 告cáo 使sử 言ngôn 不bất 須tu 彊cường/cưỡng/cương 以dĩ 勝thắng 身thân 化hóa 之chi 。 故cố 云vân 。

勿vật 彊cường/cưỡng/cương

勿vật 彊cường/cưỡng/cương 之chi 言ngôn 釋thích 成thành 前tiền 句cú 。

私tư 謂vị

下hạ 此thử 中trung 雖tuy 無vô 思tư 惟duy 之chi 言ngôn 。 譬thí 文văn 誡giới 勸khuyến 並tịnh 有hữu 此thử 語ngữ 。 勸khuyến 門môn 擬nghĩ 宜nghi 云vân 。

作tác 是thị 思tư 惟duy 。 我ngã 身thân 手thủ 有hữu 力lực

誡giới 門môn 擬nghĩ 宜nghi 云vân 。

如như 所sở 思tư 惟duy 。 具cụ 告cáo 諸chư 子tử

故cố 私tư 引dẫn 之chi 。 須tu 即tức 生sanh 善thiện 故cố 云vân 不bất 須tu 。 即tức 息tức 勸khuyến 善thiện 。 彊cường/cưỡng/cương 即tức 誡giới 惡ác 故cố 云vân 勿vật 彊cường/cưỡng/cương 。 即tức 息tức 誡giới 惡ác 。

宜nghi 以dĩ

至chí

如như 面diện 也dã

者giả 。 觀quán 其kỳ 秖kỳ 宜nghi 聞văn 生sanh 滅diệt 教giáo 。 取thủ 灰hôi 斷đoạn 理lý 說thuyết 有hữu 理lý 之chi 教giáo 。 故cố 云vân 。

理lý 水thủy

面diện

者giả 以dĩ 向hướng 釋thích 之chi 。 有hữu 背bối/bội 生sanh 死tử 向hướng 涅Niết 槃Bàn 機cơ 。 故cố 名danh 為vi 面diện 。 非phi 謂vị 灑sái 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 名danh 面diện 。

莫mạc 復phục 與dữ 語ngữ

語ngữ 秖kỳ 是thị 教giáo 。

不bất 語ngứ 他tha 人nhân

至chí

菩Bồ 薩Tát 也dã

者giả 。 此thử 中trung 一nhất 往vãng 但đãn 云vân 昔tích 小tiểu 。 然nhiên 法pháp 華hoa 前tiền 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 不bất 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 將tương 護hộ 二Nhị 乘Thừa 豈khởi 關quan 菩Bồ 薩Tát 。 覆phú 實thật 護hộ 權quyền 故cố 云vân 。

覆phú 護hộ

亦diệc 是thị 覆phú 陰ấm 將tương 護hộ 不bất 彰chương 其kỳ 實thật 。 故cố 法pháp 華hoa 前tiền 一nhất 實thật 之chi 外ngoại 皆giai 名danh 隨tùy 他tha 。 且thả 隱ẩn 四tứ 味vị 之chi 言ngôn 。 通thông 云vân 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 耳nhĩ 。 以dĩ 昔tích 二nhị 味vị 猶do 有hữu 小tiểu 教giáo 。 定định 無vô 小Tiểu 乘Thừa 作tác 佛Phật 之chi 語ngữ 。 故cố 乳nhũ 及cập 二nhị 酥tô 並tịnh 對đối 小tiểu 機cơ 云vân 不bất 說thuyết 耳nhĩ 。 乃nãi 由do 彈đàn 斥xích 加gia 說thuyết 得đắc 二nhị 味vị 名danh 。

即tức 是thị 息tức 化hóa

至chí

從tùng 地địa 而nhi 起khởi

者giả 。 此thử 中trung 二nhị 釋thích 。 兩lưỡng 地địa 不bất 同đồng 。 二nhị 起khởi 無vô 別biệt 。 故cố 息tức 一nhất 大đại 化hóa 離ly 二nhị 種chủng 地địa 。 讚tán 大đại 墜trụy 苦khổ 故cố 有hữu 前tiền 釋thích 。 用dụng 小tiểu 取thủ 得đắc 故cố 有hữu 次thứ 釋thích 。 次thứ 釋thích 中trung 云vân 。

無vô 明minh 地địa

者giả 。 若nhược 云vân 。

臥ngọa 地địa

則tắc 譬thí 二nhị 無vô 明minh 。 若nhược 言ngôn 。

而nhi 起khởi

則tắc 且thả 從tùng 界giới 內nội 。 故cố 知tri 不bất 解giải 大đại 小tiểu 具cụ 二nhị 無vô 明minh 並tịnh 名danh 為vi 。

臥ngọa

今kim 逗đậu 小tiểu 法pháp 先tiên 治trị 界giới 內nội 。 故cố 且thả 云vân 。

起khởi

於ư 四Tứ 諦Đế 中trung

至chí

衣y 食thực

者giả 。 宜nghi 趣thú 所sở 對đối 之chi 境cảnh 故cố 云vân 。

往vãng 至chí

小tiểu 仍nhưng 在tại 機cơ 故cố 以dĩ 欲dục 釋thích 求cầu 。 下hạ 句cú 方phương 云vân 。

長trưởng 者giả 將tương 欲dục

故cố 也dã 。 境cảnh 攝nhiếp 法pháp 狹hiệp 故cố 云vân 。

貧bần 里lý

欲dục 趣thú 小tiểu 果quả 還hoàn 須tu 正chánh 助trợ 故cố 云vân 。

衣y 食thực

又hựu 以dĩ 他tha 日nhật

下hạ

取thủ 意ý 領lãnh 法Pháp 身thân 地địa

者giả 。 言ngôn 中trung 且thả 云vân 。

在tại 道đạo 樹thụ 前tiền

意ý 則tắc 俱câu 指chỉ 漸tiệm 頓đốn 教giáo 前tiền 。 以dĩ 云vân 。

致trí 難nạn/nan 尊tôn 特đặc

故cố 知tri 通thông 至chí 頓đốn 前tiền 。

問vấn 四tứ 大đại 弟đệ 子tử

等đẳng 者giả 。 答đáp 中trung 意ý 者giả 。 既ký 聞văn 譬thí 已dĩ 。 具cụ 領lãnh 二nhị 周chu 。 入nhập 大đại 不bất 虛hư 。 故cố 自tự 推thôi 云vân 。

若nhược 始thỉ

等đẳng 也dã 。 納nạp 法pháp 既ký 重trọng/trùng 必tất 有hữu 此thử 知tri 。 約ước 化hóa 儀nghi 說thuyết 從tùng 容dung 進tiến 退thoái 。 故cố 先tiên 齊tề 後hậu 探thám 耳nhĩ 。 豈khởi 有hữu 自tự 獲hoạch 小tiểu 來lai 方phương 五ngũ 十thập 載tái 。 具cụ 覩đổ 菩Bồ 薩Tát 難nan 思tư 境cảnh 界giới 。 遍biến 聞văn 諸chư 法pháp 一nhất 切thiết 融dung 通thông 。 非phi 全toàn 不bất 知tri 。 然nhiên 未vị 測trắc 本bổn 源nguyên 省tỉnh 己kỷ 絕tuyệt 分phần/phân 。 今kim 蒙mông 法pháp 譬thí 分phần/phân 染nhiễm 圓viên 常thường 。 推thôi 知tri 如Như 來Lai 往vãng 日nhật 先tiên 照chiếu 。 故cố 下hạ 佛Phật 歎thán 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 故cố 以dĩ 二nhị 味vị 所sở 覩đổ 驗nghiệm 先tiên 見kiến 非phi 真chân 。

脫thoát 大đại 小tiểu 相tương/tướng

者giả 。 相tương/tướng 為vi 大đại 相tương/tướng 海hải 。 好hảo/hiếu 為vi 小tiểu 相tương/tướng 海hải 。 全toàn 隱ẩn 無vô 量lượng 相tướng 好hảo 海hải 身thân 。 故cố 譬thí 云vân 。

脫thoát

相tướng 好hảo 難nan 量lương 喻dụ 之chi 於ư 海hải 。

密mật 遣khiển 二nhị 人nhân

者giả 。 於ư 中trung 先tiên 釋thích 二nhị 人nhân 。 次thứ 。

初sơ 擬nghĩ

下hạ 方phương 釋thích 密mật 遣khiển 。 人nhân 是thị 所sở 遣khiển 。 密mật 是thị 遣khiển 意ý 。 初sơ 文văn 先tiên 明minh 但đãn 二nhị 之chi 意ý 。 故cố 對đối 菩Bồ 薩Tát 且thả 通thông 指chỉ 二nhị 人nhân 。 次thứ 。

約ước 法pháp

下hạ 約ước 法pháp 約ước 人nhân 以dĩ 分phần/phân 二nhị 也dã 。 次thứ 釋thích 密mật 遣khiển 者giả 。 先tiên 對đối 旁bàng 人nhân 以dĩ 辯biện 異dị 。 即tức 之chi 與dữ 密mật 顯hiển 覆phú 異dị 耳nhĩ 。 今kim 明minh 密mật 遣khiển 者giả 。 覆phú 實thật 名danh 密mật 。 用dụng 小tiểu 為vi 遣khiển 。 覆phú 滿mãn 明minh 半bán 準chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 即tức 是thị 分phần/phân 字tự 解giải 也dã 。 亦diệc 是thị 從tùng 大đại 施thí 小tiểu 故cố 云vân 遣khiển 。 小tiểu 不bất 測trắc 大đại 故cố 云vân 密mật 。 然nhiên 半bán 滿mãn 字tự 不bất 同đồng 古cổ 釋thích 。 今kim 須tu 在tại 圓viên 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 。 約ước 人nhân 準chuẩn 知tri 。

形hình 者giả

下hạ 次thứ 釋thích 形hình 色sắc 。 亦diệc 具cụ 二nhị 意ý 。 初sơ 直trực 約ước 小tiểu 教giáo 。 百bách 劫kiếp 所sở 種chủng 雖tuy 在tại 小tiểu 論luận 。 不bất 在tại 二nhị 乘thừa 。 故cố 二Nhị 乘Thừa 教giáo 無vô 好hảo/hiếu 形hình 色sắc 。 又hựu 說thuyết 無vô 常thường 名danh 為vi 憔tiều 悴tụy 。 次thứ 。

約ước 人nhân

下hạ 隱ẩn 本bổn 為vi 密mật 。 現hiện 迹tích 為vi 遣khiển 。 具cụ 如như 下hạ 文văn 富phú 樓lâu 那na 中trung 。

問vấn 。

若nhược 準chuẩn 下hạ 文văn 。 唯duy 發phát 滿mãn 願nguyện 及cập 阿A 難Nan 等đẳng 迹tích 。 為vì 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 亦diệc 有hữu 本bổn 耶da 。

答đáp 。

《# 入nhập 大Đại 乘Thừa 論luận 》# 云vân 。

不bất 但đãn 羅la 云vân 獨độc 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 如như 諸chư 童đồng 子tử 阿A 難Nan 。 難Nan 陀Đà 及cập 調Điều 達Đạt 等đẳng 。 皆giai 是thị 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。

若nhược 爾nhĩ 。 唯duy 權quyền 無vô 實thật 。

答đáp 。

以dĩ 權quyền 引dẫn 實thật 。 豈khởi 此thử 等đẳng 外ngoại 悉tất 是thị 權quyền 耶da 。 此thử 亦diệc 義nghĩa 當đương 本bổn 迹tích 釋thích 也dã 。 若nhược 釋thích 無vô 威uy 德đức 者giả 。 隨tùy 於ư 形hình 色sắc 以dĩ 釋thích 。

大đại 教giáo

等đẳng 者giả 。 前tiền 大đại 教giáo 疾tật 故cố 云vân 。

即tức 遣khiển

將tương 護hộ 小tiểu 志chí 故cố 云vân 。

徐từ 語ngữ

倍bội 與dữ

等đẳng 者giả 。 於ư 中trung 二nhị 釋thích 。 初sơ 以dĩ 戒giới 善thiện 諦đế 緣duyên 相tương 對đối 為vi 一nhất 倍bội 。 戒giới 善thiện 在tại 欲dục 。 諦đế 緣duyên 出xuất 界giới 。

又hựu 外ngoại 道đạo

下hạ 漏lậu 無vô 漏lậu 相tương 對đối 為vi 一nhất 倍bội 。 亦diệc 是thị 內nội 外ngoại 二nhị 治trị 不bất 同đồng 名danh 為vi 一nhất 倍bội 。 六lục 行hành 非phi 永vĩnh 斷đoạn 。 故cố 且thả 云vân 。

伏phục

耳nhĩ 。 略lược 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 。

窮cùng 子tử 若nhược 許hứa

等đẳng 者giả 。 對đối 彼bỉ 不bất 許hứa 故cố 須tu 云vân 。

若nhược

化hóa 儀nghi 容dung 與dữ 苟cẩu 順thuận 物vật 情tình 。 故cố 云vân 。

也dã

不bất 論luận 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ

者giả 。 淨tịnh 佛Phật 土độ 義nghĩa 略lược 如như 《# 淨tịnh 名danh 。 佛Phật 國quốc 品phẩm 》# 中trung 橫hoạnh/hoành 十thập 七thất 句cú 。 豎thụ 十thập 三tam 句cú 。 廣quảng 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 迴hồi 向hướng 中trung 說thuyết 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 。 《# 大đại 集tập 》# 。 《# 智trí 論luận 》# 等đẳng 文văn 。 並tịnh 皆giai 具cụ 明minh 。 小Tiểu 乘Thừa 無vô 此thử 但đãn 令linh 除trừ 糞phẩn 。 故cố 得đắc 記ký 已dĩ 方phương 乃nãi 造tạo 修tu 。 與dữ 物vật 結kết 緣duyên 非phi 關quan 行hành 具cụ 。

二Nhị 乘Thừa

至chí

先tiên 取thủ

者giả 。 先tiên 問vấn 價giá 直trực 故cố 云vân 。

先tiên 取thủ

非phi 謂vị 已dĩ 領lãnh 故cố 云vân 。

慕mộ 果quả

其kỳ 父phụ 見kiến 子tử

等đẳng 者giả 。

問vấn 。

若nhược 愍mẫn 而nhi 怪quái 者giả 。 何hà 故cố 密mật 遣khiển 教giáo 其kỳ 取thủ 果quả 。

答đáp 。

旁bàng 追truy 不bất 來lai 事sự 須tu 密mật 遣khiển 。 雖tuy 教giáo 除trừ 糞phẩn 非phi 父phụ 永vĩnh 懷hoài 。 欲dục 有hữu 彰chương 言ngôn 委ủy 付phó 。 故cố 先tiên 愍mẫn 而nhi 怪quái 之chi 。

齊tề 此thử 是thị 領lãnh 法pháp 譬thí

至chí

其kỳ 文văn 竟cánh

者giả 。 此thử 是thị 寢tẩm 大đại 施thí 小tiểu 二nhị 處xứ 並tịnh 有hữu 。 前tiền 段đoạn 文văn 竟cánh 。 自tự 此thử 文văn 後hậu 法pháp 說thuyết 但đãn 有hữu 開khai 權quyền 。 譬thí 說thuyết 唯duy 有hữu 等đẳng 賜tứ 。 並tịnh 闕khuyết 中trung 間gian 二nhị 味vị 。 若nhược 論luận 探thám 領lãnh 。 法pháp 譬thí 二nhị 處xứ 雖tuy 無vô 正chánh 文văn 。 但đãn 指chỉ 法pháp 譬thí 能năng 見kiến 之chi 眼nhãn 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 故cố 齊tề 教giáo 領lãnh 且thả 領lãnh 漸tiệm 初sơ 。 以dĩ 所sở 稟bẩm 小tiểu 名danh 為vi 。

齊tề 教giáo

別biệt 有hữu 探thám 領lãnh 故cố 云vân 。

又hựu 以dĩ

於ư 中trung 先tiên 總tổng 述thuật 來lai 意ý 。 次thứ 列liệt 章chương 文văn 。 開khai 四tứ 段đoạn 。 云vân 。

擬nghĩ 宜nghi

等đẳng 者giả 。 意ý 云vân 。

佛Phật 在tại 法Pháp 身thân 。 預dự 知tri 我ngã 有hữu 大đại 小tiểu 四tứ 意ý 。 故cố 云vân 。

擬nghĩ 宜nghi

等đẳng 也dã 。 次thứ 釋thích 。

又hựu

字tự 。 先tiên 釋thích 字tự 。 次thứ 釋thích 義nghĩa 。 次thứ 釋thích 。

他tha 日nhật

者giả 。 釋thích 。

他tha 日nhật

兩lưỡng 字tự 。 於ư 中trung 先tiên 離ly 釋thích 兩lưỡng 字tự 。 次thứ 。

齊tề 教giáo

下hạ 約ước 齊tề 探thám 二nhị 領lãnh 合hợp 判phán 兩lưỡng 字tự 。 初sơ 離ly 釋thích 中trung 其kỳ 義nghĩa 則tắc 總tổng 。 以dĩ 未vị 分phần/phân 於ư 齊tề 教giáo 探thám 領lãnh 。 次thứ 合hợp 判phán 中trung 其kỳ 義nghĩa 則tắc 分phần/phân 。 別biệt 自tự 他tha 等đẳng 三tam 為vi 教giáo 探thám 故cố 。

初sơ 文văn 釋thích

他tha

為vi 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 判phán 。 先tiên 釋thích 者giả 。 約ước 二Nhị 乘Thừa 人nhân 以dĩ 小tiểu 望vọng 大đại 為vi 他tha 。 次thứ 判phán 者giả 。 向hướng 約ước 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 以dĩ 大đại 為vi 他tha 。 未vị 知tri 此thử 大đại 元nguyên 用dụng 何hà 身thân 。 今kim 故cố 判phán 之chi 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 次thứ 釋thích 。

日nhật

者giả 。 於ư 法Pháp 身thân 地địa 以dĩ 用dụng 權quyền 實thật 。 實thật 自tự 。 權quyền 他tha 。 二Nhị 乘Thừa 法pháp 中trung 無vô 法Pháp 身thân 之chi 智trí 。 故cố 名danh 為vi 他tha 。

若nhược 從tùng

下hạ 判phán 。 若nhược 從tùng 法Pháp 身thân 用dụng 於ư 權quyền 智trí 望vọng 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 亦diệc 名danh 為vi 。

他tha

此thử 。

他tha

須tu 指chỉ 佛Phật 之chi 權quyền 智trí 。

次thứ 合hợp 字tự 釋thích 者giả 。 於ư 中trung 三tam 釋thích 。 即tức 依y 《# 大đại 經kinh 》# 隨tùy 他tha 語ngữ 等đẳng 及cập 化hóa 他tha 等đẳng 語ngữ 有hữu 為vi 法pháp 式thức 。 仍nhưng 對đối 齊tề 教giáo 探thám 領lãnh 二nhị 時thời 。 文văn 為vi 三tam 。

初sơ 釋thích 三tam 相tương/tướng 。 次thứ 。

若nhược 從tùng

下hạ 判phán 今kim 所sở 屬thuộc 。 三tam 。

今kim 從tùng

下hạ 用dụng 今kim 意ý 結kết 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 約ước 化hóa 他tha 即tức 指chỉ 齊tề 教giáo 。 次thứ 約ước 自tự 行hành 及cập 以dĩ 自tự 他tha 即tức 指chỉ 探thám 領lãnh 。 言ngôn 。

齊tề 教giáo

者giả 。 即tức 法pháp 譬thí 二nhị 文văn 但đãn 至chí 鹿lộc 苑uyển 。 依y 教giáo 所sở 以dĩ 故cố 云vân 。

齊tề 教giáo

所sở 言ngôn 。

探thám

者giả 謂vị 過quá 探thám 也dã 。 探thám 向hướng 道đạo 樹thụ 寂tịch 場tràng 之chi 前tiền 。 初sơ 。

齊tề 教giáo

者giả 。 既ký 屬thuộc 初sơ 義nghĩa 先tiên 約ước 機cơ 說thuyết 。 是thị 故cố 齊tề 教giáo 但đãn 領lãnh 化hóa 身thân 。 即tức 非phi 化hóa 身thân 時thời 為vi 他tha 日nhật 。

次thứ 從tùng

若nhược 就tựu

去khứ 探thám 領lãnh 者giả 。 又hựu 為vi 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 二nhị 義nghĩa 。 次thứ 。

此thử 之chi

下hạ 結kết 也dã 。 初sơ 文văn 者giả 。 雖tuy 是thị 法Pháp 身thân 既ký 以dĩ 自tự 行hành 對đối 他tha 。 故cố 以dĩ 化hóa 他tha 權quyền 實thật 俱câu 他tha 。 所sở 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 昔tích 亦diệc 不bất 測trắc 其kỳ 旨chỉ 。 此thử 中trung 自tự 行hành 之chi 語ngữ 似tự 於ư 自tự 他tha 。 以dĩ 對đối 自tự 辯biện 他tha 俱câu 有hữu 權quyền 實thật 。 故cố 雙song 言ngôn 之chi 。 次thứ 自tự 他tha 中trung 自tự 之chi 與dữ 他tha 各các 單đơn 語ngữ 權quyền 實thật 者giả 。 準chuẩn 理lý 合hợp 雙song 。 此thử 中trung 語ngữ 似tự 自tự 行hành 。 為vi 對đối 化hóa 他tha 成thành 自tự 他tha 也dã 。 所sở 以dĩ 自tự 行hành 亦diệc 指chỉ 化hóa 他tha 為vi 他tha 。 自tự 他tha 亦diệc 指chỉ 化hóa 他tha 為vi 他tha 。 故cố 知tri 探thám 中trung 皆giai 指chỉ 法Pháp 身thân 時thời 權quyền 。 二Nhị 乘Thừa 於ư 彼bỉ 雖tuy 稟bẩm 小tiểu 化hóa 。 同đồng 體thể 之chi 權quyền 二Nhị 乘Thừa 不bất 曉hiểu 。 於ư 佛Phật 二nhị 自tự 皆giai 指chỉ 同đồng 體thể 法Pháp 身thân 時thời 權quyền 。 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 意ý 他tha 日nhật 皆giai 成thành 。 次thứ 結kết 中trung 云vân 。

若nhược 有hữu 若nhược 無vô

等đẳng 者giả 。 結kết 於ư 法Pháp 身thân 權quyền 智trí 所sở 照chiếu 。 若nhược 有hữu 機cơ 若nhược 無vô 機cơ 也dã 。 言ngôn 。

可khả 否phủ/bĩ

者giả 。 明minh 法Pháp 身thân 用dụng 智trí 逗đậu 物vật 稱xưng 機cơ 為vi 可khả 。 不bất 稱xưng 機cơ 為vi 否phủ/bĩ 。

時thời 至chí 為vi 可khả 。 待đãi 時thời 為vi 否phủ/bĩ 。 雖tuy 有hữu 有hữu 無vô 可khả 否phủ/bĩ 。 皆giai 是thị 權quyền 智trí 權quyền 機cơ 得đắc 他tha 日nhật 名danh 。

次thứ 判phán 中trung 云vân

若nhược 從tùng

等đẳng 者giả 。 判phán 向hướng 齊tề 探thám 。

探thám 領lãnh 自tự 他tha

者giả 。 自tự 是thị 第đệ 二nhị 自tự 行hành 。 他tha 是thị 第đệ 三tam 自tự 他tha 。 應ưng 重trọng/trùng 云vân 自tự 方phương 顯hiển 第đệ 三tam 義nghĩa 也dã 。 並tịnh 是thị 對đối 法Pháp 身thân 為vi 他tha 。 故cố 非phi 二Nhị 乘Thừa 事sự 也dã 。

雖tuy 有hữu 兩lưỡng 意ý

者giả 。 齊tề 探thám 兩lưỡng 中trung 俱câu 有hữu 他tha 義nghĩa 。 故cố 云vân 。

俱câu 成thành

齊tề 中trung 則tắc 以dĩ 法Pháp 身thân 照chiếu 機cơ 為vi 他tha 。 探thám 中trung 二nhị 義nghĩa 則tắc 以dĩ 如Như 來Lai 自tự 行hành 之chi 中trung 皆giai 權quyền 為vi 他tha 。 他tha 即tức 二Nhị 乘Thừa 所sở 用dụng 。 雖tuy 有hữu 二Nhị 乘Thừa 所sở 用dụng 及cập 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 用dụng 。 兩lưỡng 意ý 不bất 同đồng 皆giai 得đắc 他tha 名danh 。

今kim 依y

下hạ 屬thuộc 對đối 文văn 意ý 。 今kim 依y 二Nhị 乘Thừa 所sở 領lãnh 即tức 齊tề 教giáo 探thám 領lãnh 也dã 。

又hựu 逐trục 他tha 日nhật

者giả 。 探thám 及cập 齊tề 教giáo 二nhị 處xứ 三tam 他tha 。 故cố 二Nhị 乘Thừa 領lãnh 己kỷ 望vọng 佛Phật 。 又hựu 領lãnh 如Như 來Lai 用dụng 他tha 。 言ngôn 。

探thám 領lãnh

者giả 。 亦diệc 應ưng 云vân 齊tề 教giáo 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 是thị 故cố 二nhị 領lãnh 皆giai 指chỉ 法Pháp 身thân 之chi 取thủ 機cơ 也dã 。 但đãn 從tùng 義nghĩa 別biệt 二nhị 他tha 不bất 同đồng 。

窓song 牖dũ

者giả 。 《# 說thuyết 文văn 》# 云vân 。

在tại 屋ốc 曰viết 窓song 。 在tại 牆tường 曰viết 牖dũ 。

非phi 戶hộ 故cố 偏thiên 。 明minh 處xứ 仍nhưng 彼bỉ 。 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 非phi 中trung 故cố 偏thiên 。 不bất 遍biến 故cố 狹hiệp 。 故cố 法Pháp 身thân 地địa 觀quán 無vô 大đại 機cơ 。 唯duy 見kiến 偏thiên 狹hiệp 先tiên 熟thục 故cố 也dã 。 乃nãi 由do 子tử 隔cách 窓song 牖dũ 之chi 外ngoại 。 何hà 關quan 長trưởng 者giả 偏thiên 視thị 之chi 非phi 。 況huống 是thị 長trưởng 者giả 欲dục 取thủ 偏thiên 機cơ 。 於ư 圓viên 仍nhưng 遠viễn 故cố 名danh 為vi 。

遙diêu

脫thoát 妙diệu

至chí

之chi 具cụ

者giả 。 如như 前tiền 已dĩ 釋thích 。

生sanh 忍Nhẫn 法Pháp 忍nhẫn

等đẳng 者giả 。 忍nhẫn 有hữu 情tình 惱não 名danh 為vi 生sanh 忍nhẫn 。 忍nhẫn 無vô 情tình 惱não 名danh 為vi 法Pháp 忍Nhẫn 。 謂vị 寒hàn 熱nhiệt 風phong 雨vũ 。 等đẳng 屬thuộc 法pháp 故cố 也dã 。

左tả 手thủ

等đẳng 者giả 。 小tiểu 中trung 權quyền 實thật 。

狀trạng 有hữu 所sở 畏úy

者giả 。

狀trạng

似tự 也dã 。 權quyền 以dĩ 實thật 也dã 。 具cụ 如như 《# 釋thích 籤# 》# 引dẫn 《# 成thành 論luận 》# 文văn 。

又hựu 有hữu 寒hàn 風phong

等đẳng 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 第đệ 九cửu 佛Phật 有hữu 惱não 。 謂vị 六lục 年niên 苦khổ 行hạnh 。 孫tôn 陀đà 利lợi 謗báng 。 金kim 鏘thương 。 馬mã 麥mạch 。 瑠lưu 璃ly 殺sát 釋thích 。 乞khất 食thực 空không 鉢bát 。 旃chiên 遮già 女nữ 謗báng 。 調Điều 達Đạt 推thôi 山sơn 。 寒hàn 風phong 索sách 衣y 。 加gia 雙song 樹thụ 背bối/bội 痛thống 為vi 十thập 。 若nhược 依y 《# 興hưng 起khởi 行hành 經kinh 》# 但đãn 有hữu 七thất 緣duyên 。 無vô 孫tôn 陀đà 利lợi 謗báng 及cập 乞khất 食thực 不bất 得đắc 。 《# 大đại 論luận 》# 直trực 列liệt 。 《# 興hưng 起khởi 行hành 經kinh 》# 委ủy 悉tất 釋thích 之chi 。 次thứ 。

語ngứ 諸chư 作tác 人nhân

下hạ

譬thí 四tứ 念niệm 處xứ

去khứ 。 即tức 對đối 位vị 也dã 。 今kim 但đãn 略lược 對đối 無vô 復phục 行hành 相tương/tướng 。 七thất 覺giác 在tại 八bát 正chánh 前tiền 。 《# 婆bà 沙sa 》# 中trung 具cụ 有hữu 料liệu 簡giản 。 略lược 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。 不bất 云vân 五ngũ 停đình 者giả 。 停đình 心tâm 但đãn 是thị 對đối 治trị 除trừ 障chướng 。 令linh 堪kham 修tu 觀quán 故cố 。 從tùng 念niệm 處xứ 正chánh 修tu 以dĩ 說thuyết 。 雖tuy 云vân 約ước 位vị 須tu 兼kiêm 相tương 生sanh 。 方phương 堪kham 消tiêu 此thử 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

勤cần 修tu 念niệm 處xứ

等đẳng 。

生sanh 空không 如Như 來Lai

等đẳng 者giả 。 此thử 教giáo 作tác 法pháp 所sở 有hữu 生sanh 法pháp 不bất 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 。 即tức 《# 阿a 含hàm 》# 中trung 是thị 老lão 死tử 誰thùy 老lão 死tử 。 故cố 生sanh 法pháp 二nhị 空không 並tịnh 屬thuộc 正Chánh 道Đạo 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 記ký 。

無vô 常thường 等đẳng 為vi 助trợ

者giả 。 若nhược 諦đế 觀quán 中trung 云vân 無vô 常thường 者giả 。 乃nãi 是thị 正chánh 觀quán 。 今kim 以dĩ 二nhị 空không 望vọng 於ư 事sự 中trung 對đối 治trị 無vô 常thường 。 但đãn 得đắc 名danh 助trợ 。 況huống 復phục 更cánh 以dĩ 一nhất 期kỳ 念niệm 念niệm 以dĩ 之chi 為vi 助trợ 。 如như 《# 大đại 經kinh 》# 中trung 大Đại 乘Thừa 治trị 門môn 。 乃nãi 至chí 用dụng 常thường 何hà 但đãn 無vô 常thường 。

近cận 指chỉ 煖noãn 等đẳng 四tứ 位vị

者giả 。 外ngoại 道đạo 求cầu 理lý 在tại 此thử 位vị 前tiền 。 故cố 名danh 為vi 。

遠viễn

應ưng 云vân 念niệm 處xứ 等đẳng 四tứ 但đãn 是thị 隨tùy 便tiện 為vi 言ngôn 耳nhĩ 。

此thử 文văn

等đẳng 者giả 。 以dĩ 世thế 第đệ 一nhất 是thị 五Ngũ 力Lực 位vị 無vô 五ngũ 過quá 也dã 。

下hạ 忍nhẫn 十thập 六lục 剎sát 那na

下hạ 至chí

世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 位vị

者giả 。 忍nhẫn 應ưng 上thượng 下hạ 各các 十thập 六lục 行hành 。 乃nãi 成thành 三tam 十thập 二nhị 觀quán 。 今kim 文văn 且thả 以dĩ 四Tứ 諦Đế 言ngôn 之chi 。 於ư 三tam 十thập 二nhị 漸tiệm 減giảm 緣duyên 行hành 。 二nhị 十thập 四tứ 周chu 減giảm 行hành 。 七thất 周chu 減giảm 緣duyên 。 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 唯duy 留lưu 一nhất 行hành 。 觀quán 一nhất 剎sát 那na 入nhập 世thế 第đệ 一nhất 。 略lược 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 。 《# 釋thích 籤# 》# 略lược 引dẫn 《# 俱câu 舍xá 》# 文văn 也dã 。

阿a 含hàm

至chí

子tử 義nghĩa 未vị 成thành

者giả 。 既ký 《# 阿a 含hàm 》# 中trung 亦diệc 明minh 不bất 斷đoạn 結kết 惑hoặc 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 《# 大đại 論luận 》# 斥xích 權quyền 非phi 謂vị 全toàn 無vô 。 《# 論luận 》# 云vân 。

迦ca 旃chiên 延diên 造tạo

者giả 。 從tùng 所sở 造tạo 論luận 及cập 所sở 計kế 者giả 說thuyết 。 豈khởi 以dĩ 會hội 二nhị 還hoàn 歸quy 《# 阿a 含hàm 》# 。 《# 法pháp 華hoa 》# 準chuẩn 舊cựu 。 十thập 二nhị 年niên 前tiền 。 一nhất 何hà 可khả 笑tiếu 。

若nhược 得đắc 初sơ 果quả

至chí

大Đại 乘Thừa

者giả 。 意ý 云vân 。

從tùng 見kiến 道đạo 後hậu 不bất 發phát 大đại 心tâm 。 還hoàn 令linh 小Tiểu 乘Thừa 道đạo 中trung 斷đoạn 結kết 。 故cố 云vân 。

由do 是thị 之chi 故cố

若nhược 準chuẩn 《# 大đại 論luận 》# 。 至chí 初sơ 果quả 已dĩ 。 名danh 之chi 為vi 死tử 。 不bất 任nhậm 復phục 發phát 。 大đại 師sư 從tùng 容dung 於ư 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 中trung 進tiến 退thoái 二nhị 釋thích 。 所sở 以dĩ 初sơ 果quả 亦diệc 名danh 死tử 等đẳng 。 故cố 可khả 發phát 心tâm 。

二nhị 十thập 年niên

者giả 。 文văn 存tồn 七thất 釋thích 。 初sơ 一nhất 合hợp 數số 為vi 二nhị 十thập 。 次thứ 六lục 釋thích 但đãn 立lập 二nhị 名danh 。 如như 斷đoạn 見kiến 為vi 一nhất 。 斷đoạn 思tư 為vi 一nhất 。 初sơ 文văn 者giả 。 見kiến 斷đoạn 與dữ 伏phục 無vô 復phục 前tiền 後hậu 。 即tức 以dĩ 八bát 忍nhẫn 通thông 伏phục 。 八bát 智trí 通thông 斷đoạn 。 修tu 道Đạo 九cửu 九cửu 通thông 為vi 一nhất 九cửu 。 故cố 但đãn 總tổng 立lập 九cửu 無vô 礙ngại 九cửu 解giải 脫thoát 。

五ngũ 上thượng 分phần/phân

者giả 。 謂vị 掉trạo 舉cử 。 慢mạn 。 無vô 明minh 。 色sắc 染nhiễm 。 無vô 色sắc 染nhiễm 。

五ngũ 下hạ 分phần/phân

者giả 。 謂vị 身thân 見kiến 。 戒giới 取thủ 。 疑nghi 。 貪tham 。 嗔sân 。 五ngũ 上thượng 分phần/phân 中trung 色sắc 染nhiễm 無vô 色sắc 染nhiễm 一nhất 向hướng 唯duy 上thượng 。 掉trạo 慢mạn 等đẳng 三tam 雖tuy 復phục 通thông 下hạ 。 不bất 能năng 牽khiên 下hạ 故cố 云vân 上thượng 分phần/phân 。 言ngôn 。

下hạ 分phần/phân

者giả 。 貪tham 雖tuy 通thông 上thượng 不bất 是thị 唯duy 上thượng 。 嗔sân 一nhất 唯duy 下hạ 不bất 通thông 於ư 上thượng 。 餘dư 三tam 遍biến 攝nhiếp 一nhất 切thiết 見kiến 惑hoặc 。 雖tuy 復phục 通thông 上thượng 而nhi 能năng 牽khiên 下hạ 。 故cố 名danh 為vi 下hạ 。 故cố 《# 俱câu 舍xá 》# 云vân 。

由do 二nhị 不bất 超siêu 欲dục 。 由do 三tam 復phục 還hoàn 下hạ 。

縱túng/tung 斷đoạn 貪tham 等đẳng 。 至chí 無vô 所sở 有hữu 。 由do 身thân 見kiến 等đẳng 還hoàn 來lai 欲dục 界giới 。 廣quảng 如như 《# 俱câu 舍xá 》# 。 言ngôn 。

猶do 於ư 二Nhị 乘Thừa 法pháp 中trung 斷đoạn 思tư 惑hoặc

者giả 。 前tiền 見kiến 道đạo 中trung 不bất 發phát 。 猶do 令linh 斷đoạn 盡tận 殘tàn 思tư 。 言ngôn 。

共cộng 斷đoạn 餘dư 結kết

者giả 。 或hoặc 在tại 外ngoại 道đạo 中trung 斷đoạn 少thiểu 思tư 惑hoặc 。 更cánh 依y 權quyền 行hành 斷đoạn 令linh 無vô 餘dư 。

第đệ 四tứ 領lãnh 付phó 譬thí

者giả 。 是thị 第đệ 四tứ 五ngũ 。 合hợp 為vi 一nhất 段đoạn 。 則tắc 使sử 鹿lộc 苑uyển 文văn 後hậu 不bất 入nhập 方Phương 等Đẳng 之chi 文văn 。 大đại 章chương 雖tuy 爾nhĩ 。 細tế 開khai 仍nhưng 有hữu 免miễn 難nạn 等đẳng 文văn 。 以dĩ 應ưng 一nhất 代đại 五ngũ 時thời 之chi 說thuyết 。 今kim 猶do 存tồn 開khai 標tiêu 領lãnh 及cập 付phó 。 領lãnh 謂vị 領lãnh 業nghiệp 。 指chỉ 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 中trung 。 付phó 即tức 付phó 財tài 在tại 法pháp 華hoa 中trung 。 譬thí 文văn 開khai 為vi 等đẳng 賜tứ 四tứ 章chương 。 即tức 今kim 文văn 中trung 初sơ 二nhị 後hậu 二nhị 者giả 是thị 。 即tức 免miễn 難nạn 索sách 車xa 等đẳng 賜tứ 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 為vi 索sách 車xa 者giả 。 彼bỉ 二nhị 周chu 文văn 免miễn 難nạn 之chi 後hậu 。 即tức 云vân 索sách 車xa 。 但đãn 索sách 車xa 文văn 促xúc 。 既ký 不bất 對đối 二nhị 味vị 。 故cố 以dĩ 口khẩu 索sách 對đối 之chi 。 今kim 以dĩ 二nhị 味vị 為vi 索sách 。 亦diệc 秖kỳ 且thả 對đối 機cơ 情tình 。 索sách 名danh 雖tuy 同đồng 不bất 無vô 少thiểu 別biệt 。 況huống 前tiền 索sách 文văn 義nghĩa 非phi 局cục 口khẩu 。 今kim 言ngôn 索sách 者giả 。 不bất 局cục 機cơ 情tình 。

亦diệc 是thị 方phương 便tiện 品phẩm 顯hiển 實thật 四tứ 意ý

者giả 。 上thượng 方phương 便tiện 偈kệ 頌tụng 釋Thích 迦Ca 章chương 顯hiển 實thật 文văn 中trung 長trường/trưởng 行hành 。 但đãn 云vân 。

如như 是thị 皆giai 為vi 得đắc 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố

頌tụng 譬thí 本bổn 中trung 開khai 則tắc 為vi 四tứ 意ý 。 初sơ 從tùng 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 當đương 知tri 。 我ngã 見kiến 佛Phật 子tử 等đẳng

下hạ 二nhị 行hành 明minh 大đại 機cơ 動động 。 為vi 今kim 索sách 車xa 譬thí 本bổn 。 二nhị 從tùng 。

我ngã 即tức 作tác 是thị 念niệm

下hạ 二nhị 行hành 一nhất 句cú 明minh 佛Phật 歡hoan 喜hỷ 。 為vi 今kim 免miễn 難nạn 譬thí 本bổn 。 三tam 。

於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 中trung 。 正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện

下hạ 三tam 句cú 。 正chánh 是thị 顯hiển 實thật 。 為vi 今kim 等đẳng 賜tứ 譬thí 本bổn 。 四tứ 從tùng 。

菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 法Pháp

下hạ 一nhất 行hành 。 明minh 受thọ 行hành 悟ngộ 入nhập 。 為vi 今kim 得đắc 車xa 歡hoan 喜hỷ 譬thí 本bổn 。

由do 心tâm 相tương 體thể 信tín

下hạ 生sanh 起khởi 四tứ 譬thí 。 次thứ 。

內nội 合hợp

下hạ 預dự 合hợp 向hướng 來lai 生sanh 起khởi 四tứ 譬thí 文văn 也dã 。 即tức 是thị 始thỉ 從tùng 方Phương 等Đẳng 終chung 至chí 法pháp 華hoa 。 譬thí 中trung 秖kỳ 是thị 一nhất 等đẳng 賜tứ 耳nhĩ 。 若nhược 開khai 十thập 譬thí 不bất 應ưng 信tín 解giải 。 良lương 由do 此thử 也dã 。

又hựu 前tiền 誘dụ 引dẫn 譬thí

至chí

思tư 盡tận

中trung 。 言ngôn 。

誘dụ 引dẫn

者giả 。 密mật 遣khiển 二nhị 人nhân 也dã 。 言ngôn 。

出xuất 宅trạch

等đẳng 者giả 。 出xuất 宅trạch 與dữ 思tư 盡tận 兩lưỡng 終chung 義nghĩa 同đồng 。 法Pháp 身thân 與dữ 道đạo 樹thụ 遠viễn 近cận 不bất 等đẳng 。

今kim 領lãnh 亦diệc 二nhị

者giả 。 今kim 至chí 領lãnh 等đẳng 賜tứ 中trung 總tổng 合hợp 前tiền 文văn 兩lưỡng 箇cá 始thỉ 終chung 為vi 一nhất 始thỉ 終chung 。 故cố 云vân 。

遠viễn 近cận 始thỉ 終chung

是thị 則tắc 齊tề 教giáo 為vi 近cận 始thỉ 。 探thám 領lãnh 為vi 遠viễn 始thỉ 。 二nhị 終chung 但đãn 共cộng 為vi 一nhất 。 望vọng 誘dụ 引dẫn 等đẳng 中trung 終chung 則tắc 極cực 於ư 等đẳng 賜tứ 。 故cố 云vân 始thỉ 四tứ 味vị 終chung 付phó 財tài 。 既ký 以dĩ 四tứ 味vị 為vi 始thỉ 。 驗nghiệm 知tri 探thám 領lãnh 至chí 寂tịch 場tràng 前tiền 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 釋thích 也dã 。 釋thích 出xuất 共cộng 為vi 一nhất 始thỉ 終chung 相tương/tướng 。 即tức 五ngũ 味vị 也dã 。

旁bàng 人nhân 譬thí 牛ngưu

者giả 。

問vấn 。

前tiền 以dĩ 旁bàng 人nhân 即tức 華hoa 嚴nghiêm 中trung 。 四tứ 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 《# 大đại 經kinh 》# 中trung 云vân 。

從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ

譬thí 從tùng 佛Phật 出xuất 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 今kim 何hà 得đắc 以dĩ 牛ngưu 譬thí 菩Bồ 薩Tát 為vi 旁bàng 人nhân 耶da 。

答đáp 。

佛Phật 加gia 菩Bồ 薩Tát 與dữ 佛Phật 不bất 別biệt 。 雖tuy 主chủ 伴bạn 異dị 俱câu 是thị 能năng 說thuyết 。 所sở 說thuyết 義nghĩa 當đương 俱câu 從tùng 牛ngưu 出xuất 。

褒bao

揚dương 也dã 。

貶biếm

挫tỏa 也dã 。

既ký 領lãnh 知tri

至chí

豈khởi 不bất 樂nhạo 哉tai

者giả 。 據cứ 無vô 希hy 取thủ 未vị 名danh 欣hân 欲dục 。 既ký 已dĩ 領lãnh 知tri 增tăng 後hậu 慕mộ 樂nhạo 。 機cơ 近cận 付phó 財tài 故cố 云vân 。

脫thoát 更cánh

機cơ 已dĩ 冥minh 會hội 故cố 云vân 。

樂nhạo/nhạc/lạc 哉tai

判phán 天thiên 性tánh

者giả 。 理lý 性tánh 同đồng 故cố 。

定định 父phụ 子tử

者giả 。 會hội 結kết 緣duyên 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 在tại 昔tích 天thiên 性tánh 父phụ 子tử 二nhị 義nghĩa 俱câu 迷mê 。 至chí 法pháp 說thuyết 時thời 開khai 其kỳ 知tri 見kiến 。 是thị 會hội 天thiên 性tánh 。 天thiên 性tánh 若nhược 會hội 父phụ 子tử 義nghĩa 成thành 。 示thị 其kỳ 中trung 迷mê 故cố 名danh 為vi 。

會hội

中trung 根căn 尚thượng 昧muội 。 至chí 譬thí 說thuyết 已dĩ 方phương 定định 所sở 生sanh 。 是thị 故cố 四tứ 人nhân 今kim 方phương 信tín 悟ngộ 。

菩Bồ 薩Tát 疑nghi 除trừ

者giả 。 故cố 法pháp 說thuyết 中trung 為vì 令linh 一nhất 切thiết 。 豈khởi 獨độc 二Nhị 乘Thừa 。 譬thí 中trung 等đẳng 賜tứ 非phi 唯duy 根căn 敗bại 。 但đãn 由do 領lãnh 者giả 力lực 未vị 及cập 他tha 。 故cố 使sử 詞từ 中trung 不bất 涉thiệp 餘dư 眾chúng 。 己kỷ 正chánh 他tha 旁bàng 未vị 遑hoàng 餘dư 及cập 。 己kỷ 難nạn/nan 他tha 易dị 故cố 且thả 從tùng 難nạn/nan 。 又hựu 己kỷ 別biệt 在tại 今kim 。 他tha 通thông 昔tích 教giáo 。 故cố 且thả 從tùng 別biệt 。 己kỷ 死tử 他tha 生sanh 且thả 從tùng 初sơ 活hoạt 。 他tha 從tùng 昔tích 顯hiển 己kỷ 唯duy 今kim 顯hiển 。 故cố 且thả 從tùng 今kim 。 見kiến 此thử 多đa 意ý 。 餘dư 則tắc 可khả 知tri 。

是thị 從tùng 般Bát 若Nhã

至chí

第đệ 五ngũ 味vị

者giả 。

問vấn 。

前tiền 會hội 三tam 云vân 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 。 今kim 還hoàn 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 出xuất 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 。 云vân 何hà 得đắc 同đồng 。

答đáp 。

一nhất 家gia 明minh 義nghĩa 多đa 處xứ 說thuyết 之chi 。 無vô 煩phiền 廣quảng 辯biện 。 欲dục 重trọng/trùng 論luận 者giả 更cánh 述thuật 大đại 猷# 。 判phán 味vị 同đồng 時thời 而nhi 有hữu 部bộ 異dị 。 約ước 理lý 名danh 別biệt 咸hàm 歸quy 常thường 住trụ 。 約ước 機cơ 彼bỉ 稱xưng 捃# 拾thập 。 約ước 法pháp 彼bỉ 存tồn 三tam 權quyền 。 論luận 意ý 彼bỉ 帶đái 律luật 儀nghi 。 語ngữ 證chứng 彼bỉ 兼kiêm 小tiểu 果quả 。 受thọ 益ích 彼bỉ 無vô 廣quảng 記ký 。 說thuyết 時thời 長trường 短đoản 永vĩnh 殊thù 。 譚đàm 常thường 過quá 未vị 不bất 同đồng 。 論luận 譬thí 大đại 陣trận 餘dư 黨đảng 。 現hiện 瑞thụy 表biểu 彰chương 各các 別biệt 。 破phá 執chấp 難nan 易dị 不bất 同đồng 。 領lãnh 解giải 近cận 遠viễn 迹tích 乖quai 。 述thuật 成thành 被bị 根căn 不bất 等đẳng 。 用dụng 治trị 生sanh 死tử 不bất 同đồng 。 付phó 囑chúc 有hữu 下hạ 有hữu 此thử 。 得đắc 十thập 六lục 意ý 準chuẩn 此thử 略lược 知tri 。 事sự 異dị 意ý 同đồng 不bất 可khả 失thất 旨chỉ 。 失thất 斯tư 同đồng 異dị 講giảng 授thọ 殊thù 難nạn/nan 。 豈khởi 唯duy 兩lưỡng 經kinh 。 餘dư 亦diệc 不bất 易dị 。

今kim 初sơ

相tương/tướng

者giả 。 若nhược 不bất 互hỗ 釋thích 相tương/tướng 義nghĩa 不bất 成thành 。 然nhiên 子tử 體thể 父phụ 以dĩ 大đại 而nhi 比tỉ 小tiểu 。 父phụ 體thể 子tử 以dĩ 小tiểu 而nhi 無vô 違vi 。 始thỉ 終chung 而nhi 論luận 子tử 未vị 體thể 父phụ 。 故cố 見kiến 尊tôn 特đặc 覩đổ 而nhi 不bất 受thọ 。 見kiến 身thân 既ký 爾nhĩ 諸chư 例lệ 可khả 知tri 。

由do 此thử 見kiến 尊tôn 特đặc 身thân

者giả 。 如như 《# 淨tịnh 名danh 》# 中trung 。

譬thí 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 顯hiển 于vu 大đại 海hải 。 安an 處xử 眾chúng 寶bảo 。 師sư 子tử 之chi 座tòa 。 蔽tế 於ư 一nhất 切thiết 。 諸chư 來lai 大đại 眾chúng 。

《# 藥dược 師sư 》# 中trung 。

巍nguy 巍nguy 堂đường 堂đường 。 如như 星tinh 中trung 之chi 月nguyệt

《# 大đại 集tập 》# 中trung 。

集tập 二nhị 界giới 中trung 間gian

諸chư 方Phương 等Đẳng 經kinh 是thị 例lệ 非phi 一nhất 。 乃nãi 至chí 聞văn 說thuyết 大đại 法pháp 見kiến 大đại 神thần 通thông 。 覩đổ 大đại 菩Bồ 薩Tát 難nan 思tư 大đại 事sự 等đẳng 。 皆giai 由do 已dĩ 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 斥xích 奪đoạt 不bất 疑nghi 故cố 云vân 。

由do 此thử

金kim 即tức 別biệt 教giáo

等đẳng 者giả 。

問vấn 。

《# 大đại 品phẩm 》# 有hữu 圓viên 。 何hà 故cố 但đãn 云vân 不bất 出xuất 通thông 別biệt 。

答đáp 。

一nhất 者giả 但đãn 語ngữ 通thông 別biệt 理lý 已dĩ 攝nhiếp 餘dư 二nhị 。 論luận 能năng 詮thuyên 教giáo 必tất 須tu 具cụ 四tứ 。 金kim 且thả 從tùng 理lý 故cố 云vân 不bất 出xuất 此thử 二nhị 。 兼kiêm 復phục 二Nhị 乘Thừa 至chí 此thử 多đa 成thành 通thông 別biệt 。 亦diệc 且thả 言ngôn 之chi 。 通thông 別biệt 倉thương 庫khố 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。

其kỳ 中trung 多đa 少thiểu

至chí

廣quảng 略lược 相tương/tướng

者giả 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 云vân 。

須Tu 菩Bồ 提Đề 白bạch 佛Phật 。

如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 若nhược 廣quảng 若nhược 略lược 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 云vân 何hà 求cầu 耶da 。

佛Phật 言ngôn 。

如như 是thị 。 如như 是thị 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 學học 是thị 廣quảng 攝nhiếp 般Bát 若Nhã 。 則tắc 知tri 一nhất 切thiết 。 法pháp 廣quảng 略lược 相tương/tướng 。

又hựu 說thuyết 般Bát 若Nhã 時thời 。 前tiền 後hậu 二nhị 周chu 。 即tức 廣quảng 略lược 相tương/tướng 。

又hựu 二Nhị 乘Thừa

下hạ 重trọng/trùng 釋thích 意ý 者giả 。 密mật 示thị 知tri 同đồng 。 故cố 云vân 。

體thể 意ý

言ngôn 。

體thể 法pháp 空không

者giả 。 實thật 理lý 無vô 二nhị 。 此thử 有hữu 三tam 者giả 。 初sơ 一nhất 正chánh 是thị 般Bát 若Nhã 中trung 意ý 。 次thứ 一nhất 據cứ 理lý 者giả 。 於ư 般Bát 若Nhã 時thời 密mật 明minh 不bất 二nhị 。 而nhi 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。 謂vị 在tại 般Bát 若Nhã 意ý 通thông 法pháp 華hoa 。 第đệ 三tam 就tựu 今kim 意ý 者giả 。 於ư 佛Phật 即tức 是thị 付phó 財tài 。 二Nhị 乘Thừa 自tự 謂vị 加gia 說thuyết 。 故cố 《# 般Bát 若Nhã 》# 中trung 云vân 。

豈khởi 聲Thanh 聞Văn 人nhân 敢cảm 有hữu 所sở 說thuyết 。 有hữu 所sở 說thuyết 者giả 。 皆giai 是thị 佛Phật 力lực 。

由do 機cơ 未vị 轉chuyển 且thả 言ngôn 被bị 加gia 。

宜nghi 加gia 用dụng 心tâm

等đẳng 者giả 。 述thuật 佛Phật 元nguyên 意ý 不bất 出xuất 此thử 二nhị 。 顯hiển 在tại 菩Bồ 薩Tát 。 密mật 被bị 二Nhị 乘Thừa 。 然nhiên 領lãnh 上thượng 四tứ 時thời 皆giai 具cụ 二nhị 意ý 。

一nhất 述thuật 佛Phật 化hóa 意ý 。 二nhị 已dĩ 納nạp 密mật 機cơ 。 是thị 則tắc 我ngã 身thân 領lãnh 佛Phật 二nhị 義nghĩa 。 是thị 故cố 名danh 。

領lãnh

若nhược 至chí 法pháp 華hoa 佛Phật 意ý 亦diệc 盡tận 。 機cơ 顯hiển 非phi 密mật 。

問vấn 何hà 時thời 名danh 少thiểu 時thời

答đáp 中trung 分phần/phân 二nhị 。

先tiên 約ước 二nhị 經kinh 中trung 間gian 。 次thứ 約ước 無vô 量lượng 義nghĩa 時thời 。 初sơ 文văn 即tức 是thị 情tình 口khẩu 二nhị 索sách 兩lưỡng 楹doanh 之chi 際tế 。 般Bát 若Nhã 非phi 一nhất 故cố 其kỳ 間gian 時thời 寬khoan 。 總tổng 名danh 少thiểu 時thời 望vọng 後hậu 逼bức 故cố 。 隨tùy 領lãnh 一nhất 時thời 一nhất 會hội 咸hàm 有hữu 思tư 量lượng 。

失thất 不bất 失thất

者giả 。 失thất 則tắc 於ư 己kỷ 無vô 分phần/phân 。 不bất 失thất 復phục 未vị 同đồng 菩Bồ 薩Tát 。 踟trì 蹰trù 之chi 際tế 即tức 機cơ 欲dục 發phát 時thời 。 正chánh 發phát 乃nãi 在tại 三tam 請thỉnh 時thời 也dã 。 次thứ 約ước 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 者giả 。 去khứ 法pháp 華hoa 極cực 近cận 。

時thời 極cực 少thiểu 也dã 。 既ký 聞văn 從tùng 一nhất 出xuất 多đa 。 義nghĩa 必tất 收thu 多đa 歸quy 一nhất 。 四tứ 味vị 之chi 終chung 故cố 云vân 。

漸tiệm 已dĩ

機cơ 無vô 隔cách 異dị 故cố 云vân 。

通thông 泰thái

發phát 在tại 須tu 臾du 故cố 名danh 為vi 。

即tức

二nhị 正chánh 付phó 業nghiệp

者giả 。 前tiền 云vân 。

付phó 財tài

今kim 云vân 。

付phó 業nghiệp

財tài 從tùng 所sở 營doanh 。 業nghiệp 即tức 造tạo 作tác 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 修tu 得đắc 三tam 因nhân 之chi 作tác 業nghiệp 也dã 。 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 故cố 得đắc 互hỗ 舉cử 。

靈linh 山sơn 八bát 載tái

者giả 。 菩Bồ 提Đề 流lưu 支chi 《# 法Pháp 界Giới 論luận 》# 云vân 。

佛Phật 成thành 道Đạo 後hậu 四tứ 十thập 二nhị 年niên 。 說thuyết 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。

北bắc 人nhân

者giả 。 諸chư 文văn 所sở 指chỉ 多đa 是thị 相tương/tướng 州châu 北bắc 道đạo 地địa 論luận 師sư 也dã 。 古cổ 弘hoằng 《# 地địa 論luận 》# 相tương/tướng 州châu 自tự 分phần/phân 南nam 北bắc 二nhị 道đạo 。 所sở 計kế 不bất 同đồng 。 南nam 計kế 法pháp 性tánh 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 北bắc 計kế 黎lê 耶da 生sanh 一nhất 切thiết 法pháp 。 宗tông 黨đảng 既ký 別biệt 釋thích 義nghĩa 不bất 同đồng 。 豈khởi 《# 地địa 論luận 》# 令linh 爾nhĩ 耶da 。

若nhược 爾nhĩ

下hạ 雙song 破phá 二nhị 家gia 。 言ngôn 。

迹tích 門môn 說thuyết 法Pháp

者giả 。 秖kỳ 是thị 三tam 周chu 。

彼bỉ 解giải 云vân

下hạ 地địa 論luận 師sư 救cứu 。

今kim 謂vị

下hạ 重trọng/trùng 破phá 。 自tự 古cổ 不bất 知tri 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 永vĩnh 異dị 諸chư 經kinh 。 謂vị 迹tích 說thuyết 竟cánh 無vô 可khả 證chứng 也dã 。 若nhược 云vân 言ngôn 不bất 疊điệp 安an 。 即tức 向hướng 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 後hậu 。 方phương 便tiện 品phẩm 前tiền 何hà 以dĩ 不bất 著trước 。 若nhược 云vân 佛Phật 定định 已dĩ 起khởi 。 不bất 得đắc 說thuyết 者giả 。 經kinh 家gia 何hà 事sự 不bất 先tiên 著trước 耶da 。 若nhược 得đắc 迹tích 門môn 竟cánh 。 何hà 不bất 更cánh 待đãi 本bổn 迹tích 後hậu 耶da 。 叡duệ 公công 生sanh 起khởi 便tiện 為vi 無vô 用dụng 。 一nhất 家gia 次thứ 第đệ 道Đạo 理lý 冷lãnh 然nhiên 。

依y 薩tát 云vân

者giả 。 如như 下hạ 〈# 多đa 寶bảo 品phẩm 〉# 中trung 所sở 引dẫn 。 若nhược 三tam 請thỉnh 之chi 時thời 佛Phật 未vị 說thuyết 經Kinh 。 何hà 得đắc 經Kinh 云vân 。

佛Phật 說thuyết 無vô 央ương 數số 偈kệ 時thời

故cố 知tri 無vô 數số 之chi 言ngôn 即tức 〈# 寶bảo 塔tháp 〉# 已dĩ 前tiền 經kinh 也dã 。 既ký 言ngôn 無vô 央ương 數số 偈kệ 。 豈khởi 唯duy 三tam 卷quyển 半bán 經kinh 。 況huống 〈# 地địa 涌dũng 〉# 讚tán 偈kệ 之chi 文văn 。 其kỳ 數số 甚thậm 多đa 。 古cổ 傳truyền 《# 法pháp 華hoa 》# 西tây 方phương 猶do 廣quảng 。 準chuẩn 此thử 文văn 也dã 。

今kim 明minh

等đẳng 者giả 。 意ý 云vân 雖tuy 非phi 親thân 生sanh 。 既ký 迹tích 中trung 同đồng 業nghiệp 非phi 無vô 相tướng 關quan 。 故cố 是thị 父phụ 之chi 流lưu 例lệ 。 義nghĩa 當đương 伯bá 叔thúc 。 當đương 知tri 今kim 日nhật 影ảnh 響hưởng 。 在tại 昔tích 不bất 無vô 高cao 下hạ 。 是thị 則tắc 昔tích 示thị 高cao 位vị 如như 伯bá 。 示thị 下hạ 位vị 者giả 如như 叔thúc 。 並tịnh 是thị 父phụ 族tộc 故cố 云vân 。

親thân 族tộc

并tinh

會hội

字tự 貫quán 下hạ 。

國quốc 王vương

至chí

是thị 王vương

者giả 。 前tiền 約ước 昔tích 教giáo 諸chư 部bộ 為vi 諸chư 王vương 。 言ngôn 。

興hưng 廢phế

者giả 。 委ủy 論luận 興hưng 廢phế 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 第đệ 九cửu 卷quyển 明minh 。 今kim 欲dục 略lược 論luận 對đối 部bộ 說thuyết 者giả 。 則tắc 華hoa 嚴nghiêm 二nhị 興hưng 二nhị 廢phế 。 乃nãi 至chí 法pháp 華hoa 一nhất 興hưng 三tam 廢phế 。 今kim 乃nãi 廢phế 諸chư 小tiểu 王vương 唯duy 立lập 一nhất 主chủ 。 是thị 故cố 《# 法pháp 華hoa 》# 名danh 王vương 中trung 王vương 。 次thứ 。

有hữu 此thử 經Kinh

下hạ 約ước 此thử 經Kinh 會hội 教giáo 。 以dĩ 今kim 經kinh 中trung 部bộ 無vô 餘dư 教giáo 。 部bộ 即tức 部bộ 中trung 尊tôn 極cực 為vi 王vương 。 教giáo 即tức 部bộ 內nội 教giáo 主chủ 為vi 王vương 。 既ký 教giáo 分phần/phân 大đại 小tiểu 王vương 亦diệc 尊tôn 卑ty 。 國quốc 界giới 寬khoan 狹hiệp 。 民dân 有hữu 多đa 少thiểu 。 資tư 產sản 各các 異dị 所sở 出xuất 不bất 同đồng 。 故cố 部bộ 內nội 教giáo 通thông 別biệt 二nhị 轍triệt 。 別biệt 則tắc 當đương 界giới 施thí 恩ân 。 通thông 乃nãi 須tu 歸quy 大đại 國quốc 。 故cố 知tri 部bộ 教giáo 俱câu 須tu 會hội 通thông 。 故cố 前tiền 云vân 。

部bộ

後hậu 乃nãi 云vân

教giáo

在tại 昔tích 未vị 會hội 。 如như 一nhất 國quốc 內nội 二nhị 三tam 小tiểu 王vương 各các 理lý 蒼thương 品phẩm 未vị 歸quy 大đại 國quốc 。 故cố 方phương 便tiện 教giáo 主chủ 王vương 名danh 不bất 無vô 。 但đãn 兼kiêm 部bộ 中trung 圓viên 極cực 主chủ 弱nhược 。 若nhược 會hội 已dĩ 後hậu 同đồng 霑triêm 一nhất 化hóa 。 民dân 無vô 二nhị 主chủ 國quốc 無vô 二nhị 王vương 。 自tự 爾nhĩ 已dĩ 前tiền 或hoặc 歸quy 不bất 歸quy 。 不bất 歸quy 仍nhưng 是thị 小tiểu 王vương 被bị 輔phụ 不bất 獲hoạch 已dĩ 而nhi 統thống 之chi 。 小tiểu 王vương 本bổn 無vô 背bối/bội 長trường/trưởng 。 良lương 由do 民dân 心tâm 未vị 歸quy 。 民dân 若nhược 歸quy 從tùng 王vương 本bổn 一nhất 統thống 。 以dĩ 此thử 會hội 法pháp 。 義nghĩa 可khả 比tỉ 知tri 。

無vô 量lượng 義nghĩa 中trung 先tiên 已dĩ 收thu 集tập

者giả 。 雖tuy 云vân 從tùng 一nhất 出xuất 多đa 。 密mật 擬nghĩ 多đa 皆giai 屬thuộc 一nhất 。 故cố 云vân 。

收thu 集tập

又hựu 乃nãi 由do 先tiên 說thuyết 一nhất 出xuất 於ư 多đa 。 方phương 可khả 定định 起khởi 收thu 多đa 歸quy 一nhất 。 故cố 知tri 爾nhĩ 前tiền 當đương 機cơ 益ích 物vật 。 雖tuy 於ư 一nhất 施thí 三tam 而nhi 三tam 掩yểm 其kỳ 一nhất 。 欲dục 說thuyết 收thu 入nhập 故cố 預dự 譚đàm 開khai 。

彼bỉ 云vân

下hạ 引dẫn 彼bỉ 《# 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 》# 示thị 相tương/tướng 。 如như 何hà 得đắc 知tri 收thu 集tập 諸chư 經kinh 。 彼bỉ 經kinh 既ký 云vân 。

諸Chư 經Kinh 無Vô 量Lượng 皆Giai 從Tùng 一Nhất 出Xuất

故cố 指chỉ 前tiền 經kinh 以dĩ 為vi 無vô 量lượng 。 四Tứ 諦Đế 因nhân 緣duyên 。 即tức 鹿lộc 苑uyển 也dã 。 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 次thứ 第đệ 宛uyển 然nhiên 。 言ngôn 。

華hoa 嚴nghiêm

者giả 。 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 已dĩ 在tại 《# 玄huyền 》# 文văn 。

彌Di 勒Lặc

等đẳng 者giả 。 昔tích 教giáo 既ký 偏thiên 圓viên 未vị 融dung 人nhân 亦diệc 權quyền 實thật 不bất 一nhất 。 今kim 教giáo 已dĩ 會hội 。 補bổ 處xứ 豈khởi 多đa 。 補bổ 處xứ 既ký 然nhiên 。 餘dư 下hạ 準chuẩn 此thử 。 民dân 歸quy 王vương 順thuận 如như 向hướng 所sở 論luận 。

初Sơ 地Địa

等đẳng 者giả 。 為vi 會hội 偏thiên 教giáo 故cố 不bất 云vân 圓viên 。

某mỗ 城thành

者giả 。 王vương 本bổn 亦diệc 秖kỳ 云vân 居cư 一nhất 城thành 。

遁độn

義nghĩa 通thông 逃đào 隱ẩn 。 今kim 。

逃đào

即tức 是thị 隱ẩn 。

今kim 我ngã

至chí

一nhất 切thiết 所sở 有hữu

者giả 。 所sở 付phó 般Bát 若Nhã 有hữu 共cộng 不bất 共cộng 。 不bất 出xuất 因nhân 果quả 。 因nhân 為vi 萬vạn 行hạnh 。 果quả 為vi 萬vạn 德đức 。 行hành 即tức 諦đế 緣duyên 。 十thập 八bát 空không 等đẳng 。 德đức 謂vị 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 不Bất 共Cộng 法Pháp 等đẳng 。 具cụ 如như 廣quảng 乘thừa 無vô 非phi 衍diễn 也dã 。 此thử 我ngã 之chi 德đức 既ký 云vân 子tử 有hữu 。 當đương 知tri 汝nhữ 等đẳng 。 並tịnh 有hữu 如Như 來Lai 因nhân 果quả 之chi 藏tạng 。 故cố 加gia 說thuyết 之chi 即tức 是thị 領lãnh 口khẩu 。 又hựu 般Bát 若Nhã 中trung 數số 見kiến 放phóng 光quang 。 覩đổ 難nan 思tư 身thân 即tức 令linh 領lãnh 身thân 。 般Bát 若Nhã 方phương 便tiện 即tức 是thị 領lãnh 意ý 。 故cố 知tri 知tri 之chi 與dữ 見kiến 並tịnh 是thị 所sở 有hữu 。 所sở 以dĩ 《# 法pháp 華hoa 》# 但đãn 總tổng 說thuyết 云vân 。

佛Phật 之chi 知tri 見kiến

而nhi 今kim 忽hốt 聞văn

等đẳng 者giả 。 以dĩ 他tha 準chuẩn 己kỷ 。 既ký 法pháp 譬thí 俱câu 解giải 。 必tất 知tri 定định 同đồng 身thân 子tử 得đắc 記ký 。 嘉gia 祥tường 至chí 此thử 更cánh 卻khước 結kết 前tiền 都đô 為vi 五ngũ 雙song 十thập 隻chỉ 。 一nhất 從tùng 旁bàng 人nhân 指chỉ 華hoa 嚴nghiêm 為vi 頓đốn 。 從tùng 水thủy 灑sái 去khứ 至chí 法pháp 華hoa 為vi 漸tiệm 。 即tức 漸tiệm 頓đốn 一nhất 雙song 。 今kim 問vấn 適thích 作tác 三tam 種chủng 法Pháp 輪luân 。 今kim 但đãn 判phán 為vi 二nhị 教giáo 。 則tắc 自tự 言ngôn 相tương 反phản 歸quy 頓đốn 不bất 成thành 。 如như 何hà 以dĩ 捨xả 方phương 便tiện 唯duy 佛Phật 乘thừa 會hội 萬vạn 善thiện 顯hiển 久cửu 本bổn 之chi 教giáo 而nhi 為vi 漸tiệm 耶da 。 二nhị 從tùng 灑sái 面diện 去khứ 為vi 世thế 間gian 。 從tùng 除trừ 糞phẩn 去khứ 至chí 法pháp 華hoa 為vi 出xuất 世thế 。 世thế 出xuất 世thế 一nhất 雙song 。 今kim 謂vị 諸chư 子tử 不bất 稟bẩm 人nhân 天thiên 之chi 乘thừa 。 故cố 知tri 人nhân 天thiên 非phi 漸tiệm 教giáo 始thỉ 。 若nhược 以dĩ 除trừ 糞phẩn 去khứ 為vi 出xuất 世thế 者giả 。 未vị 審thẩm 鹿lộc 苑uyển 之chi 後hậu 說thuyết 戒giới 善thiện 耶da 。 況huống 將tương 十thập 二nhị 年niên 首thủ 訖ngật 至chí 法pháp 華hoa 。 同đồng 立lập 出xuất 世thế 之chi 言ngôn 。 安an 顯hiển 法pháp 華hoa 之chi 別biệt 。 三tam 就tựu 出xuất 世thế 中trung 大đại 小tiểu 一nhất 雙song 。 未vị 審thẩm 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 不phủ 。 三tam 味vị 之chi 大đại 同đồng 為vi 一nhất 判phán 。 如như 何hà 能năng 顯hiển 妙diệu 法Pháp 之chi 能năng 。 四tứ 就tựu 大đại 中trung 自tự 他tha 一nhất 雙song 。 即tức 指chỉ 付phó 財tài 為vi 化hóa 他tha 。 領lãnh 業nghiệp 為vi 自tự 行hành 。 未vị 審thẩm 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 有hữu 自tự 行hành 不phủ 。 聲Thanh 聞Văn 在tại 昔tích 謂vị 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 佛Phật 化hóa 元nguyên 意ý 正chánh 付phó 令linh 知tri 。 況huống 領lãnh 業nghiệp 之chi 時thời 本bổn 在tại 自tự 利lợi 。 自tự 爾nhĩ 已dĩ 後hậu 未vị 改cải 小tiểu 途đồ 。 五ngũ 從tùng 二nhị 使sử 來lai 是thị 密mật 。 領lãnh 業nghiệp 是thị 顯hiển 。 顯hiển 密mật 一nhất 雙song 。 若nhược 微vi 密mật 為vi 密mật 。 則tắc 法pháp 華hoa 為vi 密mật 。 若nhược 以dĩ 顯hiển 密mật 為vi 密mật 。 今kim 此thử 聲Thanh 聞Văn 自tự 鹿lộc 苑uyển 來lai 。 皆giai 稟bẩm 顯hiển 教giáo 何hà 名danh 為vi 密mật 。 爾nhĩ 前tiền 得đắc 記ký 乃nãi 名danh 為vi 密mật 。 至chí 此thử 方phương 索sách 驗nghiệm 非phi 爾nhĩ 前tiền 。 況huống 三tam 種chủng 與dữ 五ngũ 雙song 理lý 自tự 相tương 反phản 云vân 云vân )# 。 若nhược 以dĩ 五ngũ 雙song 同đồng 在tại 法pháp 華hoa 。 如như 向hướng 所sở 破phá 。 若nhược 從tùng 廣quảng 之chi 狹hiệp 。 以dĩ 最tối 後hậu 一nhất 雙song 為vi 法pháp 華hoa 者giả 。 全toàn 不bất 云vân 開khai 還hoàn 同đồng 昔tích 大đại 。 致trí 令linh 後hậu 學học 對đối 數số 而nhi 已dĩ 。 不bất 求cầu 教giáo 旨chỉ 用dụng 教giáo 何hà 耶da 。

貴quý 在tại 得đắc 意ý

者giả 。 譬thí 中trung 已dĩ 委ủy 故cố 不bất 更cánh 論luận 。

似tự 有hữu 二nhị 義nghĩa

者giả 。 由do 結kết 緣duyên 不bất 壞hoại 。 雖tuy 大đại 小tiểu 俱câu 似tự 。 雖tuy 貶biếm 曰viết 似tự 。 子tử 義nghĩa 不bất 亡vong 。 次thứ 。

子tử 既ký

下hạ 舉cử 正chánh 因nhân 況huống 。 若nhược 論luận 正chánh 因nhân 不bất 似tự 亦diệc 子tử 。 況huống 復phục 似tự 耶da 。 既ký 曾tằng 結kết 緣duyên 。 誰thùy 非phi 真chân 子tử 。 據cứ 曾tằng 逃đào 走tẩu 父phụ 且thả 貶biếm 之chi 。 由do 位vị 淺thiển 迷mê 深thâm 斥xích 之chi 云vân 似tự 。

云vân 云vân

者giả 。 如như 上thượng 分phân 別biệt 。

問vấn 初sơ 釋thích 品phẩm 云vân 信tín 解giải 入nhập 真chân

等đẳng 者giả 。 真chân 是thị 修tu 位vị 即tức 初sơ 住trụ 已dĩ 去khứ 。 品phẩm 初sơ 又hựu 云vân 。

年niên 既ký 朽hủ 邁mại

小tiểu 尚thượng 非phi 似tự 位vị 。 今kim 那na 云vân 似tự 。

答đáp 意ý 者giả 。 若nhược 據cứ 子tử 逃đào 父phụ 後hậu 大đại 小tiểu 俱câu 非phi 似tự 位vị 。 何hà 況huống 真chân 耶da 。 仍nhưng 指chỉ 結kết 緣duyên 之chi 時thời 。 於ư 今kim 稍sảo 得đắc 名danh 似tự 。 而nhi 。

但đãn 合hợp 見kiến 子tử 便tiện 識thức

者giả 。 上thượng 見kiến 父phụ 有hữu 四tứ 。 謂vị 由do 。 處xử 。 相tương/tướng 。 避tị 。 見kiến 子tử 亦diệc 四tứ 。 謂vị 處xứ 。 識thức 。 喜hỷ 。 適thích 。 今kim 見kiến 子tử 便tiện 識thức 一nhất 句cú 。 即tức 含hàm 前tiền 來lai 八bát 文văn 。 文văn 雖tuy 前tiền 後hậu 意ý 必tất 同đồng 時thời 。 豈khởi 非phi 子tử 見kiến 父phụ 時thời 。 即tức 父phụ 見kiến 子tử 見kiến 故cố 便tiện 識thức 。 雖tuy 復phục 逃đào 走tẩu 機cơ 在tại 不bất 久cửu 。 故cố 父phụ 亦diệc 喜hỷ 。 故cố 知tri 一nhất 文văn 即tức 攝nhiếp 於ư 八bát 。

我ngã 等đẳng 以dĩ 三tam 苦khổ 故cố

等đẳng 者giả 。 譬thí 中trung 勸khuyến 誡giới 兩lưỡng 門môn 。 先tiên 各các 論luận 擬nghĩ 宜nghi 無vô 機cơ 。 後hậu 合hợp 論luận 二nhị 門môn 息tức 化hóa 。 今kim 三tam 雙song 合hợp 領lãnh 。 初sơ 從tùng 。

上thượng 初sơ

下hạ 先tiên 騰đằng 前tiền 三tam 意ý 。

旁bàng 追truy

即tức 勸khuyến 中trung 二nhị 意ý 。

再tái 追truy

即tức 誡giới 門môn 二nhị 意ý 。

放phóng 捨xả

即tức 二nhị 門môn 息tức 化hóa 。 言ngôn 。

三tam 苦khổ

者giả 。 由do 三tam 苦khổ 故cố 五ngũ 濁trược 加gia 重trọng/trùng 。 所sở 以dĩ 二nhị 門môn 並tịnh 無vô 大đại 機cơ 但đãn 堪kham 小tiểu 化hóa 。 五ngũ 濁trược 逼bức 故cố 即tức 是thị 三tam 苦khổ 。 無vô 明minh 覆phú 故cố 即tức 是thị 無vô 知tri 。

今kim 合hợp

下hạ 正chánh 合hợp 。

二nhị 門môn 無vô 機cơ

者giả 。

何hà 為vi 見kiến 捉tróc

即tức 勸khuyến 門môn 無vô 機cơ 。

自tự 念niệm 無vô 罪tội

即tức 誡giới 門môn 無vô 機cơ 。 不bất 云vân 二nhị 門môn 擬nghĩ 宜nghi 者giả 。 即tức 以dĩ 二nhị 門môn 無vô 機cơ 兼kiêm 之chi 。 次thứ 。

樂nhạo 著trước 小tiểu 法Pháp 。 者giả 合hợp 有hữu 小tiểu 志chí

者giả 。 即tức 二nhị 門môn 息tức 化hóa 。 言ngôn 。

不bất 合hợp 放phóng 捨xả 者giả

捨xả 即tức 是thị 息tức 。 但đãn 上thượng 譬thí 文văn 息tức 化hóa 有hữu 四tứ 。

一nhất 思tư 惟duy 息tức 化hóa 。 二nhị 釋thích 息tức 化hóa 。 三tam 正chánh 息tức 化hóa 。 四tứ 息tức 化hóa 得đắc 宜nghi 。 上thượng 初sơ 思tư 惟duy 又hựu 二nhị 。

一nhất 知tri 大đại 弱nhược 。 二nhị 知tri 小tiểu 彊cường/cưỡng/cương 。 今kim 言ngôn 。

有hữu 小tiểu 志chí

者giả 。 即tức 第đệ 二nhị 文văn 也dã 。 言ngôn 。

不bất 合hợp 放phóng 捨xả

者giả 。 不bất 合hợp 第đệ 三tam 正chánh 息tức 化hóa 也dã 。 是thị 則tắc 但đãn 合hợp 初sơ 文văn 第đệ 二nhị 。 即tức 攝nhiếp 下hạ 三tam 及cập 初sơ 第đệ 一nhất 。 故cố 上thượng 文văn 正chánh 放phóng 捨xả 云vân 。

我ngã 今kim 放phóng 汝nhữ 。 隨tùy 意ý 所sở 趣thú 。

已dĩ 知tri 有hữu 小tiểu 志chí 。 故cố 於ư 大đại 放phóng 捨xả 。

上thượng 有hữu 齊tề 教giáo 探thám 領lãnh 今kim 合hợp 二nhị 意ý

者giả 。 上thượng 二nhị 文văn 各các 四tứ 。 小tiểu 擬nghĩ 宜nghi 知tri 先tiên 心tâm 。 歎thán 三tam 車xa 。 適thích 所sở 願nguyện 。 今kim 齊tề 教giáo 中trung 但đãn 合hợp 第đệ 三tam 具cụ 陳trần 上thượng 事sự 。 即tức 歎thán 三tam 車xa 也dã 。 及cập 第đệ 四tứ 先tiên 取thủ 其kỳ 價giá 。 即tức 適thích 願nguyện 也dã 。 闕khuyết 第đệ 一nhất 第đệ 二nhị 文văn 也dã 。 此thử 二nhị 任nhậm 運vận 兼kiêm 得đắc 餘dư 二nhị 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。 上thượng 有hữu 四tứ 文văn 。 今kim 但đãn 三tam 者giả 。 闕khuyết 適thích 願nguyện 一nhất 。 餘dư 三tam 次thứ 第đệ 對đối 擬nghĩ 宜nghi 等đẳng 。 具cụ 指chỉ 齊tề 教giáo 文văn 也dã 。

教giáo 作tác

即tức 是thị 探thám 領lãnh 文văn 也dã 。

合hợp 付phó 家gia 業nghiệp 譬thí 上thượng 有hữu 由do 有hữu 付phó

者giả 。 上thượng 由do 有hữu 遠viễn 近cận 。 即tức 小tiểu 果quả 為vi 遠viễn 。 體thể 業nghiệp 為vi 近cận 。 今kim 但đãn 合hợp 近cận 。 上thượng 有hữu 命mạng 有hữu 受thọ 。 今kim 但đãn 合hợp 受thọ 者giả 不bất 合hợp 命mạng 也dã 。 既ký 有hữu 於ư 受thọ 必tất 知tri 已dĩ 命mạng 。

而nhi 自tự

等đẳng 者giả 。 兼kiêm 得đắc 餘dư 二nhị 。 上thượng 付phó 業nghiệp 有hữu 四tứ 者giả 。 一nhất 時thời 節tiết 。 二nhị 命mạng 子tử 聚tụ 眾chúng 為vi 證chứng 。 三tam 結kết 會hội 父phụ 子tử 。 四tứ 正chánh 付phó 家gia 業nghiệp 。 今kim 既ký 付phó 與dữ 仍nhưng 兼kiêm 上thượng 三tam 。 須tu 出xuất 其kỳ 意ý 。

上thượng 開khai 譬thí 有hữu 四tứ 相tương/tướng 失thất

等đẳng 者giả 。 此thử 四tứ 標tiêu 文văn 。 文văn 似tự 四tứ 章chương 但đãn 成thành 三tam 段đoạn 。

乃nãi 略lược 追truy 誘dụ

下hạ 釋thích 具cụ 有hữu 。

造tạo 立lập 舍xá 宅trạch

者giả 。 有hữu 餘dư 之chi 土thổ/độ 非phi 寂tịch 光quang 自tự 然nhiên 。 現hiện 勝thắng 應ưng 身thân 非phi 法Pháp 身thân 本bổn 有hữu 。 於ư 彼bỉ 更cánh 運vận 依y 空không 慈từ 悲bi 。 故cố 云vân 。

造tạo 立lập

《# 經kinh 》# 云vân 。

頓đốn 止chỉ 一nhất 城thành

者giả 。

頓đốn

謂vị 頓đốn 乏phạp 。 示thị 迹tích 之chi 相tướng 義nghĩa 同đồng 於ư 之chi 。 又hựu 。

頓đốn 止chỉ

即tức 不bất 行hành 也dã 。 秖kỳ 於ư 此thử 中trung 求cầu 覓mịch 子tử 機cơ 。

超siêu 頌tụng 第đệ 四tứ 憂ưu 念niệm

等đẳng 者giả 。 但đãn 頌tụng 子tử 背bối/bội 父phụ 去khứ 。 即tức 失thất 子tử 之chi 苦khổ 而nhi 無vô 得đắc 子tử 之chi 樂lạc 。 失thất 苦khổ 得đắc 樂lạc 俱câu 在tại 父phụ 懷hoài 。 是thị 故cố 失thất 時thời 已dĩ 懷hoài 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 必tất 知tri 後hậu 時thời 還hoàn 來lai 故cố 也dã 。 遠viễn 鑑giám 機cơ 緣duyên 未vị 若nhược 於ư 佛Phật 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

夙túc 夜dạ

者giả 。 有hữu 人nhân 云vân 。

自tự 行hành 為vi 夜dạ 。 利lợi 他tha 為vi 夙túc 。 此thử 不bất 應ưng 爾nhĩ 。

夙túc

早tảo 也dã 。 謂vị 晨thần 起khởi 。

夜dạ

暮mộ 也dã 。 謂vị 黃hoàng 昏hôn 。 夙túc 即tức 化hóa 初sơ 。 夜dạ 即tức 化hóa 末mạt 。 大đại 化hóa 始thỉ 末mạt 準chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。 若nhược 丈trượng 六lục 佛Phật 常thường 說thuyết 無vô 常thường 。 化hóa 欲dục 終chung 時thời 節tiết 節tiết 唱xướng 滅diệt 。 若nhược 言ngôn 自tự 行hành 為vi 夜dạ 。 不bất 可khả 自tự 行hành 亦diệc 云vân 。 死tử 時thời 將tương 至chí 。

有hữu 無vô 善thiện 上thượng

等đẳng 者giả 。 雖tuy 復phục 時thời 緣duyên 無vô 所sở 得đắc 善thiện 未vị 能năng 斷đoạn 結kết 。 故cố 此thử 體thể 上thượng 仍nhưng 有hữu 見kiến 思tư 。

法Pháp 身thân 是thị 師sư 是thị 王vương

等đẳng 者giả 。 此thử 文văn 合hợp 在tại 次thứ 文văn 畏úy 避tị 段đoạn 中trung 。 若nhược 準chuẩn 上thượng 文văn 秖kỳ 應ưng 法Pháp 身thân 如như 王vương 。 加gia 著trước 。

師sư

者giả 重trọng/trùng 加gia 一nhất 譬thí 耳nhĩ 。

報báo 應ứng 是thị 長trưởng 者giả

者giả 。 秖kỳ 應ưng 云vân 報báo 如như 王vương 等đẳng 。 兼kiêm 語ngữ 應ưng 身thân 者giả 。 報báo 是thị 勝thắng 應ưng 故cố 也dã 。 以dĩ 長trưởng 者giả 如như 王vương 王vương 等đẳng 。 故cố 便tiện 言ngôn 之chi 。

私tư 謂vị 以dĩ 廣quảng 顯hiển 略lược

等đẳng 者giả 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 中trung 廣quảng 明minh 身thân 相tướng 國quốc 土độ 行hạnh 願nguyện 。 本bổn 欲dục 以dĩ 此thử 廣quảng 佛Phật 知tri 見kiến 顯hiển 實thật 相tướng 體thể 。 故cố 云vân 。

以dĩ 廣quảng 顯hiển 略lược

授thọ 決quyết

者giả 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 前tiền 文văn 無vô 授thọ 記ký 語ngữ 。 〈# 入nhập 法Pháp 界Giới 品phẩm 〉# 旁bàng 論luận 授thọ 記ký 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 。 授thọ 記ký 故cố 也dã 。

弘hoằng 誓thệ 及cập 行hành

者giả 。 彼bỉ 最tối 委ủy 悉tất 。 又hựu 。

誓thệ 為vi 券khoán

者giả 。 誓thệ 許hứa 利lợi 他tha 有hữu 如như 券khoán 約ước 。 隨tùy 修tu 隨tùy 償thường 如như 疏sớ/sơ 隨tùy 還hoàn 。 訖ngật 至chí 菩Bồ 提Đề 償thường 之chi 方phương 畢tất 。 又hựu 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 中trung 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 願nguyện 。 多đa 明minh 事sự 數số 。 名danh 算toán 計kế 也dã 。

上thượng 旁bàng 人nhân 追truy 文văn 有hữu 三tam

者giả 。 初sơ 喚hoán 為vi 勸khuyến 門môn 二nhị 義nghĩa 。 次thứ 喚hoán 為vi 誡giới 門môn 二nhị 義nghĩa 。 次thứ 。

是thị 人nhân

下hạ 第đệ 三tam 二nhị 行hành 頌tụng 無vô 機cơ 。 即tức 放phóng 捨xả 。 無vô 機cơ 者giả 。 重trọng/trùng 牒điệp 二nhị 門môn 無vô 機cơ 。 以dĩ 無vô 機cơ 故cố 方phương 乃nãi 息tức 化hóa 。 故cố 云vân 釋thích 放phóng 捨xả 也dã 。

初sơ 三tam 行hành 頌tụng 顧cố 作tác

至chí

教giáo 作tác 譬thí

者giả 。

顧cố 作tác

即tức 上thượng 齊tề 教giáo 。

教giáo 作tác

即tức 上thượng 探thám 領lãnh 。 齊tề 教giáo 文văn 意ý 自tự 道đạo 樹thụ 來lai 。 以dĩ 取thủ 小tiểu 機cơ 義nghĩa 為vi 顧cố 作tác 。 探thám 領lãnh 文văn 意ý 法Pháp 身thân 地địa 時thời 無vô 時thời 不bất 愍mẫn 。 何hà 嘗thường 不bất 教giáo 豈khởi 待đãi 顧cố 耶da 。 故cố 云vân 教giáo 作tác 。

油du 塗đồ 足túc

等đẳng 者giả 。 有hữu 人nhân 云vân 。

外ngoại 國quốc 下hạ 濕thấp 。 使sử 作tác 之chi 人nhân 足túc 多đa 龜quy 坼sách 。 故cố 以dĩ 油du 塗đồ 。 此thử 語ngữ 甚thậm 鄙bỉ 。 於ư 今kim 經kinh 中trung 坼sách 譬thí 河hà 等đẳng 。 何hà 油du 塗đồ 之chi 。

上thượng 受thọ 命mạng 有hữu 四tứ 今kim 但đãn 頌tụng 三tam

者giả 。 初sơ 如như 文văn 。 第đệ 三tam 是thị 第đệ 四tứ 大đại 機cơ 將tương 動động 也dã 。 但đãn 闕khuyết 第đệ 二nhị 。 而nhi 無vô 希hy 取thủ 。

初sơ 二nhị 十thập 年niên

等đẳng 者giả 。 上thượng 文văn 具cụ 引dẫn 此thử 中trung 二nhị 十thập 年niên 。 已dĩ 辯biện 異dị 竟cánh 。 今kim 言ngôn 轉chuyển 教giáo 者giả 。 前tiền 云vân 住trụ 二Nhị 乘Thừa 位vị 中trung 轉chuyển 教giáo 。 今kim 以dĩ 別biệt 惑hoặc 見kiến 思tư 名danh 二nhị 十thập 也dã 。 合hợp 譬thí 中trung 。

佛Phật 亦diệc 如như 是thị 合hợp 相tương/tướng 失thất

者giả 。 上thượng 相tương/tướng 失thất 有hữu 四tứ 。 知tri 我ngã 樂nhạo 小tiểu 。 合hợp 父phụ 子tử 相tương 見kiến 。 上thượng 相tương 見kiến 文văn 有hữu 二nhị 。 先tiên 子tử 見kiến 父phụ 又hựu 四tứ 。 父phụ 見kiến 子tử 亦diệc 四tứ 。 今kim 復phục 應ưng 知tri 若nhược 單đơn 以dĩ 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 一nhất 句cú 合hợp 父phụ 子tử 相tương/tướng 失thất 。 意ý 仍nhưng 未vị 顯hiển 。 次thứ 知tri 我ngã 樂nhạo 小tiểu 。 一nhất 句cú 合hợp 父phụ 子tử 相tương 見kiến 。 意ý 亦diệc 未vị 顯hiển 。 何hà 者giả 。 上thượng 句cú 借tá 下hạ 句cú 成thành 。 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 故cố 義nghĩa 當đương 相tương 失thất 。 次thứ 下hạ 句cú 借tá 上thượng 句cú 成thành 。 佛Phật 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 故cố 得đắc 相tương 見kiến 。 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 由do 退thoái 大đại 所sở 以dĩ 相tương/tướng 失thất 。 退thoái 大đại 由do 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 所sở 以dĩ 相tương 見kiến 。 故cố 二nhị 句cú 相tương/tướng 成thành 攝nhiếp 八bát 句cú 也dã 。 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 句cú 義nghĩa 當đương 便tiện 識thức 。

未vị 曾tằng

至chí

其kỳ 意ý

者giả 。 秖kỳ 一nhất 追truy 喚hoán 即tức 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 故cố 云vân 。

總tổng

也dã 。 上thượng 文văn 譬thí 中trung 齊tề 教giáo 。 探thám 領lãnh 各các 有hữu 四tứ 段đoạn 。 擬nghĩ 宜nghi 有hữu 機cơ 。 歡hoan 車xa 。 適thích 願nguyện 。 既ký 但đãn 說thuyết 於ư 成thành 就tựu 無vô 漏lậu 。 小Tiểu 乘Thừa 教giáo 中trung 無vô 漏lậu 之chi 言ngôn 通thông 於ư 諸chư 果quả 。 言ngôn 成thành 就tựu 者giả 唯duy 在tại 後hậu 位vị 。 故cố 亦diệc 總tổng 攝nhiếp 二nhị 四tứ 文văn 也dã 。 上thượng 合hợp 有hữu 二nhị 。

相tương/tướng 信tín 。 委ủy 業nghiệp 。 今kim 不bất 合hợp 體thể 信tín 者giả 。 驗nghiệm 知tri 相tương/tướng 信tín 為vi 旁bàng 。 委ủy 業nghiệp 為vi 正chánh 。 言ngôn 。

委ủy 業nghiệp

者giả 。 委ủy 即tức 是thị 命mạng 。

今kim 初sơ 一nhất 行hành 長trường/trưởng 頌tụng 受thọ 命mạng 領lãnh 知tri 上thượng 頌tụng 所sở 無vô

者giả 。 上thượng 頌tụng 譬thí 中trung 全toàn 無vô 命mạng 知tri 。 但đãn 有hữu 受thọ 命mạng 中trung 三tam 耳nhĩ 。

初sơ 一nhất 行hành 標tiêu 斷đoạn 德đức

者giả 。 以dĩ 云vân 內nội 滅diệt 。 內nội 即tức 惑hoặc 體thể 。 三tam 界giới 惑hoặc 盡tận 故cố 云vân 內nội 滅diệt 。 故cố 屬thuộc 斷đoạn 德đức 也dã 。

次thứ 標tiêu 智trí 德đức

者giả 。 既ký 云vân 若nhược 聞văn 。 聞văn 教giáo 屬thuộc 智trí 。 故cố 云vân 智trí 德đức 。 以dĩ 小tiểu 智trí 具cụ 故cố 不bất 欣hân 大đại 智trí 。 此thử 二nhị 並tịnh 舉cử 失thất 顯hiển 過quá 。 次thứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 下hạ 六lục 行hành 雙song 釋thích 智trí 斷đoạn

者giả 。 初sơ 二nhị 行hành 釋thích 斷đoạn 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 釋thích 智trí 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 重trọng/trùng 釋thích 斷đoạn 。 次thứ 一nhất 行hành 重trọng/trùng 釋thích 智trí 。 故cố 知tri 初sơ 二nhị 行hành 明minh 自tự 住trụ 小tiểu 斷đoạn 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 明minh 失thất 大đại 智trí 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 重trọng/trùng 釋thích 小tiểu 斷đoạn 。 次thứ 一nhất 行hành 釋thích 失thất 大đại 智trí 。

分phần/phân 得đắc 大Đại 乘Thừa 習tập 果quả 也dã

者giả 。 得đắc 初sơ 住trụ 時thời 破phá 一nhất 品phẩm 無vô 明minh 名danh 為vi 習tập 果quả 。 言ngôn 。

牛ngưu 頭đầu

者giả 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 云vân 。

出xuất 離ly 垢cấu 山sơn 。 若nhược 用dụng 塗đồ 身thân 。 火hỏa 不bất 能năng 燒thiêu 。

十thập 恩ân 文văn 者giả 。 文văn 中trung 自tự 對đối 室thất 。 衣y 。 座tòa 三tam 。 初sơ 室thất 有hữu 三tam 恩ân 。 初sơ 一nhất 是thị 通thông 遍biến 被bị 之chi 恩ân 。 次thứ 二nhị 是thị 別biệt 拔bạt 與dữ 之chi 恩ân 。 通thông 被bị 是thị 四tứ 弘hoằng 之chi 始thỉ 。 別biệt 被bị 是thị 填điền 願nguyện 中trung 終chung 。 則tắc 發phát 心tâm 後hậu 起khởi 行hành 之chi 來lai 。 自tự 成thành 道Đạo 前tiền 處xứ 處xứ 蒙mông 益ích 。 蒙mông 益ích 之chi 相tướng 不bất 出xuất 與dữ 拔bạt 。 與dữ 拔bạt 之chi 澤trạch 知tri 何hà 可khả 報báo 。 所sở 以dĩ 難nan 報báo 者giả 。 初sơ 以dĩ 自tự 行hành 之chi 真chân 令linh 我ngã 修tu 習tập 。 自tự 稟bẩm 教giáo 後hậu 退thoái 大đại 輪luân 迴hồi 。 慈từ 悲bi 不bất 離ly 處xứ 處xứ 與dữ 拔bạt 。 次thứ 衣y 恩ân 有hữu 四tứ 者giả 。 我ngã 受thọ 教giáo 已dĩ 大đại 小tiểu 並tịnh 忘vong 。 處xứ 處xứ 調điều 停đình 知tri 我ngã 機cơ 遂toại 。 即tức 於ư 此thử 界giới 頓đốn 漸tiệm 道đạo 成thành 。 雖tuy 先tiên 正chánh 為vi 大đại 機cơ 。 兼kiêm 亦diệc 憂ưu 我ngã 善thiện 種chủng 。 故cố 於ư 頓đốn 後hậu 便tiện 垂thùy 小tiểu 化hóa 。 彈đàn 斥xích 淘đào 汰# 鎚chùy 砧# 鍛đoán 鍊luyện 。 貶biếm 之chi 以dĩ 貧bần 事sự 草thảo 庵am 。 誘dụ 之chi 以dĩ 富phú 豪hào 家gia 業nghiệp 。 宿túc 萌manh 稍sảo 剖phẫu 尚thượng 未vị 敷phu 榮vinh 。 長trường 遠viễn 之chi 恩ân 何hà 由do 可khả 報báo 。 是thị 故cố 四tứ 中trung 初sơ 以dĩ 人nhân 天thiên 。 次thứ 及cập 三tam 味vị 。 如Như 來Lai 座tòa 恩ân 有hữu 三tam 者giả 。 至chí 法pháp 華hoa 時thời 始thỉ 獲hoạch 妙diệu 益ích 。 兼kiêm 能năng 利lợi 物vật 。 化hóa 道đạo 初sơ 成thành 。 難nan 報báo 之chi 恩ân 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 所sở 以dĩ 第đệ 八bát 是thị 授thọ 記ký 恩ân 。 九cửu 十thập 令linh 我ngã 能năng 利lợi 物vật 恩ân 。 所sở 以dĩ 室thất 得đắc 衣y 故cố 有hữu 覆phú 育dục 之chi 恩ân 。 室thất 有hữu 座tòa 故cố 成thành 與dữ 拔bạt 之chi 用dụng 。 座tòa 假giả 衣y 室thất 令linh 自tự 他tha 行hành 成thành 。 衣y 假giả 座tòa 室thất 令linh 初sơ 後hậu 理lý 顯hiển 。 是thị 故cố 三tam 義nghĩa 合hợp 成thành 大đại 恩ân 。 此thử 始thỉ 終chung 恩ân 將tương 何hà 以dĩ 報báo 。 注chú 家gia 但đãn 云vân 物vật 不bất 答đáp 施thí 於ư 天thiên 地địa 。 子tử 不bất 謝tạ 生sanh 於ư 父phụ 母mẫu 。 以dĩ 感cảm 報báo 斯tư 亡vong 。 今kim 意ý 正chánh 論luận 荷hà 恩ân 難nan 報báo 。 何hà 得đắc 以dĩ 亡vong 報báo 釋thích 之chi 。 況huống 復phục 秖kỳ 緣duyên 令linh 我ngã 報báo 亡vong 。 斯tư 恩ân 叵phả 報báo 。 故cố 不bất 得đắc 直trực 以dĩ 亡vong 報báo 釋thích 之chi 。 凡phàm 言ngôn 亡vong 者giả 。 治trị 彼bỉ 不bất 亡vong 。 今kim 非phi 領lãnh 亡vong 但đãn 領lãnh 難nan 報báo 。 二nhị 時thời 既ký 別biệt 且thả 釋thích 荷hà 恩ân 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 七thất (# 中trung )#

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 七thất (# 下hạ )#

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

釋thích 藥dược 草thảo 喻dụ 品phẩm

《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 以dĩ 七thất 譬thí 立lập 七thất 對đối 治trị 。 一nhất 顛điên 倒đảo 功công 德đức 增tăng 上thượng 慢mạn 。 煩phiền 惱não 熾sí 然nhiên 。 求cầu 人nhân 天thiên 果quả 報báo 。 說thuyết 火hỏa 宅trạch 治trị 。 聲Thanh 聞Văn 人nhân 與dữ 如Như 來Lai 乘thừa 等đẳng 。 說thuyết 窮cùng 子tử 治trị 。 大Đại 乘Thừa 上thượng 慢mạn 人nhân 謂vị 無vô 二Nhị 乘Thừa 。 說thuyết 雲vân 雨vũ 譬thí 治trị 。 實thật 無vô 涅Niết 槃Bàn 生sanh 涅Niết 槃Bàn 想tưởng 。 說thuyết 化hóa 城thành 治trị 。 不bất 求cầu 大Đại 乘Thừa 。 以dĩ 虛hư 妄vọng 解giải 脫thoát 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 說thuyết 繫hệ 珠châu 治trị 。 有hữu 大Đại 乘Thừa 人nhân 取thủ 非phi 大Đại 乘Thừa 。 說thuyết 髻kế 珠châu 治trị 。 無vô 功công 德đức 人nhân 。 不bất 取thủ 第đệ 一Nhất 乘Thừa 。 說thuyết 醫y 師sư 治trị 。 若nhược 但đãn 依y 此thử 七thất 各các 有hữu 對đối 治trị 。 則tắc 為vi 法pháp 作tác 譬thí 說thuyết 譬thí 領lãnh 解giải 。 佛Phật 以dĩ 譬thí 述thuật 等đẳng 理lý 似tự 不bất 成thành 。 應ưng 知tri 論luận 意ý 。 火hỏa 宅trạch 則tắc 不bất 指chỉ 大đại 車xa 邊biên 窮cùng 子tử 。 正chánh 用dụng 領lãnh 付phó 之chi 意ý 。 雲vân 雨vũ 令linh 開khai 權quyền 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 化hóa 城thành 以dĩ 寶bảo 所sở 引dẫn 之chi 。 餘dư 則tắc 可khả 知tri 。 他tha 若nhược 云vân 今kim 品phẩm 唯duy 出xuất 生sanh 者giả 。 全toàn 達đạt 經kinh 旨chỉ 。 況huống 復phục 論luận 文văn 從tùng 於ư 能năng 潤nhuận 以dĩ 雨vũ 為vi 名danh 。 經kinh 從tùng 所sở 潤nhuận 故cố 云vân 藥dược 草thảo 。 藥dược 草thảo 則tắc 二Nhị 乘Thừa 不bất 無vô 。 一nhất 雨vũ 則tắc 述thuật 其kỳ 歸quy 大đại 。 嘉gia 祥tường 云vân 。

草thảo 木mộc 有hữu 二nhị 。 一nhất 不bất 知tri 同đồng 。 二nhị 不bất 知tri 異dị 。

若nhược 有hữu 瑞thụy 草thảo 。 即tức 能năng 知tri 同đồng 以dĩ 喻dụ 迦Ca 葉Diếp 。 此thử 則tắc 但đãn 從tùng 迦Ca 葉Diếp 所sở 領lãnh 可khả 爾nhĩ 。 若nhược 從tùng 佛Phật 述thuật 。 豈khởi 可khả 餘dư 之chi 藥dược 草thảo 悉tất 云vân 不bất 知tri 。 又hựu 亦diệc 不bất 知tri 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 是thị 瑞thụy 非phi 瑞thụy 。 是thị 故cố 須tu 云vân 今kim 昔tích 方phương 顯hiển 瑞thụy 之chi 是thị 非phi 。 今kim 謂vị 至chí 此thử 法pháp 華hoa 。 何hà 得đắc 更cánh 有hữu 非phi 瑞thụy 之chi 草thảo 。 應ưng 云vân 是thị 諸chư 草thảo 木mộc 。 雖tuy 元nguyên 一nhất 地địa 所sở 生sanh 一nhất 味vị 一nhất 澤trạch 。 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 忽hốt 蒙mông 開khai 顯hiển 莫mạc 非phi 祥tường 瑞thụy 。 乃nãi 使sử 彈đàn 指chỉ 合hợp 掌chưởng 通thông 成thành 妙diệu 因nhân 。 生sanh 無vô 生sanh 慧tuệ 咸hàm 成thành 種chủng 智trí 。

然nhiên 文văn 中trung 四tứ 悉tất 且thả 從tùng 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 述thuật 邊biên 說thuyết 。 於ư 中trung 先tiên 總tổng 徵trưng 起khởi 。 次thứ 。

土thổ/độ 地địa

下hạ 別biệt 釋thích 四tứ 悉tất 以dĩ 酬thù 向hướng 徵trưng 。 初sơ 世thế 界giới 中trung 二nhị 。 先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 譬thí 中trung 土thổ/độ 地địa 約ước 今kim 。 草thảo 木mộc 兼kiêm 昔tích 。 故cố 云vân 。

通thông 皆giai 有hữu 用dụng

藥dược 草thảo 在tại 今kim 。 藥dược 之chi 草thảo 故cố 。 名danh 為vi 。

藥dược 草thảo

所sở 生sanh

等đẳng 者giả 。 若nhược 從tùng 如Như 來Lai 。 所sở 述thuật 義nghĩa 邊biên 。 無vô 非phi 是thị 藥dược 。 故cố 云vân 。

通thông 皆giai 有hữu 用dụng

若nhược 從tùng 能năng 領lãnh 中trung 草thảo 為vi 名danh 。 則tắc 秖kỳ 應ưng 云vân 中trung 草thảo 品phẩm 耳nhĩ 。 故cố 云vân 。

藥dược 草thảo 用dụng 彊cường/cưỡng/cương

有hữu 漏lậu

下hạ 合hợp 。 先tiên 合hợp 昔tích 。 次thứ 。

無vô 漏lậu

下hạ 合hợp 今kim 。 於ư 中trung 先tiên 合hợp 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 。

述thuật 其kỳ

下hạ 結kết 意ý 。 初sơ 文văn 者giả 。

問vấn 。

若nhược 從tùng 佛Phật 述thuật 。 應ưng 云vân 草thảo 木mộc 及cập 以dĩ 地địa 雨vũ 。 今kim 品phẩm 既ký 是thị 述thuật 成thành 之chi 文văn 。 如như 何hà 但đãn 指chỉ 聲Thanh 聞Văn 中trung 草thảo 云vân 四tứ 大đại 弟đệ 子tử 等đẳng 耶da 。

答đáp 。

實thật 如như 所sở 問vấn 。 言ngôn 通thông 意ý 別biệt 故cố 云vân 藥dược 草thảo 。 言ngôn 別biệt 意ý 通thông 且thả 指chỉ 聲Thanh 聞Văn 。 佛Phật 意ý 雖tuy 通thông 述thuật 。 其kỳ 得đắc 解giải 別biệt 在tại 迦Ca 葉Diếp 。 述thuật 其kỳ 不bất 及cập 及cập 以dĩ 復phục 宗tông 。 若nhược 別biệt 若nhược 通thông 皆giai 成thành 藥dược 草thảo 。 地địa 雨vũ 復phục 是thị 述thuật 其kỳ 領lãnh 實thật 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。

佛Phật 讚tán

下hạ 證chứng 者giả 。 《# 經kinh 》# 。

告cáo 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp

者giả 。 迦Ca 葉Diếp 居cư 僧Tăng 之chi 首thủ 故cố 別biệt 告cáo 之chi 。 故cố 知tri 信tín 解giải 雖tuy 具cụ 列liệt 四tứ 人nhân 空không 生sanh 居cư 首thủ 。 然nhiên 自tự 陳trần 之chi 唱xướng 屬thuộc 在tại 迦Ca 葉Diếp 故cố 今kim 別biệt 告cáo 。 又hựu 言ngôn 。

及cập 諸chư 大đại 弟đệ 子tử

信tín 知tri 得đắc 悟ngộ 不bất 專chuyên 四tứ 人nhân 。

述thuật 其kỳ

等đẳng 者giả 。 悟ngộ 必tất 通thông 該cai 。 領lãnh 述thuật 從tùng 別biệt 。 佛Phật 雙song 述thuật 善thiện 哉tai 及cập 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 通thông 名danh 藥dược 草thảo 。 並tịnh 與dữ 歡hoan 喜hỷ 意ý 同đồng 。 及cập 領lãnh 兼kiêm 述thuật 。 同đồng 名danh 世thế 界giới 。 故cố 可khả 從tùng 通thông 。

次thứ 文văn 二nhị 。

先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 譬thí 中trung 云vân 。

叢tùng 育dục

等đẳng 者giả 。 譬thí 昔tích 各các 有hữu 積tích 習tập 。 故cố 名danh 為vi 。

叢tùng

育dục

養dưỡng 也dã 。

日nhật 久cửu

者giả 。 經kinh 二nhị 萬vạn 億ức 猶do 在tại 方phương 便tiện 。 今kim 始thỉ 開khai 顯hiển 故cố 曰viết 。

一nhất 蒙mông 雲vân 雨vũ

此thử 下hạ 次thứ 喻dụ 今kim 。

雲vân 雨vũ 如như

下hạ 釋thích 。 言ngôn 。

扶phù 蔬#

者giả 。

扶phù

謂vị 扶phù 助trợ 。 《# 爾nhĩ 雅nhã 》# 云vân 。

林lâm 有hữu 草thảo 木mộc 曰viết 蔬# 。

以dĩ 昔tích 助trợ 今kim 堪kham 可khả 與dữ 記ký 。 言ngôn 。

暐# 曄diệp

者giả 。 明minh 盛thịnh 貌mạo 也dã 。 一nhất 蒙mông 雲vân 雨vũ 使sử 草thảo 木mộc 敷phu 榮vinh 。 無vô 始thỉ 性tánh 德đức 如như 地địa 。 發phát 大Đại 乘Thừa 心tâm 如như 種chủng 。 發phát 二Nhị 乘Thừa 心tâm 如như 草thảo 木mộc 芽nha 莖hành 。 今kim 入nhập 初sơ 住trụ 如như 同đồng 成thành 佛Phật 乘thừa 芽nha 莖hành 等đẳng 。 內nội 具cụ 十Thập 力Lực 名danh 。

力lực

力lực 有hữu 勝thắng 能năng 為vi 。

用dụng

對đối 於ư 芽nha 莖hành 故cố 具cụ 名danh 。

內nội

小tiểu 果quả 得đắc 記ký 如như 芽nha 豐phong 等đẳng 。

譬thí 諸chư

下hạ 合hợp 昔tích 。

今kim 得đắc

下hạ 合hợp 今kim 。 先tiên 合hợp 。 次thứ 證chứng 。 後hậu 結kết 意ý 。 初sơ 文văn 者giả 。 既ký 開khai 顯hiển 已dĩ 自tự 利lợi 兼kiêm 物vật 。 從tùng 於ư 自tự 他tha 受thọ 益ích 得đắc 名danh 。 名danh 為vi 為vi 人nhân 。 次thứ 對đối 治trị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 二nhị 譬thí 合hợp 。 譬thí 中trung 亦diệc 初sơ 譬thí 昔tích 。

今kim 蒙mông

下hạ 譬thí 今kim 。 言ngôn 。

四tứ 大đại

等đẳng 者giả 。 世thế 藥dược 三tam 品phẩm 俱câu 非phi 藥dược 王vương 。 下hạ 治trị 四tứ 大đại 。 中trung 益ích 五ngũ 藏tạng 。 上thượng 可khả 還hoàn 年niên 。 言ngôn 。

風phong 冷lãnh

者giả 。 略lược 標tiêu 二nhị 大đại 。 昔tích 除trừ 四tứ 住trụ 病bệnh 。 但đãn 養dưỡng 五ngũ 分phân 身thân 。 還hoàn 真chân 理lý 年niên 。 駐trú 變biến 易dị 色sắc 。 今kim 蔭ấm 以dĩ 無vô 緣duyên 慈từ 雲vân 。 洒sái 以dĩ 無vô 私tư 法Pháp 雨vũ 。 使sử 其kỳ 遠viễn 種chủng 獲hoạch 益ích 無vô 偏thiên 。 使sử 無vô 常thường 微vi 草thảo 乃nãi 成thành 常thường 住trụ 藥dược 王vương 。 自tự 行hành 兼kiêm 人nhân 悉tất 除trừ 三tam 惑hoặc 。 故cố 云vân 。

遍biến 治trị

當đương 知tri 自tự 他tha 並tịnh 成thành 常thường 身thân 佛Phật 大đại 仙tiên 也dã 。 次thứ 。

譬thí 諸chư 無vô 漏lậu

四tứ 字tự 合hợp 昔tích 。 從tùng 。

聞văn 經Kinh

下hạ 合hợp 今kim 。 亦diệc 合hợp 證chứng 結kết 意ý 。 言ngôn 。

嘉gia 著trước

等đẳng 者giả 。

嘉gia

善thiện 也dã 。

著trước

漏lậu 也dã 。

稱xưng

字tự 去khứ 聲thanh 。 善thiện 始thỉ 令linh 終chung 名danh 為vi 。

嘉gia 著trước

聞văn 契khế 理lý 故cố 曰viết 。

稱xưng 微vi

且thả 寄ký 二Nhị 乘Thừa 領lãnh 解giải 以dĩ 說thuyết 。 故cố 皆giai 云vân 。

無vô 漏lậu

此thử 並tịnh 成thành 於ư 佛Phật 乘thừa 。 四tứ 悉tất 言ngôn 是thị 對đối 治trị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 從tùng 遍biến 治trị 邊biên 即tức 對đối 治trị 義nghĩa 。 從tùng 成thành 仙tiên 邊biên 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

餘dư 約ước 教giáo 等đẳng 三tam 不bất 記ký 云vân 云vân

者giả 。 草thảo 木mộc 即tức 是thị 三tam 教giáo 。 地địa 雨vũ 即tức 是thị 圓viên 教giáo 。 即tức 為vi 約ước 教giáo 。 若nhược 本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 住trụ 智trí 地địa 曾tằng 施thí 雲vân 雨vũ 。 迹tích 為vi 草thảo 木mộc 引dẫn 彼bỉ 增tăng 長trưởng 。 觀quán 心tâm 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 利lợi 益ích 妙diệu 後hậu 。 又hựu 約ước 藥dược 為vi 觀quán 者giả 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 十thập 。 四tứ 藥dược 治trị 見kiến 備bị 述thuật 權quyền 實thật 。 思tư 亦diệc 例lệ 然nhiên 。 舊cựu 師sư 雖tuy 云vân 述thuật 佛Phật 恩ân 深thâm 。 無vô 十thập 恩ân 意ý 述thuật 亦diệc 不bất 遍biến 。 古cổ 師sư 亦diệc 不bất 以dĩ 教giáo 作tác 而nhi 為vi 探thám 領lãnh 。 縱túng/tung 立lập 探thám 領lãnh 。 此thử 亦diệc 秖kỳ 如như 下hạ 文văn 南nam 嶽nhạc 所sở 判phán 權quyền 功công 德đức 耳nhĩ 。

師sư 云vân

者giả 。 正chánh 指chỉ 南nam 嶽nhạc 。 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 復phục 自tự 領lãnh 己kỷ 界giới 。 既ký 云vân 善thiện 說thuyết 。 即tức 是thị 具cụ 領lãnh 一nhất 代đại 權quyền 實thật 。 今kim 佛Phật 委ủy 悉tất 述thuật 其kỳ 所sở 領lãnh 。

十thập 三tam 偈kệ

下hạ 。 文văn 將tương 古cổ 所sở 引dẫn 還hoàn 破phá 古cổ 人nhân 。 迦Ca 葉Diếp 雖tuy 自tự 領lãnh 佛Phật 恩ân 深thâm 。 其kỳ 如như 佛Phật 述thuật 善thiện 說thuyết 。 如Như 來Lai 真chân 實thật 功công 德đức 。 豈khởi 獨độc 二Nhị 乘Thừa 法pháp 耶da 。

教giáo 作tác 譬thí 是thị 佛Phật 權quyền 功công 德đức

者giả 。 亦diệc 斥xích 古cổ 人nhân 述thuật 不bất 周chu 遍biến 。 教giáo 作tác 人nhân 譬thí 是thị 權quyền 法pháp 中trung 少thiểu 分phần 而nhi 已dĩ 。 具cụ 如như 前tiền 釋thích 。 他tha 日nhật 即tức 是thị 二nhị 他tha 義nghĩa 也dã 。 他tha 即tức 是thị 權quyền 。 應ưng 云vân 此thử 實thật 我ngã 子tử 。 豈khởi 獨độc 教giáo 作tác 人nhân 耶da 。

今kim 言ngôn

下hạ 今kim 師sư 釋thích 也dã 。

始thỉ 天thiên 性tánh

等đẳng 者giả 。 天thiên 性tánh 即tức 指chỉ 大đại 通thông 佛Phật 所sở 。 如như 十thập 恩ân 中trung 初sơ 恩ân 意ý 也dã 。

中trung 間gian

下hạ 具cụ 如như 已dĩ 下hạ 九cửu 恩ân 意ý 也dã 。 天thiên 性tánh 猶do 通thông 。 結kết 緣duyên 從tùng 別biệt 。

自tự 微vi

等đẳng 者giả 。

自tự

從tùng 也dã 。 從tùng 小tiểu 之chi 大đại 至chí 第đệ 十thập 恩ân 。 故cố 云vân 。

諸chư

也dã 。 豈khởi 止chỉ 一nhất 代đại 教giáo 耶da 。

雙song 述thuật

等đẳng 者giả 。 兩lưỡng 處xứ 謂vị 方phương 便tiện 。 火hỏa 宅trạch 也dã 。 以dĩ 信tín 解giải 中trung 雙song 領lãnh 兩lưỡng 處xứ 。 今kim 亦diệc 雙song 述thuật 二nhị 處xứ 所sở 領lãnh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 徒đồ 述thuật 何hà 益ích 。

善thiện 說thuyết

下hạ 述thuật 其kỳ 具cụ 領lãnh 如Như 來Lai 權quyền 實thật 教giáo 法pháp 。 此thử 約ước 因nhân 緣duyên 釋thích 也dã 。 故cố 不bất 同đồng 他tha 引dẫn 論luận 破phá 無vô 小tiểu 也dã 。

又hựu 華hoa 嚴nghiêm 云vân

去khứ 。 遍biến 述thuật 所sở 領lãnh 即tức 約ước 教giáo 也dã 。 前tiền 釋thích 尚thượng 總tổng 。 此thử 釋thích 則tắc 別biệt 。 總tổng 別biệt 義nghĩa 一nhất 。 本bổn 即tức 觀quán 心tâm 大đại 意ý 同đồng 前tiền 。

領lãnh 所sở 不bất 及cập

者giả 。 舉cử 迦Ca 葉Diếp 之chi 不bất 及cập 。 顯hiển 餘dư 類loại 之chi 有hữu 分phần/phân 。 又hựu 出xuất 迦Ca 葉Diếp 之chi 不bất 及cập 。 示thị 迦Ca 葉Diếp 之chi 遍biến 領lãnh 。 又hựu 示thị 迦Ca 葉Diếp 之chi 遍biến 領lãnh 。 則tắc 知tri 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 於ư 中trung 先tiên 列liệt 。 次thứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà

下hạ 釋thích 。 釋thích 意ý 者giả 。 若nhược 但đãn 述thuật 二Nhị 乘Thừa 。 秖kỳ 應ưng 從tùng 中trung 草thảo 題đề 品phẩm 。 於ư 所sở 領lãnh 外ngoại 更cánh 述thuật 不bất 及cập 。 令linh 知tri 如như 向hướng 所sở 例lệ 意ý 也dã 。 又hựu 說thuyết 不bất 能năng 盡tận 之chi 言ngôn 。 寄ký 之chi 以dĩ 明minh 不bất 盡tận 。 佛Phật 說thuyết 不bất 盡tận 況huống 迦Ca 葉Diếp 耶da 。 此thử 中trung 先tiên 敘tự 佛Phật 意ý 。 佛Phật 意ý 既ký 遍biến 驗nghiệm 領lãnh 有hữu 窮cùng 。 次thứ 。

那na 忽hốt

下hạ 責trách 其kỳ 齊tề 教giáo 通thông 貫quán 諸chư 句cú 。

不bất 道đạo

下hạ 正chánh 述thuật 不bất 及cập 。

退thoái 進tiến

等đẳng 者giả 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 位vị 望vọng 上thượng 為vi 進tiến 。 望vọng 下hạ 為vi 退thoái 。 十thập 界giới 各các 各các 自tự 有hữu 因nhân 果quả 。 不bất 由do 次thứ 第đệ 故cố 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 一nhất 人nhân 漸tiệm 起khởi 亦diệc 得đắc 為vi 豎thụ 。 今kim 取thủ 雜tạp 起khởi 及cập 具cụ 有hữu 邊biên 。 但đãn 得đắc 為vi 橫hoạnh/hoành 。 又hựu 以dĩ 多đa 人nhân 次thứ 第đệ 相tương 望vọng 及cập 法pháp 淺thiển 深thâm 亦diệc 得đắc 為vi 豎thụ 。 人nhân 人nhân 各các 住trụ 亦diệc 得đắc 為vi 橫hoạnh/hoành 。

七thất 方phương 便tiện 豎thụ

者giả 。 若nhược 七thất 人nhân 各các 七thất 先tiên 後hậu 相tương 望vọng 。 七thất 人nhân 各các 一nhất 大đại 小tiểu 相tương 望vọng 。 七thất 人nhân 傳truyền 入nhập 七thất 人nhân 入nhập 實thật 俱câu 得đắc 名danh 豎thụ 。

又hựu 三tam 世thế 名danh 亦diệc 橫hoạnh/hoành 亦diệc 豎thụ

者giả 。 世thế 世thế 遍biến 於ư 十thập 方phương 。 十thập 界giới 亦diệc 名danh 為vi 橫hoạnh/hoành 。 如như 是thị 品phẩm 類loại 。 皆giai 從tùng 諸chư 味vị 八bát 教giáo 調điều 熟thục 。 方phương 於ư 今kim 日nhật 與dữ 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 或hoặc 同đồng 或hoặc 別biệt 。 未vị 聞văn 遍biến 領lãnh 故cố 佛Phật 示thị 之chi 。

夫phu 山sơn 川xuyên

至chí

不bất 及cập

者giả 。 此thử 非phi 橫hoạnh/hoành 非phi 豎thụ 不bất 及cập 。 如như 下hạ 諸chư 文văn 結kết 差sai 無vô 差sai 。 無vô 差sai 即tức 差sai 。 差sai 即tức 無vô 差sai 不bất 當đương 橫hoạnh/hoành 豎thụ 。 無vô 差sai 即tức 差sai 而nhi 橫hoạnh/hoành 而nhi 豎thụ 。 今kim 從tùng 無vô 差sai 名danh 非phi 橫hoạnh/hoành 豎thụ 。 從tùng 而nhi 差sai 邊biên 如như 前tiền 橫hoạnh/hoành 等đẳng 。 初sơ 山sơn 川xuyên 下hạ 具cụ 對đối 諸chư 法pháp 。 皆giai 與dữ 理lý 等đẳng 同đồng 以dĩ 一nhất 地địa 而nhi 總tổng 貫quán 之chi 。 初sơ 有hữu 人nhân 以dĩ 地địa 譬thí 賴lại 耶da 常thường 住trụ 。 其kỳ 理lý 不bất 成thành 。 對đối 五ngũ 陰ấm 世thế 間gian 以dĩ 明minh 一nhất 實thật 。 差sai 無vô 差sai 等đẳng 無vô 非phi 實thật 相tướng 。 故cố 。

總tổng 言ngôn 地địa

次thứ 。

草thảo 木mộc

下hạ 約ước 五ngũ 乘thừa 七thất 善thiện 習tập 因nhân 。 對đối 於ư 一nhất 實thật 明minh 差sai 無vô 差sai 等đẳng 。 次thứ 。

一nhất 雲vân

下hạ 至chí

初sơ 三tam 末mạt 一nhất

約ước 五ngũ 時thời 教giáo 對đối 今kim 一nhất 實thật 。 明minh 差sai 無vô 差sai 等đẳng 。 先tiên 喻dụ 。 次thứ 。

如Như 來Lai

下hạ 合hợp 。 生sanh 公công 以dĩ 雲vân 喻dụ 法pháp 。 注chú 家gia 以dĩ 雲vân 喻dụ 應ưng 。 奈nại 何hà 道đạo 中trung 天thiên 真chân 而nhi 謝tạ 俗tục 子tử 。 篤đốc 論luận 其kỳ 理lý 何hà 道đạo 俗tục 哉tai 。

如như 龍long 興hưng

下hạ 譬thí 佛Phật 身thân 中trung 能năng 被bị 法pháp 體thể 。 總tổng 譬thí 。

是thị 為vi

下hạ 總tổng 合hợp 。 更cánh 無vô 進tiến 退thoái 橫hoạnh/hoành 豎thụ 等đẳng 也dã 。 雖tuy 具cụ 橫hoạnh/hoành 豎thụ 及cập 亦diệc 橫hoạnh/hoành 豎thụ 對đối 於ư 一nhất 實thật 。 任nhậm 運vận 施thi 設thiết 論luận 非phi 橫hoạnh/hoành 豎thụ 。 約ước 開khai 顯hiển 說thuyết 。 結kết 差sai 無vô 差sai 則tắc 開khai 前tiền 一nhất 切thiết 皆giai 成thành 無vô 差sai 。 次thứ 。

不bất 及cập

下hạ 明minh 佛Phật 斥xích 不bất 及cập 意ý 。 二Nhị 乘Thừa 初sơ 聞văn 始thỉ 入nhập 初sơ 住trụ 。 且thả 自tự 述thuật 己kỷ 。 所sở 入nhập 之chi 法Pháp 。 佛Phật 欲dục 委ủy 述thuật 所sở 不bất 領lãnh 者giả 其kỳ 法pháp 尚thượng 多đa 。 二Nhị 乘Thừa 若nhược 聞văn 亦diệc 成thành 遍biến 領lãnh 。 具cụ 如như 前tiền 說thuyết 。 言ngôn 。

未vị 窮cùng

者giả 。 極cực 指chỉ 後hậu 地địa 豎thụ 入nhập 邊biên 說thuyết 。 若nhược 欲dục 遍biến 述thuật 未vị 暇hạ 窮cùng 終chung 。 所sở 以dĩ 迦Ca 葉Diếp 述thuật 己kỷ 者giả 是thị 。 初sơ 是thị 因nhân 緣duyên 釋thích 。 又hựu 。

初sơ 悟ngộ

下hạ 約ước 教giáo 。 若nhược 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 己kỷ 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 以dĩ 圓viên 對đối 偏thiên 即tức 遍biến 領lãnh 教giáo 也dã 。 迦Ca 葉Diếp 所sở 證chứng 即tức 。

初sơ 阿a

也dã 。 既ký 即tức 後hậu 荼đồ 遍biến 領lãnh 無vô 別biệt 。

又hựu 權quyền 行hành

下hạ 本bổn 迹tích 。 唯duy 闕khuyết 觀quán 心tâm 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 釋thích 法pháp 中trung 說thuyết 。 若nhược 依y 今kim 領lãnh 者giả 。 即tức 空không 故cố 差sai 即tức 無vô 差sai 。 即tức 假giả 故cố 無vô 差sai 即tức 差sai 。 即tức 中trung 故cố 非phi 差sai 非phi 不bất 差sai 。 橫hoạnh/hoành 豎thụ 例lệ 知tri 。

廣quảng 述thuật 成thành 中trung 二nhị 段đoạn 。 初sơ 文văn 具cụ 述thuật 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 差sai 無vô 差sai 等đẳng 。 即tức 是thị 廣quảng 釋thích 領lãnh 所sở 不bất 及cập 。 既ký 責trách 迦Ca 葉Diếp 領lãnh 所sở 不bất 及cập 。 所sở 以dĩ 下hạ 文văn 仍nhưng 歎thán 迦Ca 葉Diếp 者giả 。 明minh 其kỳ 雖tuy 復phục 有hữu 領lãnh 不bất 及cập 。 縱túng/tung 領lãnh 諸chư 意ý 不bất 出xuất 權quyền 實thật 復phục 接tiếp 引dẫn 之chi 。 故cố 結kết 歎thán 云vân 。

汝nhữ 等đẳng 能năng 知tri 如Như 來Lai 功công 德đức

勸khuyến 信tín 者giả 。 此thử 不bất 及cập 等đẳng 既ký 唯duy 如Như 來Lai 能năng 知tri 。 故cố 舉cử 法Pháp 王Vương 以dĩ 勸khuyến 迦Ca 葉Diếp 所sở 不bất 及cập 者giả 。 彌di 須tu 信tín 受thọ 。 若nhược 依y 此thử 領lãnh 已dĩ 是thị 能năng 知tri 。

為vi 下hạ 大đại 雲vân 譬thí 本bổn

者giả 。 大đại 雲vân 普phổ 覆phú 於ư 一nhất 切thiết 。 大đại 雨vũ 普phổ 潤nhuận 於ư 三tam 千thiên 。 受thọ 益ích 既ký 實thật 能năng 被bị 不bất 虛hư 。

於ư 一nhất 切thiết

等đẳng 者giả 。 非phi 智trí 無vô 以dĩ 說thuyết 。 非phi 教giáo 無vô 以dĩ 詮thuyên 。 欲dục 知tri 智trí 在tại 說thuyết 觀quán 。 教giáo 而nhi 知tri 智trí 。 今kim 從tùng 述thuật 教giáo 故cố 先tiên 教giáo 也dã 。 若nhược 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 初sơ 欲dục 引dẫn 五ngũ 佛Phật 所sở 說thuyết 。 則tắc 先tiên 歎thán 二nhị 智trí 。 既ký 是thị 相tương/tướng 成thành 前tiền 後hậu 互hỗ 舉cử 。

一nhất 切thiết 法pháp

等đẳng 者giả 。

問vấn 。

何hà 故cố 前tiền 文văn 領lãnh 不bất 及cập 中trung 七thất 方phương 便tiện 是thị 豎thụ 。 今kim 那na 云vân 橫hoạnh/hoành 。

答đáp 。

約ước 人nhân 故cố 豎thụ 。 約ước 法pháp 故cố 橫hoạnh/hoành 。 又hựu 人nhân 法pháp 各các 有hữu 橫hoạnh/hoành 之chi 與dữ 豎thụ 。 具cụ 如như 前tiền 說thuyết 。 不bất 可khả 定định 判phán 。 故cố 更cánh 以dĩ 橫hoạnh/hoành 對đối 實thật 亦diệc 名danh 為vi 豎thụ 。

若nhược 言ngôn 不bất 爾nhĩ

下hạ 釋thích 此thử 橫hoạnh/hoành 豎thụ 。 初sơ 釋thích 豎thụ 中trung 云vân 。

若nhược 言ngôn 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 是thị 七thất 方phương 便tiện 以dĩ 對đối 一nhất 實thật 為vi 豎thụ

者giả 。 如như 二nhị 萬vạn 億ức 佛Phật 所sở 。 初sơ 發phát 大đại 心tâm 。 即tức 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 實thật 。 中trung 間gian 流lưu 轉chuyển 或hoặc 復phục 發phát 心tâm 不bất 出xuất 七thất 法pháp 。 故cố 七thất 法pháp 是thị 橫hoạnh/hoành 。 對đối 一nhất 實thật 為vi 豎thụ 。

又hựu 十thập 法Pháp 界Giới

下hạ 釋thích 橫hoạnh/hoành 也dã 。 一nhất 人nhân 身thân 中trung 尚thượng 具cụ 於ư 十thập 。 況huống 不bất 具cụ 七thất 。 一nhất 人nhân 既ký 爾nhĩ 多đa 人nhân 亦diệc 然nhiên 。 一nhất 趣thú 既ký 爾nhĩ 餘dư 趣thú 亦diệc 然nhiên 。 故cố 七thất 法pháp 是thị 橫hoạnh/hoành 。 如Như 來Lai 身thân 中trung 。 若nhược 十thập 若nhược 七thất 。 一nhất 念niệm 洞đỗng 照chiếu 橫hoạnh/hoành 豎thụ 無vô 遺di 。

此thử 法pháp 雖tuy 多đa

等đẳng 者giả 。 七thất 攝nhiếp 權quyền 盡tận 。 一nhất 切thiết 逗đậu 機cơ 不bất 出xuất 七thất 故cố 。

為vi 人nhân 天thiên

等đẳng 者giả 。 明minh 佛Phật 能năng 照chiếu 。 是thị 故cố 能năng 說thuyết 此thử 中trung 既ký 別biệt 列liệt 二Nhị 乘Thừa 。 故cố 三tam 藏tạng 事sự 度độ 即tức 菩Bồ 薩Tát 。 通thông 無vô 生sanh 名danh 通thông 於ư 三tam 乘thừa 。

述thuật 其kỳ 開khai 三tam

者giả 。 具cụ 敘tự 七thất 善thiện 而nhi 云vân 三tam 者giả 。 三tam 從tùng 出xuất 世thế 但đãn 開khai 菩Bồ 薩Tát 。 加gia 於ư 人nhân 天thiên 義nghĩa 須tu 通thông 七thất 。

究cứu 竟cánh

等đẳng 者giả 。 此thử 明minh 諸chư 權quyền 皆giai 歸quy 實thật 相tướng 。 是thị 故cố 三tam 教giáo 教giáo 智trí 未vị 會hội 不bất 名danh 為vi 一nhất 。 又hựu 非phi 明minh 示thị 此thử 法pháp 從tùng 於ư 無vô 住trụ 本bổn 立lập 。 故cố 不bất 得đắc 云vân 究cứu 竟cánh 不bất 二nhị 。 今kim 言ngôn 不bất 二nhị 者giả 始thỉ 終chung 一nhất 也dã 。

其kỳ 性tánh

等đẳng 者giả 。 廣quảng 博bác 之chi 一nhất 故cố 名danh 為vi 。

切thiết

切thiết 字tự (# 七thất 計kế 切thiết 。 七thất 結kết 切thiết )# 並tịnh 通thông 。 訓huấn 眾chúng 也dã 。 共cộng 顯hiển 不bất 二nhị 是thị 一nhất 家gia 之chi 切thiết 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。

寂tịch 而nhi 常thường 照chiếu

者giả 。 智trí 所sở 依y 地địa 能năng 生sanh 諸chư 智trí 。 故cố 名danh 。

智trí 地địa

此thử 從tùng 境cảnh 說thuyết 。 若nhược 智trí 即tức 地địa 能năng 所sở 不bất 二nhị 。 故cố 智trí 亦diệc 得đắc 名danh 無vô 住trụ 本bổn 。 是thị 故cố 亦diệc 得đắc 名danh 智trí 為vi 地địa 。 正chánh 顯hiển 能năng 立lập 。 立lập 亦diệc 生sanh 也dã 。 故cố 此thử 智trí 地địa 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 故cố 雙song 名danh 智trí 地địa 為vi 無vô 住trụ 本bổn 。

云vân 何hà

等đẳng 者giả 。 斥xích 古cổ 師sư 也dã 。 降giáng/hàng 此thử 之chi 外ngoại 餘dư 解giải 不bất 當đương 。 暗ám 而nhi 復phục 寱nghệ 迷mê 深thâm 故cố 也dã 。 於ư 無vô 明minh 夜dạ 寱nghệ 解giải 聖thánh 言ngôn 。 何hà 能năng 當đương 理lý 。

例lệ 大đại 品phẩm

下hạ 引dẫn 證chứng 智trí 地địa 。 故cố 先tiên 翻phiên 名danh 。 實thật 相tướng 是thị 體thể 。 智trí 即tức 是thị 用dụng 。 若nhược 智trí 家gia 之chi 地địa 即tức 指chỉ 實thật 相tướng 。 一nhất 切thiết 皆giai 大đại 。 由do 智trí 顯hiển 地địa 由do 乘thừa 至chí 極cực 。 亦diệc 是thị 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 依y 地địa 至chí 極cực 。 大đại 事sự 大Đại 乘Thừa 皆giai 須tu 簡giản 於ư 莊trang 嚴nghiêm 白bạch 牛ngưu 。

餘dư 二nhị

等đẳng 者giả 。 但đãn 是thị 不bất 一nhất 皆giai 名danh 為vi 二nhị 。

此thử 約ước

至chí

開khai 權quyền 顯hiển 實thật 也dã

者giả 。 以dĩ 漸tiệm 頓đốn 中trung 不bất 出xuất 七thất 方phương 便tiện 故cố 。 故cố 漸tiệm 頓đốn 中trung 有hữu 權quyền 咸hàm 開khai 。

如Như 來Lai

下hạ 至chí

釋thích 教giáo 也dã

者giả 。 權quyền 教giáo 咸hàm 成thành 實thật 教giáo 者giả 。 良lương 由do 以dĩ 不bất 二nhị 智trí 而nhi 同đồng 照chiếu 之chi 。

知tri 所sở 歸quy 趣thú

至chí

各các 有hữu 歸quy 趣thú

者giả 。 能năng 有hữu 所sở 趣thú 故cố 。 故cố 名danh 。

所sở 趣thú

戒giới 善thiện

下hạ 明minh 七thất 方phương 便tiện 法pháp 皆giai 有hữu 遠viễn 近cận 者giả 。 當đương 位vị 名danh 近cận 。 趣thú 極cực 名danh 遠viễn 。 當đương 位vị 名danh 權quyền 。 趣thú 極cực 名danh 實thật 。 權quyền 藥dược 所sở 治trị 故cố 名danh 權quyền 病bệnh 。 關quan 中trung 唯duy 遠viễn 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 善thiện 無vô 自tự 性tánh 遠viễn 近cận 在tại 人nhân 。 於ư 中trung 先tiên 舉cử 戒giới 善thiện 近cận 在tại 人nhân 天thiên 。 言ngôn 。

作tác 緣duyên

者giả 。 從tùng 遠viễn 得đắc 名danh 故cố 云vân 。

若nhược 作tác

念niệm 處xứ

下hạ 言ngôn

福phước 德đức

者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 意ý 也dã 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

聲Thanh 聞Văn

者giả 。 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。 亦diệc 由do 在tại 法pháp 華hoa 後hậu 。 故cố 說thuyết 開khai 相tương/tướng 可khả 嚴nghiêm 法Pháp 身thân 。 念niệm 處xứ 兼kiêm 於ư 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 今kim 且thả 在tại 於ư 三tam 藏tạng 聲Thanh 聞Văn 。 中trung 越việt 三tam 人nhân 故cố 云vân 。

乃nãi 至chí

六Lục 度Độ 通thông 別biệt 一nhất 一nhất 善thiện 根căn 皆giai 有hữu 二nhị 趣thú 。 如Như 來Lai 善thiện 知tri 。

問vấn 。

別biệt 趣thú 已dĩ 遠viễn 。 如như 何hà 亦diệc 二nhị 。

答đáp 。

十thập 二nhị 品phẩm 惑hoặc 及cập 以dĩ 我ngã 之chi 果quả 為vi 他tha 之chi 因nhân 。 豈khởi 非phi 近cận 耶da 。

又hựu 近cận 遠viễn

者giả 。 近cận 從tùng 物vật 情tình 。 遠viễn 有hữu 三tam 意ý 。

一nhất 者giả 善thiện 體thể 。 二nhị 從tùng 本bổn 期kỳ 。 三tam 從tùng 佛Phật 意ý 。 佛Phật 意ý 又hựu 二nhị 。

一nhất 者giả 順thuận 機cơ 。 二nhị 者giả 從tùng 體thể 。 唯duy 有hữu 如Như 來Lai 。 善thiện 知tri 體thể 性tánh 。 體thể 性tánh 之chi 語ngữ 還hoàn 通thông 二nhị 途đồ 。 接tiếp 近cận 令linh 遠viễn 體thể 性tánh 俱câu 存tồn 。 此thử 於ư 權quyền 中trung 取thủ 意ý 實thật 釋thích 。 即tức 是thị 今kim 經kinh 權quyền 實thật 正chánh 意ý 。

又hựu 戒giới 善thiện

下hạ 重trọng/trùng 釋thích 者giả 。 單đơn 從tùng 藥dược 邊biên 釋thích 。 七thất 方phương 便tiện 名danh 為vi 識thức 藥dược 。 深thâm 心tâm 所sở 行hành 。 名danh 為vi 知tri 病bệnh 。 能năng 知tri 即tức 是thị 識thức 藥dược 故cố 也dã 。 言ngôn 。

二nhị 種chủng

者giả 。 所sở 執chấp 兼kiêm 細tế 惑hoặc 。 依y 正chánh 唯duy 麁thô 惑hoặc 故cố 。

障chướng 人nhân 天thiên

者giả 。 且thả 從tùng 近cận 說thuyết 。 著trước 所sở 執chấp 者giả 以dĩ 四tứ 倒đảo 等đẳng 各các 對đối 諸chư 乘thừa 。 然nhiên 麁thô 惑hoặc 亦diệc 非phi 全toàn 不bất 障chướng 乘thừa 。 但đãn 不bất 執chấp 理lý 障chướng 乘thừa 義nghĩa 弱nhược 。 著trước 所sở 執chấp 者giả 非phi 無vô 十thập 惡ác 失thất 人nhân 天thiên 乘thừa 。 隨tùy 其kỳ 淺thiển 深thâm 皆giai 名danh 計kế 故cố 。 故cố 以dĩ 計kế 等đẳng 隨tùy 義nghĩa 對đối 之chi 。

一nhất 智trí 遍biến 照chiếu

等đẳng 者giả 。 應ưng 非phi 但đãn 照chiếu 一nhất 切thiết 而nhi 已dĩ 。 須tu 於ư 一nhất 藥dược 一nhất 病bệnh 見kiến 一nhất 切thiết 藥dược 一nhất 切thiết 病bệnh 。 下hạ 文văn 既ký 云vân 。

一nhất 切thiết 法pháp 者giả

即tức 是thị 十thập 界giới 。 故cố 一nhất 藥dược 一nhất 病bệnh 皆giai 具cụ 十thập 界giới 。 知tri 諸chư 法pháp 盡tận 名danh 知tri 病bệnh 者giả 。 寄ký 藥dược 顯hiển 病bệnh 。

知tri 一nhất 切thiết 深thâm 心tâm

等đẳng 者giả 。 若nhược 無vô 識thức 藥dược 不bất 知tri 深thâm 心tâm 。 寄ký 病bệnh 顯hiển 藥dược 。

若nhược 干can

者giả 。

若nhược

如như 也dã 。 如như 彼bỉ 法pháp 體thể 法pháp 體thể 本bổn 空không 。 故cố 若nhược 干can 無vô 若nhược 干can 。

又hựu 如như

下hạ 舉cử 心tâm 法pháp 塵trần 。 譬thí 差sai 無vô 差sai 。 初sơ 二nhị 句cú 明minh 法pháp 相tướng 。 約ước 心tâm 所sở 緣duyên 法pháp 塵trần 以dĩ 辨biện 。 次thứ 。

心tâm 有hữu

下hạ 辨biện 別biệt 。 次thứ 。

心tâm 不bất

下hạ 辨biện 即tức 。 次thứ 。

無vô 數số

下hạ 辨biện 即tức 相tương/tướng 。

權quyền 實thật

下hạ 合hợp 譬thí 。 真chân 法pháp 本bổn 無vô 。 由do 心tâm 有hữu 數số 。 名danh 法pháp 為vi 數số 。 全toàn 心tâm 是thị 法pháp 。 全toàn 法pháp 是thị 心tâm 。 不bất 能năng 具cụ 合hợp 但đãn 令linh 述thuật 之chi 。 故cố 注chú 。

云vân 云vân

譬thí 如như

下hạ 第đệ 二nhị 譬thí 說thuyết 。 文văn 為vi 二nhị 。 初sơ 譬thí 。 後hậu 。

復phục 宗tông 稱xưng 歎thán

者giả 。 準chuẩn 前tiền 初sơ 開khai 云vân 。 初sơ 述thuật 開khai 顯hiển 。 次thứ 結kết 歎thán 。 於ư 初sơ 文văn 中trung 自tự 分phân 為vi 三tam 。 謂vị 法pháp 。 譬thí 。 合hợp 。 今kim 至chí 譬thí 中trung 又hựu 云vân 。

先tiên 譬thí 次thứ 復phục 宗tông

者giả 。 以dĩ 由do 汝nhữ 等đẳng 迦Ca 葉Diếp 。 以dĩ 下hạ 文văn 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 亦diệc 名danh 結kết 前tiền 開khai 顯hiển 。 即tức 如như 前tiền 所sở 開khai 。 亦diệc 名danh 復phục 宗tông 稱xưng 歎thán 。 如như 後hậu 所sở 開khai 。 言ngôn 。

復phục 宗tông

者giả 。 此thử 中trung 大đại 意ý 本bổn 述thuật 迦Ca 葉Diếp 於ư 中trung 廣quảng 歎thán 如Như 來Lai 二nhị 智trí 。 似tự 如như 唯duy 歎thán 如Như 來Lai 不bất 關quan 述thuật 成thành 。 故cố 後hậu 文văn 云vân 。

汝nhữ 等đẳng 迦Ca 葉Diếp 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu

此thử 則tắc 更cánh 復phục 前tiền 宗tông 以dĩ 述thuật 迦Ca 葉Diếp 。 此thử 中trung 以dĩ 述thuật 迦Ca 葉Diếp 為vi 宗tông 。 故cố 云vân 復phục 宗tông 。 以dĩ 歎thán 如Như 來Lai 是thị 歎thán 迦Ca 葉Diếp 。 故cố 云vân 。

稱xưng 歎thán

三tam 草thảo 二nhị 木mộc

下hạ 述thuật 譬thí 釋thích 差sai 無vô 差sai 。 次thứ 。

若nhược 觀quán

下hạ 辨biện 譬thí 差sai 無vô 差sai 所sở 以dĩ 。 若nhược 觀quán 草thảo 木mộc 之chi 末mạt 派phái 。 則tắc 有hữu 差sai 別biệt 。

內nội 合hợp 方phương 便tiện

下hạ 合hợp 權quyền 智trí 。

實thật 智trí

下hạ 合hợp 實thật 智trí 。

差sai 別biệt

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 皆giai 應ưng 細tế 說thuyết 以dĩ 差sai 無vô 差sai 用dụng 對đối 一nhất 實thật 及cập 以dĩ 七thất 五ngũ 。 植thực 種chủng 由do 如Như 來Lai 智trí 地Địa 。 物vật 情tình 自tự 謂vị 之chi 差sai 別biệt 。 敷phu 榮vinh 由do 如Như 來Lai 法Pháp 雨vũ 。 法pháp 不bất 由do 情tình 而nhi 能năng 差sai 。 眾chúng 生sanh 所sở 受thọ 亦diệc 是thị 智trí 地địa 。 地địa 亦diệc 是thị 法pháp 。 但đãn 植thực 種chủng 時thời 智trí 地địa 義nghĩa 兼kiêm 眾chúng 生sanh 心tâm 地địa 。 故cố 初sơ 心tâm 名danh 地địa 。 釋thích 差sai 別biệt 譬thí 者giả 。

問vấn 。

土thổ/độ 地địa 與dữ 下hạ 一nhất 地địa 何hà 別biệt 。 而nhi 此thử 中trung 譬thí 差sai 下hạ 譬thí 無vô 差sai 。

答đáp 。

用dụng 譬thí 各các 別biệt 。 下hạ 譬thí 實thật 理lý 。 今kim 譬thí 報báo 陰ấm 。 故cố 不bất 同đồng 也dã 。

此thử 中trung 先tiên 破phá 舊cựu 者giả 。 習tập 因nhân 。 報báo 果quả 二nhị 義nghĩa 不bất 同đồng 。 故cố 知tri 古cổ 人nhân 不bất 應ưng 以dĩ 山sơn 川xuyên 等đẳng 而nhi 譬thí 習tập 因nhân 。 習tập 因nhân 必tất 須tu 增tăng 長trưởng 故cố 也dã 。 故cố 此thử 下hạ 文văn 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 各các 有hữu 增tăng 長trưởng 。 即tức 習tập 因nhân 也dã 。 今kim 文văn 正chánh 釋thích 但đãn 以dĩ 山sơn 川xuyên 等đẳng 用dụng 譬thí 眾chúng 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 二nhị 種chủng 世thế 間gian 假giả 實thật 不bất 同đồng 。 故cố 。

今kim 引dẫn

下hạ 二nhị 文văn 。 俱câu 證chứng 人nhân 天thiên 等đẳng 報báo 果quả 義nghĩa 也dã 。

又hựu 更cánh 下hạ 別biệt 譬thí

者giả 。 前tiền 通thông 為vi 五ngũ 乘thừa 五ngũ 陰ấm 作tác 譬thí 。 今kim 各các 譬thí 五ngũ 乘thừa 五ngũ 陰ấm 。

如như 山sơn 雖tuy 高cao 峻tuấn 亦diệc 有hữu 洿# 隆long 等đẳng 五ngũ 相tương/tướng

者giả 。

洿#

字tự (# 烏ô 花hoa 切thiết )# 若nhược 依y 今kim 義nghĩa 應ưng 作tác

窊oa

字tự 。 凹ao 也dã 。 亦diệc 應ưng 作tác 。

洼#

深thâm 也dã 。

隆long

高cao 也dã 。 謂vị 山sơn 川xuyên 谿khê 谷cốc 。 土thổ/độ 地địa 一nhất 一nhất 相tướng 中trung 。 復phục 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 。 如như 地địa 雖tuy 平bình 亦diệc 有hữu 高cao 下hạ 似tự 山sơn 等đẳng 也dã 。

川xuyên

者giả 穿xuyên 也dã 。 水thủy 大đại 能năng 穿xuyên 通thông 者giả 曰viết 川xuyên 。 潘phan 岳nhạc 《# 關quan 中trung 記ký 》# 曰viết 。

水thủy 有hữu 八bát 川xuyên 。 謂vị 涇kính 。 渭# 。 灞# 。 滻# 。 澧# 。 滈# 。 澇lao 。 潏# (# 音âm 決quyết )# 滈# (# 音âm 浩hạo )# 。

當đương 知tri 通thông 水thủy 之chi 處xứ 俱câu 名danh 川xuyên 也dã 。

谿khê

者giả 窮cùng 瀆độc 。 源nguyên 出xuất 於ư 山sơn 故cố 云vân 窮cùng 也dã 。

谷cốc

者giả 。 水thủy 注chú 於ư 谿khê 。 又hựu 泉tuyền 之chi 通thông 川xuyên 者giả 曰viết 谷cốc 。 何hà 妨phương 此thử 等đẳng 皆giai 有hữu 五ngũ 相tương/tướng 。 故cố 以dĩ 譬thí 於ư 五ngũ 乘thừa 五ngũ 陰ấm 。

山sơn 川xuyên 依y 世thế 界giới

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 細tế 合hợp 陰ấm 入nhập 。 習tập 因nhân 。 法pháp 性tánh 三tam 法pháp 展triển 轉chuyển 相tương 依y 之chi 相tướng 。 應ưng 云vân 習tập 因nhân 開khai 為vi 緣duyên 了liễu 。 與dữ 彼bỉ 陰ấm 入nhập 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。 陰ấm 習tập 與dữ 正Chánh 法Pháp 性tánh 。 不bất 即tức 不bất 離ly 。

六lục 文văn 宛uyển 然nhiên

者giả 。 責trách 於ư 古cổ 人nhân 不bất 立lập 第đệ 六lục 為vi 習tập 因nhân 增tăng 長trưởng 義nghĩa 也dã 。 所sở 言ngôn 六lục 者giả 。 一nhất 土thổ/độ 地địa 。 二nhị 草thảo 木mộc 。 乃nãi 至chí 六lục 增tăng 長trưởng 。 故cố 知tri 初sơ 義nghĩa 但đãn 當đương 山sơn 川xuyên 。 未vị 關quan 種chủng 子tử 。 增tăng 長trưởng 二nhị 義nghĩa 也dã 。

又hựu 次thứ 第đệ 如như 此thử

至chí

前tiền 後hậu 耶da

者giả 。 古cổ 師sư 以dĩ 今kim 家gia 第đệ 六lục 安an 置trí 第đệ 一nhất 。 是thị 故cố 責trách 云vân 。

抄sao 著trước 前tiền 後hậu

又hựu 以dĩ 最tối 後hậu 土thổ/độ 地địa 及cập 最tối 初sơ 三tam 千thiên 為vi 總tổng 。 而nhi 以dĩ 谿khê 谷cốc 等đẳng 為vi 別biệt 間gian 之chi 。 故cố 云vân 。

間Gian 糅Nhữu 經Kinh 文Văn

治trị 病bệnh 力lực 用dụng 勝thắng

者giả 。 若nhược 分phần/phân 。

藥dược

草thảo

二nhị 字tự 。 則tắc 以dĩ 小tiểu 草thảo 偏thiên 受thọ 草thảo 名danh 。 餘dư 通thông 名danh 藥dược 。 即tức 指chỉ 無vô 漏lậu 。 且thả 從tùng 所sở 述thuật 二Nhị 乘Thừa 人nhân 說thuyết 。 是thị 中trung 草thảo 故cố 。 故cố 稱xưng 下hạ 草thảo 治trị 病bệnh 力lực 弱nhược 。 上thượng 草thảo 同đồng 凡phàm 治trị 病bệnh 亦diệc 劣liệt 。 從tùng 發phát 大đại 心tâm 故cố 亦diệc 名danh 藥dược 。 二nhị 木mộc 復phục 從tùng 覆phú 陰ấm 為vi 功công 。 故cố 知tri 通thông 題đề 別biệt 在tại 中trung 草thảo 。 通thông 論luận 皆giai 藥dược 。 但đãn 略lược 。

木mộc

字tự 耳nhĩ 。 具cụ 如như 品phẩm 初sơ 分phân 別biệt 可khả 見kiến 。

質chất 幹cán

法pháp 體thể 也dã 。

覆phú 蔭ấm

慈từ 悲bi 也dã 。

器khí 用dụng

利lợi 物vật 也dã 。

喻dụ 二nhị 菩Bồ 薩Tát

者giả 。 通thông 別biệt 菩Bồ 薩Tát 望vọng 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 及cập 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。 且thả 云vân 。

大đại

耳nhĩ 。 然nhiên 通thông 菩Bồ 薩Tát 若nhược 望vọng 三tam 藏tạng 。 弘hoằng 誓thệ 之chi 境cảnh 雖tuy 無vô 優ưu 劣liệt 。 以dĩ 通thông 菩Bồ 薩Tát 一nhất 者giả 衍diễn 門môn 通thông 圓viên 。 二nhị 通thông 於ư 別biệt 。 故cố 云vân 。

廣quảng

也dã 。

七thất 善thiện

秖kỳ 是thị 七thất 方phương 便tiện 耳nhĩ 。 若nhược 從tùng 修tu 習tập 。 當đương 體thể 為vi 名danh 。 方phương 便tiện 進tiến 趣thú 。 功công 能năng 立lập 稱xưng 。

密mật 雲vân 即tức 三tam 密mật

者giả 。 凡phàm 云vân 三tam 密mật 必tất 約ước 應ứng 化hóa 。 自tự 受thọ 用dụng 報báo 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 何hà 所sở 論luận 密mật 。

覆phú 蔭ấm 譬thí 佛Phật 慈từ 悲bi

等đẳng 者giả 。 蔭ấm 廣quảng 則tắc 質chất 大đại 。 蔭ấm 狹hiệp 則tắc 質chất 微vi 。 質chất 微vi 則tắc 利lợi 近cận 。 質chất 大đại 則tắc 利lợi 遠viễn 。 遠viễn 密mật 近cận 疎sơ 赴phó 物vật 各các 異dị 。 隨tùy 其kỳ 用dụng 智trí 化hóa 境cảnh 不bất 同đồng 。

不bất 雨vũ

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 因nhân 將tương 雲vân 等đẳng 以dĩ 譬thí 三tam 密mật 。 便tiện 引dẫn 雲vân 色sắc 不bất 同đồng 。 電điện 師sư 名danh 異dị 。 有hữu 雷lôi 之chi 由do 雨vũ 緣duyên 不bất 等đẳng 。 今kim 以dĩ 雲vân 譬thí 應ưng 身thân 。 雷lôi 譬thí 名danh 稱xưng 。 雷lôi 譬thí 放phóng 光quang 。 雨vũ 譬thí 說thuyết 法Pháp 。 長trường/trưởng 行hành 無vô 雷lôi 電điện 。 頌tụng 中trung 具cụ 有hữu 。 電điện 必tất 有hữu 雷lôi 。 雷lôi 必tất 有hữu 雲vân 。 雲vân 必tất 霔# 雨vũ 。 今kim 不bất 取thủ 無vô 電điện 無vô 雷lôi 之chi 雨vũ 。 無vô 雨vũ 之chi 雲vân 為vi 譬thí 。 須tu 以dĩ 此thử 意ý 合hợp 身thân 雲vân 等đẳng 。 應ưng 色sắc 非phi 一nhất 。 且thả 汎# 舉cử 五ngũ 以dĩ 應ưng 五ngũ 乘thừa 。 佛Phật 為vi 教giáo 主chủ 譬thí 如như 電điện 師sư 。 眾chúng 生sanh 機cơ 緣duyên 亦diệc 如như 電điện 師sư 。 感cảm 應ứng 相tương/tướng 扣khấu 猶do 電điện 師sư 鬪đấu 。 隨tùy 機cơ 有hữu 感cảm 應ứng 之chi 以dĩ 光quang 。 又hựu 四tứ 大đại 鬪đấu 亦diệc 譬thí 機cơ 應ưng 。 言ngôn 。

五ngũ 事sự 無vô 雨vũ

者giả 。 總tổng 以dĩ 無vô 五ngũ 乘thừa 機cơ 用dụng 釋thích 有hữu 機cơ 。 以dĩ 無vô 機cơ 故cố 法Pháp 雨vũ 不bất 降giáng/hàng 。 凡phàm 引dẫn 事sự 譬thí 皆giai 有hữu 近cận 遠viễn 。 此thử 中trung 不bất 須tu 用dụng 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 中trung 六lục 天thiên 四tứ 域vực 。 秖kỳ 借tá 《# 阿a 含hàm 》# 意ý 為vi 譬thí 耳nhĩ 。 又hựu 《# 雜tạp 含hàm 》# 云vân 。

風phong 雲vân 天thiên 作tác 是thị 念niệm 。

我ngã 今kim 欲dục 以dĩ 。 神thần 力lực 遊du 戲hí 。 作tác 是thị 念niệm 時thời 。 風phong 雲vân 即tức 起khởi 。 電điện 天thiên 雷lôi 天thiên 晴tình 寒hàn 熱nhiệt 天thiên 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

問vấn 。

此thử 六lục 譬thí 者giả 本bổn 譬thí 差sai 別biệt 。 何hà 以dĩ 密mật 雲vân 一nhất 雨vũ 為vi 無vô 差sai 別biệt 譬thí 。

答đáp 。

下hạ 文văn 雲vân 雨vũ 秖kỳ 是thị 此thử 中trung 雲vân 雨vũ 譬thí 耳nhĩ 。 但đãn 今kim 從tùng 所sở 雨vũ 得đắc 差sai 別biệt 名danh 。

若nhược 爾nhĩ 。 與dữ 草thảo 木mộc 何hà 別biệt 。

答đáp 。

草thảo 木mộc 唯duy 從tùng 草thảo 木mộc 立lập 名danh 。 雲vân 雨vũ 乃nãi 從tùng 所sở 顯hiển 為vi 能năng 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。

八bát 音âm 四tứ 辨biện

如như 《# 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 》# 。 應ưng 分phần/phân 教giáo 別biệt 。 今kim 從tùng 極cực 說thuyết 。

普phổ 洽hiệp

等đẳng 者giả 。 雖tuy 說thuyết 五ngũ 乘thừa 本bổn 被bị 一nhất 實thật 。 豈khởi 受thọ 潤nhuận 時thời 離ly 實thật 地địa 耶da 。

信tín 戒giới

等đẳng 者giả 。 五ngũ 乘thừa 皆giai 藉tạ 此thử 之chi 四tứ 法pháp 。 唯duy 有hữu 人nhân 乘thừa 闕khuyết 於ư 定định 慧tuệ 。 以dĩ 心tâm 所sở 當đương 之chi 。

明minh 其kỳ 草thảo 木mộc 隨tùy 分phần/phân

至chí

兩lưỡng 因nhân

者giả 。 習tập 因nhân 增tăng 長trưởng 以dĩ 成thành 報báo 因nhân 。 故cố 習tập 因nhân 增tăng 長trưởng 即tức 報báo 因nhân 增tăng 長trưởng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 八bát 記ký 略lược 述thuật 諸chư 論luận 習tập 報báo 因nhân 等đẳng 。 但đãn 彼bỉ 明minh 發phát 相tương/tướng 此thử 辨biện 修tu 習tập 。 彼bỉ 六lục 蔽tế 度độ 此thử 七thất 方phương 便tiện 。 以dĩ 此thử 為vi 異dị 耳nhĩ 。

華hoa 果quả 敷phu 實thật

至chí

二nhị 果quả

者giả 。 華hoa 如như 習tập 果quả 。 果quả 如như 報báo 果quả 。 此thử 隔cách 字tự 為vi 對đối 。 應ưng 言ngôn 華hoa 敷phu 果quả 實thật 。 亦diệc 有hữu 華hoa 而nhi 未vị 敷phu 。 果quả 而nhi 未vị 實thật 。 亦diệc 可khả 譬thí 二nhị 因nhân 也dã 。 今kim 取thủ 已dĩ 敷phu 已dĩ 實thật 者giả 也dã 。 故cố 至chí 果quả 時thời 依y 正chánh 明minh 了liễu 。

道đạo 前tiền 心tâm 地địa

至chí

智trí 地địa

者giả 。 此thử 道đạo 前tiền 後hậu 之chi 名danh 名danh 有hữu 通thông 別biệt 。 道đạo 後hậu 定định 在tại 果quả 後hậu 。 道đạo 前tiền 通thông 至chí 凡phàm 夫phu 。 故cố 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 中trung 亦diệc 以dĩ 等đẳng 覺giác 已dĩ 前tiền 為vi 道đạo 前tiền 。 此thử 中trung 須tu 以dĩ 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 無vô 戒giới 善thiện 者giả 為vi 道đạo 前tiền 。 以dĩ 五ngũ 乘thừa 為vi 道đạo 中trung 。 所sở 以dĩ 道đạo 前tiền 道đạo 後hậu 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 等đẳng 皆giai 是thị 地địa 。 地địa 體thể 無vô 別biệt 然nhiên 皆giai 能năng 生sanh 。 故cố 知tri 眾chúng 生sanh 道đạo 前tiền 心tâm 地địa 奚hề 嘗thường 不bất 有hữu 能năng 生sanh 性tánh 耶da 。 而nhi 不bất 能năng 生sanh 不bất 能năng 成thành 者giả 。 必tất 假giả 道đạo 後hậu 極cực 果quả 智trí 地địa 令linh 生sanh 令linh 成thành 。 發phát 心tâm 已dĩ 後hậu 究cứu 竟cánh 已dĩ 前tiền 皆giai 假giả 智trí 地địa 。 而nhi 成thành 熟thục 之chi 。

開khai 發phát 道đạo 中trung

者giả 。 且thả 以dĩ 初sơ 望vọng 後hậu 五ngũ 乘thừa 居cư 中trung 。 非phi 謂vị 五ngũ 乘thừa 即tức 有hữu 真Chân 如Như 。

五ngũ 種chủng 善thiện 根căn

即tức 五ngũ 乘thừa 也dã 。 並tịnh 約ước 如Như 來Lai 化hóa 意ý 邊biên 說thuyết 。 故cố 云vân 。

終chung 是thị 一nhất 音âm

言ngôn 。

終chung 是thị

者giả 。 終chung 無vô 定định 五ngũ 故cố 云vân 也dã 。 被bị 物vật 雖tuy 五ngũ 化hóa 意ý 唯duy 一nhất 。 從tùng 權quyền 宜nghi 邊biên 須tu 名danh 四tứ 味vị 。

合hợp 譬thí 次thứ 第đệ 者giả 。 此thử 中trung 但đãn 明minh 合hợp 中trung 相tương 生sanh 。 準chuẩn 理lý 亦diệc 應ưng 明minh 譬thí 相tương 生sanh 。 譬thí 相tương 生sanh 者giả 。 由do 有hữu 五ngũ 陰ấm 眾chúng 生sanh 。 故cố 有hữu 五ngũ 乘thừa 草thảo 木mộc 。 有hữu 五ngũ 乘thừa 種chủng 子tử 。 故cố 密mật 雲vân 應ưng 世thế 。 應ưng 必tất 說thuyết 法Pháp 。 說thuyết 必tất 有hữu 潤nhuận 。 潤nhuận 必tất 增tăng 長trưởng 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 以dĩ 差sai 別biệt 對đối 潤nhuận 同đồng 說thuyết 差sai 無vô 差sai 等đẳng 。

章chương 門môn

者giả 。 十thập 號hiệu 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 記ký 略lược 釋thích 。

四tứ 弘hoằng

者giả 。 肇triệu 云vân 。

發phát 僧tăng 那na 於ư 始thỉ 心tâm 。 終chung 大đại 悲bi 以dĩ 赴phó 難nạn/nan 。

《# 本bổn 業nghiệp 》# 。 《# 瓔anh 珞lạc 》# 具cụ 對đối 四Tứ 諦Đế 。 然nhiên 彼bỉ 屬thuộc 別biệt 。 今kim 須tu 在tại 圓viên 。

知tri 道đạo

等đẳng 三tam 不bất 護hộ 者giả 。 常thường 與dữ 智trí 俱câu 。 六lục 種chủng 法Pháp 門môn 始thỉ 自tự 十thập 號hiệu 終chung 至chí 三tam 業nghiệp 。 諸chư 教giáo 所sở 明minh 一nhất 切thiết 果quả 地địa 神thần 用dụng 法Pháp 門môn 。 此thử 六lục 攝nhiếp 足túc 故cố 略lược 舉cử 之chi 。 況huống 此thử 六lục 門môn 一nhất 一nhất 互hỗ 攝nhiếp 。 此thử 六lục 次thứ 第đệ 者giả 。 由do 具cụ 十thập 號hiệu 故cố 有hữu 四tứ 弘hoằng 。 故cố 云vân 。

未vị 度độ 令linh 度độ

等đẳng 。 雖tuy 用dụng 四tứ 弘hoằng 。 若nhược 無vô 三Tam 達Đạt 照chiếu 機cơ 不bất 遍biến 。 三tam 智trí 具cụ 足túc 方phương 乃nãi 名danh 達đạt 。 智trí 必tất 有hữu 眼nhãn 。 三tam 法pháp 既ký 以dĩ 定định 慧tuệ 為vi 因nhân 。 而nhi 獲hoạch 眼nhãn 智trí 兩lưỡng 果quả 。 故cố 有hữu 智trí 必tất 有hữu 眼nhãn 。 如như 此thử 五ngũ 科khoa 無vô 不bất 三tam 業nghiệp 。 隨tùy 智trí 慧tuệ 行hành 。 故cố 略lược 舉cử 六lục 科khoa 以dĩ 示thị 能năng 應ưng 。 佛Phật 自tự 稱xưng 此thử 以dĩ 顯hiển 能năng 注chú 。

即tức 是thị 十thập 法Pháp 界Giới

至chí

差sai 別biệt

者giả 。 雖tuy 通thông 十thập 界giới 四tứ 趣thú 。 無vô 增tăng 長trưởng 義nghĩa 也dã 。

于vu 時thời

者giả 。 觀quán 機cơ 時thời 也dã 。 言ngôn 。

若nhược 論luận

者giả 。 且thả 置trí 華hoa 嚴nghiêm 故cố 。 利lợi 鈍độn 之chi 言ngôn 通thông 三tam 四tứ 味vị 十thập 界giới 故cố 也dã 。

通thông 別biệt 圓viên 云vân 云vân

者giả 。 應ưng 須tu 此thử 三tam 迭điệt 明minh 利lợi 鈍độn 。 然nhiên 初sơ 句cú 云vân 。

聲Thanh 聞Văn 觀quán 生sanh 滅diệt 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 不bất 生sanh 滅diệt 。

已dĩ 是thị 通thông 竟cánh 。 下hạ 又hựu 具cụ 列liệt 通thông 等đẳng 三tam 者giả 。 但đãn 重trọng/trùng 舉cử 對đối 別biệt 圓viên 耳nhĩ 。 即tức 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 遍biến 收thu 藏tạng 教giáo 。

為vi 進tiến

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 須tu 約ước 三tam 教giáo 菩Bồ 薩Tát 求cầu 佛Phật 。 者giả 傅phó/phụ 明minh 進tiến 怠đãi 。

隨tùy 其kỳ

至chí

無vô 增tăng 減giảm 之chi 失thất

者giả 。 稱xưng 五ngũ 乘thừa 機cơ 故cố 無vô 增tăng 減giảm 。 如như 人nhân 機cơ 授thọ 以dĩ 十Thập 善Thiện 為vi 增tăng 。 天thiên 機cơ 授thọ 以dĩ 五Ngũ 戒Giới 為vi 減giảm 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 菩Bồ 薩Tát 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。

報báo 因nhân

至chí

習tập 果quả

者giả 。 前tiền 文văn 但đãn 云vân 華hoa 果quả 敷phu 實thật 。 以dĩ 譬thí 二nhị 果quả 。 今kim 合hợp 中trung 乃nãi 以dĩ 華hoa 合hợp 報báo 果quả 。 果quả 合hợp 習tập 果quả 。 若nhược 不bất 依y 此thử 。 合hợp 即tức 準chuẩn 前tiền 文văn 。 或hoặc 別biệt 有hữu 意ý 。

如như 說thuyết 般Bát 若Nhã 方Phương 等Đẳng 明minh 地địa 獄ngục

眾chúng 者giả 。 《# 大đại 品phẩm 》# 中trung 如Như 來Lai 放phóng 光quang 。 照chiếu 諸chư 地địa 獄ngục 。 具cụ 如như 《# 釋thích 籤# 》# 所sở 引dẫn 。 說thuyết 方Phương 等Đẳng 經Kinh 。 亦diệc 如như 《# 釋thích 籤# 》# 。 此thử 中trung 引dẫn 三tam 惡ác 者giả 。 經kinh 中trung 但đãn 云vân 善thiện 處xứ 。 今kim 取thủ 惡ác 道đạo 者giả 。 一nhất 者giả 為vi 欲dục 攝nhiếp 十thập 界giới 故cố 。 二nhị 者giả 三tam 惡ác 有hữu 七thất 善thiện 機cơ 。 今kim 云vân 。

亦diệc

者giả 取thủ 意ý 釋thích 耳nhĩ 。 生sanh 身thân 菩Bồ 薩Tát 且thả 指chỉ 地địa 前tiền 。 然nhiên 準chuẩn 權quyền 教giáo 地địa 前tiền 不bất 可khả 一nhất 生sanh 。 故cố 須tu 依y 實thật 教giáo 以dĩ 說thuyết 。

後hậu 生sanh 淨tịnh 滿mãn 界giới

者giả 。

舍xá 那na

彼bỉ 音âm 。 此thử 指chỉ 實thật 報báo 土thổ/độ 為vi 淨tịnh 滿mãn 界giới 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 乘thừa 出xuất 內nội 無vô 利lợi 智trí

者giả 。 且thả 指chỉ 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 。

問vấn

下hạ 現hiện 文văn 都đô 有hữu 八bát 重trùng 問vấn 答đáp 。 意ý 欲dục 如như 問vấn 。 而nhi 不bất 別biệt 云vân 但đãn 注chú 。

云vân 云vân

者giả 。 約ước 義nghĩa 仍nhưng 有hữu 八bát 中trung 初sơ 者giả 但đãn 應ưng 以dĩ 出xuất 世thế 方phương 乃nãi 名danh 乘thừa 。 何hà 故cố 須tu 列liệt 人nhân 天thiên 乘thừa 耶da 。 故cố 廣quảng 列liệt 諸chư 意ý 以dĩ 辨biện 隨tùy 宜nghi 逗đậu 物vật 之chi 相tướng 。 又hựu 。

人nhân 天thiên

等đẳng 者giả 。 準chuẩn 此thử 亦diệc 應ưng 云vân 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 斷đoạn 亦diệc 不bất 斷đoạn 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 次thứ 云vân 。

二Nhị 乘Thừa 亦diệc 斷đoạn 亦diệc 不bất 斷đoạn

者giả 。 二Nhị 乘Thừa 雖tuy 斷đoạn 。 斷đoạn 仍nhưng 未vị 盡tận 。 故cố 云vân 亦diệc 斷đoạn 亦diệc 不bất 斷đoạn 。 餘dư 悉tất 可khả 見kiến 。 以dĩ 此thử 為vi 例lệ 。 取thủ 諸chư 經kinh 意ý 自tự 在tại 作tác 問vấn 。 乃nãi 至chí 具cụ 歷lịch 四tứ 教giáo 七thất 方phương 便tiện 為vi 問vấn 。 此thử 並tịnh 一nhất 家gia 依y 義nghĩa 假giả 說thuyết 問vấn 答đáp 耳nhĩ 。

次thứ

大đại 論luận

去khứ 更cánh 引dẫn 文văn 設thiết 問vấn 。 出xuất 離ly 合hợp 之chi 式thức 通thông 前tiền 諸chư 意ý 。 《# 大đại 論luận 》# 即tức 於ư 五ngũ 乘thừa 為vi 五ngũ 善thiện 根căn 。 故cố 得đắc 對đối 於ư 藏tạng 等đẳng 為vi 問vấn 。 人nhân 天thiên 下hạ 答đáp 。 於ư 五ngũ 乘thừa 中trung 合hợp 二Nhị 乘Thừa 開khai 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 為vi 二nhị 也dã 。 此thử 以dĩ 五ngũ 善thiện 望vọng 五ngũ 乘thừa 說thuyết 。

四tứ 藏tạng 合hợp 凡phàm 開khai 聖thánh

者giả 。 將tương 四tứ 藏tạng 以dĩ 望vọng 五ngũ 乘thừa 。 是thị 故cố 四tứ 藏tạng 合hợp 人nhân 天thiên 在tại 二Nhị 乘Thừa 中trung 。 開khai 二Nhị 乘Thừa 為vi 兩lưỡng 。 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 為vi 兩lưỡng 。 若nhược 以dĩ 五ngũ 乘thừa 望vọng 四tứ 藏tạng 。 即tức 是thị 俱câu 開khai 人nhân 天thiên 二Nhị 乘Thừa 各các 二nhị 。 仍nhưng 合hợp 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 為vi 一nhất 。 既ký 云vân 為vi 緣duyên 不bất 同đồng 。 所sở 以dĩ 亦diệc 得đắc 為vi 三tam 乘thừa 。 但đãn 是thị 凡phàm 聖thánh 俱câu 合hợp 耳nhĩ 。 但đãn 以dĩ 名danh 狹hiệp 。 攝nhiếp 法pháp 不bất 周chu 。 明minh 類loại 不bất 顯hiển 。 故cố 不bất 得đắc 但đãn 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 為vi 攝nhiếp 。 若nhược 直trực 論luận 乘thừa 。 何hà 法pháp 不bất 得đắc 。 具cụ 準chuẩn 上thượng 意ý 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

雨vũ 於ư 一nhất 切thiết 。 帖# 合hợp 六lục 章chương 門môn

者giả 。 六lục 章chương 正chánh 出xuất 注chú 雨vũ 相tương/tướng 故cố 。

一nhất 相tương/tướng 者giả

至chí

一nhất 地địa 也dã

者giả 。 真Chân 如Như 秖kỳ 是thị 一nhất 實thật 相tướng 耳nhĩ 。

七thất 相tương/tướng

秖kỳ 是thị 七thất 方phương 便tiện 。 以dĩ 實thật 相tướng 對đối 七thất 相tương/tướng 是thị 故cố 云vân 。

相tương/tướng

即tức 行hành 相tương/tướng 也dã 。

七thất 教giáo

秖kỳ 是thị 七thất 方phương 便tiện 教giáo 。 以dĩ 教giáo 對đối 教giáo 是thị 故cố 云vân 。

教giáo

所sở 謂vị 。

下hạ 雙song 釋thích 者giả 。 初sơ 雙song 標tiêu 理lý 教giáo 也dã 。 次thứ 。

眾chúng 生sanh

下hạ 先tiên 釋thích 性tánh 對đối 理lý 德đức 之chi 相tướng 。 初sơ 總tổng 舉cử 。

解giải 脫thoát

下hạ 列liệt 結kết 。 此thử 性tánh 三tam 德đức 雖tuy 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 秖kỳ 是thị 一nhất 相tương/tướng 。

如Như 來Lai

下hạ 釋thích 一nhất 味vị 。 由do 佛Phật 說thuyết 故cố 。 此thử 性tánh 可khả 修tu 。 性tánh 本bổn 無vô 名danh 具cụ 足túc 諸chư 名danh 。 故cố 無vô 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 說thuyết 即tức 成thành 教giáo 。 依y 教giáo 修tu 習tập 。 方phương 名danh 修tu 三tam 。 比tỉ 讀đọc 此thử 教giáo 者giả 。 不bất 知tri 修tu 性tánh 。 如như 何hà 消tiêu 釋thích 此thử 中trung 疏sớ/sơ 文văn 。 敬kính 請thỉnh 讀đọc 者giả 行hành 者giả 思tư 之chi 。 照chiếu 之chi 。

此thử 三tam 相tương/tướng

下hạ 重trọng/trùng 指chỉ 性tánh 三tam 以dĩ 為vi 修tu 境cảnh 。

緣duyên 生sanh

下hạ 重trọng/trùng 舉cử 修tu 相tương/tướng 。 故cố 名danh 為vi 。

行hành

行hành 即tức 因nhân 也dã 。

終chung 則tắc

下hạ 舉cử 果quả 地địa 三tam 。 三tam 智trí 滿mãn 故cố 從tùng 智trí 為vi 名danh 。 即tức 是thị 智trí 三tam 。 行hành 三tam 。 性tánh 三tam 。 開khai 合hợp 多đa 少thiểu 準chuẩn 望vọng 可khả 知tri 。

有hữu 時thời

下hạ 舉cử 分phần/phân 文văn 不bất 同đồng 。

解giải 脫thoát

下hạ 廣quảng 釋thích 相tương/tướng 味vị 。 先tiên 相tương/tướng 。 次thứ 味vị 。 初sơ 釋thích 相tương/tướng 中trung 性tánh 德đức 秖kỳ 是thị 本bổn 有hữu 三tam 道đạo 。 解giải 脫thoát 相tướng 者giả 。 即tức 於ư 業nghiệp 道đạo 是thị 解giải 脫thoát 德đức 。 離ly 相tương/tướng 者giả 即tức 於ư 煩phiền 惱não 是thị 般Bát 若Nhã 德đức 。 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 者giả 即tức 於ư 苦khổ 道đạo 是thị 法Pháp 身thân 德đức 。

無vô 生sanh 死tử

等đẳng 。 寄ký 修tu 以dĩ 釋thích 。

唯duy 有hữu

下hạ 結kết 。 故cố 云vân 。

實thật 相tướng

一nhất 相tương/tướng

下hạ 轉chuyển 釋thích 一nhất 相tương/tướng 。 即tức 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 。 理lý 則tắc 性tánh 德đức 緣duyên 了liễu 。 事sự 則tắc 修tu 得đắc 三tam 因nhân 。 迷mê 則tắc 三tam 道đạo 流lưu 轉chuyển 。 悟ngộ 則tắc 果quả 中trung 勝thắng 用dụng 。 如như 是thị 四tứ 重trọng/trùng 並tịnh 由do 迷mê 中trung 實thật 相tướng 而nhi 立lập 。 此thử 無vô 住trụ 本bổn 具cụ 如như 《# 釋thích 籤# 》# 第đệ 七thất 已dĩ 釋thích 。 故cố 無vô 明minh 。 實thật 相tướng 俱câu 名danh 無vô 住trụ 。 今kim 以dĩ 無vô 相tướng 對đối 於ư 差sai 別biệt 。 專chuyên 指chỉ 實thật 相tướng 名danh 無vô 住trụ 本bổn 。 無vô 住trụ 即tức 本bổn 名danh 無vô 住trụ 本bổn 。 隨tùy 緣duyên 不bất 變biến 理lý 在tại 於ư 斯tư 。 起khởi 住trụ 二nhị 門môn 義nghĩa 準chuẩn 可khả 識thức 。 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 類loại 具cụ 在tại 十thập 門môn 。

一nhất 味vị

下hạ 約ước 教giáo 釋thích 者giả 。 上thượng 相tương/tướng 但đãn 云vân 無vô 生sanh 死tử 耳nhĩ 。 約ước 後hậu 乃nãi 云vân 無vô 二nhị 死tử 者giả 。 教giáo 在tại 分phân 別biệt 故cố 也dã 。 前tiền 相tương/tướng 但đãn 云vân 離ly 相tương/tướng 者giả 。 無vô 涅Niết 槃Bàn 相tướng 。 此thử 教giáo 乃nãi 云vân 得đắc 中trung 道đạo 智trí 慧tuệ 。 乃nãi 至chí 離ly 於ư 二nhị 邊biên 著trước 也dã 。 前tiền 相tương/tướng 但đãn 云vân 無vô 相tướng 亦diệc 無vô 相tướng 。 今kim 教giáo 中trung 云vân 二nhị 邊biên 因nhân 果quả 滅diệt 者giả 。 應ưng 云vân 通thông 別biệt 二nhị 惑hoặc 內nội 外ngoại 二nhị 死tử 滅diệt 也dã 。 今kim 對đối 中trung 道đạo 。 中trung 道đạo 從tùng 理lý 。 故cố 此thử 因nhân 果quả 名danh 離ly 二nhị 邊biên 。 此thử 二nhị 涅Niết 槃Bàn 永vĩnh 殊thù 小tiểu 典điển 。 小tiểu 典điển 二nhị 滅diệt 必tất 不bất 同đồng 時thời 。 此thử 中trung 二nhị 滅diệt 更cánh 無vô 前tiền 後hậu 。

句cú 句cú 例lệ 作tác 差sai 無vô 差sai

者giả 。 既ký 句cú 句cú 約ước 教giáo 。 教giáo 亦diệc 須tu 顯hiển 差sai 無vô 差sai 等đẳng 。 故cố 應ưng 具cụ 如như 前tiền 一nhất 相tương/tướng 中trung 。 即tức 無vô 住trụ 本bổn 至chí 即tức 是thị 無vô 差sai 別biệt 文văn 是thị 也dã 。 故cố 今kim 對đối 教giáo 明minh 差sai 無vô 差sai 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 徒đồ 開khai 浪lãng 會hội 虛hư 說thuyết 漫mạn 行hành 。 空không 列liệt 一Nhất 乘Thừa 之chi 名danh 。 終chung 無vô 一Nhất 乘Thừa 之chi 旨chỉ 。 稟bẩm 權quyền 教giáo 者giả 尚thượng 須tu 識thức 權quyền 。 對đối 此thử 終chung 窮cùng 安an 得đắc 昧muội 實thật 。 忽hốt 都đô 未vị 聞văn 性tánh 惡ác 之chi 名danh 。 安an 能năng 信tín 有hữu 性tánh 德đức 之chi 行hành 。

究cứu 竟cánh

等đẳng 者giả 。 前tiền 總tổng 釋thích 中trung 已dĩ 略lược 明minh 竟cánh 。 今kim 於ư 廣quảng 釋thích 理lý 教giáo 雙song 結kết 所sở 歸quy 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 咸hàm 資tư 果quả 智trí 。 故cố 究cứu 竟cánh 之chi 言ngôn 通thông 論luận 理lý 教giáo 。 具cụ 有hữu 三tam 法pháp 而nhi 但đãn 云vân 。

種chủng 智trí

者giả 。 從tùng 智trí 取thủ 境cảnh 故cố 也dã 。

七thất 種chủng

等đẳng 者giả 。 亦diệc 有hữu 人nhân 言ngôn 。 此thử 中trung 諸chư 句cú 何hà 意ý 節tiết 節tiết 皆giai 云vân 五ngũ 乘thừa 七thất 善thiện 。 太thái 煩phiền 重trọng/trùng 耶da 。 今kim 請thỉnh 離ly 此thử 釋thích 外ngoại 與dữ 今kim 經kinh 合hợp 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 故cố 知tri 不bất 以dĩ 七thất 善thiện 簡giản 之chi 無vô 由do 顯hiển 實thật 。

第đệ 二nhị

等đẳng 者giả 。 前tiền 六lục 科khoa 顯hiển 能năng 知tri 之chi 人nhân 法pháp 。 今kim 減giảm 辨biện 所sở 知tri 之chi 人nhân 法pháp 。 故cố 舉cử 此thử 十thập 攝nhiếp 諸chư 法pháp 盡tận 。 又hựu 前tiền 乃nãi 唯duy 約ước 於ư 能năng 。 今kim 則tắc 約ước 能năng 論luận 所sở 。 故cố 種chủng 等đẳng 四tứ 三tam 慧tuệ 所sở 取thủ 。 所sở 取thủ 四tứ 法pháp 不bất 出xuất 因nhân 果quả 。 因nhân 果quả 之chi 體thể 體thể 唯duy 實thật 性tánh 。 一nhất 一nhất 對đối 辨biện 他tha 經kinh 十thập 法pháp 。

三tam 道đạo 是thị 三tam 德đức 種chủng

者giả 。 即tức 性tánh 種chủng 也dã 。 有hữu 生sanh 性tánh 故cố 故cố 名danh 為vi 種chủng 。 生sanh 時thời 此thử 種chủng 純thuần 變biến 為vi 修tu 。 修tu 性tánh 一nhất 如như 無vô 復phục 別biệt 體thể 。 言ngôn 。

相tương 對đối

者giả 。 且thả 從tùng 當đương 體thể 敵địch 對đối 相tương/tướng 翻phiên 。 即tức 事sự 理lý 因nhân 果quả 迷mê 悟ngộ 縛phược 脫thoát 等đẳng 始thỉ 終chung 理lý 一nhất 。 故cố 名danh 為vi 性tánh 。 波ba 水thủy 之chi 義nghĩa 準chuẩn 望vọng 可khả 知tri 。 波ba 是thị 水thủy 種chủng 豈khởi 可khả 不bất 信tín 。 若nhược 就tựu 類loại 者giả 。 類loại 謂vị 類loại 例lệ 。 即tức 修tu 德đức 也dã 。 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 恆hằng 居cư 三tam 道đạo 。 於ư 中trung 誰thùy 無vô 一nhất 毫hào 種chủng 類loại 。

夫phu 有hữu 心tâm 者giả 法Pháp 身thân 種chủng

者giả 。 合hợp 彼bỉ 性tánh 三tam 。 為vi 一nhất 法Pháp 身thân 。 對đối 修tu 方phương 合hợp 。 約ước 性tánh 恆hằng 開khai 。 此thử 三tam 從tùng 別biệt 一nhất 一nhất 各các 異dị 。

問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。 般Bát 若Nhã 解giải 脫thoát 。 有hữu 於ư 種chủng 類loại 及cập 以dĩ 對đối 論luận 。 法Pháp 身thân 類loại 種chủng 與dữ 對đối 論luận 種chủng 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。

答đáp 。

理lý 一nhất 義nghĩa 異dị 。 言ngôn 理lý 一nhất 者giả 。 秖kỳ 緣duyên 理lý 一nhất 是thị 故cố 性tánh 修tu 相tương 對đối 離ly 合hợp 。 言ngôn 義nghĩa 異dị 者giả 。 對đối 生sanh 死tử 邊biên 名danh 為vi 相tương 對đối 。 理lý 體thể 本bổn 淨tịnh 名danh 為vi 種chủng 類loại 。 又hựu 聞văn 能năng 觀quán 智trí 名danh 為vi 了liễu 種chủng 。 聞văn 所sở 緣duyên 理lý 名danh 為vi 正chánh 種chủng 。 即tức 是thị 理lý 淨tịnh 與dữ 事sự 淨tịnh 為vi 類loại 。

諸chư 種chủng 差sai 別biệt

等đẳng 者giả 。 須tu 約ước 諸chư 教giáo 諸chư 界giới 廣quảng 說thuyết 。 不bất 可khả 具cụ 述thuật 。 唯duy 是thị 理lý 體thể 一nhất 三tam 德đức 種chủng 如Như 來Lai 能năng 知tri 。 若nhược 約ước 教giáo 者giả 。 別biệt 教giáo 唯duy 有hữu 種chủng 類loại 之chi 種chủng 而nhi 無vô 相tướng 對đối 。 於ư 中trung 法Pháp 身thân 類loại 種chủng 仍nhưng 別biệt 始thỉ 終chung 常thường 淨tịnh 。 唯duy 不bất 從tùng 覆phú 故cố 得đắc 種chủng 名danh 。 藏tạng 通thông 兩lưỡng 教giáo 全toàn 無vô 此thử 義nghĩa 。 但đãn 約ước 當đương 教giáo 其kỳ 名danh 非phi 無vô 。 因nhân 時thời 三tam 學học 為vi 五ngũ 分phần/phân 種chủng 。 達đạt 分phần/phân 即tức 為vi 二nhị 解giải 脫thoát 種chủng 。 念niệm 處xứ 即tức 為vi 般Bát 若Nhã 種chủng 也dã 。 隱ẩn 顯hiển 並tịnh 別biệt 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 記ký 。 故cố 三tam 教giáo 教giáo 道đạo 之chi 有hữu 差sai 。 本bổn 在tại 圓viên 實thật 之chi 無vô 差sai 。 相tương/tướng 體thể 性tánh 三tam 既ký 通thông 始thỉ 末mạt 。 所sở 以dĩ 須tu 約ước 十thập 界giới 十thập 如như 釋thích 者giả 。 向hướng 釋Thích 種chủng 字tự 既ký 以dĩ 相tương 對đối 及cập 種chủng 類loại 釋thích 。 今kim 此thử 三tam 法pháp 亦diệc 應ưng 例lệ 之chi 。 又hựu 前tiền 種chủng 中trung 不bất 云vân 十thập 界giới 取thủ 極cực 下hạ 界giới 。 類loại 中trung 自tự 云vân 世thế 智trí 等đẳng 也dã 。 故cố 此thử 十thập 界giới 不bất 出xuất 一nhất 念niệm 。 如như 彼bỉ 廣quảng 釋thích 十thập 如như 中trung 明minh 。 又hựu 前tiền 釋Thích 種chủng 不bất 約ước 十thập 界giới 者giả 。 欲dục 明minh 三tam 德đức 義nghĩa 便tiện 故cố 也dã 。 此thử 相tương/tướng 等đẳng 三tam 亦diệc 是thị 三tam 德đức 。 已dĩ 有hữu 種chủng 義nghĩa 不bất 須tu 依y 前tiền 。 約ước 界giới 則tắc 便tiện 。 故cố 十thập 界giới 中trung 有hữu 佛Phật 與dữ 凡phàm 論luận 差sai 無vô 差sai 。 或hoặc 對đối 三tam 諦đế 。 次thứ 約ước 。

三tam 法pháp 即tức 是thị 三tam 慧tuệ

於ư 三tam 重trọng/trùng 中trung 皆giai 初sơ 云vân 。

念niệm

者giả 。 念niệm 所sở 取thủ 境cảnh 。 思tư 修tu 亦diệc 然nhiên 。 境cảnh 即tức 所sở 聞văn 所sở 思tư 所sở 修tu 。 皆giai 言ngôn 。

何hà

者giả 。 指chỉ 所sở 取thủ 境cảnh 。

所sở 念niệm

等đẳng 者giả 。 教giáo 下hạ 所sở 詮thuyên 向hướng 之chi 四tứ 法pháp 。 隨tùy 教giáo 則tắc 有hữu 思tư 修tu 不bất 同đồng 。 對đối 界giới 為vi 境cảnh 多đa 少thiểu 增tăng 減giảm 。 觀quán 體thể 巧xảo 拙chuyết 隨tùy 義nghĩa 應ưng 知tri 。 為vi 差sai 無vô 差sai 以dĩ 權quyền 對đối 實thật 。 初sơ 言ngôn 。

用dụng

者giả 。 有hữu 取thủ 境cảnh 慧tuệ 方phương 有hữu 所sở 取thủ 。 舉cử 事sự 顯hiển 慧tuệ 故cố 曰viết 用dụng 也dã 。 所sở 言ngôn 。

體thể

者giả 。 即tức 當đương 體thể 也dã 。 境cảnh 中trung 舉cử 事sự 事sự 是thị 所sở 取thủ 。 念niệm 等đẳng 居cư 先tiên 取thủ 所sở 取thủ 事sự 。 今kim 先tiên 言ngôn 。

云vân 何hà

指chỉ 能năng 念niệm 體thể 。 思tư 修tu 亦diệc 然nhiên 。 故cố 知tri 即tức 是thị 三tam 慧tuệ 當đương 體thể 。 此thử 體thể 即tức 是thị 能năng 聞văn 能năng 思tư 能năng 修tu 。 故cố 云vân 。

記ký 錄lục 所sở 聞văn 等đẳng 法pháp

言ngôn 。

因nhân 緣duyên

者giả 。 謂vị 以dĩ 何hà 之chi 言ngôn 須tu 所sở 聞văn 教giáo 。 念niệm 等đẳng 即tức 是thị 能năng 聞văn 等đẳng 也dã 。 不bất 由do 能năng 取thủ 令linh 殊thù 而nhi 為vi 別biệt 相tướng 。 乃nãi 由do 所sở 聞văn 法Pháp 異dị 分phần/phân 五ngũ 乘thừa 七thất 善thiện 。 能năng 所sở 和hòa 合hợp 即tức 聞văn 思tư 修tu 。 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。 言ngôn 。

取thủ 境cảnh 聞văn 法Pháp 為vi 因nhân 緣duyên

者giả 。 所sở 取thủ 能năng 取thủ 並tịnh 名danh 為vi 因nhân 。 聞văn 法Pháp 為vi 緣duyên 生sanh 慧tuệ 。 即tức 是thị 所sở 生sanh 法pháp 也dã 。 又hựu 。

取thủ 境cảnh

者giả 。 取thủ 境cảnh 必tất 須tu 聞văn 法Pháp 為vi 因nhân 。 且thả 先tiên 標tiêu 之chi 。 故cố 三tam 境cảnh 為vi 因nhân 。 聞văn 法Pháp 為vi 緣duyên 。 即tức 初sơ 雖tuy 有hữu 聞văn 等đẳng 。 更cánh 須tu 聞văn 法Pháp 以dĩ 為vi 良lương 緣duyên 。 故cố 云vân 。

因nhân 緣duyên

應ưng 知tri 三tam 慧tuệ 境cảnh 體thể 及cập 以dĩ 因nhân 緣duyên 。 雖tuy 三tam 而nhi 二nhị 。

重trọng/trùng 釋thích 因nhân 緣duyên 者giả 。 合hợp 向hướng 境cảnh 體thể 。 體thể 即tức 是thị 智trí 。 境cảnh 必tất 從tùng 體thể 得đắc 名danh 。 體thể 必tất 由do 境cảnh 立lập 稱xưng 。 重trọng/trùng 云vân 因nhân 緣duyên 者giả 。 既ký 加gia 聞văn 法Pháp 防phòng 自tự 他tha 計kế 。 及cập 立lập 更cánh 互hỗ 因nhân 緣duyên 故cố 也dã 。 三tam 義nghĩa 具cụ 足túc 方phương 乃nãi 成thành 慧tuệ 及cập 成thành 所sở 為vi 。

如như 此thử 三tam 乘thừa

等đẳng 者giả 。 五ngũ 除trừ 人nhân 天thiên 。 以dĩ 人nhân 天thiên 乘thừa 未vị 名danh 慧tuệ 故cố 。

問vấn 。

前tiền 云vân 十thập 界giới 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 但đãn 云vân 三tam 乘thừa 。

答đáp 。

廣quảng 略lược 雖tuy 殊thù 其kỳ 理lý 一nhất 也dã 。 但đãn 種chủng 通thông 乘thừa 局cục 。 合hợp 大đại 開khai 小tiểu 故cố 但đãn 三tam 乘thừa 。 又hựu 種chủng 等đẳng 四tứ 必tất 遍biến 十thập 界giới 。 於ư 中trung 起khởi 慧tuệ 必tất 唯duy 三tam 乘thừa 。 三tam 乘thừa 通thông 於ư 四tứ 界giới 故cố 也dã 。

五ngũ 乘thừa 之chi 因nhân

等đẳng 者giả 。 慧tuệ 必tất 唯duy 三tam 。 因nhân 果quả 通thông 五ngũ 。 離ly 七thất 準chuẩn 釋thích 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。 不bất 云vân 四tứ 起khởi 者giả 。 且thả 從tùng 升thăng 出xuất 。 生sanh 公công 具cụ 約ước 諸chư 度Độ 等đẳng 法pháp 辨biện 聞văn 思tư 修tu 。 然nhiên 六Lục 度Độ 未vị 能năng 分phần/phân 於ư 三tam 乘thừa 。 六lục 則tắc 通thông 漫mạn 。 三tam 則tắc 攝nhiếp 六lục 。

是thị 約ước 一nhất 法pháp

者giả 。 故cố 四tứ 意ý 中trung 前tiền 三tam 約ước 所sở 辨biện 能năng 。 此thử 約ước 能năng 論luận 所sở 。 所sở 中trung 無vô 差sai 即tức 一nhất 法pháp 故cố 。 故cố 前tiền 三tam 意ý 如Như 來Lai 並tịnh 有hữu 一nhất 法pháp 無vô 差sai 。 但đãn 且thả 約ước 所sở 以dĩ 對đối 能năng 知tri 。

無vô 差sai 別biệt

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 秖kỳ 是thị 如như 前tiền 差sai 無vô 差sai 等đẳng 。 而nhi 為vi 分phân 別biệt 。

一nhất 中trung 無vô 量lượng

者giả 。 意ý 云vân 是thị 一nhất 家gia 之chi 無vô 量lượng 耳nhĩ 。 一nhất 一nhất 德đức 中trung 皆giai 可khả 為vi 緣duyên 。 分phân 別biệt 無vô 量lượng 。 如như 云vân 。

多đa 諸chư 名danh 字tự

等đẳng 。 無vô 量lượng 中trung 一nhất 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。

何hà 者giả

去khứ 對đối 小tiểu 辨biện 別biệt 。 何hà 者giả 。 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 人nhân 亦diệc 有hữu 。 二nhị 既ký 離ly 著trước 入nhập 寂tịch 。 名danh 同đồng 體thể 異dị 重trọng/trùng 對đối 釋thích 之chi 。

常thường 寂tịch 滅diệt

等đẳng 。 更cánh 以dĩ 無vô 差sai 結kết 二Nhị 乘Thừa 差sai 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 準chuẩn 例lệ 可khả 見kiến 。

鄭trịnh 重trọng 抵để 掌chưởng

者giả 。

抵để

吳ngô 也dã 。 吳ngô 手thủ 於ư 掌chưởng 表biểu 勤cần 勤cần 也dã 。 向hướng 已dĩ 釋thích 竟cánh 今kim 復phục 釋thích 者giả 。 此thử 事sự 不bất 易dị 故cố 重trọng/trùng 勤cần 勤cần 。 佛Phật 世thế 尚thượng 然nhiên 。 何hà 況huống 末mạt 代đại 。

斥xích 舊cựu 云vân

至chí

若nhược 佛Phật 等đẳng

者giả 。 古cổ 人nhân 以dĩ 此thử 釋thích 下hạ 壽thọ 量lượng 。 失thất 旨chỉ 逾du 甚thậm 。 今kim 復phục 以dĩ 此thử 釋thích 常thường 住trụ 教giáo 。 故cố 云vân 。

苦Khổ 經Kinh

不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 而nhi 云vân 夾giáp 斷đoạn 。 故cố 言ngôn 。

苦khổ 佛Phật

經kinh 佛Phật 無vô 苦khổ 。 加gia 之chi 者giả 過quá 。 故cố 云vân 。

苦khổ 佛Phật

等đẳng 耳nhĩ 。 光quang 宅trạch 有hữu 餘dư 未vị 足túc 辨biện 異dị 。 然nhiên 光quang 宅trạch 諸chư 文văn 皆giai 破phá 三tam 祇kỳ 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 知tri 何hà 事sự 。 至chí 此thử 即tức 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 有hữu 餘dư 之chi 名danh 消tiêu 畢tất 竟cánh 空không 。

有hữu 人nhân

去khứ 。 他tha 難nạn/nan 光quang 宅trạch 。 諸chư 古cổ 尚thượng 有hữu 不bất 許hứa 斯tư 釋thích 。 何hà 況huống 今kim 師sư 。

經kinh 文văn

下hạ 今kim 師sư 正chánh 解giải 。 前tiền 對đối 二Nhị 乘Thừa 重trọng/trùng 釋thích 者giả 。 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。

龍long 印ấn

去khứ 引dẫn 舊cựu 諸chư 釋thích 以dĩ 責trách 光quang 宅trạch 。 一nhất 往vãng 且thả 爾nhĩ 。 然nhiên 亦diệc 不bất 知tri 舊cựu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 與dữ 小tiểu 何hà 異dị 。

隨tùy 三tam 悉tất

者giả 。 亦diệc 以dĩ 一nhất 實thật 為vi 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 對đối 權quyền 為vi 三tam 。 即tức 昔tích 日nhật 隨tùy 欲dục 順thuận 權quyền 機cơ 也dã 。

次thứ 復phục 宗tông 釋thích 疑nghi 者giả 。

雖tuy 未vị

之chi 言ngôn 許hứa 為vi 儔trù 類loại 。 得đắc 受thọ 記ký 已dĩ 。 即tức 分phần/phân 真chân 佛Phật 。 自tự 鹿lộc 苑uyển 後hậu 具cụ 領lãnh 權quyền 實thật 。 至chí 醍đề 醐hồ 時thời 領lãnh 業nghiệp 不bất 虛hư 。 當đương 知tri 前tiền 歎thán 釋Thích 迦Ca 。 本bổn 欲dục 稱xưng 歎thán 迦Ca 葉Diếp 所sở 領lãnh 。 言ngôn 釋thích 疑nghi 者giả 。 恐khủng 此thử 時thời 眾chúng 聞văn 佛Phật 述thuật 其kỳ 領lãnh 所sở 不bất 及cập 。 不bất 曉hiểu 佛Phật 旨chỉ 。 而nhi 謂vị 迦Ca 葉Diếp 所sở 領lãnh 不bất 當đương 。 故cố 述thuật 己kỷ 權quyền 實thật 以dĩ 歎thán 迦Ca 葉Diếp 能năng 知tri 如Như 來Lai 。 隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 。 雖tuy 自tự 領lãnh 已dĩ 實thật 兼kiêm 一nhất 切thiết 。

問vấn 。

何hà 不bất 釋thích 探thám 疑nghi 耶da 。

答đáp 。

齊tề 教giáo 顯hiển 露lộ 虛hư 實thật 易dị 辨biện 。 故cố 佛Phật 且thả 約ước 齊tề 教giáo 述thuật 歎thán 。

若nhược 爾nhĩ 。 探thám 最tối 可khả 疑nghi 。 何hà 獨độc 齊tề 教giáo 。

答đáp 。

雖tuy 難nạn/nan 而nhi 易dị 。

時thời 眾chúng 聞văn 說thuyết 如Như 來Lai 二nhị 智trí 。 知tri 佛Phật 法Pháp 身thân 恆hằng 思tư 大đại 小tiểu 。 秖kỳ 恐khủng 領lãnh 教giáo 未vị 必tất 盡tận 善thiện 。 故cố 佛Phật 以dĩ 二nhị 教giáo 二nhị 智trí 述thuật 其kỳ 齊tề 教giáo 無vô 差sai 謬mậu 也dã 。 又hựu 齊tề 教giáo 述thuật 尚thượng 自tự 不bất 虛hư 。 驗nghiệm 知tri 探thám 領lãnh 亦diệc 應ưng 非phi 謬mậu 。

釋thích 述thuật 意ý

者giả 。 向hướng 適thích 斥xích 其kỳ 所sở 領lãnh 不bất 及cập 。 豈khởi 至chí 此thử 中trung 即tức 云vân 所sở 領lãnh 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 故cố 知tri 前tiền 文văn 但đãn 是thị 如Như 來Lai 。 自tự 述thuật 能năng 知tri 。 何hà 關quan 迦Ca 葉Diếp 。 故cố 今kim 釋thích 云vân 。

世Thế 尊Tôn 雖tuy 即tức 自tự 述thuật 。 理lý 當đương 迦Ca 葉Diếp 一nhất 切thiết 皆giai 領lãnh 。 迦Ca 葉Diếp 既ký 其kỳ 始thỉ 末mạt 自tự 領lãnh 。 而nhi 亦diệc 經kinh 涉thiệp 五ngũ 時thời 權quyền 實thật 。 義nghĩa 含hàm 一nhất 切thiết 。 故cố 亦diệc 堪kham 歎thán 。 甚thậm 為vi 希hy 有hữu 。 然nhiên 章chương 安an 重trọng/trùng 釋thích 但đãn 作tác 述thuật 前tiền 品phẩm 一nhất 十thập 三tam 偈kệ 歎thán 佛Phật 恩ân 深thâm 。 即tức 是thị 當đương 界giới 能năng 知tri 隨tùy 宜nghi 。 當đương 界giới 事sự 理lý 遍biến 收thu 一nhất 切thiết 。

問vấn 。

此thử 中trung 述thuật 前tiền 歎thán 佛Phật 恩ân 深thâm 。 與dữ 古cổ 人nhân 何hà 別biệt 。

答đáp 。

古cổ 人nhân 直trực 云vân 恩ân 深thâm 。 不bất 辨biện 恩ân 之chi 近cận 遠viễn 。 故cố 前tiền 以dĩ 十thập 三tam 偈kệ 具cụ 領lãnh 始thỉ 末mạt 。 今kim 佛Phật 具cụ 述thuật 方phương 名danh 述thuật 成thành 。 此thử 是thị 章chương 安an 之chi 助trợ 見kiến 。 依y 大đại 師sư 意ý 自tự 成thành 深thâm 致trí 。

豈khởi 有hữu

等đẳng 者giả 。 即tức 指chỉ 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 以dĩ 為vi 一nhất 機cơ 。 指chỉ 此thử 娑sa 婆bà 以dĩ 為vi 一nhất 方phương 。 餘dư 機cơ 不bất 領lãnh 故cố 云vân 。

說thuyết 不bất 能năng 盡tận

迦Ca 葉Diếp 等đẳng 四tứ 於ư 前tiền 品phẩm 未vị 但đãn 云vân 。

如Như 來Lai 大đại 恩ân

如Như 來Lai 遙diêu 鑑giám 迦Ca 葉Diếp 既ký 能năng 教giáo 探thám 二nhị 領lãnh 。 豈khởi 不bất 能năng 知tri 初sơ 四tứ 弘hoằng 恩ân 。 乃nãi 至chí 最tối 後hậu 。 令linh 我ngã 化hóa 他tha 。 十thập 方phương 儀nghi 式thức 亦diệc 不bất 出xuất 此thử 。 故cố 今kim 此thử 中trung 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 通thông 遍biến 述thuật 之chi 。 則tắc 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 一nhất 地địa 一nhất 雨vũ 盡tận 述thuật 迦Ca 葉Diếp 始thỉ 末mạt 之chi 解giải 。

身thân 心tâm 法Pháp 財tài

者giả 。 身thân 得đắc 受thọ 記ký 。 心tâm 獲hoạch 法Pháp 財tài 。 已dĩ 證chứng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 一nhất 實thật 空không 座tòa 。 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 。 佛Phật 本bổn 遍biến 述thuật 迦Ca 葉Diếp 始thỉ 末mạt 。

時thời 眾chúng 不bất 解giải 故cố 須tu 除trừ 疑nghi 。 是thị 故cố 釋thích 云vân 。

迦Ca 葉Diếp 能năng 知tri

若nhược 尋tầm 此thử 意ý 。 何hà 得đắc 以dĩ 四tứ 伏phục 難nạn/nan 與dữ 此thử 同đồng 言ngôn 耶da 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 大đại 恩ân 之chi 言ngôn 何hà 所sở 主chủ 耶da 。 述thuật 恩ân 不bất 周chu 翻phiên 成thành 背bội 義nghĩa 。 若nhược 也dã 出xuất 生sanh 還hoàn 應ưng 自tự 鄙bỉ 。 何hà 以dĩ 佛Phật 歎thán 。 能năng 信tín 能năng 受thọ 。 次thứ 頌tụng 中trung 不bất 頌tụng 略lược 但đãn 頌tụng 廣quảng 者giả 。 廣quảng 攝nhiếp 略lược 故cố 。 次thứ 。

有hữu 智trí

下hạ 約ước 權quyền 智trí 者giả 。

問vấn 。

既ký 云vân 有hữu 智trí 若nhược 聞văn 。 此thử 必tất 屬thuộc 機cơ 。 云vân 何hà 屬thuộc 佛Phật 。

答đáp 。

若nhược 非phi 有hữu 智trí 人nhân 說thuyết 。 云vân 何hà 能năng 令linh 。 有hữu 智trí 人nhân 信tín 。

自tự 此thử 之chi 前tiền 皆giai 名danh 邪tà

者giả 。 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 四tứ 未vị 聞văn 譬thí 前tiền 義nghĩa 當đương 邪tà 見kiến 。 見kiến 未vị 正chánh 故cố 。 故cố 別biệt 《# 大đại 經kinh 》# 迦Ca 葉Diếp 童đồng 子tử 自tự 述thuật 為vi 例lệ 。 彼bỉ 亦diệc 未vị 聞văn 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 已dĩ 前tiền 自tự 稱xưng 邪tà 見kiến 。

應ưng 身thân

至chí

含hàm 潤nhuận

者giả 。 凡phàm 說thuyết 法Pháp 之chi 言ngôn 乃nãi 對đối 應ưng 身thân 。 故cố 勝thắng 劣liệt 應ưng 皆giai 是thị 色sắc 身thân 口khẩu 業nghiệp 宣tuyên 辨biện 。 新tân 經kinh 乃nãi 以dĩ 他tha 受thọ 用dụng 報báo 而nhi 為vi 遮già 那na 。 尚thượng 非phi 自tự 報báo 豈khởi 不bất 說thuyết 耶da 。 若nhược 言ngôn 體thể 即tức 。 十thập 身thân 俱câu 即tức 。 何hà 獨độc 應ưng 耶da 。 乍sạ 可khả 云vân 三Tam 身Thân 即tức 一nhất 說thuyết 默mặc 無vô 殊thù 。 安an 棄khí 丈trượng 六lục 偏thiên 尊tôn 相tương/tướng 海hải 。 如như 空không 為vi 華hoa 華hoa 外ngoại 無vô 空không 。

能năng 具cụ

等đẳng 者giả 。 故cố 知tri 說thuyết 昔tích 偏thiên 小tiểu 典điển 藉tạ 不bất 降giáng/hàng 開khai 顯hiển 十thập 二nhị 部bộ 中trung 佛Phật 性tánh 圓viên 常thường 之chi 雨vũ 。 故cố 雲vân 不bất 含hàm 潤nhuận 。 前tiền 二nhị 味vị 中trung 雖tuy 說thuyết 不bất 受thọ 雖tuy 有hữu 不bất 遍biến 義nghĩa 非phi 含hàm 潤nhuận 。

須tu 扇thiên/phiến 多đa 佛Phật 不bất 說thuyết 法Pháp

者giả 。 此thử 以dĩ 全toàn 不bất 說thuyết 為vi 不bất 含hàm 《# 大đại 論luận 》# 文văn 也dã 。 多đa 寶bảo 不bất 說thuyết 。 義nghĩa 如như 下hạ 文văn 。 九cửu 十thập 八bát 使sử 。 初sơ 斷đoạn 見kiến 愛ái 得đắc 真Chân 諦Đế 益ích 。 而nhi 云vân 。

地địa 上thượng 清thanh 涼lương

者giả 。 六lục 根căn 淨tịnh 位vị 亦diệc 且thả 除trừ 之chi 。

百bách 穀cốc 語ngữ 通thông

至chí

百bách 善thiện 也dã

者giả 。 五ngũ 乘thừa 各các 以dĩ 百bách 善thiện 為vi 本bổn 。 言ngôn 。

能năng 生sanh

者giả 。 從tùng 果quả 以dĩ 說thuyết 。 若nhược 從tùng 因nhân 說thuyết 乃nãi 是thị 百bách 善thiện 生sanh 於ư 五ngũ 乘thừa 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 因nhân 豈khởi 過quá 十Thập 善Thiện 。 故cố 以dĩ 十Thập 善Thiện 更cánh 互hỗ 莊trang 嚴nghiêm 。

若nhược 不bất 能năng 修tu 互hỗ 嚴nghiêm 因nhân

者giả 。 今kim 所sở 不bất 論luận 。

若nhược 爾nhĩ 。 人nhân 乘thừa 無vô 百bách 。

答đáp 。

酒tửu 防phòng 意ý 地địa 。 通thông 說thuyết 非phi 無vô 。

甘cam 蔗giá

等đẳng 者giả 。 既ký 舉cử 二nhị 物vật 應ưng 有hữu 屬thuộc 對đối 。 今kim 試thí 對đối 之chi 。 甘cam 蔗giá 質chất 一nhất 可khả 以dĩ 譬thí 定định 。 蒲bồ 萄đào 形hình 多đa 可khả 以dĩ 譬thí 慧tuệ 。 慧tuệ 約ước 所sở 破phá 。 定định 約ước 所sở 緣duyên 。 且thả 分phần/phân 多đa 一nhất 。

既ký 出xuất 下hạ 三tam 行hành 頌tụng 十thập 號hiệu

者giả 。 文văn 略lược 義nghĩa 合hợp 。 出xuất 世thế 即tức 無Vô 上Thượng 士Sĩ 及cập 佛Phật 。

于vu

於ư 也dã 。 為vi 說thuyết 即tức 正chánh 遍biến 知tri 。 明Minh 行Hạnh 足Túc 。 世Thế 尊Tôn 即tức 第đệ 十thập 號hiệu 。 於ư 天thiên 人nhân 中trung 。 即tức 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 。 及cập 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 如Như 來Lai 即tức 第đệ 一nhất 號hiệu 。 來lai 善thiện 去khứ 善thiện 兼kiêm 於ư 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 出xuất 于vu 世thế 即tức 世Thế 間Gian 解Giải 。

充sung 潤nhuận

下hạ

四tứ 弘hoằng

者giả 。 充sung 潤nhuận 眾chúng 生sanh 即tức 初sơ 弘hoằng 誓thệ 。 皆giai 令linh 離ly 苦khổ 。 即tức 第đệ 二nhị 誓thệ 。 皆giai 令linh 離ly 於ư 因nhân 果quả 苦khổ 故cố 得đắc 安an 隱ẩn 樂lạc 。 即tức 第đệ 三tam 誓thệ 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 樂lạc 。 即tức 第đệ 四tứ 誓thệ 。 五ngũ 乘thừa 咸hàm 有hữu 。 世thế 間gian 之chi 樂lạc 。 皆giai 令linh 得đắc 於ư 。 第đệ 一nhất 之chi 樂lạc 。

勸khuyến 聽thính 受thọ

中trung 又hựu 更cánh 為vi 二nhị 。 初sơ 二nhị 行hành 先tiên 歎thán 佛Phật 。 次thứ 。

為vi 大đại 眾chúng

下hạ 能năng 說thuyết 人nhân 尊tôn 。 故cố 所sở 說thuyết 法Pháp 妙diệu 。 七thất 善thiện 無vô 不bất 皆giai 歸quy 一Nhất 乘Thừa 。 故cố 勸khuyến 聽thính 受thọ 。 此thử 舉cử 無vô 差sai 以dĩ 釋thích 於ư 差sai 。

佛Phật 平bình 等đẳng 說thuyết

等đẳng 者giả 。 有hữu 愛ái 憎tăng 故cố 則tắc 有hữu 彼bỉ 此thử 。 不bất 於ư 佛Phật 機cơ 者giả 愛ái 。 餘dư 機cơ 者giả 憎tăng 。 貴quý 賤tiện 上thượng 下hạ 約ước 位vị 。 持trì 戒giới 毀hủy 戒giới 約ước 行hành 。 利lợi 根căn 鈍độn 根căn 約ước 習tập 。 亦diệc 須tu 具cụ 歷lịch 五ngũ 乘thừa 七thất 善thiện 。 展triển 轉chuyển 說thuyết 之chi 。

有hữu 人nhân

去khứ 次thứ 釋thích 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 者giả 。 古cổ 師sư 不bất 同đồng 。 但đãn 於ư 大đại 草thảo 二nhị 木mộc 不bất 定định 。 以dĩ 名danh 合hợp 故cố 。 小tiểu 中trung 二nhị 草thảo 經kinh 自tự 結kết 名danh 必tất 無vô 違vi 諍tranh 。 仍nhưng 不bất 知tri 有hữu 二nhị 種chủng 二Nhị 乘Thừa 。 是thị 故cố 初sơ 師sư 具cụ 列liệt 五ngũ 位vị 。 第đệ 二nhị 三tam 師sư 但đãn 列liệt 三tam 位vị 。 以dĩ 二nhị 草thảo 意ý 同đồng 三tam 皆giai 未vị 稱xưng 。

然nhiên 三tam 草thảo

下hạ 今kim 釋thích 。 先tiên 總tổng 非phi 云vân 。

師Sư 心Tâm 反Phản 佛Phật 違Vi 經Kinh

者giả 。 無vô 稟bẩm 承thừa 故cố 即tức 。

師sư 心tâm

佛Phật 意ý 不bất 爾nhĩ 即tức 。

反phản 佛Phật

違Vi 經Kinh

者giả 。 經kinh 明minh 受thọ 潤nhuận 不bất 同đồng 以dĩ 對đối 五ngũ 乘thừa 差sai 別biệt 。 如như 何hà 三tam 位vị 並tịnh 同đồng 在tại 一nhất 教giáo 。

別biệt 受thọ 潤nhuận 中trung

進tiến 退thoái 兩lưỡng 解giải 者giả 。 初sơ 正chánh 消tiêu 經kinh 文văn 。 次thứ 以dĩ 木mộc 例lệ 草thảo 。 準chuẩn 義nghĩa 以dĩ 釋thích 。 草thảo 既ký 有hữu 三tam 木mộc 亦diệc 應ưng 例lệ 。 人nhân 見kiến 大đại 草thảo 中trung 云vân 求cầu 世Thế 尊Tôn 。 謂vị 義nghĩa 亦diệc 通thông 後hậu 。 見kiến 小tiểu 樹thụ 中trung 云vân 。 專chuyên 心tâm 佛Phật 道Đạo 。 謂vị 通thông 初sơ 後hậu 。 見kiến 大đại 樹thụ 中trung 云vân 。 度độ 無vô 量lượng 億ức 。 謂vị 通thông 前tiền 二nhị 。 便tiện 作tác 一nhất 種chủng 歷lịch 位vị 解giải 釋thích 。 以dĩ 近cận 代đại 來lai 棄khí 舊cựu 經kinh 論luận 諸chư 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 為vi 消tiêu 釋thích 之chi 大đại 患hoạn 也dã 。 故cố 今kim 別biệt 釋thích 冥minh 順thuận 經kinh 文văn 。

上thượng 草thảo 為vi 六Lục 度Độ

者giả 。 既ký 云vân 行hành 精tinh 進tấn 定định 。 於ư 六Lục 度Độ 中trung 精tinh 進tấn 為vi 最tối 。 故cố 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

施thí 戒giới 忍nhẫn 世thế 間gian 常thường 法pháp 。 欲dục 修tu 定định 慧tuệ 必tất 須tu 精tinh 進tấn 。

況huống 復phục 通thông 進tiến 遍biến 入nhập 五ngũ 中trung 。 為vi 是thị 義nghĩa 故cố 。 舉cử 進tiến 攝nhiếp 六lục 。 故cố 不bất 可khả 二nhị 木mộc 唯duy 在tại 三tam 秖kỳ 。 小tiểu 樹thụ 中trung 《# 經kinh 》# 既ký 云vân 常thường 行hành 慈từ 悲bi 。 自tự 知tri 作tác 佛Phật 。 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 第đệ 三tam 。 僧Tăng 祇kỳ 方phương 乃nãi 定định 知tri 。 故cố 不bất 及cập 通thông 。 但đãn 過quá 二nhị 地địa 必tất 知tri 作tác 佛Phật 。 故cố 與dữ 前tiền 異dị 乃nãi 從tùng 勝thắng 標tiêu 。 大đại 樹thụ 中trung 既ký 云vân 。 轉chuyển 不bất 退thoái 輪luân 。 別biệt 人nhân 初Sơ 地Địa 能năng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 是thị 念niệm 不bất 退thoái 。 藏tạng 通thông 至chí 果quả 。 方phương 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 豈khởi 得đắc 名danh 為vi 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 知tri 在tại 別biệt 。 次thứ 義nghĩa 立lập 三tam 木mộc 通thông 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 令linh 識thức 通thông 方phương 故cố 更cánh 釋thích 之chi 。 故cố 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 初sơ 例lệ 則tắc 云vân 。

三tam 木mộc 二nhị 草thảo

以dĩ 小tiểu 草thảo 為vi 悠du 悠du 藥dược 。 以dĩ 上thượng 草thảo 為vi 上thượng 尊tôn 藥dược 。 頌tụng 文văn 乃nãi 云vân 。

三tam 藥dược 二nhị 木mộc

是thị 故cố 今kim 文văn 通thông 別biệt 二nhị 解giải 。

釋thích 增tăng 長trưởng 中trung 。 二Nhị 乘Thừa 增tăng 長trưởng 二nhị 解giải 不bất 同đồng 。 並tịnh 今kim 師sư 意ý 。 前tiền 釋thích 得đắc 小Tiểu 乘Thừa 盡tận 生sanh 死tử 。 方phương 名danh 。

最tối 後hậu

次thứ 釋thích 大Đại 乘Thừa 中trung 。 方phương 名danh 。

後hậu 身thân

大đại 小tiểu 兩lưỡng 種chủng 並tịnh 名danh 增tăng 長trưởng 。 增tăng 長trưởng 皆giai 由do 值trị 佛Phật 。 眾chúng 生sanh 自tự 謂vị 當đương 分phần/phân 增tăng 長trưởng 。 今kim 準chuẩn 佛Phật 意ý 莫mạc 非phi 地địa 雨vũ 。 故cố 令linh 當đương 分phần/phân 遠viễn 有hữu 增tăng 長trưởng 。 所sở 以dĩ 至chí 此thử 方phương 知tri 合hợp 一nhất 。 無vô 後hậu 之chi 言ngôn 且thả 任nhậm 小tiểu 教giáo 。 權quyền 名danh 為vi 無vô 非phi 永vĩnh 無vô 也dã 。 若nhược 得đắc 法Pháp 身thân 等đẳng 覺giác 一nhất 轉chuyển 當đương 入nhập 妙diệu 覺giác 。 乃nãi 云vân 最tối 後hậu 。 《# 論luận 》# 云vân 。

羅La 漢Hán 發phát 心tâm 已dĩ 。 後hậu 邊biên 際tế 定định 力lực 令linh 分phân 段đoạn 身thân 延diên 至chí 變biến 易dị 。

不bất 復phục 改cải 報báo 成thành 無vô 上thượng 果quả 者giả 。 此thử 多đa 屬thuộc 通thông 義nghĩa 。 以dĩ 通thông 菩Bồ 薩Tát 過quá 二Nhị 乘Thừa 地địa 。 惑hoặc 潤nhuận 生sanh 身thân 或hoặc 不bất 經kinh 生sanh 。 而nhi 成thành 正chánh 覺giác 。 豈khởi 華hoa 王vương 佛Phật 果Quả 而nhi 用dụng 二Nhị 乘Thừa 邊biên 際tế 定định 身thân 。 故cố 應ưng 問vấn 言ngôn 。

此thử 定định 與dữ 彼bỉ 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 同đồng 耶da 異dị 耶da 。 諸chư 論luận 皆giai 云vân 捨xả 分phân 段đoạn 身thân 而nhi 入nhập 變biến 易dị 。 天thiên 親thân 論luận 主chủ 意ý 未vị 必tất 然nhiên 。 但đãn 恐khủng 論luận 釋thích 義nghĩa 不bất 正chánh 耳nhĩ 。 故cố 知tri 最tối 後hậu 增tăng 長trưởng 之chi 言ngôn 。 大đại 小tiểu 各các 別biệt 。 無vô 人nhân 有hữu 教giáo 深thâm 可khả 為vi 規quy 。

問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。 餘dư 之chi 三tam 位vị 皆giai 應ưng 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 者giả 三tam 位vị 若nhược 不bất 值trị 佛Phật 各các 不bất 增tăng 長trưởng 。 若nhược 得đắc 值trị 佛Phật 當đương 位vị 增tăng 長trưởng 。 二nhị 者giả 於ư 法pháp 華hoa 前tiền 住trụ 四tứ 位vị 身thân 被bị 佛Phật 調điều 熟thục 。 若nhược 至chí 法pháp 華hoa 得đắc 入nhập 一nhất 實thật 。 方phương 名danh 增tăng 長trưởng 。

答đáp 。

然nhiên 五ngũ 位vị 中trung 二Nhị 乘Thừa 執chấp 彊cường/cưỡng/cương 謂vị 為vi 最tối 後hậu 。 故cố 須tu 二nhị 釋thích 。 餘dư 三tam 已dĩ 有hữu 彰chương 灼chước 明minh 文văn 。 上thượng 下hạ 文văn 意ý 。 一nhất 切thiết 皆giai 爾nhĩ 。

問vấn 。

二Nhị 乘Thừa 同đồng 云vân 住trụ 最tối 後hậu 身thân 。 必tất 須tu 見kiến 佛Phật 。 緣Duyên 覺Giác 不bất 然nhiên 者giả 何hà 。

答đáp 。

雖tuy 生sanh 佛Phật 後hậu 。 元nguyên 因nhân 佛Phật 世thế 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 。

增tăng 長trưởng

後hậu

云vân 云vân

者giả 。 具cụ 述thuật 大đại 小tiểu 今kim 昔tích 之chi 意ý 。 五ngũ 位vị 雖tuy 即tức 自tự 謂vị 增tăng 長trưởng 。 萌manh 動động 之chi 初sơ 莫mạc 非phi 地địa 雨vũ 。 說thuyết 雖tuy 地địa 雨vũ 居cư 後hậu 。 長trường/trưởng 必tất 始thỉ 在tại 初sơ 毫hào 。 今kim 始thỉ 示thị 於ư 地địa 雨vũ 初sơ 後hậu 耳nhĩ 。 亦diệc 應ưng 委ủy 說thuyết 通thông 別biệt 增tăng 長trưởng 之chi 意ý 。

問vấn 一nhất 雲vân 一nhất 雨vũ 與dữ 一nhất 音âm 同đồng 異dị

者giả 。 問vấn 意ý 以dĩ 一nhất 地địa 一nhất 雨vũ 與dữ 一nhất 音âm 教giáo 。 為vi 同đồng 為vi 異dị 。 答đáp 意ý 者giả 。 今kim 一nhất 雲vân 一nhất 雨vũ 別biệt 譬thí 開khai 顯hiển 。 彼bỉ 一nhất 音âm 之chi 教giáo 通thông 於ư 因nhân 果quả 及cập 以dĩ 偏thiên 圓viên 。 於ư 中trung 先tiên 分phần/phân 因nhân 果quả 。 次thứ 辨biện 偏thiên 圓viên 。 先tiên 因nhân 果quả 別biệt 。 別biệt 意ý 雖tuy 爾nhĩ 。 亦diệc 隨tùy 諸chư 教giáo 二nhị 種chủng 雲vân 雨vũ 以dĩ 譬thí 諸chư 教giáo 因nhân 果quả 隨tùy 分phần/phân 一nhất 音âm 。 今kim 從tùng 究cứu 竟cánh 雲vân 雨vũ 以dĩ 問vấn 。 答đáp 中trung 別biệt 申thân 二nhị 種chủng 一nhất 音âm 。 言ngôn 。

下hạ 地địa

者giả 。 或hoặc 指chỉ 圓viên 教giáo 六lục 根căn 。 或hoặc 指chỉ 別biệt 教giáo 地địa 前tiền 。 若nhược 指chỉ 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 等đẳng 覺giác 已dĩ 前tiền 。 豈khởi 可khả 全toàn 無vô 隨tùy 類loại 一nhất 音âm 。 次thứ 辨biện 偏thiên 圓viên 中trung 先tiên 出xuất 舊cựu 非phi 。 次thứ 正chánh 解giải 中trung 三tam 。

先tiên 圓viên 。 次thứ 偏thiên 。 後hậu 明minh 自tự 報báo 。 先tiên 圓viên 中trung 引dẫn 《# 大đại 論luận 》# 者giả 。 破phá 上thượng 三tam 師sư 。 所sở 言ngôn 。

報báo

者giả 。 即tức 酬thù 答đáp 也dã 。 如như 此thử 一nhất 音âm 亦diệc 通thông 下hạ 地địa 。 但đãn 不bất 關quan 六lục 根căn 。 次thứ 。

婆bà 沙sa

去khứ 引dẫn 偏thiên 擬nghĩ 圓viên 。 類loại 例lệ 欲dục 同đồng 。 然nhiên 其kỳ 秖kỳ 是thị 三tam 藏tạng 教giáo 佛Phật 之chi 一nhất 音âm 耳nhĩ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 能năng 以dĩ 《# 婆bà 沙sa 》# 釋thích 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 不phủ 。 五ngũ 百bách 羅La 漢Hán 。 有hữu 七thất 菩Bồ 薩Tát 見kiến 解giải 以dĩ 不phủ 。 瑜du 伽già 尚thượng 別biệt 。 同đồng 異dị 永vĩnh 乖quai 。

迦Ca 葉Diếp 當đương 知tri

者giả 。 開khai 譬thí 頌tụng 初sơ 已dĩ 云vân 汝nhữ 等đẳng 迦Ca 葉Diếp 。 及cập 當đương 知tri 等đẳng 。 故cố 頌tụng 文văn 後hậu 不bất 更cánh 復phục 宗tông 重trọng/trùng 稱xưng 歎thán 者giả 。 良lương 由do 此thử 也dã 。 隋tùy 朝triêu 笈cấp 多đa 所sở 譯dịch 。 名danh 。

添# 品phẩm 法pháp 華hoa

者giả 。 自tự 餘dư 諸chư 文văn 全toàn 依y 妙diệu 本bổn 。 彼bỉ 見kiến 正chánh 本bổn 偈kệ 後hậu 。 更cánh 有hữu 一nhất 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 。 乃nãi 重trọng/trùng 譯dịch 之chi 。 添# 此thử 文văn 後hậu 。 又hựu 移di 〈# 囑chúc 累lụy 〉# 安an 〈# 勸khuyến 發phát 〉# 後hậu 。 自tự 餘dư 先tiên 譯dịch 並tịnh 無vô 所sở 改cải 。 重trọng/trùng 譯dịch 言ngôn 辭từ 多đa 似tự 正chánh 本bổn 。 其kỳ 所sở 添# 者giả 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 中trung 。 先tiên 以dĩ 日nhật 月nguyệt 譬thí 用dụng 歎thán 佛Phật 智trí (# 此thử 與dữ 前tiền 文văn 重trọng/trùng 故cố 什thập 師sư 不bất 譯dịch )# 。 次thứ 明minh 五ngũ 趣thú 中trung 有hữu 三tam 乘thừa 。 於ư 三tam 乘thừa 中trung 。 而nhi 說thuyết 平bình 等đẳng (# 亦diệc 與dữ 前tiền 文văn 似tự 重trọng/trùng )# 。 次thứ 迦Ca 葉Diếp 問vấn 。 何hà 故cố 施thí 此thử 三tam 乘thừa 教giáo 耶da 。 佛Phật 以dĩ 瓦ngõa 器khí 譬thí 之chi 。 所sở 盛thịnh 不bất 同đồng 非phi 關quan 泥nê 異dị 。 迦Ca 葉Diếp 又hựu 問vấn 。 彼bỉ 種chủng 種chủng 解giải 出xuất 三tam 界giới 外ngoại 。 為vi 一nhất 為vi 二nhị 三tam 耶da 。 佛Phật 答đáp 。 若nhược 覺giác 體thể 等đẳng 無vô 復phục 二nhị 三tam (# 此thử 亦diệc 同đồng 於ư 第đệ 一nhất 經kinh 中trung 滅diệt 度độ 想tưởng 者giả 也dã )# 。 次thứ 因nhân 此thử 後hậu 佛Phật 為vì 迦Ca 葉Diếp 。 說thuyết 生sanh 盲manh 喻dụ 。 初sơ 不bất 見kiến 色sắc 譬thí 諸chư 凡phàm 夫phu 。 次thứ 以dĩ 眼nhãn 開khai 譬thí 於ư 二Nhị 乘Thừa 。 次thứ 天thiên 眼nhãn 開khai 譬thí 大Đại 乘Thừa 也dã 。 偈kệ 重trọng/trùng 頌tụng 耳nhĩ 。 故cố 知tri 無vô 此thử 添# 文văn 。 大đại 旨chỉ 無vô 闕khuyết 。 若nhược 其kỳ 有hữu 者giả 述thuật 成thành 又hựu 剩thặng 。 什thập 公công 不bất 譯dịch 意ý 不bất 煩phiền 文văn 。 南nam 山sơn 云vân 。

笈cấp 多đa 輒triếp 移di 〈# 囑chúc 累lụy 品phẩm 〉# 也dã

準chuẩn 此thử 亦diệc 應ưng 云vân 。

移di 品phẩm 法pháp 華hoa

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 七thất (# 下hạ )#