Pháp Hoa Văn Cú Ký – Quyển 3

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký
Quyển 3
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 上thượng )#

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp

明minh 因nhân 人nhân 所sở 依y 。 此thử 去khứ 仍nhưng 帶đái 異dị 名danh 以dĩ 釋thích 。 故cố 加gia 之chi 以dĩ 處xứ 。 處xử 為vi 能năng 生sanh 之chi 一nhất 法pháp 。 一nhất 法pháp 秖kỳ 是thị 究cứu 竟cánh 相tương/tướng 。 故cố 云vân 諦đế 理lý 。 諦đế 理lý 乃nãi 與dữ 法pháp 華hoa 不bất 殊thù 。 故cố 燈đăng 明minh 佛Phật 歎thán 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。 亦diệc 云vân 。

教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 佛Phật 所sở 護hộ 念niệm

故cố 得đắc 引dẫn 下hạ 普phổ 令linh 等đẳng 文văn 以dĩ 之chi 為vi 證chứng 。 證chứng 義nghĩa 處xứ 也dã 。 所sở 以dĩ 經kinh 名danh 在tại 序tự 。 但đãn 云vân 。

無vô 量lượng 義nghĩa

耳nhĩ 。 以dĩ 兼kiêm 正chánh 故cố 。 教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 加gia 於ư 處xứ 也dã 。 取thủ 下hạ 三tam 昧muội 來lai 通thông 釋thích 之chi 。 使sử 兩lưỡng 處xứ 義nghĩa 齊tề 俱câu 序tự 並tịnh 正chánh 。 嘉gia 祥tường 云vân 。

此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 實thật 相tướng 名danh 為vi 無vô 量lượng 。 二nhị 者giả 實thật 相tướng 所sở 生sanh 。 名danh 為vi 無vô 量lượng 。

今kim 謂vị 無vô 量lượng 之chi 名danh 可khả 名danh 所sở 生sanh 。 實thật 相tướng 之chi 稱xưng 應ưng 申thân 能năng 生sanh 。 雖tuy 立lập 能năng 所sở 俱câu 名danh 無vô 量lượng 則tắc 未vị 可khả 也dã 。 若nhược 對đối 異dị 名danh 能năng 生sanh 之chi 法pháp 。 名danh 為vi 實thật 相tướng 。 斯tư 則tắc 可khả 矣hĩ 。 直trực 爾nhĩ 釋thích 序tự 意ý 都đô 不bất 然nhiên 。 經kinh 自tự 釋thích 云vân 。

無Vô 量Lượng 義Nghĩa 者giả 。 從tùng 一nhất 法pháp 生sanh

生sanh 即tức 所sở 生sanh 。 一nhất 法pháp 能năng 生sanh 即tức 實thật 相tướng 也dã 。 古cổ 來lai 匠tượng 者giả 。 如như 何hà 得đắc 以dĩ 能năng 生sanh 釋thích 耶da 。 故cố 《# 論luận 》# 云vân 。

此thử 是thị 如Như 來Lai 。 欲dục 說thuyết 法Pháp 時thời 至chí 成thành 就tựu

既ký 云vân 。

欲dục 說thuyết

非phi 即tức 全toàn 同đồng 。 若nhược 其kỳ 全toàn 同đồng 即tức 是thị 已dĩ 說thuyết 。 故cố 《# 論luận 》# 存tồn 序tự 。 乃nãi 云vân 欲dục 說thuyết 。 意ý 兼kiêm 於ư 正chánh 則tắc 為vi 異dị 名danh 。 論luận 其kỳ 二nhị 途đồ 今kim 釋thích 準chuẩn 彼bỉ 。 亦diệc 順thuận 下hạ 文văn 三tam 昧muội 為vi 歎thán 。 若nhược 所sở 入nhập 三tam 昧muội 。 唯duy 依y 所sở 生sanh 列liệt 名danh 。 秖kỳ 應ưng 但đãn 云vân 。

無vô 量lượng

故cố 知tri 經kinh 名danh 文văn 在tại 所sở 生sanh 。 意ý 兼kiêm 能năng 出xuất 。 所sở 入nhập 三tam 昧muội 。 義nghĩa 必tất 雙song 含hàm 。 所sở 以dĩ 前tiền 消tiêu 論luận 云vân 。

欲dục 說thuyết 此thử 經Kinh 。 先tiên 入nhập 此thử 定định

今kim 從tùng 經kinh 所sở 表biểu 邊biên 。 復phục 以dĩ 義nghĩa 處xứ 歎thán 之chi 。 及cập 引dẫn 文văn 證chứng 全toàn 在tại 此thử 經Kinh 。

佛Phật 護hộ 念niệm

者giả 。 果quả 人nhân 所sở 護hộ 既ký 是thị 能năng 生sanh 無vô 量lượng 義nghĩa 處xứ 。 復phục 是thị 佛Phật 所sở 證chứng 得đắc 。 豈khởi 佛Phật 所sở 證chứng 而nhi 非phi 實thật 相tướng 。 故cố 引dẫn 自tự 住trụ 而nhi 以dĩ 為vi 證chứng 。 昔tích 未vị 說thuyết 故cố 名danh 之chi 為vi 護hộ 。 約ước 法pháp 約ước 機cơ 皆giai 護hộ 念niệm 故cố 。 從tùng 。

雖tuy 欲dục

下hạ 明minh 護hộ 念niệm 意ý 。 佛Phật 意ý 本bổn 欲dục 唯duy 說thuyết 能năng 生sanh 。 故cố 說thuyết 《# 無vô 量lượng 義nghĩa 》# 時thời 機cơ 仍nhưng 未vị 發phát 。 隱ẩn 而nhi 不bất 說thuyết 。 故cố 云vân 。

護hộ 念niệm

故cố 無vô 量lượng 義nghĩa

下hạ 一nhất 護hộ 念niệm 言ngôn 亦diệc 成thành 兩lưỡng 向hướng 。 但đãn 彼bỉ 經kinh 文văn 雖tuy 云vân 從tùng 一nhất 出xuất 多đa 。 未vị 云vân 從tùng 多đa 歸quy 一nhất 。 猶do 是thị 覆phú 相tương/tướng 名danh 為vi 護hộ 念niệm 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 已dĩ 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 。 何hà 名danh 為vi 序tự 。 以dĩ 未vị 說thuyết 故cố 。 故cố 云vân 。

雖tuy 欲dục 開khai 示thị

等đẳng 也dã 。 以dĩ 未vị 說thuyết 故cố 。

護hộ

未vị 暢sướng 故cố 。

念niệm

言ngôn 。

久cửu 默mặc

者giả 。 自tự 昔tích 至chí 今kim 。

斯tư 要yếu

等đẳng 意ý 思tư 之chi 可khả 知tri 。 若nhược 唯duy 從tùng 所sở 生sanh 非phi 專chuyên 佛Phật 護hộ 。 在tại 昔tích 通thông 說thuyết 無vô 時thời 不bất 然nhiên 。 故cố 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

蓮liên 華hoa 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 出xuất 水thủy 。 二nhị 者giả 開khai 敷phu 。

彼bỉ 如như 出xuất 水thủy 。 此thử 若nhược 開khai 敷phu 。 所sở 以dĩ 仍nhưng 名danh 為vi 蓮liên 故cố 華hoa 。 但đãn 有hữu 未vị 開khai 當đương 開khai 之chi 別biệt 。

釋thích 入nhập 定định 者giả 。 先tiên 舉cử 所sở 入nhập 之chi 定định 。 次thứ 明minh 能năng 入nhập 身thân 心tâm 。 初sơ 文văn 中trung 三tam 。

先tiên 結kết 入nhập 意ý 。 次thứ 。

非phi 禪thiền

下hạ 釋thích 結kết 意ý 。 三tam 。

疑nghi 者giả

下hạ 釋thích 疑nghi 。 初sơ 結kết 意ý 者giả 。 且thả 約ước 彼bỉ 經kinh 彼bỉ 定định 而nhi 相tương/tướng 成thành 者giả 理lý 則tắc 可khả 見kiến 。 次thứ 釋thích 結kết 意ý 者giả 又hựu 二nhị 。

初sơ 明minh 定định 慧tuệ 之chi 用dụng 。 互hỗ 有hữu 相tương/tướng 資tư 各các 有hữu 力lực 用dụng 。 次thứ 明minh 相tướng 即tức 。 即tức 定định 慧tuệ 體thể 。 初sơ 相tương/tướng 成thành 者giả 。 先tiên 說thuyết 後hậu 定định 且thả 從tùng 序tự 說thuyết 。 先tiên 定định 後hậu 說thuyết 如như 下hạ 釋thích 疑nghi 。 佛Phật 居cư 果quả 位vị 必tất 無vô 先tiên 後hậu 。 為vi 順thuận 化hóa 儀nghi 現hiện 有hữu 先tiên 後hậu 。 究cứu 而nhi 論luận 之chi 其kỳ 體thể 相tướng 即tức 。 次thứ 立lập 疑nghi 者giả 。 且thả 依y 序tự 問vấn 。 凡phàm 諸chư 化hóa 儀nghi 。 皆giai 先tiên 定định 後hậu 說thuyết 。 此thử 中trung 何hà 以dĩ 先tiên 說thuyết 後hậu 定định 。 答đáp 中trung 先tiên 順thuận 問vấn 答đáp 佛Phật 之chi 常thường 儀nghi 。 次thứ 申thân 定định 意ý 。 欲dục 明minh 一nhất 定định 義nghĩa 分phần/phân 兩lưỡng 途đồ 。 次thứ 。

說thuyết 此thử

下hạ 述thuật 為vi 序tự 意ý 。 今kim 時thời 何hà 故cố 先tiên 說thuyết 後hậu 定định 。 常thường 儀nghi 說thuyết 已dĩ 即tức 應ưng 眾chúng 散tán 。 更cánh 入nhập 此thử 定định 肅túc 其kỳ 現hiện 眾chúng 。 眾chúng 既ký 不bất 散tán 得đắc 為vi 今kim 序tự 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 述thuật 為vi 正chánh 意ý 。 以dĩ 一nhất 定định 中trung 義nghĩa 兼kiêm 二nhị 意ý 。 意ý 雖tuy 復phục 二nhị 。

時thời 眾chúng 但đãn 見kiến 無vô 量lượng 義nghĩa 後hậu 。 即tức 便tiện 入nhập 定định 。 不bất 知tri 所sở 入nhập 為vi 是thị 何hà 定định 。 不bất 知tri 定định 後hậu 。 為vi 說thuyết 何hà 法Pháp 。 故cố 結kết 集tập 者giả 復phục 符phù 佛Phật 旨chỉ 。 述thuật 所sở 說thuyết 經Kinh 但đãn 云vân 無vô 量lượng 。 述thuật 所sở 入nhập 定định 即tức 加gia 其kỳ 處xứ 。 若nhược 從tùng 義nghĩa 處xứ 以dĩ 出xuất 無vô 量lượng 。 顯hiển 成thành 序tự 意ý 。 若nhược 收thu 無vô 量lượng 以dĩ 入nhập 義nghĩa 處xứ 。 密mật 成thành 正chánh 宗tông 。 雖tuy 加gia 義nghĩa 處xứ 眾chúng 亦diệc 莫mạc 知tri 。 言ngôn 。

若nhược 作tác 次thứ 第đệ

等đẳng 者giả 。 亦diệc 順thuận 化hóa 儀nghi 辨biện 定định 先tiên 後hậu 。 即tức 以dĩ 不bất 次thứ 第đệ 而nhi 論luận 次thứ 第đệ 。 於ư 佛Phật 內nội 照chiếu 豈khởi 可khả 分phần/phân 張trương 。

若nhược 明minh 文văn

等đẳng 者giả 。 謂vị 如Như 來Lai 當đương 時thời 不bất 先tiên 示thị 定định 體thể 。 故cố 使sử 彌Di 勒Lặc 勤cần 勤cần 置trí 問vấn 。 乃nãi 是thị 經Kinh 家gia 於ư 別biệt 序tự 中trung 且thả 覆phú 別biệt 以dĩ 從tùng 通thông 。

問vấn 。

如như 大đại 通thông 智trí 勝thắng 說thuyết 後hậu 所sở 入nhập 。 為vi 是thị 何hà 定định 。

答đáp 。

文văn 雖tuy 通thông 云vân 靜tĩnh 室thất 入nhập 定định 。 豈khởi 妙diệu 法Pháp 後hậu 入nhập 餘dư 定định 耶da 。

問vấn 。

今kim 佛Phật 何hà 不bất 準chuẩn 大đại 通thông 智trí 勝thắng 。 亦diệc 先tiên 說thuyết 後hậu 定định 。 是thị 則tắc 皆giai 用dụng 說thuyết 前tiền 開khai 定định 。 為vi 說thuyết 後hậu 合hợp 定định 作tác 序tự 耶da 。

答đáp 。

彼bỉ 佛Phật 讓nhượng 王vương 子tử 結kết 緣duyên 。 今kim 佛Phật 但đãn 羅la 云vân 通thông 化hóa 。 結kết 緣duyên 義nghĩa 同đồng 通thông 化hóa 何hà 妨phương 。 故cố 使sử 今kim 佛Phật 序tự 定định 兼kiêm 正chánh 。 即tức 成thành 先tiên 定định 後hậu 說thuyết 也dã 。 智trí 定định 相tương/tướng 成thành 前tiền 後hậu 何hà 在tại 。 若nhược 爾nhĩ 。 彼bỉ 佛Phật 前tiền 定định 豈khởi 不bất 含hàm 兩lưỡng 。 準chuẩn 有hữu 疑nghi 念niệm 彼bỉ 此thử 皆giai 然nhiên 。

彌Di 勒Lặc

等đẳng 者giả 。

慇ân 懃cần

指chỉ 四tứ 伏phục 疑nghi 。

靳# 固cố

指chỉ 四tứ 伏phục 難nạn/nan 。 皆giai 累lũy/lụy/luy 至chí 四tứ 故cố 曰viết 。

慇ân 懃cần

等đẳng 。

靳#

字tự (# 居cư 覲cận 切thiết )# 。 牢lao 也dã 。 二nhị 定định 並tịnh 得đắc 為vi 序tự 。 故cố 云vân 。

其kỳ 義nghĩa 轉chuyển 明minh

身thân 心tâm

下hạ 明minh 所sở 依y 身thân 心tâm 。 先tiên 明minh 不bất 動động 所sở 以dĩ 。 以dĩ 得đắc 所sở 緣duyên 實thật 相tướng 故cố 令linh 。 身thân 心tâm 不bất 動động 。 次thứ 云vân 。

身thân 之chi

等đẳng 者giả 。 釋thích 上thượng 身thân 心tâm 所sở 依y 處xứ 也dã 。 故cố 知tri 身thân 心tâm 不bất 動động 。 亦diệc 由do 義nghĩa 處xứ 。 故cố 本bổn 源nguyên 理lý 性tánh 俱câu 名danh 為vi 處xứ 。 對đối 彼bỉ 身thân 心tâm 假giả 施thí 二nhị 稱xưng 。 如Như 來Lai 實thật 證chứng 色sắc 心tâm 體thể 一nhất 。 即tức 此thử 色sắc 心tâm 是thị 三tam 德đức 故cố 。 欲dục 說thuyết 本bổn 有hữu 理lý 妙diệu 常thường 經kinh 。 先tiên 以dĩ 色sắc 心tâm 不bất 動động 表biểu 之chi 。 又hựu 身thân 之chi 與dữ 心tâm 。 俱câu 表biểu 示thị 迹tích 。 今kim 以dĩ 迹tích 表biểu 本bổn 故cố 云vân 。

虛hư 空không 常thường 寂tịch

次thứ 引dẫn 大đại 通thông 入nhập 法pháp 華hoa 定định 證chứng 身thân 心tâm 也dã 。 故cố 此thử 定định 體thể 名danh 異dị 理lý 同đồng 。 若nhược 分phần/phân 所sở 入nhập 相tương/tướng 同đồng 時thời 別biệt 。 上thượng 二nhị 句cú 證chứng 身thân 。 下hạ 二nhị 句cú 證chứng 心tâm 。

身thân 若nhược

下hạ 重trọng/trùng 譬thí 。 身thân 心tâm 稱xưng 理lý 故cố 也dã 。 非phi 常thường 住trụ 法Pháp 身thân 。 不bất 可khả 以dĩ 金kim 剛cang 喻dụ 。 非phi 本bổn 有hữu 理lý 定định 。 不bất 可khả 以dĩ 虛hư 空không 比tỉ 。

無vô 量lượng 義nghĩa

下hạ 結kết 此thử 身thân 心tâm 功công 歸quy 義nghĩa 處xứ 。

稱xưng 為vi

下hạ 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。

定định 若nhược 依y 處xứ 應ưng 唯duy 稱xưng 處xứ 。 何hà 得đắc 復phục 存tồn 無vô 量lượng 名danh 耶da 。

此thử 定định

下hạ 釋thích 也dã 。 言ngôn 。

無vô 量lượng

者giả 。 所sở 照chiếu 得đắc 名danh 。 所sở 照chiếu 者giả 何hà 。 即tức 所sở 生sanh 是thị 。 亦diệc 非phi 異dị 時thời 故cố 云vân 。

而nhi 照chiếu

無vô 量lượng 即tức 處xứ 存tồn 亦diệc 何hà 妨phương 。

若nhược 作tác

等đẳng 者giả 。 向hướng 且thả 存tồn 異dị 名danh 。 定định 體thể 身thân 心tâm 不bất 動động 。 若nhược 將tương 此thử 相tương/tướng 以dĩ 表biểu 序tự 者giả 。 以dĩ 此thử 不bất 動động 等đẳng 正chánh 表biểu 序tự 後hậu 當đương 說thuyết 一nhất 實thật 。 今kim 指chỉ 不bất 動động 不bất 分phân 別biệt 時thời 。 如như 義nghĩa 處xứ 也dã 。 上thượng 句cú 釋thích 身thân 。 下hạ 句cú 釋thích 心tâm 。 是thị 則tắc 卻khước 對đối 定định 前tiền 身thân 心tâm 動động 運vận 分phân 別biệt 。 如như 無vô 量lượng 也dã 。 先tiên 開khai 後hậu 合hợp 序tự 義nghĩa 灼chước 然nhiên 。 次thứ 更cánh 問vấn 答đáp 釋thích 疑nghi 。 先tiên 問vấn 可khả 見kiến 。 次thứ 答đáp 意ý 者giả 。 若nhược 準chuẩn 常thường 儀nghi 說thuyết 已dĩ 便tiện 散tán 。 何hà 足túc 為vi 奇kỳ 。 今kim 說thuyết 已dĩ 入nhập 定định 知tri 後hậu 不bất 徒đồ 然nhiên 。 後hậu 若nhược 不bất 徒đồ 然nhiên 。 前tiền 定định 體thể 應ưng 別biệt 。 故cố 眾chúng 集tập 說thuyết 定định 皆giai 表biểu 當đương 聞văn 。 故cố 令linh 時thời 眾chúng 肅túc 有hữu 所sở 待đãi 。

肅túc

字tự 息tức 六lục 切thiết 。 《# 爾nhĩ 雅nhã 》# 云vân 。

肅túc 肅túc 翼dực 翼dực 。 恭cung 也dã 。

翼dực 翼dực 恭cung 恭cung 。 心tâm 有hữu 所sở 得đắc 。

問vấn 。

彼bỉ 經kinh 末mạt 云vân 。 受thọ 持trì 而nhi 去khứ 。 今kim 何hà 故cố 云vân 不bất 散tán 有hữu 待đãi 。

答đáp 。

彼bỉ 結kết 集tập 家gia 語ngữ 通thông 經kinh 者giả 。 恭cung 承thừa 嚴nghiêm 旨chỉ 聞văn 必tất 流lưu 通thông 。 故cố 云vân 而nhi 去khứ 。 今kim 據cứ 此thử 經Kinh 無vô 集tập 眾chúng 文văn 。 說thuyết 已dĩ 入nhập 定định 定định 起khởi 即tức 告cáo 。 告cáo 前tiền 所sở 集tập 不bất 散tán 何hà 疑nghi 。 故cố 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 等đẳng 經kinh 皆giai 悉tất 先tiên 以dĩ 聲thanh 光quang 集tập 眾chúng 。

雖tuy 入nhập 開khai 定định

等đẳng 者giả 。 開khai 定định 之chi 言ngôn 仍nhưng 前tiền 序tự 意ý 。 未vị 盡tận 其kỳ 旨chỉ 故cố 立lập 雖tuy 言ngôn 。 意ý 既ký 在tại 合hợp 定định 體thể 豈khởi 違vi 。 常thường 定định 尚thượng 未vị 曾tằng 云vân 從tùng 一nhất 出xuất 多đa 。 況huống 誰thùy 曾tằng 云vân 從tùng 多đa 歸quy 一nhất 。 即tức 開khai 表biểu 合hợp 故cố 與dữ 常thường 殊thù 。 文Văn 殊Thù 引dẫn 古cổ 既ký 云vân 。

皆giai 有hữu 此thử 事sự

故cố 知tri 一nhất 定định 二nhị 義nghĩa 不bất 疑nghi 。 故cố 云vân 何hà 以dĩ 證chứng 今kim 。

豈khởi 可khả 以dĩ

等đẳng 者giả 。 古cổ 人nhân 不bất 立lập 說thuyết 定định 為vi 瑞thụy 。 故cố 通thông 斥xích 之chi 。 乃nãi 集tập 經kinh 者giả 大đại 權quyền 所sở 置trí 。 故cố 非phi 凡phàm 下hạ 之chi 所sở 測trắc 量lượng 。

釋thích 四tứ 華hoa 者giả 。 先tiên 出xuất 舊cựu 人nhân 及cập 經kinh 論luận 。 明minh 華hoa 名danh 不bất 定định 。 又hựu 《# 大đại 般Bát 若Nhã 》# 亦diệc 云vân 。

適thích 意ý 大đại 適thích 意ý 柔nhu 軟nhuyễn 大đại 柔nhu 軟nhuyễn

然nhiên 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 文văn 多đa 列liệt 四tứ 。 若nhược 雲vân 公công 所sở 感cảm 。 言ngôn 如như 雲vân 母mẫu 。 此thử 乃nãi 一nhất 時thời 徵trưng 應ưng 而nhi 已dĩ 。 約ước 所sở 表biểu 中trung 斥xích 舊cựu 云vân 。

狹hiệp 而nhi 不bất 當đương

者giả 。 於ư 中trung 先tiên 斥xích 其kỳ 狹hiệp 。 次thứ 斥xích 不bất 當đương 。 初sơ 斥xích 狹hiệp 者giả 。 今kim 教giáo 教giáo 十thập 六lục 豈khởi 比tỉ 舊cựu 耶da 。 故cố 責trách 云vân 。

收thu 三tam 藏tạng 十thập 六lục 不bất 盡tận

者giả 。 唯duy 四tứ 故cố 也dã 。 況huống 直trực 云vân 十thập 六lục 。 為vi 何hà 教giáo 一nhất 十thập 六lục 耶da 。 故cố 應ưng 歷lịch 教giáo 簡giản 一nhất 十thập 六lục 。 亦diệc 可khả 責trách 云vân 。 為vi 是thị 發phát 起khởi 十thập 六lục 乃nãi 至chí 結kết 緣duyên 十thập 六lục 耶da 。 故cố 云vân 。

況huống 四tứ 十thập 八bát

故cố 知tri 語ngữ 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 四tứ 。 雖tuy 含hàm 發phát 起khởi 等đẳng 。 而nhi 無vô 理lý 顯hiển 之chi 。 若nhược 標tiêu 發phát 起khởi 等đẳng 四tứ 。 攝nhiếp 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 四tứ 。 況huống 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 以dĩ 雜tạp 類loại 。 類loại 中trung 一nhất 一nhất 無vô 不bất 皆giai 具cụ 發phát 起khởi 等đẳng 也dã 。 因nhân 古cổ 述thuật 四tứ 。 故cố 須tu 對đối 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 言ngôn 之chi 。

夫phu 華hoa

下hạ 釋thích 不bất 當đương 者giả 。 此thử 華hoa 密mật 報báo 現hiện 得đắc 妙diệu 因nhân 當đương 趣thú 妙diệu 果Quả 。 古cổ 直trực 云vân 四tứ 表biểu 比Bỉ 丘Khâu 等đẳng 。 故cố 招chiêu 今kim 難nạn/nan 。 所sở 雨vũ 者giả 華hoa 。 華hoa 應ưng 表biểu 因nhân 。 四tứ 眾chúng 已dĩ 得đắc 何hà 須tu 更cánh 表biểu 。 此thử 責trách 古cổ 人nhân 不bất 知tri 雨vũ 華hoa 表biểu 現hiện 妙diệu 因nhân 。 異dị 昔tích 因nhân 也dã 。 若nhược 表biểu 四tứ 眾chúng 。 唯duy 希hy 新tân 果quả 何hà 須tu 雨vũ 華hoa 。 此thử 責trách 古cổ 人nhân 不bất 知tri 散tán 佛Phật 。 表biểu 妙diệu 果Quả 在tại 當đương 。 異dị 昔tích 果quả 也dã 。 今kim 昔tích 因nhân 果quả 麁thô 妙diệu 永vĩnh 乖quai 。 混hỗn 同đồng 一nhất 稱xưng 今kim 昔tích 無vô 從tùng 。 又hựu 生sanh 公công 亦diệc 云vân 。

表biểu 四Tứ 果Quả 不bất 實thật

此thử 乃nãi 用dụng 於ư 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 斥xích 小tiểu 之chi 文văn 。 則tắc 知tri 四Tứ 果Quả 不bất 實thật 。 尚thượng 未vị 解giải 通thông 教giáo 。 何hà 能năng 顯hiển 法pháp 華hoa 。 次thứ 。

今kim 言ngôn

下hạ 正chánh 釋thích 。 先tiên 舉cử 昔tích 偏thiên 因nhân 對đối 今kim 圓viên 因nhân 。 昔tích 圓viên 因nhân 不bất 別biệt 故cố 但đãn 斥xích 三tam 教giáo (# 云vân 云vân )# 。 三tam 藏tạng 中trung 但đãn 云vân 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 不bất 可khả 接tiếp 故cố 。 應ưng 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 云vân 。

昔tích 三tam 因nhân 大đại 異dị

等đẳng 。

佛Phật 因nhân

者giả 。 秖kỳ 是thị 圓viên 因nhân 。

四tứ 輪luân 因nhân

者giả 。 即tức 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 。 銅đồng 銀ngân 金kim 瑠lưu 。 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 具cụ 引dẫn 《# 瓔anh 珞lạc 》# 。 《# 玄huyền 》# 文văn 復phục 以dĩ 四tứ 句cú 判phán 位vị 。 開khai 前tiền 合hợp 後hậu 如như 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 等đẳng 。 開khai 後hậu 合hợp 前tiền 如như 十thập 四tứ 般Bát 若Nhã 。 俱câu 開khai 如như 四tứ 十thập 二nhị 字tự 。 俱câu 合hợp 如như 天thiên 雨vũ 四tứ 華hoa 。 次thứ 。

下hạ 文văn

去khứ 。 引dẫn 今kim 經kinh 諸chư 文văn 。 並tịnh 是thị 位vị 義nghĩa 。

問vấn 答đáp 中trung 意ý 者giả 。 借tá 別biệt 顯hiển 圓viên 。 言ngôn 借tá 別biệt 者giả 。 圓viên 非phi 無vô 位vị 。 借tá 於ư 次thứ 第đệ 高cao 下hạ 。 以dĩ 顯hiển 不bất 次thứ 平bình 等đẳng 耳nhĩ 。 此thử 之chi 借tá 義nghĩa 請thỉnh 後hậu 學học 在tại 心tâm 。 以dĩ 此thử 宗tông 學học 者giả 。 或hoặc 時thời 亦diệc 迷mê 《# 瓔anh 珞lạc 》# 四tứ 輪luân 是thị 借tá 別biệt 義nghĩa 。 若nhược 論luận 圓viên 位vị 六lục 即tức 亦diệc 足túc 。 何hà 須tu 更cánh 列liệt 四tứ 十thập 二nhị 耶da 。 以dĩ 分phần/phân 真chân 位vị 長trường/trưởng 故cố 借tá 別biệt 位vị 分phần/phân 其kỳ 品phẩm 秩# 。 譬thí 虛hư 空không 體thể 一nhất 而nhi 飛phi 者giả 淺thiển 深thâm (# 云vân 云vân )# 。 故cố 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 末mạt 云vân 。

或hoặc 借tá 高cao 成thành 下hạ

等đẳng 。 《# 玄huyền 》# 文văn 尚thượng 用dụng 名danh 通thông 義nghĩa 圓viên 。 況huống 名danh 別biệt 義nghĩa 圓viên 耶da 。 次thứ 問vấn 者giả 。 既ký 借tá 別biệt 位vị 別biệt 有hữu 賢hiền 聖thánh 圓viên 亦diệc 有hữu 不phủ 。 答đáp 指chỉ 。

玄huyền 義nghĩa

者giả 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 第đệ 九cửu 卷quyển 。 非phi 無vô 賢hiền 聖thánh 但đãn 高cao 下hạ 不bất 同đồng 。 又hựu 四tứ 念niệm 處xứ 中trung 亦diệc 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 若nhược 定định 判phán 者giả 即tức 住trụ 前tiền 屬thuộc 賢hiền 。 若nhược 四tứ 句cú 判phán 。 但đãn 是thị 義nghĩa 立lập 更cánh 互hỗ 得đắc 名danh 。 住trụ 是thị 賢hiền 位vị 又hựu 去khứ 聖thánh 遠viễn 。 故cố 名danh 賢hiền 聖thánh 。 別biệt 地địa 名danh 聖thánh 。 圓viên 行hành 向hướng 人nhân 去khứ 此thử 地địa 近cận 。 故cố 名danh 聖thánh 賢hiền 。 於ư 今kim 圓viên 文văn 行hành 向hướng 是thị 聖thánh 。 復phục 更cánh 入nhập 地địa 。 故cố 云vân 聖thánh 聖thánh 。 若nhược 不bất 相tương 望vọng 當đương 教giáo 名danh 定định 。

若nhược 言ngôn

去khứ 復phục 歷lịch 教giáo 破phá 舊cựu 者giả 。 雖tuy 曰viết 一nhất 因nhân 應ưng 識thức 因nhân 體thể 。 四tứ 教giáo 菩Bồ 薩Tát 各các 望vọng 其kỳ 佛Phật 。 並tịnh 是thị 一nhất 因nhân 而nhi 一nhất 因nhân 異dị 。 故cố 《# 玄huyền 》# 文văn 第đệ 十thập 從tùng 一nhất 開khai 一nhất 。 從tùng 一nhất 歸quy 一nhất 。 既ký 不bất 辯biện 異dị 通thông 教giáo 何hà 疑nghi 。 故cố 通thông 教giáo 云vân 。

三tam 因nhân 大đại 同đồng 同đồng 故cố 一nhất 也dã 。 故cố 云vân 。

不bất 出xuất 通thông 教giáo

若nhược 言ngôn 四tứ 眾chúng 同đồng 是thị 菩Bồ 薩Tát 因nhân 者giả

從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 不bất 共cộng 小tiểu 故cố 。 法pháp 華hoa 意ý 如như 前tiền 者giả 。 具cụ 如như 四tứ 輪luân 乃nãi 至chí 開khai 顯hiển 。

釋thích

普phổ 佛Phật 世thế 界giới

等đẳng 者giả 。 初sơ 破phá 古cổ 者giả 。 以dĩ 六lục 表biểu 六lục 其kỳ 義nghĩa 可khả 然nhiên 。 直trực 云vân 三tam 乘thừa 但đãn 破phá 三tam 藏tạng 。 三tam 乘thừa 因nhân 果quả 義nghĩa 未vị 周chu 悉tất 。 故cố 以dĩ 藏tạng 通thông 兩lưỡng 三tam 及cập 別biệt 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 比tỉ 之chi 方phương 顯hiển 圓viên 經kinh 六lục 番phiên 破phá 也dã 。 涉thiệp 法Pháp 師sư 云vân 。

地địa 神thần 令linh 動động

此thử 見kiến 甚thậm 薄bạc 。 約ước 別biệt 破phá 中trung 云vân 。

縱tung 橫hoành

者giả 。 且thả 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 所sở 引dẫn 。

今kim 釋thích

下hạ 正chánh 釋thích 也dã 。 初sơ 文văn 似tự 約ước 教giáo 。 清thanh 淨tịnh 行hạnh 經kinh 似tự 因nhân 緣duyên 。 初sơ 文văn 釋thích 中trung 云vân 。

磐bàn 礴bạc

者giả 。 即tức 堅kiên 大đại 貌mạo 也dã 。 即tức 七thất 方phương 便tiện 人nhân 未vị 破phá 大đại 無vô 明minh 。 來lai 至chí 此thử 會hội 。 始thỉ 破phá 無vô 明minh 。 無vô 明minh 難nan 動động 猶do 如như 大đại 石thạch 。 是thị 故cố 云vân 也dã 。 又hựu 前tiền 非phi 不bất 破phá 。 據cứ 難nạn/nan 破phá 者giả 。 至chí 今kim 皆giai 破phá 。 故cố 云vân 磐bàn 礴bạc 。 若nhược 準chuẩn 《# 長trường/trưởng 含hàm 》# 。 多đa 緣duyên 地địa 動động 亦diệc 可khả 為vi 表biểu 。 經Kinh 云vân 。

有hữu 六lục 緣duyên 地địa 動động 。 謂vị 入nhập 胎thai 。 出xuất 胎thai 。 出xuất 家gia 。 成thành 道Đạo 。 法Pháp 輪luân 。 入nhập 滅diệt 。

小tiểu 教giáo 雖tuy 即tức 不bất 云vân 所sở 表biểu 。 既ký 在tại 八bát 相tương/tướng 中trung 之chi 後hậu 六lục 。 即tức 初Sơ 地Địa 初sơ 住trụ 位vị 之chi 功công 用dụng 也dã 。 故cố 此thử 位vị 居cư 六lục 番phiên 之chi 首thủ 。 四tứ 輪luân 但đãn 因nhân 故cố 從tùng 因nhân 立lập 名danh 。 六lục 動động 兼kiêm 果quả 從tùng 果quả 立lập 名danh 。 又hựu 極cực 果quả 分phần/phân 果quả 俱câu 得đắc 名danh 果quả 。 故cố 名danh 為vi 果quả 。 破phá 古cổ 對đối 今kim 則tắc 具cụ 四tứ 教giáo 。 又hựu 妙diệu 覺giác 者giả 雖tuy 未vị 即tức 入nhập 。 到đáo 在tại 不bất 久cửu 。 始thỉ 末mạt 兼kiêm 舉cử 故cố 云vân 從tùng 果quả 。 本bổn 迹tích 後hậu 言ngôn 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 引dẫn 本bổn 文văn 。

我ngã 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời

即tức 本bổn 四tứ 輪luân 也dã 。

我ngã 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai

本bổn 六lục 番phiên 也dã 。 本bổn 初sơ 實thật 成thành 亦diệc 以dĩ 此thử 瑞thụy 用dụng 表biểu 六lục 番phiên 。 故cố 顯hiển 教giáo 中trung 文Văn 殊Thù 引dẫn 他tha 佛Phật 之chi 昔tích 事sự 。 同đồng 我ngã 佛Phật 之chi 今kim 序tự 。 密mật 意ý 正chánh 表biểu 昔tích 佛Phật 必tất 有hữu 於ư 今kim 。 今kim 佛Phật 豈khởi 無vô 於ư 昔tích 。 昔tích 成thành 已dĩ 久cửu 故cố 非phi 一nhất 反phản 。

觀quán 行hành 釋thích 中trung 。 初sơ 句cú 總tổng 標tiêu 。 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 初sơ 約ước 動động 為vi 表biểu 。 次thứ 約ước 六lục 為vi 表biểu 。 初sơ 文văn 者giả 。 言ngôn 雖tuy 兼kiêm 六lục 正chánh 語ngữ 於ư 動động 。 皆giai 表biểu 當đương 破phá 無vô 明minh 。 名danh 為vi 。

動động 難nan 動động 地địa

即tức 能năng 表biểu 也dã 。

淨tịnh 未vị 淨tịnh 根căn

即tức 所sở 表biểu 也dã 。 次thứ 。

東đông

等đẳng 二nhị 六lục 者giả 。 俱câu 約ước 六lục 數số 表biểu 也dã 。 表biểu 淨tịnh 六lục 根căn 約ước 觀quán 解giải 故cố 。 故cố 得đắc 通thông 約ước 觀quán 行hành 。 相tương 似tự 。 分phần/phân 真chân 等đẳng 位vị 。 皆giai 淨tịnh 六lục 根căn 。 於ư 中trung 初sơ 六lục 者giả 。 事sự 東đông 踊dũng 等đẳng 。 具cụ 如như 《# 中trung 陰ấm 》# 等đẳng 經kinh 。 今kim 入nhập 觀quán 心tâm 義nghĩa 復phục 符phù 會hội 。 言ngôn 。

表biểu 根căn

者giả 。 眼nhãn 鼻tị 已dĩ 表biểu 於ư 東đông 西tây 。 耳nhĩ 舌thiệt 理lý 對đối 於ư 南nam 北bắc 。 中trung 央ương 心tâm 也dã 。 四tứ 方phương 身thân 也dã 。 身thân 具cụ 四tứ 根căn 。 心tâm 遍biến 緣duyên 四tứ 。 故cố 以dĩ 心tâm 對đối 身thân 而nhi 為vi 踊dũng 沒một 。 謂vị 中trung 踊dũng 邊biên 沒một 。 邊biên 踊dũng 中trung 沒một 。 可khả 表biểu 六lục 及cập 十thập 二nhị 入nhập 也dã 。

復phục 有hữu 六lục 動động 者giả 。 義nghĩa 兼kiêm 十thập 八bát 。 於ư 其kỳ 六lục 中trung 前tiền 三tam 是thị 形hình 。 後hậu 三tam 是thị 聲thanh 。 形hình 實thật 聲thanh 虛hư 。 六lục 根căn 亦diệc 似tự 三tam 形hình 三tam 聲thanh 。 此thử 六lục 事sự 釋thích 新tân 舊cựu 不bất 同đồng 。 新tân 云vân 動động 。 踊dũng 。 震chấn 。 擊kích 。 吼hống 。 爆bộc 。 今kim 且thả 用dụng 舊cựu 。 搖dao 颺dương 不bất 安an 名danh 動động 。 自tự 下hạ 升thăng 高cao 名danh 起khởi 。 # 壟# 凹ao 凸# 名danh 踊dũng 。 六lục 方phương 出xuất 沒một 亦diệc 名danh 踊dũng 。 隱ẩn 隱ẩn 有hữu 聲thanh 名danh 震chấn 。 砰# 磕# 發phát 響hưởng 名danh 吼hống 。 令linh 物vật 覺giác 悟ngộ 名danh 覺giác 。 新tân 云vân 擊kích 如như 打đả 搏bác 。 爆bộc 若nhược 火hỏa 聲thanh 。 經kinh 論luận 略lược 標tiêu 多đa 云vân 震chấn 動động 。 即tức 形hình 聲thanh 三tam 各các 標tiêu 一nhất 也dã 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

純thuần 陀đà 去khứ 後hậu 未vị 久cửu 之chi 間gian 。 其kỳ 地địa 忽hốt 然nhiên 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。

又hựu 各các 有hữu 三tam

者giả 。 以dĩ 表biểu 一nhất 根căn 各các 有hữu 根căn 。 識thức 。 境cảnh 三tam 。 初sơ 文văn 表biểu 六lục 中trung 。 表biểu 雖tuy 更cánh 互hỗ 破phá 必tất 同đồng 時thời 。

淨tịnh 十thập 八bát 界giới

者giả 。 次thứ 辨biện 所sở 表biểu 皆giai 破phá 無vô 明minh 。 故cố 知tri 秖kỳ 是thị 見kiến 陰ấm 界giới 入nhập 皆giai 常thường 住trụ 耳nhĩ 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 具cụ 述thuật 所sở 表biểu 以dĩ 成thành 觀quán 心tâm 。 但đãn 略lược 存tồn 數số 並tịnh 闕khuyết 心tâm 境cảnh 辨biện 妙diệu 相tướng 狀trạng 次thứ 不bất 次thứ 等đẳng 。 亦diệc 可khả 根căn 根căn 皆giai 修tu 三tam 觀quán 如như 十thập 八bát 動động 。 此thử 中trung 但đãn 約ước 能năng 動động 之chi 相tướng 。 所sở 動động 唯duy 秖kỳ 一nhất 地địa 而nhi 已dĩ 。 如như 根căn 雖tuy 六lục 。 以dĩ 心tâm 破phá 故cố 一nhất 切thiết 俱câu 破phá 。

釋thích 大đại 眾chúng 心tâm 喜hỷ 中trung 。 先tiên 因nhân 緣duyên 者giả 。 昔tích 教giáo 奚hề 嘗thường 不bất 覩đổ 雨vũ 華hoa 等đẳng 相tương/tướng 。 今kim 欣hân 躍dược 殊thù 常thường 。 理lý 應ưng 甘cam 露lộ 方phương 降giáng/hàng 。

時thời 眾chúng 雖tuy 無vô 測trắc 者giả 。 必tất 知tri 機cơ 成thành 不bất 久cửu 。 機cơ 感cảm 相tương 應ứng 何hà 疑nghi 不bất 釋thích 。

問vấn 如như 文văn 。 答đáp 中trung 通thông 明minh 異dị 常thường 故cố 也dã 。 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 證chứng 。 如như 文văn 。 次thứ 。

若nhược 言ngôn

下hạ 約ước 教giáo 。 雖tuy 具cụ 列liệt 四tứ 。 對đối 昔tích 四tứ 喜hỷ 不bất 同đồng 。 於ư 今kim 純thuần 一nhất 實thật 喜hỷ 無vô 復phục 差sai 別biệt 。 人nhân 天thiên 等đẳng 四tứ 皆giai 云vân 動động 者giả 。 權quyền 為vi 實thật 動động 故cố 也dã 。

問vấn 。

實thật 理lý 無vô 動động 。 今kim 那na 言ngôn 動động 。

答đáp 。

動động 即tức 發phát 也dã 。 圓viên 機cơ 當đương 成thành 名danh 動động 實thật 相tướng 。 以dĩ 餘dư 四tứ 動động 當đương 趣thú 實thật 故cố 。

文văn 無vô 本bổn 迹tích 。 觀quán 心tâm 。 若nhược 作tác 本bổn 迹tích 者giả 。 本bổn 住trụ 不Bất 動Động 三Tam 昧Muội 。 迹tích 以dĩ 地địa 動động 表biểu 發phát 。 義nghĩa 立lập 觀quán 心tâm 動động 者giả 。 如như 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 中trung 破phá 四Tứ 天Thiên 王Vương 空không 假giả 中trung 動động 。

釋thích 毫hào 光quang 者giả 。 初sơ 文văn 總tổng 標tiêu 放phóng 光quang 。 釋thích 中trung 初sơ 釋thích 白bạch 毫hào 。 次thứ 釋thích 放phóng 光quang 。 初sơ 文văn 但đãn 有hữu 二nhị 釋thích 。 初sơ 雙song 標tiêu 二nhị 釋thích 。

應ứng 機cơ

標tiêu 因nhân 緣duyên 。

設thiết 教giáo

標tiêu 約ước 教giáo 。

破phá 惑hoặc

下hạ 明minh 二nhị 事sự 意ý 也dã 。 現hiện 光quang 本bổn 表biểu 斯tư 二nhị 。 具cụ 二nhị 方phương 除trừ 疑nghi 惑hoặc 。 白bạch 毫hào 中trung 初sơ 是thị 因nhân 緣duyên 。

復phục 次thứ

下hạ 約ước 教giáo 。 初sơ 文văn 四tứ 悉tất 者giả 。 初sơ 文văn 世thế 界giới 。

其kỳ 毫hào

下hạ 為vi 人nhân 。

放phóng 光quang

下hạ 對đối 治trị 。

光quang 照chiếu

下hạ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 四tứ 皆giai 此thử 經Kinh 。 次thứ 約ước 教giáo 中trung 具cụ 斥xích 三tam 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 即tức 當đương 前tiền 兩lưỡng 教giáo 也dã 。 雖tuy 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 同đồng 見kiến 二nhị 諦đế 耳nhĩ 。

復phục 次thứ

下hạ 明minh 放phóng 光quang 。 具cụ 為vi 四tứ 釋thích 因nhân 緣duyên 中trung 三tam 。

初sơ 放phóng 。 次thứ 收thu 。 三tam 收thu 放phóng 意ý 。 初sơ 應ưng 具cụ 四tứ 悉tất 。 文văn 相tương/tướng 不bất 顯hiển 。 但đãn 可khả 通thông 令linh 見kiến 得đắc 四tứ 益ích 。

大đại 品phẩm 一nhất 一nhất 相tương/tướng 各các 放phóng

者giả 。 以dĩ 身thân 輪luân 表biểu 般Bát 若Nhã 遍biến 也dã 。

大Đại 經Kinh 面Diện 門Môn

者giả 。 面diện 門môn 口khẩu 也dã 。 表biểu 佛Phật 口khẩu 密mật 說thuyết 於ư 祕bí 藏tạng 。 今kim 經kinh 定định 中trung 眉mi 間gian 表biểu 意ý 。 隨tùy 機cơ 各các 現hiện 。 皆giai 具cụ 三tam 密mật 四tứ 悉tất 益ích 也dã 。 雖tuy 一nhất 代đại 來lai 三tam 輪luân 施thí 化hóa 。 當đương 當đương 之chi 益ích 莫mạc 若nhược 言ngôn 教giáo 。 臨lâm 滅diệt 之chi 際tế 面diện 門môn 放phóng 光quang 。 表biểu 此thử 言ngôn 教giáo 流lưu 至chí 來lai 世thế 。 今kim 且thả 通thông 論luận 放phóng 光quang 。 若nhược 別biệt 論luận 者giả 。 準chuẩn 諸chư 文văn 說thuyết 。 不bất 照chiếu 無vô 色sắc 義nghĩa 同đồng 集tập 眾chúng 。 次thứ 。

收thu 光quang

者giả 。 初sơ 引dẫn 《# 育dục 王vương 》# 。 多đa 是thị 因nhân 緣duyên 釋thích 。 此thử 中trung 。

現hiện 在tại

一nhất 文văn 是thị 章chương 安an 私tư 意ý 。 從tùng 。

足túc 入nhập

去khứ 並tịnh 經kinh 文văn 也dã 。 各các 表biểu 記ký 其kỳ 當đương 界giới 。 所sở 以dĩ 他tha 經kinh 授thọ 作tác 佛Phật 記ký 。 皆giai 兼kiêm 諸chư 界giới 。 唯duy 此thử 《# 法pháp 華hoa 》# 專chuyên 表biểu 佛Phật 記ký 。 言ngôn 當đương 界giới 者giả 。 但đãn 明minh 諸chư 界giới 各các 有hữu 死tử 此thử 生sanh 彼bỉ 。 及cập 大đại 小tiểu 果quả 位vị 。 以dĩ 下hạ 表biểu 下hạ 等đẳng 部bộ 屬thuộc 方Phương 等Đẳng 。 故cố 對đối 多đa 緣duyên 。

而Nhi 今Kim 經Kinh

等đẳng 者giả 。 定định 起khởi 必tất 收thu 。 收thu 必tất 肉nhục 髻kế 。

略lược 耳nhĩ

者giả 。 以dĩ 至chí 佛Phật 從tùng 定định 起khởi 必tất 須tu 收thu 光quang 。 以dĩ 所sở 表biểu 事sự 辦biện 須tu 斂liểm 眾chúng 心tâm 令linh 入nhập 一nhất 實thật 。 是thị 故cố 合hợp 有hữu 收thu 光quang 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。

又hựu 解giải

下hạ 次thứ 收thu 放phóng 意ý 。 可khả 見kiến 。 亦diệc 是thị 一nhất 途đồ 。 非phi 究cứu 盡tận 故cố 耳nhĩ 。 以dĩ 現hiện 在tại 正chánh 令linh 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 為vi 正chánh 。 未vị 來lai 當đương 得đắc 為vi 旁bàng 。

若nhược 丈trượng 六lục

下hạ 約ước 教giáo 中trung 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 明minh 光quang 表biểu 。 表biểu 中trung 先tiên 破phá 舊cựu 者giả 。 舊cựu 明minh 雖tuy 橫hoạnh/hoành 照chiếu 。 一nhất 萬vạn 八bát 千thiên 。 土thổ/độ 至chí 尼ni 吒tra 皆giai 此thử 土thổ/độ 瑞thụy 。 今kim 意ý 不bất 然nhiên 。 放phóng 光quang 一nhất 瑞thụy 義nghĩa 通thông 二nhị 土thổ/độ 。 言ngôn 。

由do 人nhân

者giả 。 不bất 能năng 全toàn 破phá 。 次thứ 。

舊cựu

下hạ 。 舊cựu 解giải 但đãn 約ước 一nhất 方phương 表biểu 滿mãn 不bất 滿mãn 。

若nhược 照chiếu

下hạ 破phá 也dã 。 既ký 許hứa 實thật 照chiếu 十thập 方phương 。 何hà 得đắc 獨độc 以dĩ 東đông 方phương 而nhi 為vi 所sở 表biểu 。 有hữu 人nhân 云vân 。

眉mi 者giả 。 放phóng 光quang 處xứ 也dã 。 眉mi 者giả 。 媚mị 也dã 。 若nhược 人nhân 無vô 眉mi 則tắc 無vô 媚mị 也dã 。 所sở 言ngôn 放phóng 者giả 。 一nhất 者giả 不bất 制chế 唯duy 照chiếu 大Đại 千Thiên 。 二nhị 者giả 作tác 意ý 發phát 動động 則tắc 照chiếu 。 一nhất 萬vạn 八bát 千thiên 。 亦diệc 云vân 表biểu 一Nhất 乘Thừa 。 此thử 不bất 知tri 佛Phật 無vô 謀mưu 而nhi 作tác 。 以dĩ 作tác 意ý 放phóng 釋thích 諸chư 佛Phật 之chi 功công 用dụng 。

今kim 明minh

去khứ 正chánh 解giải 。 次thứ 。

若nhược 就tựu

下hạ 。 本bổn 迹tích 中trung 表biểu 。

四tứ 位vị 增tăng 長trưởng

者giả 。 四tứ 方phương 表biểu 四tứ 。 集tập 表biểu 增tăng 長trưởng 。 言ngôn 。

增tăng 長trưởng

者giả 。 從tùng 信tín 入nhập 住trụ 乃nãi 至chí 等đẳng 覺giác 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

餘dư 一nhất 生sanh 在tại

次thứ 觀quán 解giải 中trung 云vân 。

此thử 等đẳng 境cảnh 界giới

者giả 。 即tức 十thập 八bát 界giới 各các 百bách 界giới 千thiên 如như 蘊uẩn 在tại 十thập 八bát 。 佛Phật 慧tuệ 未vị 開khai 。 故cố 以dĩ 光quang 照chiếu 表biểu 開khai 。 開khai 即tức 別biệt 在tại 初sơ 住trụ 。

文văn 云vân

去khứ 。 引dẫn 十thập 界giới 機cơ 皆giai 開khai 十thập 八bát 界giới 也dã 。 言ngôn 。

分phần/phân 文văn 屬thuộc 此thử 土thổ/độ 等đẳng

者giả 。 始thỉ 從tùng 爾nhĩ 時thời 終chung 至chí 周chu 遍biến 。 並tịnh 屬thuộc 此thử 土thổ/độ 第đệ 六lục 瑞thụy 文văn 。 他tha 土thổ/độ 初sơ 瑞thụy 但đãn 從tùng 下hạ 至chí 至chí 尼ni 吒tra 天thiên 。 今kim 文văn 以dĩ 此thử 放phóng 光quang 之chi 文văn 。 通thông 兼kiêm 彼bỉ 此thử 。 故cố 其kỳ 文văn 勢thế 亦diệc 含hàm 長trường 短đoản 。 若nhược 短đoản 取thủ 者giả 如như 向hướng 所sở 列liệt 。 若nhược 長trường/trưởng 取thủ 者giả 須tu 至chí 尼ni 吒tra 。 還hoàn 將tương 此thử 第đệ 六lục 而nhi 為vi 他tha 總tổng 。 若nhược 為vi 他tha 總tổng 亦diệc 有hữu 長trường 短đoản 。 準chuẩn 望vọng 應ưng 知tri 。

次thứ 明minh

下hạ 。 正chánh 明minh 他tha 土thổ/độ 六lục 瑞thụy 。 為vi 二nhị 。

先tiên 略lược 。 次thứ 廣quảng 。 初sơ 略lược 中trung 為vi 四tứ 。

初sơ 標tiêu 。 次thứ 。

一nhất 見kiến

下hạ 列liệt 章chương 。 即tức 當đương 正chánh 解giải 釋thích 也dã 。 三tam 。

既ký 有hữu

下hạ 生sanh 起khởi 六lục 瑞thụy 。 四tứ 。

若nhược 此thử

下hạ 對đối 此thử 以dĩ 明minh 瑞thụy 之chi 所sở 表biểu 。 次thứ 列liệt 文văn 中trung 但đãn 云vân 上thượng 下hạ 不bất 云vân 感cảm 應ứng 者giả 。 以dĩ 感cảm 應ứng 義nghĩa 通thông 三tam 雙song 故cố 。 不bất 同đồng 此thử 土thổ/độ 前tiền 之chi 二nhị 雙song 並tịnh 在tại 於ư 應ưng 。 故cố 第đệ 三tam 雙song 得đắc 云vân 感cảm 應ứng 。 又hựu 彼bỉ 土độ 瑞thụy 至chí 第đệ 三tam 雙song 生sanh 起khởi 中trung 云vân 。

行hành 始thỉ 必tất 終chung

者giả 。 但đãn 互hỗ 舉cử 耳nhĩ 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 有hữu 始thỉ 而nhi 必tất 終chung 。 如Như 來Lai 已dĩ 終chung 而nhi 有hữu 始thỉ 。 又hựu 人nhân 法pháp 雙song 中trung 雖tuy 人nhân 通thông 鹿lộc 苑uyển 之chi 未vị 。 法pháp 唯duy 乳nhũ 味vị 之chi 初sơ 。 然nhiên 法pháp 必tất 有hữu 人nhân 。 人nhân 必tất 對đối 法pháp 。 故cố 且thả 對đối 辨biện 。 又hựu 上thượng 下hạ 雙song 中trung 雖tuy 上thượng 說thuyết 被bị 下hạ 。 而nhi 被bị 物vật 未vị 顯hiển 。 即tức 雖tuy 未vị 顯hiển 始thỉ 末mạt 由do 之chi 。 故cố 得đắc 對đối 之chi 以dĩ 論luận 上thượng 下hạ 。 況huống 凡phàm 諸chư 取thủ 對đối 皆giai 是thị 一nhất 往vãng 。 是thị 故cố 更cánh 須tu 求cầu 其kỳ 始thỉ 終chung 。 初sơ 雙song 中trung 。

六lục 趣thú

者giả 。 廣quảng 解giải 章chương 門môn 非phi 此thử 中trung 意ý 。 乃nãi 至chí 離ly 合hợp 以dĩ 為vi 四tứ 生sanh 五ngũ 道đạo 七thất 識thức 住trụ 等đẳng 。 如như 論luận 廣quảng 釋thích (# 云vân 云vân )# 。 言ngôn 。

總tổng 報báo

者giả 。 瑞thụy 雖tuy 有hữu 六lục 以dĩ 光quang 為vi 本bổn 。 光quang 表biểu 覺giác 智trí 。 光quang 照chiếu 此thử 彼bỉ 。 先tiên 表biểu 二nhị 覺giác 。 次thứ 表biểu 三tam 同đồng 。 於ư 三tam 同đồng 中trung 二nhị 。

先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 先tiên 總tổng 明minh 道đạo 同đồng 。 同đồng 相tương/tướng 如như 何hà 不bất 出xuất 三tam 同đồng 。 既ký 今kim 同đồng 仍nhưng 隱ẩn 。 但đãn 成thành 二nhị 耳nhĩ 。 若nhược 所sở 見kiến 中trung 亦diệc 見kiến 授thọ 聲Thanh 聞Văn 記ký 。 說thuyết 壽thọ 長trường 遠viễn 。 則tắc 如Như 來Lai 都đô 無vô 所sở 作tác 。 化hóa 儀nghi 不bất 成thành 。 雖tuy 然nhiên 縱túng/tung 見kiến 記ký 小tiểu 長trường 壽thọ 。 此thử 眾chúng 亦diệc 疑nghi 。 不bất 知tri 此thử 土thổ/độ 聲Thanh 聞Văn 為vi 合hợp 記ký 不phủ 。 既ký 教giáo 踊dũng 出xuất 其kỳ 壽thọ 若nhược 何hà 。 等đẳng 是thị 未vị 知tri 。 故cố 並tịnh 隱ẩn 之chi 以dĩ 生sanh 疑nghi 問vấn 。 文Văn 殊Thù 廣quảng 答đáp 具cụ 述thuật 三tam 同đồng 。 眾chúng 機cơ 略lược 知tri 定định 後hậu 之chi 相tướng 。 故cố 知tri 通thông 序tự 文văn 通thông 而nhi 釋thích 契khế 別biệt 理lý 。 由do 四tứ 釋thích 故cố 。 別biệt 序tự 文văn 別biệt 而nhi 義nghĩa 妙diệu 。 由do 五ngũ 時thời 故cố 。 所sở 以dĩ 答đáp 事sự 纔tài 訖ngật 定định 起khởi 於ư 斯tư 。 事sự 符phù 於ư 答đáp 知tri 文Văn 殊Thù 見kiến 極cực 。

從tùng 盡tận 見kiến

下hạ 別biệt 者giả 。 即tức 三tam 同đồng 也dã 。 次thứ 廣quảng 說thuyết 中trung 初sơ 文văn 先tiên 出xuất 他tha 土thổ/độ 。 次thứ 。

當đương 知tri

下hạ 引dẫn 彼bỉ 例lệ 此thử 結kết 始thỉ 終chung 同đồng 。 起khởi 塔tháp 之chi 相tướng 雖tuy 表biểu 二nhị 經kinh 。 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 相tướng 猶do 未vị 明minh 了liễu 。 是thị 故cố 但đãn 成thành 具cụ 於ư 已dĩ 當đương 二nhị 同đồng 。 此thử 土thổ/độ 三tam 同đồng 當đương 仍nhưng 未vị 起khởi 。 言ngôn 。

二nhị 土thổ/độ 出xuất 世thế 意ý 同đồng

者giả 。 同đồng 五ngũ 濁trược 故cố 故cố 施thí 等đẳng 不bất 殊thù 。 開khai 權quyền 即tức 是thị 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 相tướng 。 息tức 化hóa 即tức 是thị 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 之chi 徵trưng 。

非phi 頓đốn

等đẳng 者giả 。 《# 法pháp 華hoa 》# 一Nhất 乘Thừa 非phi 頓đốn 漸tiệm 攝nhiếp 。 於ư 一nhất 開khai 出xuất 乃nãi 頓đốn 漸tiệm 生sanh 。 是thị 故cố 今kim 云vân 。

非phi 頓đốn 而nhi 頓đốn

非phi 漸tiệm 而nhi 漸tiệm

準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。

起khởi 七thất 寶bảo 塔tháp

者giả 。 二nhị 經kinh 味vị 同đồng 。 隱ẩn 者giả 未vị 說thuyết 。 《# 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 經kinh 》# 云vân 。

八bát 人nhân 應ưng 起khởi 塔tháp 。 謂vị 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 。 支chi 佛Phật 。 四Tứ 果Quả 。 輪Luân 王Vương 。 佛Phật 八bát 露lộ 槃bàn 。 餘dư 之chi 七thất 人nhân 次thứ 第đệ 減giảm 一nhất 。

此thử 土thổ/độ 既ký 爾nhĩ 。 他tha 應ưng 準chuẩn 知tri 。 故cố 今kim 所sở 見kiến 須tu 皆giai 佛Phật 塔tháp 也dã 。

當đương 知tri

下hạ 引dẫn 彼bỉ 例lệ 此thử 。 總tổng 結kết 前tiền 文văn 。 言ngôn 。

從tùng 一nhất 出xuất 無vô 量lượng

者giả 。 始thỉ 從tùng 華hoa 嚴nghiêm 至chí 般Bát 若Nhã 來lai 皆giai 從tùng 一nhất 法pháp 開khai 出xuất 。 至chí 般Bát 若Nhã 時thời 頓đốn 漸tiệm 已dĩ 竟cánh 。 而nhi 人nhân 不bất 知tri 法pháp 華hoa 出xuất 頓đốn 漸tiệm 外ngoại 。 請thỉnh 觀quán 竟cánh 字tự 。 法pháp 華hoa 但đãn 是thị 收thu 無vô 量lượng 以dĩ 歸quy 一nhất 。

次thứ 更cánh 約ước 因nhân 緣duyên 釋thích 者giả 。 文văn 中trung 自tự 有hữu 通thông 別biệt 二nhị 釋thích 。 初sơ 云vân 通thông 者giả 。 通thông 於ư 漸tiệm 頓đốn 遍biến 於ư 四tứ 時thời 。 四tứ 時thời 之chi 中trung 各các 有hữu 感cảm 應ứng 。 對đối 今kim 無vô 非phi 今kim 教giáo 。 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。 故cố 知tri 因nhân 緣duyên 。 有hữu 其kỳ 多đa 種chủng 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 自tự 他tha 相tương 對đối 。 文văn 從tùng 自tự 行hành 故cố 云vân 昔tích 善thiện 今kim 教giáo 等đẳng 也dã 。 次thứ 。

別biệt 說thuyết

下hạ 正chánh 明minh 現hiện 在tại 。 之chi 因nhân 緣duyên 也dã 。 亦diệc 可khả 此thử 三tam 。 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 由do 發phát 心tâm 因nhân 緣duyên 故cố 信tín 解giải 。 由do 信tín 解giải 故cố 行hàng 行hàng 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。 別biệt 指chỉ 《# 般Bát 若Nhã 》# 中trung 三tam 教giáo 為vi 種chủng 種chủng 也dã 。 故cố 云vân 。

三tam 藏tạng 之chi 後hậu

以dĩ 般Bát 若Nhã 部bộ 是thị 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 故cố 。

又hựu 就tựu

下hạ 以dĩ 般Bát 若Nhã 中trung 三tam 教giáo 教giáo 教giáo 皆giai 有hữu 四tứ 門môn 及cập 四tứ 悉tất 等đẳng 。 故cố 云vân 。

復phục 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 貌mạo

言ngôn 。

五ngũ 百bách

者giả 。 明minh 共cộng 門môn 中trung 種chủng 種chủng 廣quảng 故cố 。 五ngũ 百bách 雖tuy 是thị 三tam 藏tạng 有hữu 門môn 。 約ước 所sở 證chứng 同đồng 且thả 證chứng 於ư 共cộng 。 來lai 至chí 般Bát 若Nhã 並tịnh 成thành 通thông 人nhân 。 冥minh 得đắc 別biệt 益ích 。 今kim 且thả 從tùng 顯hiển 故cố 得đắc 引dẫn 同đồng 。 仍nhưng 舊cựu 乃nãi 成thành 種chủng 種chủng 故cố 也dã 。 不bất 共cộng 易dị 知tri 。 但đãn 例lệ 而nhi 已dĩ 。 共cộng 不bất 共cộng 名danh 出xuất 在tại 《# 大đại 論luận 》# 。 既ký 云vân 藏tạng 後hậu 。 理lý 應ưng 通thông 指chỉ 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 。 唯duy 云vân 般Bát 若Nhã 者giả 。 以dĩ 方Phương 等Đẳng 三tam 同đồng 般Bát 若Nhã 三tam 。 小tiểu 同đồng 鹿lộc 苑uyển 。 故cố 不bất 別biệt 指chỉ 。 他tha 人nhân 於ư 此thử 離ly 為vi 三tam 門môn 。 謂vị 因nhân 緣duyên 門môn 。 信tín 解giải 門môn 。 相tướng 貌mạo 門môn 。 今kim 謂vị 言ngôn 辭từ 雖tuy 爾nhĩ 義nghĩa 理lý 不bất 然nhiên 。 因nhân 緣duyên 謂vị 感cảm 應ứng 差sai 別biệt 。 信tín 解giải 謂vị 能năng 感cảm 不bất 同đồng 。 相tướng 貌mạo 謂vị 信tín 後hậu 行hành 異dị 。 有hữu 此thử 不bất 同đồng 皆giai 云vân 種chủng 種chủng 。 雖tuy 復phục 殊thù 途đồ 不bất 逾du 二nhị 味vị 。 感cảm 應ứng 則tắc 互hỗ 有hữu 疎sơ 密mật 。 故cố 云vân 因nhân 緣duyên 。 能năng 感cảm 則tắc 內nội 懷hoài 納nạp 受thọ 。 故cố 云vân 信tín 解giải 。 修tu 行hành 則tắc 身thân 口khẩu 外ngoại 彰chương 。 故cố 云vân 相tướng 貌mạo 。 外ngoại 相tướng 儀nghi 貌mạo 故cố 云vân 相tướng 貌mạo 。

問vấn 。

行hành 一nhất 解giải 異dị 如như 何hà 行hành 別biệt 。

答đáp 。

覩đổ 外ngoại 識thức 內nội 故cố 名danh 不bất 同đồng 。

言ngôn 。

彼bỉ 明minh 此thử 相tương/tướng

者giả 。 彼bỉ 謂vị 彼bỉ 土độ 。 彼bỉ 所sở 現hiện 相tướng 故cố 云vân 此thử 相tương/tướng 。 雖tuy 復phục 種chủng 種chủng 。 同đồng 至chí 法pháp 華hoa 無vô 復phục 餘dư 相tương/tướng 。 但đãn 未vị 見kiến 法pháp 華hoa 座tòa 席tịch 以dĩ 入nhập 滅diệt 表biểu 之chi 。 故cố 但đãn 云vân 。

一nhất 因nhân 一nhất 緣duyên

等đẳng 。 言ngôn 。

一nhất 因nhân

等đẳng 者giả 。 亦diệc 是thị 彼bỉ 土độ 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 得đắc 云vân 種chủng 種chủng 。 既ký 會hội 入nhập 實thật 。 同đồng 一nhất 因nhân 緣duyên 相tướng 貌mạo 等đẳng 也dã 。 此thử 是thị 感cảm 應ứng 等đẳng 相tương/tướng 。

問vấn 。

光quang 中trung 所sở 照chiếu 一nhất 時thời 橫hoạnh/hoành 見kiến 。 何hà 得đắc 乃nãi 云vân 先tiên 頓đốn 後hậu 漸tiệm 乃nãi 至chí 會hội 歸quy 耶da 。 又hựu 於ư 見kiến 中trung 可khả 無vô 純thuần 頓đốn 唯duy 漸tiệm 等đẳng 耶da 。

答đáp 。

實thật 如như 所sở 問vấn 。

時thời 眾chúng 但đãn 知tri 。 因nhân 光quang 得đắc 見kiến 。 大đại 術thuật 在tại 於ư 世Thế 尊Tôn 。 見kiến 者giả 非phi 其kỳ 境cảnh 界giới 。 然nhiên 令linh 見kiến 意ý 本bổn 為vi 證chứng 同đồng 。 所sở 放phóng 光quang 明minh 。 為vi 成thành 一nhất 實thật 。 事sự 殊thù 理lý 絕tuyệt 者giả 非phi 光quang 所sở 霑triêm 。 遠viễn 近cận 既ký 俱câu 令linh 其kỳ 見kiến 聞văn 。 過quá 未vị 亦diệc 何hà 隔cách 於ư 視thị 聽thính 。 故cố 使sử 十thập 方phương 始thỉ 末mạt 皎hiệu 若nhược 目mục 前tiền 。 安an 以dĩ 凡phàm 情tình 測trắc 量lượng 聖thánh 境cảnh 。 何hà 獨độc 化hóa 主chủ 佛Phật 力lực 令linh 見kiến 。 同đồng 聞văn 眾chúng 中trung 及cập 以dĩ 集tập 經kinh 者giả 。

時thời 有hữu 古cổ 佛Phật 晦hối 迹tích 其kỳ 間gian 。 智trí 鑑giám 當đương 時thời 述thuật 斯tư 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 加gia 令linh 見kiến 者giả 聖thánh 凡phàm 一nhất 等đẳng 。 故cố 知tri 但đãn 依y 文văn 次thứ 經kinh 意ý 宛uyển 然nhiên 。

次thứ

爾nhĩ 時thời

下hạ 釋thích 疑nghi 念niệm 序tự 。 初sơ 云vân 。

但đãn 成thành 一nhất 疑nghi

者giả 。 本bổn 疑nghi 六lục 瑞thụy 。 自tự 力lực 不bất 任nhậm 方phương 思tư 答đáp 者giả 。 再tái 思tư 有hữu 在tại 仰ngưỡng 託thác 文Văn 殊Thù 。 文Văn 殊Thù 念niệm 興hưng 有hữu 決quyết 疑nghi 地địa 。 故cố 第đệ 二nhị 念niệm 於ư 茲tư 自tự 亡vong 。 既ký 已dĩ 得đắc 人nhân 何hà 須tu 再tái 念niệm 。 故cố 第đệ 三tam 念niệm 於ư 時thời 復phục 息tức 。 及cập 至chí 發phát 問vấn 初sơ 疑nghi 尚thượng 存tồn 。 故cố 云vân 一nhất 疑nghi 。

問vấn 。

經kinh 稱xưng 文Văn 殊Thù 是thị 法Pháp 王Vương 子Tử 者giả 。 此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 人nhân 不bất 是thị 。 法Pháp 王Vương 之chi 子tử 。

答đáp 。

有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。

一nhất 。 於ư 王vương 子tử 中trung 德đức 推thôi 文Văn 殊Thù 。 二nhị 。 諸chư 經kinh 中trung 文Văn 殊Thù 並tịnh 為vi 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 首thủ 。 次thứ 釋thích 初sơ 念niệm 中trung 。 初sơ 因nhân 緣duyên 釋thích 。 云vân 。

神thần 變biến 內nội 外ngoại

者giả 。 此thử 明minh 表biểu 異dị 須tu 此thử 別biệt 釋thích 。 若nhược 通thông 釋thích 者giả 。 如như 《# 大đại 寶bảo 積tích 經kinh 》# 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 名danh 神thần 變biến 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 引dẫn 。

神thần 名danh

下hạ 釋thích 名danh 兼kiêm 辨biện 相tương/tướng 。

首thủ 楞lăng

下hạ 明minh 所sở 依y 法pháp 。

法Pháp 王Vương

下hạ 功công 用dụng 也dã 。 亦diệc 是thị 問vấn 由do 。 次thứ 。

若nhược 夫phu

下hạ 即tức 約ước 教giáo 也dã 。 亦diệc 是thị 更cánh 釋thích 功công 用dụng 及cập 以dĩ 問vấn 由do 。 又hựu 此thử 問vấn 由do 雖tuy 由do 不bất 測trắc 神thần 變biến 。 正chánh 由do 自tự 決quyết 。 故cố 利lợi 他tha 機cơ 發phát 故cố 應ưng 赴phó 。 因nhân 緣duyên 和hòa 合hợp 。 而nhi 設thiết 斯tư 問vấn 。 令linh 知tri 彌Di 勒Lặc 不bất 識thức 所sở 以dĩ 。 故cố 須tu 諸chư 位vị 展triển 轉chuyển 比tỉ 決quyết 。

散tán

者giả 苦khổ 行hạnh 外ngoại 道đạo 及cập 諸chư 凡phàm 夫phu 。

定định

者giả 得đắc 禪thiền 外ngoại 道đạo 及cập 信tín 者giả 習tập 定định 。

聖thánh

者giả 三tam 藏tạng 中trung 除trừ 身thân 子tử 外ngoại 諸chư 聲Thanh 聞Văn 也dã 。

此thử 就tựu 極cực 處xứ 亦diệc 不bất 知tri

者giả 。 凡phàm 若nhược 夫phu 之chi 言ngôn 明minh 其kỳ 意ý 通thông 。 故cố 下hạ 節tiết 節tiết 不bất 知tri 於ư 上thượng 。 若nhược 極cực 位vị 者giả 則tắc 一nhất 切thiết 下hạ 位vị 而nhi 皆giai 不bất 知tri 也dã 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 。 補bổ 處xứ 及cập 以dĩ 尊tôn 極cực 此thử 之chi 三tam 位vị 。 若nhược 存tồn 教giáo 道đạo 應ưng 通thông 四tứ 教giáo 展triển 轉chuyển 互hỗ 比tỉ 。 文văn 中trung 且thả 然nhiên 。 今kim 最tối 居cư 極cực 。 故cố 補bổ 處xứ 極cực 不bất 知tri 尊tôn 極cực 。 又hựu 。

彌Di 勒Lặc

去khứ 義nghĩa 當đương 本bổn 迹tích 。 隱ẩn 本bổn 智trí 明minh 迹tích 同đồng 暗ám 訥nột 。 若nhược 作tác 觀quán 心tâm 釋thích 者giả 。 智trí 照chiếu 靈linh 通thông 六lục 即tức 隨tùy 變biến 。 初sơ 文văn 因nhân 緣duyên 義nghĩa 對đối 四tứ 悉tất 。 其kỳ 義nghĩa 宛uyển 然nhiên 。 內nội 外ngoại 異dị 故cố 。 見kiến 聞văn 歡hoan 喜hỷ 。 六lục 瑞thụy 外ngoại 彰chương 物vật 覩đổ 生sanh 善thiện 。 依y 理lý 變biến 通thông 遍biến 調điều 一nhất 切thiết 。 法Pháp 王Vương 理lý 極cực 故cố 無vô 過quá 上thượng 。

若nhược 將tương 下hạ 偈kệ

顯hiển 大đại 眾chúng 疑nghi 念niệm 同đồng 彌Di 勒Lặc 有hữu 三tam 者giả 。 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 共cộng 覩đổ 六lục 瑞thụy 。 自tự 入nhập 位vị 來lai 遍biến 歷lịch 多đa 會hội 。 久cửu 知tri 文Văn 殊Thù 神thần 用dụng 莫mạc 測trắc 。 故cố 至chí 彌Di 勒Lặc 興hưng 念niệm 之chi 時thời 。 眾chúng 亦diệc 精tinh 誠thành 專chuyên 注chú 妙diệu 德đức 。 故cố 使sử 彌Di 勒Lặc 發phát 問vấn 之chi 際tế 。 先tiên 觀quán 大đại 眾chúng 方phương 宣tuyên 固cố 疑nghi 。 審thẩm 知tri 文Văn 殊Thù 是thị 決quyết 疑nghi 地địa 。 舊cựu 解giải 可khả 知tri 。 準chuẩn 今kim 問vấn 答đáp 意ý 。 引dẫn 偈kệ 既ký 云vân 三tam 念niệm 不bất 專chuyên 彌Di 勒Lặc 。 但đãn 處xứ 一nhất 事sự 任nhậm 運vận 發phát 問vấn 居cư 先tiên 。 言ngôn 問vấn 答đáp 者giả 。 文Văn 殊Thù 最tối 能năng 。 何hà 獨độc 彌Di 勒Lặc 。 應ưng 云vân 物vật 機cơ 在tại 於ư 問vấn 者giả 答đáp 者giả 。 故cố 以dĩ 四tứ 釋thích 而nhi 消tiêu 其kỳ 文văn 。 即tức 因nhân 緣duyên 等đẳng 也dã 。 初sơ 。

問vấn 答đáp

下hạ 是thị 因nhân 緣duyên 。 如như 文Văn 殊Thù 推thôi 堪kham 問vấn 疾tật 於ư 無vô 垢cấu 施thí 。 仍nhưng 為vi 所sở 訶ha 故cố 云vân 。

在tại 無vô

又hựu

法Pháp 門môn

下hạ 約ước 教giáo 。 四tứ 教giáo 不bất 出xuất 權quyền 實thật 故cố 也dã 。

又hựu 迹tích

下hạ 本bổn 迹tích 也dã 。

又hựu 名danh

下hạ 觀quán 心tâm 也dã 。 初sơ 因nhân 緣duyên 中trung 其kỳ 文văn 雖tuy 狹hiệp 。 若nhược 義nghĩa 立lập 者giả 亦diệc 具cụ 四tứ 悉tất 。

問vấn 答đáp 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 即tức 世thế 界giới 也dã 。 赴phó 眾chúng 所sở 欣hân 為vi 人nhân 也dã 。 咸hàm 釋thích 眾chúng 疑nghi 對đối 治trị 也dã 。 位vị 行hành 齊tề 等đẳng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 也dã 。

次thứ 發phát 問vấn 序tự 者giả 。 頌tụng 初sơ 先tiên 料liệu 簡giản 偈kệ 文văn 有hữu 無vô 。 先tiên 。

何hà 意ý

下hạ 問vấn 。 次thứ 。

龍long 樹thụ

下hạ 答đáp 。 論luận 文văn 十thập 義nghĩa 今kim 但đãn 列liệt 六lục 。 前tiền 五ngũ 即tức 初sơ 五ngũ 文văn 也dã 。 六lục 。 使sử 後hậu 人nhân 於ư 經kinh 生sanh 信tín 。 七thất 。 易dị 奪đoạt 言ngôn 詞từ 轉chuyển 勢thế 說thuyết 法Pháp 。 八bát 。 示thị 義nghĩa 無vô 盡tận 。 九cửu 。 明minh 至chí 人nhân 有hữu 無vô 方phương 之chi 說thuyết 。 十thập 。 如như 今kim 文văn 第đệ 六lục 文văn 是thị 。 總tổng 論luận 即tức 因nhân 緣duyên 釋thích 也dã 。 初sơ 二nhị 世thế 界giới 。 三tam 五ngũ 為vi 人nhân 。 第đệ 四tứ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。

又hựu 為vi

下hạ 第đệ 六lục 對đối 治trị 。 能năng 除trừ 後hậu 來lai 疑nghi 故cố 。 餘dư 闕khuyết 四tứ 文văn 。 第đệ 六lục 同đồng 為vi 人nhân 。 第đệ 七thất 同đồng 對đối 治trị 。 八bát 九cửu 同đồng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 故cố 略lược 不bất 論luận 。

正chánh 釋thích 中trung 先tiên 述thuật 古cổ 。 次thứ 。

觀quán 文văn

下hạ 且thả 總tổng 非phi 之chi 。

說thuyết 法Pháp

下hạ 釋thích 出xuất 顯hiển 是thị 。 於ư 中trung 先tiên 明minh 非phi 縮súc 。 次thứ 明minh 非phi 盈doanh 。 初sơ 文văn 準chuẩn 義nghĩa 在tại 初sơ 二nhị 句cú 中trung 。 故cố 非phi 縮súc 也dã 。 於ư 中trung 先tiên 立lập 。 但đãn 舉cử 放phóng 光quang 動động 地địa 之chi 末mạt 。 則tắc 知tri 說thuyết 法Pháp 入nhập 定định 之chi 本bổn 。 若nhược 無vô 定định 慧tuệ 安an 能năng 現hiện 變biến 。 次thứ 。

他tha 不bất 見kiến

下hạ 責trách 。

今kim 反phản

下hạ 引dẫn 答đáp 以dĩ 難nạn/nan 。

又hựu 問vấn 。

下hạ 覈# 出xuất 問vấn 處xứ 。

今kim 指chỉ

下hạ 答đáp 也dã 。 前tiền 長trường/trưởng 行hành 但đãn 總tổng 問vấn 放phóng 光quang 。 若nhược 執chấp 唯duy 光quang 是thị 問vấn 餘dư 不bất 問vấn 者giả 。 應ưng 當đương 非phi 瑞thụy 。 則tắc 雨vũ 華hoa 動động 地địa 尚thượng 不bất 成thành 瑞thụy 。 何hà 獨độc 說thuyết 法Pháp 及cập 入nhập 定định 耶da 。 放phóng 光quang 既ký 在tại 此thử 土thổ/độ 瑞thụy 終chung 。 仍nhưng 居cư 他tha 土thổ/độ 六lục 瑞thụy 之chi 首thủ 。 故cố 總tổng 舉cử 一nhất 光quang 通thông 收thu 二nhị 六lục 。 況huống 。

若nhược 更cánh

下hạ 別biệt 問vấn 導đạo 師sư 兩lưỡng 字tự 。 義nghĩa 自tự 兼kiêm 之chi 。

次thứ 明minh 非phi 盈doanh 者giả 。 風phong 地địa 二nhị 瑞thụy 並tịnh 有hữu 所sở 依y 。 所sở 依y 是thị 瑞thụy 能năng 依y 豈khởi 非phi 。 故cố 於ư 今kim 文văn 明minh 非phi 盈doanh 也dã 。 於ư 中trung 亦diệc 先tiên 述thuật 非phi 。 次thứ 破phá 中trung 初sơ 一nhất 句cú 略lược 斥xích 。 次thứ 。

風phong 本bổn

下hạ 破phá 為vi 二nhị 。 先tiên 明minh 風phong 有hữu 香hương 尚thượng 得đắc 為vi 瑞thụy 。 況huống 復phục 風phong 地địa 本bổn 為vi 顯hiển 華hoa 。 雖tuy 各các 立lập 瑞thụy 名danh 而nhi 共cộng 成thành 華hoa 德đức 。 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 中trung 但đãn 直trực 云vân 香hương 。 不bất 云vân 風phong 也dã 。 故cố 知tri 風phong 若nhược 無vô 香hương 不bất 成thành 瑞thụy 也dã 。

夫phu 天thiên 華hoa

下hạ 明minh 香hương 本bổn 屬thuộc 華hoa 。 華hoa 香hương 如như 檀đàn 故cố 云vân 檀đàn 風phong 。 若nhược 香hương 風phong 非phi 瑞thụy 華hoa 亦diệc 非phi 瑞thụy 。 地địa 淨tịnh 準chuẩn 知tri 。 於ư 中trung 為vi 四tứ 。

先tiên 總tổng 明minh 有hữu 香hương 等đẳng 。 次thứ 。

此thử 表biểu

下hạ 釋thích 出xuất 所sở 以dĩ 。 言ngôn 。

因nhân 運vận 至chí 果quả

者giả 。 明minh 華hoa 香hương 入nhập 風phong 如như 道Đạo 風phong 德đức 香hương 熏huân 一nhất 切thiết 也dã 。 三tam 。

金kim 光quang 明minh

下hạ 引dẫn 證chứng 。 四tứ 。

故cố 以dĩ

下hạ 結kết 成thành 。 以dĩ 果quả 上thượng 二nhị 事sự 顯hiển 因nhân 功công 也dã 。 由do 華hoa 有hữu 香hương 非phi 獨độc 風phong 爾nhĩ 。 由do 香hương 風phong 故cố 其kỳ 地địa 必tất 淨tịnh 。 言ngôn 。

二nhị 事sự

者giả 。 謂vị 功công 德đức 。 法Pháp 身thân 。 功công 德đức 因nhân 也dã 。 法Pháp 身thân 果quả 也dã 。 由do 至chí 果quả 故cố 成thành 就tựu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 至chí 果quả 。 二nhị 果quả 淨tịnh 。 由do 因nhân 至chí 果quả 故cố 令linh 果quả 淨tịnh 。 次thứ 二nhị 句cú 地địa 動động 瑞thụy 。 次thứ 一nhất 行hành 眾chúng 喜hỷ 。 雖tuy 不bất 依y 前tiền 次thứ 第đệ 。 六lục 瑞thụy 宛uyển 足túc 。 次thứ 。

初sơ 三tam 行hành

下hạ 言ngôn

驗nghiệm 此thử

等đẳng 者giả 。 前tiền 長trường/trưởng 行hành 中trung 光quang 瑞thụy 乃nãi 居cư 此thử 土thổ/độ 第đệ 六lục 。 乘thừa 此thử 即tức 明minh 他tha 土thổ/độ 六lục 瑞thụy 。 他tha 土thổ/độ 六lục 瑞thụy 無vô 光quang 不bất 見kiến 。 故cố 須tu 判phán 為vi 他tha 土thổ/độ 總tổng 瑞thụy 。 恐khủng 人nhân 不bất 了liễu 至chí 此thử 點điểm 出xuất 故cố 云vân 驗nghiệm 此thử 。 故cố 偈kệ 中trung 此thử 土thổ/độ 光quang 瑞thụy 云vân 。 大đại 光quang 普phổ 照chiếu 。 前tiền 已dĩ 明minh 竟cánh 。 至chí 他tha 土thổ/độ 瑞thụy 首thủ 重trọng/trùng 云vân 。

眉mi 間gian 光quang 明minh

等đẳng 者giả 。 重trọng/trùng 牒điệp 總tổng 瑞thụy 文văn 耳nhĩ 。 涉thiệp 公công 都đô 不bất 立lập 二nhị 土thổ/độ 六lục 瑞thụy 。 但đãn 云vân 。

此thử 初sơ 行hành 中trung 上thượng 半bán 譯dịch 是thị 。 下hạ 半bán 譯dịch 非phi 。 應ưng 云vân 佛Phật 在tại 大đại 眾chúng 。 入nhập 于vu 三tam 昧muội 。 三tam 昧muội 大đại 事sự 而nhi 不bất 云vân 放phóng 光quang 。 下hạ 文văn 自tự 有hữu 。

今kim 謂vị 此thử 文văn 自tự 是thị 他tha 土thổ/độ 總tổng 瑞thụy 。 故cố 知tri 自tự 未vị 曉hiểu 於ư 經kinh 旨chỉ 。 徒đồ 加gia 譯dịch 者giả 之chi 非phi 。 既ký 為vi 他tha 土thổ/độ 總tổng 瑞thụy 。 所sở 以dĩ 不bất 別biệt 分phân 之chi 。 但đãn 戴đái 在tại 六lục 趣thú 之chi 始thỉ 。 即tức 初sơ 一nhất 行hành 頌tụng 總tổng 瑞thụy 也dã 。

次thứ 頌tụng 別biệt 瑞thụy 。 初sơ 頌tụng 六lục 趣thú 中trung 云vân 六lục 是thị 能năng 趣thú 人nhân 者giả 四tứ 趣thú 。 及cập 天thiên 雖tuy 即tức 非phi 人nhân 。 通thông 指chỉ 宰tể 主chủ 。 乃nãi 遍biến 六lục 趣thú 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 句cú 略lược 舉cử 上thượng 下hạ 。

諸chư 世thế 界giới

下hạ 具cụ 列liệt 依y 正chánh 因nhân 果quả 。 初sơ 。

諸chư 世thế 界giới

者giả 。 指chỉ 萬vạn 八bát 千thiên 。 非phi 但đãn 見kiến 能năng 趣thú 有hữu 情tình 。 亦diệc 覩đổ 所sở 趣thú 諸chư 有hữu 。 非phi 但đãn 見kiến 果quả 報báo 好hảo 醜xú 。 亦diệc 知tri 業nghiệp 緣duyên 善thiện 惡ác 。 故cố 見kiến 六lục 趣thú 但đãn 是thị 取thủ 機cơ 之chi 所sở 。

又hựu 覩đổ

下hạ 云vân

聖Thánh 主Chủ 師Sư 子Tử

等đẳng 者giả 。 聖thánh 即tức 是thị 主chủ 故cố 云vân 聖Thánh 主Chủ 。 有hữu 人nhân 云vân 。

聖thánh 中trung 之chi 主chủ 。 謂vị 於ư 外ngoại 道đạo 支chi 佛Phật 羅La 漢Hán 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 諸chư 聖thánh 中trung 主chủ 。 今kim 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 十thập 方phương 世thế 界giới 。 主chủ 伴bạn 之chi 主chủ 。 非phi 關quan 二Nhị 乘Thừa 外ngoại 道đạo 。 但đãn 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 伴bạn 中trung 之chi 主chủ 。 聖Thánh 主Chủ 如như 師sư 子tử 故cố 云vân 也dã 。 師sư 子tử 具cụ 如như 《# 大đại 經kinh 》# 。 《# 大đại 論luận 》# 師sư 子tử 法Pháp 門môn 。 又hựu 師sư 子tử 吼hống 者giả 。 名danh 決quyết 定định 說thuyết 。 前tiền 兩lưỡng 教giáo 主chủ 非phi 師sư 子tử 吼hống 。 說thuyết 非phi 決quyết 定định 。 不bất 譚đàm 真chân 實thật 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 雖tuy 云vân 兼kiêm 別biệt 。 最tối 初sơ 純thuần 大đại 故cố 云vân 第đệ 一nhất 。 前tiền 之chi 兩lưỡng 教giáo 猶do 雜tạp 煩phiền 惱não 故cố 非phi 清thanh 淨tịnh 。 赴phó 機cơ 未vị 遍biến 不bất 名danh 柔nhu 軟nhuyễn 。 並tịnh 詮thuyên 中trung 道đạo 故cố 云vân 深thâm 妙diệu 。 稱xưng 理lý 當đương 機cơ 故cố 云vân 樂nhạo 聞văn 。 有hữu 云vân 。

如Như 來Lai 胸hung 中trung 大đại 種chủng 所sở 起khởi 。 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 卒thốt 暴bạo 故cố 名danh 曰viết 柔nhu 軟nhuyễn 。 此thử 以dĩ 欲dục 色sắc 凡phàm 夫phu 報báo 質chất 。 釋thích 佛Phật 梵Phạm 聲thanh 。 一nhất 何hà 苦khổ 哉tai 。 各các 於ư 世thế 界giới 者giả 。 一nhất 者giả 以dĩ 萬vạn 八bát 千thiên 為vi 各các 。 二nhị 者giả 主chủ 伴bạn 不bất 同đồng 為vi 各các 。 信tín 知tri 須tu 判phán 為vi 華hoa 嚴nghiêm 教giáo 。 前tiền 之chi 兩lưỡng 教giáo 及cập 中trung 三tam 昧muội 無vô 此thử 事sự 故cố 。 二nhị 教giáo 八bát 門môn 名danh 為vi 種chủng 種chủng 。 無vô 三tam 乘thừa 事sự 名danh 為vi 佛Phật 法Pháp 。

若nhược 人nhân

下hạ 頌tụng 四Tứ 諦Đế 等đẳng 者giả 。 他tha 人nhân 不bất 作tác 華hoa 嚴nghiêm 消tiêu 文văn 。 遭tao 苦khổ 已dĩ 前tiền 鹿lộc 苑uyển 之chi 始thỉ 。 豈khởi 有hữu 各các 於ư 世thế 界giới 之chi 文văn 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 中trung 無vô 十thập 方phương 佛Phật 故cố 。 頓đốn 後hậu 漸tiệm 初sơ 唯duy 有hữu 鹿lộc 苑uyển 三tam 藏tạng 三tam 乘thừa 。 初sơ 乘thừa 四Tứ 諦Đế 乃nãi 至chí 佛Phật 子tử 三tam 相tương/tướng 宛uyển 然nhiên 。 如như 何hà 不bất 以dĩ 五ngũ 時thời 消tiêu 文văn 。 文văn 中trung 先tiên 出xuất 能năng 厭yếm 之chi 行hành 。 厭yếm 不bất 遍biến 故cố 未vị 得đắc 名danh 盡tận 。 雙song 厭yếm 因nhân 果quả 。 至chí 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 方phương 乃nãi 厭yếm 盡tận 。

在tại 文văn 分phân 明minh

者giả 。 苦khổ 含hàm 因nhân 果quả 即tức 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 厭yếm 老lão 病bệnh 死tử 即tức 道Đạo 諦Đế 。 為vi 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 即tức 滅Diệt 諦Đế 。 亦diệc 可khả 為vi 說thuyết 之chi 言ngôn 兼kiêm 於ư 道Đạo 諦Đế 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 道Đạo 。 即tức 道Đạo 諦Đế 也dã 。 所sở 證chứng 滅diệt 理lý 即tức 滅Diệt 諦Đế 也dã 。 又hựu 遭tao 苦khổ 是thị 總tổng 標tiêu 。 厭yếm 老lão 病bệnh 死tử 是thị 知tri 苦khổ 。 知tri 苦khổ 故cố 斷đoạn 集tập 。 為vi 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 是thị 知tri 滅diệt 。 知tri 滅diệt 故cố 修tu 道Đạo 。 難Nan 陀Đà 持trì 戒giới 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 四tứ 記ký 。 支chi 佛Phật 但đãn 說thuyết 得đắc 果quả 之chi 由do 。 及cập 以dĩ 所sở 求cầu 法Pháp 勝thắng 。 若nhược 例lệ 聲Thanh 聞Văn 須tu 明minh 行hành 相tương/tướng (# 云vân 云vân )# 。

若nhược 有hữu 佛Phật 子tử

下hạ 是thị 開khai 六Lục 度Độ 大Đại 乘Thừa 者giả 。 修tu 種chủng 種chủng 行hạnh 。 及cập 無vô 上thượng 慧tuệ 諸chư 教giáo 共cộng 有hữu 。 今kim 初sơ 形hình 凡phàm 小tiểu 亦diệc 得đắc 種chủng 種chủng 及cập 無vô 上thượng 名danh 。 不bất 雜tạp 凡phàm 小tiểu 通thông 得đắc 名danh 淨tịnh 。

非phi 畢tất 竟cánh 淨tịnh

者giả 。 且thả 約ước 三tam 藏tạng 六Lục 度Độ 言ngôn 之chi 。 藥dược 中trung 無vô 病bệnh 名danh 為vi 淨tịnh 耳nhĩ 。 若nhược 欲dục 於ư 此thử 辨biện 四tứ 悉tất 者giả 。

三tam 乘thừa 行hành 異dị

世thế 界giới 也dã 。

緣Duyên 覺Giác

為vi 人nhân 。

聲Thanh 聞Văn

對đối 治trị 。

菩Bồ 薩Tát

第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 況huống 復phục 各các 各các 皆giai 具cụ 四tứ 悉tất 。 三tam 乘thừa 約ước 教giáo 準chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 本bổn 迹tích 觀quán 心tâm 亦diệc 應ưng 可khả 解giải 。 下hạ 去khứ 諸chư 度Độ 隨tùy 文văn 略lược 消tiêu 。

又hựu 聲Thanh 聞Văn

等đẳng 者giả 。 且thả 約ước 當đương 教giáo 一nhất 途đồ 而nhi 說thuyết 。 應ưng 知tri 通thông 教giáo 三tam 乘thừa 並tịnh 以dĩ 界giới 內nội 滅Diệt 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 。 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 界giới 外ngoại 道Đạo 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 。 圓viên 人nhân 以dĩ 界giới 外ngoại 滅Diệt 諦Đế 為vi 初sơ 門môn 。 此thử 中trung 明minh 因nhân 光quang 暫tạm 見kiến 。 不bất 合hợp 廣quảng 求cầu 法Pháp 相tương/tướng 。 但đãn 略lược 堪kham 表biểu 同đồng 於ư 理lý 即tức 足túc 。 若nhược 論luận 修tu 行hành 方phương 可khả 廣quảng 辨biện 。 以dĩ 下hạ 三tam 十thập 一nhất 行hành 半bán 廣quảng 明minh 二nhị 味vị 。 故cố 判phán 此thử 文văn 唯duy 三tam 藏tạng 也dã 。

結kết 前tiền 開khai 後hậu

者giả 。 結kết 前tiền 中trung 言ngôn 見kiến 聞văn 及cập 事sự 者giả 。 據cứ 漸tiệm 頓đốn 教giáo 皆giai 云vân 演diễn 說thuyết 及cập 為vi 說thuyết 等đẳng 。 即tức 是thị 聞văn 也dã 。

又hựu 見kiến 佛Phật 子tử

等đẳng 。 即tức 是thị 見kiến 也dã 。 見kiến 中trung 種chủng 種chủng 多đa 皆giai 事sự 也dã 。 大đại 綱cương 略lược 足túc 故cố 云vân 。

若nhược 斯tư

同đồng 者giả 略lược 之chi 謂vị 千thiên 億ức 事sự 。 言ngôn 。

開khai 後hậu

者giả 。 續tục 後hậu 而nhi 說thuyết 故cố 云vân 。

今kim 當đương

及cập 千thiên 億ức 事sự 。 文văn 中trung 置trí 之chi 。 今kim 應ưng 兩lưỡng 牽khiên 。 亦diệc 可khả 前tiền 四tứ 句cú 結kết 前tiền 。

如như 是thị 。

下hạ 二nhị 句cú 開khai 後hậu 。 蘭lan 菊# 之chi 言ngôn 斯tư 有hữu 在tại 也dã 。

此thử 下hạ 三tam 十thập 一nhất 行hành 半bán 。 分phần/phân 文văn 但đãn 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành

既ký 居cư 鹿lộc 苑uyển 之chi 後hậu 。 又hựu 在tại 涅Niết 槃Bàn 之chi 前tiền 。 準chuẩn 下hạ 釋thích 般Bát 若Nhã 須tu 兼kiêm 二nhị 酥tô 。 以dĩ 法pháp 華hoa 相tương/tướng 未vị 決quyết 了liễu 故cố 。 從tùng 容dung 釋thích 之chi 。 雖tuy 約ước 二nhị 酥tô 教giáo 多đa 在tại 三tam 。 如như 前tiền 分phân 別biệt 故cố 。 諸chư 度Độ 約ước 教giáo 。 別biệt 圓viên 之chi 前tiền 多đa 不bất 云vân 教giáo 。 含hàm 二nhị 意ý 一nhất 。 爾nhĩ 後hậu 釋thích 義nghĩa 。 準chuẩn 部bộ 通thông 四tứ 令linh 識thức 眉mi 目mục 。 以dĩ 長trường/trưởng 行hành 中trung 具cụ 云vân 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 故cố 也dã 。

總Tổng 問Vấn 中Trung 《# 經Kinh 》# 云Vân

恆Hằng 沙sa

者giả 。 阿A 耨Nậu 達Đạt 池Trì 。 四tứ 面diện 各các 出xuất 一nhất 河hà 。 東đông 銀ngân 牛ngưu 口khẩu 出xuất 殑Căng 伽Già 河hà 。 南nam 金kim 象tượng 口khẩu 出xuất 信tín 度độ 河hà 。 西tây 瑠lưu 璃ly 馬mã 口khẩu 出xuất 縛phược 芻sô 河hà 。 北bắc 頗phả 胝chi 迦ca 師sư 子tử 口khẩu 出xuất 徙tỉ 多đa 河hà 。 各các 繞nhiễu 池trì 一nhất 匝táp 流lưu 入nhập 四tứ 海hải 。 於ư 中trung 殑Căng 伽Già 沙sa 細tế 而nhi 多đa 。 外ngoại 人nhân 所sở 計kế 以dĩ 為vi 福phước 河hà 。 入nhập 洗tẩy 滅diệt 罪tội 。 佛Phật 亦diệc 順thuận 俗tục 故cố 常thường 指chỉ 之chi 。 又hựu 佛Phật 說thuyết 法pháp 多đa 近cận 此thử 河hà 。 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 。 此thử 下hạ 六Lục 度Độ 但đãn 略lược 指chỉ 大đại 體thể 。 若nhược 依y 二nhị 味vị 具cụ 出xuất 其kỳ 相tương/tướng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 。 第đệ 七thất 記ký 所sở 引dẫn 。

問vấn 。

既ký 云vân 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 。 亦diệc 應ưng 具cụ 有hữu 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 何hà 得đắc 總tổng 問vấn 。 唯duy 求cầu 佛Phật 道Đạo 。

答đáp 。

實thật 如như 所sở 問vấn 。 但đãn 避tị 繁phồn 文văn 。 還hoàn 同đồng 鹿lộc 苑uyển 故cố 略lược 不bất 說thuyết 。

駟tứ 馬mã

者giả 。 四tứ 匹thất 共cộng 乘thừa 故cố 云vân 駟tứ 也dã 。

俠hiệp

字tự 胡hồ 帖# 反phản 。 豪hào 也dã 。

文Văn 殊Thù

下Hạ 《# 經Kinh 》# 云Vân

往vãng 詣nghệ

等đẳng 者giả 。 表biểu 往vãng 非phi 餘dư 故cố 指chỉ 佛Phật 所sở 。 所sở 問vấn 尊tôn 極cực 云vân 無vô 上thượng 道Đạo 。 所sở 棄khí 不bất 輕khinh 故cố 云vân 樂nhạo/nhạc/lạc 土thổ/độ 。 身thân 心tâm 俱câu 離ly 故cố 云vân 剃thế 除trừ 。 如như 是thị 消tiêu 釋thích 世thế 所sở 共cộng 有hữu 。 凡phàm 諸chư 解giải 說thuyết 貴quý 在tại 教giáo 宗tông 。 顯hiển 理lý 之chi 精tinh 息tức 其kỳ 繁phồn 芿# 。

五Ngũ 王Vương 經Kinh

者giả 。 此thử 是thị 一nhất 卷quyển 小tiểu 經kinh 。 經Kinh 云vân 。

昔tích 有hữu 五ngũ 王vương 。 隣lân 國quốc 無vô 競cạnh 互hỗ 為vi 親thân 友hữu 。 有hữu 一nhất 大đại 王vương 。 名danh 曰viết 普Phổ 安An 。 習tập 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 以dĩ 餘dư 四tứ 王vương 邪tà 見kiến 熾sí 盛thịnh 。 普phổ 安an 愍mẫn 之chi 呼hô 來lai 殿điện 上thượng 。 七thất 日nhật 七thất 夜dạ 。 娛ngu 樂lạc 受thọ 樂lạc 。 四tứ 王vương 曰viết 。

國quốc 事sự 眾chúng 多đa 請thỉnh 退thoái 還hoàn 家gia 。 大đại 王vương 自tự 送tống 并tinh 命mạng 左tả 右hữu 。 而nhi 隨tùy 送tống 之chi 。 至chí 於ư 半bán 道đạo 。 而nhi 問vấn 之chi 言ngôn 。

各các 何hà 所sở 樂lạc 。 一nhất 云vân 。

願nguyện 春xuân 陽dương 之chi 日nhật 。 遊du 戲hí 原nguyên 野dã 。 一nhất 云vân 。

願nguyện 常thường 作tác 王vương 種chủng 種chủng 嚴nghiêm 飾sức 。 人nhân 民dân 侍thị 從tùng 道đạo 路lộ 傾khuynh 目mục 。 一nhất 云vân 。

願nguyện 得đắc 好hảo/hiếu 婦phụ 兒nhi 。 端đoan 正chánh 無vô 雙song 。 一nhất 云vân 。

願nguyện 父phụ 母mẫu 常thường 在tại 。 多đa 有hữu 兄huynh 弟đệ 。 美mỹ 食thực 音âm 樂nhạc 共cộng 相tương 娛ngu 樂lạc 。 各các 各các 說thuyết 已dĩ 。 迴hồi 白bạch 大đại 王vương 。

王vương 何hà 所sở 願nguyện 。 答đáp 。

我ngã 先tiên 說thuyết 卿khanh 所sở 願nguyện 不bất 長trường/trưởng 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 春xuân 遊du 冬đông 先tiên 彫điêu 朽hủ 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 王vương 福phước 盡tận 相tương 伐phạt 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 婦phụ 兒nhi 一nhất 朝triêu 疾tật 病bệnh 。 受thọ 苦khổ 無vô 量lượng 。 若nhược 樂nhạo/nhạc/lạc 父phụ 母mẫu 常thường 在tại 等đẳng 。 一nhất 旦đán 有hữu 事sự 為vi 他tha 所sở 執chấp 。 四tứ 王vương 又hựu 問vấn 。

大đại 王vương 如như 何hà 所sở 樂lạc 。

答đáp 言ngôn 。

我ngã 所sở 樂lạc 者giả 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 不bất 飢cơ 不bất 渴khát 。 不bất 寒hàn 不bất 熱nhiệt 。 存tồn 亡vong 自tự 在tại 。 四tứ 王vương 問vấn 曰viết 。

如như 此thử 之chi 樂lạc 何hà 處xứ 有hữu 耶da 。 何hà 處xứ 有hữu 師sư 。 大đại 王vương 曰viết 。

吾ngô 師sư 號hiệu 佛Phật 。 近cận 在tại 祇Kỳ 洹Hoàn 。 諸chư 王vương 歡hoan 喜hỷ 。 各các 詣nghệ 佛Phật 所sở 。 卻khước 坐tọa 一nhất 面diện 白bạch 佛Phật 自tự 責trách 。 佛Phật 說thuyết 八bát 苦khổ 。 王vương 及cập 侍thị 從tùng 百bách 千thiên 萬vạn 人nhân 。 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 捨xả 國quốc 入nhập 道đạo 。 大đại 相tương/tướng 略lược 同đồng 。

既ký 云vân 問vấn 無vô 上thượng 道Đạo 。 非phi 關quan 小tiểu 果quả 。 且thả 據cứ 捨xả 土thổ/độ 出xuất 家gia 事sự 同đồng 。 故cố 今kim 引dẫn 之chi 。 光quang 中trung 所sở 見kiến 亦diệc 可khả 八bát 苦khổ 以dĩ 為vi 助trợ 行hành 。 諸chư 教giáo 共cộng 之chi 故cố 捨xả 國quốc 事sự 同đồng 。 觀quán 行hành 須tu 別biệt 以dĩ 分phần/phân 諸chư 教giáo 。 又hựu 如như 《# 長trường/trưởng 含hàm 》# 有hữu 四tứ 輪Luân 王Vương 。 分phần/phân 於ư 一nhất 國quốc 雇cố 人nhân 剃thế 頭đầu 。 既ký 云vân 諸chư 王vương 機cơ 亦diệc 不bất 一nhất 。 下hạ 去khứ 。

又hựu 見kiến

等đẳng 亦diệc 通thông 諸chư 機cơ 故cố 也dã 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 上thượng )#

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 中trung )#

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

《# 經kinh 》# 云vân 。

被bị 法Pháp 服phục

者giả 。 如như 《# 瓔anh 珞lạc 經kinh 》# 云vân 。

若nhược 天thiên 龍long 八bát 部bộ 鬪đấu 爭tranh 。 念niệm 此thử 袈ca 裟sa 。 生sanh 慈từ 悲bi 心tâm 。

意ý 令linh 比Bỉ 丘Khâu 安an 可khả 不bất 忍nhẫn 。 亦diệc 令linh 俗tục 眾chúng 生sanh 慕mộ 樂nhạo 故cố 。 龍long 得đắc 一nhất 縷lũ 牛ngưu 角giác 一nhất 觸xúc 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 彼bỉ 王vương 所sở 慕mộ 與dữ 此thử 大đại 同đồng 。 此thử 中trung 祇kỳ 合hợp 明minh 所sở 見kiến 意ý 以dĩ 序tự 表biểu 正chánh 。 諸chư 度Độ 行hành 相tương/tướng 功công 德đức 及cập 袈ca 裟sa 等đẳng 。 但đãn 是thị 寄ký 此thử 汎# 明minh 之chi 耳nhĩ 。 然nhiên 必tất 須tu 辨biện 行hành 體thể 顯hiển 教giáo 以dĩ 分phần/phân 味vị 殊thù 。

生sanh 忍nhẫn

等đẳng 者giả 。 文văn 中trung 兩lưỡng 解giải 。 初sơ 通thông 以dĩ 三tam 句cú 用dụng 釋thích 三tam 忍nhẫn 。 次thứ 一nhất 一nhất 句cú 別biệt 對đối 三tam 忍nhẫn 。 應ưng 須tu 附phụ 文văn 釋thích 出xuất 所sở 以dĩ 。 若nhược 分phần/phân 三tam 忍nhẫn 對đối 四tứ 教giáo 者giả 。 生sanh 忍nhẫn 。 苦khổ 忍nhẫn 別biệt 在tại 初sơ 教giáo 。 通thông 為vi 四tứ 境cảnh 。 何hà 人nhân 不bất 須tu 具cụ 此thử 二nhị 耶da 。 別biệt 在tại 地địa 前tiền 。 求cầu 佛Phật 道Đạo 者giả 。 此thử 中trung 雖tuy 無vô 但đãn 準chuẩn 例lệ 說thuyết 。 次thứ 文văn 即tức 以dĩ 誦tụng 經Kinh 為vi 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 者giả 。 若nhược 不bất 求cầu 佛Phật 忍nhẫn 不bất 關quan 誦tụng 。 故cố 以dĩ 誦tụng 經Kinh 同đồng 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 忍nhẫn 通thông 亦diệc 在tại 三tam 。 別biệt 唯duy 圓viên 別biệt 。 故cố 令linh 三tam 句cú 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 如như 《# 別biệt 譯dịch 阿a 含hàm 》# 佛Phật 在tại 舍Xá 衛Vệ 。 有hữu 一nhất 梵Phạm 志Chí 。 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。 種chủng 種chủng 罵mạ 佛Phật 種chủng 種chủng 惱não 佛Phật 。

佛Phật 告cáo 梵Phạm 志Chí 。

如như 汝nhữ 以dĩ 種chủng 種chủng 飲ẩm 食thực 上thượng 王vương 。 及cập 遺di 親thân 族tộc 。 彼bỉ 不bất 受thọ 者giả 為vi 復phục 屬thuộc 誰thùy 。 梵Phạm 志Chí 曰viết 。

此thử 屬thuộc 於ư 我ngã 。

佛Phật 言ngôn 。

此thử 亦diệc 如như 是thị 。 我ngã 既ký 不bất 受thọ 還hoàn 屬thuộc 於ư 汝nhữ 。 故cố 此thử 不bất 受thọ 亦diệc 是thị 生sanh 忍nhẫn 。 故cố 此thử 生sanh 忍nhẫn 別biệt 屬thuộc 三tam 藏tạng 。 在tại 《# 阿a 含hàm 》# 故cố 。 通thông 於ư 通thông 教giáo 。 理lý 不bất 受thọ 故cố 。 況huống 復phục 通thông 用dụng 諸chư 教giáo 共cộng 之chi 。 其kỳ 名danh 既ký 通thông 須tu 釋thích 相tướng 狀trạng 。 次thứ 進tiến 中trung 實thật 相tướng 亦diệc 可khả 通thông 四tứ 別biệt 二nhị 。

窳#

者giả 。 如như 瓜qua 在tại 穴huyệt 。 病bệnh 也dã 。 禪thiền 中trung 云vân 通thông 途đồ 皆giai 有hữu 根căn 本bổn 修tu 者giả 。 諸chư 教giáo 皆giai 修tu 故cố 也dã 。 若nhược 達đạt 根căn 本bổn 。 即tức 成thành 出xuất 世thế 及cập 出xuất 世thế 上thượng 上thượng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 禪thiền 境cảnh 中trung 明minh 。 今kim 文văn 語ngữ 略lược 。 但đãn 云vân 。

出xuất 世thế 上thượng 上thượng

及cập 以dĩ

根căn 本bổn

根căn 本bổn 即tức 三tam 藏tạng 。 出xuất 世thế 即tức 通thông 教giáo 。 上thượng 上thượng 即tức 別biệt 圓viên 。 又hựu 四tứ 教giáo 皆giai 以dĩ 根căn 本bổn 為vi 境cảnh 。 故cố 釋thích 前tiền 行hành 通thông 涉thiệp 諸chư 教giáo 。 於ư 前tiền 行hành 中trung 云vân 。

離ly 欲dục

者giả 。 通thông 教giáo 也dã 。 又hựu 。

根căn 本bổn

下hạ 。 藏tạng 通thông 兩lưỡng 教giáo 也dã 。 此thử 兩lưỡng 皆giai 修tu 根căn 本bổn 背bối/bội 捨xả 等đẳng 故cố 。 然nhiên 應ưng 須tu 知tri 觀quán 行hành 猶do 別biệt 以dĩ 辨biện 兩lưỡng 教giáo 。 別biệt 離ly 二Nhị 乘Thừa 且thả 從tùng 難nạn/nan 說thuyết 。 中trung 道đạo 離ly 欲dục 中trung 義nghĩa 通thông 圓viên 別biệt 。 從tùng 圓viên 受thọ 名danh 。 重trọng/trùng 釋thích 。

深thâm 修tu

者giả 。 由do 深thâm 修tu 故cố 離ly 欲dục 不bất 同đồng 。 則tắc 根căn 本bổn 中trung 亦diệc 應ưng 傳truyền 傳truyền 為vi 深thâm 故cố 也dã 。 此thử 中trung 根căn 本bổn 乃nãi 至chí 二Nhị 乘Thừa 具cụ 六lục 已dĩ 來lai 。 亦diệc 具cụ 藏tạng 通thông 二nhị 教giáo 意ý 也dã 。 別biệt 教giáo 五ngũ 通thông 如như 文văn 。 亦diệc 可khả 讓nhượng 於ư 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 。

圓viên 教giáo 初sơ 後hậu 皆giai 六Lục 通Thông

者giả 。 但đãn 約ước 理lý 圓viên 無vô 漏lậu 失thất 故cố 義nghĩa 立lập 六Lục 通Thông 。 若nhược 從tùng 實thật 說thuyết 。 初Sơ 地Địa 初sơ 住trụ 分phần/phân 得đắc 無vô 漏lậu 通thông 耳nhĩ 。

安an 禪thiền

等đẳng 者giả 。 前tiền 通thông 釋thích 中trung 通thông 深thâm 淺thiển 故cố 。 今kim 上thượng 上thượng 禪thiền 別biệt 在tại 別biệt 圓viên 。 釋thích 般Bát 若Nhã 化hóa 他tha 中trung 云vân 。

定định 慧tuệ 具cụ 足túc

者giả 。 別biệt 人nhân 利lợi 物vật 橫hoạnh/hoành 具cụ 諸chư 教giáo 乃nãi 至chí 圓viên 教giáo 。 今kim 從tùng 極cực 說thuyết 故cố 展triển 轉chuyển 比tỉ 。 乃nãi 至chí 地địa 住trụ 方phương 乃nãi 具cụ 足túc 。 是thị 故cố 文văn 中trung 初sơ 從tùng 色sắc 定định 亦diệc 名danh 為vi 等đẳng 。 等đẳng 故cố 具cụ 足túc 。 有hữu 漏lậu 尚thượng 等đẳng 況huống 復phục 餘dư 耶da 。 背bối/bội 捨xả 等đẳng 名danh 等đẳng 不bất 等đẳng 者giả 。 約ước 無vô 漏lậu 事sự 禪thiền 以dĩ 判phán 。 既ký 云vân 厭yếm 背bối/bội 故cố 多đa 屬thuộc 慧tuệ 。 九cửu 定định 名danh 定định 從tùng 名danh 判phán 耳nhĩ 。 無vô 間gian 入nhập 故cố 。 十thập 一nhất 切thiết 處xứ 。 前tiền 八bát 屬thuộc 慧tuệ 。 後hậu 二nhị 屬thuộc 定định 。 又hựu 前tiền 八bát 在tại 色sắc 色sắc 界giới 之chi 中trung 。 亦diệc 自tự 得đắc 等đẳng 已dĩ 如như 前tiền 說thuyết 。 前tiền 是thị 因nhân 緣duyên 。

又hựu 二Nhị 乘Thừa

下hạ 約ước 教giáo 判phán 。 二Nhị 乘Thừa 即tức 前tiền 兩lưỡng 教giáo 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 及cập 佛Phật 。 即tức 四tứ 教giáo 義nghĩa 足túc 。

空không 觀quán

去khứ 約ước 觀quán 判phán 也dã 。

破phá 魔ma

等đẳng 者giả 。 四tứ 佛Phật 各các 有hữu 四tứ 降hàng 魔ma 相tương/tướng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 八bát 及cập 記ký 。 若nhược 對đối 教giáo 者giả 。 亦diệc 空không 二nhị 假giả 別biệt 中trung 圓viên 則tắc 具cụ 教giáo 觀quán 二nhị 義nghĩa 故cố 也dã 。 乃nãi 至chí 地địa 住trụ 各các 有hữu 破phá 於ư 八bát 魔ma 十thập 魔ma 。 八bát 魔ma 十thập 魔ma 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 八bát 及cập 記ký 。 究cứu 竟cánh 破phá 盡tận 故cố 名danh 。

一nhất 切thiết

擊kích 梵Phạm

等đẳng 者giả 。 即tức 真chân 妙diệu 梵Phạm 音âm 之chi 所sở 轉chuyển 也dã 。 既ký 降hàng 魔ma 已dĩ 應ưng 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 文văn 從tùng 實thật 說thuyết 但đãn 云vân 初sơ 住trụ 。 通thông 論luận 四tứ 佛Phật 各các 各các 能năng 轉chuyển 。 乃nãi 至Chí 真Chân 妙diệu 亦diệc 通thông 四tứ 佛Phật 。 次thứ 約ước 不bất 次thứ 第đệ 。 云vân 。

隨tùy 見kiến 而nhi 問vấn

者giả 。 問vấn 。

向hướng 明minh 所sở 見kiến 可khả 非phi 隨tùy 見kiến 。 答đáp 。

並tịnh 是thị 隨tùy 見kiến 但đãn 二nhị 途đồ 不bất 同đồng 。 從tùng 不bất 次thứ 邊biên 最tối 為vi 隨tùy 見kiến 。 尚thượng 許hứa 一nhất 見kiến 具cụ 經kinh 五ngũ 時thời 。 何hà 妨phương 覩đổ 行hành 次thứ 與dữ 不bất 次thứ 。

三tam 藏tạng 後hậu

等đẳng 者giả 。 此thử 則tắc 全toàn 是thị 。 彼bỉ 佛Phật 所sở 說thuyết 。 且thả 如như 見kiến 人nhân 見kiến 行hành 不bất 妨phương 見kiến 說thuyết 。

捨xả 禪thiền

者giả 。 第đệ 四tứ 禪thiền 也dã 。 亦diệc 可khả 別biệt 圓viên 忘vong 懷hoài 之chi 捨xả 。 忘vong 彼bỉ 禪thiền 故cố 名danh 之chi 為vi 捨xả 。

悲bi 禪thiền

者giả 。 《# 婆bà 沙sa 》# 云vân 。

初sơ 禪thiền 修tu 悲bi 易dị 。 二nhị 禪thiền 修tu 喜hỷ 易dị 。 三tam 禪thiền 修tu 慈từ 易dị 。 四tứ 禪thiền 修tu 捨xả 易dị 。

此thử 中trung 悲bi 禪thiền 既ký 云vân 化hóa 他tha 。 豈khởi 獨độc 初sơ 禪thiền 。 故cố 《# 婆bà 沙sa 》# 中trung 尚thượng 有hữu 通thông 別biệt 。 況huống 大đại 教giáo 耶da 。 故cố 一nhất 一nhất 禪thiền 皆giai 應ưng 云vân 慈từ 乃nãi 至chí 喜hỷ 捨xả 。

華hoa 嚴nghiêm 思tư 益ích

等đẳng 者giả 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 具cụ 二nhị 。 《# 思tư 益ích 》# 具cụ 四tứ 。 故cố 《# 思tư 益ích 》# 第đệ 二nhị 卷quyển 初sơ 。 網võng 明minh 菩Bồ 薩Tát 放phóng 光quang 遍biến 照chiếu 十thập 方phương 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 國quốc 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 一nhất 切thiết 疾tật 病bệnh 。 遇ngộ 光quang 安an 樂lạc 。 煩phiền 惱não 病bệnh 苦khổ 並tịnh 云vân 一nhất 切thiết 。 乃nãi 至chí 佛Phật 自tự 放phóng 六Lục 度Độ 光quang 。 觸xúc 者giả 蒙mông 益ích 。 故cố 皆giai 具cụ 四tứ 。 以dĩ 初Sơ 地Địa 例lệ 佛Phật 亦diệc 應ưng 無vô 妨phương 。 故cố 得đắc 引dẫn 之chi 。 第đệ 一nhất 云vân 。

佛Phật 告cáo 思tư 益ích 梵Phạm 天Thiên 。

能năng 教giáo 眾chúng 生sanh 一nhất 切thiết 。 智trí 心tâm 是thị 名danh 布bố 施thí 。 不bất 捨xả 菩Bồ 提Đề 心tâm 名danh 持trì 戒giới 。 不bất 見kiến 心tâm 相tương 生sanh 滅diệt 名danh 忍nhẫn 。 求cầu 心tâm 不bất 可khả 得đắc 名danh 進tiến 。 除trừ 身thân 心tâm 麁thô 名danh 禪thiền 。 離ly 諸chư 戲hí 論luận 名danh 慧tuệ 。

豈khởi 非phi 三tam 藏tạng 六Lục 度Độ 耶da 。 第đệ 二nhị 云vân 。

我ngã 說thuyết 布bố 施thí 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 愚ngu 謂vị 大đại 富phú 。 入nhập 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 故cố 。 持trì 戒giới 是thị 涅Niết 槃Bàn 不bất 作tác 不bất 起khởi 故cố 。 忍nhẫn 是thị 涅Niết 槃Bàn 念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 。 進tiến 是thị 涅Niết 槃Bàn 無vô 所sở 取thủ 故cố 。 禪thiền 是thị 涅Niết 槃Bàn 不bất 貪tham 著trước 故cố 。 慧tuệ 是thị 涅Niết 槃Bàn 不bất 得đắc 相tương/tướng 故cố 。

又hựu 云vân 。

布bố 施thí 平bình 等đẳng 即tức 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 。 即tức 薩Tát 婆Bà 若Nhã 。

又hựu 云vân 。

布bố 施thí 不bất 施thí 不bất 慳san 。 乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 。 不bất 智trí 不bất 愚ngu 。

此thử 等đẳng 豈khởi 非phi 並tịnh 是thị 通thông 教giáo 六Lục 度Độ 相tương/tướng 耶da 。 第đệ 四tứ 云vân 。

能năng 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 捨xả 名danh 檀đàn 。 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 漏lậu 失thất 名danh 尸thi 。 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 傷thương 損tổn 名danh 忍nhẫn 。 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 平bình 等đẳng 名danh 禪thiền 。 達đạt 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 有hữu 起khởi 相tương/tướng 名danh 慧tuệ 。

豈khởi 非phi 別biệt 圓viên 六Lục 度Độ 相tương/tướng 耶da 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 引dẫn 。 又hựu 如như 《# 地địa 持trì 》# 六Lục 度Độ 各các 九cửu 。 此thử 並tịnh 蒙mông 光quang 得đắc 益ích 之chi 相tướng 。 以dĩ 佛Phật 道Đạo 名danh 通thông 悲bi 禪thiền 不bất 局cục 。 初Sơ 地Địa 初sơ 住trụ 及cập 通thông 七thất 地địa 俱câu 皆giai 得đắc 入nhập 。 故cố 作tác 通thông 釋thích 。 四tứ 相tương/tướng 既ký 分phần/phân 五ngũ 時thời 可khả 辨biện 。 是thị 故cố 不bất 假giả 諸chư 餘dư 繁phồn 論luận 。 未vị 嘗thường 睡thụy 眠miên 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 四tứ 。 然nhiên 彼bỉ 是thị 方phương 便tiện 此thử 中trung 正chánh 修tu 。 亦diệc 通thông 四tứ 教giáo 。 若nhược 小Tiểu 乘Thừa 中trung 如như 那na 律luật 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 四tứ 記ký 。 此thử 中trung 在tại 大đại 。 以dĩ 求cầu 佛Phật 道Đạo 。 故cố 引dẫn 《# 般bát 舟chu 》# 以dĩ 為vi 行hành 儀nghi 。

般bát 舟chu

翻phiên 佛Phật 立lập 。 此thử 舉cử 除trừ 睡thụy 中trung 最tối 。 以dĩ 九cửu 十thập 日nhật 常thường 行hành 故cố 也dã 。 準chuẩn 部bộ 又hựu 通thông 。 通thông 諸chư 教giáo 故cố 。 無vô 缺khuyết 乃nãi 至chí 究cứu 竟cánh 。 但đãn 此thử 十thập 戒giới 名danh 出xuất 《# 大đại 論luận 》# 。 亦diệc 通thông 諸chư 教giáo 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 。 《# 玄huyền 》# 文văn 。 今kim 十thập 始thỉ 終chung 。 悉tất 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 故cố 皆giai 求cầu 佛Phật 道Đạo 。

生sanh 法pháp 兩lưỡng 忍nhẫn

者giả 。 合hợp 前tiền 二nhị 忍nhẫn 為vi 生sanh 忍nhẫn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 為vi 法Pháp 忍Nhẫn 。 初sơ 半bán 能năng 忍nhẫn 人nhân 。 次thứ 半bán 所sở 忍nhẫn 境cảnh 。 下hạ 半bán 用dụng 忍nhẫn 意ý 。 意ý 即tức 兼kiêm 於ư 生sanh 法pháp 故cố 也dã 。 故cố 知tri 生sanh 忍nhẫn 之chi 名danh 名danh 通thông 義nghĩa 別biệt 。 三tam 藏tạng 中trung 生sanh 滅diệt 事sự 忍nhẫn 為vi 生sanh 忍nhẫn 。 衍diễn 門môn 中trung 生sanh 忍Nhẫn 法Pháp 忍nhẫn 永vĩnh 異dị 三tam 藏tạng 。

力lực

者giả 。 《# 阿a 含hàm 》# 云vân 。

力lực 有hữu 六lục 種chủng 。 小tiểu 兒nhi 啼đề 為vi 力lực 。 女nữ 人nhân 嗔sân 為vi 力lực 。 國quốc 王vương 憍kiêu 為vi 力lực 。 羅La 漢Hán 進tiến 為vi 力lực 。 諸chư 佛Phật 悲bi 為vi 力lực 。 比Bỉ 丘Khâu 忍nhẫn 為vi 力lực 。

離ly 諸chư 等đẳng

者giả 。 五ngũ 蓋cái 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 四tứ 卷quyển (# 云vân 云vân )# 。 初sơ 一nhất 行hành 半bán 明minh 所sở 離ly 。 次thứ 半bán 行hành 明minh 離ly 意ý 。 以dĩ 諸chư 教giáo 禪thiền 皆giai 離ly 五ngũ 蓋cái 。 意ý 在tại 佛Phật 道Đạo 。 如như 《# 寶bảo 積tích 經kinh 》# 。

迦Ca 葉Diếp 云vân 。

有hữu 四tứ 法pháp 急cấp 走tẩu 捨xả 離ly 。 百bách 由do 旬tuần 外ngoại 。

一nhất 利lợi 養dưỡng 。 二nhị 惡ác 友hữu 。 三tam 惡ác 眾chúng 。 四tứ 同đồng 住trụ 多đa 戲hí 笑tiếu 或hoặc 嗔sân 鬪đấu 等đẳng 。

又hựu 云vân 。

若nhược 有hữu 打đả 截tiệt 大Đại 千Thiên 眾chúng 生sanh 。 若nhược 有hữu 惡ác 心tâm 惱não 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 人nhân 。 此thử 過quá 過quá 是thị 。

癡si 眷quyến 屬thuộc

者giả 。 具cụ 如như 《# 般bát 舟chu 》# 須tu 離ly 癡si 人nhân 及cập 鄉hương 里lý 等đẳng 。 望vọng 前tiền 亦diệc 有hữu 方phương 便tiện 正chánh 修tu 之chi 別biệt 。

四tứ 事sự

者giả 。 前tiền 之chi 三tam 行hành 正chánh 具cụ 四tứ 事sự 。 初sơ 行hành 二nhị 事sự 謂vị 。 飲ẩm 食thực 湯thang 藥dược 。 次thứ 行hành 衣y 服phục 。 次thứ 行hành 臥ngọa 具cụ 房phòng 舍xá 。 諸chư 教giáo 之chi 中trung 或hoặc 復phục 橋kiều 梁lương 義nghĩa 井tỉnh 。 園viên 林lâm 浴dục 池trì 。 今kim 無vô 橋kiều 等đẳng 。

殽#

菹# 也dã 。

膳thiện

美mỹ 食thực 也dã 。 不bất 知tri 何hà 事sự 。 嘉gia 祥tường 及cập 涉thiệp 法Pháp 師sư 皆giai 以dĩ 殽# 為vi 肉nhục 。 縱túng/tung 有hữu 一nhất 分phần/phân 字tự 義nghĩa 通thông 肉nhục 。 何hà 須tu 置trí 餘dư 專chuyên 用dụng 於ư 肉nhục 。 使sử 後hậu 代đại 少thiểu 識thức 者giả 疑nghi 之chi 。 應ưng 云vân 。

非phi 穀cốc 而nhi 食thực 曰viết 餚hào 。 若nhược 作tác 。

[月*肴]#

者giả 噉đạm 也dã 。 《# 說thuyết 文văn 》# 曰viết 。

膳thiện 者giả 具cụ 食thực 也dã 。

秖kỳ 云vân 從tùng 肉nhục 作tác 訓huấn 啖đạm 。 誰thùy 即tức 名danh 為vi 啖đạm 肉nhục 。 或hoặc 云vân 。

是thị 肉nhục 未vị 制chế 之chi 前tiền 。 斯tư 言ngôn 更cánh 謬mậu 。 大Đại 乘Thừa 頓đốn 制chế 一nhất 切thiết 斷đoạn 肉nhục 。 何hà 論luận 《# 楞lăng 伽già 》# 前tiền 後hậu 制chế 耶da 。 況huống 復phục 並tịnh 是thị 光quang 中trung 所sở 見kiến 。 豈khởi 一nhất 萬vạn 八bát 千thiên 。 咸hàm 同đồng 未vị 施thí 斷đoạn 肉nhục 之chi 制chế 。 猶do 以dĩ [月*肴]# 肉nhục 供cung 佛Phật 僧Tăng 耶da 。 經kinh 名danh 衣y 等đẳng 者giả 。 如như 此thử 土thổ/độ 迦Ca 葉Diếp 袈ca 裟sa 直trực 十thập 萬vạn 兩lượng 金kim 。 光quang 中trung 所sở 見kiến 或hoặc 當đương 有hữu 此thử 。

次thứ 釋thích 般Bát 若Nhã 第đệ 三tam 行hành 中trung 云vân

言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn

者giả 。 心tâm 不bất 著trước 故cố 必tất 離ly 言ngôn 說thuyết 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 泯mẫn 前tiền 初sơ 行hành 。 不bất 可khả 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 泯mẫn 前tiền 次thứ 行hành 不bất 可khả 觀quán 而nhi 觀quán 。 雖tuy 復phục 雙song 泯mẫn 而nhi 說thuyết 而nhi 照chiếu 。 故cố 云vân 。

說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 觀quán 不bất 可khả 觀quán

此thử 語ngữ 復phục 通thông 衍diễn 中trung 諸chư 教giáo 。 故cố 不bất 局cục 此thử 。 消tiêu 此thử 三tam 行hành 文văn 有hữu 五ngũ 釋thích 。

初sơ 直trực 消tiêu 經kinh 文văn 。 次thứ 釋thích 三tam 行hành 全toàn 在tại 方Phương 等Đẳng 。 而nhi 言ngôn 六lục 者giả 。 五ngũ 隨tùy 般Bát 若Nhã 故cố 也dã 。 第đệ 三tam 釋thích 三tam 行hành 全toàn 同đồng 般Bát 若Nhã 。

盛thịnh 譚đàm

等đẳng 是thị 初sơ 行hành 意ý 。

寂tịch 滅diệt

等đẳng 是thị 次thứ 行hành 意ý 。

清thanh 淨tịnh

等đẳng 是thị 第đệ 三tam 行hành 意ý 。 以dĩ 從tùng 名danh 便tiện 同đồng 稱xưng 般Bát 若Nhã 。 第đệ 四tứ 釋thích 以dĩ 三tam 行hành 具cụ 對đối 三tam 味vị 。 第đệ 五ngũ 復phục 同đồng 般Bát 若Nhã 。

問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。 此thử 第đệ 五ngũ 釋thích 與dữ 第đệ 三tam 何hà 別biệt 。

答đáp 。

第đệ 三tam 直trực 以dĩ 不bất 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 等đẳng 與dữ 般Bát 若Nhã 相tương/tướng 同đồng 。 故cố 且thả 對đối 之chi 。 此thử 中trung 因nhân 第đệ 四tứ 釋thích 中trung 以dĩ 第đệ 三tam 行hành 對đối 於ư 法pháp 華hoa 者giả 。 良lương 由do 妙diệu 慧tuệ 二nhị 字tự 。 仍nhưng 云vân 見kiến 人nhân 不bất 見kiến 座tòa 席tịch 。 故cố 卻khước 將tương 初sơ 後hậu 二nhị 行hành 。 歸quy 於ư 中trung 間gian 一nhất 行hành 。 不bất 觀quán 而nhi 觀quán 。 正chánh 同đồng 般Bát 若Nhã 。 即tức 與dữ 不bất 見kiến 法pháp 華hoa 席tịch 同đồng 。 等đẳng 是thị 不bất 見kiến 故cố 未vị 消tiêu 《# 法pháp 華hoa 》# 。 皆giai 云vân 或hoặc 者giả 。 意ý 在tại 於ư 斯tư 。

問vấn 。

前tiền 分phần/phân 文văn 獨độc 在tại 方Phương 等Đẳng 。 今kim 釋thích 具cụ 對đối 三tam 味vị 耶da 。

答đáp 。

一nhất 者giả 方Phương 等Đẳng 具cụ 足túc 四tứ 教giáo 。 攝nhiếp 法pháp 多đa 故cố 。 二nhị 者giả 唯duy 未vị 見kiến 法pháp 華hoa 座tòa 席tịch 。 是thị 故cố 於ư 法pháp 華hoa 前tiền 從tùng 容dung 說thuyết 之chi 而nhi 兼kiêm 般Bát 若Nhã 。 然nhiên 又hựu 諸chư 教giáo 六Lục 度Độ 別biệt 者giả 。 皆giai 由do 般Bát 若Nhã 。 是thị 故cố 具cụ 論luận 。 所sở 以dĩ 若nhược 說thuyết 若nhược 觀quán 及cập 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 諸chư 教giáo 有hữu 故cố 故cố 須tu 具cụ 論luận (# 云vân 云vân )# 。 況huống 所sở 見kiến 難nan 量lương 故cố 詳tường 之chi 至chí 五ngũ 。 收thu 羅la 既ký 廣quảng 不bất 出xuất 於ư 斯tư 。

兩lưỡng 意ý 從tùng 人nhân

者giả 。 第đệ 四tứ 第đệ 五ngũ 意ý 中trung 。 正chánh 指chỉ 第đệ 三tam 行hành 也dã 。

冷lãnh 然nhiên

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 如như 向hướng 略lược 申thân 。 上thượng 文văn 但đãn 云vân 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 信tín 解giải 相tướng 貌mạo 。 未vị 分phần/phân 三tam 味vị 四tứ 教giáo 之chi 別biệt 。 釋thích 者giả 誰thùy 知tri 三tam 行hành 含hàm 於ư 二nhị 味vị 。 又hựu 諸chư 經kinh 論luận 六lục 之chi 與dữ 十thập 。 離ly 合hợp 不bất 同đồng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。 又hựu 《# 瓔anh 珞lạc 》# 十thập 度độ 各các 各các 具cụ 三tam 。 義nghĩa 通thông 諸chư 意ý 。 故cố 下hạ 卷quyển 云vân 。

施thí 有hữu 三tam 。 謂vị 財tài 。 法pháp 。 無vô 畏úy 。 尸thi 有hữu 三tam 。 謂vị 自tự 性tánh 。 受thọ 法pháp 。 利lợi 生sanh 。 忍nhẫn 有hữu 三tam 。 謂vị 苦khổ 行hạnh 。 外ngoại 惡ác 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 進tiến 有hữu 三tam 。 謂vị 起khởi 大đại 誓thệ 心tâm 。 方phương 便tiện 進tiến 趣thú 。 勸khuyến 化hóa 眾chúng 生sanh 。 禪thiền 定định 有hữu 三tam 。 謂vị 亂loạn 想tưởng 不bất 起khởi 。 生sanh 諸chư 功công 德đức 。 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。 慧tuệ 有hữu 三tam 。 謂vị 照chiếu 有hữu 。 照chiếu 無vô 。 照chiếu 中trung 。 願nguyện 有hữu 三tam 。 謂vị 自tự 行hành 。 神thần 通thông 。 外ngoại 化hóa 。 方phương 便tiện 有hữu 三tam 。 謂vị 進tiến 趣thú 向hướng 果quả 。 巧xảo 會hội 有hữu 無vô 。 不bất 捨xả 不bất 受thọ 。 力lực 有hữu 三tam 。 謂vị 報báo 得đắc 。 修tu 得đắc 。 變biến 化hóa 。 智trí 有hữu 三tam 。 謂vị 無vô 想tưởng 智trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 變biến 化hóa 智trí 。

以dĩ 佛Phật 舍xá 利lợi

者giả 。 略lược 如như 長trường/trưởng 行hành 。 新tân 云vân 窣tốt 覩đổ 波ba 。 此thử 云vân 高cao 顯hiển 。 方phương 墳phần 者giả 。 義nghĩa 立lập 謂vị 安an 置trí 身thân 骨cốt 處xứ 也dã 。 見kiến 有hữu 滅diệt 度độ 之chi 相tướng 。 則tắc 知tri 佛Phật 已dĩ 涅Niết 槃Bàn 。 雖tuy 見kiến 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 知tri 爾nhĩ 前tiền 所sở 說thuyết 。 而nhi 時thời 眾chúng 不bất 決quyết 未vị 測trắc 見kiến 由do 。 故cố 不bất 同đồng 古cổ 畏úy 妨phương 壽thọ 量lượng 。 又hựu 復phục 爾nhĩ 前tiền 已dĩ 見kiến 二nhị 酥tô 。 大đại 小tiểu 理lý 足túc 應ưng 不bất 重trùng 說thuyết 。 是thị 故cố 懷hoài 疑nghi 。

諸chư 天thiên 龍long 神thần

等đẳng 者giả 。 塔tháp 藏tạng 身thân 界giới 故cố 供cung 者giả 福phước 大đại 。 不bất 同đồng 殿điện 堂đường 形hình 貌mạo 安an 處xứ 。 故cố 《# 長trường/trưởng 阿a 含hàm 》# 云vân 。

佛Phật 臨lâm 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 梵Phạm 摩ma 比Bỉ 丘Khâu 佛Phật 前tiền 立lập 。 執chấp 扇thiên/phiến 扇thiên/phiến 佛Phật 。

佛Phật 言ngôn 。

卻khước 勿vật 在tại 吾ngô 前tiền 。 阿A 難Nan 思tư 念niệm 。

此thử 比Bỉ 丘Khâu 常thường 侍thị 佛Phật 供cung 給cấp 無vô 厭yếm 。 今kim 者giả 末mạt 後hậu 須tu 其kỳ 給cấp 使sử 。 乃nãi 令linh 遣khiển 卻khước 何hà 因nhân 緣duyên 耶da 。

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan 。

今kim 俱câu 尸thi 城thành 十thập 二nhị 由do 旬tuần 。 天thiên 神thần 側trắc 塞tắc 。 嫌hiềm 此thử 比Bỉ 丘Khâu 當đương 佛Phật 前tiền 立lập 。 今kim 者giả 末mạt 後hậu 。 諸chư 天thiên 神thần 等đẳng 。 皆giai 欲dục 供cúng 養dường 。 而nhi 此thử 比Bỉ 丘Khâu 。 有hữu 大đại 威uy 德đức 。 光quang 明minh 映ánh 蔽tế 。 使sử 我ngã 不bất 得đắc 親thân 近cận 禮lễ 敬kính 。 是thị 故cố 令linh 卻khước 。 阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。

何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 有hữu 是thị 身thân 光quang 。

佛Phật 言ngôn 。

毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 佛Phật 。 時thời 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 心tâm 。 手thủ 執chấp 火hỏa 炬cự 。 照chiếu 彼bỉ 佛Phật 塔tháp 。 使sử 其kỳ 身thân 體thể 光quang 明minh 乃nãi 爾nhĩ 。 上thượng 至chí 二nhị 十thập 八bát 天thiên 。 身thân 光quang 不bất 及cập 。

火hỏa 照chiếu 既ký 爾nhĩ 餘dư 皆giai 準chuẩn 知tri 。 故cố 知tri 舍xá 利lợi 所sở 住trú 之chi 處xứ 。 其kỳ 功công 不bất 輕khinh 。 慢mạn 之chi 生sanh 罪tội 罪tội 莫mạc 大đại 矣hĩ 。 如như 斯tư 等đẳng 例lệ 經kinh 文văn 甚thậm 多đa 何hà 可khả 具cụ 列liệt 。 並tịnh 非phi 今kim 正chánh 意ý 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

天thiên 樹thụ 王vương

者giả 。 即tức 忉Đao 利Lợi 天thiên 波ba 利lợi 質chất 多đa 羅la 樹thụ 。 具cụ 如như 《# 釋thích 籤# 》# 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 文văn 。 結kết 文văn 意ý 者giả 。 正chánh 供cung 舍xá 利lợi 旁bàng 嚴nghiêm 國quốc 界giới 。 若nhược 直trực 爾nhĩ 嚴nghiêm 國quốc 何hà 須tu 起khởi 塔tháp 。

白bạch 毫hào 為vi 本bổn

者giả 。 此thử 約ước 道Đạo 理lý 。 白bạch 毫hào 表biểu 中trung 。 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 不bất 必tất 最tối 初sơ 。 及cập 由do 光quang 見kiến 。 以dĩ 之chi 為vi 本bổn 。 如như 他tha 土thổ/độ 瑞thụy 六lục 趣thú 居cư 首thủ 。 豈khởi 為vi 瑞thụy 本bổn 。 所sở 以dĩ 他tha 土thổ/độ 以dĩ 佛Phật 為vi 本bổn 。 若nhược 論luận 總tổng 別biệt 仍nhưng 同đồng 因nhân 光quang 。 言ngôn 。

佛Phật 為vi 本bổn

者giả 。 下hạ 凡phàm 依y 佛Phật 。 佛Phật 之chi 人nhân 法pháp 由do 佛Phật 始thỉ 終chung 。 始thỉ 必tất 歸quy 終chung 。

問vấn 。

他tha 土thổ/độ 六lục 瑞thụy 容dung 可khả 因nhân 光quang 。 此thử 土thổ/độ 但đãn 云vân 。 佛Phật 放phóng 一nhất 光quang 。 見kiến 此thử 國quốc 界giới 。 何hà 曾tằng 關quan 五ngũ 。

答đáp 。

因nhân 光quang 見kiến 處xứ 一nhất 切thiết 皆giai 妙diệu 。 當đương 知tri 光quang 是thị 殊thù 妙diệu 之chi 本bổn 。 況huống 復phục 諸chư 瑞thụy 並tịnh 中trung 為vi 本bổn 。 光quang 即tức 中trung 也dã 。 他tha 六lục 皆giai 中trung 由do 光quang 亦diệc 爾nhĩ 。

次thứ 行hành 者giả 。 初sơ 二nhị 句cú 歎thán 光quang 本bổn 。 初sơ 中trung 初sơ 一nhất 句cú 二nhị 字tự 舉cử 光quang 本bổn 。 本bổn 即tức 神thần 力lực 智trí 慧tuệ 。 言ngôn 。

諸chư 佛Phật

者giả 。 舉cử 諸chư 顯hiển 一nhất 。 正chánh 指chỉ 釋Thích 迦Ca 。 次thứ 二nhị 字tự 正chánh 歎thán 。 爾nhĩ 前tiền 不bất 然nhiên 故cố 云vân 。

希hy 有hữu

由do 二nhị 事sự 故cố 其kỳ 光quang 乃nãi 淨tịnh 。 下hạ 之chi 二nhị 句cú 歎thán 光quang 體thể 用dụng 。 於ư 中trung 初sơ 句cú 歎thán 光quang 體thể 。 次thứ 句cú 歎thán 用dụng 。 所sở 照chiếu 國quốc 也dã 。 過quá 萬vạn 八bát 千thiên 方phương 云vân 。

無vô 量lượng

故cố 前tiền 立lập 數số 且thả 從tùng 所sở 表biểu 。 況huống 復phục 諸chư 方phương 所sở 照chiếu 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 云vân 無vô 量lượng 。 第đệ 三tam 行hành 中trung 。 初sơ 二nhị 句cú 重trọng/trùng 舉cử 所sở 照chiếu 而nhi 歎thán 過quá 常thường 。 次thứ 二nhị 句cú 舉cử 見kiến 稱xưng 號hiệu 。 以dĩ 請thỉnh 答đáp 。 云vân 。

見kiến 此thử

者giả 。 二nhị 土thổ/độ 瑞thụy 也dã 。 與dữ 一nhất 化hóa 異dị 故cố 云vân 未vị 曾tằng 。 既ký 殊thù 凡phàm 諂siểm 未vị 曾tằng 不bất 虛hư 。 諸chư 佛Phật 子tử 等đẳng 。 疑nghi 事sự 不bất 輕khinh 。 故cố 重trùng 啟khải 之chi 。 非phi 專chuyên 為vì 己kỷ 故cố 云vân 。

眾chúng

也dã 。 言ngôn 。

構# 難nạn/nan

者giả 。 構# 者giả 架# 也dã 累lũy/lụy/luy 也dã 。 頻tần 至chí 於ư 四tứ 故cố 云vân 累lũy/lụy/luy 等đẳng 。 彌Di 勒Lặc 節tiết 節tiết 設thiết 問vấn 。 文Văn 殊Thù 皆giai 構# 而nhi 拒cự 之chi 。 此thử 三tam 意ý 者giả 。 初sơ 意ý 明minh 事sự 大đại 意ý 遠viễn 。 次thứ 意ý 將tương 護hộ 發phát 起khởi 影ảnh 響hưởng 二nhị 眾chúng 。 第đệ 三tam 意ý 將tương 護hộ 當đương 機cơ 結kết 緣duyên 二nhị 眾chúng 。 雖tuy 復phục 初sơ 。 二nhị 。 共cộng 成thành 第đệ 三tam 。 故cố 彌Di 勒Lặc 三tam 意ý 並tịnh 託thác 機cơ 緣duyên 。 故cố 云vân 。

妨phương 聞văn

機cơ 在tại 仁nhân 者giả

及cập 以dĩ

闔hạp 眾chúng

是thị 故cố 託thác 眾chúng 翻phiên 其kỳ 三tam 意ý 。 而nhi 請thỉnh 必tất 答đáp 。

靳#

亦diệc

固cố

也dã 。 《# 廣quảng 雅nhã 》# 云vân 。

彊cường/cưỡng/cương 轅viên 也dã 。

兕hủy

者giả 音âm 似tự 。 似tự 牛ngưu 而nhi 一nhất 角giác 。 似tự 牛ngưu 非phi 牛ngưu 故cố 云vân 。

疑nghi 兕hủy

今kim 憂ưu 懷hoài 不bất 決quyết 故cố 云vân 。

憂ưu 兕hủy

闔hạp

字tự 胡hồ 臘lạp 反phản 。 閉bế 也dã 。 《# 漢hán 書thư 》# 云vân 。

闔hạp 眾chúng 不bất 廌# 一nhất 人nhân 者giả 。 闔hạp 盡tận 也dã 。

當đương 知tri 今kim 會hội 盡tận 眾chúng 疑nghi 也dã 。 初sơ 拒cự 中trung 云vân 。

眾chúng 未vị 曾tằng 疑nghi

者giả 。 且thả 據cứ 不bất 發phát 言ngôn 者giả 以dĩ 質chất 彌Di 勒Lặc 。 次thứ 。

待đãi 佛Phật 定định 起khởi

者giả 。 佛Phật 若nhược 定định 起khởi 其kỳ 疑nghi 自tự 決quyết 。 言ngôn 。

時thời 答đáp

者giả 。 催thôi 促xúc 之chi 詞từ 。 令linh 其kỳ 即tức 答đáp 。 釗# 師sư 招chiêu 音âm 。 作tác 。

劉lưu

字tự 者giả 誤ngộ 。 釗# 師sư 有hữu 弟đệ 子tử 行hành 深thâm 。 從tùng 支chi 遁độn 買mãi 山sơn 。

答đáp 問vấn 為vi 四tứ 。

初sơ 開khai 章chương 。 次thứ 生sanh 起khởi 。 三tam 。

惟duy 忖thốn

下hạ 所sở 以dĩ 。 四tứ 廣quảng 解giải 。 生sanh 起khởi 中trung 云vân 。

罔võng 像tượng

者giả 。 亦diệc 可khả 云vân 仿# 像tượng 。 未vị 實thật 貌mạo 也dã 。

髣phảng 髴phất

二nhị 字tự 古cổ 作tác

仿# 佛Phật

上thượng 敷phu 往vãng 切thiết 。 下hạ 方phương 物vật 切thiết 。 上thượng 相tương 似tự 也dã 。 下hạ 不bất 審thẩm 也dã 。 若nhược 準chuẩn 此thử 義nghĩa 。 上thượng 字tự 正chánh 當đương 惟duy 忖thốn 答đáp 也dã 。 惟duy 忖thốn 答đáp 上thượng 此thử 土thổ/độ 瑞thụy 者giả 。 欲dục 說thuyết 等đẳng 五ngũ 句cú 既ký 對đối 六lục 瑞thụy 。 即tức 是thị 以dĩ 五ngũ 忖thốn 此thử 六lục 瑞thụy 。 略lược 曾tằng 既ký 云vân 放phóng 斯tư 光quang 已dĩ 。 即tức 說thuyết 大đại 法Pháp 。 他tha 土thổ/độ 六lục 瑞thụy 以dĩ 光quang 為vi 總tổng 。 因nhân 光quang 先tiên 覩đổ 聖Thánh 主Chủ 演diễn 說thuyết 。 故cố 知tri 答đáp 他tha 土thổ/độ 問vấn 也dã 。 廣quảng 曾tằng 具cụ 述thuật 燈đăng 明minh 六lục 瑞thụy 及cập 光quang 所sở 照chiếu 。 如như 今kim 所sở 見kiến 。 乃nãi 至chí 定định 起khởi 說thuyết 經Kinh 。 即tức 是thị 雙song 答đáp 二nhị 土thổ/độ 問vấn 也dã 。 雙song 問vấn 意ý 在tại 問vấn 於ư 定định 後hậu 。 故cố 云vân 雙song 答đáp 。

惟duy 忖thốn

下hạ 當đương 因nhân 緣duyên 釋thích 。

然nhiên 文văn

下hạ 本bổn 迹tích 也dã 。 據cứ 未vị 廣quảng 述thuật 似tự 同đồng 未vị 知tri 。 既ký 云vân 今kim 昔tích 。 昔tích 即tức 廣quảng 曾tằng 但đãn 未vị 彰chương 言ngôn 先tiên 示thị 惟duy 忖thốn 。 故cố 先tiên 五ngũ 句cú 酬thù 序tự 六lục 疑nghi 。

破phá 古cổ 中trung 先tiên 敘tự 。 次thứ 。

今kim 明minh

下hạ 破phá 。 先tiên 去khứ 取thủ 。 云vân 。

其kỳ 法pháp 說thuyết 不bất 用dụng

者giả 。 仍nhưng 存tồn 其kỳ 譬thí 。 不bất 用dụng 法pháp 者giả 。 本bổn 門môn 太thái 早tảo 故cố 也dã 。

問vấn 。

至chí 此thử 尚thượng 破phá 太thái 早tảo 。 何hà 以dĩ 通thông 序tự 本bổn 迹tích 釋thích 耶da 。

答đáp

通thông 序tự 通thông 於ư 本bổn 迹tích 。 別biệt 序tự 唯duy 在tại 迹tích 門môn 。 故cố 釋thích 通thông 序tự 汎# 用dụng 本bổn 門môn 。 非phi 通thông 序tự 中trung 廣quảng 開khai 壽thọ 量lượng 。 乃nãi 至chí 別biệt 序tự 雖tuy 有hữu 本bổn 迹tích 之chi 言ngôn 。 或hoặc 時thời 且thả 用dụng 體thể 用dụng 本bổn 迹tích 。

問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 譬thí 本bổn 譬thí 法pháp 。 法pháp 既ký 不bất 用dụng 。 何hà 以dĩ 用dụng 譬thí 。

答đáp 。

秖kỳ 緣duyên 光quang 宅trạch 法pháp 譬thí 分phần/phân 張trương 。 法pháp 則tắc 本bổn 迹tích 俱câu 譚đàm 。 譬thí 唯duy 迹tích 門môn 顯hiển 實thật 。 去khứ 法pháp 存tồn 譬thí 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。 儻thảng 若nhược 全toàn 取thủ 。 仍nhưng 須tu 責trách 云vân 譬thí 本bổn 譬thí 法pháp 。 如như 何hà 三tam 譬thí 唯duy 譬thí 得đắc 記ký 。 改cải 小tiểu 破phá 惑hoặc 二nhị 法pháp 。 乃nãi 以dĩ 本bổn 迹tích 雙song 論luận 用dụng 譬thí 除trừ 法pháp 。 良lương 由do 斯tư 也dã 。

然nhiên 《# 論luận 》# 有hữu 八bát 句cú 。

一nhất 。 欲dục 說thuyết 大đại 法Pháp 。 二nhị 。 欲dục 雨vũ 大đại 法Pháp 雨vũ 。 三tam 。 欲dục 擊kích 大đại 法Pháp 鼓cổ 。 四tứ 。 欲dục 建kiến 大đại 法Pháp 幢tràng 。 五ngũ 。 欲dục 然nhiên 大đại 法Pháp 炬cự 。 六lục 。 欲dục 吹xuy 大đại 法Pháp 蠡lễ 。 七thất 。 欲dục 不bất 斷đoạn 大đại 法Pháp 鼓cổ 。 八bát 。 欲dục 演diễn 大đại 法Pháp 義nghĩa 。 今kim 但đãn 依y 五ngũ 句cú 。 以dĩ 初sơ 句cú 為vi 總tổng 。 下hạ 四tứ 為vi 別biệt 。 他tha 以dĩ 八bát 句cú 四tứ 對đối 釋thích 之chi 。 而nhi 云vân 。

一nhất 。 破phá 惡ác 進tiến 善thiện 對đối 。 二nhị 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 對đối 。 三tam 。 得đắc 智trí 證chứng 真chân 對đối 。 四tứ 。 說thuyết 法Pháp 利lợi 生sanh 對đối 。 仍nhưng 云vân 尋tầm 釋thích 來lai 由do 。 唯duy 有hữu 五ngũ 句cú 成thành 兩lưỡng 對đối 半bán 。 有hữu 破phá 惡ác 生sanh 善thiện 說thuyết 法Pháp 利lợi 生sanh 。 開khai 權quyền 一nhất 句cú 。 餘dư 者giả 則tắc 闕khuyết 。 仍nhưng 不bất 次thứ 第đệ 。 讀đọc 者giả 應ưng 知tri 。 今kim 謂vị 論luận 文văn 八bát 句cú 釋thích 經kinh 五ngũ 句cú 。 是thị 知tri 不bất 斷đoạn 幢tràng 炬cự 釋thích 法Pháp 鼓cổ 耳nhĩ 。 不bất 斷đoạn 明minh 鼓cổ 體thể 相tướng 續tục 。 幢tràng 是thị 法Pháp 鼓cổ 標tiêu 幟xí 。 炬cự 明minh 法Pháp 鼓cổ 破phá 暗ám 。 以dĩ 喻dụ 釋thích 喻dụ 道Đạo 理lý 如như 然nhiên 。 今kim 依y 五ngũ 句cú 總tổng 別biệt 釋thích 之chi 。 然nhiên 通thông 序tự 冠quan 首thủ 乍sạ 可khả 從tùng 容dung 。 別biệt 由do 藉tạ 異dị 無vô 涉thiệp 遠viễn 本bổn 。 文Văn 殊Thù 答đáp 迹tích 尚thượng 自tự 惟duy 忖thốn 。 略lược 廣quảng 方phương 決quyết 乃nãi 酬thù 問vấn 旨chỉ 。 何hà 得đắc 率suất 爾nhĩ 示thị 遠viễn 本bổn 耶da 。 若nhược 釋thích 五ngũ 句cú 作tác 顯hiển 本bổn 者giả 。 略lược 曾tằng 廣quảng 曾tằng 並tịnh 須tu 知tri 遠viễn 。 光quang 中trung 橫hoạnh/hoành 見kiến 應ưng 發phát 近cận 迹tích 。 光quang 中trung 橫hoạnh/hoành 見kiến 尚thượng 隱ẩn 當đương 同đồng 。 但đãn 以dĩ 起khởi 塔tháp 密mật 表biểu 入nhập 實thật 。 豈khởi 容dung 於ư 此thử 便tiện 見kiến 遠viễn 成thành 及cập 以dĩ 塔tháp 踊dũng 并tinh 分phân 身thân 耶da 。 惟duy 忖thốn 既ký 未vị 關quan 於ư 遠viễn 本bổn 。 故cố 略lược 廣quảng 唯duy 譚đàm 於ư 近cận 迹tích 。

釋thích 後hậu 既ký 虛hư

等đẳng 者giả 。 釋thích 顯hiển 遠viễn 既ký 虛hư 。 釋thích 開khai 三tam 亦diệc 謬mậu 。 開khai 三tam 秖kỳ 應ưng 如như 今kim 總tổng 別biệt 。 不bất 須tu 以dĩ 對đối 廣quảng 略lược 二nhị 文văn 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 徒đồ 稱xưng 權quyền 實thật 。

正chánh 釋thích 中trung 先tiên 直trực 述thuật 大đại 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 三tam 。

橫hoạnh/hoành 竪thụ 下hạ

結kết 意ý 。 正chánh 釋thích 中trung 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 惟duy 忖thốn 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。 先tiên 對đối 五ngũ 瑞thụy 。 次thứ 別biệt 釋thích 。 大đại 聖thánh 忖thốn 量lượng 不bất 徒đồ 涉thiệp 慮lự 。 此thử 初sơ 惟duy 忖thốn 乃nãi 為vi 略lược 廣quảng 二nhị 答đáp 之chi 基cơ 。 故cố 彌Di 勒Lặc 思tư 瑞thụy 以dĩ 設thiết 疑nghi 。 文Văn 殊Thù 附phụ 疑nghi 以dĩ 忖thốn 度độ 。 是thị 故cố 內nội 惟duy 昔tích 佛Phật 正chánh 前tiền 之chi 六lục 瑞thụy 。 忖thốn 量lượng 今kim 佛Phật 瑞thụy 後hậu 之chi 三tam 周chu 。 故cố 略lược 廣quảng 時thời 方phương 顯hiển 內nội 忖thốn 。 此thử 即tức 一nhất 經kinh 之chi 骨cốt 目mục 也dã 。 初sơ 中trung 三tam 。 先tiên 對đối 五ngũ 瑞thụy 。 次thứ 。

欲dục 說thuyết

下hạ 。 一nhất 一nhất 解giải 釋thích 悉tất 令linh 表biểu 正chánh 。 三tam 。

如như 是thị 。

下hạ 結kết 示thị 有hữu 無vô 。 秖kỳ 為vi 釋thích 中trung 以dĩ 瑞thụy 表biểu 當đương 。 故cố 論luận 八bát 句cú 皆giai 云vân 。

欲dục

也dã 。 釋thích 中trung 初sơ 句cú 答đáp 說thuyết 法Pháp 瑞thụy 者giả 。 明minh 昔tích 說thuyết 《# 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。 》# 表biểu 欲dục 迹tích 門môn 入nhập 實thật 。 兩lưỡng 時thời 無vô 量lượng 義nghĩa 義nghĩa 既ký 不bất 殊thù 。 驗nghiệm 知tri 今kim 日nhật 出xuất 生sanh 之chi 後hậu 。 收thu 入nhập 何hà 疑nghi 。 法pháp 之chi 大đại 者giả 豈khởi 過quá 於ư 此thử 。 次thứ 句cú 答đáp 雨vũ 華hoa 瑞thụy 者giả 。 惟duy 昔tích 雨vũ 華hoa 時thời 已dĩ 表biểu 當đương 說thuyết 圓viên 因nhân 四tứ 位vị 。 故cố 四tứ 而nhi 非phi 果quả 。 忖thốn 今kim 天thiên 華hoa 而nhi 四tứ 雨vũ 。 了liễu 時thời 會hội 之chi 一nhất 因nhân 。 一nhất 因nhân 必tất 四tứ 位vị 為vi 所sở 階giai 。 四tứ 雨vũ 以dĩ 義nghĩa 。 天thiên 為vi 能năng 表biểu 。 第đệ 三tam 句cú 答đáp 眾chúng 喜hỷ 瑞thụy 者giả 。 忖thốn 今kim 同đồng 昔tích 眾chúng 見kiến 瑞thụy 喜hỷ 。 冥minh 表biểu 必tất 行hàng 行hàng 依y 理lý 教giáo 。 故cố 喜hỷ 心tâm 內nội 動động 圓viên 障chướng 冥minh 壞hoại 。 改cải 昔tích 權quyền 人nhân 成thành 今kim 妙diệu 眾chúng 。 人nhân 必tất 稟bẩm 教giáo 行hành 理lý 咸hàm 然nhiên 。 第đệ 四tứ 句cú 答đáp 地địa 動động 瑞thụy 者giả 。 忖thốn 今kim 同đồng 昔tích 見kiến 地địa 動động 時thời 。 已dĩ 表biểu 當đương 破phá 六lục 番phiên 無vô 明minh 。 故cố 普phổ 佛Phật 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 動động 雖tuy 形hình 聲thanh 二nhị 別biệt 。 且thả 以dĩ 大đại 鼓cổ 忖thốn 之chi 。 故cố 知tri 誡giới 兵binh 必tất 破phá 邊biên 彊cường/cưỡng/cương 之chi 大đại 賊tặc 。 地địa 動động 則tắc 除trừ 中trung 理lý 之chi 無vô 明minh 。 故cố 二Nhị 乘Thừa 昔tích 來lai 都đô 無vô 斯tư 理lý 。 序tự 中trung 冥minh 利lợi 時thời 眾chúng 未vị 知tri 。 第đệ 五ngũ 句cú 答đáp 放phóng 光quang 瑞thụy 者giả 。 忖thốn 今kim 同đồng 昔tích 覩đổ 光quang 已dĩ 表biểu 開khai 顯hiển 道đạo 同đồng 。 故cố 以dĩ 一nhất 光quang 俱câu 照chiếu 彼bỉ 此thử 。 此thử 表biểu 釋Thích 迦Ca 彼bỉ 表biểu 四tứ 佛Phật 。 故cố 知tri 迹tích 門môn 不bất 得đắc 同đồng 本bổn 。

問vấn 。

大đại 法pháp 。 法pháp 義nghĩa 二nhị 句cú 何hà 殊thù 。

答đáp 。

大đại 法pháp 表biểu 此thử 土thổ/độ 開khai 顯hiển 。 法pháp 義nghĩa 表biểu 彼bỉ 此thử 道đạo 同đồng 。 此thử 照chiếu 於ư 彼bỉ 。 彼bỉ 同đồng 於ư 此thử 。 故cố 云vân 。

演diễn

也dã 。 並tịnh 一nhất 代đại 所sở 無vô 。 信tín 答đáp 問vấn 有hữu 在tại 。

言ngôn 。

兼kiêm 具cụ

者giả 。 驗nghiệm 知tri 四tứ 瑞thụy 在tại 定định 。 定định 不bất 可khả 無vô 。 闕khuyết 此thử 至chí 略lược 耳nhĩ 者giả 。 略lược 謂vị 極cực 略lược 。 一nhất 往vãng 略lược 曾tằng 似tự 如như 略lược 於ư 惟duy 忖thốn 。 義nghĩa 則tắc 不bất 然nhiên 。 以dĩ 略lược 曾tằng 中trung 既ký 有hữu 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật 之chi 言ngôn 。 但đãn 是thị 望vọng 廣quảng 名danh 為vi 略lược 耳nhĩ 。 非phi 望vọng 惟duy 忖thốn 。 是thị 故cố 惟duy 忖thốn 。 但đãn 忖thốn 量lượng 過quá 現hiện 。 無vô 曾tằng 見kiến 之chi 言ngôn 。 故cố 更cánh 略lược 也dã 。 故cố 此thử 略lược 言ngôn 有hữu 其kỳ 二nhị 意ý 。

一nhất 者giả 言ngôn 略lược 。 無vô 曾tằng 見kiến 故cố 。

二nhị 者giả 闕khuyết 略lược 。 闕khuyết 入nhập 定định 故cố 。

次thứ 別biệt 解giải 中trung 復phục 為vi 總tổng 別biệt 。 總tổng 者giả 。 以dĩ 下hạ 四tứ 句cú 皆giai 是thị 大đại 法pháp 。 故cố 知tri 下hạ 四tứ 為vi 成thành 初sơ 句cú 。 所sở 言ngôn 別biệt 者giả 。 即tức 以dĩ 雨vũ 等đẳng 別biệt 彼bỉ 大đại 法pháp 。 令linh 入nhập 住trụ 等đẳng 對đối 四tứ 位vị 故cố 。 故cố 名danh 為vi 別biệt 。 即tức 以dĩ 光quang 宅trạch 三tam 喻dụ 而nhi 從tùng 今kim 法pháp 。 故cố 釋thích 五ngũ 句cú 並tịnh 託thác 喻dụ 從tùng 法pháp 。 先tiên 以dĩ 華hoa 瑞thụy 舉cử 於ư 橫hoạnh/hoành 別biệt 以dĩ 示thị 竪thụ 總tổng 。 以dĩ 初sơ 句cú 中trung 義nghĩa 含hàm 四tứ 位vị 故cố 也dã 。 故cố 次thứ 以dĩ 雨vũ 等đẳng 以dĩ 離ly 前tiền 總tổng 。 出xuất 四tứ 句cú 故cố 。

準chuẩn 此thử

下hạ 四tứ 當đương 位vị 自tự 具cụ 從tùng 始thỉ 至chí 末mạt 。 文văn 中trung 且thả 從tùng 對đối 竪thụ 以dĩ 說thuyết 。 故cố 以dĩ 雨vũ 華hoa 用dụng 表biểu 四tứ 位vị 。 如như 吹xuy 法Pháp 蠡lễ 通thông 表biểu 改cải 於ư 四tứ 位vị 。 而nhi 別biệt 在tại 於ư 十thập 行hành 。 擊kích 鼓cổ 亦diệc 通thông 表biểu 四tứ 番phiên 破phá 惑hoặc 。 而nhi 別biệt 在tại 十thập 向hướng 。 演diễn 說thuyết 既ký 通thông 云vân 橫hoạnh/hoành 廣quảng 竪thụ 深thâm 。 竪thụ 深thâm 即tức 如như 位vị 位vị 竪thụ 入nhập 。 遍biến 通thông 諸chư 位vị 而nhi 別biệt 在tại 十Thập 地Địa 。 故cố 初sơ 雨vũ 雨vũ 乃nãi 至chí 法pháp 義nghĩa 一nhất 一nhất 遍biến 於ư 迹tích 門môn 廣quảng 說thuyết 。 但đãn 於ư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 益ích 不bất 同đồng 。 須tu 從tùng 竪thụ 釋thích 束thúc 橫hoạnh/hoành 從tùng 竪thụ 。 故cố 入nhập 住trụ 者giả 且thả 名danh 法Pháp 雨vũ 。 乃nãi 至chí 入nhập 地địa 。 且thả 名danh 法pháp 義nghĩa 。 是thị 故cố 迹tích 門môn 通thông 名danh 雨vũ 雨vũ 乃nãi 至chí 法pháp 義nghĩa 。 故cố 下hạ 廣quảng 釋thích 句cú 句cú 皆giai 云vân 。

為vì 令linh 眾chúng 生sanh

所sở 入nhập 又hựu 有hữu 超siêu 次thứ 不bất 同đồng 。 今kim 且thả 從tùng 次thứ 並tịnh 言ngôn 。

今kim 之chi 與dữ 昔tích

等đẳng 也dã 。 如như 初sơ 明minh 雨vũ 雨vũ 但đãn 表biểu 入nhập 住trụ 。 即tức 不bất 云vân 今kim 昔tích 。 從tùng 信tín 入nhập 住trụ 何hà 所sở 論luận 改cải 。 非phi 不bất 改cải 信tín 。 非phi 改cải 真chân 位vị 不bất 得đắc 改cải 名danh 。 故cố 始thỉ 入nhập 住trụ 不bất 須tu 云vân 改cải 。 故cố 知tri 二Nhị 乘Thừa 鈍độn 根căn 菩Bồ 薩Tát 昔tích 法pháp 華hoa 前tiền 未vị 破phá 無vô 明minh 。 今kim 初sơ 入nhập 住trụ 但đãn 得đắc 名danh 開khai 。 是thị 故cố 略lược 開khai 。 利lợi 根căn 深thâm 益ích 在tại 第đệ 二nhị 句cú 。 故cố 第đệ 二nhị 句cú 容dung 有hữu 昔tích 時thời 利lợi 鈍độn 菩Bồ 薩Tát 及cập 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 先tiên 密mật 入nhập 住trụ 并tinh 於ư 今kim 經kinh 始thỉ 入nhập 住trụ 者giả 。 並tịnh 進tiến 入nhập 行hành 俱câu 名danh 改cải 號hiệu 。 若nhược 顯hiển 若nhược 密mật 至chí 今kim 不bất 同đồng 。 三tam 四tứ 兩lưỡng 句cú 準chuẩn 第đệ 二nhị 句cú 。 故cố 知tri 改cải 名danh 亦diệc 通thông 於ư 後hậu 。 誡giới 兵binh 亦diệc 然nhiên 。 證chứng 位vị 雖tuy 爾nhĩ 。 亦diệc 有hữu 今kim 昔tích 聞văn 經Kinh 薄bạc 益ích 入nhập 品phẩm 入nhập 信tín 。 略lược 如như 向hướng 明minh 當đương 機cơ 結kết 緣duyên 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 利lợi 益ích 妙diệu 說thuyết 。 故cố 知tri 爾nhĩ 前tiền 亦diệc 可khả 義nghĩa 通thông 開khai 等đẳng 四tứ 名danh 。 橫hoạnh/hoành 闊khoát 竪thụ 深thâm 者giả 。 前tiền 之chi 三tam 句cú 非phi 不bất 深thâm 廣quảng 。 今kim 至chí 地địa 位vị 最tối 得đắc 其kỳ 名danh 。 次thứ 。

惟duy 昔tích

下hạ 總tổng 結kết 。

橫hoạnh/hoành 竪thụ 釋thích 竟cánh

者giả 。 若nhược 總tổng 別biệt 相tướng 對đối 。 以dĩ 總tổng 為vi 橫hoạnh/hoành 。 以dĩ 別biệt 為vi 竪thụ 。 若nhược 於ư 別biệt 釋thích 。 初sơ 句cú 雙song 顯hiển 橫hoạnh/hoành 竪thụ 二nhị 釋thích 。 下hạ 之chi 三tam 句cú 文văn 正chánh 明minh 竪thụ 。 位vị 位vị 兼kiêm 橫hoạnh/hoành 。 涉thiệp 法Pháp 師sư 云vân 。

論luận 釋thích 此thử 文văn 略lược 無vô 奇kỳ 功công 。 難nan 可khả 具cụ 依y 。

是thị 故cố 今kim 文văn 亦diệc 不bất 全toàn 用dụng 。

《# 經Kinh 》#

善thiện 男nam 子tử

者giả 。 涉thiệp 法Pháp 師sư 云vân 。

離ly 五ngũ 不bất 男nam

豈khởi 法pháp 華hoa 中trung 眾chúng 但đãn 離ly 不bất 男nam 。 纔tài 堪kham 為vi 受thọ 聲Thanh 聞Văn 無vô 作tác 。 一nhất 緣duyên 之chi 中trung 少thiểu 分phần 而nhi 已dĩ 。 今kim 言ngôn 此thử 名danh 大đại 小tiểu 通thông 共cộng 。 至chí 今kim 應ưng 云vân 開khai 七thất 方phương 便tiện 為vi 善thiện 。 堪kham 聞văn 獨độc 妙diệu 名danh 男nam 。 男nam 子tử 即tức 丈trượng 夫phu 。 具cụ 如như 《# 大đại 經kinh 》# 。 《# 大đại 經kinh 》# 仍nhưng 含hàm 三tam 教giáo 佛Phật 性tánh 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 所sở 引dẫn 云vân 。 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 人nhân 。 佛Phật 性tánh 如như 淨tịnh 乳nhũ 等đẳng 。 豈khởi 小tiểu 教giáo 中trung 有hữu 佛Phật 性tánh 耶da 。 故cố 知tri 《# 大đại 經kinh 》# 於ư 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 後hậu 。 開khai 方phương 便tiện 教giáo 遍biến 立lập 佛Phật 性tánh 之chi 名danh 。 名danh 通thông 義nghĩa 別biệt 。 故cố 男nam 子tử 之chi 稱xưng 通thông 在tại 五ngũ 時thời 。 諸chư 教giáo 義nghĩa 別biệt 。 次thứ 釋thích 略lược 曾tằng 。 初sơ 言ngôn 。

小tiểu 分phân 明minh

者giả 。 且thả 從tùng 言ngôn 說thuyết 階giai 漸tiệm 而nhi 言ngôn 。 意ý 則tắc 不bất 然nhiên 。 向hướng 云vân 惟duy 忖thốn 還hoàn 忖thốn 廣quảng 略lược 。 故cố 知tri 略lược 曾tằng 更canh 述thuật 惟duy 忖thốn 。 答đáp 中trung 但đãn 略lược 舉cử 光quang 瑞thụy 。 光quang 照chiếu 他tha 方phương 義nghĩa 當đương 他tha 土thổ/độ 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 並tịnh 答đáp 此thử 土thổ/độ 。 況huống 他tha 土thổ/độ 之chi 文văn 元nguyên 為vi 成thành 此thử 。 故cố 知tri 惟duy 忖thốn 且thả 此thử 。 略lược 曾tằng 且thả 彼bỉ 。 所sở 以dĩ 分phần/phân 於ư 彼bỉ 此thử 者giả 。 以dĩ 惟duy 忖thốn 中trung 有hữu 今kim 佛Phật 之chi 言ngôn 。 略lược 曾tằng 中trung 有hữu 過quá 去khứ 之chi 語ngữ 。 以dĩ 今kim 表biểu 此thử 。 以dĩ 過quá 表biểu 彼bỉ 。

若nhược 爾nhĩ 廣quảng 曾tằng 亦diệc 置trí 過quá 去khứ 之chi 言ngôn 。 何hà 以dĩ 雙song 表biểu 。

答đáp 。

廣quảng 中trung 具cụ 述thuật 三tam 同đồng 。 可khả 以dĩ 三tam 同đồng 顯hiển 此thử 。

復phục 有hữu 過quá 去khứ 之chi 語ngữ 。 而nhi 以dĩ 過quá 去khứ 表biểu 他tha 。

若nhược 爾nhĩ 。 判phán 答đáp 之chi 中trung 無vô 過quá 去khứ 語ngữ 。 何hà 以dĩ 雙song 判phán 。

答đáp 。

今kim 見kiến 此thử 瑞thụy 。 與dữ 本bổn 無vô 異dị 。 本bổn 表biểu 過quá 也dã 。 今kim 日nhật 如Như 來Lai 。 即tức 顯hiển 此thử 也dã 。 雙song 述thuật 過quá 現hiện 故cố 表biểu 雙song 判phán 。

言ngôn 。

曾tằng 見kiến

者giả 。 即tức 是thị 見kiến 廣quảng 。 但đãn 言ngôn 中trung 痒dương 序tự 略lược 廣quảng 漸tiệm 增tăng 。 為vi 答đáp 之chi 方phương 賓tân 主chủ 儀nghi 耳nhĩ 。

欲dục 令linh

等đẳng 者giả 。 欲dục 令linh 之chi 言ngôn 譚đàm 教giáo 意ý 也dã 。

聞văn

即tức 聞văn 慧tuệ 。

知tri

即tức 思tư 慧tuệ 。 即tức 開khai 顯hiển 之chi 聞văn 思tư 。 故cố 云vân 。

難nan 信tín

既ký 有hữu 二nhị 慧tuệ 必tất 入nhập 修tu 慧tuệ 。 豈khởi 佛Phật 說thuyết 法pháp 獨độc 令linh 唯duy 二nhị 。 但đãn 以dĩ 知tri 釋thích 修tu 未vị 可khả 全toàn 當đương 。 故cố 但đãn 云vân 思tư 。

亦diệc 信tín 法pháp

者giả 。 即tức 圓viên 二nhị 行hành 。 聞văn 即tức 信tín 行hành 。 如như 〈# 隨tùy 喜hỷ 〉# 。 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 等đẳng 。 知tri 即tức 法pháp 行hành 如như 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 等đẳng 。 豈khởi 二nhị 行hành 者giả 全toàn 無vô 修tu 慧tuệ 。 如như 三tam 周chu 授thọ 記ký 及cập 本bổn 門môn 功công 德đức 等đẳng 。 並tịnh 一nhất 往vãng 分phân 別biệt 耳nhĩ 。 乃nãi 至chí 云vân 。

若nhược 聞văn 是thị 經Kinh 。 思tư 惟duy 修tu 習tập

等đẳng 。 故cố 經kinh 文văn 中trung 其kỳ 例lệ 不bất 少thiểu 。 以dĩ 一nhất 部bộ 文văn 凡phàm 論luận 入nhập 法pháp 不bất 出xuất 二nhị 行hành 故cố 也dã 。 二nhị 慧tuệ 二nhị 行hành 得đắc 入nhập 諸chư 位vị 。 故cố 欲dục 令linh 之chi 言ngôn 意ý 通thông 初sơ 後hậu 。 云vân 。

收thu 無vô 量lượng 以dĩ 歸quy 一nhất

者giả 。 指chỉ 說thuyết 大đại 法pháp 意ý 也dã 。 義nghĩa 當đương 於ư 總tổng 。 次thứ 云vân 。

改cải 三tam 乘thừa

者giả 。 指chỉ 法Pháp 蠡lễ 十thập 行hành 。 次thứ 云vân 。

六lục 番phiên

指chỉ 擊kích 鼓cổ 十thập 向hướng 。 次thứ 云vân 。

諸chư 佛Phật

等đẳng 。 指chỉ 演diễn 義nghĩa 十Thập 地Địa 。 次thứ 云vân 。

開khai

等đẳng 卻khước 指chỉ 法Pháp 雨vũ 十thập 住trụ 。 故cố 知tri 略lược 曾tằng 還hoàn 述thuật 惟duy 忖thốn 。 瑞thụy 表biểu 所sở 為vi 故cố 云vân 欲dục 令linh 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian

等đẳng 者giả 。 若nhược 不bất 通thông 指chỉ 諸chư 位vị 並tịnh 。 開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。 豈khởi 得đắc 云vân 一nhất 切thiết 等đẳng 耶da 。 如như 下hạ 文văn 云vân 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 多đa 怨oán 難nan 信tín 。 難nan 信tín 之chi 珠châu 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 方phương 乃nãi 信tín 解giải 。

次thứ 廣quảng 曾tằng 者giả 。 還hoàn 廣quảng 上thượng 二nhị 。 言ngôn 。

橫hoạnh/hoành 竪thụ

者giả 。 彼bỉ 此thử 相tương 望vọng 為vi 橫hoạnh/hoành 。 今kim 昔tích 相tương 望vọng 為vi 竪thụ 。

通thông 號hiệu

者giả 。 應ưng 身thân 皆giai 具cụ 十thập 。 故cố 名danh 為vi 通thông 。 法Pháp 身thân 望vọng 應ưng 亦diệc 得đắc 義nghĩa 立lập 。 吾ngô 今kim 此thử 身thân 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 故cố 知tri 應ưng 號hiệu 即tức 法pháp 號hiệu 也dã 。 然nhiên 釋thích 法pháp 號hiệu 須tu 從tùng 法pháp 立lập 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 記ký 。 又hựu 諸chư 經kinh 中trung 或hoặc 時thời 通thông 列liệt 三tam 號hiệu 。 即tức 十thập 中trung 初sơ 三tam 。 故cố 《# 淨tịnh 名danh 》# 云vân 。

若nhược 我ngã 分phân 別biệt 。 此thử 三tam 句cú 義nghĩa 。 窮cùng 劫kiếp 不bất 盡tận 。

準chuẩn 三tam 望vọng 七thất 亦diệc 應ưng 可khả 知tri 。 應ưng 號hiệu 無vô 盡tận 。 況huống 法Pháp 身thân 耶da 。 別biệt 號hiệu 不bất 定định 。 如như 《# 楞lăng 伽già 經kinh 》# 。

佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。

我ngã 於ư 此thử 娑Sa 婆Bà 。 有hữu 三tam 僧Tăng 祇kỳ 百bách 千thiên 名danh 號hiệu 。

亦diệc 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 此thử 四tứ 天thiên 下hạ 。 十thập 千thiên 名danh 號hiệu 。 十thập 方phương 各các 一nhất 世thế 界giới 各các 十thập 千thiên 名danh 號hiệu 。 乃nãi 至chí 十thập 方phương 。 盡tận 虛hư 空không 界giới 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 此thử 佛Phật 既ký 然nhiên 。 諸chư 佛Phật 皆giai 爾nhĩ 。 佛Phật 號hiệu 既ký 然nhiên 。 佛Phật 身thân 說thuyết 法Pháp 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 十thập 號hiệu 功công 德đức 。 如như 《# 育dục 王vương 經kinh 》# 香hương 口khẩu 比Bỉ 丘Khâu 云vân 云vân )# 。

若nhược 爾nhĩ 。 今kim 之chi 一nhất 佛Phật 尚thượng 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 何hà 以dĩ 言ngôn 今kim 名danh 與dữ 他tha 同đồng 耶da 。 又hựu 釋thích 別biệt 名danh 作tác 定định 慧tuệ 自tự 他tha 釋thích 者giả 。 何hà 佛Phật 無vô 此thử 自tự 他tha 定định 慧tuệ 。 獨độc 云vân 燈đăng 明minh 與dữ 釋Thích 迦Ca 同đồng 。

答đáp 。

應ưng 佛Phật 得đắc 名danh 隨tùy 緣duyên 各các 別biệt 。 其kỳ 義nghĩa 縱túng/tung 具cụ 不bất 及cập 燈đăng 明minh 。 如như 《# 楞lăng 嚴nghiêm 》# 中trung 堅kiên 意ý 問vấn 壽thọ 。 佛Phật 令linh 往vãng 東đông 方phương 過quá 三tam 萬vạn 二nhị 千thiên 佛Phật 土độ 。 有hữu 佛Phật 名danh 照chiếu 明minh 莊trang 嚴nghiêm 自tự 在tại 王vương 。 堅kiên 意ý 往vãng 問vấn 竟cánh 。 白bạch 佛Phật 已dĩ 。 阿A 難Nan 云vân 。

如như 我ngã 解giải 佛Phật 所sở 說thuyết 。 彼bỉ 佛Phật 是thị 釋Thích 迦Ca 異dị 名danh 。 故cố 照chiếu 明minh 之chi 言ngôn 正chánh 與dữ 日Nhật 月Nguyệt 燈Đăng 明Minh 義nghĩa 同đồng 。 涉thiệp 法Pháp 師sư 云vân 。

日nhật 破phá 暗ám 。 月nguyệt 作tác 明minh 。 日nhật 成thành 熱nhiệt 。 月nguyệt 清thanh 涼lương 。 日nhật 開khai 眾chúng 華hoa 合hợp 青thanh 華hoa 。 月nguyệt 合hợp 眾chúng 華hoa 開khai 青thanh 華hoa 。 燈đăng 於ư 密mật 室thất 能năng 破phá 暗ám 。 如như 彼bỉ 智trí 能năng 破phá 惑hoặc 。

然nhiên 全toàn 無vô 合hợp 喻dụ 。 況huống 復phục 亦diệc 無vô 三tam 同đồng 之chi 見kiến 。 依y 今kim 合hợp 之chi 。 方phương 在tại 今kim 教giáo 。 方phương 可khả 依y 前tiền 定định 慧tuệ 自tự 他tha 。 故cố 云vân 隨tùy 緣duyên 稱xưng 別biệt 。 義nghĩa 則tắc 不bất 殊thù 。

次thứ 說thuyết 法Pháp 同đồng 中trung 即tức 五ngũ 時thời 同đồng 也dã 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 。 四Tứ 諦Đế 品phẩm 》# 云vân 。

文Văn 殊Thù 告cáo 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 此thử 娑sa 婆bà 及cập 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 一nhất 一nhất 各các 有hữu 。 四tứ 百bách 萬vạn 億ức 。 十thập 千thiên 名danh 號hiệu 。

《# 大đại 集tập 》# 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 知tri 諸chư 大đại 四tứ 經kinh 多đa 為vi 辨biện 異dị 。 唯duy 有hữu 今kim 經kinh 特đặc 為vi 顯hiển 同đồng 。 非phi 但đãn 今kim 佛Phật 與dữ 他tha 佛Phật 法Pháp 同đồng 。 亦diệc 乃nãi 己kỷ 他tha 皆giai 入nhập 一nhất 味vị 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

因nhân 緣duyên 譬thí 喻dụ 。 皆giai 至chí 種chủng 智trí

是thị 故cố 諸chư 經kinh 不bất 出xuất 異dị 意ý 。

大Đại 乘Thừa 七thất 善thiện

者giả 。 既ký 云vân 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 《# 論luận 》# 中trung 又hựu 以dĩ 聞văn 思tư 修tu 。 三tam 而nhi 為vi 三tam 時thời 。 《# 成thành 論luận 》# 又hựu 以dĩ 少thiếu 年niên 中trung 年niên 老lão 年niên 所sở 說thuyết 為vi 三tam 。 不bất 同đồng 今kim 人nhân 。 今kim 人nhân 老lão 者giả 所sở 說thuyết 非phi 善thiện 。 又hựu 亦diệc 以dĩ 三tam 乘thừa 為vi 三tam 。 故cố 云vân 通thông 也dã 。 今kim 文văn 以dĩ 三tam 段đoạn 為vi 三tam 。 其kỳ 言ngôn 仍nhưng 通thông 。 其kỳ 義nghĩa 則tắc 別biệt 。

時thời 節tiết 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 六lục 準chuẩn 知tri 。 今kim 經kinh 應ưng 云vân 圓viên 乘thừa 七thất 善thiện 。

八bát 音âm

者giả 。

一nhất 極cực 好hảo 。 二nhị 柔nhu 軟nhuyễn 。 三tam 和hòa 適thích 。 四tứ 尊tôn 慧tuệ 。 五ngũ 不bất 女nữ 。 六lục 不bất 誤ngộ 。 七thất 深thâm 遠viễn 。 八bát 不bất 竭kiệt 。 諸chư 教giáo 悉tất 有hữu 。 從tùng 所sở 宣tuyên 異dị 。 判phán 教giáo 不bất 同đồng 。 從tùng 所sở 依y 異dị 判phán 佛Phật 差sai 別biệt 。 來lai 至chí 今kim 教giáo 理lý 無vô 二nhị 途đồ 。

界giới 內nội 外ngoại

等đẳng 者giả 。 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 攝nhiếp 彼bỉ 二nhị 處xứ 。 總tổng 名danh 滿mãn 字tự 故cố 名danh 圓viên 滿mãn 。

師sư 云vân

者giả 。 指chỉ 南nam 岳nhạc 也dã 。

又hựu 初sơ

去khứ 重trọng/trùng 出xuất 異dị 解giải 。

金kim 光quang 明minh

者giả 。 如như 《# 金kim 光quang 明minh 最tối 勝thắng 。 王vương 經kinh 》# 第đệ 四tứ 云vân 。

此thử 經Kinh 希hy 有hữu 難nan 量lương 。 初sơ 中trung 後hậu 善thiện 。 其kỳ 義nghĩa 究cứu 竟cánh 。

雖tuy 不bất 云vân 其kỳ 語ngữ 巧xảo 妙diệu 等đẳng 。 以dĩ 餘dư 文văn 例lệ 可khả 以dĩ 意ý 知tri 。 部bộ 雖tuy 方Phương 等Đẳng 。 義nghĩa 圓viên 極cực 故cố 可khả 以dĩ 證chứng 今kim 。

前tiền 心tâm

者giả 謂vị 住trụ 前tiền 。

中trung 心tâm

者giả 謂vị 登đăng 住trụ 。

後hậu 心tâm

者giả 即tức 妙diệu 覺giác 。 理lý 猶do 未vị 顯hiển 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 分phần/phân 證chứng 定định 慧tuệ 名danh 為vi 。

莊trang 嚴nghiêm

惑hoặc 究cứu 竟cánh 盡tận 名danh 為vi 。

不bất 壞hoại

此thử 三tam 如Như 來Lai 。 凡phàm 有hữu 所sở 說thuyết 。 皆giai 同đồng 一nhất 善thiện 。 初sơ 心tâm 尚thượng 云vân 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 況huống 復phục 中trung 後hậu 所sở 說thuyết 皆giai 善thiện 。 是thị 故cố 亦diệc 與dữ 說thuyết 法Pháp 同đồng 中trung 時thời 節tiết 同đồng 也dã 。 故cố 但đãn 立lập 三tam 時thời 。 餘dư 皆giai 善thiện 也dã 。 有hữu 人nhân 云vân 。

初sơ 句cú 總tổng 。 六lục 句cú 別biệt 。 故cố 離ly 七thất 為vi 十thập 。 初sơ 離ly 三tam 故cố 四tứ 義nghĩa 深thâm 。 五ngũ 語ngữ 巧xảo 。 六lục 無vô 雜tạp 。 七thất 具cụ 足túc 。 八bát 清thanh 淨tịnh 。 九cửu 鮮tiên 白bạch 。 十thập 梵Phạm 行hạnh 。 須tu 為vi 分phần/phân 其kỳ 大đại 小tiểu 。

漸tiệm 中trung 不bất 明minh 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 者giả 。 但đãn 以dĩ 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 擬nghĩ 之chi 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 既ký 云vân 答đáp 上thượng 。 種chủng 種chủng 修tu 行hành 。 應ưng 具cụ 如như 上thượng 。 頓đốn 漸tiệm 既ký 同đồng 橫hoạnh/hoành 竪thụ 不bất 別biệt 。 故cố 知tri 因nhân 光quang 橫hoạnh/hoành 見kiến 。 非phi 但đãn 生sanh 彌Di 勒Lặc 問vấn 異dị 之chi 疑nghi 端đoan 。 亦diệc 為vi 文Văn 殊Thù 答đáp 同đồng 之chi 先tiên 兆triệu 。 又hựu 非phi 但đãn 二nhị 聖thánh 問vấn 答đáp 之chi 冥minh 符phù 。 元nguyên 是thị 如Như 來Lai 化hóa 。 道đạo 之chi 玄huyền 旨chỉ 。 故cố 主chủ 伴bạn 相tương/tướng 與dữ 密mật 設thiết 一nhất 途đồ 。 使sử 愜# 物vật 機cơ 宜nghi 聞văn 皆giai 契khế 轍triệt 。

問vấn 。

前tiền 問vấn 中trung 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 為vi 三tam 藏tạng 大Đại 乘Thừa 。 三tam 藏tạng 之chi 後hậu 方phương 云vân 種chủng 種chủng 。 即tức 指chỉ 二nhị 酥tô 。 今kim 何hà 以dĩ 將tương 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 。 答đáp 種chủng 種chủng 耶da 。

答đáp 。

凡phàm 諸chư 問vấn 答đáp 及cập 偈kệ 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 皆giai 有hữu 廣quảng 略lược 。 此thử 文văn 望vọng 上thượng 應ưng 為vi 三tam 意ý 。

一nhất 者giả 上thượng 廣quảng 今kim 略lược 。 故cố 今kim 漸tiệm 初sơ 但đãn 舉cử 二Nhị 乘Thừa 。 二nhị 者giả 上thượng 離ly 今kim 合hợp 。 故cố 上thượng 菩Bồ 薩Tát 別biệt 開khai 二nhị 酥tô 。 別biệt 明minh 諸chư 教giáo 。 三tam 者giả 上thượng 旁bàng 正chánh 具cụ 舉cử 則tắc 通thông 列liệt 三tam 乘thừa 。 今kim 直trực 論luận 正chánh 且thả 語ngữ 二Nhị 乘Thừa 。

問vấn 。

觀quán 文văn 語ngữ 勢thế 。 令linh 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 句cú 。 何hà 以dĩ 離ly 分phần/phân 對đối 味vị 不bất 同đồng 。

答đáp 。

有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 義nghĩa 意ý 。 施thí 前tiền 諸chư 味vị 本bổn 為vi 佛Phật 乘thừa 。 故cố 將tương 令linh 得đắc 以dĩ 對đối 元nguyên 意ý 。 二nhị 者giả 答đáp 意ý 。 問vấn 既ký 具cụ 騰đằng 初sơ 後hậu 。 答đáp 亦diệc 委ủy 述thuật 始thỉ 終chung 。 不bất 可khả 唯duy 守thủ 略lược 文văn 令linh 闕khuyết 大đại 旨chỉ 。 故cố 隨tùy 問vấn 勢thế 從tùng 義nghĩa 離ly 開khai 。 況huống 此thử 問vấn 答đáp 隨tùy 見kiến 而nhi 辨biện 。 信tín 非phi 二nhị 聖thánh 虛hư 構# 言ngôn 端đoan 。 方phương 荷hà 今kim 文văn 釋thích 者giả 之chi 巧xảo 。 引dẫn 過quá 去khứ 無vô 量lượng 。 劫kiếp 遠viễn 事sự 與dữ 東đông 方phương 萬vạn 八bát 千thiên 孱# 同đồng 。 驗nghiệm 舊cựu 消tiêu 文văn 未vị 成thành 答đáp 問vấn 。

成thành 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí

者giả 。 五ngũ 佛Phật 章chương 中trung 皆giai 云vân 為vi 令linh 乃nãi 至chí 種chủng 智trí 。 故cố 知tri 同đồng 也dã 。 所sở 以dĩ 定định 起khởi 引dẫn 同đồng 還hoàn 同đồng 光quang 中trung 所sở 見kiến 。 故cố 五ngũ 佛Phật 章chương 種chủng 種chủng 之chi 言ngôn 不bất 出xuất 四tứ 味vị 。

昔tích 同đồng

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 令linh 更cánh 分phân 別biệt 三tam 同đồng 相tướng 狀trạng 。 今kim 佛Phật 正chánh 在tại 於ư 定định 故cố 以dĩ 《# 法pháp 華hoa 》# 為vi 當đương 。 古cổ 佛Phật 已dĩ 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 故cố 以dĩ 三tam 皆giai 在tại 昔tích 。 所sở 以dĩ 古cổ 佛Phật 六lục 瑞thụy 及cập 以dĩ 爾nhĩ 前tiền 四tứ 味vị 。 而nhi 為vi 與dữ 今kim 今kim 同đồng 已dĩ 同đồng 。 唯duy 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 名danh 為vi 當đương 同đồng 。 古cổ 師sư 不bất 以dĩ 六lục 瑞thụy 而nhi 為vi 今kim 同đồng 。 具cụ 如như 下hạ 破phá 。

初sơ 引dẫn

至chí

互hỗ 舉cử

者giả 。 文Văn 殊Thù 巧xảo 說thuyết 為vi 避tị 繁phồn 文văn 。 故cố 文Văn 殊Thù 見kiến 時thời 皆giai 具cụ 五ngũ 味vị 。 言ngôn 。

指chỉ 前tiền

者giả 。 以dĩ 中trung 後hậu 指chỉ 前tiền 初sơ 一nhất 佛Phật 也dã 。 二nhị 萬vạn 之chi 漸tiệm 指chỉ 最tối 初sơ 及cập 後hậu 。 最tối 後hậu 之chi 頓đốn 指chỉ 二nhị 萬vạn 及cập 初sơ 。 而nhi 不bất 引dẫn 二nhị 萬vạn 之chi 前tiền 等đẳng 者giả 。 且thả 引dẫn 同đồng 皆giai 為vi 頓đốn 開khai 漸tiệm 。 過quá 去khứ 既ký 爾nhĩ 。 驗nghiệm 知tri 他tha 土thổ/độ 不bất 過quá 萬vạn 八bát 千thiên 者giả 。 以dĩ 過quá 此thử 外ngoại 不bất 同đồng 故cố 也dã 。 若nhược 云vân 無vô 量lượng 何hà 妨phương 照chiếu 同đồng 。 若nhược 依y 現hiện 數số 則tắc 中trung 間gian 不bất 同đồng 尚thượng 亦diệc 不bất 照chiếu 。 況huống 萬vạn 八bát 千thiên 外ngoại 。 雖tuy 然nhiên 猶do 是thị 一nhất 往vãng 。 光quang 但đãn 令linh 見kiến 。 一nhất 萬vạn 八bát 千thiên 。 答đáp 但đãn 引dẫn 於ư 過quá 去khứ 二nhị 萬vạn 。 足túc 得đắc 表biểu 道đạo 同đồng 。 足túc 可khả 釋thích 疑nghi 念niệm 。 故cố 定định 起khởi 所sở 引dẫn 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 何hà 但đãn 如như 向hướng 所sở 見kiến 所sở 引dẫn 。

問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。 何hà 以dĩ 將tương 數số 而nhi 為vi 所sở 表biểu 。

答đáp 。

凡phàm 有hữu 表biểu 者giả 皆giai 約ước 現hiện 數số 。 忽hốt 至chí 三tam 萬vạn 豈khởi 無vô 表biểu 耶da 。 以dĩ 自tự 在tại 法Pháp 門môn 。 無vô 盡tận 故cố 也dã 。 況huống 正chánh 為vi 所sở 表biểu 且thả 至chí 。 一nhất 萬vạn 八bát 千thiên 。 二nhị 萬vạn 燈đăng 明minh 觀quán 釋thích 還hoàn 表biểu 二nhị 萬vạn 。 如như 前tiền 二nhị 千thiên 即tức 二nhị 萬vạn 也dã 。 如như 菩Bồ 薩Tát 八bát 萬vạn 。 準chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。 若nhược 具cụ 以dĩ 二nhị 萬vạn 為vi 表biểu 即tức 表biểu 權quyền 實thật 滿mãn 也dã 。

姓tánh 頗Pha 羅La 墮Đọa

等đẳng 者giả 。 真Chân 諦Đế 譯dịch 也dã 。 婆Bà 羅La 門Môn 中trung 。 之chi 一nhất 姓tánh 也dã 。 《# 本bổn 行hạnh 集tập 》# 翻phiên 重trọng/trùng 幢tràng 。 重trọng/trùng 字tự 平bình 聲thanh 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 皆giai 不bất 在tại 餘dư 二nhị 賤tiện 姓tánh 故cố 。 尚thượng 尊tôn 貴quý 時thời 則tắc 在tại 剎sát 利lợi 。 尚thượng 多đa 聞văn 時thời 在tại 婆Bà 羅La 門Môn 。 又hựu 濁trược 難nan 伏phục 時thời 則tắc 在tại 剎sát 利lợi 。 清thanh 易dị 調điều 時thời 在tại 婆Bà 羅La 門Môn 。

問vấn 。

三tam 同đồng 判phán 文văn 姓tánh 何hà 為vi 異dị 。

答đáp 。

姓tánh 屬thuộc 祖tổ 父phụ 。 名danh 從tùng 己kỷ 德đức 。 縱túng/tung 使sử 姓tánh 異dị 未vị 足túc 為vi 乖quai 。 若nhược 作tác 義nghĩa 同đồng 不bất 無vô 其kỳ 理lý 。 尊tôn 貴quý 多đa 聞văn 義nghĩa 同đồng 名danh 別biệt 。 如như 會hội 名danh 中trung 豈khởi 以dĩ 今kim 古cổ 同đồng 名danh 釋Thích 迦Ca 。 言ngôn 能năng 仁nhân 者giả 。 亦diệc 根căn 利lợi 捷tiệp 疾tật 不bất 違vi 物vật 情tình 。 故cố 得đắc 國quốc 人nhân 從tùng 之chi 如như 市thị 。 所sở 言ngôn 不bất 二nhị 咸hàm 滿mãn 眾chúng 心tâm 。 故cố 云vân 。

滿mãn 語ngữ

故cố 滿mãn 語ngữ 等đẳng 秖kỳ 是thị 能năng 仁nhân 。 王vương 子tử 一nhất 八bát 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

若nhược 爾nhĩ 。 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 誰thùy 非phi 利lợi 根căn 等đẳng 耶da 。

答đáp 。

本bổn 引dẫn 令linh 同đồng 何hà 須tu 求cầu 異dị 。 況huống 今kim 但đãn 以dĩ 三tam 同đồng 例lệ 之chi 。 名danh 同đồng 乃nãi 是thị 從tùng 便tiện 來lai 耳nhĩ 。 如như 五ngũ 佛Phật 引dẫn 同đồng 十thập 方phương 。 無vô 不bất 從tùng 頓đốn 開khai 漸tiệm 。 無vô 不bất 令linh 至chí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 此thử 八bát 子tử 名danh 作tác 四tứ 對đối 釋thích 者giả 。 但đãn 得đắc 觀quán 心tâm 。 餘dư 三tam 全toàn 無vô 。

《# 經Kinh 》# 云Vân

各các 領lãnh 四tứ 天thiên 下hạ

者giả 。 有hữu 言ngôn 。

金kim 輪luân 必tất 不bất 值trị 佛Phật 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 諸chư 皆giai 不bất 例lệ 。 言ngôn 。

發phát 大Đại 乘Thừa 意ý

者giả 。 秖kỳ 是thị 四tứ 弘hoằng 誓thệ 。 此thử 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 大đại 通thông 佛Phật 所sở 先tiên 已dĩ 曾tằng 發phát 。 何hà 況huống 被bị 會hội 更cánh 有hữu 小tiểu 名danh 。 然nhiên 發phát 心tâm 者giả 雖tuy 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 十thập 種chủng 。 不bất 出xuất 四tứ 弘hoằng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 卷quyển 廣quảng 明minh 。

今kim 未vị 發phát 迹tích

等đẳng 者giả 。 亦diệc 應ưng 云vân 開khai 權quyền 。 言ngôn 。

發phát 本bổn

者giả 。 從tùng 示thị 迹tích 說thuyết 。

問vấn 。

集tập 經kinh 者giả 在tại 發phát 本bổn 後hậu 。 何hà 故cố 仍nhưng 云vân 聲Thanh 聞Văn 耶da 。

答đáp 。

此thử 約ước 文Văn 殊Thù 答đáp 問vấn 之chi 時thời 猶do 是thị 聲Thanh 聞Văn 。

若nhược 爾nhĩ 。 經kinh 首thủ 不bất 應ưng 猶do 名danh 聲Thanh 聞Văn 。

答đáp 。

從tùng 昔tích 列liệt 之chi 。 具cụ 如như 序tự 釋thích 。 故cố 解giải 釋thích 者giả 。 先tiên 須tu 順thuận 經kinh 現hiện 文văn 次thứ 第đệ 且thả 歎thán 其kỳ 小tiểu 。 復phục 更cánh 約ước 教giáo 及cập 以dĩ 本bổn 迹tích 。 探thám 取thủ 文văn 意ý 準chuẩn 今kim 以dĩ 說thuyết 。

問vấn 。

此thử 云vân 發phát 本bổn 。 與dữ 發phát 迹tích 何hà 殊thù 。

答đáp 。

大đại 同đồng 小tiểu 異dị 。 發phát 者giả 開khai 也dã 。 若nhược 迹tích 覆phú 本bổn 。 開khai 其kỳ 能năng 覆phú 名danh 為vi 發phát 迹tích 。 迹tích 既ký 發phát 已dĩ 即tức 見kiến 其kỳ 本bổn 。 約ước 所sở 開khai 邊biên 乃nãi 名danh 發phát 本bổn 。 以dĩ 覆phú 本bổn 故cố 。 迹tích 名danh 能năng 覆phú 。 本bổn 名danh 所sở 覆phú 。 約ước 所sở 除trừ 邊biên 名danh 為vi 發phát 迹tích 。 約ước 所sở 見kiến 邊biên 名danh 為vi 發phát 本bổn 。

下hạ 文văn

者giả 。 具cụ 如như 〈# 五ngũ 百bách 受thọ 記ký 〉# 中trung 說thuyết 。 則tắc 知tri 一nhất 切thiết 。 頭đầu 角giác 聲Thanh 聞Văn 咸hàm 是thị 菩Bồ 薩Tát 。

昔tích 明minh

至chí

則tắc 有hữu

者giả 。 釋thích 疑nghi 也dã 。 恐khủng 疑nghi 昔tích 與dữ 今kim 今kim 同đồng 中trung 應ưng 一nhất 切thiết 同đồng 。 何hà 以dĩ 今kim 具cụ 五ngũ 序tự 昔tích 但đãn 二nhị 耶da 。 初sơ 是thị 現hiện 相tướng 。 從tùng 。

彌Di 勒Lặc 當đương 知tri

下hạ 懷hoài 疑nghi 。 從tùng 。

時thời 有hữu 菩Bồ 薩Tát

下hạ 便tiện 論luận 說thuyết 經Kinh 。 所sở 以dĩ 古cổ 唯duy 二nhị 者giả 。 有hữu 二nhị 意ý 故cố 。 先tiên 徵trưng 竟cánh 。 次thứ 。

既ký 言ngôn

下hạ 釋thích 。 中trung 二nhị 。

先tiên 明minh 文văn 無vô 義nghĩa 有hữu 。 次thứ 。

又hựu 若nhược

下hạ 明minh 隱ẩn 昔tích 顯hiển 今kim 。 從tùng 要yếu 答đáp 二nhị 。 理lý 兼kiêm 者giả 略lược 。 若nhược 具cụ 引dẫn 三tam 序tự 以dĩ 答đáp 彌Di 勒Lặc 之chi 問vấn 。 還hoàn 成thành 文Văn 殊Thù 引dẫn 往vãng 為vi 答đáp 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 但đãn 文Văn 殊Thù 鑒giám 物vật 知tri 此thử 時thời 眾chúng 情tình 在tại 於ư 己kỷ 。 故cố 彌Di 勒Lặc 云vân 。

四tứ 眾chúng 欣hân 仰ngưỡng 。 瞻chiêm 仁nhân 及cập 我ngã

是thị 以dĩ 隱ẩn 昔tích 日nhật 之chi 三tam 而nhi 但đãn 述thuật 二nhị 。 令linh 知tri 問vấn 答đáp 之chi 後hậu 即tức 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 。 巧xảo 申thân 己kỷ 見kiến 以dĩ 愜# 眾chúng 情tình 。 適thích 時thời 之chi 宜nghi 何hà 以dĩ 加gia 也dã 。

又hựu 若nhược

下hạ 第đệ 二nhị 意ý 。 秖kỳ 緣duyên 不bất 敘tự 昔tích 答đáp 。 故cố 以dĩ 垂thùy 辭từ 具cụ 騰đằng 始thỉ 末mạt 。 始thỉ 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 終chung 盡tận 滅diệt 後hậu 。 乃nãi 至chí 結kết 會hội 方phương 結kết 述thuật 云vân 。

今kim 見kiến 此thử 瑞thụy 。 與dữ 本bổn 無vô 異dị

等đẳng 。 乃nãi 至chí 偈kệ 云vân 。

我ngã 見kiến 燈Đăng 明Minh 佛Phật 。 本bổn 光quang 瑞thụy 如như 此thử 。 以dĩ 是thị 知tri 今kim 佛Phật 。 欲dục 說thuyết 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。

等đẳng 。 但đãn 利lợi 物vật 乘thừa 機cơ 何hà 勞lao 費phí 辭từ 。 故cố 隱ẩn 問vấn 答đáp 但đãn 述thuật 己kỷ 見kiến 。

若nhược 爾nhĩ 。 何hà 妨phương 述thuật 眾chúng 。

答đáp 。

據cứ 無vô 量lượng 前tiền 無vô 眾chúng 圍vi 繞nhiễu 等đẳng 言ngôn 。 且thả 云vân 無vô 眾chúng 。 而nhi 云vân 。

說thuyết 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp

所sở 教giáo 菩Bồ 薩Tát 及cập 二nhị 十thập 億ức 。 豈khởi 非phi 眾chúng 耶da 。 況huống 二nhị 兼kiêm 三tam 餘dư 何hà 須tu 述thuật 。

若nhược 爾nhĩ 。 何hà 不bất 述thuật 問vấn 。

答đáp 。

問vấn 必tất 有hữu 答đáp 。 相tương 從tùng 須tu 闕khuyết 。

初sơ 所sở 因nhân 人nhân 中trung 先tiên 述thuật 不bất 同đồng 以dĩ 徵trưng 起khởi 。 次thứ 述thuật 瑤dao 師sư 謬mậu 解giải 。 言ngôn 。

因nhân 託thác

者giả 。 是thị 流lưu 通thông 之chi 人nhân 。 即tức 指chỉ 妙diệu 光quang 。 言ngôn 。

非phi 直trực

者giả 。 非phi 如như 今kim 佛Phật 適thích 從tùng 定định 起khởi 。 正chánh 說thuyết 之chi 初sơ 直trực 告cáo 身thân 子tử 。

彼bỉ 佛Phật

下hạ 。 次thứ 明minh 妙diệu 光quang 非phi 彼bỉ 佛Phật 定định 起khởi 對đối 告cáo 之chi 人nhân 。

如như 今kim

下hạ 。 明minh 身thân 子tử 但đãn 堪kham 對đối 告cáo 。 非phi 堪kham 流lưu 通thông 。 故cố 云vân 。

未vị 必tất

次thứ 。

因nhân 託thác

下hạ 明minh 彼bỉ 佛Phật 流lưu 通thông 屬thuộc 在tại 妙diệu 光quang 。 故cố 云vân 。

莫mạc 若nhược

次thứ 。

如như 今kim

下hạ 引dẫn 今kim 流lưu 通thông 之chi 人nhân 。 同đồng 彼bỉ 妙diệu 光quang 。

莫mạc

無vô 也dã 。

若nhược

如như 也dã 。 此thử 佛Phật 弘hoằng 宣tuyên 無vô 如như 文Văn 殊Thù 。 不bất 可khả 匹thất 類loại 。 故cố 云vân 無vô 如như 。 次thứ 。

今kim 佛Phật

下hạ 明minh 今kim 佛Phật 既ký 其kỳ 不bất 歎thán 身thân 子tử 。 往vãng 佛Phật 所sở 以dĩ 不bất 歎thán 對đối 告cáo 。 故cố 知tri 今kim 昔tích 俱câu 歎thán 弘hoằng 通thông 之chi 人nhân 。 故cố 云vân 。

何hà 必tất

何hà 必tất

者giả 。 是thị 不bất 歎thán 之chi 辭từ 。

文Văn 殊Thù

下hạ 重trọng/trùng 引dẫn 所sở 歎thán 流lưu 通thông 人nhân 耳nhĩ 。 次thứ 。

又hựu 舊cựu

下hạ 復phục 述thuật 古cổ 師sư 。 而nhi 。

以dĩ 藥dược 王vương 為vi 所sở 因nhân

者giả 。 許hứa 而nhi 不bất 用dụng 。 此thử 師sư 見kiến 下hạ 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 初sơ 云vân 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 因nhân 藥Dược 王Vương 菩Bồ 薩Tát 。 告cáo 八bát 萬vạn 大Đại 士Sĩ 。

即tức 以dĩ 藥dược 王vương 為vi 所sở 因nhân 人nhân 。 若nhược 引dẫn 藥dược 王vương 以dĩ 例lệ 妙diệu 光quang 。 稍sảo 似tự 可khả 爾nhĩ 。 沒một 卻khước 身thân 子tử 。 深thâm 不bất 可khả 也dã 。 但đãn 云vân 文văn 有hữu 所sở 因nhân 之chi 言ngôn 。 亦diệc 是thị 對đối 告cáo 之chi 限hạn 。 且thả 云vân 。

可khả 爾nhĩ

言ngôn 。

引dẫn 往vãng 小tiểu 不bất 類loại

者giả 。 若nhược 引dẫn 往vãng 燈đăng 明minh 正chánh 說thuyết 之chi 初sơ 對đối 告cáo 之chi 人nhân 。 以dĩ 證chứng 今kim 藥dược 王vương 。 故cố 不bất 類loại 也dã 。 例lệ 同đồng 身thân 子tử 。 此thử 則tắc 類loại 也dã 。 所sở 言ngôn 。

小tiểu

者giả 。 猶do 同đồng 文Văn 殊Thù 故cố 也dã 。

或hoặc 言ngôn

下hạ 又hựu 引dẫn 古cổ 師sư 。 言ngôn 。

不bất 便tiện

者giả 。 釋thích 疑nghi 之chi 時thời 如Như 來Lai 在tại 定định 。 定định 起khởi 因nhân 機cơ 非phi 因nhân 文Văn 殊Thù 。 定định 起khởi 唯duy 云vân 。 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 何hà 得đắc 將tương 在tại 定định 釋thích 疑nghi 之chi 人nhân 。 用dụng 對đối 定định 起khởi 對đối 告cáo 人nhân 耶da 。

今kim 明minh

下hạ 斥xích 舊cựu 所sở 釋thích 不bất 當đương 。 故cố 總tổng 云vân 。

不bất 爾nhĩ

《# 經kinh 》# 云vân 。

爾nhĩ 時thời 燈đăng 明minh 佛Phật 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 因nhân 妙Diệu 光Quang 菩Bồ 薩Tát

而nhi 作tác

下hạ 責trách 舊cựu 。 文văn 云vân 。

因nhân 其kỳ 說thuyết 經Kinh

何hà 得đắc 云vân 因nhân 其kỳ 流lưu 通thông 。

此thử 乃nãi

下hạ 責trách 二nhị 師sư 。

公công

謂vị 彰chương 灼chước 。

抗kháng

謂vị 拒cự 抗kháng 。 二nhị 處xứ 皆giai 是thị 定định 起khởi 對đối 告cáo 。 告cáo 即tức 所sở 告cáo 。 乃nãi 以dĩ 妙diệu 光quang 為vi 流lưu 通thông 。 藥dược 王vương 為vi 對đối 告cáo 。 違vi 經kinh 抗kháng 佛Phật 何hà 關quan 釋thích 經kinh 。

昔tích 因nhân

下hạ 引dẫn 諸chư 事sự 同đồng 非phi 唯duy 一nhất 途đồ 。 云vân 。

迹tích 門môn 竟cánh

等đẳng 者giả 。 非phi 謂vị 迹tích 門môn 全toàn 竟cánh 。 但đãn 是thị 譬thí 說thuyết 周chu 竟cánh 。 便tiện 云vân 。

告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 無vô 智trí 人nhân 中trung

等đẳng 。

今kim 古cổ

下hạ 結kết 斥xích 。 言ngôn 。

更cánh 若nhược 為vi 勝thắng

者giả 。 前tiền 釋thích 難nạn/nan 云vân 。

昔tích 已dĩ 發phát 迹tích 云vân 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 未vị 發phát 迹tích 云vân 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 眾chúng 事sự 既ký 齊tề 故cố 所sở 因nhân 亦diệc 等đẳng 。

而nhi 近cận

下hạ 斥xích 引dẫn 藥dược 王vương 。 而nhi 近cận 棄khí 正chánh 說thuyết 之chi 初sơ 。 遠viễn 取thủ 流lưu 通thông 之chi 首thủ 。

是thị 時thời

下hạ 說thuyết 法Pháp 名danh 同đồng 中trung 經kinh 中trung 所sở 歎thán 與dữ 無vô 量lượng 義nghĩa 辭từ 句cú 不bất 殊thù 。 若nhược 釋thích 此thử 中trung 教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 等đẳng 依y 前tiền 序tự 義nghĩa 者giả 。 非phi 正chánh 宗tông 意ý 。 若nhược 作tác 異dị 名danh 。 與dữ 今kim 不bất 別biệt 。 故cố 無vô 重trọng/trùng 敘tự 。

行hành 後hậu 無vô 境cảnh

者giả 。 方Phương 等Đẳng 。 般Bát 若Nhã 種chủng 種chủng 行hành 後hậu 。 不bất 見kiến 法pháp 華hoa 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 會hội 。 但đãn 見kiến 起khởi 塔tháp 供cúng 養dường 之chi 事sự 。 故cố 云vân 無vô 境cảnh 。 是thị 故cố 。

今kim 文văn

下hạ 答đáp 出xuất 法pháp 華hoa 之chi 會hội 。 即tức 行hành 後hậu 事sự 也dã 。

六lục 十thập 小tiểu 劫kiếp 如như 食thực 頃khoảnh

者giả 。 六lục 十thập 與dữ 五ngũ 十thập 。 食thực 頃khoảnh 與dữ 半bán 日nhật 。 數số 似tự 少thiểu 異dị 。 皆giai 即tức 長trường/trưởng 而nhi 短đoản 。 故cố 云vân 同đồng 也dã 。 生sanh 公công 云vân 。

豈khởi 實thật 然nhiên 乎hồ 。 表biểu 重trọng/trùng 法pháp 心tâm 志chí 故cố 寄ký 時thời 云vân 耳nhĩ 。

若nhược 云vân 寄ký 時thời 。 應ưng 言ngôn 如như 六lục 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 何hà 得đắc 直trực 云vân 六lục 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 謂vị 如như 食thực 頃khoảnh 。 故cố 但đãn 情tình 謂vị 非phi 實thật 短đoản 也dã 。 信tín 六lục 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 經kinh 文văn 非phi 虛hư 。 聞văn 法Pháp 之chi 志chí 加gia 以dĩ 佛Phật 威uy 。 一nhất 坐tọa 經kinh 時thời 忘vong 其kỳ 久cửu 耳nhĩ 。 注chú 家gia 初sơ 引dẫn 《# 淨tịnh 名danh 》# 。

促xúc 劫kiếp 為vi 日nhật 。 演diễn 日nhật 為vi 劫kiếp 。

者giả 。 乃nãi 是thị 佛Phật 促xúc 以dĩ 為vi 食thực 頃khoảnh 。 此thử 則tắc 違vi 經kinh 謂vị 如như 之chi 言ngôn 。 猶do 不bất 如như 於ư 重trọng/trùng 法pháp 之chi 志chí 。 但đãn 言ngôn 寄ký 時thời 與dữ 經kinh 背bối/bội 耳nhĩ 。 引dẫn 奢xa 促xúc 已dĩ 。 乃nãi 云vân 況huống 玄huyền 匠tượng 真chân 一nhất 之chi 門môn 。 何hà 為vi 不bất 以dĩ 歷lịch 劫kiếp 為vi 數số 刻khắc 耶da 。 雖tuy 復phục 況huống 釋thích 。 理lý 竟cánh 未vị 彰chương 。 今kim 謂vị 且thả 如như 世thế 人nhân 苦khổ 則tắc 以dĩ 短đoản 為vi 長trường/trưởng 。 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 以dĩ 長trường/trưởng 為vi 短đoản 。 此thử 亦diệc 情tình 謂vị 之chi 長trường 短đoản 也dã 。 有hữu 云vân 。

受thọ 佛Phật 法Pháp 食thực 美mỹ 未vị 飽bão 故cố 。 此thử 喻dụ 稍sảo 通thông 。 有hữu 人nhân 於ư 此thử 立lập 以dĩ 四tứ 句cú 。 如như 《# 中trung 論luận 》# 破phá 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 必tất 非phi 聽thính 者giả 於ư 中trung 修tu 觀quán 。 乃nãi 是thị 佛Phật 力lực 及cập 聽thính 者giả 忘vong 時thời 。 故cố 知tri 《# 中trung 論luận 》# 觀quán 法pháp 但đãn 被bị 末mạt 代đại 鈍độn 根căn 者giả 耳nhĩ 。 《# 經kinh 》# 。

梵Phạm 魔ma

等đẳng 者giả 。 梵Phạm 即tức 色sắc 主chủ 亦diệc 三tam 界giới 主chủ 。 魔ma 為vi 欲dục 主chủ 。 沙Sa 門Môn 此thử 云vân 勤cần 息tức 。 勤cần 息tức 惡ác 故cố 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 此thử 云vân 淨tịnh 行hạnh 。 外ngoại 道đạo 中trung 出xuất 家gia 云vân 淨tịnh 行hạnh 種chủng 也dã 。 古cổ 人nhân 濫lạm 以dĩ 此thử 釋thích 四tứ 眾chúng 者giả 。 若nhược 攝nhiếp 眾chúng 足túc 。 何hà 以dĩ 更cánh 云vân 及cập 天thiên 人nhân 等đẳng 。 所sở 列liệt 不bất 同đồng 並tịnh 趣thú 舉cử 耳nhĩ 。 此thử 中trung 先tiên 舉cử 欲dục 色sắc 二nhị 主chủ 。 四tứ 姓tánh 舉cử 勝thắng 六lục 道đạo 標tiêu 善thiện 。 並tịnh 且thả 從tùng 勝thắng 。 略lược 餘dư 惡ác 道đạo 者giả 。 皆giai 取thủ 入nhập 佛Phật 法Pháp 易dị 者giả 耳nhĩ 。 古cổ 昔tích 既ký 爾nhĩ 今kim 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。

迦Ca 葉Diếp 佛Phật

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 明minh 佛Phật 興hưng 土thổ/độ 有hữu 淨tịnh 穢uế 。 涅Niết 槃Bàn 進tiến 不bất 以dĩ 例lệ 燈đăng 明minh 。 是thị 故cố 迦Ca 葉Diếp 。 以dĩ 土thổ/độ 淨tịnh 故cố 。 法pháp 華hoa 唱xướng 滅diệt 即tức 入nhập 滅diệt 也dã 。

今kim 佛Phật

等đẳng 者giả 。 長trường/trưởng 行hành 末mạt 云vân 。

即tức 時thời 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 以dĩ 神thần 通thông 力lực 。 接tiếp 諸chư 大đại 眾chúng 。 皆giai 在tại 虛hư 空không 。 以dĩ 大đại 音âm 聲thanh 。 普phổ 告cáo 大đại 眾chúng 。 誰thùy 能năng 於ư 此thử 。 娑Sa 婆Bà 國Quốc 土Độ 。 廣quảng 說thuyết 此thử 經Kinh 。 今kim 正chánh 是thị 時thời 。 如Như 來Lai 不bất 久cửu 。 當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

但đãn 今kim 佛Phật 雖tuy 唱xướng 而nhi 未vị 即tức 滅diệt 。 故cố 云vân 。

不bất 久cửu

〈# 信tín 解giải 〉# 亦diệc 云vân 。

將tương 死tử 不bất 久cửu

以dĩ 在tại 穢uế 土thổ/độ 須tu 說thuyết 贖thục 命mạng 為vi 捃# 拾thập 故cố 。 扶phù 律luật 說thuyết 常thường 令linh 久cửu 住trụ 故cố 。 兼kiêm 權quyền 明minh 實thật 助trợ 發phát 實thật 故cố 。 帶đái 實thật 用dụng 權quyền 顯hiển 權quyền 力lực 故cố 。 過quá 常thường 未vị 常thường 始thỉ 末mạt 一nhất 故cố 。 色sắc 身thân 常thường 身thân 。 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 雖tuy 此thử 不bất 同đồng 唱xướng 滅diệt 事sự 等đẳng 。

授thọ 記ký 同đồng 中trung 先tiên 正chánh 述thuật 徵trưng 問vấn 。

昔tích 事sự

下hạ 答đáp 。

若nhược 說thuyết

下hạ 明minh 隱ẩn 昔tích 意ý 。

文Văn 殊Thù 巧xảo 譚đàm 不bất 發phát 迹tích

者giả 。 明minh 所sở 隱ẩn 意ý 意ý 待đãi 定định 起khởi 。 一nhất 代đại 所sở 說thuyết 非phi 無vô 圓viên 融dung 。 未vị 記ký 二Nhị 乘Thừa 化hóa 道đạo 不bất 暢sướng 。 今kim 方phương 始thỉ 遂toại 推thôi 功công 有hữu 歸quy 。 豈khởi 可khả 文Văn 殊Thù 怱thông 卒thốt 盡tận 理lý 。 故cố 隱ẩn 所sở 見kiến 待đãi 佛Phật 定định 起khởi 。 說thuyết 記ký 德đức 藏tạng 時thời 眾chúng 不bất 驚kinh 。 故cố 云vân 。

諸Chư 經Kinh 皆Giai 爾Nhĩ

執chấp 教giáo 者giả 未vị 驚kinh

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 敘tự 一nhất 代đại 記ký 不bất 記ký 意ý 。 如như 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 何hà 所sở 不bất 含hàm 。 隔cách 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 使sử 如như 聾lung 瘂á 。 後hậu 分phần/phân 雖tuy 有hữu 授thọ 記ký 事sự 乖quai 。 鹿lộc 苑uyển 初sơ 聞văn 一nhất 向hướng 唯duy 小tiểu 。 五ngũ 等đẳng 尚thượng 昧muội 般Bát 若Nhã 猶do 生sanh 。 雖tuy 《# 楞lăng 伽già 》# 方Phương 等Đẳng 有hữu 記ký 小tiểu 之chi 言ngôn 。 《# 楞lăng 伽già 》# 乃nãi 密mật 對đối 菩Bồ 薩Tát 。 方Phương 等Đẳng 為vi 斥xích 奪đoạt 聲Thanh 聞Văn 。 故cố 一nhất 代đại 教giáo 文văn 彰chương 灼chước 唯duy 此thử 。 請thỉnh 搜sưu 檢kiểm 大đại 藏tạng 方phương 驗nghiệm 有hữu 所sở 歸quy 。 故cố 將tương 護hộ 執chấp 權quyền 教giáo 者giả 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 永vĩnh 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 而nhi 隱ẩn 昔tích 記ký 小tiểu 之chi 言ngôn 。 從tùng 後hậu 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 立lập 號hiệu 。 或hoặc 恐khủng 聞văn 者giả 驚kinh 疑nghi 憚đạn 教giáo 。 或hoặc 恐khủng 拂phất 席tịch 以dĩ 亡vong 後hậu 聞văn 。 此thử 前tiền 未vị 驚kinh 等đẳng 文văn 處xứ 處xứ 說thuyết 故cố 。 故cố 不bất 重trọng/trùng 論luận 。

釋thích 疑nghi 意ý 者giả 。 彌Di 勒Lặc 雖tuy 在tại 八bát 百bách 之chi 數số 。 多đa 遊du 棄khí 習tập 名danh 曰viết 求cầu 名danh 。 雖tuy 藉tạ 宿túc 因nhân 補bổ 釋Thích 迦Ca 處xứ 。 豈khởi 若nhược 妙diệu 德đức 諸chư 教giáo 盛thịnh 譚đàm 。 況huống 曾tằng 為vi 師sư 釋thích 疑nghi 非phi 謬mậu 。 言ngôn 。

密mật 開khai 壽thọ 量lượng

者giả 。 預dự 擊kích 時thời 眾chúng 密mật 發phát 疑nghi 端đoan 。 豈khởi 有hữu 伽già 耶da 適thích 成thành 而nhi 已dĩ 。 師sư 為vi 弟đệ 子tử 。 兩lưỡng 時thời 弟đệ 子tử 何hà 者giả 為vi 尊tôn 。 二nhị 處xứ 之chi 師sư 誰thùy 為vi 實thật 說thuyết 。 既ký 師sư 弟đệ 無vô 定định 實thật 本bổn 迹tích 難nạn/nan 憑bằng 。 終chung 須tu 剋khắc 覈# 令linh 理lý 有hữu 歸quy 。 密mật 生sanh 其kỳ 端đoan 本bổn 門môn 方phương 密mật 。

九cửu 代đại 祖tổ 師sư

者giả 。 若nhược 論luận 八bát 子tử 。 皆giai 師sư 妙Diệu 光Quang 。 則tắc 八bát 子tử 皆giai 以dĩ 妙diệu 光quang 而nhi 為vi 父phụ 師sư 。 既ký 云vân 八bát 子tử 展triển 轉chuyển 授thọ 記ký 。 雖tuy 同đồng 師sư 妙diệu 光quang 應ưng 先tiên 記ký 長trưởng 子tử 。 餘dư 者giả 次thứ 第đệ 。 展triển 轉chuyển 為vi 師sư 。 故cố 得đắc 妙diệu 光quang 居cư 八bát 代đại 之chi 首thủ 。 八bát 子tử 最tối 後hậu 。 名danh 曰viết 然Nhiên 燈Đăng 。 然nhiên 燈đăng 既ký 為vi 釋Thích 迦Ca 之chi 師sư 。 是thị 故cố 妙diệu 光quang 為vi 九cửu 代đại 祖tổ 。

生sanh 非phi 生sanh

等đẳng 者giả 。 既ký 師sư 弟đệ 更cánh 互hỗ 。 當đương 知tri 師sư 弟đệ 生sanh 實thật 非phi 生sanh 。 爾nhĩ 前tiền 曾tằng 滅diệt 滅diệt 亦diệc 非phi 滅diệt 。 必tất 久cửu 曾tằng 證chứng 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 常thường 住trụ 理lý 故cố 。 迹tích 示thị 生sanh 滅diệt 故cố 云vân 。

非phi 等đẳng

又hựu 迹tích 難nan 測trắc 故cố 故cố 生sanh 非phi 生sanh 。 本bổn 理lý 妙diệu 故cố 故cố 滅diệt 非phi 滅diệt 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 不bất 思tư 議nghị 一nhất 。 是thị 故cố 須tu 以dĩ 非phi 生sanh 非phi 滅diệt 。 之chi 師sư 弟đệ 預dự 密mật 表biểu 之chi 。

問vấn 彌Di 勒Lặc

等đẳng 者giả 。 昔tích 八bát 十thập 劫kiếp 承thừa 稟bẩm 妙diệu 光quang 。 雖tuy 不bất 通thông 利lợi 。 安an 得đắc 不bất 聞văn 。 今kim 為vi 補bổ 處xứ 宿túc 智trí 頗phả 忘vong 。 何hà 故cố 而nhi 今kim 猶do 生sanh 疑nghi 問vấn 。 答đáp 意ý 者giả 。 此thử 依y 權quyền 道đạo 不bất 從tùng 實thật 行hạnh 。 實thật 行hạnh 雖tuy 即tức 曾tằng 聞văn 。 何hà 妨phương 今kim 仍nhưng 猶do 豫dự 。 然nhiên 憶ức 昔tích 曾tằng 聞văn 法Pháp 華hoa 會hội 中trung 得đắc 記ký 等đẳng 事sự 。 亦diệc 應ưng 憶ức 昔tích 曾tằng 見kiến 法pháp 華hoa 會hội 前tiền 端đoan 相tương/tướng 釋thích 疑nghi 。 故cố 知tri 實thật 位vị 補bổ 處xứ 輔phụ 應ứng 化hóa 佛Phật 。 示thị 歷lịch 五ngũ 味vị 亦diệc 且thả 從tùng 權quyền 。 是thị 故cố 文văn 中trung 從tùng 權quyền 以dĩ 釋thích 。

次thứ 分phân 明minh 判phán 中trung 先tiên 騰đằng 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 先tiên 騰đằng 意ý 者giả 。 惟duy 忖thốn 既ký 忖thốn 量lượng 今kim 昔tích 。 當đương 知tri 惟duy 忖thốn 見kiến 已dĩ 分phân 明minh 。 故cố 云vân 。

不bất 謬mậu

為vi 答đáp 之chi 法pháp 先tiên 微vi 後hậu 著trước 。 故cố 至chí 明minh 判phán 顯hiển 向hướng 非phi 疑nghi 。 故cố 云vân 。

皆giai 決quyết 定định

也dã 。 皆giai 言ngôn 表biểu 諸chư 即tức 初sơ 後hậu 皆giai 決quyết 。 豈khởi 文Văn 殊Thù 大đại 聖thánh 先tiên 思tư 後hậu 當đương 耶da 。 次thứ 。

當đương 說thuyết

下hạ 正chánh 釋thích 中trung 。

當đương 說thuyết

等đẳng 者giả 。 當đương 說thuyết 合hợp 經kinh 。 定định 用dụng 開khai 經kinh 以dĩ 之chi 為vi 表biểu 。 開khai 為vi 合hợp 瑞thụy 理lý 決quyết 無vô 疑nghi 。

名danh 妙diệu 法Pháp

等đẳng 者giả 。 華hoa 必tất 有hữu 蓮liên 如như 因nhân 定định 剋khắc 果quả 。 故cố 知tri 當đương 入nhập 妙diệu 因nhân 定định 用dụng 天thiên 華hoa 四tứ 雨vũ 為vi 表biểu 。

教giáo 菩Bồ 薩Tát

等đẳng 者giả 。 自tự 此thử 已dĩ 前tiền 眾chúng 機cơ 仍nhưng 隔cách 。 此thử 會hội 之chi 始thỉ 根căn 性tánh 欲dục 純thuần 。 覩đổ 瑞thụy 欣hân 然nhiên 當đương 入nhập 行hành 理lý 。 定định 用dụng 人nhân 喜hỷ 以dĩ 之chi 為vi 表biểu 。

佛Phật 所sở 護hộ 念niệm

等đẳng 者giả 。 所sở 護hộ 之chi 理lý 中trung 地địa 無vô 動động 。 欲dục 念niệm 敷phu 弘hoằng 令linh 當đương 入nhập 果quả 。 入nhập 果quả 見kiến 理lý 理lý 是thị 所sở 護hộ 。 故cố 用dụng 地địa 動động 為vi 其kỳ 表biểu 也dã 。

兼kiêm 總tổng 入nhập 定định

等đẳng 者giả 。 四tứ 瑞thụy 總tổng 由do 中trung 定định 而nhi 成thành 。 說thuyết 法Pháp 雖tuy 即tức 不bất 專chuyên 由do 定định 。 說thuyết 是thị 慧tuệ 性tánh 全toàn 定định 為vi 體thể 。 故cố 開khai 定định 合hợp 定định 總tổng 攝nhiếp 教giáo 行hành 人nhân 理lý 故cố 也dã 。

有hữu 人nhân

下hạ 述thuật 古cổ 。 正chánh 是thị 現hiện 瑞thụy 時thời 問vấn 。 故cố 得đắc 以dĩ 瑞thụy 為vi 今kim 。 謝tạ 方phương 名danh 。

已dĩ

云vân 何hà 在tại 定định 華hoa 地địa 炳bỉnh 然nhiên 。 眾chúng 喜hỷ 充sung 懷hoài 毫hào 光quang 溢dật 目mục 。 古cổ 人nhân 稱xưng 已dĩ 殊thù 不bất 體thể 文văn 。 唯duy 說thuyết 法Pháp 適thích 休hưu 。 況huống 眾chúng 猶do 未vị 散tán 。 故cố 從tùng 多đa 瑞thụy 皆giai 名danh 為vi 今kim 。 故cố 引dẫn 文văn 云vân 。

今kim 見kiến 此thử 瑞thụy

今kim 何hà 所sở 隔cách 。 瑞thụy 無vô 不bất 通thông 。 降giáng/hàng 此thử 屬thuộc 當đương 。 故cố 云vân 。

當đương 說thuyết

前tiền 。

昔tích 同đồng

下hạ 注chú

云vân 云vân

者giả 。 正chánh 指chỉ 此thử 中trung 。 故cố 作tác 等đẳng 者giả 。 六lục 瑞thụy 為vi 今kim 具cụ 兼kiêm 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 有hữu 文văn 證chứng 。 故cố 文văn 云vân 。

今kim 見kiến 此thử 瑞thụy

二nhị 者giả 推thôi 理lý 。 《# 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 》# 事sự 訖ngật 。 眾chúng 存tồn 猶do 入nhập 其kỳ 定định 。 又hựu 云vân 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 放phóng 眉mi 間gian 光quang

爾nhĩ 時thời 者giả 當đương 爾nhĩ 時thời 也dã 。 若nhược 謂vị 華hoa 止chỉ 地địa 靜tĩnh 為vi 已dĩ 同đồng 者giả 。 如Như 來Lai 亦diệc 應ưng 已dĩ 從tùng 定định 起khởi 。 偈kệ 中trung 不bất 頌tụng 惟duy 忖thốn 略lược 曾tằng 者giả 。 偈kệ 望vọng 長trường/trưởng 行hành 廣quảng 略lược 之chi 意ý 各các 有hữu 其kỳ 方phương 。 為vi 解giải 義nghĩa 故cố 。 為vi 攝nhiếp 持trì 故cố 。 互hỗ 存tồn 互hỗ 沒một 尚thượng 不bất 失thất 旨chỉ 。 況huống 為vi 答đáp 之chi 法pháp 容dung 與dữ 階giai 漸tiệm 。 長trường/trưởng 行hành 既ký 賓tân 主chủ 禮lễ 足túc 。 偈kệ 頌tụng 但đãn 存tồn 於ư 大đại 綱cương 。 已dĩ 有hữu 廣quảng 曾tằng 明minh 判phán 。 故cố 不bất 俟sĩ 略lược 及cập 惟duy 忖thốn 。

於ư 廣quảng

至chí

中trung 間gian

者giả 。 舉cử 前tiền 舉cử 後hậu 。 中trung 可khả 比tỉ 知tri 。

表biểu 無vô 問vấn 自tự 說thuyết

者giả 。 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 初sơ 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 廣quảng 歎thán 略lược 歎thán 此thử 土thổ/độ 他tha 土thổ/độ 。 寄ký 言ngôn 絕tuyệt 言ngôn 。 若nhược 境cảnh 若nhược 智trí 。 此thử 乃nãi 一nhất 經kinh 之chi 根căn 本bổn 。 五ngũ 時thời 之chi 要yếu 津tân 。 此thử 事sự 不bất 輕khinh 故cố 須tu 先tiên 表biểu 。 即tức 十thập 二nhị 部bộ 中trung 之chi 一nhất 也dã 。

現hiện 諸chư

等đẳng 者giả 。 都đô 指chỉ 四tứ 行hành 故cố 名danh 為vi 總tổng 。 其kỳ 中trung 六lục 瑞thụy 文văn 相tương/tướng 猶do 別biệt 。 初sơ 一nhất 行hành 頌tụng 說thuyết 法Pháp 。 次thứ 一nhất 行hành 頌tụng 入nhập 定định 。 次thứ 二nhị 句cú 頌tụng 雨vũ 華hoa 。 但đãn 加gia 天thiên 鼓cổ 以dĩ 助trợ 妙diệu 因nhân 。 次thứ 半bán 行hành 頌tụng 眾chúng 喜hỷ 。 次thứ 半bán 行hành 頌tụng 地địa 動động 。 次thứ 一nhất 句cú 頌tụng 放phóng 光quang 。 不bất 能năng 細tế 分phần/phân 但đãn 且thả 云vân 總tổng 。 以dĩ 兼kiêm 天thiên 鼓cổ 。 天thiên 龍long 供cúng 養dường 。 非phi 灼chước 然nhiên 云vân 喜hỷ 。 故cố 且thả 云vân 總tổng 。 良lương 由do 此thử 也dã 。 頌tụng 他tha 土thổ/độ 中trung 。 初sơ 頌tụng 六lục 趣thú 中trung 三tam 行hành 為vi 四tứ 。

初sơ 半bán 行hành 重trọng/trùng 明minh 總tổng 瑞thụy 。 次thứ 一nhất 句cú 正chánh 舉cử 六lục 趣thú 故cố 云vân 。

一nhất 切thiết

次thứ 一nhất 句cú 中trung 總tổng 明minh 生sanh 死tử 因nhân 果quả 及cập 處xứ 。

生sanh 死tử

兩lưỡng 字tự 總tổng 標tiêu 也dã 。 業nghiệp 明minh 生sanh 死tử 之chi 因nhân 。 報báo 明minh 生sanh 死tử 之chi 果quả 。 處xử 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 故cố 亦diệc 與dữ 此thử 同đồng 也dã 。 次thứ 一nhất 行hành 明minh 所sở 依y 土thổ/độ 。 前tiền 長trường/trưởng 行hành 文văn 及cập 問vấn 答đáp 中trung 皆giai 不bất 云vân 光quang 色sắc 。 至chí 此thử 方phương 云vân 者giả 前tiền 豈khởi 應ưng 無vô 。 次thứ 一nhất 行hành 明minh 諸chư 趣thú 供cúng 養dường 。 雖tuy 云vân 供cúng 養dường 。 意ý 表biểu 機cơ 成thành 。 當đương 知tri 前tiền 亦diệc 非phi 無vô 也dã 。

問vấn 。

既ký 云vân 莊trang 嚴nghiêm 則tắc 是thị 淨tịnh 土độ 。 既ký 云vân 道đạo 同đồng 那na 列liệt 淨tịnh 土độ 。

答đáp 。

淨tịnh 由do 光quang 照chiếu 元nguyên 具cụ 六lục 道đạo 。 淨tịnh 土độ 則tắc 無vô 惡ác 道đạo 之chi 名danh 。 故cố 知tri 非phi 但đãn 色sắc 淨tịnh 由do 光quang 。 亦diệc 乃nãi 眾chúng 寶bảo 具cụ 足túc 。 各các 供cung 則tắc 指chỉ 。 萬vạn 八bát 千thiên 土độ 。

可khả 知tri

下hạ

云vân 云vân

者giả 。 四tứ 機cơ 既ký 遍biến 於ư 諸chư 趣thú 。 四tứ 佛Phật 遍biến 赴phó 於ư 物vật 機cơ 。 是thị 故cố 四tứ 教giáo 各các 有hữu 真chân 道đạo 。 一nhất 坐tọa 任nhậm 運vận 三tam 十thập 四tứ 念niệm 。 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 不bất 加gia 功công 力lực 。 二nhị 處xứ 妙diệu 覺giác 本bổn 得đắc 自tự 然nhiên 。 他tha 不bất 見kiến 之chi 大đại 小tiểu 混hỗn 亂loạn 。 次thứ 。

例lệ 如như

下hạ 引dẫn 例lệ 以dĩ 釋thích 自tự 然nhiên 。 但đãn 舉cử 小tiểu 喻dụ 大đại 。

七thất 生sanh

等đẳng 者giả 意ý 同đồng 前tiền 問vấn 。 若nhược 言ngôn 真chân 道đạo 自tự 然nhiên 。 三tam 教giáo 入nhập 真chân 。 何hà 以dĩ 聽thính 法Pháp 。 由do 答đáp 中trung 如như 流lưu 得đắc 風phong 。 故cố 引dẫn 小tiểu 為vi 例lệ 。 如như 七thất 生sanh 聞văn 法Pháp 尚thượng 滅diệt 至chí 。 一nhất 生sanh 二nhị 生sanh 。 況huống 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 應ưng 具cụ 辨biện 三tam 果quả 家gia 家gia 。 一nhất 來lai 。 以dĩ 例lệ 地địa 住trụ 真chân 道đạo 位vị 也dã 。 今kim 光quang 中trung 所sở 見kiến 應ưng 皆giai 果quả 佛Phật 。 義nghĩa 可khả 通thông 因nhân 。 既ký 有hữu 本bổn 迹tích 四tứ 句cú 不bất 同đồng 。 豈khởi 無vô 一nhất 土thổ/độ 本bổn 下hạ 迹tích 高cao 。 本bổn 高cao 迹tích 下hạ 及cập 以dĩ 俱câu 下hạ 。 本bổn 迹tích 俱câu 高cao 理lý 數số 然nhiên 也dã 。 故cố 自tự 然nhiên 之chi 稱xưng 其kỳ 例lệ 實thật 多đa 。 若nhược 云vân 法pháp 報báo 須tu 約ước 別biệt 圓viên 。 故cố 注chú 云vân 云vân 。 言ngôn 。

將tương 法pháp 約ước 人nhân

者giả 。 但đãn 云vân 深thâm 法Pháp 不bất 語ngữ 菩Bồ 薩Tát 。 約ước 法pháp 須tu 之chi 。

第đệ 四tứ 三tam 行hành

者giả 。 其kỳ 中trung 既ký 云vân 不bất 頌tụng 圓viên 覺giác 。 則tắc 初sơ 行hành 頌tụng 聲Thanh 聞Văn 竟cánh 應ưng 云vân 。

二nhị 行hành 頌tụng 六Lục 度Độ

但đãn 云vân 。

一nhất 行hành

恐khủng 誤ngộ 。 又hựu 頌tụng 施thí 忍nhẫn 等đẳng 於ư 四tứ 度độ 。 亦diệc 恐khủng 誤ngộ 也dã 。 第đệ 二nhị 行hành 中trung 進tiến 。 戒giới 二nhị 度độ 。 第đệ 三tam 行hành 中trung 施thí 。 忍nhẫn 二nhị 度độ 。 秖kỳ 應ưng 等đẳng 餘dư 禪thiền 。 慧tuệ 二nhị 度độ 耳nhĩ 。 若nhược 作tác 初sơ 二nhị 行hành 頌tụng 聲Thanh 聞Văn 。 則tắc 初sơ 一nhất 行hành 直trực 明minh 見kiến 人nhân 。 次thứ 一nhất 行hành 明minh 所sở 修tu 行hành 。 以dĩ 云vân 。

有hữu 諸chư 比Bỉ 丘Khâu

故cố 也dã 。 但đãn 諸chư 文văn 中trung 多đa 不bất 以dĩ 進tiến 。 戒giới 表biểu 於ư 聲Thanh 聞Văn 。 然nhiên 亦diệc 不bất 以dĩ 比Bỉ 丘Khâu 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 前tiền 發phát 問vấn 偈kệ 中trung 。 但đãn 云vân 。

又hựu 見kiến 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 作tác 比Bỉ 丘Khâu

耳nhĩ 。 次thứ 一nhất 行hành 明minh 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 即tức 唯duy 指chỉ 三tam 藏tạng 。 言ngôn 。

將tương 人nhân 約ước 法pháp

但đãn 云vân 聲Thanh 聞Văn 不bất 云vân 四Tứ 諦Đế 。 約ước 人nhân 須tu 之chi 。 第đệ 五ngũ 二nhị 行hành 云vân 。

頌tụng 上thượng 種chủng 種chủng 相tướng 貌mạo

又hựu 云vân 。

略lược 無vô 起khởi 塔tháp

者giả 。 具cụ 如như 上thượng 文văn 以dĩ 對đối 六Lục 度Độ 。 又hựu 如như 以dĩ 般Bát 若Nhã 三tam 行hành 對đối 三tam 味vị 是thị 也dã 。 亦diệc 可khả 從tùng 。

或hoặc 有hữu 諸chư 比Bỉ 丘Khâu

去khứ 。 至chí 。

說thuyết 法Pháp 求cầu 佛Phật 道Đạo

四tứ 行hành 。 總tổng 頌tụng 菩Bồ 薩Tát 即tức 六Lục 度Độ 義nghĩa 足túc 。 以dĩ 第đệ 三tam 行hành 是thị 禪thiền 。 第đệ 四tứ 行hành 是thị 智trí 。 即tức 如như 長trường/trưởng 行hành 亦diệc 於ư 菩Bồ 薩Tát 乘Thừa 。 中trung 兼kiêm 於ư 二nhị 酥tô 。 故cố 云vân 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 從tùng 。

令linh 得đắc

去khứ 為vi 法pháp 華hoa 意ý 。 亦diệc 秖kỳ 是thị 進tiến 退thoái 取thủ 之chi 耳nhĩ 。 若nhược 依y 向hướng 分phần/phân 即tức 是thị 六Lục 度Độ 。 含hàm 於ư 多đa 種chủng 。 以dĩ 當đương 酪lạc 及cập 二nhị 酥tô 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 次thứ 。

爾nhĩ 時thời

下hạ 一nhất 行hành 半bán 。 云vân 。

追truy 頌tụng

者giả 。 隨tùy 頌tụng 也dã 。 若nhược 準chuẩn 《# 玄huyền 》# 文văn 用dụng 此thử 。

追truy

字tự 。 皆giai 云vân 。

退thoái

耳nhĩ 。 如như 云vân 。

涅Niết 槃Bàn 追Truy 分Phân 別Biệt 諸Chư 經Kinh

即tức 退thoái 向hướng 前tiền 也dã 。 今kim 此thử 但đãn 以dĩ 退thoái 後hậu 為vi 隨tùy 。

天thiên 人nhân

下hạ 初sơ 兩lưỡng 行hành 二nhị 句cú 頌tụng 因nhân 人nhân 同đồng 者giả 。 經Kinh 云vân 。

從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 即tức 讚tán 妙diệu 光quang 讚tán 後hậu 方phương 始thỉ 說thuyết 經Kinh 。

故cố 知tri 正chánh 是thị 對đối 告cáo 。 故cố 不bất 可khả 依y 古cổ 作tác 流lưu 通thông 解giải 之chi 。 況huống 復phục 但đãn 云vân 。

證chứng 知tri

不bất 云vân

流lưu 通thông

也dã 。

囑chúc 累lụy 如như 遺di 教giáo

者giả 。 彼bỉ 經kinh 初sơ 云vân 。

我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 當đương 珍trân 敬kính 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 如như 暗ám 遇ngộ 明minh 如như 貧bần 得đắc 寶bảo 云vân 云vân )# 。 是thị 汝nhữ 大đại 師sư 。 若nhược 我ngã 在tại 世thế 。 無vô 異dị 此thử 也dã 。

一nhất 一nhất 文văn 初sơ 皆giai 云vân

汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu

有hữu 悲bi 如như 涅Niết 槃Bàn

者giả 。 涕thế 泣khấp 盈doanh 目mục 。 遍biến 體thể 血huyết 現hiện 。 如như 波ba 羅la 奢xa 華hoa 。 此thử 即tức 恭cung 法pháp 慕mộ 人nhân 之chi 志chí 也dã 。

有hữu 慰úy 喻dụ 亦diệc 如như 遺di 教giáo

者giả 。 彼bỉ 經kinh 末mạt 云vân 。

汝nhữ 等đẳng 比Bỉ 丘Khâu 。 勿vật 懷hoài 悲bi 惱não 。 若nhược 我ngã 住trụ 世thế 一nhất 劫kiếp 。 一nhất 劫kiếp 會hội 亦diệc 應ưng 滅diệt 。 會hội 而nhi 不bất 離ly 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 自tự 利lợi 利lợi 人nhân 。 法Pháp 皆giai 具cụ 足túc 。 若nhược 我ngã 久cửu 住trụ 。 更cánh 無vô 所sở 益ích 。

例lệ 如như 今kim 佛Phật 付phó 彌Di 勒Lặc 云vân 云vân

者giả 。 如như 云vân 。

一nhất 稱xưng 南Nam 無mô 佛Phật 。 皆giai 得đắc 值trị 彌Di 勒Lặc

等đẳng 。 後hậu 彌Di 勒Lặc 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 語ngữ 言ngôn 。

釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 種chủng 種chủng 呵ha 責trách 。 無vô 奈nại 汝nhữ 何hà 。 教giáo 植thực 來lai 緣duyên 。 今kim 得đắc 植thực 我ngã 。

即tức 彌Di 勒Lặc 受thọ 付phó 之chi 文văn 也dã 。

我ngã 見kiến

下hạ 四tứ 偈kệ 。 不bất 同đồng 舊cựu 釋thích 以dĩ 為vi 結kết 成thành 。 須tu 頌tụng 上thượng 文văn 判phán 答đáp 意ý 者giả 。 若nhược 作tác 結kết 成thành 之chi 言ngôn 則tắc 剩thặng 。 判phán 答đáp 之chi 文văn 又hựu 闕khuyết 。 豈khởi 得đắc 不bất 將tương 頌tụng 判phán 答đáp 耶da 。

頌tụng 上thượng 當đương 說thuyết 大Đại 乘Thừa 經Kinh

者giả 。 亦diệc 應ưng 云vân 名danh 妙Diệu 法Pháp 蓮Liên 華Hoa 。 頌tụng 云vân 。

佛Phật 當đương 雨vũ 法Pháp 雨vũ

等đẳng 。 頌tụng 上thượng 教giáo 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 故cố 知tri 上thượng 之chi 六lục 句cú 。 但đãn 明minh 欲dục 說thuyết 之chi 由do 。 誡giới 眾chúng 令linh 生sanh 渴khát 慕mộ 耳nhĩ 。 頌tụng 云vân 。

諸chư 求cầu 三tam 乘thừa 人nhân

等đẳng 。 頌tụng 上thượng 佛Phật 所sở 護hộ 念niệm 。 是thị 佛Phật 所sở 護hộ 故cố 為vi 斷đoạn 疑nghi 。 與dữ 上thượng 文văn 相tương/tướng 泯mẫn 合hợp 。 何hà 得đắc 不bất 頌tụng 上thượng 耶da 。 若nhược 作tác 斷đoạn 伏phục 疑nghi 釋thích 者giả 。 文văn 復phục 妙diệu 同đồng 。 斷đoạn 第đệ 一nhất 意ý 者giả 。 妙diệu 瑞thụy 本bổn 表biểu 報báo 於ư 法pháp 同đồng 。 斷đoạn 第đệ 二nhị 意ý 者giả 。 瑞thụy 同đồng 法pháp 必tất 實thật 相tướng 。 斷đoạn 第đệ 三tam 意ý 者giả 。 至chí 此thử 會hội 者giả 。 咸hàm 無vô 異dị 求cầu 。 斷đoạn 第đệ 四tứ 意ý 者giả 。 三tam 疑nghi 得đắc 除trừ 。 功công 在tại 於ư 佛Phật 。

事sự 窮cùng

等đẳng 者giả 。

事sự 窮cùng

謂vị 名danh 等đẳng 三tam 也dã 。

理lý 盡tận

謂vị 所sở 顯hiển 之chi 體thể 。 事sự 理lý 合hợp 一nhất 。 何hà 所sở 復phục 疑nghi 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 中trung )#

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 下hạ )#

唐đường 天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

釋thích 方phương 便tiện 品phẩm 。

《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 題đề 稱xưng

善thiện 權quyền 品phẩm

及cập 至chí 釋thích 文văn 皆giai 云vân 。

善thiện 權quyền 方phương 便tiện

當đương 知tri 法pháp 護hộ 亦diệc 以dĩ 善thiện 權quyền 而nhi 釋thích 方phương 便tiện 。 善thiện 是thị 巧xảo 之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 。 文văn 自tự 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 略lược 中trung 自tự 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 中trung 文văn 自tự 為vi 三tam 。 初sơ 一nhất 從tùng 字tự 訓huấn 。 後hậu 二nhị 從tùng 意ý 義nghĩa 。 又hựu 初sơ 二nhị 從tùng 昔tích 教giáo 。 後hậu 一nhất 屬thuộc 今kim 經kinh 。 雖tuy 有hữu 三tam 釋thích 。 並tịnh 以dĩ 三tam 教giáo 。 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 但đãn 有hữu 能năng 通thông 非phi 能năng 通thông 及cập 以dĩ 即tức 不bất 即tức 異dị 。 致trí 成thành 三tam 釋thích 。 然nhiên 須tu 略lược 譚đàm 三tam 種chủng 大đại 旨chỉ 。 方phương 可khả 消tiêu 文văn 。 然nhiên 於ư 三tam 中trung 初sơ 約ước 能năng 用dụng 三tam 教giáo 得đắc 名danh 。 法pháp 是thị 所sở 用dụng 。 用dụng 是thị 能năng 用dụng 。 雖tuy 法pháp 之chi 與dữ 用dụng 俱câu 通thông 四tứ 教giáo 。 但đãn 有hữu 方phương 圓viên 差sai 會hội 之chi 殊thù 。 故cố 方phương 便tiện 之chi 稱xưng 從tùng 權quyền 立lập 名danh 。 權quyền 不bất 即tức 實thật 故cố 對đối 昔tích 辨biện 。 成thành 體thể 外ngoại 權quyền 非phi 今kim 品phẩm 意ý 。 文văn 中trung 舉cử 圓viên 即tức 屬thuộc 真chân 實thật 。 相tương 對đối 來lai 耳nhĩ 。 故cố 知tri 在tại 昔tích 不bất 應ưng 以dĩ 祕bí 妙diệu 釋thích 方phương 便tiện 也dã 。 乃nãi 是thị 祕bí 而nhi 不bất 說thuyết 。 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 況huống 圓viên 於ư 昔tích 乃nãi 是thị 兼kiêm 帶đái 之chi 圓viên 。 是thị 故cố 遍biến 圓viên 咸hàm 非phi 今kim 意ý 。 次thứ 第đệ 二nhị 釋thích 權quyền 屬thuộc 能năng 通thông 三tam 教giáo 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 然nhiên 雖tuy 不bất 即tức 。 以dĩ 能năng 為vi 圓viên 作tác 遠viễn 詮thuyên 故cố 。 所sở 詮thuyên 之chi 圓viên 亦diệc 帶đái 能năng 詮thuyên 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 故cố 知tri 並tịnh 非phi 今kim 品phẩm 意ý 也dã 。 前tiền 釋thích 不bất 云vân 三tam 為vi 能năng 者giả 。 權quyền 實thật 逗đậu 會hội 各các 致trí 其kỳ 極cực 故cố 方phương 法pháp 不bất 同đồng 。 至chí 第đệ 三tam 釋thích 方phương 乃nãi 三tam 權quyền 即tức 是thị 一nhất 實thật 。 指chỉ 此thử 即tức 實thật 之chi 權quyền 。 方phương 名danh 今kim 經kinh 方phương 便tiện 。

次thứ 消tiêu 文văn 者giả 。 初sơ 約ước 法pháp 用dụng 中trung 為vi 五ngũ 。

先tiên 法pháp 。 次thứ 舉cử 譬thí 。 三Tam 明Minh 用dụng 權quyền 意ý 。 四tứ 引dẫn 證chứng 。 五ngũ 。

此thử 義nghĩa

下hạ 結kết 非phi 。 初sơ 又hựu 三tam 。

先tiên 釋thích 訓huấn 。

方phương 者giả 法pháp 也dã

者giả 。 《# 說thuyết 文văn 》# 云vân 。

法pháp 。 術thuật 也dã 。

正chánh 當đương 今kim 文văn 。 《# 爾nhĩ 雅nhã 》# 云vân 。

則tắc 也dã 。

即tức 法pháp 家gia 之chi 則tắc 。 又hựu 云vân 。

正chánh 也dã 。

今kim 亦diệc 如như 是thị 。 其kỳ 法pháp 正chánh 故cố 方phương 可khả 逗đậu 機cơ 。 雖tuy 未vị 開khai 顯hiển 不bất 得đắc 不bất 正chánh 。 次thứ 。

法pháp 有hữu

下hạ 釋thích 義nghĩa 。 雖tuy 俱câu 法pháp 用dụng 。 以dĩ 偏thiên 望vọng 圓viên 。 偏thiên 差sai 圓viên 會hội 。 會hội 雖tuy 勝thắng 差sai 。 然nhiên 會hội 非phi 差sai 。 用dụng 顯hiển 非phi 妙diệu 。 三tam 。

三tam 權quyền

下hạ 釋thích 相tương/tướng 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 釋thích 法pháp 方phương 圓viên 。 以dĩ 對đối 規quy 矩củ 而nhi 分phần/phân 偏thiên 圓viên 。 用dụng 顯hiển 非phi 妙diệu 。

三tam 方phương 一nhất 圓viên

者giả 。 雖tuy 即tức 四tứ 教giáo 俱câu 名danh 法pháp 用dụng 。 正chánh 以dĩ 偏thiên 法pháp 。 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 次thứ 。

若nhược 智trí

下hạ 釋thích 用dụng 差sai 會hội 。 所sở 以dĩ 俱câu 置trí 法pháp 用dụng 言ngôn 者giả 。 各các 契khế 機cơ 耳nhĩ 。 非phi 俱câu 會hội 圓viên 故cố 並tịnh 云vân 。

逗đậu

又hựu 法pháp 用dụng 者giả 。 法pháp 名danh 雖tuy 通thông 。 用dụng 既ký 適thích 時thời 未vị 為vi 純thuần 一nhất 。 為vi 以dĩ 何hà 法pháp 逗đậu 何hà 等đẳng 機cơ 。 故cố 以dĩ 四tứ 法pháp 赴phó 機cơ 差sai 會hội 不bất 等đẳng 。 權quyền 實thật 相tướng 待đãi 是thị 非phi 俱câu 非phi 。 如như 前tiền 釋thích 法pháp 意ý 既ký 未vị 融dung 。 逗đậu 物vật 未vị 暢sướng 規quy 矩củ 仍nhưng 別biệt 。 且thả 云vân 善thiện 用dụng 。

詣nghệ

謂vị 所sở 趣thú 。 正chánh 是thị 用dụng 也dã 。 智trí 詣nghệ 不bất 同đồng 。 用dụng 法pháp 不bất 等đẳng 。 次thứ 譬thí 意ý 者giả 。 正chánh 譬thí 法pháp 用dụng 不bất 同đồng 。 有hữu 二nhị 重trọng/trùng 法pháp 譬thí 。 於ư 中trung 置trí 卻khước 圓viên 中trung 方phương 法pháp 之chi 名danh 。 且thả 借tá 祕bí 妙diệu 之chi 號hiệu 。 故cố 隔cách 偏thiên 之chi 圓viên 亦diệc 有hữu 體thể 內nội 方phương 便tiện 。 故cố 名danh 祕bí 妙diệu 。 祕bí 妙diệu 之chi 名danh 似tự 同đồng 第đệ 三tam 。 然nhiên 其kỳ 意ý 則tắc 別biệt 。 何hà 者giả 。 第đệ 三tam 乃nãi 以dĩ 開khai 顯hiển 為vi 妙diệu 。 此thử 中trung 乃nãi 以dĩ 獨độc 圓viên 為vi 妙diệu 。 故cố 此thử 文văn 中trung 四tứ 俱câu 方phương 法pháp 。 前tiền 之chi 三tam 教giáo 唯duy 名danh 方phương 法pháp 。 非phi 祕bí 無vô 妙diệu 。 後hậu 之chi 圓viên 教giáo 是thị 祕bí 是thị 妙diệu 。 故cố 後hậu 教giáo 中trung 得đắc 祕bí 妙diệu 名danh 。 非phi 關quan 開khai 顯hiển 。 故cố 用dụng 偏thiên 法pháp 。 如như 以dĩ 一nhất 指chỉ 偏thiên 目mục 一nhất 方phương 。 若nhược 用dụng 圓viên 法pháp 。 如như 以dĩ 五ngũ 指chỉ 遍biến 示thị 諸chư 方phương 。 三Tam 明Minh 用dụng 權quyền 意ý 者giả 。 爾nhĩ 前tiền 未vị 合hợp 即tức 以dĩ 權quyền 法pháp 名danh 為vi 隨tùy 欲dục 。 四tứ 引dẫn 證chứng 者giả 。 應ưng 以dĩ 三tam 權quyền 為vi 引dẫn 出xuất 之chi 法pháp 。 文văn 寄ký 小tiểu 說thuyết 故cố 云vân 。

三tam 界giới

況huống 所sở 離ly 不bất 同đồng 三tam 界giới 無vô 別biệt 。 若nhược 於ư 如Như 來Lai 。 方phương 便tiện 本bổn 一nhất 。 此thử 意ý 未vị 宣tuyên 故cố 屬thuộc 昔tích 教giáo 。 雖tuy 是thị 體thể 外ngoại 方phương 便tiện 。 於ư 理lý 無vô 非phi 體thể 內nội 。 而nhi 眾chúng 生sanh 未vị 知tri 。 準chuẩn 佛Phật 意ý 說thuyết 。 故cố 云vân 。

稱xưng 歎thán 方phương 便tiện

以dĩ 未vị 開khai 故cố 非phi 今kim 品phẩm 意ý 。

次thứ 第đệ 二nhị 約ước 能năng 詮thuyên 者giả 。 若nhược 理lý 教giáo 相tương 望vọng 。 四tứ 教giáo 各các 論luận 無vô 非phi 能năng 詮thuyên 。 今kim 以dĩ 三tam 望vọng 一nhất 。 三tam 為vi 一nhất 實thật 作tác 詮thuyên 。 故cố 三tam 名danh 能năng 詮thuyên 。 是thị 則tắc 前tiền 之chi 三tam 教giáo 教giáo 行hành 人nhân 理lý 悉tất 為vi 能năng 詮thuyên 。 於ư 中trung 為vi 七thất 。

初sơ 直trực 立lập 三tam 教giáo 為vi 門môn 。 此thử 從tùng 義nghĩa 釋thích 非phi 關quan 字tự 訓huấn 。 次thứ 。

門môn 名danh

下hạ 釋thích 門môn 義nghĩa 。 如như 世thế 之chi 門môn 本bổn 為vi 能năng 通thông 。 三tam 皆giai 入nhập 實thật 故cố 名danh 為vi 門môn 。 三tam 。

方phương 便tiện

下hạ 明minh 門môn 意ý 。 眾chúng 生sanh 不bất 了liễu 元nguyên 是thị 所sở 通thông 。 依y 其kỳ 所sở 執chấp 得đắc 成thành 弄lộng 引dẫn 。 但đãn 不bất 善thiện 曲khúc 者giả 以dĩ 引dẫn 為vi 弄lộng 。 四tứ 。

真chân 實thật

下hạ 明minh 門môn 用dụng 。 雖tuy 非phi 即tức 所sở 。 得đắc 入nhập 由do 茲tư 。 五ngũ 。

從tùng 能năng

下hạ 明minh 得đắc 名danh 。 權quyền 實thật 尚thượng 隔cách 由do 物vật 機cơ 差sai 。 故cố 前tiền 之chi 二nhị 釋thích 。 於ư 顯hiển 露lộ 邊biên 及cập 別biệt 地địa 前tiền 。 非phi 今kim 品phẩm 意ý 。 六lục 引dẫn 證chứng 意ý 者giả 。 明minh 彼bỉ 昔tích 門môn 但đãn 云vân 能năng 通thông 。 於ư 今kim 須tu 開khai 。 故cố 云vân 。

開khai 方phương 便tiện 門môn

非phi 謂vị 於ư 彼bỉ 已dĩ 明minh 開khai 門môn 。 七thất 。

此thử 義nghĩa

下hạ 結kết 非phi 。

第đệ 三tam 釋thích 者giả 。 即tức 今kim 品phẩm 意ý 。 但đãn 前tiền 二nhị 釋thích 於ư 昔tích 但đãn 得đắc 名danh 偏thiên 名danh 門môn 。 祕bí 而nhi 不bất 說thuyết 。 今kim 開khai 其kỳ 偏thiên 門môn 。 即tức 圓viên 所sở 也dã 。 故cố 云vân 。

祕bí 妙diệu

顯hiển 露lộ 彰chương 灼chước 故cố 云vân 。

真chân 祕bí

又hựu 為vi 六lục 。

初sơ 直trực 立lập 者giả 。 於ư 昔tích 成thành 祕bí 。 彼bỉ 祕bí 被bị 開khai 於ư 今kim 成thành 妙diệu 。 次thứ 。

妙diệu 達đạt

下hạ 釋thích 功công 用dụng 者giả 。 達đạt 即tức 是thị 開khai 用dụng 妙diệu 之chi 便tiện 。 以dĩ 開khai 祕bí 方phương 。 妙diệu 外ngoại 無vô 法pháp 故cố 云vân 。

即tức 是thị

三tam 。

點điểm 內nội

下hạ 約ước 人nhân 教giáo 以dĩ 示thị 相tương/tướng 者giả 。 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 有hữu 昔tích 種chủng 緣duyên 。 名danh 為vi 衣y 珠châu 。 自tự 退thoái 已dĩ 來lai 於ư 彼bỉ 醉túy 客khách 。 偏thiên 門môn 尚thượng 無vô 偏thiên 門môn 之chi 名danh 。 何hà 況huống 圓viên 所sở 。 若nhược 不bất 開khai 之chi 。 三tam 權quyền 未vị 顯hiển 如như 衣y 覆phú 珠châu 。 今kim 經kinh 開khai 之chi 。 與dữ 果quả 智trí 一nhất 。 作tác 人nhân 亦diệc 爾nhĩ 思tư 之chi 可khả 知tri 。 四tứ 。

如như 斯tư

下hạ 結kết 名danh 。 方phương 法pháp 及cập 門môn 即tức 是thị 祕bí 妙diệu 。 故cố 云vân 。

如như 斯tư

五ngũ 。

如Như 經Kinh

下hạ 引dẫn 證chứng 。 六lục 。

故cố 以dĩ

下hạ 結kết 名danh 顯hiển 是thị 。

次thứ 料liệu 簡giản 中trung 三tam 。

初sơ 約ước 自tự 他tha 三tam 語ngữ 。 寄ký 前tiền 初sơ 釋thích 以dĩ 簡giản 於ư 三tam 。 故cố 初sơ 被bị 開khai 即tức 第đệ 三tam 也dã 。 次thứ 約ước 能năng 所sở 寄ký 第đệ 二nhị 釋thích 。 以dĩ 簡giản 三tam 文văn 。 故cố 第đệ 二nhị 被bị 開khai 亦diệc 即tức 第đệ 三tam 。 三tam 約ước 四tứ 句cú 共cộng 簡giản 三tam 釋thích 。 初sơ 釋thích 者giả 。 自tự 有hữu 三tam 文văn 。 簡giản 初sơ 文văn 者giả 。 三tam 教giáo 一nhất 向hướng 名danh 他tha 名danh 權quyền 。 權quyền 隔cách 實thật 故cố 。 釋thích 次thứ 文văn 者giả 。 以dĩ 三tam 教giáo 之chi 他tha 與dữ 圓viên 自tự 對đối 辨biện 。 釋thích 第đệ 三tam 文văn 者giả 。 三tam 俱câu 體thể 內nội 無vô 非phi 真chân 實thật 。 但đãn 名danh 為vi 自tự 自tự 外ngoại 無vô 他tha 。 三tam 語ngữ 亦diệc 然nhiên 。

次thứ 約ước 能năng 所sở 者giả 。 亦diệc 自tự 有hữu 三tam 文văn 。 並tịnh 將tương 能năng 所sở 兩lưỡng 字tự 以dĩ 簡giản 能năng 所sở 是thị 非phi 。 釋thích 初sơ 文văn 者giả 。 且thả 指chỉ 三tam 教giáo 。 但đãn 是thị 法pháp 用dụng 尚thượng 非phi 能năng 通thông 。 況huống 是thị 所sở 通thông 。 是thị 故cố 三tam 教giáo 非phi 能năng 非phi 所sở 。 故cố 三tam 方phương 便tiện 悉tất 皆giai 為vi 麁thô 。 釋thích 次thứ 意ý 者giả 。 門môn 是thị 三tam 教giáo 得đắc 是thị 能năng 通thông 。 不bất 云vân 三tam 教giáo 即tức 是thị 圓viên 故cố 。 故cố 非phi 所sở 通thông 。 既ký 其kỳ 不bất 即tức 故cố 猶do 是thị 麁thô 。 釋thích 第đệ 三tam 文văn 者giả 。 亦diệc 開khai 前tiền 二nhị 。 非phi 能năng 非phi 所sở 及cập 以dĩ 能năng 通thông 並tịnh 開khai 成thành 所sở 。 所sở 中trung 善thiện 巧xảo 。 名danh 為vi 方phương 便tiện 。 故cố 妙diệu 方phương 便tiện 異dị 於ư 方phương 法pháp 及cập 能năng 通thông 門môn 。

故cố 知tri

下hạ 結kết 斥xích 。 先tiên 結kết 名danh 體thể 。 若nhược 同đồng 若nhược 異dị 。 雖tuy 俱câu 名danh 方phương 便tiện 有hữu 此thử 三tam 異dị 。 豈khởi 但đãn 聞văn 名danh 便tiện 解giải 其kỳ 義nghĩa 。 故cố 三tam 釋thích 皆giai 有hữu 方phương 便tiện 之chi 言ngôn 。 二nhị 非phi 今kim 品phẩm 。 故cố 云vân 。

義nghĩa 異dị

世thế 人nhân

下hạ 總tổng 斥xích 世thế 人nhân 。 豈khởi 大đại 師sư 帶đái 偏thiên 情tình 有hữu 阿a 黨đảng 耶da 。 其kỳ 如như 理lý 何hà 。 其kỳ 如như 文văn 何hà 。 其kỳ 如như 行hành 何hà 。 其kỳ 如như 證chứng 何hà 。 生sanh 公công 天thiên 真chân 獨độc 秀tú 。 尚thượng 云vân 。

從tùng 昔tích 題đề 品phẩm

若nhược 從tùng 昔tích 題đề 。 何hà 故cố 稱xưng 歎thán 。 若nhược 稱xưng 歎thán 昔tích 。 豈khởi 非phi 毀hủy 今kim 。 若nhược 以dĩ 昔tích 歎thán 今kim 又hựu 失thất 於ư 昔tích 。 則tắc 使sử 體thể 內nội 之chi 權quyền 全toàn 闕khuyết 。 體thể 外ngoại 之chi 用dụng 又hựu 虧khuy 。 乃nãi 成thành 內nội 外ngoại 俱câu 亡vong 。 安an 得đắc 歎thán 佛Phật 權quyền 智trí 。 五ngũ 佛Phật 開khai 顯hiển 便tiện 濫lạm 初sơ 施thí 。 三tam 周chu 善thiện 巧xảo 仍nhưng 為vi 徒đồ 設thiết 。 若nhược 言ngôn 品phẩm 雖tuy 題đề 昔tích 品phẩm 內nội 在tại 今kim 。 縣huyện 額ngạch 牓# 州châu 惑hoặc 亂loạn 行hành 者giả 。 又hựu 初sơ 釋thích 中trung 。 既ký 以dĩ 隨tùy 他tha 等đẳng 三tam 通thông 後hậu 二nhị 釋thích 。 次thứ 釋thích 復phục 以dĩ 門môn 通thông 初sơ 後hậu 。 理lý 應ưng 亦diệc 以dĩ 妙diệu 通thông 前tiền 二nhị 。 文văn 無vô 者giả 略lược 。 但đãn 注chú 。

云vân 云vân

應ưng 云vân 初sơ 釋thích 方phương 便tiện 是thị 祕bí 而nhi 非phi 妙diệu 。 次thứ 釋thích 方phương 便tiện 祕bí 堪kham 入nhập 妙diệu 。 後hậu 釋thích 方phương 便tiện 祕bí 即tức 是thị 妙diệu 。 此thử 乃nãi 從tùng 佛Phật 內nội 解giải 以dĩ 說thuyết 。 今kim 成thành 顯hiển 露lộ 故cố 闕khuyết 不bất 論luận 。

三tam 約ước 四tứ 句cú 中trung 初sơ 問vấn 意ý 者giả 。 《# 正chánh 》# 本bổn 既ký 云vân 善thiện 權quyền 。 當đương 知tri 權quyền 是thị 方phương 便tiện 異dị 名danh 。 欲dục 約ước 異dị 名danh 料liệu 簡giản 同đồng 異dị 故cố 先tiên 問vấn 起khởi 。 答đáp 中trung 四tứ 。 先tiên 標tiêu 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 三tam 。

三tam 句cú

下hạ 判phán 。 四tứ 。

故cố 正Chánh 法Pháp 華hoa

下hạ 引dẫn 證chứng 。 釋thích 中trung 相tương 破phá 一nhất 對đối 分phân 為vi 兩lưỡng 句cú 。 相tương/tướng 修tu 相tương/tướng 即tức 各các 為vi 一nhất 句cú 。 合hợp 四tứ 句cú 也dã 。 他tha 文văn 或hoặc 以dĩ 此thử 為vi 三tam 句cú 。 或hoặc 為vi 六lục 句cú 。 隨tùy 其kỳ 法pháp 相tướng 立lập 意ý 不bất 同đồng 。 句cú 法pháp 常thường 定định 。 今kim 立lập 三tam 對đối 已dĩ 乃nãi 開khai 為vi 四tứ 句cú 者giả 。 欲dục 以dĩ 四tứ 句cú 用dụng 對đối 三tam 釋thích 。 以dĩ 前tiền 三tam 句cú 屬thuộc 初sơ 二nhị 釋thích 。 若nhược 但đãn 為vi 三tam 句cú 。 以dĩ 前tiền 二nhị 句cú 判phán 屬thuộc 前tiền 二nhị 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 但đãn 相tương 破phá 中trung 文văn 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 又hựu 準chuẩn 相tương 破phá 。 相tương/tướng 修tu 亦diệc 可khả 分phân 為vi 兩lưỡng 句cú 。 四tứ 句cú 屬thuộc 前tiền 亦diệc 無vô 大đại 失thất 。 名danh 句cú 隨tùy 時thời 不bất 可khả 一nhất 準chuẩn 。 言ngôn 相tương 破phá 者giả 。 權quyền 與dữ 方phương 便tiện 今kim 昔tích 並tịnh 有hữu 二nhị 名danh 。 於ư 昔tích 則tắc 偏thiên 圓viên 二nhị 名danh 相tướng 破phá 。 於ư 今kim 則tắc 偏thiên 圓viên 名danh 體thể 相tướng 即tức 。 此thử 對đối 初sơ 釋thích 故cố 云vân 相tương 破phá 。 在tại 今kim 則tắc 三tam 教giáo 並tịnh 妙diệu 。 亦diệc 名danh 為vi 權quyền 亦diệc 名danh 方phương 便tiện 。 在tại 昔tích 則tắc 三tam 種chủng 並tịnh 麁thô 。 亦diệc 名danh 為vi 權quyền 亦diệc 名danh 方phương 便tiện 。 故cố 將tương 昔tích 二nhị 互hỗ 破phá 昔tích 二nhị 。 以dĩ 成thành 二nhị 句cú 。 即tức 二nhị 酥tô 三tam 教giáo 對đối 彼bỉ 圓viên 教giáo 。 故cố 昔tích 教giáo 中trung 三tam 。 於ư 圓viên 教giáo 人nhân 俱câu 成thành 祕bí 妙diệu 及cập 以dĩ 同đồng 體thể 。 故cố 云vân 。

四tứ 種chủng 皆giai 是thị 祕bí 妙diệu 及cập 同đồng 體thể

也dã 。 故cố 相tương 破phá 言ngôn 但đãn 從tùng 於ư 名danh 不bất 從tùng 於ư 體thể 。 今kim 從tùng 名danh 釋thích 其kỳ 體thể 常thường 定định 。 言ngôn 相tương/tướng 修tu 者giả 。 亦diệc 並tịnh 在tại 昔tích 二nhị 名danh 互hỗ 立lập 。 但đãn 是thị 三tam 教giáo 二nhị 名danh 互hỗ 修tu 圓viên 教giáo 二nhị 名danh 。 是thị 故cố 異dị 前tiền 相tương 破phá 句cú 也dã 。 雖tuy 昔tích 圓viên 人nhân 亦diệc 見kiến 四tứ 種chủng 俱câu 是thị 祕bí 妙diệu 。 然nhiên 於ư 彼bỉ 教giáo 不bất 得đắc 顯hiển 說thuyết 相tương/tướng 即tức 之chi 言ngôn 。 故cố 但đãn 依y 向hướng 於ư 昔tích 對đối 論luận 。 故cố 相tương/tướng 修tu 者giả 。 亦diệc 對đối 三tam 教giáo 以dĩ 辨biện 一nhất 圓viên 。 何hà 者giả 。 若nhược 捨xả 三tam 修tu 圓viên 還hoàn 同đồng 破phá 句cú 。 若nhược 即tức 三tam 是thị 圓viên 乃nãi 同đồng 後hậu 句cú 。 不bất 破phá 不bất 即tức 從tùng 權quyền 入nhập 實thật 。 故cố 得đắc 修tu 名danh 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 前tiền 二nhị 味vị 三tam 教giáo 。 利lợi 根căn 菩Bồ 薩Tát 有hữu 顯hiển 露lộ 得đắc 。 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 唯duy 祕bí 密mật 得đắc 。 由do 得đắc 入nhập 故cố 即tức 稱xưng 為vi 門môn 。 言ngôn 相tương/tướng 即tức 者giả 。 即tức 秖kỳ 是thị 開khai 。 故cố 相tương 破phá 屬thuộc 初sơ 釋thích 。 相tương/tướng 修tu 者giả 屬thuộc 第đệ 二nhị 釋thích 。 相tương/tướng 即tức 是thị 第đệ 三tam 釋thích 。 言ngôn 。

云vân 云vân

者giả 。 更cánh 以dĩ 四tứ 句cú 約ước 味vị 比tỉ 決quyết 。 若nhược 開khai 若nhược 判phán 具cụ 如như 餘dư 文văn 。 準chuẩn 說thuyết 可khả 見kiến 。 下hạ 復phục 廣quảng 明minh 故cố 不bất 重trùng 說thuyết 。 三tam 判phán 可khả 見kiến 。 四tứ 證chứng 者giả 。 《# 正chánh 》# 本bổn 名danh 即tức 。 今kim 乃nãi 體thể 即tức 。 三tam 權quyền 三tam 方phương 便tiện 即tức 一nhất 權quyền 一nhất 方phương 便tiện 故cố 。 次thứ 釋thích 方phương 便tiện 者giả 。 亦diệc 應ưng 言ngôn 方phương 便tiện 即tức 權quyền 。 舉cử 彼bỉ 釋thích 今kim 故cố 不bất 繁phồn 耳nhĩ 。 當đương 知tri 體thể 外ngoại 方phương 便tiện 即tức 體thể 內nội 之chi 權quyền 。 名danh 雖tuy 更cánh 互hỗ 。 名danh 下hạ 之chi 體thể 既ký 開khai 。 體thể 上thượng 之chi 名danh 本bổn 實thật 。 由do 昔tích 分phần/phân 於ư 體thể 外ngoại 體thể 內nội 。 則tắc 令linh 二nhị 處xứ 名danh 下hạ 體thể 殊thù 。 故cố 知tri 今kim 經kinh 。

方phương 便tiện

即tức 是thị 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》#

善thiện 權quyền

《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 。

善thiện 權quyền

是Thị 今Kim 經Kinh

方phương 便tiện

無vô 二nhị 無vô 別biệt 。

低đê 頭đầu

等đẳng 者giả 。 尚thượng 開khai 人nhân 天thiên 況huống 復phục 三tam 教giáo 。 若nhược 被bị 開khai 已dĩ 一nhất 體thể 無vô 殊thù 。 前tiền 已dĩ 三tam 重trọng/trùng 總tổng 貫quán 八bát 門môn 。 下hạ 第đệ 五ngũ 門môn 雖tuy 結kết 權quyền 實thật 寄ký 彼bỉ 便tiện 明minh 三tam 番phiên 釋thích 品phẩm 。 正chánh 意ý 須tu 以dĩ 三tam 種chủng 釋thích 品phẩm 通thông 貫quán 八bát 門môn 。 思tư 之chi 不bất 謬mậu 乃nãi 可khả 解giải 釋thích 。 況huống 一nhất 一nhất 門môn 十thập 雙song 之chi 中trung 。 雙song 雙song 須tu 解giải 三tam 番phiên 解giải 釋thích 。 一nhất 部bộ 之chi 內nội 一nhất 代đại 教giáo 中trung 不bất 出xuất 八bát 門môn 十thập 雙song 故cố 也dã 。

次thứ 廣quảng 解giải 中trung 先tiên 破phá 古cổ 為vi 四tứ 。 先tiên 述thuật 五ngũ 時thời 教giáo 非phi 。 次thứ 述thuật 半bán 滿mãn 等đẳng 非phi 。 三tam 。

復phục 有hữu

下hạ 述thuật 雜tạp 釋thích 非phi 。 四tứ 。

又hựu 有hữu

下hạ 述thuật 附phụ 傍bàng 非phi 。 如như 是thị 四tứ 失thất 皆giai 稱xưng 權quyền 實thật 。 權quyền 即tức 方phương 便tiện 。 不bất 知tri 將tương 何hà 以dĩ 釋thích 今kim 品phẩm 。 初sơ 五ngũ 時thời 非phi 者giả 。 皆giai 先tiên 敘tự 次thứ 破phá 。 先tiên 敘tự 初sơ 時thời 。 次thứ 。

今kim 謂vị

下hạ 破phá 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 破phá 無vô 常thường 但đãn 是thị 對đối 治trị 。 對đối 治trị 屬thuộc 事sự 事sự 即tức 無vô 實thật 。 但đãn 成thành 小tiểu 宗tông 方phương 便tiện 。 縱túng/tung 有hữu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 尚thượng 非phi 行hành 門môn 三tam 悉tất 方phương 便tiện 。 豈khởi 符phù 今kim 教giáo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 中trung 。 權quyền 巧xảo 方phương 便tiện 耶da 。 次thứ 破phá 十thập 二nhị 年niên 後hậu 。 為vi 般Bát 若Nhã 者giả 。 今kim 不bất 暇hạ 破phá 其kỳ 在tại 方Phương 等Đẳng 前tiền 。 但đãn 破phá 權quyền 實thật 不bất 出xuất 通thông 教giáo 故cố 云vân 。

即tức 空không

引dẫn 《# 論luận 》# 意ý 者giả 。 雖tuy 空không 有hữu 相tương/tướng 即tức 望vọng 實thật 成thành 想tưởng 。 尚thượng 非phi 般Bát 若Nhã 中trung 實thật 。 無vô 實thật 則tắc 無vô 同đồng 體thể 方phương 便tiện 。 豈khởi 成thành 此thử 經Kinh 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 耶da 。

問vấn 。

《# 般Bát 若Nhã 》# 三tam 教giáo 俱câu 念niệm 想tưởng 耶da 。

答đáp 。

通thông 別biệt 俱câu 約ước 未vị 證chứng 實thật 者giả 。 故cố 文văn 但đãn 云vân 。

照chiếu 假giả 有hữu 空không

空không 未vị 實thật 故cố 故cố 破phá 云vân 。

想tưởng

心tâm 境cảnh 未vị 融dung 故cố 觀quán 名danh 。

想tưởng

故cố 有hữu 想tưởng 觀quán 非phi 今kim 方phương 便tiện 。 次thứ 敘tự 《# 淨tịnh 名danh 》# 意ý 者giả 。 以dĩ 方Phương 等Đẳng 中trung 自tự 行hành 內nội 照chiếu 空không 有hữu 二nhị 境cảnh 。 如như 云vân 。

修tu 學học 三tam 三tam 昧muội 。 不bất 以dĩ 三tam 三tam 昧muội 為vi 證chứng 。

等đẳng 。 納nạp 海hải 入nhập 芥giới 名danh 為vi 變biến 動động 。 意ý 謂vị 以dĩ 此thử 權quyền 實thật 過quá 前tiền 《# 般Bát 若Nhã 》# 。

今kim 謂vị

下hạ 破phá 者giả 有hữu 二nhị 。

一nhất 者giả 對đối 前tiền 。 前tiền 教giáo 豈khởi 無vô 內nội 照chiếu 外ngoại 變biến 。 二nhị 者giả 當đương 部bộ 內nội 實thật 。 對đối 外ngoại 還hoàn 名danh 為vi 二nhị 。 亦diệc 非phi 《# 淨tịnh 名danh 》# 入nhập 不bất 二nhị 門môn 。 既ký 非phi 不bất 二nhị 則tắc 非phi 圓viên 教giáo 二nhị 諦đế 相tướng 即tức 。 豈khởi 是thị 今kim 經kinh 權quyền 實thật 不bất 二nhị 之chi 方phương 便tiện 耶da 。 亦diệc 不bất 知tri 他tha 人nhân 指chỉ 何hà 為vi 二nhị 及cập 以dĩ 不bất 二nhị 。 故cố 非phi 所sở 用dụng 。 次thứ 。

今kim 謂vị

下hạ 破phá 其kỳ 申thân 《# 法pháp 華hoa 》# 以dĩ 三tam 三tam 四tứ 一nhất 者giả 。 具cụ 如như 下hạ 顯hiển 實thật 中trung 明minh 。 況huống 雖tuy 分phần/phân 權quyền 實thật 而nhi 未vị 出xuất 前tiền 教giáo 。 以dĩ 不bất 云vân 相tương/tướng 即tức 之chi 權quyền 故cố 也dã 。 故cố 知tri 權quyền 實thật 尚thượng 隔cách 何hà 殊thù 偏thiên 小tiểu 。 次thứ 敘tự 其kỳ 判phán 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 者giả 。 昔tích 妙diệu 覺giác 方phương 常thường 。

今kim 謂vị

下hạ 破phá 。 汝nhữ 雖tuy 許hứa 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 明minh 常thường 。 而nhi 判phán 在tại 妙diệu 覺giác 。 何hà 者giả 。 道đạo 前tiền 道đạo 後hậu 照chiếu 真chân 照chiếu 俗tục 。 俱câu 有hữu 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 云vân 何hà 定định 以dĩ 金kim 剛cang 前tiền 後hậu 判phán 經kinh 部bộ 耶da 。 部bộ 中trung 得đắc 益ích 豈khởi 皆giai 妙diệu 覺giác 。

量lượng

謂vị 數số 量lượng 及cập 以dĩ 體thể 量lượng 。 以dĩ 彼bỉ 俗tục 境cảnh 是thị 有hữu 量lượng 法pháp 。 如như 境cảnh 而nhi 照chiếu 是thị 權quyền 智trí 也dã 。 此thử 用dụng 《# 攝nhiếp 論luận 》# 理lý 量lượng 破phá 之chi 。 故cố 今kim 文văn 意ý 。 若nhược 明minh 常thường 住trụ 。 眾chúng 生sanh 理lý 性tánh 尚thượng 實thật 尚thượng 常thường 。 豈khởi 等đẳng 覺giác 後hậu 方phương 乃nãi 常thường 耶da 。

此thử 五ngũ 時thời

下hạ 總tổng 結kết 也dã 。 故cố 彼bỉ 五ngũ 時thời 權quyền 實thật 莫mạc 異dị 。 並tịnh 非phi 今kim 意ý 。 次thứ 。

乃nãi 至chí

下hạ 約ước 半bán 滿mãn 等đẳng 。 破phá 半bán 滿mãn 等đẳng 宗tông 。 具cụ 如như 《# 玄huyền 》# 文văn 第đệ 十thập 。 五ngũ 時thời 既ký 傾khuynh 。 半bán 滿mãn 諸chư 宗tông 不bất 攻công 而nhi 敗bại 。

三tam

復phục 有hữu

下hạ 破phá 雜tạp 釋thích 中trung 四tứ 。

先tiên 別biệt 敘tự 。 次thứ 。

如như 是thị 。

下hạ 總tổng 破phá 。 三tam 。

權quyền 爾nhĩ

下hạ 別biệt 破phá 。 四tứ 。

各các 不bất

下hạ 結kết 非phi 。 於ư 別biệt 破phá 中trung 云vân 。

處xứ 所sở

者giả 。 謂vị 智trí 所sở 託thác 處xứ 。 爾nhĩ 之chi 與dữ 假giả 皆giai 暫tạm 時thời 之chi 言ngôn 。 故cố 知tri 還hoàn 約ước 暫tạm 時thời 處xứ 也dã 。 化hóa 城thành 。 草thảo 菴am 等đẳng 即tức 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。

法Pháp 門môn

者giả 。 智trí 所sở 用dụng 法pháp 隨tùy 物vật 機cơ 宜nghi 。 指chỉ 三tam 乘thừa 故cố 。 是thị 法Pháp 門môn 也dã 。 言ngôn 。

智trí 能năng

者giả 。 能năng 施thí 之chi 智trí 進tiến 否phủ/bĩ 有hữu 則tắc 。 故cố 於ư 鹿lộc 苑uyển 設thiết 三tam 乘thừa 也dã 。

錘chùy

佇trữ 偽ngụy 反phản 。 亦diệc 可khả 。

鎚chùy

佇trữ 違vi 反phản 。 隨tùy 物vật 輕khinh 重trọng 前tiền 卻khước 均quân 平bình 。 故cố 是thị 智trí 之chi 巧xảo 能năng 也dã 。

四tứ 結kết 非phi 中trung 言ngôn

不bất 包bao 含hàm

者giả 。 權quyền 實thật 自tự 住trụ 不bất 相tương 即tức 故cố 。 況huống 約ước 處xứ 約ước 法pháp 但đãn 云vân 三tam 車xa 。 故cố 使sử 智trí 能năng 不bất 逾du 於ư 此thử 。 文văn 不bất 收thu 於ư 四tứ 教giáo 行hành 理lý 。 故cố 云vân 。

不bất 包bao

義nghĩa 仍nhưng 未vị 攝nhiếp 開khai 三tam 人nhân 法pháp 。 故cố 云vân 。

不bất 融dung

欲dục 消tiêu 今kim 品phẩm 具cụ 如như 四tứ 句cú 。 何hà 法pháp 不bất 收thu 。 何hà 法pháp 不bất 融dung 。

四tứ 敘tự 附phụ 傍bàng 五ngũ 時thời 非phi 者giả 。 義nghĩa 勢thế 多đa 是thị 嘉gia 祥tường 舊cựu 立lập 。 故cố 今kim 上thượng 下hạ 三tam 兩lưỡng 處xứ 破phá 之chi 。 令linh 知tri 得đắc 失thất 。 如như 其kỳ 無vô 失thất 何hà 以dĩ 歸quy 心tâm 。 其kỳ 失thất 乃nãi 是thị 歸quy 心tâm 之chi 前tiền 。 破phá 之chi 則tắc 是thị 光quang 其kỳ 後hậu 也dã 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。

初sơ 略lược 立lập 。 次thứ 。

初sơ 二nhị

下hạ 略lược 判phán 。 三tam 。

此thử 諸chư

下hạ 約ước 諦đế 教giáo 智trí 三tam 重trọng/trùng 三tam 轉chuyển 。 先tiên 述thuật 其kỳ 立lập 。 初sơ 文văn 意ý 者giả 。 彼bỉ 以dĩ 初sơ 重trọng/trùng 二nhị 慧tuệ 為vi 本bổn 。 故cố 但đãn 云vân 。

一nhất 權quyền 一nhất 實thật

意ý 以dĩ 權quyền 是thị 凡phàm 夫phu 。 實thật 是thị 二Nhị 乘Thừa 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 實thật 破phá 凡phàm 夫phu 權quyền 。 而nhi 迷mê 凡phàm 夫phu 未vị 有hữu 權quyền 名danh 。 此thử 亦diệc 未vị 可khả 。 此thử 附phụ 鹿lộc 苑uyển 非phi 也dã 。 次thứ 。

空không 有hữu

等đẳng 者giả 。 意ý 以dĩ 雙song 離ly 向hướng 來lai 空không 有hữu 。 而nhi 以dĩ 觀quán 空không 不bất 證chứng 為vi 權quyền 。 涉thiệp 有hữu 無vô 染nhiễm 為vi 實thật 。 故cố 以dĩ 觀quán 空không 非phi 空không 。 觀quán 有hữu 非phi 有hữu 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 。 此thử 乃nãi 附phụ 般Bát 若Nhã 非phi 也dã 。 不bất 知tri 般Bát 若Nhã 之chi 中trung 中trung 道đạo 非phi 一nhất 故cố 也dã 。 次thứ 云vân 。

空không 有hữu 內nội 靜tĩnh

者giả 。 意ý 云vân 。

息tức 向hướng 空không 有hữu 權quyền 實thật 為vi 實thật 。 以dĩ 此thử 外ngoại 用dụng 為vi 權quyền 。 非phi 但đãn 內nội 靜tĩnh 雙song 非phi 。 復phục 能năng 外ngoại 用dụng 雙song 照chiếu 。 前tiền 雖tuy 雙song 非phi 但đãn 同đồng 內nội 靜tĩnh 。 此thử 亦diệc 不bất 知tri 二nhị 教giáo 共cộng 有hữu 。 此thử 附phụ 方Phương 等Đẳng 非phi 也dã 。 次thứ 更cánh 以dĩ 此thử 雙song 非phi 雙song 照chiếu 在tại 金kim 剛cang 前tiền 仍nhưng 為vi 無vô 常thường 。 在tại 金kim 剛cang 後hậu 方phương 是thị 於ư 常thường 。 此thử 乃nãi 非phi 其kỳ 內nội 靜tĩnh 外ngoại 照chiếu 。 此thử 附phụ 涅Niết 槃Bàn 非phi 也dã 。 此thử 師sư 雖tuy 見kiến 涅Niết 槃Bàn 五ngũ 時thời 。 不bất 語ngữ 法pháp 華hoa 真chân 實thật 。 況huống 亦diệc 除trừ 於ư 乳nhũ 味vị 。 總tổng 論luận 雖tuy 五ngũ 。 唯duy 附phụ 四tứ 時thời 。

次thứ 述thuật 其kỳ 略lược 判phán 意ý 者giả 。 初sơ 直trực 立lập 二nhị 慧tuệ 令linh 信tín 有hữu 故cố 。 故cố 但đãn 直trực 舉cử 權quyền 實thật 。 次thứ 生sanh 解giải 者giả 。 元nguyên 立lập 二nhị 智trí 意ý 本bổn 離ly 著trước 。 故cố 離ly 二nhị 邊biên 方phương 解giải 立lập 意ý 。 第đệ 三tam 意ý 者giả 。 離ly 內nội 二nhị 著trước 方phương 成thành 自tự 行hành 。 復phục 能năng 不bất 著trước 變biến 用dụng 益ích 他tha 。 第đệ 四tứ 意ý 者giả 。 非phi 唯duy 益ích 他tha 。 自tự 他tha 俱câu 權quyền 。 論luận 其kỳ 實thật 意ý 本bổn 在tại 極cực 果quả 。 故cố 指chỉ 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 為vi 實thật 。 然nhiên 今kim 明minh 五ngũ 佛Phật 非phi 不bất 在tại 果quả 。 及cập 以dĩ 本bổn 門môn 久cửu 遠viễn 之chi 果quả 。 理lý 則tắc 不bất 然nhiên 。 尚thượng 開khai 凡phàm 夫phu 。 即tức 是thị 真chân 實thật 。 況huống 金kim 剛cang 前tiền 仍nhưng 判phán 為vi 權quyền 。 權quyền 若nhược 唯duy 在tại 金kim 剛cang 之chi 前tiền 。 則tắc 佛Phật 永vĩnh 無vô 權quyền 智trí 。 將tương 何hà 以dĩ 消tiêu 今kim 品phẩm 名danh 。

善thiện 權quyền

耶da 。 況huống 都đô 不bất 判phán 四tứ 重trọng/trùng 權quyền 實thật 。 為vi 權quyền 為vi 實thật 。 況huống 都đô 不bất 語ngữ 《# 法pháp 華hoa 》# 。 全toàn 非phi 今kim 意ý 。 是thị 故cố 不bất 用dụng 。 向hướng 已dĩ 通thông 辨biện 故cố 云vân 。

略lược

也dã 。

次thứ 述thuật 三tam 轉chuyển 者giả 。 具cụ 歷lịch 諦đế 等đẳng 。 所sở 言ngôn 。

三tam 轉chuyển

者giả 。 於ư 向hướng 四tứ 重trọng/trùng 除trừ 第đệ 四Tứ 果Quả 。 以dĩ 前tiền 三tam 為vi 三tam 。 於ư 中trung 又hựu 為vi 四tứ 。

初sơ 略lược 對đối 三tam 轉chuyển 。 次thứ 。

何hà 故cố

下hạ 明minh 轉chuyển 所sở 以dĩ 。 三tam 。

又hựu 如như

下hạ 引dẫn 證chứng 。 四tứ 。

又hựu 漸tiệm

下hạ 述thuật 意ý 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 初sơ 正chánh 約ước 諦đế 。 次thứ 教giáo 智trí 例lệ 。 初sơ 言ngôn 諦đế 者giả 即tức 二nhị 諦đế 也dã 。 權quyền 實thật 為vi 本bổn 。 故cố 先tiên 約ước 諦đế 以dĩ 判phán 於ư 境cảnh 。 境cảnh 即tức 真chân 俗tục 。 於ư 中trung 先tiên 標tiêu 。 次thứ 對đối 二nhị 諦đế 。 二nhị 諦đế 語ngữ 同đồng 深thâm 淺thiển 各các 別biệt 。 且thả 判phán 初sơ 重trọng/trùng 一nhất 實thật 一nhất 權quyền 。 但đãn 名danh 二nhị 諦đế 。 以dĩ 此thử 二nhị 諦đế 為vi 信tín 本bổn 故cố 。 即tức 是thị 轉chuyển 凡phàm 而nhi 成thành 小tiểu 聖thánh 。 次thứ 重trọng/trùng 意ý 者giả 。 轉chuyển 前tiền 二nhị 諦đế 俱câu 名danh 為vi 俗tục 。 雙song 非phi 前tiền 二nhị 乃nãi 名danh 為vi 真chân 。 此thử 真chân 但đãn 是thị 離ly 著trước 而nhi 已dĩ 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 者giả 。 先tiên 牒điệp 前tiền 空không 有hữu 為vi 二nhị 者giả 。 牒điệp 前tiền 空không 有hữu 為vi 俗tục 。 雙song 非phi 不bất 二nhị 者giả 。 牒điệp 前tiền 雙song 非phi 為vi 真chân 。 即tức 此thử 真chân 俗tục 復phục 轉chuyển 成thành 俗tục 。 故cố 云vân 二nhị 不bất 二nhị 俱câu 俗tục 。 非phi 二nhị 非phi 不bất 二nhị 為vi 真chân 。 第đệ 四Tứ 果Quả 重trọng/trùng 是thị 三tam 轉chuyển 外ngoại 。 既ký 雙song 非phi 理lý 極cực 。 但đãn 有hữu 因nhân 果quả 相tương 望vọng 。 權quyền 實thật 是thị 故cố 不bất 云vân 。 次thứ 例lệ 教giáo 智trí 者giả 。 明minh 此thử 所sở 詮thuyên 以dĩ 為vi 所sở 觀quán 。 既ký 有hữu 三tam 轉chuyển 。 能năng 詮thuyên 能năng 觀quán 豈khởi 無vô 三tam 耶da 。 次thứ 明minh 所sở 以dĩ 中trung 言ngôn 。

為vi 人nhân

者giả 。 三tam 重trọng/trùng 二nhị 諦đế 皆giai 逗đậu 物vật 機cơ 。 機cơ 即tức 是thị 人nhân 。 人nhân 有hữu 三tam 種chủng 。 此thử 不bất 指chỉ 四tứ 悉tất 中trung 為vi 人nhân 也dã 。 所sở 以dĩ 始thỉ 終chung 不bất 出xuất 二nhị 諦đế 。 且thả 約ước 隨tùy 機cơ 又hựu 名danh 為vi 人nhân 。 引dẫn 證chứng 者giả 。 常thường 依y 之chi 言ngôn 不bất 逾du 此thử 三tam 。 故cố 但đãn 對đối 之chi 。 重trọng/trùng 與dữ 佛Phật 教giáo 所sở 依y 。 證chứng 前tiền 約ước 諦đế 意ý 也dã 。 次thứ 。

又hựu 佛Phật 教giáo

去khứ 重trọng/trùng 引dẫn 總tổng 意ý 為vi 證chứng 。 即tức 證chứng 前tiền 約ước 教giáo 。 教giáo 中trung 所sở 述thuật 不bất 出xuất 此thử 三tam 。 故cố 云vân 。

三tam 門môn

教giáo 即tức 門môn 也dã 。 次thứ 。

又hựu 漸tiệm

下hạ 約ước 佛Phật 化hóa 意ý 。 總tổng 述thuật 前tiền 之chi 諦đế 。 教giáo 。 智trí 三tam 。 化hóa 意ý 能năng 所sở 不bất 出xuất 此thử 三tam 。 初sơ 令linh 凡phàm 夫phu 捨xả 有hữu 入nhập 空không 。 即tức 初sơ 制chế 小tiểu 也dã 。 次thứ 破phá 二Nhị 乘Thừa 空không 著trước 。 故cố 空không 有hữu 雙song 捨xả 。 意ý 云vân 小tiểu 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 雖tuy 捨xả 空không 有hữu 應ưng 未vị 見kiến 中trung 。 古cổ 釋thích 菩Bồ 薩Tát 。 但đãn 以dĩ 次thứ 位vị 而nhi 分phần/phân 大đại 小tiểu 。 不bất 論luận 知tri 中trung 不bất 知tri 中trung 等đẳng 。 次thứ 。

或hoặc 者giả

下hạ 。 中trung 邊biên 並tịnh 亡vong 即tức 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 指chỉ 八bát 地địa 初Sơ 地Địa 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 。 次thứ 。

此thử 為vi

下hạ 更cánh 以dĩ 五ngũ 乘thừa 判phán 向hướng 化hóa 意ý 。 意ý 云vân 。

佛Phật 世thế 化hóa 意ý 不bất 出xuất 五ngũ 乘thừa 。 於ư 三tam 重trọng/trùng 前tiền 以dĩ 凡phàm 夫phu 為vi 人nhân 天thiên 。 人nhân 天thiên 生sanh 信tín 破phá 有hữu 入nhập 空không 以dĩ 為vi 二Nhị 乘Thừa 。 次thứ 。

又hựu 為vi

下hạ 約ước 三tam 假giả 判phán 。 此thử 似tự 次thứ 第đệ 修tu 中trung 之chi 人nhân 先tiên 破phá 三tam 假giả 。 此thử 中trung 一nhất 番phiên 但đãn 加gia 三tam 假giả 。 餘dư 無vô 異dị 也dã 。 秖kỳ 是thị 分phân 別biệt 向hướng 之chi 五ngũ 乘thừa 。 最tối 初sơ 破phá 有hữu 必tất 具cụ 三tam 假giả 。 故cố 初sơ 以dĩ 三tam 假giả 為vi 俗tục 。 諸chư 意ý 並tịnh 同đồng 。 然nhiên 諸chư 番phiên 中trung 雖tuy 不bất 云vân 假giả 。 初sơ 重trọng/trùng 俗tục 諦đế 理lý 須tu 是thị 假giả 。 又hựu 前tiền 諸chư 番phiên 不bất 云vân 初sơ 重trọng/trùng 。 元nguyên 為vi 修tu 中trung 但đãn 是thị 文văn 略lược 。 故cố 破phá 假giả 修tu 中trung 多đa 是thị 中trung 論luận 師sư 意ý 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 應ưng 云vân 非phi 三tam 假giả 。 空không 有hữu 為vi 二nhị 。 非phi 空không 非phi 有hữu 為vi 不bất 二nhị 。 二nhị 不bất 二nhị 為vi 俗tục 。 非phi 二nhị 非phi 不bất 二nhị 為vi 真chân 。 準chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 故cố 不bất 重trùng 說thuyết 。

今kim 詳tường

下hạ 但đãn 總tổng 略lược 破phá 之chi 。 又hựu 為vi 五ngũ 。

先tiên 略lược 非phi 。 次thứ 。

經Kinh 云vân

下hạ 引dẫn 文văn 正chánh 示thị 。 三tam 。

又hựu 初sơ

下hạ 結kết 非phi 示thị 過quá 。 四tứ 。

如như 天thiên 親thân

下hạ 引dẫn 例lệ 。 五ngũ 。

當đương 知tri

下hạ 結kết 示thị 。 初sơ 文văn 者giả 。 附phụ 旁bàng 用dụng 他tha 五ngũ 時thời 之chi 意ý 。 隱ẩn 五ngũ 時thời 名danh 潛tiềm 為vì 己kỷ 釋thích 。 今kim 以dĩ 一nhất 一nhất 時thời 中trung 橫hoạnh/hoành 論luận 權quyền 實thật 體thể 用dụng 多đa 少thiểu 。 意ý 明minh 如Như 來Lai 難nan 思tư 巧xảo 用dụng 。 巧xảo 用dụng 不bất 立lập 但đãn 成thành 漸tiệm 次thứ 。 是thị 故cố 云vân 非phi 。 後hậu 約ước 三tam 轉chuyển 又hựu 除trừ 果quả 地địa 。 意ý 欲dục 擬nghĩ 為vi 智trí 諦đế 離ly 著trước 。 以dĩ 因nhân 顯hiển 果quả 。 不bất 意ý 亦diệc 成thành 漸tiệm 次thứ 之chi 非phi 。 次thứ 引dẫn 文văn 正chánh 示thị 者giả 。 今kim 用dụng 五ngũ 時thời 八bát 教giáo 相tương/tướng 入nhập 方phương 成thành 一nhất 實thật 。 一nhất 一nhất 時thời 中trung 橫hoạnh/hoành 竪thụ 間gian 雜tạp 。 唯duy 至chí 法pháp 華hoa 諦đế 智trí 純thuần 一nhất 。 仍nhưng 辨biện 使sử 成thành 方phương 便tiện 之chi 相tướng 。 故cố 方phương 便tiện 初sơ 即tức 歎thán 五ngũ 佛Phật 智trí 諦đế 方phương 便tiện 。 是thị 故cố 品phẩm 題đề 須tu 依y 圓viên 頓đốn 。 《# 經kinh 》# 云vân 。

皆giai 得đắc 覩đổ 見kiến 汝nhữ 乃nãi 至chí 果quả 方phương 常thường

經kinh 令linh 捨xả 於ư 方phương 便tiện 。 汝nhữ 乃nãi 卻khước 更cánh 用dụng 之chi 。 《# 大đại 經kinh 》# 自tự 指chỉ 《# 法pháp 華hoa 》# 為vi 極cực 。 汝nhữ 乃nãi 唯duy 指chỉ 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 。 應ưng 開khai 諸chư 教giáo 汝nhữ 乃nãi 廢phế 之chi 。 次thứ 示thị 過quá 中trung 云vân 。

信tín 解giải 化hóa 果quả

者giả 。 即tức 前tiền 四tứ 重trọng/trùng 始thỉ 終chung 漸tiệm 入nhập 。 次thứ 。

何hà 關quan

下hạ 正chánh 示thị 其kỳ 非phi 。 故cố 嘉gia 祥tường 又hựu 云vân 。

身thân 之chi 與dữ 乘thừa 各các 作tác 四tứ 句cú 。 乘thừa 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 。 三tam 為vi 方phương 便tiện 一nhất 為vi 真chân 實thật 。 令linh 捨xả 三tam 取thủ 一nhất 。 稟bẩm 教giáo 之chi 徒đồ 雖tuy 復phục 捨xả 三tam 而nhi 封phong 一nhất 實thật 。 麁thô 惑hoặc 雖tuy 去khứ 細tế 惑hoặc 尋tầm 生sanh 。

今kim 問vấn 。 至chí 法pháp 華hoa 會hội 若nhược 已dĩ 捨xả 三tam 。 復phục 於ư 何hà 處xứ 。 而nhi 封phong 一nhất 實thật 。 若nhược 未vị 至chí 法pháp 華hoa 。 爾nhĩ 前tiền 復phục 無vô 捨xả 三tam 之chi 教giáo 。 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 於ư 法pháp 華hoa 前tiền 。 見kiến 修tu 久cửu 破phá 。 至chí 此thử 何hà 等đẳng 細tế 惑hoặc 尋tầm 生sanh 。 封phong 實thật 為vi 是thị 何hà 等đẳng 惑hoặc 攝nhiếp 。 豈khởi 有hữu 細tế 惑hoặc 由do 聞văn 法Pháp 生sanh 。 次thứ 云vân 。

為vi 對đối 破phá 故cố 。 明minh 三tam 與dữ 一nhất 皆giai 為vi 方phương 便tiện 。

今kim 問vấn 。 不bất 審thẩm 三tam 一nhất 俱câu 是thị 方phương 便tiện 。 為vi 在tại 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 前tiền 。 為vi 已dĩ 至chí 法pháp 華hoa 會hội 耶da 。 爾nhĩ 前tiền 尚thượng 迷mê 三tam 是thị 方phương 便tiện 。 何hà 曾tằng 云vân 一nhất 亦diệc 是thị 方phương 便tiện 。 故cố 此thử 品phẩm 初sơ 但đãn 云vân 。

昔tích 日nhật 方phương 便tiện 示thị 三tam

的đích 無vô 三tam 一nhất 俱câu 名danh 方phương 便tiện 。 對đối 破phá 之chi 語ngữ 為vi 在tại 何hà 會hội 。 三tam 云vân 。

稟bẩm 教giáo 之chi 人nhân 乃nãi 識thức 三tam 一nhất 俱câu 是thị 方phương 便tiện 。 更cánh 封phong 兩lưỡng 非phi 而nhi 為vi 理lý 極cực 。

今kim 問vấn 。 三tam 周chu 何hà 周chu 是thị 稟bẩm 兩lưỡng 非phi 之chi 文văn 。 爾nhĩ 前tiền 二Nhị 乘Thừa 尚thượng 無vô 前tiền 二nhị 。 況huống 雙song 非phi 耶da 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 人nhân 處xứ 處xứ 得đắc 入nhập 。 何hà 須tu 《# 法pháp 華hoa 》# 。 三tam 又hựu 以dĩ 三tam 一nhất 為vi 二nhị 。 兩lưỡng 非phi 為vi 不bất 二nhị 。 二nhị 不bất 二nhị 皆giai 方phương 便tiện 。 非phi 二nhị 非phi 不bất 二nhị 為vi 真chân 實thật 。 破phá 亦diệc 準chuẩn 前tiền 徵trưng 人nhân 及cập 處xứ 。 四tứ 者giả 。

二nhị 與dữ 不bất 二nhị 及cập 以dĩ 兩lưỡng 非phi 仍nhưng 屬thuộc 四tứ 句cú 。 未vị 免miễn 名danh 言ngôn 並tịnh 稱xưng 方phương 便tiện 。 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 。 不bất 可khả 言ngôn 宣tuyên 。 乃nãi 是thị 真chân 實thật 。

今kim 問vấn 。 三tam 昧muội 起khởi 告cáo 。 三tam 周chu 顯hiển 本bổn 。 為vi 說thuyết 不bất 說thuyết 。 寂tịch 滅diệt 義nghĩa 遍biến 。 何hà 但đãn 法pháp 華hoa 。 教giáo 下hạ 之chi 理lý 本bổn 自tự 無vô 言ngôn 。 況huống 大đại 不bất 可khả 說thuyết 先tiên 為vi 五ngũ 人nhân 。 況huống 今kim 廣quảng 明minh 五ngũ 佛Phật 開khai 權quyền 辨biện 教giáo 權quyền 實thật 。 權quyền 實thật 既ký 顯hiển 誰thùy 復phục 封phong 言ngôn 。 言ngôn 封phong 三tam 者giả 。 迷mê 教giáo 迷mê 情tình 。 今kim 約ước 部bộ 判phán 教giáo 。 消tiêu 方phương 便tiện 名danh 須tu 有hữu 指chỉ 歸quy 。 豈khởi 徒đồ 遣khiển 語ngữ 。 以dĩ 語ngữ 逐trục 語ngữ 迷mê 終chung 未vị 祛khư 。 雖tuy 千thiên 萬vạn 破phá 。 終chung 不bất 可khả 盡tận 。 身thân 之chi 四tứ 句cú 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 況huống 此thử 品phẩm 初sơ 題đề 為vi 。

方phương 便tiện

應ứng 用dụng 方phương 便tiện 以dĩ 釋thích 今kim 品phẩm 。 乃nãi 作tác 實thật 釋thích 殊thù 違vi 品phẩm 目mục 。 故cố 知tri 嘉gia 祥tường 身thân 霑triêm 妙diệu 化hóa 義nghĩa 已dĩ 灌quán 神thần 。 舊cựu 章chương 先tiên 行hành 理lý 須tu 委ủy 破phá 。 識thức 此thử 大đại 旨chỉ 師sư 資tư 可khả 成thành 。 準chuẩn 此thử 一nhất 途đồ 餘dư 亦diệc 可khả 了liễu 。 亦diệc 如như 三tam 種chủng 法Pháp 輪luân 殊thù 乖quai 承thừa 稟bẩm 。 大đại 師sư 稱xưng 為vi 頓đốn 乳nhũ 。 其kỳ 以dĩ 根căn 本bổn 為vi 名danh 。 大đại 師sư 以dĩ 三tam 味vị 為vi 枝chi 條điều 。 其kỳ 亦diệc 以dĩ 醍đề 醐hồ 為vi 歸quy 本bổn 。 今kim 問vấn 。 凡phàm 言ngôn 根căn 本bổn 。 即tức 曰viết 能năng 生sanh 。 能năng 生sanh 始thỉ 成thành 。 後hậu 攝nhiếp 歸quy 本bổn 。 本bổn 卻khước 非phi 始thỉ 。 二nhị 言ngôn 相tương/tướng 乖quai 。 枝chi 本bổn 不bất 立lập 攝nhiếp 亦diệc 無vô 當đương 。 況huống 根căn 本bổn 兩lưỡng 分phần/phân 攝nhiếp 歸quy 方phương 一nhất 。 一nhất 為vi 根căn 本bổn 二nhị 則tắc 名danh 枝chi 。 是thị 則tắc 根căn 本bổn 本bổn 來lai 是thị 枝chi 。 應ưng 須tu 會hội 初sơ 而nhi 從tùng 於ư 後hậu 。 故cố 開khai 華hoa 嚴nghiêm 枝chi 別biệt 。 以dĩ 入nhập 法pháp 華hoa 本bổn 圓viên 。 況huống 華hoa 嚴nghiêm 別biệt 圓viên 俱câu 成thành 近cận 迹tích 。 根căn 義nghĩa 復phục 壞hoại 法pháp 華hoa 本bổn 成thành 。 又hựu 言ngôn 三tam 味vị 是thị 枝chi 末mạt 者giả 。 鹿lộc 苑uyển 可khả 爾nhĩ 。 二nhị 酥tô 如như 何hà 。 若nhược 二nhị 酥tô 圓viên 別biệt 是thị 枝chi 。 華hoa 嚴nghiêm 豈khởi 可khả 成thành 本bổn 。 若nhược 爾nhĩ 。 乃nãi 成thành 會hội 本bổn 歸quy 本bổn 。 或hoặc 即tức 會hội 枝chi 歸quy 枝chi 。 若nhược 法pháp 華hoa 不bất 關quan 華hoa 嚴nghiêm 。 則tắc 令linh 二nhị 本bổn 永vĩnh 異dị 。 何hà 得đắc 名danh 為vi 會hội 末mạt 歸quy 本bổn 。 況huống 法pháp 華hoa 部bộ 內nội 無vô 入nhập 華hoa 嚴nghiêm 之chi 文văn 。 但đãn 有hữu 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 況huống 涅Niết 槃Bàn 終chung 極cực 五ngũ 味vị 明minh 文văn 。 本bổn 師sư 所sở 師sư 舊cựu 章chương 須tu 改cải 。 若nhược 依y 舊cựu 立lập 師sư 資tư 不bất 成thành 。 伏phục 膺ưng 之chi 說thuyết 靡mĩ 施thí 。 頂đảnh 戴đái 之chi 言ngôn 奚hề 寄ký 。 四tứ 引dẫn 二nhị 文văn 為vi 例lệ 者giả 。 即tức 是thị 今kim 經kinh 體thể 內nội 方phương 便tiện 之chi 流lưu 類loại 也dã 。 《# 大Đại 乘Thừa 方phương 便tiện 經kinh 》# 十thập 種chủng 方phương 便tiện 未vị 撿kiểm 。 五ngũ 。

當đương 知tri

下hạ 結kết 示thị 斥xích 非phi 。 言ngôn 。

如như 空không 若nhược 海hải

也dã 。 總tổng 包bao 諸chư 經kinh 色sắc 流lưu 。 咸hàm 歸quy 今kim 經kinh 空không 海hải 。

今kim 明minh

下hạ 正chánh 釋thích 。 為vi 二nhị 。

先tiên 通thông 。 次thứ 別biệt 。 初sơ 文văn 三tam 。

先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 三tam 。

若nhược 一nhất 切thiết 法pháp

下hạ 。 以dĩ 四Tứ 攝Nhiếp 法Pháp 。 辯biện 法pháp 功công 用dụng 。 釋thích 中trung 四tứ 句cú 。 皆giai 先tiên 標tiêu 。 次thứ 引dẫn 文văn 釋thích 。 初sơ 句cú 者giả 既ký 引dẫn 文văn 云vân 。 諸chư 法pháp 等đẳng 者giả 。 以dĩ 有hữu 言ngôn 故cố 且thả 從tùng 有hữu 說thuyết 。 有hữu 言ngôn 不bất 出xuất 千thiên 如như 百bách 界giới 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 。 頻tần 引dẫn 五ngũ 文văn 皆giai 證chứng 入nhập 實thật 。 且thả 以dĩ 入nhập 證chứng 對đối 說thuyết 為vi 實thật 。 初sơ 文văn 是thị 被bị 機cơ 之chi 意ý 。 次thứ 文văn 是thị 諸chư 法pháp 之chi 本bổn 。 次thứ 文văn 是thị 化hóa 儀nghi 之chi 宗tông 。 次thứ 文văn 是thị 本bổn 行hạnh 之chi 源nguyên 。 次thứ 文văn 是thị 亡vong 教giáo 之chi 理lý 。 諸chư 文văn 皆giai 以dĩ 入nhập 證chứng 為vi 實thật 。 故cố 知tri 有hữu 說thuyết 無vô 說thuyết 無vô 不bất 皆giai 以dĩ 真chân 實thật 為vi 本bổn 。 第đệ 三tam 句cú 中trung 引dẫn 證chứng 意ý 者giả 。 諸chư 法pháp 權quyền 也dã 。 實thật 相tướng 實thật 也dã 。 實thật 即tức 次thứ 句cú 。 權quyền 即tức 初sơ 句cú 。 合hợp 彼bỉ 二nhị 句cú 共cộng 為vi 第đệ 三tam 。 以dĩ 初sơ 二nhị 門môn 無vô 別biệt 法pháp 故cố 。

例lệ 如như

下hạ 引dẫn 例lệ 。 假giả 想tưởng 故cố 虛hư 。 治trị 欲dục 故cố 實thật 。 秖kỳ 此thử 一nhất 觀quán 是thị 實thật 是thị 虛hư 。 何hà 妨phương 一nhất 法pháp 亦diệc 權quyền 亦diệc 實thật 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 引dẫn 文văn 即tức 指chỉ 中trung 理lý 。 虛hư 實thật 理lý 等đẳng 二nhị 諦đế 難nan 思tư 。 雙song 非phi 此thử 諦đế 以dĩ 顯hiển 妙diệu 中trung 。 亦diệc 不bất 異dị 於ư 前tiền 之chi 三tam 門môn 。 四tứ 門môn 理lý 同đồng 故cố 皆giai 云vân 一nhất 切thiết 。 三tam 。

若nhược 一nhất 切thiết

下hạ 辨biện 功công 用dụng 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 正chánh 辨biện 句cú 攝nhiếp 法pháp 功công 用dụng 。 次thứ 。

直trực 列liệt

下hạ 明minh 其kỳ 句cú 意ý 。 初sơ 文văn 者giả 。 秖kỳ 此thử 四tứ 句cú 尚thượng 互hỗ 攝nhiếp 互hỗ 破phá 。 權quyền 則tắc 俱câu 權quyền 乃nãi 至chí 俱câu 是thị 非phi 權quyền 非phi 實thật 。 況huống 復phục 餘dư 法pháp 不bất 攝nhiếp 破phá 耶da 。 況huống 四tứ 句cú 外ngoại 無vô 復phục 有hữu 法pháp 。 如như 此thử 方phương 成thành 今kim 經kinh 破phá 立lập 。 豈khởi 與dữ 諸chư 師sư 破phá 立lập 同đồng 耶da 。 當đương 知tri 諸chư 師sư 既ký 不bất 識thức 於ư 諸chư 權quyền 諸chư 實thật 。 縱túng/tung 說thuyết 諸chư 實thật 。 既ký 未vị 分phần/phân 判phán 實thật 義nghĩa 不bất 成thành 。 況huống 彼bỉ 彼bỉ 相tương 望vọng 互hỗ 推thôi 迷mê 實thật 。 是thị 故cố 並tịnh 為vi 初sơ 句cú 所sở 破phá 。 故cố 云vân 。

無vô 不bất 是thị 權quyền

初sơ 句cú 尚thượng 爾nhĩ 。 況huống 復phục 三tam 耶da 。 故cố 諸chư 師sư 權quyền 實thật 並tịnh 得đắc 權quyền 之chi 少thiểu 分phần 耳nhĩ 。 言ngôn 。

如Như 來Lai 所sở 說thuyết

者giả 。 舉cử 果quả 況huống 凡phàm 。 佛Phật 有hữu 所sở 說thuyết 尚thượng 皆giai 是thị 權quyền 。 豈khởi 末mạt 世thế 泛phiếm 譚đàm 自tự 言ngôn 真chân 實thật 。 不bất 思tư 聖thánh 化hóa 唯duy 薦tiến 凡phàm 軀khu 。 第đệ 二nhị 句cú 者giả 實thật 即tức 究cứu 竟cánh 。 佛Phật 說thuyết 之chi 權quyền 尚thượng 須tu 入nhập 實thật 。 況huống 餘dư 權quyền 實thật 而nhi 不bất 入nhập 耶da 。 故cố 知tri 一nhất 切thiết 唯duy 有hữu 一nhất 實thật 。 言ngôn 。

巢sào 窟quật

者giả 。 《# 說thuyết 文văn 》# 云vân 。

鳥điểu 居cư 木mộc 曰viết 巢sào 。 獸thú 居cư 穴huyệt 曰viết 窟quật 。

保bảo

者giả 。 住trụ 著trước 也dã 。 消tiêu 通thông 大đại 旨chỉ 須tu 稱xưng 佛Phật 心tâm 。 直trực 守thủ 一nhất 隅ngung 如như 保bảo 巢sào 窟quật 。 三tam 四tứ 二nhị 句cú 準chuẩn 說thuyết 可khả 知tri 。 是thị 故cố 今kim 文văn 句cú 句cú 皆giai 遍biến 。 若nhược 攝nhiếp 令linh 可khả 識thức 。 秖kỳ 是thị 三tam 智trí 照chiếu 三tam 諦đế 境cảnh 。 被bị 三tam 種chủng 機cơ 。 機cơ 遍biến 法pháp 遍biến 理lý 遍biến 事sự 遍biến 。 皆giai 云vân 一nhất 切thiết 所sở 以dĩ 可khả 知tri 。 以dĩ 一nhất 空không 一nhất 切thiết 空không 故cố 一nhất 切thiết 皆giai 實thật 。 一nhất 假giả 一nhất 切thiết 假giả 故cố 一nhất 切thiết 皆giai 權quyền 。 三tam 四tứ 二nhị 句cú 秖kỳ 是thị 中trung 智trí 雙song 照chiếu 雙song 非phi 。 內nội 由do 三tam 德đức 三Tam 身Thân 具cụ 足túc 。 故cố 使sử 外ngoại 用dụng 橫hoạnh/hoành 竪thụ 顯hiển 密mật 。 為vi 成thành 今kim 經kinh 破phá 立lập 之chi 意ý 。 以dĩ 對đối 昔tích 故cố 須tu 為vi 四tứ 句cú 。 通thông 論luận 大đại 綱cương 法pháp 相tướng 雖tuy 爾nhĩ 。 別biệt 論luận 今kim 品phẩm 唯duy 在tại 第đệ 三tam 。 亦diệc 權quyền 一nhất 半bán 名danh 方phương 便tiện 品phẩm 。 以dĩ 對đối 自tự 證chứng 實thật 智trí 說thuyết 之chi 。 是thị 故cố 須tu 云vân 第đệ 三tam 半bán 句cú 。 仍nhưng 須tu 攝nhiếp 彼bỉ 餘dư 三tam 及cập 半bán 入nhập 此thử 一nhất 半bán 。 方phương 可khả 得đắc 名danh 今kim 。

方phương 便tiện 品phẩm

若nhược 專chuyên 四tứ 句cú 各các 攝nhiếp 一nhất 切thiết 尚thượng 非phi 通thông 方phương 。 何hà 況huống 諸chư 師sư 遍biến 計kế 權quyền 教giáo 。 故cố 云vân 。

不bất 得đắc 一nhất 向hướng

直trực 列liệt

下hạ 次thứ 明minh 句cú 意ý 者giả 。 如như 向hướng 所sở 釋thích 雖tuy 復phục 略lược 引dẫn 略lược 釋thích 相tướng 狀trạng 。 仍nhưng 成thành 直trực 列liệt 以dĩ 辯biện 句cú 相tương/tướng 。 未vị 及cập 融dung 通thông 以dĩ 論luận 玄huyền 旨chỉ 。 若nhược 破phá 若nhược 立lập 尚thượng 已dĩ 無vô 遺di 。 不bất 偏thiên 一nhất 句cú 不bất 滯trệ 一nhất 隅ngung 。 故cố 云vân 。

尚thượng 自tự 如như 此thử

況huống 以dĩ 大đại 旨chỉ 而nhi 遙diêu 觀quán 之chi 。 非phi 局cục 一nhất 方phương 故cố 云vân 。

玄huyền 覽lãm

方phương 謂vị 一nhất 人nhân 一nhất 行hành 。 所sở 謂vị 一nhất 理lý 一nhất 教giáo 。 隨tùy 立lập 隨tùy 攝nhiếp 。 隨tùy 破phá 隨tùy 亡vong 。 取thủ 捨xả 自tự 在tại 故cố 云vân 。

曠khoáng 蕩đãng

升thăng 出xuất 暗ám 滯trệ 故cố 云vân 。

高cao 明minh

又hựu 窮cùng 遠viễn 教giáo 曰viết 。

遙diêu 觀quán

察sát 深thâm 理lý 為vi 。

玄huyền 覽lãm

用dụng 橫hoạnh/hoành 周chu 為vi 。

曠khoáng 蕩đãng

指chỉ 竪thụ 徹triệt 為vi 。

高cao 明minh

顯hiển 一nhất 家gia 消tiêu 通thông 故cố 云vân 。

若nhược 此thử

若nhược 作tác 懸huyền 字tự 意ý 亦diệc 可khả 見kiến 。 他tha 不bất 見kiến 此thử 。 將tương 何hà 以dĩ 釋thích 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 耶da 。

況huống 論luận 旨chỉ 趣thú 耶da

者giả 。 為vi 破phá 古cổ 失thất 。 且thả 以dĩ 教giáo 相tương/tướng 權quyền 實thật 破phá 立lập 開khai 施thí 出xuất 沒một 盈doanh 縮súc 行hành 藏tạng 。 若nhược 行hành 解giải 兼kiêm 論luận 自tự 他tha 合hợp 說thuyết 。 覽lãm 向hướng 文văn 以dĩ 論luận 其kỳ 旨chỉ 。 撮toát 向hướng 事sự 以dĩ 論luận 其kỳ 趣thú 。 須tu 曉hiểu 四tứ 句cú 秖kỳ 一nhất 法pháp 性tánh 。 法pháp 性tánh 秖kỳ 是thị 真Chân 如Như 實thật 相tướng 。 如như 如như 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 法pháp 性tánh 體thể 不bất 違vi 諸chư 法pháp 。 不bất 受thọ 諸chư 法pháp 。 不bất 住trụ 諸chư 法pháp 。 不bất 入nhập 諸chư 法pháp 。 故cố 一nhất 一nhất 名danh 字tự 。 一nhất 一nhất 心tâm 法pháp 。 一nhất 一nhất 句cú 偈kệ 。 一nhất 一nhất 因nhân 果quả 。 一nhất 一nhất 凡phàm 聖thánh 。 一nhất 一nhất 依y 正chánh 。 乃nãi 至chí 十thập 雙song 無vô 非phi 法Pháp 界Giới 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 其kỳ 義nghĩa 可khả 成thành 。 具cụ 如như 不bất 二nhị 十thập 門môn 所sở 說thuyết 。 若nhược 本bổn 若nhược 末mạt 體thể 理lý 無vô 殊thù 。 說thuyết 而nhi 不bất 說thuyết 。 不bất 說thuyết 而nhi 說thuyết 。 照chiếu 性tánh 非phi 遠viễn 自tự 在tại 無vô 窮cùng 。 雖tuy 復phục 無vô 窮cùng 不bất 出xuất 四tứ 句cú 。 四tứ 句cú 無vô 句cú 無vô 句cú 而nhi 句cú 。 句cú 句cú 遍biến 收thu 十thập 方phương 佛Phật 法Pháp 。 但đãn 法pháp 華hoa 前tiền 教giáo 教giáo 四tứ 句cú 句cú 句cú 未vị 暢sướng 。 來lai 至chí 此thử 會hội 。 一nhất 味vị 無vô 殊thù (# 云vân 云vân )# 。 具cụ 如như 〈# 藥dược 草thảo 喻dụ 〉# 中trung 差sai 即tức 無vô 差sai 。 無vô 差sai 即tức 差sai 。

次thứ 開khai 章chương 別biệt 釋thích 者giả 。 已dĩ 知tri 諸chư 法pháp 互hỗ 融dung 遍biến 入nhập 。 舉cử 實thật 即tức 實thật 中trung 有hữu 權quyền 。 方phương 指chỉ 此thử 權quyền 名danh 。

方phương 便tiện 品phẩm

舉cử 權quyền 即tức 是thị 不bất 思tư 議nghị 權quyền 。 此thử 權quyền 有hữu 實thật 。 方phương 以dĩ 此thử 權quyền 名danh 。

方phương 便tiện 品phẩm

舉cử 亦diệc 權quyền 亦diệc 實thật 則tắc 各các 有hữu 所sở 歸quy 。 此thử 乃nãi 相tương/tướng 即tức 之chi 兩lưỡng 亦diệc 。 攝nhiếp 三tam 之chi 兩lưỡng 亦diệc 。 故cố 名danh 。

方phương 便tiện 品phẩm

故cố 用dụng 即tức 真chân 實thật 之chi 方phương 便tiện 為vi 方phương 便tiện 品phẩm 。 舉cử 非phi 權quyền 非phi 實thật 則tắc 秖kỳ 是thị 方phương 便tiện 之chi 理lý 。 理lý 收thu 三tam 句cú 皆giai 方phương 便tiện 品phẩm 。

問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。 句cú 句cú 皆giai 遍biến 皆giai 方phương 便tiện 品phẩm 。 何hà 必tất 第đệ 三tam 。

答đáp 。

一nhất 者giả 名danh 便tiện 。 具cụ 權quyền 實thật 故cố 。 二nhị 者giả 義nghĩa 便tiện 。 所sở 攝nhiếp 遍biến 故cố 。 餘dư 句cú 義nghĩa 便tiện 而nhi 名danh 不bất 便tiện 。 餘dư 三tam 雖tuy 有hữu 權quyền 義nghĩa 權quyền 名danh 。 不bất 如như 第đệ 三tam 即tức 名danh 即tức 具cụ 。 用dụng 此thử 即tức 實thật 而nhi 權quyền 為vi 今kim 品phẩm 也dã 。

故cố 下hạ 十thập 雙song 。 雙song 雙song 皆giai 具cụ 權quyền 實thật 之chi 名danh 。 皆giai 取thủ 即tức 實thật 而nhi 權quyền 為vi 方phương 便tiện 品phẩm 。 況huống 初sơ 三tam 總tổng 釋thích 皆giai 冠quan 十thập 文văn 八bát 門môn 故cố 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 非phi 方phương 便tiện 之chi 事sự 。 理lý 乃nãi 至chí 悉tất 檀đàn 。 非phi 列liệt 方phương 便tiện 中trung 法pháp 相tướng 之chi 名danh 。 乃nãi 至chí 非phi 今kim 經kinh 之chi 本bổn 迹tích 十thập 義nghĩa 。 十thập 義nghĩa 無vô 二nhị 本bổn 迹tích 似tự 殊thù 。 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 不bất 思tư 議nghị 一nhất 。 十thập 義nghĩa 相tương/tướng 別biệt 實thật 相tướng 一nhất 如như 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 列liệt 釋thích 生sanh 起khởi 乃nãi 至chí 本bổn 迹tích 。 事sự 理lý 乃nãi 至chí 悉tất 檀đàn 不bất 同đồng 。 得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 言ngôn 說thuyết 解giải 脫thoát 。 若nhược 見kiến 此thử 意ý 常thường 默mặc 常thường 說thuyết 言ngôn 行hạnh 無vô 違vi 。 還hoàn 以dĩ 此thử 旨chỉ 而nhi 為vi 觀quán 境cảnh 。 使sử 彼bỉ 觀quán 境cảnh 昭chiêu 然nhiên 可khả 觀quán 。 諸chư 釋thích 所sở 無vô 良lương 由do 於ư 此thử 。 如như 此thử 解giải 釋thích 尚thượng 恐khủng 有hữu 漏lậu 。 況huống 復phục 諸chư 家gia 單đơn 淺thiển 隻chỉ 獨độc 。 縱túng/tung 多đa 列liệt 法pháp 相tướng 大đại 小tiểu 難nạn/nan 分phần/phân 。 雖tuy 判phán 教giáo 時thời 法pháp 華hoa 未vị 顯hiển 。 若nhược 以dĩ 法pháp 華hoa 與dữ 餘dư 同đồng 味vị 。 三tam 說thuyết 所sở 無vô 其kỳ 言ngôn 何hà 在tại 。 然nhiên 此thử 八bát 中trung 前tiền 七thất 迹tích 門môn 。 第đệ 八bát 本bổn 門môn 。 本bổn 雖tuy 未vị 至chí 權quyền 實thật 理lý 遍biến 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

是thị 我ngã 方phương 便tiện 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 然nhiên

故cố 方phương 便tiện 之chi 名danh 通thông 於ư 本bổn 迹tích 。 此thử 既ký 玄huyền 釋thích 不bất 同đồng 消tiêu 文văn 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 光quang 宅trạch 判phán 句cú 。 又hựu 此thử 八bát 門môn 次thứ 第đệ 意ý 者giả 。 若nhược 不bất 列liệt 名danh 無vô 以dĩ 解giải 釋thích 。 若nhược 不bất 生sanh 起khởi 迷mê 於ư 詮thuyên 次thứ 。 解giải 釋thích 正chánh 示thị 十thập 文văn 相tướng 狀trạng 。 引dẫn 證chứng 為vi 防phòng 不bất 信tín 者giả 故cố 。 結kết 歸quy 為vi 明minh 品phẩm 元nguyên 意ý 故cố 。 分phân 別biệt 為vi 令linh 釋thích 品phẩm 有hữu 歸quy 。 判phán 釋thích 令linh 知tri 麁thô 妙diệu 有hữu 在tại 。 如như 是thị 方phương 顯hiển 品phẩm 之chi 深thâm 旨chỉ 。 又hựu 預dự 辯biện 本bổn 迹tích 令linh 識thức 本bổn 地địa 權quyền 實thật 自tự 他tha 。 方phương 顯hiển 大đại 途đồ 久cửu 近cận 之chi 化hóa 。 於ư 列liệt 名danh 中trung 。 一nhất 一nhất 須tu 安an 權quyền 實thật 之chi 稱xưng 。 如như 云vân 事sự 理lý 權quyền 實thật 乃nãi 至chí 悉tất 檀đàn 權quyền 實thật 。 即tức 是thị 事sự 權quyền 理lý 實thật 。 乃nãi 至chí 悉tất 檀đàn 三tam 權quyền 一nhất 實thật 。 復phục 以dĩ 三tam 種chủng 釋thích 品phẩm 分phân 之chi 。 乃nãi 成thành 今kim 經kinh 之chi 方phương 便tiện 也dã 。 故cố 《# 論luận 》# 云vân 。

自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 示thị 現hiện 此thử 經Kinh 因nhân 果quả 相tương/tướng 故cố

故cố 十thập 雙song 中trung 初sơ 五ngũ 從tùng 因nhân 至chí 果quả 。 後hậu 五ngũ 果quả 家gia 勝thắng 用dụng 。 況huống 一nhất 部bộ 文văn 亦diệc 可khả 本bổn 迹tích 而nhi 分phần/phân 因nhân 果quả 。 故cố 知tri 因nhân 中trung 若nhược 無vô 前tiền 四tứ 。 則tắc 因nhân 義nghĩa 淺thiển 狹hiệp 。 若nhược 無vô 後hậu 五ngũ 。 則tắc 果quả 用dụng 麁thô 近cận 。 於ư 中trung 教giáo 是thị 聖thánh 化hóa 。 且thả 以dĩ 受thọ 者giả 得đắc 名danh 。 不bất 同đồng 世thế 人nhân 以dĩ 教giáo 為vi 因nhân 。 佛Phật 智trí 為vi 果quả 。 亦diệc 不bất 同đồng 他tha 三tam 四Tứ 等Đẳng 也dã 。 餘dư 如như 下hạ 結kết 權quyền 實thật 中trung 。 生sanh 起khởi 後hậu 。

云vân 云vân

者giả 。 應ưng 於ư 章chương 章chương 述thuật 生sanh 起khởi 相tương/tướng 。 細tế 尋tầm 可khả 見kiến 。 又hựu 復phục 文văn 標tiêu 能năng 化hóa 義nghĩa 須tu 對đối 所sở 。 故cố 後hậu 五ngũ 雙song 唯duy 體thể 用dụng 中trung 一nhất 隻chỉ 對đối 所sở 。 餘dư 四tứ 並tịnh 從tùng 能năng 對đối 得đắc 名danh 。 又hựu 此thử 亦diệc 與dữ 十thập 妙diệu 義nghĩa 同đồng 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 誰thùy 知tri 方phương 便tiện 須tu 具cụ 十thập 法pháp 。 誰thùy 知tri 十thập 法pháp 義nghĩa 遍biến 一nhất 經kinh 。 若nhược 無vô 十thập 法pháp 乃nãi 成thành 經kinh 文văn 不bất 詮thuyên 因nhân 果quả 及cập 以dĩ 能năng 所sở 。 是thị 故cố 十thập 雙song 皆giai 窮cùng 至chí 要yếu 。 方phương 是thị 今kim 經kinh 之chi 十thập 雙song 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 。 一nhất 經kinh 始thỉ 終chung 皆giai 名danh 方phương 便tiện 。 並tịnh 指chỉ 前tiền 教giáo 以dĩ 為vi 所sở 開khai 。 方phương 乃nãi 可khả 云vân 此thử 經Kinh 方phương 便tiện 。 故cố 知tri 序tự 中trung 證chứng 信tín 發phát 起khởi 方phương 便tiện 。 譬thí 喻dụ 秖kỳ 是thị 比tỉ 況huống 方phương 便tiện 。 因nhân 緣duyên 秖kỳ 是thị 往vãng 昔tích 方phương 便tiện 。 本bổn 門môn 秖kỳ 是thị 久cửu 遠viễn 方phương 便tiện 。 流lưu 通thông 秖kỳ 是thị 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 通thông 法pháp 方phương 便tiện 。 由do 是thị 方phương 便tiện 故cố 名danh 真chân 實thật 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 。 如như 觀quán 掌chưởng 果quả 。 《# 法pháp 華hoa 》# 一nhất 部bộ 方phương 寸thốn 可khả 知tri 。 一nhất 代đại 教giáo 門môn 剎sát 那na 便tiện 識thức 。 因nhân 果quả 自tự 他tha 共cộng 成thành 一nhất 法pháp 。 十thập 方phương 三tam 世thế 。 無vô 懷hoài 異dị 求cầu 。 以dĩ 十thập 法pháp 乘thừa 。 而nhi 觀quán 察sát 之chi 。 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 投đầu 足túc 有hữu 地địa 。 無vô 上thượng 佛Phật 果Quả 修tu 途đồ 可khả 期kỳ 。 有hữu 眼nhãn 諸chư 賢hiền 請thỉnh 垂thùy 觀quán 之chi 。

法Pháp 華Hoa 文Văn 句Cú 記Ký 卷quyển 第đệ 三tam (# 下hạ )#