Pháp Hoa Nghĩa Sớ – Quyển 10

法Pháp 華Hoa 義Nghĩa 疏Sớ
Quyển 10
隋Tùy 吉Cát 藏Tạng 撰Soạn

法Pháp 華Hoa 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập

胡hồ 吉cát 藏tạng 撰soạn

安An 樂Lạc 行Hạnh 品Phẩm 第đệ 十thập 四tứ

釋thích 安an 樂lạc 行hành 凡phàm 有hữu 六lục 門môn 。

一nhất 。 來lai 意ý 門môn 。 二nhị 。 釋thích 名danh 門môn 。 三tam 。 開khai 合hợp 門môn 。 四tứ 。 體thể 相tướng 門môn 。 五ngũ 。 階giai 位vị 門môn 。 六lục 。 同đồng 異dị 門môn 。

來lai 意ý 門môn 者giả 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 成thành 前tiền 。 二nhị 者giả 開khai 後hậu 。 成thành 前tiền 者giả 凡phàm 有hữu 三tam 意ý 。

一nhất 者giả 。 佛Phật 教giáo 聲Thanh 聞Văn 凡phàm 有hữu 三tam 事sự 。

一nhất 。 令linh 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 則tắc 上thượng 三tam 周chu 說thuyết 是thị 也dã 。 二nhị 。 令linh 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 則tắc 四tứ 安an 樂lạc 行hành 是thị 也dã 。 三tam 。 令linh 得đắc 佛Phật 果Quả 。 後hậu 〈# 壽thọ 量lượng 〉# 文văn 是thị 也dã 。 為vì 此thử 因nhân 緣duyên 。 故cố 有hữu 今kim 品phẩm 來lai 也dã 。 二nhị 者giả 。 妙diệu 法Pháp 蓮liên 華hoa 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 善thiện 巧xảo 用dụng 門môn 。 二nhị 者giả 。 真chân 實thật 體thể 門môn 。 上thượng 破phá 三tam 辨biện 一nhất 謂vị 對đối 治trị 之chi 用dụng 。 三tam 病bệnh 既ký 廢phế 一nhất 藥dược 亦diệc 除trừ 。 欲dục 顯hiển 不bất 一nhất 不bất 三tam 無vô 二nhị 正chánh 觀quán 即tức 妙diệu 法Pháp 華hoa 體thể 。 下hạ 偈kệ 云vân 。

觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 如như 實thật 相tướng 亦diệc 不bất 行hành 不bất 分phân 別biệt

則tắc 知tri 三tam 一nhất 兩lưỡng 捨xả 。 緣duyên 觀quán 並tịnh 忘vong 。 今kim 欲dục 攝nhiếp 用dụng 歸quy 體thể 故cố 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 也dã 。 三tam 者giả 。 〈# 持trì 品phẩm 〉# 末mạt 云vân 。

惡Ác 世Thế 弘Hoằng 經Kinh 被Bị 毀Hủy 辱Nhục 誹Phỉ 謗Báng 。 受Thọ 諸Chư 苦Khổ 惱Não

小tiểu 行hành 之chi 流lưu 多đa 生sanh 退thoái 沒một 不bất 能năng 弘hoằng 經kinh 。 是thị 故cố 今kim 明minh 安an 住trụ 四tứ 行hành 雖tuy 居cư 惡ác 世thế 。 常thường 受thọ 快khoái 樂lạc 。 今kim 欲dục 示thị 末mạt 世thế 弘hoằng 經kinh 模mô 軌quỹ 故cố 說thuyết 此thử 品phẩm 。 二nhị 。 生sanh 後hậu 者giả 。 將tương 明minh 遠viễn 壽thọ 之chi 果quả 。 故cố 今kim 說thuyết 遠viễn 壽thọ 之chi 因nhân 即tức 四tứ 行hành 是thị 也dã 。

二nhị 。 釋thích 名danh 門môn 者giả 。 釋thích 四tứ 行hành 名danh 不bất 同đồng 。 今kim 依y 竺trúc 道đạo 生sanh 及cập 《# 注chú 法pháp 華hoa 經kinh 》# 辨biện 四tứ 行hành 者giả 。

一nhất 。 空không 寂tịch 行hành 。 二nhị 。 無vô 憍kiêu 慢mạn 行hành 。 三tam 。 離ly 嫉tật 妬đố 行hành 。 四tứ 。 慈từ 悲bi 行hành 。 第đệ 一nhất 前tiền 明minh 空không 寂tịch 行hành 者giả 。 空không 寂tịch 即tức 是thị 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 波Ba 若Nhã 正chánh 觀quán 。 既ký 乖quai 實thật 相tướng 理lý 則tắc 便tiện 有hữu 苦khổ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 與dữ 理lý 相tương 應ứng 。 則tắc 便tiện 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 苦khổ 。 今kim 正chánh 明minh 弘hoằng 經kinh 安an 樂lạc 之chi 義nghĩa 。 是thị 故cố 初sơ 明minh 空không 寂tịch 行hành 也dã 。 雖tuy 內nội 修tu 空không 觀quán 。 但đãn 始thỉ 行hành 之chi 人nhân 觀quán 力lực 未vị 成thành 。 處xử 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 多đa 恃thị 解giải 陵lăng 物vật 。 是thị 故cố 次thứ 明minh 離ly 憍kiêu 慢mạn 行hành 。 夫phu 為vi 師sư 匠tượng 若nhược 恃thị 解giải 陵lăng 他tha 則tắc 忌kỵ 他tha 勝thắng 己kỷ 。 蓋cái 是thị 有hữu 識thức 之chi 常thường 情tình 。 為vi 弘hoằng 經kinh 之chi 巨cự 患hoạn 。 是thị 故cố 次thứ 明minh 離ly 嫉tật 妬đố 行hành 。 通thông 法pháp 之chi 人nhân 雖tuy 無vô 。 憍kiêu 慢mạn 嫉tật 妬đố 。 但đãn 所sở 化hóa 之chi 流lưu 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 。 求cầu 大Đại 道Đạo 。 二nhị 。 執chấp 小Tiểu 乘Thừa 。 於ư 此thử 二nhị 人nhân 。 多đa 生sanh 愛ái 恚khuể 。 若nhược 起khởi 愛ái 恚khuể 則tắc 癡si 使sử 隨tùy 之chi 。 故cố 須tu 於ư 學học 大Đại 乘Thừa 者giả 。 當đương 起khởi 慈từ 心tâm 。 於ư 非phi 菩Bồ 薩Tát 宜nghi 生sanh 愍mẫn 側trắc 。 是thị 故cố 次thứ 辨biện 菩Bồ 薩Tát 慈từ 悲bi 行hành 。 義nghĩa 不bất 盡tận 者giả 文văn 當đương 具cụ 足túc 。 通thông 稱xưng 安an 樂lạc 行hành 者giả 。 安an 住trụ 四tứ 法pháp 則tắc 便tiện 得đắc 樂lạc 故cố 稱xưng 安an 樂lạc 。 行hành 者giả 涉thiệp 行hành 之chi 義nghĩa 。 謂vị 心tâm 行hành 此thử 四tứ 法Pháp 也dã 。

第đệ 三tam 。 開khai 合hợp 門môn 者giả 。 開khai 成thành 四tứ 行hành 。 合hợp 但đãn 二nhị 門môn 。

初sơ 一nhất 是thị 智trí 慧tuệ 。 後hậu 三tam 為vi 功công 德đức 。 心tâm 安an 福phước 慧tuệ 弘hoằng 道đạo 利lợi 人nhân 則tắc 便tiện 得đắc 樂lạc 。 謂vị 福phước 慧tuệ 一nhất 雙song 也dã 。 二nhị 者giả 。 雖tuy 有hữu 四tứ 行hành 不bất 出xuất 得đắc 離ly 二nhị 門môn 。 得đắc 門môn 之chi 中trung 有hữu 兩lưỡng 種chủng 德đức 。

空không 寂tịch 是thị 智trí 慧tuệ 。 慈từ 悲bi 為vi 功công 德đức 。 中trung 間gian 二nhị 種chủng 稱xưng 之chi 為vi 離ly 。 故cố 離ly 門môn 亦diệc 兩lưỡng 。

一nhất 離ly 憍kiêu 慢mạn 。 二nhị 。 離ly 嫉tật 妬đố 。 謂vị 得đắc 離ly 一nhất 雙song 也dã 。 三tam 者giả 。 雖tuy 有hữu 四tứ 行hành 不bất 出xuất 空không 有hữu 二nhị 行hành 。 初sơ 一nhất 是thị 空không 行hành 。 餘dư 三tam 為vi 有hữu 行hành 。 謂vị 空không 有hữu 一nhất 雙song 也dã 。 四tứ 者giả 。 雖tuy 有hữu 四tứ 行hành 不bất 出xuất 自tự 行hành 化hóa 他tha 。 初sơ 三tam 為vi 自tự 行hành 。 慈từ 悲bi 是thị 化hóa 他tha 。 謂vị 自tự 行hành 化hóa 他tha 一nhất 雙song 也dã 。

第đệ 四tứ 。 體thể 相tướng 門môn 者giả 。 第đệ 一nhất 行hành 以dĩ 畢tất 竟cánh 空không 觀quán 為vi 體thể 。 第đệ 二nhị 行hành 以dĩ 無vô 憍kiêu 慢mạn 心tâm 為vi 體thể 。 第đệ 三tam 行hành 以dĩ 無vô 嫉tật 妬đố 心tâm 為vi 體thể 。 第đệ 四tứ 行hành 以dĩ 慈từ 悲bi 心tâm 為vi 體thể 。 然nhiên 此thử 四tứ 行hành 唯duy 一nhất 正chánh 觀quán 。 約ước 用dụng 不bất 同đồng 故cố 開khai 四tứ 種chủng 。

觀quán 實thật 相tướng 義nghĩa 名danh 空không 寂tịch 行hành 。 即tức 此thử 正chánh 觀quán 離ly 過quá 之chi 義nghĩa 謂vị 無vô 。 憍kiêu 慢mạn 嫉tật 妬đố 。 即tức 此thử 空không 觀quán 拔bạt 苦khổ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 名danh 慈từ 悲bi 。 慈từ 悲bi 心tâm 不bất 礙ngại 畢tất 竟cánh 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 不bất 妨phương 慈từ 悲bi 。 雖tuy 行hành 慈từ 悲bi 常thường 畢tất 竟cánh 空không 。 畢tất 竟cánh 空không 不bất 捨xả 慈từ 悲bi 。 是thị 故cố 超siêu 凡phàm 越việt 聖thánh 稱xưng 菩Bồ 薩Tát 行hành 也dã 。 亦diệc 是thị 空không 悲bi 二nhị 道đạo 。 《# 大đại 品phẩm 》# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 住trụ 二nhị 法pháp 。 魔ma 不bất 能năng 壞hoại 。

一nhất 者giả 。 知tri 空không 。 二nhị 。 不bất 捨xả 眾chúng 生sanh 。

第đệ 五ngũ 。 階giai 位vị 門môn 者giả 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 佛Phật 地Địa 。 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 皆giai 具cụ 四tứ 行hành 。 其kỳ 中trung 自tự 有hữu 成thành 與dữ 未vị 成thành 及cập 功công 用dụng 無vô 功công 用dụng 義nghĩa 。 明minh 昧muội 淺thiển 深thâm 隨tùy 位vị 差sai 別biệt 。 但đãn 經kinh 正chánh 意ý 為vi 接tiếp 退thoái 沒một 之chi 人nhân 。 末mạt 世thế 弘hoằng 經kinh 。 多đa 受thọ 苦khổ 惱não 。 故cố 令linh 安an 住trụ 四tứ 法pháp 則tắc 便tiện 得đắc 樂lạc 。 高cao 位vị 已dĩ 上thượng 自tự 具cụ 四tứ 行hành 無vô 俟sĩ 說thuyết 之chi 。 是thị 故cố 發phát 心tâm 。 之chi 人nhân 須tu 依y 此thử 品phẩm 自tự 行hành 化hóa 他tha 坐tọa 禪thiền 誦tụng 經Kinh 懺sám 悔hối 。

第đệ 六lục 同đồng 異dị 門môn 者giả 。 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 末mạt 明minh 於ư 三tam 事sự 。

一nhất 。 入nhập 慈từ 悲bi 室thất 。 二nhị 。 著trước 忍nhẫn 辱nhục 衣y 。 三tam 。 諸chư 法pháp 空không 為vi 座tòa 。 與dữ 今kim 四tứ 行hành 義nghĩa 不bất 同đồng 者giả 。 上thượng 文văn 前tiền 明minh 有hữu 行hành 。 次thứ 辨biện 於ư 空không 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 上thượng 品phẩm 正chánh 釋thích 法Pháp 師sư 。 夫phu 為vi 法Pháp 師sư 則tắc 為vi 物vật 說thuyết 法Pháp 宜nghi 前tiền 運vận 慈từ 悲bi 。 但đãn 慈từ 悲bi 之chi 心tâm 。 久cửu 處xứ 生sanh 死tử 。 多đa 諸chư 患hoạn 難nạn 。 宜nghi 應ưng 行hành 忍nhẫn 。 雖tuy 有hữu 慈từ 悲bi 忍nhẫn 辱nhục 若nhược 不bất 入nhập 空không 觀quán 則tắc 慈từ 悲bi 忍nhẫn 不bất 成thành 。 故cố 次thứ 明minh 空không 行hành 。 故cố 從tùng 有hữu 入nhập 空không 。 此thử 品phẩm 正chánh 為vi 惡ác 世thế 弘hoằng 經kinh 多đa 受thọ 苦khổ 惱não 。 心tâm 生sanh 退thoái 沒một 。 故cố 前tiền 明minh 入nhập 畢tất 竟cánh 空không 則tắc 不bất 見kiến 身thân 心tâm 。 自tự 他tha 俱câu 靜tĩnh 。 便tiện 得đắc 快khoái 樂lạc 。 故cố 初sơ 明minh 空không 行hành 。 以dĩ 得đắc 空không 觀quán 故cố 能năng 不bất 起khởi 憍kiêu 慢mạn 嫉tật 妬đố 。 以dĩ 得đắc 空không 觀quán 故cố 導đạo 成thành 慈từ 悲bi 。 故cố 前tiền 明minh 空không 行hành 後hậu 辨biện 有hữu 行hành 。 又hựu 兩lưỡng 品phẩm 欲dục 示thị 空không 有hữu 不bất 二nhị 。 故cố 前tiền 後hậu 互hỗ 說thuyết 也dã 。

就tựu 品phẩm 為vi 二nhị 。

一nhất 。 問vấn 。 二nhị 。 答đáp 。 問vấn 中trung 為vi 二nhị 。

初sơ 。 歎thán 前tiền 。 二nhị 。 問vấn 後hậu 。 答đáp 中trung 亦diệc 二nhị 。

初sơ 。 總tổng 標tiêu 四tứ 行hành 名danh 。 二nhị 。 別biệt 出xuất 四tứ 行hành 體thể 。

安an 住trụ 四tứ 法pháp

者giả 。 心tâm 安an 住trụ 四tứ 法pháp 則tắc 無vô 復phục 苦khổ 。 故cố 得đắc 安an 樂lạc 。 名danh 安an 樂lạc 行hành 。

一nhất 者giả 安an 住trụ 菩Bồ 薩Tát 行hành 處xứ 。 及cập 親thân 近cận 處xứ

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 別biệt 出xuất 四tứ 行hành 體thể 。 又hựu 開khai 四tứ 別biệt 。

初sơ 。 正chánh 明minh 行hành 體thể 。 二nhị 。 歎thán 教giáo 。 三tam 。 勸khuyến 修tu 。 四tứ 。 總tổng 釋thích 安an 樂lạc 義nghĩa 。 就tựu 出xuất 四tứ 行hành 體thể 即tức 為vi 四tứ 別biệt 。 就tựu 初sơ 行hành 體thể 又hựu 開khai 為vi 三tam 。

第đệ 一nhất 。 正chánh 明minh 行hành 體thể 。 末mạt 後hậu 四tứ 行hành 半bán 偈kệ 。 第đệ 二nhị 。 辨biện 安an 樂lạc 相tương/tướng 。 初sơ 文văn 即tức 是thị 釋thích 行hành 。 後hậu 文văn 釋thích 安an 樂lạc 相tương/tướng 。 行hành 謂vị 因nhân 。 安an 樂lạc 即tức 行hành 所sở 得đắc 果quả 。 偈kệ 後hậu 長trường/trưởng 行hành 。 第đệ 三tam 。 總tổng 結kết 初sơ 安an 樂lạc 行hành 。 就tựu 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 長trường/trưởng 行hành 。 二nhị 。 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 標tiêu 行hành 。 近cận 二nhị 章chương 門môn 。 二nhị 。 雙song 釋thích 二nhị 門môn 。

行hành 處xứ

者giả 。 修tu 行hành 之chi 人nhân 。 已dĩ 入nhập 於ư 理lý 而nhi 履lý 行hành 之chi 。 名danh 為vi 行hành 處xứ 。 雖tuy 未vị 入nhập 理lý 親thân 而nhi 近cận 之chi 。 名danh 為vi 近cận 處xứ 。 此thử 二nhị 始thỉ 終chung 之chi 名danh 。 故cố 合hợp 為vi 一nhất 。

問vấn 。

行hành 處xứ 既ký 深thâm 。 近cận 處xứ 為vi 淺thiển 。 何hà 故cố 前tiền 明minh 行hành 處xứ 。 後hậu 說thuyết 近cận 處xứ 耶da 。

答đáp 。

前tiền 明minh 行hành 處xứ 舉cử 深thâm 心tâm 標tiêu 旨chỉ 。 使sử 習tập 而nhi 近cận 之chi 。

問vấn 。

約ước 位vị 云vân 何hà

答đáp 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

七thất 地địa 已dĩ 上thượng 已dĩ 入nhập 於ư 理lý 稱xưng 為vi 行hành 處xứ 。 自tự 爾nhĩ 已dĩ 還hoàn 入nhập 無vô 生sanh 理lý 漸tiệm 近cận 稱xưng 為vi 近cận 處xứ 。 今kim 明minh 依y 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 。 無vô 生sanh 既ký 有hữu 二nhị 處xứ 。 行hành 。 近cận 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 但đãn 經kinh 意ý 正chánh 為vi 始thỉ 學học 之chi 人nhân 標tiêu 此thử 二nhị 處xứ 。 以dĩ 得đắc 無vô 生sanh 相tương 應ứng 。 名danh 為vi 行hành 處xứ 。 若nhược 未vị 與dữ 般Bát 若Nhã 相tương 應ứng 。 令linh 發phát 心tâm 之chi 人nhân 漸tiệm 漸tiệm 習tập 近cận 。 故cố 名danh 近cận 處xứ 。 若nhược 親thân 近cận 無vô 生sanh 則tắc 與dữ 顛điên 倒đảo 疎sơ 遠viễn 。 便tiện 得đắc 安an 樂lạc 。 若nhược 與dữ 顛điên 倒đảo 親thân 近cận 。 實thật 相tướng 疎sơ 遠viễn 則tắc 受thọ 苦khổ 惱não 也dã 。

云vân 何hà 名danh

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 釋thích 行hành 。 近cận 二nhị 章chương 門môn 。 則tắc 為vi 二nhị 別biệt 。 釋thích 行hành 處xứ 章chương 門môn 為vi 三tam 。

謂vị 標tiêu 。 釋thích 。 結kết 也dã 。

若nhược 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 釋thích 章chương 門môn 也dã 。 此thử 文văn 意ý 多đa 含hàm 。 今kim 以dĩ 七thất 義nghĩa 釋thích 之chi 。

一nhất 。 依y 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 二nhị 忍nhẫn 解giải 之chi 。

住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa

者giả 。 謂vị 生sanh 忍nhẫn 也dã 。 後hậu 明minh 觀quán 空không 。 謂vị 法Pháp 忍Nhẫn 也dã 。 《# 論luận 》# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 行hành 生sanh 忍nhẫn 。 得đắc 無vô 量lượng 功công 德đức 。 行hành 法Pháp 忍Nhẫn 得đắc 無vô 量lượng 智trí 慧tuệ 。

生sanh 忍nhẫn 是thị 違vi 順thuận 等đẳng 境cảnh 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 安an 忍nhẫn 之chi 。 於ư 違vi 不bất 瞋sân 。 於ư 順thuận 不bất 貪tham 。 故cố 是thị 功công 德đức 。 法Pháp 忍Nhẫn 不bất 受thọ 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 知tri 其kỳ 空không 寂tịch 。 故cố 得đắc 智trí 慧tuệ 。 此thử 據cứ 空không 有hữu 二nhị 門môn 以dĩ 分phần/phân 福phước 慧tuệ 。 又hựu 生sanh 空không 位vị 淺thiển 與dữ 功công 德đức 之chi 名danh 。 法pháp 空không 既ký 深thâm 受thọ 智trí 慧tuệ 之chi 稱xưng 。 此thử 約ước 二nhị 空không 淺thiển 深thâm 以dĩ 分phần/phân 福phước 慧tuệ 。 又hựu 俱câu 就tựu 有hữu 門môn 以dĩ 明minh 二nhị 忍nhẫn 。 忍nhẫn 違vi 順thuận 眾chúng 生sanh 為vi 生sanh 忍nhẫn 。 忍nhẫn 眾chúng 生sanh 違vi 順thuận 等đẳng 法pháp 為vi 法Pháp 忍Nhẫn 。 此thử 二nhị 亦diệc 有hữu 淺thiển 深thâm 。 眾chúng 生sanh 五ngũ 情tình 取thủ 之chi 不bất 得đắc 。 又hựu 是thị 假giả 名danh 。 是thị 故cố 易dị 忍nhẫn 。 違vi 順thuận 等đẳng 法pháp 是thị 見kiến 聞văn 現hiện 事sự 。 是thị 故cố 難nan 忍nhẫn 。 以dĩ 約ước 忍nhẫn 有hữu 淺thiển 深thâm 以dĩ 分phần/phân 福phước 慧tuệ 。 然nhiên 自tự 有hữu 福phước 慧tuệ 不bất 二nhị 。 無vô 有hữu 淺thiển 深thâm 。 今kim 約ước 觀quán 門môn 階giai 級cấp 故cố 分phần/phân 淺thiển 深thâm 也dã 。 初sơ 文văn 四tứ 句cú 。

一nhất 。

住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa

者giả 。 總tổng 明minh 三tam 業nghiệp 也dã 。 忍nhẫn 辱nhục 名danh 地địa 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 不bất 為vi 外ngoại 緣duyên 所sở 動động 故cố 名danh 為vi 地địa 。 二nhị 者giả 。 能năng 生sanh 如như 地địa 。 以dĩ 能năng 忍nhẫn 諸chư 辱nhục 得đắc 通thông 大đại 法pháp 。 萬vạn 善thiện 便tiện 生sanh 。 故cố 名danh 忍nhẫn 心tâm 以dĩ 之chi 為vi 地địa 。

柔nhu 和hòa 善thiện 順thuận

者giả 。 柔nhu 和hòa 其kỳ 言ngôn 不bất 逆nghịch 誤ngộ 物vật 。 謂vị 口khẩu 忍nhẫn 也dã 。

而nhi 不bất 卒thốt 暴bạo

者giả 。 雖tuy 刀đao 杖trượng 加gia 之chi 而nhi 身thân 不bất 妄vọng 動động 。 以dĩ 不bất 加gia 報báo 故cố 是thị 身thân 忍nhẫn 。 又hựu 是thị 威uy 儀nghi 庠tường 序tự 。 名danh 不bất 卒thốt 暴bạo 。 如như 《# 大đại 品phẩm 》# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 一nhất 心tâm 安an 祥tường

也dã 。

心tâm 亦diệc 不bất 驚kinh

者giả 。 又hựu 但đãn 非phi 身thân 口khẩu 不bất 加gia 報báo 。 亦diệc 不bất 起khởi 一nhất 念niệm 嗔sân 心tâm 。 謂vị 意ý 忍nhẫn 也dã 。 又hựu 能năng 安an 同đồng 異dị 故cố 心tâm 不bất 驚kinh 。

又hựu 復phục 於ư 法pháp 無vô 所sở 行hành

者giả 。 上thượng 辨biện 生sanh 忍nhẫn 。 今kim 是thị 法Pháp 忍Nhẫn 。 二nhị 者giả 。 上thượng 是thị 觀quán 方phương 便tiện 。 今kim 是thị 正chánh 觀quán 體thể 。 以dĩ 調điều 身thân 口khẩu 然nhiên 後hậu 始thỉ 得đắc 入nhập 。 實thật 相tướng 觀quán 也dã 。 三tam 者giả 。 上thượng 明minh 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 今kim 明minh 菩Bồ 薩Tát 解giải 。 四tứ 者giả 。 住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa 。 是thị 方phương 便tiện 慧tuệ 。 觀quán 空không 謂vị 實thật 慧tuệ 也dã 。 五ngũ 者giả 。 住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa 。 是thị 外ngoại 行hành 處xứ 。 觀quán 空không 是thị 內nội 行hành 處xứ 。 六lục 者giả 。 住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa 。 然nhiên 後hậu 觀quán 空không 者giả 。 要yếu 前tiền 明minh 有hữu 中trung 行hành 諸chư 功công 德đức 。 以dĩ 有hữu 資tư 空không 然nhiên 後hậu 始thỉ 得đắc 從tùng 空không 出xuất 有hữu 。 不bất 爾nhĩ 者giả 墮đọa 二Nhị 乘Thừa 地địa 。 七thất 者giả 。 住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa 。 然nhiên 後hậu 觀quán 空không 者giả 。 欲dục 簡giản 異dị 耶da 見kiến 觀quán 空không 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 云vân 。

邪tà 見kiến 空không 。 前tiền 作tác 惡ác 業nghiệp 然nhiên 後hậu 撥bát 之chi 。 今kim 言ngôn 真chân 空không 者giả 。 前tiền 行hành 施thí 戒giới 忍nhẫn 。 禪thiền 然nhiên 後hậu 觀quán 空không 也dã 。

又hựu 復phục 於ư 法pháp 無vô 所sở 行hành

者giả 。 以dĩ 住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa 。 調điều 柔nhu 身thân 口khẩu 故cố 得đắc 入nhập 空không 。 以dĩ 入nhập 空không 故cố 不bất 行hành 一nhất 切thiết 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 法pháp 也dã 。

而nhi 觀quán 諸chư 法pháp 如như 實thật 相tướng

者giả 。 上thượng 不bất 行hành 顛điên 倒đảo 之chi 法pháp 。 今kim 觀quán 實thật 相tướng 法pháp 也dã 。

亦diệc 不bất 行hành

者giả 。 初sơ 明minh 不bất 行hành 不bất 實thật 。 次thứ 明minh 行hành 實thật 。 今kim 實thật 不bất 實thật 。 一nhất 切thiết 不bất 行hành 。 故cố 言ngôn 亦diệc 不bất 行hành 也dã 。

不bất 分phân 別biệt

者giả 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 行hành 與dữ 不bất 行hành 也dã 。 上thượng 忍nhẫn 辱nhục 等đẳng 即tức 世thế 諦đế 觀quán 。 觀quán 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 乃nãi 至chí 不bất 行hành 不bất 分phân 別biệt 。 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 觀quán 。 以dĩ 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 常thường 依y 二nhị 諦đế 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 依y 佛Phật 修tu 學học 亦diệc 作tác 二nhị 諦đế 觀quán 也dã 。

次thứ 就tựu 生sanh 。 法pháp 二nhị 空không 釋thích 者giả 。 從tùng 初sơ 不bất 行hành 至chí 觀quán 實thật 相tướng 謂vị 法pháp 空không 。 不bất 行hành 不bất 分phân 別biệt 謂vị 生sanh 空không 觀quán 。 出xuất 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 。 下hạ 偈kệ 中trung 亦diệc 有hữu 此thử 意ý 。 初sơ 不bất 行hành 一nhất 切thiết 。 法pháp 即tức 法pháp 空không 。 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 男nam 女nữ 謂vị 眾chúng 生sanh 空không 。 先tiên 明minh 法pháp 空không 後hậu 辨biện 生sanh 空không 者giả 。 一nhất 是thị 說thuyết 門môn 次thứ 第đệ 。 二nhị 惑hoặc 者giả 謂vị 有hữu 人nhân 能năng 作tác 法pháp 空không 觀quán 。 故cố 復phục 除trừ 其kỳ 觀quán 主chủ 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 亦diệc 有hữu 此thử 文văn 。

次thứ 就tựu 三tam 諦đế 釋thích 此thử 文văn 者giả 。 住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa 。 等đẳng 謂vị 世thế 諦đế 觀quán 。 於ư 法pháp 無vô 所sở 行hành 而nhi 觀quán 實thật 相tướng 謂vị 真Chân 諦Đế 觀quán 。 亦diệc 不bất 行hành 不bất 分phân 別biệt 。 謂vị 非phi 真chân 非phi 俗tục 中trung 道đạo 觀quán 。 不bất 行hành 者giả 不bất 行hành 真Chân 諦Đế 也dã 。 不bất 分phân 別biệt 者giả 不bất 分phân 別biệt 世thế 諦đế 事sự 也dã 。 故cố 名danh 非phi 真chân 非phi 俗tục 中trung 道đạo 觀quán 。 此thử 三tam 諦đế 是thị 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 以dĩ 不bất 二nhị 言ngôn 二nhị 。 二nhị 名danh 二nhị 諦đế 。 二nhị 不bất 二nhị 為vi 中trung 道đạo 也dã 。

次thứ 就tựu 泯mẫn 境cảnh 智trí 釋thích 者giả 。 又hựu 復phục 於ư 諸chư 法pháp 。 無vô 所sở 行hành 乃nãi 至chí 觀quán 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 明minh 緣duyên 盡tận 於ư 觀quán 也dã 。 所sở 言ngôn 緣duyên 盡tận 觀quán 者giả 。 一nhất 切thiết 顛điên 倒đảo 。 邪tà 緣duyên 皆giai 盡tận 於ư 正chánh 觀quán 內nội 也dã 。 亦diệc 不bất 行hành 不bất 分phân 別biệt 者giả 。 觀quán 盡tận 於ư 緣duyên 也dã 。 以dĩ 邪tà 緣duyên 既ký 盡tận 。 正chánh 觀quán 亦diệc 息tức 。 故cố 緣duyên 觀quán 並tịnh 忘vong 境cảnh 智trí 俱câu 寂tịch 。 後hậu 偈kệ 中trung 亦diệc 有hữu 此thử 意ý 。 初sơ 明minh 生sanh 法pháp 二nhị 空không 謂vị 盡tận 緣duyên 。 次thứ 偈kệ 言ngôn 。

不bất 得đắc 諸chư 法pháp 。 不bất 知tri 不bất 見kiến

即tức 盡tận 觀quán 也dã 。 故cố 肇triệu 師sư 《# 涅Niết 槃Bàn 論luận 》# 云vân 。

法pháp 無vô 有hữu 無vô 之chi 相tướng 。 聖thánh 無vô 有hữu 無vô 之chi 智trí 。 法pháp 無vô 有hữu 無vô 之chi 相tướng 。 故cố 無vô 數số 於ư 外ngoại 。 聖thánh 無vô 有hữu 無vô 之chi 智trí 故cố 無vô 心tâm 於ư 內nội 。 於ư 外ngoại 無vô 數số 。 於ư 內nội 無vô 心tâm 。 不bất 知tri 何hà 以dĩ 目mục 之chi 。 強cường/cưỡng 稱xưng 正chánh 觀quán 也dã 。

是thị 名danh 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 三tam 。 結kết 行hành 處xứ 也dã 。

云vân 何hà 名danh

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 次thứ 釋thích 近cận 處xứ 。 就tựu 文văn 亦diệc 二nhị 。

初sơ 。 明minh 有hữu 近cận 處xứ 。 次thứ 。 明minh 空không 近cận 處xứ 。 亦diệc 前tiền 是thị 形hình 近cận 處xứ 。 次thứ 是thị 心tâm 近cận 處xứ 。 夫phu 始thỉ 行hành 者giả 擇trạch 閑nhàn 居cư 以dĩ 靜tĩnh 身thân 。 然nhiên 後hậu 心tâm 定định 以dĩ 近cận 理lý 。

問vấn 。

行hành 處xứ 中trung 亦diệc 明minh 空không 有hữu 。 與dữ 今kim 何hà 異dị 。

答đáp 。

前tiền 明minh 空không 有hữu 為vi 深thâm 。 今kim 明minh 空không 有hữu 為vi 淺thiển 。 故cố 始thỉ 行hành 者giả 有hữu 空không 有hữu 二nhị 觀quán 可khả 擬nghĩ 地địa 前tiền 柔nhu 順thuận 忍nhẫn 也dã 。 深thâm 行hành 者giả 亦diệc 有hữu 空không 有hữu 二nhị 觀quán 。 登đăng 地địa 已dĩ 上thượng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 也dã 。

就tựu 文văn 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 明minh 不bất 應ưng 親thân 近cận 。 二nhị 。 明minh 所sở 應ưng 親thân 近cận 。 不bất 應ưng 親thân 近cận 。 凡phàm 離ly 十thập 緣duyên 。

一nhất 。 不bất 近cận 國quốc 王vương 。 謂vị 離ly 憍kiêu 慢mạn 緣duyên 。 二nhị 。 不bất 近cận 外ngoại 道đạo 。 謂vị 離ly 邪tà 見kiến 緣duyên 。 始thỉ 行hành 之chi 人nhân 未vị 能năng 邪tà 正chánh 等đẳng 觀quán 故cố 不bất 應ưng 近cận 也dã 。 《# 注chú 經kinh 》# 云vân 。

未vị 能năng 天thiên 地địa 一nhất 指chỉ 。 萬vạn 物vật 一nhất 馬mã 。 故cố 不bất 應ưng 近cận 於ư 外ngoại 道đạo 。

路lộ 伽già 耶da 陀đà

者giả 。 舊cựu 云vân 是thị 惡ác 解giải 義nghĩa 。

逆nghịch 路lộ 伽già 耶da 陀đà

者giả 。 是thị 惡ác 論luận 義nghĩa 。 《# 注chú 經kinh 》# 云vân 。

路lộ 伽già 耶da 陀đà 者giả 。 如như 此thử 間gian 禮lễ 儀nghi 名danh 教giáo 儒nho 墨mặc 之chi 流lưu 也dã 。 逆nghịch 路lộ 伽già 耶da 陀đà 者giả 。 如như 老lão 莊trang 玄huyền 書thư 絕tuyệt 仁nhân 棄khí 聖thánh 之chi 例lệ 。

又hựu 言ngôn 路lộ 伽già 耶da 陀đà 翻phiên 為vi 世thế 間gian 行hành 。 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 云vân 。

讚tán 序tự 歌ca 音âm

逆nghịch 路lộ 伽già 耶da 此thử 云vân 逆nghịch 世thế 間gian 行hành 。 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 云vân 。

結kết 偶ngẫu 習tập 俗tục

也dã 。

亦diệc 不bất 親thân 近cận 。 諸chư 有hữu 凶hung 戲hí

第đệ 三tam 。 離ly 散tán 亂loạn 緣duyên 。

那na 羅la

者giả 。 此thử 翻phiên 為vi 力lực 。 《# 注chú 經kinh 》# 云vân 。

文văn 身thân 幻huyễn 術thuật 等đẳng 是thị 也dã

文văn 身thân 者giả 。 以dĩ 彩thải 畫họa 身thân 使sử 班ban 也dã 。

亦diệc 不bất 親thân 近cận 旃chiên 陀đà 羅la

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 離ly 惡ác 業nghiệp 緣duyên 。

旃chiên 陀đà

者giả 。 此thử 云vân 可khả 畏úy 。 亦diệc 云vân 惡ác 。

羅la

者giả 。 下hạ 姓tánh 也dã 。

又hựu 不bất 親thân 近cận 求cầu 聲Thanh 聞Văn

者giả 。 第đệ 五ngũ 。 離ly 小Tiểu 乘Thừa 緣duyên 。 始thỉ 行hành 菩Bồ 薩Tát 大đại 照chiếu 未vị 圓viên 恐khủng 容dung 染nhiễm 小tiểu 法pháp 。 故cố 令linh 意ý 形hình 宜nghi 隔cách 。 行hành 止chỉ 勿vật 共cộng 。

或hoặc 時thời 來lai 者giả 。 隨tùy 宜nghi 說thuyết 法Pháp 。 無vô 所sở 希hy 求cầu

者giả 。 若nhược 有hữu 機cơ 感cảm 。 即tức 為vi 說thuyết 法Pháp 。 不bất 為vi 名danh 利lợi 無vô 所sở 希hy 求cầu 也dã 。

又hựu 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 六lục 。 離ly 染nhiễm 愛ái 緣duyên 。 五ngũ 歲tuế 已dĩ 還hoàn 名danh 小tiểu 女nữ 。 許hứa 嫁giá 為vi 處xứ 女nữ 。 又hựu 云vân 立lập 志chí 不bất 嫁giá 為vi 處xứ 女nữ 。

亦diệc 復phục 不bất 近cận 。 五ngũ 種chủng 不bất 男nam 之chi 人nhân

者giả 。 第đệ 七thất 。 離ly 無vô 志chí 緣duyên 。 《# 十thập 誦tụng 律luật 》# 五ngũ 法pháp 第đệ 一nhất 卷quyển 云vân 。

一nhất 。 生sanh 不bất 能năng 男nam 。 二nhị 。 半bán 月nguyệt 不bất 能năng 男nam 。 三tam 。 妬đố 不bất 能năng 男nam 。 四tứ 。 精tinh 不bất 能năng 男nam 。 五ngũ 。 病bệnh 不bất 能năng 男nam 。 又hựu 云vân 。

天thiên 。 刑hình 。 都đô 。 變biến 。 半bán 。 天thiên 者giả 天thiên 性tánh 不bất 能năng 。 刑hình 者giả 被bị 刑hình 者giả 。 都đô 者giả 都đô 無vô 根căn 。 變biến 者giả 女nữ 變biến 為vi 男nam 猶do 不bất 能năng 也dã 。 半bán 者giả 半bán 月nguyệt 能năng 半bán 月nguyệt 不bất 能năng 也dã 。 注chú 云vân 。

一nhất 。 無vô 根căn 。 二nhị 。 二nhị 根căn 。 三tam 。 不bất 定định 根căn 。 四tứ 。 有hữu 限hạn 根căn 。 五ngũ 。 妬đố 不bất 能năng 男nam 也dã 。

不bất 獨độc 入nhập 他tha 家gia

者giả 。 第đệ 八bát 。 離ly 譏cơ 嫌hiềm 緣duyên 也dã 。

若nhược 為vì 女nữ 人nhân 說thuyết 法Pháp

下hạ 。 第đệ 九cửu 。 離ly 能năng 生sanh 他tha 愛ái 緣duyên 。

不bất 樂nhạo 畜súc 年niên 少thiểu 弟đệ 子tử

第đệ 十thập 。 離ly 自tự 生sanh 染nhiễm 愛ái 緣duyên 。

問vấn 。

何hà 故cố 不bất 親thân 近cận 此thử 十thập 緣duyên 耶da 。

答đáp 。

始thỉ 行hành 之chi 人nhân 顛điên 倒đảo 強cường/cưỡng 。 觀quán 行hành 弱nhược 。 忽hốt 親thân 近cận 非phi 道đạo 之chi 緣duyên 者giả 。 進tiến 無vô 濟tế 彼bỉ 之chi 功công 。 退thoái 有hữu 愛ái 累lũy/lụy/luy 之chi 失thất 。 如như 少thiểu 湯thang 投đầu 氷băng 反phản 助trợ 成thành 結kết 。 若nhược 得đắc 正chánh 觀quán 現hiện 前tiền 。 隨tùy 意ý 親thân 近cận 。 如như 通thông 達đạt 非phi 道đạo 即tức 是thị 佛Phật 道Đạo 。 不bất 見kiến 產sản 業nghiệp 之chi 事sự 不bất 入nhập 波Ba 若Nhã 觀quán 者giả 。 又hựu 《# 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 》# 明minh 菩Bồ 薩Tát 有hữu 甚thậm 深thâm 戒giới 。 具cụ 作tác 十thập 惡ác 五ngũ 逆nghịch 等đẳng 業nghiệp 。 則tắc 進tiến 有hữu 濟tế 彼bỉ 之chi 功công 。 退thoái 無vô 愛ái 染nhiễm 之chi 失thất 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 有hữu 二nhị 門môn 。

一nhất 。 世thế 界giới 門môn 。 二nhị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 門môn 。 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 隨tùy 國quốc 土độ 風phong 俗tục 譏cơ 嫌hiềm 。 雖tuy 是thị 深thâm 行hành 。 不bất 得đắc 親thân 近cận 。 二nhị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 門môn 。 不bất 見kiến 近cận 與dữ 不bất 近cận 。 四tứ 句cú 不bất 行hành 。 雖tuy 有hữu 二nhị 門môn 而nhi 未vị 曾tằng 二nhị 。 適thích 時thời 而nhi 動động 。

常thường 好hiếu 坐tọa 禪thiền

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 所sở 應ưng 親thân 近cận 。

問vấn 。

攝nhiếp 心tâm 應ưng 在tại 觀quán 始thỉ 。 何hà 故cố 在tại 終chung 耶da 。

答đáp 。

由do 遠viễn 離ly 諸chư 緣duyên 方phương 得đắc 攝nhiếp 心tâm 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 在tại 後hậu 明minh 之chi 。 又hựu 遠viễn 離ly 十thập 緣duyên 謂vị 菩Bồ 薩Tát 戒giới 。 常thường 好hiếu 坐tọa 禪thiền 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 定định 。 後hậu 明minh 觀quán 空không 即tức 智trí 慧tuệ 也dã 。

復phục 次thứ

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 空không 親thân 近cận 處xứ 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。

初sơ 。 作tác 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 觀quán 。 次thứ 。 明minh 世thế 諦đế 觀quán 。 初sơ 有hữu 十thập 七thất 句cú 。

觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 空không

者giả 。 不bất 見kiến 有hữu 也dã 。

如như 實thật 相tướng

者giả 。 顯hiển 空không 觀quán 是thị 真chân 實thật 也dã 。

又hựu 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 如như 皆giai 是thị 實thật 相tướng 。 不bất 顛điên 倒đảo 。

者giả 。 不bất 取thủ 空không 相tướng 也dã 。

不bất 動động

者giả 。 不bất 生sanh 動động 念niệm 也dã 。

不bất 退thoái

者giả 。 一nhất 得đắc 不bất 失thất 也dã 。

不bất 轉chuyển

者giả 。 不bất 為vi 異dị 緣duyên 所sở 動động 也dã 。

如như 虛hư 空không

者giả 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 。 不bất 如như 數số 論luận 外ngoại 道đạo 所sở 計kế 虛hư 空không 也dã 。

無vô 所sở 有hữu 性tánh

者giả 。 本bổn 性tánh 爾nhĩ 也dã 。

一nhất 切thiết 語ngữ 言ngôn 道đạo 斷đoạn

者giả 。 四tứ 句cú 不bất 能năng 詮thuyên 也dã 。

不bất 生sanh 不bất 出xuất 不bất 起khởi

者giả 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 云vân 。

緣duyên 邊biên 畢tất 竟cánh 不bất 可khả 得đắc 故cố 名danh 不bất 生sanh 。 因nhân 邊biên 不bất 可khả 得đắc 名danh 不bất 出xuất 。 果quả 邊biên 不bất 可khả 得đắc 故cố 名danh 不bất 起khởi 。

又hựu 解giải 。 不bất 從tùng 外ngoại 來lai 。 故cố 名danh 不bất 生sanh 。 不bất 從tùng 內nội 出xuất 。 故cố 名danh 不bất 出xuất 。 不bất 從tùng 內nội 外ngoại 合hợp 有hữu 故cố 名danh 不bất 起khởi 。

無vô 名danh 無vô 相tướng

者giả 。 外ngoại 無vô 名danh 故cố 無vô 名danh 。 內nội 無vô 相tướng 故cố 無vô 相tướng 。 又hựu 離ly 十thập 相tương/tướng 故cố 名danh 無vô 相tướng 。

實thật 無vô 所sở 有hữu

者giả 。 實thật 錄lục 無vô 所sở 有hữu 。 又hựu 實thật 錄lục 無vô 所sở 無vô 。 乃nãi 至chí 實thật 錄lục 無vô 顛điên 倒đảo 五ngũ 句cú 也dã 。

無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 無vô 障chướng 無vô 礙ngại

者giả 。 六lục 情tình 不bất 能năng 量lượng 故cố 名danh 無vô 量lượng 。 又hựu 不bất 墮đọa 三tam 世thế 。 名danh 為vi 無vô 量lượng 。 又hựu 言ngôn 。 無vô 空không 有hữu 之chi 量lượng 故cố 稱xưng 無vô 量lượng 。 邊biên 不bất 可khả 得đắc 故cố 言ngôn 無vô 邊biên 。 又hựu 無vô 斷đoạn 常thường 諸chư 邊biên 。 故cố 名danh 無vô 邊biên 。 即tức 有hữu 是thị 空không 。 即tức 空không 是thị 有hữu 。 空không 有hữu 不bất 二nhị 故cố 云vân 無vô 礙ngại 。 法pháp 性tánh 自tự 爾nhĩ 。 累lũy/lụy/luy 不bất 能năng 障chướng 。 故cố 云vân 無vô 障chướng 。

但đãn 以dĩ 因nhân 緣duyên 有hữu

者giả 。 第đệ 二nhị 。 明minh 因nhân 緣duyên 世thế 諦đế 觀quán 。 前tiền 明minh 真Chân 諦Đế 。 後hậu 明minh 世thế 諦đế 者giả 。 示thị 實thật 相tướng 為vi 本bổn 。 諸chư 法pháp 為vi 末mạt 。 又hựu 上thượng 明minh 常thường 好hiếu 坐tọa 禪thiền 。 修tu 攝nhiếp 其kỳ 心tâm 。 則tắc 從tùng 有hữu 入nhập 空không 。 今kim 從tùng 空không 出xuất 有hữu 。 《# 瓔anh 珞lạc 經kinh 》# 云vân 。

從tùng 有hữu 入nhập 空không 名danh 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 觀quán 。 從tùng 空không 出xuất 有hữu 名danh 平bình 等đẳng 觀quán 。 因nhân 是thị 二nhị 觀quán 為vi 方phương 便tiện 得đắc 入nhập 中trung 道đạo 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 觀quán 。

也dã 。

從tùng 顛điên 倒đảo 生sanh 故cố 說thuyết 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc

者giả 。 上thượng 明minh 空không 有hữu 二nhị 諦đế 。 即tức 是thị 顯hiển 正chánh 義nghĩa 。 此thử 句cú 敘tự 緣duyên 迷mê 。 以dĩ 不bất 識thức 因nhân 緣duyên 有hữu 故cố 。 從tùng 顛điên 倒đảo 生sanh 。 計kế 有hữu 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 屬thuộc 上thượng 句cú 也dã 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

諸chư 法pháp 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 從tùng 顛điên 倒đảo 生sanh 。 是thị 故cố 見kiến 有hữu 如như 眼nhãn 病bệnh 見kiến 空không 華hoa 也dã 。 光quang 宅trạch 云vân 。

以dĩ 取thủ 相tương/tướng 因nhân 生sanh 諸chư 法pháp 。 故cố 云vân 從tùng 顛điên 倒đảo 生sanh 也dã 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

顛điên 倒đảo 者giả 即tức 釋thích 成thành 上thượng 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 上thượng 云vân 因nhân 緣duyên 者giả 。 如như 《# 大đại 品phẩm 》# 明minh 眾chúng 生sanh 顛điên 倒đảo 。 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 六lục 道đạo 也dã (# 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 字tự 向hướng 下hạ 牽khiên 之chi 也dã )# 。

偈kệ 文văn 為vi 二nhị 。

第đệ 一nhất 。 雙song 標tiêu 行hành 近cận 二nhị 處xứ 。 第đệ 二nhị 。 釋thích 行hành 近cận 二nhị 處xứ 。 初sơ 一nhất 行hành 半bán 。 謂vị 雙song 標tiêu 也dã 。

常thường 離ly 國quốc 王vương

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 釋thích 二nhị 門môn 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 明minh 行hành 近cận 二nhị 處xứ 各các 有hữu 空không 有hữu 二nhị 門môn 。 今kim 偈kệ 轉chuyển 勢thế 說thuyết 法Pháp 。 前tiền 合hợp 釋thích 行hành 近cận 二nhị 處xứ 有hữu 門môn 。 次thứ 合hợp 釋thích 行hành 近cận 二nhị 處xứ 空không 門môn 。 欲dục 以dĩ 空không 有hữu 合hợp 為vi 一nhất 類loại 也dã 。 釋thích 有hữu 門môn 中trung 。 前tiền 釋thích 。 次thứ 結kết 。 就tựu 釋thích 中trung 但đãn 釋thích 有hữu 近cận 處xứ 。 不bất 釋thích 有hữu 行hành 處xứ 者giả 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 欲dục 顯hiển 離ly 十thập 種chủng 惡ác 緣duyên 通thông 得đắc 作tác 行hành 近cận 二nhị 處xứ 前tiền 方phương 便tiện 故cố 也dã 。 離ly 十thập 種chủng 惡ác 緣duyên 既ký 得đắc 為vi 行hành 近cận 方phương 便tiện 。 即tức 顯hiển 前tiền 住trụ 忍nhẫn 辱nhục 地địa 。 等đẳng 亦diệc 通thông 得đắc 與dữ 行hành 近cận 為vi 方phương 便tiện 也dã 。 二nhị 者giả 。 為vi 欲dục 存tồn 略lược 故cố 。 但đãn 舉cử 近cận 處xứ 之chi 有hữu 行hành 耳nhĩ 。

問vấn 。

何hà 故cố 長trường/trưởng 行hành 前tiền 明minh 行hành 處xứ 。 今kim 前tiền 明minh 近cận 處xứ 。

答đáp 。

長trường/trưởng 行hành 中trung 就tựu 說thuyết 門môn 次thứ 第đệ 。 前tiền 明minh 行hành 處xứ 之chi 深thâm 。 次thứ 辨biện 近cận 處xứ 之chi 淺thiển 。 今kim 依y 修tu 行hành 次thứ 第đệ 。 前tiền 明minh 近cận 處xứ 之chi 淺thiển 。 後hậu 明minh 行hành 處xứ 之chi 深thâm 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 具cụ 明minh 十thập 緣duyên 。 偈kệ 文văn 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 但đãn 略lược 無vô 第đệ 十thập 生sanh 自tự 染nhiễm 愛ái 緣duyên 。 所sở 言ngôn 三tam 藏tạng 者giả 凡phàm 有hữu 三tam 種chủng 。

一nhất 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 。 二nhị 者giả 。 大Đại 乘Thừa 自tự 有hữu 三tam 藏tạng 。 如như 《# 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 》# 說thuyết 。 三tam 者giả 。 大đại 小tiểu 合hợp 論luận 三tam 藏tạng 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 。 緣Duyên 覺Giác 藏tạng 。 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 等đẳng 為vi 大Đại 乘Thừa 慧tuệ 藏tạng 。 《# 決quyết 定định 毘tỳ 尼ni 經kinh 》# 為vi 大Đại 乘Thừa 毘tỳ 尼ni 藏tạng 。 《# 地địa 持trì 論luận 》# 等đẳng 為vi 大Đại 乘Thừa 。 阿A 毘Tỳ 曇Đàm 藏tạng 。 今kim 謂vị 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung 自tự 有hữu 三tam 藏tạng 。 不bất 應ưng 引dẫn 論luận 也dã 。 今kim 言ngôn 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 者giả 。 欲dục 簡giản 餘dư 二nhị 種chủng 三tam 藏tạng 也dã 。

深thâm 著trước 五ngũ 欲dục 。 求cầu 現hiện 滅diệt 度độ

者giả 。 深thâm 著trước 五ngũ 欲dục 。 謂vị 起khởi 愛ái 人nhân 。 求cầu 現hiện 滅diệt 度độ 。 謂vị 起khởi 見kiến 人nhân 。 見kiến 有hữu 身thân 心tâm 勞lao 累lũy/lụy/luy 故cố 求cầu 速tốc 滅diệt 。 是thị 則tắc 名danh 為vi 行hành 處xứ 。

近cận 處xứ

者giả 。 第đệ 二nhị 。 總tổng 結kết 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

應ưng 結kết 近cận 處xứ 。 復phục 言ngôn 及cập 行hành 處xứ 者giả 。 此thử 是thị 行hành 家gia 親thân 近cận 。 所sở 以dĩ 言ngôn 及cập 行hành 處xứ 。

以dĩ 此thử 二nhị 處xứ

者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

唯duy 應ưng 言ngôn 以dĩ 此thử 一nhất 處xứ 。 而nhi 言ngôn 二nhị 處xứ 者giả 。 行hành 處xứ 是thị 第đệ 一nhất 。 親thân 近cận 處xứ 是thị 第đệ 二nhị 。 故cố 言ngôn 二nhị 處xứ 耳nhĩ 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 離ly 上thượng 十thập 緣duyên 通thông 得đắc 是thị 行hành 近cận 二nhị 處xứ 方phương 便tiện 。 是thị 故cố 名danh 為vi 二nhị 處xứ 也dã 。

又hựu 復phục 不bất 行hành

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 合hợp 頌tụng 行hành 近cận 二nhị 門môn 空không 義nghĩa 也dã 。 就tựu 文văn 亦diệc 有hữu 二nhị 。

初sơ 二nhị 行hành 半bán 。 前tiền 頌tụng 空không 行hành 處xứ 。 次thứ 五ngũ 行hành 半bán 。 頌tụng 空không 親thân 近cận 處xứ 。 初sơ 一nhất 行hành 。 頌tụng 上thượng 不bất 行hành 之chi 言ngôn 。 即tức 辨biện 法pháp 空không 義nghĩa 。

上thượng 中trung 下hạ 法pháp

者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

善thiện 。 惡ác 。 無vô 記ký 三tam 性tánh 。 為vi 三tam 品phẩm 也dã 。 今kim 謂vị 即tức 以dĩ 三tam 乘thừa 為vi 三tam 品phẩm 也dã 。 又hựu 人nhân 天thiên 為vi 下hạ 。 二Nhị 乘Thừa 為vi 中trung 。 大Đại 乘Thừa 為vi 上thượng 也dã 。

有hữu 為vi 無vô 為vi

者giả 。 為vi 無vô 為vi 兩lưỡng 捨xả 也dã 。

實thật 不bất 實thật 法pháp

者giả 。 上thượng 來lai 泯mẫn 昔tích 教giáo 。 此thử 句cú 泯mẫn 今kim 教giáo 。 以dĩ 三tam 乘thừa 為vi 權quyền 。 一Nhất 乘Thừa 為vi 實thật 。 今kim 皆giai 不bất 行hành 也dã 。

亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 是thị 男nam 是thị 女nữ

者giả 。 半bán 行hành 。 頌tụng 上thượng 亦diệc 不bất 分phân 別biệt 。 上thượng 偈kệ 辨biện 法pháp 空không 。 故cố 今kim 明minh 生sanh 空không 也dã 。

不bất 得đắc 諸chư 法pháp 。 不bất 知tri 不bất 見kiến

者giả 。 不bất 得đắc 諸chư 法pháp 泯mẫn 境cảnh 。 不bất 知tri 不bất 見kiến 泯mẫn 觀quán 。 二nhị 空không 義nghĩa 圓viên 。 境cảnh 智trí 俱câu 絕tuyệt 明minh 理lý 既ký 周chu 。 故cố 後hậu 半bán 偈kệ 結kết 為vi 行hành 處xứ 。

一nhất 切thiết 諸chư 法pháp

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 頌tụng 空không 親thân 近cận 處xứ 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 半bán 。 明minh 空không 親thân 近cận 處xứ 體thể 。

顛điên 倒đảo 分phân 別biệt

下hạ 二nhị 行hành 。 明minh 空không 親thân 近cận 處xứ 前tiền 方phương 便tiện 觀quán 也dã 。

觀quán 一nhất 切thiết 法pháp

下hạ 二nhị 偈kệ 。 明minh 從tùng 方phương 便tiện 觀quán 入nhập 於ư 正chánh 觀quán 。 三tam 門môn 次thứ 第đệ 者giả 。 前tiền 示thị 觀quán 體thể 。 次thứ 令linh 修tu 習tập 。 修tu 習tập 既ký 成thành 後hậu 明minh 得đắc 觀quán 也dã 。 又hựu 初sơ 辨biện 得đắc 。 次thứ 明minh 失thất 。 後hậu 重trọng/trùng 明minh 得đắc 。

若nhược 有hữu 比Bỉ 丘Khâu

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 四tứ 行hành 半bán 。 頌tụng 安an 樂lạc 。 即tức 行hành 果quả 也dã 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 半bán 。 標tiêu 安an 樂lạc 。 二nhị 行hành 半bán 。 釋thích 安an 樂lạc 。 半bán 行hành 。 結kết 安an 樂lạc 。 兩lưỡng 行hành 半bán 為vi 二nhị 。

初sơ 一nhất 行hành 。 入nhập 定định 。 謂vị 聖thánh 默mặc 然nhiên 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 。 起khởi 定định 。 明minh 聖thánh 說thuyết 法Pháp 也dã 。

又hựu 文Văn 殊Thù

下hạ 。 第đệ 三tam 。 結kết 初sơ 安an 樂lạc 行hành 。

又hựu 文Văn 殊Thù

下hạ 。 次thứ 明minh 第đệ 二nhị 安an 樂lạc 行hành 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

第đệ 二nhị 行hành 以dĩ 說thuyết 法Pháp 為vi 體thể 。 即tức 名danh 說thuyết 法Pháp 安an 樂lạc 行hành 。 然nhiên 說thuyết 法Pháp 是thị 音âm 聲thanh 性tánh 。 法pháp 入nhập 所sở 攝nhiếp 。 今kim 不bất 論luận 此thử 。 正chánh 取thủ 動động 口khẩu 言ngôn 說thuyết 之chi 心tâm 。 是thị 第đệ 二nhị 行hành 體thể 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

第đệ 二nhị 行hành 口khẩu 無vô 四tứ 過quá 為vi 體thể 。 今kim 明minh 以dĩ 無vô 憍kiêu 慢mạn 為vi 體thể 。 良lương 由do 內nội 懷hoài 憍kiêu 慢mạn 。 自tự 舉cử 陵lăng 他tha 。 是thị 故cố 說thuyết 人nhân 好hảo 惡ác 長trường 短đoản 等đẳng 。 欲dục 弘hoằng 大Đại 道Đạo 宜nghi 應ưng 離ly 之chi 。 又hựu 憍kiêu 慢mạn 是thị 癡si 使sử 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 應ưng 起khởi 也dã 。 又hựu 眾chúng 生sanh 皆giai 有hữu 一Nhất 乘Thừa 。 同đồng 有hữu 佛Phật 性tánh 。 並tịnh 當đương 作tác 佛Phật 。 不bất 應ưng 慢mạn 之chi 。 如như 《# 戒giới 經kinh 》# 云vân 。

我ngã 是thị 已dĩ 成thành 佛Phật 。 汝nhữ 是thị 當đương 成thành 佛Phật 。

亦diệc 如như 常thường 不Bất 輕Khinh 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 輕khinh 一nhất 切thiết 。 作tác 此thử 不bất 輕khinh 即tức 是thị 弘hoằng 一Nhất 乘Thừa 也dã 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。

一nhất 。 勸khuyến 住trụ 安an 樂lạc 行hành 。 二nhị 。 明minh 行hành 體thể 。 三tam 。 辨biện 行hành 果quả 。

若nhược 口khẩu 宣tuyên 說thuyết

下hạ 。 明minh 行hành 體thể 也dã 。 行hành 體thể 為vi 二nhị 。

初sơ 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 二nhị 。

前tiền 明minh 離ly 過quá 為vi 行hành 體thể 。 次thứ 明minh 集tập 德đức 為vi 行hành 體thể 。

不bất 樂nhạo 說thuyết 人nhân 。 及cập 經Kinh 典điển 過quá

者giả 。 若nhược 說thuyết 人nhân 過quá 。 人nhân 聞văn 起khởi 嗔sân 不bất 受thọ 大Đại 道Đạo 。 又hựu 說thuyết 人nhân 過quá 必tất 是thị 。 輕khinh 慢mạn 之chi 心tâm 。 則tắc 自tự 生sanh 煩phiền 惱não 。 不bất 說thuyết 經Kinh 典điển 過quá 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 淺thiển 深thâm 隨tùy 機cơ 終chung 歸quy 一nhất 道đạo 。 不bất 得đắc 執chấp 大đại 呵ha 小tiểu 。 執chấp 小tiểu 呵ha 大đại 。 如như 《# 百bách 喻dụ 經kinh 》# 說thuyết 有hữu 二nhị 弟đệ 子tử 。 互hỗ 打đả 師sư 兩lưỡng 脚cước 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。

亦diệc 不bất 輕khinh 慢mạn 。 諸chư 餘dư 法Pháp 師sư

者giả 。 弘hoằng 小Tiểu 乘Thừa 者giả 名danh 為vi 餘dư 師sư 。 當đương 起khởi 愍mẫn 惻trắc 不bất 應ưng 輕khinh 之chi 。 又hựu 劣liệt 於ư 己kỷ 者giả 名danh 為vi 餘dư 師sư 。 當đương 恕thứ 之chi 不bất 逮đãi 。 亦diệc 不bất 應ưng 輕khinh 也dã 。

於ư 聲Thanh 聞Văn 人nhân 。 亦diệc 不bất 說thuyết 其kỳ 過quá 惡ác 。 亦diệc 不bất 稱xưng 名danh 。 讚tán 歎thán 其kỳ 美mỹ 。

者giả 。 別biệt 稱xưng 名danh 說thuyết 過quá 則tắc 生sanh 其kỳ 嗔sân 心tâm 。 若nhược 稱xưng 歎thán 之chi 則tắc 增tăng 其kỳ 執chấp 見kiến 。 但đãn 得đắc 用dụng 大đại 通thông 呵ha 於ư 小tiểu 耳nhĩ 。

善thiện 修tu 如như 是thị

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 集tập 德đức 行hạnh 體thể 。

但đãn 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 而nhi 為vi 解giải 說thuyết

者giả 。 設thiết 答đáp 小Tiểu 乘Thừa 義nghĩa 者giả 。 方phương 便tiện 誘dụ 引dẫn 。 終chung 令linh 入nhập 大đại 。 故cố 〈# 藥dược 草thảo 品phẩm 〉# 云vân 。

恆hằng 為vi 大Đại 乘Thừa 而nhi 作tác 因nhân 緣duyên

偈kệ 頌tụng 上thượng 二nhị 章chương 。 即tức 為vi 二nhị 別biệt 。 但đãn 轉chuyển 勢thế 說thuyết 法Pháp 。 又hựu 逐trục 近cận 頌tụng 之chi 。 前tiền 六lục 行hành 半bán 。 頌tụng 於ư 集tập 德đức 。 次thứ 有hữu 五ngũ 行hành 。 頌tụng 於ư 離ly 過quá 。 初sơ 又hựu 三tam 別biệt 。

二nhị 行hành 半bán 。 明minh 淨tịnh 於ư 內nội 外ngoại 。 為vi 說thuyết 法Pháp 方phương 便tiện 。 次thứ 有hữu 兩lưỡng 行hành 。 正chánh 示thị 說thuyết 法Pháp 之chi 方phương 。 次thứ 有hữu 二nhị 偈kệ 。 示thị 答đáp 難nạn/nan 之chi 能năng 。 弘hoằng 法pháp 之chi 人nhân 唯duy 此thử 三tam 事sự 。 故cố 具cụ 陳trần 之chi 也dã 。

除trừ 嬾lãn 惰nọa 意ý

者giả 。 第đệ 二nhị 。 頌tụng 上thượng 離ly 過quá 。 五ngũ 偈kệ 二nhị 雙song 。

初sơ 一nhất 行hành 。 誡giới 令linh 勿vật 懈giải 怠đãi 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 。 勸khuyến 使sử 懃cần 精tinh 進tấn 。 都đô 不bất 肯khẳng 說thuyết 為vi 嬾lãn 惰nọa 。 數sác 數sác 停đình 息tức 為vi 懈giải 怠đãi 。 又hựu 不bất 懃cần 於ư 事sự 為vi 嬾lãn 惰nọa 。 不bất 堅kiên 於ư 理lý 為vi 懈giải 怠đãi 也dã 。 次thứ 一nhất 偈kệ 。 誡giới 說thuyết 法Pháp 之chi 人nhân 。 勿vật 悕hy 外ngoại 財tài 。 次thứ 一nhất 偈kệ 半bán 。 勸khuyến 內nội 心tâm 念niệm 法pháp 。

我ngã 滅diệt 度độ 後hậu

下hạ 。 第đệ 三tam 。 明minh 安an 樂lạc 果quả 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。

初sơ 一nhất 偈kệ 。 牒điệp 前tiền 行hành 體thể 。 次thứ 兩lưỡng 偈kệ 。 明minh 離ly 苦khổ 果quả 。 次thứ 兩lưỡng 偈kệ 。 明minh 得đắc 樂lạc 果quả 也dã 。

又hựu 文Văn 殊Thù

下hạ 。 第đệ 三tam 行hành 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

第đệ 三tam 名danh 離ly 過quá 行hành 。 取thủ 決quyết 定định 息tức 惡ác 之chi 心tâm 為vi 行hành 體thể 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

以dĩ 意ý 除trừ 三tam 毒độc 為vi 行hành 體thể 。 今kim 以dĩ 離ly 嫉tật 妬đố 為vi 行hành 體thể 也dã 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 二nhị 。

初sơ 明minh 行hành 體thể 。 後hậu 辨biện 行hành 果quả 。 行hành 體thể 為vi 二nhị 。

初sơ 誡giới 。 次thứ 勸khuyến 。 誡giới 中trung 又hựu 二nhị 。

初sơ 。 誡giới 令linh 於ư 人nhân 不bất 應ưng 起khởi 過quá 。 次thứ 。 誡giới 令linh 於ư 法pháp 不bất 應ưng 起khởi 過quá 也dã 。 嫉tật 其kỳ 資tư 財tài 為vi 嫉tật 。 妬đố 其kỳ 正chánh 報báo 為vi 妬đố 。 覆phú 藏tàng 自tự 性tánh 典điển 情tình 順thuận 時thời 宜nghi 名danh 之chi 為vi 諂siểm 。 為vi 欺khi 彼bỉ 故cố 現hiện 承thừa 事sự 相tướng 稱xưng 誑cuống 也dã 。

又hựu 亦diệc 不bất 應ưng 。 戲hí 論luận 諸chư 法pháp

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 誡giới 令linh 於ư 法pháp 離ly 過quá 。 無vô 記ký 心tâm 中trung 往vãng 復phục 言ngôn 論luận 名danh 為vi 戲hí 論luận 。 《# 中trung 論luận 》# 云vân 。

戲hí 論luận 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 愛ái 論luận 。 二nhị 者giả 。 見kiến 論luận 。

今kim 離ly 此thử 二nhị 也dã 。

有hữu 所sở 諍tranh 競cạnh

者giả 。 誡giới 令linh 不bất 應ưng 偏thiên 有hữu 所sở 執chấp 。 〈# 求cầu 那na 跋bạt 摩ma 遺di 文văn 偈kệ 〉# 云vân 。

諸chư 論luận 各các 異dị 端đoan 。 修tu 行hành 理lý 無vô 二nhị 。 偏thiên 執chấp 有hữu 是thị 非phi 。 達đạt 者giả 無vô 違vi 諍tranh 。

也dã 。

當đương 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 勸khuyến 令linh 集tập 善thiện 也dã 。

不bất 多đa 不bất 少thiểu

者giả 。 多đa 說thuyết 則tắc 起khởi 輕khinh 厭yếm 。 少thiểu 說thuyết 則tắc 文văn 理lý 未vị 足túc 生sanh 彼bỉ 迷mê 心tâm 也dã 。

文Văn 殊Thù

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 行hành 果quả 。 初sơ 明minh 離ly 惡ác 果quả 。

得đắc 好hảo 同đồng 學học

下hạ 。 次thứ 明minh 得đắc 善thiện 果quả 也dã 。

偈kệ 文văn 為vi 二nhị 。

五ngũ 行hành 。 頌tụng 行hành 體thể 。 一nhất 行hành 。 頌tụng 行hành 果quả 。 五ngũ 行hành 之chi 中trung 。 初sơ 二nhị 行hành 頌tụng 上thượng 誡giới 令linh 離ly 惡ác 。 三tam 行hành 頌tụng 上thượng 勸khuyến 令linh 集tập 善thiện 。

又hựu 文Văn 殊Thù

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 慈từ 悲bi 行hành 。 前tiền 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 二nhị 。

初sơ 明minh 行hành 體thể 。 次thứ 辨biện 行hành 果quả 。 行hành 體thể 為vi 二nhị 。

前tiền 明minh 於ư 學học 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 中trung 起khởi 慈từ 心tâm 。 令linh 其kỳ 速tốc 悟ngộ 得đắc 佛Phật 樂nhạo/nhạc/lạc 。 次thứ 明minh 於ư 學học 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 。 起khởi 大đại 悲bi 心tâm 。 欲dục 拔bạt 其kỳ 執chấp 小tiểu 之chi 迷mê 令linh 速tốc 離ly 苦khổ 也dã 。

應ưng 作tác 是thị 念niệm

下hạ 。 出xuất 可khả 悲bi 事sự 。

不bất 聞văn 不bất 知tri 不bất 覺giác

者giả 。 執chấp 小tiểu 為vi 究cứu 竟cánh 。 初sơ 不bất 曾tằng 聞văn 。 小tiểu 是thị 方phương 便tiện 。 非phi 但đãn 不bất 聞văn 。 意ý 亦diệc 不bất 知tri 小tiểu 是thị 權quyền 說thuyết 。 非phi 但đãn 不bất 知tri 亦diệc 都đô 不bất 覺giác 。 又hựu 言ngôn 。 不bất 聞văn 謂vị 無vô 大Đại 乘Thừa 聞văn 慧tuệ 。 不bất 知tri 明minh 無vô 思tư 慧tuệ 。 不bất 覺giác 明minh 無vô 修tu 慧tuệ 。

不bất 問vấn 不bất 信tín 不bất 解giải

者giả 。 非phi 但đãn 執chấp 小tiểu 不bất 聞văn 於ư 大đại 。 住trụ 增tăng 上thượng 慢mạn 。 亦diệc 不bất 訪phỏng 問vấn 學học 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 求cầu 其kỳ 權quyền 實thật 。 學học 大Đại 乘Thừa 人nhân 。 設thiết 為vi 人nhân 說thuyết 亦diệc 不bất 信tín 受thọ 。 非phi 但đãn 不bất 受thọ 。 小tiểu 執chấp 既ký 深thâm 在tại 根căn 又hựu 鈍độn 。 故cố 不bất 能năng 解giải 悟ngộ 也dã 。

文Văn 殊Thù

下hạ 。 次thứ 明minh 行hành 果quả 。 亦diệc 開khai 為vi 二nhị 。

初sơ 明minh 離ly 惡ác 果quả 。

常thường 為vi 比Bỉ 丘Khâu

下hạ 。 次thứ 明minh 得đắc 善thiện 果quả 。 對đối 上thượng 慈từ 悲bi 兩lưỡng 行hành 。 故cố 有hữu 得đắc 離ly 二nhị 果quả 。 得đắc 果quả 之chi 中trung 。 前tiền 明minh 人nhân 愛ái 。

虛hư 空không 諸chư 天thiên

下hạ 。 次thứ 明minh 天thiên 護hộ 。

問vấn 。

天thiên 上thượng 自tự 有hữu 經Kinh 卷quyển 。 何hà 故cố 來lai 人nhân 間gian 聽thính 法Pháp 耶da 。

答đáp 。

《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 云vân

佛Phật 不bất 說thuyết 天thiên 上thượng 有hữu 經Kinh 卷quyển 。 設thiết 令linh 有hữu 者giả 。 忉Đao 利Lợi 。 兜Đâu 率Suất 二nhị 處xứ 有hữu 之chi 。

諸chư 天thiên 來lai 者giả 。 人nhân 有hữu 三tam 事sự 勝thắng 天thiên 。

一nhất 。 能năng 斷đoạn 欲dục 。 二nhị 。 強cường 識thức 。 三tam 。 精tinh 進tấn 。 天thiên 有hữu 二nhị 事sự 劣liệt 人nhân 。

一nhất 。 欲dục 天thiên 著trước 五ngũ 欲dục 。 二nhị 。 色sắc 無vô 色sắc 天thiên 著trước 禪thiền 味vị 。 故cố 不bất 及cập 人nhân 。 所sở 以dĩ 來lai 人nhân 間gian 聽thính 法Pháp 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 天thiên 欲dục 弘hoằng 法pháp 利lợi 人nhân 。 故cố 來lai 人nhân 間gian 聽thính 法Pháp 。 又hựu 欲dục 逐trục 諸chư 惡ác 鬼quỷ 及cập 增tăng 益ích 法Pháp 師sư 身thân 心tâm 二nhị 力lực 。 是thị 故cố 來lai 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà

下hạ 。 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 。 次thứ 明minh 歎thán 教giáo 。 所sở 以dĩ 歎thán 教giáo 者giả 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 四tứ 行hành 由do 經kinh 而nhi 成thành 故cố 須tu 歎thán 經kinh 。 二nhị 者giả 。 上thượng 明minh 弘hoằng 經kinh 之chi 行hành 。 今kim 歎thán 所sở 弘hoằng 之chi 經kinh 。 但đãn 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 善thiện 識thức 物vật 機cơ 默mặc 說thuyết 有hữu 時thời 。 弘hoằng 經kinh 之chi 人nhân 亦diệc 須tu 知tri 時thời 而nhi 動động 。 不bất 得đắc 聞văn 經Kinh 。 福phước 重trọng/trùng 遇ngộ 人nhân 便tiện 說thuyết 。 三tam 者giả 。 近cận 為vi 釋thích 成thành 上thượng 人nhân 愛ái 天thiên 護hộ 文văn 生sanh 。 此thử 經Kinh 既ký 為vi 三tam 世thế 佛Phật 所sở 守thủ 護hộ 愛ái 念niệm 。 人nhân 天thiên 護hộ 念niệm 何hà 足túc 稱xưng 哉tai 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。

一nhất 者giả 。 雙song 標tiêu 二nhị 說thuyết 。 二nhị 者giả 。 雙song 舉cử 兩lưỡng 譬thí 。 三tam 者giả 。 雙song 結kết 。 雙song 標tiêu 者giả 。 初sơ 明minh 三tam 世thế 佛Phật 所sở 護hộ 。

文Văn 殊Thù

下hạ 。 歎thán 教giáo 妙diệu 理lý 深thâm 。

無vô 量lượng 國quốc 中trung 名danh 字tự 。 不bất 可khả 得đắc 聞văn

者giả 。 一nhất 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 國quốc 中trung 所sở 不bất 聞văn 也dã 。 二nhị 。 無vô 緣duyên 國quốc 中trung 不bất 得đắc 聞văn 也dã 。 三tam 者giả 。 不bất 作tác 聞văn 相tương/tướng 不bất 作tác 句cú 相tương/tướng 無vô 聞văn 者giả 相tương/tướng 。 如như 此thử 之chi 聞văn 無vô 量lượng 國quốc 中trung 。 甚thậm 難nan 得đắc 也dã 。

譬thí 如như 強cường 力lực

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 雙song 譬thí 。 為vi 二nhị 別biệt 。

初sơ 。 譬thí 昔tích 未vị 得đắc 說thuyết 《# 法pháp 華hoa 》# 。 次thứ 。 譬thí 明minh 今kim 始thỉ 得đắc 說thuyết 。 皆giai 前tiền 譬thí 。 後hậu 合hợp 。

轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương

譬thí 佛Phật 。

小tiểu 王vương

喻dụ 四tứ 魔ma 。

起khởi 種chủng 種chủng 兵binh

明minh 隨tùy 機cơ 設thiết 教giáo 使sử 物vật 修tu 行hành 。 降hàng 伏phục 四tứ 魔ma 。

戰chiến 有hữu 功công 者giả

明minh 佛Phật 見kiến 眾chúng 生sanh 。 修tu 行hành 滅diệt 惑hoặc 稱xưng 為vi 有hữu 功công 。 稱xưng 根căn 授thọ 法pháp 各các 也dã 。

隨tùy 功công 賞thưởng 賜tứ

隨tùy 所sở 修tu 行hành 。 斷đoạn 惑hoặc 多đa 少thiểu 得đắc 諸chư 功công 德đức 也dã 。 智trí 斷đoạn 為vi 田điền 。 禪thiền 定định 為vi 宅trạch 。 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 為vi 聚tụ 落lạc 。 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 為vi 城thành 邑ấp 。 慚tàm 愧quý 為vi 衣y 服phục 。 道Đạo 品Phẩm 為vi 珍trân 寶bảo 。 象tượng 馬mã 奴nô 婢tỳ 。 喻dụ 以dĩ 神thần 通thông 。

獨độc 王vương 頂đảnh 上thượng 。 有hữu 此thử 一nhất 珠châu

者giả 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 一Nhất 乘Thừa 妙diệu 法Pháp 也dã 。

王vương 眷quyến 屬thuộc

者giả 。 謂vị 十thập 方phương 佛Phật 及cập 大đại 菩Bồ 薩Tát 。

驚kinh 怪quái

釋Thích 迦Ca 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 大đại 海hải 。 澍chú 二Nhị 乘Thừa 牛ngưu 跡tích 。 以dĩ 未vị 有hữu 大đại 機cơ 而nhi 授thọ 大đại 法pháp 理lý 所sở 不bất 應ưng 。 故cố 稱xưng 驚kinh 怪quái 。 合hợp 譬thí 如như 文văn 。

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 如như 轉Chuyển 輪Luân 王Vương

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 為vi 今kim 教giáo 作tác 譬thí 。 大đại 功công 者giả 。 謂vị 大đại 障chướng 將tương 傾khuynh 。 大đại 機cơ 欲dục 動động 則tắc 為vi 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

實thật 有hữu 功công 德đức 人nhân 聞văn 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 而nhi 取thủ 非phi 大Đại 乘Thừa 。 如như 是thị 倒đảo 取thủ 。 為vi 對đối 治trị 故cố 說thuyết 王vương 頂đảnh 解giải 珠châu 與dữ 之chi 。 十thập 種chủng 無vô 上thượng 中trung 云vân 。 欲dục 示thị 現hiện 說thuyết 無vô 上thượng 。 故cố 明minh 解giải 髻kế 中trung 明minh 珠châu 譬thí 。

文Văn 殊Thù

下hạ 。 第đệ 三tam 。 雙song 結kết 。 為vi 二nhị 。

初sơ 。 結kết 教giáo 妙diệu 理lý 深thâm 。 次thứ 。

文Văn 殊Thù

下hạ 。 結kết 諸chư 佛Phật 守thủ 護hộ 。

次thứ 偈kệ 為vi 二nhị 。

初sơ 四tứ 行hành 。 頌tụng 行hành 體thể 。 次thứ 十thập 行hành 半bán 。 頌tụng 歎thán 教giáo 。 不bất 頌tụng 行hành 果quả 。 攝nhiếp 入nhập 後hậu 大đại 段đoạn 頌tụng 之chi 。 頌tụng 歎thán 教giáo 中trung 。 九cửu 行hành 頌tụng 譬thí 。 一nhất 行hành 半bán 頌tụng 雙song 結kết 。 略lược 不bất 頌tụng 雙song 歎thán 。 上thượng 雙song 譬thí 雙song 合hợp 。 今kim 總tổng 為vi 一nhất 譬thí 一nhất 合hợp 。 三tam 行hành 頌tụng 初sơ 譬thí 。 一nhất 行hành 頌tụng 後hậu 譬thí 。 三tam 行hành 半bán 頌tụng 合hợp 初sơ 譬thí 。 一nhất 行hành 半bán 頌tụng 合hợp 後hậu 譬thí 。

此thử 經Kinh 為vi 尊tôn

下hạ 一nhất 行hành 半bán 。 頌tụng 上thượng 雙song 結kết 。 半bán 行hành 。 頌tụng 結kết 歎thán 教giáo 妙diệu 理lý 深thâm 。 一nhất 行hành 。 頌tụng 結kết 諸chư 佛Phật 守thủ 護hộ 。

我ngã 滅diệt 度độ 後hậu

下hạ 。 第đệ 三tam 大đại 段đoạn 。 一nhất 行hành 半bán 。 勸khuyến 修tu 四tứ 行hành 。 而nhi 言ngôn 。

親thân 近cận 四tứ 法pháp

者giả 。 若nhược 未vị 能năng 履lý 行hành 四tứ 法pháp 則tắc 應ưng 親thân 而nhi 近cận 之chi 。

讀đọc 是thị 經Kinh 者giả

下hạ 。 第đệ 四tứ 大đại 段đoạn 。 廣quảng 釋thích 安an 樂lạc 。 近cận 接tiếp 勸khuyến 修tu 文văn 生sanh 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。

第đệ 一nhất 。 明minh 覺giác 中trung 得đắc 益ích 。 第đệ 二nhị 。 明minh 夢mộng 中trung 得đắc 益ích 。 第đệ 三tam 。 總tổng 結kết 稱xưng 歎thán 。

問vấn 。

現hiện 見kiến 讀đọc 《# 法pháp 華hoa 》# 人nhân 憂ưu 惱não 疾tật 病bệnh 。 云vân 何hà 言ngôn 讀đọc 是thị 經Kinh 者giả 。 常thường 無vô 憂ưu 惱não 耶da 。

答đáp 。

眾chúng 生sanh 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 。 定định 報báo 業nghiệp 。 二nhị 。 不bất 定định 報báo 業nghiệp 。 不bất 定định 可khả 轉chuyển 。 定định 不bất 可khả 轉chuyển 。 二nhị 者giả 。 轉chuyển 重trọng/trùng 為vi 輕khinh 。 故cố 讀đọc 經kinh 之chi 人nhân 橫hoạnh/hoành 罹li 殃ương 咎cữu 。 三tam 者giả 。 不bất 如như 說thuyết 行hành 。 故cố 病bệnh 不bất 除trừ 。 如như 不bất 依y 方phương 服phục 藥dược 。 四tứ 者giả 。 眾chúng 生sanh 有hữu 無vô 量lượng 劫kiếp 罪tội 。 漸tiệm 得đắc 微vi 薄bạc 。

問vấn 。

何hà 故cố 云vân 讀đọc 是thị 經Kinh 者giả 。 常thường 無vô 憂ưu 惱não 。

答đáp 。

此thử 經Kinh 開khai 二nhị 權quyền 二nhị 實thật 。 暢sướng 於ư 佛Phật 心tâm 。 故cố 能năng 化hóa 之chi 佛Phật 及cập 三tam 根căn 領lãnh 解giải 並tịnh 皆giai 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 是thị 歡hoan 喜hỷ 經kinh 。 是thị 故cố 讀đọc 者giả 。 常thường 無vô 憂ưu 惱não 。

又hựu 無vô 病bệnh 痛thống

者giả 。 前tiền 歎thán 能năng 除trừ 心tâm 病bệnh 。 此thử 歎thán 能năng 除trừ 身thân 病bệnh 。 〈# 藥dược 王vương 品phẩm 〉# 云vân 。

此thử 經Kinh 是thị 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 病bệnh 之chi 良lương 藥dược

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 此thử 經Kinh 始thỉ 末mạt 破phá 三tam 種chủng 病bệnh 。 一nhất 。 凡phàm 夫phu 。 二nhị 。 小Tiểu 乘Thừa 。 三tam 。 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 故cố 讀đọc 者giả 得đắc 無vô 病bệnh 痛thống 。

顏nhan 色sắc 鮮tiên 白bạch

者giả 。 上thượng 歎thán 離ly 益ích 。 今kim 歎thán 得đắc 益ích 。

不bất 生sanh 貧bần 窮cùng

者giả 。 上thượng 歎thán 得đắc 現hiện 報báo 益ích 。 此thử 歎thán 得đắc 生sanh 報báo 益ích 。 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 備bị 萬vạn 德đức 故cố 讀đọc 者giả 。 不bất 生sanh 貧bần 窮cùng 。 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 尊tôn 極cực 故cố 讀đọc 者giả 不bất 生sanh 卑ty 賤tiện 。 一Nhất 乘Thừa 理lý 正chánh 故cố 讀đọc 者giả 形hình 無vô 醜xú 陋lậu 。

眾chúng 生sanh 樂nhạo 見kiến

者giả 。 上thượng 明minh 離ly 果quả 。 今kim 明minh 得đắc 果quả 。

刀đao 杖trượng 不bất 加gia

者giả 。 前tiền 離ly 內nội 惡ác 。 今kim 離ly 外ngoại 惡ác 。

遊du 行hành 無vô 畏úy

上thượng 離ly 內nội 惡ác 中trung 有hữu 得đắc 有hữu 離ly 。 今kim 外ngoại 益ích 中trung 亦diệc 有hữu 得đắc 離ly 。 前tiền 明minh 離ly 果quả 。 今kim 明minh 得đắc 果quả 。

若nhược 於ư 夢mộng 中trung

第đệ 二nhị 。 明minh 夢mộng 中trung 得đắc 益ích 。 望vọng 前tiền 則tắc 是thị 後hậu 報báo 益ích 也dã 。 凡phàm 有hữu 五ngũ 夢mộng 。

初sơ 一nhất 行hành 半bán 。 夢mộng 見kiến 佛Phật 為vì 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 。 見kiến 己kỷ 身thân 為vì 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 次thứ 六lục 行hành 半bán 。 夢mộng 聞văn 法Pháp 得đắc 授thọ 記ký 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 。 夢mộng 見kiến 修tu 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 次thứ 五ngũ 行hành 。 夢mộng 見kiến 成thành 佛Phật 。 前tiền 夢mộng 得đắc 因nhân 中trung 益ích 以dĩ 四tứ 言ngôn 偈kệ 頌tụng 之chi 。 後hậu 夢mộng 成thành 佛Phật 得đắc 果quả 事sự 大đại 。 以dĩ 五ngũ 言ngôn 偈kệ 頌tụng 之chi 。 此thử 五ngũ 夢mộng 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 以dĩ 為vi 次thứ 第đệ 。 初sơ 明minh 行hành 淺thiển 故cố 但đãn 。 見kiến 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 次thứ 解giải 漸tiệm 深thâm 見kiến 。 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 次thứ 見kiến 得đắc 記ký 。 次thứ 見kiến 修tu 行hành 。 次thứ 成thành 佛Phật 果quả 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 有hữu 五ngũ 夢mộng 。

一nhất 。 熱nhiệt 氣khí 多đa 故cố 夢mộng 。 二nhị 。 冷lãnh 氣khí 多đa 故cố 。 三tam 。 風phong 氣khí 多đa 故cố 。 四tứ 。 見kiến 聞văn 多đa 故cố 。 五ngũ 。 天thiên 神thần 與dữ 夢mộng 。 今kim 是thị 第đệ 五ngũ 。 《# 僧Tăng 祇kỳ 律luật 》# 明minh 五ngũ 夢mộng 。

一nhất 。 實thật 夢mộng 。 二nhị 。 不bất 實thật 夢mộng 。 三tam 。 不bất 明minh 了liễu 夢mộng 。 四tứ 。 夢mộng 中trung 夢mộng 。 五ngũ 。 前tiền 想tưởng 後hậu 夢mộng 。 今kim 是thị 實thật 夢mộng 也dã 。 最tối 後hậu 一nhất 偈kệ 。 第đệ 三tam 。 總tổng 結kết 。 如như 文văn 也dã 。

從Tùng 地Địa 涌Dũng 出Xuất 。 品Phẩm 第đệ 十thập 五ngũ

所sở 以dĩ 此thử 品phẩm 來lai 者giả 。 從tùng 〈# 見kiến 塔tháp 〉# 至chí 〈# 安an 樂lạc 行hành 〉# 四tứ 品phẩm 證chứng 前tiền 開khai 後hậu 。 此thử 下hạ 三tam 品phẩm 正chánh 明minh 開khai 於ư 後hậu 。 謂vị 辨biện 身thân 權quyền 身thân 實thật 。 此thử 品phẩm 與dữ 〈# 見kiến 塔tháp 品phẩm 〉# 同đồng 〈# 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 〉# 俱câu 顯hiển 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 但đãn 〈# 見kiến 塔tháp 品phẩm 〉# 以dĩ 能năng 化hóa 顯hiển 能năng 化hóa 。 〈# 涌dũng 出xuất 品phẩm 〉# 以dĩ 所sở 化hóa 顯hiển 能năng 化hóa 。 能năng 化hóa 顯hiển 能năng 化hóa 者giả 。 明minh 多đa 寶bảo 實thật 不bất 滅diệt 方phương 便tiện 示thị 滅diệt 。 以dĩ 顯hiển 釋Thích 迦Ca 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 。 應ưng 身thân 有hữu 生sanh 滅diệt 。 普phổ 集tập 分phân 身thân 明minh 淨tịnh 土độ 佛Phật 是thị 應ưng 非phi 真chân 。 以dĩ 顯hiển 釋Thích 迦Ca 是thị 迹tích 而nhi 非phi 本bổn 。 故cố 名danh 能năng 化hóa 以dĩ 顯hiển 能năng 化hóa 。 今kim 舉cử 所sở 化hóa 顯hiển 能năng 化hóa 者giả 。 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 既ký 多đa 。 即tức 顯hiển 釋Thích 迦Ca 成thành 佛Phật 來lai 久cửu 。 故cố 名danh 所sở 化hóa 顯hiển 能năng 化hóa 也dã 。

問vấn 。

何hà 故cố 顯hiển 成thành 佛Phật 久cửu 耶da 。

答đáp 。

真chân 應ưng 二nhị 身thân 要yếu 具cụ 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 。 應ưng 身thân 有hữu 生sanh 滅diệt 。 二nhị 者giả 。 法Pháp 身thân 唯duy 一nhất 。 應ưng 身thân 即tức 多đa 。 上thượng 品phẩm 已dĩ 顯hiển 此thử 二nhị 義nghĩa 。 但đãn 未vị 知tri 釋Thích 迦Ca 為vi 近cận 證chứng 。 法Pháp 身thân 為vi 當đương 久cửu 證chứng 。 猶do 未vị 明minh 此thử 一nhất 義nghĩa 。 故cố 舉cử 涌dũng 出xuất 眾chúng 多đa 顯hiển 釋Thích 迦Ca 證chứng 法Pháp 身thân 已dĩ 久cửu 。 具cụ 此thử 三tam 門môn 義nghĩa 乃nãi 圓viên 足túc 。 二nhị 者giả 。 世thế 間gian 眾chúng 生sanh 。 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 。 身thân 。 二nhị 。 命mạng 。 身thân 則tắc 生sanh 滅diệt 。 命mạng 有hữu 始thỉ 終chung 。 凡phàm 夫phu 既ký 爾nhĩ 。 二Nhị 乘Thừa 亦diệc 爾nhĩ 。 至chí 人nhân 超siêu 四tứ 句cú 之chi 外ngoại 。 出xuất 百bách 非phi 之chi 表biểu 。 但đãn 無vô 名danh 相tướng 中trung 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 假giả 名danh 相tướng 說thuyết 。 亦diệc 辨biện 身thân 之chi 與dữ 命mạng 。 上thượng 品phẩm 明minh 本bổn 一nhất 迹tích 多đa 。 真chân 常thường 應ưng 無vô 常thường 。 謂vị 辨biện 法Pháp 身thân 。 今kim 品phẩm 以dĩ 去khứ 明minh 佛Phật 壽thọ 命mạng 。 身thân 則tắc 不bất 生sanh 滅diệt 。 隨tùy 緣duyên 生sanh 滅diệt 。 壽thọ 則tắc 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 方phương 便tiện 始thỉ 終chung 。 辨biện 此thử 二nhị 門môn 則tắc 果quả 德đức 究cứu 竟cánh 。 故cố 肇triệu 師sư 《# 涅Niết 槃Bàn 論luận 》# 云vân 。

六lục 趣thú 無vô 以dĩ 攝nhiếp 其kỳ 生sanh 。 力lực 負phụ 無vô 以dĩ 化hóa 其kỳ 體thể 。

此thử 明minh 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 也dã 。

隨tùy 之chi 不bất 見kiến 其kỳ 蹤tung 。 迎nghênh 之chi 罔võng 眺# 其kỳ 首thủ 。

謂vị 壽thọ 無vô 始thỉ 終chung 也dã 。 斥xích 凡phàm 夫phu 身thân 。 命mạng 既ký 爾nhĩ 。 破phá 二Nhị 乘Thừa 執chấp 義nghĩa 亦diệc 然nhiên 。 又hựu 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 者giả 。 上thượng 品phẩm 明minh 多đa 寶bảo 分phân 身thân 。 各các 有hữu 三tam 義nghĩa 故cố 來lai 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 今kim 千thiên 世thế 界giới 塵trần 數số 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 為vi 欲dục 流lưu 通thông 此thử 經Kinh 。 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。 〈# 塔tháp 品phẩm 〉# 明minh 佛Phật 命mạng 持trì 經Kinh 。 今kim 下hạ 方phương 菩Bồ 薩Tát 應ưng 命mạng 而nhi 出xuất 欲dục 弘hoằng 經kinh 。 故cố 彌Di 勒Lặc 偈kệ 明minh 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 。 云vân 。

為vi 供cúng 養dường 於ư 佛Phật 。 及cập 護hộ 持trì 是thị 經Kinh

乃nãi 至chí 〈# 神thần 力lực 品phẩm 〉# 初sơ 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 發phát 誓thệ 弘hoằng 經kinh 。 即tức 其kỳ 證chứng 也dã 。 又hựu 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 者giả 。 將tương 說thuyết 壽thọ 量lượng 。 恐khủng 物vật 不bất 信tín 受thọ 。 故cố 前tiền 明minh 大đại 眾chúng 雲vân 集tập 。 證chứng 後hậu 說thuyết 不bất 虛hư 。 又hựu 時thời 會hội 見kiến 多đa 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 生sanh 希hy 有hữu 心tâm 。 增tăng 長trưởng 福phước 慧tuệ 。 故cố 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 也dã 。 又hựu 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 者giả 。 顯hiển 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 有hữu 。 十thập 不bất 思tư 議nghị 。 即tức 是thị 十thập 種chủng 妙diệu 義nghĩa 。 上thượng 已dĩ 明minh 化hóa 主chủ 。 國quốc 土độ 不bất 思tư 議nghị 竟cánh 。 今kim 次thứ 明minh 徒đồ 眾chúng 不bất 思tư 議nghị 也dã 。 所sở 言ngôn 涌dũng 出xuất 品phẩm 者giả 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 從tùng 事sự 立lập 名danh 。 千thiên 世thế 界giới 塵trần 數số 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 故cố 目mục 品phẩm 。 二nhị 者giả 。 以dĩ 昔tích 教giáo 為vi 地địa 。 謂vị 昔tích 說thuyết 王vương 宮cung 實thật 生sanh 。 雙song 林lâm 實thật 滅diệt 。 則tắc 以dĩ 始thỉ 終chung 教giáo 地địa 覆phú 佛Phật 無vô 始thỉ 終chung 。 今kim 廢phế 始thỉ 終chung 之chi 教giáo 。 顯hiển 佛Phật 壽thọ 無vô 始thỉ 終chung 。 如như 烈liệt 地địa 涌dũng 出xuất 。 三tam 者giả 。 如Như 來Lai 遠viễn 壽thọ 。 昔tích 為vi 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 心tâm 地địa 之chi 所sở 覆phú 。 故cố 不bất 得đắc 說thuyết 。 今kim 煩phiền 惱não 心tâm 地địa 將tương 傾khuynh 。 得đắc 說thuyết 如Như 來Lai 遠viễn 壽thọ 。 因nhân 名danh 表biểu 義nghĩa 。 故cố 以dĩ 目mục 品phẩm 也dã 。

問vấn 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

初sơ 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 以dĩ 明minh 因nhân 。 此thử 事sự 已dĩ 竟cánh 。 今kim 明minh 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 以dĩ 辨biện 果quả 。 是thị 事sự 云vân 何hà 。

答đáp 。

上thượng 已dĩ 論luận 之chi 。 今kim 當đương 略lược 說thuyết 。 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 者giả 。 開khai 二nhị 種chủng 三tam 。 顯hiển 二nhị 種chủng 一nhất 也dã 。 開khai 二nhị 種chủng 三tam 者giả 。 明minh 昔tích 三tam 因nhân 三tam 果quả 皆giai 是thị 方phương 便tiện 也dã 。 顯hiển 兩lưỡng 種chủng 一nhất 者giả 。 顯hiển 今kim 一nhất 因nhân 一nhất 果quả 並tịnh 為vi 真chân 實thật 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 不bất 得đắc 言ngôn 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 以dĩ 明minh 因nhân 也dã 。 又hựu 前tiền 正chánh 斥xích 二Nhị 乘Thừa 果quả 非phi 究cứu 竟cánh 。 歎thán 佛Phật 果Quả 為vi 究cứu 竟cánh 。 則tắc 是thị 正chánh 明minh 果quả 義nghĩa 。 不bất 應ưng 謂vị 辨biện 因nhân 也dã 。 又hựu 夫phu 欲dục 釋thích 經kinh 宜nghi 觀quán 其kỳ 題đề 。 題đề 稱xưng 妙diệu 法Pháp 則tắc 以dĩ 果quả 為vi 妙diệu 。 因nhân 行hành 未vị 極cực 則tắc 非phi 妙diệu 也dã 。 故cố 應ưng 正chánh 辨biện 於ư 果quả 。 不bất 得đắc 言ngôn 明minh 因nhân 也dã 。

問vấn 。

上thượng 既ký 明minh 佛Phật 果Quả 為vi 妙diệu 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 耶da 。

答đáp 。

顯hiển 佛Phật 乘thừa 究cứu 竟cánh 為vi 果quả 。 即tức 顯hiển 二Nhị 乘Thừa 非phi 究cứu 竟cánh 故cố 屬thuộc 於ư 因nhân 。 二Nhị 乘Thừa 既ký 其kỳ 是thị 因nhân 。 人nhân 天thiên 亦diệc 遠viễn 屬thuộc 因nhân 攝nhiếp 。 故cố 五ngũ 乘thừa 言ngôn 之chi 。 上thượng 辨biện 佛Phật 乘thừa 為vi 果quả 。 攝nhiếp 餘dư 四tứ 乘thừa 皆giai 悉tất 是thị 因nhân 。 以dĩ 此thử 詳tường 文văn 理lý 應ưng 然nhiên 也dã 。

就tựu 此thử 三tam 品phẩm 亦diệc 開khai 四tứ 章chương 。

一nhất 。 明minh 序tự 說thuyết 。 二nhị 。 略lược 開khai 身thân 權quyền 身thân 實thật 動động 執chấp 生sanh 疑nghi 。 三tam 。 執chấp 動động 疑nghi 生sanh 申thân 疑nghi 致trí 請thỉnh 。 四tứ 。 廣quảng 開khai 身thân 權quyền 身thân 實thật 斷đoạn 疑nghi 生sanh 信tín 也dã 。 初sơ 分phần/phân 經kinh 去khứ 大đại 序tự 近cận 故cố 無vô 小tiểu 序tự 。 去khứ 大đại 流lưu 通thông 遠viễn 故cố 有hữu 小tiểu 流lưu 通thông 。 後hậu 分phần/phân 經kinh 去khứ 大đại 序tự 遠viễn 故cố 有hữu 小tiểu 序tự 。 去khứ 大đại 流lưu 通thông 近cận 故cố 無vô 小tiểu 流lưu 通thông 。

就tựu 序tự 分phần/phân 中trung 又hựu 開khai 三tam 別biệt 。

一nhất 。 開khai 發phát 序tự 。 二nhị 。 疑nghi 問vấn 序tự 。 三tam 。 誡giới 許hứa 序tự 。 開khai 發phát 序tự 者giả 。 因nhân 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 數số 多đa 。 開khai 發phát 釋Thích 迦Ca 成thành 佛Phật 已dĩ 久cửu 也dã 。 疑nghi 問vấn 序tự 者giả 。 未vị 了liễu 菩Bồ 薩Tát 涌dũng 出xuất 之chi 意ý 。 是thị 故cố 問vấn 佛Phật 也dã 。 壽thọ 量lượng 既ký 大đại 事sự 。 恐khủng 物vật 生sanh 疑nghi 。 前tiền 須tu 誡giới 聽thính 許hứa 說thuyết 也dã 。 就tựu 初sơ 又hựu 二nhị 。

第đệ 一nhất 。 明minh 遠viễn 緣duyên 由do 。 二nhị 。 明minh 近cận 緣duyên 由do 。 遠viễn 緣duyên 由do 者giả 。 因nhân 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 發phát 誓thệ 弘hoằng 經kinh 得đắc 顯hiển 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 。 因nhân 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 得đắc 開khai 釋Thích 迦Ca 遠viễn 壽thọ 。 故cố 以dĩ 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 遠viễn 緣duyên 由do 。 正chánh 明minh 涌dũng 出xuất 為vi 近cận 緣duyên 由do 。 初sơ 遠viễn 緣duyên 由do 中trung 為vi 二nhị 。

一nhất 。 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 請thỉnh 。 二nhị 。 佛Phật 止chỉ 請thỉnh 。 初sơ 明minh 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 請thỉnh 欲dục 通thông 經kinh 者giả 。 從tùng 上thượng 〈# 見kiến 塔tháp 品phẩm 〉# 命mạng 持trì 經Kinh 人nhân 。 故cố 諸chư 菩Bồ 薩Tát 應ưng 命mạng 欲dục 持trì 。 而nhi 至chí 此thử 品phẩm 方phương 復phục 發phát 言ngôn 者giả 。 欲dục 明minh 三tam 聖thánh 共cộng 開khai 壽thọ 量lượng 。 一nhất 者giả 因nhân 釋Thích 迦Ca 命mạng 持trì 經Kinh 人nhân 。 二nhị 者giả 諸chư 菩Bồ 薩Tát 待đãi 至chí 今kim 品phẩm 方phương 奉phụng 命mệnh 請thỉnh 持trì 。 三tam 者giả 釋Thích 迦Ca 止chỉ 請thỉnh 。 故cố 仍nhưng 有hữu 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 開khai 顯hiển 壽thọ 量lượng 。 故cố 初sơ 分phần/phân 經kinh 有hữu 釋Thích 迦Ca 現hiện 瑞thụy 。 彌Di 勒Lặc 生sanh 疑nghi 。 文Văn 殊Thù 答đáp 問vấn 。 三tam 聖thánh 共cộng 開khai 乘thừa 權quyền 乘thừa 實thật 。 今kim 亦diệc 三tam 聖thánh 共cộng 開khai 發phát 身thân 權quyền 身thân 實thật 也dã 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 止chỉ 請thỉnh 。 上thượng 命mạng 持trì 經Kinh 。 今kim 言ngôn 不bất 須tu 持trì 者giả 。 兩lưỡng 言ngôn 似tự 反phản 而nhi 實thật 以dĩ 符phù 會hội 。 以dĩ 佛Phật 命mạng 持trì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 請thỉnh 持trì 。 故cố 得đắc 止chỉ 請thỉnh 。 便tiện 得đắc 顯hiển 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 開khai 佛Phật 壽thọ 量lượng 。 此thử 乃nãi 是thị 前tiền 後hậu 相tương/tướng 成thành 。 非phi 相tướng 乖quai 也dã 。 是thị 以dĩ 前tiền 文văn 命mạng 持trì 故cố 得đắc 弘hoằng 經kinh 。 後hậu 文văn 止chỉ 持trì 故cố 開khai 遠viễn 壽thọ 。 則tắc 是thị 弘hoằng 經kinh 也dã 。 就tựu 佛Phật 止chỉ 中trung 凡phàm 有hữu 二nhị 句cú 。

一nhất 者giả 。 止chỉ 他tha 方phương 請thỉnh 。 二nhị 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà

下hạ 。 舉cử 此thử 土thổ/độ 自tự 有hữu 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 釋thích 止chỉ 。 以dĩ 他tha 方phương 非phi 釋Thích 迦Ca 所sở 化hóa 。 故cố 不bất 得đắc 顯hiển 釋Thích 迦Ca 壽thọ 量lượng 。 是thị 故cố 止chỉ 之chi 。 此thử 土độ 菩Bồ 薩Tát 。 是thị 釋Thích 迦Ca 所sở 化hóa 。 得đắc 顯hiển 釋Thích 迦Ca 壽thọ 量lượng 。 故cố 舉cử 以dĩ 釋thích 止chỉ 也dã 。 前tiền 文văn 標tiêu 於ư 。 他tha 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 意ý 在tại 於ư 此thử 也dã 。 而nhi 言ngôn 。

六lục 萬vạn

者giả 。 明minh 所sở 化hóa 菩Bồ 薩Tát 自tự 超siêu 六lục 趣thú 之chi 中trung 。 得đắc 顯hiển 釋Thích 迦Ca 成thành 道Đạo 久cửu 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 眷quyến 屬thuộc 亦diệc 六lục 萬vạn

者giả 。 明minh 所sở 化hóa 眷quyến 屬thuộc 亦diệc 超siêu 六lục 趣thú 之chi 中trung 。 今kim 皆giai 成thành 就tựu 。 彌di 得đắc 顯hiển 如Như 來Lai 成thành 佛Phật 久cửu 也dã 。

問vấn 。

菩Bồ 薩Tát 涌dũng 出xuất 為vi 開khai 壽thọ 量lượng 。 云vân 何hà 言ngôn 護hộ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 廣quảng 說thuyết 此thử 經Kinh 耶da 。

答đáp 。

開khai 顯hiển 壽thọ 量lượng 即tức 是thị 。 廣quảng 說thuyết 此thử 經Kinh 。 又hựu 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 來lai 有hữu 始thỉ 終chung 二nhị 事sự 。 一nhất 者giả 。 初sơ 開khai 壽thọ 量lượng 。 二nhị 。 終chung 弘hoằng 宣tuyên 此thử 經Kinh 。 故cố 〈# 涌dũng 出xuất 〉# 標tiêu 其kỳ 初sơ 開khai 。 〈# 神thần 力lực 〉# 序tự 其kỳ 終chung 護hộ 也dã 。

佛Phật 說thuyết 是thị 時thời

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 近cận 緣duyên 由do 。 就tựu 文văn 亦diệc 二nhị 。

一nhất 者giả 。 通thông 明minh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 涌dũng 出xuất 。 第đệ 二nhị 。 別biệt 明minh 四tứ 大Đại 士Sĩ 問vấn 訊tấn 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 二nhị 章chương 者giả 。 初sơ 明minh 涌dũng 出xuất 開khai 能năng 化hóa 壽thọ 量lượng 。 即tức 是thị 教giáo 門môn 。 四tứ 大Đại 士Sĩ 問vấn 訊tấn 。 明minh 眾chúng 生sanh 易dị 度độ 。 謂vị 所sở 化hóa 信tín 受thọ 。 即tức 久cửu 已dĩ 成thành 佛Phật 。 眾chúng 生sanh 久cửu 已dĩ 信tín 受thọ 。 此thử 二nhị 是thị 緣duyên 教giáo 感cảm 應ứng 。 宜nghi 分phần/phân 二nhị 章chương 也dã 。

初sơ 有hữu 十thập 章chương 。 同đồng 顯hiển 成thành 道Đạo 已dĩ 久cửu 。 第đệ 一nhất 。 明minh 涌dũng 出xuất 時thời 節tiết 。 即tức 辨biện 昔tích 非phi 說thuyết 壽thọ 量lượng 之chi 時thời 。 今kim 正chánh 是thị 其kỳ 時thời 也dã 。

娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới

者giả 。 第đệ 二nhị 。 明minh 涌dũng 出xuất 處xứ 。 昔tích 以dĩ 近cận 教giáo 覆phú 遠viễn 如như 地địa 覆phú 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 廢phế 近cận 顯hiển 遠viễn 譬thí 地địa 烈liệt 而nhi 現hiện 。 但đãn 娑sa 婆bà 地địa 烈liệt 。 不bất 辨biện 餘dư 土thổ/độ 烈liệt 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 欲dục 明minh 昔tích 娑sa 婆bà 教giáo 門môn 以dĩ 近cận 覆phú 遠viễn 。 今kim 廢phế 昔tích 娑sa 婆bà 教giáo 故cố 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 二nhị 者giả 。 欲dục 以dĩ 釋Thích 迦Ca 所sở 化hóa 得đắc 顯hiển 壽thọ 量lượng 。 故cố 還hoàn 明minh 釋Thích 迦Ca 之chi 土thổ/độ 也dã 。

而nhi 於ư 其kỳ 中trung

下hạ 。 第đệ 三tam 。 明minh 涌dũng 出xuất 之chi 人nhân 。 正chánh 以dĩ 所sở 化hóa 得đắc 開khai 顯hiển 能năng 化hóa 。 故cố 明minh 涌dũng 出xuất 人nhân 也dã 。

問vấn 。

〈# 塔tháp 品phẩm 〉# 何hà 故cố 能năng 化hóa 顯hiển 能năng 化hóa 。 今kim 以dĩ 所sở 化hóa 顯hiển 能năng 化hóa 。

答đáp 。

〈# 塔tháp 品phẩm 〉# 明minh 過quá 去khứ 佛Phật 既ký 方phương 便tiện 示thị 滅diệt 。 而nhi 實thật 不bất 滅diệt 。 當đương 知tri 釋Thích 迦Ca 亦diệc 然nhiên 。 現hiện 在tại 分phân 身thân 佛Phật 非phi 實thật 佛Phật 。 則tắc 知tri 釋Thích 迦Ca 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 能năng 化hóa 顯hiển 能năng 化hóa 也dã 。 今kim 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 數số 多đa 及cập 並tịnh 已dĩ 成thành 就tựu 。 則tắc 知tri 釋Thích 迦Ca 成thành 佛Phật 已dĩ 久cửu 也dã 。

是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 歎thán 菩Bồ 薩Tát 德đức 。 明minh 所sở 化hóa 德đức 高cao 。 顯hiển 能năng 化hóa 成thành 佛Phật 必tất 久cửu 也dã 。

先tiên 盡tận 在tại 此thử

下hạ 。 第đệ 五ngũ 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 來lai 處xứ 。 昔tích 以dĩ 生sanh 滅diệt 之chi 教giáo 覆phú 佛Phật 無vô 生sanh 滅diệt 虛hư 空không 法Pháp 身thân 。 故cố 言ngôn 在tại 此thử 世thế 界giới 。 之chi 下hạ 虛hư 空không 中trung 住trụ 。 若nhược 不bất 作tác 此thử 釋thích 文văn 。 諸chư 大Đại 士Sĩ 等đẳng 。 分phần/phân 形hình 六lục 趣thú 弘hoằng 道đạo 利lợi 人nhân 。 何hà 由do 乃nãi 居cư 世thế 界giới 之chi 下hạ 。 虛hư 空không 中trung 住trụ 。 故cố 知tri 必tất 有hữu 所sở 表biểu 也dã 。

是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 六lục 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 來lai 意ý 。 聞văn 〈# 塔tháp 品phẩm 〉# 命mạng 。 持trì 經Kinh 之chi 人nhân 。 是thị 故cố 發phát 來lai 。 欲dục 開khai 顯hiển 壽thọ 量lượng 及cập 流lưu 通thông 此thử 經Kinh 也dã 。

一nhất 一nhất 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 七thất 。 列liệt 諸chư 菩Bồ 薩Tát 數số 。 所sở 以dĩ 列liệt 數số 多đa 者giả 。 良lương 由do 所sở 化hóa 數số 多đa 。 顯hiển 成thành 佛Phật 已dĩ 久cửu 。 如như 見kiến 學học 士sĩ 積tích 德đức 數số 多đa 。 則tắc 知tri 法Pháp 師sư 敷phu 講giảng 義nghĩa 來lai 久cửu 。 此thử 中trung 列liệt 數số 皆giai 從tùng 少thiểu 至chí 多đa 。 但đãn 初sơ 導đạo 主chủ 少thiểu 而nhi 眷quyến 屬thuộc 多đa 。 後hậu 明minh 導đạo 主chủ 多đa 眷quyến 屬thuộc 少thiểu 。 譬thí 如như 領lãnh 六lục 萬vạn 人nhân 來lai 者giả 唯duy 有hữu 一nhất 師sư 。 領lãnh 五ngũ 萬vạn 弟đệ 子tử 來lai 者giả 則tắc 有hữu 二nhị 師sư 。 如như 是thị 轉chuyển 倍bội 也dã 。

是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 八bát 。 明minh 涌dũng 出xuất 儀nghi 則tắc 。 至chí 釋Thích 迦Ca 多đa 寶bảo 佛Phật 所sở 者giả 。 欲dục 顯hiển 釋Thích 迦Ca 久cửu 證chứng 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 。 應ưng 身thân 有hữu 生sanh 滅diệt 也dã 。 至chí 分phân 身thân 佛Phật 所sở 者giả 。 欲dục 顯hiển 釋Thích 迦Ca 久cửu 得đắc 本bổn 一nhất 迹tích 多đa 也dã 。 〈# 塔tháp 品phẩm 〉# 明minh 諸chư 佛Phật 來lai 以dĩ 顯hiển 法Pháp 身thân 。 今kim 辨biện 菩Bồ 薩Tát 出xuất 欲dục 顯hiển 壽thọ 量lượng 。 故cố 至chí 二nhị 佛Phật 所sở 。

是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 九cửu 。 明minh 問vấn 訊tấn 時thời 節tiết 。 所sở 以dĩ 明minh 時thời 節tiết 久cửu 者giả 欲dục 顯hiển 菩Bồ 薩Tát 數số 多đa 。 由do 菩Bồ 薩Tát 數số 多đa 故cố 得đắc 顯hiển 佛Phật 成thành 道Đạo 已dĩ 久cửu 也dã 。

爾nhĩ 時thời 四tứ 眾chúng

下hạ 。 第đệ 十thập 。 明minh 大đại 眾chúng 覩đổ 見kiến 。 任nhậm 大đại 眾chúng 力lực 不bất 能năng 盡tận 見kiến 。 今kim 假giả 佛Phật 威uy 神thần 故cố 能năng 見kiến 。 明minh 大đại 眾chúng 得đắc 見kiến 表biểu 假giả 佛Phật 說thuyết 身thân 權quyền 實thật 方phương 得đắc 領lãnh 悟ngộ 也dã 。

是thị 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 中trung

下hạ 。 第đệ 二nhị 段đoạn 。 別biệt 明minh 四tứ 菩Bồ 薩Tát 問vấn 訊tấn 。 開khai 為vi 四tứ 別biệt 。

一nhất 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 問vấn 訊tấn 。 二nhị 。 佛Phật 答đáp 。 三tam 。 隨tùy 喜hỷ 。 四tứ 。 稱xưng 歎thán 。 初sơ 又hựu 四tứ 別biệt 。

一nhất 。 列liệt 名danh 。 在tại 空không 有hữu 之chi 表biểu 故cố 云vân 。

上thượng 行hành

踰du 斷đoạn 常thường 之chi 際tế 名danh 。

無vô 邊biên 行hành

出xuất 垢cấu 累lũy/lụy/luy 之chi 外ngoại 名danh 。

淨tịnh 行hạnh

道đạo 足túc 故cố 稱xưng 安an 。 智trí 圓viên 故cố 云vân 立lập 。 謂vị 。

安an 立lập 行hành

也dã 。

是thị 四tứ 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 二nhị 句cú 。 歎thán 德đức 。 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 凡phàm 有hữu 三tam 品phẩm 。 上thượng 品phẩm 有hữu 四tứ 人nhân 。 中trung 品phẩm 有hữu 六lục 萬vạn 。 故cố 初sơ 止chỉ 請thỉnh 中trung 云vân 。

師sư 及cập 弟đệ 子tử 皆giai 有hữu 六lục 萬vạn

下hạ 品phẩm 無vô 量lượng 千thiên 萬vạn 億ức 數số 。

在tại 大đại 眾chúng 前tiền

下hạ 。 第đệ 三tam 句cú 。 問vấn 訊tấn 儀nghi 則tắc 。

而nhi 問vấn 訊tấn 言ngôn

下hạ 。 第đệ 四tứ 句cú 。 正chánh 問vấn 訊tấn 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 二nhị 。

初sơ 。 問vấn 訊tấn 能năng 化hóa 。

所sở 應ưng 度độ 者giả

下hạ 。 問vấn 訊tấn 所sở 化hóa 。

少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não

者giả 。 凡phàm 有hữu 三tam 。

一nhất 者giả 。 無vô 病bệnh 無vô 惱não 。 二nhị 者giả 。 多đa 病bệnh 多đa 惱não 。 三tam 。 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 。 三tam 句cú 之chi 中trung 但đãn 得đắc 一nhất 句cú 。 所sở 以dĩ 不bất 得đắc 。 無vô 病bệnh 無vô 惱não 者giả 。 眾chúng 生sanh 未vị 得đắc 免miễn 疾tật 。 佛Phật 何hà 由do 得đắc 無vô 病bệnh 無vô 惱não 耶da 。 不bất 得đắc 多đa 病bệnh 多đa 惱não 者giả 。 眾chúng 生sanh 若nhược 都đô 不bất 從tùng 一Nhất 乘Thừa 之chi 化hóa 。 可khả 言ngôn 病bệnh 惱não 多đa 耳nhĩ 。

復phục 有hữu 受thọ 化hóa 故cố 不bất 得đắc 稱xưng 多đa 。 但đãn 得đắc 問vấn 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 也dã 。

問vấn 。

少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。

答đáp 。

《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 云vân

隨tùy 世thế 俗tục 法pháp 有hữu 二nhị 種chủng 問vấn 訊tấn 。

一nhất 。 問vấn 訊tấn 心tâm 為vi 少thiểu 惱não 。 二nhị 。 問vấn 訊tấn 身thân 為vi 少thiểu 病bệnh 。 若nhược 就tựu 所sở 化hóa 釋thích 者giả 。 眾chúng 生sanh 無vô 結kết 使sử 之chi 垢cấu 。 故cố 如Như 來Lai 少thiểu 病bệnh 。 眾chúng 生sanh 脫thoát 厄ách 苦khổ 之chi 患hoạn 。 則tắc 如Như 來Lai 安an 樂lạc 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 次thứ 答đáp 兩lưỡng 問vấn 。 前tiền 答đáp 初sơ 能năng 化hóa 問vấn 。

是thị 諸chư 眾chúng 生sanh

下hạ 。 答đáp 所sở 化hóa 問vấn 。 就tựu 文văn 為vi 兩lưỡng 。

初sơ 。 明minh 直trực 往vãng 菩Bồ 薩Tát 。 易dị 可khả 化hóa 度độ 。

始thỉ 見kiến 我ngã 身thân 。 聞văn 我ngã 所sở 說thuyết

者giả 。 即tức 華hoa 嚴nghiêm 之chi 會hội 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 聞văn 說thuyết 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 即tức 入nhập 佛Phật 慧tuệ 。

除trừ 前tiền 修tu 習tập 。 學học 小Tiểu 乘Thừa 者giả

明minh 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 之chi 人nhân 大đại 機cơ 未vị 熟thục 。 從tùng 華hoa 嚴nghiêm 之chi 會hội 竟cánh 靈linh 山sơn 之chi 前tiền 未vị 得đắc 顯hiển 教giáo 大Đại 乘Thừa 。 故cố 簡giản 除trừ 之chi 也dã 。

如như 是thị 之chi 人nhân

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 菩Bồ 薩Tát 大đại 機cơ 已dĩ 熟thục 。 今kim 化hóa 得đắc 之chi 故cố 名danh 易dị 度độ 。 亦diệc 稱xưng 入nhập 於ư 佛Phật 慧tuệ 。 故cố 知tri 《# 法pháp 華hoa 》# 即tức 是thị 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 不bất 應ưng 謂vị 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 理lý 深thâm 《# 法pháp 華hoa 》# 義nghĩa 淺thiển 。 然nhiên 直trực 往vãng 之chi 人nhân 初sơ 見kiến 佛Phật 身thân 即tức 得đắc 領lãnh 悟ngộ 故cố 佛Phật 無vô 疲bì 勞lao 。 迴hồi 小tiểu 之chi 流lưu 經kinh 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 方phương 得đắc 入nhập 道đạo 應ưng 有hữu 疲bì 勞lao 。 但đãn 今kim 取thủ 始thỉ 終chung 皆giai 得đắc 悟ngộ 入nhập 道đạo 。 總tổng 名danh 易dị 化hóa 無vô 勞lao 疲bì 也dã 。 又hựu 言ngôn 始thỉ 見kiến 我ngã 身thân 。 則tắc 見kiến 釋Thích 迦Ca 過quá 去khứ 久cửu 成thành 佛Phật 之chi 始thỉ 。 則tắc 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 是thị 也dã 。 此thử 舉cử 過quá 去khứ 之chi 始thỉ 。 明minh 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 之chi 人nhân 亦diệc 入nhập 佛Phật 慧tuệ 。 辨biện 今kim 世thế 之chi 終chung 。 始thỉ 終chung 之chi 緣duyên 並tịnh 皆giai 得đắc 悟ngộ 。 故cố 眾chúng 生sanh 易dị 度độ 耳nhĩ 。

爾nhĩ 時thời 諸chư 大Đại 士Sĩ

下hạ 。 第đệ 三tam 。 明minh 隨tùy 喜hỷ 。 以dĩ 能năng 化hóa 二nhị 權quyền 二nhị 實thật 既ký 顯hiển 所sở 化hóa 直trực 往vãng 。 迴hồi 小tiểu 二nhị 人nhân 皆giai 悟ngộ 。 此thử 則tắc 稱xưng 大Đại 士Sĩ 之chi 懷hoài 。 故cố 隨tùy 而nhi 歡hoan 喜hỷ 。

於ư 時thời 世Thế 尊Tôn

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 稱xưng 歎thán 。 欲dục 顯hiển 無vô 嫉tật 妬đố 人nhân 為vi 佛Phật 所sở 歎thán 。

爾nhĩ 時thời 彌Di 勒Lặc

下hạ 。 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 。 疑nghi 問vấn 序tự 。 開khai 為vi 兩lưỡng 別biệt 。

一nhất 。 彌Di 勒Lặc 問vấn 釋Thích 迦Ca 。 二nhị 。 分phân 身thân 侍thị 者giả 問vấn 諸chư 佛Phật 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 懷hoài 疑nghi 。 二nhị 。 發phát 問vấn 。 懷hoài 疑nghi 。 如như 文văn 。

時thời 彌Di 勒Lặc

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 發phát 問vấn 。 長trường/trưởng 行hành 敘tự 欲dục 問vấn 意ý 。 偈kệ 文văn 正chánh 問vấn 。 正chánh 問vấn 為vi 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 。 標tiêu 請thỉnh 。 次thứ 十thập 三tam 行hành 。 正chánh 問vấn 。 後hậu 五ngũ 行hành 半bán 。 結kết 請thỉnh 。 正chánh 問vấn 中trung 凡phàm 有hữu 五ngũ 問vấn 。 開khai 為vi 二nhị 別biệt 。

前tiền 兩lưỡng 偈kệ 有hữu 二nhị 問vấn 。

是thị 從tùng 何hà 所sở 來lai

者giả 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 問vấn 。 有hữu 二nhị 。

一nhất 。 問vấn 來lai 處xứ 。 二nhị 。 問vấn 師sư 資tư 。 初sơ 有hữu 二nhị 。

前tiền 問vấn 所sở 從tùng 來lai 處xứ 。

以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 集tập

者giả 。 第đệ 二nhị 。 問vấn 來lai 意ý 。

巨cự 身thân 大đại 神thần 通thông

者giả 。 歎thán 菩Bồ 薩Tát 德đức 。 成thành 上thượng 二nhị 問vấn 也dã 。

一nhất 一nhất 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 有hữu 三tam 問vấn 。 問vấn 於ư 師sư 資tư 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。

初sơ 九cửu 行hành 。 序tự 其kỳ 數số 多đa 。 次thứ 二nhị 行hành 。 正chánh 問vấn 師sư 資tư 。 前tiền 二nhị 行hành 。 先tiên 問vấn 。 後hậu 歎thán 其kỳ 德đức 積tích 。 今kim 三tam 問vấn 。 初sơ 敘tự 其kỳ 數số 多đa 。 若nhược 德đức 積tích 而nhi 數số 少thiểu 。 若nhược 德đức 少thiểu 而nhi 數số 多đa 。 並tịnh 不bất 得đắc 顯hiển 成thành 佛Phật 久cửu 。 要yếu 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 方phương 得đắc 開khai 於ư 壽thọ 量lượng 。 故cố 彌Di 勒Lặc 問vấn 中trung 具cụ 足túc 序tự 也dã 。

是thị 諸chư 大đại 威uy 德đức

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 問vấn 師sư 資tư 。 一nhất 行hành 。 問vấn 終chung 成thành 就tựu 之chi 行hành 。 從tùng 。

誰thùy 初sơ 發phát 心tâm

第đệ 二nhị 。 問vấn 其kỳ 始thỉ 行hành 。

稱xưng 揚dương 何hà 佛Phật 法Pháp

三tam 句cú 。 問vấn 中trung 間gian 之chi 行hành 。 此thử 三tam 問vấn 中trung 具cụ 問vấn 師sư 與dữ 資tư 。 欲dục 開khai 壽thọ 命mạng 意ý 在tại 問vấn 師sư 。 故cố 一nhất 一nhất 問vấn 初sơ 皆giai 標tiêu 誰thùy 。 以dĩ 正chánh 顯hiển 師sư 壽thọ 故cố 問vấn 師sư 也dã 。

如như 是thị 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 第đệ 三tam 。 五ngũ 行hành 半bán 。 結kết 請thỉnh 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。

三tam 行hành 半bán 。 明minh 彌Di 勒Lặc 未vị 解giải 故cố 請thỉnh 。 言ngôn 。

乃nãi 不bất 識thức 一nhất 人nhân

者giả 。 菩Bồ 薩Tát 涌dũng 出xuất 為vi 開khai 。 法Pháp 身thân 之chi 相tướng 。 法Pháp 身thân 非phi 十Thập 地Địa 所sở 了liễu 。 故cố 言ngôn 不bất 識thức 一nhất 人nhân 。 次thứ 兩lưỡng 偈kệ 。 騰đằng 眾chúng 請thỉnh 。

爾nhĩ 時thời 釋Thích 迦Ca

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 諸chư 佛Phật 侍thị 者giả 發phát 問vấn 。 開khai 為vi 兩lưỡng 別biệt 。

初sơ 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 如như 文văn 。

爾nhĩ 時thời 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni

下hạ 。 第đệ 三tam 段đoạn 。 誡giới 許hứa 序tự 。 又hựu 開khai 二nhị 別biệt 。

初sơ 。 歎thán 問vấn 。 次thứ 。 誡giới 許hứa 。 言ngôn 。

大đại 事sự

者giả 。 因nhân 此thử 問vấn 得đắc 顯hiển 壽thọ 量lượng 佛Phật 果Quả 大đại 事sự 。 又hựu 因nhân 此thử 問vấn 。

時thời 眾chúng 得đắc 十thập 二nhị 種chủng 大đại 益ích 。 又hựu 因nhân 此thử 問vấn 。 廣quảng 說thuyết 壽thọ 量lượng 。 利lợi 益ích 未vị 來lai 。 無vô 邊biên 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 大đại 事sự 。 《# 大đại 品phẩm 》# 云vân 。

波Ba 若Nhã 為vi 大đại 事sự 故cố 起khởi 者giả 。 謂vị 救cứu 濟tế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 也dã 。

汝nhữ 等đẳng 當đương 共cộng

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 誡giới 許hứa 。 前tiền 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 。 前tiền 誡giới 。 次thứ 許hứa 。

被bị 精tinh 進tấn 鎧khải

者giả 。 為vi 說thuyết 大đại 法pháp 。 當đương 精tinh 進tấn 求cầu 取thủ 之chi 也dã 。

發phát 堅kiên 固cố 意ý

者giả 。 今kim 聞văn 說thuyết 大đại 法pháp 。 勿vật 退thoái 沒một 也dã 。

如Như 來Lai 今kim 欲dục

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 許hứa 說thuyết 。 文văn 有hữu 四tứ 句cú 。

一nhất 。

宣tuyên 示thị 諸chư 佛Phật 智trí 慧tuệ 力lực

者giả 。 開khai 身thân 權quyền 身thân 實thật 。 理lý 無vô 不bất 鑒giám 謂vị 。 智trí 慧tuệ 力lực 也dã 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

或hoặc 為vi 此thử 眾chúng 故cố 。 說thuyết 佛Phật 壽thọ 無vô 量lượng 。 久cửu 乃nãi 見kiến 佛Phật 者giả 。 為vi 說thuyết 佛Phật 難nan 值trị 。 我ngã 智trí 力lực 如như 是thị 。 慧tuệ 光quang 照chiếu 無vô 量lượng 。 故cố 知tri 明minh 佛Phật 慧tuệ 長trường 短đoản 。

即tức 是thị 明minh 佛Phật 智trí 也dã 。

諸chư 佛Phật 自tự 在tại 。 神thần 通thông 之chi 力lực

者giả 。 然nhiên 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 。 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 而nhi 能năng 長trường 短đoản 適thích 化hóa 。 故cố 名danh 自tự 在tại 神thần 通thông 力lực 也dã 。

諸chư 佛Phật 師sư 子tử 。 奮phấn 迅tấn 之chi 力lực

者giả 。 師sư 子tử 本bổn 伏phục 今kim 起khởi 名danh 為vi 奮phấn 迅tấn 。 所sở 以dĩ 奮phấn 迅tấn 。 凡phàm 有hữu 三tam 義nghĩa 。

一nhất 。 欲dục 袪# 塵trần 。 二nhị 。 欲dục 申thân 舒thư 。 三tam 。 顯hiển 無vô 畏úy 。 今kim 說thuyết 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 始thỉ 終chung 。 破phá 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 始thỉ 終chung 生sanh 滅diệt 之chi 執chấp 。 喻dụ 同đồng 袪# 塵trần 。 昔tích 以dĩ 權quyền 教giáo 覆phú 實thật 實thật 則tắc 不bất 顯hiển 。 今kim 開khai 身thân 權quyền 身thân 實thật 則tắc 真chân 應ưng 義nghĩa 顯hiển 。 如như 師sư 子tử 舒thư 申thân 義nghĩa 也dã 。 昔tích 為vi 緣duyên 不bất 堪kham 故cố 不bất 說thuyết 法Pháp 身thân 真chân 實thật 。 故cố 名danh 有hữu 畏úy 。 今kim 大đại 機cơ 已dĩ 熟thục 堪kham 聞văn 說thuyết 之chi 。 故cố 喜hỷ 無vô 畏úy 。 如như 師sư 子tử 不bất 懼cụ 也dã 。

諸chư 佛Phật 威uy 猛mãnh 。 大đại 勢thế 之chi 力lực

者giả 。 既ký 顯hiển 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 。 雙song 樹thụ 無vô 常thường 。 莫mạc 能năng 摧tồi 伏phục 。 故cố 名danh 威uy 猛mãnh 大đại 勢thế 力lực 。 又hựu 今kim 說thuyết 法Pháp 身thân 必tất 能năng 滅diệt 惑hoặc 生sanh 解giải 。 故cố 稱xưng 大đại 勢thế 力lực 也dã 。

偈kệ 文văn 重trọng/trùng 明minh 誡giới 勸khuyến 。

佛Phật 智trí 叵phả 思tư 議nghị

者giả 。 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 能năng 示thị 長trường 短đoản 。 雖tuy 示thị 長trường 短đoản 未vị 曾tằng 長trường 短đoản 。 故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 若nhược 昔tích 短đoản 今kim 長trường/trưởng 何hà 名danh 不bất 思tư 議nghị 也dã 。

甚thậm 深thâm 叵phả 分phân 別biệt

者giả 。 此thử 明minh 法Pháp 身thân 絕tuyệt 四tứ 句cú 。 超siêu 百bách 非phi 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

非phi 實thật 非phi 虛hư 。 非phi 如như 非phi 異dị

豈khởi 可khả 以dĩ 常thường 無vô 常thường 等đẳng 而nhi 分phân 別biệt 也dã 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn

下hạ 。 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 。 略lược 開khai 身thân 權quyền 身thân 實thật 動động 執chấp 生sanh 疑nghi 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 又hựu 開khai 二nhị 別biệt 。

第đệ 一nhất 。 牒điệp 問vấn 。

我ngã 於ư 是thị

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 前tiền 答đáp 其kỳ 師sư 資tư 之chi 問vấn 。 所sở 以dĩ 前tiền 答đáp 師sư 資tư 問vấn 者giả 。 將tương 欲dục 開khai 佛Phật 壽thọ 量lượng 故cố 也dã 。

此thử 諸chư 菩Bồ 薩Tát

下hạ 。 次thứ 答đáp 第đệ 一nhất 所sở 從tùng 來lai 處xứ 問vấn 也dã 。

阿a 逸dật 多đa

下hạ 。 此thử 非phi 答đáp 問vấn 。 但đãn 釋thích 上thượng 。

在tại 下hạ 方phương 住trụ

意ý 耳nhĩ 。 所sở 以dĩ 下hạ 方phương 空không 中trung 住trú 者giả 。 虛hư 空không 即tức 是thị 實thật 相tướng 法Pháp 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 心tâm 常thường 遊du 實thật 相tướng 而nhi 勳huân 習tập 之chi 。 故cố 常thường 在tại 下hạ 方phương 住trụ 也dã 。 不bất 作tác 此thử 釋thích 則tắc 文văn 無vô 可khả 消tiêu 。

偈kệ 文văn 為vi 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 三tam 句cú 。 頌tụng 答đáp 第đệ 一nhất 師sư 資tư 問vấn 。 次thứ 兩lưỡng 行hành 三tam 句cú 。 頌tụng 第đệ 二nhị 答đáp 來lai 處xứ 問vấn 。

志chí 念niệm 力lực 堅kiên 固cố

下hạ 四tứ 偈kệ 。 重trọng/trùng 答đáp 第đệ 一nhất 師sư 資tư 問vấn 。 又hựu 開khai 三tam 別biệt 。

初sơ 一nhất 偈kệ 。 牒điệp 所sở 化hóa 。 明minh 弟đệ 子tử 義nghĩa 。 次thứ 兩lưỡng 偈kệ 。 正chánh 明minh 能năng 化hóa 。 辨biện 於ư 師sư 義nghĩa 。 後hậu 一nhất 偈kệ 。 雙song 結kết 能năng 化hóa 所sở 化hóa 師sư 資tư 之chi 義nghĩa 。

問vấn 。

偈kệ 前tiền 文văn 云vân

我ngã 於ư 伽Già 耶Da 城Thành 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 坐tọa 。 爾nhĩ 乃nãi 教giáo 化hóa 之chi

後hậu 文văn 云vân 。

我ngã 從tùng 久cửu 遠viễn 來lai 。 教giáo 化hóa 是thị 等đẳng 眾chúng

初sơ 文văn 明minh 近cận 。 後hậu 文văn 明minh 遠viễn 。 二nhị 語ngữ 相tương 違vi 。 云vân 何hà 會hội 之chi 。

答đáp 。

今kim 以dĩ 二nhị 義nghĩa 解giải 釋thích 。

一nhất 者giả 。 有hữu 不bất 二nhị 二nhị 義nghĩa 。 二nhị 者giả 。 有hữu 二nhị 不bất 二nhị 義nghĩa 。 不bất 二nhị 二nhị 義nghĩa 者giả 。 初sơ 言ngôn 伽già 耶da 者giả 蓋cái 是thị 昔tích 伽già 耶da 耳nhĩ 。 以dĩ 昔tích 日nhật 亦diệc 在tại 伽Già 耶Da 城Thành 。 成thành 道Đạo 化hóa 此thử 等đẳng 眾chúng 。 即tức 是thị 久cửu 遠viễn 已dĩ 來lai 。 故cố 與dữ 後hậu 文văn 不bất 相tương 違vi 也dã 。

問vấn 。

昔tích 云vân 何hà 亦diệc 有hữu 伽già 耶da 。

答đáp 。

〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 云vân

自tự 從tùng 是thị 來lai 。 常thường 在tại 娑sa 婆bà 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa

故cố 知tri 昔tích 有hữu 娑sa 婆bà 及cập 伽già 耶da 。 又hựu 下hạ 文văn 云vân 。

常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn

靈linh 鷲thứu 即tức 是thị 淨tịnh 土độ 。 遂toại 不bất 毀hủy 滅diệt 。 伽già 耶da 還hoàn 同đồng 此thử 義nghĩa 。 前tiền 文văn 直trực 唱xướng 伽già 耶da 成thành 道Đạo 。 猶do 未vị 明minh 其kỳ 過quá 去khứ 之chi 與dữ 現hiện 在tại 。 後hậu 偈kệ 云vân 。

我ngã 從tùng 久cửu 遠viễn 來lai

則tắc 釋thích 上thượng 是thị 過quá 去khứ 伽già 耶da 也dã 。 次thứ 云vân 二nhị 不bất 二nhị 者giả 。 即tức 指chỉ 伽già 耶da 之chi 近cận 以dĩ 之chi 為vi 遠viễn 。 亦diệc 指chỉ 過quá 去khứ 之chi 遠viễn 為vi 伽già 耶da 之chi 近cận 。 欲dục 顯hiển 近cận 遠viễn 不bất 二nhị 令linh 眾chúng 生sanh 懸huyền 悟ngộ 正Chánh 道Đạo 也dã 。

問vấn 。

何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 。

答đáp 。

前tiền 明minh 五ngũ 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 即tức 是thị 半bán 日nhật 。 既ký 是thị 近cận 遠viễn 無vô 二nhị 。 今kim 類loại 此thử 可khả 知tri 。 竺trúc 道đạo 生sanh 云vân 。

言ngôn 彼bỉ 長trưởng 者giả 即tức 伽già 耶da 是thị 也dã 。 伽già 耶da 是thị 者giả 即tức 非phi 復phục 伽già 耶da 。 伽già 耶da 既ký 非phi 。 彼bỉ 長trưởng 者giả 何hà 獨độc 是thị 乎hồ 。 然nhiên 則tắc 長trường 短đoản 斯tư 忘vong 長trường 短đoản 存tồn 焉yên 。

蓋cái 是thị 古cổ 舊cựu 之chi 說thuyết 。 勿vật 得đắc 疑nghi 之chi 。

爾nhĩ 時thời 彌Di 勒Lặc

下hạ 。 第đệ 三tam 大đại 段đoạn 。 執chấp 動động 疑nghi 生sanh 申thân 疑nghi 致trí 請thỉnh 。 彌Di 勒Lặc 所sở 以dĩ 疑nghi 者giả 。 不bất 知tri 是thị 昔tích 日nhật 伽già 耶da 故cố 生sanh 疑nghi 也dã 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 有hữu 二nhị 。

初sơ 疑nghi 問vấn 。 次thứ 請thỉnh 答đáp 。 就tựu 初sơ 又hựu 二nhị 。

前tiền 。 懷hoài 疑nghi 。

即tức 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 問vấn 。 又hựu 開khai 為vi 三tam 。

謂vị 法pháp 。 譬thí 。 合hợp 。 法pháp 說thuyết 又hựu 二nhị 。

初sơ 。 明minh 佛Phật 成thành 道Đạo 近cận 。 云vân 何hà 於ư 此thử 少thiểu 時thời 。 頓đốn 能năng 化hóa 爾nhĩ 許hứa 。

斯tư 等đẳng 久cửu 遠viễn

第đệ 二nhị 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 來lai 久cửu 。 不bất 應ưng 始thỉ 就tựu 佛Phật 受thọ 學học 。

譬thí 如như

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 譬thí 說thuyết 。 又hựu 兩lưỡng 父phụ 少thiểu 譬thí 佛Phật 成thành 道Đạo 近cận 。 子tử 老lão 譬thí 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 久cửu 。 合hợp 譬thí 為vi 三tam 。

初sơ 。 明minh 成thành 道Đạo 近cận 。 合hợp 父phụ 少thiểu 譬thí 。

如như 此thử 大đại 眾chúng

下hạ 。 合hợp 子tử 老lão 譬thí 。

今kim 日nhật 世Thế 尊Tôn

下hạ 。 合hợp 父phụ 子tử 老lão 少thiếu 互hỗ 相tương 指chỉ 譬thí 也dã 。

我ngã 等đẳng 雖tuy 復phục

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 請thỉnh 答đáp 。 又hựu 開khai 為vi 二nhị 。

初sơ 。 明minh 請thỉnh 意ý 。

唯dụy 然nhiên 。

下hạ 。 正chánh 明minh 請thỉnh 說thuyết 也dã 。 偈kệ 文văn 為vi 二nhị 。

第đệ 一nhất 。 十thập 一nhất 行hành 。 頌tụng 疑nghi 問vấn 。 次thứ 。 三tam 行hành 。 頌tụng 請thỉnh 說thuyết 。 就tựu 疑nghi 問vấn 又hựu 三tam 。

即tức 頌tụng 前tiền 法pháp 。 譬thí 。 合hợp 。 頌tụng 法pháp 說thuyết 有hữu 三tam 。

初sơ 一nhất 行hành 。 頌tụng 佛Phật 成thành 道Đạo 近cận 。 次thứ 二nhị 行hành 半bán 。 頌tụng 諸chư 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 久cửu 。 次thứ 一nhất 行hành 半bán 。 明minh 久cửu 近cận 相tương 違vi 請thỉnh 佛Phật 為vi 說thuyết 。 次thứ 二nhị 行hành 。 頌tụng 譬thí 說thuyết 。 亦diệc 三tam 。

半bán 行hành 。 頌tụng 父phụ 少thiểu 喻dụ 。 上thượng 成thành 道Đạo 近cận 。 一nhất 行hành 。 頌tụng 子tử 老lão 譬thí 。 上thượng 修tu 行hành 久cửu 。 半bán 行hành 。 頌tụng 父phụ 子tử 相tương 違vi 喻dụ 。 上thượng 第đệ 三tam 近cận 遠viễn 相tương 違vi 。 合hợp 譬thí 中trung 。 初sơ 半bán 行hành 合hợp 父phụ 少thiểu 。 次thứ 三tam 行hành 半bán 合hợp 子tử 老lão 。 請thỉnh 說thuyết 三tam 偈kệ 中trung 。 二nhị 行hành 頌tụng 請thỉnh 意ý 。 一nhất 行hành 頌tụng 正chánh 請thỉnh 。

壽Thọ 量Lượng 品Phẩm 第đệ 十thập 六lục

四tứ 門môn 釋thích 之chi 。

一nhất 。 來lai 意ý 門môn 。 二nhị 。 得đắc 失thất 門môn 。 三tam 。 釋thích 名danh 門môn 。 四tứ 。 開khai 合hợp 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 品phẩm 來lai 者giả 。 明minh 身thân 權quyền 身thân 實thật 有hữu 四tứ 章chương 。 今kim 是thị 第đệ 四tứ 。 廣quảng 開khai 身thân 權quyền 身thân 實thật 斷đoạn 疑nghi 生sanh 信tín 也dã 。 然nhiên 此thử 品phẩm 大đại 明minh 覺giác 理lý 囊nang 括quát 古cổ 今kim 。 文văn 約ước 義nghĩa 豐phong 意ý 深thâm 致trí 遠viễn 。 雖tuy 是thị 一nhất 章chương 之chi 經kinh 乃nãi 通thông 會hội 釋Thích 迦Ca 始thỉ 終chung 一nhất 化hóa 意ý 也dã 。 若nhược 能năng 解giải 其kỳ 義nghĩa 趣thú 。 生sanh 無vô 盡tận 之chi 慧tuệ 。 長trường/trưởng 無vô 邊biên 之chi 福phước 。 亦diệc 滅diệt 無vô 量lượng 重trọng 罪tội 。 昔tích 有hữu 數số 人nhân 共cộng 乘thừa 船thuyền 遭tao 風phong 。 餘dư 伴bạn 並tịnh 溺nịch 死tử 。 唯duy 一nhất 人nhân 憑bằng 物vật 濁trược 濟tế 。 夜dạ 夢mộng 云vân 。

汝nhữ 所sở 以dĩ 偏thiên 得đắc 脫thoát 者giả 。 昔tích 曾tằng 聽thính 《# 法pháp 華hoa 。 壽thọ 量lượng 品phẩm 》# 故cố 也dã 。

又hựu 下hạ 〈# 分phân 別biệt 功công 德đức 品phẩm 〉# 云vân

說thuyết 此thử 壽Thọ 量Lượng 品Phẩm 時thời 。 十thập 二nhị 種chủng 利lợi 益ích 。 八bát 種chủng 瑞thụy 相tướng 。

餘dư 經kinh 明minh 得đắc 道Đạo 未vị 有hữu 如như 斯tư 之chi 盛thịnh 。 講giảng 者giả 宣tuyên 留lưu 意ý 尋tầm 其kỳ 旨chỉ 歸quy 也dã 。

問vấn 。

何hà 故cố 頓đốn 有hữu 功công 用dụng 耶da 。

答đáp 。

三tam 世thế 佛Phật 正chánh 果quả 及cập 三tam 世thế 佛Phật 依y 果quả 皆giai 為vi 開khai 壽thọ 量lượng 而nhi 興hưng 。 如như 多đa 寶bảo 涌dũng 現hiện 即tức 過quá 去khứ 佛Phật 為vi 開khai 壽thọ 量lượng 故cố 興hưng 。 分phân 身thân 佛Phật 即tức 現hiện 在tại 十thập 方phương 佛Phật 。 為vi 開khai 壽thọ 量lượng 而nhi 集tập 。 涌dũng 出xuất 菩Bồ 薩Tát 即tức 。 皆giai 是thị 一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 。 謂vị 當đương 來lai 佛Phật 為vi 開khai 壽thọ 量lượng 而nhi 現hiện 。 故cố 十thập 方phương 三tam 世thế 佛Phật 。 皆giai 為vi 開khai 壽thọ 量lượng 。 即tức 知tri 壽thọ 量lượng 事sự 大đại 故cố 有hữu 如như 上thượng 功công 力lực 。

問vấn 。

三tam 世thế 佛Phật 云vân 何hà 為vi 開khai 壽thọ 量lượng 。

答đáp 。

如như 前tiền 品phẩm 釋thích 之chi 。 過quá 去khứ 佛Phật 為vi 開khai 法Pháp 身thân 無vô 生sanh 滅diệt 。 應ưng 身thân 有hữu 生sanh 滅diệt 故cố 現hiện 出xuất 也dã 。 現hiện 在tại 佛Phật 為vi 開khai 法Pháp 身thân 不bất 二nhị 。 應ưng 身thân 不bất 一nhất 故cố 普phổ 集tập 。 當đương 來lai 佛Phật 為vi 顯hiển 釋Thích 迦Ca 久cửu 證chứng 法Pháp 身thân 明minh 法Pháp 身thân 無vô 始thỉ 終chung 。 方phương 便tiện 示thị 始thỉ 終chung 故cố 現hiện 也dã 。 三tam 世thế 佛Phật 為vi 三tam 事sự 故cố 集tập 也dã 。 又hựu 變biến 淨tịnh 土độ 為vi 開khai 壽thọ 量lượng 者giả 。 由do 依y 果quả 既ký 其kỳ 異dị 昔tích 。 即tức 知tri 遠viễn 壽thọ 亦diệc 復phục 不bất 同đồng 。 具cụ 如như 上thượng 釋thích 也dã 。 今kim 言ngôn 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 者giả 。 開khai 短đoản 為vi 權quyền 。 顯hiển 長trường/trưởng 為vi 實thật 也dã 。 然nhiên 如Như 來Lai 之chi 壽thọ 實thật 無vô 長trường 短đoản 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 既ký 稱xưng 法Pháp 身thân 則tắc 以dĩ 正Chánh 法Pháp 為vi 身thân 。 正Chánh 法Pháp 豈khởi 是thị 短đoản 之chi 與dữ 長trường/trưởng 常thường 。 無vô 常thường 乃nãi 至chí 五ngũ 句cú 可khả 取thủ 耶da 。 但đãn 隨tùy 所sở 宜nghi 故cố 有hữu 長trường 短đoản 方phương 便tiện 。 昔tích 非phi 短đoản 說thuyết 短đoản 。 今kim 非phi 長trường/trưởng 說thuyết 長trường/trưởng 。 非phi 短đoản 說thuyết 短đoản 欲dục 令linh 識thức 短đoản 是thị 長trường 短đoản 。 非phi 長trường/trưởng 說thuyết 長trường/trưởng 欲dục 令linh 悟ngộ 長trường/trưởng 是thị 短đoản 長trường/trưởng 。 若nhược 聞văn 短đoản 不bất 識thức 長trường/trưởng 則tắc 不bất 成thành 於ư 短đoản 。 聞văn 長trường/trưởng 不bất 識thức 短đoản 則tắc 亦diệc 不bất 成thành 長trường/trưởng 。 如như 此thử 障chướng 礙ngại 行hành 心tâm 。 失thất 佛Phật 方phương 便tiện 意ý 也dã 。 又hựu 所sở 以dĩ 昔tích 說thuyết 短đoản 今kim 明minh 長trưởng 者giả 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 因nhân 此thử 長trường 短đoản 悟ngộ 不bất 長trường 不bất 短đoản 正Chánh 法Pháp 耳nhĩ 。 以dĩ 悟ngộ 不bất 長trường 不bất 短đoản 。 故cố 有hữu 長trường 短đoản 方phương 便tiện 用dụng 。 若nhược 言ngôn 昔tích 短đoản 既ký 非phi 。 今kim 長trường/trưởng 亦diệc 非phi 。 今kim 長trường/trưởng 既ký 是thị 。 昔tích 短đoản 亦diệc 是thị 。 但đãn 非phi 長trưởng 非phi 短đoản 。 今kim 因nhân 機cơ 緣duyên 宜nghi 歎thán 為vi 長trường/trưởng 。 明minh 今kim 長trường/trưởng 為vi 是thị 。 昔tích 短đoản 則tắc 非phi 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 經kinh 》# 云vân 。

不bất 可khả 言ngôn 佛Phật 定định 是thị 有hữu 為vi 。 定định 是thị 無vô 為vi 。

若nhược 正chánh 見kiến 者giả 。 應ưng 說thuyết 如Như 來Lai 定định 是thị 無vô 為vi 。

何hà 以dĩ 故cố 。 能năng 生sanh 眾chúng 生sanh 。 諸chư 善thiện 根căn 故cố 也dã 。 此thử 品phẩm 望vọng 〈# 涌dũng 出xuất 品phẩm 〉# 六lục 雙song 辨biện 之chi 。 一nhất 者giả 。 上thượng 為vi 序tự 說thuyết 。 今kim 是thị 正chánh 說thuyết 。 二nhị 者giả 。 上thượng 以dĩ 所sở 化hóa 菩Bồ 薩Tát 開khai 能năng 化hóa 佛Phật 壽thọ 。 今kim 能năng 化hóa 自tự 開khai 能năng 化hóa 也dã 。 三tam 者giả 。 上thượng 以dĩ 神thần 通thông 門môn 開khai 能năng 化hóa 。 如như 千thiên 世thế 界giới 。 微vi 塵trần 數số 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 顯hiển 釋Thích 迦Ca 成thành 佛Phật 已dĩ 久cửu 謂vị 神thần 通thông 門môn 也dã 。 此thử 品phẩm 對đối 彌Di 勒Lặc 釋thích 佛Phật 壽thọ 量lượng 。 謂vị 說thuyết 法Pháp 輪luân 開khai 壽thọ 量lượng 也dã 。 此thử 二nhị 則tắc 是thị 衣y 裓kích 。 机cơ 案án 二nhị 物vật 出xuất 子tử 也dã 。 四tứ 者giả 。 上thượng 密mật 開khai 成thành 佛Phật 久cửu 。 今kim 顯hiển 開khai 於ư 壽thọ 量lượng 。 以dĩ 執chấp 近cận 情tình 難nạn/nan 傾khuynh 。 遠viễn 壽thọ 難nan 信tín 。 示thị 悟ngộ 物vật 以dĩ 漸tiệm 。 故cố 前tiền 密mật 後hậu 顯hiển 。 五ngũ 者giả 。 上thượng 品phẩm 略lược 說thuyết 動động 執chấp 生sanh 疑nghi 。 今kim 廣quảng 說thuyết 破phá 執chấp 除trừ 疑nghi 。 六lục 者giả 。 上thượng 明minh 所sở 化hóa 不bất 思tư 議nghị 。 今kim 明minh 能năng 化hóa 不bất 思tư 議nghị 。 故cố 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 有hữu 十thập 種chủng 無vô 上thượng 。 第đệ 七thất 。 示thị 現hiện 教giáo 化hóa 。 眾chúng 生sanh 無vô 上thượng 。 故cố 地địa 中trung 涌dũng 出xuất 。 無vô 量lượng 菩Bồ 薩Tát 。 八bát 者giả 。 示thị 現hiện 成thành 大đại 菩Bồ 提Đề 無vô 上thượng 。 故cố 有hữu 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 。 即tức 其kỳ 證chứng 也dã 。

第đệ 二nhị 。 得đắc 失thất 門môn 者giả 。 釋thích 此thử 經Kinh 壽thọ 量lượng 凡phàm 有hữu 三tam 師sư 。

一nhất 。 用dụng 五ngũ 時thời 教giáo 者giả 云vân 。 過quá 去khứ 過quá 塵trần 沙sa 。 未vị 來lai 倍bội 上thượng 數số 。 猶do 是thị 無vô 常thường 。 終chung 歸quy 盡tận 滅diệt 。 故cố 前tiền 云vân 終chung 歸quy 於ư 空không 。 故cố 如Như 來Lai 壽thọ 有hữu 限hạn 量lượng 也dã 。 二nhị 。 執chấp 四tứ 時thời 教giáo 者giả 云vân 。 此thử 經Kinh 覆phú 相tương/tướng 辨biện 常thường 。 則tắc 覆phú 相tương/tướng 明minh 壽thọ 無vô 量lượng 也dã 。 第đệ 三tam 。 半bán 滿mãn 義nghĩa 者giả 云vân 。 一nhất 切thiết 大Đại 乘Thừa 。 經kinh 皆giai 明minh 佛Phật 常thường 。 謂vị 顯hiển 了liễu 明minh 佛Phật 壽thọ 無vô 量lượng 也dã 。 今kim 謂vị 初sơ 謗báng 經kinh 罪tội 重trọng 。 為vi 下hạ 根căn 人nhân 也dã 。 次thứ 為vi 過quá 小tiểu 輕khinh 。 謂vị 中trung 根căn 人nhân 也dã 。 後hậu 得đắc 經kinh 之chi 用dụng 。 未vị 識thức 經kinh 體thể 。 三tam 種chủng 之chi 中trung 謂vị 上thượng 根căn 人nhân 也dã 。 今kim 明minh 須tu 識thức 經kinh 體thể 用dụng 方phương 見kiến 此thử 品phẩm 意ý 。 所sở 言ngôn 體thể 者giả 。 法Pháp 身thân 超siêu 四tứ 句cú 。 絕tuyệt 百bách 非phi 。 不bất 可khả 言ngôn 常thường 與dữ 無vô 常thường 等đẳng 。 故cố 非phi 量lượng 與dữ 無vô 量lượng 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 》# 云vân 。

法Pháp 界Giới 非phi 有hữu 量lượng 亦diệc 復phục 非phi 無vô 量lượng 。 牟Mâu 尼Ni 悉tất 超siêu 越việt 有hữu 量lượng 及cập 無vô 量lượng 。

法Pháp 界Giới 則tắc 法Pháp 身thân 也dã 。 又hựu 下hạ 文văn 云vân 。

非phi 實thật 非phi 虛hư 。 非phi 如như 非phi 異dị

《# 中trung 論luận 。 觀quán 如Như 來Lai 品phẩm 》# 云vân 。

寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 中trung 無vô 常thường 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 句cú

所sở 言ngôn 用dụng 者giả 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 昔tích 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 為vi 無vô 常thường 。 故cố 云vân 。

諸chư 佛Phật 弟đệ 子tử 眾chúng 。 尚thượng 捨xả 無vô 常thường 身thân

明minh 佛Phật 壽thọ 有hữu 量lượng 。 今kim 為vi 破phá 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 執chấp 佛Phật 王vương 宮cung 實thật 生sanh 。 雙song 林lâm 實thật 滅diệt 。 故cố 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 歎thán 美mỹ 為vi 常thường 。 顯hiển 佛Phật 壽thọ 無vô 量lượng 。 若nhược 不bất 識thức 斯tư 體thể 用dụng 者giả 。 則tắc 無vô 十thập 二nhị 種chủng 悟ngộ 道Đạo 人Nhân 也dã 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 但đãn 作tác 常thường 無vô 常thường 解giải 便tiện 成thành 二nhị 見kiến 。 云vân 何hà 得đắc 悟ngộ 道đạo 也dã 。

第đệ 三tam 。 釋thích 名danh 門môn 者giả 。 所sở 言ngôn 如Như 來Lai 壽thọ 量lượng 者giả 。 依y 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 三tam 種chủng 如Như 來Lai 。

一nhất 者giả 。 化hóa 身thân 如Như 來Lai 。 二nhị 。 報báo 身thân 如Như 來Lai 。 三tam 。 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 。 壽thọ 量lượng 亦diệc 有hữu 三tam 種chủng 。

化hóa 佛Phật 壽thọ 量lượng 有hữu 始thỉ 有hữu 終chung 。 故cố 為vi 二Nhị 乘Thừa 人nhân 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 。 王vương 宮cung 現hiện 生sanh 。 雙song 林lâm 示thị 滅diệt 也dã 。 二nhị 。 報báo 身thân 佛Phật 壽thọ 量lượng 。 有hữu 始thỉ 無vô 終chung 。 故cố 下hạ 文văn 云vân 。

我ngã 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 。 所sở 成thành 壽thọ 命mạng 。 今kim 猶do 未vị 盡tận

以dĩ 行hành 因nhân 滿mãn 初sơ 證chứng 佛Phật 果Quả 是thị 故cố 有hữu 始thỉ 。 一nhất 證chứng 已dĩ 後hậu 湛trạm 然nhiên 不bất 滅diệt 故cố 無vô 有hữu 盡tận 終chung 。 三tam 。 法Pháp 身thân 佛Phật 壽thọ 本bổn 自tự 在tại 之chi 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 今kim 品phẩm 具cụ 明minh 三tam 種chủng 如Như 來Lai 。 三tam 種chủng 壽thọ 量lượng 。

明minh 化hóa 身thân 壽thọ 量lượng 謂vị 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 辨biện 法pháp 報báo 二nhị 身thân 壽thọ 量lượng 謂vị 顯hiển 真chân 實thật 義nghĩa 。 故cố 云vân 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 今kim 更cánh 四tứ 句cú 釋thích 之chi 。

一nhất 。 實thật 而nhi 非phi 權quyền 。 謂vị 法Pháp 身thân 壽thọ 也dã 。 二nhị 。 權quyền 而nhi 非phi 實thật 。 謂vị 化hóa 身thân 壽thọ 也dã 。 三tam 。 亦diệc 權quyền 亦diệc 實thật 。 謂vị 報báo 身thân 壽thọ 也dã 。 報báo 身thân 即tức 是thị 應ưng 身thân 。 應ưng 身thân 有hữu 二nhị 。

一nhất 者giả 內nội 應ưng 。 謂vị 與dữ 法Pháp 身thân 相tương 應ứng 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。

諸chư 佛Phật 所sở 師sư 。 所sở 謂vị 法pháp 也dã

以dĩ 法pháp 常thường 故cố 諸chư 佛Phật 亦diệc 常thường 。 二nhị 者giả 外ngoại 應ưng 。 謂vị 與dữ 大đại 機cơ 性tánh 相tướng 應ưng 。 故cố 為vì 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 淨tịnh 土độ 中trung 成thành 佛Phật 。 內nội 應ưng 即tức 實thật 非phi 權quyền 。 外ngoại 應ưng 謂vị 權quyền 而nhi 非phi 實thật 。 故cố 云vân 亦diệc 權quyền 亦diệc 實thật 。 第đệ 四tứ 。 非phi 權quyền 非phi 實thật 。 上thượng 之chi 三tam 門môn 皆giai 是thị 無vô 名danh 相tướng 中trung 假giả 名danh 相tướng 說thuyết 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 因nhân 此thử 名danh 相tướng 悟ngộ 無vô 名danh 相tướng 。 故cố 泯mẫn 上thượng 三tam 門môn 歸quy 乎hồ 寂tịch 滅diệt 。

第đệ 四tứ 。 開khai 合hợp 門môn 者giả 。 經kinh 論luận 之chi 中trung 說thuyết 佛Phật 。 開khai 合hợp 不bất 定định 。 大đại 明minh 四tứ 句cú 。

一nhất 。 本bổn 迹tích 俱câu 合hợp 。 二nhị 。 本bổn 迹tích 俱câu 開khai 。 三tam 。 開khai 本bổn 合hợp 迹tích 。 四tứ 。 開khai 迹tích 合hợp 本bổn 。 本bổn 迹tích 俱câu 合hợp 或hoặc 合hợp 名danh 一nhất 佛Phật 。 謂vị 三Tam 寶Bảo 中trung 一nhất 佛Phật 寶bảo 也dã 。 或hoặc 開khai 為vi 二nhị 身thân 。 故cố 云vân 佛Phật 真chân 法Pháp 身thân 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 既ký 但đãn 有hữu 一nhất 迹tích 一nhất 本bổn 。 亦diệc 是thị 本bổn 迹tích 俱câu 合hợp 。 或hoặc 開khai 為vi 三tam 而nhi 三tam 義nghĩa 不bất 定định 。

一nhất 者giả 。 如như 七thất 卷quyển 《# 金kim 光quang 明minh 》# 辨biện 三tam 佛Phật 者giả 。 一nhất 法pháp 。 二nhị 應ưng 。 三tam 化hóa 。 法Pháp 身thân 為vi 真chân 。 餘dư 二nhị 為vi 應ưng 。 此thử 則tắc 合hợp 真chân 為vi 一nhất 。 開khai 應ưng 為vi 二nhị 。 二nhị 者giả 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 列liệt 三tam 佛Phật 。 謂vị 法pháp 。 報báo 與dữ 化hóa 。 即tức 是thị 開khai 真chân 合hợp 應ưng 。 開khai 真chân 者giả 。 開khai 法pháp 。 報báo 為vi 二nhị 也dã 。 合hợp 應ưng 者giả 以dĩ 應ưng 身thân 為vi 一nhất 。 此thử 意ý 明minh 本bổn 有hữu 義nghĩa 為vi 法Pháp 身thân 。 酬thù 因nhân 義nghĩa 名danh 報báo 。 應ưng 物vật 義nghĩa 名danh 應ưng 也dã 。 次thứ 開khai 四tứ 佛Phật 者giả 。 此thử 義nghĩa 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 。 《# 楞lăng 伽già 經kinh 》# 明minh 四tứ 佛Phật 。 一nhất 應ứng 化hóa 佛Phật 。 二nhị 功công 德đức 佛Phật 。 三tam 智trí 慧tuệ 佛Phật 。 四tứ 如như 如như 佛Phật 。 彼bỉ 《# 經kinh 》# 云vân 。

初sơ 一nhất 為vi 應ưng 。 後hậu 三tam 為vi 真chân 。

此thử 亦diệc 合hợp 應ưng 開khai 真chân 也dã 。 三tam 佛Phật 之chi 中trung 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 為vi 報báo 佛Phật 。 如như 如như 為vi 法Pháp 身thân 。 二nhị 者giả 。 如như 七thất 卷quyển 《# 金kim 光quang 明minh 》# 辨biện 於ư 四tứ 句cú 。

一nhất 。 化hóa 而nhi 非phi 應ưng 。 謂vị 佛Phật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 為vi 物vật 示thị 龍long 鬼quỷ 等đẳng 身thân 。 故cố 名danh 之chi 為vi 化hóa 。 不bất 示thị 佛Phật 身thân 。 故cố 名danh 非phi 應ưng 。 二nhị 者giả 。 應ưng 而nhi 非phi 化hóa 。 經Kinh 云vân 。

謂vị 為vi 地địa 前tiền 身thân

釋thích 者giả 云vân 。

地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 所sở 見kiến 佛Phật 身thân 。 乃nãi 從tùng 三tam 昧muội 。 法Pháp 門môn 中trung 現hiện 。 名danh 之chi 為vi 應ưng 。 非phi 六lục 趣thú 攝nhiếp 。 所sở 以dĩ 非phi 化hóa 。 三tam 者giả 。 亦diệc 應ưng 亦diệc 化hóa 。 經Kinh 云vân 。

住trụ 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 身thân

釋thích 者giả 云vân 。

聲Thanh 聞Văn 所sở 見kiến 佛Phật 身thân 。 彼bỉ 見kiến 如Như 來Lai 相tướng 好hảo/hiếu 形hình 。 修tu 之chi 成thành 佛Phật 。 故cố 名danh 為vi 應ưng 。 見kiến 佛Phật 在tại 人nhân 中trung 受thọ 生sanh 同đồng 人nhân 類loại 。 故cố 名danh 為vi 化hóa 。 四tứ 。 非phi 應ưng 非phi 化hóa 謂vị 法Pháp 身thân 。 四tứ 句cú 之chi 中trung 前tiền 三tam 並tịnh 應ưng 。 後hậu 一nhất 為vi 真chân 。 亦diệc 是thị 開khai 應ưng 合hợp 真chân 也dã 。 真chân 應ưng 俱câu 開khai 者giả 。 真chân 中trung 分phần/phân 二nhị 。 法pháp 之chi 與dữ 報báo 。 應ưng 中trung 分phần/phân 二nhị 。 應ưng 之chi 與dữ 化hóa 。 依y 《# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 》# 明minh 十thập 佛Phật 。

一nhất 。 無vô 著trước 佛Phật 。 安an 住trụ 世thế 間gian 成thành 正chánh 覺giác 故cố 。 二nhị 。 願nguyện 佛Phật 。 依y 願nguyện 出xuất 生sanh 故cố 。 三tam 。 業nghiệp 報báo 佛Phật 。 信tín 成thành 就tựu 故cố 。 諸chư 行hành 皆giai 成thành 但đãn 略lược 說thuyết 一nhất 信tín 也dã 。 四tứ 。 住trụ 持trì 佛Phật 。 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 不bất 斷đoạn 絕tuyệt 故cố 。 五ngũ 。 涅Niết 槃Bàn 佛Phật 。 取thủ 滅diệt 度độ 故cố 。 六lục 。 法Pháp 界Giới 佛Phật 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 不bất 現hiện 故cố 。 七thất 。 心tâm 佛Phật 。 善thiện 安an 住trụ 故cố 。 八bát 。 三tam 昧muội 佛Phật 。 成thành 就tựu 無vô 量lượng 。 功công 德đức 無vô 所sở 著trước 故cố 。 九cửu 。 性tánh 佛Phật 。 善thiện 決quyết 定định 故cố 。 十thập 。 如như 意ý 佛Phật 。 以dĩ 普phổ 覆phú 故cố 也dã 。 三tam 佛Phật 說thuyết 不bất 說thuyết 義nghĩa 。 隨tùy 緣duyên 所sở 見kiến 適thích 時thời 用dụng 之chi 。 義nghĩa 可khả 知tri 也dã 。

廣quảng 明minh 身thân 權quyền 身thân 實thật 有hữu 一nhất 品phẩm 半bán 經kinh 。 開khai 為vi 五ngũ 門môn 。

一nhất 。 勸khuyến 信tín 門môn 。 二nhị 。 正chánh 說thuyết 門môn 。 三tam 。 得đắc 益ích 門môn 。 四tứ 。 稱xưng 歎thán 門môn 。 五ngũ 。 格cách 量lượng 門môn 。 深thâm 法Pháp 難nan 受thọ 前tiền 須tu 勸khuyến 信tín 。 勸khuyến 信tín 既ký 竟cánh 次thứ 為vi 廣quảng 說thuyết 法Pháp 。 說thuyết 法Pháp 應ứng 機cơ 。 時thời 眾chúng 得đắc 道Đạo 。 疑nghi 除trừ 領lãnh 解giải 是thị 故cố 稱xưng 歎thán 。 信tín 解giải 者giả 福phước 德đức 智trí 慧tuệ 。 無vô 邊biên 所sở 以dĩ 格cách 量lượng 。

初sơ 門môn 又hựu 三tam 。

一nhất 。 正chánh 勸khuyến 信tín 。 二nhị 。 大đại 眾chúng 受thọ 旨chỉ 。 三tam 者giả 。 誡giới 聽thính 。 勸khuyến 信tín 解giải 者giả 。 勸khuyến 始thỉ 行hành 者giả 令linh 信tín 。 深thâm 悟ngộ 者giả 令linh 解giải 。 又hựu 令linh 始thỉ 信tín 而nhi 終chung 解giải 。 又hựu 今kim 說thuyết 法Pháp 身thân 唯duy 佛Phật 證chứng 解giải 。 除trừ 佛Phật 已dĩ 還hoàn 皆giai 是thị 信tín 解giải 也dã 。

如Như 來Lai 誠thành 諦đế 之chi 語ngữ

者giả 。 出xuất 所sở 信tín 解giải 也dã 。 佛Phật 心tâm 實thật 為vi 誠thành 。 所sở 明minh 壽thọ 量lượng 事sự 實thật 為vi 諦đế 。 自tự 有hữu 心tâm 實thật 而nhi 事sự 不bất 實thật 四tứ 句cú 。 今kim 是thị 第đệ 三tam 句cú 二nhị 俱câu 實thật 也dã 。 所sở 以dĩ 三tam 勸khuyến 令linh 信tín 者giả 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 第đệ 百bách 卷quyển 云vân 。

為vi 尊tôn 重trọng 法Pháp 故cố 。 慇ân 懃cần 至chí 三tam

又hựu 受thọ 法pháp 者giả 有hữu 三tam 根căn 。 是thị 故cố 三tam 說thuyết 。 又hựu 諸chư 佛Phật 常thường 法Pháp 不bất 過quá 三tam 。 若nhược 過quá 三tam 不bất 受thọ 是thị 罪tội 逆nghịch 人nhân 。 金kim 剛cang 神thần 以dĩ 杵xử 擬nghĩ 之chi 。 次thứ 受thọ 旨chỉ 。 誡giới 聽thính 。 如như 文văn 也dã 。

如Như 來Lai 祕bí 密mật 。 神thần 通thông 之chi 力lực

者giả 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 說thuyết 文văn 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 。 次thứ 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 二nhị 。

一nhất 。 明minh 過quá 去khứ 無vô 始thỉ 。 二nhị 。 辨biện 未vị 來lai 無vô 終chung 。 但đãn 明minh 此thử 二nhị 者giả 。 為vi 破phá 二Nhị 乘Thừa 人nhân 謂vị 始thỉ 自tự 王vương 宮cung 。 終chung 於ư 雙song 樹thụ 。 故cố 明minh 王vương 宮cung 生sanh 非phi 始thỉ 。 雙song 樹thụ 滅diệt 非phi 終chung 也dã 。 既ký 明minh 本bổn 身thân 無vô 始thỉ 終chung 。 即tức 辨biện 應ưng 身thân 有hữu 始thỉ 終chung 。 本bổn 身thân 無vô 始thỉ 終chung 。 即tức 顯hiển 真chân 實thật 義nghĩa 。 應ưng 身thân 有hữu 始thỉ 終chung 。 謂vị 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 故cố 但đãn 明minh 斯tư 二nhị 也dã 。 所sở 以dĩ 前tiền 明minh 無vô 始thỉ 。 後hậu 辨biện 無vô 終chung 者giả 。 為vi 破phá 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 前tiền 明minh 有hữu 始thỉ 。 後hậu 辨biện 有hữu 終chung 故cố 也dã 。 又hựu 釋thích 彌Di 勒Lặc 父phụ 少thiểu 子tử 老lão 之chi 疑nghi 。 故cố 前tiền 明minh 過quá 去khứ 。 久cửu 已dĩ 成thành 佛Phật 。 方phương 化hóa 得đắc 爾nhĩ 許hứa 多đa 人nhân 。 則tắc 是thị 父phụ 老lão 子tử 少thiểu 之chi 義nghĩa 。 令linh 大đại 眾chúng 疑nghi 斷đoạn 也dã 。 又hựu 明minh 過quá 去khứ 。 久cửu 已dĩ 成thành 佛Phật 。 化hóa 得đắc 千thiên 世thế 界giới 。 塵trần 數số 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 來lai 無vô 終chung 方phương 度độ 法Pháp 界Giới 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 令linh 受thọ 化hóa 之chi 徒đồ 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 此thử 二nhị 門môn 各các 有hữu 三tam 章chương 。

初sơ 門môn 三tam 者giả 。

第đệ 一nhất 。 明minh 過quá 去khứ 久cửu 成thành 。 顯hiển 真chân 實thật 義nghĩa 。 第đệ 二nhị 。 釋thích 疑nghi 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 義nghĩa 。 第đệ 三tam 。 總tổng 結kết 。 正chánh 答đáp 其kỳ 問vấn 。 故cố 前tiền 明minh 過quá 去khứ 久cửu 成thành 。

時thời 眾chúng 以dĩ 昔tích 近cận 疑nghi 今kim 遠viễn 。 故cố 須tu 解giải 釋thích 。 解giải 釋thích 既ký 竟cánh 方phương 結kết 久cửu 成thành 。 又hựu 初sơ 明minh 久cửu 成thành 顯hiển 真chân 實thật 義nghĩa 。 次thứ 釋thích 疑nghi 謂vị 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 此thử 二nhị 既ký 彰chương 。 故cố 須tu 重trọng/trùng 結kết 。 初sơ 門môn 又hựu 二nhị 。

第đệ 一nhất 。 明minh 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 。 二nhị 。 明minh 垂thùy 應ưng 亦diệc 久cửu 。 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 明minh 自tự 德đức 滿mãn 。 垂thùy 應ưng 久cửu 明minh 化hóa 他tha 德đức 圓viên 。 又hựu 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 破phá 近cận 執chấp 。 垂thùy 應ưng 久cửu 釋thích 眾chúng 疑nghi 。 初sơ 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 為vi 三tam 。

初sơ 。 總tổng 標tiêu 如Như 來Lai 祕bí 密mật 。 神thần 通thông 之chi 力lực 。 二nhị 。 牒điệp 執chấp 情tình 。 三tam 。 破phá 近cận 顯hiển 遠viễn 。 今kim 明minh 佛Phật 壽thọ 。 故cố 標tiêu 如Như 來Lai 也dã 。 昔tích 未vị 曾tằng 說thuyết 稱xưng 之chi 為vi 祕bí 。 所sở 祕bí 之chi 法pháp 甚thậm 深thâm 故cố 名danh 為vi 密mật 。 實thật 長trường/trưởng 示thị 短đoản 因nhân 為vi 神thần 通thông 。 令linh 物vật 反phản 本bổn 還hoàn 源nguyên 稱xưng 之chi 為vi 力lực 。

一nhất 切thiết 世thế 間gian

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 出xuất 執chấp 情tình 。

皆giai 謂vị

之chi 言ngôn 正chánh 是thị 執chấp 情tình 。

釋Thích 迦Ca

以dĩ 下hạ 。 出xuất 所sở 執chấp 也dã 。

然nhiên 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 三tam 。 破phá 執chấp 顯hiển 遠viễn 。 又hựu 開khai 四tứ 別biệt 。

一nhất 。 法pháp 說thuyết 。 二nhị 。 舉cử 譬thí 問vấn 彌Di 勒Lặc 。 三tam 。 彌Di 勒Lặc 奉phụng 答đáp 。 四tứ 。 佛Phật 合hợp 譬thí 正chánh 明minh 壽thọ 遠viễn 。 初sơ 法pháp 說thuyết 中trung 明minh 成thành 佛Phật 久cửu 者giả 。

問vấn 。

為vi 破phá 近cận 顯hiển 遠viễn 。 為vi 開khai 近cận 明minh 遠viễn 。

答đáp 。

凡phàm 有hữu 五ngũ 義nghĩa 。

一nhất 。 開khai 近cận 顯hiển 遠viễn 。 昔tích 不bất 明minh 近cận 是thị 方phương 便tiện 故cố 。 方phương 便tiện 門môn 閉bế 。 今kim 明minh 近cận 是thị 方phương 便tiện 則tắc 方phương 便tiện 門môn 開khai 。 既ký 明minh 近cận 是thị 方phương 便tiện 則tắc 顯hiển 遠viễn 是thị 真chân 實thật 。 二nhị 。 廢phế 近cận 立lập 遠viễn 。 昔tích 立lập 近cận 廢phế 遠viễn 。 今kim 對đối 昔tích 故cố 立lập 遠viễn 廢phế 近cận 。 三tam 。 覆phú 近cận 開khai 遠viễn 。 如Như 來Lai 近cận 遠viễn 二nhị 種chủng 教giáo 門môn 。 猶do 如như 二nhị 鳥điểu 。 不bất 相tương 捨xả 離ly 。 但đãn 為vi 緣duyên 故cố 今kim 昔tích 四tứ 句cú 開khai 覆phú 。

一nhất 者giả 。 今kim 昔tích 俱câu 覆phú 。 昔tích 覆phú 遠viễn 。 今kim 則tắc 覆phú 近cận 。 二nhị 。 今kim 昔tích 俱câu 開khai 。 昔tích 開khai 近cận 。 今kim 開khai 遠viễn 。 三tam 。 昔tích 覆phú 今kim 開khai 。 昔tích 覆phú 遠viễn 。 今kim 開khai 遠viễn 。 四tứ 。 今kim 覆phú 昔tích 開khai 。 今kim 覆phú 近cận 。 昔tích 開khai 近cận 也dã 。 四tứ 者giả 。 指chỉ 近cận 為vi 遠viễn 。 此thử 明minh 近cận 遠viễn 無vô 二nhị 。 如như 經Kinh 云vân 。

吾ngô 今kim 此thử 身thân 即tức 是thị 法Pháp 身thân

肇triệu 師sư 云vân 。

近cận 捨xả 丈trượng 六lục 而nhi 遠viễn 求cầu 法Pháp 身thân 乎hồ

五ngũ 者giả 。 破phá 近cận 明minh 遠viễn 。 前tiền 之chi 四tứ 種chủng 則tắc 是thị 約ước 教giáo 。 後hậu 之chi 一nhất 門môn 就tựu 彼bỉ 迷mê 情tình 。 若nhược 望vọng 迷mê 情tình 即tức 是thị 破phá 近cận 顯hiển 遠viễn 。 若nhược 望vọng 佛Phật 教giáo 即tức 是thị 顯hiển 遠viễn 開khai 近cận 。 故cố 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

出xuất 釋Thích 氏Thị 宮cung 。 伽già 耶da 成thành 道Đạo 。 此thử 明minh 化hóa 佛Phật 。 從tùng 此thử 文văn 去khứ 次thứ 明minh 報báo 佛Phật 。

也dã 。

譬thí 如như

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 譬thí 說thuyết 。 所sở 以dĩ 借tá 譬thí 者giả 。 佛Phật 常thường 理lý 甚thậm 深thâm 非phi 譬thí 不bất 顯hiển 。 故cố 假giả 喻dụ 曉hiểu 之chi 。

彌Di 勒Lặc 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 俱câu 白bạch 佛Phật

下hạ 。 第đệ 三tam 。 彌Di 勒Lặc 奉phụng 酬thù 。 文văn 有hữu 三tam 別biệt 。

謂vị 標tiêu 。 釋thích 。 結kết 。 初sơ 標tiêu 無vô 量lượng 。 次thứ 三tam 句cú 顯hiển 無vô 量lượng 。

初sơ 。 明minh 凡phàm 夫phu 不bất 知tri 。

一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn

下hạ 。 明minh 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。

我ngã 等đẳng

下hạ 。 明minh 菩Bồ 薩Tát 不bất 知tri 。

世Thế 尊Tôn 。

下hạ 。 第đệ 三tam 。 結kết 。 世thế 界giới 無vô 邊biên 。 明minh 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 也dã 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 合hợp 譬thí 。 正chánh 顯hiển 成thành 佛Phật 已dĩ 久cửu 。 長trường/trưởng 安an 舊cựu 羅la 什thập 經kinh 本bổn 無vô 。

一nhất 塵trần 一nhất 劫kiếp

梁lương 世thế 有hữu 僧Tăng 造tạo 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。 感cảm 於ư 神thần 夢mộng 令linh 安an 此thử 說thuyết 。 夫phu 論luận 劫kiếp 者giả 所sở 謂vị 時thời 也dã 。 明minh 過quá 去khứ 時thời 長trường/trưởng 。 故cố 將tương 塵trần 數số 劫kiếp 。 言ngôn 阿a 僧tăng 祇kỳ 劫kiếp 者giả 。 顯hiển 不bất 可khả 數số 義nghĩa 也dã 。 成thành 佛Phật 之chi 始thỉ 尚thượng 不bất 可khả 知tri 。 一nhất 證chứng 湛trạm 然nhiên 。 寧ninh 有hữu 終chung 滅diệt 。 將tương 欲dục 明minh 過quá 去khứ 顯hiển 當đương 。 故cố 明minh 過quá 去khứ 不bất 可khả 數số 。

問vấn 。

後hậu 文văn 云vân

過quá 去khứ 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời 。 所sở 成thành 壽thọ 命mạng

此thử 則tắc 有hữu 始thỉ 。 何hà 故cố 言ngôn 不bất 可khả 數số 耶da 。

答đáp 。

有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 明minh 無vô 始thỉ 始thỉ 義nghĩa 。 但đãn 始thỉ 義nghĩa 長trường 遠viễn 故cố 不bất 可khả 數số 。 二nhị 者giả 。 欲dục 顯hiển 法Pháp 身thân 無vô 始thỉ 終chung 義nghĩa 。 故cố 不bất 可khả 數sổ 也dã 。 然nhiên 始thỉ 無vô 始thỉ 有hữu 不bất 二nhị 二nhị 義nghĩa 。 二nhị 不bất 二nhị 義nghĩa 。 不bất 二nhị 二nhị 義nghĩa 者giả 。 初sơ 證chứng 法Pháp 身thân 是thị 故cố 有hữu 始thỉ 。 於ư 三Tam 身Thân 中trung 是thị 應ưng 身thân 。 亦diệc 名danh 報báo 身thân 。 是thị 故cố 有hữu 始thỉ 。 而nhi 所sở 證chứng 法Pháp 身thân 此thử 則tắc 無vô 始thỉ 。 故cố 是thị 不bất 二nhị 二nhị 義nghĩa 。 二nhị 不bất 二nhị 義nghĩa 者giả 。 所sở 證chứng 法Pháp 身thân 既ký 無vô 始thỉ 終chung 。 言ngôn 窮cùng 慮lự 息tức 。 能năng 證chứng 亦diệc 無vô 始thỉ 終chung 。 以dĩ 能năng 證chứng 證chứng 於ư 所sở 證chứng 。 所sở 證chứng 既ký 無vô 始thỉ 終chung 。 能năng 證chứng 亦diệc 無vô 始thỉ 終chung 也dã 。

自tự 從tùng 是thị 來lai

下hạ 。 上thượng 辨biện 證chứng 法Pháp 身thân 已dĩ 久cửu 。 今kim 明minh 垂thùy 應ưng 久cửu 義nghĩa 。 以dĩ 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 謂vị 自tự 德đức 滿mãn 。 垂thùy 應ưng 久cửu 謂vị 化hóa 他tha 德đức 圓viên 也dã 。

常thường 在tại 此thử 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa

者giả 。 常thường 在tại 娑sa 婆bà 則tắc 應ứng 化hóa 兩lưỡng 身thân 也dã 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 者giả 二nhị 身thân 所sở 說thuyết 教giáo 也dã 。 明minh 釋Thích 迦Ca 久cửu 證chứng 法Pháp 身thân 。 從tùng 證chứng 法Pháp 身thân 已dĩ 來lai 宜nghi 以dĩ 應ưng 身thân 得đắc 悟ngộ 則tắc 示thị 之chi 以dĩ 應ưng 身thân 。 宜nghi 以dĩ 化hóa 身thân 得đắc 悟ngộ 則tắc 示thị 之chi 以dĩ 化hóa 身thân 。 雖tuy 示thị 二nhị 身thân 實thật 無vô 所sở 應ưng 。 雖tuy 說thuyết 一nhất 切thiết 教giáo 實thật 無vô 所sở 說thuyết 。 正chánh 釋thích 彌Di 勒Lặc 疑nghi 也dã 。 以dĩ 垂thùy 應ưng 既ký 久cửu 常thường 在tại 娑sa 婆bà 。 說thuyết 法Pháp 教giáo 化hóa 。 故cố 有hữu 千thiên 世thế 界giới 。 塵trần 數số 菩Bồ 薩Tát 。 即tức 是thị 父phụ 老lão 子tử 少thiểu 。 非phi 父phụ 少thiểu 子tử 老lão 義nghĩa 也dã 。 即tức 是thị 釋thích 上thượng 〈# 涌dũng 出xuất 品phẩm 〉# 云vân 。

我ngã 於ư 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 初sơ 成thành 正chánh 覺giác 。 方phương 教giáo 化hóa 之chi

彌Di 勒Lặc 聞văn 佛Phật 上thượng 說thuyết 。 謂vị 是thị 今kim 娑sa 婆bà 。 是thị 故cố 生sanh 疑nghi 。 今kim 答đáp 之chi 。 乃nãi 明minh 過quá 去khứ 娑sa 婆bà 。 故cố 釋thích 疑nghi 也dã 。

亦diệc 於ư 無vô 量lượng 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 導đạo 利lợi 眾chúng 生sanh

者giả 。 又hựu 上thượng 釋thích 其kỳ 時thời 長trường/trưởng 。 今kim 明minh 其kỳ 化hóa 廣quảng 也dã 。

諸chư 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 上thượng 顯hiển 二nhị 種chủng 真chân 實thật 。

一nhất 。 明minh 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 。 辨biện 法Pháp 身thân 真chân 實thật 。 二nhị 。 明minh 垂thùy 應ưng 久cửu 。 明minh 應ưng 身thân 真chân 實thật 。 今kim 亦diệc 開khai 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 。

一nhất 。 開khai 因nhân 方phương 便tiện 。 二nhị 。 開khai 果quả 方phương 便tiện 。 因nhân 方phương 便tiện 者giả 。 過quá 去khứ 值trị 燃nhiên 燈đăng 授thọ 記ký 。 此thử 是thị 因nhân 方phương 便tiện 也dã 。 果quả 方phương 便tiện 者giả 。 示thị 現hiện 出xuất 家gia 始thỉ 得đắc 成thành 佛Phật 也dã 。 顯hiển 二nhị 實thật 。 開khai 兩lưỡng 權quyền 。 一nhất 切thiết 權quyền 實thật 義nghĩa 盡tận 也dã 。 前tiền 顯hiển 二nhị 實thật 。

一nhất 。 破phá 執chấp 。 二nhị 。 釋thích 疑nghi 。 顯hiển 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 。 破phá 其kỳ 近cận 執chấp 也dã 。 顯hiển 垂thùy 應ưng 久cửu 。 釋thích 彌Di 勒Lặc 〈# 涌dũng 出xuất 品phẩm 〉# 疑nghi 也dã 。 今kim 開khai 方phương 便tiện 又hựu 釋thích 二nhị 疑nghi 。 就tựu 一nhất 一nhất 門môn 各các 開khai 二nhị 別biệt 。 初sơ 門môn 二nhị 者giả 。

一nhất 。 略lược 開khai 方phương 便tiện 略lược 釋thích 疑nghi 。 二nhị 。 廣quảng 開khai 方phương 便tiện 廣quảng 釋thích 疑nghi 。 上thượng 明minh 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 。 垂thùy 應ưng 久cửu 。 彌Di 勒Lặc 舊cựu 疑nghi 已dĩ 斷đoạn 。 今kim 時thời 眾chúng 更cánh 起khởi 新tân 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。

若nhược 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 垂thùy 應ưng 復phục 久cửu 者giả 。 何hà 故cố 昔tích 說thuyết 燃nhiên 燈đăng 佛Phật 授thọ 記ký 。 賢Hiền 劫Kiếp 成thành 道Đạo 。 是thị 故cố 釋thích 云vân 。

於ư 是thị 中trung 間gian 。 我ngã 說thuyết 燃nhiên 燈đăng 佛Phật 蓋cái 是thị 方phương 便tiện 之chi 言ngôn 。 過quá 去khứ 久cửu 成thành 此thử 為vi 實thật 說thuyết 。 上thượng 來lai 即tức 是thị 顯hiển 真chân 實thật 義nghĩa 。 今kim 釋thích 眾chúng 疑nghi 謂vị 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 而nhi 稱xưng 中trung 間gian 者giả 。 過quá 去khứ 得đắc 佛Phật 為vi 初sơ 。 今kim 靈linh 山sơn 之chi 會hội 為vi 後hậu 。 中trung 間gian 說thuyết 於ư 燃nhiên 燈đăng 也dã 。 燃nhiên 燈đăng 者giả 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 云vân 。

太thái 子tử 初sơ 生sanh 。 身thân 光quang 四tứ 邊biên 似tự 燈đăng 。 故cố 名danh 燃nhiên 燈đăng 。 太thái 子tử 後hậu 成thành 佛Phật 時thời 。 名danh 燃nhiên 燈đăng 佛Phật 。

餘dư 經Kinh 云vân 。

錠đĩnh 光quang 佛Phật 者giả 猶do 是thị 燃nhiên 燈đăng 耳nhĩ 。 有hữu 足túc 者giả 稱xưng 燈đăng 。 無vô 足túc 者giả 稱xưng 錠đĩnh 也dã 。

又hựu 復phục 言ngôn 。

其kỳ 入nhập 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 《# 瑞thụy 應ứng 經kinh 》# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 承thừa 事sự 錠Đĩnh 光Quang 。 至chí 千thiên 泥Nê 洹Hoàn

即tức 是thị 言ngôn 其kỳ 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 燃nhiên 燈đăng 舉cử 其kỳ 初sơ 。 涅Niết 槃Bàn 明minh 其kỳ 後hậu 。 略lược 說thuyết 始thỉ 終chung 二nhị 事sự 也dã 。

諸chư 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 廣quảng 開khai 方phương 便tiện 廣quảng 釋thích 疑nghi 。 非phi 但đãn 示thị 燃nhiên 燈đăng 一nhất 迹tích 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 有hữu 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 故cố 是thị 廣quảng 釋thích 疑nghi 也dã 。 上thượng 略lược 釋thích 疑nghi 略lược 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 今kim 廣quảng 釋thích 疑nghi 廣quảng 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 又hựu 上thượng 直trực 稱xưng 教giáo 化hóa 之chi 言ngôn 。 未vị 出xuất 化hóa 之chi 儀nghi 則tắc 。 故cố 今kim 辨biện 之chi 。 又hựu 開khai 三tam 別biệt 。

一nhất 。 感cảm 。 二nhị 。 應Ứng 。 三tam 。 得đắc 益ích 。

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh 。 來lai 至chí 我ngã 所sở

者giả 。 機cơ 發phát 扣khấu 佛Phật 故cố 名danh 為vi 至chí 。 即tức 是thị 感cảm 也dã 。

我ngã 以dĩ 佛Phật 眼nhãn

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 應ưng 。 應ưng 中trung 明minh 三tam 輪luân 益ích 物vật 。

我ngã 以dĩ 佛Phật 眼nhãn 觀quán 。 其kỳ 信tín 等đẳng 諸chư 根căn

謂vị 他tha 心tâm 輪luân 也dã 。

隨tùy 所sở 應ưng 度độ

明minh 神thần 通thông 輪luân 也dã 。

自tự 說thuyết 名danh 字tự 不bất 同đồng

者giả 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 名danh 號hiệu 品phẩm 》# 說thuyết 。

或hoặc 名danh 舍xá 那na 。 或hoặc 名danh 釋Thích 迦Ca 。

等đẳng 也dã 。

年niên 紀kỷ 大đại 小tiểu

者giả 。 住trụ 世thế 短đoản 長trường/trưởng 不bất 同đồng 也dã 。

亦diệc 復phục 現hiện 言ngôn 。 當đương 入nhập 涅Niết 槃Bàn

者giả 。 上thượng 明minh 神thần 通thông 之chi 始thỉ 。 今kim 舉cử 其kỳ 終chung 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 經kinh 》# 云vân 。

我ngã 於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 數sác 數sác 示thị 現hiện 入nhập 於ư 涅Niết 槃Bàn

也dã 。

又hựu 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện

第đệ 三tam 。 明minh 說thuyết 法Pháp 輪luân 。 又hựu 上thượng 是thị 身thân 業nghiệp 益ích 物vật 。 今kim 口khẩu 業nghiệp 益ích 物vật 。 又hựu 此thử 三tam 句cú 即tức 是thị 次thứ 第đệ 。 名danh 字tự 不bất 同đồng 。 年niên 紀kỷ 大đại 小tiểu 。 謂vị 初sơ 方phương 便tiện 。 現hiện 入nhập 涅Niết 槃Bàn 謂vị 後hậu 方phương 便tiện 。 今kim 明minh 說thuyết 法Pháp 中trung 間gian 方phương 便tiện 。 化hóa 宜nghi 雖tuy 多đa 此thử 三tam 總tổng 攝nhiếp 也dã 。

能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 發phát 歡hoan 喜hỷ 心tâm

第đệ 三tam 。 明minh 得đắc 益ích 。 以dĩ 三tam 輪luân 稱xưng 緣duyên 故cố 受thọ 者giả 得đắc 益ích 。 故cố 稱xưng 歡hoan 喜hỷ 也dã 。

諸chư 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 舉cử 現hiện 在tại 事sự 釋thích 疑nghi 。 亦diệc 開khai 為vi 二nhị 別biệt 。

初sơ 略lược 。 後hậu 廣quảng 。 疑nghi 者giả 云vân 。

若nhược 久cửu 成thành 佛Phật 。 何hà 故cố 昔tích 說thuyết 十thập 九cửu 出xuất 家gia 。 三tam 十thập 成thành 道Đạo 。 上thượng 既ký 聞văn 證chứng 法Pháp 身thân 及cập 垂thùy 應ưng 久cửu 。

時thời 眾chúng 具cụ 舉cử 近cận 因nhân 近cận 果quả 二nhị 事sự 生sanh 疑nghi 。 上thượng 舉cử 過quá 去khứ 燃nhiên 燈đăng 即tức 近cận 因nhân 生sanh 疑nghi 。 今kim 舉cử 現hiện 在tại 成thành 道Đạo 以dĩ 近cận 果quả 生sanh 疑nghi 。 又hựu 開khai 四tứ 別biệt 。

一nhất 。 見kiến 機cơ 。 二nhị 。 說thuyết 教giáo 。 三tam 。 顯hiển 實thật 。 四tứ 。 開khai 權quyền 。 見kiến 機cơ 中trung 云vân 。 德đức 薄bạc 垢cấu 重trùng 者giả 。 不bất 種chủng 大Đại 乘Thừa 無vô 所sở 得đắc 善thiện 根căn 。 稱xưng 為vi 德đức 薄bạc 。 具cụ 足túc 煩phiền 惱não 名danh 垢cấu 重trọng/trùng 。

為vì 是thị 人nhân 說thuyết

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 說thuyết 教giáo 。 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 小tiểu 人nhân 不bất 堪kham 聞văn 說thuyết 久cửu 證chứng 法Pháp 身thân 。 方phương 便tiện 示thị 現hiện 。 故cố 明minh 佛Phật 實thật 是thị 凡phàm 夫phu 從tùng 凡phàm 成thành 佛Phật 也dã 。

然nhiên 我ngã 實thật 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai

下hạ 。 第đệ 三tam 。 明minh 顯hiển 實thật 。

但đãn 以dĩ 方phương 便tiện

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 辨biện 開khai 權quyền 。

諸chư 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 廣quảng 開khai 方phương 便tiện 廣quảng 釋thích 疑nghi 。

問vấn 。

上thượng 已dĩ 釋thích 二nhị 世thế 疑nghi 竟cánh 。 今kim 復phục 何hà 所sở 釋thích 耶da 。

答đáp 。

上thượng 釋thích 久cửu 近cận 之chi 疑nghi 。 今kim 釋thích 虛hư 實thật 之chi 疑nghi 。

時thời 眾chúng 疑nghi 云vân 。

昔tích 說thuyết 近cận 成thành 。 今kim 說thuyết 遠viễn 成thành 。 俱câu 是thị 佛Phật 說thuyết 。 即tức 俱câu 應ưng 是thị 實thật 。 昔tích 近cận 既ký 權quyền 。 今kim 遠viễn 亦diệc 權quyền 。 若nhược 昔tích 近cận 為vi 權quyền 。 今kim 遠viễn 為vi 實thật 者giả 。 安an 焉yên 知tri 昔tích 近cận 非phi 實thật 。 今kim 遠viễn 非phi 權quyền 。 通thông 疑nghi 今kim 昔tích 二nhị 說thuyết 。 言ngôn 既ký 相tương 違vi 並tịnh 應ưng 虛hư 妄vọng 。 為vi 釋thích 此thử 疑nghi 故cố 有hữu 今kim 文văn 來lai 也dã 。 又hựu 有hữu 此thử 文văn 來lai 者giả 。 釋Thích 迦Ca 現hiện 在tại 益ích 物vật 凡phàm 有hữu 三tam 時thời 。

一nhất 。 初sơ 成thành 道Đạo 。 二nhị 。 中trung 間gian 說thuyết 法Pháp 。 三tam 。 終chung 滅diệt 度độ 。 上thượng 明minh 初sơ 成thành 道Đạo 方phương 便tiện 竟cánh 。 今kim 明minh 中trung 間gian 益ích 物vật 。 於ư 文văn 為vi 二nhị 。

初sơ 。 明minh 一nhất 切thiết 方phương 便tiện 。 二nhị 。 辨biện 皆giai 實thật 不bất 虛hư 。

如Như 來Lai 所sở 演diễn 經Kinh 典điển 。 皆giai 為vi 度độ 脫thoát 眾chúng 生sanh

者giả 。 明minh 佛Phật 說thuyết 教giáo 大đại 意ý 也dã 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 教giáo 有hữu 二nhị 種chủng 意ý 。

一nhất 謂vị 未vị 度độ 苦khổ 海hải 眾chúng 生sanh 令linh 度độ 。 二nhị 謂vị 未vị 脫thoát 集Tập 諦Đế 眾chúng 生sanh 令linh 脫thoát 也dã 。

或hoặc 說thuyết 己kỷ 身thân 。 或hoặc 說thuyết 他tha 身thân

者giả 。 前tiền 句cú 總tổng 明minh 說thuyết 法Pháp 益ích 物vật 。 今kim 別biệt 開khai 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 。 即tức 是thị 二nhị 輪luân 。 自tự 說thuyết 釋Thích 迦Ca 之chi 身thân 名danh 說thuyết 己kỷ 身thân 。 說thuyết 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 身thân 名danh 說thuyết 他tha 身thân 。

或hoặc 示thị 己kỷ 身thân 。 或hoặc 示thị 他tha 身thân

者giả 。 上thượng 是thị 說thuyết 法Pháp 輪luân 。 今kim 是thị 神thần 通thông 輪luân 。 如như 現hiện 分phân 身thân 佛Phật 等đẳng 名danh 示thị 己kỷ 身thân 。 示thị 阿a 閦súc 佛Phật 等đẳng 名danh 示thị 他tha 身thân 。

或hoặc 示thị 己kỷ 事sự 。 或hoặc 示thị 他tha 事sự

者giả 。 三tam 反phản 淨tịnh 土độ 名danh 示thị 己kỷ 事sự 。 示thị 香hương 積tích 土thổ/độ 名danh 示thị 他tha 事sự 。 身thân 既ký 有hữu 自tự 他tha 。 說thuyết 土thổ/độ 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 但đãn 例lệ 上thượng 可khả 知tri 。

諸chư 所sở 言ngôn 說thuyết 。 皆giai 實thật 不bất 虛hư

第đệ 二nhị 句cú 。 正chánh 明minh 不bất 虛hư 。 又hựu 開khai 二nhị 別biệt 。

初sơ 。 標tiêu 不bất 虛hư 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 釋thích 不bất 虛hư 。 凡phàm 有hữu 二nhị 意ý 。

一nhất 。 明minh 證chứng 理lý 實thật 故cố 所sở 說thuyết 不bất 虛hư 。 二nhị 。 明minh 深thâm 見kiến 機cơ 故cố 所sở 說thuyết 不bất 虛hư 。 證chứng 理lý 實thật 謂vị 得đắc 法Pháp 身thân 。 見kiến 機cơ 實thật 謂vị 起khởi 應ứng 化hóa 身thân 。 是thị 故cố 現hiện 通thông 。 說thuyết 法Pháp 皆giai 是thị 實thật 也dã 。

如Như 來Lai 如như 實thật 知tri 見kiến 。 三tam 界giới 之chi 相tướng

者giả 。 總tổng 標tiêu 知tri 見kiến 相tương/tướng 也dã 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

三tam 界giới 相tương/tướng 者giả 謂vị 眾chúng 生sanh 界giới 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 界giới 。 不bất 離ly 眾chúng 生sanh 。 界giới 有hữu 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 也dã 。

無vô 有hữu 生sanh 死tử 。 若nhược 退thoái 若nhược 出xuất

者giả 。 釋thích 上thượng 如như 實thật 知tri 見kiến 。 於ư 三tam 界giới 也dã 。 三tam 界giới 本bổn 是thị 生sanh 死tử 都đô 域vực 故cố 上thượng 明minh 三tam 界giới 。 今kim 次thứ 辨biện 無vô 有hữu 生sanh 死tử 。 若nhược 退thoái 若nhược 出xuất 者giả 。 此thử 死tử 生sanh 彼bỉ 謂vị 生sanh 死tử 也dã 。 此thử 句cú 正chánh 序tự 具cụ 縛phược 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 也dã 。 背bối/bội 大Đại 乘Thừa 退thoái 入nhập 三tam 界giới 為vi 退thoái 。 〈# 譬thí 喻dụ 品phẩm 〉# 云vân 。

汝nhữ 諸chư 子tử 等đẳng 。 先tiên 因nhân 遊du 戲hí 。 來lai 入nhập 此thử 宅trạch

也dã 。 三tam 乘thừa 諸chư 子tử 競cạnh 共cộng 馳trì 走tẩu 。 爭tranh 出xuất 火hỏa 宅trạch 為vi 出xuất 也dã 。 此thử 句cú 序tự 三tam 乘thừa 眾chúng 生sanh 於ư 三tam 界giới 中trung 出xuất 入nhập 。 故cố 云vân 退thoái 出xuất 也dã 。 今kim 實thật 相tướng 法Pháp 身thân 中trung 悉tất 無vô 如như 此thử 事sự 也dã 。 故cố 無vô 有hữu 從tùng 上thượng 墮đọa 下hạ 為vi 退thoái 。 無vô 有hữu 自tự 下hạ 昇thăng 上thượng 為vi 出xuất 。 故cố 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

無vô 有hữu 生sanh 死tử 。 若nhược 退thoái 若nhược 出xuất 者giả 。 謂vị 常thường 恆hằng 清thanh 涼lương 不bất 反phản 義nghĩa 也dã 。

亦diệc 無vô 在tại 世thế 。 及cập 滅diệt 度độ 者giả

上thượng 三tam 句cú 明minh 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 生sanh 死tử 。 此thử 二nhị 句cú 明minh 不bất 見kiến 諸chư 佛Phật 起khởi 滅diệt 。 不bất 見kiến 王vương 宮cung 初sơ 生sanh 乃nãi 至chí 八bát 十thập 年niên 住trụ 故cố 云vân 無vô 在tại 世thế 者giả 。 亦diệc 不bất 見kiến 雙song 林lâm 滅diệt 盡tận 故cố 云vân 無vô 滅diệt 度độ 者giả 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 》# 云vân 。

欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 生sanh 歡hoan 喜hỷ 善thiện 故cố 現hiện 王vương 宮cung 生sanh 。 欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 。 生sanh 戀luyến 慕mộ 善thiện 故cố 示thị 雙song 林lâm 滅diệt 。 如Như 來Lai 實thật 不bất 出xuất 世thế 亦diệc 。 不bất 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 法Pháp 身thân 常thường 住trụ 同đồng 法Pháp 界Giới 故cố 。

《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

亦diệc 無vô 在tại 世thế 。 及cập 滅diệt 度độ 者giả 。 謂vị 如Như 來Lai 藏tạng 真Chân 如Như 之chi 體thể 。 不bất 即tức 眾chúng 生sanh 界giới 。 不bất 離ly 眾chúng 生sanh 界giới 故cố 。

非phi 實thật 非phi 虛hư 。 非phi 如như 非phi 異dị

者giả 。 惑hoặc 者giả 聞văn 上thượng 六lục 事sự 皆giai 無vô 。 便tiện 謂vị 法Pháp 身thân 是thị 實thật 作tác 決quyết 定định 實thật 解giải 。 是thị 故cố 今kim 明minh 非phi 實thật 也dã 。 既ký 聞văn 非phi 實thật 便tiện 謂vị 同đồng 幻huyễn 夢mộng 之chi 虛hư 。 故cố 次thứ 辨biện 非phi 虛hư 。 既ký 聞văn 非phi 實thật 非phi 虛hư 。 便tiện 謂vị 冥minh 真Chân 如Như 等đẳng 法pháp 性tánh 。 故cố 說thuyết 非phi 如như 。 既ký 聞văn 非phi 如như 便tiện 謂vị 與dữ 如như 異dị 體thể 。 故cố 說thuyết 非phi 異dị 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

非phi 實thật 非phi 虛hư 。 非phi 如như 非phi 異dị 者giả 。 離ly 四tứ 種chủng 相tương/tướng 。 有hữu 四tứ 種chủng 相tương/tướng 者giả 是thị 無vô 常thường 法pháp 故cố 。

此thử 意ý 釋thích 成thành 法Pháp 身thân 常thường 義nghĩa 也dã 。

不bất 如như 三tam 界giới 。 見kiến 於ư 三tam 界giới

者giả 。 凡phàm 夫phu 見kiến 三tam 界giới 故cố 不bất 見kiến 三tam 不bất 三tam 。 如Như 來Lai 見kiến 三tam 界giới 又hựu 能năng 見kiến 三tam 不bất 三tam 。 故cố 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

不bất 如như 三tam 界giới 。 見kiến 於ư 三tam 界giới 者giả 。 如Như 來Lai 能năng 見kiến 能năng 證chứng 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 。 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 見kiến 故cố 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。

如Như 來Lai 明minh 見kiến 。 無vô 錯thác 謬mậu 故cố

又hựu 凡phàm 夫phu 非phi 但đãn 不bất 見kiến 三tam 不bất 三tam 。 亦diệc 不bất 見kiến 不bất 三tam 三tam 。 雖tuy 非phi 三tam 界giới 而nhi 於ư 眾chúng 生sanh 。 宛uyển 然nhiên 三tam 界giới 。 故cố 《# 大đại 品phẩm 》# 云vân 。

諸chư 法pháp 無vô 所sở 有hữu 。 如như 是thị 有hữu 。 如như 是thị 無vô 。 是thị 事sự 不bất 知tri 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。

如Như 來Lai 既ký 知tri 三tam 不bất 三tam 故cố 三tam 界giới 即tức 法Pháp 身thân 。 亦diệc 知tri 不bất 三tam 三tam 法Pháp 身thân 於ư 眾chúng 生sanh 即tức 成thành 三tam 界giới 也dã 。 佛Phật 知tri 三tam 不bất 三tam 故cố 名danh 漚âu 和hòa 波Ba 若Nhã 。 即tức 知tri 不bất 三tam 三tam 故cố 有hữu 波Ba 若Nhã 漚âu 和hòa 。 是thị 以dĩ 如Như 來Lai 。 具cụ 足túc 二nhị 慧tuệ 。 凡phàm 夫phu 不bất 知tri 三tam 不bất 三tam 故cố 無vô 波Ba 若Nhã 。 不bất 知tri 不bất 三tam 三tam 則tắc 。 無vô 方phương 便tiện 慧tuệ 。 故cố 凡phàm 夫phu 無vô 有hữu 二nhị 慧tuệ 但đãn 有hữu 斷đoạn 常thường 。

以dĩ 諸chư 眾chúng 生sanh 。 有hữu 種chủng 種chủng 性tánh

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 上thượng 明minh 見kiến 法Pháp 身thân 理lý 實thật 故cố 。 所sở 言ngôn 不bất 虛hư 。 今kim 明minh 見kiến 眾chúng 生sanh 機cơ 實thật 故cố 。 所sở 言ngôn 不bất 虛hư 。 又hựu 上thượng 見kiến 三tam 不bất 三tam 義nghĩa 故cố 三tam 界giới 是thị 法Pháp 身thân 。 今kim 見kiến 不bất 三tam 三tam 義nghĩa 法Pháp 身thân 於ư 眾chúng 生sanh 成thành 三tam 界giới 。 是thị 故cố 眾chúng 生sanh 。 有hữu 種chủng 種chủng 欲dục 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。

是thị 一nhất 味vị 藥dược 隨tùy 其kỳ 流lưu 處xứ 。 有hữu 種chủng 種chủng 味vị

即tức 其kỳ 證chứng 也dã 。 內nội 因nhân 難nạn/nan 改cải 名danh 種chủng 種chủng 性tánh 。 所sở 樂lạc 不bất 同đồng 稱xưng 種chủng 種chủng 欲dục 。 過quá 去khứ 業nghiệp 行hành 各các 異dị 名danh 種chủng 種chủng 行hành 。 追truy 知tri 往vãng 緣duyên 不bất 同đồng 名danh 種chủng 種chủng 憶ức 想tưởng 。 此thử 從tùng 重trọng/trùng 至chí 輕khinh 而nhi 說thuyết 之chi 。 若nhược 從tùng 輕khinh 至chí 重trọng/trùng 者giả 。 眾chúng 生sanh 憶ức 想tưởng 猶do 過quá 去khứ 習tập 行hành 不bất 同đồng 。 習tập 行hành 不bất 同đồng 由do 欲dục 樂lạc 各các 異dị 。 實thật 以dĩ 久cửu 習tập 欲dục 成thành 性tánh 故cố 也dã 。

欲dục 令linh 眾chúng 生sanh 種chúng 善thiện 根căn

者giả 。 上thượng 明minh 知tri 機cơ 。 今kim 辨biện 應ứng 機cơ 授thọ 藥dược 。 廣quảng 而nhi 言ngôn 之chi 。 應ưng 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 病bệnh 。 授thọ 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 藥dược 。 略lược 授thọ 四tứ 悉tất 檀đàn 。 應ưng 以dĩ 世thế 界giới 門môn 得đắc 道Đạo 為vi 說thuyết 世thế 界giới 。 乃nãi 至chí 應ưng 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 門môn 得đắc 道Đạo 而nhi 說thuyết 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 。 然nhiên 一nhất 一nhất 悉tất 檀đàn 中trung 。 有hữu 無vô 量lượng 門môn 。 如như 世thế 界giới 悉tất 檀đàn 有hữu 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 云vân 。

十thập 佛Phật 國quốc 土độ 。 乃nãi 至chí 無vô 量lượng 。 淨tịnh 穢uế 不bất 同đồng

各các 各các 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 。 亦diệc 有hữu 無vô 量lượng 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 經kinh 》# 三tam 十thập 餘dư 諍tranh 論luận 也dã 。 對đối 治trị 中trung 亦diệc 有hữu 無vô 量lượng 對đối 治trị 。 謂vị 有hữu 對đối 治trị 門môn 。 增tăng 治trị 門môn 。 轉chuyển 治trị 門môn 。 總tổng 治trị 門môn 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 檀đàn 亦diệc 有hữu 無vô 量lượng 。 如như 《# 淨tịnh 名danh 經kinh 》# 三tam 十thập 餘dư 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 入nhập 不bất 二nhị 法Pháp 門môn 也dã 。

所sở 作tác 佛Phật 事sự 。 未vị 曾tằng 暫tạm 廢phế

者giả 。 根căn 性tánh 萬vạn 差sai 。 教giáo 門môn 無vô 數số 。 總tổng 而nhi 論luận 之chi 為vi 令linh 悟ngộ 入nhập 佛Phật 道Đạo 。 故cố 云vân 所sở 作tác 佛Phật 事sự 。 從tùng 初sơ 得đắc 佛Phật 之chi 始thỉ 至chí 今kim 靈linh 山sơn 之chi 終chung 及cập 未vị 來lai 際tế 常thường 化hóa 物vật 不bất 斷đoạn 。 故cố 云vân 未vị 曾tằng 暫tạm 廢phế 。 此thử 文văn 亦diệc 得đắc 明minh 三tam 佛Phật 俱câu 是thị 常thường 義nghĩa 。 初sơ 明minh 一nhất 證chứng 報báo 身thân 湛trạm 然nhiên 無vô 滅diệt 謂vị 報báo 身thân 常thường 。 上thượng 辨biện 無vô 有hữu 生sanh 死tử 。 乃nãi 至chí 非phi 實thật 非phi 虛hư 。 十thập 種chủng 不bất 義nghĩa 謂vị 法Pháp 身thân 常thường 。 今kim 明minh 眾chúng 生sanh 不bất 盡tận 化hóa 益ích 無vô 廢phế 謂vị 化hóa 身thân 常thường 。

如như 是thị 我ngã 成thành 佛Phật 以dĩ 來lai 。 至chí 常thường 住trụ 不bất 滅diệt

者giả 。 上thượng 辨biện 過quá 去khứ 無vô 前tiền 中trung 開khai 為vi 三tam 別biệt 。

一nhất 者giả 。 標tiêu 證chứng 佛Phật 已dĩ 久cửu 。 二nhị 者giả 。 釋thích 疑nghi 顯hiển 成thành 證chứng 佛Phật 已dĩ 久cửu 。 此thử 二nhị 門môn 竟cánh 。 今kim 是thị 第đệ 三tam 。 結kết 成thành 佛Phật 久cửu 義nghĩa 。 既ký 稱xưng 常thường 住trụ 不bất 滅diệt 。 即tức 是thị 顯hiển 了liễu 明minh 常thường 。 不bất 得đắc 復phục 言ngôn 覆phú 相tương 及cập 以dĩ 無vô 常thường 釋thích 此thử 經Kinh 也dã 。

諸chư 善thiện 男nam 子tử 。 我ngã 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 未vị 來lai 無vô 後hậu 。 一nhất 證chứng 法Pháp 身thân 湛trạm 然nhiên 無vô 滅diệt 。 故cố 知tri 雙song 林lâm 非phi 是thị 其kỳ 終chung 。 就tựu 文văn 亦diệc 三tam 。 一nhất 。 明minh 未vị 來lai 無vô 終chung 。 二nhị 。 釋thích 疑nghi 。 三tam 。 辨biện 不bất 虛hư 。 初sơ 中trung 舉cử 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 者giả 。 既ký 明minh 佛Phật 果Quả 壽thọ 量lượng 遠viễn 。 必tất 須tu 辨biện 因nhân 長trường/trưởng 。 故cố 前tiền 顯hiển 於ư 長trường/trưởng 果quả 。 今kim 開khai 於ư 長trường/trưởng 因nhân 。 明minh 長trường/trưởng 果quả 長trường/trưởng 因nhân 謂vị 顯hiển 真chân 實thật 義nghĩa 。 辨biện 短đoản 因nhân 短đoản 果quả 即tức 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 如như 乘thừa 權quyền 乘thừa 實thật 中trung 亦diệc 明minh 斯tư 二nhị 。 辨biện 三tam 因nhân 三tam 果quả 此thử 是thị 方phương 便tiện 。 一nhất 因nhân 一nhất 果quả 名danh 為vi 真chân 實thật 也dã 。

行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo

者giả 。 即tức 長trường/trưởng 因nhân 也dã 。

所sở 成thành 壽thọ 命mạng

者giả 。 成thành 謂vị 成thành 就tựu 即tức 長trường 壽thọ 成thành 就tựu 也dã 。 故cố 下hạ 偈kệ 云vân 。

壽thọ 命mạng 無vô 量lượng 劫kiếp 。 久cửu 修tu 業nghiệp 所sở 得đắc

也dã 。

今kim 猶do 未vị 盡tận

者giả 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 稱xưng 為vi 。

未vị 滿mãn

以dĩ 眾chúng 生sanh 界giới 。 未vị 盡tận 故cố 佛Phật 。 本bổn 願nguyện 未vị 滿mãn 。 非phi 謂vị 菩Bồ 提Đề 。 未vị 滿mãn 足túc 也dã 。 今kim 經kinh 文văn 稱xưng 未vị 盡tận 者giả 。 依y 論luận 釋thích 此thử 文văn 者giả 。 蓋cái 是thị 明minh 所sở 度độ 眾chúng 生sanh 未vị 盡tận 。 不bất 論luận 佛Phật 壽thọ 未vị 盡tận 。 故cố 與dữ 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 經kinh 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 也dã 。

復phục 倍bội 上thượng 數số

者giả 。 依y 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

所sở 成thành 壽thọ 命mạng 。 復phục 倍bội 上thượng 數số

上thượng 明minh 本bổn 願nguyện 未vị 滿mãn 。 故cố 佛Phật 不bất 得đắc 入nhập 無vô 餘dư 永vĩnh 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 將tương 本bổn 願nguyện 未vị 滿mãn 。 以dĩ 釋thích 常thường 義nghĩa 。 斥xích 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 謂vị 佛Phật 無vô 常thường 永vĩnh 入nhập 無vô 餘dư 。 則tắc 是thị 違vi 於ư 本bổn 願nguyện 。 今kim 明minh 復phục 倍bội 上thượng 數số 。 舉cử 壽thọ 命mạng 不bất 可khả 數số 以dĩ 釋thích 成thành 常thường 義nghĩa 。 蓋cái 是thị 具cụ 舉cử 因nhân 果quả 兩lưỡng 義nghĩa 以dĩ 釋thích 於ư 常thường 。 但đãn 經kinh 文văn 語ngữ 迮trách 。 又hựu 講giảng 者giả 不bất 詳tường 論luận 意ý 。 故cố 合hợp 釋thích 之chi 耳nhĩ 。 所sở 言ngôn 。

復phục 倍bội 上thượng 數số

者giả 。 上thượng 明minh 過quá 去khứ 無vô 前tiền 有hữu 三tam 不bất 可khả 數số 。

一nhất 。 世thế 界giới 不bất 可khả 數số 。 二nhị 。 抹mạt 世thế 界giới 為vi 塵trần 不bất 可khả 數số 。 三tam 。 成thành 佛Phật 復phục 過quá 此thử 數số 。 故cố 不bất 可khả 數số 。 凡phàm 夫phu 。 二Nhị 乘Thừa 。 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 不bất 知tri 初sơ 一nhất 數số 。 況huống 能năng 知tri 餘dư 二nhị 耶da 。 今kim 言ngôn 。

復phục 倍bội

者giả 。 則tắc 是thị 不bất 可khả 數số 。 不bất 可khả 數sổ 也dã 。 欲dục 顯hiển 如Như 來Lai 壽thọ 出xuất 數số 量lượng 表biểu 。 是thị 故cố 為vi 常thường 。 如như 《# 淨tịnh 名danh 經kinh 》# 云vân 。

佛Phật 身thân 無vô 為vi 。 不bất 墮đọa 諸chư 數số

如như 叡duệ 公công 傳truyền 羅la 什thập 法Pháp 師sư 解giải 云vân 。

壽thọ 量lượng 定định 其kỳ 非phi 數số

又hựu 《# 普phổ 賢hiền 觀quán 》# 云vân 。

信tín 一nhất 實thật 道Đạo 。 知tri 佛Phật 不bất 滅diệt 。 是thị 名danh 懺sám 悔hối 。 五ngũ 逆nghịch 十thập 惡ác 。

又hựu 如như 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

復phục 倍bội 上thượng 數số 者giả 。 示thị 現hiện 如Như 來Lai 常thường 命mạng 。 方phương 便tiện 顯hiển 多đa 數số 。 過quá 上thượng 數số 量lượng 。 不bất 可khả 數sổ 知tri 。 故cố 以dĩ 眾chúng 事sự 推thôi 之chi 則tắc 知tri 。 顯hiển 了liễu 明minh 佛Phật 常thường 矣hĩ 。

問vấn 。

未vị 來lai 無vô 後hậu 。 何hà 故cố 稱xưng 為vi 倍bội 耶da 。

答đáp 。

過quá 去khứ 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 者giả 無vô 始thỉ 。 二nhị 者giả 有hữu 始thỉ 。 約ước 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 不bất 見kiến 其kỳ 初sơ 故cố 言ngôn 無vô 始thỉ 。 而nhi 非phi 無vô 初sơ 證chứng 法Pháp 身thân 。 是thị 故cố 有hữu 始thỉ 。 今kim 言ngôn 無vô 後hậu 者giả 。 非phi 但đãn 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 菩Bồ 薩Tát 不bất 知tri 其kỳ 後hậu 。 又hựu 一nhất 證chứng 法Pháp 身thân 則tắc 畢tất 竟cánh 無vô 滅diệt 。 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 故cố 稱xưng 倍bội 也dã 。

然nhiên 今kim 非phi 實thật 滅diệt 度độ

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 釋thích 疑nghi 。 上thượng 既ký 舉cử 本bổn 願nguyện 未vị 滿mãn 。 及cập 復phục 倍bội 上thượng 數số 。 明minh 未vị 來lai 無vô 滅diệt 。

時thời 眾chúng 疑nghi 云vân 。

若nhược 爾nhĩ 。 〈# 見kiến 塔tháp 品phẩm 〉# 中trung 何hà 故cố 唱xướng 云vân 。

如Như 來Lai 不bất 久cửu 。 當đương 入nhập 涅Niết 槃Bàn

及cập 答đáp 魔ma 王vương 自tự 期kỳ 三tam 月nguyệt 。 當đương 取thủ 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 釋thích 此thử 疑nghi 。 故cố 有hữu 今kim 文văn 來lai 也dã 。 二nhị 者giả 。 上thượng 明minh 現hiện 世thế 有hữu 三tam 時thời 益ích 物vật 。 今kim 即tức 第đệ 三tam 時thời 也dã 。 又hựu 分phần/phân 三tam 別biệt 。

初sơ 。 開khai 不bất 滅diệt 示thị 滅diệt 章chương 門môn 。 次thứ 。 釋thích 。 三tam 。 結kết 。 初sơ 標tiêu 二nhị 門môn 者giả 。

然nhiên 今kim 非phi 實thật 滅diệt 度độ

標tiêu 實thật 不bất 滅diệt 也dã 。

而nhi 便tiện 唱xướng 言ngôn

下hạ 。 標tiêu 方phương 便tiện 示thị 滅diệt 也dã 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 釋thích 章chương 門môn 。 釋thích 中trung 。 前tiền 明minh 不bất 示thị 滅diệt 則tắc 有hữu 損tổn 無vô 益ích 。 次thứ 明minh 示thị 滅diệt 則tắc 無vô 損tổn 有hữu 益ích 。

薄bạc 德đức 之chi 人nhân 。 不bất 種chúng 善thiện 根căn

者giả 。 過quá 去khứ 不bất 久cửu 種chủng 見kiến 佛Phật 因nhân 也dã 。

貧bần 窮cùng 下hạ 賤tiện

者giả 。 以dĩ 不bất 種chúng 善thiện 根căn 。 故cố 貧bần 窮cùng 下hạ 賤tiện 也dã 。

貪tham 著trước 五ngũ 欲dục

者giả 。 前tiền 明minh 無vô 善thiện 。 此thử 明minh 有hữu 惡ác 。 惡ác 義nghĩa 雖tuy 多đa 不bất 出xuất 愛ái 見kiến 。 貪tham 惜tích 五ngũ 欲dục 謂vị 起khởi 愛ái 也dã 。

入nhập 於ư 憶ức 想tưởng 。 妄vọng 見kiến 網võng 中trung

明minh 起khởi 見kiến 也dã 。

若nhược 見kiến 如Như 來Lai 。 常thường 在tại 不bất 滅diệt

者giả 。 上thượng 敘tự 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 今kim 明minh 佛Phật 不bất 得đắc 不bất 滅diệt 。

便tiện 起khởi 憍kiêu 恣tứ 。 而nhi 懷hoài 厭yếm 怠đãi

者giả 。 若nhược 不bất 唱xướng 滅diệt 便tiện 有hữu 損tổn 也dã 。 聞văn 佛Phật 常thường 存tồn 心tâm 不bất 尊tôn 重trọng 為vi 憍kiêu 。 恣tứ 情tình 五ngũ 欲dục 為vi 恣tứ 。

復phục 有hữu 眾chúng 生sanh 。 常thường 見kiến 佛Phật 故cố 厭yếm 患hoạn 於ư 佛Phật 故cố 稱xưng 厭yếm 也dã 。 不bất 懃cần 修tu 道Đạo 稱xưng 為vi 怠đãi 也dã 。

不bất 能năng 生sanh 於ư 難nan 遭tao 之chi 想tưởng 。 恭cung 敬kính 之chi 心tâm

者giả 。 前tiền 辨biện 有hữu 損tổn 。 今kim 明minh 無vô 益ích 也dã 。

是thị 故cố 如Như 來Lai

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 唱xướng 滅diệt 無vô 損tổn 有hữu 益ích 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。

初sơ 明minh 唱xướng 滅diệt 。 次thứ 辨biện 眾chúng 生sanh 得đắc 益ích 。 前tiền 有hữu 三tam 句cú 。 初sơ 。 標tiêu 難nan 值trị 章chương 門môn 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà

下hạ 。 釋thích 章chương 門môn 。 非phi 佛Phật 不bất 常thường 現hiện 。 但đãn 眾chúng 生sanh 障chướng 重trọng 故cố 不bất 見kiến 耳nhĩ 。 故cố 佛Phật 於ư 眾chúng 生sanh 。 為vi 難nan 值trị 也dã 。

以dĩ 此thử 事sự 故cố

下hạ 。 第đệ 三tam 。 結kết 難nan 值trị 章chương 門môn 也dã 。

斯tư 眾chúng 生sanh 等đẳng

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 聞văn 唱xướng 滅diệt 得đắc 益ích 也dã 。

是thị 故cố 如Như 來Lai

下hạ 。 第đệ 三tam 。 結kết 不bất 滅diệt 現hiện 滅diệt 章chương 門môn 。

又hựu 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 三tam 。 明minh 不bất 虛hư 。 又hựu 開khai 三tam 別biệt 。

謂vị 法pháp 。 譬thí 。 合hợp 。 所sở 以dĩ 明minh 不bất 虛hư 者giả 。 不bất 滅diệt 唱xướng 滅diệt 似tự 如như 虛hư 妄vọng 。 故cố 須tu 明minh 不bất 虛hư 。

法Pháp 皆giai 如như 是thị

者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 答đáp 純thuần 陀đà 云vân 。

有hữu 為vi 法pháp 爾nhĩ 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 亦diệc 然nhiên 。

有hữu 為vi 之chi 法pháp 。 有hữu 生sanh 必tất 滅diệt 。 諸chư 佛Phật 由do 物vật 感cảm 故cố 生sanh 。 感cảm 盡tận 即tức 應ưng 滅diệt 。 蓋cái 是thị 理lý 數số 之chi 常thường 然nhiên 。 故cố 云vân 法pháp 爾nhĩ 。 二nhị 者giả 。 佛Phật 自tự 釋thích 之chi 。 雖tuy 實thật 不bất 滅diệt 為vì 度độ 眾chúng 生sanh 。 方phương 便tiện 示thị 滅diệt 。 於ư 物vật 實thật 益ích 。 故cố 稱xưng 不bất 虛hư 也dã 。

譬thí 如như 良lương 醫y

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 譬thí 說thuyết 。 此thử 譬thí 大đại 意ý 直trực 明minh 父phụ 實thật 不bất 死tử 為vi 治trị 狂cuồng 子tử 方phương 便tiện 言ngôn 死tử 。 而nhi 無vô 虛hư 妄vọng 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 其kỳ 實thật 不bất 滅diệt 為vi 度độ 罪tội 重trọng 眾chúng 生sanh 方phương 便tiện 唱xướng 滅diệt 。 而nhi 無vô 虛hư 妄vọng 。 不bất 煩phiền 作tác 三tam 世thế 益ích 物vật 譬thí 也dã 。 此thử 譬thí 始thỉ 終chung 有hữu 十thập 三tam 句cú 。

第đệ 一nhất 。 佛Phật 如như 良lương 醫y 譬thí 。 第đệ 二nhị 。 眾chúng 生sanh 如như 子tử 譬thí 。 第đệ 三tam 。 前tiền 佛Phật 去khứ 世thế 譬thí 。 第đệ 四tứ 。 眾chúng 生sanh 起khởi 惑hoặc 譬thí 。 第đệ 五ngũ 。 後hậu 佛Phật 出xuất 興hưng 譬thí 。 第đệ 六lục 。 眾chúng 生sanh 感cảm 見kiến 譬thí 。 第đệ 七thất 。 應ưng 物vật 說thuyết 教giáo 譬thí 。 第đệ 八bát 。 利lợi 根căn 前tiền 悟ngộ 譬thí 。 第đệ 九cửu 。 鈍độn 根căn 未vị 了liễu 譬thí 。 第đệ 十thập 。 如Như 來Lai 示thị 滅diệt 譬thí 。 第đệ 十thập 一nhất 。 鈍độn 根căn 得đắc 解giải 譬thí 。 第đệ 十thập 二nhị 。 如Như 來Lai 還hoàn 歸quy 譬thí 。 第đệ 十thập 三tam 。 佛Phật 無vô 虛hư 妄vọng 譬thí 。 此thử 十thập 三tam 句cú 即tức 是thị 生sanh 起khởi 次thứ 第đệ 。 合hợp 有hữu 十thập 三tam 句cú 。 開khai 為vi 三tam 章chương 。

初sơ 七thất 句cú 。 明minh 利lợi 鈍độn 眾chúng 生sanh 過quá 去khứ 。 同đồng 種chúng 善thiện 根căn 。 乃nãi 至chí 現hiện 在tại 同đồng 稟bẩm 佛Phật 教giáo 。 次thứ 一nhất 句cú 。 明minh 利lợi 根căn 眾chúng 生sanh 。 始thỉ 從tùng 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 初sơ 集tập 乃nãi 至chí 靈linh 山sơn 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 會hội 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 即tức 便tiện 領lãnh 悟ngộ 。 不bất 須tu 唱xướng 滅diệt 。 三tam 者giả 後hậu 五ngũ 句cú 。 鈍độn 根căn 眾chúng 生sanh 。 曆lịch 聞văn 諸chư 教giáo 猶do 未vị 悟ngộ 解giải 。 要yếu 須tu 唱xướng 滅diệt 方phương 乃nãi 得đắc 悟ngộ 。 所sở 以dĩ 但đãn 開khai 此thử 二nhị 種chủng 眾chúng 生sanh 者giả 。 良lương 醫y 有hữu 二nhị 種chủng 子tử 。

一nhất 。 不bất 失thất 心tâm 子tử 。 二nhị 。 失thất 心tâm 子tử 。 不bất 失thất 心tâm 子tử 與dữ 藥dược 則tắc 服phục 。 不bất 須tu 父phụ 示thị 滅diệt 。 失thất 心tâm 之chi 子tử 雖tuy 與dữ 其kỳ 藥dược 。 而nhi 不bất 肯khẳng 服phục 。 是thị 故cố 示thị 滅diệt 。 故cố 前tiền 章chương 總tổng 明minh 二nhị 子tử 源nguyên 由do 。 後hậu 別biệt 明minh 稟bẩm 教giáo 難nan 易dị 。

良lương 醫y 者giả 略lược 明minh 三tam 種chủng 。

一nhất 。 外ngoại 道đạo 五ngũ 通thông 。 二nhị 。 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 三tam 者giả 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 外ngoại 道đạo 但đãn 能năng 除trừ 眾chúng 生sanh 。 三tam 空không 已dĩ 還hoàn 諸chư 煩phiền 惱não 病bệnh 。 名danh 為vi 下hạ 醫y 。 二Nhị 乘Thừa 能năng 治trị 三tam 界giới 之chi 病bệnh 稱xưng 為vi 中trung 醫y 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 遍biến 治trị 三tam 界giới 內nội 外ngoại 諸chư 病bệnh 名danh 為vi 上thượng 醫y 。 故cố 云vân 良lương 醫y 也dã 。 又hựu 外ngoại 道đạo 除trừ 病bệnh 必tất 當đương 還hoàn 發phát 。 故cố 稱xưng 為vi 下hạ 。 二Nhị 乘Thừa 治trị 病bệnh 或hoặc 發phát 不bất 發phát 故cố 稱xưng 為vi 中trung 。 諸chư 佛Phật 治trị 病bệnh 畢tất 竟cánh 不bất 發phát 故cố 名danh 為vi 上thượng 。 又hựu 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 。 治trị 眾chúng 生sanh 病bệnh 凡phàm 有hữu 四tứ 句cú 。

一nhất 。 損tổn 不bất 增tăng 。 二nhị 。 增tăng 不bất 損tổn 。 三tam 。 亦diệc 增tăng 亦diệc 損tổn 。 四tứ 。 不bất 增tăng 不bất 損tổn 。 故cố 不bất 名danh 良lương 醫y 。 諸chư 佛Phật 治trị 病bệnh 。 唯duy 有hữu 一nhất 句cú 。 但đãn 損tổn 不bất 增tăng 。 故cố 名danh 良lương 醫y 也dã 。 《# 阿a 含hàm 經kinh 》# 云vân 。

良lương 醫y 有hữu 四tứ 德đức 。

一nhất 。 善thiện 知tri 病bệnh 。 謂vị 冷lãnh 熱nhiệt 等đẳng 。 二nhị 。 知tri 病bệnh 所sở 起khởi 。 三tam 。 病bệnh 生sanh 已dĩ 善thiện 知tri 治trị 方phương 。 四tứ 。 已dĩ 差sai 之chi 病bệnh 令linh 更cánh 不bất 生sanh 。

佛Phật 亦diệc 具cụ 此thử 四tứ 種chủng 之chi 德đức 。 如như 良lương 醫y 也dã 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

為vi 不bất 集tập 功công 德đức 人nhân 說thuyết 良lương 醫y 譬thí 喻dụ 。 此thử 人nhân 不bất 曾tằng 修tu 第đệ 一Nhất 乘Thừa 善thiện 根căn 。 聞văn 說thuyết 第đệ 一Nhất 乘Thừa 。 心tâm 中trung 不bất 願nguyện 。 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 為vi 對đối 治trị 此thử 故cố 說thuyết 良lương 醫y 譬thí 。

《# 論luận 》# 又hựu 云vân 。

此thử 人nhân 根căn 未vị 熟thục 。 為vi 令linh 熟thục 故cố 示thị 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 說thuyết 此thử 譬thí 喻dụ 。

《# 論luận 》# 又hựu 云vân 。

欲dục 示thị 涅Niết 槃Bàn 無vô 上thượng 故cố 說thuyết 醫y 師sư 譬thí 喻dụ

智trí 慧tuệ 聰thông 達đạt

此thử 歎thán 德đức 釋thích 良lương 醫y 義nghĩa 。 在tại 心tâm 為vi 智trí 慧tuệ 。 在tại 耳nhĩ 為vi 聰thông 。 在tại 目mục 為vi 明minh 。 智trí 慧tuệ 譬thí 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 聰thông 譬thí 六Lục 通Thông 。 達đạt 譬thí 五ngũ 眼nhãn 。

明minh 練luyện 方phương 藥dược 。 善thiện 治trị 眾chúng 病bệnh

者giả 。 方phương 謂vị 教giáo 。 藥dược 譬thí 於ư 理lý 。 識thức 教giáo 知tri 理lý 稱xưng 為vi 明minh 練luyện 。 善thiện 治trị 眾chúng 病bệnh 。 謂vị 知tri 病bệnh 源nguyên 應ứng 病bệnh 授thọ 藥dược 也dã 。

其kỳ 人nhân 多đa 諸chư 子tử 息tức

第đệ 二nhị 。 眾chúng 生sanh 如như 子tử 譬thí 。 昔tích 曾tằng 受thọ 化hóa 故cố 名danh 為vi 子tử 。 受thọ 化hóa 之chi 流lưu 更cánh 復phục 轉chuyển 化hóa 。 受thọ 彼bỉ 傳truyền 化hóa 故cố 稱xưng 為vi 息tức 。 然nhiên 六lục 道đạo 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 並tịnh 應ưng 是thị 子tử 。 但đãn 佛Phật 性tánh 有hữu 二nhị 。

一nhất 者giả 正chánh 因nhân 。 二nhị 者giả 了liễu 因nhân 。 具cụ 有hữu 緣duyên 正chánh 稱xưng 為vi 近cận 子tử 。 餘dư 未vị 稟bẩm 化hóa 未vị 有hữu 了liễu 因nhân 名danh 為vi 遠viễn 子tử 。

或hoặc 十thập 二nhị 十thập 。 乃nãi 至chí 百bách 數số

者giả 。 上thượng 根căn 難nan 得đắc 為vi 十thập 。 中trung 根căn 稍sảo 易dị 得đắc 稱xưng 為vi 二nhị 十thập 。 下hạ 根căn 轉chuyển 多đa 故cố 稱xưng 為vi 百bách 。 此thử 不bất 約ước 三tam 乘thừa 為vi 三tam 根căn 。 通thông 就tựu 稟bẩm 教giáo 始thỉ 終chung 有hữu 悟ngộ 不bất 悟ngộ 。 正chánh 就tựu 菩Bồ 薩Tát 悟ngộ 入nhập 佛Phật 慧tuệ 以dĩ 分phần/phân 三tam 根căn 也dã 。 若nhược 就tựu 此thử 品phẩm 始thỉ 終chung 意ý 者giả 。 千thiên 世thế 界giới 塵trần 數số 菩Bồ 薩Tát 。 過quá 去khứ 已dĩ 悟ngộ 道đạo 名danh 為vi 上thượng 根căn 。 於ư 現hiện 在tại 世thế 。 始thỉ 從tùng 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 終chung 竟cánh 《# 法pháp 華hoa 》# 得đắc 悟ngộ 道đạo 者giả 名danh 為vi 中trung 根căn 。 若nhược 因nhân 唱xướng 滅diệt 為vi 說thuyết 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 而nhi 得đắc 悟ngộ 者giả 名danh 為vi 下hạ 根căn 。 若nhược 就tựu 現hiện 在tại 辨biện 於ư 三tam 根căn 者giả 。 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 前tiền 直trực 往vãng 菩Bồ 薩Tát 已dĩ 得đắc 悟ngộ 者giả 名danh 為vi 上thượng 根căn 。 至chí 於ư 《# 法pháp 華hoa 》# 迴hồi 小tiểu 入nhập 大đại 名danh 為vi 中trung 根căn 。 故cố 〈# 涌dũng 出xuất 品phẩm 〉# 云vân 。

初sơ 見kiến 我ngã 身thân 聞văn 我ngã 所sở 說thuyết 法Pháp 。 即tức 便tiện 信tín 受thọ 。 入nhập 於ư 佛Phật 慧tuệ

謂vị 上thượng 根căn 也dã 。

除trừ 前tiền 修tu 習tập 。 學học 小Tiểu 乘Thừa 者giả

今kim 聞văn 此thử 經Kinh 。 亦diệc 入nhập 佛Phật 慧tuệ 。 謂vị 中trung 根căn 也dã 。 自tự 此thử 已dĩ 外ngoại 猶do 未vị 得đắc 道Đạo 。 聞văn 於ư 唱xướng 滅diệt 為vi 說thuyết 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 方phương 得đắc 悟ngộ 者giả 。 謂vị 下hạ 根căn 也dã 。 三tam 根căn 多đa 門môn 。 今kim 略lược 示thị 其kỳ 三tam 也dã 。

以dĩ 有hữu 事sự 緣duyên 。 遠viễn 至chí 餘dư 國quốc

下hạ 。 第đệ 三tam 。 前tiền 佛Phật 去khứ 世thế 譬thí 。 但đãn 受thọ 微vi 化hóa 不bất 得đắc 久cửu 住trụ 。 故cố 往vãng 他tha 方phương 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。

所sở 應ưng 度độ 者giả 。 皆giai 已dĩ 度độ 竟cánh 。 餘dư 未vị 度độ 者giả 為vi 作tác 。 得đắc 度độ 因nhân 緣duyên 。

也dã 。 有hữu 事sự 緣duyên 者giả 此thử 土thổ/độ 感cảm 盡tận 餘dư 土thổ/độ 緣duyên 興hưng 。 佛Phật 化hóa 餘dư 緣duyên 於ư 彼bỉ 緣duyên 為vi 近cận 。 此thử 土thổ/độ 感cảm 息tức 故cố 稱xưng 為vi 遠viễn 。 又hựu 息tức 此thử 應ưng 彼bỉ 故cố 稱xưng 遠viễn 也dã 。

諸chư 子tử 於ư 後hậu

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 眾chúng 生sanh 起khởi 惑hoặc 譬thí 。

於ư 後hậu

者giả 。 佛Phật 去khứ 世thế 後hậu 也dã 。

飲ẩm 他tha 毒độc 藥dược

者giả 。 昔tích 習tập 觀quán 既ký 弱nhược 還hoàn 起khởi 顛điên 倒đảo 。 以dĩ 正chánh 觀quán 為vi 自tự 。 顛điên 倒đảo 為vi 他tha 。 故cố 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。

自tự 境cảnh 界giới 者giả 四tứ 念niệm 處xứ 也dã 。 他tha 境cảnh 界giới 者giả 謂vị 五ngũ 欲dục 也dã 。

心tâm 起khởi 顛điên 倒đảo 目mục 之chi 為vi 飲ẩm 。 能năng 害hại 慧tuệ 命mạng 稱xưng 為vi 毒độc 藥dược 。

藥dược 發phát 悶muộn 亂loạn 。 宛uyển 轉chuyển 于vu 地địa

者giả 。 起khởi 惑hoặc 因nhân 熟thục 名danh 為vi 藥dược 發phát 。 惑hoặc 有hữu 二nhị 力lực 。

一nhất 。 迷mê 境cảnh 障chướng 智trí 。 故cố 言ngôn 心tâm 悶muộn 亂loạn 。 又hựu 將tương 死tử 為vi 悶muộn 亂loạn 。 二nhị 。 感cảm 生sanh 死tử 流lưu 浪lãng 六lục 道đạo 。 如như 宛uyển 轉chuyển 于vu 地địa 。 順thuận 教giáo 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 如như 登đăng 高cao 山sơn 。 背bối/bội 化hóa 受thọ 生sanh 死tử 苦khổ 。 故cố 名danh 為vi 地địa 。 又hựu 受thọ 心tâm 苦khổ 為vi 悶muộn 亂loạn 。 受thọ 身thân 苦khổ 為vi 宛uyển 轉chuyển 于vu 地địa 也dã 。

是thị 時thời 其kỳ 父phụ 。 還hoàn 來lai 歸quy 家gia

下hạ 。 第đệ 五ngũ 。 明minh 後hậu 佛Phật 出xuất 興hưng 譬thí 。 前tiền 明minh 利lợi 鈍độn 眾chúng 生sanh 背bối/bội 化hóa 起khởi 惑hoặc 總tổng 明minh 感cảm 義nghĩa 。 今kim 明minh 後hậu 佛Phật 出xuất 興hưng 總tổng 明minh 應ưng 義nghĩa 。

問vấn 。

眾chúng 生sanh 起khởi 惑hoặc 流lưu 浪lãng 五ngũ 趣thú 如như 。 宛uyển 轉chuyển 于vu 地địa 。 何hà 因nhân 感cảm 佛Phật 。

答đáp 。

苦khổ 極cực 則tắc 反phản 。 如như 《# 勝thắng 鬘man 經kinh 》# 云vân 。

法pháp 種chủng 眾chúng 苦khổ 樂lạc 求cầu 涅Niết 槃Bàn

又hựu 此thử 中trung 宜nghi 用dụng 三tam 化hóa 。

過quá 去khứ 益ích 物vật 名danh 一nhất 往vãng 化hóa 。 宛uyển 轉chuyển 于vu 地địa 。 此thử 中trung 有hữu 隨tùy 逐trục 化hóa 。 今kim 還hoàn 來lai 歸quy 家gia 。 即tức 畢tất 竟cánh 化hóa 。 昔tích 緣duyên 盡tận 故cố 去khứ 。 今kim 感cảm 熟thục 稱xưng 來lai 。 應ưng 入nhập 生sanh 死tử 化hóa 物vật 則tắc 生sanh 死tử 為vi 家gia 。 如như 上thượng 云vân 。

譬thí 如như 長trưởng 者giả 。 有hữu 一nhất 大đại 宅trạch

諸chư 子tử 飲ẩm 毒độc 。 或hoặc 失thất 本bổn 心tâm 。 或hoặc 不bất 失thất 者giả

第đệ 六lục 。 眾chúng 生sanh 感cảm 見kiến 譬thí 。 過quá 去khứ 習tập 觀quán 若nhược 久cửu 。 雖tuy 起khởi 顛điên 倒đảo 不bất 失thất 本bổn 解giải 。 名danh 不bất 失thất 心tâm 。 習tập 觀quán 未vị 久cửu 。 顛điên 倒đảo 強cường 盛thịnh 失thất 於ư 本bổn 解giải 。 名danh 為vi 失thất 心tâm 。 又hựu 從tùng 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 至chí 《# 法pháp 華hoa 》# 聞văn 教giáo 得đắc 悟ngộ 者giả 名danh 不bất 失thất 心tâm 。 聞văn 教giáo 不bất 悟ngộ 待đãi 唱xướng 滅diệt 方phương 解giải 謂vị 失thất 心tâm 也dã 。 此thử 猶do 是thị 起khởi 惑hoặc 重trọng/trùng 輕khinh 。 善thiện 有hữu 強cường 弱nhược 故cố 分phân 為vi 二nhị 也dã 。

遙diêu 見kiến 其kỳ 父phụ

者giả 。 正chánh 感cảm 釋Thích 迦Ca 出xuất 世thế 。 但đãn 見kiến 丈trượng 六lục 身thân 成thành 道Đạo 。 未vị 見kiến 法Pháp 身thân 。 去khứ 理lý 尚thượng 遠viễn 故cố 稱xưng 為vi 遙diêu 。

皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 拜bái 跪quỵ 問vấn 訊tấn 。 善thiện 安an 穩ổn 歸quy

者giả 。 利lợi 鈍độn 雖tuy 異dị 。 見kiến 佛Phật 出xuất 世thế 皆giai 同đồng 歡hoan 喜hỷ 。 謂vị 意ý 業nghiệp 也dã 。 恭cung 敬kính 拜bái 跪quỵ 。 即tức 身thân 業nghiệp 也dã 。 口khẩu 業nghiệp 稱xưng 歎thán 。 謂vị 問vấn 訊tấn 也dã 。 歎thán 佛Phật 謂vị 如Như 來Lai 者giả 。 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 云vân 。

佛Phật 從tùng 安an 穩ổn 道đạo 來lai 。 故cố 名danh 如Như 來Lai 。

今kim 稱xưng 安an 穩ổn 歸quy 。 歸quy 即tức 來lai 也dã 。

我ngã 等đẳng 愚ngu 癡si 。 誤ngộ 服phục 毒độc 藥dược

者giả 。 上thượng 明minh 利lợi 鈍độn 眾chúng 生sanh 同đồng 有hữu 感cảm 見kiến 佛Phật 形hình 機cơ 。 今kim 明minh 利lợi 鈍độn 眾chúng 生sanh 同đồng 有hữu 感cảm 教giáo 機cơ 。 解giải 機cơ 將tương 發phát 同đồng 述thuật 昔tích 過quá 。 故cố 云vân 愚ngu 癡si 。 起khởi 顛điên 倒đảo 煩phiền 惱não 非phi 其kỳ 本bổn 意ý 名danh 為vi 誤ngộ 服phục 。

願nguyện 見kiến 救cứu 療liệu 。 更canh 賜tứ 壽thọ 命mạng

者giả 。 請thỉnh 佛Phật 說thuyết 教giáo 滅diệt 惑hoặc 名danh 見kiến 救cứu 療liệu 。 教giáo 能năng 生sanh 解giải 目mục 之chi 壽thọ 命mạng 。 昔tích 曾tằng 稟bẩm 教giáo 已dĩ 得đắc 生sanh 解giải 。 但đãn 中trung 途đồ 背bối/bội 化hóa 起khởi 惑hoặc 失thất 於ư 本bổn 解giải 。 今kim 重trọng/trùng 請thỉnh 說thuyết 教giáo 令linh 得đắc 本bổn 解giải 。 故cố 稱xưng 更cánh 賜tứ 也dã 。

問vấn 。

從tùng

遙diêu 見kiến 其kỳ 父phụ

至chí

更canh 賜tứ 壽thọ 命mạng

為vi 是thị 機cơ 緣duyên 中trung 語ngữ 。 為vi 據cứ 事sự 耶da 。

答đáp 。

具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 機cơ 中trung 為vi 論luận 。 此thử 事sự 易dị 明minh 。 言ngôn 據cứ 事sự 者giả 。 佛Phật 初sơ 出xuất 世thế 。 人nhân 天thiên 之chi 流lưu 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 乃nãi 至chí 釋Thích 梵Phạm 請thỉnh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 如như 言ngôn 願nguyện 見kiến 救cứu 療liệu 。 更canh 賜tứ 壽thọ 命mạng 也dã 。

父phụ 見kiến 子tử 等đẳng 。 苦khổ 惱não 如như 是thị

第đệ 七thất 。 應ưng 緣duyên 說thuyết 教giáo 譬thí 。 前tiền 譬thí 為vi 緣duyên 成thành 道Đạo 。 此thử 譬thí 成thành 道Đạo 已dĩ 後hậu 轉chuyển 法Pháp 輪luân 也dã 。 文văn 有hữu 二nhị 句cú 。

父phụ 見kiến 子tử 等đẳng

譬thí 佛Phật 見kiến 機cơ 也dã 。

依Y 諸Chư 經Kinh 方Phương

第đệ 二nhị 。 明minh 說thuyết 教giáo 也dã 。 依y 過quá 去khứ 佛Phật 教giáo 。 謂vị 依y 諸chư 經kinh 方phương 。

求cầu 好hảo 藥dược 草thảo

者giả 。 教giáo 所sở 表biểu 理lý 。 理lý 能năng 愈dũ 病bệnh 。 譬thí 同đồng 藥dược 草thảo 也dã 。

色sắc 香hương 美mỹ 味vị

者giả 。 戒giới 譬thí 於ư 色sắc 。 定định 喻dụ 於ư 香hương 。 慧tuệ 譬thí 於ư 美mỹ 味vị 。 三tam 行hành 圓viên 備bị 故cố 稱xưng 具cụ 足túc 。

檮# 蓰# 和hòa 合hợp

者giả 。 初sơ 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 為vi 檮# 。 說thuyết 中trung 乘thừa 為vi 蓰# 。 說thuyết 大Đại 乘Thừa 為vi 合hợp 。 又hựu 法pháp 說thuyết 為vi 檮# 。 譬thí 說thuyết 為vi 蓰# 。 合hợp 譬thí 為vi 合hợp 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 不bất 出xuất 此thử 三tam 。 又hựu 總tổng 標tiêu 為vi 檮# 。 別biệt 釋thích 為vi 蓰# 。 總tổng 結kết 為vi 合hợp 。 說thuyết 法Pháp 之chi 儀nghi 不bất 出xuất 標tiêu 。 釋thích 。 結kết 也dã 。 又hựu 亦diệc 譬thí 三tam 轉chuyển 法Pháp 輪luân 為vi 檮# 。 蓰# 。 合hợp 。

而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。

下hạ 。 歎thán 教giáo 也dã 。

汝nhữ 等đẳng 可khả 服phục

者giả 。 勸khuyến 如như 說thuyết 行hành 也dã 。

其kỳ 諸chư 子tử 中trung 不bất 失thất 心tâm

者giả 。 第đệ 八bát 。 利lợi 根căn 前tiền 悟ngộ 譬thí 。 從tùng 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 至chí 《# 法pháp 華hoa 》# 稟bẩm 教giáo 得đắc 悟ngộ 者giả 。 即tức 其kỳ 人nhân 也dã 。

餘dư 失thất 心tâm 者giả

第đệ 九cửu 。 鈍độn 根căn 未vị 了liễu 譬thí 。 即tức 第đệ 三tam 大đại 段đoạn 為vi 鈍độn 根căn 人nhân 不bất 滅diệt 唱xướng 滅diệt 無vô 有hữu 虛hư 妄vọng 譬thí 。 亦diệc 即tức 是thị 現hiện 在tại 三tam 時thời 中trung 最tối 後hậu 益ích 物vật 譬thí 。

見kiến 其kỳ 父phụ 來lai 。 雖tuy 亦diệc 歡hoan 喜hỷ 問vấn 訊tấn

者giả 。 明minh 此thử 下hạ 根căn 眾chúng 生sanh 見kiến 佛Phật 。 出xuất 世thế 亦diệc 起khởi 欣hân 敬kính 之chi 心tâm 也dã 。

求cầu 索sách 治trị 病bệnh

者giả 。 亦diệc 有hữu 感cảm 教giáo 之chi 機cơ 聞văn 說thuyết 妙diệu 法Pháp 也dã 。

與dữ 藥dược 不bất 肯khẳng 服phục

者giả 。 鈍độn 根căn 雖tuy 復phục 尋tầm 教giáo 。 不bất 能năng 悟ngộ 理lý 。 如như 失thất 心tâm 不bất 肯khẳng 服phục 藥dược 也dã 。

毒độc 氣khí 深thâm 入nhập 失thất 本bổn 心tâm

者giả 。 釋thích 不bất 服phục 藥dược 。 邪tà 行hành 深thâm 入nhập 。 失thất 本bổn 正chánh 解giải 也dã 。

於ư 此thử 好hảo/hiếu 藥dược 。 而nhi 謂vị 不bất 美mỹ

者giả 。 於ư 佛Phật 正chánh 教giáo 。 不bất 得đắc 其kỳ 理lý 味vị 也dã 。

父phụ 作tác 是thị 念niệm 。

下hạ 。 第đệ 十thập 。 如Như 來Lai 示thị 滅diệt 譬thí 。 就tựu 文văn 為vi 三tam 。

一nhất 。 念niệm 欲dục 唱xướng 滅diệt 。 二nhị 。 正chánh 唱xướng 滅diệt 。 三tam 。 明minh 正chánh 滅diệt 。 初sơ 欲dục 唱xướng 滅diệt 者giả 。 眾chúng 生sanh 著trước 常thường 不bất 肯khẳng 修tu 道Đạo 。 念niệm 欲dục 去khứ 世thế 。 欲dục 示thị 無vô 常thường 。 使sử 其kỳ 改cải 悟ngộ 也dã 。

即tức 作tác 是thị 言ngôn 。

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 唱xướng 滅diệt 也dã 。 如như 釋Thích 迦Ca 自tự 期kỳ 三tam 月nguyệt 。 又hựu 如như 涅Niết 槃Bàn 晨thần 朝triêu 唱xướng 滅diệt 。 又hựu 如như 經Kinh 云vân 。

吾ngô 年niên 已dĩ 八bát 十thập 。 形hình 如như 故cố 車xa 朽hủ 。 當đương 般Bát 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

是thị 好hảo 良lương 藥dược 。 今kim 留lưu 在tại 此thử

者giả 。 佛Phật 雖tuy 去khứ 世thế 留lưu 法pháp 不bất 滅diệt 。 故cố 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 付phó 阿A 難Nan 。 迦Ca 葉Diếp 也dã 。

作tác 是thị 教giáo 已dĩ

第đệ 三tam 。 正chánh 滅diệt 。

遣khiển 使sứ 還hoàn 告cáo 者giả

正chánh 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 遺di 形hình 舍xá 利lợi 起khởi 塔tháp 等đẳng 事sự 。 即tức 是thị 使sử 也dã 。

是thị 時thời 諸chư 子tử

下hạ 。 第đệ 十thập 一nhất 。 鈍độn 根căn 得đắc 解giải 譬thí 。 見kiến 佛Phật 泥Nê 洹Hoàn 。 心tâm 悟ngộ 無vô 常thường 遂toại 便tiện 得đắc 道Đạo 。 如như 服phục 藥dược 病bệnh 愈dũ 也dã 。

其kỳ 父phụ 聞văn 子tử

下hạ 。 第đệ 十thập 二nhị 。 如Như 來Lai 還hoàn 歸quy 譬thí 。 眾chúng 生sanh 聞văn 佛Phật 泥Nê 洹Hoàn 。 既ký 得đắc 悟ngộ 解giải 。 即tức 見kiến 法Pháp 身thân 。 知tri 佛Phật 不bất 滅diệt 。 還hoàn 於ư 本bổn 化hóa 。 故cố 稱xưng 歸quy 也dã 。

諸chư 善thiện 男nam 子tử

第đệ 十thập 三tam 。 佛Phật 無vô 虛hư 妄vọng 譬thí 。

佛Phật 言ngôn 我ngã 亦diệc 如như 是thị

下hạ 。 第đệ 三tam 。 合hợp 譬thí 。 但đãn 有hữu 三tam 意ý 。

初sơ 。 明minh 不bất 滅diệt 。

為vi 眾chúng 生sanh

下hạ 。 明minh 方phương 便tiện 示thị 滅diệt 。

亦diệc 無vô 有hữu 能năng

此thử 辨biện 不bất 虛hư 也dã 。

第đệ 二nhị 。 偈kệ 頌tụng 。 二nhị 十thập 五ngũ 行hạnh 半bán 。 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 二nhị 章chương 。

初sơ 有hữu 二nhị 偈kệ 。 頌tụng 過quá 去khứ 無vô 始thỉ 。 次thứ 有hữu 二nhị 十thập 三tam 行hành 半bán 。 頌tụng 未vị 來lai 無vô 終chung 。 所sở 以dĩ 頌tụng 此thử 二nhị 者giả 。 顯hiển 如Như 來Lai 壽thọ 量lượng 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 斥xích 二Nhị 乘Thừa 凡phàm 夫phu 。 謂vị 有hữu 始thỉ 終chung 之chi 義nghĩa 。 長trường/trưởng 行hành 二nhị 門môn 各các 開khai 三tam 。 初sơ 門môn 三tam 者giả 。

一nhất 。 明minh 過quá 去khứ 無vô 始thỉ 。 二nhị 。 釋thích 疑nghi 。 三tam 。 總tổng 結kết 。 但đãn 上thượng 文văn 已dĩ 廣quảng 。 今kim 轉chuyển 勢thế 說thuyết 法Pháp 。 略lược 為vi 二nhị 意ý 頌tụng 之chi 。 初sơ 偈kệ 頌tụng 證chứng 法Pháp 身thân 久cửu 。 次thứ 偈kệ 頌tụng 垂thùy 應ưng 說thuyết 法Pháp 久cửu 。 則tắc 總tổng 攝nhiếp 長trường/trưởng 行hành 一nhất 切thiết 義nghĩa 盡tận 也dã 。

為vì 度độ 眾chúng 生sanh 故cố

下hạ 。 頌tụng 第đệ 二nhị 。 未vị 來lai 無vô 終chung 。 上thượng 長trường/trưởng 行hành 亦diệc 三tam 。

初sơ 。 正chánh 明minh 未vị 來lai 無vô 終chung 。 次thứ 。 明minh 不bất 滅diệt 示thị 滅diệt 以dĩ 釋thích 疑nghi 。 三tam 。 明minh 不bất 虛hư 。 今kim 偈kệ 亦diệc 但đãn 開khai 二nhị 。

初sơ 。 頌tụng 上thượng 第đệ 二nhị 不bất 滅diệt 示thị 滅diệt 以dĩ 釋thích 疑nghi 。 次thứ 。 頌tụng 不bất 虛hư 。 所sở 以dĩ 頌tụng 此thử 二nhị 者giả 。 執chấp 教giáo 之chi 流lưu 正chánh 謂vị 佛Phật 無vô 常thường 雙song 林lâm 滅diệt 盡tận 。 今kim 欲dục 顯hiển 佛Phật 常thường 住trụ 。 故cố 須tu 明minh 不bất 滅diệt 方phương 便tiện 示thị 滅diệt 。 但đãn 不bất 滅diệt 示thị 滅diệt 似tự 同đồng 虛hư 妄vọng 。 故cố 次thứ 頌tụng 不bất 虛hư 。 此thử 二nhị 明minh 未vị 來lai 無vô 終chung 義nghĩa 顯hiển 。 故cố 偈kệ 但đãn 頌tụng 此thử 兩lưỡng 也dã 。 長trường/trưởng 行hành 不bất 滅diệt 示thị 滅diệt 既ký 略lược 。 今kim 轉chuyển 勢thế 則tắc 廣quảng 頌tụng 之chi 。 開khai 為vi 三tam 別biệt 。

第đệ 一nhất 。 九cửu 偈kệ 。 就tựu 佛Phật 本bổn 迹tích 二nhị 身thân 明minh 滅diệt 不bất 滅diệt 義nghĩa 。 第đệ 二nhị 。 四tứ 行hành 半bán 。 就tựu 淨tịnh 穢uế 二nhị 土thổ/độ 明minh 滅diệt 不bất 滅diệt 義nghĩa 。 第đệ 三tam 。 四tứ 偈kệ 。 總tổng 結kết 身thân 土thổ/độ 。 明minh 感cảm 見kiến 不bất 同đồng 。 此thử 三tam 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 諸chư 義nghĩa 盡tận 。 長trường/trưởng 行hành 不bất 盡tận 。 偈kệ 廣quảng 序tự 之chi 。 初sơ 文văn 又hựu 三tam 。

第đệ 一nhất 。 兩lưỡng 偈kệ 。 標tiêu 滅diệt 不bất 滅diệt 。 第đệ 二nhị 。 六lục 行hành 半bán 。 釋thích 滅diệt 不bất 滅diệt 意ý 。 第đệ 三tam 。 半bán 偈kệ 。 結kết 滅diệt 不bất 滅diệt 。 初sơ 兩lưỡng 偈kệ 又hựu 二nhị 。

第đệ 一nhất 偈kệ 就tựu 說thuyết 法Pháp 門môn 明minh 滅diệt 不bất 滅diệt 。 第đệ 二nhị 偈kệ 就tựu 神thần 通thông 門môn 明minh 滅diệt 不bất 滅diệt 。 說thuyết 法Pháp 現hiện 通thông 攝nhiếp 義nghĩa 既ký 周chu 。 故cố 但đãn 明minh 此thử 二nhị 也dã 。

眾chúng 見kiến 我ngã 滅diệt 度độ

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 六lục 行hành 半bán 。 舉cử 得đắc 益ích 釋thích 滅diệt 不bất 滅diệt 意ý 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。

第đệ 一nhất 偈kệ 。 明minh 見kiến 佛Phật 滅diệt 度độ 。 生sanh 福phước 得đắc 益ích 。 第đệ 二nhị 。 五ngũ 行hành 半bán 。 見kiến 佛Phật 滅diệt 度độ 。 生sanh 智trí 慧tuệ 益ích 。 能năng 化hóa 之chi 中trung 唯duy 有hữu 說thuyết 法Pháp 。 神thần 通thông 。 所sở 化hóa 得đắc 益ích 不bất 出xuất 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 。 故cố 但đãn 明minh 此thử 二nhị 義nghĩa 也dã 。 因nhân 上thượng 神thần 通thông 門môn 生sanh 功công 德đức 益ích 。 因nhân 上thượng 說thuyết 法Pháp 門môn 生sanh 智trí 慧tuệ 益ích 。 上thượng 前tiền 明minh 說thuyết 法Pháp 。 後hậu 辨biện 神thần 通thông 。 今kim 應ưng 先tiên 明minh 智trí 慧tuệ 。 後hậu 辨biện 功công 德đức 。 但đãn 逐trục 近cận 勢thế 故cố 前tiền 明minh 功công 德đức 。 後hậu 辨biện 智trí 慧tuệ 也dã 。 就tựu 後hậu 智trí 慧tuệ 益ích 中trung 有hữu 二nhị 。

初sơ 偈kệ 明minh 眾chúng 生sanh 感cảm 。 後hậu 四tứ 偈kệ 半bán 辨biện 佛Phật 應ưng 。 就tựu 應ưng 中trung 即tức 有hữu 三Tam 寶Bảo 顯hiển 不bất 滅diệt 義nghĩa 。

初sơ 半bán 偈kệ 明minh 佛Phật 僧Tăng 二nhị 寶bảo 俱câu 出xuất 。 故cố 二nhị 寶bảo 不bất 滅diệt 也dã 。

我ngã 時thời 語ngứ 眾chúng 生sanh

下hạ 。 第đệ 三tam 。 辨biện 說thuyết 法Pháp 。 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。 明minh 滅diệt 不bất 滅diệt 。 就tựu 說thuyết 法Pháp 中trung 。 初sơ 。 一nhất 偈kệ 。 偏thiên 就tựu 此thử 土thổ/độ 論luận 滅diệt 不bất 滅diệt 。 次thứ 。 一nhất 行hành 半bán 。 合hợp 就tựu 彼bỉ 此thử 論luận 滅diệt 不bất 滅diệt 。 第đệ 三tam 。 一nhất 偈kệ 半bán 。 偏thiên 就tựu 他tha 方phương 論luận 滅diệt 不bất 滅diệt 。 明minh 滅diệt 不bất 滅diệt 雖tuy 復phục 無vô 窮cùng 。 此thử 三tam 攝nhiếp 盡tận 。

神thần 通thông 力lực 如như 是thị

半bán 行hành 。 第đệ 三tam 。 總tổng 結kết 。 明minh 此thử 滅diệt 不bất 滅diệt 皆giai 是thị 。 神thần 通thông 示thị 現hiện 。 而nhi 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 非phi 滅diệt 非phi 不bất 滅diệt 。

常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 四tứ 行hành 半bán 。 就tựu 淨tịnh 穢uế 二nhị 土thổ/độ 論luận 滅diệt 不bất 滅diệt 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 章chương 來lai 者giả 。 凡phàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 者giả 。 釋thích 疑nghi 故cố 來lai 。

時thời 眾chúng 疑nghi 云vân 。

現hiện 見kiến 火hỏa 劫kiếp 起khởi 時thời 。 乾can/kiền/càn 坤# 涸hạc 盡tận 。 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 寧ninh 得đắc 常thường 存tồn 。 是thị 故cố 今kim 明minh 土thổ/độ 有hữu 淨tịnh 穢uế 。 穢uế 土thổ/độ 被bị 燒thiêu 。 淨tịnh 土độ 不bất 滅diệt 。 迹tích 身thân 現hiện 滅diệt 而nhi 。 法Pháp 身thân 常thường 存tồn 。 二nhị 者giả 。 上thượng 論luận 如Như 來Lai 真chân 應ưng 兩lưỡng 身thân 辨biện 正chánh 果quả 已dĩ 竟cánh 。 今kim 次thứ 論luận 淨tịnh 穢uế 兩lưỡng 土thổ/độ 辨biện 佛Phật 依y 果quả 。 正chánh 果quả 之chi 義nghĩa 。 應ưng 身thân 示thị 滅diệt 。 法Pháp 身thân 不bất 滅diệt 。 依y 果quả 之chi 義nghĩa 。 穢uế 土thổ/độ 自tự 毀hủy 。 淨tịnh 土độ 不bất 燒thiêu 。 故cố 身thân 但đãn 本bổn 迹tích 。 土thổ/độ 唯duy 淨tịnh 穢uế 。 欲dục 辨biện 斯tư 義nghĩa 故cố 有hữu 此thử 文văn 來lai 也dã 。 此thử 品phẩm 既ký 有hữu 淨tịnh 土độ 。 今kim 略lược 論luận 之chi 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 釋thích 此thử 品phẩm 明minh 有hữu 三Tam 身Thân 。 今kim 對đối 三Tam 身Thân 亦diệc 有hữu 三tam 土thổ/độ 。

一nhất 者giả 。 法Pháp 身thân 栖tê 實thật 相tướng 之chi 土thổ/độ 。 《# 普phổ 賢hiền 觀quán 》# 云vân 。

釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 名danh 。 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 其kỳ 佛Phật 住trụ 處xứ 。 名danh 常Thường 寂Tịch 光Quang 。

即tức 法Pháp 身thân 土thổ/độ 。 故cố 《# 仁nhân 王vương 經kinh 》# 云vân 。

三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 住trụ 果quả 報báo 。 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 居cư 淨tịnh 土độ 。

《# 瓔anh 珞lạc 經kinh 》# 云vân 。

亦diệc 以dĩ 中trung 道đạo 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 名danh 法Pháp 身thân 土thổ/độ

然nhiên 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 孰thục 論luận 身thân 與dữ 不bất 身thân 。 亦diệc 何hà 土thổ/độ 與dữ 非phi 土thổ/độ 。 但đãn 無vô 名danh 相tướng 中trung 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 假giả 名danh 相tướng 說thuyết 。 故cố 明minh 身thân 與dữ 土thổ/độ 。 雖tuy 開khai 身thân 土thổ/độ 。 二nhị 實thật 未vị 曾tằng 二nhị 。 但đãn 約ước 義nghĩa 不bất 同đồng 故cố 分phân 為vi 兩lưỡng 。 能năng 栖tê 之chi 義nghĩa 說thuyết 之chi 為vi 身thân 。 所sở 栖tê 之chi 義nghĩa 目mục 之chi 為vi 土thổ/độ 也dã 。 如như 七thất 卷quyển 《# 金kim 光quang 明minh 。 三Tam 身Thân 品phẩm 》# 具cụ 有hữu 如như 如như 智trí 及cập 如như 如như 境cảnh 。 就tựu 義nghĩa 而nhi 望vọng 境cảnh 即tức 土thổ/độ 也dã 。 二nhị 者giả 。 報báo 身thân 報báo 土thổ/độ 。 但đãn 報báo 身thân 即tức 是thị 應ưng 身thân 。 應ưng 身thân 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 內nội 。 二nhị 外ngoại 。 內nội 與dữ 法Pháp 身thân 相tương 應ứng 名danh 曰viết 應ưng 身thân 。 此thử 猶do 屬thuộc 法Pháp 身thân 與dữ 法Pháp 身thân 同đồng 土thổ/độ 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

我ngã 淨tịnh 土độ 不bất 毀hủy 。 而nhi 眾chúng 見kiến 燒thiêu 盡tận

者giả 。 報báo 佛Phật 如Như 來Lai 真chân 實thật 淨tịnh 土độ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 攝nhiếp 。 故cố 此thử 即tức 是thị 。 報báo 身thân 土thổ/độ 也dã 。 若nhược 外ngoại 應ưng 之chi 義nghĩa 。 名danh 為vi 報báo 身thân 。 化hóa 大đại 菩Bồ 薩Tát 於ư 淨tịnh 土độ 成thành 佛Phật 。 此thử 以dĩ 寶bảo 玉ngọc 為vi 淨tịnh 土độ 。 此thử 土thổ/độ 乃nãi 不bất 為vi 劫kiếp 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 而nhi 終chung 有hữu 盡tận 滅diệt 。

所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 今kim 開khai 身thân 有hữu 常thường 無vô 常thường 三tam 句cú 。

一nhất 者giả 。 法Pháp 身thân 但đãn 常thường 非phi 無vô 常thường 。 二nhị 。 化hóa 身thân 但đãn 無vô 常thường 非phi 常thường 。 三tam 者giả 。 應ưng 身thân 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 內nội 應ưng 身thân 義nghĩa 。 名danh 之chi 為vi 常thường 。 外ngoại 應ưng 之chi 義nghĩa 名danh 為vi 無vô 常thường 。 身thân 既ký 三tam 種chủng 。 土thổ/độ 亦diệc 例lệ 然nhiên 。 法Pháp 身thân 之chi 土thổ/độ 但đãn 常thường 非phi 無vô 常thường 。 化hóa 身thân 之chi 土thổ/độ 但đãn 無vô 常thường 非phi 常thường 。 應ưng 身thân 之chi 土thổ/độ 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 內nội 應ưng 身thân 土thổ/độ 此thử 即tức 是thị 常thường 。 外ngoại 應ưng 身thân 土thổ/độ 此thử 即tức 無vô 常thường 也dã 。 若nhược 分phần/phân 淨tịnh 穢uế 二nhị 土thổ/độ 者giả 。 法pháp 報báo 二nhị 土thổ/độ 此thử 是thị 淨tịnh 土độ 。 然nhiên 化hóa 身thân 之chi 土thổ/độ 此thử 即tức 不bất 定định 。 或hoặc 淨tịnh 或hoặc 穢uế 。

問vấn 。

菩Bồ 薩Tát 亦diệc 有hữu 三Tam 身Thân 三tam 土thổ/độ 不phủ 。

答đáp 。

隨tùy 分phần/phân 有hữu 之chi 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 云vân 。

普phổ 賢hiền 身thân 相tướng 猶do 如như 虛hư 空không 。 依y 於ư 如như 如như 不bất 依y 佛Phật 國quốc 。

如như 如như 即tức 法Pháp 身thân 土thổ/độ 。 餘dư 二nhị 可khả 知tri 。

問vấn 。

餘dư 眾chúng 見kiến 燒thiêu 盡tận 而nhi 淨tịnh 土độ 不bất 毀hủy 。 此thử 為vi 是thị 一nhất 質chất 異dị 見kiến 。 為vi 異dị 質chất 同đồng 處xứ 耶da 。

答đáp 。

依y 什thập 師sư 意ý 及cập 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 是thị 異dị 質chất 同đồng 處xứ 。 所sở 言ngôn 異dị 質chất 者giả 。 土thổ/độ 淨tịnh 穢uế 兩lưỡng 質chất 也dã 。 同đồng 處xứ 者giả 。 淨tịnh 質chất 在tại 穢uế 處xứ 。 穢uế 質chất 在tại 淨tịnh 處xứ 。 麁thô 妙diệu 既ký 殊thù 。 不bất 相tương 障chướng 礙ngại 。 故cố 今kim 文văn 云vân 。

常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn

即tức 知tri 淨tịnh 土độ 在tại 穢uế 處xứ 也dã 。 次thứ 明minh 一nhất 質chất 異dị 見kiến 者giả 。 所sở 言ngôn 一nhất 質chất 者giả 。 此thử 有hữu 多đa 門môn 。 若nhược 望vọng 正Chánh 道Đạo 為vi 論luận 未vị 曾tằng 淨tịnh 穢uế 。 隨tùy 淨tịnh 穢uế 二nhị 緣duyên 見kiến 淨tịnh 穢uế 二nhị 土thổ/độ 。 以dĩ 對đối 淨tịnh 穢uế 二nhị 見kiến 故cố 言ngôn 。 非phi 淨tịnh 非phi 穢uế 。 名danh 為vi 一nhất 質chất 。 故cố 言ngôn 一nhất 質chất 二nhị 見kiến 。 若nhược 就tựu 二nhị 緣duyên 自tự 論luận 一nhất 質chất 異dị 見kiến 者giả 。 自tự 有hữu 是thị 一nhất 淨tịnh 質chất 薄bạc 福phước 之chi 人nhân 。 自tự 見kiến 其kỳ 穢uế 。 自tự 有hữu 是thị 一nhất 穢uế 質chất 於ư 福phước 德đức 之chi 人nhân 。 自tự 見kiến 其kỳ 淨tịnh 。 總tổng 論luận 質chất 。 見kiến 各các 有hữu 四tứ 句cú 。 質chất 四tứ 句cú 者giả 。 自tự 有hữu 一nhất 質chất 異dị 處xứ 。 異dị 質chất 一nhất 處xứ 。 一nhất 質chất 一nhất 處xứ 。 異dị 質chất 異dị 處xứ 。 一nhất 質chất 異dị 處xứ 者giả 。 一nhất 非phi 淨tịnh 穢uế 質chất 在tại 淨tịnh 穢uế 異dị 處xứ 也dã 。 異dị 質chất 一nhất 處xứ 者giả 。 淨tịnh 穢uế 異dị 質chất 在tại 非phi 淨tịnh 穢uế 一nhất 處xứ 也dã 。 所sở 以dĩ 有hữu 此thử 二nhị 句cú 者giả 。 諸chư 法pháp 本bổn 性tánh 寂tịch 滅diệt 故cố 名danh 一nhất 質chất 。 此thử 本bổn 性tánh 寂tịch 滅diệt 不bất 離ly 淨tịnh 穢uế 故cố 在tại 淨tịnh 穢uế 二nhị 處xứ 。 雖tuy 有hữu 淨tịnh 穢uế 二nhị 質chất 常thường 本bổn 性tánh 寂tịch 滅diệt 。 故cố 是thị 二nhị 質chất 一nhất 處xứ 。 一nhất 質chất 二nhị 處xứ 者giả 。 即tức 是thị 不bất 動động 真chân 際tế 。 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 。 二nhị 質chất 一nhất 處xứ 謂vị 不bất 壞hoại 假giả 名danh 而nhi 說thuyết 實thật 相tướng 。 一nhất 質chất 一nhất 處xứ 者giả 。 直trực 就tựu 實thật 相tướng 而nhi 論luận 實thật 相tướng 。 異dị 質chất 異dị 處xứ 者giả 。 土thổ/độ 有hữu 淨tịnh 穢uế 在tại 彼bỉ 此thử 不bất 同đồng 也dã 。 見kiến 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 質chất 一nhất 見kiến 。 一nhất 中trung 道đạo 質chất 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 因nhân 中trung 道đạo 得đắc 正chánh 觀quán 故cố 見kiến 中trung 道đạo 土thổ/độ 。 異dị 質chất 異dị 見kiến 者giả 。 淨tịnh 穢uế 異dị 質chất 隨tùy 淨tịnh 穢uế 二nhị 緣duyên 見kiến 。 一nhất 質chất 異dị 見kiến 者giả 。 一nhất 非phi 淨tịnh 穢uế 質chất 於ư 淨tịnh 穢uế 緣duyên 見kiến 有hữu 淨tịnh 穢uế 。 異dị 質chất 一nhất 見kiến 者giả 。 淨tịnh 穢uế 二nhị 質chất 。 智trí 者giả 了liễu 達đạt 。 知tri 其kỳ 無vô 二nhị 。 次thứ 約ước 用dụng 論luận 四tứ 句cú 。

一nhất 質chất 異dị 處xứ 。 如như 一nhất 淨tịnh 質chất 通thông 在tại 淨tịnh 穢uế 二nhị 處xứ 。 如như 《# 釋thích 論luận 》# 云vân 。

曇đàm 無vô 竭kiệt 香hương 城thành 之chi 質chất 即tức 在tại 香hương 城thành 處xứ 。 而nhi 香hương 城thành 在tại 閻Diêm 浮Phù 提Đề 穢uế 中trung 。

也dã 。 二nhị 者giả 。 淨tịnh 穢uế 二nhị 質chất 。 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 以dĩ 麁thô 妙diệu 不bất 相tương 礙ngại 故cố 。 三tam 者giả 。 二nhị 質chất 二nhị 處xứ 。 淨tịnh 穢uế 二nhị 質chất 在tại 彼bỉ 此thử 二nhị 處xứ 。 四tứ 者giả 。 一nhất 質chất 一nhất 處xứ 。 如như 淨tịnh 質chất 自tự 在tại 淨tịnh 處xứ 。 穢uế 質chất 亦diệc 然nhiên 。 約ước 見kiến 論luận 四tứ 句cú 者giả 。 自tự 有hữu 一nhất 質chất 一nhất 見kiến 。 於ư 一nhất 淨tịnh 質chất 還hoàn 起khởi 淨tịnh 見kiến 。 穢uế 土thổ/độ 亦diệc 爾nhĩ 。 二nhị 者giả 。 二nhị 質chất 二nhị 見kiến 。 於ư 淨tịnh 穢uế 二nhị 質chất 各các 起khởi 淨tịnh 穢uế 二nhị 見kiến 。 三tam 者giả 。 一nhất 質chất 二nhị 見kiến 。 但đãn 是thị 淨tịnh 質chất 於ư 二nhị 緣duyên 。 所sở 見kiến 不bất 同đồng 。 四tứ 者giả 。 二nhị 質chất 一nhất 見kiến 。 雖tuy 有hữu 淨tịnh 穢uế 二nhị 質chất 。 於ư 福phước 德đức 人nhân 但đãn 見kiến 其kỳ 淨tịnh 。 無vô 福phước 者giả 但đãn 覩đổ 其kỳ 穢uế 也dã 。

常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn

下hạ 四tứ 偈kệ 半bán 。 文văn 開khai 為vi 四tứ 句cú 。

初sơ 半bán 偈kệ 。 標tiêu 常thường 在tại 靈Linh 鷲Thứu 山Sơn 。 明minh 佛Phật 之chi 與dữ 土thổ/độ 二nhị 俱câu 不bất 滅diệt 。 第đệ 二nhị 。 半bán 偈kệ 。 騰đằng 眾chúng 伏phục 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。

現hiện 見kiến 劫kiếp 火hỏa 所sở 燒thiêu 。 人nhân 土thổ/độ 俱câu 無vô 。 何hà 得đắc 常thường 在tại 。 第đệ 三tam 。 兩lưỡng 偈kệ 半bán 。 正chánh 明minh 淨tịnh 土độ 不bất 毀hủy 。 第đệ 四tứ 。 一nhất 行hành 。 結kết 淨tịnh 土độ 不bất 毀hủy 。 眾chúng 生sanh 見kiến 燒thiêu 也dã 。

是thị 諸chư 罪tội 眾chúng 生sanh

下hạ 。 第đệ 三tam 。 四tứ 偈kệ 。 明minh 感cảm 見kiến 不bất 同đồng 雙song 結kết 人nhân 土thổ/độ 。 初sơ 。 二nhị 偈kệ 。 明minh 於ư 罪tội 福phước 二nhị 人nhân 感cảm 見kiến 淨tịnh 穢uế 不bất 同đồng 。 結kết 成thành 土thổ/độ 義nghĩa 。 第đệ 二nhị 。 兩lưỡng 偈kệ 。 明minh 為vi 二nhị 緣duyên 說thuyết 佛Phật 壽thọ 長trường 短đoản 。 成thành 上thượng 佛Phật 滅diệt 不bất 滅diệt 義nghĩa 也dã 。 此thử 二nhị 偈kệ 有hữu 三tam 意ý 。

初sơ 偈kệ 正chánh 明minh 隨tùy 緣duyên 說thuyết 短đoản 長trường/trưởng 。 次thứ 半bán 偈kệ 嘆thán 佛Phật 智trí 。 後hậu 半bán 行hành 偈kệ 舉cử 遠viễn 因nhân 以dĩ 釋thích 長trường/trưởng 果quả 。

汝nhữ 等đẳng 有hữu 智trí 者giả

下hạ 。 第đệ 三tam 。 次thứ 頌tụng 長trường/trưởng 行hành 不bất 虛hư 。 長trường/trưởng 行hành 有hữu 三tam 。

法pháp 。 譬thí 。 合hợp 。 今kim 具cụ 頌tụng 之chi 。 初sơ 偈kệ 頌tụng 法pháp 說thuyết 。 次thứ 偈kệ 頌tụng 譬thí 說thuyết 。 四tứ 偈kệ 頌tụng 合hợp 譬thí 。 四tứ 偈kệ 為vi 四tứ 。

初sơ 偈kệ 正chánh 合hợp 譬thí 。 明minh 不bất 滅diệt 示thị 滅diệt 。 第đệ 二nhị 偈kệ 。 釋thích 不bất 滅diệt 示thị 滅diệt 意ý 。 第đệ 三tam 偈kệ 。 通thông 敘tự 佛Phật 隨tùy 緣duyên 說thuyết 一nhất 切thiết 教giáo 。 第đệ 四tứ 偈kệ 。 明minh 教giáo 所sở 表biểu 理lý 宗tông 歸quy 作tác 佛Phật 。

分Phân 別Biệt 功Công 德Đức 品Phẩm 第đệ 十thập 七thất

此thử 品phẩm 是thị 廣quảng 開khai 身thân 權quyền 身thân 實thật 中trung 第đệ 三tam 。 明minh 稟bẩm 教giáo 得đắc 益ích 。 言ngôn 分phân 別biệt 功công 德đức 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。

一nhất 。 聞văn 說thuyết 壽thọ 量lượng 得đắc 益ích 。 佛Phật 對đối 彌Di 勒Lặc 分phân 別biệt 得đắc 悟ngộ 之chi 人nhân 功công 德đức 淺thiển 深thâm 有hữu 十thập 二nhị 位vị 。 從tùng 品phẩm 初sơ 立lập 名danh 。 二nhị 者giả 。 此thử 品phẩm 末mạt 有hữu 大đại 段đoạn 流lưu 通thông 。 廣quảng 分phân 別biệt 持trì 經Kinh 人nhân 。 所sở 得đắc 功công 德đức 。 從tùng 後hậu 段đoạn 受thọ 稱xưng 。 合hợp 而nhi 言ngôn 之chi 俱câu 從tùng 二nhị 處xứ 立lập 名danh 。 故cố 以dĩ 目mục 品phẩm 。 然nhiên 功công 德đức 之chi 名danh 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 所sở 言ngôn 別biệt 者giả 對đối 智trí 慧tuệ 以dĩ 辨biện 功công 德đức 。 如như 五ngũ 度độ 有hữu 行hành 為vi 功công 德đức 。 波Ba 若Nhã 照chiếu 空không 為vi 智trí 慧tuệ 。 自tự 有hữu 深thâm 悟ngộ 為vi 智trí 慧tuệ 。 淺thiển 達đạt 為vi 功công 德đức 。 如như 《# 涅Niết 槃Bàn 。 師sư 子tử 吼hống 品phẩm 》# 說thuyết 地địa 前tiền 為vi 功công 德đức 。 登đăng 地địa 為vi 智trí 慧tuệ 。 所sở 言ngôn 通thông 者giả 。 修tu 功công 所sở 得đắc 悉tất 。 名danh 為vi 功công 德đức 。 若nhược 爾nhĩ 。 功công 德đức 。 智trí 慧tuệ 並tịnh 是thị 修tu 功công 所sở 得đắc 。 悉tất 名danh 功công 德đức 。 今kim 此thử 品phẩm 稱xưng 功công 德đức 者giả 。 即tức 是thị 通thông 名danh 功công 德đức 也dã 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。

初sơ 。 明minh 得đắc 益ích 。 次thứ 。 辨biện 感cảm 瑞thụy 。 得đắc 益ích 為vi 二nhị 。

第đệ 一nhất 。 經kinh 家gia 總tổng 敘tự 得đắc 益ích 。

於ư 時thời 世Thế 尊Tôn

下hạ 。 別biệt 敘tự 得đắc 益ích 。 所sở 以dĩ 別biệt 明minh 得đắc 益ích 者giả 。 此thử 諸chư 功công 德đức 。 非phi 佛Phật 無vô 分phân 別biệt 。 即tức 大đại 眾chúng 不bất 知tri 。 故cố 須tu 分phân 別biệt 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。

第đệ 一nhất 。 明minh 登đăng 地địa 以dĩ 上thượng 大Đại 乘Thừa 聖thánh 得đắc 益ích 。 第đệ 二nhị 。 明minh 地địa 前tiền 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 益ích 。 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 益ích 是thị 十thập 信tín 位vị 。 得đắc 益ích 雖tuy 多đa 斯tư 二nhị 攝nhiếp 盡tận 。 就tựu 聖thánh 得đắc 益ích 中trung 有hữu 十thập 一nhất 位vị 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。

初sơ 。 六lục 位vị 。 即tức 是thị 斷đoạn 界giới 內nội 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 六Lục 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 第đệ 二nhị 。 五ngũ 位vị 。 七thất 地địa 以dĩ 上thượng 同đồng 斷đoạn 界giới 外ngoại 反phản 易dị 生sanh 死tử 。 界giới 內nội 去khứ 佛Phật 遠viễn 未vị 論luận 生sanh 數số 。 界giới 外ngoại 去khứ 佛Phật 近cận 故cố 論luận 生sanh 數số 。 今kim 明minh 此thử 事sự 難nan 知tri 。 但đãn 依y 文văn 為vi 二nhị 。

初sơ 六lục 位vị 明minh 增tăng 道đạo 益ích 。 次thứ 五ngũ 位vị 辨biện 損tổn 生sanh 益ích 。 雖tuy 有hữu 增tăng 道đạo 。 損tổn 生sanh 不bất 同đồng 。 並tịnh 是thị 從tùng 劣liệt 至chí 勝thắng 以dĩ 為vi 次thứ 第đệ 也dã 。 第đệ 一nhất 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 益ích 。 以dĩ 聞văn 佛Phật 壽thọ 量lượng 初sơ 證chứng 無vô 生sanh 。 無vô 生sanh 是thị 聖thánh 位vị 根căn 本bổn 。 故cố 前tiền 明minh 之chi 。 依y 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 以dĩ 初Sơ 地Địa 為vi 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 也dã 。 第đệ 二nhị 。 得đắc 聞văn 持trì 益ích 。 此thử 是thị 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 更cánh 聞văn 勝thắng 法Pháp 持trì 而nhi 不bất 失thất 。 無vô 生sanh 即tức 是thị 方phương 便tiện 實thật 慧tuệ 。 聞văn 持trì 謂vị 實thật 方phương 便tiện 慧tuệ 。 實thật 方phương 便tiện 慧tuệ 既ký 是thị 巧xảo 用dụng 即tức 勝thắng 於ư 無vô 生sanh 。 故cố 在tại 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 。 得đắc 樂lạc 說thuyết 無vô 礙ngại 辨biện 才tài 。 聞văn 持trì 是thị 自tự 解giải 。 樂nhạo 說thuyết 謂vị 化hóa 他tha 。 其kỳ 義nghĩa 轉chuyển 勝thắng 。 故cố 在tại 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 。 得đắc 無Vô 量Lượng 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 。 於ư 法Pháp 門môn 中trung 。 圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 。 出xuất 沒một 無vô 礙ngại 。 勝thắng 前tiền 樂nhạo 說thuyết 。 故cố 在tại 第đệ 四tứ 。 第đệ 五ngũ 。 轉chuyển 不bất 退thoái 法Pháp 輪luân 。 前tiền 雖tuy 得đắc 旋toàn 持trì 。 未vị 得đắc 不bất 退thoái 。 今kim 登đăng 不bất 退thoái 故cố 勝thắng 前tiền 。 第đệ 六lục 。 能năng 轉chuyển 清thanh 淨tịnh 法Pháp 輪luân 。 前tiền 雖tuy 不bất 退thoái 猶do 未vị 清thanh 淨tịnh 。 今kim 證chứng 清thanh 淨tịnh 故cố 勝thắng 前tiền 也dã 。

問vấn 。

前tiền 一nhất 佛Phật 世thế 界giới 。 後hậu 言ngôn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 此thử 有hữu 何hà 異dị 。

答đáp 。

《# 大đại 智Trí 度Độ 論luận 》# 云vân

十thập 方phương 各các 如như 恆Hằng 沙sa 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 名danh 一nhất 佛Phật 世thế 界giới

是thị 故cố 三tam 千thiên 與dữ 一nhất 佛Phật 世thế 界giới 異dị 也dã 。

次thứ 明minh 八bát 生sanh 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 第đệ 二nhị 。 辨biện 損tổn 生sanh 益ích 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。

從tùng 七thất 地địa 至chí 金kim 剛cang 心tâm 成thành 損tổn 生sanh 之chi 義nghĩa 。 無vô 明minh 住trụ 地địa 。 煩phiền 惱não 分phân 為vi 九cửu 品phẩm 。 一nhất 品phẩm 為vi 一nhất 生sanh 緣duyên 。 謂vị 隨tùy 斷đoạn 一nhất 品phẩm 即tức 損tổn 一nhất 生sanh 。 今kim 七thất 地địa 下hạ 忍nhẫn 聞văn 經Kinh 為vi 緣duyên 登đăng 七thất 地địa 上thượng 忍nhẫn 。 斷đoạn 一nhất 品phẩm 惑hoặc 損tổn 於ư 一nhất 生sanh 。 故cố 言ngôn 八bát 生sanh 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 七thất 地địa 上thượng 忍nhẫn 聞văn 經Kinh 為vi 緣duyên 登đăng 八bát 地địa 下hạ 忍nhẫn 。 斷đoạn 一nhất 品phẩm 惑hoặc 損tổn 一nhất 生sanh 。 餘dư 七thất 生sanh 。 在tại 八bát 地địa 下hạ 忍nhẫn 聞văn 經Kinh 為vi 緣duyên 進tiến 登đăng 八bát 地địa 上thượng 忍nhẫn 。 復phục 斷đoạn 一nhất 品phẩm 惑hoặc 損tổn 於ư 一nhất 生sanh 。 餘dư 六lục 生sanh 。 在tại 八bát 地địa 上thượng 忍nhẫn 聞văn 經Kinh 為vi 緣duyên 登đăng 九cửu 地địa 下hạ 忍nhẫn 。 進tiến 斷đoạn 一nhất 品phẩm 復phục 損tổn 一nhất 生sanh 。 餘dư 五ngũ 生sanh 。 在tại 九cửu 地địa 下hạ 忍nhẫn 聞văn 經Kinh 為vi 緣duyên 登đăng 九cửu 地địa 上thượng 忍nhẫn 。 復phục 斷đoạn 一nhất 品phẩm 損tổn 於ư 一nhất 生sanh 。 餘dư 四tứ 生sanh 。 在tại 而nhi 文văn 中trung 。 從tùng 八bát 生sanh 乃nãi 至chí 四tứ 生sanh 者giả 。 經kinh 文văn 存tồn 略lược 。 故cố 爾nhĩ 當đương 知tri 四tứ 生sanh 即tức 是thị 九cửu 地địa 上thượng 忍nhẫn 也dã 。 從tùng 九cửu 地địa 上thượng 忍nhẫn 聞văn 經Kinh 為vi 緣duyên 登đăng 十Thập 地Địa 下hạ 忍nhẫn 。 斷đoạn 一nhất 品phẩm 復phục 損tổn 一nhất 生sanh 。 餘dư 三tam 生sanh 在tại 。 從tùng 十Thập 地Địa 下hạ 忍nhẫn 聞văn 經Kinh 為vi 緣duyên 登đăng 十Thập 地Địa 上thượng 忍nhẫn 。 斷đoạn 一nhất 品phẩm 復phục 損tổn 一nhất 生sanh 。 餘dư 二nhị 生sanh 在tại 。 從tùng 十Thập 地Địa 上thượng 忍nhẫn 聞văn 經Kinh 為vi 緣duyên 登đăng 金kim 剛cang 心tâm 。 斷đoạn 一nhất 品phẩm 復phục 損tổn 一nhất 生sanh 。 所sở 餘dư 一nhất 生sanh 佛Phật 果Quả 斷đoạn 之chi 乃nãi 盡tận 也dã 。 今kim 謂vị 此thử 釋thích 於ư 義nghĩa 難nạn/nan 明minh 。 不bất 能năng 具cụ 敘tự 其kỳ 得đắc 失thất 。 今kim 明minh 經kinh 論luận 之chi 中trung 有hữu 二nhị 種chủng 生sanh 。

一nhất 者giả 應ưng 生sanh 。 二nhị 者giả 實thật 生sanh 。 如như 《# 智Trí 度Độ 論luận 》# 釋thích 〈# 往vãng 生sanh 品phẩm 〉# 。 明minh 一nhất 生sanh 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 三tam 生sanh 菩Bồ 薩Tát 並tịnh 是thị 應ưng 生sanh 。 何hà 以dĩ 知tri 然nhiên 者giả 。 住trụ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 應ưng 受thọ 人nhân 天thiên 生sanh 。 而nhi 今kim 受thọ 人nhân 天thiên 生sanh 者giả 此thử 是thị 應ưng 生sanh 。 今kim 言ngôn 八bát 生sanh 乃nãi 至chí 一nhất 生sanh 者giả 。 八bát 過quá 受thọ 人nhân 天thiên 生sanh 故cố 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 受thọ 兜Đâu 率Suất 天thiên 一nhất 生sanh 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 故cố 是thị 應ưng 生sanh 也dã 。 然nhiên 應ưng 生sanh 有hữu 多đa 少thiểu 者giả 。 隨tùy 緣duyên 故cố 爾nhĩ 。 亦diệc 得đắc 由do 悟ngộ 理lý 深thâm 淺thiển 。 斷đoạn 惑hoặc 輕khinh 重trọng 。 是thị 故cố 應ưng 生sanh 。 有hữu 多đa 少thiểu 也dã 。 次thứ 言ngôn 實thật 生sanh 者giả 。 如như 《# 仁nhân 王vương 經kinh 》# 嘆thán 菩Bồ 薩Tát 三tam 十thập 生sanh 功công 德đức 。 一nhất 地địa 有hữu 三tam 生sanh 。 謂vị 入nhập 分phân 為vi 初sơ 生sanh 。 住trụ 分phân 為vi 中trung 生sanh 。 滿mãn 分phần 為vi 終chung 生sanh 。 《# 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 》# 。 《# 地địa 論luận 》# 悉tất 有hữu 三tam 位vị 。 若nhược 依y 此thử 義nghĩa 明minh 八bát 生sanh 者giả 。 本bổn 是thị 七thất 地địa 終chung 生sanh 之chi 人nhân 。 聞văn 經Kinh 力lực 故cố 登đăng 八bát 地địa 始thỉ 生sanh 。 故cố 餘dư 八bát 生sanh 在tại 。 本bổn 是thị 八bát 地địa 始thỉ 生sanh 之chi 人nhân 。 聞văn 經Kinh 力lực 故cố 得đắc 入nhập 八bát 地địa 住trụ 分phần/phân 。 餘dư 七thất 生sanh 在tại 。 本bổn 是thị 八bát 地địa 住trụ 分phần/phân 人nhân 。 聞văn 經Kinh 得đắc 滿mãn 分phần 。 猶do 六lục 生sanh 在tại 。 本bổn 是thị 八bát 地địa 滿mãn 分phần 。 聞văn 經Kinh 得đắc 入nhập 九cửu 地địa 初sơ 分phần/phân 。 餘dư 五ngũ 生sanh 在tại 。 本bổn 是thị 九cửu 地địa 初sơ 分phần/phân 。 聞văn 經Kinh 得đắc 入nhập 住trụ 分phần/phân 。 餘dư 四tứ 生sanh 在tại 。 本bổn 是thị 住trụ 分phần/phân 。 聞văn 經Kinh 得đắc 入nhập 滿mãn 分phần 。 餘dư 三tam 生sanh 在tại 。 本bổn 是thị 九cửu 地địa 滿mãn 分phần 。 聞văn 經Kinh 得đắc 入nhập 十Thập 地Địa 初sơ 分phần/phân 。 餘dư 二nhị 生sanh 在tại 。 本bổn 是thị 十Thập 地Địa 初sơ 分phần/phân 。 聞văn 經Kinh 得đắc 入nhập 住trụ 分phần/phân 。 餘dư 一nhất 生sanh 在tại 。 本bổn 是thị 住trụ 分phần/phân 。 聞văn 經Kinh 力lực 故cố 得đắc 入nhập 十Thập 地Địa 滿mãn 分phần 。 便tiện 坐tọa 道Đạo 場Tràng 得đắc 成thành 佛Phật 。 蓋cái 是thị 一nhất 方phương 次thứ 第đệ 悟ngộ 。 作tác 此thử 論luận 之chi 。 若nhược 超siêu 悟ngộ 者giả 。 其kỳ 間gian 無vô 定định 。 權quyền 實thật 二nhị 生sanh 正chánh 就tựu 實thật 生sanh 。 以dĩ 聞văn 經Kinh 得đắc 實thật 益ích 故cố 。 依y 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 云vân 。

八bát 生sanh 乃nãi 至chí 一nhất 生sanh 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 者giả 。 此thử 以dĩ 初Sơ 地Địa 離ly 三tam 界giới 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 隨tùy 分phần/phân 能năng 見kiến 真Chân 如Như 佛Phật 性tánh 。 名danh 得Đắc 菩Bồ 提Đề 。 非phi 究cứu 竟cánh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 也dã 。

此thử 意ý 明minh 本bổn 是thị 地địa 前tiền 之chi 人nhân 。 聞văn 經Kinh 力lực 故cố 隨tùy 分phần/phân 淺thiển 深thâm 。 經kinh 八bát 過quá 受thọ 分phân 段đoạn 生sanh 乃nãi 至chí 一nhất 過quá 受thọ 分phân 段đoạn 生sanh 。 便tiện 證chứng 初Sơ 地Địa 菩Bồ 提Đề 也dã 。

問vấn 。

聞văn 經Kinh 說thuyết 壽thọ 量lượng 。 云vân 何hà 得đắc 無vô 。 生sanh 忍nhẫn 乃nãi 至chí 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。

答đáp 。

若nhược 依y 舊cựu 明minh 此thử 經Kinh 辨biện 無vô 常thường 佛Phật 者giả 。 不bất 應ưng 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 何hà 以dĩ 然nhiên 者giả 。 說thuyết 無vô 常thường 云vân 何hà 令linh 人nhân 。 悟ngộ 實thật 相tướng 耶da 。 又hựu 佛Phật 既ký 無vô 常thường 。 終chung 歸quy 磨ma 滅diệt 。 何hà 足túc 可khả 樂lạc 而nhi 發phát 心tâm 求cầu 之chi 。 若nhược 言ngôn 此thử 經Kinh 是thị 覆phú 相tương/tướng 常thường 者giả 。 既ký 是thị 覆phú 相tương/tướng 便tiện 非phi 了liễu 義nghĩa 。 云vân 何hà 得đắc 了liễu 義nghĩa 益ích 耶da 。 若nhược 言ngôn 此thử 經Kinh 明minh 佛Phật 決quyết 定định 常thường 者giả 。 即tức 是thị 常thường 見kiến 。 云vân 何hà 令linh 人nhân 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 耶da 。 今kim 明minh 此thử 品phẩm 說thuyết 佛Phật 法Pháp 身thân 絕tuyệt 四tứ 句cú 。 超siêu 百bách 非phi 。 故cố 前tiền 云vân 。

無vô 有hữu 生sanh 死tử 。 若nhược 退thoái 若nhược 出xuất

乃nãi 至chí

非phi 實thật 非phi 虛hư 。 非phi 如như 非phi 異dị

即tức 知tri 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 不bất 長trường 不bất 短đoản 。 而nhi 長trường 短đoản 適thích 緣duyên 。 常thường 無vô 常thường 善thiện 巧xảo 。

時thời 眾chúng 聞văn 此thử 故cố 得đắc 無vô 生sanh 。 及cập 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 也dã 。

問vấn 。

佛Phật 壽thọ 無vô 量lượng 。 而nhi 眾chúng 生sanh 壽thọ 自tự 然nhiên 有hữu 量lượng 。 此thử 乃nãi 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 二nhị 見kiến 。 諸chư 有hữu 二nhị 者giả 無vô 道đạo 無vô 果quả 。 云vân 何hà 得đắc 益ích 。

答đáp 。

若nhược 作tác 二nhị 見kiến 即tức 不bất 得đắc 益ích 。 今kim 既ký 悟ngộ 佛Phật 壽thọ 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 絕tuyệt 四tứ 句cú 超siêu 百bách 非phi 。 即tức 了liễu 己kỷ 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 即tức 悟ngộ 眾chúng 生sanh 。 佛Phật 不bất 二nhị 。 是thị 故cố 得đắc 益ích 。

問vấn 。

此thử 經Kinh 但đãn 明minh 佛Phật 壽thọ 無vô 生sanh 滅diệt 始thỉ 終chung 。 何hà 處xứ 辨biện 眾chúng 生sanh 壽thọ 亦diệc 無vô 生sanh 滅diệt 始thỉ 終chung 。

答đáp 。

作tác 此thử 問vấn 者giả 不bất 讀đọc 《# 法pháp 華hoa 。 壽thọ 量lượng 品phẩm 》# 。 〈# 壽thọ 量lượng 品phẩm 〉# 云vân 。

如Như 來Lai 如như 實thật 知tri 見kiến 。 三tam 界giới 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 。 乃nãi 至chí 非phi 實thật 非phi 虛hư 。

故cố 知tri 三tam 界giới 。 即tức 是thị 法Pháp 身thân 。 亦diệc 令linh 眾chúng 生sanh 。 作tác 如như 此thử 悟ngộ 也dã 。

問vấn 。

餘dư 經kinh 悟ngộ 道đạo 者giả 少thiểu 。 此thử 教giáo 何hà 故cố 得đắc 益ích 多đa 耶da 。

答đáp 。

此thử 經Kinh 結kết 會hội 始thỉ 終chung 開khai 二nhị 權quyền 二nhị 實thật 。 即tức 教giáo 無vô 不bất 周chu 。 理lý 無vô 不bất 備bị 。 所sở 應ưng 得đắc 道Đạo 者giả 。 盡tận 在tại 此thử 經Kinh 。 是thị 故cố 悟ngộ 道đạo 者giả 多đa 。 二nhị 者giả 。 如Như 來Lai 一nhất 化hóa 凡phàm 有hữu 三tam 門môn 。

一nhất 。 攝nhiếp 邪tà 歸quy 正chánh 門môn 。 二nhị 。 攝nhiếp 異dị 歸quy 同đồng 門môn 。 三tam 。 攝nhiếp 因nhân 歸quy 果quả 門môn 。 《# 法pháp 華hoa 》# 之chi 前tiền 。 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 此thử 經Kinh 初sơ 分phần/phân 謂vị 攝nhiếp 異dị 歸quy 同đồng 門môn 。 後hậu 分phân 之chi 經kinh 攝nhiếp 因nhân 歸quy 果quả 門môn 。 又hựu 此thử 經Kinh 結kết 會hội 始thỉ 終chung 則tắc 具cụ 足túc 三tam 門môn 。 三tam 門môn 攝nhiếp 理lý 教giáo 既ký 周chu 。 聞văn 之chi 並tịnh 皆giai 悟ngộ 道đạo 。 三tam 者giả 。 釋Thích 迦Ca 所sở 化hóa 凡phàm 有hữu 二nhị 子tử 。 一nhất 者giả 失thất 心tâm 。 二nhị 者giả 不bất 失thất 心tâm 子tử 。 不bất 失thất 心tâm 子tử 始thỉ 從tùng 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 終chung 竟cánh 《# 法pháp 華hoa 》# 聞văn 教giáo 皆giai 悟ngộ 。 餘dư 失thất 心tâm 者giả 。 待đãi 佛Phật 唱xướng 滅diệt 至chí 說thuyết 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 方phương 得đắc 解giải 了liễu 。 今kim 辨biện 不bất 失thất 心tâm 子tử 所sở 應ưng 悟ngộ 者giả 並tịnh 皆giai 得đắc 悟ngộ 。 是thị 故cố 入nhập 道đạo 者giả 多đa 。 不bất 失thất 心tâm 子tử 凡phàm 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 。 直trực 往vãng 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 。 迴hồi 少thiểu 入nhập 大đại 。 此thử 二nhị 種chủng 人nhân 。 聞văn 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。 皆giai 得đắc 悟ngộ 道đạo 。 所sở 以dĩ 多đa 也dã 。

復phục 有hữu 八bát 世thế 界giới 微vi 塵trần

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 地địa 前tiền 得đắc 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 益ích 也dã 。

佛Phật 說thuyết 是thị 法Pháp

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 瑞thụy 相tướng 。 顯hiển 理lý 既ký 彰chương 。 悟ngộ 道đạo 非phi 一nhất 。 是thị 故cố 感cảm 於ư 嘉gia 瑞thụy 。 凡phàm 有hữu 八bát 瑞thụy 。 如như 文văn 所sở 列liệt 也dã 。

問vấn 。

前tiền 開khai 三tam 顯hiển 一nhất 何hà 故cố 無vô 瑞thụy 耶da 。

答đáp 。

初sơ 明minh 一nhất 權quyền 一nhất 實thật 義nghĩa 未vị 究cứu 竟cánh 。 及cập 三tam 根căn 聲Thanh 聞Văn 生sanh 信tín 猶do 淺thiển 。 故cố 未vị 現hiện 瑞thụy 。 今kim 具cụ 開khai 二nhị 種chủng 權quyền 實thật 。 悟ngộ 道Đạo 人Nhân 多đa 。 故cố 現hiện 瑞thụy 也dã 。

爾nhĩ 時thời 彌Di 勒Lặc

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 明minh 彌Di 勒Lặc 疑nghi 除trừ 領lãnh 解giải 說thuyết 偈kệ 稱xưng 嘆thán 。 十thập 九cửu 行hành 偈kệ 分phân 為vi 四tứ 別biệt 。

初sơ 一nhất 行hành 。 頌tụng 所sở 說thuyết 教giáo 。 次thứ 十thập 行hành 。 頌tụng 得đắc 益ích 之chi 人nhân 。 次thứ 六lục 行hành 。 頌tụng 瑞thụy 相tướng 。 後hậu 兩lưỡng 行hành 。 稱xưng 嘆thán 佛Phật 。

第đệ 二nhị 段đoạn 中trung 又hựu 開khai 三tam 別biệt 。

初sơ 一nhất 行hành 。 總tổng 明minh 得đắc 益ích 。 次thứ 八bát 偈kệ 。 別biệt 頌tụng 得đắc 益ích 。 後hậu 一nhất 偈kệ 。 總tổng 結kết 稱xưng 嘆thán 也dã 。 八bát 偈kệ 又hựu 二nhị 。

初sơ 七thất 行hành 。 頌tụng 得đắc 聖thánh 益ích 。 後hậu 一nhất 行hành 。 頌tụng 凡phàm 發phát 心tâm 益ích 。 七thất 偈kệ 之chi 中trung 。 三tam 行hành 頌tụng 增tăng 道đạo 。 三tam 行hành 頌tụng 損tổn 生sanh 。 一nhất 行hành 總tổng 結kết 頌tụng 斯tư 二nhị 也dã 。

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 彌Di 勒Lặc 。

下hạ 。 第đệ 五ngũ 。 格cách 量lượng 稱xưng 嘆thán 。 就tựu 文văn 為vi 二nhị 。

一nhất 。 長trường/trưởng 行hành 。 二nhị 。 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 有hữu 三tam 。

第đệ 一nhất 。 正chánh 述thuật 功công 德đức 。 第đệ 二nhị 。 正chánh 格cách 量lượng 。 第đệ 三tam 。 結kết 嘆thán 也dã 。

若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 。 二nhị 格cách 量lượng 。 但đãn 舉cử 五ngũ 度độ 不bất 舉cử 波Ba 若Nhã 者giả 。 信tín 解giải 壽thọ 長trường/trưởng 。 此thử 心tâm 即tức 是thị 般Bát 若Nhã 。 不bất 可khả 還hoàn 以dĩ 波Ba 若Nhã 格cách 量lượng 般Bát 若Nhã 也dã 。 又hựu 般Bát 若Nhã 即tức 是thị 佛Phật 壽thọ 。 照chiếu 境cảnh 之chi 義nghĩa 名danh 。 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 。 用dụng 大đại 慧tuệ 為vi 命mạng 故cố 名danh 為vi 慧tuệ 命mạng 。 即tức 此thử 大đại 慧tuệ 用dụng 法pháp 為vi 身thân 。 故cố 名danh 法Pháp 身thân 。 故cố 知tri 波Ba 若Nhã 即tức 是thị 佛Phật 壽thọ 。 不bất 可khả 以dĩ 壽thọ 格cách 量lượng 壽thọ 也dã 。 《# 勝thắng 鬘man 經kinh 》# 具cụ 舉cử 六Lục 度Độ 格cách 量lượng 者giả 。 此thử 是thị 無vô 方phương 便tiện 波Ba 若Nhã 耳nhĩ 。

若nhược 善thiện 男nam 子tử

下hạ 。 第đệ 三tam 。 結kết 嘆thán 。 偈kệ 文văn 但đãn 頌tụng 後hậu 二nhị 章chương 。

十thập 四tứ 偈kệ 。 頌tụng 格cách 量lượng 。 五ngũ 偈kệ 半bán 。 頌tụng 結kết 嘆thán 功công 德đức 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

十thập 二nhị 偈kệ 。 別biệt 頌tụng 五ngũ 度độ 。 兩lưỡng 偈kệ 。 頌tụng 格cách 量lượng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 一nhất 偈kệ 。 明minh 時thời 。 長trường/trưởng 行hành 廣quảng 總tổng 明minh 五ngũ 度độ 。 次thứ 別biệt 頌tụng 五ngũ 度độ 也dã 。

又hựu 阿A 逸Dật 多Đa

下hạ 。 大đại 段đoạn 第đệ 三tam 。 次thứ 辨biện 流lưu 通thông 。 凡phàm 十thập 一nhất 品phẩm 半bán 經kinh 。 開khai 為vi 二nhị 別biệt 。

初sơ 四tứ 品phẩm 半bán 。 明minh 讚tán 嘆thán 流lưu 通thông 。 從tùng 〈# 囑chúc 累lụy 品phẩm 〉# 竟cánh 經kinh 。 七thất 品phẩm 。 明minh 付phó 囑chúc 流lưu 通thông 。 要yếu 須tu 歎thán 法Pháp 美mỹ 人nhân 福phước 慧tuệ 深thâm 重trọng 。 方phương 得đắc 憑bằng 累lũy/lụy/luy 使sử 受thọ 化hóa 弘hoằng 通thông 。 故cố 分phần/phân 此thử 二nhị 也dã 。 就tựu 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

一nhất 。 從tùng 此thử 文văn 至chí 〈# 不bất 輕khinh 品phẩm 〉# 三tam 品phẩm 半bán 經kinh 。 正chánh 明minh 歎thán 法Pháp 美mỹ 人nhân 。 第đệ 二nhị 。 〈# 神thần 力lực 〉# 一nhất 品phẩm 。 佛Phật 見kiến 二nhị 世thế 眾chúng 生sanh 聞văn 經Kinh 得đắc 益ích 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 現hiện 大đại 神thần 力lực 。 初sơ 章chương 又hựu 二nhị 。

第đệ 一nhất 。 從tùng 此thử 盡tận 品phẩm 。 略lược 讚tán 嘆thán 流lưu 通thông 。 第đệ 二nhị 。 三tam 品phẩm 。 廣quảng 讚tán 嘆thán 流lưu 通thông 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

第đệ 一nhất 。 歎thán 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 人nhân 弘hoằng 經kinh 功công 德đức 。 第đệ 二nhị 。 嘆thán 佛Phật 滅diệt 後hậu 時thời 人nhân 弘hoằng 經kinh 功công 德đức 。 就tựu 初sơ 有hữu 三tam 。

第đệ 一nhất 。 明minh 聞văn 慧tuệ 功công 德đức 。

何hà 況huống 廣quảng 聞văn

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 思tư 慧tuệ 功công 德đức 。

阿a 逸dật 多đa

下hạ 。 第đệ 三tam 。 明minh 修tu 慧tuệ 功công 德đức 。

又hựu 復phục 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 明minh 佛Phật 滅diệt 後hậu 持trì 經Kinh 人nhân 功công 德đức 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 。 後hậu 偈kệ 頌tụng 。 長trường/trưởng 行hành 明minh 四tứ 品phẩm 人nhân 。

一nhất 。 下hạ 品phẩm 。 謂vị 聞văn 慧tuệ 人nhân 。 二nhị 。 中trung 品phẩm 。 思tư 慧tuệ 人nhân 。 三tam 。 上thượng 品phẩm 。 修tu 慧tuệ 人nhân 。 四tứ 。 上thượng 上thượng 品phẩm 。 修tu 慧tuệ 之chi 中trung 更cánh 開khai 此thử 一nhất 品phẩm 也dã 。

何hà 況huống 讀đọc 誦tụng

下hạ 。 第đệ 二nhị 人nhân 也dã 。 凡phàm 有hữu 二nhị 句cú 。

一nhất 。

歎thán 持trì 經Kinh 人nhân 頂đảnh 戴đái 如Như 來Lai 。

阿a 逸dật 多đa

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 歎thán 持trì 經Kinh 人nhân 攝nhiếp 諸chư 功công 德đức 。 文văn 有hữu 四tứ 句cú 。

第đệ 一nhất 。 總tổng 明minh 歎thán 持trì 經Kinh 之chi 人nhân 。 攝nhiếp 起khởi 塔tháp 造tạo 寺tự 功công 德đức 。

即tức 為vi 以dĩ 佛Phật 舍xá 利lợi

下hạ 。 第đệ 二nhị 。 別biệt 明minh 持trì 經Kinh 人nhân 得đắc 起khởi 塔tháp 功công 德đức 。

阿a 逸dật 多đa

下hạ 。 第đệ 三tam 。 別biệt 明minh 持trì 經Kinh 人nhân 攝nhiếp 得đắc 造tạo 寺tự 功công 德đức 。

是thị 故cố 我ngã 說thuyết 。

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 總tổng 結kết 持trì 經Kinh 人nhân 具cụ 得đắc 塔tháp 寺tự 二nhị 種chủng 功công 德đức 。

況huống 復phục 有hữu 人nhân

下hạ 。 第đệ 三tam 。 明minh 上thượng 品phẩm 修tu 慧tuệ 人nhân 。

若nhược 人nhân 讀đọc 誦tụng

下hạ 。 第đệ 四tứ 。 上thượng 上thượng 品phẩm 人nhân 。 偈kệ 文văn 但đãn 頌tụng 三tam 品phẩm 人nhân 。 不bất 頌tụng 第đệ 一nhất 聞văn 慧tuệ 人nhân 。 十thập 一nhất 行hành 半bán 。 頌tụng 第đệ 二nhị 思tư 慧tuệ 人nhân 。 次thứ 三tam 句cú 。 頌tụng 修tu 慧tuệ 上thượng 品phẩm 人nhân 。

不bất 瞋sân 不bất 惡ác 口khẩu

下hạ 。 頌tụng 修tu 慧tuệ 上thượng 上thượng 品phẩm 人nhân 也dã 。

法Pháp 華Hoa 義Nghĩa 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập