法Pháp 華Hoa 經Kinh 玄Huyền 贊Tán 釋Thích


法Pháp 華Hoa 經Kinh 玄Huyền 贊Tán 釋Thích

□# □# □# □# □# □# □# □# □# □# □# □# □# □# □# □# □# 則tắc 言ngôn 。 餘dư 所sở 誘dụ 無vô 知tri 。 猶do 豫dự 他tha 令linh 入nhập 。 道đạo 因nhân 聲thanh 故cố 起khởi 。 是thị 名danh 真chân 佛Phật 教giáo 。 復phục 即tức 於ư 此thử 。 第đệ 二nhị 百bách 年niên 。 大đại 眾chúng 部bộ 中trung 流lưu 出xuất 八bát 部bộ 。 一nhất 一nhất 說thuyết 部bộ 。 二nhị 說thuyết 出xuất 世thế 部bộ 。 三tam 鷄kê 胤dận 部bộ 。 四tứ 多đa 聞văn 部bộ 。 五ngũ 說thuyết 假giả 部bộ 。 六lục 制chế 多đa 山sơn 部bộ 。 七thất 西tây 山sơn 住trụ 部bộ 。 八bát 北bắc 山sơn 住trụ 部bộ 。 并tinh 本bổn 大đại 眾chúng 。 □# □# □# □# 。 □# □# □# □# 。 □# □# □# □# 。 一nhất 味vị 和hòa 合hợp 。 三tam 百bách 年niên 中trung 。 方phương 有hữu 乖quai 諍tranh 。 分phân 為vi 十thập 部bộ 。 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 亦diệc 名danh 說thuyết 因nhân 部bộ 。 二nhị 犢độc 子tử 部bộ 。 三tam 法pháp 上thượng 部bộ 。 四tứ 賢hiền 胄trụ 部bộ 。 五ngũ 正chánh 量lượng 部bộ 。 六lục 密mật 林lâm 山sơn 部bộ 。 七thất 化hóa 地địa 部bộ 。 八bát 法Pháp 藏tạng 部bộ 。 九cửu 飲ẩm 光quang 部bộ 。 十thập 經kinh 量lượng 部bộ 。 并tinh 本bổn 上thượng 座tòa 。 合hợp 有hữu 十thập 一nhất 。 然nhiên 上thượng 座tòa 部bộ 分phần/phân 破phá 已dĩ 後hậu 。 轉chuyển 名danh 雪tuyết □# 。 □# 部bộ 本bổn 末mạt 有hữu 二nhị 十thập 部bộ 。 若nhược 除trừ 本bổn 二nhị 。 即tức 唯duy 十thập 八bát 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 所sở 翻phiên 部bộ □# 。 總tổng 說thuyết 十thập 八bát 。 於ư 上thượng 座tòa 部bộ 。 本bổn 末mạt 合hợp 說thuyết 。 有hữu 十thập 一nhất 部bộ 。 大đại 眾chúng 本bổn 末mạt 唯duy 說thuyết 七thất 部bộ 。 此thử 說thuyết 謬mậu 也dã 。 但đãn 由do 真Chân 諦Đế 法Pháp 師sư 。 相tương/tướng 傳truyền 聞văn 說thuyết 。 有hữu 十thập 八bát 部bộ 。 若nhược 言ngôn 二nhị 十thập 。 恐khủng 有hữu 他tha 非phi 。 遂toại 略lược 根căn 本bổn 大đại 眾chúng 不bất 言ngôn 。 於ư 中trung 復phục 減giảm 西tây 山sơn 住trụ 部bộ 。 成thành 所sở 說thuyết 十thập 八bát 部bộ 故cố 。 文Văn 殊Thù 問vấn 經kinh 雖tuy 說thuyết 二nhị 十thập 。 然nhiên 翻phiên 譯dịch 家gia 。 於ư 大đại 眾chúng 部bộ 但đãn 說thuyết 為vi 八bát 。 上thượng 座tòa 部bộ 內nội 開khai 為vi 十thập 二nhị 。 於ư 雪Tuyết 山Sơn 外ngoại 。 別biệt 說thuyết 上thượng 座tòa 。 新tân 舊cựu 部bộ 執chấp 。 皆giai 言ngôn 上thượng 座tòa 部bộ 亦diệc 名danh 雪Tuyết 山Sơn 。 非phi 離ly 雪Tuyết 山Sơn 復phục 有hữu 上thượng 座tọa 。 於ư 上thượng 座tòa 部bộ 既ký 為vi 十thập 二nhị 。 於ư 大đại 眾chúng 部bộ 乃nãi 總tổng 云vân 八bát 。 但đãn 是thị 譯dịch 家gia 。 不bất 悟ngộ 上thượng 座tòa 與dữ 雪Tuyết 山Sơn 同đồng 。 遂toại 開khai 十thập 二nhị 。 略lược 去khứ 大đại 眾chúng 所sở 分phần/phân 一nhất 部bộ 。 若nhược 如như 諦đế 說thuyết 十thập 八bát 部bộ 。 非phi 但đãn 違vi 取thủ 部bộ 執chấp 。 見kiến 乖quai 文Văn 殊Thù 問vấn 經kinh 。 彼bỉ 經kinh 記ký 云vân 。 十thập 八bát 乃nãi 本bổn 二nhị 。 皆giai 從tùng 大Đại 乘Thừa 出xuất 。 無vô 是thị 亦diệc 非phi 。 我ngã 說thuyết 未vị 來lai 起khởi 。 若nhược 依y 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 經kinh 。 從tùng 上thượng 座tòa 部bộ 出xuất 十thập 三tam 部bộ 。 從tùng 大đại 眾chúng 部bộ 流lưu 出xuất 八bát 部bộ 。 此thử 亦diệc 違vi 論luận 及cập 經kinh 。 是thị 譯dịch 家gia 錯thác 。 餘dư 論luận 皆giai 言ngôn 二nhị 十thập 。 唯duy 彼bỉ 經kinh 中trung 說thuyết 廿# 一nhất 部bộ 。 是thị 以dĩ 知tri 非phi 梵Phạm 本bổn 文văn 。

第đệ 二nhị 明minh 異dị 計kế 者giả 。 即tức 依y 彼bỉ 論luận 相tương/tướng 傳truyền 解giải 云vân 。 其kỳ 多đa 聞văn 部bộ 。 雪tuyết 轉chuyển 部bộ 。 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 。 犢độc 子tử 部bộ 。 法pháp 上thượng 部bộ 。 賢hiền 胄trụ 部bộ 。 正chánh 量lượng 部bộ 。 密mật 林lâm 山sơn 部bộ 。 化hóa 地địa 。 經kinh 量lượng 。 十thập 部bộ 同đồng 說thuyết 。 佛Phật 所sở 說thuyết 言ngôn 。 非phi 皆giai 利lợi 益ích 。 未vị 必tất 如như 義nghĩa 。 故cố 諸chư 佛Phật 語ngữ 非phi 皆giai 輪luân 。 唯duy 八bát 道Đạo 教giáo 。 咸hàm 為vi 利lợi 益ích 。 其kỳ 必tất 如như 義nghĩa 。 決quyết 定định 引dẫn 生sanh 他tha 出xuất 離ly 道đạo 。 是thị 道đạo 因nhân □# 。 又hựu 已dĩ 轉chuyển 者giả 。 如như 道đạo 引dẫn 生sanh 道đạo 道Đạo 果Quả 。 故cố 名danh 輪luân 也dã 。 佛Phật 所sở 餘dư 教giáo 。 名danh 教giáo 不bất 名danh 法Pháp 輪luân 。 如như 問vấn 歡hoan 喜hỷ 。 天thiên 雨vũ 不phủ 耶da 。 問vấn 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 住trú 處xứ 安an 不phủ 。 乞khất 食thực 易dị 不phủ 。 氣khí 力lực 和hòa 不phủ 。 少thiểu 病bệnh 惱não 不phủ 。 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 。 有hữu 何hà 利lợi 益ích 。 又hựu 如như 經kinh 言ngôn 。 逆nghịch 害hại 於ư 父phụ 母mẫu 。 王vương 及cập 二nhị 多đa 聞văn 。 城thành 因nhân 及cập 隨tùy 行hành 。 是thị 人nhân 說thuyết 清thanh 淨tịnh 。 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 。 何hà 必tất 如như 義nghĩa 。 故cố 知tri 諸chư 佛Phật 語ngữ 義nghĩa 。 非phi 皆giai 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 又hựu 不bất 能năng 生sanh 他tha 聖thánh 故cố 。 又hựu 已dĩ 轉chuyển 者giả 。 餘dư 心tâm 生sanh 故cố 。

其kỳ 大đại 眾chúng 部bộ 。 一nhất 說thuyết 部bộ 。 說thuyết 出xuất 世thế 部bộ 。 鷄kê 胤dận 。 說thuyết 假giả 。 制chế 多đa 山sơn 。 西tây 山sơn 住trụ 。 北bắc 山sơn 住trụ 。 法Pháp 藏tạng 。 飲ẩm 光quang 。 十thập 部bộ 同đồng 說thuyết 。 佛Phật 一nhất 切thiết 語ngữ 。 咸hàm 有hữu 利lợi 益ích 。 無vô 不bất 如như 義nghĩa 。 皆giai 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 非phi 唯duy 八bát 道Đạo 教giáo 方phương 名danh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 轉chuyển 動động 摧tồi 伏phục 是thị 輪luân 義nghĩa 故cố 。 佛Phật 語ngữ 轉chuyển 動động 至chí 他tha 身thân 中trung 。 亦diệc 摧tồi 伏phục 他tha 身thân 無vô 知tri 惑hoặc 等đẳng 。 故cố 一nhất 切thiết 教giáo 皆giai 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 如như 問vấn 慶khánh 喜hỷ 天thiên 雨vũ 等đẳng 事sự 。 為vi 阿A 難Nan 生sanh 審thẩm 諦đế 故cố 。 佛Phật 無vô 不bất 知tri 。 尚thượng 問vấn 天thiên 雨vũ 。 況huống 未vị 圓viên 智trí 而nhi 不bất 審thẩm 耶da 。 亦diệc 除trừ 餘dư 人nhân 。 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 。 佛Phật 知tri 尚thượng 問vấn 。 況huống 不bất 知tri 者giả 。 於ư 餘dư 未vị 了liễu 。 而nhi 不bất 諮tư 問vấn 。 生sanh 已dĩ 得đắc 想tưởng 而nhi 自tự 高cao 耶da 。 為vi 此thử 多đa 義nghĩa 。 問vấn 天thiên 雨vũ 等đẳng 。 顯hiển 佛Phật 慈từ 悲bi 。 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 問vấn 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 住trú 處xứ 安an 樂lạc 。 令linh 生sanh 喜hỷ 心tâm 踊dũng 躍dược 修tu 道Đạo 。 彼bỉ 賀hạ 悲bi 問vấn 。 懃cần 加gia 修tu 學học 。 亦diệc 令linh 未vị 來lai 。 習tập 學học 此thử 事sự 。 順thuận 世thế 俗tục 故cố 。 問vấn 諸chư 弟đệ 子tử 。 故cố 此thử 等đẳng 言ngôn 。 非phi 無vô 利lợi 益ích 。 其kỳ 有hữu 密mật 語ngữ 雖tuy 流lưu 世thế 間gian 。 共cộng □# 極cực 量lượng 罪tội 惡ác 文văn 字tự 。 轉chuyển 變biến 受thọ 密mật 顯hiển 清thanh 淨tịnh 義nghĩa 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 愛ái 若nhược 業nghiệp 。 若nhược 有hữu 取thủ 識thức 。 戒giới 見kiến 二nhị 取thủ 等đẳng 六lục 處xứ 。 及cập 所sở 引dẫn 境cảnh 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 父phụ 母mẫu 等đẳng 。 若nhược 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 。 廣quảng 如như 對đối 法pháp 第đệ 十thập 六lục 釋thích 。 故cố 此thử 等đẳng 言ngôn 。 非phi 不bất 如như 義nghĩa 。 由do 此thử 佛Phật 說thuyết 一nhất 切thiết 言ngôn 教giáo 。 皆giai 悉tất 名danh 為vi 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 生sanh 他tha 正chánh 思tư 及cập 正Chánh 道Đạo 故cố 。 能năng 伏phục 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 總tổng 是thị 初sơ 明minh 異dị 計kế 也dã 。

辨biện 大Đại 乘Thừa 如như 章chương 。

言ngôn 宗tông 有hữu 八bát 者giả 。 六lục 是thị 小Tiểu 乘Thừa 。 後hậu 二nhị 大Đại 乘Thừa 宗tông 。

第đệ 一nhất 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 宗tông 者giả 。 准chuẩn 犢độc 子tử 部bộ 等đẳng 執chấp 。 我ngã 及cập 法pháp 體thể 。 皆giai 執chấp 有hữu 故cố 。 問vấn 。 既ký 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 。 與dữ 外ngoại 道đạo 何hà 別biệt 。

然nhiên 法pháp 執chấp 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 。 有hữu 五ngũ 種chủng 法Pháp 。 此thử 四tứ 種chủng 是thị 法pháp 。 一nhất 是thị 於ư 我ngã 。 言ngôn 四tứ 法pháp 者giả 。 於ư 現hiện 在tại 法pháp 上thượng 。 建kiến 立lập 過quá 去khứ 未vị 來lai 三tam 世thế 法pháp 。 名danh 為vi 有hữu 法pháp 。 離ly 三tam 世thế 法pháp 外ngoại 。 別biệt 立lập 一nhất 法pháp 。 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 如như 四tứ 法pháp 離ly 此thử 四tứ 種chủng 。 為vì 無vô 為vi 法Pháp 之chi 外ngoại 。 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 可khả 說thuyết 法Pháp 。 名danh 之chi 為vi 我ngã 。 如như 大Đại 乘Thừa 中trung 。 於ư 如như 理lý 門môn 。 立lập 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 。 亦diệc 名danh 不bất 可khả 說thuyết 。 此thử 名danh 五ngũ 法Pháp 藏tạng 。 大đại 般bát 名danh 經kinh 。 說thuyết 此thử 名danh 五ngũ 法pháp 海hải 。

二nhị 有hữu 法pháp 無vô 我ngã 宗tông 者giả 。 此thử 是thị 薩tát 婆bà 多đa 所sở 計kế 。 執chấp 一nhất 切thiết 無vô 論luận 真chân 假giả 俗tục 有hữu 。 其kỳ 體thể 無vô 我ngã 者giả 。 雖tuy 有hữu 實thật 體thể 。 無vô 能năng 執chấp 所sở 執chấp 之chi 我ngã 。 如như 軍quân 林lâm 等đẳng 。 有hữu 體thể 而nhi 已dĩ 。 實thật 無vô 林lâm 名danh 。

三tam 法pháp 無vô 去khứ 來lai 宗tông 者giả 。 此thử 部bộ 執chấp 。 諸chư 法pháp 但đãn 有hữu 現hiện □# 。 無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 過quá 去khứ 已dĩ 謝tạ 。 未vị 來lai 未vị 至chí 。 故cố 諸chư 法pháp 唯duy 有hữu 現hiện 在tại 法pháp 。 此thử 同đồng □# 乘thừa 。

四tứ 現hiện 通thông 假giả 實thật 宗tông 者giả 。 此thử 部bộ 執chấp 。 現hiện 在tại 諸chư 法pháp 。 通thông 假giả 通thông 實thật 。 如như 諸chư 法pháp 在tại 蘊uẩn 門môn 中trung 。 即tức 是thị 於ư 假giả 。 何hà 故cố 。 以dĩ 積tích 聚tụ 義nghĩa 故cố 。 所sở 以dĩ 積tích 假giả 。 何hà 以dĩ 積tích 實thật 。 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 法pháp 體thể 是thị 有hữu 。 各các 持trì 自tự 性tánh 。 非phi 積tích 聚tụ 故cố 。 如như 真chân 實thật 即tức 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 五ngũ 蘊uẩn 門môn 中trung 不bất 能năng 攝nhiếp 故cố 。 即tức 知tri 蘊uẩn 假giả 界giới 實thật 。 問vấn 。 數số 論luận 勝thắng 論luận 二nhị 種chủng 外ngoại 道đạo 。 離ly 蘊uẩn 執chấp 我ngã 。 此thử 部bộ 亦diệc 言ngôn 。 離ly 為vì 無vô 為vi 法Pháp 。 別biệt 在tại 於ư 我ngã 。 名danh 不bất 可khả 說thuyết 。 與dữ 彼bỉ 外ngoại 道đạo 執chấp 我ngã 。 有hữu 何hà 殊thù 別biệt 。

解giải 云vân 。 外ngoại 道đạo 計kế 執chấp 於ư 我ngã 離ly 蘊uẩn 。 是thị 於ư 妄vọng 我ngã 。 此thử 部bộ 計kế 執chấp 於ư 我ngã 。 與dữ 彼bỉ 蘊uẩn 計kế 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 亦diệc 同đồng 大Đại 乘Thừa 說thuyết 真Chân 如Như 為vi 。 諸chư 法pháp 自tự 性tánh 。 不bất 一nhất 不bất 異dị 。 故cố 此thử 於ư 初sơ 宗tông 中trung 說thuyết 。

七thất 勝thắng 義nghĩa 皆giai 空không 宗tông 。 於ư 一nhất 切thiết 計kế 不bất 存tồn 也dã 。

問vấn 。 此thử 勝thắng 若nhược 體thể 。 殊thù 龍long 樹thụ 等đẳng 宗tông 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 不bất 立lập 法pháp 體thể 。 彼bỉ 經kinh 自tự 云vân 。 無vô 法pháp 可khả 說thuyết 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 。 又hựu 云vân 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 中trung 論luận 偈kệ 云vân 。 若nhược 有hữu 所sở 得đắc 定định 。 應ưng 當đương 有hữu 所sở 空không 。 所sở 空không 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 說thuyết 於ư 空không 。

又hựu 云vân 。 果quả 為vi 從tùng 緣duyên 生sanh 。 為vi 從tùng 非phi 緣duyên 生sanh 。 是thị 緣duyên 為vi 有hữu 果quả 。 是thị 緣duyên 為vi 無vô 果quả 。 果quả 既ký 於ư 緣duyên 中trung 。 有hữu 無vô 俱câu 不bất 可khả 。 先tiên 無vô 義nghĩa 誰thùy 緣duyên 。 先tiên 有hữu 何hà 用dụng 緣duyên 。 故cố 此thử 論luận 經kinh 。 一nhất 法pháp 不bất 立lập (# 云vân 云vân )# 。

問vấn 。 准chuẩn 花hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 如Như 來Lai 以dĩ 一nhất 語ngữ 言ngôn 中trung 。 演diễn 說thuyết 無vô 邊biên 契Khế 經Kinh 海hải 。 維duy 摩ma 云vân 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 得đắc 解giải 。 何hà 故cố □# 來lai 諸chư 宗tông 。 並tịnh 多đa 不bất 同đồng 。

解giải 云vân 。 若nhược 攝nhiếp 教giáo 歸quy 理lý 。 但đãn 一nhất 味vị 宗tông 。 將tương 教giáo 就tựu 機cơ 。 隨tùy 解giải 各các 別biệt 。 故cố 諸chư 宗tông 起khởi 。 道Đạo 理lý 不bất 違vi 。

又hựu 上thượng 來lai 所sở 說thuyết 大đại 小tiểu 諸chư 宗tông 。 文văn 句cú 浩hạo 澣# 。 未vị 知tri 此thử 經Kinh 何hà 宗tông 所sở 收thu 。 總tổng 束thúc 為vi 四tứ 句cú 。 一nhất 內nội 道đạo 外ngoại 道đạo 宗tông 。 內nội 即tức 三tam 乘thừa 佛Phật 教giáo 。 外ngoại 即tức 九cửu 十thập 六lục 種chủng 外ngoại 道đạo 。 二nhị 大Đại 乘Thừa 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 。 三tam 中trung 道đạo 邊biên 道đạo 宗tông 。 四tứ 空không 教giáo 有hữu 教giáo 宗tông 。 此thử 經Kinh 中trung 道đạo 宗tông 攝nhiếp 。 亦diệc 是thị 大Đại 乘Thừa 宗tông 收thu 。 又hựu 有hữu 三tam 宗tông 。 一nhất 有hữu 法pháp 有hữu 我ngã 宗tông 。 此thử 是thị 外ngoại 道đạo 有hữu 法pháp 我ngã 執chấp 。 二nhị 有hữu 法pháp 無vô 我ngã 宗tông 。 此thử 是thị 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 人nhân 。 斷đoạn 人nhân 執chấp 故cố 。 三tam 無vô 法pháp 無vô 我ngã 。 此thử 是thị 大Đại 乘Thừa 。 證chứng 二nhị 空không 法pháp 故cố 。 此thử 經Kinh 即tức 是thị 第đệ 三tam 宗tông 所sở 攝nhiếp 。

又hựu 有hữu 三tam 宗tông 。 一nhất 病bệnh 別biệt 宗tông (# 亦diệc 名danh 賢hiền 宗tông )# 。 即tức 隨tùy 眾chúng 生sanh 根căn 機cơ 而nhi 說thuyết 。 如như 對đối 多đa 貪tham 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 不bất 淨tịnh 觀quán 。 多đa 癡si 眾chúng 生sanh 。 教giáo 界giới 分phân 別biệt 觀quán 。 多đa 嗔sân 者giả 教giáo 慈từ 悲bi 觀quán 。

二nhị 時thời 分phần/phân 時thời 宗tông 。 如như 為vi 不bất 定định 性tánh 人nhân 。 初sơ 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 。 阿a 含hàm 經kinh 等đẳng 。 即tức 有hữu 教giáo 時thời 。 第đệ 二nhị 為vi 說thuyết 般Bát 若Nhã 等đẳng 。 即tức 空không 教giáo 時thời 。 第đệ 三tam 說thuyết 法Pháp 。 花hoa 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 名danh 中trung 道đạo 時thời 。 此thử 法pháp 花hoa 經kinh 。 即tức 第đệ 三tam 中trung 道đạo 時thời 也dã 。

三tam 部bộ 別biệt 宗tông 者giả 。 即tức 如như 維duy 摩ma 等đẳng 經kinh 。 一nhất 向hướng 說thuyết 不bất 思tư 議nghị 。 般Bát 若Nhã 部bộ 中trung 。 以dĩ 無vô 相tướng 為vi 宗tông 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 中trung 。 以dĩ 佛Phật 性tánh 為vi 宗tông 。 此thử 經Kinh 之chi 中trung 。 唯duy 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 理lý 。 即tức 以dĩ 此thử 為vi 宗tông 。 故cố 下hạ 云vân 。 今kim 此thử 經Kinh 中trung 。 唯duy 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 故cố 。 諸chư 經kinh 各các 各các 明minh 其kỳ 一nhất 宗tông 。 故cố 名danh 部bộ 別biệt 宗tông 。

又hựu 有hữu 三tam 宗tông 。 即tức 三tam 法pháp 印ấn 。 一nhất 有hữu 為vi 法pháp 印ấn 。 即tức 初sơ □# 有hữu 宗tông 。 二nhị 無vô 為vi 法pháp 印ấn 。 即tức 說thuyết 醫y 宗tông 。 三tam 二nhị 法pháp 通thông 修tu 印ấn 。 即tức 說thuyết 中trung 道đạo 宗tông 。 此thử 經Kinh 即tức 是thị 二nhị 法pháp 通thông 修tu 中trung 道đạo 宗tông 也dã 。 亦diệc 可khả 唯duy 有hữu 一nhất 宗tông 。 即tức 章chương 引dẫn 花hoa 嚴nghiêm 經kinh 等đẳng 文văn 是thị 。

如như 末mạt 尼ni 天thiên 皷cổ 無vô 思tư 成thành 自tự 成thành 事sự 者giả 。 如như 意ý 之chi 珠châu 。 無vô 心tâm 出xuất 物vật 。 眾chúng 生sanh 業nghiệp 命mạng 感cảm 者giả 。 喚hoán 取thủ 珠châu 實thật 。 自tự 然nhiên 而nhi 出xuất 。 然nhiên 其kỳ 所sở 言ngôn 皆giai 出xuất 人nhân 心tâm 。 珠châu 性tánh 如như 故cố 。 更cánh 無vô 分phân 別biệt 。 天thiên 皷cổ 者giả 。 帝Đế 釋Thích 感cảm 此thử 天thiên 皷cổ 。 若nhược 放phóng 逸dật 令linh 不bất 放phóng 逸dật 。 不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 令linh 進tiến 修tu 故cố 。 修tu 羅la 軍quân 至chí 。 若nhược 來lai 。 即tức 言ngôn 怨oán 來lai 。 軍quân 馬mã 。 若nhược 去khứ 。 即tức 言ngôn 怨oán 散tán 。 故cố 知tri 法pháp 之chi 本bổn 質chất 。 如như 皷cổ 如như 珠châu 。 無vô 心tâm 分phân 別biệt 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 機cơ 利lợi 鈍độn 淺thiển 深thâm 大đại 小tiểu 。 各các 得đắc 利lợi 益ích 。 故cố 云vân 無vô 思tư 成thành 於ư 自tự 事sự 。

問vấn 。 經kinh 宗tông 如như 此thử 。 未vị 知tri 此thử 天thiên 親thân 法pháp 花hoa 論luận 。 何hà 宗tông 所sở 收thu 。

准chuẩn 經kinh 釋thích 宗tông 。 隨tùy 經kinh 所sở 攝nhiếp 。 然nhiên 論luận 復phục 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 釋thích 文văn 論luận 。 如như 十Thập 地Địa 佛Phật 地địa 。 及cập 智Trí 度Độ 等đẳng 中trung 論luận 。 各các 釋thích 其kỳ 本bổn 文văn 。 從tùng 頭đầu 至chí 尾vĩ 。 如như 疏sớ/sơ 無vô 異dị 。 十Thập 地Địa 論luận 釋thích 十Thập 地Địa 經kinh 。 佛Phật 地địa 論luận 釋thích 佛Phật 地địa 經kinh 。 智trí 論luận 釋thích 大đại 品phẩm 經kinh 。

二nhị 集tập 義nghĩa 論luận 。 如như 瑜du 伽già 唯duy 識thức 對đối 法pháp 論luận 等đẳng 。 集tập 諸chư 經Kinh 法Pháp 一nhất 名danh 數số 。 決quyết 擇trạch 義nghĩa 理lý 。 不bất 但đãn 一nhất 經kinh 。

三tam 遣khiển 執chấp 論luận 。 即tức 中trung 百bách 十thập 二nhị 門môn 等đẳng 。 破phá 彼bỉ 有hữu 執chấp 。 不bất 存tồn 法pháp 體thể 故cố 。

四tứ 釋thích 宗tông 論luận 。 如như 無vô 著trước 天thiên 親thân 。 造tạo 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 法pháp 花hoa 論luận 等đẳng 。 但đãn 釋thích 經kinh 之chi 要yếu 文văn 。 不bất 廣quảng 陳trần 其kỳ 法pháp 相tướng 。 亦diệc 不bất 次thứ 第đệ 釋thích 經kinh 本bổn 文văn 。 但đãn 就tựu 要yếu 節tiết 出xuất 經kinh 宗tông 旨chỉ 。 不bất 同đồng 中trung 論luận 等đẳng 破phá 相tương/tướng 釋thích 文văn 。 論luận 其kỳ 法pháp 相tướng 。 此thử 法pháp 花hoa 經kinh 。 既ký 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 為vi 宗tông 。 論luận 亦diệc 隨tùy 經kinh 一Nhất 乘Thừa 宗tông 也dã 。

宗tông 旨chỉ 者giả 。 宗tông 歸quy 一nhất 實thật 之chi 體thể 。 旨chỉ 破phá 二Nhị 乘Thừa 之chi 權quyền 。

半bán 滿mãn 二nhị 教giáo 宗tông 所sở 收thu 者giả 。 若nhược 准chuẩn 正chánh 宗tông 。 是thị 滿mãn 教giáo 宗tông 所sở 收thu 。 流lưu 通thông 分phần/phân 中trung 。 有hữu 獲hoạch 小Tiểu 乘Thừa 預Dự 流Lưu 果Quả 者giả 。 亦diệc 是thị 半bán 教giáo 所sở 攝nhiếp 。 唯duy 是thị 漸tiệm 教giáo 。 還hoàn 是thị 大đại 漸tiệm 滿mãn 教giáo 所sở 收thu 。 畢tất 竟cánh 合hợp 歸quy 大Đại 乘Thừa 教giáo 故cố 。

生sanh 法pháp 二nhị 空không 者giả 。 生sanh 空không 理lý 智trí 。 即tức 羊dương 麤thô 化hóa 城thành 。 二nhị 空không 理lý 智trí 。 牛ngưu 車xa 實thật 所sở 。 此thử 經Kinh 通thông 二nhị 空không 所sở 攝nhiếp 。

世thế 俗tục 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 世thế 俗tục 為vi 說thuyết 喻dụ 。 勝thắng 義nghĩa 正chánh 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 也dã 。

有hữu 作tác 無vô 作tác 者giả 。 有hữu 作tác 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 法Pháp 。 無vô 作tác 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 法Pháp 。 此thử 經Kinh 總tổng 貫quán 兩lưỡng 門môn 。

疏sớ/sơ 云vân 。 雖tuy 知tri 通thông 旨chỉ 下hạ 者giả 。 謂vị 雖tuy 通thông 取thủ 經kinh 文văn 分phân 為vi 頓đốn 漸tiệm 。 若nhược 論luận 經kinh 意ý 。 唯duy 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 頓đốn 教giáo 為vi 宗tông 。 可khả 知tri 。

解giải 經kinh 品phẩm 得đắc 名danh 門môn 中trung 。 分phân 為vi 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 解giải 經kinh 之chi 總tổng 名danh 。 二nhị 釋thích 品phẩm 之chi 別biệt 號hiệu 。 即tức 疏sớ/sơ 列liệt 品phẩm 名danh 也dã 後hậu 文văn 是thị 也dã 。 就tựu 總tổng 名danh 中trung 。 復phục 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 釋thích 立lập 名danh 之chi 所sở 由do 。 二nhị 出xuất 妙diệu 法Pháp 之chi 體thể 性tánh 。 疏sớ/sơ 云vân 然nhiên 此thử 經Kinh 中trung 鶖thu 子tử 三tam 請thỉnh 等đẳng 文văn 是thị 。 三tam 六lục 釋thích 訓huấn 名danh 。 疏sớ/sơ 云vân 即tức 是thị 妙diệu 是thị 蓮liên 之chi 花hoa 下hạ 文văn 是thị 。 今kim 初sơ 釋thích 名danh 之chi 所sở 由do 者giả 。 梵Phạm 言ngôn 薩tát 達đạt 摩ma 奔bôn 荼đồ 利lợi 迦ca 素tố 呾đát 覧# 。 尼ni 沷# 陀đà 般bát 利lợi 沷# 多đa 。 達đạt 摩ma 法pháp 也dã 。 字tự 是thị 會hội 意ý 之chi 字tự 。 則tắc 名danh 為vi 法pháp 。 能năng 去khứ 塵trần 故cố 。 稱xưng 為vi 法pháp 也dã 。 薩tát 者giả 妙diệu 義nghĩa 。 晉tấn 朝triêu 竺trúc 法pháp 護hộ 三tam 藏tạng 。 釋thích 為vi 正Chánh 法Pháp 花hoa 者giả 。 義nghĩa 雖tuy 不bất 失thất 。 理lý 稍sảo 不bất 切thiết 。 將tương 正chánh 比tỉ 妙diệu 。 不bất 如như 於ư 妙diệu 。 彼bỉ 人nhân 意ý 云vân 。 昔tích 二Nhị 乘Thừa 之chi 教giáo 。 是thị 權quyền 方phương 便tiện 。 名danh 之chi 為vi 邪tà 。 今kim 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 方phương 名danh 真chân 實thật 。 故cố 言ngôn 為vi 正chánh 。

又hựu 問vấn 。 昔tích 日nhật 二Nhị 乘Thừa 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 亦diệc 是thị 無vô 漏lậu 。 出xuất 世thế 之chi 因nhân 。 那na 得đắc 是thị 邪tà 。 答đáp 。 若nhược 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 望vọng 彼bỉ 外ngoại 道đạo 。 亦diệc 名danh 為vi 正chánh 。 若nhược 望vọng 一Nhất 乘Thừa 。 二Nhị 乘Thừa 還hoàn 是thị 於ư 邪tà 。 今kim 言ngôn 邪tà 者giả 。 非phi 是thị 邪tà 見kiến 之chi 邪tà 。 但đãn 非phi 究cứu 竟cánh 。 故cố 名danh 為vi 邪tà 。 如như 般Bát 若Nhã 經kinh 觀quán 三tam 十thập 二nhị 相tướng 中trung 。 若nhược 以dĩ 色sắc 見kiến 我ngã 。 乃nãi 至chí 不bất 能năng 見kiến 如Như 來Lai 。 唯duy 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 正chánh 。 觀quán 彼bỉ 化hóa 身thân 為vi 邪tà 。 若nhược 望vọng 凡phàm 夫phu 。 即tức 正chánh 身thân 也dã 。 此thử 中trung 言ngôn 正Chánh 法Pháp 者giả 。 義nghĩa 亦diệc 同đồng 此thử 。 正chánh 者giả 真chân 也dã 。 正chánh 真chân 之chi 法Pháp 。 望vọng 彼bỉ 二Nhị 乘Thừa 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 法pháp 假giả 而nhi 非phi 真chân 。 故cố 稱xưng 正Chánh 法Pháp 也dã 。 若nhược 秦tần 主chủ 姚diêu 興hưng 時thời 。 羅la 什thập 三tam 藏tạng 。 翻phiên 為vi 妙diệu 者giả 。 昔tích 日nhật 二Nhị 乘Thừa 權quyền 教giáo 是thị 麤thô 。 今kim 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 實thật 。 為vi 對đối 昔tích 麤thô 。 故cố 翻phiên 為vi 妙diệu 。 若nhược 言ngôn 正Chánh 法Pháp 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 佛Phật 法Pháp 。 皆giai 名danh 正Chánh 法Pháp 。 此thử 語ngữ 稍sảo 寬khoan 。 不bất 同đồng 於ư 妙diệu 。 今kim 言ngôn 妙diệu 法Pháp 攝nhiếp 於ư 正chánh 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 下hạ 經kinh 文văn 中trung 無vô 正chánh 文văn 故cố 。 若nhược 云vân 妙diệu 法Pháp 。 含hàm 眾chúng 義nghĩa 故cố 。 所sở 謂vị 微vi 妙diệu 殊thù 妙diệu 。 勝thắng 妙diệu 美mỹ 妙diệu 。 深thâm 妙diệu 巧xảo 妙diệu 。 言ngôn 妙diệu 要yếu 妙diệu 。 故cố 下hạ 經kinh 文văn 。 佛Phật 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。 所sở 得đắc 妙diệu 法Pháp 。 又hựu 云vân 。 本bổn 從tùng 無vô 數số 佛Phật 。 具cụ 足túc 行hành 諸chư 道đạo 。 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 法Pháp 。 又hựu 云vân 。 此thử 法pháp 妙diệu 難nan 思tư 。 又hựu 云vân 。 如như 是thị 妙diệu 法Pháp 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 時thời 乃nãi 說thuyết 之chi 。 又hựu 我ngã 所sở 得đắc 智trí 慧tuệ 。 微vi 妙diệu 最tối 第đệ 一nhất 。 又hựu 舍xá 利lợi 讚tán 佛Phật 所sở 說thuyết 法pháp 。 稱xưng 讚tán 所sở 行hành 道Đạo 。 智trí 慧tuệ 甚thậm 微vi 妙diệu 等đẳng 。 若nhược 正Chánh 法Pháp 花hoa 。 舍xá 利lợi 讚tán 中trung 。 應ưng 言ngôn 甚thậm 深thâm 微vi 正chánh 。 非phi 直trực 語ngữ 非phi 便tiện 穩ổn 。 義nghĩa 亦diệc 非phi 切thiết 。 今kim 言ngôn 妙diệu 者giả 。 猶do 如như 巧xảo 人nhân 。 如như 世thế 工công 匠tượng 能năng [書-曰+皿]# 書thư 等đẳng 。 諸chư 人nhân 解giải [書-曰+皿]# 。 猶do 如như 於ư 正chánh 。 若nhược 言ngôn 巧xảo 手thủ 。 猶do 如như 於ư 妙diệu 手thủ 。 解giải 中trung 有hữu 巧xảo 。 巧xảo 通thông 於ư 解giải 。 正chánh 中trung 有hữu 妙diệu 。 通thông 於ư 正chánh 。 由do 此thử 妙diệu 法Pháp 之chi 言ngôn 。 唯duy 歸quy 大Đại 乘Thừa 真chân 正chánh 之chi 法Pháp 。 故cố 言ngôn 妙diệu 法Pháp 。

問vấn 。 諸chư 佛Phật 生sanh 意ý 。 歸quy 一Nhất 乘Thừa 真chân 理lý 。 其kỳ 證chứng 真chân 理lý 。 必tất 無vô 分phân 別biệt 之chi 智trí 。 理lý 智trí 皆giai 然nhiên 。 是thị 一Nhất 乘Thừa 究cứu 竟cánh 之chi 法pháp 。 故cố 下hạ 經kinh 文văn 。 如như 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 法Pháp 之chi 儀nghi 式thức 。 我ngã 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 無vô 分phân 別biệt 法Pháp 。 今kim 者giả 世Thế 尊Tôn 。 何hà 須tu 廣quảng 立lập 題đề 目mục 。 答đáp 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 化hóa 生sanh 破phá 病bệnh 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 即tức 違vi 破phá 。 二nhị 順thuận 破phá 。 違vi 破phá 者giả 。 如như 說thuyết 無vô 常thường 苦khổ 空không 。 無vô 我ngã 不bất 淨tịnh 。 破phá 眾chúng 生sanh 執chấp 世thế 俗tục 五ngũ 蘊uẩn 。 為vi 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 等đẳng 。 此thử 違vi 邪tà 教giáo 。 不bất 妨phương 正chánh 教giáo 也dã 。 順thuận 破phá 者giả 。 亦diệc 如như 世thế 間gian 以dĩ 聲thanh 止chỉ 聲thanh 。 如như 眾chúng 人nhân 閙náo 。 出xuất 一nhất 聲thanh 語ngữ 令linh 莫mạc 語ngữ 。 此thử 即tức 以dĩ 聲thanh 止chỉ 聲thanh 。 今kim 立lập 經kinh 題đề 目mục 。 即tức 以dĩ 此thử 正chánh 彼bỉ 邪tà 言ngôn 。 亦diệc 以dĩ 言ngôn 止chỉ 言ngôn 。 又hựu 以dĩ 眾chúng 生sanh 貪tham 欲dục 。 五ngũ 蘊uẩn 五ngũ 塵trần 境cảnh 界giới 故cố 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 立lập 教giáo 化hóa 之chi 。 令linh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 貪tham 欲dục 無vô 上thượng 正chánh 真chân 佛Phật 果Quả 。 如như 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 為vi 貪tham 淨tịnh 土độ 者giả 。 稱xưng 讚tán 淨tịnh 富phú 貴quý 果quả 報báo 。 究cứu 竟cánh 而nhi 言ngôn 。 證chứng 無vô 分phân 別biệt 。 得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 。 得đắc 魚ngư 忘vong 詮thuyên 。 得đắc 兔thố 忘vong 蹄đề 。 方phương 合hợp 中trung 道đạo 。 故cố 知tri 取thủ 魚ngư 兔thố 。 必tất 藉tạ 筌thuyên 蹄đề 。 求cầu 妙diệu 旨chỉ 須tu 於ư 教giáo 法pháp 。 若nhược 無vô 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 理lý 義nghĩa 無vô 由do 得đắc 現hiện 。 由do 此thử 大Đại 乘Thừa 經Kinh 中trung 。 受thọ 持trì 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 勝thắng 過quá 財tài 命mạng 布bố 施thí 。 是thị 故cố 經kinh 初sơ 須tu 立lập 題đề 目mục 。 今kim 言ngôn 妙diệu 法Pháp 蓮liên 花hoa 經kinh 者giả 。 若nhược 准chuẩn 具cụ 足túc 翻phiên 之chi 。 應ưng 言ngôn 妙diệu 法Pháp 白bạch 蓮liên 花hoa 經kinh 。 准chuẩn 梵Phạm 本bổn 合hợp 置trí 白bạch 字tự 。

今kim 言ngôn 。 此thử 未vị 必tất 然nhiên 。 西tây 方phương 喚hoán 白bạch 蓮liên 花hoa 。 直trực 云vân 奔bôn 荼đồ 利lợi 迦ca 。 無vô 勞lao 更cánh 須tu 白bạch 字tự 。 所sở 以dĩ 此thử 經Kinh 取thủ 白bạch 花hoa 為ví 喻dụ 者giả 。 白bạch 花hoa 是thị 眾chúng 色sắc 之chi 本bổn 。 青thanh 黃hoàng 紫tử 綠lục 色sắc 等đẳng 。 皆giai 依y 白bạch 上thượng 而nhi 染nhiễm 。 表biểu 此thử 一Nhất 乘Thừa 之chi 法pháp 。 是thị 眾chúng 乘thừa 之chi 根căn 本bổn 。 皆giai 由do 一Nhất 乘Thừa 故cố 生sanh 。 初sơ 根căn 本bổn 教giáo 。 既ký 是thị 一Nhất 乘Thừa 白bạch 淨tịnh 。 已dĩ 便tiện 隨tùy 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 即tức 有hữu 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 。 猶do 如như 白bạch 物vật 染nhiễm 為vi 諸chư 色sắc 也dã 。 亦diệc 如như 世thế 間gian 孾anh 孩hài 之chi 時thời 。 唯duy 著trước 白bạch 色sắc 。 及cập 其kỳ 長trưởng 大đại 。 綺ỷ 餝sức 廣quảng 羅la 。 及cập 其kỳ 年niên 老lão 。 還hoàn 須tu 白bạch 色sắc 。 如như 此thử 之chi 事sự 。 世thế 皆giai 共cộng 知tri 。 故cố 此thử 經Kinh 中trung 以dĩ 白bạch 為ví 喻dụ 。 又hựu 如như 世thế 人nhân 種chủng 種chủng 浮phù 言ngôn 。 未vị 申thân 實thật 理lý 。 彼bỉ 言ngôn 歸quy 實thật 。 還hoàn 云vân 某mỗ 甲giáp 素tố 心tâm 而nhi 言ngôn 。 此thử 事sự 如như 此thử 。 其kỳ 素tố 心tâm 者giả 。 亦diệc 實thật 語ngữ 之chi 根căn 本bổn 也dã 。 今kim 以dĩ 白bạch 為ví 喻dụ 。 亦diệc 是thị 眾chúng 法pháp 之chi 根căn 本bổn 。 不bất 但đãn 取thủ 白bạch 蓮liên 花hoa 以dĩ 喻dụ 斯tư 教giáo 。 上thượng 下hạ 經kinh 文văn 。 則tắc 此thử 七thất 白bạch 。 表biểu 一Nhất 乘Thừa 為vi 眾chúng 乘thừa 之chi 本bổn 。 所sở 謂vị 白bạch 蓮liên 花hoa 。 二nhị 白bạch 毫hào 相tướng 光quang 。 三tam 駕giá 以dĩ 白bạch 牛ngưu 。 四tứ 覆phú 以dĩ 白bạch 氎điệp 。 五ngũ 手thủ 執chấp 白bạch 拂phất 。 六lục 妙Diệu 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 乘thừa 白bạch 蓮liên 花hoa 。 白bạch 銀ngân 為vi 葉diệp 。 七thất 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 白bạch 象tượng 。 勸khuyến 發phát 持trì 經Kinh 。 此thử 七thất 白bạch 蓮liên 。 皆giai 喻dụ 一Nhất 乘Thừa 。

西tây 域vực 傳truyền 云vân 。 佛Phật 之chi 常thường 相tương/tướng 。 既ký 紫tử 磨ma 金kim 色sắc 。 靈linh 山sơn 說thuyết 法Pháp 花hoa 經kinh 。 變biến 為vi 白bạch 銀ngân 之chi 色sắc 。 有hữu 所sở 以dĩ 矣hĩ 。

素tố 呾đát 覧# 者giả 。 舊cựu 修tu 多đa 羅la 。 敵địch 對đối 相tương/tướng 翻phiên 。 應ưng 為vi 線tuyến 也dã 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 。 故cố 攝nhiếp 論luận 第đệ 一nhất 。 徵trưng 其kỳ 教giáo 體thể 。 緝tập 綴chuế 貫quán 穿xuyên 以dĩ 為vi 其kỳ 性tánh 。 故cố 知tri 是thị 線tuyến 。 雜tạp 心tâm 論luận 云vân 。 經kinh 有hữu 五ngũ 義nghĩa 。 一nhất 曰viết 歸quy 泉tuyền 。 二nhị 稱xưng 繩thằng 墨mặc 。 三tam 出xuất 生sanh 。 四tứ 顯hiển 示thị 。 五ngũ 結kết 鬘man 。 如như 線tuyến 貫quán 花hoa 。 可khả 為vi 鬘man 也dã 。 准chuẩn 此thử 論luận 解giải 。 亦diệc 有hữu 線tuyến 義nghĩa 。 翻phiên 譯dịch 之chi 家gia 。 隨tùy 方phương 生sanh 善thiện 。 故cố 翻phiên 為vi 經kinh 。 與dữ 彼bỉ 線tuyến 義nghĩa 不bất 乖quai 背bối/bội 。 為vi 此thử 漢hán 部bộ 先tiên 有hữu 九cửu 經kinh 五ngũ 經kinh 。 論luận 君quân 臣thần 之chi 道đạo 。 父phụ 子tử 之chi 禮lễ 等đẳng 。 故cố 類loại 此thử 經Kinh 。 以dĩ 線tuyến 為vi 經kinh 。 經kinh 者giả 經kinh 緯# 。 如như 世thế 綾lăng 綺ỷ 。 竪thụ 者giả 為vi 經kinh 。 橫hoạnh/hoành 者giả 為vi 緯# 。 經kinh 緯# 如như 法Pháp 。 乃nãi 成thành 疋thất 丈trượng 。 可khả 任nhậm 受thọ 用dụng 。 今kim 以dĩ 三tam 乘thừa 聖thánh 教giáo 。 以dĩ 立lập 為vi 經kinh 。 眾chúng 生sanh 心tâm 識thức 智trí 慧tuệ 聽thính 聞văn 。 次thứ 第đệ 編biên 比tỉ 。 猶do 如như 於ư 緯# 。 經kinh 緯# 具cụ 足túc 。 乃nãi 證chứng 道đạo 圓viên 。 智trí 理lý 分phân 明minh 。 方phương 任nhậm 受thọ 用dụng 也dã 。

俱câu 釋thích 。 經kinh 者giả 常thường 也dã 法pháp 也dã 。 法pháp 謂vị 君quân 臣thần 父phụ 子tử 之chi 道đạo 。 常thường 謂vị 百bách 王vương 不bất 易dị 。 今kim 此thử 聖thánh 教giáo 之chi 中trung 。 廣quảng 說thuyết 三Tam 寶Bảo 境cảnh 界giới 四Tứ 諦Đế 因nhân 緣duyên 。 三tam 乘thừa 之chi 理lý 。 義nghĩa 同đồng 彼bỉ 義nghĩa 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 皆giai 無vô 乖quai 捔giác 。 同đồng 彼bỉ 常thường 義nghĩa 。 莊trang 子tử 亦diệc 云vân 。 述thuật 而nhi 不bất 作tác 。 信tín 而nhi 好hảo/hiếu 古cổ 。 竊thiết 比tỉ 於ư 我ngã 老lão 彭# 。 即tức 說thuyết 常thường 行hành 道Đạo 之chi 也dã 。

今kim 翻phiên 為vi 經kinh 者giả 。 即tức 准chuẩn 雜tạp 心tâm 五ngũ 義nghĩa 。 涌dũng 泉tuyền 注chú 而nhi 無vô 竭kiệt 故cố 。 此thử 義nghĩa 可khả 以dĩ 目mục 常thường 稱xưng 。 繩thằng 墨mặc 即tức 楷# 定định 邪tà 故cố 。 茲tư 理lý 正chánh 當đương 其kỳ 法pháp 。 准chuẩn 此thử 論luận 解giải 。 亦diệc 有hữu 經kinh 義nghĩa 。 翻phiên 以dĩ 為vi 經kinh 。 義nghĩa 無vô 乖quai 背bối/bội (# 云vân 云vân )# 。

尼ni 陀đà 那na 者giả 。 此thử 云vân 序tự 。 即tức 由do 序tự 也dã 。 鉢bát 利lợi 跋bạt 多đa 。 此thử 譯dịch 為vi 品phẩm 。 是thị 轉chuyển 次thứ 義nghĩa 。 故cố 為vi 品phẩm 也dã 。 如như 世thế 俗tục 中trung 。 立lập 於ư 篇thiên 章chương 也dã 。 此thử 言ngôn 品phẩm 者giả 。 是thị 轉chuyển 次thứ 義nghĩa 類loại 義nghĩa 。 如như 世thế 兄huynh 弟đệ 尊tôn 卑ty 雖tuy 殊thù 。 轉chuyển 次thứ 類loại 故cố 。 分phân 別biệt 為vi 行hành 伍# 。 縱túng/tung 有hữu 姉# 妹muội 父phụ 母mẫu 子tử 雖tuy 同đồng 。 男nam 女nữ 不bất 品phẩm 。 故cố 別biệt 行hành 伍# 。 品phẩm 云vân 義nghĩa 。 理lý 義nghĩa 於ư 此thử 。 故cố 稱xưng 品phẩm 也dã 。

問vấn 。 諸chư 經kinh 題đề 目mục 。 或hoặc 存tồn 梵Phạm 言ngôn 。 何hà 故cố 此thử 經Kinh 獨độc 翻phiên 為vi 漢hán 。 如như 陀đà 羅la 尼ni 經kinh 。 具cụ 留lưu 梵Phạn 語ngữ 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經kinh 。 半bán 存tồn 梵Phạn 語ngữ 。 半bán 置trí 漢hán 言ngôn 。 金kim 剛cang 即tức 是thị 漢hán 音âm 。 般Bát 若Nhã 列liệt 梵Phạm 。 何hà 故cố 此thử 經Kinh 題đề 目mục 。 總tổng 翻phiên 為vi 漢hán 言ngôn 。

解giải 云vân 。 翻phiên 譯dịch 之chi 家gia 。 看khán 文văn 義nghĩa 勢thế 。 隨tùy 方phương 生sanh 善thiện 。 事sự 理lý 不bất 乖quai 。 語ngữ 兼kiêm 穩ổn 便tiện 。 或hoặc 存tồn 梵Phạm 言ngôn 。 或hoặc 存tồn 漢hán 語ngữ 。 此thử 亦diệc 無vô 定định 。 如như 稱xưng 佛Phật 陀Đà 。 佛Phật 尊tôn 言ngôn 為vi 搮# 首thủ 。 唯duy 存tồn 梵Phạm 音âm 。 不bất 翻phiên 為vi 漢hán 語ngữ 者giả 。 意ý 存tồn 生sanh 善thiện 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 機cơ 。 諸chư 經kinh 題đề 目mục 。 定định 亦diệc 如như 此thử 。

問vấn 。 何hà 故cố 不bất 取thủ 。 餘dư 花hoa 為ví 喻dụ 。 唯duy 取thủ 白bạch 蓮liên 花hoa 。

答đáp 。 有hữu 五ngũ 義nghĩa 勝thắng 故cố 。 所sở 以dĩ 偏thiên 取thủ 。 一nhất 不bất 離ly 水thủy 義nghĩa 。 蓮liên 花hoa 本bổn 在tại 淤ứ 泥nê 。 不bất 為vị 淤ứ 泥nê 之chi 所sở 染nhiễm 臰# 。 表biểu 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 處xử 。 生sanh 死tử 淤ứ 泥nê 。 不bất 被bị 生sanh 死tử 熏huân 染nhiễm 。 二nhị 不bất 被bị 濕thấp 義nghĩa 。 蓮liên 花hoa 雖tuy 在tại 水thủy 中trung 。 不bất 為vi 水thủy 之chi 所sở 濕thấp 。 表biểu 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 在tại 生sanh 死tử 。 及cập 與dữ 二Nhị 乘Thừa 濁trược 水thủy 。 不bất 為vi 凡phàm 夫phu 。 二Nhị 乘Thừa 濁trược 水thủy 所sở 濕thấp 。 三tam 日nhật 出xuất 即tức 開khai 。 日nhật 沒một 即tức 合hợp 。 表biểu 眾chúng 生sanh 根căn 熟thục 。 世Thế 尊Tôn 出xuất 世thế 。 為vi 說thuyết 此thử 經Kinh 。 眾chúng 生sanh 不bất 熟thục 。 即tức 不bất 為vi 說thuyết 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 我ngã 寧ninh 不bất 說thuyết 法Pháp 。 疾tật 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 四tứ 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 所sở 乘thừa 。 梵Phạm 網võng 經Kinh 云vân 。 我ngã 今kim 盧lô 舍xá 那na 等đẳng 。 乃nãi 至chí 周chu 匝táp 千thiên 花hoa 上thượng 。 復phục 現hiện 千thiên 釋Thích 迦Ca 。 五ngũ 不bất 著trước 狂cuồng 花hoa 義nghĩa 。 蓮liên 若nhược 著trước 花hoa 。 必tất 須tu 結kết 子tử 。 表biểu 眾chúng 生sanh 未vị 聞văn 此thử 經Kinh 。 不bất 得đắc 成thành 佛Phật 。 若nhược 聞văn 。 定định 得đắc 成thành 佛Phật 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 若nhược 眾chúng 生sanh 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 生sanh 一nhất 念niệm 隨tùy 喜hỷ 心tâm 者giả 。 我ngã 皆giai 與dữ 授thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 等đẳng 。 餘dư 花hoa 無vô 此thử 德đức 。 所sở 以dĩ 不bất 取thủ 為ví 喻dụ 。 故cố 大đại 集tập 經kinh 。 有hữu 法pháp 蓮liên 花hoa 。 慈từ 悲bi 為vi 莖hành 等đẳng 。 故cố 知tri 諸chư 經kinh 皆giai 取thủ 為ví 喻dụ 。

問vấn 。 此thử 一Nhất 乘Thừa 妙diệu 法Pháp 。 既ký 是thị 出xuất 世thế 之chi 深thâm 理lý 。 何hà 故cố 取thủ 世thế 間gian 蓮liên 花hoa 。 為ví 喻dụ 此thử 法pháp 。

解giải 。 其kỳ 蓮liên 花hoa 非phi 是thị 希hy 奇kỳ 。 亦diệc 非phi 貴quý 寶bảo 。 但đãn 為vi 出xuất 水thủy 開khai 敷phu 等đẳng 義nghĩa 。 用dụng 為vi 殊thù 勝thắng 。 同đồng 彼bỉ 妙diệu 之chi 功công 能năng 。 故cố 取thủ 為ví 喻dụ 。 且thả 如như 蓮liên 花hoa 喻dụ 有hữu 五ngũ 義nghĩa 。 同đồng 一Nhất 乘Thừa 法pháp 。 一nhất 生sanh 在tại 淤ứ 泥nê 。 濁trược 水thủy 之chi 中trung 。 不bất 離ly 濁trược 水thủy 有hữu 此thử 花hoa 。 喻dụ 大Đại 乘Thừa 性tánh 人nhân 。 大đại 悲bi 普phổ 等đẳng 。 常thường 度độ 眾chúng 生sanh 。 恆hằng 在tại 生sanh 死tử 。 不bất 離ly 生sanh 死tử 淤ứ 埿nê 。 二nhị 亦diệc 化hóa 二Nhị 乘Thừa 離ly 其kỳ 濁trược 水thủy 。 二Nhị 乘Thừa 著trước 於ư 水thủy 。 喻dụ 彼bỉ 一Nhất 乘Thừa 智trí 慧tuệ 圓viên 滿mãn 。 雖tuy 處xử 世thế 間gian 。 不bất 被bị 生sanh 死tử 之chi 所sở 染nhiễm 。 故cố 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 不bất 著trước 世thế 間gian 如như 蓮liên 花hoa 。 常thường 善thiện 入nhập 於ư 空không 寂tịch 行hành 。 不bất 著trước 水thủy 。 此thử 之chi 二nhị 義nghĩa 。 異dị 凡phàm 夫phu 不bất 著trước 水thủy 。 異dị 二Nhị 乘Thừa 不bất 著trước 生sanh 死tử 。 即tức 是thị 住trụ 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 三tam 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 化hóa 身thân 。 皆giai 坐tọa 此thử 花hoa 。 為vi 有hữu 所sở 表biểu 。 不bất 染nhiễm 世thế 間gian 。 如như 花hoa 不bất 濕thấp 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 處xử 世thế 界giới 如như 蓮liên 花hoa 不bất 著trước 水thủy 等đẳng 。 又hựu 法pháp 花hoa 論luận 。 令linh 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 得đắc 入nhập 如Như 來Lai 。 大đại 眾chúng 中trung 坐tọa 。 聞văn 說thuyết 無vô 上thượng 。 甚thậm 深thâm 境cảnh 界giới 。 如như 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 坐tọa 蓮liên 花hoa 上thượng 。 四tứ 此thử 花hoa 開khai 合hợp 隨tùy 日nhật 舒thư 卷quyển 。 日nhật 出xuất 便tiện 開khai 。 日nhật 沒một 便tiện 合hợp 。 喻dụ 斯tư 妙diệu 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 智trí 慧tuệ 日nhật 光quang 若nhược 舒thư 。 此thử 法pháp 乃nãi 開khai 。 若nhược 智trí 慧tuệ 隱ẩn 而nhi 不bất 發phát 心tâm 。 此thử 法pháp 不bất 說thuyết 。 五ngũ 一nhất 切thiết 諸chư 花hoa 皆giai 有hữu 狂cuồng 花hoa 。 開khai 花hoa 雖tuy 眾chúng 。 結kết 實thật 有hữu 稀# 。 此thử 之chi 蓮liên 花hoa 。 若nhược 無vô 不bất 生sanh 。 若nhược 有hữu 必tất 皆giai 結kết 實thật 。 定định 無vô 狂cuồng 花hoa 。 不bất 同đồng 餘dư 花hoa 。 喻dụ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 不bất 聞văn 此thử 經Kinh 。 莫mạc 知tri 成thành 佛Phật 。 聞văn 此thử 經Kinh 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 。 必tất 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 定định 無vô 差sai 故cố 舛suyễn 經Kinh 云vân 。 聞văn 我ngã 所sở 說thuyết 。 成thành 佛Phật 無vô 疑nghi 等đẳng 。 又hựu 法Pháp 師sư 品phẩm 中trung 。 四tứ 眾chúng 八bát 部bộ 。 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 。 若nhược 佛Phật 在tại 世thế 。 縱túng/tung 滅diệt 度độ 後hậu 。 聞văn 經Kinh 隨tùy 喜hỷ 乃nãi 至chí 一nhất 念niệm 。 我ngã 皆giai 與dữ 記ký 。 當đương 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 喻dụ 由do 五ngũ 義nghĩa 。 故cố 取thủ 此thử 花hoa 。 以dĩ 況huống 妙diệu 法Pháp (# 云vân 云vân )# 。

言ngôn 出xuất 妙diệu 法Pháp 體thể 者giả 。 題đề 初sơ 既ký 云vân 妙diệu 法Pháp 。 未vị 知tri 經kinh 中trung 以dĩ 何hà 為vi 其kỳ 妙diệu 法Pháp 體thể 性tánh 。 然nhiên 名danh 義nghĩa 互hỗ 為vi 客khách 。 必tất 須tu 相tương 稱xứng 呼hô 。 即tức 表biểu 義nghĩa 理lý 相tương 當đương 。 即tức 須tu 名danh 有hữu 目mục 義nghĩa 之chi 自tự 性tánh 。 義nghĩa 有hữu 當đương 名danh 之chi 實thật 。 故cố 性tánh 出xuất 其kỳ 體thể 性tánh 。 釋thích 此thử 經Kinh 題đề 。 疏sớ/sơ 云vân 因nhân 果quả 理lý 智trí 以dĩ 為vi 體thể 者giả 。 有hữu 因nhân 果quả 理lý 。 且thả 因nhân 理lý 智trí 者giả 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 去khứ 。 二nhị 空không 理lý 智trí 。 故cố 論luận 云vân 。 令linh 證chứng 不bất 退thoái 地địa 。 配phối 屬thuộc 初Sơ 地Địa 。 證chứng 不bất 退thoái 地địa 故cố 。 修tu 於ư 種chủng 智trí 。 觀quán 於ư 真chân 理lý 。 為vi 因nhân 妙diệu 法Pháp 。 果quả 理lý 智trí 者giả 。 菩Bồ 提Đề 法Pháp 報báo 二nhị 身thân 。 菩Bồ 提Đề 報báo 身thân 是thị 果quả 智trí 。 涅Niết 槃Bàn 法Pháp 身thân 是thị 果quả 理lý 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 因nhân 果quả 理lý 智trí 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 。 下hạ 文văn 云vân 。 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 。 故cố 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 一nhất 大đại 事sự 者giả 。 即tức 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。 知tri 見kiến 性tánh 為vi 理lý 。 知tri 見kiến 相tương/tướng 為vi 智trí 。 性tánh 相tướng 合hợp 說thuyết 。 故cố 下hạ 經kinh 文văn 。 總tổng 稱xưng 知tri 見kiến (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 。 是thị 此thử 二nhị 因nhân 者giả 。 謂vị 入nhập 佛Phật 知tri 見kiến 。 是thị 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 之chi 因nhân 。 二nhị 者giả 。 即tức 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 也dã 。

問vấn 。 開khai 等đẳng 三tam 。 經kinh 文văn 及cập 論luận 。 皆giai 具cụ 有hữu 三tam 。 何hà 故cố 疏sớ/sơ 中trung 。 唯duy 言ngôn 二nhị 因nhân 。 解giải 云vân 。 開khai 即tức 總tổng 標tiêu 法pháp 報báo 二nhị 身thân 。 示thị 即tức 別biệt 示thị 法Pháp 身thân 。 悟ngộ 即tức 令linh 悟ngộ 報báo 身thân 。 標tiêu 經kinh 有hữu 三tam 。 總tổng 別biệt 而nhi 言ngôn 。 唯duy 只chỉ 二nhị 果quả 。 入nhập 因nhân 中trung 修tu 智trí 果quả 滿mãn 。 是thị 菩Bồ 提Đề 。 因nhân 中trung 修tu 理lý 觀quán 果quả 滿mãn 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 言ngôn 是thị 此thử 二nhị 因nhân 。 不bất 但đãn 初sơ 周chu 法pháp 說thuyết 之chi 中trung 。 偏thiên 明minh 因nhân 果quả 理lý 智trí 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 。 第đệ 二nhị 周chu 中trung 。 亦diệc 以dĩ 因nhân 智trí 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 。 即tức 牛ngưu 車xa 是thị 。 第đệ 三tam 周chu 中trung 。 以dĩ 果quả 理lý 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 。 即tức 寶bảo 所sở 是thị 。 故cố 此thử 疏sớ/sơ 中trung 。 總tổng 束thúc 意ý 言ngôn 。 因nhân 果quả 理lý 智trí 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 。

疏sớ/sơ 云vân 。 與dữ 辨biện 中trung 邊biên 論luận 三tam 種chủng 無vô 上thượng 不bất 相tương 違vi 。 此thử 疏sớ/sơ 主chủ 意ý 言ngôn 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 義nghĩa 。 同đồng 辨biện 中trung 邊biên 三tam 種chủng 無vô 上thượng 。 一nhất 所sở 緣duyên 。 十thập 二nhị 種chủng 所sở 緣duyên 。 謂vị 教giáo 理lý 也dã 。 二nhị 正chánh 行hạnh 。 即tức 六lục 種chủng 正chánh 行hạnh 。 是thị 其kỳ 行hành 也dã 。 三tam 修tu 證chứng 。 謂vị 十thập 種chủng 修tu 證chứng 。 是thị 其kỳ 果quả 也dã 。 准chuẩn 此thử 疏sớ/sơ 家gia 。 合hợp 有hữu 問vấn 言ngôn 。 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 既ký 以dĩ 為vi 體thể 性tánh 。 未vị 知tri 亦diệc 以dĩ 教giáo 理lý 為vi 體thể 性tánh 不phủ 。

答đáp 言ngôn 。

如như 中trung 邊biên 論luận 。 亦diệc 通thông 教giáo 理lý 行hành 果quả 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 即tức 教giáo 。 示thị 真chân 實thật 相tướng 。 即tức 理lý 。 悟ngộ 即tức 果quả 。 入nhập 即tức 因nhân 。 故cố 知tri 開khai 等đẳng 四tứ 。 通thông 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 故cố 言ngôn 與dữ 中trung 邊biên 論luận 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。

疏sớ/sơ 云vân 。 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 名danh 。 權quyền 方phương 便tiện 者giả 。 何hà 故cố 有hữu 此thử 文văn 來lai 。 此thử 應ưng 合hợp 為vi 問vấn 詞từ 。 所sở 言ngôn 妙diệu 法Pháp 體thể 性tánh 。 唯duy 取thủ 行hành 果quả 智trí 慧tuệ 。 既ký 通thông 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 何hà 故cố 不bất 取thủ 。 智trí 慧tuệ 教giáo 門môn 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 邪tà 。

答đáp 。 疏sớ/sơ 意ý 取thủ 所sở 詮thuyên 智trí 慧tuệ 為vi 乘thừa 體thể 者giả 。 欲dục 令linh 一Nhất 乘Thừa 之chi 人nhân 。 因nhân 中trung 觀quán 彼bỉ 智trí 性tánh 。 懃cần 修tu 善thiện 根căn 。 令linh 至chí 佛Phật 果Quả 。 其kỳ 能năng 詮thuyên 教giáo 。 非phi 是thị 智trí 慧tuệ 之chi 體thể 。 故cố 不bất 取thủ 之chi 。

又hựu 問vấn 。 小Tiểu 乘Thừa 非phi 究cứu 竟cánh 。 容dung 可khả 是thị 於ư 權quyền 。 一Nhất 乘Thừa 既ký 真chân 實thật 。 如như 何hà 亦diệc 權quyền 攝nhiếp 。

解giải 云vân 。 若nhược 將tương 大đại 以dĩ 望vọng 小tiểu 。 理lý 然nhiên 大đại 實thật 小tiểu 教giáo 權quyền 。 今kim 將tương 教giáo 以dĩ 望vọng 理lý 。 故cố 宜nghi 教giáo 權quyền 理lý 是thị 實thật 。 故cố 此thử 經Kinh 宗tông 。 唯duy 取thủ 諸chư 佛Phật 智trí 慧tuệ 性tánh 相tướng 。 以dĩ 為vi 乘thừa 性tánh 。 即tức 教giáo 下hạ 所sở 證chứng 理lý 智trí 。 是thị 真chân 實thật 乘thừa 。 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 唯duy 權quyền 方phương 便tiện 。 故cố 下hạ 經kinh 文văn 。 勸khuyến 人nhân 之chi 教giáo 為vi 權quyền 方phương 便tiện 也dã 。 故cố 知tri 有hữu 教giáo 只chỉ 擬nghĩ 詮thuyên 理lý 。 得đắc 理lý 旨chỉ 須tu 忘vong 教giáo 。 一nhất 切thiết 文văn 字tự 者giả 。 皆giai 假giả 施thi 設thiết 。 得đắc 意ý 忘vong 言ngôn 。 得đắc 旨chỉ 忘vong 詮thuyên 。 故cố 般Bát 若Nhã 云vân 。 如như 筏phiệt 喻dụ 者giả 。 法Pháp 尚thượng 應ưng 捨xả 。 何hà 況huống 非phi 法pháp 。 故cố 世thế 俗tục 云vân 。 得đắc 魚ngư 忘vong 筌thuyên 。 得đắc 兔thố 忘vong 蹄đề 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

言ngôn 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 者giả 名danh 中trung 。 妙diệu 法Pháp 蓮liên 花hoa 。 具cụ 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 出xuất 水thủy 義nghĩa 。 照chiếu 此thử 一Nhất 乘Thừa 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 。 出xuất 離ly 二Nhị 乘Thừa 濁trược 水thủy 。 即tức 所sở 知tri 鄣# 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 離ly 凡phàm 夫phu 淤ứ 埿nê 。 即tức 是thị 二nhị 鄣# 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 此thử 云vân 一Nhất 乘Thừa 如như 彼bỉ 蓮liên 花hoa 。 雖tuy 處xứ 埿nê 水thủy 不bất 染nhiễm 。 可khả 謂vị 逈huýnh 出xuất 百bách 非phi 。 絕tuyệt 於ư 四tứ 句cú 。 口khẩu 欲dục 辨biện 而nhi 詞từ 喪táng 。 心tâm 欲dục 緣duyên 而nhi 慮lự 絕tuyệt 也dã 。

二Nhị 乘Thừa 不bất 可khả 盡tận 義nghĩa 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 滅diệt 不bất 可khả 盡tận 。 二nhị 用dụng 不bất 可khả 盡tận 。 滅diệt 不bất 可khả 盡tận 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 功công 德đức 。 入nhập 般bát 無vô 餘dư 。 身thân 灰hôi 智trí 滅diệt 。 皆giai 是thị 可khả 盡tận 。 人nhân 天thiên 雖tuy 受thọ 富phú 貴quý 。 皆giai 可khả 用dụng 盡tận 。 此thử 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 法pháp 中trung 四Tứ 智Trí 之chi 用dụng 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。 涅Niết 槃Bàn 位vị 中trung 修tu 寂tịch 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 亦diệc 不bất 可khả 盡tận 。 故cố (# 云vân 云vân )# 。

此thử 中trung 若nhược 依y 論luận 釋thích 。 此thử 經Kinh 亦diệc 取thủ 教giáo 理lý 為vi 法pháp 體thể 。 若nhược 以dĩ 上thượng 文văn 。 多đa 取thủ 行hành 果quả 理lý 三tam 為vi 妙diệu 體thể 。 一nhất 可khả 知tri 。

令linh 證chứng 不bất 退thoái 轉chuyển 地địa 者giả 。 謂vị 初Sơ 地Địa 乃nãi 至chí 八Bát 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 正chánh 是thị 一Nhất 乘Thừa 之chi 因nhân 。 佛Phật 果Quả 因nhân 故cố 。

唯duy 有hữu 一nhất 門môn 者giả 。 一Nhất 乘Thừa 因nhân 行hành 之chi 門môn 。 而nhi 復phục 狹hiệp 小tiểu 者giả 。 此thử 一Nhất 乘Thừa 門môn 。 不bất 容dung 緣Duyên 覺Giác 通thông 。 名danh 為vi 狹hiệp 。 不bất 受thọ 聲Thanh 聞Văn 入nhập 。 名danh 為vi 小tiểu (# 云vân 云vân )# 。 此thử 中trung 疏sớ/sơ 家gia 。 取thủ 譬thí 喻dụ 品phẩm 中trung 身thân 有hữu 力lực 。 乃nãi 至chí 正chánh 所sở 行hành 處xứ 故cố 等đẳng 者giả 。 此thử 意ý 並tịnh 明minh 大Đại 乘Thừa 因nhân 行hành 。 意ý 取thủ 世Thế 尊Tôn 化hóa 相tương/tướng 。 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 在tại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 三tam 七thất 日nhật 思tư 惟duy 化hóa 眾chúng 生sanh 事sự 。 即tức 是thị 初sơ 周chu 法pháp 說thuyết 云vân 。 我ngã 所sở 得đắc 智trí 慧tuệ 。 微vi 妙diệu 最tối 第đệ 一nhất 。 眾chúng 生sanh 諸chư 乃nãi 至chí 可khả 度độ 。 即tức 是thị 火hỏa 宅trạch 喻dụ 中trung 。 我ngã 雖tuy 身thân 手thủ 有hữu 力lực 。 乃nãi 至chí 衣y 裓kích 几kỉ 案án 。 從tùng 舍xá 出xuất 之chi 。 身thân 有hữu 力lực 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 衣y 裓kích 即tức 神thần 通thông 。 几kỉ 案án 即tức 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 功công 德đức 。 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 至chí 下hạ 文văn 中trung 。 自tự 當đương 廣quảng 釋thích 。

云vân 所sở 燒thiêu 之chi 門môn 者giả 。 即tức 是thị 能năng 詮thuyên 。 身thân 手thủ 等đẳng 神thần 通thông 。 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 智trí 慧tuệ 之chi 教giáo 。 依y 此thử 教giáo 門môn 。 尋tầm 其kỳ 智trí 慧tuệ 等đẳng 之chi 理lý 。 依y 此thử 教giáo 故cố 而nhi 悟ngộ 於ư 智trí 。 即tức 是thị 令linh 修tu 行hành 一Nhất 乘Thừa 之chi 因nhân 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 。 大Đại 乘Thừa 因nhân 行hành 名danh 之chi 門môn 。 正chánh 所sở 行hành 處xứ 故cố 。 此thử 乃nãi 三tam 七thất 日nhật 前tiền 。 作tác 此thử 思tư 惟duy 。 格cách 欲dục 化hóa 物vật 。 未vị 是thị 正chánh 說thuyết 之chi 行hành 。 學học 者giả 應ưng 知tri (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 因nhân 悲bi 智trí 所sở 誘dụ 。 乃nãi 至chí 隨tùy 宜nghi 出xuất 處xứ 故cố 者giả 。 此thử 即tức 說thuyết 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 三tam 七thất 日nhật 內nội 思tư 惟duy 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 在tại 三tam 界giới 者giả 。 欲dục 以dĩ 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 大Đại 乘Thừa 佛Phật 慧tuệ 。 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 頓đốn 授thọ 二Nhị 乘Thừa 。 隨tùy 機cơ 授thọ 與dữ 。 令linh 其kỳ 修tu 行hành 而nhi 得đắc 出xuất 宅trạch 。 名danh 智trí 所sở 誘dụ 。 由do 彼bỉ 根căn 性tánh 機cơ 宜nghi 未vị 熟thục 。 故cố 恡lận 此thử 法pháp 。 故cố 復phục 說thuyết 三tam 乘thừa 。 此thử 中trung 所sở 誘dụ 方phương 便tiện 思tư 惟duy 化hóa 事sự 等đẳng 。 皆giai 是thị 釋Thích 迦Ca 悲bi 智trí 心tâm 中trung 擊kích 發phát 也dã 。 此thử 之chi 義nghĩa 意ý 。 先tiên 代đại 諸chư 德đức 。 舊cựu 曾tằng 安an 置trí 。 有hữu 此thử 義nghĩa 途đồ 。 今kim 解giải 此thử 文văn 。 可khả 為vi 四tứ 句cú 料liệu 簡giản 。 此thử 如như 第đệ 一nhất 抄sao 釋thích 。 此thử 中trung 疏sớ/sơ 一nhất 段đoạn 文văn 。 意ý 取thủ 第đệ 一nhất 自tự 妙diệu 一nhất 句cú 下hạ 經kinh 文văn 。 明minh 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 在tại 生sanh 死tử 中trung 。 何hà 由do 能năng 解giải 。 佛Phật 之chi 智trí 慧tuệ 也dã 。

緇# 州châu 法Pháp 師sư 云vân 。 疏sớ/sơ 主chủ 引dẫn 此thử 經Kinh 文văn 似tự 錯thác 。 經Kinh 云vân 。 我ngã 身thân 手thủ 有hữu 力lực 。 而nhi 不bất 用dụng 之chi 。 身thân 手thủ 有hữu 力lực 謂vị 衣y 裓kích 。 手thủ 有hữu 力lực 而nhi 不bất 用dụng 之chi 。 身thân 有hữu 力lực 謂vị 机cơ 案án 。 既ký 言ngôn 但đãn 以dĩ 殷ân 懃cần 方phương 便tiện 。 而nhi 拔bạt 濟tế 之chi 。 故cố 知tri 不bất 因nhân 身thân 手thủ 。 又hựu 云vân 。 以dĩ 佛Phật 教giáo 門môn 。 出xuất 三tam 界giới 者giả 。 故cố 知tri 不bất 合hợp 有hữu 此thử 文văn 來lai 。

疏sớ/sơ 云vân 。 上thượng 來lai 三tam 乘thừa 猶do 居cư 分phân 段đoạn 者giả 。 此thử 一nhất 段đoạn 文văn 意ý 。 是thị 佛Phật 三tam 七thất 日nhật 前tiền 。 樹thụ 下hạ 思tư 惟duy 化hóa 眾chúng 生sanh 事sự 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 由do 未vị 起khởi 化hóa 。 眾chúng 生sanh 灼chước 然nhiên 在tại 火hỏa 宅trạch 中trung 。 故cố 言ngôn 猶do 居cư 分phân 段đoạn 。 又hựu 解giải 。 悉Tất 達Đạt 太Thái 子Tử 。 縱túng/tung 得đắc 成thành 佛Phật 。 縱túng/tung 已dĩ 起khởi 化hóa 。 三tam 乘thừa 法Pháp 仍nhưng 未vị 稟bẩm 行hành 。 菩Bồ 薩Tát 大đại 人nhân 。 未vị 登đăng 初Sơ 地Địa 。 二Nhị 乘Thừa 小tiểu 智trí 。 即tức 不bất 聞văn 法Pháp 花hoa 。 故cố 知tri 五ngũ 乘thừa 眾chúng 生sanh 。 並tịnh 居cư 分phân 段đoạn 。 未vị 出xuất 火hỏa 宅trạch 故cố 。 (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 。 未vị 與dữ 車xa 名danh 者giả 。 上thượng 來lai 兩lưỡng 釋thích 。 三tam 乘thừa 諸chư 子tử 。 未vị 登đăng 初Sơ 地Địa 無vô 漏lậu 智trí 車xa 。 故cố 云vân 未vị 與dữ 車xa 名danh 。

言ngôn 得đắc 車xa 者giả 。 如Như 來Lai 初sơ 成thành 道Đạo 時thời 。 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 。 未vị 出xuất 火hỏa 宅trạch 。 猶do 居cư 分phân 段đoạn 。 如Như 來Lai 以dĩ 悲bi 智trí 所sở 誘dụ 。 語ngữ 言ngôn 門môn 外ngoại 有hữu 三tam 種chủng 車xa 。 汝nhữ 等đẳng 出xuất 來lai 。 吾ngô 為vì 汝nhữ 等đẳng 。 造tạo 作tác 此thử 車xa 。 二Nhị 乘Thừa 聞văn 此thử 二Nhị 乘Thừa 言ngôn 教giáo 車xa 。 得đắc 出xuất 火hỏa 宅trạch 時thời 。 但đãn 得đắc 羊dương 鹿lộc 。 既ký 證chứng 四Tứ 諦Đế 理lý 。 迴hồi 心tâm 已dĩ 後hậu 。 受thọ 變biến 易dị 生sanh 死tử 。 索sách 先tiên 許hứa 之chi 車xa 。

爾nhĩ 時thời 各các 賜tứ 諸chư 子tử 一nhất 大đại 車xa 。 二Nhị 乘Thừa 且thả 得đắc 大Đại 乘Thừa 言ngôn 教giáo 之chi 車xa 。 方phương 得đắc 車xa 名danh 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 大đại 子tử 。 出xuất 宅trạch 已dĩ 後hậu 。 登đăng 於ư 初Sơ 地Địa 。 得đắc 彼bỉ 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 智trí 車xa 。 證chứng 二nhị 空không 智trí 。

爾nhĩ 時thời 方phương 名danh 與dữ 車xa 名danh 。 故cố 知tri 。 在tại 門môn 外ngoại 即tức 得đắc 車xa 名danh 。 其kỳ 居cư 門môn 內nội 。 即tức 分phân 段đoạn 生sanh 死tử 。 常thường 為vi 火hỏa 宅trạch 之chi 所sở 燒thiêu 煑chử 。 今kim 令linh 二Nhị 乘Thừa 迴hồi 心tâm 。 即tức 受thọ 變biến 易dị 。 令linh 登đăng 初Sơ 地Địa 。 即tức 捨xả 分phân 段đoạn 。 故cố 云vân 得đắc 車xa 也dã 。

知tri 大Đại 乘Thừa 車xa 體thể 者giả 。 唯duy 取thủ 初Sơ 地Địa 已dĩ 去khứ 無vô 漏lậu 後hậu 智trí 。 而nhi 為vi 其kỳ 性tánh 。 故cố 此thử 論luận 云vân 。 欲dục 入nhập 佛Phật 之chi 智trí 見kiến 者giả 。 令linh 證chứng 不bất 退thoái 地địa 故cố 。 登đăng 彼bỉ 初Sơ 地Địa 。 得đắc 證chứng 不bất 退thoái 。 上thượng 牛ngưu 車xa 故cố 。 以dĩ 無vô 漏lậu 因nhân 得đắc 。 正chánh 名danh 一Nhất 乘Thừa 之chi 車xa 。

問vấn 。 菩Bồ 薩Tát 登đăng 初Sơ 地Địa 。 得đắc 彼bỉ 無vô 漏lậu 智trí 車xa 上thượng 。 二Nhị 乘Thừa 創sáng/sang 迴hồi 心tâm 。 猶do 在tại 地địa 前tiền 無vô 車xa 上thượng 。

答đáp 。 菩Bồ 薩Tát 證chứng 彼bỉ 無vô 漏lậu 智trí 體thể 。 為vi 車xa 現hiện 得đắc 上thượng 。 二Nhị 乘Thừa 初sơ 修tu 者giả 。 證chứng 得đắc 後hậu 智trí 。 現hiện 與dữ 教giáo 車xa 。 亦diệc 名danh 上thượng 。 後hậu 決quyết 定định 得đắc 。 故cố 與dữ 車xa 名danh 。 故cố 下hạ 經kinh 言ngôn 。 二Nhị 乘Thừa 諸chư 子tử 。 乘thừa 此thử 寶bảo 乘thừa 。 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 自tự 在tại 無vô 礙ngại 。 故cố 知tri 出xuất 宅trạch 已dĩ 後hậu 。 乘thừa 寶bảo 乘thừa 時thời 。 正chánh 是thị 行hành 無vô 漏lậu 因nhân 行hành 。 名danh 為vi 一Nhất 乘Thừa 也dã 。 餘dư 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 云vân 。 果quả 有hữu 結kết 實thật 酬thù 因nhân 之chi 能năng 者giả 。 亦diệc 有hữu 疏sớ/sơ 本bổn 。 為vi 因nhân 之chi 能năng 。 而nhi 無vô 酬thù 字tự 。 二nhị 義nghĩa 皆giai 得đắc 。 無vô 勞lao 改cải 之chi 。

言ngôn 酬thù 因nhân 者giả 。 以dĩ 果quả 酬thù 因nhân 。 是thị 因nhân 之chi 能năng 。 因nhân 能năng 至chí 果quả 故cố 。 若nhược 言ngôn 為vi 者giả 。 亦diệc 為vi 果quả 作tác 能năng 。 由do 有hữu 果quả 故cố 。 為vi 彼bỉ 因nhân 家gia 新tân 發phát 功công 能năng 。 故cố 言ngôn 因nhân 之chi 能năng 也dã 。 故cố 知tri 所sở 因nhân 。 祇kỳ 擬nghĩ 證chứng 果Quả 。 既ký 至chí 證chứng 果Quả 。 有hữu 是thị 酬thù 因nhân (# 云vân 云vân )# 。

契khế 秘bí 賾trách 者giả 。 契khế 即tức 契khế 合hợp 契khế 當đương 。 秘bí 密mật 秘bí 要yếu 。 賾trách 謂vị 深thâm 家gia 黃hoàng 賾trách 。 由do 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 契khế 當đương 真chân 理lý 秘bí 要yếu 秘bí 密mật 之chi 宗tông 。 賾trách 幽u 微vi 之chi 義nghĩa 。 是thị 故cố 妙diệu 也dã 。 囊nang 者giả 廣quảng 也dã 。 通thông 者giả 合hợp 義nghĩa 。 羅la 者giả 羅la 列liệt 。

叶# 幽u 機cơ 者giả 。 叶# 者giả 和hòa 也dã 會hội 也dã 。 此thử 和hòa 合hợp 真chân 理lý 。 契khế 當đương 根căn 機cơ 。 是thị 理lý 妙diệu 也dã 。

尅khắc 上thượng 乘thừa 之chi 奧áo 業nghiệp 者giả 。 尅khắc 者giả 能năng 也dã 取thủ 也dã 。 奧áo 者giả 深thâm 也dã 。 能năng 至chí 上thượng 乘thừa 深thâm 奧áo 之chi 業nghiệp 。 為vi 妙diệu 也dã 。

美mỹ 無vô 分phần/phân 殫đàn 者giả 。 盡tận 也dã 。

菡# 萏# 者giả 。 蓮liên 花hoa 開khai 敷phu 能năng 鮮tiên 之chi 見kiến 。 花hoa 既ký 菡# 萏# 。 教giáo 亦diệc 踰du 揚dương 。 芙phù 蕖cừ 者giả 。 蓮liên 花hoa 之chi 異dị 名danh 。 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 芙phù 蕖cừ 者giả 。 其kỳ 葉diệp 荷hà 。 其kỳ 莖hành 加gia 。 加gia 者giả 刺thứ 。 其kỳ 根căn 荷hà 。 其kỳ 子tử 蓮liên 。

神thần 仙tiên 傳truyền 云vân 。 久cửu 服phục 蓮liên 實thật 。 令linh 人nhân 神thần 仙tiên 長trường/trưởng 年niên 。

靈linh 沼chiểu 者giả 。 靈linh 即tức 神thần 靈linh 。 沼chiểu 謂vị 池trì 沼chiểu 小tiểu 水thủy 。 此thử 喻dụ 小Tiểu 乘Thừa 之chi 理lý 。 既ký 以dĩ 池trì 沼chiểu 為ví 喻dụ 。 豈khởi 同đồng 大Đại 乘Thừa 法Pháp 海hải 深thâm 深thâm 廣quảng 無vô 涯nhai 也dã 。

問vấn 。 既ký 將tương 池trì 沼chiểu 。 喻dụ 彼bỉ 小Tiểu 乘Thừa 之chi 理lý 。 云vân 何hà 名danh 靈linh 。

解giải 者giả 言ngôn 。 小Tiểu 乘Thừa 望vọng 大đại 。 雖tuy 非phi 究cứu 竟cánh 。 證chứng 理lý 斷đoạn 惑hoặc 。 離ly 生sanh 死tử 故cố 。 既ký 證chứng 聖thánh 果Quả 。 故cố 置trí 靈linh 言ngôn 。

小tiểu 運vận 者giả 。 羊dương 鹿lộc 二nhị 車xa 也dã 。 喻dụ 此thử 一Nhất 乘Thừa 之chi 理lý 。 頓đốn 超siêu 二Nhị 乘Thừa 之chi 車xa 也dã 。

蘤# 者giả 。 是thị 白bạch 藂tùng 之chi 花hoa 。 故cố 此thử 蘤# 字tự 。 白bạch 邊biên 作tác 也dã 。 既ký 白bạch 蓮liên 花hoa 為ví 喻dụ 。 故cố 同đồng 白bạch 蘤# 花hoa 為ví 喻dụ 。 為vi 一Nhất 乘Thừa 之chi 因nhân 。 花hoa 藂tùng 若nhược 開khai 。 即tức 得đắc 蓮liên 實thật 。 因nhân 行hành 既ký 嚴nghiêm 。 自tự 然nhiên 果quả 滿mãn 。

標tiêu 實thật 結kết 為vi 花hoa 本bổn 者giả 。 蓮liên 實thật 若nhược 結kết 成thành 臺đài 。 花hoa 葉diệp 依y 之chi 而nhi 起khởi 。 佛Phật 智trí 若nhược 能năng 圓viên 證chứng 。 方phương 識thức 乘thừa 之chi 本bổn 源nguyên 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 教giáo 理lý 二nhị 種chủng 取thủ 譬thí 蓮liên 花hoa 者giả 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 更cánh 搜sưu 括quát 頌tụng 文văn 。 重trọng/trùng 明minh 妙diệu 法Pháp 體thể 性tánh 。 如Như 來Lai 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 意ý 欲dục 擊kích 發phát 二Nhị 乘Thừa 。 令linh 其kỳ 驚kinh 問vấn 。 故cố 歎thán 二nhị 深thâm 。 謂vị 證chứng 甚thậm 深thâm 。 次thứ 阿a 含hàm 甚thậm 深thâm 。 今kim 我ngã 所sở 說thuyết 。 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 者giả 。 猶do 證chứng 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 等đẳng 。 二nhị 種chủng 甚thậm 深thâm 。 此thử 二nhị 甚thậm 深thâm 。 非phi 諸chư 二Nhị 乘Thừa 。 所sở 知tri 故cố (# 云vân 云vân )# 。

有hữu 所sở 言ngôn 說thuyết 。 意ý 趣thú 難nan 知tri 者giả 。 我ngã 昔tích 日nhật 所sở 說thuyết 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 並tịnh 不bất 解giải 我ngã 意ý 不bất 在tại 小Tiểu 乘Thừa 。 意ý 在tại 大Đại 乘Thừa 教giáo 理lý 行hành 果quả (# 云vân 云vân )# 。 故cố 以dĩ 佛Phật 智trí 勸khuyến 誘dụ 二Nhị 乘Thừa 。 故cố 從tùng 定định 起khởi 。 歎thán 二nhị 甚thậm 深thâm 。 故cố 知tri 教giáo 理lý 二nhị 種chủng 。 譬thí 彼bỉ 蓮liên 花hoa 。 非phi 獨độc 行hành 果quả 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 性tánh 也dã 。

疏sớ/sơ 引dẫn 論luận 文văn 。 蓮liên 花hoa 出xuất 水thủy 二nhị 義nghĩa 者giả 。 初sơ 不bất 可khả 盡tận 義nghĩa 。 問vấn 云vân 。 世thế 之chi 蓮liên 花hoa 。 夏hạ 榮vinh 秋thu 顇# 。 是thị 可khả 盡tận 義nghĩa 。 如như 何hà 言ngôn 不bất 可khả 盡tận 。

答đáp 。 論luận 中trung 取thủ 譬thí 。 不bất 說thuyết 可khả 盡tận 之chi 花hoa 。 意ý 取thủ 蓮liên 藕ngẫu 之chi 中trung 蓮liên 花hoa 之chi 性tánh 。 彼bỉ 蓮liên 藕ngẫu 中trung 。 能năng 有hữu 出xuất 水thủy 開khai 敷phu 之chi 性tánh 不bất 盡tận 。 淤ứ 埿nê 之chi 中trung 。 應ưng 自tự 死tử 而nhi 香hương 。 池trì 水thủy 之chi 中trung 。 乾can/kiền/càn 而nhi 不bất 濕thấp 。 有hữu 此thử 功công 能năng 。 性tánh 不bất 可khả 盡tận 。 不bất 同đồng 餘dư 花hoa 。 故cố 取thủ 為ví 喻dụ 。 今kim 此thử 法pháp 花hoa 一Nhất 乘Thừa 理lý 智trí 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 雖tuy 在tại 生sanh 死tử 大đại 淤ứ 埿nê 。 不bất 為vi 生sanh 死tử 所sở 染nhiễm 。 雖tuy 處xứ 二Nhị 乘Thừa 濁trược 水thủy 。 不bất 為vi 二Nhị 乘Thừa 所sở 抅# 。 有hữu 此thử 體thể 性tánh 不bất 可khả 盡tận 。 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 有hữu 滅diệt 盡tận 義nghĩa 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 以dĩ 我ngã 此thử 物vật 。 乃nãi 至chí 況huống 諸chư 子tử 等đẳng 。 所sở 謂vị 一nhất 乘thừa 。 功công 德đức 相tương 應ứng 善thiện 根căn 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 用dụng 而nhi 常thường 滿mãn 。 豈khởi 有hữu 增tăng 減giảm 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 一nhất 用dụng 不bất 可khả 盡tận 。 二nhị 滅diệt 不bất 可khả 盡tận 。 如như 上thượng 可khả 知tri 。

小Tiểu 乘Thừa 功công 德đức 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 用dụng 事sự 即tức 可khả 盡tận 。 二nhị 滅diệt 即tức 可khả 盡tận (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 後hậu 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 入nhập 眾chúng 中trung 亦diệc 如như 菩Bồ 薩Tát 當đương 坐tọa 蓮liên 花hoa 者giả 。 疏sớ/sơ 意ý 。 明minh 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 與dữ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 與dữ 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 會hội 。 入nhập 眾chúng 中trung 坐tọa 。 聞văn 經Kinh 聽thính 經Kinh 。 所sở 說thuyết 教giáo 理lý 。 名danh 為vi 法pháp 花hoa 。 正chánh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 傍bàng 為vi 聲Thanh 聞Văn 。 當đương 時thời 二Nhị 乘Thừa 根căn 機cơ 未vị 熟thục 。 無vô 心tâm 趣thú 入nhập 。 世Thế 尊Tôn 意ý 欲dục 令linh 其kỳ 依y 彼bỉ 一Nhất 乘Thừa 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 觀quán 彼bỉ 一Nhất 乘Thừa 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 。 令linh 成thành 漸tiệm 悟ngộ 。 因nhân 此thử 種chủng 性tánh 力lực 故cố 。 後hậu 於ư 法pháp 花hoa 會hội 中trung 。 聞văn 說thuyết 法Pháp 花hoa 。 必tất 欣hân 一Nhất 乘Thừa 之chi 理lý 。 故cố 如như 菩Bồ 薩Tát 當đương 坐tọa 蓮liên 花hoa 。 何hà 故cố 言ngôn 當đương 。 謂vị 此thử 諸chư 二Nhị 乘Thừa 。 在tại 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 會hội 中trung 。 大đại 心tâm 未vị 發phát 。 法pháp 花hoa 席tịch 內nội 。 方phương 求cầu 一Nhất 乘Thừa 。 是thị 故cố 言ngôn 當đương 坐tọa 也dã 。 即tức 是thị 因nhân 彼bỉ 無vô 量lượng 義nghĩa 。 令linh 得đắc 成thành 漸tiệm 悟ngộ 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 復phục 經kinh 少thiểu 時thời 。 父phụ 知tri 子tử 意ý 。 乃nãi 至chí 先tiên 心tâm 等đẳng 。 謂vị 聞văn 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 力lực 。 後hậu 於ư 法pháp 花hoa 會hội 。 聞văn 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 迴hồi 心tâm 信tín 解giải 。 即tức 是thị 正chánh 得đắc 。 坐tọa 蓮liên 花hoa 上thượng 。 如như 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 坐tọa 蓮liên 花hoa 無vô 異dị 。 至chí 實thật 當đương 時thời 唯duy 在tại 法pháp 花hoa 會hội 中trung 。 以dĩ 義nghĩa 況huống 之chi 。 故cố 言ngôn 坐tọa 蓮liên 花hoa 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 對đối 眾chúng 生sanh 性tánh 欲dục 以dĩ 辨biện 無vô 量lượng 。 故cố 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 。 會hội 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 教giáo 理lý 者giả 。 以dĩ 辨biện 菩Bồ 薩Tát 多đa 慈từ 悲bi 。 以dĩ 化hóa 生sanh 為vi 務vụ 。 觀quán 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 要yếu 因nhân 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 方phương 悟ngộ 一Nhất 乘Thừa 理lý 。 欲dục 令linh 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 教giáo 理lý 二nhị 逗đậu 眾chúng 機cơ 故cố 。 以dĩ 教giáo 理lý 以dĩ 解giải 蓮liên 花hoa 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 若nhược 但đãn 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 即tức 喻dụ 寬khoan 法pháp 狹hiệp 者giả 。 疏sớ/sơ 主chủ 難nạn/nan 紀kỷ 國quốc 法Pháp 師sư 。 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 。 難nạn/nan 意ý 云vân 。 經kinh 取thủ 蓮liên 花hoa 為ví 喻dụ 。 有hữu 開khai 敷phu 出xuất 水thủy 二nhị 義nghĩa 。 若nhược 唯duy 以dĩ 真Chân 如Như 為vi 妙diệu 法Pháp 體thể 者giả 。 但đãn 有hữu 出xuất 水thủy 離ly 二Nhị 乘Thừa 濁trược 水thủy 一nhất 義nghĩa 。 無vô 彼bỉ 開khai 敷phu 之chi 義nghĩa 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 真Chân 如Như 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 不bất 可khả 言ngôn 其kỳ 開khai 敷phu 。 故cố 云vân 喻dụ 寬khoan 法pháp 狹hiệp (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 。 況huống 論luận 釋thích 經kinh 非phi 解giải 於ư 此thử 者giả 。 謂vị 論luận 中trung 釋thích 蓮liên 花hoa 義nghĩa 。 准chuẩn 疏sớ/sơ 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 經Kinh 十thập 七thất 名danh 。 因nhân 便tiện 釋thích 第đệ 十thập 六lục 名danh 妙diệu 法Pháp 蓮liên 花hoa 。 非phi 解giải 於ư 此thử 者giả 。 此thử 法pháp 花hoa 。 非phi 正chánh 解giải 此thử 法pháp 花hoa 經kinh 也dã 。

第đệ 三tam 依y 六lục 釋thích 。 如Như 來Lai 一nhất 抄sao 說thuyết 。 一nhất 㕛# 依y 詮thuyên 悟ngộ 理lý 。 依y 理lý 知tri 行hành 。 由do 行hành 得đắc 果quả 。 若nhược 無vô 能năng 詮thuyên 。 無vô 由do 悟ngộ 理lý 。 若nhược 悟ngộ 理lý 有hữu 邪tà 分phân 別biệt 。 有hữu 邪tà 分phân 別biệt 。 起khởi 諸chư 惡ác 行hành 。 起khởi 諸chư 惡ác 行hành 故cố 。 感cảm 眾chúng 生sanh 苦khổ 果quả 。 故cố 依y 於ư 此thử 以dĩ 立lập 其kỳ 名danh 。 又hựu 由do 教giáo 故cố 生sanh 聞văn 慧tuệ 。 依y 理lý 故cố 生sanh 思tư 慧tuệ 。 依y 行hành 故cố 生sanh 修tu 慧tuệ 。 因nhân 此thử 三tam 種chủng 得đắc 果quả 。 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 云vân 。 聞văn 等đẳng 熏huân 習tập 無vô 果quả 生sanh 非phi 道Đạo 理lý 。 又hựu 經kinh 中trung 立lập 名danh 有hữu 三tam 類loại 。 一nhất 依y 人nhân 法pháp 。 二nhị 依y 喻dụ 。 或hoặc 單đơn 或hoặc 雙song 。 綺ỷ 互hỗ 不bất 定định 。 何hà 故cố 如như 此thử 。 依y 人nhân 者giả 。 令linh 知tri 修tu 六Lục 和Hòa 敬Kính 故cố 。 六Lục 和Hòa 敬Kính 故cố 者giả 。 謂vị 三tam 業nghiệp 和hòa 。 戒giới 見kiến 和hòa 。 施thí 利lợi 和hòa 也dã 。 依y 法pháp 令linh 知tri 了liễu 義nghĩa 如như 了liễu 義nghĩa 教giáo 理lý 諸chư 大đại 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 等đẳng 故cố 。 依y 喻dụ 者giả 。 為vi 引dẫn 愚ngu 鈍độn 眾chúng 生sanh 。 故cố 須tu 法pháp 喻dụ 雙song 顯hiển 。 廣quảng 喻dụ 明minh 故cố 。 又hựu 從tùng 事sự 從tùng 處xứ 。 皆giai 法pháp 中trung 收thu 。 法pháp 名danh 寬khoan 故cố 。 准chuẩn 於ư 上thượng 義nghĩa 。 教giáo 法pháp 立lập 名danh 可khả 尋tầm 隨tùy 舉cử 。 恐khủng 繁phồn 不bất 引dẫn 。 總tổng 談đàm 立lập 名danh 。 無vô 過quá 於ư 此thử 。 觀quán 有hữu 所sở 承thừa 稟bẩm 不bất 疑nghi 也dã 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 論luận 中trung 。 并tinh 自tự 釋thích 目mục 。 疏sớ/sơ 言ngôn 依y 人nhân 依y 法pháp 中trung 。 乃nãi 至chí 以dĩ 事sự 為vi 名danh 者giả 。 初sơ 依y 人nhân 得đắc 名danh 者giả 。 即tức 以dĩ 勝thắng 鬘man 阿A 彌Di 陀Đà 無vô 垢cấu 稱xưng 等đẳng 。 並tịnh 是thị 依y 人nhân 得đắc 名danh 。 依y 法pháp 者giả 。 即tức 如như 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 等đẳng 。 並tịnh 依y 法pháp 得đắc 名danh 。 依y 人nhân 依y 法pháp 兩lưỡng 義nghĩa 得đắc 名danh 者giả 。 如như 維duy 摩ma 是thị 。 或hoặc 依y 喻dụ 依y 法pháp 得đắc 名danh 者giả 。 此thử 經Kinh 及cập 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 是thị 。 依y 處xứ 得đắc 名danh 者giả 。 即tức 伽già 耶da 山sơn 頂đảnh 說thuyết 勝thắng 鬘man 經kinh 。 非phi 但đãn 諸chư 經kinh 題đề 目mục 從tùng 此thử 法pháp 義nghĩa 而nhi 立lập 其kỳ 名danh 。 此thử 即tức 法pháp 品phẩm 。 亦diệc 依y 人nhân 依y 法pháp 依y 喻dụ 。 諸chư 品phẩm 名danh 思tư 之chi 可khả 悉tất 。

疏sớ/sơ 云vân 。 安an 樂lạc 在tại 因nhân 見kiến 者giả 現hiện 也dã 即tức 一nhất 義nghĩa 名danh 中trung 者giả 。 明minh 此thử 安an 樂lạc 不bất 通thông 因nhân 果quả 故cố 。 一nhất 義nghĩa 名danh 者giả 。 謂vị 此thử 能năng 受thọ 持trì 法Pháp 花hoa 經kinh 人nhân 。 今kim 身thân 得đắc 離ly 厄ách 怖bố 。 適thích 悅duyệt 身thân 心tâm 。 得đắc 人nhân 恭cung 我ngã 供cúng 養dường 。 即tức 現hiện 身thân 安an 樂lạc 一nhất 義nghĩa 中trung 取thủ 。 或hoặc 可khả 安an 樂lạc 在tại 果quả 行hành 因nhân 中trung 。 即tức 二nhị 義nghĩa 中trung 敘tự 得đắc 。 今kim 身thân 受thọ 持trì 法Pháp 花hoa 經kinh 是thị 因nhân 。 後hậu 身thân 受thọ 安an 樂lạc 。 之chi 報báo 是thị 果quả 。 見kiến 者giả 現hiện 也dã 。 亦diệc 義nghĩa 名danh 中trung 。 靈linh 山sơn 會hội 中trung 寶bảo 塔tháp 涌dũng 現hiện 。 即tức 一nhất 義nghĩa 攝nhiếp 。 不bất 明minh 能năng 見kiến 。 故cố 非phi 兩lưỡng 義nghĩa 。 若nhược 見kiến 者giả 見kiến 也dã 。 即tức 二nhị 義nghĩa 名danh 中trung 通thông 能năng 故cố 。 見kiến 是thị 能năng 見kiến 之chi 人nhân 。 塔tháp 是thị 所sở 見kiến 之chi 塔tháp 。 所sở 見kiến 之chi 事sự 。 能năng 所sở 俱câu 題đề 。 即tức 二nhị 義nghĩa 攝nhiếp 。 故cố 云vân 不bất 定định (# 法Pháp 師sư 品phẩm 亦diệc 爾nhĩ )# 。

三tam 上thượng 定định 林lâm 寺tự 。 亦diệc 有hữu 下hạ 定định 林lâm 寺tự 。 如như 東đông 都đô 嵩tung 山sơn 。 有hữu 東đông 閑nhàn 居cư 寺tự 西tây 閑nhàn 居cư 寺tự 。

瓦ngõa 官quan 寺tự 者giả 。 即tức 朝triêu 官quan 瓦ngõa 坊phường 。 捨xả 以dĩ 為vi 寺tự 。 便tiện 以dĩ 為vi 名danh 也dã 。

于vu 闐điền 國quốc 者giả 。 此thử 乳nhũ 頭đầu 國quốc 。 彼bỉ 國quốc 神thần 廟miếu 之chi 前tiền 。 有hữu 一nhất 童đồng 子tử 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 其kỳ 間gian 遂toại 有hữu 乳nhũ 頭đầu 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 此thử 小tiểu 童đồng 子tử 。 飢cơ 即tức 就tựu 喫khiết 。 長trưởng 成thành 已dĩ 後hậu 。 以dĩ 有hữu 一nhất 人nhân 分phần/phân 便tiện 於ư 彼bỉ 國quốc 而nhi 作tác 王vương 子tử 。 故cố 名danh 乳nhũ 頭đầu 國quốc 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 五ngũ 失thất 三tam 不bất 易dị 者giả 。 一nhất 正chánh 倒đảo 失thất (# 〔# 實thật 〕# 迴hồi 仍nhưng 佚# )# 。 梵Phạm 本bổn 多đa 倒đảo 。 翻phiên 為vi 正chánh 也dã 。 如như 梵Phạm 言ngôn 聞văn 如như 是thị 。 此thử 云vân 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 梵Phạm 云vân 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 。 應ưng 言ngôn 彼bỉ 岸ngạn 到đáo 。 此thử 云vân 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 。 梵Phạm 云vân 金kim 剛cang 能năng 斷đoạn 。 此thử 云vân 能năng 斷đoạn 金kim 剛cang 等đẳng 。 皆giai 是thị 此thử 倒đảo 。 西tây 方phương 喚hoán 飯phạn 。 有hữu 飯phạn 方phương 喫khiết 故cố 。 此thử 稱xưng 為vi 喫khiết 飯phạn 。 即tức 是thị 正chánh 倒đảo 失thất 也dã 。

第đệ 二nhị 文văn 質chất 失thất 。 梵Phạn 語ngữ 多đa 質chất 。 此thử 多đa 文văn 辭từ 。 如như 梵Phạm 本bổn 云vân 。 四tứ 眾chúng 團đoàn 稟bẩm 坐tọa 。 正chánh 視thị 世Thế 尊Tôn 眼nhãn 不bất 瞬thuấn 。 彼bỉ 言ngôn 即tức 質chất 。 此thử 云vân 瞻chiêm 仰ngưỡng 世Thế 尊Tôn 。 目mục 不bất 暫tạm 捨xả 。 此thử 語ngữ 即tức 文văn 。 又hựu 言ngôn 。 天thiên 公công 安an 安an 雨vũ 。 糓cốc 米mễ 安an 安an 熟thục 等đẳng 。 又hựu 云vân 筍duẩn 竹trúc 籔# 師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 佛Phật 。 又hựu 此thử 經Kinh 翻phiên 之chi 時thời 云vân 。 天thiên 見kiến 人nhân 人nhân 見kiến 天thiên 。 叡duệ 法Pháp 師sư 云vân 。 應ưng 言ngôn 人nhân 天thiên 交giao 接tiếp 。 兩lưỡng 得đắc 相tương 見kiến 等đẳng 。 此thử 之chi 體thể 例lệ 。 非phi 唯duy 一nhất 文văn 。 且thả 如như 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 何hà 文văn 不bất 能năng 。 意ý 在tại 益ích 彼bỉ 。 利lợi 鈍độn 殊thù 根căn 。 愚ngu 智trí 別biệt 性tánh 。 若nhược 為vi 質chất 說thuyết 。 愚ngu 智trí 並tịnh 開khai 。 若nhược 為vi 文văn 說thuyết 。 智trí 解giải 愚ngu 昧muội 。 所sở 以dĩ 但đãn 取thủ 其kỳ 義nghĩa 。 不bất 在tại 其kỳ 文văn 。 語ngữ 直trực 即tức 義nghĩa 彰chương 。 華hoa 詞từ 翳ế 理lý 。 今kim 乃nãi 文văn 說thuyết 。 失thất 經kinh 本bổn 文văn 。 持trì 亦diệc 無vô 力lực 。 故cố 置trí 是thị 失thất 。

三tam 廣quảng 略lược 。 梵Phạm 多đa 廣quảng 。 此thử 翻phiên 多đa 略lược 。 如như 佛Phật 陀Đà 達đạt 摩ma 。 此thử 云vân 佛Phật 法Pháp 也dã 。

四tứ 隨tùy 情tình 取thủ 捨xả 失thất 。 有hữu 所sở 意ý 好hảo/hiếu 之chi 廣quảng 說thuyết 。 皆giai 心tâm 口khẩu 不bất 便tiện 。 即tức 隱ẩn 其kỳ 文văn 句cú 。 即tức 還hoàn 如như 五ngũ 性tánh 人nhân 。 分phân 明minh 譯dịch 出xuất 五ngũ 性tánh 之chi 文văn 。 隱ẩn 密mật 一nhất 性tánh 之chi 義nghĩa 。 宗tông 一nhất 性tánh 人nhân 。 明minh 明minh 顯hiển 出xuất 性tánh 之chi 文văn 。 隱ẩn 彼bỉ 五ngũ 性tánh 之chi 義nghĩa 。 隱ẩn 其kỳ 自tự 情tình 。 有hữu 取thủ 有hữu 捨xả 也dã 。

第đệ 五ngũ 刪san 前tiền 略lược 後hậu 失thất 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 多đa 疊điệp 前tiền 生sanh 後hậu 。 今kim 翻phiên 譯dịch 唯duy 存tồn 於ư 後hậu 。 刪san 前tiền 疊điệp 文văn 。 故cố 置trí 是thị 失thất 。 亦diệc 言ngôn 傍bàng 結kết 先tiên 。 謂vị 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 傍bàng 以dĩ 喻dụ 會hội 義nghĩa 。 此thử 並tịnh 略lược 之chi 。 即tức 如như 藥dược 王vương 品phẩm 中trung 讚tán 經kinh 。 天thiên 授thọ 品phẩm 中trung 。 乃nãi 傍bàng 說thuyết 過quá 去khứ 持trì 經Kinh 之chi 事sự 。 至chí 持trì 品phẩm 始thỉ 勸khuyến 持trì 經Kinh 。 化hóa 城thành 品phẩm 亦diệc 是thị 其kỳ 例lệ 。 欲dục 說thuyết 化hóa 城thành 。 先tiên 明minh 過quá 去khứ 十thập 六lục 王vương 子tử 。 大đại 通thông 智trí 勝thắng 之chi 事sự 。 後hậu 方phương 說thuyết 喻dụ 。 名danh 為vi 傍bàng 結kết 也dã 。

三tam 不bất 易dị 者giả 。 一nhất 時thời 代đại 不bất 同đồng 不bất 容dung 易dị 。 佛Phật 是thị 周chu 昭chiêu 王vương 生sanh 。 周chu 穆mục 王vương 時thời 滅diệt 。 古cổ 今kim 既ký 殊thù 。 說thuyết 法Pháp 亦diệc 別biệt 。 此thử 乃nãi 同đồng 今kim 翻phiên 出xuất 。 異dị 於ư 古cổ 文văn 。 將tương 古cổ 同đồng 今kim 。 於ư 理lý 不bất 當đương 。 事sự 不bất 容dung 異dị 也dã 。

二nhị 愚ngu 智trí 隔cách 不bất 容dung 易dị 。 昔tích 說thuyết 法Pháp 結kết 集tập 。 俱câu 稱xưng 賢hiền 聖thánh 。 二nhị 空không 理lý 智trí 雙song 融dung 。 今kim 翻phiên 人nhân 並tịnh 拘câu 凡phàm 位vị 。 愚ngu 智trí 既ký 分phần/phân 。 故cố 不bất 容dung 易dị 。

第đệ 三tam 兢căng 慢mạn 不bất 容dung 易dị 。 昔tích 日nhật 結kết 集tập 法Pháp 藏tạng 之chi 時thời 。 兢căng 兢căng 若nhược 是thị 。 恐khủng 失thất 一nhất 言ngôn 經kinh 即tức 無vô 力lực 。 今kim 翻phiên 譯dịch 者giả 。 平bình 平bình 若nhược 此thử 。 不bất 生sanh 敬kính 重trọng 。 刪san 前tiền 略lược 後hậu 。 故cố 云vân 不bất 容dung 易dị 。 又hựu 云vân 凡phàm 聖thánh 有hữu 殊thù 不bất 容dung 易dị 。 今kim 凡phàm 昔tích 聖thánh 。 故cố 不bất 容dung 易dị 。 且thả 兢căng 兢căng 者giả 。 履lý 氷băng 之chi 皃# 也dã 。 恐khủng 踏đạp 於ư 氷băng 。 沒một 即tức 為vi 死tử 。 謂vị 羅La 漢Hán 兢căng 兢căng 。 恐khủng 失thất 聖thánh 言ngôn 。 陷hãm 於ư 眾chúng 生sanh 。 入nhập 生sanh 死tử 故cố 也dã 。

妙diệu 法Pháp 蓮liên 花hoa 經kinh 一nhất 部bộ 七thất 卷quyển (# 一nhất 百bách 二nhị 十thập 五ngũ 紙chỉ )# 。 餘dư 義nghĩa 如như 第đệ 一nhất 抄sao 。 彼bỉ 古cổ 人nhân 安an 囑chúc 累lụy 品phẩm 向hướng 前tiền 者giả 。 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 妙diệu 音âm 誡giới 刑hình 故cố 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 囑chúc 累lụy 品phẩm 中trung 令linh 分phân 身thân 佛Phật 。 各các 還hoàn 本bổn 土độ 。 乃nãi 至chí 妙diệu 音âm 來lai 日nhật 何hà 事sự 被bị 誡giới 於ư 此thử 土thổ/độ 中trung 而nhi 生sanh 下hạ 劣liệt 之chi 想tưởng 。 二nhị 獨độc 禮lễ 多đa 寶bảo 故cố 。 云vân 疏sớ/sơ 云vân 文văn 下hạ 方phương 涌dũng 出xuất 既ký 稽khể 首thủ 分phân 身thân 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 三tam 觀quán 音âm 奉phụng 珠châu 故cố 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 觀quán 音âm 奉phụng 珠châu 不bất 應ưng 但đãn 為vi 二nhị 分phần 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 四tứ 藥dược 王vương 受thọ 命mạng 故cố 。 即tức 云vân 又hựu 囑chúc 累lụy 品phẩm 既ký 明minh 付phó 囑chúc 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。

二nhị 事sự 乖quai 角giác 者giả 。 即tức 是thị 分phân 身thân 多đa 寶bảo 。 容dung 住trụ 靈linh 山sơn 。 釋Thích 迦Ca 並tịnh 令linh 各các 還hoàn 本bổn 土độ 。 何hà 得đắc 分phân 身thân 多đa 寶bảo 一nhất 去khứ 一nhất 留lưu (# 故cố 言ngôn 二nhị 事sự 乖quai 角giác )# 。

七thất 淨tịnh 穢uế 有hữu 殊thù 難nạn/nan 中trung 。 言ngôn 文Văn 殊Thù 海hải 會hội 將tương 至chí 此thử 間gian 預dự 在tại 靈linh 山sơn 忽hốt 有hữu 花hoa 現hiện 。 此thử 引dẫn 文văn 錯thác 。 龍long 宮cung 海hải 會hội 欲dục 來lai 之chi 時thời 。 靈linh 山sơn 之chi 中trung 。 元nguyên 無vô 花hoa 現hiện 。 但đãn 是thị 文Văn 殊Thù 菩Bồ 薩Tát 。 坐tọa 千thiên 葉diệp 蓮liên 花hoa 。 龍long 宮cung 徒đồ 眾chúng 有hữu 坐tọa 蓮liên 花hoa 。 共cộng 花hoa 一nhất 時thời 。 非phi 是thị 預dự 現hiện 。 此thử 亦diệc 未vị 可khả 。 既ký 言ngôn 參tham 到đáo 。 如như 何hà 忽hốt 有hữu 花hoa 現hiện 。 若nhược 妙diệu 音âm 言ngôn 來lai 到đáo 。 有hữu 花hoa 現hiện 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 云vân 。 既ký 非phi 聞văn 法Pháp 寶bảo 以dĩ 喜hỷ 生sanh 。 謂vị 既ký 非phi 聞văn 說thuyết 三tam 周chu 一Nhất 乘Thừa 經kinh 言ngôn 以dĩ 喜hỷ 生sanh 。 乃nãi 是thị 見kiến 客khách 佛Phật 去khứ 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 。 此thử 亦diệc 未vị 然nhiên 。 只chỉ 聞văn 說thuyết 三tam 周chu 竟cánh 歡hoan 喜hỷ 亦diệc 得đắc 。

疏sớ/sơ 云vân 。 但đãn 是thị 先tiên 放phóng 神thần 力lực 故cố 現hiện 淨tịnh 土độ 。 此thử 下hạ 文văn 會hội 前tiền 外ngoại 難nạn/nan 妙diệu 音âm 誡giới 形hình 。 故cố 知tri 囑chúc 累lụy 合hợp 在tại 於ư 前tiền 。 故cố 此thử 合hợp 云vân 。 世Thế 尊Tôn 將tương 開khai 寶bảo 塔tháp 。 即tức 集tập 身thân 。 先tiên 以dĩ 神thần 變biến 穢uế 令linh 淨tịnh 。 此thử 土thổ/độ 既ký 淨tịnh 。 如như 何hà 淨Tịnh 華Hoa 宿Tú 王Vương 智Trí 佛Phật 。 慇ân 懃cần 誡giới 彼bỉ 妙diệu 音âm 。 汝nhữ 往vãng 彼bỉ 國quốc 。 勿vật 生sanh 下hạ 劣liệt 之chi 想tưởng 。 今kim 答đáp 云vân 。 妙Diệu 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 是thị 上thượng 德đức 。 所sở 知tri 鄣# 未vị 亡vong 。 取thủ 捨xả 之chi 心tâm 猶do 在tại 。 為vi 彼bỉ 土độ 清thanh 淨tịnh 。 由do 此thử 土thổ/độ 本bổn 穢uế 。 恐khủng 彼bỉ 妙diệu 音âm 。 俱câu 見kiến 此thử 土thổ/độ 淨tịnh 穢uế 土thổ/độ 相tương/tướng 。 而nhi 生sanh 譏cơ 毀hủy 。 所sở 以dĩ 彼bỉ 佛Phật 誡giới 之chi 。 亦diệc 如như 夷di 狄địch 之chi 君quân 。 不bất 如như 諸chư 夏hạ 之chi 亡vong 。 兼kiêm 見kiến 無vô 爽sảng 。 非phi 謂vị 妙diệu 音âm 至chí 此thử 。 分phân 身thân 諸chư 佛Phật 已dĩ 還hoàn 。 而nhi 言ngôn 此thử 土thổ/độ 唯duy 穢uế 非phi 淨tịnh 。 上thượng 見kiến 下hạ 故cố 。 義nghĩa 亦diệc 可khả 通thông (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 。 如như 雖tuy 淨tịnh 土độ 還hoàn 見kiến 靈linh 山sơn 。 乃nãi 至chí 變biến 不bất 唯duy 淨tịnh 上thượng 見kiến 下hạ 故cố 者giả 。 此thử 謂vị 疏sớ/sơ 主chủ 。 例lệ 淨tịnh 土độ 中trung 亦diệc 有hữu 穢uế 土thổ/độ 。 謂vị 分phân 身thân 諸chư 佛Phật 。 各các 令linh 侍thị 者giả 指chỉ 滿mãn 掬cúc 花hoa 詣nghệ 靈linh 山sơn 。 天thiên 壽thọ 品phẩm 中trung 。 文Văn 殊Thù 從tùng 海hải 涌dũng 出xuất 。 俱câu 訪phỏng 靈linh 山sơn 。 天thiên 壽thọ 品phẩm 中trung 既ký 在tại 囑chúc 累lụy 品phẩm 前tiền 。 分phân 身thân 猶do 在tại 。 此thử 土thổ/độ 皆giai 淨tịnh 。 何hà 有hữu 靈linh 山sơn 。 何hà 妨phương 淨tịnh 中trung 亦diệc 有hữu 穢uế 土thổ/độ 。 上thượng 見kiến 下hạ 故cố 。 亦diệc 可khả 以dĩ 有hữu 本bổn 處xứ 名danh 故cố 。 所sở 以dĩ 言ngôn 詣nghệ 靈linh 山sơn 。 義nghĩa 亦diệc 無vô 爽sảng 。 又hựu 塔tháp 品phẩm 之chi 中trung 有hữu 淨tịnh 土độ 。 不bất 妨phương 有hữu 彼bỉ 靈linh 山sơn 。 妙diệu 音âm 中trung 被bị 誡giới 刑hình 。 何hà 妨phương 亦diệc 有hữu 於ư 淨tịnh 土độ 。 故cố 知tri 塔tháp 亦diệc 有hữu 靈linh 山sơn 。 無vô 妨phương 淨tịnh 土độ 攝nhiếp 。 妙diệu 音âm 雖tuy 被bị 誡giới 。 亦diệc 是thị 淨tịnh 土độ 収thâu 。 故cố 知tri 囑chúc 累lụy 合hợp 在tại 後hậu 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 二nhị 佛Phật 同đồng 已dĩ 下hạ 文văn 。 即tức 會hội 前tiền 別biệt 難nạn/nan 。 妙diệu 音âm 致trí 禮lễ 故cố 。 及cập 以dĩ 觀quán 音âm 奉phụng 珠châu 故cố 。 若nhược 言ngôn 妙diệu 音âm 致trí 禮lễ 。 觀quán 音âm 奉phụng 珠châu 。 唯duy 有hữu 二nhị 尊tôn 在tại 會hội 。 分phân 身thân 已dĩ 還hoàn 者giả 。 天thiên 壽thọ 品phẩm 。 文Văn 殊Thù 唯duy 禮lễ 二nhị 尊tôn 足túc 。 不bất 禮lễ 分phân 身thân 。 亦diệc 名danh 應ưng 二nhị 尊tôn 在tại 會hội 分phân 身thân 已dĩ 還hoàn 。 故cố 知tri 歸quy 奉phụng 意ý 別biệt 。 何hà 得đắc 例lệ 使sử 通thông 歸quy 。 又hựu 有hữu 言ngôn 護hộ 法Pháp 力lực 。 謂vị 普phổ 賢hiền 品phẩm 及cập 後hậu 品phẩm 示thị 視thị 者giả 。 是thị 度độ 量lương 天thiên 地địa 品phẩm 。 非phi 囑chúc 累lụy 也dã 。 此thử 無vô 典điển 誥# 。 是thị 偽ngụy 經kinh 故cố 。 不bất 可khả 為vi 明minh (# 云vân 云vân )# 。

和hòa 會hội 囑chúc 累lụy 品phẩm 。 居cư 前tiền 居cư 後hậu 。 皆giai 有hữu 所sở 以dĩ 。 其kỳ 囑chúc 累lụy 品phẩm 。 不bất 在tại 經kinh 末mạt 。 言ngôn 在tại 前tiền 者giả 。 有hữu 諸chư 家gia 釋thích 。 名danh 准chuẩn 據cứ 一nhất 義nghĩa 。 若nhược 言ngôn 囑chúc 累lụy 亦diệc 合hợp 居cư 前tiền 。 而nhi 不bất 居cư 後hậu 者giả 。 妙diệu 音âm 請thỉnh 見kiến 多đa 寶bảo 之chi 時thời 。 塔tháp 門môn 已dĩ 開khai 。 釋Thích 迦Ca 于vu 時thời 即tức 多đa 寶bảo 。 妙diệu 音âm 於ư 後hậu 還hoàn 。 見kiến 多Đa 寶Bảo 如Như 來Lai 。 且thả 此thử 佛Phật 發phát 願nguyện 。 欲dục 開khai 我ngã 塔tháp 。 便tiện 集tập 分phân 身thân 。 既ký 其kỳ 已dĩ 還hoàn 。 不bất 可khả 釋Thích 迦Ca 開khai 也dã 。 妙diệu 音âm 既ký 見kiến 多đa 寶bảo 塔tháp 。 有hữu 重trọng 開khai 之chi 失thất 。 故cố 知tri 今kim 為vi 開khai 者giả 。 只chỉ 同đồng 前tiền 會hội 。 多đa 寶bảo 文văn 中trung 集tập 分phân 身thân 開khai 也dã 。 以dĩ 此thử 而nhi 推thôi 。 妙diệu 音âm 來lai 日nhật 被bị 誡giới 。 此thử 本bổn 是thị 穢uế 。 囑chúc 累lụy 即tức 合hợp 居cư 前tiền 也dã 。 又hựu 若nhược 言ngôn 囑chúc 累lụy 合hợp 居cư 後hậu 。 而nhi 不bất 居cư 前tiền 者giả 。 普phổ 賢hiền 品phẩm 末mạt 。 已dĩ 有hữu 大đại 眾chúng 歡hoan 喜hỷ 。 作tác 禮lễ 而nhi 去khứ 也dã 。 故cố 知tri 更cánh 無vô 後hậu 品phẩm 。 又hựu 若nhược 言ngôn 諸chư 經kinh 囑chúc 累lụy 皆giai 在tại 經kinh 終chung 。 不bất 合hợp 居cư 前tiền 者giả 。 中trung 途đồ 付phó 囑chúc 。 何hà 妨phương 於ư 理lý 。 且thả 如như 諸chư 經kinh 得đắc 名danh 。 皆giai 在tại 經kinh 末mạt 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 。 中trung 即tức 問vấn 名danh 。 佛Phật 即tức 為vi 答đáp 。 此thử 經Kinh 名danh 為vi 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 等đẳng 。 何hà 故cố 說thuyết 經Kinh 未vị 了liễu 。 中trung 途đồ 而nhi 問vấn 。 意ý 欲dục 即tức 擬nghĩ 奉phụng 行hành 故cố 。 今kim 此thử 品phẩm 囑chúc 累lụy 。 藥dược 王vương 品phẩm 前tiền 說thuyết 者giả 。 教giáo 經kinh 三tam 周chu 一Nhất 乘Thừa 既ký 畢tất 。 即tức 便tiện 付phó 囑chúc 流lưu 行hành 。 藥dược 王vương 品phẩm 等đẳng 。 廣quảng 說thuyết 重trọng/trùng 經kinh 因nhân 緣duyên 。 令linh 受thọ 持trì 者giả 。 生sanh 於ư 敬kính 仰ngưỡng 。 此thử 亦diệc 無vô 妨phương 。 前tiền 後hậu 俱câu 得đắc (# 云vân 云vân )# 。

又hựu 釋thích 彰chương 品phẩm 次thứ 第đệ 事sự 我ngã 前tiền 後hậu 者giả 。 所sở 以dĩ 妙diệu 音âm 品phẩm 在tại 藥dược 王vương 品phẩm 後hậu 而nhi 論luận 者giả 。 若nhược 准chuẩn 經kinh 文văn 。 靈linh 山sơn 一nhất 會hội 。 妙Diệu 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 未vị 說thuyết 藥dược 王vương 品phẩm 方phương 至chí 靈linh 山sơn 。 三tam 周chu 說thuyết 經Kinh 。 妙diệu 音âm 已dĩ 至chí 。 何hà 以dĩ 知tri 之chi 妙diệu 音âm 等đẳng 。

佛Phật 言ngôn 。

妙Diệu 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 聽thính 法Pháp 花hoa 經kinh 故cố 。 普phổ 賢hiền 亦diệc 言ngôn 。 我ngã 於ư 寶Bảo 威Uy 德Đức 上Thượng 王Vương 佛Phật 國quốc 。 遙diêu 聞văn 此thử 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 說thuyết 法Pháp 花hoa 經kinh 。 從tùng 彼bỉ 而nhi 來lai 。 既ký 云vân 我ngã 為vì 聽thính 是thị 經Kinh 故cố 。 而nhi 來lai 至chí 此thử 。 故cố 知tri 三tam 周chu 會hội 中trung 。 妙diệu 音âm 至chí 。 若nhược 不bất 先tiên 來lai 至chí 此thử 會hội 。 藥dược 王vương 品phẩm 復phục 云vân 言ngôn 聽thính 來lai 。 聽thính 法Pháp 何hà 法pháp 。 此thử 品phẩm 之chi 中trung 。 無vô 說thuyết 經Kinh 之chi 處xứ 。 又hựu 此thử 品phẩm 末mạt 有hữu 云vân 。 妙diệu 音âm 至chí 此thử 。 當đương 品phẩm 之chi 中trung 即tức 道đạo 還hoàn 國quốc 。 若nhược 以dĩ 還hoàn 國quốc 。 下hạ 觀quán 音âm 等đẳng 品phẩm 。 妙diệu 音âm 亦diệc 不bất 得đắc 聞văn 。 何hà 故cố 言ngôn 得đắc 為vi 聽thính 法Pháp 花hoa 經kinh 故cố 。 而nhi 來lai 至chí 此thử 。 故cố 知tri 妙diệu 音âm 。 三tam 周chu 之chi 中trung 已dĩ 至chí 於ư 此thử 。 今kim 言ngôn 情tình 見kiến 多đa 寶bảo 而nhi 不bất 見kiến 者giả 。 三tam 周chu 之chi 中trung 。 塔tháp 門môn 未vị 開khai 。 土thổ/độ 亦diệc 猶do 穢uế 。 准chuẩn 此thử 已dĩ 後hậu 得đắc 見kiến 佛Phật 者giả 。 因nhân 集tập 分phân 身thân 。 塔tháp 門môn 開khai 故cố 。 所sở 以dĩ 言ngôn 見kiến 。 據cứ 此thử 道Đạo 理lý 。 兩lưỡng 義nghĩa 相tương/tướng 並tịnh 皆giai 不bất 相tương 關quan 。

又hựu 問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 妙diệu 音âm 品phẩm 。 藥dược 王vương 品phẩm 後hậu 列liệt 之chi 。 故cố 何hà 三tam 周chu 之chi 中trung 。 先tiên 置trí 此thử 品phẩm 。

解giải 云vân 。 妙diệu 音âm 至chí 此thử 至chí 為vi 聽thính 經Kinh 而nhi 雖tuy 在tại 前tiền 。 以dĩ 義nghĩa 文văn 中trung 不bất 合hợp 先tiên 說thuyết 。 夫phu 言ngôn 不bất 可khả 疊điệp 道đạo 。 義nghĩa 不bất 可khả 雙song 論luận 。 此thử 妙diệu 音âm 眾chúng 。 既ký 靈linh 山sơn 會hội 中trung 之chi 事sự 。 經kinh 集tập 之chi 時thời 。 阿A 難Nan 誦tụng 出xuất 。 凡phàm 敘tự 述thuật 事sự 。 次thứ 第đệ 排bài 之chi 。 一nhất 會hội 之chi 中trung 。 極cực 多đa 事sự 法pháp 。 妙diệu 音âm 妙diệu 音âm 雖tuy 先tiên 即tức 會hội 。 排bài 此thử 品phẩm 類loại 。 合hợp 居cư 後hậu 也dã 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 豈khởi 可khả 當đương 品phẩm 之chi 中trung 來lai 。 當đương 品phẩm 之chi 中trung 言ngôn 去khứ 。 故cố 知tri 品phẩm 者giả 類loại 也dã 。 於ư 事sự 同đồng 故cố 。 排bài 為vi 品phẩm 。

又hựu 問vấn 。 妙diệu 音âm 既ký 三tam 周chu 法pháp 花hoa 會hội 。 即tức 合hợp 前tiền 論luận 。 今kim 既ký 後hậu 說thuyết 。 准chuẩn 何hà 義nghĩa 理lý 。

解giải 。 如như 世thế 間gian 人nhân 。 叔thúc 姪điệt 尊tôn 卑ty 。 姪điệt 卑ty 而nhi 叔thúc 尊tôn 。 世thế 所sở 共cộng 悉tất 。 有hữu 姪điệt 年niên 長trường/trưởng 有hữu 叔thúc 卑ty 。 若nhược 立lập 為vi 得đắc 。 不bất 以dĩ 姪điệt 年niên 長trường/trưởng 故cố 入nhập 叔thúc 類loại 中trung 。 不bất 以dĩ 叔thúc 年niên 卑ty 故cố 。 其kỳ 姪điệt 後hậu 還hoàn 無vô 行hành 也dã 。 今kim 此thử 妙diệu 音âm 及cập 諸chư 餘dư 品phẩm 。 事sự 儀nghi 如như 此thử 。 若nhược 准chuẩn 此thử 理lý 。 妙Diệu 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 被bị 誡giới 者giả 。 有hữu 何hà 過quá 耶da 。

又hựu 觀quán 音âm 品phẩm 中trung 。 有hữu 具cụ 足túc 妙diệu 相tướng 尊Tôn 。 先tiên 是thị 結kết 集tập 家gia 安an 置trí 。 計kế 合hợp 作tác 長trường/trưởng 行hành 。 為vi 文văn 短đoản 故cố 。 不bất 更cánh 別biệt 生sanh 長trưởng 行hành 。 如như 勝thắng 鬘man 經kinh 。 亦diệc 有hữu 此thử 義nghĩa 。 勝Thắng 鬘Man 夫Phu 人Nhân 者giả 。 即tức 是thị 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 之chi 女nữ 。 末Mạt 利Lợi 夫Phu 人Nhân 所sở 生sanh 。 嫁giá 與dữ 阿a 瑜du 舍xá 國quốc 王vương 為vi 妃phi 。 去khứ 千thiên 餘dư 里lý 。 彼bỉ 國quốc 之chi 中trung 。 先tiên 無vô 佛Phật 法Pháp 。 世Thế 尊Tôn 于vu 時thời 。 祇Kỳ 洹Hoàn 精Tinh 舍Xá 說thuyết 法Pháp 。 父phụ 母mẫu 知tri 女nữ 聰thông 明minh 。 乃nãi 寄ký 書thư 喚hoán 女nữ 。 說thuyết 佛Phật 道Đạo 德đức 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 勝Thắng 鬘Man 夫Phu 人Nhân 。 得đắc 母mẫu 書thư 已dĩ 。 即tức 說thuyết 偈kệ 云vân 。 今kim 聞văn 佛Phật 音âm 聲thanh 。 世thế 所sở 未vị 曾tằng 有hữu 。 若nhược 言ngôn 真chân 實thật 者giả 。 我ngã 即tức 應ưng 供cúng 養dường 。 復phục 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。 仰ngưỡng 惟duy 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 為vi 世thế 間gian 出xuất 。 亦diệc 應ưng 懷hoài 慈từ 愍mẫn 。 必tất 令linh 我ngã 得đắc 見kiến 。 既ký 說thuyết 此thử 偈kệ 已dĩ 。 佛Phật 於ư 空không 中trung 現hiện 微vi 妙diệu 身thân 。 結kết 集tập 之chi 人nhân 。 遂toại 作tác 偈kệ 云vân 。 即tức 生sanh 此thử 念niệm 時thời 。 佛Phật 於ư 空không 中trung 現hiện 。 普phổ 放phóng 淨tịnh 光quang 明minh 。 顯hiển 示thị 無vô 比tỉ 身thân 。 勝Thắng 鬘Man 及cập 眷quyến 屬thuộc 。 頭đầu 面diện 接tiếp 足túc 禮lễ 。 准chuẩn 此thử 偈kệ 頌tụng 。 合hợp 是thị 長trường/trưởng 行hành 。 乘thừa 便tiện 為vi 偈kệ 者giả 。 亦diệc 同đồng 此thử 經Kinh 具cụ 足túc 妙diệu 相tướng 尊Tôn 也dã 。 是thị 勝thắng 鬘man 之chi 語ngữ 。 偈kệ 云vân 。 哀ai 愍mẫn 覆phú 護hộ 我ngã 。 令linh 法Pháp 種chủng 增tăng 長trưởng 。 此thử 世thế 及cập 後hậu 生sanh 。 願nguyện 佛Phật 常thường 攝nhiếp 受thọ 。

咒chú 咀trớ 諸chư 毒độc 藥dược 。 還hoàn 著trước 於ư 本bổn 人nhân 。 外ngoại 難nạn/nan 云vân 。 豈khởi 佛Phật 世Thế 尊Tôn 反phản 害hại 生sanh 命mạng 者giả 。 解giải 云vân 。 有hữu 一nhất 人nhân 。 與dữ 彼bỉ 人nhân 有hữu 讎thù 。 符phù 書thư 厭yếm 禱đảo 。 以dĩ 諸chư 毒độc 藥dược 。 欲dục 煞sát 前tiền 人nhân 。 前tiền 人nhân 既ký 被bị 咒chú 咀trớ 。 自tự 覺giác 身thân 心tâm 不bất 安an 。 還hoàn 即tức 至chí 心tâm 專chuyên 念niệm 觀quán 音âm 。 以dĩ 念niệm 觀quán 音âm 善thiện 根căn 增tăng 故cố 。 諸chư 毒độc 悉tất 消tiêu 。 其kỳ 人nhân 雖tuy 復phục 咒chú 咀trớ 前tiền 人nhân 。 以dĩ 其kỳ 惡ác 心tâm 。 多đa 積tích 毒độc 害hại 。 既ký 不bất 念niệm 觀quán 音âm 。 專chuyên 惟duy 煞sát 害hại 。 故cố 違vi 反phản 害hại 。 此thử 乃nãi 積tích 惡ác 餘dư 殃ương 。 禍họa 惡ác 積tích 。 豈khởi 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 又hựu 雖tuy 卻khước 著trước 。 未vị 令linh 終chung 。 意ý 欲dục 令linh 其kỳ 發phát 善thiện 心tâm 故cố 。 如như 前tiền 此thử 經Kinh 中trung 常thường 。 不Bất 輕Khinh 菩Bồ 薩Tát 。 被bị 諸chư 四tứ 眾chúng 。 惡ác 口khẩu 罵mạ 詈lị 。 以dĩ 嗔sân 罵mạ 故cố 。 令linh 諸chư 四tứ 眾chúng 。 千thiên 劫kiếp 之chi 中trung 。 墮đọa 地địa 獄ngục 中trung 。 雖tuy 初sơ 獲hoạch 苦khổ 。 後hậu 還hoàn 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 何hà 所sở 疑nghi 焉yên 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 救cứu 苦khổ 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 若nhược 先tiên 苦khổ 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 菩Bồ 薩Tát 即tức 救cứu 。 即tức 常thường 不bất 輕khinh 。 及cập 咒chú 咀trớ 等đẳng 。 是thị 其kỳ 事sự 也dã 。 若nhược 先tiên 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 救cứu 。 若nhược 先tiên 苦khổ 後hậu 苦khổ 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 救cứu 。 若nhược 先tiên 樂nhạo/nhạc/lạc 後hậu 苦khổ 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 不bất 救cứu (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 。 如như 巧xảo 獵liệp 師sư 善thiện 取thủ 熊hùng 羆bi 者giả 。 如như 一nhất 熊hùng 羆bi 在tại 深thâm 窟quật 中trung 。 獵liệp 師sư 欲dục 取thủ 。 以dĩ 三tam 股cổ 鐵thiết 叉xoa 。 將tương 頭đầu 向hướng 前tiền 。 堆đôi 把bả 於ư 後hậu 。 先tiên 以dĩ 一nhất 石thạch 打đả 之chi 。 其kỳ 羆bi 嗔sân 發phát 。 直trực 趣thú 於ư 人nhân 。 不bất 知tri 鐵thiết 叉xoa 穿xuyên 其kỳ 胸hung 前tiền 。 既ký 趣thú 不bất 得đắc 。 直trực 至chí 於ư 死tử 。 合hợp 喻dụ 意ý 者giả 。 初sơ 欲dục 害hại 人nhân 時thời 。 喻dụ 惡ác 人nhân 咒chú 咀trớ 及cập 下hạ 毒độc 藥dược 。 後hậu 趣thú 被bị 鐵thiết 叉xoa 刺thứ 身thân 。 喻dụ 合hợp 觀quán 音âm 菩Bồ 薩Tát 。 還hoàn 著trước 於ư 本bổn 人nhân 。 將tương 鐵thiết 叉xoa 喻dụ 觀quán 音âm 。 將tương 熊hùng 羆bi 喻dụ 著trước 毒độc 藥dược 者giả (# 云vân 云vân )# 。

又hựu 如như 良lương 醫y 。 善thiện 用dụng 返phản 藥dược 者giả 。 有hữu 一nhất 人nhân 。 患hoạn 水thủy 病bệnh 。 身thân 大đại 如như 甕úng 。 其kỳ 家gia 兄huynh 弟đệ 莫mạc 作tác 何hà 計kế 。 聞văn 道đạo 芭ba 豆đậu 與dữ 酒tửu 相tương 違vi 。 可khả 與dữ 其kỳ 服phục 。 後hậu 令linh 喫khiết 酒tửu 。 終chung 是thị 不bất 活hoạt 。 只chỉ 得đắc 與dữ 死tử 。 其kỳ 病bệnh 人nhân 服phục 芭ba 荳# 已dĩ 。 非phi 常thường 熱nhiệt 渴khát 。 復phục 與dữ 酒tửu 二nhị 升thăng 。 一nhất 時thời 飲ẩm 盡tận 。 少thiểu 時thời 看khán 之chi 。 遂toại 便tiện 欲dục 死tử 。 唯duy 餘dư 殘tàn 氣khí 。 更cánh 少thiểu 時thời 看khán 。 乃nãi 見kiến 地địa 下hạ 水thủy 流lưu 滂# 沱# 。 看khán 其kỳ 身thân 體thể 。 如như 故cố 無vô 異dị 。 兄huynh 弟đệ 問vấn 言ngôn 。 體thể 履lý 何hà 似tự 。 答đáp 云vân 。 今kim 日nhật 亦diệc 應ưng 有hữu 活hoạt 路lộ 也dã 。 粥chúc 五ngũ 升thăng 一nhất 時thời 喫khiết 盡tận 。 故cố 知tri 返phản 藥dược 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 初sơ 雖tuy 有hữu 損tổn 。 後hậu 必tất 為vi 益ích 。 菩Bồ 薩Tát 救cứu 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

疏sớ/sơ 有hữu 頌tụng 既ký 不bất 乖quai 宗tông 者giả 。 此thử 語ngữ 錯thác 。 應ưng 言ngôn 。 有hữu 損tổn 既ký 不bất 乖quai 宗tông 。 讀đọc 疏sớ/sơ 之chi 者giả 。 狀trạng 似tự 論luận 量lượng 此thử 頌tụng 。 此thử 語ngữ 意ý 者giả 。 解giải 咒chú 咀trớ 諸chư 毒độc 藥dược 還hoàn 著trước 於ư 本bổn 人nhân 之chi 文văn 。 謂vị 前tiền 雖tuy 有hữu 損tổn 。 後hậu 必tất 為vi 益ích 。

疏sớ/sơ 云vân 。 彼bỉ 說thuyết 乘thừa 同đồng 日nhật 光quang 為ví 喻dụ 者giả 。 明minh 窮cùng 子tử 品phẩm 中trung 。 會hội 昔tích 窮cùng 子tử 同đồng 於ư 長trưởng 者giả 。 勝thắng 鬘man 云vân 。 言ngôn 乘thừa 是thị 一nhất 。 今kim 說thuyết 雲vân 雨vũ 之chi 喻dụ 。 被bị 乘thừa 同đồng 悉tất 。 一nhất 雨vũ 雖tuy 同đồng 。 受thọ 理lý 各các 別biệt 。 日nhật 光quang 雖tuy 一nhất 。 受thọ 明minh 不bất 同đồng 。 彼bỉ 添# 法pháp 花hoa 經kinh 意ý 如như 是thị 。 今kim 時thời 疏sớ/sơ 主chủ 。 不bất 許hứa 更cánh 有hữu 日nhật 光quang 喻dụ 也dã 。

又hựu 正Chánh 法Pháp 花hoa 妙diệu 法Pháp 花hoa 及cập 論luận 。 並tịnh 無vô 日nhật 光quang 喻dụ 。 論luận 中trung 所sở 釋thích 七thất 喻dụ 三tam 平bình 等đẳng 。 亦diệc 無vô 日nhật 光quang 之chi 文văn 。

四tứ 從tùng 三tam 逆nghịch 者giả 。 四tứ 謂vị 正Chánh 法Pháp 妙diệu 法Pháp 本bổn 論luận 添# 法pháp 經kinh 。 排bài 當đương 第đệ 四tứ 故cố 。 三tam 逆nghịch 者giả 。 此thử 三tam 本bổn 經kinh 論luận 。 違vi 前tiền 添# 法pháp 花hoa 。 無vô 日nhật 光quang 為ví 喻dụ 之chi 文văn 。 故cố 言ngôn 三tam 逆nghịch 。 有hữu 即tức 違vi 大đại 宗tông 通thông 途đồ 。 無vô 即tức 非phi 乖quai 成thành 理lý 。 若nhược 依y 瓚# 法Pháp 師sư 。 不bất 許hứa 疏sớ/sơ 主chủ 斥xích 日nhật 光quang 之chi 文văn 。 何hà 以dĩ 知tri 。 即tức 法pháp 花hoa 亦diệc 有hữu 乘thừa 同đồng 之chi 文văn 。 應ưng 言ngôn 三tam 從tùng 二nhị 逆nghịch 。 豈khởi 並tịnh 通thông 途đồ 。 俱câu 是thị 聖thánh 教giáo 。 何hà 須tu 非phi 斥xích 。 若nhược 言ngôn 天Thiên 親Thân 菩Bồ 薩Tát 造tạo 法pháp 花hoa 論luận 。 所sở 明minh 七thất 喻dụ 三tam 車xa 等đẳng 。 無vô 日nhật 光quang 之chi 文văn 。 即tức 言ngôn 無vô 者giả 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 論luận 。 亦diệc 是thị 天thiên 親thân 所sở 釋thích 。 准chuẩn 經kinh 合hợp 有hữu 八bát 種chủng 之chi 相tướng 。 論luận 中trung 如như 何hà 但đãn 釋thích 人nhân 相tương/tướng 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 相tương/tướng 我ngã 相tương/tướng 等đẳng 四tứ 種chủng 。 不bất 釋thích 殘tàn 四tứ 。 豈khởi 彼bỉ 經kinh 中trung 而nhi 無vô 此thử 文văn 。 故cố 知tri 未vị 必tất 以dĩ 論luận 為vi 證chứng (# 云vân 云vân )# 。

又hựu 此thử 經Kinh 觀quán 音âm 一nhất 品phẩm 別biệt 流lưu 行hành 者giả 。 自tự 佛Phật 法Pháp 東đông 流lưu 來lai 。 九cửu 百bách 餘dư 年niên 。 所sở 翻phiên 譯dịch 經kinh 論luận 。 總tổng 有hữu 七thất 種chủng 。 單đơn 本bổn 。 二nhị 重trọng/trùng 本bổn 譯dịch 經kinh 。 三tam 闕khuyết 本bổn 經kinh 。 四tứ 疑nghi 經kinh 。 五ngũ 拆# 出xuất 經kinh 。 六lục 偽ngụy 經kinh 。 七thất 應ưng 瑞thụy 經kinh 。 言ngôn 單đơn 本bổn 經kinh 者giả 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 是thị 。 不bất 重trọng/trùng 譯dịch 故cố 。 一nhất 翻phiên 已dĩ 來lai 。 唯duy 聞văn 南nam 地địa 學học 士sĩ 謝tạ 靈linh 運vận 。 重trọng/trùng 錯thác 其kỳ 文văn 。 更cánh 不bất 別biệt 譯dịch 。 二nhị 重trọng/trùng 譯dịch 者giả 。 如như 維duy 摩ma 經kinh 般Bát 若Nhã 法pháp 花hoa 金kim 光quang 明minh 等đẳng 。 並tịnh 數số 重trọng/trùng 譯dịch 。 三tam 闕khuyết 本bổn 者giả 。 目mục 錄lục 有hữu 名danh 。 而nhi 無vô 梵Phạm 本bổn 。 及cập 無vô 曾tằng 翻phiên 譯dịch 行hành 之chi 於ư 世thế 者giả 也dã 。 四tứ 疑nghi 者giả 。 如như 法Pháp 句cú 經kinh 。 道Đạo 理lý 契khế 會hội 大Đại 乘Thừa 。 然nhiên 無vô 梵Phạm 本bổn 。 及cập 無vô 譯dịch 時thời 代đại 。 并tinh 無vô 譯dịch 人nhân 等đẳng 。 五ngũ 拆# 出xuất 。 如như 觀quán 音âm 品phẩm 等đẳng 是thị 。 多đa 心tâm 般Bát 若Nhã 等đẳng 也dã 。 於ư 大đại 品phẩm 奉phụng 鉢bát 品phẩm 拆# 出xuất 。 如như 盂vu 蘭lan 盆bồn 經kinh 。 初sơ 無vô 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 後hậu 無vô 歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành 。 皆giai 是thị 其kỳ 例lệ 。 六lục 偽ngụy 者giả 。 如như 天thiên 公công 經kinh 。 咒chú 魅mị 益ích # 植thực 公công 等đẳng 。 如như 天thiên 公công 經Kinh 云vân 。 清thanh 清thanh 虗hư 虗hư 。 手thủ 把bả 金kim 瓶bình 。 推thôi 聲thanh 集tập 郎lang 。 直trực 入nhập 講giảng 堂đường 中trung 。 又hựu 云vân 。 文Văn 殊Thù 作tác 都đô 講giảng 。 普phổ 賢hiền 作tác 維duy 那na 等đẳng 。 此thử 皆giai 人nhân 作tác 。 非phi 佛Phật 說thuyết 也dã 。 七thất 應ưng 瑞thụy 經kinh 。 即tức 高cao 王vương 觀quán 世thế 音âm 經kinh 。 高cao 歡hoan 天thiên 子tử 。 有hữu 一nhất 人nhân 死tử 。 因nhân 專chuyên 念niệm 觀quán 音âm 。 夢mộng 中trung 受thọ 得đắc 。 後hậu 至chí 都đô 市thị 。 經kinh 三tam 刀đao 不bất 死tử 。 所sở 有hữu 因nhân 緣duyên 。 應ưng 知tri 從tùng 彼bỉ 高cao 歡hoan 標tiêu 名danh 。 故cố 稱xưng 高cao 王vương 觀quán 世thế 音âm 經kinh 。

第đệ 五ngũ 彰chương 品phẩm 之chi 次thứ 第đệ 。 自tự 古cổ 相tương/tướng 傳truyền 云vân 。 修Tu 多Đa 羅La 藏tạng 次thứ 第đệ 求cầu 。 毗tỳ 柰nại 耶da 藏tạng 因nhân 緣duyên 求cầu 。 阿a 毗tỳ 達đạt 摩ma 藏tạng 性tánh 相tướng 求cầu 。 性tánh 相tướng 求cầu 者giả 。 唯duy 明minh 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 之chi 法pháp 。 體thể 性tánh 更cánh 無vô 次thứ 第đệ 。 能năng 生sanh 慧tuệ 故cố 。 毗tỳ 柰nại 耶da 藏tạng 因nhân 緣duyên 求cầu 者giả 。 戒giới 律luật 之chi 中trung 。 唯duy 明minh 因nhân 誰thùy 犯phạm 戒giới 。 得đắc 有hữu 此thử 戒giới 。 緣duyên 某mỗ 人nhân 犯phạm 有hữu 此thử 戒giới 。 多đa 明minh 因nhân 緣duyên 。 並tịnh 是thị 事sự 法pháp 。 亦diệc 無vô 法pháp 相tướng 。 亦diệc 無vô 次thứ 第đệ 。 唯duy 戒giới 藏tạng 所sở 攝nhiếp 。 修Tu 多Đa 羅La 藏tạng 。 次thứ 第đệ 求cầu 者giả 。 經kinh 之chi 一nhất 教giáo 。 前tiền 後hậu 名danh 義nghĩa 。 鉤câu 鏁tỏa 相tương 連liên 。 多đa 明minh 品phẩm 之chi 次thứ 第đệ 序tự 正chánh 流lưu 通thông 。 此thử 唯duy 經kinh 藏tạng 所sở 攝nhiếp 。

疏sớ/sơ 云vân 。 一nhất 實thật 而nhi 導đạo 彼bỉ 歸quy 途đồ 者giả 。 此thử 為vi 退thoái 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 昔tích 聞văn 大Đại 乘Thừa 之chi 法Pháp 。 中trung 間gian 廢phế 忘vong 。 退thoái 求cầu 小Tiểu 乘Thừa 。 今kim 欲dục 令linh 其kỳ 歸quy 本bổn 所sở 引dẫn 故cố 。 故cố 云vân 導đạo 彼bỉ 歸quy 途đồ 也dã 。 故cố 法pháp 花hoa 第đệ 二nhị 云vân 。 我ngã 昔tích 教giáo 汝nhữ 。 志chí 願nguyện 佛Phật 道Đạo 。 汝nhữ 今kim 悉tất 忘vong 。 而nhi 便tiện 自tự 謂vị 。 已dĩ 得đắc 滅diệt 度độ 。 我ngã 今kim 還hoàn 欲dục 。 令linh 汝nhữ 憶ức 念niệm 本bổn 願nguyện 。 所sở 行hành 道Đạo 故cố 。

返phản 迹tích 者giả 。 歸quy 昔tích 日nhật 所sở 行hành 之chi 跡tích 也dã 。

智trí 揚dương 善thiện 巧xảo 妙diệu 應ưng 上thượng 根căn 者giả 。 智trí 揚dương 即tức 智trí 慧tuệ 。 善thiện 巧xảo 即tức 是thị 方phương 便tiện 。 故cố 方phương 便tiện 品phẩm 云vân 。 諸chư 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 甚thậm 深thâm 無vô 量lượng 。

語ngữ 演diễn 神thần 功công 津tân 窴điền 邃thúy 理lý 者giả 。 即tức 是thị 其kỳ 智trí 慧tuệ 門môn 。 難nan 解giải 難nan 入nhập 。 (# 此thử 中trung 引dẫn 文văn 倒đảo 誦tụng 應ưng 知tri )# 。

疏sớ/sơ 中trung 釋thích 譬thí 喻dụ 品phẩm 云vân 。 領lãnh 述thuật 授thọ 記ký 文văn 少thiểu 。 乃nãi 至chí 寄ký 其kỳ 領lãnh 述thuật 及cập 為vi 授thọ 記ký 等đẳng 者giả 。 瓚# 法Pháp 師sư 云vân 。 此thử 言ngôn 踈sơ 失thất 。 若nhược 以dĩ 領lãnh 述thuật 文văn 少thiểu 。 即tức 言ngôn 不bất 別biệt 生sanh 品phẩm 。 寄ký 譬thí 喻dụ 品phẩm 明minh 。 所sở 以dĩ 不bất 別biệt 為vi 品phẩm 者giả 。 復phục 云vân 囑chúc 累lụy 文văn 極cực 少thiểu 。 略lược 寄ký 神thần 力lực 品phẩm 後hậu 明minh 之chi 。 何hà 得đắc 自tự 別biệt 生sanh 品phẩm 。 故cố 知tri 疏sớ/sơ 家gia 極cực 為vi 孟# 浪lãng 。 今kim 時thời 解giải 者giả 。 品phẩm 如như 鶖thu 子tử 領lãnh 述thuật 。 及cập 如Như 來Lai 為vi 授thọ 記ký 。 皆giai 是thị 比tỉ 況huống 者giả 。 即tức 是thị 譬thí 喻dụ 。 何hà 妨phương 皆giai 得đắc 同đồng 名danh 譬thí 喻dụ 品phẩm 。 豈khởi 繁phồn 寄ký 言ngôn 。 深thâm 為vi 失thất 矣hĩ 。

今kim 又hựu 難nạn/nan 并tinh 州châu 法Pháp 師sư 。 若nhược 言ngôn 領lãnh 述thuật 授thọ 記ký 皆giai 是thị 譬thí 喻dụ 。 故cố 並tịnh 同đồng 名danh 譬thí 喻dụ 品phẩm 者giả 。 下hạ 文văn 三tam 周chu 授thọ 記ký 諸chư 有hữu 領lãnh 述thuật 。 亦diệc 是thị 比tỉ 況huống 。 亦diệc 應ưng 並tịnh 名danh 譬thí 喻dụ 。 何hà 得đắc 品phẩm 號hiệu 皆giai 殊thù 。 迄hất 至chí 經kinh 終chung 。 儀nghi 法pháp 如như 此thử 。 故cố 知tri 非phi 斥xích 未vị 即tức 為vi 准chuẩn 。

疏sớ/sơ 云vân 。 法Pháp 身thân 之chi 體thể 亦diệc 方phương 便tiện 以dĩ 宣tuyên 揚dương 者giả 。 此thử 明minh 真Chân 如Như 法Pháp 身thân 。 唯duy 智trí 證chứng 相tương 應ứng 。 今kim 以dĩ 言ngôn 說thuyết 中trung 宣tuyên 。 故cố 言ngôn 方phương 便tiện 宣tuyên 揚dương 。

疏sớ/sơ 云vân 。 既ký 顯hiển 自tự 他tha 為vi 寶bảo 重trọng/trùng 者giả 。 自tự 。 謂vị 天thiên 授thọ 品phẩm 中trung 。 如Như 來Lai 身thân 作tác 國quốc 王vương 。 為vi 求cầu 重trọng/trùng 法pháp 。 捐quyên 捨xả 國quốc 位vị 。 以dĩ 寫tả 此thử 經Kinh 。 他tha 。 即tức 分phân 身thân 多đa 寶bảo 。 為vi 欲dục 聽thính 是thị 經Kinh 故cố 。 遠viễn 來lai 至chí 此thử 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 福phước 事sự 俱câu 多đa 恐khủng 眾chúng 生sanh 疑nghi 等đẳng 下hạ 者giả 。 謂vị 前tiền 蹔tạm 謗báng 此thử 經Kinh 。 或hoặc 復phục 頻tần 蹙túc/xúc 。 而nhi 懷hoài 疑nghi 惑hoặc 。 汝nhữ 當đương 聽thính 說thuyết 。 此thử 人nhân 乃nãi 至chí 無vô 數số 劫kiếp 等đẳng 。 又hựu 隨tùy 喜hỷ 品phẩm 中trung 說thuyết 。 第đệ 五ngũ 十thập 人nhân 聞văn 法Pháp 花hoa 經kinh 能năng 隨tùy 喜hỷ 者giả 功công 德đức 。 過quá 前tiền 四tứ 百bách 萬vạn 億ức 。 那na 由do 他tha 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 眾chúng 生sanh 。 金kim 銀ngân 七thất 寶bảo 。 又hựu 令linh 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 乃nãi 至chí 不bất 輕khinh 品phẩm 中trung 。 受thọ 持trì 此thử 經Kinh 。 得đắc 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 又hựu 法Pháp 師sư 品phẩm 中trung 。 有hữu 能năng 於ư 此thử 經Kinh 中trung 。 一nhất 念niệm 生sanh 隨tùy 喜hỷ 者giả 。 我ngã 亦diệc 與dữ 授thọ 。 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 記ký 。 此thử 等đẳng 福phước 事sự 。 非phi 分phần/phân 太thái 過quá 。 恐khủng 眾chúng 生sanh 疑nghi 謂vị 佛Phật 虗hư 誑cuống 。 故cố 現hiện 舌thiệt 相tướng 。 表biểu 是thị 真chân 言ngôn 。

殉# 命mạng 持trì 經Kinh 者giả 。 死tử 也dã 。 棄khí 捨xả 身thân 命mạng 弘hoằng 經kinh 也dã 。

第đệ 六lục 釋thích 經kinh 本bổn 文văn 者giả 。 先tiên 序tự 多đa 家gia 。 然nhiên 後hậu 依y 疏sớ/sơ 解giải 釋thích 。 讀đọc 者giả 應ưng 知tri 。 自tự 漢hán 朝triêu 已dĩ 來lai 。 佛Phật 法Pháp 東đông 流lưu 。 前tiền 英anh 後hậu 哲triết 。 所sở 講giảng 經kinh 論luận 。 并tinh 依y 文văn 解giải 釋thích 。 不bất 生sanh 章chương 段đoạn 句cú 數số 。 至chí 復phục 後hậu 秦tần 襄tương 陽dương 道đạo 安an 法Pháp 師sư 。 方phương 分phần/phân 章chương 段đoạn 。 云vân 經kinh 無vô 大đại 小tiểu 。 例lệ 開khai 三tam 段đoạn 。 謂vị 序tự 正chánh 流lưu 通thông 。 顯hiển 與dữ 西tây 方phương 親thân 光quang 菩Bồ 薩Tát 般Bát 若Nhã 論luận 同đồng 。 故cố 知tri 東đông 流lưu 雖tuy 遠viễn 。 英anh 賢hiền 道đạo 合hợp 。

時thời 人nhân 謂vị 安an 公công 為vi 。 寶Bảo 印Ấn 手Thủ 菩Bồ 薩Tát 。 彼bỉ 有hữu 道Đạo 士sĩ 。 名danh 習tập 鑿tạc 齒xỉ 。 極cực 有hữu 才tài 學học 。 聞văn 道đạo 安an 公công 博bác 識thức 內nội 外ngoại 辨biện 才tài 無vô 滯trệ 。 打đả 門môn 相tương/tướng 命mạng 云vân 。 四tứ 海hải 習tập 鑿tạc 齒xỉ 。 故cố 來lai 相tương 見kiến 耳nhĩ 。 於ư 是thị 安an 公công 遣khiển 人nhân 報báo 云vân 。 彌di 天thiên 釋thích 道đạo 安an 。 不bất 久cửu 即tức 相tương/tướng 看khán 。 既ký 言ngôn 彌di 天thiên 。 更cánh 過quá 於ư 四tứ 海hải 。 既ký 出xuất 相tương/tướng 看khán 。 安an 公công 先tiên 行hành 。 習tập 氏thị 嘲# 云vân 。 揚dương 之chi 簸phả 之chi 。 糠khang 粃# 在tại 先tiên 。 安an 答đáp 曰viết 。 濤đào 之chi 汰# 之chi 。 沙sa 石thạch 在tại 後hậu 。 又hựu 以dĩ 別biệt 日nhật 。 安an 公công 就tựu 習tập 氏thị 園viên 池trì 。 習tập 氏thị 嘲# 云vân 。 兔thố 兔thố 來lai 何hà 求cầu 。 安an 公công 報báo 云vân 。 故cố 來lai 覔# 羊dương 頭đầu 。 習tập 氏thị 又hựu 云vân 。 剃thế 刀đao 已dĩ 淨tịnh 堪kham 用dụng 不phủ 。 安an 公công 報báo 云vân 。 已dĩ 許hứa 神thần 明minh 合hợp 毛mao 留lưu 。 自tự 餘dư 事sự 如như 高cao 僧Tăng 傳truyền 說thuyết 。

吉cát 藏tạng 開khai 為vi 三tam 段đoạn 。 序tự 分phần/phân 大đại 家gia 共cộng 同đồng 。 正chánh 宗tông 者giả 。 從tùng 方phương 便tiện 品phẩm 。 至chí 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 品phẩm 已dĩ 來lai 。 明minh 乘thừa 權quyền 乘thừa 實thật 。 從tùng 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 至chí 分phân 別biệt 功công 德đức 。 品phẩm 半bán 初sơ 格cách 量lượng 頌tụng 末mạt 一nhất 長trường/trưởng 行hành 一nhất 頌tụng 云vân 。 聞văn 此thử 壽thọ 量lượng 信tín 解giải 功công 德đức 無vô 有hữu 限hạn 量lượng 已dĩ 上thượng 文văn 。 明minh 方phương 權quyền 實thật 。 方phương 權quyền 實thật 者giả 。 昔tích 日nhật 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 無vô 上thượng 道Đạo 者giả 。 是thị 權quyền 化hóa 身thân 。 經Kinh 云vân 。 我ngã 成thành 道Đạo 來lai 等đẳng 是thị 。 經kinh 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 三Tam 身Thân 四Tứ 智Trí 早tảo 已dĩ 圓viên 滿mãn 。 是thị 真chân 報báo 身thân 。 乘thừa 權quyền 實thật 可khả 知tri 。 故cố 乘thừa 是thị 能năng 乘thừa 之chi 乘thừa 。 身thân 是thị 所sở 證chứng 之chi 身thân 。 乘thừa 即tức 所sở 證chứng 之chi 因nhân 。 身thân 是thị 能năng 證chứng 之chi 果quả 。 故cố 以dĩ 十thập 五ngũ 品phẩm 半bán 。 名danh 正chánh 宗tông 。 如như 賢hiền 愚ngu 經kinh 。 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 即tức 是thị 序tự 分phần/phân 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 即tức 正chánh 宗tông 。 依y 法Pháp 修tu 行hành 。 即tức 流lưu 通thông 也dã 。 亦diệc 可khả 令linh 生sanh 三tam 慧tuệ 。 故cố 須tu 三tam 段đoạn 。 序tự 分phần/phân 令linh 生sanh 聞văn 慧tuệ 等đẳng 。 亦diệc 可khả 隨tùy 三tam 根căn 故cố 須tu 分phần/phân 三tam 。 序tự 為vi 上thượng 根căn 。 見kiến 即tức 生sanh 解giải 故cố 。 正chánh 宗tông 為vi 中trung 根căn 。 丁đinh 寧ninh 正chánh 說thuyết 方phương 悟ngộ 故cố 。 流lưu 通thông 為vi 下hạ 根căn 。 再tái 三tam 重trùng 說thuyết 方phương 領lãnh 解giải 故cố 。 亦diệc 可khả 來lai 有hữu 三tam 緣duyên 。 故cố 分phần/phân 三tam 段đoạn 。 親thân 光quang 菩Bồ 薩Tát 依y 佛Phật 地địa 論luận 開khai 三tam 段đoạn 者giả 。 一nhất 為vi 教giáo 起khởi 因nhân 由do 緣duyên 分phần/phân 。 二nhị 正chánh 教giáo 起khởi 說thuyết 分phần/phân 。 三tam 依y 教giáo 奉phụng 行hành 分phần/phân 。 亦diệc 可khả 序tự 為vi 除trừ 疑nghi 生sanh 信tín 。 正chánh 宗tông 為vi 破phá 執chấp 令linh 解giải 。 流lưu 通thông 依y 法pháp 奉phụng 行hành 。

今kim 時thời 疏sớ/sơ 主chủ 。 自tự 有hữu 二nhị 解giải 中trung 。

復phục 有hữu 一nhất 解giải 。 總tổng 有hữu 三tam 解giải 。 初sơ 有hữu 八bát 品phẩm 而nhi 為vi 正chánh 宗tông 。 從tùng 方phương 便tiện 品phẩm 。 至chí 授thọ 學Học 無Vô 學Học 人nhân 記ký 品phẩm 。 正chánh 為vi 三tam 根căn 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 記ký 。 所sở 以dĩ 是thị 正chánh 宗tông 。

二nhị 從tùng 方phương 便tiện 品phẩm 及cập 法Pháp 師sư 品phẩm 半bán 為vi 正chánh 宗tông 。 兼kiêm 為vi 八bát 部bộ 授thọ 道đạo 記ký 故cố 。 於ư 此thử 中trung 為vi 有hữu 意ý 。 謂vị 方phương 便tiện 品phẩm 初sơ 彰chương 二nhị 深thâm 。 言ngôn 一nhất 切thiết 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 等đẳng 。 所sở 不bất 能năng 知tri 。 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 等đẳng 。 皆giai 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 今kim 此thử 八bát 品phẩm 。 為vi 破phá 前tiền 疑nghi 。 故cố 與dữ 授thọ 記ký 。 為vi 正chánh 宗tông 。 其kỳ 法Pháp 師sư 品phẩm 為vi 正chánh 宗tông 者giả 。 此thử 亦diệc 方phương 便tiện 品phẩm 偈kệ 云vân 。 諸chư 天thiên 及cập 世thế 人nhân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 類loại 。 無vô 能năng 知tri 佛Phật 者giả 。 五ngũ 乘thừa 之chi 人nhân 。 及cập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 不bất 能năng 知tri 。 今kim 此thử 法Pháp 師sư 品phẩm 初sơ 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 天thiên 龍long 八bát 部bộ 。 人nhân 五ngũ 乘thừa 等đẳng 受thọ 記ký 。 即tức 破phá 前tiền 疑nghi 故cố 。 亦diệc 得đắc 名danh 為vi 正chánh 宗tông 。 餘dư 十thập 九cửu 品phẩm 。 名danh 流lưu 通thông 分phần/phân 。

第đệ 三tam 解giải 者giả 。 從tùng 方phương 便tiện 品phẩm 。 至chí 常thường 不bất 輕khinh 品phẩm 已dĩ 來lai 。 名danh 正chánh 宗tông 。 神thần 力lực 已dĩ 下hạ 為vi 流lưu 通thông 。 如như 疏sớ/sơ 可khả 知tri 。 淨tịnh 法Pháp 師sư 以dĩ 十thập 九cửu 品phẩm 為vi 正chánh 宗tông 者giả 。 為vi 論luận 釋thích 七thất 喻dụ 三tam 車xa 等đẳng 。 至chí 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 即tức 無vô 三tam 車xa 等đẳng 。 至chí 常thường 不bất 輕khinh 品phẩm 方phương 盡tận 。 已dĩ 後hậu 無vô 故cố 。 為vi 正chánh 宗tông 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 即tức 古cổ 遵tuân 法Pháp 師sư 乃nãi 為vi 指chỉ 南nam 者giả 。 又hựu 俗tục 士sĩ 劉lưu 歆# (# 茂mậu 林lâm 反phản )# 劉lưu 白bạch 父phụ 子tử 二nhị 。 每mỗi 至chí 筆bút 墨mặc 紙chỉ 以dĩ 為vi 戰chiến 諍tranh 之chi 笏# 。 何hà 況huống 甚thậm 深thâm 法Pháp 藏tạng 。 四tứ 海hải 公công 子tử 。 一nhất 代đại 當đương 仁nhân 。 至chí 於ư 章chương 句cú 。 而nhi 無vô 非phi 斥xích 。 奉phụng 上thượng 斥xích 云vân 。 吉cát 藏tạng 法Pháp 師sư 。 若nhược 以dĩ 從tùng 方phương 便tiện 品phẩm 下hạ 十thập 五ngũ 品phẩm 半bán 而nhi 為vi 正chánh 宗tông 。 謂vị 明minh 乘thừa 身thân 權quyền 實thật 。 更cánh 取thủ 分phân 別biệt 功công 德đức 。 品phẩm 半bán 一nhất 長trường/trưởng 行hành 一nhất 偈kệ 頌tụng 。 俱câu 諸chư 大đại 眾chúng 聞văn 如Như 來Lai 說thuyết 壽thọ 量lượng 長trường 遠viễn 。 眾chúng 生sanh 獲hoạch 益ích 。 即tức 名danh 正chánh 宗tông 者giả 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 但đãn 聞văn 分phân 別biệt 功công 德đức 品phẩm 獲hoạch 益ích 。 從tùng 方phương 便tiện 品phẩm 。 終chung 至chí 普phổ 賢hiền 品phẩm 中trung 。 言ngôn 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 微vi 塵trần 數sác 數sác 菩Bồ 薩Tát 。 乃nãi 至chí 得đắc 百Bách 千Thiên 萬Vạn 億Ức 旋Toàn 陀Đà 羅La 尼Ni 。 及cập 能năng 行hành 普phổ 賢hiền 道đạo 等đẳng 。 品phẩm 品phẩm 之chi 中trung 皆giai 有hữu 利lợi 益ích 。 即tức 古cổ 遵tuân 法Pháp 師sư 。 初sơ 一nhất 品phẩm 名danh 序tự 。 已dĩ 下hạ 迄hất 至chí 經kinh 終chung 。 皆giai 言ngôn 有hữu 益ích 。 乃nãi 為vi 指chỉ 南nam 。 今kim 道đạo 。 疏sớ/sơ 主chủ 此thử 難nạn/nan 。 未vị 必tất 即tức 然nhiên 。 真chân 藏tạng 師sư 意ý 正chánh 宗tông 中trung 獲hoạch 益ích 者giả 。 自tự 緣duyên 聞văn 捨xả 三Tam 歸Quy 一nhất 而nhi 得đắc 授thọ 記ký 。 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 因nhân 此thử 獲hoạch 益ích 。 言ngôn 益ích 雖tuy 同đồng 。 聞văn 法Pháp 各các 別biệt 。 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 獲hoạch 益ích 處xứ 。 名danh 為vi 正chánh 宗tông 。 非phi 一Nhất 乘Thừa 而nhi 獲hoạch 者giả 。 名danh 為vi 流lưu 通thông 。 何hà 爽sảng 於ư 理lý (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 。 讚tán 證chứng 受thọ 命mạng 付phó 令linh 行hành 者giả 。 此thử 解giải 十thập 九cửu 品phẩm 名danh 流lưu 通thông 分phần/phân 。 讚tán 解giải 法Pháp 師sư 品phẩm 。 彼bỉ 品phẩm 之chi 中trung 。 讚tán 重trọng/trùng 人nhân 法pháp 。 可khả 師sư 範phạm 解giải 故cố 。 證chứng 二nhị 品phẩm 。 謂vị 見kiến 寶bảo 塔tháp 品phẩm 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 品Phẩm 。 勸khuyến 人nhân 生sanh 信tín 。 證chứng 說thuyết 不bất 虗hư 故cố 。 受thọ 命mạng 解giải 八bát 品phẩm 。 謂vị 持trì 品phẩm 。 安an 樂lạc 行hành 品phẩm 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 品phẩm 。 如Như 來Lai 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 分phân 別biệt 功công 德đức 品phẩm 。 隨tùy 喜hỷ 功công 德đức 品phẩm 。 法Pháp 師sư 功công 德đức 品phẩm 。 常thường 不Bất 輕Khinh 菩Bồ 薩Tát 。 此thử 之chi 八bát 品phẩm 。 並tịnh 稟bẩm 命mạng 弘hoằng 宣tuyên 。 付phó 解giải 二nhị 品phẩm 。 如Như 來Lai 神thần 力lực 品phẩm 。 囑chúc 累lụy 品phẩm 。 慇ân 懃cần 付phó 囑chúc 。 便tiện 流lưu 通thông 故cố 。 令linh 行hành 有hữu 六lục 。

說thuyết 境cảnh 令linh 知tri 乘thừa 之chi 權quyền 實thật 者giả 。 謂vị 說thuyết 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 語ngữ 。 顯hiển 所sở 詮thuyên 之chi 理lý 。 令linh 諸chư 聽thính 者giả 。 心tâm 緣duyên 語ngữ 義nghĩa 。 語ngữ 義nghĩa 是thị 識thức 心tâm 之chi 境cảnh 。 即tức 教giáo 理lý 也dã 。 既ký 識thức 乘thừa 之chi 是thị 非phi 。 故cố 捨xả 權quyền 而nhi 取thủ 於ư 實thật 也dã 。

說thuyết 行hành 令linh 知tri 因nhân 之chi 是thị 非phi 者giả 。 謂vị 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 之chi 正chánh 因nhân 。 令linh 捨xả 二Nhị 乘Thừa 之chi 權quyền 行hành 也dã 。

說thuyết 果quả 令linh 知tri 身thân 之chi 真chân 化hóa 。 乃nãi 至chí 具cụ 顯hiển 果quả 因nhân 所sở 成thành 勝thắng 德đức 者giả 。 從tùng 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 至chí 常thường 不bất 輕khinh 五ngũ 品phẩm 經kinh 。 說thuyết 果quả 令linh 知tri 身thân 之chi 真chân 化hóa 。 謂vị 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 。 執chấp 佛Phật 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 言ngôn 報báo 身thân 。 所sở 有hữu 證chứng 得đắc 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 執chấp 為vi 法Pháp 身thân 。 隨tùy 刑hình 六lục 道đạo 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 名danh 為vi 化hóa 身thân 。 又hựu 此thử 經Kinh 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 從tùng 地địa 涌dũng 出xuất 。 諸chư 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 皆giai 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 言ngôn 非phi 佛Phật 化hóa 。 故cố 佛Phật 於ư 壽thọ 量lượng 品phẩm 中trung 。 廣quảng 說thuyết 我ngã 出xuất 釋Thích 氏Thị 宮cung 。 去khứ 伽già 耶da 城thành 道đạo 不bất 遠viễn 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 自tự 從tùng 王vương 宮cung 生sanh 。 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 等đẳng 。 此thử 是thị 化hóa 身thân 。 即tức 是thị 令linh 知tri 身thân 之chi 化hóa 也dã 。 又hựu 說thuyết 我ngã 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 甚thậm 大đại 久cửu 遠viễn 。 所sở 成thành 壽thọ 命mạng 。 復phục 陪bồi 上thượng 數số 。 常thường 在tại 靈linh 山sơn 。 及cập 餘dư 住trú 處xứ 。 天thiên 人nhân 常thường 充sung 滿mãn 等đẳng 。 即tức 是thị 身thân 之chi 真chân 也dã 。 證chứng 之chi 果quả 者giả 。 即tức 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 明minh 壽thọ 命mạng 長trường 遠viễn 。 久cửu 成thành 佛Phật 。 是thị 證chứng 之chi 因nhân 。 即tức 下hạ 四tứ 品phẩm 。 分phân 別biệt 功công 德đức 。 隨tùy 喜hỷ 。 法Pháp 師sư 。 常thường 不bất 輕khinh 等đẳng 品phẩm 也dã 。

勸khuyến 識thức 於ư 化hóa 求cầu 證chứng 於ư 真chân 。 令linh 識thức 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 是thị 化hóa 身thân 。 求cầu 證chứng 於ư 真chân 者giả 。 令linh 行hành 一Nhất 乘Thừa 之chi 因nhân 。 取thủ 一Nhất 乘Thừa 之chi 果quả 。 即tức 是thị 壽thọ 量lượng 長trường 遠viễn 法Pháp 身thân 之chi 果quả (# 云vân 云vân )# 。

然nhiên 此thử 中trung 獲hoạch 益ích 人nhân 。 總tổng 有hữu 五ngũ 位vị 。 一nhất 信tín 心tâm 人nhân 。 二nhị 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 三tam 為vì 人nhân 解giải 說thuyết 。 四tứ 兼kiêm 行hành 六Lục 度Độ 。 此thử 之chi 五ngũ 人nhân 。 能năng 成thành 勝thắng 德đức (# 云vân 云vân )# 。

漸tiệm 獲hoạch 因nhân 果quả 二nhị 勝thắng 德đức 者giả 。 謂vị 此thử 皆giai 是thị 因nhân 中trung 因nhân 果quả 。 故cố 名danh 漸tiệm 獲hoạch 。 若nhược 是thị 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 。 已dĩ 圓viên 滿mãn 得đắc 。 不bất 可khả 言ngôn 漸tiệm 獲hoạch 也dã 。

言ngôn 因nhân 中trung 因nhân 果quả 者giả 。 有hữu 因nhân 中trung 因nhân 。 因nhân 中trung 果quả 。 有hữu 果quả 中trung 果quả 。 果quả 中trung 因nhân 。 先tiên 言ngôn 因nhân 中trung 因nhân 者giả 。 功công 德đức 品phẩm 中trung 。 勸khuyến 人nhân 持trì 經Kinh 等đẳng 。 喜hỷ 品phẩm 中trung 。 第đệ 五ngũ 十thập 人nhân 隨tùy 喜hỷ 等đẳng 。 皆giai 是thị 因nhân 中trung 因nhân 。 因nhân 中trung 果quả 者giả 。 即tức 是thị 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 乃nãi 至chí 四tứ 生sanh 。 三tam 生sanh 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 乃nãi 至chí 能năng 轉chuyển 清thanh 淨tịnh 法Pháp 輪luân 等đẳng 。 隨tùy 喜hỷ 功công 德đức 品phẩm 中trung 。 隨tùy 喜hỷ 聽thính 聞văn 。 常thường 得đắc 面diện 貌mạo 端đoan 正chánh 。 人nhân 相tướng 具cụ 足túc 。 又hựu 得đắc 乘thừa 天thiên 宮cung 殿điện 等đẳng 。 乃nãi 至chí 法Pháp 師sư 功công 德đức 品phẩm 中trung 。 受thọ 持trì 此thử 經Kinh 若nhược 誦tụng 等đẳng 。 此thử 即tức 是thị 因nhân 。 能năng 得đắc 六lục 千thiên 功công 德đức 等đẳng 。 名danh 為vi 果quả 。 此thử 皆giai 是thị 因nhân 中trung 因nhân 果quả 也dã 。 言ngôn 果quả 中trung 因nhân 者giả 。 即tức 前tiền 因nhân 中trung 因nhân 果quả 。 此thử 即tức 帶đái 果quả 修tu 因nhân 。 總tổng 名danh 果quả 中trung 因nhân 。 佛Phật 果Quả 菩Bồ 提Đề 。 名danh 果quả 中trung 果quả 。

言ngôn 二nhị 位vị 勝thắng 德đức 者giả 。 即tức 前tiền 因nhân 中trung 果quả 。 乃nãi 果quả 中trung 果quả 是thị 。 又hựu 有hữu 已dĩ 滿mãn 果quả 。 謂vị 如Như 來Lai 壽thọ 量lượng 品phẩm 也dã 。 未vị 滿mãn 果quả 者giả 。 即tức 分phân 別biệt 功công 德đức 隨tùy 喜hỷ 等đẳng 。 並tịnh 是thị 因nhân 中trung 果quả 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 知tri 此thử 遂toại 便tiện 道đạo 證chứng 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 即tức 是thị 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 。 迴hồi 心tâm 已dĩ 去khứ 。 並tịnh 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 道đạo 證chứng 者giả 。 即tức 分phân 別biệt 功công 德đức 品phẩm 中trung 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 一nhất 生sanh 二nhị 三tam 生sanh 證chứng 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 是thị 也dã 。 若nhược 論luận 修tu 證chứng 次thứ 第đệ 。 先tiên 因nhân 後hậu 果quả 。 則tắc 言ngôn 因nhân 果quả 。 若nhược 論luận 顯hiển 修tu 次thứ 第đệ 。 先tiên 果quả 後hậu 因nhân 。 則tắc 言ngôn 果quả 因nhân 。 謂vị 先tiên 後hậu 果quả 。 令linh 欣hân 修tu 。 故cố 言ngôn 證chứng 之chi 果quả 因nhân 也dã 。

具cụ 顯hiển 果quả 因nhân 所sở 成thành 勝thắng 德đức 者giả 。 即tức 是thị 覆phú 標tiêu 前tiền 義nghĩa 。 從tùng 壽thọ 量lượng 品phẩm 。 迄hất 至chí 不bất 輕khinh 品phẩm 來lai 。 已dĩ 明minh 因nhân 果quả 勝thắng 德đức 之chi 事sự 。 更cánh 無vô 別biệt 意ý 。 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 八bát 品phẩm 。 名danh 為vi 流lưu 通thông 分phần/phân (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 云vân 。 示thị 相tương/tướng 付phó 囑chúc 稟bẩm 命mạng 行hành 故cố 者giả 。 示thị 相tương/tướng 。 解giải 神thần 力lực 品phẩm 。 謂vị 如Như 來Lai 出xuất 廣quảng 長trường 舌thiệt 相tướng 。 上thượng 至chí 梵Phạm 天Thiên 。 表biểu 不bất 虗hư 言ngôn 。 故cố 示thị 相tương/tướng 也dã 。 付phó 囑chúc 。 解giải 囑chúc 累lụy 品phẩm 。 以dĩ 金kim 色sắc 之chi 手thủ 。 三tam 摩ma 菩Bồ 薩Tát 之chi 頂đảnh 是thị 。 稟bẩm 命mạng 行hành 者giả 。 謂vị 藥dược 王vương 品phẩm 中trung 及cập 經kinh 末mạt 。 皆giai 受thọ 付phó 囑chúc 。 流lưu 通thông 遠viễn 代đại 也dã 。 流lưu 通thông 中trung 又hựu 有hữu 三tam 。 上thượng 即tức 從tùng 法Pháp 師sư 寶bảo 天thiên 持trì 等đẳng 品phẩm 。 此thử 為vi 現hiện 證chứng 流lưu 通thông 。 安an 樂lạc 行hành 涌dũng 出xuất 壽thọ 量lượng 分phân 別biệt 隨tùy 喜hỷ 法Pháp 師sư 不bất 輕khinh 七thất 品phẩm 。 此thử 為vi 學học 行hành 流lưu 通thông 。 神thần 力lực 已dĩ 下hạ 八bát 品phẩm 。 為vi 付phó 囑chúc 流lưu 通thông 。 准chuẩn 論luận 文văn 序tự 中trung 。 至chí 分phần/phân 七thất 種chủng 成thành 就tựu 。 將tương 配phối 論luận 如như 疏sớ/sơ 可khả 知tri 。

疏sớ/sơ 云vân 。 見kiến 能năng 照chiếu 所sở 照chiếu 之chi 境cảnh 者giả 。 能năng 照chiếu 謂vị 光quang 。 所sở 照chiếu 謂vị 光quang 中trung 七thất 事sự (# 云vân 云vân )# 。

疏sớ/sơ 言ngôn 。 山sơn 城thành 圓viên 滿mãn 表biểu 勝thắng 餘dư 經kinh 偏thiên 得đắc 序tự 名danh 者giả 。 七thất 種chủng 成thành 就tựu 皆giai 是thị 序tự 。 如như 何hà 此thử 二nhị 偏thiên 得đắc 名danh 。

答đáp 曰viết 。

智trí 者giả 因nhân 喻dụ 得đắc 解giải 。 如như 世thế 行hành 人nhân 。 出xuất 門môn 已dĩ 後hậu 皆giai 是thị 行hành 人nhân 。 唯duy 有hữu 佂# 人nhân 。 得đắc 行hành 人nhân 名danh 。 又hựu 如như 作tác 客khách 。 吉cát 凶hung 席tịch 中trung 皆giai 是thị 作tác 客khách 。 如như 其kỳ 弔điếu 凶hung 。 不bất 得đắc 言ngôn 作tác 客khách 。 又hựu 如như 草thảo 名danh 是thị 同đồng 。 [黍*殳]# 芋# 偏thiên 得đắc 草thảo 名danh 。 然nhiên 法pháp 明minh 者giả 。 如như 十thập 信tín 心tâm 。 即tức 信tín 等đẳng 十thập 種chủng 。 若nhược 所sở 論luận 十thập 種chủng 。 皆giai 是thị 於ư 信tín 。 唯duy 只chỉ 信tín 偏thiên 得đắc 信tín 名danh 。

又hựu 如như 六lục 塵trần 。 眼nhãn 能năng 見kiến 色sắc 。 故cố 名danh 為vi 塵trần 。 餘dư 聲thanh 香hương 等đẳng 。 亦diệc 是thị 於ư 色sắc 。 亦diệc 是thị 於ư 塵trần 。 不bất 得đắc 色sắc 名danh 。 唯duy 只chỉ 眼nhãn 見kiến 。 偏thiên 得đắc 色sắc 稱xưng 。 此thử 之chi 山sơn 城thành 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 雖tuy 通thông 名danh 序tự 。 此thử 二nhị 偏thiên 得đắc 序tự 名danh 。

又hựu 七thất 成thành 就tựu 中trung 。 餘dư 經kinh 無vô 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 無vô 。 二nhị 諸chư 大Đại 乘Thừa 中trung 無vô 。 文Văn 殊Thù 現hiện 十thập 種chủng 因nhân 故cố 。

問vấn 。 溫ôn 室thất 般Bát 若Nhã 等đẳng 。 並tịnh 有hữu 山sơn 城thành 。 何hà 故cố 此thử 經Kinh 獨độc 標tiêu 為vi 勝thắng 。

答đáp 。 此thử 經Kinh 以dĩ 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 理lý 。 微vi 妙diệu 甚thậm 深thâm 。 會hội 權quyền 歸quy 實thật 。 廣quảng 為vì 授thọ 記ký 。 又hựu 有hữu 多đa 寶bảo 證chứng 經kinh 。 流lưu 通thông 付phó 囑chúc 。 皆giai 是thị 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 不bất 同đồng 餘dư 經kinh 。 故cố 獨độc 標tiêu 勝thắng 。

初sơ 言ngôn 序tự 分phần/phân 者giả 。 自tự 古cổ 相tương/tướng 傳truyền 有hữu 四tứ 解giải 。 一nhất 發phát 起khởi 。 二nhị 證chứng 信tín 。 證chứng 信tín 者giả 。 即tức 此thử 經Kinh 初sơ 言ngôn 如như 是thị 我ngã 聞văn 等đẳng 六lục 句cú 。 阿A 難Nan 引dẫn 己kỷ 及cập 他tha 為vi 證chứng 。 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 。 以dĩ 證chứng 此thử 經Kinh 。 令linh 他tha 生sanh 信tín 。 二nhị 發phát 起khởi 序tự 者giả 。 即tức 如như 欲dục 說thuyết 法Pháp 花hoa 。 先tiên 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 名danh 無Vô 量Lượng 義Nghĩa 。 天thiên 雨vũ 花hoa 。 地địa 六lục 動động 等đẳng 。 已dĩ 為vi 發phát 起khởi 。 說thuyết 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經kinh 時thời 。 入nhập 城thành 乞khất 食thực 洗tẩy 足túc 已dĩ 。 為vi 發phát 起khởi 序tự 。 維duy 摩ma 中trung 。 合hợp 五ngũ 百bách 盖# 以dĩ 為vi 一nhất 盖# 。 變biến 此thử 穢uế 方phương 以dĩ 為vi 淨tịnh 國quốc 。 以dĩ 為vi 發phát 起khởi 。 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 世Thế 尊Tôn 以dĩ 二nhị 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 於ư 晨thần 朝triêu 時thời 。 嚼tước 楊dương 枝chi 時thời 。 發phát 大đại 音âm 聲thanh 。 普phổ 告cáo 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如Như 來Lai 今kim 夜dạ 常thường 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 有hữu 所sở 疑nghi 。 當đương 咨tư 汝nhữ 所sở 問vấn 。 為vi 最tối 後hậu 問vấn 等đẳng 。 以dĩ 為vi 發phát 起khởi (# 云vân 云vân )# 。

第đệ 二nhị 解giải 者giả 。 初sơ 明minh 通thông 序tự 。 次thứ 明minh 別biệt 序tự 。 古cổ 人nhân 解giải 云vân 。 如như 是thị 我ngã 聞văn 等đẳng 兩lưỡng 句cú 。 是thị 通thông 序tự 。 通thông 一nhất 切thiết 經kinh 皆giai 同đồng 有hữu 故cố 。 一nhất 時thời 已dĩ 下hạ 別biệt 序tự 。 說thuyết 時thời 方phương 徒đồ 眾chúng 緇# 素tố 八bát 部bộ 。 數số 量lượng 多đa 少thiểu 。 各các 各các 別biệt 故cố 。

若nhược 依y 紀kỷ 國quốc 法Pháp 師sư 云vân 。 如như 是thị 等đẳng 六lục 句cú 。 迄hất 至chí 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 四tứ 眾chúng 圍vi 遶nhiễu 。 供cúng 養dường 恭cung 敬kính 。 尊tôn 重trọng 讚tán 歎thán 已dĩ 來lai 。 是thị 通thông 序tự 。 與dữ 諸chư 餘dư 經kinh 徒đồ 眾chúng 多đa 少thiểu 。 雖tuy 復phục 不bất 同đồng 。 通thông 有hữu 六lục 句cú 故cố 。 從tùng 結kết 跏già 已dĩ 下hạ 經kinh 文văn 。 名danh 為vi 別biệt 序tự 。 現hiện 瑞thụy 放phóng 光quang 。 相tương/tướng 不bất 同đồng 故cố 。 或hoặc 可khả 退thoái 坐tọa 一nhất 面diện 。 是thị 通thông 序tự 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 已dĩ 下hạ 。 是thị 別biệt 序tự 。

第đệ 三tam 解giải 者giả 。 初sơ 阿A 難Nan 序tự 。 次thứ 如Như 來Lai 序tự 。 如như 是thị 我ngã 聞văn 等đẳng 。 阿A 難Nan 出xuất 。 名danh 阿A 難Nan 序tự 。 欲dục 說thuyết 此thử 經Kinh 。 先tiên 雨vũ 花hoa 動động 地địa 等đẳng 。 名danh 如Như 來Lai 序tự 。

第đệ 四tứ 解giải 者giả 。 真chân 經kinh 序tự 。 像tượng 經kinh 序tự 。 真chân 謂vị 佛Phật 在tại 世thế 。 先tiên 為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 大Đại 乘Thừa 經Kinh 等đẳng 是thị 。 像tượng 經kinh 序tự 者giả 。 謂vị 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 諸chư 羅La 漢Hán 等đẳng 。 集tập 法Pháp 藏tạng 時thời 。 阿A 難Nan 自tự 言ngôn 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 等đẳng 六lục 句cú 是thị 。 此thử 亦diệc 名danh 經kinh 前tiền 序tự 經kinh 後hậu 序tự 。 此thử 經Kinh 後hậu 序tự 。 是thị 經Kinh 前tiền 序tự 之chi 前tiền 。 經kinh 前tiền 序tự 。 又hựu 是thị 經Kinh 後hậu 序tự 之chi 後hậu 。 謂vị 阿A 難Nan 序tự 。 在tại 如Như 來Lai 序tự 後hậu 故cố 。

次thứ 釋thích 如như 是thị 我ngã 聞văn 等đẳng 六lục 句cú 。 自tự 古cổ 諸chư 德đức 及cập 論luận 解giải 釋thích 。 開khai 合hợp 不bất 同đồng 。 乃nãi 有hữu 數số 宗tông 。 今kim 略lược 敘tự 多đa 少thiểu 。 初sơ 開khai 作tác 八bát 句cú 者giả 。 謂vị 如như 是thị 一nhất 句cú 。 我ngã 一nhất 。 聞văn 一nhất 。

時thời 一nhất 。 佛Phật 一nhất 。 住trụ 王vương 城thành 一nhất 。 山sơn 一nhất 。 眾chúng 一nhất 。 總tổng 為vi 八bát 句cú 。

第đệ 二nhị 。 依y 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 。 釋thích 為vi 七thất 句cú 。 一nhất 如như 是thị 。 所sở 聞văn 之chi 法pháp 。 二nhị 我ngã 。 能năng 聞văn 之chi 人nhân 。 三tam 聞văn 。 親thân 承thừa 音âm 旨chỉ 。 四tứ 一nhất 時thời 。 說thuyết 法Pháp 時thời 節tiết 。 五ngũ 佛Phật 。 說thuyết 教giáo 主chủ 。 六lục 住trụ 山sơn 城thành 。 說thuyết 法Pháp 之chi 處xứ 所sở 。 七thất 與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 等đẳng 。 所sở 化hóa 之chi 機cơ 。

第đệ 三tam 。 龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 。 造tạo 智Trí 度Độ 論luận 。 解giải 大đại 品phẩm 釋thích 為vi 六lục 句cú 。 一nhất 如như 是thị 。 所sở 聞văn 之chi 法pháp 。 二nhị 我ngã 聞văn 。 能năng 聞văn 之chi 人nhân 。 三tam 一nhất 時thời 。 說thuyết 教giáo 時thời 。 四tứ 佛Phật 。 說thuyết 教giáo 主chủ 。 五ngũ 住trú 處xứ 。 六lục 所sở 化hóa 機cơ 。 親thân 光quang 菩Bồ 薩Tát 。 造tạo 般Bát 若Nhã 論luận 。 亦diệc 為vi 六lục 句cú 。 同đồng 前tiền 龍long 樹thụ 論luận 。 自tự 言ngôn 。 前tiền 三Tam 明Minh 弟đệ 子tử 。 後hậu 三tam 證chứng 師sư 說thuyết 。 一nhất 切thiết 修Tu 多Đa 羅La 。 其kỳ 事sự 皆giai 如như 是thị 。

第đệ 四tứ 。 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 。 依y 佛Phật 地địa 經kinh 。 造tạo 佛Phật 地địa 論luận 。 釋thích 為vi 五ngũ 句cú 。 初sơ 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 顯hiển 己kỷ 能năng 聞văn 。 二nhị 時thời 。 三tam 佛Phật 。 四tứ 住trú 處xứ 。 五ngũ 所sở 化hóa 機cơ 。

第đệ 五ngũ 。 今kim 自tự 釋thích 為vi 四tứ 句cú 。 一nhất 如như 是thị 一nhất 時thời 等đẳng 。 皆giai 是thị 法pháp 。 二nhị 我ngã 聞văn 及cập 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 等đẳng 。 明minh 能năng 聞văn 人nhân 。 此thử 等đẳng 是thị 僧Tăng 。 三tam 佛Phật 。 即tức 佛Phật 。 四tứ 事sự 。 即tức 住trú 處xứ 。

第đệ 六lục 。 經kinh 部bộ 論luận 師sư 。 依y 成thành 實thật 論luận 。 釋thích 為vi 三tam 句cú 。 謂vị 佛Phật 法Pháp 僧Tăng 。 佛Phật 為vi 佛Phật 寶bảo 。 如như 是thị 一nhất 時thời 。 住trụ 王vương 城thành 山sơn 等đẳng 是thị 法Pháp 寶bảo 。 我ngã 聞văn 及cập 大đại 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 。 等đẳng 是thị 僧Tăng 寶bảo 。 所sở 以dĩ 成thành 實thật 論luận 云vân 。 三Tam 寶Bảo 最tối 吉cát 祥tường 。 故cố 我ngã 經kinh 初sơ 說thuyết 也dã 。

第đệ 七thất 。 唯duy 為vi 兩lưỡng 句cú 。 謂vị 人nhân 與dữ 法pháp 。 我ngã 聞văn 及cập 比Bỉ 丘Khâu 眾chúng 等đẳng 是thị 人nhân 。 餘dư 是thị 法pháp 。

或hoặc 可khả 總tổng 為vi 一nhất 句cú 。 並tịnh 歸quy 於ư 法pháp 。

或hoặc 可khả 總tổng 無vô 一nhất 句cú 。 即tức 歸quy 於ư 如như 。 故cố 下hạ 經kinh 。 諸chư 法pháp 寂tịch 法pháp 寂tịch 相tương/tướng 。 至chí 言ngôn 宣tuyên 。 如như 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 我ngã 成thành 道Đạo 來lai 四tứ 十thập 餘dư 年niên 。 於ư 其kỳ 中trung 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 。 維duy 摩ma 又hựu 云vân 。 夫phu 說thuyết 法Pháp 者giả 。 無vô 說thuyết 無vô 示thị 。 夫phu 聽thính 法Pháp 者giả 無vô 聞văn 無vô 得đắc 。 故cố 知tri 無vô 說thuyết 無vô 示thị 。 是thị 名danh 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 據cứ 涅Niết 槃Bàn 經kinh 下hạ 文văn 言ngôn 。 未vị 說thuyết 法Pháp 者giả 如như 林lâm 中trung 葉diệp 。 其kỳ 已dĩ 說thuyết 法Pháp 者giả 如như 海hải 一nhất 渧đế 。 即tức 應ưng 說thuyết 也dã 。 應ưng 須tu 釋thích 之chi 。

延diên 法Pháp 師sư 解giải 六lục 句cú 云vân 。 三tam 句cú 有hữu 言ngôn 有hữu 義nghĩa 。 三tam 句cú 有hữu 義nghĩa 無vô 言ngôn 。 謂vị 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 一nhất 時thời 三tam 句cú 。 佛Phật 親thân 自tự 說thuyết 。 有hữu 義nghĩa 有hữu 言ngôn 。 佛Phật 在tại 已dĩ 下hạ 。 但đãn 言ngôn 某mỗ 方phương 某mỗ 住trú 處xứ 某mỗ 徒đồ 眾chúng 。 但đãn 有hữu 其kỳ 義nghĩa 。 而nhi 無vô 其kỳ 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 當đương 時thời 。 不bất 的đích 言ngôn 方phương 處xứ 及cập 眾chúng 數số 故cố (# 云vân 云vân )# 。

說thuyết 之chi 所sở 由do 者giả 。 謂vị 依y 臨lâm 涅Niết 槃Bàn 。 普phổ 告cáo 諸chư 大đại 眾chúng 。 我ngã 於ư 今kim 夜dạ 。 定định 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 有hữu 所sở 疑nghi 。 當đương 恣tứ 汝nhữ 所sở 問vấn 。 為vi 最tối 後hậu 問vấn 。 阿A 難Nan 位vị 居cư 學học 地địa 。 憂ưu 未vị 除trừ 。 不bất 知tri 是thị 化hóa 身thân 。 為vi 言ngôn 真chân 滅diệt 。 所sở 以dĩ 心tâm 復phục 憂ưu 悔hối 。 不bất 能năng 自tự 勝thắng 。 於ư 是thị 阿a 㝹nậu 樓lâu 馱đà 及cập 優ưu 波ba 離ly 。 語ngứ 阿A 難Nan 言ngôn 。 如Như 來Lai 今kim 日nhật 即tức 有hữu 。 明minh 日nhật 即tức 無vô 。 汝nhữ 有hữu 所sở 疑nghi 。 何hà 不bất 問vấn 佛Phật 。 阿A 難Nan 報báo 言ngôn 。 我ngã 今kim 癡si 狂cuồng 。 不bất 知tri 何hà 問vấn 。 於ư 是thị 阿a 㝹nậu 樓lâu 馱đà 。 發phát 四tứ 句cú 問vấn 。 如như 疏sớ/sơ 。 佛Phật 答đáp 言ngôn 。 我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 以dĩ 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 為vì 汝nhữ 大đại 師sư 。 若nhược 我ngã 在tại 世thế 無vô 異dị 此thử 。 謂vị 佛Phật 在tại 時thời 。 及cập 佛Phật 滅diệt 後hậu 。 皆giai 依y 戒giới 而nhi 行hành 。 當đương 以dĩ 戒giới 為vi 師sư 也dã 。 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 此thử 云vân 隨tùy 順thuận 解giải 脫thoát 戒giới 。 若nhược 能năng 堅kiên 持trì 禁cấm 戒giới 。 能năng 順thuận 至chí 脫thoát 脫thoát 也dã 。

第đệ 二nhị 問vấn 依y 何hà 處xứ 住trụ 者giả 。 當đương 依y 四tứ 念niệm 處xứ 住trụ 。 所sở 謂vị 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 此thử 四tứ 上thượng 中trung 下hạ 。 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 觀quán 。 一nhất 假giả 相tương/tướng 觀quán 。 二nhị 事sự 觀quán 。 三tam 理lý 觀quán 。 言ngôn 假giả 相tương/tướng 觀quán 者giả 。 即tức 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 四tứ 大đại 假giả 合hợp 。 三tam 十thập 六lục 物vật 。 以dĩ 成thành 其kỳ 身thân 。 由do 如như 囊nang 盛thịnh 於ư 糞phẩn 穢uế 。 令linh 諸chư 弟đệ 子tử 。 知tri 有hữu 漏lậu 煩phiền 惱não 等đẳng 。 以dĩ 成thành 其kỳ 身thân 。 深thâm 可khả 厭yếm 汙ô 。 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。 二nhị 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 者giả 。 令linh 知tri 三tam 界giới 火hỏa 宅trạch 。 無vô 處xứ 藏tạng 身thân 。 三tam 苦khổ 八bát 苦khổ 日nhật 夜dạ 煎tiễn 煑chử 。 能năng 如như 是thị 觀quán 。 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 三tam 觀quán 心tâm 無vô 常thường 者giả 。 識thức 心tâm 遷thiên 變biến 。 念niệm 念niệm 不bất 住trụ 。 令linh 知tri 諸chư 行hành 無vô 常thường 住trụ 者giả 。 令linh 證chứng 滅Diệt 諦Đế 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 至chí 寂tịch 滅diệt 為vi 樂lạc 也dã 。 四tứ 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 者giả 。 故cố 中trung 論luận 偈kệ 云vân 。 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 我ngã 。 或hoặc 說thuyết 於ư 非phi 我ngã 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 。 又hựu 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 無vô 我ngã 相tương/tướng 至chí 壽thọ 者giả 相tương/tướng 。 若nhược 執chấp 法pháp 中trung 。 有hữu 我ngã 相tướng 者giả 。 如Như 來Lai 說thuyết 言ngôn 。 非phi 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 作tác 此thử 觀quán 者giả 。 能năng 證chứng 二nhị 無vô 我ngã 理lý 。 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。 令linh 修tu 假giả 觀quán 。 為vì 諸chư 眾chúng 生sanh 。 不bất 知tri 此thử 身thân 。 本bổn 來lai 虗hư 偽ngụy 。 虗hư 妄vọng 顛điên 倒đảo 。 為vi 真chân 實thật 故cố 。 教giáo 諸chư 弟đệ 子tử 。 常thường 修tu 假giả 觀quán 。 我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 常thường 依y 此thử 住trụ 。

第đệ 二nhị 事sự 觀quán 者giả 。 以dĩ 四Tứ 念Niệm 處Xứ 。 分phân 為vi 五ngũ 蘊uẩn 。 初sơ 身thân 為vi 色sắc 蘊uẩn 。 觀quán 色sắc 不bất 淨tịnh 故cố 。 次thứ 受thọ 為vi 受thọ 蘊uẩn 。 觀quán 受thọ 是thị 苦khổ 。 世thế 間gian 之chi 人nhân 。 於ư 下hạ 苦khổ 中trung 便tiện 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương/tướng 。 不bất 知tri 苦khổ 樂lạc 二nhị 受thọ 。 悉tất 皆giai 是thị 苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 是thị 假giả 受thọ 。 縱túng/tung 受thọ 人nhân 天thiên 妙diệu 樂lạc 果quả 報báo 。 彼bỉ 報báo 若nhược 盡tận 。 不bất 免miễn 無vô 常thường 。 苦khổ 受thọ 是thị 實thật 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 佛Phật 說thuyết 苦Khổ 諦Đế 。 真chân 實thật 無vô 異dị 。 遺di 教giáo 經Kinh 云vân 。 日nhật 可khả 令linh 冷lãnh 。 月nguyệt 可khả 令linh 熱nhiệt 。 佛Phật 說thuyết 苦Khổ 諦Đế 。 不bất 可khả 令linh 樂lạc 。

三tam 法pháp 為vi 想tưởng 蘊uẩn 。 令linh 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 念niệm 念niệm 無vô 常thường 故cố 。

四tứ 心tâm 為vi 行hành 識thức 二nhị 蘊uẩn 。 令linh 知tri 心tâm 識thức 。 本bổn 來lai 無vô 我ngã 。 若nhược 不bất 繫hệ 緣duyên 境cảnh 。 不bất 依y 四tứ 念niệm 處xứ 住trụ 。 即tức 言ngôn 我ngã 能năng 然nhiên 。 餘dư 不bất 能năng 爾nhĩ 。 由do 如như 猿viên 猴hầu 得đắc 樹thụ 。 狂cuồng 象tượng 無vô 鈎câu 。 野dã 馬mã 無vô 絆bán 。 穴huyệt 鼻tị 絕tuyệt 牛ngưu 。 名danh 為vi 事sự 觀quán 。

第đệ 三tam 真chân 實thật 理lý 觀quán 者giả 。 唯duy 理lý 相tương 應ứng 。 更cánh 無vô 緣duyên 慮lự 。 所sở 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 十thập 二nhị 處xứ 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 皆giai 歸quy 於ư 空không 。 同đồng 一nhất 法pháp 性tánh 。 故cố 多đa 心tâm 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 深thâm 般Bát 若Nhã 時thời 。 照chiếu 見kiến 五ngũ 蘊uẩn 皆giai 空không 。 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 厄ách 等đẳng 。 此thử 名danh 為vi 理lý 觀quán 。 智Trí 度Độ 論luận 說thuyết 。 有hữu 五ngũ 種chủng 不bất 淨tịnh 。 以dĩ 成thành 其kỳ 身thân 。 一nhất 住trú 處xứ 不bất 淨tịnh 者giả 。 謂vị 識thức 種chủng 子tử 。 九cửu 月nguyệt 之chi 中trung 。 常thường 居cư 慈từ 母mẫu 生sanh 藏tạng 已dĩ 下hạ 。 熟thục 藏tạng 之chi 上thượng 。 尿niệu 屎thỉ 坑khanh 邊biên 。 為vi 安an 置trí 處xứ 。 故cố 經kinh 偈kệ 云vân 。 是thị 身thân 為vi 臰# 穢uế 。 不bất 從tùng 花hoa 中trung 生sanh 。 亦diệc 不bất 從tùng 瞻chiêm 蔔bặc 。 又hựu 不bất 從tùng 實thật 生sanh 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。

二nhị 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 者giả 。 謂vị 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 結kết 集tập 為vi 因nhân 。 業nghiệp 風phong 所sở 吹xuy 。 此thử 識thức 種chủng 子tử 。 在tại 父phụ 母mẫu 赤xích 白bạch 精tinh 中trung 。 託thác 攬lãm 為vi 身thân 。 故cố 名danh 不bất 淨tịnh 。 如như 有hữu 偈kệ 言ngôn 。 是thị 身thân 種chủng 不bất 淨tịnh 。 非phi 餘dư 妙diệu 寶bảo 物vật 。 不bất 由do 白bạch 淨tịnh 生sanh 。 但đãn 從tùng 穢uế 道đạo 出xuất 。

三tam 自tự 性tánh 不bất 淨tịnh 者giả 。 謂vị 三tam 十thập 六lục 物vật 。 覆phú 以dĩ 薄bạc 皮bì 。 大đại 小tiểu 不bất 淨tịnh 。 充sung 滿mãn 其kỳ 中trung 。 名danh 為vi 不bất 淨tịnh 。 如như 有hữu 偈kệ 言ngôn 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 質chất 。 能năng 變biến 為vi 不bất 淨tịnh 。 傾khuynh 海hải 洗tẩy 此thử 身thân 。 不bất 能năng 令linh 香hương 潔khiết 。

四tứ 相tướng 狀trạng 不bất 淨tịnh 者giả 。 謂vị 九cửu 孔khổng 常thường 流lưu 。 眼nhãn 出xuất 眵si 淚lệ 。 耳nhĩ 出xuất 結kết 聹ninh 。 鼻tị 中trung 流lưu 涕thế 。 口khẩu 中trung 涎tiên 唾thóa 。 大đại 小tiểu 便tiện 道đạo 。 流lưu 出xuất 屎thỉ 尿niệu 。 好hảo/hiếu 衣y 外ngoại 餝sức 。 美mỹ 食thực 內nội 充sung 。 皆giai 成thành 不bất 淨tịnh 。 如như 有hữu 偈kệ 言ngôn 。 種chủng 種chủng 不bất 淨tịnh 物vật 。 充sung 滿mãn 於ư 身thân 中trung 。 常thường 流lưu 出xuất 不bất 止chỉ 。 如như 漏lậu 囊nang 盛thịnh 物vật 。

五ngũ 究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 者giả 。 謂vị 捨xả 命mạng 已dĩ 後hậu 。 此thử 之chi 穢uế 身thân 。 皆giai 以dĩ 虫trùng 狼lang 為vi 糞phẩn 。 放phóng 火hỏa 為vi 灰hôi 。 爛lạn 壞hoại 為vi 土thổ/độ 。 故cố 此thử 不bất 淨tịnh 。 如như 有hữu 偈kệ 言ngôn 。 審thẩm 諦đế 觀quán 此thử 身thân 。 終chung 必tất 歸quy 死tử 處xứ 。 難nan 御ngự 無vô 反phản 覆phúc 。 背bội 恩ân 如như 不bất 見kiến 。

故cố 知tri 。 昔tích 雖tuy 好hảo/hiếu 以dĩ 塗đồ 熏huân 。 必tất 歸quy 臰# 穢uế 。 雖tuy 廣quảng 以dĩ 綺ỷ 餝sức 。 皆giai 歸quy 磨ma 滅diệt 。 故cố 羅La 漢Hán 諫gián 王vương 偈kệ 言ngôn 。 眼nhãn 是thị 眵si 淚lệ 竅khiếu 。 鼻tị 是thị 穢uế 涕thế 囊nang 。 口khẩu 為vi 涎tiên 唾thóa 器khí 。 身thân 為vi 屎thỉ 尿niệu 倉thương 。 大đại 王vương 無vô 所sở 知tri 。 為vi 色sắc 所sở 躭đam 荒hoang 。 貧bần 道đạo 有hữu 慧tuệ 眼nhãn 。 出xuất 家gia 求cầu 道Đạo 場tràng 。

第đệ 三tam 。 惡ác 性tánh 比Bỉ 丘Khâu 。 以dĩ 梵Phạm 擅thiện 治trị 之chi 。 梵Phạm 謂vị 梵Phạm 天Thiên 。 此thử 為vi 法pháp 。 擅thiện 是thị 於ư 法pháp 。 若nhược 有hữu 惡ác 性tánh 高cao 慢mạn 比Bỉ 丘Khâu 。 應ưng 以dĩ 淨tịnh 法pháp 治trị 之chi 。 不bất 須tu 打đả 罵mạ 。 即tức 嘿mặc 擯bấn 也dã 。

第đệ 四tứ 當đương 安an 何hà 語ngữ 者giả 。 一nhất 切thiết 經kinh 首thủ 。 常thường 置trí 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 六lục 句cú 等đẳng 義nghĩa 。 結kết 集tập 緣duyên 起khởi 者giả 。

立lập 之chi 所sở 由do 者giả 。 准chuẩn 智Trí 度Độ 論luận 。 如như 是thị 者giả 信tín 相tương/tướng 也dã 。 何hà 故cố 初sơ 即tức 言ngôn 信tín 。 准chuẩn 顯hiển 揚dương 論luận 。 信tín 有hữu 五ngũ 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 信tín 除trừ 不bất 信tín 為vi 業nghiệp 。 既ký 信tín 佛Phật 法Pháp 。 恭cung 敬kính 已dĩ 深thâm 。 縱túng/tung 逢phùng 邪tà 緣duyên 。 必tất 不bất 迴hồi 信tín 。 二nhị 同đồng 利lợi 為vi 業nghiệp 。 先tiên 自tự 。 後hậu 令linh 他tha 人nhân 之chi 無vô 信tín 同đồng 除trừ 。 除trừ 他tha 故cố 令linh 生sanh 。 俗tục 書thư 云vân 。 己kỷ 所sở 不bất 欲dục 。 勿vật 施thí 於ư 人nhân 。 故cố 須tu 先tiên 信tín 。 三tam 能năng 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 資tư 粮# 為vi 業nghiệp 。 即tức 四tứ 十thập 心tâm 初sơ 信tín 也dã 。 四tứ 能năng 趣thú 善thiện 道đạo 為vi 業nghiệp 。 謂vị 得đắc 四tứ 不bất 壞hoại 信tín 。 能năng 越việt 惡ác 道đạo 。 人nhân 若nhược 無vô 信tín 。 增tăng 長trưởng 愚ngu 癡si 也dã 。 五ngũ 增tăng 長trưởng 淨tịnh 信tín 心tâm 為vi 業nghiệp 。 如như 其kỳ 無vô 信tín 。 心tâm 多đa 混hỗn 濁trược 。 既ký 唯duy 信tín 心tâm 。 性tánh 必tất 清thanh 淨tịnh 也dã 。

故cố 知tri 。 有hữu 信tín 無vô 智trí 。 增tăng 長trưởng 愚ngu 癡si 。 不bất 能năng 了liễu 別biệt 是thị 非phi 。 緣duyên 愚ngu 癡si 。 即tức 生sanh 邪tà 信tín 也dã 。 若nhược 有hữu 智trí 而nhi 無vô 信tín 。 增tăng 長trưởng 邪tà 見kiến 。 即tức 是thị 世thế 智trí 辨biện 聰thông 。 增tăng 長trưởng 異dị 見kiến 。 故cố 此thử 信tín 心tâm 。 亦diệc 以dĩ 邪tà 慧tuệ 為vi 體thể 性tánh 。

又hựu 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 止chỉ 疑nghi 故cố 立lập 信tín 。 恐khủng 後hậu 眾chúng 生sanh 。 於ư 修tu 多đa 羅la 。 疑nghi 非phi 佛Phật 說thuyết 。 故cố 安an 如như 是thị 。 為vi 破phá 疑nghi 故cố 。 二nhị 破phá 執chấp 故cố 令linh 生sanh 信tín 。 有hữu 執chấp 之chi 時thời 不bất 解giải 。 令linh 破phá 其kỳ 執chấp 。 令linh 生sanh 信tín 解giải 。 三tam 止chỉ 餘dư 謗báng 故cố 。 若nhược 言ngôn 餘dư 人nhân 所sở 說thuyết 。 恐khủng 多đa 生sanh 謗báng 。 今kim 言ngôn 阿A 難Nan 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 。 人nhân 即tức 生sanh 信tín 。 四tứ 正chánh 邪tà 見kiến 故cố 。 外ngoại 道đạo 經kinh 首thủ 。 皆giai 阿a # 二nhị 字tự 。 以dĩ 為vi 吉cát 祥tường 。 初sơ 有hữu 吉cát 故cố 。 中trung 後hậu 亦diệc 吉cát 。 阿a 之chi 言ngôn 無vô 。 # 之chi 言ngôn 有hữu 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 不bất 離ly 有hữu 無vô 二nhị 字tự 。 故cố 初sơ 置trí 之chi 。 今kim 為vi 蕳# 邪tà 見kiến 。 故cố 置trí 如như 是thị 。

又hựu 信tín 有hữu 二nhị 種chủng 。 菩Bồ 薩Tát 信tín 心tâm 。 深thâm 而nhi 不bất 淺thiển 。 無vô 疑nghi 故cố 。 雖tuy 得đắc 二nhị 空không 理lý 智trí 。 相tương/tướng 欲dục 取thủ 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 除trừ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 信tín 力lực 堅kiên 固cố 者giả 。 必tất 無vô 退thoái 轉chuyển 也dã 。

次thứ 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 淺thiển 而nhi 不bất 深thâm 。 雖tuy 言ngôn 有hữu 生sanh 空không 理lý 智trí 。 而nhi 求cầu 小tiểu 果quả 。 中trung 路lộ 退thoái 還hoàn 。 不bất 能năng 更cánh 進tiến 求cầu 大Đại 乘Thừa 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 我ngã 等đẳng 若nhược 聞văn 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 都đô 無vô 欣hân 樂nhạo 。

三tam 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 不bất 深thâm 不bất 淺thiển 。 逢phùng 緣duyên 即tức 起khởi 。 猶do 若nhược 浮phù 蓱bình 。 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 猶do 如như 輕khinh 毛mao 。 隨tùy 風phong 東đông 西tây 。 不bất 能năng 安an 住trụ 。 俗tục 詩thi 云vân 。 客khách 心tâm 無vô 定định 所sở 。 如như 同đồng 不bất 繫hệ 舟chu 。 又hựu 云vân 。 草thảo 命mạng 如như 點điểm 露lộ 等đẳng 。 謂vị 無vô 准chuẩn 定định 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 又hựu 書thư 云vân 。 延diên 陵lăng 致trí 劒kiếm 於ư 松tùng 枯khô 。 又hựu 元nguyên [阿-可+白]# 臣thần 卿khanh 。 煞sát 雞kê 為vi 信tín 。 千thiên 里lý 相tương/tướng 期kỳ 。 尅khắc 時thời 而nhi 至chí 。 存tồn 其kỳ 信tín 也dã 。 故cố 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 信tín 。 最tối 在tại 後hậu 者giả 。 意ý 令linh 先tiên 行hành 信tín 也dã 。 又hựu 猩tinh 猩tinh 能năng 言ngôn 不bất 離ly 禽cầm 獸thú 。 鸚anh 鵡vũ 能năng 言ngôn 不bất 離ly 飛phi 鳥điểu 。 人nhân 之chi 無vô 信tín 。 雖tuy 有hữu 其kỳ 言ngôn 。 何hà 殊thù 鳥điểu 。 故cố 夫phu 子tử 云vân 。 事sự 親thân 者giả 能năng 竭kiệt 其kỳ 力lực 。 事sự 君quân 能năng 置trí 其kỳ 身thân 。 與dữ 朋bằng 友hữu 交giao 。 言ngôn 而nhi 有hữu 信tín 。 雖tuy 曰viết 未vị 學học 。 吾ngô 必tất 謂vị 之chi 學học 矣hĩ 。 又hựu 初sơ 云vân 如như 是thị 令linh 生sanh 信tín 者giả 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 令linh 眾chúng 生sanh 信tín 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 二nhị 信tín 身thân 中trung 有hữu 佛Phật 性tánh 。 三tam 信tín 未vị 來lai 。 必tất 得đắc 成thành 佛Phật 。 有hữu 如như 斯tư 義nghĩa 。 故cố 初sơ 置trí 之chi 。 淨tịnh 法Pháp 師sư 解giải 信tín 云vân 。 心tâm 決quyết 定định 為vi 信tín 體thể 。 口khẩu 決quyết 定định 為vi 信tín 相tương/tướng 者giả 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 法pháp 相tướng 錯thác 矣hĩ 。 准chuẩn 百bách 法pháp 論luận 中trung 。 夫phu 決quyết 定định 者giả 。 即tức 當đương 勝thắng 解giải 為vi 體thể 。 夫phu 信tín 者giả 。 乃nãi 以dĩ 清thanh 淨tịnh 為vi 體thể 。 故cố 知tri 錯thác 也dã 。 然nhiên 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 為vi 體thể 。 以dĩ 有hữu 信tín 故cố 。 心tâm 始thỉ 證chứng 淨tịnh 。 若nhược 其kỳ 無vô 信tín 。 心tâm 則tắc 混hỗn 濁trược 。 若nhược 逢phùng 境cảnh 即tức 起khởi 。 此thử 以dĩ 邪tà 慧tuệ 為vi 體thể 。 亦diệc 可khả 信tín 者giả 以dĩ 假giả 慧tuệ 為vi 體thể 。

又hựu 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 於ư 實thật 得đắc 能năng 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 實thật 有hữu 者giả 四Tứ 諦Đế 。 得đắc 者giả 信tín 有hữu 三Tam 寶Bảo 。 能năng 者giả 信tín 出xuất 世thế 間gian 善thiện 法Pháp 。 信tín 此thử 三tam 故cố 。 名danh 信tín 清thanh 淨tịnh 。 是thị 故cố 經kinh 初sơ 者giả 如như 是thị 。 意ý 欲dục 令linh 生sanh 信tín 三tam 法pháp 故cố 。 後hậu 曰viết 奉phụng 行hành 生sanh 智trí 故cố 者giả 。 智trí 慧tuệ 既ký 生sanh 。 所sở 以dĩ 歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành 也dã 。

又hựu 初sơ 令linh 生sanh 信tín 。 令linh 人nhân 堅kiên 。 後hậu 令linh 生sanh 智trí 。 即tức 度độ 生sanh 死tử 。

疏sớ/sơ 中trung 十thập 義nghĩa 釋thích 信tín 。 趣thú 極cực 果quả 之chi 初sơ 因nhân 者giả 。 即tức 資tư 粮# 位vị 也dã 。 果quả 者giả 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 之chi 極cực 果quả 。 初sơ 因nhân 者giả 。 地địa 前tiền 四tứ 十thập 心tâm 。 資tư 粮# 位vị 初sơ 。 以dĩ 信tín 為vi 首thủ 。 故cố 云vân 初sơ 因nhân 。

最tối 初sơ 發phát 起khởi 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 須tu 具cụ 十thập 德đức 者giả 。 依y 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 經Kinh 云vân 。 一nhất 親thân 近cận 善thiện 友hữu 。 二nhị 供cúng 養dường 諸chư 佛Phật 。 三tam 修tu 習tập 善thiện 根căn 。 四tứ 志chí 求cầu 勝thắng 法Pháp 。 五ngũ 心tâm 常thường 柔nhu 和hòa 。 六lục 遭tao 苦khổ 能năng 忍nhẫn 。 七thất 慈từ 悲bi 厚hậu 純thuần 。 八bát 深thâm 心tâm 平bình 等đẳng 。 九cửu 愛ái 樂nhạo 大Đại 乘Thừa 。 十thập 求cầu 佛Phật 智trí 慧tuệ 。

起khởi 三tam 妙diệu 觀quán 者giả 。 厭yếm 離ly 有hữu 為vi 心tâm 。 即tức 誓thệ 斷đoạn 一nhất 切thiết 惡ác 。 律luật 儀nghi 戒giới 也dã 。 所sở 有hữu 十thập 方phương 。 世thế 界giới 如như 虗hư 空không 惡ác 業nghiệp 。 願nguyện 皆giai 斷đoạn 盡tận 。 亦diệc 是thị 三tam 德đức 之chi 中trung 。 功công 德đức 法Pháp 身thân 之chi 因nhân 也dã 。 二nhị 求cầu 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 即tức 誓thệ 修tu 一nhất 切thiết 善thiện 。 攝nhiếp 善thiện 法Pháp 戒giới 也dã 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 如như 虗hư 空không 善thiện 。 願nguyện 皆giai 盡tận 修tu 。 即tức 是thị 智trí 德đức 之chi 因nhân 也dã 。 報báo 身thân 因nhân 也dã 。 三tam 為vi 度độ 有hữu 情tình 以dĩ 。 即tức 誓thệ 度độ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 謂vị 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 戒giới 也dã 。 十thập 方phương 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 願nguyện 皆giai 度độ 盡tận 。 名danh 為vi 恩ân 德đức 。 即tức 是thị 化hóa 身thân 之chi 因nhân 也dã 。 故cố 稱xưng 三tam 妙diệu 觀quán 。 亦diệc 是thị 三Tam 聚Tụ 淨Tịnh 戒Giới 。 三Tam 身Thân 之chi 因nhân 。 圓viên 成thành 三tam 德đức 。

疏sớ/sơ 引dẫn 攝nhiếp 論luận 云vân 。 清thanh 淨tịnh 增tăng 上thượng 力lực 等đẳng 者giả 。 清thanh 淨tịnh 即tức 是thị 於ư 信tín 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 以dĩ 善thiện 根căn 為vi 自tự 體thể 。 善thiện 根căn 之chi 清thanh 淨tịnh 也dã 。 增tăng 上thượng 力lực 者giả 。 謂vị 強cường/cưỡng 緣duyên 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 善thiện 友hữu 為vi 緣duyên 也dã 。 堅kiên 固cố 心tâm 勝thắng 進tiến 者giả 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 不bất 退thoái 屈khuất 為vi 策sách 發phát 。 策sách 發phát 身thân 以dĩ 。 道đạo 始thỉ 勝thắng 進tiến 。 言ngôn 策sách 發phát 者giả 。 亦diệc 退thoái 屈khuất 。 即tức 須tu 專chuyên 心tâm 趣thú 求cầu 。 更cánh 無vô 餘dư 想tưởng 。 發phát 大đại 誓thệ 願nguyện 。 以dĩ 自tự 邀yêu 誓thệ 。 俗tục 士sĩ 中trung 發phát 心tâm 志chí 操thao 也dã 。

二nhị 入nhập 諦đế 理lý 之chi 機cơ 漸tiệm 者giả 。 即tức 加gia 行hành 德đức 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 得đắc 入nhập 見kiến 道đạo 初sơ 果quả 。 證chứng 生sanh 空không 理lý 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 在tại 加gia 行hành 位vị 。 將tương 入nhập 初Sơ 地Địa 。 證chứng 二nhị 無vô 我ngã 理lý 法pháp 。 須tu 向hướng 善thiện 根căn 中trung 。 首thủ 有hữu 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 方phương 始thỉ 能năng 證chứng 二nhị 空không 智trí 。 根căn 力lực 之chi 初sơ 。 皆giai 有hữu 信tín 根căn 。 有hữu 信tín 力lực 故cố 。 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 之chi 善thiện 。 因nhân 此thử 事sự 生sanh 。 有hữu 信tín 力lực 故cố 。 諸chư 魔ma 不bất 能năng 屈khuất 伏phục 。 若nhược 依y 并tinh 州châu 法Pháp 師sư 。 應ưng 言ngôn 入nhập 諦đế 理lý 之chi 鳴minh 漸tiệm 。 鳴minh 漸tiệm 者giả 。 如như 鳴minh 鸖# 欲dục 飛phi 。 初sơ 一nhất 尺xích 二nhị 尺xích 。 乃nãi 至chí 一nhất 丈trượng 十thập 丈trượng 。 乃nãi 至chí 冲# 天thiên 。 冲# 天thiên 之chi 高cao 。 皆giai 由do 漸tiệm 飛phi 之chi 勢thế 。 謂vị 大đại 小tiểu 二Nhị 乘Thừa 。 欲dục 入nhập 聖thánh 道Đạo 。 乃nãi 以dĩ 佛Phật 果Quả 。 要yếu 須tu 信tín 根căn 信tín 力lực 。 方phương 入nhập 見kiến 道đạo 。 從tùng 見kiến 道đạo 入nhập 修tu 道Đạo 。 修tu 道Đạo 入nhập 無Vô 學Học 道đạo 。 乃nãi 至chí 成thành 佛Phật 。 成thành 佛Phật 之chi 因nhân 皆giai 由do 生sanh 信tín 。 故cố 名danh 鳴minh 漸tiệm 。 准chuẩn 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 四tứ 念niệm 處xử 在tại 暖noãn 位vị 。 四tứ 善thiện 根căn 在tại 頂đảnh 。 五ngũ 根căn 在tại 忍nhẫn 。 五Ngũ 力Lực 在tại 世thế 第đệ 一nhất 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 五ngũ 根căn 在tại 暖noãn 。 五Ngũ 力Lực 在tại 忍nhẫn 世thế 第đệ 一nhất 位vị 中trung 。 此thử 加gia 行hành 中trung 首thủ 。 有hữu 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 故cố 。 萬vạn 善thiện 以dĩ 茲tư 而nhi 生sanh 。 四tứ 魔ma 不bất 能năng 為vi 害hại 。 方phương 得đắc 入nhập 於ư 見kiến 道đạo 。 證chứng 取thủ 真Chân 如Như 。

言ngôn 通thông 妙diệu 真chân 之chi 證chứng 淨tịnh 者giả 。 即tức 道Đạo 德đức 也dã 。 通thông 者giả 達đạt 也dã 。 妙diệu 謂vị 妙diệu 智trí 。 真chân 謂vị 真Chân 如Như 。 淨tịnh 謂vị 七thất 淨tịnh 信tín 。 復phục 由do 證chứng 此thử 淨tịnh 妙diệu 真Chân 如Như 四Tứ 諦Đế 理lý 。 故cố 入nhập 見kiến 道đạo 。 入nhập 見kiến 道đạo 已dĩ 。 即tức 能năng 於ư 三Tam 寶Bảo 及cập 戒giới 。 而nhi 能năng 淨tịnh 信tín 。 然nhiên 此thử 戒giới 者giả 。 是thị 聖thánh 所sở 愛ái 戒giới 。 道đạo 共cộng 定định 共cộng 俱câu 戒giới 也dã 。 謂vị 但đãn 能năng 於ư 三Tam 寶Bảo 所sở 。 生sanh 淨tịnh 信tín 心tâm 。 聖thánh 道Đạo 之chi 戒giới 。 自tự 然nhiên 生sanh 也dã 。 如như 論luận 中trung 喻dụ 云vân 。 佛Phật 寶bảo 如như 能năng 治trị 病bệnh 人nhân 。 法Pháp 寶bảo 如như 藥dược 方phương 。 僧Tăng 寶bảo 如như 看khán 病bệnh 人nhân 。 闕khuyết 一nhất 不bất 可khả 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 於ư 三Tam 寶Bảo 所sở 。 起khởi 此thử 三tam 心tâm 。 聖thánh 所sở 愛ái 戒giới 自tự 然nhiên 增tăng 長trưởng 。 戒giới 增tăng 長trưởng 故cố 。 得đắc 生sanh 人nhân 天thiên 。 上thượng 妙diệu 果Quả 報báo 。 即tức 離ly 貧bần 賤tiện 因nhân 也dã 。 故cố 初sơ 言ngôn 如như 是thị 令linh 生sanh 信tín 也dã (# 四tứ 不bất 壞hoại 信tín 緣duyên 如như 別biệt 抄sao 說thuyết )# 。 然nhiên 此thử 經Kinh 中trung 。 不bất 正chánh 解giải 淨tịnh 字tự 。 下hạ 文văn 但đãn 有hữu 遠viễn 塵trần 離ly 垢cấu 。 得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。 然nhiên 非phi 正chánh 。 餘dư 文văn 云vân 有hữu 佛Phật 子tử 心tâm 淨tịnh 等đẳng 。 亦diệc 是thị 淨tịnh 信tín 之chi 義nghĩa 。 又hựu 解giải 。 佛Phật 寶bảo 者giả 導đạo 師sư 。 法Pháp 寶bảo 如như 導đạo 師sư 。 僧Tăng 寶bảo 如như 良lương 伴bạn 。 戒giới 如như 所sở 乘thừa 之chi 騎kỵ 。 人nhân 佛Phật 法Pháp 人nhân 。 欲dục 求cầu 無vô 上thượng 法Pháp 寶bảo 。 必tất 須tu 世Thế 尊Tôn 為vi 大đại 導đạo 師sư 。 引dẫn 接tiếp 眾chúng 生sanh 。 入nhập 法pháp 正Chánh 道Đạo 。 又hựu 須tu 親thân 近cận 出xuất 家gia 善thiện 友hữu 。 以dĩ 為vi 伴bạn 侶lữ 。 修tu 持trì 淨tịnh 戒giới 。 以dĩ 為vi 乘thừa 騎kỵ 。 方phương 引dẫn 至chí 於ư 佛Phật 果Quả 寶bảo 所sở 。 既ký 至chí 寶bảo 所sở 。 離ly 貧bần 賤tiện 之chi 因nhân 。 恭cung 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 故cố 能năng 越việt 惡ác 道đạo 。 由do 此thử 義nghĩa 故cố 。 初sơ 言ngôn 如như 是thị 令linh 信tín 心tâm 也dã 。

信tín 現hiện 觀quán 者giả 。 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 。 有hữu 六lục 現hiện 觀quán 。 信tín 現hiện 觀quán 為vi 首thủ 。

四tứ 荷hà 至chí 德đức 之chi 嘉gia 依y 者giả 。 即tức 修tu 道Đạo 也dã 。 荷hà 者giả 負phụ 也dã 擔đảm 也dã 。 至chí 德đức 者giả 。 謂vị 佛Phật 果Quả 賢hiền 曰viết 德đức 。 家gia 者giả 善thiện 也dã 。 立lập 信tín 者giả 是thị 彼bỉ 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 之chi 善thiện 因nhân 。 欲dục 證chứng 入nhập 此thử 四tứ 。 皆giai 須tu 有hữu 信tín 。

食thực 法Pháp 味vị 之chi 家gia 手thủ 者giả 。 夫phu 欲dục 喫khiết 食thực 。 要yếu 須tu 有hữu 手thủ 。 欲dục 食thực 法Pháp 味vị 。 非phi 信tín 不bất 能năng 。 故cố 言ngôn 信tín 為vi 家gia 手thủ 。

言ngôn 如như 大đại 龍long 象tượng 者giả 。 為vi 是thị 龍long 如như 象tượng 。 為vi 是thị 象tượng 即tức 龍long 。 龍long 象tượng 各các 別biệt 。 有hữu 人nhân 解giải 云vân 。 龍long 象tượng 各các 別biệt 。 今kim 則tắc 不bất 然nhiên 。 謂vị 帝Đế 釋Thích 放phóng 諸chư 大đại 象tượng 於ư 黑hắc 山sơn 中trung 。 山sơn 中trung 有hữu 龍long 宮cung 。 令linh 諸chư 龍long 等đẳng 與dữ 象tượng 和hòa 合hợp 。 由do 生sanh 象tượng 子tử 。 是thị 龍long 體thể 胤dận 。 故cố 名danh 龍long 象tượng 。 龍long 象tượng 日nhật 行hành 一nhất 萬vạn 餘dư 里lý 。 如như 漢hán 帝đế 於ư 嵐lam 州châu 大đại 龍long 池trì 邊biên 。 故cố 諸chư 馬mã 務vụ 。 因nhân 即tức 生sanh 駒câu 。 名danh 為vi 龍long 馬mã 。 故cố 取thủ 龍long 象tượng 以dĩ 摧tồi 怨oán 敵địch 。 以dĩ 喻dụ 入nhập 道Đạo 之chi 人nhân 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 威uy 德đức 高cao 遠viễn 。 猶do 如như 龍long 象tượng 也dã 。

以dĩ 信tín 為vi 手thủ 者giả 。 謂vị 象tượng 若nhược 無vô 鼻tị 。 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 人nhân 若nhược 無vô 信tín 。 道đạo 無vô 由do 證chứng 也dã 。

以dĩ 捨xả 為vi 牙nha 者giả 。 如như 象tượng 有hữu 牙nha 。 能năng 拒cự 怨oán 敵địch 。 人nhân 有hữu 於ư 捨xả 。 能năng 滅diệt 貪tham 嗔sân 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 無vô 能năng 為vi 害hại 者giả 。 即tức 以dĩ 無vô 貪tham 等đẳng 為vi 捨xả 也dã 。

以dĩ 念niệm 為vi 頸cảnh 者giả 。 象tượng 有hữu 頸cảnh 故cố 。 頸cảnh 頭đầu 相tương 連liên 。 人nhân 若nhược 有hữu 念niệm 。 任nhậm 持trì 不bất 忘vong 。 一nhất 切thiết 善thiện 業nghiệp 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。

以dĩ 慧tuệ 為vi 頭đầu 者giả 。 頭đầu 最tối 在tại 先tiên 。 簡giản 擇trạch 道đạo 路lộ 。 慧tuệ 最tối 居cư 上thượng 。 了liễu 別biệt 是thị 非phi 。

并tinh 州châu 師sư 云vân 。 今kim 言ngôn 頭đầu 者giả 。 意ý 取thủ 兩lưỡng 眼nhãn 。 能năng 見kiến 道đạo 路lộ 。 最tối 聰thông 明minh 故cố 。 喻dụ 正chánh 體thể 後hậu 得đắc 二nhị 智trí 。 能năng 善thiện 分phân 別biệt 邪tà 正chánh 道đạo 故cố 。

於ư 其kỳ 兩lưỡng 肩kiên 擔đảm 集tập 善thiện 法Pháp 者giả 。 即tức 慚tàm 愧quý 為vi 兩lưỡng 肩kiên 也dã 。 以dĩ 慚tàm 愧quý 故cố 。 能năng 擔đảm 集tập 善thiện 法Pháp 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 。 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 。 亦diệc 可khả 言ngôn 前tiền 既ký 以dĩ 慧tuệ 為vi 頭đầu 。 此thử 戒giới 定định 為vi 兩lưỡng 肩kiên 也dã 。

五ngũ 七Thất 聖Thánh 財Tài 之chi 元nguyên 胎thai 者giả 。 初sơ 始thỉ 胎thai 者giả 亦diệc 始thỉ 也dã 。 如như 基cơ 元nguyên 初sơ 也dã 。 始thỉ 并tinh 胎thai 者giả 。 如như 兒nhi 在tại 胎thai 名danh 初sơ 也dã 。 此thử 聖thánh 財tài 對đối 治trị 世thế 間gian 三tam 種chủng 財tài 故cố 。 一nhất 增tăng 長trưởng 財tài 。 謂vị 令linh 人nhân 案án 磨ma 斫chước 風phong 搥trùy 斧phủ 之chi 類loại 。 而nhi 能năng 去khứ 諸chư 疹chẩn 。 增tăng 長trưởng 肌cơ 膚phu 。 亦diệc 名danh 為vi 財tài 。 二nhị 適thích 悅duyệt 財tài 。 學học 者giả 大đại 商thương 元nguyên 規quy 法Pháp 寶bảo 者giả 。 謂vị 學học 法pháp 者giả 。 由do 如như 商thương 家gia 。 以dĩ 福phước 德đức 易dị 智trí 慧tuệ 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 易dị 福phước 德đức 。 如như 俗tục 市thị 易dị 。 名danh 之chi 為vi 商thương 家gia 。 喻dụ 金kim 銀ngân 綵thải 帛bạch 之chi 類loại 。 同đồng 此thử 寶bảo 物vật 。 能năng 令linh 適thích 悅duyệt 故cố 。 三tam 吉cát 祥tường 財tài 。 謂vị 四tứ 時thời 八bát 節tiết 贈tặng 賞thưởng 百bách 索sách 調Điều 達Đạt 之chi 類loại 也dã 。 西tây 方phương 人nhân 人nhân 。 至chí 於ư 時thời 節tiết 。 多đa 贈tặng 吉cát 祥tường 茅mao 草thảo 鮮tiên 花hoa 之chi 屬thuộc 。 以dĩ 表biểu 吉cát 祥tường 故cố 。

又hựu 依y 瑜du 伽già 論luận 中trung 。 世thế 出xuất 世thế 財tài 對đối 治trị 。 總tổng 有hữu 十thập 五ngũ 。 總tổng 為vi 頌tụng 曰viết 。 行hành 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 通thông 六lục 。

時thời 地địa 窮cùng 引dẫn 脫thoát 。 足túc 往vãng 苦khổ 惡ác 對đối 。 灾# 害hại 燒thiêu 無vô 斷đoạn 。

第đệ 一nhất 行hành 者giả 。 謂vị 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。 增tăng 長trưởng 惡ác 行hành 。 必tất 定định 令linh 人nhân 沉trầm 淪luân 生sanh 死tử 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 能năng 生sanh 善thiện 行hành 。 令linh 諸chư 行hành 人nhân 清thanh 昇thăng 彼bỉ 岸ngạn 。

二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 世thế 間gian 之chi 財tài 。 唯duy 得đắc 一nhất 身thân 之chi 樂lạc 。 王vương 官quan 逼bức 迫bách 。 常thường 生sanh 愁sầu 惱não 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 必tất 歸quy 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。

三tam 世thế 間gian 五ngũ 欲dục 財tài 物vật 。 不bất 通thông 六lục 根căn 。 唯duy 濟tế 色sắc 欲dục 二nhị 界giới 。 躭đam 樂nhạo/nhạc/lạc 財tài 物vật 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 通thông 於ư 六lục 根căn 。 廣quảng 陰ấm 三tam 界giới 。 濟tế 於ư 四tứ 生sanh 五ngũ 欲dục 故cố 。

四tứ 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。

時thời 有hữu 時thời 無vô 。 縱túng/tung 暢sướng 一nhất 生sanh 。 命mạng 終chung 還hoàn 散tán 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 盡tận 恆Hằng 沙sa 劫kiếp 。 常thường 時thời 有hữu 故cố 。

五ngũ 地địa 者giả 。 世thế 間gian 之chi 財tài 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 唯duy 欲dục 界giới 地địa 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 通thông 九cửu 地địa 故cố 。

六lục 盡tận 者giả 。 世thế 間gian 財tài 用dụng 有hữu 窮cùng 盡tận 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 歷lịch 劫kiếp 無vô 盡tận 。 即tức 蓮liên 花hoa 出xuất 水thủy 有hữu 不bất 可khả 盡tận 義nghĩa 。 譬thí 如như 一nhất 燈đăng 。 然nhiên 百bách 千thiên 燈đăng 。 冥minh 者giả 皆giai 明minh 。 明minh 終chung 不bất 盡tận 。

七thất 引dẫn 者giả 。 世thế 間gian 財tài 能năng 引dẫn 入nhập 生sanh 死tử 。 沉trầm 淪luân 苦khổ 海hải 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 能năng 引dẫn 行hành 人nhân 至chí 菩Bồ 提Đề 故cố 。

八bát 脫thoát 者giả 。 世thế 間gian 財tài 五ngũ 家gia 有hữu 分phần/phân 。 王vương 賊tặc 水thủy 火hỏa 不bất 孝hiếu 子tử 。 共cộng 用dụng 為vi 主chủ 。 有hữu 可khả 脫thoát 義nghĩa 。 出xuất 世thế 財tài 寶bảo 得đắc 不bất 喪táng 。 歷lịch 劫kiếp 逾du 明minh 。

九cửu 往vãng 者giả 。 世thế 間gian 財tài 。 不bất 能năng 令linh 人nhân 。 往vãng 到đáo 涅Niết 槃Bàn 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 能năng 引dẫn 眾chúng 生sanh 。 出xuất 生sanh 死tử 故cố 。

十thập 足túc 者giả 。 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。 縱túng/tung 得đắc 千thiên 億ức 。 慳san 惜tích 轉chuyển 增tăng 。 施thi 設thiết 於ư 人nhân 。 終chung 不bất 厭yếm 足túc 。 出xuất 世thế 財tài 寶bảo 。 洽hiệp 放phóng 貧bần 人nhân 。 縱túng/tung 滿mãn 塵trần 劫kiếp 。 無vô 有hữu 慳san 惜tích 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 皆giai 足túc 用dụng 故cố 。

十thập 一nhất 苦khổ 惱não 者giả 。 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。 縱túng/tung 滿mãn 百bách 千thiên 萬vạn 。 苦khổ 惱não 更cánh 多đa 。 以dĩ 繫hệ 屬thuộc 王vương 被bị 駈khu 逐trục 故cố 。 而nhi 不bất 自tự 在tại 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 用dụng 周chu 法Pháp 界Giới 。 而nhi 無vô 愁sầu 惱não 。 故cố 釋thích 賦phú 云vân 。 多đa 求cầu 空không 事sự 苦khổ 事sự 苦khổ 惱não 。 少thiểu 欲dục 即tức 有hữu 涅Niết 槃Bàn 。

十thập 二nhị 惡ác 對đối 治trị 者giả 。 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。 恐khủng 人nhân 劫kiếp 脫thoát 。 常thường 應ưng 守thủ 護hộ 。 而nhi 不bất 睡thụy 眠miên 。 出xuất 世thế 財tài 寶bảo 。 蕭tiêu 然nhiên 無vô 滯trệ 。 故cố 釋Thích 子tử 賦phú 言ngôn 。 善thiện 哉tai 釋Thích 子tử 。 任nhậm 性tánh 沉trầm 浮phù 。 類loại 簪# 去khứ 俗tục 。 捨xả 去khứ 無vô 憂ưu 等đẳng 。 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 。 以dĩ 翻phiên 子tử 高cao 稱xưng 快khoái 樂lạc 因nhân 緣duyên (# 云vân 云vân )# 。

十thập 三tam 灾# 者giả 。 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。 資tư 長trường/trưởng 五ngũ 欲dục 之chi 身thân 。 雖tuy 望vọng 安an 身thân 。 必tất 為vi 灾# 害hại 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 世thế 間gian 大đại 灾# 。 無vô 過quá 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 妃phi 憶ức 桃đào 李# 之chi 容dung 。 像tượng 逼bức 桑tang 榆# 之chi 歲tuế 。 且thả 初sơ 生sanh 之chi 時thời 。 常thường 居cư 穢uế 惡ác 之chi 處xứ 。 頭đầu 白bạch 面diện 皺trứu 。 人nhân 所sở 不bất 喜hỷ 。 坐tọa 起khởi 呻thân 吟ngâm 。 餘dư 命mạng 無vô 幾kỷ 。 一nhất 旦đán 命mạng 終chung 。 橫hoạnh/hoành 屍thi 地địa 上thượng 。 色sắc 變biến 汙ô 流lưu 。 賤tiện 生sanh 平bình 愛ái 子tử 。 遠viễn 離ly 不bất 看khán 。 雖tuy 蹔tạm 哭khốc 時thời 。 人nhân 知tri 還hoàn 笑tiếu 。 故cố 知tri 此thử 身thân 實thật 為vi 灾# 也dã 。

十thập 四tứ 燒thiêu 惱não 者giả 。 彼bỉ 論luận 喻dụ 云vân 。 如như 人nhân 患hoạn 疥giới 。 向hướng 火hỏa 炙chích 之chi 。 初sơ 快khoái 癢dạng 故cố 。 遂toại 以dĩ 手thủ 把bả 。 不bất 知tri 少thiểu 時thời 痛thống 之chi 難nan 忍nhẫn 。 眾chúng 生sanh 之chi 身thân 。 躭đam 財tài 愛ái 色sắc 。 競cạnh 覓mịch 名danh 利lợi 。 由do 如như 向hướng 火hỏa 快khoái 癢dạng 之chi 時thời 。 卻khước 墜trụy 惡ác 道đạo 之chi 中trung 。 何hà 殊thù 搔tao 疥giới 之chi 痛thống 。

十thập 五ngũ 無vô 斷đoạn 。 世thế 間gian 財tài 寶bảo 。 有hữu 斷đoạn 盡tận 期kỳ 。 出xuất 世thế 聖thánh 財tài 。 必tất 無vô 斷đoạn 盡tận 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 以dĩ 此thử 乘thừa 物vật 。 周chu 給cấp 一nhất 國quốc 。 猶do 尚thượng 不bất 匱quỹ 。 何hà 況huống 諸chư 子tử 。

六lục 善thiện 九cửu 因nhân 之chi 俶thục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 俶thục 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 初sơ 始thỉ 義nghĩa 也dã 。 春xuân 即tức 俶thục 為vi 初sơ 。 落lạc 是thị 秋thu 之chi 初sơ 。 故cố 爾nhĩ 雅nhã 云vân 。 俶thục 落lạc 權quyền 輿dư 肇triệu 殂tồ 元nguyên 始thỉ 等đẳng 。 皆giai 初sơ 始thỉ 義nghĩa 也dã 。

問vấn 。 何hà 故cố 列liệt 名danh 但đãn 有hữu 八bát 因nhân 。 解giải 云vân 。 以dĩ 其kỳ 先tiên 信tín 心tâm 。 方phương 始thỉ 有hữu 欲dục 。 信tín 為vi 欲dục 依y 。 故cố 希hy 望vọng 故cố 。 此thử 之chi 八bát 因nhân 。 皆giai 以dĩ 信tín 為vi 初sơ 。 以dĩ 善thiện 法Pháp 為vi 本bổn 。 有hữu 善thiện 方phương 信tín 。 信tín 於ư 善thiện 生sanh 。

善thiện 九cửu 因nhân 者giả 。 初sơ 單đơn 列liệt 名danh 。 次thứ 以dĩ 配phối 屬thuộc 。 三tam 依y 瑜du 伽già 論luận 。 一nhất 句cú 列liệt 名danh 。 一nhất 句cú 復phục 釋thích 。

復phục 有hữu 一nhất 一nhất 解giải 釋thích (# 如như 疏sớ/sơ 可khả 知tri )# 。

言ngôn 欲dục 為vi 所sở 依y 起khởi 悕hy 望vọng 者giả 。 希hy 謂vị 希hy 憶ức 。 望vọng 謂vị 求cầu 望vọng 。 故cố 名danh 為vi 欲dục 。 然nhiên 欲dục 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 善thiện 欲dục 。 二nhị 不bất 善thiện 欲dục 。 三tam 無vô 記ký 欲dục 。 初sơ 善thiện 欲dục 者giả 。 有hữu 四tứ 種chủng 善thiện 。 一nhất 世thế 間gian 善thiện 。 謂vị 起khởi 願nguyện 希hy 求cầu 。 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 世thế 間gian 三tam 界giới 果quả 報báo 。 然nhiên 世thế 間gian 欲dục 中trung 云vân 。 初sơ 求cầu 欲dục 界giới 。 五ngũ 塵trần 境cảnh 界giới 妙diệu 物vật 。 如như 色sắc 等đẳng 。 二nhị 求cầu 色sắc 界giới 。 四tứ 禪thiền 及cập 已dĩ 離ly 喜hỷ 樂lạc 灌quán 灑sái 其kỳ 身thân 等đẳng 果quả 報báo 。 三tam 求cầu 無vô 色sắc 界giới 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 等đẳng 。

二nhị 聲Thanh 聞Văn 欲dục 。 希hy 四Tứ 諦Đế 故cố 。

三tam 緣Duyên 覺Giác 欲dục 。 希hy 求cầu 緣duyên 生sanh 。 自tự 利lợi 樂lạc 故cố 。

四tứ 菩Bồ 薩Tát 欲dục 。 修tu 六lục 波ba 羅la 密mật 。 自tự 他tha 利lợi 故cố 。 然nhiên 世thế 間gian 欲dục 望vọng 。 三tam 塗đồ 極cực 苦khổ 。 雖tuy 是thị 於ư 善thiện 。 望vọng 彼bỉ 三tam 乘thừa 。 還hoàn 是thị 於ư 苦khổ 。 今kim 言ngôn 欲dục 為vi 根căn 本bổn 者giả 。 即tức 是thị 希hy 望vọng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 也dã 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 人nhân 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 希hy 證chứng 有Hữu 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 希hy 證chứng 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 言ngôn 希hy 欲dục 也dã 。

二nhị 不bất 善thiện 欲dục 者giả 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 煞sát 生sanh 偷thâu 盜đạo 。 十thập 惡ác 五ngũ 逆nghịch 。 既ký 言ngôn 沉trầm 淪luân 三tam 塗đồ 果quả 故cố 。

三tam 無vô 記ký 欲dục 者giả 。 謂vị 學học 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 書thư 畵họa □# 也dã 。

二nhị 作tác 意ý 者giả 。 即tức 百bách 法pháp 論luận 遍biến 行hành 五ngũ 中trung 。 作tác 意ý 為vi 性tánh 。 既ký 於ư 菩Bồ 薩Tát 望vọng 為vi 欲dục 。 還hoàn 須tu 驚kinh 覺giác 心tâm 王vương 。 求cầu 取thủ 菩Bồ 提Đề 。 無vô 退thoái 屈khuất 故cố 。

三tam 觸xúc 所sở 集tập 起khởi 者giả 。 百bách 法pháp 論luận 中trung 。 觸xúc 為vi 體thể 性tánh 。 既ký 其kỳ 希hy 須tu 。 懃cần 勞lao 作tác 意ý 。 不bất 願nguyện 世thế 間gian 不bất 善thiện 無vô 記ký 起khởi 心tâm 。 唯duy 求cầu 妙diệu 菩Bồ 提Đề 果quả 。 即tức 以dĩ 菩Bồ 提Đề 為vi 體thể 性tánh 緣duyên 故cố 。 如như 作tác 西tây 方phương 業nghiệp 者giả 。 一nhất 心tâm 正chánh 念niệm 。 阿A 彌Di 陀Đà 佛Phật 。 十thập 念niệm 成thành 就tựu 。 得đắc 生sanh 西tây 方phương 。 即tức 將tương 心tâm 王vương 所sở 。 對đối 彼bỉ 西tây 方phương 。 西tây 方phương 即tức 是thị 勝thắng 上thượng 緣duyên 也dã 。

四tứ 受thọ 所sở 引dẫn 攝nhiếp 領lãnh 在tại 心tâm 故cố 者giả 。 如như 聽thính 講giảng 既ký 在tại 解giải 勝thắng 之chi 言ngôn 。 起khởi 心tâm 希hy 學học 。 必tất 須tu 作tác 意ý 領lãnh 受thọ 。 攝nhiếp 心tâm 任nhậm 持trì 。 若nhược 於ư 聞văn 思tư 修tu 三tam 慧tuệ 之chi 中trung 。 聽thính 已dĩ 不bất 受thọ 。 何hà 殊thù 寫tả 清thanh 水thủy 於ư 覆phú 盆bồn 。 勞lao 而nhi 無vô 益ích 。

五ngũ 定định 為vi 增tăng 上thượng 心tâm 微vi 寂tịch 故cố 者giả 。 欲dục 得đắc 慧tuệ 生sanh 。 先tiên 須tu 禪thiền 定định 。 心tâm 如như 不bất 定định 。 唯duy 事sự 攀phàn 緣duyên 。 心tâm 亂loạn 不bất 安an 。 慧tuệ 何hà 起khởi 。 故cố 言ngôn 定định 能năng 發phát 慧tuệ 。 慧tuệ 從tùng 定định 生sanh 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 人nhân 。 即tức 須tu 白bạch 骨cốt 水thủy 火hỏa 林lâm 木mộc 不bất 淨tịnh 無vô 我ngã 。 界giới 分phân 別biệt 觀quán 等đẳng 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 之chi 人nhân 。 作tác 唯duy 識thức 無vô 相tướng 無vô 生sanh 真Chân 如Như 三tam 性tánh 觀quán 等đẳng 。 入nhập 此thử 觀quán 已dĩ 。 心tâm 意ý 清thanh 淨tịnh 。 即tức 樂nhạo/nhạc/lạc 其kỳ 中trung 。 故cố 詩thi 云vân 。 入nhập 定định 觀quán 空không 有hữu 。 出xuất 定định 空không 有hữu 吟ngâm 。 送tống 將tương 出xuất 入nhập 定định 。 復phục 觀quán 空không 有hữu 心tâm 。 偈kệ 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 清thanh 凉# 月nguyệt 。 猶do 如như 畢tất 竟cánh 空không 。 眾chúng 生sanh 心tâm 水thủy 淨tịnh 。 菩Bồ 提Đề 影ảnh 現hiện 中trung 。 又hựu 如như 大đại 澤trạch 長trường/trưởng 川xuyên 滄thương 波ba 萬vạn 頃khoảnh 。 澄trừng 空không 散tán 彩thải 對đối 暎ánh 雲vân 天thiên 。 眾chúng 生sanh 定định 心tâm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 必tất 須tu 清thanh 淨tịnh 皎hiệu 潔khiết 。 遠viễn 離ly 攀phàn 緣duyên 。 智trí 慧tuệ 雲vân 天thiên 。 菩Bồ 提Đề 覆phú 彩thải 。 皎hiệu 皎hiệu 清thanh 澈triệt 。 朗lãng 然nhiên 當đương 心tâm 。 故cố 詩thi 云vân 。 水thủy 闊khoát 還hoàn 香hương 遠viễn 。 川xuyên 長trường/trưởng 雲vân 影ảnh 深thâm 。 故cố 須tu 定định 也dã 。

六lục 慧tuệ 為vi 最tối 勝thắng 擇trạch 善thiện 惡ác 故cố 者giả 。 既ký 因nhân 禪thiền 定định 而nhi 得đắc 慧tuệ 生sanh 。 應ưng 須tu 分phân 別biệt 是thị 非phi 邪tà 正chánh 。 若nhược 無vô 有hữu 慧tuệ 。 必tất 沉trầm 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 教giáo 中trung 。 既ký 能năng 簡giản 擇trạch 。 唯duy 希hy 正chánh 覺giác 。 此thử 最tối 勝thắng 妙diệu 。 喻dụ 云vân 。 蒲bồ 州châu 法Pháp 師sư 講giảng 時thời 。 初sơ 有hữu 多đa 人nhân 。 後hậu 唯duy 一nhất 女nữ 。 法Pháp 師sư 問vấn 言ngôn 。 何hà 因nhân 不bất 向hướng 餘dư 處xứ 聽thính 。 答đáp 云vân 。 弟đệ 子tử 見kiến 僧Tăng 多đa 處xứ 。 即tức 是thị 好hảo/hiếu 講giảng 。 弟đệ 子tử 但đãn 只chỉ 好hảo/hiếu 心tâm 。 亦diệc 不bất 解giải 法Pháp 師sư 言ngôn 語ngữ 。 法Pháp 師sư 歎thán 云vân 。 此thử 女nữ 人nhân 者giả 。 即tức 是thị 解giải 瑜du 伽già 論luận 。

何hà 以dĩ 故cố 。 慧tuệ 能năng 蕳# 擇trạch 最tối 勝thắng 故cố 。

七thất 解giải 脫thoát 為vi 堅kiên 固cố 息tức 纏triền 縛phược 故cố 者giả 。 既ký 能năng 定định 慧tuệ 雙song 融dung 。 即tức 應ưng 二nhị 鄣# 俱câu 喪táng 。 煩phiền 惱não 所sở 知tri 既ký 離ly 。 故cố 稱xưng 解giải 脫thoát 堅kiên 固cố 。 不bất 復phục 更cánh 染nhiễm 。 即tức 息tức 纏triền 縛phược 故cố 。

八bát 出xuất 離ly 為vi 後hậu 邊biên 覺giác 道đạo 滿mãn 故cố 者giả 。 既ký 出xuất 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 即tức 志chí 求cầu 一nhất 妙diệu 法Pháp 身thân 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 言ngôn 覺giác 道đạo 滿mãn 故cố 。 後hậu 邊biên 身thân 者giả 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 身thân 者giả 。 是thị 後hậu 邊biên 身thân 。 離ly 食thực 身thân 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 如như 是thị 八bát 種chủng 。 法pháp 出xuất 離ly 由do 何hà 。 謂vị 由do 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 由do 何hà 。 由do 於ư 智trí 慧tuệ 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 欲dục 為vi 何hà 事sự 。 唯duy 由do 信tín 心tâm 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 信tín 既ký 為vi 欲dục 依y 。 故cố 最tối 初sơ 令linh 起khởi 。 今kim 言ngôn 如như 是thị 者giả 。 為vi 令linh 生sanh 信tín 也dã 。 或hoặc 機cơ 者giả 。 如như 戶hộ 樞xu 也dã 。 故cố 書thư 樞xu 機cơ 一nhất 發phát 。 榮vinh 辱nhục 之chi 至chí 。 亦diệc 是thị 初sơ 也dã 。

七thất 啟khải 機cơ 門môn 之chi 勝thắng 手thủ 。 啟khải 者giả 會hội 也dã 發phát 也dã 。 機cơ 者giả 所sở 作tác 之chi 機cơ 也dã 。 謂vị 彼bỉ 眾chúng 生sanh 。 沉trầm 淪luân 五ngũ 苦khổ 。 在tại 淤ứ 泥nê 中trung 。 如Như 來Lai 起khởi 大đại 慈từ 大đại 悲bi 。 廣quảng 說thuyết 教giáo 法Pháp 。 初sơ 明minh 序tự 分phần/phân 。 令linh 信tín 如như 。 先tiên 令linh 眾chúng 生sanh 以dĩ 信tín 為vi 手thủ 。 後hậu 說thuyết 正chánh 宗tông 。 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 。 由do 如như 教giáo 手thủ 向hướng 下hạ 。 相tương/tướng 就tựu 眾chúng 生sanh 。 即tức 須tu 信tín 手thủ 向hướng 上thượng 。 兩lưỡng 手thủ 相tương 接tiếp 。 能năng 拔bạt 苦khổ 故cố 。 諸chư 一nhất 切thiết 種chủng 諸chư 冥minh 滅diệt 。 拔bạt 眾chúng 生sanh 出xuất 生sanh 死tử 淤ứ 泥nê 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 所sở 覆phú 起khởi 煩phiền 惱não 鄣# 。 鄣# 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 沉trầm 沒một 欲dục 流lưu 。 名danh 煩phiền 惱não 鄣# 。 又hựu 迷mê 無vô 明minh 。 障chướng 智trí 慧tuệ 故cố 。 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 今kim 者giả 如Như 來Lai 。 說thuyết 諸chư 教giáo 法pháp 。 令linh 眾chúng 生sanh 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 證chứng 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 為vi 斷đoạn 德đức 。 又hựu 令linh 智trí 慧tuệ 。 日nhật 日nhật 增tăng 長trưởng 。 除trừ 所sở 知tri 鄣# 。 名danh 曰viết 智trí 德đức 。 又hựu 拔bạt 眾chúng 生sanh 泥nê 。 即tức 是thị 恩ân 德đức 。 今kim 言ngôn 泥nê 者giả 。 以dĩ 異dị 熟thục 識thức 為vi 土thổ/độ 。 煩phiền 惱não 無vô 明minh 為vi 水thủy 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 相tương/tướng 間gian 雜tạp 。 故cố 名danh 為vi 泥nê 。 或hoặc 以dĩ 業nghiệp 為vi 水thủy 。 能năng 招chiêu 無vô 記ký 之chi 身thân 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 出xuất 生sanh 入nhập 死tử 。 故cố 號hiệu 為vi 泥nê 。 又hựu 信tín 如như 手thủ 者giả 。 譬thí 乘thừa 大đại 舟chu 汎# 於ư 溟minh 海hải 。 若nhược 其kỳ 無vô 手thủ 。 飄phiêu 沒một 蒼thương 生sanh 波ba 。 有hữu 手thủ 動động 攬lãm 。 一nhất 無vô 沉trầm 溺nịch 。 故cố 知tri 人nhân 無vô 兩lưỡng 手thủ 。 何hà 以dĩ 乘thừa 舟chu 。 人nhân 若nhược 無vô 信tín 。 如như 何hà 修tu 道Đạo 。 故cố 安an 如như 是thị 。 初sơ 令linh 生sanh 信tín 。

然nhiên 此thử 信tín 心tâm 。 百bách 法pháp 論luận 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 中trung 之chi 一nhất 數số 也dã 。 如như 其kỳ 有hữu 信tín 。 兼kiêm 遇ngộ 善thiện 緣duyên 。 二nhị 十thập 一nhất 法pháp 。 念niệm 念niệm 增tăng 長trưởng 。 如như 逢phùng 惡ác 緣duyên 。 生sanh 於ư 不bất 信tín 。 二nhị 十thập 一nhất 法pháp 。 剎sát 那na 剎sát 那na 。 生sanh 歸quy 於ư 不bất 善thiện 。 汎# 不bất 息tức 顛điên 墜trụy 淤ứ 泥nê 。 故cố 起khởi 世thế 經Kinh 云vân 。 閻diêm 羅la 王vương 為vi 罪tội 人nhân 說thuyết 偈kệ 云vân 。 汝nhữ 得đắc 人nhân 身thân 不bất 修tu 善thiện 。 如như 至chí 寶bảo 山sơn 空không 手thủ 歸quy 。 汝nhữ 今kim 自tự 造tạo 還hoàn 自tự 受thọ 。 如như 今kim 叫khiếu 喚hoán 欲dục 何hà 為vi (# 云vân 云vân )# 。

八bát 湛trạm 心tâm 水thủy 之chi 清thanh 珠châu 者giả 。 以dĩ 有hữu 信tín 故cố 。 心tâm 即tức 清thanh 淨tịnh 。 若nhược 其kỳ 無vô 信tín 。 性tánh 即tức 渾hồn 黃hoàng 。 故cố 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 信tín 如như 水thủy 清thanh 珠châu 。 能năng 清thanh 濁trược 水thủy 。 西tây 方phương 之chi 人nhân 。 欲dục 清thanh 一nhất 池trì 濁trược 水thủy 。 將tương 一nhất 竹trúc 竿can/cán 。 以dĩ 縷lũ 繼kế 頭đầu 。 將tương 彼bỉ 明minh 珠châu 以dĩ 繫hệ 綖diên 頭đầu 。 又hựu 安an 置trí 輪luân 細tế 。 細tế 下hạ 有hữu 珠châu 。 置trí 濁trược 水thủy 中trung 。 一nhất 池trì 水thủy 應ứng 時thời 清thanh 潔khiết 。 上thượng 合hợp 喻dụ 者giả 。 如Như 來Lai 大đại 師sư 。 由do 如như 竹trúc 竿can/cán 。 說thuyết 法Pháp 猶do 如như 縷lũ 綖diên 。 明minh 月nguyệt 寶bảo 珠châu 。 猶do 如như 於ư 信tín 。 眾chúng 生sanh 若nhược 聞văn 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 。 生sanh 淨tịnh 信tín 心tâm 。 念niệm 念niệm 除trừ 滅diệt 無vô 量lượng 劫kiếp 。 來lai 生sanh 死tử 濁trược 水thủy 。 故cố 言ngôn 信tín 如như 清thanh 珠châu 也dã 。 應ưng 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 清thanh 凉# 月nguyệt 偈kệ 記ký 。

九cửu 建kiến 名danh 道đạo 之chi 良lương 資tư 者giả 。 名danh 謂vị 名danh 聞văn 。 道đạo 謂vị 道Đạo 德đức 。 名danh 謂vị 無vô 名danh 天thiên 地địa 始thỉ 。 有hữu 名danh 萬vạn 物vật 母mẫu 。 亦diệc 可khả 名danh 非phi 常thường 名danh 。 道đạo 者giả 即tức 道đạo 可khả 道đạo 非phi 常thường 道đạo 。 良lương 謂vị 善thiện 也dã 美mỹ 也dã 。 資tư 謂vị 流lưu 行hành 也dã 。 君quân 子tử 立lập 身thân 行hành 道Đạo 。 善thiện 仁nhân 義nghĩa 智trí 信tín 。 以dĩ 為vi 道Đạo 德đức 也dã 。 孔khổng 子tử 曰viết 。 先tiên 王vương 有hữu 至chí 德đức 要yếu 道đạo 以dĩ 順thuận 天thiên 下hạ 者giả 。 即tức 仁nhân 義nghĩa 禮lễ 智trí 信tín 也dã 。 今kim 言ngôn 名danh 道đạo 者giả 。 即tức 禮lễ 義nghĩa 也dã 。 故cố 知tri 君quân 染nhiễm 依y 於ư 信tín 。 臣thần 依y 於ư 忠trung 。 父phụ 依y 於ư 慈từ 。 子tử 依y 於ư 孝hiếu 。 虫trùng 依y 翼dực 。 魚ngư 依y 尾vĩ 。 鳥điểu 依y 於ư 孚phu 。 獸thú 依y 乳nhũ 。 以dĩ 訓huấn 養dưỡng 生sanh 也dã 。 左tả 丘khâu 明minh 云vân 。 兵binh 食thực 信tín 三tam 不bất 可khả 棄khí 。 然nhiên 國quốc 無vô 兵binh 。 無vô 以dĩ 摧tồi 怨oán 敵địch 。 國quốc 無vô 食thực 。 百bá 姓tánh 飢cơ 荒hoang 。 本bổn 既ký 不bất 寧ninh 。 邦bang 安an 何hà 也dã 。

然nhiên 信tín 者giả 。 國quốc 無vô 信tín 立lập 。 君quân 臣thần 之chi 道đạo 不bất 行hành 。 君quân 臣thần 無vô 信tín 。 禍họa 亂loạn 發phát 作tác 。 故cố 知tri 信tín 者giả 君quân 子tử 之chi 國quốc 也dã 。 如như 其kỳ 有hữu 信tín 。 即tức 知tri 有hữu 國quốc 也dã 。 呂lữ 氏thị 春xuân 秋thu 云vân 。 口khẩu 信tín 之chi 為vi 功công 大đại 矣hĩ 。 天thiên 行hành 不bất 信tín 。 則tắc 不bất 能năng 成thành 其kỳ 歲tuế 。 地địa 行hành 不bất 信tín 。 則tắc 草thảo 木mộc 不bất 大đại 。 春xuân 之chi 得đắc 風phong 。 風phong 不bất 信tín 。 則tắc 其kỳ 花hoa 不bất 開khai 。 憂ưu 之chi 得đắc 暑thử 。 暑thử 不bất 信tín 。 則tắc 萬vạn 物vật 不bất 長trường/trưởng 。 秋thu 之chi 得đắc 雨vũ 。 雨vũ 不bất 信tín 。 則tắc 其kỳ 穀cốc 不bất 堅kiên 。 冬đông 之chi 得đắc 寒hàn 。 寒hàn 不bất 信tín 。 則tắc 其kỳ 地địa 不bất 剛cang 。 故cố 知tri 以dĩ 天thiên 地địa 之chi 大đại 。 四tứ 時thời 之chi 化hóa 。 由do 不bất 能năng 信tín 以dĩ 不bất 信tín 成thành 。 豈khởi 咒chú 人nhân 乎hồ 。

十thập 欵khoản 衷# 誠thành 之chi 佳giai 待đãi 者giả 。 欵khoản 謂vị 曲khúc 也dã 。 異dị 也dã 。 忠trung 誠thành 者giả 信tín 也dã 。 佳giai 者giả 好hảo/hiếu 也dã 。 待đãi 者giả 禮lễ 也dã 。 尊tôn 者giả 上thượng 也dã 。 且thả 有hữu 明minh 信tín 。 沼chiểu 沚# 者giả 小tiểu 池trì 水thủy 。 毛mao 者giả 謂vị 土thổ/độ 毛mao 也dã 。 毛mao 草thảo 翡phỉ 翠thúy 。 毛mao 猫miêu 牛ngưu 尾vĩ 及cập 兔thố 毛mao 等đẳng 。 蘋# 者giả 大đại 浮phù 萍bình 也dã 。 蘩# 者giả 。 春xuân 秋thu 言ngôn 婆bà 薺# 。 婆bà 薺# 者giả 即tức 婆bà 呵ha 也dã 。 蘊uẩn 藻tảo 者giả 海hải 藻tảo 也dã 。 可khả 薦tiến 者giả 貢cống 進tiến 也dã 。 羞tu 者giả 上thượng 也dã 。 謂vị 此thử 毛mao 草thảo 。 豈khởi 是thị 珍trân 奇kỳ 。 向hướng 海hải 將tương 住trụ 云vân 為vi 異dị 。 意ý 欲dục 明minh 其kỳ 皆giai 有hữu 信tín 也dã 。

而nhi 況huống 君quân 子tử 結kết 二nhị 國quốc 之chi 信tín 者giả 。 齊tề 魯lỗ 二nhị 國quốc 。 常thường 相tương/tướng 征chinh 伐phạt 。 魯lỗ 國quốc 求cầu 和hòa 。 齊tề 云vân 。 汝nhữ 鼎đỉnh 來lai 方phương 與dữ 汝nhữ 和hòa 。 魯lỗ 國quốc 與dữ 鼎đỉnh 。 仍nhưng 不bất 肯khẳng 受thọ 。 恐khủng 復phục 重trùng 索sách 。 邀yêu 令linh 信tín 人nhân 。 亦diệc 名danh 季quý 札# 展triển 送tống 來lai 。 我ngã 始thỉ 能năng 受thọ 。 若nhược 非phi 此thử 人nhân 。 我ngã 終chung 不bất 受thọ 。 恐khủng 是thị 偽ngụy 故cố 。 季quý 展triển 即tức 魯lỗ 大đại 夫phu 也dã 。

言ngôn 大đại 車xa 無vô 輗# 者giả 。 四tứ 馬mã 車xa 中trung 安an 龍long 頭đầu 及cập 身thân 以dĩ 橫hoạnh/hoành 木mộc 貫quán 之chi 。 一nhất 馬mã 牽khiên 即tức 行hành 。 名danh 之chi 為vi 輗# 。

以dĩ 車xa 無vô 輗# 者giả 。 謂vị 車xa 轅viên 頭đầu 牛ngưu 項hạng 上thượng 曲khúc 木mộc 也dã 。 以dĩ 繩thằng 繄# 處xứ 。 即tức 是thị 輗# 也dã 。

又hựu 有hữu 依y 春xuân 秋thu 解giải 二nhị 國quốc 之chi 信tín 云vân 。 秦tần 魏ngụy 不bất 和hòa 。 恆hằng 相tương/tướng 征chinh 伐phạt 。 後hậu 魏ngụy 索sách 和hòa 。 秦tần 邀yêu 魏ngụy 言ngôn 。 汝nhữ 得đắc 三tam 足túc 寶bảo 鼎đỉnh 。 送tống 我ngã 國quốc 來lai 。 我ngã 即tức 和hòa 也dã 。 魏ngụy 恡lận 寶bảo 鼎đỉnh 。 還hoàn 別biệt 澍chú 一nhất 鼎đỉnh 。 以dĩ 送tống 秦tần 國quốc 。 秦tần 主chủ 報báo 言ngôn 。 汝nhữ 若nhược 令linh 柳liễu 下hạ 惠huệ 及cập 委ủy 布bố 送tống 鼎đỉnh 來lai 。 我ngã 與dữ 授thọ 取thủ 。 如như 其kỳ 魏ngụy 主chủ 自tự 來lai 。 我ngã 亦diệc 不bất 受thọ 。 為vi 彼bỉ 二nhị 子tử 有hữu 其kỳ 仁nhân 信tín 。 不bất 狂cuồng 於ư 我ngã 。 魏ngụy 主chủ 令linh 柳liễu 下hạ 惠huệ 及cập 季quý 希hy 卿khanh 。 將tương 此thử 鼎đỉnh 賞thưởng 與dữ 秦tần 主chủ 。 季quý 希hy 秦tần 言ngôn 。 臣thần 不bất 能năng 去khứ 。 此thử 鼎đỉnh 實thật 偽ngụy 。 不bất 可khả 報báo 秦tần 國quốc 是thị 實thật 鼎đỉnh 。 魏ngụy 主chủ 大đại 嗔sân 。 季quý 希hy 奏tấu 言ngôn 。 信tín 者giả 是thị 臣thần 之chi 國quốc 。 鼎đỉnh 者giả 是thị 陛bệ 下hạ 之chi 國quốc 。 陛bệ 下hạ 豈khởi 將tương 偽ngụy 鼎đỉnh 。 而nhi 令linh 臣thần 失thất 信tín 耶da 。 臣thần 乍sạ 煞sát 身thân 。 不bất 能năng 失thất 信tín 。 魏ngụy 主chủ 難nạn/nan 言ngôn 。 不bất 信tín 萬vạn 乘thừa 之chi 國quốc 。 而nhi 信tín 二nhị 子tử 二nhị 言ngôn 者giả 。 皆giai 由do 信tín 也dã 。 即tức 延diên 陵lăng 置trí 信tín 。 由do 掛quải 劒kiếm 於ư 松tùng 枝chi 。 及cập 亡vong 名danh 法Pháp 師sư 疏sớ/sơ 事sự 。 若nhược 依y 疏sớ/sơ 合hợp 。 取thủ 春xuân 秋thu 第đệ 一nhất 周chu 鄭trịnh 交giao 質chất 。 正chánh 合hợp 疏sớ/sơ 意ý 。 應ưng 撿kiểm 之chi 。

又hựu 解giải 。 信tín 義nghĩa 有hữu 二nhị 種chủng 。 汎# 大đại 溟minh 海hải 。 假giả 手thủ 以dĩ 行hành 舟chu 。 度độ 生sanh 死tử 河hà 。 行hành 信tín 以dĩ 發phát 慧tuệ (# 即tức 出xuất 生sanh 死tử 故cố )# 。 遊du 壙khoáng 野dã 而nhi 有hữu 手thủ 。 持trì 甲giáp 杖trượng 以dĩ 捍hãn 怨oán 家gia 。 出xuất 生sanh 死tử 而nhi 有hữu 信tín 。 信tín 發phát 慧tuệ 而nhi 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 (# 即tức 能năng 發phát 慧tuệ 解giải )# 。

又hựu 前tiền 之chi 十thập 門môn 。 依y 真chân 俗tục 解giải 。 必tất 須tu 心tâm 有hữu 清thanh 淨tịnh 。 信tín 意ý 發phát 方phương 生sanh 。 心tâm 水thủy 混hỗn 濁trược 。 則tắc 無vô 信tín 意ý 。 未vị 知tri 此thử 經Kinh 三tam 周chu 之chi 中trung 。 何hà 文văn 明minh 於ư 清thanh 淨tịnh 信tín 義nghĩa 。

解giải 云vân 。 下hạ 經kinh 初sơ 周chu 云vân 。 諸chư 佛Phật 出xuất 於ư 。 五ngũ 濁trược 惡ác 世thế 。 謂vị 劫kiếp 濁trược 乃nãi 至chí 命mạng 濁trược 。 眾chúng 生sanh 垢cấu 重trọng 。 慳san 貪tham 嫉tật 妒đố 。 成thành 就tựu 諸chư 佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 。 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 有hữu 三tam 乘thừa 。 即tức 由do 心tâm 濁trược 不bất 信tín 。 於ư 一nhất 分phần/phân 三tam 。 今kim 既ký 說thuyết 一nhất 故cố 清thanh 淨tịnh 。 下hạ 經Kinh 云vân 。 有hữu 慚tàm 愧quý 至chí 。 廣quảng 讚tán 一Nhất 乘Thừa 道Đạo 。 又hựu 佛Phật 子tử 心tâm 淨tịnh 等đẳng 。 故cố 知tri 心tâm 淨tịnh 即tức 是thị 信tín 心tâm 。 信tín 心tâm 既ký 出xuất 。 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 也dã 。

第đệ 二nhị 周chu 中trung 。 汝nhữ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 尚thượng 於ư 此thử 經Kinh 。 以dĩ 信tín 得đắc 入nhập 。 乃nãi 至chí 非phi 己kỷ 智trí 分phân 。 又hựu 言ngôn 。 若nhược 人nhân 信tín 歸quy 佛Phật 等đẳng 。

第đệ 三tam 周chu 中trung 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 若nhược 如Như 來Lai 自tự 知tri 。 涅Niết 槃Bàn 時thời 到đáo 。 眾chúng 有hữu 清thanh 淨tịnh 等đẳng 。 故cố 欲dục 入nhập 二Nhị 乘Thừa 之chi 捨xả 智trí 。 必tất 須tu 有hữu 信tín 心tâm 。 故cố 前tiền 言ngôn 信tín 為vi 入nhập 法pháp 之chi 初sơ 機cơ 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

問vấn 。 何hà 須tu 發phát 心tâm 而nhi 出xuất 信tín 意ý 。 解giải 云vân 。 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 見kiến 法pháp 欲dục 滅diệt 發phát 心tâm 。 二nhị 見kiến 惡ác 業nghiệp 受thọ 苦khổ 發phát 心tâm 。 三tam 見kiến 佛Phật 神thần 通thông 發phát 心tâm 。 四tứ 讀đọc 誦tụng 大Đại 乘Thừa 。 諦đế 觀quán 其kỳ 理lý 。 由do 斯tư 四tứ 義nghĩa 。 方phương 發phát 信tín 心tâm 。

正chánh 釋thích 其kỳ 文văn 依y 四tứ 義nghĩa 轉chuyển 者giả 。 如như 可khả 知tri 。 轉chuyển 者giả 生sanh 也dã 起khởi 也dã 。 雖tuy 言ngôn 四tứ 義nghĩa 。 子tử 細tế 尋tầm 之chi 。 乃nãi 有hữu 七thất 義nghĩa 。 初sơ 依y 譬thí 喻dụ 轉chuyển 下hạ 。 即tức 以dĩ 此thử 喻dụ 彼bỉ 。 或hoặc 當đương 所sở 說thuyết 已dĩ 下hạ 。 以dĩ 今kim 況huống 古cổ 。 第đệ 二nhị 之chi 中trung 亦diệc 有hữu 二nhị 句cú 。 初sơ 近cận 遠viễn 法pháp 之chi 教giáo 誨hối 。 或hoặc 字tự 已dĩ 下hạ 。 即tức 之chi 教giáo 誨hối 。 第đệ 三tam 唯duy 一nhất 。 謂vị 問vấn 答đáp 轉chuyển 。 第đệ 四tứ 亦diệc 有hữu 二nhị 。 初sơ 即tức 許hứa 可khả 轉chuyển 。 第đệ 二nhị 或hoặc 字tự 已dĩ 下hạ 。 信tín 可khả 轉chuyển 。 總tổng 成thành 七thất 句cú 。

并tinh 州châu 法Pháp 師sư 云vân 。 此thử 有hữu 三tam 句cú 。 一nhất 依y 譬thí 喻dụ 轉chuyển 。 二nhị 依y 方phương 便tiện 轉chuyển 。 三tam 以dĩ 今kim 況huống 古cổ 轉chuyển 。 初sơ 譬thí 喻dụ 轉chuyển 者giả 。 如như 有hữu 說thuyết 言ngôn 。 如như 是thị 須tu 達đạt 富phú 貴quý 。 如như 北bắc 方phương 毗tỳ 沙Sa 門Môn 相tương 似tự 。 北bắc 方phương 天thiên 王vương 。 功công 德đức 最tối 勝thắng 。 故cố 偏thiên 舉cử 之chi 。 或hoặc 如như 是thị 堂đường 中trung 西tây 柱trụ 團đoàn 直trực 。 與dữ 東đông 柱trụ 無vô 異dị 。 即tức 是thị 譬thí 喻dụ 。 或hoặc 可khả 如như 是thị 此thử 人nhân 。 聰thông 明minh 監giám 識thức 。 如như 彼bỉ 朗lãng 日nhật 。 能năng 除trừ 暗ám 瞑minh 。 更cánh 無vô 有hữu 異dị 。 皆giai 譬thí 喻dụ 轉chuyển 。

法pháp 中trung 合hợp 者giả 。 謂vị 阿A 難Nan 言ngôn 。 如như 是thị 今kim 日nhật 說thuyết 。 如như 昔tích 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 更cánh 無vô 有hữu 異dị 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

二nhị 依y 方phương 便tiện 轉chuyển 者giả 。 如như 是thị 所sở 傳truyền 說thuyết 。

三tam 以dĩ 今kim 況huống 古cổ 轉chuyển 者giả 。 謂vị 如Như 來Lai 昔tích 日nhật 所sở 說thuyết 。 是thị 本bổn 質chất 教giáo 。 我ngã 今kim 所sở 說thuyết 。 修Tu 多Đa 羅La 章chương 句cú 。 亦diệc 令linh 捨xả 權quyền 取thủ 實thật 。 行hành 一Nhất 乘Thừa 因nhân 。 證chứng 一Nhất 乘Thừa 果quả 。 如như 我ngã 昔tích 聞văn 更cánh 無vô 有hữu 異dị 者giả 。 是thị 影ảnh 像tượng 教giáo 。 我ngã 雖tuy 不bất 能năng 親thân 證chứng 。 然nhiên 我ngã 所sở 說thuyết 。 如như 是thị 文văn 句cú 影ảnh 像tượng 。 如như 我ngã 昔tích 聞văn 。 定định 無vô 有hữu 異dị 也dã 。 或hoặc 可khả 阿A 難Nan 所sở 傳truyền 如như 是thị 文văn 句cú 。 是thị 本bổn 質chất 教giáo 。 眾chúng 生sanh 聽thính 聞văn 。 稟bẩm 之chi 修tu 行hành 。 是thị 影ảnh 像tượng 教giáo 。 自tự 餘dư 亦diệc 本bổn 亦diệc 影ảnh 像tượng 者giả 。 就tựu 阿A 難Nan 一nhất 人nhân 。 望vọng 佛Phật 是thị 影ảnh 。 若nhược 望vọng 眾chúng 生sanh 。 還hoàn 是thị 本bổn 質chất 。 非phi 本bổn 非phi 影ảnh 者giả 。 就tựu 眾chúng 生sanh 。 阿A 難Nan 傳truyền 教giáo 故cố 非phi 本bổn 。 不bất 親thân 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 又hựu 非phi 影ảnh 像tượng 。 餘dư 可khả 知tri 。

依y 問vấn 答đáp 轉chuyển 者giả 。 如như 疏sớ/sơ 可khả 知tri 。 此thử 方phương 問vấn 答đáp 。 言ngôn 汝nhữ 向hướng 寺tự 去khứ 。

答đáp 言ngôn 。

阿a 我ngã 已dĩ 兩lưỡng 即tức 言ngôn 阿a (# 烏ô 郎lang 反phản )# 。 准chuẩn 流lưu 俗tục 中trung 。 只chỉ 合hợp 言ngôn 若nhược (# 而nhi 也dã 反phản )# 。 若nhược 者giả 若nhược 也dã 。 若nhược 即tức 如như 也dã 。 還hoàn 如như 是thị 如như 此thử 及cập 是thị 等đẳng 語ngữ 也dã 。

依y 許hứa 可khả 轉chuyển 者giả 。 如như 疏sớ/sơ 可khả 知tri 。 准chuẩn 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 經kinh 中trung 。 亦diệc 有hữu 許hứa 可khả 轉chuyển 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 問vấn 言ngôn 。 應ưng 云vân 何hà 住trụ 。 云vân 何hà 降hàng 伏phục 其kỳ 心tâm 。 佛Phật 答đáp 言ngôn 。 應ưng 如như 是thị 住trụ 至chí 其kỳ 心tâm 。 初sơ 即tức 許hứa 可khả 。 後hậu 方Phương 廣Quảng 陳trần 降hàng 伏phục 住trụ 道đạo 之chi 義nghĩa 。 亦diệc 許hứa 可khả 轉chuyển 。 又hựu 阿A 難Nan 化hóa 弟đệ 子tử 之chi 中trung 。 總tổng 持trì 第đệ 一nhất 。 領lãnh 受thọ 佛Phật 語ngữ 。 如như 瓶bình 寫tả 水thủy 置trí 於ư 盆bồn 等đẳng 。 更cánh 無vô 遺di 漏lậu 。 所sở 以dĩ 今kim 日nhật 能năng 傳truyền 教giáo 法pháp 。 與dữ 佛Phật 無vô 異dị 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 金kim 剛cang 銅đồng 鐵thiết 寶bảo 器khí 雖tuy 殊thù 。 互hỗ 盛thịnh 得đắc 水thủy 。 味vị 無vô 差sai 別biệt 。 不bất 可khả 以dĩ 器khí 別biệt 故cố 水thủy 味vị 有hữu 殊thù 。 不bất 可khả 以dĩ 水thủy 味vị 不bất 殊thù 言ngôn 器khí 是thị 一nhất 。 佛Phật 之chi 說thuyết 教giáo 。 傳truyền 與dữ 。

阿A 難Nan 。 阿A 難Nan 領lãnh 受thọ 。 傳truyền 與dữ 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 及cập 大đại 聲Thanh 聞Văn 。 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 轉chuyển 又hựu 我ngã 等đẳng 。 傳truyền 人nhân 雖tuy 殊thù 。 教giáo 體thể 唯duy 一nhất 。 不bất 可khả 以dĩ 別biệt 故cố 與dữ 教giáo 有hữu 差sai 。 不bất 可khả 以dĩ 教giáo 不bất 殊thù 言ngôn 機cơ 是thị 一nhất 。 合hợp 喻dụ 可khả 知tri 。

章chương 疏sớ/sơ 家gia 。 取thủ 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 明minh 結kết 集tập 三tam 事sự 。 解giải 如như 是thị 者giả 。 稍sảo 似tự 不bất 當đương 。 若nhược 出xuất 如như 是thị 來lai 意ý 。 引dẫn 此thử 即tức 得đắc 。 若nhược 以dĩ 如như 是thị 。 義nghĩa 不bất 當đương 也dã (# 此thử 中trung 應ưng 敘tự 結kết 集tập 緣duyên 起khởi 。 如như 餘dư 抄sao 說thuyết )# 如như 是thị 者giả 感cảm 應ứng 之chi 端đoan 也dã 。 此thử 是thị 武võ 都đô 山sơn 隱ẩn 士sĩ 劉lưu 虬cầu 註chú 法pháp 花hoa 經kinh 之chi 語ngữ 也dã 。 并tinh 州châu 法Pháp 師sư 說thuyết 喻dụ 云vân 。 今kim 言ngôn 感cảm 應ứng 等đẳng 語ngữ 者giả 。 如như 似tự 何hà 物vật 。 如như 馬mã 蜂phong 之chi 類loại 。 土thổ/độ 中trung 舍xá 上thượng 。 鑽toàn 為vi 穿xuyên 穴huyệt 。 乃nãi 取thủ 草thảo 中trung 青thanh 虫trùng 及cập 蜘tri 蛛chu 等đẳng 。 於ư 其kỳ 穴huyệt 中trung 。 日nhật 別biệt 咒chú 曰viết 。 似tự 我ngã 似tự 我ngã 。 如như 是thị 經kinh 歷lịch 多đa 日nhật 。 其kỳ 虫trùng 頭đầu 上thượng 兩lưỡng 角giác 乃nãi 生sanh 。 更cánh 經kinh 多đa 時thời 。 肚đỗ 下hạ 六lục 脚cước 又hựu 生sanh 。 其kỳ 腰yêu 纖tiêm 細tế 。 如như 蜂phong 無vô 異dị 。 羽vũ 翼dực 成thành 長trường/trưởng 。 如như 彼bỉ 大đại 蜂phong 。 飛phi 騰đằng 無vô 異dị 。 以dĩ 法pháp 合hợp 者giả 。 其kỳ 虫trùng 即tức 是thị 感cảm 。 其kỳ 蜂phong 即tức 是thị 應ưng 。 感cảm 應ứng 相tương/tướng 快khoái 。 與dữ 蜂phong 無vô 異dị 。 諸chư 佛Phật 化hóa 生sanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 眾chúng 生sanh 有hữu 感cảm 。 如Như 來Lai 即tức 應ưng 。 為vi 說thuyết 妙diệu 法Pháp 。 令linh 入nhập 道đạo 中trung 。 如như 將tương 虫trùng 來lai 置trí 於ư 窠khòa 穴huyệt 。 根căn 機cơ 既ký 熟thục 。 為vi 授thọ 記ký 言ngôn 。 汝nhữ 等đẳng 眾chúng 生sanh 。 於ư 我ngã 滅diệt 後hậu 。 乃nãi 至chí 現hiện 在tại 。 若nhược 能năng 於ư 法pháp 花hoa 經kinh 。 一nhất 念niệm 生sanh 隨tùy 喜hỷ 心tâm 者giả 。 我ngã 皆giai 與dữ 授thọ 阿a 耨nậu 。 菩Bồ 提Đề 之chi 記ký 。 即tức 是thị 咒chú 云vân 似tự 我ngã 似tự 我ngã 也dã 。 既ký 得đắc 授thọ 記ký 。 因nhân 即tức 悟ngộ 道đạo 。 正chánh 體thể 後hậu 得đắc 二nhị 智trí 俱câu 生sanh 。 如như 彼bỉ 虫trùng 頭đầu 生sanh 於ư 兩lưỡng 角giác 。 能năng 行hành 六Lục 度Độ 。 如như 虫trùng 六lục 脚cước 。 神thần 通thông 自tự 在tại 。 遊du 歷lịch 十thập 方phương 。 於ư 諸chư 佛Phật 所sở 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 如như 彼bỉ 虫trùng 蜂phong 飛phi 騰đằng 自tự 在tại 。 故cố 云vân 如như 是thị 者giả 感cảm 應ứng 之chi 瑞thụy 也dã 。

作tác 呼hô 轍triệt 者giả 。 謂vị 經kinh 初sơ 之chi 如như 是thị 兩lưỡng 字tự 。 能năng 呼hô 。 即tức 一nhất 部bộ 經kinh 中trung 所sở 明minh 。 權quyền 實thật 理lý 事sự 。 如như 是thị 俗tục 。 如như 是thị 有hữu 如như 空không 。 如như 是thị 性tánh 如như 是thị 相tương/tướng 。 悉tất 皆giai 如như 是thị 故cố 。 初sơ 言ngôn 轍triệt 者giả 謂vị 轍triệt 車xa 。 盡tận 地địa 轍triệt 底để 。 亦diệc 如như 言ngôn 雍ung 州châu 。 兩lưỡng 字tự 能năng 呼hô 。 一nhất 切thiết 百bá 姓tánh 。 無vô 不bất 盡tận 矣hĩ 。

長trường/trưởng 耳nhĩ 三tam 藏tạng 以dĩ 三Tam 寶Bảo 釋thích 如như 是thị 者giả 。 善thiện 得đắc 經kinh 意ý 也dã 。 故cố 論luận 云vân 。 三Tam 寶Bảo 最tối 吉cát 祥tường 。 故cố 我ngã 經kinh 初sơ 說thuyết 。 且thả 就tựu 佛Phật 寶bảo 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 共cộng 說thuyết 不bất 異dị 名danh 如như 等đẳng 者giả 。 下hạ 經kinh 自tự 云vân 。 十thập 方phương 三tam 世thế 佛Phật 。 說thuyết 法Pháp 之chi 儀nghi 式thức 。 我ngã 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 說thuyết 無vô 分phân 別biệt 法Pháp 。 又hựu 云vân 。 從tùng 久cửu 至chí 如như 是thị 說thuyết 。

二nhị 就tựu 法Pháp 寶bảo 者giả 。 法Pháp 寶bảo 相tương/tướng 古cổ 今kim 不bất 異dị 故cố 名danh 為vi 如như 等đẳng 者giả 。 下hạ 云vân 。 所sở 謂vị 諸chư 法pháp 。 如như 是thị 相tương/tướng 如như 是thị 性tánh 。 如như 是thị 果quả 報báo 。 本bổn 末mạt 究cứu 竟cánh 等đẳng 。 即tức 是thị 就tựu 法pháp 明minh 如như 是thị 。 又hựu 云vân 。 如như 是thị 性tánh 相tướng 義nghĩa 。 至chí 乃nãi 能năng 知tri 是thị 事sự 。 即tức 古cổ 今kim 不bất 異dị 。 名danh 之chi 為vi 如như 也dã 。 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 真chân 謂vị 真chân 實thật 。 如như 謂vị 如như 常thường 。 亦diệc 古cổ 今kim 不bất 異dị 之chi 義nghĩa 也dã 。

三tam 就tựu 僧Tăng 寶bảo 。 如như 疏sớ/sơ 可khả 知tri 。

又hựu 言ngôn 。 兩lưỡng 物vật 相tương 似tự 曰viết 如như 。 一nhất 物vật 無vô 非phi 曰viết 是thị 。 謂vị 此thử 左tả 手thủ 。 恰kháp 如như 右hữu 手thủ 。 名danh 之chi 為vi 如như 。 即tức 如như 如như 意ý 。 義nghĩa 是thị 如như 意ý 。 既ký 無vô 餘dư 物vật 。 名danh 之chi 為vi 是thị 。 謂vị 佛Phật 所sở 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 藏tạng 。 與dữ 過quá 去khứ 佛Phật 。 更cánh 無vô 有hữu 異dị 。 阿A 難Nan 所sở 傳truyền 亦diệc 無vô 有hữu 異dị 。 名danh 之chi 為vi 如như 。 阿A 難Nan 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 。 定định 是thị 釋Thích 迦Ca 所sở 說thuyết 。 名danh 之chi 為vi 是thị 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

上thượng 來lai 所sở 說thuyết 如như 是thị 。 總tổng 有hữu 十thập 五ngũ 解giải 。 一nhất 立lập 之chi 所sở 以dĩ 。 二nhị 智Trí 度Độ 論luận 有hữu 一nhất 釋thích 。 三tam 佛Phật 地địa 論luận 有hữu 四tứ 釋thích 。 四tứ 真Chân 諦Đế 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 一nhất 釋thích 。 註chú 法pháp 花hoa 一nhất 釋thích 。 註chú 無vô 量lượng 義nghĩa 一nhất 。 [玩-兀+正]# 公công 一nhất 。 光quang 宅trạch 一nhất 。 梁lương 武võ 帝đế 一nhất 。 長trường/trưởng 耳nhĩ 三tam 藏tạng 三tam 解giải 。 因nhân 釋thích 如như 是thị 之chi 言ngôn 。 別biệt 出xuất 三tam 藏tạng 解giải 釋thích 。

初sơ 傳truyền 教giáo 理lý 解giải 者giả 。 敬kính 順thuận 於ư 理lý 曰viết 如như 。 依y 教giáo 修tu 行hành 稱xưng 是thị 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 境cảnh 智trí 解giải 者giả 。 妙diệu 境cảnh 為vi 如như 。 妙diệu 智trí 稱xưng 是thị 。 今kim 依y 境cảnh 智trí 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 福phước 慧tuệ 解giải 者giả 。 福phước 為vi 如như 。 慧tuệ 為vi 是thị 。 欲dục 使sử 福phước 慧tuệ 二nhị 事sự 齊tề 修tu 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 真chân 俗tục 解giải 者giả 。 契khế 真chân 曰viết 如như 。 會hội 俗tục 稱xưng 是thị 。 如như 所sở 說thuyết 法Pháp 。 常thường 依y 二nhị 言ngôn 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 師sư 資tư 解giải 者giả 。 阿A 難Nan 所sở 說thuyết 。 如như 於ư 佛Phật 語ngữ 。 師sư 弟đệ 相tương/tướng 承thừa 。 簡giản 不bất 相tương 似tự 。 故cố 稱xưng 為vi 是thị 。

依y 文văn 理lý 解giải 者giả 。 以dĩ 文văn 為vi 如như 。 以dĩ 理lý 為vi 是thị 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 教giáo 化hóa 者giả 。 如như 說thuyết 法Pháp 者giả 。 教giáo 前tiền 人nhân 云vân 。 汝nhữ 當đương 如như 是thị 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 明minh 此thử 教giáo 化hóa 。 發phát 云vân 如như 是thị 。

依y 揩khai 定định 者giả 。 如như 即tức 揩khai 法pháp 。 是thị 即tức 定định 詞từ 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 勸khuyến 聽thính 者giả 。 如như 說thuyết 傳truyền 經kinh 者giả 告cáo 時thời 眾chúng 云vân 。 如như 是thị 當đương 聽thính 我ngã 昔tích 所sở 聞văn 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 舉cử 喻dụ 解giải 者giả 。 如như 見kiến 世Thế 尊Tôn 。 及cập 阿A 難Nan 說thuyết 經Kinh 之chi 時thời 。 威uy 德đức 熾sí 盛thịnh 。 如như 日nhật 光quang 明minh 。 當đương 知tri 此thử 人nhân 。 所sở 說thuyết 必tất 是thị 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 隨tùy 遮già 解giải 者giả 。 說thuyết 隨tùy 理lý 稱xưng 如như 。 遮già 妄vọng 是thị 。 去khứ 妄vọng 顯hiển 真chân 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 審thẩm 定định 者giả 。 有hữu 人nhân 言ngôn 。 汝nhữ 之chi 所sở 說thuyết 。 可khả 審thẩm 定định 耶da 。

答đáp 言ngôn 。

如như 是thị 之chi 法Pháp 。 我ngã 昔tích 具cụ 聞văn 。 此thử 事sự 如như 是thị 。

依y 非phi 解giải 者giả 。 如như 謂vị 不bất 異dị 。 非phi 非phi 曰viết 是thị 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 是thị 解giải 者giả 。 如như 斯tư 之chi 言ngôn 。 是thị 佛Phật 口khẩu 說thuyết 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 。

依y 引dẫn 況huống 者giả 。 如như 所sở 說thuyết 法Pháp 。 如như 過quá 去khứ 佛Phật 。 所sở 說thuyết 不bất 異dị 。 故cố 云vân 如như 是thị 。

俱câu 融dung 解giải 者giả 。 謂vị 動động 靜tĩnh 雙song 融dung 。 一nhất 異dị 俱câu 喪táng 。 唯duy 如như 為vi 是thị 。 故cố 言ngôn 如như 是thị (# 云vân 云vân )# 。

次thứ 我ngã 聞văn 者giả 。 此thử 中trung 經kinh 疏sớ/sơ 。 分phân 為vi 四tứ 門môn 。 初sơ 明minh 我ngã 義nghĩa 。 二nhị 立lập 我ngã 所sở 由do 。 三tam 出xuất 聞văn 體thể 性tánh 。 四tứ 問vấn 答đáp 妨phương 難nạn/nan 。

疏sớ/sơ 云vân 。 非phi 謂vị 我ngã 者giả 定định 屬thuộc 一nhất 人nhân 者giả 。 此thử 是thị 故cố 人nhân 之chi 意ý 。 謂vị 在tại 經kinh 會hội 。 萬vạn 二nhị 千thiên 人nhân 俱câu 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 八bát 萬vạn 人nhân 等đẳng 。 並tịnh 各các 有hữu 我ngã 。 皆giai 悉tất 同đồng 聞văn 。 故cố 云vân 非phi 一nhất 人nhân 也dã 。

法Pháp 師sư 云vân 。 將tương 結kết 集tập 時thời 。 曼Mạn 殊Thù 室Thất 利Lợi 。 及cập 阿A 難Nan 陀Đà 諸chư 羅La 漢Hán 等đẳng 。 共cộng 結kết 集tập 云vân 。 如như 是thị 甚thậm 深thâm 。 名danh 句cú 文văn 義nghĩa 。 我ngã 昔tích 所sở 聞văn 。 故cố 稱xưng 如như 是thị 。 等đẳng 取thủ 餘dư 人nhân 。

又hựu 何hà 故cố 但đãn 言ngôn 阿A 難Nan 我ngã 聞văn 。 謂vị 能năng 具cụ 彼bỉ 根căn 處xứ 勝thắng 故cố 。 根căn 謂vị 具cụ 彼bỉ 利lợi 根căn 。 餘dư 人nhân 愚ngu 鈍độn 。 非phi 利lợi 根căn 故cố 。 處xử 謂vị 住trụ 於ư 人nhân 天thiên 處xứ 故cố 。 故cố 曰viết 自tự 稱xưng 我ngã 。 不bất 舉cử 餘dư 人nhân 。 非phi 如như 龍long 鬼quỷ 。 雖tuy 有hữu 聰thông 明minh 。 是thị 器khí 非phi 處xứ 。 非phi 如như 愚ngu 人nhân 是thị 處xứ 非phi 器khí 。 阿A 難Nan 既ký 具cụ 。 故cố 稱xưng 我ngã 聞văn 。

疏sớ/sơ 云vân 。 然nhiên 我ngã 有hữu 三tam 一nhất 妄vọng 所sở 執chấp 我ngã 謂vị 外ngoại 道đạo 等đẳng 所sở 橫hoạnh/hoành 計kế 我ngã 者giả 。 謂vị 唯duy 識thức 中trung 。 吠phệ 世thế 師sư 計kế 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 及cập 勝thắng 論luận 師sư 計kế 我ngã 等đẳng 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 第đệ 一nhất 執chấp 我ngã 者giả 。 謂vị 體thể 常thường 周chu 遍biến 。 量lượng 同đồng 虗hư 空không 。 隨tùy 所sở 遠viễn 業nghiệp 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 故cố 。 第đệ 二nhị 執chấp 我ngã 者giả 。 謂vị 我ngã 體thể 雖tuy 常thường 。 其kỳ 量lượng 不bất 定định 。 隨tùy 身thân 大đại 小tiểu 。 有hữu 卷quyển 舒thư 故cố 。 第đệ 三tam 執chấp 我ngã 者giả 。 謂vị 我ngã 體thể 至chí 細tế 。 如như 一nhất 極cực 微vi 。 潛tiềm 轉chuyển 身thân 中trung 作tác 事sự 業nghiệp 故cố 。 若nhược 依y 毗tỳ 婆bà 沙sa 對đối 法pháp 唯duy 識thức 第đệ 六lục 等đẳng 論luận 。 謂vị 我ngã 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 遍biến 計kế 所sở 執chấp 我ngã 。 即tức 薩tát 迦ca 耶da 是thị 。 二nhị 數số 取thủ 趣thú 我ngã 。 即tức 補bổ 特đặc 伽già 羅la 是thị 。 此thử 我ngã 通thông 於ư 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 橫hoạnh/hoành 計kế 。 即tức 世thế 布bố 我ngã 也dã 。 言ngôn 數số 取thủ 趣thú 者giả 。 謂vị 前tiền 異dị 熟thục 滅diệt 。 後hậu 異dị 熟thục 生sanh 。 數số 取thủ 諸chư 趣thú 。 故cố 云vân 數số 取thủ 趣thú 。 靜tĩnh 法Pháp 師sư 疏sớ/sơ 云vân 。 寒hàn 雲vân 低đê 復phục 舉cử 。 落lạc 雪tuyết 斷đoạn 還hoàn 連liên 。 又hựu 靜tĩnh 三tam 藏tạng 云vân 。 更cánh 緣duyên 諸chư 趣thú 。 名danh 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 謂vị 生sanh 已dĩ 更cánh 生sanh 。 緣duyên 諸chư 趣thú 故cố 。 名danh 為vi 更cánh 緣duyên 。

就tựu 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 中trung 。 復phục 分phần/phân 三tam 。 分phân 別biệt 行hành 緣duyên 蘊uẩn 我ngã 。 謂vị 分phân 別biệt 分phần/phân 五ngũ 蘊uẩn 。 橫hoạnh/hoành 計kế 解giải 行hành 故cố 。 緣duyên 謂vị 緣duyên 蘊uẩn 作tác 行hành 解giải 也dã 。 二nhị 分phần 別biệt 所sở 起khởi 我ngã 。 若nhược 准chuẩn 分phân 別biệt 綠lục 蘊uẩn 我ngã 。 不bất 分phân 別biệt 所sở 起khởi 我ngã 。 我ngã 即tức 有hữu 廿# 。 且thả 初sơ 從tùng 色sắc 蘊uẩn 。 一nhất 執chấp 色sắc 是thị 我ngã 。 二nhị 有hữu 諸chư 色sắc 。 三tam 色sắc 屬thuộc 於ư 我ngã 。 四tứ 我ngã 在tại 色sắc 中trung 。 色sắc 蘊uẩn 既ký 然nhiên 。 四tứ 蘊uẩn 皆giai 爾nhĩ 。 五ngũ 蘊uẩn 即tức 成thành 二nhị 十thập 句cú 也dã 。

二nhị 分phần 別biệt 所sở 起khởi 我ngã 。 此thử 於ư 我ngã 境cảnh 上thượng 起khởi 。 前tiền 行hành 緣duyên 蘊uẩn 我ngã 。 但đãn 於ư 五ngũ 蘊uẩn 上thượng 起khởi 。 若nhược 分phân 別biệt 行hành 緣duyên 蘊uẩn 我ngã 。 及cập 分phân 別biệt 所sở 起khởi 我ngã 。 有hữu 六lục 十thập 五ngũ 。 且thả 初sơ 色sắc 蘊uẩn 為vi 能năng 執chấp 我ngã 體thể 。 即tức 取thủ 餘dư 四tứ 蘊uẩn 。 為vi 所sở 分phân 別biệt 我ngã 。 且thả 初sơ 中trung 受thọ 蘊uẩn 。 一nhất 我ngã 有hữu 諸chư 受thọ 。 即tức 受thọ 是thị 我ngã 瓔anh 珞lạc 諸chư 受thọ 用dụng 物vật 也dã 。 二nhị 受thọ 屬thuộc 於ư 我ngã 。 即tức 受thọ 是thị 我ngã 僮đồng 僕bộc 。 三tam 我ngã 在tại 受thọ 中trung 。 是thị 我ngã 窟quật 宅trạch 。 酬thù 上thượng 三tam 句cú 。 即tức 想tưởng 蘊uẩn 。 我ngã 有hữu 諸chư 想tưởng 。 想tưởng 屬thuộc 於ư 我ngã 。 我ngã 在tại 想tưởng 中trung 。 亦diệc 准chuẩn 前tiền 瓔anh 珞lạc 等đẳng 。 亦diệc 配phối 上thượng 三tam 句cú 。 此thử 二nhị 句cú 既ký 爾nhĩ 。 行hành 識thức 准chuẩn 前tiền 知tri 。 既ký 一nhất 蘊uẩn 下hạ 有hữu 三tam 句cú 我ngã 。 四tứ 句cú 即tức 成thành 十thập 二nhị 。 兼kiêm 取thủ 能năng 執chấp 我ngã 一nhất 。 即tức 成thành 十thập 三tam 。 既ký 色sắc 蘊uẩn 為vi 頭đầu 有hữu 十thập 三tam 。 次thứ 受thọ 蘊uẩn 為vi 頭đầu 亦diệc 有hữu 十thập 三tam 。 乃nãi 至chí 轉chuyển 次thứ 以dĩ 下hạ 。 識thức 蘊uẩn 為vi 能năng 執chấp 我ngã 體thể 。 亦diệc 有hữu 十thập 三tam 。 五ngũ 蘊uẩn 各các 有hữu 十thập 三tam 。 即tức 成thành 六lục 十thập 五ngũ 我ngã 。 外ngoại 道đạo 等đẳng 虗hư 妄vọng 所sở 執chấp 橫hoạnh/hoành 計kế 我ngã 也dã 。

第đệ 二nhị 出xuất 我ngã 所sở 以dĩ 。 略lược 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 有hữu 依y 於ư 無vô 。 二nhị 無vô 依y 於ư 有hữu 。 三tam 無vô 依y 於ư 無vô 。 四tứ 有hữu 依y 於ư 有hữu 。 初sơ 有hữu 依y 於ư 無vô 者giả 。 如như 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 執chấp 有hữu 龜quy 毛mao 菟thố 角giác 。 不bất 知tri 毛mao 角giác 本bổn 體thể 是thị 無vô 。 以dĩ 見kiến 牛ngưu 有hữu 角giác 。 謂vị 菟thố 亦diệc 有hữu 。 又hựu 如như 世thế 間gian 人nhân 。 忽hốt 然nhiên 死tử 已dĩ 。 火hỏa 焚phần 燒thiêu 並tịnh 從tùng 灰hôi 燼tẫn 。 又hựu 五ngũ 思tư 念niệm 當đương 情tình 當đương 情tình 。 名danh 之chi 為vi 有hữu 。 死tử 人nhân 無vô 體thể 。 故cố 名danh 為vi 無vô 。 眾chúng 生sanh 邪tà 見kiến 。 執chấp 遍biến 計kế 我ngã 。 名danh 之chi 為vi 有hữu 。 更cánh 執chấp 有hữu 體thể 。 即tức 是thị 為vi 無vô 也dã 。

二nhị 無vô 依y 有hữu 者giả 。 如như 人nhân 夜dạ 行hành 。 有hữu 見kiến 杌ngột 木mộc 。 將tương 為vi 人nhân 鬼quỷ 。 生sanh 驚kinh 怕phạ 心tâm 。 杌ngột 木mộc 非phi 人nhân 。 名danh 之chi 為vi 無vô 。 杌ngột 木mộc 有hữu 體thể 。 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 亦diệc 如như 空không 花hoa 是thị 無vô 。 眼nhãn 病bệnh 是thị 有hữu 。 見kiến 眼nhãn 病bệnh 故cố 。 見kiến 彼bỉ 空không 花hoa 。 即tức 無vô 依y 有hữu 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 漏lậu 五ngũ 薀# 雖tuy 復phục 是thị 有hữu 。 於ư 我ngã 強cường/cưỡng 於ư 其kỳ 上thượng 遍biến 計kế 執chấp 我ngã 。 即tức 無vô 依y 有hữu 。

三tam 無vô 依y 於ư 無vô 者giả 。 即tức 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 本bổn 。 更cánh 於ư 其kỳ 上thượng 。 起khởi 自tự 他tha 分phân 別biệt 往vãng 來lai 。 又hựu 是thị 虗hư 故cố 。 名danh 依y 於ư 故cố 。 亦diệc 可khả 五ngũ 薀# 四tứ 大đại 。 本bổn 來lai 是thị 無vô 。 於ư 其kỳ 薀# 上thượng 。 強cường/cưỡng 於ư 我ngã 。 又hựu 於ư 是thị 無vô 。 此thử 執chấp 五ngũ 薀# 身thân 是thị 我ngã 。 名danh 為vi 總tổng 我ngã 。 於ư 中trung 執chấp 有hữu 作tác 用dụng 是thị 別biệt 我ngã 。 即tức 依y 總tổng 我ngã 生sanh 依y 於ư 分phân 別biệt 。 名danh 為vi 別biệt 。 如như 安an 慧tuệ 師sư 云vân 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 體thể 性tánh 是thị 空không 。 即tức 於ư 此thử 相tương 見kiến 二nhị 分phần 之chi 上thượng 。 起khởi 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 是thị 一nhất 重trọng/trùng 妄vọng 。 又hựu 於ư 妄vọng 上thượng 受thọ 執chấp 於ư 我ngã 。 即tức 是thị 二nhị 重trọng/trùng 妄vọng 。 故cố 言ngôn 無vô 依y 於ư 無vô 。 若nhược 依y 護hộ 法Pháp 論luận 師sư 。 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 是thị 依y 他tha 起khởi 性tánh 。

四tứ 有hữu 依y 於ư 有hữu 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 德đức 中trung 。 真Chân 如Như 之chi 理lý 。 體thể 常thường 住trụ 故cố 。 名danh 之chi 為vi 有hữu 。 此thử 涅Niết 槃Bàn 德đức 中trung 。 實thật 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 故cố 。 即tức 有hữu 依y 於ư 有hữu 。 前tiền 三tam 依y 。 依y 遍biến 計kế 強cường/cưỡng 執chấp 有hữu 我ngã 。 後hậu 一nhất 依y 涅Niết 槃Bàn 四tứ 德đức 。 實thật 有hữu 真chân 我ngã 。

二nhị 假giả 施thi 設thiết 我ngã 者giả 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 理lý 中trung 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 也dã 。 為vi 欲dục 除trừ 二Nhị 乘Thừa 四tứ 倒đảo 。 假giả 設thiết 我ngã 故cố 。 凡phàm 夫phu 執chấp 有hữu 漏lậu 五ngũ 薀# 之chi 身thân 。 為vi 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 此thử 即tức 無vô 常thường 計kế 常thường 。 於ư 苦khổ 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 我ngã 計kế 我ngã 。 不bất 淨tịnh 計kế 淨tịnh 。

二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 厭yếm 離ly 生sanh 死tử 。 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 涅Niết 槃Bàn 。 唯duy 作tác 無vô 常thường 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 我ngã 無vô 淨tịnh 等đẳng 觀quán 。 此thử 即tức 二Nhị 乘Thừa 迷mê 涅Niết 槃Bàn 言ngôn 無vô 我ngã 。 凡phàm 夫phu 迷mê 生sanh 死tử 言ngôn 有hữu 我ngã 。 故cố 今kim 破phá 之chi 。 外ngoại 人nhân 問vấn 言ngôn 。 凡phàm 夫phu 理lý 然nhiên 是thị 倒đảo 。 二Nhị 乘Thừa 邪tà 亦diệc 是thị 倒đảo 。 解giải 云vân 。 涅Niết 槃Bàn 理lý 中trung 。 實thật 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 假giả 設thiết 。 據cứ 實thật 而nhi 論luận 。 真chân 理lý 中trung 唯duy 智trí 相tương 應ứng 。 蕭tiêu 然nhiên 冥minh 會hội 。 此thử 但đãn 無vô 名danh 相tướng 中trung 。 假giả 施thi 設thiết 故cố 。 所sở 以dĩ 中trung 論luận 偈kệ 言ngôn 。 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 我ngã 。 或hoặc 說thuyết 於ư 無vô 我ngã 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 。 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 我ngã 。 說thuyết 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 。 有hữu 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 或hoặc 說thuyết 於ư 無vô 我ngã 者giả 。 凡phàm 夫phu 之chi 中trung 。 無vô 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 並tịnh 皆giai 是thị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 。 無vô 我ngã 者giả 。 無vô 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 之chi 我ngã 。 無vô 非phi 我ngã 者giả 。 有hữu 涅Niết 槃Bàn 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 之chi 我ngã 。 即tức 智Trí 度Độ 論luận 中trung 。 有hữu 四tứ 悉tất 擅thiện 。 悉tất 擅thiện 者giả 宗tông 也dã 。 一nhất 世thế 間gian 悉tất 擅thiện 。 即tức 有hữu 於ư 我ngã 。 二nhị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 悉tất 擅thiện 。 即tức 言ngôn 無vô 我ngã 。 三tam 各các 各các 為vi 人nhân 悉tất 擅thiện 。 即tức 無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 。 四tứ 對đối 治trị 悉tất 擅thiện 。 三tam 中trung 皆giai 有hữu 對đối 治trị 。 謂vị 世thế 間gian 對đối 治trị 出xuất 世thế 間gian 也dã 。

三tam 世thế 流lưu 布bố 我ngã 者giả 。 喻dụ 如như 提đề 羅la 瓔anh 鳥điểu 食thực 油du 麻ma 花hoa 。 以dĩ 食thực 花hoa 故cố 。 遂toại 損tổn 其kỳ 油du 。

時thời 人nhân 呼hô 為vi 食thực 油du 之chi 鳥điểu 。 今kim 之chi 立lập 名danh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 是thị 天thiên 授thọ 。 耶da 若nhược 達đạt 多đa 是thị 祠từ 授thọ 。 如như 此thử 方phương 立lập 名danh 。 言ngôn 思tư 忠trung 思tư 孝hiếu 思tư 禮lễ 等đẳng 。 據cứ 其kỳ 身thân 中trung 。 實thật 無vô 忠trung 無vô 孝hiếu 。 假giả 施thi 設thiết 故cố 。 立lập 名danh 字tự 也dã 。

如như 世thế 間gian 立lập 名danh 多đa 有hữu 不bất 便tiện 。 昔tích 時thời 虢# 王vương 有hữu 弟đệ 。 出xuất 作tác 外ngoại 官quan 。 其kỳ 語ngữ 吃cật 。 後hậu 虢# 王vương 令linh 一nhất 官quan 人nhân 。 往vãng 彼bỉ 相tương/tướng 看khán 。 其kỳ 彼bỉ 官quan 人nhân 見kiến 來lai 欲dục 問vấn 。 言ngôn 虢# 王vương 好hảo/hiếu 在tại 不phủ 。 為vi 語ngữ 吃cật 。 乃nãi 重trọng/trùng 言ngôn 虢# 王vương 虢# 王vương 。 傍bàng 人nhân 不bất 隨tùy 口khẩu 即tức 虢# 廿# 餘dư 虢# 王vương 見kiến 虢# 已dĩ 。 語ngữ 既ký 不bất 得đắc 。 始thỉ 於ư 庭đình 住trụ 作tác 字tự 。 乃nãi 至chí 出xuất 世thế 云vân 為vi 病bệnh 。 餘dư 人nhân 不bất 解giải 。 莫mạc [怡-台+存]# (# 云vân 云vân )# 。

言ngôn 今kim 阿A 難Nan 稱xưng 不bất 同đồng 前tiền 二nhị 即tức 無vô 我ngã 之chi 大đại 我ngã 者giả 。 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 凡phàm 夫phu 。 橫hoạnh/hoành 計kế 執chấp 我ngã 。 不bất 同đồng 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 強cường/cưỡng 施thi 設thiết 我ngã 。 今kim 阿A 難Nan 稱xưng 我ngã 。 即tức 是thị 世thế 間gian 流lưu 布bố 我ngã 。 世thế 間gian 人nhân 共cộng 傳truyền 。 顯hiển 自tự 他tha 故cố 。 雖tuy 是thị 世thế 間gian 流lưu 布bố 之chi 我ngã 。 不bất 同đồng 凡phàm 夫phù 生sanh 執chấp 著trước 我ngã 故cố 。 故cố 言ngôn 如như 是thị 無vô 我ngã 之chi 大đại 我ngã 。 大đại 我ngã 者giả 。 於ư 三tam 藏tạng 教giáo 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 今kim 阿A 難Nan 稱xưng 我ngã 。 如như 富phú 人nhân 稱xưng 貧bần 。 得đắc 無Vô 學Học 位vị 。 謙khiêm 言ngôn 有hữu 我ngã 。 凡phàm 夫phu 稱xưng 我ngã 。 如như 貧bần 人nhân 稱xưng 富phú 。 實thật 無vô 有hữu 我ngã 。 橫hoạnh/hoành 計kế 我ngã 故cố 。 又hựu 阿A 難Nan 在tại 法pháp 花hoa 會hội 中trung 。 身thân 在tại 初sơ 果quả 。 未vị 除trừ 我ngã 執chấp 身thân 。 由do 有hữu 八bát 我ngã 。 初sơ 煩phiền 惱não 俱câu 生sanh 我ngã 。 二nhị 煩phiền 惱não 習tập 氣khí 我ngã 。 三tam 分phân 別biệt 所sở 知tri 我ngã 。 四tứ 分phân 別biệt 習tập 氣khí 我ngã 。 至chí 佛Phật 滅diệt 後hậu 結kết 集tập 之chi 時thời 。 方phương 證chứng 羅La 漢Hán 。 雖tuy 得đắc 無Vô 學Học 果quả 。 但đãn 無vô 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 我ngã 。 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 我ngã 。 由do 有hữu 所sở 知tri 障chướng 中trung 四tứ 。 煩phiền 惱não 障chướng 中trung 二nhị 。 即tức 是thị 聲Thanh 聞Văn 起khởi 舞vũ 。 緣Duyên 覺Giác 臨lâm 粧# 。 習tập 氣khí 由do 在tại 。 今kim 稱xưng 我ngã 者giả 。 由do 有hữu 六lục 我ngã 。 縱túng/tung 得đắc 羅La 漢Hán 果Quả 。 稱xưng 我ngã 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。

并tinh 州châu 法Pháp 師sư 。 於ư 此thử 我ngã 聞văn 。 八bát 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 總tổng 別biệt 。 二nhị 遮già 表biểu 。 三Tam 明Minh 四tứ 一nhất 五ngũ 問vấn 六lục 答đáp 七thất 難nạn/nan 八bát 通thông 。 初sơ 總tổng 別biệt 者giả 。 總tổng 唯duy 是thị 於ư 我ngã 。 別biệt 即tức 分phần/phân 五ngũ 薀# 十thập 二nhị 入nhập 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 (# 云vân 云vân )# 。

二nhị 遮già 表biểu 者giả 。 遮già 謂vị 自tự 指chỉ 己kỷ 身thân 親thân 從tùng 佛Phật 聞văn 。 遮già 彼bỉ 傳truyền 聞văn 及cập 有hữu 增tăng 減giảm 之chi 失thất 。 表biểu 謂vị 非phi 謂vị 我ngã 者giả 定định 屬thuộc 一nhất 人nhân 。 我ngã 謂vị 諸chư 薀# 世thế 俗tục 假giả 者giả 。

三Tam 明Minh 三tam 者giả 。 即tức 是thị 然nhiên 有hữu 三tam 。 初sơ 與dữ 第đệ 三tam 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 言ngôn 假giả 施thi 設thiết 等đẳng 者giả 。 對đối 治trị 二Nhị 乘Thừa 無vô 常thường 等đẳng 病bệnh 。 說thuyết 於ư 四tứ 德đức 。 言ngôn 四tứ 德đức 者giả 。 准chuẩn 涅Niết 槃Bàn 三tam 。 四tứ 處xứ 解giải 釋thích 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 且thả 就tựu 一nhất 家gia 所sở 言ngôn 。 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 之chi 所sở 成thành 故cố 。 集tập 無vô 漏lậu 色sắc 。 色sắc 體thể 既ký 常thường 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 是thị 於ư 常thường 。 必tất 有hữu 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 必tất 是thị 於ư 淨tịnh 。 既ký 其kỳ 有hữu 淨tịnh 。 必tất 有hữu 於ư 我ngã 。 不bất 同đồng 凡phàm 夫phu 。 是thị 無vô 常thường 故cố 。 必tất 是thị 於ư 苦khổ 。 以dĩ 有hữu 苦khổ 故cố 。 必tất 是thị 不bất 淨tịnh 。 以dĩ 不bất 淨tịnh 故cố 。 即tức 是thị 無vô 我ngã 。 此thử 之chi 四tứ 德đức 必tất 不bất 相tương 離ly 。 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 。

四tứ 取thủ 一nhất 者giả 。 即tức 是thị 今kim 傳truyền 法pháp 者giả 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 不bất 同đồng 前tiền 二nhị 者giả 。 與dữ 前tiền 解giải 別biệt 。 謂vị 不bất 同đồng 外ngoại 道đạo 橫hoạnh/hoành 遍biến 計kế 我ngã 。 不bất 同đồng 世thế 人nhân 世thế 流lưu 布bố 我ngã 。 亦diệc 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 一nhất 向hướng 無vô 我ngã 。 今kim 言ngôn 我ngã 聞văn 。 即tức 是thị 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 常thường 我ngã 。 此thử 謂vị 無vô 我ngã 之chi 大đại 我ngã 也dã 。 此thử 應ưng 三tam 性tánh 分phân 別biệt 。 初sơ 是thị 遍biến 計kế 性tánh 。 次thứ 是thị 依y 他tha 性tánh 。 亦diệc 可khả 是thị 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。

薩tát 婆bà 多đa 宗tông 云vân 。 世thế 間gian 名danh 字tự 。 皆giai 遍biến 計kế 故cố 。 護hộ 法Pháp 救cứu 云vân 。 若nhược 善thiện 心tâm 中trung 稱xưng 名danh 字tự 者giả 。 豈khởi 唯duy 遍biến 計kế 。 亦diệc 通thông 依y 他tha 。 遍biến 計kế 中trung 有hữu 十thập 六lục 種chủng 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 中trung 有hữu 十thập 六lục 種chủng 我ngã 。 成thành 三tam 十thập 二nhị 我ngã 。

五ngũ 問vấn 六lục 答đáp 七thất 難nạn/nan 等đẳng 。 如như 疏sớ/sơ 可khả 知tri 。

問vấn 言ngôn 。

不bất 稱xưng 我ngã 者giả 。 乃nãi 稱xưng 聞văn 。 准chuẩn 對đối 法pháp 論luận 偈kệ 云vân 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 實thật 無vô 言ngôn 說thuyết 。 以dĩ 具cụ 四tứ 緣duyên 。 是thị 故cố 建kiến 立lập 。 一nhất 若nhược 說thuyết 無vô 我ngã 通thông 蘊uẩn 處xứ 界giới 知tri 此thử 說thuyết 誰thùy 者giả 。 謂vị 若nhược 有hữu 我ngã 者giả 。 即tức 有hữu 五ngũ 薀# 十thập 二nhị 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 等đẳng 。 既ký 言ngôn 無vô 我ngã 。 薀# 處xứ 界giới 即tức 無vô 。 蘊uẩn 處xứ 界giới 既ký 無vô 。 欲dục 言ngôn 阿a 誰thùy 聞văn 。 故cố 顯hiển 阿A 難Nan 也dã 。

二nhị 順thuận 世thế 間gian 。 可khả 知tri 。

三tam 除trừ 無vô 我ngã 怖bố 者giả 。 若nhược 其kỳ 有hữu 我ngã 。 今kim 身thân 修tu 福phước 因nhân 。 後hậu 我ngã 相tương 續tục 。 可khả 有hữu 福phước 報báo 。 今kim 既ký 無vô 我ngã 。 修tu 道Đạo 何hà 為vi 。 無vô 物vật 受thọ 報báo 。 為vi 誰thùy 修tu 學học 。 為vi 除trừ 此thử 怖bố 。 故cố 須tu 說thuyết 我ngã 也dã 。

四tứ 有hữu 自tự 他tha 染nhiễm 淨tịnh 者giả 。 謂vị 若nhược 有hữu 我ngã 即tức 有hữu 彼bỉ 此thử 。 有hữu 染nhiễm 有hữu 淨tịnh 。 既ký 無vô 有hữu 我ngã 。 即tức 無vô 因nhân 無vô 果quả 。 無vô 福phước 無vô 智trí 。 何hà 名danh 同đồng 教giáo (# 云vân 云vân )# 。

第đệ 八bát 通thông 中trung 云vân 。 正chánh 宗tông 雖tuy 復phục 顯hiển 真chân 。 序tự 不bất 求cầu 於ư 俗tục 。 故cố 言ngôn 我ngã 聞văn 。 欲dục 明minh 染nhiễm 淨tịnh 不bất 殊thù 真chân 俗tục 虗hư 空không 。 虗hư 空không 與dữ 塵trần 。 本bổn 來lai 有hữu 別biệt 。 不bất 可khả 言ngôn 塵trần 在tại 空không 住trụ 。 即tức 言ngôn 空không 體thể 是thị 於ư 塵trần 。 染nhiễm 淨tịnh 之chi 性tánh 本bổn 體thể 殊thù 。 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 由do 來lai 別biệt 。 不bất 可khả 言ngôn 真chân 不bất 離ly 俗tục 。 即tức 言ngôn 染nhiễm 淨tịnh 體thể 是thị 同đồng 。 但đãn 應ưng 除trừ 染nhiễm 淨tịnh 體thể 存tồn 。 去khứ 塵trần 虗hư 空không 在tại 。 若nhược 言ngôn 染nhiễm 淨tịnh 體thể 是thị 一nhất 。 亦diệc 應ưng 去khứ 塵trần 空không 亦diệc 除trừ 。

又hựu 有hữu 三tam 種chủng 我ngã 。 一nhất 見kiến 心tâm 中trung 起khởi 我ngã 。 謂vị 外ngoại 道đạo 邪tà 見kiến 。 心tâm 中trung 起khởi 我ngã 。 二nhị 慢mạn 心tâm 中trung 起khởi 我ngã 。 謂vị 前tiền 三tam 種chủng 。 雖tuy 斷đoạn 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 。 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 由do 在tại 。 既ký 有hữu 俱câu 。 還hoàn 有hữu 我ngã 慢mạn 。

三tam 清thanh 淨tịnh 心tâm 中trung 起khởi 我ngã 。 即tức 阿A 難Nan 是thị 。 離ly 彼bỉ 邪tà 慢mạn 。 淨tịnh 心tâm 起khởi 我ngã 故cố 。 論luận 云vân 。 離ly 彼bỉ 見kiến 慢mạn 稱xưng 清thanh 淨tịnh 名danh 言ngôn 。 即tức 清thanh 淨tịnh 名danh 中trung 稱xưng 我ngã 。 稱xưng 我ngã 者giả 主chủ 宰tể 也dã 。

第đệ 七thất 末mạt 那na 是thị 主chủ 。 是thị 第đệ 八bát 識thức 之chi 主chủ 。 無vô 始thỉ 計kế 我ngã 。 即tức 俱câu 生sanh 也dã 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 為vi 宰tể 。 能năng 分phân 別biệt 宰tể 割cát 故cố 。 亦diệc 可khả 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 為vi 主chủ 。 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 為vi 宰tể 。 宰tể 割cát 當đương 來lai 善thiện 惡ác 處xứ 故cố 。

言ngôn 大đại 我ngã 者giả 。 准chuẩn 涅Niết 槃Bàn 第đệ 四tứ 說thuyết 有hữu 。 八bát 自tự 在tại 我ngã 。 一nhất 者giả 能năng 分phân 一nhất 身thân 。 以dĩ 為vi 多đa 身thân 。 身thân 形hình 大đại 小tiểu 。 猶do 如như 微vi 塵trần 。 充sung 滿mãn 十thập 方phương 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 實thật 非phi 微vi 塵trần 。 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 現hiện 微vi 塵trần 身thân 。 如như 是thị 自tự 在tại 。 則tắc 為vi 大đại 我ngã 。

二nhị 者giả 示thị 一nhất 微vi 塵trần 身thân 。 滿mãn 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如Như 來Lai 之chi 身thân 。 實thật 不bất 滿mãn 於ư 。 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 無vô 動động 故cố 。 以dĩ 有hữu 自tự 在tại 故cố 名danh 大đại 我ngã 。

三tam 能năng 以dĩ 滿mãn 大Đại 千Thiên 界Giới 身thân 。 輕khinh 舉cử 飛phi 空không 。 遍biến 於ư 廿# 恆Hằng 沙sa 等đẳng 諸chư 佛Phật 世thế 界giới 。 而nhi 無vô 障chướng 礙ngại 。 佛Phật 身thân 實thật 無vô 輕khinh 重trọng 。 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 名danh 為vi 大đại 我ngã 。

四tứ 如Như 來Lai 一nhất 心tâm 本bổn 。 安an 住trụ 不bất 動động 。 所sở 可khả 示thị 化hóa 無vô 量lượng 形hình 類loại 。 具cụ 有hữu 心tâm 者giả 。 皆giai 見kiến 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 又hựu 時thời 或hoặc 造tạo 事sự 。 而nhi 令linh 眾chúng 生sanh 。 各các 各các 得đắc 解giải 。 佛Phật 身thân 常thường 住trụ 。 而nhi 令linh 他tha 土thổ/độ 。 一nhất 切thiết 皆giai 見kiến 。 如như 是thị 自tự 在tại 。 名danh 為vi 大đại 我ngã 。

五ngũ 云vân 何hà 根căn 自tự 在tại 。 謂vị 如Như 來Lai 諸chư 根căn 。 皆giai 能năng 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 臰# 香hương 別biệt 觸xúc 味vị 智trí 等đẳng 。 如Như 來Lai 六lục 根căn 亦diệc 不bất 見kiến 見kiến 聞văn 聲thanh 觸xúc 智trí 等đẳng 。 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 名danh 之chi 大đại 我ngã 。

六lục 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 得đắc 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 心tâm 。 亦diệc 無vô 得đắc 相tương/tướng 。

何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 。 不bất 名danh 為vi 得đắc 。 實thật 無vô 所sở 有hữu 。 云vân 何hà 名danh 得đắc 。 若nhược 屬thuộc 如Như 來Lai 法pháp 有hữu 得đắc 相tương/tướng 。 是thị 知tri 諸chư 佛Phật 。 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 得đắc 一nhất 切thiết 法pháp 。 得đắc 諸chư 法pháp 故cố 。 名danh 為vi 大đại 我ngã 。

七thất 者giả 。 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 如Như 來Lai 演diễn 說thuyết 。 一nhất 偈kệ 之chi 義nghĩa 。 經kinh 無vô 量lượng 劫kiếp 。 義nghĩa 亦diệc 不bất 盡tận 。 所sở 謂vị 若nhược 於ư 虗hư 空không 施thí 惠huệ 。 如Như 來Lai 爾nhĩ 時thời 。 都đô 亦diệc 不bất 生sanh 一nhất 偈kệ 之chi 相tướng 。 世thế 間gian 之chi 人nhân 。 以dĩ 四tứ 句cú 為vi 偈kệ 。 隨tùy 世thế 俗tục 故cố 。 說thuyết 名danh 為vi 偈kệ 。 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 。 亦diệc 無vô 有hữu 說thuyết 。 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 名danh 為vi 大đại 我ngã 。

八bát 者giả 。 如Như 來Lai 遍biến 滿mãn 一nhất 切thiết 之chi 處xứ 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 虗hư 空không 性tánh 不bất 可khả 得đắc 見kiến 。 如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。 實thật 不bất 可khả 見kiến 。 以dĩ 自tự 在tại 故cố 。 令linh 一nhất 切thiết 見kiến 。 如như 是thị 自tự 在tại 。 故cố 名danh 大đại 我ngã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 三tam 慧tuệ 齊tề 備bị 者giả 。 謂vị 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 由do 多đa 聞văn 故cố 。 離ly 覆phú 瓶bình 之chi 失thất 。 審thẩm 思tư 故cố 。 離ly 漏lậu 瓶bình 之chi 失thất 。 由do 有hữu 修tu 故cố 。 離ly 汙ô 瓶bình 之chi 失thất 。 離ly 此thử 三tam 失thất 。 故cố 言ngôn 阿A 難Nan 如như 寫tả 瓶bình 水thủy 置trí 之chi 一nhất 器khí 。 若nhược 只chỉ 言ngôn 阿A 難Nan 聞văn 於ư 三tam 藏tạng 教giáo 。 則tắc 不bất 通thông 遍biến 於ư 諸chư 法pháp 得đắc 自tự 在tại 義nghĩa 。 不bất 可khả 總tổng 顯hiển 三tam 名danh 。 即tức 有hữu 煩phiền 惱não 故cố 。 亦diệc 別biệt 三tam 慧tuệ 加gia 行hành 善thiện 。 餘dư 此thử 三tam 法pháp 即tức 是thị 生sanh 得đắc 。 生sanh 得đắc 非phi 出xuất 世thế 因nhân 。 故cố 不bất 記ký 見kiến 覺giác 知tri 也dã 。

第đệ 三tam 通thông 中trung 云vân 。 若nhược 非phi 名danh 字tự 或hoặc 非phi 親thân 聞văn 從tùng 他tha 傳truyền 聞văn 。 為vi 佛Phật 在tại 時thời 。 有hữu 一nhất 外ngoại 道đạo 。 名danh 曰viết 弘hoằng 廣quảng 。 十thập 仙tiên 外ngoại 道đạo 之chi 一nhất 數số 也dã 。 性tánh 甚thậm 聰thông 明minh 。 來lai 問vấn 佛Phật 言ngôn 。

世Thế 尊Tôn 過quá 去khứ 無vô 量lượng 劫kiếp 來lai 。 及cập 以dĩ 今kim 生sanh 。 成thành 佛Phật 已dĩ 來lai 。 所sở 度độ 眾chúng 生sanh 。 離ly 生sanh 死tử 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 知tri 其kỳ 數số 不phủ 。 佛Phật 為vi 說thuyết 喻dụ 云vân 。 如như 一nhất 大đại 城thành 。 唯duy 有hữu 一nhất 門môn 。 此thử 大đại 城thành 門môn 一nhất 人nhân 守thủ 。 若nhược 有hữu 百bá 姓tánh 來lai 入nhập 此thử 城thành 。 守thủ 門môn 之chi 人nhân 。 一nhất 無vô 鄣# 隔cách 。 此thử 守thủ 門môn 人nhân 。 頗phả 知tri 入nhập 城thành 之chi 人nhân 數số 多đa 少thiểu 不phủ 。 外ngoại 道đạo 答đáp 言ngôn 。 但đãn 令linh 其kỳ 入nhập 。 必tất 無vô 知tri 數số 。 佛Phật 報báo 言ngôn 。 此thử 大đại 城thành 者giả 。 喻dụ 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 佛Phật 法Pháp 大đại 城thành 。 守thủ 門môn 人nhân 者giả 。 即tức 是thị 於ư 我ngã 。 百bá 姓tánh 入nhập 者giả 。 所sở 度độ 眾chúng 生sanh 。 我ngã 化hóa 眾chúng 生sanh 。 入nhập 涅Niết 槃Bàn 城thành 。 但đãn 知tri 化hóa 之chi 。 豈khởi 可khả 定định 數số 。

時thời 外ngoại 道đạo 聰thông 慧tuệ 。 即tức 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 我ngã 今kim 迴hồi 心tâm 。 願nguyện 為vi 守thủ 門môn 之chi 人nhân 者giả 。 歸quy 心tâm 佛Phật 法Pháp 。 即tức 度độ 出xuất 家gia 。 如Như 來Lai 一nhất 代đại 說thuyết 法Pháp 三tam 藏tạng 教giáo 。 悉tất 能năng 總tổng 持trì 。 一nhất 無vô 錯thác 謬mậu 。 常thường 為vì 眾chúng 生sanh 。 教giáo 三tam 藏tạng 法pháp 。 化hóa 眾chúng 生sanh 令linh 得đắc 道Đạo 果Quả 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 今kim 若nhược 言ngôn 阿A 難Nan 聞văn 者giả 。 恐khủng 轉chuyển 從tùng 外ngoại 道đạo 處xứ 聞văn 。 即tức 是thị 傳truyền 聞văn 之chi 謬mậu 。 今kim 言ngôn 我ngã 聞văn 。 離ly 傳truyền 聞văn 之chi 失thất 。 故cố 稱xưng 我ngã 聞văn 。

阿A 難Nan 總tổng 持trì 者giả 。 迦Ca 葉Diếp 因nhân 中trung 為vi 老lão 比Bỉ 丘Khâu 。 釋Thích 迦Ca 身thân 是thị 沙Sa 彌Di 。 勤cần 弟đệ 子tử 令linh 一nhất 日nhật 誦tụng 千thiên 言ngôn 。 兼kiêm 乞khất 兩lưỡng 人nhân 食thực 。 每mỗi 生sanh 憂ưu 惱não 。 若nhược 出xuất 乞khất 食thực 。 而nhi 癈phế 其kỳ 功công 。

時thời 阿A 難Nan 身thân 為vi 大đại 富phú 長trưởng 者giả 。 見kiến 此thử 沙Sa 彌Di 面diện 有hữu 憂ưu 色sắc 。 問vấn 其kỳ 所sở 由do 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 即tức 語ngữ 言ngôn 。 阿A 難Nan 自tự 今kim 已dĩ 後hậu 。 勿vật 餘dư 處xứ 乞khất 食thực 。 又hựu 發phát 願nguyện 。 當đương 來lai 與dữ 阿A 難Nan 弟đệ 子tử 。 總tổng 持trì 第đệ 一nhất 。 我ngã 本bổn 願nguyện 故cố 。 今kim 得đắc 總tổng 持trì 第đệ 一nhất 。

出xuất 聞văn 體thể 中trung 。 分phân 為vi 八bát 門môn 。 一nhất 總tổng 辨biện 。 二nhị 別biệt 明minh 。 三tam 依y 識thức 分phân 別biệt 。 四tứ 依y 比tỉ 量lượng 。 五ngũ 明minh 聞văn 。 六lục 就tựu 因nhân 。 七thất 見kiến 聞văn 相tương 對đối 。 八bát 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。 初sơ 總tổng 聞văn 者giả 。 即tức 聞văn 謂vị 耳nhĩ 根căn 等đẳng 文văn 是thị 。 二nhị 別biệt 明minh 聞văn 者giả 。 雖tuy 依y 大Đại 乘Thừa 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 三tam 諸chư 識thức 分phân 別biệt 名danh 聞văn 者giả 。 即tức 若nhược 但đãn 聞văn 聲thanh 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 四tứ 依y 比tỉ 量lượng 名danh 聞văn 者giả 。 瑜du 伽già 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 五ngũ 明minh 聞văn 者giả 。 即tức 耳nhĩ 根căn 名danh 聞văn 者giả 已dĩ 下hạ 是thị 。 六lục 就tựu 因nhân 者giả 。 即tức 因nhân 聞văn 所sở 成thành 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 疏sớ/sơ 云vân 。 聞văn 謂vị 耳nhĩ 根căn 下hạ 。 第đệ 三tam 出xuất 體thể 。 問vấn 卒tuất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 聞văn 聲Thanh 聞Văn 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 聽thính 受thọ 教giáo 義nghĩa 。 何hà 故cố 不bất 言ngôn 耳nhĩ 識thức 聞văn 耶da 。

答đáp 言ngôn 若nhược 道đạo 聞văn 。 即tức 攬lãm 餘dư 人nhân 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 今kim 廢phế 耳nhĩ 別biệt 就tựu 我ngã 總tổng 稱xưng 。 簡giản 餘dư 人nhân 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 言ngôn 耳nhĩ 意ý 聞văn 等đẳng 。 如như 欲dục 盛thịnh 米mễ 。 言ngôn 汝nhữ 張trương 袋đại 。 把bả 袋đại 之chi 人nhân 的đích 開khai 袋đại 口khẩu 。 不bất 可khả 張trương 底để 。 底để 即tức 是thị 別biệt 。 若nhược 言ngôn 張trương 口khẩu 。 參tham 差sai 自tự 開khai 於ư 口khẩu 。 所sở 以dĩ 今kim 言ngôn 我ngã 聞văn 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 但đãn 就tựu 總tổng 稱xưng 而nhi 言ngôn 我ngã 聞văn 。 的đích 是thị 根căn 意ý 等đẳng 聞văn 聲thanh 。 若nhược 言ngôn 耳nhĩ 聞văn 。 耳nhĩ 應ưng 自tự 聞văn 。 不bất 說thuyết 於ư 意ý 識thức 聞văn 。 不bất 須tu 應ưng 根căn 發phát 識thức 。 今kim 但đãn 言ngôn 我ngã 聞văn 。 的đích 知tri 和hòa 合hợp 名danh 為vi 聞văn 。

若nhược 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 唯duy 根căn 能năng 聞văn 。 耳nhĩ 根căn 若nhược 壞hoại 。 必tất 不bất 能năng 聞văn (# 云vân 云vân )# 經kinh 部bộ 師sư 宗tông 。 唯duy 識thức 能năng 聞văn 。 根căn 不bất 能năng 聞văn 。

何hà 以dĩ 故cố 。 且thả 就tựu 眼nhãn 能năng 見kiến 色sắc 。 唯duy 見kiến 障chướng 內nội 之chi 色sắc 。 若nhược 有hữu 光quang 明minh 。 方phương 見kiến 障chướng 外ngoại 。 如như 彼bỉ 明minh 珠châu 。 以dĩ 光quang 明minh 故cố 。 能năng 見kiến 內nội 外ngoại 種chủng 種chủng 等đẳng 色sắc 。 若nhược 是thị 於ư 識thức 。 障chướng 外ngoại 而nhi 能năng 了liễu 知tri 。 皎hiệu 然nhiên 當đương 心tâm 。 無vô 量lượng 恆Hằng 沙sa 。 剎sát 那na 皆giai 遍biến 。 故cố 識thức 能năng 聞văn 。 非phi 根căn 聞văn 也dã 。

若nhược 依y 大Đại 乘Thừa 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 方phương 能năng 聞văn 也dã 。 謂vị 須tu 有hữu 所sở 依y 了liễu 別biệt 識thức 所sở 緣duyên 境cảnh 。 遍biến 行hành 五ngũ 作tác 意ý 等đẳng 。 及cập 不bất 想tưởng 應ưng 中trung 和hòa 合hợp 。 具cụ 此thử 九cửu 法pháp 。 方phương 名danh 為vi 聞văn 也dã 。 唯duy 識thức 論luận 中trung 。 要yếu 令linh 五ngũ 心tâm 。 方phương 名danh 我ngã 聞văn 。 所sở 謂vị 卒tuất 爾nhĩ 。 尋tầm 求cầu 。 決quyết 定định 。 染nhiễm 淨tịnh 。 等đẳng 流lưu 。

又hựu 依y 大Đại 乘Thừa 。 夫phu 耳nhĩ 須tu 具cụ 九cửu 緣duyên 。 一nhất 種chủng 子tử 。 依y 耳nhĩ 識thức 種chủng 子tử 故cố 。 二nhị 說thuyết 有hữu 本bổn 識thức 。 依y 第đệ 八bát 識thức 故cố 。 三tam 染nhiễm 淨tịnh 。 依y 第đệ 七thất 識thức 。 四tứ 分phân 別biệt 。 依y 第đệ 六lục 識thức 。 五ngũ 同đồng 境cảnh 。 自tự 依y 根căn 。 六lục 作tác 意ý 。 七thất 須tu 有hữu 耳nhĩ 識thức 。 八bát 須tu 有hữu 聲thanh 塵trần 。 九cửu 須tu 空không 。 若nhược 眼nhãn 見kiến 。 即tức 加gia 光quang 明minh 為vi 十thập 。

疏sớ/sơ 云vân 。 然nhiên 根căn 五ngũ 義nghĩa 勝thắng 於ư 識thức 等đẳng 者giả 。 此thử 是thị 根căn 境cảnh 屬thuộc 識thức 名danh 應ưng 如như 五ngũ 義nghĩa 。

一nhất 根căn 所sở 依y 識thức 。 已dĩ 依y 根căn 故cố 。 二nhị 根căn 所sở 發phát 識thức 者giả 。 如như 欲dục 聞văn 聲thanh 。 要yếu 須tu 有hữu 根căn 。 方phương 能năng 發phát 識thức 見kiến 聞văn 覺giác 故cố 。 三tam 根căn 助trợ 識thức 。 如như 了liễu 別biệt 前tiền 境cảnh 。 要yếu 須tu 根căn 助trợ 。 如như 其kỳ 一nhất 根căn 。 無vô 了liễu 別biệt 故cố 。 四tứ 所sở 屬thuộc 識thức 。 如như 言ngôn 眼nhãn 識thức 耳nhĩ 識thức 等đẳng 。 屬thuộc 根căn 故cố 。 五ngũ 根căn 如như 識thức 者giả 。 是thị 情tình 収thâu 。 根căn 亦diệc 是thị 情tình 。 故cố 名danh 如như 根căn 。 由do 根căn 具cụ 此thử 五ngũ 義nghĩa 勝thắng 。 所sở 以dĩ 但đãn 言ngôn 根căn 聞văn 。 不bất 說thuyết 識thức 等đẳng 。 又hựu 縱túng/tung 根căn 起khởi 境cảnh 不bất 現hiện 者giả 。 識thức 如như 不bất 起khởi 。 根căn 若nhược 永vĩnh 壞hoại 。 亦diệc 不bất 行hành 。 縱túng/tung 壞hoại 現hiện 前tiền 。 闕khuyết 緣duyên 不bất 起khởi 也dã 。 又hựu 彼bỉ 論luận 問vấn 言ngôn 。 根căn 境cảnh 皆giai 與dữ 識thức 為vi 緣duyên 。 何hà 得đắc 識thức 從tùng 根căn 得đắc 言ngôn 號hiệu 眼nhãn 識thức 耳nhĩ 識thức 等đẳng 。 何hà 故cố 不bất 名danh 色sắc 識thức 等đẳng 耶da 。 故cố 彼bỉ 答đáp 言ngôn 。 由do 前tiền 五ngũ 義nghĩa 勝thắng 於ư 識thức 故cố 。 從tùng 根căn 得đắc 名danh 。 同đồng 有hữu 情tình 故cố 。

如như 迦ca 末mạt 羅la 熱nhiệt 病bệnh 損tổn 壞hoại 眼nhãn 根căn 。 於ư 青thanh 等đẳng 境cảnh 。 皆giai 見kiến 為vi 黃hoàng 。 豈khởi 不bất 由do 根căn 識thức 有hữu 異dị 變biến 耶da 。 境cảnh 依y 識thức 上thượng 無vô 此thử 義nghĩa 故cố 。 所sở 以dĩ 識thức 從tùng 根căn 得đắc 其kỳ 名danh 。 不bất 明minh 誰thùy 別biệt 見kiến 聞văn 。 由do 此thử 疏sớ/sơ 取thủ 五ngũ 義nghĩa 為vi 勝thắng 。 能năng 無vô 少thiểu 義nghĩa 。 若nhược 據cứ 正chánh 文văn 。 合hợp 取thủ 對đối 法pháp 論luận 後hậu 文văn 出xuất 見kiến 聞văn 等đẳng 體thể 。 以dĩ 釋thích 聞văn 體thể 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 故cố 論luận 第đệ 二nhị 問vấn 言ngôn 。 為vi 眼nhãn 見kiến 色sắc 為vi 識thức 等đẳng 耶da 。 答đáp 非phi 眼nhãn 見kiến 亦diệc 非phi 識thức 等đẳng 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 作tác 用dụng 故cố 。 由do 有hữu 和hòa 合hợp 。 假giả 立lập 為vi 見kiến 。 又hựu 由do 六lục 義nghĩa 。 眼nhãn 等đẳng 於ư 見kiến 色sắc 聞văn 聲thanh 。 於ư 中trung 是thị 最tối 增tăng 勝thắng 。 非phi 由do 識thức 等đẳng 能năng 見kiến 色sắc 等đẳng 。 何hà 等đẳng 為vi 六lục 。

一nhất 由do 生sanh 因nhân 。 根căn 能năng 生sanh 識thức 為vi 生sanh 因nhân 故cố 。 耳nhĩ 根căn 若nhược 壞hoại 。 耳nhĩ 識thức 不bất 行hành 。 若nhược 耳nhĩ 根căn 存tồn 。 識thức 方phương 生sanh 。 二nhị 由do 依y 處xứ 。 識thức 依y 根căn 故cố 。 不bất 如như 其kỳ 死tử 亡vong 。 無vô 依y 止chỉ 處xứ 。 三tam 由do 無vô 動động 轉chuyển 者giả 。 根căn 常thường 一nhất 類loại 故cố 。 如như 睡thụy 眠miên 時thời 。 雖tuy 諸chư 識thức 有hữu 不bất 行hành 時thời 。 根căn 常thường 存tồn 故cố 。 四tứ 由do 自tự 在tại 者giả 。 不bất 待đãi 緣duyên 合hợp 。 根căn 常thường 故cố 有hữu 。 不bất 如như 於ư 識thức 對đối 境cảnh 始thỉ 生sanh 。 五ngũ 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 謂vị 此thử 根căn 端đoan 嚴nghiêm 身thân 故cố 。 六lục 聖thánh 所sở 說thuyết 者giả 。 聖thánh 教giáo 經kinh 中trung 。 總tổng 說thuyết 根căn 能năng 見kiến 色sắc 等đẳng 故cố 。 如như 下hạ 經kinh 中trung 。 得đắc 千thiên 二nhị 百bách 耳nhĩ 功công 德đức 等đẳng 。 不bất 言ngôn 識thức 等đẳng 得đắc 功công 德đức 故cố 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 六lục 種chủng 相tướng 貌mạo 。 於ư 識thức 等đẳng 中trung 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 准chuẩn 此thử 論luận 文văn 出xuất 見kiến 聞văn 體thể 。 應ưng 取thủ 六lục 義nghĩa 勝thắng 於ư 識thức 等đẳng 。

疏sớ/sơ 云vân 。 若nhược 但đãn 聞văn 聲thanh 等đẳng 者giả 。 是thị 耳nhĩ 識thức 及cập 同đồng 緣duyên 意ý 識thức 聞văn 聲thanh 故cố 。 是thị 現hiện 量lượng 境cảnh 。 緣duyên 名danh 義nghĩa 。 是thị 五ngũ 識thức 後hậu 尋tầm 求cầu 意ý 識thức 。 緣duyên 彼bỉ 聲thanh 上thượng 能năng 詮thuyên 名danh 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 便tiện 在tại 意ý 識thức 中trung 發phát 。 引dẫn 瑜du 伽già 論luận 言ngôn 聞văn 謂vị 比tỉ 量lượng 也dã 。

有hữu 人nhân 言ngôn 。 此thử 若nhược 但đãn 聞văn 聲thanh 等đẳng 語ngữ 。 是thị 瑜du 伽già 論luận 問vấn 辭từ 。 後hậu 引dẫn 瑜du 伽già 云vân 聞văn 謂vị 比tỉ 量lượng 等đẳng 。 是thị 答đáp 辭từ 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 前tiền 是thị 解giải 語ngữ 。 後hậu 瑜du 伽già 論luận 文văn 為vi 證chứng 。 非phi 問vấn 答đáp 辭từ 也dã 。

五ngũ 八bát 唯duy 現hiện 量lượng 。 七thất 唯duy 非phi 量lượng 。 第đệ 六Lục 通Thông 三tam 量lượng 。

聞văn 謂vị 非phi 量lượng 者giả 。 五ngũ 根căn 對đối 境cảnh 。 一nhất 向hướng 現hiện 量lượng 収thâu 。 耳nhĩ 識thức 聞văn 聲thanh 亦diệc 是thị 現hiện 量lượng 攝nhiếp 。 唯duy 第đệ 六lục 意ý 識thức 是thị 比tỉ 量lượng 収thâu 。 以dĩ 彼bỉ 意ý 識thức 能năng 分phân 別biệt 比tỉ 度độ 故cố 。 耳nhĩ 識thức 所sở 聞văn 既ký 緣duyên 名danh 句cú 文văn 身thân 。 即tức 是thị 比tỉ 量lượng 。

又hựu 同đồng 時thời 聞văn 聲thanh 。 是thị 現hiện 量lượng 意ý 識thức 。 定định 中trung 緣duyên 境cảnh 亦diệc 是thị 現hiện 量lượng 。 若nhược 散tán 心tâm 緣duyên 名danh 義nghĩa 。 即tức 是thị 比tỉ 量lượng 。 今kim 瑜du 伽già 論luận 云vân 聞văn 謂vị 比tỉ 量lượng 。 意ý 取thủ 耳nhĩ 識thức 意ý 識thức 緣duyên 名danh 於ư 時thời 。 故cố 言ngôn 比tỉ 量lượng 。

又hựu 何hà 故cố 定định 中trung 緣duyên 境cảnh 現hiện 量lượng 収thâu 。 即tức 如như 八bát 地địa 。 以dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 定định 中trung 起khởi 神thần 境cảnh 通thông 。 遊du 歷lịch 十thập 方phương 。 於ư 諸chư 佛Phật 所sở 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 要yếu 是thị 現hiện 量lượng 。 根căn 互hỗ 用dụng 故cố 。

問vấn 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 意ý 識thức 定định 中trung 能năng 聽thính 中trung 正Chánh 法Pháp 。 為vi 同đồng 諸chư 佛Phật 六lục 根căn 牙nha 。 為vi 同đồng 眾chúng 生sanh 并tinh 二Nhị 乘Thừa 聽thính 。

答đáp 。 疏sớ/sơ 云vân 耳nhĩ 名danh 聞văn 者giả 。 即tức 是thị 卒tuất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 與dữ 同đồng 時thời 意ý 識thức 為vi 門môn 。 親thân 得đắc 其kỳ 聲thanh 。 意ý 方phương 聞văn 故cố 。 耳nhĩ 若nhược 迷mê 亂loạn 。 必tất 不bất 聞văn 聲thanh 。 意ý 識thức 無vô 由do 緣duyên 名danh 義nghĩa 故cố 。

以dĩ 二nhị 為vi 門môn 者giả 。 即tức 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 此thử 二nhị 應ưng 親thân 聞văn 教giáo 時thời 。 與dữ 第đệ 六lục 意ý 識thức 為vi 門môn 。

熏huân 習tập 在tại 總tổng 者giả 。 熏huân 在tại 第đệ 六lục 尋tầm 求cầu 意ý 總tổng 聞văn 。 非phi 第đệ 八bát 識thức 也dã 。

三tam 熏huân 習tập 中trung 。 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 也dã 。 然nhiên 意ý 識thức 有hữu 多đa 種chủng 。 有hữu 現hiện 行hành 意ý 識thức 。 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 。 獨độc 頭đầu 意ý 識thức 即tức 尋tầm 求cầu 意ý 是thị 也dã 。

因nhân 聞văn 所sở 成thành 等đẳng 者giả 。 因nhân 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 不bất 壞hoại 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 相tương/tướng 因nhân 先tiên 聞văn 教giáo 聲thanh 。 從tùng 初sơ 為vi 名danh 。 不bất 可khả 言ngôn 耳nhĩ 意ý 等đẳng 聞văn 知tri 故cố 但đãn 言ngôn 我ngã 聞văn 也dã 。

見kiến 聞văn 覺giác 知tri 等đẳng 者giả 。 即tức 第đệ 七thất 覺giác 聞văn 分phân 別biệt 也dã 。 如như 眼nhãn 識thức 能năng 見kiến 須tu 具cụ 十thập 緣duyên 。 耳nhĩ 識thức 能năng 聞văn 具cụ 於ư 九cửu 緣duyên 。 覺giác 者giả 鼻tị 舌thiệt 身thân 根căn 所sở 受thọ 外ngoại 境cảnh 。 且thả 如như 香hương 氣khí 。 即tức 是thị 外ngoại 境cảnh 觸xúc 於ư 鼻tị 根căn 。 鼻tị 根căn 能năng 聞văn 。 識thức 能năng 覺giác 了liễu 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 。 名danh 之chi 為vi 覺giác 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 名danh 之chi 為vi 知tri 。

疏sớ/sơ 云vân 。 名danh 等đẳng 詮thuyên 義nghĩa 非phi 色sắc 等đẳng 故cố 者giả 。 名danh 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 文văn 句cú 二nhị 身thân 。 能năng 詮thuyên 理lý 故cố 詮thuyên 文văn 。 各các 詮thuyên 字tự 性tánh 。 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 。 文văn 即tức 是thị 字tự 。 為vi 二nhị 所sở 依y 也dã 。 非phi 色sắc 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 香hương 味vị 觸xúc 也dã 。 此thử 名danh 句cú 文văn 身thân 。 既ký 依y 聲thanh 上thượng 建kiến 立lập 。 能năng 詮thuyên 表biểu 法pháp 。 今kim 言ngôn 聞văn 者giả 。 即tức 聞văn 教giáo 聲thanh 也dã 。 若nhược 言ngôn 見kiến 覺giác 知tri 等đẳng 。 乃nãi 是thị 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 此thử 方phương 佛Phật 事sự 。 色sắc 香hương 味vị 等đẳng 。 非phi 能năng 詮thuyên 表biểu 。 故cố 不bất 可khả 言ngôn 見kiến 覺giác 知tri 等đẳng 。 只chỉ 言ngôn 我ngã 聞văn 。 故cố 知tri 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。 但đãn 以dĩ 音âm 聲thanh 名danh 義nghĩa 等đẳng 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 音âm 謂vị 諸chư 方phương 言ngôn 音âm 。 乃nãi 八bát 音âm 。 金kim 石thạch 絲ti 竹trúc 匏# 土thổ/độ 革cách 木mộc 。 聲thanh 謂vị 汎# 爾nhĩ 出xuất 聲thanh 。 所sở 謂vị 咲# 聲thanh 語ngữ 聲thanh 。 男nam 聲thanh 女nữ 聲thanh 等đẳng 。

文văn 者giả 。 文văn 選tuyển 文văn 賦phú 云vân 。 日nhật 月nguyệt 星tinh 宿tú 。 天thiên 之chi 文văn 也dã 。 江giang 渭# 岳nhạc 瀆độc 。 地địa 之chi 文văn 也dã 。 禮lễ 樂nhạo/nhạc/lạc 詩thi 書thư 。 人nhân 之chi 文văn 也dã 。 身thân 是thị 聚tụ 集tập 之chi 義nghĩa 。 聚tụ 集tập 多đa 字tự 。 詮thuyên 顯hiển 一nhất 物vật 。 名danh 之chi 為vi 義nghĩa 。 此thử 土độ 眾chúng 生sanh 。 必tất 須tu 如như 此thử 。 若nhược 依y 餘dư 國quốc 。 即tức 以dĩ 香hương 等đẳng 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 即tức 淨tịnh 名danh 經Kinh 云vân 。 文Văn 殊Thù 與dữ 諸chư 大đại 眾chúng 。 詣nghệ 維duy 摩ma 詰cật 室thất 。 食thực 時thời 既ký 至chí 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。

食thực 時thời 既ký 至chí 。 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 當đương 依y 何hà 食thực 。 淨tịnh 名danh 言ngôn 。 人nhân 者giả 為vi 食thực 來lai 耶da 。 求cầu 法Pháp 來lai 耶da 。

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn 。

我ngã 為vì 法Pháp 來lai 。 非phi 為vi 食thực 也dã 。 於ư 是thị 淨tịnh 名danh 起khởi 通thông 力lực 。 不bất 起khởi 于vu 座tòa 。 開khai 上thượng 界giới 過quá 四tứ 十thập 二nhị 。 恆Hằng 河Hà 沙sa 佛Phật 土độ 。 有hữu 世thế 界giới 名danh 香hương 臺đài 。 皎hiệu 然nhiên 顯hiển 現hiện 。 令linh 諸chư 大đại 眾chúng 。 悉tất 遙diêu 見kiến 彼bỉ 香hương 臺đài 世thế 界giới 諸chư 佛Phật 。 菩Bồ 薩Tát 國quốc 土độ 樹thụ 林lâm 。 於ư 是thị 淨tịnh 名danh 。 語ngứ 大đại 眾chúng 言ngôn 。 誰thùy 能năng 往vãng 彼bỉ 。 取thủ 香hương 食thực 耶da 。 以dĩ 文Văn 殊Thù 威uy 神thần 力lực 故cố 。 大đại 眾chúng 默mặc 然nhiên 。 於ư 是thị 淨tịnh 名danh 。 語ngứ 大đại 眾chúng 言ngôn 。 此thử 諸chư 大đại 眾chúng 。 無vô 乃nãi 可khả 耻sỉ 。 文Văn 殊Thù 引dẫn 佛Phật 語ngữ 相tương/tướng 譏cơ 言ngôn 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 勿vật 輕khinh 末mạt 學học 。 淨tịnh 名danh 居cư 士sĩ 。 不bất 起khởi 于vu 座tòa 。 化hóa 作tác 菩Bồ 薩Tát 。 在tại 大đại 眾chúng 前tiền 。 淨tịnh 名danh 語ngữ 化hóa 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 汝nhữ 可khả 往vãng 彼bỉ 。 香hương 積tích 世thế 界giới 。 如như 我ngã 辭từ 曰viết 。 維duy 摩ma 詰cật 頂đảnh 禮lễ 世Thế 尊Tôn 足túc 下hạ 致trí 禮lễ 。 無vô 量lượng 世Thế 尊Tôn 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 等đẳng 。 願nguyện 得đắc 世Thế 尊Tôn 。 所sở 食thực 之chi 餘dư 。 於ư 娑sa 婆bà 施thi 作tác 佛Phật 事sự 。 於ư 是thị 彼bỉ 佛Phật 與dữ 其kỳ 飯phạn 食thực 。 還hoàn 土thổ/độ 。 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 悉tất 隨tùy 化hóa 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 維duy 摩ma 舍xá 。 大đại 眾chúng 食thực 已dĩ 。 維duy 摩ma 問vấn 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 彼bỉ 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 常thường 說thuyết 何hà 法pháp 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 得đắc 入nhập 律luật 行hạnh 。 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 言ngôn 。 彼bỉ 佛Phật 化hóa 生sanh 。 無vô 言ngôn 無vô 說thuyết 。 但đãn 聞văn 彼bỉ 佛Phật 微vi 妙diệu 身thân 香hương 及cập 以dĩ 樹thụ 香hương 。 自tự 然nhiên 證chứng 入nhập 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 甚thậm 深thâm 。 三tam 昧muội 法Pháp 藏tạng 。 故cố 知tri 彼bỉ 佛Phật 香hương 中trung 。 即tức 有hữu 名danh 句cú 文văn 身thân 。 即tức 以dĩ 聞văn 香hương 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 若nhược 依y 光quang 明minh 幢tràng 世thế 界giới 。 但đãn 以dĩ 光quang 明minh 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 見kiến 光quang 之chi 時thời 。 即tức 得đắc 悟ngộ 道đạo 。 又hựu 准chuẩn 楞lăng 伽già 中trung 。 或hoặc 有hữu 世thế 界giới 。 諸chư 佛Phật 以dĩ 動động 眉mi 為vi 佛Phật 事sự 。 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 。 動động 眉mi 之chi 時thời 。 自tự 然nhiên 證chứng 入nhập 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 甚thậm 深thâm 三tam 昧muội 。 或hoặc 有hữu 世thế 界giới 。 動động 眼nhãn 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 即tức 如như 世thế 人nhân 聰thông 明minh 之chi 者giả 。 頻tần 眉mi 動động 眼nhãn 。 便tiện 即tức 知tri 意ý 。 即tức 眼nhãn 語ngữ 也dã 。 此thử 方phương 既ký 是thị 語ngữ 。 何hà 妨phương 動động 眼nhãn 即tức 為vi 佛Phật 事sự 。 或hoặc 有hữu 世thế 界giới 。 瞪trừng 目mục 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 即tức 瞪trừng 眼nhãn 也dã 。 彼bỉ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 見kiến 佛Phật 瞪trừng 目mục 。 得đắc 入nhập 無vô 量lượng 。 甚thậm 深thâm 法Pháp 藏tạng 。 或hoặc 有hữu 世thế 界giới 。 動động 頭đầu 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 或hoặc 有hữu 世thế 界giới 。 以dĩ 謦khánh 咳khái 彈đàn 指chỉ 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 或hoặc 有hữu 世thế 界giới 。 以dĩ 雷lôi 貝bối 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 或hoặc 有hữu 虗hư 空không 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 即tức 如như 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 以dĩ 端đoan 身thân 坐tọa 於ư 一nhất 優ưu 婆bà 姨di 家gia 喫khiết 食thực 。 彼bỉ 之chi 如như 人nhân 。 非phi 常thường 端đoan 正chánh 。 佳giai 麗lệ 絕tuyệt 群quần 。 見kiến 須Tu 菩Bồ 提Đề 端đoan 嚴nghiêm 喫khiết 食thực 。 還hoàn 起khởi 染nhiễm 心tâm 。 語ngứ 須Tu 菩Bồ 提Đề 言ngôn 。 尊tôn 者giả 可khả 手thủ 子tử 。 於ư 是thị 須Tu 菩Bồ 提Đề 作tác 神thần 通thông 。 遂toại 滅diệt 此thử 手thủ 。 令linh 如như 虗hư 空không 。 有hữu 言ngôn 尊tôn 者giả 可khả 頭đầu 面diện 。 又hựu 滅diệt 頭đầu 面diện 還hoàn 如như 虗hư 空không 。 又hựu 言ngôn 好hảo/hiếu 身thân 體thể 。 又hựu 滅diệt 其kỳ 身thân 總tổng 同đồng 虗hư 空không 。 並tịnh 令linh 不bất 見kiến 。 於ư 是thị 如như 人nhân 心tâm 生sanh 忙mang 懼cụ 。 為vi 言ngôn 尊tôn 者giả 涌dũng 身thân 向hướng 上thượng 。 舉cử 頭đầu 於ư 虗hư 空không 。 喚hoán 言ngôn 尊tôn 者giả 尊tôn 者giả 。 還hoàn 自tự 虗hư 悔hối 過quá 。 於ư 虗hư 空không 中trung 。 求cầu 哀ai 懺sám 悔hối 。 深thâm 知tri 此thử 身thân 皆giai 同đồng 虗hư 空không 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 高cao 有hữu 下hạ 。 猶do 如như 虗hư 空không 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 於ư 是thị 尊Tôn 者Giả 。 忽hốt 然nhiên 現hiện 身thân 。 女nữ 人nhân 言ngôn 。 尊tôn 者giả 何hà 處xứ 去khứ 來lai 。

答đáp 言ngôn 。

我ngã 元nguyên 在tại 此thử 。 女nữ 人nhân 見kiến 此thử 事sự 已dĩ 。 便tiện 證chứng 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 故cố 知tri 虗hư 空không 亦diệc 為vi 佛Phật 事sự 。 又hựu 可khả 以dĩ 觸xúc 而nhi 為vi 佛Phật 事sự 。 即tức 如như 花hoa 嚴nghiêm 經kinh 中trung 。 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 經kinh 百bách 廿# 城thành 訪phỏng 善Thiện 知Tri 識Thức 。 有hữu 人nhân 報báo 言ngôn 。 彼bỉ 大đại 城thành 中trung 。 有hữu 一nhất 女nữ 人nhân 。 名danh 和hòa 修tu 蜜mật 神thần 。 汝nhữ 可khả 於ư 彼bỉ 求cầu 受thọ 諸chư 法pháp 。 童đồng 子tử 即tức 就tựu 其kỳ 家gia 叩khấu 門môn 而nhi 入nhập 。 彼bỉ 女nữ 人nhân 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 有hữu 何hà 事sự 。 而nhi 來lai 至chí 此thử 。 童đồng 子tử 答đáp 言ngôn 。 求cầu 妙diệu 法Pháp 故cố 來lai 至chí 此thử 。 女nữ 人nhân 問vấn 言ngôn 。 汝nhữ 能năng 受thọ 我ngã 種chủng 種chủng 駈khu 使sử 。 不bất 違vi 我ngã 命mạng 不phủ 。 答đáp 言ngôn 能năng 。 於ư 是thị 此thử 女nữ 堂đường 中trung 羅la 綺ỷ 芬phân 芳phương 。 珠châu 寶bảo 暐# 曄diệp 。 此thử 女nữ 人nhân 端đoan 正chánh 。 諸chư 相tướng 圓viên 滿mãn 。 人nhân 天thiên 無vô 疋thất 。 □# 語ngứ 童đồng 子tử 言ngôn 。 若nhược 欲dục 求cầu 法Pháp 。 當đương 捉tróc 我ngã 手thủ 。 童đồng 子tử 不bất 肯khẳng 。 遂toại 便tiện 走tẩu 出xuất 。 自tự 思tư 念niệm 言ngôn 。 我ngã 來lai 求cầu 法Pháp 。 何hà 為vi 今kim 日nhật 逢phùng 此thử 婬dâm 女nữ 。 欲dục 障chướng 道đạo 耶da 。 又hựu 自tự 念niệm 言ngôn 。 我ngã 今kim 為vì 法Pháp 。 但đãn 論luận 心tâm 貞trinh 。 身thân 觸xúc 求cầu 法Pháp 。 即tức 迴hồi 參tham 禮lễ 。 於ư 窓song 中trung 望vọng 見kiến 室thất 中trung 。 一nhất 切thiết 十thập 方phương 。 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 皆giai 在tại 室thất 中trung 。 於ư 是thị 女nữ 人nhân 。 喚hoán 童đồng 子tử 直trực 向hướng 床sàng 前tiền 。 把bả 女nữ 人nhân 手thủ 已dĩ 。 自tự 然nhiên 證chứng 得đắc 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 甚thậm 深thâm 法Pháp 藏tạng 。 又hựu 令linh 捉tróc 臂tý 。 復phục 證chứng 無vô 量lượng 無vô 邊biên 三tam 昧muội 。 又hựu 令linh 摩ma 挲# 胸hung 及cập 腋dịch 下hạ 等đẳng 。 復phục 證chứng 得đắc 無vô 量lượng 。 無vô 邊biên 甚thậm 深thâm 三tam 昧muội 。 能năng 解giải 無vô 量lượng 百Bách 法Pháp 明Minh 門Môn 行hành 。 故cố 知tri 觸xúc 為vi 佛Phật 事sự 。

疏sớ/sơ 云vân 要yếu 足túc 聞văn 熏huân 習tập 求cầu 出xuất 故cố 者giả 。 此thử 下hạ 經Kinh 云vân 。 假giả 使sử 有hữu 人nhân 。 行hành 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 。 經kinh 無vô 量lượng 劫kiếp 。 不bất 如như 有hữu 人nhân 。 聞văn 此thử 法pháp 花hoa 經kinh 。 一nhất 念niệm 生sanh 隨tùy 喜hỷ 心tâm 功công 德đức 。 過quá 前tiền 百bách 千thiên 萬vạn 倍bội 。 又hựu 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 三tam 時thời 捨xả 恆Hằng 沙sa 身thân 命mạng 布bố 施thí 。 經kinh 無vô 量lượng 劫kiếp 。 不bất 如như 聞văn 此thử 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 多Đa 經kinh 。 受thọ 持trì 讀đọc 誦tụng 。 一nhất 四tứ 句cú 偈kệ 功công 德đức 。 過quá 前tiền 百bách 千thiên 萬vạn 倍bội 。 (# 如như 是thị 文văn 大đại 有hữu )# 。 故cố 知tri 欲dục 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 先tiên 須tu 聞văn 熏huân 習tập 。 聞văn 慧tuệ 既ký 生sanh 。 思tư 修tu 之chi 慧tuệ 即tức 具cụ 。 三tam 慧tuệ 成thành 滿mãn 。 成thành 出xuất 世thế 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 自tự 善thiện 根căn 力lực 。 是thị 眾chúng 生sanh 。 而nhi 就tựu 強cường/cưỡng 緣duyên 。 即tức 是thị 佛Phật 也dã 。 讀đọc 者giả 應ưng 知tri 。

八bát 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 者giả 。 就tựu 答đáp 中trung 。 開khai 為vi 六lục 句cú 。 或hoặc 五ngũ 句cú 亦diệc 得đắc 。 初sơ 有hữu 三tam 無vô 一nhất 。 即tức 疏sớ/sơ 主chủ 如Như 來Lai 有hữu 大đại 定định 大đại 智trí 大đại 悲bi 等đẳng 三tam 。 無vô 一nhất 者giả 。 即tức 久cửu 離ly 戲hí 論luận 。 曾tằng 不bất 說thuyết 法Pháp 。 二nhị 就tựu 強cường/cưỡng 緣duyên 。 即tức 此thử 文văn 義nghĩa 相tương/tướng 以dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 三tam 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 。 即tức 古cổ 無vô 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 是thị 。 四tứ 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 。 即tức 經kinh 亦diệc 言ngôn 始thỉ 從tùng 成thành 道Đạo 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 五ngũ 因nhân 。 論luận 復phục 自tự 說thuyết 下hạ 是thị 。 六lục 喻dụ 合hợp 。

隨tùy 八bát 時thời 者giả 。 亦diệc 可khả 是thị 花hoa 嚴nghiêm 會hội 中trung 八bát 念niệm 也dã 。 謂vị 晝trú 四tứ 夜dạ 四tứ 時thời 為vi 八bát 。 亦diệc 言ngôn 作tác 八bát 呼hô 召triệu 體thể 業nghiệp 具cụ 位vị 從tùng 屬thuộc 。 依y 呼hô 隨tùy 墮đọa 在tại 一nhất 處xứ 故cố 。 古cổ 解giải 。 隨tùy 墮đọa 八bát 時thời 者giả 。 是thị 阿a 瑟sắt 扠tra 。 阿a 瑟sắt 扠tra 者giả 。 此thử 翻phiên 為vi 八bát 時thời 。 此thử 翻phiên 梵Phạn 語ngữ 義nghĩa 稍sảo 差sái 殊thù 。 靜tĩnh 三tam 藏tạng 云vân 。 隨tùy 瑟sắt 證chứng 。 此thử 云vân 樂nhạo 欲dục 。 梵Phạn 語ngữ 聲thanh 勢thế 相tương/tướng 濫lạm 故cố 也dã 。 謂vị 世Thế 尊Tôn 有hữu 三tam 種chủng 大đại 願nguyện 大đại 智trí 大đại 悲bi 等đẳng 故cố 。 隨tùy 眾chúng 生sanh 樂lạc 。 欲dục 聞văn 何hà 義nghĩa 。 自tự 有hữu 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 。 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 。 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 應ưng 言ngôn 隨tùy 墮đọa 樂nhạo 欲dục 。 引dẫn 此thử 證chứng 佛Phật 不bất 說thuyết 法Pháp 。 但đãn 取thủ 眾chúng 生sanh 為vi 聞văn 體thể 。

直trực 非phi 直trực 說thuyết 者giả 。 長trường/trưởng 行hành 為vi 直trực 。 偈kệ 頌tụng 為vi 非phi 直trực 。 或hoặc 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 為vi 直trực 。 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 為vi 非phi 直trực 。 亦diệc 可khả 質chất 語ngữ 所sở 說thuyết 為vi 直trực 。 巧xảo 妙diệu 言ngôn 辭từ 為vi 非phi 直trực 。

聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 者giả 。 依y 五ngũ 心tâm 章chương 所sở 明minh 。 有hữu 十thập 二nhị 心tâm 。 及cập 十thập 四tứ 心tâm 。 如như 言ngôn 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 具cụ 道đạo 諸chư 字tự 。 即tức 是thị 卒tuất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 共cộng 聞văn 諸chư 聲thanh 。 又hựu 尋tầm 求cầu 意ý 識thức 。 分phân 別biệt 名danh 句cú 。 諸chư 字tự 既ký 爾nhĩ 。 行hành 無vô 常thường 亦diệc 然nhiên 。 四tứ 各các 三tam 心tâm 。 三tam 四tứ 十thập 二nhị 。 既ký 知tri 此thử 句cú 詮thuyên 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 即tức 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 心tâm 。 簡giản 擇trạch 是thị 非phi 。 後hậu 又hựu 有hữu 決quyết 定định 心tâm 。 總tổng 成thành 十thập 四tứ 心tâm 。 由do 眾chúng 生sanh 有hữu 增tăng 上thượng 業nghiệp 力lực 故cố 。 此thử 文văn 義nghĩa 相tương/tướng 。 皆giai 悉tất 聚tụ 集tập 。 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 。 以dĩ 此thử 為vi 體thể 也dã 。 此thử 意ý 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 上thượng 影ảnh 像tượng 為vi 教giáo 體thể 。 不bất 說thuyết 本bổn 質chất 教giáo 也dã (# 云vân 云vân )# 。

以dĩ 能năng 善thiện 入nhập 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 名danh 也dã 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 前tiền 。 說thuyết 阿a 毗tỳ 達đạt 摩ma 經kinh 。 有hữu 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 。 如Như 來Lai 印ấn 可khả 。 乃nãi 得đắc 成thành 經kinh 。 今kim 難nạn/nan 意ý 者giả 。 為vi 前tiền 但đãn 執chấp 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 。 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 無vô 能năng 說thuyết 者giả 。 故cố 此thử 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 言ngôn 如Như 來Lai 。 不bất 說thuyết 一nhất 法pháp 。 何hà 故cố 此thử 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 已dĩ 。 如Như 來Lai 印ấn 之chi 。 乃nãi 得đắc 成thành 經kinh 。 斯tư 即tức 菩Bồ 薩Tát 如Như 來Lai 。 但đãn 是thị 能năng 說thuyết 。 何hà 故cố 但đãn 云vân 。 聞văn 者giả 識thức 上thượng 。 而nhi 為vi 教giáo 體thể 性tánh (# 答đáp 如như 疏sớ/sơ 文văn )# 。 如như 勝thắng 鬘man 經kinh 。 並tịnh 無vô 佛Phật 語ngữ 。 直trực 至chí 經kinh 末mạt 。 如Như 來Lai 印ấn 可khả 。 亦diệc 名danh 為vi 經kinh 。 又hựu 十Thập 地Địa 經kinh 。 金Kim 剛Cang 藏Tạng 菩Bồ 薩Tát 。 解Giải 脫Thoát 月Nguyệt 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 摩Ma 尼Ni 寶Bảo 殿Điện 。 為vi 天thiên 眾chúng 說thuyết 十Thập 地Địa 經kinh 。 如Như 來Lai 印ấn 可khả 。 即tức 以dĩ 為vi 經kinh 。

彼bỉ 增tăng 上thượng 生sanh 故cố 作tác 是thị 說thuyết 者giả 。 說thuyết 善thiện 入nhập 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 令linh 於ư 聞văn 者giả 識thức 中trung 。 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 亦diệc 非phi 菩Bồ 薩Tát 自tự 能năng 說thuyết 法Pháp (# 云vân 云vân )# 。

此thử 中trung 龍long 軍quân 論luận 師sư 。 親thân 光quang 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 云vân 有hữu 說thuyết 。 或hoặc 言ngôn 無vô 說thuyết 。 今kim 且thả 略lược 敘tự 兩lưỡng 家gia 有hữu 無vô 意ý 況huống 。 初sơ 言ngôn 無vô 者giả 。 即tức 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 。 清thanh 辨biện 論luận 師sư 。 龍long 軍quân 宗tông 等đẳng 。 不bất 立lập 諸chư 法pháp 。 故cố 掌chưởng 珍trân 偈kệ 云vân 。 真chân 性tánh 有hữu 為vi 空không 。 如như 幻huyễn 緣duyên 生sanh 故cố 。 無vô 為vi 無vô 有hữu 實thật 。 不bất 起khởi 似tự 空không 花hoa 。 此thử 偈kệ 初sơ 二nhị 句cú 。 破phá 依y 他tha 無vô 。 後hậu 之chi 二nhị 句cú 。 不bất 立lập 圓viên 成thành 。 二nhị 邊biên 中trung 道đạo 皆giai 不bất 立lập 。

如như 云vân 彼bỉ 增tăng 上thượng 緣duyên 力lực 令linh 於ư 夢mộng 中trung 得đắc 論luận 咒chú 等đẳng 者giả 。 此thử 是thị 喻dụ 合hợp 。 西tây 方phương 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 。 一nhất 生sanh 已dĩ 來lai 。 祠từ 祀tự 天thiên 神thần 。 欲dục 求cầu 聰thông 明minh 道đạo 術thuật 。 令linh 於ư 一nhất 切thiết 義nghĩa 理lý 。 皆giai 悉tất 解giải 了liễu 。 或hoặc 於ư 三tam 年niên 五ngũ 年niên 。 相tương 連liên 不bất 斷đoạn 。 天thiên 神thần 愧quý 之chi 。 即tức 於ư 夢mộng 中trung 。 教giáo 其kỳ 誦tụng 論luận 及cập 咒chú 。 便tiện 得đắc 聰thông 明minh 。 世thế 間gian 咒chú 術thuật 無vô 不bất 解giải 了liễu 。 今kim 說thuyết 經Kinh 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 天thiên 神thần 已dĩ 慚tàm 愧quý 故cố 。 令linh 於ư 夢mộng 中trung 得đắc 論luận 咒chú 等đẳng 。 曾tằng 不bất 對đối 面diện 親thân 教giáo 誦tụng 咒chú 。 諸chư 佛Phật 大đại 悲bi 本bổn 願nguyện 力lực 故cố 。 令linh 彼bỉ 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 非phi 佛Phật 親thân 說thuyết 。

何hà 以dĩ 故cố 。 增tăng 上thượng 力lực 故cố 也dã 。 即tức 如như 此thử 方phương 高cao 王vương 觀quán 世thế 音âm 經kinh 。 元nguyên 無vô 世thế 人nhân 說thuyết 。 夢mộng 中trung 授thọ 也dã 。 但đãn 是thị 自tự 心tâm 成thành 熟thục 。 無vô 人nhân 對đối 面diện 為vi 說thuyết 法Pháp 故cố 。

二nhị 親thân 光quang 論luận 師sư 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 六lục 句cú 。 一nhất 無vô 戲hí 論luận 。 故cố 名danh 為vi 說thuyết 。 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 有hữu 三tam 無vô 一nhất 。 即tức 蘊uẩn 處xứ 界giới 。 對đối 前tiền 三tam 故cố 。 二nhị 就tựu 體thể 願nguyện 。 故cố 名danh 為vi 說thuyết 。 謂vị 宜nghi 聞văn 者giả 以dĩ 下hạ 是thị 。 三tam 就tựu 因nhân 。 為vi 聞văn 者giả 識thức 上thượng 以dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 四tứ 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 。 謂vị 世thế 親thân 說thuyết 言ngôn 下hạ 是thị 。 五ngũ 引dẫn 經kinh 證chứng 成thành 。 謂vị 由do 此thử 經Kinh 說thuyết 下hạ 是thị 。 六lục 引dẫn 念niệm 喻dụ 成thành 。 如như 末mạt 尼ni 天thiên 皷cổ 等đẳng 是thị 。 此thử 之chi 六lục 句cú 。 對đối 前tiền 六lục 門môn 。 明minh 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 親thân 光quang 言ngôn 有hữu 說thuyết 者giả 。 據cứ 佛Phật 利lợi 他tha 。 後hậu 得đắc 智trí 之chi 中trung 。 有hữu 五ngũ 種chủng 思tư 擇trạch 。 安an 立lập 思tư 擇trạch 中trung 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 三tam 乘thừa 教giáo 。 此thử 為vi 本bổn 質chất 教giáo 也dã 。 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương/tướng 現hiện 。 雖tuy 不bất 親thân 得đắc 。 然nhiên 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 。 此thử 為vi 影ảnh 像tượng 教giáo 也dã 。 然nhiên 本bổn 質chất 教giáo 。 一nhất 向hướng 無vô 漏lậu 。 一nhất 相tướng 一nhất 味vị 。 影ảnh 像tượng 之chi 教giáo 。 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 眾chúng 生sanh 尋tầm 彼bỉ 影ảnh 教giáo 。 悟ngộ 解giải 不bất 同đồng 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 。 故cố 通thông 有hữu 漏lậu 也dã 。

涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 喻dụ 云vân 。 由do 如như 照chiếu 鏡kính 。 面diện 有hữu 好hảo 惡ác 。 本bổn 面diện 無vô 分phân 別biệt 。 即tức 是thị 本bổn 質chất 。 本bổn 質chất 之chi 教giáo 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 鏡kính 中trung 面diện 有hữu 好hảo 惡ác 。 即tức 是thị 影ảnh 像tượng 。 影ảnh 像tượng 之chi 教giáo 有hữu 三tam 乘thừa 別biệt 故cố 。 即tức 道đạo 一nhất 雨vũ 所sở 潤nhuận 。 是thị 本bổn 質chất 。 三tam 草thảo 潤nhuận 各các 不bất 同đồng 。 是thị 影ảnh 像tượng 。 或hoặc 以dĩ 刀đao 照chiếu 面diện 。 刀đao 橫hoạnh/hoành 面diện 橫hoạnh/hoành 。 刀đao 竪thụ 面diện 竪thụ 。 油du 中trung 見kiến 面diện 即tức 黑hắc 。 清thanh 水thủy 照chiếu 面diện 即tức 白bạch 。 銅đồng 器khí 傍bàng 照chiếu 。 即tức 中trung 高cao 四tứ 下hạ 。 此thử 即tức 由do 緣duyên 不bất 定định 。 面diện 有hữu 參tham 差sai 。 影ảnh 像tượng 本bổn 質chất 。 義nghĩa 例lệ 應ưng 知tri 。

然nhiên 質chất 影ảnh 教giáo 。 諸chư 宗tông 不bất 同đồng 。 初sơ 唯duy 質chất 無vô 影ảnh 者giả 。 即tức 正chánh 量lượng 部bộ 親thân 光quang 論luận 等đẳng 。 執chấp 法pháp 實thật 有hữu 故cố 。 二nhị 唯duy 影ảnh 無vô 質chất 者giả 。 即tức 小Tiểu 乘Thừa 經Kinh 論luận 。 經kinh 部bộ 師sư 宗tông 毗tỳ 婆bà 沙sa 無vô 性tánh 宗tông 等đẳng 。 但đãn 言ngôn 。 聞văn 者giả 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 不bất 言ngôn 說thuyết 故cố 。 三tam 影ảnh 質chất 俱câu 存tồn 。 即tức 花hoa 嚴nghiêm 法pháp 花hoa 對đối 法pháp 唯duy 識thức 清thanh 辨biện 宗tông 等đẳng 。 四tứ 質chất 影ảnh 俱câu 無vô 。 即tức 中trung 百bách 等đẳng 論luận 。 般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 。 一nhất 義nghĩa 不bất 立lập 。 一nhất 向hướng 歸quy 空không 。 故cố 彼bỉ 論luận 言ngôn 。 若nhược 有hữu 所sở 得đắc 空không 。 應ưng 當đương 有hữu 所sở 空không 。 所sở 空không 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 況huống 得đắc 於ư 空không 。 今kim 親thân 光quang 同đồng 護hộ 法Pháp 無vô 著trước 等đẳng 宗tông 。 教giáo 有hữu 質chất 影ảnh 。 佛Phật 慈từ 願nguyện 力lực 。 名danh 質chất 教giáo 起khởi 。 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 善thiện 根căn 熟thục 力lực 。 能năng 聞văn 彼bỉ 教giáo 。 即tức 影ảnh 像tượng 生sanh 。 兩lưỡng 相tương/tướng 感cảm 擊kích 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 。 名danh 為vi 說thuyết 法Pháp 。 由do 此thử 護hộ 法Pháp 菩Bồ 薩Tát 唯duy 識thức 偈kệ 云vân 。 展triển 轉chuyển 增tăng 上thượng 力lực 。 二nhị 識thức 成thành 決quyết 定định 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。

言ngôn 謂vị 餘dư 相tương 續tục 識thức 差sai 別biệt 故cố 令linh 餘dư 相tương 續tục 差sai 別biệt 識thức 生sanh 彼bỉ 此thử 㸦# 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 者giả 。 相tương 續tục 。 謂vị 佛Phật 與dữ 眾chúng 生sanh 。 俱câu 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 相tương 續tục 。 一nhất 期kỳ 報báo 體thể 。

言ngôn 餘dư 者giả 。 說thuyết 者giả 是thị 聽thính 者giả 之chi 餘dư 。 聽thính 者giả 是thị 說thuyết 者giả 之chi 餘dư 故cố 。 故cố 兩lưỡng 句cú 法pháp 云vân 餘dư 相tương 續tục 也dã 。 由do 彼bỉ 世Thế 尊Tôn 說thuyết 者giả 本bổn 願nguyện 緣duyên 力lực 。 識thức 心tâm 之chi 上thượng 。 作tác 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 常thường 無vô 常thường 差sai 別biệt 為vi 說thuyết 。 故cố 令linh 眾chúng 生sanh 聞văn 。 者giả 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 識thức 心tâm 亦diệc 作tác 三tam 乘thừa 五ngũ 乘thừa 常thường 無vô 常thường 差sai 別biệt 解giải 也dã 。

故cố 言ngôn 令linh 餘dư 相tương 續tục 差sai 別biệt 識thức 生sanh 。 此thử 即tức 質chất 教giáo 也dã 。 故cố 言ngôn 彼bỉ 此thử 互hỗ 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 者giả 。 此thử 中trung 不bất 但đãn 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 望vọng 彼bỉ 質chất 教giáo 。 亦diệc 有hữu 所sở 緣duyên 。 謂vị 令linh 彼bỉ 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 即tức 影ảnh 像tượng 教giáo 也dã 。 所sở 慮lự 所sở 託thác 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 所sở 慮lự 者giả 。 影ảnh 像tượng 教giáo 也dã 。 自tự 心tâm 緣duyên 慮lự 。 所sở 託thác 者giả 。 質chất 教giáo 也dã 。 託thác 本bổn 質chất 。 影ảnh 方phương 生sanh 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 具cụ 有hữu 蘊uẩn 處xứ 界giới 等đẳng 者giả 。 謂vị 佛Phật 有hữu 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 捨xả 無vô 常thường 色sắc 。 獲hoạch 得đắc 常thường 色sắc 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 又hựu 如Như 來Lai 妙diệu 色sắc 身thân 。 即tức 是thị 色sắc 蘊uẩn 。

又hựu 云vân 何hà 得đắc 長trường 壽thọ 。 㘞# 力lực 者giả 。 並tịnh 是thị 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 若nhược 為vi 得đắc 知tri 亦diệc 能năng 說thuyết 法Pháp 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 願nguyện 佛Phật 開khai 微vi 密mật 。 廣quảng 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 故cố 知tri 說thuyết 法Pháp 。

疏sớ/sơ 云vân 。 由do 離ly 分phân 別biệt 名danh 無vô 戲hí 論luận 等đẳng 者giả 。 謂vị 分phân 別biệt 執chấp 著trước 心tâm 中trung 說thuyết 法Pháp 。 既ký 有hữu 戲hí 論luận 。 既ký 證chứng 無vô 分phân 別biệt 智trí 說thuyết 法Pháp 。 故cố 無vô 戲hí 論luận 。 豈khởi 不bất 說thuyết 法Pháp 名danh 無vô 戲hí 論luận 。 所sở 言ngôn 不bất 說thuyết 者giả 。 即tức 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 非phi 謂vị 不bất 說thuyết 即tức 不bất 說thuyết 法Pháp 。 故cố 般Bát 若Nhã 經kinh 。 菩Bồ 薩Tát 不bất 取thủ 福phước 德đức 。 名danh 取thủ 福phước 德đức 也dã 。 遠viễn 法Pháp 師sư 。 依y 淨tịnh 名danh 經kinh 。 釋thích 如Như 來Lai 不bất 說thuyết 法pháp 云vân 。 外ngoại 離ly 分phân 別biệt 。 名danh 無vô 戲hí 論luận 。 此thử 解giải 極cực 踈sơ 。 應ưng 云vân 心tâm 離ly 分phân 別biệt 。 內nội 外ngoại 俱câu 遣khiển 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 此thử 中trung 二nhị 解giải 隨tùy 彼bỉ 兩lưỡng 文văn 綺ỷ 互hỗ 解giải 釋thích 者giả 。 且thả 略lược 解giải 者giả 。 龍long 軍quân 論luận 師sư 。 以dĩ 如Như 來Lai 本bổn 願nguyện 緣duyên 力lực 故cố 。 眾chúng 生sanh 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 若nhược 親thân 光quang 等đẳng 。 謂vị 眾chúng 生sanh 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 令linh 如Như 來Lai 識thức 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 即tức 綺ỷ 互hỗ 解giải 釋thích 。

今kim 別biệt 廣quảng 釋thích 者giả 。 龍long 軍quân 師sư 等đẳng 。 據cứ 自tự 義nghĩa 而nhi 不bất 說thuyết 。 親thân 光quang 等đẳng 。 准chuẩn 何hà 理lý 而nhi 有hữu 說thuyết 。 解giải 言ngôn 。 不bất 說thuyết 且thả 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 依y 真chân 理lý 正chánh 體thể 無vô 分phân 別biệt 。 故cố 言ngôn 不bất 說thuyết 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 論luận 中trung 云vân 。 平bình 等đẳng 真chân 法Pháp 界Giới 。 佛Phật 不bất 度độ 眾chúng 生sanh 。 二nhị 依y 法pháp 同đồng 故cố 不bất 說thuyết 。 謂vị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 說thuyết 法Pháp 共cộng 同đồng 。 述thuật 而nhi 不bất 作tác 。 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 說thuyết 也dã 。 三tam 依y 無vô 執chấp 著trước 故cố 言ngôn 不bất 說thuyết 。 謂vị 諸chư 佛Phật 雖tuy 說thuyết 。 種chủng 種chủng 諸chư 法Pháp 。 而nhi 不bất 執chấp 著trước 。 文văn 字tự 戲hí 論luận 分phân 別biệt 相tương/tướng 也dã 。 故cố 大đại 般Bát 若Nhã 楞lăng 伽già 云vân 。 始thỉ 從tùng 成thành 道Đạo 。 終chung 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 於ư 其kỳ 中trung 間gian 。 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 。 維duy 摩ma 經Kinh 云vân 。 夫phu 說thuyết 法Pháp 者giả 。 無vô 說thuyết 無vô 示thị 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 云vân 。 如Như 來Lai 無vô 所sở 說thuyết 法Pháp 。 又hựu 云vân 。 如Như 來Lai 有hữu 所sở 說thuyết 法Pháp 。 即tức 為vi 謗báng 佛Phật 。 金kim 光quang 云vân 。 佛Phật 果Quả 位vị 中trung 。 唯duy 有hữu 正chánh 智trí 如như 如như 。 准chuẩn 此thử 等đẳng 經kinh 。 云vân 佛Phật 不bất 說thuyết 也dã 。

又hựu 問vấn 。 既ký 言ngôn 佛Phật 不bất 說thuyết 。 眾chúng 生sanh 如như 何hà 各các 各các 稟bẩm 教giáo 得đắc 果quả 發phát 心tâm 等đẳng 耶da 。

答đáp 。 即tức 如như 迦ca 旃chiên 延diên 。 神thần 力lực 被bị 娑sa 剌lạt 拏noa 王vương 。 令linh 打đả 睡thụy 已dĩ 。 後hậu 夢mộng 中trung 見kiến 種chủng 種chủng 境cảnh 界giới 。 自tự 見kiến 還hoàn 俗tục 起khởi 兵binh 伐phạt 摧tồi 代đại 多đa 王vương 。 見kiến 彼bỉ 叛bạn 代đại 多đa 王vương 擒cầm 其kỳ 自tự 身thân 。 欲dục 將tương 刑hình 罸# 。 驚kinh 怖bố 覺giác 悟ngộ 而nhi 不bất 還hoàn 俗tục 。 此thử 即tức 夢mộng 中trung 自tự 得đắc 境cảnh 界giới 。 非phi 有hữu 實thật 事sự 。 此thử 廣quảng 自tự 緣duyên 。 下hạ 當đương 具cụ 述thuật 。 又hựu 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 佛Phật 在tại 時thời 。 有hữu 一nhất 女nữ 人nhân 。 僧Tăng 次thứ 請thỉnh 僧Tăng 。 就tựu 家gia 供cúng 養dường 。 并tinh 請thỉnh 說thuyết 法Pháp 。 行hành 至chí 寺tự 見kiến 老lão 度độ 僧Tăng 。 女nữ 請thỉnh 歸quy 家gia 。 供cúng 養dường 了liễu 即tức 請thỉnh 說thuyết 法Pháp 。 老lão 師sư 自tự 知tri 不bất 解giải 說thuyết 法Pháp 。 語ngữ 女nữ 言ngôn 。 可khả 深thâm 低đê 頭đầu 。 便tiện 私tư 走tẩu 歸quy 寺tự 。 其kỳ 女nữ 舉cử 頭đầu 。 既ký 不bất 見kiến 僧Tăng 。 深thâm 生sanh 慚tàm 愧quý 。 即tức 是thị 聖thánh 中trung 。 更cánh 至chí 寺tự 中trung 。 至chí 誠thành 推thôi 逐trục 。 望vọng 得đắc 見kiến 僧Tăng 。 僧Tăng 既ký 耻sỉ 女nữ 。 竟cánh 不bất 敢cảm 出xuất 。 女nữ 不bất 見kiến 僧Tăng 。 深thâm 生sanh 自tự 云vân 罪tội 業nghiệp 。 由do 斯tư 自tự 責trách 。 即tức 證chứng 聖thánh 果Quả 。 高cao 王vương 觀quán 世thế 音âm 經kinh 。 義nghĩa 亦diệc 同đồng 此thử 。 曾tằng 參tham 母mẫu 憶ức 子tử 遂toại 嚙giảo 指chỉ 。 曾tằng 子tử 心tâm 痛thống 。 便tiện 生sanh 喚hoán 解giải 。 此thử 例lệ 然nhiên 。

又hựu 如như 世thế 間gian 虎hổ 嘯khiếu 風phong 生sanh 。 龍long 吟ngâm 雲vân 起khởi 。 虎hổ 自tự 鳴minh 。 無vô 心tâm 令linh 彼bỉ 風phong 雲vân 生sanh 起khởi 。 春xuân 秋thu 冬đông 夏hạ 。 陰âm 陽dương 去khứ 來lai 。 草thảo 木mộc 萌manh 芽nha 。 有hữu 生sanh 有hữu 死tử 。 父phụ 子tử 之chi 道đạo 。 皆giai 出xuất 天thiên 性tánh 。 法pháp 等đẳng 使sử 然nhiên 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 眾chúng 生sanh 與dữ 佛Phật 。 言ngôn 不bất 說thuyết 法Pháp 而nhi 能năng 聞văn 者giả 。 義nghĩa 同đồng 前tiền 喻dụ 也dã 。

二nhị 親thân 光quang 等đẳng 言ngôn 佛Phật 說thuyết 法pháp 者giả 。 佛Phật 既ký 有hữu 無vô 漏lậu 色sắc 聲thanh 。 由do 慈từ 悲bi 本bổn 願nguyện 緣duyên 力lực 。 令linh 彼bỉ 色sắc 聲thanh 有hữu 言ngôn 說thuyết 故cố 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 已dĩ 說thuyết 法Pháp 者giả 。 如như 爪trảo 甲giáp 土thổ/độ 。 其kỳ 未vị 說thuyết 者giả 。 如như 大đại 地địa 土thổ/độ 。 又hựu 已dĩ 說thuyết 者giả 如như 手thủ 中trung 葉diệp 。 其kỳ 未vị 說thuyết 者giả 如như 林lâm 中trung 葉diệp 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 妙diệu 色sắc 身thân 等đẳng 。 法pháp 花hoa 已dĩ 說thuyết 如như 海hải 一nhất 渧đế 。 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 第đệ 廿# 六lục 相tương/tướng 。 世Thế 尊Tôn 梵Phạm 音âm 詞từ 韻vận 弘hoằng 雅nhã 。 隨tùy 眾chúng 多đa 少thiểu 無vô 不bất 等đẳng 聞văn 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 中trung 第đệ 六lục 十thập 五ngũ 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 隨tùy 眾chúng 大đại 小tiểu 等đẳng 。 第đệ 七thất 十thập 四tứ 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 威uy 儀nghi 次thứ 第đệ 等đẳng 。 又hựu 大đại 般Bát 若Nhã 云vân 。 世Thế 尊Tôn 音âm 聲thanh 。 任nhậm 運vận 能năng 遍biến 。 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 界Giới 。 十Thập 地Địa 論luận 云vân 。 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 俱câu 以dĩ 二nhị 事sự 。 一nhất 者giả 善thiện 聲thanh 。 二nhị 者giả 善thiện 字tự 。 准chuẩn 此thử 等đẳng 諸chư 文văn 。 知tri 說thuyết 法Pháp 也dã 。

又hựu 解giải 說thuyết 不bất 說thuyết 者giả 。 據cứ 理lý 不bất 說thuyết 。 據cứ 智trí 即tức 說thuyết 。 據cứ 正chánh 體thể 智trí 不bất 說thuyết 。 後hậu 得đắc 智trí 即tức 說thuyết 。 據cứ 法pháp 報báo 不bất 說thuyết 法Pháp 身thân 說thuyết 。 報báo 身thân 自tự 受thọ 用dụng 身thân 不bất 說thuyết 。 他tha 受thọ 用dụng 身thân 即tức 說thuyết 。 據cứ 攝nhiếp 化hóa 歸quy 真chân 不bất 說thuyết 。 從tùng 真chân 流lưu 俗tục 即tức 說thuyết 。 據cứ 體thể 不bất 說thuyết 。 論luận 用dụng 即tức 說thuyết 。

問vấn 。 龍long 軍quân 親thân 光quang 皆giai 云vân 增tăng 上thượng 緣duyên 力lực 。 何hà 故cố 差sai 別biệt 有hữu 說thuyết 不bất 說thuyết 。 解giải 。 龍long 軍quân 即tức 無vô 說thuyết 增tăng 上thượng 。 親thân 光quang 即tức 說thuyết 有hữu 增tăng 上thượng 。 或hoặc 遠viễn 增tăng 上thượng 延diên 增tăng 上thượng 等đẳng 。

又hựu 并tinh 州châu 法Pháp 師sư 云vân 。 若nhược 言ngôn 如Như 來Lai 。 曾tằng 不bất 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 引dẫn 經kinh 證chứng 。 或hoặc 言ngôn 始thỉ 從tùng 成thành 道Đạo 。 終chung 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 說thuyết 一nhất 字tự 者giả 。 即tức 此thử 語ngữ 者giả 。 是thị 誰thùy 之chi 說thuyết 。 應ưng 將tương 喻dụ 合hợp 。 景cảnh 龍long 年niên 中trung 。 奉phụng 勅sắc 差sai 竇đậu 長trường/trưởng 史sử 於ư 汾# 州châu 簡giản 點điểm 。 有hữu 一nhất 介giới 人nhân 。 實thật 不bất 患hoạn 頭đầu 。 且thả 擬nghĩ 試thí 誑cuống 。 報báo 使sử 人nhân 言ngôn 。 某mỗ 甲giáp 患hoạn 頭đầu 已dĩ 來lai 經kinh 今kim 五ngũ 年niên 。 □# 看khán 不bất 得đắc 。 使sử 人nhân 報báo 言ngôn 。 何hà 為vi 州châu 縣huyện 無vô 案án 。 答đáp 云vân 。 某mỗ 甲giáp 貧bần 下hạ 百bá 姓tánh 。 不bất 求cầu 守thủ 曹tào 司ty 。 使sử 人nhân 言ngôn 。 此thử 事sự 必tất 辭từ 爾nhĩ 。 依y 判phán 過quá 後hậu 。 又hựu 有hữu 一nhất 人nhân 佯dương 啞á 。 使sử 人nhân 言ngôn 。 看khán 此thử 漢hán 欲dục 似tự 不bất 啞á 。 索sách 枷già 棒bổng 來lai 打đả 之chi 十thập 下hạ 。 耐nại 痛thống 不bất 得đắc 。 遂toại 失thất 口khẩu 言ngôn 。 某mỗ 甲giáp 實thật 啞á 。 於ư 是thị 使sử 人nhân 大đại 咲# 。 你nễ 既ký 患hoạn 啞á 不bất 語ngữ 。 實thật 啞á 之chi 言ngôn 。 此thử 從tùng 何hà 出xuất 。 故cố 知tri 始thỉ 從tùng 成thành 道Đạo 等đẳng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 知tri 前tiền 喻dụ 。 義nghĩa 不bất 正chánh 也dã 。 不bất 說thuyết 之chi 言ngôn 何hà 起khởi 。

疏sớ/sơ 云vân 。 應ưng 知tri 說thuyết 此thử 如như 是thị 我ngã 聞văn 等đẳng 。 佛Phật 地địa 論luận 文văn 也dã 。 言ngôn 阿A 難Nan 能năng 轉chuyển 離ly □# □# 增tăng 減giảm 異dị 分phần/phân 等đẳng 過quá 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 不bất 同đồng 。 凡phàm 有hữu 九cửu 道đạo 。 雖tuy 說thuyết 經Kinh 教giáo 。 器khí 受thọ 不bất 同đồng 者giả 。 言ngôn 九cửu 道đạo 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 緣Duyên 覺Giác 。 聲Thanh 聞Văn 天thiên 人nhân 修tu 羅la 鬼quỷ 畜súc 等đẳng 地địa 獄ngục 。 然nhiên 佛Phật 說thuyết 法pháp 。 無vô 非phi 法pháp 。 無vô 非phi 時thời 。 無vô 非phi 器khí 。 無vô 非phi 處xứ 。 阿A 難Nan 器khí 處xứ 具cụ 無vô 。 器khí 即tức 總tổng 持trì 不bất 忘vong 。 處xử 即tức 人nhân 天thiên 之chi 身thân 。 此thử 之chi 二nhị 義nghĩa 。 應ưng 四tứ 句cú 料liệu 簡giản 。 一nhất 是thị 器khí 非phi 處xứ 。 利lợi 根căn 龍long 鬼quỷ 等đẳng 。 二nhị 是thị 處xứ 非phi 器khí 。 鈍độn 根căn 人nhân 天thiên 身thân 。 三tam 亦diệc 處xứ 亦diệc 器khí 。 即tức 利lợi 根căn 人nhân 天thiên 身thân 。 四tứ 非phi 處xứ 非phi 器khí 。 即tức 鈍độn 根căn 鬼quỷ 畜súc 等đẳng 。 今kim 阿A 難Nan 具cụ 人nhân 具cụ 處xứ 。 復phục 總tổng 持trì 不bất 忘vong 。 具cụ 器khí 故cố 。 傳truyền 佛Phật 教giáo 無vô 增tăng 減giảm 異dị 分phần/phân 過quá 也dã 。 異dị 分phần/phân 者giả 。 以dĩ 前tiền 為vi 後hậu 。 以dĩ 後hậu 為vi 前tiền 。 事sự 理lý 相tương/tướng 乖quai 。 廣quảng 略lược 差sai 殊thù 。 是thị 異dị 分phần/phân 也dã 。 餘dư 障chướng 同đồng □# 或hoặc 分phân 離ly 不bất 同đồng 。 阿A 難Nan 全toàn 離ly 此thử 過quá 。

釋thích 時thời 中trung 。 分phân 為vi 四tứ 門môn 。 一nhất 從tùng 初sơ 時thời 。 至chí 道Đạo 理lý 已dĩ 來lai 。 明minh 說thuyết 聽thính 時thời 。 二nhị 從tùng 道Đạo 理lý 已dĩ 下hạ 。 至chí 唯duy 意ý 所sở 緣duyên 已dĩ 來lai 。 明minh 時thời 義nghĩa 。 三tam 唯duy 意ý 所sở 緣duyên 下hạ 。 至chí 此thử 言ngôn 一nhất 時thời 已dĩ 來lai 。 明minh 時thời 體thể 。 四tứ 已dĩ 下hạ 至chí 明minh 問vấn 答đáp 妨phương 難nạn/nan 。

益ích 法Pháp 師sư 分phân 為vi 十thập 對đối 。 初sơ 內nội 外ngoại 時thời 。 二nhị 古cổ 今kim 時thời 。 三tam 縱tung 橫hoành 時thời 。 亦diệc 云vân 橫hoạnh/hoành 竪thụ 時thời 。 四tứ 感cảm 應ứng 時thời 。 五ngũ 情tình 理lý 時thời 。 亦diệc 名danh 離ly 合hợp 時thời 。 六lục 法pháp 境cảnh 時thời 。 七thất 簡giản 持trì 時thời 。 八bát 總tổng 別biệt 時thời 。 總tổng 別biệt 時thời 中trung 。 有hữu 總tổng 簡giản 別biệt 簡giản 。 九cửu 問vấn 難nạn/nan 。 十thập 問vấn 答đáp 。

初sơ 內nội 外ngoại 時thời 者giả 。 即tức 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 釋thích 十thập 種chủng 時thời 。 如như 揩khai 法Pháp 師sư 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 也dã 。 外ngoại 謂vị 外ngoại 道đạo 二nhị 時thời 度độ 邪tà 時thời 。 二nhị 古cổ 今kim 時thời 。

三tam 橫hoạnh/hoành 竪thụ 時thời 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 法Pháp 王Vương 啟khải 化hóa 等đẳng 。 竪thụ 者giả 。 謂vị 如Như 來Lai 應ưng 三tam 乘thừa 機cơ 。 所sở 說thuyết 教giáo 法pháp 。 橫hoạnh/hoành 者giả 。 謂vị 現hiện 坐tọa 眾chúng 生sanh 。 聽thính 佛Phật 所sở 說thuyết 。 稟bẩm 教giáo 悟ngộ 解giải 。 說thuyết 聽thính 究cứu 竟cánh 。 就tựu 得đắc 益ích 論luận 。 總tổng 名danh 一nhất 時thời 。 太thái 一nhất 法Pháp 師sư 云vân 。 喚hoán 為vi 相tương 續tục 。 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 。 事sự 敘tự 終chung 畢tất 。 雖tuy 經kinh 多đa 時thời 。 並tịnh 名danh 一nhất 時thời 。 如như 涅Niết 槃Bàn 云vân 。

佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。

我ngã 於ư 一nhất 時thời 。 在tại 申thân 首thủ 林lâm 。 我ngã 於ư 一nhất 時thời 。 在tại 恆Hằng 河Hà 岸ngạn 等đẳng 。 皆giai 是thị 此thử 例lệ 。 如như 亦diệc 世thế 間gian 往vãng 前tiền 所sở 作tác 種chủng 種chủng 事sự 業nghiệp 。 雖tuy 歷lịch 一nhất 年niên 二nhị 年niên 。 雖tuy 過quá 多đa 年niên 。 因nhân 事sự 談đàm 說thuyết 。 但đãn 我ngã 等đẳng 當đương 時thời 。 一nhất 時thời 之chi 間gian 。 忽hốt 作tác 此thử 事sự 。 中trung 說thuyết 聽thính 究cứu 竟cánh 。 實thật 有hữu 多đa 時thời 。 今kim 言ngôn 一nhất 時thời 。 義nghĩa 同đồng 於ư 此thử 。

四tứ 名danh 義nghĩa 時thời 者giả 。 即tức 感cảm 應ứng 文văn 是thị 。 謂vị 眾chúng 生sanh 機cơ 感cảm 正chánh 熟thục 。 如Như 來Lai 應ứng 眾chúng 生sanh 機cơ 熟thục 之chi 時thời 。 不bất 前tiền 不bất 後hậu 。 應ứng 機cơ 而nhi 說thuyết 。 名danh 為vi 一nhất 時thời 。 亦diệc 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 偈kệ 云vân 。 如như 母mẫu 乳nhũ 孾anh 兒nhi 。 經kinh 月nguyệt 而nhi 無vô 漏lậu 。 孾anh 兒nhi 咽yết 喉hầu 閉bế 。 乳nhũ 母mẫu 欲dục 何hà 為vi 。 乳nhũ 母mẫu 孾anh 兒nhi 。 孾anh 兒nhi 正chánh 思tư □# 乳nhũ 之chi 時thời 名danh 感cảm 。 慈từ 母mẫu 應ứng 時thời 而nhi 乳nhũ 。 不bất 前tiền 不bất 後hậu 名danh 應ưng 。 若nhược 有hữu 前tiền 後hậu 。 兒nhi 即tức 啼đề 哭khốc 。 孾anh 兒nhi 喉hầu 若nhược 閉bế 。 乳nhũ 母mẫu 欲dục 何hà 為vi 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 根căn 機cơ 不bất 熟thục 。 如Như 來Lai 不bất 可khả 應ứng 機cơ 說thuyết 法Pháp 。 如như 鷄kê 之chi 孚phu 子tử 。 初sơ 生sanh 卵noãn 時thời 。 恐khủng 卵noãn 冷lãnh 凍đống 。 冷lãnh 凍đống 煞sát 其kỳ 子tử 。 常thường 將tương 其kỳ 身thân 。 轉chuyển 來lai 轉chuyển 煖noãn 之chi 。 日nhật 月nguyệt 滿mãn 足túc 。 聽thính 其kỳ 卵noãn 中trung 。 如như 其kỳ 聲thanh 。 即tức 須tu 應ứng 時thời 啄trác 破phá 。 如như 不bất 應ứng 時thời 。 其kỳ 子tử 即tức 死tử 。 啄trác 卵noãn 出xuất 後hậu 。 隨tùy 母mẫu 覓mịch 食thực 。 鵄si 烏ô 欲dục 搏bác 。 其kỳ 母mẫu 鳴minh 覺giác 。 大đại 張trương 兩lưỡng 翼dực 。 其kỳ 子tử 一nhất 時thời 就tựu 母mẫu 翼dực 中trung 。 即tức 時thời 得đắc 免miễn 彼bỉ 鵄si 烏ô 之chi 難nạn/nan 。 眾chúng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 無vô 明minh 㲉xác 眠miên 縛phược 纏triền 。 不bất 能năng 出xuất 離ly 。 由do 如như 鷄kê 卵noãn 未vị 出xuất 相tương 似tự 。 後hậu 機cơ 漸tiệm 熟thục 。 如Như 來Lai 以dĩ 智trí 慧tuệ 嘴chủy 。 啄trác 破phá 無vô 明minh 之chi 㲉xác 。 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 聞văn 於ư 教giáo 法pháp 。 一nhất 心tâm 修tu 道Đạo 。 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 由do 如như 出xuất 卵noãn 。 若nhược 諸chư 眾chúng 生sanh 。 貪tham 著trước 五ngũ 塵trần 。 不bất 能năng 惠huệ 捨xả 。 如Như 來Lai 即tức 鳴minh 覺giác 說thuyết 法Pháp 。 令linh 其kỳ 覺giác 悟ngộ 。 生sanh 死tử 五ngũ 塵trần 皆giai 歸quy 敗bại 壞hoại 。 由do 如như 從tùng 翼dực 孚phu 子tử 相tương 似tự 也dã 。 太thái 法Pháp 師sư 名danh 相tướng 遇ngộ 會hội 。 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 須tu 同đồng 故cố 。

五ngũ 情tình 理lý 即tức 道đạo 時thời 。 唯duy 就tựu 現hiện 在tại 五ngũ 蘊uẩn 法pháp 。 以dĩ 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 色sắc 心tâm 之chi 上thượng 。 變biến 作tác 三tam 時thời 。 謂vị 已dĩ 生sanh 已dĩ 滅diệt 名danh 過quá 去khứ 。 已dĩ 生sanh 未vị 滅diệt 名danh 現hiện 在tại 。 未vị 生sanh 未vị 滅diệt 名danh 未vị 來lai 。 即tức 以dĩ 已dĩ 生sanh 已dĩ 滅diệt 所sở 酬thù 名danh □# 過quá 。 未vị 來lai 未vị 滅diệt 所sở 引dẫn 後hậu 時thời 。 名danh 為vì 未vị 來lai 。 對đối 前tiền 後hậu 世thế 。 名danh 為vi 現hiện 在tại 。 色sắc 心tâm 之chi □# 。 知tri 過quá 去khứ 故cố 名danh 天thiên 眼nhãn 明minh 。 知tri 未vị 來lai 故cố 名danh 他tha 心tâm 明minh 。 知tri 現hiện 在tại 故cố 名danh 天thiên 耳nhĩ 明minh 。 此thử □# 三tam 世thế 法pháp 。 唯duy 現hiện 世thế 識thức 上thượng 。 假giả 立lập 三tam 世thế 。 此thử 三tam 世thế 體thể 。 都đô 無vô 實thật 體thể 。 故cố 知tri 亦diệc 名danh 神thần 通thông 時thời 。 以dĩ 神thần 通thông 力lực 。 知tri 三tam 世thế 故cố 。

疏sớ/sơ 云vân 。 即tức 說thuyết 聽thính 者giả 五ngũ 蘊uẩn 諸chư 法pháp 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 乃nãi 至chí 假giả 立lập 三tam 世thế 總tổng 名danh 一nhất 時thời 者giả 。 謂vị 說thuyết 聽thính 二nhị 徒đồ 。 各các 有hữu 諸chư 蘊uẩn 。 於ư 其kỳ 蘊uẩn 上thượng 故cố 立lập 時thời 義nghĩa 。 然nhiên 時thời 既ký 唯duy 有hữu 為vi 法pháp 上thượng 建kiến 立lập 。 故cố 云vân 剎sát 那na 相tương 續tục 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 然nhiên 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 因nhân 緣duyên 力lực 故cố 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 蹔tạm 有hữu 還hoàn 無vô 。 表biểu 異dị 無vô 為vi 。 假giả 立lập 四tứ 相tương/tướng 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 之chi 位vị 名danh 生sanh 。 生sanh 位vị 蹔tạm 停đình 。 即tức 說thuyết 為vi 住trụ 。 住trụ 別biệt 前tiền 後hậu 。 復phục 立lập 異dị 名danh 。 蹔tạm 有hữu 還hoàn 無vô 。 無vô 時thời 名danh 滅diệt 。 前tiền 三tam 有hữu 故cố 。 同đồng 在tại 現hiện 在tại 。 後hậu 一nhất 是thị 無vô 。 故cố 立lập 過quá 去khứ 。 如như 何hà 無vô 法pháp 與dữ 有hữu 相tương/tướng 表biểu 。 此thử 復phục 無vô 為vi 相tương/tướng 何hà 失thất 。 生sanh 表biểu 有hữu 法pháp 先tiên 非phi 有hữu 。 滅diệt 表biểu 有hữu 法pháp 後hậu 是thị 無vô 。 異dị 表biểu 此thử 法pháp 非phi 凝ngưng 然nhiên 。 住trụ 表biểu 此thử 法pháp 蹔tạm 有hữu 用dụng 。 故cố 此thử 四tứ 相tương/tướng 。 於ư 有hữu 為vi 法pháp 。 雖tuy 俱câu 名danh 表biểu 。 而nhi 表biểu 有hữu 異dị 。 此thử 依y 剎sát 那na 假giả 立lập 四tứ 相tương/tướng 。 一nhất 期kỳ 分phần/phân 位vị 亦diệc 得đắc 假giả 立lập 。 初sơ 有hữu 名danh 生sanh 。 後hậu 無vô 名danh 滅diệt 。 生sanh 已dĩ 相tương 似tự 相tương 續tục 名danh 住trụ 。 即tức 此thử 相tương 續tục □# 受thọ 亦diệc 異dị 。 是thị 故cố 四tứ 相tương/tướng 皆giai 是thị 假giả 立lập 。 此thử 即tức 明minh 剎sát 那na 時thời 也dã 。

自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 明minh □# □# 時thời 。 即tức 疏sớ/sơ 云vân 隨tùy 心tâm 分phần/phân 限hạn 變biến 作tác 短đoản 長trường/trưởng 。 若nhược 身thân 心tâm 中trung 遭tao 苦khổ 。 及cập 惰nọa 厭yếm 迷mê □# 。 □# 宜nghi 即tức 長trường/trưởng 。 如như 受thọ 樂lạc 時thời 。 及cập 勤cần 欣hân 悟ngộ 等đẳng 時thời 即tức 短đoản 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 處xử 夢mộng 謂vị □# 年niên 。 覺giác 乃nãi 須tu 臾du 頃khoảnh 。 悟ngộ 時thời 雖tuy 無vô 。 攝nhiếp 在tại 一nhất 剎sát 那na 。 又hựu 云vân 。 愚ngu 者giả 修tu 少thiểu 時thời 。 怠đãi 心tâm 疑nghi 已dĩ 久cửu 。 智trí 修tu 無vô 量lượng 劫kiếp 。 勤cần 勇dũng 謂vị 須tu 臾du 。 此thử 即tức 墯# 故cố 時thời 長trường/trưởng 。 勤cần 故cố 時thời 短đoản 。 此thử 義nghĩa 明minh 矣hĩ 。 如như 是thị 列liệt 士sĩ 欲dục 求cầu 仙tiên 法pháp 。 經kinh 十thập 二nhị 年niên 。 勤cần 心tâm 勵lệ 力lực 。 欲dục 求cầu 仙tiên 道đạo 。 有hữu 一nhất 仙tiên 人nhân 。 常thường 日nhật 在tại 傍bàng 誦tụng 咒chú 教giáo 示thị 。 立lập 一nhất 壇đàn 場tràng 。 仙tiên 人nhân 預dự 知tri 前tiền 事sự 。 遂toại 於ư 壇đàn 塲# 掘quật 一nhất 水thủy 池trì 。 後hậu 十thập 二nhị 年niên 滿mãn 。 唯duy 欠khiếm 一nhất 夜dạ 。 語ngữ 烈liệt 士sĩ 言ngôn 。 汝nhữ 今kim 努nỗ 力lực 。 迄hất 至chí 天thiên 明minh 。 必tất 不bất 得đắc 睡thụy 。 不bất 得đắc 語ngữ 。 如như 其kỳ 出xuất 聲thanh 。 仙tiên 道đạo 不bất 得đắc 。 天thiên 神thần 煞sát 汝nhữ 。 於ư 是thị 此thử 人nhân 專chuyên 心tâm 住trụ 想tưởng 。 不bất 聽thính 作tác 聲thanh 。 仙tiên 人nhân 唱xướng 咒chú 既ký 久cửu 。 遂toại 蹔tạm 失thất 睡thụy 。 此thử 之chi 烈liệt 士sĩ 遂toại 剎sát 那na 間gian 即tức 出xuất 失thất 睡thụy 。 遂toại 大đại 叫khiếu 喚hoán 。 於ư 是thị 天thiên 神thần 嗔sân 怒nộ 。 空không 中trung 下hạ 火hỏa 欲dục 燒thiêu 此thử 人nhân 。 仙tiên 人nhân 拽duệ 之chi 浸tẩm 此thử 池trì 中trung 。 方phương 始thỉ 醒tỉnh 覺giác 已dĩ 。 語ngữ 言ngôn 。 十thập 二nhị 年niên 滿mãn 。 功công 夫phu 尅khắc 就tựu 。 如như 何hà 唯duy 有hữu 少thiểu 時thời 。 不bất 能năng 專chuyên 心tâm 。 遂toại 大đại 叫khiếu 喚hoán 。 烈liệt 士sĩ 答đáp 云vân 。 此thử 是thị 業nghiệp 也dã 。 非phi 我ngã 本bổn 心tâm 。 我ngã 蹔tạm 失thất 睡thụy 。 夢mộng 見kiến 捨xả 命mạng 生sanh 南nam 天Thiên 竺Trúc 。 長trường/trưởng 大đại 已dĩ 後hậu 。 取thủ 婦phụ 生sanh 兒nhi 。 以dĩ 仙tiên 令linh 我ngã 不bất 語ngữ 。 年niên 至chí 八bát 十thập 。 竟cánh 不bất 出xuất 語ngữ 。 生sanh 得đắc 一nhất 子tử 。 非phi 常thường 怜# 愛ái 。 婦phụ 語ngứ 我ngã 言ngôn 。 汝nhữ 若nhược 出xuất 語ngữ 。 即tức 留lưu □# 。 你nễ 若nhược 不bất 語ngữ 。 我ngã 即tức 將tương 刀đao 斫chước 此thử 孩hài 兒nhi 以dĩ 為vi 兩lưỡng 段đoạn 。 我ngã 竟cánh 不bất 語ngữ 。 婦phụ 遂toại 煞sát 兒nhi 。 □# □# 舉cử 刀đao 煞sát 兒nhi 遂toại 叫khiếu 喚hoán 。 非phi 本bổn 心tâm 也dã 。 故cố 知tri 蹔tạm 時thời 在tại 夢mộng 。 乃nãi 經kinh 八bát 十thập 餘dư 年niên 者giả 。 □# □# 唯duy 識thức 所sở 變biến 。 聽thính 法Pháp 之chi 徒đồ 。 隨tùy 心tâm 分phần/phân 限hạn 。 變biến 作tác 短đoản 長trường/trưởng 。 即tức 如như 下hạ 文văn 六lục 十thập 小tiểu 劫kiếp 。 謂vị 如như 食thực 頃khoảnh 等đẳng 。 此thử 意ý 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 非phi 一nhất 生sanh 滅diệt 之chi 時thời 者giả 。 非phi 一nhất 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 念niệm 念niệm 之chi 一nhất 時thời 。 唯duy 取thủ 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 五ngũ 蘊uẩn 諸chư 法pháp 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 等đẳng 。 說thuyết 法Pháp 事sự 聽thính 竟cánh 。 假giả 於ư 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 立lập 三tam 世thế 。 總tổng 名danh 一nhất 時thời 。

又hựu 准chuẩn 梁lương 攝nhiếp 論luận 。 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 說thuyết 者giả 正chánh 說thuyết 。 聽thính 者giả 正chánh 聽thính 。 名danh 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 第đệ 二nhị 和hòa 合hợp 時thời 。 謂vị 機cơ 感cảm 說thuyết 。 教giáo 主chủ 正chánh 應ưng 。 感cảm 應ứng 和hòa 合hợp 。 名danh 和hòa 合hợp 時thời 。 三tam 平bình 等đẳng 時thời 。 離ly 惛hôn 沉trầm 掉trạo 舉cử 。 不bất 顛điên 倒đảo 聞văn 經Kinh 。 名danh 平bình 等đẳng 時thời 。 即tức 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 名danh 有hữu 教giáo 相tương/tướng 時thời 。

第đệ 二nhị 空không 教giáo 時thời 者giả 。 法pháp 花hoa 非phi 空không 非phi 有hữu 義nghĩa 。 即tức 別biệt 相tướng 時thời 所sở 攝nhiếp 。 亦diệc 出xuất 家gia 佛Phật 制chế 戒giới 律luật 。 未vị 受thọ 戒giới 人nhân 。 不bất 同đồng 布bố 薩tát 。 所sở 有hữu 戒giới 律luật 。 並tịnh 不bất 得đắc 讀đọc 。 國quốc 王vương 大đại 臣thần 得đắc 聞văn 。 庶thứ 人nhân 不bất 得đắc 聞văn 。 三tam 摩ma 耶da 時thời 者giả 。 此thử 云vân 破phá 邪tà 見kiến 時thời 。 謂vị 五ngũ 部bộ 阿a 含hàm 。 九cửu 分phần/phân 達đạt 磨ma 。 不bất 簡giản 黑hắc 白bạch 。 一nhất 切thiết 得đắc 聞văn 。

問vấn 。 今kim 說thuyết 此thử 經Kinh 是thị 何hà 時thời 。 答đáp 。 准chuẩn 三tam 皆giai 法Pháp 輪luân 。 是thị 別biệt 相tướng 時thời 。 若nhược 據cứ 二Nhị 乘Thừa 。 亦diệc 名danh 破phá 邪tà 見kiến 時thời 。 故cố 竺trúc 法pháp 護hộ 。 飜phiên 為vi 正Chánh 法Pháp 花Hoa 經Kinh 也dã 。

又hựu 智Trí 度Độ 云vân 破phá 邪tà 時thời 者giả 。 乃nãi 是thị 外ngoại 道đạo 。 此thử 云vân 破phá 邪tà 。 言ngôn 是thị 二Nhị 乘Thừa 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 既ký 非phi 外ngoại 道đạo 所sở 攝nhiếp 。 云vân 何hà 名danh 邪tà 。

答đáp 。 如như 般Bát 若Nhã 經kinh 觀quán 化hóa 身thân 相tướng 。 言ngôn 行hạnh 邪tà 道đạo 。 □# 見kiến 諸chư 佛Phật 。 化hóa 佛Phật 望vọng 法Pháp 身thân 。 化hóa 身thân 是thị 邪tà 。 二Nhị 乘Thừa 望vọng 大Đại 乘Thừa 。 小tiểu 即tức 是thị 邪tà 。 此thử 亦diệc 何hà □# 。

又hựu 世thế 流lưu 布bố 時thời 。 如như 說thuyết 一nhất 時thời 在tại 恆Hằng 河Hà 岸ngạn 等đẳng 。 是thị 也dã 。

六lục 法pháp 境cảnh 相tướng 對đối 者giả 。 准chuẩn 大đại □# □# 此thử 時thời 體thể 者giả 。 唯duy 是thị 第đệ 六lục 意ý 識thức 所sở 緣duyên 。 五ngũ 八bát 等đẳng 識thức 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 不bất 能năng 緣duyên 時thời 。 七thất 意ý □# 亦diệc 執chấp 第đệ 八bát 以dĩ 為vi 我ngã 。 然nhiên 唯duy 內nội 緣duyên 。 不bất 能năng 緣duyên 外ngoại 。 所sở 以dĩ 第đệ 六lục 能năng 緣duyên 於ư 時thời 。 雖tuy 然nhiên 。 此thử 就tựu 不bất 自tự 在tại 者giả 說thuyết 。 若nhược 就tựu 自tự 在tại 。 如Như 來Lai 七thất 八bát 二nhị 識thức 。 各các 緣duyên 時thời 分phần/phân 。

若nhược 據cứ 法pháp 。 唯duy 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 若nhược 據cứ 境cảnh 。 通thông 不bất 相tương 應ứng 行hành 蘊uẩn 所sở 攝nhiếp 。 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 中trung 。 無vô 時thời 體thể 。 但đãn 於ư 五ngũ 蘊uẩn 上thượng 辨biện 時thời 體thể 。 即tức 是thị 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 。 此thử 中trung 應ưng 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 一nhất 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 。 即tức 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 唯duy 緣duyên 五ngũ 蘊uẩn 辨biện 時thời 。 不bất 同đồng 大Đại 乘Thừa 色sắc 心tâm 分phần/phân 位vị 上thượng 假giả 立lập 。 此thử 宗tông 執chấp 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 有hữu 實thật 。 故cố 言ngôn 攝nhiếp 假giả 從tùng 實thật 。

二nhị 攝nhiếp 實thật 從tùng 假giả 者giả 。 即tức 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 位vị 。 唯duy 約ước 三tam 數số 。 世thế 數số 識thức 心tâm 假giả 相tương/tướng 分phân 別biệt 。 謂vị 識thức 上thượng 實thật 現hiện 相tướng 故cố 。 此thử 望vọng 大Đại 乘Thừa 正chánh 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 亦diệc 是thị 實thật 有hữu 。 三tam 熏huân 習tập 中trung 。 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 也dã 。

三tam 亦diệc 實thật 亦diệc 假giả 者giả 。 即tức 大Đại 乘Thừa 正chánh 義nghĩa 。 識thức 體thể 是thị 實thật 分phần/phân 位vị 上thượng 。 假giả 立lập 時thời 分phần/phân 。 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 時thời 數số 為vi 體thể 。 十thập 二nhị 處xứ 中trung 。 法pháp 處xứ 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 法Pháp 界Giới 所sở 攝nhiếp 。

四tứ 非phi 假giả 非phi 實thật 者giả 。 即tức 龍long 樹thụ 清thanh 辨biện 等đẳng 。 非phi 有hữu 為vi 非phi 無vô 為vi 。 破phá 執chấp 時thời 外ngoại 道đạo 故cố 。

又hựu 有hữu 善thiện 惡ác 。 如như 下hạ 第đệ 二nhị 偈kệ 云vân 。 我ngã 本bổn 著trước 邪tà 見kiến 。 為vi 諸chư 梵Phạm 志Chí 師sư 。 即tức 著trước 邪tà 時thời 。 世Thế 尊Tôn 知tri 我ngã 心tâm 。 拔bạt 邪tà 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 我ngã 悉tất 除trừ 邪tà 見kiến 。 即tức 歸quy 正chánh 時thời 。 於ư 空không 法pháp 得đắc 證chứng 。 即tức 證chứng 理lý 時thời 。

爾nhĩ 時thời 心tâm 自tự 謂vị 。 得đắc 至chí 於ư 滅diệt 度độ 。 □# □# 悟ngộ 理lý 時thời 。 而nhi 今kim 乃nãi 自tự 覺giác 。 非phi 是thị 實thật 滅diệt 度độ 。 即tức 悟ngộ 大đại 時thời 。 此thử 除trừ 多đa 時thời 五ngũ 蘊uẩn □# 位vị 名danh 時thời 。 豈khởi 世thế 俗tục 時thời 也dã 。 修tu 惡ác 之chi 時thời 名danh 惡ác 時thời 。 修tu 善thiện 之chi 時thời 名danh 善thiện 時thời 。 □# □# 五ngũ 蘊uẩn 有hữu 此thử 之chi 時thời 也dã 。

七thất 簡giản 持trì 對đối 時thời 者giả 。 謂vị 簡giản 彼bỉ 相tương 續tục 剎sát 那na 等đẳng 。 持trì 者giả 。 准chuẩn 疏sớ/sơ 云vân 。 是thị 聽thính 者giả 機cơ 熟thục 。 感cảm 佛Phật 為vi 說thuyết 等đẳng 是thị 也dã 。

八bát 總tổng 別biệt 者giả 。 總tổng 即tức 唯duy 言ngôn 一nhất 時thời 。 別biệt 如như 疏sớ/sơ 。 就tựu 多đa 法pháp 論luận 。 不bất 定định 說thuyết 時thời 。 名danh 之chi 為vi 別biệt 時thời 也dã 。

疏sớ/sơ 云vân 。 不bất 定định 約ước 四tứ 時thời 等đẳng 者giả 。 謂vị 破phá 四tứ 時thời 。 但đãn 應ưng 京kinh 師sư 東đông 都đô 可khả 應ứng 時thời 節tiết 。 嶺lĩnh 南nam 已dĩ 北bắc 。 寒hàn 熱nhiệt 不bất 同đồng 。 況huống 四tứ 天thiên 下hạ 理lý 然nhiên 別biệt 也dã 。 然nhiên 西tây 方phương 風phong 俗tục 。 分phần/phân 十thập 二nhị 月nguyệt 以dĩ 為vi 三tam 時thời 。 即tức 律luật 中trung 言ngôn 。 春xuân 殘tàn 一nhất 月nguyệt 在tại 。 當đương 求cầu 雨vũ 浴dục 衣y 。 從tùng 三tam 月nguyệt 十thập 六lục 日nhật 。 數số 至chí 四tứ 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 是thị 一nhất 月nguyệt 。 乃nãi 至chí 七thất 月nguyệt 十thập 五ngũ 。 名danh 為vi 雨vũ 際tế 時thời 。 八bát 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 至chí 十thập 二nhị 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 為vi 寒hàn 際tế 時thời 。 十thập 二nhị 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 至chí 三tam 月nguyệt 十thập 五ngũ 日nhật 。 名danh 春xuân 際tế 。 與dữ 此thử 方phương 即tức 別biệt 。

時thời 者giả 。 梵Phạm 云vân 劫kiếp 婆bà 。 此thử 云vân 時thời 分phần/phân 。

疏sớ/sơ 云vân 。 照chiếu 二nhị 天thiên 下hạ 同đồng 起khởi 用dụng 故cố 。 如như 午ngọ 時thời 西tây 方phương 日nhật 在tại 。 北bắc 方phương 為vi 夜dạ 半bán 。 東đông 方phương 已dĩ 沒một 故cố 。 如như □# □# 時thời 。 西tây 方phương 正chánh 午ngọ 。 北bắc 方phương 日nhật 出xuất 。 東đông 方phương 夜dạ 半bán 。 故cố 云vân 常thường 照chiếu 二nhị 天thiên 下hạ 也dã 。

又hựu 解giải 。

時thời □# □# □# 。 □# 四tứ 相tương/tướng 時thời 。 即tức 生sanh 住trụ 等đẳng 。 外ngoại 四tứ 相tương/tướng 者giả 。 成thành 劫kiếp 住trụ 劫kiếp 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 一nhất 期kỳ 四tứ 相tương/tướng 。 從tùng 生sanh 至chí 老lão 。 從tùng □# □# □# 。 々# 至chí 死tử 。

又hựu 西tây 方phương 有hữu 三tam 時thời 。 無vô 秋thu 時thời 。 四tứ 月nguyệt 為vi 一nhất 時thời 。 然nhiên 凡phàm 夫phu 心tâm 麤thô 。 但đãn 見kiến □# □# □# 。 春xuân 秋thu 冬đông 。 夏hạ 以dĩ 為vi 變biến 改cải 。 殊thù 不bất 知tri 有hữu 大đại 四tứ 相tương/tướng 。 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 者giả 。 即tức 剎sát 那na 生sanh □# 。 □# □# □# 中trung 有hữu 九cửu 百bách 生sanh 滅diệt 。 一nhất 彈đàn 指chỉ 頃khoảnh 。 有hữu 六lục 十thập 剎sát 那na 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 一nhất 剎sát 那na 有hữu 九cửu 百bách 生sanh 滅diệt 。 即tức 如như 裂liệt 絹quyên 。 雖tuy 是thị 一nhất 聲thanh 。 不bất 妨phương 次thứ 第đệ 而nhi 斷đoạn 。 亦diệc 如như 截tiệt 煞sát 。

故cố 仁nhân 王vương 經kinh 喻dụ 云vân 。 凡phàm 夫phu 但đãn 見kiến 大đại 四tứ 相tương/tướng 。 不bất 見kiến 小tiểu 四tứ 相tương/tướng 。 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 之chi 相tướng 。 如như 細tế 毛mao 塵trần 等đẳng 。 在tại 於ư 眼nhãn 中trung 極cực 為vi 碍# 。 若nhược 在tại 手thủ 中trung 。 一nhất 無vô 障chướng 碍# 。 凡phàm 夫phu 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 心tâm 麤thô 故cố 。 不bất 見kiến 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 四tứ 相tương/tướng 。 聖thánh 者giả 覺giác 之chi 。 如như 毛mao 在tại 眼nhãn 。

疏sớ/sơ 云vân 。 若nhược 說thuyết 四tứ 時thời 等đẳng 流lưu 行hành 不bất 遍biến 故cố 者giả 。 四tứ 時thời 雖tuy 此thử 國quốc 所sở 行hành 。 餘dư 方phương 無vô 故cố 。 天thiên 下hạ 理lý 然nhiên 不bất 有hữu 。 此thử 經Kinh 既ký 是thị 諸chư 方phương 流lưu 通thông 。 不bất 別biệt 定định 其kỳ 時thời 分phần/phân 。 故cố 言ngôn 一nhất 時thời 。 即tức 世thế 人nhân 言ngôn 一nhất 時thời 之chi 間gian 也dã 。

又hựu 除trừ 已dĩ 下hạ 等đẳng 者giả 。 謂vị 除trừ 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 已dĩ 下hạ 有hữu 日nhật 月nguyệt 。 上thượng 界giới 無vô 日nhật 月nguyệt 可khả 行hành 。

九cửu 問vấn 難nạn/nan 者giả 。 即tức 就tựu 諸chư 經kinh 中trung 有hữu 說thuyết 相tương 續tục 者giả 已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 此thử 意ý 。 既ký 言ngôn 不bất 許hứa 安an 時thời 節tiết 。 及cập 成thành 道Đạo 後hậu 說thuyết 法Pháp 時thời 節tiết 者giả 。 何hà 義nghĩa 故cố 諸chư 經kinh 皆giai 說thuyết 時thời 節tiết 。 亦diệc 可khả 若nhược 言ngôn 一nhất 時thời 通thông 於ư 長trường 短đoản 久cửu 遠viễn 。 乃nãi 十thập 二nhị 時thời 無vô 不bất 攝nhiếp 盡tận 。 豈khởi 可khả 得đắc 將tương 別biệt 席tịch 時thời 來lai 於ư 此thử 。 為vi 欲dục 定định 說thuyết 時thời 。 義nghĩa 不bất 周chu 備bị 。 故cố 但đãn 言ngôn 一nhất 時thời 。

十thập 問vấn 答đáp 者giả 。 已dĩ 下hạ 問vấn 答đáp 文văn 是thị 。 謂vị 處xứ 中trung 淨tịnh 穢uế 。 由do 是thị 事sự 法pháp 。 故cố 須tu 定định 說thuyết 處xứ 。

時thời □# □# □# 。 □# □# 識thức 變biến 。 為vi 此thử 不bất 說thuyết 定định 時thời 也dã 。

問vấn 。 說thuyết 時thời 有hữu 短đoản 長trường/trưởng 。 總tổng 名danh 一nhất 時thời 者giả 。 處xử 中trung □# □# □# 。 應ưng 當đương 唯duy 一nhất 處xứ 。

答đáp 。 處xử 是thị 於ư 外ngoại 相tướng 。 淨tịnh 穢uế 可khả 定định 處xứ 。

時thời 中trung 凡phàm 聖thánh □# □# □# 故cố 不bất 定định 說thuyết 時thời 。

難nạn/nan 。 處xử 是thị 於ư 外ngoại 相tướng 。 淨tịnh 穢uế 有hữu 殊thù 定định 說thuyết 處xứ 。

時thời 是thị □# □# □# 。 凡phàm 聖thánh 有hữu 殊thù 定định 說thuyết 時thời 。

答đáp 。 處xử 是thị 於ư 事sự 法pháp 。 外ngoại 法pháp 麤thô 故cố 說thuyết 二nhị 處xứ 。

時thời □# □# 心tâm 淨tịnh 。 心tâm 法pháp 微vi 細tế 不bất 分phân 二nhị 切thiết 。

勘khám 。 訖ngật 。

(# 明minh 治trị 四tứ 十thập 五ngũ 年niên 七thất 月nguyệt 。 日nhật 依y 於ư 敦đôn 煌hoàng 發phát 掘quật 稿# 本bổn 。 繕thiện 寫tả 加gia 句cú 逗đậu 了liễu 。 仍nhưng 揭yết 欠khiếm 疑nghi 于vu 鼇# 頭đầu 。 以dĩ 待đãi 君quân 子tử 之chi 是thị 正chánh )# 。

(# 洞đỗng 上thượng 沙Sa 門Môn 。 中trung 井tỉnh 義nghĩa 仙tiên 。 謹cẩn 誌chí )# 。