法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤
Quyển 7
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật
法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 七thất
天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật
次thứ 明minh 智trí 妙diệu 為vi 二nhị 。
先tiên 明minh 來lai 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 可khả 見kiến 。 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 自tự 二nhị 。
初sơ 意ý 者giả 文văn 自tự 為vi 六lục 。 先tiên 列liệt 六lục 章chương 。 次thứ 依y 章chương 解giải 釋thích 。 初sơ 數số 中trung 。 初sơ 六lục 藏tạng 。 次thứ 四tứ 通thông 。 次thứ 三tam 別biệt 。 次thứ 三tam 三tam 佛Phật 。 次thứ 四tứ 圓viên 。 三tam 佛Phật 在tại 果quả 。 彼bỉ 三tam 果quả 無vô 人nhân 。 故cố 別biệt 於ư 此thử 列liệt 。 圓viên 果quả 有hữu 人nhân 。 故cố 自tự 居cư 因nhân 後hậu 。 次thứ 。
類loại 者giả
例lệ 也dã 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 列liệt 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 者giả 說thuyết 其kỳ 數số 意ý 。 何hà 故cố 以dĩ 五ngũ 停đình 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。 等đẳng 而nhi 各các 為vi 一nhất 數số 。 故cố 立lập 此thử 門môn 。 類loại 例lệ 同đồng 故cố 且thả 各các 為vi 一nhất 數số 。 若nhược 一nhất 一nhất 位vị 別biệt 為vi 一nhất 數số 。 太thái 成thành 繁phồn 雜tạp 。 故cố 且thả 總tổng 云vân 。 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 應ưng 云vân 四tứ 門môn 遍biến 學học 。 但đãn 為vi 出xuất 其kỳ 當đương 體thể 義nghĩa 異dị 。 故cố 且thả 從tùng 緣duyên 事sự 理lý 強cường 弱nhược 為vi 類loại 。 三tam 佛Phật 應ưng 云vân 並tịnh 是thị 師sư 位vị 。 亦diệc 為vi 從tùng 教giáo 辨biện 三tam 相tương/tướng 異dị 。 故cố 從tùng 義nghĩa 各các 明minh 。
三tam 辨biện 相tương/tướng 中trung 。 若nhược 從tùng 數số 類loại 誠thành 為vi 不bất 多đa 。 類loại 中trung 多đa 相tương/tướng 。 從tùng 相tương/tướng 復phục 更cánh 少thiểu 多đa 分phần 別biệt 。 故cố 使sử 爾nhĩ 耳nhĩ 。 初sơ 辨biện 世thế 智trí 相tương/tướng 中trung 云vân 。
天Thiên 竺Trúc
至chí
非phi 想tưởng
者giả 。 語ngữ 智trí 所sở 依y 乃nãi 至chí 初sơ 禪thiền 。 今kim 且thả 從tùng 極cực 。
忠trung 孝hiếu
等đẳng 。 略lược 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 記ký 。 多đa 識thức 於ư 鳥điểu 獸thú 草thảo 木mộc 之chi 名danh 者giả 。 莫mạc 過quá 於ư 《# 爾nhĩ 雅nhã 》# 。 雖tuy 安an 塗đồ 割cát 。 所sở 依y 但đãn 是thị 世thế 禪thiền 。
獲hoạch 根căn 本bổn 定định
等đẳng 者giả 。 用dụng 通thông 必tất 依y 色sắc 定định 故cố 也dã 。 故cố 停đình 河hà 等đẳng 須tu 依y 根căn 本bổn 。
停đình 河hà 在tại 耳nhĩ
等đẳng 者giả 。 如như 《# 大đại 經kinh 》# 三tam 十thập 五ngũ 。
諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 來lai 白bạch 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 言ngôn 。
大đại 王vương 。 不bất 應ưng 輕khinh 懱# 。 如như 是thị 大Đại 士Sĩ 。
大đại 王vương 。 是thị 月nguyệt 增tăng 減giảm 。 誰thùy 之chi 所sở 作tác 。 大đại 海hải 鹹hàm 味vị 。 摩ma 羅la 延diên 山sơn 。 誰thùy 之chi 所sở 作tác 。 豈khởi 非phi 我ngã 等đẳng 。 婆Bà 羅La 門Môn 耶da 。
大đại 王vương 。 不bất 聞văn 阿a 竭kiệt 多đa 仙tiên 十thập 二nhị 年niên 中trung 。 恆Hằng 河Hà 之chi 水thủy 停đình 在tại 耳nhĩ 中trung 耶da 。 瞿Cù 曇Đàm 仙Tiên 人Nhân 。 作tác 大đại 神thần 變biến 。 十thập 二nhị 年niên 中trung 。 變biến 作tác 釋thích 身thân 。 并tinh 令linh 釋thích 身thân 作tác 羝đê 羊dương 身thân 。 作tác 千thiên 女nữ 根căn 在tại 釋thích 身thân 上thượng 。 耆kỳ 兔thố 仙tiên 人nhân 。 一nhất 日nhật 之chi 中trung 。 飲ẩm 大đại 海hải 水thủy 令linh 大đại 地địa 乾can/kiền/càn 耶da 。 婆bà 藪tẩu 仙tiên 人nhân 為vi 自tự 在tại 天thiên 作tác 三tam 目mục 耶da 。 羅la 羅la 仙tiên 人nhân 變biến 迦Ca 毘Tỳ 羅La 城Thành 。 為vi 鹵lỗ 土thổ/độ 耶da 。 婆Bà 羅La 門Môn 中trung 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 。 大đại 力lực 諸chư 仙tiên 。 現hiện 可khả 撿kiểm 挍giảo 。 云vân 何hà 輕khinh 懱# 。 如như 是thị 大Đại 仙Tiên 。
亦diệc 如như 此thử 土thổ/độ 古cổ 人nhân 張trương 揩khai 能năng 作tác 霧vụ 。 欒# 巴ba 善thiện 吐thổ 雲vân 。 葛cát 洪hồng 。 陶đào 淵uyên 明minh 等đẳng 皆giai 薄bạc 有hữu 術thuật 數số 。 蓋cái 小tiểu 小tiểu 耳nhĩ 。 若nhược 比tỉ 西tây 方phương 。 天thiên 懸huyền 地địa 殊thù 。
法pháp 是thị 世thế 間gian 法pháp
等đẳng 者giả 。 定định 非phi 無vô 漏lậu 。 不bất 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 故cố 云vân 。
不bất 動động
常thường 在tại 三tam 有hữu 。 故cố 曰viết 。
不bất 出xuất
邪tà 慧tuệ 不bất 能năng 動động 惑hoặc 出xuất 界giới 故cố 也dã 。
次thứ 五ngũ 停đình 四tứ 念niệm 中trung 。 先tiên 五ngũ 停đình 。 次thứ 四tứ 念niệm 。 初sơ 五ngũ 停đình 中trung 三tam 。
先tiên 釋thích 名danh 。 次thứ 。
觀quán 能năng
下hạ 明minh 停đình 心tâm 功công 能năng 。 三tam 。
數sổ 息tức
下hạ 正chánh 明minh 用dụng 治trị 。 但đãn 列liệt 名danh 對đối 病bệnh 而nhi 已dĩ 。 廣quảng 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 十thập 記ký 。 次thứ 四tứ 念niệm 中trung 亦diệc 略lược 不bất 列liệt 名danh 。 但đãn 舉cử 數số 對đối 位vị 。 至chí 下hạ 照chiếu 中trung 文văn 相tương/tướng 稍sảo 廣quảng 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
初sơ 明minh 功công 能năng 。 次thứ 。
初sơ 翻phiên
下hạ 判phán 位vị 。 即tức 以dĩ 功công 能năng 為vi 其kỳ 相tướng 狀trạng 。
煖Noãn 法Pháp 已dĩ 上thượng 四tứ 善thiện 根căn
者giả 。 盡tận 依y 《# 婆bà 沙sa 》# 。 文văn 相tương/tướng 稍sảo 略lược 。 今kim 略lược 出xuất 論luận 文văn 。 於ư 初sơ 煖noãn 中trung 為vi 五ngũ 。
初sơ 正chánh 釋thích 煖noãn 義nghĩa 。 次thứ 。
尊tôn 者giả
下hạ 釋thích 煖noãn 在tại 初sơ 。 三tam 。
於ư 正Chánh 法Pháp
下hạ 明minh 所sở 緣duyên 諦đế 。 四tứ 從tùng 。
所sở 有hữu
下hạ 料liệu 簡giản 釋thích 疑nghi 。 五ngũ 。
煖noãn 有hữu
下hạ 明minh 功công 能năng 。 初sơ 文văn 者giả 。 由do 智trí 觀quán 故cố 有hữu 煖noãn 生sanh 。 次thứ 文văn 可khả 見kiến 。 第đệ 三tam 文văn 中trung 三tam 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 三tam 。
如như 佛Phật
下hạ 引dẫn 證chứng 。 須tu 緣duyên 四Tứ 諦Đế 。 四tứ 料liệu 簡giản 中trung 二nhị 。
初sơ 簡giản 法pháp 。 次thứ 簡giản 品phẩm 類loại 。 初sơ 云vân 。
所sở 有hữu 布bố 施thí 。 盡tận 迴hồi 解giải 脫thoát
等đẳng 者giả 。 《# 婆bà 沙sa 》# 云vân 。
西tây 方phương 人nhân 作tác 此thử 論luận
今kim 文văn 略lược 依y 彼bỉ 問vấn 云vân 。
煖noãn 善thiện 根căn 有hữu 何hà 意ý 趣thú 。 為vi 何hà 所sở 依y 。 何hà 因nhân 緣duyên 。 何hà 法pháp 。 何hà 果quả 。 何hà 報báo 。 何hà 善thiện 利lợi 。 行hành 幾kỷ 行hành 。 為vi 緣duyên 生sanh 。 為vi 緣duyên 起khởi 。 為vi 聞văn 慧tuệ 。 為vi 思tư 慧tuệ 。 為vi 脩tu 慧tuệ 。 為vi 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 為vi 有hữu 覺giác 有hữu 觀quán 。 乃nãi 至chí 無vô 覺giác 無vô 觀quán 。 為vi 何hà 根căn 相tướng 應ưng 。 為vi 一nhất 心tâm 為vi 多đa 心tâm 。 為vi 退thoái 為vi 不bất 退thoái 。 乃nãi 至chí 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 亦diệc 如như 是thị 問vấn 。 今kim 文văn 闕khuyết 問vấn 答đáp 字tự 。 便tiện 出xuất 答đáp 文văn 。 論luận 答đáp 并tinh 如như 今kim 文văn 。 乃nãi 至chí 忍nhẫn 善thiện 根căn 盡tận 迴hồi 向hướng 解giải 脫thoát 是thị 其kỳ 意ý 趣thú 等đẳng 。 唯duy 闕khuyết 答đáp 何hà 法pháp 文văn 。 應ưng 云vân 是thị 有hữu 漏lậu 法pháp 。 頂đảnh 是thị 煖noãn 家gia 功công 用dụng 果quả 。 涅Niết 槃Bàn 決quyết 定định 因nhân 是thị 其kỳ 利lợi 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 不bất 斷đoạn 善thiện 根căn 是thị 其kỳ 利lợi 。 又hựu 問vấn 煖Noãn 法Pháp 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 答đáp 如như 文văn 。 又hựu 問vấn 有hữu 幾kỷ 人nhân 從tùng 欲dục 界giới 至chí 無vô 所sở 有hữu 處xứ 。 答đáp 各các 有hữu 九cửu 品phẩm 。 并tinh 一nhất 具cụ 縛phược 人nhân 。 合hợp 有hữu 七thất 十thập 三tam 人nhân 。 次thứ 料liệu 簡giản 善thiện 根căn 品phẩm 類loại 者giả 。 對đối 下hạ 三tam 善thiện 根căn 以dĩ 為vi 料liệu 簡giản 。 第đệ 二nhị 師sư 文văn 似tự 四tứ 品phẩm 。 意ý 但đãn 在tại 三tam 。 然nhiên 越việt 次thứ 取thủ 者giả 。 例lệ 前tiền 九cửu 品phẩm 亦diệc 越việt 次thứ 故cố 。 言ngôn 。
但đãn 在tại 三tam
者giả 。 下hạ 下hạ 下hạ 中trung 秖kỳ 是thị 下hạ 。 中trung 上thượng 秖kỳ 是thị 中trung 。 上thượng 上thượng 秖kỳ 是thị 上thượng 耳nhĩ 。 煖noãn 頂đảnh 於ư 下hạ 三tam 品phẩm 中trung 是thị 下hạ 下hạ 。 下hạ 中trung 。 雖tuy 有hữu 二nhị 品phẩm 。 但đãn 在tại 於ư 下hạ 。 忍nhẫn 取thủ 中trung 三tam 品phẩm 之chi 上thượng 。 世thế 第đệ 一nhất 取thủ 上thượng 三tam 品phẩm 之chi 上thượng 。 瞿cù 沙sa 說thuyết 九cửu 品phẩm 上thượng 能năng 兼kiêm 下hạ 。 故cố 頂đảnh 有hữu 六lục 。 忍nhẫn 有hữu 八bát 。 世thế 第đệ 一nhất 近cận 真chân 故cố 不bất 可khả 兼kiêm 多đa 。 故cố 唯duy 上thượng 上thượng 。 九cửu 品phẩm 既ký 以dĩ 上thượng 兼kiêm 下hạ 。 三tam 品phẩm 亦diệc 然nhiên 。 故cố 煖noãn 有hữu 一nhất 。 乃nãi 至chí 忍nhẫn 三tam 。 世thế 第đệ 一nhất 亦diệc 唯duy 一nhất 種chủng 。 意ý 亦diệc 如như 前tiền 。 五ngũ 功công 能năng 中trung 言ngôn 。
二nhị 捨xả
者giả 。 言ngôn 。
離ly 界giới 地địa
謂vị 自tự 下hạ 升thăng 上thượng 。 退thoái 時thời 謂vị 。
失thất 上thượng 退thoái 下hạ
失thất 得đắc 禪thiền 時thời 故cố 云vân 。
失thất 時thời
次thứ 釋thích 頂Đảnh 法Pháp 為vi 四tứ 。 初sơ 對đối 上thượng 下hạ 三tam 善thiện 根căn 以dĩ 辨biện 行hành 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 次thứ 從tùng 。
復phục 有hữu
下hạ 釋thích 名danh 。 三tam 。
云vân 何hà
下hạ 釋thích 頂Đảnh 法Pháp 觀quán 相tương/tướng 。 四tứ 從tùng 。
問vấn 何hà 故cố
下hạ 釋thích 法pháp 名danh 退thoái 。 此thử 等đẳng 諸chư 文văn 全toàn 同đồng 論luận 文văn 。 論luận 云vân 。
有hữu 云vân 。
欲dục 善thiện 根căn 有hữu 二nhị 。 下hạ 是thị 煖noãn 。 上thượng 是thị 頂đảnh 。 色sắc 善thiện 根căn 有hữu 二nhị 。 下hạ 是thị 忍nhẫn 。 上thượng 是thị 世thế 第đệ 一nhất 。 評bình 家gia 云vân 。
不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 應ưng 云vân 盡tận 是thị 色sắc 界giới 法pháp 住trụ 定định 地địa 。 法pháp 聖thánh 行hành 法pháp 好hảo/hiếu 。
今kim 依y 評bình 家gia 。 故cố 云vân 。
色sắc 界giới
此thử 等đẳng 秖kỳ 是thị 判phán 四tứ 善thiện 根căn 。 以dĩ 有hữu 動động 等đẳng 之chi 異dị 對đối 四tứ 不bất 同đồng 故cố 也dã 。 動động 乃nãi 至chí 退thoái 分phần/phân 二nhị 。 不bất 動động 乃nãi 至chí 不bất 退thoái 分phần/phân 二nhị 。 雖tuy 同đồng 在tại 色sắc 界giới 。 由do 善thiện 根căn 深thâm 淺thiển 異dị 故cố 。 致trí 使sử 差sai 降giáng/hàng 不bất 同đồng 。
動động
謂vị 猶do 為vi 外ngoại 緣duyên 所sở 動động 。
住trụ
謂vị 久cửu 住trụ 煖noãn 頂đảnh 。
難nạn/nan
謂vị 煖noãn 頂đảnh 有hữu 難nạn/nan 。
斷đoạn
謂vị 斷đoạn 於ư 善thiện 根căn 。
退thoái
謂vị 退thoái 為vi 五ngũ 逆nghịch 等đẳng 。
不bất 動động
等đẳng 是thị 後hậu 二nhị 善thiện 根căn 。 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 次thứ 釋thích 名danh 中trung 頂Đảnh 法Pháp 望vọng 煖noãn 於ư 動động 等đẳng 並tịnh 得đắc 頂đảnh 名danh 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 應ưng 云vân 下hạ 也dã 。 又hựu 前tiền 於ư 動động 等đẳng 名danh 之chi 為vi 住trụ 。
復phục 有hữu 餘dư 師sư 名danh 不bất 久cửu 住trụ 及cập 或hoặc 無vô 難nạn/nan 等đẳng 。 若nhược 至chí 忍nhẫn 不bất 復phục 名danh 退thoái 。 三Tam 明Minh 頂Đảnh 法Pháp 觀quán 中trung 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 先tiên 明minh 能năng 信tín 之chi 觀quán 。 次thứ 。
此thử 信tín
下hạ 明minh 所sở 緣duyên 之chi 境cảnh 。 次thứ 。
問vấn
下hạ 料liệu 簡giản 。
先tiên 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 答đáp 中trung 先tiên 標tiêu 二nhị 諦đế 為vi 勝thắng 。 次thứ 。
清thanh 淨tịnh
下hạ 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 初sơ 句cú 總tổng 舉cử 二nhị 諦đế 無vô 過quá 。 次thứ 句cú 略lược 舉cử 滅diệt 下hạ 二nhị 行hành 。 具cụ 足túc 總tổng 合hợp 舉cử 其kỳ 八bát 行hành 。
能năng 生sanh
下hạ 明minh 生sanh 信tín 意ý 。
若nhược 世Thế 尊Tôn
下hạ 重trọng/trùng 釋thích 信tín 意ý 。 以dĩ 苦khổ 集tập 不bất 可khả 信tín 故cố 。 故cố 信tín 道đạo 滅diệt 。
此thử 煩phiền 惱não
下hạ 總tổng 舉cử 苦khổ 集tập 行hành 相tương/tướng 不bất 可khả 生sanh 信tín 。
受thọ 化hóa 者giả
下hạ 重trọng/trùng 舉cử 道đạo 滅diệt 是thị 可khả 信tín 故cố 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 應ưng 盡tận 信tín 四tứ 者giả 由do 知tri 苦khổ 集tập 故cố 能năng 信tín 道đạo 滅diệt 。 論luận 問vấn 亦diệc 信tín 諦đế 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 信tín 寶bảo 耶da 者giả 。 由do 向hướng 對đối 三Tam 寶Bảo 以dĩ 立lập 四Tứ 諦Đế 。 是thị 故cố 作tác 此thử 問vấn 也dã 。 論luận 云vân 。
有hữu 說thuyết 。
彼bỉ 摩ma 納nạp 婆bà 非phi 不bất 信tín 苦khổ 集Tập 諦Đế 。 但đãn 不bất 信tín 三Tam 寶Bảo 。 以dĩ 不bất 信tín 故cố 。 佛Phật 為vi 彼bỉ 說thuyết 。
即tức 初sơ 文văn 是thị 。
復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 隨tùy 行hành 者giả 悅duyệt 適thích 。 即tức 。
但đãn 隨tùy
已dĩ 下hạ 文văn 是thị 。 四tứ 釋thích 法pháp 名danh 退thoái 中trung 。 先tiên 問vấn 如như 文văn 。 答đáp 文văn 者giả 。 以dĩ 行hành 在tại 頂đảnh 則tắc 身thân 中trung 煩phiền 惱não 數số 起khởi 是thị 念niệm 。 恐khủng 至chí 忍nhẫn 已dĩ 無vô 復phục 生sanh 處xứ 。 以dĩ 激kích 行hành 者giả 頂Đảnh 法Pháp 觀quán 門môn 。 是thị 故cố 文văn 中trung 具cụ 有hữu 二nhị 意ý 。
一nhất 者giả 為vi 煩phiền 惱não 退thoái 故cố 憂ưu 惱não 。 二nhị 者giả 恐khủng 退thoái 失thất 故cố 。 故cố 復phục 憂ưu 惱não 。
若nhược 能năng
下hạ 明minh 不bất 退thoái 兩lưỡng 緣duyên 。
一nhất 者giả 外ngoại 善thiện 友hữu 等đẳng 。 二nhị 者giả 內nội 正chánh 觀quán 也dã 。 餘dư 文văn 可khả 見kiến 。
次thứ 釋thích 忍Nhẫn 法Pháp 者giả 。 今kim 文văn 總tổng 云vân 。
三tam 十thập 二nhị 心tâm
者giả 是thị 。 有hữu 本bổn 云vân 。
四tứ 十thập 二nhị 心tâm
者giả 誤ngộ 。 上thượng 下hạ 四Tứ 諦Đế 各các 十thập 六lục 行hành 。 故cố 三tam 十thập 二nhị 。 今kim 文văn 從tùng 略lược 。 但đãn 總tổng 相tương 從tùng 緣duyên 一nhất 時thời 論luận 減giảm 。 次thứ 減giảm 一nhất 緣duyên 至chí 二nhị 行hành 一nhất 緣duyên 在tại 。 皆giai 名danh 中trung 忍nhẫn 。 至chí 一nhất 行hành 一nhất 緣duyên 在tại 。 方phương 名danh 上thượng 忍nhẫn 。 言ngôn 。
但đãn 作tác 二nhị 心tâm 觀quán 於ư 一nhất 行hành
者giả 。 《# 婆bà 沙sa 》# 云vân 。
減giảm 至chí 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 後hậu 心tâm 得đắc 正chánh 決quyết 定định 。 彼bỉ 四tứ 心tâm 同đồng 一nhất 行hành 一nhất 緣duyên 。 所sở 謂vị 增tăng 上thượng 忍nhẫn 。 如như 似tự 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 中trung 苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn 。 苦khổ 法pháp 智trí 二nhị 心tâm 同đồng 緣duyên 。
今kim 更cánh 依y 《# 俱câu 舍xá 》# 略lược 出xuất 之chi 。 論luận 云vân 。
從tùng 此thử 生sanh 煖Noãn 法Pháp 者giả 。 謂vị 從tùng 總tổng 相tương/tướng 念niệm 住trụ 後hậu 成thành 就tựu 已dĩ 生sanh 煖Noãn 法Pháp 名danh 。 聖thánh 道Đạo 如như 火hỏa 能năng 燒thiêu 惑hoặc 薪tân 。 聖thánh 火hỏa 前tiền 相tương/tướng 故cố 名danh 為vi 煖noãn 。 已dĩ 觀quán 四Tứ 諦Đế 脩tu 十thập 六lục 行hành 名danh 煖noãn 位vị 也dã 。 此thử 善thiện 根căn 分phần/phân 位vị 長trường/trưởng 故cố 。 能năng 具cụ 觀quán 四Tứ 諦Đế 及cập 能năng 具cụ 脩tu 十thập 六lục 行hành 。 觀quán 無vô 常thường 苦khổ 空không 無vô 我ngã 。 乃nãi 至chí 道đạo 如như 行hành 出xuất 。 次thứ 辨biện 頂đảnh 位vị 者giả 。 從tùng 此thử 頂đảnh 善thiện 根căn 。 有hữu 下hạ 中trung 上thượng 。 至chí 成thành 滿mãn 時thời 有hữu 善thiện 根căn 名danh 為vi 頂đảnh 。 亦diệc 觀quán 四Tứ 諦Đế 脩tu 十thập 六lục 行hành 同đồng 前tiền 煖noãn 位vị 。 煖noãn 頂đảnh 二nhị 善thiện 俱câu 名danh 動động 善thiện 。 可khả 退thoái 動động 故cố 。 動động 善thiện 根căn 中trung 頂đảnh 為vi 最tối 勝thắng 。 如như 人nhân 頂đảnh 故cố 名danh 為vi 頂Đảnh 法Pháp 。 忍nhẫn 位vị 是thị 進tiến 。 煖noãn 位vị 是thị 退thoái 。 此thử 頂đảnh 是thị 進tiến 退thoái 兩lưỡng 際tế 。 猶do 如như 山sơn 頂đảnh 。 故cố 名danh 為vi 頂đảnh 。
頌tụng 云vân 。
如như 是thị 二nhị 善thiện 根căn 皆giai 初sơ 法pháp 後hậu 四tứ
者giả 。 煖noãn 頂đảnh 二nhị 善thiện 初sơ 安an 足túc 時thời 皆giai 唯duy 法pháp 念niệm 。 後hậu 增tăng 進tiến 時thời 則tắc 通thông 四tứ 念niệm 。 初sơ 安an 足túc 者giả 謂vị 煖noãn 。 八bát 諦đế 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 最tối 初sơ 遊du 踐tiễn 四tứ 聖Thánh 諦Đế 跡tích 名danh 初sơ 安an 足túc 。 謂vị 見kiến 道đạo 中trung 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 。 以dĩ 煖noãn 頂đảnh 位vị 順thuận 見kiến 道đạo 故cố 。 故cố 初sơ 安an 足túc 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 。 後hậu 增tăng 進tiến 位vị 稍sảo 容dung 預dự 故cố 。 故cố 得đắc 通thông 脩tu 四tứ 念niệm 住trụ 位vị 。 忍nhẫn 唯duy 法pháp 念niệm 住trụ 者giả 。 從tùng 頂đảnh 有hữu 善thiện 根căn 生sanh 。 名danh 為vi 法Pháp 忍Nhẫn 。 忍nhẫn 可khả 四Tứ 諦Đế 。 最tối 殊thù 勝thắng 故cố 。 又hựu 無vô 退thoái 故cố 名danh 為vi 忍Nhẫn 法Pháp 。 忍nhẫn 初sơ 安an 足túc 及cập 後hậu 增tăng 進tiến 皆giai 法pháp 念niệm 住trụ 。 近cận 見kiến 道đạo 故cố 。 是thị 故cố 初sơ 後hậu 皆giai 法pháp 念niệm 住trụ 。 頌tụng 云vân 。
下hạ 中trung 忍nhẫn 同đồng 頂đảnh
者giả 。 此thử 善thiện 根căn 有hữu 下hạ 中trung 上thượng 。 下hạ 中trung 二nhị 位vị 同đồng 煖noãn 頂đảnh 位vị 。 具cụ 觀quán 四Tứ 諦Đế 十thập 六lục 行hành 。 上thượng 忍nhẫn 唯duy 觀quán 欲dục 苦khổ 。 頌tụng 云vân 。
一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na
者giả 。 上thượng 忍nhẫn 唯duy 苦khổ 下hạ 一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na 名danh 為vi 上thượng 忍nhẫn 。 下hạ 品phẩm 具cụ 足túc 觀quán 十thập 六lục 諦đế 。 中trung 品phẩm 減giảm 緣duyên 。 所sở 言ngôn 緣duyên 者giả 。 上thượng 下hạ 八bát 諦đế 名danh 之chi 為vi 緣duyên 。 是thị 所sở 緣duyên 故cố 。 各các 十thập 六lục 行hành 故cố 三tam 十thập 二nhị 名danh 之chi 為vi 行hành 。 能năng 緣duyên 行hành 故cố 。 應ưng 知tri 七thất 周chu 減giảm 緣duyên 。 二nhị 十thập 四tứ 周chu 減giảm 行hành 。 謂vị 四tứ 行hành 觀quán 欲dục 苦khổ 。 乃nãi 至chí 四tứ 行hành 觀quán 欲dục 道đạo 。 乃nãi 至chí 三tam 行hành 觀quán 上thượng 界giới 道đạo 。 名danh 一nhất 周chu 減giảm 一nhất 行hành 。 如như 是thị 一nhất 一nhất 。 諦đế 下hạ 各các 有hữu 三tam 行hành 。 與dữ 緣duyên 名danh 異dị 。 從tùng 行hành 為vi 名danh 。 故cố 三tam 八bát 二nhị 十thập 四tứ 周chu 減giảm 行hành 。 一nhất 一nhất 諦đế 下hạ 各các 有hữu 一nhất 行hành 與dữ 緣duyên 名danh 同đồng 。 亦diệc 與dữ 緣duyên 同đồng 減giảm 。 從tùng 緣duyên 為vi 名danh 但đãn 名danh 減giảm 緣duyên 。 是thị 則tắc 上thượng 界giới 四Tứ 諦Đế 。 下hạ 界giới 留lưu 苦khổ 。 唯duy 減giảm 三tam 緣duyên 。 上thượng 四tứ 下hạ 三tam 名danh 為vi 七thất 周chu 。 緣duyên 之chi 與dữ 行hành 皆giai 從tùng 後hậu 減giảm 。 故cố 使sử 欲dục 界giới 最tối 後hậu 留lưu 苦khổ 。 都đô 有hữu 三tam 十thập 一nhất 周chu 減giảm 緣duyên 減giảm 行hành 。 後hậu 但đãn 有hữu 一nhất 行hành 二nhị 剎sát 那na 心tâm 觀quán 於ư 欲dục 苦khổ 名danh 中trung 忍nhẫn 滿mãn 。 唯duy 有hữu 一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 觀quán 於ư 欲dục 苦khổ 名danh 上thượng 忍nhẫn 成thành 就tựu 。 此thử 中trung 忍nhẫn 位vị 未vị 減giảm 道đạo 時thời 。 雖tuy 減giảm 行hành 相tương/tướng 。 未vị 減giảm 道đạo 故cố 。 故cố 得đắc 具cụ 觀quán 四tứ 種chủng 諦đế 也dã 。 頌tụng 云vân 。
下hạ 中trung 忍nhẫn 同đồng 頂đảnh
者giả 。 約ước 此thử 說thuyết 也dã 。 若nhược 此thử 中trung 忍nhẫn 減giảm 道Đạo 諦Đế 時thời 但đãn 脩tu 十thập 二nhị 行hành 。 既ký 減giảm 彼bỉ 道Đạo 心tâm 無vô 欣hân 慕mộ 。 故cố 彼bỉ 道đạo 下hạ 四tứ 行hành 亦diệc 不bất 起khởi 得đắc 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 減giảm 滅Diệt 諦Đế 時thời 但đãn 脩tu 八bát 行hành 。 除trừ 滅diệt 道đạo 下hạ 各các 四tứ 行hành 故cố 。 減giảm 集Tập 諦Đế 時thời 但đãn 脩tu 四tứ 行hành 。 故cố 於ư 中trung 忍nhẫn 具cụ 脩tu 十thập 六lục 。 十thập 二nhị 。 八bát 。 四tứ 行hành 相tương/tướng 。 於ư 上thượng 忍nhẫn 中trung 亦diệc 脩tu 四tứ 行hành 。 雖tuy 起khởi 一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 以dĩ 觀quán 苦khổ 故cố 起khởi 能năng 得đắc 。 得đắc 脩tu 彼bỉ 苦khổ 下hạ 四tứ 行hành 相tương/tướng 故cố 。
問vấn 。
於ư 上thượng 忍nhẫn 位vị 減giảm 彼bỉ 三tam 行hành 。 何hà 故cố 脩tu 彼bỉ 所sở 減giảm 行hành 耶da 。
答đáp 。
雖tuy 減giảm 彼bỉ 行hành 。 不bất 減giảm 諦đế 故cố 。 欣hân 慕mộ 心tâm 故cố 。 故cố 得đắc 脩tu 彼bỉ 所sở 減giảm 行hành 相tương/tướng 。 於ư 中trung 忍nhẫn 位vị 脩tu 所sở 減giảm 行hành 。 準chuẩn 望vọng 可khả 知tri 。 於ư 三tam 十thập 二nhị 中trung 留lưu 苦khổ 下hạ 一nhất 行hành 者giả 。 擬nghĩ 入nhập 見kiến 道đạo 。 故cố 須tu 留lưu 也dã 。 餘dư 三tam 十thập 一nhất 如như 文văn 次thứ 第đệ 。 漸tiệm 漸tiệm 除trừ 之chi 。
問vấn 。
苦khổ 下hạ 一nhất 行hành 為vi 留lưu 何hà 行hành 。
答đáp 。
入nhập 見kiến 道Đạo 有hữu 二nhị 種chủng 行hành 者giả 。 一nhất 者giả 利lợi 。 是thị 見kiến 行hành 。 見kiến 行hành 有hữu 二nhị 種chủng 。
若nhược 著trước 我ngã 者giả 。 留lưu 無vô 我ngã 行hành 。 若nhược 著trước 我ngã 所sở 。 即tức 留lưu 空không 行hành 。 二nhị 者giả 鈍độn 。 是thị 愛ái 行hành 。 愛ái 行hành 亦diệc 二nhị 。
一nhất 者giả 慢mạn 多đa 。 留lưu 無vô 常thường 行hành 。 二nhị 者giả 懈giải 怠đãi 多đa 。 留lưu 於ư 苦khổ 行hạnh 。
頌tụng 云vân 。
世thế 第đệ 一nhất 亦diệc 然nhiên
者giả 。 從tùng 上thượng 忍nhẫn 無vô 間gian 生sanh 第đệ 一nhất 。 唯duy 緣duyên 苦khổ 下hạ 一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 同đồng 前tiền 上thượng 忍nhẫn 。 故cố 云vân 。
亦diệc 然nhiên
此thử 是thị 有hữu 漏lậu 故cố 名danh 。
世thế 間gian
於ư 中trung 最tối 勝thắng 故cố 云vân 。
第đệ 一nhất
有hữu 同đồng 類loại 因nhân 引dẫn 見kiến 道đạo 生sanh 。 故cố 云vân 。
最tối 勝thắng
皆giai 慧tuệ 為vi 體thể 。 皆giai 五ngũ 陰ấm 性tánh 定định 共cộng 戒giới 。 名danh 為vi 色sắc 陰ấm 。 餘dư 四tứ 陰ấm 可khả 知tri 。 言ngôn 。
苦khổ 法Pháp 忍Nhẫn
者giả 。 十thập 六lục 剎sát 那na 從tùng 苦Khổ 諦Đế 起khởi 一nhất 忍nhẫn 一nhất 智trí 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 至chí 道Đạo 諦Đế 時thời 初sơ 生sanh 一nhất 忍nhẫn 名danh 十thập 五ngũ 心tâm 。 次thứ 生sanh 一nhất 智trí 名danh 十thập 六lục 心tâm 滿mãn 。 即tức 初sơ 果quả 也dã 。 於ư 中trung 三tam 。
先tiên 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 三tam 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 如như 向hướng 。 次thứ 譬thí 。 譬thí 中trung 先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 譬thí 中trung 云vân 。
如như 人nhân 欲dục 從tùng 己kỷ 國quốc
等đẳng 者giả 。 三tam 界giới 為vì 己kỷ 國quốc 。 涅Niết 槃Bàn 為vi 他tha 國quốc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 界giới 久cửu 住trụ 為vì 己kỷ 。 涅Niết 槃Bàn 方phương 適thích 為vi 他tha 。 十thập 六lục 觀quán 法pháp 為vi 。
多đa 財tài 產sản
一nhất 行hành 獨độc 往vãng 故cố 云vân 。
不bất 能năng 持trì 去khứ
中trung 忍nhẫn 如như 錢tiền 。 上thượng 忍nhẫn 如như 金kim 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 如như 多đa 價giá 寶bảo 。 以dĩ 一nhất 行hành 一nhất 剎sát 那na 入nhập 真chân 無vô 漏lậu 。 猶do 如như 持trì 去khứ 。 三tam 。
問vấn
下hạ 料liệu 簡giản 。 先tiên 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 次thứ 。
世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 者giả
下hạ 歎thán 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 先tiên 立lập 全toàn 勝thắng 。 次thứ 。
亦diệc 分phần/phân
下hạ 分phân 別biệt 不bất 同đồng 得đắc 名danh 處xứ 別biệt 。 先tiên 立lập 二nhị 門môn 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 釋thích 分phần/phân 。 次thứ 釋thích 都đô 。 初sơ 文văn 云vân 。
見kiến 諦Đế 不bất 相tương 離ly
者giả 。 第đệ 十thập 六lục 心tâm 為vi 見kiến 諦Đế 。 餘dư 十thập 五ngũ 心tâm 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 無vô 間gian 續tục 起khởi 故cố 云vân 。
不bất 離ly
是thị 斷đoạn 惑hoặc 位vị 故cố 慧tuệ 力lực 偏thiên 多đa 。 從tùng 見kiến 諦Đế 後hậu 至chí 第đệ 三tam 果quả 。 熏huân 禪thiền 成thành 就tựu 。 生sanh 五ngũ 淨Tịnh 居Cư 。 此thử 之chi 五ngũ 天thiên 純thuần 聖thánh 所sở 居cư 。 故cố 云vân 。
不bất 與dữ 凡phàm 夫phu 。 同đồng 生sanh 一nhất 處xứ
至chí 第đệ 四Tứ 果Quả 得đắc 盡tận 智trí 時thời 。 永vĩnh 斷đoạn 界giới 內nội 思tư 惑hoặc 垢cấu 障chướng 。 如như 是thị 後hậu 果quả 並tịnh 由do 見kiến 諦Đế 之chi 功công 。 故cố 見kiến 諦Đế 最tối 勝thắng 。 次thứ 。
三tam 三tam 昧muội
去khứ 。 舉cử 況huống 釋thích 也dã 。 如như 世thế 第đệ 一nhất 心tâm 得đắc 三tam 三tam 昧muội 厭yếm 離ly 一nhất 切thiết 。 於ư 無vô 漏lậu 法Pháp 。 心tâm 尚thượng 不bất 取thủ 。 故cố 云vân 。
惡ác 賤tiện
何hà 況huống 有hữu 漏lậu 不bất 應ưng 都đô 勝thắng
者giả 。 結kết 上thượng 世thế 第đệ 一nhất 也dã 。 言ngôn 。
分phần/phân 勝thắng
者giả 。 不bất 能năng 都đô 勝thắng 見kiến 諦Đế 之chi 法pháp 。 但đãn 分phần/phân 勝thắng 彼bỉ 煖noãn 頂đảnh 等đẳng 法pháp 。 故cố 世thế 第đệ 一nhất 亦diệc 名danh 分phần/phân 勝thắng 。
除trừ 入nhập
者giả 。 勝thắng 處xứ 也dã 。 又hựu 云vân 都đô 勝thắng 者giả 。 從tùng 功công 能năng 為vi 名danh 。 此thử 世thế 第đệ 一nhất 非phi 但đãn 勝thắng 於ư 煖noãn 頂đảnh 等đẳng 法pháp 。 亦diệc 勝thắng 見kiến 諦Đế 等đẳng 法pháp 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 脩tu 道Đạo 智trí 行hành 等đẳng 法pháp 。 乃nãi 至chí 羅La 漢Hán 。 能năng 開khai 之chi 功công 在tại 世thế 第đệ 一nhất 。 故cố 曰viết 。
都đô 勝thắng
故cố 從tùng 。
或hoặc 言ngôn
下hạ 釋thích 都đô 勝thắng 。 據cứ 功công 用dụng 力lực 強cường/cưỡng 。 非phi 所sở 證chứng 亦diệc 勝thắng 。
問vấn 前tiền 諸chư 位vị 義nghĩa 有hữu 差sai 別biệt 耶da
者giả 。 前tiền 已dĩ 最tối 勝thắng 得đắc 妙diệu 果Quả 等đẳng 名danh 通thông 釋thích 。 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 今kim 欲dục 分phân 別biệt 。 故cố 先tiên 問vấn 起khởi 。 答đáp 如như 文văn 。 此thử 不bất 淨tịnh 安an 般ban 等đẳng 並tịnh 在tại 世thế 第đệ 一nhất 前tiền 。 故cố 世thế 第đệ 一nhất 於ư 彼bỉ 為vi 勝thắng 為vi 最tối 等đẳng 。 依y 地địa 亦diệc 然nhiên 。 次thứ 從tùng 。
又hựu 依y 未vị 至chí 為vi 最tối
去khứ 料liệu 簡giản 依y 地địa 。 從tùng 未vị 至chí 至chí 四tứ 禪thiền 為vi 六lục 地địa 。 妙diệu 音âm 師sư 說thuyết 或hoặc 七thất 。 加gia 欲dục 界giới 。 依y 欲dục 界giới 身thân 。 天thiên 六lục 人nhân 三tam 。 除trừ 北bắc 洲châu 。 前tiền 三tam 善thiện 根căn 。 三tam 洲châu 死tử 生sanh 六lục 天thiên 亦diệc 續tục 生sanh 故cố 。 第đệ 四tứ 善thiện 根căn 天thiên 亦diệc 初sơ 起khởi 。 唯duy 女nữ 男nam 身thân 非phi 餘dư 扇thiên/phiến 搋trỉ 。 頌tụng 云vân 。
聖thánh 由do 失thất 地địa 捨xả 。 異dị 生sanh 由do 命mạng 終chung 。 煖noãn 必tất 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 頂đảnh 終chung 不bất 斷đoạn 善thiện 。 忍nhẫn 不bất 墮đọa 惡ác 道đạo 。 第đệ 一nhất 入nhập 離ly 生sanh 。
委ủy 釋thích 如như 論luận 。
次thứ 明minh 初sơ 果quả 。
八bát 忍nhẫn 八bát 智trí
者giả 。 每mỗi 一nhất 諦đế 下hạ 各các 一nhất 法Pháp 忍Nhẫn 一nhất 法pháp 智trí 。 一nhất 比tỉ 忍nhẫn 一nhất 比tỉ 智trí 。 故cố 四Tứ 諦Đế 下hạ 八bát 忍nhẫn 八bát 智trí 。 此thử 是thị 無vô 漏lậu 一nhất 十thập 六lục 心tâm 斷đoạn 四Tứ 諦Đế 下hạ 見kiến 盡tận 也dã 。 次thứ 明minh 三tam 果quả 者giả 。
慮lự
謂vị 思tư 慮lự 。 重trùng 思tư 惟duy 前tiền 所sở 得đắc 真Chân 諦Đế 無vô 漏lậu 之chi 理lý 。 或hoặc 四Tứ 諦Đế 中trung 隨tùy 思tư 一nhất 諦đế 。 或hoặc 唯duy 思tư 滅Diệt 諦Đế 。 斷đoạn 三tam 界giới 諸chư 品phẩm 不bất 同đồng 。 得đắc 後hậu 三tam 果quả 。 六lục 品phẩm 九cửu 品phẩm 三tam 界giới 都đô 盡tận 等đẳng 。 九cửu 地địa 中trung 一nhất 一nhất 皆giai 有hữu 。 九cửu 品phẩm 思tư 惑hoặc 。 一nhất 一nhất 品phẩm 皆giai 用dụng 一nhất 無vô 礙ngại 一nhất 解giải 脫thoát 。 從tùng 一nhất 地địa 說thuyết 。 餘dư 地địa 例lệ 然nhiên 。 故cố 但đãn 云vân 九cửu 。 次thứ 支chi 佛Phật 以dĩ 苦khổ 集tập 為vi 總tổng 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 為vi 別biệt 。 若nhược 逆nghịch 若nhược 順thuận 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 記ký 。 及cập 前tiền 四Tứ 果Quả 。 廣quảng 如như 《# 俱câu 舍xá 。 賢hiền 聖thánh 品phẩm 》# 。 次thứ 三tam 祇kỳ 菩Bồ 薩Tát 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 記ký 。
次thứ
通thông 教giáo 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 於ư 一nhất 門môn 總tổng 相tương/tướng
等đẳng 者giả 。 總tổng 謂vị 但đãn 作tác 苦khổ 集tập 觀quán 耳nhĩ 。 別biệt 謂vị 觀quán 苦khổ 七thất 支chi 。 觀quán 集tập 五ngũ 支chi 。 以dĩ 自tự 行hành 故cố 但đãn 依y 一nhất 門môn 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 他tha 故cố 於ư 四tứ 門môn 。 然nhiên 七thất 地địa 前tiền 約ước 自tự 行hành 邊biên 亦diệc 但đãn 一nhất 門môn 。 入nhập 假giả 方phương 便tiện 亦diệc 須tu 遍biến 習tập 。 三tam 藏tạng 佛Phật 言ngôn 。
一nhất 時thời 用dụng 八bát 忍nhẫn 八bát 智trí
等đẳng 者giả 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 記ký 料liệu 簡giản 同đồng 異dị 。 通thông 佛Phật 但đãn 言ngôn 。
斷đoạn 習tập
者giả 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 時thời 留lưu 習tập 潤nhuận 生sanh 故cố 。 至chí 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 但đãn 斷đoạn 殘tàn 習tập 。 別biệt 佛Phật 又hựu 二nhị 。
先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 。
或hoặc 言ngôn
下hạ 釋thích 疑nghi 。 或hoặc 有hữu 疑nghi 云vân 等đẳng 覺giác 已dĩ 斷đoạn 一nhất 品phẩm 。 此thử 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 依y 文văn 釋thích 定định 。 始thỉ 從tùng 初Sơ 地Địa 。 終chung 至chí 妙diệu 覺giác 。 皆giai 惑hoặc 斷đoạn 入nhập 位vị 。 故cố 斷đoạn 一nhất 品phẩm 入nhập 初Sơ 地Địa 。 斷đoạn 最tối 後hậu 品phẩm 入nhập 妙diệu 覺giác 。 圓viên 位vị 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 文văn 中trung 及cập 位vị 妙diệu 中trung 。 並tịnh 加gia 修tu 五ngũ 悔hối 等đẳng 。 為vi 入nhập 品phẩm 之chi 前tiền 智trí 。
次thứ 明minh 智trí 照chiếu 境cảnh 者giả 為vi 三tam 。
先tiên 敘tự 意ý 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 三tam 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 破phá 性tánh 計kế 成thành 不bất 思tư 議nghị 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 明minh 破phá 計kế 。 次thứ 明minh 立lập 法pháp 。 初sơ 文văn 先tiên 立lập 性tánh 計kế 。 次thứ 略lược 不bất 出xuất 破phá 。 但đãn 注chú 。
云vân 云vân
初sơ 文văn 。
四tứ 句cú 墮đọa 性tánh
者giả 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 及cập 《# 淨tịnh 名danh 玄huyền 》# 等đẳng 說thuyết 。 若nhược 離ly 性tánh 過quá 。 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。 故cố 云vân 。
如như 別biệt 記ký
次thứ 明minh 為vi 他tha 隨tùy 機cơ 遍biến 立lập 四tứ 悉tất 因nhân 緣duyên 可khả 作tác 四tứ 說thuyết 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。 次thứ 料liệu 簡giản 中trung 先tiên 問vấn 中trung 。
智trí 能năng 照chiếu 境cảnh 如như 常thường 所sở 論luận 。 境cảnh 亦diệc 能năng 照chiếu 智trí 不phủ 。
者giả 。 為vi 顯hiển 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 故cố 有hữu 此thử 問vấn 。 次thứ 答đáp 中trung 三tam 。
先tiên 正chánh 答đáp 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 舉cử 譬thí 。 初sơ 文văn 者giả 。 還hoàn 依y 不bất 思tư 議nghị 答đáp 。 故cố 能năng 相tương 照chiếu 。 何hà 者giả 。 智trí 既ký 是thị 心tâm 。 境cảnh 亦diệc 是thị 心tâm 。 既ký 俱câu 是thị 心tâm 。 俱câu 是thị 法Pháp 界Giới 。 心tâm 心tâm 相tương 照chiếu 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 故cố 引dẫn 《# 仁nhân 王vương 》# 證chứng 成thành 相tương 照chiếu 。 智trí 處xứ 是thị 境cảnh 。 當đương 知tri 境cảnh 智trí 俱câu 名danh 般Bát 若Nhã 。 故cố 得đắc 說thuyết 境cảnh 及cập 境cảnh 照chiếu 俱câu 名danh 實thật 相tướng 。 次thứ 譬thí 中trung 。 鏡kính 面diện 如như 文văn 。 地địa 生sanh 芽nha 如như 境cảnh 生sanh 智trí 。 芽nha 生sanh 地địa 如như 智trí 照chiếu 境cảnh 。 此thử 譬thí 猶do 分phần/phân 。 未vị 是thị 境cảnh 智trí 體thể 一nhất 而nhi 展triển 轉chuyển 相tương 照chiếu 相tương/tướng 發phát 。 故cố 說thuyết 不bất 可khả 盡tận 。 恐khủng 妨phương 後hậu 義nghĩa 是thị 故cố 且thả 置trí 。 次thứ 正chánh 明minh 智trí 照chiếu 境cảnh 中trung 。 取thủ 向hướng 類loại 智trí 照chiếu 前tiền 諸chư 境cảnh 。 前tiền 智trí 類loại 中trung 三tam 藏tạng 有hữu 七thất 。 通thông 教giáo 有hữu 五ngũ 。 別biệt 圓viên 各các 四tứ 。 文văn 云vân 。
七thất 智trí 照chiếu 二Nhị 乘Thừa 十thập 如như
者giả 。 三tam 藏tạng 四tứ 。
謂vị 一nhất 五ngũ 停đình 四tứ 念niệm 。 二nhị 四tứ 善thiện 根căn 。 三tam 四Tứ 果Quả 。 四tứ 支chi 佛Phật 。 通thông 教giáo 三tam 。
謂vị 聲Thanh 聞Văn 。 支chi 佛Phật 。 入nhập 空không 菩Bồ 薩Tát 。 藏tạng 通thông 菩Bồ 薩Tát 及cập 別biệt 教giáo 四tứ 十thập 心tâm 智trí 皆giai 云vân 。
兩lưỡng 屬thuộc
者giả 。 上thượng 求cầu 未vị 極cực 仍nhưng 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 。 十Thập 地Địa 亦diệc 言ngôn 。
兩lưỡng 屬thuộc
者giả 。 約ước 教giáo 證chứng 道đạo 以dĩ 分phần/phân 二nhị 義nghĩa 。 又hựu 此thử 二nhị 義nghĩa 謂vị 次thứ 不bất 次thứ 。 又hựu 此thử 二nhị 義nghĩa 復phục 有hữu 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 二nhị 義nghĩa 。
總tổng 略lược 如như 此thử 細tế 捒# (# 云vân 云vân )#
者giả 。
捒#
字tự 音âm 數số 。 謂vị 莊trang 捒# 也dã 。 今kim 謂vị 安an 置trí 。 對đối 當đương 如như 莊trang 捒# 也dã 。 如như 五ngũ 停đình 去khứ 大đại 分phần/phân 有hữu 七thất 。 委ủy 細tế 而nhi 言ngôn 如như 五ngũ 停đình 自tự 緣duyên 五ngũ 境cảnh 不bất 同đồng 。 如như 治trị 貪tham 欲dục 但đãn 緣duyên 六lục 道đạo 中trung 可khả 愛ái 十thập 如như 。 治trị 瞋sân 恚khuể 但đãn 緣duyên 六lục 道đạo 中trung 可khả 憎tăng 十thập 如như 。 餘dư 三tam 例lệ 說thuyết 。 四tứ 念niệm 但đãn 緣duyên 自tự 身thân 心tâm 陰ấm 六lục 道đạo 無vô 常thường 。 從tùng 煖noãn 頂đảnh 去khứ 至chí 世thế 第đệ 一nhất 或hoặc 遍biến 上thượng 下hạ 。 或hoặc 捨xả 上thượng 緣duyên 下hạ 。 四Tứ 果Quả 但đãn 緣duyên 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 界giới 。 緣Duyên 覺Giác 但đãn 緣duyên 支chi 佛Phật 法Pháp 界giới 。 亦diệc 應ưng 分phần/phân 四Tứ 果Quả 所sở 照chiếu 不bất 同đồng 。 支chi 佛Phật 又hựu 分phân 別biệt 聞văn 法Pháp 不bất 聞văn 法Pháp 等đẳng 。 餘dư 例lệ 可khả 知tri 。 如như 是thị 七thất 智trí 皆giai 求cầu 拙chuyết 度độ 。 故cố 云vân 。
總tổng 略lược
六Lục 度Độ 細tế 作tác 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 次thứ 照chiếu 因nhân 緣duyên 四Tứ 諦Đế 中trung 。 但đãn 以dĩ 當đương 教giáo 智trí 照chiếu 當đương 教giáo 諦đế 文văn 相tương/tướng 最tối 顯hiển 。 次thứ 照chiếu 七thất 二nhị 諦đế 中trung 云vân 。
八bát 智trí 照chiếu 顯hiển 中trung
者giả 。 且thả 以dĩ 別biệt 四tứ 照chiếu 別biệt 。 圓viên 四tứ 照chiếu 圓viên 。 若nhược 論luận 相tương/tướng 入nhập 。 應ưng 以dĩ 通thông 真chân 照chiếu 通thông 真chân 及cập 圓viên 別biệt 兩lưỡng 真chân 。 別biệt 俗tục 照chiếu 圓viên 真chân 。 若nhược 接tiếp 通thông 教giáo 必tất 須tu 聖thánh 位vị 。 若nhược 接tiếp 別biệt 者giả 但đãn 接tiếp 賢hiền 位vị 。 賢hiền 位vị 屬thuộc 教giáo 故cố 云vân 也dã 。 故cố 云vân 。
可khả 以dĩ 意ý 得đắc
次thứ 照chiếu 五ngũ 三tam 諦đế 中trung 。 言ngôn 。
前tiền 七thất 智trí 照chiếu 無vô 中trung 之chi 二nhị 諦đế
者giả 。 前tiền 三tam 藏tạng 二nhị 諦đế 既ký 無vô 中trung 道đạo 不bất 成thành 三tam 諦đế 。 今kim 以dĩ 二nhị 十thập 智trí 照chiếu 於ư 三tam 諦đế 。 不bất 可khả 棄khí 七thất 而nhi 全toàn 不bất 論luận 。 故cố 便tiện 列liệt 之chi 。 通thông 雖tuy 無vô 中trung 。 以dĩ 含hàm 中trung 故cố 則tắc 。 或hoặc 二nhị 或hoặc 三tam 。 亦diệc 且thả 從tùng 二nhị 為vi 第đệ 二nhị 句cú 。 故cố 云vân 。
屬thuộc 真chân
次thứ 。
以dĩ 八bát 智trí 照chiếu 顯hiển 中trung
者giả 。 通thông 約ước 當đương 教giáo 始thỉ 終chung 言ngôn 之chi 。 故cố 云vân 。
假giả 中trung
若nhược 論luận 二nhị 接tiếp 。 應ưng 言ngôn 通thông 真chân 照chiếu 別biệt 中trung 。 通thông 真chân 照chiếu 圓viên 中trung 。 別biệt 俗tục 照chiếu 圓viên 中trung 。 各các 對đối 本bổn 智trí 及cập 以dĩ 本bổn 境cảnh 合hợp 成thành 三tam 諦đế 。 此thử 中trung 便tiện 對đối 中trung 論luận 四tứ 句cú 結kết 成thành 。 故cố 云vân 。
即tức 空không
等đẳng 。 次thứ 明minh 。
照chiếu 一nhất 實thật
者giả 。 此thử 亦diệc 置trí 別biệt 從tùng 通thông 。 非phi 但đãn 通thông 於ư 四tứ 悉tất 。 亦diệc 乃nãi 通thông 四tứ 四Tứ 諦Đế 。 故cố 云vân 。
生sanh 滅diệt
等đẳng 。 先tiên 列liệt 四tứ 實thật 。 次thứ 對đối 四tứ 教giáo 。 言ngôn 。
前tiền 後hậu 諸chư 實thật (# 云vân 云vân )#
者giả 。 文văn 但đãn 分phân 別biệt 四tứ 實thật 不bất 同đồng 。 應ưng 更cánh 分phần/phân 判phán 諸chư 實thật 麁thô 妙diệu 及cập 開khai 權quyền 等đẳng 。 次thứ 明minh 。
照chiếu 無vô 諦đế
者giả 。 先tiên 通thông 序tự 意ý 。 次thứ 正chánh 明minh 照chiếu 境cảnh 。 初sơ 文văn 者giả 。 亦diệc 且thả 置trí 別biệt 存tồn 通thông 如như 前tiền 說thuyết (# 云vân 云vân )# 。 次thứ 。
前tiền 無vô 諦đế
下hạ 判phán 。 次thứ 。
若nhược 就tựu
下hạ 開khai 上thượng 諸chư 智trí 。 通thông 論luận 開khai 者giả 非phi 不bất 須tu 悟ngộ 。 此thử 明minh 無vô 諦đế 故cố 斥xích 通thông 無vô 。 以dĩ 從tùng 別biệt 無vô 。 別biệt 又hựu 約ước 證chứng 者giả 。 防phòng 語ngữ 見kiến 故cố 。 故cố 須tu 言ngôn 悟ngộ 。 無vô 名danh 近cận 證chứng 。 故cố 須tu 言ngôn 之chi 。 乃nãi 至chí 以dĩ 此thử 一nhất 無vô 遍biến 開khai 前tiền 來lai 一nhất 切thiết 諸chư 智trí 。 同đồng 入nhập 此thử 無vô 。 共cộng 成thành 實thật 智trí 。 即tức 是thị 今kim 經kinh 之chi 正chánh 意ý 也dã 。 當đương 知tri 二nhị 十thập 並tịnh 是thị 空không 拳quyền 。 雖tuy 復phục 空không 拳quyền 。 漸tiệm 誘dụ 方phương 便tiện 。 皆giai 不bất 唐đường 捐quyên 。 況huống 復phục 開khai 時thời 即tức 權quyền 而nhi 實thật 。 今kim 從tùng 勝thắng 說thuyết 故cố 曰viết 雙song 非phi 。 故cố 權quyền 即tức 是thị 非phi 權quyền 非phi 實thật 。
五ngũ 明minh 判phán 者giả 。 為vi 二nhị 。
先tiên 判phán 。 次thứ 結kết 。 初sơ 又hựu 三tam 。
初sơ 約ước 智trí 以dĩ 判phán 。 次thứ 約ước 知tri 見kiến 四tứ 句cú 以dĩ 判phán 。 三tam 約ước 五ngũ 眼nhãn 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 一nhất 往vãng 略lược 判phán 。 次thứ 解giải 釋thích 。 釋thích 又hựu 二nhị 。
先tiên 明minh 十thập 二nhị 為vi 麁thô 。 次thứ 。
別biệt 教giáo
下hạ 明minh 後hậu 八bát 為vi 妙diệu 。 於ư 中trung 為vi 二nhị 。
初sơ 通thông 明minh 八bát 妙diệu 。 次thứ 。
又hựu 別biệt
下hạ 料liệu 簡giản 。 初sơ 又hựu 三tam 。
初sơ 正chánh 明minh 別biệt 妙diệu 。 次thứ 。
常thường 途đồ
下hạ 破phá 古cổ 。 三tam 。
今kim 明minh
下hạ 顯hiển 正chánh 。 言ngôn 。
今kim 明minh 十thập 信tín
至chí
八bát 番phiên 為vi 妙diệu
者giả 。 且thả 約ước 知tri 中trung 勝thắng 三tam 藏tạng 佛Phật 。 一nhất 往vãng 望vọng 前tiền 八bát 番phiên 俱câu 妙diệu 。 猶do 帶đái 教giáo 道đạo 故cố 須tu 更cánh 簡giản 。 簡giản 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 對đối 簡giản 。 次thứ 雙song 釋thích 。 初sơ 云vân 別biệt 教giáo 四tứ 番phiên 三tam 麁thô 一nhất 妙diệu 。 今kim 依y 地địa 人nhân 以dĩ 存tồn 教giáo 道đạo 。 十Thập 地Địa 猶do 麁thô 。 何hà 況huống 十thập 信tín 。 若nhược 且thả 從tùng 登đăng 地địa 而nhi 為vi 證chứng 道đạo 。 故cố 二nhị 麁thô 一nhất 妙diệu 。 妙diệu 覺giác 果quả 頭đầu 本bổn 是thị 實thật 人nhân 。 是thị 故cố 為vi 妙diệu 。 又hựu 亦diệc 可khả 妙diệu 覺giác 是thị 權quyền 故cố 為vi 麁thô 。 十Thập 地Địa 是thị 實thật 故cố 為vi 妙diệu 。 故cố 云vân 中trung 道đạo 乃nãi 是thị 果quả 頭đầu 能năng 顯hiển 。 次thứ 釋thích 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 別biệt 。 次thứ 釋thích 圓viên 。 先tiên 釋thích 別biệt 中trung 又hựu 三tam 。
初sơ 正chánh 判phán 別biệt 三tam 麁thô 一nhất 妙diệu 。 次thứ 。
類loại
下hạ 舉cử 藏tạng 通thông 以dĩ 例lệ 別biệt 圓viên 。 三tam 。
今kim 別biệt
下hạ 顯hiển 別biệt 例lệ 成thành 。 初sơ 文văn 言ngôn 。
初sơ 心tâm 學học 者giả
等đẳng 者giả 。 謂vị 仰ngưỡng 信tín 中trung 理lý 。 登đăng 地địa 見kiến 中trung 而nhi 證chứng 是thị 妙diệu 。
如như 藕ngẫu 絲ti 懸huyền 山sơn
者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 十thập 六lục 云vân 。
若nhược 有hữu 人nhân 能năng 。 以dĩ 藕ngẫu 中trung 絲ti 懸huyền 須Tu 彌Di 山Sơn 。 可khả 思tư 議nghị 不phủ 。
不phủ 也dã 世Thế 尊Tôn 。
佛Phật 言ngôn 。
菩Bồ 薩Tát 能năng 以dĩ 一nhất 念niệm 。 稱xưng 量lượng 生sanh 死tử 。 則tắc 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
今kim 明minh 圓viên 理lý 難nan 曉hiểu 。 但đãn 仰ngưỡng 信tín 而nhi 已dĩ 。 借tá 彼bỉ 況huống 喻dụ 如như 人nhân 聞văn 說thuyết 藕ngẫu 絲ti 懸huyền 山sơn 但đãn 信tín 而nhi 已dĩ 。 如như 聞văn 生sanh 死tử 有hữu 不bất 思tư 議nghị 理lý 。 而nhi 但đãn 仰ngưỡng 信tín 。 不bất 能năng 一nhất 心tâm 。 即tức 如như 求cầu 藏tạng 。 故cố 非phi 圓viên 意ý 。 餘dư 如như 文văn 。
次thứ 約ước 知tri 見kiến 判phán 者giả 又hựu 二nhị 。
初sơ 列liệt 四tứ 句cú 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 約ước 四tứ 教giáo 明minh 知tri 見kiến 。 次thứ 以dĩ 佛Phật 智trí 攝nhiếp 之chi 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
先tiên 略lược 列liệt 三tam 藏tạng 及cập 圓viên 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 釋thích 中trung 藏tạng 圓viên 如như 文văn 。 通thông 教giáo 亦diệc 以dĩ 博bác 地địa 凡phàm 夫phu 為vi 。 不bất 知tri 不bất 見kiến 。 乾can/kiền/càn 慧tuệ 性tánh 地địa 為vi 知tri 而nhi 不bất 見kiến 。 發phát 習tập 者giả 為vi 見kiến 而nhi 非phi 知tri 。 見kiến 地địa 已dĩ 去khứ 亦diệc 知tri 亦diệc 見kiến 。 別biệt 教giáo 不bất 知tri 不bất 見kiến 。 同đồng 前tiền 凡phàm 夫phu 。 地địa 前tiền 知tri 而nhi 非phi 見kiến 。 發phát 習tập 者giả 見kiến 而nhi 非phi 知tri 。 登đăng 地địa 已dĩ 去khứ 亦diệc 知tri 亦diệc 見kiến 。 次thứ 以dĩ 佛Phật 智trí 攝nhiếp 之chi 者giả 又hựu 四tứ 。
初sơ 略lược 舉cử 。 次thứ 。
如Như 經Kinh
下hạ 引dẫn 經kinh 解giải 釋thích 。 三tam 。
方phương 便tiện
下hạ 歎thán 。 四tứ 。
如như 此thử
下hạ 結kết 歸quy 。 初sơ 文văn 者giả 。 諸chư 境cảnh 本bổn 是thị 如Như 來Lai 一nhất 體thể 權quyền 實thật 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 隨tùy 機cơ 且thả 分phần/phân 。 今kim 更cánh 從tùng 本bổn 說thuyết 。 故cố 云vân 。
究cứu 而nhi 言ngôn 之chi
次thứ 引dẫn 經kinh 釋thích 中trung 。 既ký 言ngôn 。
方phương 便tiện
是thị 故cố 屬thuộc 權quyền 。 既ký 云vân 。
具cụ 足túc
故cố 非phi 異dị 體thể 。 既ký 云vân 。
深thâm 遠viễn
故cố 屬thuộc 實thật 也dã 。 復phục 云vân 。
廣quảng 大đại
是thị 即tức 權quyền 故cố 。
方phương 便tiện
下hạ 歎thán 意ý 者giả 。 又hựu 三tam 。
初sơ 正chánh 歎thán 。 言ngôn 。
具cụ 足túc
等đẳng 者giả 。 具cụ 足túc 之chi 權quyền 即tức 實thật 而nhi 論luận 權quyền 。 廣quảng 大đại 之chi 實thật 即tức 權quyền 而nhi 論luận 實thật 。 次thứ 。
境cảnh 淵uyên
下hạ 結kết 歎thán 。 實thật 境cảnh 淵uyên 深thâm 故cố 竪thụ 極cực 。 權quyền 境cảnh 無vô 邊biên 故cố 橫hoạnh/hoành 遍biến 。 橫hoạnh/hoành 竪thụ 之chi 水thủy 難nan 量lương 。 故cố 智trí 不bất 可khả 測trắc 也dã 。 三tam 。
唯duy 佛Phật
下hạ 舉cử 果quả 智trí 以dĩ 歎thán 。 四tứ 結kết 歸quy 中trung 二nhị 。
初sơ 結kết 歸quy 眼nhãn 智trí 。 次thứ 判phán 。 初sơ 文văn 三tam 。
初sơ 明minh 眼nhãn 智trí 。 次thứ 。
一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí
下hạ 明minh 眼nhãn 智trí 所sở 知tri 所sở 見kiến 。 三tam 。
此thử 知tri
下hạ 明minh 相tướng 即tức 。
三tam 約ước 五ngũ 眼nhãn 者giả 。
前tiền 明minh 來lai 意ý
者giả 。 前tiền 已dĩ 明minh 智trí 知tri 。 次thứ 以dĩ 知tri 見kiến 四tứ 句cú 分phân 別biệt 以dĩ 顯hiển 於ư 眼nhãn 。 眼nhãn 秖kỳ 是thị 見kiến 。 智trí 秖kỳ 是thị 知tri 。 故cố 云vân 為vi 。
未vị 了liễu
者giả 。 釋thích 中trung 為vi 三tam 。
初sơ 正chánh 明minh 五ngũ 眼nhãn 。 次thứ 約ước 教giáo 。 三tam 總tổng 結kết 。 先tiên 五ngũ 眼nhãn 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 記ký 。 今kim 肉nhục 眼nhãn 中trung 言ngôn 。
開khai 閉bế
者giả 。 不bất 了liễu 因nhân 緣duyên 麁thô 色sắc 等đẳng 為vi 閉bế 。 若nhược 了liễu 為vi 開khai 。 天thiên 眼nhãn 中trung 云vân 。
願nguyện 智trí 力lực
者giả 。 願nguyện 智trí 謂vị 超siêu 越việt 三tam 昧muội 。 超siêu 越việt 三tam 昧muội 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 九cửu 記ký 。
身thân 子tử 僻tích 教giáo
如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。
滿mãn 願nguyện 穢uế 器khí
者giả 。 滿mãn 願nguyện 此thử 音âm 。 富phú 樓lâu 那na 彼bỉ 稱xưng 。 如như 《# 淨tịnh 名danh 》# 中trung 云vân 。
無vô 以dĩ 穢uế 食thực 。 置trí 於ư 寶bảo 器khí 。 無vô 以dĩ 日nhật 光quang 。 等đẳng 彼bỉ 螢huỳnh 火hỏa 。
等đẳng 。
破phá 障chướng 通thông 無vô 知tri
者giả 。 通thông 謂vị 神thần 通thông 。 塵trần 沙sa 無vô 知tri 障chướng 於ư 化hóa 道đạo 。 今kim 破phá 此thử 惑hoặc 。 故cố 云vân 。
破phá 障chướng 通thông 無vô 知tri
二Nhị 乘Thừa 等đẳng 不bất 知tri 。 具cụ 如như 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 。 疏sớ/sơ 云vân 。
信tín 力lực 謂vị 五ngũ 品phẩm 。 堅kiên 固cố 謂vị 六lục 根căn 。
此thử 即tức 除trừ 知tri 以dĩ 顯hiển 不bất 知tri 。 約ước 教giáo 及cập 結kết 。 可khả 知tri 。
六lục 明minh 開khai 。 中trung 二nhị 。
先tiên 約ước 智trí 開khai 。 次thứ 約ước 眼nhãn 開khai 。 若nhược 知tri 見kiến 不bất 異dị 眼nhãn 智trí 。 故cố 不bất 須tu 約ước 之chi 論luận 開khai 。 亦diệc 為vi 未vị 了liễu 者giả 重trọng/trùng 為vi 開khai 之chi 。 先tiên 約ước 智trí 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 總tổng 明minh 所sở 開khai 一nhất 十thập 六lục 番phiên 須tu 開khai 。 次thứ 。
何hà 者giả
下hạ 釋thích 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
初sơ 開khai 藏tạng 通thông 十thập 二nhị 番phiên 。 次thứ 開khai 別biệt 教giáo 四tứ 番phiên 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
初sơ 明minh 開khai 世thế 智trí 。 次thứ 開khai 十thập 一nhất 智trí 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
初sơ 明minh 世thế 智trí 。 次thứ 略lược 結kết 位vị 。 次thứ 又hựu 二nhị 。
初sơ
若nhược 五ngũ 停đình
下hạ 略lược 開khai 十thập 一nhất 。 次thứ 。
須tu 一nhất 一nhất 將tương 十thập 二nhị 番phiên 智trí 來lai
等đẳng 者giả 。 略lược 明minh 格cách 位vị 。 故cố 此thử 藏tạng 七thất 通thông 五ngũ 隨tùy 智trí 高cao 下hạ 按án 位vị 進tiến 入nhập 。 當đương 體thể 即tức 按án 位vị 。 進tiến 入nhập 即tức 不bất 定định 。 次thứ 別biệt 教giáo 。 如như 文văn 。 次thứ 總tổng 判phán 結kết 名danh 。 可khả 知tri 。 次thứ 約ước 五ngũ 眼nhãn 者giả 。 初sơ 明minh 開khai 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 二nhị 。
先tiên 總tổng 開khai 。 次thứ 別biệt 開khai 。 別biệt 開khai 又hựu 二nhị 。
先tiên 開khai 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 中trung 初sơ 肉nhục 眼nhãn 又hựu 三tam 。
初sơ 正chánh 開khai 。 次thứ 。
學học 大Đại 乘Thừa
下hạ 引dẫn 證chứng 。 三tam 。
即tức 是thị
下hạ 結kết 。 次thứ 天thiên 眼nhãn 中trung 二nhị 。
先tiên 引dẫn 經kinh 明minh 開khai 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 奪đoạt 那na 律luật 所sở 見kiến 非phi 真chân 。 即tức 指chỉ 世Thế 尊Tôn 不bất 二nhị 相tương 見kiến 為vi 真chân 天thiên 眼nhãn 。 那na 律luật 但đãn 得đắc 彈đàn 斥xích 之chi 益ích 。 不bất 名danh 為vi 開khai 。 正chánh 令linh 梵Phạm 王Vương 所sở 得đắc 天thiên 眼nhãn 。 即tức 彼bỉ 有hữu 相tương/tướng 為vi 不bất 二nhị 相tương/tướng 。 故cố 名danh 為vi 開khai 。 次thứ 決quyết 慧tuệ 眼nhãn 中trung 。 開khai 麁thô 慧tuệ 眼nhãn 成thành 妙diệu 慧tuệ 眼nhãn 。 故cố 云vân 。
願nguyện 得đắc 如như 世Thế 尊Tôn
等đẳng 也dã 。 決quyết 法Pháp 眼nhãn 中trung 云vân 。
邊biên 際tế 智trí 滿mãn
者giả 。 決quyết 別biệt 地địa 前tiền 法Pháp 眼nhãn 。 來lai 至chí 等đẳng 覺giác 。 入nhập 重trọng/trùng 玄huyền 門môn 。 不bất 思tư 議nghị 眼nhãn 。 故cố 下hạ 第đệ 五ngũ 卷quyển 釋thích 圓viên 位vị 中trung 云vân 。
觀quán 達đạt 無vô 始thỉ 無vô 明minh 源nguyên 底để 。 邊biên 際tế 智trí 滿mãn 。 名danh 為vi 等Đẳng 覺Giác 。
即tức 成thành 圓viên 門môn 。 遍biến 應ưng 法Pháp 界Giới 。 名danh 入nhập 重trọng/trùng 玄huyền 。 不bất 同đồng 別biệt 教giáo 教giáo 道đạo 重trọng/trùng 玄huyền 。 居cư 妙diệu 覺giác 邊biên 名danh 邊biên 際tế 智trí 滿mãn 。 亦diệc 可khả 以dĩ 佛Phật 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 用dụng 為vi 邊biên 際tế 智trí 以dĩ 為vi 法Pháp 眼nhãn 。 次thứ 佛Phật 眼nhãn 中trung 不bất 復phục 別biệt 論luận 。 但đãn 云vân 四tứ 眼nhãn 融dung 入nhập 。 以dĩ 釋thích 佛Phật 眼nhãn 相tương/tướng 也dã 。
五ngũ 眼nhãn
下hạ 結kết 。 可khả 知tri 。 次thứ 料liệu 簡giản 中trung 。
問vấn 佛Phật 眼nhãn
至chí
為vi 妙diệu
者giả 。 問vấn 前tiền 開khai 肉nhục 眼nhãn 中trung 引dẫn 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 文văn 也dã 。
迦ca 陵lăng 頻tần 伽già
如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。 言ngôn 。
若nhược 開khai
者giả 。 謂vị 若nhược 進tiến 入nhập 論luận 開khai 或hoặc 入nhập 分phần/phân 證chứng 等đẳng 也dã 。
次thứ 對đối 境cảnh 明minh 智trí 中trung 自tự 二nhị 。
先tiên 標tiêu 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 初sơ 文văn 。 先tiên 略lược 明minh 十thập 如như 意ý 。 次thứ 對đối 六lục 境cảnh 。 前tiền 單đơn 明minh 智trí 。 若nhược 不bất 對đối 境cảnh 。 後hậu 人nhân 將tương 何hà 為vi 妙diệu 觀quán 所sở 託thác 。
問vấn 。
前tiền 明minh 智trí 中trung 已dĩ 云vân 照chiếu 境cảnh 。 即tức 是thị 對đối 境cảnh 明minh 智trí 已dĩ 竟cánh 。 何hà 煩phiền 復phục 立lập 此thử 中trung 一nhất 門môn 。
答đáp 。
前tiền 言ngôn 照chiếu 者giả 或hoặc 對đối 或hoặc 互hỗ 通thông 總tổng 而nhi 說thuyết 。 但đãn 云vân 生sanh 滅diệt 智trí 照chiếu 生sanh 滅diệt 境cảnh 。 故cố 脩tu 觀quán 者giả 未vị 可khả 措thố 心tâm 。 故cố 今kim 一nhất 一nhất 明minh 其kỳ 行hành 相tương/tướng 。
初sơ 明minh 十thập 如như 。 如như 文văn 。 次thứ 因nhân 緣duyên 智trí 中trung 。 先tiên 引dẫn 經kinh 。 次thứ 釋thích 相tương/tướng 。 初sơ 引dẫn 經Kinh 云vân 。
下hạ 中trung 上thượng 上thượng 上thượng
者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 二nhị 十thập 五ngũ 云vân 。
觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 凡phàm 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 下hạ 。 中trung 。 上thượng 。 上thượng 上thượng 。 下hạ 智trí 觀quán 故cố 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 以dĩ 不bất 見kiến 故cố 。 得đắc 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。 中trung 智trí 觀quán 者giả 不bất 見kiến 佛Phật 性tánh 。 以dĩ 不bất 見kiến 故cố 。 得đắc 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 上thượng 智trí 觀quán 者giả 見kiến 不bất 了liễu 了liễu 。 不bất 了liễu 了liễu 故cố 住trụ 十thập 住trụ 地địa 。 上thượng 上thượng 智trí 觀quán 故cố 見kiến 則tắc 了liễu 了liễu 得đắc 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 者giả 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 中trung 道đạo 名danh 佛Phật 。 佛Phật 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
今kim 文văn 銷tiêu 釋thích 從tùng 彼bỉ 得đắc 名danh 。 人nhân 不bất 見kiến 之chi 。 秖kỳ 謂vị 因nhân 緣duyên 為vi 緣Duyên 覺Giác 觀quán 法pháp 。 又hựu 《# 婆bà 沙sa 》# 亦diệc 云vân 。
無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 三tam 種chủng 不bất 同đồng 。 若nhược 上thượng 智trí 觀quán 於ư 緣duyên 相tương/tướng 。 得đắc 佛Phật 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 中trung 智trí 觀quán 於ư 緣duyên 相tương/tướng 得đắc 。 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 提Đề 。 若nhược 下hạ 智trí 觀quán 於ư 緣duyên 相tương/tướng 得đắc 。 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 。
以dĩ 緣duyên 有hữu 體thể 故cố 轉chuyển 下hạ 作tác 中trung 。 轉chuyển 中trung 作tác 上thượng 。 故cố 知tri 論luận 文văn 雖tuy 有hữu 三tam 品phẩm 但đãn 成thành 下hạ 智trí 。 又hựu 準chuẩn 《# 阿a 含hàm 》# 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 有hữu 逆nghịch 有hữu 順thuận 。 從tùng 無vô 明minh 至chí 老lão 死tử 名danh 順thuận 。 從tùng 老lão 死tử 至chí 無vô 明minh 為vi 逆nghịch 。 生sanh 滅diệt 皆giai 然nhiên 。 自tự 為vi 藏tạng 教giáo 中trung 乘thừa 觀quán 因nhân 緣duyên 法pháp 。 《# 大đại 經kinh 》# 文văn 通thông 。 又hựu 欲dục 順thuận 四Tứ 諦Đế 觀quán 故cố 。 並tịnh 初sơ 觀quán 受thọ 由do 觸xúc 等đẳng 。 以dĩ 現hiện 五ngũ 果quả 受thọ 居cư 初sơ 故cố 也dã 。
次thứ
何hà 者giả
下hạ 釋thích 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 總tổng 明minh 今kim 意ý 。 次thứ 歷lịch 教giáo 解giải 釋thích 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
先tiên 敘tự 大đại 意ý 。 次thứ 得đắc 名danh 所sở 以dĩ 。 若nhược 通thông 而nhi 言ngôn 之chi 。 教giáo 教giáo 各các 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 人nhân 。 具cụ 如như 《# 婆bà 沙sa 》# 文văn 意ý 。 今kim 從tùng 別biệt 對đối 。 故cố 從tùng 下hạ 以dĩ 標tiêu 下hạ 等đẳng 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 各các 明minh 。 次thứ 。
以dĩ 四tứ 教giáo
下hạ 結kết 歎thán 。 初sơ 文văn 自tự 為vi 四tứ 別biệt 。 次thứ 歷lịch 教giáo 中trung 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 明minh 判phán 開khai 。 初sơ 文văn 自tự 為vi 四tứ 別biệt 。 如như 諸chư 觀quán 法pháp 皆giai 從tùng 受thọ 起khởi 者giả 。 若nhược 支chi 佛Phật 人nhân 自tự 起khởi 觀quán 者giả 。 應ưng 如như 《# 阿a 含hàm 》# 生sanh 滅diệt 各các 有hữu 逆nghịch 順thuận 觀quán 境cảnh 。 但đãn 作tác 此thử 觀quán 。 自tự 滅diệt 諸chư 惑hoặc 。 今kim 大đại 小tiểu 偏thiên 圓viên 共cộng 為vi 觀quán 法pháp 。 況huống 因nhân 緣duyên 四Tứ 諦Đế 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 四Tứ 諦Đế 觀quán 苦khổ 為vi 初sơ 門môn 。 故cố 今kim 觀quán 因nhân 緣duyên 亦diệc 初sơ 起khởi 苦khổ 道đạo 。 如như 四tứ 四Tứ 諦Đế 苦khổ 並tịnh 居cư 初sơ 。 故cố 四tứ 觀quán 緣duyên 咸hàm 從tùng 受thọ 起khởi 。 知tri 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 次thứ 第đệ 不bất 殊thù 。 用dụng 智trí 見kiến 異dị 理lý 須tu 分phần/phân 此thử 四tứ 也dã 。
初sơ 觀quán 生sanh 滅diệt 中trung 又hựu 四tứ 。
初sơ 推thôi 受thọ 以dĩ 至chí 無vô 明minh 。 次thứ 推thôi 無vô 明minh 以dĩ 感cảm 現hiện 報báo 。 三tam 。
觀quán 此thử
下hạ 用dụng 觀quán 。 四tứ 。
則tắc 是thị
下hạ 結kết 名danh 。 初sơ 二nhị 文văn 者giả 。 推thôi 現hiện 苦khổ 本bổn 為vi 知tri 其kỳ 苦khổ 本bổn 。 復phục 推thôi 苦khổ 本bổn 至chí 現hiện 苦khổ 者giả 。 為vi 知tri 苦khổ 本bổn 所sở 造tạo 不bất 同đồng 。 輪luân 迴hồi 升thăng 沈trầm 不bất 出xuất 三tam 有hữu 。 故cố 須tu 起khởi 觀quán 。 起khởi 觀quán 中trung 二nhị 。
先tiên 觀quán 生sanh 。 次thứ 觀quán 滅diệt 。 初sơ 觀quán 生sanh 中trung 二nhị 。
先tiên 通thông 觀quán 輪luân 迴hồi 。 次thứ 束thúc 成thành 因nhân 果quả 。 以dĩ 知tri 過quá 現hiện 因nhân 果quả 。 故cố 了liễu 未vị 現hiện 不bất 停đình 。 次thứ 觀quán 滅diệt 中trung 二nhị 。
先tiên 明minh 子tử 滅diệt 。 次thứ 。
無vô 子tử
下hạ 果quả 滅diệt 。 初sơ 文văn 三tam 。
法pháp 。 譬thí 。 結kết 。 言ngôn 。
癡si 惑hoặc 本bổn
者giả 。 癡si 惑hoặc 是thị 生sanh 死tử 之chi 本bổn 。 故cố 名danh 癡si 本bổn 。
問vấn 。
凡phàm 觀quán 因nhân 緣duyên 。 推thôi 因nhân 者giả 為vi 識thức 現hiện 因nhân 能năng 招chiêu 來lai 果quả 。 但đãn 斷đoạn 現hiện 因nhân 以dĩ 息tức 來lai 果quả 。 何hà 須tu 復phục 言ngôn 無vô 明minh 滅diệt 則tắc 名danh 色sắc 滅diệt 等đẳng 耶da 。
答đáp 。
不bất 然nhiên 。 正chánh 由do 能năng 知tri 往vãng 因nhân 無vô 常thường 。 故cố 往vãng 因nhân 滅diệt 方phương 能năng 了liễu 現hiện 果quả 無vô 常thường 。 故cố 破phá 壞hoại 現hiện 果quả 。 以dĩ 破phá 壞hoại 現hiện 果quả 故cố 不bất 造tạo 現hiện 因nhân 。 方phương 乃nãi 不bất 招chiêu 未vị 來lai 世thế 果quả 。 乃nãi 至chí 逆nghịch 滅diệt 尋tầm 之chi 可khả 知tri 。
譬thí 中trung
然nhiên
如như 因nhân 。
煙yên
如như 果quả 。 結kết 可khả 知tri 。 次thứ 果quả 滅diệt 者giả 又hựu 二nhị 。
釋thích 。 結kết 。 釋thích 者giả 。
智trí
是thị 習tập 果quả 。
身thân
是thị 報báo 果quả 。 為vi 欲dục 灰hôi 身thân 。 應ưng 須tu 滅diệt 智trí 。 由do 果quả 縛phược 在tại 。 智trí 亦diệc 不bất 滅diệt 。 是thị 故cố 相tương 從tùng 二nhị 果quả 俱câu 滅diệt 。 起khởi 觀quán 如như 道đạo 。 二nhị 滅diệt 如như 滅diệt 。 此thử 約ước 小tiểu 教giáo 方phương 便tiện 言ngôn 滅diệt 。 大Đại 乘Thừa 不bất 然nhiên 。
次thứ 中trung 智trí 者giả 為vi 三tam 。
初sơ 推thôi 因nhân 果quả 。 次thứ 起khởi 觀quán 。 三tam 結kết 。 初sơ 文văn 甚thậm 略lược 。 云vân 觀quán 受thọ 由do 觸xúc 乃nãi 至chí 無vô 明minh 。 餘dư 如như 三tam 藏tạng 中trung 說thuyết 。 次thứ 起khởi 觀quán 中trung 二nhị 。
先tiên 生sanh 。 次thứ 滅diệt 。 初sơ 生sanh 中trung 三tam 。
先tiên 觀quán 往vãng 因nhân 能năng 招chiêu 現hiện 果quả 如như 幻huyễn 。 次thứ 。
今kim 達đạt
下hạ 觀quán 現hiện 因nhân 能năng 招chiêu 來lai 果quả 如như 幻huyễn 。 總tổng 束thúc 前tiền 文văn 故cố 云vân 。
三tam 世thế
三tam 。
有hữu 智trí
下hạ 引dẫn 人nhân 例lệ 法pháp 。 次thứ 。
無vô 明minh
下hạ 觀quán 滅diệt 即tức 子tử 果quả 滅diệt 也dã 。 三tam 結kết 。 如như 文văn 。
上thượng 根căn 觀quán 中trung 既ký 云vân
派phái 出xuất
不bất 云vân
理lý
是thị 故cố 知tri 是thị 別biệt 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
謂vị 釋thích 。 結kết 。 釋thích 中trung 又hựu 三tam 。
初sơ 明minh 觀quán 境cảnh 。 次thứ 。
觀quán 此thử
下hạ 正chánh 明minh 用dụng 觀quán 。 三tam 。
知tri 因nhân 此thử
下hạ 觀quán 成thành 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 總tổng 舉cử 。 次thứ 。
無vô 明minh
下hạ 明minh 派phái 出xuất 三tam 道đạo 。 次thứ 文văn 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 。
諸chư 行hành
下hạ 總tổng 結kết 。 第đệ 三tam 又hựu 二nhị 。
初sơ 明minh 十thập 行hành 觀quán 成thành 。 次thứ 。
如như 是thị 。
下hạ 明minh 十Thập 地Địa 觀quán 成thành 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 又hựu 三tam 。
先tiên 明minh 能năng 障chướng 。 次thứ 。
無vô 明minh
下hạ 明minh 障chướng 破phá 德đức 成thành 。 三tam 。
自tự 既ký
下hạ 觀quán 成thành 利lợi 他tha 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 又hựu 二nhị 。
即tức 約ước 因nhân 緣duyên 開khai 為vi 兩lưỡng 番phiên 三tam 道đạo 也dã 。 次thứ 上thượng 上thượng 智trí 觀quán 中trung 束thúc 為vi 三tam 德đức 。 故cố 知tri 異dị 別biệt 。 亦diệc 初sơ 推thôi 因nhân 果quả 。 次thứ 起khởi 觀quán 。 三tam 結kết 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 起khởi 觀quán 中trung 體thể 性tánh 既ký 即tức 無vô 復phục 生sanh 滅diệt 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。
標tiêu 。 釋thích 。 結kết 成thành 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 釋thích 中trung 三tam 德đức 各các 一nhất 法pháp 一nhất 譬thí 。 三tam 譬thí 相tướng 狀trạng 各các 約ước 其kỳ 位vị 。 結kết 成thành 中trung 二nhị 。
先tiên 略lược 結kết 成thành 。 次thứ 。
何hà 者giả
下hạ 結kết 。 涅Niết 槃Bàn 從tùng 果quả 故cố 名danh 果quả 成thành 。 真chân 因nhân 道Đạo 場Tràng 故cố 名danh 為vi 因nhân 。 當đương 知tri 四tứ 觀quán 皆giai 觀quán 三tam 世thế 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 能năng 觀quán 智trí 別biệt 故cố 使sử 四tứ 殊thù 。
次thứ 判phán 開khai 亦diệc 應ưng 約ước 四tứ 教giáo 五ngũ 味vị 。 但đãn 文văn 略lược 無vô 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 略lược 述thuật 判phán 開khai 。 次thứ 。
又hựu 四tứ
下hạ 明minh 判phán 所sở 以dĩ 。 由do 境cảnh 轉chuyển 故cố 方phương 得đắc 名danh 妙diệu 。 此thử 約ước 悟ngộ 論luận 妙diệu 。 所sở 以dĩ 四tứ 人nhân 用dụng 觀quán 皆giai 從tùng 受thọ 起khởi 。 故cố 知tri 四tứ 人nhân 初sơ 觀quán 皆giai 以dĩ 生sanh 滅diệt 因nhân 緣duyên 為vi 境cảnh 。 用dụng 觀quán 方phương 法pháp 則tắc 有hữu 四tứ 別biệt 。 此thử 生sanh 滅diệt 境cảnh 隨tùy 妙diệu 智trí 轉chuyển 方phương 成thành 妙diệu 境cảnh 。 境cảnh 若nhược 不bất 轉chuyển 智trí 亦diệc 不bất 轉chuyển 。 故cố 知tri 雖tuy 用dụng 妙diệu 智trí 境cảnh 仍nhưng 生sanh 滅diệt 。 故cố 云vân 。
不bất 轉chuyển 則tắc 麁thô
又hựu 何hà 但đãn 妙diệu 悟ngộ 須tu 轉chuyển 。 前tiền 之chi 三tam 教giáo 亦diệc 須tu 待đãi 轉chuyển 方phương 受thọ 教giáo 名danh 。 如như 不bất 見kiến 三tam 世thế 生sanh 滅diệt 。 亦diệc 不bất 成thành 三tam 藏tạng 之chi 境cảnh 。 餘dư 例lệ 可khả 知tri 。 是thị 故cố 深thâm 須tu 了liễu 此thử 境cảnh 智trí 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 。 下hạ 去khứ 諸chư 智trí 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。
仍nhưng 是thị 待đãi 絕tuyệt 之chi 意ý
者giả 。 若nhược 不bất 轉chuyển 麁thô 成thành 妙diệu 故cố 成thành 相tương 待đãi 意ý 也dã 。 若nhược 即tức 麁thô 成thành 妙diệu 方phương 成thành 絕tuyệt 待đãi 意ý 也dã 。
次thứ 明minh 四Tứ 諦Đế 者giả 。 若nhược 了liễu 所sở 照chiếu 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 則tắc 能năng 照chiếu 智trí 準chuẩn 例lệ 可khả 見kiến 無vô 俟sĩ 更cánh 說thuyết 。 亦diệc 為vi 未vị 了liễu 故cố 重trùng 說thuyết 耳nhĩ 。 於ư 中trung 亦diệc 先tiên 釋thích 。 次thứ 判phán 開khai 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
先tiên 引dẫn 文văn 立lập 意ý 。 次thứ 。
又hựu 云vân
下hạ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 三tam 。
先tiên 正chánh 引dẫn 經kinh 文văn 。 次thứ 。
若nhược 依y
下hạ 束thúc 判phán 經kinh 文văn 。 三tam 。
今kim 若nhược
下hạ 明minh 判phán 所sở 以dĩ 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 者giả 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 十thập 二nhị 明minh 上thượng 智trí 中trung 智trí 。 經kinh 意ý 但đãn 以dĩ 三tam 藏tạng 二Nhị 乘Thừa 對đối 別biệt 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 文văn 義nghĩa 立lập 束thúc 前tiền 兩lưỡng 教giáo 為vi 中trung 智trí 。 束thúc 後hậu 兩lưỡng 教giáo 為vi 上thượng 智trí 。 已dĩ 下hạ 所sở 引dẫn 並tịnh 是thị 〈# 聖thánh 行hành 品phẩm 〉# 文văn 。 第đệ 三tam 文văn 者giả 為vi 三tam 。
先tiên 立lập 根căn 對đối 理lý 。 次thứ 列liệt 。 三tam 指chỉ 廣quảng 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 文văn 自tự 為vi 四tứ 。
初sơ 三tam 藏tạng 又hựu 三tam 。
先tiên 重trọng/trùng 引dẫn 經kinh 文văn 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 。 次thứ 通thông 亦diệc 三tam 。
引dẫn 。 釋thích 。 結kết 。 別biệt 教giáo 亦diệc 三tam 。
引dẫn 。 釋thích 。 結kết 。 釋thích 中trung 又hựu 三tam 。
先tiên 重trọng/trùng 對đối 前tiền 辨biện 。 次thứ 。
分phân 別biệt
下hạ 正chánh 明minh 今kim 意ý 。 三tam 。
既ký 稱xưng
下hạ 辨biện 異dị 示thị 相tương/tướng 。 圓viên 教giáo 為vi 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 例lệ 。 初sơ 又hựu 四tứ 。
先tiên 引dẫn 。 次thứ 。
非phi 苦khổ
下hạ 釋thích 。 三tam 。
又hựu 云vân
下hạ 引dẫn 證chứng 。 四tứ 。
如như 此thử
下hạ 結kết 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 釋thích 中trung 但đãn 釋thích 一nhất 非phi 苦khổ 。 餘dư 三tam 例lệ 知tri 。 三tam 引dẫn 證chứng 中trung 。 既ký 云vân 。
如Như 來Lai 非phi 苦khổ
等đẳng 。 故cố 義nghĩa 同đồng 也dã 。 初sơ 並tịnh 從tùng 苦khổ 立lập 者giả 。 由do 苦khổ 故cố 集tập 。 由do 集tập 故cố 道đạo 滅diệt 。 故cố 以dĩ 苦khổ 為vi 本bổn 。 故cố 云vân 。
有hữu 苦khổ 有hữu 苦khổ 因nhân
等đẳng 。 以dĩ 四Tứ 諦Đế 互hỗ 指chỉ 立lập 四Tứ 諦Đế 名danh 。 初sơ 以dĩ 三tam 望vọng 苦khổ 得đắc 四Tứ 諦Đế 名danh 。 故cố 有hữu 苦khổ 等đẳng 四Tứ 諦Đế 之chi 別biệt 。 次thứ 例lệ 者giả 。 既ký 可khả 以dĩ 苦khổ 為vi 本bổn 。 亦diệc 可khả 以dĩ 三tam 準chuẩn 集tập 望vọng 道đạo 滅diệt 等đẳng 以dĩ 為vi 四tứ 也dã 。 如như 云vân 由do 集tập 故cố 苦khổ 。 由do 集tập 故cố 道đạo 滅diệt 等đẳng 。 餘dư 二nhị 準chuẩn 知tri 。 餘dư 二nhị 亦diệc 然nhiên 。 如như 此thử 互hỗ 指chỉ 乃nãi 成thành 藏tạng 通thông 別biệt 等đẳng 三tam 教giáo 之chi 義nghĩa 。 今kim 以dĩ 圓viên 望vọng 之chi 。 故cố 云vân 。
如Như 來Lai 非phi 此thử 四tứ 四tứ 十thập 六lục
一nhất 一nhất 教giáo 中trung 皆giai 具cụ 十thập 六lục 。 但đãn 隨tùy 教giáo 相tương/tướng 義nghĩa 理lý 不bất 同đồng 。
次thứ 判phán 開khai 中trung 。 亦diệc 名danh 待đãi 絕tuyệt 。 初sơ 文văn 言ngôn 。
皆giai 麁thô
者giả 。 指chỉ 前tiền 三tam 教giáo 未vị 會hội 為vi 語ngữ 耳nhĩ 。 即tức 相tương 待đãi 妙diệu 。 次thứ 言ngôn 。
若nhược 諦đế 圓viên 智trí 亦diệc 隨tùy 圓viên
者giả 。 絕tuyệt 待đãi 意ý 也dã 。 此thử 與dữ 前tiền 十thập 二nhị 緣duyên 文văn 末mạt 境cảnh 智trí 相tương 望vọng 轉chuyển 文văn 同đồng 也dã 。
次thứ 對đối 七thất 二nhị 諦đế 明minh 智trí 者giả 。 為vi 二nhị 。
先tiên 例lệ 境cảnh 略lược 列liệt 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 又hựu 三tam 。
初sơ 總tổng 標tiêu 意ý 。 次thứ 。
上thượng 真chân 俗tục
下hạ 例lệ 上thượng 開khai 為vi 七thất 。 三tam 。
內nội 外ngoại
下hạ 列liệt 。 列liệt 中trung 三tam 。
初sơ 略lược 列liệt 。 次thứ 廣quảng 列liệt 。 三tam 列liệt 三tam 意ý 。 次thứ 廣quảng 釋thích 中trung 為vi 四tứ 。
初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 例lệ 諸chư 境cảnh 。 三tam 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 。 四tứ 。
夫phu 二nhị 諦đế
下hạ 斥xích 舊cựu 明minh 今kim 經kinh 破phá 立lập 之chi 意ý 。 初sơ 釋thích 中trung 文văn 三tam 。
釋thích 判phán 開khai 。 初sơ 文văn 自tự 為vi 七thất 。 初sơ 對đối 實thật 有hữu 明minh 二nhị 智trí 者giả 為vi 二nhị 。
初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 依y 教giáo 重trọng/trùng 分phân 別biệt 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 立lập 二nhị 智trí 。 次thứ 。
說thuyết 此thử 下hạ
明minh 三tam 意ý 。 次thứ 更cánh 分phân 別biệt 者giả 。 前tiền 約ước 智trí 體thể 說thuyết 。 今kim 約ước 智trí 用dụng 說thuyết 。 得đắc 此thử 一nhất 番phiên 則tắc 識thức 智trí 體thể 得đắc 名danh 所sở 從tùng 。 從tùng 於ư 化hóa 主chủ 及cập 以dĩ 所sở 化hóa 得đắc 名danh 不bất 同đồng 。 而nhi 智trí 秖kỳ 是thị 一nhất 。 言ngôn 。
佛Phật 印ấn 迦Ca 葉Diếp
者giả 。 佛Phật 有hữu 化hóa 他tha 之chi 實thật 。 與dữ 二Nhị 乘Thừa 自tự 行hành 實thật 同đồng 。 故cố 佛Phật 印ấn 云vân 。
我ngã 之chi 與dữ 汝nhữ 。 俱câu 坐tọa 解giải 脫thoát 床sàng
雖tuy 云vân 俱câu 得đắc 。 然nhiên 自tự 行hành 與dữ 化hóa 他tha 不bất 同đồng 。 化hóa 他tha 之chi 權quyền 。 意ý 亦diệc 如như 是thị 。 故cố 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。
我ngã 有hữu 慈từ 悲bi 四tứ 禪thiền 三tam 昧muội 。 汝nhữ 亦diệc 如như 是thị 。
如như 此thử 慈từ 悲bi 本bổn 是thị 化hóa 他tha 之chi 法pháp 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 得đắc 之chi 即tức 成thành 自tự 行hành 。 故cố 復phục 印ấn 言ngôn 。
我ngã 亦diệc 如như 是thị
次thứ 明minh 體thể 法pháp 二nhị 智trí 中trung 。 先tiên 斥xích 三tam 藏tạng 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 中trung 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 毒độc 器khí 緣duyên 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 記ký 。 次thứ 正chánh 明minh 中trung 二nhị 。
先tiên 立lập 二nhị 智trí 。 次thứ 明minh 三tam 意ý 。 初sơ 中trung 云vân 。
森sâm 羅la
者giả 。 世thế 人nhân 共cộng 聞văn 其kỳ 言ngôn 而nhi 不bất 甄chân 簡giản 深thâm 淺thiển 。 皆giai 指chỉ 欲dục 界giới 人nhân 中trung 五ngũ 塵trần 。 今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 既ký 七thất 種chủng 中trung 皆giai 指chỉ 權quyền 智trí 所sở 照chiếu 俗tục 境cảnh 名danh 為vi 森sâm 羅la 。 是thị 則tắc 七thất 種chủng 森sâm 羅la 不bất 同đồng 。 細tế 簡giản (# 云vân 云vân )# 。 下hạ 去khứ 五ngũ 重trọng/trùng 皆giai 先tiên 斥xích 。 次thứ 正chánh 立lập 等đẳng 。 次thứ 判phán 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 判phán 。 次thứ 歎thán 用dụng 判phán 意ý 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
初sơ 先tiên 舉cử 今kim 經kinh 明minh 妙diệu 。 次thứ 更cánh 比tỉ 決quyết 。 比tỉ 決quyết 又hựu 二nhị 。
先tiên 約ước 教giáo 。 次thứ 約ước 味vị 。 初sơ 文văn 中trung 四tứ 節tiết 。 初sơ 前tiền 四tứ 番phiên 中trung 云vân 。
從tùng 析tích 法pháp 二nhị 智trí 至chí 顯hiển 中trung 凡phàm 十thập 二nhị 種chủng 智trí 。 待đãi 前tiền 為vi 麁thô 。 顯hiển 中trung 為vi 妙diệu 。
者giả 。 顯hiển 中trung 雖tuy 在tại 十thập 二nhị 之chi 數số 。 亦diệc 得đắc 待đãi 前tiền 為vi 麁thô 。 顯hiển 中trung 為vi 妙diệu 。 指chỉ 圓viên 真chân 也dã 。 次thứ 後hậu 三tam 中trung 。 前tiền 二nhị 麁thô 。 後hậu 一nhất 妙diệu 。 第đệ 三tam 復phục 合hợp 前tiền 四tứ 。 通thông 判phán 云vân 前tiền 十thập 八bát 麁thô 。 後hậu 三tam 妙diệu 。 後hậu 三tam 即tức 第đệ 七thất 也dã 。 故cố 後hậu 三tam 中trung 約ước 三tam 意ý 說thuyết 則tắc 自tự 行hành 為vi 妙diệu 。 亦diệc 約ước 悟ngộ 說thuyết 。 次thứ 約ước 五ngũ 味vị 如như 文văn 。
次thứ 歎thán 用dụng 判phán 功công 能năng 者giả 。 若nhược 不bất 約ước 四tứ 教giáo 五ngũ 味vị 兩lưỡng 重trọng/trùng 判phán 妙diệu 。 焉yên 知tri 《# 法pháp 華hoa 》# 居cư 一nhất 代đại 之chi 最tối 。 比tỉ 見kiến 讀đọc 此thử 教giáo 者giả 。 尚thượng 反phản 指chỉ 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 豈khởi 不bất 與dữ 夫phu 震chấn 地địa 逸dật 敷phu 而nhi 不bất 聞văn 不bất 見kiến 同đồng 耶da 。 哀ai 哉tai 。 傷thương 哉tai 。 於ư 中trung 為vi 三tam 。
先tiên 總tổng 述thuật 。 次thứ 解giải 釋thích 。 三tam 。
此thử 中trung
下hạ 結kết 意ý 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 。
何hà 者giả
去khứ 釋thích 中trung 引dẫn 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 者giả 。 一nhất 顯hiển 華hoa 嚴nghiêm 未vị 會hội 。 二nhị 所sở 顯hiển 三tam 教giáo 猶do 麁thô 。 於ư 中trung 又hựu 四tứ 。
先tiên 引dẫn 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 次thứ 明minh 謬mậu 釋thích 。 三tam 。
此thử 釋thích
下hạ 難nạn/nan 。 四tứ 。
若nhược 得đắc
下hạ 顯hiển 正chánh 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 中trung 。
世thế 人nhân 釋thích 云vân
等đẳng 者giả 。 世thế 人nhân 意ý 言ngôn 初sơ 住trụ 如như 實thật 智trí 與dữ 佛Phật 如như 實thật 智trí 不bất 殊thù 。 故cố 俱câu 不bất 知tri 。 作tác 此thử 說thuyết 者giả 。 非phi 但đãn 初sơ 濫lạm 於ư 後hậu 。 亦diệc 乃nãi 顯hiển 佛Phật 愚ngu 癡si 。 故cố 次thứ 文văn 斥xích 云vân 。
其kỳ 實thật 不bất 允duẫn
次thứ 難nạn/nan 又hựu 二nhị 。
先tiên 通thông 難nạn/nan 。 次thứ 歷lịch 教giáo 中trung 約ước 三tam 教giáo 破phá 云vân 藏tạng 通thông 二nhị 佛Phật 自tự 無vô 如như 實thật 智trí 。 故cố 不bất 得đắc 云vân 於ư 自tự 如như 實thật 智trí 。 不bất 知tri 別biệt 佛Phật 雖tuy 得đắc 如như 實thật 智trí 。 別biệt 初sơ 住trụ 不bất 得đắc 如như 實thật 智trí 。 云vân 何hà 言ngôn 亦diệc 不bất 知tri 初sơ 住trụ 如như 實thật 智trí 。 若nhược 其kỳ 別biệt 佛Phật 不bất 知tri 別biệt 教giáo 斷đoạn 見kiến 思tư 位vị 真Chân 諦Đế 如như 實thật 智trí 。 大đại 成thành 可khả 笑tiếu 。 今kim 言ngôn 別biệt 教giáo 初sơ 住trụ 不bất 得đắc 如như 實thật 智trí 者giả 。 即tức 顯hiển 圓viên 教giáo 初sơ 住trụ 得đắc 如như 實thật 智trí 。 佛Phật 是thị 究cứu 竟cánh 如như 實thật 智trí 。 此thử 義nghĩa 可khả 爾nhĩ 。 若nhược 言ngôn 不bất 知tri 。 全toàn 是thị 落lạc 漠mạc 。 故cố 《# 大đại 論luận 》# 八bát 十thập 六lục 云vân 。
如như 實thật 智trí 者giả 有hữu 二nhị 種chủng 。
一nhất 者giả 具cụ 足túc 謂vị 諸chư 佛Phật 。 二nhị 者giả 不bất 具cụ 足túc 謂vị 大đại 菩Bồ 薩Tát 。
上thượng 能năng 知tri 下hạ 。 豈khởi 有hữu 具cụ 足túc 而nhi 不bất 知tri 不bất 具cụ 足túc 耶da 。 四tứ 顯hiển 正chánh 中trung 云vân 。
事sự 理lý 二nhị 釋thích 俱câu 無vô 滯trệ
者giả 。 藏tạng 不bất 知tri 圓viên 。 於ư 事sự 無vô 滯trệ 。 下hạ 不bất 知tri 上thượng 。 於ư 理lý 無vô 滯trệ 。
次thứ 開khai 中trung 三tam 。
謂vị 法pháp 。 譬thí 。 合hợp 。
如như 賤tiện 人nhân 舍xá 王vương 若nhược 過quá 者giả
等đẳng 者giả 。 麁thô 智trí 如như 舍xá 。 妙diệu 諦đế 如như 王vương 。 以dĩ 境cảnh 妙diệu 故cố 。 智trí 亦diệc 隨tùy 妙diệu 。 此thử 約ước 境cảnh 發phát 智trí 說thuyết 故cố 也dã 。
次thứ 例lệ 餘dư 境cảnh 以dĩ 立lập 二nhị 智trí 中trung 。 先tiên 總tổng 敘tự 意ý 。 次thứ 正chánh 例lệ 。 初sơ 文văn 云vân 。
二nhị 智trí 多đa 有hữu 所sở 關quan
等đẳng 者giả 。 非phi 但đãn 唯duy 對đối 二nhị 諦đế 而nhi 已dĩ 。 以dĩ 二nhị 諦đế 境cảnh 通thông 一nhất 切thiết 境cảnh 。 故cố 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 如như 是thị 。 三tam 料liệu 簡giản 如như 文văn 。
四tứ 斥xích 謬mậu 立lập 今kim 經kinh 意ý 中trung 為vi 八bát 。 先tiên 舉cử 宗tông 以dĩ 質chất 非phi 。 次thứ 。
若nhược 破phá
下hạ 明minh 宗tông 所sở 憑bằng 意ý 。 三tam 。
方phương 便tiện
下hạ 約ước 今kim 法pháp 斥xích 彼bỉ 人nhân 法pháp 。 四tứ 。
若nhược 作tác
下hạ 正chánh 顯hiển 其kỳ 破phá 相tương/tướng 。 五ngũ 。
若nhược 但đãn
下hạ 明minh 教giáo 法pháp 功công 能năng 。 六lục 。
世thế 人nhân
下hạ 結kết 斥xích 。 七thất 。
今kim 若nhược
下hạ 重trọng/trùng 歎thán 。 八bát 。
如như 此thử
下hạ 形hình 論luận 意ý 未vị 周chu 。 初sơ 文văn 中trung 三tam 。
先tiên 示thị 法pháp 相tướng 。 次thứ 質chất 偏thiên 。 三tam 。
既ký 不bất
下hạ 示thị 宗tông 承thừa 所sở 用dụng 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 中trung 云vân 。
頗phả 用dụng 世thế 人nhân
等đẳng 者giả 。 今kim 家gia 章chương 疏sớ/sơ 附phụ 理lý 憑bằng 教giáo 。 凡phàm 所sở 立lập 義nghĩa 不bất 同đồng 他tha 人nhân 隨tùy 其kỳ 所sở 弘hoằng 偏thiên 讚tán 己kỷ 典điển 。 若nhược 弘hoằng 《# 法pháp 華hoa 》# 。 偏thiên 讚tán 尚thượng 失thất 。 況huống 復phục 餘dư 耶da 。 何hà 者giả 。 既ký 言ngôn 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 豈khởi 可khả 一nhất 向hướng 毀hủy 權quyền 。 施thí 本bổn 為vi 開khai 。 開khai 無vô 異dị 趣thú 。 世thế 人nhân 解giải 經kinh 。 或hoặc 添# 以dĩ 莊trang 儒nho 。 或hoặc 雜tạp 以dĩ 綺ỷ 飾sức 。 亦diệc 不bất 同đồng 諸chư 論luận 偏thiên 申thân 一nhất 門môn 。 或hoặc 復phục 通thông 論luận 直trực 申thân 大đại 小tiểu 。 今kim 採thải 以dĩ 佛Phật 經Kinh 申thân 《# 法pháp 華hoa 》# 意ý 。 遍biến 破phá 遍biến 立lập 。 明minh 教giáo 指chỉ 歸quy 。 餘dư 意ý 可khả 知tri 。 次thứ 明minh 宗tông 所sở 憑bằng 教giáo 又hựu 二nhị 。
初sơ 正chánh 指chỉ 經kinh 部bộ 。 次thứ 。
若nhược 巧xảo
下hạ 明minh 宗tông 中trung 所sở 破phá 。 並tịnh 如như 文văn 。 四tứ 破phá 相tương/tướng 中trung 先tiên 舉cử 七thất 二nhị 之chi 相tướng 。 次thứ 舉cử 三tam 意ý 之chi 相tướng 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 云vân 。
又Hựu 縱Tung 廣Quảng 引Dẫn 諸Chư 經Kinh 論Luận
等đẳng 者giả 。 世thế 人nhân 釋thích 二nhị 諦đế 義nghĩa 。 但đãn 廣quảng 引dẫn 教giáo 釋thích 二nhị 諦đế 之chi 名danh 。 不bất 能năng 分phân 別biệt 。 名danh 下hạ 之chi 旨chỉ 。 況huống 七thất 種chủng 二nhị 諦đế 一nhất 一nhất 復phục 有hữu 。 隨tùy 情tình 等đẳng 三tam 。 是thị 故cố 世thế 人nhân 但đãn 各các 執chấp 教giáo 。 不bất 知tri 教giáo 是thị 赴phó 機cơ 異dị 說thuyết 。 既ký 迷mê 教giáo 旨chỉ 。 當đương 知tri 所sở 引dẫn 但đãn 成thành 三tam 藏tạng 隨tùy 情tình 二nhị 諦đế 。 能năng 觀quán 之chi 智trí 秖kỳ 成thành 化hóa 他tha 權quyền 實thật 二nhị 智trí 。 既ký 不bất 出xuất 於ư 初sơ 番phiên 隨tùy 情tình 。 當đương 知tri 尚thượng 闕khuyết 初sơ 教giáo 隨tùy 智trí 及cập 隨tùy 情tình 智trí 。 況huống 餘dư 六lục 三tam 意ý 耶da 。 五ngũ 功công 能năng 中trung 二nhị 。
初sơ 舉cử 初sơ 番phiên 以dĩ 況huống 後hậu 諸chư 番phiên 。 次thứ 。
若nhược 尋tầm
下hạ 廣quảng 舉cử 下hạ 六lục 番phiên 所sở 破phá 。 言ngôn 。
凡phàm 破phá 幾kỷ 外ngoại 見kiến
等đẳng 者giả 。 破phá 一nhất 切thiết 外ngoại 人nhân 諸chư 宗tông 僻tích 計kế 也dã 。
凡phàm 破phá 幾kỷ 權quyền 經kinh 論luận 。 立lập 幾kỷ 權quyền 經kinh 論luận 。
者giả 。 今kim 以dĩ 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 意ý 以dĩ 為vi 破phá 立lập 故cố 。 得đắc 遍biến 破phá 遍biến 立lập 。 施thí 權quyền 故cố 立lập 。 廢phế 權quyền 故cố 破phá 。 或hoặc 權quyền 實thật 俱câu 立lập 。 或hoặc 權quyền 實thật 俱câu 破phá 。 若nhược 開khai 若nhược 會hội 。 準chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 六lục 七thất 可khả 知tri 。 第đệ 八bát 形hình 論luận 意ý 中trung 云vân 。
如như 此thử 破phá 會hội 莫mạc 以dĩ 中trung 論luận 相tương/tướng 比tỉ
者giả 。 依y 向hướng 所sở 說thuyết 。 豈khởi 比tỉ 《# 中trung 論luận 》# 末mạt 代đại 通thông 經kinh 。 雖tuy 兼kiêm 別biệt 含hàm 通thông 。 豈khởi 能năng 委ủy 明minh 二nhị 十thập 一nhất 種chủng 單đơn 複phức 開khai 合hợp 適thích 時thời 破phá 會hội 逗đậu 物vật 之chi 妙diệu 結kết 撮toát 始thỉ 終chung 耶da 。
問vấn 。
一nhất 家gia 所sở 承thừa 本bổn 宗tông 龍long 樹thụ 。 今kim 此thử 何hà 以dĩ 反phản 斥xích 本bổn 宗tông 。
答đáp 。
本bổn 承thừa 觀quán 法pháp 。 不bất 承thừa 論luận 所sở 破phá 勢thế 。 論luận 意ý 唯duy 以dĩ 四tứ 句cú 觀quán 法pháp 破phá 大đại 小tiểu 執chấp 。 令linh 末mạt 代đại 行hành 者giả 歸quy 心tâm 有hữu 由do 。 若nhược 部bộ 意ý 所sở 立lập 功công 歸quy 於ư 此thử 。 若nhược 論luận 破phá 會hội 者giả 。 未vị 若nhược 《# 法pháp 華hoa 》# 。 故cố 權quyền 實thật 本bổn 迹tích 遣khiển 偏thiên 廢phế 近cận 。 久cửu 遠viễn 聖thánh 旨chỉ 於ư 茲tư 始thỉ 存tồn 。 故cố 獲hoạch 陀đà 羅la 尼ni 由do 。 三tam 昧muội 之chi 力lực 。 師sư 資tư 之chi 宗tông 宛uyển 如như 符phù 契khế 。
對đối 三tam 諦đế 中trung 二nhị 。
先tiên 重trọng/trùng 敘tự 五ngũ 境cảnh 。 次thứ 對đối 境cảnh 明minh 智trí 。 初sơ 文văn 又hựu 三tam 。
初sơ 總tổng 標tiêu 來lai 意ý 。 次thứ 略lược 列liệt 三tam 境cảnh 。 三tam 相tương 對đối 立lập 五ngũ 解giải 釋thích 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 二nhị 文văn 者giả 。 前tiền 單đơn 作tác 諦đế 名danh 。 以dĩ 真chân 俗tục 等đẳng 名danh 為vi 便tiện 。 今kim 欲dục 對đối 境cảnh 明minh 智trí 。 境cảnh 作tác 漏lậu 無vô 漏lậu 名danh 便tiện 也dã 。 前tiền 亦diệc 照chiếu 境cảnh 智trí 。 從tùng 權quyền 實thật 作tác 名danh 與dữ 今kim 異dị 者giả 。 若nhược 照chiếu 境cảnh 時thời 從tùng 權quyền 實thật 為vi 名danh 。 若nhược 論luận 境cảnh 體thể 應ưng 名danh 漏lậu 等đẳng 。 漏lậu 是thị 俗tục 。 無vô 漏lậu 是thị 真chân 。 雙song 非phi 是thị 中trung 。 以dĩ 中trung 對đối 二nhị 得đắc 三tam 境cảnh 名danh 。 是thị 故cố 皆giai 云vân 對đối 漏lậu 無vô 漏lậu 為vi 三tam 法pháp 。 次thứ 對đối 境cảnh 明minh 智trí 者giả 為vi 三tam 。
先tiên 標tiêu 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 。 次thứ 境cảnh 智trí 相tương/tướng 入nhập 明minh 五ngũ 。 三tam 解giải 釋thích 。 釋thích 中trung 三tam 。
先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 判phán 。 三tam 開khai 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
先tiên 教giáo 。 次thứ 觀quán 。 教giáo 中trung 文văn 自tự 五ngũ 重trọng/trùng 不bất 同đồng 。 初sơ 番phiên 為vi 三tam 。
初sơ 明minh 三tam 境cảnh 發phát 三tam 智trí 。 次thứ 解giải 釋thích 。 三tam 。
世thế 人nhân
下hạ 引dẫn 同đồng 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 者giả 為vi 二nhị 。
先tiên 釋thích 行hành 相tương/tướng 。 次thứ 。
今kim 若nhược
下hạ 結kết 示thị 。 初sơ 文văn 者giả 下hạ 去khứ 相tương/tướng 入nhập 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 三tam 引dẫn 同đồng 中trung 。
破phá 無vô 明minh 成thành 佛Phật
者giả 。 此thử 是thị 通thông 教giáo 被bị 接tiếp 菩Bồ 薩Tát 至chí 八bát 地địa 後hậu 破phá 無vô 明minh 惑hoặc 。 成thành 別biệt 圓viên 初Sơ 地Địa 初sơ 住trụ 八bát 相tương/tướng 佛Phật 也dã 。 而nhi 世thế 人nhân 唯duy 知tri 採thải 經kinh 文văn 。 而nhi 不bất 知tri 教giáo 門môn 深thâm 淺thiển 。 圓viên 入nhập 通thông 中trung 又hựu 三tam 。
先tiên 正chánh 釋thích 。
藏tạng 智trí
者giả 。 不bất 同đồng 諸chư 論luận 含hàm 藏tạng 種chủng 子tử 。 今kim 以dĩ 圓viên 教giáo 諸chư 法Pháp 具cụ 足túc 。 含hàm 一nhất 切thiết 法pháp 義nghĩa 同đồng 於ư 藏tạng 。 今kim 秖kỳ 觀quán 所sở 入nhập 之chi 空không 。 即tức 見kiến 藏tạng 理lý 。 故cố 云vân 。
不bất 因nhân 別biệt 境cảnh
以dĩ 祕bí 密mật 智trí 力lực 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 發phát 如như 此thử 智trí 。 次thứ 比tỉ 決quyết 。 三tam 。
大Đại 經Kinh
下hạ 引dẫn 證chứng 。 次thứ 別biệt 三tam 智trí 為vi 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 引dẫn 《# 地địa 持trì 》# 。
二nhị 障chướng
者giả 。 煩phiền 惱não 障chướng 及cập 智trí 障chướng 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 卷quyển 達đạt 摩ma 欝uất 多đa 羅la 釋thích 。 今kim 家gia 依y 《# 大đại 品phẩm 》# 。 《# 大đại 論luận 》# 開khai 為vi 三tam 惑hoặc 。 是thị 故cố 智trí 障chướng 兼kiêm 於ư 事sự 理lý 。 障chướng 事sự 智trí 者giả 。 是thị 塵trần 沙sa 惑hoặc 。 障chướng 理lý 智trí 者giả 。 是thị 無vô 明minh 惑hoặc 。 次thứ 圓viên 入nhập 別biệt 二nhị 智trí 中trung 四tứ 。
初sơ 略lược 立lập 。 次thứ 。
兩lưỡng 智trí
下hạ 對đối 前tiền 辨biện 體thể 。 三tam 引dẫn 論luận 師sư 意ý 證chứng 。 四tứ 示thị 今kim 意ý 。 前tiền 三tam 如như 文văn 。 四tứ 今kim 意ý 中trung 云vân 。
前tiền 兩lưỡng 智trí 是thị 緣duyên 脩tu
者giả 。 今kim 家gia 判phán 在tại 緣duyên 脩tu 之chi 位vị 屬thuộc 空không 假giả 觀quán 。 地địa 人nhân 但đãn 云vân 地địa 前tiền 為vi 緣duyên 脩tu 不bất 云vân 空không 假giả 。 次thứ 圓viên 三tam 智trí 中trung 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 引dẫn 論luận 證chứng 。 並tịnh 如như 文văn 。
次thứ 明minh 觀quán 成thành 。 於ư 中trung 二nhị 。
先tiên 辨biện 因nhân 果quả 。 次thứ 。
上thượng 明minh
下hạ 例lệ 智trí 相tương/tướng 入nhập 。 初sơ 文văn 為vi 二nhị 。
初sơ 總tổng 辨biện 因nhân 果quả 。 次thứ 對đối 三tam 觀quán 。 初sơ 文văn 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 顯hiển 體thể 中trung 初sơ 說thuyết 。 次thứ 三tam 觀quán 中trung 二nhị 。
先tiên 引dẫn 《# 纓anh 珞lạc 》# 。 次thứ 正chánh 對đối 三tam 觀quán 。 初sơ 文văn 言ngôn 。
纓anh 珞lạc 三tam 觀quán
具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 記ký 及cập 前tiền 後hậu 所sở 引dẫn 。 修tu 觀quán 義nghĩa 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 破phá 法pháp 遍biến 次thứ 第đệ 不bất 次thứ 第đệ 破phá 也dã 。 次thứ 。
今kim 用dụng
下hạ 正chánh 約ước 三tam 觀quán 明minh 於ư 觀quán 智trí 。 次thứ 判phán 麁thô 妙diệu 亦diệc 二nhị 。
先tiên 教giáo 。 次thứ 味vị 。 初sơ 中trung 二nhị 。
先tiên 判phán 前tiền 兩lưỡng 都đô 不bất 成thành 三tam 諦đế 。 故cố 不bất 用dụng 。
法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 七thất