法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤
Quyển 4
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật
法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 四tứ
天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật
次thứ 破phá 神thần 通thông 中trung 云vân 何hà 止chỉ 延diên 壽thọ 而nhi 不bất 延diên 眼nhãn 奪đoạt 其kỳ 無vô 理lý 。 何hà 不bất 延diên 舌thiệt 奪đoạt 其kỳ 無vô 教giáo 。 亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 何hà 不bất 延diên 智trí 知tri 於ư 常thường 住trụ 奪đoạt 其kỳ 無vô 行hành 。 何hà 不bất 延diên 身thân 令linh 契khế 法Pháp 身thân 奪đoạt 其kỳ 無vô 人nhân 。 文văn 無vô 者giả 略lược 。
眼nhãn 不bất 見kiến 性tánh
一nhất 句cú 略lược 牒điệp 無vô 理lý 。 具cụ 足túc 亦diệc 應ưng 盡tận 牒điệp 四tứ 句cú 。 三tam 。
前tiền 一nhất
下hạ 總tổng 結kết 也dã 。
三tam 結kết 成thành 難nạn/nan 勢thế 者giả 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 數số 又hựu 二nhị 。
先tiên 結kết 數số 。 次thứ 釋thích 今kim 意ý 。 初sơ 文văn 者giả 。 然nhiên 二nhị 十thập 四tứ 難nạn/nan 中trung 所sở 破phá 之chi 義nghĩa 並tịnh 在tại 光quang 宅trạch 疏sớ/sơ 中trung 。 今kim 直trực 引dẫn 來lai 為vi 難nạn/nan 而nhi 不bất 委ủy 悉tất 。 言ngôn 二nhị 十thập 四tứ 者giả 。 且thả 據cứ 相tương 對đối 。 今kim 昔tích 合hợp 論luận 故cố 二nhị 十thập 四tứ 。 若nhược 今kim 昔tích 別biệt 論luận 。 難nạn/nan 昔tích 因nhân 果quả 各các 三tam 。 合hợp 成thành 六lục 難nạn/nan 。 難nạn/nan 今kim 因nhân 果quả 亦diệc 成thành 六lục 難nạn/nan 。 合hợp 一nhất 十thập 二nhị 難nạn/nan 。 一nhất 一nhất 四tứ 番phiên 成thành 四tứ 十thập 八bát 。 又hựu 今kim 文văn 中trung 果quả 上thượng 三tam 義nghĩa 但đãn 難nạn/nan 今kim 位vị 及cập 用dụng 。 略lược 不bất 語ngữ 昔tích 。 則tắc 闕khuyết 二nhị 處xứ 四tứ 番phiên 。 現hiện 文văn 乃nãi 成thành 四tứ 十thập 番phiên 也dã 。
矛mâu 盾#
如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。 今kim 還hoàn 以dĩ 彼bỉ 四tứ 一nhất 難nạn/nan 彼bỉ 妙diệu 成thành 麁thô 。 還hoàn 以dĩ 彼bỉ 昔tích 三tam 難nạn/nan 彼bỉ 麁thô 成thành 妙diệu 。 故cố 無vô 盈doanh 縮súc 。
四tứ 正chánh 論luận 今kim 意ý 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 借tá 光quang 宅trạch 義nghĩa 以dĩ 顯hiển 今kim 妙diệu 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 為vi 三tam 。
先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 。 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 。
初sơ 約ước
下hạ 判phán 。 初sơ 文văn 自tự 四tứ 。
初sơ 約ước 十thập 界giới 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 因nhân 。 次thứ 果quả 。 先tiên 因nhân 中trung 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 融dung 通thông 。 初sơ 釋thích 中trung 三tam 。
體thể 。 位vị 。 用dụng 也dã 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 一nhất 法pháp 攝nhiếp 九cửu 故cố 名danh 。
廣quảng
一nhất 念niệm 中trung 九cửu 無vô 非phi 佛Phật 法Pháp 故cố 名danh 。
高cao
十thập 法pháp 無vô 非phi 三tam 諦đế 。 並tịnh 有hữu 破phá 三tam 惑hoặc 。 現hiện 三Tam 身Thân 之chi 用dụng 。 次thứ 融dung 通thông 中trung 意ý 者giả 。 前tiền 廣quảng 義nghĩa 似tự 於ư 橫hoạnh/hoành 。 次thứ 高cao 義nghĩa 似tự 於ư 縱túng/tung 。 用dụng 中trung 似tự 獨độc 具cụ 三tam 。 故cố 須tu 合hợp 前tiền 二nhị 義nghĩa 共cộng 成thành 一nhất 意ý 。 秖kỳ 是thị 三tam 諦đế 一nhất 心tâm 有hữu 體thể 位vị 用dụng 耳nhĩ 。 次thứ 果quả 三tam 義nghĩa 中trung 言ngôn 。
體thể 遍biến
者giả 。 本bổn 法Pháp 身thân 也dã 。 即tức 本bổn 地địa 已dĩ 成thành 法Pháp 身thân 也dã 。 非phi 但đãn 高cao 廣quảng 等đẳng 殊thù 。 指chỉ 本bổn 迹tích 二nhị 門môn 因nhân 果quả 永vĩnh 異dị 。
是thị 為vi
下hạ 結kết 。 可khả 知tri 。
次thứ 約ước 五ngũ 味vị 以dĩ 判phán 麁thô 妙diệu 者giả 二nhị 。
先tiên 列liệt 五ngũ 味vị 。 次thứ 。
又hựu 醍đề 醐hồ
下hạ 重trọng/trùng 辨biện 同đồng 異dị 。 初sơ 文văn 者giả 。 因nhân 果quả 二nhị 門môn 並tịnh 約ước 迹tích 說thuyết 。 故cố 得đắc 乳nhũ 中trung 亦diệc 有hữu 一nhất 妙diệu 因nhân 果quả 。 餘dư 味vị 例lệ 然nhiên 。 故cố 下hạ 結kết 云vân 。
與dữ 醍đề 醐hồ 妙diệu 同đồng
次thứ 約ước 觀quán 心tâm 委ủy 明minh 十thập 境cảnh 十thập 乘thừa 。 若nhược 論luận 觀quán 境cảnh 。 則tắc 不bất 如như 止Chỉ 觀Quán 委ủy 悉tất 。 若nhược 以dĩ 體thể 位vị 用dụng 三tam 而nhi 判phán 麁thô 妙diệu 。 則tắc 此thử 文văn 顯hiển 要yếu 。 如như 其kỳ 體thể 等đẳng 。 不bất 廣quảng 高cao 長trường/trưởng 不bất 名danh 為vi 妙diệu 。 非phi 今kim 經kinh 觀quán 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 。 法Pháp 華Hoa 三Tam 昧Muội 。 於ư 茲tư 現hiện 矣hĩ 。 一nhất 經kinh 樞xu 鍵kiện 於ư 茲tư 立lập 矣hĩ 。 一nhất 代đại 教giáo 旨chỉ 於ư 茲tư 攢toàn 矣hĩ 。 佛Phật 出xuất 世thế 意ý 於ư 茲tư 辦biện 矣hĩ 。 十thập 法pháp 成thành 觀quán 之chi 精tinh 髓tủy 矣hĩ 。 十thập 不bất 思tư 議nghị 。 之chi 導đạo 首thủ 矣hĩ 。 是thị 則tắc 前tiền 約ước 十thập 界giới 。 五ngũ 味vị 二nhị 釋thích 咸hàm 入nhập 其kỳ 中trung 。 後hậu 約ước 六lục 即tức 。 是thị 觀quán 心tâm 之chi 位vị 。 故cố 前tiền 二nhị 義nghĩa 假giả 茲tư 方phương 立lập 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 常thường 觀quán 一nhất 念niệm 介giới 爾nhĩ 起khởi 心tâm 。 以dĩ 具cụ 一nhất 切thiết 心tâm 。 故cố 等đẳng 於ư 佛Phật 心tâm 。 以dĩ 等đẳng 佛Phật 心tâm 。 故cố 六lục 皆giai 名danh 即tức 。 成thành 究cứu 竟cánh 即tức 已dĩ 。 能năng 巧xảo 設thiết 五ngũ 味vị 。 思tư 之chi 思tư 之chi 。
次thứ 約ước 六lục 即tức 釋thích 。 亦diệc 是thị 體thể 廣quảng 者giả 具cụ 十thập 界giới 故cố 。 亦diệc 是thị 位vị 高cao 者giả 皆giai 佛Phật 界giới 故cố 。 亦diệc 是thị 用dụng 長trưởng 者giả 皆giai 究cứu 竟cánh 故cố 。 同đồng 在tại 一nhất 念niệm 。 故cố 皆giai 云vân 。
亦diệc
次thứ 。
初sơ 約ước
下hạ 判phán 前tiền 四tứ 釋thích 義nghĩa 同đồng 四tứ 一nhất 。 何hà 者giả 。 今kim 經kinh 體thể 具cụ 十thập 法Pháp 界Giới 。 如như 云vân 。
實thật 相tướng 如như 是thị 相tương/tướng
等đẳng 。 由do 此thử 經Kinh 用dụng 有hữu 前tiền 四tứ 味vị 。 由do 觀quán 此thử 經Kinh 成thành 於ư 妙diệu 行hạnh 。 始thỉ 終chung 六lục 即tức 。 四tứ 一nhất 義nghĩa 顯hiển 。 是thị 故cố 四tứ 釋thích 成thành 今kim 四tứ 一nhất 。 況huống 廣quảng 高cao 長trường/trưởng 遍biến 於ư 四tứ 釋thích 。 所sở 以dĩ 今kim 教giáo 具cụ 足túc 有hữu 於ư 體thể 廣quảng 等đẳng 三tam 皆giai 成thành 四tứ 一nhất 。 方phương 知tri 光quang 宅trạch 絕tuyệt 此thử 氣khí 分phần/phân 。 次thứ 。
略lược 示thị
下hạ 結kết 前tiền 。
廣quảng 說thuyết
下hạ 生sanh 後hậu 。 釋thích 云vân 。
先tiên 法pháp 次thứ 妙diệu
亦diệc 是thị 後hậu 文văn 標tiêu 也dã 。
次thứ 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 舉cử 南nam 嶽nhạc 分phần/phân 三tam 。 次thứ 今kim 師sư 順thuận 南nam 嶽nhạc 意ý 廣quảng 解giải 。 初sơ 文văn 中trung 二nhị 。
初sơ 標tiêu 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 自tự 三tam 。
初sơ 眾chúng 生sanh 法pháp 妙diệu 中trung 六lục 。
先tiên 明minh 妙diệu 有hữu 所sở 憑bằng 。 次thứ 。
又Hựu 經Kinh
下hạ 引dẫn 今kim 經kinh 相tương 似tự 之chi 文văn 。 以dĩ 驗nghiệm 眾chúng 生sanh 法pháp 成thành 妙diệu 也dã 。 三tam 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 證chứng 眾chúng 生sanh 法pháp 位vị 麁thô 而nhi 行hành 妙diệu 。 初sơ 學học 大Đại 乘Thừa 位vị 居cư 肉nhục 眼nhãn 。 從tùng 行hành 而nhi 說thuyết 故cố 云vân 佛Phật 眼nhãn 。 四tứ 。
央ương 掘quật
下hạ 舉cử 果quả 以dĩ 勸khuyến 脩tu 妙diệu 行hạnh 。 五ngũ 引dẫn 《# 大đại 品phẩm 》# 二nhị 文văn 明minh 行hành 妙diệu 之chi 相tướng 。 六lục 。
此thử 即tức
下hạ 結kết 。 初sơ 文văn 可khả 解giải 。 次thứ 文văn 者giả 。 既ký 云vân 。
父phụ 母mẫu 所sở 生sanh
即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 清thanh 淨tịnh 若nhược 此thử 。 故cố 即tức 名danh 妙diệu 。 第đệ 三tam 文văn 者giả 既ký 云vân 。
肉nhục 眼nhãn
故cố 名danh 眾chúng 生sanh 。 名danh 為vi 佛Phật 眼nhãn 。 故cố 即tức 是thị 妙diệu 。 四tứ 引dẫn 《# 央ương 掘quật 經kinh 》# 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。 五ngũ 引dẫn 《# 大đại 品phẩm 》# 二nhị 文văn 中trung 。 初sơ 言ngôn 。
六lục 自tự 在tại 王vương
者giả 。 凡phàm 夫phu 為vi 六lục 所sở 使sử 。 不bất 名danh 為vi 王vương 亦diệc 非phi 自tự 在tại 。 純thuần 行hành 染nhiễm 污ô 又hựu 非phi 清thanh 淨tịnh 。 今kim 六lục 根căn 得đắc 理lý 。 理lý 無vô 過quá 上thượng 。 故cố 名danh 為vi 。
王vương
遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 故cố 名danh 。
自tự 在tại
自tự 性tánh 無vô 染nhiễm 不bất 為vi 惑hoặc 拘câu 。 故cố 云vân 。
清thanh 淨tịnh
別biệt 在tại 行hành 成thành 。 通thông 具cụ 六lục 即tức 。 又hựu 云vân 。
一nhất 切thiết 法pháp 趣thú
等đẳng 者giả 。 即tức 是thị 六lục 根căn 皆giai 具cụ 三tam 諦đế 故cố 妙diệu 。
趣thú
義nghĩa 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 記ký 具cụ 引dẫn 本bổn 文văn 委ủy 釋thích 。 當đương 知tri 諸chư 經kinh 並tịnh 有hữu 眾chúng 生sanh 妙diệu 文văn 。 但đãn 部bộ 兼kiêm 帶đái 不bất 受thọ 妙diệu 名danh 耳nhĩ 。 六lục 。
此thử 即tức
下hạ 結kết 。 可khả 知tri 。 次thứ 。
佛Phật 法Pháp 妙diệu 者giả
先tiên 釋thích 。 次thứ 。
如như 是thị 。
下hạ 結kết 。 釋thích 中trung 意ý 者giả 。 攝nhiếp 前tiền 四tứ 味vị 並tịnh 是thị 今kim 經kinh 權quyền 智trí 所sở 攝nhiếp 。 而nhi 與dữ 實thật 理lý 相tương/tướng 即tức 故cố 妙diệu 。 次thứ 心tâm 法pháp 妙diệu 意ý 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。
眾chúng 生sanh 心tâm 性tánh 。 猶do 如như 利lợi 刀đao 。 唯duy 用dụng 割cát 泥nê 。 泥nê 無vô 所sở 成thành 。 刀đao 日nhật 就tựu 損tổn 。
理lý 體thể 常thường 妙diệu 。 眾chúng 生sanh 自tự 麁thô 。 初sơ 引dẫn 《# 安an 樂lạc 行hành 》# 中trung 既ký 云vân 。
觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 為vi 生sanh 死tử 所sở 動động 。 不bất 為vị 煩phiền 惱não 所sở 退thoái 。
以dĩ 煩phiền 惱não 生sanh 死tử 。 是thị 法Pháp 界Giới 故cố 。 又hựu 。
一nhất 念niệm 心tâm 隨tùy 喜hỷ
等đẳng 者giả 。 即tức 觀quán 行hành 位vị 。 初sơ 秖kỳ 於ư 貪tham 瞋sân 一nhất 念niệm 心tâm 起khởi 。 體thể 即tức 權quyền 實thật 。 諸chư 皆giai 例lệ 然nhiên 。 隨tùy 順thuận 三tam 諦đế 。 故cố 云vân 。
隨tùy 喜hỷ
是thị 故cố 隨tùy 喜hỷ 名danh 心tâm 法pháp 妙diệu 。 《# 普phổ 賢hiền 觀quán 》# 意ý 者giả 。 心tâm 體thể 即tức 理lý 故cố 云vân 。
自tự 空không
誰thùy 執chấp 罪tội 福phước 故cố 云vân 。
無vô 主chủ
應ưng 遍biến 十thập 界giới 以dĩ 明minh 罪tội 福phước 。 在tại 一nhất 念niệm 心tâm 方phương 成thành 妙diệu 觀quán 。
觀quán 心tâm 無vô 心tâm
等đẳng 者giả 。 能năng 緣duyên 之chi 心tâm 既ký 無vô 。 所sở 緣duyên 之chi 法pháp 安an 在tại 。 能năng 所sở 不bất 二nhị 。 故cố 云vân 。
純thuần 是thị
以dĩ 心tâm 體thể 本bổn 妙diệu 。 故cố 可khả 於ư 心tâm 行hành 。 而nhi 求cầu 解giải 脫thoát 。 破phá 心tâm 微vi 塵trần 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 記ký 。
次thứ 明minh 大đại 師sư 依y 南nam 嶽nhạc 意ý 更cánh 廣quảng 分phân 別biệt 。 於ư 中trung 為vi 三tam 。
初sơ 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 三tam 。
問vấn
下hạ 略lược 料liệu 簡giản 。 釋thích 中trung 二nhị 。
初sơ 略lược 明minh 得đắc 名danh 所sở 依y 。 言ngôn 。
若nhược 廣quảng 眾chúng 生sanh 法pháp 一nhất 往vãng 通thông 論luận 諸chư 因nhân 果quả 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp
等đẳng 者giả 。 然nhiên 眾chúng 生sanh 義nghĩa 通thông 故cố 云vân 。
通thông 論luận
若nhược 其kỳ 通thông 論luận 。 義nghĩa 非phi 究cứu 竟cánh 。 故cố 云vân 。
一nhất 往vãng
一nhất 往vãng 雖tuy 通thông 。 二nhị 往vãng 則tắc 局cục 。 不bất 通thông 於ư 佛Phật 。 及cập 唯duy 在tại 因nhân 。 佛Phật 法Pháp 及cập 心tâm 不bất 云vân 一nhất 往vãng 者giả 。 佛Phật 法Pháp 定định 在tại 於ư 果quả 。 心tâm 法pháp 定định 在tại 於ư 因nhân 。 故cố 此thử 三tam 法pháp 得đắc 名danh 各các 別biệt 。 何hà 者giả 。 如như 眾chúng 生sanh 身thân 中trung 。 佛Phật 法Pháp 心tâm 法pháp 猶do 通thông 因nhân 果quả 。 況huống 眾chúng 生sanh 名danh 通thông 通thông 凡phàm 通thông 聖thánh 。
若nhược 佛Phật 身thân 中trung 眾chúng 生sanh 心tâm 法pháp 亦diệc 定định 在tại 果quả 。 心tâm 法pháp 之chi 中trung 佛Phật 法Pháp 眾Chúng 生sanh 法pháp 此thử 二nhị 在tại 因nhân 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 經Kinh 云vân 。
三tam 無vô 差sai 別biệt
答đáp 。
理lý 體thể 無vô 差sai 。 差sai 約ước 事sự 用dụng 。 此thử 義nghĩa 廣quảng 明minh 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 十thập 法pháp 成thành 乘thừa 中trung 說thuyết 。
即tức 是thị 心tâm 法Pháp 及cập 眾chúng 生sanh 法pháp 。 彼bỉ 佛Phật 法Pháp 界giới 亦diệc 兼kiêm 於ư 果quả 而nhi 不bất 專chuyên 於ư 果quả 。 彼bỉ 文văn 寄ký 果quả 明minh 理lý 性tánh 故cố 也dã 。
次thứ 正chánh 廣quảng 釋thích 中trung 自tự 三tam 。
初sơ 廣quảng 眾chúng 生sanh 中trung 文văn 又hựu 自tự 標tiêu 二nhị 。
謂vị 列liệt 數số 。 次thứ 釋thích 。 初sơ 列liệt 數số 中trung 二nhị 。
初sơ 通thông 論luận 諸chư 經kinh 增tăng 數số 。 次thứ 正chánh 約ước 今kim 經kinh 。 初sơ 通thông 諸chư 經kinh 者giả 。 此thử 中trung 釋thích 法pháp 唯duy 立lập 三tam 門môn 釋thích 妙diệu 則tắc 本bổn 迹tích 各các 十thập 。 且thả 如như 下hạ 文văn 通thông 釋thích 妙diệu 數số 中trung 云vân 。
本bổn 迹tích 三tam 中trung 一nhất 一nhất 各các 十thập 。 十thập 中trung 復phục 各các 待đãi 絕tuyệt 不bất 同đồng 。 故cố 有hữu 一nhất 百bách 二nhị 十thập 重trọng/trùng 妙diệu 。
當đương 知tri 諸chư 經kinh 所sở 列liệt 法pháp 數số 。 一nhất 往vãng 且thả 從tùng 增tăng 數số 而nhi 說thuyết 。 據cứ 其kỳ 道Đạo 理lý 須tu 論luận 四tứ 教giáo 。 四tứ 教giáo 之chi 中trung 皆giai 有hữu 迹tích 中trung 三tam 十thập 麁thô 法pháp 。 三tam 十thập 妙diệu 法Pháp 。 更cánh 約ước 五ngũ 味vị 以dĩ 論luận 麁thô 妙diệu 。 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 。 依y 此thử 等đẳng 法pháp 而nhi 生sanh 增tăng 數số 。 始thỉ 從tùng 一nhất 法pháp 。 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 。 不bất 出xuất 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 法pháp 故cố 。 增tăng 數số 之chi 相tướng 略lược 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 。 故cố 宜nghi 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 同đồng 令linh 增tăng 減giảm 異dị 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
初sơ 略lược 至chí 三tam 。 次thứ 廣quảng 例lệ 百bách 千thiên 。
次thứ 明minh 今kim 經kinh 。 又hựu 為vi 四tứ 。
先tiên 依y 經kinh 列liệt 數số 。 次thứ 。
南nam 嶽nhạc
下hạ 釋thích 十thập 如như 名danh 。 三tam 。
次thứ 判phán
下hạ 判phán 權quyền 實thật 料liệu 簡giản 。 四tứ 。
皆giai 稱xưng
下hạ 釋thích 法Pháp 界Giới 名danh 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 釋thích 如như 名danh 。 中trung 二nhị 。
初sơ 出xuất 南nam 嶽nhạc 。 次thứ 騰đằng 己kỷ 見kiến 。 今kim 一nhất 家gia 相tương/tướng 承thừa 皆giai 云vân 。
如như
者giả 。 猶do 依y 南nam 嶽nhạc 通thông 云vân 。
十thập 如như
次thứ 大đại 師sư 意ý 者giả 。 為vi 六lục 。
初sơ 章chương 安an 述thuật 所sở 依y 標tiêu 數số 。 次thứ 。
一nhất 云vân
下hạ 釋thích 出xuất 讀đọc 相tương/tướng 。 三tam 。
分phân 別biệt
下hạ 融dung 通thông 大đại 意ý 。 四tứ 。
唯duy 佛Phật
下hạ 稱xưng 歎thán 。 五ngũ 。
是thị 十thập
下hạ 明minh 法pháp 功công 能năng 。 六lục 。
若nhược 依y
下hạ 明minh 讀đọc 文văn 所sở 以dĩ 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 讀đọc 相tương/tướng 中trung 約ước 假giả 。 雖tuy 有hữu 邐lệ 迤dĩ 之chi 言ngôn 。 但đãn 是thị 約ước 空không 論luận 假giả 。 三tam 融dung 通thông 中trung 二nhị 。
先tiên 出xuất 文văn 意ý 。 次thứ 。
約ước 如như
下hạ 正chánh 明minh 融dung 通thông 又hựu 二nhị 。
初sơ 融dung 三tam 諦đế 。 次thứ 。
非phi 一nhất
下hạ 複phức 疎sơ 也dã 。 兩lưỡng 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 方phương 名danh 實thật 相tướng 。 四tứ 五ngũ 可khả 解giải 。 第đệ 六lục 意ý 者giả 。 偈kệ 文văn 既ký 以dĩ 性tánh 相tướng 為vi 句cú 。 故cố 今kim 讀đọc 者giả 大đại 分phần/phân 依y 之chi 。
三tam 判phán 權quyền 實thật 。 中trung 二nhị 。
先tiên 出xuất 古cổ 師sư 。 次thứ 明minh 今kim 解giải 。 初sơ 文văn 二nhị 師sư 各các 先tiên 出xuất 。 次thứ 破phá 。 初sơ 師sư 初sơ 文văn 。 可khả 見kiến 。 次thứ 。
今kim 恐khủng
下hạ 破phá 。 破phá 中trung 先tiên 約ước 法pháp 。 次thứ 。
若nhược 言ngôn
下hạ 約ước 人nhân 。 言ngôn 。
凡phàm 夫phu 何hà 意ý 無vô 實thật
等đẳng 者giả 。 經Kinh 云vân 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh
則tắc 眾chúng 生sanh 有hữu 實thật 。 而nhi 生sanh 五ngũ 道đạo 。 以dĩ 現hiện 其kỳ 身thân 。 則tắc 聖thánh 人nhân 有hữu 權quyền 。 觀quán 音âm 妙diệu 音âm 三tam 十thập 三Tam 身Thân 並tịnh 是thị 聖thánh 人nhân 有hữu 權quyền 之chi 文văn 也dã 。
如như 此thử 抑ức 沒một
等đẳng 者giả 。 抑ức 凡phàm 無vô 實thật 。 沒một 聖thánh 無vô 權quyền 。 次thứ 破phá 地địa 師sư 。 亦diệc 二nhị 。
先tiên 出xuất 。 次thứ 破phá 。 破phá 中trung 大đại 意ý 可khả 見kiến 。 不bất 能năng 委ủy 細tế 。 但đãn 總tổng 云vân 。
人nhân 情tình
而nhi 已dĩ 。 不bất 應ưng 聖thánh 理lý 故cố 也dã 。 次thứ 明minh 今kim 文văn 正chánh 解giải 者giả 。 但đãn 明minh 一nhất 心tâm 具cụ 足túc 十thập 界giới 。 若nhược 且thả 約ước 界giới 判phán 。 則tắc 九cửu 界giới 為vi 權quyền 。 佛Phật 界giới 為vi 實thật 。 一nhất 一nhất 界giới 中trung 。 又hựu 各các 具cụ 十thập 。 尚thượng 權quyền 實thật 相tướng 即tức 。 何hà 況huống 具cụ 耶da 。 一nhất 心tâm 既ký 爾nhĩ 。 諸chư 心tâm 例lệ 然nhiên 。 是thị 故cố 不bất 同đồng 。 舊cựu 人nhân 所sở 見kiến 。 是thị 知tri 舊cựu 人nhân 不bất 知tri 。 以dĩ 如như 約ước 界giới 界giới 界giới 互hỗ 有hữu 。 而nhi 但đãn 約ước 如như 以dĩ 分phần/phân 權quyền 實thật 。
四tứ 釋thích 十thập 法Pháp 界Giới 名danh 約ước 三tam 諦đế 者giả 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。 如như 無vô 別biệt 體thể 全toàn 依y 於ư 界giới 。 前tiền 釋thích 本bổn 末mạt 等đẳng 已dĩ 約ước 三tam 諦đế 即tức 是thị 十thập 界giới 皆giai 三tam 諦đế 竟cánh 。 今kim 重trọng/trùng 明minh 者giả 。 按án 。
十thập 法Pháp 界Giới
三tam 字tự 解giải 義nghĩa 。 使sử 十thập 界giới 中trung 三tam 諦đế 分phân 明minh 。 則tắc 令linh 如như 中trung 三tam 諦đế 復phục 顯hiển 。 彼bỉ 此thử 相tương/tướng 成thành 。 令linh 知tri 不bất 異dị 。 故cố 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 中trung 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 一nhất 念niệm 三tam 千thiên 。 非phi 思tư 量lượng 分phân 別biệt 。 之chi 所sở 能năng 解giải 。 是thị 故cố 立lập 此thử 不bất 思tư 議nghị 名danh 。 釋thích 中trung 文văn 又hựu 為vi 四tứ 。
初sơ 標tiêu 數số 。 次thứ 。
十thập 數số
下hạ 釋thích 。 三tam 。
若nhược 十thập 數số 依y
下hạ 判phán 對đối 。 四tứ 。
欲dục 令linh
下hạ 以dĩ 文văn 融dung 通thông 。 初sơ 列liệt 法pháp 數số 竟cánh 。 次thứ 。
此thử 一nhất 法pháp
下hạ 正chánh 解giải 法pháp 相tướng 。 於ư 中trung 為vi 五ngũ 。
初sơ 重trọng/trùng 舉cử 千thiên 如như 。 次thứ 束thúc 為vi 五ngũ 差sai 。 三tam 判phán 五ngũ 差sai 權quyền 實thật 。 四tứ 。
然nhiên 此thử
下hạ 歎thán 五ngũ 差sai 權quyền 實thật 。 五ngũ 。
次thứ 解giải
下hạ 正chánh 廣quảng 解giải 十thập 如như 。 初sơ 二nhị 如như 文văn 。 三tam 判phán 中trung 言ngôn 。
細tế 論luận 各các 具cụ 權quyền 實thật 且thả 從tùng 兩lưỡng 義nghĩa
者giả 。 相tương/tướng 即tức 如như 向hướng 所sở 說thuyết 。 且thả 依y 九cửu 界giới 為vi 權quyền 。 佛Phật 界giới 為vi 實thật 。 若nhược 不bất 然nhiên 者giả 。 謂vị 佛Phật 尚thượng 亦diệc 不bất 說thuyết 況huống 復phục 下hạ 地địa 。 故cố 且thả 依y 顯hiển 說thuyết 。 四tứ 稱xưng 歎thán 中trung 為vi 八bát 。
先tiên 約ước 人nhân 歎thán 境cảnh 故cố 云vân
諸chư 佛Phật
次thứ 。
以dĩ 此thử
下hạ 約ước 行hành 歎thán 境cảnh 故cố 云vân
發phát 智trí
三tam 。
故cố 文văn 云vân
下hạ 重trọng/trùng 舉cử 境cảnh 智trí 深thâm 廣quảng 。 四tứ 。
其kỳ 智trí
下hạ 歎thán 智trí 令linh 妙diệu 以dĩ 顯hiển 妙diệu 境cảnh 。 欲dục 明minh 智trí 契khế 故cố 重trọng/trùng 舉cử 境cảnh 。 若nhược 境cảnh 為vi 智trí 門môn 。 即tức 正chánh 歎thán 境cảnh 也dã 。 五ngũ 。
方phương 便tiện
下hạ 總tổng 以dĩ 二nhị 境cảnh 通thông 歎thán 經kinh 文văn 。 六lục 。
如Như 來Lai
下hạ 總tổng 明minh 如Như 來Lai 能năng 照chiếu 二nhị 境cảnh 。 七thất 。
央ương 掘quật
下hạ 引dẫn 證chứng 佛Phật 智trí 。 八bát 。
當đương 知tri
下hạ 結kết 歸quy 稱xưng 歎thán 。 前tiền 四tứ 可khả 見kiến 。 五ngũ 總tổng 歎thán 經kinh 中trung 二nhị 。
先tiên 歎thán 。 次thứ 。
如như 是thị 。
下hạ 結kết 。 初sơ 文văn 中trung 具cụ 約ước 三tam 周chu 。 所sở 言ngôn 。
方phương 便tiện 品phẩm 略lược 說thuyết
等đẳng 者giả 。 品phẩm 初sơ 長trường/trưởng 行hành 略lược 歎thán 廣quảng 歎thán 權quyền 實thật 二nhị 智trí 。 次thứ 重trọng/trùng 頌tụng 中trung 二nhị 十thập 一nhất 行hành 頌tụng 前tiền 二nhị 智trí 。 於ư 中trung 前tiền 二nhị 十thập 行hành 重trọng/trùng 頌tụng 廣quảng 略lược 二nhị 歎thán 。 末mạt 後hậu 一nhất 行hành 略lược 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 云vân 。
佛Phật 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 示thị 以dĩ 三tam 乘thừa 教giáo 。 眾chúng 生sanh 處xứ 處xứ 著trước 。 引dẫn 之chi 令linh 得đắc 出xuất 。
後hậu 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。 廣quảng 約ước 五ngũ 佛Phật 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 望vọng 後hậu 二nhị 周chu 仍nhưng 成thành 略lược 說thuyết 。 言ngôn 。
長trưởng 者giả 付phó 子tử 此thử 法pháp
者giả 。 付phó 彼bỉ 般Bát 若Nhã 。 彼bỉ 般Bát 若Nhã 中trung 雖tuy 未vị 開khai 權quyền 。 依y 彼bỉ 法pháp 體thể 不bất 出xuất 權quyền 實thật 。 總tổng 結kết 可khả 知tri 。 六lục 明minh 如Như 來Lai 能năng 照chiếu 中trung 云vân 。
如Như 來Lai 洞đỗng 達đạt 究cứu 十thập 法pháp 底để
等đẳng 者giả 。 於ư 一nhất 一nhất 界giới 一nhất 一nhất 法pháp 善thiện 知tri 法pháp 相tướng 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 諸chư 法Pháp 具cụ 足túc 名danh 為vi 。
盡tận 邊biên
無vô 非phi 實thật 相tướng 名danh 為vi 。
究cứu 底để
種chủng 芽nha
等đẳng 者giả 。 皆giai 以dĩ 二nhị 法pháp 為vi 種chủng 熟thục 脫thoát 故cố 也dã 。 聞văn 法Pháp 為vi 種chủng 。 發phát 心tâm 為vi 芽nha 。 在tại 賢hiền 如như 熟thục 。 入nhập 聖thánh 如như 脫thoát 。 於ư 十thập 方phương 界giới 。 十thập 界giới 眾chúng 生sanh 。 無vô 不bất 了liễu 知tri 。 橫hoạnh/hoành 豎thụ 種chủng 脫thoát 。 七thất 引dẫn 證chứng 中trung 且thả 舉cử 善thiện 惡ác 二nhị 人nhân 。 餘dư 皆giai 倣# 此thử 。 言ngôn 。
央ương 掘quật 雖tuy 是thị 惡ác 人nhân 善thiện 性tánh 相tướng 熟thục
等đẳng 者giả 。 《# 央ương 掘quật 經kinh 》# 中trung 如Như 來Lai 說thuyết 偈kệ 問vấn 。 央ương 掘quật 偈kệ 答đáp 。 佛Phật 命mạng 善thiện 來lai 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 即tức 地địa 獄ngục 人nhân 成thành 聲Thanh 聞Văn 界giới 。 若nhược 依y 大Đại 乘Thừa 。 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 即tức 成thành 佛Phật 界giới 。 四tứ 禪thiền 比Bỉ 丘Khâu 謂vị 為vi 四Tứ 果Quả 。 此thử 即tức 天thiên 界giới 成thành 就tựu 地địa 獄ngục 。 且thả 略lược 舉cử 此thử 以dĩ 為vi 事sự 端đoan 。 他tha 皆giai 例lệ 也dã 。 八bát 。
當đương 知tri
下hạ 結kết 。 中trung 二nhị 。
初sơ 結kết 眾chúng 生sanh 是thị 妙diệu 。 次thứ 。
不bất 可khả
下hạ 誡giới 勸khuyến 。 言ngôn 。
不bất 可khả 以dĩ 牛ngưu 羊dương 眼nhãn
等đẳng 者giả 。 《# 普phổ 超siêu 經kinh 》# 下hạ 卷quyển 。
佛Phật 授thọ 闍xà 王vương 記ký 已dĩ 。 因nhân 告cáo 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
人nhân 人nhân 相tương 見kiến 。 莫mạc 相tương 平bình 相tương/tướng 。 所sở 以dĩ 不bất 當đương 相tương 平bình 相tương/tướng 者giả 。 人nhân 根căn 難nan 見kiến 。 唯duy 有hữu 如Như 來Lai 。 能năng 平bình 相tương/tướng 人nhân 。 賢Hiền 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 及cập 大đại 眾chúng 會hội 。 驚kinh 喜hỷ 踊dũng 躍dược 。 而nhi 說thuyết 斯tư 言ngôn 。
從tùng 今kim 日nhật 始thỉ 。 盡tận 其kỳ 形hình 壽thọ 。 不bất 觀quán 他tha 人nhân 不bất 敢cảm 說thuyết 人nhân 。 某mỗ 趨xu 地địa 獄ngục 。 某mỗ 當đương 滅diệt 度độ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 群quần 生sanh 之chi 行hành 不bất 可khả 思tư 議nghị 。
五ngũ 正chánh 廣quảng 解giải 中trung 文văn 自tự 為vi 二nhị 。
初sơ 通thông 中trung 二nhị 。
初sơ 廣quảng 釋thích 十thập 如như 。 次thứ 。
若nhược 作tác
下hạ 廣quảng 以dĩ 三tam 諦đế 釋thích 究cứu 竟cánh 等đẳng 以dĩ 顯hiển 十thập 如như 。 又hựu 為vi 二nhị 。
先tiên 寄ký 釋thích 等đẳng 。 次thứ 。
今kim 不bất
下hạ 正chánh 出xuất 實thật 理lý 釋thích 究cứu 竟cánh 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 。
夫phu 究cứu 竟cánh
下hạ 重trọng/trùng 釋thích 。 從tùng 勝thắng 立lập 名danh 方phương 名danh 究cứu 竟cánh 。 所sở 以dĩ 本bổn 末mạt 究cứu 竟cánh 皆giai 空không 假giả 中trung 者giả 。 如như 於ư 夢mộng 中trung 。 修tu 因nhân 得đắc 果quả 。 夢mộng 事sự 宛uyển 然nhiên 即tức 假giả 也dã 。 求cầu 夢mộng 不bất 可khả 得đắc 即tức 空không 也dã 。 夢mộng 之chi 心tâm 性tánh 即tức 中trung 也dã 。 此thử 之chi 三tam 法pháp 不bất 前tiền 後hậu 。 不bất 合hợp 散tán 。 次thứ 別biệt 解giải 者giả 為vi 二nhị 。
初sơ 文văn 復phục 合hợp 五ngũ 差sai 為vi 四tứ 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 與dữ 佛Phật 菩Bồ 提Đề 器khí 同đồng 故cố 復phục 合hợp 之chi 。 次thứ 。
初sơ 明minh
下hạ 解giải 釋thích 。 釋thích 中trung 為vi 三tam 。
初sơ 正chánh 解giải 。 次thứ 。
復phục 次thứ
下hạ 開khai 權quyền 。 三tam 。
復phục 次thứ 百bách 界giới
下hạ 以dĩ 諸chư 教giáo 偈kệ 結kết 。 初sơ 依y 四tứ 文văn 為vi 四tứ 。
先tiên 解giải 四tứ 趣thú 十thập 如như 自tự 為vi 十thập 惡ác 相tướng 者giả 。 文văn 為vi 二nhị 。
先tiên 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 初sơ 法pháp 中trung 。
不bất 如như 意ý 處xứ
即tức 是thị 後hậu 報báo 。 相tương/tướng 表biểu 於ư 報báo 故cố 云vân 也dã 。 次thứ 譬thí 中trung 二nhị 。
謂vị 譬thí 。 合hợp 。 合hợp 中trung 。
惡ác 相tướng
下hạ 合hợp 否phủ/bĩ 色sắc 。 報báo 不bất 即tức 受thọ 故cố 云vân 。
遠viễn 表biểu
泥nê 黎lê
者giả 此thử 翻phiên 不bất 如như 意ý 。 此thử 處xứ 咸hàm 苦khổ 無vô 適thích 意ý 法pháp 。 故cố 云vân 也dã 。 亦diệc 云vân 地địa 獄ngục 。 新tân 譯dịch 云vân 捺nại 落lạc 迦ca 。 翻phiên 苦khổ 具cụ 等đẳng (# 云vân 云vân )# 。 四tứ 惡ác 之chi 業nghiệp 感cảm 報báo 不bất 同đồng 。 今kim 且thả 從tùng 重trùng 說thuyết 故cố 云vân 也dã 。
凡phàm 夫phu
下hạ 合hợp 相tướng 師sư 。 若nhược 不bất 舉cử 相tướng 師sư 則tắc 不bất 預dự 知tri 有hữu 。 相tướng 師sư 有hữu 分phần/phân 與dữ 究cứu 竟cánh 。 故cố 舉cử 凡phàm 夫phu 用dụng 世thế 相tương/tướng 法pháp 亦diệc 有hữu 分phần/phân 知tri 。 況huống 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 唯duy 佛Phật 究cứu 竟cánh 。
如như 善thiện
下hạ 重trọng/trùng 譬thí 佛Phật 。
洞đỗng
者giả 鑒giám 幽u 也dã 。
始thỉ 終chung
者giả 秖kỳ 是thị 相tương/tướng 報báo 耳nhĩ 。 又hựu 地địa 獄ngục 相tương/tướng 報báo 。 如như 迦Ca 葉Diếp 等đẳng 千thiên 人nhân 出xuất 家gia 。 先tiên 本bổn 事sự 火hỏa 皮bì 膚phu 皴thuân 裂liệt 。 淨tịnh 飯phạn 王vương 曰viết 。
是thị 諸chư 人nhân 等đẳng 。 雖tuy 復phục 出xuất 家gia 。 不bất 足túc 光quang 顯hiển 我ngã 之chi 太thái 子tử 。 乃nãi 令linh 千thiên 釋Thích 種chủng 出xuất 家gia 入nhập 道đạo 。 此thử 千thiên 種chủng 釋thích 。 出xuất 城thành 之chi 時thời 。 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 瞿cù 伽già 離ly 。 其kỳ 馬mã 仆phó 。 其kỳ 冠quan 脫thoát 。 眾chúng 人nhân 皆giai 云vân 。
是thị 二nhị 人nhân 者giả 必tất 於ư 佛Phật 法Pháp 無vô 大đại 利lợi 益ích 。 此thử 亦diệc 地địa 獄ngục 之chi 前tiền 相tương/tướng 也dã 。 此thử 世thế 間gian 相tương/tướng 者giả 尚thượng 亦diệc 似tự 知tri 未vị 現hiện 之chi 相tướng 。 況huống 極cực 聖thánh 乎hồ 。 如như 善thiện 相tướng 師sư 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 孫tôn 劉lưu 曹tào 等đẳng 第đệ 五ngũ 記ký 。 惡ác 性tánh 者giả 。 約ước 理lý 則tắc 本bổn 有hữu 之chi 法pháp 不bất 可khả 改cải 故cố 。
如như 木mộc
等đẳng 者giả 。 明minh 以dĩ 性tánh 為vi 因nhân 。 假giả 於ư 外ngoại 緣duyên 。 不bất 同đồng 今kim 此thử 明minh 染nhiễm 中trung 之chi 惡ác 。 即tức 脩tu 惡ác 也dã 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 初sơ 。 然nhiên 十thập 如như 十thập 界giới 皆giai 有hữu 脩tu 性tánh 。 此thử 中trung 但đãn 以dĩ 脩tu 為vi 性tánh 耳nhĩ 。
於ư 中trung 為vi 二nhị 。
初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 譬thí 功công 能năng 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 又hựu 二nhị 。
先tiên 順thuận 譬thí 。 次thứ 反phản 譬thí 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
先tiên 譬thí 。 次thứ 。
大Đại 經Kinh
下hạ 合hợp 。 於ư 中trung 先tiên 引dẫn 教giáo 。 次thứ 合hợp 。
若nhược 泥nê 木mộc
下hạ 反phản 以dĩ 不bất 可khả 生sanh 為vi 譬thí 以dĩ 顯hiển 可khả 生sanh 。 亦diệc 先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 合hợp 中trung 但đãn 云vân 。
不bất 爾nhĩ
即tức 略lược 合hợp 也dã 。
故cố 言ngôn
下hạ 結kết 。 體thể 中trung 二nhị 。 謂vị 釋thích 。 結kết 。 初sơ 釋thích 中trung 文văn 出xuất 三tam 釋thích 。 各các 有hữu 其kỳ 意ý 。 次thứ 明minh 力lực 中trung 四tứ 。
先tiên 法pháp 。 次thứ 舉cử 譬thí 引dẫn 事sự 。 三tam 合hợp 。 後hậu 結kết 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 先tiên 引dẫn 譬thí 。 次thứ 引dẫn 事sự 。 云vân 。
大đại 經Kinh 云vân 作tác 舍xá 取thủ 木mộc 不bất 取thủ 縷lũ 線tuyến
等đẳng 者giả 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 二nhị 十thập 三tam 云vân 。
欲dục 造tạo 牆tường 壁bích 。 則tắc 取thủ 泥nê 土thổ/độ 。 不bất 取thủ 彩thải 色sắc 。 欲dục 造tạo 畫họa 像tượng 。 則tắc 取thủ 彩thải 色sắc 。 不bất 取thủ 草thảo 木mộc 。 作tác 衣y 取thủ 縷lũ 。 不bất 取thủ 泥nê 木mộc 。 作tác 舍xá 取thủ 泥nê 木mộc 。 不bất 取thủ 縷lũ 線tuyến 。
彼bỉ 敘tự 外ngoại 人nhân 而nhi 執chấp 定định 計kế 。 今kim 借tá 因nhân 緣duyên 助trợ 成thành 義nghĩa 邊biên 。 各các 有hữu 力lực 用dụng 能năng 生sanh 之chi 性tánh 。 當đương 知tri 力lực 者giả 功công 能năng 為vi 義nghĩa 亦diệc 是thị 堪kham 任nhậm 。
地địa 獄ngục
下hạ 以dĩ 三tam 趣thú 合hợp 。 仍nhưng 略lược 脩tu 羅la 。 故cố 知tri 一nhất 一nhất 並tịnh 以dĩ 四tứ 趣thú 言ngôn 之chi 。
皆giai 是thị
下hạ 結kết 。 次thứ 明minh 作tác 中trung 二nhị 。
法pháp 。 譬thí 。 譬thí 中trung 。 譬thí 。 合hợp 。 譬thí 云vân 。
為vi 惡ác 行hành 者giả 。 名danh 為vi 半bán 人nhân
者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 第đệ 八bát 云vân 。
譬thí 如như 世thế 間gian 。 為vi 惡ác 行hành 者giả 。 名danh 為vi 半bán 人nhân 。 為vi 善thiện 行hành 者giả 名danh 為vi 滿mãn 人nhân 。
經kinh 文văn 本bổn 譬thí 半bán 滿mãn 二nhị 教giáo 。 今kim 借tá 譬thí 義nghĩa 不bất 用dụng 於ư 法pháp 。 文văn 且thả 引dẫn 地địa 獄ngục 。 故cố 諸chư 惡ác 之chi 言ngôn 義nghĩa 兼kiêm 四tứ 趣thú 。 次thứ 明minh 因nhân 中trung 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 功công 能năng 中trung 云vân 。
自tự 種chủng 相tương 生sanh 習tập 續tục 不bất 斷đoạn
者giả 。 自tự 分phần/phân 因nhân 也dã 。 《# 俱câu 舍xá 》# 名danh 為vi 同đồng 類loại 因nhân 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 八bát 業nghiệp 境cảnh 中trung 。 次thứ 緣duyên 中trung 三tam 。
法pháp 。 譬thí 。 結kết 。 法pháp 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 。
所sở 謂vị 。
下hạ 功công 能năng 。 言ngôn 。
如như 水thủy 能năng 潤nhuận
等đẳng 者giả 。 習tập 因nhân 如như 種chủng 。 助trợ 因nhân 如như 潤nhuận 。 單đơn 有hữu 習tập 因nhân 未vị 能năng 成thành 報báo 。 故cố 加gia 緣duyên 潤nhuận 堪kham 受thọ 後hậu 果quả 。 是thị 故cố 報báo 因nhân 名danh 之chi 為vi 緣duyên 。 三tam 。
故cố 用dụng
下hạ 結kết 。 次thứ 明minh 果quả 中trung 二nhị 。
先tiên 略lược 釋thích 。 次thứ 。
如như 多đa
下hạ 相tướng 狀trạng 。 次thứ 明minh 報báo 中trung 亦diệc 二nhị 。
先tiên 略lược 釋thích 。 次thứ 相tướng 狀trạng 。 次thứ 明minh 本bổn 末mạt 。 中trung 為vi 三tam 。
謂vị 標tiêu 。 釋thích 。 結kết 。 釋thích 中trung 三tam 。 即tức 三tam 觀quán 。 初sơ 空không 觀quán 中trung 相tương/tướng 本bổn 報báo 末mạt 始thỉ 終chung 俱câu 空không 。 此thử 四tứ 趣thú 十thập 如như 本bổn 無vô 性tánh 故cố 。 乃nãi 至chí 四tứ 中trung 一nhất 一nhất 具cụ 十thập 。 此thử 四tứ 既ký 空không 。 四tứ 中trung 之chi 十thập 安an 得đắc 不bất 空không 。 次thứ 。
又hựu 惡ác
下hạ 明minh 假giả 等đẳng 中trung 三tam 。
正chánh 釋thích 。 引dẫn 事sự 。 結kết 。 初sơ 文văn 者giả 。 初sơ 相tương/tướng 後hậu 報báo 更cánh 互hỗ 可khả 識thức 。 故cố 四tứ 中trung 之chi 十thập 相tương/tướng 表biểu 皆giai 然nhiên 。 次thứ 。
若nhược 先tiên 無vô 後hậu
下hạ 引dẫn 事sự 。 言ngôn 。
追truy 記ký
者giả 。
追truy
退thoái 也dã 。 卻khước 記ký 往vãng 事sự 也dã 。 亦diệc 云vân 隨tùy 記ký 。 故cố 書thư 云vân 雖tuy 悔hối 可khả 追truy 及cập 也dã 。 言ngôn 。
當đương 知tri
下hạ 結kết 。 三tam 。
中trung 實thật
下hạ 釋thích 中trung 道đạo 等đẳng 此thử 四tứ 趣thú 及cập 十thập 界giới 之chi 十thập 無vô 非phi 實thật 相tướng 。 言ngôn 。
約ước 理lý
者giả 。 中trung 名danh 附phụ 理lý 。 故cố 云vân 約ước 理lý 。 究cứu 論luận 此thử 三tam 。 無vô 不bất 是thị 理lý 也dã 。
次thứ 人nhân 天thiên 中trung 為vi 二nhị 。
先tiên 與dữ 四tứ 趣thú 辨biện 異dị 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 釋thích 中trung 言ngôn 。
自tự 然nhiên
者giả 。 此thử 言ngôn 通thông 用dụng 何hà 必tất 外ngoại 計kế 。 即tức 任nhậm 運vận 之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 。 因nhân 必tất 尅khắc 果quả 之chi 相tướng 也dã 。 委ủy 以dĩ 四tứ 趣thú 意ý 。 例lệ 之chi 可khả 識thức 。
次thứ 明minh 二Nhị 乘Thừa 中trung 二nhị 。
先tiên 總tổng 明minh 所sở 依y 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 廣quảng 料liệu 簡giản 。 有hữu 報báo 無vô 報báo 。 初sơ 文văn 中trung 云vân 。
體thể 即tức 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân
者giả 。 無vô 作tác 戒giới 為vi 戒giới 身thân 。 無vô 漏lậu 淨tịnh 禪thiền 為vi 定định 身thân 。 無vô 漏lậu 慧tuệ 為vi 慧tuệ 身thân 。 二nhị 種chủng 解giải 脫thoát 為vi 解giải 脫thoát 身thân 。
一nhất 者giả 有hữu 為vi 解giải 脫thoát 。 謂vị 無vô 漏lậu 智trí 相tương 應ứng 。 二nhị 者giả 無vô 為vi 解giải 脫thoát 。 謂vị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 無vô 餘dư 也dã 。 又hựu 盡tận 智trí 為vi 解giải 脫thoát 身thân 。 無vô 生sanh 智trí 為vi 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 身thân 。
二Nhị 乘Thừa 既ký 不bất 生sanh 則tắc 無vô 後hậu 報báo
者giả 。 《# 中trung 含hàm 》# 二nhị 十thập 七thất 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。
何hà 故cố
下hạ 辨biện 報báo 有hữu 無vô 。 又hựu 為vi 三tam 。
初sơ 徵trưng 起khởi 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 三tam 。
三tam 果quả
下hạ 疑nghi 。 初sơ 文văn 中trung 意ý 者giả 。 凡phàm 果quả 必tất 尅khắc 報báo 。 何hà 故cố 二Nhị 乘Thừa 已dĩ 受thọ 果quả 名danh 而nhi 不bất 論luận 報báo 。 次thứ 。
無vô 漏lậu
下hạ 釋thích 意ý 者giả 。 果quả 名danh 仍nhưng 通thông 。 報báo 名danh 則tắc 別biệt 。 是thị 故cố 凡phàm 夫phu 有hữu 果quả 則tắc 定định 有hữu 報báo 。 若nhược 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 亦diệc 通thông 名danh 果quả 。 而nhi 不bất 得đắc 論luận 報báo 。 以dĩ 彼bỉ 教giáo 中trung 不bất 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 有hữu 生sanh 處xứ 故cố 。 習tập 因nhân 在tại 相tương 似tự 位vị 。 習tập 果quả 在tại 見kiến 道đạo 已dĩ 後hậu 。 三tam 果quả 皆giai 以dĩ 方phương 便tiện 。 勝thắng 進tiến 而nhi 為vi 習tập 因nhân 。 斷đoạn 六lục 斷đoạn 九cửu 若nhược 復phục 斷đoạn 盡tận 而nhi 為vi 習tập 果quả 。 言ngôn 。
無vô 漏lậu 損tổn 生sanh
等đẳng 者giả 。 且thả 據cứ 小Tiểu 乘Thừa 中trung 不bất 說thuyết 生sanh 處xứ 名danh 為vi 損tổn 生sanh 。 然nhiên 但đãn 無vô 漏lậu 無vô 於ư 分phân 段đoạn 。 可khả 即tức 令linh 無vô 變biến 易dị 生sanh 耶da 。 故cố 且thả 依y 小tiểu 教giáo 立lập 無vô 報báo 也dã 。 三tam 。
三tam 果quả
下hạ 釋thích 疑nghi 中trung 。 先tiên 釋thích 疑nghi 三tam 果quả 者giả 。 前tiền 三tam 果quả 人nhân 並tịnh 得đắc 無vô 漏lậu 。 何hà 故cố 猶do 有hữu 七thất 生sanh 。 一nhất 生sanh 及cập 上thượng 界giới 生sanh 耶da 。 釋thích 云vân 由do 殘tàn 思tư 力lực 。 非phi 無vô 漏lậu 力lực 。 殘tàn 思tư 為vi 漏lậu 緣duyên 。 而nhi 受thọ 生sanh 也dã 。 次thứ 。
大Đại 乘Thừa
下hạ 釋thích 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。 疑nghi 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 初sơ 文văn 者giả 。 然nhiên 大Đại 乘Thừa 中trung 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 有hữu 生sanh 者giả 。 由do 有hữu 界giới 外ngoại 無vô 明minh 漏lậu 故cố 。
大Đại 經Kinh
下hạ 引dẫn 證chứng 中trung 云vân
有hữu 為vi 有hữu 漏lậu 。 是thị 聲Thanh 聞Văn 僧Tăng
者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 第đệ 五ngũ 文văn 。 若nhược 福phước 慧tuệ 相tương 對đối 。 空không 假giả 二nhị 觀quán 俱câu 屬thuộc 福phước 德đức 。 況huống 復phục 二Nhị 乘Thừa 。 是thị 故cố 二Nhị 乘Thừa 屬thuộc 。 福phước 德đức 莊trang 嚴nghiêm 。 又hựu 望vọng 大Đại 乘Thừa 猶do 是thị 苦khổ 集tập 名danh 為vi 有hữu 漏lậu 。 則tắc 無vô 漏lậu 為vi 因nhân 者giả 仍nhưng 本bổn 為vi 名danh 。 故cố 名danh 無vô 漏lậu 為vi 因nhân 生sanh 方phương 便tiện 土thổ/độ 。 若nhược 生sanh 實thật 報báo 則tắc 不bất 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 無vô 漏lậu 為vi 因nhân 。 餘dư 如như 文văn 說thuyết 。 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 觀quán 行hành 小tiểu 異dị 。 大đại 體thể 可khả 知tri 。 故cố 不bất 別biệt 出xuất 。 至chí 菩Bồ 薩Tát 中trung 方phương 分phần/phân 三tam 別biệt 。 以dĩ 斷đoạn 伏phục 不bất 同đồng 故cố 。
次thứ 明minh 菩Bồ 薩Tát 佛Phật 中trung 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 十thập 如như 中trung 報báo 義nghĩa 當đương 佛Phật 果Quả 。 前tiền 性tánh 相tướng 等đẳng 即tức 是thị 佛Phật 因nhân 故cố 。 今kim 初sơ 釋thích 菩Bồ 薩Tát 報báo 亦diệc 但đãn 名danh 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 中trung 得đắc 八bát 相tương/tướng 佛Phật 。 復phục 通thông 權quyền 實thật 。 權quyền 非phi 佛Phật 界giới 之chi 因nhân 。 實thật 方phương 招chiêu 於ư 佛Phật 報báo 。 是thị 故cố 須tu 分phần/phân 三tam 教giáo 菩Bồ 薩Tát 屬thuộc 菩Bồ 薩Tát 界giới 。 圓viên 教giáo 菩Bồ 薩Tát 即tức 屬thuộc 佛Phật 界giới 。 前tiền 標tiêu 雖tuy 以dĩ 佛Phật 與dữ 菩Bồ 薩Tát 合hợp 為vi 一nhất 類loại 。 今kim 釋thích 還hoàn 開khai 。 初sơ 釋thích 三tam 菩Bồ 薩Tát 中trung 二nhị 。
先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 標tiêu 中trung 云vân 。
細tế 開khai 有hữu 三tam 菩Bồ 薩Tát
者giả 。 即tức 三tam 藏tạng 等đẳng 三tam 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 下hạ 文văn 自tự 具cụ 。 不bất 預dự 列liệt 名danh 。 故cố 注chú 。
云vân 云vân
次thứ 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 。
夫phu
下hạ 辨biện 界giới 外ngoại 二nhị 土thổ/độ 伏phục 斷đoạn 不bất 同đồng 。 初sơ 文văn 自tự 為vi 三tam 。 例lệ 前tiền 通thông 釋thích 及cập 類loại 四tứ 趣thú 。 相tướng 狀trạng 可khả 知tri 。 故cố 不bất 委ủy 悉tất 。 初sơ 三tam 藏tạng 。
約ước 福phước 德đức 論luận 性tánh 相tướng
等đẳng 者giả 。 以dĩ 事sự 六Lục 度Độ 為vi 相tương/tướng 。 以dĩ 人nhân 天thiên 善thiện 為vi 性tánh 。 以dĩ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 為vi 體thể 。 生sanh 滅diệt 四tứ 弘hoằng 為vi 力lực 。 事sự 六Lục 度Độ 行hành 為vi 作tác 。 餘dư 如như 文văn 。 佛Phật 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 灰hôi 斷đoạn 故cố 也dã 。 菩Bồ 薩Tát 猶do 有hữu 正chánh 使sử 。 故cố 報báo 在tại 三tam 界giới 。 次thứ 通thông 教giáo 。 以dĩ 有hữu 餘dư 。 無vô 餘dư 為vi 相tương/tướng 。 無vô 漏lậu 慧tuệ 為vi 性tánh 。 勝thắng 應ưng 色sắc 心tâm 為vi 體thể 。 無vô 生sanh 四tứ 弘hoằng 為vi 力lực 。 無vô 生sanh 六Lục 度Độ 為vi 作tác 。 無vô 漏lậu 習tập 因nhân 為vi 因nhân 。 生sanh 滅diệt 助trợ 道đạo 為vi 緣duyên 。 斷đoạn 餘dư 殘tàn 習tập 為vi 果quả 。 佛Phật 亦diệc 無vô 報báo 。 雖tuy 觀quán 少thiểu 勝thắng 。 同đồng 皆giai 未vị 得đắc 法Pháp 身thân 故cố 也dã 。 是thị 故cố 滅diệt 後hậu 亦diệc 歸quy 灰hôi 斷đoạn 。 六lục 地địa 已dĩ 下hạ 斷đoạn 疑nghi 。 與dữ 前tiền 二Nhị 乘Thừa 義nghĩa 同đồng 。 唯duy 不bất 斷đoạn 習tập 不bất 同đồng 支chi 佛Phật 。 以dĩ 留lưu 此thử 習tập 潤nhuận 餘dư 生sanh 故cố 。 既ký 生sanh 三tam 界giới 非phi 漏lậu 所sở 牽khiên 。 故cố 不bất 名danh 報báo 。 別biệt 菩Bồ 薩Tát 。
十thập 法pháp
者giả 。 行hành 既ký 次thứ 第đệ 。 從tùng 假giả 入nhập 空không 同đồng 前tiền 二nhị 教giáo 。 但đãn 不bất 得đắc 無vô 報báo 為vi 異dị 耳nhĩ 。 故cố 云vân 此thử 人nhân 雖tuy 斷đoạn 通thông 惑hoặc 自tự 知tri 有hữu 生sanh 。 若nhược 從tùng 空không 出xuất 假giả 。 以dĩ 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 為vi 相tương/tướng 。 定định 入nhập 生sanh 死tử 為vi 性tánh 。 變biến 易dị 色sắc 心tâm 為vi 體thể 。 無vô 量lượng 四tứ 弘hoằng 為vi 力lực 。 無vô 量lượng 六Lục 度Độ 為vi 作tác 。 真chân 無vô 漏lậu 慧tuệ 為vi 因nhân 。 助trợ 假giả 觀quán 為vi 緣duyên 。 假giả 觀quán 成thành 為vi 果quả 。 變biến 易dị 為vi 報báo 。 若nhược 入nhập 中trung 道đạo 。 即tức 以dĩ 三tam 因nhân 為vi 相tương/tướng 。 性tánh 。 體thể 。 無vô 作tác 四tứ 弘hoằng 為vi 力lực 。 無vô 作tác 六Lục 度Độ 為vi 作tác 。 因nhân 。 緣duyên 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 文văn 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 為vi 果quả 。 大đại 涅Niết 槃Bàn 為vi 報báo 。
次thứ 辨biện 二nhị 土thổ/độ 不bất 同đồng 中trung 云vân
夫phù 生sanh 變biến 易dị 土thổ/độ 三tam 種chủng 不bất 同đồng
者giả 。 於ư 中trung 二nhị 。
先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 自tự 分phần/phân 三tam 類loại 不bất 同đồng 。 未vị 斷đoạn 別biệt 惑hoặc 義nghĩa 當đương 入nhập 空không 。 準chuẩn 例lệ 說thuyết 者giả 。 別biệt 教giáo 十thập 住trụ 應ưng 在tại 其kỳ 中trung 。 以dĩ 此thử 五ngũ 人nhân 無vô 伏phục 別biệt 惑hoặc 義nghĩa 。 及cập 以dĩ 發phát 心tâm 所sở 期kỳ 不bất 同đồng 。 故cố 自tự 為vi 一nhất 類loại 。 并tinh 別biệt 十thập 住trụ 及cập 圓viên 七thất 信tín 。 乃nãi 成thành 七thất 人nhân 。 而nhi 不bất 論luận 者giả 。 在tại 下hạ 第đệ 二nhị 義nghĩa 及cập 佛Phật 界giới 中trung 明minh 。 次thứ 伏phục 者giả 。 言ngôn 。
伏phục 別biệt 惑hoặc
者giả 。 即tức 是thị 迴hồi 向hướng 。 兼kiêm 於ư 十thập 行hành 十thập 住trụ 。 十thập 行hành 義nghĩa 當đương 出xuất 假giả 。 此thử 即tức 塵trần 沙sa 。 無vô 明minh 共cộng 為vi 別biệt 惑hoặc 。 縱túng/tung 斷đoạn 塵trần 沙sa 。 但đãn 伏phục 無vô 明minh 。 亦diệc 秖kỳ 名danh 伏phục 。 故cố 別biệt 三tam 十thập 人nhân 同đồng 名danh 為vi 伏phục 。 據cứ 理lý 應ưng 攝nhiếp 圓viên 教giáo 八bát 信tín 已dĩ 上thượng 。 而nhi 不bất 論luận 者giả 亦diệc 在tại 下hạ 圓viên 教giáo 中trung 明minh 。 三tam 斷đoạn 別biệt 惑hoặc 者giả 義nghĩa 當đương 入nhập 中trung 。 故cố 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 雖tuy 有hữu 次thứ 第đệ 三tam 觀quán 。 若nhược 作tác 十thập 法pháp 。 從tùng 勝thắng 為vi 名danh 。 多đa 從tùng 假giả 中trung 。 據cứ 理lý 秖kỳ 云vân 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 。 何hà 用dụng 兼kiêm 論luận 初sơ 住trụ 位vị 耶da 。 又hựu 初sơ 住trụ 亦diệc 應ưng 在tại 下hạ 文văn 佛Phật 界giới 中trung 明minh 。 故cố 知tri 不bất 合hợp 在tại 此thử 。 而nhi 今kim 文văn 中trung 通thông 云vân 初Sơ 地Địa 初sơ 住trụ 。 仍nhưng 有hữu 少thiểu 殊thù 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 。 以dĩ 證chứng 道đạo 同đồng 。 故cố 且thả 合hợp 論luận 之chi 。 應ưng 須tu 細tế 簡giản 次thứ 第đệ 不bất 次thứ 第đệ 意ý 。 約ước 下hạ 釋thích 究cứu 竟cánh 等đẳng 作tác 之chi 。 是thị 故cố 二nhị 土thổ/độ 通thông 明minh 變biến 易dị 。 據cứ 於ư 伏phục 斷đoạn 。 以dĩ 判phán 生sanh 處xứ 。 若nhược 斷đoạn 伏phục 者giả 。 重trọng/trùng 辨biện 二nhị 土thổ/độ 因nhân 緣duyên 不bất 同đồng 。 言ngôn 。
若nhược 斷đoạn 伏phục 者giả 用dụng 順thuận 道Đạo 法Pháp 愛ái 為vi 因nhân
者giả 。 從tùng 斷đoạn 說thuyết 故cố 。 初Sơ 地Địa 初sơ 住trụ 證chứng 一nhất 分phần/phân 中trung 道Đạo 法Pháp 性tánh 。 以dĩ 無vô 明minh 未vị 盡tận 。 有hữu 中trung 道Đạo 法Pháp 愛ái 。 以dĩ 之chi 為vi 因nhân 。 言ngôn 。
云vân 云vân
者giả 。 不bất 斷đoạn 伏phục 者giả 則tắc 有hữu 五ngũ 人nhân 不bất 同đồng 。 若nhược 斷đoạn 伏phục 者giả 則tắc 有hữu 二nhị 土thổ/độ 位vị 行hành 不bất 同đồng 。 細tế 分phần/phân 比tỉ 說thuyết 故cố 云vân 。
云vân 云vân
次thứ 佛Phật 界giới 。 相tương/tướng 性tánh 體thể 為vi 三tam 軌quỹ 者giả 。 理lý 性tánh 三tam 軌quỹ 也dã 。 由do 觀quán 理lý 性tánh 以dĩ 至chí 究cứu 竟cánh 。 於ư 中trung 為vi 二nhị 。
先tiên 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 十thập 法pháp 又hựu 二nhị 。
初sơ 釋thích 十thập 法pháp 。 次thứ 廣quảng 料liệu 簡giản 報báo 。 初sơ 釋thích 十thập 法pháp 不bất 同đồng 者giả 。 初sơ 三tam 以dĩ 對đối 三tam 軌quỹ 。 餘dư 七thất 成thành 就tựu 三tam 軌quỹ 。 若nhược 據cứ 引dẫn 《# 淨tịnh 名danh 》# 以dĩ 眾chúng 生sanh 為vi 菩Bồ 提Đề 相tương/tướng 。 豈khởi 得đắc 以dĩ 聞văn 法Pháp 種chủng 子tử 為vi 了liễu 因nhân 耶da 。 不bất 失thất 之chi 名danh 雖tuy 通thông 脩tu 種chủng 。 語ngữ 其kỳ 本bổn 性tánh 即tức 取thủ 煩phiền 惱não 即tức 菩Bồ 提Đề 也dã 。 故cố 知tri 此thử 是thị 本bổn 有hữu 性tánh 德đức 。 後hậu 七thất 秖kỳ 是thị 脩tu 得đắc 三tam 法pháp 。 若nhược 因nhân 若nhược 果quả 。 如như 是thị 釋thích 者giả 可khả 不bất 異dị 前tiền 。 故cố 知tri 即tức 指chỉ 圓viên 教giáo 為vi 佛Phật 界giới 也dã 。 是thị 故cố 前tiền 明minh 生sanh 方phương 便tiện 土thổ/độ 。 應ưng 論luận 圓viên 信tín 故cố 也dã 。 力lực 中trung 亦diệc 合hợp 云vân 發phát 三tam 菩Bồ 提Đề 。 弘hoằng 誓thệ 之chi 心tâm 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 卷quyển 四tứ 弘hoằng 中trung 簡giản 。 約ước 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。 以dĩ 誓thệ 自tự 要yếu 。 期kỳ 心tâm 極cực 果quả 。 因nhân 。 緣duyên 云vân 是thị 二nhị 莊trang 嚴nghiêm 者giả 。 據cứ 顯hiển 說thuyết 智trí 應ưng 亦diệc 具cụ 三tam 。 照chiếu 本bổn 有hữu 三tam 。 福phước 亦diệc 具cụ 三tam 。 助trợ 智trí 嚴nghiêm 本bổn 。 果quả 文văn 。 可khả 見kiến 也dã 。 次thứ 釋thích 本bổn 末mạt 中trung 。 初sơ 總tổng 舉cử 。 次thứ 。
空không 諦đế
下hạ 。 別biệt 釋thích 中trung 。
空không
等đẳng 者giả 。 凡phàm 聖thánh 皆giai 如như 也dã 。
等đẳng 者giả
空không 等đẳng 也dã 。 《# 大đại 論luận 》# 八bát 十thập 云vân 。
菩Bồ 薩Tát 以dĩ 何hà 力lực 。 故cố 能năng 令linh 佛Phật 與dữ 畜súc 生sanh 等đẳng 耶da 。 答đáp 。
菩Bồ 薩Tát 以dĩ 般Bát 若Nhã 之chi 力lực 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 脩tu 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 分phân 別biệt 。 如như 畜súc 生sanh 法pháp 陰ấm 界giới 入nhập 和hòa 合hợp 故cố 。 名danh 為vi 畜súc 生sanh 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 善thiện 法Pháp 和hòa 合hợp 假giả 名danh 為vi 佛Phật 。 若nhược 人nhân 憐lân 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 得đắc 無vô 量lượng 福phước 。 若nhược 著trước 心tâm 於ư 佛Phật 起khởi 惡ác 因nhân 緣duyên 。 得đắc 無vô 量lượng 罪tội 。 故cố 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 畢tất 竟cánh 空không 。 故cố 不bất 心tâm 輕khinh 畜súc 生sanh 。 不bất 著trước 心tâm 貴quý 佛Phật 。
復phục 次thứ 諸chư 實thật 相tướng 中trung 無vô 相tướng 。 於ư 無vô 相tướng 中trung 不bất 分phân 別biệt 是thị 佛Phật 是thị 畜súc 生sanh 。 若nhược 分phân 別biệt 即tức 是thị 取thủ 。 是thị 故cố 等đẳng 觀quán 。
復phục 次thứ 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 二nhị 種chủng 法pháp 門môn 。
一nhất 者giả 畢tất 竟cánh 空không 法Pháp 門môn 。 二nhị 者giả 分phân 別biệt 法Pháp 門môn 。 入nhập 空không 法Pháp 門môn 則tắc 等đẳng 觀quán 一nhất 切thiết 無vô 復phục 分phân 別biệt 。 若nhược 入nhập 分phân 別biệt 法Pháp 門môn 。 二Nhị 乘Thừa 尚thượng 不bất 及cập 佛Phật 。 況huống 畜súc 生sanh 耶da 。
故cố 今kim 文văn 中trung 約ước 不bất 分phân 別biệt 邊biên 。 眾chúng 生sanh 至chí 佛Phật 皆giai 悉tất 如như 也dã 。 如như 即tức 空không 也dã 。 次thứ 俗tục 等đẳng 中trung 佛Phật 記ký 眾chúng 生sanh 當đương 作tác 佛Phật 。 此thử 是thị 生sanh 與dữ 佛Phật 等đẳng 。 佛Phật 說thuyết 本bổn 生sanh 事sự 。 此thử 是thị 佛Phật 與dữ 生sanh 等đẳng 。 生sanh 與dữ 佛Phật 等đẳng 。 此thử 是thị 初sơ 在tại 於ư 後hậu 。 佛Phật 與dữ 生sanh 等đẳng 。 此thử 是thị 後hậu 在tại 於ư 初sơ 。 故cố 云vân 相tương/tướng 在tại 。 中trung 等đẳng 可khả 知tri 。
次thứ 廣quảng 料liệu 簡giản 報báo 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 。
何hà 者giả
下hạ 以dĩ 諸chư 所sở 表biểu 釋thích 成thành 。 初sơ 又hựu 為vi 二nhị 。
先tiên 標tiêu 佛Phật 地địa 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 明minh 下hạ 地địa 定định 十thập 。 次thứ 明minh 佛Phật 地địa 不bất 定định 。 初sơ 文văn 者giả 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 正chánh 明minh 下hạ 地địa 有hữu 報báo 。 遍biến 在tại 諸chư 位vị 。 故cố 云vân 。
通thông 途đồ
所sở 言ngôn 。
分phần/phân
者giả 。 以dĩ 下hạ 後hậu 文văn 釋thích 報báo 究cứu 竟cánh 在tại 佛Phật 。 故cố 下hạ 地địa 為vi 分phần/phân 。 以dĩ 報báo 名danh 通thông 故cố 。 故cố 下hạ 地địa 定định 十thập 。 此thử 中trung 所sở 引dẫn 諸chư 文văn 皆giai 通thông 云vân 。
報báo
唯duy 《# 大đại 經kinh 》# 文văn 云vân 。
無vô 上thượng 報báo
既ký 其kỳ 初sơ 後hậu 皆giai 云vân 。
分phần/phân 得đắc
當đương 知tri 。
無vô 上thượng
之chi 言ngôn 亦diệc 是thị 望vọng 下hạ 。 次thứ 《# 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 》# 下hạ 釋thích 下hạ 地địa 有hữu 報báo 所sở 以dĩ 。 先tiên 引dẫn 論luận 。 次thứ 。
何hà 者giả
下hạ 釋thích 有hữu 生sanh 滅diệt 。 初sơ 文văn 中trung 言ngôn 。
就tựu 佛Phật 界giới 亦diệc 九cửu 亦diệc 十thập
者giả 。 通thông 途đồ 為vi 語ngữ 。 從tùng 初Sơ 地Địa 去khứ 皆giai 屬thuộc 佛Phật 界giới 。 地địa 地địa 有hữu 報báo 。 故cố 定định 具cụ 十thập 。 故cố 引dẫn 此thử 經Kinh 。 《# 大đại 經kinh 》# 。 《# 仁nhân 王vương 》# 。 《# 攝nhiếp 論luận 》# 並tịnh 論luận 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 文văn 也dã 。 故cố 下hạ 文văn 從tùng 。
何hà 者giả
下hạ 釋thích 云vân
無vô 明minh 分phần/phân 盡tận
等đẳng 也dã 。
攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 云vân 因nhân 緣duyên 生sanh 死tử
等đẳng 者giả 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。 既ký 云vân 生sanh 死tử 。 秖kỳ 是thị 生sanh 滅diệt 。 次thứ 。
何hà 者giả
下hạ 釋thích 。 中trung 又hựu 二nhị 。
初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 引dẫn 《# 大đại 論luận 》# 證chứng 。 初sơ 正chánh 釋thích 中trung 二nhị 重trọng/trùng 者giả 。 前tiền 約ước 智trí 斷đoạn 為vi 生sanh 滅diệt 。 次thứ 。
又hựu 殘tàn
下hạ 全toàn 約ước 惑hoặc 邊biên 以dĩ 論luận 生sanh 滅diệt 。 次thứ 引dẫn 《# 大đại 論luận 》# 中trung 有hữu 喻dụ 有hữu 合hợp 。 喻dụ 中trung 耘vân 如như 滅diệt 。 種chủng 如như 生sanh 。 合hợp 可khả 見kiến 。 又hựu 增tăng 道đạo 損tổn 生sanh 亦diệc 如như 生sanh 滅diệt 。 生sanh 故cố 感cảm 報báo 也dã 。 次thứ 從tùng 。
若nhược 就tựu
去khứ 別biệt 約ước 妙diệu 覺giác 位vị
亦diệc 九cửu 亦diệc 十thập
者giả 。 損tổn 生sanh 義nghĩa 足túc 是thị 故cố 唯duy 九cửu 。 約ước 現hiện 生sanh 後hậu 。 既ký 有hữu 現hiện 報báo 。 亦diệc 可khả 為vi 十thập 。 如như 《# 大đại 纓anh 珞lạc 》# 慧Tuệ 眼Nhãn 菩Bồ 薩Tát 問vấn 文Văn 殊Thù 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。
三tam 十thập 生sanh 盡tận 等đẳng 大đại 覺giác
者giả 。 有hữu 本bổn 云vân 。
四tứ 十thập 生sanh 盡tận
四tứ 十thập 一nhất 生sanh 盡tận
等đẳng 。 並tịnh 誤ngộ 也dã 。 言ngôn 。
三tam 十thập
者giả 。 《# 仁nhân 王vương 經kinh 》# 中trung 一nhất 一nhất 地địa 中trung 分phân 為vi 三tam 品phẩm 。 即tức 以dĩ 一nhất 品phẩm 為vi 一nhất 生sanh 。 《# 仁nhân 王vương 經kinh 》# 中trung 不bất 立lập 等đẳng 覺giác 。 故cố 三tam 十thập 生sanh 盡tận 即tức 入nhập 妙diệu 覺giác 。 他tha 不bất 見kiến 之chi 。 便tiện 以dĩ 四tứ 十thập 位vị 或hoặc 四tứ 十thập 一nhất 位vị 為vi 四tứ 十thập 生sanh 等đẳng 。
又hựu 約ước 現hiện 生sanh 後hậu 論luận 九cửu 論luận 十thập
者giả 。 有hữu 現hiện 報báo 故cố 名danh 為vi 有hữu 報báo 。 無vô 生sanh 後hậu 故cố 亦diệc 言ngôn 無vô 報báo 。 始thỉ 自tự 初sơ 入nhập 變biến 易dị 土thổ/độ 中trung 。 受thọ 法pháp 性tánh 身thân 。 既ký 並tịnh 無vô 復phục 隔cách 生sanh 之chi 義nghĩa 。 故cố 無vô 生sanh 後hậu 二nhị 種chủng 報báo 也dã 。 故cố 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 中trung 〈# 純thuần 陀đà 品phẩm 〉# 云vân 。
我ngã 今kim 所sở 獻hiến 食thực 。 願nguyện 得đắc 無vô 上thượng 報báo 。
是thị 則tắc 報báo 中trung 無vô 上thượng 不bất 過quá 於ư 佛Phật 。
何hà 者giả
下hạ 并tinh 四tứ 復phục 次thứ 作tác 所sở 表biểu 釋thích 佛Phật 報báo 無vô 上thượng 。 復phục 引dẫn 《# 賢hiền 聖thánh 集tập 》# 釋thích 五ngũ 文văn 意ý 。 復phục 約ước 五ngũ 味vị 判phán 《# 賢hiền 聖thánh 集tập 》# 意ý 。 故cố 至chí 法pháp 華hoa 方phương 名danh 無vô 上thượng 。 稱xưng 歎thán 之chi 意ý 良lương 有hữu 以dĩ 也dã 。
賢hiền 聖thánh 集tập 意ý
者giả 。 亦diệc 如như 《# 俱câu 舍xá 》# 云vân 。
下hạ 無vô 升thăng 見kiến 上thượng
例lệ 知tri 二Nhị 乘Thừa 下hạ 智trí 不bất 了liễu 上thượng 智trí 。 非phi 正chánh 遍biến 知tri 。 約ước 五ngũ 味vị 中trung 。 初sơ 約ước 乳nhũ 云vân 。
或hoặc 入nhập 即tức 假giả 或hoặc 入nhập 即tức 中trung
者giả 。 依y 《# 中trung 論luận 》# 偈kệ 。 汎# 用dụng 即tức 名danh 其kỳ 實thật 。 華hoa 嚴nghiêm 二nhị 教giáo 未vị 即tức 。 機cơ 緣duyên 未vị 合hợp 故cố 著trước 。 或hoặc 言ngôn 部bộ 中trung 雖tuy 有hữu 無vô 上thượng 之chi 教giáo 。 為vi 帶đái 別biệt 故cố 部bộ 非phi 無vô 上thượng 。 酪lạc 唯duy 析tích 空không 故cố 無vô 或hoặc 言ngôn 。 生sanh 熟thục 二nhị 蘇tô 言ngôn 即tức 言ngôn 或hoặc 例lệ 乳nhũ 可khả 知tri 。 唯duy 至chí 法pháp 華hoa 體thể 方phương 是thị 即tức 。 涅Niết 槃Bàn 解giải 即tức 而nhi 行hành 不bất 即tức 。
復phục 次thứ
下hạ 開khai 權quyền 者giả 。 至chí 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 復phục 有hữu 二nhị 種chủng 。 入nhập 妙diệu 不bất 同đồng 。 引dẫn 入nhập 及cập 按án 位vị 入nhập 故cố 也dã 。 言ngôn 。
又hựu 按án 其kỳ 性tánh 相tướng 不bất 論luận 引dẫn 入nhập
者giả 。 如như 從tùng 伏phục 位vị 來lai 入nhập 伏phục 位vị 。 名danh 為vi 按án 位vị 。 從tùng 伏phục 惑hoặc 位vị 入nhập 斷đoạn 惑hoặc 位vị 。 名danh 為vi 引dẫn 入nhập 。 今kim 不bất 論luận 引dẫn 入nhập 。 當đương 位vị 即tức 妙diệu 。 妙diệu 體thể 稱xưng 本bổn 。 無vô 隔cách 異dị 故cố 。
三tam 以dĩ 偈kệ 結kết 。 中trung 二nhị 。
先tiên 明minh 結kết 意ý 。 云vân 。
縱tung 橫hoành 甚thậm 多đa
者giả 。 於ư 一nhất 一nhất 界giới 各các 具cụ 十thập 法pháp 故cố 名danh 為vi 。
橫hoạnh/hoành
按án 次thứ 第đệ 起khởi 名danh 之chi 為vi 。
縱túng/tung
雖tuy 若nhược 縱túng/tung 若nhược 橫hoạnh/hoành 無vô 非phi 三tam 諦đế 。 故cố 知tri 實thật 非phi 縱tung 橫hoành 義nghĩa 言ngôn 縱tung 橫hoành 。 雖tuy 非phi 縱tung 橫hoành 。 以dĩ 交giao 互hỗ 起khởi 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 故cố 雖tuy 千thiên 萬vạn 起khởi 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 若nhược 以dĩ 下hạ 文văn 諸chư 意ý 結kết 之chi 則tắc 令linh 可khả 識thức 。 次thứ 正chánh 結kết 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 結kết 。 次thứ 總tổng 結kết 。 初sơ 中trung 云vân 。
以Dĩ 經Kinh 論Luận 偈Kệ 結Kết
者giả 。
復phục 有hữu 多đa 意ý 。
一nhất 者giả 法pháp 不bất 孤cô 立lập 。 立lập 必tất 有hữu 由do 。 二nhị 者giả 以dĩ 偈kệ 結kết 廣quảng 令linh 易dị 攝nhiếp 持trì 。 三tam 者giả 知tri 此thử 無vô 上thượng 十thập 界giới 遍biến 一nhất 切thiết 教giáo 。 收thu 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 為vi 實thật 施thí 權quyền 。 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 等đẳng 。 意ý 並tịnh 可khả 見kiến 。 《# 中trung 論luận 》# 偈kệ 意ý 本bổn 是thị 一nhất 實thật 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 遍biến 申thân 諸chư 經kinh 。 故cố 今kim 用dụng 結kết 百bách 界giới 千thiên 如như 以dĩ 成thành 一nhất 心tâm 稱xưng 一nhất 切thiết 教giáo 。 故cố 云vân 。
攝nhiếp 得đắc 前tiền 多đa
《# 大đại 經kinh 》# 偈kệ 云vân 。
通thông 教giáo 同đồng 稱xưng 無vô 常thường
者giả 。 未vị 見kiến 常thường 理lý 故cố 。 別biệt 教giáo 次thứ 第đệ 滅diệt 於ư 生sanh 滅diệt 。 先tiên 內nội 次thứ 外ngoại 。 佛Phật 界giới 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 即tức 滅diệt 盡tận 定định 。
又hựu 生sanh
下hạ 重trọng/trùng 釋thích 者giả 。 別biệt 教giáo 登đăng 地địa 亦diệc 得đắc 寂tịch 滅diệt 。 故cố 須tu 此thử 釋thích 也dã 。
七thất 佛Phật 通thông 戒giới 偈kệ
者giả 。 過quá 現hiện 諸chư 佛Phật 皆giai 用dụng 此thử 偈kệ 以dĩ 為vi 略lược 戒giới 。 遍biến 攝nhiếp 諸chư 戒giới 故cố 名danh 為vi 通thông 。 如như 《# 增tăng 一nhất 》# 第đệ 一nhất 。
迦Ca 葉Diếp 問vấn 阿A 難Nan 。
《# 增Tăng 一Nhất 阿A 含Hàm 。 》# 具cụ 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 及cập 以dĩ 諸chư 法pháp 。 四tứ 含hàm 亦diệc 出xuất 乎hồ 。 阿A 難Nan 言ngôn 。
且thả 四tứ 含hàm 一nhất 偈kệ 盡tận 具cụ 佛Phật 法Pháp 及cập 聲Thanh 聞Văn 教giáo 。
所sở 以dĩ 然nhiên 者giả 。 如như 諸chư 惡ác 莫mạc 作tác 是thị 戒giới 淨tịnh 。 諸chư 善thiện 奉phụng 行hành 是thị 意ý 淨tịnh 。 自tự 淨tịnh 其kỳ 意ý 是thị 除trừ 邪tà 。 是thị 諸chư 佛Phật 教giáo 是thị 去khứ 愚ngu 。 當đương 知tri 一nhất 期kỳ 廣quảng 教giáo 不bất 出xuất 此thử 也dã 。
小Tiểu 乘Thừa 既ký 爾nhĩ 。 例lệ 大đại 亦diệc 然nhiên 。 故cố 用dụng 結kết 之chi 。 今kim 對đối 十thập 界giới 其kỳ 理lý 盡tận 也dã 。 一nhất 切thiết 大đại 小tiểu 。 咸hàm 入nhập 其kỳ 中trung 。
次thứ 廣quảng 明minh 佛Phật 法Pháp 中trung 為vi 三tam 。
初sơ 標tiêu 所sở 照chiếu 。 次thứ 。
唯duy 佛Phật
下hạ 能năng 照chiếu 。 三tam 。
是thị 事sự
下hạ 結kết 意ý 指chỉ 廣quảng 。 初sơ 文văn 者giả 。 還hoàn 指chỉ 前tiền 眾chúng 生sanh 是thị 佛Phật 智trí 所sở 照chiếu 。 故cố 云vân 。
境cảnh 界giới
次thứ 明minh 能năng 照chiếu 中trung 二nhị 。
先tiên 總tổng 明minh 境cảnh 智trí 相tương/tướng 契khế 。 次thứ 歷lịch 三tam 語ngữ 以dĩ 明minh 智trí 相tương/tướng 。 文văn 但đãn 二nhị 語ngữ 者giả 。 以dĩ 自tự 他tha 相tương 對đối 即tức 名danh 自tự 他tha 。 故cố 闕khuyết 不bất 論luận 。 初sơ 文văn 中trung 二nhị 。
先tiên 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 當đương 知tri 三tam 法pháp 秖kỳ 是thị 不bất 思tư 議nghị 。 廣quảng 大đại 法Pháp 界Giới 。 次thứ 二nhị 語ngữ 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 從tùng 。
二nhị 法pháp
下hạ 結kết 意ý 立lập 妙diệu 。 初sơ 文văn 者giả 。 照chiếu 佛Phật 界giới 名danh 自tự 照chiếu 九cửu 界giới 。 名danh 他tha 者giả 亦diệc 約ước 顯hiển 說thuyết 。 何hà 者giả 。 佛Phật 非phi 無vô 九cửu 。 九cửu 非phi 無vô 佛Phật 。 攝nhiếp 屬thuộc 異dị 故cố 。 故cố 各các 得đắc 名danh 。 次thứ 結kết 中trung 雖tuy 有hữu 本bổn 迹tích 之chi 名danh 。 此thử 是thị 迹tích 中trung 之chi 本bổn 。 亦diệc 名danh 權quyền 實thật 。 亦diệc 名danh 自tự 他tha 也dã 。 以dĩ 不bất 言ngôn 。
久cửu 遠viễn 之chi 本bổn
但đãn 云vân 。
二nhị 法pháp 為vi 本bổn
故cố 但đãn 屬thuộc 迹tích 。 化hóa 儀nghi 不bất 過quá 。 現hiện 身thân 說thuyết 法Pháp 。 故cố 約ước 此thử 二nhị 。 以dĩ 明minh 自tự 他tha 。 故cố 知tri 且thả 約ước 果quả 邊biên 明minh 佛Phật 法Pháp 也dã 。 至chí 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 釋thích 十thập 如như 中trung 委ủy 明minh 。
三Tam 明Minh 心tâm 法pháp 者giả 為vi 三tam 。
初sơ 標tiêu 。 次thứ 來lai 意ý 。 三tam 正chánh 釋thích 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 者giả 。 言ngôn 。
前tiền 所sở 明minh 法pháp
者giả 。 秖kỳ 眾chúng 生sanh 法pháp 。 佛Phật 法Pháp 不bất 出xuất 於ư 心tâm 。 故cố 先tiên 示thị 之chi 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 須tu 復phục 述thuật 。 故cố 。
但đãn 眾chúng 生sanh
下hạ 正chánh 述thuật 來lai 意ý 。 次thứ 。
涅Niết 槃Bàn
下hạ 正chánh 釋thích 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 明minh 心tâm 體thể 。 次thứ 。
上thượng 能năng
下hạ 明minh 心tâm 所sở 攝nhiếp 。 初sơ 文văn 者giả 。 向hướng 言ngôn 前tiền 法pháp 豈khởi 得đắc 異dị 心tâm 。 今kim 言ngôn 心tâm 性tánh 名danh 為vi 上thượng 定định 。 故cố 心tâm 性tánh 之chi 言ngôn 其kỳ 言ngôn 甚thậm 略lược 。 應ưng 了liễu 此thử 性tánh 具cụ 足túc 佛Phật 法Pháp 。 及cập 眾chúng 生sanh 法pháp 。 雖tuy 復phục 具cụ 足túc 。 心tâm 性tánh 冥minh 妙diệu 不bất 一nhất 不bất 多đa 。 以dĩ 心tâm 性tánh 觀quán 則tắc 似tự 可khả 見kiến 。 若nhược 以dĩ 眾chúng 生sanh 。 及cập 佛Phật 而nhi 為vi 觀quán 者giả 則tắc 似tự 如như 不bất 逮đãi 。 若nhược 以dĩ 心tâm 性tánh 觀quán 彼bỉ 界giới 如như 。 界giới 如như 皆giai 空không 常thường 具cụ 諸chư 法pháp 。 非phi 空không 非phi 具cụ 而nhi 空không 而nhi 具cụ 。 雙song 遮già 雙song 照chiếu 非phi 遮già 非phi 照chiếu 。 亦diệc 秖kỳ 是thị 一nhất 念niệm 心tâm 性tánh 而nhi 已dĩ 。 如như 斯tư 之chi 定định 豈khởi 不bất 尚thượng 耶da 。 言ngôn 。
涅Niết 槃Bàn 云vân 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 具cụ 足túc 三tam 定định
者giả 。 謂vị 上thượng 中trung 下hạ 。 上thượng 定định 者giả 謂vị 佛Phật 性tánh 。 即tức 心tâm 法pháp 本bổn 妙diệu 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。 次thứ 明minh 所sở 攝nhiếp 者giả 。 既ký 異dị 前tiền 法pháp 故cố 須tu 明minh 攝nhiếp 。 示thị 心tâm 是thị 攝nhiếp 非phi 謂vị 攝nhiếp 他tha 。 先tiên 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 但đãn 略lược 指chỉ 而nhi 已dĩ 。 次thứ 攝nhiếp 佛Phật 法Pháp 。 中trung 二nhị 。
先tiên 引dẫn 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 次thứ 釋thích 經kinh 意ý 顯hiển 佛Phật 法Pháp 界giới 。 初sơ 引dẫn 。
華hoa 嚴nghiêm
等đẳng 者giả 。 引dẫn 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 二nhị 句cú 三tam 諦đế 具cụ 足túc 。 從tùng 。
法Pháp 界Giới
去khứ 釋thích 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 經kinh 意ý 。 次thứ 。
又hựu 遊du 心tâm
等đẳng 者giả 下hạ 重trọng/trùng 釋thích 二nhị 句cú 。 結kết 歸quy 經kinh 意ý 。 以dĩ 顯hiển 心tâm 法pháp 妙diệu 也dã 。 初sơ 釋thích 遊du 心tâm 者giả 。 心tâm 之chi 所sở 遊du 體thể 是thị 法Pháp 界Giới 。 不bất 得đắc 更cánh 計kế 能năng 遊du 所sở 遊du 。 此thử 法Pháp 界Giới 體thể 是thị 畢tất 竟cánh 空không 。 故cố 云vân 。
如như 空không
法pháp 本bổn 無vô 名danh 假giả 立lập 心tâm 佛Phật 。 故cố 云vân 。
即tức 假giả
經kinh 文văn 雖tuy 爾nhĩ 語ngữ 猶do 總tổng 略lược 。 故cố 重trọng/trùng 釋thích 云vân 。 又hựu 遊du 心tâm 等đẳng 即tức 百bách 界giới 千thiên 法pháp 三tam 千thiên 世thế 間gian 。 次thứ 。
所sở 謂vị 。
去khứ 略lược 引dẫn 示thị 相tương/tướng 。 假giả 即tức 眾chúng 生sanh 實thật 即tức 五ngũ 陰ấm 。 及cập 以dĩ 國quốc 土thổ 。 即tức 三tam 世thế 間gian 也dã 。 千thiên 法pháp 皆giai 三tam 故cố 有hữu 三tam 千thiên 。 釋thích 遊du 心tâm 竟cánh 。 次thứ 重trọng/trùng 釋thích 如như 虛hư 空không 者giả 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 以dĩ 自tự 他tha 四tứ 句cú 推thôi 三tam 千thiên 法pháp 。 縱tung 橫hoành 乃nãi 至chí 非phi 縱túng/tung 非phi 橫hoạnh/hoành 四tứ 句cú 叵phả 得đắc 。 次thứ 重trọng/trùng 釋thích 諸chư 佛Phật 境cảnh 界giới 者giả 。 遍biến 法Pháp 界Giới 故cố 。 故cố 云vân 。
上thượng 等đẳng 佛Phật 法Pháp 下hạ 等đẳng 眾chúng 生sanh 法pháp
次thứ 重trọng/trùng 釋thích 心tâm 者giả 。 眾chúng 生sanh 及cập 佛Phật 不bất 出xuất 於ư 心tâm 。 故cố 無vô 差sai 別biệt 。 名danh 心tâm 法pháp 妙diệu 。 是thị 故cố 結kết 歸quy 三tam 無vô 差sai 別biệt 。 方phương 名danh 為vi 妙diệu 。 思tư 意ý 可khả 見kiến (# 云vân 云vân )# 。
問vấn
下hạ 料liệu 簡giản 。 雖tuy 對đối 心tâm 料liệu 簡giản 。 意ý 實thật 亦diệc 應ưng 對đối 餘dư 二nhị 簡giản 。 何hà 者giả 。 亦diệc 應ưng 問vấn 言ngôn 。 一nhất 一nhất 眾chúng 生sanh 。 何hà 故cố 各các 具cụ 百bách 界giới 千thiên 法pháp 。 佛Phật 果Quả 已dĩ 滿mãn 何hà 須tu 復phục 云vân 百bách 界giới 千thiên 法pháp 。 已dĩ 云vân 心tâm 法pháp 即tức 餘dư 二nhị 故cố 。 若nhược 不bất 問vấn 餘dư 二nhị 。 心tâm 法pháp 之chi 二nhị 既ký 其kỳ 不bất 妙diệu 。 卻khước 令linh 心tâm 法pháp 亦diệc 未vị 為vi 妙diệu 。 故cố 知tri 義nghĩa 言ngôn 應ưng 兼kiêm 問vấn 二nhị 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 不bất 思tư 議nghị 境cảnh 。 若nhược 理lý 若nhược 修tu 若nhược 結kết 若nhược 譬thí 須tu 來lai 此thử 中trung 。 若nhược 失thất 此thử 意ý 。 至chí 釋thích 十thập 妙diệu 。 妙diệu 反phản 成thành 麁thô 。 乃nãi 至chí 第đệ 七thất 。 卷quyển 末mạt 同đồng 申thân 此thử 旨chỉ 。 何hà 者giả 。 乃nãi 至chí 蓮liên 華hoa 同đồng 譬thí 此thử 旨chỉ 。 乃nãi 至chí 本bổn 門môn 久cửu 證chứng 此thử 旨chỉ 。 體thể 宗tông 用dụng 三tam 同đồng 顯hiển 此thử 旨chỉ 。
次thứ 釋thích 妙diệu 者giả 。 今kim 一nhất 家gia 釋thích 義nghĩa 名danh 通thông 義nghĩa 別biệt 蓋cái 是thị 常thường 譚đàm 。 又hựu 更cánh 略lược 引dẫn 小Tiểu 乘Thừa 名danh 通thông 。 以dĩ 示thị 其kỳ 相tương/tướng 。 如như 《# 中trung 含hàm 》# 第đệ 三tam 。 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 歎thán 舍Xá 利Lợi 子Tử 所sở 說thuyết 妙diệu 中trung 之chi 妙diệu 。 然nhiên 舍Xá 利Lợi 子Tử 但đãn 說thuyết 事sự 中trung 行hành 忍nhẫn 。 是thị 巧xảo 方phương 便tiện 不bất 損tổn 他tha 境cảnh 。 名danh 妙diệu 中trung 妙diệu 。 又hựu 四tứ 十thập 三tam 。
佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。
莫mạc 求cầu 欲dục 樂lạc 極cực 下hạ 賤tiện 法pháp 。 為vi 凡phàm 夫phu 行hành 。 亦diệc 莫mạc 自tự 苦khổ 。 苦khổ 非phi 聖thánh 行hành 。 離ly 此thử 二nhị 邊biên 則tắc 有hữu 中trung 道đạo 成thành 於ư 眼nhãn 智trí 。 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 悉tất 如như 是thị 。 又hựu 四tứ 十thập 九cửu 。 歷lịch 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 云vân 不bất 空không 。 又hựu 《# 婆bà 沙sa 》# 中trung 。
問vấn 佛Phật 何hà 故cố 說thuyết 四Tứ 諦Đế 為vi 食thực 。 答đáp 。
為vi 滿mãn 法Pháp 身thân 。 如như 村thôn 落lạc 食thực 但đãn 養dưỡng 人nhân 身thân 。 故cố 禪thiền 中trung 善thiện 根căn 能năng 養dưỡng 法Pháp 身thân 。
豈khởi 以dĩ 如như 是thị 妙diệu 中trung 之chi 妙diệu 中trung 道đạo 不bất 空không 法Pháp 身thân 等đẳng 名danh 能năng 定định 法pháp 體thể 。 是thị 故cố 須tu 以dĩ 名danh 下hạ 之chi 義nghĩa 而nhi 簡giản 別biệt 之chi 。 今kim 尚thượng 不bất 取thủ 別biệt 教giáo 教giáo 道đạo 通thông 教giáo 含hàm 中trung 。 況huống 三tam 藏tạng 教giáo 離ly 斷đoạn 常thường 中trung 及cập 阿a 含hàm 中trung 離ly 苦khổ 樂lạc 中trung 等đẳng 耶da 。 又hựu 約ước 部bộ 者giả 。 尚thượng 不bất 取thủ 帶đái 二nhị 對đối 三tam 兼kiêm 一nhất 之chi 中trung 。 況huống 但đãn 空không 偏thiên 假giả 而nhi 為vi 妙diệu 耶da 。 又hựu 約ước 本bổn 門môn 。 尚thượng 不bất 取thủ 中trung 間gian 今kim 日nhật 相tương 待đãi 絕tuyệt 待đãi 。 況huống 復phục 今kim 日nhật 兼kiêm 帶đái 妙diệu 耶da 。 下hạ 去khứ 例lệ 然nhiên 。
正chánh 釋thích 中trung 。 先tiên 例lệ 通thông 別biệt 二nhị 門môn 。 次thứ 依y 門môn 解giải 釋thích 。 初sơ 通thông 門môn 中trung 文văn 自tự 列liệt 二nhị 妙diệu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 略lược 敘tự 二nhị 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 正chánh 敘tự 。 次thứ 破phá 古cổ 。 初sơ 文văn 者giả 。 既ký 云vân 此thử 經Kinh 當đương 知tri 妙diệu 題đề 兼kiêm 此thử 二nhị 義nghĩa 。 故cố 使sử 今kim 釋thích 諸chư 妙diệu 以dĩ 二nhị 冠quan 初sơ 。 故cố 迹tích 門môn 十thập 妙diệu 。 一nhất 一nhất 妙diệu 中trung 開khai 多đa 科khoa 目mục 。 無vô 不bất 二nhị 釋thích 。 言ngôn 。
更cánh 無vô 非phi 待đãi 非phi 絕tuyệt
等đẳng 者giả 。 理lý 性tánh 實thật 是thị 非phi 待đãi 非phi 絕tuyệt 。 秖kỳ 向hướng 待đãi 絕tuyệt 約ước 理lý 論luận 二nhị 。 不bất 同đồng 雙song 非phi 二nhị 邊biên 更cánh 有hữu 。 中Trung 道Đạo 之chi 理lý 。 恐khủng 有hữu 人nhân 疑nghi 。 應ưng 更cánh 別biệt 有hữu 雙song 非phi 待đãi 絕tuyệt 之chi 理lý 。 故cố 便tiện 釋thích 云vân 。
文văn 理lý 俱câu 無vô
此thử 待đãi 絕tuyệt 理lý 。 已dĩ 破phá 無vô 明minh 。 已dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 。 故cố 知tri 雙song 非phi 無vô 復phục 所sở 顯hiển 。 故cố 云vân 破phá 何hà 惑hoặc 等đẳng 。 次thứ 破phá 古cổ 中trung 牒điệp 前tiền 破phá 意ý 。 以dĩ 前tiền 教giáo 中trung 有hữu 麁thô 有hữu 妙diệu 。 故cố 知tri 光quang 宅trạch 破phá 昔tích 意ý 謬mậu 如như 前tiền 。
次thứ 正chánh 釋thích 中trung 自tự 二nhị 。
先tiên 待đãi 。 次thứ 絕tuyệt 。 初sơ 待đãi 中trung 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 又hựu 三tam 。
初sơ 總tổng 敘tự 來lai 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 三tam 。
妙diệu 義nghĩa
下hạ 結kết 意ý 。 初sơ 文văn 意ý 者giả 。 今kim 家gia 即tức 以dĩ 三tam 教giáo 為vi 滿mãn 。 故cố 對đối 三tam 藏tạng 為vi 半bán 簡giản 之chi 。
亦diệc 是thị 常thường 無vô 常thường
等đẳng 者giả 。 大đại 小tiểu 可khả 爾nhĩ 。 常thường 等đẳng 仍nhưng 含hàm 。 以dĩ 通thông 教giáo 遠viễn 。 能năng 通thông 常thường 理lý 故cố 。 故cố 且thả 對đối 藏tạng 。 以dĩ 為vi 無vô 常thường 。 餘dư 例lệ 可khả 知tri 。 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 即tức 以dĩ 鹿lộc 苑uyển 對đối 後hậu 三tam 味vị 中trung 三tam 教giáo 為vi 滿mãn 。 下hạ 文văn 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 在tại 法pháp 華hoa 前tiền 者giả 。 以dĩ 同đồng 味vị 故cố 前tiền 後hậu 無vô 殊thù 。 又hựu 欲dục 以dĩ 今kim 經kinh 顯hiển 獨độc 妙diệu 。 故cố 在tại 後hậu 明minh 之chi 。
淨tịnh 名danh 滿mãn 中trung 云vân 說thuyết 法Pháp
等đẳng 者giả 。 具cụ 如như 《# 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 》# 。 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 略lược 釋thích 。 次thứ 。
般Bát 若Nhã 云vân 於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 見kiến 第đệ 二nhị 法Pháp 輪luân 轉chuyển
者giả 。 《# 大đại 品phẩm 》# 十thập 二nhị 。
諸chư 天thiên 子tử 云vân 。
我ngã 於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 見kiến 第đệ 二nhị 法Pháp 輪luân 轉chuyển 。 是thị 中trung 無vô 量lượng 百bách 千thiên 諸chư 天thiên 。 子tử 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。
乃nãi 至chí 方Phương 等Đẳng 法pháp 華hoa 亦diệc 望vọng 鹿lộc 苑uyển 以dĩ 為vi 初sơ 轉chuyển 。 次thứ 明minh 今kim 經kinh 。 如như 文văn 。 所sở 以dĩ 重trọng/trùng 敘tự 前tiền 諸chư 經kinh 者giả 。 明minh 今kim 經kinh 相tương 待đãi 不bất 應ứng 對đối 三tam 教giáo 文văn 。 亦diệc 且thả 同đồng 諸chư 教giáo 所sở 待đãi 故cố 。 亦diệc 指chỉ 鹿lộc 苑uyển 而nhi 為vi 所sở 待đãi 。 結kết 中trung 意ý 者giả 。 一nhất 往vãng 以dĩ 所sở 待đãi 之chi 麁thô 。 對đối 圓viên 為vi 能năng 待đãi 之chi 妙diệu 。 諸chư 味vị 不bất 殊thù 。 與dữ 法pháp 華hoa 何hà 別biệt 。 故cố 須tu 更cánh 有hữu 料liệu 簡giản 釋thích 疑nghi 。 於ư 中trung 有hữu 兩lưỡng 重trùng 問vấn 答đáp 。 先tiên 約ước 法pháp 。 次thứ 約ước 譬thí 。 初sơ 約ước 法pháp 中trung 。 先tiên 問vấn 者giả 。 如như 上thượng 釋thích 。 不bất 應ưng 法pháp 華hoa 獨độc 稱xưng 為vi 妙diệu 。 答đáp 中trung 二nhị 。
初sơ 總tổng 責trách 。 次thứ 別biệt 答đáp 。 初sơ 總tổng 責trách 云vân 。
今kim 亦diệc 不bất 尅khắc 教giáo 定định 時thời
者giả 。 但đãn 云vân 從tùng 通thông 教giáo 去khứ 且thả 名danh 為vi 滿mãn 。 亦diệc 不bất 尅khắc 定định 通thông 別biệt 圓viên 中trung 俱câu 取thủ 三tam 教giáo 。 生sanh 蘇tô 已dĩ 去khứ 的đích 取thủ 一nhất 時thời 。 那na 忽hốt 難nạn/nan 云vân 齊tề 方Phương 等Đẳng 來lai 滿mãn 理lý 無vô 殊thù 。 又hựu 更cánh 與dữ 之chi 。 故cố 云vân 。
縱túng/tung 令linh 爾nhĩ 者giả 別biệt 有hữu 所sở 以dĩ
從tùng 。
何hà 者giả
下hạ 別biệt 答đáp 。 中trung 三tam 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 判phán 麁thô 妙diệu 。 初sơ 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 約ước 機cơ 。 次thứ 約ước 教giáo 。 初sơ 約ước 機cơ 中trung 又hựu 三tam 。
先tiên 總tổng 立lập 利lợi 鈍độn 二nhị 機cơ 。 次thứ 歷lịch 味vị 分phân 別biệt 。 三tam 。
此thử 妙diệu
下hạ 判phán 同đồng 異dị 。 初sơ 言ngôn 。
利lợi 根căn
者giả 。 即tức 圓viên 別biệt 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。 及cập 通thông 菩Bồ 薩Tát 即tức 此thử 以dĩ 論luận 方phương 便tiện 。 別biệt 教giáo 雖tuy 帶đái 地địa 前tiền 方phương 便tiện 處xứ 處xứ 得đắc 入nhập 。 是thị 故cố 此thử 等đẳng 更cánh 須tu 生sanh 熟thục 二nhị 蘇tô 調điều 之chi 。 故cố 此thử 二nhị 味vị 復phục 名danh 。
方phương 便tiện
云vân 。
方Phương 等Đẳng 帶đái 生sanh 蘇tô 論luận 妙diệu 以dĩ 待đãi 麁thô
者giả 。 二Nhị 乘Thừa 鈍độn 根căn 於ư 方Phương 等Đẳng 中trung 得đắc 生sanh 蘇tô 益ích 。 帶đái 此thử 益ích 故cố 以dĩ 論luận 圓viên 妙diệu 。 熟thục 蘇tô 比tỉ 說thuyết 。 今kim 經kinh 既ký 無vô 方phương 便tiện 。 故cố 判phán 文văn 中trung 今kim 經kinh 與dữ 諸chư 經kinh 雖tuy 同đồng 名danh 滿mãn 。 帶đái 不bất 帶đái 異dị 故cố 復phục 不bất 同đồng 。 次thứ 約ước 教giáo 者giả 。 既ký 並tịnh 云vân 。
門môn
故cố 知tri 是thị 教giáo 。 可khả 見kiến 。 次thứ 引dẫn 論luận 證chứng 中trung 雙song 證chứng 機cơ 教giáo 。 為vi 說thuyết 即tức 教giáo 。 弟đệ 子tử 是thị 機cơ 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 帶đái 不bất 帶đái 等đẳng 已dĩ 如như 前tiền 簡giản 。 故cố 註chú 。
云vân 云vân
中trung 論luận 偈kệ 云vân 云vân
者giả 。 不bất 能năng 列liệt 名danh 。 直trực 釋thích 其kỳ 義nghĩa 證chứng 利lợi 鈍độn 根căn 意ý 。 初sơ 句cú 為vi 鈍độn 。 餘dư 三tam 為vi 利lợi 。 亦diệc 且thả 一nhất 往vãng 。 故cố 。
云vân 云vân
耳nhĩ 。 三tam 判phán 中trung 還hoàn 以dĩ 論luận 偈kệ 意ý 判phán 初sơ 句cú 對đối 析tích 故cố 云vân 。
不bất 即tức
此thử 析tích 拙chuyết 故cố 。 故cố 名danh 為vi 。
麁thô
若nhược 能năng 即tức 空không
去khứ 釋thích 下hạ 三tam 句cú 。 初sơ 且thả 通thông 舉cử 。 言ngôn 此thử 即tức 空không 能năng 通thông 中trung 道đạo 為vi 中trung 方phương 便tiện 。 次thứ 從tùng 。
通thông 中trung 方phương 便tiện
去khứ 釋thích 通thông 別biệt 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 能năng 通thông 中trung 以dĩ 帶đái 麁thô 故cố 。 故cố 總tổng 名danh 麁thô 。 通thông 教giáo 中trung 根căn 帶đái 於ư 即tức 空không 。 下hạ 根căn 帶đái 假giả 。 別biệt 教giáo 亦diệc 然nhiên 。 是thị 故cố 皆giai 麁thô 。 言ngôn 。
直trực 通thông
者giả 。 空không 即tức 假giả 中trung 。 是thị 故cố 名danh 妙diệu 。 此thử 亦diệc 是thị 判phán 未vị 得đắc 名danh 開khai 。 開khai 無vô 復phục 麁thô 。 空không 假giả 皆giai 妙diệu 。
次thứ 問vấn 者giả 。
問vấn 乳nhũ 至chí 醍đề 醐hồ 同đồng 稱xưng 為vi 滿mãn
者giả 。 約ước 五ngũ 味vị 為vi 問vấn 也dã 。 由do 前tiền 釋thích 云vân 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 及cập 以dĩ 今kim 經kinh 俱câu 通thông 滿mãn 理lý 。 是thị 則tắc 除trừ 三tam 藏tạng 外ngoại 俱câu 名danh 為vi 滿mãn 。 其kỳ 義nghĩa 既ký 混hỗn 。 此thử 云vân 何hà 通thông 。 答đáp 意ý 者giả 。 滿mãn 名danh 雖tuy 同đồng 不bất 無vô 差sai 別biệt 。 故cố 作tác 四tứ 航# 之chi 譬thí 。 以dĩ 解giải 五ngũ 味vị 之chi 譬thí 。 四tứ 航# 之chi 中trung 三tam 官quan 一nhất 私tư 。 雖tuy 同đồng 名danh 官quan 不bất 無vô 差sai 別biệt 。 教giáo 門môn 亦diệc 爾nhĩ 。 通thông 雖tuy 名danh 滿mãn 。 所sở 通thông 處xứ 近cận 如như 至chí 中trung 洲châu 。 別biệt 圓viên 通thông 遠viễn 如như 至chí 彼bỉ 岸ngạn 。 若nhược 簡giản 教giáo 道đạo 。 別biệt 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 其kỳ 路lộ 紆hu 迴hồi 。 圓viên 教giáo 官quan 航# 方phương 名danh 直trực 往vãng 。 雖tuy 同đồng 名danh 官quan 。 所sở 通thông 既ký 近cận 及cập 教giáo 道đạo 別biệt 。 何hà 妨phương 同đồng 滿mãn 而nhi 滿mãn 不bất 同đồng 。
釋thích 絕tuyệt 待đãi 中trung 為vi 七thất 。
先tiên 通thông 明minh 四tứ 絕tuyệt 。 次thứ 明minh 二nhị 妙diệu 妙diệu 上thượng 三tam 法pháp 。 三tam 將tương 四tứ 絕tuyệt 約ước 五ngũ 味vị 判phán 。 四tứ 開khai 權quyền 。 五ngũ 會hội 諸chư 絕tuyệt 成thành 妙diệu 。 六lục 將tương 本bổn 迹tích 等đẳng 妙diệu 妙diệu 上thượng 三tam 法pháp 。 七thất 判phán 橫hoạnh/hoành 竪thụ 。 初sơ 文văn 約ước 教giáo 顯hiển 圓viên 。
問vấn 。
若nhược 明minh 絕tuyệt 待đãi 秖kỳ 應ưng 但đãn 一nhất 。 何hà 故cố 開khai 四tứ 。 以dĩ 四tứ 相tướng 形hình 。 與dữ 待đãi 何hà 別biệt 。
答đáp 。
若nhược 相tương 待đãi 中trung 展triển 轉chuyển 明minh 妙diệu 。 前tiền 麁thô 猶do 存tồn 。 今kim 論luận 絕tuyệt 待đãi 。 絕tuyệt 前tiền 諸chư 麁thô 無vô 可khả 形hình 待đãi 。 又hựu 所sở 以dĩ 漸tiệm 明minh 四tứ 種chủng 絕tuyệt 者giả 。 為vi 知tri 圓viên 絕tuyệt 極cực 妙diệu 無vô 過quá 。 前tiền 三tam 被bị 絕tuyệt 圓viên 外ngoại 無vô 法pháp 。 細tế 消tiêu 文văn 意ý 。 各các 有hữu 深thâm 致trí 。
言ngôn 。
隨tùy 情tình
等đẳng 者giả 。 三tam 藏tạng 生sanh 滅diệt 。 生sanh 滅diệt 是thị 事sự 。 事sự 附phụ 物vật 情tình 。 故cố 云vân 。
隨tùy 情tình
通thông 教giáo 即tức 空không 。 空không 即tức 附phụ 理lý 。 故cố 云vân 。
隨tùy 理lý
三tam 假giả 之chi 義nghĩa 今kim 不bất 暇hạ 釋thích 。 意ý 但đãn 且thả 論luận 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 以dĩ 明minh 諸chư 絕tuyệt 顯hiển 於ư 圓viên 教giáo 。 無vô 復phục 能năng 絕tuyệt 。 若nhược 委ủy 釋thích 三tam 假giả 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。 故cố 此thử 中trung 圓viên 絕tuyệt 。 廣quảng 引dẫn 文văn 證chứng 。 譬thí 類loại 釋thích 出xuất 圓viên 絕tuyệt 相tướng 狀trạng 。 於ư 中trung 初sơ 正chánh 釋thích 四tứ 教giáo 不bất 同đồng 。 前tiền 三tam 如như 文văn 。 四tứ 圓viên 教giáo 中trung 為vi 二nhị 。
初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 以dĩ 空không 有hữu 二nhị 門môn 判phán 前tiền 所sở 釋thích 。 初sơ 文văn 為vi 三tam 。
初sơ 依y 圓viên 教giáo 出xuất 絕tuyệt 待đãi 體thể 。 次thứ 。
今kim 法pháp
下hạ 出xuất 今kim 文văn 意ý 。 三tam 。
降giáng/hàng 此thử
下hạ 斥xích 偽ngụy 。 初sơ 又hựu 三tam 。
初sơ 引dẫn 正chánh 教giáo 出xuất 體thể 。 次thứ 。
大Đại 經Kinh
下hạ 引dẫn 經kinh 。 三tam 。
妙diệu 亦diệc
下hạ 以dĩ 今kim 意ý 會hội 經kinh 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 正chánh 出xuất 體thể 。 次thứ 明minh 絕tuyệt 相tương/tướng 。 初sơ 文văn 者giả 既ký 云vân 。
圓viên 教giáo 若nhược 起khởi 說thuyết 無vô 分phân 別biệt
教giáo 所sở 譚đàm 絕tuyệt 。 絕tuyệt 前tiền 諸chư 教giáo 。 故cố 云vân 。
亡vong 泯mẫn
次thứ 。
豈khởi 更cánh
下hạ 明minh 絕tuyệt 待đãi 相tướng 狀trạng 。 明minh 法Pháp 界Giới 體thể 一nhất 無vô 復phục 形hình 待đãi 。
待đãi 誰thùy 為vi 麁thô
等đẳng 者giả 。 明minh 無vô 能năng 待đãi 。 能năng 即tức 是thị 妙diệu 。 法pháp 外ngoại 無vô 法pháp 。 待đãi 誰thùy 麁thô 妙diệu 。
無vô 所sở 可khả 待đãi
等đẳng 者giả 。 明minh 無vô 所sở 絕tuyệt 。 所sở 即tức 是thị 麁thô 。 法pháp 外ngoại 無vô 法pháp 故cố 無vô 所sở 絕tuyệt 。 次thứ 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 中trung 三tam 。
謂vị 法pháp 。 譬thí 。 合hợp 。 三tam 會hội 今kim 經kinh 意ý 。 中trung 二nhị 。
先tiên 會hội 。 次thứ 。
若nhược 謂vị
下hạ 破phá 情tình 計kế 。 若nhược 謂vị 有hữu 能năng 絕tuyệt 。 此thử 計kế 大đại 於ư 所sở 絕tuyệt 。 何hà 者giả 。 若nhược 於ư 所sở 絕tuyệt 起khởi 計kế 。 猶do 有hữu 能năng 絕tuyệt 之chi 大đại 。 於ư 能năng 起khởi 計kế 。 計kế 大đại 於ư 所sở 。 故cố 云vân 。
大đại 有hữu 所sở 有hữu
能năng 翻phiên 成thành 所sở 。 故cố 不bất 名danh 絕tuyệt 。 次thứ 。
今kim
下hạ 正chánh 出xuất 今kim 文văn 絕tuyệt 妙diệu 之chi 相tướng 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 出xuất 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 證chứng 中trung 二nhị 。
先tiên 證chứng 非phi 見kiến 聞văn 等đẳng 。 次thứ 證chứng 不bất 可khả 說thuyết 示thị 。 初sơ 文văn 二nhị 。
先tiên 引dẫn 。 次thứ 釋thích 。 次thứ 文văn 二nhị 。
先tiên 引dẫn 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 總tổng 中trung 但đãn 云vân 。
亦diệc 是thị 絕tuyệt 歎thán 之chi 文văn
即tức 指chỉ 經kinh 中trung 絕tuyệt 歎thán 文văn 也dã 。 別biệt 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 引dẫn 文văn 三tam 證chứng 。 初sơ 文văn 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 相tương 待đãi 示thị 。 不bất 可khả 以dĩ 絕tuyệt 待đãi 示thị 。 待đãi 絕tuyệt 俱câu 絕tuyệt 。 故cố 名danh 滅diệt 待đãi 滅diệt 絕tuyệt 。 次thứ 。
又hựu 云vân
下hạ 引dẫn 文văn 三tam 中trung 初sơ 引dẫn 今kim 經kinh 。 空không 為vi 能năng 絕tuyệt 。 此thử 空không 亦diệc 空không 。 能năng 所sở 俱câu 絕tuyệt 。 次thứ 引dẫn 《# 中trung 論luận 》# 者giả 。 借tá 成thành 今kim 文văn 待đãi 不bất 名danh 絕tuyệt 。
若nhược 法pháp 為vi 待đãi 成thành
者giả 。 待đãi 麁thô 而nhi 得đắc 妙diệu 。
是thị 法pháp 還hoàn 成thành 待đãi
者giả 。 是thị 妙diệu 還hoàn 成thành 待đãi 。 今kim 妙diệu 不bất 因nhân 麁thô 。 故cố 云vân 。
無vô 因nhân 待đãi
既ký 無vô 所sở 待đãi 麁thô 。 亦diệc 無vô 能năng 待đãi 妙diệu 。 妙diệu 即tức 所sở 成thành 法pháp 。 既ký 能năng 所sở 俱câu 亡vong 。 故cố 云vân 。
亦diệc 無vô 所sở 成thành 法pháp
此thử 引dẫn 《# 中trung 論luận 》# 以dĩ 絕tuyệt 破phá 待đãi 。 待đãi 謂vị 緣duyên 生sanh 。 故cố 唯duy 絕tuyệt 無vô 待đãi 。 故cố 且thả 引dẫn 絕tuyệt 以dĩ 證chứng 今kim 經kinh 。 持trì 絕tuyệt 俱câu 妙diệu 同đồng 在tại 《# 法pháp 華hoa 》# 。 亦diệc 非phi 碩# 異dị 。 由do 待đãi 知tri 妙diệu 。 妙diệu 體thể 是thị 絕tuyệt 。 絕tuyệt 亦diệc 無vô 寄ký 。 妙diệu 體thể 無vô 二nhị 。 《# 華hoa 首thủ 》# 文văn 意ý 。 亦diệc 同đồng 此thử 也dã 。 故cố 引dẫn 《# 華hoa 首thủ 》# 成thành 《# 中trung 論luận 》# 意ý 。 次thứ 從tùng 。
降giáng/hàng 此thử 已dĩ
下hạ 斥xích 偽ngụy 顯hiển 正chánh 。 若nhược 未vị 見kiến 理lý 徒đồ 謂vị 為vi 絕tuyệt 。 若nhược 論luận 文văn 意ý 非phi 必tất 見kiến 理lý 。 但đãn 應ưng 六lục 即tức 以dĩ 判phán 絕tuyệt 理lý 。 是thị 則tắc 六lục 即tức 名danh 為vi 六lục 絕tuyệt 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 明minh 斥xích 偽ngụy 。 次thứ 。
若nhược 能năng
下hạ 舉cử 正chánh 顯hiển 偽ngụy 。 各các 有hữu 法pháp 。 譬thí 。 初sơ 文văn 法pháp 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 直trực 明minh 偽ngụy 。 次thứ 。
乃nãi 是thị
下hạ 出xuất 偽ngụy 相tương/tướng 。 偽ngụy 即tức 不bất 絕tuyệt 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 出xuất 偽ngụy 相tương/tướng 。 次thứ 。
何hà 者giả
下hạ 釋thích 偽ngụy 所sở 以dĩ 。 由do 心tâm 慮lự 故cố 。 次thứ 舉cử 譬thí 。 偽ngụy 故cố 不bất 絕tuyệt 。 次thứ 。
若nhược 能năng
下hạ 復phục 初sơ 顯hiển 正chánh 。
如như 黠hiệt
下hạ 舉cử 譬thí 顯hiển 正chánh 。 初sơ 言ngôn 。
寰# 中trung
如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 。 名danh 字tự 如như 塊khối 。 真chân 理lý 如như 人nhân 。 無vô 明minh 癡si 犬khuyển 逐trục 名danh 言ngôn 塊khối 。 種chủng 智trí 師sư 子tử 得đắc 理lý 亡vong 名danh 。 故cố 知tri 言ngôn 語ngữ 從tùng 覺giác 觀quán 生sanh 。 息tức 覺giác 觀quán 則tắc 名danh 言ngôn 絕tuyệt 。 言ngôn 思tư 絕tuyệt 則tắc 待đãi 絕tuyệt 亡vong 。
妙diệu 悟ngộ
下hạ 明minh 二nhị 門môn 。 門môn 能năng 入nhập 絕tuyệt 。 門môn 從tùng 教giáo 入nhập 故cố 。
如như 快khoái 馬mã
下hạ 譬thí 入nhập 門môn 之chi 人nhân 。 此thử 中trung 多đa 意ý 不bất 復phục 委ủy 釋thích 。 尋tầm 意ý 可khả 見kiến 。
次thứ 二nhị 妙diệu 妙diệu 上thượng 三tam 法pháp 者giả 。 欲dục 明minh 三tam 妙diệu 在tại 於ư 《# 法pháp 華hoa 》# 方phương 得đắc 稱xưng 妙diệu 。 故cố 須tu 二nhị 妙diệu 以dĩ 妙diệu 三tam 法pháp 。 故cố 諸chư 味vị 中trung 雖tuy 有hữu 圓viên 融dung 。 全toàn 無vô 二nhị 妙diệu 。 三tam 被bị 妙diệu 已dĩ 故cố 三tam 即tức 妙diệu 。 故cố 上thượng 文văn 云vân 。
此thử 妙diệu 即tức 法pháp 。 此thử 法pháp 即tức 妙diệu 。 故cố 得đắc 三tam 法pháp 皆giai 具cụ 於ư 十thập 。 成thành 三tam 十thập 妙diệu 。
良lương 由do 於ư 此thử 。
問vấn 。
向hướng 釋thích 妙diệu 云vân 待đãi 絕tuyệt 俱câu 絕tuyệt 方phương 名danh 為vi 絕tuyệt 。 今kim 何hà 以dĩ 言ngôn 待đãi 絕tuyệt 二nhị 耶da 。
答đáp 。
前tiền 明minh 絕tuyệt 待đãi 。 故cố 須tu 俱câu 絕tuyệt 。 今kim 述thuật 經kinh 意ý 。 故cố 須tu 雙song 明minh 。 經kinh 意ý 雖tuy 雙song 。 理lý 無vô 異dị 趣thú 。 以dĩ 此thử 俱câu 絕tuyệt 。 對đối 前tiền 稱xưng 待đãi 。 所sở 待đãi 未vị 會hội 。 會hội 方phương 名danh 絕tuyệt 。 是thị 故cố 此thử 部bộ 得đắc 二nhị 妙diệu 名danh 。
三tam 將tương 四tứ 絕tuyệt 約ước 五ngũ 味vị 者giả 。 應ưng 更cánh 判phán 云vân 乳nhũ 味vị 二nhị 絕tuyệt 。 一nhất 麁thô 一nhất 妙diệu 。 乃nãi 至chí 熟thục 蘇tô 二nhị 麁thô 一nhất 妙diệu 。 今kim 經kinh 唯duy 妙diệu 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 。
四tứ 開khai 權quyền 者giả 。 開khai 諸chư 味vị 中trung 麁thô 耳nhĩ 。
五ngũ 從tùng
問vấn
下hạ 會hội 絕tuyệt 成thành 妙diệu 中trung 。 先tiên 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 答đáp 中trung 又hựu 三tam 。
先tiên 會hội 。 次thứ 從tùng 。
又hựu
下hạ 判phán 能năng 所sở 。 三tam 從tùng 。
如như 迹tích
下hạ 約ước 本bổn 迹tích 以dĩ 釋thích 能năng 所sở 之chi 意ý 。 教giáo 與dữ 本bổn 迹tích 及cập 以dĩ 觀quán 心tâm 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 絕tuyệt 。 何hà 者giả 。 不bất 由do 迹tích 中trung 圓viên 融dung 之chi 說thuyết 。 故cố 不bất 能năng 知tri 本bổn 地địa 長trường 遠viễn 之chi 本bổn 。 若nhược 本bổn 遠viễn 教giáo 興hưng 故cố 使sử 迹tích 絕tuyệt 。 本bổn 雖tuy 絕tuyệt 迹tích 豈khởi 即tức 說thuyết 遠viễn 能năng 知tri 心tâm 性tánh 。 若nhược 語ngữ 心tâm 性tánh 迹tích 本bổn 俱câu 絕tuyệt 。 故cố 云vân 本bổn 迹tích 雖tuy 殊thù 。 不bất 思tư 議nghị 一nhất 。 一nhất 彼bỉ 殊thù 故cố 。 故cố 知tri 徒đồ 引dẫn 遠viễn 近cận 未vị 了liễu 觀quán 心tâm 。 遠viễn 近cận 自tự 彼bỉ 於ư 我ngã 何hà 為vi 。 如như 貧bần 數số 寶bảo 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。
第đệ 六lục
今kim 將tương
下hạ 意ý 者giả 。 迹tích 中trung 意ý 者giả 。 九cửu 界giới 眾chúng 生sanh 皆giai 開khai 顯hiển 故cố 。 本bổn 中trung 意ý 者giả 。 雖tuy 開khai 權quyền 竟cánh 。 事sự 須tu 顯hiển 本bổn 。 權quyền 迹tích 望vọng 本bổn 迹tích 猶do 名danh 麁thô 。 觀quán 心tâm 意ý 者giả 。 若nhược 不bất 觀quán 心tâm 。 安an 知tri 己kỷ 他tha 因nhân 果quả 心tâm 妙diệu 。
第đệ 七thất 意ý 者giả 。 四tứ 各các 有hữu 絕tuyệt 。 故cố 名danh 為vi 。
橫hoạnh/hoành
今kim 三tam 從tùng 圓viên 迭điệt 至chí 觀quán 心tâm 。 故cố 名danh 為vi 。
豎thụ
法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 四tứ