Pháp Hoa Huyền Nghĩa Thích – Quyển 2

Chuẩn
Leave a comment

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤
Quyển 2
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 二nhị

天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

初sơ 文văn

云vân 何hà

下hạ 至chí

出xuất 乳nhũ 味vị 相tương/tướng

者giả 。此thử 文văn 以dĩ 華hoa 嚴nghiêm 說thuyết 大đại 。未vị 遊du 鹿lộc 苑uyển 。詺# 之chi 為vi 頓đốn 。此thử 是thị 頓đốn 部bộ 。非phi 是thị 頓đốn 教giáo 。以dĩ 彼bỉ 部bộ 中trung 兼kiêm 一nhất 別biệt 故cố 。人nhân 不bất 見kiến 者giả 便tiện 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 頓đốn 於ư 法pháp 華hoa 者giả 誤ngộ 矣hĩ 。下hạ 去khứ 準chuẩn 說thuyết 。初sơ 文văn 牒điệp 譬thí 。

厚hậu 殖thực

下hạ 以dĩ 感cảm 應ứng 合hợp 譬thí 。一nhất 往vãng 總tổng 以dĩ 別biệt 圓viên 為vi 厚hậu 。

頓đốn 說thuyết

下hạ 明minh 說thuyết 頓đốn 意ý 。良lương 由do 下hạ 說thuyết 頓đốn 之chi 由do 由do 相tương/tướng 隔cách 故cố 。言ngôn 。

大đại 隔cách 小tiểu

者giả 。小tiểu 人nhân 未vị 轉chuyển 。為vi 大đại 所sở 隔cách 。

此thử 如như 華hoa 嚴nghiêm

下hạ 結kết 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 譬thí 以dĩ 同đồng 涅Niết 槃Bàn 。故cố 云vân 。

如như

也dã 。下hạ 去khứ 例lệ 爾nhĩ 。

約ước 法pháp

去khứ 明minh 機cơ 感cảm 相tương 應ứng 得đắc 益ích 以dĩ 結kết 部bộ 名danh 。

約ước 說thuyết

下hạ 結kết 說thuyết 。次thứ 第đệ 同đồng 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 譬thí 。

次thứ 照chiếu 幽u 谷cốc 。亦diệc 先tiên 提đề 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 譬thí 。

淺thiển 行hành

下hạ 亦diệc 舉cử 感cảm 應ứng 以dĩ 合hợp 譬thí 。乃nãi 至chí 《# 法pháp 華hoa 》# 文văn 中trung 皆giai 有hữu 結kết 譬thí 同đồng 法pháp 得đắc 益ích 。結kết 名danh 結kết 說thuyết 次thứ 第đệ 。尋tầm 初sơ 頓đốn 教giáo 意ý 以dĩ 對đối 下hạ 四tứ 味vị 。比tỉ 說thuyết 可khả 知tri 。唯duy 三tam 藏tạng 結kết 部bộ 名danh 在tại 前tiền 。餘dư 文văn 或hoặc 闕khuyết 說thuyết 意ý 等đẳng 。尋tầm 之chi 可khả 見kiến 。

大đại 雖tuy 在tại 座tòa

等đẳng 者giả 。大đại 人nhân 示thị 迹tích 隱ẩn 在tại 小tiểu 中trung 。

多đa 跢đa

是thị 學học 行hành 之chi 相tướng 。

嘙# 啝#

是thị 習tập 語ngữ 之chi 聲thanh 。示thị 為vi 三tam 藏tạng 始thỉ 行hành 初sơ 教giáo 。而nhi 三tam 藏tạng 實thật 行hạnh 者giả 謂vị 之chi 為vi 實thật 。故cố 云vân 。

不bất 識thức

影ảnh 臨lâm 萬vạn 水thủy

至chí

方Phương 等Đẳng

者giả 。至chí 方Phương 等Đẳng 中trung 具cụ 說thuyết 四tứ 教giáo 。以dĩ 未vị 融dung 故cố 。故cố 見kiến 不bất 同đồng 。

問vấn 。

華hoa 嚴nghiêm 鹿lộc 苑uyển 大đại 小tiểu 永vĩnh 融dung 。纔tài 說thuyết 方Phương 等Đẳng 。則tắc 同đồng 座tòa 並tịnh 聞văn 者giả 何hà 。

答đáp 。

若nhược 以dĩ 祕bí 密mật 橫hoạnh/hoành 被bị 無vô 時thời 不bất 遍biến 。若nhược 約ước 橫hoạnh/hoành 論luận 豎thụ 則tắc 隱ẩn 顯hiển 在tại 機cơ 。佛Phật 本bổn 意ý 在tại 大đại 故cố 遂toại 本bổn 居cư 初sơ 。然nhiên 由do 一nhất 分phần/phân 漸tiệm 機cơ 致trí 使sử 聖thánh 慈từ 未vị 暢sướng 。前tiền 已dĩ 專chuyên 大đại 。次thứ 復phục 專chuyên 小tiểu 。今kim 雖tuy 同đồng 座tòa 大đại 小tiểu 仍nhưng 隔cách 。但đãn 小tiểu 被bị 大đại 彈đàn 為vi 成thành 生sanh 蘇tô 。以dĩ 此thử 為vi 次thứ 耳nhĩ 。故cố 知tri 於ư 創sáng/sang 稟bẩm 者giả 。仍nhưng 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。故cố 有hữu 此thử 諸chư 喻dụ 意ý 不bất 同đồng 。

影ảnh 臨lâm 萬vạn 水thủy

譬thí 現hiện 身thân 不bất 同đồng 。

逐trục 器khí 方phương 圓viên

譬thí 示thị 土thổ/độ 不bất 同đồng 。

隨tùy 波ba 動động 靜tĩnh

譬thí 說thuyết 法Pháp 不bất 同đồng 。

示thị 一nhất 佛Phật 土độ

至chí

不bất 共cộng

合hợp 譬thí 也dã 。從tùng 。

故cố 見kiến 有hữu

下hạ 明minh 機cơ 見kiến 不bất 同đồng 。對đối 前tiền 三tam 相tương/tướng 。初sơ 見kiến 淨tịnh 如như 梵Phạm 王Vương 。見kiến 穢uế 如như 身thân 子tử 。開khai 彼bỉ 三tam 相tương/tướng 。總tổng 引dẫn 經kinh 文văn 。兼kiêm 約ước 六lục 根căn 明minh 斥xích 小tiểu 也dã 。

見kiến 有hữu 淨tịnh 穢uế

對đối 前tiền 現hiện 土thổ/độ 眼nhãn 根căn 也dã 。亦diệc 應ưng 更cánh 云vân 覩đổ 相tương/tướng 優ưu 劣liệt 。已dĩ 舉cử 見kiến 土thổ/độ 身thân 必tất 稱xưng 土thổ/độ 。故cố 不bất 繁phồn 文văn 。

聞văn 有hữu 褒bao 貶biếm

耳nhĩ 根căn 也dã 。

嗅khứu 有hữu 薝chiêm 蔔bặc

鼻tị 根căn 也dã 。

華hoa 有hữu 著trước 身thân

身thân 根căn 也dã 。

慧tuệ 有hữu 若nhược 干can

意ý 根căn 也dã 。唯duy 闕khuyết 舌thiệt 根căn 。以dĩ 褒bao 貶biếm 兼kiêm 之chi 。若nhược 語ngữ 身thân 者giả 。應ưng 云vân 如như 須Tu 彌Di 山Sơn 巨cự 身thân 也dã 。始thỉ 坐tọa 佛Phật 樹thụ 。細tế 身thân 也dã 。一nhất 一nhất 根căn 中trung 並tịnh 一nhất 褒bao 一nhất 貶biếm 。尋tầm 之chi 可khả 見kiến 。又hựu 佛Phật 歎thán 文Văn 殊Thù 。淨tịnh 名danh 。褒bao 也dã 。聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 被bị 折chiết 。貶biếm 也dã 。其kỳ 例lệ 蓋cái 多đa 不bất 能năng 具cụ 記ký 。隨tùy 其kỳ 心tâm 淨tịnh 。即tức 佛Phật 土độ 淨tịnh 。入nhập 此thử 室thất 者giả 。不bất 嗅khứu 餘dư 香hương 。結kết 習tập 盡tận 者giả 。華hoa 不bất 著trước 也dã 。聲Thanh 聞Văn 有hữu 若nhược 干can 。其kỳ 無vô 礙ngại 慧tuệ 。無vô 若nhược 干can 也dã 。即tức 是thị 褒bao 貶biếm 之chi 意ý 。世thế 人nhân 判phán 《# 楞lăng 伽già 》# 。或hoặc 同đồng 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。或hoặc 同đồng 《# 法pháp 華hoa 》# 。具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 記ký 已dĩ 有hữu 二nhị 處xứ 引dẫn 《# 楞lăng 伽già 》# 文văn 判phán 屬thuộc 方Phương 等Đẳng 。以dĩ 彼bỉ 經kinh 文văn 具cụ 四tứ 教giáo 故cố 。有hữu 彈đàn 訶ha 故cố 。此thử 中trung 闕khuyết 說thuyết 意ý 。應ưng 云vân 方Phương 等Đẳng 本bổn 折chiết 小tiểu 彈đàn 偏thiên 。圓viên 無vô 所sở 間gian 。又hựu 闕khuyết 說thuyết 由do 。應ưng 云vân 良lương 由do 小tiểu 未vị 全toàn 轉chuyển 。致trí 使sử 五ngũ 百bách 聞văn 大đại 成thành 斥xích 。

復phục 有hữu 義nghĩa

者giả 。《# 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 》# 譬thí 但đãn 云vân 平bình 地địa 。今kim 離ly 彼bỉ 平bình 地địa 。以dĩ 譬thí 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 法pháp 華hoa 。方Phương 等Đẳng 如như 食thực 時thời 。般Bát 若Nhã 如như 禺# 中trung 。法pháp 華hoa 如như 正chánh 中trung 。於ư 彼bỉ 義nghĩa 上thượng 更cánh 加gia 二nhị 義nghĩa 。故cố 云vân 。

復phục 有hữu

言ngôn 。

大đại 人nhân 蒙mông 其kỳ 光quang 用dụng

等đẳng 者giả 。菩Bồ 薩Tát 大đại 人nhân 。蒙mông 般Bát 若Nhã 光quang 諸chư 法pháp 之chi 用dụng 。二Nhị 乘Thừa 之chi 人nhân 。既ký 無vô 此thử 用dụng 。是thị 故cố 譬thí 之chi 如như 七thất 日nhật 嬰anh 兒nhi 。若nhược 視thị 日nhật 輪luân 令linh 眼nhãn 失thất 光quang 。故cố 名danh 為vi 。

喪táng

外ngoại 人nhân 暗ám 證chứng 譬thí 如như 夜dạ 遊du 。菩Bồ 薩Tát 利lợi 他tha 譬thí 如như 作tác 務vụ 。

務vụ

者giả 運vận 役dịch 也dã 。故cố 。

文văn 云vân

下hạ 引dẫn 信tín 解giải 聲Thanh 聞Văn 自tự 述thuật 以dĩ 合hợp 嬰anh 兒nhi 喪táng 其kỳ 睛tình 明minh 。一Nhất 切Thiết 智Trí 明minh 。於ư 般Bát 若Nhã 光quang 。無vô 明minh 全toàn 在tại 義nghĩa 之chi 如như 喪táng 。

雖tuy 三tam 人nhân 俱câu 學học

下hạ 說thuyết 意ý 也dã 。仍nhưng 闕khuyết 說thuyết 由do 。亦diệc 應ưng 云vân 良lương 由do 小tiểu 稍sảo 通thông 泰thái 。致trí 使sử 被bị 加gia 令linh 說thuyết 。

次thứ 譬thí 法pháp 華hoa 中trung

土thổ/độ 圭#

等đẳng 者giả 。

圭#

者giả 累lũy/lụy/luy 土thổ/độ 也dã 。故cố 字tự 從tùng 重trọng/trùng 土thổ/độ 謂vị 之chi 為vi 圭# 。如như 宋tống 嚴nghiêm 觀quán 法Pháp 師sư 與dữ 此thử 太thái 史sử 官quan 何hà 承thừa 天thiên 。共cộng 論luận 此thử 土thổ/độ 是thị 邊biên 是thị 中trung 。觀quán 乃nãi 引dẫn 周chu 公công 測trắc 影ảnh 之chi 法pháp 。以dĩ 一nhất 尺xích 二nhị 寸thốn 土thổ/độ 圭# 用dụng 測trắc 日nhật 影ảnh 。夏hạ 至chí 之chi 日nhật 猶do 有hữu 餘dư 陰ấm 。天Thiên 竺Trúc 此thử 日nhật 則tắc 無vô 餘dư 陰ấm 。故cố 叡duệ 法Pháp 師sư 云vân 。

如như 日nhật 方phương 中trung 無vô 處xứ 不bất 南nam

此thử 指chỉ 中trung 方phương 無vô 餘dư 陰ấm 處xứ 。準chuẩn 此thử 算toán 法pháp 。地địa 上thượng 寸thốn 影ảnh 天thiên 上thượng 萬vạn 里lý 。

若nhược 低đê 頭đầu 若nhược 微vi 善thiện

者giả 。總tổng 結kết 散tán 亂loạn 。小tiểu 善thiện 之chi 類loại 無vô 不bất 開khai 之chi 。以dĩ 成thành 佛Phật 因nhân 。以dĩ 用dụng 合hợp 譬thí 。同đồng 入nhập 一nhất 實thật 。故cố 無vô 盈doanh 縮súc 。

不bất 令linh

下hạ 說thuyết 意ý 。亦diệc 闕khuyết 說thuyết 由do 。應ưng 云vân 良lương 由do 大đại 機cơ 已dĩ 熟thục 。眾chúng 無vô 枝chi 葉diệp 。致trí 使sử 一nhất 切thiết 佛Phật 知tri 見kiến 開khai 。

若nhược 約ước 法pháp 被bị 緣duyên 名danh 漸tiệm 圓viên 教giáo

者giả 。此thử 文văn 語ngữ 略lược 。具cụ 足túc 應ưng 云vân 鹿lộc 苑uyển 漸tiệm 後hậu 會hội 漸tiệm 歸quy 圓viên 。故cố 云vân 漸tiệm 圓viên 。人nhân 不bất 見kiến 之chi 。便tiện 謂vị 法pháp 華hoa 為vi 漸tiệm 圓viên 。華hoa 嚴nghiêm 為vi 頓đốn 圓viên 。不bất 知tri 華hoa 嚴nghiêm 部bộ 中trung 有hữu 別biệt 。乃nãi 至chí 般Bát 若Nhã 。中trung 方phương 便tiện 二nhị 教giáo 皆giai 從tùng 法pháp 華hoa 一Nhất 乘Thừa 開khai 出xuất 。故cố 云vân 。

於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。分phân 別biệt 說thuyết 三tam

故cố 疏sớ/sơ 云vân 。

於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 開khai 出xuất 。帶đái 二nhị 帶đái 三tam 。

今kim 法pháp 華hoa 部bộ 無vô 彼bỉ 二nhị 三tam 。故cố 云vân 無vô 二nhị 亦diệc 無vô 三tam 。又hựu 上thượng 結kết 云vân 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 等đẳng 。此thử 經Kinh 無vô 復phục 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 。此thử 非phi 難nan 見kiến 。如như 何hà 固cố 迷mê 。又hựu 今kim 文văn 諸chư 義nghĩa 凡phàm 一nhất 一nhất 科khoa 皆giai 先tiên 約ước 四tứ 教giáo 。以dĩ 約ước 麁thô 妙diệu 。則tắc 前tiền 三tam 為vi 麁thô 。後hậu 一nhất 為vi 妙diệu 。次thứ 約ước 五ngũ 味vị 以dĩ 判phán 麁thô 妙diệu 。則tắc 前tiền 四tứ 味vị 為vi 麁thô 。醍đề 醐hồ 為vi 妙diệu 。全toàn 不bất 推thôi 求cầu 上thượng 下hạ 文văn 意ý 。直trực 指chỉ 一nhất 語ngữ 便tiện 謂vị 法pháp 華hoa 劣liệt 於ư 華hoa 嚴nghiêm 。幾kỷ 許hứa 誤ngộ 哉tai 。幾kỷ 許hứa 誤ngộ 哉tai 。

約ước 說thuyết 次thứ 第đệ 名danh 醍đề 醐hồ 味vị 相tương/tướng

者giả 。此thử 五ngũ 味vị 教giáo 相tương 生sanh 之chi 文văn 。在tại 第đệ 十thập 三tam 〈# 聖thánh 行hành 品phẩm 〉# 末mạt 。佛Phật 印ấn 無vô 垢cấu 藏tạng 王vương 菩Bồ 薩Tát 竟cánh 。云vân 譬thí 如như 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 乃nãi 至chí 醍đề 醐hồ 。譬thí 從tùng 佛Phật 出xuất 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。

問vấn 。

彼bỉ 經kinh 自tự 以dĩ 醍đề 醐hồ 譬thí 於ư 涅Niết 槃Bàn 。今kim 何hà 得đắc 以dĩ 譬thí 於ư 法pháp 華hoa 。

答đáp 。

一nhất 家gia 義nghĩa 意ý 謂vị 二nhị 部bộ 同đồng 味vị 。然nhiên 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 尚thượng 劣liệt 。何hà 者giả 。《# 法pháp 華hoa 》# 開khai 權quyền 如như 已dĩ 破phá 大đại 陣trận 。餘dư 機cơ 至chí 彼bỉ 如như 殘tàn 黨đảng 不bất 難nan 。故cố 以dĩ 《# 法pháp 華hoa 》# 為vi 大đại 收thu 。《# 涅Niết 槃Bàn 》# 為vi 捃# 拾thập 。若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。《# 涅Niết 槃Bàn 》# 不bất 應ưng 遙diêu 指chỉ 八bát 千thiên 聲Thanh 聞Văn 於ư 法pháp 華hoa 中trung 。得đắc 授thọ 記ký 莂biệt 。見kiến 如Như 來Lai 性tánh 。如như 秋thu 收thu 冬đông 藏tạng 。更cánh 無vô 所sở 作tác 。

次thứ 引dẫn 同đồng 中trung 二nhị 。

初sơ 總tổng 結kết 同đồng 。次thứ 引dẫn 文văn 別biệt 釋thích 。初sơ 言ngôn 。

當đương 知tri 華hoa 嚴nghiêm 之chi 譬thí 與dữ 涅Niết 槃Bàn 義nghĩa 同đồng

者giả 。《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 日nhật 出xuất 等đẳng 譬thí 與dữ 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 五ngũ 味vị 義nghĩa 同đồng 。但đãn 有hữu 廣quảng 略lược 之chi 殊thù 。故cố 廣quảng 開khai 平bình 地địa 以dĩ 為vi 三tam 譬thí 。譬thí 三tam 味vị 也dã 。次thứ 引dẫn 文văn 證chứng 同đồng 中trung 言ngôn 。

三tam 子tử 三tam 田điền 三tam 馬mã

等đẳng 者giả 。《# 涅Niết 槃Bàn 》# 。

迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 。

如Như 來Lai 憐lân 愍mẫn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。不bất 調điều 能năng 調điều 。未vị 脫thoát 能năng 脫thoát 。善thiện 星tinh 是thị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 時thời 子tử 。斷đoạn 欲dục 界giới 結kết 。證chứng 得đắc 四tứ 禪thiền 。如Như 來Lai 何hà 故cố 。記ký 說thuyết 是thị 一nhất 闡xiển 提đề 。地địa 獄ngục 劫kiếp 住trụ 不bất 可khả 治trị 人nhân 。何hà 不bất 先tiên 為vi 演diễn 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。後hậu 為vi 菩Bồ 薩Tát 。若nhược 不bất 能năng 救cứu 。善Thiện 星Tinh 比Bỉ 丘Khâu 。云vân 何hà 得đắc 名danh 。有hữu 大đại 慈từ 悲bi 。有hữu 大đại 方phương 便tiện 。

佛Phật 言ngôn 。

善thiện 男nam 子tử 。譬thí 如như 有hữu 人nhân 。唯duy 有hữu 三tam 子tử 。一nhất 者giả 有hữu 信tín 順thuận 心tâm 。恭cung 敬kính 父phụ 母mẫu 。利lợi 根căn 智trí 慧tuệ 。於ư 世thế 間gian 事sự 能năng 悉tất 了liễu 知tri 。其kỳ 第đệ 二nhị 子tử 無vô 信tín 順thuận 心tâm 。不bất 敬kính 父phụ 母mẫu 。利lợi 根căn 智trí 慧tuệ 。於ư 世thế 間gian 事sự 能năng 悉tất 了liễu 知tri 。其kỳ 第đệ 三tam 子tử 不bất 敬kính 父phụ 母mẫu 。無vô 信tín 順thuận 心tâm 。鈍độn 根căn 無vô 智trí 。父phụ 母mẫu 教giáo 告cáo 應ưng 先tiên 教giáo 誰thùy 。迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 。

應ưng 先tiên 初sơ 。次thứ 及cập 第đệ 二nhị 。後hậu 及cập 第đệ 三tam 。而nhi 彼bỉ 二nhị 子tử 雖tuy 無vô 信tín 順thuận 。恭cung 敬kính 之chi 心tâm 。以dĩ 慈từ 念niệm 故cố 次thứ 復phục 教giáo 之chi 。如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。其kỳ 三tam 子tử 者giả 先tiên 譬thí 菩Bồ 薩Tát 。次thứ 譬thí 聲Thanh 聞Văn 。後hậu 譬thí 闡xiển 提đề 。如như 脩tu 多đa 羅la 中trung 微vi 細tế 之chi 義nghĩa 。我ngã 先tiên 已dĩ 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。淺thiển 近cận 之chi 義nghĩa 為vi 聲Thanh 聞Văn 說thuyết 。世thế 間gian 之chi 義nghĩa 為vi 闡xiển 提đề 說thuyết 。今kim 雖tuy 無vô 益ích 。作tác 後hậu 世thế 因nhân 。

善thiện 男nam 子tử 。譬thí 如như 三tam 田điền 。

一nhất 者giả 渠cừ 流lưu 便tiện 易dị 。無vô 諸chư 沙sa 鹵lỗ 瓦ngõa 石thạch 棘cức 刺thứ 。種chủng 一nhất 得đắc 百bách 。二nhị 者giả 雖tuy 無vô 沙sa 鹵lỗ 瓦ngõa 石thạch 棘cức 刺thứ 。渠cừ 流lưu 嶮hiểm 難nạn 。收thu 實thật 減giảm 半bán 。三tam 者giả 渠cừ 流lưu 嶮hiểm 難nạn 。多đa 諸chư 沙sa 鹵lỗ 。種chủng 一nhất 得đắc 一nhất 。又hựu 有hữu 三tam 器khí 。

一nhất 者giả 完hoàn 。二nhị 者giả 漏lậu 。三tam 者giả 破phá 。若nhược 受thọ 用dụng 時thời 先tiên 用dụng 何hà 器khí 。又hựu 有hữu 三tam 病bệnh 人nhân 。一nhất 者giả 易dị 治trị 。二nhị 者giả 難nạn/nan 治trị 。三tam 者giả 不bất 可khả 治trị 。醫y 師sư 若nhược 治trị 先tiên 治trị 何hà 者giả 。又hựu 有hữu 三tam 馬mã 。一nhất 者giả 調điều 壯tráng 大đại 力lực 。二nhị 者giả 不bất 調điều 大đại 力lực 。三tam 者giả 不bất 調điều 羸luy 老lão 。王vương 若nhược 行hành 時thời 先tiên 乘thừa 何hà 馬mã 。合hợp 譬thí 如như 前tiền 。

善thiện 男nam 子tử 。如như 大đại 師sư 子tử 。若nhược 殺sát 香hương 象tượng 。則tắc 盡tận 其kỳ 力lực 。乃nãi 至chí 殺sát 兔thố 亦diệc 盡tận 其kỳ 力lực 。如Như 來Lai 亦diệc 爾nhĩ 。為vi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。及cập 一nhất 闡xiển 提đề 。功công 用dụng 無vô 二nhị 。

故cố 今kim 文văn 中trung 。初sơ 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 如như 先tiên 為vi 菩Bồ 薩Tát 。次thứ 在tại 鹿lộc 苑uyển 如như 為vi 聲Thanh 聞Văn 。方Phương 等Đẳng 已dĩ 後hậu 大đại 小tiểu 普phổ 被bị 。乃nãi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。名danh 為vi 平bình 等đẳng 。故cố 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。

功công 用dụng 無vô 二nhị

經kinh 文văn 雖tuy 列liệt 多đa 種chủng 三tam 譬thí 。譬thí 意ý 不bất 別biệt 。重trọng/trùng 列liệt 來lai 耳nhĩ 。日nhật 光quang 無vô 私tư 。高cao 者giả 先tiên 照chiếu 。後hậu 及cập 平bình 地địa 非phi 不bất 照chiếu 高cao 。從tùng 後hậu 為vi 言ngôn 故cố 云vân 平bình 地địa 。涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ 。佛Phật 智trí 無vô 偏thiên 。大đại 機cơ 先tiên 被bị 。後hậu 及cập 闡xiển 提đề 。通thông 前tiền 後hậu 說thuyết 故cố 云vân 平bình 等đẳng 。三tam 料liệu 簡giản 中trung 。初sơ 問vấn 。

既ký 以dĩ 五ngũ 味vị 那na 同đồng 稱xưng 漸tiệm

者giả 。問vấn 前tiền 五ngũ 味vị 教giáo 相tương/tướng 味vị 既ký 有hữu 五ngũ 。何hà 故cố 中trung 間gian 三tam 味vị 皆giai 名danh 為vi 漸tiệm 。答đáp 意ý 者giả 。秖kỳ 以dĩ 漸tiệm 入nhập 故cố 有hữu 中trung 間gian 。更cánh 加gia 前tiền 後hậu 故cố 得đắc 有hữu 五ngũ 。

從tùng

又hựu 若nhược

去khứ 重trùng 以dĩ 五ngũ 句cú 分phân 別biệt 漸tiệm 頓đốn 。且thả 約ước 一nhất 期kỳ 五ngũ 味vị 相tương 生sanh 。則tắc 漸tiệm 頓đốn 一nhất 向hướng 。若nhược 當đương 部bộ 橫hoạnh/hoành 辨biện 則tắc 漸tiệm 頓đốn 互hỗ 通thông 。雖tuy 曰viết 互hỗ 通thông 各các 有hữu 其kỳ 意ý 。故cố 須tu 更cánh 以dĩ 五ngũ 句cú 分phân 別biệt 。初sơ 二nhị 句cú 可khả 解giải 。然nhiên 仍nhưng 存tồn 略lược 。且thả 以dĩ 大đại 小tiểu 相tương 對đối 得đắc 作tác 此thử 說thuyết 。若nhược 以dĩ 別biệt 教giáo 當đương 教giáo 之chi 漸tiệm 相tương 對đối 說thuyết 者giả 。應ưng 云vân 頓đốn 中trung 兼kiêm 漸tiệm 。漸tiệm 不bất 妨phương 頓đốn 。且thả 為vi 成thành 五ngũ 句cú 顯hiển 五ngũ 味vị 故cố 也dã 。若nhược 言ngôn 漸tiệm 中trung 有hữu 頓đốn 則tắc 下hạ 方Phương 等Đẳng 句cú 同đồng 。故cố 略lược 不bất 列liệt 且thả 云vân 一nhất 向hướng 。初sơ 句cú 華hoa 嚴nghiêm 也dã 。次thứ 句cú 鹿lộc 苑uyển 也dã 。次thứ 句cú 方Phương 等Đẳng 也dã 。若nhược 以dĩ 大đại 破phá 小tiểu 。具cụ 如như 〈# 弟đệ 子tử 品phẩm 〉# 以dĩ 三tam 教giáo 訶ha 小tiểu 。且thả 據cứ 調điều 熟thục 小Tiểu 乘Thừa 邊biên 說thuyết 。

復phục 有hữu 以dĩ 圓viên 訶ha 偏thiên 。如như 〈# 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 〉# 。

復phục 有hữu 漸tiệm 中trung 初sơ 入nhập 小tiểu 行hành 。如như 見kiến 土thổ/độ 復phục 穢uế 。得đắc 法Pháp 眼nhãn 淨tịnh 。及cập 俗tục 眾chúng 室thất 外ngoại 。為vi 說thuyết 無vô 常thường 。以dĩ 小tiểu 對đối 大đại 故cố 云vân 。

並tịnh 陳trần

陳trần

猶do 列liệt 也dã 。

相tương/tướng 資tư

即tức 般Bát 若Nhã 也dã 。相tương/tướng 資tư 之chi 義nghĩa 後hậu 更cánh 料liệu 簡giản 。

若nhược 會hội

等đẳng 者giả 法pháp 華hoa 也dã 。初sơ 句cú 略lược 出xuất 。次thứ 句cú 引dẫn 證chứng 。初sơ 云vân 。

合hợp

者giả 。秖kỳ 是thị 會hội 之chi 別biệt 名danh 。次thứ 引dẫn 證chứng 中trung 引dẫn 不bất 合hợp 以dĩ 證chứng 合hợp 者giả 。如như 疏sớ/sơ 云vân 開khai 為vi 合hợp 序tự 。無vô 量lượng 義nghĩa 既ký 重trọng/trùng 序tự 前tiền 開khai 不bất 久cửu 必tất 合hợp 。譬thí 如như 算toán 者giả 下hạ 已dĩ 必tất 除trừ 。今kim 時thời 合hợp 者giả 。今kim 文văn 更cánh 以dĩ 法pháp 華hoa 意ý 結kết 。

次thứ

問vấn

下hạ 料liệu 簡giản 中trung 間gian 般Bát 若Nhã 。可khả 解giải 。答đáp 意ý 者giả 。義nghĩa 兼kiêm 方Phương 等Đẳng 。方Phương 等Đẳng 則tắc 大đại 資tư 於ư 小tiểu 。般Bát 若Nhã 會hội 中trung 聞văn 加gia 二nhị 人nhân 。為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。名danh 小tiểu 資tư 大đại 。亦diệc 應ưng 云vân 頓đốn 資tư 漸tiệm 。互hỗ 出xuất 無vô 在tại 。

次thứ 明minh 不bất 定định 文văn 三tam 。

初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。次thứ 。

雖tuy

下hạ 釋thích 相tương/tướng 。三tam 。

味vị 味vị 中trung

下hạ 結kết 。初sơ 文văn 者giả 。為vi 對đối 祕bí 密mật 須tu 安an 顯hiển 露lộ 之chi 言ngôn 。故cố 知tri 通thông 論luận 顯hiển 露lộ 俱câu 攝nhiếp 漸tiệm 頓đốn 。今kim 於ư 五ngũ 味vị 義nghĩa 後hậu 。欲dục 別biệt 明minh 不bất 定định 亦diệc 是thị 顯hiển 露lộ 。故cố 初sơ 標tiêu 之chi 以dĩ 冠quan 不bất 定định 。相tương/tướng 異dị 漸tiệm 頓đốn 。故cố 曰viết 。

不bất 然nhiên

雖tuy 高cao 山sơn 頓đốn 說thuyết

等đẳng 者giả 。正chánh 釋thích 也dã 。又hựu 三tam 。

初sơ 正chánh 釋thích 。次thứ 。

大Đại 經Kinh

下hạ 引dẫn 證chứng 。三tam 。

一nhất 時thời

下hạ 破phá 古cổ 。初sơ 文văn 者giả 。此thử 指chỉ 華hoa 嚴nghiêm 不bất 動động 不bất 離ly 而nhi 升thăng 而nhi 遊du 者giả 。此thử 指chỉ 頓đốn 後hậu 漸tiệm 初sơ 不bất 動động 於ư 頓đốn 而nhi 施thí 漸tiệm 化hóa 。此thử 中trung 古cổ 人nhân 多đa 有hữu 異dị 釋thích 。有hữu 云vân 本bổn 釋Thích 迦Ca 不bất 動động 而nhi 化hóa 身thân 升thăng 天thiên 。有hữu 云vân 法Pháp 身thân 不bất 動động 而nhi 化hóa 用dụng 升thăng 天thiên 。有hữu 云vân 不bất 往vãng 而nhi 往vãng 。往vãng 而nhi 不bất 往vãng 故cố 升thăng 故cố 往vãng 。近cận 代đại 藏tạng 法Pháp 師sư 四tứ 釋thích 。

一nhất 約ước 處xứ 。一nhất 處xứ 中trung 有hữu 一nhất 切thiết 處xứ 。則tắc 天thiên 宮cung 本bổn 來lai 。在tại 樹thụ 王vương 下hạ 。但đãn 先tiên 未vị 用dụng 此thử 天thiên 宮cung 處xứ 。二nhị 者giả 約ước 佛Phật 。樹thụ 王vương 下hạ 佛Phật 。遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。故cố 樹thụ 王vương 佛Phật 本bổn 在tại 天thiên 宮cung 。先tiên 未vị 用dụng 彼bỉ 天thiên 宮cung 佛Phật 耳nhĩ 。三tam 者giả 約ước 時thời 。樹thụ 王vương 下hạ 時thời 即tức 天thiên 宮cung 時thời 。四tứ 者giả 約ước 法Pháp 界Giới 。謂vị 無vô 自tự 性tánh 。此thử 未vị 必tất 全toàn 爾nhĩ 。前tiền 之chi 三tam 義nghĩa 何hà 不bất 論luận 機cơ 而nhi 但đãn 約ước 佛Phật 。後hậu 約ước 法Pháp 界Giới 何hà 故cố 但đãn 云vân 無vô 自tự 性tánh 耶da 。而nhi 不bất 云vân 無vô 他tha 乃nãi 至chí 無vô 無vô 因nhân 耶da 。無vô 謀mưu 而nhi 化hóa 感cảm 應ứng 道đạo 交giao 。非phi 應ưng 而nhi 應ưng 非phi 感cảm 而nhi 感cảm 。何hà 論luận 時thời 處xứ 身thân 土thổ/độ 性tánh 等đẳng 耶da 。雖tuy 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 指chỉ 鹿lộc 苑uyển 。此thử 指chỉ 雖tuy 施thí 漸tiệm 化hóa 而nhi 不bất 起khởi 於ư 頓đốn 。此thử 二nhị 味vị 既ký 然nhiên 。諸chư 味vị 準chuẩn 此thử 。雖tuy 為vi 菩Bồ 薩Tát 指chỉ 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 彼bỉ 二nhị 時thời 中trung 俱câu 有hữu 小tiểu 果quả 。新tân 得đắc 舊cựu 得đắc 如như 常thường 所sở 明minh 。雖tuy 五ngũ 人nhân 證chứng 果Quả 。不bất 妨phương 八bát 萬vạn 諸chư 天thiên 。獲hoạch 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。此thử 重trọng/trùng 指chỉ 漸tiệm 初sơ 對đối 般Bát 若Nhã 說thuyết 。前tiền 文văn 約ước 法pháp 。此thử 中trung 約ước 人nhân 。得đắc 果quả 不bất 同đồng 。證chứng 法pháp 不bất 定định 。應ưng 引dẫn 《# 大đại 論luận 》# 顯hiển 密mật 法Pháp 輪luân 義nghĩa 釋thích 此thử 中trung 意ý 。故cố 《# 大đại 論luận 》# 六lục 十thập 五ngũ 云vân 。

於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。見kiến 第đệ 二nhị 法Pháp 輪luân 轉chuyển 。初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。八bát 萬vạn 諸chư 天thiên 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。陳trần 如như 得đắc 初sơ 果quả 。今kim 轉chuyển 法Pháp 輪luân 無vô 量lượng 諸chư 天thiên 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。今kim 轉chuyển 似tự 初sơ 轉chuyển 。

問vấn 。

初sơ 轉chuyển 少thiểu 。今kim 轉chuyển 多đa 。云vân 何hà 以dĩ 大đại 喻dụ 小tiểu 而nhi 言ngôn 似tự 耶da 。

答đáp 。

諸chư 佛Phật 有hữu 二nhị 種chủng 法pháp 輪luân 。

一nhất 者giả 顯hiển 。二nhị 者giả 密mật 。初sơ 轉chuyển 聲Thanh 聞Văn 見kiến 八bát 萬vạn 及cập 一nhất 人nhân 。諸chư 菩Bồ 薩Tát 見kiến 無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 人nhân 得đắc 二Nhị 乘Thừa 。無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 人nhân 。得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。無vô 量lượng 阿a 僧tăng 祇kỳ 人nhân 。發phát 無vô 上thượng 道Đạo 心tâm 。行hành 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。阿a 僧tăng 祇kỳ 人nhân 。得đắc 初Sơ 地Địa 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 。一Nhất 生Sanh 補Bổ 處Xứ 坐tọa 道Đạo 場Tràng 。是thị 名danh 為vi 密mật 。故cố 知tri 初sơ 見kiến 八bát 萬vạn 一nhất 人nhân 屬thuộc 顯hiển 露lộ 攝nhiếp 。祕bí 密mật 者giả 如như 次thứ 明minh 之chi 。又hựu 《# 大đại 論luận 》# 三tam 十thập 一nhất 云vân 。

欲dục 得đắc 一nhất 音âm 遍biến 十thập 方phương 恆Hằng 沙sa 世thế 界giới 。當đương 學học 般Bát 若Nhã 。論luận 問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 與dữ 佛Phật 一nhất 音âm 何hà 別biệt 。答đáp 。

有hữu 限hạn 無vô 限hạn 。問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。來lai 佛Phật 邊biên 聽thính 法Pháp 。答đáp 。

佛Phật 有hữu 二nhị 種chủng 音âm 聲thanh 。一nhất 者giả 密mật 。如như 向hướng 所sở 說thuyết 。二nhị 者giả 不bất 密mật 。須tu 來lai 佛Phật 邊biên 。

此thử 據cứ 別biệt 說thuyết 。約ước 體thể 而nhi 論luận 二nhị 義nghĩa 俱câu 時thời 。故cố 今kim 文văn 中trung 相tương/tướng 即tức 而nhi 說thuyết 。

次Thứ 引Dẫn 大Đại 經Kinh 證Chứng 中Trung 云Vân

或hoặc 時thời 說thuyết 深thâm 。或hoặc 時thời 說thuyết 淺thiển 等đẳng 名danh 不bất 定định 。

者giả 。以dĩ 由do 彼bỉ 此thử 互hỗ 相tương 知tri 故cố 。若nhược 祕bí 密mật 者giả 。即tức 如như 下hạ 文văn 。互hỗ 不bất 相tương 知tri 。是thị 故cố 名danh 密mật 。不bất 定định 與dữ 祕bí 並tịnh 皆giai 不bất 出xuất 同đồng 聽thính 異dị 聞văn 。故cố 名danh 為vi 即tức 。今kim 亦diệc 淺thiển 深thâm 同đồng 席tịch 。故cố 著trước 。

或hoặc

言ngôn 。

應ưng 問vấn

謂vị 開khai phát 其kỳ 問vấn 端đoan 。

應ưng 遮già

謂vị 置trí 其kỳ 所sở 問vấn 。亦diệc 開khai 置trí 同đồng 席tịch 故cố 成thành 不bất 定định 。

三tam 示thị 相tương 破phá 古cổ 中trung 。先tiên 示thị 相tương/tướng 。次thứ 破phá 古cổ 。示thị 相tương/tướng 中trung 云vân 。

一nhất 時thời

等đẳng 者giả 。從tùng 廣quảng 之chi 狹hiệp 。

時thời

謂vị 五ngũ 味vị 之chi 一nhất 。亦diệc 是thị 一nhất 部bộ 一nhất 會hội 。

說thuyết

謂vị 一nhất 句cú 一nhất 言ngôn 。

念niệm

謂vị 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。具cụ 如như 前tiền 文văn 不bất 定định 教giáo 相tương/tướng 。此thử 顯hiển 如Như 來Lai 不bất 共cộng 之chi 力lực 。

問vấn 。

此thử 與dữ 方Phương 等Đẳng 恐khủng 畏úy 歡hoan 喜hỷ 等đẳng 。為vi 有hữu 何hà 別biệt 。

答đáp 。

不bất 定định 遍biến 前tiền 四tứ 味vị 。若nhược 直trực 語ngữ 方Phương 等Đẳng 。但đãn 彈đàn 斥xích 而nhi 已dĩ 。既ký 以dĩ 身thân 土thổ/độ 令linh 物vật 殊thù 途đồ 。正chánh 當đương 不bất 定định 。般Bát 若Nhã 亦diệc 然nhiên 。思tư 之chi 可khả 見kiến 。

次thứ 破phá 古cổ 中trung 云vân

不bất 同đồng 舊cựu 義nghĩa 專chuyên 判phán 一nhất 部bộ

者giả 。如như 第đệ 十thập 卷quyển 判phán 教giáo 中trung 云vân 。

南nam 北bắc 通thông 用dụng 漸tiệm 頓đốn 不bất 定định

不bất 定định 者giả 即tức 指chỉ 《# 勝thắng 鬘man 》# 及cập 《# 金kim 光quang 明minh 》# 。故cố 今kim 家gia 判phán 義nghĩa 。味vị 味vị 之chi 中trung 皆giai 有hữu 不bất 定định 。故cố 不bất 同đồng 舊cựu 專chuyên 指chỉ 二nhị 經kinh 。言ngôn 。

味vị 味vị

者giả 。乳nhũ 中trung 則tắc 約ước 圓viên 別biệt 相tướng 對đối 以dĩ 辨biện 不bất 定định 。酪lạc 中trung 教giáo 門môn 雖tuy 無vô 二nhị 別biệt 。乃nãi 與dữ 八bát 萬vạn 對đối 辨biện 不bất 定định 。生sanh 熟thục 二nhị 蘇tô 三tam 四tứ 對đối 辨biện 其kỳ 意ý 可khả 見kiến 。次thứ 。

此thử 乃nãi

下hạ 祕bí 密mật 。為vi 四tứ 。

初sơ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。次thứ 。

如Như 來Lai

下hạ 略lược 歎thán 。三tam 。

此thử 座tòa

下hạ 釋thích 相tương/tướng 。四tứ 。

雖tuy 復phục

下hạ 結kết 歎thán 。初sơ 文văn 可khả 見kiến 。

次thứ 略lược 歎thán 中trung 云vân

若nhược 智trí 若nhược 機cơ

等đẳng 者giả 。智trí 謂vị 大đại 聖thánh 權quyền 謀mưu 。機cơ 謂vị 不bất 同đồng 次thứ 第đệ 。不bất 擇trạch 時thời 處xứ 。身thân 口khẩu 意ý 密mật 隨tùy 何hà 四tứ 門môn 。無vô 礙ngại 自tự 在tại 。適thích 時thời 稱xưng 會hội 皆giai 無vô 虛hư 設thiết 。

三tam 正chánh 釋thích 相tương/tướng 中trung 且thả 寄ký 三tam 法pháp 以dĩ 出xuất 其kỳ 相tương/tướng 。何hà 者giả 。以dĩ 此thử 三tam 法pháp 對đối 祕bí 密mật 故cố 。則tắc 化hóa 儀nghi 四tứ 教giáo 文văn 義nghĩa 整chỉnh 足túc 。任nhậm 運vận 攝nhiếp 得đắc 三tam 藏tạng 等đẳng 四tứ 。於ư 中trung 復phục 二nhị 。

先tiên 約ước 三tam 說thuyết 相tương 對đối 。次thứ 約ước 說thuyết 默mặc 相tương 對đối 。初sơ 三tam 說thuyết 中trung 二nhị 。

先tiên 約ước 十thập 方phương 相tương 對đối 。次thứ 。

或hoặc 為vi

下hạ 於ư 一nhất 方phương 中trung 多đa 人nhân 相tương 對đối 。一nhất 方phương 既ký 爾nhĩ 。十thập 方phương 亦diệc 然nhiên 。二nhị 文văn 各các 先tiên 正chánh 釋thích 。次thứ 。

各các 各các

下hạ 結kết 。次thứ 約ước 說thuyết 默mặc 相tương 對đối 中trung 。亦diệc 應ưng 具cụ 有hữu 十thập 方phương 及cập 人nhân 二nhị 義nghĩa 不bất 同đồng 。無vô 人nhân 相tương 對đối 者giả 文văn 略lược 。而nhi 言ngôn 。

俱câu 默mặc 俱câu 說thuyết

者giả 。理lý 合hợp 如như 之chi 。前tiền 三tam 法pháp 相tướng 對đối 。準chuẩn 此thử 亦diệc 應ưng 云vân 俱câu 頓đốn 。俱câu 漸tiệm 。俱câu 不bất 定định 。文văn 無vô 者giả 亦diệc 略lược 。既ký 云vân 俱câu 默mặc 俱câu 說thuyết 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。名danh 之chi 為vi 密mật 。何hà 妨phương 俱câu 頓đốn 。互hỗ 不bất 相tương 知tri 。

各các 各các

下hạ 亦diệc 結kết 也dã 。云vân 。

互hỗ 不bất 相tương 知tri

者giả 。前tiền 文văn 但đãn 云vân 於ư 此thử 於ư 彼bỉ 者giả 亦diệc 應ưng 互hỗ 說thuyết 。舉cử 一nhất 以dĩ 例lệ 。驗nghiệm 知tri 不bất 定định 與dữ 祕bí 密mật 。但đãn 有hữu 互hỗ 知tri 與dữ 互hỗ 不bất 知tri 以dĩ 辨biện 兩lưỡng 異dị 。此thử 中trung 顯hiển 露lộ 亦diệc 義nghĩa 通thông 餘dư 七thất 。以dĩ 祕bí 不bất 出xuất 此thử 七thất 故cố 也dã 。故cố 前tiền 文văn 云vân 顯hiển 露lộ 漸tiệm 頓đốn 及cập 顯hiển 露lộ 不bất 定định 。故cố 七thất 並tịnh 是thị 顯hiển 露lộ 意ý 也dã 。

若nhược 爾nhĩ 。何hà 妨phương 法pháp 華hoa 亦diệc 與dữ 諸chư 教giáo 十thập 方phương 一nhất 席tịch 互hỗ 為vi 顯hiển 祕bí 。而nhi 云vân 法pháp 華hoa 是thị 顯hiển 非phi 祕bí 密mật 耶da 。

答đáp 。

十thập 方phương 容dung 有hữu 一nhất 席tịch 定định 無vô 。言ngôn 容dung 有hữu 者giả 。何hà 妨phương 餘dư 方phương 未vị 宜nghi 開khai 權quyền 廢phế 近cận 等đẳng 說thuyết 。則tắc 彼bỉ 不bất 知tri 此thử 。若nhược 此thử 間gian 法pháp 華hoa 席tịch 中trung 初sơ 發phát 心tâm 者giả 。及cập 人nhân 天thiên 被bị 開khai 。豈khởi 可khả 盡tận 知tri 十thập 方phương 世thế 界giới 。開khai 與dữ 不bất 開khai 。然nhiên 已dĩ 聞văn 法Pháp 華hoa 本bổn 門môn 施thí 化hóa 非phi 適thích 一nhất 世thế 。縱túng/tung 不bất 現hiện 見kiến 亦diệc 可khả 比tỉ 知tri 開khai 不bất 開khai 相tương/tướng 。義nghĩa 當đương 於ư 知tri 。況huống 同đồng 居cư 分phân 身thân 寂tịch 光quang 地địa 涌dũng 。覩đổ 已dĩ 咸hàm 信tín 一nhất 道đạo 無vô 偏thiên 。不bất 同đồng 華hoa 嚴nghiêm 云vân 是thị 眷quyến 屬thuộc 大đại 集tập 亦diệc 無vô 分phân 身thân 之chi 言ngôn 。般Bát 若Nhã 但đãn 云vân 問vấn 者giả 加gia 說thuyết 名danh 字tự 咸hàm 同đồng 。故cố 知tri 此thử 經Kinh 與dữ 餘dư 經kinh 異dị 。顯hiển 密mật 意ý 別biệt 。思tư 之chi 可khả 知tri 。

四tứ

雖tuy 復phục

下hạ 結kết 歎thán 。中trung 三tam 。

初sơ 舉cử 廣quảng 以dĩ 歎thán 。次thứ 。

但đãn 可khả

下hạ 許hứa 證chứng 附phụ 理lý 故cố 可khả 知tri 。言ngôn 說thuyết 依y 事sự 故cố 莫mạc 辨biện 。故cố 知tri 證chứng 一nhất 照chiếu 極cực 略lược 得đắc 大đại 猷# 。言ngôn 不bất 累lũy/lụy/luy 施thí 卒thốt 何hà 可khả 具cụ 。

雖tuy 復phục

下hạ 覽lãm 言ngôn 說thuyết 。以dĩ 從tùng 意ý 故cố 意ý 不bất 出xuất 漸tiệm 等đẳng 。

次thứ 明minh 今kim 經kinh 為vi 二nhị 。

初sơ 總tổng 明minh 教giáo 顯hiển 勝thắng 。次thứ 明minh 約ước 迹tích 顯hiển 勝thắng 。初sơ 文văn 云vân 。

今kim 法pháp 華hoa 是thị 顯hiển 露lộ

等đẳng 者giả 。對đối 非phi 祕bí 密mật 。故cố 云vân 顯hiển 露lộ 。於ư 顯hiển 露lộ 七thất 中trung 。通thông 奪đoạt 而nhi 言ngôn 之chi 。並tịnh 非phi 七thất 也dã 。別biệt 與dữ 而nhi 言ngôn 之chi 。但đãn 非phi 前tiền 六lục 。何hà 者giả 。七thất 中trung 雖tuy 有hữu 圓viên 教giáo 。以dĩ 兼kiêm 帶đái 故cố 。是thị 故cố 不bất 同đồng 。此thử 約ước 部bộ 說thuyết 也dã 。彼bỉ 七thất 中trung 圓viên 與dữ 法pháp 華hoa 圓viên 。其kỳ 體thể 不bất 別biệt 故cố 但đãn 簡giản 六lục 。此thử 約ước 教giáo 說thuyết 也dã 。次thứ 言ngôn 。

是thị 漸tiệm 頓đốn 非phi 漸tiệm 漸tiệm

者giả 。具cụ 如như 前tiền 判phán 。今kim 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 是thị 漸tiệm 後hậu 之chi 頓đốn 。謂vị 開khai 漸tiệm 顯hiển 頓đốn 。故cố 云vân 漸tiệm 頓đốn 。非phi 法pháp 華hoa 前tiền 漸tiệm 中trung 之chi 漸tiệm 。何hà 者giả 。前tiền 判phán 生sanh 熟thục 二nhị 蘇tô 同đồng 名danh 為vi 漸tiệm 。此thử 二nhị 經kinh 中trung 亦diệc 有hữu 圓viên 頓đốn 。今kim 法pháp 華hoa 圓viên 與dữ 彼bỉ 二nhị 經kinh 圓viên 頓đốn 不bất 殊thù 。但đãn 不bất 同đồng 彼bỉ 方Phương 等Đẳng 中trung 三tam 。般Bát 若Nhã 中trung 二nhị 。此thử 之chi 二nhị 三tam 名danh 漸tiệm 中trung 漸tiệm 。法pháp 華hoa 異dị 彼bỉ 。故cố 云vân 。

非phi 漸tiệm 漸tiệm

耳nhĩ 。人nhân 不bất 見kiến 之chi 。便tiện 謂vị 法pháp 華hoa 為vi 漸tiệm 頓đốn 。華hoa 嚴nghiêm 為vi 頓đốn 頓đốn 。恐khủng 未vị 可khả 也dã 。

是thị 合hợp

等đẳng 者giả 。是thị 開khai 權quyền 之chi 圓viên 。故cố 云vân 。

是thị 合hợp

不bất 同đồng 諸chư 部bộ 中trung 圓viên 。故cố 云vân 。

非phi 不bất 合hợp

合hợp 者giả 秖kỳ 是thị 會hội 之chi 別biệt 名danh 。此thử 即tức 已dĩ 當đương 約ước 藏tạng 等đẳng 四tứ 以dĩ 簡giản 權quyền 實thật 。故cố 不bất 復phục 云vân 是thị 圓viên 非phi 三tam 。既ký 知tri 非phi 是thị 法pháp 華hoa 之chi 前tiền 顯hiển 露lộ 已dĩ 竟cánh 。則tắc 了liễu 法pháp 華hoa 俱câu 非phi 七thất 教giáo 。此thử 即tức 對đối 於ư 八bát 教giáo 簡giản 也dã 。

如như 此thử

下hạ 顯hiển 迹tích 。可khả 知tri 。

次thứ 約ước 化hóa 道đạo 中trung 二nhị 。

初sơ 正chánh 辨biện 異dị 。次thứ 指chỉ 教giáo 誠thành 證chứng 。初sơ 文văn 為vi 五ngũ 。

初sơ 重trọng/trùng 舉cử 餘dư 經kinh 以dĩ 對đối 辨biện 。次thứ 。

此thử 經Kinh

下hạ 正chánh 明minh 今kim 經kinh 意ý 。且thả 指chỉ 迹tích 中trung 大đại 通thông 為vi 首thủ 。雖tuy 寄ký 漸tiệm 及cập 不bất 定định 。不bất 以dĩ 餘dư 教giáo 為vi 種chủng 。故cố 云vân 。

巧xảo 為vi

結kết 緣duyên 已dĩ 後hậu 退thoái 大đại 迷mê 初sơ 。故cố 復phục 更cánh 於ư 七thất 教giáo 之chi 中trung 下hạ 調điều 停đình 種chủng 。復phục 云vân 。

巧xảo 為vi

所sở 以dĩ 中trung 間gian 得đắc 受thọ 七thất 教giáo 長trưởng 養dưỡng 調điều 伏phục 。因nhân 調điều 而nhi 熟thục 名danh 為vi 調điều 熟thục 。調điều 實thật 未vị 熟thục 因nhân 中trung 說thuyết 果quả 是thị 故cố 云vân 也dã 。

又hựu 以dĩ

下hạ 明minh 今kim 世thế 復phục 以dĩ 七thất 教giáo 調điều 伏phục 令linh 至chí 法pháp 華hoa 得đắc 度độ 。故cố 云vân 。

度độ 脫thoát

也dã 。

並tịnh 脫thoát

等đẳng 者giả 。約ước 多đa 人nhân 說thuyết 。於ư 彼bỉ 是thị 種chủng 。於ư 此thử 是thị 熟thục 。互hỗ 說thuyết 可khả 知tri 。是thị 故cố 云vân 。

並tịnh

及cập

番phiên 番phiên 不bất 息tức

此thử 即tức 結kết 初sơ 及cập 以dĩ 中trung 間gian 今kim 日nhật 等đẳng 相tương/tướng 。故cố 更cánh 引dẫn 涌dũng 出xuất 。助trợ 顯hiển 迹tích 文văn 。故cố 云vân 。

大đại 勢thế 威uy 猛mãnh

等đẳng 也dã 。此thử 〈# 涌dũng 出xuất 品phẩm 〉# 中trung 三tam 世thế 益ích 物vật 之chi 文văn 。大đại 勢thế 威uy 猛mãnh 即tức 未vị 來lai 。師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 即tức 現hiện 在tại 。自tự 在tại 神thần 通thông 即tức 過quá 去khứ 。此thử 中trung 略lược 舉cử 未vị 來lai 一nhất 文văn 而nhi 總tổng 通thông 三tam 世thế 。故cố 世thế 時thời 念niệm 。世thế 時thời 念niệm 皆giai 有hữu 種chủng 等đẳng 三tam 相tương/tướng 故cố 也dã 。次thứ 指chỉ 。

信tín 解giải

者giả 。即tức 〈# 信tín 解giải 〉# 中trung 云vân 。

又hựu 以dĩ 他tha 日nhật 。於ư 牕# 牖dũ 中trung

即tức 指chỉ 法Pháp 身thân 地địa 鑒giám 機cơ 久cửu 矣hĩ 。故cố 此thử 一nhất 語ngữ 即tức 兼kiêm 三tam 世thế 益ích 物vật 之chi 相tướng 。又hựu 信tín 解giải 具cụ 領lãnh 一nhất 代đại 五ngũ 味vị 。則tắc 知tri 三tam 世thế 五ngũ 味vị 並tịnh 然nhiên 。義nghĩa 須tu 兼kiêm 於ư 述thuật 成thành 之chi 文văn 。以dĩ 述thuật 成thành 中trung 先tiên 直trực 述thuật 所sở 解giải 。次thứ 明minh 領lãnh 所sở 不bất 及cập 。則tắc 十thập 法Pháp 界Giới 七thất 方phương 便tiện 等đẳng 皆giai 得đắc 五ngũ 味vị 之chi 益ích 。即tức 其kỳ 意ý 也dã 。餘dư 教giáo 無vô 此thử 。故cố 不bất 同đồng 之chi 。次thứ 。

又Hựu 眾Chúng 經Kinh

下hạ 本bổn 門môn 。為vi 五ngũ 。

初sơ 正chánh 明minh 本bổn 地địa 長trường 遠viễn 。次thứ 。

補bổ 處xứ

下hạ 舉cử 不bất 知tri 之chi 人nhân 以dĩ 顯hiển 長trường 遠viễn 。三tam 。

經Kinh 云vân

下hạ 引dẫn 壽thọ 量lượng 證chứng 因nhân 聞văn 方phương 知tri 。四tứ 。

慇ân 勤cần

下hạ 引dẫn 迹tích 門môn 歎thán 意ý 以dĩ 證chứng 長trường 遠viễn 難nan 聞văn 。五ngũ 。

當đương 知tri

下hạ 結kết 。初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 。次thứ 。

眾Chúng 經Kinh 尚Thượng 不Bất

下hạ 泛phiếm 引dẫn 眾chúng 經kinh 況huống 出xuất 遠viễn 相tương/tướng 。初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 師sư 。次thứ 弟đệ 子tử 。初sơ 師sư 中trung 二nhị 。

先tiên 引dẫn 昔tích 經kinh 。以dĩ 自tự 證chứng 為vi 實thật 。化hóa 他tha 為vi 權quyền 。次thứ 。

今Kim 經Kinh

下hạ 明minh 今kim 經kinh 一nhất 體thể 權quyền 實thật 久cửu 久cửu 已dĩ 滿mãn 。迹tích 中trung 三Tam 千Thiên 界Giới 墨mặc 點điểm 尚thượng 已dĩ 為vi 久cửu 。今kim 本bổn 中trung 五ngũ 百bách 億ức 塵trần 界giới 故cố 云vân 。

久cửu 久cửu

又hựu 一nhất 節tiết 已dĩ 久cửu 。況huống 節tiết 節tiết 相tương 望vọng 。故cố 云vân 。

久cửu 久cửu

次thứ 。

諸Chư 經Kinh

下hạ 弟đệ 子tử 中trung 亦diệc 先tiên 引dẫn 昔tích 二Nhị 乘Thừa 猶do 住trụ 小tiểu 果quả 。故cố 云vân 不bất 入nhập 。豈khởi 能năng 化hóa 他tha 。故cố 不bất 施thí 權quyền 。

次thứ 明minh 今kim 經kinh 。如như 滿mãn 願nguyện 等đẳng 先tiên 已dĩ 入nhập 實thật 。說thuyết 法Pháp 第đệ 一nhất 。故cố 先tiên 解giải 行hành 權quyền 。次thứ 況huống 中trung 亦diệc 先tiên 舉cử 昔tích 。不bất 說thuyết 道Đạo 樹thụ 之chi 前tiền 一nhất 節tiết 兩lưỡng 節tiết 。故cố 云vân 。

近cận 近cận

爾nhĩ 前tiền 一nhất 節tiết 兩lưỡng 節tiết 望vọng 今kim 尚thượng 近cận 。況huống 無vô 中trung 間gian 遠viễn 中trung 之chi 近cận 。故cố 云vân 。

近cận 近cận

次thứ 況huống 出xuất 今kim 經kinh 。言ngôn 。

遠viễn 遠viễn

者giả 。秖kỳ 是thị 久cửu 久cửu 。又hựu 言ngôn 異dị 者giả 。約ước 時thời 長trường 短đoản 為vi 久cửu 近cận 。約ước 所sở 行hành 處xứ 為vi 遠viễn 近cận 。成thành 已dĩ 化hóa 迹tích 為vi 所sở 行hành 處xứ 。俱câu 有hữu 二nhị 意ý 。故cố 互hỗ 說thuyết 之chi 。次thứ 不bất 知tri 之chi 人nhân 中trung 云vân 。

補bổ 處xứ 數số 世thế 界giới 不bất 知tri

者giả 。如như 〈# 壽thọ 量lượng 〉# 中trung 五ngũ 百bách 億ức 那na 由do 他tha 。阿a 僧tăng 祇kỳ 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。盡tận 抹mạt 為vi 塵trần 。復phục 過quá 爾nhĩ 所sở 世thế 界giới 。乃nãi 下hạ 一nhất 塵trần 。塵trần 數số 已dĩ 多đa 。況huống 下hạ 塵trần 不bất 下hạ 塵trần 界giới 寧ninh 當đương 可khả 數số 。下hạ 塵trần 不bất 下hạ 塵trần 界giới 。尚thượng 不bất 可khả 知tri 。況huống 界giới 中trung 塵trần 寧ninh 當đương 可khả 數số 。況huống 如như 塵trần 數số 。以dĩ 一nhất 塵trần 為vi 一nhất 劫kiếp 。佛Phật 成thành 道Đạo 來lai 復phục 過quá 是thị 數số 。億ức 阿a 僧tăng 祇kỳ 。未vị 發phát 迹tích 來lai 彌Di 勒Lặc 不bất 知tri 。雖tuy 發phát 迹tích 竟cánh 補bổ 處xứ 智trí 力lực 不bất 知tri 界giới 數số 。況huống 知tri 塵trần 耶da 。所sở 以dĩ 開khai 迹tích 顯hiển 本bổn 皆giai 入nhập 初sơ 住trụ 。故cố 云vân 作tác 佛Phật 。本bổn 門môn 發phát 迹tích 於ư 果quả 不bất 疑nghi 。故cố 皆giai 發phát 願nguyện 求cầu 此thử 實thật 果quả 。故cố 云vân 。

願nguyện 我ngã 於ư 未vị 來lai 。說thuyết 壽thọ 亦diệc 如như 是thị

三tam 引dẫn 證chứng 者giả 。近cận 以dĩ 迹tích 門môn 尚thượng 得đắc 為vi 昔tích 。況huống 伽già 耶da 已dĩ 前tiền 。已dĩ 被bị 開khai 者giả 自tự 是thị 一nhất 邊biên 。若nhược 據cứ 未vị 曾tằng 開khai 會hội 者giả 。自tự 退thoái 大đại 已dĩ 來lai 小tiểu 起khởi 已dĩ 後hậu 。皆giai 名danh 為vi 昔tích 。

四tứ 引dẫn 迹tích 門môn 歎thán 者giả 。〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 初sơ 雖tuy 近cận 歎thán 五ngũ 佛Phật 權quyền 實thật 。意ý 實thật 密mật 歎thán 師sư 弟đệ 長trường 遠viễn 。

五ngũ

當đương 知tri

下hạ 結kết 一nhất 向hướng 異dị 。七thất 番phiên 共cộng 解giải 中trung 初sơ 標tiêu 五ngũ 章chương 竟cánh 。

次thứ 第đệ 二nhị 引dẫn 教giáo 證chứng 五ngũ 章chương 者giả 。又hựu 為vi 二nhị 。

初sơ 引dẫn 二nhị 文văn 通thông 證chứng 五ngũ 章chương 。次thứ 引dẫn 〈# 藥dược 王vương 〉# 別biệt 證chứng 教giáo 相tương/tướng 。初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 正chánh 引dẫn 二nhị 文văn 。次thứ 。

所sở 以dĩ

下hạ 明minh 引dẫn 二nhị 文văn 意ý 。初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 明minh 〈# 序tự 品phẩm 〉# 。次thứ 明minh 〈# 神thần 力lực 〉# 。初sơ 文văn 自tự 為vi 四tứ 。

初sơ 證chứng 名danh 中trung 二nhị 。

初sơ 證chứng 正chánh 名danh 。次thứ 。

何hà 但đãn

下hạ 略lược 引dẫn 同đồng 。初sơ 文văn 者giả 。彌Di 勒Lặc 初sơ 以dĩ 伏phục 疑nghi 潛tiềm 難nạn/nan 。文Văn 殊Thù 因nhân 以dĩ 潛tiềm 釋thích 伏phục 疑nghi 。難nạn/nan 云vân 。

四tứ 眾chúng 忻hãn 仰ngưỡng 。瞻chiêm 仁nhân 及cập 我ngã 。世Thế 尊Tôn 何hà 故cố 。放phóng 斯tư 光quang 明minh 。文Văn 殊Thù 釋thích 云vân 我ngã 見kiến 等đẳng 也dã 。次thứ 引dẫn 同đồng 中trung 言ngôn 。

何hà 但đãn

者giả 。何hà 但đãn 如như 文Văn 殊Thù 引dẫn 二nhị 萬vạn 燈đăng 明minh 同đồng 爾nhĩ 。大đại 通thông 及cập 五ngũ 佛Phật 其kỳ 名danh 咸hàm 同đồng 。

問vấn 。

大đại 通thông 名danh 同đồng 。在tại 文văn 可khả 見kiến 。五ngũ 佛Phật 章chương 中trung 未vị 聞văn 其kỳ 同đồng 。

答đáp 。

釋Thích 迦Ca 既ký 名danh 法pháp 華hoa 。餘dư 之chi 四tứ 佛Phật 並tịnh 云vân 。

亦diệc 以dĩ

故cố 知tri 同đồng 也dã 。況huống 妙diệu 法Pháp 秖kỳ 權quyền 實thật 一nhất 體thể 。四tứ 佛Phật 皆giai 云vân 。

為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。得đắc 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。及cập 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。佛Phật 之chi 知tri 見kiến

故cố 下hạ 釋thích 云vân 。

開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。即tức 其kỳ 文văn 也dã

名danh 同đồng 義nghĩa 同đồng 其kỳ 意ý 在tại 此thử 。

次thứ 文văn 云vân 引dẫn 證chứng 經kinh 體thể 中trung 總tổng 引dẫn 三tam 文văn 。引dẫn 今kim 文văn 者giả 。亦diệc 是thị 文Văn 殊Thù 釋thích 伏phục 疑nghi 中trung 釋thích 體thể 疑nghi 也dã 。

今kim

是thị 今kim 佛Phật 之chi 文văn 。餘dư 二nhị 並tịnh 是thị 燈đăng 明minh 之chi 文văn 。故cố 云vân 。

古cổ

也dã 。

次thứ 文văn 證chứng 宗tông 中trung 二nhị 。

先tiên 引dẫn 。次thứ 。

即tức 是thị

下hạ 釋thích 。初sơ 文văn 亦diệc 是thị 文Văn 殊Thù 釋thích 伏phục 疑nghi 文văn 也dã 。次thứ 釋thích 中trung 先tiên 約ước 迹tích 。次thứ 約ước 本bổn 。迹tích 門môn 約ước 弟đệ 子tử 因nhân 。本bổn 門môn 約ước 佛Phật 果Quả 也dã 。師sư 非phi 無vô 因nhân 。弟đệ 子tử 有hữu 果quả 。且thả 互hỗ 舉cử 耳nhĩ 。

次thứ

文văn 云vân

下hạ 證chứng 用dụng 。中trung 亦diệc 二nhị 。

初sơ 引dẫn 。次thứ 釋thích 。初sơ 文văn 二nhị 。

初sơ 引dẫn 釋thích 伏phục 疑nghi 文văn 正chánh 證chứng 。次thứ 引dẫn 〈# 方phương 便tiện 品phẩm 〉# 略lược 開khai 權quyền 文văn 以dĩ 助trợ 成thành 。即tức 化hóa 終chung 為vi 久cửu 。次thứ 釋thích 中trung 前tiền 引dẫn 經kinh 文văn 但đãn 云vân 三tam 乘thừa 。以dĩ 三tam 乘thừa 義nghĩa 含hàm 故cố 今kim 釋thích 出xuất 。若nhược 五ngũ 若nhược 七thất 但đãn 是thị 開khai 合hợp 異dị 耳nhĩ 。

五ngũ

開khai 人nhân 天thiên 。

七thất

開khai 菩Bồ 薩Tát 。

九cửu

合hợp 菩Bồ 薩Tát 復phục 開khai 四tứ 趣thú 。若nhược 不bất 開khai 人nhân 天thiên 四tứ 趣thú 。斷đoạn 九cửu 法Pháp 界Giới 上thượng 佛Phật 法Pháp 界giới 疑nghi 不bất 盡tận 。

問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。經kinh 何hà 不bất 說thuyết 。

答đáp 。

餘dư 趣thú 會hội 實thật 諸chư 經kinh 或hoặc 有hữu 。二Nhị 乘Thừa 全toàn 無vô 。故cố 合hợp 菩Bồ 薩Tát 對đối 於ư 二Nhị 乘Thừa 。從tùng 難nạn/nan 而nhi 說thuyết 。釋thích 據cứ 盡tận 理lý 故cố 須tu 論luận 九cửu 。斷đoạn 此thử 等đẳng 疑nghi 。生sanh 一Nhất 乘Thừa 信tín 。

次thứ 引dẫn 〈# 神thần 力lực 品phẩm 〉# 。先tiên 列liệt 經kinh 。次thứ 釋thích 。一nhất 切thiết 之chi 言ngôn 即tức 權quyền 實thật 相tướng 攝nhiếp 。相tương/tướng 攝nhiếp 故cố 妙diệu 。內nội 用dụng 自tự 在tại 。故cố 除trừ 疑nghi 。等đẳng 方phương 遍biến 即tức 。

自tự 在tại 神thần 力lực

具cụ 含hàm 三tam 千thiên 。通thông 攝nhiếp 三tam 德đức 。故cố 名danh 為vi 。

藏tạng

爾nhĩ 前tiền 非phi 器khí 。不bất 授thọ 斯tư 要yếu 。

甚thậm 深thâm 之chi 事sự

者giả 。因nhân 果quả 名danh 。

事sự

實thật 相tướng 名danh 。

深thâm

是thị 實thật 相tướng 家gia 之chi 因nhân 果quả 名danh 。

甚thậm 深thâm 事sự

若nhược 非phi 此thử 因nhân 果quả 則tắc 非phi 今kim 經kinh 宗tông 也dã 。次thứ 重trọng/trùng 引dẫn 〈# 法Pháp 師sư 品phẩm 〉# 者giả 。助trợ 成thành 二nhị 文văn 耳nhĩ 。非phi 無vô 餘dư 文văn 。所sở 以dĩ 但đãn 引dẫn 宗tông 文văn 助trợ 釋thích 者giả 。聖thánh 人nhân 垂thùy 教giáo 意ý 在tại 脩tu 行hành 。故cố 名danh 體thể 用dụng 。教giáo 以dĩ 宗tông 為vi 主chủ 。脩tu 行hành 莫mạc 過quá 因nhân 果quả 故cố 也dã 。

次thứ 明minh 引dẫn 文văn 意ý 中trung

所sở 以dĩ 引dẫn 二nhị 文văn

等đẳng 者giả 。序tự 及cập 流lưu 通thông 。於ư 中trung 又hựu 二nhị 。

先tiên 正chánh 明minh 引dẫn 用dụng 所sở 以dĩ 。次thứ 明minh 不bất 引dẫn 所sở 以dĩ 。初sơ 二nhị 文văn 之chi 中trung 引dẫn 其kỳ 要yếu 意ý 。燈đăng 明minh 佛Phật 事sự 謝tạ 在tại 過quá 去khứ 其kỳ 事sự 已dĩ 定định 。故cố 文Văn 殊Thù 引dẫn 來lai 釋thích 彌Di 勒Lặc 之chi 疑nghi 。今kim 釋Thích 迦Ca 佛Phật 說thuyết 本bổn 迹tích 竟cánh 。總tổng 撮toát 樞xu 要yếu 付phó 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。

次thứ

中trung 間gian

下hạ 明minh 不bất 引dẫn 意ý 。又hựu 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 不bất 引dẫn 之chi 意ý 。次thứ 。

若nhược 引dẫn 者giả

下hạ 釋thích 疑nghi 。初sơ 文văn 者giả 。當đương 機cơ 廣quảng 說thuyết 一nhất 部bộ 之chi 文văn 。居cư 於ư 序tự 及cập 流lưu 通thông 之chi 中trung 。故cố 云vân 。

中trung 間gian

凡phàm 有hữu 所sở 說thuyết 。豈khởi 過quá 能năng 詮thuyên 名danh 及cập 所sở 詮thuyên 體thể 。并tinh 依y 體thể 起khởi 用dụng 耶da 。故cố 不bất 俟sĩ 引dẫn 之chi 。次thứ 釋thích 疑nghi 者giả 。恐khủng 人nhân 疑nghi 云vân 。

廣quảng 說thuyết 雖tuy 爾nhĩ 。豈khởi 無vô 略lược 要yếu 。故cố 引dẫn 顯hiển 實thật 四tứ 一nhất 而nhi 為vi 釋thích 之chi 。先tiên 引dẫn 。次thứ 釋thích 。釋thích 中trung 云vân 言ngôn 。

大đại 事sự

者giả 。諸chư 佛Phật 出xuất 世thế 。本bổn 在tại 開khai 權quyền 。故cố 名danh 妙diệu 法Pháp 。佛Phật 所sở 知tri 見kiến 即tức 是thị 體thể 也dã 。開khai 示thị 等đẳng 四tứ 。疏sớ/sơ 文văn 四tứ 釋thích 。今kim 且thả 用dụng 約ước 位vị 一nhất 釋thích 。開khai 即tức 十thập 住trụ 。真chân 因nhân 也dã 。入nhập 即tức 十Thập 地Địa 。真chân 果quả 也dã 。又hựu 開khai 等đẳng 四tứ 位vị 。真chân 因nhân 也dã 。直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。真chân 果quả 也dã 。若nhược 為vì 令linh 眾chúng 生sanh 。至chí 七thất 方phương 便tiện 。非phi 今kim 經kinh 用dụng 。開khai 佛Phật 知tri 見kiến 。方phương 屬thuộc 今kim 經kinh 。又hựu 。

為vì 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 故cố 證chứng 名danh

者giả 。上thượng 文văn 。

無vô 數số 方phương 便tiện 。種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。

是thị 權quyền 。

是thị 法Pháp 非phi 思tư 量lượng 。分phân 別biệt 之chi 所sở 能năng 知tri

是thị 實thật 。次thứ 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà

去khứ 。釋thích 云vân 。

諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。唯duy 以dĩ 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 故cố 。出xuất 現hiện 於ư 世thế

故cố 知tri 出xuất 世thế 本bổn 意ý 意ý 在tại 佛Phật 乘thừa 。佛Phật 乘thừa 方phương 得đắc 名danh 為vi 大đại 事sự 。當đương 知tri 佛Phật 乘thừa 秖kỳ 是thị 妙diệu 法Pháp 。故cố 可khả 證chứng 名danh 。次thứ 又hựu 釋thích 云vân 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。至chí 佛Phật 之chi 知tri 見kiến 。

當đương 知tri 大đại 事sự 是thị 能năng 詮thuyên 名danh 。佛Phật 所sở 知tri 見kiến 。即tức 是thị 實thật 相tướng 。證chứng 理lý 明minh 矣hĩ 。取thủ 能năng 知tri 見kiến 。開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。始thỉ 從tùng 初sơ 住trụ 終chung 至chí 後hậu 心tâm 。證chứng 宗tông 甚thậm 便tiện 。

次thứ 引dẫn 〈# 藥dược 王vương 〉# 中trung 為vi 二nhị 。

初sơ 正chánh 引dẫn 證chứng 。次thứ 。

引dẫn 諸chư

下hạ 以dĩ 四tứ 例lệ 教giáo 。初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 引dẫn 。次thứ 釋thích 。初sơ 又hựu 二nhị 。

先tiên 總tổng 舉cử 數số 去khứ 取thủ 。次thứ 列liệt 。初sơ 文văn 者giả 。〈# 藥dược 王vương 品phẩm 〉# 佛Phật 為vi 宿túc 王vương 華hoa 說thuyết 十thập 喻dụ 。今kim 但đãn 引dẫn 六lục 者giả 。餘dư 四tứ 望vọng 六lục 猶do 成thành 分phần/phân 喻dụ 。是thị 故cố 合hợp 四tứ 在tại 此thử 六lục 中trung 。何hà 者giả 。以dĩ 輪Luân 王Vương 釋thích 王vương 。不bất 及cập 梵Phạm 王Vương 。故cố 合hợp 入nhập 梵Phạm 王Vương 喻dụ 中trung 。五ngũ 佛Phật 子tử 及cập 菩Bồ 薩Tát 不bất 及cập 於ư 佛Phật 。故cố 合hợp 在tại 法Pháp 王Vương 喻dụ 中trung 。次thứ 列liệt 中trung 。經kinh 中trung 一nhất 一nhất 皆giai 云vân 此thử 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 。故cố 知tri 歎thán 教giáo 。今kim 此thử 列liệt 文văn 略lược 出xuất 名danh 耳nhĩ 。

次thứ 釋thích 中trung 一nhất 一nhất 文văn 。皆giai 先tiên 舉cử 譬thí 。次thứ 釋thích 譬thí 。經kinh 中trung 譬thí 文văn 廣quảng 。合hợp 文văn 略lược 。但đãn 云vân 法pháp 華hoa 亦diệc 爾nhĩ 最tối 大đại 最tối 上thượng 最tối 明minh 等đẳng 耳nhĩ 。今kim 出xuất 譬thí 則tắc 略lược 。合hợp 文văn 稍sảo 廣quảng 。準chuẩn 經kinh 望vọng 之chi 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。海hải 言ngôn 德đức 者giả 。德đức 者giả 得đắc 也dã 。得đắc 眾chúng 水thủy 故cố 。萬vạn 善thiện 合hợp 萬vạn 流lưu 。佛Phật 乘thừa 合hợp 一nhất 鹹hàm 。不bất 合hợp 江giang 河hà 川xuyên 流lưu 流lưu 通thông 三tam 處xứ 。應ưng 云vân 三tam 教giáo 各các 有hữu 所sở 歸quy 而nhi 不bất 及cập 法pháp 華hoa 也dã 。次thứ 山sơn 譬thí 者giả 。經kinh 中trung 具cụ 列liệt 土thổ/độ 山sơn 黑hắc 山sơn 小tiểu 大đại 鐵thiết 圍vi 。及cập 十Thập 寶Bảo 山Sơn 。以dĩ 比tỉ 須Tu 彌Di 。今kim 文văn 略lược 無vô 。但đãn 云vân 四tứ 寶bảo 者giả 。從tùng 所sở 比tỉ 說thuyết 。餘dư 山sơn 並tịnh 無vô 四tứ 寶bảo 故cố 也dã 。天thiên 居cư 四tứ 寶bảo 頂đảnh 如như 醍đề 醐hồ 在tại 四tứ 味vị 上thượng 。反phản 以dĩ 四tứ 寶bảo 譬thí 四tứ 誹phỉ 謗báng 。天thiên 居cư 其kỳ 上thượng 如như 教giáo 離ly 謗báng 也dã 。四tứ 謗báng 如như 前tiền 《# 金kim 剛cang 藏tạng 》# 意ý 。又hựu 更cánh 卻khước 以dĩ 四tứ 寶bảo 譬thí 位vị 。一nhất 根căn 緣duyên 等đẳng 以dĩ 譬thí 諸chư 天thiên 。諸chư 天thiên 不bất 離ly 四tứ 寶bảo 山sơn 故cố 。若nhược 盡tận 消tiêu 經kinh 者giả 。應ưng 以dĩ 土thổ/độ 等đẳng 四tứ 山sơn 如như 四tứ 味vị 。須Tu 彌Di 在tại 十thập 山sơn 之chi 內nội 而nhi 最tối 高cao 。如như 佛Phật 界giới 在tại 十thập 界giới 之chi 內nội 而nhi 最tối 勝thắng 。次thứ 月nguyệt 譬thí 者giả 。實thật 如như 盈doanh 。權quyền 如như 虧khuy 。同đồng 體thể 權quyền 實thật 如như 月nguyệt 輪luân 無vô 缺khuyết 。會hội 漸tiệm 入nhập 頓đốn 如như 月nguyệt 明minh 相tướng 漸tiệm 圓viên 。故cố 知tri 前tiền 標tiêu 教giáo 相tương/tướng 中trung 云vân 。

是thị 漸tiệm 頓đốn

者giả 。與dữ 月nguyệt 譬thí 意ý 同đồng 。經kinh 中trung 以dĩ 星tinh 比tỉ 月nguyệt 天thiên 子tử 。雖tuy 舉cử 天thiên 子tử 。經kinh 合hợp 既ký 云vân 此thử 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。最tối 為vi 照chiếu 明minh 。故cố 今kim 但đãn 取thủ 圓viên 亦diệc 兼kiêm 以dĩ 明minh 為vi 譬thí 。次thứ 日nhật 譬thí 中trung 復phục 加gia 燈đăng 炬cự 星tinh 。今kim 合hợp 日nhật 譬thí 中trung 但đãn 云vân 破phá 化hóa 城thành 故cố 。但đãn 取thủ 日nhật 明minh 能năng 映ánh 諸chư 明minh 故cố 耳nhĩ 。若nhược 更cánh 合hợp 者giả 。亦diệc 可khả 以dĩ 燈đăng 等đẳng 四tứ 。譬thí 二Nhị 乘Thừa 及cập 通thông 別biệt 菩Bồ 薩Tát 。並tịnh 與dữ 無vô 明minh 共cộng 住trú 故cố 也dã 。故cố 次thứ 重trọng/trùng 引dẫn 中trung 略lược 舉cử 星tinh 月nguyệt 而nhi 除trừ 方phương 便tiện 。故cố 知tri 方phương 便tiện 所sở 收thu 復phục 廣quảng 。次thứ 梵Phạm 王Vương 譬thí 中trung 。經Kinh 云vân 。

如như 梵Phạm 王Vương 為vi 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 父phụ

今kim 亦diệc 能năng 生sanh 一nhất 切thiết 。諸chư 教giáo 故cố 也dã 。今kim 文văn 但đãn 云vân 自tự 在tại 者giả 。以dĩ 對đối 簡giản 二nhị 王vương 非phi 自tự 在tại 故cố 耳nhĩ 。輪Luân 王Vương 地địa 居cư 如như 俗tục 。釋thích 王vương 居cư 天thiên 如như 真chân 。梵Phạm 於ư 三tam 界giới 如như 中trung 。若nhược 真chân 俗tục 自tự 在tại 。中trung 未vị 必tất 自tự 在tại 。若nhược 中trung 自tự 在tại 。真chân 俗tục 必tất 自tự 在tại 。故cố 以dĩ 今kim 經kinh 譬thí 於ư 梵Phạm 王Vương 。文văn 中trung 便tiện 簡giản 歷lịch 別biệt 中trung 道đạo 亦diệc 非phi 自tự 在tại 。且thả 約ước 教giáo 道đạo 。故cố 知tri 梵Phạm 王Vương 兼kiêm 譬thí 二nhị 中trung 。今kim 譬thí 圓viên 融dung 故cố 云vân 。

最tối

也dã 。次thứ 法Pháp 王Vương 譬thí 中trung 五ngũ 佛Phật 子tử 。經kinh 文văn 自tự 列liệt 四Tứ 果Quả 支chi 佛Phật 。此thử 等đẳng 所sở 說thuyết 不bất 及cập 佛Phật 故cố 。次thứ 例lệ 又hựu 二nhị 。

先tiên 例lệ 四tứ 可khả 見kiến 。次thứ 。

非phi 但đãn

下hạ 結kết 。

三tam 生sanh 起khởi 中trung 為vi 五ngũ 。

初sơ 釋thích 名danh 。次thứ 明minh 生sanh 起khởi 意ý 。三tam 。

肇triệu 師sư

下hạ 正chánh 明minh 生sanh 起khởi 。次thứ 。

神thần 力lực

下hạ 明minh 生sanh 起khởi 所sở 依y 不bất 同đồng 。五ngũ 。

今kim 之chi

下hạ 正chánh 明minh 能năng 依y 所sở 從tùng 。初sơ 如như 文văn 。

次thứ 言ngôn

麁thô 細tế

者giả 。明minh 五ngũ 章chương 次thứ 第đệ 也dã 。凡phàm 生sanh 起khởi 者giả 。或hoặc 從tùng 麁thô 至chí 細tế 。或hoặc 從tùng 細tế 至chí 麁thô 。但đãn 使sử 不bất 亂loạn 皆giai 名danh 生sanh 起khởi 。今kim 之chi 五ngũ 章chương 是thị 從tùng 麁thô 至chí 細tế 。能năng 詮thuyên 之chi 名danh 於ư 中trung 最tối 麁thô 。是thị 故cố 居cư 首thủ 。所sở 詮thuyên 之chi 體thể 次thứ 細tế 於ư 名danh 。是thị 故cố 居cư 次thứ 。體thể 但đãn 是thị 理lý 。取thủ 理lý 之chi 行hành 莫mạc 過quá 因nhân 果quả 。是thị 故cố 居cư 次thứ 。因nhân 果quả 之chi 宗tông 雖tuy 細tế 於ư 理lý 。自tự 行hành 因nhân 果quả 猶do 是thị 總tổng 略lược 。用dụng 是thị 益ích 他tha 。兼kiêm 於ư 權quyền 實thật 。逗đậu 會hội 眾chúng 生sanh 久cửu 遠viễn 根căn 性tánh 。故cố 細tế 於ư 宗tông 。教giáo 相tương/tướng 既ký 是thị 分phân 別biệt 前tiền 四tứ 。故cố 細tế 於ư 四tứ 。所sở 以dĩ 居cư 後hậu 。是thị 則tắc 展triển 轉chuyển 遞đệ 為vi 生sanh 起khởi 。

三tam 正chánh 明minh 生sanh 起khởi 者giả 。既ký 言ngôn 展triển 轉chuyển 。名danh 既ký 居cư 初sơ 復phục 從tùng 何hà 生sanh 。則tắc 名danh 從tùng 理lý 出xuất 。初sơ 引dẫn 肇triệu 公công 意ý 者giả 。法pháp 本bổn 無vô 名danh 。名danh 假giả 無vô 實thật 。故cố 云vân 。

名danh 無vô 召triệu 物vật 之chi 功công

物vật 體thể 性tánh 空không 。無vô 應ưng 假giả 名danh 之chi 實thật 。名danh 實thật 俱câu 無vô 但đãn 真Chân 諦Đế 意ý 耳nhĩ 。今kim 論luận 世thế 諦đế 。故cố 須tu 辨biện 名danh 。理lý 雖tuy 無vô 名danh 假giả 名danh 顯hiển 實thật 。是thị 故cố 須tu 立lập 妙diệu 法Pháp 之chi 名danh 。以dĩ 顯hiển 本bổn 迹tích 妙diệu 法Pháp 之chi 實thật 。

問vấn 。

名danh 既ký 依y 理lý 。理lý 復phục 依y 誰thùy 。

答đáp 。

理lý 性tánh 無vô 體thể 全toàn 依y 無vô 明minh 。無vô 明minh 無vô 體thể 全toàn 依y 法pháp 性tánh 。理lý 遍biến 一nhất 切thiết 。而nhi 無vô 所sở 依y 。是thị 則tắc 名danh 之chi 與dữ 體thể 互hỗ 為vi 因nhân 依y 。名danh 即tức 是thị 體thể 。文văn 字tự 解giải 脫thoát 。色sắc 為vì 法Pháp 界Giới 等đẳng 云vân 云vân )# 。

四tứ 所sở 依y 中trung 三tam 謂vị 神thần 力lực 等đẳng 。言ngôn 約ước 教giáo 及cập 行hành 者giả 。但đãn 以dĩ 用dụng 居cư 第đệ 二nhị 第đệ 四tứ 為vi 異dị 耳nhĩ 。餘dư 次thứ 第đệ 同đồng 。然nhiên 約ước 教giáo 中trung 以dĩ 妙diệu 法Pháp 為vi 在tại 纏triền 之chi 法pháp 。故cố 云vân 。

欲dục 說thuyết 此thử 法Pháp

若nhược 約ước 行hành 中trung 以dĩ 妙diệu 法Pháp 為vi 能năng 詮thuyên 之chi 名danh 。故cố 云vân 。

聞văn 名danh 故cố 推thôi 理lý

雖tuy 譚đàm 經kinh 玄huyền 義nghĩa 。而nhi 前tiền 四tứ 章chương 屬thuộc 行hành 。故cố 且thả 從tùng 行hành 說thuyết 。若nhược 教giáo 若nhược 行hành 俱câu 須tu 判phán 教giáo 方phương 顯hiển 妙diệu 旨chỉ 。故cố 教giáo 行hành 二nhị 途đồ 並tịnh 判phán 教giáo 居cư 後hậu 。教giáo 行hành 並tịnh 以dĩ 體thể 前tiền 而nhi 宗tông 後hậu 者giả 。若nhược 說thuyết 若nhược 行hành 並tịnh 須tu 先tiên 知tri 體thể 而nhi 方phương 辨biện 因nhân 果quả 故cố 也dã 。開khai 示thị 亦diệc 約ước 行hành 。準chuẩn 序tự 可khả 知tri 。若nhược 不bất 開khai 權quyền 。妙diệu 名danh 不bất 立lập 。餘dư 如như 文văn 。所sở 以dĩ 〈# 神thần 力lực 品phẩm 〉# 已dĩ 去khứ 判phán 前tiền 引dẫn 證chứng 各các 有hữu 所sở 以dĩ 。〈# 神thần 力lực 〉# 約ước 教giáo 故cố 先tiên 名danh 。次thứ 用dụng 。次thứ 體thể 。次thứ 宗tông 。〈# 序tự 品phẩm 〉# 約ước 行hành 。故cố 如như 文văn 中trung 所sở 立lập 次thứ 第đệ 。又hựu 更cánh 重trọng/trùng 引dẫn 開khai 示thị 悟ngộ 入nhập 。助trợ 成thành 〈# 序tự 品phẩm 〉# 。下hạ 去khứ 凡phàm 言ngôn 。

云vân 云vân

者giả 。如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 中trung 。

次thứ 開khai 合hợp 中trung 為vi 四tứ 。

先tiên 標tiêu 。次thứ 明minh 開khai 合hợp 意ý 。三tam 。

凡phàm 三tam

下hạ 列liệt 。四tứ 。

初sơ 釋thích

下hạ 釋thích 。釋thích 中trung 文văn 自tự 為vi 三tam 。

初sơ

五ngũ 種chủng

者giả 。始thỉ 從tùng 事sự 理lý 終chung 至chí 說thuyết 默mặc 。秖kỳ 是thị 自tự 行hành 化hóa 他tha 之chi 事sự 理lý 耳nhĩ 。然nhiên 五ngũ 章chương 玄huyền 義nghĩa 亦diệc 不bất 出xuất 自tự 他tha 事sự 理lý 。今kim 更cánh 以dĩ 此thử 事sự 理lý 等đẳng 五ngũ 雙song 橫hoạnh/hoành 判phán 五ngũ 章chương 。以dĩ 一nhất 一nhất 雙song 皆giai 攝nhiếp 五ngũ 章chương 故cố 也dã 。雖tuy 自tự 他tha 事sự 理lý 稍sảo 同đồng 。而nhi 一nhất 一nhất 章chương 則tắc 不bất 攝nhiếp 五ngũ 雙song 。故cố 知tri 法pháp 相tướng 文văn 義nghĩa 各các 別biệt 。雖tuy 並tịnh 攝nhiếp 五ngũ 章chương 。而nhi 五ngũ 雙song 生sanh 起khởi 次thứ 第đệ 宛uyển 別biệt 。由do 有hữu 事sự 理lý 故cố 有hữu 教giáo 行hành 。由do 教giáo 行hành 為vi 因nhân 故cố 感cảm 於ư 果quả 。由do 因nhân 果quả 滿mãn 故cố 能năng 化hóa 他tha 。由do 他tha 機cơ 異dị 故cố 宜nghi 說thuyết 宜nghi 默mặc 。而nhi 釋thích 名danh 恆hằng 通thông 教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 。體thể 遍biến 無vô 遍biến 。秪# 由do 宗tông 用dụng 對đối 五ngũ 雙song 殊thù 。因nhân 茲tư 成thành 異dị 。十thập 種chủng 者giả 。謂vị 道đạo 。識thức 。性tánh 。般Bát 若Nhã 。菩Bồ 提Đề 。大Đại 乘Thừa 。身thân 。涅Niết 槃Bàn 。三Tam 寶Bảo 。德đức 。如như 下hạ 三tam 法pháp 妙diệu 中trung 釋thích 。又hựu 若nhược 以dĩ 蓮liên 華hoa 喻dụ 三tam 軌quỹ 者giả 。蓮liên 譬thí 真chân 性tánh 。華hoa 譬thí 觀quán 照chiếu 。鬚tu 譬thí 資tư 成thành 。乃nãi 至chí 九cửu 三tam 。例lệ 應ưng 可khả 見kiến 。若nhược 爾nhĩ 。前tiền 五ngũ 雙song 中trung 。釋thích 名danh 總tổng 於ư 五ngũ 雙song 。當đương 知tri 亦diệc 可khả 以dĩ 蓮liên 華hoa 鬚tu 三tam 對đối 彼bỉ 體thể 等đẳng 一nhất 一nhất 釋thích 之chi 。可khả 見kiến 。

次thứ 料liệu 簡giản 中trung 合hợp 十thập 二nhị 重trùng 問vấn 答đáp 。初sơ 三tam 重trọng/trùng 料liệu 簡giản 名danh 。次thứ 一nhất 重trọng/trùng 料liệu 簡giản 體thể 。次thứ 一nhất 重trọng/trùng 料liệu 簡giản 宗tông 。次thứ 五ngũ 重trọng/trùng 宗tông 用dụng 對đối 簡giản 。次thứ 二nhị 重trọng/trùng 都đô 簡giản 五ngũ 章chương 。初sơ 問vấn 意ý 者giả 。為vi 實thật 施thí 權quyền 。權quyền 不bất 離ly 實thật 。乃nãi 至chí 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。實thật 不bất 離ly 權quyền 。廢phế 權quyền 顯hiển 實thật 。權quyền 若nhược 廢phế 已dĩ 。權quyền 實thật 不bất 二nhị 。豈khởi 不bất 墮đọa 因nhân 中trung 有hữu 果quả 耶da 。答đáp 意ý 者giả 。因nhân 果quả 名danh 同đồng 。

時thời 異dị 教giáo 異dị 。外ngoại 人nhân 因nhân 果quả 既ký 為vi 初sơ 教giáo 所sở 破phá 。尚thượng 非phi 三tam 藏tạng 麁thô 因nhân 麁thô 果quả 。況huống 復phục 通thông 別biệt 。況huống 妙diệu 因nhân 果quả 耶da 。新tân 舊cựu 醫y 如như 餘dư 文văn 說thuyết 。

次thứ 問vấn 者giả 。此thử 問vấn 依y 前tiền 答đáp 生sanh 。前tiền 答đáp 妙diệu 因nhân 妙diệu 果Quả 因nhân 果quả 俱câu 時thời 。華hoa 果quả 體thể 即tức 。小Tiểu 乘Thừa 屬thuộc 權quyền 。權quyền 亦diệc 即tức 實thật 。菴am 城thành 亦diệc 小tiểu 。何hà 不bất 即tức 耶da 。若nhược 破phá 菴am 城thành 則tắc 無vô 華hoa 唯duy 蓮liên 。破phá 權quyền 方phương 實thật 即tức 義nghĩa 安an 在tại 。答đáp 。

小Tiểu 乘Thừa 是thị 化hóa 他tha

乃nãi 至chí

喻dụ 耳nhĩ

者giả 。且thả 約ước 初sơ 說thuyết 小tiểu 隔cách 於ư 大đại 。是thị 故cố 云vân 破phá 。以dĩ 大đại 破phá 之chi 。故cố 云vân 。

須tu 破phá

自tự 行hành 即tức 是thị 體thể 內nội 之chi 權quyền 故cố 以dĩ 華hoa 喻dụ 。然nhiên 化hóa 他tha 之chi 權quyền 據cứ 佛Phật 本bổn 意ý 並tịnh 屬thuộc 自tự 行hành 。又hựu 初sơ 約ước 施thí 權quyền 故cố 屬thuộc 化hóa 他tha 。今kim 論luận 開khai 權quyền 故cố 屬thuộc 自tự 行hành 。施thí 開khai 被bị 緣duyên 其kỳ 理lý 不bất 二nhị 。

七thất 譬thí 者giả 。一nhất 火hỏa 宅trạch 。二nhị 窮cùng 子tử 。三tam 藥dược 草thảo 。四tứ 化hóa 城thành 。五ngũ 繫hệ 珠châu 。六lục 頂đảnh 珠châu 。七thất 醫y 子tử 。須tu 以dĩ 七thất 譬thí 各các 對đối 蓮liên 華hoa 權quyền 實thật 之chi 義nghĩa 。方phương 得đắc 顯hiển 於ư 總tổng 別biệt 意ý 耳nhĩ 。何hà 者giả 。蓮liên 華hoa 秖kỳ 是thị 為vi 實thật 施thí 權quyền 。開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。七thất 譬thí 皆giai 然nhiên 。故cố 得đắc 名danh 別biệt 。如như 譬thí 喻dụ 中trung 。初sơ 設thiết 三tam 車xa 是thị 施thí 權quyền 。後hậu 賜tứ 大đại 車xa 是thị 顯hiển 實thật 。窮cùng 子tử 中trung 。雇cố 作tác 已dĩ 前tiền 是thị 施thí 權quyền 。體thể 業nghiệp 已dĩ 後hậu 是thị 顯hiển 實thật 。藥dược 草thảo 中trung 。三tam 草thảo 二nhị 木mộc 是thị 施thí 權quyền 。一nhất 地địa 一nhất 雨vũ 是thị 顯hiển 實thật 。化hóa 城thành 中trung 。為vi 疲bì 設thiết 化hóa 是thị 施thí 權quyền 。引dẫn 至chí 寶bảo 所sở 是thị 顯hiển 實thật 。繫hệ 珠châu 中trung 。得đắc 少thiểu 為vi 足túc 是thị 稟bẩm 權quyền 。後hậu 示thị 衣y 珠châu 是thị 顯hiển 實thật 。頂đảnh 珠châu 中trung 。隨tùy 功công 賞thưởng 賜tứ 是thị 施thí 權quyền 。解giải 髻kế 與dữ 珠châu 是thị 顯hiển 實thật 。醫y 子tử 中trung 。非phi 生sanh 現hiện 生sanh 。非phi 滅diệt 現hiện 滅diệt 。各các 有hữu 形hình 聲thanh 權quyền 實thật 二nhị 益ích 。生sanh 滅diệt 迹tích 也dã 。非phi 生sanh 非phi 滅diệt 本bổn 也dã 。故cố 前tiền 六lục 約ước 迹tích 。後hậu 一nhất 約ước 本bổn 。故cố 知tri 蓮liên 華hoa 總tổng 譬thí 本bổn 迹tích 權quyền 實thật 。本bổn 迹tích 同đồng 異dị 之chi 相tướng 具cụ 如như 後hậu 簡giản 。故cố 知tri 但đãn 語ngữ 蓮liên 華hoa 則tắc 兼kiêm 別biệt 矣hĩ 。

次thứ 問vấn 體thể 者giả 。此thử 問vấn 準chuẩn 文văn 及cập 理lý 為vi 問vấn 。一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。皆giai 是thị 法Pháp 界Giới 無vô 非phi 實thật 相tướng 。則tắc 諸chư 法pháp 皆giai 體thể 。何hà 意ý 簡giản 權quyền 。答đáp 意ý 者giả 。若nhược 為vi 實thật 施thí 權quyền 未vị 識thức 經kinh 體thể 。開khai 權quyền 顯hiển 實thật 實thật 如như 所sở 問vấn 。

廢phế 權quyền 顯hiển 實thật 如như 前tiền 所sở 用dụng

者giả 。謂vị 約ước 廢phế 說thuyết 則tắc 簡giản 權quyền 取thủ 實thật 。以dĩ 為vi 經kinh 體thể 。何hà 者giả 。廢phế 已dĩ 無vô 權quyền 。簡giản 於ư 為vi 實thật 施thí 權quyền 之chi 權quyền 。如như 前tiền 標tiêu 體thể 中trung 簡giản 於ư 自tự 行hành 化hóa 他tha 及cập 化hóa 他tha 體thể 。故cố 云vân 。

如như 前tiền 所sở 用dụng

次thứ 問vấn 宗tông 者giả 。宗tông 猶do 尊tôn 也dã 主chủ 也dã 。如như 國quốc 無vô 二nhị 王vương 。何hà 以dĩ 用dụng 二nhị 法pháp 為vi 宗tông 耶da 。答đáp 意ý 者giả 。因nhân 果quả 雖tuy 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 也dã 。以dĩ 單đơn 因nhân 單đơn 果quả 不bất 獨độc 成thành 故cố 。有hữu 果quả 可khả 取thủ 因nhân 為vi 果quả 因nhân 。果quả 若nhược 有hữu 因nhân 果quả 為vi 因nhân 果quả 。故cố 知tri 能năng 辦biện 藉tạ 所sở 為vi 期kỳ 。所sở 辦biện 藉tạ 能năng 而nhi 顯hiển 。如như 臣thần 辦biện 王vương 事sự 。王vương 能năng 理lý 臣thần 。君quân 臣thần 相tương/tướng 藉tạ 共cộng 經kinh 一nhất 國quốc 。異dị 類loại 為vi 譬thí 其kỳ 理lý 亦diệc 成thành 。況huống 下hạ 文văn 日nhật 月nguyệt 綱cương 天thiên 等đẳng 譬thí 。文văn 意ý 可khả 知tri 。又hựu 引dẫn 本bổn 迹tích 文văn 證chứng 。具cụ 如như 下hạ 引dẫn 。

問vấn 論luận 宗tông

去khứ 以dĩ 用dụng 難nạn/nan 宗tông 。

論luận

字tự 平bình 聲thanh 。論luận 宗tông 既ký 取thủ 自tự 行hành 。論luận 用dụng 何hà 故cố 俱câu 取thủ 自tự 他tha 。答đáp 如như 文văn 。此thử 下hạ 諸chư 問vấn 對đối 簡giản 者giả 。正chánh 為vi 簡giản 用dụng 兼kiêm 為vi 顯hiển 宗tông 。

問vấn 用dụng 是thị 化hóa 他tha

等đẳng 者giả 。牒điệp 答đáp 重trọng/trùng 徵trưng 。宗tông 是thị 自tự 行hành 。既ký 不bất 取thủ 化hóa 他tha 。用dụng 是thị 益ích 他tha 。應ưng 簡giản 自tự 行hành 。答đáp 中trung 意ý 者giả 。若nhược 自tự 破phá 惑hoặc 但đãn 用dụng 實thật 道đạo 。名danh 為vi 自tự 用dụng 。自tự 必tất 簡giản 他tha 。若nhược 破phá 他tha 惑hoặc 。他tha 宜nghi 用dụng 大đại 亦diệc 名danh 為vi 用dụng 。是thị 故cố 化hóa 他tha 不bất 可khả 純thuần 小tiểu 。是thị 故cố 亦diệc 用dụng 自tự 行hành 權quyền 實thật 。若nhược 用dụng 於ư 實thật 。即tức 以dĩ 此thử 實thật 。自tự 利lợi 利lợi 他tha 。

次thứ

並tịnh

意ý 者giả 。宗tông 是thị 因nhân 果quả 。亦diệc 可khả 示thị 他tha 名danh 化hóa 他tha 。宗tông 亦diệc 應ưng 俱câu 取thủ 化hóa 他tha 因nhân 果quả 。自tự 利lợi 利lợi 他tha 。何hà 故cố 簡giản 他tha 唯duy 取thủ 於ư 自tự 。答đáp 意ý 者giả 。化hóa 他tha 因nhân 果quả 非phi 一Nhất 乘Thừa 宗tông 。是thị 故cố 不bất 取thủ 。並tịnh 意ý 者giả 。因nhân 果quả 屬thuộc 宗tông 。何hà 不bất 亦diệc 以dĩ 化hóa 他tha 因nhân 果quả 。共cộng 為vi 經kinh 宗tông 而nhi 利lợi 於ư 他tha 。答đáp 意ý 者giả 。宗tông 屬thuộc 自tự 行hành 唯duy 求cầu 佛Phật 果Quả 。尚thượng 不bất 取thủ 自tự 行hành 化hóa 他tha 。況huống 以dĩ 化hóa 他tha 因nhân 果quả 而nhi 自tự 行hành 耶da 。以dĩ 化hóa 他tha 邊biên 即tức 屬thuộc 用dụng 故cố 。

次thứ

並tịnh

者giả 。用dụng 中trung 亦diệc 不bất 應ưng 俱câu 取thủ 。答đáp 意ý 者giả 。化hóa 他tha 漸tiệm 誘dụ 。事sự 不bất 獲hoạch 已dĩ 。是thị 故cố 取thủ 之chi 。

問vấn 宗tông 用dụng 俱câu 明minh 智trí 斷đoạn

等đẳng 者giả 。正chánh 由do 向hướng 文văn 或hoặc 以dĩ 宗tông 難nạn/nan 用dụng 。或hoặc 以dĩ 用dụng 難nạn/nan 宗tông 。恐khủng 法pháp 雜tạp 亂loạn 。故cố 須tu 此thử 問vấn 。宗tông 是thị 自tự 行hành 。用dụng 是thị 化hóa 他tha 。各các 有hữu 智trí 斷đoạn 。為vi 同đồng 異dị 耶da 。此thử 文văn 正chánh 問vấn 宗tông 用dụng 智trí 斷đoạn 。然nhiên 下hạ 答đáp 中trung 於ư 自tự 於ư 他tha 各các 有hữu 智trí 斷đoạn 。宗tông 是thị 自tự 行hành 。用dụng 是thị 化hóa 他tha 故cố 也dã 。故cố 以dĩ 宗tông 用dụng 釋thích 於ư 自tự 他tha 智trí 斷đoạn 不bất 同đồng 。得đắc 名danh 各các 別biệt 。前tiền 文văn 既ký 以dĩ 自tự 行hành 為vi 宗tông 。化hóa 他tha 為vi 用dụng 。今kim 此thử 自tự 他tha 各các 有hữu 智trí 斷đoạn 。乃nãi 成thành 自tự 他tha 各các 有hữu 宗tông 用dụng 。宗tông 雖tuy 有hữu 用dụng 。用dụng 屬thuộc 於ư 斷đoạn 。此thử 乃nãi 名danh 為vi 。宗tông 家gia 之chi 用dụng 。

自tự 他tha 智trí 斷đoạn 俱câu 為vi 宗tông

者giả 。自tự 行hành 以dĩ 智trí 德đức 為vi 宗tông 。化hóa 他tha 以dĩ 斷đoạn 德đức 為vi 宗tông 。

化hóa 他tha 智trí 斷đoạn 俱câu 為vi 用dụng

者giả 。以dĩ 自tự 望vọng 他tha 智trí 斷đoạn 俱câu 為vi 智trí 。以dĩ 他tha 望vọng 自tự 智trí 斷đoạn 俱câu 為vi 斷đoạn 。文văn 從tùng 以dĩ 他tha 望vọng 自tự 而nhi 說thuyết 。是thị 故cố 單đơn 云vân 。

化hóa 他tha 智trí 斷đoạn 俱câu 為vi 用dụng

也dã 。

次thứ 總tổng 料liệu 簡giản 五ngũ 章chương 者giả 。前tiền 是thị 料liệu 簡giản 四tứ 章chương 已dĩ 竟cánh 。初sơ 問vấn 答đáp 可khả 見kiến 。從tùng 。

問Vấn 經Kinh 經Kinh

去khứ 復phục 似tự 料liệu 簡giản 教giáo 相tương/tướng 。教giáo 相tương/tướng 秖kỳ 是thị 分phân 別biệt 四tứ 章chương 。四tứ 章chương 若nhược 異dị 教giáo 相tương/tướng 亦diệc 異dị 。故cố 云vân 。

經Kinh 經Kinh 各Các 異Dị

以dĩ 教giáo 對đối 四tứ 即tức 是thị 料liệu 簡giản 五ngũ 章chương 故cố 也dã 。若nhược 經kinh 經kinh 各các 立lập 則tắc 名danh 義nghĩa 俱câu 別biệt 。故cố 云vân 得đắc 別biệt 失thất 同đồng 。今kim 名danh 同đồng 義nghĩa 別biệt 。故cố 云vân 。

得đắc 同đồng 不bất 失thất 別biệt

觀quán 心tâm 者giả 。初sơ 示thị 用dụng 觀quán 處xứ 。七thất 番phiên 共cộng 解giải 已dĩ 釋thích 五ngũ 章chương 。會hội 異dị 居cư 後hậu 今kim 所sở 未vị 論luận 。故cố 總tổng 將tương 第đệ 六lục 觀quán 心tâm 一nhất 章chương 以dĩ 消tiêu 前tiền 五ngũ 。令linh 一nhất 一nhất 文văn 俱câu 入nhập 觀quán 門môn 。然nhiên 須tu 細tế 釋thích 令linh 成thành 妙diệu 觀quán 。

問vấn 。

若nhược 爾nhĩ 。何hà 不bất 以dĩ 此thử 觀quán 心tâm 之chi 文văn 居cư 於ư 第đệ 七thất 。以dĩ 消tiêu 前tiền 六lục 。

答đáp 。

會hội 異dị 文văn 廣quảng 。故cố 不bất 越việt 之chi 。所sở 以dĩ 會hội 異dị 文văn 中trung 自tự 立lập 起khởi 觀quán 一nhất 門môn 。則tắc 全toàn 悉tất 檀đàn 體thể 是thị 於ư 觀quán 。不bất 假giả 附phụ 事sự 而nhi 為vi 理lý 觀quán 。依y 前tiền 文văn 起khởi 自tự 為vi 五ngũ 段đoạn 。初sơ 約ước 標tiêu 章chương 者giả 。復phục 為vi 五ngũ 章chương 。初sơ 約ước 標tiêu 名danh 中trung 言ngôn 。

幻huyễn 焰diễm

者giả 。幻huyễn 焰diễm 之chi 名danh 通thông 於ư 偏thiên 圓viên 。如như 二nhị 十thập 五ngũ 三tam 昧muội 中trung 有hữu 。如Như 幻Huyễn 三Tam 昧Muội 。仍nhưng 義nghĩa 通thông 圓viên 別biệt 。今kim 從tùng 圓viên 說thuyết 一nhất 心tâm 三tam 幻huyễn 破phá 一nhất 心tâm 三tam 惑hoặc 。理lý 惑hoặc 體thể 一nhất 境cảnh 智trí 如như 如như 。

適thích 言ngôn

下hạ 觀quán 法pháp 。心tâm 性tánh 觀quán 之chi 。但đãn 有hữu 名danh 字tự 。言ngôn 有hữu 則tắc 一nhất 念niệm 都đô 無vô 。況huống 有hữu 十thập 界giới 質chất 像tượng 也dã 。言ngôn 無vô 則tắc 復phục 起khởi 三tam 千thiên 慮lự 想tưởng 。況huống 一nhất 界giới 念niệm 慮lự 耶da 。不bất 可khả 以dĩ 此thử 。有hữu 無vô 思tư 故cố 。則tắc 一nhất 念niệm 心tâm 中trung 道đạo 冷lãnh 然nhiên 。故cố 知tri 心tâm 是thị 妙diệu 也dã 。妙diệu 即tức 三tam 千thiên 。三tam 千thiên 即tức 法pháp 。法pháp 故cố 三tam 軌quỹ 。故cố 云vân 。

可khả 軌quỹ

此thử 之chi 心tâm 法pháp 。非phi 因nhân 非phi 果quả 。此thử 舉cử 因nhân 果quả 所sở 依y 之chi 體thể 。

能năng 如như 理lý 觀quán

此thử 語ngữ 能năng 取thủ 因nhân 果quả 之chi 觀quán 。故cố 得đắc 名danh 為vi 體thể 家gia 之chi 宗tông 。用dụng 者giả 但đãn 是thị 宗tông 體thể 功công 能năng 。因nhân 華hoa 果quả 蓮liên 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。是thị 故cố 名danh 中trung 本bổn 含hàm 三tam 義nghĩa 。

由do 一nhất 心tâm

等đẳng 者giả 。研nghiên 一nhất 剎sát 那na 既ký 成thành 觀quán 已dĩ 。即tức 以dĩ 此thử 觀quán 復phục 觀quán 後hậu 心tâm 。後hậu 心tâm 成thành 觀quán 所sở 復phục 成thành 能năng 。後hậu 後hậu 相tương 續tục 名danh 。

教giáo 餘dư 心tâm

經kinh 是thị 被bị 下hạ 之chi 教giáo 。故cố 觀quán 下hạ 惑hoặc 名danh 。

經kinh

次thứ 別biệt 約ước 體thể 中trung

心tâm 本bổn

等đẳng 者giả 。秖kỳ 是thị 實thật 相tướng 雙song 非phi 有hữu 無vô 。雙song 非phi 生sanh 滅diệt 。轉chuyển 釋thích 有hữu 無vô 。

初sơ 觀quán

下hạ 宗tông 也dã 。

以dĩ 觀quán

下hạ 用dụng 也dã 。惡ác 覺giác 之chi 名danh 不bất 局cục 於ư 淺thiển 。不bất 起khởi 之chi 相tướng 意ý 實thật 在tại 深thâm 。故cố 得đắc 觀quán 心tâm 為vi 今kim 經kinh 用dụng 。

心tâm 數số

下hạ 教giáo 相tương/tướng 。教giáo 相tương/tướng 分phân 別biệt 。故cố 云vân 。

同đồng 異dị

分phân 別biệt 此thử 教giáo 無vô 不bất 會hội 實thật 。故cố 云vân 。

而nhi 轉chuyển

次thứ 引dẫn 證chứng 五ngũ 章chương 。不bất 得đắc 率suất 爾nhĩ 。從tùng 近cận 而nhi 解giải 。

次thứ 約ước 生sanh 起khởi 中trung

以dĩ 心tâm 觀quán 心tâm

名danh 也dã 。

境cảnh

體thể 也dã 。

觀quán 契khế

因nhân 也dã 。

得đắc 脫thoát

果quả 也dã 。此thử 因nhân 果quả 宗tông 也dã 。令linh 餘dư 亦diệc 脫thoát 。用dụng 也dã 。

分phân 別biệt 王vương 數số 是thị 教giáo 相tương/tướng

者giả 。心tâm 既ký 是thị 妙diệu 。王vương 數số 亦diệc 妙diệu 。妙diệu 而nhi 分phân 別biệt 。故cố 屬thuộc 教giáo 相tương/tướng 。

次thứ 約ước 開khai 合hợp 中trung 約ước 十thập 二nhị 緣duyên 。一nhất 念niệm 為vi 總tổng 。別biệt 即tức 三tam 道đạo 者giả 。即tức 十thập 界giới 三tam 道đạo 。以dĩ 下hạ 文văn 分phân 別biệt 約ước 十thập 界giới 故cố 。分phân 別biệt 文văn 中trung 言ngôn 。

教giáo 相tương/tướng 兼kiêm 於ư 開khai 合hợp

者giả 。秖kỳ 此thử 教giáo 相tương/tướng 一nhất 文văn 兼kiêm 前tiền 開khai 合hợp 。約ước 分phân 別biệt 邊biên 名danh 為vi 教giáo 相tương/tướng 。秖kỳ 一nhất 生sanh 滅diệt 名danh 之chi 為vi 合hợp 。離ly 為vi 十thập 界giới 。名danh 之chi 為vi 開khai 。

次thứ 料liệu 簡giản 中trung 不bất 復phục 料liệu 簡giản 五ngũ 章chương 。但đãn 簡giản 用dụng 觀quán 之chi 意ý 。又hựu 為vi 二nhị 。

初sơ 約ước 根căn 性tánh 不bất 同đồng 。次thứ 。

又hựu 論luận

下hạ 理lý 須tu 具cụ 足túc 。初sơ 文văn 中trung 云vân 。

為vi 信tín 行hành 人nhân

等đẳng 者giả 。如như 樹thụ 一nhất 根căn 開khai 眾chúng 枝chi 葉diệp 。於ư 一nhất 實thật 相tướng 。開khai 無vô 量lượng 名danh 。若nhược 為vi 法pháp 行hành 以dĩ 身thân 喻dụ 身thân 。能năng 喻dụ 所sở 喻dụ 皆giai 生sanh 觀quán 解giải 。

次thứ 文văn 又hựu 四tứ 。

先tiên 引dẫn 三tam 論luận 。次thứ 引dẫn 兩lưỡng 經kinh 。三tam 。

何hà 者giả

下hạ 責trách 失thất 。四tứ 。

若nhược 欲dục

下hạ 示thị 得đắc 。初sơ 文văn 《# 大đại 論luận 》# 四tứ 句cú 評bình 聞văn 慧tuệ 者giả 。具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。此thử 四tứ 句cú 中trung 具cụ 舉cử 得đắc 失thất 。第đệ 三tam 句cú 得đắc 。餘dư 三tam 並tịnh 失thất 。次thứ 引dẫn 《# 百bách 論luận 》# 單đơn 引dẫn 兩lưỡng 失thất 。云vân 。

百bách 論luận 有hữu 盲manh 跛bả

等đẳng 者giả 。《# 百bách 論luận 》# 。

外ngoại 人nhân 計kế 云vân 。

若nhược 神thần 無vô 觸xúc 身thân 不bất 能năng 到đáo 。如như 盲manh 跛bả 二nhị 人nhân 相tương/tướng 假giả 能năng 到đáo 。內nội 破phá 曰viết 。

盲manh 跛bả 二nhị 觸xúc 二nhị 思tư 惟duy 故cố 是thị 故cố 能năng 到đáo 。身thân 神thần 無vô 二nhị 故cố 不bất 能năng 到đáo 。

今kim 借tá 喻dụ 邊biên 相tương/tướng 假giả 能năng 到đáo 。不bất 取thủ 所sở 計kế 神thần 我ngã 及cập 身thân 。今kim 言ngôn 盲manh 而nhi 不bất 跛bả 如như 有hữu 行hành 無vô 解giải 。跛bả 而nhi 不bất 盲manh 如như 有hữu 解giải 無vô 行hành 。若nhược 解giải 行hành 具cụ 足túc 猶do 如như 二nhị 全toàn 。次thứ 引dẫn 牟mâu 子tử 雙song 失thất 顯hiển 得đắc 。云vân 。

牟mâu 子tử 有hữu 說thuyết 行hành 之chi 義nghĩa

者giả 。如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。以dĩ 此thử 二nhị 喻dụ 例lệ 釋thích 《# 大đại 論luận 》# 四tứ 句cú 。可khả 知tri 。次thứ 引dẫn 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 及cập 今kim 經kinh 。可khả 知tri 。次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 責trách 失thất 中trung 以dĩ 言ngôn 教giáo 之chi 風phong 吹xuy 無vô 室thất 之chi 燈đăng 。室thất 如như 定định 也dã 。照chiếu 於ư 理lý 境cảnh 諸chư 法pháp 不bất 了liễu 。且thả 略lược 舉cử 一nhất 慢mạn 應ưng 具cụ 足túc 諸chư 惑hoặc 。執chấp 妙diệu 教giáo 之chi 刃nhận 。傷thương 智trí 照chiếu 之chi 手thủ 。若nhược 但đãn 暗ám 證chứng 觀quán 心tâm 之chi 人nhân 。起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。前tiền 是thị 我ngã 慢mạn 與dữ 此thử 中trung 別biệt 。抱bão 暗ám 證chứng 之chi 炬cự 。燒thiêu 勝thắng 定định 之chi 手thủ 。

若nhược 欲dục

下hạ 示thị 得đắc 。為vi 二nhị 。

先tiên 示thị 。次thứ 結kết 。初sơ 文văn 先tiên 略lược 示thị 。次thứ 釋thích 六lục 即tức 。

脩tu 心tâm

下hạ 結kết 。又hựu 二nhị 。

初sơ 結kết 。次thứ 益ích 。眼nhãn 明minh 慧tuệ 聞văn 隔cách 字tự 為vi 對đối 。所sở 益ích 蓋cái 廣quảng 。何hà 得đắc 不bất 以dĩ 觀quán 解giải 五ngũ 章chương 之chi 文văn 。令linh 眼nhãn 智trí 具cụ 耶da 。

釋thích 會hội 異dị 中trung 二nhị 。

先tiên 問vấn 起khởi 。次thứ 答đáp 出xuất 。答đáp 中trung 自tự 分phần/phân 二nhị 。

前tiền 對đối 五ngũ 章chương 。次thứ 解giải 四tứ 悉tất 。初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

先tiên 對đối 五ngũ 章chương 。云vân 。

名danh 該cai 一nhất 部bộ 世thế 界giới 亦diệc 冠quan 於ư 三tam

者giả 。如như 五ngũ 重trọng/trùng 玄huyền 義nghĩa 名danh 最tối 居cư 初sơ 冠quan 於ư 一nhất 部bộ 。部bộ 內nội 不bất 出xuất 體thể 宗tông 用dụng 三tam 。世thế 界giới 亦diệc 在tại 四tứ 悉tất 之chi 初sơ 。生sanh 善thiện 等đẳng 三tam 不bất 出xuất 世thế 界giới 。是thị 故cố 同đồng 也dã 。此thử 並tịnh 須tu 以dĩ 圓viên 妙diệu 四tứ 悉tất 方phương 同đồng 此thử 經Kinh 五ngũ 章chương 意ý 也dã 。

次thứ 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 中trung 二nhị 。

初sơ 一nhất 問vấn 答đáp 。明minh 四tứ 悉tất 五ngũ 章chương 次thứ 第đệ 不bất 同đồng 。次thứ 一nhất 問vấn 答đáp 明minh 經kinh 論luận 不bất 同đồng 。初sơ 問vấn 可khả 解giải 。次thứ 答đáp 中trung 四tứ 。

初sơ 雙song 標tiêu 兩lưỡng 根căn 。次thứ 釋thích 對đối 利lợi 鈍độn 。三tam 。

五ngũ 重trọng/trùng

下hạ 判phán 不bất 同đồng 。四tứ 。

對đối 義nghĩa

下hạ 結kết 酬thù 。

次thứ 問vấn 者giả 。若nhược 以dĩ 《# 大đại 論luận 》# 四tứ 悉tất 通thông 《# 大đại 品phẩm 經kinh 》# 五ngũ 章chương 可khả 爾nhĩ 。何hà 得đắc 將tương 通thông 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 耶da 。麁thô 妙diệu 既ký 殊thù 通thông 義nghĩa 安an 在tại 。《# 中trung 論luận 》# 通thông 申thân 。用dụng 之chi 即tức 是thị 。何hà 不bất 用dụng 耶da 。答đáp 中trung 先tiên 申thân 四tứ 悉tất 意ý 。次thứ 還hoàn 用dụng 通thông 申thân 以dĩ 申thân 今kim 意ý 。言ngôn 。

中trung 觀quán

者giả 。謂vị 觀quán 中trung 之chi 觀quán 。名danh 為vi 中trung 觀quán 。故cố 用dụng 所sở 觀quán 以dĩ 申thân 於ư 體thể 。能năng 觀quán 因nhân 果quả 以dĩ 申thân 於ư 宗tông 。所sở 以dĩ 引dẫn 《# 纓anh 珞lạc 》# 助trợ 申thân 論luận 者giả 。破phá 立lập 之chi 義nghĩa 與dữ 用dụng 義nghĩa 同đồng 。利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 。具cụ 須tu 破phá 立lập 復phục 同đồng 用dụng 也dã 。

論luận 有hữu

下hạ 次thứ 引dẫn 論luận 意ý 同đồng 經kinh 。別biệt 以dĩ 三tam 字tự 申thân 三tam 章chương 竟cánh 。次thứ 。

中trung 觀quán

下hạ 總tổng 以dĩ 三tam 字tự 共cộng 申thân 於ư 名danh 。文văn 闕khuyết 教giáo 相tương/tướng 。教giáo 相tương/tướng 秖kỳ 是thị 分phân 別biệt 前tiền 四tứ 意ý 。思tư 之chi 可khả 知tri 。故cố 不bất 別biệt 釋thích 。更cánh 復phục 以dĩ 論luận 四tứ 句cú 申thân 者giả 。論luận 題đề 是thị 總tổng 。故cố 總tổng 題đề 中trung 含hàm 於ư 三tam 觀quán 。具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 卷quyển 破phá 古cổ 師sư 中trung 意ý 。兩lưỡng 論luận 正chánh 申thân 五ngũ 章chương 也dã 。經kinh 但đãn 助trợ 成thành 。

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 二nhị