法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤
Quyển 18
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 十thập 八bát

天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

三Tam 明Minh 判phán 中trung 自tự 二nhị 。

列liệt 章chương 竟cánh 。 次thứ 釋thích 。 初sơ 章chương 中trung 二nhị 。

先tiên 分phân 別biệt 能năng 所sở 麁thô 妙diệu 。 次thứ 問vấn 答đáp 釋thích 疑nghi 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 略lược 立lập 能năng 所sở 。 次thứ 以dĩ 兩lưỡng 種chủng 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 前tiền 教giáo 。 次thứ 味vị 。 前tiền 四tứ 句cú 者giả 。 列liệt 。 釋thích 。 若nhược 以dĩ 理lý 為vi 言ngôn 則tắc 一nhất 麁thô 一nhất 妙diệu 。 詮thuyên 理lý 之chi 教giáo 巧xảo 拙chuyết 不bất 同đồng 。 故cố 使sử 通thông 妙diệu 理lý 之chi 教giáo 別biệt 教giáo 仍nhưng 麁thô 。 次thứ 四tứ 句cú 者giả 皆giai 約ước 味vị 判phán 。 判phán 彼bỉ 部bộ 中trung 能năng 所sở 麁thô 妙diệu 。

不bất 帶đái 麁thô 能năng 所sở 是thị 乳nhũ

者giả 。 為vi 成thành 四tứ 句cú 一nhất 往vãng 語ngữ 耳nhĩ 。 故cố 此thử 句cú 中trung 但đãn 云vân 。

無vô 有hữu 真Chân 諦Đế 能năng 所sở

故cố 云vân 也dã 。 仍nhưng 有hữu 別biệt 教giáo 能năng 通thông 之chi 麁thô 。

自tự 有hữu 帶đái 麁thô 所sở 不bất 帶đái 麁thô 能năng

者giả 。 且thả 云vân 般Bát 若Nhã 本bổn 是thị 融dung 門môn 。 二Nhị 乘Thừa 寄ký 此thử 而nhi 入nhập 真Chân 諦Đế 。 雖tuy 有hữu 但đãn 真chân 所sở 通thông 之chi 麁thô 。 而nhi 無vô 詮thuyên 真chân 能năng 通thông 三tam 藏tạng 。 此thử 亦diệc 約ước 部bộ 大đại 分phân 為vi 言ngôn 。 若nhược 隨tùy 二Nhị 乘Thừa 當đương 分phần/phân 所sở 見kiến 。 非phi 無vô 能năng 詮thuyên 即tức 空không 麁thô 教giáo 。 自tự 有hữu 帶đái 麁thô 能năng 等đẳng 者giả 。 能năng 通thông 從tùng 於ư 通thông 教giáo 中trung 來lai 。 故cố 名danh 為vi 麁thô 。 所sở 通thông 即tức 是thị 別biệt 圓viên 中trung 道đạo 。 故cố 名danh 為vi 妙diệu 。

涅Niết 槃Bàn 中trung 諸chư 門môn 亦diệc 是thị

者giả 。 涅Niết 槃Bàn 部bộ 中trung 前tiền 之chi 三tam 教giáo 能năng 通thông 之chi 門môn 。 名danh 之chi 為vi 麁thô 。 並tịnh 不bất 住trụ 真chân 及cập 以dĩ 教giáo 道đạo 俱câu 入nhập 三tam 德đức 。 故cố 所sở 通thông 妙diệu 。

次thứ 釋thích 疑nghi 中trung 。 先tiên 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 中trung 三tam 。

先tiên 通thông 明minh 其kỳ 意ý 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 歷lịch 教giáo 解giải 釋thích 。 三tam 。

今kim 拓thác

下hạ 明minh 用dụng 門môn 之chi 意ý 。 一nhất 一nhất 教giáo 中trung 皆giai 作tác 三tam 對đối 四tứ 一nhất 不bất 同đồng 及cập 判phán 門môn 意ý 。 所sở 言ngôn 三tam 者giả 即tức 教giáo 行hành 理lý 通thông 別biệt 之chi 相tướng 。 具cụ 如như 第đệ 二nhị 卷quyển 初sơ 當đương 分phần/phân 通thông 別biệt 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 皆giai 以dĩ 四tứ 故cố 名danh 別biệt 。 一nhất 故cố 名danh 通thông 。 今kim 以dĩ 此thử 之chi 通thông 別biệt 判phán 於ư 狹hiệp 小tiểu 。 若nhược 藏tạng 別biệt 兩lưỡng 教giáo 教giáo 行hành 理lý 三tam 皆giai 悉tất 是thị 狹hiệp 。 若nhược 通thông 圓viên 兩lưỡng 教giáo 教giáo 行hành 不bất 狹hiệp 而nhi 教giáo 行hành 取thủ 理lý 不bất 當đương 。 故cố 名danh 理lý 為vi 狹hiệp 。 是thị 則tắc 四tứ 教giáo 皆giai 以dĩ 教giáo 主chủ 及cập 所sở 詮thuyên 理lý 名danh 之chi 為vi 一nhất 。 以dĩ 所sở 被bị 機cơ 及cập 能năng 詮thuyên 教giáo 名danh 之chi 為vi 四tứ 。 是thị 故cố 經kinh 言ngôn 。

一nhất 門môn

者giả 。 一nhất 是thị 四tứ 家gia 之chi 門môn 。 故cố 云vân 。

一nhất 門môn

言ngôn 。

依Y 經Kinh 文Văn

者giả 。 依y 今kim 經kinh 即tức 是thị 以dĩ 圓viên 教giáo 行hành 取thủ 理lý 難nạn/nan 當đương 。 三Tam 明Minh 用dụng 門môn 意ý 中trung 言ngôn 。

開khai 拓thác

等đẳng 者giả 。 今kim 開khai 圓viên 經kinh 一nhất 句cú 而nhi 作tác 四tứ 解giải 遍biến 一nhất 代đại 教giáo 。 故cố 云vân 。

處xứ 處xứ

則tắc 識thức 前tiền 之chi 三tam 教giáo 教giáo 行hành 理lý 三tam 狹hiệp 小tiểu 復phục 麁thô 。 後hậu 之chi 一nhất 教giáo 教giáo 行hành 理lý 三tam 狹hiệp 小tiểu 俱câu 妙diệu 。 作tác 此thử 釋thích 者giả 。 意ý 云vân 四tứ 門môn 是thị 教giáo 。 十thập 觀quán 是thị 行hành 。 皆giai 通thông 至chí 極cực 。 恐khủng 人nhân 不bất 了liễu 狹hiệp 小tiểu 之chi 言ngôn 謂vị 一nhất 向hướng 麁thô 。 故cố 須tu 此thử 簡giản 。 若nhược 約ước 五ngũ 味vị 。 意ý 亦diệc 可khả 知tri 。

次thứ 約ước 諸chư 門môn 中trung 二nhị 。

先tiên 約ước 教giáo 。 次thứ 約ước 味vị 。 先tiên 約ước 教giáo 中trung 四tứ 教giáo 不bất 同đồng 。 一nhất 一nhất 教giáo 皆giai 有hữu 教giáo 行hành 二nhị 判phán 。 教giáo 謂vị 四tứ 教giáo 。 行hành 謂vị 門môn 中trung 十thập 觀quán 。 教giáo 又hựu 二nhị 義nghĩa 。

一nhất 約ước 門môn 。 二nhị 約ước 悉tất 。 初sơ 三tam 藏tạng 中trung 三tam 。

先tiên 且thả 通thông 論luận 。 無vô 復phục 麁thô 妙diệu 。 以dĩ 教giáo 門môn 俱câu 妙diệu 從tùng 能năng 通thông 故cố 。 若nhược 執chấp 皆giai 麁thô 從tùng 計kế 情tình 故cố 。 此thử 就tựu 當đương 教giáo 為vi 語ngữ 。 次thứ 別biệt 論luận 者giả 。 從tùng 。

若nhược 從tùng 法pháp 為vi 語ngữ

去khứ 互hỗ 相tương 形hình 比tỉ 則tắc 有hữu 前tiền 麁thô 後hậu 妙diệu 。 言ngôn 。

為vi 鈍độn 根căn 說thuyết 生sanh 空không

等đẳng 者giả 。 此thử 是thị 三tam 藏tạng 生sanh 法pháp 二nhị 空không 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 。 準chuẩn 理lý 二nhị 門môn 俱câu 得đắc 二nhị 空không 。 一nhất 往vãng 從tùng 便tiện 。 有hữu 門môn 附phụ 俗tục 為vi 生sanh 空không 。 空không 門môn 附phụ 真chân 為vi 法pháp 空không 。 二nhị 空không 名danh 同đồng 意ý 義nghĩa 永vĩnh 異dị 。 是thị 故cố 生sanh 空không 義nghĩa 歸quy 於ư 有hữu 法pháp 空không 。 方phương 乃nãi 義nghĩa 順thuận 於ư 空không 。 三tam 。

今kim 約ước

下hạ 從tùng 行hành 所sở 宜nghi 以dĩ 判phán 麁thô 妙diệu 。 次thứ 約ước 四tứ 悉tất 中trung 四tứ 悉tất 文văn 相tương/tướng 可khả 見kiến 。 一nhất 門môn 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 門môn 亦diệc 然nhiên 。

次thứ 約ước 十thập 觀quán 中trung 初sơ 三tam 藏tạng 者giả 。 若nhược 門môn 中trung 有hữu 觀quán 為vi 妙diệu 。 無vô 觀quán 為vi 麁thô 。

次thứ 通thông 教giáo 。 通thông 論luận 無vô 通thông 無vô 塞tắc 。 次thứ 別biệt 論luận 有hữu 通thông 有hữu 塞tắc 。 有hữu 通thông 有hữu 塞tắc 即tức 四tứ 門môn 四tứ 悉tất 。 十thập 觀quán 具cụ 如như 三tam 藏tạng 中trung 。

次thứ 別biệt 中trung 亦diệc 應ưng 明minh 通thông 不bất 論luận 通thông 塞tắc 。 但đãn 是thị 文văn 略lược 故cố 云vân 。 若nhược 論luận 法pháp 相tướng 。 既ký 有hữu 。

若nhược 論luận

之chi 言ngôn 。 即tức 是thị 置trí 通thông 從tùng 別biệt 。 別biệt 中trung 亦diệc 有hữu 約ước 四tứ 門môn 教giáo 及cập 以dĩ 根căn 性tánh 并tinh 十thập 觀quán 法pháp 。 十thập 觀quán 中trung 二nhị 。

初sơ 約ước 十thập 觀quán 。 次thứ 。

迦ca 羅la 迦ca 果quả 則tắc 有hữu 九cửu 分phần/phân

下hạ 判phán 。

鎮trấn 頭đầu 迦ca 羅la

者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 文văn 意ý 以dĩ 林lâm 譬thí 寺tự 。 以dĩ 果quả 譬thí 僧Tăng 。 以dĩ 採thải 者giả 譬thí 請thỉnh 僧Tăng 之chi 人nhân 。 明minh 僧Tăng 相tương/tướng 相tương 似tự 真chân 偽ngụy 難nạn/nan 分phần/phân 。 今kim 借tá 譬thí 十thập 乘thừa 邪tà 正chánh 須tu 判phán 。 第đệ 六lục 云vân 。

善thiện 男nam 子tử 。 如như 迦ca 羅la 林lâm 其kỳ 樹thụ 眾chúng 多đa 。 林lâm 中trung 唯duy 有hữu 一nhất 樹thụ 。 名danh 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 二nhị 果quả 相tương 似tự 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 其kỳ 果quả 熟thục 時thời 。 有hữu 一nhất 女nữ 人nhân 。 皆giai 悉tất 拾thập 取thủ 。 鎮trấn 頭đầu 迦ca 果quả 唯duy 有hữu 一nhất 分phần/phân 。 迦ca 羅la 迦ca 果quả 乃nãi 有hữu 九cửu 分phần/phân 。 女nữ 人nhân 不bất 識thức 將tương 來lai 詣nghệ 市thị 。 凡phàm 愚ngu 不bất 識thức 買mãi 迦ca 羅la 迦ca 噉đạm 已dĩ 命mạng 終chung 。 有hữu 智trí 人nhân 輩bối 問vấn 是thị 女nữ 人nhân 。

汝nhữ 於ư 何hà 處xứ 。 得đắc 是thị 果quả 來lai 。 女nữ 人nhân 答đáp 言ngôn 。

於ư 彼bỉ 林lâm 中trung 。 得đắc 是thị 果quả 來lai 。 諸chư 人nhân 聞văn 已dĩ 即tức 言ngôn 。

彼bỉ 方phương 多đa 有hữu 無vô 量lượng 。 迦ca 羅la 迦ca 樹thụ 。 唯duy 有hữu 一nhất 株chu 。 鎮trấn 頭đầu 迦ca 樹thụ 。 諸chư 人nhân 知tri 已dĩ 笑tiếu 而nhi 捨xả 去khứ 。

下hạ 文văn 合hợp 譬thí 。 以dĩ 畜súc 八bát 不bất 淨tịnh 。 者giả 為vi 迦ca 羅la 迦ca 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 眾chúng 為vi 鎮trấn 頭đầu 迦ca 。 今kim 以dĩ 十thập 觀quán 合hợp 於ư 十thập 分phần/phân 。 若nhược 十thập 分phần/phân 善thiện 巧xảo 則tắc 十thập 分phần/phân 鎮trấn 頭đầu 。 若nhược 從tùng 偏thiên 小tiểu 及cập 外ngoại 道đạo 中trung 得đắc 是thị 觀quán 法pháp 則tắc 十thập 分phần/phân 迦ca 羅la 。 若nhược 用dụng 三tam 教giáo 方phương 便tiện 觀quán 法pháp 則tắc 節tiết 級cấp 遞đệ 判phán 迦ca 羅la 鎮trấn 頭đầu (# 云vân 云vân )# 。 是thị 則tắc 教giáo 主chủ 如như 林lâm 。 觀quán 法pháp 如như 果quả 。 採thải 果quả 女nữ 人nhân 如như 弘hoằng 教giáo 者giả 。 詣nghệ 市thị 譬thí 於ư 說thuyết 法Pháp 之chi 堂đường 。 買mãi 果quả 之chi 人nhân 譬thí 聽thính 法Pháp 眾chúng 。 愚ngu 人nhân 受thọ 教giáo 不bất 窮cùng 教giáo 主chủ 。 智trí 者giả 審thẩm 問vấn 邪tà 正chánh 自tự 分phần/phân 。 命mạng 終chung 即tức 譬thí 失thất 於ư 正chánh 諦đế 。

次thứ 明minh 圓viên 教giáo 中trung 三tam 。

初sơ 明minh 圓viên 門môn 融dung 妙diệu 。 次thứ 明minh 四tứ 悉tất 機cơ 異dị 。 三tam 。

此thử 就tựu

下hạ 更cánh 結kết 圓viên 門môn 判phán 麁thô 妙diệu 意ý 。 初sơ 文văn 者giả 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 圓viên 無vô 生sanh 門môn 後hậu 。 及cập 第đệ 六lục 四tứ 門môn 料liệu 簡giản 中trung 圓viên 四tứ 門môn 相tương/tướng 。 次thứ 文văn 者giả 。 先tiên 徵trưng 起khởi 。 若nhược 依y 圓viên 門môn 。 四tứ 尚thượng 非phi 四tứ 。 豈khởi 況huống 更cánh 有hữu 門môn 中trung 四tứ 悉tất 根căn 性tánh 不bất 融dung 耶da 。 但đãn 由do 物vật 情tình 各các 殊thù 。 故cố 使sử 門môn 中trung 四tứ 緣duyên 各các 異dị 。 於ư 中trung 為vi 五ngũ 。

先tiên 明minh 赴phó 機cơ 四tứ 異dị 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 釋thích 異dị 所sở 由do 。 三tam 。

欲dục 樂lạc

下hạ 明minh 機cơ 感cảm 之chi 相tướng 。 四tứ 。

以dĩ 世thế 界giới

下hạ 正chánh 明minh 赴phó 機cơ 。 五ngũ 。

緣duyên 既ký

下hạ 結kết 成thành 妙diệu 門môn 。 三tam 更cánh 結kết 判phán 中trung 二nhị 。

初sơ 總tổng 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 明minh 釋thích 判phán 意ý 。 次thứ 正chánh 判phán 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 明minh 《# 地địa 論luận 》# 教giáo 道đạo 多đa 諍tranh 。 次thứ 與dữ 別biệt 門môn 辨biện 諍tranh 輕khinh 重trọng 。 初sơ 文văn 云vân 。

如như 地địa 論luận 有hữu 南nam 北bắc 二nhị 道đạo

者giả 。 陳trần 梁lương 已dĩ 前tiền 弘hoằng 地địa 論luận 師sư 二nhị 處xứ 不bất 同đồng 。 相tương/tướng 州châu 北bắc 道đạo 計kế 阿a 黎lê 耶da 以dĩ 為vi 依y 持trì 。 相tương/tướng 州châu 南nam 道đạo 計kế 於ư 真Chân 如Như 以dĩ 為vi 依y 持trì 。 此thử 二nhị 論luận 師sư 俱câu 稟bẩm 天thiên 親thân 。 而nhi 所sở 計kế 各các 異dị 同đồng 於ư 水thủy 火hỏa 。 加gia 復phục 《# 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 》# 興hưng 。 亦diệc 計kế 黎lê 耶da 以dĩ 助trợ 北bắc 道đạo 。 又hựu 《# 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 》# 前tiền 後hậu 二nhị 譯dịch 。 亦diệc 如như 地địa 論luận 二nhị 計kế 不bất 同đồng 。 舊cựu 譯dịch 即tức 立lập 。 菴am 摩ma 羅la 識thức 。 唐đường 三tam 藏tạng 譯dịch 但đãn 立lập 第đệ 八bát 。 次thứ 文văn 者giả 二nhị 。

先tiên 舉cử 圓viên 門môn 唯duy 通thông 無vô 塞tắc 。 次thứ 。

但đãn 四tứ

下hạ 正chánh 對đối 辨biện 輕khinh 重trọng 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 則tắc 別biệt 重trọng/trùng 圓viên 輕khinh 。 輕khinh 中trung 又hựu 三tam 。

初sơ 正chánh 明minh 輕khinh 相tương/tướng 。 次thứ 明minh 益ích 相tương/tướng 。 三tam 引dẫn 論luận 。 初sơ 文văn 云vân 。

如như 快khoái 馬mã 見kiến 鞭tiên 影ảnh

者giả 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。 次thứ 益ích 相tương/tướng 如như 文văn 。 三tam 引dẫn 論luận 中trung 二nhị 。

先tiên 引dẫn 論luận 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 三tam 。

先tiên 明minh 皆giai 實thật 。 各các 各các 實thật 故cố 。 當đương 位vị 益ích 故cố 實thật 。 有hữu 淺thiển 深thâm 故cố 虛hư 。 次thứ 。

亦diệc 俱câu 虛hư

者giả 。 相tương 望vọng 成thành 虛hư 非phi 無vô 當đương 位vị 。 對đối 前tiền 乃nãi 成thành 亦diệc 虛hư 亦diệc 實thật 。 三tam 。

實thật 故cố

下hạ 判phán 。

實thật 故cố 為vi 妙diệu

者giả 。 當đương 位vị 雖tuy 妙diệu 。 望vọng 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 三tam 悉tất 皆giai 虛hư 。 是thị 故cố 圓viên 中trung 須tu 此thử 一nhất 判phán 。

次thứ 約ước 五ngũ 味vị 中trung 二nhị 。

初sơ 通thông 明minh 五ngũ 味vị 。 次thứ 別biệt 判phán 涅Niết 槃Bàn 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 約ước 法pháp 以dĩ 明minh 五ngũ 味vị 。 次thứ 。

諸chư

下hạ 約ước 人nhân 及cập 重trọng/trùng 辨biện 利lợi 鈍độn 兩lưỡng 根căn 菩Bồ 薩Tát 。 次thứ 別biệt 判phán 涅Niết 槃Bàn 中trung 二nhị 。

初sơ 正chánh 判phán 涅Niết 槃Bàn 。 次thứ 。

法pháp 華hoa

下hạ 更cánh 與dữ 法pháp 華hoa 辨biện 異dị 。 初sơ 文văn 四tứ 。

初sơ 略lược 判phán 諸chư 門môn 權quyền 實thật 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 明minh 用dụng 權quyền 門môn 意ý 與dữ 前tiền 諸chư 教giáo 諸chư 門môn 對đối 辨biện 。 三tam 引dẫn 事sự 為vi 證chứng 。 四tứ 。

故cố 知tri

下hạ 舉cử 一nhất 喻dụ 一nhất 法pháp 正chánh 出xuất 部bộ 意ý 。 前tiền 二nhị 如như 文văn 。 三tam 引dẫn 事sự 中trung 云vân 。

如như 梵Phạm 志Chí 問vấn 云vân

者giả 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 三tam 十thập 五ngũ 〈# 陳trần 如như 品phẩm 〉# 。

闍xà 提đề 首thủ 那na 此thử 外ngoại 道đạo 宗tông 。 於ư 迦ca 羅la 計kế 因nhân 中trung 有hữu 果quả 。 即tức 是thị 因nhân 與dữ 果quả 一nhất 。 來lai 至chí 佛Phật 所sở 難nạn/nan 佛Phật 云vân 。

因nhân 無vô 常thường 故cố 。 果quả 亦diệc 無vô 常thường 。 佛Phật 反phản 質chất 答đáp 。

汝nhữ 因nhân 是thị 常thường 而nhi 果quả 無vô 常thường 。 何hà 妨phương 我ngã 因nhân 無vô 常thường 而nhi 果quả 是thị 常thường 。

今kim 引dẫn 此thử 文văn 以dĩ 證chứng 因nhân 門môn 無vô 常thường 而nhi 得đắc 常thường 果quả 。 故cố 《# 大đại 經kinh 》# 意ý 通thông 以dĩ 三tam 教giáo 而nhi 為vi 因nhân 門môn 。 悉tất 歸quy 常thường 果quả 。 四tứ 開khai 麁thô 中trung 二nhị 。

先tiên 問vấn 起khởi 。 次thứ 答đáp 出xuất 開khai 意ý 。 又hựu 三tam 。

初sơ 明minh 同đồng 異dị 謂vị 須tu 開khai 不bất 須tu 開khai 。 次thứ 。

謂vị 開khai

下hạ 正chánh 明minh 開khai 。 三tam 。

若nhược 門môn

下hạ 結kết 妙diệu 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 與dữ 《# 中trung 論luận 》# 對đối 辨biện 須tu 否phủ/bĩ 。 次thứ 與dữ 前tiền 後hậu 諸chư 教giáo 對đối 辨biện 須tu 否phủ/bĩ 。 然nhiên 《# 中trung 論luận 》# 意ý 。 以dĩ 衍diễn 門môn 為vi 正chánh 。 以dĩ 小tiểu 教giáo 為vi 傍bàng 。 今kim 取thủ 彼bỉ 論luận 被bị 小tiểu 之chi 文văn 。 故cố 云vân 。

先tiên 以dĩ 大đại 蕩đãng 後hậu 示thị 小tiểu 門môn

若nhược 應ưng 入nhập 大đại 者giả 前tiền 門môn 已dĩ 入nhập 。 應ưng 入nhập 小tiểu 者giả 且thả 遣khiển 著trước 心tâm 。 至chí 後hậu 二nhị 品phẩm 方phương 可khả 入nhập 理lý 。 故cố 知tri 《# 中trung 論luận 》# 前tiền 二nhị 十thập 五ngũ 品phẩm 蕩đãng 於ư 一nhất 切thiết 大đại 小tiểu 者giả 著trước 。 故cố 大Đại 乘Thừa 人nhân 前tiền 被bị 蕩đãng 已dĩ 即tức 時thời 入nhập 理lý 。 小tiểu 待đãi 後hậu 門môn 。 故cố 知tri 機cơ 別biệt 。 今kim 經kinh 見kiến 心tâm 鹿lộc 苑uyển 久cửu 破phá 。 但đãn 破phá 執chấp 小tiểu 指chỉ 小tiểu 即tức 是thị 。 故cố 《# 法pháp 華hoa 》# 中trung 先tiên 敘tự 昔tích 門môn 。 次thứ 開khai 方phương 便tiện 名danh 大đại 方phương 便tiện 。 名danh 之chi 大đại 門môn 。 故cố 《# 法pháp 華hoa 》# 名danh 。 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 《# 中trung 論luận 》# 破phá 執chấp 諸chư 見kiến 病bệnh 。 故cố 云vân 。

各các 有hữu 其kỳ 美mỹ

次thứ 與dữ 諸chư 教giáo 對đối 辨biện 。 言ngôn 。

法pháp 華hoa 後hậu 教giáo

者giả 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 也dã 。 稟bẩm 方phương 便tiện 教giáo 咸hàm 知tri 真chân 實thật 。 何hà 須tu 更cánh 開khai 。 若nhược 法pháp 華hoa 前tiền 方Phương 等Đẳng 般Bát 若Nhã 等đẳng 。 若nhược 門môn 理lý 已dĩ 開khai 。 謂vị 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 未vị 開khai 其kỳ 人nhân 謂vị 般Bát 若Nhã 中trung 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 若nhược 門môn 理lý 人nhân 俱câu 未vị 開khai 者giả 。 即tức 方Phương 等Đẳng 中trung 二Nhị 乘Thừa 及cập 諸chư 凡phàm 夫phu 未vị 預dự 諸chư 會hội 者giả 也dã 。 次thứ 正chánh 開khai 中trung 三tam 。

謂vị 凡phàm 夫phu 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 初sơ 開khai 凡phàm 夫phu 為vi 四tứ 。

初sơ 開khai 愛ái 見kiến 。 生sanh 死tử 之chi 法pháp 。 次thứ 人nhân 三tam 教giáo 四tứ 理lý 。 次thứ 開khai 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 四tứ 。 謂vị 法pháp 教giáo 行hành 理lý 。

問vấn 。

教giáo 法pháp 何hà 別biệt 。

答đáp 。

教giáo 謂vị 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 法pháp 謂vị 所sở 詮thuyên 行hành 法pháp 。 行hành 謂vị 所sở 行hành 之chi 行hạnh 。

三tam 開khai 菩Bồ 薩Tát 中trung 二nhị 。

先tiên 總tổng 。 次thứ 別biệt 。 別biệt 中trung 三tam 種chủng 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 次thứ 結kết 妙diệu 。 如như 文văn 。

△# 五ngũ 為vi 諸chư 經kinh 體thể 。 文văn 自tự 開khai 五ngũ 。 今kim 經kinh 對đối 他tha 通thông 名danh 為vi 諸chư 。 列liệt 竟cánh 。 次thứ 釋thích 。 初sơ 釋thích 為vi 此thử 經Kinh 體thể 者giả 。 今kim 經kinh 體thể 一nhất 。 但đãn 一nhất 部bộ 之chi 內nội 諸chư 名danh 不bất 同đồng 。 應ưng 知tri 諸chư 名danh 通thông 詮thuyên 實thật 相tướng 。 故cố 須tu 明minh 之chi 。 於ư 中trung 二nhị 。

先tiên 引dẫn 一nhất 部bộ 諸chư 名danh 。 次thứ 。

如như 是thị 等đẳng

下hạ 釋thích 會hội 諸chư 名danh 名danh 異dị 體thể 一nhất 。 引dẫn 例lệ 如như 文văn 。 釋thích 會hội 意ý 者giả 。 序tự 中trung 正chánh 名danh 實thật 相tướng 。 方phương 便tiện 即tức 以dĩ 大đại 事sự 所sở 為vi 為vi 體thể 。 佛Phật 知tri 見kiến 等đẳng 所sở 見kiến 等đẳng 為vi 體thể 。 印ấn 取thủ 所sở 譬thí 為vi 體thể 。 所sở 付phó 取thủ 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 中trung 究cứu 竟cánh 種chủng 智trí 所sở 知tri 為vi 體thể 。 藥dược 草thảo 中trung 取thủ 智trí 所sở 依y 地địa 為vi 體thể 。 化hóa 城thành 授thọ 記ký 並tịnh 取thủ 所sở 喻dụ 中trung 一nhất 理lý 。 寶bảo 塔tháp 中trung 大đại 慧tuệ 所sở 照chiếu 祕bí 藏tạng 祕bí 要yếu 。 準chuẩn 例lệ 可khả 知tri 。 妙diệu 音âm 中trung 取thủ 三tam 昧muội 所sở 依y 。 觀quán 音âm 取thủ 所sở 通thông 。 勸khuyến 發phát 中trung 取thủ 。 眾chúng 德đức 之chi 本bổn 。

次thứ 諸chư 經kinh 體thể 中trung 先tiên 問vấn 列liệt 疑nghi 。 次thứ 答đáp 中trung 三tam 。

先tiên 斥xích 。 次thứ 。

諸Chư 經Kinh

下hạ 正chánh 釋thích 。 三tam 結kết 。

三tam 傍bàng 正chánh 中trung 二nhị 。

初sơ 約ước 教giáo 。 次thứ 約ước 味vị 。 初sơ 教giáo 中trung 三tam 。

初sơ 通thông 辨biện 傍bàng 正chánh 。 次thứ 引dẫn 文văn 。 三tam 正chánh 約ước 四tứ 教giáo 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 通thông 標tiêu 。 次thứ 。

正chánh 即tức

下hạ 分phân 別biệt 。 分phân 別biệt 中trung 先tiên 論luận 別biệt 相tướng 。 次thứ 明minh 相tướng 帶đái 。 初sơ 文văn 中trung 言ngôn 。

實thật 相tướng

者giả 。 圓viên 也dã 。

傍bàng 偏thiên 真chân

者giả 。 藏tạng 也dã 。 次thứ 文văn 中trung 言ngôn 。

偏thiên 含hàm 實thật

者giả 。 通thông 也dã 。

實thật 帶đái 偏thiên

者giả 。 別biệt 也dã 。 次thứ 。

中trung 論luận

下hạ 引dẫn 文văn 者giả 。 《# 中trung 論luận 》# 證chứng 通thông 。 《# 大đại 經kinh 》# 證chứng 藏tạng 及cập 別biệt 圓viên 。

此thử 經Kinh

下hạ 證chứng 藏tạng 圓viên 相tương 對đối 。 三tam 。

小Tiểu 乘Thừa

下hạ 正chánh 約ước 教giáo 如như 文văn 。

次thứ 約ước 味vị 中trung 二nhị 。

先tiên 約ước 體thể 。 次thứ 。

又hựu 正chánh

下hạ 約ước 諸chư 名danh 二nhị 。

先tiên 標tiêu 列liệt 。 次thứ 。

此thử 則tắc

下hạ 結kết 體thể 。

四tứ 彼bỉ 此thử 中trung 二nhị 。

先tiên 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 正chánh 料liệu 簡giản 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 列liệt 四tứ 句cú 。 次thứ 。

三tam 藏tạng

下hạ 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 教giáo 。 次thứ 味vị 。 初sơ 教giáo 中trung 。 初sơ 三tam 藏tạng 中trung 名danh 字tự 去khứ 聲thanh 。 無vô 兩lưỡng 同đồng 句cú 也dã 。 次thứ 約ước 味vị 。 乳nhũ 教giáo 中trung 云vân 。

兩lưỡng 種chủng

者giả 。

別biệt 圓viên 名danh 義nghĩa 體thể 同đồng 。 別biệt 圓viên 名danh 義nghĩa 異dị 而nhi 體thể 同đồng 。 酪lạc 如như 前tiền 。

者giả 。 唯duy 有hữu 兩lưỡng 異dị 句cú 也dã 。 二nhị 蘇tô 言ngôn 。

如như 前tiền

者giả 。 如như 前tiền 約ước 教giáo 類loại 例lệ 可khả 知tri 。 故cố 云vân 。

如như 前tiền

此thử 中trung 已dĩ 有hữu 。 兩lưỡng 種chủng 如như 華hoa 嚴nghiêm 。 一nhất 種chủng 如như 三tam 藏tạng 。 準chuẩn 更cánh 須tu 如như 前tiền 通thông 教giáo 。 通thông 近cận 同đồng 三tam 藏tạng 。 通thông 遠viễn 如như 別biệt 教giáo 。 兩lưỡng 蘇tô 多đa 少thiểu 。 例lệ 餘dư 可khả 見kiến 。 涅Niết 槃Bàn 中trung 藏tạng 通thông 不bất 應ưng 更cánh 立lập 偏thiên 體thể 。 故cố 四tứ 教giáo 名danh 義nghĩa 雖tuy 異dị 。 其kỳ 體thể 皆giai 同đồng 。

五ngũ 麁thô 妙diệu 中trung 二nhị 。

先tiên 判phán 。 次thứ 開khai 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 簡giản 絕tuyệt 待đãi 體thể 。 次thứ 明minh 所sở 待đãi 麁thô 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 者giả 二nhị 。

先tiên 教giáo 。 次thứ 味vị 。 初sơ 教giáo 中trung 二nhị 。 初sơ 。

但đãn 傍bàng

下hạ 四tứ 教giáo 也dã 。 可khả 知tri 。 次thứ 。

藏tạng 通thông

下hạ 更cánh 判phán 。 兩lưỡng 教giáo 一nhất 向hướng 為vi 麁thô 且thả 從tùng 通thông 近cận 。 別biệt 有hữu 麁thô 有hữu 妙diệu 。 言ngôn 名danh 義nghĩa 同đồng 者giả 。 即tức 三tam 種chủng 俱câu 同đồng 也dã 。 文văn 略lược 。

體thể

字tự 。 次thứ 開khai 中trung 三tam 。

初sơ 總tổng 標tiêu 意ý 。 次thứ 。

或hoặc 開khai 傍bàng 教giáo

下hạ 正chánh 約ước 教giáo 等đẳng 論luận 開khai 。 三tam 。

一nhất 切thiết

下hạ 結kết 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 二nhị 。

初sơ 兼kiêm 開khai 教giáo 等đẳng 。 次thứ 正chánh 開khai 體thể 又hựu 三tam 。

初sơ 正chánh 開khai 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 示thị 開khai 方phương 法pháp 。

△# 六lục 為vi 諸chư 行hành 體thể 中trung 。 列liệt 章chương 。 解giải 釋thích 。 初sơ 釋thích 同đồng 異dị 中trung 二nhị 。

先tiên 總tổng 標tiêu 。 次thứ 。

鈍độn 者giả

下hạ 行hành 相tương/tướng 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 立lập 二nhị 行hành 義nghĩa 通thông 。 次thứ 正chánh 以dĩ 二nhị 行hành 歷lịch 教giáo 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 歷lịch 四tứ 教giáo 。 次thứ 重trọng/trùng 約ước 圓viên 。 初sơ 歷lịch 四tứ 教giáo 又hựu 二nhị 。

先tiên 明minh 行hành 相tương/tướng 。 次thứ 結kết 行hành 意ý 。 意ý 須tu 相tương/tướng 藉tạ 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

先tiên 竪thụ 。 次thứ 橫hoạnh/hoành 。 竪thụ 謂vị 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 。 皆giai 以dĩ 理lý 為vi 其kỳ 體thể 。 橫hoạnh/hoành 謂vị 初sơ 心tâm 具cụ 修tu 諸chư 行hành 。 亦diệc 約ước 當đương 教giáo 所sở 詮thuyên 為vi 體thể 。 次thứ 重trọng/trùng 明minh 圓viên 橫hoạnh/hoành 竪thụ 行hành 者giả 又hựu 二nhị 。

先tiên 明minh 橫hoạnh/hoành 竪thụ 行hành 。 次thứ 結kết 成thành 車xa 體thể 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

先tiên 竪thụ 。 次thứ 橫hoạnh/hoành 。 橫hoạnh/hoành 中trung 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 橫hoạnh/hoành 體thể 。 次thứ 。

此thử 文văn

下hạ 廣quảng 引dẫn 文văn 證chứng 不bất 得đắc 是thị 體thể 。 有hữu 無vô 是thị 橫hoạnh/hoành 。 大đại 車xa 是thị 體thể 。 本bổn 習tập 是thị 橫hoạnh/hoành 。 各các 一nhất 是thị 體thể 。 諸chư 行hành 是thị 橫hoạnh/hoành 。 無vô 生sanh 是thị 體thể 。 施thí 等đẳng 是thị 橫hoạnh/hoành 。 無vô 住trụ 是thị 體thể 。

次thứ 依y 經kinh 修tu 行hành 中trung 三tam 。

先tiên 立lập 遲trì 速tốc 二nhị 行hành 。 次thứ 。

若nhược 隨tùy

下hạ 明minh 行hành 須tu 體thể 。 三tam 。

諸Chư 經Kinh

下hạ 正chánh 示thị 行hành 相tương/tướng 中trung 四tứ 。

先tiên 列liệt 四tứ 行hành 名danh 。 次thứ 。

諸chư 行hành

下hạ 正chánh 示thị 體thể 。 三tam 。

念niệm 念niệm

下hạ 示thị 行hành 相tương/tướng 。 四tứ 。

然nhiên 小Tiểu 乘Thừa

下hạ 歷lịch 教giáo 分phân 別biệt 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 教giáo 。 次thứ 味vị 。 初sơ 文văn 先tiên 三tam 藏tạng 中trung 二nhị 。

先tiên 辨biện 同đồng 異dị 。 次thứ 正chánh 明minh 行hành 有hữu 體thể 。 次thứ 三tam 教giáo 及cập 約ước 味vị 可khả 知tri 。

三tam 判phán 麁thô 妙diệu 中trung 亦diệc 二nhị 。 謂vị 教giáo 及cập 味vị 。 味vị 中trung 又hựu 二nhị 。

先tiên 通thông 約ước 五ngũ 味vị 。 次thứ 。

依Y 諸Chư 經Kinh

下hạ 明minh 味vị 中trung 諸chư 部bộ 修tu 行hành 分phân 別biệt 。 故cố 云vân 。

可khả 解giải

四tứ 開khai 中trung 二nhị 。

先tiên 開khai 三tam 藏tạng 及cập 藏tạng 中trung 行hành 。 次thứ 以dĩ 二nhị 教giáo 況huống 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 況huống 。 次thứ 重trọng/trùng 述thuật 小tiểu 善thiện 。 既ký 四tứ 行hành 俱câu 通thông 四tứ 教giáo 所sở 行hành 。 當đương 知tri 不bất 以dĩ 行hành 能năng 表biểu 理lý 。 但đãn 應ưng 立lập 觀quán 照chiếu 理lý 導đạo 行hành 。 方phương 可khả 令linh 行hành 至chí 正chánh 境cảnh 中trung 。 故cố 知tri 無vô 理lý 無vô 益ích 苦khổ 行hạnh 。 若nhược 無vô 行hành 者giả 。 理lý 必tất 不bất 顯hiển 。 故cố 教giáo 行hành 理lý 三tam 相tương/tướng 藉tạ 而nhi 顯hiển 。 互hỗ 相tương 光quang 飾sức 相tương/tướng 導đạo 相tương/tướng 成thành 。 凡phàm 諸chư 行hành 人nhân 不bất 可khả 不bất 達đạt 此thử 也dã 。

第đệ 七thất 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 體thể 中trung 二nhị 。

先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 判phán 開khai 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 明minh 觀quán 經kinh 所sở 依y 之chi 體thể 。 次thứ 明minh 能năng 依y 諸chư 法pháp 。 初sơ 文văn 者giả 。 正chánh 指chỉ 法Pháp 身thân 為vi 經kinh 正chánh 體thể 。 諸chư 法pháp 所sở 依y 。 次thứ 文văn 中trung 又hựu 二nhị 。

初sơ 略lược 立lập 。 次thứ 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 立lập 相tương/tướng 。 又hựu 四tứ 。

初sơ 舉cử 總tổng 明minh 別biệt 。 次thứ 。

若nhược 然nhiên

下hạ 離ly 開khai 具cụ 四tứ 。 三tam 。

當đương 知tri

下hạ 結kết 成thành 能năng 依y 。 四tứ 。

淨tịnh 名danh

下hạ 引dẫn 證chứng 能năng 依y 從tùng 所sở 依y 立lập 。 初sơ 文văn 者giả 。 以dĩ 無vô 量lượng 為vi 能năng 依y 諸chư 法pháp 。 諸chư 法pháp 無vô 量lượng 。 既ký 不bất 出xuất 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 。 四Tứ 諦Đế 秖kỳ 是thị 因nhân 果quả 。 故cố 下hạ 結kết 中trung 通thông 云vân 因nhân 果quả 。 即tức 指chỉ 界giới 內nội 界giới 外ngoại 兩lưỡng 種chủng 因nhân 果quả 。 悉tất 依y 平bình 等đẳng 無vô 因nhân 果quả 體thể 。 若nhược 下hạ 宗tông 中trung 明minh 因nhân 果quả 者giả 。 則tắc 簡giản 世thế 間gian 唯duy 出xuất 世thế 間gian 。 於ư 出xuất 世thế 中trung 。 若nhược 廢phế 權quyền 則tắc 簡giản 三tam 從tùng 一nhất 。 若nhược 開khai 權quyền 則tắc 一nhất 切thiết 俱câu 是thị 。 今kim 論luận 所sở 攝nhiếp 無vô 所sở 不bất 收thu 。 次thứ 引dẫn 證chứng 中trung 。

無vô 住trụ 本bổn

者giả 。 如như 前tiền 第đệ 七thất 記ký 。

然nhiên 所sở 依y

下hạ 判phán 。 欲dục 判phán 先tiên 敘tự 所sở 判phán 之chi 意ý 。 意ý 判phán 能năng 依y 。 次thứ 正chánh 判phán 亦diệc 二nhị 。

謂vị 教giáo 與dữ 味vị 。 及cập 下hạ 開khai 文văn 。 但đãn 略lược 標tiêu 而nhi 已dĩ 。 準chuẩn 上thượng 文văn 可khả 見kiến 。

△# 三Tam 明Minh 宗tông 中trung 二nhị 。

先tiên 敘tự 來lai 意ý 。 次thứ 開khai 章chương 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 。 此thử 中trung 六lục 句cú 。 前tiền 二nhị 句cú 明minh 宗tông 為vi 行hành 之chi 要yếu 。 次thứ 四tứ 句cú 明minh 宗tông 為vi 行hành 體thể 之chi 功công 。 初sơ 句cú 者giả 。 行hành 若nhược 無vô 因nhân 果quả 。 何hà 殊thù 外ngoại 人nhân 無vô 益ích 苦khổ 行hạnh 。 如như 衿# 如như 喉hầu 為vi 身thân 衣y 之chi 要yếu 。 次thứ 句cú 者giả 。 顯hiển 體thể 之chi 要yếu 豈khởi 過quá 因nhân 果quả 。 以dĩ 因nhân 果quả 綜tống 諸chư 行hành 。 諸chư 行hành 依y 體thể 還hoàn 取thủ 於ư 體thể 。

蹊#

字tự 有hữu 本bổn 作tác

系hệ

字tự 。 若nhược 作tác 。

蹊#

者giả 。 謂vị 要yếu 路lộ 也dã 。 若nhược 作tác 。

系hệ

者giả 如như 衣y 襻# 系hệ 。 於ư 二nhị 義nghĩa 中trung 上thượng 義nghĩa 猶do 強cường/cưỡng 。 次thứ 四tứ 句cú 者giả 。 上thượng 二nhị 句cú 立lập 。 次thứ 二nhị 句cú 釋thích 。 初sơ 二nhị 句cú 中trung 。 上thượng 句cú 明minh 宗tông 為vi 體thể 功công 。 下hạ 句cú 明minh 宗tông 為vi 行hành 首thủ 。 次thứ 二nhị 句cú 釋thích 者giả 。 舉cử 因nhân 果quả 則tắc 一nhất 切thiết 行hành 俱câu 屬thuộc 因nhân 果quả 。 故cố 一Nhất 乘Thừa 語ngữ 因nhân 果quả 。 則tắc 實thật 相tướng 家gia 諸chư 行hành 可khả 存tồn 。 對đối 下hạ 二nhị 句cú 意ý 亦diệc 可khả 見kiến 。

次thứ 開khai 章chương 解giải 釋thích 。 初sơ 簡giản 宗tông 體thể 中trung 二nhị 。

先tiên 破phá 非phi 顯hiển 正chánh 。 次thứ 私tư 廣quảng 敘tự 舊cựu 辨biện 非phi 。 初sơ 文văn 二nhị 。

初sơ 破phá 非phi 。 次thứ 。

今kim 言ngôn

下hạ 顯hiển 正chánh 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 破phá 一nhất 。 次thứ 破phá 異dị 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 出xuất 非phi 。 次thứ 。

今kim 所sở

下hạ 破phá 。 破phá 又hựu 二nhị 。

先tiên 破phá 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 初sơ 法pháp 中trung 三tam 。

初sơ 略lược 示thị 正chánh 相tương/tướng 。 次thứ 。

體thể 若nhược

下hạ 破phá 。 以dĩ 二nhị 不bất 二nhị 對đối 辨biện 宗tông 體thể 。 則tắc 知tri 宗tông 不bất 一nhất 也dã 。 三tam 。

云vân 何hà

下hạ 結kết 斥xích 。 譬thí 文văn 準chuẩn 法pháp 可khả 知tri 。 次thứ 破phá 異dị 中trung 三tam 。

亦diệc 先tiên 略lược 示thị 。 次thứ 破phá 。 三tam 結kết 。 準chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 次thứ 顯hiển 正chánh 中trung 四tứ 。

初sơ 正chánh 顯hiển 。 次thứ 。

釋thích 論luận

下hạ 引dẫn 證chứng 。 三tam 。

當đương 知tri

下hạ 結kết 示thị 。 四tứ 。

而nhi 復phục

下hạ 重trọng/trùng 簡giản 別biệt 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 簡giản 。 次thứ 例lệ 。 先tiên 簡giản 又hựu 三tam 。

先tiên 譬thí 。 次thứ 。

發phát

下hạ 合hợp 。 三tam 。

若nhược 識thức

下hạ 結kết 。 次thứ 例lệ 中trung 二nhị 。

初sơ 以dĩ 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 為vi 例lệ 。 正chánh 因nhân 如như 體thể 。 因nhân 果quả 如như 宗tông 。 次thứ 例lệ 者giả 。 非phi 當đương 非phi 本bổn 如như 體thể 。 而nhi 當đương 而nhi 本bổn 如như 宗tông 。

次thứ 私tư 廣quảng 引dẫn 破phá 古cổ 中trung 。 初sơ 破phá 遠viễn 師sư 者giả 。 所sở 明minh 一Nhất 乘Thừa 但đãn 是thị 破phá 三tam 之chi 一nhất 。 待đãi 麁thô 之chi 妙diệu 。 則tắc 但đãn 因nhân 而nhi 非phi 果quả 。 是thị 則tắc 在tại 始thỉ 而nhi 不bất 該cai 末mạt 。 故cố 云vân 。

不bất 該cai 始thỉ 末mạt

況huống 所sở 破phá 之chi 三tam 為vi 在tại 何hà 教giáo 。 次thứ 破phá 龍long 師sư 者giả 。 此thử 經Kinh 本bổn 以dĩ 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。 龍long 師sư 棄khí 因nhân 獨độc 存tồn 於ư 果quả 。 言ngôn 。

乖quai 文văn

者giả 。 今kim 經kinh 本bổn 迹tích 各các 立lập 因nhân 果quả 以dĩ 為vi 經kinh 宗tông 。 具cụ 如như 下hạ 引dẫn 本bổn 迹tích 二nhị 文văn 。 故cố 知tri 乖quai 文văn 。 慧tuệ 觀quán 師sư 釋thích 今kim 無vô 破phá 者giả 。 什thập 公công 已dĩ 歎thán 今kim 家gia 粗thô 許hứa 。 以dĩ 遠viễn 公công 棄khí 果quả 而nhi 存tồn 因nhân 。 龍long 師sư 棄khí 因nhân 而nhi 存tồn 果quả 。 觀quán 既ký 有hữu 始thỉ 有hữu 盛thịnh 即tức 是thị 兩lưỡng 存tồn 。 仍nhưng 非phi 全toàn 當đương 。 故cố 亦diệc 不bất 依y 。 何hà 者giả 。 若nhược 以dĩ 法pháp 華hoa 會hội 三Tam 歸Quy 一nhất 為vi 乘thừa 始thỉ 者giả 。 豈khởi 法pháp 華hoa 部bộ 無vô 乘thừa 終chung 耶da 。 若nhược 無vô 終chung 者giả 。 直trực 至chí 道Đạo 場Tràng 。 為vi 是thị 何hà 等đẳng 。 若nhược 以dĩ 澄trừng 神thần 指chỉ 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 部bộ 內nội 豈khởi 無vô 乘thừa 始thỉ 。 若nhược 無vô 始thỉ 者giả 。 初sơ 破phá 三tam 修tu 。 及cập 初sơ 發phát 心tâm 常thường 觀quán 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 是thị 何hà 等đẳng 。 破phá 印ấn 師sư 中trung 云vân 。

加gia 境cảnh 闕khuyết 果quả

者giả 。 此thử 乃nãi 從tùng 容dung 許hứa 其kỳ 用dụng 智trí 。 智trí 通thông 因nhân 果quả 。 稍sảo 似tự 經kinh 宗tông 。 若nhược 望vọng 三tam 法pháp 。 然nhiên 但đãn 在tại 因nhân 而nhi 闕khuyết 於ư 果quả 。 況huống 復phục 加gia 境cảnh 。 境cảnh 屬thuộc 於ư 體thể 。 將tương 陪bồi 宗tông 義nghĩa 腫thũng 不bất 益ích 肥phì 。 次thứ 破phá 光quang 宅trạch 者giả 。 正chánh 釋thích 中trung 自tự 立lập 兩lưỡng 處xứ 師sư 弟đệ 因nhân 果quả 。 次thứ 破phá 用dụng 權quyền 實thật 及cập 名danh 為vi 宗tông 可khả 見kiến 。 次thứ 破phá 用dụng 名danh 中trung 言ngôn 。

此thử 是thị 地địa 師sư 用dụng 八bát 識thức 極cực 果quả

者giả 。 指chỉ 向hướng 不bất 異dị 惑hoặc 染nhiễm 不bất 與dữ 染nhiễm 俱câu 。 今kim 尚thượng 破phá 攝nhiếp 師sư 。 攝nhiếp 師sư 所sở 破phá 既ký 非phi 能năng 破phá 。 非phi 今kim 經kinh 宗tông 。 次thứ 破phá 常thường 住trụ 為vi 宗tông 者giả 。 上thượng 句cú 且thả 與dữ 而nhi 言ngôn 非phi 我ngã 今kim 宗tông 所sở 顯hiển 。 若nhược 是thị 所sở 顯hiển 所sở 顯hiển 非phi 宗tông 。 不bất 覆phú 亦diệc 非phi 未vị 為vi 全toàn 當đương 。 破phá 次thứ 師sư 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 破phá 萬vạn 善thiện 者giả 。 責trách 其kỳ 棄khí 果quả 而nhi 取thủ 因nhân 。 次thứ 破phá 無vô 漏lậu 者giả 。 七thất 方phương 便tiện 之chi 因nhân 果quả 。 俱câu 為vi 我ngã 家gia 之chi 因nhân 。 何hà 得đắc 局cục 促xúc 獨độc 立lập 無vô 漏lậu 。 若nhược 取thủ 初sơ 住trụ 已dĩ 去khứ 。 雖tuy 是thị 真chân 因nhân 。 而nhi 無vô 漏lậu 之chi 名danh 。 復phục 濫lạm 小tiểu 果quả 。 次thứ 破phá 悟ngộ 者giả 。 悟ngộ 通thông 因nhân 果quả 。 仍nhưng 別biệt 在tại 真chân 因nhân 。 既ký 無vô 的đích 指chỉ 。 且thả 以dĩ 果quả 責trách 之chi 。 又hựu 破phá 妄vọng 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 救cứu 立lập 不bất 定định 門môn 。 若nhược 諸chư 法pháp 不bất 定định 何hà 得đắc 定định 悟ngộ 。

二nhị 正chánh 明minh 宗tông 中trung 二nhị 。

釋thích 。 結kết 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 迹tích 。 次thứ 本bổn 。 二nhị 文văn 各các 四tứ 。

初sơ 列liệt 經kinh 文văn 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 三tam 定định 傍bàng 正chánh 。 四tứ 結kết 。 次thứ 結kết 中trung 二nhị 。

先tiên 結kết 成thành 宗tông 意ý 。 次thứ 。

所sở 以dĩ

下hạ 結kết 示thị 經kinh 文văn 。

三Tam 明Minh 諸chư 經kinh 同đồng 異dị 者giả 。 若nhược 不bất 辨biện 因nhân 果quả 。 將tương 何hà 以dĩ 明minh 此thử 經Kinh 妙diệu 宗tông 。 於ư 中trung 三tam 。

初sơ 雙song 標tiêu 。 次thứ 雙song 釋thích 。 後hậu 雙song 結kết 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 迹tích 。 次thứ 釋thích 本bổn 。 初sơ 文văn 中trung 三tam 。

初sơ 通thông 為vi 諸chư 經kinh 宗tông 。 次thứ 。

大đại 品phẩm

下hạ 別biệt 示thị 其kỳ 同đồng 相tương/tướng 。 因nhân 果quả 既ký 通thông 而nhi 為vi 宗tông 者giả 。 名danh 隨tùy 事sự 立lập 。 三tam 。

是thị 為vi

下hạ 總tổng 結kết 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 明minh 別biệt 示thị 中trung 二nhị 。

初sơ 通thông 辨biện 諸chư 部bộ 因nhân 果quả 。 次thứ 。

諸Chư 經Kinh

下hạ 辨biện 諸chư 部bộ 中trung 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。 初sơ 又hựu 三tam 。

初sơ 《# 大đại 品phẩm 》# 。 次thứ 《# 淨tịnh 名danh 》# 。 次thứ 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 。 初sơ 《# 大đại 品phẩm 》# 中trung 二nhị 。

初sơ 立lập 宗tông 。 次thứ 引dẫn 叡duệ 師sư 證chứng 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 正chánh 立lập 宗tông 以dĩ 顯hiển 別biệt 。 次thứ 。

故cố 云vân

下hạ 明minh 具cụ 因nhân 果quả 以dĩ 辨biện 通thông 。 初sơ 文văn 二nhị 。

初sơ 正chánh 立lập 。 次thứ 。

般Bát 若Nhã

下hạ 示thị 宗tông 相tương/tướng 。 次thứ 言ngôn 。

通thông

者giả 。 二nhị 文văn 俱câu 有hữu 因nhân 果quả 。 意ý 在tại 於ư 因nhân 。 般Bát 若Nhã 是thị 因nhân 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 是thị 果quả 。 次thứ 引dẫn 叡duệ 師sư 證chứng 中trung 又hựu 二nhị 。

初sơ 立lập 因nhân 果quả 。 次thứ 。

文văn 中trung

下hạ 證chứng 。 次thứ 《# 淨tịnh 名danh 》# 中trung 言ngôn 。

寶bảo 積tích 具cụ 問vấn 因nhân 果quả

者giả 。 《# 淨tịnh 名danh 。 序tự 》# 中trung 云vân 。

爾nhĩ 時thời 寶bảo 積tích 說thuyết 偈kệ 已dĩ 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 。

是thị 五ngũ 百bách 長trưởng 者giả 子tử 。 皆giai 發phát 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 願nguyện 聞văn 得đắc 佛Phật 國quốc 土độ 清thanh 淨tịnh 。

問vấn 果quả 也dã 。

唯duy 願nguyện 世Thế 尊Tôn 。 為vì 諸chư 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 於ư 如Như 來Lai 淨tịnh 土độ 之chi 行hạnh

問vấn 因nhân 也dã 。

佛Phật 言ngôn 。

隨tùy 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ

化hóa 眾chúng 生sanh 。 答đáp 因nhân 也dã 。 而nhi 取thủ 佛Phật 土độ 。 答đáp 果quả 也dã 。 又hựu 下hạ 文văn 云vân 。

直trực 心tâm 是thị 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 土độ

答đáp 因nhân 也dã 。

菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 時thời

答đáp 果quả 也dã 。 次thứ 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 者giả 。 大đại 同đồng 《# 淨tịnh 名danh 》# 。 次thứ 諸chư 經kinh 因nhân 果quả 不bất 同đồng 中trung 。 若nhược 顯hiển 諸chư 部bộ 中trung 諸chư 教giáo 因nhân 果quả 。 而nhi 諸chư 經kinh 別biệt 故cố 。 故cố 須tu 此thử 文văn 分phân 別biệt 以dĩ 顯hiển 同đồng 異dị 。 此thử 中trung 又hựu 二nhị 。

初sơ 對đối 部bộ 。 次thứ 對đối 味vị 。 三tam 總tổng 結kết 。 如như 文văn 。

次thứ 明minh 本bổn 門môn 。 一nhất 向hướng 異dị 者giả 。 又hựu 為vi 三tam 。

標tiêu 。 釋thích 。 結kết 。 釋thích 中trung 二nhị 。

初sơ 重trọng/trùng 敘tự 諸chư 教giáo 諸chư 部bộ 。 並tịnh 約ước 迹tích 中trung 論luận 體thể 用dụng 本bổn 迹tích 。 故cố 並tịnh 云vân 。

非phi 本bổn

次thứ 。

今Kim 經Kinh

下hạ 正chánh 明minh 本bổn 門môn 因nhân 果quả 。 三tam 。

故cố 師sư 弟đệ

下hạ 結kết 。 三tam 。

今kim 下hạ

雙song 結kết 上thượng 迹tích 本bổn 因nhân 果quả 為vi 今kim 經kinh 宗tông 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 。

四tứ 麁thô 妙diệu 中trung 二nhị 。

先tiên 判phán 。 次thứ 開khai 。 初sơ 文văn 者giả 。

大đại 品phẩm 中trung 指chỉ 薩tát 陀đà 波ba 崙lôn 見kiến 佛Phật 後hậu 曇đàm 無vô 竭kiệt 為vi 說thuyết

者giả 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 方Phương 等Đẳng 中trung 二Nhị 乘Thừa 如như 高cao 原nguyên 。 此thử 等đẳng 並tịnh 麁thô 。 今kim 經kinh 為vi 妙diệu 。 開khai 文văn 準chuẩn 前tiền 可khả 見kiến 。

五ngũ 結kết 成thành 中trung 自tự 二nhị 。 初sơ 文văn 二nhị 。

初sơ 通thông 途đồ 明minh 一nhất 切thiết 諸chư 經Kinh 。 各các 有hữu 因nhân 果quả 。 次thứ 別biệt 顯hiển 今kim 經kinh 因nhân 果quả 。 初sơ 文văn 者giả 。 凡phàm 一nhất 代đại 教giáo 門môn 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 不bất 離ly 因nhân 果quả 。 但đãn 有hữu 權quyền 實thật 本bổn 迹tích 之chi 殊thù 。 今kim 經kinh 所sở 論luận 不bất 論luận 權quyền 迹tích 。 唯duy 有hữu 實thật 本bổn 所sở 論luận 因nhân 果quả 。 次thứ 文văn 中trung 又hựu 二nhị 。

初sơ 明minh 本bổn 迹tích 二nhị 門môn 得đắc 益ích 不bất 同đồng 。 二nhị 正chánh 引dẫn 文văn 證chứng 得đắc 益ích 因nhân 果quả 。 初sơ 文văn 所sở 以dĩ 得đắc 益ích 不bất 同đồng 迹tích 門môn 傍bàng 正chánh 者giả 。 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 已dĩ 入nhập 竟cánh 者giả 為vi 傍bàng 。 今kim 於ư 法pháp 華hoa 始thỉ 得đắc 入nhập 者giả 為vi 正chánh 。

本bổn 門môn 傍bàng 正chánh

者giả 。 迹tích 門môn 及cập 法pháp 華hoa 已dĩ 前tiền 兩lưỡng 處xứ 已dĩ 入nhập 者giả 為vi 正chánh 。 兩lưỡng 處xứ 未vị 入nhập 者giả 為vi 傍bàng 。 次thứ 引dẫn 證chứng 者giả 。 正chánh 當đương 實thật 相tướng 家gia 之chi 因nhân 果quả 。 故cố 引dẫn 為vi 證chứng 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。

先tiên 引dẫn 證chứng 。 次thứ 解giải 釋thích 。 釋thích 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 總tổng 釋thích 。 次thứ 從tùng 。

七thất 種chủng

下hạ 別biệt 釋thích 。 別biệt 中trung 又hựu 二nhị 。

先tiên 示thị 正chánh 因nhân 果quả 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 簡giản 卻khước 似tự 位vị 及cập 以dĩ 性tánh 德đức 。 非phi 今kim 宗tông 意ý 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 歷lịch 別biệt 約ước 位vị 。 次thứ 。

復phục 次thứ

下hạ 通thông 總tổng 約ước 位vị 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 從tùng

七thất 方phương 便tiện

下hạ 至chí

為vi 果quả

以dĩ 初sơ 因nhân 對đối 極cực 果quả 釋thích 。 次thứ 。

從tùng 於ư

下hạ 至chí

果quả

以dĩ 分phần 分phần 因nhân 果quả 釋thích 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 立lập 。 次thứ 。

用dụng 無vô 礙ngại

下hạ 釋thích 。 言ngôn 。

一nhất 分phần/phân

者giả 。 是thị 第đệ 一nhất 住trụ 中trung 分phần/phân 。 二nhị 住trụ 已dĩ 是thị 於ư 因nhân 。 復phục 修tu 三tam 住trụ 之chi 因nhân 。 故cố 云vân 。

因nhân 因nhân

初sơ 住trụ 已dĩ 得đắc 解giải 脫thoát 。 二nhị 住trụ 復phục 得đắc 解giải 脫thoát 。 故cố 云vân 。

果quả 果quả

是thị 則tắc 一nhất 一nhất 位vị 中trung 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 以dĩ 解giải 脫thoát 望vọng 無vô 礙ngại 名danh 之chi 為vi 果quả 。 此thử 解giải 脫thoát 望vọng 上thượng 位vị 名danh 之chi 為vi 因nhân 。 望vọng 後hậu 修tu 因nhân 故cố 名danh 因nhân 因nhân 。 此thử 解giải 脫thoát 望vọng 無vô 礙ngại 名danh 之chi 為vi 果quả 。 望vọng 前tiền 解giải 脫thoát 名danh 為vi 果quả 果quả 。 次thứ 通thông 總tổng 中trung 又hựu 二nhị 。

先tiên 迭điệt 立lập 因nhân 果quả 。 次thứ 。

妙diệu 覺giác

下hạ 判phán 釋thích 。 此thử 中trung 位vị 既ký 通thông 總tổng 。 因nhân 果quả 之chi 名danh 亦diệc 但đãn 通thông 總tổng 。 不bất 復phục 更cánh 云vân 十thập 行hành 亦diệc 因nhân 亦diệc 因nhân 因nhân 等đẳng 。 但đãn 且thả 迭điệt 立lập 及cập 始thỉ 終chung 一nhất 判phán 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 明minh 簡giản 卻khước 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 明minh 簡giản 卻khước 似tự 位vị 。 次thứ 。

若nhược 取thủ

下hạ 簡giản 性tánh 德đức 。 此thử 簡giản 意ý 者giả 。 正chánh 判phán 則tắc 尚thượng 不bất 取thủ 似tự 位vị 。 若nhược 取thủ 則tắc 性tánh 德đức 通thông 立lập 。 故cố 今kim 經kinh 文văn 並tịnh 有hữu 通thông 別biệt 兩lưỡng 意ý 。 初sơ 文văn 是thị 通thông 。

此thử 乃nãi

下hạ 是thị 別biệt 。 如như 開khai 五ngũ 乘thừa 及cập 常thường 不bất 輕khinh 等đẳng 即tức 通thông 意ý 。 別biệt 授thọ 聲Thanh 聞Văn 記ký 乃nãi 至chí 本bổn 門môn 分phân 別biệt 功công 德đức 。 即tức 別biệt 意ý 也dã 。 八bát 界giới 發phát 心tâm 又hựu 通thông 意ý 也dã 。

料liệu 簡giản 中trung 二nhị 。

標tiêu 。 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 重trùng 問vấn 答đáp 。 初sơ 重trọng/trùng 約ước 兩lưỡng 種chủng 四tứ 句cú 分phân 別biệt 。 次thứ 重trọng/trùng 約ước 教giáo 互hỗ 顯hiển 分phân 別biệt 。 初sơ 中trung 先tiên 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 答đáp 中trung 三tam 。

標tiêu 。 列liệt 。 釋thích 。 初sơ 標tiêu 中trung 云vân 。

兩lưỡng 種chủng 四tứ 句cú

者giả 。 一nhất 漸tiệm 圓viên 四tứ 句cú 。 二nhị 賢hiền 聖thánh 四tứ 句cú 。 次thứ 釋thích 中trung 三tam 。

正chánh 釋thích 。 引dẫn 譬thí 。 結kết 益ích 。 釋thích 初sơ 四tứ 句cú 又hựu 為vi 二nhị 意ý 。

一nhất 者giả 以dĩ 圓viên 對đối 偏thiên 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 二nhị 者giả 從tùng 。

復phục 次thứ

去khứ 於ư 圓viên 自tự 為vi 四tứ 句cú 。 今kim 初sơ 通thông 列liệt 一nhất 種chủng 四tứ 句cú 。 次thứ 釋thích 文văn 中trung 方phương 兼kiêm 兩lưỡng 義nghĩa 。 於ư 初sơ 四tứ 句cú 。 復phục 分phần/phân 兩lưỡng 四tứ 。 初sơ 四tứ 句cú 中trung 但đãn 以dĩ 漸tiệm 圓viên 一nhất 句cú 相tương 對đối 。 餘dư 三tam 不bất 釋thích 但đãn 注chú 。

云vân 云vân

若nhược 欲dục 釋thích 者giả 。

圓viên 漸tiệm

謂vị 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 。

圓viên 圓viên

謂vị 唯duy 妙diệu 覺giác 。

漸tiệm 漸tiệm

謂vị 七thất 方phương 便tiện 各các 自tự 有hữu 因nhân 。 若nhược 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 中trung 與dữ 此thử 稍sảo 別biệt 。 不bất 得đắc 一nhất 例lệ 。 彼bỉ 以dĩ 三tam 教giáo 各các 自tự 有hữu 因nhân 名danh 為vi 漸tiệm 漸tiệm 。 各các 有hữu 果quả 頭đầu 名danh 為vi 漸tiệm 圓viên 。 次thứ 四tứ 句cú 者giả 。 亦diệc 以dĩ 初sơ 文văn 以dĩ 為vi 初sơ 句cú 。 次thứ 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 住trụ 進tiến 修tu 二nhị 住trụ 為vi 圓viên 漸tiệm 也dã 。 漸tiệm 漸tiệm 自tự 是thị 圓viên 因nhân 之chi 位vị 非phi 七thất 方phương 便tiện 漸tiệm 家gia 之chi 漸tiệm 。 是thị 故cố 須tu 以dĩ 兩lưỡng 種chủng 漸tiệm 漸tiệm 簡giản 前tiền 引dẫn 文văn 漸tiệm 漸tiệm 修tu 學học 之chi 難nạn/nan 。 餘dư 如như 文văn 。 次thứ 賢hiền 聖thánh 四tứ 句cú 者giả 。 重trọng/trùng 舉cử 例lệ 釋thích 漸tiệm 圓viên 四tứ 句cú 以dĩ 申thân 前tiền 難nạn/nan 。 漸tiệm 中trung 尚thượng 有hữu 賢hiền 聖thánh 之chi 名danh 。 何hà 得đắc 但đãn 聞văn 漸tiệm 漸tiệm 之chi 名danh 。 便tiện 一nhất 概khái 為vi 漸tiệm 家gia 之chi 漸tiệm 。 於ư 中trung 初sơ 略lược 立lập 賢hiền 聖thánh 二nhị 句cú 。 亦diệc 應ưng 更cánh 以dĩ 妙diệu 覺giác 對đối 住trụ 前tiền 為vi 二nhị 句cú 。 言ngôn 。

三tam 十thập 心tâm 雖tuy 同đồng 賢hiền 聖thánh 義nghĩa

者giả 。 望vọng 於ư 十Thập 地Địa 名danh 之chi 為vi 賢hiền 。 斷đoạn 無vô 明minh 故cố 。 名danh 之chi 為vi 聖thánh 。 此thử 準chuẩn 《# 仁nhân 王vương 》# 立lập 賢hiền 聖thánh 名danh 。 若nhược 準chuẩn 此thử 文văn 。 應ưng 云vân 住trụ 前tiền 名danh 為vi 賢hiền 賢hiền 。 妙diệu 覺giác 名danh 為vi 聖thánh 聖thánh 。 餘dư 之chi 兩lưỡng 意ý 其kỳ 義nghĩa 易dị 知tri 。 是thị 故cố 文văn 中trung 更cánh 為vi 異dị 釋thích 。

十thập 住trụ 為vi 賢hiền 聖thánh

者giả 。 即tức 是thị 地địa 前tiền 為vi 賢hiền 。 是thị 賢hiền 家gia 之chi 聖thánh 。

二nhị 十thập 心tâm 為vi 聖thánh 賢hiền

者giả 。 約ước 斷đoạn 名danh 聖thánh 。 據cứ 位vị 仍nhưng 賢hiền 。 即tức 指chỉ 十Thập 地Địa 為vi 聖thánh 。 故cố 是thị 聖thánh 家gia 之chi 賢hiền 。

十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 名danh 為vi 聖thánh

者giả 。 準chuẩn 《# 仁nhân 王vương 經kinh 》# 地địa 前tiền 名danh 賢hiền 。 故cố 以dĩ 十Thập 地Địa 名danh 之chi 為vi 聖thánh 。

妙diệu 覺giác 是thị 聖thánh 聖thánh

者giả 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 已dĩ 名danh 為vi 聖thánh 。 故cố 妙diệu 覺giác 位vị 是thị 聖thánh 中trung 之chi 聖thánh 。 名danh 為vi 聖thánh 聖thánh 。 次thứ 問vấn 答đáp 中trung 先tiên 問vấn 云vân 。

既ký 稱xưng 圓viên 漸tiệm 復phục 云vân 圓viên 別biệt

等đẳng 者giả 。 漸tiệm 即tức 同đồng 別biệt 。 前tiền 釋thích 四tứ 句cú 圓viên 既ký 有hữu 漸tiệm 。 亦diệc 可khả 名danh 為vi 圓viên 家gia 之chi 別biệt 。 若nhược 許hứa 圓viên 家gia 有hữu 於ư 別biệt 者giả 。 亦diệc 應ưng 許hứa 於ư 圓viên 家gia 有hữu 藏tạng 通thông 耶da 。 故cố 云vân 。

乃nãi 至chí 藏tạng 通thông

答đáp 中trung 二nhị 。

初sơ 正chánh 答đáp 。 次thứ 例lệ 漸tiệm 圓viên 及cập 開khai 顯hiển 等đẳng 。 初sơ 正chánh 答đáp 意ý 者giả 。 名danh 許hứa 互hỗ 有hữu 。 義nghĩa 必tất 不bất 通thông 。 故cố 知tri 藏tạng 中trung 通thông 別biệt 圓viên 三tam 。 並tịnh 屬thuộc 於ư 藏tạng 。 不bất 關quan 餘dư 三tam 。 通thông 別biệt 圓viên 三tam 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 次thứ 例lệ 中trung 三tam 。

先tiên 例lệ 前tiền 四tứ 句cú 。 次thứ 例lệ 結kết 因nhân 果quả 。 三tam 例lệ 開khai 顯hiển 。 初sơ 文văn 云vân 。

此thử 義nghĩa 既ký 通thông 。 亦diệc 應ưng 漸tiệm 圓viên 漸tiệm 圓viên 四tứ 句cú 皆giai 得đắc 。

者giả 。 四tứ 教giáo 之chi 文văn 。 本bổn 分phần/phân 四tứ 別biệt 。 今kim 一nhất 一nhất 教giáo 義nghĩa 通thông 四tứ 名danh 。 何hà 妨phương 漸tiệm 圓viên 義nghĩa 本bổn 區khu 別biệt 。 圓viên 等đẳng 四tứ 句cú 一nhất 一nhất 義nghĩa 通thông 。 應ưng 云vân 漸tiệm 圓viên 圓viên 漸tiệm 。 恐khủng 文văn 誤ngộ 故cố 。 故cố 閒gian/nhàn 書thư 之chi 。

△# 第đệ 四tứ 明minh 用dụng 中trung 二nhị 。

初sơ 釋thích 名danh 。 次thứ 開khai 章chương 解giải 釋thích 。 初sơ 文văn 又hựu 三tam 。

初sơ 略lược 釋thích 。 次thứ 對đối 宗tông 廣quảng 簡giản 。 三tam 。

若nhược 得đắc

下hạ 結kết 歸quy 。 初sơ 文văn 二nhị 。

初sơ 直trực 釋thích 。 次thứ 功công 用dụng 相tương/tướng 即tức 。 初sơ 文văn 二nhị 。

初sơ 立lập 。 次thứ 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 。 應ưng 言ngôn 功công 用dụng 。 亦diệc 可khả 言ngôn 得đắc 用dụng 。 亦diệc 可khả 言ngôn 力lực 用dụng 。 功công 謂vị 因nhân 滿mãn 。 得đắc 謂vị 證chứng 悟ngộ 。 力lực 謂vị 勝thắng 能năng 。 此thử 三tam 並tịnh 是thị 如Như 來Lai 自tự 行hành 。 用dụng 則tắc 一nhất 向hướng 單đơn 論luận 益ích 他tha 。 亦diệc 可khả 兼kiêm 自tự 而nhi 說thuyết 。 今kim 且thả 置trí 自tự 從tùng 他tha 。 故cố 但đãn 云vân 用dụng 。 用dụng 復phục 二nhị 義nghĩa 。 謂vị 能năng 及cập 用dụng 。 能năng 用dụng 二nhị 義nghĩa 。 復phục 通thông 自tự 他tha 。 多đa 屬thuộc 於ư 他tha 。 如như 言ngôn 能năng 從tùng 因nhân 至chí 果quả 。 加gia 功công 用dụng 行hành 等đẳng 。 今kim 亦diệc 置trí 自tự 從tùng 多đa 分phần 而nhi 說thuyết 。 人nhân 有hữu 善thiện 巧xảo 利lợi 他tha 之chi 能năng 。 經kinh 有hữu 斷đoạn 疑nghi 生sanh 信tín 之chi 用dụng 。 於ư 中trung 初sơ 略lược 立lập 竟cánh 。 次thứ 。

如Như 來Lai

下hạ 略lược 釋thích 。 次thứ 相tương/tướng 即tức 中trung 人nhân 須tu 有hữu 法pháp 。 法pháp 藉tạ 人nhân 弘hoằng 。 次thứ 對đối 宗tông 簡giản 中trung 二nhị 。

先tiên 例lệ 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 正chánh 簡giản 。 簡giản 中trung 先tiên 略lược 立lập 。 次thứ 。

宗tông 用dụng

下hạ 簡giản 。 簡giản 中trung 三tam 。

先tiên 列liệt 。 次thứ 。

宗tông 用dụng 者giả

下hạ 釋thích 。 三tam 。

若nhược 論luận

下hạ 結kết 示thị 。 三tam 結kết 歸quy 。 可khả 知tri 。

次thứ 開khai 章chương 解giải 釋thích 中trung 。 文văn 自tự 為vi 五ngũ 。 初sơ 釋thích 力lực 用dụng 中trung 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 力lực 用dụng 。 次thứ 。

上thượng 已dĩ

下hạ 更cánh 展triển 轉chuyển 比tỉ 決quyết 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 通thông 約ước 迹tích 本bổn 辨biện 非phi 顯hiển 是thị 。 次thứ 。

復phục 次thứ

下hạ 重trùng 以dĩ 二Nhị 乘Thừa 對đối 涅Niết 槃Bàn 明minh 今kim 經kinh 勝thắng 用dụng 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 辨biện 諸chư 經kinh 所sở 無vô 。 次thứ 。

如như 此thử

下hạ 明minh 今kim 經kinh 具cụ 足túc 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

初sơ 雙song 標tiêu 所sở 無vô 。 次thứ 。

不bất 正chánh 破phá

下hạ 雙song 釋thích 所sở 無vô 。 二nhị 文văn 皆giai 先tiên 迹tích 次thứ 本bổn 。 初sơ 文văn 。

諸Chư 經Kinh

下hạ 無vô 迹tích 門môn 。 顯hiển 實thật 。

不bất 發phát 應ưng 迹tích

下hạ 無vô 本bổn 門môn 。 顯hiển 遠viễn 也dã 。

不bất 正chánh 破phá

下hạ 釋thích 初sơ 句cú 。 次thứ 。

不bất 斷đoạn

下hạ 釋thích 下hạ 句cú 。 次thứ 明minh 今kim 經kinh 具cụ 足túc 中trung 三tam 。

初sơ 雙song 明minh 具cụ 本bổn 迹tích 二nhị 義nghĩa 對đối 斥xích 他tha 經kinh 。 次thứ 。

今Kim 經Kinh

下hạ 正chánh 明minh 今kim 經kinh 具cụ 斯tư 二nhị 義nghĩa 。 獨độc 超siêu 眾chúng 典điển 。 皆giai 先tiên 迹tích 。 次thứ 本bổn 。 三tam 。

蓋cái 由do

下hạ 雙song 結kết 歎thán 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 正chánh 明minh 中trung 迹tích 可khả 見kiến 。 本bổn 中trung 二nhị 。

先tiên 廢phế 迹tích 。 次thứ 。

又hựu 顯hiển

下hạ 顯hiển 本bổn 。 顯hiển 本bổn 又hựu 二nhị 。

初sơ 正chánh 顯hiển 本bổn 。 次thứ 。

抹mạt 十thập 方phương

下hạ 明minh 顯hiển 本bổn 之chi 益ích 。 助trợ 歎thán 顯hiển 本bổn 之chi 能năng 。 三tam 雙song 結kết 歎thán 中trung 二nhị 。

先tiên 因nhân 。 次thứ 果quả 。 因nhân 中trung 普phổ 雨vũ 充sung 足túc 斷đoạn 疑nghi 起khởi 信tín 之chi 言ngôn 。 亦diệc 可khả 通thông 於ư 本bổn 迹tích 。 言ngôn 。

未vị 盡tận

者giả 。 一nhất 期kỳ 化hóa 畢tất 。 他tha 方phương 復phục 會hội 。 節tiết 節tiết 不bất 休hưu 。 次thứ 約ước 二Nhị 乘Thừa 對đối 辨biện 涅Niết 槃Bàn 中trung 二nhị 。

先tiên 明minh 前tiền 經kinh 。 經kinh 及cập 教giáo 主chủ 拱củng 手thủ 不bất 治trị 。 次thứ 引dẫn 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 闡xiển 提đề 對đối 辨biện 。 前tiền 言ngôn 。

三tam 無vô 為vi

者giả 。 文văn 雖tuy 舉cử 三tam 。 正chánh 明minh 擇trạch 滅diệt 。 對đối 辨biện 涅Niết 槃Bàn 又hựu 二nhị 。

先tiên 舉cử 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 。 次thứ 。

二Nhị 乘Thừa

下hạ 重trọng/trùng 舉cử 今kim 經kinh 能năng 治trị 二Nhị 乘Thừa 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 舉cử 二Nhị 乘Thừa 難nạn/nan 治trị 。 次thứ 。

今kim 則tắc

下hạ 明minh 今kim 經kinh 能năng 治trị 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 明minh 能năng 化hóa 人nhân 法pháp 至chí 妙diệu 。 次thứ 。

色sắc 身thân

下hạ 明minh 所sở 化hóa 身thân 方phương 知tri 益ích 深thâm 。 又hựu 三tam 。

初sơ 身thân 益ích 。 次thứ 。

令linh 心tâm

下hạ 智trí 益ích 。 三tam 。

其kỳ 耳nhĩ

下hạ 總tổng 明minh 身thân 智trí 得đắc 益ích 功công 用dụng 。 此thử 之chi 勝thắng 益ích 文văn 似tự 六lục 根căn 實thật 兼kiêm 上thượng 位vị 。 上thượng 位vị 益ích 者giả 。 具cụ 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 云vân 。

初sơ 住trụ 菩Bồ 薩Tát 得đắc 十thập 種chủng 六lục 根căn

故cố 《# 四tứ 念niệm 處xứ 》# 云vân 。

六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 有hữu 真chân 有hữu 似tự 。

次thứ 重trọng/trùng 比tỉ 決quyết 中trung 初sơ 以dĩ 此thử 間gian 世thế 智trí 為vi 本bổn 乃nãi 至chí 佛Phật 智trí 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 比tỉ 決quyết 。 次thứ 。

佛Phật 權quyền 力lực

下hạ 指chỉ 廣quảng 舉cử 例lệ 。 一nhất 切thiết 功công 用dụng 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 皆giai 應ưng 作tác 此thử 比tỉ 決quyết 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 正chánh 比tỉ 決quyết 中trung 言ngôn 。

復phục 劣liệt 楊dương 脩tu 三tam 十thập 五ngũ 里lý

者giả 。 漢hán 順thuận 帝đế 時thời 上thượng 虞ngu 縣huyện 令linh 度độ 尚thượng 有hữu 息tức 名danh 子tử 禮lễ 。 為vi 曹tào 娥# 作tác 碑bi 。 後hậu 蔡thái 邕# 字tự 伯bá 喈# 。 聞văn 其kỳ 碑bi 妙diệu 。 特đặc 從tùng 北bắc 來lai 至chí 碑bi 所sở 。 值trị 夜dạ 乃nãi 手thủ 摸mạc 讀đọc 之chi 。 歎thán 之chi 不bất 已dĩ 。 於ư 夜dạ 題đề 其kỳ 碑bi 背bối/bội 以dĩ 為vi 八bát 字tự 云vân 。

黃hoàng 絹quyên 幼ấu 婦phụ # 孫tôn 虀# 臼cữu

至chí 後hậu 漢hán 時thời 。 楊dương 脩tu 。 曹tào 操thao 同đồng 至chí 碑bi 所sở 。 見kiến 此thử 八bát 字tự 。 楊dương 脩tu 當đương 時thời 曉hiểu 八bát 字tự 義nghĩa 。 曹tào 公công 尚thượng 昧muội 乃nãi 云vân 。 未vị 得đắc 說thuyết 之chi 。 行hành 過quá 三tam 十thập 五ngũ 里lý 。 思tư 乃nãi 得đắc 之chi 。 便tiện 自tự 歎thán 云vân 。

才tài 不bất 才tài 三tam 十thập 五ngũ 里lý 哉tai 。

其kỳ 曹tào 娥# 者giả 。 《# 史sử 記ký 。 孝hiếu 女nữ 傳truyền 》# 云vân 。

會hội 稽khể 上thượng 虞ngu 人nhân 。 父phụ 盱# 能năng 絃huyền 歌ca 為vi 巫# 祝chúc 。 五ngũ 月nguyệt 五ngũ 日nhật 於ư 江giang 迎nghênh 伍# 君quân 濤đào 。 溺nịch 水thủy 而nhi 死tử 。 不bất 得đắc 屍thi 。 娥# 時thời 年niên 十thập 四tứ 。 巡tuần 江giang 號hào 哭khốc 晝trú 夜dạ 不bất 絕tuyệt 。 遂toại 投đầu 江giang 死tử 抱bão 父phụ 屍thi 而nhi 出xuất 。 有hữu 是thị 感cảm 故cố 為vi 之chi 立lập 碑bi 。

中trung 間gian 言ngôn

十thập 六lục 分phần

者giả 。 諸chư 經kinh 校giảo 量lượng 多đa 分phần 。 皆giai 以dĩ 一nhất 十thập 六lục 分phần 為vi 校giảo 量lượng 本bổn 。 如như 世thế 秤xứng 斤cân 亦diệc 十thập 六lục 兩lưỡng 。 《# 涅Niết 槃Bàn 經kinh 》# 中trung 值trị 佛Phật 多đa 少thiểu 以dĩ 判phán 信tín 解giải 。 亦diệc 云vân 十thập 六lục 。 今kim 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 智trí 。 除trừ 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 比tỉ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 十thập 六lục 分phần 之chi 一nhất 猶do 故cố 不bất 能năng 及cập 。

至chí 佛Phật 智trí 云vân 無vô 謀mưu 而nhi 當đương 。 猶do 如như 明minh 鏡kính 。 不bất 謀mưu 端đoan 醜xú 。 隨tùy 其kỳ 形hình 對đối 任nhậm 運vận 似tự 真chân 。

二nhị 明minh 同đồng 異dị 中trung 二nhị 。

先tiên 問vấn 起khởi 。 次thứ 答đáp 。 初sơ 問vấn 意ý 者giả 。 前tiền 明minh 宗tông 體thể 皆giai 對đối 諸chư 經kinh 迹tích 門môn 以dĩ 辨biện 同đồng 異dị 。 是thị 則tắc 實thật 相tướng 體thể 一Nhất 乘Thừa 宗tông 通thông 於ư 四tứ 時thời 。 但đãn 有hữu 兼kiêm 帶đái 之chi 異dị 。 今kim 明minh 權quyền 實thật 智trí 用dụng 為vi 復phục 如như 何hà 。 次thứ 答đáp 中trung 二nhị 。

初sơ 總tổng 答đáp 名danh 通thông 而nhi 事sự 別biệt 。 別biệt 相tướng 如như 何hà 。 次thứ 。

藏tạng 通thông

下hạ 出xuất 其kỳ 別biệt 相tướng 。 於ư 中trung 為vi 二nhị 。

先tiên 出xuất 諸chư 教giáo 諸chư 部bộ 不bất 同đồng 。 次thứ 。

今Kim 經Kinh

下hạ 出xuất 此thử 經Kinh 異dị 相tướng 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 出xuất 小tiểu 教giáo 力lực 用dụng 短đoản 淺thiển 。 尚thượng 不bất 斷đoạn 五ngũ 住trụ 等đẳng 。 況huống 長trường 遠viễn 耶da 。 次thứ 出xuất 大đại 部bộ 縱túng/tung 兼kiêm 顯hiển 實thật 。 不bất 斷đoạn 近cận 疑nghi 。 於ư 中trung 先tiên 釋thích 。 次thứ 。

故cố 權quyền 實thật 二nhị 名danh

下hạ 結kết 異dị 。 次thứ 今kim 經kinh 亦diệc 二nhị 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 異dị 。 釋thích 中trung 二nhị 。

亦diệc 先tiên 釋thích 迹tích 。 次thứ 。

破phá 執chấp

下hạ 明minh 本bổn 。

三tam 別biệt 釋thích 用dụng 中trung 。 文văn 自tự 分phần/phân 二nhị 。 各các 自tự 為vi 十thập 。 初sơ 釋thích 迹tích 中trung 二nhị 。

先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 對đối 十thập 妙diệu 。 釋thích 又hựu 二nhị 。

釋thích 。 結kết 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 通thông 。 次thứ 別biệt 。 通thông 略lược 不bất 釋thích 。 但đãn 注chú 云vân 云vân 。

通thông 歷lịch 十thập 妙diệu 皆giai 具cụ 十thập 意ý

者giả 。 且thả 如như 境cảnh 妙diệu 有hữu 六lục 境cảnh 不bất 同đồng 。 且thả 妙diệu 因nhân 緣duyên 自tự 分phần/phân 四tứ 教giáo 。 圓viên 教giáo 為vi 一nhất 。 三tam 教giáo 為vi 三tam 。 謂vị 破phá 三tam 因nhân 緣duyên 顯hiển 一nhất 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 乃nãi 至chí 住trụ 一nhất 因nhân 緣duyên 用dụng 三tam 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 行hành 。 位vị 利lợi 益ích 皆giai 有hữu 麁thô 妙diệu 。 麁thô 妙diệu 相tướng 對đối 皆giai 有hữu 三tam 一nhất 。 以dĩ 通thông 十thập 意ý 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。 於ư 別biệt 釋thích 中trung 。 自tự 為vi 十thập 文văn 。 前tiền 六lục 文văn 中trung 皆giai 有hữu 三tam 意ý 。 後hậu 四tứ 不bất 假giả 。 初sơ 文văn 三tam 者giả 。 先tiên 屬thuộc 對đối 所sở 以dĩ 。 次thứ 敘tự 昔tích 。 三tam 述thuật 證chứng 此thử 經Kinh 。 初sơ 文văn 初sơ 意ý 如như 文văn 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 敘tự 昔tích 。 三tam 。

今kim 破phá

下hạ 明minh 今kim 經kinh 意ý 。 次thứ 文văn 初sơ 如như 文văn 。

雖tuy 破phá

下hạ 次thứ 意ý 。 三tam 。

正chánh 直trực

下hạ 述thuật 今kim 。 言ngôn 。

樹thụ 想tưởng 還hoàn 生sanh

等đẳng 者giả 。 所sở 詮thuyên 實thật 理lý 猶do 如như 一nhất 根căn 。 能năng 詮thuyên 權quyền 教giáo 猶do 如như 杖trượng 葉diệp 。 若nhược 其kỳ 不bất 廢phế 逗đậu 緣duyên 諸chư 教giáo 。 則tắc 千thiên 枝chi 萬vạn 葉diệp 權quyền 想tưởng 還hoàn 生sanh 。 以dĩ 想tưởng 生sanh 故cố 亡vong 其kỳ 實thật 本bổn 。 開khai 中trung 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 兩lưỡng 重trọng/trùng 舉cử 昔tích 。 三tam 。

今kim 開khai

下hạ 述thuật 今kim 。 會hội 中trung 初sơ 如như 文văn 。

大đại 品phẩm

下hạ 次thứ 文văn 。

此thử 經Kinh

下hạ 第đệ 三tam 文văn 。 住trụ 中trung 初sơ 如như 文văn 。

而nhi 眾chúng 生sanh

下hạ 次thứ 文văn 。

故cố 言ngôn

下hạ 第đệ 三tam 文văn 。 住trụ 三tam 中trung 初sơ 如như 文văn 。

尋tầm 念niệm

下hạ 次thứ 文văn 。

又hựu 昔tích

下hạ 第đệ 三tam 文văn 。 住trụ 非phi 三tam 中trung 。 初sơ 文văn 闕khuyết 。 次thứ 文văn 事sự 理lý 二nhị 重trọng/trùng 。 但đãn 述thuật 今kim 不bất 敘tự 昔tích 。 既ký 言ngôn 住trụ 雙song 非phi 而nhi 顯hiển 一nhất 。 故cố 無vô 昔tích 可khả 敘tự 。 覆phú 三tam 亦diệc 然nhiên 。 三tam 既ký 被bị 覆phú 無vô 三tam 可khả 述thuật 。 所sở 以dĩ 文văn 中trung 但đãn 語ngữ 除trừ 病bệnh 。 謂vị 除trừ 執chấp 三tam 之chi 病bệnh 法pháp 何hà 所sở 傷thương 。 所sở 言ngôn 。

但đãn 除trừ 其kỳ 病bệnh

者giả 。 病bệnh 謂vị 執chấp 權quyền 為vi 實thật 。 法pháp 謂vị 一nhất 切thiết 權quyền 法pháp 。 執chấp 權quyền 之chi 病bệnh 若nhược 除trừ 。 即tức 此thử 權quyền 法pháp 是thị 實thật 。 是thị 故cố 除trừ 病bệnh 不bất 須tu 除trừ 法pháp 。

第đệ 二nhị 結kết 意ý 中trung 云vân

為vi 顯hiển 十thập 妙diệu 之chi 用dụng 略lược 言ngôn 十thập

等đẳng 者giả 。 初sơ 迹tích 中trung 用dụng 對đối 迹tích 中trung 十thập 妙diệu 者giả 。 具cụ 依y 前tiền 釋thích 十thập 妙diệu 之chi 文văn 。 準chuẩn 望vọng 自tự 了liễu 。 次thứ 十thập 妙diệu 者giả 。 破phá 既ký 破phá 情tình 以dĩ 顯hiển 於ư 妙diệu 。 故cố 用dụng 智trí 妙diệu 。 廢phế 既ký 廢phế 教giáo 。 教giáo 是thị 所sở 說thuyết 。 故cố 用dụng 說thuyết 妙diệu 。 開khai 既ký 約ước 理lý 。 理lý 即tức 境cảnh 也dã 。 會hội 既ký 約ước 行hành 。 應ứng 用dụng 行hành 妙diệu 。 住trụ 既ký 元nguyên 是thị 佛Phật 之chi 本bổn 意ý 。 佛Phật 之chi 本bổn 意ý 唯duy 用dụng 一Nhất 乘Thừa 。 故cố 是thị 乘thừa 妙diệu 也dã 。 住trụ 三tam 既ký 其kỳ 約ước 佛Phật 權quyền 智trí 。 權quyền 即tức 起khởi 應ưng 隨tùy 機cơ 逗đậu 物vật 。 故cố 用dụng 感cảm 應ứng 妙diệu 也dã 。 住trụ 非phi 三tam 非phi 一nhất 者giả 。 法pháp 性tánh 不bất 當đương 權quyền 之chi 與dữ 實thật 。 人nhân 天thiên 之chi 乘thừa 非phi 三tam 教giáo 之chi 權quyền 。 非phi 實thật 理lý 之chi 一nhất 。 非phi 此thử 雙song 非phi 何hà 能năng 起khởi 通thông 。 故cố 用dụng 神thần 通thông 。 覆phú 三tam 是thị 用dụng 位vị 妙diệu 者giả 。 三tam 法pháp 恆hằng 須tu 是thị 故cố 須tu 覆phú 。 覆phú 三tam 麁thô 位vị 即tức 是thị 用dụng 於ư 常thường 住trụ 妙diệu 位vị 。 住trụ 三tam 是thị 用dụng 眷quyến 屬thuộc 妙diệu 者giả 。 權quyền 同đồng 於ư 三tam 而nhi 常thường 顯hiển 一nhất 。 非phi 妙diệu 眷quyến 屬thuộc 則tắc 無vô 此thử 用dụng 。 住trụ 一nhất 是thị 用dụng 利lợi 益ích 妙diệu 者giả 。 如như 住trụ 一nhất 地địa 而nhi 用dụng 三tam 益ích 。 終chung 令linh 得đắc 於ư 一nhất 實thật 之chi 益ích 。

次thứ 本bổn 十thập 用dụng 又hựu 三tam 。

初sơ 標tiêu 數số 。 次thứ 述thuật 意ý 。 三tam 列liệt 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 對đối 十thập 妙diệu 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。

謂vị 有hữu 通thông 別biệt 。 通thông 亦diệc 略lược 無vô 。 別biệt 釋thích 又hựu 二nhị 。

初sơ 正chánh 別biệt 釋thích 。 次thứ 。

佛Phật 散tán 赴phó 機cơ

下hạ 結kết 引dẫn 證chứng 意ý 。 初sơ 文văn 自tự 十thập 。 一nhất 一nhất 文văn 皆giai 先tiên 屬thuộc 對đối 。 次thứ 釋thích 對đối 意ý 。 三tam 引dẫn 文văn 證chứng 結kết 。 釋thích 對đối 意ý 中trung 文văn 有hữu 二nhị 別biệt 。 前tiền 之chi 四tứ 文văn 皆giai 先tiên 敘tự 迹tích 。 次thứ 明minh 拂phất 迹tích 後hậu 之chi 六lục 文văn 住trụ 本bổn 顯hiển 本bổn 。 住trụ 非phi 迹tích 非phi 本bổn 顯hiển 本bổn 。 無vô 迹tích 可khả 述thuật 。 餘dư 四tứ 即tức 此thử 迹tích 而nhi 論luận 本bổn 。 亦diệc 不bất 須tu 廣quảng 述thuật 於ư 迹tích 。 先tiên 總tổng 知tri 此thử 異dị 。 至chí 文văn 易dị 了liễu 。 初sơ 破phá 迹tích 顯hiển 本bổn 中trung 。 初sơ 述thuật 迹tích 為vi 二nhị 。

初sơ 述thuật 動động 執chấp 之chi 文văn 。 次thứ 。

推thôi 三tam 品phẩm 文văn

下hạ 結kết 迹tích 文văn 意ý 也dã 。 初sơ 述thuật 中trung 三tam 文văn 各các 二nhị 。 皆giai 先tiên 敘tự 文văn 。 次thứ 出xuất 文văn 意ý 。 第đệ 三Tam 寶Bảo 塔tháp 文văn 中trung 兼kiêm 以dĩ 第đệ 七thất 卷quyển 蓮liên 華hoa 喻dụ 本bổn 妙diệu 中trung 意ý 助trợ 成thành 。 次thứ 。

所sở 以dĩ

下hạ 拂phất 迹tích 顯hiển 本bổn 。 三tam 引dẫn 證chứng 中trung 二nhị 。

先tiên 正chánh 引dẫn 。 次thứ 。

直trực 舉cử

下hạ 釋thích 文văn 意ý 。 廢phế 迹tích 中trung 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 者giả 。

初sơ 昔tích 為vi

下hạ 先tiên 敘tự 迹tích 。 次thứ 。

今kim 障chướng

下hạ 拂phất 迹tích 。 次thứ 引dẫn 證chứng 亦diệc 二nhị 。

先tiên 正chánh 引dẫn 文văn 。 次thứ 。

即tức 是thị

下hạ 釋thích 文văn 意ý 。 開khai 迹tích 文văn 中trung 。 初sơ 。

就tựu 法pháp

下hạ 先tiên 敘tự 迹tích 。 次thứ 。

今kim 若nhược

下hạ 拂phất 迹tích 。 次thứ 就tựu 理lý 中trung 但đãn 明minh 就tựu 理lý 拂phất 迹tích 之chi 意ý 。 會hội 迹tích 中trung 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 中trung 先tiên 敘tự 迹tích 。 次thứ 。

諸chư 迹tích

下hạ 拂phất 迹tích 。 住trụ 本bổn 者giả 。 秖kỳ 是thị 不bất 離ly 於ư 本bổn 而nhi 常thường 顯hiển 本bổn 。 引dẫn 文văn 意ý 不bất 離ly 本bổn 時thời 娑sa 婆bà 。 於ư 迹tích 娑sa 婆bà 以dĩ 顯hiển 本bổn 娑sa 婆bà 。

常thường 住trụ

下hạ 結kết 。 文văn 意ý 可khả 知tri 。 住trụ 迹tích 中trung 秖kỳ 於ư 迹tích 中trung 顯hiển 一nhất 之chi 時thời 已dĩ 現hiện 古cổ 佛Phật 之chi 塔tháp 。 正chánh 為vi 顯hiển 本bổn 故cố 也dã 。 覆phú 迹tích 中trung 云vân 師sư 子tử 奮phấn 迅tấn 。 能năng 前tiền 跳khiêu 後hậu 跳khiêu 。 後hậu 跳khiêu 即tức 未vị 來lai 益ích 之chi 相tướng 也dã 。 次thứ 結kết 引dẫn 證chứng 意ý 如như 文văn 。

次thứ 對đối 本bổn 十thập 妙diệu 。 文văn 中trung 闕khuyết 於ư 住trụ 迹tích 顯hiển 本bổn 。 準chuẩn 迹tích 十thập 用dụng 對đối 十thập 妙diệu 義nghĩa 。 兼kiêm 取thủ 前tiền 來lai 開khai 合hợp 之chi 義nghĩa 。 來lai 此thử 勘khám 會hội 即tức 知tri 文văn 誤ngộ 。 此thử 中trung 應ưng 將tương 破phá 開khai 會hội 三tam 。 以dĩ 之chi 為vi 因nhân 。 故cố 前tiền 迹tích 中trung 破phá 約ước 智trí 。 開khai 約ước 境cảnh 。 會hội 約ước 行hành 此thử 三tam 屬thuộc 因nhân 。 位vị 通thông 因nhân 果quả 。 本bổn 門môn 開khai 果quả 以dĩ 出xuất 國quốc 土độ 。 故cố 覆phú 迹tích 顯hiển 本bổn 對đối 前tiền 迹tích 門môn 覆phú 三tam 顯hiển 一nhất 。 前tiền 是thị 位vị 妙diệu 故cố 。 今kim 應ứng 對đối 果quả 妙diệu 。 更cánh 加gia 住trụ 迹tích 顯hiển 本bổn 為vi 感cảm 應ứng 妙diệu 。 以dĩ 住trụ 非phi 迹tích 非phi 本bổn 為vi 神thần 通thông 妙diệu 。 文văn 則tắc 相tương 當đương 或hoặc 別biệt 有hữu 意ý 也dã 。 壽thọ 命mạng 合hợp 在tại 眷quyến 屬thuộc 妙diệu 中trung 。 涅Niết 槃Bàn 合hợp 在tại 利lợi 益ích 妙diệu 中trung 。 既ký 對đối 迹tích 辨biện 所sở 以dĩ 可khả 知tri 。 本bổn 迹tích 十thập 用dụng 還hoàn 各các 用dụng 十thập 妙diệu 。 如như 前tiền 明minh 體thể 即tức 指chỉ 十thập 妙diệu 之chi 中trung 中trung 道đạo 實thật 性tánh 。 宗tông 即tức 指chỉ 迹tích 前tiền 之chi 五ngũ 妙diệu 及cập 本bổn 中trung 前tiền 二nhị 。 今kim 用dụng 既ký 益ích 他tha 即tức 是thị 果quả 上thượng 之chi 用dụng 。 應ưng 在tại 迹tích 中trung 六lục 七thất 八bát 九cửu 四tứ 妙diệu 及cập 本bổn 中trung 第đệ 三tam 。 乃nãi 至chí 第đệ 九cửu 。 今kim 通thông 用dụng 者giả 。 在tại 果quả 非phi 但đãn 用dụng 其kỳ 果quả 法pháp 。 亦diệc 復phục 用dụng 其kỳ 因nhân 法pháp 。 何hà 者giả 。 他tha 宜nghi 須tu 此thử 境cảnh 智trí 等đẳng 故cố 。 況huống 復phục 不bất 依y 境cảnh 智trí 行hành 等đẳng 。 將tương 何hà 以dĩ 為vi 利lợi 物vật 之chi 本bổn 。 是thị 故cố 須tu 有hữu 通thông 別biệt 二nhị 對đối 而nhi 釋thích 於ư 用dụng 。

四tứ 結kết 成thành 悉tất 檀đàn 者giả 。 前tiền 明minh 十thập 用dụng 。 若nhược 非phi 權quyền 實thật 二nhị 智trí 之chi 力lực 。 焉yên 能năng 去khứ 取thủ 。 出xuất 沒một 適thích 時thời 。 能năng 顯hiển 實thật 發phát 迹tích 。 是thị 故cố 更cánh 須tu 辨biện 此thử 結kết 悉tất 檀đàn 。 於ư 中trung 二nhị 。

先tiên 敘tự 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 。 秖kỳ 是thị 權quyền 實thật 二nhị 智trí 作tác 二nhị 十thập 用dụng 。 令linh 眾chúng 生sanh 斷đoạn 疑nghi 生sanh 信tín 耳nhĩ 。 次thứ 文văn 者giả 。 更cánh 束thúc 十thập 為vi 四tứ 。 使sử 用dụng 文văn 可khả 見kiến 。 又hựu 為vi 二nhị 。

先tiên 迹tích 。 次thứ 本bổn 。 迹tích 中trung 自tự 二nhị 。

先tiên 別biệt 。 次thứ 通thông 。 別biệt 謂vị 分phần/phân 十thập 以dĩ 對đối 四tứ 悉tất 。 通thông 謂vị 一nhất 一nhất 各các 具cụ 四tứ 悉tất 。 初sơ 別biệt 中trung 初sơ 三tam 本bổn 未vị 有hữu 一Nhất 乘Thừa 之chi 善thiện 。 而nhi 今kim 此thử 三tam 即tức 成thành 一Nhất 乘Thừa 。 善thiện 無vô 過quá 此thử 。 故cố 屬thuộc 為vi 人nhân 。 次thứ 破phá 廢phế 覆phú 名danh 。 對đối 破phá 三tam 惡ác 其kỳ 名danh 最tối 便tiện 。 住trụ 三tam 住trụ 一nhất 對đối 世thế 界giới 者giả 。 但đãn 文văn 二nhị 異dị 。 義nghĩa 當đương 世thế 界giới 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 文văn 甚thậm 可khả 見kiến 。 次thứ 通thông 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 意ý 。 初sơ 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 一nhất 番phiên 。 次thứ 餘dư 例lệ 。 次thứ 本bổn 門môn 中trung 二nhị 。

標tiêu 。 釋thích 。 釋thích 中trung 通thông 別biệt 二nhị 意ý 。 別biệt 中trung 例lệ 迹tích 可khả 知tri 。 次thứ 通thông 約ước 一nhất 科khoa 以dĩ 結kết 四tứ 悉tất 檀đàn 意ý 者giả 。 意ý 亦diệc 如như 前tiền 。 類loại 前tiền 說thuyết 之chi 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。

五ngũ 悉tất 檀đàn 同đồng 異dị 中trung 。 先tiên 敘tự 意ý 標tiêu 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 迹tích 。 次thứ 本bổn 。 迹tích 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 者giả 。 三tam 一nhất 名danh 同đồng 。 意ý 義nghĩa 各các 異dị 。 藏tạng 通thông 各các 以dĩ 三tam 乘thừa 為vi 三tam 。 涅Niết 槃Bàn 為vi 一nhất 。 別biệt 圓viên 對đối 前tiền 為vi 三tam 。 實thật 理lý 為vi 一nhất 。 以dĩ 此thử 三tam 一nhất 遍biến 歷lịch 五ngũ 味vị 四tứ 教giáo 分phân 別biệt 。 則tắc 教giáo 教giáo 十thập 用dụng 不bất 同đồng 。 部bộ 部bộ 增tăng 減giảm 十thập 用dụng 復phục 異dị 。 將tương 前tiền 十thập 用dụng 之chi 文văn 。 展triển 轉chuyển 遍biến 入nhập 。 使sử 意ý 明minh 了liễu 。 於ư 中trung 三tam 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 。

故cố 知tri

下hạ 結kết 意ý 。 三tam 。

文văn 云vân

下hạ 引dẫn 證chứng 。 不bất 能năng 委ủy 記ký 。 宜nghi 須tu 細tế 思tư 。 問vấn 答đáp 中trung 三tam 。

法pháp 。 譬thí 。 結kết 意ý 。 本bổn 門môn 所sở 言ngôn 。

無vô 一nhất

者giả 。 隨tùy 以dĩ 一nhất 文văn 例lệ 斥xích 。 應ưng 無vô 別biệt 指chỉ 。

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 十thập 八bát