法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤
Quyển 16
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật
法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 十thập 六lục
天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật
次thứ 引dẫn 大đại 集tập 者giả 。 但đãn 是thị 約ước 蓮liên 華hoa 為vi 法Pháp 門môn 耳nhĩ 。 亦diệc 未vị 足túc 以dĩ 顯hiển 妙diệu 。 今kim 文văn 判phán 之chi 。 亦diệc 且thả 依y 其kỳ 因nhân 果quả 義nghĩa 邊biên 用dụng 為vi 解giải 釋thích 。
四tứ 正chánh 解giải 中trung 二nhị 。
先tiên 重trọng/trùng 敘tự 法pháp 喻dụ 意ý 。 次thứ 正chánh 解giải 。 初sơ 文văn 三tam 。
初sơ 更cánh 敘tự 經kinh 論luận 意ý 。 次thứ 。
然Nhiên 經Kinh 文Văn
下hạ 釋thích 疑nghi 。 三tam 。
夫phu 喻dụ
下hạ 明minh 體thể 不bất 同đồng 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 敘tự 經kinh 論luận 意ý 。 次thứ 。
當đương 知tri
下hạ 明minh 法pháp 喻dụ 意ý 。 次thứ 釋thích 疑nghi 中trung 文văn 不bất 立lập 疑nghi 。 直trực 釋thích 而nhi 已dĩ 。 即tức 是thị 釋thích 伏phục 疑nghi 也dã 。 有hữu 伏phục 疑nghi 云vân 。
兩lưỡng 處xứ 優ưu 曇đàm 並tịnh 可khả 以dĩ 喻dụ 此thử 權quyền 實thật 。 經kinh 。
一nhất 切thiết
之chi 言ngôn 遍biến 攝nhiếp 眾chúng 機cơ 。 又hựu 。
時thời 一nhất 現hiện 耳nhĩ
足túc 表biểu 最tối 後hậu 。 何hà 不bất 以dĩ 為ví 喻dụ 。 而nhi 用dụng 蓮liên 華hoa 耶da 。 然nhiên 經kinh 文văn 兩lưỡng 處xứ 明minh 優ưu 曇đàm 華hoa 者giả 。
如như 優ưu 曇đàm 鉢bát 華hoa 。 時thời 一nhất 現hiện 耳nhĩ
又hựu
譬thí 如như 優ưu 曇đàm 華hoa 。 一nhất 切thiết 皆giai 愛ái 樂nhạo
今kim 但đãn 云vân 。
時thời 一nhất 現hiện 耳nhĩ
且thả 從tùng 一nhất 文văn 結kết 語ngữ 。 古cổ 今kim 釋thích 云vân 。
此thử 似tự 蓮liên 華hoa 。 故cố 以dĩ 為ví 喻dụ 。 是thị 故cố 正chánh 應ưng 須tu 用dụng 蓮liên 華hoa 。 蓮liên 華hoa 中trung 有hữu 全toàn 分phần/phân 喻dụ 故cố 。 三Tam 明Minh 用dụng 喻dụ 意ý 中trung 二nhị 。
初sơ 敘tự 涅Niết 槃Bàn 通thông 論luận 八bát 喻dụ 。 次thứ 明minh 經kinh 論luận 分phần/phân 喻dụ 非phi 極cực 。 言ngôn 。
涅Niết 槃Bàn 八bát 喻dụ
者giả 。 凡phàm 諸chư 經kinh 論luận 取thủ 喻dụ 不bất 同đồng 。 有hữu 分phần/phân 有hữu 遍biến 。 如như 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。 喻dụ 有hữu 八bát 種chủng 。 謂vị 順thuận 喻dụ 。 逆nghịch 喻dụ 。 現hiện 喻dụ 。 非phi 喻dụ 。 先tiên 喻dụ 。 後hậu 喻dụ 。 先tiên 後hậu 喻dụ 。 遍biến 喻dụ 。 分phần/phân 喻dụ 者giả 具cụ 如như 經kinh 說thuyết 。 故cố 第đệ 五ngũ 云vân 。
面diện 貌mạo 端đoan 正chánh 。 如như 盛thình 滿mãn 月nguyệt 。 白bạch 象tượng 鮮tiên 潔khiết 猶do 如như 雪Tuyết 山Sơn 。
滿mãn 月nguyệt 不bất 可khả 即tức 同đồng 於ư 面diện 。 雪Tuyết 山Sơn 不bất 可khả 即tức 是thị 白bạch 象tượng 。 不bất 可khả 以dĩ 喻dụ 喻dụ 真chân 解giải 脫thoát 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 故cố 作tác 是thị 喻dụ 。 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 不bất 可khả 以dĩ 喻dụ 喻dụ 於ư 妙diệu 法Pháp 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 喻dụ 蓮liên 華hoa 。
次thứ
夫phu 華hoa
下hạ 正chánh 釋thích 中trung 二nhị 。
初sơ 更cánh 通thông 敘tự 用dụng 喻dụ 意ý 。 次thứ 。
又hựu 餘dư 華hoa
下hạ 正chánh 釋thích 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
初sơ 示thị 前tiền 文văn 。 次thứ 出xuất 今kim 喻dụ 意ý 。 初sơ 文văn 具cụ 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 文văn 意ý 。 次thứ 文văn 中trung 二nhị 。
初sơ 總tổng 。 次thứ 。
多đa 分phần
下hạ 別biệt 。 總tổng 如như 分phần/phân 喻dụ 。 別biệt 如như 全toàn 喻dụ 。 初sơ 總tổng 中trung 二nhị 。
釋thích 。 結kết 。 釋thích 又hựu 二nhị 。
先tiên 略lược 。 次thứ 。
又hựu 以dĩ
下hạ 廣quảng 。 初sơ 文văn 言ngôn 。
九cửu 法pháp 佛Phật 法Pháp
者giả 。 秖kỳ 是thị 權quyền 實thật 。 權quyền 實thật 不bất 出xuất 十thập 法Pháp 界Giới 法pháp 。 故cố 略lược 以dĩ 對đối 之chi 。 次thứ 廣quảng 中trung 猶do 總tổng 。 故cố 但đãn 對đối 本bổn 迹tích 六lục 文văn 。 具cụ 如như 序tự 中trung 文văn 意ý 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 對đối 六lục 喻dụ 。 次thứ 以dĩ 十thập 如như 結kết 成thành 。 初sơ 文văn 二nhị 。
標tiêu 。 釋thích 。 釋thích 中trung 本bổn 迹tích 各các 二nhị 。
釋thích 。 結kết 。 釋thích 中trung 各các 皆giai 先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 或hoặc 有hữu 引dẫn 文văn 等đẳng 。 前tiền 序tự 文văn 中trung 具cụ 引dẫn 六lục 文văn 竟cánh 。 故cố 今kim 不bất 委ủy 悉tất 。 次thứ 結kết 成thành 中trung 亦diệc 二nhị 。
先tiên 舉cử 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 二nhị 。
先tiên 迹tích 。 次thứ 本bổn 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
先tiên 結kết 成thành 十thập 如như 。 次thứ 例lệ 餘dư 境cảnh 餘dư 妙diệu 。 次thứ 本bổn 文văn 。 可khả 見kiến 。 次thứ 。
始thỉ 終chung
下hạ 結kết 。 迹tích 門môn 以dĩ 施thí 為vi 始thỉ 。 開khai 為vi 終chung 。 本bổn 門môn 以dĩ 垂thùy 為vi 始thỉ 。 拂phất 為vi 終chung 。 各các 以dĩ 始thỉ 開khai 終chung 合hợp 。 合hợp 竟cánh 名danh 為vi 。 圓viên 滿mãn 具cụ 足túc 。 次thứ 。
是thị 為vi
下hạ 總tổng 結kết 可khả 見kiến 。 次thứ 多đa 分phần 喻dụ 。 即tức 全toàn 分phần/phân 也dã 。 今kim 不bất 云vân 。
全toàn
但đãn 云vân
多đa 分phần
者giả 。 雖tuy 以dĩ 此thử 華hoa 喻dụ 於ư 本bổn 迹tích 各các 十thập 意ý 足túc 。 然nhiên 因nhân 果quả 自tự 他tha 久cửu 近cận 適thích 時thời 。 乃nãi 至chí 實thật 相tướng 妙diệu 體thể 。 取thủ 體thể 妙diệu 宗tông 。 體thể 家gia 之chi 用dụng 。 體thể 宗tông 用dụng 三tam 料liệu 簡giản 之chi 相tướng 。 何hà 由do 可khả 以dĩ 此thử 華hoa 能năng 喻dụ 。 理lý 足túc 事sự 闕khuyết 。 故cố 云vân 多đa 分phần 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 敘tự 意ý 。 次thứ 廣quảng 釋thích 。 初sơ 文văn 略lược 述thuật 兩lưỡng 文văn 遍biến 喻dụ 之chi 相tướng 。 如như 師sư 子tử 法Pháp 門môn 遍biến 喻dụ 如Như 來Lai 果quả 人nhân 大đại 用dụng 。 次thứ 波ba 利lợi 樹thụ 法Pháp 門môn 遍biến 喻dụ 行hành 者giả 從tùng 因nhân 至chí 果quả 。 今kim 蓮liên 華hoa 獨độc 能năng 喻dụ 前tiền 兩lưỡng 義nghĩa 。 約ước 本bổn 門môn 則tắc 是thị 果quả 人nhân 無vô 方phương 大đại 用dụng 節tiết 節tiết 不bất 休hưu 當đương 當đương 不bất 已dĩ 。 約ước 迹tích 門môn 譬thí 於ư 行hành 者giả 從tùng 因nhân 至chí 果quả 味vị 味vị 調điều 熟thục 位vị 位vị 入nhập 圓viên 。 於ư 中trung 二nhị 。
先tiên 引dẫn 二nhị 譬thí 。 次thứ 。
今kim 亦diệc
下hạ 結kết 意ý 顯hiển 同đồng 。 同đồng 意ý 如như 向hướng 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。 言ngôn 。
譬thí 如như 師sư 子tử 吼hống 法Pháp 門môn
者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 二nhị 十thập 三tam 。 先tiên 列liệt 師sư 子tử 種chủng 類loại 身thân 相tướng 吼hống 聲thanh 。 然nhiên 後hậu 合hợp 云vân 。
如Như 來Lai 師sư 子tử 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 從tùng 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 清thanh 淨tịnh 種chủng 中trung 生sanh 。 寂tịch 滅diệt 大đại 山sơn 谷cốc 中trung 住trụ 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 頭đầu 。 集tập 諸chư 善thiện 頰giáp 。 無vô 漏lậu 正chánh 見kiến 脩tu 廣quảng 目mục 。 光quang 澤trạch 定định 慧tuệ 等đẳng 行hành 步bộ 。 高cao 廣quảng 眉mi 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 牙nha 白bạch 利lợi 。 四tứ 正chánh 勤cần 堅kiên 滿mãn 頤di 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 齒xỉ 齊tề 密mật 。 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 吐thổ 赤xích 舌thiệt 。 修tu 念niệm 慧tuệ 耳nhĩ 高cao 上thượng 。 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 毛mao 光quang 澤trạch 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 身thân 肉nhục 堅kiên 。 三tam 種chủng 示thị 現hiện 修tu 平bình 脊tích 。 明Minh 行Hạnh 足Túc 腹phúc 不bất 現hiện 。 忍nhẫn 辱nhục 腰yêu 纖tiêm 細tế 。 遠viễn 離ly 尾vĩ 長trường/trưởng 。 四Tứ 如Như 意Ý 足Túc 安an 立lập 。 四tứ 無vô 量lượng 知tri 嚬tần 呻thân 。 無vô 礙ngại 解giải 脫thoát 口khẩu 。 威uy 伏phục 諸chư 外ngoại 道đạo 。 邪tà 見kiến 之chi 屬thuộc 。 覺giác 諸chư 眾chúng 生sanh 四Tứ 諦Đế 睡thụy 。
等đẳng 。
大Đại 經Kinh 波Ba 利Lợi 質Chất 多Đa 羅La 樹Thụ
者giả 。 二nhị 十thập 七thất 經kinh 遍biến 喻dụ 中trung 。 始thỉ 自tự 葉diệp 黃hoàng 終chung 至chí 開khai 敷phu 。 遍biến 喻dụ 佛Phật 弟đệ 子tử 。 初sơ 始thỉ 出xuất 家gia 。 乃nãi 至chí 得đắc 果quả 。 經Kinh 云vân 。
三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 有hữu 波ba 利lợi 質chất 多đa 樹thụ 。 其kỳ 根căn 入nhập 地địa 深thâm 五ngũ 由do 旬tuần 。 枝chi 葉diệp 四tứ 布bố 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 葉diệp 熟thục 則tắc 黃hoàng 。 諸chư 天thiên 見kiến 已dĩ 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 葉diệp 不bất 久cửu 必tất 當đương 墮đọa 落lạc 。 其kỳ 葉diệp 既ký 落lạc 。 復phục 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 枝chi 不bất 久cửu 必tất 當đương 變biến 色sắc 。 枝chi 既ký 變biến 色sắc 。 復phục 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 色sắc 不bất 久cửu 必tất 當đương 生sanh 皰pháo 。 見kiến 已dĩ 復phục 喜hỷ 。 是thị 皰pháo 不bất 久cửu 必tất 當đương 生sanh 嘴chủy 。 見kiến 已dĩ 復phục 喜hỷ 。 是thị 嘴chủy 不bất 久cửu 。 必tất 當đương 開khai 敷phu 。 開khai 敷phu 之chi 時thời 。 香hương 氣khí 周chu 遍biến 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 光quang 明minh 遠viễn 照chiếu 。 八bát 十thập 由do 旬tuần 。 諸chư 天thiên 爾nhĩ 時thời 。 夏hạ 三tam 月nguyệt 在tại 下hạ 受thọ 樂lạc 。 我ngã 諸chư 弟đệ 子tử 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 其kỳ 葉diệp 黃hoàng 者giả 喻dụ 念niệm 欲dục 捨xả 家gia 。 葉diệp 落lạc 喻dụ 剃thế 髮phát 。 色sắc 變biến 喻dụ 白bạch 四tứ 羯yết 磨ma 。 生sanh 皰pháo 喻dụ 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 嘴chủy 喻dụ 十Thập 住Trụ 菩Bồ 薩Tát 見kiến 性tánh 。 開khai 敷phu 喻dụ 得đắc 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。 香hương 氣khí 喻dụ 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 眾chúng 生sanh 受thọ 持trì 禁cấm 戒giới 。 光quang 喻dụ 如Như 來Lai 名danh 號hiệu 周chu 遍biến 。 夏hạ 三tam 月nguyệt 者giả 喻dụ 三tam 三tam 昧muội 。 諸chư 天thiên 受thọ 樂lạc 喻dụ 諸chư 佛Phật 在tại 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。
次thứ 今kim 蓮liên 華hoa 喻dụ 中trung 為vi 二nhị 。
先tiên 喻dụ 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 二nhị 。
先tiên 喻dụ 迹tích 十thập 。 次thứ 喻dụ 本bổn 十thập 。 初sơ 迹tích 十thập 中trung 。 文văn 自tự 為vi 十thập 。 初sơ 喻dụ 境cảnh 廣quảng 餘dư 九cửu 稍sảo 略lược 。 前tiền 境cảnh 有hữu 六lục 。 兼kiêm 無vô 諦đế 境cảnh 為vi 七thất 。 今kim 亦diệc 具cụ 喻dụ 。 初sơ 喻dụ 十thập 如như 。 前tiền 釋thích 法pháp 中trung 。 先tiên 總tổng 次thứ 別biệt 。 今kim 亦diệc 如như 是thị 。 還hoàn 須tu 以dĩ 總tổng 而nhi 冠quan 於ư 別biệt 。 初sơ 釋thích 中trung 二nhị 。
釋thích 。 結kết 。 初sơ 中trung 。 在tại 外ngoại 相tướng 。 在tại 內nội 性tánh 。 質chất 為vi 體thể 。 欲dục 生sanh 力lực 。 眾chúng 具cụ 作tác 。 開khai 華hoa 因nhân 。 布bố 鬚tu 緣duyên 。 蓮liên 實thật 果quả 。 房phòng 成thành 報báo 。 初sơ 後hậu 不bất 異dị 為vi 究cứu 竟cánh 等đẳng 。 蓮liên 華hoa 始thỉ 終chung 。 秖kỳ 是thị 相tương/tướng 乃nãi 至chí 報báo 。 次thứ 。
譬thí 如như
下hạ 別biệt 釋thích 中trung 自tự 為vi 十thập 文văn 。 一nhất 一nhất 皆giai 先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 次thứ 引dẫn 證chứng 等đẳng 。 初sơ 釋thích 譬thí 相tương/tướng 中trung 。 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 。 諸chư 法Pháp 具cụ 足túc 。 猶do 如như 石thạch 蓮liên 。
黑hắc 則tắc
下hạ 列liệt 石thạch 蓮liên 相tương/tướng 。
劫kiếp 初sơ
下hạ 釋thích 上thượng 六lục 句cú 中trung 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 理lý 相tương/tướng 自tự 然nhiên 。 故cố 云vân 。
無vô 種chủng
流lưu 轉chuyển 至chí 今kim 。 不bất 增tăng 不bất 減giảm 。 為vi 不bất 滅diệt 。
一nhất 切thiết
下hạ 合hợp 譬thí 。 文văn 略lược 。
客khách 塵trần 不bất 染nhiễm
合hợp 初sơ 句cú 。
生sanh 死tử 重trọng/trùng 沓đạp
下hạ 合hợp 次thứ 句cú 。
乘thừa 其kỳ 句cú 勢thế
便tiện 合hợp 不bất 方phương 不bất 圓viên 。 方phương 故cố 住trụ 。 圓viên 故cố 動động 。 今kim 合hợp 意ý 者giả 。 不bất 住trụ 如như 不bất 方phương 。 不bất 動động 如như 不bất 圓viên 。 是thị 則tắc 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 不bất 動động 生sanh 死tử 。 不bất 住trụ 故cố 不bất 滅diệt 。 不bất 動động 故cố 不bất 生sanh 。 次thứ 釋thích 性tánh 中trung 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 言ngôn 。
智trí 願nguyện 不bất 失thất
後hậu 言ngôn 。
煩phiền 惱não
即tức 是thị 與dữ 前tiền 智trí 願nguyện 不bất 失thất 。 二nhị 義nghĩa 似tự 如như 相tương 違vi 。 共cộng 成thành 如như 是thị 性tánh 耳nhĩ 。 智trí 願nguyện 是thị 宿túc 種chúng 。 煩phiền 惱não 是thị 理lý 具cụ 。 稱xưng 在tại 惑hoặc 中trung 而nhi 惑hoặc 體thể 全toàn 是thị 。
又hựu 諸chư
下hạ 復phục 顯hiển 修tu 得đắc 。 以dĩ 有hữu 當đương 成thành 之chi 性tánh 。 故cố 般Bát 若Nhã 可khả 生sanh 。 次thứ 釋thích 體thể 中trung 四tứ 德đức 為vi 四tứ 微vi 。 不bất 為vi 生sanh 死tử 所sở 動động 而nhi 理lý 性tánh 不bất 壞hoại 。 釋thích 《# 大đại 經kinh 》# 意ý 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。 次thứ 釋thích 力lực 中trung 具cụ 合hợp 四tứ 句cú 。
如như 師sư 子tử
下hạ 重trọng/trùng 譬thí 甚thậm 大đại 勇dũng 猛mãnh 。 次thứ 引dẫn 經kinh 者giả 。 動động 無vô 邊biên 生sanh 死tử 如như 生sanh 長trưởng 之chi 氣khí 。 破phá 無vô 始thỉ 有hữu 輪luân 如như 有hữu 鑽toàn 皮bì 之chi 用dụng 。 有hữu 即tức 二nhị 十thập 五ngũ 有hữu 。 因nhân 果quả 如như 輪luân 轉chuyển 也dã 。
閻Diêm 浮Phù
下hạ 證chứng 能năng 發phát 心tâm 。 釋thích 如như 是thị 作tác 中trung 。
烏ô 皮bì
如như 無vô 明minh 。
眾chúng 德đức
如như 內nội 具cụ 。
發phát 心tâm
如như 欲dục 生sanh 。
不bất 惑hoặc
如như 決quyết 定định 。
慈từ 悲bi
去khứ 明minh 發phát 心tâm 之chi 相tướng 。
成thành 就tựu
如như 頓đốn 足túc 。 始thỉ 從tùng 根căn 莖hành 。 終chung 至chí 頓đốn 足túc 。 始thỉ 從tùng 發phát 心tâm 。 終chung 至chí 極cực 果quả 。 次thứ 引dẫn 《# 華hoa 首thủ 》# 以dĩ 證chứng 始thỉ 終chung 。 次thứ 釋thích 如như 是thị 因nhân 中trung 合hợp 譬thí 一nhất 一nhất 對đối 喻dụ 。 合hợp 之chi 文văn 足túc 。 次thứ 引dẫn 經kinh 者giả 但đãn 證chứng 前tiền 真chân 因nhân 如như 華hoa 處xứ 空không 耳nhĩ 。 次thứ 譬thí 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 中trung 。 亦diệc 應ưng 通thông 釋thích 。 故cố 云vân 。
通thông 如như 上thượng 說thuyết
今kim 略lược 通thông 從tùng 別biệt 。 指chỉ 上thượng 八bát 字tự 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 從tùng 。
譬thí 四Tứ 諦Đế
去khứ 但đãn 文văn 相tương 通thông 總tổng 。 細tế 尋tầm 可khả 見kiến 。 次thứ 譬thí 下hạ 九cửu 妙diệu 。 文văn 雖tuy 通thông 總tổng 。 大đại 意ý 具cụ 足túc 。 初sơ 言ngôn 智trí 妙diệu 中trung 但đãn 云vân 。
三tam 智trí
者giả 。 秖kỳ 用dụng 三tam 智trí 攝nhiếp 二nhị 十thập 智trí 。 意ý 亦diệc 略lược 盡tận 。 況huống 更cánh 立lập 一nhất 心tâm 對đối 前tiền 以dĩ 為vi 次thứ 第đệ 。 次thứ 譬thí 位vị 中trung 觀quán 行hành 位vị 舉cử 於ư 欲dục 定định 乃nãi 至chí 四tứ 禪thiền 者giả 。 寄ký 此thử 伏phục 惑hoặc 之chi 位vị 以dĩ 釋thích 。 非phi 即tức 五ngũ 品phẩm 必tất 修tu 世thế 禪thiền 。
隨tùy 日nhật 開khai 迥huýnh
者giả 。 白bạch 蓮liên 青thanh 蓮liên 並tịnh 因nhân 日nhật 開khai 。 有hữu 人nhân 云vân 。
白bạch 蓮liên 因nhân 日nhật 。 青thanh 蓮liên 因nhân 月nguyệt 。 故cố 諸chư 天thiên 中trung 用dụng 華hoa 開khai 合hợp 以dĩ 表biểu 晝trú 夜dạ 。 以dĩ 龍long 眠miên 龍long 起khởi 以dĩ 表biểu 春xuân 秋thu 。
如như 游du 絲ti 薄bạc 霧vụ
者giả 。 夫phu 蓮liên 華hoa 池trì 。 見kiến 下hạ 風phong 邊biên 他tha 人nhân 池trì 中trung 。 荷hà 草thảo 等đẳng 上thượng 。 如như 似tự 游du 絲ti 。 復phục 似tự 薄bạc 霧vụ 者giả 。 即tức 是thị 此thử 藕ngẫu 移di 入nhập 他tha 人nhân 池trì 。 古cổ 俗tục 相tương/tướng 傳truyền 皆giai 有hữu 此thử 說thuyết 。 乃nãi 至chí 本bổn 中trung 諸chư 妙diệu 意ý 亦diệc 可khả 知tri 。 自tự 非phi 大đại 師sư 妙diệu 證chứng 。 何hà 能năng 以dĩ 此thử 遍biến 喻dụ 本bổn 迹tích 。
△# 前tiền 已dĩ 釋thích 別biệt 名danh 竟cánh 。 此thử 之chi 別biệt 名danh 法pháp 喻dụ 合hợp 題đề 。 然nhiên 古cổ 人nhân 釋thích 諸chư 經kinh 題đề 。 或hoặc 但đãn 從tùng 人nhân 。 如như 郁uất 伽già 長trưởng 者giả 。 或hoặc 但đãn 從tùng 法pháp 。 如như 大đại 般Bát 若Nhã 。 或hoặc 從tùng 人nhân 法pháp 。 如như 仁nhân 王vương 般Bát 若Nhã 。 但đãn 作tác 此thử 說thuyết 何hà 能năng 顯hiển 於ư 名danh 下hạ 深thâm 致trí 。 秖kỳ 如như 今kim 家gia 解giải 。
妙diệu 法Pháp
兩lưỡng 字tự 。 二nhị 百bách 餘dư 紙chỉ 。 豈khởi 但đãn 人nhân 法pháp 。 法pháp 譬thí 而nhi 已dĩ 。 如như 此thử 消tiêu 釋thích 尚thượng 恐khủng 不bất 能năng 盡tận 經kinh 幽u 旨chỉ 。 又hựu 復phục 餘dư 經kinh 當đương 機cơ 被bị 物vật 無vô 多đa 關quan 涉thiệp 。 若nhược 釋thích 此thử 經Kinh 不bất 可khả 率suất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 今kim 師sư 殷ân 勤cần 再tái 三tam 。 豈khởi 節tiết 外ngoại 生sanh 文văn 。 皆giai 事sự 不bất 獲hoạch 己kỷ 。 於ư 中trung 二nhị 。
初sơ 略lược 對đối 別biệt 名danh 重trọng/trùng 辨biện 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 中trung 言ngôn 。
胡hồ 音âm
者giả 。 自tự 古cổ 著trước 述thuật 諍tranh 競cạnh 未vị 生sanh 。 但đãn 從tùng 西tây 來lai 以dĩ 胡hồ 為vi 稱xưng 。 應ưng 云vân 。
梵Phạm 音âm
元nguyên 梵Phạm 天Thiên 種chủng 。 還hoàn 作tác 梵Phạn 語ngữ 及cập 以dĩ 梵Phạm 書thư 。 梵Phạm 天Thiên 初sơ 下hạ 。 具cụ 如như 疏sớ/sơ 及cập 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。 此thử 土thổ/độ 書thư 法pháp 本bổn 無vô 從tùng 始thỉ 。 但đãn 是thị 大đại 權quyền 隨tùy 其kỳ 方phương 土thổ/độ 為vi 其kỳ 制chế 立lập 。 是thị 故cố 倉thương 頡hiệt 初sơ 觀quán 鳥điểu 跡tích 。 故cố 《# 感cảm 通thông 傳truyền 》# 云vân 。
倉thương 頡hiệt 造tạo 書thư 臺đài 。 亦diệc 名danh 高cao 四tứ 臺đài 。 有hữu 人nhân 姓tánh 高cao 。 兄huynh 弟đệ 四tứ 人nhân 。 造tạo 得đắc 此thử 臺đài 。 名danh 高cao 四tứ 臺đài 。 倉thương 頡hiệt 於ư 彼bỉ 造tạo 書thư 。 有hữu 云vân 是thị 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 說thuyết 法pháp 堂đường 。 故cố 知tri 迦Ca 葉Diếp 佛Phật 密mật 化hóa 此thử 土thổ/độ 。
次thứ 正chánh 釋thích 中trung 先tiên 列liệt 彼bỉ 音âm 輕khinh 重trọng 不bất 同đồng 。 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 此thử 方phương 不bất 定định 。 言ngôn 。
楚sở 夏hạ
者giả 。 京kinh 華hoa 為vi 夏hạ 。 淮hoài 南nam 為vi 楚sở 。 音âm 詞từ 不bất 同đồng 。 所sở 詮thuyên 不bất 異dị 。 彼bỉ 土độ 亦diệc 爾nhĩ 。 雖tuy 同đồng 梵Phạm 音âm 。 諸chư 國quốc 輕khinh 重trọng 不bất 無vô 少thiểu 異dị 。
次thứ 開khai 章chương 中trung 。 列liệt 章chương 。 解giải 釋thích 。 初sơ 言ngôn 。
無vô 翻phiên
者giả 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 列liệt 無vô 翻phiên 。 次thứ 開khai 五ngũ 義nghĩa 。 初sơ 文văn 二nhị 。
先tiên 立lập 無vô 翻phiên 。 次thứ 述thuật 他tha 解giải 。 解giải 未vị 全toàn 當đương 。 是thị 故cố 須tu 開khai 以dĩ 為vi 五ngũ 門môn 。 五ngũ 門môn 並tịnh 是thị 《# 毘tỳ 曇đàm 》# 。 《# 雜tạp 心tâm 》# 中trung 意ý 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。
標tiêu 。 列liệt 。 釋thích 。 列liệt 中trung 先tiên 列liệt 。 次thứ 列liệt 今kim 家gia 。 義nghĩa 開khai 為vi 三tam 通thông 釋thích 五ngũ 義nghĩa 。 釋thích 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 正chánh 釋thích 五ngũ 義nghĩa 。 次thứ 釋thích 訓huấn 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 自tự 五ngũ 。 初sơ 釋thích 。
法pháp 本bổn 具cụ 三tam 義nghĩa
者giả 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 散tán 釋thích 。 次thứ 束thúc 為vi 法Pháp 門môn 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。 初sơ 通thông 釋thích 。 次thứ 別biệt 釋thích 。 所sở 言ngôn 。
通thông
者giả 。 經kinh 是thị 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 之chi 本bổn 。 次thứ 。
世thế 界giới
下hạ 。 別biệt 釋thích 又hựu 二nhị 。
先tiên 略lược 對đối 。 次thứ 廣quảng 解giải 。 廣quảng 解giải 中trung 三tam 。
初sơ 明minh 佛Phật 言ngôn 還hoàn 以dĩ 佛Phật 言ngôn 為vi 本bổn 。 次thứ 。
若nhược 後hậu
下hạ 明minh 佛Phật 經Kinh 為vi 論luận 之chi 本bổn 。 三tam 。
諸chư 外ngoại
下hạ 明minh 斥xích 外ngoại 道đạo 無vô 佛Phật 經Kinh 本bổn 。 故cố 法pháp 本bổn 義nghĩa 不bất 成thành 。 初sơ 言ngôn 。
若nhược 通thông 若nhược 別biệt
者giả 。 一nhất 經kinh 通thông 別biệt 。 諸chư 經kinh 通thông 別biệt 。 諸chư 教giáo 通thông 別biệt 。
故Cố 經Kinh
下hạ 引dẫn 證chứng 教giáo 本bổn 。
經Kinh 云vân 一nhất 一nhất 脩tu 多đa 羅la 無vô 量lượng 脩tu 多đa 羅la 。 以dĩ 為vi 眷quyến 屬thuộc
者giả 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 。 〈# 不bất 思tư 議nghị 品phẩm 〉# 云vân 。
隨tùy 根căn 性tánh 行hành 廣quảng 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 億ức 那na 由do 他tha 脩tu 多đa 羅la 。 一nhất 一nhất 脩tu 多đa 羅la 。 初sơ 中trung 後hậu 善thiện 。 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 。 句cú 身thân 味vị 身thân 。
又hựu 三tam 十thập 六lục 云vân 。
一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 於ư 一nhất 身thân 化hóa 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 剎sát 。 微vi 塵trần 數số 頭đầu 。 一nhất 一nhất 頭đầu 化hóa 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 剎sát 。 微vi 塵trần 數số 舌thiệt 。 一nhất 一nhất 舌thiệt 出xuất 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 音âm 聲thanh 。 一nhất 一nhất 音âm 聲thanh 。 出xuất 不bất 可khả 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 數số 脩tu 多đa 羅la 。 一nhất 一nhất 脩tu 多đa 羅la 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 微vi 塵trần 數số 法pháp 。 一nhất 一nhất 法pháp 說thuyết 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 微vi 塵trần 數số 。 句cú 身thân 味vị 身thân 法pháp 。 及cập 句cú 味vị 名danh 為vi 眷quyến 屬thuộc 。
眷quyến 屬thuộc 秖kỳ 是thị 隨tùy 順thuận 彼bỉ 脩tu 多đa 羅la 流lưu 類loại 法pháp 耳nhĩ 。
次thứ 義nghĩa 本bổn 中trung 云vân
尋tầm 一nhất 句cú 詮thuyên 一nhất 義nghĩa
等đẳng 者giả 。 如như 《# 大đại 經kinh 》# 三tam 十thập 一nhất 。
因nhân 佛Phật 答đáp 迦Ca 葉Diếp 闡xiển 提đề 善thiện 根căn 不bất 定định 有hữu 斷đoạn 不bất 斷đoạn 。 迦Ca 葉Diếp 復phục 問vấn 。
何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 作tác 不bất 定định 說thuyết 。
佛Phật 言ngôn 。
譬thí 如như 醫y 方phương 皆giai 為vi 治trị 病bệnh 。 或hoặc 於ư 一nhất 名danh 下hạ 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。 如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 名danh 無vô 生sanh 。 無vô 出xuất 。 無vô 作tác 。 歸quy 依y 。 窟quật 宅trạch 。 解giải 脫thoát 。 燈đăng 明minh 。 彼bỉ 岸ngạn 。 無vô 畏úy 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 一nhất 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。 如như 天Thiên 帝Đế 釋Thích 。 名danh 憍Kiều 尸Thi 迦Ca 。 婆bà 蹉sa 婆bà 。 摩ma 佉khư 婆bà 。 因nhân 陀đà 羅la 。 千thiên 眼nhãn 天thiên 。 舍xá 脂chi 夫phu 。 金kim 剛cang 寶bảo 頂đảnh 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 無vô 量lượng 義nghĩa 。 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。 如như 佛Phật 。 如Như 來Lai 義nghĩa 異dị 名danh 異dị 。
復phục 有hữu 一nhất 義nghĩa 說thuyết 無vô 量lượng 名danh 。 如như 五ngũ 陰ấm 亦diệc 名danh 顛điên 倒đảo 。 苦Khổ 諦Đế 。 四tứ 念niệm 處xứ 。 四tứ 識thức 住trụ 道đạo 時thời 。 眾chúng 生sanh 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 身thân 戒giới 。 心tâm 慧tuệ 解giải 脫thoát 。 十thập 二nhị 緣duyên 。 三tam 乘thừa 。 六lục 道đạo 。 三tam 世thế 等đẳng 也dã 。
名danh 是thị 能năng 詮thuyên 。 義nghĩa 是thị 名danh 旨chỉ 。 《# 大đại 經kinh 》# 從tùng 義nghĩa 故cố 義nghĩa 為vi 名danh 本bổn 。 故cố 後hậu 二nhị 句cú 並tịnh 義nghĩa 居cư 先tiên 。 初sơ 立lập 一nhất 名danh 無vô 量lượng 名danh 。 不bất 立lập 一nhất 義nghĩa 一nhất 名danh 。 及cập 無vô 量lượng 義nghĩa 一nhất 名danh 者giả 。 為vi 酬thù 迦Ca 葉Diếp 是thị 故cố 不bất 立lập 。 若nhược 一nhất 義nghĩa 一nhất 名danh 即tức 當đương 定định 義nghĩa 。 即tức 是thị 迦Ca 葉Diếp 所sở 難nạn/nan 之chi 辭từ 。 是thị 故cố 不bất 立lập 。 此thử 中trung 文văn 意ý 為vi 釋thích 經kinh 名danh 。 從tùng 名danh 詮thuyên 義nghĩa 。 是thị 故cố 四tứ 句cú 以dĩ 名danh 為vi 先tiên 。 前tiền 後hậu 雖tuy 殊thù 其kỳ 意ý 不bất 別biệt 。 《# 涅Niết 槃Bàn 》# 云vân 。
名danh
此thử 中trung 云vân
句cú
者giả 。 如như 云vân 。
名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 。 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 。
今kim 為vi 存tồn 於ư 詮thuyên 差sai 別biệt 名danh 。 是thị 故cố 云vân 。
句cú
如như 云vân 。
妙diệu 法Pháp 蓮liên 華hoa 殊thù 於ư 諸chư 典điển
即tức 差sai 別biệt 也dã 。
次thứ 三tam 發phát 者giả 亦diệc 二nhị 。
先tiên 通thông 。 次thứ 。
聞văn 教giáo
下hạ 別biệt 釋thích 。 別biệt 中trung 亦diệc 先tiên 散tán 。 次thứ 束thúc 。 束thúc 中trung 在tại 初sơ 住trụ 前tiền 名danh 教giáo 行hành 理lý 。 至chí 初sơ 住trụ 時thời 此thử 三tam 開khai 發phát 。 此thử 約ước 修tu 得đắc 三tam 德đức 而nhi 說thuyết 。 故cố 從tùng 發phát 心tâm 漸tiệm 漸tiệm 微vi 發phát 。 至chí 初sơ 住trụ 位vị 一nhất 時thời 頓đốn 發phát 。 從tùng 初sơ 受thọ 名danh 故cố 云vân 。
微vi 發phát
又hựu 云vân 。
若nhược 約ước 小Tiểu 乘Thừa 三tam 解giải 脫thoát
者giả 。 性tánh 念niệm 處xứ 慧tuệ 解giải 脫thoát 約ước 理lý 。 共cộng 念niệm 處xứ 俱câu 解giải 脫thoát 約ước 行hành 。 緣duyên 念niệm 處xứ 無vô 疑nghi 。 解giải 脫thoát 約ước 教giáo 。 應ưng 須tu 委ủy 釋thích 出xuất 其kỳ 義nghĩa 意ý 。
含hàm 涌dũng 泉tuyền 中trung 對đối 四tứ 辨biện 者giả 。
教giáo
謂vị 教giáo 法pháp 。 即tức 十thập 界giới 教giáo 。
辭từ
謂vị 言ngôn 辭từ 。 即tức 利lợi 他tha 行hành 。
義nghĩa
謂vị 言ngôn 旨chỉ 。 即tức 所sở 詮thuyên 理lý 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。
三tam 和hòa 融dung 中trung 二nhị 。
初sơ 斥xích 。 次thứ 。
今kim 和hòa 融dung
下hạ 正chánh 融dung 通thông 。 初sơ 又hựu 三tam 。
初sơ 雙song 斥xích 二nhị 家gia 。 次thứ 。
釋thích 論luận
下hạ 二nhị 家gia 引dẫn 證chứng 。 三tam 。
舊cựu 云vân
下hạ 重trọng/trùng 斥xích 無vô 翻phiên 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 二nhị 家gia 引dẫn 證chứng 中trung 初sơ 無vô 翻phiên 家gia 云vân 。
般Bát 若Nhã 尊tôn 重trọng 。 智trí 慧tuệ 輕khinh 薄bạc 。
者giả 。 譯dịch 梵Phạm 為vi 漢hán 。 漢hán 音âm 浮phù 淺thiển 。 故cố 安an 師sư 云vân 。
譯Dịch 經Kinh 有Hữu 五Ngũ 失Thất 及Cập 三Tam 不Bất 易Dị
譯dịch 梵Phạm 為vi 秦tần 。 如như 嚼tước 食thực 與dữ 人nhân 。 令linh 人nhân 嘔# 噦uyết 。 據cứ 此thử 似tự 如như 非phi 不bất 可khả 翻phiên 但đãn 薄bạc 淡đạm 也dã 。 今kim 既ký 已dĩ 翻phiên 。 非phi 全toàn 不bất 可khả 。 三tam 重trọng/trùng 斥xích 無vô 翻phiên 者giả 。 意ý 在tại 共cộng 翻phiên 為vi 經kinh 。 故cố 且thả 廣quảng 斥xích 無vô 翻phiên 。 次thứ 方phương 融dung 通thông 二nhị 計kế 。 於ư 中trung 二nhị 。
初sơ 立lập 舊cựu 無vô 翻phiên 家gia 。 次thứ 。
此thử 未vị 必tất
下hạ 斥xích 。 又hựu 四tứ 。
初sơ 總tổng 舉cử 《# 大đại 經kinh 》# 。 次thứ 引dẫn 今kim 經kinh 並tịnh 折chiết 。 三tam 。
若nhược 謂vị
下hạ 縱túng/tung 折chiết 。 四tứ 。
若nhược 執chấp
下hạ 以dĩ 失thất 意ý 折chiết 。 初sơ 二nhị 如như 文văn 。 第đệ 三tam 又hựu 二nhị 。
初sơ 直trực 以dĩ 滅diệt 度độ 名danh 折chiết 。 次thứ 按án 經kinh 題đề 以dĩ 大đại 滅diệt 度độ 名danh 折chiết 。 四tứ 斥xích 失thất 意ý 如như 文văn 。 次thứ 正chánh 和hòa 融dung 中trung 三tam 。
初sơ 以dĩ 今kim 家gia 如như 前tiền 所sở 釋thích 融dung 通thông 。 次thứ 。
大Đại 經Kinh
下hạ 引dẫn 證chứng 融dung 通thông 。 何hà 不bất 專chuyên 憑bằng 一nhất 理lý 而nhi 雙song 是thị 二nhị 家gia 。 故cố 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 明minh 雙song 是thị 意ý 。 凡phàm 立lập 破phá 之chi 法pháp 皆giai 先tiên 出xuất 彼bỉ 非phi 。 彼bỉ 二nhị 無vô 大đại 非phi 何hà 須tu 固cố 斥xích 。 故cố 雙song 是thị 二nhị 解giải 。 以dĩ 三tam 意ý 助trợ 之chi 。 使sử 雙song 益ích 其kỳ 美mỹ 。 復phục 順thuận 如Như 來Lai 善thiện 權quyền 益ích 物vật 。 三tam 。
復phục 次thứ
下hạ 助trợ 一nhất 家gia 用dụng 義nghĩa 處xứ 中trung 而nhi 立lập 。 共cộng 翻phiên 為vi 經kinh 。 又hựu 為vi 二nhị 。
初sơ 明minh 翻phiên 意ý 。 次thứ 。
何hà 者giả
下hạ 釋thích 所sở 以dĩ 。 又hựu 三tam 。
初sơ 略lược 立lập 。 次thứ 。
若nhược 餘dư
下hạ 重trọng/trùng 略lược 斥xích 二nhị 家gia 。 三tam 。
諸chư 大đại 小tiểu
下hạ 重trọng/trùng 立lập 。
四tứ 歷lịch 法pháp 明minh 經kinh 中trung 二nhị 。
先tiên 歷lịch 法pháp 。 次thứ 約ước 教giáo 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
先tiên 略lược 明minh 經kinh 體thể 。 次thứ 正chánh 明minh 歷lịch 法pháp 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
先tiên 明minh 此thử 土thổ/độ 三tam 法pháp 。 次thứ 。
若nhược 他tha 土thổ/độ
下hạ 明minh 諸chư 土thổ/độ 六lục 塵trần 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 通thông 立lập 三tam 法pháp 。 次thứ 明minh 利lợi 鈍độn 互hỗ 非phi 。 初sơ 文văn 二nhị 。
初sơ 略lược 徵trưng 起khởi 。 次thứ 。
舊cựu 用dụng
下hạ 釋thích 三tam 法pháp 相tướng 。 次thứ 明minh 隨tùy 根căn 利lợi 鈍độn 異dị 故cố 各các 取thủ 者giả 。 又hựu 二nhị 。
初sơ 總tổng 標tiêu 。 次thứ 別biệt 釋thích 三tam 文văn 。 然nhiên 今kim 古cổ 共cộng 以dĩ 法pháp 為vi 經kinh 者giả 。 文văn 從tùng 強cưỡng 說thuyết 。 雖tuy 別biệt 立lập 三tam 法pháp 。 然nhiên 聲thanh 色sắc 兩lưỡng 種chủng 必tất 假giả 法pháp 通thông 。 若nhược 覩đổ 若nhược 聞văn 。 不bất 以dĩ 意ý 思tư 無vô 能năng 令linh 教giáo 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 次thứ 他tha 土thổ/độ 中trung 二nhị 。
先tiên 總tổng 立lập 。 言ngôn 。
亦diệc 六lục 亦diệc 偏thiên
者giả 。 或hoặc 一nhất 土thổ/độ 具cụ 六lục 。 或hoặc 一nhất 土thổ/độ 偏thiên 一nhất 。 或hoặc 二nhị 三tam 四tứ 。 即tức 如như 此thử 土thổ/độ 具cụ 足túc 用dụng 三tam 。
復phục 有hữu 增tăng 強cường/cưỡng 。 若nhược 單đơn 雙song 具cụ 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 妨phương 此thử 土thổ/độ 根căn 性tánh 不bất 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 因nhân 味vị 及cập 香hương 觸xúc 等đẳng 。 即tức 如như 下hạ 文văn 通thông 釋thích 者giả 是thị 。 於ư 中trung 二nhị 。
先tiên 釋thích 六lục 相tương/tướng 。 次thứ 明minh 此thử 土thổ/độ 不bất 用dụng 之chi 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 二nhị 。 先tiên 假giả 問vấn 徵trưng 起khởi 。 次thứ 。
答đáp
下hạ 正chánh 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 通thông 辨biện 六lục 塵trần 皆giai 具cụ 諸chư 法pháp 。 次thứ 別biệt 釋thích 。 即tức 正chánh 歷lịch 諸chư 法pháp 。 於ư 中trung 二nhị 。
先tiên 寄ký 歷lịch 十thập 八bát 界giới 。 次thứ 。
是thị 則tắc
下hạ 總tổng 結kết 。 初sơ 文văn 二nhị 。
初sơ 廣quảng 約ước 六lục 塵trần 。 次thứ 略lược 例lệ 根căn 識thức 。 初sơ 六lục 塵trần 中trung 。 初sơ 色sắc 極cực 廣quảng 。 次thứ 聲thanh 漸tiệm 略lược 。 餘dư 四tứ 全toàn 略lược 。 初sơ 廣quảng 色sắc 中trung 二nhị 。
初sơ 約ước 色sắc 立lập 相tương/tướng 。 次thứ 結kết 成thành 三tam 諦đế 。 初sơ 又hựu 二nhị 。
初sơ 舉cử 一nhất 黑hắc 色sắc 。 次thứ 青thanh 黃hoàng 下hạ 以dĩ 餘dư 色sắc 例lệ 。 初sơ 黑hắc 色sắc 中trung 二nhị 。
初sơ 一nhất
黑hắc
字tự 。 歷lịch 於ư 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 及cập 和hòa 通thông 等đẳng 。 次thứ 正chánh 以dĩ 。
黑hắc
字tự 為vi 法Pháp 界Giới 遍biến 說thuyết 諸chư 法pháp 。 即tức 是thị 結kết 成thành 三tam 諦đế 也dã 。 初sơ 文văn 二nhị 。
先tiên 總tổng 引dẫn 《# 大đại 品phẩm 》# 色sắc 具cụ 諸chư 法pháp 。 次thứ 正chánh 借tá 色sắc 能năng 詮thuyên 諸chư 義nghĩa 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。
初sơ 詮thuyên 無vô 翻phiên 。 次thứ 有hữu 翻phiên 。 三tam 和hòa 通thông 。 初sơ 文văn 五ngũ 義nghĩa 。 即tức 為vi 五ngũ 文văn 。 初sơ 法pháp 本bổn 中trung 。 先tiên 且thả 積tích 。
黑hắc
字tự 為vi 諸chư 法pháp 之chi 本bổn 。 即tức 是thị 教giáo 本bổn 。 中trung 云vân 。
左tả 迴hồi
等đẳng 者giả 。 此thử 以dĩ 所sở 表biểu 為vi 善thiện 惡ác 等đẳng 。 左tả 謂vị 偏thiên 僻tích 以dĩ 表biểu 於ư 惡ác 。 右hữu 謂vị 便tiện 易dị 以dĩ 表biểu 為vi 善thiện 。 在tại 上thượng 為vi 勝thắng 以dĩ 表biểu 無vô 漏lậu 。 在tại 下hạ 為vi 劣liệt 以dĩ 表biểu 有hữu 漏lậu 。 亦diệc 如như 梵Phạm 書thư 。 以dĩ 十thập 一nhất 點điểm 加gia 於ư 本bổn 音âm 。 成thành 十thập 二nhị 字tự 。 各các 有hữu 所sở 表biểu 。 故cố 知tri 迴hồi 轉chuyển 皆giai 由do 於ư 墨mặc 。 次thứ 正chánh 詮thuyên 法pháp 本bổn 。 即tức 教giáo 行hành 義nghĩa 三tam 。 次thứ 。
黑hắc 墨mặc
下hạ 成thành 三tam 微vi 發phát 。 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 。 故cố 云vân 。
微vi 發phát
從tùng 。
有hữu 黑hắc 色sắc
下hạ 涌dũng 泉tuyền 。
次thứ 又hựu
下hạ 約ước 詮thuyên 裁tài 邪tà 。 次thứ 。
又hựu 約ước
下hạ 詮thuyên 結kết 鬘man 。 結kết 鬘man 中trung 二nhị 義nghĩa 。 今kim 亦diệc 具cụ 之chi 。 次thứ 。
又hựu 色sắc
下hạ 詮thuyên 經kinh 是thị 由do 義nghĩa 及cập 訓huấn 等đẳng 。 次thứ 。
有hữu 色sắc
下hạ 詮thuyên 不bất 可khả 翻phiên 。 文văn 略lược 。 準chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。 次thứ 。
又hựu 可khả 翻phiên
下hạ 共cộng 翻phiên 為vi 經kinh 。 今kim 亦diệc 詮thuyên 之chi 。 於ư 詮thuyên 經kinh 中trung 具cụ 結kết 成thành 三tam 諦đế 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 出xuất 三tam 諦đế 。 故cố 非phi 字tự 亦diệc 字tự 。 即tức 雙song 照chiếu 空không 假giả 。 次thứ 於ư 一nhất 黑hắc 色sắc 既ký 名danh 為vi 經kinh 。 經kinh 詮thuyên 諸chư 法pháp 。 故cố 於ư 經Kinh 字tự 廣quảng 歷lịch 十thập 妙diệu 。 方phương 是thị 今kim 文văn 妙diệu 法Pháp 之chi 經kinh 。 於ư 中trung 先tiên 約ước 迹tích 文văn 自tự 為vi 十thập 即tức 十thập 妙diệu 也dã 。 於ư 中trung 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 。
如như 此thử 解giải
下hạ 結kết 功công 能năng 。 前tiền 九cửu 可khả 見kiến 。 十thập 利lợi 益ích 中trung 云vân 。
勤cần 學học 此thử 字tự
等đẳng 者giả 。 通thông 論luận 五ngũ 乘thừa 皆giai 因nhân 勤cần 學học 。 別biệt 論luận 今kim 經kinh 專chuyên 能năng 利lợi 益ích 佛Phật 乘thừa 學học 者giả 。
祿lộc
即tức 是thị 益ích 。 次thứ 結kết 功công 能năng 中trung 云vân 。
手thủ 不bất 執chấp 卷quyển
等đẳng 者giả 。 卷quyển 軸trục 是thị 色sắc 。 今kim 以dĩ 色sắc 法pháp 遍biến 一nhất 切thiết 法pháp 。 乃nãi 見kiến 一nhất 期kỳ 佛Phật 法Pháp 常thường 在tại 一nhất 塵trần 。 豈khởi 假giả 執chấp 於ư 黃hoàng 卷quyển 經kinh 耶da 。 是thị 則tắc 一nhất 念niệm 具cụ 讀đọc 一nhất 期kỳ 色sắc 教giáo 。 色sắc 具cụ 眾chúng 典điển 未vị 藉tạ 口khẩu 言ngôn 。 如Như 來Lai 一nhất 音âm 。 出xuất 一nhất 切thiết 音âm 。 此thử 中trung 遍biến 詮thuyên 何hà 殊thù 梵Phạm 響hưởng 。 一nhất 塵trần 即tức 足túc 何hà 須tu 別biệt 思tư 。 如như 此thử 勸khuyến 學học 豈khởi 與dữ 夫phu 一nhất 經kinh 一nhất 論luận 至chí 皓hạo 首thủ 耶da 。 次thứ 例lệ 餘dư 色sắc 可khả 知tri 。 結kết 成thành 三tam 諦đế 中trung 四tứ 。
先tiên 結kết 三tam 諦đế 。 次thứ 。
不bất 可khả
下hạ 歷lịch 事sự 雙song 非phi 。 三tam 。
能năng 於ư
下hạ 勸khuyến 誡giới 。 四tứ 。
若nhược 於ư
下hạ 結kết 示thị 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 歷lịch 事sự 中trung 色sắc 中trung 諸chư 法pháp 既ký 在tại 一nhất 色sắc 。 故cố 不bất 可khả 說thuyết 。 亦diệc 可khả 寄ký 事sự 。 分phân 別biệt 解giải 釋thích 。 色sắc 是thị 可khả 說thuyết 。 色sắc 中trung 諸chư 法pháp 。 則tắc 不bất 可khả 見kiến 。 色sắc 為vi 法Pháp 界Giới 無vô 可khả 簡giản 擇trạch 。 復phục 須tu 簡giản 九cửu 以dĩ 從tùng 佛Phật 界giới 。 即tức 空không 故cố 無vô 所sở 攝nhiếp 。 即tức 假giả 故cố 遍biến 攝nhiếp 。
棄khí
等đẳng 重trọng/trùng 釋thích 於ư 攝nhiếp 。 遍biến 攝nhiếp 故cố 不bất 棄khí 。 無vô 所sở 攝nhiếp 故cố 遍biến 棄khí 。 同đồng 一nhất 法Pháp 界Giới 故cố 俱câu 是thị 。 法Pháp 界Giới 離ly 念niệm 故cố 俱câu 非phi 。 三tam 勸khuyến 誡giới 中trung 二nhị 。
先tiên 勸khuyến 。 次thứ 。
若nhược 於ư
下hạ 誡giới 。 四tứ 結kết 示thị 中trung 二nhị 。
先tiên 結kết 。 次thứ 示thị 今kim 經kinh 意ý 。 今kim 經kinh 秖kỳ 是thị 開khai 顯hiển 十thập 妙diệu 。 色sắc 具cụ 十thập 妙diệu 。 及cập 一nhất 切thiết 法pháp 。 故cố 是thị 今kim 經kinh 意ý 也dã 。
聲thanh 中trung 二nhị 。
先tiên 詮thuyên 諸chư 法pháp 。 次thứ 略lược 示thị 三tam 諦đế 相tướng 。 餘dư 文văn 指chỉ 同đồng 。 次thứ 。
香hương
下hạ 餘dư 四tứ 塵trần 例lệ 。 次thứ 引dẫn 證chứng 中trung 云vân 但đãn 舉cử 資tư 生sanh 等đẳng 。 餘dư 攝nhiếp 有hữu 翻phiên 等đẳng 及cập 十thập 妙diệu 等đẳng 。 並tịnh 如như 前tiền 。 次thứ 餘dư 根căn 識thức 中trung 二nhị 。
先tiên 引dẫn 例lệ 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 根căn 識thức 皆giai 為vi 所sở 觀quán 故cố 也dã 。 初sơ 云vân 。
外ngoại 入nhập
等đẳng 者giả 。 如như 相tương/tướng 傳truyền 云vân 。
有hữu 三tam 藏tạng 至chí 此thử 。 嗅khứu 《# 春xuân 秋thu 》# 書thư 云vân 有hữu 血huyết 腥tinh 氣khí 。 嗅khứu 《# 周chu 易dị 》# 云vân 有hữu 玄huyền 氣khí 。 故cố 知tri 鼻tị 根căn 具cụ 知tri 諸chư 法pháp 。 故cố 經kinh 中trung 鼻tị 根căn 最tối 為vi 委ủy 悉tất 。 餘dư 身thân 根căn 等đẳng 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 六lục 塵trần 皆giai 具cụ 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 更cánh 互hỗ 相tương 攝nhiếp 猶do 如như 帝đế 網võng 。
次thứ 總tổng 結kết 。 亦diệc 不bất 出xuất 三tam 諦đế 。 文văn 舉cử 塵trần 識thức 。 略lược 不bất 列liệt 根căn 。 又hựu 三tam 。
初sơ 結kết 三tam 諦đế 。 次thứ 。
自tự 在tại
下hạ 歎thán 。 三tam 。
若nhược 欲dục
下hạ 結kết 用dụng 義nghĩa 勢thế 。 初sơ 文văn 初sơ 句cú 假giả 。 次thứ 空không 。
通thông 達đạt
下hạ 中trung 。 識thức 中trung 例lệ 知tri 。
何hà 者giả
下hạ 如như 前tiền 。 是thị 則tắc 俱câu 具cụ 三tam 諦đế 等đẳng 。
次thứ 約ước 教giáo 中trung 。 文văn 不bất 次thứ 第đệ 五ngũ 時thời 義nghĩa 足túc 。 圓viên 是thị 法pháp 華hoa 。 藏tạng 是thị 鹿lộc 苑uyển 。
次thứ 觀quán 心tâm 。 經kinh 中trung 具cụ 約ước 前tiền 來lai 四tứ 段đoạn 明minh 經kinh 。 又hựu 二nhị 。
初sơ 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 無vô 翻phiên 中trung 三tam 。
初sơ 來lai 意ý 。 次thứ 正chánh 約ước 十thập 五ngũ 義nghĩa 。 三tam 結kết 。 初sơ 華hoa 嚴nghiêm 一nhất 塵trần 有hữu 大Đại 千Thiên 經Kinh 卷quyển 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 三tam 記ký 。 次thứ 例lệ 有hữu 翻phiên 者giả 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 又hựu 五ngũ 。
初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 云vân 慧tuệ 行hành 觀quán 理lý 。 理lý 體thể 漸tiệm 深thâm 。 故cố 慧tuệ 行hành 為vi 經kinh 。 行hàng 行hàng 屬thuộc 事sự 。 事sự 門môn 不bất 同đồng 。 惑hoặc 相tương/tướng 非phi 一nhất 。 治trị 法pháp 亦diệc 多đa 。 以dĩ 多đa 對đối 治trị 。 共cộng 顯hiển 深thâm 理lý 。 故cố 行hàng 行hàng 為vi 緯# 。 三tam 類loại 和hòa 通thông 有hữu 無vô 者giả 。 若nhược 定định 無vô 翻phiên 應ưng 同đồng 前tiền 五ngũ 。 若nhược 定định 有hữu 翻phiên 應ưng 同đồng 後hậu 五ngũ 。 一nhất 切thiết 教giáo 中trung 雖tuy 不bất 見kiến 名danh 心tâm 為vi 此thử 二nhị 五ngũ 各các 十thập 五ngũ 名danh 。 當đương 知tri 不bất 定định 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 。 今kim 但đãn 名danh 心tâm 則tắc 遍biến 於ư 三tam 十thập 。 而nhi 不bất 使sử 二nhị 家gia 有hữu 怨oán 。
次thứ 歷lịch 法pháp 中trung 三tam 。
先tiên 略lược 舉cử 大đại 小tiểu 兩lưỡng 乘thừa 。 明minh 大đại 有hữu 多đa 含hàm 。 次thứ 。
觀quán 一nhất 心tâm
下hạ 總tổng 具cụ 法pháp 。 三tam 。
如như 此thử
下hạ 正chánh 歷lịch 有hữu 翻phiên 無vô 翻phiên 等đẳng 。 乃nãi 至chí 十thập 妙diệu 。 文văn 略lược 。 初sơ 文văn 中trung 言ngôn 。
隘ải 路lộ 不bất 受thọ 二nhị 人nhân 並tịnh 行hành
者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 第đệ 五ngũ 百bách 解giải 脫thoát 中trung 云vân 無vô 窄# 隘ải 等đẳng 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 。 已dĩ 前tiền 釋thích 通thông 別biệt 名danh 竟cánh 。
次thứ 第đệ 二nhị 釋thích 體thể 中trung 二nhị 。
先tiên 總tổng 明minh 來lai 意ý 。 次thứ 開khai 章chương 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
先tiên 正chánh 明minh 來lai 意ý 。 次thứ 。
體thể 者giả
下hạ 正chánh 明minh 說thuyết 體thể 意ý 。 初sơ 文văn 二nhị 。
初sơ 對đối 上thượng 名danh 以dĩ 明minh 來lai 意ý 。 次thứ 對đối 下hạ 宗tông 用dụng 以dĩ 明minh 來lai 意ý 。 初sơ 言ngôn 。
總tổng 說thuyết
者giả 。 名danh 含hàm 下hạ 三tam 。 三tam 是thị 總tổng 中trung 之chi 別biệt 。 體thể 又hựu 三tam 中trung 之chi 別biệt 。 未vị 涉thiệp 諸chư 義nghĩa 。 故cố 頓đốn 點điểm 三tam 軌quỹ 之chi 中trung 體thể 屬thuộc 真chân 性tánh 。 次thứ 。
真chân 性tánh
下hạ 對đối 宗tông 用dụng 。 可khả 知tri 。 次thứ 明minh 說thuyết 體thể 意ý 中trung 四tứ 。
初sơ 約ước 部bộ 歎thán 。 次thứ 。
非phi 但đãn
下hạ 約ước 行hành 解giải 歎thán 。 三tam 。
文văn 云vân
下hạ 引dẫn 兩lưỡng 文văn 證chứng 不bất 可khả 說thuyết 。 四tứ 。
又hựu 云vân
下hạ 正chánh 明minh 被bị 機cơ 。 名danh 為vi 因nhân 緣duyên 。 所sở 言ngôn 。
眾chúng 義nghĩa 之chi 都đô 會hội
者giả 。 本bổn 迹tích 二nhị 門môn 皆giai 歸quy 實thật 相tướng 。 一nhất 代đại 義nghĩa 旨chỉ 咸hàm 契khế 於ư 體thể 。 餘dư 如như 文văn 。
正chánh 解giải 中trung 自tự 為vi 七thất 門môn 。 初sơ 正chánh 顯hiển 體thể 。 又hựu 開khai 四tứ 意ý 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 中trung 云vân 。
此thử 亦diệc 通thông 濫lạm
者giả 。 大đại 小Tiểu 乘Thừa 中trung 俱câu 有hữu 真Chân 諦Đế 。 以dĩ 濫lạm 小tiểu 故cố 。 是thị 故cố 不bất 可khả 。 但đãn 以dĩ 真Chân 諦Đế 為vi 今kim 經kinh 體thể 。 借tá 使sử 大Đại 乘Thừa 亦diệc 不bất 免miễn 濫lạm 。 故cố 云vân 。
大Đại 乘Thừa 亦diệc 復phục 多đa 種chủng
以dĩ 衍diễn 門môn 中trung 六lục 種chủng 真Chân 諦Đế 。 今kim 經kinh 唯duy 在tại 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 以dĩ 為vi 真Chân 諦Đế 。 是thị 今kim 經kinh 體thể 也dã 。
私tư 破phá 古cổ 人nhân 此thử 體thể 通thông 因nhân 果quả 及cập 引dẫn 經kinh 論luận 。 初sơ 中trung 云vân 。
為vi 變biến 為vi 不bất 變biến
等đẳng 者giả 。 夫phu 因nhân 為vi 能năng 通thông 。 果quả 為vi 所sở 通thông 。 若nhược 因nhân 變biến 為vi 果quả 。 則tắc 無vô 能năng 所sở 。 故cố 變biến 則tắc 不bất 可khả 。 若nhược 不bất 變biến 者giả 。 因nhân 至chí 果quả 邊biên 。 因nhân 與dữ 果quả 並tịnh 。 故cố 無vô 斯tư 理lý 。 故cố 不bất 變biến 不bất 可khả 。 次thứ 從tùng 。
若nhược 別biệt 有hữu 法pháp
去khứ 縱túng/tung 難nạn/nan 。 若nhược 因nhân 自tự 住trụ 因nhân 不bất 變biến 為vi 果quả 。 別biệt 立lập 一nhất 法pháp 通thông 因nhân 至chí 果quả 者giả 。 當đương 知tri 此thử 因nhân 非phi 果quả 家gia 之chi 因nhân 。 果quả 亦diệc 非phi 是thị 因nhân 家gia 之chi 果quả 。 因nhân 果quả 自tự 住trụ 則tắc 非phi 佛Phật 果Quả 之chi 經kinh 體thể 也dã 。 云vân 何hà 乃nãi 言ngôn 體thể 通thông 因nhân 果quả 耶da 。
法pháp 華hoa
至chí
果quả 德đức 也dã
者giả 。 初sơ 句cú 述thuật 古cổ 人nhân 上thượng 引dẫn 文văn 立lập 體thể 。 此thử 乃nãi 下hạ 破phá 古cổ 立lập 體thể 。 經kinh 文văn 上thượng 句cú 雖tuy 云vân 。
佛Phật 自tự 住trụ 大Đại 乘Thừa
下hạ 句cú 既ký 云vân 。
如như 其kỳ 所sở 得đắc 法Pháp 。 以dĩ 此thử 度độ 眾chúng 生sanh 。
故cố 知tri 乘thừa 本bổn 證chứng 得đắc 之chi 理lý 。 以dĩ 御ngự 眾chúng 生sanh 。 御ngự 謂vị 控khống 御ngự 。 制chế 勒lặc 眾chúng 生sanh 。 此thử 之chi 制chế 勒lặc 非phi 住trụ 果quả 德đức 實thật 相tướng 之chi 體thể 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 偏thiên 用dụng 自tự 住trụ 之chi 言ngôn 以dĩ 為vi 果quả 體thể 。
普phổ 賢hiền
至chí
今kim 皆giai 不bất 用dụng
者giả 。 此thử 責trách 古cổ 人nhân 引dẫn 彼bỉ 因nhân 果quả 。 以dĩ 證chứng 經kinh 體thể 。 彼bỉ 文văn 正chánh 可khả 用dụng 證chứng 經kinh 宗tông 。 經kinh 文văn 但đãn 云vân 因nhân 之chi 與dữ 果quả 不bất 離ly 實thật 相tướng 。 是thị 故cố 可khả 證chứng 因nhân 果quả 為vi 宗tông 。 若nhược 證chứng 經kinh 體thể 。 應ưng 云vân 實thật 相tướng 不bất 離ly 因nhân 果quả 。 此thử 則tắc 宗tông 家gia 之chi 體thể 。 故cố 知tri 古cổ 人nhân 所sở 引dẫn 。 但đãn 成thành 證chứng 於ư 體thể 家gia 之chi 宗tông 。 是thị 故cố 不bất 取thủ 。 又hựu 有hữu 人nhân 云vân 。
因nhân 之chi 與dữ 果quả 。 各các 立lập 本bổn 末mạt 。 薩Tát 婆Bà 若Nhã 是thị 果quả 智trí 。 餘dư 者giả 謂vị 果quả 上thượng 萬vạn 德đức 。 今kim 明minh 乘thừa 體thể 。 何hà 須tu 因nhân 果quả 之chi 上thượng 各các 立lập 本bổn 末mạt 。 本bổn 末mạt 為vi 體thể 與dữ 體thể 永vĩnh 殊thù 。 廣quảng 狹hiệp 與dữ 一nhất 體thể 異dị 體thể 等đẳng 亦diệc 復phục 非phi 體thể 。 古cổ 人nhân 之chi 意ý 。 以dĩ 一nhất 體thể 乘thừa 為vi 今kim 經kinh 體thể 。 以dĩ 異dị 體thể 乘thừa 為vi 餘dư 經kinh 體thể 。 今kim 家gia 意ý 以dĩ 實thật 相tướng 為vi 體thể 。 彼bỉ 人nhân 既ký 云vân 。 般Bát 若Nhã 相tương 應ứng 。 為vi 與dữ 何hà 等đẳng 。 般Bát 若Nhã 相tương 應ứng 。 故cố 不bất 可khả 也dã 。 又hựu 人nhân 云vân 。
無vô 所sở 得đắc 相tương 應ứng 行hành 等đẳng 並tịnh 是thị 具cụ 度độ 。 不bất 應ưng 為vi 體thể 。 又hựu 人nhân 云vân 。
六Lục 度Độ 等đẳng 者giả 有hữu 理lý 度độ 事sự 度độ 。 名danh 為vi 世thế 出xuất 世thế 雜tạp 。 去khứ 果quả 既ký 遠viễn 。 故cố 名danh 遠viễn 乘thừa 。 道Đạo 品Phẩm 一nhất 向hướng 是thị 出xuất 世thế 法pháp 。 去khứ 果quả 近cận 故cố 。 名danh 為vi 近cận 乘thừa 。 是thị 故cố 近cận 遠viễn 俱câu 是thị 乘thừa 體thể 亦diệc 不bất 可khả 依y 。 乃nãi 至chí 廣quảng 破phá 又hựu 四tứ 句cú 者giả 。 初sơ 句cú 云vân 度độ 之chi 與dữ 品phẩm 。 俱câu 與dữ 無vô 所sở 得đắc 心tâm 相tương 應ứng 。 俱câu 是thị 出xuất 世thế 。 俱câu 有hữu 得đắc 者giả 。 有hữu 所sở 得đắc 心tâm 相tương 應ứng 。 俱câu 是thị 世thế 間gian 。 第đệ 三tam 句cú 如như 向hướng 釋thích 也dã 。 第đệ 四tứ 句cú 者giả 。 意ý 言ngôn 道Đạo 品Phẩm 有hữu 約ước 位vị 故cố 。 則tắc 有hữu 有hữu 漏lậu 及cập 以dĩ 無vô 漏lậu 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 世thế 出xuất 世thế 雜tạp 。 大Đại 乘Thừa 六Lục 度Độ 。 一nhất 向hướng 無vô 雜tạp 。 所sở 以dĩ 四tứ 句cú 互hỗ 有hữu 遠viễn 近cận 及cập 俱câu 遠viễn 近cận 。
私tư 謂vị
者giả 。 章chương 安an 判phán 前tiền 諸chư 師sư 所sở 解giải 。 初sơ 。
白bạch 牛ngưu
等đẳng 者giả 。 無vô 漏lậu 般Bát 若Nhã 稱xưng 之chi 為vi 。
白bạch
故cố 知tri 白bạch 牛ngưu 非phi 乘thừa 體thể 也dã 。 從tùng 。
中trung 邊biên 分phân 別biệt 論luận
去khứ 。 章chương 安an 引dẫn 五ngũ 論luận 以dĩ 出xuất 乘thừa 體thể 。 皆giai 非phi 具cụ 度độ 。 先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 初sơ 釋thích 中trung 初sơ 引dẫn 《# 中trung 邊biên 分phân 別biệt 論luận 》# 者giả 。 即tức 第đệ 一Nhất 乘Thừa 本bổn 以dĩ 為vi 乘thừa 體thể 。 次thứ 《# 唯duy 識thức 論luận 》# 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 由do 以dĩ 釋thích 乘thừa 義nghĩa 。 真Chân 如Như 居cư 初sơ 即tức 是thị 乘thừa 本bổn 。 本bổn 即tức 體thể 也dã 。 次thứ 《# 攝nhiếp 論luận 》# 中trung 有hữu 三tam 不bất 同đồng 。 第đệ 一Nhất 乘Thừa 因nhân 以dĩ 本bổn 為vi 因nhân 。 因nhân 謂vị 真Chân 如Như 。 即tức 乘thừa 體thể 也dã 。 次thứ 《# 法pháp 華hoa 論luận 》# 。 云vân 。
隱ẩn 顯hiển
者giả 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 名danh 之chi 為vi 隱ẩn 。 隱ẩn 在tại 於ư 纏triền 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 顯hiển 。 已dĩ 成thành 滿mãn 故cố 。 雖tuy 有hữu 隱ẩn 顯hiển 。 莫mạc 非phi 經kinh 體thể 。 次thứ 《# 十thập 二nhị 門môn 論luận 》# 。 第đệ 一Nhất 乘Thừa 本bổn 即tức 是thị 體thể 也dã 。 言ngôn 。
乘thừa 主chủ
者giả 。 由do 白bạch 牛ngưu 故cố 令linh 至chí 所sở 在tại 。 故cố 名danh 為vi 。
主chủ
故cố 不bất 以dĩ 主chủ 用dụng 為vi 乘thừa 體thể 。
次thứ 論luận 體thể 意ý 中trung 四tứ 。
先tiên 徵trưng 起khởi 。 次thứ 。
釋thích 論luận
下hạ 引dẫn 論luận 明minh 體thể 意ý 。 三tam 。
何hà 故cố
下hạ 釋thích 疑nghi 。 四tứ 。
此thử 小tiểu 大đại
下hạ 結kết 。 次thứ 文văn 言ngôn 。
若nhược 有hữu 無vô 常thường
至chí
三tam 法pháp 印ấn
者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 第đệ 二nhị 十thập 云vân 。
一nhất 切thiết 法pháp 無vô 常thường 。 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 我ngã 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 。
問vấn 。
寂tịch 滅diệt 中trung 何hà 以dĩ 但đãn 說thuyết 一nhất 不bất 說thuyết 多đa 。
答đáp 。
初sơ 印ấn 中trung 說thuyết 五ngũ 眾chúng 。 第đệ 二nhị 印ấn 中trung 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 無vô 我ngã 。 第đệ 三tam 印ấn 是thị 果quả 故cố 名danh 寂tịch 滅diệt 。 若nhược 說thuyết 無vô 常thường 。 破phá 外ngoại 五ngũ 欲dục 之chi 我ngã 所sở 也dã 。 若nhược 說thuyết 無vô 我ngã 。 破phá 於ư 內nội 我ngã 。 我ngã 我ngã 所sở 破phá 。 故cố 是thị 寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 行hành 者giả 觀quán 於ư 無vô 常thường 。 便tiện 生sanh 厭yếm 離ly 。 既ký 厭yếm 苦khổ 已dĩ 存tồn 著trước 能năng 觀quán 。 故cố 有hữu 第đệ 二nhị 無vô 我ngã 觀quán 也dã 。 推thôi 求cầu 能năng 觀quán 至chí 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 所sở 依y 止chỉ 。 但đãn 歸quy 寂tịch 滅diệt 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 寂tịch 滅diệt 印ấn 也dã 。
問vấn 。
摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 此thử 中trung 云vân 何hà 。 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 我ngã 無vô 常thường 。 名danh 為vi 法pháp 印ấn 。 二nhị 法pháp 云vân 何hà 而nhi 不bất 相tương 違vi 。
答đáp 。
觀quán 無vô 常thường 即tức 是thị 觀quán 空không 因nhân 緣duyên 。 猶do 如như 觀quán 色sắc 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 即tức 知tri 為vi 空không 。 過quá 去khứ 色sắc 壞hoại 。 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 故cố 無vô 色sắc 相tướng 。 未vị 來lai 色sắc 不bất 生sanh 無vô 作tác 無vô 用dụng 。 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 故cố 無vô 色sắc 相tướng 。 現hiện 在tại 無vô 住trụ 。 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 分phân 別biệt 。 故cố 無vô 色sắc 相tướng 。 無vô 色sắc 相tướng 故cố 。 是thị 空không 無vô 生sanh 滅diệt 。 無vô 生sanh 滅diệt 及cập 以dĩ 生sanh 滅diệt 其kỳ 實thật 是thị 一nhất 。 說thuyết 有hữu 廣quảng 略lược 耳nhĩ 。
問vấn 。
摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 說thuyết 一nhất 實thật 相tướng 。 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 亦diệc 應ưng 說thuyết 於ư 一nhất 實thật 相tướng 法pháp 。
答đáp 。
聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 三tam 種chủng 法pháp 印ấn 。 廣quảng 說thuyết 四tứ 種chủng 。 略lược 說thuyết 一nhất 種chủng 。 無vô 常thường 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 。 無vô 我ngã 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 是thị 故cố 衍diễn 中trung 唯duy 說thuyết 諸chư 法pháp 不bất 生sanh 。 不bất 滅diệt 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 。 無vô 相tướng 即tức 是thị 寂tịch 滅diệt 涅Niết 槃Bàn 。
論luận 云vân
衍diễn 中trung 明minh 法pháp 印ấn
者giả 。 是thị 法pháp 華hoa 前tiền 共cộng 部bộ 所sở 說thuyết 。 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 印ấn 數số 復phục 不bất 同đồng 。 故cố 須tu 料liệu 簡giản 。 若nhược 此thử 經Kinh 中trung 獨độc 明minh 實thật 相tướng 為vi 一nhất 法pháp 印ấn 。 故cố 須tu 料liệu 簡giản 。
三tam 正chánh 顯hiển 體thể 中trung 三tam 。
先tiên 約ước 法pháp 。 次thứ 譬thí 。 三tam 約ước 諸chư 三tam 法pháp 。 初sơ 文văn 三tam 。
初sơ 指chỉ 體thể 。 次thứ 約ước 三tam 軌quỹ 簡giản 。 三tam 歷lịch 諸chư 妙diệu 簡giản 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
初sơ 廣quảng 約ước 境cảnh 。 次thứ 略lược 指chỉ 餘dư 九cửu 妙diệu 。
問vấn 。
前tiền 智trí 行hành 妙diệu 初sơ 皆giai 悉tất 簡giản 言ngôn
境cảnh 是thị 體thể 是thị 法Pháp 身thân 。 智trí 行hành 是thị 宗tông 是thị 用dụng 。
今kim 何hà 故cố 於ư 此thử 諸chư 境cảnh 一nhất 一nhất 復phục 簡giản 耶da 。
答đáp 。
通thông 論luận 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 諸chư 法pháp 皆giai 體thể 亦diệc 如như 後hậu 簡giản 。 今kim 取thủ 權quyền 實thật 相tướng 對đối 的đích 示thị 體thể 相tướng 。 是thị 故cố 簡giản 之chi 。
次thứ 譬thí 中trung 二nhị 。
譬thí 。 結kết 。 譬thí 中trung 二nhị 。
重trọng/trùng 譬thí 。 合hợp 。 初sơ 梁lương 柱trụ 等đẳng 譬thí 中trung 三tam 。
初sơ 正chánh 譬thí 體thể 。 次thứ 。
屋ốc 若nhược
下hạ 譬thí 體thể 功công 能năng 。 三tam 。
釋thích 論luận
下hạ 引dẫn 論luận 。 初sơ 譬thí 中trung 二nhị 。
先tiên 譬thí 。 次thứ 合hợp 。 初sơ 文văn 言ngôn 。
非phi 梁lương
至chí
屋ốc 內nội 之chi 空không
者giả 。 空không 譬thí 於ư 體thể 。 屋ốc 譬thí 於ư 宗tông 。 空không 為vi 所sở 取thủ 。 屋ốc 為vi 能năng 取thủ 。 能năng 取thủ 可khả 多đa 。 空không 不bất 可khả 多đa 。 所sở 取thủ 是thị 體thể 。 體thể 不bất 可khả 多đa 。 能năng 取thủ 是thị 宗tông 。 宗tông 是thị 因nhân 果quả 。 是thị 故cố 不bất 一nhất 。 次thứ 譬thí 。
日nhật 月nguyệt 綱cương 天thiên
等đẳng 者giả 。 重trọng/trùng 舉cử 譬thí 簡giản 。 天thiên 以dĩ 日nhật 月nguyệt 為vi 綱cương 。 地địa 以dĩ 四tứ 海hải 為vi 紀kỷ 。 日nhật 月nguyệt 周chu 行hành 遍biến 歷lịch 於ư 天thiên 。 日nhật 月nguyệt 可khả 二nhị 。 天thiên 不bất 可khả 二nhị 。
公công 臣thần 輔phụ 主chủ
者giả 。 公công 者giả 舉cử 五ngũ 等đẳng 之chi 初sơ 。 五ngũ 等đẳng 皆giai 臣thần 共cộng 輔phụ 於ư 主chủ 。 五ngũ 等đẳng 可khả 多đa 。 主chủ 不bất 可khả 多đa 。 言ngôn 。
五ngũ 等đẳng
者giả 。 謂vị 公công 侯hầu 伯bá 子tử 男nam 。 公công 者giả 正chánh 也dã 。 當đương 為vi 王vương 者giả 。 正chánh 行hạnh 天thiên 道đạo 。 候hậu 者giả 候hậu 也dã 。 當đương 為vi 王vương 者giả 。 伺tứ 候hậu 非phi 常thường 。 伯bá 者giả 長trường/trưởng 也dã 。 當đương 為vi 王vương 者giả 。 長trường/trưởng 理lý 百bá 姓tánh 。 子tử 者giả 慈từ 也dã 。 當đương 為vi 王vương 者giả 。 子tử 愛ái 人nhân 民dân 。 男nam 者giả 任nhậm 也dã 。 當đương 為vi 王vương 者giả 。 任nhậm 其kỳ 職chức 理lý 。 合hợp 文văn 甚thậm 略lược 。 準chuẩn 前tiền 可khả 知tri 。
四tứ 引dẫn 證chứng 文văn 二nhị 。
初sơ 正chánh 引dẫn 證chứng 。 次thứ 。
故cố 知tri
下hạ 結kết 意ý 。
○# 次thứ 廣quảng 簡giản 偽ngụy 中trung 為vi 二nhị 。
初sơ 敘tự 來lai 意ý 。 次thứ 廣quảng 簡giản 。 文văn 自tự 為vi 六lục 。
列liệt 章chương 。 解giải 釋thích 。 釋thích 中trung 初sơ 約ước 凡phàm 中trung 二nhị 。
初sơ 通thông 列liệt 。 次thứ 解giải 釋thích 。 初sơ 文văn 二nhị 。
初sơ 列liệt 。 次thứ 結kết 。 初sơ 文văn 意ý 者giả 且thả 約ước 凡phàm 簡giản 。 文văn 中trung 兼kiêm 對đối 外ngoại 道đạo 小Tiểu 乘Thừa 簡giản 者giả 何hà 耶da 。 答đáp 。
對đối 況huống 來lai 耳nhĩ 。 外ngoại 小tiểu 尚thượng 乃nãi 不bất 實thật 。 況huống 復phục 鈍độn 使sử 凡phàm 夫phu 。 次thứ 釋thích 中trung 二nhị 。
先tiên 明minh 世thế 間gian 邪tà 惡ác 。 次thứ 。
若nhược 周chu 孔khổng
下hạ 明minh 世thế 間gian 清thanh 正chánh 。 初sơ 文văn 二nhị 。
先tiên 釋thích 。 次thứ 結kết 。 釋thích 中trung 又hựu 三tam 。
初sơ 略lược 判phán 。 次thứ 。
或hoặc
下hạ 行hành 相tương/tướng 。 三tam 。
內nội 則tắc
下hạ 明minh 過quá 患hoạn 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 約ước 行hành 。 簡giản 中trung 云vân 。
或hoặc 髑độc 髏lâu 盛thịnh 屎thỉ 約ước 多đa 人nhân 前tiền
等đẳng 者giả 。 此thử 等đẳng 皆giai 是thị 。 鈍độn 使sử 凡phàm 夫phu 悉tất 能năng 如như 是thị 。 若nhược 利lợi 使sử 外ngoại 道đạo 各các 加gia 所sở 尊tôn 及cập 宗tông 計kế 等đẳng 。 乃nãi 至chí 神thần 通thông 及cập 韋vi 陀đà 等đẳng 。 今kim 此thử 凡phàm 夫phu 如như 《# 大đại 論luận 》# 第đệ 十thập 云vân 。
狂cuồng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 人nhân 皆giai 知tri 狂cuồng 。 二nhị 者giả 惡ác 邪tà 自tự 裸lõa 。 人nhân 不bất 知tri 狂cuồng 。 如như 南nam 天Thiên 竺Trúc 有hữu 法Pháp 師sư 。 高cao 座tòa 為vi 王vương 說thuyết 於ư 五Ngũ 戒Giới 。 多đa 有hữu 外ngoại 道đạo 。 在tại 座tòa 聽thính 法Pháp 。 王vương 時thời 難nạn/nan 曰viết 。
若nhược 言ngôn 施thí 酒tửu 及cập 自tự 飲ẩm 酒tửu 得đắc 狂cuồng 愚ngu 者giả 。 今kim 時thời 何hà 故cố 狂cuồng 愚ngu 者giả 少thiểu 。 正chánh 見kiến 者giả 多đa 。 諸chư 外ngoại 道đạo 言ngôn 。
善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 斯tư 難nạn/nan 甚thậm 深thâm 。 是thị 禿ngốc 高cao 座tòa 必tất 不bất 能năng 答đáp 。 以dĩ 王vương 利lợi 故cố 。 法Pháp 師sư 以dĩ 手thủ 指chỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 更cánh 說thuyết 餘dư 事sự 。 外ngoại 道đạo 語ngữ 王vương 。
是thị 難nạn/nan 甚thậm 深thâm 果quả 不bất 能năng 答đáp 。 恥sỉ 所sở 不bất 知tri 。 更cánh 說thuyết 餘dư 事sự 。 王vương 語ngữ 外ngoại 道đạo 。
高cao 座tòa 答đáp 訖ngật 。 將tương 護hộ 汝nhữ 故cố 不bất 以dĩ 言ngôn 說thuyết 。 向hướng 者giả 指chỉ 汝nhữ 。 云vân 是thị 狂cuồng 不bất 少thiểu 。 汝nhữ 等đẳng 以dĩ 灰hôi 塗đồ 身thân 。 裸lõa 形hình 無vô 恥sỉ 。 以dĩ 人nhân 髑độc 髏lâu 盛thịnh 屎thỉ 而nhi 食thực 。 拔bạt 髮phát 臥ngọa 刺thứ 。 倒đảo 懸huyền 熏huân 鼻tị 。 冬đông 則tắc 入nhập 水thủy 。 夏hạ 則tắc 火hỏa 炙chích 。 皆giai 是thị 狂cuồng 相tương/tướng 。 又hựu 汝nhữ 言ngôn 賣mại 肉nhục 賣mại 鹽diêm 。 便tiện 言ngôn 失thất 法pháp 。 於ư 天thiên 祀tự 中trung 。 得đắc 牛ngưu 布bố 施thí 。 即tức 時thời 賣mại 之chi 。 即tức 言ngôn 得đắc 法Pháp 。 牛ngưu 即tức 是thị 肉nhục 。 是thị 狂cuồng 惑hoặc 人nhân 。 法Pháp 師sư 護hộ 汝nhữ 而nhi 不bất 說thuyết 之chi 。
且thả 約ước 行hành 事sự 。 與dữ 鈍độn 使sử 同đồng 。
晡bô 食thực
者giả 。 字tự 書thư 云vân 。
申thân 時thời 食thực
也dã 。 又hựu 《# 楚sở 辭từ 》# 云vân 。
餔bô 其kỳ 糟tao 糠khang
謂vị 進tiến 食thực 也dã 。
譎#
權quyền 詐trá 也dã 。 齊tề 桓hoàn 公công 正chánh 而nhi 不bất 譎# 。 譎# 詭quỷ 變biến 異dị 也dã 。
次thứ 世thế 間gian 正Chánh 法Pháp 中trung 又hựu 三tam 。
先tiên 雜tạp 明minh 。 次thứ 引dẫn 經kinh 。 三tam 結kết 斥xích 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 不bất 出xuất 人nhân 天thiên 。 言ngôn 。
周Chu 孔Khổng 經Kinh 籍Tịch
者giả 。 周chu 公công 制chế 禮lễ 。 孔khổng 子tử 刪san 詩thi 。
經kinh
謂vị 五ngũ 經kinh 七thất 九cửu 等đẳng 也dã 。
籍tịch
謂vị 墳phần 籍tịch 。 即tức 三tam 墳phần 也dã 。 三tam 墳phần 謂vị 三tam 皇hoàng 之chi 書thư 。
典điển
謂vị 五ngũ 典điển 。 即tức 五ngũ 帝đế 之chi 書thư 。 古cổ 人nhân 書thư 簡giản 。 故cố 籍tịch 篇thiên 等đẳng 字tự 皆giai 從tùng 竹trúc 也dã 。
治trị 法pháp
謂vị 治trị 家gia 治trị 國quốc 之chi 法pháp 。 在tại 忠trung 在tại 孝hiếu 也dã 。
禮lễ 法pháp
如như 三tam 禮lễ 等đẳng 。
兵binh 法pháp
如như 六lục 韜# 等đẳng 。
醫y 法pháp
如như 神thần 農nông 等đẳng 。
天thiên 文văn
者giả 如như 孔khổng 子tử 有hữu 三tam 備bị 卜bốc 經kinh 。 上thượng 知tri 天thiên 文văn 。 中trung 知tri 人nhân 事sự 。 下hạ 知tri 地địa 理lý 。
八bát 卦#
者giả 。 東đông 震chấn 。 西tây 兌# 。 南nam 離ly 。 北bắc 坎khảm 。 西tây 北bắc 乾can/kiền/càn 。 西tây 南nam 坤# 。 東đông 南nam 巽# 。 東đông 北bắc 艮# 。 一nhất 卦# 生sanh 七thất 。 七thất 八bát 五ngũ 十thập 六lục 。 并tinh 八bát 純thuần 卦# 合hợp 六lục 十thập 四tứ 卦# 。 各các 卦# 系hệ 象tượng 彖# 等đẳng 詞từ 非phi 此thử 可khả 盡tận 。 善thiện 占chiêm 者giả 以dĩ 此thử 。 能năng 知tri 一nhất 切thiết 。
五ngũ 行hành
如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 。
親thân
謂vị 六lục 親thân 。 謂vị 父phụ 母mẫu 兄huynh 弟đệ 妻thê 子tử 。 各các 有hữu 其kỳ 親thân 。
社xã
謂vị 后hậu 土thổ/độ 。
稷tắc
謂vị 后hậu 稷tắc 。 略lược 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 第đệ 十thập 記ký 。 非phi 父phụ 母mẫu 無vô 以dĩ 生sanh 。 非phi 師sư 長trưởng 無vô 以dĩ 成thành 。 非phi 君quân 主chủ 無vô 以dĩ 榮vinh 。 人nhân 生sanh 在tại 三tam 事sự 之chi 如như 一nhất 。 國quốc 安an 所sở 以dĩ 家gia 安an 。 家gia 安an 所sở 以dĩ 行hành 孝hiếu 。 是thị 故cố 先tiên 須tu 安an 其kỳ 國quốc 也dã 。
鳥điểu 不bất 暇hạ 棲tê
等đẳng 者giả 。 若nhược 準chuẩn 儒nho 宗tông 。 獺# 未vị 祭tế 不bất 施thí 網võng 罟# 。 豺sài 未vị 祭tế 不bất 施thí 畋điền 獵liệp 。 獺# 二nhị 月nguyệt 祭tế 。 豺sài 八bát 月nguyệt 祭tế 。 所sở 以dĩ 去khứ 奢xa 去khứ 泰thái 。 湯thang 除trừ 三tam 面diện 之chi 羅la 。 古cổ 施thí 四tứ 面diện 之chi 羅la 。 故cố 祝chúc 者giả 曰viết 。
四tứ 方phương 無vô 極cực 。 入nhập 吾ngô 網võng 中trung 。
故cố 云vân 。
鳥điểu 不bất 暇hạ 棲tê
湯thang 除trừ 三tam 面diện 之chi 羅la 。 而nhi 祝chúc 者giả 曰viết 。
犯phạm 命mạng 者giả 入nhập 吾ngô 網võng 中trung
牛ngưu 馬mã 內nội 向hướng
者giả 。 若nhược 依y 周chu 孔khổng 之chi 法pháp 。 牛ngưu 馬mã 自tự 歸quy 。 世thế 間gian 之chi 法pháp 。 尚thượng 有hữu 斯tư 感cảm 。 況huống 出xuất 世thế 耶da 。 張trương 陵lăng 為vi 大đại 蟒mãng 所sở 吞thôn 。 稽khể 康khang 為vi 鍾chung 會hội 所sở 譖trấm 。 而nhi 記ký 傳truyền 云vân 得đắc 仙tiên 者giả 謬mậu 矣hĩ 。 故cố 知tri 此thử 土thổ/độ 必tất 無vô 仙tiên 術thuật 。 豈khởi 有hữu 服phục 靈linh 芝chi 吞thôn 玉ngọc 液dịch 令linh 飛phi 升thăng 耶da 。 故cố 西tây 土thổ/độ 神thần 通thông 非phi 禪thiền 不bất 發phát 。 故cố 並tịnh 結kết 云vân 。
愛ái 論luận 屬thuộc 鈍độn 使sử
論luận 謂vị 凡phàm 夫phu 所sở 述thuật 也dã 。
次thứ 約ước 外ngoại 簡giản 為vi 二nhị 。
初sơ 通thông 敘tự 不bất 實thật 。 次thứ 。
若nhược 此thử
下hạ 別biệt 出xuất 相tướng 狀trạng 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 為vi 二nhị 。
初sơ 此thử 方phương 。 次thứ 西tây 方phương 。 初sơ 又hựu 二nhị 。 先tiên 明minh 見kiến 相tương/tướng 。 次thứ 。
直trực 是thị
下hạ 結kết 斥xích 。 斥xích 中trung 言ngôn 。
不bất 出xuất 單đơn 四tứ 句cú
者giả 。 計kế 天thiên 真chân 者giả 仍nhưng 屬thuộc 有hữu 句cú 。 計kế 自tự 然nhiên 者giả 仍nhưng 屬thuộc 無vô 句cú 。 所sở 言ngôn 。
縱túng/tung
者giả 。 與dữ 而nhi 言ngôn 之chi 。 實thật 不bất 可khả 出xuất 。 次thứ 西tây 方phương 中trung 亦diệc 二nhị 。
先tiên 明minh 見kiến 相tương/tướng 。 次thứ 斥xích 。 初sơ 文văn 言ngôn 。
外ngoại 道đạo 論luận 力lực 受thọ 梨lê 昌xương 募mộ
者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 十thập 八bát 云vân 。
毘Tỳ 耶Da 離Ly 梵Phạm 志Chí 等đẳng 大đại 顧cố 其kỳ 寶bảo 。 令linh 與dữ 佛Phật 論luận 。 取thủ 其kỳ 雇cố 已dĩ 。 即tức 以dĩ 其kỳ 夜dạ 。 撰soạn 《# 五ngũ 百bách 明minh 難nạn/nan 》# 。 與dữ 離ly 昌xương 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。 問vấn 佛Phật 言ngôn 。
為vi 一nhất 究cứu 竟cánh 道đạo 。 為vi 眾chúng 多đa 究cứu 竟cánh 道đạo 。
佛Phật 言ngôn 。
唯duy 一nhất 究cứu 竟cánh 道đạo 。 無vô 眾chúng 多đa 也dã 。 梵Phạm 志Chí 言ngôn 。
我ngã 法pháp 各các 說thuyết 有hữu 究cứu 竟cánh 道đạo 。
佛Phật 言ngôn 。
雖tuy 有hữu 眾chúng 多đa 。 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 。 何hà 者giả 。 一nhất 切thiết 皆giai 以dĩ 邪tà 著trước 。 故cố 非phi 究cứu 竟cánh 。
佛Phật 言ngôn 。
鹿lộc 頭đầu 梵Phạm 志Chí 得đắc 道Đạo 不phủ 。
答đáp 言ngôn 。
一nhất 切thiết 道đạo 中trung 其kỳ 為vi 第đệ 一nhất 。
時thời 鹿lộc 頭đầu 比Bỉ 丘Khâu 在tại 佛Phật 後hậu 扇thiên/phiến 佛Phật 。 佛Phật 問vấn 諸chư 梵Phạm 志Chí 。
汝nhữ 識thức 其kỳ 不phủ 。 梵Phạm 志Chí 云vân 。
識thức 。 慚tàm 愧quý 低đê 頭đầu 。 佛Phật 說thuyết 偈kệ 云vân 。
各các 各các 謂vị 究cứu 竟cánh 。 而nhi 若nhược 自tự 愛ái 著trước 。 各các 自tự 是thị 非phi 彼bỉ 。 是thị 皆giai 非phi 究cứu 竟cánh 。 是thị 人nhân 入nhập 論luận 中trung 。 明minh 辨biện 義nghĩa 理lý 時thời 。 各các 各các 相tương 是thị 非phi 。 勝thắng 負phụ 懷hoài 憂ưu 喜hỷ 。 勝thắng 者giả 墮đọa 憍kiêu 坑khanh 。 負phụ 者giả 墜trụy 憂ưu 獄ngục 。 是thị 故cố 有hữu 智trí 者giả 。 不bất 墮đọa 此thử 二nhị 法pháp 。 論luận 力lực 汝nhữ 當đương 知tri 。 我ngã 諸chư 弟đệ 子tử 法pháp 。 無vô 虛hư 亦diệc 無vô 實thật 。 汝nhữ 欲dục 何hà 法pháp 求cầu 。 汝nhữ 欲dục 壞hoại 我ngã 論luận 。 終chung 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 難nan 勝thắng 。 適thích 足túc 自tự 毀hủy 壞hoại 。
長trường/trưởng 爪trảo 緣duyên 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。 具cụ 在tại 無vô 見kiến 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 見kiến 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 見kiến 及cập 絕tuyệt 言ngôn 見kiến 中trung 所sở 攝nhiếp 。 以dĩ 彼bỉ 外ngoại 道đạo 所sở 見kiến 。 巧xảo 故cố 所sở 攝nhiếp 處xứ 多đa 。 次thứ 斥xích 中trung 三tam 。
先tiên 總tổng 斥xích 。 次thứ 。
或hoặc 時thời
下hạ 歷lịch 諸chư 句cú 斥xích 。 三tam 引dẫn 證chứng 。 如như 是thị 襵# 牒điệp 但đãn 是thị 複phức 四tứ 句cú 耳nhĩ 。 言ngôn 。
或hoặc 時thời 襵# 牒điệp 有hữu 無vô 為vi 有hữu 等đẳng
者giả 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 中trung 直trực 列liệt 名danh 而nhi 已dĩ 。 此thử 中trung 略lược 解giải 麁thô 寄ký 複phức 句cú 以dĩ 示thị 其kỳ 相tương/tướng 。 初sơ 句cú 語ngữ 略lược 。 應ưng 云vân 有hữu 有hữu 有hữu 無vô 為vi 有hữu 。 此thử 是thị 有hữu 家gia 之chi 有hữu 無vô 也dã 。 雖tuy 有hữu 有hữu 無vô 之chi 別biệt 。 同đồng 屬thuộc 於ư 有hữu 。 故cố 襵# 著trước 有hữu 中trung 。 無vô 等đẳng 三tam 句cú 。 例lệ 此thử 可khả 解giải 。 若nhược 約ước 具cụ 足túc 四tứ 句cú 。 則tắc 有hữu 中trung 具cụ 四tứ 皆giai 屬thuộc 於ư 有hữu 。 襵# 著trước 有hữu 中trung 。 無vô 等đẳng 三tam 句cú 。 準chuẩn 此thử 可khả 見kiến 。
百bách 千thiên 番phiên 牒điệp
者giả 。 假giả 使sử 一nhất 句cú 。 復phục 生sanh 無vô 量lượng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 生sanh 。 攝nhiếp 屬thuộc 能năng 生sanh 。 此thử 之chi 能năng 所sở 不bất 出xuất 於ư 見kiến 。 故cố 非phi 真chân 實thật 。
三tam 約ước 小tiểu 簡giản 中trung 二nhị 。
初sơ 示thị 小Tiểu 乘Thừa 名danh 同đồng 。 同đồng 有hữu 實thật 相tướng 中trung 道đạo 。 次thứ 。
然nhiên 小Tiểu 乘Thừa
下hạ 釋thích 其kỳ 體thể 異dị 。 又hựu 三tam 。
初sơ 釋thích 初sơ 句cú 。 次thứ 。
真chân 無vô 漏lậu
下hạ 釋thích 大đại 集tập 經kinh 意ý 。 三tam 。
對đối 前tiền
下hạ 結kết 非phi 真chân 體thể 。
四tứ 對đối 偏thiên 簡giản 中trung 二nhị 。
初sơ 明minh 簡giản 意ý 。 次thứ 。
如như 摩ma 訶ha
下hạ 正chánh 簡giản 者giả 。 前tiền 對đối 小tiểu 簡giản 即tức 三tam 藏tạng 小Tiểu 乘Thừa 。 今kim 對đối 偏thiên 簡giản 即tức 對đối 通thông 別biệt 二nhị 教giáo 及cập 前tiền 四tứ 味vị 中trung 諸chư 偏thiên 教giáo 。 故cố 今kim 文văn 中trung 仍nhưng 有hữu 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 即tức 通thông 教giáo 二Nhị 乘Thừa 耳nhĩ 。 故cố 云vân 。
三tam 人nhân 同đồng 斷đoạn
等đẳng 。 所sở 以dĩ 不bất 云vân 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 義nghĩa 同đồng 凡phàm 故cố 。 雖tuy 無vô 邪tà 倒đảo 。 未vị 斷đoạn 惑hoặc 故cố 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
初sơ 約ước 教giáo 。 次thứ 約ước 五ngũ 時thời 。 初sơ 約ước 教giáo 中trung 又hựu 三tam 。
初sơ 空không 對đối 不bất 空không 簡giản 。 次thứ 。
見kiến 不bất 空không
下hạ 直trực 就tựu 不bất 空không 簡giản 。 三tam 。
釋thích 論luận 云vân
下hạ 約ước 一nhất 相tương/tướng 攝nhiếp 無vô 量lượng 相tương/tướng 簡giản 。 此thử 之chi 三tam 文văn 展triển 轉chuyển 生sanh 後hậu 。 何hà 者giả 。 由do 共cộng 位vị 菩Bồ 薩Tát 中trung 。 有hữu 利lợi 根căn 者giả 。 能năng 見kiến 不bất 空không 。 即tức 指chỉ 不bất 空không 為vi 今kim 經kinh 體thể 。 以dĩ 此thử 不bất 空không 復phục 有hữu 教giáo 道đạo 帶đái 方phương 便tiện 說thuyết 。 故cố 云vân 。
但đãn 中trung 不bất 但đãn 中trung
即tức 次thứ 不bất 次thứ 行hành 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 此thử 不bất 但đãn 中trung 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 。 中trung 無vô 中trung 相tương/tướng 。 故cố 云vân 。
一nhất 相tương/tướng
此thử 之chi 一nhất 相tương/tướng 入nhập 無vô 量lượng 相tương/tướng 。 故cố 云vân 。
相tương/tướng 入nhập
故cố 有hữu 第đệ 三tam 文văn 來lai 。 意ý 在tại 此thử 也dã 。 初sơ 文văn 二nhị 。
初sơ 引dẫn 《# 大đại 品phẩm 》# 示thị 相tương/tướng 。 次thứ 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 證chứng 成thành 。 初sơ 文văn 者giả 。 即tức 通thông 教giáo 位vị 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 待đãi 至chí 法pháp 華hoa 。 方phương 乃nãi 被bị 會hội 。 即tức 其kỳ 人nhân 也dã 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 。
共cộng 實thật 相tướng
下hạ 還hoàn 引dẫn 《# 大đại 品phẩm 》# 斥xích 。 次thứ 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 言ngôn 無vô 智trí 慧tuệ 。 亦diệc 斥xích 奪đoạt 之chi 辭từ 。 非phi 無vô 自tự 智trí 慧tuệ 也dã 。 又hựu 云vân 。
至chí 二Nhị 乘Thừa 得đắc 寂tịch
等đẳng 者giả 。 且thả 據cứ 但đãn 空không 與dữ 寂tịch 義nghĩa 等đẳng 。 以dĩ 其kỳ 未vị 得đắc 即tức 寂tịch 而nhi 照chiếu 。 故cố 云vân 。
但đãn 寂tịch
次thứ 文văn 中trung 云vân 。
二Nhị 乘Thừa 但đãn 一nhất 即tức
通thông 教giáo 二Nhị 乘Thừa 也dã 。
別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 二nhị 即tức
者giả 。 兼kiêm 通thông 別biệt 入nhập 空không 出xuất 假giả 兩lưỡng 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 以dĩ 附phụ 論luận 偈kệ 。 且thả 與dữ 即tức 名danh 。 其kỳ 實thật 未vị 即tức 。 唯duy 獨độc 圓viên 教giáo 方phương 具cụ 三tam 即tức 。 今kim 經kinh 體thể 者giả 。 但đãn 是thị 中trung 即tức 假giả 空không 。 尚thượng 簡giản 假giả 空không 即tức 中trung 。 況huống 但đãn 空không 偏thiên 假giả 寧ninh 是thị 經Kinh 體thể 。 三tam 引dẫn 《# 釋thích 論luận 》# 。
菩Bồ 薩Tát 入nhập 於ư 一nhất 相tương/tướng
等đẳng 。 例lệ 此thử 可khả 解giải 。 所sở 以dĩ 前tiền 之chi 三tam 義nghĩa 皆giai 對đối 二Nhị 乘Thừa 簡giản 者giả 。 於ư 共cộng 部bộ 中trung 皆giai 有hữu 二Nhị 乘Thừa 。 此thử 空không 不bất 空không 及cập 一nhất 相tương/tướng 等đẳng 。 復phục 在tại 共cộng 部bộ 中trung 明minh 。 故cố 須tu 節tiết 節tiết 相tương 對đối 簡giản 出xuất 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
初sơ 正chánh 對đối 教giáo 簡giản 。 次thứ 。
如như 此thử
下hạ 結kết 成thành 圓viên 意ý 。
次thứ 約ước 五ngũ 時thời 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 約ước 五ngũ 時thời 。 次thứ 。
大Đại 經Kinh
下hạ 更cánh 獨độc 明minh 一nhất 實thật 。 初sơ 文văn 不bất 云vân 鹿lộc 苑uyển 者giả 。 以dĩ 鹿lộc 苑uyển 中trung 無vô 大đại 可khả 論luận 。 前tiền 以dĩ 對đối 二Nhị 乘Thừa 人nhân 竟cánh 。 今kim 文văn 欲dục 相tương 對đối 簡giản 之chi 。 故cố 云vân 。
方Phương 等Đẳng 三tam 虛hư 一nhất 實thật
等đẳng 。 或hoặc 是thị 略lược 無vô 。 若nhược 云vân 鹿lộc 苑uyển 。 無vô 實thật 唯duy 虛hư 。 亦diệc 應ưng 無vô 爽sảng 。 次thứ 獨độc 明minh 一nhất 實thật 中trung 又hựu 三tam 。
初sơ 獨độc 明minh 一nhất 實thật 。 次thứ 。
如như 是thị 。
下hạ 約ước 待đãi 對đối 說thuyết 。 三tam 。
又hựu 開khai
下hạ 約ước 開khai 顯hiển 說thuyết 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 正chánh 釋thích 。 次thứ 。
一nhất 實thật
下hạ 結kết 示thị 正chánh 體thể 。 初sơ 文văn 又hựu 二nhị 。
初sơ 約ước 對đối 所sở 破phá 以dĩ 說thuyết 。 次thứ 從tùng 。
異dị 則tắc 為vi 二nhị 。 二nhị 故cố 非phi 一nhất 實thật 。
等đẳng 。 約ước 能năng 對đối 德đức 體thể 以dĩ 說thuyết 。 初sơ 文văn 者giả 。 無vô 二Nhị 乘Thừa 之chi 二nhị 。 亦diệc 是thị 無vô 二nhị 邊biên 之chi 二nhị 。 無vô 三tam 惑hoặc 二nhị 死tử 之chi 虛hư 。 無vô 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 倒đảo 故cố 也dã 。 並tịnh 須tu 約ước 圓viên 行hành 說thuyết 。 故cố 如như 是thị 等đẳng 法Pháp 。 魔ma 不bất 能năng 說thuyết 。 次thứ 約ước 能năng 對đối 中trung 。 約ước 德đức 體thể 謂vị 四tứ 德đức 三tam 諦đế 。 德đức 若nhược 無vô 諦đế 。 德đức 無vô 所sở 依y 。 諦đế 若nhược 無vô 德đức 。 諦đế 不bất 能năng 顯hiển 。 故cố 以dĩ 修tu 成thành 之chi 德đức 。 顯hiển 於ư 理lý 性tánh 之chi 諦đế 。 即tức 是thị 今kim 經kinh 正chánh 體thể 。 故cố 更cánh 複phức 疎sơ 明minh 體thể 無vô 非phi 無vô 前tiền 所sở 對đối 諸chư 過quá 故cố 也dã 。 文văn 為vi 六lục 。
先tiên 明minh 無vô 二nhị 。 次thứ 無vô 虛hư 偽ngụy 。 三tam 無vô 顛điên 倒đảo 。 四tứ 一Nhất 乘Thừa 者giả 即tức 是thị 無vô 異dị 轉chuyển 釋thích 無vô 倒đảo 。 五ngũ 。
魔ma 雖tuy
下hạ 明minh 即tức 義nghĩa 者giả 非phi 魔ma 所sở 說thuyết 。 六lục 。
若nhược 空không
下hạ 重trọng/trùng 釋thích 具cụ 德đức 之chi 相tướng 。 此thử 具cụ 德đức 相tương/tướng 即tức 無vô 前tiền 所sở 對đối 。 故cố 四tứ 德đức 具cụ 足túc 。 四tứ 德đức 具cụ 足túc 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 知tri 。 況huống 魔ma 能năng 說thuyết 。 次thứ 結kết 示thị 正chánh 體thể 。 可khả 知tri 。 次thứ 明minh 待đãi 對đối 。 以dĩ 由do 前tiền 明minh 有hữu 能năng 破phá 所sở 破phá 。 能năng 對đối 所sở 對đối 故cố 。 故cố 知tri 所sở 破phá 所sở 對đối 不bất 出xuất 藏tạng 通thông 及cập 別biệt 方phương 便tiện 。 故cố 今kim 更cánh 明minh 之chi 。 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 。 三tam 諦đế 非phi 三tam 而nhi 三tam 。 以dĩ 三tam 為vi 破phá 。 非phi 空không 而nhi 空không 故cố 破phá 凡phàm 夫phu 。 餘dư 三tam 被bị 破phá 。 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。
先tiên 明minh 對đối 破phá 。 次thứ 。
無vô 復phục
下hạ 顯hiển 一nhất 實thật 相tướng 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 顯hiển 一nhất 實thật 。 次thứ 。
亦diệc 具cụ
下hạ 更cánh 明minh 一nhất 實thật 攝nhiếp 法pháp 。 又hựu 二nhị 。
先tiên 明minh 攝nhiếp 法pháp 。 次thứ 。
何hà 以dĩ 故cố 。
下hạ 釋thích 攝nhiếp 法pháp 意ý 。 三Tam 明Minh 開khai 中trung 二nhị 。
先tiên 開khai 。 次thứ 。
即tức 絕tuyệt
下hạ 結kết 。 初sơ 開khai 中trung 二nhị 。
先tiên 正chánh 開khai 說thuyết 諸chư 教giáo 從tùng 淺thiển 至chí 深thâm 。 從tùng 聖thánh 至chí 凡phàm 次thứ 第đệ 開khai 之chi 。 次thứ 。
一nhất 切thiết 諸chư 法pháp
下hạ 結kết 束thúc 開khai 意ý 。 以dĩ 諸chư 法pháp 中trung 有hữu 妙diệu 理lý 。 故cố 方phương 可khả 論luận 開khai 。 若nhược 也dã 本bổn 無vô 。 何hà 所sở 開khai 顯hiển 。 點điểm 示thị 眾chúng 生sanh 及cập 三tam 乘thừa 人nhân 本bổn 有hữu 覺giác 藏tạng 。 心tâm 佛Phật 眾chúng 生sanh 三tam 無vô 差sai 別biệt 耳nhĩ 。
法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 十thập 六lục