法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤
Quyển 13
唐Đường 湛Trạm 然Nhiên 述Thuật

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 十thập 三tam

天thiên 台thai 沙Sa 門Môn 湛trạm 然nhiên 述thuật

次thứ 明minh 神thần 通thông 中trung 。 標tiêu 。 列liệt 。 釋thích 。 前tiền 諸chư 文văn 中trung 並tịnh 立lập 來lai 意ý 一nhất 門môn 。 但đãn 寄ký 在tại 文văn 前tiền 明minh 之chi 。 今kim 則tắc 別biệt 列liệt 。 言ngôn 。

次thứ 第đệ

者giả 。 次thứ 前tiền 文văn 來lai 故cố 云vân 次thứ 第đệ 。 即tức 來lai 意ý 異dị 名danh 也dã 。 於ư 中trung 為vi 三tam 。

初sơ 舉cử 前tiền 生sanh 後hậu 。 次thứ 略lược 示thị 後hậu 文văn 之chi 相tướng 。 三tam 。

上thượng 辨biện

下hạ 正chánh 明minh 次thứ 前tiền 有hữu 此thử 文văn 來lai 。 初sơ 文văn 二nhị 。

初sơ 舉cử 前tiền 。 次thứ 。

若nhược 正chánh 論luận

下hạ 生sanh 後hậu 。 次thứ 示thị 後hậu 文văn 相tương/tướng 中trung 二nhị 。

初sơ 列liệt 。 次thứ 。

普phổ 門môn

下hạ 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。

初sơ 引dẫn 〈# 普phổ 門môn 〉# 證chứng 。 次thứ 。

遊du 於ư

下hạ 釋thích 經kinh 意ý 。 初sơ 明minh 。

普phổ 門môn 品phẩm 但đãn 有hữu 二nhị 文văn 兼kiêm 得đắc 三tam 意ý

者giả 。 經kinh 文văn 先tiên 問vấn 。 次thứ 答đáp 。 問vấn 中trung 具cụ 三tam 。 答đáp 文văn 但đãn 二nhị 。

問vấn 云vân 觀Quán 世Thế 音Âm 菩Bồ 薩Tát 。 云vân 何hà 遊du 此thử 。 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới 。

問vấn 身thân 也dã 。

云vân 何hà 而nhi 為vì 。 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。

問vấn 口khẩu 也dã 。

方phương 便tiện 之chi 力lực 。 其kỳ 事sự 云vân 何hà 。

問vấn 意ý 也dã 。 答đáp 中trung 句cú 句cú 但đãn 舉cử 身thân 口khẩu 。 以dĩ 兼kiêm 於ư 意ý 。

應ưng 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 身thân

答đáp 身thân 也dã 。

而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp

答đáp 口khẩu 也dã 。 既ký 有hữu 身thân 口khẩu 。 必tất 兼kiêm 於ư 意ý 。 或hoặc 將tương 。

應ưng 以dĩ

兩lưỡng 字tự 即tức 是thị 意ý 也dã 。 善thiện 達đạt 機cơ 緣duyên 。 故cố 云vân 。

應ưng 以dĩ

次thứ 文văn 又hựu 二nhị 。

初sơ 約ước 身thân 口khẩu 表biểu 意ý 。 次thứ 。

又hựu 化hóa

下hạ 從tùng 多đa 少thiểu 以dĩ 論luận 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

謂vị 法pháp 。 譬thí 。 譬thí 又hựu 三tam 。

謂vị 譬thí 。 合hợp 。 結kết 。 次thứ 文văn 又hựu 為vi 三tam 。

先tiên 正chánh 論luận 多đa 少thiểu 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 正chánh 辨biện 多đa 用dụng 身thân 口khẩu 。 一nhất 切thiết 聖thánh 教giáo 但đãn 多đa 有hữu 此thử 二nhị 相tương/tướng 故cố 也dã 。 又hựu 為vi 四tứ 。

先tiên 釋thích 二nhị 身thân 二nhị 鼓cổ 。 次thứ 。

此thử 是thị

下hạ 明minh 身thân 口khẩu 所sở 由do 。 三tam 。

若nhược 示thị

下hạ 明minh 所sở 兼kiêm 之chi 意ý 。 四tứ 。

亦diệc 是thị

下hạ 舉cử 二nhị 行hành 以dĩ 釋thích 二nhị 身thân 二nhị 鼓cổ 。 初sơ 文văn 中trung 言ngôn 。

藥dược 樹thụ 王vương 身thân

者giả 。 則tắc 示thị 可khả 畏úy 破phá 惡ác 之chi 形hình 。 如như 《# 大đại 經kinh 》# 第đệ 二nhị 十thập 九cửu 〈# 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 〉# 云vân 。

譬thí 如như 藥dược 樹thụ 。 名danh 曰viết 樹thụ 王vương 。 於ư 諸chư 藥dược 中trung 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 能năng 滅diệt 諸chư 病bệnh 。 樹thụ 不bất 作tác 念niệm 若nhược 取thủ 枝chi 葉diệp 。 及cập 皮bì 身thân 等đẳng 。 雖tuy 不bất 作tác 念niệm 。 能năng 愈dũ 諸chư 病bệnh 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 爾nhĩ (# 云vân 云vân )# 。

如như 意ý 珠châu 王vương 身thân

者giả 。 示thị 為vi 可khả 愛ái 生sanh 善thiện 之chi 形hình 。 如như 《# 大đại 品phẩm 》# 第đệ 十thập 云vân 。

如như 摩ma 尼ni 珠châu 。 所sở 在tại 住trú 處xứ 。 一nhất 切thiết 非phi 人nhân 。 不bất 得đắc 其kỳ 便tiện 。 其kỳ 珠châu 著trước 身thân 。 暗ám 中trung 得đắc 明minh 。 熱nhiệt 時thời 得đắc 涼lương 。 寒hàn 時thời 得đắc 溫ôn 。 若nhược 在tại 水thủy 中trung 隨tùy 物vật 現hiện 色sắc 。

毒độc 鼓cổ

者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 以dĩ 諸chư 毒độc 藥dược 用dụng 塗đồ 大đại 鼓cổ 。 於ư 大đại 眾chúng 中trung 。 擊kích 令linh 出xuất 聲thanh 。 聞văn 者giả 皆giai 死tử 。

此thử 譬thí 說thuyết 於ư 破phá 惡ác 法pháp 也dã 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 五ngũ 記ký 。

天thiên 鼓cổ

者giả 。 如như 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 所sở 有hữu 妙diệu 鼓cổ 。 隨tùy 天thiên 心tâm 念niệm 。 出xuất 種chủng 種chủng 聲thanh 。 此thử 譬thí 說thuyết 於ư 生sanh 善thiện 法Pháp 也dã 。 次thứ 意ý 者giả 。 雖tuy 現hiện 身thân 口khẩu 。 皆giai 由do 意ý 慈từ 。 第đệ 三tam 意ý 者giả 。 覩đổ 身thân 口khẩu 相tương/tướng 則tắc 知tri 意ý 業nghiệp 。 今kim 且thả 引dẫn 《# 大đại 經kinh 》# 。 經kinh 從tùng 說thuyết 邊biên 。 故cố 名danh 為vi 語ngữ 。 今kim 文văn 略lược 語ngữ 以dĩ 證chứng 於ư 意ý 。 謂vị 隨tùy 自tự 意ý 等đẳng 語ngữ 必tất 待đãi 意ý 故cố 也dã 。 隨tùy 自tự 如như 珠châu 如như 天thiên 。 隨tùy 他tha 如như 藥dược 如như 毒độc 。 二nhị 行hành 對đối 上thượng 亦diệc 應ưng 可khả 見kiến 。 次thứ 正chánh 明minh 次thứ 第đệ 。 中trung 二nhị 。

先tiên 法pháp 說thuyết 。 次thứ 譬thí 況huống 。 先tiên 舉cử 小tiểu 譬thí 。 次thứ 小tiểu 尚thượng 下hạ 以dĩ 小tiểu 況huống 大đại 。 謂vị 妙diệu 感cảm 應ứng 也dã 。

鳱# 鵲thước 鳴minh

者giả 。 鳱# 鵲thước 小tiểu 鵲thước 也dã 。 《# 西tây 京kinh 雜tạp 記ký 》# 云vân 。

乾can/kiền/càn 鵲thước 鳴minh 者giả 則tắc 行hành 人nhân 至chí 。 亦diệc 可khả 作tác 䧲# 。 今kim 時thời 書thư 本bổn 多đa 作tác 乾can/kiền/càn 字tự 。

次thứ 名danh 數số 中trung 四tứ 。

列liệt 數số 。 釋thích 名danh 。 次thứ 第đệ 。 虛hư 實thật 。 後hậu 二nhị 寄ký 名danh 數số 中trung 辨biện 耳nhĩ 。 初sơ 如như 文văn 。 釋thích 名danh 中trung 雖tuy 三tam 文văn 不bất 同đồng 。 義nghĩa 意ý 不bất 別biệt 。

地địa 持trì 云vân 神thần 謂vị 難nan 測trắc 知tri

者giả 。 《# 易dị 》# 云vân 。

陰âm 陽dương 不bất 測trắc 謂vị 之chi 神thần

非phi 佛Phật 教giáo 意ý 。

神thần 通thông 不bất 同đồng

者giả 。 具cụ 如như 文văn 列liệt 。 凡phàm 夫phu 外ngoại 道đạo 及cập 四tứ 教giáo 也dã 。 三tam 教giáo 如như 文văn 。 略lược 釋thích 六Lục 通Thông 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 。 彼bỉ 文văn 並tịnh 是thị 發phát 宿túc 習tập 通thông 也dã 。

復phục 有hữu 生sanh 得đắc 通thông 。 知tri 鬼quỷ 畜súc 等đẳng 。 有hữu 報báo 得đắc 通thông 。 如như 諸chư 天thiên 等đẳng 。 有hữu 脩tu 得đắc 通thông 。 如như 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。 三tam 藏tạng 菩Bồ 薩Tát 通thông 教giáo 出xuất 假giả 等đẳng 。 修tu 得đắc 又hựu 四tứ 。 若nhược 三tam 藏tạng 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 無vô 漏lậu 心tâm 。 依y 根căn 本bổn 禪thiền 。 若nhược 諸chư 外ngoại 道đạo 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 心tâm 依y 根căn 本bổn 禪thiền 。 通thông 教giáo 二Nhị 乘Thừa 同đồng 通thông 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 以dĩ 無vô 漏lậu 依y 根căn 本bổn 禪thiền 。 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 初sơ 依y 根căn 本bổn 。 用dụng 無vô 漏lậu 心tâm 。 次thứ 依y 界giới 外ngoại 。 恆Hằng 沙sa 三tam 昧muội 。 後hậu 依y 實thật 相tướng 。 發phát 得đắc 妙diệu 通thông 。 圓viên 教giáo 初sơ 住trụ 初sơ 心tâm 雖tuy 別biệt 發phát 得đắc 義nghĩa 同đồng 。 又hựu 約ước 六lục 即tức 。 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 相tương 似tự 發phát 得đắc 。 初sơ 住trụ 已dĩ 上thượng 分phần/phân 真chân 發phát 得đắc 。 妙diệu 覺giác 一nhất 位vị 究cứu 竟cánh 發phát 得đắc 。 今kim 此thử 文văn 中trung 即tức 分phần/phân 真chân 發phát 。 既ký 從tùng 圓viên 位vị 已dĩ 後hậu 起khởi 應ưng 現hiện 通thông 。 故cố 知tri 正chánh 是thị 發phát 得đắc 通thông 也dã 。 故cố 《# 大đại 經kinh 》# 二nhị 十thập 二nhị 云vân 。

通thông 有hữu 二nhị 種chủng 。

一nhất 內nội 。 二nhị 外ngoại 。 外ngoại 謂vị 與dữ 外ngoại 道đạo 共cộng 。 內nội 復phục 有hữu 二nhị 。

一nhất 者giả 二Nhị 乘Thừa 。 二nhị 者giả 菩Bồ 薩Tát 。

菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 得đắc 神thần 通thông 不bất 與dữ 小tiểu 共cộng 。 故cố 知tri 即tức 是thị 別biệt 圓viên 菩Bồ 薩Tát 如như 上thượng 得đắc 通thông 也dã 。 前tiền 言ngôn 。

十thập 四tứ 變biến 化hóa

者giả 。 初sơ 禪thiền 二nhị 。

謂vị 初sơ 禪thiền 初sơ 禪thiền 化hóa 。 初sơ 禪thiền 欲dục 界giới 化hóa 。 二nhị 禪thiền 三tam 。 三tam 禪thiền 四tứ 。 四tứ 禪thiền 五ngũ 。 準chuẩn 初sơ 禪thiền 說thuyết 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。 具cụ 如như 《# 法Pháp 界Giới 次thứ 第đệ 》# 委ủy 釋thích 。 圓viên 教giáo 文văn 相tương/tướng 稍sảo 廣quảng 者giả 。 用dụng 今kim 經kinh 意ý 以dĩ 餘dư 文văn 助trợ 釋thích 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。

先tiên 廣quảng 釋thích 。 次thứ 料liệu 簡giản 。 初sơ 文văn 中trung 二nhị 。

先tiên 出xuất 不bất 同đồng 。 次thứ 。

然nhiên

下hạ 申thân 今kim 經kinh 以dĩ 六lục 根căn 為vi 通thông 之chi 意ý 。 餘dư 經kinh 不bất 明minh 者giả 今kim 經kinh 最tối 廣quảng 。 故cố 知tri 應ứng 用dụng 六lục 根căn 為vi 通thông 。 於ư 中trung 二nhị 。

先tiên 明minh 意ý 。 次thứ 。

今kim 云vân

下hạ 釋thích 。 初sơ 文văn 中trung 云vân 。

然Nhiên 經Kinh 明Minh 鼻Tị 通Thông 最Tối 委Ủy 悉Tất

者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 經Kinh 。 不bất 明minh 鼻tị 通thông 非phi 究cứu 竟cánh 說thuyết 。 豈khởi 有hữu 諸chư 根căn 並tịnh 得đắc 神thần 通thông 而nhi 鼻tị 舌thiệt 獨độc 無vô 。 唯duy 有hữu 今kim 經kinh 六lục 根căn 清thanh 淨tịnh 。 於ư 中trung 鼻tị 根căn 文văn 最tối 委ủy 悉tất 。 若nhược 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 明minh 十thập 種chủng 六lục 根căn 。 亦diệc 是thị 六lục 根căn 皆giai 有hữu 神thần 通thông 。 但đãn 彼bỉ 經kinh 在tại 果quả 謂vị 初sơ 住trụ 已dĩ 去khứ 。 當đương 知tri 住trụ 前tiền 亦diệc 有hữu 似tự 發phát 。 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 又hựu 明minh 十thập 種chủng 神thần 變biến 。 即tức 十thập 通thông 也dã 。 一nhất 眾chúng 生sanh 身thân 。 二nhị 佛Phật 剎sát 。 三tam 供cúng 養dường 。 四tứ 音âm 聲thanh 。 五ngũ 行hạnh 願nguyện 。 六lục 調điều 伏phục 。 七thất 成thành 就tựu 。 八bát 菩Bồ 提Đề 。 九cửu 說thuyết 法Pháp 。 十thập 住trụ 持trì 。 次thứ 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 明minh 所sở 依y 。 次thứ 。

文văn 云vân

下hạ 出xuất 通thông 相tương/tướng 。 初sơ 言ngôn 。

無vô 記ký 化hóa 化hóa

如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 一nhất 記ký 。 次thứ 釋thích 通thông 相tương/tướng 中trung 二nhị 。

先tiên 且thả 約ước 眼nhãn 根căn 略lược 釋thích 。 次thứ 。

見kiến 有hữu

下hạ 判phán 真chân 似tự 。 初sơ 文văn 三tam 。

初sơ 略lược 引dẫn 此thử 經Kinh 。 次thứ 借tá 毘tỳ 曇đàm 。

自tự 爾nhĩ

之chi 言ngôn 。 彼bỉ 論luận 在tại 小tiểu 。 此thử 中trung 在tại 大đại 。

自tự 爾nhĩ

名danh 同đồng 意ý 義nghĩa 各các 別biệt 。

自tự 爾nhĩ

秖kỳ 是thị

自tự 然nhiên

之chi 異dị 名danh 耳nhĩ 。 言ngôn 。

毘tỳ 曇đàm 云vân 六lục 入nhập 殊thù 勝thắng

者giả 。 皆giai 有hữu 通thông 用dụng 。 故cố 云vân 。

殊thù 勝thắng

自tự 爾nhĩ

之chi 名danh 通thông 於ư 大đại 小tiểu 。 且thả 引dẫn 證chứng 大đại 。 然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 中trung 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 立lập 因nhân 緣duyên 已dĩ 皆giai 云vân 。

自tự 爾nhĩ

如như 青thanh 葉diệp 紅hồng 華hoa 非phi 染nhiễm 使sử 然nhiên 。 故cố 云vân 。

自tự 爾nhĩ

通thông 亦diệc 如như 是thị 。 但đãn 是thị 得đắc 禪thiền 自tự 爾nhĩ 有hữu 通thông 。 雖tuy 是thị 作tác 意ý 即tức 是thị 諸chư 禪thiền 自tự 爾nhĩ 力lực 也dã 。 小Tiểu 乘Thừa 尚thượng 爾nhĩ 。 何hà 況huống 大Đại 乘Thừa 。 故cố 今kim 借tá 小tiểu 以dĩ 證chứng 於ư 大đại 。 三tam 引dẫn 《# 央ương 掘quật 》# 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 七thất 記ký 及cập 第đệ 七thất 文văn 。 次thứ 判phán 真chân 似tự 中trung 。 借tá 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 意ý 對đối 辨biện 之chi 也dã 。 言ngôn 。

內nội 外ngoại 身thân 通thông

者giả 。 此thử 是thị 真Chân 如Như 鏡kính 淨tịnh 任nhậm 運vận 能năng 照chiếu 。 以dĩ 能năng 照chiếu 外ngoại 現hiện 十thập 界giới 像tượng 。 故cố 外ngoại 像tượng 現hiện 內nội 也dã 。 有hữu 此thử 二nhị 用dụng 故cố 分phần/phân 內nội 外ngoại 。 論luận 其kỳ 實thật 體thể 內nội 外ngoại 不bất 二nhị 。 次thứ 料liệu 簡giản 中trung 言ngôn 。

三tam 根căn 增tăng 減giảm

者giả 。 此thử 引dẫn 《# 大đại 論luận 》# 四tứ 十thập 文văn 。 云vân 。

鼻tị 舌thiệt 身thân 三tam

者giả 。 但đãn 引dẫn 彼bỉ 論luận 云vân 有hữu 增tăng 減giảm 。 若nhược 對đối 六lục 根căn 與dữ 今kim 不bất 同đồng 。 意ý 云vân 論luận 文văn 許hứa 有hữu 增tăng 減giảm 。 何hà 妨phương 今kim 經kinh 眼nhãn 鼻tị 身thân 三tam 數số 劣liệt 餘dư 三tam 。 是thị 故cố 引dẫn 論luận 以dĩ 例lệ 今kim 經kinh 。 故cố 云vân 。

若nhược 例lệ 此thử 義nghĩa

餘dư 如như 疏sớ/sơ 說thuyết 。 於ư 中trung 三tam 。

先tiên 例lệ 不bất 同đồng 。 次thứ 引dẫn 《# 正Chánh 法Pháp 華hoa 》# 證chứng 等đẳng 。 三tam 復phục 引dẫn 今kim 經kinh 證chứng 互hỗ 用dụng 。

次thứ 明minh 麁thô 妙diệu 中trung 二nhị 。

先tiên 判phán 。 次thứ 開khai 。 初sơ 判phán 中trung 二nhị 。

先tiên 通thông 敘tự 變biến 化hóa 所sở 作tác 不bất 同đồng 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 三tam 。

初sơ 立lập 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 。

若nhược 應ưng 同đồng 正chánh 報báo

下hạ 各các 辨biện 不bất 同đồng 。 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 正chánh 。 次thứ 依y 。 依y 正chánh 各các 二nhị 。

先tiên 教giáo 。 次thứ 味vị 。 初sơ 先tiên 正chánh 報báo 約ước 教giáo 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 。

如như 是thị 。

下hạ 結kết 。 初sơ 文văn 秖kỳ 是thị 十thập 界giới 不bất 同đồng 。 而nhi 四tứ 趣thú 合hợp 。 人nhân 天thiên 合hợp 。 二Nhị 乘Thừa 合hợp 。 菩Bồ 薩Tát 離ly 。 尋tầm 意ý 可khả 見kiến 。

黑hắc 髮phát 纏triền 身thân

者giả 。 餓ngạ 鬼quỷ 狀trạng 。 出xuất 《# 大đại 論luận 》# 。

盥quán

者giả 。 古cổ 煖noãn 反phản 。 洗tẩy 也dã 澡táo 也dã 滌địch 也dã 。 通thông 論luận 諸chư 洗tẩy 皆giai 名danh 為vi 盥quán 。 若nhược 別biệt 論luận 者giả 洗tẩy 手thủ 曰viết 。

盥quán

洗tẩy 足túc 曰viết 。

洗tẩy

洗tẩy

音âm 銑# 。 洗tẩy 頭đầu 曰viết 。

沐mộc

洗tẩy 身thân 曰viết 。

浴dục

規quy

圓viên

矩củ

方phương 。 次thứ 。

若nhược 得đắc

下hạ 約ước 五ngũ 味vị 中trung 二nhị 。

先tiên 四tứ 味vị 。 次thứ 今kim 經kinh 。 又hựu 三tam 。

先tiên 總tổng 判phán 是thị 妙diệu 。 次thứ 別biệt 示thị 妙diệu 相tướng 。 三tam 總tổng 示thị 妙diệu 相tướng 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 中trung 云vân 。

地địa 淨tịnh 表biểu 理lý 妙diệu

者giả 。 理lý 者giả 境cảnh 也dã 。 地địa 既ký 能năng 持trì 能năng 生sanh 。 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 。 故cố 表biểu 理lý 妙diệu 。

光quang 表biểu 智trí

者giả 。 光quang 處xứ 二nhị 眉mi 之chi 間gian 。 故cố 可khả 表biểu 於ư 中trung 道đạo 智trí 妙diệu 。

三tam 昧muội 表biểu 行hành

者giả 。 首Thủ 楞Lăng 嚴Nghiêm 定Định 。 正chánh 當đương 妙diệu 行hạnh 。

風phong 表biểu 乘thừa

者giả 。 風phong 行hành 於ư 空không 而nhi 實thật 非phi 空không 不bất 異dị 於ư 空không 。 乘thừa 乘thừa 實thật 相tướng 。 乘thừa 非phi 實thật 相tướng 而nhi 不bất 異dị 實thật 相tướng 。

地địa 動động 表biểu 神thần 通thông

者giả 。 地địa 本bổn 不bất 動động 而nhi 能năng 現hiện 動động 。 實thật 體thể 非phi 通thông 而nhi 依y 實thật 現hiện 通thông 。

次thứ 應ưng 同đồng 依y 報báo 中trung 二nhị 。

先tiên 重trọng/trùng 判phán 所sở 屬thuộc 兩lưỡng 意ý 不bất 同đồng 。 次thứ 。

今kim 且thả

下hạ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 者giả 。 論luận 其kỳ 正chánh 報báo 尚thượng 乃nãi 亦diệc 可khả 生sanh 佛Phật 相tương/tướng 攝nhiếp 。 但đãn 眾chúng 生sanh 唯duy 理lý 。 諸chư 佛Phật 事sự 成thành 。 故cố 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 悉tất 皆giai 攝nhiếp 在tại 佛Phật 境cảnh 界giới 中trung 。 況huống 所sở 依y 土thổ/độ 本bổn 是thị 諸chư 佛Phật 所sở 化hóa 之chi 境cảnh 。 如như 世thế 王vương 土thổ/độ 。 土thổ/độ 必tất 屬thuộc 王vương 。 而nhi 萬vạn 姓tánh 所sở 居cư 各các 謂vị 自tự 得đắc 。 其kỳ 實thật 王vương 為vi 萬vạn 姓tánh 以dĩ 治trị 國quốc 。 萬vạn 姓tánh 歸quy 王vương 而nhi 立lập 家gia 。 是thị 故cố 以dĩ 慈từ 以dĩ 忠trung 更cánh 互hỗ 相tương 攝nhiếp 。 彼bỉ 此thử 相tương 望vọng 而nhi 從tùng 王vương 義nghĩa 強cường/cưỡng 。 今kim 為vi 分phần/phân 於ư 機cơ 應ưng 義nghĩa 異dị 。 前tiền 從tùng 機cơ 說thuyết 。 故cố 云vân 。

且thả 從tùng

況huống 諸chư 佛Phật 寂tịch 理lý 神thần 無vô 方phương 所sở 。 所sở 依y 寂tịch 境cảnh 號hiệu 常thường 寂tịch 光quang 。 是thị 故cố 砂sa 石thạch 七thất 珍trân 隨tùy 生sanh 所sở 感cảm 。 若nhược 依y 此thử 意ý 。 復phục 由do 生sanh 造tạo 。 是thị 故cố 從tùng 之chi 以dĩ 立lập 土thổ/độ 為vi 機cơ 。

次thứ 正chánh 釋thích 中trung 為vi 二nhị 。

初sơ 釋thích 初sơ 意ý 。 次thứ 。

若nhược 作tác

下hạ 第đệ 二nhị 意ý 。 初sơ 文văn 為vi 三tam 。

初sơ 引dẫn 《# 大đại 論luận 》# 總tổng 列liệt 。 次thứ 。

若nhược 戒giới

下hạ 釋thích 所sở 以dĩ 。 三tam 。

淨tịnh 穢uế

下hạ 結kết 歸quy 。 初sơ 文văn 二nhị 。

初sơ 列liệt 。 次thứ 。

皆giai 由do

下hạ 結kết 示thị 。 次thứ 文văn 者giả 。 然nhiên 乘thừa 戒giới 四tứ 句cú 文văn 在tại 《# 大đại 經kinh 》# 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 二nhị 記ký 。 《# 淨tịnh 名danh 疏sớ/sơ 》# 初sơ 委ủy 釋thích 。 今kim 且thả 從tùng 略lược 。 直trực 對đối 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 為vi 緩hoãn 急cấp 之chi 乘thừa 。 直trực 對đối 淨tịnh 土độ 穢uế 土thổ/độ 而nhi 為vi 緩hoãn 急cấp 之chi 戒giới 者giả 。 為vi 以dĩ 大đại 概khái 攝nhiếp 諸chư 土thổ/độ 遍biến 故cố 也dã 。 於ư 一nhất 一nhất 土thổ/độ 若nhược 欲dục 委ủy 明minh 。 應ưng 隨tùy 諸chư 教giáo 及cập 三tam 品phẩm 戒giới 各các 各các 對đối 之chi 為vi 上thượng 中trung 下hạ 。 具cụ 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 四tứ 卷quyển 中trung 。 所sở 言ngôn 。

乘thừa 亦diệc 緩hoãn 亦diệc 急cấp

者giả 。 初sơ 開khai 三tam 後hậu 顯hiển 一nhất 即tức 初sơ 緩hoãn 後hậu 急cấp 也dã 。 亦diệc 是thị 中trung 間gian 具cụ 有hữu 諸chư 乘thừa 。 緩hoãn 急cấp 四tứ 句cú 依y 《# 大đại 經kinh 》# 第đệ 六lục 。 《# 大đại 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 。 》# 呼hô 安an 樂lạc 為vi 安an 養dưỡng 。 《# 大đại 論luận 》# 二nhị 十thập 八bát 云vân 。

有hữu 佛Phật 土độ 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 純thuần 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 有hữu 佛Phật 土độ 雜tạp 。 如như 彌di 陀đà 也dã 。 多đa 菩Bồ 薩Tát 僧Tăng 。 少thiểu 聲Thanh 聞Văn 僧Tăng 。

若nhược 《# 大đại 論luận 》# 中trung 明minh 安An 養Dưỡng 國Quốc 非phi 三tam 界giới 者giả 。 秖kỳ 是thị 非phi 此thử 娑sa 婆bà 三tam 界giới 耳nhĩ 。 若nhược 就tựu 彼bỉ 土độ 具cụ 有hữu 三tam 界giới 。 故cố 《# 無Vô 量Lượng 壽Thọ 經Kinh 》# 。

阿A 難Nan 白bạch 佛Phật 。

彼bỉ 安an 養dưỡng 界giới 既ký 無vô 須Tu 彌Di 。 忉Đao 利Lợi 諸chư 天thiên 。 依y 何hà 而nhi 住trụ 。 佛Phật 反phản 質chất 云vân 。

此thử 土thổ/độ 夜dạ 摩ma 乃nãi 至chí 色sắc 界giới 。 依y 何hà 而nhi 住trụ 。 阿A 難Nan 默mặc 領lãnh 。

反phản 質chất 意ý 者giả 。 此thử 夜dạ 摩ma 等đẳng 既ký 許hứa 依y 空không 。 何hà 妨phương 彼bỉ 土độ 四tứ 王vương 已dĩ 上thượng 。 依y 空không 而nhi 住trụ 。 具cụ 明minh 土thổ/độ 相tương/tướng 。

復phục 有hữu 多đa 種chủng 共cộng 別biệt 不bất 同đồng 。 如như 無vô 動động 界giới 雖tuy 是thị 淨tịnh 土độ 。 猶do 有hữu 男nam 女nữ 及cập 須Tu 彌Di 等đẳng 。 此thử 同đồng 居cư 淨tịnh 土độ 既ký 其kỳ 不bất 同đồng 。 同đồng 居cư 穢uế 土thổ/độ 亦diệc 應ưng 不bất 等đẳng 。 委ủy 明minh 四tứ 土thổ/độ 橫hoạnh/hoành 豎thụ 等đẳng 相tương/tướng 。 具cụ 如như 《# 淨tịnh 名danh 。 佛Phật 國quốc 品phẩm 》# 疏sớ/sơ 。 此thử 中trung 大đại 略lược 示thị 其kỳ 綱cương 紀kỷ 。 以dĩ 明minh 神thần 通thông 現hiện 土thổ/độ 不bất 同đồng 。 若nhược 細tế 分phân 別biệt 乘thừa 戒giới 緩hoãn 急cấp 。 應ưng 分phần/phân 三tam 觀quán 一nhất 觀quán 三tam 品phẩm 。 九cửu 品phẩm 理lý 觀quán 細tế 對đối 三tam 品phẩm 事sự 戒giới 緩hoãn 急cấp 。 以dĩ 驗nghiệm 諸chư 土thổ/độ 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 若nhược 純thuần 若nhược 雜tạp 。 廣quảng 尋tầm 經kinh 論luận 以dĩ 求cầu 其kỳ 異dị 。 知tri 大đại 小Tiểu 乘Thừa 所sở 被bị 不bất 同đồng 。 則tắc 不bất 起khởi 此thử 座tòa 。 而nhi 觀quán 法Pháp 界Giới 。

次thứ 明minh 國quốc 土độ 應ưng 第đệ 二nhị 意ý 。 中trung 二nhị 。

先tiên 標tiêu 意ý 以dĩ 兩lưỡng 屬thuộc 故cố 。 故cố 安an 。

若nhược 作tác

之chi 言ngôn 。 次thứ 。

佛Phật 以dĩ

下hạ 正chánh 釋thích 。 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 判phán 。 初sơ 釋thích 中trung 二nhị 。

釋thích 。 結kết 。 初sơ 中trung 自tự 六lục 。 四tứ 趣thú 人nhân 天thiên 。 四tứ 教giáo 如như 文văn 。 一nhất 一nhất 文văn 中trung 皆giai 言ngôn 。

或hoặc 淨tịnh 或hoặc 穢uế

者giả 。 教giáo 由do 乘thừa 種chủng 。 土thổ/độ 籍tịch 戒giới 淨tịnh 故cố 。 戒giới 有hữu 緩hoãn 急cấp 使sử 土thổ/độ 有hữu 淨tịnh 穢uế 故cố 也dã 。 既ký 分phần/phân 菩Bồ 薩Tát 四tứ 人nhân 不bất 同đồng 。 應ưng 言ngôn 上thượng 上thượng 品phẩm 乃nãi 至chí 下hạ 下hạ 品phẩm 乘thừa 。 聲Thanh 聞Văn 既ký 分phần/phân 兩lưỡng 教giáo 二Nhị 乘Thừa 。 緩hoãn 急cấp 亦diệc 四tứ 品phẩm 不bất 同đồng 。 一nhất 一nhất 皆giai 言ngôn 。

與dữ 無vô 記ký 禪thiền 合hợp

者giả 。 無vô 記ký 是thị 理lý 。 慈từ 悲bi 是thị 事sự 。 事sự 熏huân 於ư 理lý 。 至chí 理lý 皆giai 用dụng 故cố 云vân 合hợp 也dã 。 若nhược 圓viên 教giáo 脩tu 無vô 緣duyên 慈từ 。 初sơ 心tâm 即tức 合hợp 但đãn 用dụng 有hữu 廣quảng 狹hiệp 耳nhĩ 。

如như 是thị 。

下hạ 結kết 。 次thứ 。

今kim 將tương

下hạ 判phán 也dã 。

通thông 約ước 依y 正chánh

者giả 。 前tiền 正chánh 報báo 文văn 約ước 教giáo 之chi 中trung 直trực 列liệt 而nhi 已dĩ 。 未vị 判phán 麁thô 妙diệu 。 故cố 今kim 合hợp 判phán 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。

初sơ 約ước 教giáo 。 次thứ 約ước 五ngũ 味vị 。 初sơ 約ước 教giáo 又hựu 二nhị 。

約ước 教giáo 判phán 者giả 。 別biệt 教giáo 即tức 約ước 教giáo 道đạo 也dã 。 次thứ 約ước 無vô 記ký 化hóa 化hóa 判phán 者giả 。 約ước 證chứng 道đạo 也dã 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 正chánh 判phán 。 次thứ 引dẫn 經kinh 。 初sơ 文văn 者giả 。 無vô 記ký 如như 鏡kính 。 眾chúng 機cơ 如như 形hình 。 發phát 應ưng 如như 像tượng 。 像tượng 關quan 形hình 對đối 非phi 鏡kính 端đoan 醜xú 。 但đãn 以dĩ 形hình 端đoan 醜xú 判phán 麁thô 妙diệu 耳nhĩ 。 故cố 不bất 以dĩ 多đa 少thiểu 廣quảng 狹hiệp 判phán 也dã 。 言ngôn 。

淨tịnh 穢uế

者giả 。 如như 鏡kính 任nhậm 運vận 現hiện 像tượng 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 像tượng 如như 土thổ/độ 。 別biệt 像tượng 如như 形hình 。 通thông 別biệt 皆giai 有hữu 淨tịnh 穢uế 。 皆giai 有hữu 麁thô 妙diệu 。 是thị 故cố 山sơn 河hà 為vi 通thông 所sở 照chiếu 。 人nhân 面diện 為vi 別biệt 所sở 照chiếu 。 故cố 有hữu 通thông 照chiếu 端đoan 醜xú 。 別biệt 照chiếu 端đoan 醜xú 。 合hợp 譬thí 可khả 知tri 。 次thứ 引dẫn 經kinh 。 次thứ 約ước 五ngũ 味vị 中trung 三tam 。

初sơ 正chánh 約ước 五ngũ 味vị 。 次thứ 。

又Hựu 諸Chư 經Kinh

下hạ 重trọng/trùng 約ước 麁thô 妙diệu 難nan 易dị 轉chuyển 判phán 。 三tam 。

唯duy 以dĩ 一nhất 大đại 事sự

下hạ 約ước 能năng 所sở 判phán 麁thô 妙diệu 。 難nạn/nan 轉chuyển 謂vị 二Nhị 乘Thừa 。 易dị 轉chuyển 謂vị 菩Bồ 薩Tát 。 三tam 能năng 所sở 中trung 即tức 所sở 麁thô 能năng 妙diệu 。 次thứ 。

又hựu 諸chư

下hạ 開khai 。 如như 文văn 。 然nhiên 此thử 中trung 神thần 通thông 之chi 名danh 通thông 於ư 深thâm 淺thiển 。 故cố 前tiền 判phán 教giáo 中trung 四tứ 俱câu 神thần 通thông 但đãn 有hữu 麁thô 妙diệu 耳nhĩ 。 若nhược 準chuẩn 下hạ 眷quyến 屬thuộc 妙diệu 中trung 。 初sơ 乃nãi 別biệt 判phán 。 以dĩ 地địa 前tiền 住trụ 前tiền 為vi 神thần 通thông 。 已dĩ 上thượng 名danh 應ưng 。 後hậu 料liệu 簡giản 中trung 亦diệc 通thông 取thủ 之chi 。 如như 妙diệu 音âm 是thị 神thần 通thông 來lai 等đẳng 。 今kim 文văn 通thông 者giả 以dĩ 神thần 通thông 感cảm 應ứng 果quả 上thượng 之chi 變biến 用dụng 耳nhĩ 。 故cố 與dữ 應ưng 色sắc 相tướng 例lệ 判phán 之chi 。 麁thô 則tắc 俱câu 麁thô 。 妙diệu 則tắc 俱câu 妙diệu 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 。

次thứ 說thuyết 法Pháp 妙diệu 。 中trung 二nhị 。

標tiêu 。 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 明minh 來lai 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 。 初sơ 文văn 為vi 三tam 。

初sơ 約ước 說thuyết 不bất 說thuyết 明minh 來lai 意ý 。 為vi 其kỳ 機cơ 熟thục 者giả 說thuyết 云vân 因nhân 緣duyên 。 次thứ 神thần 通thông 後hậu 。 明minh 為vi 來lai 意ý 也dã 。 前tiền 雖tuy 通thông 敘tự 二nhị 輪luân 三tam 輪luân 傍bàng 正chánh 。 正chánh 意ý 但đãn 在tại 身thân 輪luân 。 故cố 神thần 通thông 預dự 表biểu 當đương 說thuyết 法Pháp 之chi 先tiên 兆triệu 。 所sở 以dĩ 現hiện 瑞thụy 表biểu 於ư 十thập 妙diệu 前tiền 相tương/tướng 。 若nhược 據cứ 行hành 說thuyết 則tắc 十thập 妙diệu 之chi 中trung 說thuyết 法Pháp 為vi 說thuyết 。 若nhược 從tùng 教giáo 言ngôn 之chi 則tắc 十thập 妙diệu 俱câu 教giáo 。 故cố 序tự 中trung 所sở 表biểu 表biểu 當đương 說thuyết 十thập 妙diệu 。 故cố 前tiền 為vi 二nhị 身thân 今kim 為vi 二nhị 鼓cổ 。 若nhược 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 通thông 於ư 偏thiên 圓viên 。 而nhi 二nhị 身thân 二nhị 鼓cổ 無vô 不bất 咸hàm 妙diệu 。 三tam 。

演diễn 說thuyết

下hạ 正chánh 明minh 說thuyết 意ý 。 次thứ 正chánh 說thuyết 中trung 。 先tiên 列liệt 章chương 。 次thứ 解giải 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 略lược 標tiêu 釋thích 名danh 意ý 。 次thứ 正chánh 釋thích 名danh 。 於ư 中trung 先tiên 出xuất 達đạt 磨ma 欝uất 多đa 羅la 釋thích 。

達đạt 磨ma 欝uất 多đa 羅la

者giả 。 此thử 云vân 法pháp 尚thượng 。 是thị 阿A 羅La 漢Hán 。 佛Phật 滅diệt 度độ 後hậu 。 八bát 百bách 年niên 中trung 於ư 《# 婆bà 沙sa 》# 中trung 取thủ 三tam 百bách 偈kệ 。 以dĩ 為vi 一nhất 部bộ 。 名danh 《# 雜tạp 阿a 毘tỳ 曇đàm 》# 。 又hựu 撰soạn 《# 增tăng 一nhất 集tập 》# 三tam 十thập 卷quyển 。 此thử 義nghĩa 依y 彼bỉ 。 此thử 中trung 章chương 門môn 初sơ 一nhất 至chí 五ngũ 增tăng 數số 列liệt 之chi 。 第đệ 一nhất 一nhất 法pháp 。 第đệ 二nhị 二nhị 法pháp 乃nãi 至chí 。 第đệ 五ngũ 五ngũ 法pháp 。 初sơ 云vân 。

體thể 一nhất

者giả 。 同đồng 是thị 名danh 句cú 等đẳng 也dã 。 諸chư 經kinh 皆giai 然nhiên 。 故cố 為vi 一nhất 體thể 。

相tương/tướng 二nhị

者giả 。 有hữu 於ư 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 二nhị 種chủng 相tương/tướng 故cố 。

制chế 名danh 三tam

者giả 。 十thập 二nhị 部bộ 中trung 所sở 制chế 之chi 名danh 不bất 出xuất 三tam 義nghĩa 。 初sơ 言ngôn 。

從tùng 字tự 句cú

者giả 。 此thử 之chi 三tam 部bộ 長trường/trưởng 行hành 二nhị 頌tụng 秖kỳ 是thị 字tự 句cú 耳nhĩ 。 次thứ 言ngôn 。

寄ký 事sự 得đắc 顯hiển

者giả 。 謂vị 所sở 記ký 是thị 事sự 。 所sở 說thuyết 是thị 事sự 。 結kết 戒giới 因nhân 事sự 。 託thác 事sự 為ví 喻dụ 。 本bổn 生sanh 事sự 。 本bổn 事sự 事sự 。 未vị 曾tằng 有hữu 事sự 。 相tương/tướng 最tối 易dị 知tri 。 論luận 義nghĩa 者giả 假giả 往vãng 復phục 事sự 。 三tam 從tùng 所sở 表biểu 。 表biểu 理lý 深thâm 故cố 。

定định 名danh 四tứ

者giả 。 從tùng 喻dụ 。 從tùng 體thể 。 從tùng 體thể 事sự 。 從tùng 事sự 也dã 。

授thọ 記ký 。 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 論luận 義nghĩa 體thể 事sự 合hợp 目mục 。

者giả 。 如như 《# 授thọ 記ký 經kinh 》# 。 記ký 是thị 當đương 體thể 。 所sở 記ký 是thị 事sự 。 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 。 說thuyết 是thị 當đương 體thể 。 所sở 說thuyết 是thị 事sự 。 論luận 義nghĩa 往vãng 復phục 名danh 為vi 當đương 體thể 。 所sở 論luận 是thị 事sự 。 不bất 同đồng 二nhị 偈kệ 但đãn 是thị 二nhị 種chủng 偈kệ 相tương/tướng 而nhi 已dĩ 。 以dĩ 無vô 孤cô 起khởi 重trọng/trùng 頌tụng 事sự 故cố 。 其kỳ 中trung 所sở 說thuyết 各các 別biệt 有hữu 事sự 不bất 得đắc 名danh 為vi 。 孤cô 起khởi 等đẳng 事sự 。

差sai 別biệt 有hữu 五ngũ

者giả 。 一nhất 者giả 九cửu 種chủng 脩tu 多đa 羅la 如như 文văn 。 從tùng 。

通thông 總tổng

至chí

二nhị 偈kệ

言ngôn 二nhị 偈kệ 亦diệc 在tại 九cửu 中trung 攝nhiếp 也dã 。

又hựu 如như 分phân 別biệt

至chí

脩tu 多đa 羅la

去khứ 。 但đãn 是thị 敷phu 置trí 說thuyết 理lý 之chi 教giáo 。 屬thuộc 脩tu 多đa 羅la 。 不bất 同đồng 二nhị 部bộ 。 故cố 對đối 二nhị 部bộ 得đắc 此thử 藏tạng 名danh 。 彼bỉ 云vân 別biệt 教giáo 非phi 今kim 家gia 別biệt 。 即tức 指chỉ 大Đại 乘Thừa 為vi 別biệt 。 小Tiểu 乘Thừa 為vi 通thông 。 二nhị 者giả 偈kệ 陀đà 四tứ 中trung 。 初sơ 言ngôn 。

阿a 閦súc 婆bà 等đẳng 偈kệ

者giả 。 且thả 準chuẩn 《# 俱câu 舍xá 》# 明minh 十thập 六lục 重trọng/trùng 後hậu 數số 。 前tiền 十thập 五ngũ 重trọng/trùng 者giả 。 初sơ 從tùng 十thập 十thập 增tăng 之chi 至chí 第đệ 十thập 六lục 重trọng/trùng 名danh 矜căng 羯yết 羅la 。 初sơ 謂vị 一nhất 。 十thập 。 百bách 。 千thiên 。 萬vạn 。 億ức 。 兆triệu 。 京kinh 。 該cai 。 梓# 。 欀# 。 構# 。 諫gián 。 正chánh 。 載tái 。 此thử 即tức 前tiền 十thập 五ngũ 重trọng/trùng 也dã 。 第đệ 十thập 六lục 矜căng 羯yết 羅la 。 第đệ 十thập 七thất 矜căng 羯yết 羅la 矜căng 羯yết 羅la 為vi 大đại 矜căng 羯yết 羅la 。 第đệ 十thập 八bát 頻tần 跋bạt 羅la 。 第đệ 十thập 九cửu 頻tần 跋bạt 羅la 頻tần 跋bạt 羅la 為vi 大đại 頻tần 跋bạt 羅la 。 第đệ 二nhị 十thập 阿a 閦súc 婆bà 。 第đệ 二nhị 十thập 一nhất 。 阿a 閦súc 婆bà 阿a 閦súc 婆bà 為vi 大đại 阿a 閦súc 婆bà 。 此thử 第đệ 六lục 經kinh 所sở 列liệt 即tức 第đệ 十thập 六lục 。 第đệ 十thập 八bát 。 第đệ 二nhị 十thập 也dã 。 言ngôn 。

除trừ 脩tu 多đa 羅la

者giả 。 除trừ 長trường/trưởng 行hành 也dã 。 第đệ 三tam 意ý 中trung 復phục 除trừ 重trọng/trùng 頌tụng 。 孤cô 起khởi 方phương 名danh 為vi 偈kệ 。 第đệ 四tứ 意ý 者giả 於ư 孤cô 起khởi 中trung 復phục 除trừ 十thập 部bộ 相tương/tướng 。 方phương 名danh 偈kệ 經kinh 。 從tùng 通thông 總tổng 來lai 漸tiệm 漸tiệm 向hướng 狹hiệp 。 若nhược 前tiền 明minh 脩tu 多đa 羅la 則tắc 寬khoan 狹hiệp 不bất 定định 。 祇kỳ 夜dạ 二nhị 。

先tiên 標tiêu 。 次thứ 。

頌tụng 意ý

下hạ 釋thích 。 釋thích 有hữu 三tam 。

初sơ 頌tụng 意ý 。 釋thích 取thủ 所sở 念niệm 法pháp 相tướng 方phương 名danh 祇kỳ 夜dạ 中trung 偈kệ 意ý 。 次thứ 。

若nhược 頌tụng

下hạ 釋thích 餘dư 部bộ 意ý 。 次thứ 頌tụng 事sự 中trung 亦diệc 簡giản 卻khước 餘dư 九cửu 部bộ 中trung 事sự 外ngoại 方phương 是thị 祇kỳ 夜dạ 中trung 事sự 。 三tam 頌tụng 言ngôn 中trung 亦diệc 簡giản 九cửu 部bộ 之chi 言ngôn 。 直trực 說thuyết 之chi 言ngôn 方phương 是thị 祇kỳ 夜dạ 之chi 言ngôn 。 二nhị 偈kệ 同đồng 是thị 偈kệ 頌tụng 。 雖tuy 開khai 為vi 兩lưỡng 同đồng 是thị 偈kệ 中trung 差sai 別biệt 耳nhĩ 。 授thọ 記ký 有hữu 二nhị 。

於ư 中trung 先tiên 釋thích 名danh 。 次thứ 正chánh 釋thích 大đại 小tiểu 二nhị 別biệt 。 四tứ 者giả 無vô 問vấn 自tự 說thuyết 二nhị 。 五ngũ 方Phương 廣Quảng 。 第đệ 六lục 相tương/tướng 攝nhiếp 應ưng 有hữu 多đa 義nghĩa 。 文văn 但đãn 列liệt 四tứ 。 料liệu 簡giản 全toàn 闕khuyết 。

次thứ 大đại 師sư 正chánh 標tiêu 。 釋thích 。 先tiên 直trực 標tiêu 十thập 二nhị 名danh 。 即tức 別biệt 名danh 也dã 。 此thử 標tiêu 法pháp 名danh 全toàn 依y 《# 大đại 論luận 》# 三tam 十thập 七thất 文văn 。 論luận 文văn 甚thậm 廣quảng 。 次thứ 部bộ 者giả 即tức 通thông 名danh 也dã 。 新tân 譯dịch 名danh 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 恐khủng 濫lạm 部bộ 帙# 故cố 也dã 。 經kinh 名danh 亦diệc 通thông 。 於ư 中trung 三tam 。

先tiên 略lược 釋thích 。 次thứ 斥xích 論luận 師sư 。 三tam 舉cử 世thế 經kinh 義nghĩa 以dĩ 釋thích 出xuất 世thế 也dã 。 次thứ 釋thích 十thập 二nhị 部bộ 別biệt 名danh 義nghĩa 者giả 。 言ngôn 。

出xuất 三tam 藏tạng 外ngoại

者giả 。 即tức 簡giản 小tiểu 門môn 三tam 藏tạng 已dĩ 。 盡tận 取thủ 衍diễn 門môn 為vi 脩tu 多đa 羅la 。 彼bỉ 釋thích 《# 大đại 品phẩm 》# 故cố 作tác 此thử 說thuyết 。 況huống 復phục 今kim 文văn 釋thích 《# 法pháp 華hoa 》# 耶da 。 若nhược 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 通thông 途đồ 釋thích 者giả 則tắc 不bất 然nhiên 。 下hạ 去khứ 皆giai 須tu 在tại 大đại 。 然nhiên 文văn 中trung 釋thích 義nghĩa 皆giai 通thông 大đại 小tiểu 。 意ý 在tại 大đại 也dã 。 授thọ 記ký 中trung 雖tuy 言ngôn 二Nhị 乘Thừa 人nhân 天thiên 。 故cố 知tri 亦diệc 大đại 。 又hựu 復phục 通thông 釋thích 放phóng 光quang 收thu 光quang 等đẳng 。 以dĩ 表biểu 記ký 也dã 。 言ngôn 。

# 入nhập

等đẳng 者giả 。 # 入nhập 記ký 畜súc 生sanh 。 髀bễ 入nhập 記ký 鬼quỷ 。 臍tề 入nhập 記ký 人nhân 。 胸hung 入nhập 記ký 天thiên 。 口khẩu 入nhập 記ký 二Nhị 乘Thừa 。 眉mi 間gian 入nhập 記ký 菩Bồ 薩Tát 。 頂đảnh 入nhập 記ký 佛Phật 。 脩tu 羅la 既ký 從tùng 鬼quỷ 畜súc 二nhị 道đạo 開khai 出xuất 。 今kim 且thả 略lược 言ngôn 從tùng 鬼quỷ 故cố 記ký 髀bễ 臍tề 中trung 間gian 入nhập 也dã 。 自tự 說thuyết 部bộ 中trung 先tiên 舉cử 自tự 說thuyết 無vô 我ngã 所sở 等đẳng 者giả 。 且thả 舉cử 小tiểu 耳nhĩ 。 次thứ 即tức 云vân 又hựu 如như 般Bát 若Nhã 方Phương 等Đẳng 正chánh 明minh 大đại 也dã 。 從tùng 。

乃nãi 至chí

已dĩ 下hạ 去khứ 明minh 通thông 攝nhiếp 之chi 相tướng 。 乃nãi 兼kiêm 婆Bà 羅La 門Môn 事sự 。 何hà 但đãn 小Tiểu 乘Thừa 耶da 。 毘tỳ 尼ni 亦diệc 小tiểu 。 一nhất 切thiết 通thông 大đại 。 況huống 事sự 毘tỳ 尼ni 本bổn 通thông 於ư 大đại 。 譬thí 中trung 亦diệc 然nhiên 。 先tiên 舉cử 《# 阿a 含hàm 》# 。 次thứ 通thông 一nhất 切thiết 。 言ngôn 。

億ức 耳nhĩ

者giả 。 生sanh 時thời 耳nhĩ 上thượng 自tự 然nhiên 有hữu 環hoàn 。 評bình 堪kham 一nhất 億ức 金kim 錢tiền 。 二nhị 十thập 億ức 耳nhĩ 者giả 亦diệc 耳nhĩ 有hữu 環hoàn 堪kham 二nhị 十thập 億ức 。 故cố 《# 中trung 阿a 含hàm 》# 二nhị 十thập 九cửu 云vân 。

佛Phật 在tại 給cấp 孤cô 。 二nhị 十thập 億ức 耳nhĩ 亦diệc 遊du 舍Xá 衛Vệ 。 在tại 暗ám 林lâm 中trung 。 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 學học 習tập 不bất 眠miên 。 精tinh 勤cần 正chánh 住trụ 脩tu 習tập 道Đạo 品Phẩm 。 於ư 是thị 億ức 耳nhĩ 安an 住trụ 思tư 惟duy 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。

佛Phật 弟đệ 子tử 中trung 精tinh 勤cần 我ngã 最tối 第đệ 一nhất 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 我ngã 家gia 大đại 富phú 。 不bất 如như 還hoàn 家gia 布bố 施thí 脩tu 福phước 。 佛Phật 知tri 彼bỉ 心tâm 。 令linh 比Bỉ 丘Khâu 呼hô 來lai 。 至chí 已dĩ 禮lễ 佛Phật 卻khước 坐tọa 一nhất 面diện 。

佛Phật 言ngôn 。

汝nhữ 實thật 如như 向hướng 所sở 念niệm 耶da 。 答đáp 。

實thật 爾nhĩ 。

佛Phật 言ngôn 。

我ngã 今kim 問vấn 汝nhữ 。 隨tùy 汝nhữ 意ý 解giải 。 汝nhữ 在tại 家gia 時thời 彈đàn 琴cầm 調điều 絃huyền 。 琴cầm 隨tùy 歌ca 音âm 。 歌ca 隨tùy 琴cầm 音âm 耶da 。 答đáp 。

如như 是thị 。 佛Phật 又hựu 言ngôn 。

絃huyền 若nhược 緩hoãn 若nhược 急cấp 。 有hữu 樂nhạc 音âm 耶da 。

答đáp 曰viết 。

不phủ 也dã 。 調điều 和hòa 有hữu 耶da 。

答đáp 曰viết 。

有hữu 也dã 。

佛Phật 言ngôn 。

極cực 大đại 精tinh 進tấn 令linh 心tâm 掉trạo 散tán 。 極cực 不bất 精tinh 進tấn 令linh 心tâm 懈giải 怠đãi 。 故cố 當đương 觀quán 察sát 。 時thời 與dữ 非phi 時thời 。 二nhị 十thập 億ức 耳nhĩ 。 聞văn 佛Phật 教giáo 已dĩ 。 於ư 閒gian/nhàn 靜tĩnh 處xứ 精tinh 勤cần 修tu 習tập 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。

《# 大đại 論luận 》# 三tam 十thập 三tam 廣quảng 明minh 。 次thứ 釋thích 本bổn 事sự 中trung 云vân 。

已dĩ 說thuyết

者giả 。 本bổn 謂vị 謝tạ 在tại 於ư 往vãng 。 故cố 云vân 。

已dĩ 說thuyết

一nhất 目mục

等đẳng 梵Phạm 音âm 輕khinh 重trọng 耳nhĩ 。 言ngôn 。

更cánh 有hữu 。

者giả 。 大đại 小tiểu 部bộ 中trung 復phục 有hữu 此thử 等đẳng 本bổn 時thời 之chi 事sự 耳nhĩ 。 言ngôn 。

為vi 說thuyết 三tam 因nhân 緣duyên

者giả 。 如như 《# 大đại 論luận 》# 三tam 十thập 三tam 釋thích 因nhân 目mục 多đa 伽già 云vân 。

如như 淨tịnh 飯phạn 王vương 強cường/cưỡng 令linh 五ngũ 百bách 釋Thích 種chủng 出xuất 家gia 。 堪kham 得đắc 道Đạo 者giả 。 將tương 至chí 舍Xá 婆Bà 提Đề 城Thành 。

所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 未vị 離ly 欲dục 故cố 。 若nhược 近cận 親thân 里lý 。 恐khủng 其kỳ 破phá 戒giới 。 令linh 身thân 子tử 等đẳng 親thân 教giáo 化hóa 之chi 。 初sơ 夜dạ 後hậu 夜dạ 。 專chuyên 精tinh 不bất 寐mị 是thị 故cố 得đắc 道Đạo 。 得đắc 道Đạo 已dĩ 佛Phật 還hoàn 將tương 至chí 本bổn 國quốc 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 還hoàn 本bổn 國quốc 時thời 與dữ 大đại 會hội 諸chư 天thiên 俱câu 。 至chí 迦ca 毘tỳ 羅la 婆bà 仙tiên 人nhân 林lâm 中trung 。 去khứ 迦ca 毘tỳ 羅la 婆bà 城thành 五ngũ 十thập 里lý 。 是thị 諸chư 釋Thích 種chủng 。 所sở 遊du 戲hí 園viên 。 此thử 諸chư 釋Thích 種chủng 。 比Bỉ 丘Khâu 以dĩ 精tinh 進tấn 故cố 以dĩ 夜dạ 為vi 長trường/trưởng 。 從tùng 林lâm 入nhập 城thành 乞khất 食thực 。 覺giác 道đạo 路lộ 長trường/trưởng 。 佛Phật 知tri 其kỳ 心tâm 。 有hữu 師sư 子tử 來lai 禮lễ 佛Phật 足túc 。 在tại 一nhất 面diện 住trụ 。 佛Phật 以dĩ 三tam 因nhân 緣duyên 。 故cố 說thuyết 偈kệ 云vân 。

不bất 寐mị 夜dạ 長trường 。 疲bì 極cực 道đạo 長trường/trưởng 。 愚ngu 生sanh 死tử 長trường 。 莫mạc 知tri 正Chánh 道Đạo 。

佛Phật 告cáo 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。

汝nhữ 本bổn 在tại 家gia 。 時thời 放phóng 逸dật 多đa 睡thụy 。 今kim 精tinh 進tấn 故cố 覺giác 夜dạ 為vi 長trường/trưởng 。 本bổn 在tại 家gia 時thời 駕giá 乘thừa 遊du 戲hí 。 今kim 著trước 衣y 持trì 鉢bát 。 步bộ 行hành 疲bì 極cực 。 故cố 路lộ 為vi 長trường/trưởng 。 此thử 師sư 子tử 鞞bệ 婆bà 尸thi 佛Phật 時thời 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 師sư 。 見kiến 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 來lai 至chí 佛Phật 所sở 。

爾nhĩ 時thời 大đại 眾chúng 。 以dĩ 聽thính 法Pháp 故cố 無vô 共cộng 語ngữ 者giả 。 即tức 生sanh 惡ác 念niệm 。 發phát 惡ác 罵mạ 言ngôn 。

此thử 諸chư 禿ngốc 輩bối 畜súc 生sanh 何hà 異dị 。 不bất 別biệt 好hảo/hiếu 人nhân 。 不bất 知tri 言ngôn 語ngữ 。 以dĩ 是thị 業nghiệp 故cố 。 從tùng 彼bỉ 佛Phật 時thời 乃nãi 至chí 今kim 日nhật 。 九cửu 十thập 一nhất 劫kiếp 。 常thường 墮đọa 畜súc 生sanh 。 此thử 人nhân 爾nhĩ 時thời 即tức 應ưng 得đắc 道Đạo 。 以dĩ 愚ngu 癡si 故cố 。 自tự 作tác 如như 是thị 。 長trường 久cửu 生sanh 死tử 。 今kim 於ư 佛Phật 所sở 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 故cố 當đương 得đắc 解giải 脫thoát 。

如như 是thị 等đẳng 經Kinh 。 名danh 因nhân 目mục 多đa 伽già 。 次thứ 本bổn 生sanh 中trung 云vân 。

攫quặc 脇hiếp 肉nhục 貿mậu 猴hầu 子tử

者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 三tam 十thập 三tam 釋thích 本bổn 生sanh 經kinh 中trung 。

昔tích 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 曾tằng 為vi 師sư 子tử 。 在tại 林lâm 中trung 住trụ 。 與dữ 一nhất 獼mi 猴hầu 。 共cộng 為vi 親thân 友hữu 。 獼mi 猴hầu 以dĩ 子tử 寄ký 於ư 師sư 子tử 。

時thời 有hữu 鷲thứu 鳥điểu 。 飢cơ 行hành 求cầu 食thực 。 值trị 師sư 子tử 睡thụy 。 取thủ 猴hầu 子tử 去khứ 。 住trụ 於ư 樹thụ 上thượng 。 師sư 子tử 覺giác 已dĩ 求cầu 覓mịch 猴hầu 子tử 。 見kiến 鷲thứu 持trì 去khứ 。 在tại 於ư 樹thụ 上thượng 。 而nhi 告cáo 之chi 言ngôn 。

我ngã 受thọ 獼mi 猴hầu 寄ký 託thác 二nhị 子tử 。 護hộ 之chi 不bất 謹cẩn 。 令linh 汝nhữ 得đắc 去khứ 。 辜cô 負phụ 言ngôn 信tín 。 請thỉnh 從tùng 汝nhữ 索sách 。 我ngã 為vi 獸thú 中trung 王vương 。 汝nhữ 為vi 鳥điểu 中trung 王vương 。 貴quý 勢thế 同đồng 等đẳng 宜nghi 以dĩ 相tương/tướng 還hoàn 。 鷲thứu 言ngôn 。

汝nhữ 不bất 知tri 時thời 。 吾ngô 今kim 飢cơ 乏phạp 。 何hà 論luận 同đồng 異dị 。 師sư 子tử 知tri 其kỳ 叵phả 得đắc 。 因nhân 以dĩ 利lợi 爪trảo 自tự 攫quặc 其kỳ 肉nhục 以dĩ 貿mậu 猴hầu 子tử 。

於ư 疫dịch 病bệnh 世thế 為vi 赤xích 目mục 大đại 魚ngư

者giả 。 出xuất 《# 過quá 去khứ 因nhân 果quả 經kinh 》# 。 經kinh 文văn 廣quảng 明minh 。 疏sớ/sơ 中trung 略lược 辨biện 。

救cứu 於ư 泫huyễn 溺nịch

者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

菩Bồ 薩Tát 昔tích 為vi 飛phi 鳥điểu 。 救cứu 諸chư 泫huyễn 溺nịch 。 諸chư 商thương 人nhân 等đẳng 。 乃nãi 至chí 溺nịch 水thủy 而nhi 心tâm 不bất 退thoái 。

泫huyễn

字tự (# 乎hồ 羂quyến 反phản )# 。 混hỗn 流lưu 也dã 。 又hựu 救cứu 泫huyễn 溺nịch 者giả 。 如như 《# 大đại 論luận 》# 斥xích 三tam 藏tạng 中trung 云vân 。

於ư 大đại 海hải 中trung 自tự 刺thứ 。 而nhi 令linh 諸chư 商thương 人nhân 依y 之chi 至chí 岸ngạn 。

等đẳng 。 毘tỳ 佛Phật 略lược 。

略lược

字tự 。 《# 大đại 論luận 》# 云vân (# 來lai 夜dạ 反phản )# 。

次thứ 分phần/phân 大đại 小tiểu 。 中trung 二nhị 。

初sơ 大đại 小tiểu 相tương 望vọng 以dĩ 論luận 通thông 別biệt 。 次thứ 。

為vi 緣duyên

下hạ 明minh 通thông 別biệt 意ý 。 初sơ 又hựu 三tam 。

初sơ 小tiểu 九cửu 望vọng 大đại 三tam 。 對đối 十thập 二nhị 為vi 通thông 別biệt 。 次thứ 。

有hữu 人nhân

言ngôn 下hạ 。 大đại 九cửu 望vọng 小tiểu 三tam 。 對đối 十thập 二nhị 為vi 通thông 別biệt 。 三tam 。

有Hữu 經Kinh 言Ngôn

下hạ 。 大đại 一nhất 望vọng 小tiểu 十thập 一nhất 。 對đối 十thập 二nhị 為vi 通thông 別biệt 。 初sơ 文văn 中trung 三tam 。

初sơ 略lược 標tiêu 三tam 九cửu 別biệt 。 次thứ 釋thích 十thập 二nhị 通thông 小tiểu 。 三tam 。

又hựu 涅Niết 槃Bàn

下hạ 明minh 十thập 二nhị 大đại 小tiểu 共cộng 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 又hựu 五ngũ 。

初sơ 明minh 通thông 小tiểu 。 言ngôn 。

大Đại 空Không 經Kinh

者giả 。 《# 阿a 含hàm 經kinh 》# 中trung 有hữu 《# 大đại 空không 經kinh 》# 。 經kinh 中trung 廣quảng 明minh 是thị 老lão 死tử 。 誰thùy 老lão 死tử 。 為vi 人nhân 法pháp 二nhị 空không 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 。 次thứ 。

故cố 涅Niết 槃Bàn

下hạ 。 證chứng 通thông 小tiểu 意ý 。 三tam 。

大đại 品phẩm

下hạ 。 舉cử 大đại 品phẩm 況huống 。 四tứ 。

有Hữu 經Kinh

下hạ 。 若nhược 通thông 小tiểu 故cố 大đại 小tiểu 俱câu 十thập 二nhị 。 五ngũ 。

但đãn 是thị

下hạ 。 釋thích 三tam 別biệt 在tại 於ư 大đại 。 則tắc 十thập 二nhị 唯duy 大đại 。 次thứ 。

故cố 涅Niết 槃Bàn

下hạ 。 十thập 二nhị 通thông 大đại 者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 既ký 云vân 。

先tiên 雖tuy 得đắc 聞văn 十thập 二nhị 部bộ

者giả 。 並tịnh 指chỉ 鹿lộc 苑uyển 。 故cố 知tri 鹿lộc 苑uyển 亦diệc 有hữu 十thập 二nhị 。 如như 次thứ 文văn 。 魔ma 雖tuy 不bất 能năng 說thuyết 頓đốn 十thập 二nhị 部bộ 。 故cố 知tri 亦diệc 能năng 說thuyết 權quyền 十thập 二nhị 部bộ 也dã 。 亦diệc 為vi 二Nhị 乘Thừa 說thuyết 小tiểu 十thập 二nhị 部bộ 。 三tam 。

大đại 品phẩm

下hạ 舉cử 況huống 。 魔ma 說thuyết 尚thượng 具cụ 十thập 二nhị 。 況huống 小Tiểu 乘Thừa 耶da 。 四tứ 引dẫn 一nhất 經kinh 據cứ 信tín 者giả 。 情tình 不bất 偏thiên 於ư 九cửu 。 則tắc 大đại 小tiểu 俱câu 十thập 二nhị 。

按án 此thử

下hạ 結kết 。 言ngôn 。

若nhược 信tín 六lục 部bộ 通thông 大đại 小Tiểu 乘Thừa 。 不bất 信tín 六lục 部bộ 互hỗ 不bất 相tương 通thông 。

者giả 。 河hà 西tây 云vân 。

脩tu 多đa 羅la 。 祇kỳ 夜dạ 。 和hòa 伽già 羅la 。 優ưu 陀đà 那na 。 伊y 帝đế 目mục 多đa 伽già 。 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 此thử 六lục 顯hiển 現hiện 是thị 故cố 易dị 信tín 。 餘dư 六lục 深thâm 隱ẩn 是thị 故cố 不bất 信tín 。

復phục 有hữu 人nhân 云vân 。

但đãn 信tín 六lục 部bộ 。 不bất 信tín 六lục 部bộ 。 不bất 論luận 深thâm 淺thiển 。 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 將tương 大đại 小tiểu 俱câu 十thập 二nhị 。 望vọng 大đại 小tiểu 各các 九cửu 。 各các 九cửu 是thị 別biệt 。 各các 十thập 二nhị 是thị 通thông 。 各các 九cửu 之chi 中trung 緣duyên 。 喻dụ 。 事sự 三tam 局cục 在tại 於ư 小tiểu 。 廣quảng 。 問vấn 。 記ký 三tam 局cục 在tại 於ư 大đại 。 餘dư 之chi 六lục 部bộ 通thông 於ư 大đại 小tiểu 。 此thử 以dĩ 通thông 難nạn/nan 別biệt 。 故cố 云vân 。

既ký 信tín 六lục 部bộ 通thông 於ư 大đại 小tiểu

不bất 信tín 餘dư 六lục 。 三tam 唯duy 在tại 小tiểu 。 三tam 唯duy 在tại 大đại 。 故cố 云vân 。

不bất 信tín 六lục 部bộ 互hỗ 不bất 相tương 通thông

此thử 六lục 若nhược 許hứa 通thông 於ư 大đại 小tiểu 。 則tắc 成thành 大đại 小tiểu 俱câu 有hữu 十thập 二nhị 。 五ngũ 正chánh 釋thích 三tam 九cửu 別biệt 。 中trung 三tam 。

初sơ 先tiên 斥xích 通thông 義nghĩa 。 次thứ 正chánh 立lập 別biệt 。 三tam 。

何hà 者giả

下hạ 釋thích 小tiểu 無vô 三tam 。 三Tam 明Minh 十thập 二nhị 大đại 小tiểu 共cộng 。 可khả 知tri 。 次thứ 大đại 九cửu 望vọng 小tiểu 三tam 。 中trung 二nhị 。

先tiên 明minh 大đại 別biệt 在tại 九cửu 。 次thứ 。

通thông 語ngữ

下hạ 明minh 大đại 通thông 十thập 二nhị 。 三Tam 明Minh 一nhất 與dữ 十thập 一nhất 。 中trung 二nhị 。

先tiên 別biệt 立lập 十thập 一nhất 。 次thứ 。

若nhược 言ngôn

下hạ 亦diệc 通thông 具cụ 十thập 二nhị 。 言ngôn 。

十thập 二nhị 部bộ

者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 十thập 四tứ 云vân 。

又hựu 有hữu 說thuyết 者giả 名danh 十thập 一nhất 部bộ 。 菩Bồ 薩Tát 純thuần 說thuyết 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 。

第đệ 十thập 九cửu 云vân 。

復phục 有hữu 十thập 一nhất 部bộ 經kinh 。 除trừ 毘tỳ 佛Phật 略lược 。 亦diệc 無vô 如như 是thị 。 甚thậm 深thâm 之chi 義nghĩa 。

次thứ 明minh 通thông 別biệt 意ý 者giả 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 一nhất 往vãng 赴phó 機cơ 據cứ 理lý 應ưng 以dĩ 通thông 說thuyết 為vi 正chánh 。 故cố 第đệ 一nhất 卷quyển 中trung 明minh 一nhất 十thập 六lục 番phiên 十thập 二nhị 部bộ 也dã 。 通thông 別biệt 之chi 意ý 意ý 在tại 於ư 斯tư 。

三Tam 明Minh 對đối 緣duyên 者giả 。 以dĩ 前tiền 大đại 小tiểu 對đối 何hà 等đẳng 緣duyên 。 若nhược 通thông 若nhược 別biệt 若nhược 不bất 辨biện 對đối 徒đồ 施thí 法Pháp 音âm 。 於ư 中trung 為vi 四tứ 。

初sơ 辨biện 法pháp 名danh 有hữu 無vô 。 次thứ 。

次thứ 約ước 十thập

下hạ 正chánh 明minh 對đối 緣duyên 之chi 相tướng 。 三tam 。

前tiền 以dĩ

下hạ 明minh 所sở 依y 。 四tứ 。

雖tuy 復phục

下hạ 明minh 攝nhiếp 法pháp 。 初sơ 文văn 中trung 二nhị 。

先tiên 立lập 生sanh 熟thục 兩lưỡng 機cơ 。 次thứ 。

若nhược 眾chúng 生sanh

下hạ 明minh 機cơ 生sanh 則tắc 無vô 十thập 二nhị 部bộ 名danh 。 於ư 中trung 又hựu 四tứ 。

初sơ 正chánh 明minh 不bất 立lập 其kỳ 名danh 。 次thứ 。

故cố 天Thiên 竺Trúc

下hạ 引dẫn 例lệ 。 三tam 。

故cố 地địa 持trì

下hạ 引dẫn 證chứng 。 四tứ 。

若nhược 深thâm

下hạ 汎# 明minh 出xuất 沒một 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 引dẫn 例lệ 中trung 三tam 。

一nhất 西tây 方phương 。 次thứ 此thử 方phương 。 三tam 引dẫn 權quyền 行hành 大Đại 士Sĩ 。 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 示thị 為vi 世thế 王vương 。 雖tuy 內nội 善thiện 眾chúng 典điển 。 必tất 依y 迹tích 立lập 不bất 濫lạm 其kỳ 蹤tung 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 言ngôn 。

即tức 其kỳ 義nghĩa

者giả 。 謂vị 不bất 濫lạm 用dụng 十thập 二nhị 部bộ 名danh 也dã 。 四tứ 出xuất 沒một 中trung 。 用dụng 則tắc 必tất 得đắc 。 教giáo 意ý 不bất 然nhiên 。 所sở 言ngôn 。

深thâm 觀quán 行hành

者giả 。 雖tuy 暫tạm 用dụng 其kỳ 名danh 。 而nhi 心tâm 恆hằng 達đạt 法pháp 相tướng 故cố 也dã 。 次thứ 正chánh 明minh 對đối 緣duyên 中trung 二nhị 。

先tiên 通thông 立lập 大đại 小tiểu 兩lưỡng 機cơ 。 次thứ 。

今kim 總tổng

下hạ 通thông 列liệt 顯hiển 祕bí 等đẳng 教giáo 。 於ư 中trung 先tiên 列liệt 兩lưỡng 種chủng 四tứ 教giáo 。 次thứ 。

一nhất 者giả

下hạ 釋thích 兩lưỡng 四tứ 教giáo 。 初sơ 言ngôn 。

四tứ 緣duyên

者giả 。 兩lưỡng 種chủng 四tứ 教giáo 所sở 被bị 不bất 出xuất 四tứ 緣duyên 。 四tứ 緣duyên 秖kỳ 是thị 藏tạng 等đẳng 四tứ 教giáo 。 人nhân 不bất 見kiến 者giả 。 妄vọng 於ư 顯hiển 祕bí 等đẳng 四tứ 而nhi 生sanh 穿xuyên 鑿tạc 。 使sử 聞văn 者giả 失thất 途đồ 。 具cụ 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 中trung 明minh 之chi 。 次thứ 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 密mật 等đẳng 四tứ 教giáo 。 又hựu 二nhị 。

先tiên 明minh 去khứ 取thủ 。 祕bí 在tại 大đại 聖thánh 赴phó 機cơ 。 今kim 且thả 置trí 而nhi 不bất 說thuyết 。 若nhược 欲dục 說thuyết 之chi 秖kỳ 是thị 口khẩu 密mật 。 赴phó 四tứ 機cơ 緣duyên 令linh 其kỳ 彼bỉ 彼bỉ 。 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 即tức 是thị 其kỳ 意ý 。 顯hiển 祕bí 雖tuy 異dị 。 教giáo 不bất 出xuất 四tứ 。 是thị 故cố 不bất 論luận 。 今kim 且thả 釋thích 其kỳ 三tam 謂vị 頓đốn 。 漸tiệm 。 不bất 定định 。 所sở 言ngôn 。

共cộng

者giả 。 三tam 顯hiển 一nhất 祕bí 。 次thứ 正chánh 釋thích 中trung 言ngôn 。

對đối 四tứ 名danh 漸tiệm

者giả 。 由do 頓đốn 後hậu 開khai 漸tiệm 。 漸tiệm 涉thiệp 三tam 昧muội 故cố 教giáo 成thành 四tứ 。 具cụ 如như 第đệ 一nhất 卷quyển 及cập 《# 喻dụ 疑nghi 》# 中trung 辨biện 。 若nhược 不bất 深thâm 見kiến 一nhất 家gia 門môn 戶hộ 。 如như 何hà 能năng 辨biện 此thử 漸tiệm 等đẳng 四tứ 。 復phục 更cánh 下hạ 文văn 明minh 藏tạng 等đẳng 四tứ 。 彼bỉ 此thử 兩lưỡng 文văn 。 更cánh 無vô 差sai 別biệt 。 但đãn 漸tiệm 中trung 合hợp 明minh 增tăng 減giảm 不bất 定định 同đồng 座tòa 異dị 聞văn 。 同đồng 名danh 為vi 漸tiệm 對đối 機cơ 分phần/phân 四tứ 耳nhĩ 。 頓đốn 二nhị 亦diệc 然nhiên 。 但đãn 指chỉ 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 故cố 云vân 兩lưỡng 界giới 。 不bất 定định 但đãn 於ư 頓đốn 漸tiệm 二nhị 途đồ 稟bẩm 益ích 不bất 等đẳng 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 頓đốn 漸tiệm 不bất 定định 。 次thứ 。

二nhị 者giả

下hạ 明minh 藏tạng 等đẳng 四tứ 。 且thả 置trí 頓đốn 與dữ 不bất 定định 。 令linh 識thức 漸tiệm 中trung 四tứ 相tương/tướng 分phân 明minh 。 復phục 須tu 除trừ 祕bí 故cố 云vân 。

顯hiển 露lộ

秖kỳ 是thị 重trọng/trùng 分phân 別biệt 前tiền 漸tiệm 中trung 所sở 用dụng 四tứ 法pháp 之chi 相tướng 。 故cố 云vân 。

更cánh 明minh

此thử 四tứ 中trung 圓viên 何hà 曾tằng 異dị 於ư 頓đốn 中trung 圓viên 極cực 。 復phục 與dữ 《# 法pháp 華hoa 》# 圓viên 義nghĩa 宛uyển 同đồng 。 而nhi 尚thượng 不bất 及cập 《# 法pháp 花hoa 》# 開khai 顯hiển 。 妄vọng 生sanh 比tỉ 決quyết 。 一nhất 何hà 苦khổ 哉tai 。 又hựu 藏tạng 等đẳng 四tứ 中trung 所sở 言ngôn 對đối 界giới 與dữ 頓đốn 等đẳng 中trung 文văn 意ý 少thiểu 別biệt 。 何hà 者giả 。 彼bỉ 頓đốn 等đẳng 中trung 通thông 束thúc 於ư 教giáo 。 以dĩ 藏tạng 為vi 聲Thanh 聞Văn 。 通thông 為vi 緣Duyên 覺Giác 。 別biệt 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 圓viên 為vi 佛Phật 界giới 。 故cố 使sử 爾nhĩ 也dã 。 今kim 藏tạng 等đẳng 中trung 離ly 人nhân 為vi 界giới 。 故cố 藏tạng 三tam 通thông 四tứ 。 通thông 真chân 含hàm 中trung 以dĩ 為vi 佛Phật 界giới 故cố 爾nhĩ 。 此thử 以dĩ 兩lưỡng 教giáo 佛Phật 界giới 有hữu 教giáo 無vô 人nhân 故cố 置trí 不bất 說thuyết 。 別biệt 對đối 二nhị 者giả 亦diệc 可khả 存tồn 於ư 佛Phật 界giới 。 亦diệc 可khả 旦đán 置trí 佛Phật 果Quả 。 但đãn 以dĩ 初Sơ 地Địa 而nhi 為vi 佛Phật 界giới 耳nhĩ 。 三Tam 明Minh 所sở 依y 中trung 以dĩ 依y 法pháp 性tánh 故cố 。 故cố 能năng 於ư 彼bỉ 雜tạp 類loại 之chi 身thân 說thuyết 於ư 如như 是thị 。 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。 然nhiên 又hựu 立lập 此thử 頓đốn 漸tiệm 顯hiển 祕bí 次thứ 第đệ 。 必tất 須tu 八bát 相tương/tướng 佛Phật 形hình 而nhi 說thuyết 。 言ngôn 。

海hải 渧đế 研nghiên 山sơn

者giả 。 如như 《# 華hoa 嚴nghiêm 》# 龍long 宮cung 誦tụng 出xuất 象tượng 負phụ 西tây 來lai 此thử 下hạ 本bổn 也dã 。 大đại 本bổn 十thập 三tam 世thế 界giới 微vi 塵trần 數số 品phẩm 。 故cố 知tri 不bất 可khả 以dĩ 海hải 水thủy 毛mao 端đoan 渧đế 數số 知tri 其kỳ 偈kệ 限hạn 。 不bất 可khả 以dĩ 研nghiên 須Tu 彌Di 為vi 墨mặc 書thư 其kỳ 文văn 字tự 。 故cố 知tri 西tây 來lai 象tượng 負phụ 偈kệ 數số 能năng 幾kỷ 。 四tứ 明minh 攝nhiếp 法pháp 中trung 縱túng/tung 於ư 雜tạp 類loại 身thân 中trung 所sở 說thuyết 。 以dĩ 十thập 二nhị 部bộ 收thu 亦diệc 無vô 不bất 罄khánh 盡tận 。

四tứ 明minh 所sở 詮thuyên 者giả 。 既ký 以dĩ 能năng 詮thuyên 教giáo 被bị 所sở 取thủ 機cơ 。 機cơ 緣duyên 不bất 同đồng 教giáo 亦diệc 碩# 異dị 。 若nhược 不bất 以dĩ 所sở 詮thuyên 為vi 教giáo 體thể 。 與dữ 邪tà 經kinh 外ngoại 論luận 亦diệc 復phục 何hà 殊thù 。 故cố 以dĩ 所sở 詮thuyên 定định 之chi 。 知tri 教giáo 有hữu 所sở 離ly 所sở 至chí 。 功công 能năng 有hữu 歸quy 。 所sở 詮thuyên 者giả 何hà 。 所sở 謂vị 諸chư 諦đế 。 於ư 中trung 二nhị 。

先tiên 敘tự 意ý 。 次thứ 。

若nhược 說thuyết

下hạ 正chánh 明minh 詮thuyên 相tương/tướng 。 初sơ 文văn 者giả 。 四tứ 教giáo 本bổn 中trung 有hữu 四tứ 種chủng 意ý 。

一nhất 約ước 四Tứ 諦Đế 。 二nhị 約ước 三tam 諦đế 。 三tam 約ước 二nhị 諦đế 。 四tứ 約ước 一nhất 諦đế 。 一nhất 一nhất 意ý 中trung 皆giai 具cụ 三tam 義nghĩa 。

一nhất 明minh 所sở 詮thuyên 理lý 。 二nhị 明minh 能năng 詮thuyên 教giáo 。 三Tam 明Minh 所sở 出xuất 經kinh 論luận 。 今kim 此thử 略lược 用dụng 初sơ 之chi 二nhị 意ý 。 能năng 所sở 合hợp 辨biện 。 從tùng 所sở 標tiêu 名danh 。 故cố 云vân 。

詮thuyên 意ý

不bất 廣quảng 分phân 別biệt 。 故cố 但đãn 云vân 。

意ý

耳nhĩ 。 於ư 正chánh 明minh 相tướng 中trung 。 先tiên 明minh 人nhân 天thiên 。 次thứ 明minh 出xuất 世thế 。 初sơ 文văn 中trung 云vân 。

人nhân 天thiên 教giáo 永vĩnh 不bất 詮thuyên 真chân 。 但đãn 詮thuyên 思tư 議nghị 之chi 俗tục 。

者giả 。 但đãn 是thị 俗tục 而nhi 非phi 諦đế 。 望vọng 出xuất 世thế 法pháp 。 屬thuộc 俗tục 諦đế 攝nhiếp 。 故cố 云vân 。

思tư 議nghị 俗tục

耳nhĩ 。 次thứ 出xuất 世thế 中trung 先tiên 漸tiệm 。 次thứ 頓đốn 。 而nhi 先tiên 明minh 漸tiệm 者giả 。 隨tùy 便tiện 說thuyết 之chi 。 應ưng 無vô 他tha 意ý 。 初sơ 言ngôn 。

若nhược 為vi 漸tiệm

者giả 。 以dĩ 人nhân 天thiên 教giáo 非phi 五ngũ 時thời 次thứ 第đệ 。 故cố 以dĩ 三tam 藏tạng 而nhi 為vi 漸tiệm 初sơ 。 初sơ 但đãn 說thuyết 於ư 無vô 常thường 苦khổ 等đẳng 。 故cố 云vân 。

正chánh 詮thuyên 思tư 議nghị 之chi 俗tục

雖tuy 通thông 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 小Tiểu 乘Thừa 法pháp 性tánh 。 若nhược 初sơ 詮thuyên 法pháp 性tánh 。 恐khủng 增tăng 邪tà 倒đảo 。 不bất 能năng 破phá 於ư 常thường 等đẳng 僻tích 。 故cố 。

俗tục 正chánh 真chân 傍bàng

無vô 常thường 少thiểu 寬khoan 即tức 正chánh 示thị 真chân 理lý 。 則tắc 無vô 常thường 幻huyễn 化hóa 。 悉tất 皆giai 為vi 傍bàng 。 是thị 故cố 次thứ 云vân 。

真chân 正chánh 俗tục 傍bàng

既ký 獲hoạch 小tiểu 果quả 。 正chánh 欲dục 令linh 其kỳ 入nhập 真chân 中trung 道đạo 。 傍bàng 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 不bất 思tư 議nghị 真chân 兼kiêm 帶đái 而nhi 說thuyết 。 故cố 云vân 。

真chân 正chánh 俗tục 傍bàng

言ngôn 。

中trung 後hậu

者giả 。 此thử 兼kiêm 方Phương 等Đẳng 。 般Bát 若Nhã 兩lưỡng 意ý 。 故cố 方Phương 等Đẳng 中trung 所sở 得đắc 小tiểu 果quả 。 多đa 因nhân 正chánh 詮thuyên 思tư 議nghị 之chi 真chân 。 至chí 般Bát 若Nhã 中trung 即tức 不bất 思tư 議nghị 。 之chi 傍bàng 正chánh 也dã 。

乃nãi 至chí

去khứ 即tức 法pháp 華hoa 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。 真chân 俗tục 不bất 二nhị 。 故cố 曰viết 。

雙song 詮thuyên

若nhược 說thuyết 頓đốn 教giáo 者giả 。 華hoa 嚴nghiêm 頓đốn 部bộ 。 正chánh 在tại 圓viên 真chân 。 兼kiêm 申thân 別biệt 俗tục 。 故cố 云vân 。

真chân 正chánh 俗tục 傍bàng

不bất 定định 教giáo 者giả 。 或hoặc 傍bàng 或hoặc 正chánh 。 或hoặc 俗tục 或hoặc 真chân 。 次thứ 約ước 漸tiệm 中trung 四tứ 教giáo 者giả 。 言ngôn 。

漸tiệm 四tứ

者giả 。 意ý 旨chỉ 如như 前tiền 。

問vấn 。

漸tiệm 初sơ 亦diệc 是thị 三tam 藏tạng 。 四tứ 教giáo 之chi 初sơ 亦diệc 是thị 三tam 藏tạng 。 何hà 故cố 前tiền 云vân 初sơ 正chánh 詮thuyên 思tư 議nghị 之chi 俗tục 。 傍bàng 詮thuyên 思tư 議nghị 之chi 真chân 。 此thử 中trung 何hà 故cố 云vân 正chánh 詮thuyên 思tư 議nghị 之chi 真chân 。 傍bàng 詮thuyên 思tư 議nghị 之chi 俗tục 。

答đáp 。

前tiền 文văn 為vi 成thành 漸tiệm 教giáo 之chi 初sơ 。 不bất 分phân 菩Bồ 薩Tát 與dữ 二Nhị 乘Thừa 之chi 別biệt 。 故cố 前tiền 文văn 明minh 二Nhị 乘Thừa 初sơ 心tâm 。 但đãn 云vân 俗tục 正chánh 真chân 傍bàng 。 後hậu 既ký 約ước 教giáo 分phân 之chi 。 故cố 開khai 三tam 藏tạng 以dĩ 為vi 二nhị 段đoạn 。 以dĩ 理lý 而nhi 言ngôn 。 二nhị 處xứ 菩Bồ 薩Tát 俱câu 是thị 俗tục 正chánh 真chân 傍bàng 。 二nhị 處xứ 二Nhị 乘Thừa 俱câu 是thị 真chân 正chánh 俗tục 傍bàng 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 同đồng 於ư 二Nhị 乘Thừa 初sơ 心tâm 故cố 也dã 。 彼bỉ 此thử 通thông 詮thuyên 是thị 故cố 不bất 異dị 。 若nhược 約ước 別biệt 教giáo 等đẳng 者giả 。 初sơ 心tâm 即tức 是thị 信tín 住trụ 二nhị 位vị 。 中trung 心tâm 即tức 是thị 行hành 向hướng 二nhị 位vị 。 後hậu 心tâm 即tức 指chỉ 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 。

五ngũ 明minh 麁thô 妙diệu 中trung 有hữu 五ngũ 。

初sơ 列liệt 五ngũ 名danh 。 五ngũ 中trung 初sơ 理lý 次thứ 言ngôn 與dữ 第đệ 三tam 所sở 詮thuyên 何hà 別biệt 。 答đáp 。

初sơ 言ngôn 理lý 者giả 唯duy 約ước 所sở 詮thuyên 。 次thứ 云vân 言ngôn 者giả 唯duy 約ước 能năng 詮thuyên 。 此thử 二nhị 並tịnh 是thị 跨khóa 節tiết 明minh 義nghĩa 。 是thị 故cố 但đãn 立lập 一nhất 音âm 一nhất 理lý 。 雖tuy 云vân 麁thô 妙diệu 義nghĩa 已dĩ 當đương 開khai 。 第đệ 三tam 所sở 詮thuyên 即tức 當đương 分phần/phân 義nghĩa 。 一nhất 一nhất 教giáo 下hạ 自tự 明minh 所sở 詮thuyên 仍nhưng 判phán 麁thô 妙diệu 。 以dĩ 此thử 異dị 故cố 與dữ 前tiền 二nhị 別biệt 。 言ngôn 五ngũ 門môn 者giả 。 即tức 約ước 《# 淨tịnh 名danh 》# 中trung 旃chiên 延diên 五ngũ 義nghĩa 。 謂vị 苦khổ 義nghĩa 。 空không 義nghĩa 。 無vô 常thường 義nghĩa 。 無vô 我ngã 義nghĩa 。 寂tịch 滅diệt 義nghĩa 。 疏sớ/sơ 云vân 。

約ước 理lý 名danh 五ngũ 義nghĩa 。 以dĩ 智trí 緣duyên 理lý 名danh 為vi 五ngũ 行hành 。 約ước 定định 明minh 五ngũ 門môn 禪thiền 。 此thử 五ngũ 為vi 眾chúng 行hành 之chi 旨chỉ 歸quy 。 故cố 四tứ 教giáo 四tứ 門môn 各các 明minh 五ngũ 義nghĩa 。

今kim 文văn 通thông 說thuyết 且thả 云vân 五ngũ 門môn 。 由do 迦ca 旃chiên 延diên 。 為vì 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 敷phu 演diễn 三tam 藏tạng 四tứ 門môn 五ngũ 義nghĩa 。 為vi 維duy 摩ma 詰cật 通thông 五ngũ 義nghĩa 訶ha 。 故cố 云vân 。

諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa

故cố 知tri 諸chư 法pháp 生sanh 滅diệt 。 但đãn 是thị 無vô 常thường 非phi 無vô 常thường 義nghĩa 。 四tứ 句cú 推thôi 此thử 生sanh 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 亦diệc 非phi 滅diệt 。 方phương 得đắc 名danh 為vi 。 無vô 常thường 之chi 義nghĩa 。

五ngũ 受thọ 陰ấm 洞đỗng 達đạt 。 空không 無vô 所sở 起khởi 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 。 無vô 所sở 有hữu 是thị 空không 義nghĩa 。 於ư 我ngã 無vô 我ngã 。 而nhi 不bất 二nhị 是thị 無vô 我ngã 義nghĩa 。 法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 是thị 寂tịch 滅diệt 義nghĩa 。

餘dư 例lệ 初sơ 句cú 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。

問vấn 。

《# 淨tịnh 名danh 》# 彈đàn 斥xích 既ký 斥xích 四tứ 枯khô 。 應ưng 顯hiển 四tứ 榮vinh 。 何hà 故cố 結kết 句cú 皆giai 歸quy 四tứ 枯khô 。 言ngôn 是thị 無vô 常thường 等đẳng 義nghĩa 耶da 。

答đáp 。

訶ha 有hữu 漸tiệm 頓đốn 。 漸tiệm 如như 旃chiên 延diên 。 頓đốn 如như 空không 生sanh 。 應ưng 如như 涅Niết 槃Bàn 二nhị 鳥điểu 雙song 遊du 。 不bất 得đắc 相tương 離ly 。 是thị 故cố 今kim 說thuyết 真chân 無vô 常thường 義nghĩa 。 不bất 離ly 於ư 常thường 。 故cố 云vân 。

不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa

又hựu 若nhược 委ủy 論luận 者giả 。 若nhược 說thuyết 生sanh 滅diệt 。 唯duy 得đắc 結kết 歸quy 無vô 常thường 義nghĩa 邊biên 。 若nhược 說thuyết 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 則tắc 結kết 歸quy 不bất 定định 。 若nhược 結kết 歸quy 無vô 常thường 。 即tức 屬thuộc 四tứ 枯khô 。 結kết 歸quy 於ư 常thường 。 即tức 屬thuộc 四tứ 榮vinh 。 結kết 歸quy 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 即tức 屬thuộc 非phi 枯khô 非phi 榮vinh 。 下hạ 之chi 四tứ 句cú 。 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 若nhược 以dĩ 教giáo 判phán 。 枯khô 屬thuộc 藏tạng 通thông 。 榮vinh 屬thuộc 別biệt 教giáo 。 雙song 非phi 屬thuộc 圓viên 。 以dĩ 衍diễn 門môn 中trung 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 義nghĩa 通thông 故cố 也dã 。 故cố 今kim 教giáo 教giáo 皆giai 云vân 五ngũ 門môn 。 意ý 在tại 於ư 此thử 。

問vấn 。

餘dư 文văn 何hà 不bất 明minh 五ngũ 門môn 義nghĩa 。 獨độc 在tại 此thử 中trung 。

答đáp 。

餘dư 門môn 通thông 用dụng 。 有hữu 何hà 不bất 可khả 。 此thử 明minh 能năng 詮thuyên 及cập 以dĩ 所sở 詮thuyên 互hỗ 有hữu 麁thô 妙diệu 。 故cố 須tu 用dụng 之chi 。 何hà 者giả 。 《# 淨tịnh 名danh 》# 以dĩ 通thông 訶ha 藏tạng 意ý 在tại 別biệt 圓viên 。 故cố 且thả 用dụng 於ư 能năng 詮thuyên 妙diệu 所sở 詮thuyên 麁thô 以dĩ 訶ha 旃chiên 延diên 能năng 所sở 俱câu 麁thô 。 意ý 在tại 結kết 歸quy 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 能năng 所sở 俱câu 妙diệu 。 一nhất 俗tục 隨tùy 三tam 真chân 。 轉chuyển 意ý 亦diệc 如như 是thị 。 真chân 秖kỳ 有hữu 二nhị 。 別biệt 真chân 猶do 帶đái 教giáo 道đạo 。 是thị 故cố 開khai 之chi 。

四tứ 眾chúng 經kinh 中trung 為vi 二nhị 。

先tiên 迹tích 。 次thứ 本bổn 。 迹tích 中trung 又hựu 三tam 。

初sơ 五ngũ 味vị 。 次thứ 判phán 。 三tam 。

又hựu 云vân 昔tích

下hạ 開khai 。 此thử 開khai 且thả 寄ký 此thử 中trung 明minh 之chi 。 於ư 中trung 又hựu 四tứ 。

法pháp 。 譬thí 。 合hợp 。 證chứng 。 初sơ 法pháp 中trung 言ngôn 。

如như 此thử 兩lưỡng 意ý

等đẳng 者giả 。 相tương 待đãi 。 絕tuyệt 待đãi 也dã 。 初sơ 句cú 云vân 。

毀hủy 呰tử 聲Thanh 聞Văn

即tức 。

正chánh 直trực 捨xả 方phương 便tiện

相tương 待đãi 意ý 也dã 。 從tùng 。

又hựu 云vân

已dĩ 去khứ 開khai 方phương 便tiện 門môn 。 絕tuyệt 待đãi 意ý 也dã 。 譬thí 。 合hợp 如như 文văn 。 第đệ 四tứ 引dẫn 證chứng 中trung 言ngôn 。

論luận 云vân

等đẳng 者giả 。 《# 大đại 論luận 》# 文văn 證chứng 也dã 。 言ngôn 。

祕bí 密mật

者giả 。 非phi 八bát 教giáo 中trung 之chi 祕bí 密mật 。 但đãn 是thị 前tiền 所sở 未vị 說thuyết 為vi 祕bí 。 開khai 已dĩ 無vô 外ngoại 為vi 密mật 。 次thứ 。

復phục 有hữu

下hạ 本bổn 門môn 。 言ngôn 。

在tại 後hậu

者giả 指chỉ 第đệ 七thất 卷quyển 。 次thứ 就tựu 此thử 經Kinh 中trung 。 初sơ 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 三tam 結kết 。 四tứ 開khai 。 釋thích 中trung 言ngôn 。

因nhân 緣duyên 妙diệu

者giả 。 發phát 心tâm 為vi 因nhân 。 聞văn 《# 法pháp 華hoa 經kinh 》# 為vi 緣duyên 。 又hựu 以dĩ 結kết 戒giới 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。 以dĩ 實thật 相tướng 心tâm 離ly 十thập 惱não 亂loạn 。 即tức 其kỳ 意ý 也dã 。

未vị 曾tằng 有hữu 妙diệu

者giả 。 獨độc 放phóng 眉mi 間gian 光quang 。 表biểu 於ư 中trung 道đạo 。 餘dư 經kinh 雖tuy 放phóng 。 未vị 曾tằng 獨độc 放phóng 二nhị 眉mi 間gian 光quang 。 皆giai 兼kiêm 足túc 頂đảnh 及cập 面diện 門môn 等đẳng 。 故cố 使sử 所sở 表biểu 。 各các 各các 不bất 同đồng 。

三tam 變biến 土thổ/độ 田điền

者giả 。 土thổ/độ 田điền 梵Phạm 云vân 佛Phật 剎sát 。 物vật 所sở 生sanh 處xứ 名danh 為vi 土thổ/độ 田điền 。 即tức 佛Phật 生sanh 處xứ 所sở 也dã 。 亦diệc 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 法pháp 之chi 所sở 生sanh 處xứ 。 三tam 變biến 表biểu 三tam 智trí 破phá 三tam 惑hoặc 。 餘dư 並tịnh 如như 文văn 。 四tứ 開khai 者giả 。 前tiền 雖tuy 因nhân 便tiện 義nghĩa 立lập 於ư 開khai 。 此thử 正chánh 當đương 遍biến 開khai 之chi 相tướng 。 此thử 中trung 言ngôn 。

理lý 廣quảng

者giả 。 其kỳ 實thật 通thông 於ư 十thập 二nhị 部bộ 。 以dĩ 廣quảng 經kinh 是thị 理lý 。 事sự 隨tùy 於ư 理lý 。 理lý 若nhược 開khai 竟cánh 事sự 無vô 不bất 開khai 。 若nhược 列liệt 當đương 文văn 十thập 二nhị 部bộ 。 已dĩ 是thị 開khai 判phán 竟cánh 。 更cánh 重trọng/trùng 明minh 者giả 。 但đãn 向hướng 引dẫn 文văn 直trực 示thị 十thập 二nhị 相tương/tướng 。 故cố 以dĩ 此thử 十thập 二nhị 對đối 法pháp 華hoa 前tiền 諸chư 教giáo 以dĩ 論luận 待đãi 絕tuyệt 。 故cố 即tức 向hướng 所sở 列liệt 是thị 待đãi 絕tuyệt 十thập 二nhị 部bộ 也dã 。 然nhiên 前tiền 五ngũ 意ý 雖tuy 在tại 判phán 麁thô 妙diệu 中trung 列liệt 之chi 。 前tiền 二nhị 意ý 明minh 佛Phật 本bổn 意ý 更cánh 無vô 異dị 途đồ 。 第đệ 三tam 意ý 即tức 是thị 約ước 四tứ 教giáo 判phán 。 第đệ 四tứ 意ý 即tức 是thị 約ước 五ngũ 味vị 判phán 。 至chí 第đệ 五ngũ 意ý 方phương 是thị 正chánh 開khai 判phán 今kim 經kinh 是thị 妙diệu 。 第đệ 六lục 欠khiếm 觀quán 心tâm 者giả 。 應ứng 用dụng 觀quán 心tâm 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 別biệt 有hữu 小tiểu 卷quyển 流lưu 行hành 者giả 是thị 。 此thử 說thuyết 法Pháp 五ngũ 章chương 中trung 初sơ 釋thích 名danh 義nghĩa 通thông 於ư 大đại 小tiểu 。 故cố 至chí 第đệ 二nhị 方phương 以dĩ 九cửu 三tam 一nhất 與dữ 十thập 一nhất 。 約ước 於ư 通thông 別biệt 而nhi 辨biện 大đại 小tiểu 。 故cố 前tiền 之chi 二nhị 章chương 。 但đãn 是thị 能năng 詮thuyên 。 將tương 此thử 能năng 詮thuyên 於ư 所sở 被bị 。 故cố 有hữu 對đối 緣duyên 。 由do 緣duyên 不bất 同đồng 故cố 所sở 詮thuyên 異dị 。 所sở 以dĩ 第đệ 四tứ 更cánh 明minh 所sở 詮thuyên 。 能năng 被bị 所sở 被bị 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 從tùng 始thỉ 至chí 終chung 。 一nhất 期kỳ 教giáo 顯hiển 。 欲dục 明minh 所sở 說thuyết 所sở 化hóa 麁thô 妙diệu 。 復phục 欲dục 開khai 此thử 諸chư 麁thô 非phi 麁thô 。 故cố 須tu 第đệ 五ngũ 判phán 開khai 共cộng 立lập 。 方phương 始thỉ 顯hiển 於ư 。 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 終chung 訖ngật 具cụ 於ư 待đãi 絕tuyệt 二nhị 妙diệu 。 又hựu 復phục 此thử 中trung 雖tuy 辨biện 所sở 被bị 所sở 詮thuyên 。 正chánh 意ý 並tịnh 是thị 以dĩ 所sở 顯hiển 能năng 。 所sở 被bị 既ký 純thuần 知tri 能năng 被bị 妙diệu 。 所sở 詮thuyên 既ký 即tức 識thức 能năng 詮thuyên 融dung 。 是thị 故cố 前tiền 來lai 悉tất 皆giai 屬thuộc 教giáo 。 如như 教giáo 而nhi 觀quán 故cố 辨biện 觀quán 心tâm 。 一nhất 切thiết 教giáo 中trung 凡phàm 諸chư 十thập 二nhị 。 一nhất 心tâm 中trung 具cụ 無vô 俟sĩ 他tha 求cầu 。 是thị 故cố 須tu 明minh 觀quán 心tâm 十thập 二nhị 。

○# 次thứ 明minh 眷quyến 屬thuộc 妙diệu 中trung 。 列liệt 章chương 解giải 釋thích 。 於ư 中trung 又hựu 五ngũ 。

初sơ 總tổng 明minh 次thứ 第đệ 。 次thứ 。

譬thí 如như

下hạ 略lược 釋thích 眷quyến 屬thuộc 名danh 義nghĩa 。 三tam 。

行hành 者giả

下hạ 寄ký 例lệ 以dĩ 釋thích 眷quyến 屬thuộc 義nghĩa 也dã 。 四tứ 。

他tha 土thổ/độ

下hạ 明minh 眷quyến 屬thuộc 之chi 由do 。 對đối 他tha 土thổ/độ 辨biện 異dị 。 五ngũ 。

昔tích 教giáo

下hạ 對đối 麁thô 辨biện 妙diệu 。 又hựu 初sơ 意ý 是thị 總tổng 明minh 次thứ 第đệ 。 後hậu 四tứ 意ý 是thị 別biệt 明minh 次thứ 第đệ 。 一nhất 一nhất 莫mạc 不bất 因nhân 說thuyết 而nhi 生sanh 。 故cố 次thứ 說thuyết 後hậu 而nhi 明minh 眷quyến 屬thuộc 。

初sơ 文văn 者giả 。 次thứ 第đệ 秖kỳ 是thị 來lai 意ý 異dị 名danh 。 說thuyết 即tức 指chỉ 前tiền 說thuyết 法Pháp 妙diệu 也dã 。 次thứ 意ý 者giả 。 先tiên 義nghĩa 。 次thứ 名danh 。 如Như 來Lai 如như 父phụ 母mẫu 。 所sở 說thuyết 如như 遺di 體thể 。 受thọ 者giả 如như 攬lãm 此thử 。 成thành 身thân 如như 眷quyến 屬thuộc 。 名danh 中trung 宿túc 緣duyên 相tương/tướng 關quan 。 如như 性tánh 親thân 愛ái 。 今kim 日nhật 受thọ 道đạo 名danh 為vi 臣thần 屬thuộc 。 所sở 受thọ 如như 說thuyết 能năng 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 次thứ 例lệ 中trung 意ý 者giả 。 戒giới 定định 慧tuệ 如như 說thuyết 。 弟đệ 子tử 為vi 眷quyến 屬thuộc 。 由do 中trung 意ý 者giả 為vi 二nhị 。

先tiên 正chánh 明minh 由do 。 此thử 土thổ/độ 由do 說thuyết 也dã 。 次thứ 。

故cố 二nhị 萬vạn

下hạ 引dẫn 證chứng 。 既ký 云vân 教giáo 無vô 上thượng 道Đạo 及cập 覆phú 講giảng 法Pháp 華hoa 。 故cố 並tịnh 從tùng 說thuyết 。 自tự 大đại 通thông 已dĩ 後hậu 種chủng 種chủng 調điều 熟thục 。 令linh 入nhập 一Nhất 乘Thừa 。 故cố 。

身thân 子tử

下hạ 重trọng/trùng 證chứng 眷quyến 屬thuộc 也dã 。 言ngôn 。

今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 真chân 是thị 佛Phật 子tử

者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 為vi 似tự 子tử 。 聲Thanh 聞Văn 為vi 真chân 子tử 。 大Đại 乘Thừa 中trung 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 為vi 真chân 子tử 。 聲Thanh 聞Văn 為vi 似tự 子tử 。 故cố 身thân 子tử 於ư 昔tích 自tự 謂vị 為vi 真chân 。 今kim 日nhật 乃nãi 知tri 。 聲Thanh 聞Văn 為vi 似tự 。 蒙mông 佛Phật 開khai 示thị 。 方phương 名danh 真chân 子tử 。 次thứ 麁thô 妙diệu 者giả 。 亦diệc 名danh 今kim 昔tích 相tương 對đối 。 昔tích 指chỉ 鹿lộc 苑uyển 三tam 藏tạng 三tam 乘thừa 對đối 權quyền 。 今kim 日nhật 法pháp 華hoa 為vi 妙diệu 。 言ngôn 。

昔tích 教giáo 五ngũ 人nhân

者giả 。 一nhất 頞át 鞞bệ 。 二nhị 跋bạt 提đề 。 三tam 俱câu 利lợi 太thái 子tử 。 四tứ 釋thích 摩ma 男nam 。 五ngũ 十Thập 力Lực 迦Ca 葉Diếp 。 具cụ 如như 疏sớ/sơ 釋thích 。 今kim 又hựu 為vi 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 對đối 辨biện 。 次thứ 。

從tùng 聞văn

下hạ 別biệt 明minh 所sở 生sanh 。 又hựu 四tứ 。

初sơ 總tổng 明minh 三tam 慧tuệ 生sanh 。 次thứ 。

從tùng 佛Phật

下hạ 別biệt 明minh 三tam 慧tuệ 生sanh 。 三tam 。

三tam 慧tuệ

下hạ 總tổng 結kết 。 思tư 脩tu 並tịnh 因nhân 於ư 聞văn 。 故cố 具cụ 列liệt 之chi 。 四tứ 。

故cố 次thứ

下hạ 結kết 。 次thứ 文văn 言ngôn 。

法pháp 化hóa 為vi 思tư

者giả 。 受thọ 化hóa 故cố 思tư 。 脩tu 故cố 得đắc 分phần/phân 。

正chánh 明minh 眷quyến 屬thuộc 中trung 。 標tiêu 。 列liệt 。 釋thích 。 釋thích 中trung 初sơ 釋thích 理lý 性tánh 中trung 三tam 。

初sơ 明minh 理lý 同đồng 。 次thứ 引dẫn 證chứng 。 三tam 結kết 歸quy 。 次thứ 。

業nghiệp 生sanh

下hạ 釋thích 餘dư 四tứ 眷quyến 屬thuộc 。 又hựu 二nhị 。

初sơ 通thông 約ước 四tứ 教giáo 結kết 緣duyên 成thành 熟thục 。 次thứ 別biệt 約ước 四tứ 教giáo 釋thích 四tứ 眷quyến 屬thuộc 。 初sơ 文văn 又hựu 四tứ 。 初sơ 明minh 結kết 緣duyên 不bất 同đồng 。 次thứ 。

若nhược 信tín

下hạ 受thọ 道đạo 不bất 同đồng 。 三tam 。

結kết 緣duyên

下hạ 明minh 成thành 熟thục 不bất 同đồng 。 四tứ 。

雖tuy 復phục

下hạ 結kết 成thành 眷quyến 屬thuộc 。 初sơ 又hựu 二nhị 。

先tiên 立lập 二nhị 類loại 。 次thứ 釋thích 二nhị 類loại 。 初sơ 文văn 云vân 。

飲ẩm 他tha 毒độc 藥dược 失thất 本bổn 心tâm

者giả 。 忘vong 本bổn 所sở 受thọ 故cố 曰viết 。

失thất 心tâm

從tùng 本bổn 化hóa 來lai 迷mê 真chân 之chi 後hậu 起khởi 無vô 明minh 惑hoặc 。 如như 飲ẩm 毒độc 藥dược 。 背bối/bội 大đại 化hóa 為vi 失thất 心tâm 。

不bất 失thất 者giả

下hạ 釋thích 兩lưỡng 意ý 。 初sơ 人nhân 大đại 通thông 佛Phật 所sở 已dĩ 結kết 緣duyên 竟cánh 。 中trung 間gian 成thành 熟thục 成thành 頓đốn 眷quyến 屬thuộc 。 次thứ 人nhân 久cửu 迷mê 生sanh 死tử 。 復phục 須tu 更cánh 結kết 。 即tức 大đại 通thông 之chi 後hậu 也dã 。 次thứ 別biệt 約ước 四tứ 教giáo 明minh 四tứ 眷quyến 屬thuộc 中trung 即tức 為vi 四tứ 文văn 。 初sơ 三tam 藏tạng 中trung 二nhị 。

初sơ 釋thích 三tam 。 次thứ 辨biện 無vô 四tứ 。 初sơ 明minh 三tam 眷quyến 屬thuộc 為vi 三tam 。

初sơ 明minh 業nghiệp 中trung 為vi 五ngũ 。 初sơ 。

今kim 三tam 藏tạng

下hạ 明minh 垂thùy 三tam 藏tạng 迹tích 。 次thứ 。

往vãng 日nhật

下hạ 敘tự 昔tích 施thí 化hóa 。 三tam 。

緣duyên 未vị

下hạ 明minh 今kim 日nhật 相tương 遇ngộ 。 四tứ 明minh 受thọ 道đạo 不bất 同đồng 。 五ngũ 。

若nhược 不bất

下hạ 明minh 此thử 佛Phật 一nhất 段đoạn 眷quyến 屬thuộc 義nghĩa 絕tuyệt 。 初sơ 三tam 如như 文văn 。 言ngôn 。

甘cam 露lộ 初sơ 降giáng/hàng

者giả 。 初sơ 轉chuyển 四Tứ 諦Đế 法Pháp 輪luân 也dã 。 即tức 以dĩ 教giáo 法pháp 名danh 為vi 。

甘cam 露lộ

初sơ 稟bẩm 道đạo 益ích 名danh 為vi 。

服phục 嘗thường

如như 。

大đại 象tượng 捍hãn 群quần

者giả 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 示thị 入nhập 生sanh 死tử 。 示thị 與dữ 眾chúng 生sanh 共cộng 證chứng 解giải 脫thoát 。

五ngũ 佛Phật 子tử

者giả 。 四Tứ 果Quả 及cập 支chi 佛Phật 。 且thả 約ước 示thị 輔phụ 三tam 藏tạng 佛Phật 生sanh 。 為vi 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 若nhược 權quyền 若nhược 實thật 俱câu 云vân 業nghiệp 生sanh 。 教giáo 門môn 且thả 爾nhĩ 。 言ngôn 。

緣duyên 絕tuyệt

者giả 。 且thả 約ước 三tam 藏tạng 一nhất 期kỳ 而nhi 說thuyết 。 教giáo 中trung 既ký 不bất 說thuyết 有hữu 生sanh 處xứ 。 故cố 昔tích 教giáo 中trung 不bất 復phục 論luận 生sanh 。 跨khóa 節tiết 論luận 之chi 。 生sanh 生sanh 不bất 息tức 。 次thứ 願nguyện 生sanh 中trung 其kỳ 文văn 簡giản 略lược 。 大đại 意ý 如như 前tiền 業nghiệp 生sanh 中trung 說thuyết 。 言ngôn 。

願nguyện 眷quyến 屬thuộc

者giả 。 如như 論luận 云vân 內nội 諸chư 眷quyến 屬thuộc 並tịnh 由do 宿túc 願nguyện 。 又hựu 如như 帝Đế 釋Thích 發phát 心tâm 。 若nhược 太thái 子tử 於ư 最tối 後hậu 身thân 。 成thành 佛Phật 之chi 時thời 。 願nguyện 為vi 馬mã 載tái 。 太thái 子tử 出xuất 城thành 。 亦diệc 如như 大đại 拏noa 太thái 子tử 見kiến 阿a 周chu 陀đà 。 阿a 周chu 陀đà 發phát 願nguyện 若nhược 太thái 子tử 成thành 佛Phật 願nguyện 為vi 神thần 通thông 弟đệ 子tử 。 即tức 目Mục 連Liên 是thị 。 餘dư 皆giai 例lệ 此thử 。 具cụ 在tại 《# 佛Phật 本bổn 行hạnh 集tập 》# 。 於ư 中trung 為vi 三tam 。

初sơ 正chánh 明minh 眷quyến 屬thuộc 。 次thứ 明minh 受thọ 道đạo 不bất 同đồng 。 三tam 眷quyến 屬thuộc 義nghĩa 絕tuyệt 意ý 同đồng 業nghiệp 生sanh 。 皆giai 言ngôn 。

傳truyền 付phó 後hậu 佛Phật

者giả 。 如như 彌Di 勒Lặc 云vân 。

釋Thích 迦Ca 文Văn 佛Phật 。 種chủng 種chủng 訶ha 責trách 無vô 奈nại 汝nhữ 何hà 。 教giáo 植thực 來lai 緣duyên 。 今kim 得đắc 值trị 我ngã 。

此thử 例lệ 可khả 知tri 。

次thứ 神thần 通thông 者giả 為vi 二nhị 。

先tiên 正chánh 釋thích 。 次thứ 料liệu 簡giản 願nguyện 通thông 不bất 同đồng 。 初sơ 文văn 為vi 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 三tam 藏tạng 通thông 生sanh 。 次thứ 。

三tam 藏tạng

下hạ 明minh 以dĩ 大Đại 乘Thừa 意ý 說thuyết 有hữu 生sanh 。 初sơ 文văn 三tam 。

先tiên 正chánh 明minh 眷quyến 屬thuộc 。 次thứ 。

或hoặc 為vi

下hạ 受thọ 益ích 不bất 同đồng 。 三tam 。

殘tàn 惑hoặc

下hạ 亦diệc 明minh 緣duyên 絕tuyệt 。 次thứ 以dĩ 大Đại 乘Thừa 意ý 說thuyết 神thần 通thông 眷quyến 屬thuộc 界giới 外ngoại 有hữu 生sanh 。 次thứ 料liệu 簡giản 中trung 云vân 。

願nguyện 通thông 云vân 何hà 異dị

者giả 。 由do 向hướng 釋thích 云vân 。

或hoặc 以dĩ 願nguyện 力lực 或hoặc 以dĩ 通thông 力lực

既ký 於ư 通thông 中trung 而nhi 兼kiêm 云vân 願nguyện 。 願nguyện 之chi 與dữ 通thông 有hữu 何hà 同đồng 異dị 。

約ước 自tự

下hạ 答đáp 。 又hựu 為vi 三tam 。

初sơ 略lược 答đáp 自tự 力lực 及cập 教giáo 不bất 同đồng 。 次thứ 約ước 本bổn 處xứ 。 有hữu 身thân 無vô 身thân 。 三tam 約ước 大đại 小tiểu 二nhị 教giáo 重trọng/trùng 辨biện 。 初sơ 文văn 脩tu 得đắc 報báo 得đắc 總tổng 明minh 自tự 報báo 力lực 也dã 。

約ước 教giáo 名danh 誓thệ 願nguyện

者giả 。 大Đại 乘Thừa 教giáo 門môn 所sở 說thuyết 名danh 此thử 神thần 通thông 以dĩ 為vi 誓thệ 願nguyện 。 誓thệ 願nguyện 來lai 者giả 。 昔tích 稟bẩm 佛Phật 教giáo 起khởi 於ư 誓thệ 願nguyện 。 佛Phật 昔tích 亦diệc 以dĩ 大đại 誓thệ 願nguyện 攝nhiếp 。 故cố 世thế 世thế 相tương 值trị 。 為vi 熟thục 為vi 脫thoát 。 今kim 佛Phật 生sanh 此thử 。 誓thệ 牽khiên 而nhi 來lai 。 故cố 云vân 。

約ước 教giáo

言ngôn 。

通thông 有hữu 誓thệ 扶phù

等đẳng 者giả 。 若nhược 三tam 藏tạng 教giáo 習tập 不bất 牽khiên 生sanh 。 若nhược 正chánh 使sử 盡tận 無vô 復phục 生sanh 處xứ 。 況huống 三tam 藏tạng 教giáo 因nhân 則tắc 正chánh 習tập 俱câu 在tại 。 果quả 則tắc 正chánh 習tập 俱câu 斷đoạn 。 故cố 依y 通thông 教giáo 及cập 大Đại 乘Thừa 實thật 說thuyết 得đắc 有hữu 來lai 生sanh 。 次thứ 明minh 通thông 教giáo 三tam 眷quyến 屬thuộc 中trung 為vi 二nhị 。

初sơ 正chánh 明minh 眷quyến 屬thuộc 。 次thứ 對đối 辨biện 應ưng 生sanh 。 初sơ 言ngôn 。

橫hoạnh/hoành 從tùng 他tha 土thổ/độ 來lai

者giả 。 或hoặc 在tại 娑sa 婆bà 之chi 外ngoại 俱câu 有hữu 來lai 義nghĩa 。 娑sa 婆bà 內nội 來lai 此thử 不bất 須tu 疑nghi 。 故cố 《# 淨tịnh 名danh 》# 云vân 。

從tùng 餘dư 四tứ 天thiên 下hạ 。 來lai 在tại 會hội 座tòa

諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 皆giai 云vân 。

從tùng 十thập 方phương 來lai

次thứ 明minh 別biệt 教giáo 四tứ 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 前tiền 之chi 兩lưỡng 教giáo 教giáo 無vô 應ưng 身thân 。 故cố 不bất 論luận 應ưng 。 圓viên 教giáo 亦diệc 然nhiên 。 故cố 先tiên 明minh 教giáo 。 言ngôn 。

如như 前tiền

者giả 。 如như 前tiền 別biệt 教giáo 。 次thứ 問vấn 答đáp 料liệu 簡giản 中trung 具cụ 簡giản 二nhị 教giáo 應ưng 身thân 。 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 如như 文văn 。 答đáp 中trung 自tự 三tam 。 列liệt 。 釋thích 。 釋thích 熟thục 他tha 。 中trung 為vi 六lục 。

初sơ 明minh 能năng 應ưng 。 次thứ 。

若nhược 得đắc 下hạ

明minh 於ư 所sở 化hóa 。 辨biện 能năng 化hóa 功công 。 三tam 。

如như 華hoa 嚴nghiêm

下hạ 引dẫn 證chứng 能năng 化hóa 。 既ký 云vân 非phi 生sanh 死tử 者giả 。 即tức 應ưng 生sanh 也dã 。 四tứ 。

復phục 次thứ

下hạ 釋thích 疑nghi 。 五ngũ 通thông 結kết 意ý 。 六lục 約ước 今kim 經kinh 以dĩ 判phán 妙diệu 。 初sơ 如như 文văn 。 次thứ 文văn 者giả 。 所sở 化hóa 入nhập 真chân 。 還hoàn 同đồng 能năng 化hóa 。 三tam 引dẫn 證chứng 中trung 二nhị 。

先tiên 通thông 引dẫn 。 次thứ 。

摩ma 耶da

下hạ 別biệt 引dẫn 人nhân 類loại 。 四tứ 釋thích 疑nghi 中trung 四tứ 。

先tiên 通thông 釋thích 。 次thứ 。

何hà 者giả

下hạ 舉cử 例lệ 釋thích 。 三tam 。

調Điều 達Đạt

下hạ 別biệt 引dẫn 人nhân 類loại 釋thích 。 四tứ 。

故cố 華hoa 嚴nghiêm

下hạ 以dĩ 所sở 得đắc 法Pháp 門môn 驗nghiệm 釋thích 。 初sơ 如như 文văn 。

仇cừu

亦diệc 怨oán 也dã 。 法Pháp 身thân 如như 龍long 象tượng 。 若nhược 作tác 魔ma 王vương 。 非phi 二Nhị 乘Thừa 所sở 堪kham 。 言ngôn 。

調Điều 達Đạt 是thị 賓tân 伽già 羅la 菩Bồ 薩Tát

等đẳng 者giả 。 故cố 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

若nhược 提Đề 婆Bà 達Đạt 多Đa 。 實thật 是thị 惡ác 人nhân 。 墮đọa 阿A 鼻Tỳ 者giả 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。

今kim 經kinh 授thọ 其kỳ 當đương 作tác 佛Phật 記ký 。 品phẩm 後hậu 又hựu 云vân 。

若nhược 有hữu 男nam 子tử 女nữ 人nhân 。 聞văn 是thị 品phẩm 者giả 。 淨tịnh 心tâm 信tín 敬kính 。 不bất 生sanh 疑nghi 惑hoặc 。 不bất 墮đọa 三tam 惡ác 。 生sanh 十thập 方phương 佛Phật 前tiền 。

豈khởi 五ngũ 逆nghịch 人nhân 。 有hữu 此thử 聞văn 品phẩm 妙diệu 功công 德đức 耶da 。 餘dư 並tịnh 如như 文văn 。 六lục 顯hiển 昔tích 麁thô 今kim 妙diệu 中trung 。 云vân 。

諸chư 餘dư 經Kinh 典điển 。 非phi 不bất 明minh 此thử

等đẳng 者giả 。 非phi 不bất 明minh 此thử 。 內nội 外ngoại 眷quyến 屬thuộc 。 未vị 若nhược 今kim 經kinh 開khai 權quyền 顯hiển 實thật 。

二nhị 自tự 熟thục 中trung 。 即tức 迹tích 本bổn 二nhị 門môn 意ý 也dã 。 本bổn 門môn 二nhị 文văn 。 下hạ 土thổ/độ 此thử 土thổ/độ 。 具cụ 如như 經kinh 文văn 可khả 見kiến 。 言ngôn 。

法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 或hoặc 從tùng 生sanh 身thân 進tiến 道đạo

等đẳng 者giả 。 如như 他tha 方phương 大Đại 士Sĩ 。 或hoặc 從tùng 釋Thích 迦Ca 生sanh 身thân 佛Phật 邊biên 聞văn 法Pháp 進tiến 道đạo 。 或hoặc 從tùng 法Pháp 身thân 者giả 。 如như 《# 大đại 論luận 》# 云vân 。

法Pháp 身thân 佛Phật 為vi 法Pháp 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法Pháp

此thử 約ước 界giới 外ngoại 。 得đắc 作tác 此thử 說thuyết 。 《# 大đại 論luận 》# 八bát 十thập 七thất 。

問vấn 云vân 。

生sanh 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 貪tham 惜tích 未vị 除trừ 割cát 截tiệt 則tắc 難nạn/nan 。 若nhược 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 菩Bồ 薩Tát 。 猶do 如như 化hóa 人nhân 割cát 截tiệt 無vô 痛thống 。 有hữu 何hà 恩ân 分phần/phân 。 答đáp 。

雖tuy 得đắc 無vô 生sanh 。 行hành 亦diệc 為vi 難nạn/nan 。 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 。 得đắc 無vô 生sanh 已dĩ 。 應ưng 受thọ 寂tịch 滅diệt 無vô 量lượng 快khoái 樂lạc 。 能năng 捨xả 此thử 樂nhạo/nhạc/lạc 入nhập 生sanh 死tử 中trung 。 受thọ 於ư 種chủng 種chủng 下hạ 賤tiện 之chi 身thân 。 生sanh 身thân 菩Bồ 薩Tát 著trước 此thử 法Pháp 身thân 。 故cố 希hy 望vọng 心tâm 施thí 非phi 清thanh 淨tịnh 施thí 。 是thị 故cố 不bất 及cập 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 是thị 故cố 無vô 生sanh 。 忍nhẫn 菩Bồ 薩Tát 方phương 名danh 大đại 恩ân 。

故cố 知tri 生sanh 身thân 法Pháp 身thân 。 仍nhưng 須tu 進tiến 道đạo 。 為vi 進tiến 道đạo 故cố 聽thính 法Pháp 利lợi 物vật 。 具cụ 如như 〈# 分phân 別biệt 功công 德đức 品phẩm 〉# 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 去khứ 是thị 法Pháp 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 自tự 此thử 已dĩ 前tiền 至chí 八bát 世thế 界giới 是thị 生sanh 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 《# 大đại 論luận 》# 三tam 十thập 七thất 廣quảng 明minh 諸chư 佛Phật 眷quyến 屬thuộc 不bất 同đồng 。

三tam 本bổn 緣duyên 中trung 二nhị 。

先tiên 略lược 明minh 。 次thứ 。

若nhược 別biệt

下hạ 更cánh 以dĩ 通thông 別biệt 兩lưỡng 釋thích 以dĩ 簡giản 本bổn 緣duyên 。 所sở 言ngôn 別biệt 者giả 。 四tứ 土thổ/độ 對đối 四tứ 類loại 。 若nhược 通thông 說thuyết 者giả 可khả 知tri 。 言ngôn 。

未vị 斷đoạn 惑hoặc

者giả 。 未vị 斷đoạn 無vô 明minh 。 次thứ 問vấn 中trung 言ngôn 。

娑sa 羅la 林lâm

等đẳng 者giả 。 《# 大đại 經kinh 》# 云vân 。

如Như 來Lai 至chí 彼bỉ 俱câu 尸thi 城thành 中trung 。 欲dục 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 問vấn 。

如Như 來Lai 何hà 故cố 。 離ly 六lục 大đại 城thành 俱câu 尸thi 城thành 。 現hiện 我ngã 為vi 迫bách 逐trục 諸chư 外ngoại 道đạo 。 故cố 不bất 住trụ 六lục 城thành 。 我ngã 昔tích 於ư 餘dư 處xứ 未vị 。 名danh 師Sư 子Tử 吼Hống 。 今kim 於ư 此thử 處xứ 。 娑sa 羅la 林lâm 中trung 。 大đại 師sư 子tử 吼hống 。

答đáp 文văn 者giả 。 從tùng 他tha 方phương 起khởi 通thông 來lai 。 非phi 神thần 通thông 生sanh 此thử 。 是thị 法Pháp 身thân 發phát 得đắc 神thần 通thông 。 名danh 神thần 通thông 起khởi 應ưng 從tùng 他tha 方phương 來lai 。 非phi 起khởi 應ưng 生sanh 此thử 。 言ngôn 。

大đại 誓thệ 願nguyện

者giả 。 昔tích 結kết 圓viên 種chủng 今kim 以dĩ 圓viên 熟thục 。 故cố 云vân 。

大đại 誓thệ 相tương/tướng 關quan

是thị 大đại 事sự 不bất 思tư 議nghị 業nghiệp 相tương/tướng 召triệu 。 不bất 同đồng 結kết 業nghiệp 牽khiên 生sanh 之chi 類loại 。 或hoặc 有hữu 未vị 破phá 見kiến 思tư 。 藉tạ 妙diệu 音âm 力lực 而nhi 得đắc 來lai 者giả 。 非phi 大đại 誓thệ 業nghiệp 。 亦diệc 是thị 結kết 業nghiệp 眷quyến 屬thuộc 妙diệu 也dã 。 此thử 則tắc 自tự 是thị 一nhất 途đồ 。 若nhược 準chuẩn 前tiền 意ý 。 並tịnh 以dĩ 法Pháp 身thân 為vi 四tứ 眷quyến 屬thuộc 。 方phương 答đáp 前tiền 問vấn 。 故cố 下hạ 結kết 云vân 。

願nguyện 通thông 來lai 者giả 亦diệc 能năng 應ưng 來lai

不bất 言ngôn 業nghiệp 者giả 。 業nghiệp 濫lạm 實thật 業nghiệp 故cố 也dã 。

下hạ 方phương 聞văn 聲thanh

者giả 。 〈# 涌dũng 出xuất 〉# 中trung 云vân 。

爾nhĩ 時thời 下hạ 方phương 。 菩Bồ 薩Tát 聞văn 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 。 所sở 說thuyết 音âm 聲thanh 。 從tùng 下hạ 發phát 來lai 。

妙diệu 音âm 見kiến 光quang

者giả 。 〈# 妙diệu 音âm 〉# 中trung 云vân 。

爾nhĩ 時thời 一Nhất 切Thiết 淨Tịnh 光Quang 莊Trang 嚴Nghiêm 國quốc 中trung 。 有hữu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 曰viết 妙Diệu 音Âm 。 久cửu 已dĩ 植thực 眾chúng 德đức 本bổn 。 得đắc 諸chư 三tam 昧muội 。 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 光quang 照chiếu 其kỳ 身thân 。 即tức 白bạch 淨Tịnh 華Hoa 宿Tú 王Vương 智Trí 佛Phật 言ngôn 。

我ngã 往vãng 娑Sa 婆Bà 世Thế 界Giới

等đẳng 。

三tam 判phán 麁thô 妙diệu 中trung 二nhị 。

先tiên 判phán 。 次thứ 開khai 。 初sơ 判phán 為vi 二nhị 。

先tiên 約ước 教giáo 。 次thứ 約ước 味vị 。 初sơ 教giáo 中trung 二nhị 。

先tiên 正chánh 約ước 四tứ 教giáo 。 次thứ 責trách 偏thiên 部bộ 以dĩ 顯hiển 妙diệu 。 初sơ 文văn 二nhị 。

先tiên 三tam 麁thô 。 次thứ 一nhất 妙diệu 。 三tam 麁thô 中trung 何hà 但đãn 所sở 化hóa 成thành 麁thô 。 亦diệc 乃nãi 能năng 化hóa 非phi 妙diệu 。 何hà 者giả 。 以dĩ 機cơ 麁thô 故cố 致trí 使sử 化hóa 主chủ 現hiện 為vi 麁thô 身thân 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 薩Tát 。 現hiện 麁thô 眷quyến 屬thuộc 。 而nhi 成thành 熟thục 之chi 。 且thả 從tùng 迹tích 判phán 故cố 皆giai 屬thuộc 麁thô 。 次thứ 此thử 經Kinh 妙diệu 者giả 。 直trực 引dẫn 此thử 經Kinh 當đương 教giáo 當đương 部bộ 二nhị 義nghĩa 俱câu 成thành 。 故cố 便tiện 引dẫn 之chi 。 文văn 中trung 自tự 列liệt 三tam 妙diệu 。 次thứ 文văn 準chuẩn 義nghĩa 。 初sơ 文văn 應ưng 云vân 結kết 緣duyên 妙diệu 。 次thứ 。

一nhất 切thiết

下hạ 釋thích 前tiền 結kết 緣duyên 方phương 屬thuộc 成thành 熟thục 。 後hậu 文văn 內nội 外ngoại 中trung 間gian 。 兼kiêm 得đắc 業nghiệp 願nguyện 通thông 三tam 。 言ngôn 。

其kỳ 於ư 五ngũ 欲dục 。 無vô 所sở 復phục 堪kham

者giả 。 以dĩ 閹# 人nhân 譬thí 助trợ 顯hiển 此thử 意ý 。 以dĩ 色sắc 敗bại 故cố 五ngũ 根căn 亦diệc 敗bại 。 以dĩ 心tâm 敗bại 故cố 是thị 故cố 二nhị 乘thừa 菩Bồ 提Đề 種chủng 斷đoạn 。 次thứ 。

譬thí 如như

下hạ 譬thí 向hướng 三tam 文văn 。 元nguyên 始thỉ 謂vị 結kết 緣duyên 。 要yếu 終chung 謂vị 得đắc 度độ 。 餘dư 教giáo 豈khởi 無vô 此thử 事sự 。 但đãn 教giáo 中trung 不bất 說thuyết 。 故cố 判phán 為vi 麁thô 。 次thứ 責trách 偏thiên 中trung 不bất 破phá 華hoa 嚴nghiêm 圓viên 教giáo 。 但đãn 判phán 部bộ 權quyền 。 而nhi 弘hoằng 教giáo 者giả 不bất 曉hiểu 。 故cố 破phá 其kỳ 經kinh 師sư 。 於ư 中trung 初sơ 責trách 。 次thứ 。

故cố 知tri

下hạ 判phán 麁thô 妙diệu 。 初sơ 言ngôn 。

如như 閹# 本bổn 根căn

者giả 。 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 第đệ 六lục 記ký 。 次thứ 判phán 中trung 二nhị 。

先tiên 略lược 判phán 。 次thứ 。

所sở 謂vị 。

下hạ 歷lịch 諸chư 妙diệu 獨độc 顯hiển 。 五ngũ 味vị 可khả 知tri 。

四Tứ 明Minh 法Pháp 門môn 中trung 三tam 。

先tiên 分phân 別biệt 。 次thứ 判phán 。 三tam 開khai 。 初sơ 分phân 別biệt 中trung 三tam 。

初sơ 列liệt 經kinh 文văn 。 次thứ 。

若nhược 爾nhĩ

下hạ 徵trưng 起khởi 。 三tam 。

若nhược 三tam 藏tạng

下hạ 歷lịch 教giáo 分phân 別biệt 。 教giáo 教giáo 通thông 用dụng 。 而nhi 義nghĩa 各các 異dị 。 若nhược 善thiện 四tứ 教giáo 化hóa 主chủ 各các 從tùng 四tứ 種chủng 權quyền 實thật 智trí 生sanh 。 四tứ 教giáo 物vật 機cơ 聞văn 法Pháp 生sanh 善thiện 。 各các 發phát 弘hoằng 誓thệ 誓thệ 境cảnh 不bất 同đồng 。 故cố 令linh 四tứ 人nhân 慈từ 悲bi 各các 異dị 。 初sơ 念niệm 善thiện 心tâm 究cứu 竟cánh 果quả 舍xá 。 當đương 分phần/phân 自tự 別biệt 各các 不bất 雜tạp 亂loạn 。 己kỷ 心tâm 塵trần 勞lao 隨tùy 四Tứ 智Trí 轉chuyển 。 四tứ 四Tứ 諦Đế 異dị 故cố 道Đạo 品Phẩm 不bất 同đồng 。 各các 開khai 三tam 脫thoát 四tứ 佛Phật 正chánh 覺giác 。 若nhược 得đắc 此thử 意ý 。 此thử 義nghĩa 自tự 顯hiển 無vô 俟sĩ 委ủy 論luận 。 至chí 別biệt 教giáo 中trung 別biệt 引dẫn 《# 無vô 量lượng 義nghĩa 》# 。 《# 十thập 住trụ 》# 。 《# 寶bảo 性tánh 》# 等đẳng 意ý 。 若nhược 通thông 上thượng 下hạ 。 亦diệc 應ưng 可khả 見kiến 。

寶bảo 性tánh 論luận 云vân

等đẳng 者giả 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 信tín 為vi 初sơ 生sanh 子tử 。 此thử 子tử 即tức 以dĩ 實thật 智trí 般Bát 若Nhã 為vi 所sở 懷hoài 母mẫu 。 用dụng 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 以dĩ 為vi 胎thai 藏tạng 。 既ký 出xuất 生sanh 已dĩ 。 必tất 假giả 大đại 悲bi 。 將tương 護hộ 信tín 心tâm 為vi 所sở 養dưỡng 母mẫu 。 至chí 於ư 初Sơ 地Địa 方phương 得đắc 分phần/phân 名danh 如như 實thật 子tử 也dã 。 闕khuyết 父phụ 者giả 。 即tức 以dĩ 般Bát 若Nhã 實thật 智trí 兼kiêm 之chi 。 言ngôn 。

四tứ 種chủng 障chướng 菩Bồ 薩Tát 能năng 治trị

者giả 。 亦diệc 可khả 通thông 於ư 三tam 教giáo 菩Bồ 薩Tát 。 首thủ 楞lăng 之chi 名danh 雖tuy 即tức 在tại 大đại 。 義nghĩa 可khả 通thông 用dụng 。 此thử 定định 本bổn 在tại 別biệt 圓viên 教giáo 中trung 。 南nam 嶽nhạc 隨tùy 自tự 意ý 等đẳng 文văn 亦diệc 以dĩ 義nghĩa 通thông 。 通thông 於ư 通thông 教giáo 。 唯duy 三tam 藏tạng 中trung 無vô 此thử 名danh 耳nhĩ 。 然nhiên 須tu 分phần/phân 於ư 能năng 治trị 相tương/tướng 異dị 。 言ngôn 。

無vô 量lượng 法Pháp 門môn

至chí

皆giai 能năng 生sanh 佛Phật 子tử

者giả 。 生sanh 佛Phật 之chi 子tử 名danh 生sanh 佛Phật 子tử 。 又hựu 佛Phật 即tức 是thị 子tử 。 佛Phật 從tùng 法pháp 生sanh 。 故cố 佛Phật 是thị 子tử 。 跨khóa 節tiết 則tắc 諸chư 教giáo 法Pháp 門môn 皆giai 從tùng 圓viên 生sanh 。 當đương 分phần/phân 則tắc 各các 各các 自tự 有hữu 。 無vô 量lượng 法Pháp 門môn 。 生sanh 當đương 教giáo 佛Phật 果Quả 。 次thứ 圓viên 教giáo 中trung 言ngôn 。

自tự 行hành 三tam 諦đế

者giả 。 即tức 權quyền 而nhi 實thật 故cố 云vân 。

三tam 一nhất

化hóa 他tha 三tam 諦đế 者giả

即tức 實thật 而nhi 權quyền 故cố 云vân 。

一nhất 三tam

不bất 分phân 而nhi 分phần/phân 且thả 作tác 此thử 說thuyết 。

絓#

者giả 。 結kết 絲ti 也dã 。 非phi 此thử 中trung 意ý 。 亦diệc 挂quải 也dã 。 謂vị 但đãn 挂quải 諸chư 經kinh 也dã 。 《# 淮hoài 南nam 子tử 》# 云vân 。

飛phi 鳥điểu 不bất 動động 不bất 絓# 網võng 羅la

《# 楚sở 辭từ 》# 云vân 。

心tâm 絓# 而nhi 不bất 解giải

今kim 皆giai 開khai 之chi 。 故cố 云vân 。

皆giai 悉tất 決quyết 了liễu

餘dư 文văn 可khả 見kiến 。

次thứ 觀quán 心tâm 眷quyến 屬thuộc 。 中trung 二nhị 。

先tiên 列liệt 。 次thứ 釋thích 。 釋thích 中trung 二nhị 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 。

明minh 事sự

下hạ 寄ký 此thử 文văn 。 後hậu 總tổng 明minh 功công 能năng 。 初sơ 文văn 三tam 。

先tiên 釋thích 。 次thứ 判phán 。 三tam 。

又hựu 決quyết

下hạ 開khai 。 初sơ 文văn 自tự 六lục 。

前tiền 二nhị 文văn 中trung 二nhị 。 釋thích 。 結kết 。 釋thích 二nhị 。 如như 文văn 。 次thứ 約ước 教giáo 者giả 。 亦diệc 如như 《# 止Chỉ 觀Quán 》# 記ký 兼kiêm 引dẫn 《# 楞lăng 伽già 經kinh 》# 。 此thử 中trung 前tiền 後hậu 合hợp 七thất 眷quyến 屬thuộc 。 此thử 之chi 七thất 名danh 各các 有hữu 通thông 別biệt 。 別biệt 在tại 於ư 七thất 。 通thông 名danh 眷quyến 屬thuộc 者giả 。 七thất 皆giai 於ư 佛Phật 性tánh 自tự 親thân 愛ái 莫mạc 不bất 臣thần 順thuận 。 然nhiên 別biệt 名danh 中trung 。 前tiền 一nhất 從tùng 理lý 。 次thứ 四tứ 從tùng 事sự 。 次thứ 一nhất 從tùng 法pháp 。 次thứ 一nhất 從tùng 行hành 。 於ư 所sở 從tùng 中trung 。 通thông 局cục 不bất 等đẳng 。 初sơ 一nhất 名danh 理lý 俱câu 通thông 。 後hậu 六lục 名danh 局cục 義nghĩa 通thông 。 是thị 故cố 後hậu 六lục 隨tùy 事sự 別biệt 受thọ 名danh 故cố 。 何hà 者giả 。 業nghiệp 生sanh 名danh 義nghĩa 亦diệc 通thông 上thượng 下hạ 。 事sự 唯duy 局cục 凡phàm 。 所sở 言ngôn 通thông 者giả 。 從tùng 有hữu 漏lậu 業nghiệp 乃nãi 至chí 不bất 可khả 。 思tư 議nghị 業nghiệp 故cố 。 業nghiệp 是thị 縛phược 義nghĩa 。 界giới 內nội 界giới 外ngoại 諸chư 相tướng 並tịnh 縛phược 。 願nguyện 生sanh 名danh 通thông 後hậu 二nhị 義nghĩa 復phục 通thông 前tiền 。 業nghiệp 通thông 兼kiêm 願nguyện 。 正chánh 是thị 業nghiệp 繫hệ 復phục 由do 願nguyện 牽khiên 。 是thị 故cố 。

從tùng 勝thắng

依y 願nguyện 立lập 名danh 。 事sự 亦diệc 局cục 凡phàm 。 通thông 非phi 無vô 願nguyện 亦diệc 從tùng 勝thắng 立lập 名danh 亦diệc 通thông 後hậu 。 事sự 局cục 小tiểu 聖thánh 及cập 以dĩ 大đại 賢hiền 。 不bất 通thông 於ư 凡phàm 。 次thứ 應ưng 生sanh 名danh 局cục 義nghĩa 通thông 小tiểu 聖thánh 及cập 以dĩ 大đại 賢hiền 。 或hoặc 有hữu 應ưng 來lai 通thông 得đắc 名danh 應ưng 。 事sự 局cục 大đại 聖thánh 不bất 通thông 小tiểu 賢hiền 。 次thứ 法Pháp 門môn 者giả 。 名danh 義nghĩa 乃nãi 通thông 。 通thông 於ư 四tứ 教giáo 能năng 化hóa 所sở 化hóa 。 若nhược 師sư 若nhược 弟đệ 。 若nhược 境cảnh 若nhược 智trí 。 事sự 局cục 出xuất 世thế 不bất 通thông 於ư 迷mê 。 次thứ 觀quán 心tâm 者giả 。 名danh 之chi 與dữ 義nghĩa 通thông 世thế 出xuất 世thế 。 前tiền 二nhị 愛ái 見kiến 唯duy 世thế 間gian 故cố 。 然nhiên 法Pháp 門môn 及cập 以dĩ 業nghiệp 願nguyện 通thông 應ưng 莫mạc 不bất 觀quán 心tâm 。 但đãn 為vi 隨tùy 事sự 得đắc 名danh 既ký 殊thù 。 故cố 以dĩ 觀quán 心tâm 別biệt 置trí 科khoa 目mục 。 又hựu 《# 淨tịnh 名danh 》# 所sở 答đáp 正chánh 從tùng 理lý 觀quán 。 然nhiên 亦diệc 未vị 得đắc 觀quán 心tâm 名danh 者giả 。 以dĩ 對đối 事sự 立lập 稱xưng 觀quán 道đạo 不bất 專chuyên 。 故cố 立lập 觀quán 心tâm 唯duy 對đối 一nhất 境cảnh 。 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 雖tuy 復phục 分phân 別biệt 。 未vị 判phán 未vị 開khai 。 前tiền 諸chư 文văn 中trung 雖tuy 逐trục 近cận 略lược 述thuật 。 未vị 若nhược 文văn 後hậu 總tổng 判phán 總tổng 開khai 。 故cố 正chánh 釋thích 後hậu 。 復phục 立lập 一nhất 門môn 。 法Pháp 門môn 及cập 觀quán 。 在tại 後hậu 更cánh 自tự 別biệt 開khai 判phán 。

法Pháp 華Hoa 玄Huyền 義Nghĩa 釋Thích 籤# 卷quyển 第đệ 十thập 三tam